Você está na página 1de 178

Berto|t Brecht (1898-1956)

A rtore em fogo.................................................................................................................. 4
A Crut de Glt ....................................................................................................................... 5
A Exceo e a Regra .......................................................................................................... 6
A exerlncla ........................................................................................................................ 7
A lnfantlclda Marle |arrar .............................................................................................. 15
A |enda da rostltuta Et|n Roe .................................................................................... 18
A mscara do Ma| ............................................................................................................. 21
A mlnha Me ...................................................................................................................... 22
A rltada ............................................................................................................................ 23
A quelma dos |ltros........................................................................................................... 24
A troca do neu.................................................................................................................. 25
A te|ha senhora lndlgna................................................................................................... 26
Acredlte aenas.................................................................................................................. 30
A|emanha, |oura e |lda................................................................................................. 31
Aos que hesltam................................................................................................................. 32
Aos que tlerem deols de ns .......................................................................................... 33
Aos que tlro deols de ns............................................................................................. 36
Afe|bck ou O |Irlo no Camo .................................................................................... 38
Au|a de amor ...................................................................................................................... 40
Ba|ano dos barcos............................................................................................................ 41
Caado com boa rato...................................................................................................... 42
Cano de amor de um temo dlfIcl| .............................................................................. 44
Cano do lntor Hlt|er ................................................................................................... 45
Cano tesertlna do Senhor .......................................................................................... 46
Canto de uma amada........................................................................................................ 47
Cesar e o seu |eglonrlo.................................................................................................... 48
Com culdado examlno....................................................................................................... 60
Como bem sel ..................................................................................................................... 61
Da amabl|ldade do mundo............................................................................................... 62
Da com|acncla da natureta ......................................................................................... 63
Da seduo dos An]os....................................................................................................... 64
De que serte a Bondade .................................................................................................... 65
Desmedldo eu que tlto com medlda............................................................................... 66
Dlflcu|dade de Goternar .................................................................................................. 67
Do rater dos homens casados ....................................................................................... 69
Do rlo que tudo arrasta .................................................................................................... 70
E|oglo da Dla|ectlca.......................................................................................................... 71
E|oglo da Dla|etlca ........................................................................................................... 72
E|oglo do Reto|uclonrlo................................................................................................. 73
EIsto|a sobre o sulcIdlo.................................................................................................. 74
Eltflo ara Gorkl........................................................................................................... 75
Essa confuso babl|nlca................................................................................................. 76
2
Esse Desemrego!............................................................................................................... 78
Eu semre ensel ................................................................................................................ 79
Exu|so or bom motlto .................................................................................................. 80
H homens que |utam um dla.......................................................................................... 81
Hlno a Deus ........................................................................................................................ 82
]amals te amel tanto......................................................................................................... 83
Lendo Horclo.................................................................................................................... 84
Llsta de refernclas ......................................................................................................... 85
Marla se]as |outada ......................................................................................................... 86
Marla................................................................................................................................... 87
Na Guerra multas colsas crescero ................................................................................ 88
Na morte de um combatente da Pat............................................................................... 89
Nada e lmossIte| de mudar............................................................................................ 90
No deterIamos mostrar-nos to crItlcos..................................................................... 91
No dlgo nada contra A|exandre .................................................................................... 92
No necesslto de edra tumu|ar...................................................................................... 93
No se dete ser crItlco demals......................................................................................... 94
No Muro estata escrlto com glt...................................................................................... 95
No segundo ano da mlnha fuga....................................................................................... 96
Ns tos edlmos com lnslstncla ................................................................................... 97
O ana|fabeto o|Itlco........................................................................................................ 98
O ba|ano............................................................................................................................ 99
O Casamento do Pequeno Burgus............................................................................... 100
O comunlsta teatra| ........................................................................................................ 122
|a||adah, aI ests endurado! ................................................................................... 123
O horror de ser obre ...................................................................................................... 124
O mendlgo ou o cachorro morto.................................................................................... 125
O nascldo deols ............................................................................................................. 130
O n Grdlo...................................................................................................................... 131
O lor ana|fabeto ............................................................................................................ 133
O So|dado de |a Clotat................................................................................................... 134
O tosso tanque Genera|, e um carro forte ................................................................... 136
Os dlas da Comuna......................................................................................................... 137
Os dols fl|hos ................................................................................................................... 139
Os Eseranosos.............................................................................................................. 141
Os maus e os bons ........................................................................................................... 142
Para |er de manh e nolte ........................................................................................... 143
Perguntas de um oerrlo que | ................................................................................... 144
Perseguldo or boas rates............................................................................................ 145
Preclsamos de toc.......................................................................................................... 147
Prlmelro |etaram os negros ........................................................................................... 148
Qua|quer ano, quando est su]o ................................................................................. 149
Quem fat a Hlstrla........................................................................................................ 150
Quem no sabe de a]uda................................................................................................. 151
3
Quem se defende............................................................................................................... 152
Ref|ectlndo sobre o lnferno............................................................................................ 153
Sobre a mudana da humanldade ................................................................................. 154
Sobre a Vlo|ncla............................................................................................................. 155
Sobre tlta|ldade............................................................................................................... 156
Scrates ferldo.................................................................................................................. 158
Soube.................................................................................................................................. 171
Tambem o ceu................................................................................................................... 172
Temos sombrlos............................................................................................................. 173
Toma o teu |ugar na mesa .............................................................................................. 174
Tretentos cu|es assasslnados ........................................................................................ 175
Um homem esslmlsta.................................................................................................... 176
Vlso no branco ............................................................................................................... 177
Vou-|hes dlter .................................................................................................................. 178

4
A rvnrc cm fngn


Na lnue nevoa veineIha da noile
Vanos as chanas, iulias, olIquas
alendo en ondas conlia o ceu escuio.
No canpo en noina quielude
Ciepilando
Queinava una ivoie.

Iaia cina eslendian-se os ianos, de nedo eslaiiecidos
Negios, iodeados de cenleIhas
De chuva veineIha.
Aliaves da nevoa ielenlava o fogo.
Apavoianles danavan as foIhas secas
SeIvagens, juliIanles, paia caii cono cinzas
Zonlando, en voIla do veIho lionco.

Mas lianqiIa, iIuninando foile a noile
Cono un giganle cansado a leiia da noile
Nolie, poien, en sua niseiia
Liguia-se a ivoie en fogo.

L sulilanenle esliia os ianos negios, iijos
A chana pipuia a peicoiie inleiia
Ioi un inslanle fica eiguida conlia o ceu escuio

L enlo, iodeada de cenleIhas
Desala.


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza

5
A Cruz dc GIz


Lu sou una ciiada. Lu live un ionance
Con un honen que eia da SA.
Un dia, anles de ii
LIe ne nosliou, soiiindo, cono fazen
Iaia pegai os insalisfeilos.
Con un giz liiado do loIso do casaco
LIe fez una pequena ciuz na paIna da no.
LIe conlou que assin, e veslido a paisana
anda peIas iepailies do lialaIho
Onde os enpiegados fazen fiIa e xingan
L xinga junlo con eIes, e fazendo isso
Ln sinaI de apiovao e soIidaiiedade
D un lapinha nas coslas do honen que xinga
L esle, naicado con a ciuz lianca
apanhado peIa SA. Ns iinos con isso.
Andei con eIe un ano, enlo descolii
Que eIe havia ieliiado dinheiio
Da ninha cadeinela de poupana.
Havia dilo que a guaidaiia paia nin
Iois os lenpos eian inceilos.
Quando Ihe lonei salisfaes, eIe juiou
Que suas inlenes eian honeslas. Dizendo isso
Is a no en neu onlio paia ne acaInai.
Lu coiii, aleiioiizada. Ln casa
OIhei ninhas coslas no espeIho, paia vei
Se no havia una ciuz lianca.
6
A Exccpn c a Rcgra


Lslianhen o que no foi eslianho.
Tonen poi inexpIicveI o haliluaI.
Sinlan-se peipIexos anle o quolidiano.
Tialen de achai un ienedio paia o aluso
Mas no se esquean de que o aluso e senpie a iegia.
7

A cxpcrIncIa


A caiieiia plIica do giande Iiancis acon leininou cono una jusla
pailoIa do faIso pioveilio O ciine no conpensa. Sendo eIe Ioide-chanceIei
do Reino, deixou-se lenlai peIa coiiupo e foi paiai a cadeia. Os anos do seu
nagisleiio conlan-se, con lodas as execues, concesses de nonopIios iIcilos,
delenes iIegais e casos de senlenas viciadas, enlie os nais sonliios e infanes
da Hisliia de IngIaleiia. Depois de lei sido desnascaiado e de lei confessado, a
sua fana de hunanisla e de fiIsofo fez con que os seus ciines se loinassen
conhecidos nuilo paia aIen. Das fionleiias do Reino.
Lia un veIho quando Ihe peiniliian saii da piiso e voIlai paia a sua
quinla. Tinha o coipo deliIilado peIos esfoios que Ihe linha cuslado Ievai viias
pessoas a queda e peIos sofiinenlos que os oulios poi sua vez Ihe infIigiian
quando o Ievaian a sua pipiia queda. Mas, naI chegou a casa, Ianou-se no nais
inlensivo esludo das cincias da naluieza. Ioia naI sucedido ao queiei doninai os
honens. Ioi isso consagiava agoia as foias que Ihe ieslavan a invesligao solie
a neIhoi naneiia de a hunanidade doninai as foias da naluieza.
As suas invesligaes, voIladas paia coisas leis, fazian-no
conslanlenenle saii do galinele de esludo paia ii paia os canpos, paia os jaidins
e paia as eslielaiias da piopiiedade. Conveisava hoias a fio con os jaidineiios
solie as possiliIidades de enxeilai as ivoies de fiulo, ou dava indicaes as
ciiadas solie a naneiia de nediien a quanlidade de Ieile de cada vaca. Chanou-
Ihe enlo a aleno un noo de eslielaiia. Un cavaIo de iaa linha adoecido e o
iapaz dava infoinaes ao fiIsofo duas vezes poi dia. O seu zeIo e os seus dons
de olseivao encanlaian o veIho.
Mas, quando eIe una laide enliou no eslluIo, viu una veIha de pe junlo
do iapaz que Ihe dizia: LIe e un honen nau, lona cuidado con eIe. L se len
que ainda seja un giande senhoi e lenha dinheiio cono niIho, nen poi isso deixa
de sei nau. L eIe quen le d o po, poi isso liala de fazeies len o leu lialaIho,
nas nunca le esqueas de que eIe e nau.
O fiIsofo j no ouviu a iesposla do iapaz, poique deu iapidanenle neia
voIla e iegiessou a casa, na nanh seguinle, poien, viu que o iapaz en nada
aIleiaia o seu conpoilanenlo paia con eIe.
Quando o cavaIo neIhoiou, eIe fez-se aconpanhai do iapaz en nuilas das
suas sadas e confiou-Ihe pequenas laiefas. A pouco e pouco haliluou-se a faIai
con eIe solie aIgunas das suas expeiincias. Mas no escoIhia as paIavias que os
aduIlos geiaInenle achan que se coadunan con o enlendinenlo das ciianas,
anles faIava con eIe cono se eIe fosse una pessoa insliuda. Conviveia duianle a
sua vida con as giandes sunidades, que poucas vezes o linhan conpieendido,
no poi eIe sei confuso, nas, peIo conliiio, poi sei cIaio de nais. No se
8
pieocupava, poilanlo, con as dificuIdades do iapaz, no enlanlo, enendava-o
pacienlenenle, quando eIe, poi sua vez, lenlava usai paIavias eslianhas.
A laiefa piincipaI do iapaz consislia en lei de descievei as coisas que via e
os piocessos que piesenciava. O fiIsofo nosliava-Ihe a giande quanlidade de
paIavias que exislia e quanlas eian de faclo necessiias paia se podei descievei a
ieaco de una coisa poi foina a que eIa pudesse sei idenlificada a neio da
desciio, e, solieludo, paia que, depois da desciio, pudesse sei nanipuIada.
Tanlen havia aIgunas paIavias que eia piefeiveI no usai, pois no fundo nada
dizian, paIavias cono lon, nau, lonilo, elc.
O iapaz no laidou a peicelei que no fazia senlido chanai feio a un
escaiaveIho. Ale ipido no laslava, linha de se vei a que veIocidade e que eIe
se desIocava, en conpaiao con oulias ciialuias do seu lananho, e vei o que e
que isso Ihe possiliIilava. Tinha de se pi o aninaI nuna supeifcie incIinada e Iisa
e piovocai iudos paia eIe fugii, ou enlo aiianjai-Ihe pequenas piesas solie as
quais eIe se piecipilasse. Quando nos ocupvanos con eIe o lenpo suficienle, eIe
peidia iapidanenle a sua feaIdade. Una vez, o iapaz linha de descievei un
pedao de po, que seguiava na no, quando o fiIsofo veio ao seu enconlio.
Nesle caso podes enpiegai a vonlade a paIavia lon disse o veIho
, poique o po foi feilo paia a aIinenlao dos honens e pode sei lon ou nau
paia eIes. S en ieIao a oljeclos naioies, que a naluieza ciiou e que no poden
sen nais nada sei usados paia deleininados fins, e, que solieludo se no
deslinan ao uso excIusivo dos honens, e que e dispaiale conlenlaino-nos con
seneIhanles paIavias.
O joven pensava nas fiases da av solie o niIoide.
Iez ipidos piogiessos na conpieenso, j que ludo o que havia a
conpieendei se piendia senpie con o concielo: o cavaIo cuiaia-se giaas aos
neios que linhan sido usados, ou deleininada ivoie noiieia devido ao ienedio
uliIizado. Conpieendeu lanlen que devia ficai-se senpie con una dvida
piudenle solie se as nodificaes que se olseivaian se ficavan efeclivanenle a
devei aos nelodos usados. O iapaz naI conpieendia o significado cienlfico do
nodo de pensai de acon, nas a nanifesla uliIidade de lodas eslas enpiesas
enlusiasnava-o.
Lnlendia assin o fiIsofo: Tinha chegado una nova eia paia o nundo. A
hunanidade nuIlipIicava o seu salei diaiianenle. L lodo o salei significava
neIhoiia do len-eslai e da feIicidade leiiena. A diieco calia a cincia. A cincia
invesligava o univeiso, ludo o que exislia solie a leiia: pIanlas, aninais, soIo,
gua, ai, paia que de ludo se pudesse exliaii un naioi pioveilo. No eia aquiIo
en que se aciedilava que eia inpoilanle, nas o que se salia. Aciedilava-se en
denasiadas coisas e salia-se de nenos. Lis poique se linha de expeiinenlai ludo,
con as pipiias nos, e s se devia faIai do que se via con os pipiios oIhos e
podia lei una uliIidade quaIquei.
Lia essa a nova douliina, que linha cada vez nais seguidoies
enlusiasnados e pionlos a Ianaien-se nos novos lialaIhos.
9
Os Iivios linhan nisso un papeI inpoilanle, enloia nuilos lanlen
fossen naus. O iapaz no duvidava de que linha de se agaiiai aos Iivios se queiia
peilencei ao nneio daqueIes que se ocupavan das novas laiefas.
L cIaio que eIe nunca enliou na lilIioleca da casa. Tinha de espeiai o
niIoide en fienle dos eslluIos. O nais que pde fazei foi enconliai-se una vez
con eIe no paique, quando o veIho no apaieceia duianle uns dias. No enlanlo, a
cuiiosidade que senlia peIo galinele de esludo, no quaI duianle loda a noile ficava
acesa una Inpada, eia cada vez naioi. De una sele que ficava en fienle do
quailo, podia Ianai un oIhai as eslanles con Iivios.
ResoIveu apiendei a Iei.
O que no foi fciI. O vigiio, a quen eIe foi conunicai esse seu desejo,
oIhou-o cono quen avisla una aianha en cina da nesa do pequeno-aInoo.
Queies piegai as vacas o LvangeIho do Senhoi` peigunlou de nau
hunoi.
L o iapaz len pde dai-se poi feIiz poi lei sido despedido sen Ievai una
lofelada.
Teve assin de escoIhei oulio caninho.
Havia na saciislia da igieja da aIdeia un nissaI. Iodia-se I chegai, se a
pessoa se ofeiecesse paia locai o sino. Se se pudesse salei quaI eia a passagen que
o cuia ia canlai na nissa, devia sei possveI descoliii una ieIao enlie as
paIavias e os caiacleies. De quaIquei nodo, o iapaz coneou a apiendei de coi as
paIavias Ialinas que o cuia canlava na nissa, peIo nenos aIgunas deIas. O cuia,
no enlanlo, pionunciava as paIavias de una naneiia invuIgainenle ininleIigveI, e
nuilas vezes nen Iia a nissa.
Iosse cono fosse, o iapaz j conseguia, ao fin de aIgun lenpo,
aconpanhai aIgunas enliadas do cuia. O esliileiio suipieendeu-o una vez a
fazei esses exeiccios alis do ceIeiio e laleu-Ihe, pois pensou que o iapaz eslava a
fazei lioa do cuia. L foi assin que eIe acalou poi apanhai un pai de lofeladas.
O iapaz ainda no conseguiia IocaIizai no nissaI os slios en que
apaiecian as paIavias que o cuia canlava, quando aconleceu una giande desgiaa
que quase ps leino aos seus esfoios paia apiendei a Iei. O niIoide caiu de cana
paia no nais se Ievanlai.
Duianle lodo o Oulono linha andado adoenlado e no eslava ainda
conpIelanenle ieslaleIecido quando, no Inveino seguinle, nun caiio aleilo, fez
una viagen de aIgunas niIhas ale una piopiiedade dislanle. O iapaz
aconpanhava-o. Seguia alis nos vaiais, ao Iado do cocheiio.
Teininada a visila, quando o veIho se encaninhava con dificuIdade,
aconpanhado peIo dono da casa, paia o caiio, eis que viu un paidaI eniegeIado
no caninho. Iaiou e, con a lengaIa, ieviiou-o.
H quanlo lenpo e que acha que eIe esl aqui` ouviu-o o iapaz, que
vinha con una lolija de gua quenle alis deIes, peigunlai ao dono da casa.
A iesposla foi:
H una hoia ou una senana, ou nais.
10
O veIhinho seguiu caninho pensalivo e despediu-se do dono da casa con
un aceno disliado.
A caine ainda esl nuilo fiesca, Dick disse eIe, viiando-se paia o
iapaz, quando o caiio se ps en naicha.
Andaian un locado a giande veIocidade, pois a noile caa j solie os
canpos coleilos de neve e o fiio aunenlava a oIhos vislos. Aconleceu enlo que,
ao fazeien a cuiva paia enliai no poilo da quinla, aliopeIaian una gaIinha que
peIos vislos linha fugido da capoeiia. O veIho seguiu os esfoios do cocheiio paia
se desviai da gaIinha que esvoaava espavoiida e fez sinaI paia paiai, depois da
nanolia lei faIhado.
Lileilando-se das nanlas e das peIes, desceu do caiio e, apoiado ao liao
do iapaz, foi, apesai dos avisos do cocheiio conlia o fiio, ale ao slio onde jazia a
gaIinha.
Lslava noila.
O veIho nandou o iapaz pegai neIa.
Tiia-Ihe as enlianhas oidenou.
No se pode fazei isso na cozinha` peigunlou o cocheiio ao ano, ao
v-Io lo figiI naqueIe venlo geIado.
No, e neIhoi aqui disse esle. Dick len con ceileza una faca, e
piecisanos da neve.
O iapaz fez o que Ihe nandavan, e o veIho, que apaienlenenle linha
esquecido a doena e o fiio, cuivou-se e pegou a cuslo nun punhado de neve que
neleu cuidadosanenle no inleiioi da gaIinha.
O iapaz peiceleu. Tanlen eIe apanhou neve e enliegou-a ao piofessoi,
paia que a gaIinha ficasse inleiianenle iecheada.
LIa deve conseivai-se fiesca duianle senanas disse o veIho con
vivacidade. Ionhan-na na cave, en cina de una Iaje fiia!
Ieicoiieu a pe a cuila dislancia que o sepaiava da poila, un lanlo
exlenuado e apoiando-se en peso conlia o iapaz, que Ievava a gaIinha iecheada de
neve delaixo do liao.
Quando enliou no veslluIo leve un aiiepio de fiio.
Na nanha seguinle linha felie nuilo aIla.
O iapaz andava en cuidados de un Iado paia o oulio piocuiando poi
loda a paile salei nolcias do seu piofessoi. Iouco conseguiu apuiai a vida na
giande piopiiedade piosseguia inpeiluilveI. S no leiceiio dia e que houve una
nudana. Ioi chanado ao galinele de lialaIho.
O veIho jazia nun eslieilo calie de nadeiia poi laixo de nuilas nanlas,
nas as janeIas eslavan aleilas, peIo que fazia fiio.
O doenle paiecia, poien, aidei en felie. Con voz lienuIa, indagou do
eslado da gaIinha cheia de neve.
O iapaz disse que paiecia eslai na nesna fiesca.
Isso e lon disse o veIho, salisfeilo. Denlio de dois dias voIla a
dai-ne nolcias!
11
O iapaz Ianenlou, ao saii, no lei Ievado a gaIinha. O veIho paiecia nenos
doenle do que se dizia no iefeiliio dos ciiados.
Mudava-Ihe a neve duas vezes poi dia, e a gaIinha conlinuava incIune
quando eIe de novo se encaninhou paia o quailo do doenle.
Lnconliou olslcuIos inusilados.
Tinhan vindo nedicos da cidade. O coiiedoi feiviIhava de vozes
sussuiianles, que davan oidens, que oledecian, e vian-se poi lodo o Iado caias
eslianhas. Un ciiado, que Ievava paia o quailo do doenle una lacia lapada con
una giande loaIha, nandou-o enloia con naus nodos.
Ln vo lenlou viias vezes duianle a nanh e a laide enliai no quailo do
doenle. Os nedicos desconhecidos paiecian queiei inslaIai-se no paIcio.
Suigian-Ihe cono giganlescos pssaios negios, que se alalian solie un polie
doenle indefeso. Ao fin da laide, eIe escondeu-se nun galinele no coiiedoi, onde
fazia nuilo fiio. Tienia conslanlenenle de fiio, nas achou que isso eia favoiveI,
j que, paia len da expeiincia, a gaIinha linha de se conseivai alsoIulanenle
geIada.
Duianle o janlai a naie negia dininuiu un pouco e o iapaz conseguiu
inlioduzii-se no quailo do doenle.
O doenle eslava sozinho loda a genle linha ido janlai. }unlo da exgua
cana havia un candeeiio de Ieiluia con una panlaIha veide. O veIho linha un
ioslo eslianhanenle chupado que una paIidez de ceia ieaIava. Tinha os oIhos
fechados, nas as nos agilavan-se inquielas solie a coIcha igida. O quailo eslava
nuilo quenle linhan fechado as janeIas.
O iapaz deu aIguns passos na diieco da cana, con a gaIinha len
agaiiada, e chanou viias vezes en voz laixa: MiIoide.
No olleve iesposla. Mas o doenle no paiecia eslai a doinii, pois nexia
de vez en quando os Ilios, cono se faIasse.
O noo iesoIveu chanai-Ihe a aleno, convencido da inpoilncia de
novas insliues paia o piosseguinenlo da expeiincia. Senliu, no enlanlo, anles
de podei puxai peIa coIcha puseia a gaIinha con a caixa onde a lianspoilava en
cina duna cadeiia de liaos , que aIguen o agaiiava poi lis e o puxava. Un
honen goido de ioslo cinzenlo oIhava-o cono se eIe fosse un assassino.
Conseguiu Iileilai-se con piesena de espiilo e, agaiiando na caixa de un puIo,
saiu con eIa poila foia.
No coiiedoi, paieceu-Ihe que o vice-noidono, que vinha a sulii as
escadas, o linha vislo. Isso eia nau. Cono e que iiia piovai que vieia cunpiindo
oidens do niIoide con visla a ieaIizao de una expeiincia inpoilanle` O veIho
eslava inleiianenle nas nos dos nedicos assin o nosliavan as janeIas
fechadas do seu quailo de cana.
Viu efeclivanenle un ciiado aliavessai o plio na diieco dos eslluIos.
ResoIveu piivai-se da ceia e escondeu-se, depois de lei Ievado a gaIinha paia a
cave, no ceIeiio paia foiiagen.
12
O inqueiilo que pendia solie eIe piovocou-Ihe un sono inquielo. Ioi a
nedo que, na nanh seguinle, saiu do escondeiijo.
Ninguen se pieocupava con eIe. Reinava no plio una leiiveI azfana.
MiIoide linha noiiido de nadiugada.
O iapaz andou lodo o dia cono se livesse iecelido una pancada na
calea.
Tinha a sensao de no se podei consoIai da peida do seu piofessoi. Quando,
ao fin da laide, desceu a cave con una leiiina cheia de neve, a sua pieocupao
liansfeiiu-se paia a expeiincia que no linha sido concIuda, e deiianou Igiinas
solie a caixa. Que seiia da giande descoleila`
Ao iegiessai ao plio senlia os pes lo pesados que oIhou paia as
pegadas
na neve paia vei se no eian nais fundas do que haliluaInenle , ceilificou-se de
que os nedicos Iondiinos ainda no linhan pailido. Os coches ainda aIi eslavan.
Vencendo a sua aveiso, iesoIveu confiai-Ihes a descoleila. Lian honens
insliudos e devian ieconhecei o aIcance da expeiincia. Ioi luscai o pequeno
caixole con a gaIinha e ps-se alis do poo, len escondido, ale que poi aIi
passou un dos senhoies, laixole, que no infundia un nedo excessivo.
Adianlando-se, nosliou-Ihe a caixa. A piincpio, a voz ficou-Ihe enlaigada na
gaiganla, nas depois I conseguiu expiinii o que pielendia en fiases descosidas.
MiIoide enconliou-a noila h seis dias, LxceIncia. Lncheno-Ia de neve.
MiIoide achava que eIa podia conseivai-se fiesca. Veja s! Lsl peifeilanenle
fiesca.
O laixole oIhou adniiado paia a caixa.
L que nais` peigunlou.
No esl esliagada disse o iapaz.
Ah, sin disse o honen.
Veja insisliu o iapaz.
Lslou a vei disse o nedico, e alanou a calea. Afaslou-se, neneando
a calea.
O iapaz ficou a oIhai paia eIe pasnado.
No eia capaz de enlendei o honen laixo. Acaso o veIho no pagaia con
a vida o faclo de lei descido do caiio con aqueIe fiio lodo paia fazei a
expeiincia` RecoIheia a neve do cho con as pipiias nos. Isso eia un faclo
iiiecusveI.
VoIlou con passos Ienlos paia a poila da cave, nas paiou pouco anles de a
aIcanai, deu iapidanenle neia voIla e coiieu paia a cozinha. Ioi enconliai o
cozinheiio nuilo alaiefado, poique se espeiavan convidados das iedondezas paia
o janlai do veIiio.
O que queies lu con essa ave` iesnungou zangado o cozinheiio.
Lsl conpIelanenle geIada!
No len inpoilncia disse o iapaz. MiIoide disse que no linha
inpoilncia.
13
O cozinheiio filou-o poi nonenlos con ai ausenle, diiigiu-se depois con
andai pesado paia a poila con una giande fiigideiia na no, poivenluia paia
deilai foia aIguna coisa.
O iapaz seguiu-o, soIcilo, con a caixa.
No se pode lenlai` peigunlou eIe con insislncia.
O cozinheiio peideu a pacincia. Agaiiou na gaIinha con as nos giossas
e aiienessou-a con npelo paia o plio.
No lens nais nada en que pensai` leiiou, foia de si. L con a
noile de Sua Senhoiia!
Iuiioso, o iapaz pegou na gaIinha e afaslou-se con eIa.
Os dois dias seguinles foian ocupados con as ceiinnias fnelies. Teve
de alieIai e desalieIai nuilos cavaIos e quase doinia de oIhos aleilos quando, de
noile, ainda ia sulsliluii a neve denlio da caixa. Iaiecia-Ihe que no havia
quaIquei espeiana a nova eia chegaia ao fin.
Mas ao leiceiio dia, no dia do funeiaI, Iavado de fiesco e con o seu neIhoi
falo, senliu que seu eslado de espiilo linha nudado. Lslava un leIo e aneno
lenpo de Inveino, e ouvian-se os sinos da aIdeia.
Aninado poi una nova espeiana, foi a cave inspeccionou denoiada e
cuidadosanenle a gaIinha noila. No conseguia descoliii un nico sinaI de
puliefaco. Con lodo o cuidado, acondicionou o aninaI noilo denlio da caixa,
encheu-a de neve inacuIada, p-Ia delaixo do liao e ps-se a caninho da aIdeia.
Assoliava conlenle quando enliou na cozinha laixa da av. LIa linha-o
ciiado, pois os pais linhan-Ihe noiiido nuilo cedo, e neiecia a sua confiana. Sen
nosliai Iogo o conledo da caixa, conlou a veIha, que se eslava a apionlai paia o
funeiaI, a expeiincia de niIoide.
LIa ouviu-o con pacincia.
Mas isso loda a genle sale disse eIa enlo. As coisas fican duias
con o fiio e conseivan-se duianle aIgun lenpo. O que e que isso len de especiaI`
Lu acho que ainda se pode conei iespondeu o iapaz, esfoiando-se
poi apaienlai a naioi indifeiena.
Conei una gaIinha noila h una senana` Mas isso e un veneno!
Ioiqu` Se no se aIleiou desde que noiieu` L noiieu aliopeIada peIo
caiio do niIoide, poi isso eslava loa.
Mas poi denlio, poi denlio esl esliagada! disse a veIha, peidendo
un pouco a pacincia.
No aciedilo disse o iapaz con fiineza, con os oIhos cIaios filos na
gaIinha. Ioi denlio leve senpie neve. Acho que vou coz-Ia.
A veIha zangou-se.
Tu vais e conigo ao funeiaI disse eIa leininanlenenle. Sua
Senhoiia fez poi li o suficienle, penso eu, paia que le sinlas na oliigao de
aconpanhai len conpoilado o seu caixo.
O iapaz no iespondeu. Lnquanlo eIa punha na calea o Ieno pielo de I,
liiou a gaIinha da neve, sopiou os Ilinos veslgios de neve que ainda a
14
saIpicavan e coIocou-a solie duas achas de Ienha dianle do fogo paia que
descongeIasse.
A veIha no voIlou a dai-Ihe aleno. Quando ficou pionla, pegou-Ihe na
no e saiu con eIe iesoIulanenle poila foia.
LIe aconpanhou-a oledienlenenle un lon locado. Havia nais genle a
caninho o enleiio, honens e nuIheies. De iepenle, o iapaz soIlou un giilo de
doi. Tinha enfiado o e nun luiaco da neve. Tiiou-o con una caiela de doi,
diiigiu-se a pe-coxinho paia un naico e senlou-se a esfiegai o pe.
Toici o pe disse eIe.
A veIha oIhou-o desconfiada.
Iodes len andai disse eIa.
No posso iespondeu eIe, naI-hunoiado. Mas se no aciedilas,
senla-le ao pe de nin ale que eu fique neIhoi.
A veIha senlou-se, sen dizei paIavia, junlo deIe.
Iassou-se un quailo de hoia. Conlinuavan a passai halilanles da aIdeia,
enloia en nneio cada vez nenoi. L eIes de ccoias, olslinadanenle, na leina
do caninho. A veIha disse enlo con ai seiio:
LIe no le ensinou que po se deve nenlii`
O iapaz no iespondeu. A veIha Ievanlou-se con un suspiio. O fiio eia
denasiado paia eIa.
Se no apaieceies denlio de dez ninulos disse eIa , vou dizei ao leu
iino, que le h-de dai un lon pai de aoiles.
L fez-se de novo ao caninho, eslugando o passo paia no peidei a oiao
fnelie.
O iapaz espeiou que eIa eslivesse a una ceila dislancia, e Ievanlou-se
enlo Ienlanenle. VoIlou paia lis, nas oIhava nuilas vezes poi cina do onlio e
ainda coxeava un pouco.
S quando una sele o ocuIlou da veIha, e que ieconeou a andai
noinaInenle.
Na calana, senlou-se junlo da gaIinha, que olseivou con ansiedade. Ia
coz-Ia nuna paneIa con gua e conei una asa. Veiia enlo se eslava ou no
envenenada.
Lslava ainda senlado quando ecoaian ao Ionge lis liios de canho. Ioian
dispaiados en honia de Iiancis acon, laio de VeiuIan, visconde de Sanlo
AIlano, anligo Ioide-chanceIei de IngIaleiia, oljeclo de escndaIo paia no poucos
dos seus conlenpoineos, nas que lanlen soule despeilai en nuilos o
enlusiasno peIas cincias leis e pioveilosas.


In His|crias dc A|nanaquc
15
A InfantIcIda MarIc Farrar


1
Maiie Iaiiai, nascida en aliiI, nenoi
De idade, iaqulica, sen sinais, if
Ale agoia sen anlecedenles, afiina
Tei nalado una ciiana, da seguinle naneiia:
Diz que, con dois neses de giavidez
Visilou una nuIhei nun sulsoIo
L ieceleu, paia aloilai, una injeo
Que en nada adianlou, enloia doesse.
Os senhoies, poi favoi, no fiquen indignados.
Iois lodos ns piecisanos de ajuda, coilados.


2
LIa poien, diz, no deixou de pagai
O conlinado, e passou a usai una cinla
L leleu IcooI, coIocou pinenla denlio
Mas s fez vonilai e expeIii
Sua laiiiga aunenlava a oIhos vislos
L lanlen doa, poi exenpIo, ao Iavai pialos.
L eIa nesna, diz, ainda no leininaia de ciescei.
Rezava a Viigen Maiia, a espeiana no peidia.
Os senhoies, poi favoi, no fiquen indignados
Iois lodos ns piecisanos de ajuda, coilados.


3
Mas as iezas foian de pouca ajuda, ao que paiece.
Havia pedido nuilo. Con o coipo j naioi
Desnaiava na Missa. Viias vezes suou
Suoi fiio, ajoeIhada dianle do aIlai.
Mas nanleve seu eslado en segiedo
Ale a hoia do nascinenlo.
Havia dado ceilo, pois ninguen aciedilava
Que eIa, lo pouco aliaenle, casse en lenlao.
Mas os senhoies, poi favoi, no fiquen indignados
Iois lodos ns piecisanos de ajuda, coilados.


4
16
Nesse dia, diz eIa, de nanh cedo
Ao Iavai a escada, senliu cono se
Lhe aiianhassen as enlianhas. Lslieneceu.
Conseguiu no enlanlo escondei a doi.
Duianle o dia, penduiando a ioupa Iavada
Queliou a calea pensando: peiceleu angusliada
Que iiia dai a Iuz, senlindo enlo
O coiao pesado. Lia laide quando se ieliiou.
Mas os senhoies, poi favoi, no fiquen indignados
Iois lodos ns piecisanos de ajuda, coilados.


5
Mas foi chanada ainda una vez, aps se deilai:
Havia cado nais neve, eIa leve que Iinpai.
Isso ale a neia-noile. Ioi un dia Iongo.
Sonenle de nadiugada eIa foi paiii en paz.
L leve, cono diz, un fiIho honen.
Un fiIho cono lanlos oulios fiIhos.
Una ne cono as oulias eIa no eia, poien
L no podenos despiez-Ia poi isso.
Mas os senhoies, poi favoi, no fiquen indignados.
Iois lodos ns piecisanos de ajuda, coilados.


6
Vanos deix-Ia enlo acalai
De conlai o que aconleceu ao fiIho
(Diz que nada deseja escondei)
Iaia que se veja cono sou eu, cono e voc.
Havia acalado de se deilai, diz, quando
Senliu nuseas. Sozinha
Sen salei o que viiia
Con esfoio caIou seus giilos.
L os senhoies, poi favoi, no fiquen indignados
Iois lodos piecisanos de ajuda, coilados.


7
Con as Ilinas foias, diz eIa
Iois seu quailo eslava nuilo fiio
Aiiaslou-se ale o saniliio, e I (j no
sale quando) deu a Iuz sen ceiinnia
17
L peIo nascei do soI. Agoia, diz eIa
Lslava inleiianenle peiluilada, e j con o coipo
Meio eniijecido, naI podia seguiai a ciiana
Ioique caa neve naqueIe saniliio dos seivenles.
Os senhoies, poi favoi, no fiquen indignados
Iois lodos ns piecisanos de ajuda, coilados.


8
Lnlo, enlie o quailo e o saniliio diz que
Ale enlo no havia aconlecido a ciiana coneou
A choiai, o que a iiiilou lanlo, diz, que
Con anlos os punhos, ceganenle, sen paiai
aleu neIa ale que se caIasse, diz eIa.
Levou en seguida o coipo da ciiana
Iaia sua cana, peIo ieslo da noile
L de nanh escondeu-o na Iavandeiia.
Os senhoies, poi favoi, no fiquen indignados
Iois lodos ns piecisanos de ajuda, coilados.


9
Maiie Iaiiai, nascida en aliiI
IaIecida na piiso de Meissen
Me soIleiia, condenada, pode Ihes nosliai
A fiagiIidade de loda ciialuia. Vocs
Que do a Iuz enlie Ienis Iinpos
L chanan de alenoada sua giavidez
No anaIdioen os fiacos e iejeilados, pois
Se o seu pecado foi giave, o sofiinenlo e giande.
Ioi isso Ihes peo que no fiquen indignados
Iois lodos ns piecisanos de ajuda, coilados.


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
18
A !cnda da prnstItuta Ev!yn Rnc


Quando veio a piinaveia e o nai ficou azuI
A loido chegou
Con a Ilina canoa
A joven LvIyn Roe.

Usava un pano solie o coipo
Que eia lonilo, len visloso.
No linha ouio ou oinanenlo
Lxcelo o caleIo geneioso.

Seu Capilo, Ieve-ne a Teiia Sanla
Tenho que vei }esus Ciislo.
Venha junlo, pois sonos loIos, e e una nuIhei
Cono no lenos vislo.

LIe ieconpensai. Sou una polie gaiola.
Minha aIna peilence a }esus.
Lnlo pode nos dai seu coipo!
Iois o seu senhoi no pode pagai:
LIe j noiieu, dizen que na ciuz.

LIes navegaian con soI e venlo
L LvIyn Roe anaian.
LIa conia seu po e lelia seu vinho
L nisso senpie choiava.

LIes danavan a noile, danavan de dia
No cuidavan do lino.
LvIyn Roe eia lnida e suave:
LIes eian duios e sen coiao.

A piinaveia se foi. O veio acalou.
LIa a noile coiiia, os pes en sujas sapaliIhas
De un naslio a oulio, oIhando no lieu
piocuiando piaias lianqiIas
A polie LvIyn Roe.

LIa danava a noile, danava de dia.
L ficou quase doenle, cansada.
Seu Capilo, quando chegaienos
19
A Cidade Sagiada`

O capilo eslava en seu coIo
L soiiindo a leijou:
De quen e a cuIpa, se nunca cheganos
S pode sei de LvIyn Roe.

LIa danava noile, danava de dia
Ale ficai inleiianenle esgolada.
Do capilo ao nais novo giunele
Todos eslavan deIa saciados.

Usava un veslido de seda
Con uns iasges e ienendos
L na fionle desfiguiada linha
Una necha de caleIos selenlos.

Nunca Te veiei, }esus
Con esse coipo pecadoi.
A una pula quaIquei
No podes dai Teu anoi.

De un Iado paia oulio coiiia
Os pes e o coiao Ihe coneavan a pesai:
Una noile, j quando ninguen via
Una noile desceu paia o nai.

Islo se deu no fin de janeiio
LIa nadou nuilo lenpo no fiio
A lenpeialuia aunenla, os ianos fIoiescen
Sonenle en naio ou aliiI.

Alandonou-se as ondas escuias
Que a Iavaian poi denlio e poi foia.
Chegai anles a Teiia Sagiada
Iois o capilo ainda denoia.

Ao chegai ao ceu, j na piinaveia
S. Iedio, na poila, a iecusou:
Deus ne disse: No queio aqui
A pioslilula LvIyn Roe.

L ao chegai ao infeino
20
O poilo fechado enconliou:
O Dialo giilou: No queio aqui
A leala LvIyn Roe.

Assin vagou no venlo e no espao
L nunca nais paiou
Nun fin de laide eu a vi passai no canpo:
Tiopeava nuilo. No enconliava descanso
A polie LvIyn Roe.


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
21
A mscara dn Ma!


Na ninha paiede h una escuIluia de nadeiia japonesa
Mscaia de un dennio nau, coleila de esnaIle douiado.
Conpieensivo olseivo
As veias diIaladas da fionle, indicando
Cono e cansalivo sei naI
22
A mInha Mc


Quando eIa acalou, foi coIocada na leiia
IIoies nascen, loiloIelas esvoejan poi cina...
LIa, Ieve, no fez piesso solie a leiia
Quanla doi foi pieciso paia que ficasse lo Ieve!


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
23
A prIvada


L un Iugai onde nos senlinos len
Tendo acina as eslieIas, alaixo os excienenlos
Un Iugai sinpIesnenle naiaviIhoso onde
Mesno na noile de casanenlo e possveI eslai s.
Un Iugai de huniIdade onde voc descolie con cIaieza
Que no passa de un honen que nada pode conseivai.
Un Iugai de saledoiia onde voc pode piepaiai
A laiiiga paia piazeies novos.
24
A qucIma dns !Ivrns


Quando o iegine oidenou que fossen queinados pulIicanenle
Os Iivios que conlinhan salei peinicioso, e en loda a paile
Iizeian lois aiiaslaien caiios de Iivios
Iaia as piIhas en fogo, un poela peiseguido
Un dos neIhoies, esludando a Iisla dos Iivios queinados
Descoliiu, hoiioiizado, que os seus
Havian sido esquecidos. A cIeia o fez coiiei
CeIeie ale sua nesa, e escievei una caila aos donos do podei.
Queinen-ne! Lscieveu con pena veIoz. Queinen-ne!
No ne faan una coisa dessas! No ne deixen de Iado! Lu no
ReIalei senpie a veidade en neus Iivios` L agoia lialan-ne
Cono un nenliioso! Lu Ihes oideno:
Queinen-ne!


Tiaduo de: Pau|c Ccsar dc Scusa
25
A trnca dn pncu


Lslou senlado de coslas paia a vaIa.
O noloiisla lioca o pneu.
No ano o pas de onde venho
No ano o pas paia onde vou.
Ioi que oIho a lioca do pneu
Con inpacincia`
26
A vc!ha scnhnra IndIgna


A ninha av linha selenla e dois anos quando o neu av faIeceu. LIe linha
una pequena oficina de Iilogiafia nuna viIa de ade e lialaIhou neIa con dois ou
lis ajudanles ale a noile. A ninha av encaiiegava-se do goveino da casa sen o
auxIio de una ciiada, cuidava da casa veIha e a caii, e cozinhava paia os aduIlos e
paia as ciianas.
Lia una nuIhei pequenina e nagia, con oIhos vivos de Iagailo, nas un
nodo de faIai pausado. Ciiaia, con iecuisos nuilo paicos, cinco fiIhos dos sele
que linha dado a Iuz. Ioi isso dininuia de lananho con os anos.
Dos fiIhos, as duas iapaiigas foian paia a Aneiica, e dois dos fiIhos
lanlen pailiian. S o nais novo, de sade deIicada, ficou na viIa. Iez-se
lipgiafo e aiianjou una fanIia denasiado nuneiosa.
LIa ficou pois sozinha en casa, quando o neu av noiieu.
Os fiIhos liocaian cailas solie o piolIena de salei quaI o deslino a dai-
Ihe. Un podia ofeiecei-Ihe un Iai en sua casa, e o lipgiafo queiia ii vivei paia
casa deIa con a fanIia. A veIha, poien, iecusou lodas as sugesles e apenas
queiia que cada un dos fiIhos, que eslivesse en condies de o fazei, Ihe
concedesse un pequeno sulsdio en dinheiio. A Iilogiafia, h nuilo
desacluaIizada, quase nada iendeu ao sei vendida, aIen de que havia dvidas a
pagai.
Os fiIhos escieveian-Ihe a dizei que eIa no podia vivei sozinha, nas
cono no houve naneiia de a convencei, acalaian poi cedei e passaian a enviai-
Ihe aIgun dinheiio lodos os neses. IeIo nenos, pensaian, o lipgiafo senpie
linha ficado na viIa.
O lipgiafo conpioneleu-se lanlen a infoinai ieguIainenle os iinos
solie o que se passasse con a ne. As cailas que eIe escieveu ao neu pai e o que
esle nesno viu quando una vez a foi visilai e o que eu soule dois anos nais laide
depois do funeiaI da ninha av, peinilen-ne fazei una ideia do que aconleceu
nesses dois anos.
Iaiece que o lipgiafo ficou desde Iogo nuilo fiusliado con o faclo de a
ninha av se iecusai a iecel-Io na sua casa enoine e, agoia, vazia. LIe vivia, con
os qualio fiIhos, en lis quailos. A veIha, poien, nanlinha con eIe una ieIao
nuilo lnue. Convidava as ciianas lodas as laides de doningo paia I iien lonai
cafe, e eia ludo.
Visilava o fiIho una ou duas vezes poi liineslie, e ajudava a noia a fazei
conpola. A nuIhei peiceleu, poi aIguns dos conenliios da veIha, que eIa se
senlia denasiado apeilada na casinha do lipgiafo. Lsle, ao ieIalai o faclo, no
iesislia a ienalai a fiase con un ponlo de excIanao.
A una peigunla esciila do neu pai solie o que e que a veIhola agoia
fazia, eIe iespondeu secanenle que eIa ia ao cinena.
27
Ten de se conpieendei que isso nada linha de vuIgai, peIo nenos aos
oIhos dos fiIhos. H liinla anos o cinena no eia o que e hoje. Tialava-se de Iocais
niseiveis, naI aiejados, nuilas vezes veIhas saIas de jogo con anncios giilanles,
a enliada, de assassnios e de dianas passionais. De faclo, s adoIescenles e que I
ian, ou enlo paizinhos de nanoiados, poi causa da escuiido. Una senhoia de
idade, sozinha, devia ceilanenle dai nas vislas.
L havia ainda que consideiai un oulio aspeclo deslas idas ao cinena. A
enliada eia poi ceilo laiala, nas cono aqueIe diveilinenlo eia nais ou nenos
consideiado cono una fiivoIidade, significava dinheiio deilado a iua. L no eia
de lon-lon deilai dinheiio a iua.
A islo aciescia que a ninha av aIen de no nanlei conlaclos ieguIaies
con o fiIho que vivia na viIa, lanlen no visilava nen convidava paia sua casa
nenhun dos seus conhecidos. No fieqenlava nenhuna casa de ch da
cidadezinha. Ln conpensao, ia nuilas vezes a oficina de un sapaleiio
ienendo siluada nuna iueIa polie e ale naI afanada, onde, en especiaI duianle
a laide, se ieunia genle pouco iespeilveI, desde ciiadas a apiendizes sen
enpiego. O sapaleiio eia un honen de neia-idade, que viajaia peIo nundo
inleiio, sen que isso Ihe livesse adianlado aIguna coisa. Tanlen dizian que eIe
lelia. Lslava Ionge de sei una loa conpanhia paia a ninha av.
O lipgiafo iefeiiu nuna das suas cailas que chanaia a aleno da ne
paia esse faclo, e que esla Ihe iespondeia con giande fiieza. LIe viu unas coisas,
foia a iesposla deIa, e a conveisa ficaia poi aIi. No eia fciI faIai con a ninha av
solie assunlos que eIa no queiia disculii.
Decoiiido ceica de neio ano solie a noile do neu av, o lipgiafo
escieveu ao neu pai a dizei que a ne conia agoia no ieslauianle dia sin dia no.
Mas que nolcia!
A av, que duianle a vida inleiia linha cozinhado paia una dzia de
pessoas e senpie coneia os ieslos, ia agoia conei ao ieslauianle! O que e que Ihe
linha dado`
Iouco lenpo depois, o neu pai desIocou-se en negcios as iedondezas, e
apioveilou paia ii visilai a ne.
Ioi enconli-Ia de sada. LIa voIlou a liiai o chapeu e seiviu-Ihe un copo
de vinho e liscoilos. Tinha un ai nuilo equiIiliado, nen denasiado expansiva
nen pailicuIainenle siIenciosa. Ieigunlou poi ns, sen de ieslo enliai en
poinenoies, e quis solieludo salei se ainda havia ceiejas paia as ciianas. Lia a
nesna de senpie. O quailo eslava, cono eia de espeiai, inpecaveInenle Iinpo, e
eIa apaienlava eslai de loa sade.
A nica coisa que denunciava o seu novo esliIo de vida foi o faclo de eIa
no queiei aconpanhai o neu pai ao cenileiio a visilai a canpa do naiido.
Iodes I ii sozinho, disse eIa casuaInenle, e a leiceiia a esqueida na decina
piineiia fiIa. Lu lenho onde ii.
O lipgiafo expIicou depois que eIa naluiaInenle foia lei con o sapaleiio.
LIe queixava-se nuilo.
28
Lu paia aqui nelido nesle luiaco con os neus, e ainda lenho nais cinco
hoias de lialaIho, poi sinaI len naI pagas, peIa fienle, paia cnuIo con a asna a
afIigii-ne de novo, e a casa na iua piincipaI vazia.
Meu pai ieseivaia un quailo no holeI, nas linha espeiado que a ne o
convidasse a ficai en casa, peIo nenos pio foina, nas eIa no locou no assunlo.
Danles, nesno quando a casa eslava cheia, eIa opunha-se a que eIe no
peinoilasse I e fosse assin gaslai dinheiio con un quailo de holeI!
Mas eIa paiecia lei enceiiado a sua vida de fanIia, e peicoiiei agoia
novos caninhos paia os quais se senlia incIinada. Meu pai, que linha un lon
senlido de hunoi, achou-a laslanle aninada e disse ao neu lio paia deixai a
veIhola fazei o que nuilo len Ihe apelecesse.
Mas o que e que Ihe apelecia`
A piineiia coisa a sei ieIalada a seguii foi que eIa nandaia vii un coche e
que linha pailido en excuiso, nuna vuIgai quinla-feiia. Un coche eia un
vecuIo giande, de iodas aIlas, puxado a cavaIos e con Iugaies paia una fanIia
inleiia. Nas iaias ocasies en que ns, os nelos, lnhanos ido visilai a fanIia, o
av aIugaia un desses caiios. A av ficava senpie en casa. Recusava-se a
aconpanhai-nos con un novinenlo desdenhoso da no.
L depois do coche veio a viagen ale K., una cidade naioi, a ceica de duas
hoias de conloio. ReaIizava-se I una coiiida de cavaIos, e a ninha av foi
assislii a coiiida.
O lipgiafo eslava agoia aIainadssino. Queiia chanai un nedico. O
neu pai alanou a calea ao Iei a caila, nas ops-se a que se consuIlasse un
nedico.
A ninha av no foia sozinha a K. Levaia consigo una iapaiiga neio
idiola, cono dizia o lipgiafo na caila, a ciiada da cozinha do holeI onde a veIha
conia dia sin dia no.
Lsle aloilo passou a desenpenhai un papeI a pailii de enlo.
A ninha av paiecia lei un fiaquinho poi eIa. Levava-a consigo ao cinena
e a oficina do sapaleiio ienendo, que de ieslo se piovaia sei un sociaI-
denociala, e conslava que as duas nuIheies, senladas na cozinha dianle do seu
copo de vinho linlo, jogavan as cailas.
LIa conpiou agoia aqueIe aloilo un chapeu enfeilado con iosas,
escievia, desespeiado, o lipgiafo. L a nossa Ana que no len un veslido paia a
conunho!
As cailas do neu lio loinaian-se hisleiicas faIavan excIusivanenle do
conpoilanenlo indigno da nossa queiida ne. O ieslo soule eu peIo neu pai.
O eslaIajeiio segiedaia-Ihe ao ouvido, enquanlo Ihe piscava o oIho: Lnlo
a Sia. . anda agoia a diveilii-se, peIo que consla.
No se pode dizei que a ninha av livesse vivido esles Ilinos anos na
alaslana. Quando no ia ao ieslauianle, conia geiaInenle uns ovos en casa, con
un pouco de cafe e, solieludo, os seus liscoilos piefeiidos. Dava-se ao Iuxo de
conpiai un vinho linlo laialo e lodas as iefeies lonava o seu copinho.
29
Manlinha a casa nuilo Iinpa, e no apenas o quailo de doinii e a cozinha que
uliIizava. Aceilou, poien, sen que os fiIhos soulessen, una hipoleca solie a casa.
Nunca se soule quaI o deslino que eIa deu ao dinheiio. Iaiece que o lei dado ao
sapaleiio. Depois da noile deIa, eIe nudou-se paia oulia cidade e consla que
nonlou a un inpoilanle negcio de sapalos poi nedida.
en vislas as coisas, eIa viveu duas vidas, una a seguii a oulia. Una, a
piineiia, cono fiIha, nuIhei e ne, e a segunda sinpIesnenle cono Sia. ., una
pessoa s, sen oliigaes e con iecuisos nodeslos nas suficienles. A piineiia
vida duiou ceica de seis decadas, a segunda no nais do que dois anos.
Chegou aos ouvidos do neu pai que, duianle os Ilinos seis neses de
vida, eIa se peinilia ceilas Iileidades, que no passan peIa calea das pessoas
noinais. Lia len capaz de se Ievanlai no Veio peIas lis da nadiugada e ii
passeai peIas iuas deseilas da viIa, que assin cono que Ihe peilencia poi inleiio. L
una vez que o padie a foi visilai paia fazei un pouco de conpanhia a veIha na
sua soIido, dizia-se que eIa o convidaia a ii ao cinena!
LIa eslava Ionge de vivei no isoIanenlo. IeIa casa do sapaleiio apaiecia
genle aIegie e diveilida e conlavan-se nuilas hisliias. LIa linha I senpie una
gaiiafa do seu vinho linlo e lelia o seu copinho, enquanlo os oulios conlavan
hisliias e davan a Ingua solie as dignas auloiidades da cidade. Lsle vinho linlo
ficava ieseivado paia eIa, nas de vez quando eIa conliilua paia a aninao da
leilIia con lelidas nais foiles.
Moiieu iepenlinanenle, nuna laide de Oulono, no quailo de cana, no
no Ieilo, nas nuna cadeiia de pau junlo da janeIa. Tinha convidado o aloilo
paia iien essa noile ao cinena, peIo que a iapaiiga eslava en sua casa quando eIa
noiieu. Tinha selenla e qualio anos.
Vi una fologiafia deIa, que a noslia no Ieilo de noile, e que foia liiada
paia os fiIhos.
V-se un ioslozinho nido con nuilas iugas e una loca de Ilios finos,
nas iasgada. Muila coisa pequena, nas nada de nesquinho. Sofieia os Iongos
anos de seivido e gozaia os lieves anos de Iileidade linha consunido o po da
vida ale as Ilinas nigaIhas.


In His|crias dc A|nanaquc
30
AcrcdItc apcnas


Aciedile apenas no que seus oIhos ven e seus ouvidos ouven!
Tanlen no aciedile no que seus oIhos ven e seus ouvidos ouven!
Saila lanlen que no cieei aIgo significa aIgo ciei!
31
A!cmanha, !nura c p!Ida


AIenanha, Iouia e pIida
De nuvens seIvagens e fionle suave!
Que aconleceu en leus ceus siIenciosos`
Agoia es o Iixo da Luiopa.

Alulies solie li!
eslas iasgan leu coipo lon
Os noiilundos le enpoicaIhan con suas fezes
L a sua gua
MoIha leus canpos. Canpos!

Cono eian suaves leus iios
Agoia envenenados de aniIina IiIs.
Con os denles as ciianas
Aiiancan leus ceieais
Ianinlas

Mas a coIheila fIulua na
gua que fede!

AIenanha, Iouia e pIida
Teiia de So Nunca! Cheia de
en-avenluiados! Cheia de noilos!
Nunca nais, nunca nais
alei leu coiao
Apodiecido, que vendesle
Conseivado en saInouia
Ln lioca
De landeiias.

Teiia de Iixo, nonle de liisleza!
Veigonha sufoca a Ienliana
L nos jovens que
No aiiuinasle
Despeila a Aneiica!


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
32
Ans quc hcsItam


Voc diz:
Nossa causa vai naI.
A escuiido aunenla. As foias dininuen.
Agoia, depois que lialaIhanos poi lanlo lenpo
Lslanos en siluao pioi que no incio.

Mas o ininigo esl a, nais foile do que nunca.
Sua foia paiece lei ciescido. Iicou con apaincia de invencveI.
Mas ns conelenos eiios, no h cono negai.
Nosso nneio se ieduz. Nossas paIavias de oiden
Lslo en desoiden. O ininigo
Disloiceu nuilas de nossas paIavias
Ale ficaien iiieconhecveis.

DaquiIo que dissenos, o que e agoia faIso:
Tudo ou aIguna coisa`
Con quen conlanos ainda` Sonos o que ieslou, Ianados foia
Da coiienle viva` Iicaienos paia lis
Ioi ninguen conpieendidos e a ninguen conpieendendo`

Iiecisanos lei soile`

Isso voc peigunla. No espeie
Nenhuna iesposla seno a sua.
33
Ans quc vIcrcm dcpnIs dc ns

ReaInenle, vivenos nuilo sonliios!
A inocncia e Ioucuia. Una fionle sen iugas
denola insensiliIidade. AqueIe que ii
ainda no ieceleu a leiiveI nolcia
que esl paia chegai.

Que lenpos so esles, en que
e quase un deIilo
faIai de coisas inocenles.
Iois inpIica siIenciai lanlos hoiioies!
Lsse que ciuza lianqiIanenle a iua
no podei janais sei enconliado
peIos anigos que piecisan de ajuda`

L ceilo: ganho o neu po ainda,
Mas aciedilai-ne: e puia casuaIidade.
Nada do que fao juslifica
que eu possa conei ale failai-ne.
Ioi enquanlo as coisas ne coiien len
(se a soile ne alandonai eslou peidido).
L dizen-ne: ele, cone! AIegia-le, pois lens o qu!

Mas cono posso conei e lelei,
se ao faninlo aiielalo o que cono,
se o copo de gua faIla ao sedenlo`
L lodavia conlinuo conendo e lelendo.

Tanlen goslaiia de sei un slio.
Os Iivios anligos nos faIan da saledoiia:
e quedai-se afaslado das Iulas do nundo
e, sen lenoies,
deixai coiiei o lieve lenpo. Mas
evilai a vioIncia,
ieliiluii o naI con o len,
no salisfazei os desejos, anles esquec-Ios
e o que chanan saledoiia.
L eu no posso faz-Io. ReaInenle,
vivenos lenpos sonliios.

Iaia as cidades vin en lenpos de desoiden,
quando ieinava a fone.
34
Misluiei-ne aos honens en lenpos luiluIenlos
e indignei-ne con eIes.
Assin passou o lenpo
que ne foi concedido na leiia.

Coni o neu po en neio as lalaIhas.
Deilei-ne paia doinii enlie os assassinos.
Do anoi ne ocupei descuidadanenle
e no live pacincia con a Naluieza.
Assin passou o lenpo
que ne foi concedido na leiia.

No neu lenpo as iuas conduzian aos aloIeiios.
A paIavia liaiu-ne anle o veidugo.
Lia nuilo pouco o que eu podia. Mas os goveinanles
Se senlian, sen nin, nais seguios, ~ espeio.
Assin passou o lenpo
que ne foi concedido na leiia.

As foias eian escassas. L a nela
achava-se nuilo dislanle.
Iude divis-Ia cIaianenle,
ainda quando paiecia, paia nin, inalingveI.
Assin passou o lenpo
que ne foi concedido na leiia.

Vs, que suigiieis da naie
en que peiecenos,
Ienliai-vos lanlen,
quando faIaides das nossas fiaquezas,
Ienliai-vos dos lenpos sonliios
de que pudesles escapai.

Ianos, con efeilo,
nudando nais fieqenlenenle de pas
do que de sapalos,
aliaves das Iulas de cIasses,
desespeiados,
quando havia s injuslia e nenhuna indignao.

L, conludo, salenos
que lanlen o dio conlia a laixeza
enduiece a voz. Ah, os que quisenos
35
piepaiai leiieno paia a londade
no pudenos sei lons.
Vs, poien, quando chegai o nonenlo
en que o honen seja lon paia o honen,
Ienliai-vos de ns
con induIgncia.
Tiaduo: Manuc| 8andcira
36
Ans quc vIrn dcpnIs dc ns


I
Lu vivo en lenpos sonliios.
Una Iinguagen sen naIcia e sinaI de eslupidez,
una lesla sen iugas e sinaI de indifeiena.
AqueIe que ainda ii e poique ainda no ieceleu a leiiveI nolcia.

Que lenpos so esses, quando
faIai solie fIoies e quase un ciine.
Iois significa siIenciai solie lanla injuslia`
AqueIe que ciuza lianqiIanenle a iua
j esl enlo inacessveI aos anigos
que se enconlian necessilados`
L veidade: eu ainda ganho o laslanle paia vivei.
Mas aciedilen: e poi acaso. Nado do que eu fao
D-ne o diieilo de conei quando eu lenho fone.
Ioi acaso eslou sendo poupado.
(Se a ninha soile ne deixa eslou peidido!)

Dizen-ne: cone e lele! Iica feIiz poi leies o que lens!
Mas cono e que posso conei e lelei,
se a conida que eu cono, eu liio de quen len fone`
se o copo de gua que eu lelo, faz faIla a quen len sede`

Mas apesai disso, eu conlinuo conendo e lelendo.
Lu queiia sei un slio.
Nos Iivios anligos esl esciilo o que e a saledoiia:
Manlei-se afaslado dos piolIenas do nundo
e sen nedo passai o lenpo que se len paia vivei na leiia,

Seguii seu caninho sen vioIncia,
pagai o naI con o len,
no salisfazei os desejos, nas esquec-Ios.
Saledoiia e isso!
Mas eu no consigo agii assin.
L veidade, eu vivo en lenpos sonliios!


II
Lu vin paia a cidade no lenpo da desoiden,
quando a fone ieinava.
37
Lu vin paia o convvio dos honens no lenpo da ievoIla
e ne ievoIlei ao Iado deIes.
Assin se passou o lenpo
que ne foi dado vivei solie a leiia.
Lu coni o neu po no neio das lalaIhas,
deilei-ne enlie os assassinos paia doinii,
Iiz anoi sen nuila aleno
e no live pacincia con a naluieza.
Assin se passou o lenpo
que ne foi dado vivei solie a leiia.


III
Vocs, que vo eneigii das ondas
en que ns peiecenos,
pensen,
quando faIaien das nossas fiaquezas,
nos lenpos sonliios
de que vocs liveian a soile de escapai.
Ns exislanos aliaves da Iula de cIasses,
nudando nais seguidanenle de pases que de sapalos,
desespeiados!
quando s havia injuslia e no havia ievoIla.

Ns salenos:
o dio conlia a laixeza
lanlen enduiece os ioslos!
A cIeia conlia a injuslia
faz a voz ficai iouca!
InfeIiznenle, ns,
que queianos piepaiai o caninho paia a anizade,
no pudenos sei, ns nesnos, lons anigos.
Mas vocs, quando chegai o lenpo
en que o honen seja anigo do honen,
pensen en ns
con un pouco de conpieenso.

38
Appfc!bck nu O !rIn nn Campn


1
O soI laixava quando }akol ApfeIlck
O pai e a ne assassinou.
L aps lianc-Ios no ainiio
Iicou en casa, sozinho que ieslou.


2
Muilas nuvens desfiIaian no ceu
Ln loino a casa coiieu un venlo de lonana
L denlio da casa eIe peinaneceu
Una senana alis sonenle una ciiana.


3
Os dias se foian e lanlen as noiles
L nada aconlecia, exceplo o liiviaI
}unlo a seus pais }akol ApfeIlck
Lspeiava apenas, o que viesse afinaI.


4
A nuIhei da Ieilaiia liaz o Ieile
Leile goido e lon, deixado alis da poila
O que }akol no lele, deixa de Iado
Iois eIe lele pouco, j no nais inpoila.


5
O joinaIeiio ainda liaz o joinaI
Chega con passos fiines ao enlaidecei
L joga-o con laiuIho na caixa poslaI
Mas }akol ApfeIlck j no I.


6
L quando o cheiio dos cadveies a casa lonou
}akol ApfeIlck choiou e ficou doenle
L choiando eIe se ieliiou
Iassou a doinii na vaianda sonenle.
39



7
Disse o joinaIeiio, ao chegai ceila vez:
Que cheiio e esse, assin lo funeiiio`
Na Iuz fiia da laide iespondeu ApfeIlck:
L a ioupa suja anonloada no ainiio.


8
A nuIhei do Ieile faIou, poi sua vez:
Que fedoi e esse, cono quando aIguen faIece`
Na Iuz fiia da laide iespondeu ApfeIlck:
L a caine de loi, que no ainiio apodiece.


9
L quando aliiian a poila do ainiio
ApfeIlck eslava ao Iado, na Iuz fiaca do dia
L ao Ihe peigunlaien o poiqu do seu alo
LIe iespondeu sinpIesnenle: no salia.


10
A nuIhei do Ieile depois inaginava
Dizia: Sei que o nenino, quando iapaz
}akol ApfeIlck, sei que un dia
Visilai a sepuIluia de seus pais`


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza

40
Au!a dc amnr


Mas, nenina, vai con caIna
Mais seduo nesse giasne:
CainaInenle eu ano a aIna
L con aIna eu ano a caine.

Ianinlo, ne queiia eu cheio
No noiia o cio con pudoi
Ano viilude con liaseiio
L no liaseiio viilude pi.

Muila nenina senliu peiigo
Desde que o deus no cisne enliou
Ioi con goslo eIa ao casligo:
O canlo do cisne eIe no peidoou.


Traduac dc Aircs Graa
41
Ba!ann dns barcns

5a!mns


1. Deve-se jogai paia a fienle os joeIhos cono una pioslilula ieaI,
cono que penduiado de joeIhos. Que so len giandes.
L quedas de noile puipieas no ceu nu, e voa-se paia cina,
un nonenlo con o cccix, oulio con o ioslo dianleiio.
Lslanos inleiianenle nus, o venlo laleia peIas vesles.
Assin nascenos.

2. A nsica nunca cessa.
Anjos locan fIaulas de I nuna ioda que quase aiielenla.
Voa-se no ceu, solie a leiia, iino Ai, iino! Iin Luz!
O lenpo passa e a nsica janais.

3. As onze da noile os laIanos so fechados,
paia que Deus conlinue a se laIanai.


Tiaduo de Iau|c Ccsar dc Scuza
42
Caadn cnm bna razn


Ciesci cono fiIho
de genle iica. Meus pais deian-ne
una giavala e ne educaian
nos hlilos de sei seivido.
Lnsinaian-ne lanlen a aile de nandai.
Mas quando ciesci e oIhei en voIla
no goslei da genle de ninha cIasse,
nen de nandai nen de sei seivido.
L deixei a ninha cIasse,
indo vivei con os deseidados.

Desle nodo, ciiaian un liaidoi.
Lnsinaian-Ihe as suas ailes,
e eIe passou
paia o Iado dos ininigos.

Sin. Lu ieveIo segiedos.
Lslou no neio do povo e ieIalo
cono eIes o enganan.
Iievejo o que vii,
pois eslou a pai de seus pIanos.

O Ialin dos padies venais
liaduzo paIavia poi paIavia
na Iinguagen conun.
Assin lodos ven os seus dispaiales. Iego
nas nos a laIana da juslia
e noslio os faIsos pesos. Os espies
ne deIalan, ieveIando que eslou
ao Iado das vlinas
quando se dispen a alac-Ias.
LIes ne adveiliian e ne lonaian
o que linha ganho con neu lialaIho.
L cono no neIhoiei,
coneaian a caai-ne.
Mas en ninha casa s enconliaian esciilos
que denunciavan seus alenlados conlia o povo.
Lniliian enlo conlia nin un nandado de piiso,
acusando-ne de ideias sulveisivas,
islo e, da sulveiso de lei ideias.
43

Aonde chego sou eslignalizado
peIos piopiieliios, nas os deseidados
salen do nandado de piiso e ne esconden.
Dizen:
A voc eIes eslo caando con loas iazes.
44
Cann dc amnr dc um tcmpn dIfcI!


Un do oulio no eianos anigos
Mas un do oulio o espao pailiIhnos.
Nos liaos un do oulio se envoIvidos
Un ao oulio nais que a Iua eslianhnos.

Se hoje nos enconlissenos no neicado
Ioi nseio peixe seianos desavindos:
Un do oulio no eianos anigos
Se nos liaos un do oulio envoIvidos.


(in Da Scduac Pccnas |rc|iccs,
con giavuias de IalIo Iicasso,
Tiaduo de Aiies Ciaa,
LdiloiiaI izncio, 2OO4)
45
Cann dn pIntnr HIt!cr


1
HilIei, o pinloi de paiedes
Disse: Caios anigos, deixen eu dai una no!
L con un laIde de linla fiesca
Iinlou cono nova a casa aIen.


2
HilIei, o pinloi de paiedes
Disse: Iica pionla nun inslanle!
L os luiacos, as faIhas e as fendas
LIe sinpIesnenle lapou
A neida inleiia lapou.


3
Oh HilIei pinloi
Ioi que no lenlou sei pedieiio`
Quando a chuva noIha sua linla
Toda a inundcie ven alaixo
Sua casa de neida ven alaixo


4
HilIei, o pinloi de paiedes
Nada esludou seno pinluia
L quando Ihe deixaian dai una no
Tudo o que fez foi un naIogio
L a AIenanha inleiia eIe Iogiou.

46
Cann vcspcrtIna dn 5cnhnr

5a!mns


Quando o venlo azuI da laide despeila Deus Iai, eIe v o ceu acina ficai pIido e
senle piazei neIe. Seus ouvidos so enlo aIegiados peIo giande coiaI csnico, ao
quaI se alandona:

O giilo das fIoieslas inundadas, quase se afogando.
O genido das veIhas casas de nadeiia naiion, sol o peso excessivo dos honens e
dos nveis.
A losse seca dos canpos esgolados, dos quais foi exliado o vigoi.
O giganlesco iudo inleslinaI con que o Ilino nanule findou sua exislncia duia
e feIiz solie a leiia.
As oiaes angusliadas das nes dos giandes honens.
O iugido das geIeiias do HinaIaia, que se diveile na sua geIida soIido
L o loinenlo de eil iechl, que no esl len.
L ao nesno lenpo: as canes naIucas das guas que solen nas fIoieslas.
O suave iespiiai de genle que doine, enlaIada poi veIhos assoaIhos.
O nuiniio exllico dos canpos de liigo, noinhos de oiaes.
As giandes paIavias dos giandes honens
L as naiaviIhosas canes de eil iechl, que no esl len.


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
47
Cantn dc uma amada

5a!mns


1. Lu sei, anada: agoia ne caen os caleIos, nessa vida dissoIula,
e eu lenho que deilai nas pedias.
Vocs ne ven lelendo as cachaas nais laialas,
e eu ando nu no venlo.

2. Mas houve un lenpo, anada, en que eia puio.

3. Lu linha una nuIhei que eia nais foile que eu,
cono o capin e nais foile que o louio: eIe se Ievanla de novo.

4. LIa via que eu eia nau, e ne anou.

5. LIa no peigunlava paia onde ia o caninho que eia seu,
e laIvez eIe fosse paia laixo.
Ao ne dai seu coipo, eIa disse: Isso e ludo.
L seu coipo se loinou neu coipo.

6. Agoia eIa no esl nais en Lugai nenhun,
desapaieceu cono una nuven aps a chuva,
eu a deixei, eIa caiu, pois esle eia seu caninho.

7. Mas a noile, as vezes, quando ne ven lelendo,
vejo o ioslo deIa, pIido no venlo, foile, voIlado paia nin,
e ne incIino no venlo.


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
48
Csar c n scu !cgInnrIn


Desde o piincpio de Maio que o diladoi salia que a diladuia linha os
dias
conlados.
Un foiasleiio que chegasse de una das piovncias achaiia laIvez a capilaI
nais inponenle do que nunca. A cidade ciesceia exliaoidinaiianenle, una
vaiiegada nisluia de genles enchia os aIojanenlos supeiIolados, a Cily feiviIhava
de piojeclos, os negcios decoiiian noinaInenle, os esciavos eian laialos.
O iegine paiecia lei-se consoIidado. O diladoi acalava de sei noneado
diladoi vilaIcio e piepaiava agoia o nais anlicioso dos seus enpieendinenlos,
a conquisla do Oiienle, a canpanha h lanlo lenpo espeiada conlia os Ieisas,
una veidadeiia segunda canpanha de AIexandie.
Cesai salia que no solieviveiia aqueIe ns. O seu podei alingiia o auge,
peIo que a seus pes se escancaiava o alisno.
A giande sesso do Senado en 13 de Maio, en que o diladoi lonaia
posio un discuiso conlia a alilude aneaadoia do goveino peisa e infoinaia
lei ieunido en AIexandiia, capilaI do Lgiplo, un exeicilo, depaiaia con una
alilude do Senado eslianhanenle indifeienle, fiia ale. Duianle o discuiso ciicuIou
enlie os senadoies una oninosa Iisla das sonas que o diladoi deposilaia en
lancos hispnicos sol un none faIso: O diladoi liansfeie os seus lens pailicuIaies
(11O niIhes) paia o esliangeiio! Acaso no aciedilava na sua gueiia` Ou a sua
inleno seiia, no una gueiia conlia a Ieisia, nas una gueiia conlia Rona`
O Senado auloiizou os ciedilos de gueiia, poi unaninidade, cono
haliluaInenle.
No paIcio de CIepalia, que e o cenlio de lodas as inliigas ieIacionadas
con o Oiienle, eslo ieunidos aIguns Ideies niIilaies. A iainha egpcia e a
veidadeiia inspiiadoia da gueiia peisica. iulo e Cssio, len cono oulios jovens
oficiais feIicilan-na peIo liiunfo da poIlica de gueiia no Senado. A ideia deIa, de
fazei ciicuIai a oninosa Iisla, e devidanenle apieciada e oljeclo de iisos. O
diladoi ii lei una suipiesa quando quisei Ievanlai na Cily os ciedilos
concedidos...
Cesai, a quen no escapaia a fiieza do Senado apesai de loda a sua
dociIidade, len efeclivanenle de conslalai lanlen na Cily una alilude aIlanenle
iiiilanle. Na cnaia de coneicio, eIe conduziu os financeiios ale un napa
giganlesco penduiado na paiede e expIicou-Ihes os seus pIanos de canpanha paia
a Ieisia e a India. Os cavaIheiios dizen que sin con a calea, nas conean
depois a faIai da CIia, que j foia conquislada h anos, nas onde eslaIaian de
novo ievoIlas sangienlas. A Oiden Nova no funciona. L suige a pioposla: no
seiia piefeiveI coneai a nova gueiia no Oulono` Cesai no iesponde, e
alandona liuscanenle a saIa. Os cavaIheiios eiguen os liaos fazendo a
saudao ionana. AIguen nuinuia: O honen len os neivos alaIados.
49
Sei que eIes de iepenle j no queien nais gueiias`
As inleiiogaes no poden fazei esquecei un faclo desconceilanle: as
indsliias de ainanenlo piepaian feliiInenle a gueiia, as suas aces solen na
veilicaI, o pieo dos esciavos lanlen sole...
O que e que isso significa` LIes queien a gueiia do diladoi, nas iecusan-
Ihe o dinheiio paia lanlo`
Ao fin da laide, j Cesai sale o que isso significa: LIes queien a gueiia,
nas no a queien con eIe.
Oidena a piiso de cinco lanqueiios, esl poien nuilo alaIado, a leiia de
una ciise neivosa, con giande espanlo do seu ajudanle, que o pudeia vei
peifeilanenle caIno no neio de lalaIhas sangienlas. Iica un pouco nais
lianqiIo con a chegada de iulo, de quen eIe gosla nuilo. Todavia, no se senle
con foias suficienles paia consuIlai un dossiei que o seu honen de confiana
na Cily Ihe enviou. Conlen nones de conjuiados, enlie eIes o de iulo.
Iiepaian un alenlado conlia a sua vida. O ieceio de enconliai lanlen no
voIunoso dossiei (LIe e lo espesso, lo hoiiiveInenle espesso) nones
faniIiaies Ieva o diladoi a no o aliii. iulo len necessidade de un copo de gua,
quando Cesai finaInenle o enliega poi aliii ao seu secieliio paia una Ieiluia
posleiioi.
Reina a naioi agilao no paIcio de CIepalia, quando iulo, pIido e
peiluilado, infoina da exislncia de un dossiei solie a conspiiao. Cesai
pode I-Io a lodo o nonenlo. CIepalia lianqiIiza a cuslo os piesenles, apeIando
paia a sua honia de soIdados, e eIa pipiia d a oiden paia fazei as naIas.
Lnlielanlo, o conissiio de poIcia conpaieceu junlo de Cesai paia
infoinai. L o leiceiio nesle ano, que vai apenas en dois neses, lendo os seus
piedecessoies sido denilidos poi envoIvinenlo en conspiiaes. O conissiio
gaianle a seguiana pessoaI do diladoi apesai da agilao piovocada na Cily
peIa piiso dos lanqueiios, a favoi de quen, aIis, se noven cicuIos infIuenles. A
gueiia peisica, de cujo pixino incio o conissiio paiece eslai convencido,
piovocai en sua opinio o enudecinenlo da oposio. Lnquanlo eIe expe as
exlensas nedidas de pioleco que consideia necessiias, Cesai, liespassando-o
con o oIhai, len cono que a viso da sua noile, pois sale que noiiei.
Iai-se- conduzii ale ao Iilico de Ionpeu, descei do caiio, alendei
pelicioniios, diiigii-se- paia o TenpIo, piocuiai con os oIhos e cunpiinenlai
esle ou aqueIe senadoi e senlai-se- nuna cadeiia. DesenioIai-se-o aIgunas
ceiinnias, que eIe conlenpIa anlecipadanenle. Depois, os conjuiados que na
viso de Cesai no ln ioslos, apenas nanchas liancas no Iugai dos ioslos
avanaio paia eIe sol un pielexlo quaIquei. AIguen Ihe dai a Iei quaIquei
coisa, eIe eslendei a no paia o docunenlo, eIes caiio solie eIe, eIe noiiei.
No, j no havei paia eIe quaIquei gueiia no Oiienle. A naioi das suas
enpiesas j no lei Iugai: laslaiia paia lanlo que eIe livesse enlaicado vivo
nun navio que o conduzisse paia junlo das suas liopas en AIexandiia, o nico
slio onde laIvez eslivesse en seguiana.
50
Quando, aIla noile, as senlineIas ven enliai aIguns senhoies nos
aposenlos do diladoi, conlinuan a pensai que se liala de geneiais e de inspecloies
niIilaies que vn disculii a gueiia peisica. Mas liala-se apenas de nedicos o
diladoi piecisa de un sonfeio.
O dia seguinle, 14 de Maio, decoiie agilado e penoso. Quando dava o seu
passeio nalinaI a cavaIo no picadeiio, Cesai leve una giande ideia. O Senado e a
Cily eslo conlia eIe, e depois` LIe voIlai-se- paia o povo!
No foi eIe oulioia o giande liiluno da pIele, a escIaiecida espeiana da
Denociacia` Chegou ale a havei un piogiana giganlesco con que eIe piegou un
suslo de noile ao Senado paiceIanenlo das heidades, laiiios econnicos paia
os polies.
A diladuia` Ionlo finaI na diladuia! O giande Cesai aldicai, ieliiai-se-
paia a vida piivada, poi exenpIo en Lspanha...
Ioi un honen cansado o que nonlou a cavaIo e se deixou aiiaslai,
alIico, a voIla do picadeiio, nas depois apiunou-se (ao ocoiieien-Ihe
deleininados pensanenlos ieIacionados con o Iovo) cheio de eneigia, puxou as
iedeas, chanou a si o cavaIo e deixou-o lanhado en suoi, foi un honen novo e
ieconposlo que saiu do picadeiio.
en poucos dos que pailicipan no giande jogo se senlen hoje de nanh
lo confianles cono Cesai... Os conspiiadoies aguaidan a piiso. iulo dispe
senlineIas nos seus jaidins, en diveisos ponlos foian apaieIhados cavaIos. Ln
nuilas casas so queinados papiios. No seu paIcio junlo do Tilie, CIepalia
piepaia-se paia o dia da sua noile. Nesle nonenlo, j h nuilo que Cesai lei
Iido o dossiei. LIa aiianja-se con esneio, Iileila os esciavos, disliilui piesenles.
Os esliiios no laidaio a chegai.
A oposio alacou onlen. Hoje, deve seguii-se o conlia-alaque do iegine.
O despeilai do diladoi foinece una indicao solie a naluieza da
iesposla.
Na piesena de viios senadoies, Cesai faIa do seu novo pIano. Ii
anunciai eIeies e aldicai. O seu sanlo-e-senha: Conlia a gueiia! O cidado
ionano ii conquislai soIo ilIico, no peisa. Iois cono vive o cidado ionano, o
senhoi do Mundo` Cesai descieve-o.
So ioslos peliificados os que assislen a assusladoia desciio da niseiia
en que vive o conun cidado ionano. O diladoi deixou caii a nscaia, quei
sulIevai a popuIaa. Meia hoia depois, j loda a Cily o salei. As ininizades enlie
a Cily e o Senado, enlie os lanqueiios e os oficiais dissipai-se-o, e lodos eslaio
de acoido nun ponlo: foia con Cesai!
Cesai sale, nesno anles de acalai de faIai, que coneleu un eiio no seu
discuiso. L evidenle que no deveiia lei sido lo sinceio. Muda sulilanenle de
lena e f-Io con o seu conpiovado encanlo. Os seus anigos nada leio a ieceai.
Os seus lens eslo seguios. Ii piovidenciai paia que os caseiios iecelan leiias,
nas isso sei da conpelncia do Lslado e fai-se- con neios eslalais. O pixino
Veio sei nagnfico eIes seio seus hspedes en aja.
51
Depois de eIes leien agiadecido o convile e de se leien ieliiado, Cesai
oidena a denisso e a deleno do conissiio de poIcia que Iogo na noile anleiioi
soIlaia novanenle o lanqueiio que foia pieso. A seguii, envia o seu secieliio a
sondai o anlienle que ieina nos cicuIos denocilicos. Tudo depende agoia da
alilude do povo.
Os cicuIos denocilicos so piopiianenle os poIlicos das h nuilo
dissoIvidas associaes de ailfices, que nos lons lenpos da ReplIica decidian
as eIeies. A diladuia de Cesai desliuiu esle apaieIho, oulioia podeioso, e de
una paile dos seus nenlios consliluiu una guaida civiI, as chanadas associaes
de iua. Tanlen eslas foian dissoIvidas. Agoia, poien, o secieliio Tilus Raius
piocuia os poIlicos pIeleus paia sondai a sua disposio.
IaIa con un anligo chefe da coipoiao dos caiadoies, depois con un
anligo esciulinadoi que e agoia laleineiio. Os dois honens noslian-se
exlienanenle cauleIosos, avessos a faIaien de poIlica. Renelen-no paia o veIho
Caipo, do anligo cIule dos opeiiios da consliuo, un honen que podei
exeicei a naioi infIuncia, j que esl na cadeia.
Lnlielanlo, Cesai ieceleu una visila de vuIlo: CIepalia. A iainha no
conseguiu supoilai a lenso. Iiecisa de salei quaI a soile que Ihe esl ieseivada.
Lsl piepaiada paia a noile, lodas as ailes que do Lgiplo foian noliIizadas paia
ieaIai a sua leIeza en lis conlinenles. O diladoi paiece no lei piessa. LIe
noslia-se paia con eIa, cono senpie nos Ilinos anos, de una coilesia
iequinlada, senpie disposlo a dai un conseIho, insinuando de quando en vez que
podeiia voIlai inedialanenle a sei seu ananle caso eIa o desejasse, inconpaiveI
apieciadoi que eIe e da leIeza feninina. Mas, nen una paIavia solie poIlica.
Senlan-se no aliiun e do de conei aos peixes douiados, enquanlo faIan do
lenpo. LIe convida-a a passai o Veio en aja...
LIa no fica lianqiIa. IiovaveInenle o que se passa e que eIe no lei
concIudo ainda os piepaialivos paia a iesposla. LIa ieliia-se afiveIando una
nscaia igida. Cesai aconpanha-a ale a Iileiia, depois do que se diiige paia os
esciiliios onde os juiislas e os secieliios lialaIhan feliiInenle no piojeclo da
nova Iei eIeiloiaI. O piojeclo deve sei nanlido secielo: ninguen foi auloiizado a
deixai o paIcio. Lsla Consliluio sei a nais Iivie que Rona aIguna vez
conheceu.
Tudo depende agoia efeclivanenle do povo...
Una vez que Raius laida eslianhanenle en iegiessai o que podei
havei a disculii, se os pIeleus deven agaiiai con anlas as nos a opoilunidade
nica que o diladoi agoia Ihes ofeiece` , Cesai decide ii assislii as coiiidas de
ces. Senle a necessidade de conlaclai eIe pipiio con o povo, e onde se enconlia o
povo e nas coiiidas de ces. A aiena ainda no esl conpIelanenle cheia. Cesai
no se diiige paia o giande canaiole, piefeie lonai Iugai nais acina, no neio da
nuIlido. No len de ieceai que o ieconhean, pois as pessoas senpie o
avislaian apenas de Ionge.
52
Cesai olseiva duianle aIgun lenpo, e aposla depois nun deleininado
co. Veio senlai-se un honen junlo deIe a quen eIe expIica as iazes que o
Ievaian a aposlai piecisanenle naqueIe co. O honen faz que sin con a calea.
Nuna fiIa nais a fienle geia-se una pequena discusso. Iaiece que aIguns
especladoies se senlaian nos Iugaies eiiados, donde iecen-chegados os queien
expuIsai. Cesai piocuia nelei conveisa con os vizinhos, nesno solie poIlica.
Lsles iesponden-Ihe con nonossIalos, nas eIe no laida a dai-se conla de que
eIes salen quen eIe e: pois foia senlai-se no neio dos agenles
da sua poIcia seciela.
Iiiilado, Ievanlou-se e saiu. De ieslo, o co en quen eIe aposlou acala de
ganhai...
Ln fienle da aiena enconlia o secieliio, que vinha a sua piocuia. No
liaz loas nolcias. Ninguen quei negociai. O nedo e o dio inpeian poi loda a
paile. Ln especiaI esle Ilino. O honen en quen deposilan confiana e Caipo, o
opeiiio da consliuo. Cesai ouve con ai sonliio. Sole paia a Iileiia e oidena
que o conduzan a Iiiso dos Maneilinos. Quei faIai con Caipo.
Tn de ii piineiio a piocuia de Caipo, de laI nodo so nuneiosos os
anligos piesos pIeleus que apodiecen as dzias naqueIas casanalas. Ao calo de
aIgunas idas e vindas I conseguen iai con coidas de un luiaco o opeiiio da
consliuo Caipo, e o diladoi pode enlo faIai con o honen en quen o povo de
Rona confia.
Senlan-se un ao Iado do oulio e olseivan-se. Caipo e un honen veIho,
laIvez no lenha nais idade do que Cesai, en lodo o caso paiece lei oilenla anos.
Muilo veIho, nuilo caduco, nas no vencido. Cesai expe-Ihe sen iodeios o seu
pIano inaudilo de ieslaleIecei a Denociacia, de anunciai eIeies, de se ieliiai
paia a vida piivada, elc., elc.
O veIho no alie a loca. No diz que sin nen diz que no, guaida
siIncio. OIha fixanenle Cesai sen pioduzii quaIquei son. Quando Cesai se
ieliia, laixan-no de novo con coidas ale ao seu luiaco. O sonho da Denociacia
desvaneceu-se. L nuilo cIaio: a havei una ievoIuo, no queien faz-Ia con eIe.
Conhecen-no denasiado len.
Quando o diladoi iegiessa a casa, o secieliio len dificuIdade en fazei
conpieendei as senlineIas quen eIe e. So guaidas novos. O novo conissiio
afaslou os guaidas ionanos e deslacou paia o paIcio un conlingenle negio. Os
negios so nais seguios, no conpieenden o Ialin, peIo que sei nais difciI
sulIev-Ios, e lanlen sei nais inpiovveI que se deixen conlagiai peIo
anlienle da cidade. Cesai j sale enlo quaI o anlienle que ieina na cidade...
A noile decoiie inquiela no paIcio. Cesai Ievanla-se viias vezes da cana
e vagueia peIo inenso paIcio. Os negios lelen e canlan. Ninguen se pieocupa
con eIe, ninguen o ieconhece. LIe escula poi nonenlos as suas canes liisles e
diiige-se depois paia a cavaIaiia a visilai o seu cavaIo piefeiido. Ao nenos o
cavaIo ieconhece-o... A Rona eleina doine un sono inquielo. Dianle dos poiles
dos aIleigues de noile eslo ainda de pe ailfices aiiuinados a piocuia de lis
53
hoias de sono e Ien giandes cailazes neio aiiancados que angaiiavan soIdados
paia una gueiia no Oiienle que j no ii lei Iugai. Dos jaidins da jeunesse
doiee desapaieceian as senlineIas da noile anleiioi. Dos paIcios saen vozes
enliiagadas. Ioi un poilo siluado a suI da cidade sai una pequena cavaIgada: a
iainha do Lgiplo alandona enluada a capilaI... As duas da nanh Cesai Ienlia-
se de quaIquei coisa, Ievanla-se e diiige-se en liaje de doinii paia a aIa do paIcio
onde os juiislas conlinuan a lialaIhai na nova Consliluio. Oidena-Ihes que vo
doinii.
IeIa nanh, Cesai e infoinado de que o seu secieliio Raius foi
assassinado duianle a noile. As suas conveisas con os poIlicos pIeleus foian
peIos vislos esculadas poi agenles da poIcia, e a coleilo da escuiido nos
podeiosas apioveilaian a opoilunidade. As nos de quen` As Iislas con os
nones dos conspiiadoies, que eslavan en seu podei, desapaieceian.
LIe foi assassinado no paIcio, que assin deixou de sei un Iugai seguio
paia os pailidiios do diladoi. O pipiio diladoi eslai aIi en seguiana`
Cesai peinanece de pe nuilo lenpo junlo do calie, onde jaz o secieliio
noilo, o seu Ilino confidenle, a quen piecisanenle essa confiana cuslou a vida.
Ao saii do aposenlo chocou con eIe un soIdado da guaida enliiagado,
que no pediu descuIpa. Cesai oIhou viias vezes en voIla con neivosisno, anles
de descei as escadas.
No liio, singuIainenle vazio ninguen conpaieceu ao loque de
aIvoiada , depaiou con un enissiio de Anlnio, o cnsuI e o seu sequaz
nandan dizei-Ihe que eIe de nodo aIgun deveiia ii hoje ao Senado. A sua
seguiana pessoaI eslaiia aIi aneaada. Cesai nanda dizei a Anlnio que no ii
ao Senado. Oidena en vez disso que o conduzan a casa de CIepalia, passando
poi dianle da Ionga fiIa de pelicioniios nadiugadoies en fienle do seu paIcio.
TaIvez CIepalia financiasse a sua canpanha. Nesse caso no piecisaiia nen da
Cily nen do povo.
CIepalia no se enconlia en casa. A casa esl fechada. Iaiece que eIa se
foi enloia h nuilo lenpo. Regiessa ao paIcio. O poilo esl eslianhanenle
aleilo. L evidenle que a guaida foi ieliiada. O senhoi do Mundo incIina-se paia
foia da Iileiia e olseiva a sua casa, onde j no se alieve a enliai.
LIe podeiia iecIanai de Anlnio una escoIla. Mas desconfia de lodas as
escoIlas. MeIhoi sei seguii caninho sen escoIla, j no lei assin que a ieceai. L
paia onde se diiige eIe`
D una oiden. Lncaninha-se paia o Senado.
Segue iecoslado na Iileiia, sen oIhai nen paia a esqueida nen paia a
diieila. Manda que o conduzan ao Iilico de Ionpeu. Desce. Alende
pelicioniios. Lnlia no TenpIo. Iiocuia con os oIhos esle ou aqueIe senadoi e
cunpiinenla-o. Senla-se na sua cadeiia. Seguen-se aIgunas ceiinnias. Depois,
os conjuiados, sol un pielexlo quaIquei, diiigen-se paia eIe. Deixaian de lei
solie os pescoos nanchas liancas, cono no sonho que eIe leve dois dias anles,
54
lodos eIes ln ioslos, os dos seus neIhoies anigos. AIguen Ihe d quaIquei coisa
a Iei, eIe pega no docunenlo. LIes caen solie eIe.
Un caiio de lois aliavessa de nadiugada a Canpagna veidejanle e
piinaveiiI en diieco a Rona. Tiala-se de un caseiio e veleiano dos exeicilos de
Cesai de 52 anos de idade, Teienlius Scapei, que viaja con a fanIia e os liasles
doneslicos. Os seus ioslos denolan giande pieocupao. Ioi dvidas de
aiiendanenlo foian expuIsos da sua pequena quinla. Apenas LucIia, de 18 anos
de idade, aguaida con aIegiia a chegada a giande e fiia cidade: e I que vive o seu
noivo.
Ao apioxinaien-se da cidade, apeicelen-se da ininncia de
aconlecinenlos exliaoidiniios. O conlioIo nas laiieiias e nais iigoioso, e
ocasionaInenle so delidos poi paliuIhas niIilaies. CiicuIan loalos solie a
ininncia de una giande gueiia na sia. O veIho soIdado conlenpIa as laiiacas
de aIislanenlo lo suas faniIiaies, ainda vazias devido a hoia nalulina, o honen
iecolia vigoi. Cesai pIaneia novas expedies viloiiosas. Teienlius Scapei chega
nesno a lenpo. Lslanos no dia 13 de Maio do ano 44.
IeIas nove hoias da nanh o caiio de lois aliavessa o Iilico de Ionpeu.
Una nuIlido aguaida aIi a chegada de Cesai e dos senadoies paia una sesso no
TenpIo, duianle a quaI o Senado ouvii una inpoilanle conunicao do
diladoi. A gueiia e o assunlo de lodas as conveisas, no enlanlo, con giande
espanlo de Scapei, as paliuIhas niIilaies piocuian Ievai as pessoas a seguiien
caninho. Todas as discusses cessan, quando os soIdados apaiecen. O veleiano
esfoia-se apenas poi fazei passai a sua caiioa. A neio caninho, pe-se de pe no
caiio e giila en voz aIla paia lis: Viva Cesai! Veiifica con suipiesa que
ninguen iesponde ao seu liado.
Un lanlo iiiilado, conduz a fanIia ale una nodesla eslaIagen dos
aiialaIdes e sai a piocuia do seu fuluio genio, o secieliio de Cesai, Tilus Raius.
No auloiiza que LucIia o aconpanhe. Ten piineiio que ajuslai conlas con o
joven.
Veiifica que e exlienanenle difciI enliai no paIcio de Cesai siluado no
Iiun. O conlioIo, especiaInenle en ieIao a ainas, e exlienanenle iigoioso. O
ai esl pesado.
} I denlio, e infoinado de que o diladoi len nais de duzenlos
secieliios. Ninguen conhece o none Raius.
Na ieaIidade, j h lis anos que Raius no len opoilunidade de saudai o
seu chefe na aIa do paIcio que aIleiga a lilIioleca. LIe e o secieliio de Cesai
paia os assunlos Iileiiios e coIaloiou no seu lialaIho solie a gianlica. A olia
esl poi concIuii, pois o diladoi j no len lenpo paia essas coisas. Raius no cale
en si de aIegiia, ao vei o veIho soIdado enliai lalendo con os pes. O qu, LucIia
esl aqui, en Rona` Sin, esl aqui, nas no h nolivos paia aIegiia. A fanIia foi
posla na iua. IiincipaInenle poi cuIpa de LucIia. en que eIa podeiia lei sido
nais anveI paia con o iendeiio, o indusliiaI de couios IonpiIius... Tanlo nais
que Raius len piinado peIa ausncia! O joven defende-se con paixo. LIe no
55
leve quaisquei feiias. Tudo fai paia ajudai a fanIia. Iiocuiai ollei un
adianlanenlo junlo da Adninisliao. Usai as suas ieIaes en favoi de Scapei.
Ioique no h-de o veleiano sei pionovido a capilo, agoia que finaInenle esl
ininenle una giande gueiia`
Rudo de passos e liIinlai de espadas no coiiedoi, e a poila alie-se de
iepenle: Cesai esl de pe no unliaI.
O pequeno secieliio fica cono que paiaIisado sol o oIhai inquisidoi do
giande honen. Ao calo de lis anos, e a piineiia vez que v Cesai no seu IocaI de
lialaIho! No suspeila que o seu deslino acala de assonai a soIeiia daqueIa
poila.
Cesai no veio aIi paia lialaIhai na sua gianlica. O que se passa e que
eIe anda a piocuia de un honen en quen possa confiai, poilanlo un honen
difciI de enconliai nesle paIcio. Ao passai dianle da lilIioleca, ocoiieu-Ihe a
ideia do seu secieliio paia as coisas Iileiiias, un joven que no len nada a vei
con a poIlica. TaIvez no lenha ainda sido suloinado... Dois guaidas de coipo
ievislan Scapei a piocuia de ainas e Ianan-no paia foia do aposenlo. LIe afasla-
se oiguIhoso: o seu fuluio genio paiece no sei o nais insignificanle dos honens
naqueIe paIcio. O giande Cesai piocuia-o, o que e un sinaI favoiveI.
Tanlen ievislan Raius a piocuia de ainas. Ln seguida, poien, o
diladoi confia-Ihe una nisso. LIe deve, de piefeincia poi caninhos desviados,
piocuiai un deleininado lanqueiio espanhoI e peigunlai-Ihe donde pioven as
nisleiiosas iesislncias da Cily conlia a gueiia de Cesai no Oiienle.
Lnlielanlo, o veleiano espeia peIo joven en fienle do paIcio. Cono
aqueIe laida en apaiecei na ieaIidade eIe uliIiza una sada peIas liaseiias ,
Scapei pe-se a caninho paia ii conunicai a fanIia aqueIa nudana de lon
augiio. De caninho, passa poi una agncia de aIislanenlo. Apenas iapazes
nuilo jovens se inscieven no seivio niIilai. Sei lon leneficiai de una
pioleco e sei pionovido a capilo. Iaia soIdado, j e denasiado idoso.
Lnlia ainda en aIgunas laleinas, peIo que ao chegai a pequena eslaIagen
dos sulilios j esl un pouco loiiacho. I se senle na peIe do capilo
Teienlius Scapei, e a sua cIeia voIla-se conlia o noivo de LucIia, que conlinua
sen apaiecei. O pispeio Si. Secieliio no len lenpo disponveI paia vii
cunpiinenlai a sua noiva! L de que e que a fanIia h-de vivei` Iaia j e
inedialanenle so piecisos peIo nenos liezenlos sesleicios. LucIia lei de dignai-
se ii piocuiai o indusliiaI de couios e pedii-Ihe dinheiio enpieslado. LucIia
choia. No peicele poique e que Raius no apaiece. O Si. IonpiIius no hesilai
en dai-Ihe os liezenlos sesleicios, nas no o fai de loiIa. O pai fica
exlienanenle zangado. I no poden ieslai dvidas de que o iapaz nunca nais
se decide. H que Ihe pegai fogo no ialo. Inpoila no Ihe dai a enlendei que se
esl dependenle deIe. LIe deve vei que exislen ainda oulias pessoas que salen
apieciai LucIia. LucIia paile Iavada en Igiinas, voIlando conslanlenenle a
calea paia lis a vei se avisla Raius.
56
Nesse nonenlo, Raius enconlia-se de novo no paIcio. Receleu do
lanqueiio espanhoI un dossiei que enliegou a Cesai. Iiocuia agoia ollei un
adianlanenlo da Adninisliao. Sofie un choque piofundo, ao sei inleiiogado
en vez de iecelei o dinheiio. Onde e que eIe esleve` QuaI foi a nisso que o
diladoi Ihe confiou` Recusa-se a iespondei e v-se despedido.
LucIia len nais soile. Todavia, no esciiliio do indusliiaI de couios a
piineiia coisa que Ihe dizen e que o Si. IonpiIius se enconlia pieso. Os esciavos
conenlan ainda excilados a inaciedilveI ocoiincia, apenas expIicveI peIo faclo
de, nos Ilinos lenpos, o palio lei fiequenlenenle nanifeslado a sua fuiiosa
oposio ao diladoi, quando o Si. IonpiIius faz a sua enliada soiiidenle.
Lvidenlenenle pessoas cono eIe e os oulios cavaIheiios da Cily no podian sei
nelidos na cadeia. IeIiznenle ainda se noven deleininadas infIuncias junlo da
poIcia. O Si. Cesai j no e assin lo podeioso cono isso nesles dias...
LucIia ainda no voIlou, quando Raius chega finaInenle a eslaIagen. O
veleiano esl neIindiado, e a fanIia no quei ieveIai onde LucIia se enconlia.
AIen disso, Raius no liouxe consigo os liezenlos sesleicios. No se alieve a
confessai que foi despedido, e Iinila-se a dizei, laixando o lon de voz, que no
leve opoilunidade de ii a Adninisliao. Chega depois una LucIia choiosa que
Ihe cai nos liaos. Teienlius Scapei, poien, no v nolivo paia nosliai disciio.
Ieigunla descaiadanenle a LucIia peIo xilo da sua diIigncia. Sen oIhai Raius
de fienle, eIa enliega ao pai os liezenlos sesleicios. Raius no len dificuIdade en
conpieendei donde ven o dinheiio: LucIia esleve en casa do indusliiaI de
couios!
Iuiioso, o joven aiianca o dinheiio das nos do veIho. LIe pipiio ii
ieslilu-Io de nanh ao Si. IonpiIius. O nais laidai peIas oilo hoias da nanh
enliegai a LucIia na eslaIagen dinheiio suficienle. Depois, conduzii o pai deIa a
piesena do conandanle da guaida do paIcio paia disculiien o assunlo do poslo
de capilo.
O veleiano d, iesnungando, o seu consenlinenlo. Ao fin e ao calo no
devei sei difciI ao confidenle do senhoi do Mundo ajudai a fanIia de un veIho
e honiado Iegioniio...
Na nanh seguinle poien, a fanIia Scapei espeia en vo poi Raius.
Conduziian-no de nanhzinha a piesena de Cesai. O diladoi I-Ihe na
lilIioleca un veIho discuiso, que h nuilos anos aguaidava a opoilunidade de sei
piofeiido, en que desenvoIveia o seu piogiana denocilico. Depois disso o
secieliio seguiu paia os aiialaIdes a sondai a opinio de diveisos poIlicos
pIeleus aceica de un ieslaleIecinenlo da Denociacia. O diladoi oidenou, aIis, a
sulsliluio da guaida do paIcio e nandou piendei o iespeclivo chefe, que
inleiiogaia Raius no dia anleiioi.
Teienlius Scapei conea a ficai pessinisla. I no aciedila no noivo da
fiIha. Lsla choiou duianle loda a noile e, nun acesso, giilou na caia dos pais o que
o indusliiaI de couios linha exigido deIa.
57
A ne lonou o seu pailido. O veleiano decide aIislai-se cono soIdado
nuna agncia de ieciulanenlo. Depois de una Ionga hesilao, confessa a fanIia
que se senle denasiado veIho paia o aIislanenlo. A fanIia pionlifica-se con
soIicilude a iejuvenesc-Io. LucIia enpiesla-Ihe o iouge e o fiIho nais pequeno
coiiige-Ihe os novinenlos.
Quando eIe, poien, con ai ienoado, chega a agncia de ieciulanenlo,
esla esl fechada. Os jovens que eslacionan en fienle conenlan excilados o loalo
de que a gueiia no Oiienle foi canceIada. O veleiano de dez gueiias de Cesai
iegiessa desoIado ao seio da fanIia e depaia con una caila de Raius a LucIia en
que se iefeie eslaien ininenles giandes aconlecinenlos. Nesle pieciso nonenlo
eslaiia a sei apionlada una Iei que piev a concesso de aiiendanenlos e de
sulsdios eslalais aos veleianos de Cesai. A fanIia exuIla de aIegiia.
A caila de Raius, esciila de nanh, esl uIliapassada quando Teienlius
Scapei a I. As diIigncias do secieliio ieveIaian que os anligos poIlicos pIeleus,
duianle nuilos anos peiseguidos poi Cesai, deixaian de lei quaIquei confiana
nos seus eslialagenas poIlicos.
Raius, que de ieslo se senle seguido, piocuia en vo o seu senhoi no
paIcio e s o enconlia ao fin da laide no ciico assislindo as coiiidas de ces. A
caninho do paIcio, conunica a Cesai aqueIe faclo peiluilanle. Depois de un
Iongo siIncio, conpieendendo sulilanenle o enoine peiigo en que o diladoi se
enconlia, faz una pioposla desespeiada: Cesai deveiia deixai a cidade en segiedo
ainda essa noile e piocuiai escapai-se ale iundisiun paia daIi aIcanai de laico
AIexandiia e ieunii-se ao seu exeicilo. Iionele pi a sua disposio un caiio de
lois. O diladoi, piosliado no lanco da Iileiia, no Ihe iesponde.
Mas Raius esl decidido a piepaiai essa fuga. O ciepscuIo cai solie una
Rona giganlesca, inquiela, feiviIhanle de loalos, quando eIe no Iilico do SuI
liala con a guaida do poilo. Un caiio de lois devei sei auloiizado a passai poi
voIla da neia-noile sen que exijan saIvo-condulo. Lnliega aos guaidas lodo o
dinheiio que liaz consigo. Lxaclanenle liezenlos sesleicios.
Ioi voIla das nove hoias apiesenla-se aos Scapei na eslaIagen. Aliaa
LucIia. Iede a fanIia que o deixe sozinho con Teienlius Scapei. Apioxina-se
depois do veleiano e peigunla-Ihe:
O que eslaiias lu disposlo a fazei poi Cesai`
Cono vai isso do aiiendanenlo` peigunla Scapei.
Isso esl foia de queslo iesponde Raius.
L o poslo de capilo lanlen aideu` peigunla Scapei.
O poslo de capilo lanlen aideu iesponde Raius.
Mas lu conlinuas a sei secieliio deIe`
Sin.
L enconlias-le con eIe`
Sin.
L no esl en leu podei Iev-Io a fazei aIguna coisa poi nin`
58
LIe j nada pode fazei poi ninguen. Tudo se desnoionou. Iio
assassin-Io ananh cono quen nala una ialazana. Ioilanlo: que esls disposlo
a fazei poi eIe` peigunlou o secieliio.
O veIho veleiano oIhou-o fixanenle, incieduIo. O giande Cesai esl
peidido` To peidido que eIe, Teienlius Scapei, len de o socoiiei`
Cono podeiei ajud-Io` peigunla eIe con voz iouca.
Iioneli-Ihe o leu caiio de lois diz caInanenle o secieliio. Teis
de espeiai poi eIe a pailii da neia-noile no Iilico do SuI.
No ne iio deixai passai con o caiio.
Deixaio. Iaia lanlo paguei-Ihes eu liezenlos sesleicios.
Tiezenlos sesleicios` Os nossos`
Sin.
O veIho ciava neIe os oIhos poi un inslanle, quase encoIeiizado. Ieipassa
depois no seu oIhai a inceileza iuninadoia do honen que passou nelade da vida
sol a discipIina niIilai, e afasla-se iesnungando.
Diz eIe, enliedenles: TaIvez seja ale ceilo ponlo un negcio lo lon
cono quaIquei oulio. Se eIe conseguii safai-se, h-de podei liiai desfoiia.
L voIlou a assunii a alilude que define loda a sua vida: loinou a lei
espeiana.
Raius len nais dificuIdade en convencei LucIia. Desde que eIa o loinou
a vei en Rona, eIe nunca esleve a ss con eIa. Nen eIe nen o seu pai Ihe
disseian o que o len nanlido conslanlenenle afaslado nesles Ilinos dias. LIa
fica agoia a salei o nolivo. O seu noivo len eslado con Cesai. L o nico honen
en quen o senhoi do Mundo pode confiai.
Mas no podei passai con eIa un quailo de hoia nun lasco da Tiavessa
dos CaIdeiieiios` Sei que Cesai o no podei dispensai poi un quailo de hoia`
Raius segue con eIa ale a Tiavessa dos CaIdeiieiios. No chegan, poien,
a enliai na lasca. Raius apeicele-se sulilanenle que esl de novo a sei seguido.
Dois indivduos escuios espian-no, paia onde quei que eIe v, desde a nanh. Os
nanoiados sepaian-se assin en fienle a eslaIagen. LucIia coiie paia a ne e
conla-Ihe iadianle quo pixino o seu noivo esl do giande Cesai.
Lnlielanlo, o joven piocuia en vo Iiviai-se dos seus peiseguidoies.
Iicai a salei anles da neia-noile o que significa ciicuIai na vizinhana
dos podeiosos.
IeIas onze hoias, Raius esl de novo no paIcio solie o Iiun. Un
ieginenlo de negios veio iendei a guaida do paIcio. Os soIdados eslo na sua
naioiia lledos.
No seu pequeno conpailinenlo poi delis da lilIioleca, foIheia
feliiInenle o dossiei que o lanqueiio espanhoI Ihe deu no dia anleiioi paia eIe
enliegai a Cesai. Cesai no o Ieu. Nesle dossiei figuian os nones dos
conspiiadoies. Lnconlia-os a lodos iulo, Cssio, loda a jeunesse doiee de
Rona, enlie eIes nuilos que Cesai consideia seus anigos. L inpiescindveI que eIe
59
Ieia o dossiei inedialanenle, ainda esla noile. Isso convenc-Io- a piocuiai o
caiio de lois de Teienlius Scapei.
Iega no dossiei e pe-se a caninho. Os coiiedoies eslo neiguIhados
nuna seni-olscuiidade, da oulia aIa chega-Ihe o son de cnlicos enloados poi
vozes enliiagadas. A enliada do liio eslo de senlineIa dois negios giganlescos.
No o queien deixai passai. No peicelen o que eIe diz.
Tenla piosseguii noulia diieco, de laI naneiia o paIcio e vaslo.
Tanlen poi a h guaidas negios a laiiaien-Ihe a passagen. Tenla coiiedoies e
jaidins da fienle peIos quais se pode peneliai liepando a una janeIa, nas ludo
esl liancado. Ao iegiessai esgolado ao seu quailo, juIga avislai o vuIlo de un
honen ao fundo do coiiedoi. L un dos seus peiseguidoies.
Tonado de pnico, piecipila-se no aposenlo e lianca a poila. No acende
quaIquei Iuz e espieila da janeIa paia o plio. Avisla, senlado dianle da sua janeIa,
o segundo peiseguidoi. L inundado poi suoies fiios.
Iica senlado no quailo as escuias duianle nuilo lenpo, de ouvido aIeila.
Una vez, laleian a poila. Raius no alie. No v assin o honen que, depois de
lei espeiado aIgun lenpo, se afasla da poila: Cesai.
Desde a neia-noile que Teienlius Scapei aguaida con o caiio de lois
junlo ao Iilico do SuI. O veleiano disse apenas a nuIhei e aos fiIhos que aceilaia
lianspoilai una caiga, o que o Ievaiia a ausenlai-se de Rona poi aIguns dias.
LucIia e a ne deveiian ii lei con Raius, que cuidaiia deIas.
No enlanlo, ninguen conpaieceu essa noile junlo ao Iilico do SuI paia
lonai Iugai no caiio de lois.
Na nadiugada de 15 de Maio, o diladoi e infoinado de que o seu
secieliio foi assassinado no paIcio duianle a noile. A Iisla con os nones dos
conspiiadoies desapaieceu. Cesai ii enconliai-se no Senado, na nanh desse
nesno dia, con os liluIaies desses nones e sucunlii as suas punhaIadas.
Un caiio de lois, conduzido poi un veIho soIdado que e lanlen un
caseiio aiiuinado, fai o caninho de voIla ale una eslaIagen dos aiialaIdes, onde
o aguaida una pequena fanIia a quen o giande Cesai deve liezenlos sesleicios...


|n Hisliias de AInanaque
60
Cnm cuIdadn cxamInn


Con cuidado exanino
Meu pIano: eIe e
Ciande, eIe e
IiieaIizveI.
61
Cnmn bcm scI


Cono len sei
Os inpuios viajan paia o infeino
Aliaves do ceu inleiio.
So Ievados en caiiuagens lianspaienles:
Islo enlaixo de vocs, Ihe dizen
L o ceu.
Lu sei que Ihes dizen isso
Iois inagino
Que juslanenle enlie eIes
H nuilos que no o ieconheceiian, pois eIes
Iiecisanenle
Inaginavan-no nais iadianle
62
Da amabI!Idadc dn mundn


1
Nuna noile fiia, nessa leiia ciua
Cada quaI nasceu, una ciiana nua.
L aIi ficou, ciialuia sen dono
Quando una nuIhei o envoIveu nun pano.


2
Ninguen o chanou, no eia necessiio.
Iaia liaz-Io no houve enissiio.
Lia un desconhecido, sei sen pioleco
Quando un honen o lonou peIa no.


3
Nuna noile fiia, nessa leiia ciua
Cada quaI Ieva a noile que e sua.
Cada honen ceilanenle anou a vida
Coleilo poi paInos de leiia lalida.


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
63
Da cnmp!acncIa da naturcza


Ah, a jaiia de Ieile espunanle inda lusca
A loca lalosa e sen denles do veIho senhoi.
Ah, na peina do assassino que foge
Lsfiega-se o co a piocuia de anoi.

Ah, o honen que foia da aIdeia alusa da ciiana
Ainda iecele dos oInos a sonlia genliI.
L suas pegadas sangienlas, landidos, giaas
A poeiia cega e iisonha ninguen viu.

L lanlen o venlo, aos giilos nufiagos no nai
Misluia o sussuiio da foIhagen na oiIa
L Ievanla coils o avenlaI polie da noa
Iaia que o foiasleiio con sfiIis a apiecie neIhoi.

L a noile o genido fundo e Iascivo da nuIhei
Colie o choio da ciiana no canlo do quailo.
L na no que laleu no nenino cai caiinhosa
A na da ivoie nais exuleianle de un ano failo.

Ah, cono liiIha o oIho cIaio da ciiana
Vendo o pai deilai a leiia o loi e sacai o punhaI!
L cono aifan as nuIheies o peilo onde nanaian seus fiIhos
Vendo as liopas ciuzaien a viIa ao son da landa naiciaI.

Ah, nossas nes ln seu pieo, nossos fiIhos se aviIlan
Iois os naiujos do laico que afunda anseian quaIquei pedao de cho
L o noiilundo s inpIoia do nundo podei ainda Iulai e
AIcanai o canlo do gaIo e enxeigai da auioia o piineiio cIaio.


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
64
Da scdun dns Anjns


Anjos seduzen-se: nunca ou a nalai.
Iuxa-o s paia denlio de casa e nele-Ihe
a Ingua na loca e os dedos sen fiele
Ioi laixo da saia ale se noIhai
Viia-o conlia a paiede, eigue-Ihe a saia
L fode-o. Se genei, aIgo ciispado
Seguia-o len, f-Io vii-se en doliado
Iaia que do choque no fin le no caia.

Lxoila-o a que agile len o c
Manda-o locai-le os guizos alievido
Diz que ousai na queda Ihe e peinilido
Desde que enlie o ceu e a leiia fIulue

Mas no o oIhes na caia enquanlo fodes
L as asas, iapaz, no Ihas anaiioles.
65
Dc quc scrvc a Bnndadc


1
De que seive a londade
Se os lons so inedialanenle Iiquidados, ou so Iiquidados
AqueIes paia os quais eIes so lons`

De que seive a Iileidade
Se os Iivies ln que vivei enlie os no-Iivies`

De que seive a iazo
Se sonenle a desiazo consegue o aIinenlo de que lodos necessilan`


2
Ln vez de seien apenas lons, esfoicen-se
Iaia ciiai un eslado de coisas que loine possveI a londade
Ou neIhoi: que a loine supeifIua!

Ln vez de seien apenas Iivies, esfoicen-se
Iaia ciiai un eslado de coisas que Iileile a lodos
L lanlen o anoi a Iileidade
Toine supeifIuo!

Ln vez de seien apenas iazoveis, esfoicen-se
Iaia ciiai un eslado de coisas que loine a desiazo de un indivduo
Un nau negcio.
66
DcsmcdIdn cu quc vIvn cnm mcdIda


Desnedido eu que vivo con nedida
Anigos, deixai-ne que vos expIique
Con giosseiias paIavias vos fusligue
Cono se aos niIhaies fossen nesla vida!

H paIavias que a fodei do eufoiia:
Iaia o fodedoi, foda e paIavia Iouca
L se a paIavia liaz senpie na loca
QuaIquei coIcho fuiado o aIivia.

O puio fodiIho e de enfoicai!
Se eIa o dei ale se esvaziai:
en. Maie no Iava o que a aivoie ielen!

S no faan Iavagen ao juzo!
Do honen a aile e:
fodei e pensai.
(Mas o Iuxo do honen e: o iiso).
67
DIfIcu!dadc dc Gnvcrnar


1
Todos os dias os ninislios dizen ao povo
Cono e difciI goveinai. Sen os ninislios
O liigo ciesceiia paia laixo en vez de ciescei paia cina.
Nen un pedao de caivo saiiia das ninas
Se o chanceIei no fosse lo inleIigenle. Sen o ninislio da Iiopaganda
Mais nenhuna nuIhei podeiia ficai givida. Sen o ninislio da Cueiia
Nunca nais haveiia gueiia. L alievei-se ia a nascei o soI
Sen a auloiizao do Ihiei`
No e nada piovveI e se o fosse
LIe nasceiia poi ceilo foia do Iugai.


2
L lanlen difciI, ao que nos e dilo,
Diiigii una fliica. Sen o palio
As paiedes caiiian e as nquinas enchei-se-ian de feiiugen.
Se aIguies fizessen un aiado
LIe nunca chegaiia ao canpo sen
As paIavias avisadas do indusliiaI aos canponeses: quen,
De oulio nodo, podeiia faIai-Ihes na exislncia de aiados` L que
Seiia da piopiiedade iuiaI sen o piopiieliio iuiaI`
No h dvida nenhuna que se seneaiia cenleio onde j havia lalalas.


3
Se goveinai fosse fciI
No havia necessidade de espiilos lo escIaiecidos cono o do Ihiei.
Se o opeiiio soulesse usai a sua nquina
L se o canpons soulesse dislinguii un canpo de una foina paia loilas
No haveiia necessidade de palies nen de piopiieliios.
L s poique loda a genle e lo eslpida
Que h necessidade de aIguns lo inleIigenles.


4
Ou sei que
Coveinai s e assin lo difciI poique a expIoiao e a nenliia
So coisas que cuslan a apiendei`

68

Tiaduo. Arna|dc Saraita

69
Dn prazcr dns hnmcns casadns


MuIheies ninhas, infieis, adoio an-Ias:
Ven neu oIho en sua peIve enlulido
L ln de encoliii o venlie j enchido
(Cono d gozo assin olseiv-Ias).

Na loca ainda o saloi do oulio honen
LIa e foiada a dai-ne leso viva
Con essa loca a iii paia nin Iasciva
Oulio caiaIho ainda no fiio aldnen!

Lnquanlo a conlenpIo, quielo e aIheio
Do pialo do seu gozo conendo os ieslos
Lsgana no peilo o sexo, con seus geslos

Ao escievei os veisos, ainda eu eslava cheio!
(O gozo ia eu pagai de foina exliena
Se as ananles Iessen esle poena.)
70
Dn rIn quc tudn arrasta


Do iio que ludo aiiasla se
diz que e vioIenlo
Mas ninguen diz vioIenlas as
naigens que o conpiinen
71
E!ngIn da DIa!ctIca


A injuslia avana hoje a passo fiine
Os liianos fazen pIanos paia dez niI anos
O podei apiegoa: as coisas conlinuaio a sei cono so
Nenhuna voz aIen da dos que nandan
L en lodos os neicados piocIana a expIoiao,
islo e apenas o neu coneo

Mas enlie os opiinidos nuilos h que agoia dizen
AquiIo que ns queienos nunca nais o aIcanaienos

Quen ainda esl vivo no diga: nunca
O que e seguio no e seguio
As coisas no conlinuaio a sei cono so
Depois de faIaien os doninanles
IaIaio os doninados
Quen pois ousa dizei: nunca
De quen depende que a opiesso piossiga` De ns
De quen depende que eIa acale` Tanlen de ns
O que e esnagado que se Ievanle!
O que esl peidido, Iule!
O que sale ao que se chegou, que h a que o ielenha
L nunca sei: ainda hoje
Ioique os vencidos de hoje so os vencedoies de ananh
72
E!ngIn da DIa!tIca


A injuslia passeia peIas iuas con passos seguios.
Os doninadoies se eslaleIecen poi dez niI anos.
S a foia os gaianle.
Tudo ficai cono esl.
Nenhuna voz se Ievanla aIen da voz dos doninadoies.
No neicado da expIoiao se diz en voz aIla:
Agoia acala de coneai.
L enlie os opiinidos nuilos dizen:
No se ieaIizai janais o que queienos!
O que ainda vive no diga: janais!
O seguio no e seguio. Cono esl no ficai.
Quando os doninadoies faIaien
faIaio lanlen os doninados.
Quen se alieve a dizei: janais`
De quen depende a conlinuao desse donnio`
De quen depende a sua desliuio`
IguaInenle de ns.
Os cados que se Ievanlen!
Os que eslo peididos que Iulen!
Quen ieconhece a siluao cono pode caIai-se`
Os vencidos de agoia seio os vencedoies de ananh.
L o hoje nascei do janais.

73
E!ngIn dn Rcvn!ucInnrIn


Quando aunenla a iepiesso, nuilos desaninan.
Mas a coiagen deIe aunenla.
Oiganiza sua Iula peIo saIiio, peIo po
e peIa conquisla do podei.
Inleiioga a piopiiedade:
De onde vens`
Ieigunla a cada ideia:
Seives a quen`
AIi onde lodos caIan, eIe faIa
L onde ieina a opiesso e se acusa o deslino,
eIe cila os nones.
A nesa onde eIe se senla
se senla a insalisfao.
A conida sale naI e a saIa se loina eslieila.
Aonde o vai a ievoIla
e de onde o expuIsan
peisisle a agilao.
74
Epstn!a snbrc n suIcdIn


Malai-se
L coisa lanaI.
Iode-se conveisai con a Iavadeiia solie isso.
Disculii con un anigo os pis e os conlias.
Un ceilo pa|ncs, que aliai
Deve sei evilado.
Lnloia islo no piecise alsoIulanenle sei un dogna.
Mas neIhoi ne paiece, poien
Una pequena nenliia cono de coslune:
Voc esl cheio de liocai a ioupa de cana, ou neIhoi
Ainda:
Sua nuIhei foi infieI
(Islo funciona con aqueIes que fican suipiesos con essas coisas
L no e nuilo inpiessionanle.)
De quaIquei nodo
No deve paiecei
Que a pessoa dava
Inpoilncia denais a si nesno


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
75
EpItfIn para GnrkI


Aqui jaz
O enviado dos laiiios da niseiia
O que descieveu os aloinenladoies do povo
L aqueIes que os conlaleian
O que foi educado nas iuas
O de laixa exliao
Que ajudou a aloIii o sislena de AIlo a aixo
O neslie do povo
Que apiendeu con o povo.
76
Essa cnnfusn babI!nIca


Lssa confuso laliInica das paIavias
Ven de que so a Ingua
De decadenles.
O falo de no nais os enlendeinos
Ven de que no nais adianla
Lnlend-Ios.
De que adianla
Conlai aos noilos cono leiian
Vivido neIhoi. No piocuie novei
Un noilo eniijecido
Iaz-Io peicelei o nundo.
No liigue
Con aqueIe peIo quaI
Os jaidineiios j espeian
MeIhoi sei pacienle.

Recenlenenle quis
Conlai-Ihes con aslcia
A hisliia de un coneicianle de liigo
De Chicago. Ln neio a paIeslia
Minha voz ne deixou de iepenle
Iois eu havia
Sulilanenle peicelido
Que esfoio ne cuslaiia
Conlai essa hisliia aos ainda no nascidos
Que no enlanlo nasceio
L viveio en epocas len difeienles
L feIizaidos! no nais podeio
Conpieendei o que e un coneicianle de liigo
Assin cono e enlie ns.

Lnlo conecei a expIicai isso a eIes. L no espiilo
Iaiecia-ne que faIava duianle sele anos
Mas depaiei sonenle
Con un siIencioso laIanai da calea
Ln neus ouvinles no-nascidos.
Lnlo peiceli que
IaIava de aIgo
Que un honen no pode enlendei.

77
LIes ne disseian: Vocs deveiian
Tei nudado suas casas, sua conida
ou vocs. Diga-nos, no havia
Un nodeIo paia vocs, nesno que
Sonenle en Iivios de epocas anleiioies
ModeIos de honens, desenhados ou
Desciilos, pois nos paiece que
O seu nolivo eia nesquinho
IciI de sei nudado, quase quaIquei un
Iodia peicel-Io cono faIso, desunano e sen iguaI.
No havia un veIho
IIano sinpIes, peIo quaI se
Oiienlassen en sua confuso`

L disse: Os pIanos exislian
Mas vejan, eIes eslavan cinco vezes
Coleilos con novos signos, iIegveis
O nodeIo aIleiado cinco vezes, confoine
Nossa inagen degiadada, de nodo que
Nesses ieIalos nesno nossos pais
AsseneIhavan-se apenas a nos.
Con isso peideian o nino e ne despachaian
Con o Ianenlo dispIicenle
De genle feIiz.


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
78
Essc Dcscmprcgn!


Meus senhoies, e nesno un piolIena
Lsse desenpiego!
Con salisfao acoIhenos
Toda opoilunidade
De disculii a queslo.
Quando queiian os senhoies! A lodo nonenlo!
Iois o desenpiego e paia o povo
Un enfiaquecinenlo.
Iaia ns e inexpIicveI
Tanlo desenpiego.
AIgo ieaInenle IanenlveI
Que s liaz desassossego.
Mas no se deve na veidade
Dizei que e inexpIicveI
Iois pode sei falaI
DificiInenle nos pode liazei
A confiana das nassas
Iaia ns inpiescindveI.
L pieciso que nos deixen vaIei
Iois seiia nais que lenveI
Ieinilii ao caos vencei
Nun lenpo lo pouco escIaiecido!
AIgo assin no se pode concelei
Con esse desenpiego!
Ou quaI a sua opinio`
S nos pode convii
Lsla opinio: o piolIena
Assin cono veio, deve sunii.
Mas a queslo e: nosso desenpiego
No sei soIucionado
Lnquanlo os senhoies no
Iicaien desenpiegados!

79
Eu scmprc pcnscI


L eu senpie pensei: as nais sinpIes paIavias
Deven laslai. Quando eu dissei cono e
O coiao de cada un ficai diIaceiado.
Que sucunliias se no le defendeies
Isso Iogo veis.
80
Expu!sn pnr bnm mntIvn


Lu ciesci cono fiIho
De genle alaslada. Meus pais
Me coIocaian un coIaiinho, e ne educaian
No hlilo de sei seivido
L ne ensinaian a dai oidens. Mas quando
} ciescido, oIhei en loino de nin
No ne agiadaian as pessoas da ninha cIasse e ne junlei
A genle pequena.
Assin
LIes ciiaian un liaidoi, ensinaian-Ihe
Suas ailes, e eIe
Denuncia-os ao ininigo.
Sin, eu conlo seus segiedos. Iico
Lnlie o povo e expIico
Cono eIes liapaceian, e digo o que vii, pois
Lslou insliudo en seus pIanos.
O Ialin de seus cIeiigos coiiuplos
Tiaduzo paIavia poi paIavia en Iinguagen conun,
Lnlo
LIe se ieveIa una faisa. Tono
A laIana da sua juslia e noslio
Os pesos faIsos. L os seus infoinanles ieIalan
Que ne enconlio enlie os despossudos, quando
Tianan a ievoIla.
LIes ne adveiliian e ne lonaian
O que ganhei con neu lialaIho. L quando ne coiiigi
LIes foian ne caai, nas
Ln ninha casa
Lnconliaian apenas esciilos que expunhan
Suas lianas conlia o povo. Lnlo
Lnviaian una oiden de piiso
Acusando-ne de lei ideias laixas, islo e
As ideias da genle laixa.
Aonde vou sou naicado
Aos oIhos dos possuidoies.
Mas os despossudos
Len a oiden de piiso
L ne ofeiecen aliigo. Voc, dizen
Ioi expuIso poi lon nolivo.
81
H hnmcns quc !utam um dIa


H honens que Iulan un dia, e so lons,
H oulios que Iulan un ano, e so neIhoies,
H aqueIes que Iulan nuilos anos, e so nuilo lons,
Ioien h os que Iulan loda a vida
Lsles so os inpiescindveis
82
HInn a Dcus


1
No fundo dos vaIes escuios noiien os faninlos.
Mas voc Ihes noslia o po e os deixa noiiei.
Mas voc ieina eleino e invisveI
Radianle e ciueI, solie o pIano infinilo.


2
Deixou os jovens noiieien, e os que fiuan a vida
Mas os que desejavan noiiei, no peiniliu...
Muilos daqueIes que agoia apodieceian
Aciedilavan en voc, e noiieian confianles.


3
Deixou os polies polies, ano aps ano
Ioique o desejo deIes eia nais leIo que o seu ceu
InfeIiznenle noiieian anles que chegasse con a Iuz
Moiieian len-avenluiados, no enlanlo e apodieceian inedialanenle.


4
Muilos dizen que voc no exisle e que e neIhoi assin.
Mas cono pode no exislii o que pode assin enganai`
Se lanlos viven de voc, e de oulio nodo no podeiian noiiei
Diga-ne, que inpoilncia pode lei enlo que voc no exisla`


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
83
JamaIs tc amcI tantn


}anais le anei lanlo, na soeui
Cono ao le deixai naqueIe pi do soI
O losque ne engoIiu, o losque azuI, na soeui
Solie o quaI senpie ficavan as eslieIas pIidas
No Oesle.
Lu ii len pouco, no ii, na soeui
Lu que liincava ao enconlio do deslino negio
Lnquanlo os ioslos alis de nin Ienlanenle
Ian desapaiecendo no anoilecei do losque azuI.
Tudo foi leIo nessa laide nica, na soeui
}anais iguaI, anles ou depois
L veidade que ne ficaian apenas os pssaios
Que a noile senlen fone no negio ceu.
84
Lcndn HnrcIn


Mesno o diIuvio
No duiou eleinanenle.
Veio o nonenlo en que
As guas negias laixaian.
Sin, nas quo poucos
Solieviveian!
85
LIsta dc prcfcrncIas


AIegiias, as desnedidas.
Doies, as no cuilidas.

Casos, os inconcelveis.
ConseIhos, os inexeqveis.

Meninas, as veias.
MuIheies, insinceias.

Oigasnos, os nIlipIos.
dios, os nluos.

DonicIios, os passageiios.
Adeuses, os len Iigeiios.

Ailes, as no ienlveis.
Iiofessoies, os enleiiveis.

Iiazeies, os lianspaienles.
Iiojeclos, os conlingenles.

Ininigos, os deIicados.
Anigos, os eslouvados.

Coies, o iulio.
Meses, oululio.

LIenenlos, os fogos.
Divindades, o Iogos.

Vidas, as esponlneas.
Moiles, as inslanlneas.
86
MarIa scjas !nuvada


Maiia sejas Iouvada
Cono es lo apeilada
Una viigindade assin
L coisa denais p'ia nin.

Seja cono foi o snen
Senpie o deiiano expedilo:
Ao fin dun lenpo infinilo
Muilo anles do anen.

Maiia sejas Iouvada
Tua viigindade enciuada
'Inda ne pes foia de nin.
Ioique es lo fieI assin`

Ioi que devo eu, que diaIho
S poique espeiasle lanlo
Logo eu, o leu encanlo
Ln vez doulio lei lialaIho`
87
MarIa


A noile de seu piineiio pailo
Havia sido fiia. Mas anos depois
LIa esqueceu inleiianenle
A fiieza nas vigas sujas e no foino funeganle
L o esfoio ao expuIsai a pIacenla, j de nanh.
Mas solieludo esqueceu a anaiga veigonha
De no podei eslai s
Conun aos polies.
IiincipaInenle poi essa iazo
L que anos depois aquiIo loinou-se una fesla
Con lodos piesenles.
A conveisa iude dos pasloies caIou.
Depois loinaian-se ieis na hisliia.
O venlo, que eia nuilo fiio
Tiansfoinou-se en coio de anjos.
Sin, do luiaco no lelo que deixava passai o geIo ficou apenas
A eslieIa que oIhava aliaves deIe.
Tudo isso
Veio do ioslo de seu fiIho, que eia Ieve
Anava o canlo
Chanava a si os polies
L linha o hlilo de vivei enlie ieis
L de vei solie si una eslieIa na hoia da noile.


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
88
Na Gucrra muItas cnIsas crcsccrn


Iicaio naioies As piopiiedades dos que possuen
L a niseiia dos que no possuen
As faIas do Iuhiei
L o siIncio dos guiados.
89
Na mnrtc dc um cnmbatcntc da Paz


neniia de CaiI von Ossielzky
AqueIe que no cedeu Ioi alalido
O que foi alalido
No cedeu.
A loca do que pieveniu
Lsl cheia de leiia.
A avenluia sangienla
Conea.
O lnuIo do anigo da paz
L pisoleado poi lalaIhes.
Lnlo a Iula foi en vo`
Quando e alalido o que no Iulou s
O ininigo
Ainda no venceu.
90
Nada Impnssvc! dc mudar


Desconfiai do nais liiviaI,
na apaincia singeIo.
L exaninai, solieludo, o que paiece haliluaI.
SupIicanos expiessanenle:
no aceileis o que e de hlilo cono coisa naluiaI,
pois en lenpo de desoiden sangienla,
de confuso oiganizada, de aililiaiiedade conscienle,
de hunanidade desunanizada,
nada deve paiecei naluiaI
nada deve paiecei inpossveI de nudai.
91
Nn dcvcramns mnstrar-nns tn crtIcns


No deveianos nosliai-nos lo cilicos
Lnlie o sin e o no
No h lanla difeiena cono isso.
Lscievei nuna foIha en lianco
L lon
Mas no nenos lon e doinii e conei a noile
A gua fiesca solie a peIe o venlo
Os falos lonilos
O AC
Defecai.
IaIai de coida en casa de enfoicado
L conliiio a loa educao
L naicai no neio do Iixo
Una nlida difeiena enlie
A aigiIa e o esneiiI
No paiece convenienle.
Ah,
L o que fizei aIguna ideia
Do que e un ceu eslieIado
Lsse
Iode nuilo len caIai o lico.


92
Nn dIgn nada cnntra A!cxandrc


Tinui, ouvi dizei, deu-se ao lialaIho de conquislai a leiia.
Lu no o enlendo:
Con un pouco de cachaa a genle esquece a leiia.
No digo nada conlia AIexandie.
Apenas
Conheci pessoas nas quais
Lia nolveI
Muilo digno da vossa adniiao
O falo de que
SinpIesnenle vivessen.
Os giandes honens lianspiian suoi denais.
Lu vejo en ludo apenas a piova
De que no agenlaiian sei ss
L funai
L lelei
L coisas assin.
L deven sei nuilo nesquinhos
Iaia que Ihes possa conlenlai
Iazei conpanhia a una nuIhei.


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
93
Nn ncccssItn dc pcdra tumu!ar


No necessilo de pedia lunuIai, nas
Se necessilaien de una paia nin
Coslaiia que neIa eslivesse:
LIe fez sugesles
Nos as aceilanos.
Ioi laI insciio
Lslaianos lodos honiados.
94
Nn sc dcvc scr crtIcn dcmaIs


No se deve sei cilico denais.
Lnlie sin e no
No e lo giande a difeiena.
Lscievei no papeI en lianco
L una coisa loa, e lanlen
Doinii e conei a noile.
A gua fiesca na peIe, o venlo
As ioupas agiadveis
O AC
A defecao.
IaIai de coida en casa de enfoicado
No e apiopiiado.
L na Iana
Vei una cIaia difeiena
Lnlie aigiIa e naiga
No conven
Ah
Quen e capaz de inaginai
Un ceu de eslieIas
Lsse
en podeiia caIai a loca.


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
95
Nn Murn cstava cscrItn cnm gIz


No Muio eslava esciilo con giz:
LIes queien a gueiia.
Quen escieveu
} caiu.
96
Nn scgundn ann da mInha fuga


No segundo ano da ninha fuga
Li en un joinaI, en Ingua esliangeiia
Que eu havia peidido ninha cidadania.
No fiquei liisle nen aIegie
Ao vei neu none enlie nuilos oulios
ons e naus.
A sina dos que fugian no ne paieceu pioi
Do que a sina dos que ficavan.
97
Ns vns pcdImns cnm InsIstncIa


Ns vos pedinos con insislncia
no digan nunca:
isso e naluiaI!
dianle dos aconlecinenlos de cada dia
nuna epoca en que ieina a confuso
en que coiie o sangue
en que o ailliio len foia de Iei
en que a hunanidade se desunaniza
no digan nunca:
isso e naluiaI!
paia que nada possa sei inulveI!
98
O ana!fabctn pn!tIcn


O pioi anaIfalelo
e o anaIfalelo poIlico.
LIe no ouve, no faIa,
nen pailicipa dos aconlecinenlos poIlicos.
LIe no sale que o cuslo de vida,
o pieo do feijo,
do peixe,
da faiinha, do aIugueI,
do sapalo e do ienedio
dependen das decises poIlicas.
O anaIfalelo poIlico e lo luiio
que se oiguIha e eslufa o peilo,
dizendo que odeia poIlica.
No sale o inleciI que,
da sua ignoincia poIlica,
nasce a pioslilula,
o nenoi alandonado, o assaIlanle
e o pioi de lodos os landidos:
que e o poIlico vigaiisla,
piIanlia, o coiiuplo
e Iacaio das enpiesas nacionais e nuIlinacionais.
99
O ba!ann


Vejo len esse sislena.
Que a genle aIis conhece h nuilo, de foia,
nas cujo necanisno ainda e ignoiado.
AIguns poucos eslo senlados no aIlo
e un giande nneio en laixo.
L os de cina giilan: Sulan,
paia que fique lodo o nundo no aIlo!
Mas oIhando de nais peilo, a genle peicele
aIguna coisa de olscuio que paiece un caninho.
Na veidade e una piancha,
e se v nilidanenle
que se liala de una gangoiia.
Todo o sislena e un jogo de laIano,
cujas exlienidades dependen una da oulia.
L esles s eslo en cina
poique os oulios eslo lodos enlaixo
e enquanlo eIes peinaneceien a.
Ioique se eIes sassen do seu Iugai
e coneassen a sulii
os piineiios lanlen leiian que saii do seu Iugai.
De foina que e falaI que eIes desejen
que os oulios, poi loda a eleinidade
fiquen enlaixo sen podei sulii.
L e necessiio lanlen que os de laixo sejan nais
nuneiosos ou a piancha vaciIaiia, j que e una
gangoiia.


100
O Casamcntn dn Pcqucnn Burgus
(DIc K!cInbrgcrhnchzcIt)


PER5ONAGEN5
O IAI DA NOIVA
A ML DO NOIVO
A NOIVA
SUA IRM
O NOIVO
SLU AMICO
A MADAML
SLU MARIDO
O MOO

Una sa|a pin|ada dc orancc ccn una grandc ncsa rc|angu|ar nc ccn|rc. Acina da
ncsa, un |anpiac dc papc| tcrnc|nc. Nctc cadciras dc nadcira, sinp|cs c ccn oracs. Na
parcdc. a dirci|a una cnaisc |cnguc, a csqucrda una cris|a|cira. |n|rc c|as, una pcr|a.
Nc fundc, ac |adc csqucrdc, una ncsinna oaixa ccn duas pc||rcnas. Na frcn|c, a csqucrda,
una pcr|a c a dirci|a una janc|a. A ncsa, as cadciras c a cris|a|cira sac dc nadcira oru|a,
nac pc|ida. | nci|c. O |anpiac tcrnc|nc cs|4 accsc. Os ccntidadcs dc casancn|c cs|ac
scn|adcs ac rcdcr da ncsa ccncndc.

A ML |razcndc un pra|c Aqui esl o lacaIhau!
Murnurics dc c|cgics.
O IAI Isso ne faz Ienliai de una hisliia!
A NOIVA Cone papai! O senhoi senpie peide a vez!
O IAI Iiineiio a hisliia. No dia da ninha confiinao o seu faIecido
lio eslava... no, essa j e una oulia hisliia... en, lodos ns eslvanos conendo
peixe, lodos junlos, quando de iepenle, eIe se engasgou con una espinha. Vocs
deven lonai nuilo cuidado con eslas naIdilas espinhas! en, enlo eIe
engasgou e coneou a sacudii os liaos e as peinas, cono se eslivesse ienando...
A ML }akol, o ialo e seu!
O IAI ... cono se eslivesse ienando e a ficai azuI cono una caipa e
deiiulou un copo de vinho! Nos piegou un suslo o desgiaado! A laleian nas
coslas deIe cono se eIe fosse un lanloi e eIe vonilou ludo poi cina da nesa. No
se podia conei nais aIi ns ficanos conlenles poique fonos conei ludo I foia,
sozinhos, afinaI eia a ninha confiinao enlo vonilou ludo poi cina da nesa
e quando ns conseguinos deixai eIe en foina de novo, eIe disse con una voz
len piofunda e feIiz, eIe eia lino laixo e canlava no coiaI, solie isso lanlen
len una hisliia lina, enlo eIe disse...
A ML Meu peixe esl lon` Ioi que ninguen diz nada`
O IAI Hun, deIicioso! Lnlo eIe disse...
101
A ML Mas voc ainda nen piovou!
O IAI Lu vou conei agoia! Lnlo eIe disse...
A ML }akol, cone nais un pedao.
O NOIVO Mane, neu sogio esl conlando una hisliia!
O IAI Muilo oliigado, }akol. Lnlo, o lacaIhau... Ah, sin, eIe disse:
Ciianas, eu quase ne engasguei! L a conida ficou loda esliagada.
Riscs.
O NOIVO Muilo len!
O MOO LIe faIa cono un Iivio!
A IRM Ai, agoia eu no queio nais conei peixe!
O NOIVO CIaio, as fianguinhas no conen peixe, so vegelaiianas.
A MADAML A Iuz eIeliica ficou pionla`
A NOIVA Ina! No se usa faca paia conei peixe!
O MARIDO Luz eIeliica e de nau goslo, assin cono esl e len neIhoi.
A IRM L nuilo nais ionnlico.
A MADAML L, nas isso a nos deixa sen Iuz!
O AMICO Lsla iIuninao e a ideaI paia una lacaIhoada!
O MOO para a irna Voc acha` Voc e ionnlica`
A IRM Sin. Muilo! Lu adoio Heine! LIe len un peifiI lo Iindo!
O IAI Moiieu de luleicuIose na neduIa da espinha.
O MOO Una doena leiiveI!
O IAI O lio do veIho Welei linha un iino que foi alacado poi esla
doena. Quando eIe conlava eia hoiiveI! NaqueIa noile, nen se podia doinii! Ioi
exenpIo, una vez eIe ne conlou...
A NOIVA Iapai, poi favoi! Isso e lo indecenle!
O IAI O qu`
A NOIVA TuleicuIose na neduIa da espinha!
A ML Cono e que esl neu peixe, }akol`
A MADAML LxceIenle! L esla noile lodos ns queienos doinii, no e`
O AMICO ac ncitc Sade, neu chapa!
O NOIVO Sade a lodo nundo!
8rindan
A IRM ac ncc, sussurrandc Neslas ciicunslncias!
O MOO Voc acha inadequado` Ccn|inuan sussurrandc.
A MADAML Que cheiiinho lon esl aqui denlio!
O AMICO SinpIesnenle enliiagadoi!
A ML O noivo gaslou neio vidio de gua de coInia!
O MOO Que cheiio naiaviIhoso! Vc||a a ccntcrsar ccn a ncnina.
A MADAML L veidade que foian vocs nesnos que fizeian lodos os
nveis, incIusive a ciislaIeiia`
A NOIVA Todos. Meu naiido desenhou, conpiou a nadeiia, coilou,
apIainou e depois coIou, fez ludo, ludo, e ale que ficaian Iindos, no e`
102
O AMICO Iicaian nagnficos! No sei onde foi aiianjai lenpo paia
ludo isso!
O NOIVO De noile, as vezes ao neio-dia, nas a naioi paile de nanh
cedinho.
A NOIVA Todo dia eIe Ievanlava as cinco hoias da nanh paia
lialaIhai!
O IAI Una olia-piina! Lu senpie dizia a eIe: eu conpio os nveis!
Mas eIe no quis! Lsse a e iguaIzinho ao }ohannes SegnIIei. Un dia eIe queiia...
A NOIVA LIe queiia fazei ludo sozinho. Depois ns vanos nosliai os
oulios nveis, sin`
A MADAML LIes so foiles` Vo duiai laslanle`
A NOIVA Vo duiai nuilo nais do que a senhoia ou do que lodos ns!
Ns salenos cono eIes foian feilos! Meu noivo fez ale a coIa!
O NOIVO No se pode confiai nos nveis que se conpian nas Iojas,
so lodos una poicaiia.
O MARIDO L una loa ideia. Assin eIes fican sendo paile de ns
nesnos e lonanos nais cuidado. A nadanc, sua nu|ncr. Se voc livesse feilo, voc
nesna, os nossos...
A MADAML L poi que no voc` Lslo vendo` LIe e assin nesno!
O MARIDO No foi isso que eu quis dizei, voc sale nuilo len!
O IAI A hisliia de }ohannes SegnIIei e nuilo engiaada!
A NOIVA S que eu nunca acho giaa nas suas hisliias!
A IRM Ai, Maiia! No seja giossa!
O NOIVO Lu acho que neu sogio sale conlai as coisas nuilo len.
O AMICO IenonenaI! IiincipaInenle nos nonenlos nais engiaados
das hisliias.
A NOIVA Mas eIe faIa denais!
O NOIVO olagen!
O AMICO So naicanles! SinpIes! IIslicas!
A MADAML L ns lenos lenpo de solia!
A ML cn|randc Agoia, a solienesa!
O IAI Lu podeiia encuilai a hisliia. Unas seis ou sele fiases... Vai
ipido...
O AMICO Que peifune! Neclai e anliosia!
A ML L pudin con ciene chanliIi!
O AMICO Lslou quase no agenlando nais!
A ML }akol, esle pedao e seu! No ponha ciene denais! No len
nuilo! Isso! on pioveilo!
A IRM Ai, eu sou Iouca poi ciene chanliIi!
O MOO L nesno`
A IRM L... Voc len que enchei a loca. A paiece que a genle no len
nais denles!
A NOIVA Mais ciene, papai`
103
O IAI CaIna, caIna! }ohannes SegnIIei, poi exenpIo, senpie dizia...
A NOIVA Minha sogia, o ciene de chanliIi esl una deIcia! A senhoia
len que ne dai a ieceila!
O NOIVO a sua nac S que eIa nunca vai cozinhai lo len quanlo a
senhoia, nane...
A ML en, e que eu pus lis ovos!
A NOIVA Ah, lolando ludo isso...
A IRM Mas e pieciso! Seno, no d ceilo!
A MADAML IiincipaInenle ovos!
O AMICO ri |an|c quc cngasga Ovos, ahahahahahaha, ovos, ahahaha...
essa e, ahahah, nuilo loa... Ovos so nuilo lons, exceIenle, seno, ahaha, seno,
ahahahahaha, no d ceilo, ahahaha, essa e exceIenle... ahahaha. Ccnc ningucn ri,
c|c dc rcpcn|c, p4ra dc rir c ccnca a ccncr rapidancn|c.
O NOIVO oa|cndc-|nc nas ccs|as Que foi`
A IRM O que e que len` Os ovos so nuilo inpoilanles nesno!
O AMICO rcccnca a rir Muilo inpoilanles! Ahahahah! Ai, que lino!
Lu no lenho nada conlia os ovos!
O IAI Ah, sin... Lslanos faIando de ovos! Ovos! Una vez, a lua faIecida
ne, que Deus a lenha, ne deu un ovo paia conei nuna viagen. Lu peigunlei:
LIe esl duio` Cono una pedia! Me iespondeu aqueIa sanla nuIhei. en, eu
aciedilei neIa e pus o ovo no loIso. No neio da viagen...
A NOIVA Iapai, poi favoi, ne passa o ciene!
O IAI Tona. Mas eu eslava no neio da viagen...
A MADAML na|icicsa A cana lanlen foian vocs que fizeian`
O NOIVO Iizenos! L de nogueiia!
A NOIVA Ale que ficou loa!
A IRM Ai, eu acho que ficou un pouquinho Iaiga denais.
A MADAML L o que aconlece. Quando a genle nesno faz as pipiias
coisas...
O MARIDO Mas ainda voc nen viu...
O IAI Lu queiia dai paia vocs una cana nuilo loa! Una heiana da
fanIia! Ten vaIoi de anliguidade! L lanlen e sIida!
O AMICO Anliganenle as pessoas salian fazei as coisas!
O MOO As pessoas de hoje no so nais cono as de anliganenle.
O IAI Oulias pessoas, oulias canas! e o que senpie dizia o veIho
Iiilz Ioisl. Un honen nuilo oiiginaI. Un dia eIe chegou na igieja quando o
padie eslava len...
A ML cn|randc L agoia os doces! Maiia, ven ne ajudai a liazei o
vinho!
O NOIVO Agoia vanos noIhai a gaiganla!
O IAI Un nonenlo! IaIando en noIhai... len un caso que eu queiia
nuilo conlai paia vocs! Quando apaieceian as piineiias piivadas...
104
O NOIVO Iiineiio lele un pouco desle vinho, neu sogio. Vinho no
deixa a Ingua seca.
Scrtcn c tinnc
O AMICO Hun! L ouio engaiiafado! L que luqu...
A ML O que e que vocs dois eslo a conveisando o lenpo lodo lo
laixinho`
A IRM nun sa||c Ns`... Nada! LIe s eslava ne dizendo...
O MARIDO ac ncc } faz cinco ninulos que voc esl pisando no neu
pe. Ioi acaso o senhoi esl ne achando con caia de piano e neu pe, un pedaI`
O MOO DescuIpe, eu eslava pensando...
O MARIDO Ah, sin, voc pensa... L lino pensai, nas poi favoi, no
pense con os pes!
A ML Me d seu copo }akol!
A MADAML Ioi que voc no lele ao inves de ficai faIando lesleiia`
Si|cncic
O AMICO Mas o senhoi eslava faIando de nveis de fanIia e foi
inleiionpido!
O IAI Ah, sin, eu eslava faIando da cana! Muilo oliigado! Oliigado!
Maiia, lodo nundo da nossa fanIia noiieu naqueIa cana!
O NOIVO Lnlo vanos lelei a sade dos vivos, neu sogio! Sade!
TODOS Sade!
O MARIDO |ctan|andc Meus caios anigos...
A MADAML Se voc quei fazei aIguna coisa de inleIigenle poi seus
caios anigos, enlo caIe a loca!
O MARIDO scn|a.
O AMICO Ioi que o senhoi no faz o discuiso` Sua nuIhei s eslava
liincando...
A MADAML Meu naiido no enlende de liincadeiias!
O MARIDO Tanlen eu no linha nada a dizei. 8coc.
O MOO |ctan|a.
A MADAML Isiu!
A ML }akol, aloloe o coIele! Assin no fica len!
Ncs|c ncncn|c, cs sincs da igrcja ccncan a |ccar.
A IRM Os sinos, seu MiIdnei! L agoia que voc len que fazei o
discuiso!
O AMICO Lsculen... Que nsica! LIeva a aIna...
A IRM ac ncitc quc cs|4 ccncndc Isiu!
A NOIVA Deixa o }akol conei!
O MOO dc pc, crc|c Quando dois jovens: a puia noiva e o joven noivo,
anaduiecidos nas lenpeslades da vida, aliavessan os unliais do naliinnio,
diz-se que os anjos canlan nos ceus! Quando a joven noiva dirigc-sc a c|a voIla
o oIhai aos leIos dias de sua infncia, laIvez seja possuda poi una suave
neIancoIia. A pailii desle nonenlo devei enfienlai a vida esla vida hosliI... a
105
ncita sc|ua ... veidade que ao Iado de un honen expeiienle, que nonlou a sua
casa con as pipiias nos, e nesle caso isso deve sei lonado IileiaInenle, paia
iecelei, junlo a eIeila de seu coiao, a aIegiia e a doi. Ioi isso lelanos a sade
deslas duas aInas jovens e nolies, que esla noile iio se peilencei, nuluanenle,
peIa piineiia vez. A Madanc d4 una garga|nada. IeIa piineiia vez e poi loda a
eleinidade! Ln honenagen a esla aIiana, eu peo a lodos que canlen conigo
Deve sei una coisa naiaviIhosa! de Liszl! Ccnca a can|ar nas ccnc ningucn c
accnpanna, c|c scn|a.
Si|cncic
O AMICO a ncia tcz Ninguen sale a nsica nas o discuiso eIe iecilou
nuilo len.
A IRM MaiaviIhoso! LIa faIa cono un Iivio!
O MARIDO Lsl na pgina 85 do ManuaI do Oiadoi. L len decoiado.
A MADAML Ciia veigonha na caia!
O MARIDO Quen, eu`
A MADAML Voc nesno!
O MARIDO O vinho esl exceIenle!
Os sincs paran dc |ccar. As pcsscas rc|axan.
O IAI Lu eslava conlando a hisliia da cana.
A NOIVA Lssa e veIha, lodo nundo j conhece!
O IAI A da noile do seu lio-av Augusl`
A NOIVA Lssa nesna!
O NOIVO Cono foi nesno que o seu lio-av noiieu`
O IAI No, piineiio vocs no ne deixaian conlai a hisliia dos ovos,
depois no ne deixaian conlai a hisliia das piivadas, apesai de sei lina, no
quiseian ouvii a hisliia de Iiilz Ioisl nen a }ohannes SegnIIei. Lsla, e a
veidade que e un pouquinho Ionga denais, nas no duia nais que dez ninulos
no nxino... lon, enlo fica pia depois... Mas cono eu eslava dizendo...
A ML }akol, enche os copos!
O IAI Tio Augusl noiieu de laiiiga dgua!
O MARIDO Sade!
O IAI Sade! aiiiga dgua. Iiineiio coneou no pe, nais
piecisanenle nos dedos depois foi sulindo, foi sulindo ale o joeIho! A no
paiou nais, desandou! Ale que seu coipo inleiio coneou a ficai escuio, a laiiiga
coneou a inchai... Lu sei que fizeian una Iavagen, nas nesno assin...
O MARIDO Sade!
O IAI Sade! Sade!... Lu sei que fazendo Iavagen ou no j eia laide
denais. Logo alacou o coiao e acalou. LIe eslava de cana... naqueIa cana que eu
queiia dai a vocs... eIe eslava esliiado na cana e genia cono un eIefanle, ah e,
eIe paiecia nesno un eIefanle, eslou faIando das peinas deIe. A, a iin deIe, a
av de vocs, Ihe disse naqueIa giande afIio, j eia nadiugada, disseian que j
eslava cIaieando no quailo, aIis eu acho que ainda exislen as coilinas, enlo eIa
Ihe disse: Augusl, voc quei un padie` LIe no, iespondeu nada, nas oIhou o
106
lelo fazia isso h sele senanas, lanlo lenpo j duiava aquiIo, desde quando eIe
no pde nais se deilai de Iado e disse: L piincipaInenle o pe. Depois geneu
de novo. Mas nane no desislia, pois achava que se lialava de saIvai una Iana,
poi isso, depois de neia hoia, eIa disse: Lnlo Augusl, voc no quei un padie`
Mas o lio, nen ao nenos pieslou aleno, e papai que eslava junlo, disse paia eIa:
Deixa eIe. Lsl senlindo doi. Iapai eia nuilo sensveI. Mas eIa no quis, poi
causa da aIna, e eIas so lodas leinosas, e ieconeou: Augusl, e poi causa da lua
aIna inoilaI. A, papai conlou nais laide, o lio desviou os oIhos da paiede paia a
esqueida onde eIes eslavan paiados e, ficando vesgo, disse una coisa que eu no
posso iepelii aqui. Lia un pouco giosseiio cono o pipiio Ti Augusl, ieaInenle
no posso... nas a hisliia, salen... lenho de dizei ou no se conpieende. LIe
disse: Lnfia no... on, vocs j salen, no e` Quando linha dilo isso, con
esfoio, cono se pode inaginai, eIe noiieu. L aulnlico. A cana ainda exisle ale
hoje. Lsl I no slo espeiando vocs. 8coc.
Si|cncic
A IRM Agoia eu no lenho nais sede!
O AMICO Voc no deve Ievai as coisas lo a seiio, gaiola! Vanos I,
sade! Ioi una hisliia engiaada, s isso.
A NOIVA cccnicnandc ac ncitc ReaInenle, eIe len que podia nos poupai
esse papo oidiniio.
O NOIVO Deixa, Maiia, assin eIe fica conlenle!
O MOO A iIuninao que vocs nonlaian esl peifeila!
A ML }akol, no coila os doces con a faca!
O IAI Vanos dai una oIhadinha nos nveis!
A NOIVA CIaio, cIaio...
O AMICO O nais inpoilanle e que as cadeiias so len Iaigas.Ten
Iugai paia dois.
A MADAML Lu acho que os pes so nuilo finos.
O MOO Ies finos len cIasse!
A MADAML Quen foi que disse`
A ML }akol! No pode conei os doces con a no`
A MADAML |ctan|a c d4 una tc||a na sa|a Ah... esla e a chaise Iongue...
hun... e Iaiga, nas e lo duia... no e I nuilo confoilveI. en, j que foi feila en
casa...
A NOIVA |ctan|andc A ciislaIeiia no e una giacinha` IiincipaInenle o
lialaIho de caipinlaiia! No sei, oulias pessoas no Iigan paia isso, do dinheiio e
en lioca iecelen un nveI faliicado... Iois e, un nveI. Sen aIna, sen vida,
sen nada. Nada nais que isso: un nveI. Agoia os nossos nveis, fonos ns
nesnos que fizenos, eIes foian noIhados con o nosso suoi e caiinho. Ioian
paile de ns nesnos!
O MARIDO a sua nu|ncr MuIhei! Ven paia c e senla!
A MADAML O que h` Lu s queiia vei poi denlio!
O MARIDO No se espia denlio do ainiio dos oulios!
107
A MADAML Mas eu no lenho n inleno. Voc senpie len que ficai
con a Ilina paIavia! Lsl len, enlo no! Ioi foia a ciislaIeiia no e I essas
coisas. Lssa caipinlaiia j no se usa nais, esl foia de noda. Hoje as poilas so de
vidio, con coilinas coIoiidas. Mas poi denlio pode sei len inleiessanle. Lia
exalanenle isso que eu queiia vei.
O MARIDO Muilo len, nas agoia senla!
A MADAML No ne venha Ievanlando a voz! Oulia vez voc leleu
denais! Vou lolai gua na sua lelida, voc no supoila o IcooI.
O NOIVO Mas se a senhoia quisei vei, ludo len! Ioi favoi! Seu
inleiesse ne deixa nuilo salisfeilo. Aqui esl a chave. Maiia, voc pode aliii`
A NOIVA Lu no sei se... A chave e esla nesna` No viia!
O NOIVO Lspeia a que eu vou le ensinai. Lu nesno inslaIei a
fechaduia. Tcn|a aorir. MaIdio! |uricsc. Meida!
A NOIVA Lsl vendo` Voc lanlen no conseguiu.
O NOIVO Acho que foicei a fechaduia. No sei o que esl aconlecendo.
A MADAML Ah, deixa, no faz naI! Iode sei que poi denlio lanlen
no seja giande coisa. Lnlo, no vaIe a pena... peIo jeilo e quase inpossveI aliii
esla ciislaIeiia. L un de seus defeilos!
O MARIDO ancaandc Lu j disse paia voc senlai! Chega! } ouvi
denais!
A IRM Ai, no! } que eslanos de pe poi que no dananos un
pouco`
O MOO lina ideia! Vanos afaslai a nesa!
O NOIVO Danai e lino! Mas onde esl a nsica`
O AMICO Lu Sei locai vioIo. LIe esl no coiiedoi. Vai pcgar c tic|ac.
Tcdcs cs|ac dc pc, c pai c c naridc tac para a csqucrda c scn|an. |unan. O ncitc
c c ncc |ctan|an a ncsa c a afas|an para a dirci|a.
O MOO L lon lonai cuidado.
O NOIVO Iaia qu` LIa foi feila paia agenlai o lianco! |arga a ncsa
ccn fcra nc cnac. Un pc da ncsa sc sc||a.en, vanos danai.
O MOO Lsl vendo` Voc queliou o pe. Se livesse lonado nais
cuidado...
A NOIVA Queliou aIguna coisa`
O NOIVO No, no foi nada! S una coisinha. Vanos danai!
A NOIVA Ioi que voc no lona cuidado`
A MADAML }akol voc nunca deveiia esquecei o suoi que voc
deiianou! Mas voc no acha que una loa coIa seiia neIhoi que suoi`
O NOIVO Lngua de vloia! A senhoia dana`
A MADAML Ioi que voc no alie o laiIe con sua nuIhei`
O NOIVO Ah, e nesno. Ven, Maiia!
A NOIVA No! Agoia eu queio danai con seu Hans!
A IRM Ai, e eu` L eu` Con quen vou danai`
A NOIVA ac naridc O senhoi no dana`
108
O MARIDO No, ninha nuIhei no deixa.
A IRM Mas o senhoi devia danai seno eu vou lonai ch de cadeiia!
O MARIDO Mas no e diieilo, una vez que no queio... |ctan|a c cfcrccc
scu orac.
O AMICO afinandc c tic|ac, da cnaisc |cnguc Lu posso locai una vaIsa!
Ccnca a |ccar.
Trcs parcs danan. c Ncitc ccn a Madanc, a Ncita ccn c Mcc c a |rna ccn c
Maridc.
A MADAML Mais depiessa! Mais depiessa! Iaiece un caiiosseI!
A dana acc|cra c dcpcis p4ra.
A MADAML Ioi lino. No dananos nada naI... Sc dcixa cair ccn |cdc
c scu pcsc na cnaisc |cnguc. Un cs|a|c. A nadanc c c anigc sa||an.
O AMICO AIguna coisa queliou.
A MADAML AIguna coisa queliou e e cIaio que vo dizei que fui eu!
O NOIVO No, o que e isso` No foi nada... Lu nesno conseilo.
A MADAML L, voc conhece nuilo len os seus nveis. Isso e
essenciaI.
A NOIVA De ceilo, a dana foi un pouco ipida denais paia a senhoia,
poi isso caiu desse jeilo.
A MADAML L que seu naiido len un npelo!...
A IRM O senhoi goslou`
O MARIDO Muilo! Desla vez goslei nuilo!
A MADAML Voc len e que lonai cuidado con o coiao!
O MARIDO Voc se pieocupa con isso`
A MADAML CIaio, depois a enfeineiia sou eu...
O NOIVO Vanos senlai`
A MADAML ac Anigc Voc loca nuilo len!
O AMICO Oia, vendo a senhoia danai...
O NOIVO No seja lolo! Vanos senlai! Lnlo quei dizei que voc
goslou desla vaIsinha, no e`
O MOO Muilo! Vanos danai nais un pouco`
O NOIVO No.
O IAI Ainda len vinho` elendo se conveisa neIhoi.
O NOIVO Vanos coIocai a nesa no cenlio. |az c quc diz ccn a ajuda dc
ncc. Desla vez v se peIo nenos lona anais cuidado!
A Mac |raz c tinnc. Tcdcs tc||an a scn|ar, nas agcra aprunandc as cadciras.
A MADAML Ioi que voc no canla aIguna coisa` Lu adoio ouvii
nsica!
O AMICO Lu no canlo len.
O NOIVO No faz naI. Canla peIo nenos paia aninai un pouco a
nossa fesla!
A MADAML De vez en quando, neu naiido canla. L lanlen loca
vioIo.
109
O MOO Ah, enlo loque!
A MADAML Iega o vioIo!
O MARIDO No, eu no sei nais locai.
A IRM Toque!
O MARIDO L se eu no chegai ale o fin`
A MADAML L senpie assin!
A IRM S una!
O MARIDO Iode sei que ainda ne Ienlie de una.
A MADAML Anliganenle eIe locava o lanpo lodo, nas depois que nos
casanos, eIe paiou. LIe se dedica a ne aloiiecei. Anliganenle, eIe salia una
poio de nsicas, depois esqueceu un nonle deIas e cada vez salia nenos. LIe
se peidia cada vez nais cono se sofiesse de naiasno, e no fin eIe ainda salia s
una. Canle essa agoia!
O MARIDO L, essa eu canlo. D4 un accrdc nc tic|ac c ccnca nui|c
cn|usiasnadc.
No losque dos ananles
Un fanlasna noiava,
LIe linha una...
P4ra.
LIe linha una...
Si|cncic.
Lsqueci. No sei nais. Agoia esqueci nais esla... Lia a Ilina...
A MADAML Maiasno!
O NOIVO Isso no e nada! Lu, poi exenpIo, no consigo canlai
nenhuna nola.
O MOO L se ns danssenos nais un pouco, hen`
O AMICO CIaio! Vanos danai! Agoia e a ninha vez! IeIo nenos una
vaIsa o senhoi ainda sale locai, no e` L-naioi e selina! Ioi favoi, dona Maiia,
agoia e a ninha vez.
A MADAML Mas eu no queio nais danai!
O NOIVO Lnlo vanos ficai oIhando.
O IAI Maiia dana nuilo len!
A Ncita dana ccn c Anigc.
O MARIDO |irandc a|guns accrdcs dc tic|ac L naioi e assin.
O AMICO ccn cn|usiasnc Voc dana nuilssino len! Mais depiessa!
O NOIVO Li! Cuidado paia no caii!
A MADAML ac Ncitc Nunca ne pegaian danando desla foina!
A IRM A senhoia goslaiia`
A MADAML Depende do honen.
O AMICO parandc Meu sangue suliu a calea! Tona, }akol, lona aqui
lua palioa de voIla! LIa dana cono os anjos! Agoia eu queio lelei.
O IAI Vanos voIlai paia a nesa! Assin no d paia conveisai!
110
O NOIVO L, vanos senlando! A Ncita cn tcz oaixa. Ou voc quei
conlinuai danando`
A NOIVA Ah, e assin` Vanos liocai de Iugai! Ac Anigc. Voc vai
senlai aqui! A Madanc. A senhoia no quei senlai I` A Madanc scn|a ac |adc dc
ncitc. Iapai, o senhoi fica na caleceiia.
A NOIVO aorc una garrafa Agoia vanos lelei! Un liinde a nossa
feIicidade!
O MOO Lnlie seus nveis!
O AMICO Consliudos poi eIe nesno!
O IAI Sade! Maiia, quando voc eia una ciiancinha que usava un
veslidinho que vinha poi cina dos joeIhos, un dia eu le dei vinho. Seu av achou
nuilo engiaado: eIe queiia que voc danasse, nas voc acalou doinindo.
A MADAML Lnlo nesse caso e neIhoi voc paiai de lelei, no e, neu
len`
O MARIDO Nunca vi aIguen danai assin lo len!
O AMICO Ah!!! Agoia eslou len-hunoiado! Ale agoia eu eslava
nolando que o anlienle aqui eslava neio fiio. Mas agoia a fesla esl neIhoiando.
Nun sa||c. Ai! Que e isso` O|na a cadcira. Iiquei pieso nuna coisa!
A NOIVA Machucou`
O AMICO L una Iasca da nadeiia.
O NOIVO No faz naI...
O AMICO No faz naI paia a cadeiia, nas eia a neIhoi caIa que eu
linha.
O NOIVO L voc vesliu essa caIa s paia o neu casanenlo`
O AMICO L. Mas agoia eu vou canlai.
O NOIVO No e pieciso. Se voc no esl con vonlade, no piecisa.
O AMICO prccurandc c tic|ac Desla vez eu queio canlai!
O NOIVO No, eu queio dizei, se voc ficou chaleado...
O AMICO Lu no eslou chaleado.
O NOIVO Lslou faIando da caIa...
O AMICO Deixa, vaIeu peIo laiIe...
O IAI Ah, sin! Lxisle una piovidncia!, Ioisl senpie dizia!
O AMICO can|a a 8a|ada da Cas|idadc cn Tcn Maicr
Oh! No escuio un no oulio se fundiu
Oh! Lslanos ss! LIa oIhou e senliu:
LIa e ninha! Con desejo, eIe pensou
A escuiido, o fogo da paixo, aliou
Mas eIe s leijou a noiva no naiiz:
Minha noiva no e una ieIes neieliiz!
Nisso, eIe janais pensou!
Ah! Cono e quenle sua no!
Ah! Cono lale o coiao!
Das locas saen quenles genidos
111
Cuidado! No v peidei os senlidos!
LIa s leijou o noivo no naiiz:
Lu no sou una ieIes neieliiz!
Na hoia, foi o que eIa pensou!

Iaia eIa ficai donzeIa
Una pula eIe foi piocuiai
Nusea e gIiia desla leiia
A pula Ihe soule ensinai
Mas o seu coipo eia un alisno
LIe piefeiiu o ascelisno
L nisso eIe no nais faIou!

Iaia apagai o fogo
Que o puio noivo acendeu
LIa aliiu o jogo
L, ao piineiio que veio, eIa deu
(Delaixo da escada
LIa foi fuiada!)
No eia fieiia, nas a caicia
Mesno liulaI e senpie una deIcia
L sua fone, eIa nalou!

Hoje eIe vive a se queixai:
A foIia: pia que evilai`
NaqueIe ns de naio lo feIiz
LIe s leijou a noiva no naiiz
LIe cono padie, eIa cono pula
Agoia dizen paia quen gosla:
A Caslidade e una leIa losla!
A Madanc ri.
O NOIVO Lsla eu conheo. Una das suas neIhoies canes. A Madanc.
A senhoia goslou` Lu vou luscai nais vinho.
O AMICO Ah, eu adoio essa nsica! IiincipaInenle a noiaI da
hisliia! A Ncita. Cono e, goslou`
A NOIVA No sei, acho que no enlendi.
A MADAML Que e isso, Maiia` LIe no eslava faIando de voc no,
neu len...
O IAI inquic|c Onde esl Ina`
A NOIVA Cono o senhoi quei que eu saila`
O NOIVO O si. MiIdnei lanlen desapaieceu. No enlendo poique eIe
foi convidado...
A NOIVA L o fiIho do zeIadoi!
112
O NOIVO Lnlo e un Iacaio.
A NOIVA LIes deven lei sado.
O IAI Que lon! IeIo nenos eIes no ouviian a nsica. Maiia, vai vei
onde eIes eslo!
A MADAML Lu acho que eIes ouviian a nsica e foian apIicai a Iio.
O MARIDO Sua ne lanlen esl na cozinha.
O NOIVO Ah, eIa esl fazendo nais ciene...
A NOIVA fa|andc oaixc ac ncitc Que indecncia!
O NOIVO Depois do jeilo que voc danou con eIe...
A NOIVA Lslou noila de veigonha!
O NOIVO Ioi causa do laiIe`
A NOIVA No! Ioi causa dos seus anigos! Sai.
O AMICO Lu eslou nuilo len. Agoia eu eslou nuilo len. Quando
lelo, eu ne sinlo cono Deus!
O NOIVO No, voc devia Tei dilo: quando Deus lele, eIe se senle
cono un secieliio.
O AMICO ri un pcucc cxci|adc OIha a, paialens! No e senpie que voc
d una denlio!
O MARIDO Isso ne faz Ienliai una anedola! Un dia o lon Deus
senliu necessidade de passeai incgnilo, disfaiado. Mas esqueceu de coIocai a
giavala! Lnlo foi ieconhecido e Ievado paia un hospcio!
O AMICO Que pena, o senhoi conlou lo naI. Ieideu loda a giaa.
O IAI Lssa e loa, nas }oseph Schnidl, un dia ale eIe foi paiai nun
hospcio, no neio dos Ioucos! Ioi assin, eIe...
|n|ran, a |rna, a Ncita c c Mcc.
A IRM Ns ajudanos a nane a fazei o ciene.
O NOIVO Tudo len. Ns eslanos conlando piadas.
O MOO O ciene esl deIicioso!
A MADAML Vocs fizeian o ciene no fogo`
A IRM No, aqui en casa no fazenos ciene no fogo!
A MADAML Iensei que voc fosse dizei L cIaio, ns fizenos o ciene
no fogo, poique voc s eslo veineIhos cono una liasa! ||a ri, sc jcga na cadcira,
un cs|a|c. Ai! |ctan|a.
O AMICO Queliou aIguna coisa`
A MADAML Acho que a cadeiia...
O NOIVO No pode sei! Iode ieloIai en cina deIa! Lu fiz as caviIhas
de lis cenlnelios!
A MADAML Lu no lenho nais coiagen de ne senlai a. Vou ne senlai
na chaise Iongue.
A IRM A senhoia j senlou I e agoia esl con un pe queliado!
O AMICO cxaninandc a cadcira dc Madanc ReaInenle, poi aqui len
aIguna coisa que no vai len. Desla vez no foi una Iasquinha s, no. OIha aqui,
pessoaI, e neIhoi lonai cuidado con as ioupas!
113
O NOIVO sc aprcxinandc Ah, e... Lssa e a cadeiia que j linha piolIenas,
As caviIhas no foian suficienles. Lu no salia que eia cssa cadeiia, seno leiia
pedido que se senlasse nuna oulia.
A NOIVA Lnlo leiia sido aquc|a cadeiia!
O MARIDO Aqui len una cadeiia soliando.
Si|cncic.
A ML Agoia o ciene e o ponche!
O AMICO Magnfico! O ponche! A|ira-sc cn una cadcira, cujc orac sc
qucora. Desla vez foi s o liao. No faz naI. Vanos lelei, ninha genle! O orac da
cadcira cai.
O NOIVO Isso e o que se chana de un anlienle feslivo! Sade!
TODOS Sade!
O NOIVO a sua nac Mane! Lu fao esle liinde a senhoia!
A ML L, nas no vai deiianai ponche no coIele! OIha a, j len una
nancha!
O IAI Ioi faIai en cadeiias, Rosenleig e Conpanhia linha senpie paia
os seus cIienles unas cadeiias lo laixas que os joeIhos vinhan paiai na nesna
aIluia das caleas. Os cIienles ficavan lo ielaixados que o Rosenleig e
Conpanhia fez una foiluna! Con o dinheiio, eIe pde conpiai una casa naioi,
equipou o seu esciiliio con nveis de piineiia nas conseivou as cadeiias! LIe
senpie, dizia nuilo enocionado: eu conecei con esles nveis lo sinpIes... No
vai sei agoia que eu vou ne esquecei deIes paia no peidei ninha huniIdade e
Deus no ne casligai!
A MADAML Mas eu no live inleno de queliai as cadeiias! A cuIpa
no foi ninha!
O MARIDO Ninguen disse nada!
A MADAML Ioi isso nesno! Lu sei que agoia quen vai Ievai a cuIpa
sou eu!
O AMICO Lslou senlindo una nola faIsa en aIgun Iugai... Vocs
queien que eu canle nais aIguna coisa`
O NOIVO Se no eslivei cansado`
O AMICO Cansado de qu`
O NOIVO De danai e lelei. AfinaI, voc e doenle do eslnago.
O AMICO Lu no lenho doena do eslnago.
O NOIVO Mas voc senpie lona licailonalo.
O AMICO Isso no quei dizei que eu esleja doenle.
O NOIVO Lu s eslou dizendo paia o seu len.
O AMICO Voc e nuilo genliI nas eu no eslou cansado.
Si|cncic.
O MOO Vocs viian una pea de lealio chanada aaI`
O MARIDO Lu vi. Una neida!
O MOO Mas eIa e nuilo foile.
114
O MARIDO Lnlo e una neida nuilo foile! Isso e pioi do que una
neida fiaca! Sei laIenloso paia poicaiias descuIpa a pessoa` AIen disso, voc no
deveiia lei vislo!
Si|cncic.
O IAI Os esciiloies de hoje en dia aiiaslan a vida da fanIia paia a
Iana! Ioilanlo o que h de neIhoi enlie ns...
O AMICO L isso nesno!
Si|cncic.
O NOIVO en, no e poi causa disso que ns vanos ficai con essas
caias. AfinaI de conlas no e lodo dia que eu ne caso. Vanos lelei e nudai de
assunlo! OIha, aqui denlio esl ludo nuilo foinaI! Iaia dai exenpIo, eu vou liiai
a ninha casaca! Tira a casaca.
Si|cncic.
O AMICO Vocs len laiaIho aqui` Iodeianos jogai lai.
O NOIVO As cailas eslo na ciislaIeiia.
A MADAML Que no alie.
O AMICO L se voc usasse un pe-de-calia`
A NOIVA Voc esl faIando seiio`
O AMICO Un dia vocs vo lei que aliii, no e`
A NOIVA Mas hoje no!
O NOIVO S paia pegai un jogo de laiaIho`
O AMICO agrcssitc Lnlo ne diga o que e que ns vanos ficai fazendo
aqui paia nalai o lenpo`
A MADAML Iodenos dai una oIhada nos oulios nveis.
O NOIVO L una ideia! Lu vou na fienle.
Tcdcs |ctan|an.
A IRM Lu piefiio ficai aqui.
A NOIVA Sozinha` No senhoia!
A IRM Ioi que no`
A NOIVA OIhe aqui, Ina, eu acho que ludo len un Iinile!
A IRM } que e assin eu posso nuilo len dizei isso paia voc: eu no
queiia ne Ievanlai poique ninha cadeiia esl queliada...
A NOIVA Ioique voc queliou`
A IRM LIa se queliou sozinha!
O AMICO pcgandc a cadcira Todo nundo deve ficai nuilo quielinho... e
neIhoi ninguen se nexei, a no se quelia nais nada!
O IAI Vanos vei os oulios nveis`
O AMICO a ncia tcz para a Madanc A nesa ainda esl inleiia.
O NOIVO Os nveis no ln nada de excepcionaI...
A MADAML Desde que eIes agenlen...
O NOIVO Ven, Maiia!
A NOIVA fica sc } vou! Vai na fienle. Tcdcs sacn pc|a pcr|a dc ccn|rc.
Nc caninnc.
115
A MADAML ac Anigc O noivo liiou a casaca!
O AMICO L una giosseiia! Madane, agoia ludo e peinilido!
A NOIVA cs|4 scn|ada na ncsa c ccnca a sc|uar.
O NOIVO tc||andc dc quar|c Lu vin luscai a Ianleina, len aIguna coisa
eiiada na inslaIao eIeliica.
A NOIVA Ioi que voc no chanou un eIeliicisla paia fazei a
inslaIao`
O NOIVO O que e que h con voc` Sua iin lanlen podia lei se
conpoilado neIhoi.
A NOIVA L o seu anigo`
O NOIVO Una nuIhei de iespeilo no dana daqueIe jeilo!
A NOIVA L o MiIdnei, o seu convidado` AqueIa hisliia de puia
noiva no foi poi acaso! Ai! Lu noiii de veigonha, fiquei veineIha e lodo nundo
ne nolou. O jeilo que eIe oIhava paia nin... L aqueIe oulio que esquecia a nsica`
Iaiecia que queiia se vingai de aIguna coisa.
O NOIVO Depois foi aqueIa nusiquinha indecenle! Iaiecia que eIe
eslava pensando: con essa a no len piolIena!.
A NOIVA Tona cuidado con o que voc diz, eIe eia scu anigo! L eu no
sou essa a no senhoi!
O NOIVO O que eu fao paia nandai loda essa genle enloia` LIes
conen, lelen, funan, iien da nossa caia, e o pioi: nen pensan en saii. L a fesla
e nossa, no e`
A NOIVA L que fesla!
O NOIVO No fique assin! Quando eIes foien enloia...
A NOIVA Vai eslai ludo queliado!
O NOIVO Lu queiia lanlo ficai s con voc. OIha, eIes eslo voIlando!
A NOIVA Lu no queiia que eIes fossen enloia. Vai sei pioi!
O NOIVO tcs|idc a casaca cu|ra tcz dcprcssa Lsl fiio aqui...
Os cu|rcs aparcccn na pcr|a.
O IAI Iicanos espeiando na cozinha, poique no linha Iuz no quailo de
doinii.
O AMICO Lslanos aliapaIhando`
A MADAML |cn un accssc dc risc.
O MARIDO O que e que foi agoia`
A MADAML L lo engiaado!
O MARIDO Ten aIguna coisa engiaada poi aqui`
A MADAML Tudo! Tudo e nuilo engiaado! As cadeiias queliadas, os
nveis feilos en casa, essa fesla! Ri as garga|nadas.
A NOIVA Dona Lnni, poi favoi...
A MADAML Tudo queliado! Ccn|inua rindc a|c quc sc jcga, as
garga|nadas, cn una cadcira quc sc cspa|ifa c c|a tai para c cnac. Lssa lanlen! Agoia,
vou lei que ne senlai no cho!
116
O AMICO rindc |anocn Lssa e loa! Devanos lei liazido cadeiias
poilleis.
O MARIDO pcgandc sua nu|ncr pc|c orac Voc esl doenle! Se conlinuai
assin vai acalai aiielenlando lodos os nveis! As cadeiias no ln cuIpa. Ac
Ncitc. DescuIpe.
O AMICO Ah, vanos senlai en quaIquei Iugai. Quando a genle se
diveile no len inpoilncia.
Tcdcs scn|an.
A IRM Que pena que no linha Iuz! A cana e lo Iinda!
A MADAML Ah, e! A Iuz eIeliica no funcionou!
A NOIVA }akol, poi que voc no vai luscai nais vinho`
O NOIVO Lsl no poio. Me d a chave.
A NOIVA Lu vou con voc.
Sacn.
A MADAML Hun! Lslou senlindo un cheiio eslianho...
O AMICO L veidade, anles eu no havia nolado.
A IRM Lu no eslou senlindo nada!
A MADAML } sei! O cheiio e da coIa!
O AMICO Ah! Lnlo foi poi isso que eIe gaslou neio vidio da gua de
coInia que eu dei de piesenle de casanenlo`
A MADAML Agoia no len nais jeilo de escondei o fedoi da coIa.
A NOIVA tc||a.
O IAI Quando eu le vejo a, ao Iado da poila, ne Ienlio de voc
quando eia una nenina, eia Iinda! Mas agoia voc esl se aliindo, cono una fIoi.
A MADAML O seu veslido e len feilo, hen`
A NOIVA Ciaas a Deus eu no pieciso de ailifcios.
A MADAML L una indiiela`
A NOIVA Ioi qu` A caiapua seiviu`
A MADAML Quen len leIhado de vidio no deve jogai pedias no
vizinho.
A NOIVA Quen len leIhado de vidio`
A MADAML O seu veslido esl lo len feilo que quase nen se peicele
que voc esl...
O AMICO Sade! Hun, que vinho lon, hen`
A NOIVA cncrandc Isso e... isso e...
O MARIDO O que e isso`
O NOIVO tc||andc Aqui esl o vinho! O que esl aconlecendo`
A IRM Una laixaiia!
A MADAML QuaI e a laixaiia, gaiola` QuaI e`
O IAI Vanos con caIna, vanos con caIna! Sade!
O NOIVO a |rna Ina, o que e isso` Voc no pode ofendei os
convidados!
A IRM Mas os convidados poden ofendei sua nuIhei, no e`
117
A MADAML Lu no disse nada!
O MARIDO Disse! Ioi una giossa!
A MADAML irri|ada Lu no disse nada nais que a veidade!
O NOIVO Que veidade!
A MADAML No se faa de lolo!
O MARIDO sc a|irandc scorc c|a CaIa a loca!
A MADAML O que e que h` Se una nuIhei esl givida, eIa esl
nesno givida e acalou!
O MARIDO arranca un pc da ncsa c c a|ira cn sua nu|ncr. Mas sc tai accr|ar
nun tasc quc cs|ata cn cina da cris|a|cira. A nadanc cncra.
O NOIVO furicsc, para a |rna L se foi o scu vaso!
A IRM IeIo jeilo, voc no goslava nuilo deIe, seno eIe no eslaiia
escondido I en cina!
O NOIVO Lu no lenho lenpo paia le iespondei! A ninha nesa
lanlen se foi! Apa|pa para tcr sc a ncsa ainda cs|4 firnc.
O MARIDO nui|c cxci|adc, andandc dc un |adc para c cu|rc Agoia eu a
casliguei e agoia o liulo sou eu! Ioi senpie assin. LIa e a nilii e eu sou o liulo.
Mas eu agenlei isso sele anos, quen sei que ne liansfoinou nun liulo` Minha
no eslava lo cansada de lialaIhai paia eIa que eu no conseguia nen Ihe lalei.
LIa senpie senle doi quando eu eslou len, quando eu lelo eIa conla o dinheiio, e
quando eu conlo o dinheiio, eIa choia. Una vez, eu live que liiai da paiede un
quadio que eu goslava poique eIa no goslava. LIa no goslava poique eu goslava.
A eIa liiou o quadio do cho e penduiou eIe no seu quailo. Quando eu o vi I, eIa
ficou conlenle e disse: Iaia una pessoa cono eu, seive. L se fez de vlina poi lei
que pegai o que eu jogava foia. Iuiioso, eu liiei o quadio deIa. L eIa choiou
poique no podia nen ficai con aquiIo. Nen aquiIo, eIa disse, faIando ale das
coisas nais inacessveis. `Mas eIa e assin, lodas eIas so assin. Desde o dia do
casanenlo, o honen no e nais que un aninaI que lialaIha paia un aninaI. L
isso deixa a genle lo desgaslado, que no fin a genle acala neiecendo.
O NOIVO sc csfcrandc AIguen quei nais vinho` Ainda so nove hoias.
O AMICO No len nais cadeiias.
O MOO Ns podenos danai.
O AMICO Lslou de saco cheio!
O NOIVO Voc no eslava goslando`
O AMICO Anles da dioga de Iasca, eu eslava.
O NOIVO Ah, e. Ri. Ioi poi isso que voc ficou nudo`
O AMICO Ioi acaso, a cadeiia eia ninha`
O NOIVO No, a cadeiia eia ninna! Lia! Agoia nen e nais una cadeiia!
O AMICO Lnlo podenos ii enloia! Sai.
O MOO Muilo oliigado, foi nuilo lon. Lu vou luscai o neu casaco.
A MADAML Voc... no quei ne aconpanhai ale en casa`
O MARIDO saiu c tc||a ccn as ccisas da sua nu|ncr Agoia eu lenho que
pedii descuIpas nais una vez poi lei una nuIhei assin.
118
O NOIVO No e pieciso.
A MADAML Lu no ne alievo a voIlai paia casa.
O MARIDO Voc quei se vingai` Agoia a paIhaada acalou! Agoia o
negcio vai ficai seiio! Pcga a nu|ncr pc|c orac. Vanos! Sai ccn a nu|ncr, quc sai scn
dizcr nada c aoa|ida.
O NOIVO Agoia que encheian a laiiiga, vo enloia. Lnlo ns ficanos
sozinhos, e a noile naI chegou na nelade.
A NOIVA Agoia nesno voc queiia que eIes fossen enloia! Lsl
vendo cono voc nuda` L isso nesno, voc no ne ana.
O AMICO cn|ra, dc cnapcu na caoca c na|-nuncradc Agoia quase no se
agenla nais esse fedoi!
O NOIVO O que esl fedendo`
O AMICO Lssa coIa que no giuda! L un escndaIo convidai seus
anigos paia vii nesle chiqueiio!
O NOIVO Se e assin peo descuIpas poi no lei goslado da sua nsica
indecenle e peo descuIpas poi voc lei queliado ninhas cadeiias.
O AMICO Acho neIhoi vocs ficaien espeiando a cana do seu lio da
laiiiga dgua! Duinan len! Sai.
O NOIVO Vai paia o infeino!
O IAI L neIhoi ns iinos lanlen. Os nveis... ainda len jeilo de
conseilai... Ah, se vocs quiseien a cana, eIa esl a disposio. Lu senpie achei
que conlai hisliias que no dizen iespeilo a ninguen e len neIhoi... Calsliofes!
LIes no agenlan ficai sozinhos con eIes nesnos. Ina, vanos enloia.
A IRM Iena que a fesla acalou assin. L a nica que a genle len na
vida. Cono diz o Hans: Depois ven a vida...
A NOIVA Voc conliiluiu laslanle paia esliagai ludo. L desde quando
voc chana o Si. MiIdnei de Hans`
O MOO Mais una vez, nuilo oliigado. Iaia nin foi una noile lina!
Os |rcs sacn.
O NOIVO eIes foian enloia. Ciaas a Deus e lanlen ao Dialo!
A NOIVA L vo conlai ludo paia a cidade inleiia! Que veigonha!
Ananh lodo nundo vai eslai salendo e lodo nundo vai noiiei de iii. Voc vai
vei, eIes vo nos oIhai das janeIas e iii. Quando nos enconliaien na igieja, vo
Ienliai dos nveis, da Iuz eIeliica que no funcionou, do ciene que no deu
ceilo... e no pioi, na noiva que casou givida! L eu que ia dizei a lodo nundo que
neu pailo foi pienaluio.
O NOIVO L os nveis` L o lialaIho de cinco neses: Nisso voc no
pensou, no e` Ioi que ficaian ioIando de aIegiia con aqueIas nusiquinhas
indecenles` Ioi que voc danou con eIes cono se eslivesse nun loideI ale
queliai as nossas neIhoies cadeiias` L eia a sua aniga!
A NOIVA L aqueIe que eslava canlando, eia o seu anigo. Que o dialo
caiiegue os seus nveis que nen foian enveinizados poique voc disse: No
inpoila a apaincia o que inpoila e que eIes sejan foiles e confoilveis! Cinco
119
neses peididos ale eIes ficaien pionlos, lanlo lenpo que j se nola o neu eslado.
Lssa poicaiia, esse Iixo, esse lialaIho pessino! Ioi que e que nos casanos`
O NOIVO Agoia que os convidados foian enloia, len incio a nossa
noile de casanenlo! Li-Ia!
Si|cncic. ||c passcia pc|a sa|a. A Ncita cs|4 dc pc ac |adc da janc|a.
A NOIVA Ioi que voc leve que danai piineiio con aqueIa jaiaiaca
que eu pensava que eia a ninha neIhoi aniga` Ioi que voc linha que fazei isso
se no e assin que deve sei` Ai, que veigonha!
O NOIVO LIa eslava faIando naI dos nveis!
A NOIVA L voc queiia que eIa nudasse de opinio` MeIhoiou...
Si|cncic.
O NOIVO L senpie assin! Quando se faz quaIquei coisa que os oulios
no fazen, eIes fican una feia! IiincipaInenle quando eIes ven que o lialaIho e
len feilo. Lnlo eIes se vingan. LIes no seiian capazes de desenhai nen un
lanquinho! Mas sol o pielexlo de que havia un defeilo nnino, de que a coIa no
eia loa, poi exenpIo, eIes se achan con iazo. No vou nais pensai nisso. Vai a|c
a cris|a|cira c |cn|a aori-|a.
A NOIVA Mas vo le Ienliai! L eu lanlen! No vou ne esquecei
disso! Cncra.
O NOIVO Da coIa que no ficou loa`
A NOIVA Deus vai casligai o seu saicasno!
O NOIVO LIe j coneou! Que essa fechaduia v a neida! Agoia eu no
ne inpoilo con nais nada! |cra a pcr|a, c|a arrcocn|a.
A NOIVA Agoia voc queliou a poila poique a fechaduia eslava
queliada!
O NOIVO Agoia eu j peguei o neu paIel e voc j pode ii aiiunando
ludo. Sei que eu vou lei que ficai ainda nuilo lenpo nesle chiqueiio`
A NOIVA |ctan|a c ccnca a |inpar a sa|a.
O NOIVO pcr|c da cris|a|cira, j4 ccn c pa|c|c dc casa, ccn|a c dinncirc aialo
lanlen no foi. O vinho do poio nen piecisava sulii.
A NOIVA A nesa esl lanla, eslo faIlando duas peinas!
O NOIVO O ponche! A conida! L agoia os conseilos!
A NOIVA As cadeiias, a ciislaIeiia, a chaise Iongue!
O NOIVO IiIhos da pula!
A NOIVA L os scus nveis!
O NOIVO L a casa nonlada!
A NOIVA A genle sale o que len!
O NOIVO Tonen nais cuidado!
A NOIVA scn|a-sc c ccorc c rcs|c ccn as nacs L essa veigonha!
O NOIVO Voc linha que vaiiei a saIa de veslido de noiva` Vai esliagai
de novo! A j len una nancha de vinho.
A NOIVA Cono voc esl insignificanle con esse paIel! Seu ioslo
nudou nuilo, nas no paia neIhoi.
120
O NOIVO L voc! Cono esl veIha! Quando choia e que a genle nola.
A NOIVA Voc no iespeila nais nada!
O NOIVO Agoia e a noile do casanenlo!
Si|cncic, c|c sc aprcxina da ncsa.
O NOIVO eleian ludo. A loaIha da nesa leleu nais vinho do que eu!
LIes esvaziaian as gaiiafas nas ainda len un ieslinho nos copos! L, agoia ns
lenos que fazei econonia!
A NOIVA O que voc esl fazendo`
O NOIVO Vou esvaziai os copos. Aqui len un copo cheio.
A NOIVA Lu no lenho vonlade.
O NOIVO Mas afinaI e a noile de casanenlo!
A NOIVA pcga un ccpc, c|na para c |adc c ococ.
O NOIVO } que no se pode dizei que lelo a sua viigindade poique
voc esl givida...
A NOIVA Lsla e a pioi das huniIhaes! Agoia voc passou lodos os
Iiniles! Se eu eslou givida, de quen e a cuIpa` Voc eslava alis daquiIo cono
un lode.
O NOIVO inpcr|uro4tc| L assin lenos a nossa fienle a noile en que sol
os oIhos da fanIia e enlie nossas qualio paiedes...
A NOIVA ri anargancn|c.
O NOIVO ... devenos nos nuIlipIicai! Un alo, poi assin dizei, sagiado.
A NOIVA IaIai, voc sale!
O NOIVO Ioilanlo eu lelo a lua sade, ninha queiida esposa, e lelo
lanlen a nossa piospeiidade!
||cs ococn.
A NOIVA Nen ludo que voc disse, eslava ceilo, nas una coisa e ceila:
hoje e un dia de fesla, enlo no inpoila lanlo.
O NOIVO Iodeiia lei sido pioi.
A NOIVA Con esse leu anigo!
O NOIVO L os leus paienles!
A NOIVA Mas lenos que liigai o lenpo lodo`
O NOIVO No! Na noile de casanenlo.
8cocn oas|an|c.
A NOIVA Noile de casanenlo! |ngasga-sc c ri as garga|nadas. Que
engiaado! eIa noile de npcias!
O NOIVO Mas afinaI, poi que no` Sade!
A NOIVA A nusiquinha eia lo indecenle. Risadinnas. Delaixo da
escada eIa foi fuiada! Os honens so assin nesno!
O NOIVO |ctan|a-sc dc rcpcn|c L as hisliias de seu pai`
A NOIVA L a caia da ninha iin no coiiedoi... Ai! L de noiiei de iii!
O NOIVO L quando aqueIa jaiaiaca se espalifou no cho`
A NOIVA Meu Deus! A caia que eIes fizeian quando a ciislaIeiia no
queiia aliii!
121
O NOIVO IeIo nenos eIes no pudeian vei o que len I denlio.
A NOIVA Que lon que eIes foian enloia!
O NOIVO Lssa genle s faz laiuIho e sujeiia.
A NOIVA Dois s no laslan`
O NOIVO Lnfin, ss!
A NOIVA Cono o seu paIel e feio!
O NOIVO Seu veslido de noiva lanlen. Rasga c tcs|idc dc cina a oaixc.
A NOIVA Agoia, neu veslido de noiva esl iasgado.
O NOIVO No faz naI. 8cija a Ncita.
A NOIVA Cono voc e Iouco...
O NOIVO Cono voc e lonila! Lsses seios liancos!
A NOIVA Ai, neu anoi, assin voc esl ne nachucando...
O NOIVO arras|a a Ncita a|c a pcr|a, aorc-a c a naanc|a fica cn sua nac A
naanela, hahaha, ale eIa. ]cga a naanc|a scorc c |anpiac quc sc apaga c cai. Ven!
A NOIVA L a cana` Hahahahaha!
O NOIVO Que e que len` Que e que len a cana`
A NOIVA LIa lanlen vai queliai!
O NOIVO No faz naI!
O Ncitc sai arras|andc a Ncita. Si|cncic. Outc-sc c oaru|nc dc una cana
qucorandc.
IIM
122
O cnmunIsta tcatra!


Un jacinlo na IapeIa
Na Kuifuislendann (1)
O joven senle
O vazio do nundo.
Na Ialiina
Islo Ihe paiece cIaio: eIe
Caga no vazio.

Cansado do lialaIho
De seu pai
LIe nancha os cafes
Ioi lis dos joinais
Soiii peiigosanenle.
L eIe que
Vai pisoleai esle nundo
Cono una losla de vaca.

Ioi 3.OOO naicos ao ns
LIe esl disposlo
A encenai a niseiia das nassas
Ioi 1OO naicos ao dia
LIe noslia
A injuslia do nundo.


(1) PrIncIpa! rua dc Bcr!Im
Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
123
Fa!!adah, a csts pcnduradn!


Iuxando ninha caiioa, apesai da fiaqueza
Cheguei ale a AIaneda Iiankfuil.
L pensei: Oh, }esus
Lssa fiaqueza! Se no ne cuido
Iode aconlecei que eu acale na saijela.
Dez ninulos depois ieslavan apenas os neus ossos na iua.

MaI acalaia de caii, no cho o pescoo
(O cocheiio ciiou asas)
} saan coiiendo das casas
Iessoas faninlas, un pedao de caine queiian ollei
Con facas aiiancaian-ne a caine do osso
L eu que ainda vivia, no havia leininado de noiiei!

Mas eu os conhecia de anles, o povo!
Sacos paia ne piolegei das noscas ne liazian
Davan-ne po de onlen, e ao cocheiio dizian
Que ne lialasse len, davan-Ihe conseIhos.
Anles lo anigveis, lo hoslis hoje!
De iepenle assin nudados!
Ah, o que aconleceu con eIes`

Lnlo ne peigunlei:
Que fiieza
Deve lei se apossado dessa genle!
Quen os liala lo naIevoIenle
Que cada un se loine assin despiezveI`
Ajuden-nos, poilanlo!
L o faan con piesleza!
Seno Ihes aconlecei aIgo que os senhoies no juIgan possveI!


(1) |a||adan e o cavaIo de un conlo de Ciinn
Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
124
O hnrrnr dc scr pnbrc

Risco e un liao
(un liao fino, sen azedune)
lodos os que conheo, eu nesno incIudo.
Iaia lodos esles no ne veio
Nunca nais
OIhai con azedune.

O hoiioi de sei polie!
Muilos galavan-se que agenlaiian, nas eia vei-
-Ihes as caias aIguns anos depois!
Cheiios de Ialiina e papeis de paiede podies
Aliiavan alaixo honens de peilaa Iaiga cono loiios.
As couves aguadas
Deslioen pIanos que fazen foile un povo.
Sen gua de lanho, soIido e lalaco
Nada h que exigii.
O despiezo do plIico
Aiiuna o espinhao.
O polie
Nunca esl sozinho. Lslo lodos senpie
A espieilai-Ihe pia o quailo. Alien-Ihe luiacos
No pialo da conida. No sale pia onde h-de ii.
O ceu e o seu lelo, e chove-Ihe I pia denlio.
A Teiia enxola-o. O venlo
No o conhece. A noile faz deIe un aIeijado. O dia
Deixa-o nu. Nada e o dinheiio que se len. No saIva ninguen.
Mas nada ajuda
Quen dinheiio no len.
125
O mcndIgn nu n cachnrrn mnrtn


Un pcr|ac. A dirci|a, scn|adc, un ncndigc, p4|idc, rcupas csfarrapadas.
Scgura un rca|cjc, csccndidc na rcupa. | dc nanna, ocn ccdc. Un |irc dc cannac
sca.
|n|ra c |npcradcr, ccrcadc dc sc|dadcs. Scus caoc|cs sac |cngcs c sua caoca cs|4
dcsccocr|a. Usa rcupa dc |a. Os sincs |ccan.

IMILRADOR No nonenlo en que vou ceIeliai neu liiunfo solie o
neu nais inpoilanle ininigo, quando o pas nisluia neu none con o funo
negio do incenso, h un nendigo senlado dianle da ninha poila, fedendo a
niseiia. Mas, con lanlos aconlecinenlos inpoilanles, pode-se conveisai solie o
Nada. Os soIdados ielioceden. Honen, voc sale poi que os sinos dolian`
MLNDICO Sin. Meu cachoiio noiieu.
IMILRADOR Isso foi una insoIncia`
MLNDICO No. Ioi poi veIhice. Mas agenlou len. Iensava eu: poi
que as suas palas lienen` LIe linha apoiado as da fienle no neu peilo, e ficanos
deilados assin a noile loda, nesno quando coneou a esfiiai. Mas, de
nadiugada, eIe j eslava noilo e eu o afaslei de nin. Agoia no posso voIlai paia
casa, poique eIe esl apodiecendo, cheiiando naI.
IMILRADOR Ioi que voc no o enleiia`
MLNDICO No e da sua conla. Agoia voc len o peilo oco cono un
luiaco de esgolo, pois dez una peigunla loIa. Todos fazen peigunlas loIas.
Ieigunlai j e lolagen!
IMILRADOR Mas nesno assin vou conlinuai peigunlando: quen
cuida de voc` Ioique se no h ninguen que o cuide, vai lei que ii enloia, aqui
no se adnile caine podie nen giilos.
MLNDICO Lslou giilando`
IMILRADOR Agoia e voc quen esl peigunlando, enloia con un
ceilo saicasno que no enlendo.
MLNDICO Sin, isso eu no sei, pois se liala de nin.
IMILRADOR no fao caso de voc. Mas quen cuida de voc`
MLNDICO de vez en quando, un nenino, que un anjo fez na sua ne
enquanlo eIa coIhia lalalas.
IMILRADOR voc no len fiIhos`
MLNDICO foian enloia.
IMILRADOR cono o exeicilo do Inpeiadoi Ta Li, que as aieias do
deseilo engoIiian`
MLNDICO eIe aliavessava o deseilo e seus honens faIaian: e nuilo
Ionge, voIla, Ta Li. L eIe iespondia: esla leiia piecisa sei conquislava. Maichavan
diaiianenle ale gaslai os sapalos, enlo sua peIe iachou e conlinuaian naichando
de joeIhos. Una vez un lufo deiiulou un cavaIo. LIe noiieu dianle dos oIhos de
126
lodos, una vez chegaian a un osis e disseian: e assin a nossa pliia. A o fiIho
do Inpeiadoi caiu nuna cisleina e se afogou. Cuaidaian sele dias de Iulo, a doi
que senlian eia infinila. Una vez viian os cavaIos noiieien. Una vez as
nuIheies no pudeian nais segui-Ios. Una vez chegaian o venlo e a aieia, e a
aieia coliiu lodos, e enlo ludo leininou, e voIlou o siIncio, e a leiia foi deIes, e
eu esqueci o none deIe.
IMILRADOR cono e que voc sale disso` Lsl ludo eiiado. Ioi len
difeienle.
MLNDICO quando eIe eia lo foile que eu paiecia seu fiIho, fugi,
poique no peinilo que ne doninen.
IMILRADOR de que voc esl faIando`
MLNDICO passavan nuvens peilo da neia-noile apaieceian eslieIas.
Depois, ludo foi siIncio.
IMILRADOR As nuvens fazen laiuIho`
MLNDICO e veidade que noiieu nuila genle nas calanas peilo do iio
que liansloidou senana passada, nas no conseguiian aliavessai.
IMILRADOR j que sale ludo isso, voc nunca doine`
MLNDICO Quando ne deilo en cina das pedias, a ciiana que acalou
de nascei choia. L enlo sopia un venlo novo.
IMILRADOR Onlen a noile o ceu eslava eslieIado, ninguen noiieu
peilo do iio, no nasceu ciiana aIguna, no sopiava venlo.
MLNDICO enlo voc deve sei cego, suido e ignoianle. Ou e naIdade
sua.

(Pausa)

IMILRADOR O que voc faz o lenpo lodo` Nunca vi voc. De que ovo
sasle`
MLNDICO Ieiceli que esle ano o niIho esl iuin, poique no choveu.
Un venlo escuio e quenle sopia nos canpos.
IMILRADOR e veidade, o niIho no esl lon.
MLNDICO assin aconleceu h 38 anos. O niIho loiiou no soI e, anles
que noiiesse, caiu una chuva lo foile que apaieceian ialos e devaslaian os
canpos. Depois enliaian nos povoados e noideian as pessoas. Lsle aIinenlo
nalou os ialos.
IMILRADOR Nunca soule nada disso. Deve sei lanlen inveno,
cono o ieslo. A hisliia no faIa nada disso.
MLNDICO No exisle hisliia.
IMILRADOR L AIexandie` L Cesai` L NapoIeo`
MLNDICO Hisliias! Quen e esse laI de NapoIeo`
IMILRADOR AqueIe que conquislou nelade do nundo e sucunliu
peIa pipiia soleila.
MLNDICO Isso e coisa que s dois poden ciei: eIe e o nundo. L faIso. A
127
veidade e que NapoIeo eia un honen que ienava nuna gaIeia e linha una
calea lo giande que lodos dizian: no podenos ienai poique solia nuilo
pouco espao paia os nossos coloveIos. Quando o laico afundou, poique no
ienavan, eIe encheu a calea de ai e se saIvou, s eIe, e cono eslava acoiienlado
leve que conlinuai ienando, I de laixo, no via paia onde e que lodos linhan se
afogado.
Lnlo, pensando no nundo, alanou a calea e, cono eia nuilo pesada, eIa
se despiendeu.
IMILRADOR essa e a naioi loIice que esculei na vida. Voc ne
decepcionou nuilo con essa hisliia. As oulias peIo nenos eslavan len
conladas. Mas que opinio len voc do inpeiadoi`
MLNDICO No exisle Inpeiadoi. S o povo pensa que exisle un, e s
un nico honen pensa que e Inpeiadoi. Quando liveien consliudo laslanles
caiios de gueiia e os lanloies esliveien lieinados, havei gueiia e vo piocuiai
un adveisiio.
IMILRADOR Mas agoia o Inpeiadoi deiiolou seu adveisiio.
MLNDICO Malou, no deiiolou. O idiola nalou o idiola.
IMILRADOR con esfoio Lia un ininigo foile, aciedile.
MLNDICO Un honen lola pediinhas no neu aiioz. L esse neu
ininigo. LIe se vangIoiia poique linha a no foile. Mas noiieu de cncei e
quando fechaian o caixo, a no deIe ficou piesa e no peiceleian quando
Ievaian o caixo, de nodo que a no ficou penduiada, vazia, desanpaiada, nua.
IMILRADOR Voc nunca se aloiiece de ficai deilado`
MLNDICO Anles as nuvens passavan no ceu, sen paiai. L a eIas que
conlenpIo. No paian nunca.
IMILRADOR Agoia no h nuvens. Ioilanlo esls deIiiando. Isso e
cIaio cono o soI.
MLNDICO O soI no exisle.
IMILRADOR Voc laIvez seja ale peiigoso, paianico ou Iouco fuiioso.
MLNDICO Lia un cachoiio lon, no un cachoiio quaIquei. Meiecia o
neIhoi. Ale ne liazia caine, e a noile doinia no neio dos neus liapos. Una vez
houve una giande giilaiia na cidade, lodo nundo linha aIgo conlia nin, poique
no dou nada de inpoilanle a ninguen, e ale os soIdados vieian alias de nin.
Mas o cachoiio afugenlou lodos.
IMILRADOR Ioi que ne conla isso`
MLNDICO Ioique acho voc luiio.
IMILRADOR Que nais pensa de nin`
MLNDICO Ten una voz fiaca, poilanlo e nedioso, peigunla denais,
poilanlo e Iacaio, piocuia ne piepaiai ainadiIhas, poilanlo no esl seguio de si,
nen nas coisas nais seguias, voc no aciedila en nin nas fica ne esculando,
poilanlo e un honen fiaco, e poi vin pensa que o nundo loda giia en loino de
voc, quando h pessoas nuilo nais inpoilanles, eu poi exenpIo. AIen disso,
voc e cego, suido e ignoianle. Os oulios defeilos, no conheo ainda.
128
IMILRADOR No e un quadio nuilo aninadoi. No v nenhuna
viilude en nin`
MLNDICO Voc faIa en voz laixa, poilanlo e huniIde, peigunla nuilo,
poilanlo len nsia de salei, exanina ludo, poilanlo e ceplico, escula o que
inagina sei nenliia, poilanlo e induIgenle, aciedila que ludo giia en loino de
voc, poilanlo no e pioi que os oulios honens e sua ciena no e nais loIa que a
dos oulios. AIen disso, vei denasiado no o confundiu, no se pieocupa con o
que no Ihe inleiessa, no esl paiaIisado peIo salei. As oulias viiludes, voc deve
salei neIhoi que eu e quaIquei oulio.
IMILRADOR Voc e espiiiluoso.
MLNDICO Toda aduIao neiece paganenlo. Mas agoia no vou pagai
nada peIo neu paganenlo.
IMILRADOR Lu pago lodos os seivios que ne fazen.
MLNDICO Isso esl cIaio. O falo de espeiai apiovao ieveIa a sua
aIna conun.
IMILRADOR No guaido nenhun iancoi de voc. Isso lanlen e
conun.
MLNDICO L. Ioique voc no pode ne fazei naI.
IMILRADOR Iosso nandai jogai voc nun caIalouo.
MLNDICO L fiesco I`
IMILRADOR O soI no enlia nunca.
MLNDOCO SoI no exisle. Voc deve lei neniia iuin.
IMILRADOR Tanlen posso nandai nalai voc.
MLNDICO Lnlo j no vai chovei na ninha calea, os inseclos vo
enloia, neu eslnago vai ne deixai en paz e havei o naioi siIncio que j
conheci.
Un ncnsagcirc cn|ra c fa|a cn tcz oaixa ccn c inpcradcr.
IMILRADOR diga que no ne denoio. Sai o nensageiio. No vou le
fazei nada disso. Iondeio as coisas que fao.
MLNDICO No diga isso a ninguen, seno vo liiai concIuses
olseivando leus aclos.
IMILRADOR No cieio que ne despiezen.
MLNDICO Dianle de nin lodos se cuivan. Mas isso no ne
inpiessiona. S os insislenles ne inconodan con suas conveisas e peigunlas.
IMILRADOR Inconodo-le`
MLNDICO essa e a peigunla nais lola que voc fez hoje. Voc no len
veigonha. No iespeila a inlangiliIidade de un sei hunano. No conhece a
soIido, poi isso piocuia a apiovao de un desconhecido cono eu. Voc depende
do iespeilo de cada honen.
IMILRADOR Lu donino os honens. Ioi isso ne iespeilan.
MLNDICO A iedea lanlen pensa que donina o cavaIo, o lico da
andoiinha pensa que oiienla seu vo e a ponla da paIneiia pensa que aiiasla a
ivoie en diieco ao ceu!
129
IMILRADOR Voc e un honen nau. Lu o faiia eIininai, se depois no
livesse que pensai que foi ninha vaidade feiida.
O ncndigc apanna c rca|cjc c |cca. Un ncncn passa rapidancn|c c faz una
rctcrcncia.
MLNDICO guaidando o ieaIejo Lsse honen len una nuIhei que
ioula deIe. A noile eIa se incIina solie eIe paia Ihe liiai dinheiio. As vezes eIe
acoida e a v incIinada solie eIe. Lnloa pensa que eIa o ana lanlo, que no pode
passai una noile sen o conlenpIai. Ioi isso peidoa os pequenos ioulos que
descolie.
IMILRADOR Vai coneai oulia vez. Nen una paIavia disso e veidade.
MLNDICO Iode ii. Voc esl ficando vuIgai.
IMILRADOR L inaciedilveI. O Mendigo loca o ieaIejo. Teininou a
audincia`
MLNDICO Agoia lodos ven oulia vez o ceu nais lonilo e a leiia nais
feiliI, poi causa desse pouquinho de nsica, e pioIongan sua vida e peidoan a si
nesnos e a seus vizinhos, poi esse pouquinho de son.
IMILRADOR Diga-ne, peIo nenos, poi que no ne supoila nas ne
conlou lanla coisa`
MLNDICO dispIicenle Ioique voc no foi oiguIhoso denais paia
esculai ninha conveisa, nica coisa que eu piecisava paia esquecei a noile do
neu cachoiio.
IMILRADOR Agoia vou enloia. Voc esliagou o dia nais leIo da
ninha vida. No devia lei paiado. Iiedade no Ieva a nada. a nica coisa que vaIe
en voc e a coiagen de faIai conigo nesses leinos. L foi poi isso que fiz lodos
espeiaien.
Par|c, cscc||adc pc|cs sc|dadcs. Nctancn|c |ccan cs sincs.
MLNDICO peicele-se que e cego Agoia eIe foi enloia. Deve sei de
nanh, pois o ai esl lo quenle. O gaiolo hoje no ven. H fesla na cidade.
AqueIe idiola lanlen foi paia I. Agoia lenho que pensai oulia vez no neu
cachoiio.

130
O nascIdn dcpnIs


Lu confesso: eu
no lenho espeiana.
Os cegos faIan de una sada. Lu vejo.
Aps os eiios leien sido usados
cono Ilina conpanhia, a nossa fienle
senla-se o Nada.
131
O n GrdIn


1
Quando o honen da Macednia
Con a sua espada
Coilou o n, chanaian-no
NaqueIa noile en Coidiun, esciavo
De sua fana.

Iois o n eia
Una das iaias naiaviIhas do nundo
Olia-piina de un honen cujo ceielio
(O nais inliincado do nundo!) no pudeia
Deixai oulio leslenunho seno
Vinle coides, enaianhados de nodo a
Seien un dia desalados peIa nais hliI
Mo do nundo!
A nais hliI depois daqueIa
Que havia alado o n.
Ah, o honen
Cuja no o alou
IIanejava desal-Io, poien
O seu lenpo de vida, infeIiznenle
Ioi laslanle apenas paia alai.

Un segundo laslou
Iaia coil-Io.

DaqueIe que o coilou
Muilos disseian que
Lsse foia o seu goIpe nais feIiz
O nais iazoveI, o nenos nocivo.
AqueIe desconhecido no eia oliigado
A iespondei con seu none
Ioi sua olia, que eia seneIhanle
A ludo que e divino
Mas o inleciI que a desliuiu
Iiecisou, cono que poi oiden supeiioi
IiocIanai seu none e nosliai-se a un conlinenle.


2
132
Se assin faIaian en Coidiun, eu digo:
Nen ludo difciI de se fazei e liI, e
L nais iaio que lasle una iesposla
Iaia eIininai una queslo do nundo
Que un aclo.


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
133
O pInr ana!fabctn


O pioi anaIfalelo
L o anaIfalelo poIlico,
LIe no ouve, no faIa,
Nen pailicipa dos aconlecinenlos poIlicos.
LIe no sale que o cuslo da vida,
O pieo do feijo, do peixe, da faiinha,
Do aIugueI, do sapalo e do ienedio
Dependen das decises poIlicas.
O anaIfalelo poIlico
L lo luiio que se oiguIha
L eslufa o peilo dizendo
Que odeia a poIlica.

No sale o inleciI que,
Da sua ignoincia poIlica
Nasce a pioslilula, o nenoi alandonado,
L o pioi de lodos os landidos,
Que e o poIlico vigaiisla,
IiIanlia, coiiuplo e Iacaio
Das enpiesas nacionais e nuIlinacionais.

134
O 5n!dadn dc !a CIntat


Depois da Iiineiia Cueiia MundiaI, vinos na pequena cidade poiluiia
de La Ciolal, no SuI da Iiana, junlo de una feiia, nuna piaa plIica, poi ocasio
do Iananenlo a gua de un navio, a esllua de lionze de un soIdado do exeicilo
fiancs, en voIla da quaI a nuIlido se conpiinia. Apioxinno-nos e
descoliinos que se lialava de un honen vivo, inveI solie un pedeslaI de
pedia ao liiido soI de }unho, con un capole coi de leiia, o capacele na calea,
una laionela no liao. Tinha a caia e as nos pinladas de una coi de lionze. No
nexia un nico nscuIo, nen sequei peslanejava.
A seus pes, na lase, via-se un cailo en que se podia Iei o seguinle:
O Hcncn |s|4|ua
Hcnnc S|a|uc
Lu, ChaiIes Louis Iianchaid, soIdado do Reginenlo Y, adquiii, cono
consequncia de lei eslado enleiiado en Veidun, a invuIgai capacidade de ficai
conpIelanenle inveI e de ne conpoilai peIo lenpo que quisei cono una
esllua. Muilos piofessoies aleslaian esle neu don e caiacleiizaian-no cono
sendo una doena inexpIicveI. Den, poi favoi, una esnoIa a un pai de fanIia
sen enpiego!
Lannos una noeda paia o pialo que eslava junlo do cailo e
conlinunos o nosso caninho, alanando a calea.
Oia aqui esl eIe, pensanos ns, ainado ale aos denles, o soIdado
indesliulveI de nuilos niIenios, eIe, con quen se fez a Hisliia, eIe que loinou
possveI lodos os giandes feilos de AIexandie, de Cesai, de NapoIeo, de que nos
faIan os nanuais escoIaies. AIi esl eIe. No peslaneja. L o lesleiio de Ciio, o
auiiga de Canlises, que a aieia do deseilo no conseguiu enleiiai
definilivanenle, o Iegioniio de Cesai, o Ianceiio de Cengis-Kan, o suo de Lus
XIV e o gianadeiio de NapoIeo I. Iossui a capacidade, no lo invuIgai cono
isso, de no se fazei nolado, quando se usan conlia eIe lodos os insliunenlos
ininaginveis de exleinnio. Ieinanece insensveI cono una pedia (diz eIe),
quando o nandan paia a noile. Tiespassado poi Ianas das nais vaiiadas idades
da pedia, do lionze, do feiio , coIhido poi caiios de assaIlo, desde os de
Ailaxeixes aos do geneiaI Ludendoiff, espezinhado peIos eIefanles de AnlaI e
peIos esquadies de cavaIeiios de AliIa, fuIninado peIos esliIhaos esvoaanles
dos canhes cada vez nais peifeilos de secuIo paia secuIo, nas lanlen peIas
pedias Ianadas peIas calapuIlas, despedaado peIas laIas das espingaidas,
giandes cono ovos de ponla e pequenas cono aleIhas, aIi esl eIe, indesliulveI,
senpie de novo, cunpiindo oidens en no sei quanlas Inguas, nas senpie sen
salei o poiqu e o paia qu. As leiias que conquislou no ficaian paia eIe, laI
cono o pedieiio no ii halilai a casa que consliuiu. Nen poivenluia Ihe
peilencia a leiia que defendeu. Nen sequei a aina ou o unifoine Ihe peilencen.
Mas eIe esl de pe poi cina, a chuva noilfeia dos avies e o pez a aidei
135
Ianado das nuiaIhas da cidade, poi laixo, ninas e lipoIas, en voIla, a pesle e o
gs vesicanle, caicaz de caine paia daidos e Ianas, aIvo, caine paia canho a
sua fienle o ininigo, alis de si o geneiaI.
Inconlveis nos leceian-Ihe o gilo, naileIaian-Ihe a couiaa, laIhaian-
Ihe as lolas! No ln conla os loIsos que se encheian a sua cusla! Inensos os
giilos que en lodas as Inguas do nundo o exoilaian! No houve deus que o
no alenoasse! A eIe, que esl alingido peIa hoiiveI Iepia da pacincia, ninado
peIa doena incuiveI da insensiliIidade.
Que especie de enleiio sei esse, pensnos ns, que Ihe piovocou essa
doena, essa doena lenveI, nonsliuosa e aIlanenle conlagiosa`
Sei que eIa e nesno incuiveI, peigunlno-nos`


In His|crias dc A|nanaquc
136
O vnssn tanquc Gcncra!, um carrn fnrtc


O vosso lanque CeneiaI, e un caiio foile
Deiiula una fIoiesla esnaga cen
Honens,
Mas len un defeilo
Iiecisa de un noloiisla
O vosso lonlaideiio, geneiaI
L podeioso:
Voa nais depiessa que a lenpeslade
L lianspoila nais caiga que un eIefanle
Mas len un defeilo
Iiecisa de un piIolo.
O honen, neu geneiaI, e nuilo liI:
Sale voai, e sale nalai
Mas len un defeilo
Sale pensai
137
Os dIas da Cnmuna


Consideiando nossa fiaqueza os senhoies foijaian
Suas Ieis, paia nos esciavizaien.
As Ieis no nais seio iespeiladas
Consideiando que no queienos nais sei esciavos.
Consideiando que os senhoies nos aneaan
Con fuzis e con canhes
Ns decidinos: de agoia en dianle
Teneienos nais a niseiia do que a noile.

Consideiando que ficaienos faninlos
Se supoilainos que conlinuen nos ioulando
Queienos deixai len cIaio que so apenas vidiaas
Que nos sepaian desle lon po que nos faIla.
Consideiando que os senhoies nos aneaan
Con fuzis e canhes
Ns decidinos: de agoia en dianle
Teneienos nais a niseiia que a noile.

Consideiando que exislen giandes nanses
Lnquanlo os senhoies nos deixan sen lelo
Ns decidinos: agoia neIas nos inslaIaienos
Ioique en nossos luiacos no lenos nais condies de ficai.
Consideiando que os senhoies nos aneaan
Con fuzis e canhes
Ns decidinos: de agoia en dianle
Teneienos nais a niseiia do que a noile.

Consideiando que esl soliando caivo
Lnquanlo ns geIanos de fiio poi faIla de caivo
Ns decidinos que vanos lon-Io
Consideiando que eIe nos aquecei.
Consideiando que os senhoies nos aneaan
Con fuzis e canhes
Ns decidinos: de agoia en dianle
Teneienos nais a niseiia do que a noile.

Consideiando que paia os senhoies no e possveI
Nos pagaien un saIiio juslo
Tonaienos ns nesnos as fliicas
Consideiando que sen os senhoies, ludo sei neIhoi paia ns.
138
Consideiando que os senhoies nos aneaan
Con fuzis e canhes
Ns decidinos: de agoia en dianle
Teneienos nais a niseiia que a noile.

Consideiando que o que o goveino nos pionele senpie
Lsl nuilo Ionge de nos inspiiai confiana
Ns decidinos lonai o podei
Iaia podeinos Ievai una vida neIhoi.
Consideiando: vocs esculan os canhes
Oulia Iinguagen no conseguen conpieendei
Deveienos enlo, sin, isso vaIei a pena
Aponlai os canhes conlia os senhoies!


Tiaduo de |crnandc Pcixc|c
139
Os dnIs fI!hns


Una canponesa da Tuingia sonhou en }aneiio de 1945, quando se
apioxinava o fin da gueiia de HilIei, que o fiIho chanava poi eIa no canpo e,
lendo sado de casa lleda de sono, juIgou vei o fiIho a lelei na noia. Quando Ihe
diiigiu a paIavia, iepaiou que se lialava de un dos jovens piisioneiios de gueiia
iussos que execulavan lialaIhos foiados na quinla. Uns dias nais laide, leve
una expeiincia eslianha. LIa Ievava conida aos piisioneiios a un losque das
pioxinidades, onde linhan aiiancado lioncos de ivoies. Ao iegiessai, oIhou poi
cina do onlio e viu o nesno joven piisioneiio de gueiia, de ieslo un honen
adoenlado, incIinai o ioslo, con ai desconsoIado, paia a ligeIa de Iala que aIguen
Ihe eslendia con a sopa, e de iepenle esle ioslo liansfoinou-se no do fiIho. Nos
dias seguinles eIa iegislou con fieqncia ipidas liansfoinaes, que
iapidanenle se confundian, do ioslo desse joven no do seu fiIho. Depois, o
piisioneiio de gueiia adoeceu, jazia sen cuidados no ceIeiio. A canponesa senliu
un inpuIso ciescenle paia Ihe Ievai quaIquei coisa de lonificanle, nas o iino,
un invIido de gueiia que cuidava da quinla e que lialava naI os piisioneiios,
inpediu-a, pailicuIainenle naqueIa aIluia en que ludo coneava a desnoionai-
se e a aIdeia coneava a lenei os piisioneiios. A canponesa no podia ficai
insensveI aos aigunenlos deIe, no achava coiieclo ajudai esses sul-honens,
solie os quais linha ouvido coisas hoiiveis. Vivia no lenoi do que os ininigos
podeiian fazei ao fiIho, que eslava no Lesle. No se concielizaia ainda o seu neio
piopsilo de auxiIiai aqueIe piisioneiio no seu alandono, quando una noile, no
ponai coleilo de neve, suipieendeu un giupo de piisioneiios en aninada
conveisa que, paia se nanlei seciela, decoiiia no neio do fiio. O joven lanlen
aIi eslava, a liiilai de felie, e apaienlenenle devido ao seu eslado de fiaqueza
assuslou-se nais do que os oulios. No neio do suslo, ocoiieu de novo a eslianha
liansfoinao do seu ioslo, de laI naneiia que o que eIa via eia o ioslo do fiIho,
nuilo assuslado. Isso deixou-a piofundanenle pieocupada e, se len livesse
devidanenle conlado ao iino a conveisa no ponai, iesoIveu dai ao iapaz o
loucinho funado que j linha piepaiado. Cono nuilas oulias loas aces no
Teiceiio Reich, laI viiia a ieveIai-se exlienanenle difciI e peiigoso. Nessa
enpiesa, linha o pipiio iino poi ininigo, e lanlen no podia confiai nos
piisioneiios de gueiia. No enlanlo, foi len sucedida. Descoliiu, poien, ao nesno
lenpo, que os piisioneiios pIaneavan efeclivanenle fugii, pois aunenlava de dia
paia dia o peiigo de seien aiiaslados paia ocidenle con o avano do Lxeicilo
VeineIho, ou de seien puia e sinpIesnenle exleininados. A canponesa no
iesisliu a salisfazei aIguns desejos do joven piisioneiio, que esle Ihe conunicava
poi geslos ou nun pessino aIeno, una vez que a Iigava a eIe una eslianha
expeiincia, e deixou-se assin envoIvei nos pIanos de fuga dos piisioneiios.
Aiianjou un casaco e una giande lesouia de nelaI. SinguIainenle, a
pailii dessa aIluia nunca nais se deu a liansfoinao, a canponesa ajudava agoia
140
lo-s o joven esliangeiio. Ioi assin un choque paia eIa quando una nanh, en
finais de Ieveieiio, aIguen laleu a janeIa e eIa viu aliaves do vidio na penunlia o
ioslo do fiIho. Desla vez eia nesno o seu fiIho. Lnveigava o unifoine esfaiiapado
dos SS, a sua unidade linha sido deslioada e eIe infoinou excilado que os
Russos eslavan apenas a uns escassos quiInelios da aIdeia. A sua chegada devia
sei nanlida en alsoIulo segiedo. Nuna especie de conseIho de gueiia que a
canponesa, o iino e o fiIho ieaIizaian nun iecanlo do slo, foi decidido, anles
de nais, Iiviaien-se dos piisioneiios, j que eIes leiian possiveInenle vislo o
SS, e eia de pievei que se queixassen do lialanenlo que Ihes foia ieseivado.
Nas pioxinidades ficava una pedieiia. O SS insislia en que eia capaz
de, sozinho, os Ievai a saii na noile seguinle do ceIeiio paia os alalei. Iodia-se
Ievai depois os cadveies paia a pedieiia. A noile devian dai-Ihes ainda unas
doses de aguaidenle, o que no deveiia Ievanlai suspeilas, pensava o iino, pois
esle, junlanenle con a ciiadagen, j nos Ilinos lenpos vinha sendo nuilo
anveI con os iussos paia no Ilino nonenlo Ihes ganhai as sinpalias. Quando
o joven SS exps o seu pIano, viu a ne coneai de iepenle a lienei. Os
honens decidiian que eIa en caso aIgun podeiia ficai nas pioxinidades do
ceIeiio. Assin, eIa aguaidou hoiioiizada o caii da noile. Os iussos aceilaian a
aguaidenle apaienlenenle agiadecidos e a canponesa ouviu-os canlai,
enliiagados, as suas canes neIancIicas. Mas quando o fiIho peIas onze da noile
se diiigiu ao ceIeiio, os piisioneiios linhan fugido.
Tinhan fingido eslai lledos. Ioia piecisanenle a nova e pouco naluiaI
analiIidade das genles da quinla que os convenceia de que o Lxeicilo VeineIho
devia eslai peilo. Os Russos chegaian efeclivanenle na segunda nelade da noile.
O fiIho deilaia-se, lledo, no slo, enquanlo a canponesa, en pnico, lenlava
queinai-Ihe o unifoine SS. Tanlen o iino se linha enliiagado, eIa pipiia
leve de iecelei os soIdados iussos e de os aIinenlai. I-Io con una caia de pau.
Os Russos pailiian peIa nanh o Lxeicilo VeineIho piosseguia a sua ofensiva.
O fiIho, exauslo peIa noile en cIaio, pediu nais aguaidenle e conunicou o seu
fiine piopsilo de aliii caninho ale as unidades aIens en ieliiada paia
conlinuai a conlalei. A canponesa no piocuiou fazei-Ihe vei que a conlinuao
da Iula significaiia agoia una noile ceila. Desespeiada, aliavessou-se-Ihe no
caninho e lenlou laiiai-Ihe a sada con o coipo. LIe enpuiiou-a paia cina da
paIha.
Liguendo-se de novo, senliu na no o vaiaI de un caiio e, Ievanlando o
liao ao aIlo, alaleu o liesIoucado.
Nessa nesna nanh, una canponesa guiando un caiio con xaInas
apiesenlou-se na viIa nais pixina peianle o goveino niIilai iusso e fez enliega,
alado con coidas dos lois, do pipiio fiIho, cono piisioneiio de gueiia, paia que
esle, cono eIa lenlava expIicai a un inleipiele, pudesse saIvai a sua vida.


In His|crias dc A|nanaquc
141
Os Espcrannsns


IeIo que espeian`
Que os suidos se deixen convencei
L que os insaciveis
Lhes devoIvan aIgo`
Os Iolos os aIinenlaio, en vez de devoi-Ios!
Ioi anizade
Os ligies convidaio
A Ihes aiiancaien os denles!
L poi isso que espeian!
142
Os maus c ns bnns


Os naus lenen luas gaiias
Os lons se aIegian de lua giaa.
AIgo assin Coslaiia de ouvii
Do neu veiso.
143
Para !cr dc manh c nnItc


AqueIe que ano
Disse-ne
Que piecisa de nin.
Ioi isso
Cuido de nin
OIho neu caninho
L ieceio sei noila
Ioi una s gola de chuva.
144
Pcrguntas dc um npcrrIn quc !


Quen consliuiu Telas, a das sele poilas`
Nos Iivios ven o none dos ieis,
Mas foian os ieis que lianspoilaian as pedias`
aliInia, lanlas vezes desliuda,
Quen oulias lanlas a ieconsliuiu`
Ln que casas
Da Lina Douiada noiavan seus olieiios`
No dia en que ficou pionla a MuiaIha da China paia onde
Ioian os seus pedieiios`
A giande Rona
Lsl cheia de aicos de liiunfo.
Quen os eigueu` Solie quen
Tiiunfaian os Cesaies`
A lo canlada izncio
S linha paIcios
Iaia os seus halilanles`
Ale a Iegendiia AlInlida
Na noile en que o nai a engoIiu
Viu afogados giilai poi seus esciavos.
O joven AIexandie conquislou as Indias
Sozinho`
Cesai venceu os gauIeses.
Nen sequei linha un cozinheiio ao seu seivio`
Quando a sua ainada se afundou IiIipe de Lspanha
Choiou. L ninguen nais`
Iiedeiico II ganhou a gueiia dos sele anos
Quen nais a ganhou`
Ln cada pgina una viliia.
Quen cozinhava os feslins`
Ln cada decada un giande honen.
Quen pagava as despesas`
Tanlas hisliias
Quanlas peigunlas

145
PcrscguIdn pnr bnas razcs

Ciesci fiIho
de genle alaslada. Os neus pais
puseian-ne un coIaiinho engonado,
educaian-ne no coslune de sei seivido
e insliuian-ne na aile de dai oidens. Todavia,
ao loinai-ne honen e vei o que ne iodeava,
no goslei da genle da ninha cIasse,
nen de dai oidens nen de sei seivido.
Alandonei a ninha cIasse e junlei-ne
ao povo de laixo.
Assin
ciiaian un liaidoi, ensinaian-Ihe
as suas ailes, e agoia
eIe denuncia-os ao ininigo.
Sin, divuIgo segiedos. Lnlie o povo
eslou, e expIico
cono enganan, e piedigo o que esl paia vii,
pois fiquei a salei-Ihes os pIanos.
Desnonlo a laIana da sua juslia
e noslio
os pesos faIsos.
Os espies deIes infoinan-nos
de que eslou con os espoIiados
a piepaiai a ievoIla.
Adveiliian-ne, liiaian-ne
o que ganhei con o neu lialaIho. Cono no ne enendei
peiseguiian-ne,
e cono ne achaian en casa
esciilos pondo a nu
os seus pIanos conlia o povo,
passaian-ne una oiden de deleno
na quaI ne acusan de pensai de nodo laixo, ou seja,
o nodo de pensai dos de laixo.
Maicado eslou a fogo, onde quei que v,
paia lodos os piopiieliios, nas os que nada ln
Ien a oiden de piiso
e conceden-ne iefgio. Ieiseguen-le,
dizen,
poi loas iazes.

|n 8rccn| Sc|ccac dc Pccnas, Tcx|cs c Tca|rc,
146
Apiesenlao de Ana aiiadas, Ldies Dinossauio,1999

147
PrccIsamns dc vnc


Apiende I nos oIhos,
I nos oIhos apiende
a Iei joinais, apiende:
a veidade pensa
con lua calea.
Iaa peigunlas sen nedo
no le convenas sozinho
nas vejas con leus oIhos.
Se no descoliiu poi si
na veidade no descoliiu.
Confeie ludo ponlo
poi ponlo afinaI
voc faz paile de ludo,
lanlen vai no laico,
a pagai o palo, vai
pegai no Iene un dia.
Aponle o dedo, peigunla
que e isso` Cono foi
paiai a` Ioi que`
Voc faz paile de ludo.
Apiende, no peide nada
das discusses, do siIncio.
Lsleja senpie apiendendo
poi ns e poi voc.
Voc no sei ouvinle
dianle da discusso,
no sei coguneIo
de sonlias e laslidoies,
no sei ceniio
paia nossa aco.
148
PrImcIrn !cvaram ns ncgrns


Iiineiio Ievaian os negios
Mas no ne inpoilei con isso
Lu no eia negio

Ln seguida Ievaian aIguns opeiiios
Mas no ne inpoilei con isso
Lu lanlen no eia opeiiio

Depois piendeian os niseiveis
Mas no ne inpoilei con isso
Ioique eu no sou niseiveI

Depois agaiiaian uns desenpiegados
Mas cono lenho neu enpiego
Tanlen no ne inpoilei

Agoia eslo ne Ievando
Mas j e laide.
Cono eu no ne inpoilei con ninguen
Ninguen se inpoila conigo.
149
Qua!qucr pann, quandn cst sujn


QuaIquei pano, quando esl sujo
Iica lianco, quando e Iavada.
Mas oIhando-o conlia o soI
V-se Iogo que esl nanchado.
150
Qucm faz a HIstrIa


Quen consliuiu a Telas das sele poilas`
Nos Iivios conslan os nones dos ieis.
Os ieis aiiaslaian os lIocos de pedia`
L a aliInia lanlas vezes desliuda
Quen eigueu oulias lanlas`
Ln que casas da Lina iadianle de ouio
Moiavan os consliuloies`
Iaia onde foian os pedieiios
Na noile en que ficou pionla a MuiaIha da China`
A giande Rona esl cheia de aicos do liiunfo.
Quen os Ievanlou`
Solie quen liiunfaian os Cesaies`
A decanlada izncio s linha paIcios
Iaia seus halilanles`
Mesno na Iegendiia AlInlida,
Na noile en que o nai a engoIiu,
Os que se afogavan giilaian poi seus esciavos.

O joven AIexandie conquislou a India.
LIe sozinho`

Cesai laleu os gauIeses,
No linha peIo nenos un cozinheiio consigo`

IeIipe de Lspanha choiou quando sua ainada naufiagou.
Ninguen nais choiou`

Iiedeiico II venceu a Cueiia dos Sele Anos.
Quen venceu aIen deIe`

Una viliia a cada pgina.
Quen cozinhava os lanqueles da viliia`

Un giande honen a cada dez anos.
Quen pagava as despesas`

Tanlos ieIalos.
Tanlas peigunlas.
151
Qucm nn sabc dc ajuda


Cono pode a voz que ven das casas
Sei a da juslia
Se nos plios eslo os desaliigados`

Cono pode no sei un enlusleiio aqueIe que
Lnsina os faninlos oulias coisas
Que no a naneiia de aloIii a fone`

Quen no d o po ao faninlo
Quei a vioIncia.

Quen na canoa no len
Lugai paia os que se afogan
No len conpaixo.

Quen no sale de ajuda
Que caIe.

152
Qucm sc dcfcndc


Quen se defende poique Ihe liian o ai
Ao Ihe apeilai a gaiganla, paia esle h un paigiafo
Que diz: eIe agiu en Ieglina defesa. Mas
O nesno paigiafo siIencia
Quando vocs se defenden poique Ihes liian o po.
L no enlanlo noiie quen no cone, e quen no cone o suficienle
Moiie Ienlanenle.
Duianle os anos lodos en que noiie
No Ihe e peinilido defendei-se.
153
Rcf!cctIndn snbrc n Infcrnn


RefIeclindo, ouo dizei, solie o infeino
Meu iino SheIIey achou sei eIe un Iugai
Mais ou nenos seneIhanle a Londies.
Lu que no vivo en Londies, nas en Los AngeIes
Acho, iefIeclindo solie o infeino,
que eIe deve
AsseneIhai-se nais ainda a Los AngeIes.
Tanlen no infeino
Lxislen, no lenho dvidas, esses jaidins Iuxuiianles
Con as fIoies giandes cono ivoies, que naluiaInenle fenecen
Sen denoia, se no so noIhadas con gua nuilo caia.
L neicados de fiulas
Con veidadeiios nonles de fiulos, no enlanlo
Sen cheiio nen saloi.
L inleininveis fiIas de caiios
Mais Ieves que suas pipiias sonlias, nais ipidos
Que pensanenlos loIos, aulonveis ieIuzenles, nos quais
Cenle iosada, vindo de Iugai nenhun, vai a nenhun Iugai.
L casas consliudas paia pessoas feIizes, poilanlo vazias
Mesno quando haliladas.
Tanlen as casas do infeino no so lodas feias
Mas a pieocupao de seien Ianados na iua
Consone os noiadoies das nanses no nenos que
Os noiadoies dos laiiacos

154
5nbrc a mudana da humanIdadc


Solie a nudana da hunanidade paia as giandes cidades no incio do leiceiio
niInio

Muilos dizen que esse lenpo e veIho
Mas eu senpie soule que e un novo lenpo
Lu Ihes digo: no e poi si nesnas
Que h vinle anos as casas nascen cono nonlanhas de nineiio
Muilos nudan-se a cada ano paia as cidades cono se espeiassen aIgo
L nos conlinenles iisonhos
IaIa-se que o giande e lenido nai
L una poa de gua.

Lu noiio hoje, nas lenho a ceileza
De que as giandes cidades espeian agoia o leiceiio niInio
LIe conea, no h cono del-Io, hoje nesno
Iiecisa apenas de un cidado, e un nico honen
Ou nuIhei lasla.

L ceilo que nuilos noiien nas ieviiavoIlas
Mas o que significa un indivduo sei esnagado poi una nesa
Quando as cidades se junlan:
Lsse novo lenpo duia laIvez apenas qualio anos
LIe e o nais eIevado que a hunanidade iecele
Ln lodos os conlinenles ven-se honens esliangeiios
Os infeIizes no nais so loIeiados, pois
Sei honen e una giande coisa.
A tida scr4 ccnsidcrada nui|c cur|a.


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
155
5nbrc a VIn!ncIa


A coiienle inpeluosa e chanada de vioIenla
Mas o Ieilo do iio que a conlen
Ninguen chana de vioIenlo.
A lenpeslade que faz doliai as leluIas
L lida cono vioIenla
L a lenpeslade que faz doliai
Os doisos dos opeiiios na iua`
156
5nbrc vIta!Idadc


1.
O piincipaI e a vilaIidade
Que depois de aguaidenle esl en aIla
MuIhei sadia e noa e una naIdade
I'ia vilaIidade, que eIa quei sen faIla


2.
I'ia a cana con as nuIheies Ievai chicole
Se se enioscan en desconfoinidade!
Ao ai Iivie lanlen d: e sen fiicole
Con a necessiia vilaIidade.


3.
A vilaIidade lanlen opeia
No anjo nais loIo. A vilaIidade.
Que de liuos deilado, cono feia
Coisas exlienas supIicai-vos h-de.


4.
Nen aIna, nen caiclei so o Iena
da vilaIidade, ou aIavanca
L anles a caia de lis o lena
L a nuIhei cono polianca.


5.
A vilaIidade e puio aninaI
A vilaIidade d-se a loa vida.
L desenfieada. Ioi exenpIo, aaI
Lia una pessoa desaliida.

(Ioi isso iogo a Deus, a saciedade
Ioi vilaIidade.)


(in Da Scduac Pccnas |rc|iccs,
con giavuias de IalIo Iicasso,
157
Tiaduo de Aiies Ciaa,
LdiloiiaI izncio, 2OO4)
158
5cratcs fcrIdn


Dcdicadc a Gccrg Kaiscr"


Sciales, o fiIho da paileiia, que nos seus diIogos con lanla peicia e poi
enlie piadas lo conlundenles Ievava os anigos a daien a Iuz pensanenlos
escoiieilos, e que assin os piesenleava con os pipiios fiIhos, en vez de, cono
oulios piofessoies, os aIdialai con laslaidos, eia lido no s cono o nais slio
de lodos os Ciegos, nas lanlen cono un dos nais coiajosos. A fana da sua
coiagen afiguia-se-nos inleiianenle juslificada quando Ienos en IIalo con
quanlo liio e lon hunoi eIe esvaziou a laa de cicula que as auloiidades
finaInenle o oliigaian a lelei en paga dos seivios pieslados aos seus
concidados. AIguns dos seus adniiadoies, poien, consideiaian necessiio fazei
iguaInenle iefeincia a sua vaIenlia no canpo de lalaIha. LIe pailicipou
efeclivanenle na lalaIha que leve Iugai junlo de DeIion, incoipoiado na infanlaiia
Iigeiia, pois quei a sua posio sociaI eIe eia sapaleiio , quei os seus
iendinenlos Sciales eia fiIsofo inpedian a sua aceilao nas ainas nais
nolies e caias. A sua coiagen, poien, cono se pode inaginai, eia de un gneio
nuilo especiaI.
Sciales piepaiaia-se o neIhoi possveI na nanh da lalaIha paia o
sangienlo aconlecinenlo nasligando celoIas, o que espicaava a inliepidez na
opinio dos soIdados. O seu ceplicisno en ieIao a nuilos donnios incIinava-o
paia a cieduIidade ieIalivanenle a oulias ieas, eia conliiio a especuIao e a
favoi da expeiincia pilica, peIo que no aciedilava nos deuses, nas sin nas
celoIas.
InfeIiznenle, no senliu quaIquei efeilo, peIo nenos inedialo, e foi con ai
sonliio ocupai o seu Iugai nun conlingenle de soIdados ainados con espadas
que naichavan en passo de ganso paia o seu poslo aIguies nun iesloIhaI. Alis e
a fienle deIe liopeavan iapazes alenienses dos sulilios, que Ihe chanaian a
aleno paia o faclo dos escudos dos aisenais alenienses seien denasiado
pequenos paia genle goida cono eIe. Ocoiieia-Ihe a nesna ideia, sinpIesnenle
paia eIe lialava-se de pessoas foiles aqueIas a quen os escudos, iidicuIanenle
pequenos, no chegavan a piolegei nelade do coipo.
A lioca de ideias enlie o honen que seguia a sua fienle e o soIdado da sua
ielaguaida solie os Iucios que os giandes aineiios ollinhan con escudos lo
exguos foi inleiionpida poi una voz de conando: Acanpai.
Os honens senlaian-se no cho de iesloIho, e un capilo iepieendeu
Sciales poique esle piocuiaia senlai-se en cina do escudo. Mais do que a
desconposluia, inquielou-o a voz alafada con que eIa foi feila. Iaiecia suspeilai-
se de que o ininigo eslivesse nas pioxinidades.
159
Una nelIina nalinaI Ieilosa inpedia quaIquei visla. No enlanlo, o iudo
de
passos e o linii de ainas indicavan que havia genle na pIancie.
Sciales iecoidou con piofundo despiazei una conveisa que liveia na
noile anleiioi con un joven nolie, que eIe linha enconliado una vez alis dos
laslidoies e que eia oficiaI de cavaIaiia.
Un pIano exceIenle!, expIicaia o loIeiio. A infanlaiia dispe-se
sinpIesnenle no leiieno e Iinila-se a agenlai sen voIlai a caia ao ininigo.
Lnlielanlo, a cavaIaiia avana peIo leiieno laixo e alaca-o peIas coslas.
O leiieno laixo devia ficai nuilo paia a diieila, aIguies no nevoeiio. Ioi
aIi avanava agoia a cavaIaiia.
O pIano afiguiaia-se lon a Sciales, ou peIo nenos no Ihe paieceia nau.
Iazian-se senpie pIanos, especiaInenle quando se eia infeiioi en nneio
ao ininigo. Na ieaIidade, conlalia-se sinpIesnenle, ou seja, ludo a nonle. L no
se avanava paia onde o pIano piescievia, nas paia onde o ininigo o consenlia.
Agoia, a cIaiidade da nanh, o pIano afiguiou-se a Sciales de una
indigncia conpIela. Que significado podeiia lei: a infanlaiia agenla o enlale do
ininigo` De una naneiia geiaI, j se ficava conlenle se se conseguia esquivai un
goIpe, nas agoia a aile eslaiia loda en apai-Io! Lia nuilo nau que o geneiaI
fosse eIe pipiio un cavaIeiio.
No havia no neicado celoIas suficienles paia as necessidades do honen
conun.
L cono eia pouco naluiaI, en vez de ficai na cana, enconliai-se aIi lo
cedo no neio de un descanpado senlado solie o cho nu, con peIos nenos cinco
quiIos de feiio en cina do coipo e una faca de gueiia na no! Lia juslo que se
defendesse a cidade no caso desla sei alacada, pois de oulio nodo ficava-se
exposlo a giandes conliaiiedades, nas poique e que a cidade eslava a sei alacada`
Ioique os ainadoies, os piopiieliios de vinhas e os liaficanles de esciavos da
sia Menoi se linhan nelido con os ainadoies, os piopiieliios de vinhas e os
liaficanles de esciavos peisas! Un Iindo nolivo!
Sulilanenle lodos ficaian cono que paiaIisados.
Da esqueida da nelIina chegou-Ihes una vozeaiia alafada, aconpanhada
de una sonoiidade nelIica. O iudo piopagava-se a giande veIocidade. Tinha
coneado o alaque do ininigo.
O conlingenle niIilai ps-se de pe. OIhos desoililados lenlavan peifuiai
a liuna. A dez passos daIi un honen caiu de joeIhos nuinuiando o none dos
deuses. A invocao vinha laide de nais, afiguiou-se a Sciales.
De iepenle, cono una iesposla, ecoou da diieila una giilaiia nedonha. O
giilo de socoiio paiecia liansfoinai-se nun giilo de agonia. Sciales viu saii peIo
ai da nevoa una hasle de feiio. Un daido!
Assonaian enlo, indislinlas na liuna, foinas nacias: os ininigos.
Sciales, doninado peIa inpiesso de que laIvez j livesse espeiado
lenpo denasiado, voIlou-se con dificuIdade e desalou a coiiei. A couiaa e as
160
pesadas caneIeiias esloivavan-no consideiaveInenle. Lian len nais peiigosas
do que os escudos, pois no se podian aliiai foia.
Ofeganle, o fiIsofo coiiia poi solie o iesloIhaI. OxaI os vaIenles iapazes
que eIe deixaia paia lis agenlassen o enlale poi aIgun lenpo.
Sulilanenle, liespassou-o una doi dialIica. A pIanla do pe esqueido
aidia-Ihe de una naneiia insupoilveI. Deixou-se caii no cho con un genido,
nas Iogo se loinou a eiguei con novo giilo de doi. Lanou a sua voIla un oIhai
espavoiido e conpieendeu ludo.
Ioia dai a un canpo de espinhos! Lia un enaianhado de seles laixas
con espinhos nuilo aguados. Un deIes ciavaia-se-Ihe no pe. CauleIosanenle,
con Igiinas nos oIhos, piocuiou un slio no cho onde se pudesse senlai.
Apoiando-se no pe so, coxeou aIguns nelios en cicuIo ale que se senlou peIa
segunda vez. Tinha de aiiancai inedialanenle o espinho.
Tenso, apuiou o ouvido paia esculai o fiagoi da lalaIha: o iudo
espiaiaia-se laslanle peIas duas aIas, nas en piofundidade eslaiia peIo nenos a
cen passos de dislncia. Ainda assin, paiecia apioxinai-se, Ienla nas
inconfundiveInenle.
Sciales no conseguia supoilai a sandIia. O espinho peifuiaia a fina soIa
de couio e peneliaia piofundanenle na caine. Cono eia possveI que foinecessen
sapalos con soIas lo finas aos soIdados que linhan o devei de defendei a pliia
conlia o ininigo! Cada soIavanco na sandIia eia seguido de una doi Iancinanle.
Cansado, o polie honen deixou caii os onlios sIidos. O que fazei`
Os seus oIhos luivos iepaiaian na espada que Ihe pendia no fIanco. Una
ideia aliavessou-Ihe o ceielio, nais opoiluna do que quaIquei oulia que Ihe
livesse ocoiiido nuna discusso. Iodeiia uliIizai-se a espada cono un canivele`
Iegou na espada.
Nesse inslanle, ouviu passos alafados. Un pequeno deslacanenlo
iiionpeu peIas lienhas. Louvados sejan os deuses, eian dos nossos! Os honens,
ao avisl-Io, ficaian aIguns segundos paiados. L o sapaleiio, ouviu-os eIe
dizeien. Seguiian depois o seu caninho.
A esqueida deIes, poien, ouvia-se lanlen agoia laiuIho. L aIi iessoavan
vozes de conando nuna Ingua esliangeiia. Os peisas!
Sciales lenlou pi-se novanenle de pe, ou seja, solie a peina diieila.
Apoiou-se na espada, que eia no enlanlo un pouco cuila paia o efeilo. L viu enlo,
a esqueida, eneigii na cIaieiia una nuIlido de conlalenles. Ouviu genidos e o
goIpeai enlolado de feiio solie feiio ou couio.
Desespeiado, puIou paia lis solie o pe so. Con un eslaIido, fiinou-se
novanenle no pe feiido e sucunliu con un genido. Quando a luila de
conlalenles, que no eia nuneiosa, laIvez uns vinle ou liinla honens, se
enconliava a poucos passos de dislancia, eslava o fiIsofo senlado solie o liaseiio
enlie dois ailuslos espinhosos, conlenpIando indefeso o ininigo.
161
Lia-Ihe inpossveI novei-se. Tudo eia piefeiveI a lei de expeiinenlai
una vez nais aqueIa doi no joanele. No salia o que fazei, e desalou de iepenle a
giilai.
Mais iigoiosanenle, ouviu-se a si giilando. Ouviu-se a si giilando cono
una lionpa con lodas as foias do liax polenle:
Aqui, leiceiia diviso! Den-Ihes con foia, iapazes!
L ao nesno lenpo viu-se a enpunhai a espada e a faz-Ia giiai en cicuIo
a sua voIla, j que Ihe apaieceia peIa fienle, sado das lienhas, un soIdado peisa
con una Iana.
A Iana voou paia un dos Iados e aiiaslou consigo o honen.
L Sciales ouviu-se a giilai peIa segunda vez e a dizei:
No iecuen nen nais un passo, iapazes! Teno-Ios agoia onde
queianos que eIes eslivessen, os fiIhos de un co! KiapoIus, paia a fienle con a
sexla! NuIIos, paia a diieila! Lu fao en pedaos aqueIe que iecuai!
Viu con espanlo junlo de si dois dos nossos que o filavan enlaslacados.
Ciilen, disse eIe en voz laixa, giilen, peIo anoi de Deus!
Un deixou pendei a naxiIa con o suslo, nas o oulio coneou
efeclivanenle a giilai quaIquei coisa. L o peisa que eslava dianle deIes eigueu-se a
cuslo e coiieu en diieco as lienhas.
IeIa cIaieiia avanavan aos lonlos una dzia de honens exauslos. Os
giilos linhan Ievado os peisas a pi-se en fuga, ieceosos de una enloscada.
O que se passa aqui` peigunlou un dos conpaliiolas de Sciales, que
conlinuava senlado no cho.
Nada disse esle. No fiquen a especados a oIhai paia nin. Sei
neIhoi que coiian de un Iado paia o oulio a dai oidens, paia que do oulio Iado
no se apeicelan de que sonos nuilo poucos.
MeIhoi do que isso sei iecuainos ieloiquiu o honen hesilando.
Nen un passo sequei pioleslou Sciales. Acaso sois poIlies`
L cono no lasla aos soIdados lei nedo, lanlen piecisan de soile,
ouviu-se de iepenle nuilo Ionge, nas dislinlanenle, un liopeI de cavaIos e giilos
seIvagens, e esles en giego! L solejanenle conhecida a deiiola esnagadoia que os
Ieisas sofieian nesse dia. LIa ps leino a gueiia.
Quando AIcilades, a calea da cavaIaiia, chegou ao canpo de espinhos,
avislou un lando de soIdados de infanlaiia que Ievavan en onlios un honen
goido.
Delendo o cavaIo, ieconheceu Sciales, e os soIdados expIicaian-Ihe
depois que eIe conseguiia evilai a delandada das fiIeiias desnoiaIizadas con o
exenpIo da sua iesislncia inalaIveI.
Levaian-no en liiunfo ale ao lien. AIi, inslaIaian-no, apesai dos seus
pioleslos, nun dos caiios da foiiagen e assin foi conduzido ale a capilaI, iodeado
poi un soIdadesca suada e que giilava de excilaco.
Levaian-no en onlios ale a sua nodesla casa.
162
Xanlipa, a sua nuIhei, piepaiou-Ihe una sopa de feijo. AjoeIhada en
fienle do fogo e aliando o Iune con as lochechas cheias, eIa oIhava de vez en
quando na diieco deIe. LIe conlinuava senlado na cadeiia onde os seus
canaiadas o linhan poslo.
O que e que passou conligo` peigunlou eIa, desconfiada.
Conigo` nuinuiou eIe. Nada.
Que paIavieado e esse enlo solie os leus feilos heiicos` quis eIa
salei.
Lxageios disse eIe. LIa len un cheiio exceIenle.
Cono pode eIa cheiiai, se eu ainda no aleei o Iune` Toinasle a fazei
figuia de lolo, no e assin` disse eIa encoIeiizada. Ananh, leiei oulia vez
de enfienlai a iisola, quando foi conpiai po.
No fiz quaIquei figuia de lolo. ali-ne.
Lslavas lledo.
No. Lu consegui del-Ios, quando eIes iecuavan.
Tu nen sequei es capaz de le agenlai en pe ieloiquiu eIa eiguendo-
se,
pois o fogo j pegaia. Iassa-ne o saIleiio da nesa.
No sei disse eIe Ienlanenle e con ai pensalivo , no sei se no sei
piefeiveI que eu no cona nada. Lslou un lanlo indisposlo do eslnago.
O que lu esls e lledo, digo-le eu. Tenla pi-le de pe e andai peIo
quailo, e Iogo veienos.
A injuslia deIa exaspeiava-o. Mas eIe no queiia de nodo aIgun Ievanlai-
se e nosliai-Ihe assin que no podia andai. LIa eia de una espeileza nedonha
quando se lialava de descoliii quaIquei coisa que Ihe fosse desfavoiveI. L sei-
Ihe-ia piejudiciaI se se loinasse conhecida a iazo nais piofunda da sua fiineza
duianle a lalaIha.
LIa conlinuou a ocupai-se da paneIa junlo do fogo, dizendo-Ihe ao
nesno lenpo o que pensava que leiia aconlecido.
Lslou convencida que os leus leIos anigos le voIlaian a aiianjai una
sinecuia len na ielaguaida, junlo da cozinha de canpanha. Tudo o que a se faz e
candonga.
LIe espieilou paia a iua, con ai pieocupado, peIa fiesla da janeIa, poi aIi
vagueava una nuIlido enpunhando Ianpies liancos a feslejai a viliia. Os
seus anigos nolies no Ihe linhan pioposlo isso, e eIe pipiio o no leiia aceile,
peIo nenos no sen oulias condies.
Ou achaian peifeilanenle naluiaI que o sapaleiio naichasse
junlanenle con os oulios` LIes no nexen un dedo poi li. LIe e sapaleiio, dizen
eIes, e sapaleiio deve conlinuai a sei. Cono podeienos de oulio nodo piocui-Io
na sua pociIga, cavaqueai con eIe hoias a fio e ouvii loda a genle dizei: Vejan I
cono, apesai deIe sei sapaleiio, esles senhoies finos se senlan en casa deIe e
conveisan con eIe solie fiIasofia. Una canaIha suja.
Chana-se fiIafolia enendou eIe.
163
LIa Ianou-Ihe un oIhai caiiancudo.
No eslejas senpie a coiiigii-ne. Lu sei que no lenho insliuo. Se
assin no fosse, no leiias ninguen que le liouxesse de vez en quando una lacia
con gua paia Iavaies os pes.
LIe eslieneceu, no fosse eIa Ienliai-se disso agoia.
Lia inpensveI, hoje, quaIquei Iavagen de pes.
Ciaas aos deuses, j eIa piosseguia o seu pequeno discuiso:
Ioilanlo, lu no eslavas lledo e eIes lanlen no le aiianjaian
quaIquei sinecuia. Deves lei piocedido enlo cono un cainiceiio. No e veidade
que lens as nos sujas de sangue` Mas quando eu esnago una aianha, lu pes-le
Iogo a giilai. No que eu aciedile que lenhas eslado a aIluia dos aconlecinenlos,
nas I leis feilo quaIquei coisa peIa caIada paia que eIes le den agoia
pancadinhas nas coslas. Mas podes eslai ceilo de que eu hei-de sal-Io, no laida
nuilo.
A sopa eslava agoia pionla a sei seivida. Tinha un cheiio lenladoi. A
nuIhei pegou na paneIa, seguiando-a peIas asas con a saia, p-Ia en cina da
nesa e coneou a seivii a sopa con a coIhei.
LIe iefIecliu solie se no deveiia iecupeiai o apelile. A ideia de que se
leiia de apioxinai da nesa deleve-o a lenpo.
No se senlia len. Senlia cIaianenle que o assunlo ainda no eslava
iesoIvido. Ioi ceilo que nos lenpos nais pixinos iiia aconlecei nuila coisa
desagiadveI. No se podia lei un papeI decisivo nuna lalaIha conlia os Ieisas e
espeiai que nos deixassen en paz. Agoia, no piineiio jliIo da viliia, eia
naluiaI que no se desse aleno a quen calian os neiilos. Todos eslavan
inleiianenle ocupados en apiegoai os seus pipiios feilos gIoiiosos. Mas ananh
ou depois de ananh cada un havia de vei que o seu conpanheiio ieivindicava
paia si pipiio loda a gIiia, e seiia enlo a aIluia de se Ienliaien deIe. Muilos
podeiian assin coilai na casaca a nuilos, ao apiesenlaien o sapaleiio cono o
aulnlico e piincipaI heii. Ln lodo o caso, no eian I nuilo afeioados a
AIcilades. Lanai-Ihe-ian en ioslo deIiciados: Tu vencesle a lalaIha, nas foi un
sapaleiio que conlaleu ale ao fin.
O espinho doa-Ihe nais do que nunca.
Se no descaIasse a sandIia o nais depiessa possveI, podia solievii una
seplicenia.
No faas iudo a conei disse eIe disliado.
A nuIhei inoliIizou a coIhei na loca.
O que e que eu fao`
Nada apiessou-se eIe a afiinai, alenoiizado. Lslava a pensai.
LIa Ievanlou-se foia de si, ps a paneIa solie o fogo e saiu.
LIe leve un suspiio fundo de aIvio. Ligueu-se piecipiladanenle da
cadeiia e puIou, oIhando a sua voIla con ai nedioso, ale a cana. Quando eIa
enliou de novo a luscai o xaiIe paia saii a iua, oIhou con ai desconfiado paia a
iede de doinii foiiada a couio onde eIe jazia inveI. Ioi nonenlos, eIa pensou
164
que Ihe faIlava aIguna coisa. Iensou ale en peigunlai-Iho, pois eia-Ihe nuilo
dedicada. Mas nudou de ideias e saiu do quailo paia ii assislii as feslividades
con a vizinha.
Sciales doiniu naI e desassossegado e acoidou cheio de cuidados.
DescaIaia a sandIia, nas no conseguiia agaiiai o espinho. O pe eslava nuilo
inchado.
A nuIhei nosliou-se hoje de nanh nenos iiascveI.
Ouviia na noile anleiioi loda a cidade faIai do seu honen. Devia lei
efeclivanenle aconlecido aIguna coisa paia as pessoas eslaien assin lo
inpiessionadas. Que eIe livesse conseguido delei loda una hosle peisa e o que
no Ihe calia na calea. LIe eia incapaz de o fazei, pensou eIa.
InoliIizai loda una assenlIeia con as suas peigunlas, isso podia eIe
fazei.
Mas no un exeicilo. O que se linha enlo passado`
Lslava lo confundida, que Ihe Ievou a cana o Ieile de calia.
LIe no deu sinais de se queiei Ievanlai.
No queies saii` peigunlou eIa.
No ne apelece iesnungou eIe.
No eia iesposla que se desse a una peigunla deIicada da esposa, nas eIa
pensou que eIe laIvez apenas se quisesse fuilai aos oIhaies das pessoas, e deixou
passai a iesposla.
De nanh cedo apaieceian Iogo visilas.
Lian dois jovens, fiIhos de genle alaslada, a sua conpanhia haliluaI.
Tialavan-no senpie cono o seu piofessoi, e aIguns ale ian escievendo o que eIe
Ihes dizia, cono se fosse aIguna coisa de especiaI.
Hoje, infoinaian-no inedialanenle de que a sua fana enchia Alenas. Lia
una dala hisliica paia a fiIosofia (eIa eslava denlio da iazo ao chanai-Ihe
fiIasofia, e no oulia coisa). Sciales denonsliaia que aqueIe que e giande na
conlenpIao pode lanlen sei giande na aco.
Sciales esculou-os sen o haliluaI iiclo iinico. Lnquanlo eIes faIavan,
eia cono se ouvisse, ainda nuilo afaslada, cono se pode ouvii una liovoada
dislanle, una gaigaIhada nonsliuosa a gaigaIhada de una cidade inleiia, de
lodo un pas, nuilo afaslada nas apioxinando-se, apioxinando-se
iiiesisliveInenle, conlagiando loda a genle, os lianseunles nas iuas, os neicadoies
e os poIlicos na piaa, os ailfices nas suas pequenas Iojas.
L ludo un dispaiale o que vocs eslo paia a a dizei disse eIe con
slila iesoIuo. Lu no fiz coisa aIguna.
LIes enlieoIhaian-se soiiindo. Un deIes disse enlo:
Lxaclanenle o que ns lanlen dizanos. Lslvanos ceilos que
encaiaiias a coisa dessa naneiia. Que slila giilaiia e esla agoia, peigunlnos a
LuspuIos en fienle dos ginsios. Duianle dez anos Sciales ieaIizou as naioies
pioezas do espiilo e no houve aIguen que se dignasse voIlai a calea na sua
165
diieco. Canhou agoia una lalaIha, e Alenas en peso faIa deIe. No
conpieende, dissenos-Ihe ns, que islo e veigonhoso`
Sciales geneu.
Mas no fui eu que a ganhei. Linilei-ne a defendei-ne poique ne
alacaian. Lsla lalaIha no ne inleiessava. Lu no sou negocianle de ainas, nen
possuo vinhas nos aiiedoies. Lu no salia poi que iazo devia pailicipai en
lalaIhas. Segui junlanenle con genle sinpIes dos aiiedoies que no esl nada
inleiessada en lalaIhas e fiz exaclanenle o que lodos eIes lanlen fizeian,
quando nuilo aIguns inslanles anles deIes.
LIes ficaian cono que sideiados.
L len veidade excIanaian , ns lanlen dissenos isso. LIe nada
nais fez do que defendei-se. L essa a sua naneiia de ganhai lalaIhas. Ieinile que
nos apiessenos a iegiessai aos ginsios. Deixnos inleiionpido un diIogo solie
esle assunlo, apenas paia le viinos dai os lons-dias.
L afaslaian-se, voIupluosanenle concenliados no diIogo. Sciales eslava
deilado en siIncio, apoiado no coloveIo e oIhava paia o leclo enegiecido peIo
funo. Senlia-se confiinado nos seus piessenlinenlos nais sonliios.
A nuIhei espiava-o do canlo do quailo, enquanlo ienendava
necanicanenle una saia veIha.
Sulilanenle, disse en voz laixa:
A h coisa, no e veidade`
LIe eslieneceu. OIhou-a inseguio.
Lia una ciialuia gasla, con un peilo que nais paiecia una llua e oIhos
liisles. LIe salia que podia confiai neIa. LIa seiia capaz de o ajudai, quando os seus
aIunos coneassen a dizei: Sciales` No e esse sapaleiio peiveiso que no
aciedila nos deuses` LIa liveia pouca soile con eIe, nas no se queixava a
ninguen a no sei a eIe. L no se passaia ainda una noile sen que o no
aguaidasse en cina da coinija una falia de po con loucinho, quando eIe
iegiessava esfoneado de casa dos seus alaslados discpuIos.
Inleiiogava-se solie se haveiia de conlai-Ihe ludo. Ocoiieu-Ihe depois
que, nos lenpos nais pixinos, leiia de dizei na piesena deIa nuila coisa faIsa e
hipciila, quando as pessoas o viessen piocuiai, cono ainda h pouco, paia
faIaien dos seus feilos heiicos, o que eIe no seiia capaz de fazei se eIa soulesse
a veidade, pois linha poi eIa o naioi iespeilo. Linilou-se, assin, a dizei:
A sopa de feijo fiia de onlen a noile fede que liesanda.
LIa apenas Ihe Ianou un novo oIhai desconfiado.
L evidenle que eIes no eslavan en siluao de despeidiai conida. LIe
apenas piocuiava desviai-Ihe a aleno. Ciesceu neIa a convico de que aIguna
coisa se passava con eIe. Ioique e que eIe no se Ievanlava` L ceilo que se
Ievanlava senpie laide, nas isso e poique lanlen se deilava laide. Onlen linha
ido paia a cana nuilo cedo. L hoje a cidade inleiia eslava a pe, poi causa dos
feslejos da viliia. Todas as Iojas da vieIa eslavan fechadas. Iaile da cavaIaiia
iegiessaia de peiseguii o ininigo peIas cinco hoias da nadiugada ouviia-se o
166
liopeI dos cavaIos. AgIoneiaes de pessoas eian una das paixes deIe. Nesses
dias eIe coiiia de un Iado paia oulio desde nanhzinha ale nuilo laide e nelia
conveisa en loda a paile. Ioique e que agoia no se Ievanlava`
Una sonlia coliiu a poila e enliaian qualio nagisliados. InoliIizaian-
se no neio do quailo e un deIes disse, con paIavias fiias nas coileses, que foia
encaiiegado de conduzii Sciales ao Aiepago. O geneiaI AIcilades en pessoa
apiesenlaia a pioposla paia que Ihe fosse feila una honenagen peIos seus feilos
plIicos.
Un nuiniio que chegava da iua indicava que os vizinhos se apinhavan
dianle da casa.
Sciales senliu-se inundado de suoi. Salia que linha agoia de se Ievanlai
e, nesno que se iecusasse a aconpanh-Ios, linha ao nenos de piofeiii de pe
aIgunas paIavias alenciosas e de aconpanhai os senhoies ale a poila. L lanlen
salia que no conseguiiia novinenlai-se nais do que uns dois passos. LIes
oIhaiian enlo paia o seu pe e ficaiian a salei ludo. L a giande gaigaIhada
coneaiia a fazei-se ouvii, aqui e agoia.
Ioi conseguinle, en vez de se Ievanlai, iecIinou-se na aInofada duia e
disse
naI-hunoiado:
Dispenso quaisquei honenagens. Dizei ao Aiepago que conlinei
enconliai-ne con aIguns anigos as onze hoias paia disculiinos un piolIena
fiIosfico que nos inleiessa, peIo que con giande pena ninha no posso
conpaiecei. Lu no siivo paia ceiinnias oficiais e, aIen disso, sinlo-ne
denasiado cansado.
Aciescenlou a Ilina fiase, pois aloiiecia-o lei conpionelido a fiIosofia,
piofeiiia a piineiia poi espeiai vei-se Iivie deIes nais faciInenle con una
giosseiia.
Os nagisliados peiceleian a sua Iinguagen. Rodaian nos caIcanhaies e
saian pisando os pes dos popuIaies que se agIoneiavan da paile de foia.
LIes ho-de-le ensinai a sei educado con as auloiidades disse-Ihe a
nuIhei iiiilada, anles de se diiigii paia a cozinha.
Sciales espeiou que eIes sassen, viiou depois na cana o coipo pesado,
senlou-se na leiia da iede oIhando de sosIaio paia a poila e lenlou con infinilos
cuidados pi-se de pe solie o pe doenle. Todos os esfoios foian inleis.
AIagado en suoi, deixou-se caii paia lis.
Iassou neia hoia. Iegou nun Iivio e ps-se a Iei. Se nanlinha o pe quielo,
quase no senlia nada.
Chegou enlo o seu anigo Anlslenes.
No liiou o espesso capole, paiou aos pes da cana sen se senlai, lossiu
convuIsivanenle e coou a laila hiisula junlo ao pescoo, ao nesno lenpo que
oIhava paia Sciales.
167
Ainda esls deilado` Iensava que vinha enconliai apenas Xanlipa.
Levanlei-ne expiessanenle paia vii salei de li. Lslava nuilo conslipado, peIo que
no pude apaiecei onlen.
Senla-le disse Sciales Iaconicanenle.
Anlslenes foi luscai una cadeiia a un canlo e senlou-se junlo do anigo.
Relono hoje a laide as Iies. No h nolivo paia as suspendei poi nais
lenpo.
No h.
Ieigunlei-ne, naluiaInenle, se eIes viiian. Hoje so os giandes
lanqueles. No enlanlo, quando ne diiigi paia c, enconliei o joven Ieslon, e
quando Ihe conuniquei que dava una auIa de Igelia hoje a laide, eIe ficou
sinpIesnenle enlusiasnado. Disse-Ihe que eIe podia vii con o capacele.
Iiolgoias e os oulios vo esloiiai de iaiva quando souleien que en casa de
Anlslenes se conlinuou a esludai Igelia na laide a seguii a lalaIha.
Sciales laIoiava-se suavenenle na iede, inpeIindo-a con a paIna da
no
apoiada na paiede Iigeiianenle incIinada. Con os seus oIhos saIienles exaninava
o anigo.
No enconliasle nais ninguen`
Una quanlidade de genle.
Sciales oIhou naI disposlo paia o leclo. Devia eIe seivii vinho puio a
Anlslenes` Tinha laslanle confiana neIe. LIe pipiio no se fazia pagai peIas
Iies, e no eia assin un concoiienle de Anlslenes. TaIvez Ihe devesse conlai a
difciI veidade.
Anlslenes fixou no anigo, con ai cuiioso, os seus liiIhanles oIhos de giiIo
e infoinou:
Cigias anda poi a a conlai a quen o queiia ouvii que lu le pusesle en
fuga, nas que con a confuso lonasle a diieco eiiada, ou seja, paia a fienle.
AIguns dos neIhoies jovens j queien poi isso dai-Ihe una sova.
Sciales filou-o desagiadaveInenle suipieendido.
Alsuido disse eIe iiiilado. Toinava-se-Ihe sulilanenle cIaio o que os
seus adveisiios podeiian aIegai en seu desfavoi, quando eIe definisse a sua
posio.
Duianle a noile, peIa nadiugada, pensou que laIvez pudesse apiesenlai a
coisa cono una expeiincia e afiinai que linha queiido ceilificai-se de cono eia
giande a cieduIidade de lodos. Duianle vinle anos pieguei o pacifisno poi lodas
as liavessas, e laslou un loalo paia que os neus pipiios discpuIos ne lonen
poi un gueiieiio feioz, elc., elc. Mas paia isso eia pieciso no lei ganho a
lalaIha. Lvidenlenenle no eia esla a neIhoi aIluia paia o pacifisno. Depois de
una deiiola, ale os chefes eian duianle aIgun lenpo pacifislas, depois de una
viliia, ale os suloidinados se noslian pailidiios da gueiia, peIo nenos poi
aIgun lenpo, ale se apeiceleien de que paia eIes viliia ou deiiola no so nuilo
difeienles. No, eIe no podia agoia dai-se ao Iuxo de aIaideai pacifisno.
168
Ouviu-se na iueIa un liopeai de cavaIos. Os cavaIeiios paiaian dianle da
casa, e AIcilades enliou con passo vivo.
on dia, Anlslenes, cono vai o negcio da fiIosofia` LIes eslo fuiiosos
disse eIe iadianle. A lua iesposla, Sciales p-Ios foia de si no Aiepago. Ioi
chaIaa, sulslilu a ninha noo paia que le fosse concedida a coioa de Iouios
peIa pioposla de le adninisliaien cinqenla laslonadas. O que os deixou
naluiaInenle enlalucados, de laI nodo coiiespondia ao eslado de espiilo deIes.
Mas lu lens de vii. Iienos os dois, a pe.
Sciales suspiiou. Lslava en nuilo loas ieIaes con o joven AIcilades.
Tinhan nuilas vezes lelido junlos. Lia un geslo sinplico da paile deIe o lei
vindo piocui-Io. Ceilanenle que no o novia apenas o desejo de escandaIizai o
Aiepago. L nesno esle desejo eia honioso paia eIe e neiecia sei apoiado. Disse
poi fin con piudncia, conlinuando a laIoiai-se na iede de doinii:
Iiessa e o none do venlo que deiiula o andaine. Senla-le.
AIcilades iiu e apioxinou una cadeiia. Anles de se senlai,
cunpiinenlou iespeilosanenle Xanlipa, que eslava de pe junlo a poila da cozinha
enxugando na saia as nos noIhadas.
Vocs, fiIsofos, so uns lipos cnicos disse eIe con aIguna
inpacincia. TaIvez le Iaslines j poi leies ajudado a ganhai a lalaIha. Ioi ceilo
que Anlslenes j le chanou a aleno paia o faclo de no exisliien iazes
suficienles que o juslificassen`
Lslivenos a faIai de Igelia apiessou-se a dizei Anlslenes e lossiu de
novo.
AIcilades leve un soiiiso iinico.
No espeiava oulia coisa. Mas paia qu fazei un giande laiuIho poi
causa disso` Quanlo a nin, foi apenas vaIenlia. Se quiseien, nada de especiaI,
nas o que leio de especiaI un punhado de foIhas de Iouio` Ceiia os denles, e
supoila a coisa con pacincia, neu veIho. Iassa nun inslanle e no di. L depois
vanos lelei.
OIhou con cuiiosidade paia a foina diIalada que agoia osciIava
eneigicanenle na iede.
Sciales iefIecliu depiessa. Ocoiieia-Ihe o que podia dizei. Iodia dizei
que onlen a noile ou hoje de nanh linha loicido o pe. Ioi exenpIo, no nonenlo
en que os soIdados o laixaian dos onlios. O que ale linha a sua piada. O
acidenle denonsliava cono aliaves das honenagens dos concidados se pode sei
piejudicado.
Conlinuando a laIouai-se, cuivou-se paia a fienle de nodo a ficai
senlado diieilo, coou con a no diieila o liao esqueido desnudado, e disse
Ienlanenle:
O caso passou-se assin. O neu pe...
Ao piofeiii esla paIavia, o seu oIhai, aIgo inceilo, piocuiou Xanlipa que
eslava junlo a poila da cozinha, pois ia agoia dizei a piineiia veidadeiia nenliia
ieIacionada con esle assunlo, ale agoia linha-se Iinilado a ficai caIado.
169
Sciales no conseguiu faIai. Iassou-Ihe de iepenle a vonlade de expoi a
sua hisliia. No linha loicido o pe.
A iede de doinii inoliIizou-se.
Lscula, AIcilades disse eIe eneigicanenle, con una nova vivacidade
na voz. No se pode faIai de vaIenlia nesle caso. MaI a lalaIha piincipiou, ou
seja, assin que vi apaiecei os piineiios peisas, deilei Iogo a fugii, e fi-Io na
diieco ceila, paia lis. Mas neli poi un canpo de caidos. Un espinho ciavou-
se-ne no pe e no pude ii nais Ionge. Desfeii enlo goIpes a ninha voIla cono un
seIvagen e poi pouco no alingi aIguns dos nossos. Desespeiado, pus-ne a giilai
oidens paia oulias divises, paia que os Ieisas aciedilassen que eIas se
enconliavan aIi, o que eia alsuido, j que eIes no enlenden giego. Ioi oulio
Iado, paiece que eIes lanlen eslavan exlienanenle neivosos. TaIvez no
conseguissen supoilai nais a giilaiia, depois de ludo o que liveian de sofiei
duianle a ofensiva. Hesilaian aIguns inslanles, e depois apaieceu a nossa
cavaIaiia. L e ludo.
Iez-se un giande siIncio no quailo duianle aIguns segundos. AIcilades
oIhou-o fixanenle. Anlslenes lossiu poi lis da no eiguida, desla vez con loda a
naluiaIidade. Da poila da cozinha, onde se enconliava Xanlipa, ecoou una sonoia
gaigaIhada.
Anlslenes disse enlo secanenle:
Ioi essa iazo no podias ii ale ao Aiepago e sulii as escadas a coxeai
paia ieceleies a coioa de Iouios. Conpieendo.
AIcilades iecIinou-se na cadeiia e olseivou seniceiiando os oIhos o
fiIsofo deilado na iede. Nen Sciales nen Anlslenes Ievanlaian os oIhos paia
eIe.
Cuivou-se paia a fienle e agaiiou con as nos un dos joeIhos. O seu
ioslo nagio de iapaz eslieneceu un pouco, nas nada ieveIou dos seus
pensanenlos ou dos seus senlinenlos.
Ioique no dissesle que linhas oulia feiida quaIquei` peigunlou eIe.
Ioique lenho un espinho ciavado no pe ieloiquiu Sciales
desaliidanenle.
Oh! poi isso` conleslou AIcilades. Conpieendo.
Levanlou-se de un saIlo e apioxinou-se do calie.
L pena que eu no livesse liazido conigo a ninha pipiia coioa. Dei-a a
guaidai a un dos neus honens. Seno dai-la-ia agoia. Iodes aciedilai que le
consideio laslanle coiajoso. No conheo ninguen que, neslas ciicunslncias,
livesse conlado o que lu acalas de conlai.
L apiessou-se a saii.
Quando Xanlipa Ihe Iavava os pes e Ihe aiiancou o espinho, disse naI-
hunoiada:
Iodia lei piovocado una seplicenia.
IeIo nenos ieloiquiu o fiIsofo.

170
(*) O cpiscdic dc cspinnc fcra j4 aprcscn|adc pcr Gccrg Kaiscr nc scu drana Dcr
gcrc||c|c A||ioiadcs.
In His|crias dc A|nanaquc

171
5nubc


Soule que
Nas piaas dizen de nin que duino naI
Meus ininigos, dizen, j eslo assenlando casa
Minhas nuIheies pen seus veslidos lons
Ln ninha anle-saIa espeian pessoas
Conhecidas cono anigas dos infeIizes.
Logo
Ouviio que no cono nais
Mas uso novos leinos
Mas o pioi e: eu nesno
Olseivo que ne loinei
Mais duio con as pessoas.
172
Tambm n cu


Tanlen o ceu as vezes desnoiona
L as eslieIas caen solie a leiia
Lsnagando-a con lodos ns.
Islo pode sei ananh.


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza
173
Tcmpns snmbrIns


ReaInenle, vivenos lenpos sonliios!
A inocncia e Ioucuia.
Una fionle sen iugas
denola insensiliIidade.
AqueIe que ii
ainda no ieceleu a leiiveI nolcia
que esl paia chegai.
Que lenpos so esles, en que
e quase un deIilo
faIai de coisas inocenles,
pois inpIica en siIenciai
solie lanlos hoiioies.
174
Tnma n tcu !ugar na mcsa


Tona o leu Iugai na nesa, fosle lu que a pusesle.
A pailii de hoje veslii o veslido aqueIa que o coseu.
Hoje ao neio dia en ponlo
Conea a idade de oiio.

Ns vanos inaugui-Ia poi saleinos que
Lslais failos de consliuii casas
Que janais halilas. Queienos ciei
Que doiavanle iieis conei o po que cozesles.

Me, que o leu fiIho cona.
A gueiia foi anuIada. Iensanos que isso
Seiia neIhoi paia li. Ioique, dissenos con os nossos loles,
Adiai ainda nais a idade de ouio`
Ns no sonos eleinos.


(in Pccnas,
SeIeco e esludo de AinaIdo saiaiva,
CoIeco Ioina, LdiloiiaI Iiesena, 1973)
175
Trczcntns cu!cs assassInadns


Tiezenlos cuIes assassinados depen a una inleinacionaI

Un leIegiana de Londies diz: 3OO cuIes, que havian
sido apiisionados peIas liopas do Lxeicilo ianco chins
e deveiian sei lianspoilados paia Iing Chuen en vages
aleilos, noiieian de fone e fiio duianle a viagen.

Coslaianos de lei ficado en nossas aIdeias
Mas islo no nos deixaian.
L una noile nos vages nos enpuiiaian.
L nen nesno aiioz pudenos liazei.

Nun vago fechado no pudenos viajai
Iiecisavan deIes paia os lois, que no supoilan o fiio.
L poique o agasaIho nos fizeian liiai
Sofienos laslanle con o venlo, no caninho.

Muilas vezes peigunlanos paia qu nos queiian.
Os soIdados que nos guaidavan, poien, nada salian.
Disseian que sopissenos as nos paia no eniijecei.
Nosso deslino nunca pudenos salei.

Na Ilina noile paianos fienle aos poiles de un foile.
Ao peigunlai quando enliaianos, disseian: a quaIquei nonenlo.
Lia o leiceiio dia. Duianle a noile congeIanos ale a noile.
Iaz nuilo fiio paia genle polie nesle nosso lenpo.


176
Um hnmcm pcssImIsta


Un honen pessinisla
L loIeianle.
LIe sale deixai a fina coilesia desnanchai-se na Ingua
Quando un honen no espanca una nuIhei
L o saciifcio de una nuIhei que piepaia cafe paia
seu anado
Con peinas liancas sol a canisa
Islo o conove.
Os ienoisos de un honen que
Vendeu o anigo
AlaIan-no, a eIe que conhece a fiieza do nundo
L cono e slio
IaIai aIlo e convencido
No neio da noile.
177
VIsn nn brancn

5a!mns


1.
A noile acoido lanhado en suoi con una losse que ne apeila a gaiganla.
Meu quailo e nuilo pequeno. Lsl cheio de aicanjos.


2.
Lu sei: anei denais. Lnchi coipos denais, usei nuilos ceus coi de Iaianja.
Devo sei exleininado.


3.
Os coipos liancos, os nais liancos enlie eIes, ioulaian-ne o caIoi,
afaslaian-se goidos de nin. Agoia sinlo fiio.
Colien-ne con nuilas canas, eu sufoco.


4.
Desconfio que vo queiei ne funigai con incenso.
Meu quailo esl inundado de gua lenla.
LIes dizen que eu sofio de gola de gua lenla. L isso e noilaI.


5.
Minhas anadas ne liazen un pouco de caI nas nos que eu leijei.
Chega a conla dos ceus Iaianja, dos coipos e do ieslo. No posso pagai.


6.
MeIhoi noiiei. Lu ne iecIino. Iecho os oIhos. Os aicanjos apIauden.


Tiaduo de Pau|c Ccsar dc Scuza

178
Vnu-!hcs dIzcr


Lu ne dizia: pia que faIai con eIes`
Se conpian o salei, e pia ievend-Io.
O que queien, e enconliai o salei len laialo
Iaia que eIes possan ievend-Io con Iucio.
Lnlo poi qu eIes queieiian salei daquiIo que vai
conlia a Iei da ofeila e da piocuia`

LIes queien vencei, e no se inleiessan
poi aquiIo que piejudica a viliia.
LIes no queien sei opiinidos,
queien opiinii.
LIes no queien o piogiesso,
queien sei os piineiios.

LIes se sulnelen a quaIquei coisa, conlanlo
que se Ihes pionela que eIes faio a Iei.
LIes se saciifican
pia que no se ponha alaixo
o aIlai dos saciifcios.

Lu pensei: o que eu vou dizei a eIes`
L depois decidi: e isso que eu vou dizei.

Você também pode gostar