Você está na página 1de 34

Atencin mui importante, ao lado de cada entrada especificase a sua equivalencia en Galego internacional, quiero decir en Portugues, esta

medida tomamola para saber moi importante saber que utilizar estas palabras en gallego del pueblo siificar cometer un crimen de linguicidio del gallego bien entendido.

A G (gue): ( O Gue, G) sptima letra do alfabeto. A sua pronuncia presenta varias excepcion audiovisuais e polticas, cambiando o seu fonema a "ga".Exemplos:PPdeG, PSdeG, !G, "#G. En AGE pron$nciase "ag%e" por&ue son moi g%alleg%os. A GHALLEGA- A GHALEGHA: 'A Galega( )efirome neste caso * televisi+n da nosa reg%i+n. A GRELA: 'Agrela( microtop+nimo moi famoso da ciud* da ,oru-a &ue ven dun campo .rande &ue %abia no &ue se cultibaban grelos femia./eterminada parte do corpo. feminino &ue como somos cat+licos nem se nos ocorre c%amar pelo seu nome. A H (hache): 'O H ag( o %ac%e %ec%e alg%o &ue non ac%o correto. LARJA (Ao longo): + lar.o pla0o. 1exos no tiempo.Evitar o lusis o Longo! A LE"#E: 'O Leite( fludo nutritivo e de color blanco &ue se compra no s$per. 2 perecedero, caduca co tempo pero con+ceselle polo olor. A $A%ORE& ('a aior): 3( 4ue vn a-adido. !on sabes5 Eghemplo: "A mayores podamos facer o que dis" 6( As personas de moita ed*. Eghemplo: "Mandrono pa residencia dos mayores". #ello &ueda mal &ue en castellano sona mal. 7s nosos polticos tamn o din, solo &ue lle meten o "i" para facerse os interesantes "Os nosos maiores".8( 7 &ue se lle di +s nenos. Eghemplo: "Ai que mayor eres xa!" A $EL (ou ($"EL): 'O $el( fludo viscoso moi nutritivo &ue produce 1a Gran.a, imperecedero, pode botar anos na lacena &ue non se estropea, como moito crcase e s+lo %ai &ue &uentalo pa &ue se poida comer. A REGH")': Peri+dico &ue "7/7/97S 'maiormente os vellos nos bares( le na provincia d:7rense. 2 es A )eg%i+n, nin 1a )egi+n, nin A )exi+n, nin A )egiom, nin caralladas lusistas.

A &E*AL (O &inal): 3. ,artel espetao no suelo &ue contn smbolos ou iconos e n$maros e letras dacuerdo on%a normativa para indicar pro%ibici+s recomendaci+s perigo ou nombres de pueblo villa ou ciud* alfn de regular o tr*fico. 6. "tulo dun%a peli de medo. 8. 7 &ue un tn &ue pag%ar de adianto por un servicio, compra ou contrato. ";a lle puxen a se-al pao coc%e do neto, cag%oendi+s &ueranme 8<<< ouros e dixenlle &ue lle daba &uinientos io resto &ue llo pu-era o pai &ue a pensi+n non d*." A +ER L,EG,"*O (E, ent-o.): expresi+n utili0ada polas dependientas, un%a forma moi galega e agarimada de preguntarc%e o &ue desexas luego de estar facendo cola. A (/): contracci+n de preposici+n "a" con artigo feminino sing. "a". Exemplo repetidsimo: " ulpo a !eira". A0,ELO1A: 'Av21Av3 ( =amiliar, todos lle c%amamos asi, "avo" tamn admitido pero soa artificial e aos abuelos normalmente non lles gusta ser c%amados asi, por tanto pode ir desaparecendo. A4E4HAR (Es5reitar): Perseg%ir un%a presa de inc+nito sin &ue esta se percate de tal proceso. "ient+n, to, acec%eina coma un lobo, to, funme acercando estratgicamente e eliminando a competencia e tal e cuando tal, 0*s xa era mi-a, o bar taba pec%ando e s+lo &uedabamos eu iela ion%a amig%a e, de repente, non vexas, to, comeulle os morros * amig%a, desfacanse en besos. Eran bolleras, to" A4ERA: '6asseio( parte al car+n da carreteira. >ainos &ue din beirarr$a por &ue viven nos mundos de ?upi. 7utros dicen "passeio", o &ue un%a crara falla de respeito * nosa lingua orixinaria: o castrapo@portugus. A4"A (6ara, E ): Adverbio de direci+n. "vou acia 7rense" GH"LA: 'guia( Ave rapa0 de amplios vuelos planeados, con mui boa vista 'certa dun rato no g%rau a un%os cuantos Ail+metros d:altura(. ,ando me enterei &ue !i-odaguia &uera decir nido de *guila, &uedei parvo,c+mo falaban os vellos de raro... A"ER: 'Onte ( onte, na versi+n mais f*cil para a&ueles aos &ue lles resulta difcil de aprender ontem. AJ"LLO: 'Alha7a( salsa con allo e aceite para servir as gambas + a.illo, moi com$n nos nosos restaurantes. ALA'#E: (8iante, a 9rente, e 9rente) a&uelo &ue antes estaba delante ? no tempo dos meus abuelos: diante dos fuci-os. AL4OL"#O (Eucali5to): arbol autotono desde fai poucos anos.

AL$E:A (A i;oa): s.f. Bolusco bivalvo, es dicir, de dos v*lvulas coma os #espinos. #ive soenterrado nos fundos areosos das ras, onde se alimenta de diliciosos metais pesados e excrementos %umanos. !on debe usarse "ameixa" nin "amei.a", ig%ual ca no caso anterior. AL<,=LA&E: 'Aluga-se, Arren7a-se( Anuncio tpico pa al&uilar un local ou cal&uer cousa. Alugar un lusismo claro, se colocas un cartel con ese nome tes menos posibilidades de al&uilalo, ou meter*s uns galleguistas radicales no local. AL,$0RAR: (Alu iar) 3. /ar lu, iluminar 6.,ol. ater, peg%ar. A$A'E4ER (A anhecer, nascer 7o &ol, alvora7a, aurora, alva ou al>a): Primeiros ra?os do sol cuando sai por levante ou Este. A'<,E: 'E >ora( a pesar de, por moito &ue. C7s lusistas a veces usan :embora: pero eso un%a palabra africana importada probablemente de Angola ou Bo0ambi&ue, incorreta. A'#O:O (Antolho, 4a5richo): capric%os &ue te-en as mulleres cando est*n pre-adas, ou mellor e mais fino: embara0adas 'pre-ar para os animais(. /espois vos %ai el lusismo "engravidar" pero en Galicia &uedar pre-ada no es tan grave por&ue se necesitan ni-os. AO $ELLOR: '&e <ua7ra, &e 4alhar, #alve? ( pode ser, &ui0ais, posible e cec*is. A6AR4A8O"RO:(A5arca ento, >iperenxebrismo de aparcamiento. 6ar@ue 7o Estaciona ento (

AR0OL:'rvore( #e;etal robusto e normalmente alto con tronco e ramallas de madeira. AR<,"LER: 'Aluguer( /cese da renda &ue un pag%a ao propietario polo uso de alg%o, p. egh.: "xa lle paghei o arquiler da palleira ao relam"ido do #ndalecio que por mais que non po$a un pi% no pue"lo no quer &ender' ise quer &i&ir de rendas" ARREJLAR (Arran;ar, a anhar, re5arar): reparar un%a cousa &ue est* estropeada. A&4O: ('o;o, re5ugnAncia, nusea! Bigura7a ente: tC7io, a>orreci ento) sensaci+n de rec%a0o ante algo &ue non g%usta. 7s catro anos de bipartito &uixeron impo-er eso de "noxo", pero gracias a di+s e aos seus eviados na terra non conseguiron a imposici+n...!oxo ou no.o un lusitanirmo di-o de pared+n.

A#A: (AtC) Preposici+n &ue ainda &ue no se di0e entre los aldeanos, pescadores ? otras gentes de cara sucia, &ueda moi bem. Se parece muc%o al castellano de Burcia, Andalucia ? Extremadura ? evita siempre el lusismo A"2. AD': 'Ain7a, atC agora, nesse te 5o, nessa ocasi-o, alC 7isso, ta >C , ao enos, a5esar( adverbio &ue podese traducir por "anda non". /cese do &ue non ocurreu neste momento. 7s eruditos da )AG diran anda, pero como &uien sabe es la gente del pueblo evolucionado de %o? en da, lo &ue correto a forma a$n. 0A4ALAO: '0acalhau( pescado moi apreciado, %asta non %ai moito tempo en noc%ebuena era costumbre facer para cenar bacalao con coliflor. 0A4HE (0uraco): ,avid* no terreno 0A'4O!- instituiDEes intermedi*rias entre agentes superavit*rios e agentes deficit*rios, &ue exercem, alm de outras, a funDFo de captar os recursos dos superavit*rios e emprest*Glos a .uros aos deficit*rios, gerando a margem de gan%o denominada de spread banc*rio. /Fo muitos benefcios para... os banc*rios, sobretudo nas P)E=E)E!"ESH. 7 seu %omInimo: sill+n como ?a tenemos colocado en nuestro gran /iccionario del Galle.o bien entendidoH 0A%O'A: '0aiona( un pueblo da provincia de Pontevedra a onde seica c%eg%ou a primera carabela &ue foi a america &ue se c%amaba la pinta. 0E&,GHO (Olho ol):peixe moi saboroso &ue se come normalmente o forno,seino por&ue e o &ue %ai %oxe de comida .evitar c%amarlle ollomol ,o.o blando mellor. 0"E'E&#AR: '0e -estar( Estado de cando se esta bien. 0O4A8"LLO (&an7e: con;unto 7e 7uas 9atias 7e 5-o co carne, @uei;o, etc! eti7os no 5er eio): pantrigro con alg$n material intermedio, &ue pode ser dende 0or0a %asta lacasitos. 0OL&A 8E AGH,A: (A>runho) =ruto neg%ro ou amarillo &ue cando o comes produce moitos peidos. 0OL&"LLO: 'Algi>eira, >olso, 6eto( Saco cosido nos vestidos, &ue sirve para meteralgun%as cousas usuales. 0O$0"LLA:(L 5a7a) Artilu;io electrico para ;enerar lu0 artificial. 0O#ELLA: 'Garra9a( )ecipiente normalmente de cristal &ue sirve para g%ardar li&uidos. 0, (<ui): Expresi+n orixinaria da 0ona de 1a ,uru-a &ue transmite sorpresa e colegueo. Ex: (u neno como mola. )*er dialecto +oru$o .

!"#$:,0o - 4ue como debe ser. ,o-ecida muleti-a galega &ue utili0a tododios a todas %oras, debe ser galega por tanto. '#ariante admitida 'moi do gusto do anterior presi =errin: boeno( Ex: "O noso presidente % moi "ueno". 0,E'O& 8=A& 4H"4OE: ,onocida espresi+n &ue nos deixou un conceg%al do PP de #illar de arrio no cortometrag%e ",A))E"A;E" na campa-a do >A9 4JE 7"A17S. 0,E'O& 8"A&1#AR8E&: (0o 7ia, 0oa #ar7e) =+rmula elegante de sa$do. o@bos dia@s propio dos programas da galega ou dos &ue falan moi normativo. C!a provincia de 7rense mais com$n a forma uenordias. 'antiguamente se completaba coa coleti-a: nosdedios(. 0,HAR8"LLA: 'Baia7o( /ivisi+n da casa aproveitada da cada do tellado, vale ben para ter os libros e esas cousas &ue molan tanto, por eg%emplo o telescopio &ue c%e regalaron os re?es magos. 7 =A9A/7, en cambio era ese lugar oscuro en &ue as abuelas metan as maletas da migraci+n e demais cousas inservibles. 4A0ALLERO: '4avaleiro( >ome de %onor, g%entil, de boas maneiras como por eg%emplo deixar pasar primeiro *s damas ou ofrecerlles o pa-uelo cando c%oran...>ablar castellano cuando nos preguntan en ingls, francs, alem*n o cual&uier otro idioma F&e 7 5or senta7o @ue el castellano lo entien7e to7o el un7o, Gi e cuan7o se >erreaH 4A4A#,A: ,aca &ue non mi-a. 4A8ERA (<ua7ril): parte do corpo da muller 'os %omes, polo reg%ular, non te-en( &ue en tempos atrasados serva pa adevi-ar a calid* das femias pa ser madres '"esa c%e boa pa parir, tiene las caderas anc%as"(. A las veces se usa "cadril" ou "cadrs" pa referirse alg%n de aldea a esa parte do corpo cando lle festidia: "d+enme os cadrs". !o se aconseg%a esta espresi+n por ser enxebre e revirada. Es moitirmo m*is correto decir: "me doelen las caderas". 4A":)': 'Gaveta( ,aixa sen tapa, axustada a un oco en mobles como mesas, armarios etc., &ue se abre tirando dela cara a f+ra e se cerra empux*ndoa cara a dentro. ,aer 'algo( de caix+n Ser evidente, estar f+ra de d$bida. 4AJA#O (4a;a7o): Eufemismo de caxato &ue se usa en presencia dos nenos. ".eno traime aqui el ca/ato' oh" 4ALA$AR: (Lula) Bolusco de corpo larg%o da clase dos cefal+podos. Boi rico servido como tapita e acompa-ado por uns g%arrillos ou en bocadillo con ma?onesa.7s da )AG renieg%an da palabra.

4AL4E#=' ($eias, 5eIgas, car5i ) : Pe0a de punto &ue cobre o p e parte da perna, por baixo do xeonllo ,alcetns de algod+n sinonimo: pe$go. 4ALE'#A8OR:(A@uece7or) ,al&uera aparello &ue sirve para pasar cal&uer cousa de frio para &uente 'calente en re;istro culto(. 4ALLE: 'Rua( 7 &ue est* fuera das casas. )ua un lusismo &ue por culpa dos servicios de normali0aci+n dos concellos est* en todas as placas das calles, pero non propio da fala popular.. 4ALLEJO' (Ruela, se n-o te saJ7a cha a-se 7e >eco): Sitio oscuro e estrec%o poblao de g%atos &ue se te metes co coc%e ou sales de cu ou non sales. 4ALKO'4"LLO: '4ueca( ,al0+n pe&uenillo para tapar os cog%oncillos.en fino: "s%orts ntimos" 4A$"LLA: '6a7iola( cama pe&uena onde se deitan os enfermi-os. 4A'4"LLA: '4ancela( Se di de la verxa &ue est* al redor de una propied* para pec%arla. 4A'4"*O <,E'#E: (4achorro-<uente) ocadillo feito con un%a salc%ic%a e un pouco &uec%u.,an pe&ueno em poca de celo. 4A'#A$A*A'A&: '#ra olheiro, tra oieiro(Se dice de a persona &ue pouco seria, &ue di una cousa e fai a contraria. 4A*A (8e 5escar): '4ana( Eu t+dalavida escoitei ca-a pra o paude pescar e cana pr*s dos carballos, un da en Pertug%alescoitei &ue lle c%amaban cana tamn * ca-a e encenduseme a bombilla, claro os portug%eses ig%ual pescaban antes cas canas dos carballosH 4ARA"'A!- Expresi+n &ue puede denotar en galle.o in$meras acepciones: desde enfado, asombro, multiplicidad, enormidad, le.ana, etc., etc. K!o %a? %omologaci+n clara con el ESPA-ooooooooo1L pero debe evitarse siempre el pail*n ,aral%o, para no confundir con El penis. 4AR0ALL"'O, O1El: ( 4arvalhinho) ciud* da provincia de orense, comese ali pulpo moi bueno e un%a villa prolfica en expertos linguistas e lexic+grafos do gallego ben entendido. "rmino culto para puristas: El )oblecito. 4ARRERO (4a inho): ,ultismo propio da comarca del =errol, cami-o ou corredora. Ex: )*e por el carrero y compra un mollete na panadera. 4ARRE#E"RA14ARRE#ERA: 'Estra7a(: faixa de asfalto por onde circulam os veculos de motor. Alguns radicais continuam no empen%o de l%e c%amar "estrada", imitando o italiano.. 'A Asociaci+n Gastron+mica Amigos del Gallego

do Jntamiento da Estrada ven de propo-er a entrada de "A ,arretera" para designar este concello. Propuesta en estudio( 4AR#EL: '4arta?( papel para peg%ar na parede onde podes anunciar o &ue &ueiras. 1usismo tpico &ue delata +s lusistas ao lexos: carta0. 4A&"*A (4asa): o recuadro onde tes &ue po-er un%a cru0 nos formularios, para os gallegos especialmente en a&ueles documentos onde %ai &ue pedirlle cousas e di-eiro a Badri, &ue tan graciosamente nos concede para sacarnos da nosa miseria natural. 4A&"#A: '4asinha( termo infantil, tambm usado polos adultos para dirigirGse Ms crianDas. "4ueres ir M casita co teu %ermanito5" 4A&#A*O: '4astinheiro, 4astanheiro( Arbol &ue d* castan%as. 4A&#ELHA'"&$O: 3. Palabra gallega popular de verd*. 6. Beg%ora do gallego por influencia da lengua culta .8. 'vulg.( N:castelanismo: 4A&#ELLA'O: '4astelhano( . 9dioma pa falarlle aos bebs de Galicia Ex:0 Ai' / acordou o meninho' &ai ai e d0lhe uns mimos anda.0 *ou sim.0 A &er' que pasoooo' que pasoooo' tienes ham"ri$a1 si1 quieres colo' si1 a que si1 a que si1 a &er' &en con Mam ea ea ea ea' as' as' mira que "ueno eres. etc... 4A&#RA6O: .erga aldeana %ablada en el !oroeste espa-ol. /cese del castellano mal aprendido por gallegos ignorantes. E/emplo: 2non me /odas' 3os% #/snacio de merda! 4AK,ELA: '4aLola( Especie de plato mais fondo normalmente de barro. 4EJA&: '4elhas( Pelo por arriba de os ollos &ue sirven de protecci+n para &ue non entre o sudor nos mismos. 4E'"4ERO: (4in?eiro))ecipiente para recoller a ceni0a ou cinsa dos cig%arrillos i as s$as c%ustas. #er imag%en inferior. 4EREKO: (4er7eira) Arbol &ue da a madera da cerdeira. 4ERRAR: '4errar,Bechar( =orma $nica e universal para t+dolos significados definidos pola )AG. !on existen sin+nimos raros para esta palabra, pues son todos inventos lusistas. 4ERRA:E"RO: 'Berralheiro, 4erralheiro( persona &ue ven arre.lar portas e cerraduras. 4E&6E (Relva): Oerba baixa normalmente ornamental &ue cubre por e/emplo los campos donde xuega "4a 5o/a"

4H"R$E14H"&$E ($eGerico, eGeri@uice, >is>ilhotice): 2o todo. A palabra m*is mundial do mundo mundial. 4H,LO (Ga>arolas, 5eneirento, >a?o9eiro): bonito de mas. "ambin a&uel &ue anda con c%ulera e demasiado botado pa adiante. 4"#A ($arcaL-o, hora arca7a, arcaL-o 5rCvia, encontro co >ina7o): Encontro marcado con al.in en al.ures. 4",8: (4i7a7e) 1u.ar donde a ;ente se acumula en .randes cantidades, como se non %ubiese m*is terra. Es sin duda o futuro de Palicia. 4O4HE: '4arro( #e%iculo para andar moi r*pido pola carretera, evitar o lusismo carro &ue a&u en g%alicia solo o &ue levan as vacas. 4O4H"#O& (carrinhos 7e cho@ue e tambm carros 7e >a@ue): Atraci+n de feria na &ue a xente da voltas en coc%es eltricos detr*s doutros pra bater contra iles pa tal menester levan un%a g%oma todo alrededor pa amortig%uar o impato. 4OHE4HO (&u>orno): /elito consistente en sobornar a un xue0 ou a un funcionario en o e.ercicio das suas funciones, o en a aceptaci+n de o soborno por parte de a&uelos. Para comunicarse con a adeministraci+n .alle.a aconse;amos o uso do cultismo ::,7=E9"7:: 4OLA8ERO (4an;a): palabra &ue est* tendo moita repercusi+n p$brica, dise de cando por e pasa "7/7,)9S"7, Eghemplo: A ley do a"orto &ai a ser un +O4A6E5O. 4OLAR: '4oar( =acer pasar un l&uido por un tamiQ para &ue en el &ueden os residuos. 7llese "coar" por ai adiante pero son cousas de nacionalistas gallegos, normalmente radicales, incluso %asta poden ser independentistas. 7.o a%ora dan en c%amarse soberanistas 'vos es lo mismo(H 4OLLE"#E"RO (4olheiteiro: @ue te colheitas): /icese de o vi-o xove, &ue se bebe + pouco de ser cosec%ado, da o de colleiteiro Egh: 7emos &i$o colleiteiro ,7pico cartel &isto en alghuna ta"erna 4acuru$esa-. 4O$"*A&: 'As5as( signo gr*fico &ue os lusistas c%amam aspas. 4O'E:O: '4oelho( Animal mac%o da conexa. ,atro patas, duas orel%as bicudas e dentin%os grandes. ,omeGse depois de caDado. 4O*O4ER:'4onhecer( co-ecer 'purismo s+ empregado por Paco )odrgue0(. 4OR4HO: 'Rolha( tap+n para acorc%ar as botellas.

4ORR"E'#E (4orrenteM eletrici7a7eN 4onta 7e or7e M conta >ancria): a da eletricid* e mais as contas dos bancos. Palabra de uso moi corriente en Galicia. 4OR#AB,EGHO&: '8evassa( rang%a de tierra descuberta &ue se deixa entre bos&ues, para preservar os valiosos arcolitos dos lumes aos &ue son propensos os robles e outras especies de inferior casta. !on se debe empregar nin a palabra "cortalumes", nin moito menos "devasa" por ser estes trminos redudantes no lusismo do &ue adoece a lngua gallega. 4OR#A,*A& (4orta unhas): ic%o neg%ro &ue se pode encontrar na le-a, antes c%am*banlle cadela de frades. "en duas estruturas simtricas &ue recordan un%a tena0a ou un cortau-as. Bete muc%simo respeto... 4O&E4HA8ORA: '8e>ulha7ora(B*&uina &ue serve para debul%ar os cereais 'separar os g%rano da palla(. 4O&#"LLA: '4ostela( Parte do despiece do porco ou ternera, con g%uesos, &ue se lle bota na parrilla pra faer nun%a c%urrascada. 4RE$ALLERA (Becho ou Becho 7e correr! 4re alheira usa-se 5ara u 5eLa 7enta7a 5ara levantar ou >aiGar u a 5eLa 3vel e 5ara a rCgua 7enta7a @ue engrena nu cilin7ro ou ro7a ta >C 7enta7a 5ara trans9or ar o ovi ento 7e rotaL-o e rectilJneo e vice-versa): Becanismo &ue consiste en dous filas de dentes met*licos ou de pl*stico, fig%adas a cada lado dun%a abertura &ue &ueda cerrada ao unilas por un%a pe0a m+vil. 4R"&": '4rise( 3.Estado de bienestar con catarro. 6. Primeira aportaci+n a )AG, do presi da ;unta. 4R,GH"E'#E: '4rocante(Alimento &ue crug%e ao comelo. 4,4HARA (4olher): 9nstrumento met*lico, madeira ou cal&uera outro material &ue sirve para tomar l&uidos. Alg$s vellos e vellas dos pueblos decan ese lusismo rec%a0able ",J11E)" 4,4HAR"LLA: '4ga7o( fillR da rana 'nalguns 9alares 7e galego5ortugus: #ro>o(. Bandar * fogueira os &ue digam "c*gados", lusirmo denostado por seme.an0a coa palabra "cagados", tan mal sonante na nosa lingua nai, o espa-ol. 4,ELLO: '6escoLo( tro0o do cuerpo %umano &ue une a cabe0a co resto. 4,'A: '0erLo( ,amita para durmir aos nenos. 4,'E#A: (+aleta 1 0er a, cuneta 5o7e-se a7 itir e galego-5ortugus) espacio &ue est* o lado da carretera para &ue vaia andando a xente.

8A<,ELLA: '8a@uela! Bor a a5oco5a7a 7e 8a@uela altura! #a >C 'a@uela altura( sin+nimo de entonces 8AR&E 8E 4,E'#A: '6erce>er( =ixarse nalgun%a cousa, virc%e a cabe0a algo &ue do &ue un non se acordaba. 8E #O8ALA+"8A (8e se 5re): Espresi+n pas explicar &ue de siempre,entendes5 Eghemplo: "Eu acordoio) de todala&ida." ).a 8ona esta de Orense nosa' p9moslle un "i" dises no medio. 8ELB=': 'Arroa?( ,et*ceo monsimo &ue salta e o ves na plaia de arra-an no &ue desfrutas das vistas fara+nicas do puerto exterior. Evitar dicir arroa0, &ue parece &ue dis arro0 en eusAera e xa era lo&uefaltaba, vamos. 8E6E'8E'4"A: '8e5en7ncia( estado de cousas na &ue todo vai o mellor posible. ,ualidade de ser espa-ol e estar en EspaSa. 8E6,#A$A8RE: moi bien. #ease na )AE /e puta madre. Evitar o cultismo: deputanai. 8E&AB",KA$E'#O: '8es5e;o( 7 &ue de sempre se lle c%amou desaucio. 8E&ARROLLAR (8esenvolver M 7ar incre ento a algoN eG5orN eG5licar): /0ese cando algum fala sem parar sobre uma cousa ou tema. 2 lusismo flagrante por&ue "des" T "a" T "rollar", &ue o mesmo &ue tirar a )71>A 'tiraG rol%as( ou tapa de corc%o das botellas. Para evitar ese erro grabe a )AG inventou /ESE!)71A), &ue "des" T "en" T "rolar" e converte a "rol%a" em "rola" e "rolo", ainda &ue sexa un rollo. 8E&0ROKA8ORA: 'RoLa7ora(Palabra moderna para designar a m*&uina &ue val para ro0ar os montes, arredores, c+maros, cotos e male0a en g%eneral... 8E&8E-LOGO (>e o creioN Ho e hE): #e;ase no )AE /esde luego.

8E&6EGAR (Estinhar): verbo. Senifica &ue o cielo &uedou sen nubes. Ex. ";a podo colgar a roupa, &ue &uedou o da despegado". 8E&#"*O: (8estino) a donde te leva o tren pasi-o a pasi-o. 8"0,JAR: (8e>uGar) tra0ar un dise-o visual a mau, pode ser digitalou en papel, podeser coloreao ou non, e pode ter una forma reconocible ou ser algo abstracto... 7 resultao de dibu.ar c%*mase dibuxo. 8"4"E$0RE: (8e?e >ro) o ultimo mes do ano onde %ai moitas festas por&ue navid* 8"GER"R: '8igerir()evolver a comida no est+mago e asimilar nos intestinos.

8"OR$"O: ($eu 8eusE) expresi+n de abraio, moi popular na provincia de 7urense 'na tua aldea seguro &ue o dicen(. #er Crotacirmo. 8"O&: '8eus( Ser supremo e eterno, creador do mundo e dotado de perfecci+n absoluta. '7llo: non confundir con /on Banuel =raga(. 8"O&8"A'#E (8eus A 9rente): inscripci+n animosa da parte dianteira superior dos cami+ns e camionetas gallegas 'por riba dos parabrisas(. 8,8A: '8Ivi7a( Alg%o &ue non se ten seguro. E LOGHO 'O'. ou % L,EGO 'O.: /iferentes estilos Go $ltimo m*is refinado &ue o outroG de decir a misma cousa: O O,-'O'-O.. ES"ASBE /E,9!/7 4JE B9E!"7, ,A )U! /E1 ,A)A1175H O4HE ,'HA 0OA JO%A (O-che u a >oa al9aiaN ta >C ;3ia): /ise da persona &ue es de cuidado, un bo elemento, vamos &uero decir, &ue se anda metendo sempre en los, non sabes5 EGH,A: 'Ogua( =emia do cabalo, antes ei&u c%amab*moslle besta ou g%ua, pero como xa non se ven tanto tuven &ue pensar un bo cac%o e preg%untar no bar: oie, como se lle deca antes *s ieg%uas5 ELO: ("sso) #ease no )AE "ello". Ex: CPor todo elo, volo vou dicir. E$0AL&E: '0arrage ( ,onstruci+n artificial &ue fan nos ros os %omes ios castores cun%a presa de %ormig%+n armao 'os %omes( ou troncos cortaos deliberadamente 'os castores(. Sirven pa g%uardar aug%a e producir eletricid*. !a poca dos V< estaban moi de moda na nosa terri-a. E$0AL&E: '0arrage N Re5resa( costruci+n feita nos ros para fa0er corriente eletrica. E$0ELE4E8OR (A7orno): ,ousa pa adornar, sen cal&uer outra utilidade. Para mais detalles consulte "embellecedor" no )AE E' 4A'#O (E relaL-oN en@uanto em espan%ol mientras): 1ada-a dos partes de noticias:....Estas foron as novas de %oxe. E! ,A!"7 o tempo: c%over*..../ebe evvitarse a forma lusista "&uanto" .....Estas foram as novas de %o.e. 4JA!"7 ao tempo: c%overa..."ambm deve ser evitado o lusismo "E!4J!A"7", a substituir por BE!")AS: "Esperarei enquanto n:o chegam"' "esperarei mentras non chegan". E'BER$O: (8oente) persona o animal &ue sufre alguna dolencia. Evitar os aldeanismos /7E!"E e sus derivados: /7E!"9A, /7E!WA. Jnicamente sirven para los perros. E'HORA0,E'A: '6ara>Cns( Alegre palabra castellana, adoptada por miles de gallegos para felicitar a alg%uin por alg%o.

ER,4#AR: (Arrotar) verbo intransitivopopular botar o aire por la boca. E&4O0A: '+assoura1+assoira( Pe0a cun mango e rematado en fos industriais &ue sirve para varrer o suelo. !on confundir con vasoira, esa solo para o suelo da lareira e faise cas xestas &ue se apa-an no monte, demasiado do pueblo pra &ue se emplee tamn para o primeiro caso. E&4,ELA: 'Escola( lugar onde aprendes en libert* o castellano e c%e impo-en o gallego pola for0a. E&6AL8A& (as): '4ostas 'as(( 7 &ue antes eran as costas. A%ora, por evoluci+n pasa a ser lusismo. E&<,"'A (Es@uinaN cantoN cant-o): parte onde se cru0an dous *nguos ou superfi0es...)exeitar profundamente as portuguesadas "currunc%o, recanto, canto" e outras semellantes &ue fan imposible a comprensi+n entre persoas de ben. E&#RO6EAR: 'Estragar, 7esconsetar, 7esaran;ar( Antiguo :Estragar:. ,ando algo se escara.a e &ueda en estado inservible. E&#,8"AR: (Estu7ar) o &ue non facemos os acadmicos da )AG,, innecesario por&ue todo o gallego est* no pueblo, solo %ai &ue po-er a orella e apuntar o &ue se dixo todalavida en cada sitio &ue perfetamente v*lido sin mais comprobaci+ns. E,$O&1E,$E&A: nativo@a de Puentedeume, provincia de 1a ,oru-a, &ue non Pontedeume un invento de eses lusistas &ue insisten en negar a identidade do gallego coma dialecto do espa-ol co portugus. BE"JOO: (Bei;-o) faba, feix+n convertido por evoluci+n e progresoen apelido gallego. B"GHA8O&: (BJga7o)organo &ue reali0a funci+n moi importantes no corpo, como depurar o sangue do organismo.!ormalmente tense un solo, pero os galegos temos varios, por&ue e un%a palabra &ue sempre vai en plural.Ex: " #in a&uilo e botei os fig%ados" B"GHAR&E (0is>ilhotar, es5iolharN vasculhar, re eGer): Por atenci+n nalg%o ou nalg%un. B"JO: (BiGo,Bigo,Bigo,4erto) 3. ,al&uer cousa, animal ou persona &ue permanece inmobil. 6.G =ruto da fi.eira 8.GE;;o.ador do Badri, por certo, portu;es de merda

X.GSierto B"LOLOGH=A: (Bilologia( 'variantes: filoloxa, filoloc%a... praticantes: fil+loxos, fil+loc%os, fil+loxas, fil+loc%as..( ,iencia &ue estudia a lengua e a literatura dun pueblo ou de un grupo de pueblos a travs dos textos escritos. B"R$A: 'Assinatura( aci+n e efeto de firmar de toda a vidaH BOLGA: (Greve) 9nterrupci+n voluntaria e colectiva do traballo, reali0ada como medida de presi+n para obtener melloras laborales. Eu xa on G71GA, de boca de un sindicalista estudiantil &ue a%ora debe de ser doctor en filolog%a castrapil. BOLLAL8RE:($assa Bolha7a) Postre dulce, composto de varias capas de follas cubiertas de substancia dulce.'evitar o lusismo malsonante :follado:, como moito p+dese empregar :milfollas: en contextos cultos(. BRE'#E: '#esta, Bronte( Antes se dicia testa, asi como a%ora dende o lusismo &uieren nos imponer. Es a parte de diante de a cabe0a por arriba de os ollos. BRE&A&: 'A oro7o, A orote, oro7o, orango( pranta rastreira ben boa, &ue sae no ver*n, e &ue non te-en nada &ue ver as da %orta coas do super. B,EGHO: (Bogo, lu e,Boguete) Proceso &umico &ue se produce cando se &ueima alg%o. omba &ue se tira nas festas. B,EJO: 'Bogo, Lu e( 1u0 e calor producidas pola combusti+n. >ai moitos no dia do Ap+stolo en Santiago. B,ER#E: 'Borte( 3. /otado de fuer0a fsica, capa0 de reali0ar grandes esfuer0os. E outra pila de significados &ue non vou po-er a&u. GAL"4"A: 'Gali?a( re;i+n espaSola &ue vai perdendo por desuso do pueblo gallego 'a diferencia de catal*ns e bascos( a sua condici+n de "nacionalid* %ist+rica" como aparece na nosa constituci+n. GALLEGP:'GalegP( bo espa-ol, espa-ol como o &ue mais, animador da "ro.a". Galego un lusismo importado por ,astelao, #icente )isco, 7tero Pedra?o e os seus amigos. GA*A' (Ganh-o, atul-o, fale o gallego cerrado. atulo, >ruta ontes): ,al&uera persona &ue

GHA0AL= (Javali): 3.Porco selvag%e &ue fai moito da-o nos coltivos de millo ou ma. /e carne mag%ra. 7s pelos,neg%oros como elGcarb+n, c%*manse cerdas e us*banse pa faer escob+s ou cepillos. Y cra c%*mase g%abato.6.

Persona fuerte e to0uda f*cil de provocar. " 9se un g%abal, non lle dixen se tin%a g%oebos a rousarlle o pandereto ao carteiro e deixoullo cas rodas pa rriba, a pulsoHH" GHABA& ')culos( complemento con cristales graduados &ue utilu0amos as personas & non miran ben. GHALLE#A&: '0olachas( o &ue se toma pola ma-an para desa?unar co caf con leite 'os &ue lle g%uste o caf con leite se non tamen se poden tomar con outras cousas( GHALL"'A: 'Galinha( femia da especie Gallus gallus domesticus de aves galliformes e fasi*nidas, &ue xunta co conexo, constit$e un dos n$cleos da cra de animais na economa de minifundio. GHARR"LLO& (co5os, taLas, cuncas): ebidas &ue se toman entre amigos, g%eneralmente armando fiesta. GHER"'G,"LLA (&eringa): 9nstrumento sanitario para sacar sang%re ou po-er vacunas. GH"BO: '0ilha( ,%ave met*lica moderna para temperar a aug%a &uente ou fra no freg%adeiro ou o servicio. A palabra aldeana billa usarase solamente para a c%ave artesanal de madeira dos pipos de vi-o. GHRDA: 'Guin7astre, Guin7aste( Aparato para cambiar cousas pesadas de un sitio a outro de nivel diferente. =orma $nica. !on facer caso aos da )AG, &ue din &ue a forma menos recomendable. GH,AR8"A: 'Guar7a(Se-or &ue viste g%eneralmente de verde e pon multas. GH,E4O (Oco, >uraco, 9ura7o): ad.etivo, o mesmo &ue va0io. Substantivado e %ipergalegui0ado em 7,7."o g%ato liscou polo g%ue&uin%oC", versus: "o gato fugiu polo ocoC".4uando realmente todos sabemos &ue o gato sai polo buraco da porta. GH,E4O: substantivo, o mesmo &ue >uraco. GH,E+O: 'Ovo) carallo, parece mentira, o &ue po-en as gali-as. GH,E+O: 'Ovo( P+-enos as g%ali-as e os comemos n+s, a$n&ue alg%uns se l%es deixan *s g%ali-as para c%ocarlos. GH,GHO: '&u o, &u e( Sustancia l&uida de os alimentos, como poden ser, carnes ou froita. Antes denominada Sumo ou Sume por os mais aldeanos, %oxe, por su posto sen exito, &uerendo ser recuperada polos lusistas, pero suena a portugues, por o tanto non aconse;amos o seu uso. /eixemos en o olvido pailanadas, nombradamente si soenan a luso.

GH,GO&"8 (&ucosi7a7e): ,alid* de g%ug%oso. G"RAR: '+irar,#ornar( dicese do movimento para dar un%a volta. GRA0A8O: 'Grava7ura, gravura( 9lustraci+n &ue decora os libros e &ueda moi bien para a ;ente &ue no &uere leer... ademais daselle traballo aos &ue dibuxan. Evitar siempre o lusismo 'tambm en linguaxe de la aldea, &ue son moi ignorantes( G)A#J)A Kclaro portugus &ue, como es bien sabido, nada tiene &ue ver con el galle.o bien entendido ? arm+nico con el castellano de toda la vidaL. GRA4"A&: 'O>riga7o, Grato( As &ue tu tes. GR"BO: '0ilha,#orneita( aparello por onde sale auga. G,A&: cousa &ue te-en os moviles &ue envian mensa.es de balde. G,A% (lin7o, engraLa7o): Bo? c%ulo, g%uapsmo HA0"#A4")': '<uarto( lugar onde un durme. 7 &ue %ai &ue pedir cando se c%ega a un %otel, %ostal ou motel de Galicia. HA&#A L,EG"*O: 'AtC logo, atC ;, atC utili0ada para despedirse. ais, atC ais ver ( expresi+n

HA&#A: 'AtC( !a escuela din &ue pode ser adverbio, cong%unci+n ou preposici+n, eu solo sei &u:e&u dicimolo de todalavida, e non esas caralladas de at ou ata ou a virg%en. HE0"LLA (Bivela): ,%isme para enganc%ar o cintur+n. HOJAL8RE (ou HOGAL8RE segIn localis os): '$assa-9olha7a( dise dun tipo de pasta ou masa culinaria de especial uso en pastelera, feita a base de fari-a e mante&uuilla &ue + cocela forma moitas follas superpostas. Pastel feito con esa masa. HO$O'"$"A& #ago. En galle.o bien entendido: 4ue non traballa nada. #ago. En pailan: 3. !on ocupado 'ex.: lugares vagos(. N #A,A!"E 6. 4ue non ten &uen o ocupe ou desempe-e 'ex.: cargo vago(. N /9SP7S9 1E, #A,A!"E 8. 4ue non ten moradores ou in&uilinos 'ex.: apartamento vago(. X. 4ue non ten %eredero a &uen pertene0a 'ex.:

bens vagos(. V. En &ue non %ai edificaDiones ou culturas 'ex.: terreno vago(. Z. 9ndeterminado, indefinido. [. 4ue deixa muito a supo-er. \. 9ncerto, non fixo. ]. ,u?a sede non se pode determinar.3<. 4ue non ten a suficiente precisi+n 33 4ue est* diseminado ou espallado por v*rios stios ou lugares. 36 Errante, err*tico, vagabundo. 38 #ers*til, voluble 3X ,onfuso, mal distinto, pouco pronunciado.substantivo masculino 3V. 7 &ue %ai de indeterminado, de indeciso en alguma cousa. 3Z. =alta de clare0a. N 9!,E)"EQA E;EBP17S A E#9"A) PA)A !7! JSA) A 19!GJA PA91A!A:&uem tem vagar fa0 col%eres de pau ^ 4uem nFo tem &ue fa0er emprega o tempo em futilidades.devagar se vai ao longe^ ,om perseveranDa e sem precipitaDFo, consegueGse o &ue se dese.a, ou reali0aGse o &ue se empreende. H)&#E'A: Eufemismo pa non decir %ostia &ue di mui feo. H,$A': 'Hu ano( persona %umana, cl*sica terminaci+n gallega &ue podemos ver en outras verbas como en urb*n ou sem*n. " L,EGO.: !un%a conversaci+n, expresi+n de ademiraci+n e de sorpresa &ue se d* por parte dun dos interlocutores ao mesmo tempo &ue tenta pedir un%a explicaci+n ao outro interlocutor polo dito anteriormente. En 0onas moi cultas, &uere decir "i despues11" Ex aceci9n ;: "!u o m%deco"' "# luego" " orque esta&a mali$o"Ex aceci9n <: "!ui o m%deco"' "# luego"' "6espu%s te fu de copas" "4O'A: '=cone( ,ona 8.< "GLE&"A: '"gre;a( "emplo reli;ioso para oficiar misa e oraci+n. "'AR$"4O (&e 9io): Aparato eltrico &ue funciona sen cables.

"'#RO6"8O: 7 mesmo &ue intrprete. ',omo falou uma vel%in%a, possuidora da c%ave duma igre.a rural, dessas &ue encerram tesouros maravil%osos, e portanto, cust+dia deles: "#em gente de lugares muito afastados para verem esta igre.a, mas v_m sempre com o seu intrpido &ue l%es tradu0 tudo &uanto falo". Eu fui a intrpida na&uela altura(. "'+ER'A8O"RO:'"nverna7ouro1Estu9a( #ease en el diccionario de la )AE 9nvernadero "R A 4"E' (ir 9recha7o): ir mui r*pido. "R 4O$O ,' BOGHE#E: ir a cien

JA6,#A (JIlia): outro peixe. Este est* sabroso feito no %orno. Evtese c%amalo ;ulia ou P$lia, &ue o outro nome m*is divirtido, onde vai. JARAJE ( O ): 'Garage (A) 1u.ar andonde se .uardan los coc%es a buen recaudo pa &ue non se mollen nin se arresfrien con as %eladas. #e;ase a palabra Garage en o )AE. JA,LA: 'Gaiola( 1ugar para meter pa.aritos 'es recomendable para &ue nos canten por las ma-anitas &ue cantaba el )e? /avid...%o? como es da de tu santo, te las cantamos a ti.( En las aldeas siempre se di.o GA971A, pero debe ser desec%ado por dos ra0ones de peso: 3.G tambin se dice en Portugal ? 6.GSi se va de compras a Badrid ? se pide una Gaiola entienden masturbarse ? puede dar lugar a ine&uvocos desagradables. Jsar Paula &ueda muc%o m*s bonito ? m*s adecuado para entendernos con todos los E0paSoooooooolesHHH JA+"O#A: 'Gaivota( animal volador &ue normalmente vola pola costa. 2 smbolo dun partido poltico de corte fascista, c%amado Partido Popular 'PP(. Este animal aparece no siguiente refr*n: Paviotas * tierra, mari-eiros * mierda. JE": Aturu;o popular do noso mais grande cantante Pulio 9glesias. /cese tamn da persoa %omosexual. JEOJRAB"A: (Geogra9ia) asignatura da escuela donde aprendes as partes &ue componen Espa-a, asi como os rios ? monta-as de sus re.iones. JE&,4R"&#O: (Jesus 4risto) fillo de /ios. JO8EREE: 'Bo7er( para expresar enfado, irritaci+n, asombro, etc. JORR")' (6ar7al): Ave moi com$n en Galicia &ue come as mi.as de pan &ue lle botan os abuelos nos par&ues. !on confundir con Pardal, &ue cando non apelido un claro lusismo. JO#A (;ota): /ecima letra del alfabeto castellano, en gallego non existe. Solo en circumstancias folcloristas e &ue se pode usar, por e.emplo para representar el fenomeno fonetico de o ".oteo". JO%A: 'Joia( Jn%a cousa de moito valor e moi apreciado. %!"&"'( ,<uinta Beira- outro dia, siempre se dixo asi. '%ai &uen o escribe "g%ueves"( J,L"O: (Julho) sptimo mes do ano J,'"O: (Junho) sexto mes do ano. J,REL,J,RELO: peixe moi rico frito. Pron$nciese, pa &ue non me maten os da E"A galega, g%urel ou g%urelo.

LA 4,R,*A: '4runha( ,iud* donde naide forasteiro, onde viven os curu-eses e Paco #a0&ue0. 'A ,oruSa s+ se utili0a para colocar a provincia cando envias un%a carta(. LA +"RGHE' (O, (+"RG,E'): ,asi o mirmo &ue C#A1G>ABE/9US pero ei&u vn sendo como d:asombro por alg%o f+ra do normal ou increble...#ariante popular: A))E1A#9)G>E!, denota cabreo. L$6ARA: '4an7ieiro( Artilug%io &ue dispone de un%a ou m*is bombillas, vai colg%ado do tec%o ou apollado na mesita de noc%e. LA$6AR)': ( '37oa) Banc%a na ropa. LA+A+AJ"LLA&: (Lava-louLa) Elotrodomstico &ue c%egou *s nosas casas e como solo nos fig%amos no castellano pas novas palabras, collmolo e decmolo sempre. 2 destas palabras coma "pulpo" &ue por com$s, %aba &ue polas no dicionario. LE4H,GHA (leituga, al9ace): Planta %erb*cea da familia das compuestas con tallo ramoso de catro a seis decmetros de altura, follas g%randes, radicales, blandas,nerviosas, trasovadas, enteiras ou serradas, flores en BJ,>AS cabe0olas e de ptalos ABA)911E!"7S, e =)J"7 seco, gris, comprimido, con un%a sola SEB911A. Es orig%inaria da 9ndia, se cultiva en G>JE)"AS e %a? de ella muc%as variedades. As follas son comestibles, e do tallo se pode extraer abundante l*tex de sabor agradable. LE"#,KA: '4oru;a( ave da orden das estrixiformes, extendida por toda a g%eog%rafa g%alleg%a, non debe confundirse co b$%o ou o c*rabo, aves rapaces parecidas. Paxaro noturno g%eneralmente blanco &ue fai de mensag%ero no g%arr? poter. LE:=A: 'LiGJvia( %ipoclorito s+dico. ,omposto &umico usado para lavar sin diliur ou diliudo cun%a fregona. LE:O&: 'Longe( a grande distancia de &uen fala.#ease na )AE `le.osa LLA$A: 'La>are7a,4ha a,La>ara7a( leng%ua de fueg%o &ue sae das velas encendidas,ou do alto dos alcolitos cuando apreta el calor i las g%anas a los incendiarixs. >ai &uen lle c%ama lapa,confundindoa cun marisco &ue se peg%a a las rocas. LLA'#A (Jante): Parte da roda &ue a.uanta do neum*tico, normalmente met*lica. LO'GHA (Lota): 1ugar donde se vende o pescado. LO<,EAR (lou@ue;ar, 7oi7e;ar): accion de actuar coma un louco, dicese d cando g%ritas e fas cousas raras por &ue estas ata os g%uevos

L,0"'A: 'Ro>alo, vaira, ro>aliLa( /icentrarc%us labrax, Pescado de piscifactora &ue a veces est* barato no G%adis. L,4"ERGHA'A: ' +aga-lu a, Lu?ecu( ic%o &ue lle alumbra o cu. L,'A 8E $"EL: 'Lua-7e- el( Perodo de celebraci+n rom*ntica dun%a parexa lexos do %ogar despois de casarse. Pode durar mais ou menos e pode ser mais ou menos lexos dependendo pasta &ue se g%asten... )!#"'( *'egunda +eira, /ia da semana &ue igual &ue o os demais sempre se dixo asi e punto, ag%ora para escribir os sitios oficiales se inventou outro nombre 4=.>. $A4HERO1$E4HERO: (Acen7e7or,4his@ueiro) Pe&ueno utensilio &ue sirve pra acender o fuego. $AJO1A (Janota, catita): Persona &ue es de moi bo %umor, &ue se presta a falar ca xente ?esas cousas. $AJO1A (5orreiro1a, si 5tico1a): Persona &ue es de moi bo %umor, &ue se presta a falar ca xente ? esas cousas. $A'GAR (7ar, rou>ar, surri5iar)!- dar 'Exemplo. .on me fixo caso e mangueille duas "ofetadas e... caraina como corria que se las pela"a!-."ambm con acepci+n de roubar. Exemplo.0 .on sei quen ser o ca"r9n que me anda a mangar as peras da mi$a pereira. $A'"LLA: '$aLaneta( /ispositivo redondo ou modernamente con outras formas &ue sirve de palanca para, g%irandoa abre as portas. $A'"LLA (6u;a7or): "irador da porta. $A'#A (4o>ertor, anta): 7 &ue antes era cobertor."amn se aplica a una persoa &ue fai mal as cousas nos eu traballo. $A'KA'"LLA ( an?anilha, ca o ila, acela): 7 &ue tomas cuando andas mal da barrig%a Seica calma os nervios tamn. $AREA:($arC) se dicese dos movimientos da mar &ue por influen0a da 1una sube ? baixa regularmente.>ai &uien di.a mar, pero eso lusismo radical $AR$ELA8A: ($ar elo)/oce feito con froita cocida con a0ucre ou mel, de consistencia pastosa.Ex:Marmelada de pexego. -A./"'(*/er0a +eira, /ia da semana &ue igual &ue o os demais sempre se dixo asi e punto. $A%O: ($aio) &uinto mes do ano, o mes de Baria

$E4AGHO 'A6,#A'A" <,E#E6ARE,EE: Espresi+n com$n en nais e pais cando se cabrean cxs seus e s$as fillxs. 7 decir diario do meu vici-o Pepe cando anda a g%iar o g%ando e un animal ng%ase a ir polo carreiro. $E4AJO 'A4O'A 8E 4R"&#OEE: Espresi+n popular moi espresiva Gvalg%a a redondanciaG, &ue tanto poder sinificar mala%ostia como entusiasmo, aseg%$n a g%racia e a entonaci+n ao botala pola boca. $E8"4"*A: '$e7icina( profesi+n &ue exercen os mdicos e tamn as piluli-as e xarabes &ue nos recetan e &ue ag%ora nos &uieren cobrar. $EJ"LLO'&: '$eGilh-o( .molusco bivalvo de cunc%a negra & se cultiva en bateas en las rias gallegas.exemplo ria de arosa. $ELL= ou $ELL"8: ,abeceira comarcal do suroriente curu-s. A%ora empe0aron a c%amala BE19/E, non %ai &uen se entere. $ELO4O#)' (6ssego, 6CGego): fruta variante do pexego gallego de toda a vida, pero moito mellor, mais grande mais rico e mais caro. $E$0R"LLO: '$ar elo( =ruta &ue lle presta tomala cun &ueixo bo do pas. $ERL,KA: '6esca7a( Peixe tele+steo gaddeo, de carne leve moi rica usase na alimentaci+n. $E&4LAR: '$isturar( facer combinaci+ns de cousas. $E&"#A 8E 'O4HE: '$esa 7e ca>eceira( Besa pe&uena normalmente con caix+s &ue vai + lado da cabeceira da cama. $"ER4OLE&( ,<uarta Beira- da da semana '"mrcores" vale, pero s+ para escribir * ;unta, aos sitios oficiales, ou aprobar exames na escola ou o ,elga( $"*O: '$eu( Posesivo da primeira persona do singular.E/: Ese coche % o mi?o. $"RAR: 'Olhar( percibir pola vista sin necesid* de po-er intenci+n nin atenci+n nin rabo de g%aita. En casi toda G%alicia se confunde con "ver". !am*is nun%a amplia 0ona das )as aixas se usa de manera correta. $)0"L: '#ele 3vel( telfono sen cables ou inar*mico. $OGOLL)' ( uito a>un7anteN avon7e, avon7o)!- .di0ecese de lo &ue es mu? abundante. 7c%es, neno, %abia gic%as en la sala de fiestas a mogoll+n. ,oge borrac%eras a mogoll+nb el )odrgue0 )ato gana cuartos a mogoll+n... $O" 0"E' (Est >e , uito >e ): Espresi+n idiom*tica para mostrar &ue est*s satisfeito con alg%o.

$OLA $OGOLL)' (gosto 7e ais): g$stame 'expresi+n casti0a galega(. Por uso e pola mesma ra0+n &ue pulpo, ambas &ueda incorporadas ao@+ lxico galego. $OLAR (gostar): g%ustar moito un%a cousa. !on confundir co amolar do portug%s, &ue &uere dicir "importunar". $O'#)' ( onte, oreia, cheia, -o-cheia): mtica palabra &ue se puxo de moda pola tele frente a outras &ue dican os vellos como manc%ea, prea, morea, c%ea, etc. etc. $O&#RA8OR (0alc-o): 1ug%ar das tendas onde c%e ense-an os productos. $,4H"&"$O ou $,4H"&$O: ($uitJssi o) Superlativo de moito. $,4H=&"$O: '$uitJssi o( Superlativo de moito. $,ELLE: '6eir-o( 3 1ugar donde atracan os barcos.G6 )esorte $,ELLE ( olaM 5eLa elstica enrola7a e es5iral): 3. Qona de carga e descarga de barcos. 7nde se aparcan, %oH 6. Ese ferro enroscao &ue %ai dentro dos bolis e putros mecanismos. Evtese resorte, &ue non c%entende nindiola. $,*E4A: '6ulso,0oneca( 3. 1u.ar por donde dobla a mano, antes do bra0o. 6. ;o.ete con forma %umana 'femenina(. 'A4")':''aL-o( EspaSa,o dem*s son %inbentos de nacionalistas separatistas. Para as partes &ue inte.ra 1a !aci+n usamos o termino )e.i+n 'ARA':A: 'Laran;a( =roita ctrica e cor da bombona de butano. 'ARA':E"RO: 'Laran;eiro( Arbol &ue da naran;as 'ARA':O: 'Laran;eira( Arbol &ue d* naranxas. 'A+"8: ('atal, na7al) son as festas &ue se fan por&ue naceu Pesucristo %a? una c%ea de tempo e son '!7,>E JE!A, !A#9/Y, =9! /E A!7 E )EOES( todas en diciembre menos re?es &ue en enero. '"8O: ''inho( A casa do p*.aros. '"E0LA: ('Cvoa, >rte a) =enomeno meteorologico &ue non deixa ver nada. '"'8"O&: ning%un%a persona, naide. #ariante: 4uinindios: superlativo de grande0a. Ex: #as levar un%a &uinindios. '"'GH"O': ''iguC ( ning%un%a persona, naide, ning%un ser %um*n.

'"*O: ''eno, 5e@ueno, crianLa, cativo, nino, etc! ( >ome pe&ueno, de pouca ed*. 'O: ''-o( Pronombre &ue sirve pa dicir &ue no. Pode ser enfati0ado abrindo a vocal: !+. 'O4HE0,E'A: ('oite->oa) !oite, &ue por ser da especial, como non, pasa a decirse noc%e e a parte "mui buena" vn antes do da de !A#9/Y...fec%as importantes deste noso calendario, como o SA!PJA!, en &ue se celebra a entrada do #E)A!7. 'O' $O 4REO1'O' $E O 4REO1'O $E LO 6,E8O 4RER (n-o acre7ito, acho @ue n-o, 5enso @ue n-o): 4ue non trago, vamos... ')'"$A (salrio): ,antid* pe&uena de dinerito &ue se cobra de mes en mes por traballar muc%ismo. 'O'-$E-"$6OR#A-,'-6"$"E'#O (i 5orta-che e u caralho): Expresi+n de enfado ca &ue se pretende dar a entender &ue alg%o c%e d* ig%ual, pero non c%e d*. 'O+"E$0RE: ('ove >ro) o mes numero once do ano &ue empe0a cun festivo. ',8"LLO& (n3 7os 7e7os, cotenos): !udos das manos. "ambim pode %abelos na garganta. ',8O: ''3( Prisi+n ou atadura &ue fai un%a corda de si mesma ata &ue rac%a ou se desata."ambim pode %aber nudos na garganta. O < (cI): ' O <u( decimosptima letra do alfabeto e tambien as nalg%as das personas. O +A$O& A BA4ER (Have os o 9a?er, +a os o 9a?er)N : 'Expresi+n idiomatica( ;enerosas promesas &ue os nosos gorenciosos polticos do >+rreo verbali0an cada catro anos. O (Ao)( contracci+n da preposici+ "a" con artigo masc. sing. "o". Exemplo tam%n repetidsimo en todos os mes9ns galegos: "+arne o caldeiro" O4#,0RE: (Outu>ro) decimo mes do ano OLA: 'On7a( 7ndulaci+n da mar probocada por o vento e en menor medida por a influen0a gravitatoria de A 1una OLER: '4heirar,,lir, Arrecen7er( 7 &ue antes era c%eirar. O$0L"GO: ', >igo( 7 burato ise &ue tes na barrig%a.

OR8E'A8OR: '4o 5uta7or( ma&uina &ue vale para escribir dibuxar e entrar en intern. )R8E'E& (Or7ens): ,abeceira comarcal da comarca do mirmo nombre pr+xima a Santiag%o, a capital da nosa reg%i+n. OR8": Expresi+n da fala popular 'por tanto indispensable neste diccionario( &ue se entende da evoluci+n dun%a palabra eclesi*stica &ue deriva no gallego moderno en berro de asombro. OR'EAR (en9ornar): Acto de cocer no forno. 1o otro es rebu0nar )R&A": ,anglicismo 0offside0- trmino fubolstico &ue si-ifica fuera de xuego. OR,GHO (gua ar7ente): ebida espirituosa donde as %aiba. )&, ): (aos1ao) antiga contracci+n de preposicion "a" e artigo masculino "o"@"os". !a $ltima normativa substituiuse por "aos" e "ao" pero por pregui0a a maioria non o usa, para &ue cambiar se ia ben. 6A: '6ra,6ara( Preposici+n &ue indica finalid*, causa, intenci+n ou lugar. Ex: ir pa cama' facer algo pa n' ir pa madr. CAlg$ns lusistas prefiren a formula :pra: pero debe rec%a0arse por&ue tamn a usan en rasil e Portugal e por&ue en Galicia propia de personas moi maiores. 6A"LA' : natural de la paila . Paila : aldea , lugar remoto. 6ALA'4A (Alavanca): ,orpo s+lido &ue se move sobre un punto de apo?o e sirve para levantar pesos ou transmitir un%a fuer0a. Pode ser de cal&uera material. 6ALO$A: '6o >a( animal volador &ue ca.a por ti cuando vas mellor vestida ou tes un%a intrivista de traba.o. Son una pla.a en ciudades como 1a ,uru-a e #igo. 6A'#ALLA: (Ecr-) aparato onde se ve o &ue escribes no ordenador. 6A6ELE&:'6a5eis( plural de papel. 'segue a mesma norma en case todos os casos: corGcolores, animalGanimales... e asi por diante( 6ARAGH,A&:(Guar7a-chuva, 5ara-guas(/ispositivo articulado de varillas 'g%eneralmente met*licas( &ue soportan un%a tela para taparse da c%uvia. 6ARARA%O& (6ara-raios): ferro espetao no suelo estratg%icamente pa derivar * terra o calambra0o &ue solta un ra?o, como ben indica o nombre. 6ARO: '6are7e( 7 &ue non es suelo nin tec%o e est* a os lados.Evitemos parede, conberteuse en lusismo nos $ltimos tempos.

6AR#"R&E 8A R"&A (na@uiLar co o risso, cachiLar co a risa7a, etc!) : expresi+n mui moderna e atual para referirse * acci+n de rer a esgalla o escac%ar coa risa. B*is moderna e atual todava a sin+nima: A57#5>E A +A#@A. @666 6A&A4ALLE& (5assacales, 5assa ruas): ,ong%unto festivo &ue lle d* bro *s nosas festas, sale canda a #9)G>E! ou os SA!"7S 7J !E!7 G>EScS. 6A&"LLO: '4orre7or( 1ugar nas casas &ue discurre entre as diferentes dependencias da vivienda, a modo de distribuidor. 6A#,4O& (sa5atinho, 5eIco): ,alcetines &ue se l%e poSen aos cativos ou pe&ueniSos. K2 claro &ue as crianDas t_m patas, da patucos, em troca do pailFo pe$gos, &ue vem de pL. #e.aGse El /iccion*rio de la )eal Academia EspaSola de la 1engua. %ttp:@@lema.rae.es@drae@5valNpatuco. 6EA:E: '6ortage ( cabina situada antes das saidas das autoestradas onde un%a empresacobra por pasar. ,onvertida en verba senlleira e simbolo de galleguidad por ,arlos ,all+n. Parcese a o pea.e espa-ol e moi pouco * portagem portuguesa, polo &ue a damos por boa. 6E4A: (&inal) Sinal na pel producida por un exceso de pigmento. 6EGHAR&E ,'HA LE4HE (se 7ar u gol5e ou u >a@ue): 7 nome xa o indica, ou non vedes5,vale, po-o un eghemplo: "#soutro da i"an pa Orense e peghronse unha leche de cuidado" 6EGHA#"'A: 'Autocolante( cac%i-o de papel &ue se peg%a por detr*s e &ue reg%alaban cos fos&uitos. 6ELE:A: Parte do coiro &ue cobre Ms pessoas e os animais 'Evitar sempre no possvel o lusismo 6ELELHA... 4ue nFo entendem os turistas de Badrid 6EL"RROGHO16EL"RRO:O (RI>io, ru>ro, roi>o): Persona &ue ten o pelo roxo. 6EL,<,ER"A-6ERR,<,ER"A:'4a>eleireiro( 1ugar en donde se cortanse los pelos da cabe0a 'antes co-ecidos por 7s ,abelos, pero desaparecido por evoluci+n natural %acia o castelano(.Pelu&ueria para perros. P".$(*-as, 'conxunci+n adversativa( para contrapoSer a un concepto outro diverso. Evitense los lusismos "mas" ou "mais". Ex: "pero "ueno! que &os creedes12 6ERR"*O: (4aQ?inho,4a7elo,4an?inho, 4achorro) 'diminutivo( pe&ueno animal de compa-ia. 6"'4HO (6ico): 7b.eto pun0ante. /esec%a o si-ificado de saltope&ueno, salti-o. /iciase antes, a%ora evolucionou e se convertiu en lusismo.

6"#"LLO16E#"LLO14"GHARR"LLO (cigarro): Eses tubitos c%eos de tabaco &ue se fuman. 6":O (Esno>e, >etinho): persoa de boa familia ou bo vestir, ou costumes ex&uisitos. 'se pronuncia pig%o@pi.o(. 6LA"A: '6raia( lugar onde %ai moita arena e vai a xente no verano a po-erse morena, %ai muitas olas e %ai &ue ter cuidado. Ex: *ou pa a plaia. 6LAKA: (6raLa) 3. f. 1ugar anc%o e espacioso dentro de un poblado, + &ue suelen afluir varias calles.6. f. A&uel donde se venden os mantenimientos e se ten o trato com$n de os veciSos, e donde se celebran as ferias, os mercados e fiestas p$blicas.8. f. 1ugar fortificado con muros, reparos, baluartes, etc., para &ue a xente se pueda defender de o enemigo. 6O4"LLO (4hvena, GJcara): pe&uenas ta0as onde se bota o caf con leite3<<d galega. 6OE&#A 8E &OL: '&ol-52r( cltimos ra?os de sol cuando se deita polo poniente ou 7este. Antes decaselle solp+r, &ueda pouca xente aportug%esada desas. 6OLLA: '6Cnis( +rgano sexual masculino 'colo&.( Por&ue o gallego carece de trminos propios para nombralo... 6OL+O: (Bo7a, 63, 5oeira) 3.Ato sexual c%amado por alde*s e lusistas "foda" 6. pe&uenas partculas &ue ensucian os muebles, no decir p+ por ser portug%es nin poeira &ue ainda por riba de portug%es e de aldea. 6OR&,6O&#O (4o certe?a, O claro): #ease no )AE Porsupuesto.

6OR#,GHAL: 1ug%ar no medio do Bediterraneo c%eo de g%itanos e adonde as mug%eres te son big%otudas. Pas donde a ;ente conduce mo? mal, e te adiantan por a dereita e nas curvas. Pas mais pobre &ue EspaSa. 6O,&A+A&O& (0ase 5ara co5os): 7nde se pousan os vasos. Atenci+n pelig%ro: !ada de intentar construir esta palabra con o lusismo "copo". As so c%e entender*n na ;entalla de Pic%el. 6RE&0"#A4")': '6rostituiL-o(/icese da arte de eg%ercer o oficio mais antig%uo do mundo. As mulleres &ue o eg%ercen, g%eneralmente brasileiras ou doutro pais &uente, son prestiputas. 6RE&#"G"O: '6restigJo( =acultade &ue ddestaca de un%a persona, sempre en positivo, senon seria /ESP)ES"9G97. 6RE&,6O&#O: (OrLa ento) papel onde c%e adiantan o &ue c%e vai custar un produto ou servicio. Evitar o lusismo :orDamento: por&ue trae moitos problemas

de confusi+n nas asesoras fiscales, despac%os e documentos de profesionales liberales de bien. 6,E0LO:'6ovo( 3Gde onde cada un. Pobo uma imitaci+n do portugus :povo:, por tanto lusismo case inexistente na fala oral de Galicia.6G lugar poblado de abuelos, onde a gente vai passar o fimGdeGsemana. 6,ERRO: (Alho-5orro, 5orro) tuberculo mui rico pa coci-ar a merlu0a, o pur, etc. !on digas porro, &ue se c%e escandali0an, fumetaH 6,L6O (6olvo): dcese do cefal+podo antes co-ecido por "polbo" pero &ue &ueda como residuo para radicales lusistas, en Galicia e Espa-a se rexistra a entrada "pulpo" deGtodaGlaGvida ,)no meu pue"lo siempre se dixo asi-. <,E'E&: (<ue ) plural de &uen. #ease na )AE :&uienes:. <,E&O: '<uei;o( Ainda &uedan personas &ue usan a pailanada :&uei;o:, pois es lo mesmo &ue &uei;o pero moderni0adoen a palabra. Aconse;amos o uso moderno de &ueso pois o noso idioma como cal&ueira otro se enri&uece con palabras de outras len.uas. RA0"A: (Raiva)enfermed* aguda infecciosa viral do sistema nervioso central ocasionada por un )%abdoviridae &ue causa encefalitis aguda con una letalidade cercana a 3<< d. 2 a 0oonosis viral conocida m*is antigua. Evitar o lusismo )A9#A. Por extensi+n entre os pailanes de la aldea: /ano. /a "cFo danado" ou `cFo doentea em lusista local. Jsar siempre: Perro rabioso, por evoluci+n normal para castellano limpio, fi.o ? de esplendor. RAJA: 'Ben7a( /efinici+n.G >endidura reali0ada sobre cual&uer te.ido. Exemplo: !igem una ra/a na rodilla cando cai de morros RA'A R: xogo popular: nada de portuguesadas estilo "ra", a non ser Rs celtistas &ue ao final do seu %imno dicen "celta, celta, ra, ra, ra" RA'AS (R-): anfibio molesto, RA&#R"LLO: 'EngaLo, AngaLo( =erramenta con mango de pau e cabe0a de ferro con dentes separados entre si longitudinalmente para allanar un terreno ou esparcir terra ou arena e &ue se pode a0&uirir na ferretera, veu sustituir o anga0o &ue era todo de madeira e s+lo se usaba pa o esterco. RA#E"RA: 1ugar donde se garda o tempo.

RA#O: (0oca7inho, 0oca7o) 9ntervalo de tiempo 'normalmente curto( Puedese oir por ai con la acepci+n de roedor de tamano pe&ueno, pero eso ;a residual 'non se aconse.a su uso( RA#)': 'Rato( Aparato electr+nico do P, para mover a flec%a pola pantalla. REGHA (Gra7e, relha): Artilug%io met*lico ou de outro material con forma de grade, ? &ue es usada para diferentes fines, como cerrar una leira, proteg%er un neg%+cio de delincuentes ? aficcionados de lo ag%eno. REGH"LLA (ReiGa): )eg%a pe&ue-a RE"'A: 'Rainha( A muller do )e?. REL): 'Rel3gio( aparato &ue xuntado con un%a botella de le.ia e area dentro dun%a pota proba de terrorismo gallego. RE<,E":)': 'Re@uei;o( 4ueso feito con o suero da leite cua;ada. Evitese o )e&uei;o, e odiese )e&uei.o, ambaGlas d$as, una por en;ebrismo e a outra por lusimo. RE#"4E'4"A: o mesmo &ue resist_ncia. RE+OL+ER: 'Re eGer( Antiguamente )emexer. #olver a mover. Esta palabra cada ve0 m*is lusismo. R"A4H,ELO: (Regato) rio ri&ui-o. 4 caraino "regato"...cousas de ferrn e os seus secuaces. te vos es eso de

R"E&GHO (Risco): Se dice da probabilidade de un pilig%ro. )isco por %aber caido en des%uso pasa a ser lusismo.Aconsellamos o cambio do apellido )isco para )iesg%o, por iso de evitar os apellidos lusistas. Eghemplo: *icente 5iesgho' correu o riesgho de ser le"ado preso. R"*)&: 'Ri ( e una viscera,bueno son duas pero non se levan ala moi ben, &ue o &ue fan e formar o mexo. R"+E"RA: 'Ri>eira( ciud* galega ben gobernada &ue por extra-a ra0+n non se escribe igual &ue )ibeira de Pi&un ou )ibeira Sacra ou &ue a ribeira cal&uera dun ro en Galicia. RO0LE: '4arvalho( Arbol &ue d* un%a madeira fuerte e r.ida, mo? resistente a a.resi+s do tiempo. Badeira do carballo. RO8"LLA!- 'Joelho, Gionlho( articulaci+n entre la parte superior da perna e a inferior. Poel%o ou Gionl%o um lusismo inatur*vel &ue nos afasta e nos torna incompreensveis para os utentes da lngua comum de todos los espaSoles.

RO$6ER O %ELO (Ro 5er o silncio): Espresi+n decalcada do ingls "breaAe t%e ice" &ue se fixo popular cos mass media e &ue significa reducir a tensi+n nun determinado momento g%eneralmente cuando &uedas cun%a c%avala, por eg%emplo. RO'4ARLLE O $A'GO a alg%o ou alg%n: Espresi+n moi varonil &ue fai referencia a un istrumento musicalb * g%aita, en concreta. RO:O: '+er elho( color dos extintores e das se-ales de tr*fico, simboli0a a pasi+n e mais +s de i0&uierdas, comunistas e revolucionarios, an&ue para estes $ltimos normalmente $sase a variante :ro.o:. &0A'A (&>ana): pe0a de tela para po-er na cama. csase en parexa: un%a por riba e outra embaixo da de arriba 'p+dese usar tambin con parexab neste caso a posici+n outativa, es decir, a &ue nos pete a .ana: podemos escoller o lado da i0&uierda, da dereita, o darriba ou o de abaixo(. 9BP7)"A!"EH: sempre debe facer xo.o coa funda da almo%ada. &A0"A: (&eiva) Sang%re dos arboles. &A4A4OR4HO&: '&aca-rolhas( Aparato &ue sirve para sacar os corc%os das botellas. &ALA8O, 8,L4E, 4"8O e A$ARGO: '&alga7o,8oce, ci7o e A argo ( as X sensaci+ns gustativas de toda a vida de dios... &A'J,A' (&-o Jo-o): E a noite en &ue se fan as fog%eiras seica &ue ven de mui antig%uo. &A':E':O: (&angen;o) Pueblo costeiro, se pron$ncia "sangen.o", xusto ao revs de como fan os lusistas 'eles escriben sangen.o pero pronuncian sanxenxo, mal feito(. &AR#O':'#igela,#i;ola( Jtensilio da coci-a para freir. "entou infructuosamente ser substituido polo lusismo "tixola" pero ainda resiste na fala popular de siempre. &E4,ELA&: (Rescal7o)o &ue &ueda despois de cal&ueira acontecimiento ou daSo fsico.Evitar sempre o &ue se di0 nas aldeias e em Portugal 'pas feo e &ue non recomendable para o ".alle.o de toda la vida"( )ES,A1/7. &EG,"R (continuar, seguir M 5erseguirN 5erce>er M enten7er): /ar continuidade a algo .* iniciado: "depois de almorDar seguiu trabal%ando na&uele assunto". "Segue comendo at terminares tudo." &E$BARO: 'se 9oro( 'do gr. SEBA :sinal: T =A)7S, illa de Ale.andra(. /ispositivo de sinales luminosas colocado nas calles da beiramar das ciudades costeiras pa &ue o tr*fico urb*n e o mari-o non se eng%a-e de carreiro. Sirve

tambin para g%iar a peat+ns@as e ba-istas@os, non va?a a ser &ue c%o&uen entre elos@as. =)AS. Po-erse como un sem*foro 'encendrselle as colores a un ou un%a de pura vergon0a ao escap*rselle un%a espresi+n g%alleg%a das de antes(. Po-er verde como un sem*faro 'po-er a feder a alg%n por tomarse mu? demasiadas libertades. #xase: :sem*faro en verde: N :anc%a es ,astilla:(. &E$': '&e ana( pois entre luns e domingo todo o &ue %ai no medio. &E' 8"O&T: (&e 8eus) Pudera parecer un alegato "ateo", en verd* c%e produto da evoluci+n de "mecagoensandios".9nsulto resignado. &E#"E$0RE: (&ete >ro) noveno mes do ano no &ue se acaba o verano e empe0a o oto-o &" &E 6O8E: '6o7e-se( berro de guerra nos estadios galegos para animar a ga-ar un partido difcil, sobre todo a la rog%a. &"L"4O'A: '&ilicone( Producto &uimico utili0ado en a industria para sellar as parroc%as de mulleres promiscuas. &"LLA: '4a7eira( moble para sentarSe. ,adeira lusismo, pero cando saen da escuela os gallegos continuan a empregar silla na fala popular. &"LLO'!- (4a7eira) peDa de moblia. 2 um apoiado sobre &uatro ps, com um encosto e, algumas ve0es, com braDos para apoiar ou descansar os antebraDos. EviteGse o lusismo ,A/E9)A '&ue esse nome .* se tem recol%ido para pro.eDFo +ssea do f_mur &ue con%ecida como o trocenter maior, e os m$sculos e gorduras na regiFo(. P* recomendamos evitar o lusismo G e muito dito nas aldeias por aldeEes nFo ilustrados como n+s: 4JA/)91( &"*"B"4A8O (&igni9ica7o): =orma culta do t*nden )AGG;J!"A da palabra :significado:. E &ue siSifica o si-ificado de alg%o. &"*"B"4AR: '&igni9icar(. 'purismo s+ empregado por ;os Banuel eiras(. &"R,ELA (A eiGa): s.f. =ruto da ameig%era ou ciruelo. 2 un%a froita de g%ueso, carnosa. En certas 0onas de Galicia tambin se lle c%ama " 71SA /E AG>JA". !on debe empregarse o lusismo "ameixa" ou "amei.a", trmino &ue debe desaparecer, incluso na s$a %om+fona referente ao bivalvo 'ver sig%iente(. &OER: '4ostu ar( 4ue acontece %abitualmente. #ease soler do dicionario da )AE. &O'AGHERO: (Gui?o, a;2u;ere) /ispositivo sonoro cun%a pedra ou boli-a de metal atrapada dentro dun%a estrutura de madeira &ue ao ag%itala e c%ocar a boli-a contra a madeira fai rudo e entretn +s nenos. Antes c%am*banlle

ax+uxere pero dun tempo para ac* os nenos c%oraban cando lle mentabas o ax+uxere es &ue, rapidamente se pasou a c%amar sonag%ero... &O*O: '&ono( estado de aletargamiento &ue c%e entra despois de comer e cenar.Sono: do verbo sonar. Ex: ">ono os mocos ao neno' que ten A nari8 atascadita del todo". &O#A, 4A0ALLO % RE%: '&ota,4avalo e Rei( Enumeraci+n seguida de parte da A)A;A, normalmente os nosos paisanos, dino en g%alleg%o pero cuando %as %ai &ue contar es seguido pasan po castellano. !ota: !on ten nada &ue ver o feito de &ue o castellano est por todas partes, incluida a escuela, sae es natural. &)#A'O: '&oto(Parte da casa &ue vai por baixo da terra, oscuro e %$medo, estlase mais na ciud*. &O,6E': '&ou>e( terceira persona do plural do pretrito perfe0to de indicativo do verbo saber. &,$"ER (&o ier, so i, estra7o): porta met*lica & se pon os eidos e os prados pa & non scapen as vacas nin as ovellas."b s usaba antiguamnte pa po-elo na cama debaixo do colc%+n. &,6ERB,ER#E ( uito 9orte): moi fuerte do noso se-or. &,:E"#A8OR: (&otC , &uti-) Prenda de vestir &ue serve para suxeitar os pec%os das mulleres. #ease na )AE su.etador. Alg$ns lusistas usan "soutin" ou "sutiF" pero es para evitar el uso del corre0to gallego e facerse os listos indo de afrancesados. #A6A: '6etisco( 7 &ue po-en nalg%un bares ainda g%ratis com a bebida. #A6A-#A6"#A : '6etisco( Porci+n pe&uena de algo &ue se toma para probar. ,ousa de comer, de pe&ueno tama-o e de pouco alimento pero &ue sabe moi bien. #A<,"LLA: (0ilheteira) onde venden entradas. #AR#ERA ($ar ita, 5anela, caLarola): 1o0a de barro pa faer g%ambasGalG ag%illo, un plato musulm*n de sabeGdios cuando. #E4HO: (#ecto, #eito)7 $nico &ue impide &ue nos caig%a o cielo na cabe0a, bue, eso ios poentes. ,onsiste nun%a arma0+n de traves de madeira cuberta de tellas ou pi0arra &ue a parte do cielo, tamn torna a c%uvia io vento nas casas. #E4HO: '#eito,#ecto( 7 &ue non suelo e esta arriba.

#E$6LA8O: '$orno, nalguns 9alares 7a Gali?a usa-se 7o arcaico tC5i7o ( "odo o &ue non &uente nin fro. Eghemplo: O caf% queroio templado. #ER'ERA: '+itela( #aca pe&ue-a cu?a carne sabe moi rica, a de g%alicia e das mellores e por eso %ai una marca &ue a ternera g%alleg%a. #"0,R)': '#u>ar-o( dise do personaxe da saga <<[, cara,ter0ase por ser feo coma un croOo. #=O: Antes eran os vellos do pueblo e os %ermanos dos teus pais, a%ora c%e cal&uera. Eghemplo: 3o"a to xa che &ale' non1 #":E"RA&: '#esouras( utensilio do fogar para cortar e recortar. #ease na )AE :ti.eras:. #OL,RA: 'Loucura, LoucP)3."rastorno mental grave por o &ue una persona pierde a ra0+n 6. Estado da persona &ue sufre este trastorno. #OR'"LLO: '6ara9uso( pe&uena pie0a &ue xunto o martillo, os clavos, as alcallatas e o destornillador p+dese atopar na caixa das ferramentas. Parafuso un lusismo como un%a pla0a de toros, &ue nunca tal se o?+ en ningun%a aldea nin pueblo de Galicia. #OR#"LLA E&6A*OLA: "ortilla de patatas, orig%inaria de a reg%i+n g%alleg%a. #OR#,GHA (#artaruga): )etil con coro0a +sea &ue se compra na tienda de animales e cuando te fartas dela a soltas na c%arca, riac%uelo, ro ou embalse mais cercano. #O,: Primeira pessoa do singular do presente simple do indicativo do verbo "estar". #RE&"LLO (#erno): ,on.unto de tres pesas &ue sirvem pa sentarse: Jn sof*, mais g%rande, e dous sill+ns dun%a plasa cada un. Arma muito no sal+n, cum cuadro dun siervo detr*s. Jn 8 en pe&ue-o. #,$0O'A (Es5reguiLa7eira): camilla dos lacoeiros. ,'#A$"E'#O: (4oncelho, 4A ara $unici5al) 1ugar onde se paga a contribusi+n. Popular entre os nosos maiores, para eles concello outra cousa. ,&#O: '+oc( tratamiento de respeto +s ma?ores. A )AG prop+n"vostede" cousa &ue na )AG, non nos parece mal, un%a boa traduci+n do espa-ol, a nosa referencia: usted, pero mais conveniente a f+rmula tradicional do pueblo &ue o &ue sabe: ust. #ersi+n casiGlusista: "vost" 'non %ai pelig%ro por&ue solo a utili0a Paco )odrgue0( o pelig%ro real o dos radicales &ue xa usan "voc_", pronunciado como un cantante espa-ol moi bueno &ue ven moito *s fiestas do Apostol.

+A4,'A: '+acina( Bolcula ou organismo &ue se 9!OE,"A para prevenir enfermedades. +AGO: (LacaL-o, 6reguiceiro) 4ue non amigo de traballar, &ue se d* * vagancia. Exemplo:.on sexas &ago e axAdame . +ALGHA$E8")& (+alha- e 8eusE): Bomento de g%rande sorpresa, cando alg%in non espera alg%o &ue ocurre de repente, normalmente alg%o malo an&ue tamn pode ser bueno pero con g%rande pelig%ro. &"#/3( *%anela, A"ertura nunha parede para deixar pasar a lu8 e o aire. 7am%n as de BindoBs. !orma para demostrar que se sa"e galego: fiestra. E&itar a toda costa xanela ,est admitida pero es lusismo claro-. +E*AEE (+a os lE): 9nter;eci+n para despedirse, moi usado nos $ltimos tempos, una de as $ltimas evoluci+s da len.ua galle.a. #e;ase no )AE #E!GAH +ER: 'Olhar( observar, fixar a vista en algo. Acci+n de dirixir a mirada. Egh: "&iches para a1" &4".#"'(,&eGta Beira- o mesmo &ue o g%ueves +"*O: "erceira persona do pasado do indicativo do verbo vir. E/: O noso fillo &i?o nun rato. +OL,'#: '+onta7e( capacid* de exercer a libert* un%a persona ela misma. +,ELO: ,+oo- 7 &ue colles cando vas + aeropuerto. :A 6O&#O&: dise decuando aprobeitas pa faguer un%a cousa a ma?ores. :A <,E LOGO (ent-o, agora): Popularisima de toda a vida, c%e un%a conxunci+n desas &ue nos trouxo a nosa &uerida "#G. Eghemplo: "*an' xa que logo' os equipos ao terreo de xogo". :A-4HE-8"GHO (8igo-cho euE): Espresa reticencia, insistencia nu-%a idea o frase. Pode espresar concordancia. #e;ase tamn :Oa "e /igo: no )AE. #en siendo o mismo. :E$A: '6ol5a( parte do dedo oposta M un%a, amplamente documentada na literatura contemporenea. Alguns aldeEes e o renegado Estravi0 c%amamGl%e "polpa"H :E'#,KA O, GHE'#,KA (Gentalha): ;ente de pouco calao moral, de dudosa integrid* e &ue soele meterse en poblemas de drog%a e delincuencia en g%eneral, xente violenta.

:ERJA: 'GJria( =ala colo&uial de colectivos de varias personas como poden ser os canteiros, o por bandas urb*s. Es utili0ada como signo de identid* do colectivo e para non ser entendido por personas axenas a o devandito. or E/emplo: C(uh chor&o tengo que ir "uscar a mi /al Delo! Antes era ;iria pero por desuso a%ora pasou a ser claro lusismo. 7s lusistas escriben con a G '.e( Gria. :OGH)' (Gran7e ;oga7or): Grande xog%ador de furbol. #ease na )AE: ".ug+n :,EGO: 'Jogo( /ialectC 'penso( ,ando ganas Ms cartas, lvasteo "xuego ". :,EK: 'Jui?( persona &ue traballa no xu0gado xu0gando e facendo xusticia. :,LGA8O:(Julga7o) #e;ase no )AE Pu0gado :,RA8O:(JIri) #e;ase Purado no )AE %O: EJfemismo de Eu %,'<,E (0igorna, sa9ra, ;unca): base de aceiro para traballar o ferro na forxa co martill+n, antes decaselle 0afra pero preg%$ntalle a alg%in o &ue un%a 0afra e ver*s como se ten menos de 8V anos, non c%e vai ter puta idea...

Você também pode gostar