Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
0 Apalpador
O Apalpador, Pandingueiro tamn coecido como
na comarca de Trives ou
Apalpabarrigas noutras zonas de Galicia, un home xigante que vive nas montaas, ten unha gran barba vermella, usa boina, viste unha casaca esfarrapada e chea de remendos, leva zocas mais cando chega casa pon as zapatillas. Gstalle fumar en pipa.
Xeografa
A figura do Apalpador est ben recollida nas zonas do Courel, Lozara, Cebreiro e Terra de Trives. Algns investigadores din que habera que seguir indagando por zonas de Quiroga, os Ancares e o Bierzo para coecer a extensin desta figura do Nadal galego.
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo
Lenda
O Apalpador un carboeiro xigante de barba vermella coma o lume, que vive nas devesas e bosques do leste de Galicia. Traballa facendo carbn, e alimntase con bagas silvestres, castaas, noces... e dos animais que el mesmo caza. O Apalpador baixa das espesas devesas na noitia do 31 de
decembro, a noite do Ano Vello. O Apalpador palpa as barrigas s menias e menios e se se ve que as barriguias estn cheas e a nenia/o non pasou fame, dille: - As cheo ou delgado as esteas todo o ano. Senn a ten fica calado. Despois, deixa unha presia de castaas para que non pase fame durante todo o ano e uns agasallos dos que el mesmo fixo.
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo
Cantiga
Pola excitacin da chegada do Apalpador e dos agasallos, os menios e menias non poden durmir e rebolen. Para lles faceren sosegar, os vellos cntanlles as cantigas.
Vaite logo, meu menio (mia menia) marcha agora para a camia Que vai vir o Apalpador a apalparche a barriguia Xa chegou o da grande da do noso Seor. Xa chegou o da grande e vir o Apalpador. Ma dia de cachela, que haber gran nevarada e h vir o Apalpador cunha mega de castaas. Por aquela cemba xa ven relumbrando o seor Apalpador para darvos o aguinaldo.
Malvela: http://www.youtube.com/watch?v=j23sS21ziZc
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo
A partir do ano 2007, unha serie de asociacins culturais, entre as que destacamos a Gentalha do Pichel de Compostela, deciden recuperar este personaxe da nosa tradicin antes de que se perda.
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo
Angulero,
Asturias,
un
pescador
especializado na captura de anguas que entrega agasallos s nenas e nenos na vspera de Nadal.
O Esteru, Cantabria,
un leador
bonachn que o Da de Reis leva agasallos e ledicia s nenas/os para de Cantabria. Esteru e o seu fiel axudante, Burru, dedcanse todo o ano a cortar madeira,
excepto en Nadal, cando dedican os seus esforzos a facer xoguetes para dar aos nenos.
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo
1.
Comprensin lectora.
1. Como se chama a personaxe que trae castaas e agasallos aos nenos e nenas de Galiza?
o o o
3. Quen o Apalpador?
o o o
un home pequenio cunha gran barba branca. un home moi alto cunha gran melena laranxa. un home xigante que leva barba vermella.
o o o
Traxe amarelo e boina. Casaca esfarrapada e chea de remendos, zocas e boina. Chapeu e pantaln de cor negra.
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo
o o o
o o o
7. O Apalpador dixalles...
o o o
o o o
o o o
o o o
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo
3. Profesin do Apalpador. 4. Froito que deixa aos nenos e nenas. 5. Nome que recibe na Terra de Trives.
6. Peza de vestir parecida a unha chaqueta que leva o noso personaxe. 7. 8. Personaxe que visita aos nenos e nenas galegos na noite de Ano Vello. Serra do leste de Lugo onde vive o Apalpador.
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo
Sita no mapa de Galicia as comarcas onde o Apalpador lles trae os agasallos aos nenos e nenas.
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo
5. Investigamos
En Galicia, ademais da lenda do Apalpador, hai outra tradicin sobre O Cepo de Nadal, Busca informacin sobre que o Cepo ou Tizn de Nadal. No texto falamos de outras tres figuras que traen agasallos aos nenos e nenas do note de Espaa, pero existe algn mis? Aqu vos deixo outra cntiga que fala da chegada do Apalpador, e xa van das, pero ser quen de atopar algunha mis?
A o vn o apalpador pra facerche a revisin se medraches ou minguaches en talla e en musculacin A vn o apalpador non mestre nin doutor un vello das montaas, onde cran as castaas pra che dar a boa mantenza da seora natureza. Vn do Courel...que ben ! Vn dos Ancares...que grande ! Vn do Souto mis retorto onde anda moucha o moucho.
Maruxa de Baio (alcume de Sofa de Labaou) Recollido pola Coordinadora Galega dos Equipos de Dinamizacin Lingstica.
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo
6. Xogamos co Apalpador.
Rodea a figura do Apalpador que se repite.
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo
7.
Coloreamos
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo
8.
Lecturas
O Apalpador
Vive nas devesas do Courel desde fai tanto tempo que ningun sabe cantos anos ten. Pasa o da recollendo madeira, como cando era carboeiro, e no outono aproveita a viaxe e tamn vai s castaas.
O conto do Apalpador
Ins vive na montaa. Achgase o Nadal e hai pouca comida na casa e coa axuda do seu cadelio busca algo no bosque, mentres o fan son observados por uns seres pequenios aos que lles gusta gastar bromas e vixiar como se portan os nenos e nenas.
Antn e O Apalpador
Antn fai unha viaxe alucinante ao corazn do Caurel, onde vivir unha gran aventura e coecer unha personaxe mtico do Nadal galego. O Apalpador.
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo
A noite do Apalpador
Poesa do Apalpador
En formato dixital
- Antn e o apalpador
http://issuu.com/cepaltamira/docs/conto_en_pdf
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo
9.
e h de vir o apalpador. (documental feito por a Gentalha do Pichel.vecios falando dos seus recordos e cantando)
http://www.youtube.com/watch?v=hZMpYnt7AXk
Historia e contos
Historia dO apalpador feita polos nenos do ceip nosa seora de xuvencos
https://www.youtube.com/watch?v=D7U4P1gPSTA
o conto do apalpador
https://www.youtube.com/watch?v=CV-jvl0Wfq4
Cancins
O apalpador
https://www.youtube.com/watch?v=Ny8cb-eZxjo
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo
10.
Galicia Encantada
http://www.galiciaencantada.com/dentro.asp?c=0&id=1171
Web do Apalpador
http://www.apalpador.com/
11.
Recursos na rede
http://bibliotecasantamarina.blogspot.com.es/2012/11/lim-noite-do-apalpador.html https://www.dropbox.com/s/pt9izrwsweyzark/O%20APALPADOR.pdf (UD) http://www.slideshare.net/cucacambados/apalpador7878360?ref=http://cuentoscancionespicto.blogspot.com.es/2011/05/o-apalpador.html
12.
Bibliografa
- Galicia Encantada - O Apalpador, personagem mtico do Natal galego a resgate.- Jos Andr Lpez Gonlez - O Apalpador e o toro de Natal; ou Pap Nel e a rvore de luzes1.- Carlos Calvo Varela - www.apalpador.com - UD da Asociacin Artabria
Equipo de Dinamizacin da Lingua Galega - Nadal 2013 CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo