Cuoc i c Phat 5

MUC LUC
So muc Trang
IoI fua
IoI noI dau

PHAN MOT

1. Vua Tjnh-phan va hoang hau Ma-da .............. ..15
2. Ma-da nam mong .................................................20
3. Taf-daf-da ra doI .................................................24
4. IoI fIon frI cua A-fu-da .......................................28
5. Taf-daf-da faI don fhan ......................................31
6. Taf-daf-da fhIon djnh Ian dau ...........................35
7. Hon Io cua Taf-daf-da .........................................39
8. Taf-daf-da song doI khoaI Iac ............................49
9. a Ian chung kIon ...............................................52
10. a-du nam mong ...............................................60
11. Taf-daf-da khao khaf vo nhung su fhaf ..........66
12. Taf-daf-da gIa fu cung dIon cua phu vuong ....71
13. An sI Taf-daf-da ................................................73
14. NoI dau buon cua a-du va vua Tjnh-phan .....79
15. CIao fhuyof cua dao sI A-Ia-Iam .......................84
16. Taf-daf-da va vua Tan-ba-sa-Ia ........................87
17. Cac do fu dau fIon fu bo Taf-daf-da .................91
18. Taf-daf-da duoI cay daI gIac .............................85
19. Canh fhaf baI cua Ma-vuong ......................... 101
20. Taf-daf-da fhanh Phaf ................................... 107
6 TNH MINH dch

PHAN HAI


1. o-Io-phu-ba va af-Io-ca ................................ 110
2. Phaf chuan bj fhuyof phap ................................ 117
3. Phaf don a-Ia-naI ............................................ 121
4. Phaf gap IaI cac do fu fruoc kIa ....................... 124
5. Truyon an sI va fho rung ................................. 130
6. Truyon ach-ma-ca ........................................... 136
7. Phaf faI rung Truc-Iam .................................... 142
8. Xa-IoI-phaf va Muc-kIon-IIon ........................... 147
9. Phaf hoa gIaI cac cuoc xung dof ..................... 150
10. Tjnh-phan phaI su fhan don gap con mnh .. 153
11. Truyon co va ca ............................................... 157
12. Truyon Vf-van-fa-ra ....................................... 163
13. Truyon af-ma-ba-Ia ....................................... 180
14. uc hanh cao quy cua a-du .......................... 174
15. Nan-da khuoc fu vuong vj .............................. 186
16. Phaf roI fhanh Ca-fy-Ia-vo ............................. 190
17. Cap-co-doc cung duong ................................... 194
18. Nhung mon do moI ......................................... 200
19. Tnh kIou man cua Nan-da ............................ 204
20. Vua Tjnh-phan fhang ha ................................ 210




Cuoc i c Phat 7

PHAN BA

1. Ma-ha-ba-xa-ba-do duoc vao CIao hoI ............ 213
2. Phaf dIom maf bon gIa doI ............................. 219
3. KIou nu Xu-pra-ba ............................................ 224
4. Cong chua VI-ru-ba ........................................... 228
5. Quy ko cua ChIon-gIa ....................................... 233
6. Phaf fhuyof phuc frau dIon ............................. 237
7. Su ran nuf gIua Tang doan ............................. 240
8. Vu nu Cu-va-Ia-da ............................................. 244
9. Phaf do hung fhan A-Ia-va-ca........................... 248
10. o-ba-daf-da bj fruc xuaf khoI CIao hoI ...... 253
11. Muu do cua A-xa-fho ...................................... 256
12. CaI chof cua o-ba-daf-da ............................. 261
13. a-fu-nac va A-xa-fho .................................... 267
14. Phaf fruyon gIao phap ................................... 271
15. uc Phaf va ga muc dong .............................. 273
16. Phaf day cac fhay Ty-khoo o Ty-xa-Iy ......... 279
17. ua ngo fraI faI nha Thuan-da ..................... 282
18. Phaf nhap nIof ban ......................................... 284








8 TNH MINH dch
































Cuoc i c Phat 9


LI TA
CUOC OI UC PHAT Jay kbong pbai /a
mot tac pbam bu cau, oa toi ngb tot bon /a ncn Jc
cap Jcn nbung cuon sacb ma xua nay toi tbuong
tbam kbao nbat.
Toi Ja pban /on Jua oao tac pbam La/ita
Vistara. o /a mot tuycn tap gbi cbcp /on xon oc
nbung truycn tbuyct oa nbung tbicn kbao /uan co
tinb cacb kinb oicn, tuy nbicn, nbicu truycn tbuyct
quy bau noi oc nguon goc, oc tuoi tbo oa tuoi xuan
cua uc Pbat oan Juoc Juy tr trong nbung trang
sacb nay, oa o Jay, cung oay, cbung ta con bict
tbcm oc oicc giao Juc oa nbung oicc banb xu ban
Jau cua Ngai.
Toi cung Ja pban /on su Jung tbi pbam trac
tuyct BuJJbacarita cua Asoagbosa, o mot oai cbuong
toi Ja tricb /ai bau nbu nguycn oan tung Jong tung
cbu. Tbi pbam BuJJbacarita Jo E. B. Couc// xuat
ban.
Vc CUOC OI UC PHAT, toi Ja gbi tbcm oai
truycn bon sanb (Jatakas. ay /a nbung truycn ma
uc Pbat nbo /ai nbung ticn kicp xa xua cua
Ngai. Mot so truycn nbu tbc cung sc Juoc tm tbay
trong tuycn tap bao quat AoaJanasataka.
10 TNH MINH dch
Hai tac pbam bicn nay. cuon uc Pbat (Lc
BouJJba cua H. O/Jcnbcrg Jo A. Fourcbcr Jjcb oa
cuon Ljcb 8u Pbat Giao An o (Histoirc Ju
BouJJbismc Jans LinJc cua H. Kcrn Jo GcJcon
Huct Jjcb, cung nbu nbung kbao /uan kbac Juoc
Jang tai trong cac tap cbi kboa boc Ja giup icb cbo
toi rat nbicu. V tbc, kbi Jong Jcn truycn
Visoantara, toi /ai nbo Jcn bai 8ogJian cua P.
Gautbiot Juoc Jang trong tap cbi A Cbau (Journa/
Asiatiquc.
Cuoi cung, toi tbat /a Jac toi oong an boi
ngba sau Jay ncu toi kbong bay to /ong bict on
anb ban co tri 8y/oain Lcoi cua toi, nguoi Ja rong
/uong oa Ja tan tnb kbicb /c toi rat nbicu.
Uoc mong Joc gia sc cam tbay tbicb tbu kbi
Joc tu truycn tuyct Jicu oc boang tu Tat-Jat-Ja,
nguoi, qua tbicn Jjnb, Ja Jat Jcn tri tuc toi
tbuong nay.

A. I. HROI






Cuoc i c Phat 11

LI NOI AU
Phat t chung ta xa nay thng hoc hoi tu tap
theo giao phap cua c Thch-ca Mau-Ni nhng hnh
nh t khi tm hieu can ke ve qua trnh tu chng va
giao hoa cua Ngai, phan ln la v thieu tai lieu. Cac
nha luan s hoc gia hau nh ch chu trong en viec
nghien cu va trien khai he thong giao ien ch t khi
trnh bay ay u cuoc i v tha vo nga ma Ngai a
hien tron cho nhan the. Ho thng tom lc phan
tieu s Ngai ai khai nh:
c Phat Thch-ca ten that la Tat-at-a, con
vua Tnh-phan va hoang hau Ma-da, sinh ngay trang
tron thang v xac, tc thang 5 trc tay lch 623 nam,
tai vn Lam-ty-ni, x Ca-ty-la-ve, thuoc mien bac An
o. Nam 16 tuoi, Ngai ket hon vi cong chua Da-du-
a-La va sinh c mot trai at ten la La-hau-La.
Nam 29 tuoi, sau 3 lan du ngoan ngoai thanh, chng
kien canh sanh gia benh chet, Ngai quyet nh t bo
hoang cung, vao nui Hy-ma-lap-sn tu tap. Suot 6
nam dai tu hanh kho hanh, Ngai chng ac vo thng
Bo-e, tc thanh Phat. Sau o Ngai hoa o chung
sanh rong ra trong 45 nam, cuoi cung Ngai en x
Cau-thi-na va nhap niet ban tai o. Ngai tho 80 tuoi.
Tac pham CUOC I C PHAT c dien at
tng oi ay u, mach lac, khuc chiet va ac biet la
c trnh bay di dang truyen dai gom 3 phan va
12 TNH MINH dch
58 hoi. oc gia nh the co the de dang tm hieu
nguon goc gia nh, nguyen nhan xuat gia, qua trnh
tu chng va cuoc i hoa o chung sanh cao quy ky
dieu cua Ngai. Ngai ra i gia hoa la, ln len tren
nhung lua, tu hanh trong nui rng, chng ao di
goc cay, hoang hoa t vn nay en oi no, va roi
cuoi cung, gia hai cay tha-la, Ngai nhap niet ban.
Cuoc i cua Ngai la ket tinh cua mot qua trnh th
mong va phan au khong ngng cho hanh nguyen t
giac, giac tha va giac hanh vien man. Ngai dung
nhiep va cu o tat ca cac loai hu tnh. Ngai dang
tay on nhan tat ca nhng tam hon au thng khon
kho. Ngai yeu quy s song. Ngai ca ngi s song.
Chnh v trai tim t ai, bao dung, v tha va bnh ang
cua Ngai ma che o phan chia giai cap cua xa hoi An
o bay gi b pha v. Uy c cua Ngai nh the nhng
quy v cung se thay nghch canh rn ngi tren bc
ng tu chng va van du hanh hoa cua Ngai. Ngai
nhan nhuc, chu ng va hoa giai tat ca. oc CUOC
I C PHAT chung ta se thay long da cua chung
sanh c phi bay ra nhieu mau nhieu ve: cao
thng-e hen, nhan t-oc ac, chan chnh-h vong,
that tha-man tra..., tat ca eu co u trong mot con
ngi muon thu.
Muc tieu hoa o cua c Phat la Ngai ch cho
chung sanh thay ro tnh giac hang hu cua mnh. Ngai
trnh bay cho nhan loai thay au la vo minh va au la
tr tue, au la kho au va au la giai thoat. Ngai
khong phai la ang quyen nang cu roi. Ngai la bac
Cuoc i c Phat 13
ao S, Ngai hng dan ng tot cho ngi, con i
hay khong khong phai la loi cua ngi dan ng.
Ngai la v lng y, bat benh va cho thuoc, con uong
hay khong, khong phai la loi cua v lng y. Giao
phap cua ngai do o co tnh cach t do khai phong
ch khong cau thuc hep hoi.
Ban dch CUOC I C PHAT c thanh tu
phan nao la nh s khuyen khch va giup chan
tnh cua thay Phc Sn. Xin cam n thien y va tam
long thiet tha v ao cua Thay.
Toi cung xin chan thanh cam n thay Nguyen
Hong, ngi a danh th gi oc oi chieu ban Anh
ban thao va gop y cho toi.
Ban dch Viet ng nay c dch t ban dch Anh
ng cua Paul C. Blum ch khong phai t nguyen tac
Phap ng cua A. Ferdinand Herold, do o kho ma
tranh khoi nan "tam sao that ban". Knh mong cac bac
ton c cao minh, quy v tinh tan hoc ao ch giao va
hy xa cho nhng cho con thieu sot, cha chnh.
Ngoai ra, ngi dch cung xin man phep lc bt
mot vai cho e cho kh van c nhe hn.
c mong oc gia se cam nhan c t nhieu li
hay y ep trong ban dch nay.
Phat an 2528-1984
TNH MINH

14 TNH MINH dch

PHAN MOT
I. VUA TNH-PHAN VA HOANG HAU MA-DA
Thanh pho fhanh fjnh Iong Ia y nay chnh Ia
noI ma xua kIa daI an sI Ca-fy-Ia |KapIIa) cu ngu.
No hnh nhu duoc xay dung bang nhu ng manh
froI: fuong vach frong nhu nhung ang may bac
frang, nha cu a vuon fuoc foa ra mau sac ruc ro huy
hoang. Ngoc nga chau bau Iap Ianh kha p noI. an
cu frong fhanh f bIof don canh nghoo kho foI fam.
an dom, khI anh frang vang vac soI sang fron
moI fhap canh, fhanh pho nhn nhu mof ao huo;
ban ngay, khI nhung day nha noI fIop fam mnh
frong anh nang vang, fhanh pho frong nhu mof
dong song day son.
Vua Tjnh-phan |Suddhodana) frj v faI fhanh
Ca-fy -Ia-vo |KapIIavasfu); chnh nha vua Ia su
frang hoang ruc ro nhaf cua kInh fhanh. NgaI
nhan fu, phuc hau, khIom fon va cong bnh. NgaI
da fruy quof nhung ko fhu gan da nhaf va ho phaI
quy nga fruoc ngaI gIua fran chIon nhu nhung fhof
voI bj Than sam |Indra) ha guc. Vo huy hoang ruc
ro cua ngaI da khuaf phu c ko ac nhu fIa nang maf
froI Iam fan bIon man dom. NgaI da mang anh
sang don cho doI va vach dung duong cho nhung aI
gan guI voI ngaI. Tr fuo cao quy cua ngaI da fhu
Cuoc i c Phat 15
phuc duoc nhIou fhan huu can fruong, sang suof,
va chnh su can fruong sang suof cua ho da gop
phan vao su huy hoang cua ngaI nhu a nh sao Iam
fang fhom do sang cua maf frang vay.
Tjnh-phan, quoc vuong cua dong foc Thch-ca
|Sakya) da kof hon voI nhIou hoang hau. Trong so
nhung hoang hau ma ngaI you quy nhaf Ia Ma-da
|Maya).
a dop Iam, dop nhu chnh nu fhan Hanh
phuc |IaksmI) Iac vao duong fho. MoI khI ba noI,
gIong ba ngof ngao, do mon nhu fIong chIm hof
mua xuan. Toc ba don huyon nhu mau sac ong bau,
fran ba frang frong nhu haf ngoc kIm cuong, maf
ba maf roI nhu choI son xanh bIoc, va chua bao gIo
co nop nhan nao Ia m hong doI may vo ng nguyof
sac sao cua ba.
a Ia nguoI co duc hanh. a mong cau hanh
phuc cho fhan dan. a raf quan fam do n nhung IoI
huan fhj chan fhanh cua cac bac fon su. a fhaf
fha. uc hanh cua ba Ia fam guong sang cho moI
nguoI noI fhoo.
Vua Tjnh-phan va hoang hau Ma-da song om
dom hanh phuc faI fhanh Ca-fy -Ia-vo.
Mof hom, hoang hau fam xong, frang dIom
phan huong, khoac Ion nguoI mof chIoc ao choang
fho ruc ro, va doo vao fay nhIou chau bau ngoc
nga; nhung chIoc vong vang cham nhau kou Iong
16 TNH MINH dch
kong o haI bon maf ca, va, vua fhay bong quoc
vuong, maf ba da sang Ion nIom hanh phuc.
Tjnh-phan ngoI frong mof daI dIon. Nhac dIou
du duong fu fu froI Ion, nho nho ru nguo I vao canh
gIoI mong ao om dom. Ma-da ngoI vo pha bon
phaI cua ngaI. a Ion fIong fau:
"Tau hoang fhuong, xIn hoang fhuong Iang
ngho, xIn hoang fhuong ban cho fhIop mof dac an,
hoI dang cho cho cua dja cau!"
Tjnh-phan dap: "NoI dI, hoang hau cua fram.
AI khanh muon dac an g7"
"Tau hoang fhuong, co nhIou noI fhong kho
fron fho gIan nay. VoI Iong fu man, fhIop fhay faf
ca chung sanh dou nhan chju kho dau. ThIop muon
gIup do nhan IoaI. ThIop muon IoaI fru nhung fu
fuong xau. V vay, fhIop so khong Iam ac, fhIop so
khong nghI ac. ThIop you fhuong fhan fhIop fho
nao fh fhIop cung gIup do va fhuong you ko khac
fho do. ThIop so bo fnh kIou ngao, fhIop so khong
fhoo fIong goI cua duc vong xau xa. ThIop so
khong bao gIo noI IoI do hon vo bo. Tu nay vo sau,
fau hoang fhuong, fhIop so song mof cuoc doI kho
hanh. ThIop so chay fjnh. ThIop so khong bao gIo
co y xau hay Iam ac; mang phIon nao hay han fhu;
bIof san han hay fham Iam. ThIop so haI Iong voI
so phan cua fhIop. ThIop so fu bo fam gIan xao do
ky. ThIop so frong frang. ThIop so dI fhoo chanh
dao. ThIop so fu fap duc hanh. Chnh v fho ma
Cuoc i c Phat 17
gIo day maf fhIop ruc Ion anh fuoI vuI, moI fhIop
bung Ion nIom hoan hy."
a dung IaI gIay Iaf. Quoc vuong nhn ba
bang anh maf au yom fhan phuc. a fIop:
"Tau hoang fhuong, xIn hoang fhuong cho
fhIop song doI kho hanh. ung vao rung nuI am u
cua duc vong, xIn cho fhIop song fhoo fraI gIoI
fhanh fhIon. ThIop muon sua IaI nhung gIan nha
fron fang fof cung cua cung dIon, noI chIm fhIon
nga fhuong Iam fo. XIn don cho fhIop mof chIoc
gIuong con co fam huong Iof nom. Thj nu so gIup
fhIo p nhung g can you, va hoang fhuong co fho
fhaI hoI cac quan fhaI gIam, nhung vo bInh va faf
ca cac no boc khac. ThIop khong muon nhn fhay
canh fuong xau xa, am fhanh cuong Ioan va muI vj
cua nhung g kho chju."
a duf IoI, quoc vuong dap:
"uoc roI! Tram chap nhan hanh nguyo n cua
aI khanh."
Vua ha Ionh:
"Hay do cho hoang hau ruc ro frong anh vang
bac ngoc nga, an duong fron mof chIoc gIuong con
co caI kof danh hoa voI nhac dIou du duong nga y
dom gIao huong fron nhung fang fof cung cua cung
dIon ma Iuc nao cung co fIong chIm fhIon nga hoa
vang fhoo gIo. Thj nu so fuc fruc hau ha bon canh
18 TNH MINH dch
hoang hau. a so gIong nhu ngoc nu cua chu fhIon
o mof vuo n dja dang nao do ! "
Hoang hau dung Ion.
a noI: "Tof Iam! nhung, hoI hoang fhuong
cua fhIop, xIn ngho fhIop fhua fIop. XIn hoang
fhuong hay fra fu do cho fu nhan. Hay rong Iuong
cap phaf y phuc vaf fhuc cho nguoI nghoo. Hay
mang IaI hanh phuc cho gIa fro gaI fraI! Tau
hoang fhuong, hay mo rong fnh fhuong va dom
nguon hy Iac don cho nhan fho. XIn hoang fhuong
hay Ia cha Ianh cua faf ca chung sanh!"
a roI khoI daI dIon va dI fhang Ion dInh
hoang cung.
Mua xuan da don, chIm choc vuI Iuon quanh cac
fang Iau, ca hof Iu Io ron ra canh cay. Hoa no day
vuon, son vuon bung nu fron khap maf ho. Hoang
hau da fm duoc noI an duong voI nhjp sao cung dan
hoa dIou vang vang, mof canh huy hoang Iong Iay
khap kInh fhanh, huy hoang Iong Iay don noI anh
sang maf froI cung phaI nga mau ram maf.



Cuoc i c Phat 19

II. MA-DA NAM MONG
Cung Iuc voI mua xuan nam do baf dau, mof
gIac mong da don voI hoang hau Ma-da khI ba
nam ngu. a fhay mof con voI fo fu froI cao dI
xuong. No co 6 nga Ion va frang nhu fuyof pha dau
nuI. Ma-da fhay no dI vao da ba va hang nga n
fhIon fhan dof nhIon xuaf hIon fruoc maf. Ho fan
duong ba bang nhung IoI ca baf fu. Ma-da hIou Ia
ba so khong bao gIo bIof phIon nao, ha n fhu hay
san nhuo nua.
a fhuc day. a cam fhay sung suong, mof cam
gIac sung suong ma fruoc kIa ba chua bao gIo co.
ung Ion, ba mac y phuc sac so, fhoo sau Ia hau hof
nhung fhj nu dIom kIou nhaf, ba dI qua cac cong
hoang cung, fan bo frong cac hoa vIon va dung IaI
faI mof cho ram maf frong khu vuon nho. a phaI
haI fhj nu don frnh vua Tjnh-phan mof dIop van voI
IoI Io nhu sau: "XIn moI hoang fhuong don khu vuon
nho; hoang hau mong gap ngaI faI do."
Quoc vuong chap nhan ngay. NgaI roI khoI
hoang cung, noI quoc vuong da va dang ban bo
cong Iy cho dan chu ng khap fhanh vo I su fro gIup
cua nhIou can fhan frung chnh. NgaI dI fhang don
khu vuon nho, nhung, khI ngaI sap buoc vao, mof
cam gIac ky Ia bao frum ca foan fhan. Chan dI Iao
dao, fay run cam cap, nuoc maf ran rua; ngaI nghI:
20 TNH MINH dch
"Ngay ca khI chIon dau ac IIof voI quan fhu
gan da nhaf gIua fran fIon fa cung chua bao gIo
cam fhay hof hoang fram frong nhu Iuc nay. TaI
sao fa khong fho va o cho hoang hau dang cho fa7
AI co fho gIaI fhch duoc noI bang hoang xao xuyon
cua fa7"
Ngay Iuc do, ngaI ngho fu froI cao vang Ion
mof gIong noI Ion:
"Ianh fhay, hoI quoc vuong Tjnh-phan, xung
dang fhay voI dong foc Thch-ca! NguoI dI fm frI
kIon foI fhuong sap ra doI. NguoI da chon vo cu a
hoang fhuong, hoang hau Ma-da, nguoI phu nu cao
quy nhaf Iam mo. NguoI da chon gIa dnh cua hoang
fhuong Iam gIa dnh cua mnh Ia v danh fIong va
phuoc duc cua gIa dnh hoang fhuong. Ianh fhay, hoI
quoc vuong Tjnh-phan! NguoI dI fm frI kIon foI
fhuong muon Iam hoang fu cua ngaI!"
Vua cho do Ia IoI cua fhIon fhan, ngaI phan
khoI han Ion. Iay IaI bnh fInh, ngaI dI fhang vao
khu vuon ma Ma-da dang cho ngaI.
Thay ba, vua van bnh fhan, khong fo vo cao
sang, ngaI Ion fIong hoI:
"AI khanh moI fram co vIoc chI7 AI khanh
can g7"
Hoang hau ko IaI gIac mo cua mnh cho vua
ngho, roI ba fhua fIop:
Cuoc i c Phat 21
"Tau hoang fhuong, co nhIou gIao sI a-Ia-
mon gIoI ngho chIom fInh doan mong, hay frIou ho
don. Ho so coI xom hoang cung cua fa co dIou fof
xau fho nao, chung fa vuI buon ra sao."
Vua cha p fhua n va frIo u ca c gIa o sI a -Ia-
mo n quon ngho chIo m fInh doa n mo ng do n ngay
hoa ng cung. Vu a ngho qua ca u chuyo n cu a Ma-da,
ho IIo n fa u:
"Tau quoc vuong va hoang hau, mof nguon vuI
Ion so don voI cac ngaI. Nho an duc cua fhIon fhan,
cac ngaI so ha sanh mof hoang fu. Nou ngay kIa
hoang fu fu bo vuong quyon, gIa bIof hoang cung, caf
duf aI an; nou v Iong xof fhuong nhan fho, hoang fu
phaI song cuoc doI do day cua mof Sa-mon, ngaI so
duoc fon vInh ky dIou va huong fho pham vaf cung
duong fuyof voI. NgaI so duoc ca fho gIoI fon fho, v
ngaI so mang IaI cho ho nhung g ma ho khao khaf.
Tau quoc vuong va hoang hau, con fraI cua quy ngaI
so Ia mof uc Phaf!"
Cac gIao sI a -Ia-mon xIn cao IuI. Vua va
hoang hau dua maf nhn nhau voI vo ma f sang Ion
nIom an Ianh hanh phuc. TaI fhanh Ca-fy -Ia-vo,
vua Tjnh-phan ra Ionh cap phaf pha m vaf cho
nguoI nghoo, fhuc an cho nguoI doI, nuoc uong cho
nguoI khaf, huong hoa cho phu nu. Ma-da fro
fhanh doI fuong fon fho cua ho. Nhung ko faf
bonh fap frung chon chuc haI bon IoI dI cua ba, va
22 TNH MINH dch
ba chI can duoI canh fay phaI cua ba ra Ia ho cam
fhay hof bonh ngay. NguoI mu co fho fhay, nguoI
dIoc co fho ngho, nguoI cam co fho noI, ko hap hoI
so vao Ia co ba haI Ia bnh phuc suc Iuc IIon. Tu
fron khong froI Ion mof dIou nhac du duong daf
du fhoo gIo, mua hoa sac so gIang mac khap froI,
nhac khuc fa fu vang khap fhanh do.


















Cuoc i c Phat 23

III. TAT-AT-A RA I
Ngay fhang froI qua, roI mof hom, hoang hau
bIof sap don ky ma n nguyof khaI hoa, ba don fau
vua Tjnh-phan:
"Tau hoang fhuong, fhIop muon du ngoan frong
vuon ngu uyon. ThIop muon ngho fIong chIm hof
fron cay va ngam phan hoa xoa frang fron khong.
ThIop muon du ngoan frong vuon ngu uyon."
Tjnh-phan dap: "Nhung aI khanh so mof;
hoang hau, aI khanh khong ngaI sao7"
"HaI nhI fhIop dang om ap frong Iong phaI
duoc ra doI gIua canh hon nhIon cu a hoa fhom ho
nu. Khong, fhIop so dI! Tau hoang fhuong, fhIop so
vao hoa vIon."
ChIou Iong Ma-da, vua saI cac fhj vo:
"Hoang hau sap du ngoan qua vuon ngu uyon.
Cac nguoI hay dom vang bac chau bau vao vuo n
frang hoang, Iam cho cac IoaI co cay ruc ro fhom
Ion."
NgaI khuyon Ma-da:
"Nay Ma-da, hom nay aI khanh non an mac
fhaf sang frong. Cac fhj nu dIom kIou nhaf cua aI
khanh so dua aI khanh du ngoan frong mof chIoc
kIou Iong Iay. Ionh cac fhj nu cua aI khanh dung
foan phan huong ky dIou, baf chung doo chuoI ngoc
24 TNH MINH dch
vong vang, mang fhoo dan frong fIou sao va fau Ion
nhung khuc nhac du duong xung fan chu fhIon".
Ionh cua vua Tjnh-phan duoc moI nguoI knh
can fuan hanh. Hoa ng hau vua ra foI cong hoang
cung, cac vo bInh dou han hoan caf fIong chao ba.
Hoa Ia roo vuI, cong xoo Iong fham, fung dan chIm
fhIon nga fung canh hof ca vang vong fron khong.
Ho don mof vuon cay dang do no hoa, Ma-da
bao ho daf kIou xuong. a buoc ra khoI kIou va baf
dau fhu fha dao quanh. a cam fhay fhoaI maI.
Xom ka! a fhay mof cay hoa hy huu, hoa frIu day
canh. a buoc foI, vua vuon fay nho koo mof canh
fh bong nhIon ba dung khung IaI. a Im Iang,
mIong mIm cuoI, cac fhj nu hau quanh ba dua fay
bo mof haI nhI dIom fuyof."
Iuc do ca fho gIoI dou han hoan rung dong.
TraI daf rung chuyon. IoI ca nhjp vu vang doI
khap khong gIan. Cay canh bon mua bung ro no
hoa, fraI chn fhom ngon du dua day canh. Ca bau
froI ruc Ion mof mau sang fInh khIof. NuoI bonh
hof kho. NguoI doI duoc no. NguoI say IaI fInh.
NguoI khung hoI fr. NguoI you fhom suc. NguoI
nghoo co fIo n. Nguc fu mo cua. NguoI ac sach foI.
Mof frong nhung fhj nu cua Ma-da hon ho,
voI don fau vua Tjnh-phan:
"Tau hoang fhuong, fau hoang fhuong. Hoang
hau da sanh cho hoang fhuong mof hoang fu.
Cuoc i c Phat 25
Hoang fu nay so mang vInh quang cao quy don cho
hoang gIa!"
Quoc vuong Im Iang. Nhung guong ma f cua
ngaI ruc Ion nIom hoan hy, ngaI bIo f ro nguon
hanh phuc cao quy do.
ay gIo ngaI frIou fap faf ca dong foc Thch-
ca, Ionh ho fhoo nga I vao vuon hoang fu ra doI. Ho
fuan Ionh; voI nhIou gIao sI a- Ia-mon fhap fung,
ho fao fhanh mof doan nguoI quy foc nghIom
frang fhoo sau quoc vuong.
KhI don gan hoang fu, vua frjnh frong cuI dau
va noI:
"Cac khanh hay cha o hoang fu nhu fa, nguoI
ma fa so daf fon Ia Taf-daf-da |SIddharfha) do."
Taf ca dou cuI dau. Cac gIao sI a-Ia-mon,
nhu duoc fhIon fhan gIup suc, caf fIong haf:
"Hof fhay chung sanh dou duoc an vuI hanh
phuc, nhan IoaI khong con phaI dI fron nhung noo
duong go gho Iom chom; v NgaI ra doI, NgaI ban
hanh phuc: NgaI so mang hanh phuc don cho doI.
Anh hong quang da ruc sang frong dom, maf froI
maf frang gIong nhu nhung dom fhan fan sap faf,
NgaI ban anh sang: NgaI so mang anh sang don
cho doI. NguoI mu co fho fhay, nguoI dIoc co fho
ngho, nguoI khung duoc hoI fr; v NgaI ra doI,
NgaI phuc hoI caI fhay, caI ngho, caI bIof: NgaI so
mang caI fhay ngho hay bIof don cho doI. Nhung
26 TNH MINH dch
Ian gIo hIu hIu fhom ngaf xoa duoc noI dau fhuong
cua nhan fho, v NgaI ra doI, NgaI ban suc khoo:
NgaI so mang suc khoo don cho doI. Iua du hof
bung chay, song ngoI da ngung froI, fraI daf nho
rung chuyon: NgaI so Ia nguoI fhay duoc chan nhu.






















Cuoc i c Phat 27

IV. LI TIEN TRI CUA A-T-A
ao sI A-fu-da |AsIfa), mof an sI kho hanh
don fhIon fhan phaI cam kch, duoc fIn hoang fu
ra doI, nguoI co fho cuu nhan IoaI fhoaf khoI kho
dau sanh fu. VoI Iong khaf khao chanh phap, dao
sI don cung vua Tjnh-phan va frjnh frong foI gan
khuo phong cua cac cung phI my nu . TuoI fac va
hoc fhuc cua dao sI da dom IaI cho ngaI mof nhan
cach cao quy .
Vua fIop don dao sI raf frong hau fhoo Io nghI
fap fuc va fhaf Iong bay fo voI ngaI:
"Thaf vay, fram sung suong bIof bao! ung
roI, con fram so huong duoc caI an duc fhu fhang
nay.
ao sI A-fu-da don fham fram han co muc dch.
XIn bao cho fram bIof. Tram phaI Iam g7 Tram Ia
mon do cua dao sI, Ia do chung cua dao sI ma! "
Maf sang Ion nIom hoan hy, dao sI frjnh
frong fau:
"Muon fau bo ha cao quy , do Iuong va hIou
hoa, su fho da dua don cho ngaI chnh v ngaI coI
frong nghIa vu, hau daI cac bac hIon faI va fon
knh cac vj fon fuc. Su fho da dua don cho ngaI
chnh v fo fIon ngaI Iam daf nhIou vang nhung
van du fhua dao duc. Tau bo ha, hay bIof faI sao
ban dao don day. Hay vuI Ion! an dao da ngho
28 TNH MINH dch
fron khong co fIong fhIon fhan mach bao: `mof
hoang fu da ra doI cho dong foc Thch-ca. NgaI ay
so daf fhanh chanh gIac' an dao don day Ia v
ban dao da ngho ro nhung IoI do. Maf ban dao gIo
day co fho nhn fhay anh huy hoang cu a dong foc
Thch-ca".
Iong fran ngap han hoan, quoc vuong dI bo
hoang fu dang say sua fron nguc nhu mau dom
frnh cho dao sI A-fu-da.
ao sI nhan fhay hoang fu co nhIou dau hIou
van nang. NgaI cha m chu nhn hoang fu roI baf
gIac fho daI, nguoc maf nhn froI voI doI mI chua
chan Io fham.
Thay A-fu-da khoc, quoc vuong dam ra Io ngaI
cho con mnh. NgaI hoI dao sI:
"ach dao sI, ngaI noI hnh fuong cu a con
fram chI khac nhau doI chuf voI hnh fuong cua
mof fhIon fhan, rang hoang fu ra doI Ia vIoc phI
fhuong, rang frong fuong IaI hoang fu so duoc fon
vInh foI fhuong; nhung nhn hoang fu sao dao sI
Ia I khoc. Mang song cua con fram mong manh Ia m
sao7 Hoang fu ra doI chI do mang IaI buon kho cho
fram sao7 Canh non nay phaI hoo fan fruoc khI no
dom hoa kof fraI sao7 XIn noI cho, hoI fhanh
nhan, xIn noI mau cho fram bIof. Han ngaI da hIou
fnh fhuong bao Ia ma nguoI cha danh fron cho dua
con fraI cua mnh."
ao sI dap: "Tau bo ha, xIn dung buon. Iou
ban dao fau voI bo ha Ia su fhaf. Hoang fu so fhay
Cuoc i c Phat 29
ro su vInh quang cao quy do. an dao kho c Ia khoc
cho ban dao. oI ban dao sap fan fh hoang fu ra
doI, ngaI so dIof fru kho dau sanh fu. NgaI so cho
ngu fham duc, ngaI so IIou ngo chan Iy, va mo
vong fron doI so fan bIon fruoc anh sang gIac ngo
cua nga I nhu fIa nang maf froI Iam fan bIon man
dom. NgaI so cuu vof fho gIoI kho dau khoI bIon fu
sInh ac fruoc, khoI canh faf bonh khon cung, khoI
con ba dao suy Iao, khoI dof song du fu vong. NgaI
so chuyon cho faf ca fron mof con fau frI kIon vI
daI. NgaI so bIof dong song nghIa vu, fu aI, ky
dIou va fhao fhao cuon cuon baf nguon fu dau.
NgaI so chI ro ngon nganh cua no cho nhung aI bj
doI khaf day vo don do uong nuoc. NgaI so chI
duong cho nhung aI bj sau dau ray ruc, bj duc Iac
bua vay, maI Iang fhang frong nuI rung sanh dIof
nhu khach Iac IoI dI don gIaI fhoaf. NgaI so Ia may
Ianh do mua frong maf cho nhung aI bj Iua duc dof
fhIou. NgaI so vo frang chanh chap, fhang don
nguc fu duc vong, pha vo cong fuong foI ac cho
chung sanh hof kho. oI v aI co frI kIon sIou vIof,
nguoI do so gIaI fhoaf cho fho nhan. Va y fh dung
buon, fau bo ha. Ko dang fhuong haI chnh Ia
nguoI khong ngho duoc am huong cua con ngaI.
an dao khoc Ia v fho. an dao du kho hanh va
fhIon djnh don dau cung khong bao gIo ngo daf
duoc gIao phap cua NgaI. Thaf dang xof fhuong
ngay cho nhu ng aI Ion don coI froI au suaf.

30 TNH MINH dch

V. TAT-AT-A TAI EN THAN
Tjnh-phan fruoc hof raf haI Iong vo nhung IoI
fIon frI cua A-fu-da. NgaI fram ngam suy nghI:
"Tho Ia con fa so song va song mof cach vInh
hIon." Nhung ngaI IaI au Io, v nguoI fa bao hoang
fu so fu bo vuong quyon, so song doI an sI, va dIou
do khong co nghIa Ia mof khI hoang fhuong fhang
ha fh gIa foc cua Tjnh-phan phaI fuyof dIof sao7
Ay fho nhung nha vua chI Io ngaI frong f Iau,
v rang fu khI Taf-daf-da ra doI, nha vua khong
Iam dIou g ma khong fhanh fuu phaf daf. Cua caI
moI ngay rof vao kho Iam cua ngaI nhIou nhu nuoc
cua fram ngoI ngan rach do vao mof dong song fo.
Ngua voI nguoI fa dang hIon nhIou khong cho
chua, va ban hIon Iuc nao cung san sang ho fro
quanh ngaI. Vuong quoc co nhIou ruong daf ph
nhIou, frau bo boo fof gam co day dong, phu nu
sanh con khong chu f kho dau, ba con Iang gIong
song chung om dop, mo f canh om dom hanh phuc
ngu frj fron manh daf Ca-fy -Ia-vo.
Nhung mof nIom vuI om dju ngof ngao da don
voI hoang hau Ma-da, ngof ngao don do ba khong
chju noI. Ca dja cau dou bIof ba Iam mo chI duoc bay
ngay roI qua doI va duoc chu fhIon ruoc Ion coI froI.
Ma-da co mof om gaI fon Ia Ma-ha-ba-xa-ba-
do |MahaprajapafI), nguoI cung xInh dop va duc
Cuoc i c Phat 31
hanh nhu ba. Hoang fu duoc gIao cho Ma-ha-ba-xa-
ba-do cham soc. a fhuong you au yom hoang fu
nhu con ruof. Taf-daf-da moI ngay mof khoo manh
cao Ion nhu Iua gap gIo, nhu frang sao vang vac
fron bau froI ruc sang, nhu nang am ban maI suoI
khap rung nuI dong phuong.
AI cung hoan hy dom vaf quy don fang hoang
fu. Ho dom cac fhu do choI ma mof om bo cung
fuoI voI hoang fu so Iay Iam fhch fhu: nhung con
vaf bo f nhu huou, naI, voI, ngua, bo, chIm, ca, va
ca nhung chIoc xo f xu nua. Nhung fhu nay
khong phaI Iam bang go hay daf sof ma bang vang
bac ngoc nga. Ho mang cho hoang fu raf nhIou
kIong vong chau bau.
Mof hom, frong Iuc hoang fu dang no dua
frong mof khu vuon gan fhanh Ma-ha-ba-xa-ba-do
nghI: "ay chnh Ia Iuc fa fap cho hoang fu bIof
doo kIong vong."a bao fhj nu dom chau bau don.
a doo chung vao fay vao co hoang fu nhung hnh
nhu hoang fu khong doo g ca. Vang ngoc duong
nhu Iu mo fo nhaf fruoc anh hao quang ruc sang
cua hoang fu. Mof phu nu dIom kIou fu hoa vIon
don gap Ma-ha-ba-xa-ba-do, noI:
"Nou nhu ca fraI daf nay Ia vang fh chI mof fIa
hao quang cua cau bo nay, dang dao su fuong IaI cua
nhan fho, cung du Iam cho anh vang ruc ro Iu mo.
Hao quang cua hoang fu Iam mo han do sang cua
frang sao va ngay ca do sang cua maf froI nua.
32 TNH MINH dch
NguoI muon cho hoang fu doo cac fhu chau bau fam
fhuong do nhung fay fho vang fho bac duc nan mof
cach fho koch ay sao7 Nay ba, hay coI hof kIong
vong do ra. Chung chI hop voI bon no Io. Cau bo nay
so co nhung y nghI rIong, chung Ia chau ngoc cua
mof IoaI nuoc fInh khIof hon"
Thoo IoI nguoI phu nu, Ma-ha-ba-xa-ba-do coI
hof kIong vong va ba ngam maI hoang fu khong
chan.
a don Iuc Taf-daf-da don Io don fhan. Quoc
vuong ra Ionh frang hoang duong pho cong vIon
cuc ky ruc ro. ChIong frong ron vang vuI nhon
khap noI. Trong Iuc Ma-ha-ba-xa-ba-do mac y phuc
sang frong nhaf cho hoang fu fh cau hoI:
"Thua nhu mau, nhu mau dua con dI dau7"
"on Io don fhan con a !" a dap.
Hoang fu mIm cuoI va Iang Io fhoo nhu mau
don gap phu vuong.
Mof quang canh dI Io raf oaI nghIom, dI dau
Ia cac gIao sI a-Ia-mon o kInh fhanh, ko do Ia vo
fuong va faf ca cac bac fruong gIa frong you, sau
cung Ia dong foc Thch-ca va y quanh chIoc xo cho
hoang fu va phu vuong. Pho xa ngao ngaf huong
fhom, hoa raI day duong, dan chu ng phaf co vay
phuon chao don doan Io dI qua.
ToI noI, quoc vuong daf fay Taf-daf-da don
fhang chanh dIon fho fhan. Hoang fu vua buoc vao
Cuoc i c Phat 33
nguong cua fh faf ca cac fuong Huy-dIof, Cong-
duc, SInh-fhanh, TaI-vaf, o -fhch, Pham-fhIon
|SIva, Skanda, VIshnu, Kuvora, Indra, rahma) dou
cuI dau fac bach:
"HoI nuI Tu-dI, xIn son vuong dung Io ha f Iua
m; xIn daI duong dung Iay ao nuoc dong; xIn maf
froI dung baI IoaI dom dom: aI daf ngo chanh gIac,
nguoI ay khoI Io fhIon fhan. Than nhan nao kIou
man ngong cuong, ko ay nhu haf Iua m, nhu ao
nuoc dong, nhu IoaI do dom; aI chung dac vo
fhuong o -do , nguoI ay nhu nuI Tu-dI, nhu bIon ca
daI duong, nhu hong quang ruc sang. Tho nhan xIn
knh Io NgaI. Tho nhan so duoc gIaI fhoaf."














34 TNH MINH dch

VI. TAT-AT-A THIEN NH LAN AU
Hoang fu moI ngay mof fro non khon ngoan
Ianh IoI, va da don Iuc duoc phop fhoo hoc voI
fhay Ty-xa-ba -maf-da-Ia |VIsvamIfra), bac fon su
chuyon day ngho fhuaf fac van cho cac vuong fon
cong fu cua dong foc Thch-ca.
Taf-daf-da duoc gIao cho fhay cham soc. Ho
frao cho hoang fu mof mIong go bach dan co ma
vang va vIong ngoc chung quanh do vIof. Cam
mIong go fron fay, hoang fu fhua:
"ach fhay, fhay djnh day con hoc fhu chu
nao7"
Ko qua mof Ioaf sau muoI fu IoaI chu khac
nhau, hoang fu IaI fhua:
"ach fhay, frong sau muoI fu IoaI chu do,
fhay djnh day con hoc fhu chu nao7"
Ty-xa-ba -maf-da-Ia khong dap duoc, fhay
sung so kInh ngac, cuoI cung fhay noI:
"Thua hoang fu, fa fhay fa khong co g do day
hoang fu. Trong so nhung IoaI chu ma hoang fu
vua ko, fa chI bIof fon mof vaI IoaI, so con IaI fa
chua ho ngho noI bao gIo. Chnh fa phaI ngoI hoc
duoI chan hoang fu. Khong! fhua hoang fu, fa
khong co g do day hoang fu."
Thay mIm cuoI va hoang fu cung dap Io bang
mof caI nhn fru mon.
Cuoc i c Phat 35
Tu gIa Ty-xa-ba -maf-da-Ia, hoang fu dI vo
mIon quo va baf dau nham don mof ngoI Iang.
Tron duong dI, cha ng dung IaI do ngam mof so
nong phu dang Iao dong duoI ruong; roI, v froI
mua va nang gaf, chang phaI gho vao mof khom
cay hap dan gIua dong do nghI maf. Hoang fu don
ngoI duoI mof bong cay; chang baf dau suy fu va
khong may choc chang da maf huf vao canh gIoI
fhIon djnh.
Nam du sI dI ngang qua canh dong co, fhay
hoang fu dang fhIon djnh, ho hoI sau:
"PhaI chang ngaI ngoI nghI kIa Ia mof fhIon
fhan7 Co fho NgaI Ia fhan faI hay fhan fnh aI7
Co fho NgaI Ia fhan Sam |Indra) hay fhan Muc
dong |KrIshna) khong chung7"
Nhung roI ho ngho co gIong nguoI noI:
"A nh ru c ro cu a fhIo n fha n cu ng pha I phaI
nha f fruo c hao quang cu a hoa ng fu Thch-ca dang
ngo I fra m fu vo nhu ng su fhaf cao quy duo I co I
ca y kIa!"
ay gIo faf ca ho dou Ion fIong ca ngoI:
"ung fho, NgaI ngoI fhIon djnh duoI coI cay
kIa co nhung dau hIou van nang, NgaI ay chac
chan so fhanh Phaf!
Ho fan duong hoang fu, nguoI fhu nha f caf
fIong haf: "Tran gIan bj Iua du fan pha, NgaI don
36 TNH MINH dch
nhu ho nuoc frong xanh. CIao phap cua NgaI so
fam maf nhan fho."
NguoI fhu haI: "Tran gIan bj vo mInh bao phu,
NgaI don nhu ngon duoc sang ngoI. CIao phap cua
NgaI so mang anh sang don cho nhan fho."
NguoI fhu ba: "Tron bIon kho dau, fhuyon bo
kho bo qua IaI, NgaI don nhu mof con fau. CIap
phap cua ngaI so dua nhan fho vao bon an Ianh."
NguoI fhu fu: "Nhung aI bj kho dau xIong
xch, NgaI don nhu dang cuu doI. CIao phap cua
NgaI so gIaI fhoaf cho nhan fho."
NguoI fhu nam: "Nhung aI bj Iao bonh fhuc
bach, NgaI don nhu vj cuu fInh. CIao phap cua
NgaI so gIaI fhoaf sanh fu."
Ho danh Io hoang fu ba Ian roI fIop fuc Ion
duong.
Trong khI do, vua Tjnh-phan Io ngaI khong
bIof chuyon g da xa y don cho hoang fu, ngaI phaI
nhIou can fhan dI fm chang. Thay chang dang
nhap djnh, mof can fhan fIon don gan, roI bong
dung dung IaI, fro maf fhan phuc. Cac bong cay da
do daI fru bong cay cho hoang fu ngoI. NoI day
bong cay dung yon; no van cho maf hoang fu.
Can fhan chay vo hoang cung fau vua:
"Tau bo ha, ha fhan da fhay hoang fu; chang
dang nhap djnh duoI mof coI cay ma bong maf van
dung yon frong khI nhung bong cay khaf fh do daI.
Cuoc i c Phat 37
Tjnh-phan roI hoang cung, fhoo quan can
fhan don noI hoang fu dang nhap djnh. Sung
suong don baf khoc, ngaI fu nhu:
"Con fa dop nhu mof ngon Iua fron dInh nuI
cao. Hoang fu Iam fa choI maf. Thay hoang fu
nhap djnh, fay chan fa bun run. Hoang fu so Ia
ngon don sang cua fho nhan."
Ca vua quan khong dam Ion fIong hay cu
dong. Nhung co vaI om bo dang koo mof chIoc xo
nho bang ngang qua do, chung noI cuoI am y, quan
fhan noI nho voI chung:
"Cac om khong duoc Iam on."
"Sao vay7" chung hoI.
"Thay aI nhap djnh duoI coI cay kIa khong7
Hoang fu Taf-daf-da do. ong cay khong roI hoang
fu fhay chua. Cac om khong duoc quay pha hoang
fu, cac om khong fhay hao quang cua hoa ng fu
sang nhu maf froI sao7"
Hoang fu xa fhIon, dung day, don gan phu
vuong fau:
"Tau phu vuong, chung fa non nghI canh fac
duoI ruong. Chung fa phaI fm ra nhung su fhaf
cao quy."
Hoang fu fro vo fhanh Ca-fy -Ia-vo.

38 TNH MINH dch

VII. HON LE CUA TAT-AT-A
Tjnh-phan maI suy nghI vo nhung dIou ma A-
fu-da da noI voI ngaI. Khong muon gIa dnh bj faf
ngum, ngaI fu nhu:
"Ta so khoI day frong Iong con fa mof su ham
mo duc Iac; co Io roI fa so co cha u noI va chung so
ko fhua phaf daf."
V fho, quoc vuong cho frIou hoang fu don,
ngaI fam su voI chang:
"Con o! con da don fuoI Iap gIa dnh, nou con
fhay haI Iong voI co nao, hay bao cho cha bIof."
"Tau phu vuong, cho phop con suy nghI bay
ngay. ay ngay nua con so fau IaI phu vuong."
Chang suy nghI:
"Ta bIof noI kho dau baf fan baf nguon fu duc
vong. Cay coI moc frong rung duc vong so kof ro
frong kho dau xung dof, va canh Ia cua chung Ia
doc fo. uc vong chay nhu Iua, faI ha I nhu mof
IuoI guom. Ta khong phaI Ia ha ng nguoI kIom fm
phu nu. So kIop cua fa Ia song gIua nuI rung u
fjch. O do, qua fhIon djnh, fam hon fa so yon fInh
om dom, fa so co hanh phuc. Nhung hoa son khong
nay no va phaf frIon ngay gIua dam hoa dong co
noI sao7 khong aI co vo con ma van daf don fr fuo
Cuoc i c Phat 39
sIou vIof sao7 Nhung ngaI chung dac vo fhuong o -
do fruoc fa dou fraI qua nhIou nam kof duyon voI
phu nu. Va don Iuc fu gIa ho do duoc nIom an vuI
cua fhIon djnh fh vIoc ra dI Ia nguon hy Iac fo Ion
hon. Ta so fhoo guong cac ngaI"
Hoang fu chI nghI don nhung pham hanh ma
chang danh gIa Ia cao nhaf o mof phu nu. on ngay
fhu bay, chang don gap phu vuong va fau rang:
"Tau phu vuong, nguoI ma con so kof hon
phaI Ia mof phu nu faI duc hIom co. Nou phu
vuong fhay aI co faI nang fhIon phu fhoo con ko
fh phu vuong co fho cuoI nguoI ay cho con!
Chang fau:
"Con so kof hon voI co nao dang do fhanh
xuan va dop nhu hoa; nhung nof fro dop cua co a y
khong Iam cho co ay vo dung va kIou ngao. Con so
kof hon voI aI co fnh fhuong you au yom cua mof
nguoI chj va mof nguoI mo doI voI faf ca chung
sanh. Nang so ngof ngao chan fhaf va khong bIof
do ky. Nang so khong bao gIo nghI don aI ngoaI
chong ngay ca frong mo. Nang so khong bao gIo
noI IoI kIou cang ngao man. Nang so khIom fon.
Nang so hIon hoa nhan nhuc nhu mof ko no Io.
Nang so khong fham Iam faI vaf cua ko khac.
Nang so khong co nhung doI hoI vo y fhuc. Nang
so haI Iong voI so phan cua nang. Nang so mac
nhIon voI ruou ngon koo ngof. Nang so dung dung
voI am nhac phan huong. Nang so Ianh nhaf voI
40 TNH MINH dch
fIoc fung ca vu. Nang so mon fhuong fhj vo cu a
con va fhj nu cua nang. Nang so dI ngu sau cung
va day fruoc hon aI. Con so kof hon voI co nao
fhanh fjnh fhan khau y."
Chang fIop:
"Tau phu vuong, nou phu vuong bIof co nao co
du nhung duc hanh do, xIn phu vuong cuoI co ay
cho con."
Vua frIou vj dao sI hoang gIa don va ko faf ca
nhung duc fnh cua nguoI phu nu ma hoang fu
muon kof hon, ngaI phan:
"Nay dao sI a-Ia-mon, hay dI dI! hay vIong hof
moI nha o Ca-fy-Ia-vo; hay fham do cac co fhanh nu.
Nou ngaI fhay aI co duc hanh can fhIof nhu fho fh
dua don gap hoang fu du cho han fhuoc gIaI cap ban
cung. Con fa khong fm nguoI gIau sang dang cap ma
fm nguoI duc hanh von foan."
ao sI dI khap kInh fhanh Ca-fy -Ia-vo, nha aI
nguoI cung vao, gap co nao nguoI cung do hoI mof
cach khoo Ioo nhung chang fm dau ra mof nguoI
fuong xung voI hoang fu Taf-daf-da. CuoI cung,
nguoI don nha cua ThIon-gIac |andapanI) fhuoc
dong foc Thch-ca, va fhay a-du |Copa), aI nu cu a
ThIon-gIac, Ia dao sI hoan hy IIon. Nang xInh xan,
fhuy mj. Vua frao doI voI nang vaI Io I Ia dao sI
khong con g phaI nghI ngo nua.
ao sI fro vo fau vua Tjnh-phan:
Cuoc i c Phat 41
"Tau bo ha, ban dao da fm duoc mof kIou nu
raf fuong xung voI hoang fu."
Vua hoI: "NguoI fhay na ng o dau7"
ao sI a-Ia-mon fau: "Nang Ia aI nu cua fhan
vuong ThIon-gIac, fhuoc dong foc dong Thch-ca."
u vua Tjnh-phan raf fn can vj gIa su nhung
ngaI van cho voI CIa-du va ThIon-gIac don gap.
NgaI nghI: "Ngay ca nhung nha fhong fhaI nhaf
cung co fho pham phaI IoI Iam. Iof dau dao sI
chang v cam fnh fhaI qua voI nang. Ta phaI fm
hIou fhom aI nu cua ThIon-gIac va cung do xom y
con fa.
Vua fruyon Iam nhIou IoaI frang suc bang
chau bau va phaI mof su fhan dI fhong bao khap
fhanh Ca-fy -Ia-vo rang:
"Trong bay ngay nua, hoang fu Taf-daf-da,
con vua Tjnh-phan, so fang pham vaf cho cac fIou
fhu o kInh fhanh. Vay mong faf ca ca c vj co maf
faI hoang cung vao ngay fhu bay!"
ung ngay an djnh, hoang fu ngoI fron mof
ngaI vang frong daI dIon cua hoang cung. Taf ca
cac fIou fhu o kInh fhanh dou co maf va sap hang
fruoc hoang fu. Chang fang moI co mof bao vaf,
nhung khI ho don gan ngaI vang, vo dop ky dIou
cua chang Iam ho run so don noI phaI cuI dau quay
maf. Ho voI dI khong kjp nhan fang pham. Mof so
co voI qua non vua cham may dau ngon fay vao
fang pham Ia no roI ngay xuong san.
42 TNH MINH dch
a-du Ia nguoI don sau cung. Nang fhan
nhIon buoc foI voI doI maf fuoI fInh fron xoo.
Hoang fu khong co n mof fang pham nao. Nang
fuoI cuoI noI voI chang:
"Thua hoang fu, fIou fhIop da Iam phIon
hoang fu chang7"
Taf-daf-da dap: "Quy nuong chang Ia m g
phIon fa ca."
"Tho sao hoang fu xu fo voI fIou fhIop7"
Chang dap: "Ta khong xu fo voI quy nuong.
Quy nuong Ia nguoI don sau cung non fa khong con
ngoc do fang."
ong nhIon chang nho fron fay dang doo mof
chIoc nhan quy , cha ng coI ra va fang nang.
Khong nhan nhan, nang noI:
"Thua hoang fu, fIou fhIop co fho nhan chIoc
nhan nay cua hoa ng fu sao7"
Hoang fu dap: "Nhan nay cua fa, quy nuong
hay nhan Iay."
Nang noI: "Khong! TIou fhIop khong muon
fuoc doaf bao vaf cua hoang fu. ung hon Ia fIou
fhIop fang hoang fu mof bao vaf."
Nang cao fu.
Ngho duoc cau chuyon baf ngo nay, quoc
vuong raf Iay Iam hoan hy.
NgaI nghI: "ChI co a-du Ia co fho doI dIon
voI con fa. ChI co a-du Ia fuong xung voI hoang
Cuoc i c Phat 43
fu. a-du khong nhan chIoc nhan con coI fu fay
cua con, hoI con you quy cua cha, a-du so Ia bao
vaf cua con do."
Quoc vuong cho voI phu fhan cua a-du don
hoang cung, ngaI noI:
"Thua ngaI, da don Iuc hoang fu Taf-daf-da
cua fa phaI kof hon. Ta fIn Ia cong chu a you quy
cua ngaI da hop voI y con fa. NgaI co ba ng Iong ga
cong chua cho con fa chang7"
ThIon-gIa c con do du khong fra IoI ngay, quoc
vuong IaI hoI:
"NgaI co bang Iong ga cong chua cho con fa
chang7"
ThIon-gIac dap: "Thua ngaI, hoang fu cua ngaI
chI duoc duong duc frong Iong Iay cao sang; chua
bao gIo chang ra ngoaI co ng fhanh; kha nang vaf
chaf va fInh fhan cua hoang fu chua duoc chung
fo. Nhu ngaI da bIof, dong foc Thch-ca chI ga con
cho aI co day du faI nang, suc Iuc, dung cam va
khon ngoan. Iam sao fa co fho ga con cho hoang
fu, nguoI ma cho don gIo phuf nay van con fo ra
ham mo IuoI bIong7"
IoI Io cua ThIon-gIac da Iam cho vua Tjnh-phan
u uaf. NgaI doI gap hoang fu. Taf-daf-da don ngay.
Chang noI: "Tau phu vuong, phu vuong frong
buo n Iam! Co vIoc g da xay ra7"
Quoc vuong khong Iam sao ko IaI cho chang
bIof nhung dIou ma ThIon-gIac da boc Io mof cach
fhang fhan khong o ngaI. NgaI Im Iang.
44 TNH MINH dch
Hoang fu IaI fau:
"Tau phu vuong, phu vuong frong buon Iam!
Co vIoc g da xay ra7"
"ung hoI fa", Tjnh-phan dap.
"Tau phu vuong, phu vuong buon Iam! Co vIoc
g da xay ra7"
"Mof van do dau buon, fa khong muon noI ra
dIou do."
"Tau phu vuong, xIn phu vuong noI cho. Su
vIoc ro rang fh Iuc na o cung fof dop."
Quoc vuong cuoI cu ng quyof djnh fhuaf IaI
cuoc hoI kIon voI ThIon-gIac. Ko xong, hoang fu
ph cuoI, fau rang:
"Tau phu vuong, xIn phu vuong dung ban fam.
Phu vuong fIn Ia co aI o xu Ca-fy-Ia-vo nay ma suc
Iuc va fr fuo sIou vIof hon con7 Hay frIou fap faf
ca cac fay quan qua n vo baf cu Ianh vu c nao, cho
ho so faI voI con va chung do phu vuong so fhay ro
kha nang cua con."
Yon fam, vua ha Ionh fhong bao khap fhanh:
"Trong bay ngay nua, hoang fu Taf-daf-da so
so faI voI faf ca nhung aI dIou Iuyon vo baf cu
Ianh vuc nao."
on ngay an djnh, faf ca nhung nguoI faI ba
IoI Iac vo cac Ianh vuc ngho fhuaf, khoa hoc dou co
Cuoc i c Phat 45
maf faI hoang cung. ThIon-gIac cung co maf faI do
va hua ga cong chua cho aI fhang cuoc du nguoI do
fhuoc dong quy foc hay fhuong dan.
au fIon Ia mof fhanh nIon nam vung cac quy
Iuaf fac van ra fhach fhuc voI hoang fu, nhung daI
sI Ty -xa-ba -maf-da-Ia buoc ra fruoc cong chung
noI:
"Nay cau, dung so faI vo ch. Cau baI roI.
Hoang fu da duoc fa cham soc fu bo. Ta da day
hoang fu ngho fhua f fac van. Nhung hoang fu da
am fuong 64 fho van fu ! Hoang fu da fhau hIou cac
fu fho ma fa chua ho ngho noI don fon!"
Qua IoI xac quyof cua Ty-xa-ba-maf-da-Ia, hoang
fu da fhang frong cuoc so faI ngho fhuaf fac van.
RoI do fhu xom kIon fhuc foan hoc cua hoang
fu, ho cho Ac-gIu-na |Arjuna), dong Thch-ca, nguoI
da chuan bj fhoI gIan gIaI duoc nhung baI foan
hIom hoc nhaf Iam gIam khao cuoc fhI.
Mof fhanh nIon duoc coI Ia fay foan hoc cu
phach, nhung Taf-daf-da chI hoI mof cau Ia anh fa
khong dap duoc.
Hoang fu noI: "o Ia baI foan do. ay Ia baI
foan do hon va aI co fho gIaI duoc7"
Khong aI gIaI duoc baI foan fhu haI.
Hoang fu noI: "CIo fh don Iuof cac ban hoI fa."
Ho hoI chang nhung baI foan xom ra kho fhaf
nhung hoang fu da gIaI dap ngay fruoc khI ho ra
xong do.
46 TNH MINH dch
Quan chung Ia Ion fu pha: "Hay do cho Ac-
gIu-na fhu hoang fu !"
Ac-gIu-na ra nhung baI foan kho nhaf nhung
khong Ian nao Taf-daf-da khong dap dung.
Taf ca moI nguoI dou sung so ngac nhIon vo
kIon fhuc foan hoc cua hoang fu va cho rang faI fr
cua hoang fu da daf don ngon nguon cua cac
nganh khoa hoc. Ho quyof djnh fhu faI dIon kInh
cua chang nhung hoang fu chang can phaI dung
suc cung du fhang cuoc franh faI chay nhay, va
don Iuof do vaf fh hoang fu chI do nho mof ngon
fay Ia doI fhu Ian quay xuong daf.
Ho mang cung ra, nhung fay cung IoI Iac da
ban fon frung vao cac fIou dIom xa ff. on Iuoc
hoang fu ban, fho Iuc cua chang khoo don noI
chang Ion day cung nao Ia gay cung do. Rof cuoc,
vua phaI vo bInh dom ra mof cay cung raf xua, raf
quy duoc fang fru frong don, va fhoo ho fh xua
nay chua co aI Ion day hoac nhac noI no . Taf-daf-
da fay fraI cam cung va Ion day chI bang mof ngon
fay phaI. Chang nham dch mof fhan cay xa ff,
chI mof mnh chang fhay, roI buong fay. MuI fon
xuyon qua fhan cay, cam sau xuong Iong daf va
maf dang.
MoI vIoc hnh nhu fam kof fhuc, ho dan don
mof fhof voI frang khong Io cho nguoI fhang cuoc
hanh dIon ngoI fron Iung voI dIon qua kInh fhanh
Cuoc i c Phat 47
Ca-fy -Ia-vo. Nhung mof cong fu dong Thch-ca, fon
Ia o -ba -daf-da |ovadaffa), raf fu hao vo suc Iuc
cua mnh, fom Iay fhan voI, dam choI mof cu, fho
Ia con voI khong Io Ian dung xuong daf.
Hoang fu nhn cau fhanh nIon bang anh maf
khIon frach, noI:
"o -ba -daf-da, cau da Iam mof vIoc quaI ac."
Chang Iay chan dung con voI, no dung Ion va
sup Iay fruoc chang.
MoI nguoI Ion fIong hoan ho cuoc fhang vInh
quang cua hoang fu. Tjnh-phan vuong vo cung sung
suong. ThIon-gIac cung han hoan don fran nuoc
maf fuyon bo:
"a-du, a-du you quy cua cha, hay hanh dIon
Ia vo cua mof nguoI nhu fho."



@





48 TNH MINH dch

VIII. TAT-AT-A SONG I KHOAI LAC
Hoang fu Taf-daf-da song om dom hanh phuc
voI cong chua. Tnh fhuong cua vua doI voI hoang
fu gIo day gan nhu don muc fon fho. NgaI hof Iong
cham soc hoang fu, khong do hoang fu frong fhay
baf cu dIou g uu phIon. NgaI xay cho hoang fu ba
cung dIon nguy nga: mof cho mua dong, mof cho
mua ho va mo f cho mua mua, va cam chang khong
duoc roI khoI ba cung dIon nay.
on frong cung dIon frang fInh nhu may mua
fhu va sang ruc nhu nhung co xo fro I cua fhIon
fhan fhanh mau, hoang fu da fan huong huong vj
cua Iac fhu fran gIan. Chang da song mof cuoc doI
khoaI Iac. Chang da fraI qua hang gIo mo maI
Iang ngho cong chua va fhj nu cua nang fau nhac.
Chang da fhch fhu ngam nhn cac vu cong fuoI vuI
xInh dop frnh dIon frong vang, du dua uon oo,
duyon dang you kIou ma ngay ca fIon nu cung kho
bo dIon xuaf.
Cac co Ion nhn chang bang anh maf manh
dan dang hIon hoac ranh manh khan cau, nhung
hang mI IIm dIm do dan cua ho Ia ca mof su hua
hon ngay ngaf khong fa non IoI. Cac fro gIaI fr va
suc quyon ru cua ho da Iam cho chang say mo dam
duoI, haI Iong an huong frong nhung cung dIon ma
Iuc nao cung vang vong gIong haf fIong cuoI.
Chang chang bIof g vo canh gIa nua, bonh faf va
chof choc ca.
Cuoc i c Phat 49
Tjnh-phan raf hoan hy vo cuoc song cua
hoang fu mac du ngaI raf khaf kho phan xof pham
hanh cua mnh. NgaI co gIu cho fam hon mnh
duoc frong sach. NgaI franh Iam dIou ac. NgaI cap
phaf rong raI pham vaf cho nhung aI co duc hanh.
NgaI khong bao gIo buong xuoI IuoI bIong hay chay
fhoo fhu vuI. NgaI khong bao gIo bj fhIou dof boI
doc fo fham duc. NgaI da cho ngu Iong ham muo n
nhu ngua hoang bj baf phaI koo cay. Nho duc hanh
ma ngaI da duoc Iong ba con fhan huu. NgaI da
dom kIon fhuc hoc hoI ra phuc vu nhan dan. NgaI
chI nghIon fam nhung g co ch cho faf ca chung
sanh. NgaI khong nhung fm hanh phuc cho dong
foc rIong fu ma con muon dom hanh phuc don cho
ca fho gIoI. NgaI da fam goI fhan fho bang nuoc
ao fhIong IIong, gan Ioc fam fu bang nuoc fhanh
duc hanh. NgaI kho ng bao gIo noI IoI dua bon vu
khoaf. NgaI Iuon Iuon noI fhaf nhung kho ng bao
gIo gay xuc pham dau buon. NgaI co fao cong bnh,
va chnh nho dao duc chu khong phaI suc manh
ma ngaI da danh baI Iong kIou hanh cua ko fhu.
NgaI khong bao gIo danh dap, ngay ca caI nhn
gIan du voI fu nhan dang foI fu hnh ngaI cung
khong bao gIo co. NgaI chI khuyon nhu ho va cho
ho fu do.
Hoang fhuong Ia fam guong sang cho fhan
dan noI fhoo va Ca-fy -Ia-vo Ia xu hanh phuc va
dao duc nhaf frong cac vuong quoc.
50 TNH MINH dch
a-du xInh do p da sInh cho hoang fu mof fraI
va Iay fon Ia Ia-hau-Ia |RahuIa). Vua Tjnh-phan
sung suong fhay gIa dnh mnh phaf daf, hanh
dIon co chau noI nhu da hanh dIon fhay hoang fu
ra doI.
Quoc vuong va n fIop fuc con duong dao duc.
NgaI song va sInh hoaf fhanh fhIon nhu mof dao
sI nhung ngaI van dua day con fraI you quy cua
mnh don nhung Iac fhu moI Ia. NgaI raf Io so
fhay hoang fu fu bo hoang fhanh do roI fm noI an
cu kham kho frong chon rung fhIong.














Cuoc i c Phat 51

IX. BA LAN CHNG KIEN
Mof hom, co nguoI noI fruoc maf hoang fu Ia
co xanh mon mon da dan fraI khap cong vIon,
chIm choc don xuan ron ra canh cay, son no fung
bung khap cac maf ho. ThIon nhIon da bo gay
nhung xIong xch am dam cua mua dong; va, cac
co fhanh nu gIo day nhon nho fhuong ngoan frong
cac hoa vIon fuoI fham quanh fhanh. Tho Ia, nhu
mof fhof voI bj gIam gIu Iau ngay frong chuong,
hoang fu duf khoaf roI khoI hoang cung.
Vua bIof dIou uoc nguyon cua hoa ng fu nhung
khong co cach nao ngan can.
NgaI suy nghI: "Nhung fa so khong cho Taf-
daf-da nhn fhay baf cu dIou g co fho Iam dao Ion
fam hon frong frang cua chang. Con fa so khong
bao gIo duoc nghI ngo Ia fron doI nay co nhung
dIou xau xa dau kho. Ta so fruyon Ionh khong cho
nhung ko hanh kha f hay dau you faf nguyon Iang
fhang khon don fron duong."
KInh fhanh phaI duoc frang hoang co hoa ruc
ro; mof co xo Iong Iay da duoc chuan bj do hoang
fu du ngoan; va, khong mof ko fan faf, gIa nua,
hanh khaf nao duoc phop Iang vang fron pho
chang qua.
on gIo du ngoan, vua cho frIou hoang fu don,
ngaI om hon fran con voI haI hang nuoc maf rong
52 TNH MINH dch
rong; ngaI au yo m nhn con va noI: "I dI con!"
chap fhuan cho con du ngoan nhung frong Iong
ngaI IaI nghI khac.
Co xo cho hoang fu duoc Iam bang vang do
mof phu xo cam cuong vang dIou khIon bon con
ngua mac gIap vang koo. ChI nhung aI dop do, fro
frung, sang frong moI duoc phop xuaf hIon fron
duong pho. Ho dung IaI do ngam chang qua va ca
ngoI chang du cach. So fh ca ngoI chang co anh
maf hIon hoa, so fh fan fhan chang co duong
duong phong cach, so fh xung duong chang co vo
dop fuyof voI, so fh hof IoI voI chang vo sInh Iuc
sung man... Ho cuI dau fhI Io hoang fu nhu nhung
Ia co nhap nho phaf phoI fruoc maf fuong fhan.
Ngho fIong ban fan vuI vo ngoaI pho, cac co
phu nu frong nha fhuc day, bo daI cong vIoc gIa
dnh, chay voI don cac cua so hay Ioo fhang Ion
san fhuong. Ho dua nhau ngam chang bang anh
maf fon vInh fhan phuc va noI nho voI nhau: "Iam
vo mof nguoI nhu fho fh hanh phuc bIof bao!"
Nhn vo huy hoang ruc ro cua kInh fha nh, vo
gIau sang sung fuc cua dan chung, vo dop do you
kIou cua phu nu, hoang fu cam fhay mof nIom vuI
moI Ia fran ngap fam hon.
Nhung roI co mof cu gIa chong gay xuaf hIon,
nguoI ngom rach ruo I Iu khu, gan suoc bay ra cung
mnh, mIong rang Ia p bap, da fhjf nhan nhoo, fron
dau Ioo hoo vaI soI foc bac nhop nhua, haI maf do
Cuoc i c Phat 53
ngau khong co Iong mI, dau co fay chan dou bj
phong gIaf.
Thay Iao khac voI moI nguoI chung quanh,
hoang fu nhn Iao bang anh maf dau buon va hoI
nguoI xa ch:
"Iao gIa foc bac, fhan fho co quap kIa Ia aI7
Sao Iao IaI f haI fay xuong xau cua Iao vao mof
khuc cay, haI maf Iao mo duc, fay chan Iao run
ray, Iao Ia quaI vaf u7 ThIon nhIon da huy hoaI Iao
nhu fho hay do Ia vIoc ruoI ro.!"
NguoI xa ch Io ra khong duoc fra IoI nhung
anh bong dung roI Ioan fam fr, khong bIof IoI
Iam, bon dap:
"CaI fan pha sac dop, fIou hao sInh Iuc, gay
kho dau, hoaI Iac fhu, gIam fr nho, dIof cam gIac,
do Ia caI gIa. No da fom Iay Iao, bo gay Iao. Iao
cung mof fhoI Ia om bo say sua fron vu mo; cung
mof fhoI bo choI Iom ngom fron san nha; roI Ion
Ion, khoo manh, fro dop; roI don bong chIou xo
hoang hon cua fuoI fac; va bay gIo, hoang fu nhn
Iao xom, suc fan haI chnh Ia caI gIa."
j xu c dong manh IIof, hoang fu hoI:
"So phan cua fa cung so nhu fho sao7"
NguoI xa ch dap:
"Tau hoang fu, mof ngay nao do fuoI xuan cung
so gIa fu hoang fu, va caI gIa chac chan so mang kho
54 TNH MINH dch
dau don cho hoang fu. ThoI gIan so Iam hao mon
sInh Iuc va cuop maf vo dop cua chung fa."
CIaf mnh nhu con bo mong ngho sof danh,
hoang fu Iac dau, fho daI. ao maf nhn fu Iao gIa
baf hanh don quan chung fuoI vuI, chang fhof ra
nhung IoI nghIom frong:
"CaI gIa Iam haI fr nho, sac dop va sInh Iuc
con nguoI nhu fho ma nhan IoaI van chua khIop
so ! Xa ch, hay quay ngua, chung fa vo. Iam sao fa
co fho vuI fhu frong hoa vIon khI maf fa chI nhn
fhay caI gIa, fam fa chI nghI don caI gIa 7"
Hoang fu fro vo hoang cung nhung chang
khong fm dau ra su an Ianh. Chang Iang fhang
qua cac cung dIon voI fam fu khac khoaI u buo n,
chang Iam bam: "CaI gIa! O, caI ga!"
Tuy nhIon, hoang fu quyof djnh du ngoan mof
Ian nua.
Ian nay, Taf-daf-da fhay mof nguoI bonh
gom guoc dung Iu Iu gIua duong, chang cham cha m
nhn nguoI bonh va hoI xa ch:
"NguoI bung phnh fo kIa Ia aI7 HaI fay han
kho dof buong fhong, fhan hnh faI nhof, MIong
mom fhou fhao fho fham. Han fhoI fhop; xom ka!
han Iao dao chon Ia n voI nguoI qua duong; ha n fo
ka! Xa ch, xa ch, nguoI ay Ia aI7
NguoI xa ch dap:
Cuoc i c Phat 55
"Tau hoang fu, nguoI do dang bj faf bonh day
vo dau do n. Han mac bonh hIom nghoo. Han Ia
hIon fhan cua su suy nhuoc. Han cung mof fhoI
khoo manh cuong frang!"
Hoang fu nhn han voI Iong fhuong haI,
chang hoI nguoI xa ch:
"NoI dau kho nay dac bIof danh rIong cho
nguoI ay hay faf ca chung sanh dou bj bonh faf
hanh ha7"
NguoI xa ch dap:
"Chung fa cung co fho bj khon kho nhu fho.
Taf bonh do doa khap hoan cau."
Ngho su fhaf dau don nay, hoang fu rung
mnh nhu anh frang Iung IInh phan chIou fron maf
song bIon khoI. Chang fhof Ion nhung IoI xof xa
cay dang:
"Nhan IoaI fhay kho dau bonh faf nhung
khong bao gIo danh maf Iong fu phu ! O, kIon fhuc
cua ho cao sIou bIof bao! Ho fhuong xuyon bj faf
bonh khong cho nhung van noI cuoI vuI vo ! Xa ch,
hay quay ngua. Cuoc du ngoan fhu vj cua chung fa
da kof fhuc. Chung fa hay vo hoang cung dI fhoI.
Ta da bIof Io so bonh faf. Ta muon franh xa Iac
fhu, fam hon fa gIo day da khop kn nhu doa hoa
fhIou anh sang maf froI."
Hoang fu fro vo hoang cung voI fam fu goI
nIom dau don.
56 TNH MINH dch
Nhan ra vo u buon cua con, vua Tjnh-phan hoI
sao hoang fu khong du ngoan nua, nguoI xa ch ko
IaI nhung g da xay ra. Vua dau buo n; ngaI da fu
fhay mnh bj bo roI boI nguoI con you quy nhaf doI
cua ngaI. Maf han fnh dIom dam san co, ngaI Ion
fIong gIan du frung phaf ko co bon phan Iam sach
duong pho, nhung v ban chaf hIon hoa cua vua non
Ionh phaf duoc an gIam. NguoI co frach nhIom Iam
sach duong pho cung ngac nhIon fhay mnh bj phaf,
v anh khong fhay Iao gIa nguoI bonh nao ca.
Io Iang hon bao gIo hof, vua khong bIof Iam
sao ngan ngua hoa ng fu khoI fu bo hoang cung.
NgaI dom don cho hoang fu nhIou Iac fhu hy huu,
nhung hnh nhu kho ng co g Iam xIou Iong Taf-daf-
da. Vua nghI: "Ta so dua hoang fu du ngoan mof
Ian nua xom sao! Co Io con fa so Iay IaI nIom vuI
da maf."
NgaI nghIom cam faf ca nhung ko faf nguyon,
dau you, gIa nua ra pho. NgaI con fhay Iuon nguoI
xa ch cua hoang fu. NgaI cam fhay chac chan Ia
Ian nay so khong co g Iam dao Ion fam hon cua
Taf-daf-da.
Nhung Ian na y chang IaI fhay ca nh bon nguoI
khIong mof xac chof voI nhIou nguoI khac fhoo sau
khoc fhan fham fhIof. ChI co hoang fu va nguoI xa
ch Ia fhay canh fho Iuong do.
Hoang fu hoI:
"on nguoI kIa dang khIong aI IaI co ko ma c
do don fhoo sau khoc fhan fho fham fho 7"
Cuoc i c Phat 57
NguoI xa ch Io ra phaI gIu nIom an fjnh cho
hoang fu, nhung mof suc manh nao do buoc anh
phaI fra IoI:
"Tau hoang fu, nguo I ay khong con fr khon,
cam gIac hay hoI fho nua. Han ngu vuI vo frI vo
fhuc nhu co cay go da. KhoaI Iac va kho dau doI
voI han gIo day fro fhanh vo nghIa. an cung nhu
fhu, faf ca da vInh bIof han."
Hoang fu hoang hof hoI: "ay Ia fruong hop
dac bIof cho nguoI ay hay chung cuoc nhu fho dang
cho don faf ca chung sanh7"
NguoI xa ch dap: "Chung cuoc nhu fho dang
cho don faf ca chung sanh. MoI nguoI song fron
doI, du sang hay hon, faf you dou phaI chof."
Hoang fu Taf-daf-da gIo day moI hIou caI
chof Ia g. Thay v bnh fInh, chang rung mnh.
Chang phaI fua vao co xo va fhof Ion nhung IoI u
buon chua xof:
"Van so dua day caI chof don voI faf ca chung
sanh nhu fho ma IoaI nguoI van khong so, van fu
mua vuI frong muon ngan cach khac nhau! CaI
chof sap don noI ma con nguoI van fhonh fhang
fron duong nhan fho voI IoI ca khuc nhac fron
moI. O, fa nghI fam hon cua IoaI nguoI da bIon
fhanh chaI da ! Xa ch, hay quay ngua, day khong
phaI Ia Iuc nhon nho du hy qua cac hoa vIon. Iam
sao mof nguoI nhay cam, bIof ro caI chof, IaI co
fho fm kIom fhu vuI frong gIo phuf fhong kho 7"
58 TNH MINH dch
Nhung nguoI xa ch van fhoo Ionh vua, fIop
fuc dua hoang fu don hoa vIon, va cung fhoo Ionh
cua Tjnh-phan, !u-da -dI |!dayIn), con fraI cua vj
dao sI hoang frIou va Ia ban fhan cua Taf-daf-da
fu nho, da fap hop nhIou my nu co faI ca mua
xuong haf va ngho fhuaf Iam fnh faI do.





















Cuoc i c Phat 59

X. DA-DU NAM MONG
Co xo cho hoang fu fIon vao hoa vIon. Hoa no
fung bung fron cac canh Ia sum suo mon mon.
Tung dan chIm fung canh bay Iuon nho n nho nhu
fho say sua ngay ngaf gIua bau froI frong sang om
dom. Va, nhung ca nh hoa son da no bung fron
von, du dua uong fron bau khong kh maf Ianh
fron maf ho ao.
Taf-daf-da mIon cuong don hoa vIon nhu mof
dao sI non fro moI phaf Iong fho nguyon, con so
suc cam do IoI cuon Ion fhIon cung, canh gIoI cua
nhung fIon nu you kIou fhuong vu ca xuong haf.
Cac my nu hIou ky cung nhau koo don nhu fho don
chao mof frang sI hon phu. Maf ho sang Ion nIom
fhan phuc voI nhung canh fay vuon daI nhu bong
hoa ruc ro dang hIon Taf-daf-da. Ho nghI: "ay
dch fhj Ia fhan Tnh-aI |Kama) gIang fho." Nhung
v o fhon fruoc maf hoang fu non ho chang dam
noI cuoI.
!u-da -dI goI nhung ko bao dan xInh dop nhaf
don noI:
"TaI sao hom nay cac nguoI Iam fa hong vIoc7
Cac nguoI Ia nhung nguoI duoc fa fuyon chon do
fhu huf hoang fu, ba n fa kIa ma 7 VIoc g cac nguoI
phaI ru f ro o fhon nhu fro con fho 7 Vo dop, nof
hap dan va fnh bao dan cua cac nguoI co fho Iam
60 TNH MINH dch
xIou Iong ngay ca mof phu nu nua ka, fho ma cac
nguoI IaI run so fruoc maf mof fhanh nIon! Cac
nguoI Iam fa buc mnh. I, dung day! hay su dung
suc quyo n ru hap dan cua cac nguoI! Hay Iam cho
hoang fu say mo you mon!"
Mof frong nhung my nu fhua Ion:
"Thua ngaI, hoang fu Iam chung om so, vo huy
hoang duong bo cua hoang fu Iam chung om so."
!u-da-dI dap: "!a! duong bo cao quy nhu fho
nhung cac nguoI khong co g phaI so; suc manh cua
phu nu ky dIou Iam! Hay co goI cho hoang fu nho IaI
hnh bong cua cac nguoI nam xua da don chao hoang
fu bang nhung anh maf knh you frIou mon. ao sI
VI-a-xa |Vyasa) xua kIa da fung duoc fhIon fhan fon
knh cung bj AI-my |oIIo), mof a Iang choI o a-Ia-
naI |onaros) da nhung van cam fhay haI Iong. Man-
fha-Ia-go-fa-ma |ManfhaIagofama) noI fIong Ia mof
dao sI kho hanh Iau nam cung fro fhanh ko gIup
vIoc cho mof fruong doan am cong do duoc Iong Io-
ha |Jangha), mof fhIou phu gIang ho fhuoc gIaI cap
cung dInh. KIou-da |Sanfa) da khoo Ioo chInh phuc
RI-sI-a-rIn-ga |RIshyasrInga) mof fr gIa chua bao gIo
quon bIof phu nu. Con VIs-va-mI-fra |VIsvamIfra),
nha dao hanh sang choI, mof hom frong rung, cung
bj mo mof v suc cam do cua fIon nu Co-rI-fa-kI
|ChrIfakI). Va, fa co fho ko fhom nhIou fruong hop
bj dIou dung v phu nu nhu cac nguoI. Nay cac my
nu, hay dI dI, khong co g phaI so hoang fu ca. Hay
fuoI cuoI don da voI chang, va fho Ia chang so say
mo dam duoI cac nguoI."
Cuoc i c Phat 61
IoI Io cua !u-da -dI da khch Io duoc cac my
nu. Chung cuoI vuI nh nhanh, IIoc maf dua fnh,
dan dan fao fhanh mof vong fron vay quanh
hoang fu.
Chung dung du fro khou goI do gan guI Taf-daf-
da, do Ian Ia va cham hay do from fm mof cam gIac
vuof vo. Co a gIa vo vap fo do duoc bam vao gIay
Iung cua chang. Co a don gan roI Ion noI nho vao faI
chang: "Tau hoang fu, xIn Iang ngho dIou b maf cua
om". Co a gIa vo chuonh choang, fu fu coI mIong vaI
xanh cho nguc, don fua Iung chang. Co a fu fron mof
canh xoaI nhay xuong, cuoI ha ha, co chan khong cho
chang qua. Nhung co a IaI fang chang mof hoa son.
Co a IaI caf fIong haf:
Xcm nay!
Hoi nguoi ycu quy cua cm oi,
Tung canb boa xinb trai kbap cay,
Huong boa tboang tboang quycn Jau Jay,
Cbim rco oui nbon oang canb /a,
Nbu trong /ong oang bot ngat ngay.
Tung canb ong oon boa nbon nbo,
c mc but tron nbuy boa mo,
Ka nbung giay /co om co tbu,
Vuon gio bon gbcn Jong pbat pbo.
Giua canb rung xanb Jcp y tbo,
Oi bo nuoc bac /ang nbu to,
Nbu nu cuoi tnb Juycn tbicu pbu,
Mung Jon trang oc tboa uoc mo.
62 TNH MINH dch
Nhung hoang fu khong fho hoan hy vuI choI,
chang dang dau kho. Chang dang suy fu vo caI chof.
Chang nghI: "Khong aI fhay fuoI fro cua cac
my nu nay dang froI qua va caI gIa so don cuop
maf vo dop fhanh xuan cua ho ! Ho khong fhay
nan do doa cua bonh faf du no da fro fhanh chu a
fo cua fran gIan! Ho khong bIof g vo caI chof, caI
chof fhuc bach, caI chof Iam huy hoaI moI fhu ! V
fho ma ho co fho vuI cuoI fhoaI maI!"
Co ngan chan dong fu fuong cua Taf-daf-da,
!u-da -dI noI: "Sao hoang fu fho o Ia nh nhaf voI
cac my nu fho 7 Co Io chung khong Iam vuI Iong
hoang fu chang7 Ia fhaf! XIn hoang fu nIom no
voI chung du chI Ia vaI IoI vu vo gIa doI. XIn hoang
fu dung Iam chung cam fhay xau ho bj cu fuyof.
Sac dop cua hoa ng fu chang co ch g nou hoa ng fu
khong fu aI han hoan7 Hoang fu so nhu rung nuI
fro vo khong co cay hoa Ia."
Hoang fu dap: "CIa doI co ch g7 Tang boc co
ch g7 fa khong muon Iuong gaf phu nu. CaI gIa
va caI chof dang nam cho don fa. !u-da-dI, dung
co fhuyof phuc fa, dung moI fa fham du vao baf cu
mof cuoc vuI fam fhuong nao ca. Ta da fhay ro caI
gIa, caI bonh va caI chof dang so so ra do. Khong
co g gIo day co fho mang IaI nIom an bnh cho
fam fr fa. an muon fa chay fhoo fnh you u7 Con
nguoI saf fhop da nhan dIon caI chof IaI con fm
kIom fnh you sao7 Hung fhan doc ac dang dung
cho faI cua, han khong con ko u gao fhan khoc g
duoc nua!"
Cuoc i c Phat 63
Maf froI dang fu fu khuaf dang. Cac my nu
cung cham duf cuoc vuI mua haf. Hoang fu chang
ngo ngang g don nhung vong hoa frang suc va
ngoc nga chau bau cua chung. Ca m fhay son phan
man ma, vu ca uyon chuyon cua mnh chang co ch
g, cac a fu fu Ion duong fro vo fhanh do.
Vo don hoang cung, vua Tjnh-phan ngho !u-
da -dI fau IaI rang hoang fu da franh xa moI Iac
fhu, va fho Ia quoc vuong khong sao ngu duoc fron
dom hom do.
a-du dang cho doI hoang fu. Chang co fnh
Ianh nang. Nang ca m fhay xao xuyon fran froc ca
dom, don khI vua chop ma f fh mo fhay:
Ca fraI daf va nhung ngon nuI cao chof vof
dou du dua rung chuyon, roI mof con gIo man ro
fhoI Ion, Iam cay coI gay do froc goc. Maf froI,
maf frang va cac hanh fInh da Ian ha n vo pha
bon kIa fraI daf. Nang, a-du, bj Iof hof y phuc va
do frang suc, maf ca vanh khan cong chua, nang
fran fruong. Toc nang bj caf sach. ChIoc gIuong
hon Io bj gay naf. Y phuc may fhou bang ngoc nga
chau bau cua hoang fu cung bj vung vaI fung foo.
Nhung vof sang xoof ngang qua bau froI fron mof
kInh fhanh foI don, va ca nuI Tu-dI dou chuyon
dong manh IIof.
Qua kInh haI, a-du fhuc day, chay don chong
kou Ion:
64 TNH MINH dch
"Hoang fu you quy cua om, hoang fu oI, co
vIoc g so xay don 7 m vua nam mo fhay khung
khIop! m khoc oa so qua !"
Hoang fu dap: "Mo fho nao cho anh bIof."
a-du fhuaf IaI ro rang dau duoI gIa c mo,
hoang fu mIm cuoI noI:
"a-du om, hay vuI Ion, hay phan khoI Ion.
m mo fhay fraI daf rung chuyon u7 Tho Ia mof
ngay nao do fhIon fhan phaI dch fhan danh Io
om. m fhay maf frang, maf froI Ian han vo pha
bon kIa fraI daf7 Vay Ia chang bao Iau nua om so
hang phuc duoc kho dau foI ac, om so duoc fan
fhan vo bIon. m fhay cay coI froc goc7 Tho Ia om
so fhay duong ra khoI nuI rung duc vong. Toc om
bj caf sach7 Vay Ia om so fhoaf khoI mang IuoI
fham duc, khoI bj chung vay baf Iam fu nhon. Y
phuc va chau bau cua anh bj vung vaI fung foo7
Tho Ia anh dang fron duong dI don gIaI fhoaf.
Nhung vof sang xoof ngang qua bau froI fron mof
kInh fhanh foI don7 Tho Ia anh so mang anh sang
fr fuo don cho fho gIoI vo mInh don foI, va aI fIn
fhoo IoI anh so duoc an vuI hanh phuc. a-du, hay
vuI Ion, dung buon nua; om so som duoc fon vInh
hy huu. a-du, ngu dI, ngu dI om. m da mo fhay
mof gIac mo fuyof dIou.
Cuoc i c Phat 65

XI. TAT-AT-A KHAO KHAT VE NHNG
S THAT CAO QUY
Taf-daf-da khong con fm dau ra canh om
dom hanh phuc. Chang dI voI qua cac Iau daI cung
dIon nhu mof con su fu bj muI gIao doc. Chang dau
kho vo cung.
Mof hom, v hof Iong mong muon dao ngam
nhung canh dong co bao Ia xanh fuoI mon mon,
chang roI khoI hoa ng cung, fan bo qua mof canh
dong quo va fram ngam suy nghI:
"IoaI nguoI fhaf dang xof fhuong. Suy nhuoc
bonh faf, gIa nua, chof choc Ia dIou hIon nhIon
khong fho franh khoI; vay ma van om ap fhoI vo
mInh kIou ngao, khInh mIof nhung ko faf bonh,
gIa nua, chof choc. Nou nhu fa cung khInh khI
ruong ray ho fh hoa ra fa baf cong, khong xung
dang IIou ngo gIao phap foI fhuong."
Trong khI mIof maI suy nghI vo noI fhong kho
cua fho nhan, hoang fu da danh maf caI ao fuong
vo dung vo sInh Iuc, fuoI fro va cuoc doI. Chang
khong con hay bIof g vo su hoan Iac hay kho dau,
hoaI nghI hay mof moI, duc vong hay you duong,
han fhu hay khInh mIof.
ong nhIon, chang, va chI co chang nhn fhay
mof nguoI fua ko hanh khaf fu xa dI IaI.
Hoang fu hoI: "XIn cho fa bIof nguoI Ia aI7"
66 TNH MINH dch
ao sI dap: "Mof frang sI. V so sInh fu non
fa da fro fhanh mof dao sI kho hanh. Ta dang fm
su gIaI fhoaf. Tho gIoI phaI chju su huy dIof. Ta
khong suy nghI nhu nguoI khac. Ta Ianh xa Iac
fhu. Ta khong bIof g vo fham duc. Ta fm noI fjch
fjnh. Co Iuc fa o duoI goc cay, co khI fa song frong
nuI rung u nha. Ta khong co g ca. Ta khong mong
g ca. Ta va n du da y do, song nho ba fanh fhap
phuong, chI fm kIom su an Iac foI fhuong."
Taf-daf-da sung suong. Thay duoc vj fho cua
nghIa vu mnh, chang quyof djnh gIa fu hoang
cung va Iam mof Sa-mon.
Tro vo hoang fhanh, gan don cong, hoang fu
dI ngang qua mof fhIou nu dang cuI dau fhI Io
chang va fhua rang: "Tau hoang fu cao quy , aI Ia
hon fho cua hoang fu han phaI bIof nIom hanh
phuc foI fhuong." Ngho gIong nang noI, fam hon
chang fran ngap nIom hanh phuc om dom: y nghI
an vuI hanh phuc va cuu canh nIof ban da don voI
chang.
on gap phu vuong, hoang fu cuI dau fhI Io
fau:
"Tau phu vuong, xIn phu vuong chap fhuan IoI
fhInh nguyon cua con, xIn dung cu fuyof, con da
quyof djnh. Con muon fu gIa hoang cung. Con
muon Ion duong gIaI fhoaf. Tau phu vuong, con
phaI ra dI."
j xuc dong fo faI, quoc vuong nghon ngao roI
Io noI voI con:
Cuoc i c Phat 67
"Con a, hay bo y djnh do dI. Con con fro Iam,
chua co fho dI fhoo fIong goI cua fon gIao dau.
Nhung y nghI frong fuoI fhanh xuan cu a chung fa
fhuong baf djnh, fhay doI. NgoaI ra, fuoI fro ma fu
fap kho hanh Ia mof IoI Iam nghIom frong. Cam
quan cua chung fa Iuon Iuon khao khaf vo nhung
Iac fhu moI Ia. Nhung quyof fam kIon co nhaf
cung chang an nham g nou fa bIof caI gIa cua su
co gang. Tho xac cua chung fa Iang fhang frong
ru ng duc vong nhung fu fuong cua chung fa khong
vuong mac Ia duoc. TuoI fro fhIou kInh nghIom. o
cha xuaf gIa fu hanh fh dung hon. a don Iuc cho
cha fu gIa hoang cung. Con oI, cha fhoaI vj. Hay
fhay fho cha ma gIu gn xa fac. Hay cung ran, cam
dam; hoang foc dang can con. Cha mong con hay
nom du Iac fhu cua fuoI xuan va khoaI Iac cua
nhung nam fhang sau nay fruoc khI con vao rung
Iam an sI."
Hoang fu fau:
"Tau phu vuong, xIn phu vuong hua cho con
bon dIou fh con so khong fu gIa hoang cung do
vao rung"
"on dIou g7 Quoc vuong hoI.
"Hua Ia mang song cua con so khong kof fhuc
bang caI chof, bonh faf so khong fan haI suc khoo
cua con, caI gIa so khong fhoo sau fuoI xuan cua con,
va faI hoa so khong huy dIof su phon vInh cua con."
Quoc vuong dap: "Con doI hoI nhIou qua. Hay
bo y djnh do dI. Hanh dong fhoo fIong goI ngu
xuan chang co ch g dau con!"
68 TNH MINH dch
!y nghI nhu nuI Tu-dI, hoang fu fau:
"Tau phu vuong, nou phu vuong khong fho hua
cho con bon dIou do fh xIn phu vuong dung gIu con
IaI. KhI mof nguoI dang co fhoaf khoI can nha huc
Iua fh chung fa khong non ngan can ho. Ngay ay
don fh faf you chung fa phaI gIa bIof fran fho fhoI,
nhung ra dI frong cuong buc fh co gIa frj g7 ThIon
ch ra dI fh fof dop hon. CaI chof so IoI con ra ngoaI
fran fho fruoc khI con daf don muc fIou, fruoc khI
con fhoa Iong nhIof huyof. Tho gIan Ia mof nguc fu:
Iam sao con co fho gIaI fhoaf nhung chung sanh fu
nhan cua duc vong! Tho gIan Ia mof ho fham day
day nhung ko vo mInh mu foI fhaf fhou Iang fhang:
Iam sao con co fho dof Ion ngon don gIac ngo, con co
fho Iof bo fam man cho mo anh sang fr fuo! Tho
gIan da gIuong cao ngon co mo vong, ngon co kIou
man: Iam sao con co fho ha no xuong va xo naf fan
fanh! Tho gIan nam frong frang fhaI nhIou nhuong
roI Ioan, fho gIan Ia mof vong Iua khong Io: Iam sao,
voI chanh chap, con co fho mang hoa bnh hanh
phuc don cho nhan IoaI!"
Hoang fu fro vo cung dIon voI haI hang nuoc
maf rong rong. an huu cua a-du dang vuI cuoI ca
haf frong daI sanh duong. Chang cha ng ngo ngang
g don ho. Tho roI man dom buong xuong va ho
cung Iang Io kof fhuc cuoc vuI.
Ho Ian ra ngu. Hoang fu dung ngam ho.
Vo duyon dang you kIou day dung fam cua ho
da bIon maf, nhung do I maf Iong Ianh quyon ru
Cuoc i c Phat 69
cua ho cung dI Iuon. au foc roI bu, mIong mom ha
hoc, nguc vu Iop xop, fay chan dang ra cung do
hoac van voo fho koch chong gac Ion nhau, hoang
fu caf fIong fhan:
"Chof! Ho chof roI! Ta dang dung frong mof
nghIa dja!
RoI khoI cung dIon, hoang fu dI fhang don fau
ngua cua hoang gIa.





@











70 TNH MINH dch

XII. TAT-AT-A GIA T CUNG IEN CUA
PHU VNG
Hoang fu goI Xa-nac |Chandaka), nguoI xa ch
nhanh nhon don.
Chang ra Ionh! "Xa-nac, hay dom ngua KIon-
frac |Kanfhaka) cu a fa don ngay. Ta muon Ion
duong fm nguon hanh phuc baf dIof. Ta cam fhay
han hoan sung suong va khong mof suc manh phI
fhuong nao gIo day co fho ngan can duo c y ch cua
fa. Ta doan chac rang du song mof mnh fa van co
nguoI cho cho. Taf ca nhung du kIon do cho fa
fhay Ia fa sap daf don muc fIou. CIo khoI hanh da
don, dua fa Ion duong gIaI fhoaf dI fhoI."
Nho Ionh vua, nhung Xa-nac ca m fhay co mof
suc manh sIou vIof nao do dang fhoI fhuc anh baf
fuan monh Ionh. Anh dI fm ngua quy .
KIon frac Ia mof con fuan ma ky dIou; no
khoo manh va hIon ngoan. Taf-daf-da Iang Io vuof
vo, au yom noI voI no:
"HoI fuan ma you quy, nhIou Ian phu vuong fa
da coI nguoI danh baI bIof bao ko fhu gan goc gIua
fran fIon. Hom nay, fa ra dI fm nguon hanh phuc
foI fhuong, hoI KIon frac! hay gIup fa Ion duong.
an bo kho suong bon nhau khong phaI kho fm va
chung fa khong bao gIo fhIou ban khI chung fa dI
Cuoc i c Phat 71
fm gIau sang phu quy, nhung mof khI chung fa dan
fhan fhoo duong huong fhanh fhIon fh ban bo fhan
fhch IaI xa Ianh fa. Tuy nhIon, fa fIn chac mof dIou
Ia aI gIup ko khac Iam fhIon hay Iam ac, nguoI ay so
gaf haI fhanh qua fhIon ac fuong xung. Nay kIon
frac, hay bIof rang chnh dong co dao hanh fhuc day
fa. Hay dung suc Iuc va van foc cua nguoI gIup fa Ion
duong. Su gIaI fhoaf cua fho nhan va cua chnh
nguoI Ia dIou hIon nhIon chac fhaf."
Hoang fu noI voI con kIon frac nhu fho fam
su voI mof nguoI ban. Cha ng dung manh Ion yon
ngua va frong cha ng nhu vang fhaI duong fron
mof ang may mua fhu bac frang.
au froI dom frong vaf. Con fuan ma can fhan
khong gay fIong dong. Chua co aI fhuc day o hoang
cung hay o kInh fhanh Ca-fy-Ia-vo. Nhung fhanh saf
nang no bao vo cong fhanh fu dong Iang Io mo ra
cho hoang fu dI qua, nhung cua saf ma mof fhof voI
kho khan Iam moI nhac chung Ion duoc.
Tu gIa phu vuong, haI nhI va dan chung, Taf-
daf-da Ion duong xa han fhanh do. Kho ng con g
an han, cha ng qua quyof fuyon bo:
"Ta so khong fro vo fhanh Ca-fy-Ia-vo cho don
khI fa fm ra cuu canh cua cuoc doI va caI chof.


72 TNH MINH dch

XIII. AN S TAT-AT-A
Con KIon-frac dung cam cho hoang fu dI duoc
mof doan xa. CuoI cung, khI maf froI sap baf dau
pha fan man dom, cac vj hoang gIa fon fhaf fhay
chang gan foI mof canh rung co nhIou an sI fam
fhanh cu ngu. Huou naI nam ngu om dom duoI
nhung fang cay. ChIm choc fha ho nhon nho bay
Iuon. Taf-daf-da cam fhay fam on, khoI can phaI dI
xa nua. Chang xuong ngua, vuof vo au yom con fuan
ma. Anh maf va gIong noI cua chang hIon ro nof
han hoan sung suong, chang fam su voI Xa-nac:
"Qua fhaf con fua n ma co su c Iu c va van fo c
cu a mo f fhIo n fhan. Co n ba n, nguo I ba n fha m
fnh quy mo n da ho fo ng fa, da cho fa fha y fhIo n
ca m va Io ng can fruo ng cu a ba n cao quy bIof
chu ng nao. o Ia mof nghIa cu cao ca . a n da Ia m
fa ha I Io ng. Ma y aI fo ng ho p duo c nang Iu c va
Io ng fa n fu y nhu ban, hIo m Ia m! a n da chu ng fo
Ia ba n quy cu a fa va kho ng mong ca u o fa mof a n
huo g. Nhung vj fha vo nga chnh Ia yo u fo dua
nguo I xch Ia I ga n nhau. Ta fIn cha c Ia ba n da
mang Ia I cho fa ra f nhIo u ha nh phu c. CIo da y,
mong ba n dua gIu m con fua n ma na y fro vo hoa ng
fha nh. Ta da fm ra ca nh ru ng ma fa mong
muo n."
Trang sI Taf-daf-da coI hof do chau bau va
frao IaI cho Xa-nac.
Cuoc i c Phat 73
Chang noI: "Mong ban cam gIum xau chuoI
nay vo frao IaI cho phu vuong fa. Tau voI phu
vuong fa Ia hay fIn fuong vao fa va dung buon kho
g ca. Ta vao rung a n cu fu fap khong phaI v fhIou
fnh cam ban bo hay v ko fhu gay han, cung
khong phaI v fa fm ra noI an on fu hanh voI cac
chu fhIon. VIoc ra dI cua fa co mof y nghIa xung
dang hon, cao ca hon. Ta so dIof fru caI gIa va caI
chof. V fho cho no n, nay Xa-nac, dung buon rau,
dung do cho phu vuong fa phaI kho dau. Ta fu gIa
hoang gIa Ia do nho sach goc ro dau kho. au kho
baf nguon fu fham duc, va moI nguoI Ia mof fon no
Io cho chnh Iong fham duc cu a mnh, fhaf dang
fhuong fhay! KhI mof nguoI qua doI, nhung ko
fhua ko san nghIop fh Iuc nao cung co, nhung
nhung ko ko fhua duc hanh fh fhaf Ia hIom hoI,
hau nhu khong bao gIo co. Nou phu vuong fa noI
voI ban:"No vao rung chua dung Iuc" fh ban so
dap rang mang song qua fhaf mong manh, con
vIoc fu fap duc hanh fh khong bao gIo co chuyon
som fro. Nay ban quy cua fa, hay fau IaI voI phu
vuong fa nhu fho. Hay hof Iong gIup phu vuong fa
chong quon fa. Tau gIum voI phu vuong fa rang fa
chang co duc hanh g ca. Ko nao khong duc hanh,
ko ay khong duoc nguoI khac knh you; va aI chua
bao gIo duoc nguoI khac knh you, nguoI ay cung
chua bao gIo bj dau kho. "
Nuoc maf ran rua, Xa-nac dap:
"O, nhung nguoI yo u quy hoang fu so khoc
fhan fhuong nho bIof bao! Hoang fu con fro Iam,
74 TNH MINH dch
dop Iam, Iau daI cung dIon cua chu fhIon phaI Ia
nha cua cua hoang fu, vay ma hoang fu no song
frong rung sau, no ngu fron co xof sao7 Iao bIof
quyof djnh fan nha n cua hoang fu roI. Iao Io ra
khong fm con fuan ma KIon-frac, nhung mof nang
Iuc sIou nhIon nao do da xuI gIuc Iao, non Iao da
dom ngua don cho hoang fu. Iao bIof Iam fho nao
bay gIo 7 au buon gIo day so fm duong dan IoI
vao fhanh Ca-fy -Ia-vo . Tau hoang fu, phu vuong
you quy hoang fu bIof bao, xIn dung bo phu hoang!
Con Ma-ha-ba-xa-ba-do nua7 Mau hau chua co fnh
nghIa g voI hoang fu sao! Mau hau Ia duong mau
cua hoang fu, xIn dung vo on boI nghIa! Va khong
con mof phu nu nao khac vo van you quy hoang fu
a7 XIn dung bo a-du frung hau! Hay gIup nguoI
duong duc haI nhI do roI maI kIa con hoang fu so
mang vInh quang do n cho hoang fu!
Xa-nac khoc suof muof. Trang sI Taf-daf-da
dung Iang yon. Xa-nac fhua fIop:
"Hoang fu so vInh vIon gIa fu hoang gIa! O,
nou hoang fu phaI gay kho dau cho hoa ng foc fh
xIn hoang fu f ra cung fhuong fnh Iao, fhuong noI
fhong kho cua nguoI mang fIn buon! Phu hoang so
noI g voI Iao khI fhay Iao fro vo khong fhay
hoang fu7 Nhu mau cua hoang fu so noI g voI Iao7
a-du so noI g voI Iao7 Va khI Iao dung fruoc maf
phu hoang fh hoang fu IaI bao Iao phu nhan duc
hanh cua hoang fu! TroI oI! Iao bIof Iam sao bay
gIo 7 Iao khong fho noI Iao, va du cho Iao phaI noI
Cuoc i c Phat 75
fh aI co fho fIn Iao, aI Ia nguoI fIn rang maf frang
co nhung fIa nang gay gaf7"
Xa-nac nam fay frang sI noI:
"XIn dung ruong bo chung foI! Hay fro vo! O,
hay fro vo !"
Taf-daf-da van dung Iang yon. CuoI cung,
chang nghIom gIong noI:
"Xa-nac, chung fa phaI fam bIof nhau fhoI. a
don Iuc nhung aI bj day you fhuong rang buoc fh
han phaI dI fhoo duong huong rIong bIof cua mnh.
Nou v fnh you fhuong gIa dnh ma fa khong no ra
dI fh du g chang nua caI chof cung so chIa cach
chung fa. CIo day, fa Ia g voI nhu mau fa7 Va nhu
mau fa Ia g voI fa7 ChIm choc fa fuc qua do m fron
cung mof Ium cay, nhung bnh mInh vua Io dang
fh moI con mof huong, fu fan khap bon phuong
froI. Co nhung con gIo Iam may hop IaI va cung co
nhung con gIo Iam may fan ra. Ta khong fho song
frong mof fho gIoI hoa n foan ao mong nua. an a ,
chung fa phaI fam bIof nhau fhoI! No I gIum voI
dan fhanh Ca-fy -Ia-vo Ia fa chua Iam g dang
frach, bao gIum voI ho Ia hay fam quon fa, chang
bao Iau nua ho so gap IaI fa, nguoI chInh phuc Iao
fu, fru phI fa fhaf baI va chof fham fhuong."
Con KIon-frac Io IuoI IIom chan frang sI Taf-
daf-da. Chang au yom vuof vo con fuan ma va noI
voI no nhu fam fnh voI mof nguoI ban:
76 TNH MINH dch
"u ng dau buo n fhan kho c. NguoI da chu ng
fo Ia mof fua n ma frung fha nh. Ha y nha n na I.
Co ng vIo c na ng nhoc cu a nguoI ga n don Iu c duo c
fhuo ng roI."
oan chang Iay cay kIom fron fay cua Xa-nac,
cay kIom sac bon co can kham ngoc chau va can
vang, chang dua mof nhaf caf fIon maI foc roI
quang kIom Ion khong frung, no Ioo sang nhu mof
hanh fInh moI Ia va bIon maf.
Nhung fron nguoI frang sI van con khoac
chIoc cam bao sac so. Chang dang can mof chIoc
ao bnh dj, phu hop voI cuoc doI an sI hon. Ngay
Iuc do, co mof fho san mac chIoc ao vaI fho mau
nga nga xuaf hIof, Taf-daf-da noI voI ga:
"ChIoc ao om dom bnh dj cua ban frong
gIong nhu y phuc cua cac vj an sI, no fraI han voI
cay cung fan bao cua ban. Cho fa doI chIoc ao cua
fa cho ban, no so phu hop voI ban hon."
Ca fho san noI: "XIn cam on bo y phuc nay, fa
co fho danh Iua duoc da fhu frong rung. Chung so
hof so fa, va fa co fho ha chung frong gang fac.
Thua ngaI, nou ngaI can, fa bang Iong doI y phuc
cua fa cho ngaI."
Taf-daf-da sung suong mac bo y phuc bang
vaI fho, mau nga nga cua ga fho san, va ga fho
san knh can mac bo y phuc cua frang sI roI dI
maf. Taf-daf-da vuI mung duoc bo y phuc cua an sI
frong khI Xa-nac dung ngac nhIon sung so.
Cuoc i c Phat 77
Khoac bo y phuc ma u nga Ion nguoI, fra ng sI
fhanh fhIon Iam IIof Ion duong fhang don noI an
cu. Chang frong nhu nuI Tu-dI gIua nhung ang ma y
hoang hon phu kn.
Va Xa-nac, voI coI Iong dau buon nang frIu,
fhaf fhou Ion duong fro IaI kInh fhanh Ca-fy -Ia-vo.

















78 TNH MINH dch

XIV. NOI AU BUON CUA DA-DU
VA VUA TNH-PHAN
a-du da fhuc day frong dom day sau fham.
Mof cam gIac buf ruf kho chju bao frum Iay nang.
Nang caf fIong goI hoang fu Taf-daf-da you quy
nhung khong aI dap IaI. Nang dung Ion. Nang chay
qua cac cung dIon cua hoang gIa nhung cung khong
fhay chang dau ca. Hoang hof, nang quay nhn cac
fhj nu dang fhIop ngu va buoc mIong fhan daI:
"O, fan nhan, fan nhan! Cac nguoI da phan
boI fa! Cac nguoI da do nguoI you cua fa dI maf!"
Cac fhj nu fhuc day, chung fm khap cac
phong. Khong con g nghI ngo nua: hoang fu da
gIa bIof hoang cung roI. a-du Ian nhao xuong daf,
dam dau, buf foc, bao nhIou nof dau buon fho fham
dou hIon ro fron khuon maf nang.
"Co Ian hoang fu noI voI fa Ia hoang fu so ra
dI, dI xa, hoang fu Ia quoc vuong cua moI nguoI
ma! Ta khong bao gIo nghI canh chIa Iy fan nhan
IaI xay ra som fho. O, hoang fu you quy cua om oI,
anh dI dau7 Anh dI dau7 m khong fho nao quon
anh duoc. m kho Iam, kho Iam! Anh o dau7 Anh
o dau7 Anh dop Iam ma ! Vo dop cu a anh khong aI
sanh bang ma ! oI maf cua anh Iong Ianh ma!
Anh dop Iam ma! Anh you cua om ma ! Anh you
quy cua om ma! Anh khong fhay hanh phuc sao7
O, anh oI, anh you quy cua om oI, anh no bo om dI
dau vay7"
Cuoc i c Phat 79
an bo fhan fhch cua nang co khuyon gIaI
nang nhung vo ch.
"Tu nay vo sau fa chI an uong do cam hoI, do
do doI khaf. Ta so ngu fron san daf, bon foc nhu
an sI. Ta so khong fam nuoc hoa, fa so cho ngu
duc Iac. Vuon fuoc can coI, cay fraI fIou dIou, hoa
gIang ua fan, bam day buI daf. Cung dIon vang vo
u buon, khong con gIong haf om dom fuoI sang nhu
ngay hom qua."
Ma-ha-ba-xa-ba-do duoc fIn Taf-daf-da ra dI
do mof fhj nu cua a-du ko IaI, ba voI don gap a
du, ca haI om nhau khoc nuc no.
Hay fIn dau buon, quoc vuong Tjnh-pha n hoI
nguyon do. Mof can fhan don noI fm hIou va fro
vo bao rang:
"Tau bo ha, hoang fu khong con o hoang cung
nua."
Quoc vuong quaf Ion: "Hay dong chaf cac cong
hoang fhanh IaI. Hay fm khap cac pho fhj, hoa
vIon, nha cua fho nao cho ra con fa."
MoI nguoI ram rap fuan hanh monh Ionh cua
vua nhung khong fm dau ra hoang fu. Quoc vuong
khoc rong Ion:
"Con oI, con yo u quy nha f do I cu a cha oI!
Quo c vuong vu a nuc no vu a Ia n nhao xuo ng daf
baf fInh. Iaf sau, nho mo I nguo I cha m so c, nga I
ho I fInh ra Io nh:
"Cac ky bInh hay dI khap moI huong, fm
duoc con fa va dua vo day gap!"
80 TNH MINH dch
Ngay Iuc do, Xa-nac va fuan ma kIon frac
dang fu rung kho hanh cham chap fro vo hoang
fhanh. Can don hoa ng cung, ca nguoI Ia n ngua dou
ngang dau Io vo dau buon. Mof so ky bInh vu a
frong fhay, ho roo Ion:
"Xa-nac do! KIon-frac do !" ho vua roo vua
phong ngua phI nuoc daI. on noI, fhay Xa-nac
mang do chau bau hoang fu vo, ho Io ngaI hoI:
"Hoang fu da bj am saf roI chang7"
Xa-nac nhanh nhau dap: "Khong, khong. Hoang
fu baf fa mang do chau bau nay vo fra IaI cho hoang
gIa. Hoang fu da khoac ao an sI, da vao rung kho
hanh fu fap voI mof so fhanh nhan nao do."
Cac ky bInh hoI: "NgaI fIn Ia chung fa co fho
don gap va fhuyof phuc hoang fu fro vo voI chung
fa khong7"
"Ta o Ia IoI you cau cua cac ngaI chang duoc
g. Hoang fu quyof IIof Iam. Chang noI: Ta so
khong fro vo kInh fhanh Ca fy Ia vo cho don khI
fa cho ngu duoc Iao fu'. Chang noI g Ia Iam do. "
Xa-nac fhoo cac ky bInh fro vo hoang cung.
Quoc vuong frIou Iao don hoI ngay:
"Xa-nac, con fram! con fram! con fram dau
roI7"
NguoI xa ch gIa fau vua vo fu su cua hoang
fu. Quoc vuong vo cung dau don nhung khong fho
khong fhan phuc fInh fhan vI daI cua con mnh.
Cuoc i c Phat 81
a-du va Ma-ha-ba-xa-ba-do hay fIn Xa nac
da vo, ho don gap Iao, hoI qua moI chuyon va fhay
duoc y ch cao ca cua Taf-daf-da.
a-du nghon ngao nuc no: O , anh Ia nguon
vuI, nguon hanh phuc dua om. CIong noI cua anh
om dju ngof ngao; suc khoo; vo dop, kIon fhuc va
duc do cua anh ky dIou bIof bao! KhI anh noI, om
cu fuong Ia om dang ngho khuc fnh ca fhanh
fhoaf om dom. KhI fua vao anh, om IaI duoc huong
fron huong fhom cua muon ngan hoa Ia . CIo day,
xa anh roI, om chI bIof khoc fhoI. Anh Ia dao su
cua om, nay anh dI roI, vIoc g so xay don cho om7
m da maf sach kho fang chau bau, om so nom
muI nghoo kho. Anh Ia doI maf cua om, om khong
con nhn fhay anh sang nua, om mu Ioa roI. O, khI
nao anh vo hoI anh Ia nguon vuI, nguon hanh phuc
cua om7 "
Tha y nhu ng cha u ba u do Xa-na c mang vo ,
Ma-ha-ba-xa -ba-do du ng nhn chu ng mo f ho I Ia u
ro I o a Io n kho c. a Ia y hof cha u ba u va ro I khoI
hoa ng cung.
Vua dI vua khoc, ba bang ngang qua hoa vIon,
don mof khu ho, ba dung IaI ngam cac chau bau
mof Ian nua roI vaf hof xuong nuoc.
Con fuan ma kIon frac da vo don fau cu,
nhung con ngua kha c mung ro hy vang nhung han
82 TNH MINH dch
chang ngho fhay g. Han khac khoaI dau buon,
fhong fhIof hy Ion vaI fIong roI Ian dung ra chof.






@
















Cuoc i c Phat 83

XV. GIAO THUYET CUA AO S A-LA-LAM
Taf-daf-da vao rung kho hanh, noI dao sI A-
Ia-Iam |Arafa KaIama) day fhuyof kho fu cho mof
so dong do fu. NgaI xuaf hIon o dau Ia duoc moI
nguoI fan duong o do, ngaI dI don dau Ia hao
quang ruc sang don do. MoI khI ngaI noI, cac dao
sI khac dou fhch fhu Iang ngho, gIong ngaI ngof
ngao va day kh Iuc. NgaI fhu huf faf ca moI
nguoI. Mof hom, A-Ia-Iam noI voI ngaI:
"NguoI da hIou ro gIao phap nhu fa hIou. Taf
ca nhung g fa bIof, nguoI dou bIof. Tu nay vo sau,
nou nguoI muon, fa so nhuong vIoc cho nguoI, haI
fa cung gIao hoa mon do."
Trang sI fu hoI: "CIao phap A-Ia-Iam gIang
day phaI chang Ia chanh phap7 No co dua don gIaI
fhoaf khong7"
NgaI suy nghI: "A-Ia-Iam va do chung sInh
song cuc ky kho ha nh. Ho fu choI fhuc pham do
nguoI Iam ra. Ho chI an fraI cay hoac ro Ia. Ho chI
uong nuoc Ianh. Ho an uong dam bac so saI hon ca
chIm muong mo vaI haf dau II fI, hon ca huou naI
can vaI Ia co, hon ca ran rf hf fho kh froI. Ho
ngu duoI fang cay, mac cho hoI nong maf froI
fhIou dof. Ho phoI mnh ra gIo rof. Ho quy fron soI
da ngoaI duong don bam ca goI chan. Ho cho duc
hanh baf nguon fu dau kho. Ho nghI Ia ho so duoc
hanh phuc. Ho fIn Ia cang Iuyon fap kho hanh
84 TNH MINH dch
khaf kho bao nhIou, ho cang duo c Ion fhIon dang
bay nhIou! Vang, ho so Ion fhIon dang! nhung
nhan IoaI van fIop fuc chju kho dau Iao fu ! Tu fap
kho hanh ma khong bIof g vo noI fhong kho
fhuong xuyon cu a sanh fu fh chI fao fhom kho
kho gIa fang. Nha n IoaI run so fruoc caI chof
nhung van no Iuc do duoc ra doI. Ho cang Iuc cang
Iao sau xuong chnh caI ho fham ma ho Io so. Nou
hanh ha xac fhan Ia vIoc dang hIon chan fhanh
fh ham mo duc Iac han phaI Ia dIou foI ac gho
gom, nhung doa day fhan xac o kIop na y do duoc
huong hoan Iac o kIop sau fh hoa ra fhanh qua
cua hIon dang dch fhj Ia foI ac. Nou an uong qua
Ioa dam bac do duoc fhanh fhanh fh huou naI so
fhanh fhanh ca, va nhung ko khon kho fu bo gIaI
cap do cung fhanh fhanh hof. oI voI ho, aI vuong
vao duc Iac fh khong fho fhanh fhanh. Ho cho chu
fam doa day fhan fho Ia you fo fang fruong dao
hanh. Chnh chu fam do ! Chung fa co fho chu fam
huong fho duc Iac cu ng nhu chung fa co fho co chu
fam chap nhan kho dau, va nou chu fam huong fho
duc Iac chang co y nghI g fh faI sao chu fam cha p
nhan kho dau phaI co gIa frj7"
NgaI fram ngam suy nghI nhu fho faI rung
kho hanh cua A-Ia-Iam. Thay dao sI gIang day gIao
fhuyof hao huyon, ngaI dap:
"Thua dao sI A-Ia-Iam, fa khong fho gIa ng day
gIao fhuyof cua ngaI. AI fu fap fhoo do, nguoI ay so
khong fhay su gIaI fhoaf. Ta so fu gIa canh rung
Cuoc i c Phat 85
kho hanh cua ngaI. Ta so fm kIom phap mon dch
fhuc ma fa phaI fhoo fruoc khI chung fa co fho dan
fhan vao con duong kho fu op xac."
Trang sI Ion duong fhang don nuoc Ma-kIof-
da |Magadha). NgaI fu fap fhIon djnh mof mnh
fron mof frIon nuI gan fhanh Vuong-xa
|RajagrIha).


















86 TNH MINH dch

XVI. TAT-AT-A VA VUA TAN-BA-SA-LA
Mof buoI sang no, frang sI om bnh vao fhanh
Vuong-xa khaf fhuc. an chung qua IaI fron duong
dou fam fac fhan phuc sac dIon va phong fhaI dop
do cao sang cua ngaI. Ho fu hoI: "NguoI nay Ia aI7
NgaI frong gIong nhu mof fhIon fhan, o -fhch
|Sakva) hay Pham-fhIon |rahma) vay." Chang
may choc ho don am Ion rang co mof nhan vaf ky
vy dang vao fhanh khaf fhuc. MoI nguoI muon gap
maf frang sI; ho fhoo ngaI dI quanh cung khap va
cac co phu nu do xo don cac cua so dung nga m
chang qua. NgaI va n dI nghIom frang fung buoc
doc fhoo duong Io frong khI khap fhanh ruc Ion
mof anh hao quang ky Ia.
Co nguoI don bao fIn cho quoc vuong hay Ia
mof dao sI nhu fhIon fhan dang khaf fhuc fron
duong pho. VoI Ion san fhuong cua hoang cung,
quoc vuong Tan-ba-sa-Ia |VImbasara) nhn fhay
frang sI. Nof ruc ro cua ngaI Iam vua choI ca maf.
Quoc vuong dang ngaI pham vaf va cho nguoI fhoo
doI, fm hIou fong fch cua ngaI. Nho fho ma quoc
vuong bIof duoc vj khaf sI ky dac kIa an daf fron
frIon nuI gan fhanh Vuong-xa.
Ngay hom sau. Tan-ba -sa-Ia xuaf fhanh fhang
don frIon nuI. Quoc vuong xuong xo, mof mnh dI
bo don cho frang sI ngoI duoI mof fang cay ra m
maf. Can don coI cay, quoc vuong dung IaI, yo n
Cuoc i c Phat 87
Iang, ngac nhIon, cung knh ngam nhn vj khaf sI
fu faI.
KhIom fon cuI dau, quoc vuong noI:
"Tram da gap ngaI va raf Iay Iam hoan hy !
ung an daf fron frIon nuI hIu haf nay nua, dung
ngu nghI fron maf daf kho can nay nua. NgaI dop
Iam, fuoI xuan cua ngaI con huy hoang Iam, hay
fhoo fa vo fhanh. Tram so dang ngaI mof cung
dIon, va roI ngaI muon g so duoc do."
Trang sI khIom fon fhua: "Tau quoc vuong,
fau quoc vuong, chuc quoc vuong van fuo ! uc Iac
chang co nghIa g doI voI foI. ToI song doI an sI,
foI chI bIof an Ianh."
Quoc vuong noI: "NgaI con fro, dop, nhIof
huyof va phong phu Iam. NgaI so duoc nhIou my
nu dIom kIou o nuoc fram hau ha. u ng dI dau
nua. Hay o IaI day va hay Ia ban fa m phuc cua
fram."
Trang sI fhua: "ToI da fu bo gIau sang phu
quy ."
"Tram so hIon cho ngaI nua vuong quoc cua
fram."
"ToI da fu bo vuong quoc Iong Iay nhaf."
"O day, ngaI co fho fhoa man moI khaf vong."
"ToI da hIou ro gIa frj frong rong cua moI
khaf vong. Khaf vong nhu fhuoc doc. NguoI khon
88 TNH MINH dch
ngoan fr fuo phaI bIof xom fhuong khaf vong. ToI
da vaf chung nhu nguoI fa vaf mof bo ra kho.
Khaf vong do hu nhu fraI dau fron cay. Chung ngo
ngao nhu may bay fron froI, chung gIan doI do I
chIou nhu gIo mua baf djnh! au kho phaf sanh fu
khaf vong, boI v khong aI fhoa man hof khaf
vong cua mnh. Nhung nhung aI fm kIom fr fuo,
om ap chanh phap, nguoI ay so fhay an Iac hanh
phuc. Ko nao uong nuoc muoI, nguoI ay khaf maI
fhoI; ko nao bo khaf vong, nguoI ay hof khao khaf.
ToI khong con bIof khaf vong Ia g. ToI dang kIom
fm chanh phap."
Quoc vuong noI:
"ach khaf sI, fr fuo cua ngaI cao quy fhay!
Cho fram bIof quo huong cua ngaI Ia g7 Phu mau
cua ngaI o dau7 NgaI fhuoc gIaI cap nao7"
"Tau quoc vuong, co Io ngaI da ngho no I don
kInh fhanh Ca-fy -Ia-vo 7 o Ia mof hoang fhanh
fru phu, sam uaf. Quoc vuong Tjnh-phan Ia phu
fhan cua foI. ToI da fu gIa phu vuong foI do Ion
duong do day khaf fhuc."
Quoc vuong dap:
"XIn chuc ngaI gap nhIou may man! Tram raf
sung suong duoc gap ngaI. CIa dnh ngaI va gIa
dnh fram gIo day co fhom moI fnh fham gIao bon
chaf. ach fon gIa, xIn fhuong fram, khI nao ngaI
chung dac vo fhuong o -do , xIn ngaI fhuong fnh
ma fruyon daf cho fram voI."
Cuoc i c Phat 89
Quoc vuong danh Io frang sI ba Ian roI quay
vo kInh fhanh Vuong-xa.
Trang sI ngho gan fhanh Vuong-xa co mof an
sI Iung danh fon Ia !af-dau-Iam-phaf |Rudraka),
con fraI cua Ra-ma |Rama). An sI na y da frao
fruyon gIao phap cho nhIou mon do. Trang sI don
ngho gIang fhuyof nhung cung nhu A-Ia-Iam, !af-
dau-Iam phaf khong bIof g vo chanh phap ca.
Trang sI IaI Ion duo ng, khong chju o IaI. Iaf sau,
ngaI don bo song NI-IIon-fhuyon |NaIranjana).
Nam mon do cua !af-dau-Iam-phaf Ia KIou-fran-
nhu |KaundInaya), A-xa-ba -fho, con goI Ia Af-bo
hay Ma -fhang |AsvajIf), Thap-Iuc-ca-dIop |Vashpa),
Ma-ha-nam-cau-Iy |Mahanaman) va af-do
|hadrIka) dou xIn fhoo ngaI.












90 TNH MINH dch

XVII. CAC E T AU TIEN T BO
TAT-AT-A
ong song NI-IIon-fhuyon frong xanh chay
qua mof vung daf ph nhIou fru maf. Iang mac
nho bo an hIon frong mo mang duoI nhung fang
cay xInh xInh, va nhung canh dong co bao Ia fraI
daI baf ngaf. Trang sI, ngam nghI: "NoI day dop
Iam, fhu vj Ia m! Canh fr om dom, phu hop cho
vIo c fu fap fhIon djnh bIof bao! Co Io, o day, fa so
fm ra con duong dan don fr fuo. Ta so o IaI day."
NgaI da maf huf vao fhIon djnh. NgaI nhap
djnh don do ngung fho, va roI mof hom, ngaI fo
nhao baf fInh. ong dung ngaI fhay cac fhIon fhan
dang fhoo doI ngaI fu fhIon gIoI Ia Ion:
"Cau bo dong Thch-ca kIa chof roI, hoang fu
da vInh bIof fran fho khon kho roI sao7"
Va Ma-da, mau fhan cua frang sI, song voI
fhIon fhan, ngho fIong kou Ia fhuong fIoc, ba dam
ra Io so cho mang song cua con fraI mnh. Cung
voI mof so dong fIon nu fhoo hau, ba hIon xuong
bo song NI-IIon-fhuyon, nhn Taf-daf-da cung do,
baf dong, ba khoc oa, fhan fho:
"Con oI! khI con ra doI o hoa vIon, mo quyof
chac Ia con so fhay duoc su fhaf. Va sau nay, A-fu-
da cung fIon doan rang con so gIaI fhoaf cho nhan
fho. Nhung faf ca dou saI hof. Con chua duoc vInh
Cuoc i c Phat 91
hIon bang mof cuoc chInh phuc Iung Ia y nao, con
chua chu ng dac vo fhuong o -do ! Vay ma con danh
chof mof cach foI nghIop co quanh fho nay! Con oI,
aI co fho gIup con7 AI so cuu duoc mang song cua
con7 Mo da mang con muoI fhang nhoc nhan, con
you quy cua mo oI, faf ca chI Ia su dau don!"
a vua raI hoa Ion fhan fho cua con fraI mnh
fh ngaI IIon cu dong va fu fon fhua rang:
"Mo oI, dung so ! VIoc mang nang do dau cua
mo khong vo ch dau; A-fu-da khong noI doI mo
dau. u fraI daf co fan fhanh fro buI, nuI Tu-dI co
chm xuong bIon sau, frang sao co roI rung nhu
mua fuon fron maf daf, con van so khong chof. u
cho IoaI nguoI va fho gIoI co bj fan ruI dI nua! Sap
don Iuc con chung dac vo fhuong o -do roI."
Ma-da hoan hy vuI cuoI fhoo IoI con, ba ba Ian
vaI chao Taf daf da roI cao bIof vo froI, vo voI dIou
fhIon nhac om dom, du duong baf fuyof.
Trong sau nam daI, frang sI da Iuu IaI fron bo
song va fu fap fhIon djnh. NgaI khong ho fm
kIom cho fru nang cho mua, ma c cho gIo bao gao
fhof, mac cho muoI mong ran rf fha ho dof can.
Tro om nam nu, nhung bon chan cuu, nhung Iao
fIou phu, moI khI dI qua fhuong quay pha ngaI, co
Iuc ho nom ca daf bu n vao nguoI ngaI, ngaI van
fhan nhIon. NgaI han cho an uong don muc foI da:
moI ngay chI an mof fraI cay hay vaI ba haf gao
haf mo. NgaI moI Iuc mof gay han dI, bao nhIou
92 TNH MINH dch
xuong xau hIon ro ra ngoaI. Nhung bon duoI va ng
fran gay go hoc hac ay, doI maf fInh anh cua ngaI
van sang quac nhu frang sao.
Tuy fho, ngaI van chua fhanh fuu chanh gIac.
NgaI cam fhay bj suy nhuoc fram frong. NgaI y
fhuc rang nou fIop fuc ph pham sInh Iuc nhu fho
fh chac chan so khong bao gIo daf don muc fIou
da daf. NgaI quyof djnh an uong fro IaI.
Can noI fu fap fhIon djnh hang gIo cua Taf-
daf-da co mof ngoI Iang goI Ia !u-Iau-fan-Ioa
|!ruvIIva). VIon xom fruong cua Iang nay co muoI
nguoI con gaI, faf ca dou quy frong frang sI. Ho
mang mo gao va fraI cay don dang hIon ngaI. NgaI
f khI dong don nhung pham vaf cung duong do.
Nhung, mof hom, cac co fhay ngaI da dung hof
nhung pham va f ma ho hIon cung. Ngay hom sau,
ho mang don mof dIa com fo day ap, nga I dung hof
dIa com do. Ngay hom sau nua, moI co mang don
mof mon an quy khac nhau va frang sI cung dung
hof. NgaI baf dau khoo manh, co da co fhjf fro IaI;
va f Iau sau, ngaI IaI vao Iang khaf fhuc. an
Iang franh nhau cung duong. Khong may choc,
ngaI da Iay IaI suc Iuc va vo dop nhu xua.
Nam vj do fu fhoo ngaI fho gIao ban voI nhau:
"IoI kho fu cua ong ay kho ng dua ong ay fhuc
hanh dung chanh gIac. Ong ay hof gIu kho hanh
roI. Ong ay an uong sung suong. Ong a y muu cau
fIon nghI fhoaI maI. Ong ay khong con nghI don
Cuoc i c Phat 93
vIoc fu fap fhanh fhIon nua. Iam sao ong ay gIo
day co fho chung fhanh dao qua 7 Chung fa da coI
ong ay Ia mof hIon gIa fhong fhaI, chung fa Iam;
han Ia mof fhang dIon, mof fhang khung."
Ho bo ngaI va dI fhang don fhanh a-Ia-naI
|onaros).



















94 TNH MINH dch

XVIII. TAT-AT-A DI CAY AI GIAC
Sau nam mac mof bo do, y phuc cua frang sI
da fro non bac mau son rach. NgaI ngam nghI:
"Nou nhu fa co mof bo do moI fh hay hon,
bang khong fh fa so phaI dI dung Ioa Io fhoI; va
nhu fho fh baf Ijch su qua!"
ay gIo Tu-xa-da |Sujafa), co bo fhuan fhanh
nhaf frong muoI co fhIou nu da mang fhuc pham
dang ngaI, co mof fon no Io vua chof. Nang quan
fhI fho bang mof fam vaI nga va saI nguoI dua dI
fong fang. Xac no Io nam chnh nh fron maf daf.
Trang sI dI qua, nhn fhay fu fhI, ngaI gho don,
nho nhang coI Iay fam vaI boc xac do.
Tam vaI dnh day buI daf va frang sI Iung
fung khong bIof fm dau ra nuoc do gIaf. Mof fang
da va mof ho nuoc frong xanh bong nhIon hIon
ngay fruoc maf fhanh nhan.
Mof cu gIa dau foc bac pho fu xa dI don fhua:
"ach fon gIa, fon gIa dua fam vaI do cho fa,
fa so gIaf no cho fon gIa."
Ton gIa dap: "Khong, khong. Ta bIof cong
vIoc phaI Iam cua mof dao sI. Chnh fa phaI gIaf
Iay fam vaI nay."
CIaf xong ngaI xuong ho fam, sau do ngaI
ngoI duoI mof fang cay va baf dau khau fam vaI
fhanh mof chIoc y moI.
Cuoc i c Phat 95
Man dom buong xuong, ngaI fhIop ngu va mo
fhay nam dIou:
Truoc hof, ngaI fhay mnh nam fron mof
chIoc gIuong rong Ion bang ca fraI daf; chIoc goI
duoI dau Ia rang Hy ma Iap son; fay phaI gac fron
bIon ong, va haI chan duoI foI bIon Nam haI.
Ko do, ngaI fhay mof cay Iau fu ron ngaI moc
ra, moc nhanh don noI chI frong fch fac da vuon
foI froI xanh.
RoI ngaI fhay sau bo bo phu day Ion haI chan
ngaI.
NgaI fhay chIm muong fu moI noI ao ao bay
don va khI gan fo I dau ngaI fh chung hnh nhu
foan vang.
CuoI cung, ngaI fha y mnh o duoI mof cha n
nuI nhop nhua day day phan fro; ngaI froo Ion foI
dInh nuI roI froo xuong IaI nhung nga I khong bj
phan fro nhop nhua Iam o uo.
Thuc day, kIom nghIom IaI gIac mo, ngaI bIof
Ia ngay gIac ngo da don, va mof khI daf don frI
kIon foI fhuong fh ngaI so fhanh mof uc Phaf.
Tu-xa -da vua Iay sua xong fam con bo sua
fuyof dIou cua rIong nang. Sua co nhIou dau mo va
huong vj raf ngof ngao. Nang fron chung ca sua,
maf ong va bof gao vao mof caI noI moI va baf nau
fron mof caI Io moI. of sua baf dau fao fhanh
nhung bof bong bong fo fuong noI Ionh bonh vo
96 TNH MINH dch
pha bon phaI chu khong nhu nuoc dang Ion hoac
fran ra ngoaI fung gIof. ChIoc Io khong co mof f
khoI. Tu-xa -da ngac nhIon, noI voI fy nu uoc-na
|Purna) rang:
"uoc-na, hom nay fhIon fhan so ban a n huo
cho chung fa, ra xom fhu co vj fhanh nhan nao sap
don nha do."
uoc-na, fu nguong cua, nhn fhay fra ng sI
dang fIon buoc vo huong nha cu a Tu-xa -da, khap
nguoI foa ra mof anh hao quang sang choI, uoc-
na Ioo ca maf, chay vao bao voI co chu:
"Thua co , ngaI a y sa p do n! NgaI a y sap do n!
A nh ha o quang ru c ro cu a nga I so Iam co cho I
ma f ka!"
Tu-xa-da noI: "O, mong ngaI don! mong ngaI
don! Chnh v ngaI ma fa da sua soa n noI sua
fuyof dIou nay."
Nang rof sua khuay voI maf ong va bof gao
vao mof caI baf bang vang roI cho frang sI don.
NgaI vua buoc vao, ca phong sang ruc Ion. o
fo Iong fon knh, Tu-xa-da danh Io ngaI bay Ian.
NgaI ngoI xuong. Tu-xa-da quy rua chan ngaI bang
mof IoaI nuoc hoa fhom ngaf; xong, nang dang
ngaI chIoc baf vang dung day sua pha bof gao va
maf ong do. NgaI nghI:
"NguoI fa bao rang chu Phaf o qua khu, fruoc
khI chung dac vo fhuong o -do dou duoc cung
Cuoc i c Phat 97
duong va fho fraI Ian cuoI frong mof caI baf bang
vang. Nay Tu-xa -da dang fa sua maf dung frong
baf bang vang fho nay chac Ia fhoI dIom da don
cho fa fhanh Phaf."
NgaI hoI fhIou nu:
"Co nuong, fa phaI Iam g voI chIoc baf bang
vang nay7"
Nang dap: "No Ia cua ngaI."
NgaI noI: "Ta khong bIof dung vao vIoc g voI
chIoc baf nhu fho nay."
Tu-xa -da noI: "Tho fh ngaI Iam g fuy y.
Cung duong fhuc pham ma khong cung Iuon ca baf
fh fhaf Ia khong phaI cho con."
Tay cam bnh baf, ngaI cao IuI va dI fhang
don bo song. Tam xong, ngaI dung hof baf sua, roI
nom baf xuong nuoc va nguyon rang:
"Nou fa co fho fhanh Phaf chnh nga y hom
nay fh nguyon xIn chIoc baf nay froI nguoc dong
nuoc; bang khong fh cu fu nhIon xuoI dong."
ChIoc baf noI bonh bong ra don gIua song roI
baf dau phang phang froI nguoc dong nuoc va bIon
maf faI mof cho nuoc xoay.
Trang sI dI bo fu fu doc fhoo bo song. Man
dom dan dan buong xuong. Hoa Ia xop gon canh
canh, mof muI hoa ngof ngao fhoang fhoang foa
98 TNH MINH dch
khap ruong vuon va fung dan chIm o fhon fau Ion
nhung khuc nhac do u dou fhoo gIo vang xa.
Trang sI rao buoc vo huong cay Tr gIac.
Con duong phu day phan vang voI nhung ca y
fhof nof hy huu mang day ngoc fhach dung daI o
haI bon. NgaI dI doc fhoo mof bo ho ngaf ngao
huong fhom fhanh fhuy. Nhung doa son xanh va ng
do frang bung no fron khap ma f ho nhu fho khoo
sac khoo mau voI dan chIm fhIon nga dang caf
fIong Iu Io vang vong fron khong. Can ho, duoI
bong cay fhof nof, cac fIon nu dang han hoan vu
mua, frong khI fu fhIon gIoI, chu fhIon dang hof
IoI fhan phuc vj frang sI uy hung.
NgaI fIon don gan cay Tr-gIac va gap Caf-
fuong |SavasfIka), mof ga caf co bon Io duong.
"Caf-fuong, co ban dang caf mon mon Iam!
Cho fa xIn mof f. Ta muon Iam mof cho ngoI va fa
so ngoI Ion do cho don khI daf fhanh chanh gIac.
Caf-fuong, co ban dang caf xanh fuoI Iam! Cho fa
xIn mof f, roI ngay kIa ban so hIou duoc chanh
phap. Ta so fruyon chanh phap cho ban, va ban co
fho fruyon IaI cho nhIou nguoI khac."
Ca caf co dang cho fon gIa fam nam co.
Cay Tr-gIac dung sung sung. Trang sI vong
sang pha dong vaI cay ay bay Ian. NgaI vua fraI
co Ion maf daf, mof cho ngoI frang nghIom dof
nhIon xuaf hIon. Nhung nam co mon mon mom
maI fraI dou Ion cho ngoI nhu mof fam fham om aI
xInh xInh.
Cuoc i c Phat 99
Trang sI ngoI xuong, dau vaI fhang dung, maf
ngo vo phuong dong, roI dung manh frjnh frong
phaf fho nguyon rang:
"u da nam, fay kho, xuong fan fhanh caf
buI, nou khong daf don chanh gIac, fa quyof khong
roI khoI cho nay."
Phaf nguyon xong, ngaI ngoI kIof gIa nhap
djnh.


















100 TNH MINH dch

XIX. CANH THAT BAI CUA MA-VNG
Hao quang khap chau fhan cua frang sI phong
xa don fan fhanh Iu y cua fon ac quy Ma vuong.
Han choI maf. Han hnh nhu da ngho duoc mof
gIong noI vang vang dau day bao nguy:
"Trang sI, hoang fu cua Tjnh-phan, da fu bo
vuong quyon, gIo da y ngoI yon duoI cay daI gIac.
NgaI dang fap frung fInh fhan. NgaI dang fap
frung no Iuc. Chang bao Iau nua NgaI so mang don
cho faf ca chung sanh su gIup do can fhIof. Con
duong ngaI dI, nguoI khac so fhoo. Mof khI gIaI
fhoaf, ngaI so gIaI fhoaf cho ko khac. Mof khI fm
duoc fhanh bnh, ngaI so mang fhanh bnh don cho
moI nguoI. NgaI so vao nIof ban. NgaI so fm ra fr
fuo hanh phuc, va ngaI so mang fr fuo hanh phuc
don cho faf ca chung sanh. V ngaI, Iau daI cung
dIon cua chu fhIon so moI ngay mof gIa fang; v
ngaI, fhanh Iuy cua Ma-vuong so dan dan bj fIou
dIof. Con mI, nay Ma vuong, mof fu Ionh ma
khong co quan, mof v vua ma khong co frung fhan
fa su, roI day mI so khong bIof fa fuc vao dau."
Ma-vuong dam ra Io so. Han co ngu, nhung ac
mong cu chap chon quay pha. Han fhuc day va frIou
fap faf ca fuong sI don. Vua frong fhay han, cac fuong
sI dou kInh haI. Xaf-fha-va-ha |Sarfhavaha), mof
frong nhung nguoI con fraI cua han, Ion fIong fhua.
"Tau phu vuong, frong phu vuong xanh xao
kho so Iam! Phu vuong da ngho fhay g ma fIm
Cuoc i c Phat 101
phu vuong dap manh, fay chan phu vuong run ray
fho nay. XIn phu vuong cho con bIof."
Ma-vuong dap: "Con oI, nhung ngay fhang
kIou ky hong hach cua cha sap fan roI. Co ko cho
cha bIof Ia hoang fu dong Thch-ca dang ngoI duoI
cay o-do. Cha da fhay nhung ac mong khung
khIop. Mof dam may don buI daf fap vao maf cha.
Vuon fuoc cua cha hof sach hoa qua, fro fruI canh
Ia. Ao ho cua cha kho can. ChIm fhIon nga va dan
cong cua cha bj caf fruI canh. Cha cam fhay fro
froI mof mnh gIua canh hoang fan do naf. Tuong
sI va cac con dou fu bo cha. Mau hau cua con fh
dam nguc buf foc nhu fho bj an han am anh day
vo. Con gaI cu a cha fh khoc fhan fho fham; con
cac con, con fraI cu a cha, fh sup Iay fruoc nguo I
nhap djnh duoI coI o -do! Cha muon chIon dau voI
ko fhu cua cha, nhung cha khong fho fuof guom ra
khoI vo. Taf ca fhan dan cua cha dou haI hung
fron hof. Man dom day dac frum phu Ion cha, va
cha ngho fhay cung dIon cua cha sup do fan fanh
fron maf daf."
Xaf-fha-va-ha fhua:
"Tau phu vuong, fhaf fran fh nan Iam! Nou
phu vuong da fhay nhung dIom baf fuong nhu fho
fh xIn phu vuong hay cho djp fhuan fIon, dung
chay fhoo IIou IInh ma fhaf baI o nhuc."
Nhung Ma-vuong, fhay cac doan quan da fap
frung quanh mnh, IaI hang haI bao con:
102 TNH MINH dch
"Con nguoI nghj Iuc phaI kof fhuc fran chIon
frong fhang IoI huy hoang. Chung fa co fhua dung
cam; chung fa chac chan so fhang. Ton do faI can
suc Iuc g7 Han mof mnh. Ta so fIon danh han voI
mof doan quan hung hau, va so quaf co han xuong
goc cay."
Xaf-fha-va-ha fhua: "So bInh sI do chua du do
fao fhanh suc manh cua mof doan quan. Maf froI co
fho phong ra hang ha sa so fIa sang. Nou fr fuo Ia
nguon nang Iuc cua han fh chI mof frang sI do fhoI
cung du suc danh baI muon ngan hung bInh."
Khong ngho fhoo IoI con, Ma-vuong ra Ionh
doan quan fIon ngay. Xaf-fha-va-ha nga m nghI:
"NguoI dIon cuong kIou ngao, bIof bao gIo hoI
fam!"
oan quan cua Ma-vuong frong do so. Cuom
gIao cung fon chIa Ion fua fua; ko cap xa mau fo
bo, nguoI vac con chuy nang no. Inh fof xanh
vang don do du IoaI, maf may frong khu ng khIop.
Maf chung phong Iua du, mIong chung kha c mau
doc. So fh vonh faI do, faI huou, so fh banh faI
voI, faI Ion. NhIou fon fhan hnh fron vo nhu caI
Iu. Mof fon dau Iua, vuof ho, buu Iac da; mof fon
khac ky su fu, sung fo gIac, duoI khI dof. NhIou
fon co haI, bo n hay nam dau; nhIou fon co muoI,
muoI haI hay haI muoI fay. Chung frang suc bang
nhung bo xuong ham, xuong so va nhung dof ngon
fay kho dof doo Iung Iang cung mnh. Chung vua o
af xong foI vua Iac Iu nhung caI dau Iau Iong Ia
gom guoc voI gIong ho roo man ro kInh hon:
Cuoc i c Phat 103
"Ta co fho ban moI phaf mof fram muI fon, fa
so fom duoc fhan mang cua ga Sa-mon do. an fay
fa co fho bop naf maf froI, maf frang va muon
ngan fInh fu. NghIon naf han va cay o -do so Ia
chuyon do dang khong dang ko. oI maf fa chua
day doc fo: chung co fho dof can ca bIon khoI. Ta
chI nhn han Ia han so chay fhanh fro buI."
Xaf-fha-va-ha dung mof mnh. VaI ba fon ban
khac vay quanh han noI:
"o ngu! NgaI nghI xom, han dIon Ia v han
nhap djnh, han Im Iang Ia v han hon nhaf. Chnh
bon bay dIon, chnh bon bay Ia nhung fon hon
nhaf. on bay khong bIof nang Iuc cua fon gIa do.
Chnh v fr fuo cao quy cua ngaI ma ngaI so danh
baI faf ca bon bay. au chung bay co hang ha sa
so fuong sI nhu caf fron bo song Hang, chung bay
cung khong fho xuc pham don mof soI foc fron
dInh dau ngaI. ay fIn Ia bay co fho gIof duoc ngaI
u! O, hay vo dI! ung ra suc ham haI nguoI vo ch,
hay cung knh quy Io fruoc maf ngaI. ThoI dIom
ngu frj cua ngaI da don. Cho soI fru frong rung chI
khI nao vang bong su fu, nhung mof khI su fu gam
Ion fh cho soI khIop hon fron Io. o ngu! o ngu!
on bay gao fhof kIou hanh frong Iuc fon gIa Iang
Io ngoI yon, don khI su fu gam Ion fh bon bay vof
chay khong bon gof."
oan quan Iang ngho Xaf-fha-va-ha va ban
han noI vo fr fuo cao quy cua fon gIa, nhung
chung van khInh fhj, fIon foI.
104 TNH MINH dch
Truoc khI fan cong frang sI, Ma-vuong fm
cach Iam cho ngaI kInh hoang. Han khIou khch
ngaI bang nhu ng fran cuong phong khung khIop.
CIo du fu xa am am fhoI foI, Iam baf goc cay coI,
fan pha Iang mac, rung dong nuI rung, nhung
frang sI khong ho nao nung, khong ho dao dong
don ca mof nop y.
Ton ac quy goI mua. Mua fuon ao ao xoI xa,
ngap chm fhanh fhj, vo maf dja cau, nhung frang
sI van fhan nhIon baf dong, mof duong chI may y
cung con nguyon kho ng am uof.
Ton ac quy IaI fao ra nhung khoI da chay do
nom vao frang sI. a bay voo voo fron khong
nhung khI gan don cay o -do , chung roI xuong va
bIon fhanh hoa fuoI.
Sau do, Ma-vuong ha Ionh bInh fof xa fon ban
vao ko fhu, nhung fon ban cung bIon fhanh hoa
fuoI. oan quan danh ap don frang sI, nhung hao
quang fu fhan ngaI foa ra chnh Ia moc khIon gIap
fru cho cho quanh ngaI; guom dao gay ngang, bua
dao mo suf, va khI mof bInh kh nao roI xuong daf
Ia no bIon fhanh hoa fuoI IIon.
Thay nhung canh fuong huyon dIou do, bInh
Inh cua Ma-vuong dam ra kInh haI va dof nhIon
bIon maf.
Ma-vuong dau don, vo fay dam dau fhan fho:
"Ta phaI Iam g nou nhu fon do danh baI fa7 Ta
da ban phaf du fhu cho moI fuong sI chu dau phaI
Cuoc i c Phat 105
rIong aI! Ta da fung bay fo Iong nhan fu do Iuong
voI chung bIof bao! Nhung fon hon nhaf kIa da fhay
ro dIou do, vay ma chung van bo fa chay fron."
oan quan yon Iang, Iang ngho, roI Ion fIong
dap rang:
"Vang, ngaI nhan fu do Iuong Iam! Chu ng foI
da fhay ro dIou do."
Ma vuong noI fIop: "Con han, han da fho hIon
chuf g do Iuong7 Han da Iam duoc g goI Ia hy
sInh7 AI co fho fha y Iong nhan aI cua ha n7"
Ngay Iuc do, mof gIong noI fu duoI daf vong Ion:
"Ta co fho fhay Iong do Iuong cua fon gIa."
Ma vuong sung so, hoang hof. CIong noI fhuaf
fIop:
"Vang, fa Ia dja nuong, fa Ia fhanh mau cua
faf ca chung sanh, fa da fhay ro Iong nhan fu do
Iuong cua fon gIa. O nhung fIon kIop xa xua, fon
gIa da hang fram ngan Ian hy sInh ca fay, maf,
dau, mnh cho ko khac. Va ngay o kIop nay, ngaI
so fan dIof Ian cuoI cung sanh, gIa, bonh, chof.
Nay Ma-vuong, ngaI khong nhung hon han nguoI
vo suc Iuc ma con bo xa nguoI vo Iong nhan fu do
Iuong nua."
Ton ac quy fhay mof phu nu cuc ky dIom Io fu
duoI daf hIon Ion nua nguoI. Nang chap fay quy Io
frang sI va fhua rang:
106 TNH MINH dch
"ach fon gIa, fhan xIn Iam chung cho Iong
quang daI cua ngaI."
NoI xong, nang bIon maf.
Ma-vuong, fon ac quy , khoc rong Ion, han da
bj fham baI cay dang.

















Cuoc i c Phat 107

XX. TAT-AT-A THANH PHAT
oan quan cua fon ac quy da bIon hof vao Iuc
man dom buong xuong. Trang sI gIo day yon fInh
nhap djnh, khong con bj Ma-vuong quay pha nua.
Canh mof, NgaI chu ng fuc mang fhong, fruc nhan
moI dIou xay ra o nhung fIon kIop xa xua. Canh
haI, NgaI ngo fha fam fhong, ro bIof frang fhaI
fam Iy cua van IoaI huu fnh. Canh ba, NgaI chung
Iau fan fhong, fhau frIof chuoI nhan qua rof rao.
ay gIo NgaI fhay faf ca chung sanh dou bj
Iuan hoI sanh fu IIon fuc; du cao hay fhap, du sang
hay hon, o vj fho nao NgaI cung fhay chung quay
fron fhoo vong sanh dIof. ong Iong bI man fruoc
duyon nghIop cua chung sang, frang sI ngam nghI:
"Tra n gIan na y chju ca nh sanh gIa bo nh cho f
ro I IaI sanh gIa bo nh cho f froI Ia n IIo n fu c fho ng
kho xIo f bao! Nha n Ioa I cha ng bIo f duo ng na o ra
kho I:"
Trong Iuc nhap daI djnh, NgaI fu nhu:
"Iao fu do dau ma co 7 Co Iao fu Ia v co sanh,
Iao fu do sanh ma co. Sanh do dau ma co 7 Co sanh
Ia v co huu, sanh do huu ma co. Huu do dau ma
co7 Co huu Ia v co fhu, huu do fhu ma co. Thu do
dau ma co 7 Co fhu Ia v co aI, fhu do aI ma co. AI
do dau ma co 7 Co aI Ia v co fho, aI do fho ma co.
108 TNH MINH dch
Tho do dau ma co 7 Co fho Ia v co xuc, fho do xu c
ma co. Xuc do dau ma co 7 Co xuc Ia v co Iuc nhap,
xuc do Iuc nhap ma co. Iuc nhap do dau ma co 7 Co
Iuc nhap Ia v co danh sac, Iuc nhap do danh sac
ma co. anh sac do dau ma co 7 Co danh sac Ia v
co fhuc, danh sac do fhuc ma co. Thuc do dau ma
co 7 Co fhuc Ia v co hanh, fhuc do ha nh ma co.
Hanh do dau ma co 7 Co hanh Ia v co vo mInh,
hanh do vo mInh ma co."
NgaI suy nghI:
"V fho cho non chnh vo mInh Ia goc ro cua
uu bI kho nao va Iao fu. Iof vo mInh Ia dIof hanh.
Iof hanh Ia dIof fhuc. Iof fhuc Ia dIof danh sac.
Iof danh sac Ia dIof Iuc nhap. Iof Iuc nhap Ia
dIof xuc. Iof xuc Ia dIof fho. Iof fho Ia dIof aI.
Iof aI Ia dIof fhu. Iof fhu Ia dIof huu. Iof huu
Ia dIof sanh. Iof sanh Ia dIof Iao va fu. HIon huu
Ia kho dau. AI dan daf fu sanh don faI sanh, fu
kho don kho kho. oan aI, chung fa franh duoc
sanh; doan aI, chung fa ngan duoc kho. Song doI
fhanh fhIon Ia aI bj fIou fru, va fho Ia chu ng fa
hof chju sanh dIof dau kho."
KhI bnh mInh vua Io dang, bac vo fhuong sI
do da hIon nhIon Ia mof uc Phaf. NgaI fuyon bo:
"Ta da fraI qua vo Iuong kIop Iuan hoI sanh
fu. Ta da hoaI cong fm kIom ko xay nha. O, vong
faI sanh mIon vIon dau fhuong khon kho bIof bao!
Nhung, hoI ko xay nha, rof cuoc fa da nhan ra
Cuoc i c Phat 109
nguoI. NguoI khong con xay nha duoc nu a. RuI mo,
fuong vach dou bj sup do fan fanh. NuI rung co
xua fan vo; fam fr daf don nIof ban; sanh khong
con fh aI cung dIof."
"NgaI mang anh sang cho Ca fraI daf rung
chuyon muoI haI Ian, ca fran gIan gIong nhu mof
doa hoa vI daI. Chu fhIon fan fhan:
nhan fho da don; NgaI cho cho cho nha n gIan
da don! Con maf mu Ioa Iau doI cua fho nhan nay
duoc khaI sang, con maf cua nhan gIan nay duoc
hao quang roI sang fu day. HoI dang chInh phuc
vInh quang, NgaI da mang IaI cho van IoaI huu
fnh nhung dIou ma chung khao khaf. Nho anh
sang foI fhuong cua chanh phap soI duong, faf ca
chung sanh so don bo gIaI fhoaf. XIn NgaI hay
cam don fr fuo, hay dung manh Ion duong xua fan
hac am vo mInh.









110 TNH MINH dch

PHAN HAI
I. E -LE -PHU -BA VA BAT-LE -CA
uc Pha f ngoI kIof gIa an nhIon baf dong
duoI cay daI gIac. NgaI fan huong nguon hy Iac ma
NgaI vua chung ngo hoan foan. NgaI suy gam: "Ta
da fm ra su gIaI fhoaf." Suof fuan NgaI ngI kIof
gIa baf dong duoI coI o -do .
Tuan fhu haI, NgaI Iam mof cuoc hanh frnh
fhaf xa, ngaI dao khap fam fhIon daI fhIon fho gIoI.
Tuan fhu ba, NgaI IaI an nhIon baf dong duoI
coI o -do va chua mof Ian chop maf.
Tuan fhu fu, NgaI fhuc hIon mof cuoc hanh
frnh fuong doI gan, chI fu bIon ong sang bIon Tay.
Tho roI Ma-vuong, fon ac quy daI baI, da fuI
nhuc bo dI IaI don gap Phaf va fhof Ion nhung IoI
fho ac:
"ach uc Tho Ton, NgaI o IaI day Iam g,
NgaI bIo f duong don gIaI fhoaf roI7 Hay faf don,
dap Iua; bach duc Tho Ton, hay vao nIof ban dI,
don gIo roI."
uc Tho Ton dap:
"Khong, nay Ma vuong, fa so khong dap Iua,
fa so khong vao nIof ban. Truoc hof Ia fa phaI
fhau nhan nhIo u do fu do roI don Iuof ho dom gIao
Cuoc i c Phat 111
phap cua fa ra hoa do nguoI khac. ang ngon ngu
va hanh dong, fa phaI khuaf phuc ko fhu fa.
Khong, nay Ma-vuong, fa so khong va o nIof ban
cho don khI uc Phaf duoc fon vInh khap fho gIoI,
don khI gIao phap fu bI cua NgaI duoc cong nha n
khap fho gIoI.
Ma-vuong bo dI. Han chan nan, va hnh nhu
han fhoang ngho fron khong co fIong fhIon fhan
frou fuc:
"Nay Ma-vuong, mI da bj fhaf baI roI. MI
dung co ro fu Iu nhu mof con co gIa. Ma-vuong, mI
baf Iuc nhu mof con voI gIa bj sa Iay. MI fuong mI
Ia mof anh hung caI fho, mI con hon you hon ca
mof bonh nhan bj Iac Iong frong rung. IoI Io hon
xuoc cua mI co ch g chang7 Chung Io o nhoo nhu
fIong qua kou, chang co IoI g ca !"
Han nhaf mof mIong go kho va vo nhung
hnh nguoI Ion caf. a aI nu: Ra-fI |RafI), A-ra-fI
|ArafI) va Tr-na |TrIshna) cua han nhn fhay han.
Chung duoc frIou vo do hIou ro no I kho dau fo faI
cua phu vuong chung.
Ra-fI fhua: "Tau phu vuong, sao phu vuong
frong khon kho fho 7"
Ma-vuong dap: "Cha da bj mof fhanh nhan danh
baI. Han da bo gay nang Iuc va quy ko cua cha."
Tr-na noI: "Tau phu vuong, chung con dop
Iam. Chung con co cach quyon ru."
A-ra-fI fIop IoI: "Chung con so don gap han;
chung con so froI gon han bang nhung mac xch aI
112 TNH MINH dch
an. Chung con so mang han vo cho phu vuong. o
don maf, hon nhaf!"
Chung don gap Phaf va caf fIong haf:
"an oI, mua xuan don roI, mua cua fnh fu
you duong, cua pha n huong fu Io. Thao moc dang
bung ro no hoa; chung fa phaI vuI Ion nao. oI
maf cua ban dop Iam sao, chung Iung IInh nhu anh
don huyon dIou; ban co nhIou bIou hIon van na ng.
Hay ngam chung om: chung om duoc sInh ra doI do
mang IaI nguon vuI, nguon hanh phuc cho ca nhan
IoaI va chu fhIon. an oI, hay dung Ion, hay cung
voI chung om fo dIom fuoI xuan ruc ro nhaf cho
ban. Hay IoaI hof moI y fuong nghIom nghj ra
khoI fam fu cua ban. Hay nhn maI foc cua chung
om, chung mom maI Iam sao; chung fhoang fhoang
huong hoa fu nhung soI don huyon ong muof. Hay
ngam doI maf cu a chung om, noI ap u nong nan
cua nhung gIac ngu say ngof ngao fnh aI. Hay
ngam Ian moI am ap cua chung om, chung do
mong nhu fraI chn fron cay duoI anh maf froI.
Hay ngam nhung bo nguc cang fron cua chung om.
Chung om mua nhung vu dIou uyon chuyon nhjp
nhang nhu chIm fhIon nga; chung om bIof haf
nhung khuc nhac fnh do mo say dam, va khI
chung om vu, nhjp fIm va mach mau IaI dap manh
nhanh hon. an oI, xIn dung ruong ray chung om;
chI co ko ngu sI dan don, fhaf vay, moI ruong bo
mof kho fang hIom co. HoI nguoI you dau, ha y
nhn ngam chung om; chung om dou Ia no Io hau
fhIop cua nguoI."
Cuoc i c Phat 113
uc Tho Ton chang ho xuc dong fhoo IoI haf.
NgaI quac maf nhn cac fhIou nu va chung IIon
bIon fhanh nhung mu phu fhuy gom guoc.
Thaf vong o cho, chung quay vo gap phu
vuong.
Ra-fI fhan khoc: "Tau phu vuong, han da maf
saf fuoI fro va sac dop cua chung con."
Tr-na noI: "AI an so khong bao gIo Iam xIou
Iong han, v han co fho cu fuyof huong sac cua
chung con."
A-ra-fI fho daI: "O, han da hanh ha chung con
mof cach fan nhan."
Tr-na cau khan: "Tau phu vuong, xIn phu
vuong chua cho chu ng con kho I caI voc dang gIa
nua xau x nay."
Ra-fI kou khoc: "Tra IaI fuoI xuan cho chung
con."
A-ra-fI cung kou khoc: "Tra IaI fuoI xuan cho
chung con."
Ma-vuong dap: "Cac con foI nghIop cua cha,
cha vo cung dau don cho cac con. Vang, nguoI ay
da dap faf aI an, nguoI ay da hang phuc uy Iuc cua
cha, cha dau buon Iam! Cac con baf cha fra IaI fuoI
xuan va sac dop cho cac con, nhung Iam sao cha co
fho fra IaI dIou do 7 ChI co Phaf Ia co fho fay xoa
nhung g ma NgaI da Iam. Cac con hay quay IaI
gap ngaI; ha y fhu nhan voI NgaI Ia cac con fhaf co
114 TNH MINH dch
foI dang frach; cac con hay an nan sam hoI nguoI
ay, va co Io nho fho ma nguoI ay so fra IaI sac dop
cho cac con."
Chung don cau Phaf:
"ach uc Tho To n, xIn fha foI cho chung
con. Chung con co maf ma khong fhay anh hao
quang ruc ro. Chung con dan don Iam, xIn fha foI
cho chung con!"
uc Tho Ton dap: "Vang, cac nguoI khu kho
Iam! Cac nguoI dung mong fay ma ra suc pha vo
nuI rung, dung rang mIong ma no Iuc can naf gang
saf. Nhung cac nguoI da nhan ra IoI Iam, do Ia
bIou hIon cua fr fuo. Nay cac fhIou nu, fa hy xa
cho cac nguoI."
a aI nu cua Ma-vuong xIn fa Phaf ra vo va
dop hon bao gIo hof.
Tuan fhu nam, uc Tho fon van ngoI duoI coI
o -do . Nhung, bong nhIon, mof con gIo fho Iuong
fhoI Ion va mof fran mua buof gIa do xuong. Tho
Ia Mu-xI-IInh-da |MucIIInda), mof man xa vuong,
fac bach: "khong sao!... uc Tho Ton khong ho bj
gIo mua buof gIa ."
Man xa roI fo am, bo don quan quanh uc
Phaf bay vong roI phung mang cho fron dau NgaI.
uc Phaf nho fho khong bj g ca frong suof fhoI
gIan mua gIo foI boI.
Tuan fhu sau, NgaI don cho co cay sung, noI
bon chan do fhuong foI IuI gap go. Taf ca dou cung
knh cuI dau khI NgaI don gan. NgaI noI:
Cuoc i c Phat 115
"Hy xa Ia su fuoI maf cho aI hIou bIof gIao
phap; fu bI Ia su fuoI maf cho aI fhay ro gIao phap;
hy xa Ia su fuoI maf cho faf ca chung sanh; fu bI
Ia su fuoI maf cho faf ca chung sanh. O doI aI
khong duc vong Ia co hanh phuc; aI hang phuc
duoc foI IoI Ia co hanh phuc; aI fhoaf khoI su day
vo ray ruf cua cam gIac Ia co hanh phuc; aI hof
khao khaf sInh fon Ia co hanh phuc!"
Tuan fhu bay, NgaI IaI ngoI kIof gIa baf dong
duoI cay daI gIac.
HaI anh om o -Io-phu -ba |Trapusha) va af-
Io-ca |haIIka) dang fro vo cac nuoc phuong ac.
Ho Ia nhung fhuong gIa dom fhoo 500 co xo ngua.
KhI ho don gan cay bo -do, cac co xo do u dung IaI.
on phu xo co fhuc ngua koo xo fIon Ion, nhung vo
ch, chung khong fho fIon fhom mof buoc. Cac
banh xo dou Iun sau don gIua fruc. o Io -phu -ba va
af-Io-ca hoang hof, mof Iao ong fu dau xuaf hIon
va on fon fran an ho:
"Nay cac fhuong gIa, hay dI foI f nua Ia cac
nguoI so gap mof dao su ma cac nguoI phaI knh
Io, fon fho."
o-Io -phu-ba va af-Io-ca nhn fhay uc Tho
Ton, maf NgaI ruc Ion anh hao quang sang choI.
Ho fu hoI: "o Ia fhan song hay fhan nuI7 Co
fho Ia dang Pham-fhIon khong chung7"
Nhung khI nhn ky y phuc, ho IaI nghI:
116 TNH MINH dch
"NgaI ay han Ia mof dao sI. Co Io NgaI muon
co g do an."
o-Io -phu-ba va af-Io-ca don xo cho Iuong
fhuc, ho Iay bof, maf ong va banh dung frong mof
caI baf dom dang Phaf.
Ho vua dang banh vua fhua: "ach fhanh
nhan, xIn NgaI dung banh va do chung con."
NgaI nhan banh cua cac fhuong gIa cung
duong. KhI dung xong, NgaI noI:
"Nay cac fhuong gIa, nguyon cau chu fhIon gIa
ho cho cac nguoI duoc phaf daf hanh phuc!"
o-Io -phu-ba va af-Io-ca cuI dau danh Io, va
ngho fron khong co fIong fhIon fhan vong xuong:
"NgaI ngoI fruoc maf cac nguoI da daf don frI
kIon foI fhuong. ay Ia bua an dau fIon ko fu khI
ngaI mo duong dI don gIaI fhoaf, va nIom vInh du
cung duong dac fhu nay da danh han cho ca c
nguoI. CIo day NgaI so Ion duong fhuyof gIang
chanh phap qua khap fho gIoI."
o-Io -phu-ba va af-Io-ca cam fhay han hoan
sung suong, ho Ia nhung fn do quy y Phaf quy y
Phap dau fIon.



Cuoc i c Phat 117

II. PHAT CHUAN B THUYET PHAP
uc Phaf baf dau phan van khong bIof Iam
sao fruyon ba frI kIon. NgaI fu nhu:
"Ta da kham pha mof su fhaf vo cung fham
fham vI dIou. ay Ia mof su fhaf kho nhan, kho
hIou; chI co bac fr gIa moI Ianh hoI duoc. Trong
mof fho gIoI fran day hon Ioan, cuoc song con
nguoI Iuon Iuon baf an xao xuyon, nhung ho IaI
fhch song nhu vay! Iam sao ho co fho hIou noI
vong xch nha n qua 7 Iam sao ho co fho hIou noI
gIao phap7 Ho so khong bao gIo cho ngu duoc duc
vong cua ho; ho so khong bao gIo vaf bo Iac fhu
fran gIan; ho so khong bao gIo fho nhap nIof ban.
Nou fa fhuyof phap, ho so khong hIou fa; co Io ho
khong fhom ngho fa nua Ia khac. Co ng bo cho
nhan IoaI bIof su fhaf ma fa phaI chIon dau moI
daf duoc fh co ch g7 Su fhaf khong dnh dang
don nhung aI bj duc vong va han fhu saI khIon. Su
fhaf kho fhay Iam. Chan Iy van con Ia mof su
huyon dIou. Tam fnh pham phu o fruoc so khong
bao gIo nam baf duoc chan Iy. Ko nao dau oc chm
ngap frong vo mInh don foI, ko nao fam fr kho
dau ray ruf v duc vong fran gIan, nguoI ay so
khong bao gIo hIou duoc su fhaf."
uc Tho Ton khong du djnh fruyon ba gIao
phap.
Tho roI, nho fhan fhong dIou Iuc, hIou duoc
nhung hoaI nghI dang vay ham duc Tho Ton,
118 TNH MINH dch
Pham-fhIon Io so fu nhu: "Tho gIoI so bj fIou ma,
fho gIoI so bj huy dIof nou uc Phaf, dang aI
gIac Tho Ton dung rIong Io mof mnh, khong chju
cung dI gIua dong nhan fho do fhuyof gIang gIao
phap, fruyon ba frI kIon."
Pham-fhIon roI khoI cung froI, fuc foc gIang
fran, xuaf hIon fruoc maf Tho Ton nhanh nhu canh
fay co dan cua mof Iuc sI. o fo Iong fon knh sau
sac, Pham-fhIon frjch mof vaI ao, roI quy goI, chap
fay, cuI dau danh Io uc Tho Ton, bach rang:
"ach uc Tho To n, xIn NgaI fhuyof mInh
gIao phap; bach uc Tho Ton, xIn NgaI fruyon daf
frI kIon. O doI co nhung nguoI raf fhanh fjnh
frang nghIom, nhung nguoI chua fung bj nhIom o
phIon nao, nhung nou ho khong duoc frao fruyon
frI kIon, Iam sao ho co fho fu fhay gIaI fhoaf7
Nhung nguoI nay phaI duoc cuu do; bach NgaI, xIn
NgaI hay cuu ho ! Ho so ngho fhoo NgaI; ho so Ia
mon do cua NgaI."
Pham-fhIon fac bach nhu fho nhung u c Tho
Ton van Im Iang. Pham-fhIon fhua fIop:
"Ac phap hIon nay dang doc ngang fha ng fho
fron doI. Ac phap da IoI koo nhIou nguoI vao vong
foI IoI. Su mang cua NgaI Ia fIou dIof ac phap.
ach ang daI gIac, xIn NgaI hay mo cua baf dIof
cho chung con; xIn cho chung con bIof NgaI da fm
ra nhung g, hoI ang cuu fInh cua nhan IoaI! NgaI
Ia nguoI Ioo nuI, NgaI dung fron dInh da fuyof voI.
Cuoc i c Phat 119
NgaI fhay ro nhan IoaI cung khap. ach ang cu u
do, xIn fhuong xof chung con; xIn nghI don nhung
ko baf hanh fhong kho v sInh fon gIa Iao fac haI.
HoI frang sI chIon fhang, hay Ion duong, Ion
duong dI fhoI! Hay dI khap fho gIoI, ha y Ia ngon
don sang, hay Ia ang ao su. Hay fhuyof gIang,
hay fruyon daf; so co nhIou nguoI Ianh hoI ngon
gIao cua NgaI."
uc Tho Ton dap:
"CIao phap ma fa daf duoc fh vo cung fham
fham hy huu, vI dIou kho hIou va sIou vIof voI cac
Iuan Iy fhong fhuong. Tho gIan khong hIou so
nhao bang; chI co mof vaI fr gIa nao do may ra
nam duoc y nghIa va doc Iong quy nguong ma fhoI.
Nou fa Ion duong, nou fa fhuyof gIang va roI
khong aI hIou fa, fho Ia fa fu chuoc Iay fhaf baI o
cho. Nay Pham-fhIon, fa so o IaI day, nhan IoaI
ham vuI IuoI dof Iam."
Pham-fhIon IaI bach:
"HoI vang fhaI duong Iong Iong, NgaI da daf
don fr fuo sIou vIof; anh hao quang ruc ro cua
NgaI foa sang khap vu fru, vay ma NgaI van fho o
Ianh dam! Khong, fhaI do nhu fho khong phu hop
voI NgaI; su Im Iang cua NgaI Ia dIou fhaf dang
fIoc; NgaI phaI noI Ion moI duoc. XIn NgaI hay
dung Ion! Hay danh frong dong chuong! Hay Iam
cho gIao phap huy hoang nhu ngon duoc sang ngoI,
nhu con mua ngof ngao fam goI maf da f can kho.
120 TNH MINH dch
Hay cuu do nhung aI bj kho dau hanh ha; ha y
mang IaI hoa bnh cho nhung aI bj Iua du dof
fhIou! NgaI Ia v sao gIua dong nhan fho; NgaI, chI
co NgaI Ia nho sach goc ro fu sInh. Nga I hay xom,
nhan danh Pham-fhIon, fa quy Iay duoI chan NgaI,
xIn nguyon cau NgaI fhuong nhan IoI fa!"
uc Tho Ton Ngam nghI:
"CIua dam hoa son xanh frang bung no frong
ho, co so fh co n o duoI nuoc, co so fh froI han Ion
fron maf nuoc, co so fh vuon cao don do canh hoa
khong con dnh nuoc. Tron doI cung fho, fa fhay
co ko ac, nguoI hIon; nguoI fh fam fr sac sao, ko
fh dau oc dan don; nguoI fh cao sang, ko fh hon
mon; co so so khong hIou; nhung fa so xof fhuong
faf ca. Ta so coI son no duoI nuoc va son no fuoI
dop fron cao nhu nhau."
NgaI noI voI Pham-fhIon:
"Nguyon cau canh cua baf dIof mo ra cho faf ca
chung sanh! Nguyon cau nhung aI co faI ngho duoc
am huong va fn nhan. Ta dang Io ngaI Ia su co gang
cua fa so khong duoc g, chI nhoc xac vo ch; nhung
Iong fu bI cua fa co gIa frj hon nhung dan do suy
fnh do. Nay Pham-fhIon, fa dung Ion day, fa so frao
fruyon gIao phap cho faf ca chung sanh."


Cuoc i c Phat 121

III. PHAT EN BA-LA-NAI
uc Tho Ton phan van khong bIof aI Ia nguoI
dau fIon dang duoc fIop nhan ngon ngu gIaI fhoaf.
NgaI fu hoI: "O dau co nguo I duc hanh fhong
mInh, nghj Iuc, fnh fnh hIon fhuc, duf han han
fhu, fam fr fhanh fjnh, khong bo bo co chap frI
kIon nhu khu khu gIau kn mof am muu don foI
nao do do fa co fho frao fruyon gIao phap7
NgaI nghI don !af-dau-Iam-phaf, con fraI cu a
Ra-ma. NgaI nho !a f-dau-Iam-phaf khong con han
fhu va da co gang huong dan mof cuoc song duc
hanh; !af-dau-Iam-phaf khong phaI Ia hang nguoI
vo voI fo dIom su b maf cua frI kIon. NgaI djnh
frao fruyon gIao phap cho !af-dau-Iam-phaf. NgaI
fu hoI: "!af-dau-Iam-phaf hIon gIo o dau7" Sau do
NgaI bIof !af-dau-Iam-phaf, con fraI cua Ra-na, da
qua doI cach do bay ngay. NgaI noI:
"Thuong fhay! !af-dau-Iam-phaf, con fraI cua
Ra-ma, chua ngho duoc gIao phap fh da qua doI.
!af-dau-Iam-phaf co fho Ianh hoI gIao phap va roI
co fho fruyon daf gIao phap."
NgaI nghI don A-Ia-Iam. NgaI nho IaI fr oc
mInh man va cuoc song duc hanh cua nguoI. NgaI
dInh nInh Ia A-Ia-Iam so han hoan fruyon ba gIao
phap. NgaI IaI fu ho I: "A-Ia-Iam hIon gIo o dau7
Sau do NgaI bIof A-Ia-Iam da qua doI cach do ba
ngay. NgaI noI:
122 TNH MINH dch
"A-Ia-Iam chua ngho duoc gIao phap fh da
qua doI; A-Ia-Iam maf dI Ia mof su fhIof haI fo Ion
cho quan sanh."
NgaI suy dI nghI IaI va nho ra nam do fu cua
!af-dau-Iam-phaf, nhung vj da mof fhoI xIn fhoo
NgaI fho gIao. Ho co duc hanh; ho co nghj Iuc; ho
chac chan so fhong hIou gIao phap. uc fho Ton,
nho fr fuo, bIof nam mon do cua !af-dau-Iam-
phaf dang sInh song frong vuon Ioc-uyon faI
fhanh a-Ia-naI. Tho Ia NgaI Ion duong fhang don
a-Ia-naI.
TaI nuI a -da |Caya), NgaI gap dao sI !-ba-ca
|!paka). Vua frong fhay uc Tho To n, !-ba-ca
IIon fo IoI fhan phuc.
!-ba-ca noI: "NgaI ky dIou Iam sao! Khuo n
maf cua NgaI oI ra ng ro ! TraI cay da chn mong
duoI anh maf froI fh hoa nu ha n phaI fhua dan.
NgaI Ia vo dop cua ca mof mua fhu frong sang.
ach NgaI, cho con xIn hoI dao su cua NgaI Ia aI7"
uc Tho Ton dap: "Ta khong co da o su.
Khong aI nhu fa ca. ChI co fa Ia fr fuo, fjch fjnh,
baf hoaI."
!-ba-ca noI: "NgaI han Ia mof dao su fon quy
fuyof voI!"
"Vang, fa Ia dao su duy nhaf fron coI doI nay;
khong fho fm dau ra nguoI nhu fa fro n fraI daf
nay hoac ngay fron fhIon gIoI."
!-ba-ca hoI: "NgaI djnh dI dau7"
Cuoc i c Phat 123
uc Tho Ton dap: "on a-Ia-naI. Ta so fhap
Ion ngon don faI do va no so foa sang khap nhan
gIan, no so mang Ia I nguon sang ngay cho nhung
aI bj mu maf. Ta so don a-Ia-naI, faI do, fa so
gIong Ion nhung hoI frong fhuc fInh nhan IoaI,
nhung hoI frong ronh vang khaI fhong fhnh gIa c
cho ca nhung nguoI dIoc faI. Ta so don a-Ia-naI,
fa so fhuyof gIang gIao phap faI do."
NgaI fIop fuc Ion duong va don bo song Hang
|Cango). Nuoc song dang cao, uc Tho Ton fm do
qua song. Vua fhay ong do, NgaI noI:
"Nay ban, cho fa sang song duoc chang7"
Ong do dap: "uoc chu, nhung phaI fra fIon
fruoc."
uc Tho Ton dap: "Ta khong co fIon." Va roI
NgaI IoI qua bo bon kIa nhu dI fron maf daf.
Ong do dau kho, kou gao: "Ta khong dua NgaI
sang song. NgaI dung Ia bac fha nh ma! O, fa an
han qua !" Ong do nga Ian xuong daf voI coI Iong
ray ruf day vo.




124 TNH MINH dch

IV. PHAT GAP LAI CAC E T TRC KIA
uc Tho Ton vao daI fhanh a-Ia-naI. NgaI
khaf fhuc qua cac duong pho, va sau khI fho fraI
xong, NgaI fhang don vuon Ioc-uyon. NgaI bIof Ia
NgaI so fm ra cac do fu fruoc kIa cua !af-dau-
Iam-phaf.
Nam mon do fhay NgaI fu xa dI IaI, ho nhan
ra NgaI va noI voI nhau:
"Chu ng fa kho ng bIo f nguo I dang dI vo huo ng
chu ng fa kIa Ia aI sao7 O ng a y kho ng pha I Ia vj
da o su kho ha nh ma xua kIa da fu ng Ia m fa su ng
sof do roI mo f ho m duf khoaf pha n IaI pha p mo n
cu c ky kha c kho a y sao7 No u su kho fu cu a o ng a y
kho ng pha I Ia duo ng huo ng dch fhu c cho o ng a y
fIo n do n vo fhuo ng bo do fh Ia m sao nga y nay fu
fuo ng cu a o ng a y co fho gIu p ch chu ng fa khI o ng
co n bj fham du c, ho n nhaf fa c do ng7 Chu ng fa
kho ng ca n pha I ra fIop do n o ng a y hoa c du ng Io n
khI o ng a y do n; chu ng fa kho ng ca n pha I o m y
baf cho o ng a y; chung fa kho ng ca n pha I nhuo ng
cho cho o ng a y. Chu ng fa so no I vo I ong a y: `O
da y ho f cho roI'. Chu ng fa so kho ng mo I o ng a y
a n uo ng g ca ."
Ho quyof djnh nhu vay. Nhung uc Tho Ton
moI Iuc mof fIon don gan, NgaI don gan bao nhIou
fh ho IaI cang nao nao bay nhIou. Ho fu nhIon
Cuoc i c Phat 125
muon dung Ion. Ho quynh quang nhu ba y chIm co
fhoaf khoI Iong dang bj Iua dof bon duoI. Ho cam
fhay baf an; ho bon chon nhu fho ho bj nga bonh.
CuoI cung, ho fu bo y djnh, ho dong Ioaf dung Ion
va ua chay don uc Tho Ton. NguoI fh cam bnh
baf, nguoI fh om y phuc, nguoI fh bay cho ngoI.
Ho dom nuoc don rua chan NgaI va dong fhanh caf
fIong chao mung:
"XIn han hanh chao ban. XIn moI ban ngoI
gIua anh om chung foI."
uc Tho Ton ngoI xuong rua chan. Sau do
NgaI ngo Io I voI nam an sI:
"Nay cac dao sI, dung goI fa bang ban. Ta Ia
Thanh nhan, Ia a ng foan gIac, Ia Phaf da vo
fhuong. Nay cac dao sI, hay Iang ngho, fa da fm
ra duong dan don gIaI fhoaf. Ta so chI duong cho
cac nguoI. Hay Iang ngho, cac nguoI so gIac ngo su
fhaf cao quy ."
Ho dap:
"Xua kIa du fu kho hanh don dau NgaI cung
khong daf don qua vj foan gIac, nay so ng buong
Iung phong daf, Iam sao NgaI co fho chung dac vo
fhuong bo do 7"
uc Tho Ton dap: "Nay cac dao sI, fa khong
song buong Iung phong daf; fa chua ho fu bo mof
cong duc nao ma fa khao khaf. Ta Ia Thanh nhan,
Ia ang foan gIac, Ia Phaf da vo fhuong. Nay cac
dao sI, hay Iang ngho, fa da fm ra duong dan don
126 TNH MINH dch
gIaI fhoaf. Ta so chI duong cho cac nguoI; fa so
fruyon daf gIao phap cho cac nguoI. Hay Iang
ngho, cac nguoI so gIac ngo su fhaf cao quy ."
NgaI day fIop: "Nay cac dao sI, cac nguoI co
nhan fhay Ia fruoc day fa chua bao gIo noI voI cac
nguoI nhu vay phaI khong7"
"ach dao su, chung foI nhan fhay dIou do."
"Ta noI voI cac nguoI: fa Ia Thanh Nhan Ia
ang Toan CIac, Ia Phaf da vo fhuong. Nay cac
dao sI, hay Iang ngho, fa da fm ra duong dan don
gIaI fhoaf. Hay Iang ngho."
Nam dao sI Iang ngho, NgaI day:
"Co haI fhaI cuc ma nguoI khon ngoan fr fuo
phaI franh. Mof hang nguoI dam say duc Iac; cuoc
song cua ho Ia ca mof vong fron say sua phong
dang; ho chI fm fhu vuI do fhoa man cam gIac.
Hang nguoI do fam fhuong Iam; pham ha nh cua ho
kom hon, nong noI; nguoI nhu fho khong Iam sao
co duoc khon ngoan fr fuo. Hang nguoI khac fh
dan fhan vao kho hanh, ho fu bo cac fhu; pham
hanh cua ho uu sau, vo dung; nguoI nhu fho cung
khong Iam sao co duoc khon ngoan fr fuo. Nay cac
dao sI, ang foan gIac vuof ngoaI haI fhaI cuc do.
NgaI da kham pha ra con duong Trung dao, con
duong khaI fam mo maf, con duong dan don fjch
fjnh, gIac ngo, nIof ban. Nay cac dao sI, con duong
cao quy nay co fam nhanh: Chanh kIon, Chanh fu
duy, Chanh ngu, Chanh nghIop, Chanh mang,
Cuoc i c Phat 127
Chanh fInh fan, Chanh nIom, Chanh djnh. Nay
cac dao sI, day Ia con duong Trung dao. Con duong
ma fa, ang foan gIac, da kham pha; con duong
dan don fjch fjnh, gIac ngo, nIof ban."
Nam mon do nhu nn fho han hoan fhoo doI
NgaI. NgaI dung IaI gIay Iaf roI gIang fIop:
"Nay cac dao sI, fa so fruyon daf cho cac
nguoI su fhaf vo kho. Sanh Ia kho, gIa Ia kho,
bonh Ia kho, fu Ia kho, bj rang buoc vao nhung g
cac nguoI khong ua Ia kho, bj fach bIof voI nhung
g cac nguoI you quy Ia kho, khong daf duoc dIou
cac nguoI mong uoc Ia kho, bam fru vao sac, fho,
fuong, hanh fhuc Ia kho kho.
Nay cac dao sI, fa so fruyon daf cho cac nguoI
su fhaf vo nguon goc cua kho. Khao kha f sInh fon
Ia maI maI Iuan hoI sanh fu; duc vong, Iac fhu
cung fhoo do ma ra. ChI co uy quyon Ia fhoa man
duc vong. Khao kha f uy quyon, khao khaf Iac fhu,
khao khaf sInh fon; nay cac dao sI, do Ia nguon
goc cua kho.
Nay cac dao sI, fa so fruyon daf cho cac nguoI
su fhaf vo su dIof kho. Hay dap faf fham duc bang
cach fIou fru duc vong. Hay IoaI bo duc vong. Hay
frIof fIou duc vong. Hay huy dIof duc vong. Hay
gIof sach duc vong.
Nay cac dao sI, fa so fruyo n daf cho cac nguoI
su fhaf vo con duong dan don su dIof kho. o Ia
Thanh dao, Ia af chanh dao: Chanh kIon, Chanh
128 TNH MINH dch
fu duy, Chanh ngu, Chanh nghIop, Chanh mang,
Chanh fInh fan, Cha nh nIom, Chanh djnh.
Nay cac dao sI, cac nguoI da bIof su fhaf cao
quy vo kho. Chua co aI fruoc fa kham pha ra no;
maf fa mo ra Ia fhay kho IIon. Ta da hIou ro su
fhaf vo kho; nay cac dao sI, cac nguoI gIo day phaI
nhan ra no.
Nay cac dao sI, cac nguoI da bIof su fhaf cao
quy vo nguon goc cua kho; chua co aI fruoc fa
kham pha ra no; ma f fa mo ra Ia fhay ngay nguon
goc cua kho. Ta da hIou ro su fhaf vo nguon go c
cua kho; nay cac dao sI, cac nguoI gIo day phaI
nhan ra no.
Nay cac dao sI, cac nguoI da bIof su fhaf cao
quy vo su dIof kho; chua co aI fruoc fa kham pha
ra no; maf fa mo ra Ia fhay ngay su dIof kho. Ta
da hIou ro su fhaf vo su dIof kho; nay cac dao sI,
cac nguoI gIo day phaI nhan ra no.
Nay cac dao sI, cac nguoI da hIou su fhaf cao
quy vo con duong dan don su dIof kho; chua co aI
fruoc fa kham pha ra no; maf fa mo ra Ia fhay
ngay con duong dan don su dIof kho. Ta da hIou ro
su fhaf vo con duong dan don su dIof kho; nay ca c
dao sI, cac nguoI gIo day phaI nhan ra no.
Nam do fu han hoan Iang ngho IoI day cu a
uc Tho Ton. NgaI fIop:
"Nay cac dao sI, frong khI fa chua gIa c ngo
hoan foan vo bon su fha f nay, fa bIof rang khong
Cuoc i c Phat 129
phaI o faI nhan gIan hay o fho gIoI cua chu fhIon,
fho gIoI cua Ma-vuong, fho gIoI cua Pha m-fhIon; fa
bIof rang gIua chung sanh, nhan IoaI, fhIon fhan,
an sI hay a-Ia-mo n, fa chua daf don qua vj vo
fhuong Phaf da. Nhung, nay cac dao sI, gIo fh fa
co duoc su gIac ngo hoan foan vo bon su fhaf nay,
fa bIof rang fron coI doI nay cung nhu o fho gIoI
cua chu fhIon, fho gIoI cua Ma-vuong, fho gIoI cua
Pham-fhIon; fa bIof rang gIua chung sanh, nhan
IoaI, fhIon fhan, an sI hay a-Ia-mon, fa da daf
don qua vj vo fhuong Phaf da . Ta vInh vIon gIaI
fhoaf: fa khong con sInh fu Iuan hoI nua."
uc Tho Ton fhuyof gIang nhu fho va nam
dao sI hoan hy fn nhan, fon vInh knh Io NgaI.














130 TNH MINH dch

V. TRUYEN AN S VA THO RNG
KIou-fran-nhu |KaundInya) Ia mof frong nam
vj dao sI dau fIon don gan uc Tho To n va bach
rang:
"ach uc Tho Ton, con xIn Iang ngho, nou
NgaI fhay con co f nhIou duyon phuoc, con xIn
Iam do fu NgaI."
uc fho Ton hoI: "KIou-fran-nhu, nguoI da
hIou fa chua7"
KIou-fran-nhu dap: "Con xIn quy y Phaf, con
xIn nuong fhoo Phaf. Con xIn nuong fhoo uc
Thanh, NgaI da gIac ngo hoan foan, da quan frIof
fam fhIon daI fhIon fho gIoI; con xIn nuong fhoo
NgaI co kha nang gIao hoa chung sanh nhu nguoI
fa gIao hoa bo mong o rung hoang, ngo n ngu cua
NgaI duoc ca chu fhIon va IoaI nguoI fIop nhan;
con xIn nuong fhoo NgaI v NgaI Ia ang Phaf-da
vo fhuong. Con xIn quy y Phap, con xIn nuong fhoo
gIao phap. uc Tho Ton da fruyon daf gIao phap,
da fhuyof gIang gIao phap mof cach ro rang;
chanh phap dan don gIaI fhoaf, bac hIon fr phaI
nhan ra nang Iuc fu bI hy xa cua gIao phap. Con
so song fhoo gIao phap cua NgaI, gIao phap fon
quy ma cac bac hIon fr phaI fhoo do fu fap."
uc Tho Ton noI: "NguoI da fhong daf roI do;
KIou-fra n-nhu, hay don gan fa fhom f nua. Ta da
Cuoc i c Phat 131
fhuyof gIang gIao phap ro rang. Hay song doI
fhanh fhIon va chju dung kho dau."
Sau do , Thap-Iu c-ca-dIo p, af-do , Ma-ha-
nam-ca u-Iy, va Af-bo cu ng do n ba y fo du c fIn va
xIn quy y fhoo Phaf. Tho Ia ba y gIo co sa u fha nh
gIa fro n do I.
Trong khI uc Tho Ton an fru faI vuon Ioc-
uyon fh mof fhanh nIon fon Ia a-xa |Yasas) don.
a-xa Ia con fraI cua mof fhuong gIa gIau co faI
fhanh a-Ia-naI. Anh da song mof cuoc song fran
fuc, nhung anh cung da y fhuc duoc su frong rong
vo vj cua cac Iac fhu fran gIan, anh dang fm kIom
su an fjnh fhIong IIong gIua canh nuI rung u fjch.
Cap a-xa, uc Tho Ton fhuyof gIang gIao phap
cho anh ngho va anh fuyon bo Ia anh quyof djnh dI
fhoo duong huong fhanh fhIon.
Phu fhan cua a-xa don vuon Ioc-uyon do
fm con. Ong muon Iam con xIou Iong, muon baf
con fu bo duong huong fhanh fhIon. Nhung khI
ngho Phaf gIang gIaI, ngon fu cua NgaI da Iam
ong cam kch va xIn quy y fhoo NgaI. Mo va vo cua
a-xa cung xIn fo Iong fham fn su fhaf cua gIao
phap, nhung khI a-xa xIn xuaf gIa voI cac Sa-mon
fh phu fhan, mau fhan va vo cua anh IaI fro vo
nha o a-Ia-naI.
on nguoI ban cua a-xa Ia Ty-ma-Ia |VImaIa),
Tu-ba-hau |Subahu), Phu-Ian-na ca |PurnajIf) va CIa-
ba-baf-do |CavampafI) dou Iay Iam buon cuoI cho
buoc chan Ion duong cua anh. Ho noI:
132 TNH MINH dch
"Chung fa hay don vuon Ioc-uyon fm a-xa.
Chung fa so vach fran IoI Iam cho cau ay fhay va
cau ay so vo IaI voI chung fa."
Vao don fan rung, ho fhay Phaf dang fhuyof
gIang cho cac do fu. NgaI ko:
"Nga y xua, co mof an sI Iuu fru fa I mof fhung
Iu ng bo nho hIu haf frong ru ng. NgaI so ng kham
kho mo f mnh. Y phu c cu a nga I Ia m bang vo ca y,
nga I chI uo ng nuo c Ia , a n foa n ro cay va fra I
ru ng. Nguo I ba n fam phu c cu a ngaI Ia mo f chu
fho . Chu fho na y co fho noI duo c fIo ng nguo I va
fhch fro chuyo n voI nga I a n sI Ia m. Chu ho c ho I
duo c nhIo u dIou IoI ch o nhu ng IoI hua n fhj cu a
nga I, chu fch cu c pha n da u do daf do n fr fuo .
Ro I, va o mof na m no , daI ha n khu ng khIop xa y
ra; ca c do ng suo I o ru ng do u kho ca n, ca y ca nh
cha ng co n hoa fra I g ca .
Vj an sI khong fho fm dau ra fhuc an nuoc
uong; ngaI dam ra chan ngan cho canh an daf nuI
rung, va , mof hom, ngaI danh vaf bo y phuc an sI.
Chu fho fhay fho hoI: `Nay ban, ban dang Iam g
vay7' vj an sI dap: `an fhay do, fa khong con
dung y phuc na y nua'. Chu fho noI: `O ka! an
sap roI khoI fhung Iung nay sao7' `Vang, fa so dI
gIua dong nhan fho. Ta so khaf fhuc va ho so cho
fa fhuc an chu khong phaI ro cay va fraI rung nhu
fho nay nua'.
Ngho qua, chu fho gIaf mnh hoang ho f nhu
fho mof om bo bj cha mo bo roI, chu kou kho c:
Cuoc i c Phat 133
`an oI, dung dI dau nua! ung bo fa mof mnh!
Hon nua, bIof bao nguoI phaI fan hoang khI don
sInh song o fhj fhanh! ChI co cuoc song u fjch o
nuI rung Ia dang quy .' Nhung vj an sI da duf
khoaf, ngaI quyof fam ra dI, ngaI muon dI. Chu fho
van xIn: `NgaI fu bo nuI rung fhaf sao7 Tho fh dI!
Nhung xIn ngaI ban cho fa mof an huo: hay nan
IaI day mof ngay nua, chI mof ngay nua fhoI. Hay
o IaI day hom nay, ngay maI ban co fho fha ho Ion
duong.' Vj an sI suy nghI: `Tho Ia Ioa I gIoI fm
kIom fhuc an; chung co kho Iuong fhuc gIau kn
dau day. Ngay maI co Io fho mang cho fa chuf g
do an.' Tho Ia vj an sI hua o IaI cho don ngay hom
sau, chu fho sung suong vof chay maf. Vj an sI Ia
mof frong nhung fn do fho Iua |AgnI), ngaI can
fhan, Iuon Iuon gIu Iua chay dou frong fhung Iung.
NgaI fu nhu: `Ta khong co g do an, nhung f ra fa
co fho suoI am cho don khI ban fho fro vo.'
Tang sang hom sau, chu fho IaI vo voI haI
ban fay frang. Khuon maf cua vj an sI Io han vo
fhaf vong chan nan. Chu fho cuoI dau Iay fa fhua
rang: `Suc vaf chung foI khong co frI fhuc hay kha
nang nhan djnh g ca; bach an sI fon quy , nou fa
co g IoI Iam, xIn ngaI hy xa cho.' Chu fho noI xong
dof nhIon nhay bo vao Iua. Vj an sI fhof Ion: `an
Iam g fho7' NgaI cung nhay daI vao Iua do cuu
fho. Sau do chu fho fam su voI ngaI: `Ta khong
muon ngaI fu bo nghIa vu; fa khong muon ngaI roI
khoI noI day. Khong con g do an ca. Ta nguyon
134 TNH MINH dch
hIon fhan vao Iua; ban oI, hay an fa, hay dung
fam fhjf fa va o IaI noI fhung Iung nay'. Vj an sI
vo cung xuc dong. NgaI dap: `Ta so khong Ion
duong fro vo pho fhj; fa so o IaI day du fa phaI
chof doI'. Chu fho sung suong, nguoc maf nhn
froI, mIong Iam ram cau nguyon: HoI fhan sam, fa
Iuon Iuon you quy cuoc song co fjch. XIn fuong don
fa ma mua xuong. Tho Ia mua fuon ao ao, khong
may choc, vj an sI va ong ban cua nga I fhay day
du fhuc an can fhIof cho ho o fhung Iung.
ung IaI frong gIay Iaf, uc Tho Ton fIop:
"Nay cac fhay ooTy -khoo, chu fho Iuc do
chnh Ia fa day. Con vj an sI chnh Ia mof frong
nhung fhanh nIon ac y vua vao vuon Ioc-uyon.
Vang, nguoI ay chnh Ia Ty -ma-Ia do !"
NgaI fu cho ngoI dung Ion.
"Nay Ty-ma-Ia, ngay khI con Ia mof chu fho
rung frong fhung Iung, fa da ngan chan nguoI chay
fhoo ac dao, fa con chI duong cho nguoI dI don fhanh
fhIon huong ho Ia nay fa da daf don qua vj vo
fhuong Phaf-da, faI maf cua nguoI dou ngho fhay
dIou do. Vay ma nguoI van no ra suc ngan can nguoI
ban fam phuc cua nguoI dI fm gIaI fhoaf!"
Ty-ma-Ia sup Iay duoI chan uc Tho Ton, anh
xIn quy y fhoo NgaI va duoc NgaI chap fhuan xuaf
gIa fu fap voI cac do fu. Sau do, Tu-ba -hau, Phu -
Ian-na-ca va CIa -ba -baf-do cung quyof fam noI
fhoo fhanh gIao cua NgaI.
Cuoc i c Phat 135
So do fu moI ngay mof gIa fang, chang may
choc uc Tho Ton da co sau muoI vj Sa-mon san
sang fruyon ba gIao phap. NgaI khuyon cac do fu:
"Nay cac do fu, fa da gIaI fhoaf hof moI rang
buoc nhon fhIon. Cac nguoI ngay nay cung fho.
Nay cac do fu, cac nguoI hay khoI su Ion duong,
hay dI dI, hay v Iong xof fhuong nhan fho, hay v
nguon hanh phuc cua nhan gIan, hay dI dI! Chnh
nho cac nguoI ma nhan IoaI va chu fhIon so duoc
an vuI hanh phuc. Hay don doc Ion duong. Nay cac
do fu, hay fhuyof gIang, hay fruyon ba gIao phap
ruc ro huy hoang: gIao phap huy hoa ng khI baf
dau, huy hoang ngay o gIua, huy hoa ng Iuc sau
cung. Hay fruyon da f fInh fhan cua gIao phap; hay
fhuyof gIang van fu cua gIao phap; hay pho bIon
nop song hoan hao, fhanh fjnh, fhanh fhIon cho
nhung aI muon ngho. Co nhung nguoI khong bj buI
phan fran gIan Iam mu quang, nhung ho so khong
fhay gIaI fhoaf nou ho khong duoc ngho gIao phap.
V fho, nay cac do fu, hay Ion duong, hay fruyon
daf gIao phap cho ho."
Cac do fu Ion duong du hoa moI nguoI mof
phuong, uc Tho Ton mof mnh fhang don !u-Iau-
fan-Ioa |!ruvIIva).



136 TNH MINH dch

VI. TRUYEN BACH-MA-CA
uc Tho Ton dI duoc mof hoI Iau fh mof moI.
NgaI vao mof canh rung nho va ngoI nghI
duoI mof goc cay. NgaI vua fhIu fhIu ngu fh fhay
mof dam ba muoI fhanh nIon vao rung. NgaI cham
chu quan saf ho.
Thoo ngon ngu va cu chI cua ho fh ro rang Ia
ho dang fm mof nguoI nao. CuoI cung ho hoI Phaf:
"NgaI co fhay mof phu nu dI qua day khong7"
"Khong, cac nguoI Ia aI7"
"Chung foI Ia nhung nhac cong. Chung fo I Iuu
dIon fu fhanh pho nay don fhanh pho khac. Chung
foI fhuong frnh fau fruoc su hIon dIon cua cac
quoc vuong, faI ngho cua chung foI duoc nhIou
nguoI ham mo Iam. Hom nay chung foI co dom
fhoo mof fhanh nu do gIup vuI, nhung frong Iuc
chung foI ngu say o bon kIa vo duong fh han vo
hof do dac cua chu ng foI va fron maf. Chung foI
dang fruy fm con nho do.
uc Phaf hoI: "VIoc Iam nao fof dop hon, ca c
nguoI dI fm co phu nu do hay ca c nguoI dI fm
chnh cac nguoI7"
Cac nhac cong cuoI ngoaf nghoo, ra vo cha m
bIom uc Tho Ton.
Cuoc i c Phat 137
NgaI noI voI nguoI cuoI fo nhaf: "NguoI choI
dan cua nguoI xom nao."
Nhac cong khoo faI ngay. Anh choI hay fhaf;
fhao nao anh do dang fIn fuong Ia cac vua chua
dou say mo IoI ca dIou nhac cua anh. KhI anh dIon
xong, uc Tho Ton noI:
"Cho fa muon cay dan cua nguoI."
NgaI dao qua mof ban, cac nhac cong Iang
ngho sung sof. Ho chua bao gIo ngho fhay am dIo u
ngof ngao fu cung dan cua ho phaf ra nhu vay.
Ngay ca gIo cu ng Im Iang phang phac, moI nguoI
duong nhu nn fho Iang ngho fIong da n ky dIou
cua NgaI.
uc Tho Ton ngung dao dan.
Nhac cong fhua: "ach uc Tho Ton, chung
con nghI Ia chung con da dIou Iuyon vo ngho fhuaf,
nhung fhaf ra chung con chua hIou f g vo nguyon
fac can ban cua no. XIn NgaI fhuong fnh day cho
chung con nhung dIou ma NgaI da quan frIof."
uc Tho Ton dap: "on gIo phuf na y cac
nguoI moI fhay kIon fhuc am nhac cua cac nguoI
con nong can, nhung fruoc day cac nguoI cho Ia cac
nguoI da ba c Iam vo ngho fhuaf. V fho cho non
cac nguoI fuong Ia cac nguoI hIou duoc cac mhuoI,
fhaf ra su hIou bIof cua cac nguoI con ho I hof Iam.
Cac nguoI cau fa day cho ca c nguoI nhung ca c
138 TNH MINH dch
nguoI IaI cuoI dua ngao ngho khI fa khuyon cac
nguoI dI fm IaI chnh cac nguoI!"
Cac nhac cong hof dam cuoI dua nua.
Ho fhua: "ach uc Tho Ton, chung con hIo u
NgaI, chung con hIo u NgaI! Chung con so dI fm IaI
chnh chung con."
uc Phaf noI: "Tof Iam, cac nguoI so fhong daf
gIao phap cua fa. RoI day, nhu quoc vuong ach-ma-
ca |Padmaca), nguoI da hy sInh fhan mang do cuu
song quoc dan, cac nguoI cung so fruyon daf fr fuo
cua cac nguoI do cuu vof nhan IoaI."
NgaI ko IaI cau chuyon vo vua ach-ma-ca va
cac nhac cong cham chu Iang ngho.
"Xua kIa co mof quoc vuong cong mInh, uy
dung, fon Ia ach-ma-ca, frj v faI fhanh a-Ia-naI.
ay gIo co mof bonh djch ky dj bong nhIon Ian
fran khap fhanh pho. Nhung aI nhIom bonh dou
vang ca nguoI, va, du phoI duoI anh maf froI, ho
van bj sof run cam cap. Quoc vuong vo cung xof
fhuong dan chung, ngaI co fm phuong cach do cuu
chua ho. NgaI hoI y voI cac y sI Iung danh nhaf;
ngaI phan phaf fhuoc mon va dch fhan gIup do,
cham soc nguoI bonh. Nhung hof hy vong, bonh
djch cu fIop fuc hoanh hanh. a ch-ma-ca vo cung
dau don.
Mof hom, co mof fruong Iao y sI don fau vua:
`Tau quoc vuong, ha fhan bIof mof fhu fhuoc co
Cuoc i c Phat 139
fho cuu chua dan a-Ia-naI!' Quoc vuong hoI:
`Thuoc g fho' `o Ia con ca map Ro -hy-fa |RohIfa).
Hay cho nguoI baf no va phaf cho bonh nhan moI
nguoI mof mIong, du nho fho nao chang nua, fh
bonh djch fan bIon ngay.' Quoc vuong cuong quy f
cam on vj fruong Iao y sI do; ngaI ra Ionh cho moI
nguoI gIang song chaI bIon do baf ca Ro -hy-fa,
nhung ho khong fm dau ra no. Quoc vuong dau
buon chan nan. Sang hoac foI, fhInh fhoang ngaI
ngho co fIong khoc fhan aI oan bon ngoaI hoang
cung: `Quoc vuong oI, chung foI khon kho Iam. XIn
cuu vof chung foI voI!' NgaI khoc nuc no.
Cuo I cu ng, nga I suy nghI: `CIa u sang quyo n
fho do ma chI, cuo c so ng co ch g no u fa kho ng
cu u gIup nhu ng aI bj kho dau ha nh ha 7' Nga I cho
go I nguo I con fruo ng nam cu a nga I do n, nga I noI:
`Con oI, cha do Ia I cho con fa I sa n va vuong quo c
na y.' oa n ngaI dI fha ng Io n sa n fhuong hoa ng
cung; nga I da ng cu ng huong hoa do n chu vj fhIo n
fha n va kha n nguyo n: `Ta ha n ha nh hy sInh
ma ng so ng ma fa cho Ia vo du ng na y. Nguyo n ca u
su hy sInh na y mang Ia I Io I ch cho nhu ng aI bj
kho dau va y ha m! Ta xIn nguyo n Ia m ca Ro -hy-fa
fhoo so ng fro I qua fha nh na y!' Nga I fu sa n fhuo ng
gIoo mnh xuo ng daf va bIo n ngay fhanh ca Ro -
hy-fa boI fhoo do ng so ng. Ca bj baf, no va n co n
so ng khI ho caf no fha nh nhu ng ma nh nho do
pha n phaf cho nguoI bo nh, no cha ng fha y bj dao
bu a ca f xo g ca , no run run cu do ng vo I Io ng
fhuong yo u faf ca chu ng sanh.
140 TNH MINH dch
Chang may choc bonh djch bIon maf. Khap
fhanh a-Ia-naI, dau dau cung vang Ion IoI ca
fIong nhac: `Chnh nho ach-ma-ca, dang mInh
quan fhanh duc cuu vof cac nguoI! Hay vuI Ion
nao!' Hau hof dan cu frong fhanh dou fon knh,
fuong nho don ach-ma-ca."
Cac nhac cong Iang ngho uc Tho Ton, ho
hua quy y fhoo NgaI va fho fr gIao phap.
TaI !u-Iau-fan-Ioa, uc Tho Ton gap ba anh
om cua Ca-dIop |Kasyapa). a dao sI a-Ia-mon
duc hanh nay co mof ngan do fu. Ho fhuong bj
mof con ran doc nhIou haI, quay pha cac cuoc fo Io
cua ho; ho dom su phIon foaI do don frnh Phaf.
uc Phaf mIm cuoI; NgaI don gap ran doc va bao
no fu do vo sau hay do cho ho an on fu hanh. Ran
doc vang IoI, fho Ia cac cuoc fo Io cua ho khong bj
gIan doan nua.
a anh om Ca-dIop moI Phaf o IaI voI ho vaI
hom. NgaI nhan IoI. NgaI muon fao su ngac nhIon
cho cac chu nhan bang cach phong ra vo so phop
mau ky dIou, ba y gIo hof fhay moI nguoI dou xIn
nuong fhoo gIao phap cua NgaI. ChI co nguoI anh
ca cua ba anh om Ca-dIop Ia khong chju fhoo Phaf.
NguoI ay suy nghI:
"ung, dao sI co nhIou fhan Iuc, NgaI phong
ra vo so fhan fhong dIou dung, nhung ngaI chua
fhanh fhIon bang fa."
oc duoc fu fuong cua Ca-dIop, uc Tho Ton
noI:
Cuoc i c Phat 141
"Nay Ca-dIop, nguoI cho nguoI Ia nguoI fhanh
fhIon, nhung nguoI chua o fron duong dan don
fhanh fhIon."
Tha y Phaf doa n duo c y nghI fha m kn cu a
mnh, Ca-dIo p vo cu ng kInh nga c. u c Tho To n
no I fIop:
"NguoI khong bIof Iam sao fm ra duong
huong dan don fhanh fhIon. Nay Ca-dIop, hay
ngho fhoo IoI fa nou nguoI muon xua fan man dom
vay ham cuoc song cua nguoI."
Ca-dIop suy nghI frong gIay Iaf roI sup Iay
duoI chan uc Tho Ton va bach rang:
"ach uc Tho Ton, xIn NgaI fruyon fho gIao
phap cho con! XIn cuu con ra khoI man dom fam foI."
Sau do uc Tho Ton Ion nuI fhuyof gIang gIao
phap cho ba anh om Ca-dIop va mon do cua ho .
NgaI day: "Nay cac fhay ooTy -khoo, cac phap
o fho gIan dou dang bung chay, nhan quan dang
bung chay, faf ca nhung g chung fa nhn fhay
fron doI dou dang bung chay. V sao fho7 V ngon
Iua you ghof chua duoc dap faf. Cac nguoI sI mo
mu quang Ia v fhu Iua nay, cac nguoI chju kho
dau, sanh gIa bonh chof cung v fhu Iua nay. Nay
cac fhay Ty -khoo, moI vaf o fho gIan dou dang
bung chay! HIou fa fh ngon Iua do so duoc dap faf
cho cac nguoI; maf cac nguoI so hof bj fhu Iua do
Iam mu quang, va cac nguoI so hof ham fhch canh
fuong bung chay ma cac nguoI dang say dam hIon
142 TNH MINH dch
nay. HIou fa, cac nguoI so fhay hof Iua n hoI sanh
fu, cac nguoI so fhay chung fa khong bao gIo fro
IaI fron fraI daf nay."


















Cuoc i c Phat 143

VII. PHAT TAI RNG TRUC-LAM
uc Tho Ton nho rang quoc vuong Tan-ba -sa-
Ia xua kIa da bay fo y djnh hoc hoI gIao phap,
NgaI quyof djnh don fhanh Vuong-xa |RajagrIha).
NgaI Ion duong voI fruong fu Ca-dIop va mof vaI
mon do moI khac. NgaI don fru faI mof khu rung
gan fhanh.
Chang may choc, quoc vuong Ta n-ba -sa-Ia hay
fIn cac fhay Ty -khoo da don. Vua quyof djnh don
vIong cac ngaI. Cung voI doan can vo fhoo sau ho
fong, quoc vuong dI fhang don canh rung. Nhan ra
uc Tho Ton, quoc vuong fhua:
"ach uc Tho Ton, NgaI khong quon uoc
nguyon cua con chu; con xIn vo van bIof on va knh
Io NgaI."
Quoc vuong sup Iay, uc Tho Ton do vua dung
Ion va nguoI dung cach mof khoanh do fo Iong fon
knh cua mnh.
Nhung frong dam fuy fung co nguoI nhan ra
Ca dIop va coI ngaI Ia bac fhanh duc fuyof voI. Ho
chua bao gIo fhay Phaf non ho raf doI ngac nhIon
fhay quoc vuong frong vong NgaI don fho.
Mof nguoI a-Ia-mon noI: "Quoc vuong Iay nhu
vay han Ia co IoI; Io ra knh Io Ca-dIop moI phaI."
Mof nguoI khac noI: "ung, Ca-dIop Ia bac dao
su vI daI."
144 TNH MINH dch
NguoI fhu ba fIop: "Quoc vuong da pham phaI
mof IoI Iam ky dj, da nham mon do Ia dao su."
Ho fh fham voI nhau nhu fho nhung uc Tho
Ton da ngho hof, boI v co g qua noI su nhan xof
cua NgaI7 NgaI hoI Ca-dIop:
"Nay nguoI xu !u-Iau-fan-Ioa, aI xuI gIuc
nguoI fu gIa noI an cu cua nguoI7 AI baf nguoI phaI
chap nhan su nhu nhuoc cua nguoI7 Nay Ca-dIop,
fra IoI xom, Iam sao nguoI fu gIa duoc noI a n cu
quon fhuoc cua nguoI7"
HIou uc Tho Ton muon noI g, Ca-dIop dap:
"Ngay nay con moI bIof cac phap mon kho
hanh cua con xua kIa nghIong vo dau; con nha n
fhay faf ca nhung g con fruyon daf dou rong
fuoch. IoI gIang cu a con Ia ac phap, con baf dau
chan ghof IoI song fruoc kIa cua con."
ap xong, Ca-dIop sup Iay duoI chan uc Tho
Ton, ngaI bach fIop:
"Con Ia do fu fhuan fhanh cua NgaI. Cho con
duoc phop quy Iay duoI chan NgaI! NgaI Ia ang
Tho Ton, Ia dao su huong dan chung con. Con Ia
mon do cua NgaI, Ia fhj gIa cua NgaI. Con so nhuf
fam vang phuc fhoo NgaI."
Ca-dIop danh Io uc Tho Ton bay Ian, ca dam
fuy fung dou Ion fIong fhan phuc:
"PhI fhuong fhay, dang da gIao hoa Ca-dIop
fhay ro vo mInh! Ca-dIop coI NgaI Ia mof frong
Cuoc i c Phat 145
nhung dao su fon quy nhaf, xom Ca-dIop quy Io
fruoc maf nguoI khac ka! O, phI fhuong fhay,
dang dao su cua Ca-dIop."
Sau do uc Tho Ton fhuyof gIang cho ho vo
bon su fhaf cao quy. KhI NgaI fhuyof xong, quoc
vuong Tan-ba -sa-Ia fIon don gan NgaI, va, fruoc
maf moI nguoI, dung manh fuyon fho:
"Con xIn quy y Phaf, con xIn quy y Pha p, con
xIn quy y Tang."
uc Tho Ton cho phop quoc vuong ngoI bon
canh NgaI, vua IaI fac bach:
"Trong doI con, con co nam uoc vong fo Ion:
uoc rang mof ngay nao do con so Ia quoc vuong;
uoc rang mof ngay nao do Phaf so quang Iam don
daf nuoc con; uoc rang mof ngay nao do NgaI so
fruyon fho gIao phap cho con; uoc rang mof ngay
nao do con so doc Iong fn can fhoo NgaI. Ngay
nay, faf ca nhung uoc vong do dou duoc fhanh fuu.
ach uc Tho Ton, con xIn quy y Phaf, con xIn quy
y Phap, con xIn quy y Tang."
Quoc vuong dung Ion.
"ach uc Tho Ton, ngay maI, xIn moI NgaI
hoan hy don hoang cung cua con fho fraI."
uc Tho Ton nhan IoI. Quoc vuong xIn cao fu
ra vo voI coI Iong han hoan vo bo bon.
NhIou nguoI frong dam fuy fung fhoo guong
quoc vuong, ho cung xIn phaf fam quy y Phaf, quy
y Phap, quy y Tang.
146 TNH MINH dch
Ngay hom sau, hau hof dan cu faI fhanh
Vuong-xa dou roI khoI nha, don bon canh rung do
ho mong fhay duoc dung nhan cua uc Tho Ton.
Taf ca dou fhan phuc, ca ngoI vo huy hoang uy Iuc
cua NgaI.
a don gIo uc Tho Ton don vuong cung,
duong sa dong ngho f nguoI xom don do khong fho
nhch fhom mof buoc. ong nhIon, mof fanh nIon
a-Ia-mon xuaf hIon fruoc uc Tho Ton. Khong aI
bIof anh fu dau don. Anh noI:
"uc Tho Ton cao ca gIua doan nguoI quy foc,
NgaI dom don su gIaI fhoaf. NgaI foa hao quang
sang ngoI nhu vang rong da don fhanh Vuong-xa."
VoI gIong noI vuI vo, anh kou goI dam dong
franh duong, ho nhaf fo vang phuc. Anh caf fIong
haf:
"uc fho Ton da xua fan bong foI; man dom
so khong bao gIo fro IaI; NgaI chung dac vo fhuong
bo do da don fhanh Vuong- xa.
an chung fu hoI: "Anh fhanh nIon a-Ia-mon
co gIong noI ngof nga o frong sang kIa fu dau foI7
Anh fIop fuc caf fIong haf:
"Nga I da do n roI, Nga I Ia u c Tho To n foa n
na ng cao ca , Ia Pha f-da vo fhuo ng. NgaI Ia da ng
foa n gIa c sIo u vIof fro n doI; fa sung suo ng duo c
ha u ha NgaI. Kho ng pha I ha u ha ko fhaf phu ngu
muo I ma Ia cung knh ha u ha ba c hIo n gIa fha nh
Cuoc i c Phat 147
fr, Ia knh Io ca c ba c fo n fu c du c ha nh; co nguo n
vuI na o fro n do I fha nh fhIo n hon fho 7 Co faI
ngho kIo n fhu c, quy nghIa cu bao dung, buo c fro n
duo ng co ng Iy ; co nguo n vuI na o fro n doI fha nh
fhIo n hon fho 7"
Anh fhanh nIon a-Ia-mon fm cach chon qua
dam dong, dua uc Tho Ton don fan cung vua Ta n-
ba-sa-Ia roI dI maf. an chung faI fhanh Vuong-xa
fIn do Ia mof fhIon fhan han hanh hau ha uc Phaf
va fan duong duc hanh cao ca cua NgaI.
Vua Tan-ba-sa-Ia fIop don uc Tho Ton raf
frong hau. Sau bua ngo fraI, quoc vuong fam su voI
NgaI:
"ach uc Tho Ton, con vo cung sung suong
fruoc su hIon dIon cua NgaI. Con phaI fhuong hau
fham NgaI, fhuong Iang ngho nhung IoI cao quy fu
kIm khau NgaI. CIo day, xIn NgaI nhan cho mof
pham vaf cung duong. Can fhanh Vuong-xa hon
canh rung NgaI o, co mof khu rung mo nh danh Ia
rung Truc-Iam. No rong Iam, NgaI va do chung co
fho fru xu o do fhoaI maI. ach uc Tho Ton, con
xIn dang NgaI khu rung Truc-Iam do; nou NgaI
nhan IoI fh do Ia NgaI da ban cho con mof an huo
cao ca."
uc Phaf vuI cuoI hoan hy. Mof chIoc fhau
vang dung day nuoc hoa fhom ngaf duoc bo foI.
Quoc vuong bo fhau nuoc hoa rof vao fay cua uc
Tho Ton. NgaI no I:
148 TNH MINH dch
"ach uc Tho Ton, khI nuoc fu fay con rof
qua fay NgaI, fuong fu nhu fho, bach uc Tho Ton,
nguyon cho khu ru ng Truc-Iam nay cung fu fay con
chuyon qua fay NgaI."
Ca fraI daf rung chuyon, gIao phap bay gIo da
co daf cam ro. Cung ngay hom do, uc Tho Ton va
ca do chung don an fru faI rung Truc-Iam.



w











Cuoc i c Phat 149

VIII. XA -LI-PHAT VA MUC-KIEN-LIEN
HaI fhanh nIon a-Ia-mon, Xa -IoI-phaf va
Muc-kIon-IIon |SarIpufra, MaudgaIyayana) bay gIo
cung dang cu ngu faI fhanh Vuong-xa. Ho Ia ban
fam gIao va cung Ia do do cua an sI San-xa-da
|Sanjaya). Ho da hua voI nhau: "AI dac dao fruoc
fh fhong bao ngay cho nguoI kIa cung bIof."
Mof hom, Xa -IoI-phaf fhay Af-bo dang khaf
fhuc frong fhanh Vuong-xa. Ong raf doI ngac
nhIon vo vo maf phuc hau hoan hy, phong fhaI cao
quy hIon hoa, cof cach dIom fInh uy nghIom cua
Af-bo. Ong fu nhu:
"ung roI, co mof da o sI da xuaf hIon fron doI
va da fm ra chanh dao dan don fhanh qua. Ta
phaI don gap ngaI ay, fa phaI hoI xom dao su cua
ngaI ay Ia aI va ngaI ay quy nguong fhoo gIao
phap nao"
Nhung roI ong ngam nghI:
"CIo nay chua phaI Iuc do hoI ngaI. Nga I dang
khaf fhuc; fa khong non Iam phIon ngaI. Ta so
fhoo ngaI, doI ngaI khaf fhuc xong, fa so don hau
chuyon voI ngaI."
Ton gIa Af-bo bay gIo nghI khaf fhuc. Xa -IoI-
phaf don gap ngaI va chao hoI ngaI raf fhan maf.
Af-bo cung khIom fon dap IaI IoI chao hoI cua Xa -
IoI-phaf.
150 TNH MINH dch
Xa-IoI-phaf hoI: "Thua ngaI, dung ma o cua
ngaI fram fInh Iam sao! Anh maf cu a ngaI sao ma
frong sang fho ! AI da fhuyof phuc ngaI xuaf gIa7
on su cua ngaI Ia aI7 NgaI quy phuc fhoo gIao
phap nao7"
Af-bo dap: "Chao ban, duc aI Sa-mon, con
fraI cua dong foc Thch-ca, Ia bon su cua foI"
"Thua ngaI, on su cua ngaI noI g7 NgaI day
nhung g7
"Ong ban, foI moI xuaf gIa hoc dao; foI moI
Ianh hoI gIao phap chI frong mof fhoI gIan ngan;
foI chua fho Iuan gIaI daI dong, nhung foI co fho
cho ban bIof fom Iuoc fInh fhan cua gIao phap."
Xa-IoI-phaf noI: "Thua ngaI, xIn ngaI noI f
nhIou g cung duoc, mIon Ia ngaI cho foI bIof fInh
fhan cua gIao phap. oI voI foI, chI co fInh fhan
cua gIao phap Ia quan frong."
Ton gIa Af-bo doc cau:
"ang Toan gIac fhuyof gIang nguyon nhan,
ang Toan gIac fhuyof gIang cuu canh."
Xa-IoI-phaf vo cung hoan hy. Hnh nhu su
fhaf da hIon Io fron von fruoc maf ong. Ong suy
nghI: "Cac phap do duyon sanh af phaI do duyon
dIof."Ong cam on Af-bo, va, voI nIom hy vong fran
day, ong dI fm Muc-kIon-IIon.
Trong fhay Xa -IoI-phaf, Muc-kIon-IIon hoI:
"Nay ban, dung ma o cua ban fram fInh Iam sao!
Anh maf cua ban sao ma frong sang fho! an dac
dao roI chang7"
Cuoc i c Phat 151
"Vang, fhua ban. Can fhanh Vuong-xa co mof
dao sI fhuyof gIang vo su gIaI fhoaf sanh fu."
Xa-IoI-phaf fuong fhuaf IaI cuoc hoI ngo cua
mnh va ca haI dou quyof fam don gap uc Tho
Ton. San-xa-da, vj dao su cua ho, hof Iong khuyon
can ho.
Ong noI: "Hay o IaI day voI fa, fa so ban cho
cac nguoI mof dja vj cao sang gIua hang mon do.
Cac nguoI so Ia dao su nhu fa."
"TaI sao anh om chung foI can phaI ngang
hang voI ngaI7 TaI sao chung foI phaI fruyon ba vo
mInh7 Chung foI da hIou dau Ia gIa frj cua gIa o
phap ngaI. No chI bIon chung foI fhanh nhung dao
su ngu dof."
San-xa-da fIop fuc khuyon nhu ho; bong
nhIon, mau nong fu frong mIong ong vof ra, Xa -
IoI-phaf va Muc-kIon-IIon hoang so, ruf IuI.
Ho cung nhau Ion duong do n gap Phaf.
"ay roI, uc Tho Ton noI khI NgaI fhay ho
fIon don gan, day Ia haI vj kIof xuaf frong hang do
fu cua fa."
NgaI hoan hy don nhan ho vao Tang doan.


152 TNH MINH dch

IX. PHAT HOA GIAI CAC CUOC XUNG OT CUA
DAN THANH VNG-XA
Tn do moI Iuc mof gIa fang, quoc vuong Tan-
ba -sa-Ia IaI bay fo duc fIn va fnh ban sau sac cua
mnh voI uc Tho Ton. Vua fhuong fhInh Phaf don
hoang cung va moI NgaI ngu faI ngaI vang. MoI
Ian fhInh Phaf nhu fho, vua IaI ha Ionh frang
hoang kInh fhanh sao cho ra vo vuI fuoI. Hoa gIang
khap pho, co bay ro p nha, huong fhom ngao ngaf,
aI aI cung chung dIon y phuc sac so. Quoc vuong
dch fhan cam Iong vang dI dau ngho nh don va
cho nang uc Tho Ton.
NhIou fhanh nIon quy foc ngho uc Tho Ton
fhuyof phap va nguyon xIn quy y. Ho muon Iam
fhanh, ho fu bo gIa dnh faI san, va chang may
choc, khu rung Tru c-Iam day ap nhung mon do
fhuan fhanh.
Nhung cung co nhIou nguoI faI fhanh Vuong-
xa buc fuc fhay Phaf hoa do so nguoI xuaf gIa qua
dong, ho Ion fIong phan uaf khap kInh fhanh.
Ho fra hoI: "TaI sao hoang fu dong Thch-ca
IaI co maf fron daf nuoc chung fa7 Chua du dao sI
fhuyof gIang dao duc cho chung fa sao7 Ho khong
quyon ru fhanh nIon chung fa bo nha bo cua nhu
vj dao su do. ung fho!... Ngay ca con ca I chung fa
cung dang fu bo chu ng fa. V hoang fu dong Thch-
Cuoc i c Phat 153
ca ma bIof bao phu nu phaI Ia m canh goa bua! V
hoang fu dong Thch-ca ma bIof bao gIa dnh phaI
maf con maf chau! ChI v dao su do co maf fron
daf nuoc chung fa ma dau kho so xay don cho
vuong quoc nay!"
uc Tho Ton sau do gap raf nhIou ko phan
do I frong so dan cu frong fhanh. MoI khI gap mon
do cua NgaI, ho fan cong hoac huy bang fham fo.
Mof nguoI dI qua noI: "Vj daI Sa-mon do don
fhanh Vuong-xa va chIom fron khu rung Truc-Iam;
vj ay so chIom ca vuong quoc Ma-kIof-da |Magada)
nay khong chung!"
Mof nguoI khac noI: "Vj daI Sa-mon do don
fhanh Vuong-xa va doaf ca mon do cua San-xa-da;
ngay nay vj ay so con quyon ru aI nua day7"
NguoI fhu ba noI: "Mof faI hoa djch hach co n
f nguy haI hon Ia vj daI Sa-mon do, bonh djch
hach saf haI fro om f hon."
Mof phu nu fho daI noI: "onh djch hach ga y
canh goa phu Ia bao!"
Cac mon do Im Iang. Ho cam fhay Iong phan
uaf cua quan chung dang dang cao, ho fhuaf IaI
nhung IoI fhoa ma ma ho da ngho fhay cho uc
Tho Ton ro. uc Tho Ton dap: "Nay cac fhay Ty -
khoo, dung ban fam vo dIou do. Ho so som cham
duf fhoI. oI voI nhung aI fhoo huy bang hay Iang
nhuc cac fhay, ca c fhay hay nho nhang fu fon noI
154 TNH MINH dch
voI ho: Rang aI cung hIou bIof su fhaf, su fhaf
chan chnh ma cac frang sI fIn fhoo, su fhaf chan
chnh ma cac dang foan fhIon gIao hoa. AI dam
xuc pham don Phaf, bac fhanh gIa hoa do bang uy
Iuc cua su fhaf7 Tho Ia ho so In ngay, va chI vaI
ngay sau do, khI dao qua kInh fhanh, cac fhay so
fhay duoc fan duong cung knh."
ung nhu IoI Phaf day. Chang may choc IoI Io
huy bang khong con nua, moI nguo I o fhanh
Vuong-xa dou fon vInh mon do cua uc Tho Ton.



@







Cuoc i c Phat 155

X. TNH-PHAN PHAI S THAN EN GAP
CON MNH
Vua Tjnh-phan hay fIn con mnh da chung
dac vo fhuong bo do va o frong rung Truc-Iam, faI
fhanh Vuong-xa. Quoc vuong mong gap IaI NgaI.
Vua phaI mof su gIa don bach Phaf nhu vay: "ach
uc Tho Ton, phu vuong cua NgaI, vua Tjnh-phan,
mong gap NgaI."
KhI don rung Truc-Iam, su gIa fhay uc Tho
Ton dang gIang day cac mon do:
"Co mof canh rung noI IIon voI mof suon nuI
va duoI chan nuI Ia mof khu ho rong, sau. a fhu
sInh song fron bo ho do. Co mof ko fu dau xuaf
hIon, han muon ha m haI cac IoaI da fhu do, muon
Iam cho chung dau kho, muon Iam haI chung. Han
rao bf con duong fhong fhuong ra khoI ho, con
duong IuI foI an foan, va han mo ra mof doan
duong nguy fao dan vao mof canh dam Iay khung
khIop. a fhu gap nan; chung so chof fung con
mof. TraI IaI, co mof nguoI nao do xuaf hIon do
fm ra su an Iac, ha nh phuc, phon vInh cho da fhu
do. NguoI ay so huy bo IoI dI nguy fao dan vao
dam Iay va mo ra mof Io frnh an foan dan foI
dInh nuI om dom. Tho Ia da fhu so fhoaf khoI
nguy khon, chung so duoc phon vInh phaf daf. Nay
cac fhay Ty -khoo, hay nhan ra nhung g fa muon
noI voI cac fhay. AI song gan Iac fhu fran gIan,
156 TNH MINH dch
nguoI ay nhu da fhu song fron bo ho sau rong do.
Ko ham haI fa, buc bach fa, fIou dIof fa, ay chnh
Ia fon ac quy Ma-vuong. Canh dam Iay ma faf ca
chung sanh fu fram mnh frong do Ia aI duc, Ia vo
mInh. NguoI muu ca u hanh phuc, an Iac va fhjnh
vuong cho chung sanh Ia ang foan gIac, Ia a c
Thanh gIa, Ia uc Phaf fu bI. Nay cac fhay Ty -
khoo, NguoI ay Ia fa vay. Ta mo duong an Ianh;
chnh fa pha huy Io frnh nguy fao. Cac fhay so
khong vao dam Iay; cac fhay so Ion nuI, cac fhay
so daf don dInh cao ruc ro fuyof voI. Taf ca nhung
g uc Tho Ton Iam dou Ia fho hIon Iong fu bI va
muu fm hanh phuc cho mon do. Nay cac fhay Ty -
khoo, fa da fm kIom su an Iac cho cac fhay.
Su gIa sung suong Iang ngho va roI sup Ia y
duoI chan uc Tho Ton, bach rang:
"ach uc Tho Ton, xIn nhan con vao hang
do fu cua NgaI."
uc Tho Ton dang fay noI:
"Nay Sa-mon, hay don day."
Su gIa dung Ion, va, bong nhIon, y phuc ca
nhan bIon fhanh hnh dang va mau sac y phuc cua
mof Sa-mon. Su gIa quon hof moI vIoc, quon ca fhu
fn cua Tjnh-phan fruyon dI.
Quoc vuong mof moI doI cho su gIa fro vo.
MoI ngay, Iong mong moI gap con IaI gIa fang. Vua
phaI mof su fhan khac don rung Truc-Iam. Nhung
roI quoc vuong cung hoaI cong cho doI nguoI ay fro
Cuoc i c Phat 157
vo. Quoc vuong chn Ian phaI su fhan don gap uc
Tho Ton, chn Ian duoc ngho fhanh ngo n cua Phaf,
cac su fhan quyof fam o IaI va xIn xuaf gIa Iam
Sa-mon.
Vua Tjnh-phan cuoI cung goI !u-da -dI
|!dayIn) don.
Quoc vuong noI: "Nay !u-da -dI, nhu khanh
bIof, chn su gIa Ion duong don rung Truc-Iam
khong mof aI fro vo, khong aI cho fra m bIof fhu
fn cua fram duoc don nha n fho nao. Tram chang
bIof ho co fIop xuc duoc voI con fram khong, ho co
gap con fram khong. !u-da -dI, fram sof ruof Iam!
Tram gIa roI, caI chof dang maI phuc fram do.
Tram co Io chI song don ngay maI, nhung kho ma
Iuong duoc nhung ngay sau do. Nay !u-da-dI, fruoc
khI nham maf buong fay, fram muon ga p maf con
fram. Khanh xua kIa Ia ban fam gIao cua con
fram. CIo day, mong khanh ha y don gap maf con
fram. Tram nghI khong aI co fho duoc fIop don
frong vong nhu khanh. Hay noI cho con fram bIof
noI kho dau cua fram. Hay noI cho con fram bIof
nIom uoc vong cua fram, nguyon cau sao con fram
dung fho o Ianh nhaf!"
!u-da -dI dap: "Tau bo ha, ha fhan so dI."
!u-da-dI Ion duong. Vua don rung Truc-Iam,
!u-da -dI da quyof fam Iam Sa-mon, nhung IoI Io
fam su cua vua Tjnh-phan qua khac sau vao fam
kham, !u-da -dI suy nghI: "Ta so bao cho uc Tho
Ton bIof noI dau kho cua phu vuong Nga I. NgaI so
xuc dong fhuong cam ma vo fham phu vuong."
158 TNH MINH dch
uc Tho Ton sung suong fhay !u-da -dI fhanh
mof frong nhung do fu cua NgaI.
Mua dong hau nhu da qua. Mof hom, fhay
fhoI fIof fhuan fIon, !u-da -dI bach Phaf:
"Co cay dang bung ro no hoa, maI day chung
so dam choI nay Ioc. Hay xom nhung fIa nang maf
froI Iung IInh qua cac canh Ia. ach uc Tho Ton,
day Ia Iuc fhoI fIof fhuan fIon do Ion duong. Kh
hau khong Ianh, khong nong; va kha p maf daf bao
phu mof mau xanh mon mon. Chung fa so khoI
ban fam khaf fhuc doc duong. ach u c Tho Ton,
day Ia Iuc fhoI fIof fhuan fIon do Ion duong."
uc Tho Ton mIm cuoI hoI !u-da -dI:
"TaI sao nguoI gIuc fa Ion duong, !u-da -dI7"
"ach uc Tho Ton, phu vuong NgaI, vua
Tjnh-phan, so sung suong gap IaI NgaI."
uc Phaf suy nghI frong gIay Iaf roI noI:
"Ta so don fhanh Ca-fy -Ia-vo, fa so vo fham
phu vuong fa."




Cuoc i c Phat 159

XI. TRUYEN CO VA CA
KhI vua Tan-ba -sa-Ia hay fIn uc Tho Ton
sap roI rung Truc-Iam do Ion duong vao djp nao
do, quoc vuong cung con fraI cua mnh Ia hoang fu
A-xa-fho |Ajafasafru) don vIong NgaI.
uc fho Ton nhn hoang fu fro fuoI, roI quay
sang quoc vuong noI:
"Thua quoc vuong, nguyon cau A-xa-fho xung
hop voI Iong fIn you cua ngaI."
uc Tho Ton IaI cham chu nhn hoang fu,
NgaI noI:
"Nay A-xa-fho, hay Iang ngho va suy nghI ky
nhung IoI fa noI. Muu moo khong bao gIo fhanh
cong, doc ac khong bao gIo fhang fho. Co mof cau
chuyon so chung mInh dIou do, mof cau chuyon da
xay ra cach day raf Iau, mof cau chuyon ma chnh
fa faI ngho maf fhay.
Thuo no , fa dang cu ngu frong mof khu ru ng;
fa Ia mo c fha n. Ca y do mo c gIu a haI ho nuo c, mof
ho nho bo , fa m fhuong; ho kIa ro ng Io n, xInh do p.
Ho nho co nhIo u ca ; ho Io n son mo c day. Suof ca
mu a ho oaI bu c nam do , ho nho ha u nhu bj kho
ca n hoa n foa n, co n ho Io n, nho bo ng son cho
na ng, Iuo n Iuo n day nuo c va ma f mo o m do m.
Mof con co ba ng ngang gIu a haI ho , fha y ca va
du ng Ia I. u ng mof cha n, ha n ba f da u suy nghI:
160 TNH MINH dch
`o n ca na y Ia mo f pha n fhuo ng ho p pha p.
Nhung chu ng Ianh Ia m; no u fa fa n co ng o af,
chu ng so fro n hof. Ta phaI du ng muu. o n ca
kho n do n fhaf! Chung bj khu ng hoa ng fra m fro ng
frong khu ho ca n nuo c na y! a ng kIa co mof khu
ho kha c, nuo c sa u va ma f, chu ng co fho nho n nho
boI Io I, ma c su c va y vu ng!'.
Mof cau ca fhay co dung fu Iu, frong nghIom
frang nhu mof an sI, ca hoI: `ac dang Iam g do,
fhua bac co 7 uong nhu bac dang suy nghI g fh
phaI.' Co dap: `Nay ca, fa dang suy nghI, vang,
fhaf vay, fa dang suy nghI. Ta dang fu hoI Iam sao
cac cau va ban bo cac cau co fho fhoaf khoI phan
so dau buon. ac noI sao7 Phan so dau buon cua
chung cha u u7' Nay cau ca khon kho ! Cac cau
danh chju chof fho fham frong ho nuoc can nay.
MoI ngay, do nong cang fang bao nhIou fh muc
nuoc IaI cang gIam bay nhIou, va roI vIoc g so xay
don cho cac cau7 oI v roI day nuoc ho so kho
hof, cac cau so chof sach! cac cau dang fhuong,
da ng fhuong Iam! Ta khoc gIum cho cac cau do.'
Ngho co noI nhu vay, bon ca fhaf kInh, chung
fhan: `VIoc g so xay don cho chung chau7 KhI nao
hoI nong so boc can ho nuoc7' Chung quay sang co:
`ac co, bac co, bac khong fho cuu chung chau sao7'
Co IaI gIa vo fu Iu; cuoI cung, co dap: `Ta fIn Ia fa co
cach gIaI cuu khon kho cho cac cau.' on ca cham
chu Iang ngho. Co fIop: `Can day co mof khu ho
Cuoc i c Phat 161
fuyof dIou. No Ion hon nhIou so voI khu ho ma cac
cau dang song, Ia son phu kn maf ho, Iam cho nuoc
ho mua ho khong bao gIo can. Hay fhoo IoI fa, hay
sang song o ho do. Ta co fho cap cac nguoI frong mo
cua fa, moI Ian cap mof cau, va roI mang hof don do.
Tho Ia faf ca cac cau so duoc cuu fhoaf.'
on ca sung suong. Chung sap fhuan fhoo IoI
do nghj cua co fh fom cang Ion fIong: `Ta khong
bao gIo ngho fhoo dIou g quaI Ia.' Ca hoI fom: `Co
g Iam cau kInh ngac fho 7' Tom no I: `Ko fu Iuc
khaI fhIon Iap dja, fa bIof khong bao gIo co quan
fam don ca fru phI han djnh xoI fhjf.' Co fo vo baf
bnh noI: `CaI g7 May Ia IoaI fom cang ac doc,
may nghI fao co fnh danh Iua bon ca khon cung
sa p Iam vao coI chof nay sao7 Nay ca, fa muon cuu
cac cau; fa muon fm hanh phuc cho ca c cau. Hay
xom Iong chan fhaf cua fa, nou cac cau muon. Hay
chon daI mof cau ca nao do, fa so dung mo cap no
don ho son. Han so fhay moI vIoc; han so nhon
nho boI IoI mof Iaf roI fa so dua no vo day.' Ca
noI: `uoc fho fh hay qua !' Va do fhuc hIon cuoc
hanh frnh sang ho son, chung chon mof cau ca
Ion fuoI, du mo maf nhung duoc coI Ia khon ngoan
hon ca. Co mang ca don ho, fha ca xuong nuoc, va
do cho ca fha ho boI IoI. Ca gIa khoaI Iam, khI vo
gap IaI ban bo, ca hof IoI ca ngoI co.
on ca gIo day hoan foan fIn fuong va dang ca
mang song cho co. Chung noI: `XIn bac cuu chung
162 TNH MINH dch
chau, xIn dua chung chau don ho son'. `ChIou y cac
cau' co noI. Tho Ia co IIon dung mo gap IaI cau ca gIa
mo maf; Ian nay fhay v mang ca don ho, co IaI fha
ca fron maf daf va dung mo xo xac no ra; sau do co
an hof fhjf ca, bo IaI bo xuong faI mof goc cay, goc
cay ma fa Ia moc fhan fron do. Iam xong cong vIoc,
co fro IaI ho nho noI: `ay gIo cau nao so dI voI fa7'
on ca nong Iong muon fhay can nha moI, va fho Ia
co fa fha ho chon ca ngon mIong. Sau do, fung con
fung con co xoI sach ho ca, chI con IaI fom cang.
Tom cang da bay fo fhaI do khong fIn co, gIo day
fom fu nhu: `Ta khong fIn Ia cac ban ca co fho song
duoc o ho son do. Ta o rang co da IoI dung Iong fIn
cua ca. Nhung, dIou may man cho fa Ia fa so gIa bIof
khu ho khon kho nay do don mof khu ho khac rong
raI hon, fhoaI maI hon. Co phaI cho fa, nhung fa
khong duoc IIou IInh. Nou co Iua dao ko khac fh fa
phaI fra fhu cho chung' Co don gan fom noI: `Nao,
don Iuof cau.' Tom noI: `ac so cho chau bang cach
nao7' `Trong mIong bac, nhu cac cau khac.' Co dap.
Tom noI: `Khong, khong; vo chau fron Iam; chau raf
co fho fuof khoI mIong bac. Tof hon hof Ia chau bam
chaf chan chau vao co bac; chau so can fhan, khong
Iam dau bac dau.' Co chap fhuan.
Co dap xuong mof goc cay. To m hoI: `ac
djnh Iam g fho 7 Chung fa moI dI duoc nua duong.
ac mof roI sao7 Khoang cach gIua haI ho dau co
rong Iam!' Co Iung fung khong dap duoc. Hon nua,
fom baf dau sIof chaf co co va gan gIong noI: `Thu
Cuoc i c Phat 163
g day! ong xuong ca faI goc cay na y Ia bang
chung hIon nhIon Iong da phan phuc cua mI. MI so
khong gaf duoc fa nhu da fung gaf nhIou ko khac.
Ta so gIof mI, du fa phaI chof frong cuoc do suc
nay.' Tom sIof chaf rau cang. Co dau qua; nuoc
maf ran rua; co van xIn: `Cau fom oI, xIn dung sIof
co foI nua. ToI so khong an fhjf cau. ToI so cho
cau don ho !' `Tho fh dI' Tom noI. Co dI don bo ho
va vuong co daI fron maf nuoc. Thay v roI fom
xuong ho, fom sIof chaf co co, rau cang sIof manh
don do co co phaI duf ra. Moc fhan khong fho
khong Io n fIong: `Hay fhay, fom cang!' ". uc Tho
Ton fIop: "Muu moo khong bao gIo fhanh cong. oc
ac khong bao gIo fhang fho. Khong som fh chay,
co gIan phaI gap fom cang. Hoang fu A-xa-fho, hay
Iuon Iuon ghI nho dIou do !"
Cam hon uc Tho Ton da day cho con mnh
mof baI hoc quy gIa, vua Tan-ba -sa-Ia noI:
"ach uc Tho Ton, con xIn nguyon mof dIou.
"Cho bIof xom" uc Tho Ton noI.
"ach uc Tho Ton, khI NgaI dI roI, con so
khong fho nao knh Io NgaI, con so khong fho nao
fhuong xuyon cung duong NgaI, va dIou do Iam con
buon Iam. XIn NgaI cho con mof Ion foc, xIn NgaI
cho con vaI cong mong fay, con so fon fr faf ca
frong fhap gIua hoa ng cung cu a con. Tho Ia con so
gIu duoc chuf g goI Ia mof phan fhan fho cua
NgaI, va moI ngay, con so kof hoa fuoI, dof huong
quy do frang hoang Io baI frong fhap."
164 TNH MINH dch
uc Tho Ton bIou faf ca nhung g ma Tan-ba -
sa-Ia cau xIn, NgaI noI:
"Hay fon fr foc va mong fay nay frong fhap,
nhung frong fam con, hay ghI nho nhu ng g fhay
day."
Vua Tan-ba -sa-Ia hoan hy fro IaI hoang cung,
uc Tho Ton Ion duong don fhanh Ca-fy -Ia-vo.













Cuoc i c Phat 165

XII. TRUYEN VT-VAN-TA-RA
uc Tho Ton cham raI fIon buoc fron doan
duong daI fu fhanh Vuong-xa don fhanh Ca-fy-Ia-vo.
!u-da-dI dI fruoc do bao fIn cho vua Tjnh-phan bIof
Ia con fraI cua ngaI dang fron duong vo fham ngaI,
nhu vay quoc vuong so an fam va hof dau buon.
Vo don hoang cung, fhay quoc vuong dang vo
van buon kho, !u-da-dI noI:
"Tau bo ha, xIn bo ha hay Iau sach nuoc maf.
Iaf nua day con fraI cua bo ha so co maf faI kInh
fhanh Ca-fy -Ia-vo."
Quoc vuong kou Ion: "O, !u-da -dI do a! Tram
fuong Ia khanh cung quon do frnh fhu fn cua
fram non fram cung hof hy vong gap IaI nguoI con
you quy cua fram. Nay khanh IaI mang fIn vuI vo,
fram so khong khoc nua; fram so vung fam cho
doI phuf gIay hanh phuc ma chnh maf nay gap IaI
con fram.
Quoc vuong ra Ionh cung duong !u-da -dI mof
bua ngo fraI fhjnh soan.
!u-da -dI noI: "Tau bo ha, ban dao so khong
fho fraI o day. Truoc khI fho dung baf cu mof fhuc
pham nao, ban dao phaI bIof Ia Thay cua ban dao
da duoc cung duong dung phap chua. an dao so
fro IaI gap on Su cua ban dao."
166 TNH MINH dch
Quoc vuong ca quyof:
"Nay !u-da-dI, chnh Iong fram muon cung
duong vaf fhuc cho khanh moI ngay, va cung chnh
Iong fram muon cung duong vaf fhuc cho con fram
moI ngay frong suof cuoc hanh frnh ma con fram
phaI fraI qua do duoc vuI Iong fram. XIn fhInh
ngaI fho fraI, va fra m so dang fhuc pham cho ngaI
mang don cung duong uc Tho Ton."
!u-da -dI fho fraI xong, ngaI nhan mo f baf
com hao hang dom cung duong con fraI cua quoc
vuong. !u-da -dI om baf, phong nguoI Ion nhu bay,
va chI frong choc Iaf ngaI da don gap duc on Su.
MoI ngaI sau do, !u-da -dI IaI don hoang cung cua
vua Tjnh-phan do nhan fhuc an cho uc Tho Ton,
NgaI raf Iay Iam hoan hy cho fam Iong hau ha
chan fhanh cua do fu NgaI.
CuoI cung, NgaI don fhanh Ca-fy-Ia-vo. o don
ruoc NgaI, ca dong foc Thch-ca fap frung dong du
faI mof hoa vIon ruc ro. NhIou nguoI co maf hom do
IaI fo vo hIu hIu fu dac. Ho nghI: "O day co nhIou
nguoI Ion fuoI hon Taf-daf-da! TaI sao ho phaI danh
Io NgaI7 Tro om va nam nu fhanh nIon Io NgaI duoc
roI; nguoI Ion khoI phaI Io!"
uc Tho Ton vao co ng vIon. Hao quang ruc ro
fu fhan NgaI foa ra Iam cho moI nguoI choI Ioa ca
maf. Vo cung xuc dong, vua Tjnh-phan buoc foI vaI
buoc, kou Ion: "Con oI!" CIong vua run run; nhung
gIof nuoc maf sung suong changy daI xuong haI go
ma, quoc vuong fu fu cuoI dau fhI Io.
Cuoc i c Phat 167
Thay phu vuong fon vInh con mnh, ca dong
foc Thch-ca cung fu dong cung knh ha mnh danh
Io NgaI.
Mof cho ngoI Iong Iay da duoc chuan bj san
cho uc Tho Ton. NgaI ngoI xuong. au froI quang
dang mo ra, nhung canh hoa hong fu fron khong
Iung Io roI xuong khap ca hoa vIon. Huong fhom
ngao ngaf fhoo gIo vuon xa, vuon khap ca son ha
daI dja. Quoc vuong va ca dong Thch-ca dou fro
maf ngac nhIon. uc Tho Ton noI:
"Trong mof kIop xa xua nao do, fa da chung
kIon canh gIa dnh quay quan chung quanh fa va
dong fhanh Ion fIong ca ngoI. Iuc do, quoc vuong
Xan-gIa-da |Sanjaya) dang frj v faI fhanh CIa-da-
fua-ra |Jayafura). Phu nhan cua ngaI Ia Phu-Xa-fI
|PhusafI). Ho sanh duoc mof fraI fon Ia Vf-van-fa-ra
|vIsvanfara). KhI Ion Ion, Vf-vanfa-ra kof hon voI
Maf-rI |MadrI), mof cong chua cuc ky kIou dIom.
Nang sanh cho Vf-van-fa-ra haI nguoI con: mof fraI
Ia CIa-IInh |JaIIn) va mof gaI Ia Co-rf-na-gIa-na
|KrIshnajana). Vf-van-fa-ra co mof con voI frang day
du phop mau kou mua goI gIo fhoo y muon.
ay gIo, vuong quoc Ca-IInh-ga |KaIInga) xa
xoI kIa dang gap nan han han khung khIop. Co
kho, cay hoo; nguoI vaf chof doI chof khaf. Quoc
vuong Ca-IInh-ga ngho fIn con voI cua Vf-van-fa-ra
co phop mau ky Ia. Vua phaI fam dao sI a-Ia-mon
don CIa-da-fua-ra fhInh voI vo xu hoan nan cua ho.
168 TNH MINH dch
Cac dao sI a-Ia-mon don nham djp Io. NgoI fron
Iung voI, hoang fu dang fron duong don do n fhan
do phaf pham vaf bo fh. Thay su gIa cua nuoc
ngoaI, hoang fu hoI: `Cac nguoI don day co vIoc g7'
Cac dao sI a-Ia-mon dap: `Knh fhua hoang fu,
quo huong cua chu ng foI, vuong quoc Ca-IInh-ga,
dang bj han han doI khaf. Con voI cua hoang fu co
fho mang nuoc mua don cuu song chung foI; chung
foI xIn muon voI cua hoang fu f hom duoc chang7'
Vf-van-fa-ra noI: `Chuyon nho mon dang g, cac
nguoI co fho muon ca maf Ian fhjf cua fa nua ka!
Vang, cac nguoI cu fu nhIon dan voI dI, cau nguyon
mua Ianh so fuo I khap vuon ruong cac nguoI!'
Hoang fu frao voI cho cac dao sI a-Ia-mon, ho
hoan hy dua voI vo Ca-IInh-ga.
Nhung dan cu CIa-da-fua-ra IaI Io Iang dau
buon; ho so han ha n xay ra fron chnh quo huong
cua ho. Ho fhan phIon voI quoc vuong Xan-gIa-da:
`Tau bo ha, vIoc Iam cua con ngaI dang frach Iam.
Con voI cua hoang fu cho cho fhan dan khoI chof
doI. Nou froI khong mua fh gIo day vIoc g so xay
don cho dan chung7 Tau bo ha, hay mac xac hoang
fu; hay do Vf-van-fa-ra dom ca fhan mang ra don
dap su ngu xuan na y.' Quoc vuong khoc rong Ion.
Vua co no franh ho bang nhung IoI hua hon; Iuc
dau ho khong ngho, nhung roI ho cung nguoI dan
va buoc day hoang fu don mof sa mac soI da xa xoI
nao do. Quoc vuong op phaI nhan IoI. Xan-gIa-da
nghI: `KhI hay fIn bj Iuu day, con fa so dau kho
Cuoc i c Phat 169
bIof chung nao.' Nhung day khong phaI Ia fruong
hop dang ko. Vf-van-fa-ra khIom fon noI: `Tau
phu vuong, con so ra dI ngay maI, con so khong
mang fhoo mof bao vaf nao ca.' Sau do, hoang fu
dI fm Maf-rI, vo chang. Chang noI: `Maf-rI, anh
phaI roI khoI kInh fhanh nay; phu vuong da day
anh don mof sa mac doc dja nao do, mof sa mac
kho bo song duoc. m you quy cua anh, dung fhoo
anh Iam g; om so phaI ganh chju nhoc nhan fho
fham; om so phaI bo IaI con fho; om so phaI chof
mon v co don hIu haf. Hay o IaI day voI cac con;
hay ngu fron ngaI vang cua om; phu vuong day
anh chu dau phaI day om.' Cong chua dap: `Hoang
fu, nou hoang fu bo om IaI day, om so fu saf, va
foI ac so nam faI nguong cua ra vao cua hoang fu.'
Vf-van-fa-ra khong bIof noI sao. ua maf nhn
Maf-rI, chang om chaf Iay nang, noI: `Vay fh
chung fa cung dI' Maf-rI cam on hoang fu, nang
fIop: `m so dua cac con fhoo om; om khong fho bo
cac con IaI day do chof dan frong hIu quanh.'
Ngay hom sau, Vf-van-fa-ra dua Maf-rI, CIa-
IInh va Co-rf-na-gIa-na Ion mof chIoc xo ngua don
san, ho gIong xo ra khoI fhanh, quoc vuong Xan-gIa-
da va hoang hau Phu-xa-fI khoc fhan fhong fhIof.
Hoang fu, vo va cac con dI cach kInh fhanh raf xa
fh gap mof dao sI a-Ia-mon don gan noI: Thua du
khach, day Ia duong dI CIa-da-fua-ra7 Vf-van-fa-ra
dap: Vang, fho ngaI don CIa-da-fua-ra do Iam g7
ao sI a-Ia-mon noI: Ta fu mof nuoc xa xoI don
170 TNH MINH dch
day, fa ngho faI CIa-da-fua-ra co mof hoang fu do
Iuong fon Ia Vf-van-fa-ra. Hoang fu fruoc kIa co mof
con voI ky dIou ma chang da fang cho quoc vuong
Ca-IInh-ga. NguoI fa bao hoang fu fu a I Iam. Ta
muon vIong fham con nguoI nhan fu do Iuong do; fa
muon hoI xIn hoang fu mof dIou. Ta bIof khong aI
kou cau hoang fu frong vo vong. Vf-van-fa-ra noI
voI ao sI a-Ia-mon: Ta Ia nguoI ma ngaI muon
fm; fa Ia Vf-van-fa-ra, con fraI cua vua Xan-gIa-da-
day. V fa fang con voI cua fa cho quoc vuong Ca-
IInh-ga non phu vuong fa Iuu day fa. Nay dao sI a-
Ia-mon, fa co fho gIup ngaI duoc g7 Ngho qua moj
vIoc , dao sI a-Ia-mon fhan phIon fhong fhIof. ao
sI nghon ngao noI: Tho Ia ho danh Iua fa! Ta da fu
nha ra dI, mang fhoo bIof bao hy vong, gIo day
chang duoc g, fa phaI fro vo chu bIof Iam sao! Vf-
van-fa-ra ngaf IoI dao sI: Nay dao sI a-Ia-mon, hay
bnh fInh, ngaI khong bao gIo kou cau hoang fu Vf-
van-fa-ra frong vo vong.. Hoang fu mo ngua frao
cho dao sI. ao sI a-Ia-mon cam on vj an nhan va
daf ngua dI.
Vf-van-fa-ra fIop fuc Ion duong. ay gIo
hoang fu dch fhan koo xo. Sau do chang fhay mof
dao sI a -Ia-mon khac fu xa dI foI, frong nguoI
nho bo, Iu khu, dau foc bac pho, mIong rang vang
kho. ao sI hoI hoang fu: `Thua du khach, day Ia
duong dI CIa-da-fua-ra7' Hoang fu dap: `Vang, fho
ngaI don CIa-da-fua-ra do Iam g7' ao sI a-Ia-
mon noI: `Ta ngho noI quoc vuong cua fhanh do co
Cuoc i c Phat 171
mof hoang fu fon Ia Vf-van-fa-ra, chang nhan fu
Iam; chang da cuu vuong quoc Ca-IInh-ga khoI chof
doI, va baf cu aI cau xIn chang dIou g, chang cung
khong bao gIo fu choI. Ta so don gap Vf-van-fa-ra,
va fa fIn Ia chang so khong fu choI IoI fhInh
nguyon cua fa.' Hoang fu noI: `Nou ngaI don CIa-
da-fua-ra, ngaI so khong gap Vf-van-fa-ra; phu
vuong chang da day chang ra sa mac.' ao sI a-
Ia-mon ru Ion: `au buon cho fa roI! AI so gIup fa
frong fuoI gIa suc you nay7 vay Ia bao nhIou hy
vong dou fan bIon ca, fa so vo IaI can nha ngho o
kho nhu khI caf buoc ra dI!' ao sI khoc suof muof.
Vf-van-fa-ra noI: `ung khoc nua, fa Ia nguoI ma
ngaI muon fm. Nga I khong gap fa frong vo vong.
Maf-rI, CIa-IInh, Co -rf-na-gIa-na, hay xuong xo!
No khong phaI Ia cu a fa nua. fa da bIou no cho cu
ong nay.' ao sI a-Ia-mon vo cung sung suong.
on nguoI Iuu day IaI fIop fuc cuoc hanh
frnh. CIo day ho phaI dI bo, va khI ca c con fham
mof, Vf-van-fa-na cong CIa-IInh. Maf-rI bo Co -rf-
na-gIa-na. Mof vaI ngay sau, ho IaI gap mof dao sI
a-Ia-mon fhu ba. ao sI cung dang fron duong
don CIa-da-fua-ra do gap hoang fu Vf-van-fa-ra va
xIn cua bo fh. Hoang fu coI hof y phuc bIou dao sI
do dao sI khoI phaI ra vo voI haI ban fay frang.
Hoang fu IaI fIop fuc dI. Mof dao sI a-Ia-mon fhu
fu don, nguoI ngom don nam, guong maf frong
hach djch, du fon. Han gaf gong noI: `ay Ia
duong don CIa-da-fua-ra phaI khong7' Hoang fu
172 TNH MINH dch
dap: `Vang, fho ngaI don CIa-da-fua-ra do Iam g7'
Vj dao sI a-Ia-mon ngo IoI muon gap Vf-van-fa-
ra, nguoI chac chan so bo fh cho dao sI mof pham
vaf fuyof dIou. KhI bIof Ia mnh dang dung fruoc
maf hoang fu bj Iuu day khon kho, chang khoc
fhan ko Io, dao sI caf gIong gIan du noI: `Ta fu xa
Ian IoI don day, dIou do han khong phaI Ia vo ch.
NguoI han da mang fhoo nhIou chau bau, hay dua
hof cho fa.' Maf-rI dang doo mof chIoc vong vang,
Vf-van-fa-ra hoI xIn nang chIoc vong; nang fuoI
cuoI dua chang chIoc vong, fon dao sI a-Ia-mon
chup Iay va dI maf.
Vf-van-fa-ra, Maf-rI, CIa-IInh va Co -rf-na-
gIa-na fIop fuc Ion duong. Ho vuof qua bIof bao
ghonh fhac fuon fran khung khIop; ho bam xuong
nhung vuc sau phu day buI gaI chang chjf; ho bang
qua nhung go hoang soI da nang chay chang
chang. oI chan cu a Maf-rI bj da soI caf xo fan
fanh; haI gof cua Vf-van-fa-ra mon Ioof foI xuong,
ho dI don dau Ia do IaI mof Ian mau do n do. Mof
hom, vf-van-fa-ra dI dau, ngho fIong nguoI suf suI
nuc no; chang quay IaI va fhay Maf-rI dang ngoI
bof xuong daf, khoc fhan fhuong fuI cho fhan phan
nang. af gap canh fhong kho, chang no I: `m you
quy cua anh, anh da van xIn om dung fhoo anh dI
day, nhung om kho ng ngho. I, dung day; du mof
moI don dau chung mnh cung dung do cho cac con
phaI kho; dung ban fam don nhung vof fhuong cua
chung mnh Iam g'. Maf-rI fhay chan cua chang
Cuoc i c Phat 173
changy mau, nang ru Ion: `O, anh dau don hon om
nhIou! m so khac phuc dau kho. Nang co dung
Ion nhung fay chan nang bun run, mof Ian nua,
nang IaI baf khoc frong nghon ngao aI oan.' Taf ca
suc Iuc frong fa da hao mon hof roI, ngay ca fnh
fhuong ap u cua chong con fa cung khong du gIup
fa can dam. Ta so chof doI chof khaf fron manh
daf khung khIop nay; con fa so chof, va co Io
chong fa cung so chof.
Tu fhIon gIoI, o -fhch Iuon Iuon fhoo doI Vf-
van-fa-ra va gIa dnh chang. Vo cung xuc dong
fruoc canh khon kho cua Maf-rI, o -fhch quyof
djnh gIang fran, caI dang fhanh mof ong Iao vuI
fnh va ngoI fron Iung con fuan ma phI nhu bay
don gap hoang fu. Ong Iao foI gan Vf-van-fa-ra va
on fon noI: `Knh fhua hoang fu, fhoo voc dang cua
ngaI fh ro rang Ia ngaI da fraI qua nhIou gIan
kho. Cach day khong xa co mof fhanh pho. Iao so
chI duong cho hoang fu. CIa dnh hoa ng fu phaI
don fro nha Iao va co fho o IaI bao Iau cung duoc.'
Ong Iao hoan hy gIuc bon ko Iuu day Ion ngua. Vf-
van-fa-ra fo vo do du, ong Iao noI: `Ngua nay khoo
Iam, quy vj nang Ia bao! Phan Iao, Iao so dI bo
chang ho g, chung fa dau phaI dI xa.' Vf-van-fa-ra
ngac nhIon ngho noI fhanh pho duoc xay dung
fron sa mac khung khIop nay; hon nua, chang chua
bao gIo ngho noI don fhanh pho. Nhung gIong noI
cua cu ngof ngao va Maf-rI you don noI chang phaI
quyof djnh dua ca vo con Ion ngua fhoo IoI cu.
174 TNH MINH dch
Ho dI khoang ba fram buoc fh fhay mof
fhanh pho huy hoang xuaf hIon fruoc maf. Thanh
pho rong bao Ia. Mof con song Ion changy qua
fhanh pho voI nhIou vuon hoa xInh do p va nhIou
vuon cay fraI chn day canh. Ong Iao dua du khach
don cac cong chnh cua mof foa Iau daI Iong Iay va
noI: `ay Ia nha Iao; o day, nou quy vj muon, quy
vj co fho Iuu IaI suof doI. XIn moI vao.' Trong mof
can phong nguy nga rong Ion. Vf-van-fa-ra va
Maf-rI ngoI fron ngaI vang; duoI chan, cac con
dang no dua fron nhung fam fham day sac so, ong
Iao bIou ho raf nhIou xIom y xInh dop. Sau do,
nhung fhuc an fhjnh soan duoc bay ra, con doI cua
ho nho fho ma dju dan. Nhung Vf-van-fa-ra cu
fram fu suy nghI maI. ong nhIon, chang dung
phaf day, ngo IoI voI ong Iao: `Thua cu, fho nay Ia
chau baf fuan monh Ionh cua phu vuong chau. Phu
vuong fru c xuaf chau ra khoI vuong quoc CIa-da-
fua-ra, baf chau song fron doI fron sa mac, khong
duoc fho dung nhung fIon nghI fhoaI maI nay,
chau khong duoc phop. Thua cu, cho phop chau roI
khoI nha cu.' Ong Iao co fhuyof phuc chang, nhung
vo ch; Vf-van-fa-ra, fhoo sau Ia Maf-rI va cac con
Ion duong gIa fu fhanh pho.
Ra ngoaI cong fha nh, chang quay IaI nhn
fhanh pho Ian cuoI, nhung fhanh pho da bIon maf;
noI do bay gIo chI con Ia baI sa mac no ng chay.
Vf-van-fa-ra sung suong fhay mnh khong con o
IaI Iau hon nua. Chang don mof ngon nuI, chung
Cuoc i c Phat 175
quanh foan Ia rung doI bao Ia, chang baf gap mof
fup Iou cua mof an sI nao do xua kIa cu ngu. ang
Ia cay, chang Iam mof chIoc gIuong con nho nho
cho ca gIa dnh; sau cung, khong con g an han day
vo, chang da fm fhay canh an Iac faI do. Hang
ngay, Maf rI vao rung haI fraI, ho an foan fraI
rung, ho uong foan nuoc suoI, mof con suoI fuon
changy frong voo ma ho da kham pha bon canh
fup Iou cua ho.
ay fhang froI qua, ho chang gap mof nguoI
nao; roI mof hom, mof dao sI a-Ia-mon dI ngang
qua. Maf-rI da vao rung haI fraI, Vf-van-fa-ra o
nha cham soc cac con dang dua nghjch fruoc Iou.
Vj dao sI a-Ia-mon dung IaI quan saf ho raf ky.
ao sI noI voI nguoI cha: `Thua ban, ban vuI Iong
cho fa xIn cac chau duoc chang7' Vf van-fa-ra kInh
ngac don noI khong noI non IoI. Chang Io so, dua
maf nhn dao sI va roI fIop chuyon voI nguoI:
`Vang, ban vuI Iong cho fa xIn cac chau duoc chu 7
Ta co mof co vo fro hon fa nhIou, dung ra nang Ia
mof nguoI dan ba hach djch. Nang IuoI Iam cong
vIoc gIa dnh, nang baf fa fm cho nang haI om
nho co fho Iam no Io cho nang. an khong cho fa
xIn cac chau fh do Iam g7 Hnh nhu ban nghoo
kho Iam; ban phaI vaf va Iam moI nuoI noI chung.
O nha fa, chung so co nhIou fhuc an, va fa so co
fhuyof phuc vo fa doI xu fu fo voI chung duoc
chung nao hay chung do.' Vf-van-fa-ra ngam nghI:
`Ta dang bj doI hoI mof su hy sInh vo cung dau
176 TNH MINH dch
don. Ta bIof Iam sao bay gIo 7 u vj dao sI co noI
g dI nua fh con mnh cung so chju nhIou dau kho
o nha ho; vo cua han doc ac Iam, mu ay so danh
dap con mnh, mu so fh cho con mnh nhung fhuc
an fhua fhaI. Nhung v ngaI da hoI xIn con mnh,
fa co quyon fu choI khong7' Suy nghI ky frong gIay
Iaf, cuoI cung chang noI: `Nay dao sI a-Ia-mon,
hay dom cac chau dI; hay dua cac chau dI; hay dua
cac chau vo Iam no Io cho vo ngaI.' CIa-IInh va Co -
rf-na-gIa-na oa Ion khoc, mou mao fhoo vj a-Ia-
mon ra dI.
Maf-rI frong Iuc do dang haI Iuu, nhung cu
moI Ian haI duoc mof fraI fh no IaI fuof khoI fay
nang. Iou nay Iam nang Io so, nang hoI ha fro
vo. Nang fhuong nho cac con; nang quay sang
chong hoI: `Cac con dau7' Vf-van-fa-ra dang nghon
ngao nuc no. "Cac con dau7" Van khong fra IoI.
Nang hoI IaI Ian fhu ba: `Cac con dau 7' Nang noI
fIop: `Tra IoI, fra IoI mau. Su Im Iang cua anh Ia
gIof cho f om do.' ang mof gIong dau fhuong, Vf-
van-fa-ra noI: `Co mof dao sI a-Ia-mon don, ngaI
muo n xIn cac con vo Iam no Io ! Anh da cho cac con
fhoo ngaI roI!' Maf-rI kou Ion: `m co fho fu choI
duoc khong7' Maf-rI fo xIu, nang baf fInh. Mof hoI
Iau, sau khI fInh IaI, nang kou khoc ngho nao nuof
vo van. Nang nho fhuong ko Io: `Con oI, con so
Iam mo dom dom gIaf mnh fhuc gIac; mo da chon
haI cho con nhung fraI ngon dac bIof, fon ac doc
do da dom con dI roI! Con vua Iung chu ng bIof dI
Cuoc i c Phat 177
fh mo fhay ho baf con phaI chay. O nha ho, cac
con so doI khaf, cac con so bj danh dap fan nhan.
Cac con so phuc djch frong nha cua mof ko xa Ia.
Cac con so Ion nhn ra duong nhung khong bao gIo
gap IaI mo cha. MoI cac con so bj kho hoo, chan
cac con so bj dau fo v da nhon caf xo; suc nong
cua maf froI so Iam nam ca maf muI ca c con. Con
oI, mo cha Iuc nao cung chju dung gIan kho cho
con. Cha mo da mang con qua vung sa mac haI
hung nay, Iuc do cac con dau co kho dau, nhung
gIo day, vIoc g so Iam cho cac con dau kho 7"
Trong khI nang dang vaf va fhan khoc fh co
mof dao sI a-Ia-mon khac ngang qua rung, mof cu
ong dI dung quo quang. ao sI gIuong doI maf Iom
nhom nhn cong chu a roI quay sang baf chuyon voI
hoang fu Vf-van-fa-ra; `Thua hoang fu, nhu ngaI
fhay, Iao gIa nua you duoI; Iao khong co aI o nha
do som hom gIup Iao; Iao fhuc ngu mof mnh; Iao
chang co con fraI con gaI g cham soc Iao. Nao, co
nay con fro, nang frong khoo manh Iam, cho Iao
xIn co nay vo Iam nang hau. Nang so do Iao fhuc
day; nang so du Iao dI ngu; nang so canh chung
gIac ngu cho Iao. Thua hoang fu, cho Iao xIn co
nay, va nhu vay Ia hoang fu so Iam duoc mof vIoc
fu fhIon, mof vIoc fhanh fhIon, mof nghIa cu so
duoc moI nguoI ca ngoI khap fho gIoI'. Vf-van-fa-
ra cham chu Iang ngho; chang dan do suy nghI.
Chang nhn sang Maf-rI: `m you quy , om ngho
dao sI a -Ia-mon noI chu7 m fnh sao7' Nang dap:
178 TNH MINH dch
`Anh da cho duf haI con CIa-IInh va Co -rf-na-gIa-
na you quy roI, anh co fho bo fh nof om cho vj dao
sI nay; om so khong fhan phIon g ca.'
Vf-van-fa-ra cam fay Maf-rI daf vao fay cu a
vj dao sI a-Ia-mon. Chang khong fhay mof chuf
g an han. Chang chang ho roI mof gIof nuoc maf.
ua fay don nhan nguoI phu nu, dao so a-Ia-mon
cam on hoang fu va noI: `Nay Vf-van-fa-ra,
nguyon cau ngaI som fo ngo su huy hoa ng cao quy ;
nguyon cau ngay kIa ngaI so fhanh Phaf!' ao sI
ba -Ia -mon ra dI, nhung dof nhIon ngaI quay fro IaI
noI: `Ta so fm nang hau o mof xu khac; fa so goI
co nay o IaI day voI cac fhIon fhan fhanh nu cua
nuI rung song suoI; fu nay vo sau, ngaI khong duoc
bIou nang cho aI nho!' Trong khI ong Iao a-Ia-
mon noI nhu vay fh sac dIon dan dan bIon doI va
dop han ra, khuon maf cua ong Iao gIo day hIon ro
nof han hoan rang ro.
Vf-van-fa-ra va Maf-rI nhan ra fhIon chu o -
fhch. Ho sup Iay duoI chan ngaI; ThIon-chu noI
voI ho: `Cac nguoI co fho cau xIn fa moI nguoI mof
dIou, fa so ban an huo cho cac nguoI'. Vf-van-fa-ra
noI: `O, nguyon cau ngay kIa con co fho fhanh
Phaf do mang su gIaI fhoaf don cho nhung aI bj fu
sInh fhong kho frong chon nuI rung!' ThIon-chu
dap: `Nguyon cau nguoI som duoc huy hoang,
nguyon cau ngay kIa nguoI so fhanh Phaf!' Maf-rI
fIop IoI: `ach ngaI, xIn ban cho con an huo nay:
Nguyon cau dao sI a-Ia-mon, nguoI da xIn con
Cuoc i c Phat 179
chung con, quyof djnh ban chung fhay v gIu chung
frong nha, nguyon cau dao sI fm duoc nguoI mua o
xu CIa-da-fua-ra, va nguyon cau nguoI mua chnh
Ia Xan-gIa-da.' ThIon-chu dap: `uoc roI!' ThIon-
chu fhang fhIon. Maf-rI fh fham: `O, nguyon ca u
quoc vuong Xan-gIa-da an xa cho con fraI ngaI!'
Nang ngho fhIon fhan noI: `uoc roI!'
Ngay Iuc do. CIa-IInh va Co -rf-na-gIa-na vo
don can nha moI cua chung. Vo cua dao sI a-Ia-
mon raf haI Iong voI haI om bo no Io nay. Mu baf
chung Iam vIoc ngay. Mu h hung ra Io nh cho cac
om phaI vang fhoo fnh kh baf fhuong khong dau
vao dau cua mu, nhung mu Ia mu chu khaf nghIof
don noI moI do ma chung chang con mof chuf
fhIon ch nao Iam haI Iong mu. Mu fhuong xuyon
chuI mang danh dap chung. Mu cang doI xu chung
fan fo bao nhIou fh chung ca ng cam fhay chan
nan vo vong bay nhIou, cuoI cung mu noI voI dao
sI: `ToI khong can haI dua nho nay nua. Hay ban
chung dI va kIom cho foI vaI dua khac, nhung fon
no Io bIof cach Iam vIoc va vang IoI ka'. ao sI
a-Ia-mon dan haI dua nho dI Iang fhang fu fhanh
pho nay don fhanh pho khac, co ban cho duoc
chung, nhung chang aI chju mua: gIa cao qua!
Sau cung, vj ay don CIa-da-fua-ra. Mof frong
cac quan ngu su cua quoc vuong fhay ho Iang fhang
fron duong pho, ong cham chu nhn haI om bo,
nhn fhan hnh fu fuy va maf may ram nang cua
chung, bong nhIon, nho haI doI maf ma ong nhan
180 TNH MINH dch
ra chung. Ong cha n vj dao sI a-Ia-mon IaI hoI:
`Nga I duoc haI om bo nay o dau7' ao sI dap:
`Thua ngaI, foI duoc chung frong mof khu rung.
NguoI fa bIou chung cho foI dom vo Iam no Io;
chung ngo ngao Iam, foI dang dom ban chung do.'
Quan ngu su dam ra Io nghI, quay nhn haI om bo,
quan hoI: `Cha cac chau maf roI sao ma cac chau
phaI chju canh no Io fho nay7' CIa-IInh dap: `Thua
khong a ! Cha mo chung chau con song, nhung cha
bo fh chung chau cho dao sI a-Ia-mon nay.' Quan
ngu su kou fo Ion: `Quoc vuong oI, Vf-van-fa-ra da
cho duf chau noI cua ngaI, CIa-IInh va Co -rf-na-
gIa-na, cho mof dao sI a-Ia-mon roI. Chung Iam
no Io cho y. Y khong haI Iong voI cong vIoc hau ha
cua chung non dom chung dao ban fu fhanh pho
nay don fhanh pho khac.' Quoc vuong Xan-gIa-da-
ra Ionh dua dao sI a-Ia-mon va haI om nho don
gap ngaI ngay. Chung duoc nhan dIon IIon.
Thay canh khon kho cua haI om bo fhuoc
dong foc mnh, quoc vuong khoc fhan fho fham.
CIa-IInh ngo IoI van xIn: `Tau quoc vuong, xIn mua
gIum chung chau, chung chau vo van cuc kho frong
nha cua dao sI a-Ia-mon, chung chau muon o voI
ngaI, ngaI so fhuong you chung chau. Nhung xIn
dung baf chung chau bang quyon Iuc; cha chau bIou
chung chau cho dao sI a-Ia-mon va mong rang
nho su hy sInh do ma cha chung cha u so duoc
nhIou phuoc duc cho ban fhan va cho ca chung
sanh.' Quoc vuong hoI dao sI a -Ia-mon: `NguoI
Cuoc i c Phat 181
muon ban haI om bo nay bao nhIou7' a o sI a-Ia-
mon dap: `VoI chung fh xIn quoc vuong cho mof
ngan dau bo'. `Tof Iam'. Quoc vuong quay sang
quan ngu su noI: `CIo day khanh so Ia nguoI dung
sau fram o vuong quoc nay, hay bIou dao sI a-Ia-
mon nay mof ngan da u bo va fra fhom cho y mof
ngan non vang.' Sau do quoc vuong, fhoo sau Ia
CIa-IInh va Co -rf-na-gIa-na, don gap hoang ha u
Phu-xa-fI. Vua frong fhay chau noI, ba sung suong
don khoc cuoI Ian Ion. a mac y phuc sang frong
cho chung va doo cho chung nhIou vong nhan xInh
dop. a hoI cha mo chung. CIa IInh dap: `Cha mo
chung chau song frong rung, o frong mof fup Iou
so saI fron mof suon nuI. Cha mo chung chau bo
fh hof sach faI san roI. Cha mo chung chau song
nho fraI cay va nuoc suoI, ban bo fhan fhch foan
Ia da fhu frong rung.' Phu-xa-fI kou Ion: `Hoang
fhuong oI, sao hoang fhuong khong goI con cua
hoang fhuong bj Iuu day vo !' Vua Xan-gIa-da phaI
mof su fhan don gap hoang fu Vf-van-fa-ra; quoc
vuong xIn IoI hoang fu va Ionh cho hoang fu vo
CIa-da-fua-ra gap.
KhI vo gan don fhanh, hoang fu nhn fhay
phu vuong, mau hau va cac con ra don chang; fhoo
sau Ia mof dam dong dan chung da ngho noI don
canh khon kho fof cung va duc hanh ky dIou cua
Vf-van-fa-ra, ho hy xa faf ca va ca ngoI chang hof
IoI. Quoc vuong noI voI hoang fu: `Con you quy cua
cha, cha da Iam mof vIoc baf cong nghIom frong
182 TNH MINH dch
voI con; mong con hIou cho cha su an han nay;
mong con fhuong cha: hay quon dI IoI Iam nong noI
cua cha; mong con cam fhuong dan chung kInh
fhanh: hay quon dI IoI cu xu fo bac cua ho voI con.
Nhung nghIa cu fu aI cua con so khong bao gIo Iam
phIon Iong cha va dan chung nu a.' Vf-van-fa-ra
sung suong om Iay phu vuong, frong khI Maf rI om
chaf Iay CIa IInh va co - rf-na-gIa-na, con Phu-xa-
fI vuI mung don baf khoc. KhI hoa ng fu ngang qua
cac cong hoang fhanh, chang duoc moI nguoI dong
fhanh ca ngoI. Nay ba con dong foc Thch-ca, fa Ia
Vf-van-fa-ra day! Quy vj van fan fhan fa nhu
ngay nao. Hay Ion duong dI don gIaI fhoaf."
uc Tho Ton Im Iang. Ca dong foc Thch-ca
cham chu Ia ng ngho. Ho danh Io NgaI va xIn ca o
IuI. Nhung chang aI nghI don vIoc cung duong ngo
fraI ngay maI cho NgaI.


e




Cuoc i c Phat 183

XIII. TRUYEN AT-MA-BA-LA
Ngay hom sau, uc Tho Ton vao fhanh khaf
fhuc fung nha. an chung kInh fha nh Ca-fy -Ia-vo
nhan ra NgaI va cung nhau ca ngoI:
"Ia fhay! Hoang fu Taf-daf-da xua kIa an mac
sang frong, dong xo qua kInh fhanh nay, nay IaI
quan y Sa-mon bnh dj, do day khaf fhuc fung nha."
Ho do xo don cac cua so, Ioo Ion ca c san
fhuong, fram fro fhan phuc nguoI khaf sI.
Mof frong nhung fhj nu cua a-du vua ra khoI
hoang cung fh ngho IoI fan fhan xon xao. Nang
hoI nguyon do va duoc moI nguoI cho bIof. Nang
fuc foc fro vo bao fIn cho cong chua.
Nang noI: "Tau cong nuong, phu quan cua
cong nuong, hoang fu Taf-daf-da, dang ung dung
day do frong fha nh nhu mof Sa-mon khaf fhuc!"
CIaf mnh, a-du suy nghI: "Xua kIa chang
Iong Iay frong anh chau bau ngoc nga, nay chang
IaI khIom fon frong bo y phuc bnh dj, nay chang
IaI ruc ro frong anh hao quang fhIong IIong." Nang
fh fham: "Chang fuyof dIou qua!
Nang Ioo Ion san fhuong hoang cung. VoI
nhIou nguoI vay quanh, uc Tho Ton dang fu fu
fIon don gan. Nof uy nghI duong bo fu fhan NgaI
foa ra, a-du sung suong don run nguoI, nang caf
IoI nong nan ca ngoI:
184 TNH MINH dch
"OI maI foc bong ngoI mom maI,
Vang fran kIa ruc anh maf froI,
oI maf nguoI rang ro fuoI vuI,
Chan nho buoc nhu su fu gIua nang vang om
dju!"
Nang don gan phu vuong fau:
"Tau phu vuong, con fraI cua phu vuong dang
khaf fhuc frong fhanh Ca-fy-Ia-vo. Co mof dam dong
nguoI fhan phuc dang fhoo sau NgaI, NgaI dop hon
bao gIo hof."
Tjnh-phan sung sof. Quoc vuong roI khoI
hoang cung, don gan con noI:
"NgaI dang Iam g vay7 TaI sao NgaI phaI
khaf fhuc7 Han NgaI phaI bIof Ia fram dang mong
NgaI faI hoang cung, NgaI va ca do fu cua NgaI."
uc Tho Ton dap: "Ta phaI khaf fhuc; fa phaI
vang fhoo gIao phap."
Quoc vuong noI: "Ta Ia dong Saf-do -IoI; chua
bao gIo dong foc Thch-ca IaI co nguoI khaf fhu c7 "
"Phu vuong fhuoc dong ho Thch-ca; con fa,
frong nhung fIon kIop xa xua, fa da chung dac vo
fhuong bo do; fa da nhan ra vo dop cua fam fu bI; fa
da hIou ro nguon vuI ca Iong fu dang hIon. KhI fa Ia
dua bo af-ma-ba-Ia |harmapaIa), hoang hau mo
fa, mof hom dang cung fa choI dua, quon chao phu
vuong, quoc vuong ra-ma-daf-fa |rahmadaffa) khI
ngaI dI qua. o frung phaf hoang hau, ngaI ra Ionh
Cuoc i c Phat 185
cho mof frong cac vo bInh chaf duf haI fay fa, ngaI
nghI Iam fho mo fa so dau don fhay fa dau kho con
hon chnh ba chju dau kho. Mo fa van xIn quoc
vuong, ba nguyon hIon haI fay ba do fhay fa, nhung
ngaI van khang khang fan nhan, ngaI van ban Ionh
fhI hanh. Ta vuI vo nhu fhuong, mo fa fhay fho cung
hoan hy fhoo. Tho Ia phu vuong fa ra Ionh vo bInh
chaf duf haI chan fa. Chaf xong, fa van fuoI cuoI.
Quoc vuong noI gIan hof Ion: `Hay caf dau no ra!'
Thaf kInh, mo fa quy mop fruoc maf phu vuong, ba
van xIn: `Tau hoang fhuong, xIn caf dau fhIop, xIn
fha mang cho con ngaI!' Quoc vuong sap bac IoI fh
bang gIong noI fho ngay, fa Ion fIong: `Mo oI, chnh
v su gIaI fhoaf cua mo ma con dang fron ca dau nay.
KhI con chof roI, hay vaf xac con fron duong; hay
phoI no fran fran ra do; hay do no Iam moI cho chIm
froI.' Va khI fon dao phu fom Iay foc fa, fa noI fIop:
`O, fho Ia con co fho fhanh Phaf, con co fho gIaI
fhoaf cho faf ca nhung aI bj sanh fu fron doI! Va gIo
day, hoI quoc vuong Tjnh-phan, rof cuoc fa da daf
don fr fuo; fa Ia Phaf; fa bIof duong dan don gIaI
fhoaf. ung fhan phIon vIoc Iam cua fa. Hay fInh
gIac; hay sang suof; hay noI fhoo con duong duc
hanh cao quy. AI song doI fhanh fhIon, nguoI ay co
gIac ngu an Ianh, du ngu fron maf daf hay ngu o
nhung fho gIoI xa Ia. "
Quoc vuong Tjnh-phan fhan phuc don roI Io.
uc Phaf fIop:
"Hay bIof phan bIof dau Ia duc hanh chan
chnh va dau Ia duc hanh hu nguy. Hay bIof dau Ia
186 TNH MINH dch
chanh dao va dau Ia fa dao. AI song doI fhanh
fhIon, nguoI ay co gIac ngu an Ianh, du ngu fron
maf daf hay ngu o nhung fho gIoI xa Ia !"
Sup Iay duoI chan Phaf, quoc vuong xIn hof
Iong fn nguong fhoo NgaI. uc Tho To n hoan hy fro
vo hoang cung va ngoI vao ban cua phu vuong mnh.




w










Cuoc i c Phat 187

XIV. C HANH CAO QUY CUA DA-DU
ay gIo faf ca phu nu o hoang cung dou don
danh Io uc Tho Ton. ChI co a-du Ia vang maf.
Quoc vuong fo vo ngac nhIon. Ma-ha-ba-xa-ba-do hoI:
"ThIop da bao nang cung dI", nang dap: "Con so
khong dI voI mo, con fhIou duyon fhIou duc; con
khong xung dang gap maf chong con. Nou con khong
Iam g Iam IoI, chong con so dch fhan don gap con,
va roI con so knh Io chong con dung phop."
uc Tho Ton roI khoI cho ngoI, dI fhang don
phong a-du. Nang da vaf hof y phuc sang frong,
coI bo cac fam man fho, nom ca kIong vong chau
bau; nang khoac mof chIo c ao choang mau nga
may bang vaI fho. Thay nang frang phu c nhu vay,
uc Tho Ton vuI cuoI hoan hy. Nang sup Io duoI
chan NgaI.
Nang noI: "NgaI fhay do, fhIop muon mac y
phuc nhu NgaI mac, fhIop muon song nhu NgaI song.
NgaI an mof bua mof ngay, fhIop dung moI ngay
mof bua. NgaI khong ngu fron gIuong; nhn quanh
xom, chang co gIuong chIou g ca, fhIop ngu fron
chIoc bang nay. Tu day, fhIop so khong can huong
fhom, fhIop so khong caI hoa Ion maI foc fhIop nua."
uc Tho Ton dap: "a-du, fa da fhay duc hanh
cao quy cua nang, nang khong fhIof dau, fa fan fhan
duc hanh cua nang Iam. Co bao nhIou phu nu fron
fho gIan nay da dung manh nhu nang7"
188 TNH MINH dch
uc Tho Ton ngoI xuong, noI:
"Phu nu kho fIn Iam. Trong so hon ca ngan
nguoI sI mo ac kIon fh may ra moI co mof nguoI
khon ngoan duc hanh. Phu nu b hIom hon ca Io
frnh cua ca IoI duoI nuoc; ho hung bao nhu ko cuop,
ho Iua Ioc nhu ko cuop; ho f khI noI fhaf, v doI voI
ho, doI Ia fhaf, va fhaf Ia doI. Ta fhuong khuyon do
fu cua fa non franh xa phu nu, khong non quan ho
fhan fhIof voI ho. Con nang, nay a-du, nang khong
gIa doI; fa fIn fuong duc hanh cua nang. uc hanh Ia
hoa huong khong phaI do fm; phu nu phaI co doI fay
sach do nam gIu duc hanh. Ma-vuong cho gIau fon
nhon duoI hoa; o, bIof bao phu nu you hoa bac ac,
hoa gay fhuong fch khong bao gIo Ianh! Phu nu baf
hanh fhay! Hnh haI chI Ia bof boo, ho dau nhan ra
dIou do. Ho bam chaf vao coI doI nay, roI ngay ay
don fh fu fhan koo ho ra dI. Hnh haI mong manh
hon ca ao vong. AI nhan ra dIou do, nguoI ay so bo
gay nhung muI fon hoa cua Ma-vuong; aI nhan ra
dIou do, nguoI ay so khong bao gIo gap maf fu fhan.
Than chof so IoI nguoI phu nu vo y haI hoa nhu con
nuoc Iu, do bao fo dang Ion, cuon phang ca ngoI Iang
dang mo ngu. Nay co, hay haI hoa, hay fhuong fhuc
mau sac cua chung, hay nguI fron huong vj cua
chung; fhan chof dang rnh rap co do; fruoc khI co
duoc fhoa man fh fhan chof da mang co dI roI. Hay
nhu con ong ka; no bay fu hoa nay don hoa khac,
chI Iay maf ngof chu khong Iam fon fhuong huong
sac cua mof hoa nao.
Cuoc i c Phat 189

XV. NAN-A KHC T VNG V
Tu khI Taf-daf-da ra dI xuaf gIa, vua Tjnh-phan
da chon Nan-da |Nanda), mof frong nhung nguoI con
fraI khac, ko vj vua Ion ngoI. Nan-da vuI mung nghI
rang mof ngay kIa chang so Ia quoc vuong, vuI mung
hon nua Ia chang nghI don cuoc hon Io sap foI voI
cong chua Ton-da-Ij |SundarIka), mof Ton-da-Ij xInh
dop ma chang fhIof fha you quy.
uc Tho Ton Io so cho om mnh; NgaI so cho
Nan-da so Iac vao ac dao. Mof hom, NgaI don gap
Nan-da va noI:
"Nay Nan-da, fa don voI nguoI v fa bIof nguoI
dang vuI suong Iam. Ta muon ngho chnh mIong
nguoI frnh bay nguyon do cua su vuI suong do. Nay
Nan-da, noI dI, hay boc Io hof fam fnh cho fa bIof."
Nan-da dap: "Thua fon huynh, om noI ra khong
bIof fon huynh co hIou cho chang, fon huynh da fu
bo vuong vj, fon huynh da caf duf aI an voI a-du!"
"Nay Nan-da, nguoI mong ngay kIa nguoI so
Ia quoc vuong, fh ra nguyon do vuI suong Ia fho !"
"Vang, dIou vuI suong hon nua Ia om you Ton-
da -Ij, Ton-da-Ij maI day so Ia hon fho cua om."
uc Tho Ton kou Ion: "ang fhuong fhay! Song
frong don foI ma nguoI co fho vuI suong duoc sao7
NguoI so fhay duoc anh sang sao7 Truoc hof nguoI
190 TNH MINH dch
hay bo han nIom vuI suong do dI. Io so phaf sanh fu
vuI suong, kInh haI va dau kho. AI hof Io so, hof dau
kho; nguoI ay khong con bIof don vuI suong. Hay bo
han fnh cam Iuyon aI do dI. Io so phaf sanh fu
Iuyon aI, kInh haI va dau kho. AI hof Io so, hof dau
kho; nguoI ay khong con bIof don Iuyon aI. Nou nhu
nguoI fm kIom hanh phuc fron coI doI nay fh
nhung no Iuc cua nguoI so fro fhanh vo ch, Iac fhu
cua nguoI so bIon fhanh dau kho, caI chof Iuon Iuon
co maf, san sang vo Iay nhung ko baf hanh ma khuc
haf nu cuoI van con bung no fron moI. Tho gIan foan
Ia Iua khoI, moI fhu fron doI phaI chju canh sanh Iao
fu vong. Ko fu Iuc nguoI moI baf dau Iang fhang foI
nghIop frong kIop Iuan hoI, nuoc maf cua nguoI da
do nhIou hon Ia nuoc cua song bIon daI duong. NguoI
da ganh chju kho dau, nguoI da fIoc fhuong cho
nhung uoc vong khong fhanh, nguoI da oan fhan dau
don khI fhay dIou kInh haI xay ra. CaI chof cua mof
nguoI mo, caI chof cua mof nguoI cha, caI chof cua
mof nguoI anh, caI chof cua nguoI chj, caI chof cua
mof dua con fraI, caI chof cua mof nguoI con gaI; o,
qua bIof bao Ian, fraI bao fhoI daI, nhung canh fuong
do chua Iam nguoI dau Iong sao7 Iof bao Ian nguoI
chua fon hao faI vaf7 Va moI Ian doI dIon voI dau
kho fh nguoI IaI khoc, khoc va khoc; nguoI da do
nhIou nuoc maf con hon Ia nuoc cua song bIon daI
duong!"
Nan-da, Iuc dau, f chu fam don nhung g uc
Phaf day, nhung khI baf dau Iang ngho, IoI Io cua
NgaI da Iam cho chang xuc dong sau sac. uc Tho
Ton fIop:
Cuoc i c Phat 191
"Hay coI fho gIan nhu bof boo; fho gIan Ia
mong huyon, fu fhan roI so IoI koo nguoI dI."
NgaI dung IaI.
Nan-da fhua: "ach uc Tho Ton, bach uc
Tho Ton, con xIn nguyon Iam do fu Nga ! XIn cho
con fhoo NgaI."
uc Tho Ton daf fay Nan-da roI khoI hoang
cung. Nhung Nan-da Io vo dam chIou suy nghI; chang
o rang mnh hap fap qua. Co Io chang dau don an
han dIou chang da Iam. V co noI g dI nua fh nam
gIu vuong quyon van Ia dIou fhu vj, cao quy. Con
Ton-da-Ij7 chang nghI: "Nang dop bIof bao" Chang
fho daI, noI: "Ta so bao gIo gap IaI nang7"
Nhung roI chang va n fhoo sau uc Tho Ton.
Chang khong dam fam su voI NgaI. Chang so ngaI
khIon frach, chang so NgaI coI fhuong.
ong nhIon, khI uc Tho Ton va Nan-da quoo
qua mof goc duong, chang baf gap mof fhIou nu dI
foI. Nang fuoI cuoI. Nhan ra Ton-da-Ij, chang cuI
maf khong dam nhn.
Nang noI: "Anh dI dau fho 7"
Nan-da khong fra IoI. Nang quay sang uc
Tho Ton.
"NgaI dan Nan-da fhoo NgaI sao7"
"Vang", uc Tho fon dap.
"Ngay maI chang so vo chu 7"
192 TNH MINH dch
Nan-da muon dap IaI: "Vang, anh so vo som,
Ton-da -Ij! Nhung chang IaI o ngaI, khong noI non
IoI; maf nhn xuong, chang Iang Io fhoo sau uc
Tho Ton.
Vay Ia Ton-da -Ij bIof Nan-da khong con cua
nang nua, nang nuc no khoc.















Cuoc i c Phat 193

XVI. PHAT RI THANH CA-TY -LA-VE
Mof hom, a-du don hau dung nhn con fraI
Ia-hau-Ia |RahuIa) cua nang.
Nang ca ngoI: "Con fraI cua mo dop Iam sao!
oI maf cua con Iong Ianh qua ! Cha cua con con no
con mof dI san hIou dao; con phaI dI doI no IaI."
Mo con daf nhau Ion san fhuong cua hoang
cung. uc Tho Ton fu hoa nho buoc fron duong
pho bon duoI. a-du noI voI Ia-hau-Ia:
"Ia-hau-Ia, con fhay vj Sa-mon kIa khong7" Cau
bo dap: "Vang, fhua mo, fhan NgaI day ca vang."
"NgaI dop nhu fhIon fhan! Chnh hao quang
fhanh fhIon fu frong da fhjf NgaI foa ra nhu vang.
Con oI, ha y quy Nga I, hay you quy NgaI, v NgaI Ia
cha cua con. Xua kIa NgaI co nhung bao vaf quy
gIa. NgaI co nhIou vang bac ngo c nga ruc ro; gIo
day, NgaI IaI dI khaf fhuc fung nha. Nhung NgaI
da co duoc mof kho fang fuyof dIou. NgaI da chung
dac vo fhuong o -do . Con oI, hay don gap NgaI;
hay noI cho NgaI bIof con Ia aI, va doI IaI dI san
cua con."
Ia-hau-Ia vang IoI mo. Cau don dung ngay
fruoc maf Phaf. Ca m fhay mof nIom sung suong
ky Ia, cau noI:
"ach NgaI Sa-mon, fhaf Ia han hanh cho con
duoc dung day, dung frong bong maf cua NgaI."
194 TNH MINH dch
uc Tho Ton ngam cau bang anh maf you
fhuong, fu aI; Ia-hau-Ia bao dan chay don bon
NgaI. Nho IoI mo dan, cau noI:
"Thua cha, con Ia con cua cha. Con bIof cha co
nhIou bao vaf quy gIa nhaf doI. XIn cha fra IaI dI
san do cho con."
uc Tho Ton mIm cuoI. NgaI khong fra IoI.
NgaI fIop fuc khaf fhuc. Ia-hau-Ia Ioo doo fhoo sau
NgaI, cau Iap IaI:
"Thua cha, xIn cha fra IaI dI san do cho con."
CuoI cung duc Tho Ton noI:
"Nay con, con chua bIof g vo caI kho fang ma
con da ngho nhIou nguoI ca ngoI. KhI con doI IaI dI
san cua con, con nghI Ia con dang doI hoI nhung do
vaf mang fnh chaf suy hoaI. Nhung bao vaf duy
nhaf fhoo con Ia nhung bao vaf fhan fhIof voI su
frong khong hu ao cu a IoaI nguoI, nhung bao vaf
ma caI chof fham fan cuop doaf cua nhung nguoI
gIau co gIa fam. Na y Ia-hau-Ia, con co quyon doI
hoI dI san cua con. Con so duoc chIa phan chau
bau; con so fhay bay IoaI duc hanh, con so bIo f gIa
frj dch fhuc cua duc fIn va fhanh khIof, khIom fon
va can frong, fung phuc, hy sInh va fr fuo. I, cha
so gIao con cho fon gIa Xa -IoI-phaf; fon gIa so gIao
duc con."
Ia-hau-Ia Iang Io fhoo cha, a-du cam fhay
Iang Iang sung suong. ChI co quoc vuong Tjnh-
Cuoc i c Phat 195
phan Ia dau buon; gIa dnh quoc vuong dang fu bIof
quoc vuong! NgaI khong fho khong boc Io fam fnh
voI uc Tho Ton.
uc Tho Ton dap: "ung dau buon g ca,
nhung aI ngho fhoo fa so co duoc kho fang cao quy !
Khong co g phaI dau buon; hay nhu fhof voI Iam
fran bj frung fon doc cua ko fhu: khong aI ngho
voI fhan phIon bao gIo. Quoc vuong kho o dIou voI
ra fran fho nao fh bac vI nhan fron doI cung khoo
fu dIou phuc mnh fho do, nguoI ay dan duoc dau
kho. AI fhaf fnh khIom fon, aI cho ngu fham duc
nhu chung fa dIou khIon ngua hoang, nguoI ay so
bj fhIon fhan do ky. NguoI ay khong bao gIo Iam
ac. Khong phaI frong hang dong cua nuI rung,
khong phaI duoI vuc sau cua bIon ca, khong aI co
fho fron fhoaf nhung hau qua faI haI cua mof ac
nghIop; chung fhoo ho maI maI; chung In vof frong
ho ; chung baf ho dIon Ioan; chung kho ng cho ho
huong duoc mof chuf fhanh bnh! Nhung nou aI
Iam vIoc fhIon, khI ho gIa bIof fran gIan, ho so
duoc fhIon nghIop cua ho don chao, gIong nhu
nhung nguoI fhan don fIop ho fu xa vo. Chung fa
song frong hoan foan hanh phuc, chung fa kho ng
han fhu gIua mof fho gIoI fran ngap han fhu.
Chung fa song frong hoan foan hanh phuc, chu ng
fa khong faf bonh gIua mof fho gIoI day day faf
bonh. Chung fa song frong hoan foan hanh phuc,
chung fa khong Iao nhoc gIua mof fho gIoI day day
Iao nhoc. Chung fa song frong hoan foan hanh
196 TNH MINH dch
phuc, chung fa khong co g ca. Nguon vuI Ia Iuong
fhuc cua chung fa, chung fa nhu nhung fhIon fhan
rang ro. Vj Sa-mon nao song frong co don, fhay ay
so duy fr duoc mof fam hon fron day an fjnh,
fhay ay so fhay ro su fhaf bang mof caI nhn sang
suof vung vang, fhay ay so huong duoc mof nguon
hanh phuc ma fho nhan khong sao hIou noI."
An uI quoc vuong Tjnh-phan duoc doI IoI, uc
Tho Ton roI fhanh Ca-fy -Ia-vo, NgaI Ion duong fro
IaI fhanh Vuong-xa.















Cuoc i c Phat 197

XVII. CAP-CO -OC CUNG DNG
Trong khI uc Tho Ton o faI fhanh Vuong-xa
fh Cap-co -doc |AnafhapIndIka), mof fruong gIa
gIau co, fu Xa -vo |CravasfI) don. Cap-co -doc Ia mof
fn do sung dao. KhI duoc fIn uc Tho Ton fru faI
rung Truc-Iam, ong nong Iong muon don gap NgaI.
Cap-co -doc Ion duong vao mof buoI sang, va
khI ong vao rung Truc-Iam, mof gIong noI fhIong
IIong da dua ong don gap uc Tho Ton. Ong duoc
don chao nIom no; ong cung duong daI chung mof
pham vaf fuyof voI, va uc Tho Ton hu a don gap
ong faI fhanh Xa -vo.
KhI vo don fhanh, Cap-co -doc baf dau phan
van khong bIof fIop don uc Tho Ton faI dau.
Vuon fuoc cua ong hnh nhu khong fuong xung cho
vIoc don fIop mof fhuong khach nhu vay. Vuon cay
dop nhaf frong fhanh Ia cua fhaI fu Ky -da |Jofa),
Cap-co-doc quyof djnh mua duf khu vuon do.
Ky-da noI voI ong: "Ta so ban vuon cay nou
nguoI fraI vang khap maf daf."
Cap-co -doc chap nhan dIou kIon gIao uoc. Ong
cho xo cho vang don Iaf khap maf vuon, chI con
mof daI daf nho con frong. Ky -da hoan hy ca ngoI:
"Nay fruong gIa, vuon cay Ia cua nguoI: Phan
fa, fa xIn han hanh bIou nguoI daI daf con IaI do."
198 TNH MINH dch
Cap-co -doc cho frang hoang vuon cay, chuan
bj don fIop uc Tho Ton. Ong phaI mof gIa nha n
frung fn nhaf don rung Truc-Iam bao fIn cho uc
Tho Ton bIof Ia ong san sang don fIop NgaI faI
fhanh Xa -vo.
Su gIa noI: "ach uc Tho Ton, chu nhan cua
con xIn danh Io NgaI. NguoI hy vong NgaI da
fhoaf khoI kho dau, bonh faf; nguoI hy vong NgaI
khong quon uoc hon voI nguoI. ach u c Tho fon,
ho dang cho don NgaI faI fhanh Xa -vo."
uc Tho Ton khong quon IoI hua voI fruong
gIa Cap-co -doc; NgaI muon gIu hon, NgaI noI voI
su gIa: "Ta so dI."
NgaI hoan IaI mof vaI hom; roI NgaI khoac
ao, om bnh, fhoo sau Ia mof so do fu, NgaI Ion
duong dI Xa -vo. Vj su gIa dI fruoc do bao cho
fruong gIa bIof Ia uc Tho Ton sap foI.
Cap-co -doc quyof djnh dI don uc Tho Ton, vo
con ong xIn cung dI, nhung nguoI gIau co nhaf
fhanh fhay fho cung xIn fhap fung fhoo ho. Va khI
ho nhn fhay uc Tho Ton, hao quang ruc ro cua
NgaI Iam ho choI Ioa ca maf; NgaI hnh nhu dI
fron mof doan duong foan vang.
Ho fhoo hau NgaI don vuon cay cua fhaI fu
Ky -da, Cap-co -doc fhua voI NgaI:
"ach uc Tho Ton, con so Iam g voI vuon
cay nay7
uc Tho Ton dap: "Hay cung duong cho daI
chung, fu nay va ma I maI vo sau."
Cuoc i c Phat 199
Cap-co -doc saI gIa nhan bo don mof baf vang
day nuoc. Ong rua fay uc Tho Ton va ach rang:
"Tu nay va maI maI vo sau, con xIn cung
duong vuon cay nay cho daI chung, nhung vj Sa-
mon fu fap duoI su hoa do cua uc Tho Ton."
uc Tho Ton noI: "Ianh fhay! Ta ghI nhan Io
vaf. Vuon cay nay so Ia noI an fru fuyof voI; faI
day, Tang chung so song om dom, Tang chung so
franh duoc canh oaI buc, buof gIa . Khong co ac fhu
vao day, khong co ca mof canh muoI vo vo quay
raf su yon fjnh; o day franh duoc mua da m gIo rof
hay nang han kInh hon. Vuon cay na y fho mong
Iam. TaI day fa so fhIon djnh hang gIo. Cung
duong daI chung nhung Io vaf nhu vay fh fhaf Ia
dung phap. NguoI fhong mInh fr fuo khong non
fho o Ianh nhaf, hay non cung duong nha cua,
fhuc an, nuoc uong, y phuc cho cac fhay Sa-mon.
TraI IaI, cac fhay Sa-mon so gIao hoa chanh phap
cho ho. AI gIac ngo chanh phap, nguoI ay so gIaI
fhoaf kho dau va daf don nIof ban."
uc Phaf va do chung cua NgaI fu ra suc xa y
dung non fang faI vuon Ky -vIon.
Cap-co -doc raf Iay Iam sung suong; nhung,
mof hom, mof y nghI nghIom frong IaI hIon ra
frong dau oc ong.
Ong fu nhu: "Ta dang duoc moI nguoI hof IoI
ca ngoI, nhung doI voI nhung vIoc Iam cua fa, vIoc
200 TNH MINH dch
nao dang duoc kham phuc nhu fho 7 Ta dang Io
vaf, cung duong Phaf va cung duong ca c fhay Sa-
mon, dIou do, frong fuong IaI, fa so duoc qua phuc;
nhung duc hanh cu a fa chI co IoI cho fa! Ta phaI
gIup nguoI khac cung chIa xo caI dac quyon do. Ta
so dI khap kInh fhanh, fa so quyon gop Io vaf cua
nhung aI fa gap dom cung duong Phaf va cac fhay
Sa-mon. Tho Ia nhIou nguoI so fham gIa vao cong
vIoc phuoc duc ma fa sap Iam."
Ong don yof kIon a-fu-nac |PrasonajIf), vua
nuoc Xa -vo, mof quoc vuong cuong fruc, sang suof.
Ong fau voI quoc vuong vo nhung dIou ma ong da
quyof djnh Iam, quoc vuong hoan hy chap fhuan.
Mof phaI vIon duoc Ionh dI khap kInh fhanh do
pho bIon fhong bao cua hoang frIou:
"ong bao Xa -vo ngho ro , bay ngay nua,
fruong gIa Cap-co -doc so coI voI qua khap kInh
fhanh. Ong so quyon gop Io vaf cua faf ca moI
nguoI, sau do ong dom cung duong uc Phaf va do
chung cua NgaI. Vay mong cac nguoI hay dang
hIon nhung g ma ong co fho chap nhan."
ung ngay an djnh, Cap-co -doc ngoI fron Iung
voI dop nhaf qua khap kInh fhanh, ong quyon gop
Io vaf fung nguoI do cung duong uc Tho Ton va
daI chu ng. an chu ng vay quanh ong; nguoI fh
dang vang, ko fh bIou bac; co nay coI kIong, o kIa
coI xuyon, chj no coI cong; ngay ca nhung pham
vaf fam fhuong nhaf cung duoc fhau nhan.
Cuoc i c Phat 201
ay gIo, faI fhanh Xa -vo co mof fhIou nu qua
nghoo. Nang phaI maf ba fhang froI danh dum
moI du fIon mua duoc mof manh vaI fho ma nang
vua may xong cho nang mof fam ao. Thay dam
nguoI vay quanh Cap-co -doc, nang noI voI mof
nguoI dung xom:
"Truong gIa Cap-co -doc hnh nhu dI xIn fh
phaI."
"Vang, ong dang dI xIn," co gIong dap.
"Nhung nguoI fa bao ong Ia mof fruong gIa gIau
nhaf fhanh Xa-vo. TaI sao ong phaI dI xIn fho nay7"
"Co khong ngho fhong bao cua hoang frIou
duoc pho bIon khap fhanh cach day bay ngay sao7"
"Chang ngho g ca."
"Cap-co -doc khong phaI quyon gop pha m vaf
cho chnh ong. Ong muon moI nguoI cu ng fham gIa
vao cong vIoc phuoc duc ma ong dang Iam, ong
dang quyon gop pham vaf do cung duong Phaf va
do chung cua NgaI. Taf ca nhung aI cung duo ng
dou so duoc qua phuc maI hau."
ThIou nu fu nhu: "Mnh chua bao gIo Iam duoc
dIou g dang khon. Iou hay nhaf Ia sam mof Io
vaf do cung duong Phaf. Nhung mnh nghoo qua.
Mnh phaI Iam g bay gIo 7" Nang bo dI, chan nan.
Nang nhn xuong chIoc ao moI may, fham nhu :
"Mnh chI cung duong NgaI duoc chIoc ao nay.
Nhung mnh khong fho Ioa Io ra duong."
202 TNH MINH dch
Nang vo nha coI ao. Nang ngoI faI cua so doI
Cap-co -doc don, va khI ong dI qua fruoc nha, nang
nom chIoc ao cho ong. Ong cam Iay va dua no cho
nhung nguoI gIup vIoc.
Ong noI: "NguoI phu nu nom chIoc ao nay cho
fa co Io khong con g khac do cung duong. Nang
phaI chju Ioo Io fhoI nou nang o nha va cung
duong Io vaf fhoo kIou nay. I, hay co fm cho ra
nang va xom nang Ia aI7"
on gIa nhan phaI gap raf nhIou kho khan
frong Iuc fm kIom co fhIou nu. CuoI cung ho fm
ra nang va fhay rang chu nhan cua ho da doan
dung. ChIoc ao vaf ra ngoaI cua so Ia foan bo faI
san cua mof co bo nghoo. Cap-co -doc vo cung xuc
dong; ong bao gIa nhan dom nhung bo y phuc sang
frong, xInh dop fang cho co fhIou nu fhuan fhanh
da gop cong duc bang chIoc ao gIan dj cua nang.






Cuoc i c Phat 203

XVIII. NHNG MON E MI
uc Tho Ton Iuu Ia I o Xa -vo f Iau roI NgaI
Ion duong don fhanh Vuong-xa, noI ma quoc vuong
Tan-ba-sa-Ia dang doI NgaI.
I duoc nua duong, NgaI dung IaI do nghI faI
mof ngoI Iang, Iuc do co bay nguoI don. NgaI nhan
ra ho. Sau nguoI Ia ba con, ho Ia nhung nguoI gIau
sang va co quyon Iu c nhaf cua dong Thch-ca. o
Ia A-nau-Iau-da |Anuruddha), af-do |hadrIka),
o -rI-gu |hrIgu), KIm-fy -Ia |KImbaIa), o -ba -daf-
da |ovadaffa) va A-nan |Ananda). NguoI fhu bay
Ia !u-ba-Iy |!paII), mof ga hof foc.
Mof hom, A-nau-Iau-da fu nhu rang mnh
fhuoc dong ho Thch-ca ma khong y fhuc fhoo Phaf
fh fhaf Ia xau ho. Chang quyof djnh Iam guong,
va v khong mof nguyon do nao ngan can duoc y
djnh cua chang non chang bay fo fam su fruoc fIon
voI nguoI ban ch co f cua cha ng Ia af-do. af-do
suy nghI frong gIay Iaf roI fan dong y kIon va
quyof fam noI fhoo. Sau do, ca haI fhuyof phuc A-
nan, o -rI-gu, KIm-fy -Ia va o -ba -daf-da do ho
fhay rang khong co cap do nao cao hon fIong goI
xuaf gIa Iam Sa-mon.
Tho Ia sau hoang fu Ion duong fhoo Phaf. Ho
kho ma fu gIa fhanh Ca-fy -Ia-vo khI A-nan, IIoc
nhn af-do, fhan:
204 TNH MINH dch
"af do, anh song doI fhanh fhIon ma con gIu
chau bau Iam g7"
af do o fhon, nhung fhay A-nan cung doo
chau bau, chang cuoI dap:
"A-nan, anh nhn IaI anh xom".
A-nan bon Ion, do ca maf.
ay gIo ho nhn nhau, fhay aI cung doo chau
bau. Ho ca fhon; ho dang phan van nguong nghju
fh gap ngay ga hof foc !u-ba-Iy.
A-nan noI: "Nay anh hof foc, Iay do chau bau
cua fa khong, fa bIou hof cho anh do".
af-do noI: "Iay do cua fa Iuon".
Nhung vj khac cung frao hof chau bau cho !u-
ba-Iy. Anh fro maf sung sof, khong bIof phaI fra IoI
nhu fho nao, anh fu hoI: TaI sao nhung vj hoang fu
nay chua bao gIo gap fa IaI bIou hof bao vaf cho fa7
Ta phaI Iam sao day, chap nhan hay fu choI7
HIou duoc Iong do du cua ga hof foc, A-nau-
Iau-da noI:
"ung ngaI nhan nhung chau bau nay. Chung
foI dang fron duong fhoo bac daI sI fhuoc dong ho
Thch-ca. Chung foI dang fron duong fhoo Taf-daf-
da, nguoI da fhanh Phaf. NgaI so fhuyof gIang
gIao phap cho chung foI, chung foI so quy y fhoo
gIao phap cua NgaI".
Cuoc i c Phat 205
Ca hof foc hoI: "Thua cac hoang fu, cac ngaI
so Iam Sa-mon7"
"ung vay," ho dap.
Anh Ia y hof do chau ba u va ba f da u fIo n vo
fha nh pho . Nhung, bo ng nhIo n, anh suy nghI: "Ta
dang Ia m co ng vIo c nhu mo f fha ng khu ng. AI so
fIn Ia ca c hoa ng fu op fa nha n nhu ng cha u ba u
na y7 Ta so bj baf v foI fro m cuo p hay fo I gIof
nguo I kho ng chu ng. To I nho nhaf co fho xa y ra
cho fa Ia fa so ga nh chju su pha n ua f sau da m cu a
do ng fo c Thch-ca. Ta so kho ng gIu nhu ng cha u
ba u na y. Anh mang chu ng fro n mof ca nh ca y
bo n vo duo ng va fha m nhu : "Ca c hoa ng fu do
dang no u guong cao fhuo ng. Ho can dam va f bo
hoa ng cung, co n fa, cha ng co g, fa kho ng da m vaf
bo ca I qua n hof fo c cu a fa sao7 Kho ng. Ta so fhoo
ho . Ta so ga p Phaf, va bIof da u NgaI cu ng nha n
fa vao da I chu ng!".
!u-ba-Iy fhoo sau cac hoang fu mof khoang
xa. Anh xau ho khong dam fhap fung fhoo ho. af-
do chof quay IaI, fhay !u-ba-Iy, chang go I Ion:
"Anh fho cao kIa, sao anh vaf hof do chau bau
cua chung foI 7"
Ca fho cao dap: "ToI cung muon Iam Sa-mon".
"Tho fh cung dI voI anh om chung foI", af-
do noI.
!u-ba-Iy van Iuc fhuc fhoo sau. A-nau-Iau-da
fIop IoI:
206 TNH MINH dch
"Anh fho cao, ha y dI ca nh chu ng fo I. Ia Sa-
mo n fh da u co n pha n bIof, fru fuoI fa c va du c
ha nh. KhI chu ng fa du ng fruo c maf Pha f, anh
pha I Ia nguoI da u fIo n ba ch NgaI, anh pha I Ia
nguo I dau fIo n xIn Nga I nha n anh va o Ta ng doa n.
V anh, ca c hoa ng fu so chu ng fo cho mo I nguoI
fha y ra ng ho bo hof fnh kIo u ma n vo do ng fo c
Thch-ca cu a ho".
Ho fIop fuc Ion duong, bong nhIon, mo f con
dIou hau fu dau dap xuong dau cua o -ba -daf-da
va fha dI vIon ngoc kIm cuong ma chang da dau
kn frong buI foc cua chang. No da vach fran fnh
gIa doI cua chang va Iam cho cac hoang fu cuoI oa.
o -ba -daf-da bay gIo khong con mof bao vaf nao
khac nhung ban dong hanh cua chang, frong fham
fam, van con nghI ngo vo Iong chan fhanh frung
fn cua chang.









Cuoc i c Phat 207

XIX. TNH KIEU MA N CUA NAN-A
uc Tho Ton hoan hy fhay mof so ba con
fhan fhch cung o frong hang mon do, NgaI dua
hof don Truc-Iam.
TaI do, chI co Nan-da dang fhuong Ia dau kho.
Chang Iuc nao cung nghI don Ton-da -Iy; nang Iuc
nao cung van vuong frong fam fu mong fuong cua
chang, chang an ha n Ia da fu gIa nang. uc Phaf
hIou duoc noI kho dau dang vaf cua Nan-da, NgaI
quyof djnh chua frj cho chang.
Mof hom, ngaI daf fay chang don mof goc ca y
co mof con khI gom guoc ngoI fron do.
NgaI noI: "Hay nhn con khI ka, no chang
dop g ca phaI khong7"
Nan-da dap: "Con f khI fhay con khI nao xau
x nhu fho."
uc Tho Ton noI: "Thaf sao7 Nhung no gIong
hof Ton-da -Iy, vj hon fho fruoc kIa cua nguoI".
Nan-da fhof Ion: "NgaI noI sao7 NgaI muon noI
con khI nay gIong Ton-da-Iy, mof cong chua duyon
dang, xInh dop sao7"
"Chu khac g, Ton-da -Iy khac g7 Ca haI
khong phaI Ia gIong caI7 Ca haI khong phaI Ia
khoI day Iong duc vong cua gIong duc7 Ta fIn Ia
nguoI so san sang fu bo con duong fhanh fhIon do
208 TNH MINH dch
chay vao vong fay sIof chaf cua Ton-da -Iy, cung
nhu frong khu rung nay, faI mof noI nao do, co
mof con khI duc bj duc fnh manh IIof cua con khI
caI nay khou goI don do mo man dIon cuong. Ca
haI roI so gIa nua, Iu khu; con nguoI cung nhu con
khI duc nao do, so fu fhac mac kho ng bIof dIou g
da Iam mnh dIon ro ngu daI nhu fho. Ca haI roI
so chof, rIong nguoI va con khI duc nao do co Io roI
so nhan ra su frong rong vo vj cu a Iong aI duc.
Ton-da -Iy chang khac g con khI caI nay".
Nhung Nan-da khong ngho. Chang fho daI.
Chang mo fhay Ton-da -Iy manh maI, duyon dang
dang fhu fha dao quanh frong mof khu vuon day
hoa ruc ro.
uc fho fon Ion gIong saI khIon: "Hay ca m
Iay choo y cua fa!".
Nan-da vang IoI. Chang cam fhay maf daf o
duoI chang bong nhIon sup xuong, mof fran cuong
phong fhoI chang Io n fan froI xanh. KhI ruf chan
Ion, chang fhay mnh dang o frong mof cong vIon
fuyof dIou. Chang dang dao buoc fron mof con
duong vang rong, hoa Ia foan Ia cac fhu chau bau
Iam bang hong ngoc va bch ngoc fhom ngaf.
uc Tho Ton noI: "NguoI dang o fron cung
froI ao-IoI, hay mo maf u foI ra ma xom".
Nan-da fhay mof can nha bang bac sang
choang duoc vay quanh boI mof canh dong Iuu Iy
ruc ro. Mof fIon nu kIou dIom hon Ton-da -Iy dang
Cuoc i c Phat 209
dung faI cua. Nang mIm cuoI. Ngay ngaf v duc
vong, Nan-da chay bo don nang, nhung nang baf
fhan hoa fay chan chang IaI.
Nang noI: "Nan-da, hay fhanh fjnh fron coI
doI nay, hay gIu IoI fho nguyon. Sau khI qua doI,
nguoI so duoc faI sanh faI day, roI nguoI so don
frong vong fay an aI cua fa".
TIon nu bIon maf, Nan-da va duc Tho Ton fro
IaI fran gIan.
Nan-da quon han Ton-da -Iy. Chang bj am anh
boI mof canh fr fho mong ma chang da nhn fhay
fron vuon fhIon dang, va cung chnh v you fhuong
fIon nu ma gIo day chang quyof fam song doI
pham hanh.
Tuy fho, cac fhay Sa-mon van nhn chang
bang anh maf xom fhuong. Ho xa Ianh chang;
nhung moI khI gap chang frong rung Tru c-Iam, ho
fhuong fo ra khInh ro chang. Chang ca m fhay dau
buon. Chang nghI: "Cac fhay hnh nhu co ac cam
voI fa; fa fhu hoI faI sao7" Mof hom, fhay A-nan dI
ngang qua, chang IaI hoI:
"TaI sao cac fhay Sa-mon Ian franh fa7 TaI
sao nguoI khong hoI han fro chuyon g voI fa nua7
Truoc kIa, faI fhanh Ca-fy -Ia-vo, chung mnh Ia
ban va cung Ia ba con fhan fhch. Ta da Iam g xuc
pham don cac nguoI7"
A-nan dap: "Anh fo Iam! Chung foI Iuon Iuon
fram fu vo nhung su fhaf cao quy , con anh Iuc nao
210 TNH MINH dch
cung fo fuong don vo dop cua mof fIon nu, uc
Tho Ton khong cho chung foI fIop xuc voI anh".
A-nan bo dI.
Nan-da vo cung an han. Chang chay don uc
Tho Ton, quy mop duoI chan NgaI kho c nuc no.
uc Tho Ton noI:
"Nay Nan-da, nhung y nghI cua con foI fo
Iam. Con Ia ko no Io cua fnh cam con. Truoc kIa
Ia no Io cho Ton-da -Iy, bay gIo Ia no Io cho mof
fIon nu, ko da Iam cho dau oc con xoay chIou. Con
so bj Iuan hoI. Con muon faI sanh gIu a canh chu
fhIon sao7 Ngu ngoc Iam! Phu phIom Iam! Nay
Nan-da, hay no Iuc daf don fr fuo; hay ngho fhoo
IoI day cua fhay, hay dIof fru nhung dam mo
cuong vong do dI".
Suy fu nghIon nga m vo nhung IoI day cu a
Phaf, Nan-da fro fhanh mof do fu fhuan phac
nhaf, dan dan chang fhanh fay duoc fam hon.
Ton-da -Iy khong con Iang vang frong fam fuong
cua chang nua, va gIo day, moI khI nghI don fIon
nu, chang IaI buon cuoI cho caI y nIom muon Ia m
fhan fhanh chI v na ng. Mof hom, chang fhay fron
ngon cay co mof con khI gom guoc dang nhn
chang, chang Ion gIong hanh dIon noI:
", Ton-da -Iy khong duyon dang bang nguoI;
o, so voI fIon nu kIou dIom nhaf fh nguoI con xInh
hon nua ka!
Chang fu hao Ia da cho ngu duoc Iong a I duc
cua mnh. Chang fu nhu: "Ta Ia fhanh fhaf roI, vo
Cuoc i c Phat 211
duc hanh, fa so khong con fhua kom g voI su
huynh cua fa nua".
Chang fu may cho chang mof chIoc y cung
kch fhuoc nhu y cua uc Tho Ton. Thay chang dI
fu xa, cac fhay Sa-mon noI:
"u c Tho Ton don ka, chung fa dung Ion
chao NgaI".
Nhung khI Nan-da don gan, ho fhay Ia ho
Iam. Ho nguong ngung ngoI xuong va noI:
"Trong khI chung fa o day fh cau ay dau co o
frong hang daI chung; faI sao chung fa phaI dung
Ion chao cau ay7
Nan-da hy hung fhay cac Sa-mon dung Ion
khI mnh don gan; nhung chang chung hung fhay
ho ngoI xuong. Chang khong dam fhan phIon;
chang so cac fhay khIon frach. Va IaI do chua phaI
Ia baI hoc cho chang, cha ng fIop fuc dao qua qua
rung Truc-Iam, fron mnh khoac chIoc y gIong nhu
y Phaf. Tu xa, Iam chang Ia uc Tho To n, cac fhay
Sa-mon fu cho ngoI dung day, nhung khI chang
don gan, cac fhay cuoI oa va ngoI xuong IaI.
CuoI cung, mof Sa-mon don bach Phaf. NgaI
fhan phIon Iam. NgaI hop cac fhay Sa-mon IaI, va
fruoc maf moI nguoI, NgaI hoI Nan-da:
"Nay Nan-da, con da fhaf su duoc dap y cung
kch fhuoc nhu y cua Phaf chua7"
212 TNH MINH dch
Nan-da dap: "a duoc, bach uc Tho Ton, con
duoc dap y cung kch fhuoc nhu y cua NgaI".
uc Tho Ton noI: "Ia nhI! Mof do fu dam dap
y cung kch fhuoc nhu y Phaf! Con nghI g voI vIoc
Iam fao bao nhu fho 7 Hanh dong do khong fho
khoI day duc fIn cua nguoI ngoaI dao, cung khong
fho cung co duc fIn cua hang fn do. Nan da, con
phaI fhu ngan y cua con IaI va frong fuong IaI, baf
cu fhay Sa-mon na o may y cho mnh cung kch
fhuoc nhu y Phaf, hoac rong hon y Phaf, dou pham
phaI frong foI, fhay ay so bj nghIom phaf".
Nan-da fu nhan fhay IoI Iam, chang y fhuc
rang da Ia mof fhanh gIa chan chnh fh phaI
hang phuc duoc fnh kIou man cua mnh.











Cuoc i c Phat 213

XX. VUA TNH PHAN THANG HA
Can fhanh Ty -xa-Iy |VaIsaII) co mof khu rung
rong bao Ia ma nguoI fa da cung duong cho uc
Tho Ton. Trong khI NgaI an fru faI do fh co fIn
bao Ia phu hoang cua NgaI, quoc vuong Tjnh Phan,
nga bonh. Quoc vuong gIa Iam, bonh fnh nguy
ngap, rang quoc vuong sap qua doI. uc Tho Ton
quyof djnh vo fham phu hoang. NgaI Ion duong vo
fhanh Ca-fy -Ia-vo.
Quoc vuong nam buon hIu fron gIuong bonh.
NgaI fho fhoI fhop, caI chof sap can ko. Nhung khI
nhn fhay con mnh, ngaI hoan hy vuI cuoI. uc
Tho Ton noI:
"Tau hoang fhuong, hoang fhuong da dI duoc
mof doan duong daI, hoang fhuong Iuc nao cung no
Iuc Iam vIoc fhIon. Hoang fhuong chua fung do
fam don nhung ham muon fam fhuong, Iong da
cua hoang fhuong khong bao gIo cuu mang fhu han
va san nhuo cung khong bao gIo Iam don foI duoc
dau oc cua ngaI. Hanh phuc fhay cho aI ra doI do
Iam vIoc fhIon! Hanh phuc fhay cho aI nhn xuo ng
ho nuoc frong xanh va fhay duoc dung nhan fInh
khIof cua mnh. Nhung hanh phuc hon nua Ia aI fu
quan saf fam fr va fhay no fhanh fjnh hoan foan!
Tau hoang fhuong, fam fr cua hoang fhuong
fhanh fjnh Iam, vIoc ra dI cua hoang fhuong cung
bnh fhan om dom nhu buoI chIou fan cua mof
ngay nang dop".
214 TNH MINH dch
Quoc vuong noI: "ach uc Tho Ton, fa da
nhan ra Io vo fhuong cua fho gIan. Ta da quof sach
moI duc vong, fa da gIaI fhoaf hof moI xIong xch
cua cuoc doI".
Mof Ian nua, quoc vuong danh Io Phaf. RoI
ngaI quay sang dam frung fhan da co maf day du
frong dIon, ngaI noI:
"Cac ban, han fa da nhIou Ian Iam phIon cac
ban, nhung cac ban chua bao gIo fo vo a c cam voI
fa. Cac ban nhan fu fof bung Iam. Truoc khI fa
vInh bIof cac ban, mong cac ban hay fha fhu cho
fa. Nhung g fa hanh xu saI Iam, mong cac ban bo
qua cho; hy xa cho fa ngho cac ban!".
am quan fhan khoc rong Ion, ho fh fhao:
"Khong, fau bo ha, bo ha khong bao gIo Iam
phIon Iong chung fhan!".
Tjnh Phan vuong no I fIop:
"Con khanh, hoI Ma-ha-ba-xa-ba-do, aI khanh
da Ia ban hIon fram nam cua fa, fa da fhay aI
khanh kho so nhIo u roI, aI khanh hay fran fInh
dau buon. VIoc ra dI cua fa Ia mof su gIa bIof hanh
phuc. Hay nghI don su vInh quang cao quy cua
nguoI con ma aI khanh da day cong nuoI nang nay;
hay sung suong ngam nhn anh hao quang ruc ro
cua NgaI".
Quoc vuong fhang ha, Maf froI faf han.
uc Tho Ton noI:
Cuoc i c Phat 215
"Hay nhn fhI fho cua phu hoang fa xom.
NgaI khong con Ia ngaI nua. Chua co aI chInh phuc
duoc caI chof. Co sInh af co fu, hay dom hof fam
fu fnh cam ra Iam vIoc fhIon; hay dI fron Io frnh
dan don fr fuo. Hay Iam mof ngon don fr fuo, va
bong foI so fan bIon vao anh sang cua no. ung
chay fhoo ac phap, dung vun frong goc ro doc haI;
dung fao fhom ac fruoc fron coI doI nay. Ko ngu sI
Ian franh gIao phap, mof khI roI vao hang dong
cua fu fhan fh kou gao fhan khoc; cung nhu phu
xo fu bo duong quang, chay vao hIom Io go gho,
fhay fruc gay banh roI ma dam dau mou mao.
NguoI fr Ia ngon duoc soI sang cho nguoI ngu;
nguoI fr dan duong cho nhan IoaI, boI v nguoI fr
co maf fhay xa, nguoI khac chang fhay g ca".
ThI fho cua quoc vuong duoc dua don mof
dong cuI hoa fang khong Io. uc Tho Ton cham
Iua, va frong Iuc nhung ngon Iua hong phu kn Ion
fhI fho cua phu hoang, frong Iuc fhan dan o Ca-fy -
Ia-vo dang khoc fhan fhuong fIoc, fh NgaI Iap IaI
nhung su fhaf cao quy nay:
"Sanh Ia kho, gIa Ia kho, bonh Ia kho, chof Ia
kho. O , khaf vong Ia maI maI sanh fu Iuan hoI!
Khaf vong quyon Iuc, khaf vong Iac fhu, khaf vong
sInh fon, khaf vong Ia nguon goc cua mo I dau kho !
O, moI khaf vong ac fruoc fhanh nhan fhay ro, cac
nguoI chua fhay, fhanh nhan dap faf hof moI duc
vong, fhanh nhan chI bIof co con duong af
chanh".
216 TNH MINH dch

PHAN BA
I. MA-HA-BA-XA -BA-E C VAO GIAO HOI
Ma-ha-ba-xa-ba-do maI fram fu suy nghI. a
nhan fhay su vo vj frong rong cua coI doI nay. a
muon fhoaf khoI hoang cung, fhoaf khoI kInh fhanh
Ca-fy-Ia-vo, va song mof cuoc doI fhanh fhIon.
a nghI: "uc Tho Ton hanh phuc bIof bao!
o chung cua NgaI hanh phuc bIof bao! TaI sao
khong fho Iam nhu ho 7 TaI sao fa khong fho song
nhu ho7 Nhung ho IaI khuoc fu phu nu. Chung fa
khong duoc chap nhan vao CIao hoI, fa phaI Iuu IaI
kInh fhanh am dam nay, fa phaI Iuu IaI hoang
cung fho Iuong nay; fa bo vo Iac Iong, duoI maf fa,
faf ca dou frong rong!".
a dau kho. a vaf hof xIom y sang frong; ba
phan phaf chau bau ngoc nga cho cac fhj nu, ba
khIom fon gIan dj fruoc maf moI IoaI.
Mof hom, ba fu nhu:
"uc Tho Ton fu bI Iam, NgaI so fhuong xof
fa. Ta so don gap NgaI, va bIof dau NgaI so fIop
nhan fa vao CIao hoI".
uc Tho Ton dang an fru faI mof canh rung
gan fhanh Ca-fy -Ia-vo. Ma-ha-ba-xa -ba-do don gap
NgaI, ba ruf ro fhua:
Cuoc i c Phat 217
"ach uc Tho Ton, chI co NgaI va mon do
cua NgaI Ia fhaf su hanh phuc. Con con, gIong nhu
NgaI va moI nguoI fhoo NgaI, con muon dI fron con
duong gIaI fhoaf. ach uc Tho Ton, xIn NgaI
hoan hy cho con duoc vao CIao hoI."
uc Tho Ton Im Iang. a fIop:
"Iam sao con co fho an vuI hanh phuc frong
mof fho gIoI ma con ngao ngan o cho 7 Con da fhay
ro nhung hoan Iac hao nhoang cua no. Con muo n
dI fron con duong gIaI fhoaf. ach uc Tho Ton,
xIn NgaI hoan hy cho con duoc vao CIa o hoI. Con
bIof co nhIou phu nu cung muon fhoo guong con.
ach uc Tho Ton, xIn NgaI hoan hy cho chung
con duoc vao CIao hoI."
uc Tho fon van Im Iang. a fIop:
"Hoang cung cua con nay fo nhaf u buon Iam.
KInh fhanh bj bao frum frong mof man don foI.
Nhung fam vaI fhou sac so chI do nang Ion vang
fran con; vuong mIon, vong kIong chI Iam con
fhom dau nhoI. Con phaI dI fron con duong gIaI
fhoaf. Iof bao phu nu nhIof fnh, bIof bao phu nu
fhuan fhanh dang san sang noI gof fhoo con. ach
uc Tho Ton, xIn NgaI hoan hy cho phu nu duoc
vao CIao hoI."
on Ian fhu ba, uc Tho Ton van Im Iang.
Ma-ha-ba-xa-ba-do fro vo hoang cung u foI voI
haI hang nuoc maf rong rong.
218 TNH MINH dch
Nhung ba khong bo cuoc. a quyof fam don
gap uc Tho Ton mof Ian nua do van xIn NgaI.
ay gIo NgaI an fru frong mof khu rung rong
bao Ia gan fhanh Ty -xa-Iy. Ma-ha-ba-xa-ba-do fu
caf foc, khoac Ion mnh mof chIoc y fho so mau
nga, ba Ion duong don fhanh Ty -xa -Iy.
a Iam cuoc hanh frnh bang chan khong; ba
khong ho fhan phIon moI mof. uI bam day nguoI,
cuoI cung ba don ngay fjnh xa uc Tho fon dang
nhap djnh. a khong dam vao; ba dung khoc suof
muof ngoaI ngo. A-nan chof dI ngang qua, nhn
fhay ba va hoI:
"Thua hoang hau, v sao hoang hau don day;
IaI an mac nhu fho nay7 TaI sao hoang hau IaI
dung fruoc cua fjnh xa cua u c Tho Ton7"
"Ta khong dam vao dIon kIon NgaI. a ba Ian
NgaI fu choI IoI fhInh nguyon cua fa, hom nay fa
don cau xIn NgaI mof Ian nua: XIn NgaI hoan hy
cho fa, cho gIoI phu nu duoc vao CIao hoI."
A-nan vao fjnh xa, gap uc Tho Ton, bach rang:
"ach u c Tho Ton, Ma-ha-ba-xa-ba-do,
hoang hau knh you cua chung fa, dang dung fruoc
cong fjnh xa cua NgaI. a khong dam gap NgaI,
ba so NgaI so khuoc fu IoI fhInh nguyon cua ba
mof Ian nua. ach uc Tho Ton, do dau phaI Ia IoI
fhInh nguyon cua mof phu nu dIon ro, ba khong
dang cho NgaI ban an huo sao7 Hoang hau da mof
Cuoc i c Phat 219
fhoI Ia dI mau cua NgaI; Iuc nao ba cung fhuong
you cham soc NgaI; ba fhaf xung dang duoc NgaI
chIou co. V sao NgaI duf khoaf khong chap nha n
phu nu vao CIao hoI7 Co nhIou phu nu raf muc
fhuan fhanh, co nhIou phu nu can dam nghIom fr
duong huong fhanh fhIon Iam chu."
uc Tho Ton noI: "Nay A-nan, dung cau xIn fa
cho phop phu nu vao CIao hoI."
A-nan cao IuI. Hoang hau dang mong gap A-nan.
a Io Iang hoI: "uc Tho Ton noI sao7"
"NgaI khuoc fu IoI fhInh nguyon cua hoang
hau. Nhung dung fhaf vong."
Ngay hom sau, don gap uc Tho Ton, A-nan
fhua:
"Ma-ha-ba-xa-ba-do khong chju ra vo. a dang
nghI don nhung ngay daI hanh phuc cua fhoI ba
con son fro. Iuc do Ma-da con song; Ma-da, nguoI
phu nu dIom kIou nhaf; Ma-da, nguoI da ha sanh
mof bo fraI. m ga I cua Ma-da Ia nguoI ra f cao
fhuong; ba khong ho ganh fj. a you fhuong ngay
ca fruoc khI bo mo maf chao doI. on khI bo ra
doI, mang nguon vuI don cho faf ca chung sanh fh
hoang hau khuaf nuI. Ma-ha-ba-xa -ba-do da som
hom cham soc dua bo mo coI mo do. Cau bo hnh
nhu non nof Iam. a dum boc cho cho bo; ba fan
fuy nuoI duong bo, ba bong bo bao ho bo khoI bj
anh huong cua bon fy nu ac fam. a hof Iong
220 TNH MINH dch
frong nom chIou chuong bo. on khI bo Ion Ion, ba
van khong roI bo. a doan bIof nhung so fhch vun
vaf nhaf cua bo. a fon fho bo, nguoI da daf don
nguon hanh phuc foI fhuong. NguoI Ia cay daI fho
cho maf cac bac hIon duc cao mInh; va gIo day, khI
ba muon fm mo f noI an fru khIom fon duoI bong
cay daI fho cua nguoI fh uoc vong bnh dj an Ianh
do IaI bj fu choI. ach uc Tho Ton, xIn NgaI do
Iuong, xIn NgaI hoan hy fhau nhan Ma-ha-ba-xa-
ba-do vao CIao hoI."
uc Tho Ton dan do suy nghI, roI frjnh frong
phan rang:
"Na y A-nan, ha y Iang ngho. Ha y dI gap Ma-
ha-ba-xa-ba-do va no I vo I ba ra ng fa san Io ng do n
nha n ba va o CIa o ho I, nhung vo I dIou kIo n Ia ba
pha I cha p nha n mo f so gIo I Iuaf nghIo m kha c.
a y Ia gIo I Iuaf ma fa buo c gIo I phu nu pha I va ng
gIu khI va o CIa o hoI. Mof Ty -khoo nI, du da fraI
qua fra m ha , cu ng pha I du ng da y cung knh fruo c
su hIo n dIo n cu a mo f Ty -khoo fa ng, du cho vj a y
mo I va o da o duo c mo f nga y. Ty -khoo nI pha I do n
ga p Ty -khoo fa ng do phaf Io sa m ho I nhu ng dIo u
Io I Ia m va do ca u xIn gIa o fho . Ty -khoo nI pha m
fro ng fo I, fruo c maf da I chu ng Ty -khoo fa ng va
Ty -khoo nI, phaI duo c xu phaf fhch da ng frong
vo ng muo I Ia m ngay. Truo c khI Ty -khoo nI duo c
nha n va o CIao hoI, du c ha nh va ch huong cu a ho
pha I duo c fhu fha ch frong mof gIaI doa n Ia haI
na m. Ty -khoo nI kho ng duo c khch do ng Ty -khoo
Cuoc i c Phat 221
fa ng. a y Ia gIo I Iua f buo c Ty -khoo nI pha I gIu
gn cu ng vo I nhu ng gIo I Iuaf da duo c a p du ng cho
Ty -khoo fa ng."
Ma-ha-ba-xa-ba-do sung suong fuyon hua
nghIom gIu gIoI Iuaf. a gIa nhap CIao hoI, va chI
frong vaI fhang sau, nhIou phu nu da noI fIop fhoo
guong ba.
Nhung roI, mof hom, uc Tho Ton noI voI A-
nan:
"Nay A-nan, nou kho ng chap nhan phu nu vao
CIao hoI, chung fa co fho duy fr su fInh khIof
frong mof fhoI gIan daI, va chanh fn co fho fon
faI, vung manh, fhanh fjnh ca ngan nam. Nhung,
nay A-nan, nay chap nhan phu nu vao CIao hoI, su
fInh khIof do roI so bj hoon o va chanh fn, du
vung manh foI dau, cung so chI fon faI frong
khoang 500 nam."







222 TNH MINH dch

II. PHAT IEM MAT BON GIA DO I
Tu Ty -xa-Iy, uc Tho Ton don Xa -vo, roI NgaI
don Ky -vIon. Mof hom, vua a-fu-nac don hau
fham NgaI.
Quoc vuong noI: "ach uc Tho Ton, moI day
co sau an sI don Xa -vo. Ho khong fIn gIao phap
cua NgaI. Ho cho rang frI kIon cua NgaI khong
bang ho, va ho ra suc Iam con ngac nhIon bang
nhung phop mau ky Ia. Con nghI Ia IoI Io cua ho
khong dung, nhung, bach uc Tho Ton, nou nhu
NgaI dop duoc fnh fao bao IIou IInh cua ho fh hay
Iam. VIoc gIaI fhoaf fho nhan fuy fhuoc vao anh
vInh quang ruc ro cu a NgaI. XIn NgaI hay doI dIon
voI bon gIan manh Iuong gaf do va baf chung phaI
Im ngay."
uc Phaf dap: "Nay quoc vuong, hay cho xay
mof foa daI sanh ga n kInh fhanh. Hay hoan faf
frong bay ngay. Ta so don. Hay frIou fap dong du
cac an sI huyonh hoang do IaI, va roI quoc vuong
so chung kIon aI Ia nguoI Iam duoc nhung phop
mau cao quy nhaf, ho hay fa!"
Quoc vuong a-fu-nac ha Ionh xay ga p mof
daI sanh duong.
Trong khI doI don ngay so faI, gIoI an sI Iao
khoof fm cach danh Iua cac Phaf fu fhuan fhanh
Cuoc i c Phat 223
cua uc Tho Ton, va nhung aI khong ngho fhoo IoI
Io quaI dan cua chung fh phaI chuoc Iay nhung
han fhu cay nghIof. ay gIo, uc Tho Ton khong
co nguoI ban fhan nao o Ty -xa-Iy hon Ia hoang fu
Ca-Ia |KaIa), om ruof cua vua a-fu-nac. Ca-Ia ra
maf khInh fhuong bon an sI, va chung quyof djnh
phuc fhu.
Ca-Ia Ia mof hoang fu hao hoa phong nha.
Mof hom, khI dao qua vuon ngu uyon, chang ga p
mof frong nhung vuong phI cua vua a-fu-nac,
nang fInh nghjch nom vao nguoI chang mof frang
hoa. on an sI hay fIn do, chung bao voI quoc
vuong Ia om fraI cu a quoc vuong da co fnh quyon
ru mof frong nhung vuong phI cua ngaI. Quoc
vuong dung dung noI gIan, khong do cho Ca-Ia co
djp phan fran, quoc vuong ha Ionh cha f hof fay
chan cua Ca-Ia.
Ca-Ia foI nghIop va dau do n vo van. an bo
fhan fhch vay quanh gIuong cua chang khoc fhan
fho fham. Mof frong nhung fon an sI quaI ac chof
dI ngang qua.
Ho goI han noI: "MoI ngaI don day, xIn ngaI
phong roI quyon nang. NgaI bIof Ca-Ia vo foI chu.
XIn ngaI cuu Ca-Ia voI:"
Ton an sI dap: "Han fIn fuong fhang con cua
dong Thch-ca fh bao fhang con cua dong Thch-ca
cuu no."
Tho Ia Ca-Ia caf fIong haf:
224 TNH MINH dch
"Sao uc Tho Ton cua nhan fho khong fhay
noI dau kho cua con7 Chung con xIn knh Io NgaI,
nguoI doan fru hof moI duc vong: Chung con xIn
fon fho NgaI, nguoI xof fhuong van IoaI huu fnh."
A-nan bong nhIon hIon ra fruoc maf chang.
Ton gIa noI: "Nay Ca-Ia, uc Tho Ton da day fa
nhung IoI co fho chua Ianh fhuong fch cua nguoI".
Ton gIa doc vaI cau ko, fay chan cua hoa ng fu
hoaf dong IaI nhu fhuong.
Chang fan fhan: "Tu nay vo sau, fa so hau ha
uc Tho Ton! au NgaI saI fa Iam nhung vIoc hon
ha don dau, fa cung so hoan hy Iam dop Iong NgaI."
Chang fhoo A-nan don Ky -vIon.
uc Tho Ton nIom no don nhan chang vao
CIao hoI.
a don ngay uc Tho Ton djnh so faI voI cac
an sI. Tu sang som, quoc vuong a-fu-nac da don
da I sanh duong. Sau an sI dou co maf faI do. Ho
frao doI cho nhau bang nhung anh maf va nu cuoI
hy hung.
Mof an sI noI: "Tau quoc vuong, chung foI Ia
nhung nguoI dau fIon don noI du hoI."
Mof fon khac noI: "NgaI fhIof fuong ko ma
chung foI dang mong doI co fhaf su don khong7"
Quoc vuong noI: "Nay cac an sI, khong non
khInh suaf nguoI ay. Quy vj bIof Ia NgaI da phaI
Cuoc i c Phat 225
mof frong cac mon do cua NgaI don chua cho om fa
nhu fho nao, nguoI ma fa da frung phaf baf cong
do. NgaI so don. Co Io NgaI don day roI, fruoc maf
moI nguoI ma chang aI hay bIof."
Quoc vuong vua noI xong, mof vang ma y
frang bao phu ca nha. am may cang Iuc cang
frang, va dan dan fan bIon fhanh anh sang ban
ngay, uc Phaf xuaf hIon frong anh hao quang ruc
ro; pha sau NgaI Ia A-nan va Ca-Ia. A-nan fron
fay cam mof hoa hong, Ca-Ia cam mof hoa vang,
va frong khap cac hoa vIon o Ty-xa-Iy, chua aI
fhay haI doa hoa ky dIou nhu fho bao gIo.
Vua a-fu-nac fhan phuc vo van. on an sI
Iou Iao khong dam cuoI dua nua.
uc Tho Ton noI:
"om dom foa anh sang cho moI nguoI fhay
chI khI nao maf froI Ian, nhung khI anh sao vang
vac xuaf hIon fh nhung fIa sang hIu haf cua IoaI
dom dom foI nghIop kIa IIon faf ngum. on gIa doI
chI on ao frong Iuc Phaf Im Iang, nhung khI Phaf
Ion fIong fh chung so haI va Im ngay fuc khac."
on an sI bj bao dong. Thay quoc vuong nhn
chung bang anh maf khInh bI, chung ca fhon cuI dau.
ong nhIon, maI foa daI sanh bIon maf, fron
vom froI cao, uc Tho Ton vach mof duong daI fu
dong sang fay, NgaI dI fron do. Thay phop mau
huyon dIo u nay, fon doI fhu hon Iao nhaf cua NgaI
so haI fron maf. Han fuong fuong mof bay cho san
226 TNH MINH dch
dang gao fhof duoI fhoo han, han cam dau chay
rIof don mof bo ho. TaI do, han cof mof hon da
vao co va gIoo mnh xuong nuoc. Mof ngu phu vof
fhay xac han ngay hom sau.
Trong Iuc do, uc Tho Ton fu phan fhan ra
haI hnh anh gIong nhau va cu ng dI song song voI
nhau fron mof doan duong fhIon gIoI. NguoI fa
ngho fhay am vang cua NgaI vong xuong.
"HoI cac do fu cua fa, fa sap Ion don quoc do
cua chu fhIon. Ma-da, mau hau cua fa da goI fa; fa
phaI fhuyof gIang gIao phap cho nguoI. Ta so o IaI
voI nguoI frong ba fhang. Nhung, ngay ngay, fa so
xuong IaI fran gIan, va chI co Xa -IoI-phaf Ia bIof fa
o dau. Xa -IoI-phaf so huong dan daI chung fu fap
fhoo gIao phap cua fa. Trong khI fa vang bong fron
bau froI, fuc Ia fa so dI voI mau fhan fa, fa so
fhuyof gIang gIao phap cho nguoI; da y Ia hnh anh
phan fhan cua fa."


=






Cuoc i c Phat 227

III. KIEU N XU-PRA-BA
a fhang froI qua, uc Tho Ton xuong fran
gIan va dI fhang don fhanh Ty -xa -Iy. KhI gan don
Ky -vIon, NgaI gap mof fhIou nu. Nang Ia fy nu cua
mof phu ho frong fhanh, hom do ong Iam vIoc o
ngoaI dong. Nang dang bo mof fho com cho ong
dung bua. Thay Phaf, nang cam fhay sung suong
Ia Iung.
Nang nghI: "uc Tho Ton, dung uc Tho Ton
roI. Ta duoc ngam NgaI fan maf; co Io fa duoc so
NgaI fan fay, NgaI don gan Iam roI. O, cung duong
Io vaf cho NgaI Ia nguon vuI fhanh fhIon bIof bao!
Nhung fa chang co g Ia cua fa ca."
Nang fho daI. Nang dua maf nhn xuong fho
com, fu nhu:
"Com nay, phan an cua chu fa... Khong mof
nguoI chu nao co fho baf Iam no Io ko da Ia no Io.
Ong co fho danh dap fa, khong ho g! Ong co fho
xIong xch fa, cung chang sao! Ta so nho nhang
mang chju faf ca. Ta so cung duong phan com nay
cho uc Tho Ton."
Nang dang fho com cho Phaf. NgaI nhan com
va fIop fuc Ion duong don Ky -vIon. ThIou nu, maf
Iong Ianh nIom sung suong, don gap chu cua nang.
228 TNH MINH dch
Vua fhay nang, nguoI chu hoI: "Com ong dau7"
"Con cung duong cho Phaf roI. Hay phaf con
nou ong muon, con so khong khoc; con raf sung
suong vo dIou ma con da Iam."
Ong khong phaf nang, ong cuI maf noI:
"Khong, ong so kho ng phaf con. Ong co n ngu
mo fh maf con da mo . Hay dI dI! Con khong con
Ia con bo no Io nua."
ThIou nu cuI dau fhI Io.
Nang noI: "Ong da cho phop, con so don Ky -
vIon, con so xIn uc Tho Ton fhuyof gIang gIao
phap cho con."
Ong noI: "Hay dI dI!"
on Ky -vIon, nang ngoI duoI chan Pha f, va
nang da fro fhanh mof frong nhung nu fu fhanh
fhIon nhaf frong hang daI chung.
Trong so nhung nguoI cau Phaf fhuyof phap
cung Iuc voI fhIou nu no Io nay co Xu-pra-ba
|Suprabha), aI nu cua mof danh gIa vong foc frong
fhanh Ty -xa-Iy. Xu-pra-ba dop Iam. Thay nang Ia
mo ngay, bao nhIou fhanh nIon hao hoa phong nha
frong fhanh dou doo duoI nang. Cha nang fhay fho
khong f Io ngaI. Ong fu hoI dI hoI IaI: "Ta so ga aI
nu cua fa cho aI7 Ko nao fa fu choI, nguoI ay so Ia
ko fhu cay nghIof cua fa."
Va moI Ian fu hoI nhu fho, ong IaI fram fu
suy nghI hang gIo.
Cuoc i c Phat 229
Mof hom, Xu-pra-ba noI voI ong:
"Thua cha, hnh nhu cha dang buc fam buc fr
dIou g. Co chuyon g vay fhua cha7"
Ong dap: "Con a, chnh con Ia moI Io nga I cua
cha. Co qua nhIou nguoI o fhanh Ty -xa-Iy muon
hoI cuoI con:"
Xu-pra-ba noI: "Cha dang Io chon nguo I cau
hon cho con. Ho dang fhuong Iam! Nou ho bIof ro
fam fu cua con! Thua cha, dung Io nua. Cha bao ho
hop IaI va cu fhoo fap fuc co fruyon, con so dI gIua
ho, con so fu chon Iay mof nguoI chong cho con."
"Con a, cha so Iam fhoo y con."
Cha cua Xu-pra-ba don gap quoc vuong a-fu-
nac va duoc phop bao su gIa dI fhong bao khap
fhanh.
"Trong bay ngay nua, so fo chuc mof cuoc hop
maf cac fhanh nIon muon cuoI Xu-pra-ba. ThIou nu
so dch fhan chon chong frong so fhanh nIon do."
on ngay fhu bay, nhIou ko cau hon fap frung
frong mof khu vuon Iong Iay cua phu fhan Xu-pra-
ba. Nang xuaf hIon frong mof co xo, fron fay cam
mof Ia co mau vang co vo chan dung uc Tho Ton.
Nang dang caf fIong haf ca ngoI NgaI. Ho ngac
nhIon nhn nang va fu hoI:
"Nang so noI g voI chung fa7"
CuoI cung nang boc Io fam fnh voI cac fhanh
nIon:
230 TNH MINH dch
"Ta khong fho you aI frong cac nguoI, nhung
dung cho rang fa cu fuyof cac nguoI. AI an khong
phaI Ia muc fIou frong Io song cua fa; fa muon quy
y Phaf. Ta so don vuon NgaI cu ngu, va NgaI so
fhuyof gIang gIao phap cho fa."
au buon, cac fhanh nIon Iang Io ra vo, Xu-
pra-ba don ky vIon. Nang ngho uc Tho Ton gIang
day, nang duoc nhan vao CIao hoI, va nang fro
fhanh mof Ty -khoo nI fam fhanh nhaf.











Cuoc i c Phat 231

IV. CONG CHUA VI-RU-BA
Quoc vuong a-fu-nac co mof aI nu fon Ia VI-
ru-pa |VIrupa). Nang da don fuoI kof hon. Khong
may, nang xau fo; khong mof hoang fu vo fuong
nao chju hoI nang Iam vo, ngay ca bon fhuong gIa
cung khInh ro nang.
ay gIo co mof kha ch Ia gIau co don ngu faI
fhanh Ty -xa-Iy. Ton han Ia Cang-ga |Canga). Quo c
vuong nghI: "Cang-ga chua bao gIo fhay con gaI fa.
Co Io han so khong fu choI kof hon voI no ". Quoc
vuong frIou han don hoang cung.
Cang-ga duoc quoc vuong a-fu-nac khon
ngoI, ban fang du fhu. Han fhuoc dong fhu dan, Ia
mof fhuong gIa; han da fch Iuy duoc mof faI san
kof su, nhung han chua bao gIo mo don vIoc kof
hon voI mof cong chua. V fho, han sung suong
nhan IoI.
Quoc vuong noI: "Tho fh ngay foI nay, khanh
hay don hoang cung dua aI nu fa vo nha khanh".
Han vang IoI. om foI nhu muc, hon Io dIon ra
ma Cang-ga chang nhn fhay dung nhan cua vj hon
fho mnh. VI-ru-pa fhoo chong Ion duong vu quy.
Ngay hom sau, Cang-ga nhn vo, voc dang
xau x cua nang Iam han gIaf mnh. Han muon
fong co nang ra khoI nha, nhung han khong dam,
232 TNH MINH dch
han so quoc vuong fra fhu. Han gIu nang frong
nha, nhung fhaf su nang Ia mof fu nhan khong
hon khong kom; nang khong duoc phop ra ngoaI
du baf cu Iy do g.
Na ng dau kho Ia m. Na ng Iuo n ba y fo Io ng
fhuong yo u cha n fha nh cu a na ng vo I cho ng,
nhung vo ch; ha n ra ma f go m guo c khInh bI
na ng. Ha n kho ng bao gIo nhn na ng. Ha n kho ng
bao gIo do ng do n nang nu a Io I. VI-ru-pa ca m fha y
co don Ia c Io ng.
Mof hom, Cang-ga duo c mof so ban bo moI du
fIoc. Han duoc bao Ia: "AI don ma khong dua vo
fhoo dou so bj phaf 500 non vang."
Cang-ga quyof djnh fham du; bua fIoc so Iam
dju bof phan nao cuoc song fo nhaf buon chan cu a
han. Nhung han kho ng muon frnh dIon VI-ru-pa
voI ban bo; han so bj cho nhao. Han nghI: "Tha
fra 500 non vang con hon Ia chung cho rIou fa."
Ngay hom do, VI-ru-pa au sau hon fhuong Io.
Nang khoc, nang bIof chong nang da dI dau. Nang
fu nhu:
"Tof dop g mof cuoc song o cho nhu fa! Ta
chua bao gIo co duoc mof nIom an uI. Chong fa
ruong ray fa. Ta na o co fhan phIon g duoc chang;
fa xau x ma, aI aI cung bao fa xau x ma ! Ta
chang mang duoc nIom an vuI g don cho aI. O, fa
fu han Iam! Chof con suong hon Ia song nhu fho
nay; chof duoc ngof ngao hon. Ta so fu van."
Cuoc i c Phat 233
Nang Iay mof soI day va fu froo co.
Ngay Iuc do, faI Ky -vIon, uc Tho Ton fhac
mac: "Trong fhanh Ty -xa-Iy hom nay co aI dau kho
fho7 Ta co fho cuu kho cho aI7 Ta co fho gIup mof
fay cho ko nao baf hanh7"
Nho oaI Iuc nhIom mau cua NgaI, NgaI bIof
VI-ru-pa dang dau kho. NgaI don nha Cang-ga va
vao nha. VI-ru-pa con song. uc Tho To n mo soI
day ma nang da fu buoc chaf vao co. Nang fho
manh va nhn quanh. Nhan ra uc Tho Ton, nang
gIoo mnh danh Io duoI chan NgaI. NgaI day:
"Nay VI-ru-pa, hay nhn vao guong xom."
Vang IoI, nang nhn vao guong. Nang ngac
nhIon va sung suong roo Ion. Nang dop nhu ngo c
nu cua fhIon fhan. Nang muon danh Io Phaf mof
Ian nua, nhung NgaI da ra dI.
Trong Iuc do, Cang-ga da saI IoI gIao hon khoI
haI cua ban.
Ho hoI han: "TaI sao cau don ma khong dua
vo fhoo7 o cau so bon nay bIof maf vo cau sao7
Nang han Ia dop Iam. May Ia fhang chong ghon
dao do!"
Cang-ga Iung fung khong bIof fra IoI fho nao.
ua fIoc da Iam han phIon muon. Mof frong nhung
nguoI ban dua cho han mof coc ruou manh va noI:
"Cang-ga, uong dI may! on fao fh vuI cuoI
ha ha, con may fh Io fuon fam fa. on day may!
234 TNH MINH dch
Hay cuoI voI bon fao. zo ! Ruou nay so day may
bIof cuoI."
ua fay nang coc ruou, Ca ng-ga can chon.
Han fro non fuoI vuI IInh hoaf han ra. Han uong
nua. ay gIo hoI chuonh choang, han fIop fuc nang
coc cho don Iuc ngu vuI.
an han ban: "Trong khI no dang ngu, chung
fa hay voI sang nha no. Chung fa so ga p vo no,
chung fa so kham pha Iy do faI sao no khong dam
cho aI nhn fhay maf nang."
Chung vao nha Cang-ga. VI-ru-pa fron fay con
cam chIoc guong; nang dang say sua ngam nhn
dung nhan cua nang. Maf nang sang Ion nIom
hanh phuc. Nhom fhan huu fhan phuc nang; ho
Iang Io fro ra va co nguoI Ion fIong: CIo fh chung
mnh bIof ro mau ghon cua Cang-ga roI!"
Cang-ga van con ngu. Chung danh fhuc chang
day va noI:
"an oI, ban co phuc nhI! an da Iam g ma
chu vj fhIon fhan hoan hy ban cho ban mof co vo
xInh dop hy huu fho 7"
Ca ng-ga fhof Io n: "Qua Ia m ro I ngho! O ng da
Ia m g chu ng bay ma chu ng bay nhu c ma o ng a c
fho 7"
Han noI gIan bo dI ngay. Han fuc chung canh
hong. Vo don nha, han dap fung cua; han vua dI
vua nguyon rua om som qua cac phong; nhung, doI
Cuoc i c Phat 235
moI dang vang fuc chuI fho cua han bong nhIon
khop IaI. Han kInh ngac, faI mof. Truoc maf ha n
Ia mof phu nu xInh dop fuyof voI. Nang dang don
da fuoI cuoI. Han fu fu hoan hon; roI han cung fuoI
cuoI hoI:
"O, om dung fruoc maf anh ma anh cu fuong
Ia mof nu fhan ruc ro nao do vua fu hoa vIon hIon
don, hoI om you quy , aI da Iam cho om xInh dop
nhu fho 7"
VI-ru-pa ko IaI su fnh cho chong ngho. Tu do,
nang va chong nang nhan ra nIom hanh phuc fhaf
su, ho fm moI co duyon do xIn quy y Phaf va bay
fo Iong bIof on cua ho doI voI NgaI.



@







236 TNH MINH dch

V. QUY KE CUA CHIEN-GIA
Trong Iuc do, quan chung ra maf khInh bI ha n
bon an sI gIan ac ma uc Phaf da va ch fran a m
muu Iuong gaf cua chung, y djnh ba o fhu cua
chung do do moI ngay mof fhom cang fhang.
Chung cung nhau xay dung co so ga n Ky -vIon,
chung ra suc ngay dom rnh rap, fhoo doI cac hoaf
dong cua Phaf va do chung cua NgaI. Nhung faf ca
dou vo ch; chung khong fm dau ra mof ko ho fam
fhuong nhaf do boI nho CIao hoI.
CuoI cung, mo f an sI noI voI dong bon:
"Chung fa da fu Iau quan saf hanh vI cua cac
Sa-mon nay. ao ha nh cua ho khong fho phu nhan
duoc. Tuy nhIon, chung fa phaI xuI gIuc quan
chung chong IaI ho, fa da co cach. Ta quon ChIon-
gIa |SInca), mof fhIou nu hap dan Iam. Nang raf
co faI fhuc hIon quy ko. Nang so khong fu choI
gIup fa, uy danh Thch-ca nay maI so bj fan bIon.
on an sI cho moI ChIon-CIa don.
Nang hoI: "Cac Thay goI con co vIoc chI7"
"Con bIof fon Sa-mon o Ca-fy -Ia-vo chu, nguoI
duoc quan chung Ton fho Ia Phaf do 7"
"Chua bIof, nhung con ngho noI fIong fam
NgaI Iung Iay Iam. NguoI fa bao NgaI Iam duoc vo
so phop mau huyon dIou."
Cuoc i c Phat 237
"ChIon-gIa, han Ia ko fhu cay nghIof nhaf cua
cac fhay. Han ha nhuc cac fhay, han muon fIou
dIof quyon nang cua cac fhay. Nao, con fIn cac
fhay; hay don day, hay dung vo pha ca c fhay. Co
nao hang phuc duoc nguoI chInh phuc, co ay so
duo c vo van hanh dIon; co ay so duoc vang danh
frong gIoI nu nhI, co ay so duoc ca fho gIoI Ion
fIong ca ngoI."
ChIon-gIa bj IoI Io duong maf cua bon an sI
IoI cuon. Nang fIn chac Ia maI day uc Phaf so bj
o nhuc, fon fuoI cua NgaI so bj nguyon rua khap
maf dja cau.
ay gIo, ngay ngay nang don Ky vIon, moI
khI fhay fn do ngho uc Tho Ton fhuyof phap sap
ra vo, nang dIon mof bo do mau hong ruc ro, haI
fay om mof bo hoa. Va nou co aI fnh co hoI nang:
"Co dI dau do !" Nang dap: "VIoc g don nguoI ma
nguoI hoI7" KhI don Ky vIon, nang cho foI Iuc
vang vo, chI con mof mnh nang; roI fhay v vao
fru xu cua Phaf, nang IaI fhang don noI cu ngu cu a
bon an sI gIan ac. Nang ngu dom faI do, nhung
fang sang Ia nang quay IaI cong Ky vIo n, don khI
gap maf fn do day som dI Io Phaf cung duong fh
nang moI dung dInh ra vo. Va co aI hoI: "Co dI dau
vo som fho 7" Nang dap: "VIoc g don nguoI ma
nguoI hoI7"
CuoI fhang, nang doI cach fra IoI. ChIou don,
nang noI: "ToI don Ky -vIon, noI uc Tho Ton dang
238 TNH MINH dch
cho foI". Sang ra, nang noI: "ToI vua fu Ky -vIon
vo, noI foI da ngu dom voI uc Tho Ton". Tho Ia
mof so nguoI kho khao, nho da fIn nang, nghI ngo
uc Tho Ton baf fjnh.
Sau fhang sau, nang Iay mof kho vaI quan
quanh bung. NguoI fa nghI: "Nang co fhaI". Va bon
nguoI nong can dan don kIa khang khang cho rang
dao hanh cua uc Tho Ton chI Ia su gIa vo.
Chn fhang froI qua, nang njf mof fraI banh
go ngay fruoc bung, nang dI dung ra vo uo oaI
nang no. CuoI cu ng, mof hom no, nang vao fhang
gIang duong uc Tho Ton dang fhuyof phap. Nang
bao dan ngoI doI dIon va caf fIong sang sang caf
ngang IoI NgaI:
"NgaI fhuyof gIang gIao phap cho quan chung
IoI Io ngof nhu duong maf. Con om, mang fhaI voI
NgaI, sap Iam mo frong nay maI, fh khong co don
mof noI nam cho ! Ngay ca dau mo om can NgaI
cung Io Iuon. Nou NgaI so xau ho khong Io cho om
fh f ra NgaI cung co fho goI om cho mof do fu
nao cua NgaI chu; quoc vuong a-fu-nac, hay
fruong gIa Cap-co -doc chang han. Nhung khong!
NgaI chang dom xIa g don om, va cung chang Io
Ia ng g cho dua con sap ra doI! NgaI chI bIof vuI
huong aI fnh ma coc can cuu mang frach nhIom!"
uc Tho Ton fhan nhIon hoI: "Nay ChIon-gIa,
nguoI noI fhaf hay vu khong do 7 ChI co fa va nguoI
bIof fhoI."
Cuoc i c Phat 239
ChIon-gIa gao Ion: "NgaI bIof ro qua ma, om
dau co noI Iao".
uc Tho Ton van bnh fInh. ChIon-gIa ha m
ham dung phaf day va djnh xong don NgaI, nhung
v fho manh qua non Iam du f soI day buoc fraI
banh go. TraI banh roI dach xuong daf.
uc Tho Ton cuoI, noI: "o, con cua nguoI
sanh roI do!".
o chung gIan du ua don ChIon-gIa. Ho
nguyon rua va djnh khaf nho nuoc bof vao maf
nang fh nang cam dau chay maf. Nang vua khoc,
vua dau, vua nhuc, vua han. Nang cam dau chay
ma khong bIof chay vo dau. ong nhIon, Iua du
bung chay hung hu c phu fron Iay fhan nang, va
nang, ko vu khong Phaf, da bj fan ruI frong ngon
Iua ac nghIof khung khIop.








240 TNH MINH dch

VI. PHAT THUAN PHUC TRAU IEN
uc Tho Ton roI Ky -vIon. NgaI dung chan faI
cac fhanh fhj, fhon quo do fhuyof gIang gIao phap;
nhIou nguoI da bay fo Iong fn nguong chan fhanh
va xIn quy y NgaI.
Mof hom, co mof cap vo chong gIa fhInh uc
Tho Ton fho fraI voI ho.
Cu ong noI: "ach uc Tho Ton, chung con da
fu Iau uoc mong ngho duoc IoI NgaI. CIo day chung
con sung suong Iam, chung con so hIou ro nhung su
fhaf cao quy , va frong so fhan huu cua NgaI, NgaI
so fhay may aI fhuan fhanh hon chung con."
uc Phaf dap: "Ta khong Iay g Iam nga c
nhIon, nguoI va fa da Ia ba con fhan fhch o nhIou
doI nhIou kIop."
Cu ba noI: "ach uc Tho Ton, chong con va
con da song voI nhau fu fhuo con xuan; nay fh
chung con da don fuoI chn muoI. Cuoc song da
fhaf chaf fnh you nong fham cua chung con. Chua
bao gIo chung con co don mof IoI fo fIong. Chung
con van you nhau nhu ngay con son fro , va bong
chIou fan cua cuoc doI chung con va n con ngof
ngao nhu anh bnh mInh vua Io dang. ach uc
Tho Ton, xIn NgaI cuu do chung con o kIop sau
cung you nhau fha fhIof nhu o kIop nay."
uc Tho Ton noI: "uoc roI; chu fhIon da cho
cho cac nguoI!"
Cuoc i c Phat 241
NgaI fIop fuc Ion duong. NgaI fhay mof cu ba
dang xach nuoc o mof caI gIong bon Io duong. NgaI
don gan ba va noI:
"Ta khaf Iam, cu vuI Iong cho fa uong mof f
nuoc duoc khong7"
Cu ba fro maf nhn NgaI. a xuc dong vo
van. a rung rung muon khoc. a muon om hon
uc Tho Ton, nhung ba so. Nuoc maf changy daI
fron haI go ma nhan nhoo cua ba.
uc Tho Ton noI: "Hay om hon fa dI!"
Cu ba chay om choang vao haI canh fay cua
NgaI. a fhou fhao noI:
"Nay fh con co fho chof mo f ca ch sung
suo ng. Con da gap u c Tho To n. Con da duo c o m
ho n Nga I."
NgaI IaI dI. NgaI don mof canh rung rong bao
Ia, faI do co mof bay frau sInh song voI cac om
muc dong. Trong so do co mof con Iuc Iuong va
hung hang Iam. No chI chju ko chan no , nguoI Ia
don Ia no fan cong ngay. MoI khI nguoI Ia don
gan, no gam sung xoc foI va fhuong gay fhuong
fch fram frong cho nguoI. oI Iuc no con gIof chof
nguoI ay nua.
Nhom muc dong fhay uc Tho Ton dang bnh
fhan dI foI, chung Ia Ion:
"AI dI do, hay coI chung! ung don gan chung
foI, o day co frau du".
242 TNH MINH dch
Thnh Inh, con frau nguoc dau, khjf muI kh
kh; roI no gam sung nhao don uc Tho Ton. nhom
muc dong run cam cap. Chung kou Ion: "Chung mnh
quaf fho ma nguoI ay khong ngho!". Nhung, bong
nhIon, con vaf dung khung IaI; no quy mop fruoc
maf uc Tho Ton va Io IuoI IIom chan NgaI, doI maf
no hIon ro nof van xIn cau khan.
uc Tho Ton au yom vuof vo con frau, NgaI
nho nho noI voI no:
"Con hay fu nhu rang moI vaf fron doI dou
phu du ngan nguI, rang an Iac om dom chI duoc
fhay o nIof ban. ung khoc. Hay fIn fa, hay fIn
vao Iong fu bI Ian man cua fa, roI con so hoa kIop.
Con so khong con dau fhaI gIua IoaI suc sanh, con
so duoc sanh Ion coI froI voI cac chu fhIon."
Tu ho m do , con fra u raf mu c hIo n ngoan.
Co n nho m mu c do ng fh hof Io ng fha n phu c, cung
knh cu ng duo ng Io va f u c Tho To n. Chu ng duo c
Nga I frao fruyo n gIa o phap va fro fhanh nhu ng
mo n do frung kIo n frong gIoI mo n do frung kIo n
nha f cu a Nga I.




Cuoc i c Phat 243

VII. S RAN NT GIA TANG OAN
uc Tho Ton don fhanh KIou-fhuong-dI
|KausambI). O do, Iuc dau, ngaI raf Iay Iam hoan
hy. an chung nhIof fnh ngho fhoo IoI NgaI,
nhIou nguoI da fro fhanh Sa-mon. Quoc vuong !u-
da -dIon |!dayana) Ia mof frong so nhung fn do
fhuan fhanh, NgaI cho phop con fraI Raf-fra-pa-Ia
|RashfrapaIa) xuaf gIa fhoo daI chung.
Tuy nhIon, cung ngay faI fhanh KIou-fhuong-
dI nay ma uc Tho Ton da gap phaI mof frong
nhung noI buon da dIof. Ngay no, co mof Sa-mon
bj khIon frach vo foI vI pham mof so IoI Iam nho
nho. Thay khong fu nhan IoI non bj phaf. Thay IaI
khong chap nhan ca ch xu phaf, va v fhay Ia nguoI
vuI fnh, fhong mInh Ianh IoI, hoc rong nho nhIou,
non co nhIou nguoI fhoo pho fhay. Cac fhay khac
da hoaI cong van xIn fhay fro vo chanh dao.
Ho noI voI fhay: "ung fo vo kIou ngao, dung
fu cho mnh khong vap phaI IoI Iam. Hay ngho IoI
chung foI. Hay bay fo fam fnh voI cac fhay khac,
v ho cung chung ch huong fhay; ho cung so boc Io
fam fnh voI fhay, v fhay cung cung mof fn
nguong nhu ho. Nou nhu cac fha y ngho IoI nhau,
CIao hoI so Ion manh, CIao hoI so hung fhjnh."
Thay ay dap: "ToI khong can fhay day foI
nhung dIou phaI fraI. XIn dung frach foI!"
244 TNH MINH dch
"ung noI fho. Ngon ngu cua fhay khong hop
voI gIao phap. Thay dang dI nguoc voI gIoI Iuaf;
fhay dang gIoo cay mam mong baf hoa frong CIao
hoI. Ngho nay, fhay hay sua IaI phong cach cu xu .
Hay song an hoa voI daI chung. Hay franh caI va ;
hay fhanh fn voI gIao phap".
Vo ch! aI chung quyof djnh fruc xuaf ko uong
nganh, nhung, mof Ian nua, fhay ay van khong
ngho. Thay ay van con frong Tang doan. Thay ay
ngu muoI qua, khoI can phaI xu phaf g nua.
CuoI cung, u c Tho Ton da dung ra fhu xop.
NgaI co gang khuyon gIaI cac fhay Sa-mon; NgaI
cau mong cac fhay hay quon dI bao no I baf hoa,
hay cung nhau fu fap om dom nhu xua, nhung
chang aI do y don NgaI. RoI mof hom, mof Sa-mon
con bao dan don bach Phaf:
"ach uc Tho Ton, xIn NgaI hay do yon, xIn
dung noI g ca. NgaI da gIac ngo chanh phap, xIn
NgaI hay djnh fam vao chanh phap. NgaI so an
vuI frong chanh djnh. Con chung foI, chung foI so
bIof huong dI cua chung foI; chung foI franh caI
nhung khong phaI khong fm ra phuong huong.
NgaI hay fhIon djnh va xIn dung noI g ca".
u c Tho -To n kho ng ho no I gIa n. Nga I co
khuyo n gIa I ca c fha y nhung kho ng duo c. NgaI
fha y Ia Nga I kho ng fho fhuyof phu c duo c ca c Sa-
mo n o KIou-fhuo ng-dI; ho hnh nhu bj mo f va I con
dIo n do f kho I na o do da n daf. u c Tho To n quyof
Cuoc i c Phat 245
djnh fu gIa ho , nhung fruo c fIo n NgaI ba y fo fa m
fnh vo I ho :
"Hanh phuc fhay cho aI co duoc nguoI ban
chan fnh; hanh phuc fhay cho aI co duoc nguoI
ban sang suof. Chuong ngaI nao ma haI ban faI
duc khong fho vuof qu7 NguoI khong co ban fam
gIao khac nao vua khong co daf nuoc, phaI Iang
fhang phIou baf frong co don hIu haf nhu fhof voI
gIa gIua canh rung hoang. Nhung fha dI mof mnh
con hon Ia chung song voI ko ngu muoI. NguoI fr
phaI mof duong mof bong; nguoI fr pha I franh xa
ac dao; nguoI fr phaI gIu gn fhanh fjnh nhu fhof
voI gIa frong canh rung hoang."
Nga I ra dI. Kho ng aI co ga ng gIu NgaI Ia I.
Nga I do n mof ngo I Ia ng ma Nga I bIof Ia NgaI so
fm ra o -rI-gu, mof mo n do cu a Nga I, o -rI-gu
ra f sung suo ng gap Ia I NgaI, va u c Tho To n
cu ng duo c an u I boI pha n. Sau do , A-na u-Ia u-da ,
Nan-da va KIm-fy -Ia cu ng fhoo Nga I. Ho ho f Io ng
cung knh va an u I Nga I, ho cu ng nhau chung
so ng o m do m. u c Tho To n nghI: "Trong gIo I do
fu cu a fa, f ra cu ng co mo f so yo u quy fa va
fhua n ho a nhu fho ."
Mof hom, nhan Iuc ngoI nghI maf duoI mof
fang cay, NgaI chof nho IaI nhung phuf gIay xao
fron o KIou-fhuong-dI fh co mof dan voI dung
chan do nghI ga n do. VoI chua xuong song Iay nuoc
mang vo cho nhung voI khac. Chung uong no no;
roI fhay v cam on voI chua da Iay nuoc cho uong,
246 TNH MINH dch
chung IaI nguoc daI no, chung vung voI danh dap
no, va cuoI cung, chung duoI no dI. uc Tho Ton
fhay fnh canh cua NgaI chang khac g fnh canh
cua voI chua kIa: ca haI dou Ia nan nha n cua su vo
on bac nghIa fho bao. VoI chua nhan fhay nof
buon hIon ro fron khuon maf NgaI, no don gan,
nhn NgaI mof cach fru mon; roI no Iang Io bo dI,
dI fm fhuc an nuoc uong cho NgaI.
uc Tho Ton sau cung fro vo Xa -vo va an fru
faI Ky -vIon.
Nhung NgaI va n dau buo n nghI do n cac Sa-
mo n fho a c o KIo u-fhuo ng-dI. Ro I, bo ng dung, mof
ho m no , NgaI fha y ho va o Ky -vIo n. Tro ng ho a u
sa u fho fha m. Ho kho ng duo c mo I nguo I cu ng
duo ng, aI aI cu ng pha n ua f vo su nguoc da I u c
Tho To n cu a ho . Ho do n do xIn Nga I fha Io I. Vj
Sa-mo n pha m foI cu ng fu sa m hoI IoI Ia m cu a
mnh, va hnh phaf cu a fha y cu ng nho nha ng
fhoI. Ca c ba n fha n so cu a fha y do u nha n khuyo f
dIo m. Mo I nguoI fuyo n hu a nghIo m fr gIo I Iua f.
u c Tho To n hoan hy Ia m. CIao ho I khong co n o n
a o ra n nuf nu a.




Cuoc i c Phat 247

VIII. VU N CU-VA-LA-DA
Mof hom, uc Tho Ton vo nuoc Xa -vo. NgaI
nham don mof nguoI a-Ia-mon fon a-raf-va-gIa
|haradvaja) o fron mof canh dong ca ch fhanh
khong xa. Nham mu a gaf haI, nguoI a-Ia-mon va
nhung ko gIup vIoc cua ong dang fo chuc an mung
IInh dnh. Ho vuI cuoI ca haf khI fha y uc Tho
Ton dI qua. NgaI dua baf khaf fhuc, nhung aI nhan
ra NgaI dou cung knh don chao va cung duong
NgaI nhIou Io vaf. a-raf-va-gIa fhay vay khong
haI Iong. Ong dI fhang don uc Tho Ton va Ion
fIong noI:
"Ong dao, moI ong dI ngay cho; ong Iam
guong xau cho moI nguoI. O day chung foI dang
Iam vIoc, chung foI dang fhoo doI, quan saf nhung
chuyon bIon cua mua mang. on Iuc cay, nguoI
nha cua foI cay; don Iuc gIoo, nguoI nha chung foI
gIoo; foI cung cay gIoo voI ho. RoI don vu mua,
chung foI fhu hoach fhanh qua Iao dong cua chung
foI. Chung foI fu cung cap Iuong fhuc cho chung
foI; don khI moI vIoc xong xuoI, chung foI fha ho
nghI ngoI, vuI vo. Trong khI ong, ong Iang fhang
khap noo pho phuong, ong Io Ia cung duong cung
xom, ong chI mof mof chuf Ia gap aI ong cung cha
bnh baf ra. Tof hon Ia ong non Iao dong; ong non
cay bua gIoo haf ma an".
uc Tho Ton mIm cuoI dap:
248 TNH MINH dch
"Nay ban, fa cung cay bua gIoo haf nhu ban,
khI cong vIoc Iam xong, fa dung bua".
a-raf-va-gIa noI: "Ong ma cung cay bua gIoo
haf! Iam sao fa co fho fIn duoc chuyon do! Trau bo
cua ong dau7 Haf gIong cua ong dau7 Cay bua cua
ong dau7"
uc Tho Ton dap:
"HIou bIof frong sach Ia haf gIong fuyof voI
ma fa gIoo frIa. Tu fap fhanh fhIon Ia mua Ianh
fuoI fron maf daf ph nhIou, haf gIong so dam choI
nay Ioc, dom hoa ko f fraI va gIa chn fron do. Ta
cam cay kIon co; IuoI cay Ia fr fuo, chuoI cay Ia
gIao phap, fhanh fn Ia con bo fhIon khoo manh
koo cay. Ta cay don dau Ia aI duc froc goc nhu co
phoI fron dong don do, va san pham vu mua fa fhu
hoach chnh Ia nIof ban".
NgaI fIop fuc Ion duong. Nhung nguoI a-Ia-
mon a-raf-va-gIa cu Iung fhung fhoo sau NgaI;
ong muon ngho duoc IoI cao quy .
Vao fhanh, uc Tho Ton va ong fhay quan
chung dang cham chu fhuong fhuc ca c fIof muc
frnh dIon cua doan vu cong faI mof cong vIon. AI
nu cua fruong doan Ia nguoI hap dan dac bIof. Ho
f khI fhay mof vu nu nao duyon dang xInh dop
nhu fho; moI khI nang xuaf hIon, nhung aI khong
dan duoc Io ng ham muon do noI mau chIom doaf
nang. Ton nang Ia Cu-va-Ia-da |KuvaIada).
Cuoc i c Phat 249
Nang vua vu xong, bao anh maf nong bong
con dnh chaf vao nguoI nang. Nang bIof faI nang
cua nang, nang bao dan va cao ngao Iam, nang Ion
fIong goI dam dong:
"Kham phuc fa chu, quy vj! Trong ca fhanh
Vuong-xa, con aI dop hon fa, fham ch co aI bang fa7"
NguoI a-Ia-mon a-raf-va-gIa dap: "Vang,
fhua co nuong. So voI vo dop cua uc Tho Ton fh
sac dIon cu a co nuong da fham vao dau!"
Cu-va-Ia-da noI: "Ta muon xom vo dop cua uc
Tho Ton ma nguoI ca ngoI, Iam on dua fa don gap
NgaI."
uc Tho Ton noI: "ay, NgaI ay day."
uc Tho Ton buoc foI fruoc.
Vu nu fro maf nhn NgaI.
Sau cung na ng noI: "NgaI dop qua, con so vu
cho NgaI xom."
Cu-va-Ia-da baf dau khoI dong bang nhu ng vu
dIou fu fu. Nang choang quanh nguoI va phu Ion
maf nang nhung fam vaI fho ruc ro, vo dop cua
nang fruoc kIa sac sao kIou ky bay nhIou fh gIo
day chI con Ia mof hua hon Io mo. Nang frong nhu
maf frang an hIon frong nhung anh ma y bang bac
frong dom. Mof ang may froI qua, hIon ra mof fIa
sang you of. Iou vu moI Iuc mof don dap nhanh
hon; fung fam vaI fho roI dan, hang nga xuaf hIon
250 TNH MINH dch
frong anh frong ngan ruc ro cua nang. Nang dang
xoay vu ff nguoI fh, bong dung mof fIa sang choI
Ioa dap vao maf nang, nang dung IaI. Nang fhoaf
y fron von. am dong ngof fho, ua foI fruoc.
uc Phaf noI: "Co ay khon kho fhay!"
NgaI cham cham nhn nang. ay gIo doI ma
cua Cu-va-Ia-da so xuong, vang fran cua nang nha n
nhoo va doI maf cua nang mo duc han. Trong
mIong chI con IaI mof vaI ca I rang xau x, fron dau
con mof vaI Ioan foc Io pho bac frang, nang gIa
nua Iu khu. uc Tho Ton quo nang nhu xua kIa
NgaI da quo dam con gaI cua Ma-vuong khI chung
co quyon ru NgaI. NgaI da bIon a vu nu dIom kIou
fha nh mof mu gIa hom hom.
Nang fho daI:
"ach uc Tho Ton, con da nhan ra nhung IoI
Iam nghIom frong cua con. Sac dop phu du chang
gIup con duoc g. NgaI da day con mof baI hoc cay
dang, nhung con nghI Ia ngay kIa con so sung
suong don nhan no. XIn NgaI fhuyof gIang cho con
nhung su fhaf cao quy ; con nguyon vInh vIon gIaI
fhoaf fhan nay, du no mua vuI fhIon ha don dau,
no cung chI Ia mof xac fhan gom guoc".
uc Tho Ton nhan IoI fhInh nguyon cua Cu-
va-Ia-da, nang fro fhanh mof frong nhung do fu
fhuan fhanh nhaf frong gIoI mon do fhuan fhanh
cua NgaI.
Cuoc i c Phat 251

IX. PHAT O HUNG THAN A-LA-VA-CA
TaI fhanh A-fa-vI |AfavI) co mof vj vua raf
ham mo san ban. Mof hom, vua fhay mof con naI
fo, ngaI duoI fhoo ngay. Con naI chay Io qua, va v
quyof duoI fhoo con naI, nha vua Iac xa cac fay san
khac. CuoI cung, con moI chay maf. Mof moI, chan
nan, nha vua ngoI fua vao mof goc cay, fhIop ngu
Iuc nao khong bIof.
ay gIo hung fhan A-Ia-va-ca |AIavaka) o fron
cay hIon xuong. Han fhch an fhjf nguoI, han saf
haI va ngau nghIon faf ca nhung aI don gan han.
Thay nha vua, han ra maf hon ho; v vua ham mo
san ban dang fhuong kIa sap bj mof qua dam ac
IIof fh, may fhay, mof fIong dong Iam ngaI fhuc
day. Thay mang song cua mnh bj do doa, nha vua
guong dung Ion, nhung hung fhan da fom co ngaI
quaf xuong. Nha vua hof Iong van xIn:
"Thua ngaI, xIn ngaI fha mang cho con. Nhn
voc dang do so cua ngaI, con bIof ngaI Ia mof hung
fhan an fhjf nguoI. Thua ngaI, xIn ngaI fhuong
con. Con so khong bao gIo quon on ngaI. Con so
dang ngaI nhung Io vaf fuyof dIou".
A-Ia-va ca dap: "Ta khong can Io vaf. Ta muon
an fhjf nguoI; fa doI Iam roI!".
Nha vua dap: "Thua ngaI, cho con vo A-fa-vI,
con so dang ngaI moI ngay mof nguoI do ngaI xoI
fhjf".
252 TNH MINH dch
"KhI nguoI vo nha, nguoI so quon IoI hua".
Nha vua dap: "Khong, con khong bao gIo quon
IoI. Hon nua, nou nhu con khong dang ngaI Io vaf
hang ngay, ngaI cu don fhang hoang cung cua con
ma nguyon rua, con so fhoo ngaI, ngaI so an fuoI
nuof song con".
Hung fhan fha cho, nha vua fro vo fhanh A-
fa-vI. Nhung ngaI maI Io nghI vo IoI hua ac nghIof
cua mnh; khong co cach nao do franh, ngaI buoc
phaI mang danh Ia mof vj vua hung fan bao nguoc.
NgaI frIou quan fo fuong va frnh bay su vIoc
da xay ra. Suy nghI frong gIay Iaf, quan fo fuong
fau vua:
"Tau bo ha, frong nguc A-fa-vI co nhIou foI
nhan bj kof an fu hnh. Chu ng fa co fho nop chung
cho hung fhan. KhI fhay bo ha gIu IoI hu a voI han,
bIof dau han so mIon gIam cho ngaI."
Vua chap fhuan IoI do nghj. NgaI ra Ionh cho
vo bInh don kham duong noI voI cac fon fu fu da
duoc an djnh fung ngay rang:
"Cach fhanh khong xa, fron cay daI fho co
mof fhIon fhan raf fhch com gao. AI don dang
ngaI mof dIa com duoI goc cay fh so duoc an xa".
Sau do, moI ngay, Ian Iuof fung nguoI han
hoan bo mof dIa com don daf duoI cay va khong
bao gIo fro IaI.
ay gIo, khong con mof fon fu fu nao frong
nguc. Quan fo fuong ra Ionh cho cac bIon Iy an saf
Cuoc i c Phat 253
frIof do nghIom khac, khong fha baf cu mof fon fu
nao bj fruy fo Ia saf nhan, fru phI co bang chung
hIon nhIon Ia vo foI, nhung cung vo ch fhoI; ho
phaI fm ra bIon phap khac do fhoa man hung
fhan. Ho baf dau hy sInh nhung fon from cuop.
u ho ra su c ko f fo I fho na o fh ngu c fu cu ng
Ia I fro ng ro ng, nha vua va quan fo fuo ng buo c
pha I fm ca c na n nha n frong da m da n cu Iuong
fhIo n frong fha nh. Ca c cu gIa bj fo m co dua foI
go c ca y fruo c, va no u ca c vo bInh khong nhanh
cha n fh hung fha n co Iu c cu ng nga u nghIo n ho
nhu ca c na n nha n.
Tnh canh don foI au Io bao frum ca fhanh A-
fa-vI. Cac cu gIa bIon dan dau hof; khong aI hay
bIof vIoc g da xay don cho ho. Va, moI ngay, noI
an han cua vua Ia I cang fang fhom chua xof.
Nhung ngaI khong du can dam hy sInh doI mnh
cho quoc dan hanh phuc. NgaI nghI:
"So khong aI don gIup fa sao7 Ta ngho noI,
khI fh o Xa -vo, khI fh o Vuong-xa, co mof nguoI
quyon nang cao sIou, do Ia uc Phaf ma fhan
fhong dIou dung cua NgaI da duoc moI nguoI Ton
vInh ca ngoI. Ho bao NgaI fhch van du day do.
Vay sao NgaI khong don vuong quo c cua fa7"
Nho uy Iuc nhIom mau cua NgaI, uc Phaf
bIof ro nguyon vong cua nha vua. NgaI don fhang
cay daI fho cua A-Ia-va-ca. NgaI ngoI yon faI do.
Vu a fha y NgaI, hung fha n fu c fo c ha m ha m
dI fo I, nhung, bo ng nhIo n, ha n ma f hof nghj Iu c,
254 TNH MINH dch
haI da u go I cu a han run ca m ca p. Han Io n con
fhjnh no .
Han gIan du hoI: "NguoI Ia aI7"
uc Phaf dap: "NguoI co quyon nang vuof han
nguoI."
A-Ia-va-ca gIan fm maf. Han muon xo nguoI
dang ngoI fron da f fruoc maf han, nguoI ma han
khong fho nao xuc pham; han muon hanh ha NgaI
cho don chof. uc Phaf van ngoI an nhIon fu faI.
A-Ia-va-ca cuoI cung fm cach fu fran fInh.
Han nghI bao Iuc khong fhang noI, quy ko co Io
fhanh cong hon, han Ion gIong vuI vo noI:
"Thua NgaI, fa fhay NgaI Ia mof nha fhong
fhaI; han hanh cho fa Ia Iuon Iuon duoc hau
chuyon voI cac nha fhong fhaI. Ta hoI ho bon dIou.
Nou dap duoc, ho fu do ra vo; nou kho ng dap duoc,
ho phaI o IaI frong nguc fu fa, va fa so ngau
nghIon ho khI nao can".
uc Phaf noI: "Thu hoI fa bon dIou xom."
A-Ia-va-ca noI: "Ta phaI bao cho nguoI bIof Ia
chua co aI dap duoc bon dIou do. NguoI so fhay ra I
rac quanh day nhung manh xuong nguoI ma fa da
hoI ho frong qua khu".
uc Phaf Iap IaI: "Hay fhu hoI bon dIou g
xom."
A-Ia-va-ca noI: "Tho fh, Iam sao nhan IoaI co
fho franh khoI dong song aI duc7 Iam sao nhan
Cuoc i c Phat 255
IoaI co fho vuof qua bIon ca sanh fu, fm fhay bon
bo an Ianh7 Iam sao nhan IoaI co fho fhoaf khoI
bao fo ac fruoc7 Iam sao nhan IoaI co fho khong
bj gIong gIo fham nhIom7"
uc Phaf on fon dap:
"Nou quy y Phaf, quy y Phap, quy y Tang fh
nhan IoaI franh khoI dong song aI duc; nou hIou
duoc vIoc fhIon fh nhan IoaI vuof qua bIon ca
sanh fu, fm fhay bon bo an Ianh; nou Iam duoc
vIoc fhIon fh nhan IoaI fhoaf khoI bao fo ac fruoc;
nou bIof fhanh dao dan don gIaI fhoaf fh nha n
IoaI khong bj gIong gIo fham nhIom."
Ngho IoI dap cua uc Tho Ton, A-Ia-va-ca hof
Iong Ton knh, cuoI dau danh Io duoI chan NgaI va
fuyon hua fhay doI cach song man ro cua y. Sau
do , uc Tho Ton va A-Ia-va-ca cung don fhanh A-
fa-vI, don fhang cung dIon cua nha vua.
Hung fhan noI: "Tau bo ha, nay fa huy bo IoI
gIao uoc voI ngaI."
Nha vua sung suong hon bao gIo hof. on Iuc
bIof duoc nguoI cuu mnh, nha vua roo Ion:
"ach uc Tho Ton, con xIn quy y NgaI, NgaI
da cuu con va cuu ca quoc dan con; con xIn quy y
NgaI, con so dang hIon doI con cho vIoc xIon duong
Tam bao, xIon duong anh sang huy hoa ng ruc ro
cua uc Phaf va Thanh fang."
256 TNH MINH dch

X. E-BA-AT-A-B TRUC XUAT KHOI GIAO HOI
Sa-mon o -ba -daf-da Ia nguoI fnh kh raf
kIou man. Y khong chju aI chI phoI. Y co fham
vong fhay fho Phaf, nhung y bIof cac Sa-mon
khong aI muon fhoo y noI Ioan. V fho , y can don
su hau fhuan cua vua chua hay hoang fu.
Mof hom, y fu bao Iong: "Quoc vuong Ta n-ba -
sa-Ia gIa roI; hoang fu A-xa-fho fro frung, dung
cam, hang mong fhay cha Ion ngoI. Ta co fho
khuyon hoang fu chIom Iay uu fho, va ro I chang co
fho don gIup fa fhong Ianh CIao hoI."
Y don gap A-xa-fho. Y fang boc chang du
dIou; y ca ngoI chang nao Ia khoo manh, can
fruong, hao hoa phong nha !...
Y noI: "O, nou hoang fu Ia vua, anh vInh
quang ruc ro so don cho Vuong-xa nay bIof bao!
Hoang fu so chInh phuc cac nuoc Ian can; faf ca
vua chua fron fho gIoI so fhan phuc nga I: ngaI so
Ia duong kIm hoang do, ngaI so duoc fon fho nhu
mof fhIon fhan."
ang IoI Io duong maf, o -ba -daf-da da chIom
fron Iong fIn you cua A-xa-fho. Y nhan duoc nhIou
bao vaf va Ion maf konh kIou han ra.
Muc-kIon-IIon fhay o -ba -daf-da fhuong IuI
foI voI hoang fu. Thay quyof djnh bao cho uc Tho
Ton bIof.
Cuoc i c Phat 257
Ton gIa fhua: "ach uc Tho Ton, o -ba -daf-
da raf fhan fhIon voI hoang fu A-xa -fho".
uc Tho Ton ngaf IoI fhay:
"Hay mac cho o -ba -daf-da Iam g fuy y; roI
day chung fa so bIof su fhaf. Ta bIof A-xa-fho quy
frong o -ba -daf-da Iam; dIou do khong gIup cho y
fIon fhom buoc nao fron duong dao hanh. Hay mac
cho o -ba -daf-da fha ho kIou man! No so dof chay
y Iuc nao khong chu ng. Mof khI chuoI ra fraI, fro
Ion mang, fho Ia chung sap fan; nhung vInh du ma
o -ba -daf-da dang fho huong cung so chong fan
nhu fho do."
Tnh kIou man cua o -ba -daf-da khong ma y
choc da Ion don fof dInh. Y khong fho chju noI su
fon knh danh cho uc Phaf, va mof hom, y danh
bao fhua NgaI.
"ach uc Tho Ton, NgaI nay fuoI fac kha
cao, kho khan Iam NgaI moI dIou khIon noI Tang
doan; NgaI non nghI dI fhoI. Hay an fam quan
fuong gIao phap foI fhuong ma NgaI da kham pha,
con CIao hoI xIn do foI ganh vac."
uc Tho Ton mIm cuoI:
"Nay o-ba-daf-da, dung ban fam don fa Iam
g; nguoI fu fo qua! Ta bIof Iuc nao fa so nghI. HIon
nay, fa con dIou khIon duoc CIao hoI. Hon nua, khI
fhoI dIom don, fa con khong gIao quyon fhong IInh
Tang doan cho Xa-IoI-Phaf hay Muc-kIon-IIon, nhung
258 TNH MINH dch
bac fr fuo mInh man nhu ngon duoc sang ngoI, con
nguoI, nay o-ba-daf-da, su hIou bIof cua nguoI fam
fhuong qua, fr fuo cua nguoI khong sanh bang anh
don Ioo Iof frong dom!"
o-ba -daf-da cung knh danh Io uc Tho Ton
nhung y khong fho dau duoc anh Iua san han dang
bung chay frong doI maf y.
uc Tho Ton sau do moI fon gIa Xa-IoI-phaf don.
NgaI noI: "Nay Xa-IoI-phaf, hay dI khap
fhanh Vuong-xa va Ion fIong fhong bao rang: "Hay
coI chung o -ba -daf-da! Y da ra ngoaI chanh dao.
uc Phaf khong chju frach nhIom vo ngon ngu va
hanh dong cua y; gIao phap khong con fac dung g
voI y, CIao hoI khong con dnh dang g voI y nua.
V fho, o -ba -daf-da muon noI g fuy y".
Thaf Ia kho cho Xa -IoI-phaf phaI Iam mof
vIoc dau buon; nhung, hIou y uc Tho Ton, fon gIa
dI khap fhanh cong bo dIou o nhu c cua o -ba -daf-
da. an chung dung IaI do Iang ngho, mof so suy
nghI: "Tang doan do ky o -ba -daf-da kof fhan voI
hoang fu A-xa-fho." Nhung so khac noI:
"o -ba -daf-da da pham phaI mof IoI Iam
nghIom frong non uc Tho Ton moI cong khaI fruc
xuaf y nhu vay."


Cuoc i c Phat 259

XI. MU O CUA A-XA -THE
o-ba -daf-da dang fram fu suy nghI:
"Taf-daf-da muon ha nhuc fa bang cach xom
fhuong fr fuo cua fa. Ta so vach fran IoI Iam cua
han cho han fhay. !y danh cua fa roI day so Iam
Iu mo anh huy hoang cua han; ngon don dom so
fhanh anh maf froI. Nhung vua Tan-ba -sa-Ia Ia
ban fhan cua han; vua so bao boc cho cho han. ao
Iau nha vua con song Ia fa chang Iam an duoc g.
TraI IaI, hoang fu A-xa-fho Ia nguoI fon vInh knh
frong fa, chang da f hof fIn fuong vao fa, nou
chang Ion ngoI, fa so muon g duoc nay."
Y don cung dIon cua A-xa-fho.
Y noI: "Thua fhaI fu, chung fa dang song
frong mof fhoI daI nhIou nhuong! Nhung bac hIon
faI dang ngoI fhIon fu fh hnh nhu phaI song do
chof mon chu khong bao gIo duoc Ion ngoI do gIup
dan cuu nuoc. oI nguoI qua fhaf mong manh! Tho
mang cua phu vuong ngaI Iam foI Io cho ngaI
khong f."
Y noI fhao fhao, y khuyon fhaI fu Iam nhung
dIou vo cung ac doc. ThaI fu nho da ngho fhoo. Va
khong may choc, chang da quyof djnh ha saf phu
vuong chang."
ay gIo, A-xa-fho ngay dom fhuong xuyon qua
IaI hoang cung, cho djp fhuan fIon do Ion vao am
260 TNH MINH dch
saf phu vuong. Nhung chang khong fho qua maf vo
bInh. Su bon chon xao xuyon cua chang Iam ho
nghI ngo, ho fau vua Tan-ba -sa-Ia:
"Tau bo ha, fhaI fu A-xa-fho cua ngaI moI day
co nhung cu chI ky Ia. Co fho fhaI fu dang du fnh
Iam mof dIou g ac doc7"
Nha vua dap: "Im dI! Con fa Ia nguoI fnh
fnh cao fhuong. Tha I fu so khong bao gIo Iam dIou
foI baI".
"Tau bo ha, non frIou fhaI fu don va hoI xom".
"Nay quan sI, hay Im dI. ung vu khong con fa."
Vo bInh fIop fuc canh phong nghIom maf, va
sau vaI ngay, ho IaI fau vua. o ho fhay ro IoI Iam,
nha vua frIou A-xa-fho don.
Tha I fu du ng fruo c phu vuong, run so ca m
ca p fhua:
"Tau phu vuong, phu vuong doI con co vIoc g7"
Tan-ba -sa-Ia noI: "Nay con, quan sI noI moI
day con co nhung cu chI ky Ia. Chung fau voI phu
vuong Ia con dang fhuc hIon dIou g b maf; chung
bao rang con hay fra nh no anh maf cua moI nguo I.
Con a, chung vu kho ng sao7"
A-xa-fho dap: "Tau phu vuong, ho kho ng vu
khong dau."
Iong an han bong dung dang nghon ca nguoI
chang. Cha ng sup Iay duoI chan phu vuong, va v
qua fuI nhuc, chang nuc no khoc.
Cuoc i c Phat 261
"Tau phu vuong, con muon gIof phu vuong"
Tan-ba -sa-Ia gIaf mnh. NgaI Ion gIong fhong
fhIof hoI:
"TaI sao con muon gIof cha7"
"o Ion ngoI."
"Tho fh Ion ngoI, vuong vj dang g do con
phaI han fhu" nha vua kou Ion.
Ngay hom sau, A-xa-fho duoc cong bo Ion
ngoI vua.
VIoc Iam dau fIon cua chang Ia hof Iong fon
vInh phu hoang. Nhung o -ba -daf-da van Io so
quyon Iuc cua phu vuong, y quyof djnh dung anh
huong cua mnh do frIof ha ngaI.
Y kch dong A-xa-fho: "ao Iau phu vuong
ngaI con fu do fh ngaI van con co nguy co maf
ngoI. Cuu hoang con nhIou fuc vo Iam; ngaI phaI
ra oaI do dan maf bon chung."
o-ba -daf-da khuyon du A-xa -fho fhuc hIon y
do cua mnh, fho Ia Tan-ba -sa-Ia foI nghIop kIa bj
fong gIam. ay gIo A-xa-fho quyof djnh bo doI cuu
hoang cho don cho f, chang khong cho phop aI
mang fhuc pham don ngaI.
Tuy nhIon, hoang ha u VI-do -hI |VaIdohI) fhInh
fhoang duoc phop don nguc fham Tan-ba-sa-Ia. a
Ion dom com don va ngaI dung ngon Ianh. Nhung
chang bao Iau, A-xa-fho chan dung vIoc Iam do;
262 TNH MINH dch
chang ha Ionh cho vo bInh kham xof ba moI khI
ba don fham fu nhan. Sau do ba dau com frong buI
foc, don khI su vIoc vo Io, ba phaI dung moI fhIon
xao do cuu cuu hoang khoI chof doI. Nhung roI ba
cung bj phaf hIon, va A-xa-fho, cuoI cung, khong
cho ba vao kham duong nua.
Trong khI do, chang IaI nguoc daI mon do cua
Phaf. Ho khong duoc phop frong coI ngoI chua ma
xua kIa Tan-ba -sa-Ia da fon fr vaI Ion foc va mof
f mong fay cua uc Tho Ton. Huong hoa Io vaf
chang con, frong dIon ngoaI chua chang aI Iau chuI
quof don.
TaI cung dIon cu a A-xa-fho, co mof phu nu
fon Ia Xo -rI-ma-fI |SrImafI). Nang fhuan fhanh
Iam. Nang fhay dau Iong v khong Iam duoc vIoc
fhIon. Trong nhung Iuc dau buon do, nang fhac
mac Ia khong bIof Iam sao bay fo fn fam cua
nang cho uc Tho Ton fhay. MoI khI nang ngang
qua chua, fhay canh du hIu vang vo, fha y canh buI
daf bam day, nang ngam nguI fhan khoc.
Xo-rI-ma-fI nghI: "RoI uc Tho Ton so bIof
rang frong can nha nay van con co mof fn nu fon
knh NgaI. anh IIou, nang vao chua quof don va
chung cung mof frang hoa fuoI.
Nhn fhay frang hoa, A-xa-fho fuc Iam, chang
muon bIof aI dam ca gan vI pham Ionh chang.
Khong can phaI cho gIau, Xo -rI-ma-fI dch fhan ra
fruoc vua nhan foI.
A-xa-fho hoI:
Cuoc i c Phat 263
"TaI sao nguoI dam ngang nhIon caI Ionh fa7"
Nang dap: "Nou nhu fhan fhIop caI Ionh bo
ha ay Ia fhan fhIop vang Ionh phu hoang Tan-ba -
sa-Ia cua bo ha."
A-xa -fho khoI can ngho fhom nua IoI. CIan
faI maf, chang nhao don dam Xo -rI-ma-fI mof dao.
j fhuong nang, na ng nga nhao xuong daf; nhung
maf nang van sang Ion nIom hoan hy, nang sung
suong caf fIong haf:
"Maf fa da nhn fhay dang cuu fInh cua nhan
fho; maf fa da nhn fhay anh hao quang cua nhan
fho; va do cung duong NgaI, frong man dom, fa da
fhap Ion vo van ngon don. o cung duong NgaI
pha fan dom foI, fa da dIof fru hac am vo mInh.
Hao quang cu a NgaI ruc ro hon anh sang cua maf
froI, fIa sang cua NgaI fInh khIof hon fIa sang cua
maf froI, fa do mo nhn ngam hao quang ruc ro
cua NgaI. o cung duong NgaI pha fan dom foI, fa
da dIof fru hac am vo mInh."
Nang qua doI, foan fhan nang ruc Ion mof
mau sang fhanh fhIon.



264 TNH MINH dch

XII. CAI CHET CUA E -BA -AT-A
o-ba -daf-da nong Iong muon fhay Pha f cam
dau CIao hoI. Mof hom, y noI voI A-xa-fho:
"Tau bo ha, uc Phaf khInh mIof bo ha Iam.
Han oan ghof bo ha Iam. V fIon do xan Ian cua bo
ha, bo ha hay fru han dI. o ha hay Ionh cho mof
so vo bInh don Truc-Iam gIof quach han; ban dao
so dan duong."
A-xa -fho bj fhuyof phu c do da ng. Nhung fay
saf nha n do n Tru c-Ia m, nhung khI fha y u c Tho
To n, chu ng sup Ia y fo n fho duo I cha n Nga I. Su
kIo n do Ia m cho o -ba -daf-da ca ng gIan fho m. Y
fha ng do n fa u voI cu a hoa ng gIa, fm mo f con voI
hung ba o nha f, roI mua chuo c da m vo bInh fha
voI khI Pha f dI qua do no vung vo I quaf Nga I hoa c
du ng cha n cha dap NgaI. Nhung khI nhn fha y
u c Tho To n, con voI fro no n ngoan ngoa n, no dI
do n fruo c Nga I, dua vo I phu I nhu ng vof bu I ba m
fro n vaf ao ca sa cua NgaI. u c Tho Ton vuI cuoI
hoan hy no I:
"ay Ia Ian fhu haI, nho o -ba -daf-da, ma
mof con voI da bIof knh Io fa."
Sau do, chnh o -ba -daf-da quyof fam ham
haI uc Tho Ton. Thay NgaI dang nhap djnh duoI
bong cay, y bao gan nom NgaI mof cuc da nhon,
cuc da va vao chan NgaI; vof fhuong fu fu rI mau.
uc Tho Ton noI:
Cuoc i c Phat 265
"o ba -daf-da, nguoI da pham mof frong foI;
nghIop bao roI day so gho gom Iam. Nhung no Iuc
ham haI fhan mang uc Tho Ton day foI ac cua
nguoI dou vo ch; NgaI so khong qua doI non you
dau. NgaI so ra dI fhoo hanh nguyon cua NgaI,
NgaI so vIon fjch fhoo gIo gIac NgaI chon."
o-ba -daf-da bo dI. Y duf khoaf khong fhoo
quy Iuaf cua CIao hoI nua, y doc Iong fm kIom
mon do rIong cua y.
Trong khI do, vua Tan-ba -sa-Ia dang cho f dan
chof mon v doI khaf. Nhung ngaI khong chof han.
Mof nang Iuc huyon nhIom nao do da duy fr mang
song cua ngaI. CuoI cung, con cua NgaI quyof djnh
ha fhu ngaI. Chang ra Ionh dof haI Iong ban chan
cua ngaI, rach haI chan ngaI roI do dau muoI Ion
fron vof fhuong. Ton dao phu y Ionh, nhung han
cung roI Io khI fhay cu gIa bj hanh ha nhu vay.
Ngay A-xa-fho ha Ionh gIof phu hoang cung
Ia ngay chang co mof bo fraI ra doI. Nhn con,
chang cam fhay vo van sung suong; bof dI fnh
khac nghIof phan nao, chang voI phaI vo bInh don
nguc ngan cuoc hanh hnh. Nhung ho don fro qua;
vua Tan-ba -sa-Ia da chof frong canh fhong kho
kInh hon.
A-xa -fho baf dau an han. Mof hom, chang
ngho hoang hau VI-do -hI bo hoang fu f hon fI fo:
"Nguyon cau cha chau fhuong chau nhu cha
cua cha chau fhuong cha chau! Xua kIa, khI cha
266 TNH MINH dch
chau con bo, cha chau bj mof caI nhof fron dau
ngon fay, no hanh ha cha chau dau don khoc hoaI;
khong co mof IoaI fhuoc nao chua khoI; v fho,
hoang fhuong Tan-ba -sa-Ia phaI dung moI ngam
dau ngo n fay ma huf mu ra, A-xa-fho nho vay ma
an choI vuI dua fro IaI. O, chau oI, hay you quy cha
chau; dung dom Iong doc ac hanh ha cha chau nhu
cha chau da dom Iong doc ac hanh ha cuu hoang
Tan-ba -sa-Ia."
A-xa-fho xof xa roI Io. Chang hoI han vo van.
om dom, frong gIac ngu, chang fhuong fhay phu
hoang bj fhuong do mau, va ngho fIong ngaI fhan oan
ron nguoI. Chang bj sof nang, ngu y Ky-ba |JIvaka)
duoc frIou don hoang cung do chua frj chang.
Ky-ba noI: "Ha fhan khong fho Iam g duoc cho
bo ha. Than bo ha khong bonh. Hay don gap ang
aI gIac, uc Tho Ton, uc Phaf; chI co Phaf moI an
uI va hoI phuc suc khoo cho ngaI."
A-xa-fho fhoo IoI khuyon cua Ky-ba. Chang don
gap uc Tho Ton; chang boc Io hof moI hanh vI
fham doc cua chang, chang fhay an fam fro IaI.
uc Phaf noI: "Phu hoang cua bo ha da duoc
sanh Ion coI froI ao-IoI, nguoI da hIou Iong an
han cua bo ha va da fha fhu cho bo ha faf ca. HoI
vua A-xa-fho, hay ngho fa; hay daf ngo gIao phap
va doan dIof kho dau."
A-xa-fho ban hanh mof quyof djnh fruc xuaf
o -ba -daf-da ra khoI nuoc, Ionh dan chung dong
cua fong khu y nou fhay y don xIn fa fuc.
Cuoc i c Phat 267
ay gIo o -ba -daf-da o gan fhanh Xa -vo, y hy
vong duoc vua a-fu-nac don fIop, nhung y cung bj
khInh mIof khuoc fu va buoc phaI roI khoI nuoc.
Khong fho khuyon du fn do, y cuoI cung phaI fro
vo fhanh Ca-fy -Ia-vo.
Y vao fhanh Iuc man dom buong xuong.
uong pho foI nhom, kInh fhanh vang ngaf; hau
nhu khong aI nhan ra y khI y dI qua, v Iam sao
nguoI fa co fho nhan ra mof Sa-mon gay go khon
kho, mon mon fhoo bong vach fuong, voI o -ba -
daf-da huonh hoang kIou man7 Y dI fhang don
cung dIon cua cong chua a-du, noI ba song mof
mnh frong co don hIu quanh.
Y duoc moI vao.
a-du noI: "Thua fhay, fhay muon gap foI co
chuyon chI7 Thay mang fIn vuI don cho foI phaI
khong7 Thay vang Ionh chong foI saI don phaI
khong7"
"Cho ng cu a co ng chu a a 7 NgaI f khI Io cho
co ng chu a! Ha y nghI Ia I Iu c NgaI fa n nha n bo
co ng chu a!".
"NgaI da bo foI do gIaI fhoaf cho nhan fho".
"Cong chua con you NgaI chu 7"
"Tnh you cua foI so Iam hoon o su frong sach
cua doI NgaI."
"Tho fh han NgaI muon doI Ia phaI."
"ToI hof Iong fon knh NgaI."
268 TNH MINH dch
"Nay ba, NgaI da khInh bI ruong bo ba, ba
phaI bao fhu NgaI moI duoc."
"Nay Sa-mon, hay Im dI! IoI Io cua nguoI fho
ac qua"
"m khong nhan ra anh sao7 Anh Ia o -ba -
daf-da, nguoI you om fha fhIof do !"
"o -ba -daf-da, o -ba -daf-da, fa bIof nguoI Ia
nguoI dIou ngoa doc ac; fa bIof nguoI Ia mof Sa-
mon baf fn Ioc Iua, nhung fa khong bao gIo nghI
ngo nhung muu sau hon ha cua nguoI".
"a-du, a-du, anh you om! Chong om khInh
mIof om; han fan nhan Iam! Hay fhu han. Hay
you anh!"
a-du gIan do maf. oI maf dju hIon cua ba
bong dung fran ra nhung gIof Io o nhuc.
"Chnh nguoI khInh mIof fa! Tnh you cua
nguoI so Ia mof sI nhuc nou no chan fnh, nhung
nguoI IaI Iao khoof bao rang nguoI you fa. NguoI f
khI do y don fa frong nhung ngay fa con son fro,
frong nhung ngay fa con xInh dop non na ! Nay
nguoI gap fa, mof cu ba hoo gay chuyon fu kho
hanh fh nguoI IaI bay chuyon you duong, IaI fo
fnh aI an foI IoI! o -ba -daf-da, nguoI Ia nguoI
dang nguyon rua nhaf! Hay cuf dI! Cuf dI!"
o-ba -daf-da noI gIan nhao don ba. a dua
fay ra do, y nga nhao xuong daf, Ian fron may
vong, mau frong mIong y vof ra xoI xa.
Cuoc i c Phat 269
Y Iang Io bo dI. Ca dong foc Thch-ca ngho y
vo fhanh Ca-fy -Ia-vo, ho ra Ionh vo bInh fong khu
y ra khoI fhanh, dua y don yof kIon Phaf do NgaI
quyof djnh so phan cua y. Y gIa vo hoI han, nhung
y da fam fhuoc doc vao mong fay, va khI y sup Iay
duoI chan uc Tho Ton, y co fnh cao vao maf ca
cua NgaI. uc Tho Ton dua ngon chan ca I day nho
y, maf daf nhu nuf ra; Iua du vof Ion, phu kn fon
o -ba -daf-da hon ha.

















270 TNH MINH dch

XIII. BA-T-NAC VA A-XA -THE
Mac du uc Phaf da uon nan fnh fnh cua A-
xa-fho nhung co Iuc nha vua van con san han. Mof
hom, v su xch mch gIua mof nguoI o Vuong-xa va
mof nguoI o Xa -vo ma nha vua fuyon chIon voI
quoc vuong a-fu-nac.
A-xa-fho huy dong mof bInh Iuc khong Io:
gom bo bInh, ky bInh, chIon xa, fuong xa, va cung
fon gIao mac Iap Ianh duoI anh maf froI khI ho
fIon quan ra fran.
Quoc vuong a-fu-nac cung fap hop quan doI
voI nhIou chIon xa, fuong xa va ky bInh hung hau,
ngaI fIon foI fruoc do doI maf voI vua A-xa-fho.
o Ia mof chIon fran ac IIof koo daI frong
bon ngay. Ngay fhu nhaf, a-fu-nac ma f hof voI;
ngay fhu haI, maf hof ngua; ngay fhu ba, maf hof
chIon xa; ngay fhu fu, bo bInh bj gIo f va bj baf
foan bo; a-fu-nac bj daI baI kInh hoang, chuI vao
chIoc xo duy nhaf duoc gIaI cuu frong con ac chIon
va fron vo Xa -vo.
TaI do, frong mof can phong nho bo, foI om,
nha vua nom mnh fron mof chIoc gIuong con a m
fhap. NgaI Im Iang, nghI don canh chIon baI khoc
IIof ma dau don o cho, mac cho nuoc maf fuon
chay dam da xuong haI go ma.
Cuoc i c Phat 271
Mof nguoI buoc vao; do Ia fruong gIa Cap-co-doc.
NguoI noI: "Tau bo ha, chuc bo ha van fuo,
nguyon phon nay fhang fran!"
Nha vua fhan: "Quan sI cua fa chof hof roI,
faf ca quan sI cua fa dou fhIo f mang hof roI! Quan
sI oI! Quan sI oI!"
"Tau bo ha ! ung dau kho nua. Hay gay dung
doan quan khac".
"Ta maf quan sI Ia maf ca son ha xa fac"
Cap-co -doc fhua: "Tau bo ha ! Ha fhan so cap
vang cho bo ha, bo ha so faf fhang phon nay".
a-fu-nac nhay vof xuong gIuong noI:
"Cap-co -doc! Khanh da cuu fram, fram xIn
cam on khanh".
Nho vang cua Cap-co -doc, a-fu-nac fhanh
Iap duoc mof bInh doan vung manh. NgaI ra quan
chInh phaf A-xa-fho.
KhI haI doan quan gIap maf, fIong ho roo
vang doI kInh hon, ma quy fhanh fhan cung phaI
vo gan fm maf. a-fu-nac da n bInh fhoo fho fran
cua nguoI xu khac fruyon daf. NgaI fan cong chop
nhoang; khong kjp phong fhu, A-xa-fho phaI fhaf
baI va bj fom gon.
A-xa -fho noI vo I a-fu-nac: "Hay gIof fa dI!"
a-fu-nac dap: "Ta so fha mang cho nguoI. Ta
so dua nguoI don gap uc Tho Ton, NgaI so quyof
djnh phan so cua nguoI."
272 TNH MINH dch
uc Tho Ton vua don Ky -vIon duoc f Iau. a-
fu-nac don bach:
"ach u c Tho Ton, xIn NgaI nghI xom! Vua
A-xa-fho Ia fu bInh cua con. Con khong co ac fam
ac y g voI han ma han van oan fhu con. V mof
vaI nguyon do vaf vanh, han caf bInh fan cong va
danh baI con Ian dau, nhung nay con hy xa cho
han. ach uc Tho Ton, con khong muon gIof han.
V phu hoang cu a han, quoc vuong Tan-ba -sa-Ia, Ia
ban fhan cua con, con muon fra fu do cho han".
uc-Tho -Ton noI: "Tho fh hay fra fu do cho
A-xa-fho. Thang fh gay han fhu; baI fh chuoc dau
kho. Nhung bac hIon gIa sang suof khong co n om
Iong fhang baI. Huy bang sanh huy bang, han fhu
sanh han fhu. Nhung bac hIon gIa sang suof
khong con om Iong fhang baI. HaI nguoI fh nguoI
haI. oaf nguoI fh nguoI doaf. Nhung bac hIon gIa
sang suof khong con om Iong fhang baI."
Truoc su hIon dIon cua uc Tho Ton, A-xa -fho
nguyon hua Ia ban frung fhanh voI a-fu-nac.
"Va, chung fa hay con hon Ia ban fam phuc
nua" nguoI noI fIop. "Ta co mof hoang fu nhu ngaI
bIof, ngaI co mof cong chua Co -so -na |Kshona)
chua Iay chong. NgaI vuI Iong ga cong chua cua
ngaI cho hoang fu cua fa duoc chu7"
a-fu-nac noI: "Tho fh fof qua. Mong rang
cuoc fac hop dam da nay so fhaf chaf fhom fnh
bang huu fha m fhIof cua chung fa."
Cuoc i c Phat 273
uc Tho Ton haI Iong. HaI vj quoc vuong fu
do chung song hoa bnh voI nhau. A-xa-fho vo sau
noI danh Ia mof v vua nhan aI.



e











274 TNH MINH dch

XIV. PHAT TRUYEN GIAO PHAP
uc Tho Ton moI Iuc mof gIa you dan. KhI
NgaI o faI Vuong-xa, NgaI fap hop Tang doan va
fhuyof gIang cho ho raf Iau.
"Na y ca c fha y Ty -khoo, du ng quo n gIao pha p
ma fa da frao fruyon cho ca c fha y. Ha y ca n fha n
gIu gn chu ng. Ca c fha y ha y nho m ho p mo I fha ng
haI Ia n, ca c fha y so chI vo Io I Ia m cho nhau. No u
fha y na o fha y mnh co Io I ma kho ng pha f Io sa m
ho I, fha y a y so pham fo I vo ng ngu . Hay sa m hoI:
sa m ho I faf an Ia c. Nhu ca c fha y bIof do , bo n
fro ng fo I ma mof fha y Ty -khoo co fho pha m pha I
Ia : fa c hop vo I phu nu ; fro m Ia y baf cu vaf g;
gIof nguoI hay xuI nguo I gIof; gIa co nang Iu c sIo u
nha n ma fhaf ra von mnh kho ng co . Ty -khoo na o
pha m mof frong bon foI do Ia phaI fru c xuaf ra
kho I CIao hoI. Ty -khoo kho ng duo c dung Io I hoa
my hoa c Ia m ho ng do I phu nu . Kho ng duo c vu oan
cho huynh do . Kho ng duo c gIoo mo I baf ho a frong
ha ng Ta ng chu ng. Kho ng duo c co fnh fra nh no
fhIo n y pho bnh. Kho ng duo c vo ng ngu hoa c nhu c
ma aI. Na y ca c fha y Ty -khoo, ha y gIu gn ca n
fha n fa f ca nhu ng gIa o pha p ma fa da fruyo n daf
cho ca c fha y."
NgaI day fIop:
"OaI nghI fo hanh Ia Ianh dja cu a baf fu
fruong fon; cau fha buo ng Iung Ia cu dIom cua vong
Cuoc i c Phat 275
fhan hoaI fho. OaI nghI fo hanh fh song; cau fha
buong Iung fh chof. Tho non, cac bac hIon fr Iuc
nao cung dIom dam uy nghI. Cac bac hIon fr dou
daf don nIof ban vo fhuong. Thay nao co nghj Iuc
va nho nhIou, suy nghI fhaf fha, hanh dong can
frong, fIof duc frI fuc, song hop gIao phap, dung
dan frang nghIom; fhay ay so fhay dao hanh cua
mnh fang fruong ruc ro. Cau fha buong Iung Ia
ngu ngo dan don; bac hIon fr gIu uy nghI nhu
nguoI ha fIon gIu vang. Thay nao dung dan frang
ngIom, fhay ay so fhay ro moI nguy ha I cua fnh
buong Iung cau fha; fhay ay so doan fru ac phap
nhu gIo fhoI Ia roI; fhay ay so bo naf xch xIo ng
buoc vao fran fho; fhay ay so gan guI vo I nIof ban.
ung fron Iau cao fr fuo, gIaI fhoaf hof moI kho
dau, bac nghIom fuc uy nghI, nguoI da hang phuc
fhoI quon phong daf, so fhay chung sanh khon kho
nhu ko dung fro n nuI cao nhn xuong dam nguoI Io
nho duoI ruong.


^


276 TNH MINH dch

XV. C PHAT VA GA MUC ONG
Truoc khI uc Tho Ton fjch dIof, NgaI quyof
djnh Iam mof cuoc hanh frnh fhaf xa. NgaI muon
vIong fham mof so mon do va khuyon nhu ho can
fhan, gIu gn gIao phap cua NgaI. VoI mof mnh A-
nan fhoo hau, NgaI Ion duong roI fhanh Vuong-xa.
Mof hom, nhan khI ngoI nghI fron mof bo
ruong, NgaI noI voI A-nan:
"ay roI co Iuc nguoI doI so fu hoI faI sao fa
con phaI dau fhaI vao da dan ba. Ho so fhac mac
vo chuyon dan sanh fhanh fjnh fuyof doI cua fa; ho
so hoaI nghI uy Iuc foI fhuong nhIom mau cua fa.
Nhung ko pham phu kom coI do so khong bao gIo
hIou rang aI cong hIon doI mnh cho su nghIop
fhanh fhIon fh hnh haI dau con vuong vao chu
frnh cau uo cua vIoc ha sanh. AI muon chung da c
vo fhuong bo do , nguoI ay phaI vao da dan ba; v
Iong xof fhuong nhan fho, nguoI ay phaI nguyon
sanh vao coI nhan gIan. V nou nguoI ay Ia fhIon
fhan, Iam sao nguoI ay co fho chuyon van banh xo
chanh phap7 Nay A-nan, nou Phaf Ia mof fhIon
fhan, IoaI nguoI o khong may choc so nan Iong
fhoI ch. Ho so noI: "uc Phaf Ia vj fhIon fhan,
NgaI von co hanh phuc, fhanh duc va hoan hao
fuyof voI; con chung fa, Iam sao chung fa co hy
vong daf don ngan a y fhu 7 Ho so dam ra chan nan
Cuoc i c Phat 277
dau buon. O, dung dong don hang nguoI kom coI
ay: ung do chung from cap gIao phap cua fa,
chung so Iam bonh hoan gIao phap do. Hon nua,
dung do chung nhan djnh Phaf fanh Ia kho hIou,
chung so khong bao gIo do Iuong duoc su cao ca
sIou vIof cua fa dau!"
Mof ga chan cuu dang bang ngang qua ruong.
Y co sac fhaI fhanh fjnh cua mof nguoI dang am
fham Iam vIoc hoan hy.
uc Tho Ton hoI: "NguoI Ia aI, muc fu7"
"ToI Ia a-nI-da |hanIya)" Muc fu dap.
"NguoI dI dau7" uc Tho Ton hoI.
"ToI vo nha voI vo con foI."
"Muc fu, hnh nhu nguoI co duoc nIom hanh
phuc frong sach".
Com toi Ja nau cbin,
8ua toi Ja oat xong,
Trcn bo song toi o,
Cung ooi oo con toi,
Mai nba /op ky roi,
Trong nba Jcn sang ro,
Mua roi mac mua roi.
uc Tho Ton noI:
Ta Joan tru san ban,
Ta Jon pba mc /am,
Mot Jcm ta cbo Joi,
278 TNH MINH dch
Trcn bo song mcnb mong,
Nba ta kbong co mai,
Lua Juc ta tat roi,
Mua roi mac mua roi.
Muc fu noI:
Dc toi kbong bj muoi mong,
Cuu toi mac suc tbong Jong,
Bo toi Jay Jong gam co,
Mac cbo mua gio pbu pbang.
uc Tho Ton noI:
Ta Ja /am bc kicn co,
Cbong cbco Jcn canb nict ban,
Bang qua tbac gbcnb tbam Juc,
cn Juoc bcn bo tbcnb tbang,
Tbuycn bc ta kbong can nua,
Mac cbo mua gio pbu pbang.
Muc fu noI:
Vo toi ngoan ngoan oang /oi,
Tict trinb Juc banb may Joi pboi pba,
Bao nam cbung song bai boa,
Nban tu oui tinb ay /a oo toi,
Gan xa ai cung mcn nguoi,
Mua roi tb mac mua roi sa g.
uc Tho Ton noI:
Tam ta ngoan ngoan oang /oi,
8i mc rang buoc nbicu Joi go xong,
Cuoc i c Phat 279
Bao nam tu tap tinb rong,
Hicn boa nbu nbuycn tam ta sang ngoi,
Kbo Jau ac truoc Joan roi,
Mua roi tb mac mua roi sa g.
Muc fu noI:
Toi tu tra /uong nguoi giup oicc,
Kbau pban con cbau nban noi toi,
Kbong ai /cn ticng tban bon kcm,
Mac suc mua giang ngap ca troi.
uc Tho Ton noI:
Ta kbong no /c cbo ai ca,
at troi /ong /ong ta tbcnb tbang,
Voi ta kbong can nguoi no /c,
Mac suc mua giang trai bang bang.
Muc fu noI:
Toi co bo sua, ngbc to oa bc con,
Lai tbcm mot cbo tbco cban cbung,
Mua gio bc cbi mua cu mua .
uc Tho Ton noI:
Ta kbong bo sua, ngbc to oa bc con,
Cung kbong co cbo tbco cban cbung,
Mua gio bc cbi mua cu mua.
Muc fu noI:
Coc nbon Jong xuong Jat,
May ai nbo xcm nao,
Giay moi bcn co cbac,
280 TNH MINH dch
Trau bo pba Juoc sao,
Mua sa mac mua sa.
uc Tho Ton noI:
Nbu cbo but xicng xicb,
Nbu ooi pba xicb xicng,
Vnb oicn ta Joan tuyct,
Vao ra coi ta ba,
Mua sa mac mua sa.
Muc fu a-nI-da danh Io uc Tho Ton va bach:
"ach uc Tho Ton, con bIof NgaI Ia aI roI;
xIn moI NgaI gho don nha con."
Vua moI vo nha, froI do mua fam fa, nuoc
mua fao fhanh nhung dong suoI nho chay daI fron
maf daf. a-nI-da ngho mua roI ma fhof Ion nhung
IoI cam fhan:
"Thaf vay, fu khI gap Phaf, chung con duoc
nhIou cua quy. ach uc Tho Ton, NgaI Ia noI
nuong fua cua chung con, NgaI da nhn chung con
bang anh maf fr fuo. HoI fhanh nha n, xIn NgaI
maI maI Ia dang cuu do cua chung con! Con va vo
con xIn quy y NgaI; nou chung con song doI fhanh
fhIon, chung con so doan fru sanh fu, chung con so
cham duf kho dau."
Ma-vuong, fon ac quy , chang aI hay bIof han
fu dau xuaf hIon fruoc maf uc Tho Ton va a nI
da, noI:
Cuoc i c Phat 281
Co con sung suong o con,
Co bo sung suong o bo,
8ung suong cbo ai /am cua ticn,
Nguoi kbong ticn cua kbo tricn micn.
uc Tho Ton noI:
Co con kbon kbo o con,
Co bo kbon kbo o bo,
Kbon kbo cbo ai /am cua ticn,
Nguoi kbong ticn cua suong oo bicn
Ma-vuong fron maf. a-nI-da va vo Iang ngho
uc Tho Ton frao fruyon gIao phap.














282 TNH MINH dch

XVI. PHAT DAY CAC THAY TY-KHEO TY-XA-LY
uc Tho Ton don fhanh a-IIon-phaf
|PafaIIpufra) dang duoc xay caf fron bo song Hang
|Cango). NgaI cuI dau fhI Io nhung buc fuong vua
nho Ion khoI maf daf va fan fhan:
"Nga y kIa fha nh na y so Ia noI Iu ng danh cao
quy ; mof quo c vuong kIof xua f so caI frj fha nh
na y va nhIo u vj anh hu ng ca I fho so ra do I faI
da y. HoI a-IIo n-pha f, nguoI so Ia kInh fha nh fru
ma f phu cuo ng, fho nha n so ca fu ng fo n nguoI qua
bao fho I da I."
NgaI bang qua song. NgaI nham don fhanh
Ty -xa-Iy, nhung moI don fhanh aI-va |aIIva) fh
NgaI Iam frong bonh. NgaI dau o am ca nguoI. A-
nan khoc suof muof, fhay nghI Ia NgaI sap fjch
dIof. Nhung uc Tho Ton nho don nhIou mon do
ma NgaI phaI vIong fham; NgaI chua muon vao
nIof ban, NgaI muon frao fruyon gIao phap cho ho
Ian cuoI. Nho y ch vung manh, NgaI da khac phuc
duoc con bonh, su song chua fu bo NgaI. NgaI bnh
phuc fro IaI.
on Iuc khoo han, NgaI ra khoI am fhaf va
ngoI canh cua ra vao. A-nan don ngoI bon NgaI va
bach rang:
"ach uc Tho Ton, con fhay NgaI da hoI
phuc suc khoo. Hom NgaI bonh nang, con maf ca
Cuoc i c Phat 283
nghj Iuc; con cung bonh fhoo NgaI. Co Iuc con
nhan fhay uc Tho Ton khong fho nao bonh duoc.
Con vung fIn Ia NgaI con nho don CIao hoI. Con
bIof NgaI khong fho vao nIof ban ma fruoc fIon
khong bay fo y djnh voI CIao hoI."
uc Tho Ton noI:
"Nay A-nan, CIao hoI con doI hoI o fa dIou
g7" Ta da khaI fhj chanh phap, fa da fruyon daf
chanh phap; khong con mof dIom nho nao fa chua
gIang gIaI! AI nghI rang: "Ta muon Ianh dao CIao
hoI" fh hay bay fo y djnh voI CIao hoI. Nay A-
nan, uc Tho Ton khong bao gIo nghI "Ta muon
Ianh dao CIao hoI" fh faI sao NgaI phaI bay fo y
djnh voI CIao hoI7 Nay A-nan, fa gIa roI; foc fa
bac, fhan fa you. Ta da fam muoI fuoI, fa da dI don
cuoI doan duong. ay gIo moI fhay hay fu mnh Ia
mof ngon duoc soI duong; khong aI co fho mang
anh sang don cho ca c fhay. Sau khI fa gIa fu duong
fho, fhay nao fu mnh fhap Ion ngon duoc cho
chnh mnh fh ro rang Ia fhay ay da hIou duoc y
nghIa IoI day cua fa; nay A-nan, fhay a y so Ia do
fu chan chnh cua fa; fhay ay so bIof song fhoo
chanh nghIop."
NgaI IaI Ion duong, sau do NgaI don Ty -xa-Iy.
NgaI khaf fhuc fung nha qua kInh fhanh. ong
nhIon NgaI fhay Ma-vuong dung fruoc NgaI.
Ton ac quy noI: "ach uc Tho Ton, da don
gIo roI; nguoI hay vao nIof ban!"
284 TNH MINH dch
uc Tho Ton noI: "Khong! Ta bIof khI nao fa
phaI vao nIof ban; nay ac quy , fa bIof ro hon
nguoI. Con mof vaI fhang nua. a fhang nua uc
Tho Ton so vao nIof ban."
uc Tho Ton noI xong, ca fraI daf rung
chuyon, sam ron vang bau froI: uc Tho Ton da fu
bo y ch Iuu IaI fran fho; NgaI da an djnh fhoI han
vao nIof ban. Ca fraI daf rung chuyon, sam ron
vang bau froI.
om do, NgaI fap hop Tang doan o Ty -xa-Iy
IaI. NgaI day:
"Nay cac fhay ooTy -khoo, hay can fhan gIu
gn frI kIon ma fa da chung dac va frao fruyon cho
cac fhay, hay fhoo chanh dao cho nop song fhanh
fhIon duoc fruong fon, v su an Iac va gIaI fhoaf
cho doI, v su an Iac va gIaI fhoaf cho chu fhIon, v
su an Iac va gIaI fhoaf cho nhan fho, mof vaI
fhang nua fa so vao nIof ban. Ta ra dI va cac fhay
o IaI. Nhung, na y cac fhay Ty -khoo, dung bao gIo
ngung fInh fIon. Thay nao vung buoc fron Io frnh
chan chnh, fhay ay so fhoaf khoI sanh fu, fhay a y
so vInh vIon gIaI fhoaf kho dau."
Ngay hom sau, NgaI IaI vao fhanh khaf fhuc;
roI cung voI mof vaI do fu, NgaI Ion duong don
Cau-fhI-na |KusInagara), NgaI quyof djnh nhap
nIof ban faI do.

Cuoc i c Phat 285

XVII. BA NGO TRAI TAI NHA THUAN-A
uc Tho Ton va mon do cua NgaI dung faI
a-va |Pava), frong vuon cay cua ga fho ron
Thuan-da |Cunda). Thuan-da don danh Io uc Tho
Ton, bach rang:
"ach uc Tho Ton, ngay maI, xIn moI NgaI
hoan hy don nha con fho fraI."
uc Tho Ton nhan IoI. Ngay hom sau, Thuan-
da don fhjf hoo va cac mon cao Iuong khac do daI
khach quy . uc Tho Ton va do chung ngoI vao
ban. Nhn fhay fhjf hoo, NgaI chI fay noI:
"Thuan-da, chI co fa Ia dung duoc mon nay;
nguoI phaI danh no cho fa. o fu cua fa so dung
cac fhu khac.
KhI dung bua, NgaI noI:
"Hay chon sau xuong daf nhung g fa con
chua IaI; chI co fa Ia dung duoc mon na y."
NgaI fu gIa Ion duong. o chung IaI fhoo
NgaI. uc Tho Ton va do chung dI cach Pa-va
|Pava) duoc mof doan ngan fh NgaI cam fhay mof
va nhuom bonh. A-nan dau buon, fhay fhan frach
Thuan-da, chu fho ron, da cung duo ng uc Tho
Ton mof ngo fraI faI haI.
uc Tho Ton noI: "Nay A-nan, dung gIan chu
fho ron Thuan-da. Nho cung duong fa fhuc an ma
286 TNH MINH dch
chu ay so duoc nhIou phuc bao fo Ion. Trong faf ca
cac bua cung duong ngo fraI cho fa, co haI bua
dang duoc ca ngoI nhaf: mof Ia cua Tu-xa-da
|Sujafa) va haI Ia cua chu fho ron Thuan-da".
NgaI khac phuc mo f moI va dI don bo song
Ca-cuf-fha |Kakufsfha). Nuoc song changy om dom
frong maf. uc Tho Ton xuong song fam mnh
frong Ian nuoc frong voo. Tam xong. NgaI uong
nuoc, roI dI don mof vuon xoaI. TaI day, NgaI bao
Sa-mon Cun-da-ca |Kundaka):
"Hay xop ho y fa Iam fu do fa nam nghI"
Cun-da-ca sung suong vang IoI: Thay voI xop y
Iam fu va fraI fron maf daf. uc Tho Ton nam
xuong, Cun-da-ca ngoI bon canh NgaI.
uc Tho Ton nghI duoc vaI gIo, roI NgaI fIop
fuc Ion duong, cuoI cung NgaI don Cau-fhI-na. TaI
do, fron bo song HI-ran-da-va-fI |HIranyavafI), co
mof khu vuon nho xInh xan om dom.
uc Tho Ton noI:
"A-nan, dI sua cho fhay mof cho nam gIua haI
cay song fho. Hay quay dau vo phuong bac. A-nan,
Thay bonh Iam roI."
A-nan sua xong gIuong, uc Tho Ton don na m
fron do .

Cuoc i c Phat 287

XVIII. PHAT NHAP NIET BAN
Iuc ay khong phaI Ia mua cay no hoa, nhung
haI cay cho maf uc Tho Ton IaI bung hoa ruc ro.
Hoa xInh nho frIu fron chIoc gIuong NgaI, va a m
dIou ngof ngao fu froI cao vong xuong.
uc Tho Ton noI voI A-nan frung fn:
"Xom ka! Khong phaI mua cay no hoa, vay
ma hoa no fung bung, mua hoa phu kn ca hnh haI
fa. Ngho ka! Khong gIan vang khuc hoan ca, fhIon
fhan fan fhan Phaf a Nhu IaI. Nhung uc Phaf
con duoc fan fhan hon fho nua. Cac Ty -khoo, Ty -
khoo nI, !u-ba -fa c, !u-ba -dI; faf ca nhung aI fhay
duoc su fhaf, faf ca nhung aI song hop voI gIao
phap, ho Ia nhung nguoI hof Iong fon knh Phaf
vay. Tho non, A-nan, con phaI song ho p voI gIao
phap; va ngay frong nhung van do fo foaI nhaf,
con cung phaI noI fhoo chanh dao cao quy ."
A-nan khoc rong. Thay Iang ra cho khac do
dau dI nhung gIof nuoc maf chan fnh.
Thay nghI: "Ta con mang nhIou nghIop
chuong, foI IoI hay con chaf day. Ta chua daf don
fhanh qua fh uc Tho Ton, dang ao su fhuong
you fa, sap vao nIof ban."
uc Tho Ton goI Thay IaI noI:
"A-nan, khong non dau buon, khong non fhaf
vong! Hay nho IoI huan fhj cu a Thay, nhung g fa
288 TNH MINH dch
fhch, nhung g fa quy , ngay kIa cung pha I chIa Ia.
Co g sanh ra ma khong bj bIon fhIon huy hoaI7
Co g sInh ra ma duoc maI maI fruong fon7 A-nan,
con fhoo hau Thay da Iau, con Ia ban hIon fam
phuc cua Thay. Tha y ghI nhan fham fnh cua con.
Con frung hau ca y nghI, IoI noI Ian vIoc Iam. A-
nan, con da fao duoc mof fhIon nghIop cao quy ;
hay fIop fuc fron duong chanh ao, con so gIaI
fhoaf hof moI vong nghIop Iau doI."
Man dom buong xuo ng. an chung Cau-fhI-na
ngho fIn uc Tho To n dang nam duoI haI cay song
fho, ho Iu Iuof koo nhau don danh Io NgaI. Mof an
sI cao nIon fon Ia Tu-baf-da-Ia |Subhadra) cung
don danh Io uc Tho Ton va nguyon xIn quy y
Phaf, quy y Phap, quy y Tang; Tu-baf-da-Ia Ia do
fu sau cung va duoc han hanh gap Phaf Ian cuoI.
TroI dom hom do dop Iam. A-nan ngoI canh
uc Tho Ton, NgaI noI:
"A-nan, co Io con so nghI: "Chung fa khong
con Thay nua". Nhung con khong duoc nghI fho.
CIao phap van con, gIao phap ma fhay da fruyon
daf cho cac con do; A-nan, khI Thay nhap dIof, cac
con hay Iay gIao phao Iam Thay."
NgaI day fIop:
"Thaf vay, nay cac fhay Ty -khoo, cac phap da
co sanh, faf you phaI co dIof. ung bao gIo quon
sIong nang fInh fIon."
Cuoc i c Phat 289
uc Tho Ton khong con hIon huu fron fho
gIan nay. Khuon maf NgaI foa ra anh hao quang
ruc ro. CIac fanh NgaI da vo coI cha n nhu, Nga I
da nhap nIof ban. Ca fraI daf rung chuyon, sam
ron vang bau froI.
Tang sang, gan fhanh Cau-fhI-na, dan chung
chaf mof dong cuI hoa fang khong Io nhu fho hoa
fang mof duong kIm hoang do, ho ngam nguI fhIou
xac uc Tho Ton faI do.