EL NUEVO TESTAMENTO

en el otom del estado de Mxico

Liga Bblica Internacional 3C primera edicin 1975 [ots] Liga Bblica Internacional versin electrnica 2010 Liga Bblica Internacional 2010 Publicado por

El Nuevo Testamento en el otom del estado de Mxico

Se permite copiar, distribuir y comunicar pblicamente esta obra bajo las siguientes condiciones: Reconocimiento. Reconozca a la Liga Bblica los derechos que tiene en la impresin o distribucin de esta obra, deslindndola de responsabilidad alguna por cualquier uso que se le de a la presente publicacin. No comercial. No puede utilizar esta obra para fines lucrativos. Sin obras modificadas. No se puede alterar, transformar o generar una obra a partir de sta.

Prlogo
El Nuevo Testamento fue escrito originalmente en el idioma griego; pero con el transcurso del tiempo se ha traducido a ms de quinientos idiomas para que aquellas personas que queran leerlo, lo leyeran en su propio idioma. La presente traduccin en otom fue hecha para los habitantes del pueblo de San Felipe Santiago y otros lugares vecinos, como La Loma de Hidalgo, El Ejido de Buenos Aires y el pueblo de San Bartolo Oxtotitln, los cuales se encuentran en el municpio de San Juan Jiquipilco, Estado de Mxico. Los que trabajaron en la traduccin, trataron de comprender a fondo el significado expresado en el original, recurriendo al manuscrito griego y a varios comentarios; as, despus de haber captado el significado, procuraron transmitirlo con claridad al otom. Algunas palabras griegas no se pueden traducir al otom con una sola palabra, sino que fue necesario, en ocasiones, expresarlas con una frase descriptiva. La gramtica del griego y del otom son muy distintas y no se puede traducir literalmente las figuras de construccin o de retrica del griego, pues a veces no se entienden o se entienden mal. Es por este motivo que los traductores han procurado expresar el significado del original en un otom natural, no dejndose influenciar por las construcciones gramaticales del griego o del espaol.

Aclaraciones
El alfabeto otom tiene algunas letras y combinaciones de letras que no se usan en el espaol; entre ellas las ms importantes son las siguientes: a e i u h hm hn h j jm jn j x w z tch tz tsj tj cj como en aja como en eje como en car ji tzi como en car u como en car djti como en pni como en r como en car como en tohti como en y hmi ni como en hnaatjo como en car hu como en ujti como en y jme como en jni ni como en ju como en y xi como en car wada como en car za como en chi tch como en tza como en tsji como en car tje como en car cji dormir venir el cielo la sal el borrego salir duele la pulga doblarlo las espinas nada ms uno el camino ensearle las tortillas estar enfermo tres las hojas el maguey el rbol, la lea chiquito comerlo o morderlo el pulque el surco la sangre

dy bb dd cc tt ttz

como en car dyo como en car bba como en car ddani como en y ccani como en car ttoni como en car ttzafi

el perro la leche el puente los quelites el piojo el diente

En otom hay algunas palabras que se distinguen solamente por la gravedad o agudez de la voz al pronunciarlas, es decir, por el tono. Cuando es necesario identificar el tono agudo, se escribe un acento sobre la vocal que lo lleva. Ejemplos: hani esconderse gu m voy a ir car domi el dinero hni moverse g m t fuiste cr domi guegue el dinero de l o ella

ndice
SAN MATEO ...........................................................................1 SAN MARCOS .......................................................................80 SAN LUCAS .........................................................................127 SAN JUAN ..........................................................................208 HECHOS .............................................................................268 ROMANOS ..........................................................................349 1 CORINTIOS ......................................................................387 2 CORINTIOS ......................................................................421 GLATAS ............................................................................445 EFESIOS ..............................................................................460 FILIPENSES .........................................................................473 COLOSENSES ......................................................................482 1 TESALONICENSES ...........................................................491 2 TESALONICENSES ...........................................................498 1 TIMOTEO.........................................................................503 2 TIMOTEO.........................................................................513 TITO ...................................................................................521 FILEMN ............................................................................526 HEBREOS ............................................................................528 SANTIAGO ..........................................................................560 1 PEDRO .............................................................................569 2 PEDRO .............................................................................581 1 JUAN ...............................................................................588 2 JUAN ...............................................................................597 3 JUAN ...............................................................................599 JUDAS ................................................................................601 APOCALIPSIS ......................................................................605

EL SANTO EVANGELIO SEGN SAN MATEO

I ju xcua hnar lista qu tjuju c cjahni c m pariente car Jesucristo. Bbto bi hmj y cjahniy, cja g ngax ya, bi hmh car Jesucristo. Guegue b eje digue jr cji car Abraham cja co jr cji car rey David. 2 Cja digue qu pariente car Jesucristo ya, car Isaac mr ta car Abraham, cja ya car Jacob mr ta car Isaac, cja ya car Jud co c once qu cjuada, mr taj car Jacob. 3 Cja car Fares co car Zara, mr tahui car Jud. Cja cr mehui mr Tamar. Cja car Esrom mr ta car Fares, cja car Aram ya, mr ta car Esrom. 4 Cja car Aminadab mr ta car Aram, cja car Naasn mr ta car Aminadab, cja car Salmn mr ta car Naasn. 5 Cja car Booz mr ta car Salmn. Cja cr bbja car Salmn mr Rahab. Cja car Obed ya mr ta car Booz. Cr bbja car Booz ya, mr Rut. Guegueca bi mbi car Obed. Cja car Isa ya, mr ta car Obed. 6 Car David m mandado g rey. Guegueca mr ta car Isa. Cja car Salomn mr ta car rey David. Cr me car Salomn mr bbja jmaja ca ndor Uras.

Los antepasados de Jesucristo

car Roboam mr ta car Salomn, cja car Abas mr ta car Roboam, cja car Asa mr ta car Abas. 8 Cja car Josafat mr ta car Asa, cja car Joram mr ta car Josafat, cja car Uzas mr ta car Joram. 9 Cja car Jotam mr ta car Uzas, cja car Acaz mr ta car Jotam, cja car Ezequas mr ta car Acaz. 10 Cja car Manass mr ta car Ezequas. Digue car Amn ya, mr ta car Manass, cja digue car Josas, mr ta car Amn. 11 Cja digue car Jeconas hneh qu cjuada, mr taj car Josas. M bbh car Jeconas, mr rey p jar jy Israel bb m ttzix c cjahni judio g preso g mjm p jar jy Babilonia. 12 Cja bb ya xqu ttzix c cjahni p Babilonia, bi hmh cr tt car Jeconas p jar jyc, mr Salatiel. Cja car Zorobabel mr ta car Salatiel. 13 Cja digue car Abiud, mr ta car Zorobabel, cja digue car Eliaquim, mr ta car Abiud, cja digue car Azor, mr ta car Eliaquim. 14 Cja digue car Sadoc, mr ta car Azor, cja digue car Aquim, mr ta car Sadoc, cja digue car Eliud, mr ta car Aquim. 15 Cja digue car Eleazar, mr ta car Eliud, cja digue

7Cja

SAN MATEO1,2 car Matn, mr ta car Eleazar, cja digue car Jacob, mr ta car Matn. 16 Cja digue car Jos, mr ta car Jacob. Car Jos, mr bbja car Mara, cja car Jess, mr me car Mara. Nu car Jess, guegue i tsjifi r Cristo, cja nr tjujun i ne da ma, car hj ca x hi x ca Ocja pa da mandado. 17 Desde bb m bbh car Abraham hasta gue bb m bbh car rey David, mb ntnihui catorce qu mboxitita car Jess. Cja desde bb m bbh car rey David hasta bb m ttzix c cjahni judio, bi ttni g preso, g ma p jar jy Babilonia, p m bb p dda catorce qu mboxitita car Jess, qu ntnihui car David. Cja desde bb m ttzix c cjahni judio g ma Babilonia hasta bb m hmh car Jess ca i tsjifi r Cristo, p mb ntnihui p catorce qu mboxitita car Jess. Tzdi, desde bb m bbh car Abraham hasta bb m hmh car Jess, bi zti cuarenta y dos qu mboxitita car Jess, qu ntnihui car Abraham.

2 bb m ntzohmi te di ncja, bi aja, bi wi hnr anxe ca Ocja, xcu he jar ji tzi. Nuc bi nzoh car Jos, bi xifi: Nuqu Jos, r cjiqui car rey David. Dyo te gui mbeni digue car Mara. Ndejma gui ntjajtihui cja gui cuajti hua jer ngu. Cierto, i hc, pe car tzi bajtzi ca i tu, x dyti car Espritu Santo. 21 Da ngui hnr tzi tt car Mara, cja gui ju htibi cr tjuju dur Jess. Guegueca da mx qu cjahni c da heme, da ghtzibi ca r nttzo ca x dytij. Guehca bi man car ngeleca. 22 Bb m h car Mara, jim be m yojmi cr dame. Ncjap g nzh ca hnar palabra ca xqu man ca Ocja, ya m yabb. I ju x p jar libro ca bi dyti car profeta, i na: 23 Dyjmaja, da hna hdi hnar bajtzi bbjatjo ca j bbe xtr yojmi hnar hj, cja da ngui hnr tzi tt. Nuc da ju cr tjuju dur Emanuel. Nr tjujun i ne da ma: D bbpj ca Ocja, d cjahnij. 24 Mr ah car Jos bb m ni gui car anxe, bi nzofo. Diguebb ya bi znttaja, bi nantzi, cja bi dyte como ngu g bbjpi car anxe. Bi ma b tz car Mara pa di hmh p r ngu. 25 Car Jos jin g dyobi car Mara c pac, hasta gue bb m ji n car Mara, cja bi hmh ca primero r bajtzi. Cja car Jos bi ju htibi cr tjuju r Jess.

xpa eh car bbede ja ncja g hmh car Jesucristo. Car Jos, ya xqu dyh car Mara pa di ntjajtihui. Bb m bbjtjo pa di ntjajtihui, j bbe m bbbi, bi hna hdi car Mara por r ngue car Espritu Santo. 19 Car Jos, mr jogui cjahni. Bb m ccahti, ya xi m h car Mara, ya j m ne di ntjajtihui, pe guejtjo, j m ne di bbtibi r tz. Eso, m mbeni guegue, ya jin di cuajti car Mara, pe guejtjo jin di xih c cjahni te r nguehc. 20 Cja

18Ya

Nacimiento de Jesucristo

Bb m hmh car tzi Jess p jar ji ni Beln p jar jy Judea, car rey Herodes mr mandado p. B eh c dda mago,

La visita de los magos

3 g hej n jab r bx car jiadi, bi zh p jar ji ni Jerusaln, p jar jy Judea. 2 M zh p c mago, bi hnij: Jab i bbh car bajtzi ca, i na, x hmy pa da cja r rey y judio? P jab r bx nr jiadi, d jantije hnar ndo tz, eso dr ejme gu ndaneje car tzi bajtzic. Bi ma ncjap c mago. 3 Car rey, bb m dyh car palabrac, bi ntzte, como m ntzu di tjmbi cr jmandado. Guejti c mi ngu p Jerusaln, bi ntztij, hneje. 4 Diguebb ya car Herodes bi nzojni ghtjo c mcja c m mandadobi c cjahni israelita, co ni c dda hj c m ujti car ley, cja bi dync: Jab guehp da hmh ca hna ca gu xijm car Cristo ca da mandado? 5 Guegue c mcja c m mandado bi dah bb: P jar tzi jini Beln, jar jy Judea, porque i ju x p jar libro ca bi dyti car profeta. I man ncjahua, i na: 6 Nr tzi jinitjo Beln n jar jy Judea, Ms i ndo mu hui ni ndra ngue y jini r nojo, Porque guejn du hmjn ca to da mandadoguij, Guegue da mandadobi y cjahni ca Ocja, da nuguij r z, d cjahni israelitaj. 7 Bb m dyj nr palabran car Herodes, bi nzoh c mago g nttaguitjojo. Bi dynga nttzdi ncjahm mero xqu ni gui car tz? Cja c mago bi xifi. 8 Diguebb ya car Herodes bi gujm p jar ji ni Beln, bi xijm:

SAN MATEO2 Gui mjm ya, b jonij r z jab i bbh car tzi bajtzic, cja bb ya xc ttij, p gu cojm hua, hne gui xijquij, pa santa gu mag p, gu ma ndane hneje. 9 C mago ya, bi dyjti car rey, bi mjm Beln. Jiantijmaja mb dyo jar ji tzi ca hnar ndo tz ca xcu jiantij p jab r bx car jiadi. C mago ya, bi dnij bb. Cja bi zti car tz p jab mr bbh car tzi bajtzi, bi hmjti p xtze car ngu. 10 C mago ya, bb m jiantij, ya xqu tzya car tz, bi ndo mpjm ghtjo mbo tzi myj. 11 Bi ztij, bi tij p jar ngu ya, bi ccahtij car tzi bajtzi co cr me. Mr Mara cr me. Bi ndandiajmuj, bi ndanej car tzi bajtzi. Bi xohtij c regalo c mb tuj, bi ahtibij car tzi bajtzi. Nu c regaloc, ca hna mr oro, ca p hna ya m jjmi car guitjoni, cja ca p hna ya m tsjifi mr mirra, m yni r ncji. 12 Diguebb ya, ca Ocja bi nzoh c mago bb mr aja. Bi wi j bi tsjijm ya jin di tjojm p jr ngu car rey Herodes. C mago ya bi nantzi, bi ma g ngojm jr jy gueguej. Hnaho car hu bi dnij.

bb ya xqu ma c mago, p bi wi car Jos. Bi ni gui hnr anxe car Tzi Ta ji tzi, bi nzofo, i na: Nantzi ya, gui tzix car tzi bajtzi co cr me, gr mjm p jar jy Egipto. Cja gui hmjti p hasta gue bb xt xihqui, nubb, cja xcu coji. Porque car Herodes i jon car tzi bajtzi pa da mhti. 14 Bi nantzi ya car Jos, bi zix car tzi bajtzi co cr me, m nxuytjo, g

13Nu

La huida a Egipto

SAN MATEO2,3 mjm p jar jy Egipto. 15 Cja b dej p hasta gue bb m du car rey Herodes. Nubb, p b cojm. Bb mb ttzi car tzi bajtzi p jar jy Egipto, bi zh ca hnar palabra ca xqu man ca Ocja, ya m yabb. I ju x p jar libro ca bi dyti car profeta, i na: Nug, d nzojni cam tzi tt, d xifi dr heh p jar jy Egipto.

4 ya, gui tzix car tzi bajtzi co cr me, p gr coh p jar jy Israel. Ya x ndu c cjahni c m ne di mhti nr tzi bajtzi. 21 Diguebb ya bi nantzi car Jos, bi zix car tzi bajtzi co cr me, p g mjm jar jy Israel. 22 Bb m ztij p jar jy Judea ya, bi dyh car Jos, ya xi mr mandado p cr tt car Herodes. Guegue m ju cr tjuju mr Arquelao. Xqu gojti r lugar ca ndo r ta. Bb m dyh car palabraca car Jos, bi zu. J m ne di ma p jab mr mandado car Arquelao. Cja ca Ocja p bi nzoh car Jos bb mr aja, bi xifi jin di ma p jar jy Judea. Eso, bi tjojti p, g ma hnanguadi, g nzti p Galilea. 23 Bi zti p jar tzi ji ni, m ju cr tjuju Nazaret, cja b hmh p. Ncjap g nzh car palabra ca xqu man qu jmandadero ca Ocja, ya m yabb. Nuc, bi ma ncjahua digue ca hnar hj ca di mjni ca Ocja, i naj: Car hjca, da tsjifi r nazareno.

20Nantzi

car Herodes, bb m dyde xqu jiti c mago, bi ndo ungui r cu, bb. Bi gu h c sundado, bb, g mjm jar ji ni Beln, co c p dda tzi ji ni c m nztitjohui. B phtij ghtjo c tzi bajtzi c m tzi hj, c m phtzi yo cjeya pa jy, como xqu man c mago, ya xqu z yo cjeya xqu ni gui ca hnar ndo tz. Guehc bi xijm car Herodes. 17 Cja bb m bbhti ghtjo c tzi bajtzic, bi zh car palabra ca xqu man car profeta Jeremas, ya m yabb, bb j bbe m ncja. I ju x p jar libro ca bi dyti guegue, i na: 18 Bi ndo cja r ttzoni p jar ji ni Ram, Bi ndo nzon c cjahni, m ndo j qu tzi anxe, C bbja israelita m zontibi qu tzi bajtzi, m ndo jonij, Cja j m nej pa to di ju htibi myj, como tje xqu du qu tzi bajtzij. Ncjap g man car profetac. 19 Nu car Jos b d p jar jy Egipto hasta bb m du car rey Herodes. Diguebb ya, p bi wi car Jos, bi hna ni gui hnr anxe ca Ocja, bi nzofo, i na:

16Nu

Herodes manda matar a los nios

Nu c pac, car Juan ca m xix c cjahni bi ma p hnar lugar p jab jin te m bb ngu, p jar estado Judea. Cja bi dn c cjahni. Guegue car Juan bi mdi bi nzofo. 2 M xih c cjahni ncjahua: Gui jijm ca r nttzo, porque ya xta zh c p bb xta ni gui hua jar jy ja i ncja ga mandado ca Ocja. 3 Car profeta Isaas mi man ya palabraya, bi ju x p jr libro ya m yabb, i na:

Juan el Bautista predica en el desierto

5 Dyjmaj, i dyo hnar cjahni p jab jin to i hani, i ndo a nzajqui, I xih c p dda cjahni da jojqui qu vidaj, como ya xpa eh cam Tzi Jmuj. I nzojm ncjahua, i na: Gui jojquij ya car hu p jab xtu eh ca Ocja, Gui cjajpij dr ncjuani. Bb m ma nr palabran car profeta, m ma ja di ncja car Juan ca m xix c cjahni, bb xti heje. 4 C dajtu c m je car Juan, xqu ttte co qu xi c camello. M ngti hnar ngti g xifani, cja m tza ttaxi cja co qu ttafi c colimena m ca ja tt. 5 Mb eh c cjahni p jar ji ni Jerusaln, guejti c cjahni ghtjo p jar estado Judea, co ni c cjahni xcu hejm ghtjo jar jy ca m nztitjohui car datje Jordn. 6 Ghtjo mb eh c cjahni, mb cuatij car Juan, cja m dej ca m ma guegue. Nubb, m ncjuambij ca xqu dytij ca mr nttzo. Nu car Juan ya, bi xix c cjahni jar datje Jordn. 7 Bi ccahti car Juan c cjahni r ngu c m tsjifi fariseo, co hneh c m tsjifi saduceo, mb cuatij. Guejtjo mb ehc pa di tsjixc. Nu car Juan bi xijm: Nuquiguj, gu ncjaj ncja nr cci a. R nttzo quir myj. Toca x xihquij gui xixtjej pa jin da zhquij car castigo ca du pnquij ca Ocja? Ya xpa eh car castigoca, cja dr ndo . 8 D xihquij, i nesta gui pti quir vidaj, gui jijm ca r nttzo, cja gui dytij ca r z, pa da ni gui, cierto gu jonij ca Ocja. 9 Nuquj, gu hi xtsjj

SAN MATEO3 por r nguehca xqu hejm jr cji ca ndom titaj car Abraham. J r ntzhui gui hi xtsjj. Nug, d xihquij, bb da mandado ca Ocja, guejti y medo i bbongua da jogui da cjajpi bajtzi car Abraham. 10 Gu jjm hnar za ca jin te i ungui ixi. R ntzhui da ttzjquic cja da ddti. Gui repentij, bb, cja gui pti quir vidaj, porque car hacha, ya xna bbndi p jr hua car za. Ya xta zjqui. 11 Nug, d xix y cjahni cor dejetjojo, pa da fadi, ya x jijm ca r nttzo. Nu ca hna ca ba eje, ms i ndo ja cr cargo ni ndra nguejquig. Nug, jin dr ntzgbbe gu cjajpig qu jmandado. Guegue du pnquij car Espritu Santo pa gui yojmc, cja car Espritu Santo i jjmi ncja hnar tzibi. 12 Ca hnar hj ca d xihquij, ya xqui ne da mijqui qu tty. Cja bb ya xi r limpio c tty, nubb, xta mhtzi p jr ngu. Nu c baxa, da wejqui hnanguadi, da jih p jar tzibi ca jin gui jui ti, da dti p. Ncjap g man car Juan bb mr predica.

ya car Jess bi bm p Galilea, g ma p jar datje Jordn, p jab mr bbh car Juan. Guegue bi guati car Juan, bi dyjpi di xitzi. 14 Car Juan ya, m ne di ccax car Jess, bi xifi: Cja gur heje gu xixquig? Nug jin dr ntzgbbe gu xixquig. I nesta guehqu gui xixqui. 15 Nu car Jess p bi dadi: Nug, ndejma d ne gui xixquig, pa gu tihui ghtjo ca i ne ca Ocja.

13Diguebb

El bautismo de Jess

SAN MATEO3,4 Cja diguebb ya, car Juan bi dyjti ca bi man car Jess, bi xitzi. 16 Cja bb ya xqu xixtje, bi bx car Jess p jar deje. Cja bi hna jianti, bi xoj nr ji tzi, cja guegue bi jianti cr Espritu ca Ocja b cay ncja hnar paloma, bi guati p jab mr bbh car Jess. 17 Cja mb a hnar cjahni p jar ji tzi, mb ma: Guejn m tzi Ttn, d madi. Guejn i pjpigui nm tzi my.

6 Nuquigu, bb r Ttqui ca Ocja, gui hy gr t jar jy. Cja jin da mxqui ca Ocja? Porque i mam p jar Escritura, i na: Car Tzi Ta ji tzi da bbjpi qu ngele da mhqui, Gueguec da zti quir dy pa jin te gui cja, Nim pa jab gui fehtzi hnar medo. Ncjap g man ca Jin Gui Jo. 7 Car Jess bi dadi, bi hi na: Ji na, jin gu tica, porque guejtjo i man ca Ocja p jar Escritura: Ir Tzi Jmu ca Ocja. Jin gui ma gui dyti hnar cosa dr nttzo pa gui ccahti, cja da dyti hnar milagro ca Ocja pa da mxqui? 8 Ma ya, ca Jin Gui Jo p bi zix car Jess g mhui ca hnar ndo tt, mr ndo nte. Nup, b ujti ghtjo c nacin hua jar mundo, qu jy co ni qu ji ni, cja co ghtjo c m phtzi c cjahni. Mr tzi z mr ni guic. 9 Cja ca Jin Gui Jo bi xih car Jess, i na: Bb gui ndandiajmu, gui ndanegui dr cjag, nug, gu ddahqui ghtjoy, gui cjajpi ir mjti. 10 Nu car Jess bi dadi: Wembigui nttzdi, Satans, porque i man ca Ocja p jar Escritura: Ir Tzi Jmu ca Ocja. Ddatsj guegue gui ndane cja gui dyjte. 11 Diguebb ya, ca Jin Gui Jo bi wembi, bb, cja b eh c dda ngele, bi guatij car Jess, bi unij te bi zi.

Diguebb ya, cr tzi Espritu ca Ocja bi zix car Jess g mhui p hnar lugar p jab jin to m hani. Bi zix car Jess p jar lugarca pa di tthtibi prueba. 2 Car Jess jin te m tzi, cuarenta mpa hne cuarenta nxuy. Diguebb, bi ndo du ntju, bb. 3 Nubb, b eh ca Jin Gui Jo, bi guati car Jess. M jon car manera ja dr jiti pa di dyte tema cosa ca jin di tz. Bi xij ya bb: Nuquigu, bb r Ttqui ca Ocja, gui mandado ya, gui cjajpi y medo ra bbongua da cja tjujme. 4 Nu car Jess bi dadi: Ji na, porque i mam p jar Escritura, i na: Jin gui ja ca i tzi y cjahni da ungui nzajqui. Bb ga mandadotsj ca Ocja pa da ncja m nzajquije, nubb, da hmy. Ncjap g ndah car Jess. 5 Diguebb ya, ca Jin Gui Jo bi zix car Jess, g mhui p jar ji ni Jerusaln, p jab i bbh cr tzi templo ca Ocja. Bi hi x p jar ntorre ca ms mr nte. Car Jess mb th p a jar templo. 6 Nubb, ca Jin Gui Jo p bi xih car Jess, bi hi na:

Tentacin de Jess

ya car Jess bi dyde, mr bb fdi car Juan ca m xix

Jess comienza su trabajo en Galilea

12Diguebb

7 c cjahni. Nubb, bi wem p jab m dyo qu contra car Juan, g ma hnanguadi jar estado Galilea, cja bi zti p jar ji ni Nazaret. 13 Pe jin g hmh p. P bi bni g ma jar ji ni Capernaum, cja b hmh p. Car ji ni Capernaum mr bbh p jr nttzani car mar ca m tsjifi r Galilea, cja m nztitjohui car estado Zabuln co car estado Neftal. 14 Car Jess b hmh p jar jyc pa di zh car palabra ca bi ju x car Isaas p jr libro. M man ncjahua: 15 P jr jy Zabuln, hneh p jr jy Neftal da yoti cr jiahtzi ca Ocja, Da ni gui p jar hu r bbti p jr nttzani car mar, hneh p jar jy n r ncjan car datje Jordn, n jab r bx car jiadi, da ni gui p hneje. Guehp Galilea, p jab i bbh c cjahni c jin gui meya ca Ocja, da yoti p cr jiahtzi. 16 C cjahni c i bbh p jab mr hmxuy, ya x jiantij car jiahtzi, C cjahni c ya xi mr ma di du, ya x ni gui p hnar jiahtzi r tzi z. Gue y palabray bi man car Isaas. 17 Diguebb, bi mh car Jess, bi nzoh c cjahni, m i mbij: Nuquiguj, gui jijm ca r nttzo, cja gui jionij ca Ocja. Ya xta zh car pa ca gu thmij. Ya xta ni gui hua jar jy ja i ncja ga mandado ca Ocja.

SAN MATEO4 jianti yojo hj c m ncjuada. Ca hna mr Simn, cja guejtjo m tsjifi mr Pedro, cja cr cjuada mr Andrs. Mr pti cr hmamyhui jar deje, como m mamyhui. 19 Cja bi nzojmi car Jess, bi hi mbihui: B ejmi gui tnguihui. Nuquhui, gu mamyhui. Nuguig gu ddahquihui hnaho ir bbfihui. Gu ujtiquihui ja gr nzojmi y cjahni pa da dnguig. 20 Nubb, nguetica car Simn co car Andrs bi jih cr hmamyhui cja bi dnihui car Jess, bi hojc. 21 Nu car Jess pe g tjoj n r ncjan jr nttzani car deje, cja p bi jianti p yojo hj. Guejtic m ncjuadac. Nuc m ju qu tjuju hui ca hna mr Jacobo cja nu ca p hna mr Juan. Cr tahui mr Zebedeo. Bb m tjoh p car Jess, c yo ncjuadac co cr tahui, mr tjm cr tzi barcoj. Mr jojqui qu hmamyj. Cja car Jess bi nzoh car Juan co car Jacobo, bi xifi di dnihui. 22 Nguetica bb, car Juan co car Jacobo bi bm p jar barco, bi zoti p cr tahui, cja bi dnihui car Jess, bi mjm guegue.

dyo car Jess p jr nttzani car mar ca m tsjifi r Galilea. Bi

18M

Jess llama a cuatro pescadores

ya car Jess bi tjoh p ghtjo c tzi ji ni p jar estado Galilea. M cti jy templo c judio, m xih c cjahni, ya xti zh car pa ca m ddhmi. Ya xti ni gui hua jar jy ja i ncja ga mandado ca Ocja. M jojqui ghtjo c cjahni c m ji ni, co c m tzhui te mar . 24 Cja bi ndo ngxtej digue ca m ti car Jess. Hasta guehp jar jy Siria bi dyh c cjahni ja ncja mr jojqui dhtji car Jess, eso, b

23Diguebb

Jess ensea a mucha gente

SAN MATEO4,5 mpguij, b tzijmpi ghtjo qu dhtjij. B tzij c cjahni c m tzhui ghtjo tema ji ni, co c m tzhui ca r , cja co cjahni c xqu zh cr ndaji ca Jin Gui Jo, co hneh c xqu bbh qu mfeni, co ni c j m tz di hani. Car Jess bi jojqui ghtjoc. 25 Nubb, bi dn c cjahni mr ngu c g hej n jar estado Galilea, cja hneh c g hej n jar lugar p jab r bbh c ddtta ji ni, co ni c g hej n jar cuidad Jerusaln. Guejti c p dda mi ngu p Judea b ejm hneje, cja co c cjahni c m mi ngu n r ncjan jar datje Jordn, n jab r bx car jiadi. Ghtjo c cjahnic, bi guatij car Jess, bi dnij.

8 r z. Guegue da mx c cjahnic pa da dti ca i jonij. 7 Ca Ocja da uni bendicin c cjahni c i jui jqui qu hohui. Guejti guegue i jui jquic. 8 Ca Ocja da uni bendicin c cjahni c i joni ghtjo mbo tzi myj. Nuc, da ccahtij ca Ocja, cja da hmpj guegue. 9 Ca Ocja da uni bendicin c cjahni c i jonij ja dr hmbi r z qu mi ngacjahnij, pa jin da ntujnij. Gueguec da tsjifi tt ca Ocja. 10 Ca Ocja da uni bendicin c cjahni c i ti ca r z, masque da tthtibi tujni por r ngue guegue. Nuc, da hmbi car Tzi Ta ca b mandado p jar ji tzi. 11 Nuquiguj, bb da zanquij y cjahni, cja bb da dyjtiquij tujni cja da aquij ghtjo tema bbtjri por r nguehca gur tnguigj, gui ndo mpjm bb. 12 Dyo gu du myj, da ndo mpj yir tzi myj, porque dr tzi z ca da ttahquij p jar ji tzi. Guejti qu mfi ca Ocja c m bb mhmto, m ttj hneje por r ngue ca Ocja.

Diguebb ya, bb m ccahti car Jess, ya xqu jmuntzi cjahni r ngu p jab mr bby, bi bx p jar tt, b mi h p. B eh qu mxte, bi guatij guegue. 2 Nubb, car Jess bi mdi bi ujti qu mxte, i na:
3Ca

El Sermn del monte

Ocja da uni bendicin c cjahni c i patsjj, jin gui gue ca i cjaj da mxj, eso, i ndo jonij guegue. Nuc, da hmbi car Tzi Ta ca b mandado p jar ji tzi. 4 Ca Ocja da uni bendicin c cjahni c i du my. Guegue da ju htibi r myj. 5 Ca Ocja da uni bendicin c cjahni c i phtzibi r tti jqui qu mi ngacjahnihui. Nuc da ttuni ca hnar herencia r z ca x ma guegue. 6 Ca Ocja da uni bendicin c cjahni c i ndo joni ja dr dytij ca

Quines son los felices

gu jjm car u. I ndo sirve car u. Pe bb jin gui nxgue r u, nubb, jin tza i u xi. Te gui cjajpi pa dr u xi? ujtjo. Te da mj ya bb? Da bbom p tji , da di ni y cjahni. Hnehquitjoguj, bb gu ncjaj ncja car u ca jin gui u xi, jin te gu sirveguij hneje. 14 Nuquiguj, gu jjm c tzibi, i z bb nxuy, como gu yotij y cjahni hua jar jy. Nu y p dda cjahni, i ccajtiquij, ja i ncja quir

13Nuquj,

Sal y luz para el mundo

9 vidaj. Guejtjo gu jjm hnar ji ni b cuati jar tt. Como jin te i cjujti, ghtjo c cjahni i janti. 15 Bb to i tzqui hnar tzibi, jin gui cohmi co hnar cajn. I i x p a, p jab da yoti ghtjo c cjahni p mbo car ngu. 16 Nuquj, como gu ncjaj ncja hnar tzibi, i nesta gui hmpj r z pa gui jjm ncja hnar lmpara i yoti r z. Nubb, y p dda cjahni da ccajtiquij, r z guir hmpj, cja da hi htzibij quer Tzi Taj ca b bb jar ji tzi.

SAN MATEO5 ca Ocja. I nesta ntju my dr z quir tzi myj pa gui ctij p. xc dydej nr palabra n bi man car Moiss, bi xih c ndom titaj, i na: Dyo gu phtite. Ca to da phtite, da ttzix p jab i bbh c nzya, da ttun cr castigo. 22 Pe nug d xihquij, car cjahni ca i tsjeyabitjo cr hohui, guejtic da ttzix p jar jujticia. Nu ca to da zn cr hohui, da xifi r dondo ca jin te i mu hui, guegue da ttm p jab i bbh c autoridad pa da ttuni hnr castigo dr ngu. Cja nu ca to da zn cr hohui, da xifi nttzdi r zuwe, guejtsj guegue r ntzhu da cju h p jar tzibi ca jin gui jui ti. 23 I ne ca Ocja gui johui quer hohui. Eso, bb ya xcu ja quer ofrenda, hne gui d, cja gui hna mbendi p quer hohui, te xc dyhtibi, 24 d cxta hnanguadi quer ofrenda, gui ma gui dyjpi perdn quer hohui, bb. Diguebb ya, da jogui gu coji cja gui cti quer ofrenda, bb. 25 Bb to x dyjtiqui tujni, cja b ttzojnqui jar jujticia, gui reglahui nttzdi, menta g phui jar hu, ante que gui tznihui p jar jujticia. Bb ji na, da dqui jar nzya, cja car nzya ya, da dqui jar nzttabi pa da gohqui p jar fdi. 26 Cierto d xihquij, jin gui px p hasta gue bb xcr cjuti ghtjo car multa ca da ttmbiqui.

21Ya

Jess ensea sobre el enojo

gu mbenij, ms d ec pa gu xij y cjahni, ya jin da dnij car ley ca bi dyti car Moiss, co c libro c bi dyti c profeta. Nug, xt eje pa gu ujtiquij ghtjo te m ne di man car ley cja co c libro c bi dyti c profeta. 18 D xihquij ca ncjuani, menta i bbjti nr ji tzi co nr jy, jin da bbj nr ley. Jin da mpuni ni di hnar jota, ni di hnar tzi punto. Da zdi ghtjo c palabra c i ma. 19 I bbh c dda cjahni, i tni tengu c mandamiento, pe ndejma i jjti hna o yojo, cja hneje p i xihquij jin gu nesta gui dytij c mandamientoc. Nug, d xihquij, c cjahnic, jin da tti htzibi p jab i mandado ca Ocja. Cja p i bbh c p dda cjahni c i te ghtjo c mandamiento, cja p i xihquij gui dytij ghtjo, hneje. Gue c cjahnic da tti htzibi p jab i mandado ca Ocja. 20 Nug, d xihquij, jin gui hmpj ncja ngu c cjahni c i tsjifi fariseo, cja co c p dda cjahni c i ujtiquij car ley. Bb gui hmpj ncjap, jin da jogui gui ctij p jab i mandado

17Dyo

Jess ensea sobre la ley

xc dydej nr palabra n bi man car Moiss mhmto. Guegue m ma: Dyo gu yojmi

27Ya

Jess ensea sobre el adulterio

SAN MATEO5 hnar bbja ca j xqu ntjajtihui. Cja dyo gu jhtibi cr bbja p hnar hj. 28 Pe nug, d xihquij, bb to da ccahti hnar bbja cja da mantsj mbo r my: D ne gu yobben, r nttzo ga mbeni. Ca Ocja b janti car hjca ncjahm ya xtr jiti car bbja. 29 Eso, d xihquij, bb i ne da jihqui que hner d ca ms i sirvequi, pa gui dyti ca r nttzo, ndejma jin gui dyte. Ms di jogui gi jahmi quer d, gi dyy, ni ndra ngue bb gi dyti ca r nttzo. Ms b jogui da bbh hner d cja gui cti p jab i bbh ca Ocja ni ndra ngue bb di zti quer cuerpo cja di ttntiqui p jar tzibi ca jin gui jui ti. 30 Ncjadi p, quer jogui dy, bb i ne da jihqui pa gui dyti ca r nttzo, ndejma jin gui dyte. Ms di joh bb gi dyojqui, gi dyy, ni ndra ngue bb gi dyti ca r nttzo. Ms b joh bb da bbh hner dy cja gui cti p jab i bbh ca Ocja ni ndra ngue bb di zti quer cuerpo cja di ttntiqui p jar tzibi ca jin gui jui ti.

10 nttzojqui ca bbto r dame, como guegueca x mgui. Solo bb p xtr mhui p hnar hj cr bbja, nubb, i phtzi derecho da mgui. Guejti car hj ca da ntjajtihui hnar bbja ca x bbgui, i ti ca r nttzo hneje, como i bbbi cr bbja p hnar hj. hneje xc dydej nar palabra na bi man car Moiss mhmto. Guegue bi xih c ndo m titaj: Bb te xc prometebi quer mi ngacjahnihui, xc hi h ca Ocja g testigo, gui uni ca xc promete. 34 Pe nug, d xihquij, bb te gu majm, jin gui hi jm ca Ocja g testigo. Guejtjo jin gui hi jm nr ji tzi, como r nttzya p ca Ocja, guehp b bbh p. 35 Hnej nr jy, jin gui hi jm g testigo, porque guejtjo r mjti ca Ocja. Guejti nr ji ni Jerusaln, jin gui hi jm g testigo hneje, porque guejn r bbjn cr templo ca Ocja. 36 Jin gui hi jm nir a g testigo, porque jin tema cargo gu phtzi pa gui cjajpi hner xtaa da ttaxqui, o bb ya xn nttaxi, pa gui cjajpi p da pojqui. 37 Gui ntzohmi ter bh ca gu ne gui ma, cja gui mantjo. Gue ca Jin Gui Tz i cjahquij gui nmbij cr tjuju ca Ocja o p hnar cosa r nttzujpi pa da tteme ca gu majm.

Jess ensea sobre los juramentos

33Guejtjo

bi man car Moiss mhmto, bi xihquij: Hnar hj, bb i ne da mpoguihui cr bbja, da ttti hnar jhmi g ntsjjquintjajti, da ttun car bbja pa da dtzi. Nubb, da mpoguihui, bb. Ncjap g man car Moiss. 32 Pe nug, d xihquij, car hj ca da mpoguihui cr bbja, i ti ca r nttzo, cja p i cjajpi cr bbja da dyti ca r nttzo. Como bb p xta ntjajtihui p hnar hj car bbja, xta yohti dame. Nubb, dr

31Guejtjo

Jess ensea sobre el divorcio

xc dydej nar palabra na bi man car Moiss mhmto, i na: Car cjahni ca da cchtibi r d cr hohui, guejtjo da ncchtibi hnr d guegue. Car cjahni ca da

38Ya

Jess ensea sobre la venganza

11 tsjjquibi hnr ttzafi cr hohui, guejtjo da ntsjjquibi hnr ttzafi guegue. 39 Pe nug, d xihquij: Bb to te da cjahquij, gui jiguij. Bb to da ddahqui hnar mphti jer jmi, nuquigu, p d bbtitjo ca p hnanguadi, pa p da mjtiqui p hneje. 40 Cja bb to da zixqui p jar jujticia cja nup da tthqui quer chamarra, bb p i ne da ganqui quer manga, gui jijtjo da ganqui. 41 Nu c cjahni c i phtzi cargo, bb da bbjpiqui g fuerza gui mhui yo quilmetro, gui tu htzibi r bbtzi, gui mhui hasta go quilmetro. 42 Bb to da dyhqui ca te i nesta, gui ftzi, cja hneh bb to te i nesta da jmi hqui, gui jmi pi hneje.

SAN MATEO5,6 y i nequij, tema cosa r z da cozquij ca Ocja, bb? Guejti c jijte cjahni c jin gui meya ca Ocja i ne qu amigoj. 47 Nuquj, bb gu znguaj ja quir parientej, ter bh ca gu tij ca r z? Guejti c cjahni c jin gui meya ca Ocja i zngua qu parientej. 48 Eso, d xihquij, gui nuj r z ghtjo y cjahni, pa gui ncjaj ncja ngu quer Tzi Taj ca b bb ji tzi. Gueguec i nu r z ghtjo y cjahni.

xc dydej ca bi jma mhmto: Gui maj yir hoj, cja gui ftzi. Nu quir contra, jin gui fxc. 44 Pe nug d xihquij: Gui fx c cjahni c i quij, cja gui ahui cor tti jqui c cjahni c i tzanquij. Gui dyhtibij ca r z c cjahni c jin gui nequij. Gui dyjpij car Tzi Ta ji tzi da bendeci c cjahni c i jtiquij tujni, co ni c i nuquij r nttzo. 45 Bb gui dytijc, xqu jjm quer Tzi Taj ca b bb ji tzi. Guegue bi dyti nr jiadi, cja ghtjo r pa i cjajpi da bx nr jiadi pa da yoti nr jy. I yoti nr cjahni n i ti ca r nttzo, cja co hnej n i ti ca r z. Guejtjo ba pjni car dye pa da bendeci y jogui cjahni, cja co hnej y i ndujpite. 46 Hnehquitjoguj, i nesta gui nuj r z ghtjo y cjahni. Porque bb gu nej ja y cjahni

43Ya

El amor para los enemigos

Car Jess p bi xih qu mxte: C cosa r z c gu ne gui dytij, gui mbenij ja gr dytij pa da tzh ca Ocja. Gui mfdij pa jin gui mbenij jntsj ja gr cjajpij pa da hi zquij y cjahni. Bb gui dytij tema cosa jntsj pa da hi zquij y cjahni, jin te da ddahquij quer Tzi Taj ca b bb jar ji tzi. 2 Eso, bb gu uni ca te i nesta c cjahni c jin te i ja, jin gui xijm y p dda cjahni te xc uni. C jijte cjahni c i tn ca Ocja xtzetjo, bb ya xta d cr ofrendaj, i mandadoj da tsjih c cjahni c i bbh p jar templo cja co c cjahni c i dyo ja calle, como gueguej i ne pa da tti htzibij. Cierto, d xihquij, c cjahni c i ti ca r z jntsj pa da tti htzibi, ya x cja ca m nej. Ya jin te p da ttunij p jar ji tzi. 3 Pe nuquigu, bb gu fx c tzi probe, jin da bah quer hohui ca ms gu ntzixihui te xc uni. 4 Ja ca Ocja da badi. Guegue i ccahti ca jin gui ccahti y cjahni, cja xta cozqui hnar cosa ms dr z.

Jess ensea sobre las buenas obras

bb gu oraj, dyo gu ncjaj ncja ngu c jijte cjahni.

5Guejtjo

Jess ensea cmo orar

SAN MATEO6 Nuc, i gustabi da hmjti p mbo car templo, o guejn jy nttzani y calle, da oraj p jab da nccahtij. D xihquigj, ya x cja ca m nej. Ya jin te p da ttunij p jar ji tzi. 6 Pe nuquigu, bb gu ora, gui cti mbo quer ngu p ms ya mbo, cja gui coti car goxtji, gui ahui quer Tzi Ta ca b bb ji tzi. Guegue i ccahti ca jin gui ccahti y cjahni, cja da ddahqui hnar cosa dr ndo z. 7 Nuquj, bb gu oraj, dyo gu ncjaj ncja ngu c cjahni c jin gui meya ca Ocja. Gueguec i hna mandi c tsjdi, cja jin gui mbeni te i ne da man c palabra. I mbenij, jntsj bb da dedij r tsjdi, nubb, da dyh ca Ocja, bb. 8 Nuquiguj, jin gui yojpij r ngu vez ca gui dyjpij ca Ocja. Co guehca ya xc xifi, guegue da dyjtiqui. Porque i pah quer Tzi Taj ter bh ca gu nestaj, ante que gui dyjpij. 9 Nuquiguj, bb gu nzojm ca Ocja, c palabra c gui xijm da ncj ncja ngu ya gu xihquij ya. Gui hi naj: Nuquigu, m Tzi Taquije, gu bbh p jar ji tzi, D i zquije g Ocjagu, 10 Tzin dr heh car pa bb xt mandado hua jar jy, Gui fxquije gu tije hua jar jy ca gu negu, como ngu ga ttti p jar ji tzi. 11 Gui ddajquije tz ca gu tzije r pa ya. 12 Cja gui perdonaguije ca r nttzo ca xt tije, como ngugje, d perdonabije cm mi ngacjahnije ca te x dyjtiguije. 13 Gui ng uije tz, pa jin da ttjtiguije prueba r pa ya,

12 Cja jin gui jih ca Jin Gui Jo da daguije. Porque nuquigu, gu mandado, r nzhqui, cja r ntzhui da tti zqui ghtjo r tiempo. Ni jab gu tzyaje ca dr xjtiquije. Da ncjap, amn. Da ncjan gr nzojm ca Ocja. 14 Porque bb gu perdonabij y cjahni ca te xtr dyjtiquij, guejtjo da perdonaquij hneje quer Tzi Taj ca b bb jar ji tzi. 15 Cja bb jin gu perdonabij y cjahni ca x dyjtiquij, guejtjo hneje quer Tzi Taj jin da perdonaquij ca xc dytij.

hneje, bb gu ayunaj, jin gui ncjaj ncja ngu c cjahni c i tn ca Ocja jntsj xtzetjo. Gueguej i ndo jmi du, hasta i coxi bbojtzibi jy aj co jy caraj pa dr bah c p dda cjahni, i ayunaj, cja da hemec, ms i ndo jonij ca Ocja ghtjo mbo r myj. Cierto, d xihquij, ya x ncja ca m ne c cjahnic. Ya jin te p da ttuni p ji tzi. 17 Pe nuquigu, bb gu beje, gui jojqui quer a, cja gui xd, pa da ni gui dr zqui, 18 pa jin da baj y cjahni cja gu bejqu? jntsjtjo quer Tzi Ta da badi. Guegue i ccahti ca jin gui ccahti y cjahni, cja da ddahqui ca r ntzhui.

16Guejtjo

Jess ensea sobre el ayuno

d xihquij, jin gui jmu ntzij r ngu quir mjtij hua jar jy, porque jin da meh c riquezac. C dda, da nga c tani zuwe, da zoni, cja c dda, da mboxcjuay. Cja c p ddaa, da

19Guejtjo

Riquezas en el cielo

13 janquij c be, da ti ir nguj, tje da gjqui. 20 Pe nuquj, gui cjajpij ca r z co quir mjtij hua jar jy, pa dr ngujqui car bendicin ca b ttahquij p jar ji tzi. Ntju my r z c riqueza c b bbh p, cja nuc, jin da mpuni. Jin da za c tani zuwe, jin da mboxcjuay, cja jin da fe. 21 Nu p jab gu phtzi quir mjtij c gu ndo nej, guehp r me ir myj.

SAN MATEO6 ca te gr jej? 26 Gui mbenij ja ncja ga hmj y tzi ttzntz y i dyo jar ji tzi. Nuy, jin gui tujm semilla, cja jin gui xojm, cja jin gui phtzij ttu pa da mhtzi ca da zij. Nu quer Tzi Taj ca b bb ji tzi i wi nc. Nuquiguj, ms gu ndo mu huij ni ndra ngue c tzi ttzntz. 27 Tema cjahni di padi da ju htzitsj qu cjeya, pa p da tzi hmjtjo? Masque da ndo mbeni ja dr cjajpi, pe jin da jogui. 28 Guejtjo hneje, dyoca gu yomfenij digue quir dajtuj? Gui mbenij ja i ncja y tzi lirio i j p jar bbatja. R tzi z ga te, pe jin gui pfi pa da dn ca da jie, cja jin gui ji ti pa da dyti qu dajtu. 29 Nug, d xihquij, ms r ndo z ga ni gui hnar tzi lirio ni digue car rey Salomn. Gueguec bb m je cr dajtu ca ms mr njuhtzi, j m jjmi ca r z ga ni gui hna y tzi dni. 30 Ca Ocja i cjajpi da ndni c paxi i j p jar bbatja, i ncjahm i jejti hnr dajtu r tzi z. Nu c tzi paxic, r pa ya i j, pe r xudi, ya xtr tjti jar tzibi. Hni xquiguj gu cjahnij, cja jin da jejtiquij ca Ocja hneje, masque jin tza gu emej? 31 Eso, dyo gu ntztij, dyo gu majm: Jab dr heh cam ju nij? Tema deje gu tzij? Te gr jegj? 32 Porque c cjahni c jin gui meya ca Ocja i mpgui i joni ghtjo y cosay. Nuquiguj, i bbh quer Tzi Taj p jar ji tzi, cja guegue b padi ghtjo ca gu nestaj. 33 Eso, bbto gui jionij ja gr dytij ca r z ca i ne ca Ocja, cja gui mbenij ja gui ncjaj pa da ttemebi cr palabra. Diguebb ya, da ttahquij hneje ghtjo c pe dda

dj i z pa dr janij. Bb jin te i cja yir d, i z r z. R z gri jani pa gui ho ghtjo p jab gui ne, cja car jiahtzi i bb jer my, bb. 23 Pe bb ya x ttzoni yir d, ghtjo r bbxuy gri hmy. Bb ya x ni gui car jiahtzi, pe mbo ir tzi my, i bbjti car bbxuy, nubb, mero gu ndo bby yap mbo car bbxuy.

22Ym

La lmpara del cuerpo

gui tz bb i ntoja hnar cjahni da dni yojo jmu. Bb di bb yojo qu jmu, da hui ca hna, nu ca hna da johui. I nesta da jih ca hna, cja ca p hna, da dni. Guehquitjoguj, jin gui tz gui uni ir myj gui pjpij ca Ocja bb gu ndo ne gui jaj car domi. d xihquij, dyo gu ntztij digue quer nzajquij. Dyo gu i naj: Ter bh ca gu tzij? Guejtjo dyo gu yomfenij, ter bh ca gr jej? Ca Ocja i ddahquij quir cuerpoj, cja co quer nzajquij. Cja gu i naj da z dr ntji pa p da ddahquij ca te gui tzij cja co
25Nug,

24Jin

Dios y el dinero

Dios cuida a sus hijos

SAN MATEO6,7 cosa gu jonij. 34 Nug, d xihquij, dyo gu ntztij te da ncja r xudi. Hasta r xudi xt ccahtij te da ncja. Gui mbenij ja gui cjajpij c i ncja r pa ya, cja ya jac. Ncjap g man car Jess.

14
Pedir, buscar y tocar la puerta

Bi man car Jess: Dyo gu tzohmitej, pa jin da dympiqui quer castigoj car Tzi Ta ji tzi. 2 Porque bb gu tzohmi yir hohui, ca Ocja jin da nuqui cor ntti jqui. Car medida ca gr dymbi quer hohui, mismoca, p dr dymbiqui car Tzi Ta ji tzi, hneje. 3 Dyoca cju gu jud quer hohui, i o hnar tzi ngnza cr d? S jin gu tzgu car za r nojo i o quer dgu? 4 Dyoca gu xih quer hohui: Cjajma, gu japiqui car ngnza i o nir d? Hni xquigu, i o hnar ndo viga quer d. 5 Cja gu mangu jin te gu tu? Gr mtjri tjojo! Bbto gui cjhtzi car ndo zatsj i o quer d, nubb, cja da jogui gui ccahtibi cr d quer hohui, gui cjhtzibi car ngnza. 6 D xihquij hneje, gui ntzohmi ter bh ca gui uni quer mi ngacjahnihui, cja gui mbeni ja ncja gr nzofo. J r ntzhui gui dymbi c dyo c cosa r nttzujpi, porque i bby peligro da cja r cu, da zaquitjo. Guejtjo, j r ntzhui gui pombij tjebe c zacjua, porque jin da nec, xta di ntjo, xta cchtitjo. I bbh c dda cjahni c jin gui ne da recibi nr palabra r nttzujpi r heh ca Ocja. Bb ya xc nzojm c cjahni c, cja i segue i tzanij cr palabra ca Ocja, gui jijm bb.

No juzguen a otros

dyjpij ca Ocja ca gu nestaj, cja xta ddahquij. Gui jionij ca gu nej, cja xqu ttij. Gui nzojm ca Ocja, cja xta xoquiquij car goxtji. 8 Car cjahni ca te i nesta, bb da dyjpi ca Ocja, da ttuni. Car cjahni ca te i joni, xta dti. Car cjahni ca i nzoh ca Ocja, da tsjojquibi car goxtji. 9 Nuquigu, bb di dyhqui hnar tjujme quer bajtzi, cja gi uni hnar medo? Ji na. 10 Cja hu bb di dyhqui hnar tzi my, cja gi ungui hnar cci a? Ji na hneje. 11 Nuquiguj, gu cjahnitjoj, r nttzo quir myj, pe ndejma gu padij gui un quir bajtzij c cosa r z c i nej. Hni xjmaja quer Tzi Taj ca b bb jar ji tzi, cja jin da un ca r z ca to da dyjpi guegue? 12 R z ca i jtiquij ca Ocja. Eso, i nesta gui dyhtibij ca r z quer mi ngacjahnij hneje, ncja ngu gri mbenij da tzj. Guejn i man car ley ca bi zoguij car Moiss, cja guejti c profeta bi ma ncjan hneje.

7Gui

goxtji r z pa gui ctij, gue ca r nttzhti. Nu car goxtji co car hu c r nxi di, r zti p jar tzibi ca jin gui jui ti, cja r ndo ngu cjahni r ma p. 14 Pe i bbh p hnar goxtji cja ba cah p ca hnar hu r zm p jab gui ttij car nzajqui ca jin da tjegue. R nttzhti car huc, cja te tzi ngudi c cjahni i pa p.

13Car

La puerta angosta

mfdij, jin da ma da jihquij c dda cjahni c da

15Gui

El rbol se conoce por su fruto

15 xihquij, gueguej ba jaj hnar palabra r heh ca Ocja. C jijtec, i ni gui ncjahm tzi jogui cjahnitjojo, pe mbo r myj, i ncjaj ngu nr mi ho, r ndo nttzo. 16 Da jogui gui meyaj c jijte cjahni c ba ja qu palabratsjj ncja ngu gri meyaj c za. Cja i ddjqui uva hnar za g pni? Cja hu i ddjqui higo hnar xatta? 17 C za r z, ghtjo i tu qu ixi r z, nu c ttzoza, i tu qu ixi jin gui ttza. 18 Hnar za dr z, jin gui tz da du qu ixi jin di tz, ni di hnar ttzoza, jin gui tz da du qu ixi dr z. 19 Ghtjo tema za ca jin gui tu qu fruta r z, da ttzjqui cja da cjti jar tzibi pa da nz. 20 Eso, d xihquij, por r ngue qu fruta c i tu, gr meyaj c za. Guejtjo por r ngue ca i ti c cjahni c ba janquij hnar palabra, gr meyaj cja jogui cjahnic o jijtetjo?

SAN MATEO7,8 cjahniquigj. Wenij ya, porque gu ndujpitej. ca to da dyj ym palabrag cja da dyte ncja ngu ga ma, i jjmi hnar hj ca i phtzi mfeni r z. Bi jih cr ngu xtze hnar ndo medo. 25 Cja bi ndo way, b eh c nzjtje, cja bi ho ndaji r ngu. M tjni car ngu hasta m ndo juani. Pe jin g yhte, porque xqu tjh p xtze hnar medo r nojo. 26 Nu car cjahni ca to da dyj ym palabra d ma, cja jin da dyjte, guegue i jjmi hnar dondo hj ca bi jih cr ngu xtze c bbomu. 27 B eh car dye co c nzjtje, cja bi ho ndaji r ngu. Bi djni, bi dujqui cr ngu hasta bi ndo ngnitsj. Tje bi yte, como xqu tjh p xtze car bbomu. Ncjap g xih c cjahni car Jess. 28 Cja bb m guadi m man car Jess y palabray, bi ndo ho my c cjahni, como mr ndo z ca m ujti guegue. 29 Car Jess m ujti r z cr palabra ca Ocja, como gue ca Ocja xqu un cr cargo. J m ujti ncja ngu c maestro c m ujti c cjahni c Escritura. Nuc, jin tza m ntjumy ca m majm, como j m padij te i ne da man c Escritura.

24Nu

Las dos bases

ngu cjahni da nzojquig g jmu, pe jin gui ghtjoc da ti p jab i mandado ca Ocja, jntsj c to xtr dyti ca i ne cam Tzi Tag ca b bb ji tzi. 22 Bb xtu eh car pa bb xt jampi r hunda y cjahni, dr ngu cjahni da xijqui: Nuqu, Tzi Jmu, nd tnquigje hneje. Cja jin d xijme c cjahni te i man quer palabra? Cja jin d nzojtiquije quer tzi tjuju bb nd fonguije cr ndaji ca Jin Gui Jo? Guejtjo hneje nd nnije quer tzi tjuju cja nd tije r ngu milagro. Ncjap da xijquic. 23 Nug, jin gu cuajti c cjahnic. Xt xijm ncjahua: Nuquj, j m

21Dr

No todos entrarn en el reino de los cielos

Cja bb mb ca jar tt car Jess, b h cjahni r ngu, bi dnij. 2 Nuya b eh hnar dhtji ca m tzhui car jnini lepra, ddahtz mr jih cr ng. Bi ndandiajmu p jab mr bbh car Jess, bi xifi:

Jess sana a un leproso

SAN MATEO8 Nuqu, Tzi Jmu, bb gu ne gui cjagui car favor, gui cjzqui tz nar jnini d tzbbe. 3 Diguebb ya, car Jess bi cjuan cr dy, bi dn car dhtji, bi xifi: Dyo ya c, d ne gu fxqui pa gui z. Cja nguetica bi joh car dhtji bb. 4 Cja p bi man car Jess, bb: Gui ma ya, pe jin gui ma gur xih c cjahni ter bh ca x ncja. Gui ma b ujti car mcja, ya xc jogui, cja gui ahtibi ca Ocja p jar altar c zuwe c bi mandado car Moiss p jar ley. Da ncjap da baj y cjahni, ntjumy x joquiqui ca Ocja. Bi xifi ncjap car Jess.

16 d mandado, i ti ca d bbjpi. Ca to d nzofo, ba eje, cja ca to d cuy, i pac. Guejtjo hneje i bbh c dda c i mandadoguig, cja d jti ca i manc. 10 Nu car Jess, bb m dyj nr palabra xqu man car capitn, bi ndo mbeni bb, bi ndo tzj. Nubb, bi xih c cjahni c m tni: 11 Cierto, d xihquij, nr hjn i ndo emegui ghtjo mbo r my, masque jin gur israelita. Nu c p dda cjahni c x nguajqui, masque israelitac, pe jin gui emegui r z como ngun. Nug, d xihquij, xtu eje r ngu cjahni c jin gui judio, dr hej n jab r bxi jiadi, dr hej n jab r y, cja nuc, da guajqui. Cam Tzi Ta p ji tzi da cuajti c cjahnic, dr ti p jab i bb guegue. Masque jin gui judioc, da hmpj p ji tzi co car Abraham, cja co car Isaac, cja co car Jacob. Da mpjm cja da dytij mbaxcjua. 12 Nu y cjahni judio y i majm r taj car Abraham, pe jin gui ne da hemegui, jin da tij p jab i mandado ca Ocja. Gueguej da cjupj, dr mjm tji p jab r hmxuy, da hmjti p ghtjo r tiempo. Nup da nzonij cja da ndo sufrij. 13 Diguebb ya, car Jess p bi nzoh car capitn, bi hi mbi: Gui ma ir ngu ya, xta ncja ca xc dyjqui, como xc hemegui. Cja car mxte ca m ji ni, exque bi joh car horac.

ya car Jess bi ti jar jini Capernaum. Cja b eh hnar hj, mr capitn, m mandadobi hnar partido c sundado. Car capitn bi guati car Jess, bi dyjpi hnar favor. 6 Bi xifi: Nuquigu, Tzi Jmu, i jin car bajtzi hj ca i pjpigui. R bbndi p jam ngu. Jin gui tz da hani, cja r ndo cr ndodyo. 7 Cja bi man ya car Jess, bi xifi: M p ya, bb. Gu m ccahtig, pa da jogui. 8 Nu car capitn bi dadi: Nuqu, Tzi Jmu, j r ntzhui gui cti jam ngug, porque jin te d mugbbe. Jntsjtjo gui man quer palabra, cja xta joh cam mxte. 9 D pac da jogui, como guehqu gu ja quer cargo pa gui mandado, cja i ttjtiqui ca gu ma. Ncjag hneje, d phtzi cam cargo, cja i ttjtigui ca d ma. C sundado c

5Diguebb

Jess sana al siervo de un capitn romano

ya, car Jess bi ma p jr ngu car Pedro, bi ccahti

14Diguebb

Jess sana a la suegra de Pedro

17 cr tooc, mr oxti p jar gama, m cax car pa. 15 Car Jess ya, bi dmbi cr dy, cja bi wen car pa, bb. Nguetica bi joh car bbja. Bi nantzi, bi ho, bi dyti te bi zij.

SAN MATEO8 tzi ngu, hneje. Nuguig, dr cjahni xp bbnqui hua jar jy, pe jin tema ngu d phtzig. 21 Diguebb ya, bi guati car Jess p hnar hj. M yojmi qu amigo car Jess. Bi man car hjc: Nuqu, Tzi Jmu, ddajqui tz r tsjjqui gu ma gr hmh pm ngu hasta bb xta du cam ta. Nubb, cja xcu ec xt tnqui, bb. 22 Nu car Jess bi xifi, i na: Ji na. Gui jih c cjahni c jin gui ne da dngui pa da dyh qu nimaj. Pe nuqu, como ngu xqu tti ca r z, gui tij ya, gui tngui gu m.

ya xi mr ch car jiadi, b ttzi p jab mr bbh car Jess r ndo ngu cjahni c mb yojmi cr ndaji ca Jin Gui Jo. Cja car Jess bi hunti c ttzondaji , bi fongui, cja bi wenc, bb. Guegue bi jojqui ghtjo c cjahni c m jini. 17 Ca mr jojqui dhtji car Jess, bi zh car palabra ca xqu man ca hnr jmandadero ca Ocja ca m tsjifi r Isaas. Guegueca, ya m yabb bi ma ja di ncja ca hnar hj ca di mjni ca Ocja hua jar jy. Bi ma ncjahua: Guejtsj guegue bi gzquij cm jinij cja co ghtjo c te nd tzj.

16Bb

Jess sana a muchos enfermos

m ccahti car Jess, ya xqu ndo jmu ntzi cjahni r ngu, hasta ya xi m i tij mad, bi xih qu amigo c m ntzixihui di mhui hnanguadi. Bi hi mbij: Mj, gr ddaxj n p hnanguadi nr deje. 19 Ante que di tij car barco, bi zm p jab mr bbh car Jess hnar hj mr maestro, m ujti c cjahni c Escritura. Gueguec bi guati car Jess, bi xifi: Nuqu, Maestro, gu tnquig ghtjo p jab gr ma. 20 Bi daj ya car Jess, bi xifi di mbeni r z, cja ntjumy m ne di dni? Bi hi mbi: C mi ho i phtzi qu ngu mbo nr jy, cja c ttzntz i phtzi qu

18Bb

Los que queran seguir a Jess

barco, bi mjm qu mxte pa di ddaxj car deje. 24 Cja bi zh car ndaji, bi ndo ho, m ndo fhtzi car deje. M tjojta xtze jar barco car deje, m cti p mbo. Nu car Jess, ya xi mr aja. 25 Cja qu amigo car Jess bi dy, bi xijm, i mbij: Nuquigu, Tzi Jmu, gui nantza nttzdi, gui cjxquije, porque ya xt cjtije deje, exque ya xt tuje hua. 26 Bi daj ya bb car Jess, i na: Cas gu ntzuj ya? Nuquj, jin tza gu emej ca Ocja. Diguebb, bi bbh car Jess, bi huhti car ndaji co car deje. Cja bi hna tzyac, bi jui gui r z. 27 Cja m ndo dyo myj qu amigo bb m ccahtij te xqu ncja. Bi hntsjj: X yan, ja i ncjan bb? X dyjti nr deje co car ndaji ca xc nzofo, x hmy.

23Diguebb ya, car Jess bi dex car

Jess calma el viento y las olas

ya, car Jess co qu mxte bi ztij ca hnanguadi car

28Diguebb

Los hombres endemoniados de Gadara

SAN MATEO8,9

18

deje. B cajm jar barco, g mjm z c hj c m yojmahui cr p jar jy ca m tsjifi Gadara. Cja ndaji ca Jin Gui Jo. 34 Cja diguebb b e yojo hj c m yojmi cr ya, ghtjo c mi ngu p jar jini, b ndaji ca Jin Gui Jo, bi zdihui car pjm bi ntjj car Jess. Cja bb Jess. Gueguehui xcu hejmi p m ntjj ya, bi dyjpij favor car jab m cjti c nima. Mr ndo Jess di wem p jr jy gueguej. nttzo c hjc, m tjna ddiji Eso, bi bm p car Jess. c cjahni c m cuati p, hasta jin Jess sana a un paraltico to m ne di tjoh p jab m dyoc. 29 Gueguec bi mahtihui nzajqui Diguebb ya, car Jess p bi car Jess, bi xijmi: ti car barco, bi ddatzi g Te d cjahquibbe, nuqu, Jess, ma hnanguadi car deje, p bi zti r Ttqui ca Ocja? Cja hu ya xc p jar jini p jab mr hmy. 2 Cja eje pa gui fonguiguije, masque jim nup, b ttzimpi hnar dhtji, j m be i tzh car hora pa da ttajquije tz di hani, mb oxti p jr mfidi. cam castigoje? Ncjap g man c Car Jess bi ccahti c cjahni c yojo hjc. mb ncjnij car dhtji, cja bi badi, 30 Nuhua r cjahua, mb eh c m emej guegue. Nubb, bi nzoh yojo hj c m yojmi cr ndaji ca car dhtji, bi hi mbi: Jin Gui Jo, cja n r cjan, mr ca Gui mpjqu ya, m bajtziqui. hnar ndo prtida c zacjua, mr Ya x mperdonaqui c r nttzo c u ni. 31 Nu cr ndaji ca Jin Gui Jo, ngu tu. 3 Mr bbh p c dda maestro m bbh p mbo myhui c hj, cja nuc bi dyjpi hnar favor car c m ujti c cjahni cr palabra Jess, bi xifi: ca Ocja, mr ccahtij car Jess. Bb ya xc eje pa gui fonguigje, Gueguec bi majm mbo myj: ddajquije r tsjjqui gu mjme n Jin gui tz nr palabra x ma nr jab r ca y zacjua r ngu, gu hjn. I ne da cjatsj ca Ocja. 4 Nu car Jess, bi badi ter bh ca ctije n jy myy. 32 Cja car Jess ya bi dadi: mr mbenij, cja bi xijm: Mjm, bb. Dyoca gu majm mbo ir myj, Cja bi hna wem p jy myhui r nttzo nr palabra n xt ma? 5 Nug, r nzjqui pa gu xij nr dhtji: c yojo hj, g ma p jab mr dyo c zacjua, bi ti mbo myc. Ya x mperdonaqui c r nttzo c Ghtjo car partida c zacjua x ng ngu tu. Guejtjo r nzjqui pa gu xifi: r ddiji, x hna jijm desde n jab Bbj ya, cja gui ho. 6 Pe xt xij nr mr ndo nte, xc jij jar deje, x dhtji nr palabra n xt ma pa gi cjtij, x nduj. paquj, guejc d phtzi cam cargo 33 Diguebb ya, c mdi c m hua jar jy pa gu cjhtzibi y cjahni c zacjua bi ddagui g nzti p jar c r nttzo c x dyte. Nug dr ji ni p jab g hejm. B xih cjahni xp bbnqui hua jar jy. c cjahni, ddahtz g xijm ghtjo Ma ya, car Jess p bi nzoh car te xqu ncja, cja co ja g ncja xqu dhtji, bi hi mbi:

19 Nuya, gui bbj ya, gui pantzi quer mfidi, gui ma ir ngu. 7 Cja car dhtji bi bby, bi ma g ma r ngu. 8 Cja bb m ccahti ya c cjahni, bi ndo ho myj, bi mbenij: Ja xc ncja ya n? Guejtjo bi majm: Te tza r ndo nzh car Tzi Ta ji tzi. X un cr cargo nr hjn, x jojqui nr dhtji, x nghtzibi ca r nttzo ca m tu.

SAN MATEO9 Te cja ya? C cjahni c i bby r z, jin gui nesta mdico. Gue y i jini i nesta. Guehca dr ejcc, pa gu fxy. 13 Nuquiguj, i nesta gui nxdij te i ne da ma nr palabra n i ju x p jar Escritura. I man ca Ocja: D neg gui jui jqui quer hohui, cja jin tza d neg gui phtij zuwe, gui ajtiguij p jar altar. Ncjap ga ma guegue. Eso, jin d ejc pa gua nzoj y cjahni y i ma jin te i tu. Nug xt eje pa gu nzoj y i ndujpite pa da jih ca r nttzo cja da jionij ca Ocja.

ya, bi wem p car Jess, bi ma p hnar lugar, cja bb m tjoh p, bi ccahti ca hnar hj, mr ju p jar tjujni p jab m ncobra c contribucin. Car hjc mr tesorero, m ju cr tjuju mr Mateo. Car Jess bi nzofo, bi xifi: Gui tngui. Car hj ya bi bby bi mhui car Jess. 10 Hna vez, car Jess mr ju p jar mexa p jr ngu car Mateo, mr tzi. B eje r ngu c jijte hj c m jmuntzi c impuesto hneh c contribucin, co p dda cjahni c m ndujpite. Gueguej bi guatij jar mexa p jab mr bbh car Jess co ni qu mxte, bi mi pj cja bi zihuic. 11 Nu c fariseo, bb m ccahtij car Jess, mr tzihui c cjahni c m ti ca r nttzo, gueguej bi dyn qu mxte car Jess, bi hi naj: Nir maestroj, dyoca i tzihui y jijte cjahni y i cobra c impuesto cja hnej y p dda cjahni y i ndujpite? 12 Nu car Jess, bb m dyj ya nr palabran, bi dadi:

9Diguebb

Jess llama a Mateo

ya, b eh c dda qu mxte car Juan ca m xix c cjahni, bi guatij car Jess, cja bi hnij, i naj: Nugje co y fariseo, cjaatjo d ayunaje. Hni xjmaja yir amigo y i tnqui, dyoca jin gui ayunay? 15 Cja car Jess bi dadi, i na: C cjahni c x ttzix p jar mbaxcjua jab r cja ntjajti, ja dr du myc menta i ttti car mbaxcjua cja i bbjti p car novio? D ncjag p co ni ym amigo, como d yojtijey. Bb xta zh car p bb xta ttzix nr novio, cja ya jin da hmbi y amigo, nubb, jaa, da ayunaj bb. 16 Hnar zdat u, jin gui tz gui phtibi hnar ddadyo datu. Bb gui phte ncjap, p xtr xh hnanguadi, cja ms da ngujqui ca x xgui. 17 Guejti c xifani c ya jin gui naxi, jin to da xiti cr jugo c uva. Bb gui dyte ncjap, da xh car xifani, tje da mfn car vino. Gue c xifani r z gui xiti car jugo, pa jin da bbh car xifani ni digue

Le preguntan a Jess sobre el ayuno

14Diguebb

SAN MATEO9 car vino. Ncjap hneje r nzj ym mfeni d xij ym amigo y i tngui. Bb to da hemey, jin gui tz da dn c costumbre c m tni mhmto.
La hija de Jairo, y la mujer que toc la ropa de Jess

20 Nu c cjahni ya, bi denij car Jess, como m padij, ya xqu du car bajtzi. 25 Diguebb ya, car Jess bi cjajpi bi bm p c cjahni r ngu, cja guegue bi ti p jab mr bbn car tzi bbja, bi pntibi cr dy. Nubb, car tzi bbja nguetica bi z, xn nantzi. 26 Cja ghtjo c cjahni c m bb jar lugarc bi dydej ja ncja xqu nantzi car tzi bbja ca xqu du, cja bi xox car Jess. Cja bi ndo ngxtej.

Jess mr xih c cjahni y palabray, cja bi hna zti p hnar hj, m phtzi cr cargo p jr ni cja c judio. Bi ani jy p jab mr bbh car Jess, cja bi xifi: Cja nguehca x ndu cam tzi tti xu, pe gui magu tz, gui cx quer dy, cja p da mhtzi r nzajqui. 19 Diguebb ya, bi bbh car Jess, bi mhui car hj, cja bi dni qu mxte. 20 Bb m pa p, b hna e hnar bbja, bi guati jr xtja car Jess. Guegue, m jini, m xoti cji, ya xqu tzhuic ngu doce ao. Bi ztibi cr nttzani cr dajtu car Jess. 21 Porque m mantsj car bbja, i na: Bb gu tjmbitjojo n r dajtu gueguen, gu z. 22 Nu car Jess bi bbti, bi ccahti, cja bi xifi: Nuya, gui mpj ya, m tti xuqui. Guehca xqu hemegui, xc z. Cja exque bi z car bbja car horaca. 23 Cja bb m zti car Jess p jr ngu car hj ca m ja r cargo p jr templo c judio, bi ccahti c cjahni r ngu c xqu jmuntzi p, mr ndo nguenij, cja co c msico, mr jxti qu tjxij, como ya xti ncja car nttgui. 24 Car Jess bi xij yac, i na: Gui mjm ya, jin gui tu nr tzi bajtzi bbja. Jntjo ra atjo.

18Car

car Jess ya, bi bm p jar lugarc, m dyo p jar hu, cja p bi dni yojo hj c m god. M mafi nzajqui, m i nahui: Nuquigu, xqu heh p jr cji car rey David pa gui mandadoguije, gui jui guigbbe tz. 28 Nu car Jess jin g ndadi. Bi zti p jr ngu guegue, bi ti. Nu c yojo god bi dnihui, p bi zti p hneje, cja bi guatihui car Jess. Diguebb ya, car Jess bi dynihui: Cja gu emehui r nzjqui pa gu xojqui quir dhui? Cja gueguehui bi dadihui: Jaa, Tzi Jmu, d emequibbe. 29 Diguebb ya, car Jess bi dmbi qu dhui cja bi xijmi: Nuya, da xoj yir dhui, como xc hemeguihui, r nzjqui pa gu fxquihui. 30 Cja bi xoh qu dhui bb. Diguebb ya, car Jess bi ndo ccahtzi c yojo hj, bi xijmi: Jin gui ma gui ngxtehui, guejquig xt jojqui quir dhui. 31 Pe guegue bi bnihui, bi ndo ngxtehui ghtjo p jab m dyohui.

27Cja

Jess sana a dos ciegos

21
Jess sana a un mudo

SAN MATEO9,10 tzi yotjo y mfi pa da cuajti nr semilla. Gui nzojm car Tzi Ta ji tzi, gui dyjpij du pjni p dda mfi pa da mx car bbfi, como r mjti guegue car tsjofo. Ncjap g man car Jess.

bn c god, xn zh c dda cjahni, mb tz hnar hj, j m tz di a, xqu ntjhui cr ndaji ca Jin Gui Jo. 33 Cja car Jess bi fongui car ndaji c. Diguebb ya, bi a car hj ca mr ngone jmaja. Ya xqu jogui. Nu c cjahni c mr ccahtij bi ntzuj cja bi ndo ho myj. Bi majm: Nugj, d cjahni israelitaj, cjahniguigj ca Ocja. Ni jab xt nj hnar milagro ca di jjmin. 34 Nu c fariseo bi majm: Gue ca Jin Gui Jo x un nr Jess cr ttzdi. Guehca i phtzic, eso r fongui c ndaji c jin gui tz.

32Xn

10

ya, m dyo car Jess, m tjoh p ghtjo c jini co ni c tzi jini chi tch. M cti p mbo c templo, m ujti c cjahni cr palabra ca Ocja. M xijm: Ya x ni gui car p ngu thmij. Ya xqui mandado ca Ocja hua jar jy. Car Jess m cjhtzibi ghtjo c jnini c m tzhui c cjahni, co ghtjo te mar . 36 Guegue m ccahti c cjahni, m yomfenij cja m ntztij, como j m padi toca di dnij. Car Jess ya, bi jui jqui c cjahni, como m ncjaj ncja y djti y jin te i bb r mdi. 37-38 Diguebb ya car Jess bi xih qu mxte, i na: R ndo ngu y cjahni, pe nuquj, gu tzi yotjoj pa gu mfxj gu xijm toca da hemej. Ncjahm i bb r ngu car tsjofo, pe

Jess tiene compasin de la gente

35Diguebb

Diguebb ya, car Jess bi nzoh c doce qu mxte c xqu juajni cja bi un cr ttzdi pa di jojqui ghtjo tema clase c dhtji. Bi bbjpi di mx c dhtji, ghtjo p jab di ma, cja di xih c cjahni car tzi ddadyo ja. Bi xijm di mx c cjahni c xqu zh cr ndaji ca Jin Gui Jo, di fonguibijc. Bi xijm guejtjo di ghtzibi ghtjo tema ji ni cja co ghtjo te mr c di tzhui c cjahni. 2 I ju xcua y tjuju c doce qu mxte c bi hi x car Jess. Gue c doce c m tsjifi apstole: Bbto gue car Simn ca i tsjifi r Pedro. Ma ya, gue car Andrs, cr cjuada car Pedro. Diguebb ya car Jacobo, cr tt car Zebedeo, co hneh car Juan, cr cjuada. 3 Hneh car Felipe, hneh car Bartolom, car Toms, car Mateo ca m cobra c impuesto. Guejti car Jacobo, cr tt car Alfeo, hneh car Lebeo, ca guejtjo m tsjifi r Tadeo. 4 Guejti car Simn ca m tsjifi mr cananita, cja co car Judas Iscariote. Guegueca bi d car Jess.

Jess escoge a los doce apstoles

Jess enva a los discpulos a predicar

y doce hjy bi mandado car Jess pa di bnij di nzojm c cjahni, di xijm car tzi ddadyo ja. Guegue bi bbjpi jab di mjm cja co ter bh ca di mjm. Bi hi mbij:

5Gue

SAN MATEO10 Dyo gr mjm p jab i bbh c cjahni c jin gui meya ca Ocja, cja dyo gr ctij tema jini p jar estado Samaria. 6 Pe gui mjm jab i bbh c cjahni israelita, gui nzojmc. Nuc, cjahni ca Ocja, pe x wenij, ncja ngu c djti c x bbdi. 7 Ghtjo p jab gui mjm, gui xijm c cjahni, Ya xta ni gui ja i ncja ga mandado ca Ocja hua jar jy. 8 Gui cjhtzibij c jnini i tzhui c dhtji, cja gui jojquij c cjahni c i tzhui car jnini lepra, cja gui xoxj c nima. R ndo ngu x ddahquij ca Ocja co cr tzi pj. Hnehquiguj, gui fxj c cjahni ncjadip, ghtjo co quer tzi pjj. 9 Jin te gui ma gui jaxj domi pa gr cjuti quir gastoj jar hu. 10 Guejtjo, jin gui ma gui caxj hnar ddza pa gui dyjpij c cjahni te da ddahquij, gui dytij p. Jin gui caxj yojo manga pa gui jiej, cja jin gui cxj p hna pare c zxtji, guejtjo jin gui jaxj hnar tj. Hnar patrn i wi n qu mfi c i pjpi. Ncjadip hneje, ca Ocja i n c to i pjpi guegue. 11 Ghtjo p jab gui ctij, c jini r nojo co c tzi jini ch tch, gui hnij jab i bb jogui cjahni c di ddahquij r tsjjqui gui dyojm p jy nguc? Nubb, gui cuatij jar nguca hasta gue bb xqu pnij p jar jinica. 12 Bb gr ctij hnar ngu, gui znguaj c mi ngu, cja gui dyjpij ca Ocja da mtzi cja da un cr bendicin. 13 Bb xta nuquij r z c mi ngu, gui tzoguij hnar bendicin, gui xijm, ca Ocja xta mxj. Pe nu bb jin da nquij r z c mi ngu, gui xijm, ca Ocja ya jin da mxj bb.

22
14Cja

bb jin da nequij c mi ngu tema lugar, cja jin da nej car palabra ca xqu xijm, nubb, gui pnij p jar nguc o jar jinic. Cja bb xqu pnij, gui tjujquij c jy quir huaj pa da fadi, ya jim p gr cojm p. 15 Cierto d xihquigj, bb xtu eh ca Ocja, cja da dyhtibi r hunda y cjahni hua jar jy, dr ndo ngu car castigo ca da ttun car ji nic. C mi ngu p jar jini Sodoma hneh p jar jini Gomorra da ttuni cr castigo hneje, pe jin da jjmi car castigo ca da ttun c cjahni c j xc nequij. Ms dr ndo ngu da sufric.

d cu hquij gui mjm gr nzojm c cjahni. Nuquiguj, gu jjm djti c da tjoh p jab i bbh c lobo. Eso, gui hmpj listo pa jin to te da cjahquij, pe guejtjo jin to te gui ma gui dyhtibij. Gui ncjaj ncja ngu c tzi paloma. Gui cjaj jogui cjahni. 17 D xihquij ante que da ncja, gui mfdij, porque ndejma da dquij c cjahni, da zixquij p jab i bbh c autoridad. Da nquij, da ma du jpiquij co chirio jy templo c judio. 18 Guejtjo por r nguehca gur tnguigj, da ttzixquij p jab i bbh c gobernador cja co c rey pa du ttnquij, toca gu emej? Gui ncjuanij, bb, pa da dyh c autoridad c i mandado cja co c p dda cjahni c jin gui meya ca Ocja. 19 Cja bb ya xtr ndquij, dyo gu ntzohmij ter bh ca gui xijm, porque mero car hora ca xta ttnquij c nttni, ca Ocja xta xihquij ter bh ca gui majm.

16Nuya,

Persecuciones

23 jin gui guehquiguj gui aj p. Gue cr Espritu quer Tzi Taj p ji tzi da xihquij ter bh ca gui tjajm. 21 Bb xta zh c pac, hnar hj da d cr cjuada pa da bbhti por r nguehca dr hemeguig, cja p hnar hj ya, da d cr tt ca i emegui hneje. C dda bajtzi ya, da cja dyj, da ntujnihui qu taj, cja da mandado pa da bbhtic. 22 Cja da quij ghtjo c cjahni por r nguejquig. Nu ca to da dngui ghtjo r vida, cja jin da jiguigui, guegue da mhtzi car nzajqui ca jin da tjegue. 23 Cja bb da dyjtiquij tujni c mi ngu hnar jini, gui wenij p, p gr ddaxj p hnanguadi. D xihquij ncjuani, jin da ntzhui car tiempo pa gui hoj ghtjo c jini p jab i bbh c cjahni israelita, ante que xcu cojc pa gu ja cam cargo cja gu mandado. Guejquig dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. 24 Ya xc dydej nr jan: Jin da tti htzibi nr mxte ms ni ndra ngue n r maestro. Guejti nr muzo, jin da tti htzibi ms ni ndra ngue n r jmu. 25 Bb da tthtibi nr mxte ncja ngu xc tthtibi n r maestro, da jojtjo. Guejti y muzo co n r jmuj, bb da jnu parejo, da jojtjo. Nug, ya x tsjijqui dr jefe c ndaji c jin gui tz. Nuquiguj, como gu ncjaj ncja m bajtziquij, hnehquitjoguj, da tsjihquij ttzondaji hneje.

SAN MATEO10 tjojo, hnajpa da ni gui. Guejti c cosa c i ti y cjahni pe jin gui faj y pa ya, hnajpa da nccahti hneje. 27 Guejti ym palabra y d xihquij, hua jab jin gui h c p dda cjahni, bb xta zh car tiempo, nuquj, xqu majm p jab ghtjo da dyde. Cja nr palabra n d xihquij, jnquitsjj d xihquij, xtu eh car pa bb xt majm nzajqui nup jab da dyde ghtjo c cjahni. 28 Dyo gu tzuj y cjahni y da mjtiquij, como nuc, jin gui tz te da cjajpi quir tzi myj. Nu ca gu nesta gui tzuj, gue ca hna ca i phtzi r ttzdi pa da dyntiquij p jar tzibi ca jin gui jui ti, p jab da bbh quer cuerpoj co hneh quir tzi myj. 29 Gui mbenij, quer Tzi Taj p ji tzi i fh c tzi ttzntz c i bb yojo por hnar veintetjo. Masque jin tza te i mu hui, jin gui tu hnac hasta bb xta man ca Ocja. 30 Guehquitjoguj, b fhquij quer Tzi Taj, hneje, hasta i padi tengu quir xtaj, cada hnaquiguj. 31 Dyo gu ntzuj bb, ms gu muguj ni ndra ngue c tzi ttzntz r ngu.

20Porque

d xihquij, jin gui tzuj ca te da dyjtiquij y cjahni, porque ghtjo ca i tij g nttagui

26Eso,

A quin se debe tener miedo

cjahni ca da xih c p dda, i emegui, guejtig xt xih cam Tzi Ta ca b bb ji tzi, m mjtig car cjahnic. 33 Nu car cjahni ca da mhtzi r tz, da xih c p dda, jin gui emegui guegue, hnequig, xt xih cam Tzi Ta ca b bb ji tzi, jin gm mjtigc.

32Car

Los que reconocen a Jesucristo delante de la gente

gu mbenij, nug xt ejc pa ya jin da ncja tujni hua jar jy.

34Dyo

Jess es causa de divisin

SAN MATEO10,11 Jin gui guehca xt ejcc. Ms bien, por r nguejquig da j y dda cjahni, da ntujnij. 35 Xt ejc pa gu juejqui y cjahni. Y dda, da dngui, cja y p dda ya, da gui. Hnar hj da ntujnihui cr ta, cja hnar bbja da ntujnihui cr me, nu ca p hnar bbja ya, da ntujnihui cr c. 36 Por r nguejquig, jin da jnu r z hnar hj ca i ne da dnguig. Gue qu familia c i bbh p jr ngu da ncontrahui, da j. 37 Car cjahni ca ms i ndo ne cr ta o cr me ni ndra nguejquig, j r ntzhui da dnguig. Guejti car cjahni ca ms i ndo ne cr tt o cr tti xu ni ndra nguejquig, j r ntzhui da dnguig. 38 Ca to i ne da dngui pe jin gui ne da sufri por r nguejquig, j r ntzhui da dngui. Car cjahni ca i ne da dnguig, da ncjajpi ncja ngu da ncjaguig, cja nug gu sufri p jar ponti. 39 Car cjahni ca jin gui ne da dngui, como i ne da mjtsj cr vida, guegue da bbh cr vida. Nu ca to da dngui ghtjo mbo r tzi my, masque xn da bbhti por r nguejquig, guegue da dti car nzajqui ca ntju my.

24 por r nguehca r dyhtibi cr voluntad ca Ocja, guejti guegue da jnu ncjahm xtr dyti ca r z ca x dyti ca hnaa. Car Tzi Ta ji tzi da cohtzibi ca r z. 42 Cja bb to da mxi hna digue ym amigo y i emegui, masque jin tza di ntjumyc, bb da uni madi hna vaso r tstje por r nguehca r dnguig, d xihquij cierto, ca Ocja da cohtzibi car cjahnic ca r z ca xtr dyte. Ncjap g man car Jess.

11

to da nuquij r z por r nguehca gr tnguij, ncjahm guejquig i nuguig r z hneje, cja co hneh car Tzi Ta ji tzi ca xp mnquig. 41 Car cjahni ca i fx cr mi ngacjahnihui porque r jmandadero ca Ocja gueguec, ca Ocja da nu car cjahni ca i mfxte ncjahm dr jmandadero guegue hneje. Guejti car cjahni ca i tzu ca Ocja cja i fx cr mi ngacjahnihui

40Ca

Premios

Bb m guaj ya car Jess, m xih qu mxte ter bh ca di dytij, nubb, bi bn car lugarc, g ma c tzi ji ni c m bb cerca p. Hnahna g tjojm c tzi jinic, m predica, m xih c cjahni car tzi ddadyo ja. M xijm, ya xi m mandado ca Ocja hua jar jy. 2 Car Juan ca m xix c cjahni, mr cjoti p jar fdi, pe bi dyde ter bh ca mr ph car Jess. Diguebb ya, car Juan b pjni yo qu mxte, bi mhui p jab mr bbh car Jess. 3 Gueguehui bi dynihui car Jess, i na: Nuquigu, cja guehqu gr cjahni nd tpiquije, cja hu hnaho d thmije? Cja guehqu gr Cristo, x hi xqui ca Ocja, cja hu ji na? 4 Cja bi dah car Jess, bi xijmi: Mguehui ya, b xijmi car Juan te xc dyjmi cja te xc ccahtihui. 5 Gui xijmi, xc ccahtihui c cjahni c m god, cja ya xqui jantic, guejti c m dohua, xc ccahtihui ya xqui dyoc. Xc ccahtihui c

Los enviados de Juan el Bautista

25 dhtji c m tzhui car jnini lepra, cja ya x jogui. Guejti c m gogu, ya xqui de. Hasta c dda nima, ya x nantzi. Guejtjo xc dydehui, ya xqui tsjij y tzi probe ja ncja dr dti car nzajqui ca jin da tjegue. Ya x ncja c bi man c profeta ya m yabb. 6 Cja p gui xijmi car Juan, da ndo ttuni bendicin y cjahni y da heme ghtjo mbo r tzi myj, guejquig xp mnqui car Tzi Ta ji tzi, cja jin da jih ca dr hemegui. Ncjap g ndah car Jess. 7 Bb ya xqu ma qu mxte car Juan, bi mh car Jess bi xih c cjahni c xqu jmu ntzi, ja m ncja car Juan, cja co cr cargo ca m phtzi. Bi ma: Nuquj, g mjm p jab jin to i hani, g ccahtij car Juan. Ja m ncja guegue? Cja j m padi te di xihquij? Ngu! M pahca. 8 Cja hu ngu majm di jie dajtu dr tzi z car Juan, eso g mjm g ccahtij tz? Pe jin te ntjumy qu dajtu i je guegue. Nu c cjahni c i je dajtu g lujo, i bbh p jy ngu c rey. 9 Nuquj, cja jin g mjm p jab jin to i hani pa gi ccahtij hnr jmandadero ca Ocja? Guehc! D xihquij cierto, r jmandadero ca Ocja car Juan, cja i ndo ja cr cargo r ngu. 10 Gue car Juan ca i man car Escritura nu p jab i a digue ca hnr jmandadero ca Ocja ca di heje, bb ya xti mdi xti mandado ca Ocja hua jar jy. I ma ncjahua: Ccahtijma, gu pjni nm jmandadero. Gueguen da hmto, cja nuquigu, xqu hmfa.

SAN MATEO11 Gueguen da nzoh c cjahni, da xijm, ya xcu equ. Ncjap ga mam p jar Escritura. 11 Cierto d xihquij, jin tema jmandadero ca Ocja x ni gui hua jar jy ca di ja cr cargo dr ngu ncja ngu ca i phtzi car Juan. Guejtjo d xihquij, ms dr ndo z ca da dti c cjahnitjo c da n cr jmandado ca Ocja hua jar jy, bb ya xtr cumpli ca Ocja ca x ma. Nuc, masque di cjahnitjo c jin te di bbh qu cargo, ms dr ndo z ca da dtij ni ndra ngue ca bi dti car Juan. 12 Bb m mdi m predica car Juan ca m xix c cjahni, nubb bi mdi bi ni gui cr jmandado ca Ocja hua jar jy cja co cr ttzdic. Hasta r paya, i ni guitjo cr ttzdi, cja c cjahni r nzdi i chalaj, i mpguij pa da guajquig, cja da hmpj jab da jaj c bendicin c r he jr jmandado ca Ocja. 13 Qu jmandadero ca Ocja c m bb m yabb, cja hneh car ley ca bi dyti car Moiss, ghtjoc m ma te di ncja bb di ni gui hua jar jy cr jmandado ca Ocja. G ngax ya, b eh car Juan, Nubb, bi mdi bi ncja c xqu man c p dda qu jmandadero ca Ocja mhmto. 14 Gueguec xqu ma, bb di tzi bbjtjo pa di heh car Cristo ca di bbjni pa di mandado, primero di heh ca hnr jmandadero ca Ocja ca m tsjifi r Elas. Nu c to m majm ncjap, m aj digue car Juan ca i xix y cjahni. Nuquiguj, jin gu ne gui hemej cja ya x nzh ca m man c profeta? 15 Y to i bbj y gu, da dyde te i ne da man y palabray.

SAN MATEO11 bh ca gr jquig y cjahni y i bbj y pa ya? I jjm c bajtzi c i ju h p jar ty, i huhti qu hohui, i xijm: 17 Xt jxtiquij ym tjxije pa gi ni pj, cja nuquj, j xqu ni pj. Xt nzonije g hgui, cja nuquj, j xqu zontibij car nima. I ncjap y cjahni y i bbj y pa ya. 18 Porque b eh car Juan ca i xix y cjahni. Jin gui u ni r ngu, cja jin te i tzi bebida y r nti y cjahni. Nubb, bi man y cjahni: Nun, i hohui cr ndaji ca Jin Gui Jo. 19 Diguebb ya, p d ec, nug dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. D u ni r z, cja d tz tz r vino. Cja nuya i man y cjahni: Ndgu ya, nun, r ttzodyon, cja i ndo tzi vino r ngu. I ntzixihui c jijte hj c i jmu ntzi c contribucin, cja co p dda cjahni c i ndujpite. I ncjap gri majm, nuquj, jin gu ne gui hemej y to xp mjni ca Ocja. Y jmandadero guegueca, x ttungui jogui mfeni. Masque di ayunay o di pa mbaxcjua, i fadi, ghtjo gu heh ca Ocja. Y cjahni y i jti car palabra ca ba ja y jmandadero ca Ocja, i bbpj hnar vida r z. Ncjap ga ni gui, cierto gu heh ca Ocja c mfeni cja co car palabra ca x tsjijm.

26 gu mi nguj car ji ni Corazn co car ji ni Betsaida, gui ma gui sufrij r ngu. Porque xc ccahtij r ndo ngu milagro, cja j xqu jionij ca Ocja. Bb di ttti p jar ji ni Tiro co p jar ji ni Sidn c milagro xt tig p jab gu bbpj, c mi ngu p Tiro cja co p Sidn, ya m yabb xtr jijm ca r nttzo, xtr hemej ca Ocja. Gueguec, xtr jie qu dajtu r hxque cja xtr dyxi bojtzibi jy aj pa di ni gui, x repentij cja x jionij ca Ocja, ghtjo mbo r myj. Nuquiguj, j xqu repentij. 22 Eso, d xihquij, car pa bb xtu eh ca Ocja pa da cja r nzya, ms dr ndo car castigo ca da ttahquij ni digue car castigo ca da ttun c mi ngu car ji ni Tiro co car ji ni Sidn. 23 Guehquitjoguj, gu mi nguj Capernaum, xc hi xtsjj hasta guejn jar ji tzi, pe d xihquij, da tjhti nir ji nij, da mpum p jar jy, como j xqu hemeguij. Porque bb xtr ttti milagro p jar ji ni Sodoma ncja ngu c xt tig hua Capernaum, c mi ngu p, ya m yabb xtr repentij cja xtr jionij ca Ocja. Nubb, jin di mpun car ji nic. Di bbjti ya, hasta r pa ya. 24 Eso, d xihquij, gu mi nguj Capernaum, car pa bb xta ncja car juicio, xta ttahqui quer castigoj ms dr ndo ni digue car castigo ca da ttun c mi ngu Sodoma cja co c ji ni c m nztitjohui.

16Ter

21Nuquiguj,

ya, car Jess bi mdi bi hunti c cjahni, mi ngu p jab xqu dyti milagro r ndo ngu. C cjahnic, j xqu jijm ca mr dytij ca r nttzo, cja j xqu jionij ca Ocja. Bi nzoh c cjahnic, bi xijm:

20Diguebb

Los pueblos desobedientes

pac, ca hnar vez, car Jess bi nzoh cr Tzi Ta ji tzi, bi ma:

25C

Vengan a m y descansen

27 Nuqu, m Tzi Taqui, r ndo z quer mfeni. Gu mandado p jar ji tzi co hnecua jar jy. Jin gui gue c cjahni c i phtzi mfeni r ngu co ni c x nxdi r ngu i padi toquigu. Jin gui pahc, como nuquigu, j xqu ne gi ujti ja gu ncjagu. Nu c cjahni c jin tza te i padi, c i jjtihui c tzi bajtzi, guehc xc ujti ja gu ncjagu. 26 R z ca gu te, m Tzi Taqui. D hqui mpjcje xc mbeni xc dyte ncjap. 27 Cja p bi man car Jess: Cam Tzi Ta bi ddajqui cam cargo cja xp mnquig hua jar jy, eso d padi r z ghtjo ja i ncja guegue. Jin to i ccajtigui mbo nm tzi my, nug r Ttgui ca Ocja, ja cam Tzi Ta ca b bb jar ji tzi. Guejtjo, jin to i padi ghtjo ja i ncja cam Tzi Ta ji tzi, jnguitsjg, d pac como r Ttguigc, cja guejti c cjahni c xt xijm ja i ncja guegue, guejtic i pahc hneje. 28 Diguebb ya, car Jess bi nzoh c cjahni, bi hi na: Nuquiguj, d nzohquij, ghtjoquiguj, gu ndo pjm nttzdi cja gu tuj ca r j. B ejm hua. Nug, gu cjzqui quir bbtzij, pa gui tzyaj. 29 Gui jguij pa gu wjtiquij nm yugog, cja gui nxdij ca xt ujtiquij. Nug, d phtzi ntti jqui. Ddahtz xcr quij, cja jin gu pojpiqui ir cuj. 30 Jin da zahquij nm yugog, cja jin tza i j ca gu quij gui cjtij. Ncjap g man car Jess, bb mr nzoh c cjahni.

SAN MATEO11,12 m tjoh p j juatty, m yojmi qu mxte. Gueguec m tu ntju, cja bi mdi bi djqui c atty, m tajmi co qu dy m tzadij c tzi tty. 2 M bbh p hneje c dda fariseo, cja nuc, bi xijm car Jess, bi hi naj: Ccahtijma yir amigo y i tnqui. Ya xqui pjy, ya xqui tajmi tty nr pa ya. Jin gui tz da tttin nr pa n d tzyaj. 3 Bi daj ya car Jess, i na: Cja jin gu ccahtij car Escritura p jab i ma ter bh ca bi dyti ca ndor David? Guegue m tu ntju co hneh c hj c m yojmi. 4 Cja car David bi ti jr ngu ca Ocja, bi zi c tjujme c xqu jahtibi ca Ocja. M nttzujpi c tjujmec. J m tjgui to di zi, ja c mcja. Pe ndejma bi zi guegue co c hj c m yojmi. 5 Guejtjo, jin gu ccahtij jr ley car Moiss, jab i ma, da tjh c mcja da jojquij car templo nr pa n d tzyaj? Como r nttzujpi hneje car templo, jin tema nttzojqui i tu c mcja bb i pjm p, nr pa g nttzya. 6 Nug d xihquij, ya x ni gui ca hnar cosa ca ms i mu hui ni digue car templo. 7 Nuquiguj, jin gu padij te i ne da ma nr palabra n bi man ca Ocja p jar Escritura: Nug, d ne gui jui jqui quir hohuij, cja jin tza d neg c zuwe c gu ajtiguij p jar altar. Ncjap ga man car Tzi Ta ji tzi. Nug, p d xihquij, bb gri jui jqui yir mi ngacjahnij, nubb, jin gi jixj ca r nttzo y cjahni y jin te i tu. 8 Nug, dr cjahni xp bbnqui hua jar jy, cja d phtzi derecho gu mandado ter bh ca da ttti nr pa n d tzyaj.

12

Los discpulos recogen trigo en el da de descanso

Ca hnajpa, mr pa ca m tzya c judio. Nu car Jess

SAN MATEO12
El hombre de la mano seca

28 D madi, cja i tzj nm my. Gu uni nm tzi Espritu pa da yojmi, Da cja r nzya nm jmandadero, da dyhtibi jujticia c cjahni c jin gui meya ca Ocja. 19 Guegue jin da hxihui cr hohui, cja jin da hunihui, Jin da jion car manera ja dr jmeya o ja dr tti htzibi. 20 Guegue da jui jqui c cjahni c jin gui nzdi, cja da mx c jin te ntjumy, Jin da d pa da dyti jujticia, cja jin da jih c cjahni r nttzo da dapi c jin gui nzdi. 21 Ghtjo c hnaho cjahni c jin gui padi ja i ncja ca Ocja, da dhmi pa da dydej ter bh ca da man cam jmandadero. Ncjap g man car profeta.
Acusan a Jess de tener el poder del demonio

ya, car Jess bi ma g ti jr templo c judio. 10 Mr bbh p jar templo hnar hj, xqu dyoti ca hnr dy. Cja c cjahni c m fariseo bi dyn car Jess, bi hi mbij: Cja r z bb to da dytje dhtji nr pa n g nttzya? Gueguec bi dynij ncjap, como m jonij te di jixj car Jess. 11 Nu car Jess bi dadi, i na: Bb to di hi h hnar djti, cja nuca di tzo hnar ohtzi r je nr pa g nttzya, cja jin di gati p cr jmu di gtzi? D i ng, di gtzi. 12 Ms i ndo mu hui hnar hj ni digue hnar djti. Eso, d mang, ndejma b jogui pa gu fxj ym hohuij nr pa n d tzyaj. 13 Diguebb ya, car Jess bi xih car hj ca xqu dyoti cr dy: Majqui quer dy ya. Guegue bi majqui, bb, cja bi joh cr dy, bi goji ncja ngu ca hnaa. 14 Diguebb ya bi bn c fariseo, bi atsjj ja di ncja pa di mhtij car Jess.

9Diguebb

car Jess m padi te m mben qu contra, eso, bi wen car lugarc. Cja bi dnij r ngu cjahni, cja guegue m dytje ghtjo c dhtji. 16 C cjahni c m dytje car Jess, guegue m ccahtzi pa jin to di gxj. 17 Bb m ccahtzi c cjahni pa jin di ngxtej, bi zh ca hnar palabra ca bi man car profeta Isaas, ya m yabb. Bi ma ncjahua: 18 Jiantijma, nm jmandadero n xt i tzi pa da cja r nzya.

15Nu

Una profeca acerca de Jess

ya, b ttzih p jab mr bbh car Jess hnar dhtji ca xqu ntjhui cr ndaji ca Jin Gui Jo. Mr god cja mr ngone. Nu car Jess bi jojqui, cja nubb, bi z, bi ccahti cja bi a. 23 Nu c cjahni c bi ccahti, ghtjo bi ndo ho myj, cja m hntsjj to car Jess, m i naj: Cja gue nr hjn di hi x car Tzi Ta ji tzi pa di mandadoguij ncja ngu ngu mandado car rey David? 24 Nu c fariseo, bb m dydej ja xqu fongui car ttzondaji car Jess, bi majm: Nr hjn, i fx cr jefe c ttzondaji , tzdi, ca hna ca i tsjifi

22Diguebb

29 r Beelzeb, eso, i phtzi poder gueguen pa da fongui c ndaji c. Pe bb jin di fx car Beelzeb, jin di jogui di fonguic. 25 Nu car Jess bi bat ibi qu mfenij cja bi dadi: Hnar gobierno, bb da juejmi c to i ftzi, nubb, da mpun car gobierno, bb. Guejti c cjahni c mi ngu hnar ji ni, o c familia c i bbh hnar ngu, bb jin da mfxj, bb da ntujnij, da mfontij hneje. 26 Guejtji car Satans, bb di jueguehui qu mxte c i mandadobi cja di fonguic, toc p di bbjpi jmandado, bb? Cja jin di mpun cr cargo? 27 Nug, d fongui c ndaji c jin gui tz, pe nuquj gu jxquij d yobbe cr jefe ca i mandadobi c ndaji c. Gu majm, guehc i fxquigc. X c cjahni c i tnquij cja i fongui c ndaji c jin gui tz, cja gi majm, guejtic i yojmi car Beelzeb, hneje? Ji na! Gi majm, gue ca Ocja i fxc. Eso, i fadi to r ttzdi i yojmi nr cjahni n i fongui ttzondaji . 28 Nug, d fongui ttzondaji porque i fxqui cr Tzi Espritu ca Ocja. Eso, da jogui gui padij, ya xqui mandado ca Ocja hua jar jy co cr ttzdi, como ya xqui hnajpi c ndaji c jin gui tz. 29 Toca da ti p mbo r ngu hnar hj r nzdi pa da gjquibi qu mjti? Cja jin da nesta bbto da du hti car mi ngu, cja diguebb da gjquibi c i phtzi p mbo r ngu? 30 Car cjahni ca jin gui ne da dngui, i gui, cja car cjahni ca jin gui fxqui pa gu jmuntzibbe cm mjti, ncjahm i fontigui cm mjti.

SAN MATEO12 d xihquij, ghtjo tema cosa r nttzo ca da dyti y cjahni, co ghtjo tema palabra r nttzo ca da aguig y cjahni, car Tzi Ta ji tzi da perdonabic. Pe bb to da xifi r nttzo ca i ti car Tzi Espritu Santo, nuc, jin da mperdonabic. 32 Nug, dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. Bb to da zanguig, car Tzi Ta ji tzi da perdonabi ca x ma. Pe bb to da xih car Tzi Espritu Santo guegue Jin Gui Tz, cja co jin gui tz ca i te, jin da mperdonabi, ni digue y pa ya, ni digue bb xta guaj nr mundo cja xta ncja car juicio.

31Eso,

xqui fadi, bb r z hnar za, nubb, r z hneje qu ixi c i tu. O bb ji na, bb jin gui tz car za, nubb, jin gui tz hneje qu ixi c i tu. Por r ngue ca i tu, i fadi ja i ncja hnar za. Ncjap hneje i fadi ja i ncja qu mfeni hnar cjahni por r ngue y i te. 34 Nuquj, gu jijtej, gu ncjaj ncja ngu nr cci a. Como r nttzo quir myj, jin gu padi gui majm consejo c r z. Qu mfeni c i mben hnar cjahni mbo r my, guehc da manc. 35 Hnar jogui cjahni i mangui palabra r z, porque r z ca i mbeni mbo r my. Nu car cjahni ca jin gur jogui cjahni i ma palabra jin gui tz, porque i mbengui ttzomfeni mbo r my. 36 D xihquij, ghtjo tema palabra ca gui majm, da nesta gui dj r hunda, te r nguehca g majm ncjap? masque xcr hna mantjo. Car pa bb xta cja r nzya ca Ocja, da janquij r hunda digue

33Ya

El rbol se conoce por su fruto

SAN MATEO12 ghtjo c palabra xcr majm. 37 Por r ngue c palabra c xtr ma hnar cjahni, da njuzga. Da tsjifi, jin te i tu, o bb ji na, nubb, da tsjifi i ndujpite cja da ttmbi cr castigo.

30 b eje desde p jab r cca nr jy, bi guati ca ndor rey Salomn, bi dyh c tzi jogui mfeni c m ma guegue, cja bi hemebic. Cja nuya, xp bbnquig hua jar jy. Ms ntjumy n d xihquij ni ndra ngue ca m man car Salomn, pe nuquj, jin gu ne gui hemeguij. Eso, bb xta ncja car juicio, car pa bb xta nantzi c nima, car reinac da xij y cjahni y i bb r pa ya, r ntzhui da bbdij, porque j xc hemeguij.

ya, c dda cjahni c m fariseo co ni c dda hj c m ujti c cjahni car ley, bi xijm car Jess, bi hi mbij: Nuqu, Maestro, d neje gui ujtiguije hnar sea pa gu padije: El espritu malo que regresa Cja cierto xqu hejqu ca Ocja? 39 Bi daj ya car Jess, i na: 43 Y cjahni y i bb r pa ya, i Y cjahni y i jqui hnar sea, jjmi hnar cjahni ca m hojmahui gue y x jijm ca Ocja. Ya jin cr ndaji ca Jin Gui Jo, pe bi gui emey. Pe nug, ya jin gu mfonguic, eso g mbni. Nu car ddahquij p dda sea, hasta ttzondaji ya, r he r ma, i dyo p bb xt ncjag ncja ngu ca hnr jab jin to i hani, p jab nxgue jmandadero ca Ocja ca m tsjifi car r honi, i joni jab p da hmy, cja Jons. 40 Guegueca b d jujpa co jin gui tti. 44 Diguebb ya i mantsj: ju xuy p mbo r my car ndo my, P gu ma gr co jam ngu, nu p cja nug, xt ujtjog ncjap hneje. jab xt pj. Eso, ba coji, i tti car Gu hmh p mbo nr jy jujpa cjahni ca m yojmi mhmto. Ya jin cja ju xuy. Nug, dr cjahni xp te i yojmi ttzondaji . Ya x jojqui bbnqui hua jar jy. 41 Car Tzi Ta r z, como jin te i cja ya. 45 Nu car ji tzi b pjni car profeta Jons pa ttzondaji , xn ccahtica, xn ma p di ma du nzoh c cjahni c m bb du tz p yojto qu hohu i ca Jin jar jini Nnive, cja gueguec bi Gui Tz, nuc, ms dr nttzo ni ndra jijm ca r nttzo bb m dydej ngue guegue. Ba ehc, i cti mbo te m man car Jons. Cja nuya, r my car cjahni, cja ms da ndo xp bbnquig hua jar jy pa gu ttzombi cr vida car cjahnic ni nzohquij. Ms r ji tzi cam cargog ndra ngue bb m jntsj ca hna ca ni ndra ngue ca m phtzi car m yojmi mhmto. Da ncjap hneje profeta Jons. Eso, bb xta ncja car cr vida y ttzocjahni y i bbj y juicio, cja xta nantzi c nima, c pa ya, como nuy, jin gui ne da mi ngu Nnive da xij y cjahni y i hemegui, cja ya x jijm ca Ocja. bbj y pa ya, r ntzhui da bbdij, La madre y los hermanos de Jess porque j xc hemeguij. 42 Guejti 46 Car Jess mr ujtitjo c cjahni, car reina ca m mandado ca hnar jy ca i bbh p jar Sur, ndo yap, mr xijm ncjahua. Cja bi hna

38Diguebb

La gente mala pide una seal milagrosa

31 zti p cr me co qu cjuada, mb bbjtij p tji. M nej di ahui car Jess. 47 Cja bi hna xih hnar cjahni: Tji quer me b bbh p tji, co quir cjuada. 48 Car Jess ya bi dajti car cjahni, bi xifi: Cja gu ne gui pajm to cam me co cm cjuada? 49 Diguebb ya, bi majqui cr dy, bi u h qu amigo c m tnij, i na: Tji ya y d ccahtig ncja cam me, ncja cm cjuada. 50 D xijm ncjahua y cjahniy, porque ca to i ti ca i ne cam Tzi Ta ca b bb ji tzi, gue cam cjuadagc o gue cam ncju, o gue cam meg hneje.

SAN MATEO12,13 c hmi ni . Bi te c tty, pe ms bi ndo te c hmini, hasta bi gohmi c tty. 8 Guejtjo bi bboni p dda tty, cja nuc, bi jih p jab mr z car jy. Bi te c ttyc, bi ndn c atty. C dda atty bi cien tzi tty, xqu bxi hnaatjo r semilla. P dda bi sesenta tzi tty, xqu bxi hnaatjo r semilla. Cja c p dda ya, bi treinta tzi tty, xqu bxi hnaatjo r semilla. 9 Y to i bbj y gu, da dyde te i ne da ma nr bbeden.

13

Mismo car pac, car Jess bi bm p r ngu, bi ma g ma p jr nttzani car mar, b mi h p. 2 Cja bi jmu ntzi cjahni r ngu, mr ndo dj. Nu car Jess bi dex car tzi barco, bi mi h p, cja ghtjo c dda cjahni mr bbjti p jr nttzani car deje, mr jm. 3 Diguebb ya, car Jess bi ujti c cjahni, m peh c bbede g ejemplo. Bi ma: Dyjmaj nr bbede n d xihquij. X mbni hnar hj du pontty. 4 Bb m pongui tty, c dda tty bi mfonti p hnanguadi car hu. B e c ttzntz, bi go c tty. 5 Cja p dda tty ya, bi jih p j doo, p jab m tchtjo car jy. Nuc, bi fxi nttzdi, porque j m je car jy p jab m bboni. 6 Pe bb m bx car jiadi cja bi pati, bi zati c tzi tty, como jin te m ph qu dy. 7 Nu c p dda tty ya, bi jih p jab m ndo cja qu nd

El ejemplo del sembrador

ya, qu mxte car Jess bi guatij cja bi dynij: Dyoca gu xij y cjahni y bbede g ejemplo? Dyoca jin gui nzojtiy pa da ntiendej r z? 11 Bi daj ya car Jess, bi xijm: Nuquiguj, car Tzi Ta ji tzi x mxquij, eso, gu padij ja ncja ga mandado guegue. Nu y p dda cjahni jin gui padij ja i ncja cr jmandado, porque j xc mxy car Tzi Ta ji tzi. Xt nzoj y dda g bbedetjo ca xt xijm ja ncja ga mandado ca Ocja. 12 Nr cjahni n ya x tzi mbadi, ms p da mx car Tzi Ta ji tzi, pa ms dr ngu da dyde cja da badi. Nu car cjahni ca j xc ne xc mbadi, ni di gue ca tchtjo ca x dyde, ya jin da badi ja i ncjac. 13 Eso, bb d ujti y cjahni y r ngu, d xijm bbede g ejemplo. Gueguey, masque i ccahti te d tig cja i de te d mang, ndejma jin gui padij ja ncja ga mandado ca Ocja, cja jin gui ntiendej te i ne da man y bbede d xijm. 14 Eso, x nzj nr palabra n bi jma ya m yabb, bi

10Diguebb

El propsito de los ejemplos

SAN MATEO13 man ca hnr jmandadero ca Ocja ca m tsjifi r Isaas. Bi ma ncjahua, i na: Xta dyj y cjahni, pe jin da ntiendej; Xta ccahtij, pe jin da badij ja i ncja, 15 Porque ya x ndo cja memy y cjahni; Bb j xtr cjaj memy, pe ntoja di ccahtij cja di badij ja i ncja, P ntoja di dydej cja guejtjo di ntiendej, Nubb, di pti qu mfenij cja di jionij ca Ocja, Cja guegue di ghtzibi y cjahni ca r nttzo ca i tuj. Ncjap g man car Isaas. 16 Pe nuquiguj, como ngu gur tnguij, x ndo mxquij ca Ocja. X xoquij yir dj cja co yir guj pa gui padij, te i ne da man y d tig, cja pa gui dydej te i ne da man y palabra d ma. 17 Cierto nr palabra d xihquij, c cjeya c x tjogui, mr ngu c profeta co c p dda cjahni c m emej ca Ocja. Gueguec m ne di ccahtij ca hna ca di mjni car Tzi Ta ji tzi, pe jin g nzdi di nj. M ne di dydej te di ma guegue, pe jin g nzdi di dydej. Nuquj, xc ccajtiguij, cja xc dydej y palabra y d ma. X ttahquij ca hnar bendicin r tzi z ca m thmi c p dda.

32 ncja ga mandado ca Ocja hua jar jy, cja bb jin gui ntiende, nubb, ba eh ca Jin Gui Jo, i jambitjo car semilla ca xqu bbom p mbo cr my car cjahni. Car palabra ca x dyde i jjmi c tty c bi mfonti p hnanguadi car hu, gue c bi gx c ttzntz. 20 Nu c dda tty c bi jix p j doo, i jjmi car cjahni ca bi mph bb m dyh cr palabra ca Ocja. Nguetica bi heme. 21 Como jin te i ph qu dy car semillac, jndi bb r z car tiempo, da te. C cjahnic, bb to da ni o da ghmi por r ngue cr palabra ca Ocja, nubb, p xn pti cr mfeni. Ya jin gui ne da dn cr palabra ca Ocja. 22 C tty c bi jih p mad c ndhmi ni, i jjmi car cjahni ca i h car palabra, pe r ma r my y cosa hua jar mundo. X jihtibi r my car domi co c p dda cosa c i ne da mhtzi. C cosac, i jjmi c hmi ni , i cohmij cr palabra ca Ocja, i ccahtzi pa jin da joh car semilla. 23 Nu c tty c bi jih p jab mr z car jy, i jjmi c cjahni c i h car palabra, i ntiende r z, cja i eme ghtjo mbo r my. Nuc, i jjmi c semilla c bi jogui. C dda bi uni cien tzi tty cada hna. C p dda ya, bi uni sesenta tzi tty cada hna, cja c p dda ya, bi uni treinta tzi tty cada hna.

gui dydej te i ne da man car bbede digue car montty. 19 Bb to da dyj nr palabra ja

18Nuya,

Jess explica el ejemplo del sembrador

ya car Jess p bi xih c cjahni p hnar bbede g ejemplo. Nr bbeden i xijquij te da ncja bb xta ntngui nr tzi ddadyo ja digue cr jmandado ca Ocja.

24Diguebb

El ejemplo de la mala hierba entre el trigo

33 de, p jab x ntngui cr palabra ca Ocja, i jjmi hnar juatty. Car hj ca to mr mjti car juatty bi mongui semilla r z p jr jy. 25 Bb m nxuy, bb mr ah c cjahni, b eh cr contra car mi ngu, bi mombi ngdi p jab xqu mon c tty, cja p bi ma. 26 Bi bxi ya c tty, cja bb ya xi m px nga, bi ni gui p c ngdi hneje. 27 Nubb, b eh c mfi, bi dyn cr jmuj, i naj: Nuqu, lamo, cja j xqu pongui jogui semilla, nxgue tty? S i huanihui ngdi ya bb? 28 Cja guegue bi dadi: Hnar hj m contra x ma xp mon c ngdi p jam tty. Diguebb ya, p bi dyn c mfi: Cja jin gu ne gui cujquije gu ma cchtzije c? 29 Bi daj ya car jmu, i na: Ji na, porque bb gui cchtzijc, ndejma i bbh p jab xt cchtzij dda tty, hneje. 30 Gui jiguij ghtjo da te parejo hasta xtr ntsjatty. Nubb, xt xijc c mfi c da xatty: Bbto gui xaj c ngdi cja gui tu htij g manajo pa gui tjtij. Nu car trigo ya, gui tu xj dr ma jam ngu. I ttzdi hua nr bbeden.

SAN MATEO13 chi tch ni digue ghtjo c p dda semilla, pe bb ya x te car planta, i tapi ghtjo c ccani, r nte ncja ngu hnar tzi za. Ba eh c tzi ttzntz, i tex p jy dy. p bi man car Jess n p hnar bbede g ejemplo, bi xih c cjahni ncjahua: Pa gui padij ja ncja da ngujqui c to da hemebi cr jmandado ca Ocja hua jar jy, i jjmi ca bi dyti hnar bbja bb mr ti tjujme. Bi ja car levadura, bi huantzihui ngu ju ttni car harina. Car levadura bi ngujqui cja bi ntngui hasta bi mfntzi ghtjo car cjni tjujme.
El uso que Jess haca de los ejemplos
33Guejtjo,

El ejemplo de la levadura

ya car Jess p bi xih c cjahni hnar bbede, pa di badij ja ncja di ngujqui c cjahni c di heme n r palabra ca Ocja. Bi xijm ncjahua: Nr palabra n i xijquij ja ncja ga mandado ca Ocja hua jar jy i jjmi hnr nd r murtaza. Hnar cjahni da g c ndc, da moni jr juaji . Diguebb ya, xta ftze cja xta te. 32 C tzi ndmurtaza ms

El ejemplo de la semilla de mostaza

31Diguebb

Jess bi xih c cjahni ghtjo y palabray digue ja ncja ga mandado ca Ocja. Ghtjo bb ngu ujti c cjahni, m xijm tema bbede g ejemplo. J m nzojtjo. 35 Bi ncjap g cumpli car palabra ca xqu man car profeta, ya m yabb, i na: Gu mang bbede g ejemplo bb gr nzoh c cjahni, Gu xijm hnar razn ca j bbe i padij, Masque ya xqu mben ca Ocja car mfenic desde bb m dyti nr jy.

34Car

ya, car Jess bi guh c cjahni di mjm nguj, cja guegue bi ti pr ngu. Cja bi dn qu mxte, bi tij hneje, bi dynij car Jess:

36Diguebb

Jess explica el ejemplo de la mala hierba entre el trigo

SAN MATEO13 Xijquije tz te i ne da man car bbede digue c ngdi c m huanihui c tty? 37 Bi daj ya car Jess, i na: Car hj ca bi mon car semilla ca r z, d jjcbbe guegue. Nug, dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. 38 Cja car juatty, i jjmi nr mundo. Nu car semilla r z ya, gue qu bajtzi ca Ocja c i emebi cr jmandado. C ngdi ya, gue qu bajtzi ca Jin Gui Jo. 39 Car contra ca bi mon c ngdi, gue ca Jin Gui Jo. Car p bb xta ncja tsjatty i jjmi car pa bb xta guaj nr mundo cja xta ncja juicio. C mfi c da xa c tty, gue c ngele. 40 Ncja ngu g tjejqui y ngdi cja bi ddti p jar tzibi, da ncjap hneje bb xta guaj nr mundo. 41 Nug, xcu cu h cm ngele pa da ghtzij ghtjo c cjahni c i j ca r z, cja co ghtjo c i ti ca r nttzo. Nug, xp bbnqui hua jar jy pa gu mandado. Cm ngele da fongui c cjahnic pa jin da hmh p jab gu mandado. 42 Xta tjti p jar horno p jab ra z car tzibi ca jin gui jui ti. Nup, xta nzonij cja xta ndo sufrij. 43 Nu c cjahni c jin te i tu, da hmh p jab i mandado cr Tzi Taj, da ni gui r tzi z ncja nr jiadi bb i ndo yoti. Bb xc dydej nr bbeden, gui mbenij te i ne da ma.

34 hnar juaji . Mr ph p hnar hj, bi dti, cja p bi dyjtjo, como j mr mjti guegue car juaji . Bi ndo mpj g ndti. Bi g r ddiji, bi ma b p ghtjo ca m phtzi. Diguebb ya b coji cja bi dn car juaji , bi jahmi car domi ca mr o p. hneje car cjahni ca x nguati jr dy ca Ocja pa da mandadobi, i jjmi hnar dy ca m tngui perla. M jon c perla c ms r njutzi cja ms r nojo, como guehc, ms i ndo mu hui. 46 Bb ya xqu dti ca hnar perla r ndo z, m ndo ne, masque mr ndo madi. Eso, bi ma b p ghtjo ca m phtzi, cja p b cojya, bi dn car perlac. Nubb, bi ndo mph bb.

El ejemplo de la perla de mucho valor

45Guejtjo

Jess p bi ma hnar bbede pa di dyh c cjahni, r ndo z ca d ttij bb d cuatij jr dy ca Ocja pa da mandadoguij. Bi hi na: Cr jmandado ca Ocja i jjmi domi r ngu xp ntth p mad

44Car

El ejemplo del tesoro escondido

hneje bb xta ntngui nr palabra n i ma, ja ncja ga mandado ca Ocja, da jjmi hnar hmamy, x bbti jar mar, xp tzo p ghtjo tema my. 48 C mamy, bb ya xqui tz r j car hmamy, xta gxj bb, xtr ma jr nttzani car mar, xtu mi pj p. Xta juajnij c my r z, cja c jin gui tz ya, p xta monij. 49 Da ncjap hneje bb xtr guaj nr mundo. Ca Ocja du cuh qu ngele pa da wejqui qu bajtzi guegue c jin te i tu co c cjahni c i ndujpite. 50 Nu c i ndujpite da tjti p jar tzibi ca jin gui jui ti, p jab da nzonij cja da ndo sufrij.

47Guejtjo

El ejemplo de la red

qu mxte:

51Diguebb

Tesoros nuevos y viejos

ya, bi dyn car Jess

35 Cja xc ntiendej te i ne da ma ghtjo y bbedey? Cja bi dah qu mxte, i naj: Jaa, xt ntiendeje. 52 Cja guegue p bi xijm: Bb xc ntiendej ghtjo y bbedey, r ndo zdi bb. Ncjahm xc cjaj rico. Porque hnar hj ca x nxh c Escritura cja diguebb ya p x mbaj nr tzi ddadyo ja digue ja ga mandado ca Ocja, guegue i jjmi hnar rico, r ndo z ca i phtzi. X nzoquibi qu mjti qu ndo tita, cja jnca p x ndti guegue cr mjti tsjj. Ca te da ne, ya xtar bbh p r ngu. Car hora ca da nesta, jntjo da ma du ja.

SAN MATEO13,14 I tti htzibi n r jmandadero ca Ocja ghtjo p jab i pa. Jntsj p jr jy guegue cja co p jr ngu, nup, jin gui tti htzibi p. 58 Eso, jin g dyti r ngu milagro p. M tzi yotjo c milagro bi dyti p.

14

bb m guaj ya m man y bbede g ejemplo, car Jess bi bm p jar ji nic, 54 bi ma g ma p jar jini Nazaret, p jab xqu te, cja p bi ujti c cjahni p jr temploj. Cja bi ndo ho myj, bi hntsjj: Ja xc mbaj yan ghtjo ca te i man cr palabra ca Ocja? Jab x nxj nr cjahnin ca r dyti milagro? 55 Cja jin gui gue n r tt car yaxin? Cja j r ttn car bbja ca i ju cr tjuju r Mara? Cja j r cjuadan car Santiago, hneh car Jos, co car Simn, cja co car Judas? 56 Cja jin gui bbjcua hneje ghtjo qu ncju? Xi ya, ja i ncja xc mbaj nr hjn y i ma, cja co y i te? M ma ncjap qu mi nguj. 57 C mi ngu Nazaret j m ne di hemej, cja xcu heh ca Ocja car Jess? Nu car Jess bi ma:

53Cja

Jess en Nazaret

C pac, car Herodes m mandado jar jyca, cja bi dyde, m ndo oti milagro car Jess. 2 Nu car Herodes bi mbeni, m gue car Juan ca m ti milagro, cja bi xih qu muzo c m tni: Ngu, ya p xqui dyo car Juan ca m xix c cjahni. Cierto bi bbhti, cja p x nantzi, eso ya xqui ndo ja r ttzdi, i ndo ti milagro. 3 Guejtsj car Herodes xqu mandado xqu bbhti car Juan, como guegue m hi h hnr cjuada, m ju cr tjuju mr Felipe. Nu cr bbja car Felipe m ju cr tjuju mr Herodas. Car Herodes xqu cuajti cr bbjpo, gue car Herodas. Nu car bbjac bi bbjpi car Herodes di zh car Juan. Car Herodes bi cjajpi bb, bi goti fdi cja bi dati cadena. Car Herodas m hui car Juan, 4 porque car Juan m hunti car Herodes, segue m xifi: Jin gui tz ca gri hmbi nir bbjpo. 5 Car Herodes m ne di mhti car Juan, pero m tzu c cjahni, como nuc m i htzibi car Juan, m majm xcu mjni ca Ocja. 6 Diguebb ya, bi tzo cr cumpleao car Herodes, cja bi tthtibi hnr mbaxcjua. Cr tti xu car Herodas bi ti p jab mr ju c cjahni, bi ni h p, cja bi ndo tzh car Herodes. 7 Guegue

La muerte de Juan el Bautista

SAN MATEO14 yac, bi nzoh car bajtzi bbja, bi xifi di dyjpi ca m ne, cja bi hi h ca Ocja g testigo, ntjumy di uni ca te di dyjpi. 8 Nubb, car bajtzi bbja bi ma b ahui cr me, cja gueguec b consejabi te di dyjpi. P b coh car bajtzi bbja bb, bi xih car Herodes: D ne hna moji ca di o cr a car Juan ca m xix y cjahni. 9 Bb m dyj ya n, bi ndo du my car Herodes, pe ndejma bi mandado di ttti ca xqu dyh car bajtzi bbja. Como guegue xqu hi h ca Ocja, di uni ca te di ttjpi, cja como mr ccahtij c cjahni c mr ju p jar mexa, mr thmij, te di dyte, 10 Ndejma bi mandado du ttzjquibi cr dyga car Juan, p jar fdi. 11 Nubb, b ttzjquibi cr a, b cjti hnar moji, cja b tjampi car bajtzi bbja, bi ttuni, cja guegue ya, p bi un cr me. 12 Diguebb ya, bi ma qu mxte car Juan, bi du htzibij cr cuerpo, bi ma b guij, cja p bi mjm b xijm car Jess te xqu ncjajpi car Juan.

36 jui jqui, bi jojqui qu dhtjij. 15 Bb ya xqu nde, qu mxte car Jess bi guati, cja bi xijm: Nr lugar hua jab d bbpj, jin te i bb ngu, cja ya x ndo nde. Gui cuj ya y cjahni pa da mjm j tzi ji ni y i bb cerca, du tjm te da zij. 16 Nu car Jess bi xijm: Jin gui nesta da may. Nuquiguj, gui unij ca da ziy. 17 Guegue qu mxte bi dadij: Jin te d jagje, jndi ctta tzi tjujme co yojo tzi my xt ttije. 18 Cja car Jess bi xijm: B cj hu. 19 Diguebb ya, car Jess bi bbjpi c cjahni di mi pj j paxi, cja guegue bi g c ctta tzi tjujme, bi nhtza ji tzi, cja bi dyjpi ca Ocja di bendeci c tjujme. Ma ya bi jejque, cja bi un qu mxte, cja guegue yac, bi un c cjahni r ngu. 20 Cja ghtjo c cjahni bi zij, bi i aj. Cja qu mxte bi jmuntzij c tzi pedazo c xqu sobra, bi u htzij doce bbtze. 21 M zti ctta mil c hj c bi zij. Nu c bbja co c bajtzi, j m ttti r hundac.

m dyj ya car Jess, bi wentsj p jab mr bby, bi dexi hnar tzi barco, g ma hnanguadi, p jab jin to m hani. Cja bb m dyh c mi ngu c tzi ji ni c mr bb cerca p, bi h c cjahni, g mjm p jab di gah car Jess bb xti zti car barco. M dyodij p jy nttzani car deje pa di ntjj guegue. 14 Bb m gah car Jess p jar barco, bi jianti c cjahni mr ngu, ya xqu jmu ntzi p, cja bi

13Bb

Jess da de comer a cinco mil hombres

ya, car Jess bi xih qu mxte di dex car barco pa di hmtoj, di ddaxj jar deje cja guegue di gojti p menta di ma c cjahni. 23 Nubb, car Jess bi gu h c cjahni di mjm nguj, cja guegue bi bx jar tt, m ddatsj. B nzoh ca Ocja, b de p, b ora, cja bb ya xqu hmxuy, car Jess mb bbjti p jar tt. 24 Car tzi barco ya, ca xqu dex qu mxte car Jess, m pa mad car mar. M

22Diguebb

Jess camina sobre el agua

37 juani, porque mb eh car ndaji n jab mr ma car barco, mb tjni cr a. Guejtjo m ndo mfhtzi car deje. 25 Bb m bbh tz pa di ni gui, car Jess b ca jar tt. Bi hodi xtze car mar, m padi jr xtja car barco, bi ma gu zti p jab m pa car barco. 26 Nu qu mxte car Jess ya, bb m jiantij guegue, xtze car deje m dyo, bi mbidij, bi majm nzajqui, i naj: Tji n r ndaji hnar nima ba ej n! 27 Nu car Jess bi nzojm, bi xijm: Da ju ir myj. Guejquig. Dyo gu ntzuj. 28 Diguebb ya car Pedro bi dadi, i na: Nuqu, Tzi Jmu, bb ntju my guehquigu, gui ddajqui r tsjjqui gu hog xtze nr deje hneje, gu m ntjhui. 29 Cja car Jess bi xifi: B ej ya bb. Diguebb ya bi ga jar barco car Pedro, bi ho xtze car deje, mr ma du ntjhui car Jess. 30 Bb m z car Pedro mr nzh car ndaji , bi ndo zu bb, xn jar deje. Bi mafi, bi mahti car Jess, i na: Nuqu, Tzi Jmu, cjxqui tz ya, porque xt cy. 31 Nu car Jess bi wana nttzdi cr dy, bi zti car Pedro, bi xifi: Nuqu, Pedro, jin tza gu emegui. Dyoca xc yomfenitjo? 32 Cja bb m bxihui jar barco, exque bi tzya car ndaji . 33 Cja c p dda hj c m tjti p jar barco bi ndo ho myj, bi hi htzibij car Jess, bi majm: Ntjumy, r Ttqui ca Ocja.

SAN MATEO14,15
Jess sana a los enfermos en Genesaret

ya bi zti car barco p jr nttzani car deje, tzdi, p jar jy Genesaret, cja bi gah car Jess co ni qu mxte p jar barco. 35 C mi ngu p jar lugarc bi meyaj car Jess cja bi tnguij car ja, bi gxj ghtjo c cjahni c mr bbh c p dda ji ni p jar jyc. Cja b ttzijmpi car Jess ghtjo c to m jnini. 36 C dhtji m jpij favor car Jess di jigui di ztibitjoj cr nttzani cr dajtu ca m pti. Cja c cjahni c b ztij, ghtjo bi joguij.

34Diguebb

15

Diguebb ya, b ejm p jab mr bbh car Jess c dda hj c m ujti c cjahni car ley, co c dda fariseo. Gueguej xcu hejm p Jerusaln, cja bi dynij car Jess, bi hi naj: 2 Yir mxte y i tnqui jin gui tn qu costumbre c ndom titaj, como jin gui xdyj r z ga nzij. Dyoca jin gui tn c costumbrec? 3 Cja car Jess bi dadi, bi hi mbij: Nuquiguj, dyoca gu ndo uni ir myj gui tnij c dda costumbre, cja por r ngue c costumbrec, jin gu cjajpij ngnda c jmandado c x ddajquij ca Ocja? 4 Porque bi mandado ca Ocja ncjahua: Gui hi htzibi quer ta cja co quer me. Guejtjo bi man ca Ocja: Car cjahni ca da zan cr ta o cr me, r ntzhui da bbhti. 5 Nuquiguj, jin gu tnij y jmandadoy. Gu tij y

Lo que hace impuro al hombre

SAN MATEO15 cjahni da d ghtjo cr diezmo p jar templo, masque jin te da sobra pa da mx qu taj o qu mej. Gu xijm, da jojtjo bb da xijm cr ta co cr me: Nuqu ta, nuqu me, ya jin te d ja pa gu fxquihui. Nu ca nd ja pa gua fxquihui, ya xt un ca Ocja. 6 Eso, gu xijm c cjahni, jin gu nesta da mx qu taj cja co qu mej. Ncjahm gu jajquij car palabra ca x mandado ca Ocja, pe gu ndo tnij ca x man quir mi ngacjahnitjoj. 7 Gu jijtej! Car profeta Isaas, bb m dyti cr libro, ya m yabb, bi ju x y dda palabra y i ma ja gu ncjaj. M ma ncjahua, i na: 8 Y cjahniy, xtzetjo ga hizquigy, Pe mbo r myj, jin gui cuajquiy. 9 Jin te ntju my ga xjtiguij, Como jin gui gue cam palabrag i ujti qu mi ngacjahnij pa da dnc, Gue qu mfeni y cjahnitjo i ujtij. Ncjap g man car profetac. 10 Diguebb ya car Jess bi nzoh c cjahni c xqu jmuntzi p, bi xijm du cuati p jab mr bb guegue, bi hi na: Gui dydej, cja gui mbenij r z te i ne da ma n gu xihquij: 11 Digue y cosa y d tzij, jin te i bbh ca i ccaxquij ca Ocja pa jin gu tzij, como guegue jin gui nuguij r nttzo por r ngue c d tzij. Bb da mangui palabra r nttzo hnar cjahni, nuc cierto, jin gui tzh ca Ocjac. 12 Diguebb ya, qu mxte car Jess bi guati cja bi dynij:

38 Nuquigu, cja gu padi, x unij r cu c fariseo ca xc dydej nr palabra n xc ma? 13 Cja bi da guegue, i na: Da ncc htzi ghtjo tema planta ca j xc mon cam Tzi Ta ca b bb jar ji tzi. C cjahnic, j cjahni cam Tzi Tag. 14 Dyo gu cjadi myjc. Godc, cja p i cjti p dda god. Nu bb r god ca to i cjti, cja p r god ca to i tni, nubb, da tzohui ghtjo yojmi jar hutje. 15 Diguebb ya car Pedro bi xih car Jess: Xijquije tz, te i ne da man car palabra cja xc ma? 16 Cja bi man car Jess: Hnehquitjoguj, cja gu jjm c p dda cjahni c jin gui ntiende? Cja j bbe gu ntiendej hneje? 17 Cja jin gu ntiendej, ghtjo ca d cti m nej r m jam nttzamfoj, cja diguebb ya, r madi tji? 18 Pe nu ca i pxi ir nej, guehca r heh p jer tzi myj. Cja bb r nttzo ca gu ma, nubb, cierto ca Ocja i ccajtiqui gu tu ca r nttzo. 19 Porque r heh p jer tzi myj c nttzomfeni. Car mfeni ca gr phti quer hohui, car mfeni ca gr jihtibi cr bbja p hnar hj o cr dame p hnar bbja, car mfeni ca gr jiti hnar bbja o hnar hj ca jin gu ntjajtihui, car mfeni ca gr mpe, car mfeni ca gr ajqui bbtjri, car mfeni ca gr jix quer mi ngacjahnihui tema cosa r nttzo, ghtjo y nttzomfeniy r heh p jer tzi myj. 20 Guejy i ttzombiquij yir tzi myj cja guejy jin gui tzh ca Ocjay. Pe bb jin gui xdyj ncja ngu ga

39 xdy c fariseo, jin gui nttzoc. Ncjap g man car Jess.

Una mujer extranjera que crey en Jess

SAN MATEO15 tjujme c i jh p jr mexa cr jmuj. 28 Diguebb, bi dah car Jess, bi hi na: Nuqu, nana, r z guir hemegui. Da ncja como ngu gu negu. Cja bi z cr tti xu desde car horac.

ya, bi bm p car Jess, g ma jar jy p jab m bbh car jini Tiro co hneh car jini Sidn. 22 Hnar bbja mr mi ngu car jyc, j mr judio, m pertene car raza ca m tsjifi cananea, guegue b eje bi ntjhui car Jess. Bi nzofo, bi mahti nzajqui, bi hi na: Nuquigu, Tada, xqu heje digue cr cji car rey David, gui jui guig tz. I ndo jnin cam tti xu, x nzh cr ndaji ca Jin Gui Jo. 23 Nu car Jess jin te g ndadi. Diguebb bi guatij qu mxte bi nzojm car Jess, bi hi mbij: Xih tz nr bbja da ma, porque ba tnguij, d i mafi. 24 Cja bi daj ya car Jess, bi xih car bbja: Xp mnquig cam Tzi Ta ji tzi pa gu jon qu tzi dti c x bbdi. Gue y cjahni israelita, jntsjy. Y p dda cjahni, j djti cam Tzi Ta ji tzi. 25 Nu car bbja ndejma bi guati car Jess, bi ndandiajmu p jy hua, bi ndo dyjpi favor, bi hi na: Nuqu, Tzi Jmu, gui fxqui tz. 26 Bi daj ya car Jess, bi xifi: Jin gui tz gu jambi cr tjujme qu bajtzi ca Ocja pa gu mbi y tzi dyo. 27 Bi man car bbja, bb, i na: Cierto, Tzi Tada, pe ndejma da jogui gui fxqui hneje. Porque guejti y tzi dyo i tz c ngnti

21Diguebb

m bm p jr lugarc, car Jess bi dn car hu r ma jr nttzani car mar Galilea. Cja bi bxi hnar tt, b mi h p. 30 Cja bi guatij car Jess r ndo ngu cjahni, mb tzijmpi r ngu clase c dhtji, c dohua, hneh c god, c ngone co c dody, cja p dda r ngu c m jinij. B tzij p jab mr bbh car Jess, cja guegue bi jojqui ghtjo. 31 M ndo dyo my c cjahni bb m ccahtij ja g z c dhtji. Bi a c ngone, bi joh c dody, bi ho c dohua, bi ccahti c god. C cjahni c m ccahti c dhtji ng z, bi ndo xjtibij car Tzi Ta ji tzi, bi majm: Ya x ndo mxquigj ca Ocja, d israelitaj, y cjahniguij guegue.

29Bb

Jess sana a muchos enfermos

ya, car Jess bi nzoh qu mxte, bi xijm: D ndo jui jqui y cjahni. Ya x nz jujpa d bbpj hua, cja jin te i tzij. Jin d ne gu cuy da mjm nguj, porque xtr ngentij jar hu. 33 Cja bi dah qu mxte, bi majm: Nuhua jab d bbpj, jin to i hani, jab gu ttij dr ngu c

32Diguebb

Jess da de comer a cuatro mil hombres

SAN MATEO15,16 tjujme pa da i a ghtjo y cjahni y? 34 Nu car Jess bi dynij: Tengu tjujme gu phtzij? Cja guegue bi dadij: Yojto, cja tengudi c tzi my. 35 Nubb, car Jess bi bbjpi c cjahni di mi pj jy. 36 Cja guegue ya bi g c yojto tjujme cja co c tzi my, cja bi dyjpi mpcje car Tzi Ta ji tzi. Bi jejqui c tjujme co c my cja bi un qu mxte. Cja qu mxte ya, p bi un c cjahni. 37 Cja ghtjo c cjahni bi zij, bi i aj. Cja bi jmu ntzij c pedazo c xqu sobra. Bi z yojto bbtze, bi utzi r z. 38 Cja c cjahni c bi zi, m zti go mil c hj, aparte c bbja co c tzi bajtzi. 39 Diguebb ya, car Jess bi xih c cjahni di mjm nguj ya, cja guegue bi ma gu th car barco, bi ddax jar deje, g nzti p jar jy ca m nztihui car ji ni Magdala.

40 Nuquj, gu jijtej! Gu padi gui majm ja da ncja car tiempo bb gu jantitjoj nr ji tzi. Cja jin gu meyaj c sea c ya xqu ccahtij? Dyoca jin gu padij, ya x ncumpli c di ncja bb xti ni gui ca hnar cjahni ca du pjni ca Ocja? 4 Gu nej pa gu cjajpig da hna ni gui jar ji tzi hnar milagro, cja bb ji na, jin gu ne gui hemej, cja guejquig xp mnquig car Tzi Ta ji tzi? Gue y cjahni y r nttzo qu mfeni cja ya x jijm ca Ocja i ne da ccahtij milagro pa da hemej. Pe nug, jin gu ti tema milagro pa gui ccahtij. Ja gu ncjag ncja ngu car profeta Jons ca m bb ya m yabb, cja ncjap gu jbbe ncja hnar sea. Ncjap g ndajti c fariseo car Jess, cja diguebb ya, bi wembi, bi m.

16

Diguebb ya, bi guati car Jess c fariseo hneh c saduceo. M jonc ja dr dyhtibi car Jess hnar trampa. Bi dyjpi di ujti hnar sea ca di hna ni guitjo n jar ji tzi pa di hemej, guegue xcu mjni car Tzi Ta ji tzi. 2 Cja guegue bi dadi, bi xijm: Nuquiguj, bb gu jantij nr ji tzi, gu padi gui majm ja da ncja car tiempo. Bb i tjngui nr ji tzi bb xca nde, nubb gu majm: Da ncja hnar jogui pa r xudi. 3 Bb i tjngui nr ji tzi bb nxudi cja i ndo cja guy, nubb, gu majm: Nuya da ho r ndaji ya, cja da way.

Los fariseos y los saduceos piden una seal milagrosa

ya guegue bi mhui qu mxte bi ddaxj car mar. Cja bb m ztij ca hnanguadi, qu mxte car Jess bi hna mbenij, jin te xcu gj tjujme pa di zij. 6 Diguebb ya car Jess bi nzojm, bi hi mbij: Dyjmaj nr razn d ne gu xihquij: Jin gui tz car levadura ca ba ja c fariseo co c saduceo. Nuquj, jin gui ma gui jajc. 7 Nu qu mxte bi atsjj bi majm: I xijquij nr palabran porque jin te xt cj tjujme. 8 Cja car Jess bi badi ter bh ca mr majm, cja bi dynij: Dyoca gu hnij ja gu ncjaj ya, porque jin te xc cj tjujme?

5Diguebb

La levadura de los fariseos

41 Cja jim be gu emeguij? 9 Cja jim be gu padij, jin gui nesta gui ntztij ter bh ca gu tzij? Cja jin gu mbenij te d cjajpi c ctta tjujme bb m zi c ctta mil hj? Cja jin gu mbenij tengu bbtze c pedazo p bi sobratjo? 10 Co guejti c yojto tjujme c bi zi c go mil hj, hasta bi i aj r z, cja jin gu mbenij tengu bbtze c pedazo p bi huetitjo hneje? 11 Gu majm, ndr ag digue car tjujme, ca xt xihquij gi mfdij pa jin gi jaj car levadura ca ba ja c fariseo co c saduceo. 12 Bb m dydej nr palabran, bi bah qu mxte car Jess te m ne di ma guegue. J mr a car Jess digue car levadura ca i ntjantzihui car cjni tjujme. Nu guegue mr xih qu mxte jin di dmbij cr mfeni c fariseo co c saduceo. Mr jquihui cr mfeni gueguec car levadura.

SAN MATEO16 Jeremas, o bb ji na, p hnaho r jmandaderoqui ca Ocja. 15 Guegue p bi dyni, bb: Xiquiguj, te gu majm digue cam cargo d jag? 16 Cja bi dah car Simn ca guejtjo m ju cr tjuju mr Pedro, bi hi na: Guehquigu, gr Cristo, x hi xqui car Tzi Ta ji tzi pa gui mandadoguije. r Ttqui ca Ocja ca ntjumy i bby. 17 Diguebb ya bi dah car Jess, bi xih car Pedro: Nuqu, Simn, r ttqui car Jons. X ndo mxqui car Tzi Ta ji tzi. Jin tema cjahni x xihqui nr palabra n xc ma. Guejtjs cam Tzi Ta ca b bb ji tzi x xihqui ncjan, eso xc padi jab xt ejc cja co tema cargo d ja. 18 D xihqui hneje, nuqu, gr Pedro, gu jjmi hnar medo p jab da tsjoxi hnar ngu. Ntjumy nr palabra n xc ma, cja nuqu, gui ma gui fx c p dda cjahni pa da hemegui ncja ngu gr hemegui. Y to da hemegui da cja m templog. Masque da contragui ca Jin Gui Jo co ghtjo qu mxte, pe jin da dagui, cja jin da dapi y to da hemegui, hneje. 19 Nuquigu, Pedro, xt ddahqui c ntsjogui pa gui ja quer cargo, gui fxqui cam jmandado p jab i mandado cam Tzi Ta ji tzi. D ddahqui derecho gui xij ym cjahni y i tngui hua jar jy, ja i ncja c jin da dytij, cja co ni c ja i ncja c i tjgui da dyte. Ncja ngu gri xijm hua jar jy, da ncjadip dr man cam Tzi Ta p jar ji tzi. Ncjap g man car Jess. 20 Diguebb ya, car Jess bi ccax qu mxte c mr yojmi, bi xijm,

ya car Jess bi ma jar jy ca m nztitjohui car jini Cesarea de Filipo, cja bi dn qu mxte. Nup, car Jess bi dync, bi hi mbij: Ter bh ca i man y cjahni diguejc? Tema cargo d jag? 14 Qu mxte ya, bi dadij, bi hi naj: I man c dda cjahni, nuquigu, gr Juan ca m xix y cjahni cja bi bbhti, cja nuya p x ja r ja. C p dda ya i majm, gr profeta Elas ngu bby ya m yabb, cja nuya p xc ni gui. Cja p i bb p dda c i majm guehqu gr ndodi

Pedro declara que Jess es el Cristo

13Diguebb

SAN MATEO16,17 j bbe di ngxtej, cja mr Cristo guegue ca xqu hi x car Tzi Ta ji tzi pa di mandado? car pac car Jess bi mdi bi xih qu mxte, guegue m nesta di ma p jar ji ni Jerusaln cja di du p. Bi xijm, c tita c m ja cr cargoj p, co c mcja c m mandadobi c p dda, co hneh c hj c m ujti c cjahni israelita car ley, ghtjoc di contrabi car Jess, di mandado pa di ttni, cja pa di bbhti. Nu guegue car Jess, di du, cja p di ja r ja ca xtr jujpa. Guehc di ncjac. 22 Nu car Pedro, bb m dyj nr palabran, bi wejqui car Jess, g ma hnanguadi, cja bi mdi bi nzofo. Bi xifi: Nuquigu, Tzi Jmu, dyo gu mangu gui tu. Jin da jiqui car Tzi Ta ji tzi pa da bbjtiqui. 23 Car Jess ya, bi bbti, cja p bi nzoh car Pedro, bi hi mbi: Nuqu, Pedro, dyo gu xijqui ncjan. Gu yojmi car Satans. Jin gu jtiqui n xc xijqui. Gu ne gui ccaxqui pa jin gu ti ca x man cam Tzi Ta ji tzi. J xcu heh ca Ocja nir mfeni. r mfenitjo hnar cjahni. 24 Diguebb ya, car Jess bi xih qu mxte: Car cjahni ca i ne da dnguig, jin da jijqui cr nzajqui. Da dymbi r my pa da sufri, ncja ngu hnar cjahni ca i ddti p jar ponti pa da du. Da ncjap dr dnguig. 25 Car cjahni ca jin gui ne da dnguig, como i ne da mhtzitjo cr vida, guegue da bbh cr vida. Nu car cjahni ca i bby pa dr

42 dnguig, masque xn da bbh cr vida, nuc da dti car nzajqui ca ntju my r z. 26 Ter bh ca di tah hnar cjahni bb di cjajpi r mjti ghtjo y i bbjcua jar mundo, pe guejtsj guegue di bbdi? Ter bh ca di d pa di mhtzi car nzajqui ca jin da tjegue? 27 Nug, dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. D xihquij, car pa ca p xcu cojcua jar jy, bb xcu yobbe c ngele c i pjpi cam Tzi Ta, ya xcra jag cam cargo pa gu cja r nzya. Nubb, gu juzga cada hnar cjahni segn ca xtr dyte hua jar jy. 28 Gui dyjmaj nr palabra n d xihquij ya digue y cjahni y i bbj y pa ya: I bb tengu y da hmjti bb p xcu coji, j bbe di tuj. Gueguey xta nuj bb xcu ja cam cargo cja xt mandado. Guejquig dr cjahni xp bbnqui hua jar jy.

21Desde

Jess anuncia su muerte

17

Diguebb ya, bb m cja ddajto mpa, car Jess bi zix car Pedro, hneh car Santiago cja co cr cjuada, gue car Juan. Jntsjc bi zixc. Bi mjm g mbxj hnar tt, mr ndo nte. 2 Y ju y mxtey, mr ccahtij car Jess, cja bi mbh cr cara, hnaho mr ni gui. M jutzi ncja nr jiadi. Guejti qu dajtu mr tzi nttaxi ncja nr jiahtzi. 3 Cja bi hna ni gui p car Moiss co car Elas, xcu hejmi jar ji tzi. Cja bi ahui car Jess. 4 Diguebb ya car Pedro bi xih car Jess, i na: Nuquigu, Tzi Jmu, d ndo mpjc ca dr hmpj hua. Bb gu negu, gu ti ju tzi ngu g dyza: hnaaquigu, p hna nr Moiss, cja p hna nr Elas.

La transfiguracin de Jess

43 adi car Pedro, cja bi hna gah hnar guy, mr ndo nttaxi, bi gohmij. Cja bi ni gui hnar ja, mb a p mbo car guy. Bi ma: Gue nm ttgn, d madi. I pjpigui nm tzi my. Gui dydej ca i man. 6 Nu qu mxte car Jess, bb m dyj nr ja mb a mbo car guy, bi ndo ntzuj, cja bi hmmfoj jar jy. 7 Diguebb ya car Jess bi guati cja bi gx cr dy, bi dnc. Bi xijm: Gui bbpj ya, dyo gu ntzuj. 8 Cja bb m jani gueguej, jntsj car Jess bi jiantij. Ya xqu wen c p yojo. 9 Bb ya xi mb cajm jar tt, car Jess bi xih qu mxte, jin to di gxj ca xcu ccahtij p jar tt. Bi xijm: Jin to gui xijm ter bh ca xc ccahtij hasta bb xt tug cja p xt nantzi. Nug, dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. 10 Diguebb ya, qu mxte car Jess, bi dyni, bi hi mbij: Dyoca i man c maestro c i ujtiguije car ley, bbto xtu eh car profeta Elas, cja diguebb, dr gax ca hnaa ca da hi x ca Ocja pa da mandadoguij? 11 Cja bi dah car Jess, bi xijm: Cierto nr palabra n x man c maestro. M nesta bbto di heh car Elas, di nzoj y cjahni pa dr hmpj ncja ngu ga ne ca Ocja, cja diguebb ya, di hej na hna. 12 Pe nug, d xihquij, ya xp heh ca hnr jmandadero ca Ocja ca i jjmi car Elas, cja y cjahni, jin g ne g meya. Nuy, bi mhtij. Hnejquig, xta ncjagui ncja ngu g ncjajpi ca hna ca m jjmi car

SAN MATEO17 Elas. Guejquig dr cjahni, xp bbnqui hua jar jy. 13 Nubb, cja bi hna bah qu mxte car Jess te m ne di ma gueguec bb m ma, ya xcu heh car Elas. Bi badij, mr a digue car Juan ca m xix c cjahni.

5Mr

bb m znij jr ndy car tt, bi ccahtij, ya xqu jmu ntzi p r ngu cjahni. B eh hnar hj, bi guati car Jess, cja bi ndandiajmu, bi hi mbi: 15 Nuqu, Tzi Tada, fxquije tz. Gui dytje tz cam tt. I tzhui car jini r mexcandu, cja i ndo tzhui nttzditjo. D i fntzi jar gootzibi, guejtjo r ndo ngu vez x tzo j deje. 16 Cja nuya, xt tzijmpi yir mxte, pe nuy, j xc mbadi di jojqui. 17 Bi daj ya car Jess, i na: Nuquiguj, gu cjahnij gu bbpj r pa ya, jin te gu emej ca Ocja, cja jin gu jtij ca i ma. Ya xn ngu mpa xt hmpj, cja jin gu ne gui hemeguij. Ya jin gu jtig ca dr hmpj. B tz hua quer tt. 18 Cja b tzji, bb. Diguebb ya, car Jess bi huhti car ttzondaji ca m yojmi car bajtzi, cja nuc, bi bni, bi wem p. Cja desde car horac bi joh car tzi hj. 19 Diguebb ya, bb ya xqu wen c cjahni r ngu, bi guati car Jess qu mxte, bi dynij: Xigje, Dyoca j xt pajcje gua fonguije car ndaji c? 20 Cja bi daj ya car Jess, bi hi mbij: Porque jin gu emej ca Ocja ghtjo mbo ir myj. Cierto nr

Jess sana a un muchacho epilptico

14Cja

SAN MATEO17,18 palabra n d xihquij, masque cja gu nxdi gui hemej, bb ntju my gri hemej, xqu zdij, bb. Bb gui nxdi gui hemej ca Ocja ghtjo mbo ir myj, da jogui gui dyjpij ca te gu nej, cja da ncja ca xc majm. Hasta da jogui gui bbjpij nr tt n r cjan da wengua dr ma hnanguadi, cja da weni. 21 Nu c ndaji r nttzo, ncja ca hna ca m yojmi nr bajtzin, jin gui ne da bnc. Nesta gui ayunaj cja gui ndo nzojm ca Ocja pa da jogui gui fonguij c.

44 tzya car Jess. Nu car Jess nguetica bi nzoh car Pedro, bi dyni: Nuqu, Simn, ja i ncja quer mfeni? Cja r ntzhui gu unij ca i ttjquij, cja hu ji na? To c cjahni c i ncobrabi c contribucin pa da ja car gobierno? Cja gue qu familia car gobernador, cja hu hnaho cjahni? 26 Cja bi dah car Pedro, i na: Gue c hnaho cjahni i ncobrabi. Car Jess p bi xih bb: Guehc. Nugj, j r ntzhui da ncobraguij c contribucin c da ttzoh p jar templo, como ttguij ca Ocja. 27 Pe pa jin da hi na c p dda cjahni, d tzangj car templo, ndejma gu cjutij ca i ttjquij. Eso, gui magu ya jar mar, gui pti quer hmamy g gancho. Car my ca bbto gui tzdi, gui cjxc cja gui yajquibi cr ne. P mbo r ne xqu tti hnar domi. Gui jax car domic, cja gui ma b d p jab i jmu ntzi c contribucin. Da ntzhui pa d yojmi.

bb m dyoj car Jess co qu mxte p jar jy Galilea, guegue bi xijm te di ncja, bi hi na: Guejquig dr cjahni xp bbnqui hua jar jy, cja nuya da ndgui jy dy c cjahni c i gui. 23 Nuc, da mjtiguigc, pe ca xtr jujpa, p gu nantzi. Cja bb m dyj nr palabran qu mxte car Jess, bi ndo du myj r ngu.

22Cja

Jess anuncia otra vez su muerte

ya, car Jess co qu mxte bi ztij jar jini Capernaum. Cja b eh c cobrador c m dyo, m jmu ntzi c contribucin pa di ttzoh p jr ni cja c judio. C cobrador bi guatij car Pedro cja bi dyjpij cr contribucin. Bi dyn car Pedro, bi hi mbij: Cja i d car contribucin quer maestroj pa da ttum p jar ni cja? 25 Bi dah car Pedro, bb: Jaa, i d. Bb ya xqu ma ncjap, bi ti car Pedro p jar ngu p jab m

El pago del impuesto para el templo

24Diguebb

18

Ca hnajpa, qu mxte car Jess bi guati cja bi dynij: Ja i ncja car cjahni ca ms da tti htzibi p jab i mandado car Tzi Ta ji tzi? 2 Cja car Jess bi nzoh hnar tzi bajtzi, bi hi h p jab mr bbh qu mxte, 3 cja bi xijm: Dyjmaj n d xihquij, i nesta gui pti quir mfenij cja gui ncjaj ncja ngu hnar tzi bajtzi. Bb ji na, jin da jogui gui cuatij p jr

Quin es el ms importante?

45 dy ca Ocja pa da mandadoquij. d xihquij, ca to da ncj ncja ngu nr tzi bajtzi n jin gui mbeni ms te i mu hui, gueguec da ndo tti htzibi p jab i mandado cam Tzi Ta ji tzi. 5 Car cjahni ca i tngui, cja por r nguejquig da mxi hnar tzi bajtzi ncja ngun, ncjahm guejquig i fxqui hneje.
4Eso,

SAN MATEO18 di ttntiqui p jar tzibi ca jin gui jui ti. jaj r hunda pa jin gui despreciaj hna y bajtzi y i emegui, como i ndo majy cam Tzi Ta ji tzi. C ngele c i fj y tzi bajtzi y i eme, cada bb ga nej, i cuatij cam Tzi Ta. 11 Nug dr cjahni xp bbnqui hua jar jy pa gu jong c cjahni c x wembij ca Ocja. P xcu tzigc pa jin da bbdi. 12 Gui dyjmaj nr bbede n gu xihquij. Hnar hj i hi ji cien qu djti. Bb da bbh hna, cja jin da zoh c noventa y nueve p jr gora cja da m du jon ca p hna? Dyo ya c, da bni da ma du jom p jar tt p jab xp bbdi. 13 Cja bb xtu tti, ms da ndo pjpi r my car djti ca xqu bbdi ni ndra ngue c noventa y nueve c r bbjti p jr ngu. 14 Ncjap hneje, quer Tzi Taj ca b bb ji tzi i ndo ne y tzi bajtzi ncjay, cja jin gui ne pa da bbh hnay.

10Gui

El ejemplo de la oveja perdida

y bajtzi y i emegui cja co c cjahni c di jjmiy, car cjahni ca di jti hnay pa da dyti ca r nttzo, da ttuni hnar castigo dr ndo . Ms di jogui di hnu htibi hnar ndo medo jr dyga, cja di ttnti jar mar, p jab r ndo je, cja jin di jiti cr hohui ca cja i fdi i emegui. 7 Da ndo sufri y cjahni y i bbjcua jar mundo, porque ndejma i bbh c to i jti qu hohui pa da dytij ca r nttzo. Nu ca Ocja da ndo castiga c cjahni c i ti ncjap. 8 Nuquj, gui ndo mfdij pa jin gui dytij ca r nttzo. D xihquij, bb i ne da jihqui hner dy o hner hu pa gui dyti ca r nttzo, ms di joh bb gi dyojqui, gi dyy, pa jin gui dyti ca r nttzo. Ms di joh bb di bbh hner hua o hner dy, pe nuqu, gui cti p jab b bbh ca Ocja, ni ndra ngue bb di zti quer cuerpo cja di ttntiqui p jar tzibi ca jin gui jui ti. 9 Guejtjo, bb i ne da jihqui hner d pa gui dyti ca r nttzo, ms di joh bb gi jahmi, gi dyy pa jin gui dyti ca r nttzo. Ms di joh bb di bbh hner d, pe nuqu, gui cti p jab b bbh ca Ocja, ni ndra ngue bb gi phtzi ghtjo yojo quir d, cja

6Digue

El peligro de caer en pecado

p d xihquij, bb te i jtiqui quer cjuada ca i emegui, gui ma gr nzofo, gui ahui, gu yojtsjhui. Cja bb x dyh ca xc xifi, ya xc tah quer cjuada, bb. 16 Cja bb j xc dyh ca xc xifi, nubb, gui tzix p hna o p yojo cjahni c i emegui, pa p gui nzojm car cjuadac. Da hmy yojo o ju testigo pa da dyde ghtjo c palabra gu majmi. 17 Nu ca hner hohui, bb ndejma jin gui ne da dyh ca gu xijm, nubb, p

Cmo se debe perdonar al hermano

15Cja

SAN MATEO18 gui xijm c p dda ir hohui p jar templo te x dyti car cjahnic, pa p da nzojm gueguej hneje. Cja bb guejtjo jin da dyjti ca da xih quir hohui p jar templo, nubb, ya jin gui ccahtij car cjahnic ncja hner hoj. Gui ccahtij ncja hnar cjahni ca jin gui meya ca Ocja, o ncja hnar cjahni ca i ndujpite. 18 Cierto nr palabra n d xihquij, nuquj, gu bbpj hua jar jy cja gu tnguij, car cjahni ca to gi xijm di tudi ca r nttzo ca x dyte, guejtica b man ca Ocja p jar ji tzi hneje. Nu car cjahni ca to gi xijm hua jar jy, ya x cchtzibi ca r nttzo ca m tu, guejtica xta man ca Ocja p jar ji tzi hneje, ya jin te i tu car cjahnic. 19 Cja p d xihquij n p hnar palabran, bb i bb yojoquiguj y i emegui, cja bb i hnagudihui ca x mbeni da dyjpihui cam Tzi Ta p ji tzi, guegue da dyte ncja ngu ga dyjpihui. 20 P jab i mpjni yojo o ju cjahni c i nzojtigui cam tzi tjuju, d bbjc p hneje. 21 Diguebb ya, car Pedro bi guati car Jess cja bi dyni: Bb te da dyjtigui cam hohui cja da dyjqui gu perdonabi, tengu vez gu perdonabi? Cja gu perdonabi hasta yojto vez? 22 Car Jess bi dadi, i na: D xihqui, jin gui jntsj yojto vez gui perdonabi. Gui segue gui perdonabi ghtjo c vez c da dyhqui.

46 cjahni y i bb jr dy ca Ocja cja i jgui pa da mandadobiy. M bbh ca hnar rey, m hi muzo c m pjpi. Nuc, m nu htibi qu jy cja co cr domi. Ca hnar pa, car rey m ne di dyhtibi r hunda qu muzo, eso, bi nzojm. 24 Hnahna g nzofo pa di dyhtibi r hunda. Bbto b eh hnar muzo ca m tujpi hnar tjy r ndo ngu. M tujpi cr jmu ddtta mil c domi c m tsjifi talento. 25 Como jin te m ja car muzoc pa dr guti cr tjy, car rey ya, bi bbjpi di ma du joni p hnar jmu ca di cuajti g muzo, cja gueguec di gu htibi cr tjy. Nubb, car muzo di pjpi ghtjo r vida cr jmuc. Guejti cr bbja car muzo, co qu bajtzi, di guatij p hneje, p di cjaj muzo, ghtjo di mfxj. Guejtjo p di bb ghtjo ca m phtzij, pa ncjap di zx car tjy. 26 Bb m dyh car muzo ter bh ca bi bbjpi cr jmu, bi ndo ntzte cja bi ndo ungui r du my. Bi hmm p jy hua car rey, cja bi ndo ttzi ni di perdonabi cja di dhmi tz. Bi xifi: Nuqu, Jmu, p gui tzi tbigui tz. Xt ng ja gr cjujtiqui ghtjo ca d tu. 27 Diguebb ya cr jmu bi jui jqui, bi jigui di ma libre. Ya jin g cobrabi car tjy ca m tu. 28 Bi bn ya car muzo p jab mr bbh car rey. Bi ma gu ntjhui hna qu mi ngamuzohui ca m tujpi hnar tjy, jin tza m ngu. M tjujpi hna cientotjo c domi c m tsjifi denario. Ca bbto r muzo ya, bi mi htibi r dyga ca hna, cja bi xifi: Ex xca cjujtigui ya ca gu tujqui. 29 Nu cr mi ngamuzohui bi hmm p jy hua, bi ndo dyjpi favor, bi xifi: Gui tzi tbigui tz.

dyjm ya nr bbeden pa gui padij ja ncja da mben y

23Gui

El ejemplo del siervo que no quiso perdonar

47

SAN MATEO18,19

19

Xt jon car manera ja gr cjujtiqui Cja i phtzi derecho hnar hj quer tjy. 30 Nu guegue jin g ne da mh cr bbja bb i thtibi g jui jqui cr hohui. Bi dyni, b tema cosa ca jin di tzpi? 4 Guegue car Jess bi dadi , i na: coti jar fdi, bi xifi di hmjti p 31 Nu c hasta bb di guti cr tjy. Cja jin gu ccahtij te i mam p dda qu mi ngamuzoj, bb m p jar Escritura? Bb jin te bbe m dydej te xqu dyti car muzoc, bbj y cjahni, ca Ocja bi dyti bi ndo zti myj, cja bi mjm hnar hj co cr bbja pa di b xih cr jmuj ghtjo te xqu hmbi. 5 Guejtjo bi man ca Ocja: 32 Nubb, cr jmuj p bi ncja. Bb x ndti cr bbja hnar hj, nzojti car muzo ca xqu perdonabi, r ntzhui da weguehui cr ta, cr cja bi xifi: Nuqu, gr nttzomfeni me, pa da hmubi cr bbja. Nubb, muzogu. D perdonaqui ghtjo car c m yojo mhmto, da ncja hnadi ndo tjy ca ngu tujqui, jntsjtjo cr hmyhui. Ncjap ga mam p porque g dyjqui favor. 33 Xiquigu jar Escritura. 6 Bb ya xqui bbbi ya, cja j m tz gi jui jqui quer hnar hj cr bbja, ya xqui cj mi ngamuzohui, como ngug, xt ncja ngu hnatjo r cjahni ya. Ca jui quiqui? Ncjap g nzofo. 34 Cja Ocja ya jin gui ccahtic ncja ngu bi ndo ungui r cu cr jmuj yojo cjahni. Eso, d xihquij, jin gui c muzoc, bi djti r dy c tz bb to da wejqui y ya x ntjajti, comandante car muzoc, pa di como gue ca Ocja x pjni qu ttni hasta gue bb di guti ghtjo vidahui. Bi dah car Jess ncjap. 7 Guegue c fariseo p bi dynij, ca m tu. Ncjap g dyti car rey co car muzo ca jin g perdonabi cr bb: hohui. S g mandado car Moiss, 35 Nug, d xihquij, cam Tzi Ta bb, i na: Hnar hj, bb i ne da ca b bb ji tzi da cjahquij ncjadip juejmi cr bbja, da dyhtibi hnar bb jin gui perdonabi quir hohuij, jhmi g ntsjjquintjajti pa da dx ghtjo mbo ir myj. car bbja. Da ncjap da jogui dr jueguehui. 8 Nu car Jess bi dadi: Jess ensea sobre el divorcio Car Moiss bi ddahquij r Bi guadi bi ma ghtjo y tsjjqui gi mpojm quir bbjaj palabray, cja diguebb ya porque m pa guegue, nuquj, car Jess bi bm p Galilea g ma jin gu majtej cja jin gu ne gui jar jy Judea, cja bi ddatzi g ma hmpj ncja ngu ga man ca Ocja. p r ncjap jar datje Jordn. 2 Bi Nu ca Ocja, bb m dyti nr jy dnij r ndo ngu c cjahni, cja car jar mdi, jin g dyhtibi car hj Jess bi dytje c dhtji. 3 Diguebb ya, c dda fariseo bi hnr bbja pa di mpoguihui. 9 Nug, d xihquij, i phtzi r guati p jab mr bbh car Jess, tsjjqui hnar hj pa da mh cr m jonij ja dr dapij. M ne di bbja jntsj bb xtr yojmi p cjajpij di ma tema palabra ca jin di hnar hj. Car hj ca ya xtr tz. Eso, bi dynij nr nttnin:

SAN MATEO19 mh cr bbja, bb p da ntjajtihui p hna, i yohti bbja, bb. Guejti car hj ca da ntjajtihui hnar bbja ca x bbgui, i yohti bbja hneje. 10 Nu qu mxte car Jess, bb m dyjm nr palabran, bi majm: Bb jin to i phtzi derecho da juejmi cr bbja, jntsjtjo bb xtr hmbi p hnar hj, mejor jin to da ntjajti, bb. 11 Guegue bi dadi, bi hi mbij: Jin gui ghtjo y cjahni da jiti da hnatsj, jntsjtjo c dda c x mben car Tzi Ta ji tzi da hmy ncjap. 12 I bbh c dda cjahni c jin gui conveni da ntjajti. Exque mb ncjap desde car pa ca bi hmy. Guejtjo i bbh c dda cjahni c jin gui tz da nte, por r ngue ca te x tthtibi qu cuerpoj. Nuc, jin gui conveni da ntjajti, hneje. Guejtjo i bbh c p dda cjahni c jin gui ntjajti, porque i nej ja ca Ocja da sirvebij. Bb to i jti da hnatsj, cja i ne da ungui r my pa da sirvebi ja ca Ocja, pa guegue b jogui jin da ntjajti.

48
Un joven rico habla con Jess

ya, b ttzijmpi car Jess c dda tzi bajtzi. Bi ttjpi di dyx qu dy jy aj cja di orabi. Nu qu mxte bi hunti c cjahni c mb tzij. 14 Nu car Jess bi xijm: Jijm y tzi bajtzi du ecua jab d bby. Dyo gu ccahtzij, porque i jjm y tzi bajtzi c cjahni c i cuati jr dy ca Ocja pa da jguij da mandadobij. 15 Nubb, car Jess bi dyx qu dy jy a c tzi bajtzi, bi dyjpi car Tzi Ta ji tzi di bendeci. Cja diguebb ya, p bi ma p hnar lugar.

13Diguebb

Jess bendice a los nios

ya, b eh hnar bajtzi hj, bi guati car Jess, bi xifi: Nuquigu, Maestro, gr jogui cjahni, xijqui tz tema cosa dr z gu te pa gu tti car nzajqui ca jin da tjegue. 17 Nu car Jess bi dadi: Te r nguehca gu ngui ja i ncja ca r z? Hnatjo ca to i bby ntju my r z, gue ca Ocja ca b bb jar ji tzi. Nuquigu, bb gu ne gui phtzi car nzajqui ca jin da tjegue, gui dyjti c mandamiento c bi zoguij car Moiss. 18 Cja car bajtzi hj p bi dyni bb: Tema mandamientoc? Cja car Jess bi dadi: Gue c i ma: Jin gui phtite. Jin gui jiti hnaho bbja. Jin gui mpe. Jin gui ajqui bbtjri. 19 Gui hi htzibi quer ta hneh quer me. Gui ne quer hohui, como ngu gri netsj. 20 Nubb, bi man car bajtzi hj, bb: Ya xt te ghtjoy desde bb ndr bajtzitjo. Te p hnar cosa i nesta pa gu te? 21 Car Jess bi xih, bb: Bb gu ne gui dyte ghtjo ca i ne ca Ocja, gui ma b p ghtjo c gu phtzi, cja gui un car domi y cjahni y jin te i ja. Da ncjap gr phtzi ca r tzi z p jar ji tzi. Cja diguebb ya, p gu eje, gui tngui, bb. 22 Nu car bajtzi hj, bb m dyj nr palabran, bi ndo du my g m, porque mr ndo ngu c m phtzi.

16Diguebb

49 ya, car Jess bi xih qu amigo c m tni: Gui mbenij nr palabra n d xihquij, i ndo tzjpi r ndo ntji y rico dr guati jr dy ca Ocja cja dr jgui pa da mandadobi. 24 D xihquij, jin gui tz da tjoh hnar camello p jr gu hnar dyofani. Guejtjo dr ndo ntji pa hnar rico dr guati jr dy ca Ocja, cja dr jgui pa da mandadobi. 25 Nu qu mxte car Jess, bb m dyj yan, bi ndo ho myj, bi hntsjj: Nubb, toca da jogui da dti car nzajqui ca jin da tjegue? 26 Nu car Jess bi ccahti qu mxte, cja bi dadi: Cierto, y cjahni jin gui tz da titsjj p jab b bbh ca Ocja. Nu ca Ocja, i padi ja da cjajpi y cjahni pa da jogui dr tij p. 27 Diguebb ya, car Pedro bi xifi: Xigje ya bb, xt tzoguije ghtjo pa xt tnquije. Ter bh ca gu tacje ya, bb? 28 Cja bi dah car Jess, i na: Nuquj, xc tnguij, cierto da ttahquij hnar tjaja r tzi z hneje. Bb xta ttte ddadyo nr jy, cja xt mandadog p, xt mi h p jab da hi zqui y cjahni, cja xta ni gui te tza r nzjqui. Hnehquiguj, gu docej, xt mi pj hnanguadi p jab gu mi jc, xt fxquij cam jmandado. Xt cjaj nzya, xt jampij r hunda ghtjo y cjahni israelita. Guehc da ttahquijc. 29 Cja p d xihquij, ghtjoquiguj como ngu gri ne gui tnguij, ca to da zo r ngu o qu hohui, o cr ta, o cr me, o qu bajtzi, o qu jy, bb da zohc por

SAN MATEO19,20 r nguejquig, guegue da ncohtzibi ms dr ndo ngu ni digue c x nzogui, menta i bbjti hua jar jy. Cja bb ya xtr nguah cr vida hua jar jy, guejtjo da mhtzi car nzajqui ca jin da tjegue. 30 Pe i bb r ngu cjahni c i tti htzibi y pa ya, cja nuc, bb p xcu ec, jin da tti htzibic. Guejtjo i bbh c dda cjahni c jin gui tti htzibi y pa ya, pe nuc, da ndo tti htzibi bb p xcu ec.

23Diguebb

20

Car Jess p bi man nr bbeden, pa di badij ja ncja ga mandado ca Ocja. Bi ma guegue: M bbh hnar hj, m tj jy, cja m phtzi hnar huerta g uva. Ca hnar pa ya, bi bni nxuditjo, bi m b joni mfi, cja b reglahui pa di ph p jr huerta g uva. 2 Car jmu bi reglahui c mfi, cada hna di dah hnar domi g denario cada pa. Cja diguebb ya guegue bi gu h c mfi g mjm jr huerta pa du pjm p. 3 Cja bb ya xti z ngu gjto xudi, car jmu bi ma g ma jar ty, bi jianti c dda mfi, mr bbjti p, jin te mr pjm. 4 Cja guegue bi xijm: Guehquitjoguj, gui mjm jam huerta ya, cja xt cjujtiquij ca dr ntzhui gui tajm. Cja bi mjm c mfic, hneje. 5 Bb ya xti z ngu ju xadi, p bi bn car jmu g ma jar ty. Cja p hnar vez bi dytitjo ncjadip bb ya xti z ju nde. Cada vez, bi dti p dda mfi, bi reglahuic, cja bi gu h p jr huerta. 6 Cja bb ya xti z ngu ctta nde, p bi bn car hj, cja p b tti p dda mfi,

El ejemplo de los trabajadores

SAN MATEO20 mr bbjti p jar ty, jin te mr pjm. Cja bi dynij: Dyoca gu bbjtij hua, ghtjo r pa, jin te gu pjm? 7 Bi dadij gueguec, bi hi na: Porque ujtjo jin to i cupaguije. Car jmu ya bi xijm: Hnehquiguj, gui mjm jam huerta, hneje, cja xt cjujtiquij ca dr ntzhui. Cja nuc, bi mjm hneje. 8 Bb ya xqu nde, car hj ca mr mjti car huerta g uva bi nzoh ca hnar mfi ca m n c p dda, bi xifi: Nuya, gui mahti c mfi, cja gui cju hti cada hnaa cr tjaja. D fdi, gui cju hti c xc ngatzi x ti, cja dr gax ya, c tza xc mdi x ti. Gui uni cada hna hnr denario. 9 Diguebb ya, b eh c mfi. Bbto b eh c xqu ti ngu ctta nde, cja bi ttunij hnahnr domi g denario. 10 Diguebb ya, p b eh c mfi c bbto xqu ti, g mbenc di nccu htij ms dr ngu ni digue c xqu ti bb ya xqu nde. Cja guejtic bi ttunij hnahnr domi g denario. 11 Cja bb m nccu htic, bi zanij car jmu, i naj: 12 Nuqu, Jmu, y mfi y cja x nzj x pfi hna horatjo, cja xc cju htitjoy ncja ngugje. Nugje, x mbo m cuje cor bbfi, xt dejpaje jar jiadi r mpa. 13 Nu car jmu bi dadi, bi xih ca hnar mfi ca mr queja, i na: Dyjmaja, , jin te d jtiqui. Cja j xt reglahui hnar domi g denario gi taja? 14 Ja ya nir mjti cja gui m. m gustog, d ne gu uni y cja x ti, ddagudi ca xt cjujtiquij. 15 m mjtig nr domi. Cja jin d phtzi derecho gu cjajpi ca d ne? Cja hu gu mvidiabi quer hohui porque xt un cam gusto?

50 car Jess p bi xih c to mr de: Da ncjap dr zh car ja ca xt xihquij: C dda cjahni c ba bbfa, da jjtihui c x hmto. Nu c dda c x hmto, da jnuj parejo co ni c ba bbfa. Ca Ocja x nzofo r ngu cjahni, pe jin gui ngu c x juajni.
Nuevamente Jess anuncia su muerte
16Nu

bb ya xi m pa jar hu car Jess, m ptze pa dr ma Jerusaln, bi wejqui c doce qu mxte c ms m ntzixihui, g ma hnanguadi, cja bi xijm: 18 Nuya, d pxij dr m Jerusaln. Nu p Jerusaln xta ndguig jy dy c mcja c i mandado cja co jy dy c maestro c i ujti y cjahni car ley. Cja gueguec da sentenciagui pa da bbjtigui. Guejquig dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. 19 P Jerusaln da ndguig jy dy c cjahni c jin gui meya ca Ocja. Da i mbiguij, cja da jibiguij, cja da djquij jar ponti pa gu tu. Pe bb xtr z jujpa, p gu ja m ja. Ncjap g man car Jess.

17Cja

ya b eh cr bbja car Zebedeo. Guegue mr me car Jacobo co car Juan, mb yojmi qu tt, cja bi guatij car Jess. Cr mehui ya bi ndandiajmu p jy hua car Jess, cja bi dyjpi hnar favor. 21 Cja car Jess bi dyni: Tema favor gu ne gui dyjqui tz?

20Diguebb

Lo que pidi la madre de Jacobo y Juan

51 Cja bi man car bbja, bb: Gui hi x tz y yojo ym tt pa da mxqui bb xt ja quer cargo, xt mandado. 22 Nu car Jess, bi nzoh c yojo qu tt car bbja, tzdi, car Jacobo co car Juan, bi hi mbihui: Nuquhui, jin gu padihui ter fh ca xc dyjquihui. Cja gui jitihui gui sufrihui ncja ngu gr sufrig? Cja bi dajmi car Jacobo co car Juan: Jaa, gu jtibbec. 23 Ma ya, car Jess b xijmi: Cierto, gui ma gui sufrihui ncja ngu gr sufrig, pero pa gui mi bi jam jogui dy cja co jam ntchohta, gui fxquihui cam jmandado, jin d phtzig derecho gu ddahquihuic. Jntsj cam Tzi Ta ji tzi da ma to c cjahni c da mi h p, como ya x mbeni guegue toc. 24 Nu c p ddtta qu mxte car Jess, bb m dyj nr favor n xqu dyh car Jacobo co car Juan, bi tsjeyabij c yo ncjuadac. 25 Diguebb ya, car Jess bi nzoh c doce qu mxte, bi xijm: Nuquiguj, ya xqu padij ja ncja ga dyti y cjahni y jin gui eme ca Ocja. C rey cja co c p dda autoridad i mandadobij c p dda. I ndo htibij cr fuerza c cjahnitjo, cja i huhtij pa da mpgui da cja ca i bbjpij. 26 Pe nuquj, jin gui ma gui ncjaj p. Nuquiguj, ca to i ne ms da tti htzibi, gueguec da pjpi y p dda. 27 Cja ca to i ne da mandado, gueguec da cja ir muzoguj. 28 Gui nxdij gui hmpj ncja ngu dar hmjc. Nug dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. J xt eje

SAN MATEO20,21 pa gua mandadobi y cjahni di pjpiguiy. Xt ejc pa gu ftzi r ngu y cjahni, hasta gu d nm vida, gu t, pa da dtij car nzajqui ca jin da tjegue. Ncjap g man car Jess. bb m bn car Jess co qu mxte p jar jini Jeric, bi dni hnar ndo jmundo c cjahni. 30 Hnanguadi car hu p jab m pjm, mr ju yojo god. Nuc, bb m dyde m tjoh p car Jess, bi majmi nzajqui, bi hi nahui: Nuqu, Tzi Jmu, gui jui guigbbe tz. r cjiquigu car rey David, xqu heje pa gui fxquigje. 31 C cjahni ya, bi huhti, bi xijmi di gohti nehui. Nu c god ya, ms mr ndo majmi nzajqui, m i nahui: Nuquigu, Tzi Jmu, gui jui guigbbe tz. r cjiquigu car rey David, xqu heje pa gui fxquigje. 32 Bi dyh car Jess te mr majmi, bi hmy, cja bi nzoh c god, bi hi mbihui: Te gu ne gu cjahquihui? 33 Cja gueguehui bi xijmi: D nebbe gui xoguiguibbe ym dbbe. 34 Car Jess bi jui jquihui cja bi mtzi. Bi dyx qu dy p jy d c god. Cja nguetica bi xoh qu d bb. Nubb, c yojo hj bi dn car Jess, bi mhui.

29Cja

Jess sana a dos ciegos

21

Car Jess co qu mxte ya xti ztij jar jini Jerusaln, cja bi tjoh p hnar

Jess entra en Jerusaln

SAN MATEO21 tzi jini m tsjifi Betfag. Car tzi jinic m bb jr ndy car tt ca m tsjifi Cerro de los Olivos. Cja bb m zti p, car Jess bi gu yojo qu mxte di ma hnar jmandado. 2 Bi xijmi: Gui mhui n jar tzi jini n r cjan, cja xqu ttihui hnar meburro, r hnati p, yojmi cr bajtzi. Gui xohtihui cja gu hui hua. 3 Cja bb to te du xihquihui, gui xijmi: Janti, cam Tzi Jmugje i joniy. P xcu cobbe hna rato, xt tzoguibbe. 4 Car Jess bi bbjpi qu mxte di ma du tzimpi hnar bajtzi burro pa di tgue, como m padi, ya xqu zh car hora pa di ncumpli car palabra ca xqu man car profeta, ya m yabb. Bi ma ncjahua car profeta: 5 Gui xijm c mi ngu Jerusaln: Jiantijmaj, ya xpa ej nir reyj, hne da mandadoquij. Gueguen jin gui hi xtsjn. Janti, r tzi burrotjo n ba tgue, Ba tj n r bajtzi nr meburro, cja nr meburro ba bbfa. Ncjap g man car profeta. 6 Nubb, c yojo qu mxte car Jess bi mhui b tihui ncja ngu g mangui guegue. 7 Cja p b cojmi, b hui car meburro, yojmi cr bajtzi, cja bi gahtzihui qu dajtu c m ptihui jr xtja car tzi burrotjo. Diguebb ya, car Jess bi th car bajtzi burro. 8 C cjahni r ngu c xqu jmu ntzi, guejtjo m ph qu ptij, m xi h p jar hu, cja c dda, m wajquibi qu dy c za. M bbtoj, m pjm c xiza p jar hu p jab di tjoh car Jess. 9 Mr ndo ngu c cjahni c m

52 yojm car Jess. M bbto c dda, nu c dda m bbfa. Ghtjo m majm nzajqui, m i naj: Gloria a Dios! D xjtibij nm reyj n ya xpa eje pa da mandadoguij. Car Tzi Ta ji tzi da bendeci nr rey n xp mjnquij guegue. Guejn gu heje digue cr cji car David. Da tsjjtibi hua jar jy cja guejti p ji tzi! Ncjap ngu man c cjahni. 10 Bb m ti car Jess jar jini Jerusaln, ghtjo c mi ngu p, bi ndo ho r myj, cja bi hnij: To ya n x nzj? 11 Cja c cjahni c mb hohui car Jess bi dadij, i naj: Gue nr Jess, r jmandadero ca Ocja n ba ja cr palabra gueguec. r mi ngu car jini Nazaret, p jar estado Galilea.

ya, bi ti car Jess jr ndo templo c judio. Nu p jr patio car templo, bi ccahti c cjahni c m tjm zuwe pa di mhtij cja di ahtibij ca Ocja p jar altar. Guejtjo mr bbh p c cjahni c m pj c zuwec. Nu car Jess bi fongui ghtjo c cjahnic, co qu zuwe. Bi dyentibi qu mexa c ptidomi, hneh qu tjujni c cjahni c mr p paloma. 13 Cja bi xijm: I mam p jar Escritura: Nu hua nar nguna da tsjifi r ngu pa da nzoh ca Ocja y cjahni, pe nuquiguj, xc cjajpitjoj ncja r ngu r be. 14 Bb mr bbh car Jess p jr tji car templo, bi guati c dohua hneh c god, cja guegue bi jojqui. 15 Nu c mcja c m

12Diguebb

Jess purifica el templo

53 mandado, hneh c maestro c m ujti c cjahni car ley bi ccahtij car Jess cja co c milagro c mr te. Guejtjo bi dyh c bajtzi hj c mr xjtibij guegue. Mr mah c bajtzic: D xjtibij nm reyj n gu heje digue cr cji car David. Nu c maestro c m nxh car ley cja co c mcja c m mandado, bb m dydej c bajtzi hj, mr xjtibij car Jess, bi ndo ntsjeyaj. 16 Cja bi xijm car Jess: Jin gui tz nr palabra n i man y bajtzi hj y i xjtiqui. Nu car Jess bi dadi: D mang, r z n i many. Xiquiguj, cja jin gu ccahtij car palabra ca i mam p jar Escritura? I ma ncjahua: R tzi z cr tsjdi c tzi bajtzi bb ga xjtibi ca Ocja, Hasta c tzi bajtzi c i tztjo, i ndo tzpi ca Ocja cr tsjdij. 17 Diguebb ya, car Jess bi wembi c hjc, bi bm p jar ji ni Jerusaln, bi ma g ma jar tzi ji ni Betania, cja b ox p. Guejti qu mxte bi ma p hneje.

SAN MATEO21 p jab m j car zac, qu mxte car Jess bi ccahti car za, ya xqu dyoti. Nubb, bi ho myj cja bi dynij car Jess: Dyoca hna hnijitjo x dyoti nr za? 21 Car Jess bi dadi, bi xijm: Cierto, d xihquij, bb gui hemej ca Ocja ghtjo mbo ir myj, cja jin gui yomfenij, cja da jogui da dyti ca gu jpij? nubb, da jogui gui dyti c dda cosa ms dr ntji ni ndra ngue ca xt cjajpi nr za g higo. Nubb, bb gui bbjpij nr tt n b cjan da wengua dr hnti jar mar, da ncjaca. 22 Bb gui hemej, r nzh ca Ocja, cja gui thmij da ncja ca gu jpij, nubb, cierto da ncjac, bb.

jiax ya c, bb m nxudi, bi ma g ngojm Jerusaln. Bb m dyoj jar hu, ya xi m tu ntju car Jess. 19 Bi ccahti hnar za g higo, m j p hnanguadi car hu. Car Jess bi guati, bi ccahti, cja m tu higo car za? Pe ujtjo, jntsj qu xi. Cja bi nzoh car za, bi xifi: Desde r pa ya, ghtjo r tiempo, jin te gui ungui higo. Cja nguetica bi mdi bi dyoti car za g higo. 20 Cja bb p m tjojm

Jess maldice a la higuera sin fruto

18Car

ya, car Jess p bi ti p jr patio car ndo templo, cja bi mdi bi ujti c cjahni cr palabra ca Ocja. Cja p bi guati c mcja c m mandado hneh qu tita c cjahni israelita c m ja r cargoj. Gueguec bi dynij car Jess: Tema cargo gu jagu pa gui mandado hua jar templo? Toca x ddahqui quer cargo? 24 Cja car Jess bi dadi, bi hi mbij: Guehquitjoguj, gu nquij hnar nttni, hneje. Bb gui xijquij ca ncjuani ca gu nquij, nubb, xt tjajc ca xc dynguij, hneje. 25 Car Juan ca m xix c cjahni, jab xcu ja cr cargo? Cja g he ji tzi, cja hu g heti hua jar jy? Nu c mcja cja co c tita c m mandado, bi atsjj, bi majm:

23Diguebb

La autoridad de Jess

SAN MATEO21 Bb gu majm: Gu he ji tzi, gueguen xta xijquij: Dyoca j xc hemej, bb? 26 Cja bb gu majm, bi dytitsj cr cargo car Juan, d tzuj te da cjaguij c cjahni, como nuc, ghtjo i i htzibij car Juan. I majm, gueguec mr profeta, xcu mjni ca Ocja. 27 Diguebb ya c tita co c mcja bi dajtij car Jess, bi majm: Jin d padije jab gu heh cr cargo car Juan. Guejti car Jess bi xijm, bb: Hnequig, jin gu xihquij jab xcu hej nr cargo n d jag.

54 d xihquij. C jijte hj c i cobra c contribucin cja co c maaso bbja, ya xca cti jr dy ca Ocja pa da hemebi cr jmandado. Ya xta dahquij c cjahnic. Nuquiguj, xc ndo nxjm cr palabra ca Ocja, pe xc cojm xtja, como jin gu ne gui hemej. 32 B eh car Juan ca m xix y cjahni. Mr z cr vida, cja m nzohquij, m xihquij ja ncja gi hmpj r z hneje. Pe nuquj, jin g hemej ca m ma. C jijte hj c i cobra c contribucin cja c maaso bbja, gueguec bi heme. Nuquiguj, masque g ccahtij c cjahnic, mr guatiju car Juan, nim pa g repentij pa gi hemej.

p bi man car Jess, bi xih c cjahnic: Gui dyjmaj nr bbede n gu xihquij, cja gui ntzohmij te i ne da ma. M bbh hnar hj, m hi yojo qu tt. Bbto bi m b ahui ca hna, bi xifi: Nuqu, tt, gui ma b ph p jam huerta r pa ya. 29 Cja car ttca bi dadi: Jin d ne gu ma. Pe diguebb ya, bb m hna tzi rato, bi repenti cja bi ma. 30 Cja cr ta p bi ma b nzoh ca p hnr tt, bi xifi ncjadip. Nuca bi dadi, i na: Jaa, tzi ta, nug, xt mag. Pe nuc jin g m. 31 Nuya, gui manguj ya, ja ndr ngue c yojo qu tt car hj bi dyti ca m ne cr ta? Cja bi dah c mcja co c tita c m ja r cargoj pa di mandado, bi majm: Gue car tt ca bbto bi ttzofo. Diguebb ya car Jess bi xijm: Gui ntzohmij te i ne da ma nr bbeden bb, cja gui dydej n p hnar palabra n

28Cja

El ejemplo de los dos hijos

p bi man car Jess: Gui dydej n p hnar bbede g ejemplo, hneje: M bbh hnar hj, m tj jy. Bi jojqui hnar huerta, bi hi ti uva, bi goti co hnar cerca jy nttzani. Bi xi hmi hnar tanque pa di tjti p c uva, di ddhmi. Guejtjo bi jih hnar ntorre pa di hmh p car mfi ca di mh car huerta. Diguebb ya, bi ma b reglahui c dda mfi pa di pjpi qu uva, cja bb ya xti dc, di dj hna parte c uva. Diguebb ya car hj ca mr mjti car huerta g uva bi bni, g ma p hnar jy. 34 Cja bb m zh car tiempo pa di ddjqui c uva, car hj b pjni c dda muzo p jab mr ph c mfi. B pjni c muzo di ma di dyh c uva c m tocabi guegue cja p dr du htzibi. 35 Bb m zti

33Cja

El ejemplo de los trabajadores malvados

55 c muzo p jar huerta pa di dyh c uva, c mfi c mr ph p, bi pntij cja bi ndo nij. Bi mtij ca hna, ca p hna ya bi ndo jjtij medo, cja ca p hna ya bi mhtij. Jin g ne g dj c uva. 36 Car hj ca mr mjti car huerta p b cu h c dda mfi, cja nuc, ms mr ngu ni ndra ngue c bbto xcu guy. Nu c mfi c mr bb jar huerta p bi cjajpitjo p, ncja ngu xqu cjajpi c dda. 37 Tza g ngax ya, car jmu b pjni cr tt. Bi mantsj: Nuya, gu cuj ya nm tt. Cja jin da ttemebin? 38 Nu c mfi c mr bb jar huerta, bb m jiantij cr tt car jmu, ya xi mb eje, bi atsjj, bi hi naj: Nun, guejn da ttzoquibi nr huerta g herencia. Gu mfxj ya, gu phtij, cja gu cjajpi m mjtij nr huerta. 39 Nubb, bi pntij cr tt car jmu, bi fonguij jar huerta, cja b phtij. 40 Diguebb ya, car Jess bi dyn c mr de bi hi mbij: Xi ya, bb xtu eh car hj ca mr mjti car huerta, te da cjajpi y x mhtibi cr tt? 41 Cja gueguej bi dadij: Jin da jui jqui c mfic, como mr ndo nttzo. Tje da mhti. Nu car huerta g uva, p da yojpi da zoquibi p dda mfi c da d c uva bb ya xta zh car tiempo. Ncjap g majm. 42 Diguebb ya, car Jess p bi nzoh c cjahni c xqu dyj nr bbeden. Bi xijm: Gui mbenij ya te i ne da ma nr palabra n i ju x p jar Escritura, i na:

SAN MATEO21,22 Car medo ca bi dyndi c cjahni c m jh car ngu, Guehc x cjx p jr esquina car ngu, p jab i pnti c cjoti. Guejtsj ca Ocja x mandado x cjx p. Nugj, bb d ccahtij, i ndo dyo m myj. Ncjap ga mam p jar Escritura. 43 Eso, d xihquij, ya jin da tjquij gu cjahni israelitaj gui hmpj jab i mandado ca Ocja. Nu c hnaho cjahni c da dytij ca i man ca Ocja, cja da jionij ja dr tzpij guegue, nuc da tjgui dr ti p jab i mandado. 44 Digue car ndo medo ca d xihquij, menta i bbjti hua jar jy, bb to da mfehtze, da tzox p xtze, da wajqui qu ndodyo. Pe bb ya xtr ccxa a car medo, bb p xtu cay, ca to da zdi, exque da mhti. Bi ma ncjap car Jess. 45 Nu c mcja c m mandado hneh c dda c fariseo, bb m dydej y bbede y bi man car Jess, bi badij, mr jquihui gueguej c mfi mr nttzo cja co c jingu c bi zan car medo mr z. Nubb, gueguej bi ndo j car Jess, bb. 46 Cja bi aj, bi mbenij ja dr zdijc. Pe ndejma m tzuj te di cjajpij car Jess, como mr ngu c cjahni c m i htzibi. M majm, mr jmandadero ca Ocja, mb ja cr palabra gueguec.

22

Diguebb ya, car Jess p bi ujti c cjahni, bi nzofo g bbede, i na:

El ejemplo del casamiento

SAN MATEO22 gui padij ja ncja ga mandado ca Ocja, i jjmi hnar mbaxcjua g ntjajti. M bbh ca hnar rey, ya xti ntjajti cr tt. Bi dyhtibi cr mbaxcjua. 3 Bb m tzi cjadi mpa pa di ncja car mbaxcjua, car rey bi gu h qu muzo di ma du nzoh c cjahni c xqu mvitabi di heh tz jar ntjajti. Cja guejtjo, bb ya xqu zh car p, p bi gu h c muzo. Bi mac b nzoh c cjahni c xqu mvitabi pa di heh tz ya. Nu c bi ttzofo, jin gu ne gu hejm. 4 Car rey ya, p bi yojpi bi gu p dda muzo, bi xijm: Gui xijm c cjahni c xt mvitabi: Ya xt jojqui cam mbaxcjua. Cm ndani co cm djti c xqu nojqui, ya xt phti. Ghtjo ya x tjojqui. B ejm tz ya, ya xta ncja car mbaxcjua. Bi ma c muzo p hnar vez, p b nzoh c cjahni ncja ngu g mandado car rey. 5 Nu c cjahnic, jin g dyhtibi ncaso. G mjm p jab mr nej. Ca hna ya bi ma jy juaji , cja ca hna g ma jr negocio. 6 Nu c p dda ya bi ndo zandij c muzo, jnca bi pntij cja bi mhtij. 7 Diguebb ya car rey, bb m dyde te xqu ncja, bi ndo zti r my. Bi mjni qu sundado. Bi mjm b phtij c mhtitec, cja b tjhtibij cr jini p jab m bbh c cjahnic. 8 Nubb, car rey p bi nzoh qu muzo, bi xijm: Ya xt jojqui r z car mbaxcjua g ntjajti. Nu c cjahni c d nzofo, j mr ntzhui di nuj car mbaxcjua. 9 Eso, gui mjm ya, p jab i mbonti c dahu, cja ghtjo c to xcu ntjj p, gui mvitabij du ejm nr mbaxcjua g ntjajti. Ncjap g

56 man car rey. 10 Diguebb ya, bi bn c mfi, g ho j hu, cja b jmu ntzi ghtjo c to b ntjhui, c ttzocjahni co hneh c jogui cjahni. P b tziji jr ngu car rey, bb, cja bi ti ghtjo, hasta bi nd p jr ngu. 11 Diguebb ya, bi ti car rey p jab mr ncja car mbaxcjua, pa di ccahti c cjahni c mr ju p ja mexa. Bi ccahti p hnar hj, j mr je dajtu g mbaxcjua. Ghtjo c p dda, ya xqu tjejtibi dajtu r z. 12 Nubb, car rey bi nzoh car hjca bb, bi hi mbi: Nuqu, , ja ncja xqu cjqu hua, cja j xcu tjejtiqui dajtu g mbaxcjua? Cja guegue ya, bi j gogu. 13 Diguebb ya car rey bi bbjpi qu muzo, bi hi mbij: Gui tu htibij y dy co y hua nr cjahni, cja gui tzixj, gr dynij p tji, dr ma jar bbxuy. C cjahni c dr hmh p, da nzonij cja da sufrij r ngu. Guehc bi mandado car rey. 14 Nug, d xihquij, car Tzi Ta ji tzi x nzofo r ndo ngu y cjahni, x mvitabi da guati jr dy pa da mandadobi. Pe jin gui ngu y cjahni y i jtibi cr ja. Nu y x juajni ca Ocja pa da hmpj guegue, guejy i jti ca i ma.

2Pa

ya, bi mjm c fariseo, b atsjj. Bi mbenij ja dr jitij car Jess pa di cjajpij di ma tema palabra ca jin di tz. 16 Cja b pjnij c dda cjahni c m ntzixihui gueguej. Nuc, mb yojm c dda cjahni c m fxj cr gobierno car Herodes. C hjc, bi guatij car Jess, bi xijm:

15Diguebb

El asunto de los impuestos

57 Nuqu, Maestro, d padije, guehqu gu man ca ncjuani. Gu xij y cjahni ja ncja dr hmpj pa da tzh ca Ocja. Parejo gu xijm ghtjo. Jin to gu johti cja jin to gu tzu, masque dur cjahni ca di bbh cr cargo o di tti htzibi. 17 Xijquije tz ya, te gu mangu? Cja r z ca dr cjutije car contribucin ca i h car gobierno romano, cja hu ji na? Bi dynij nr nttnin, como c judio m ndo j c autoridad romano c m mandadobij. 18 Nu car Jess bi batibi cr mfeni c cjahnic. Gueguec m ne di jiti pa di man hnar palabra di ni gui, ncjahm m contrabi car gobierno. Eso, bi dah car Jess, bi xijm: Gu jijtej, dyoca gu jtiguij trampa? 19 ujtiguij ya hnar domi digue c dr cjutij c contribucin. Cja b tja hnar domi g denario, bi ttujti car Jess. 20 Diguebb ya, car Jess bi dyni: To r retraton cja to r tjuju na i cuati nar domi? 21 Cja bi hi mbij: Gue y mjti car emperador romano. Diguebb ya, car Jess p bi xijm: Guehc. Nubb, gui u nij car emperador romano ca b tocabi, cja guejti ca Ocja, gui unij ca b tocabi hneje. 22 C cjahnic, bb m dydej nr palabran, bi ndo ho myj, bb. Cja bi wembij car Jess, bi mjm.

SAN MATEO22 guatij car Jess. C saduceo i majm, jin da ja r ja c nima. Tzdi, i majm, bb ya x ndu hnar cjahni, x nttzdi p cr vida. Gueguej bi xijm car Jess hnar bbede pa di dyhtibij hnar prueba. Bi majm: 24 Nuquigu, Maestro, bi man car Moiss p jar ley, bb x ndu hnar hj, x nzoh cr bbja, pe jin te x hm bajtzi, cr cjuada car nima da hmbi cr bbjpo pa da hm bajtzi, cja c bajtzi c da hmy, da dn cr tjuju car nima, pa jin da mpun cr familia. 25 Nde, bb. P jab nd bbpje, nd meyaje yojto hj c m ncjuadaj. Car dacjuada bi ntjajti, cja diguebb ya bi du, jin tema bajtzi m hi ji . Bi goh cr bbja, cja nuc p bi hmbi cr mo, gue car cjuada ca mr cja yojo. 26 Guejti ca xtr yoncjuada p bi dutjo. Jin te p g hi hpi bajtzi car bbjac. P bi gojti gueguec. Ca xtr ju ncjuada ya hneje, p bi ncjadip, cja co c p dda cjuada, hnahna, hasta bi tjeh c yojto hj. Ghtjoc, xqu hmbi hnaadi car bbja. 27 Cja bb ya xqu du ghtjoc, bi du car bbja, hneje. 28 Xijquije tz ya, bb xta ja r ja c nima, digue c yojto cjuada, ja ndr nguehca mero dr dame car bbjac, porque ghtjo xqu hmbi? 29 Nu car Jess bi dadi, bi hi mbij: Jin gui tz quer mfenij, porque jin gu ntiendej te i man c Escritura, cja jin gu emej, cja r nzh ca Ocja pa da ungui r nzajqui c cjahni c x ndu? 30 Gu ndo nquivocaj. Porque bb xta ja

gue car pac, b eh c dda cjahni c m tsjifi saduceo, bi

La pregunta sobre la resurreccin

23Exque

SAN MATEO22 r ja c nima, ya jin da hmbi hj co bbja. Ya jin da ntjajti y cjahni. Nubb, da hmj y cjahni ncja ngu ga hmh c ngele c b bb ji tzi. 31 Pe nuquj, bb gu ne gui padij, cja cierto da nantzi c nima? gui mbenij nr palabra n x man ca Ocja p jar Escritura, i na: 32 Nug, d Ocjag, m nzojqui ca ndor Abraham, guejti ca ndor Isaac, cja co ca ndor Jacob. r Cjaagui gueguec. Ncjap g man car Tzi Ta ji tzi. Gueguec j r Cjaa c cjahni c x mpu ni. r Cjaa c cjahni c i bbjtjo. Tzdi, c cjahni c m eme ca Ocja bb m bbjtij hua jar jy, cja p x ndu, i bbjtic. Jin g mpunc bb m ndu. Tiene que da nantzij hneje. 33 C cjahni, bb m dyj nr palabran, bi ndo ho myj, porque mr ji tzi cr mfeni car Jess, cja mr nzdi c palabra c m ma.

58 Gue car mandamiento ca i ma: Gui jion ca Ocja quer Tzi Jmu ghtjo mbo ir my, cja gui nec, cja gui heme, hneje. 38 Gue nr mandamienton ms r nzdi. Guejn gui fdi gui dyjtij. 39 Cja car mandamiento ca r cja yojo, i jjmi nr primero. I man car mandamientoc: Gui mah quer hohui ncja ngu gri majtsj. 40 D xihqui, bb gui dyjti ca i man y yojo mandamientoy, i pni ncjahm xcr dyjti ghtjo ca i man car ley ca bi zoguij car Moiss, cja co ghtjo ca i mam p ja libro c bi dyti c profeta. Ncjap g ndah car Jess.

ya, c fariseo, bi dydej te m jma digue car Jess. de, gueguec xqu dapi c saduceo bb m tthtibi hnar prueba. Nubb, bi mpjnij c saduceo co c fariseo, ghtjo bi guatij car Jess. 35 Mb yojm ca hnar fariseo ca m ndo tti htzibi, porque m ntiende r z te i ne da man car ley ca bi dyti car Moiss. Guejti car maestroc m ne di dyhtibi hnar prueba car Jess eso, bi dyni: 36 Nuquigu, Maestro, digue c ddtta mandamiento c bi zoguij ca ndor Moiss, ja ndr nguehca ms i nesta gu jtij? 37 Cja car Jess bi dadi:

34Diguebb

El mandamiento ms importante

bbjti p c fariseo, cja car Jess guejtjo bi dyni nr nttnin: 42 Te gu manguj digue ca hnar hj ca da hi x ca Ocja pa da mandadoguij, d cjahni israelitaj? Tema familia dr hehc? Cja gueguej bi dadij: Da hmy digue cr cji ca ndor David. Dr mboxibbjto gueguec. 43 Cja p bi dyn car Jess, bb: Bb da cja guegue r mboxibbjto car Davd, ja ncja dr cja r jmuca bb? Como guejtsj car David i xifi r jmu p jar Escritura. Gue cr Tzi Espritu ca Ocja bi mx car David bb m ju x nar palabran p jar Escritura, i na: 44 Car Tzi Ta ji tzi bi xih cam Tzi Jmug, bi hi mbi: Gui mi jcua jam jogui dy, gu mfxihui gu mandadohui, Hasta gue bb xt cjajpig quir contra du eje,

41Mr

De quin es hijo el Cristo?

59 Da ndandiajmu jer tzi hu, cja nuquigu, xqu mandadobic. 45 Bb m ma ncjap car David, m xifi r tzi Jmu car Cristo ca di heje. Xi ya bb, ja di ncja dr jmu guegue car Cristo cja guejtjo dr mboxibbjto? Ncjap g dyn car Jess. 46 Nu c fariseo, bb m dyj nr palabran, jin g mbadi te dr dadij. Bi gohti nej, bb. Cja desde car pac, ghtjo bi mhtzi r tzj. Ya jin to p g dyhtibi prueba car Jess.

SAN MATEO22,23 mi h p jab da tti htzibi cja da jnu r z. Cja bb i pa jar templo, i ne da mi pj p delante, p jab da nccahti. 7 Bb i pa jar ty, i ne da ttzngua r z, da ttzofo g maestro, pa da tti htzibij. 8 Nuquiguj, dyo gu jonij ja dr tti zquij pa da ttzohquij g maestro, como gu ghtjoj, gu hohuitjoj. Cja nuguig, jnguitsjg x hi xquig car Tzi Ta ji tzi pa gui tnguij g maestro. 9 Jin gui ma gui xijm ir taj hnar cjahnitjo hua jar jy, porque jntsj hnaatjo quer taj gu hi jm, gue ca hnaa ca b bb jar ji tzi. 10 Guejtjo jin gui jiguij c cjahni da nzohquij g jmu, porque jnguitsjg x hi xquig ca Ocja ir Jmuguij, guejquig xp mnqui guegue. 11 Nuquiguj, ca to ms r ntzhui da tti htzibi gue ca to ms da pjpi y p ddaa. 12 Porque car cjahni ca i mantsj, r ntzhui da tti htzibi, gueguec da go jy. Nu car cjahni ca jin gui hi xtsj, pe i cja jmandado, guehc da tti htzibic. Ncjap g xih qu mxte. 13 Diguebb ya bi mdi bi nzoh c fariseo, cja co c p dda maestro c m ujti c cjahni car ley. Bi ma: Nuquj, gu maestroj gu ujtij y cjahni car ley, cja hnehquiguj, gu fariseoj, gu jijtej. Gui ma gui sufrij r ngu, como dr ndo ngu quer castigoj. Gu ccaxj c cjahni c i ne da guatij p jr dy ca Ocja pa da nuj cr jmandado. Nuquiguj, jin gu ne gui cuatij p. Guejtjo jin gu ne gui jijm c p dda cjahni c ya xqui ne da guati p. 14 Cja p d xihquij, gu maestroj gu ujtij y cjahni car

23

Diguebb ya car Jess bi nzoh c cjahni r ngu c xqu jmuntzi, co hneh qu mxte, bi xijm: 2 C maestro c i ujtiquij car ley, x ngojm jr lugar ca ndor Moiss, porque i xihquij te i man c Escritura. 3 Gui dydej ca i xihquij, cja gui dyjtij, pe jin gui ma gui hmpj ncja ngu ga hm gueguej. Como hnaho ga majm, hnaho ga dytij. 4 Gueguej i bbjpiquij r ngu jmandado pa gui tnij, ncjahm xtr heh ca Ocja c jmandadoc, cuando ji na. Jin to di jiti di dyte ghtjoc. C maestroc, jin gui jui jqui y cjahni cja jin gui ftzi. 5 Ghtjo ca i te, jntsjtjo pa da tti htzibij, da man y p dda cjahni, gueguec i ndo jonij ca Ocja. I cuajtij testo r ma p jy dej co jy ntchohtadyj. Guejtjo i jej dajtu c r ma qu fleco. 6 Bb i pa p jab to x mvitabi da zi, i ne da

Jess acusa a los fariseos y a los maestros de la ley

SAN MATEO23 ley, cja hnehquiguj, gu fariseoj, gui ma gui sufrij r ngu, como dr ndo ngu quer castigoj. Nuquj gu jijtej. Porque gu recogebij qu ngu c ddanchu c jin te i ja, cja pa jin da fadi, cja guehquj xc fonguij p, gu ndo dej gr nzojm ca Ocja. Gu jijtej, da ndo ju x quer castigoj. 15 Gu maestroj, gu ujtij y cjahni car ley, cja hnehquiguj, gu fariseoj, gu jijtej, gui ma gui sufrij r ngu, como dr ndo ngu quer castigoj. Porque gu ndo ungui ir myj gui jionij cjahni pa gui jitij da ti quer religinj. Cja bb ya xtr tic, gui xjpij da cjaj ms dr ndo nttzo ni ndra nguehquj. Nuquj, gr mjm p jab jin gui tz, cja guejti c to xc jitij, da ma p hneje. 16 Nuquj, da ttahquij quer castigoj dr ndo ngu. Gu jjm god, cja gu ne gui cjtij c p dda cjahni pa da dnquij. Jin te i ntjumy ca gu ujtij y cjahni, porque gu majm: Bb da jura hnar cjahni, da hi h car templo g testigo, jin gui nesta da zjte ca x ma. I pni ncjahm gu majm jin te di ntjumy car templo. Cja p gu majm, bb to da hi h car oro p jar templo g testigo, gueguec i nesta da zjte ca x ma. 17 Nttzditjo gu dondoj! Ja ndr nguehca ms r nttzu ni? Cja gue car oro? Cja jin gui gue car templo p jab ra cuati car oro? 18 Guejtjo gu majm, bb da jura hnar cjahni, da hi h car altar g testigo, jin gui nesta da zjte cr palabra. Pe bb to da jura por r ngue car ofrenda ca i cjx p xtze

60 car altar, guegueca i nesta da zjte ca x ma. 19 Gu dondoj! Ja ndr nguehca ms i mu hui? Cja gue car ofrenda? Ji na. Gue car altar p jab i cjx ca te i jahtibi ca Ocja, como guehc i cjajpi r mjti ca Ocja ca te i cjx p. 20 D xihquij, bb to da jura, da hi h car altar g testigo, i tzdi, x hi h car altar cja co ghtjo ca i cjx p xtze. 21 Guejti car templo, bb to da hi ji g testigo, i pni ncjahm x hi h ca Ocja, como r mjtic car templo. 22 Guejti car cjahni ca i i h car ji tzi bb ga jura, gue cr nttzya ca Ocja i i ji , cja co guejtsj ca Ocja hneje, como gueguec b ju h p jar ji tzi, b mandado. 23 Nuguj, gu maestroj, gu ujtij y cjahni car ley, cja hnehquiguj gu fariseoj, gu jijtej, gui ma gui sufrij r ngu, como dr ndo ngu quer castigo ca da ttahquij. Gu dj g diezmo c tzi paxitjo c jin tza te i mu hui, ncja ngu car xaccani, co car ans, hneh car comino. Nu ca i xijquij ca Ocja p jar ley pa gu tij, jin gu tijc. Jin gu tij jujticia, cja jin gu jui jqui quir mi ngacjahnij. Guejtjo jin gu cumpli ca xc majm. Guehc i ndo mu hui r ngu, cja guehc i tzh ca Ocja. Bb ya xcr dytijc, guejtjo b jogui pa gui dj car diezmo, hasta c tzi paxitjo hneje, bb gu nej. 24 Nuquj, ncjahm gu godj, cja p gu jtij c p dda cjahni pa da dyte ncja ngu gri dytij. Gu tij cosa r ndo nttzo c i ccax ca Ocja, cja p gu ungui ir myj gr tnij c dda costumbre c x mbentsj y cjahni, como gu i naj,

61 co guehc gui tzpij ca Ocja. Nu c costumbrec, jin te i ntju my. 25 Cja p d xihquij, gu maestroj, gu ujtij y cjahni car ley, co hnehquiguj, gu fariseoj, gui ma gui sufrij r ngu, como gu jijtej, cja da ttahqui quer castigoj dr ngu. Gu ndo tzij r z ghtjo r pa. Gu pejpi cr domi quer hohuij, o gu jambij g fuerza, pa ms gui ndo tzij r z. Hmditjo gu ndo cjdi myj ja gr xti quir trastej pa jin te di tu ca dr nttzo. Gu i naj co guehc da nuquij r z ca Ocja. 26 Y to i tn qu costumbre y fariseo, i jjm god. Nug, d xihquij, bbto gui jojqui ir myj, cja nubb, da jogui r z ghtjo quir vidaj, ncja ngu ga tzh ca Ocja. Nubb, xqu jjm hnar vaso o hnar moji ca xtr tsjti r z. Jin te di tu xtze, cja co guejti p mbo. 27 D nzohquij, gu maestroj gu ujtij y cjahni car ley, cja co hnehquiguj, gu fariseoj. Gu jijtej, gui ma gui sufrij r ngu, como dr ndo ngu quer castigoj. Nuquj, gu jjm c ngu p jab i cjti nima. Nuc, x ttaxqui r tzi z p xtze. Pe p mbo ya, nxgue ndodyo x dya, r ndo nxa, cja r ndo nttzo. 28 Gu ncjaj p hneje. R z ga ni gui quir vidaj p xtze, pe p mbo ir myj, r nttzoquij, gu jijtej. 29 Cja p d xihquij, gu jijtej, gu maestroj gu ujtij y cjahni car ley, co hnehquiguj, gu fariseoj, gui ma gui sufrij r ngu, como dr ngu quer castigoj. Guehquj gu jojquibij c tzi ni cja p jab g cjti qu ndodyo

SAN MATEO23 c profeta c bi du, ya m yabb. Guejtjo gu tjaxj dni qu tzi ni cja c p dda cjahni c guejtjo m pjpij ca Ocja c cjeya x tjogui. 30 Cja gu majm: Bb ya xcri bbjcj c p bb m bbhti qu jmandadero ca Ocja c x nttjcua, nugj gua ccaxj c ndom titaj, pa jin di mhtic. 31 Ca gur majm ncjap, gu ncjuanij, ttquiguj c ttzocjahni c bi mhti c profeta c cjeya c x tjogui, cja quir mfenij i jjmi qu mfeni gueguej. 32 M j qu jmandadero car Tzi Ta ji tzi qui ndo ir titaj, cja nuquj, p gu ncjaj p. Bb di hmjcua r pa ya c cjahnic, guejtjo di guigc como ngu gri guij. 33 Gu ghtjoj, gu jjm ncja nr cci a, nuquj, cja co qui ndo ir titaj. Gr ntzj da cju hquij p jar tzibi ca jin gui jui ti. Ja ncja gr huetij car castigoc? 34 Nuquj, r ndo nttzo ca gu tij, eso, d pjnig cm jmandadero pa da nzohquij. Cjaatjo xt pnquij cm mfi pa da xihquij ja i ncja cam mfenig, cja co c dda c i ndo phtzi jogui mfeni, cja co p dda c da xihquij te i ne da man cam palabrag. Nuquiguj, xqu phtij c ddam jmandadero, cja c p dda ya, xqu pntij, xqu ttij j ponti, cja c p dda ya, xqu tzixj p jer temploj cja xqu jitij p. C p dda ya, xqu tjnaddij, dr ma p dda ji ni. Cjaatjo xcr tnij, xqu cjajpij p dr ddatzi p dda lugar. 35 Nuquj, ya xta zh car pa bb xta ncozquij ca xc dytij. Xta ttahquij car castigo ca r ntzhui da ttun y to x mhti ghtjo c jogui cjahni c x bbhti

SAN MATEO23,24 desde bb m mj nr mundo hasta r pa ya. Jr mdi bi bbhti car Abel, masque jin te m tu. Cja bb m tjoh c cjeya, p bi bbhti p dda cjahni r ngu, c jin te m tuj, hneje. G ngax ya, bi bbhti car mcja Zacaras, cr tt car Berequas. Qui ndo ir titaj bi mhtijc, bb mr bbh p jr patio car templo, mr bbh p hnanguadi car altar. 36 Cierto d xihquij, guehquiguj, como ngu gri hmpj y pa ya y xt ec, xta zhquij car castigo ca mr ntzhui c to bi mhti c cjahni c jin te m tu, ghtjo c bi bbhti desde bb m mj nr mundo. Ya jin da jui quiquij ca Ocja.

62 ma. Nubb, bi guatij qu mxte, bi ujtij c edificio, bi mdi bi aj digue te tza mr z mr ni guic. 2 Cja car Jess bi xijm: Cja gu ccahtij nr templo, co ghtjo y ndo edificio r tzi z? Cierto, d xihquij, jin da gojcua hnar medo ca di mfixihui p hna. Ghtjo da tjhtiy.

gu mi nguj Jerusaln, dyoca segue gu phtij c jmandadero c ba ejm? Dyoca gu ccajnij medo qu jmandadero ca Ocja? Guegue cjaatjo ba pnquijc pa dr nzohquij. Te tza ngu vez nd ne gua cuajtiquij ncja hnar tzuhuade i cuajti qu tzi bajtzi, i juitzi co qu jua. Cja nuquj, jin g ne gi hejm. 38 Ya xta jiquij car Tzi Ta ji tzi pa da dahquij quir contraj. Nubb, tje da tjhti nir temploj, ya jin to da ham p. 39 Nuya d xihquij, desde r pa y, ya jin gui ma gui ccajtiguij hasta gue bb xt pnij, gui m tjajquij, cja xt majm: Car Tzi Ta ji tzi da bendeci nr hj n xp mjni pa da mandadoguij. Ncjap g man car Jess.

37Nuquj,

Jess llora sobre Jerusaln

24

Jess dice que el templo ser destruido

Ya xqu bm p jar templo car Jess, cja ya xi mr

ya, car Jess bi mi h p jar tt ca m tsjifi Cerro de Olivos. J mr yojmi cjahni r ngu car horac. Nu qu mxte bi guati, m ne di atsjj. Bi dynij: Xijquije tz, ncjahm da ncja c xc ma? Ja i ncja gu padije bb ya xqui guejti p gu eje cja ya xta tjej nr mundo? 4 Cja car Jess bi dadi, bi xijm: Gui mfdij, jaj r hunda pa jin to da jihquij. 5 Porque xtu e r ngu cjahni, xta ho, xta nn cam tjujug, xta majm: Guejquig dr Cristog, xp mnqui ca Ocja. Cja r ngu cjahni da hemec. 6 Nuquj, bb xt dydej, ya xqui ncja guerra, o bb i jma, p xta mdi xta ncja guerra, jin gui ma gui ntzuj, como tiene que da ncja c cosac. Pe bb xta ncjac, todava di tzi bbjtjo pa dr tjej nr mundo. 7 Porque c cjahni c i bbh hnar jy da ntujnihui c mi ngu p hnar jy. Hnar gobierno da ncontrahui p hnar gobierno. Guejtjo da ho jnini r nttzo, cja da ndo ncja tjuju, cja da ho hamijy r ngu lugar. 8 Bb xta ncja y cosay, ya xpa eh car tiempo bb xta guaj nr mundo. Da sufri y cjahni bb xta ncjay, pe ms da

3Diguebb

Seales antes del fin

63 ndo sufritjo bb p xta ncja c p dda cosa c ba bbfa. 9 C pa c ba bbfa, da ndquij pa da ttnquij, cja da bbjtiquij. Nuquiguj, como ngu guir tnguij, c cjahni, c mi ngu r ngu jy, da quij por r nguejquig. 10 Bb xtu eh c pac, da wembigui r ngu c cjahni c m tngui mhmto. Ya jin da hemegui. Mismo c cjahni c m tnguijmaja, xta jiguig, bb. Jnca da contrahui c p dda c i tnguitjo, da ddi qu hohui c m yojmahui pa da ttni cja da bbhti. 11 C pac, da ho r ngu jijte, da xih c cjahni: Nug, xp mnquig ca Ocja. Cja r ngu c cjahni da heme c jijtec. 12 C pac, da ngujqui c cjahni c i ti ca r nttzo, cja da meno c da segue da dnguig. Cja bb ya xtr ngujqui c cjahni c da dyti ca r nttzo, nubb, ya xti te tzi ngudi c da negui cja da mah qu mi ngahermanoj. 13 Nu ca to da segue da dngui ghtjo r vida, da mhtzi car nzajqui ca jin da tjegue. 14 Nr tzi ddadyo ja n i ma ja ncja ga mandado ca Ocja i nesta da tsjij y cjahni, ghtjo y i bbjcua nr mundo. Cja diguebb ya, da guaj nr mundo. 15 Nuquj, ya xc ccahtij jar Escritura te bi man car profeta Daniel. Ca to da ccahti car palabrac, da mbeni ja ncja dr ncumpli ca bi man car Daniel. I ju x p jar libro ca bi dytic, de, bb ya xti guejti p da guaj nr mundo, xta ni gui ca hnar hj ca da mandado. Nuca, jin da zu ca Ocja, cja jin da zujpi n r templo. Da ti p jab jin gui tjj y cjahni, da

SAN MATEO24 hmh p mbo, cja da dyti ca j r ntzhui. Nuquj, bb xqu ccahtij car hmtzc, xt padij, bb, ya xn zh car tiempo. 16 Bb xta ncjac, xqu padij, bb, ya xta mh car sufrimiento r ndo ngu. Nubb, c cjahni c di bbjcua jar jy Judea, da ddaguij, dr mjm j tt. 17 Guejti car cjahni ca di bbh p jr sotea cr ngu, da ga nttzdi, pe jin da ti p r ngu pa da gjqui c cosa c ra bbh p. Da wenga nttzdi. 18 Cja nu bb to di dyo jar juaji , guejtic da ddagui hne. Jin du coh p r ngu pa da gax cr manga. 19 Bb xta zh c pac, da ndo sufri c bbja c di h, cja co ni c di tj qu tzi bajtzi c di tztjo. 20 Gui nzojm ca Ocja pa jin da zh car tiempoc c zana c r ntz, ni digue hnar p dr nttzujpi. Como da nesta gui mjm yap. 21 C pac, da ndo sufri c cjahni. Desde bb m mj nr mundo hasta gue bb xta guadi, nunca xc n y cjahni hnar sufrimiento dr ndo ncja ngu ca da tjojm c pac. 22 Cja bb jin di jui jqui c cjahni ca Ocja, bb jin di mandado pa di meno c cjeya c da sufrij, tje di du c cjahni, jin to di huete. Nu ca Ocja da jui jqui qu cjajni c x juajni, eso da menobi c pac, pa jin da mpu n qu cjahni guegue. 23 Bb xta zh car tiempoc, bb to da xihquij: Dyjmaja, d padi jab i bbh car Cristo ca x hi x car Tzi Ta ji tzi pa da mxquij. R bbj n tal lugar, o B bbh ca hnar ngu ca d padi, nuquj, jin gui ma gui hemej. 24 Porque da ho jijte cjahni, da majm: Guejquig x

SAN MATEO24 hi xquig ca Ocja pa gu fxquij. Guejtjo da ho p dda jijte c da xihquij, gueguej ba jaj hnar palabra i ntju my ca r heh ca Ocja. C jijtec, da ujtiquij milagro co maravilla pa da ho ir myj, cja pa gui hemej, cierto xcu hejm ca Ocja. Da jion car manera ja dr jiti ghtjo c cjahni, co hnehquiguj x juajnquij ca Ocja, da jioni ja dr jihquij hneje. 25 Gui mfdij digue c cjahnic. Ya xt xihquij ja da ncjac, ante que da ni gui. 26 Eso, bb to da nzohquij, da xihquij ncjahua: B ejm ya, gui ccahtij car hj ca xp mjni ca Ocja. R bbjti p jab jin te i bb ngu, nuquj, jin gui tnij pa gui ccahtij. O guejtjo bb da tsjihquij: Ya x nzh car cjahni ca xp mjni ca Ocja. R ca hnar cuarto p mbo nr ngu, masque da tsjihquij ncjap, guejtjo jin gui hemej, hneje. 27 Porque bb p xcu ec, jin gu e g nttaguitjo. Ghtjo c cjahni da jiantigui, ncja ngu bb i ndota jutzi cja i ni gui car rayo ghtjo jar ji tzi. Nug dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. Bb p xcu eje, xta fadi desde guejn jab r bx car jiadi hasta guejn jab r y. 28 I fadi jab i bbngui hnar ndudyo, como guehp i jmu ntzi p c ndojpada. Da ncjap hneje dr fah bb ya x nzh car p bb p xcu cojc.

64 jiy, cja c i tx nr ji tzi xta hna jigui. Cja da ndo jua nr ji tzi, da yte. 30 Diguebb ya, ghtjo c cjahni c i bbjcua jar jy, c mi ngu ghtjo c jini cja co ghtjo tema jy, da ndo cjaj ndu my. Da jiantij p jar ji tzi, xtu hna ni gui p j guy nar cjahni na du eje pa da mandado. Guejquig, p xcu ec, xcu ja cam cargo pa gu mandado hua jar jy. Da ndo yoti cam tjay, cja da ni gui te tza r nzjquig. 31 Diguebb ya, xcu cujc cm ngele, da ntngui ghtjo nr mundo, cja xta jxti hnar tjxi, dr ndo nzh cr ja. C ngele da hoj ghtjo nr jy, hasta guehp jab r cca. Da jmu ntzi qu cjahni ca Ocja c x heme, ghtjo p jab di bby, desde jab r bx car jiadi hasta guehp jab r y. 32 Gui mbenij ja i ncja nr za g higo pa gui padij ncjahm da ncjac. Bb ya xqui ccangui qu dy car za, cja i ddoh qu xi, nubb, xqu padij, ya xta zh c zana r mpa. 33 Da ncjadip hneje, bb xqu ccahtij ghtjo y xt xihquij ya, nubb, xt padij, bb, ya xpa cerca car pa bb xcu coji. 34 D xihquij cierto, y dda cjahni y i bbjcua r pa ya, da hmjtjo, jim be di tuy, bb xta ncja c xt xihquij ya. 35 Da mpuni nr ji tzi co nr jy, pe ndejma da ncumpli ym palabra y xt ma. Ghtjo da ncjay, ncja ngu xt ma. 36 Digue car p co car hora bb p xcu cojc, jin to i padi ncjahmc. Ni digue c ngele c b bb jar ji tzi di padi, ni diguejquig, r Ttgui ca Ocja. Jntsj cam Tzi Tag b padi.

bb ya xtr tjoh c pa bb xta ndo sufri c cjahni, nubb, xta jui ti car jiadi cja ya jin da yoti car zana. C tz xtu xti jar ji tzi, xta

29Cja

Cmo vendr el Hijo del Hombre

65 hna zh car pac, ncja ngu bb m hna ncja car mnti cja bi u xi deje nr mundo, bb m bbh car No. Da ncjadip bb p xcu ec. Guejquig dr cjahni xtu bbnqui pa gu mandado. 38 Bb j bbe m u xi deje nr mundo, c cjahni j m eme, cja cierto di ncjaca? masque cjaatjo mr tsjijm. J m cjadi myj digue ca m xijm car No. M mpjm, m tij mbaxcjua, m tzij ghtjo ca m nej. C dda m ntjajti. Jin te m mben c cjahni, hasta gue bb m ti car No p mbo car ndo barco. 39 C cjahnic, jin g hemej ms te di ncja, hasta bb m mdi m u xi deje car jy, cja nubb, ghtjo c cjahni bi cjti deje bi du. Da ncjap hneje bb xcu ec pa gu mandado hua jar jy. 40 Car pac, yojo hj dra ph p jar juaji . Xta hna bbh ca hna, xta ujtjo, cja ca p hna ya, da gojtic. 41 Hnar ngu, di bb yojo bbja, dra mfxihui r cjni. Ca hna, xta hna bbjtjo, cja ca hna, xta gojti p. 42 Nuquiguj, gui hmpj listo, cja gui tbiguij, nug, ir Jmuguij, ncjahm p xcu ec, como jin gu padij tema pa da ncjac. 43 Te gu mbenguj? Car mi ngu, bb di padi tema hora di zh car be, cja jin di dhmi, bb? Cja di jih car be di ti p r ngu pa di gjquibi qu mjti? 44 Eso, d xihquij, gui tbiguij hneje, porque car hora ca gu majm jin gu eje, xcu hna etig, bb. Nug dr cjahni xp bbnqui hua jar jy.

SAN MATEO24,25 jmu cja i pjpi r z. I ntju my car muzoc, cja i phtzi mfeni r z, eso x tti tzi g mayordomo, pa da ccahtibi cr ngu cr jmu, cja da n c p dda muzo, da uni ca da zij. 46 Bb p xta zh car mi ngu, da dti car muzoc, dra te r z cr bbfi, cja da ndo mph car muzo, bb. 47 D xihquij cierto, car mi ngu da hix car muzoc pa da n ghtjo qu mjti, como x ccahti, i ntju my. 48 Pe bb jin di ti ca r z car muzo, bb di mantsj mbo r my: Xtu ndo d cam jmugj, jim b dr gojtic, 49 cja bb di mdi di n qu mi ngamuzohui cja dr zo mbaxcjua o dr zihui c ti , 50 nubb, xtu hna eh car mi ngu car pa ca di man car muzo jin du eje, cja xta dti dra ti ca r nttzo. Car hora ca jin gui ddhmi, xta hna zj, 51 cja da un car muzoc hnar castigo dr ndo ngu. Da cju h p jab r ma c jijte cjahni, ddagutjo dr sufrihuic. Da nzom p, cja da ndo ungui r du my.

37Da

25

muzo ca x ttun cr cargo g mayordomo, i mbeni te i ne cr

45Car

El siervo fiel y el siervo infiel

Car Jess p bi mam bb: Pa gui padij ja da ncja bb p xcu eh p ji tzi pa gu mandado hua jar jy, gui dydej nr bbeden: Hna vez, bi ttti hnar ntjajti. Car novia bi mvitabi ddtta c bajtzi bbja c m ntzixihui guegue pa di hejm car ntjajti. Nu c amigac bi du x qu lmparaj g aste cja bi mjm p jr ngu car novio. Bi dhmij p hasta bb xti zh car hora pa di bnij du ntjj car novio. 2 Ctta c bajtzi bbja m phtzi mfeni r z. Nu c p ctta jin g mbeni te di nestaj.

El ejemplo de las diez muchachas

SAN MATEO25 bajtzi bbja c jin g mbeni di mprevenij, bi du x qu lmparaj, pe jn g ndu xj p hnar aste pa di xitij bb xti tjeh ca m po. 4 Nu c bajtzi bbja c xqu mpreveni r z, bi u htzi qu lmparaj cja p bi du xj p hnar aste pa di xitij bb xti tjeh ca m po. 5 Nu car novio b d p jab xqu ma, jim be gu hetjo. Nu c cjahni c mr thmij, ghtjo bi nwahmij cja bi zjm r ttaja. 6 Bb ya xqu z mad r xuy, car cjahni ca mr bbh p jar goxtji, bi hna nzoh c p dda, bi mafi: Tzj ya, ya xpa ej nr novio. Exque gui pnij ya, gui ma b ntjj. 7 Diguebb ya, ghtjo c bajtzi bbja bi bbpj, bi jojqui qu lmparaj. 8 Nu c j xqu mbeni di du xi p hnar aste bi xih c p dda c xqu mpreveni, i mbij: Ddajquije tz ir astej, porque ya xqui ne da jui ti ym lmparaje. 9 Nu c xqu mpreveni bi dadi, i naj: Ex xca ma b tntsjj n jab r cja. Cam asteje jin da z pa d ghtjoj. 10 Ya xi m pjm pa du tjm car aceite, cja bi zh car novio. Cja c bajtzi bbja c m phtzi aste b ejmi car novio cja bi tij jar ngu pa di zj car mbaxcjua. Cja bi cjoti car goxtji, bb. 11 Ma ya, b coh c bajtzi bbja c xqu ma pa p du tngui aste, cja bi nzojm car novio, bi dyjpij di xojquibij car goxtji. Bi hi naj: Nuqu, Tada, xoguije tz car goxtji gu ctije. 12 Bi daj ya car novio, bb: Jin gui tz gu xoquiquij, como jin d padi toquiguj. 13 Diguebb ya, car Jess bi xih c cjahni c mr dej:

66 Nuquiguj, d xihquij gui mprevenij, porque jin gu padij tema pa o tema hora p xcu ec. Nug dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. ya, car Jess p bi ma, i na: Gui dydej n p hnar bbede pa gui padij ja ncja ga mandado ca Ocja. M bbh hnar hj, mr rico. M ne di bni di ma hnar jy yap. Bi nzoh qu muzo cja bi djti cr domi guegue pa di dyombi r viaje. 15 Car mi ngu ya bi uni domi cada hna qu muzo. Ca hna, bi ungui ctta mil car domi, cja ca p hna, p bi ungui yo mil domi, cja ca hna ya, p bi ungui hna miltjo. Bi tantea car domi ca bi uni cada hna, segn c mfeni c m phtzij pa di badi te dr cjajpij car domi. Diguebb ya bi bn car jmu. 16 Car muzo ca xqu jax car ctta mil car domi, bi m b dyombi r viaje, cja p b ta ctta mil cr tjaja. 17 P bi ncjadip car muzo ca xqu jax c yo mil car domi. P b ta p hnar yo mil cr tjaja. 18 Nu car muzo ca xqu jaxi hna miltjo, bi ma b xi hmi jar jy, cja bi dyh p cr domi cr jmu, pa jin di ttzoni. 19 Bi tjo tiempo r ngu. Nubb, p bi zh car jmu, bi nzojni c muzo, bi dyhtibi r hunda. 20 Bbto b eh car muzo ca xqu jax car ctta mil, mb jampi cr lamo p ctta mil. Bi ma: Nuquigu, Tzi Jmu, g ddajqui ctta mil car domi. Tji na p hnar ctta mil xt taja. 21 Cja car mi ngu ya bi xifi: R z ca xc dyte. Gr jogui mfi. Xc pjpigui r z

3C

14Diguebb

El ejemplo de los talentos

67 digue ca tengu. Nuya, gu ddahqui ms r ngu pa gui pjpi. D cti jam ngu ya, gu mpjm. 22 Ma ya, p bi zh car muzo ca xqu jax c yo mil car domi. Cja nuc bi xih cr jmu: Nuqu, Jmu, g ddajqui yo mil. Nuya, tji ya na p yo mil, r tjaja digue ca g ddajqui. 23 Cja p bi xih car mi ngu, bi hi mbi: R z ca xc dyte. Nuqu, gr jogui muzo hneje. Xc pjpi r z ca tengu ca d ddahqui. Nuya, gu ddahqui ms r ngu pa gui pjpi. D cti ya jab d bby, gu mpjm. 24 Diguebb ya, g ngax ya, bi zh car muzo ca xqu jaxi hna miltjo, bi xih cr lamo: Nuqu, Jmu, d padi gr hj gu ndo padi gui cuajti quer domi. Gu xofo n jab j xqu tuju, cja gu jmu ntzi semilla n jab j xqu poni. 25 Eso, d tzu, cja d ma h quer domi jar jy. Cja nuy, hne d tzoj nir mjtigu. 26 Cja bi dah cr jmu, bi xifi: Nuquigu, gr dajni , gr ttzomfi. Ya xi ngu padi d xojc n jab j xt tuju, cja d jmuntzig n jab j xt poni. 27 Eso, mr ntzhui gi ma tzoj nm domi p jar banco, cja bb xcua cojc, gua ma ja cam domi cja co cr tjaja. 28 Diguebb ya cr jmu bi xih c p dda muzo: Jambij ya ca hna miltjo ca i ja, cja gui unij n i ja ddtta mil. 29 Porque ca to ms i ja, ms da ttuni. Pe nu ca jin tza te i ja, ca tchtjo ca i jajmaja, da tjambitjo. 30 N nr muzo n jin te xc mfi, gui fonguij dr ma p tji, p jab r hmxuy. Da nzom p cja da ndo sufri. I ttzdi hua nr bbeden.

SAN MATEO25 Bb p xcu ec pa gu mandado hua jar jy, xcu ja cam cargo, cja xcu yobbe cm ngele r ngu. Nubb, gu mandado, gu cja r rey, cja da ni gui te tza r ji tzi cam cargo. Guejquig, dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. 32 Diguebb, da jmuntzi ghtjo y cjahni delante p jab xt mi . Cja gu juejqui c cjahni ncja ngu hnar mdi ga juejqui qu zuwe, hnaani dr hmh c djti, cja p hnaani c chivo. 33 Gu i h cm djti jam jogui dy, cja c chivo gu i h p jam ntchohta. 34 Car pac, ya xcr cjag r rey. Xt nzojc c cjahni c dr hmh p jam jogui dy, xt xijm: B ejm ya, nuquj, x juajnquij cam Tzi Ta pa d cjahniquij, cja x nquij co cr tzi jmajte. Nuya, gui ctij hua jab gui fxquigj cam jmandado. Gui hmjquj hua nr lugar n jab x tjojqui pa gui tzyaj, desde bb m mj nr jy. 35 R ntzhui gui ctij hua, porque bb nd tu ntjug, nuquj g wi nguij. Bb nd tutjeg, nuquj g ddajquij te d tzi. Bb nd bbh p jab jin te m bbh cam ngu, nuquj, g ddajquij r tsjjqui d cuati jer nguj. 36 Bb nd nestag dajtu, nuquj, g ddajquijc. Guejtjo, bb nd jnini, nuquj, g ma ccajtiguij. Bb nd bb jar fdi, g ma ccajtiguij p hneje. Da ma ncjap car rey. 37 Diguebb ya, da dah c cjahni c x tsjifi da ti p jab i bbh car rey, da hi naj: Nuqu, Tzi Jmu, tema pa xcr ccajtiquije ngu tu ntju cja xcr wi nquije? Tema pa ngu tutje, cja d ddahquije te gi tzi? 38 Ncjahm xcr ccajtiquije

31Cja

El juicio de las naciones

p bi man car Jess:

SAN MATEO25,26

68

bb jin te di bbh quer ngu cja xcr dah car rey, da xih c cjahnic: mvitaquije gi cuati jam nguje? Cierto, d xihquij, cada bb Guejtjo, ncjahm ngu nesta dajtu, ngu ccahtij hna digue ym cja nugje xcr ddahquije c? hohui mr sufri, masque jin te di 39 Guejtjo, ncjahm xcr ccajtiquije, ntju my car cjahnic, bb jin g ngu jini, o ngr bb jar fdi, cja fxjc, ncjahm guejquig jin d ma fxquije? 40 Nubb, xta g fxquigj, hneje. 46 Nug, d dah car rey, xta xijm: Cierto, d xihquij, c cjahni c j xc ne xc xihquij, ca te g dyhtibij hna mx cm hohui, da cju h p jab cm hohui, masque jin tza di jin gui tz, cja da ttun cr castigoj, ntju my car cjahnic, ncjahm ni mpa jab dr tzya. Nu c cjahni guejquig g dyjtiguij ncjap c x dytij ncja ngu ga ne ca Ocja, hneje. da ma p jab da ncja car nzajqui 41 Diguebb ya car rey p da nzoh ghtjo r tiempo. Ncjap g man c cjahni c dr hm jr ntchohta car Jess. dy, da xijm: Nuquiguj, gui Planes para prender a Jess wembiguij ya, r nttzoquiguj. Gr mjquj p jar tzibi ca jin gui Car Jess, bb ya xqu ma jui ti. X tjojqui car lugarc pa dr ghtjo y palabray, p bi nttzya ca Jin Gui Jo co ghtjo qu xih qu mxte, bi hi mbij: 2 Nuquj, ya xqu padij, jndi mxte. 42 R ntzhui gui mjm p, porque bb nd tu ntju, nuquj jin yojpa i bbj ya pa da ncja car mbaxcjua te g ddajquij pa gua tzi. Bb nd ca i tsjifi r Pascua. Bb xta ncja car tutje, guejtjo jin te g ddajquij. mbaxcjuac, xta ndguig pa da 43 Bb nd dyo p jab jin te m ddjqui jar ponti. Nug dr cjahni xp bbh cam ngu, nuquj, jin g bbnqui hua jar jy. 3 Diguebb ya, c mcja c m ddajquij r tsjjqui gua cuati tz jer nguj. Guejtjo, bb jin te nd mandado, co ni c dda hj c m ca dajtu, jin g ddajquijc. Bb nxh car ley, cja co ni c tita c m nd jni ni, jin g ma ccajtiguij, cja phtzij cargo di mandadobi c cjahni bb ndr bb jar fdi, nuquj, israelita, ghtjoc bi jmuntzi p jr jin g mjm pa gi fxquij tz. palacio car damcja. Gueguec m 44 Cja diguebb, gueguec da dadi ju cr tjuju mr Caifs. 4 Bi atsjj, bi hneje, da dynij: Nuqu, Tzi jion car manera ja dr dyhtibi hnar Jmu, ncjahm xcr ccajtiquije trampa pa di zh car Jess cja di ngu tu ntju o ngu tutje? Ncjahm mhtij. 5 Bi majm: xcr ccajtiquije, ngu dyo p jab Gu thmij hasta bb xta tjoj nr jin te m bbh quer ngu, o jin te mbaxcjua, pa jin da mfxj c cjahni r ngu ca dajtu pa gi jie? Ncjahm ngu c x jmuntzi, jin da cja r dyj. xcr ccajtiquije, ngu jini, o Una mujer unge a Jess ngr bb jar fdi? Ncjahm 6 Ca hnajpa, car Jess mr bbh xtr ncjac, cja nugje, jin te d fxquije? 45 Diguebb ya, da p jar tzi ji ni Betania. Mr bbh

26

69 p jr ngu ca hnar hj m ju cr tjuju mr Simn. Gueguec m tzhui car jnini ca m tsjifi lepra. 7 Car Jess mr ju p jar mexa, mr tzi. Cja b eh hnar bbja, mb tu hnar xijto mr ndo madi. Car xijto m po perfume mr madi hneje. Car bbja bi guati car Jess, cja bi xihtzibi cr ac. 8 Nu qu mxte car Jess, bb m ccahtij te mr ti car bbja, bi unij r cu, cja bi majm: Dyoca x fndi nr perfume m ndo mu hui? 9 Mr ntzhui di bb, di nccu hti hnar precio r ngu, cja di ttun car domi c tzi probe. 10 Nu car Jess, bb m dyj nr palabran, bi xih qu mxte: Dyoca gr huntij nr bbja? R z ca x dyjtiguin. 11 Porque ghtjo r pa gu bbpj c tzi probe. Ghtjo r pa da jogui gui fxjc. Pe nuguig, ya jin gu hmpj r ngu mpa. 12 Gueguen x xixqui nr perfume ncjahm x joguigui nm cuerpo pa bb xta ttguig. (Bi ma ncjap car Jess, como c cjahni israelita m phtzij hnar costumbre, m cohtzibij perfume qu cuerpo qu nimaj.) 13 Cja p bi ma guegue: Dyjmaj n d xihquij, ghtjo p jab da jma nr tzi jogui ja, ghtjo hua jar mundo, guejtjo da tsjih c cjahni te x dyti nr bbjan, cja da feni.

SAN MATEO26 Tengu gui ddajquij pa gu dquij car Jess? Cja gueguej bi gutij treinta domi g plata. 16 Desde car horac, car Judas Iscariote m thmi hnar hora bb xti jogui di d car Jess.

ya, ca hna digue c doce qu mxte car Jess ca m ju cr tjuju mr Judas Iscariote bi m p jab mr bbh c mcja c m mandado, 15 cja b ni:

14Diguebb

Judas traiciona a Jess

bi mdi bi ncja car mbaxcjua g Pascua. Bb m ncja car mbaxcjuac, c cjahni judio m tzi tjujme c jin te m huanihui levadura. Cr primero car pa car mbaxcjuac, b eh qu mxte car Jess, bi guatij, cja bi dynij: Jab guehp gu ne gu jojquije pa gu tzj car mbaxcjua? 18 Cja guegue bi dadi: Gui mjm p jar jini Jerusaln, p jr ngu ca hnar hj ca ya xt xihquij, cja gui xijm: I man cam maestroje, ya xta zh car hora pa da m. I ne guegue, gui ddajquije tz r tsjjqui gu tzije car ju ni g mbaxcjua nuhua ir ngu. Da ncjap gr xijm. 19 Diguebb ya, bi ma qu mxte, bi dyte ncja ngu g bbjpi car Jess, b jojqui car ju ni g mbaxcjua p jr nguc. 20 Bb ya xqu nde, car Jess co ni c doce qu mxte bi mjm jr nguc. Bi guatij jar mexa, bi mi pj cja bi zij. 21 Bb mr tzij, car Jess bi xih qu mxte, i mbij: D xihquij cierto, i bbhquiguj ca hna ca da dguig. 22 Nu qu mxte, bb m dyjm nr palabran, bi du myj r ngu, cja bi mdi bi hnij nguhna nguhna: Cja hu guejquig, Tzi Jmu?

17Nubb,

La Cena del Seor

SAN MATEO26 ya, car Jess bi dadi, i na: Car hj ca dr tjhmibbe parejo cm tjujmebbe hua nar moji na ra tixcua, guehc da dguig. 24 Nuya, ya xn ma da bbjtigui, ncja ngu ga mam p jar Escritura, p jab i ma te di ncjajpi car cjahni ca di bbjni hua jar jy. Nu car hj ca da dguig, da ndo ncastiga gueguec. Ms di joh bb j xtr hmy. 25 Diguebb ya bi dajtsj car Judas. Gueguec ya xti d car Jess. Bi ma: Cja guejquig, Maestro? Bi xih car Jess, i na: Guehquigu, xc mantsj. 26 Menta mr tzij, car Jess bi ja hnar tjujme, bi dyjpi car Tzi Ta ji tzi di bendeci, bi jejque, cja bi un qu mxte. Bi hi mbij: Gui jaj nar tjujmen, gui tzij. Nun, m cuerpon. 27 Diguebb ya, bi duu car vaso, m po vino, cja bi dyjpi cjamadi ca Ocja. Bi un qu mxte, bb, cja bi xijm: Gui tzij nar vinon, gu ghtjoj, porque guejna m cjina xta mfni. 28 Xt fng cam cji pa da ttti hnar ddadyo acuerdo, pa ncjap dr mperdonabi ca r nttzo ca x dyti y cjahni r ngu. 29 D xihquij, desde r pa ya, ya jin gu tzig vino hasta gue bb xt fdi xt mandadogbbe hua jar jy, nug cja co cam Tzi Ta. Nubb, p da ncja mbaxcjua, cja p gu mpjnij, gu tzij hnar ddadyo vino, d ghtjoj. Ncjap g man car Jess.

70 cja bi bni g mjm jar tt ca m tsjifi Cerro de Olivos. 31 Diguebb ya, car Jess bi xih qu mxte: Ghtjoquiguj gui ma gui jijm ca gr hemeguij, cja gui wembiguij r nxu nya. Guehc xta ncjac, como i man ca Ocja p jar Escritura: Gu jh car mdi da bbhti, cja da mfonti car tajo c djti. 32 I tzdi, ya xta bbjtigui, pe bb p xt ja m jag, gu hmto gu ma p jar jy Galilea, cja nuquiguj, xqu tnguij. 33 Diguebb ya, bi dah car Pedro, bi xifi: Masque da wembiqui ghtjo y dda, pe nug, jin gu wembiqui. 34 Nu car Jess bi xifi: Cierto d xihqui, r nxu nya, ante que da mah car ndxca, nuquigu, xqu ma, jin gu meyagui. Ju vez xqu ma ncjap. 35 Cja car Pedro p bi mam bb: Masque hnaadip gu tu hui, pe jin gu cnqui, nim pa hnar vez. Cja c pe dda qu mxte car Jess, ghtjo bi ma ncjap hneje.

23Diguebb

ya xqu ncjay, car Jess co qu mxte bi xjm hnar himno,

Jess anuncia que Pedro lo negar

30Bb

ya, car Jess bi mjm qu mxte, g mjm hnar huerta ca m tsjifi Getseman, cja guegue bi xijm: Mi jtijmaj hua menta gr ma n r cjan, gu ma nzoh ca Ocja. 37 Cja car Jess bi zix car Pedro co c yojo qu tt car Zebedeo, gue car Juan co car Jacobo. Diguebb ya, car Jess bi ndo du my, cja bi mdi bi ntzte r ngu. 38 Cja bi xih c ju qu amigo c xqu zitzi, i mbij: I ndo du my nm tzi my, ya xtr ma gu tu. Xt cojm hua, cja

36Diguebb

Jess ora en Getseman

71 gui tzdij. Nug, p xcr mag n r cjan, gu ma nzoh ca Ocja. 39 Bb xqu ma ncjap, p g ma n r tzi cjan, bi hmmfo jar jy, cja bi ora, i na: m Tzi Taquig, bb da jogui, gui cjzqui tz nr prueba n ba eje, pa jin da nesta gu tzbbe. Pe ndejma da ttte ncja ngu gri negu, jin da ncj ncja ngu dra neg. 40 Cja p b eh p jab mr bbh qu mxte. Bi dti, ya xi mr ajm, cja guegue bi nzoh car Pedro, bi dyni: Nuquj, cja jin gi jitij tz gi tzdij hna horatjo, menta ndr mahti ca Ocja? 41 Gui tzdij cja gui mahtij ca Ocja, pa jin da zhquij hnar prueba ca jin gui jitij. Nuquj, mbo ir tzi myj, gu ne gui dytij ca r z, nu quir cuerpoj jin gui jti r ngu. 42 Ma ya, p bi ma car Jess p jab xcu ora, p bi yojpi bi nzoh car Tzi Ta ji tzi, bi ma: m Tzi Taquig, bb jin gui tz gui cjzqui nr prueba n ba eje, bb ndejma d nesta gu tzbbe, da ttjtigui ncja ngu gu mbeni, bb. 43 Diguebb ya, p b coji, p bi dti qu mxte, ya p xqu atij, porque m ndo j car ttaja. 44 Nubb, bi jijtic car Jess, p bi ma b ora ca xtr ju vez. P bi nzoh ca Ocja, bi dyjpi tz, cja jin di jogui di ghtzibi car prueba ca ya xti zdi? 45 Bi guadi bi ora, cja p bi guati car Jess p jab mr bbh qu mxte, cja bi xijm: Nuya, gui atij ya, bb, cja gui tzyaj. Ya x tjoh car hora pa gi nzojm ca Ocja. Ya x nzh car hora pa da ttzjquig cja da ndguig

SAN MATEO26 jy dy c cjahni c i ndujpite. Nug, dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. 46 Nuya, gui bbpj nttzdi ya, gu mj. Ya xpa ej nr hj n da dguig.

adi car Jess, cja bi zh car Judas Iscariote. Gueguec mr mxte car Jess, m yojmi c p dda once. Car Judas mb yojmi cjahni r ngu, mb cj espada, cja co za. C cjahni r ngu c mb eje, xcu gu h c mcja c m mandado, cja co c tita c m phtzij cargo di mandadobi c cjahni israelita. 48 Car Judas Iscariote ya xqu reglahui c cjahnic di d car Jess, cja xqu xijm c cjahni c mb yojmi, hnar sea pa dr meya car Jess. Guegue xqu xijm, i na: Car hj ca gu ndanebi jr jmi , guehc gui pntijc. 49 Car Judas nguetica bi guati p jab mr bbh car Jess, bi zngua, bi hi mbi: Nuqu, tzi Maestro, cja gu bbjtjo? Cja bi ndanebi cr jmi . 50 Nu car Jess bi xifi, i na: Nuqu, , te gr hejqu tz? Cja nguetica bi guati c nzttabi, bi zdij car Jess, bi pntij r z. 51 Xn ncjac, xn wn cr dy ca hna digue qu amigo car Jess c m yojm, m ne di mtzi. Bi ccohtzi cr espada jr ntto, cja bi fjquibi ca hnr gu car muzo ca m pjpi car damcja. 52 Nu car Jess bi bbjpi: Gui cuajti ya quer espada. Dyo gu cje ir dy, porque da bbhti y cjahni y i cja dyj pa dr mhti

47Mr

Llevan preso a Jess

SAN MATEO26 y mi ngacjahnij. Ncja ngu ga phtitey, da ncjap dr bbhti, hneje. 53 Cja jin gu padi, bb gua neg, gua nzoh cam Tzi Ta ji tzi, cja guegue di mjni nttzdi r ndo ngu mil qu ngele di mxqui? 54 Pe bb gua jpigc, ja ncja dr zh ca i mam p jar Escritura? Como i mam p, i nesta da bbjtig. 55 Diguebb ya, car Jess bi nzoh c cjahni c xqu jmu ntzi, bi xijm: Dyoca gu cj espada co za? Dyoca gr hejm gui tzjquigj ncja hnar be? Ghtjo r p nd ju h p jar templo nd ujti y cjahni. S jin g mjm pa gi tzjquij bb nd pa p? 56 Nug, d padi, x ncja ghtjoy, pa da ncumpli c palabra c bi man c profeta, p jar Escritura. Nu qu mxte car Jess, bb m ccahtij, ya xqu ttz guegue, ghtjoj bi zoguij cja bi ddajm.

72 car sentencia dr bbhti. 60 Mr ngu c cjahni c bi mpresenta, bi dj testimonio. Hnahna bi majm tema cosa r nttzo xtr dyti car Jess, pe jin te m bb testigo pa di ma, cja cierto xtr dyti ncjap? G ngax ya bi mpresenta p yojo testigo, cja guejtic bi majmi bbtjri, hneje. 61 Gueguehui bi majmi: Xt debbe nr Jess, xc ma: Nug r nzjqui pa gu yhti n r templo ca Ocja, cja ca p xtr jujpa, ya xcr cjuadi p xcr xotzi. 62 Nubb, bi bbh car damcja, bi dyn car Jess: Cja cierto ca i man y testigoy? S jin te gu tjaj ya, bb? 63 Nu car Jess ndejma jin te g ndadi. Cja car damcja p bi xih car Jess: D bbjpiqui gui xijquije ya ca ncjuani, cja gui hi h car Tzi Ta ji tzi g testigo. Gui mangu ya, Cja guehquigu x hi xquigu ca Ocja gr Cristo? Cja r Ttqui ca Ocja? 64 Cja car Jess bi dadi: Jaa, guejquig. Guehqu xc mantsj. Guejtjo hneje d xihquij, ba eh car pa bb xt ccajtiguij, ya xcra ju p jr jogui dy car Tzi Ta ca i mandado p ji tzi, gra fx cr jmandado. Gue car pa bb p xcu eh p j guy. Guejquig dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. Ncjap g ndah car Jess. 65 Diguebb ya, car damcja bi ndo uni r cu, bi xn qu dajtu, cja bi xih c p dda c mr bbh p: Nr hjn i ne da cjatsj Ocja. Dyoca d jonij p dda

hj c xqu pnti car Jess bi zitzi g mjm jr ngu car Caifs, cja bi tij p. Gueguec mr damcja. Ya xqu jmu ntzi p c dda hj c m mandadobi c cjahni israelita, tzdi, c maestro c m nxh car ley cja co c tita c m phtzij cargo. Mr tij junta. 58 Nu car Pedro bi dn car Jess, tzi yan, hasta bb g nzti p jr patio cr ngu car Caifs. Nup, bi gojti p, bi mi bi c nzttabi pa di ccahti te di ncjajpi car Jess. 59 C jefe c m mandadobi c mcja co hneje ghtjo cr junta c tita c m mandadobi c cjahnitjo bi atjsj. M jonij tema bbtjri di jixij car Jess, pa di jogui di ttun

Jess delante de la Junta Suprema

57C

73 testigo pa p da majm te xtr dytin? Ya xc dydej c palabra x ma. Jin gui tzc. 66 Te gu manguj? Tema castigo da ttunin? Cja bi dah c cjahni, bi majm: I tu pena. R ntzhui da bbhti! 67 Bb xqu majm ncjap, c cjahni bi zohtzibij cr jmi car Jess, cja bi unij mphti. M bbh c dda c bi fjnij, cja bi xijm: 68 Nuquigu, bb x hi xquigu ca Ocja gr Cristo, ms ghtjo gu pah bb. Gui xijquije ya, toca x nqui?

SAN MATEO26,27 ya car Pedro bi mdi bi zn c cjahni c, cja p bi hi h ca Ocja g testigo, bi ma: Jin d meyag car hjc. Xn ma ncjap, xn hna majti hnar ndxca. 75 Bb m dyj yac, car Pedro bi mben car palabra ca xqu man car Jess: Ante que da mah car ndxca, nuquigu, xqu cnguig ju vez. Nubb, bi bni jar goxtji, bi ndo nzoni, como m ndo ntzte.

74Diguebb

car Pedro mr judi p jar patio, cja b eh hnar muza, bi guati, bi hi mbi: Guehquitjogu, ngu ntzixihui car Jess, car mi ngu Galilea. 70 Mr de ghtjo c cjahni c mr bbh p jar patio. Nu car Pedro bi gni, bi xih car muza, i na: Jin d pac te gr ma. 71 Cja bi wem p, ya xi mr ma jr goxtji car patio, cja p b ntjhui p hnar muza. Guejtic bi xih c dda cjahni c mr bbh p, i mbij: Guejti nr hjn m tn car Jess, car mi ngu Nazaret. 72 Nu car Pedro p bi yojpi bi gni, hasta bi hi h ca Ocja, bi hi na: B janti car Tzi Ta ji tzi, nim pa d meyag car hjc. 73 P m hna tzi rato, bi guati car Pedro c cjahni c mr bbh p, bi xijm: Nuquigu, cierto ngu yojmi qu mxte car Jess hneje. I ni guitjo, gr mi ngu p Galilea, como gu a ncja ngu ga a gueguej.

69Nu

Pedro niega conocer a Jess

27

Bb m tzi nxuditjo, pe bi jmuntzi ghtjo c mcja c m mandado hneh c tita c m mandadobi c cjahni israelita. Bi dytij hnar junta, bi mbenij ja dr sentenciaj car Jess pa di bbhti. 2 Diguebb ya, bi du htibij qu dy car Jess, cja bi dytij, b djtij car Pilato. Gueguec mr gobernador romano.

Jess es entregado a Pilato

ya car Judas Iscariote, bb m ccahti, ya xqu jma di bbhti car Jess, bi ndo ntzte cja bi ndo du my, como guegue xqu d. Nubb, bi gx c treinta domi g plata c xqu un c mcja cja co c tita c m phtzi cargo, bi ma b cohtzibic, bi hi mbij: 4 Nug, xt ti ca r nttzo. m nttzojquig ca xtr bbhti car Jess, como guejc xt dquij, cja jin te i tuc. Nu c mcja ya bi dadij: Jin gui mportaguigjec. Nuqu, xt mbentsj, te gui dyti ya. 5 Nubb, car Judas bi jiti c treinta domi g plata p jr patio

3Diguebb

La muerte de Judas

SAN MATEO27 car templo, cja bi wem p. Bi ma b cati hnar ntjaji jr dyga, bi hnaxitsj hnar za, bi du. 6 Nu c mcja c m mandado bi gx c domic, bi majm: Jin gui tz gu tij ya domiya jar caja g ofrenda, porque x ttuni pa dr bbhti hnar cjahni. Ncjahm r precio cr cji guegue. 7 Cja bb ya xqu aj te di cjajpij, bi djm hna pdazo r jy, mr mjti hnar dytimoji. Bi djm car jyc pa di hh p c hnaho cjahni c di du p Jerusaln. 8 Eso, hasta r pa ya, i tsjih car jyc r Campo G Cji. 9-10 Bi ncjap g nzh car palabra ca xqu man car profeta Jeremas, ya m yabb. Guegue bi ma ncjahua: Bi gxij c treinta domi g plata, bi ma b tjm hnar jy ca mr mjti car dytimoji. C domic xqu ttuni ca hnar hj. C dda cjahni israelita xqu majm tengu di nccu hti car hjc. Cja c domic, bi ncjajpi ncja ngu xqu man ca Ocja, como ya xqu xijquig te di ncjajpic. Gue y palabray i ju x p jar libro ca bi dyti car profeta Jeremas.

74 judio, bi jixj car Jess, xtr dyti cosa mr nttzo. Nuc, jin te g ndadi. 13 Diguebb ya car Pilato bi dyni: Cja jin gu de ghtjo y cosa i jxquiy? 14 Nu car Jess, ndejma jin te g ndadi, nim pa hnar palabra g ma. Eso, bi ndo ho r my car gobernador, dyoca j m mfendetsj car Jess?

Jess bi ttzix p jab mr bbh car gobernador romano, cja bi hmh p jab mr nccahtihui. Car gobernadorc m ju cr tjuju mr Pilato. Cja gueguec bi dyn car Jess, i na: Nuqu, cja r reyqui y judio? Cja bi dah car Jess: Guejquig, ncja ngu xc ma. 12 Ma ya, qu jefe c mcja cja co c tita c m mandadobi c p dda

11Car

Jess ante Pilato

cjahni israelita m phtzi hnar costumbre, cada bb ngu dytij car mbaxcjua ca m tsjifi r Pascua, c cjahni m juajnij hnar preso di tsjojqui, cja car gobernador romano m mandado di tsjojqui car presoc. 16 C pac, m cjoti fdi hnar preso ca m ju cr tjuju mr Barrabs. Ya xqu jmentado mr ndo nttzo. 17 Cja bb ya xqu jmu ntzi c cjahni, car Pilato bi dynij: Tema preso gu nej gu xojqui? Cja gue car Barrabs, cja hu gue nr Jess n gu xijm r Cristo? 18 Car Pilato bi dyn c cjahni ncjap, porque m pa guegue, qu jefe c judio xqu dj car Jess porque m jc. M mantsj car gobernador, bb di ttn c cjahnitjo toca m nej, gueguec di dyjpij di tsjojqui car Jess. 19 Car gobernador mr judi p mbo car juzgado, mr ju x car ndo silla p jab m juzga c cjahni. Cja cr bbja b pjni razn, bi hi mbi: Jin te gui ma gui cjajpi car hj ca i tsjifi r Jess, porque jin te i tu. Mnxuy xt wi g guegue. Bb te gui cjajpic, xta zhqui hnar cosa dr ndo nttzo.

15C

Jess es sentenciado a muerte

75 car gobernador m jon car manera ja dr xojqui car Jess. Nu qu jefe c mcja co c tita c m mandadobi c cjahni israelita bi dytij c cjahnitjo pa di dydij di tsjojqui car Barrabs cja di bbhti car Jess. 21 Diguebb ya, p hnar vez car gobernador bi nzoh c cjahni, bi dync: Ja ndr ngue c yojo gu nej gu xojqui? Cja bi man c cjahni: Gue car Barrabs. 22 Ma ya, car gobernador p bi dyn c cjahni: Nubb, te gu cjajpi nr Jess n gu xijm r Cristo n xp mjni ca Ocja? Cja ghtjo c cjahni bi nctij, bi majm: Da ddti jar ponti! 23 Diguebb ya, car gobernador p bi dynij: Ter bh ca x dytin ca r nttzo? Cja gueguej ms m ndo majm nzajqui: Da ddti jar ponti! 24 Bb m ccahti car Pilato, j m ne c cjahni di dyjm ca m ma guegue, pe ya xi m ne di contrabi, bi mandado b hnu hnar lavamano r deje, cja bi xjqui qu dy p jab mr janti ghtjo c cjahni. Cja bi xijm, bb: Jin gu jag r hunda bb da bbhti nr hjn. Nug d mang, jin te i tu. Nuquj, bb gu nej da bbhti, guehquj, xqu tu xi ir nttzojquij, bb. 25 Cja bi dadi ghtjo c cjahni, bi hi naj: Exque da bbhti, masque xn du pjnquije ca Ocja cam castigoje, nugje cja co cm bajtzije!

SAN MATEO27 ya, car Pilato bi mandado di tjh car Barrabs di ma libre. Cja p bi mandado di tjti car Jess co chirio. Cja bb ya xqu ncjajpic, p bi djti jy dy c sundado pa di zixij p jab di ddti jar ponti. 27 Diguebb ya qu sundado car Pilato bi dyn car Jess g mjm jr palacio car gobernador. Bi mpjni ghtjo car batalln c sundado cja bi hi tij mad car Jess. 28 Nubb, bi mjquibij c dda qu dajtu cja bi phtij hnar pti mr ntjni. 29 Cja bi mej hnar corona g hmi ni, bi ju htzibijc, cja bi ghtibij hnar za jr jogui dy. Bi guati c sundado, bi ndandiajmu p jy hua car Jess. M htibij r burla, ncjahm m i htzibij. M majm: Nuquigu, r reyqui c judio. Que viva! 30 Guejtjo m tzoxij guegue, cja bi jambij car za mr ja, g ndo mhtibij cr a. 31 Cja bb m guaj ya m i mbij, p bi mjquibij car pti cja bi jejtij qu dajtutsjj. Nubb, bi zixij pa du ttij jar ponti.

20Eso,

26Diguebb

bb m pnij p jar jini Jerusaln, bi ntjj hnar hj, mr mi ngu car jy Cirene, m ju cr tjuju mr Simn. Nuc, bi cjajpij r ttzdi pa di du htzibi cr ponti car Jess. 33 Diguebb ya, bi znij hnar lugar ca m tsjifi Golgota. Nr tjuju Golgota i ne da ma, hnar ximo. 34 Cja bi ttun car Jess vinagre pa di zi. Car vinagrec xqu huani hnar

32Cja

La crucifixin

SAN MATEO27 hi tji pa di meno dr z ca r . Car Jess bi zdi car hi tji , bb, pe jin g ne g nzi. 35 Nubb, c sundado bi dti car Jess p jar ponti, cja diguebb ya, bi jejquibi qu dajtu, bi dyntzij bolado pa di badij toca di gax cada hnac. Bi ncjap g nzh car palabra ca xqu man ca hnar profeta. Guegue bi ma ncjahua: C cjahni bi jejqui ym dajtu, cja bi dyntzij bolado pa di fadi toca di mhtzi. 36 Diguebb ya c sundado bi mi jtij cerca c ju ponti, m jantitjoj car Jess. 37 P jr a car ponti p jab mr ddti car Jess, bi ncuajti hnar tzi tabla, cja m ju x p hnar letrero pa dr fadi ter bh ca xqu dyte. Car letrero m ma ncjahua: Guejn r Jess. r rey y judion. 38 Bb m ddti car Jess, guejtjo hneje bi ddti yojo be. Cada hna bi ddti hnr ponti. Ca hnar be m ddti hnar ponti ca m bb jr jogui dy car Jess, cja ca p hna ya, mr bbh p jr nccuarga dy. 39 C cjahni c m tjoh p jab mr ddtij, m tzanij car Jess, hasta m juati qu aj. 40 M i mbij: Nuquigu, ngu ma mr nzhqui pa gi yhti car templo, cja jujpatjo p gi xotzi. Ch p jar ponti ya pa jin gui tu, bb cierto r ttqui ca Ocja. 41 Guejtjo hneje qu jefe c mcja cja co c maestro c m ujti c cjahni cr ley car Moiss, yojmi c tita c m mandadobi c cjahni, cja co c fariseo, gueguej bi tjojm p jab mr ddti car Jess, cja bi dyhtibij r burla. 42 M majm:

76 Nr hjn, x ungui nzajqui c dda cjahni, pe guegue ya, jin gui padi ja dr untsj cr nzajqui ya. X mantsj, guegue m reyj, d israelitaj. Da gajtsj ya jar ponti pa gu padi j, cja cierto xp mjni ca Ocja? 43 de, gueguen x hi ti r my ca Ocja, cja i thmi da mtzi, como r Tt. Nde bb, xt ccahtij ya, cja cierto ca i ma? Cja da mx ca Ocja pa jin da du? Ncjap g man c cjahnic. 44 Guejtjo hneje c be c mr ddte hnahn hnanguadi car Jess guejtic bi zanc, bi xijmi ncjadip hneje.

car hora bb m ju xadi, bi hmxuy ghtjo car jy hasta gue bb m z ju nde. 46 Bb ya xti zh car hora bb m ju nde, car Jess bi mafi nzajqui, bi ma g hebreo ya palabra ya, bi hi na: El, El, lama sabactani? Ya palabray i ne da ma: Nuqu, d nzohqui ya, m Cjaquig. Dyoca xc tzoguigui ya? 47 C dda cjahni c mr bbh p, bi dyj nr palabra n bi ma, pe jin g mbadij, cja mr nzoh car Tzi Ta ji tzi? M i naj, p mr mahti ca ndor profeta Elas pa di heje, di mtzi. 48 Ca hnar cjahni bi nexa ddiji, bi ma b ja hnar esponja, bi gati jar vino, cja bi tujti hnar tzi za pa di ahtibi car Jess. Diguebb ya bi cuajtibi p jr ne car Jess, cja gueguec bi zhtzi. 49 Nu c p dda cjahni c mr bbh p, m ne di ccaxj car hjc pa jin di

45Desde

Muerte de Jess

77 ahtibi vino car Jess. Gueguej bi majm: Thmij, gu ccahtij cja du eh car Elas pa da xhti hua jar ponti, pa jin da du? 50 Nu car Jess, p bi mafi nzajqui, bi d r my jy dy car Tzi Ta ji tzi, cja bi du, bb. 51 Mero bb m du car Jess bi x mad ca hnar cortina ca mr hnax p mbo car ndo templo. Car cortinac m coti car cuarto ca ms mr bb mbo, cja nuc m tsjifi: P Jab Ms R Ndo Nttzujpi. Bi x mad car cortinac, b fh p a hasta g ngay. Guejtjo bi ho car hamijy, hasta bi je mad c ndo medo, cerca p jab bi du car Jess. 52 M bbh p c ddaa tzi ni cja p jab m cjti c nima. Nuc bi hna xogui. Cja r ngu c nima c xqu hemejma ca Ocja bb m bbjtij, bi nantzij cja bi bm p jab xqu cjtij. 53 Bb ya xqu ja r ja car Jess, c nimac bi nantzij, bi bm p jab xqu cjtij, bi mjm g mjm jar ji ni Jerusaln, b hoj p. Cja mr ngu c mi ngu Jerusaln bi ccahti c nima bb ya xqu nantzi. 54 Cerca p jab bi ddti car Jess m bbh hnar capitn, m yojmi c dda sundado. Gueguej m fjm cr cuerpo car Jess. Bb m zj car hamijy cja m ccahtij c dda cosa, ghtjo c bi ncja, bi ndo ntzuj, bi hi naj: Ntju my mr Tt ca Ocja nr hjn. 55 Tzi yan mr bbh c dda bbja r ngu. Guejtic mr jantij ja g ndu car Jess. Xcu dnij car Jess desde p jar estado Galilea,

SAN MATEO27 mb cjajpij r jmandado. 56 Mr bbh p car Mara Magdalena, co car Mara cr me car Santiago hneh car Jos, co guejti cr me car Jacobo hneh car Juan. Gueguec mr bbja car Zebedeo. C ju bbjac mr yojm c dda c mr jantij.

bb ya xqu nde, b eh hnar hj, mr rico. Mr mi ngu Arimatea, m ju cr tjuju mr Jos. Guejti guegue xqu ntzixihui c hj c m tn car Jess. 58 Car Jos bi ma p jab mr bbh car Pilato, b jpi r tsjjqui pa di ma dr du htzibi cr cuerpo car Jess. Cja car Pilato bi uni r tsjjqui, bi mandado di ma du ndjti. 59 Diguebb ya, car Jos bi ma g ngoh p jab mr ddti car Jess, bi djquibi cr cuerpo p jar ponti, bi mxi hnar ttaxi datu, mr ddadyotjo. 60 Car Jos ya xqu jojqui hnr ngu g nima. Xqu tjohti hnar ndo medo, xqu dyti hnar cueva p jab di cjti bb xti du. J bbe m cjti p tema nima. Bi du htzibi cr cuerpo car Jess, bi gti p jar cuevac, bi pntzi hnar ndo do g ngoti cr goxtji, cja bi m. 61 Mr bbjti p car Mara Magdalena, co ca p hnar Mara ca mr me car Juan. Mr ju hui p, mr nccahtihui cr goxtji car cueva p jab bi cjti cr cuerpo car Jess.

57Cja

Jess es sepultado

jiax p yac, bb m mh car mbaxcjua ca m tzujpi c judio, bi jmu ntzij c mcja c m

62Car

La guardia delante del sepulcro de Jess

SAN MATEO27,28 mandado, cja co c fariseo. B ejm p jab mr bbh car Pilato, 63 Cja bi xijm: Nuqu, tada, d mbenije ca hnar palabra m man car jijtec bb m bbjtjo. M ma, bb xtr cja jujpa, p di ja r ja guegue. 64 Nuya, gui mandado tz du bbh car lugar p jab x cjti cr cuerpo, hasta gue bb xtr z jujpa. Bb ji na, p ntoja du hna eh bb nxuy qu amigo c m ntzixihui, da gjquibi cr cuerpo da du xij, cja da xih c cjahni: Cierto ya xqu du, pe nuya p x nantzi. Cja bb di ncjac, ms dr ndo ngujqui car ntjti ca x heme y cjahni, bb. Ncjap g man c hjc. 65 Cja car Pilato bi dadi: D ddahquij r tsjjqui gui tzixij hnar grupo c sundado pa da dyohmi p jar ohtzi. Gui ma gui nj pa da ndo hmy seguro car nima, jin to da gjqui. 66 Diguebb ya, bi ma c mcja c m mandado, co ni c fariseo, b cotij r z car ojqui co hnar ndo medo. Cja car medoc, p jab m nztihui qu nttzani car cjoti, bi tjojqui pa bi ncuajti p cr sello car gobernador. Cja bi gojti c guardia p tji car cueva, pa di mdij, p jab xqu cjti car nima.

78 ndo hamijy, como ya xi mb cah p ji tzi hnr ngele ca Ocja, g nzh p jar lugar p jab xqu cjti cr cuerpo car Jess. Car ngele bi ghtzi car medo ca xqu cjojti car goxtji, cja bi mi h p xtze, bi jutzi. 3 Cr jmi car ngele m jutzi r tzi z, cja cr dajtu hneje mr tzi nttaxi ncja y xicja. 4 Nu c sundado c mr fh car cueva, bb m ccahtij car ngele, bi ndo ntzuj, hasta m juaj. Xn fntzij jar jy, ncjahm xqu duj. 5 Nu car ngele ya bi nzoh c bbja, bi xijmi: Dyo gu ntzu hui, porque d padi, nuquhui, hne gu jonihui car Jess. Gueguec bi du jar ponti. 6 Pe nuya, ya jin gui bbjcua. Ya x nantzi como ngu g ma. B ejmi ya, hne gu ccahtihui nr lugar n jab mr bbn cr cuerpo. Cja bi guati c bbja, bb, bi ccahti p mbo car cueva. 7 Diguebb ya, car ngele p bi xijmi: Nuya, gui mhui nttzdi, gui ma gr xijmi qu mxte c m tni, ya p x nantzi car Jess. Ya x hmto guegue, ga pa jar hu ya, r ma p Galilea. Cja nuquj, amigoquij, gui mjm p hneje, gui ma gr ntjj p. Guejn xt ejc xt xihquihui. Bi ma ncjap car ngele. 8 Diguebb ya, c bbja bi bm p jar cueva. M ndo dyo myhui, cja m ndo mpjmi. Bi g r ddiji, bi ma gu xih qu mxte car Jess car razn ca xqu tsjijmi. 9 Cja bb ya xi m phui jar hu, bi hna ntjj car Jess. Guegue bi zngua, bi xijmi: Da mxquihui ca Ocja.

28

Bb ya xqu tjoh car p nsabado, car jiax yac mr primero r pa car semana. Ndo nxuditjo, bb ya xi mr ni gui, bi ma car Mara Magdalena co ca p hnar Mara pa du ccahti car lugar p jab xqu cjhtibi cr cuerpo car Jess. 2 Cja bi hna ho hnar

La resurreccin de Jess

79 Nu c bbja bi guatihui car Jess, bi pntibihui qu hua, bi ndanehui. 10 Car Jess ya bi xijmi: Dyo gu ntzu hui, gui mhui ya, ma gr xih cm mxte c i tngui dr mjm Galilea. Nug, ya xtr ma p, cja ya xcr ntjje p.

SAN MATEO28
Jess comisiona a los apstoles

m phui p Jerusaln c bbja, pa di xih qu mxte car Jess nr raznn, c dda c guardia c xqu mh car cueva guejtjo bi mjm Jerusaln. Bi ma gu ngxtej, gu xijm qu jefe c mcja ghtjo te xqu ncja. 12 Nu c mcja, bb m dydej te xqu ncja, bi mpjnij co c tita c m phtzi cr cargoj, cja bi mbenij ter bh ca di dytij. Bi gu htij domi r ngu c sundado, cja bi bbjpij jin di ngxtej. 13 Bi hi mbij: Bb to da dynquij te x ncja, gui xijm, qu amigo car Jess x ma p jar cueva bb m nxuy, xp ngjquij cr cuerpo guegue, bb ngr aquj. 14 Cja bb da dyh car gobernador te x ncja, nugje xt nzojme, pa jin da ungui r cu cja jin da castigaquij. 15 Nubb, c sundado bi ja car domi bb, cja bi xih c p dda cjahni ncja ngu g tsjijm. Bi tnguij car bbtjri ca bi man c mcja cja co c tita c m mandado, hasta bi dyde ghtjo c cjahni israelita. Gue car raznc i majm hasta r pa ya.

11Menta

Lo que contaron los soldados

ya, qu mxte car Jess c m tsjifi apstole bi ma g ma p jar estado Galilea, bi ztij jar tt p jab xqu tsjijm di ntjj car Jess. Cja b ntjj p. 17 C apstole ya, bb m ccahtij car Jess, bi ndandiajmuj, cja bi hi htzibij. Pe ndejma m bbh c dda c m yomfeni, cja cierto mr Jessc? 18 Diguebb ya, car Jess bi guati qu mxte, bi nzojm, i na: Car Tzi Ta ji tzi x ddajqui cam nttzdi pa gu mandado ghtjo r tiempo. Gu mandado p jar ji tzi cja hnecua jar jy. 19 Nuya, d cu hquij gui pnij ya, ma b ujtij c cjah ni, ghtjo c i bbj nr mundo. Gui nzojm c mi ngu ghtjo tema jy pa da hemeg ui cja da dn cam palabra. Cja gui xixj c to da heme. Bb xt xixj c cjah ni, gui nnij cr tjuju car Tzi Ta ji tzi, cja co cam tjujug, r Ttgui ca Ocja, cja co cr tjuju car Tzi Espritu Santo, como nugje, d ddahquije quer cargoj. 20 Nu c cjah ni c da heme, guejtjo gui ujtij ghtjo ca xt bbjpiquij, pa da hmpj ncja ngu xt xihquij. Nuquiguj, gu yocj ghtjo r tiempo, hasta bb xtr tjej nr mundo, jin gu tzoquiquij. Amn. I ttzdi hua nar bbeden.

16Diguebb

EL SANTO EVANGELIO SEGN SAN MARCOS

I fjcua nar bbede na i xijquij te bi dyti car Jesucristo, cr Tt ca Ocja. 2 Ya m yabb ca hnr jmandadero ca Ocja ca m tsjifi r Isaas bi ju x p jr libro ter bh ca di ncja bb xti hecua jar jy cr Tt ca Ocja. Bi ma ncjahua car profeta: Bi man car Tzi Ta ji tzi, bi xih cr Tt: Nuya gu pjni hnam jmandadero da hmto, Da jojqui car hu p jab gr ma, cja nuquigu, xqu hmfa. 3 Dyjmaj, i dyo hnar cjahni p jab jin to i hani, i ndo a nzajqui, I xih c p dda cjahni da jojqui qu vidaj, como ya xpa eh cam Tzi Jmuj. I nzojm ncjahua, i na: Gui jojquij ya car hu p jab xtu eh ca Ocja, Gui cjajpij dr ncjuani. Bb m man y palabray car profeta, m ma ja di ncja car Juan. 4 Cja bi zdi como ngu g man

Juan el Bautista predica en el desierto

car profeta. Car Juan m nzoh c cjahni, cja m xitzi. M dyo p jab jin te m j ngu. M xih c cjahni di jijm ca r nttzo ca m tij cja di xixtjej. Nubb, car Tzi Ta ji tzi di perdonabij ca xqu dytij. 5 Ghtjo c cjahni c m bbh p jar estado Judea, co c m bbh p jar ji ni Jerusaln, m pnij, mr mjm jab mr bbh car Juan. Cja m ncjuantsjj, xqu dytij ca r nttzo. Nu car Juan bi xix p jar datje Jordn. 6 C dajtu c m je car Juan, xqu ttte digue qu xi c camello, cja m ngti hnr ngti g xifani. M tza ttaxi, cja m tzijpi cr ttafi c colimena c mb ca p jar tt. 7 Guegue m nzoh c cjahni, m xijm: Ya xpa eh hnar hj ca i ndo hohui cr ttzdi ca Ocja. Ms i ndo phtzi cr ttzdi ni ndra nguejquig. Nug, jin dr ntzgbbe gu cja r muzo guegue, pa gu cjajpi jmandado. 8 D xixquitjoj cor deje. Nu ca hnaa ca ba eje, du pnquij car Espritu Santo pa gui yojmca.

bb ya xqu mh car Juan m nzoh c cjahni cja m xitzi, car

9Cja

El bautismo de Jess

80

81 Jess bi bm p jar ji ni Nazaret p jar estado Galilea, bi ma g ma p jab mr bbh car Juan, cja nuc bi xitzi jar datje Jordn. 10 Nu car Jess, bb m bx p jar deje, bi jianti car ji tzi b xogui, cja cr tzi Espritu ca Ocja b cah p ncja hnar tzi paloma, bi zh p xtze p jab mr bb guegue. 11 Cja bi ni gui hnar ja mb a p jar ji tzi, m ma: Nuquigu, m tzi Ttqui, d mahqui. Gu pjpigui nm tzi my.

SAN MARCOS1 jar estado Galilea. M dyo p cja bi ccahti yojo hj c m ncjuada. Ca hnaa mr Simn, cja ca p hnaa mr Andrs. Nuc, mr ptihui cr hmamyhui jar deje, como m mamyhui. 17 Car Jess bi xifi, i na: Nuquiguhui, gui tnguihui ya, gu mj. Ncja ngu guir pamyhui, nug gu cjahqui gui jionihui cjahni, cja gu tzihui pa da dnguig. 18 Cja gueguehui nguetica bi jih cr hmamyhui, bi mjm car Jess. 19 Nu car Jess p bi tjoj n r tzi cjan, p bi ccahti pe yojo hj c m ncjuada, car Jacobo co car Juan. Nuc, m tthui car Zebedeo. Gueguehui mr c p jar barco, mr yojm cr tahui, mr tu htihui qu hmamyj p jab xqu xgui. 20 Cja car Jess ya bi nzofo, bi xifi di dnihui. Diguebb ya, gueguehui bi mjm car Jess. Bi zojmi cr tahui, mr Zebedeo, mr ju hui qu mfi jar barco.

ya, cr tzi Espritu ca Ocja bi xih car Jess m nesta di ma hnar lugar p jab jin to m hani. 13 Cja car Jess bi ma b hmh p cuarenta mpa cja cuarenta xuy. Ddatsj mr bbh p, cja b eh car Satans, bi dyhtibi prueba, m ne di jiti pa di dyti tema cosa jin di tz. Mr bbh p hneje c dda zuwe c m tzajte, c mb ca jar tt. Nu qu ngele ca Ocja bi mx car Jess, bi cjajpi jmandado.

12Diguebb

Tentacin de Jess

ya, car Juan ca m xix c cjahni bi cjoti fdi, cja car Jess bi wem p jar lugarca, p bi ma g ngoh p jar estado Galilea. Mb xih c cjahni ja ncja ga mandado ca Ocja. 15 M ma: Ya x nzh car pa. Ya xta mdi xta mandado ca Ocja hua jar jy. Nuquiguj, gui jijm ca r nttzo cja gui hemej nr tzi jogui ja n d xihquij pa gui ttij car nzajqui ca r he ji tzi.

Jess comienza su trabajo en Galilea

14Diguebb

ya, car Jess bi ma g ho p hnanguadi car mar, p

16Diguebb

Jess llama a cuatro pescadores

ya, car Jess co c hj c xqu dnij, bi znij jar jini Capernaum. Cja bi mjm p jr templo c judio, car pa ca m tzyaj, cja car Jess bi ujti c cjahni cr palabra ca Ocja. 22 Nu c cjahni c bi dyde, bi ndo ho myj, como car Jess mr ndo z mr ujti. M ccahtij, guegue m padi ntjumy te i man cr palabra ca Ocja. Nu c maestro c m ja cr cargoj pa di ujti c cjahni cr palabra ca Ocja, jin tza ntju my mr badij. 23 Car pac, mr bbh p jar templo hnar hj ca m

21Diguebb

Un hombre que tena un espritu malo

SAN MARCOS1 hohui hnr ndaji ca Jin Gui Tz. Car hjca, bb m jianti car Jess, bi ndo mafi nzajqui, 24 bi xifi: Te d cjahquije, nuqu, Jess, gr mi ngu Nazaret? Cja ya xqur heje gui cujquije p jab jin gui tz? D padi toquigu. Nuquigu, gr Cristo, x hi xqui ca Ocja pa gui mandado, cja xp mnquigu. 25 Nu car Jess bi hunti ca hnr ndaji ca Jin Gui Tz, bi xifi: Cohti ir ne, cja gui wembi nr hjn! 26 Diguebb ya, cr ndaji ca Jin Gui Tz bi dyenti car hj, bi cjajpi bi ndo jua, bi mbntzi jar jy. Nubb, bi cjajpi car cjahni bi mafi nzajqui. Cja diguebb ya, bi wembi car hj, bi zogui. 27 Cja ghtjo c cjahni c mr ccahtij, bi ntzuj, bi ho myj, cja bi hntsjj: Ja i ncjan? Tema ddadyo palabra ba ja nr Jess? Gueguen i ndo ja cr cargo. I bbjpi qu ndaji ca Jin Gui Tz, cja nuc, i jte. 28 Cja bi ndo fadi ja ncja xqu fongui car ttzondaji car Jess. Ghtjo c cjahni c m bbh p jar estado Galilea co hneh c m bbh c pe dda lugar cerca p, nguetica bi dydej ter bh ca xqu dyti guegue.

82 bbni, bi ztibi cr dy, bi xotzi. Cja nguetica bi wen car pa, cja bi joh car bbja. Nubb, bi nantzi, bi jojquibi c cjahni te bi zij. ya, car ndec, bb ya xi mr cj nr jiadi, c cjahni b tz c dhtji co c cjahni c xqu zh c ndaji c jin gui tz, bi guatij p jab mr bbh car Jess. 33 Ghtjo c mi ngu car ji nic bi nd jr goxtji car ngu p jab mr bbh car Jess. 34 Cja guegue bi jojqui c dhtji, cja bi fongui ghtjo c ttzondaji , cja j m jgui di aj, como m meyaj to guegue. Mr ngu c cjahni c bi jojqui car Jess.

32Diguebb

Jess sana a muchos enfermos

ya car Jess co car Jacobo co car Juan bi bnij jr templo c judio. Bi ma g mjm jr ngu hui car Simn co car Andrs. 30 Cr too car Simn m ji ni, mr bbntjo, m caxi pa. Cja nguetica bi tsjih car Jess te m cja guegue. 31 Nu car Jess bi guati jab mr

29Diguebb

Jess sana a la suegra de Simn Pedro

jiax ya ca, car Jess bi nantzi ndo nxuditjo, bb jim be m ni gui. Bi bni g ma hnar lugar p jab jin to m hani, b tzi d p, b nzoh ca Ocja. 36 Diguebb ya, car Simn bi bni hneje, m hohui pe dda cjahni, bi ma b jonij car Jess. 37 Cja bb m dtij, bi xifi: Ya xn jonquij ghtjo c cjahni. 38 Nu car Jess bi xih qu mxte: Mj ya y tzi ji ni n r cjan hneje, pa gu xih c cjahni nr tzi jogui ja. Guejn m bbfign. 39 Nubb, car Jess bi ho p jar estado Galilea, bi ddatzi ghtjo c tzi ji ni, bi ti mbo qu templo, p jab m jmuntzi c cjahni, cja bi ujti cr palabra ca Ocja. Cja bb m ntjhui cjahni c xqu zh cr ndaji ca Jin Gui Tz, bi huntic, bi fongui.

35Car

Jess predica en Galilea

hnajpa, hnar hj ca m tzhui car jini lepra bi guati

40Ca

Jess sana a un enfermo leproso

83 p jab mr bbh car Jess, bi ndandiajmu, cja bi xifi: Bb gu ne gui cjagui car favor, gui joguigui tz. 41 Car Jess bi jui jqui, bb, bi tngui r dy, bi dn car hj, cja bi xifi: Dyo ya ca. Gu joquiqui. Nuya, gui z. 42 Cja bb ya xqu ma nr palabran, nguetica bi z car hj. 43 Nu car Jess ya bi xifi di ma nttzdi, bi hi mbi: 44 Gui ndo ja r hunda, jin gui ma gui ngxte ter bh ca x ncja. Gui ma b jon c zuwe c i mam p jar ley i nesta gui ahtibi ca Ocja, cja gui tzix p jab i bbh car mcja, gui d, pa da bbhti cja da jahtibi ca Ocja. Guejtjo gui ujti car mcja nir cuerpo pa da ccahti, ya xc z. Nubb, p gu coji, cja da ccajtiqui y cjahni, ya x joquiqui ca Ocja. Ncjap g man car Jess. 45 Bi ma car hj, bb, pe ndejma bi ngxte r ngu, bi pura bi xih c cjahni te xqu dyti car Jess. Eso, ghtjo p jab m pa car Jess, m ndo tn c cjahni, m ndo d, cja car Jess, ya j m ne di ti c ji ni, como j m ne pa di nd c cjahni p jab m dyo. Eso, m thmitjo p jab jin te m j ngu, cja ndejma mb ndo h c cjahni, mb jonij guegue.

SAN MARCOS1,2 to di ti jar goxtji. Nu car Jess bi ujti c cjahni cr palabra ca Ocja. 3 Diguebb ya, b eh c dda cjahni, mb tzj hnar dhtji, j m tz di hani, mb ncjnij gojo qu hohui. 4 Nuc, j m tz di guatij jab mr bbh car Jess, como xqu ndo nd c cjahni, eso, bi xohtzij hna pedazo car ajcu, xtze p jab mr bb guegue. M guadi m xohtzij ya, bi tsjhmij car dhtji, ghtjo co cr mfidi, g nzh p jab mr bbh car Jess. 5 Nu car Jess, bb m ccahti c cjahnic, bi badi, m emebij. Nubb, bi xih car dhtji ca j m tz di hani: Nuquigu, m ttqui, d xihqui, ya x mperdonaqui ca r nttzo ca xc dyte. 6 Cja mr ju p c dda maestro c m ujti c cjahni car ley. Nuc, bi dyj nr palabra n bi man car Jess, cja bi zohmij, m mantsjj: 7 Dyoca i ma ncjap nr hjn? Jin gui tz nr palabra x ma. I ne da cjatsj ca Ocja. Toca i ja cr cargo pa da perdonabi y cjahni ca r nttzo ca i tij? Ddatsj ca Ocja. 8 Nu car Jess bi badi ter bbh ca mr mben c maestro, cja bi xijm: Dyoca gu tzobiguij mbo ir myj? 9 Nug x ttajqui cam ttzdi, eso, d phtzi derecho gu xij nr hj n jin gui tz da hani: D perdonaqui ca r nttzo ca xc dyte. Guejtjo i jjtjo bb gu xifi: Bby, gui xox quer mfidi, cja gui ho. 10 Pe xt xij nr palabra n xt xifi pa gui padij, cierto d ja cam cargo hua jar jy pa gu perdonabi ca r nttzo ca x dyti y cjahni, como guejc dr cjahni xp bbnqui hua jar jy.

Diguebb ya, bb ya xqu tzi cja mpa, car Jess p bi ma g ngo jar jini Capernaum. Cja bi ttde, p xqu zm p r ngu. 2 Nubb, bi jmu ntzi cjahni r ngu, bi ndj car ngu, hasta ya j m tz

Jess sana a un paraltico

SAN MARCOS2 Diguebb ya car Jess bi nzoh car hj ca j m tz di hani, bi hi na: 11 Nuquigu, d xihqui ya, bby, gui xox quer mfid, cja gui me ir ngu. 12 Cja car hj ca mr dhtjijma bi bb nttzdi, bi xox cr mfidi, bi bni. Ghtjo c cjahni bi ccahti g mbni, mr z mr ho. Cja bi ho myj, bi majm: Te tza r nzh ca Ocja! Jab xt nuj hnar cosa di jjmi n!

84 Dyoca i tzihui y ttzocjahni nir maestroj? Y to i tzihui, jijte cjahniy, co y pe dda y i ndujpite. 17 Bi dyj nr palabran car Jess cja bi dadi: C cjahni c jin te i cja, jin gui nesta mdico. Nu y i ji ni, i nesta medicoy. Nug, j xt ejc pa gua nzoj y cjahni y i ma, jin te i tu. Xt eje pa gu nzoj y cjahni y i padi x dyti ca r nttzo. D ne gu fxy.

ya, car Jess pe bi ma g ma jar nengui zabi. Cja b e cjahni r ngu, bi guati jab mr bby, cja car Jess bi ujti cr palabra ca Ocja. 14 Nubb, bi ma g ma p hnanguadi, bi ccahti hnar hj, mr ju p jab mr nccuti c contribucin. Guegue m ju cr tjuju mr Lev, mr tt car Alfeo. Cja car Jess bi xifi: Gui tngui ya, gu m. M dyj yan car Lev, bi bb nttzdi, bi mhui car Jess. 15 Ca pe hnajpa ya, car Jess mr bbh p jr ngu car Lev, mr ju p jar mexa yojmi qu mxte, mr tzij. Guejtjo mr ju hui guegue r ngu c jijte cjahni c m cobra c contribucin, co pe dda cjahni c m ndujpite, como ghtjo tema cjahni m tn car Jess, mr ndo nguj. 16 Nu c maestro c m ujti c cjahni car ley, co c dda fariseo, bi ccahtij car Jess mr tzihui c cjahni c m cobra c contribucin, hneh c pe dda cjahni c m ndujpite. Gueguej bi dyn qu mxte car Jess, bi hi naj:

13Diguebb

Jess llama a Lev

hnajpa, qu mxte car Juan c m ujti guegue co guejti c cjahni c m tnij c fariseo mr ayunaj. Cja b eh c dda cjahni p jab mr bbh car Jess, bi majm: R pa ya i ayunaj qu mxte car Juan, co hneh c i tn c fariseo. Xi yir mxtegu, dyoca jin gui ayunaj hneje? 19 Nu car Jess bi dah bb: Bb i cja ntjajti, cja i ayunaj c cjahni c i tzj car mbaxcjua? Ji na. Menta i bbjti p car novio cja i cjadi car mbaxcjua, jin gui tz da ayunaj. 20 Hasta bb ya xtr ma car novio, nubb da jogui da ayuna y cjahni. Ya xpa eh car pa bb jin da ddjqui hua. Nubb, da ayuna ym amigo y i tngui. Pe jin gui jogui da ayuna y pa ya. 21 Ncjadip hneje, j r ntzhui gui cah hnar zdatu, gr phtibi hna pedazo r ddadyo datu. Bb gui cjajpica, da ngujqui ca x xh car zdatu, hnanguadi p jab x bbhte. 22 Guejtjo j r ntzhui gui cah hnar zxfani, gr xiti cr jugo c uva pa da ixqui p. Bb gui

Le preguntan a Jess sobre el ayuno

18Ca

85 dytica, cr ja car vino da xjqui c zxfani, cja guejtjo da mfn car vino. Ghtjo da bbdi, bb. Nesta gui jioni xifani r z pa gui xiti cr jugo c uva. Y palabra y bi man car Jess, bi jqui c costumbre c m tn c judio co hnar zdatu o hnar zxfani. Nu c palabra c m ma guegue, bi jqui hnar cosa ddadyotjo cja r nzdi.
Los discpulos recogen trigo en el da de descanso

SAN MARCOS2,3 Ca Ocja bi dyti nar pa na d tzyaj pa da hmy r z y cjahni. Jin g dyti nar pa g nttzya jntjo pa di mandadobi y cjahni da zujpij nar pa. 28 Nug dr cjahni xp bbnqui hua jar jy, eso d phtzig derecho gu mandado te da ttti nar pa na r nttzujpi.

hnajpa, car Jess m dyohui qu mxte, m tjojm j juat ty. Mr pa ca m tzya c judio, cja bb m dyoj, qu mxte bi mdi bi djqui at ty pa di zaj. 24 Nu c fariseo bi ccahtij ya, cja bi xijm car Jess: Dyoca i tami tty yir mxte? Jin gui tz n i tij nar pa na d tzyaj. 25 Nu car Jess bi dadi: Jin gui nttzo ca i tij, como i nesta da zij. Nuquj, cja jin gu ccahtiguj te i mam p jar Escritura? Cja jin gu padij ter bh ca bi dyti car David bb m tu ntju, guegue co hneh c hj c m hohui, bb jin te m phtzi pa di zij? 26 C pac, m mandado car damcja Abiatar, cja car David bi ti p jr ngu ca Ocja, bi gx c tjujme mr nttzu ni, c xqu jahtibi ca Ocja, bi zi, cja guejtjo bi un c cjahni c m hohui. Nu c tjujmec, jin gui tjgui to da zi, jndi c mcja. Bi ma ncjap car Jess. 27 Cja p bi ma guegue:

23Ca

Car Jess p bi guati p hnr templo c judio, p jab m jmu ntzi c cjahnitjo. Mr bbh p hnar hj, xqu dyoti ca hnr dy. 2 Cja mr bbh p hneje c dda fariseo, mr axj car Jess, pa dr badij, cja di jojqui dhtji car pa ca m tzyaj? Como m joni te di jixj. 3 Nu car Jess bi nzoh car hj ca xqu dyoti ca hnr dy, bi hi mbi: Gui bbj ya, gui hmh mad. 4 Diguebb ya, guegue bi dyn c fariseo c mr bbh p: Ter bh ca i tjguij gu tij nr pa g nttzya? Cja i tjguij gu fxj hnar cjahni? Cja hu ms b jogui gu htibij ca r nttzo, jin gu fxij? Cja da jogui gu tapij cr vida, cja hu gu jguij da du? Nu c fariseo, jin te g ndadij. 5 Diguebb ya, car Jess bi ccahti, ndejma j m ne c fariseo di ji guegue di mx car hjca, como jin te m phtzij tti jqui. Eso, bi zti r my cja bi ungui r dumy. Diguebb ya bi xih car hj: Tngui quer dy. Cja car hj bi tngui cr dy, cja bi hna jogui. 6 Bb m ccahtijca, c fariseo bi bnij, bi ma b ahui c dda cjahni c m tsjifi herodista, pa di mfxj di mhtij guegue.

El hombre de la mano seca

SAN MARCOS3
Mucha gente a la orilla del lago

86 Ocja, cja pa di guy, di m dr xih c cjahni. 15 Car Jess guejtjo bi un qu mxte cr cargoj pa di jojqui dhtji cja pa di fongui qu ndaji ca Jin Gui Jo. 16 Gue ya doce hjya bi juajni car Jess cja bi un cr cargoj: Bi juajni car Simn, cja p bi ju htibi p hnar tjuju, mr Pedro. 17 Guejtjo bi juajni car Jacobo ca mr tt car Zebedeo, co car Juan ca mr cjuada car Jacobo. Y yojoy, car Jess p bi ju htibi cr tjuju hui, mr Boanerges. Nr tjujun i ne da ma, mr ndo nzh qu jahui, ncja ngu bb i ntzi. 18 Guejtjo bi juajni car Andrs, car Felipe, car Bartolom, car Mateo, car Toms, car Jacobo ca mr tt car Alfeo, car Tadeo, cja co car Simn ca m tn c cjahni c m tsjifi cananista. 19 Guejtjo bi juajni car Judas Iscariote ca bi d guegue. Car Jess bi hi x y doce hjy g mxte, cja bi un cr cargoj.

car Jess bi mhui qu mxte, bi ma g ma jr nttzani car mar Galilea, cja bi dni hnar ndo jmundo c cjahni, xcu hejm c tzi ji ni p jar estadoc, cerca p jar mar. 8 Cja bb m dydej, m ndo ti milagro car Jess, b h cjahni r ngu, b ejm p Judea, co p Jerusaln, co p Idumea. B ejm n r ncjan car datje Jordn, co p jab r bbh c ji ni Tiro co Sidn. Mb ejm ghtjo c lugarc, m jonij car Jess, cja bi ndo ndj. 9 Nu car Jess bi xih qu mxte di mhtzi listo hnar tzi barco p jab di ti guegue, pa jin di dhti c cjahni. 10 Car Jess xqu jojqui dhtji r ngu, eso b h c cjahni c m tzj ghtjo tema ji ni, m ne di guatij car Jess cja di dnij, pa di cchtzibij ca m tzj. Cja bi ndo dhtij. 11 Nu c cjahni c xqu zh qu ndaji ca Jin Gui Tz, bb m ccahtij car Jess, c ttzondaji m cjajpic m ndandiajmuj p jab mr bb guegue, cja m majm nzajqui, m i naj: Nuquigu, r Ttqui ca Ocja. 12 Nu car Jess m ccahtzi nttzdi c ttzondaji pa jin di gx c cjahni to guegue.

7Nu

ya car Jess bi bx p jar tt, m ddatsj. Cja bb mb cay, nubb, bi nzoh c hj c m ne di hi tzi g mxte, cja nuc, bi guatij. 14 Digue c cjahni r ngu c m tni, car Jess bi juajni doce, bi hi xc pa di ujti cr palabra ca

13Diguebb

Jess escoge a los doce apstoles

Diguebb ya, car Jess p b eh p jar ji ni Capernaum. M yojmi qu mxte, cja bi tij jar ngu p jab m cuatij. 20 Cja p bi guati cjahni r ndo ngu, p bi ndj. Ghtjo r pa m dj jar ngu, nim pa m unij tiempo gueguej di zij. 21 Ma ya, bi dyh cr familia car Jess, ya xqu zm p jar ngu p jab m cuati. Nubb, b ejm pa di zixj. Como m man cr familia car Jess, guegueca xqu bbh cr my, xqu nloco. 22 Cja mr bbh p Capernaum c dda maestro c m ujti c cjahni car ley. Xcu hejm Jerusaln, cja m majm:

Acusan a Jess de tener el poder del demonio

87 Nr hj n i tsjifi r Jess, x nzh cr jefe c ndaji jin gui jo, gue car Beelzeb. Guegueca i mandadobi c pe dda ndaji c jin gui jo, cja x un nr Jess cr ttzdi pa da fonguic. 23 Nu car Jess bi dyj nr palabra n m man c maestroc. Bi nzojm cja bi xijm, j m tz ca m mbenij. Bi nzofo g bbede, bi xijm ncjahua: Cja gu i naj, car Satans da ne da fongui c p dda ndaji c i mandadobi? Jin da ne. 24 Bb i bbh hnr gobierno hnar ji ni, cja ghtjo c cjahni p da ntujnihui car gobierno, jin da d car gobiernoca. Da mfongui. 25 Guejtjo hneje, bb i bbh hnar familia ca i ntujnitsjj, cja da jogui da ntzixij car familiac? Cja jin da mfonti? 26 Ncjap hneje car Satans, bb di fongui qu hohui c i htibi qu jmandado, cja jin di mpun cr cargo, bb? Nguetica di tjegue. 27 Bb i bbh hnar hj r nzdi, toca da ti p jr ngu pa da gjquibi qu mjti? Jntsjtjo bb di bb p hnaa ms dr nzdi, guegueca bbto da dapi car mi ngu, da du htibi qu dy, cja diguebb ya da jogui da gjquibi qu mjti. 28 Gui dyjmaj nar palabra na d xihquij ya: I bbh car manera pa da mperdonabi y cjahni ghtjo c cosa r nttzo c i tij, cja co c palabra r nttzo c i majm. 29 Nu y cjahni y i ccahtij y cosa r z y d te por digue car Espritu Santo, cja i majm, gue ca Jin Gui Jo i tiy, jin gui tz da mperdonabi y cjahniy. Nuy, ncjahm x xijm ca Ocja, guegue

SAN MARCOS3,4 Jin Gui Jo. Da duudij ca r nttzo ca x dytij, ghtjo r tiempo, nim pa jab da bm p jr castigoj. 30 Bi ma ncjap car Jess, porque m man c dda maestro: Nr Jess i yojmi cr ndaji ca Jin Gui Jo. Guehca i fxc.

ya, b eh qu cjuada car Jess co cr me p jab mr bb guegue. Bi hmjtij p tji car ngu, bi nzojnij. 32 Nu car Jess mr ju p mbo car ngu, cja m i tij mad c cjahni c mr ujti. Cja bi tsjih car Jess: Tji nir me cja co yir cjuada b nzohqui hua tji. 33 Nu car Jess bi dadi: Cja gu padij to c d xifi m meg o m cjuadag? 34 Bb m ma nr nttnin, car Jess bi ccahti c cjahni c mr ju p jr ngu, cja p bi xijm: Ccahtijmaj nm meg co ym cjuadag. 35 Y cjahni y i ti ca i ne ca Ocja, ncjahm m cjuadagy, ncjahm m ncjugy, ncjahm m megn hneje.

La madre y los hermanos de Jess

31Diguebb

Ca pe hnar pa, car Jess mr bbh p jr nttzani car mar, p mr ujti c cjahni. Bi ndo jmuntzi cjahni r ngu. Como m ndo dj, car Jess bi ti hnar tzi barco ca m o p jr nttzani car deje, nu c cjahni r ngu bi gojti p jr nengui car mar, bi hmjtij jar jy. 2 Diguebb ya, car Jess bi mdi bi ujti c cjahni cr palabra ca Ocja. Bi xijm ejemplo r ngu. Ncjap g nzofo. Bi xih c cjahni:

El ejemplo del sembrador

SAN MARCOS4 dydej nr bbeden: M bbh hnar hj, bi bni bi mongui tty. 4 C dda tty c bi moni bi jih p hnanguadi car hu. B eh c ttzntz, bi za c ttyc. 5 C pe dda tty ya, bi jih p jab jin te m bbon car jy. Bi jih p jab m bbh c ndo medo mr nxi di. Cja nguetica bi bx c ttyc, como m ujtjo jab mr je car jy. 6 Bb m bx car jiadi, bi zati c ttyc, bi dyoti, como m ujtjo qu dy. 7 Cja c pe dda tty ya, bi jih p jab m bbon qu nd c hmini. Bi te c hmi ni bi gohmi c tty, ya jin te g c tty. 8 Cja c pe dda tty ya, bi jih p jar jogui jy. Bi btze, bi te, bi r z c ttyc. C ddaa bi ndu treinta tzi tty cada hnar tzi atty, cja pe ddaa bi ndu sesenta tzi tty cada hnar tzi atty, cja c p dda tty ya, bi ndu hasta hna ciento tzi tty cada hnar tzi atty. 9 Bi guadi bi man nr bbeden car Jess, cja p bi xih c cjahni: Y to i bbj y gu, da dyde te i ne da ma nr bbeden.

88 mandado guegue. 12 Gueguej, macja i ccahti y d te, pe jin gui jaj r hunda ja i ncja. I j y palabra y d ma, pe jin gui jm te i ne da ma. C cjahnic, d nzofo g bbede, pa jin da pti qu mfenij. Bb di pti qu mfenij cja di jijm ca r nttzo, nubb ca Ocja di perdonabij ca r nttzo ca x dytij.

3Gui

bb ya xqu wen c cjahni r ngu, c tengudi c xqu dhmi, mr bbbi car Jess cja co c doce hj c m ntzixihui, cja gueguej bi dynij car Jess, te m ne di man car bbede digue c tty c bi bboni. 11 Cja bi dah car Jess: Nuquj, x ttahquij r tsjjqui gui padij ja ncja ga mandado ca Ocja, como guehquj x juanquij ca Ocja pa da ttujtiquij ja i ncja. Nu c pe dda cjahni, jin gui ttungui r tsjjqui da ntiendej ja ncja ga

10Cja

El propsito de los ejemplos

car Jess p bi xih qu mxte: Cja jin gu pajm te i ne da ma nr bbeden? Bb ji na, ja gr pajm te i ma ghtjo c dda bbede, bb? 14 N r bbede c tty, car montty i jjmi car cjahni ca i xih qu mi ngacjahnij n r palabra ca Ocja. 15 Nu c tty c bi jih p hnanguadi car hu, gue c cjahni c x dydej cr palabra ca Ocja, pe j xc ntiendej ja i ncja. Nuc, bb ya x dydej, nguetica b eh car Satans, hne bi jahtzibi car palabra ca x dydej, ya jin gui mbenij ja i ncja. 16 Nu c tty c bi jih p jab mr bbon c ndo medo, gue c cjahni c bi dyh cr palabra ca Ocja, cja bi mpjm, bi cuajtij nttzdi. 17 C cjahnic, i jjmi c tty c jin te i bbh qu dy. Chi tchtjo ga dj, pe diguebb ya, bb xta j y pe dda cjahni, o bb xta tthtibi tujni por r ngue cr palabra ca Ocja, nguetica da dyxi r myj. Ya jin da ne da dnij bb. 18 Nu c tty c bi jih p jab m cja qu nd c hmi ni , gue c cjahni c i h cr palabra ca Ocja, 19 pe r ma r myj nr vida hua jar jy co c

13Cja

Jess explica el ejemplo del sembrador

89 cosa r ngu c i jonij. I mbenij, bb di cjaj rico, di mpjm, bb; eso, i ungui r myj pa da ngujqui ca te i phtzij. C cjahnic, jin tza i cjajpi ngnda cr palabra ca Ocja. Gue c pe dda cosa hua jar jy i ndo nej. Eso, car palabra ca x dydej i coji ncja ngu hnar huatty ca jin te i c semilla. X te c hmi ni , x ngohmi c tty. Jin te xc johc. 20 Nu c tty c bi bbom p jar jogui jy, gue c cjahni c i h cr palabra ca Ocja cja i eme ghtjo mbo r my. C cjahnic, jin gui jjm cr palabra, cja i tij ncja ngu ga ma. I jjmi c atty c i tu r ngu semilla. C ddaa i tu treinta tzi tty cada hnar atty. C ddaa i tu sesenta tzi tty cada hnaa, cja c p ddaa i tu hasta cien tzi tty cada hnaa.

SAN MARCOS4 xihquij. Bb gui dymbi ir myj pa gui padij ja i ncja, da mxquij ca Ocja, pa ms dr z gui padij, cja p da ddahquij jogui mfeni pa gui padij ms dr ngu. 25 Nr cjahni n i ju hpi ndu my ca tengu ca ya xqui padi, da badi ms dr ngu. Nu car cjahni ca jin te i cjajpi ca chi tchtjo ca ya x dyde, da dabenitjo, ya jin da badi ni digueca.

ya car Jess p bi xih qu mxte: Te i cjajpi y cjahni hnar lmpara? Cja i tj pa da gti p mbo hnar cajn o gue p jy car gama? Ji na, i tti x p a p jab da yoti ghtjo nr ngu. Ncjap hneje ym palabra y d xihquij. 22 Y pa y, tzi yotjo y cjahni i padi te i ne da ma, pe ba eh car pa bb xta tsjifi ghtjo y cjahni. Nug xt xihquij g bbede, pa j bbe da fadi te i ne da ma, hasta bb xtu eh car pa bb xtr ntzhui da fadi. 23 Y to i bbj y gu, da dyde te i ne da man y palabray. 24 Car Jess guejtjo bi xih qu mxte: Nuquj, ya xqu tzi dej. Gui ju hpij ndu my y palabra y d

21Diguebb

El ejemplo de la lmpara

Jess p bi xih qu mxte: Gu xihquij p hnar bbede pa gui padij ja ncja ga ni gui cr jmandado ca Ocja hua jar jy. I ngujqui ncja ngu ga te car semilla ca i tu h hnar hj p jr juaji . 27 Bb ya x tuju, diguebb ya car hj i pa r ngu, i jjti car semilla tengu mpa. Cada bb nxuy ga dyoy, cja cada bb nxudi ga nantzi. I thmi hasta bb ya x fx car semilla. Nu car hj jin gui padi ja ncja xc ftze. 28 Guejtsj nr jy i cjajpi i fx car semilla. Hnajpa ngu hnajpa ga t car planta. Bbto i fx nr tzi tja. Diguebb ya i te, cja i xoti car danxi. Ma ya da ncja car manxja, cja da nojqui car semilla. 29 Cja bb ya x meh c tja, nubb da bn y cjahni du xofo, como ya x nzh car p bb xta tsjongui. Da ncjap hneje da ni gui ja ncja ga mandado ca Ocja hua jar jy.

El ejemplo de la semilla que crece

26Car

car Jess p bi ma p hnar bbede, bi xih qu mxte: P gu ddahquij hnar ejemplo pa gui padij ja ncja dr ngujqui cr jmandado ca Ocja hua jar jy. 31 I

El ejemplo de la semilla de mostaza

30Cja

SAN MARCOS4,5 ncj ncja ngu hnr nd r murtaza ca i bboni jar jy. Car tzi ndc, nttzditjo chi tch. Ms chi tch ni ndra ngue c pe dda semilla c i bboni. 32 Pe bb ya x bboni, i ftze, i te r nte. I tapi ghtjo c dda ccani c i j jar juaji . I ph qu dy, i majqui, eso ba eh c tzi ttzntz, i tzya p jr xu my.

90 dyj yac, car Jess bi nantzi, bi huhti car ndaji cja bi xih car deje: Jui gui , dyo gu hni! Cja bi hna tzya car ndaji , bb. Bi jui nttzdi car ndaji co car deje. 40 Diguebb ya, car Jess bi xih qu mxte: Dyoca gu ndo ntzuj? Dyoca jin gu emeguij? 41 Gueguej ya, bi ntzuj r ngu, cja bi ho qu mfenij, bi majm: To nar hjn? Nttzditjo r nzdi! Hasta nr ndaji co nr deje x hemebi ca x ma.

39M

car Jess bi segue bi ujti c cjahni g bbede. M xijm p dda bbede c m jjmiy. Ddahtz ngu ujti, hasta p jab m ccahti, ya jin di ntiende c cjahni bb p di xijm p ddaa. 34 Ghtjo ca te m ujti c cjahni r ngu, bi xifi g bbede. Jin g nzojtjo. Nu qu mxte, car Jess bi nzohc, bi xifi ghtjo ja m ncja.

33Cja

El uso que Jess haca de los ejemplos

car pac, bb ya xqu nde, car Jess bi xih qu mxte: Mj, gr ddaxj n p hnanguadi nr mar. 36 Diguebb ya, qu mxte car Jess bi hi h c cjahni r ngu c xqu dni cja bi tij jar barco p jab mr ju car Jess. P mr bbh p p dda tzi barcotjo. Cja bi mjm bb, bi ho car barco jar deje. 37 Diguebb ya bi mdi bi ho hnar ndo ndaji . M ndo n car deje, mr ndo nte, hasta m mfhtzi p mbo car barco. Ya xti utzi, di cjajpi di y. 38 Nu car Jess m ah p jr xicji car barco, xqu gx cr a hnar ntju xia. Qu amigo bi dyj cja bi xijm: Tz ya, maestro! Cja jin gu cja ndumy gu cjatije deje?

35Guejti

Jess calma el viento y las olas

Cja diguebb ya, bb ya xqu ddaxj car mar, car Jess co qu mxte c m ntzixihui bi ztij ca p hnar lado, p jar jy ca m tsjifi Gadara. 2 Bb m bm p jar barco car Jess, nguetica bi ccahti hnar hj, ya xi mb eje di ntjhui. Mb ph p c tzi ngu p jab m cjti c nima. Car hjca, xqu bbh cr mfeni, xqu zh c dda ndaji c jin gui tz. 3 Cja m thmi p jab m cjti c nima. Mr ndo nzdi. J m bbh ca to di jiti di du hti. 4 Como ya xqu ndo hnu htibi qu dy hneh qu hua co cadena. Nu guegue, xqu ccjquitjo c dda cadena, cja nu c dda, xqu ntzgui. Jin to m bby dr nzdi pa di dapi car hjc. 5 Ghtjo r pa r xuy m dyo j tt, co hneh p jab m bbh qu ngu c nima. M mafi, m jntsj cr ng co medo mr tzi njo. 6 Car hjc, bb m jianti ya xi mb eh car Jess, b cj r ddiji, hne bi ndandiajmu, bi ndane car Jess. 7 Bi mafi nzajqui, bi xih car Jess:

El hombre endemoniado de Gadara

91 Te gur hejcua, nuqu Jess? r ttqui ca Ocja ca b bbh p a, mbo jar ji tzi. D hqui, gui hi h ca Ocja g testigo, pa jin gui ngui. 8 Bi ma ncjap car hj, como car Jess xqu hunti cr ndaji ca Jin Gui Jo, xqu xifi: Nuquigu, gr ttzondaji jin gui tzquigu, gui pni cja gui jij nr hjn. 9 Cja car Jess p bi dyn car ttzondaji ca xqu zh car hj, bi hi mbi: Te r ju quer tjuju? Cja bi dahc: Cam tjujug r Ejrcito, como r nguguije. 10 Cja car ndaji ca jin gui jo bi ndo ttzi n car Jess, bi dyjpi jin di fongui pa dr ma p jab jin gui tz. 11 Car Jess co car hj mr bbjcua, cja mr bbj n r cjan hnar tt. N hnanguadi car tt m dyo hnar ndo partida c zacjua, mr u ni. 12 Nu c ttzondaji c xqu zh car hj, bi dyjpi r tsjjqui car Jess, i naj: Gui cujquije gu mjme n r cjan, gr ctije mbo my y zacjua. 13 Cja car Jess bi ungui r tsjjqui. Nubb, bi bn c jin gui tz, bi ma g ti jy my c zacjua. Cja car partida c zacjua, ghtjo bi g r ddiji, bi ddagui. Bi m b ndjm jr a car tzi tt, b tguij, bi jij jar deje. Mr ndo ngu c zacjua, m bby como yo mil, cja b cjtij mbo car deje, b tuj p. 14 Diguebb ya, c cjahni c mr fh c zacjua bi zuj, bi ddaguij, bi ma b ngxtej jar ji ni hneh

SAN MARCOS5 p ja juaji . Cja c cjahni b ejm nttzdi, bi ccahtij ter bh ca xqu ncja. 15 Diguebb ya b ejm p jab mr bbh car Jess. Bi ccahtij car hj ca xqu yojmahui c ttzondaji r ngu. Gueguec ya xi mr judi p hnanguadi car Jess, ya xi m je qu dajtu, ya xcu goh cr my. Nu c cjahni c xcu hejm, bb m ccahtij car hj ca mr loco jmaja, bi ndo zuj. 16 Bi wenij p, bi ma b cxj c p dda c cja mb eje. Bi xihc te xqu ncjajpi car hj ca xqu zh c ttzondaji r ngu, cja hneje te xqu ncjajpi c zacjua. 17 Diguebb ya c mi ngu p, bi mdi bi ttzi n car Jess di wem p jr jy gueguej. 18 Cja car Jess bi ti jar barco, bi ma. Nu car hj ca xqu zh qu ndaji ca Jin Gui Jo, bi ndo dyjpi favor car Jess di ungui r tsjjqui di tihui jar barco, di dni. 19 Nu car Jess jin g jigui. Bi xifi: Me ir ngu, cja gui xih quir mi nguj te tza ngu cr jmajte ca Ocja, como guegueca x jui quiqui cja x joquiqui. 20 Nubb, bi ma car hj, bi ma gu ngxte p jar lugar ca m tsjifi Decpolis. Bi xih c cjahni te tza mr z car milagro xqu dyti car Jess, cja co ja ncja xqu cohtzibi qu mfeni. Cja ghtjo c cjahni c bi dydej, bi ndo ho myj.

ya, car Jess p bi ddax car mar, p bi zti p ca hnanguadi. Nubb, bi jmuntzi r ndo ngu c cjahni. Bi guati p jab

21Diguebb

La hija de Jairo, y la mujer que toc la ropa de Jess

SAN MARCOS5 mr bbh car Jess, p jar nengui mar. 22 Cja b eh hnar hj ca m mandado p jr templo c judio. M ju cr tjuju mr Jairo. Guegueca bi guati car Jess, cja bi ndandiajmu p jy hua. 23 Cja bi ndo dyjpi favor di ma tz p jr ngu. Bi xifi: Ya xn tu cam tzi tti xu. Gu m tz, gui dyx quir dy pa da z, da hmy. 24 Nubb, car Jess bi mhui guegue, cja m tni hnar ndo jmundo c cjahni, m ndo dj jar hu. 25 Guejtjo mr bbh p hnar bbja ca m ji ni, m yojmi c cjahni r ngu c m tn car Jess. Guegue xqu tzhui doce cjeya ca mr xoti cji. 26 Xqu ndo sufri, xqu ndo ddax c mdico r ngu. Pe jin te m jogui, cja ya xqu ttzoni ghtjo cr domi. Ya jin te m ja, cja mr ngujquitjo cr ji ni. 27 Car bbja c, bb m dyde te m man c cjahni digue car Jess, bi jioni, bi guati p jr xtja mad c cjahni r ngu, cja bi ztibi cr dajtu. 28 Como m mantsj mbo r my: Bb gu tjmbitjo n r dajtu n i je nr Jess, gu z. 29 Cja bb m ztibi cr dajtu, nguetica bi tzya ca mr xoti cji, cja bi badi, ya xqu wen cr jini. 30 Nu car Jess nguetica bi badi, por r ngue cr ttzdi guegue, xqu z hnar dhtji. Cja bi bbti, bi dyn qu mxte c m hohui: Toca x ztigui nm dajtu? 31 Nu qu mxte bi dadi, bi hi mbij: Cja jin gu ccahti y cjahni r ndo ngu, x nguahqui, hasta i ndo nttzi xj? Ja ncja gi tz bb to di dnqui, bb?

92 car Jess bi bbti, bi ccahti ghtjo c cjahni c mr bbh p cerca, pa di badi toca xqu dyhtibica, cja bi ccahti car bbja. 33 M pah car bbja, gue car Jess xqu jajquibi cr ji ni, pe m tzu, hasta m jua. Nubb, bi guati cja bi ndandiajmu p jy hua car Jess, bi ncjuani, bi xifi ghtjo te xqu ncja. 34 Cja car Jess bi xifi: Nuqu m tti xuqui, guehca xqu hemegui, xc z. Gui m ya r z, da ju ir tzi my. Ya jim p da yojpi quer ji ni. 35 Bb mr adi guegue, b eh c dda cjahni, xcu heh p jr ngu car hj ca m mandado p jr templo c judio, cja bi xijmc: Ya x ndu quer tzi tti xu. Jij nr maestroy. Hmditjo gu ne gui tzix p ir ngu. 36 Nu car Jess jin g cjajpi ncaso ca m manc. Guegue bi xih car hj ca m ja cr cargo: Dyo gu ntzu. Gui hemetjojo. Diguebb ya bi mhui. 37 Car Jess jin g jih c cjahni r ngu di dngui r xtja. Bi zix car Pedro co car Jacobo co car Juan ca m ncjuadahui car Jacobo, jac. 38 Cja bi ztij p jr ngu car hj ca m ja cr cargo p jr templo c judio. Car Jess bi ccahti c cjahni r ngu c xqu jmu ntzi p, cja bi dyde, mr ndo huttzonij cja mr ndo ji j car nima. 39 Nu guegue bi ti car ngu cja bi xih c cjahni: Dyoca gr majm cja gr zonij? Nr tzi bbja jin gui tu. D ccahtig ncjahm r atin. 40 Nu c cjahni c mr bbh p bi denij bb, como m padij, cierto ya xqu du car bajtzi. Cja car Jess

32Nu

93 bi fongui ghtjoc, cja bi zix cr ta car bajtzi, co cr me, co hneh c ju qu mxte c xqu dni. Bi ma g tij ca hnar cuarto p jab mr bbn car bajtzi bbja. 41 Diguebb ya car Jess bi ztibi cr dy cja bi nzofo g hebreo, como guehca m a gueguejc. Bi xih car bajtzi bbja: Talita cumi. Nar palabrana i ne da ma: Nantzi ya chju. 42 Car hora ca bi nzofo, exque bi nantzi car tzi bbja, m phtzi doce ao. Nu c cjahni c bi ccahtij bi ndo ho r myj cja bi zuj r ngu. 43 Nu car Jess bi ccax c mi ngu p, nttzditjo bi xih c cjahni jin to di ngxte. Cja p bi xijm di unij te di zi car tzi bajtzi bbja.

SAN MARCOS5,6 cja g heh ca Ocja car Jess? 4 Nu car Jess bi dadi: Jin gui tti htzibi y jmandadero ca Ocja p jab mi nguj. Jin gui tti htzibi p jr ngu, p jab i bbh cr ta, co cr me. Nu c cjahni c r bbh p p dda lugar, nuc da hi htzibic. 5 Como j m tti htzibi car Jess p Nazaret, causa, jin tza m ngu c milagro bi dyti p. Bi jojqui tengudi c dhtji, bi dyx qu dy, cja guegue bi wen c ji ni c m tzj. 6 Nu car Jess, bi ndo ho r my, dyoca j m ne di heme qu mi ngu. Diguebb ya, bi bni g ma c p dda tzi ji ni c mr nztitjohui car Nazaret, cja bi xih c cjahni cr palabra ca Ocja.

Diguebb ya car Jess bi bm p, p g ma jr jy guegue, cja bi dn qu mxte. 2 Cja bb m zh car pa ca m tzyaj, car Jess bi ma jar templo, bi mdi bi ujti c cjahni r ngu c xqu mpjni p. Cja bb m dyh c cjahni te m man car Jess, bi ndo ho myj cja bi majm: Ja xc mbaj nr hjn y palabra y i xijquij? Jab gu hej nr jogui mfeni i phtzi yan? Jab x nxdi da dyti milagro? 3 Cja jin gui gue nr yaxin, n r tt car Mara, n r cjuada car Jacobo co car Jos co car Judas, co car Simn? Cja jin gui bbjcua nm ji nij qu ncju hneje? Ngue! i bbjcua ghtjoc. C mi ngu Nazaret m majm ncjap, como j m ne di hemej,

Jess en Nazaret

ya, car Jess bi nzoh c doce hj c m ntzixihui. Bi xifi di bnij di ma g yojo, dr hoj ghtjo c tzi ji ni. Cja bi un cr cargoj, p jab di ntjhui cjahni c xqu z ttzondaji , di fonguibic. 8 Bi xijm jin te di jaxj jar hu, jntsj hnar tj. Jin di du xj hnar bbni r dajtu, jin di ma di gxj tjujme, cja jin di jmu ntzi domi pa di jaxj jar hu. 9 Bi xijm di di htij zxtji tjojo cja jin di fihtzi cr ptij. 10 Car Jess guejtjo bi xih qu mxte: Bb gui tztij hnar ji ni cja gui ctij hnar ngu, gui hmjtij p hasta car pa bb xqu pnij car ji nic. 11 Cja bb i bbh hnar ji ni p jab jin da ne da cuajtiquij c cjahni, cja jin da ne da dyh car palabra ca gui xijm, bb xt pnij jar lugarca, gui jjmij c jy c di

7Diguebb

Jess manda a los discpulos a predicar

SAN MARCOS6 tu quir huaj, pa da bah c mi ngu p, ya jim p gu cojm p, como jin gui tz ca x dyjtiquij. Cierto d xihquij, c mi ngu car ji ni Sodoma co car ji ni Gomorra da ttuni hnar castigo dr ngu bb xtu eh ca Ocja pa da juzga y cjahni. N c mi ngu p jab da mfonguiquij, ms dr ndo ngutsj cr castigo ca da ttunc, hasta jin da jitij. 12 Cja bb ya xqu guah car Jess, xqu nzoh qu mxte, bi bnc, bi ddaxj r ngu lugar, bi nzojm c cjahni. Bi xijm di jijm ca r nttzo cja di jionij ca Ocja. 13 Cja bi jojqui r ngu cjahni c xqu nloco, xqu zh cr ndaji ca Jin Gui Tz. Guejtjo bi xoxi dhtji r ngu. M coxi hna tzi tjqui r aste, cja bi zc.

94 car Herodes xqu cuajti cr bbjpo, xqu hmjtsjhui. Nuc, m ju cr tjuju mr Herodas, mr bbja car Felipe, cr cjuada car Herodes. Car Juan bi hunti car Herodes por r nguehca xqu yohti bbja, eso, car Herodes bi mandado di ttzh car Juan cja di cjoti fdi. 18 Como car Juan xqu xih car Herodes: Jin gui tz ca p xc cuajtibi cr bbja quer cjuada, p xc cjajpi ir bbja. r hmtzca. 19 Eso, car bbja ca m ndo hui car Juan, m ne di mandado di bbhti. Nu car rey Herodes bi ccahtzi, jin g jigui di mhti. 20 Como car Herodes ndejma m i htzibi car Juan. M padi jin te m tuca cja m pjpi ca Ocja. Eso, m ntzu pa te di cjajpi car Juan. Guejtjo bi ccax cr bbja pa jin te di cjajpi. Guegue m gusta di dyh ca m man car Juan, macja m yomfeni ja ncja di jogui di dyti ca m manc? 21 Pe ndejma bi zh car pa ca m thmi car Herodas, como nuc m joni ja dr mhti car Juan. Bi zh car pa bi tzo cr cumpleaos car Herodes. Gueguec bi dyti hnar mbaxcjua cja bi nzojni c hj c m fx cr jmandado, co c jefe c m mandadobi c sundado, co c pe dda hj c m ja r cargoj p jar estado Galilea. 22 Bb m ttti car mbaxcjua, cr tti xu car Herodas bi ti p jab mr bbh c cjahni, bi ni , cja bi ndo tzh car Herodes co c pe dda cjahni c mr tzihui guegue. Nubb, car rey bi mahti car bajtzi bbja cja bi xifi: Nuqu chju, r ndo z gri ni . Tema regalo gu ne gu ddahqui?

17Guegue

bi dyh car rey Herodes te m man c cjahni digue car Jess, como m ndo ntngui ca m tica. Cja bi man car Herodes: Gue car Juan ca m xix y cjahni, ya pe xqui dyo. Masque bi du, pe nuya p x ja r ja, eso, i ndo ti milagro r nzdi. 15 Cja m bbh c dda cjahni c m majm: Gue nr profeta Elas n i ndo ti milagro. Cja p m bbh c ddaa c m majm: Guejti nr Jess r profeta hneje, eso, i ti milagro. I jjmi c profeta c m bb mhmto. 16 Nu car Herodes ndejma m mbeni: Gue car Juan ca d mandado bi tjjquibi cr dyga. Cja nuya p x ja r ja, ya p xqui bbjtjo.

14Nubb,

La muerte de Juan el Bautista

95 i h ca Ocja, ca te gui dyjqui, xt ddahqui, hasta mad nr jy n d mandado g rey. 24 Diguebb ya, car bajtzi bbja bi bni, bi ma b cx cr me, cja bi dyni: Ter bh ca gu jpi? Cr me ya bi dadi: Dyjpi cr a car Juan ca m xix y cjahni. 25 Cja nguetica car bajtzi bbja b coh p jab mr bbh car rey, cja bi xifi: D neg ya da ttzjquibi cr a car Juan ca m xix y cjahni, da cjti hnar moji cja du dd hua. 26 Bb m dyj yaca car Herodes, bi ungui r dumy, pe ndejma bi mandado di ttun car bajtzi bbja ca m di. Como xqu hi h ca Ocja g testigo, guejtjo por r ngue c cjahni c mr ju p, mr ccahtij te di ncja, j m jogui di gmbi car bajtzi bbja ca xqu dydi. 27 Eso, car Herodes nguetica bi nzoh hna c sundado, bi guy di ma du jampi cr a car Juan. 28 Cja car sundado bi ma g ma jar fdi, b tzjquibi cr dyga car Juan, b chtibi cr a hnar moji, cja p b tj, bi un car bajtzi bbja. Cja guegueca p bi un cr me. 29 Diguebb ya bi dyh qu mxte car Juan te xqu ncja. Bi mjm p jar fdi, b tuj cr cuerpo car Juan, b ctij p jr ngu g nima.

SAN MARCOS6 guegue jab xcu znij, co ja ncja xcu ujti c cjahni cja co ghtjo ca xcu dytij p. 31 Nu car Jess bi xijm: Mj ya, d mh p jab jin to i hani, gu ma tzyaj tz p. M ma ncjahua, como mr ndo ngu c cjahni c m jonij car Jess. Xn ma c ddaa, ya p xi mb eh c ddaa. Cja gueguej, ni mpa m ttungui tiempo pa di zij. 32 Eso, bi mhui qu mxte bi tij hnar barco, g mjm ca p hnanguadi car mar, p jab jin te m bb ji ni. 33 Nu c cjahni mr jantij, cja bi meyaj to c xqu tij jar barco. Nubb, bi mjm, bi cjtitjoj jr nttzani car deje, m tnij car barco p jab m pa. Mr ngu cjahni, mi nguj c tzi ji nitjo c m bb jr nttzani car mar, bi bnij pa di ma du ntjhui car Jess. Bbto bi zti c cjahni, cja bb m zti p car Jess, ya xi mr thmic. 34 Nu car Jess, bb mb cah p jar barco, bi ccahti c cjahni mr ndo d, cja bi jui jqui, como m ncjaj ncja ngu y tzi dti bb jin te i bbh cr mdij. Cja bi mdi bi ujti c cjahni r ngu mfeni digue cr palabra ca Ocja. 35 Cja bb ya xqu nde, qu amigo car Jess bi guati, bi xijm: ujtjo jin te i bb dnda hua jab d bbpj. Ncj ya, ya x nde. 36 Gui cu h tz ya y cjahni da ma j rancho co j tzi ji ni n r cjan pa du tnij tjujme, como ujtjo te da zij hua. 37 Nu car Jess bi dadi: Nuquiguj, gui unij te da ziy. Nu qu mxte p bi xijm:

23D

ya, b cojm qu mxte car Jess c xqu bnij xqu tnguij car tzi jogui ja. B ejm bi mpjnij car Jess cja bi xi

30Diguebb

Jess da de comer a cinco mil hombres

SAN MARCOS6 Cja da jogui gu mjme, gu m tjme tjujme r ngu, da mu hui yo ciento c domi, pa gu unije da ziy? 38 Cja bi daj ya car Jess: Tengu tjujme gu phtzij hua? Gui mjm ya, b ccahtij. Cja bi mjm b hnij, bb. Diguebb ya, p b cojm bi xijm car Jess: Jndi ctta tjujme co yojo tzi my. 39 Ma ya, car Jess bi xih qu mxte di bbjpi c cjahni r ngu di wegue g grupo cja di mi h p ja tzi ccangui paxi. 40 Nubb, bi wejque g grupo c cjahni. C dda grupo m phtzij hna ciento cjahni. Nu c p dda grupo, m phtzij cincuentatjo. Ghtjo bi mi pj jy. 41 Diguebb ya car Jess bi pnti c ctta tjujme co c yojo my. Bi nhtzi ji tzi, bi dyjpi ca Ocja di bendeci. Nubb, bi xjqui c tjujme cja bi uni qu mxte pa di jejquibi c cjahni, di zic. Cja bi ncjadip c yojo tzi my, bi jejquibi ghtjo c cjahni. 42 Nubb, ghtjo c cjahni bi zij, cja bi i aj. 43 Diguebb ya, qu amigo car Jess bi jmuntzij c tzi pedazo c tjujme co c tzi pedazo c my c xqu sobra, bi u htzij doce c bbtze. 44 M ctta mil c hj c bi zi c tjujme, aparte c bbja co c bajtzi.

96 bi tij car barco, bi mjm, cja guegue car Jess bi xih c cjahni di mjm nguj. 46 Cja bb ya xqu wen c cjahni, car Jess bi bx p jar tt, pa dr nzoh ca Ocja p. 47 Bb ya xqu nxuy r z, car barco p jab m pa qu amigo car Jess m dyo jar mad car zabi, nu car Jess mr ddatsj p jar jy. 48 Cja guegue bi jianti qu mxte, ya xqu ndo mbo r cuj, como mr dmpi jr jmi j car ndaji , mb cohtzitjojo car barco p jab xcu heje. Cja bb m bbh tz pa di ni gui, car Jess bi ho xtze car deje. Mr ma du tzh qu mxte p jab m pa car barco. 49 Nuc, bb m jiantij car Jess m dyo xtze car deje, bi hi naj, mr pijte, cja bi ndo majm nzajqui. 50 Ghtjo bi jiantij, cja bi ndo zuj r ngu. Nu car Jess ya, xn nzofo bi xijm: Da ju ir myj ya. Guejquig. Dyo gu ntzuj. 51 Diguebb ya bi bx car Jess, bi ti jar barco p jab m pa qu mxte. Nubb, bi hna tzya car ndaji . Cja qu mxte, bi ndo ho myj, 52 como j m ntiendej ja m ncja car Jess, masque xqu ccahtij te bi cjajpi c tjujme, pe ndejma jin g ntiendej, te tza mr nzh car Jess, como mr medi qu myj.

ya car Jess bi xih qu mxte di hmtoj di ddax car mar, di mjm ca hnar ji ni mr hmh ca p hnanguadi car deje. Car ji nic m tsjifi Betsaida. Eso,

45Diguebb

Jess camina sobre el agua

ya, bi ddaxj car mar, bi znij ca p hnanguadi car deje, n jar jy n m tsjifi Genesaret. Bi datij car barco, cja bi bnij jar jy. 54 Cja c cjahni c m bbh p, nguetica bi meyaj car Jess.

53Diguebb

Jess sana a los enfermos en Genesaret

97 bb m fadi, ya xi mr bbh p car Jess, b cj r ddiji ghtjo c mi ngu p, co c mi ngu c pe dda tzi ji ni c mr nztihui p jar mar. Bi mpguij b tz qu dhtjij. C ddaa c j m tz di ho, b tudij co ghtjo qu mfidi. Ghtjo b cuatij p jab mr bbh car Jess. 56 Ghtjo p jab m pa car Jess, ncja ngu j ciudad, ncja ngu j tzi ji nitjo, ncja ngu j rancho, mb h c cjahni, mb cuatij car Jess. Mb tz qu dhtjij, m ph p j ty cja co j hu, pa bb xti tjoh p car Jess, di dyjpij favor di jijm di dmbij cr nttzani cr dajtu. Cja ghtjo c to bi dnij, bi zc.

SAN MARCOS6,7 Guejtjo m tnij p dda costumbre r ngu, m majm, i ne ca Ocja gu tij ncjap. M xti ghtjo qu traste segn qu mandamientoj pa jin di contibi qu tzi myj. D m xti qu vaso co qu xaro, co qu traste g xittgui, hasta c gama, guejtjo m pehtijc. 5 C fariseo co c maestro c m ujti c cjahni, m tnij ghtjo c costumbrec. Cja gueguej bi dynij car Jess: Y hj y gu ujti, dyoca jin gui tn c costumbre c x nzoguij cm titaj? Jin gui xdyj r z bb ya xta zij tjujme. 6 Nu car Jess bi dadi, bi xijm: Nuquiguj, gu jijtej. Gu tij ncja ngu g man car profeta Isaas ya m yabb cja bi jux p jar libro ca bi dyte. Bi ju xi nar tzi palabrana: I man ca Ocja: Y cjahniy, i xjtigui, pe jntsjtjo g palabra, P mbo r myj, yan i dyo, jin gui cuajquij. 7 Jin te ntjumy ga xjtiguij, Cja p i ujti qu mi ngacjahnij da dni jmandado c x mbentsj y cjahnitjo. I ncjan ga man car palabraca, cja nuquj, gu tij ncjap hneje. 8 Gu jjm c mandamiento c x man ca Ocja. Nu c mandamiento c x man c cjahnitjo, gu ndo jtijc cja gu tnij. Gu ndo ju hmpij ndumy ja gr xtij c xaro co c vaso pa gr tzij. Cja gu ndo tnij p dda costumbre c i jjmn. 9 Cja bi segue bi man car Jess: Nuquiguj, jin gu cjajpij ncaso c mandamiento c x

55Cja

Diguebb ya, b eh c dda fariseo, bi guatij car Jess. Mb yojm c maestro c m ujti c cjahni car ley. C fariseo co c maestro xcu hejm Jerusaln. 2 Gueguej bi ccahtij c dda qu mxte car Jess, mr tzij tjujme. Pe nuc, j xc xdyj ncja ngu ngu xdy c fariseo. Eso, bi zohmijc. 3 Como c fariseo co ghtjo c dda c m tndij cr religin c judio, m tnij costumbre c xqu zoh qu titaj, masque j m cuati jar Escritura c costumbrec. Nu c fariseo co c p dda c m tnijc, m ndo xdyj r ngu ante que di zij. M majm, m nesta di nxjqui r ngu vez pa di goji limpio, ncjap di tzh ca Ocja, como m i naj, mr nttzo c cjahni r ngu c xcu ntjhui p jar ty. 4 Cja bb mb cojm jr ty, m nxajm, cja bb ji na, jin di zij.

Lo que hace impuro al hombre

SAN MARCOS7 ddajquij ca Ocja. Nu c costumbre c x nzohquij quir mi ngacjahnij, guehc gu ndo cjajpij ncasoc. 10 Car Moiss bi zoguij nar mandamientona: Gui hi htzibi quer ta co quer me. Guejtjo hneje bi man car Moiss: Ca to da zan car ta o gue cr me, exque da duc, da bbhti. 11 Nuquiguj, gu xijm y cjahni, i nesta gu dj jar templo cam domij, macja jin te da sobra pa gu fx cm taj co cm mej. Tzdi, gu majm, b jojtjo pa to da xih cr ta o cr me: Ya jin te d jag pa gu fxqui. Ya xt un ca Ocja ghtjo ca nd phtzi pa gua ddahqui. 12 Tzdi, gu xijm c cjahni, jin gui nesta da mx qu taj o gue qu mej. 13 Ncjap, gu ujtij c cjahni jin da cjajpi ncaso car mandamiento ca bi zoguij car Moiss. Nu ca gu mandadotsjj, guehc gu bbjpij y cjahni da dyjte. Cja gu tij p dda cosa r ngu c i jjmin. 14 Diguebb ya, car Jess p bi nzoh c cjahni r ngu c xqu jmuntzi, bi xijm: Nuquj, gu ghtjoj, gui dydej cja gui ntiendej n d ma: 15 I jogui gu tzij ghtjo ca te i ttzi, cja jin da contiguij ym tzi myj. Nu c nttzomfeni c i mben y cjahni mbo myj, nuc, i contibi tzi myj. 16 Y to i bbj y gu, da dyde te i ne da ma nr palabran. 17 Bb xqu ma ncjan car Jess, bi hi h c cjahni r ngu c xqu jmuntzi, cja guegue bi ma g ma hnanguadi, g ti hnar ngu. Nu qu mxte bi dni cja bi dydi di yojpi di xijm, ja i ncja c cosa c

98 i contiguij ym tzi myj? 18 Bi daj ya car Jess, bb: Xiquiguj, cja gu ncjaj ncja c p dda cjahni hneje? Cja jin gu padij te i ne da man car palabraca? Ghtjo y te i ttzi, jin gui tz da contiguij ym tzi myj, 19 como jin gui cti p mero mbo ym tzi myj. Gue cm nttzamfoj p jab r ti ca d tzij. Diguebb ya, bb xta ma tji car cjahni, xtu tzoh p ca te xtr nzi. Car Jess, bb m ma nr palabran, bi xih c cjahni c m tnij, i jogui gu tzij ghtjo c alimento. 20 Cja p bi man car Jess: C mfeni jin gui tz c i mben hnar cjahni mbo r tzi my, guehc i contibic. 21 I mben y cjahni r ngu nttzomfeni, ncj y gu xihquij ya: I jhtibi qu bbja c dda hj, o gue qu dame c dda bbja. I bbbi bbja co hj c j xc ntjajtihui. I phtite. 22 I mpe. I nejpi cr mjti cr mi ngacjahnihui. Guejtjo i hui cr mi ngacjahnihui. I ti ntjti. I bb r tz. Jin gui pnti qu mfeni. I hui htzi cr hohui, i xohtzibi bbtjri, i hi xtsj, i cja r dondo, como jin gui tzu ca Ocja. 23 Ghtjo y nttzomfeniy, i mben y cjahni mbo r myj, cja guejy i contibiy.

ya, car Jess bi bm p, bi ma g ma jr lindero car jy p jab mr bbh c yo ji ni car Tiro co car Sidn. Cja bb m zti p, bi ti hnar ngu. M ne pa jin di bah c cjahni, cja mr bbh

24Diguebb

Una mujer extranjera que crey en Jess

99 p? Pe ndejma bi fadi. 25 Mr bbh p ca hnar bbja ca m jni n cr tti xu, xqu zh hnr ndaji ca jin gui tz. Bb m dyh car bbja, ya xqu zm p car Jess, nguetica bi ma b cuati, bi ndandiajmu p jy hua, bi dyjpi favor. 26 Car bbjaca j mr israelita. Mr mi ngu car jy Fenicia. Guegue bi guati car Jess cja bi dyjpi tz di fonguibi car ttzondaji ca xqu zh cr tti xu. 27 Nu car Jess bi dadi ncjahm j m ne di mtzi. Bi xifi, gue c cjahni israelita xcu heje di mtzi. Bi ma ncjahua: Gui jih qu cjahni ca Ocja da i a bbto. Jin gui tz gui jajquibi qu tjujme c bajtzi, gui dymbi c dyo. 28 Nu car bbja p bi xih car Jess: Ncjuani, tada, bbto i tti n c bajtzi, pe guejti c tzi dyo c ra dyo p jy car mexa i tzi c ngnti tjujme c i jh c bajtzi da dgui. 29 Nu car Jess p bi daj ya: R z nr palabra xc ma. Gui mpj ya, gui me ir ngu, como ya x mbn car ndaji ca xqu zh quer tti xu. 30 Nubb, bi ma r ngu car bbja, bi dti cr tzi tti xu, mr bbndi p jr gama. Ya xqu jogui, como ya xqu wen cr ndaji ca Jin Gui Tz.

SAN MARCOS7,8 ngu a. C cjahni c xcu ziji, bi dyjpi car Jess di gx cr dy car cjahnica pa di jogui. 33 Nubb, bi juejtsjhui car gogu car Jess, bi wembi car ndo jmundo c cjahni. Ma ya, bi fojti qu x p jy gu car hj. Guejtjo bi zoh cr cji jni, co guehca g ndmbi cr cjajni car hj. 34 Bi nhtzi ji tzi, bi ghtzi, cja bi nzofo digue car ja ca m aj. Bi hi mbi: Efata! Nar palabrana i ne da ma: Da xoj yir gu! 35 Cja nguetica bi xoh qu gu car cjahni, cja bi joh cr cjajni hneje, bi a r z. 36 Diguebb ya, car Jess bi xih c cjahni c mr bbh p, mr ccahtij, jin di ngxtej. Nu gueguej, ca ms mr xih car Jess jin di ngxtej, ms mr tnguij car ja. 37 Cja bi ndo ho my c cjahnic, bi majm: R tzi z y milagro y i ti nr Jess. R ndo ngu y cjahni x jojqui. Guegue i xojquibi y gu y to jin gui de, cja y ngone, i cjajpi da a r z.

ya xqu ncjaca, car Jess bi bm p jar jy Tiro, bi tjoh p hnaguadi car jini Sidn, p g gx p jar jy ca m tsjifi Decpolis, g nzti p jar mar Galilea. 32 Bb m tjoh p Decpolis, c mi ngu p b tzih hnar gogu ca m nccni

31Bb

Jess sana a un sordomudo

C pac, mr ndo ngutsj c cjahni c m tnij car Jess. Ya xqu dej p jab mr bb guegue, cja jin te m phtzi te di zij. Nubb, car Jess bi nzoh qu mxte, bi xijm: 2 D jui jquig y cjahni r ngu y x ndngui. Ya x nz jujpa x ndhmi ya, cja jin te i phtzi pa da zij. 3 Cja bb gu cujm, da ma nguj, cja jin gui tzij, da ma dr ngentij p jar hu, porque i bbj y ddaa, ndo yan xcu hejm.

Jess da de comer a cuatro mil personas

SAN MARCOS8 bi daj ya qu mxte, bi dynij: ujtjo c dnda hua jab d bbpj. Guejtjo hneje jin te i bb ngu. Jab gu ttij tjujme dr ngu pa da i a ghtjo y cjahniy? 5 Nu car Jess bi dyn qu mxte: Tengu tjujme gu phtzij? Cja bi majm: Yojto. 6 Nubb, car Jess bi bbjpi car ndo jmu ndo c cjahni di mi pj jy. Cja guegue bi zti c yojto tjujme, bi dyjpi cjamadi ca Ocja, ma ya bi xjqui. Diguebb ya, bi un qu mxte, cja nuc, bi jaj, bi mhmpij c cjahni r ngu. 7 M phtzij hneje tengu tzi my, cja car Jess p bi dyjpi mpjcje ca Ocja digue c tzi my. Diguebb ya, p bi un qu mxte cja gueguec bi mhmpij c cjahni hneje. 8 Cja ghtjo c cjahni bi zij, bi i aj r z. Ma ya, qu mxte car Jess bi jmu ntzij c tzi pedazo c xqu sobra, bi u htzij yojto bbtze r nojo. 9 Cja m bb como go mil c cjahni c bi zij. Diguebb ya, car Jess bi gu h c cjahni di ma nguj, 10 cja guegue ya bi ti jar barco, bi mhui qu mxte. Ncjap g nztij jar lugar ca m tsjifi Dalmanuta.

100 Jess bi ntzte, bi ungui r du my, como m padi, j m ne di heme c fariseo. Cja bi xijm: Nuquj, gu cjahnij gu bbpj y pa ya, dyoca d gu jquij gu ti milagro pa gui padij, jab xt ejc? D xihquij ntju my, jin tema milagro gu ujtiquij pa gui padij jab xt eje. 13 Cja bb xqu ma nar palabran, car Jess bi wem p, bi zoh c fariseo, p bi ti jar barco, cja p bi ddax car mar. P bi ma g ma hnanguadi, bi mhui qu mxte.

4Cja

ya b eh c dda cjahni c m tsjifi fariseo, bi guatij car Jess pa di dyhtibij hnar prueba. Bi mdi bi mbmbihui palabra car Jess. Bi dyjpij car Jess di ujti hnar milagro dr he ji tzi, como j m emej, cja xcu heh ca Ocja car Jess? 12 Nu car

11Diguebb

Los fariseos piden una seal milagrosa

qu mxte car Jess bb m tij jar barco jin g ngxj tjujme pa di zij, bi dabenitjoj. Hnaatjo r tzi tjujme bi jaxj. 15 Cja bb mr bbjtij jar barco, car Jess bi xih qu mxte: Gui mfdij, jin gui ma gui jaj car levadura ca r heh c fariseo, cja co c cjahni c i tnij car Herodes. 16 Bb m dyj ya nr palabran, bi hntsjj qui amigo, te m ne di man car palabrac? Ng majm, p ntoja m nesta di djm tjujme, como jin te xcu gj. 17 Nu car Jess bi dyde te mr majm, cja bi dyni: Dyoca gu i naj d xihquij gu nesta gui tjm tjujme? Cja j bbe gu ntiendej ter bh ca d xihquij? Cja j bbe gu jaj r hunda ja ncja ca d ujtiquij? Cja nttzditjo gu memyj? 18 Cja jin gu ccahtij te d tig? Cja jin gu jm car palabra ca d mang? Cja hu ya xc dabenij ja m ncja c milagro xc ccajtiguij xt

14Nu

La levadura de los fariseos

101 te? 19 Cja jin gu mbenij ya, bb nd jejqui c ctta tjujme, cja g phmpij c cjahni c ctta mil, cja diguebb ya g jmu ntzij c tzi pedazo c xqu sobra, tengu bbtze bi utzi? Cja bi daj ya qu mxte: Bi u xi doce bbtze. 20 Cja p bi dyn car Jess: Guejtjo, bb nd jejqui c yojto tjujme, cja g phmpij c cjahni c go mil, cja diguebb ya p g jmu ntzij c tzi pedazo c xqu sobra, cja jin gu mbenij hneje tengu bbtze r nojo bi u xi bb? Cja p bi dah qu mxe: Bi u xi yojto bbtze. 21 P bi man car Jess, bb: Cja j bbe gu padij, jin gui gue car tjujme xt xihquij jin gui jampij c fariseo? Ncjap g man car Jess, jin di hemej ca m ujti c fariseo.

SAN MARCOS8 r z. Cja bi jianti r tzi z ghtjo, hasta c cosa c mr bb yan. 26 Diguebb ya, car Jess bi bbjpi di m r ngu, bi xifi jim p di ti n jar ji ni, cja jin di gx c cjahni toca xqu jojquibi qu d.

ya, car Jess bi zti p hnar ji ni ca m tsjifi Betsaida. Cja c mi ngu p b tz hnar god, bi dyjpi car Jess di xojquibi qu d. 23 Nubb, car Jess bi pntibi cr dy car god, bi gjqui p jar ji ni g ma hnanguadi. Diguebb ya, bi gohtzibi cr cji jni jy d car god, cja bi dyx qu dy. Nubb, bi dyni: Cja ya xqu tzi janti ya? 24 Nubb, bi jani car god cja bi ma: D janti y dda cjahni, i ne da jjmi za, pe nuy, i dyo. 25 Ma ya car Jess p bi dyx qu dy jy d car god. Nubb, bi joh qu d car hj cja bi ccahti

Jess sana a un ciego en Betsaida

22Ma

ya, p bi bn car Jess, p m yojmi qu mxte. Bi ma g ma jar jy ca m tsjifi Cesarea de Filipo. M tjojm p c tzi ji ni c m bbh p. Cja bb m pjm jar hu, car Jess m ahui qu mxte, cja bi dync: Te i man y cjahni diguejquig? Te m oficiog? 28 Cja bi daj yac: I bbh c ddaa c i majm, guehqu gr Juan ca m xix y cjahni. de, bi bbjtiqui, cja nuya p xc nantzi. I bbh c pe ddaa c i majm, guehqu gr profeta Elas. Guejtjo i bbh c pe ddaa c i mandij, gr profeta, guehquigu hna qu jmandadero ca Ocja c m bb ya m yabb. 29 Cja car Jess p bi dyn qu mxte: Xiquiguj, toca gu majm guejquig? Cja bi dah car Pedro, bi xifi: Nuquigu, gr Cristogu. Nd tpiquije, d cjahnitjoje, du bbnquigu hua jar jy. 30 Nu car Jess, bb m dyj nr palabran, bi xih qu mxte, jin di ngxtej, cja guegue m gue car Cristo?

Pedro declara que Jess es el Cristo

27Diguebb

ya, car Jess bi mdi bi ujti qu mxte, m nesta guegue

31Ma

Jess anuncia su muerte

SAN MARCOS8,9 di sufri r ngu cja di bbhti, como guehc di ncjajpi car cjahni ca di bbjni hua jar jy. Nu c tita c m phtzi qu cargo, co c mcja c m mandadobi c p ddaa, cja co hneh c maestro c m nxh car ley, ghtjo gueguej di gnij car Jess, cja di mandadoj pa di bbhti. C cjahnic di majm, j m gue car Cristo ca xtr hi x ca Ocja. Nu car Jess bi xih qu mxte, bb ya xtr ndu guegue, p di ja r jn ca xtr jujpa. 32 Car Jess, r z g xih qu mxte nr palabran, pa di ntiendej. Cja bb m dyh car Pedro, mr man car Jess m nesta di bbhti, guegue bi zitzi, g mtsjhui hnanguadi, cja bi xifi: Dyoca gu ma i nesta gui tu? Ncjahm bi hunti car Pedro, ca g ma ncjap. 33 Nu car Jess pe bi bbti, bi jianti c pe dda qu mxte c m tni, cja bi hunti car Pedro, bb, bi xifi ncjahua: Nuqu, Pedro, dyo gu xijqui ncjan. Gu yojmi car Satans. Jin gu jti nr palabra xc xijqui, como j xcu heh ca Ocja quer mfeni. r mfenitjo hnar cjahni. 34 Ma ya car Jess bi nzoh qu mxte co c pe dda cjahni c m tni, cja bi xijm: Nuquiguj, bb to i ne da dngui, da ncj ncja nguguig, ya jin da hmjtsj, cja jin da mjtsj cr vida. Da dngui, masque da sufri ncjaguig gr sufrig bb xta bbjtigui. 35 Car cjahni ca jin gui ne da dnguig, como i ne da mjtsj cr vida, da bbdi. Nu car cjahni ca i ne da dnguig cja da heme nr tzi ddadyo ja n d jag, masque xn da bbh cr vida

102 por r nguejquig, guegue da dti car nzajqui ca ntjumy r z. 36 Ter bh ca da sirvebi hnar cjahni bb da cjajpi r mjti ghtjo y te i bbjcua jar mundo, pe bb xta zh car pa bb xta du, ndejma da bbh cr tzi my? 37 Jin gui bbh car manera ja gr cjutij domi pa jin da bbj ym tzi myj. 38 Y pa ya, i bbj y to jin gui ne da dnguig, porque i phtzibi r tz y pe dda cjahni, cja nuy, jin gui eme ca Ocja, cja i ti ca r nttzo. Ca to jin gui ne da dngui cja jin gui ne da dyj ym palabra, porque i phtzi r tz, bb p xcu ec, xt mang jin te m ncjagbbe car cjahnica. Bb xcu coji, xcu yobbe qu anxe c i pjpi cam Tzi Ta, cja da ni gui te tza ngu cr ttzdi. Nug, dr cjahni, xp mnqui hua jar jy. Ncjap g man car Jess. Car Jess guejtjo bi xih qu mxte: Cierto, d xihquij, i bbjcua y dda cjahni y jin da du hasta gue bb xtr ccahtij bb xta mandado ca Ocja hua jar jy, ghtjo co ni cr ttzdi.

diguebb ya, p ddajto mpa, car Jess bi zix car Pedro co car Jacobo co car Juan, jac. Bi zitzi g mjm hnar tt, mr ndo nte. Cja car Jess bi hna mbjti ca mr ni gui, hnaho g ni gui. 3 M jux qu dajtu mr tzi nttaxi, ncja ngu y xicja. Jin gui bbh hnar cjahni hua jar jy di padi di cjajpi c dajtu dr ndo nttaxi pa di ni gui ncjap. 4 Guejtjo bi ni gui p jar tt car Elas co car Moiss, xcu hej

2Cja

La transfiguracin de Jess

103 n ji tzi, cja mr ahui car Jess. 5 Cja bb m ccahti car Pedro c ju hj mr aj, bi xih car Jess: Nuqu, maestro, r z dar hmpj hua. Gu tije ju c ddxingu g dyza, ca hnaa pa guehqu, p hnaa nr Moiss, cja ca p hnaa ya nr Elas. 6 Bi hna ma ncjap car Pedro, porque j m padi te di ma. M ndo ntzu c ju mxte por r ngue ca m ccahtij, cja m ndo dyo qu mfenij. 7 Diguebb ya, b eh hnar guy, bi gujti gueguej ghtjo, bi gohmij cr xu my. Cja qu mxte car Jess bi dydej hnar ja mb a p mbo car guy, m ma: Gue nm Ttgn, d madi. Gui dydej ca i ma. 8 Diguebb ya bi jani qu mxte, cja bi jiantij, ya xi mr ddatsj car Jess. 9 Cja bb mb cajm p jar tt, car Jess bi ccax qu mxte, bi xijm jin di ngxte te xcu ccahtij p jar tt hasta gue bb ya xtr ndu guegue cja p xtr ja r ja. Bi xijm, guegue m gue car cjahni ca xcu bbjni hua jar jy. 10 Nu qu mxte bi ndo mben car palabra ca xqu tsjijm, cja bi hntsjj, te m ne di man car palabra, bb ya xtr ndu guegue cja p xtr ja r ja? Pe jin g ngxtej. 11 Ma ya, gueguej bi dynij car Jess nr nttnin: Te r nguehca i man c maestro c i ujtiguije car ley, i i naj, i nesta bbto du eh car profeta Elas, cja diguebb ya p xtu eh car cjahni ca da hi x ca Ocja pa da mandadoguije? 12 Bi daj ya car Jess, bi xih qu mxte:

SAN MARCOS9 Cierto car palabraca. Bbto ba eh car Elas pa da nzoj y cjahni, santa da jojqui qu tzi myj pa dr ntjj ca hnaa. Xiquiguj, cja gu padij te i man c Escritura digue car hj ca di hi x ca Ocja cja du pjni hua jar jy? I man c Escritura, guegue da nesta da sufri r ngu, jin da tti htzibi, cja jin da tteme. 13 Nug, d xihquij, ya xp heh ca hnr jmandadero ca Ocja ca x ngo r lugar car Elas. Nu y cjahni x mhtij. X cjajpij como ngu ga mam p jar Escritura di ncjajpi.

ya, car Jess co ni c ju qu mxte c xqu zitzi, bi ztij p jab mr bb c pe ddaa, bi ccahtij hnar ndo jmundo c cjahni. Nuc, xqu hi ti mad qu mxte car Jess. Guejtjo mr bbh p c dda maestro c m ujti c cjahni car ley. Gueguej mr hunihui qu mxte car Jess. 15 Nguetica c cjahni r ngu, bb m jiantij car Jess, ya xi mb eje, bi ndo mpjm, bi gj r ddiji, bi ma b ntjj cja bi znguaj. 16 Nubb, car Jess bi dyn qu mxte: Ter bh ca mr nquij y maestro? 17 Cja bi dah ca hnaa digue c cjahni c xqu jmuntzi p: Nuqu, Maestro, xt tz nm tt hua jab gu bby, i yojmi hnar ndaji ca jin gui tz, jin gui jgui da a. 18 P jab i dyo nm tt, i hna enti car ttzondaji i cjajpi da fj n r ne cja da ndo gu xti qu ttzafi. Cja ya xt jpi yir mxte di

14Diguebb

Jess sana a un muchacho que tiene un espritu malo

SAN MARCOS9 fongui tz car ttzondaji ca, pe j xc hemebij. 19 Diguebb ya bi dah car Jess, bi xih c cjahni: Nuquiguj, dyoca jin gu emej, r nzh ca Ocja pa da mxquij? Ya xn ngu tiempo xt hmpj. Cja jim be gu emej? Ya jin gu tzjti ca gu cjaguij. B tzij hua car bajtzi ya. 20 Nubb, b ttzimpi car bajtzi hj. Cja cr ndaji ca Jin Gui Tz, bb m ccahti car Jess, bi cjajpi car bajtzi bi ndo jua, cja nuca bi fntzi, bi ndo mbntzi jar jy, m ndo fh cr ne. 21 Car Jess bi dyn cr ta car bajtzi: Tengu tiempo i ncjan nir bajtzi? Cja bi daj ya cr ta: Desde bb m chi tch. 22 R ngu vez x dyenti jar tzibi, o bb ji na, guehp jar deje. Ngu i ne da mhti. Pe bb gu padi te gui cjajpi nm tt, gui jui guije, cja gui fxquije tz. 23 Cja bi daj ya car Jess: Jaa, d padi gu jojqui, pe guehqu, i nesta gui heme ghtjo mbo ir my. Ca to i eme ca Ocja, ca te da dydi, da tthtibi. 24 Diguebb ya, cr ta car bajtzi bi a nzajqui, bi dadi: Nug, d tzi eme. Gui fxqui tz pa gu eme ghtjo mbo m my. 25 Nu car Jess, bb m ccahti, ya xi mb ndo cuati c cjahni mr ngu, bi hunti cr ndaji ca Jin Gui Tz, bi xifi ncjahua: Nuquigu, gr ttzondaji , gr ngone cja gr gogu. Nuya, d xihqui gui pm p jab gr bby, cja ya

104 jim p gui yojpi gui cti mbo r my nr bajtzi. 26 Nubb, car ttzondaji bi ndo mafi, cja bi juati nzajqui car bajtzi hj. Diguebb ya, bi bni, cja ya j m han car bajtzi, bi goji ncjahm ya xqu du. Mr ngu c cjahni c mr ccahtij, bi majm: Ya x ndun. 27 Nu car Jess bi ztibi cr dy car bajtzi hj, bi xotzi cja guegueca bi bby. 28 Diguebb ya car Jess bi mhui qu mxte, bi tij hnar ngu. Cja como mr bbjtsjj p, qu mxte car Jess bi dynij guegue: Xigje, dyoca j xc hemeguije car ttzondaji ca xt bbjpije di bni? 29 Cja car Jess bi dadi: Car ndaji ca co c pe dda ttzondaji c i jjmi, jin gui ne da bnij. Ca to i ne da fonguic, i nesta da ayuna cja da dyjpi ca Ocja pa da mtzi.

ya, bi bm p jar lugarca car Jess, m yojmi qu mxte, m tjojm jar estado Galilea. Nu car Jess m ne pa jin to di badi jab mr ma. 31 Como m ne di xih qu mxte ter bh ca di ncjajpi guegue, m ne jntsjc di hmbi. M xijm, ya xti ttz guegue, di ndjti jy dy qu contra, cja di bbhti. Pe bb ya xtr ndu, p di ja r ja ca xtr jujpa. Guejtjo bi xijm, guegue m gue car cjahni xcu bbjni hua jar jy. 32 Nu qu mxte car Jess jin g ntiendej te m ne di ma. Guejtjo jin g dyjpij di xijm r z ter bh ca m ne di

30Diguebb

Jess anuncia otra vez su muerte

105 xijm, como m phtzi r tzj di dynijca. ya bi znij jar jini Capernaum, cja bb ya xqu tij cr ngu, car Jess bi dyn qu mxte: Ter bh ca ngr hunij bb nd dyoj jar hu? 34 Nu gueguej ya, jin te g ndadij, como bb mb ejm jar hu, mb hunij toca ms di ja cr cargo cja di mandadobi c pe ddaa. 35 Nubb, car Jess bi mi jy, cja bi nzoh qu mxte, bi xijm: Ca to i ne da mandado, guegue da cjajpi qu jmandado c pe ddaa, da ncj ncja hnar muzo. 36 Ma ya car Jess b tz hnar tzi bajtzi ca mr bbh p cerca, bi hi ti mad qu mxte cja bi xijm: 37 Car cjahni ca i emeg ui cja da mxi hnar tzi bajtzi ncja nguna por r nguejquig, jin gui ja car tzi bajtzi i ftzi. Ncjahm guejquig di fxquig hneje. Cja bb to i fxquig cja i negui, guejtjo i ne car Tzi Ta ji tzi ca xp mnquig.

SAN MARCOS9 tjuju cja por r nguejquig i ti milagro, jin gm contragca. 40 Car cjahni ca jin gui contragui, i ne da mxquig. 41 Cja bb to te da ddahquij por r nguehca gur tnguij, mdi hna vaso r tztje, car Tzi Ta ji tzi da bendeci car cjahnica.

33Ma

Quin es el ms importante?

ya, bi man ca hnar mxte ca m ju cr tjuju mr Juan, bi xih car Jess: Nuqu, maestro, xt ntjje hnar hj, m fongui ttzondaji cja m nmbiqui quer tzi tjuju. Nu car cjahni ca, jin gui tnguij, eso d ccahtzije, d xijme di jih ca mr dytic. 39 Cja bi man ya car Jess: J mr ntzhui gi ccahtzij, porque ca to i nmbigui cam

38Diguebb

El que no est contra nosotros est a nuestro favor

jaj r hunda, jin to gui ma gui jitij pa da dyti ca r nttzo. Bb to da jiti hnar cjahni ca cja i fdi da dngui pa da dyti ca r nttzo, guegue da ttun hnar castigo dr ndo ji tzi. Ms di joh bb di hnati hnar cjni jr dyga cja di ttnti n jar deje n jab r ndo je, cja jin di jiti cr hohui ca cja i fdi da hemegui pa da dyti ca r nttzo. 43 Guejtiquiguj, gui jaj r hunda hneje pa jin gui dytij ca r nttzo. Bb da jihqui ca hner dy pa gui dyti ca r nttzo, gui jih ca gur dyte. Ms di joh bb gi dyojqui quer dy cja jin gi dyti ca r nttzo, como ms da joh bb gui cti p jab i bbh ca Ocja, gur ntchody, ni ndra ngue bb da ttntiqui p jab jin gui tz, ghtjo co yojo yir dy, cja gr sufri p jar tzibi ca jin gui jui ti. 44 C cjahni c da ttnti p jab jin gui tz, jin da tzya ca dr sufrij ghtjo r tiempo, como i z p car tzibi ca jin gui jui ti. 45 Ncjadip, bb da jihqui ca hner hua pa gui dyti ca r nttzo, jin gui ma gui dyte. Ms di joh bb gi dyojqui quer hua cja jin gi dyti ca r nttzo, como ms da joh bb gui cti p jab i bbh ca Ocja gur ntchohua, ni ndra ngue bb da ttntiqui p jab jin gui tz, ghtjo

42Gui

El peligro de caer en pecado

SAN MARCOS9,10 co yojo yir hua, cja gr sufri p jar tzibi ca jin gui jui ti. 46 C cjahni c da ttnti p jab jin gui tz, jin da tzya ca dr sufrij ghtjo r tiempo, como i z p car tzibi ca jin gui jui ti. 47 Guejtjo bb da jihqui hner d pa gui dyti ca r nttzo, gui jij ya ca gr dyte. Ms di joh bb gi jahmi quer d gi dyy cja ya jin gi dyti ca r nttzo, como ms da joh bb gui cti p jab i bbh ca Ocja co hnaatjo quer d, cja jin da ttntiqui p jab jin gui tz, ghtjo co yojo yir d. 48 C cjahni c da ttnti p, jin da tzya ca dr sufrij ghtjo r tiempo, como i z p car tzibi ca jin gui jui ti. 49 I nesta gu xjpi nm cuerpoj da sufri pa jin da daguij ca r nttzo. Cada hnaagj gu sufrij ante que gu tznij p jab b bbh ca Ocja. 50 R ndo z nr u, i ndo sirve. Pe bb jin gui u xi car u, te gui cjajpi pa p da u xqui? ujtjo. Nuquiguj, i nesta gui ncjaj ncja car u ca r u xi pa ncjap gr hmpj r z, cja da fadi m cjahni quiguj.

106 Cja i ttuni r tsjjqui hnar hj da weguehui cr bbja, da guy? 3 Nu car Jess bi dadi: Te i mam p jar ley ca bi dyti car Moiss? 4 Cja bi majm: Car Moiss i ungui r tsjjqui hnar hj di xoxi hnar jhmi pa da weguehui cr bbja. 5 Nubb, p bi man car Jess: Guegue car Moiss bi dyjtiquij nr mandamiento n jntsj porque bi ccahti, r ndo me quir tzi myj. Eso, bi ddahquij r tsjjqui gui weguehui quer bbja. 6 Pero desde bb m mj nr mundo, ca Ocja bi dyti hnar hj cja bi uni hnr bbja pa di hmbi. 7 Bi ma guegue: Hnar hj da zoh cr ta, co cr me, cja da zix cr bbja, da hmbi. 8 Nu c m yojo, da cja hnatjo ya. Por eso, ya jin da weguehui, nuya da hmubi. 9 C yojo c x pjni ca Ocja pa da cja hnatjo, jin gui ne guegue pa to da juejque. Ncjan g ndah car Jess. 10 Diguebb ya, bb ya xqu ti car Jess p mbo car ngu, qu mxte p bi dyni cja r z bb to da weguehui cr bbja? 11 Cja car Jess bi xijm: Hnar hj ca ya x ntjajti, bb da weguehui cr bbja cja p da ntjajtihui pe hnaa, i htibi ca r nttzo ca bbto r bbja. I pni ncjahm x yohti bbjna. 12 Guejti hnar bbja ca ya x ntjajti, bb da weguehui cr dame cja p da ntjajtihui pe hnaa, i htibi ca r nttzo ca bbto r dame, ncjahm x yohti dame.

10

Diguebb ya, car Jess bi bm p jar ji ni Capernaum, bi ma g ma jar estado Judea. Guejtjo bi ma jar jy ca mr hmj n r ncjan car datje Jordn. Cja p bi jmuntzi cjahni r ngu, bi dnij car Jess, cja guegue bi ujti cr palabra ca Ocja, ncja ngu ngu dyte cada bb m jmu ntzi c cjahni. 2 Nubb, bi zh c dda fariseo, bi guati p jab mr bbh car Jess. M ne di dyhtibij hnar prueba, eso bi dynij:

Jess ensea sobre el divorcio

ya, b eh c dda cjahni, mb tz qu tzi bajtzi p

13Diguebb

Jess bendice a los nios

107 jab mr bbh car Jess pa di dyx qu dy, di bendeci. Nu qu mxte car Jess bi huntij c cjahni c mb tz qu bajtzi, m ne di ccahtzij. 14 Nu car Jess, bb m dyde te m ncja, bi ungui r cu, cja bi xih qu amigo: Gui jijm y tzi bajtzi du ecua jab d bby, dyo gu ccahtzij. Cam Tzi Ta ji tzi x ungui r tsjjqui c cjahni c i ncjaj ncja ngu y tzi bajtzi da hmh p jab i mandado guegue. 15 Cierto, d xihquij, ca to jin da guati jr dy ca Ocja pa da jgui da mandadobi, ncja ngu hnar tzi bajtzi ga jgui da hmjpi jmandado, jin da ti guegue p jab i mandado ca Ocja. 16 Diguebb ya, car Jess bi dx c tzi bajtzi, bi dyx qu dy, cja bi mahtibi ca Ocja.

SAN MARCOS10 bi dajti car hj, bi ma: Nuqu, Maestro, ghtjo y mandamientoy xt te desde bb ndr bajtzitjo. 21 Car Jess ya bi jud, cja bi madi. Diguebb ya bi xifi: I bbjti hnar cosa pa gui dyte. Gui ma ya, b p ghtjo c gu phtzi, cja gui jejquibi car domi c tzi probe. Nubb, cja da jogui p gu eje gui tnguig. Bb gui dyte ncjap, xqu phtzi ca ntju my r z p jar ji tzi. Ncjan g xifi. 22 Nu car bajtzi hj, m dyj nar palabrana, bi jmi du. Bi wembi car Jess, bi ma, m du mytjo, como mr ndo ngutsj c m phtzi. 23 Diguebb ya, car Jess bi jianti ghtjo c mr bbh p, cja bi xih qu mxte: Dr ndo ntji pa gue y rico da guati p jr dy ca Ocja cja dr jgui pa da mandadobi. 24 Bb m dyj ya nar palabrana qu mxte car Jess, bi ndo ho myj. Nu car Jess p bi yojpi bi xijm: Nuquiguj, m tzi bajtziquij, jin tza i ngu y cjahni y i mben cr domij co y p dda y i phtzij da ti p jab i mandado ca Ocja. Da zjpij dr ndo ntji , como r ma r myj y te i phtzij. 25 Cja da jogui da tjoh hnar camello p jr gu hnar dyofani? D xihquij, ms dr ndo ntji pa hnar rico dr ti p jab i mandado ca Ocja. 26 Diguebb ya, ms bi ndo ho my qu mxte car Jess, cja m mantsjj: Nubb, ja da ncja y cjahni pa dr dtij car nzajqui ca jin da tjegue? Cja hu jin to da dtica?

20Nubb,

ya, car Jess bi bm p, m pa jar hu. Cja b eh hnar bajtzi hj, b cj r ddiji, bi guati guegue. Bi ndandiajmu p jy hua car Jess, cja bi dyni: Nuquigu, Maestro, r ndo zquigu, ter bh ca gu te pa gu tti car nzajqui ca jin da tjegue? 18 Nu car Jess bi dajti: Te r nguehca gu xijqui r ndo zguig? Jin te i bb cjahni dr ndo z, ddatsj ca Ocja. 19 Ya xqu padi te i man c mandamiento c x ddajquij ca Ocja. I ma ncjahua: Jin gui phtite. Jin gui jihtibi cr bbja pe hnar hj, ni digue cr dame pe hnar bbja. Jin gui mpe. Jin gui ajquibi bbtjri quer mi ngacjahnihui. Jin gui jjte. Gui hi htzibi quer ta hneh quer me.

17Diguebb

Un joven rico habla con Jess

SAN MARCOS10 car Jess p bi ccahtic cja bi xijm: Y cjahni, jin gui tz da dtitsj car nzajqui ca jin da tjegue. Nu ca Ocja i padi ja ncja dr dyte ghtjo ca i ne. Guegue i padi ja ncja da un y cjahni car nzajgui ca jin da tjegue. 28 Diguebb ya car Pedro bi xih car Jess, bi hi mbi: Dyjmaja, m tzi Jmuquije, xt tzoguije ghtjo ca nd phtzije cja xt tnquije, ter bh ca da ttajquije? 29 Cja bi dah car Jess, bi xijm: Cierto na d xihquij, como ngu xqu tzoguij c ngu phtzij por r nguejquig. Ghtjo y cjahni y xtr nzoh cr ngu o qu cjuada o qu ncju o cr ta o cr me o cr bbja o qu bajtzi o qu jy, c to xtr nzojy pa da dnguig cja da tngui nr tzi ddadyo ja n d ja, ca Ocja da cohtzibi ms dr ndo ngu ni digue ghtjo c x nzogui, da uni hua jar jy r ngu qu hohui c da madi cja co r ngu c cosa c i nesta, ms dr ngu ni ndra ngue c x nzogui, masque guejtjo da tthtibi tujni por r nguejquig. 30 Da cohtzibi r ngu vez cr ngu, qu hohui, cr ta, cr me, qu bajtzi, qu jy, cja nu p ji tzi, p da ttuni car nzajqui ca jin da tjegue. 31 Pe i bb r ngu y cjahni y i tti htzibi y pa ya, cja nuy, jin da tti htzibi bb xta mdi xta mandado ca Ocja hua jar jy. Guejtjo i bb r ngu y to jin gui ncjajpi ncaso y pa ya, cja nuy, da tti htzibi bb xta ni gui cr jmandado ca Ocja.

108 mjm Jerusaln. Car Jess m bbto, nu qu mxte m bbfaj. M mbenij ca xqu man car Jess, m dyo qu mfenij cja m ntzuj. Ma ya, car Jess p bi zixi hnanguadi qu mxte p jab jin te mr bb cjahni. Cja p bi xijm te di ncjajpi guegue. 33 Bi ma: Como ngu gri ccahtij, ya dr pxj Jerusaln. Nu p, da ndguig jy dy c mcja c i mandadobi c p ddaa, co c maestro c i ujti y cjahni car ley. Nuc da ma, r ntzhui gu tu, cja da dguig jy dy c cjahni c jin gui judio pa da bbjtigui. 34 C cjahnic, da i mbiguitjo, da jibigui, cja da zoxqui. Dr gax ya, da mjtigui. Pe bb xtr cja jujpa, p xt ja m jag. Nug dr cjahni xp bbnqui hua jar jy.

27Nu

ya car Jess co qu mxte m dyoj jar hu, mr

32Diguebb

Nuevamente Jess anuncia su muerte

ya, car Jacobo hneh car Juan, qu tt car Zebedeo, bi guatihui car Jess, bi xijmi: Nuquigu, Maestro, d nebbe gui cjaguibbe car favor gu hquibbe. 36 Cja car Jess ya bi dadi: Tema favor gu ne gu jtiquihui? 37 Cja gueguehui bi majmi: Gui cjaguibbe n hnaa da mi jer derecho, cja n pe hnaa da mi jer ntchohta, bb xta ttahqui quer cargo pa gui mandado hua jar jy. 38 Diguebb ya, car Jess bi dadi: Jin gu padihui ja i ncja n xc dyjquihui. Cja gui tzjti gui sufrihui ca gu sufrig? Cja gui jitihui car prueba ca da ttjtiguig?

35Diguebb

Jacobo y Juan piden un favor

109 bi dadihui car Jacobo co car Juan: Dyo ya c, xt jtibbe. Diguebb ya, car Jess p bi xijmi: Cierto da ncjahquihui gui sufrihui ncja ngu gr sufrig. Guejtjo da ttjtiquihui hnar prueba ncja ngu ca da ttjtiguig. 40 Pe nu ca xc dyjquihui, n hnaa da m jam jogui dy, cja n pe hnaa jam ntchohta dy, jin d phtzig derecho pa gu ddahquihuica. Nuc, da ttun c cjahni c ya x mben ca Ocja da uni. 41 Diguebb ya, c p dda ddtta qu mxte car Jess, bb m dydej ter bh ca xqu dydihui car Jacobo co car Juan, bi unij r cu. 42 Nu car Jess bi nzofo ghtjo qu mxte, bi xijm: Nuquiguj, gu padij ja i ncja c cjahni c i mandadobi c nacin hua jar jy. Gueguec i hi xtsj cja i ndo bbjpi jmandado c pe dda cjahni, pa da fadi i ja r cargoj cja i nesta da ttjte. 43 Nuquiguj, da hnaho ca gui dytij. Bb to i ne da tti htzibi, guegue da pjpi y pe ddaa. 44 Ca to i ne da nccahti r z, guegue da cja r muzo, da cjajpi r jmandado y pe ddaa. 45 Como nug, d ncjag p, dr cjahni xp bbnqui hua jar jy ncja hnar muzo. J xt eje pa da pjpigui y pe dda cjahni. Nug xt eje pa gu fxcy, cja pa gu d cam vida pa dr mhtzi cr nzajqui r ngu cjahni, jin da bbdij.

SAN MARCOS10 bi tjojtij p. Bb ya xi m pnij jar jini, car Jess co qu mxte co pe dda cjahni mr ngu, bi tjojm p jab mr ju hnar god. Car god m ju cr tjuju mr Bartimeo, mr tt ca hnar hj ca m tsjifi r Timeo. Guegue car god m ju h p jar nttzani car hu, m h cr limosna. 47 Bi dyde, ya xi mb eh p car Jess ca mr mi ngu Nazaret, cja bi nzoh car Jess, bi mahti pa di mtzi. Bi hi na: Nuquigu, Jess, xqu heje digue cr cji ca ndo r David pa gui mandadoguije, gui fxqui tz. 48 C cjahni r ngu c m tjoh p, bi huhti car god, bi xijm di gohti r ne. Nu guegue ms mr ndo mafi nzajqui, m i na: Nuqu, Jess, xc heje pa gui mandadoguije, gui jui guigui tz. 49 Diguebb ya, bi hmh car Jess, bi mandado di ttzoh car god cja du ttzimpi guegue. Nubb, b ttzoh car god cja bi tsjifi: Gui mpj ya cja gui bby, i nzohqui car Jess. 50 Guegue ya bi mn cr dajtu ca m pti, bi bb nttzdi, sta bi ntsjjqui cor pj cja bi guati car Jess. 51 Nu car Jess ya bi xifi: Ter bh ca gu ne gu cjahqui ya? Cja bi daj ya car god: Nuquigu, Maestro, d ne gui xojqui tz ym d. 52 Cja bi man car Jess, bb: Ya x xoj yir d, como xc hemegui. Nuya, ya x jogui pa gui me ir ngu. Bb m man c palabrac, bi xoh qu d ca mr god jmaja, cja bi dn car Jess p jab m pa.

39Cja

ya, car Jess co qu mxte bi ztij jar jini Jeric, cja

46Diguebb

Jess sana a Bartimeo el ciego

SAN MARCOS11

110 bendeci nr hj n ba eje, como xp mjni guegue. 10 Car Tzi Ta ji tzi da mx nr hj n ba eje pa da mandadoguij, como guejn da go jr lugar ca ndom titaj David. D xjtibij ca Ocja ca b bbj n ji tzi, d ndo jpij mpjcje. 11 Diguebb ya car Jess bi zm p jar ciudad Jerusaln, cja bi guati p jar ndo templo. Bi ccahti ghtjo te mr ncja p, cja p bi bm p Jerusaln g ma jar tzi jini Betania, como ya xqu nde. Guehp mr ox p. Guegue m yojmi c doce hj c xqu hi tzi g mxte.

11

Car Jess co qu mxte mr mjm Jerusaln. Bb ya xti tjojm c tzi ji ni Betfag co Betania, bb ya xi mr jantihui car tt ca i tsjifi Olivos, car Jess bi gu yojo qu mxte, bi xijmi: 2 Gui mhui ya nr tzi ji ni n r cjan. Cja bb ya xcr ctihui, xqu ttihui hnar tzi burro, r hnati p, jin to bbe i tgue. Gui xohtihui cja gu hui hua. 3 Cja bb to da xihquihui: Dyoca gu xohtihui nr tzi burro? gui xijmi: Cam Tzi Jmuje i joni, cja nguetica xcu e xt tzogui. Gui xijmi ncjap. 4 Diguebb ya bi ma c yo qu mxte, b ttihui car tzi burro, mr hnati p tji, p jr goxtji ca hnar ngu, p jab m mbonti yojo tzi hu. B xohtihui bb. 5 C ddaa cjahni c mr bbjti p bi xijm: Te gu pjmi? Dyoca gu xohtihui nr tzi burro? 6 Gueguehui ya, bi xijmi ncja ngu g man car Jess. Cja diguebb ya, bi tjgui bi dynihui car burro, bb. 7 Bi dynihui g nzm p jab mr bbh car Jess. Bi gax p jr xtja car tzi burro c dda qu dajtu c m ptij, cja bi ju x p car Jess. Mr bbh p c dda cjahni c m yojm car Jess, mr mjm Jerusaln. 8 C dda bi zjqui qu xi c za, bi hmtoj, bi xi jm p jar hu p jab xti tjoh car Jess, cja bi ncjadij p co ni qu dajtuj, bi xi jm p jar hu. 9 C cjahni c m bbto co hne c m bbfa, m mafi nzajqui, m majm: Da ncja r nzajqui n to ba eje. Cam Tzi Jmuj ca b bb ji tzi da

Jess entra en Jerusaln

jiaxc, car Jess p bi bm p jar tzi jini Betania pa p dr ma Jerusaln. Cja bb m dyo jar hu, bi du ntju bb. 13 Bi jianti hnar za g higo, ya xi m tu qu xi, cja bi guati pa di ccahti cja m tu higo car za? Pe jin te g ndti. Jntsj qu xi m tu, como m bbjtjo di zh car tiempo pa di du c higo. 14 Diguebb ya, car Jess bi xih car za: Desde r pa ya, pa ghtjo r tiempo, jin tema ixi gui tu. Cja qu mxte car Jess bi dyjm nr palabra n bi ma guegue.

Jess maldice a la higuera sin fruto

12Car

bb m zti p Jerusaln car Jess, p bi guati p jr tji car ndo templo, cja bi mdi bi fongui c cjahni c m mp p, co hneh c m ntm p. Bi dyentibi qu mexa c cjahni c m pti domi, co qu tjujni c to m p paloma. 16 Guejtjo bi ccax c cjahni c m tu qu bbtzi, m tjoh p jr tji car templo

15Cja

Jess purifica el templo

111 ncjahm dur hutjo. 17 Guegue bi nzoh c cjahni, bi xifi: I ju x p jar Escritura nr palabra n i xijquij ja da ncja dr jnu n r ngu ca Ocja: I ma ncjahua Nm ngu, da tsjifi r ngu pa du eje ghtjo y nacin, da nzojquig. Nuquiguj, xc cjajpij r ngu y be. 18 Nu c maestro c m ujti c cjahni cr ley c judio, co c mcja c m mandadoj, bi dydej nr palabra n xqu man car Jess. Bi ntsjeyaj, cja bi aj ja di cjajpij pa dr mhtij. Pe m tzuj pa te di cjajpij car Jess, como c cjahni m ndo i htzibijca. M ndo dyo my c cjahni bb m dyjm te m man car Jess, como mr ndo z ca m ujti. 19 Cja bb ya xqu nde, car Jess p bi bm p Jerusaln.

SAN MARCOS11 jpij. Nubb, cierto da ddahquij. 25 Cja bb gu nzojm ca Ocja, bb gu mbenij to te x cjahquij, gui perdonabij, santa quer Tzi Taj ca b bb ji tzi da perdonaquij hneje. 26 Nuquiguj, bb jin gu perdonabi quir hohuij ca r nttzo ca x dyjtiquij, guejti quer Tzi Taj ca b bb ji tzi jin da perdonaquij ca r nttzo ca xc dytij.

jiax yac, bb m nxuditjojo, car Jess p m hohui qu mxte, p m pjm Jerusaln. Bi tjojm p jab mr j car za g higo, nxgue ya xqu dyoti hasta guehp jy dy. 21 Diguebb ya car Pedro bi mben car palabra ca xqu man car Jess, cja bi xifi: Nuqu, Maestro, ccahtijma nar za na g tzani m nde, ya x dyoti. 22 Cja bi dah car Jess, bi xifi: Gui hemej, r nzh ca Ocja. 23 Cierto d xihquij, bb to da heme ca Ocja, cja da ne da xij nr tt: Wengua, gr hnti jar mar, bb jin da yomfeni ca x ma, da ncjaca, bb. 24 Guejtjo d xihquij, bb gri nzojm ca Ocja, gui hemej, da ddahquij ca gu

20Car

La higuera se seca

diguebb ya, car Jess p bi ma g ngojti p jar ji ni Jerusaln. Cja bb m dyo car Jess p jar templo, b eh c dda mcja c m mandado, co dda c maestro c m ujti c cjahni car ley. Mb yojm c dda tita c m ja r cargoj jar templo hneje. 28 Gueguec bi dyn car Jess: Jab xc ja quer cargo pa gui mandado hua? Toca x ddahqui quer cargo pa gui dyti y gu te? 29 Cja car Jess bi dadi: Hnehquiguj, gu nquij hnar nttni. Bb gui tjajtiguij, xt tjajtiquij hneje. 30 Car Juan ca m xix y cjahni, jab xcu ja cr cargo pa di xixy? Cja xcu heh car Tzi Ta ca b bb jar ji tzi, cja hu xcu hej y cjahni hua jar jy? Tjajtiguij ya. 31 Nuc, bi ntzohmi, cja bi mantsjj: Bb gu majm, xcu he ji tzi, guegue da mam bb, Dyoca j xt emej? 32 Cja bb gu majm, xcu hej y cjahni hua jar jy, d tzuj te da cjaguij y cjahni. Como ghtjo c cjahni m emej, cierto

27Cja

La autoridad de Jess

SAN MARCOS11,12 mr jmandadero ca Ocja car Juan. 33 Eso, c cjahnic bi xih car Jess: Jin d padije jab xcu heh car cargo ca m ja car Juan. Diguebb ya, p bi dajti car Jess, bi xijm: Hnequig, jin gu xihquij jab xcu heh cam cargo d jag pa gu ti y d te.

112 ndo mahc. G ngatzi b pjnic p jab mr bbh qu mfi. Ng ma guegue: Ndejma da tti htzibi nm tt. 7 Pe guegue ya c mfi bi majm: Guejn da ttzoquibi ghtjo nr huerta. Gu mfxj ya, gu phtij pa gu cojm y di ttuni guegue. 8 Eso, bi pntij cr tt car jmu, bi mhtij, cja bi dyjm yap cr cuerpo. 9 Diguebb ya, car Jess bi dyn c to mr de: Xi ca to r mjti car huerta, te da cjajpi c mfic? Du eje da mhti, cja da djti p hnaho mfi car huerta. 10 Nuquj, cja j xqu ccahtij nar palabra na i ju x p jar Escritura? I i na: Car medo ca bi dyndi c cjahni c m jh car ngu, Guehc x cjx p jar esquina car ngu, p jab i pnti c cjoti. 11 Guejtsj ca Ocja x mandado x cjx p. Nugj, bb d ccahtij, i ndo dyo m myj. 12 C cjahni c m tsjij nr bbeden, bi badij car Jess mr a di gueguej, mr jqui c mfi c mr nttzo. Cja bi jionij ja dr zdij car Jess. Pe m tzuj c cjahni r ngu c m tnij car Jess. Eso, bi jijtij car Jess, bi mjm.

12

Diguebb ya car Jess p bi mdi bi ujti c cjahni, bi nzofo g bbede. Bi ma: M bbh hnar hj, bi jojqui hnr huerta g uva, cja bi hi ti hnar cerca ghtjo jy nttzani. Bi dyti hnar tanque p jab di ddi n c uva, cja bi jih hnar ntorre pa di tjanti car huerta. Diguebb bi djti car huerta c dda mfi, cja guegue bi ma yap, pe hnar jy. 2 Bb ya xqu zh car tiempo pa di da c uva, car hj b pjni hnr muzo p jab mr bbh c mfi. B eh car muzo pa di dyh c uva c m tocabi, pa p dr dutzi. 3 Nu c mfi bi pntij car muzo, bi nij, cja bi gupj. Jin te g ndu x car muzo. 4 Diguebb ya, car jmu p b cu h hnar muzo. Nuc, bb m zh p jab mr bbh c mfi, bi tjjti medo, bi mfehtibi cr a. Ghtjo te bi tsjifi, cja diguebb ya, p bi cjuy. 5 Car jmu p bi yojpi b cu p hnaa. Nuc, bb p m zm p jab mr bbh c mfi, bi ztic, bi mhtij. Diguebb ya car jmu p b pjni p dda jmandadero r ngu. Nu c mfi bi ncjadij p. Bi nij c dda, nu c p dda bi mhtij. 6 Car jmu ya xqu guy ghtjo qu mfi, pe m hi h hnr tt cja m

El ejemplo de los trabajadores malvados

ya, c cjahnic, b cujm c dda fariseo co dda c hj c m tnij car rey Herodes pa di dyhtibij prueba car Jess, xajma di cjajpij di ma hnar palabra ca jin di tz. 14 B ejm ya gueguej, cja bi xijm car Jess:

13Diguebb

El asunto de los impuestos

113 Nuquigu, Maestro, d padije, gu mangu ca ncjuani. Jin to gu tzu, cja jin to gu johtitjo, como jin gu ccahtigu nr cjahni xtzetjo, pe gu xifi ghtjo y cjahni parejo, te i ne ca Ocja. Gui xijquije tz ya, cja r z ca dr unije c contribucin car rey romano ca i mandadoguij, cja hu jin gui tz? 15 Cja gu cjutije, o ya jin gu cjutije? Nu car Jess bi badi, mr htibitjoj hnar trampa, cja bi dah, bb: Dyoca gu jtiguij ntjti? B janquij hnar domi hua, pa gu ccahtij. 16 Cja b tja hnar domi, bb. Diguebb ya car Jess bi hni: To r retrato na i cuati hua, cja to r tjujuna? Gueguej ya bi xijm: mjti car rey Csar. 17 Bi daj ya car Jess, bi xijm: Gui unij car rey y mjti guegue, cja guejti ca Ocja, gui unij qu mjtica hneje. Nu c hjc, bb m dyde ja ncja g ndah car Jess, bi ndo ho myj, bb.

SAN MARCOS12 bajtzi di hi ji , cr cjuada car nima da yojmi cr bbjpo pa da hi bajtzi. Cja bb da nte car bbja, car bajtzi ca da hmy, da tsjifi dr bajtzi car nima, pa ncjap jin da mpun cr tjuju car nima. 20 M bb yojto hj c m ncjuada. Car dacjuada bi ntjajti cja bi hmbi cr bbja. Diguebb ya, bi du, jin tema bajtzi g nzogui. 21 Diguebb ya car yocjuada ya, p bi yojmi cr bbjpo, cja guegue p bi dutjo. Guejtjo jin tema bajtzi g nzogui. Ca r ju ya, p bi ncjadip hneje. 22 Cja ghtjo c yojto hj bi hmbi car bbja, ghtjo bi ncjadij p. Jin tema bajtzi g nzoguij. G ngax ya, bi du car bbja hneje. 23 Xijquije ya bb, car pa ca da ja r ja c nima, toca dr bbja guegue, como bi yojmi ghtjo c yojto cjuada? 24 Diguebb ya bi dah car Jess, bi ma: Nuquj, xc ndo nquivocaj porque jin gu pajm te i man c Escritura. Guejtjo jin gu emej cja r nzdi ca Ocja? 25 Bb p xta ja r ja c cjahni c x ndu, ya jn da ntjajti. Da hmpj ncja ngu c ngele c b bb jar ji tzi. 26 Nu c cjahni c x ndu, ndejma da ja r jac. Dyoca jin gu emejc? Cja jin gu ccahtij car libro ca bi dyti car Moiss? Cja jin gu ccahtij te bi man ca Ocja bb m ntjhui car Moiss p jar za g hmi ni? Bi ma ncjahua: Nug, r Cjaguig ca ndor Abraham, cja co ca ndor Isaac, cja co ca ndor Jacobo. 27 Guegue j r Cja c cjahni c ya jin te i bb r nzajqui. r Cja c cjahni c i cjadi r

ya, b eh c dda saduceo p jab mr bbh car Jess. C saduceo i majm, jin da ja r ja c nima. Bb ga ndu y cjahni, i mpuntjo, ghtjo co qu tzi myj. Ncjap ga majm. Gueguej bi dynij car Jess, cja ntju my da nantzi c nima? Bi hi mbij: 19 Nuquigu, Maestro, ca ndor Moiss bi zoguij nar palabrana: Bb da du hnar hj, cja jin tema

La pregunta sobre la resurreccin

18Diguebb

SAN MARCOS12 nzajqui, masque ya x ndu, como guegue i ungui nzajqui c to i eme. Nuquiguj, jin gu padij ja i ncja ca Ocja. Jin gui tz quir mfenij. bi guati p hnar maestro ca m ujti c cjahni car ley. Guegue bi dyde te mr man car Jess co c saduceo. Bi badi, mr ndo z car palabra ca bi dah car Jess. Eso, bi guati jab mr bbhca, bi dyni: Nuqu, Maestro, digue c ddtta mandamiento c bi zoguij car Moiss, ja ndr nguehca ms i nesta da ttjte? 29 Cja car Jess bi dadi: Gue nar mandamiento na i ma: Gui dydej, gu cjahni israelitaj: ca Ocja, m Tzi Jmugj, ddatsjca. Gu emej jntsjca. 30 Gu nej ca Ocja, cam Tzi Jmuj, ghtjo mbo m tzi myj. Gu i htzibijca, gu mbenij, cja gu jonij ghtjo co cam ttzdij. Nr mandamienton ms i mu hui ni ndra ngue c p ddaa. 31 Guejti car mandamiento ca i ntndihui, guejtjo i ndo mu hui. Gue n p hnaa n i ma: Gu nej ghtjo tema cjahni ncja ngu dar netsjj. Y yojo mandamientoy, ms i nesta da ttjte ni ndra ngue c p ddaa. 32 Diguebb ya, bi dah car maestroca: Cierto nr palabra n xc ma, Maestro. Ddatsj ca Ocja, ujtjo p hnaa. Jntsj guegue m Jmugj ca d emej. 33 Bb gu nej guegue ghtjo mbo m tzi myj, bb gu i htzibij, cja gu mbenij, cja gu jonij, ghtjo co

114 cam ttzdij, guejtjo bb gu ne cm mi ngacjahnij ncja ngu dar netsjj, guehca i ndo mu huica. Guehca i ndo tzh ca Ocja, cja jin tza i tzh c ofrenda c d djtij cja co c zuwe r ngu c i bbhti cja i ddti p jar altar. Ncjan g man car hjca. 34 Nu car Jess, bb m dyj ya nr palabran, bi badi, mr nzh cr mfeni car maestroca, cja bi xifi: Nuqu, ya tchtjo i bbdi pa gui cuati p jr dy ca Ocja, pa da mandadoqui. Nu c p dda cjahni, bb m dyj nr palabran, ya jin to g nz r my di dyn car Jess p dda nttni.

28Guejtjo

El mandamiento ms importante

Jess mr ujti c cjahni jar templo, cja guegue bi dyni hnar nttni c cjahni c mr bb p. Bi ma: Y maestro y i ujtiquij car ley, i majm, dr mboxibbjto car David car Cristo ca da hi x ca Ocja pa da mandadoquij. Dyoca i majm ncjap? 36 Como guejtsj car David bi a p jar salmo digue car hj ca di hi x ca Ocja pa di mandado. Car Espritu Santo bi mx car David, cja nuca bi ma ncjahua: Car Tzi Ta ji tzi bi xih cam Tzi Jmug, bi hi mbi: Gui mi jcua jam jogui dy gu mfxihui gu mandadohui, Hasta bb xt cjajpig quir contra du eje, Da ndandiajmu jer tzi hu, cja nuquigu, xqu mandadobic.

35Car

De quin es hijo el Cristo?

115 Ncjap ga man car salmo. 37 Nuquiguj, xijquij ya, bb jntjo dr mboxibbjto car David car Cristo ca di heje, dyoca i tsjifi r jmu car David, bb? Cja jin to g ndaj nr nttnin. Mr ndo ngu c cjahni c m ujti car Jess, cja m ndo tzjm ca m ma.

SAN MARCOS12,13 yojo tzi domi c di mu hui ngu ctta centavo. 43 Cja car Jess bi nzoh qu mxte, bi xijm: D xihquij cierto, ms i mu hui y tzi ctta y x dyti nr ddanchun ni ndra ngue car domi r ngu ca x dyti y rico. 44 Como ghtjo y dda cjahni x undi car domi ca j m nestaj. Nu nr tzi ddanchu n jin te i ja, x dyti ghtjo ca m phtzi pa di zi.

Jess mr ujti c cjahni, cja bi xijm: Gui jaj r hunda digue c maestro c i ujtiquij car ley, pa jin gui tnijc. Gueguej i jej qu dajtu r ma, pa ms da tti htzibi, cja i ne pa da ttznguaj r z jar ty. 39 Guejtjo, bb i pa jar templo, i ne da mi pj p jab da ccahti c pe dda cjahni, cja bb i pa ja mbaxcjua, i ne da mi pj p jab da tti htzibi, hneje. 40 C maestroc, jin gui jui jqui c ddanchu masque jin te i jac. Nu c to i tujpi domi, c jin gui tz da gu hti, c maestro i fongui jy nguj, i recogebi, cja i jaxti car domi. Diguebb ya, i pjm tsjdi, i tij oracin r ndo ma. Ncni, i ndo jonij ca Ocja. Nu ca Ocja da un cr castigo ms dr ngu c maestroc ni ndra ngue c tzi cjahni c jin tza i padi te i man car ley.

Jess acusa a los maestros de la ley

38Car

13

Diguebb ya, car Jess co qu mxte bi bnij jar templo. Nu ca hnaa digue qu mxte bi xifi, i na: Nuquigu, Maestro, ccahtijma y ndo medo co y ndo nguy. R ndo z ga ni guiy. 2 Bi daj ya car Jess, bi xifi: Cierto, gu ccahti y ndo ngu y i jjcua. Pe ya xpa eh car pa bb ya jin da gojcua yojo medo di mfitzi. Como du eh cm contraj, tje da yhti y edificioy, cja da mfonti ghtjo y ndo medo. ya, car Jess bi ma jar tt ca m tsjifi Olivos, cja b mi h p jab mr jantihui car ndo templo. Car Pedro co car Juan co car Andrs bi guati p jab mr ju car Jess. M ddatsjca, cja gueguej bi dynij: 4 Xijquije tz, ncjahm da ncja c xc ma? Ter bh ca da ncja pa gr padije bb ya xta zh c pc? 5 Diguebb ya, car Jess bi mdi bi xih qu mxte ghtjo ja da ncja bb xta guaj nr mundo. Bi xijm:

Jess dice que el templo ser destruido

3Diguebb

Seales antes del fin

hnajpa, car Jess bi mi jy, mr nccahtihui car caja p jab m ttzoh c ofrenda, bi ccahti c cjahni mr ti qu domi p jar caja. Mb eh c rico, m tij domi r ngu. 42 Diguebb ya, b eh hnar ddanchu, jin te m ja. Bi dyti p

41Ca

La ofrenda de la viuda pobre

SAN MARCOS13 Gui jaj r hunda pa jin to da jihquij. 6 Como xtu e r ngu cjahni, xta nn cam tjujug, xta xihquij: Guejquig dr Cristo, x hi xquig ca Ocja. Cja r ngu cjahni da heme ca da manc. 7 Nuquiguj, bb xt dydej, ya xn ntujni c cjahni c r bb hnaho lugar, o guejtjo bb xt dydej, ya xpa eh car guerra, dyo gu ntzuj, porque ndejma i nesta da ncjac, ante que da guaj nr mundo. Bb xta ncjac, da tzi bbjtjo pa da guadi. 8 Nubb, hnar nacin da xoxihui tujni pe hnar nacin. Guejtjo cr gobierno hnar jy da ntujnihui cr mi ngagobiernohui, hnaho r jy. Cja da ndo ho hamijy. Cja da ujtjo car semilla, r ngu lugar, eso da ndo du ntju c cjahni. Da mpjni c cjahni, da fongui c to i mandado. Bb xta ncja y cosay, ya xqui tchtjo pa da guaj nr mundo. Pe ms da ndo sufri c cjahni bb xta ncja c p dda cosa c ba bbfa. 9 Nuquiguj, gui jaj r hunda. Porque da ndquij jr dy c to i mandado, cja da tjpiquij jy ni cja c judio. Guejtjo da ttzixquij, gui ma gr hmpj p jab i bbh c gobernador cja co c rey. Da ttzojnquij porque gu tnguigj, cja da ttnquij ja i ncja ca gu emej. 10 Pe jin da guaj nr mundo hasta bb ya xtr tsjifi ghtjo c cjahni ja i ncja nr nzajqui ca jin da tjegue, cja diguebb ya, da guah bb. 11 Cja bb xta ttzixquij p jab i bbh c autoridad cja da ndquij jy dy, jin gui ma gui ntzohmij bbto te gui xijmc. Hasta car hora ca

116 xta ttzojniquij cja da ttnquij nttni, hasta guebb da tsjihquij te gr tjadij. Nubb, gui majm ca da xihquij ca Ocja, como jin gui guehquiguj gui aj. Gue car Tzi Espritu Santo da xihquij ter bh ca gui majm. 12 C pac, hnar hj da d cr cjuada pa da bbhti, cja pe hnar hj da d cr tt ca i emegui. Da bbhtic por r nguejquig. Cja pe dda hj ya, da ntujnihui qu taj por r nguejquig, da mhtic. 13 Nuquiguj, ndu ntji cjahni da quij porque gu tnguigj. Nu ca to da segue da dnguig hasta xtr gax c pac, da mhtzi car nzajqui ca jin da tjegue. 14 Nubb, gui ma gui ccahtij, da ncja ca bi man car profeta Daniel. M ma guegue, du eh ca hnar cjahni, da ttzombi cr templo ca Ocja. Car cjahnic, da ti p mbo car templo p jab jin gui tjgui to da ti, cja da dyti ca j r ntzhui. (Bb xqu ccahti nar palabrana, gui jioni ja gr ntiende.) Cja bb xt ccahtij ya xtr ncjac, gui jaj r hunda. C cjahni c i bb jar estado Judea, da gj r ddiji, da ma ja tt. 15 Bb to di bbh p jr ajcu cr ngu, du ca nttzdi cja da ddagui hneje. Ya jin da ti p mbo cr ngu pa da gjqui qu mjti. 16 Bb to di ho jar juaji , guejtjo da ddajtjo, ya jin du coh p jr ngu pa da gax ca da mti. 17 Jui ji c bbja c di h, c pac, co c bbja c di tj qu tzi bajtzi, di tzjti, como da ndo sufri gueguej. 18 Nuquj, gui dyjpij ca Ocja pa jin da ncja y cosay c zana r ntz. 19 Como bb xta ncja y xt xihquij, da

117 ndo sufri c cjahni. Nunca xtr n c cjahni car sufrimiento ca di jjmic, desde bb m ttti nr jy hasta car pac. Nttzditjo da sufric. 20 Tanto da sufri c cjahni c pac, tje di duj, bb jin di man ca Ocja da hna nttzdi p car sufrimiento. Nu ca Ocja, como i mbendi c cjahni c x cjajpi mjti, xta mandado pa da hna nttzdi p car sufrimientoca. 21 C pac, bb to da xihquij: Jiantijmaj, r bbj n r cjan car Cristo ca x hi x ca Ocja, cja hu bb da xihquij: Ccahtijmaj, r bbjcua guegue nuquj, jin gui heej. 22 Como c pac, da ho jijte r ngu, da nzoh c cjahni, da xijm: Guejquig dr Cristo, x hi xquig ca Ocja. Guejtjo da ho jijte profeta. Nuc, da dyti milagro co maravilla g ntjti pa da tteme. Da jionij ja dr jitij ghtjo c cjahni. Hasta qu cjahni ca Ocja, c x juajnitsj, da jioni ja dr jitij hneje. 23 Nuquj, gui mfdij, cja jin gui hemejc. Ya xt xihquij te da ncja, pa bb xta ncja, ya xquir padij.

SAN MARCOS13 da hoj ghtjo nr jy co ghtjo nr ji tzi, da jmuntzij ghtjo c cjahni c x heme ca Ocja. Du tzc desde p jar norte, co p jar sur, co p jab r bxi jiadi, co p jab r y. Nu cm ngele da ztij p jab r cca nr jy co hneh p jab r cca nr ji tzi, da jmu ntzi ghtjo c cjahni c x heme ca Ocja, cja du tzij. 28 Nuya, gui mbenij ja i ncja car za g higo. Bb ya x tu hmi qu dy cja ya xqui ddoh qu xi, nubb, xqu padij, ya xta mh c zana r mpa. 29 Ncjap hneje da jogui gui padij, bb xta zh c cosac, ya xqui tchdip da guaj nr mundo. Bb xta ncja c xt xihquij, ya xqui guejtip. 30 D xihquij ntju my, jin da mpun y cjahni y i bbjcua hasta bb ya xtr nzdi ghtjo y te xt xihquij. 31 Da mpun nr ji tzi co nr jy. Nu y palabra y d mang, jin da mpuny. Ghtjo da ncumpli. 32 Pe jin to i padi mero ncjahm da zh car pac, o tema hora da ncja. Jin gui pah c ngele c b bb ji tzi, ni diguejquig, r Ttgui ca Ocja, j bbe d padi hneje. Jntsj cam Tzi Ta ca b bb ji tzi, b pahc. 33 Nuquiguj, gui jaj r hunda, dyo gu dabenij. Gui thmij car pac, cja gui dyjpij ca Ocja da mxquij, como jin gu padij ncjahm da zh car pac. 34 Nug, xcu hna etjo, ncja hnar hj ca ya x mbm p r ngu, x ma yap. Ante que di ma, bi djti cr cargo c muzo, cada hnaa cr bbfi. Guejtjo x bbjpi car portero da mfh p jar goxtji, x xifi jin da aja. 35 Hnequig, d ncja ngu car

c pac, bb ya xtr tjoh car sufrimiento ca xt xihquij, nr jiadi xta hmxuy, cja nr zana jin da nz. 25 Guejti y tz xta jih p jar ji tzi, cja ghtjo y te b bbj n ji tzi da ndo juantsj. 26 Diguebb ya, p xcu ec, c cjahni da jiantigui, ya xtr e j guy, xcu ja cam cargo cja co cam ttzdi pa gu mandado, cja da tti zquig. Guejquig, dr cjahni, xp bbnqui hua jar jy. 27 Car pac, xt cujc cm ngele,

24Nu

Cmo vendr el Hijo del Hombre

SAN MARCOS13,14 mi ngu ca bi bni. D xihquij hneje, gui tzdij, gui tbiguij, como jin gu padij ncjahm xt hna tzj, nuguig, ir jmuguigj. Jin gu padij, cja xcu ec ya xtr nde, o mad r xuy, o bb xta mah car ndxca, o bb nxuditjojo? 36 Gui thmij, bb, pa bb xt hna tzc, jin gu thquij gri ajm. 37 Cja y palabra y xt xihquij, d xifi ghtjo c to i ne da dngui: Gui tzdij, cja gui tbiguij.

118 x bbjtjo. Dyoca x dyte ncjan? 5 Bb di bb, di tjo tresciento denario car domi di nccu hti, cja di jogui di ttun car domi c tzi probe. Ncjap g man c cjahni, ng nzohmij car bbja. 6 Nu car Jess bi xihc: Gui jiguijn. Dyo te gu xijm. R z ca x dyjtiguign. 7 Ghtjo r pa gu bbpj c tzi probe c jin te i ja. Ghtjo tema p da jogui gui fxjc. Nuguig, jin gu hmpj ghtjo r tiempo. 8 Nr bbja x dyjtigui ghtjo ca m tz mbo r my. X xizqui nar perfume nam ndodyo, ncjahm g hgui, masque jim be d tu. 9 D xihquij ncjuani, ghtjo p jab da jma nr tzi ddadyo ja, ghtjo c lugar hua jar jy, guejtjo hneje da jman ca x dyti nr bbjan, pa da feni guegue.

14

M bbjti yojpa pa di zh car mbaxcjua ca m tsjifi r Pascua, bb m tzij car tjujme ca jin te m yojmi levadura. Nubb, c mcja c m mandado co c maestro c m ujti c cjahni car ley, bi mpguij, m jonij ja dr dyhtibij car Jess hnar trampa pa di zdij cja di mhtij. 2 Pe m majm: Jin gu phtij y pa ya i cja mbaxcjua, pa jin te da cjaguij y cjahni.

Conspiracin para prender a Jess

car Jess m bbh p Betania, p jr ngu hnar hj ca m tsjifi mr Simn. Nuc, xqu tzhui car ji ni lepra. Car Jess mr ju h p jar mexa p jab mr tzij. Cja b eh hnar bbja, mb tu hnar botella mr tzi z, m po hnar perfume ca mr ndo madi cja m yni r tzi ncji. Car bbja bi wajqui car botella, bi xihtzibi car perfume jr a car Jess. 4 Mr bbh p c dda cjahni c bi ntsjeyj, bi majm: Jijquitjo nr perfume n x fn nr bbjan. Mr ndo madi, cja

3Nu

Una mujer unge a Jess

ya, car Judas Iscariote, hna digue c doce hj c m ntzixihui car Jess, bi ma p jab mr bbh c mcja c m mandado, bi xijm: Nug, bb gui cjujtiguij, xt dquij car Jess. 11 Cja bi ndo mph c mcja, bb, bi xijm car Judas tengu di gu htij bb di d car Jess. Bb ya xqu gojm acuerdo, p bi ma car Judas, bb, cja desde guebb, bi jioni ja dr d car Jess.

10Diguebb

Judas traiciona a Jess

primero car pa ca m tzij c tjujme c jin te m yojmi levadura, bb m phtij c tzi dti g mbaxcjua, qu mxte car Jess bi dynijc:

12Car

La Cena del Seor

119 Jab gu ne gr mjme gu jojquije pa gu tzj car mbaxcjua? 13 Guegue ya bi gu yojo qu mxte, bi xijmi: Gui mhui p jar ciudad, xqu ntjj hnar hj ba tu hnar xni i po deje. Gui tnihui car hjc, 14 cja p jab da ti, gui ctihui hneje, cja gui xijmi car mi ngu: I man cam maestroje, i na: Jab i bbh car cuarto p jab gu tzi car ju ni g mbaxcjua, nug co y hj y d yobbe? 15 Nubb, car mi ngu xta ujtiquihui hnar cuarto r nojo, b bbh p a. Ya xn bbh p ghtjo ca te gu nestaj. Guehp jar cuartoc gui jojquihui pa gu tzj car mbaxcjua. 16 Bi ma c yojo qu mxte, bb, g nzjmi jar ciudad, bi dti ghtjo ncja ngu g tsjijmi, cja bi jojquihui ca m nesta pa di zj car mbaxcjua. 17 M zh car ndec, car Jess bi mhui c doce qu mxte, cja bi znij p jab xqu tjojqui. 18 Cja bi mi pj p jar mexa, bi mdi bi zij. Bb mr tzij, bi man car Jess: D ghtjoj dr tzij hua, pe i bbhquiguj ca hnaa ca da dguig. 19 Diguebb ya, qu mxte car Jess bi mdi bi jmi duj, cja m majm nguhna nguhna, m nij car Jess: Cja guejquig gua tigca?, Cja guejquig? 20 Diguebb ya, car Jess p bi dadi: Hnaa diguehquj, gu doce m mxtequij, xta dyjtigui ncjap. Guegue ra tjhmi cr tjujme hnaadi nar moji hua dr tjhmi cam tjujmeg hneje. 21 Cierto, ya

SAN MARCOS14 x man ca Ocja i nesta gu tu, ncja ngu ga mam p jar Escritura, como guejquig dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. Pe ndejma d ndo jui jqui car hj ca da dguig jy dy c cjahni c da mjtigui. Ms di joh bb jin di hmh car hjca. 22 Mr juj jar mexa, mr tzij, cja car Jess bi ja hnar tjujme, bi dyjpi ca Ocja di bendeci. Diguebb ya, bi xjqui, cja bi un qu mxte hnahnr tzi pedazo. Bi xijm: Gui jaguj, cja gui tzij. Nar tjujmena, m cuerpog. 23 Diguebb ya, bi duu car vaso, cja guejtjo bi dyjpi mpjcje ca Ocja por r ngue car vino. Ma ya bi uni hnahna qu mxte, cja cada hnaa bi zi hna tzi tjqui r vino. 24 Nubb, bi xijm: Nar vinona, gue cam cji bb xta mfni. Bb xta ncjaca, xta ttti hnar ddadyo acuerdo pa y cjahni r ngu, pa santa da dti car nzajqui ca jin da tjegue. 25 D xihquij ncjuani, ya jin gu yojpi gu tzig vino hasta car p bb xt fdi xt mandadogbbe co cam Tzi Ta. Nubb, cja xt tzigj car ddadyo vino p jab i mandado ca Ocja.

ya, car Jess, yojmi qu mxte, bi xdij hnar tsjdi, cja bi bnij g mjm jar tt ca m tsjifi Olivos. 27 Nubb, car Jess bi xih qu mxte: Ghtjoquiguj, gui ma gui wembiguij r nxu nya, como ngu ga mam p jar Escritura. I ma ncjahua: Da bbhti car mdi, cja tje da mfonti c djti. 28 Pe bb ya

Jess anuncia que Pedro lo negar

26Diguebb

SAN MARCOS14 xcr nantzig, gu hmto, pe gr ma p Galilea, cja nuquiguj, xqu tnguij xcr ntjj p. 29 Diguebb, car Pedro bi xih car Jess: Masque da wembiqui ghtjo y dda, pe nug, jin gu wembiqui. 30 Nu car Jess bi xifi: D xihqui ntju my, nuquigu, nuya r nxu nya, ante que da mah car ndxca yo vez, xqu cngui ju vez, xqu ma jin gu meyagui. 31 Nubb, bi zti r my car Pedro, cja bi dadi nzajqui: Ji na! Masque i nesta gu tu hui, nim pa gu cnqui ca dr meyaqui. Diguebb ya ghtjo c dda qu mxte bi mandij ncjap hneje.

120 ya, b coh p jab mr bbh c ju qu mxte, mr ahc. Cja car Jess bi xih car Pedro: Nuqu, Simn, cja gr aqu hneje? Cja j m tz gi tzdigu, madi hna hora? 38 Gui tzdij cja gui nzojm ca Ocja, pa bb xta zhquij hnar prueba, jin da dahquij. Mbo ir myj, gu ne gui dytij ca r z. Nu yir cuerpoj jin gui ne da jihqui gui tzjtij prueba. 39 Diguebb ya, p bi ma car Jess, bi ma b nzoh ca Ocja n r cjan. Cja p bi yojpi bi man c palabra c ya xqu ma. 40 Cja p b coh p jab mr bbh qu mxte. Pe bi dtitjo mr ahc, como m ndo cadi ttaja qu dj. Cja bb m nzojm car Jess, gueguej j m padi te dr dadij. Car Jess pe bi ma g ngoh bb, p b ora. 41 Diguebb ya, pe hna tzi rato, p b eh ca xtr ju vez, cja bi xih qu mxte: Cja gr atij? Cja j xc jogui gi tzdij? Ya co guehca. Jiantijmaj, ya x nzh car hora. Ya xta ndguig jy dy y cjahni y i ndujpite, guejquig dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. 42 Gui nantzij ya, gu mj. Tji yan, ya xpa ej n to da dguig.

37Diguebb

ya bi ztij hnar huerto ca m tsjifi Getseman. Cja car Jess bi xih qu mxte, bb: Gui mi pj hua, gr mag n r cjan, gu ma nzoh ca Ocja. 33 Cja guegue bi zix car Pedro co car Jacobo co car Juan, bi ma n r tzi cjan, nu car Jess bi mdi bi ndo ntzte cja bi jmi du r ngu. 34 Cja bi xih c ju qu mxte c xqu zitzi: I ndo jmi du nm tzi my, ya xt tu. Nuquj, gui thmij hua, gui tzdij. 35 Cja guegue p bi ma tzi yan, cja bi hmmfo jar jy, bi nzoh ca Ocja. Bi dyjpi cja jin di jogui di ghtzibi ca mr nesta di du? 36 Bi ma: Nuquigu, m Tzi Taqui, gu padi ja gui cjajpi ghtjo y cosa. Gui cjzqui tz nr prueban. Pe ndejma, jin da ttti ca d neg. Da ttti ca gu negu.

32Ma

Jess ora en Getseman

mr adi car Jess, bi zh car Judas Iscariote p jab mr bb guegue. Car Judas m yojmahui c p dda once qu mxte car Jess. Guejtjo p mb e p dda cjahni r ngu, mb tnij car Judas. Mb cj espada, co za. C mcja c m mandado co c maestro c m nxh

43Bb

Llevan preso a Jess

121 car ley, cja co c tita c m phtzi cr cargoj, ghtjoc xcu gujm c cjahni r ngu pa di mfxij di zdij car Jess. 44 Car Judas Iscariote ya xqu xih c p dda cjahni hnar sea pa dr meyaj toca di pntij. Guegue xqu ma: Car hj ca gu ndane, guehc gui pntij, cja jin gui jijm da ddagui. 45 Cja car Judas, bb m zm p jab mr bbh car Jess, bi guati nttzdi, bi zngua, bi xifi: Nuquigu, Maestro, cja gu bbjtjo? Cja bi ndo ndane r ngu. 46 Diguebb ya, c to mb yojmi car Judas bi pntij car Jess. 47 Hna c hj c m yojmi car Jess, bi gx cr espada, bi dyojquibi ca hnr gu hnar muzo ca mr bbh p. Nuc m pjpi car mcja ca ms m ja cr cargo. 48 Nu car Jess bi xih c cjahni c xcu heje, bi hi mbi: Dyoca xc ejm gui tzjquij, ncjahm gur beg, gu cj espada co za? 49 Ghtjo r pa ndr dg p jar templo, ndr ujti c cjahni p, cja nuquiguj, jin te g cjaguij. Cja nuya, ya xc tzjquij, pa da zh ca i mam p jar Escritura. 50 Bb m ttzh car Jess, ghtjo qu mxte bi wembij, bi ddajm.

SAN MARCOS14 phtzi cr cargo. Cja bi jmu ntzij hneje ghtjo c dda mcja c m phtzi cargo, co c tita, co c maestro c m ujti c cjahni car ley. 54 Car Pedro xqu dni yap, xqu zti p jr tji car ngu p jab m bbh car damcja. Mr ju hui c polica, mr pahtij p jar tzibi. 55 Nu c mcja c m mandado, cja co car junta c tita c m phtzi cargo jr templo c judio, mr jonij tema cosa r nttzo xtr dyti car Jess, pa di tjampi r hunda cja di ttuni sentencia pa dr bbhti. Pe jin g ndhtibij te xtr dyte. 56 Mr ngu c jijte testigo c m xohtzibi bbtjri car Jess, bi jixj ca te xtr dytica, pero jin g ntjhui c palabra c m majm. 57 Diguebb ya, p bi bbh c ddaa ya, p bi xohtzibi p dda bbtjri guegue, bi majm: 58 Nugje, d jme ng ma nr cjahnin: Gu yhti nr templo n x dyti y cjahni. Diguebb ca xtr jujpa, p gr xoxc p hnaa ca j xtr dyti y cjahni. 59 Cja guejti c testigoc, jin g ntjhui ca m majm. 60 Diguebb ya, car damcja bi hmh p mad c p dda mcja co c tita c xqu jmu ntzi, cja bi dyn car Jess, bi hi mbi: Xiquigu, cja jin gu ne gui tjadi? Cja cierto xc dyti c cosa c i man y cjahniy? 61 Nu car Jess jin te g ndadi. Ma ya, p bi dyn car damcja: Cja guehquigu, x hi xqui ca Ocja pa gui mandadoguije? Cja r Ttqui ca Ocja ca r nttzujpi? 62 Bi daj ya car Jess, bi xifi: Guejquig. Nuquiguj, xqu jiantiguij bb ya xcu ec j guy

mr bbh p hnar bajtzi hj, m tn car Jess hneje. Ja hnar sbana m ptic. C cjahni bi pntic hneje. 52 Nuc bi ddagui, bi zoh cr sbana, ya jin te m je.

51Guejtjo

El joven que huy

bi ttzix car Jess p jab mr bbh car mcja ca ms m

Jess delante de la Junta Suprema

53Nubb,

SAN MARCOS14,15 p jar ji tzi. Guejtjo xqu jiantiguij, xcr mi jc p jr jogui dy car Tzi Ta ji tzi, xcr mfxibbe bb xta mandado. Guejquig dr cjahni, xp bbnquig hua jar jy. 63 Diguebb ya, car damcja bi ndo ntzte, bi xjqui qu dajtu. Cja bi xih c ddaa c mr bbh p: Dyoca d jongj p dda testigo? 64 Ya xc dydej te x ma nr hjn. I ne da cjatsj Ocja. Xiquj, ja ncja guir mbenij? Te da ncjajpi? Cja ghtjo bi dadij: R ntzhui da bbhti! 65 C ddaa c mr bbh p, bi mdi bi zoxj car Jess. Bi gojtibij qu d, cja bi fjnij. Bi xijm: Paqu ya, Toca x fjnqui? Cja guejti c policia bi mhtibij cr jmi car Jess.

122 Galilea hneje. Gu a ncja ngu ga a gueguej. 71 Nubb, car Pedro bi ndo pura bi gni, cja bi ma nzajqui: D hi jc ca Ocja g testigo, jin d meyag car hj ca gu majm. 72 Cja car horac bi mah car ndxca ca xtr yo vez. Diguebb ya, car Pedro bi mben c palabra c xqu man car Jess: Ante que da mah car ndxca yo vez, xqu cngui ju vez. Cja bi ndo nzoni bb.

15

Pedro mr bbh p jy, p jar tji. Cja b eh ca hnar muza ca m pjpi car damcja. 67 Bi jianti car Pedro, mr pahti p jar tzibi, bi jud cja bi xifi: Nuquigu, hneje, ngu yojmi car Jess, car mi ngu Nazaret. 68 Nu car Pedro bi gni, bi ma: Jin d meyagc, cja jin d ntiendeg ca gu ma. Ma ya bi bm p jar goxtji, cja nubb, bi mah car ndxca. 69 Car muza p bi ntjhui car Pedro, cja p bi mdi bi xih c mr bbh p: Guejtin, m tn car Jess. 70 Nu car Pedro p bi yojpi bi gni. Diguebb hna tzi rato, c cjahni c mr bbh p p bi xijm car Pedro: Ncjuani, nuquigu ngu yojmi qu mxte guegue, como gr mi ngu

66Car

Pedro niega conocer a Jess

Bb m ni gui ya car jiaxc, bi jmuntzij c mcja c m mandado, co c tita c m ja cr cargoj jar templo hneh c maestro c m ujti c cjahni car ley, cja co ghtjo c ms m mandado. Bi jmu ntzic pa bi majm te di ncjajpi car Jess. Gueguec bi mandado bi hnu htibi qu dy car Jess cja bi ttzix p jab mr bbh car Pilato, como guegueca mr gobernador, cja ms mr ji tzi cr cargo. 2 Car Pilato ya bi dyn car Jess: Nuquigu, cja r reyqui c judio? Bi daj ya car Jess: Guejquig, ncja ngu guir ma. 3 Nu c mcja c m mandado bi jixj car Jess nduntji cosa r nttzo. 4 P bi yojpi bi dyn car Pilato, bb: Cja jin te gu tjajqu? Dyjmaja, te tza r ngu c cosa i man y cjahni xc dyte. 5 Nu car Jess jin te g ndadi. Eso, bi ndo ho r my car Pilato.

Jess ante Pilato

ncjeya, bb m cja car mbaxcjuac, m tjgui d bni libre

6Cada

Jess es sentenciado a muerte

123 hnar preso. C cjahni m juajnij toca di tjgui di bni. 7 M bbh ca hnar preso, m ju cr tjuju mr Barrabs. Guegue m bb jar fdi co c dda cjahni xqu mfxj, xqu dyhtibij tujni c autoridad. Xqu mhtij hnar nima bb mr ntujnij. 8 Nu c cjahni r ngu c xqu jmu ntzij, bi guatij p jab mr bbh car Pilato. Bi mdi bi dyjpij car Pilato di tjgui libre hnar preso, como ngu ngu ttte cada ncjeya. 9 Car Pilato bi dyni, bb: Cja gu nej da tjgui libre nir reyj, nuquj gu judioj? 10 Bi dyni ncjap car Pilato, como m padi te r nguehca xqu nd car Jess. C mcja c m mandado xqu dj porque m ndo j. 11 Cja nuc bi dyti c cjahni r ngu di xih car Pilato, ms m nej pa di tjgui libre car Barrabs, cja car Jess di bbhti. 12 P bi dah car Pilato, bi dyn c cjahni, bb: Te gu nej gu cjajpi nr hj n gu xijm nir reyj, nuquj gu judioj? 13 Cja c cjahni p bi yojpi bi majm nzajqui: Da ddti jar ponti! 14 Car Pilato bi dyni, bb: Ter bh ca r nttzo x dytin? Nu gueguej r ngu vez bi ndo majm nzajqui: Da ddti jar ponti! 15 Diguebb ya car Pilato bi jigui libre car Barrabs, como m ne di pjpi c cjahni. Cja bb ya xqu tjti car Jess, bi nd pa di ttzitzi dr ddti jar ponti. 16 Diguebb c sundado bi zix car Jess p jr tji cr palacio

SAN MARCOS15 car gobernador. Car lugarc, m tsjifi car Pretorio. Cja bi ttzojni ghtjo car batalln c sundado, bi jmuntzij. 17 Nubb, c sundado bi jejtibij car Jess hnar dajtu mr ncjjpy. Cja bi ju htzibij hnar corona g hmini. 18 Diguebb ya bi mdi bi burlabitjoj, segue m majm: Da ncja r nzajqui n r rey y judio! 19 M fhtibij cr a co hnar tzi za, cja m tzoxij guegue. Cja m fjtitjoj ncjahm mr i htzibij, m cuatij cja m ndandiajmuj p jy hu car Jess. 20 Bb m guaj ya m i mbij, bi ccohtibij car dajtu mr ncjjpy, cja bi jejtibij qu dajtutsj guegue. Nubb, bi gjquij p jar ji ni, bi dynij p jab di dtij jar ponti.

bb mr mjm, bi ntjhui hnar hj ca mb tjoh p, mb e jar campo hnanguadi car ciudad Jerusaln. Guegue mr Simn, mr mi ngu car jy Cirene. Mr tahui car Alejandro co car Rufo. Cja c sundado bi cjajpij car Simn bi du htzibi cr ponti car Jess. 22 Bi zixj car Jess p jar lugar ca m tsjifi Glgota. Nr tjujun i ne da ma r lugar g ximo. 23 Nubb, c sundado bi ahtibij car Jess vino ca m yojmi hnar hi tji pa di tzi meno ca di sufri. Car hi tjic m tsjifi r mirra. Nu car Jess jin g nzi. 24 C sundado, bb ya xqu dtij jar ponti, bi jejquibij qu dajtu, cja bi dyntzij bolado pa di badij tema dajtu di toca cada hnaa, hnahnr dajtu di gaxj.

21Cja

La crucifixin

SAN MARCOS15 bb m ddti car Jess p jar ponti, m z ju hora desde bb m bx car jiadi. 26 Cja bi ncuajti hnar sea p jr a car ponti, p xtze jr a car Jess. M ma ncjahua car sea: Gue n r rey y judio. 27 Guejtjo hneje, bi ddti j ponti yojo be, hnanguadi p jab m ddti car Jess. Ca hnaa g ddti p jr jogui dy, cja ca hnaa ya p jr nccuarga. 28 Bi ncjap g nzh car palabra ca i mam p jar Escritura: Guegue bi jnu ncja ngu c cjahni c i ndujpite. 29 Cja c cjahni c m tjoh p, m ntsjundj, ghtjo te m xijm car Jess, m juati qu aj cja m htibij burla. M xijm: Nuquigu, ngu ina gi yhti cr templo ca Ocja, cja diguebb, jujpa p gi xotzi. 30 Nuya, gui untsjj quer nzajqui ya, cja gui cajtsj p jar ponti. 31 Guejtjo hneje c mcja c m mandado, co c maestro c m nxh car ley, m i mbij car Jess, m atsjj, m majm: Nr Jess, x uni nzajqui c dda cjahni. Nu guejtsj guegue, jin gui tz da untsj cr nzajqui. 32 Tji nr cjahni n i ma, guegue r Cristo n x hi x ca Ocja! Tji n to i ma, guegue m reyj, d judioj! Nuya, da gajtsj p jar ponti, pa gu ccahtij cja gu emej, cja ntjumy ca x man? Guejtjo hneje c yojo be c mr ddtihui p j ponti, hnahna hnanguadi car Jess, guejtic m xijmi palabra r nttzo.

124 hasta guebb m z ju nde. 34 Cja bb m z ju nde, car Jess bi mafi nzajqui, bi ma: Eloi, Eloi, lama sabactani? Nar palabran i ne da ma: Nuquigu, m Cjaqui, d nzohqui ya, dyo yaca xc jiguigui? 35 Cja bb m dyh c dda cjahni c mr bbh p, bi majm: Dyjmaj, i mahti car Elas! 36 Nubb, ca hnar cjahni ca mr bbh p, bi g r ddiji, bi moh hnar esponja cor vinagre, bi dujti hnar tzi za, cja bi pahtzi p jr ne car Jess, pa di zhtzi. Cja bi majm: Thmij tz, gu ccahtij, cja du eh car Elas da djqui jar ponti? M majm ncjap como m naj, bb m mahti ca Ocja car Jess, m ne di nmbi cr tjuju car profeta Elas. 37 Nu car Jess bi zhtzi car vinagre, cja diguebb ya, bi mafi nzajqui, bi du. 38 Bb m ncjac, bi xh car cortina ca m hnax p mbo car templo. Bi x mad. Bi mdi bi xh p a hasta g nz jy. 39 Nu car sundado ca m mandado c p dda, mr bbh p hnanguadi p jab m ddti car Jess. Cja bb m ccahti ja g ndu car Jess, bi ma guegue: Nr hjn cierto mr tt ca Ocja. 40 Guejtjo hneje mr bbh p c dda bbja, mr janti yan te m ncja. Mr bbh p car Mara Magdalena co ni car Mara ca mr mehui car Jos hneh car Jacobo. Nu car Jacoboc m tsjifi r tch. Guejtjo hneje mr bbh p ca hnar bbjna m ju cr tjuju mr Salome.

25Cja

m zh car hora m mad mpa, bi hmxuy ghtjo nr jy

33Bb

Muerte de Jess

125 c bbjac, m tnij car Jess, xcu heh p Galilea, cja xqu cjajpij jmandado. Guejtjo hneje mr bbh p p dda bbja r ngu c xqu dnij car Jess bb mb px p Jerusaln. ya xqu nde, c judio m mpguij, m jojquij ca te m nestaj pa car jiaxc, como m tzujpij car pac. 43 M bbh ca hnar hj, m ju car tjuju mr Jos. Guegue mr mi ngu Arimatea. Mr tita cja m phtzi cr cargo co c pe dda tita jr templo c judio, cja m tti htzibi. Guegue m thmi di heh car pa bb xta mandado ca Ocja hua jar jy. Nr Jos ddatsj bi ma, bi ti p jab mr bbh car Pilato, jin te m tzu. Bi dydi di ungui r tsjjqui di mhtzibi cr cuerpo car Jess. 44 Nu car Pilato bi ho r my cja bi hni, cja ya xqu du car Jess? 45 Bi mahti car capitn, bb, bi dyni. Nuc bi xifi: Jaa, ya x ndu. Diguebb ya car Pilato bi mandado di ndjti cr cuerpo car Jess pa di dux car Jos. 46 Nuc, bi dni hnar sbana, bi ma b tjjqui cr cuerpo car Jess p jar ponti, cja bi mx car sbana. Cja bi gti cr nima mbo hnar cueva g mdo. Diguebb ya, bi pntzi hnar ndo medo p jr goxtji car cueva, g ngoti. 47 Mr bbh p car Mara Magdalena co car Mara ca mr me car Jos. Gueguehui mr jantihui bb m cjti cr cuerpo car Jess p mbo car cueva.

SAN MARCOS15,16 Mara Magdalena co car Mara ca mr me car Jacobo, cja hneh car Salome, bi djm perfume cja bi mjm p jar cueva pa di gohtzibij cr cuerpo car Jess. Ncjap ngu cjajpi qu nimaj c judio, pa jim pe dr xajtjo. 2 C bbja bi mjm ndo nxuditjo ca primero r pa car semana, cja bb m znij jar cueva, cja mb px car jiadi. 3 M atsj c bbja, mr hnij: Toca da pntziguij car ndo medo pa da wem p jr goxtji car cueva? 4 Diguebb ya, bi ccahtij, ya xqu mbntzi car medo, masque mr ndo nojo. 5 Cja bi tij mbo car cueva, bi ccahtij hnar bajtzi hj, mr ju h p hnanguadi. M je dajtu r ma cja r nttaxi. Cja bi ndo mbih c bbja. 6 Nu car hj bi xijm: Dyo gu ntzuj. Gur hejm gui jionij car Jess ca mr mi ngu Nazaret cja bi ddti p jar ponti. Nuc ya x ja r ja. Ya jin gui bbjcua. Ccahtijmaj hua jab bi cjti cr cuerpo. 7 Nuquiguj, gui mjm b xijm qu mxte co hneh car Pedro, ya x nantzi car Jess. Guegue ya x hmto, ya x ma p Galilea. Nuquiguj ya, gui tnij, cja p xcr ntjj guegue p, como ngu g xihquij. 8 Nubb, c bbja bi bm p jar cueva, bi ddajm, como nttzditjo xqu mbidij, hasta m bij. Cju m ntzuj, eso bi mjm, cja jin to te g xijm.

41Nu

42Bb

Jess es sepultado

16

La resurreccin de Jess

Cja bb ya xqu tjoh car pa ca m tzya c judio, car

Jess bi ja r ja ca primero r pa car semana, cja bbto bi ni gui p jab mr bbh

Jess aparece a Mara Magdalena

9Car

SAN MARCOS16 car Mara Magdalena. Nr Mara Magdalena, mhmto m hohui yojto c ndaji c jin gui tz, cja car Jess xqu fonguibic. 10 Cja nr Mara, bb ya xqu ccahti car Jess, bi ma g xih qu mxtec, como nuc, mr jmi duj cja mr zonij. 11 Car Mara bi xijm, ya xqu ja r ja car Jess, cja guegue ya xqu nccahtihui. Nu c mxte, bb m dydej, jin g hemej.

126
15Diguebb

diguebb ya, car Jess p bi ni gui p jab m dyo yojo c hnj c xqu dni. P hnaho mr ni gui guegue. C yojo hj mr ma hnar lugar ca m tzi jajquihui car ciudad Jerusaln. 13 Nuc, bb m meyahui guegue, b cjhui r ddiji, bi ma g ngojmi Jerusaln, bi xih c p dda qu amigo car Jess. Nu c p dda, ndejma jin g hemej, cja cierto xqu ja r ja car Jess?

Jess aparece a dos de sus discpulos

12Cja

ya, car Jess bi xih qu mxte: Gui pnij, gui hoj ghtjo nr mundo, cja gui xij nr evangelio ghtjo tema cjahni, ghtjo p jab i bby. 16 Nu c cjahni c da hemegui cja da xixtje, da dti car nzajqui ca jin da tjegue. Nu c jin da heme, da ttmbi car castigoc, cja da bbdi. 17 Cja c cjahni c to da hemegui, da ttun cr ttzdi pa da dyti milagro, pa ncjap da fadi, cierto car palabra ca ba jaj. Da nmbigui cam tjujug pa da fonguibi c cjahni c ttzondaji c x nzdi. Guejtjo da a hnaho ja. 18 Cja bb di hna zti hnar cci a, jin te da cjajpi. Guejtjo bb da ttuni ju ni ca di yojmi veneno, jin te da cja. Cja gueguej da dyx qu dy c dhtji, cja da zc.

ngax ya, car Jess p bi ni gui p jab mr bbh c once qu mxte, mr juj jar mexa. Cja car Jess bi hunti, como j m ne di hemej cja cierto xqu ja r ja guegue? Bi xifi mr ndo me qu myj. Dyoca j xqu ne xqu hemej c ddaa c xqu ccahtij guegue bb ya xqu jn r ja?

14G

Jess comisiona a los apstoles

car Tzi Ta Jess, bb ya xqu nzoh qu mxte, bi hi hc, cja diguebb bi ttzix p ji tzi. Bi ma gu mi h p jr jogui dy car Tzi Ta ji tzi. 20 Nu qu mxte bi bnij g mjm r ngu lugar, cja bi xijm c cjahni nr tzi jogui ja. Cja cam Tzi Jmuj Jess, bi un qu mxte cr ttzdi guegue, bi mtzi pa bi dytij milagro, ncja ngu g xijm. Ncjap g fadi m cierto car palabra ca m majm. Amn. I ttzdi hua nar libron.

19Nubb,

Jess sube a los cielos

EL SANTO EVANGELIO SEGN SAN LUCAS

Nuqu, m tadaqui Tefilo, ya xn ngu y cjahni x ju x ca m ti car Jess bb m dyo hua jar jy, pa gu padij ter bh ca bi ncja. 2 M bbh c dda hj c xqu dn car Jess desde jar mdi. Gueguec bi ccahti ghtjo ja m ncja, eso p bi xijquije. Cja nugje, xt emebije cr palabraj, como d padij, m cierto ca m majm. Gueguej bi mx c to bi tngui car ja digue car Jess. 3 Nuguig hneje, xt hni r z, ghtjo ja m ncja cr vida car Jess, desde bb m mdi, cja xt mbeni xt ju xc nar librona, pa gui paqu, tada Tefilo. 4 Por r ngue nar librona, tz gui padi, ntju my car palabra x tsjihqui.

Prlogo

mr mandado car rey Herodes p jar jy Judea, mr bbh p hnar mcja, m ju cr tjuju mr Zacaras. M perten ca hnar grupo c mcja ca m tsjifi r Abas. Nu cr bbja car Zacaras m tsjifi r Elisabet. Guejti guegue xcu heje

5Bb

Un ngel anuncia el nacimiento de Juan el Bautista

digue cr cji car damcja Aarn. 6 Car Zacaras co cr bbja, ghtjo yojmi mr z cr hmyhui, m jonihui ca Ocja. M tihui ghtjo ca xqu man ca Ocja p jar ley, m zjtihuic. 7 Pe jin tema bajtzi m hiji, porque j m nte car Elisabet. Ya xqu nchujchu, guejti car Zacaras ya xqu ntita. 8 Diguebb ya, car grupo c mcja p jab m perten car Zacaras, bi tocabi di mjm p jar ciudad Jerusaln, pa du sirvebij ca Ocja p jar ndo ni cja p. Eso, ca hnajpa, car Zacaras mr bbh p jar ndo ni cja, mr pjpi ca Ocja g mcja. 9 C mcja m echa suerte pa di tjajni toca di daja pa di ti p jab mr nttzujpi. Car paca, car suerte bi toca car Zacaras, eso, bi ti p mbo car ni cja, p jab mr nttzujpi. Bi dx car guitjoni, bi ahtibi ca Ocja. 10 Nu c cjahni r ngu mb thmitjo p tji, mb oraj car hora bb mr ahti car guitjoni car Zacaras. 11 Nu p mbo ya, bi hna ni guitjo hnr anxe car Tzi Ta ji tzi, mr bbh p jr jogui dy car arta, p jab m tt x car guitjoni. 12 Car Zacaras, bb m ccahti ya ca, bi ndo ho qu mfeni cja bi ndo ntzu. 13 Nu car anxe bi xifi:

127

SAN LUCAS1 Dyo gu tzugu, Zacaras. Ca Ocja x dyh ca xc dyjpi. Quer bbja, car Elisabet, da hmh hnr tzi tt. Gui ju htibi cr tjuju dur Juan. 14 Nubb, gui mph bb. Nubb, da ddahqui gusto bb. Cja bb xta nccahti quer tzi bajtzi ca xta hmy, nubb, guejtjo p xta mph c p dda cjahni r ngu. 15 Guegue da anunciabi cr palabra ca Ocja. Ca Ocja da n r z quer tt cja da hi tzi pa da pjpi. Jin da zi guegue y cosa y r nti y cjahni, ni dur vino da zi. Ghtjo r vida da yojmi car Espritu Santo, desde bb xta hmy. 16 Da nzoj y p dda cjahni israelita pa da mbenij ca Ocja, cja da jionij. 17 Guegue car Juan da hmto, pa da xij y cjahni, ya xpa eh cam Tzi Jmuj. Da yojmi cr ttzdi ca Ocja cja co cr Tzi Espritu. Da pjpi ncja ngu ca hnr jmandadero ca Ocja ca m tsjifi r Elas. Da nzoh c ndo cjahnitsj cja co ni qu bajtzi, pa da madij. Da nzoh c cjahni c x wembi ca Ocja, pa p du cohc. Bb ya xtr ngohc, da dyjtibij cr palabra c jogui cjahni c i phtzi mfeni r z. Guegue quer tt ca da hmy, da nzoj y cjahni, pa bb xtu eh cam Tzi Jmuj, ya xtr ngu cjahni da guati cja da hemejca. Bi ma ncjap car ngeleca. 18 Nubb, car Zacaras bi dyn car ngele, i mbi: Tema sea gui ddajqui pa gr padi, cja cierto da hmh hnam tt? Ya xtr titag, co cam bbja, ya x nchujchu hneje. 19 Car ngele bi dadi, bi ma: Nug dr Gabriel, d cjajpi qu jmandado ca Ocja. Guegueca xp

128 ngujqui xt xihqui nr jogui ja, pa gui padi. 20 Pe nuya, gui ngone, como j xqu hemegui ca xt xihqui. Ya jin da nz gui a hasta gue bb xta hmh quer bajtzi, ncja ngu xt xihqui, cja nubb, cja xta xoh quer ne, cja xt a, bb. Ndejma da ncja n xt ma bb xta zh car tiempo. Ncjan g man car ngele. 21 C cjahni mr thmij car Zacaras p tji. M dyo qu mfenij, te tza mr pfi? como ya xcu ndo de p mbo car ni cja. 22 Guegue, bb, b ph p mbo car ni cja, pe j m tz te di xih c cjahni, como ya xcu ngone. Eso, bi fadi, p te xqu cjajpi ca Ocja xcu ccahti p mbo car ni cja. Car Zacaras d m cjadi r sea, pe j m tz di a. 23 Bb m zx c pa c m tocabi di sirve jar ni cja, bi ma r ngu bb. 24 Diguebb, bi h cr bbja car Zacaras, gue car Elisabet. Ctta zana m bbjti p mbo r ngu, jin tza m pni. 25 M ma, i na: Nuya, x jui guigui car Tzi Ta ji tzi, ya x cjagui xt h. Nuya, ya jin da dengui y cjahni, ya jin da xijqui jin d nte. Bi ma ncjap car Elisabet.

m z ddajto zana m h car Elisabet, nubb, ca Ocja p bi gu h car anxe Gabriel, g ma p jar tzi ji ni Nazaret, nu p jar estado Galilea. 27 Bi ma p jr ngu ca hnar bajtzi bbjatjo ca j bbe m yojmi hnar hj. M ju cr tjuju mr Mara. Ya xqu cja ttjte, gue car Jos bi dydi pa di cjajpi r bbja.

26Bb

Un ngel anuncia el nacimiento de Jess

129 Car Jos ya, xcu heje digue cr familia ca ndor David. 28 Car anxe bi ti car ngu, bi xih car Mara: Jatzi, Mara. X ndo nequi ca Ocja, cja guegue da mxqui. Ms dr ndo z car favor ca da dyjtiqui ni ndra ngue c p dda bbja. 29 Car Mara bi zu c palabrac, m ndo dyo r my, m mbeni: Ja i ncja car ttznguatec? 30 Bi man car anxe, bb: Dyo gu tzugu, Mara. Ca Ocja i ndo tzhqui, xta mxqui. 31 Dyjmaja ya, gui ma gui h, cja da hmh quer tt. Gui ju htibi cr tjuju dur Jess. 32 Gueguec da cja r nda, cja da tsjifi r Tt ca Ocja ca b bb ji tzi. Car Tzi Ta ca d i htzibij da un cr cargo pa da mandado como ngu ngu mandado ca ndr tita, David, como da hmy digue cr cjica. 33 Ghtjo r p da mandadoquij, gu cjahnij israelita. Da mandado ghtjo r tiempo, cja jin da bn cr cargo ca da ttuni. Gue y palabray bi man car ngele. 34 Car Mara bi dadi, bi dyn car anxe, i na: Ja dr hmh cam bajtzi, siendo j bbe d yobbe hnar hj? 35 Bi dah car anxe, bb, bi xifi: Car Espritu Santo da guahqui pa gui h. Gue cr ttzdi car Tzi Ta ji tzi gui yojmi pa da hmh quer bajtzi. Por r nguehca, dr nttzujpi quer tzi bajtzi, cja da tsjifi r Tt ca Ocja. 36 Dyjmaja, guejti quer prima cjuju car Elisabet, ya xqui tu cr bajtzi hneje, cja hne, ya xnr chujchu. Ya xca pa ddajto zana i h, cja m tsjifi jin gui nte. 37 R nzh ca Ocja, jin te i tzjpi r ntji . I

SAN LUCAS1 te ghtjo ncja ngu ga ma. Guehca bi man car anxe. 38 Car Mara bi man ya bb: Nug, r muzaguig ca Ocja. Nuya guegue da cjagui como ngu xc ma. Diguebb, bi hna wen car ngele, bb.

m tsjih car Mara, ya xi m tu cr bajtzi car Elisabet, nguetica bi bni g ma jar estado Judea, p jab m cja tt. Bi ma jr ngu car Zacaras co car Elisabet. Bb m zti jar ji ni jab m bb gueguehui, bi ti p jr ngu hui, bi zngua car Elisabet. 41 Cja bb m dyh car Elisabet mr nznguate car Mara, xn hn car bajtzi p mbo r my. Mismo car horaca, car Espritu Santo bi hna guatitjo car Elisabet, bi xij y palabra y bi ma guegue. 42 Nubb, bi a nzajqui car Elisabet, bi xih car Mara, i na: Nuquigu, Mara, ms da tti zquigu ni digue y p dda bbja, cja da ndo tti htzibi quer bajtzi ca da hmy. 43 Guehquigu, r mequi cam Tzi Jmuj, cja nug, jin te d ntju myg. 44 Ca xt de xqu znguagui, exque x hn nm bajtzi mbo nm my, como x ndo mpj. 45 Cja hnehquigu, r ntzhui gui mpjqu, hneje, porque xc heme ca x tsjihqui. Ndejma da ncja como ngu xc xihqui ca Ocja. Ncjap g man car Elisabet. 46 Nubb, car Mara bi ndo mpj, cja bi mam bb: D ndo xjtibi car Tzi Ta ji tzi, ntero ghtjo mbo nm tzi my,

39-40Bb

Mara visita a Elisabet

SAN LUCAS1 ndo mpj nm my por r ngue ca Ocja. Guegueca xta gzqui ca r nttzo ca d tu. 48 X nug ui co cr tzi tti jqui, exque r muzagui, masque jin te d vale. Desde guejya c cjahni da ma, te tza r z car bendicin x ddajqui ca Ocja. 49 R ndo nzh ca Ocja, x cjagui ca r tzi z. R ntzhui gu xjtibij cr tzi tjuju. 50 Ca Ocja, siempre i ndo fx y cjahni y i eme, Cja guejtjo i fx qu bajtziy, co qu bbjtoy. 51 Ca Ocja x ujtiguij, te tza r nzdi guegue, X fongui c cjahni c m mantsj, m ndo padij. 52 C cjahni r nzdi c m mandado, ca Ocja x jajquibi cr cargoc, pa ya jin da mandado. Nu c cjahni c j m hi xtjsj, gueguec ca Ocja x un cr cargo pa x mandadoj. 53 Ca Ocja x wi ni r z c cjahni c m tu ntju, nu c rico c m phtzi r ngu, x ngu hc, jin te xc uni. 54 Ca Ocja x mxquigj, d cjahni israelitaj, como d sirvebij. Ya x cumpli ca bi xih c ndom titaj, ya m yabb. 55 Bi man cam Tzi Taj ji tzi di mx cam titaj Abraham, co qu bajtzi, co guejti qu bbjto c di hmy, hasta ghtjo c cjahni c di hmy digue cr cji car Abraham.
47 I

130 Tzdi, guejcj bi man ca Ocja di mxcj, Ghtjo r vida jin di jiguij. Cja nuya x jui guij, ncja ngu g ma. Ncjap g man car Mara, ng xjtibi ca Ocja. 56 Diguebb, car Mara bi dhmi p jr ngu car Elisabet. Bi hmjti p juzna, sta gue bb m hmh cr bajtzi car Elisabet, cja nubb, bi ma r ngu, bb.

bi zx c p, pa bi jin car Elisabet, cja bi hmh cr tzi tt. 58 Bb m dyh qu vecino co ni qu pariente, guejtjo bi mpjm, cja bi mjm p jr ngu car Zacaras pa di ccahtij. Bi majm gueguej: Te tza ngu x mx ca Ocja nr Elisabet, eso, x hmh cr bajtzi! 59 Bb m z ojto, bi tthtibi car bajtzi car sea g circuncisin, ncja ngu ga mam p jr ley c israelita. Cja c cjahni m ne di juhtibi cr tjuju car bajtzi dur Zacaras, pa di dmbitjo cr tjuju cr ta. 60 Nu cr me ya, jin g nec. Bi man ya bb, i na: Jin da joh cr tjuju dur Zacaras. Da tju htibi cr tjuju dur Juan. 61 C p dda cjahni bi dadij ya bb, i naj: Dyoca gu ne gui ju htibi cr tjuju dur Juan, cuando jin te i bb ir familia ca di tsjifi ncjap? 62 Nubb, bi cjajpitjo r sea cr ta car bajtzi, bb, bi ttni tema tjuju m ne guegueca. 63 Car Zacaras bi dyh hnar tzi tabla cja bi ju x p cr tjuju car bajtzi, i na: Da tju htibi cr tjuju dur Juan. C cjahni bi ndo mbenijca, bb. 64 Cja nubb, bi hna xoh cr ne car

57Ncjap

Nacimiento de Juan el Bautista

131 Zacaras, bb, cja bi a. Bi xjtibi ca Ocja, bi ndo dyjpi mpjcje. 65 M ndo dyo myj qu vecino, ghtjoj. Cja bi ntngui car ja ca te xqu ncja, hasta bi tth p j tt, guehp jar estado Judea. Bi dyde ghtjo c cjahni, ca Ocja, guehca xqu uni car tzi bajtzi pa di hmy. 66 C to bi dyde, bi ndo mbenijca. Cja bi hnij: Te tza ghtjo da dyti car bajtzica bb xta t? M ma ncjap c cjahni, como ca Ocja bi ndo bendeci car tzi bajtzi.

SAN LUCAS1 acuerdo ca xqu dytihui car Abraham. 73 Car Tzi Ta ji tzi xqu ungui hnar promesa ca ndom titaj, car Abraham, cja xqu d cr palabra, cierto di cumpli. Bi xifi, di heh ca hnar cjahni ca di mxcj, cja nuya, ya x ni guica. 74 Bi xijcj, guegueca di gxcj p jr dy cm contraj, pa ya jin te da cjaguijc. Nuya, gu hmpj r dy ca Ocja, gu pjpij, cja jin te gu tzuj ya. 75 Nuya, gu jguij ca r nttzo, cja gu tij ca r z. Ghtjo r vida gu tnij ca Ocja, como guehca d emejca. Gue nr palabran bi tsjih ca ndom titaj, cja ya x nzdi. 76 Nuqu, m tzi ttqui, da tsjihqui r jmandaderoqui ca Ocja, Cja gui ma gui xij y cjahni cr palabra car Tzi Ta ji tzi. R ntzhui da ndo tti htzibica. Guehqu gui hmto, gui nzoj y cjahni, gui xijm, ya xpa eh cam Tzi Jmuj, 77 cja gui xijm ja ncja dr dtij car nzajqui ca jin da tjegue, cja co ja ncja dr mperdonaguij ca r nttzo ca xt tij. 78 X ndo jui guij car Tzi Ta ji tzi cja x ndo neguij. Ncjahm ya xpa jiahtzi hnar ddadyo mp r z, como guegue xtu pjni cr tzi jiahtzi, pa da yoti mbo m tzi mygj. 79 Car jiahtzica guejtjo da yoti c cjahni c r bbh p jab r

Espritu Santo bi hna guati car Zacaras, cr ta car bajtzi, cja bi uni palabra pa dr xjtibi ca Ocja. Bi man ya car Zacaras, bb, i na: 68 Da ndo tsjjtibi ca Ocja ca d tnij, d israelitaj, Porque guegue x nuguij r z, y cjahniguij, Ya xp mjni ca hnar cjahni ca da gzquij ca r nttzo. 69 Guegueca du eh p jr cji car David, cja dr ndo nzdi. X hi x car Tzi Ta ji tzi pa da gzquij ghtjo ca r nttzo. 70 Ya m yabb bi promete ca Ocja di mjni ca hnaa ca di gxcj. Bi xih qu jmandadero c m pjpi guegue. Cja nuya x dyti guegue ncja ngu g ma. 71 Car Tzi Ta ji tzi xqu xijquij di hi xi hnar hj pa da gxcj p jy dy cm contraj, pa ya jin te da cjaguijc. 72 Guegue xqu ma, di jui jqui c ndom titaj, cja di mben car

67Car

El canto de Zacaras

SAN LUCAS1,2 hmxuy, gue c ya xn ma da du. Ca hnar bajtzi ca da hmy da cjaguij gu tnij cr hu, pa gu hmpj r z, gu mpjm car Tzi Ta ji tzi. Ncjap g man car Zacaras, bb mr xjtibi ca Ocja. 80 Cja bi te car bajtzi ya, car tzi Juan, bi ndo ncja r my, cja m ndo tn ca Ocja. M dyo p jab jin to m hni. Bi dhmi p hasta gue bb bi xih car Tzi Ta ji tzi di nzoh qu mi ngacjahnij, tzdi, c cjahni israelita.

132 cja bi gti p jar presebe, como m ujtjo lugar p mbo car mesn. car jyca, mr bbh c dda mdi. Mr ohmi qu djti car xuyca. 9 Nubb, bi hna ni guitjo hnr anxe ca Ocja, mr hmh hnanguadi p jab mr bbh c mdi, cja cr tjay ca Ocja bi ndo yoti p. C mdi ya, bi ndo zuj. 10 Nu car ngele ya bi xijm: Dyo gu ntzuj, porque nug d jag hnar ddadyo ja pa da mpj y cjahni, ntero y i bbjcua jar jy. 11 Nuya, r pa ya, x hmh ca hnar cjahni ca da gzquij ca r nttzo. Guegueca r Cristoca, como x hi x car Tzi Ta ji tzi, cja m Tzi Jmugj. X hm jr ji ni n jab m bbjma ca ndo r tita, David. 12 D xihquij hnar sea pa gr meyaj car bajtzi. Gui ma gui ttij hnar tzi wne, x bbanti qu tzi datu, cja r bbni jar presebe. Gue car tzi bajtzic. Ncjap g xih c mdi car ngele. 13 Nubb, bi hna ni gui p c dda ngele r ngu, g gaj n jar ji tzi, bi mpjnij car anxeca. Bi nctij bi xjtibij car Tzi Ta ji tzi, mr majm, i naj: 14 Da tsjjtibi ca Ocja p jar ji tzi, Nuhua jar jy da hmy r z y cjahni, porque ca Ocja x nuy co cr tzi tti jqui! Ncjap g man c anxe. 15 Nubb, bi ma g ngojm p jar ji tzi. Cja c mdi ya, bi atsjj, bi majm: Mj n Beln. M ccahtij car tzi bajtzi ca x hmj n, como

8Mismo

Los ngeles y los pastores

Nu c pac, car Agusto Csar bi mandado bi ttti hnar censo pa ntero c cjahni m bbjcua jar jy. 2 Nuc mr primera vez bi ttti car censo. Bi tsjox car censoca bb mr mandado car Cirenio p jar jy Siria. 3 Ghtjo c cjahni bi mjm jar jini p jab m bbjmaja c ndo taj co ni c ndo titaj, cja b ju x qu tjujuj p. 4 Nu car Jos bi bm p jar jini Nazaret, p jar estado Galilea, como guehp mr mi ngu p. Bi btze g ma jar estado Judea, bi zti jar jini Beln. Mr ngujma p ca ndo r tita David, como car Jos ya, xcu heje digue cr familia ca ndor David. 5 Eso, bi ma p Beln pa du tju x cr tjuju p. Bi zix cr bbja, mr Mara, como ya xqu cja ttjte. Nu car Mara, ya xi m h. 6 Cja bb mr bbjti p Beln, bi zh car tiempo pa bi jin car Mara. 7 Cja bi hmh ca primero r bajtzi. Cr me ya, bi panti qu dajtu,

Nacimiento de Jess

133 ya x xijcj ca Ocja, guehca xp mjnquijca. 16 Cja bi mjm nttzdi, b ttij car Mara co car Jos, cja co car tzi bajtzi mr bbm p jar presebe. 17 C mdi ya, bb m ccahtij car tzi bajtzi, bi xijm car Mara co car Jos car palabra ca xqu man car ngele. Guejtjo bi gxj c p dda cjahni c bi ntjj. 18 Ghtjo c to bi dyh ca m man c mdi, bi ndo ho myj, bi ndo mpjm. 19 Nu car Mara bi ndo mben c palabra c xqu tsjifi digue cr tzi bajtzi. Jin g dabenic. 20 Nubb, bi ma c mdi, bb. Bi ma g ngojm p jab xcu hejm. M xjtibij ca Ocja, m ndo jpij cjamadi, porque ya xqu dtij car tzi wne, ncja ngu g man cr anxe ca Ocja. Bi dyjpij mpjcje por r ngue ghtjo c xqu dydej cja xqu ccahtij.

SAN LUCAS2 bajtzi. 23 P jar Escritura i cuati c dda palabra c i ma ncjahua: Cada hnar familia y cjahni israelita, da ahtibi ca Ocja cr primero car tzi hj ca da hmy, como nuca r mjti ca Ocjaca. Tzdi, m nesta di mhti hnar zuwe cja di dti p jar altar. Di ncjap dr mbonihui car tzi hj car zuwe, cja nuca, di ttun ca Ocjaca. 24 Eso, car Jos co car Mara bi mhui p Jerusaln pa di ahtibi ca Ocja hnar zuwe, guehca dr mbonihui cr tzi tt. I mam p jar Escritura, p jar ley, i na: Da ahtibi ca Ocja yojo tzi paloma o yo tzi juilo. 25 Car ciudad p Jerusaln mr bbh hnar tada, m tsjifi mr Simen. Ya xi mr tita. Mr z cr vida, cja m ndo jon ca Ocja. Ghtjo r pa, m pa jar templo. M thmitjo ca hnar cjahni ca di heje pa di ghtzibi c cjahni israelita ca mr sufrij. Car Espritu Santo m yojmi car Simen, cja m nzofo. 26 Car Espritu Santo ya xqu xih car Simen, jin di du hasta gue bb ya xtr ccahti car cjahni ca xtr hi x car Tzi Ta ji tzi, pa di salva c cjahni israelita. 27 Ca hnajpa, car Simen bi ma p jar templo, bi guati p, ncja ngu xqu xih car Espritu Santo. Ncjap, ya xi mr bbh p jar ni cja bb m tihui cr ta co cr me car tzi Jess. Gueguehui mr ma di presentahui ca Ocja cr tzi bajtzi cja di ahtibi c zuwe c i mam p jr ley ca Ocja. 28 Car Simen ya bb, bi dyh car bajtzi, bi dtzi, cja bi nzoh car Tzi Ta ji tzi. Bi ma, i na: 29 Nuquigu, Tzi Jmu, ir mfiguig. Nuya, ya xn z gui tzixquig ya. Ya x ju m my. Ya

ya xi m phtzi ojto car tzi bajtzi, bi tthtibi jr cuerpo car sea ca i tsjifi circuncisin, ncja ngu ga mam p jar ley ca bi dyti car Moiss, cja bi tju htibi cr tjuju mr Jess. Gue nr tjujun bi tsjih car Mara di ju htibi cr tzi bajtzi. Ante que di h guegue, car ngele bi xifi ncjap. 22 I mam p jar ley ca bi dyti car Moiss, bb ga hmh hnar bajtzi r tzi hj, cr me da dhmi cuarenta da, nubb, cja da zix car bajtzi pa du presentabi ca Ocja. Eso, bb m zx c cuarenta da, car Mara bi mhui car Jos p Jerusaln pa du presenta cr

21Bb

El nio Jess es presentado en el templo

SAN LUCAS2 x nzh quer palabra ca g xijqui. 30 Ya xt ccahti nar cjahni na xc pjni pa da gzquije ca r nttzo. 31 Guejna xc pjnina pa da ghtzibi ca r nttzo ghtjo y cjahni. 32 Da ncj ncja hnar jiahtzi nar tzi bajtzina. Guejna xc pjnina pa da yoti mbo myj c cjahni c jin gui padi ja gu ncjagu. Por r ngue gueguena da tti htzibi y cjahni israelita, como ir cjahniguy. Ncjap g man car Simen bb mr xjtibi car Tzi Ta ji tzi, mr ma te di dyti car tzi Jess bb ya xtr te. 33 Bb m dyj y palabray cr ta co cr me car bajtzi, bi ndo ho myhui. 34-35 Car Simen, bb, p bi nzoh ca Ocja, bi dyjpi di bendeci car tzi bajtzi cja co cr ta hneh cr me. Diguebb ya, bi nzoh car mebajtzi, car Mara, bi xifi, i na: Dyjmaja, car Tzi Ta ji tzi x hi x nar bajtzina pa da baj y cjahni israelita, guegue i cumpli ca i ma. Cja bb ya xtr te nar bajtzi, da ndo jmeya. Da guatij cjahni dr ngu, cja da heme ca Ocja. Nu c p ddaa ya, da wembij, jin da nej. Da ncjap dr fadi ja ncja ga mben y cjahni mbo myj. Da ndo sufri nar bajtzina, como dr ngu c cjahni c da hui cja da zani. Hnehquigu, como xta sufri nir bajtzi, xqu ndo sufri hneje, ncjahm da ntjojtiqui quer tzi my co hnar cjuay. Ncjap g man car Simen. 36 Guejtjo hneje mr bbh p jar templo ca hnar bbja, mr mensajera

134 ca Ocja. M ju cr tjuju mr Ana. Mr tti xu car Fanuel, xcu heje digue cr familia ca ndr tita, Aser. Car Ana, ya xqu ndo nchujchutsj. Xqu ntjajti bb mr bajtzi bbjatjo, cja bi hmbi cr dame yojto cjeya. Diguebb, bi duca. 37 Cja ya xi m phtzi ochenta y cuatro ao xqu go ddanxu. Guejti guegue m thmi ca hnar cjahni ca di mjni ca Ocja. Car Ana j m bbh p jar templo. Mr dedi p, m xjtibi ca Ocja, hasta m beje pa ms di jion ca Ocja. M mahti ca Ocja g oracin bb mpa co hneh bb nxuy. 38 Mismo car horaca, car Ana bi guati car Jos co car Mara. Bb m ccahti car tzi bajtzi Jess, exque bi badi, guehca xcu mjni car Tzi Ta ji tzica, cja bi dyjpi cjamadi. Diguebb, bi bni cja bi ndo ngxte, ya xqu hmh ca hnar cjahni ca xcu mjni car Tzi Ta ji tzi pa dr mx qu cjahni. Bi xifi ntero c cjahni jar ciudad p Jerusaln, ghtjo c to m thmij car p bb xti ni gui car hj ca di gxc.

Jos co car Mara bi cumplihui ghtjo ca m mam p jr palabra ca Ocja, tzdi, ca i mam p jar ley. Diguebb, bi ma g ngojmi p jar ji ni Nazaret cja p bi hmbi p. Car tzi jini Nazaret, m bbh p jar estado Galilea. 40 Bi te car bajtzi, car tzi Jess, cja bi zdi. Mr tzi jiaxi my, cja m ndo yojmi car Tzi Ta ji tzi, guegueca m ftzi.

39Car

El regreso a Nazaret

cjeya m pa jar mbaxcjua p Jerusaln cr me co cr ta car Jess. C cjahni israelita m tzjpij hnar dambaxcjua bb m mbenij

41Cada

El nio Jess en el templo

135 ja ncja g mbn c ndo titaj p jar jy Egipto. 42 Bb m phtzi doce ao car Jess, bi ttzitzi g mjm p Jerusaln, como ngu ngu dyti cr ta co cr me cada cjeya bb ya xti ncja car mbaxcjuaca. 43 Cja bb m guah car mbaxcjua, b coh c cjahni. Nu car tzi Jess ya, b d p Jerusaln, pe jin g mbah cr me, ni ndra ngue cr ta, cja xcu goh p? 44 Ng mandi gueguehui, car Jess m hohui c p dda cjahni. Eso, bi hoj ghtjo car paca, mr mjm nguj. Bb m nde, bi jionihui car Jess. Bi dyn qu pariente cja co qu hnanguj. ujtjo. 45 Jin te g ndtihui. Nubb, bi ma g ngojmi Jerusaln, b jonihui p. 46 Ca mr cja jujpa, bi dtihui p jar ndo ni cja. Mr bbbi c maestro c m nxdij c Escritura, mr judij p. Car Jess mr h ca mr man c maestro cja mr ni nttni. 47 Bb m dyh c maestro ca mr man car Jess, bi hntsjj: Ja xc mbaj ya nr bajtzi y mfeni r ji tzi? R ndo z ca i ma cja co ca i tjadi. 48 Cr me co cr ta, bi ccahti car Jess, mr bbh p, mr ahui c maestro. Cja bi ndo ho r myhui, bi hntsjhui, ter bh ca m jom p? Bi man cr me, bb, bi dyni: Nuqu, tt, dyoca xc cojtigu hua? Xt ndo jonquibbe nir ta. Te tza nd cjabbe ndu my. 49 Bi man car bajtzi, bb, i na: Dyoca xc d xc jionguihui? Cja jin gu padihui, i nesta gu hmjcua jr ngu cam Tzi Ta? Ncjap g ndadi. 50 Nu cr ta co cr me jin g ntiendehui toca m xifi mr Tzi Ta.

SAN LUCAS2,3 car Jess bi dn cr me co cr ta, bi ma g ngojm p Nazaret. Cja guegue bi dyjti ca m xijmi. Cr me ya, d m mbentjo ghtjo c palabra c xqu man car Jess. 52 Cja car Jess bi te, ms bi ncja r my, cja bi hj. Nu c cjahni m ndo tzjmca. Guejti car Tzi Ta ji tzi m ndo ne car Jess cja m ftzi.

51Nubb,

Bi tjoh c cjeya. Bb ya xti zh car tiempo ca xqu man ca Ocja, pa di mdi di predica car Juan ca m xix y cjahni, car Tiberio Csar mr mandado jar gobierno romano. Ya xi m phtzi quince ao mr mandado p. Car Poncio Pilato mr gobernador p jar estado Judea. Car Herodes mr mandado p jar estado Galilea, cja cr cjuada Felipe mr mandado p jar estado Iturea cja co jar estado Traconite. Car Lisanias mr mandado p jar estado Abilinia. 2 Bb ya xti mdi di predica car Juan ca m xix y cjahni, c mcja c m ju qu tjuju hui car Ans co car Caifs mr mandadohui p jr templo c judio. Car cjeyaca, ca Ocja bi nzoh car Juan, cr tt car Zacaras, bb m dyo p jab jin to m hani. Bi guy di ma du nzoh c cjahni. 3 Nubb, bi ma car Juan, m tjoh p j ji ni c mr hmh p jy nttzani car datje Jordn, m xih c cjahni di ntzohmij, di jijm ca r nttzo, cja di xixtjej pa dr ni gui, ya xi m jonij ca Ocja. Nubb, ca Ocja di ghtzibij ca r nttzo ca

Juan el Bautista predica en el desierto

SAN LUCAS3 xqu dytij. 4 Bb m predica car Juan bi zh c dda palabra c xqu man car profeta Isaas ya m yabb. Xqu ju x c palabrac p jr libro xqu dyte. Bi ma ncjahua: Dyjmaj, i dyo hnar cjahni p jab jin to i hani, i ndo a nzajqui, I xih c p dda cjahni da jojqui qu vidaj, como ya xpa eh cam Tzi Jmuj. I nzojm ncjahua, i na: Gui jojquij ya car hu p jab xtu eh ca Ocja, Gui cjajpij dr ncjuani. 5 Gui u htzij jy ghtjo p jab r je, Gui yhtij jab r nte, ghtjo c tt, P jab x mgui, gui cjjquij derecho, Gui jojquij car hu dr nconi, 6 Pa du eh cam Tzi Jmuj. Guehca da gzquij ca r nttzoca, Cja jin gui jnguitsjgj da mxquij, pe guejtjo da mtzi ghtjo c p dda cjahni c i bbjcua jar jy. Bi ma ncjap car profeta Isaas. 7 Mr ngu c cjahni bi guatij car Juan, m ne di xixtjej. Car Juan ya, m nzojm, m xijm: Toca x xihquij gui xixtjej? R nttzo quir myj. Gu ncjaj ncja ngu cci a. Cja gu i naj, bb jntjo gui xixtjej, nubb, jin da zhquij car castigo dr ndo ca xtu pnquij ca Ocja? 8 Bb de vera gui repentij cja gui jiguij ca r nttzo, nubb, xqu dytij ca r z. Nubb, cja da ni gui, de vera gu emej ca Ocja, bb. Nuquiguj, gu mbeni mbo ir myj, jin tema

136 castigo da ttahquij, como xqu hejm jr cji ca ndom titaj Abraham. Nug, d xihquij, jin te i cja jab xcu heh quer cjij. Bb di mandado ca Ocja, hasta guejti y medo y i bbongua, di cja bajtzi ca ndom titaj Abrahm. 9 X man ca Ocja, ya xtu pnqui quer castigoj. Ya xqui guejti p xta zhquij. Car hacha ya xna bbjti p hnanguadi car za pa da zjqui. Ghtjo c za c jin gui tu ixi r z, xta ttzjqui, cja xta ddti p jar tzibi. M ma ncjap car Juan. 10 C cjahni ya, bi dyn car Juan ya bb, i na: Te gu pjme ya bb, pa jin da castigaguije ca Ocja? 11 Car Juan bi dadi: Bb gu ca yo pajni, gui u ni hnaa car cjahni ca jin te i caja. Bb gu phtzi semilla r ngu, gui u ni tz car cjahni ca jin te i phtzi. Bi ma ncjan car Juan. 12 P b ejm c dda publicano, tzdi, c hj c m cobra c contribucin, bi guatij car Juan. Guejti gueguec m ne di xixtje hneje. Bi dynij, i na: Nuqu, Maestro, xijcje, te bh ca gu pjme, bb, pa da neguije ca Ocja? 13 Car Juan bi xijm, bb: Gui cobraj lnico ca i man car gobierno. Dyo p gu ju htzij ca gui cobraj. 14 Guejti c sundado bi guati car Juan, bi dynij: Xigje, te gu pjme? Cja car Juan bi xijm: Dyo gu tzmbi quir hohuij qu zuwe g fuerza, cja dyo te gu jambij. Dyo gu jxj bbtjri y

137 cjahni, hneje. Gui hmpj conforme quer rayaj. Bi ma ncjap car Juan. 15 C cjahni ya, m thmij ca hnar cjahni ca di gu h ca Ocja pa di ghtzibij ca r nttzo. M mbenij, ya xti ni guica. Bi ccahtij mr ndo z car Juan. Ghtjo m mbenij, ms guegue car Juan mr Cristo ca xqu hi x ca Ocja pa di heje di mxj. 16 Bi bah car Juan te m mben c cjahni, eso, bi xifi ghtjoc: Nug, jin dr Cristog. Jin gui guejquig gu tbiguij. Cierto i bbh cam cargo. D xixquij cor deje. Nu car Cristo, ya xpa eje, cja guegue ms i ndo ja cr cargo ni ndra nguejquig. Nug, jin dr ntzgbbe gu cjajpi qu jmandadoca. Guegue da ddahquij car tzi Espritu Santo pa gui yojmca, cja car tzi Espritu Santo i jjmi hnar tzibi. 17 Ca hnaa ca ya xpa eje, da mijqui qu tty, da wejque c baxa co c semilla. Car tty ya, da bbhtzi, cja car baxa da ddti p jar tzibi ca jin gui jui ti. 18 M ncjap ngu nzoh c cjahni car Juan. M xijm, ya xti mdi di mandado ca Ocja hua jar jy. Guejtjo, p m xijm p dda palabra r ngu, hneje, cja m ti pa di hemej. 19 Car Juan guejtjo bi nzoh car rey Herodes, bi hunti. Guegueca m mandado p jar jyca. Car Juan bi hunti, porque car Herodes xqu cuajti cr bbjpo g bbja, siendo m bbjti cr cjuada. Cja p bi hunti car Herodes por r ngue c p dda cosa c xqu dyte mr nttzo. 20 Car Herodes ya, jin g ne g dyte ncja ngu g

SAN LUCAS3 man car Juan. Ms bien, p bi dyti p hnar cosa ms mr nttzo. Bi mandado bi ttzh car Juan, bi cjoti fdi. bb j bbe m cjoti car Juan, m dyodica, m xix c cjahni r ngu. Guejtjo hneje bi xix car Jess. Nu car Jess, bb m guadi m xixtje, bi nzoh ca Ocja. Cja bb mr oratjo, bi xoj nr ji tzi, 22 cja b cah car Espritu Santo, m ni gui ncja hnar paloma. Nuca, bi dex car Jess. Cja bi tth hnar ja mb a p mbo jar ji tzi, m ma: Nuquigu, m tzi ttquig. Gu pjpigui nm tzi my.

21Pe

El bautismo de Jess

Jess, jab ya xi m phtzi hnar treinta ao, cja bi mdi bi predica. M man c cjahni, m i naj, car Jess, mr ta car Jos. Car Jos ya, mr ta car El. 24 Cja car El mr ta car Matat, cja car Matat mr ta car Levi, cja car Lev mr ta car Melqu, cja car Melqu mr ta car Jana, cja car Jana mr ta car Jos. 25 Car Jos ya mr ta car Matatas, cja car Matatas mr ta car Ams, cja car Ams mr ta car Nahum, cja car Nahum mr ta car Esli, cja nuc mr ta car Nagai. 26 Car Nagai ya, mr ta car Maat, cja car Maat mr ta car Matatas, cja car Matatas mr ta car Semei, cja car Semei mr ta car Jos, cja nuc mr ta car Jud. 27 Car Jud ya, mr ta car Joana, cja car Joana mr ta car Resa, cja car Resa mr ta car Zorobabel, cja car Zorobabel mr ta car Salatiel, cja nuc mr ta

23Car

Los antepasados de Jesucristo

SAN LUCAS3,4 car Neri. 28 Car Neri ya, mr ta car Melqui, cja car Melqui mr ta car Adi, cja car Adi mr ta car Cosam, cja car Cosam mr ta car Elmodam, cja nuc mr ta car Er. 29 Car Er ya, mr ta car Josu, cja car Josu mr ta car Eliezer, cja car Eliezer mr ta car Jorim, cja car Jorim mr ta car Matat, cja nuc mr ta car Lev. 30 Car Lev ya, mr ta car Simen, cja car Simen mr ta car Jud, cja car Jud mr ta car Jos, cja car Jos mr ta car Jonn, cja nuc mr ta car Eliaquim. 31 Car Eliaquim ya, mr ta car Melea, cja car Melea mr ta car Mainn, cja car Mainn mr ta car Matata, cja car Matata mr ta car Natn, cja nuc mr ta car David. 32 Car David ya, mr ta car Isa, cja car Isa mr ta car Obed, cja car Obed mr ta car Booz, cja car Booz mr ta car Salmn, cja nuc mr ta car Naasn. 33 Car Naasn ya, mr ta car Aminadab, cja car Aminadab mr ta car Aram, cja car Aram mr ta car Esrom, cja car Esrom mr ta car Fares, cja nuc mr ta car Jud. 34 Car Jud ya, mr ta car Jacob, cja car Jacob mr ta car Isaac, cja car Isaac mr ta car Abraham, cja nuc mr ta car Tar, cja car Tar mr ta car Nacor. 35 Car Nacor ya, mr ta car Serug, cja car Serug mr ta car Ragau, cja car Ragau mr ta car Peleg, cja car Peleg mr ta car Heber, cja nuc mr ta car Sala. 36 Car Sala ya, mr ta car Cainn, cja car Cainn mr ta car Arfaxad, cja car Arfaxad mr ta car Sem, cja car Sem mr ta car No, cja car No mr ta car Lamec. 37 Car Lamec ya, mr ta car Matusaln, cja car Matasuln

138 mr ta car Enoc, cja car Enoc mr ta car Jared, cja car Jared mr ta car Mahalaleel, cja nuc mr ta car Cainn. 38 Car Cainn ya, mr ta car Ens, cja car Ens mr ta car Set, cja car Set mr ta car Adn. Nu car Adn ya, bi dyti ca Ocjac.

Car Jess m ndo yojmi car Espritu Santo, m te ghtjo ca m xihca. Bb ya xqu xixtje, bi wem p jar datje Jordn. Car tzi Espritu Santo bi zitzi g ma p jab jin to m hni, cja bi ho p car Jess. 2 Bu d p cuarenta mp. Nu ca Jin Gui Jo m ndo jon car manera ja ncja dr jiti car Jess pa di dyti tema cosa ca jin di tz. M htibi prueba. Car Jess jin te g nzi c pac. Diguebb ya, bi ndo du ntju, bb. 3 Nubb, ca Jin Gui Jo bi xifi, i na: I jmantjo, r ttqui ca Ocja. Bb de vera r ttqui ca Ocja, gui cjajpi nr medon da cja tju me, pa gui tzi. Bi ma ncjap ca Jin Gui Jo. 4 Bi dah car Jess, i mbi: I ju x p jr palabra ca Ocja, i na: Jin gui ja nr tjujme i tzi nr cjahni dr hmy. Bb ga mandadotsj ca Ocja, da hm r nzajqui nr cjahni, nubb, da hmy. 5 Diguebb ya, ca Jin Gui Jo bi zix car Jess ca hnar tt p jab mr nte. Hna ratotjo b ujti ghtjo nr mundo co ghtjo c jy, mr tzi z mr ni guic. 6 Bi man ca Jin Gui Jo ya bb, i mbi: Nug, xt ddahqui quer cargo ghtjo gui mandadobi y, pa ghtjo c cjahni c i bby ntero nr

Tentacin de Jess

139 mundo da hi zquigu g Ocjagu. Nuguig, i tocagui d mandadobi nr mundo, cja bb d ne to gu un cam cargo, r nzjqui pa gu uni. 7 Nuque, bb gui ndadiajmu, gui hi zquig, gu ddahquigy, gui cjajpi ir mjtigu. Bi ma ncjap ca Jin Gui Jo. 8 Bi dah car Jess, bi ma: Nuqu Satans, gui wembigui nttzdi. I ju x p jar Escritura ya palabray, i na: Gui ndane ca Ocja quer Tzi Jmu. Ddatsj guegue gui ndane cja gui dyjte. 9 Diguebb ca Jin Gui Jo bi zix jar Jess car ciudad p Jerusaln, bi hi x p jr ajcu car ndo ni cja, p jab mr ndo nte. Nubb, bi xifi: Bb r ttqui ca Ocja gui hn ya gur t jy. 10 Porque i ju x p jar Escritura, i na: Ca Ocja da bbjpi qu ngele da mhqui. 11 Gueguec da zti quir dy pa jin te gui cja, Nim pa jab gui fehtzi hnar medo. 12 Nu car Jess bi dadi ncjahua: Guejtjo i man ca Ocja cam Tzi Jmuje p jar Escritura: Jin gui ma gui dyti hnar cosa dr nttzo pa gr ccahti, cja da dyti milagro ca Ocja pa da mxqui? 13 Ca Jin Gui Jo, bb ya xqu guadi xqu dyhtibi y pruebay car Jess, diguebb, bi jigui, bi wembi tengu mpa, hasta bb p di heh hnar hora dr z pa p di guati.

SAN LUCAS4 ti guegue, m fx car tzi Espritu Santo, como ghtjo r tiempo m yojmi cja m phtzibi cr ttzdi. Ghtjo p jar estado Galilea bi ntngui car ja, hasta bi ndo fadi ter bh ca m ti car Jess. 15 M dyo p Galilea, m tzte r ngu c tzi ji ni, cja m cti c tzi templo p jab m jmu ntzi c cjahni, m ujtic cr palabra ca Ocja. Cja c cjahni m ndo respetaj. Guejtjo m majm, mr ndo z ca m man car Jess.

Jess bi ma g ngoh p jar estado Galilea. Ghtjo ca m

Jess comienza su trabajo en Galilea

14Car

Jess bi zti p jar ji ni Nazaret, p jab b te. Car pa ca m cja tsjdi, gue car nsbado, bi ma jr ni cja c judio, porque m te ncjap ghtjo r vida. Bi hna ttjpi di nn c Escritura, pa di dyh c p dda cjahni, eso bi bby. 17 Bi ttu n ca hnar jhmi ca xqu dyti ca hnr jmandadero ca Ocja ca m tsjifi r Isaas. Car Jess bi xohti car rollo, bb, bi jion car lugar p jab i ma ncjahua, i na: 18 X nguajqui cr tzi Espritu ca Ocja, cja d yobbeca. Guegue x hi xquig gu tngui car jogui ja, gu fx y cjahni, ghtjo y to te i nesta. Xp ngujqui ca Ocja pa gu ju htibi my y cjahni y i ndo du my, Xp ngujqui gu xij y preso, ya xta bxij, Gu xij y god, ya xta xoj y dj, Gu fx y to i bb r dy qu contraj, 19 Gu xij y cjahni, ya x nzh car cjeya pa da gx y cjahni ca Ocja.

16Car

Jess en Nazaret

SAN LUCAS4 Gue y palabray bi nn car Jess p jar Escritura. 20 Bi pantzi car rollo, bb, p bi un car hj ca m phtzi c jhmi, cja bi mi jy, bb. C p dda cjahni c mr bbh p jar ni cja mr jantitjoj car Jess. Mr thmij, ng majm te p di ma. 21 Car Jess bi mam bb: Nuya, r pa ya, ya x nzh ca i mangua jar Escritura, como nuya gu ccajtiguij, cja gu dej ca dr ma. 22 Ghtjo c cjahni m tzjm ca m man car Jess. Bi mbentsj mbo myj: Jab xcu hej y palabra y i man? R ndo z ca i ma. Ja ncja ga mbaj y cosay? Guejtjo mr hntsjj: Cja j r tt car Jos nr hjn? 23 Guegue car Jess bi mam, bb: P ntoja gu ne gui xijquij nr dichon: Nuqu, gu mangu gr doctor. Nuya, gui htjetsj ya, pa gu ccahtije, cja cierto gu padi gui dytje? Cja p gu ne gui xijquij: Xtu deje g ndo dyti milagro p jar jini Capernaum. Nuya, gui dyjtiguije milagro r ngu hua jam jinij Nazaret, hneje. Guehca gu ne gui xijquijca. 24 Nug, d xihquij, jin gui ttemebi hnr jmandadero ca Ocja p jab r mi ngu, eso, jin gu neguj gui hemeguij. 25 Cja p d xihquij, mr ngu c ddanxu mr hmjcua jam jyj, nuhua Israel, bb m dyo ca hnr jmandadero ca Ocja ca m tsjifi r Elas. C pac, bi zdi ju cjeya hne ddajtjo zana, j m way, cja m cja hnar ndo tjuju ghtjo nm jygj. 26 Pe jin

140 g cj h car Elas p jr ngu hnam mi ngaisraelitaj pa dr guati p. Ji naca. Bi cju h p jar jini Sarepta, cerca p jar ji ni Sidn, cja bi guati p jr ngu hnar ddanxu mr mi ngu p, masque j mr cjahni israelita guegueca. 27 Guejtjo mr ngu c cjahni israelita c m tzhui c tsjaxi c i tsjifi r lepra, c pa c m bbh cr jmandadero ca Ocja ca m tsjifi r Eliseo. Nu car Eliseo jin g dytjec. Ji na. Bi dytje ca hnar mi ngu Siria ca m ju cr tjuju mr Naamn. Nuca, j mr cjahni israelitaca hneje. Eso, d xihquij, car Tzi Ta ji tzi i pjni y jmandadero p jab jin gui mi nguy. Bi ma ncjap car Jess. 28 C cjahni c mr bbh p jar tzi ni cja, bb m dydejca, bi ndo unij r cu, g jaj r hunda, mr man car Jess, jin dr mx c mi ngu p Nazaret. Hnaho cjahni di mxi guegue. 29 Eso, bi mfxj, bi ztij car Jess, bi gtij g ma jr nttzani car ji ni, p jab mr bbh hnar ndo je. Bi hi xj jr nttzani car je, m ne di tsjjquij p car Jess. 30 Nu car Jess ya, xn bbti nttzdi, bi hui x c cjahni, bi wem p.

car Jess bi maa g nzti p jar ji ni Capernaum. Car ji nica, guejtjo mr bbh p jar jy Galilea. C pa c m cja tsjdi, car Jess m pa p jar ni cja, cja m ujti c cjahni p. 32 Gueguec m ndo mpjm cja m ndo i htzibij car Jess, porque mr ndo z ca m manca. M padi r z, te i ne da man car Escritura.

31Nubb,

Un hombre que tena un espritu malo

141 bbh p jar ni cja ca hnar hj ca m yojmi cr ndaji ca Jin Gui Jo. Nuca, bb m ccahti car Jess, bi mafi nzajqui, bi ma: 34 Nuya, te gu cjaguije ya, nuqu, Jess, gr mi ngu p Nazaret? Cja xc heje pa gui jaguije cam nttzdije? D padije toquigu. Xp ngu hqui car Tzi Ta ji tzi, xp ddahqui quer cargo pa gui taguigje. Nuquigu, gr hj r nttzujpiqui xqu heh p jab i bbh ca Ocja. 35 Nu car Jess bi hunti car ttzondaji , bi xifi: Nuya, gui jui j ya, cja gui wembi nr cjahnin. Nubb, cr ndaji ca Jin Gui Jo bi djni car hj p jr mad c cjahni mr bbh p, cja bi wembi. Pe car hj, jin te g cjajpi, bi jogui r zc. 36 Bb m ccahti c cjahni yac, bi ndo zuj, bi majm: Jab xt ccahtij ca di jjmin? Nr hj n i tsjifi r Jess, i phtzi cr cargo ms r ndo nzdi. I bbjpi y ttzondaji da bni, cja nuy i jte. 37 Cja bi ntngui car ja digue c milagro c m ti car Jess. Bi dyh c cjahni c m bb j tzi ji ni c m cerca p.

SAN LUCAS4,5 mr tzhui. Bi wen car ji ni, bb, cja exque bi joh car bbja. Bi nantzi, bi wi n car Jess cja co qu amigo c m yojmi. ya, bb ya xi mr ch car jiadi, ghtjo c cjahni c m bbh qu dhtjij, b tzimpij car Jess. Cja guegue ya, bi dyx qu dy, bi jojqui ghtjo c m jini. 41 Guejto mr ngu c cjahni c m yojmi cr ndaji ca Jin Gui Jo, cja car Jess bi cjajpi cr ndaji ca bi bni. Cja bb ngu mbn car ndaji , m ndo a nzajqui, m ma: Nuqu, r Ttqui ca Ocja. Nu car Jess ya, m ccax car ttzondaji , j m jgui di a, porque nuca m padi, guegue mr hj ca xqu hi x car Tzi Ta ji tzi pa di mandado.

33Mr

40Diguebb

Jess sana a muchos enfermos

bi bm p jar ni cja car Jess, cja bi ma p jr ngu car Simn. Cr too car Simn m ndo cax car p. Qu familia car Simn bi xih car Jess di dytje tz car dhtji. 39 Nu car Jess, bb, bi guati p jab mr bbn car bbja, cja bi mandado pa di wen car ji ni ca

38Diguebb,

Jess sana a la suegra de Simn Pedro

m ni gui ya car jiaxca, bi bn car Jess g ma ca hnar lugar p jab jin to m hani. Cja b tn c cjahni, como m ne di zamij pa di hmjti p, jin di ma di zohc. 43 Nu car Jess bi xijm: Nug, xp cjujquig gu m c p dda jini hneje, gu ma gr xih c cjahni car tzi jogui ja d ja. Gu xijm, ya xqui mandado ca Ocja hua jar jy. 44 Nubb, bi ma g tjogui ghtjo c tzi ji ni jar estado Galilea. M cti ghtjo c tzi ni cja, cja m xih c cjahni car tzi ddadyo ja ca mb ja.

42Bb

Jess predica en Galilea

Diguebb ya, ca hnar pa, car Jess mr bbh p jr nttzani

La pesca milagrosa

SAN LUCAS5 car mar ca i tsjifi Genesaret. Mr ndo d c cjahni, m ne di dyjm cr palabra ca Ocja, hasta m ndo ntujquij, cja car Jess, j m tz jab ngu di hmy pa di jogui di ujti c cjahni. 2 Nubb, bi jianti yo tzi barco, ya xqu ttzoh p jr nttzani car mar. Ya xqu bn c mamy, mr pehti qu hmamyj. 3 Car Jess, bb, bi ti ca hnar barco ca mr mjti car Simn. Bi xifi di dyti car barco dr tzi ta mbo car mar. Nubb, bi mi h p jar barco, bb, cja bi segue bi ujti c cjahni cr palabra ca Ocja. 4 Bb ya xqu guadi, p bi nzoh car Simn, bi xifi: Nuya, gui dyti nr barco dr ma n mbo nr deje, n jab r je, cja gui pti quir hmamyj pa gui tzdij c my r ngu. 5 Bi dah car Simn, bi xifi: Nuqu, Maestro, ya xt pjme, xt jaxje hua mnxuy, cja jin te xt tzdije c my. Pe nuya gu pti nr hmamy, porque guehqu gu ma. 6 Bi mtij c hmamy bb, cja bi zdij r ndo ngu c my, hasta ya xi mr xh qu hmamyj. 7 Nubb, bi cjajpi r sea qu mi ngamamyj c mr bbh ca hnar barco, pa di mfxj di gxj c my. B ejm, bb, cja bi u htzij c my ghtjo c yo barco. Mr ndo ngu c my, hasta ya xi m ne di h c barco. 8 Car Simn (guejtjo m tsjifi r Pedro) bi hna badi, gue ca Ocja xqu unij c my r ngu. Bi hna guati car Jess, bb, bi ndandiajmu, bi xifi: Nuqu, Tzi Jmu, d phtzi m tz j gr hmbi, porque r ndo nttzoguig.

142 Pedro co c p dda mamy c mr bbpj jr barco guegue, bi ndo mbenij car milagro ca xqu ncja, como mr ndo ngutsj c my xqu zdij. 10 Guejti car Jacobo co car Juan bi mbenihui car milagro hneje. Gueguec m mi ngamamyhui car Simn. Cr tahui mr Zebedeo. Car Jess bi xih car Simn, bb: Dyo gu tzu, porque nuya d ddahqui quer bbfi hnaho. Nuya gui nzoj y cjahni pa da dnguig. Ya jin gui cja mamy ya. 11 Diguebb ya, bi dynij c barco g ma p jr nttzani car deje. Cja c ju mamy bi zoh qu barco co ghtjo c mr c p, bi dnij car Jess.

9Car

hnar vez, car Jess mr dyo p hnar jini. Mr bbh p hnar hj, m tzhui hnar jnini i tsjifi r lepra, m jtze ntero cr ndodyo r ngu c ttzotsjaxi. Gueguec, bb m jianti car Jess, bi guati, bi ndandiajmu, cja bi xifi, i na: Nuqu, Tzi Jmu, cja gu ne gui joguigui ym tsjaxi? 13 Cja car Jess bi tngui cr dy, bi dni, bi xifi: Dyo ya ca, d ne. Xta joh quir tsjaxi. Cja bi hna wen c tsjaxi bb, bi z. 14 Car Jess, bb, bi xifi jin to di gtzi, i na: Ma ya, gui ma ujti car mcja, ya xc z, cja gui d hnar zuwe pa da jahtibi ca Ocja, como ngu ga mandado car Moiss p jar ley. Gui dyte ghtjo ca i mam p, pa ncjap dr baj y cjahni, ya x joh quir tsjaxi.

12P

Jess sana a un leproso

143 ndejma bi ho car ja, ms bi ndo fadi te m ti car Jess. R ndo ngu cjahni bi jmu ntzij pa di dydej cr tzi palabra ca Ocja. Guejtjo bi ngujqui c to mb tz qu dhtjij pa di jojqui car Jess. 16 Nu car Jess p bi wem p, bi ma g ma p jab jin to m hani, cja nup, b nzoh ca Ocja.

SAN LUCAS5 Nuqu, tada, ya x mperdonaqui ca xc dyti ca r nttzo. 21 C maestro c m ndo nxh car ley, co c fariseo, bb m dydej car palabraca, bi unij r cu, como g mbenij: Dyoca i ma ncjap? Ncjahm i ne da cjatsj Ocja nr cjahnin. Ddatsj ca Ocja i phtzi derecho da perdonabi y cjahni ca x dyti ca r nttzo. 22 Nu car Jess bi batibi qu mfeni c cjahnic. Bi dyni, bb: 23 Dyoca x ddahquij r cu ca xt xij nr hjn, x mperdonabi ca x dyte? Guejtjo di z nr dhtji bb gua xifi di bby cja di ho. 24 Nuya, gu ujtiquij, cierto d phtzig m cargo hua jar jy pa gu perdonabi y cjahni ca te x dyte, como guejc dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. Nubb, bi nzoh car dhtji bb, bi hi mbi: D xihqui, nuya gui nantzi, tu x nir mfidi, cja gui me ir ngu. Ncjap g man car Jess. 25 Cja car dhtji ya, bi hna bby, bi du x cr mfidi, cja bi ma r ngu. M ndo jpi mpjcje ca Ocja. Ghtjo c cjahni bi ccahtij te bi ncja. 26 Bi ndo mbenij car milagro, ghtjoj, mr ndo i htzibij car Tzi Ta ji tzi, cja co guejti car Jess, por r ngue ca xqu dytic. Bi majm: Jab xt nuj hnar cosa ca di jjmi ca x ncja ya? R ndo z.

15Pe

hnar vez, bb mr bbjti car Jess p jar estado Galilea, bi nzoh c cjahni. Cja bi guati cjahni r ngu pa di dyh cr palabra ca Ocja. Guejtjo mr ju h p c dda fariseo co ni c dda maestro, cja nuc, bi dydej hneje. C cjahnic, xqu ndo nxh cr ley car Moiss. Xcu hejm ghtjo tema ji ni p jar estado Galilea, co ni p jar estado Judea, co hneh p jar ciudad Jerusaln, pa di dydej te m man car Jess cja di ccahtij c milagro m te. Car Jess m ndo yojmi cr ttzdi ca Ocja, eso, m xoxi dhtji r ngu. 18 Bi zti c dda hj, mb tuj hnar dhtji, xqu hnahtzi qu hua cja j m tz di hani. M ne di tij p mbo car ngu p jab mr bbh car Jess, pa di dyjpij di jojqui tz car dhtji. 19 Bi ccahtij ya, j m tz di chtij car dhtji, como mr ndo d c cjahni p jar goxtji. Nubb, bi dexj jar ajcu, bi xohtzij tengu c teja, cja bi gahmij car hj, ntero co cr mfidi, g tzo p jab mr bbh car Jess. 20 Car Jess ya, bi ccahti qu amigo car dhtji c mb tuj, m ndo emej guegue. Cja bi nzoh car dhtji, bb, bi xifi:

17P

Jess sana a un paraltico

ya, bi bn car Jess, cja bi jianti hnar hj, m pjpi car gobierno, m cobra c contribucin. Mr ju p jab m jmu ntzic. M

27Diguebb

Jess llama a Lev

SAN LUCAS5,6 ju cr tjuju mr Lev. Car Jess bi nzofo, bi xifi: Nuquigu, gui tnguig ya. 28 Cja guegue car Lev bi bby nguetica, bi zoh cr bbfi, bi dn car Jess. 29 Ca hnajpa, car Lev bi mandado bi ttti hnar mbaxcjua p r ngu, bi mvitabi car Jess cja co qu amigoca. Guejtjo bi mvitabi qu amigotsj c m pjpi car gobierno. Guejtic m jmuntzi c contribucin. Gueguec cja co p dda cjahni r ngu mr tzij p r ngu car Lev. 30 Guejtjo bi guati p c dda fariseo co ni c dda maestro c m ujti c cjahni car ley ca bi dyti car Moiss. Gueguec bi ccahtij car Jess cja co qu amigo, mr tzij p hneje, cja bi zohmij. Bi xijm qu amigo car Jess: Dyoca xc mpjnij y jijte y i cobra car contribucin, co hnej y p dda cjahni y r ndo nttzo? Hnaadi hua gr tzijy. 31 Car Jess bi dadi bi xijm: R ntzhui gu yobbe y cjahni y jin gui tz cr vida. Como i ncj ncja ngu dhtjiy, i nesta nr mdico. Nu c cjahni c jin te i cja, jin gui nesta mdico. 32 Nug xt eje pa gu nzoj y cjahni y i ndujpite, pa da jih ca r nttzo, da jionij ca Ocja. J xt eje pa te gu xij y cjahni y i ma jin gui ndujpite.

144 tnquigu, jin gui ayunaj. Dyo ya ca? 34 Car Jess bi xijm, bb: Cierto, jin gui ayuna ym amigo y pa ya. Jin da jogui da ayuna y amigo nr novio, bb ra bbjti nr novio, ra tthtibitjo cr mbaxcjua g ntjajti. 35 Ba ej y pa bb ya xtr ma nr novio. Nubb, da ayuna y amigo, bb. Ncjap g ndah car Jess. 36 Cja p bi xih c cjahni p hnar comparacin, bi hi mbij: Jin to di xjquibi hnr pedazo hnar ddadyo pajni pa dr mhti hnar zpajni. Hmditjo xtr xh car ddadyo, cja jin di jhui car zdatu. 37 Guejtjo jin gui tsjiti hnar zxfani car ddadyo vino ca j bbe i mbdi, porque da fgui, da nd cr ja, da xh car xifani. Nubb, da mfn car vino cja da ttzon car xifani hne. 38 I tsjiti car ddadyo vino hnar xifani r z. 39 Car cjahni ca x nzi car vino ca ya x mbdi, ya jin gui ne car jugo g uvatjo. I mantjo, ms r ncji car vino ca ya x mbdi. Ncjap g man car Jess. Gue y palabray mr jquihui c ddadyo palabra c m ma guegue co car jugo ca j bbe i mbdi. Nu c costumbre c m tn c judio desde ya m yabb, mr jquihui car vino ca ya x mbdi.

qu contra car Jess bi dynij, bb, bi hi mbij: I ayuna c hj c i tn car Juan, segue i ayunac cja i mahtij ca Ocja. Guejti y to i tn y fariseo, i tij ncjadip. Nu y i

Le preguntan a Jess sobre el ayuno

33Nubb,

Ca hnar pa nsabado, car Jess bi tjoh p ja juatty, m hohui c hj c m tni. Nuc, m tjqui c atty, m tajmi co qu dyj, cja m tzaj hatjo c tty. 2 Mr bbh p hneje c dda

Los discpulos recogen trigo en el da de descanso

145 fariseo, cja bb m ccahtij te m ti qu amigo car Jess c m tnij, bi ma gueguec: Dyoca gu tij ca jin gui tjgui da ttti nr pa nsabado, como r nttzujpi nr pa ya? 3 Bi dah car Jess, bb, bi xijm: Te r nguehca gu tzobiguije? Cja j xqu ccahtij c Escritura, p jab i cuati car bbede, te bi dyti car David ca hnar vez bb mr tu ntju, co ni c hj c mr hohui? 4 Guegue bi ti p jr ngu ca Ocja, bi gjqui c tjujme r nttzujpi c xqu jahtibi ca Ocja, cja bi zi. Guejtjo bi un c hj c mr hohui, cja nuc bi zi hneje. Jin gui tjgui to da zi c tjujmec, jntsj c mcja. 5 Nug, d xihquij, guejc dr cjahni xp bbnqui hua jar jy, eso d phtzi derecho gu mandado, ter bh ca da ttti nr pa n r nttzujpi.

SAN LUCAS6 D nquij ya, cja gu fxj y cjahni nar pa na r nttzujpi cja hu gu htibij ca r nttzo? Cja gu fxj hnar dhtji pa jin da du, cja hu gu jguij da du? 10 Nubb, car Jess bi ccahti ghtjo c mr bbh p, gueguec m ne te di jixj. Bi dhmi te dr dahc, pe ujtjo. Diguebb bi xih car hj, bi hi mbi: Tngui ya quer dy. Car hj bi tngui cr dy bb, cja bi hna jojtjo. 11 C fariseo ya, co ni c maestro, bi ndo j car Jess, hasta ngu di nlocoj. Bi atsjj ja di ncjaj pa dr mhtij car Jess.

p hnar nsabado, car Jess bi ti jar ni cja, cja bi ujti c cjahni cr palabra ca Ocja. Guejtjo mr bbh p hnar hj xqu dyoti cr jogui dy. 7 C maestro c m ujti car ley, co ni c fariseo, m jantitjoj car Jess, m thmitjoj, cja di dytje car dhtji car pac, como mr nttzujpi. M jonij te di jixj car Jess ca dr nttzo. 8 Car Jess ya, bi badi te mr benij. Bi nzoh car hj ca xqu dyoti ca hnr dy, bi xifi: Bby, b ecua jab da ccajtiqui y cjahni. Bi bbh car hj, bb, cja bi ma g nguati car Jess. 9 Diguebb ya, car Jess bi dyn c hj c mr ccahtij:

6Ca

El hombre de la mano seca

c p c, car Jess bi bx p jar tt pa di nzoh ca Ocja. Bi jaxti r xuy, m mahti Ocja. 13 Bb m nxudi ya bb, bi nzoh c hj c m tni cja bi juajni doce pa di yojmi guegue. Bi unc cr cargo g apstole pa dr hoj, dr tngui cr palabra ca Ocja. 14 Bi hix car Simn, ca m tsjifi mr Pedro. Cja bi hix cr cjuada, gue car Andrs. Guejtjo bi hix car Jacobo co car Juan, car Felipe, co ni car Bartolom. 15 Guejti car Mateo, car Toms, co car Jacobo (mr tt car Alfeoc) co car Simn ca m tsjifi r cananista. Bi hi tzi ghtjoc. 16 Bi hix car Judas, cr cjuada car Jacobo. Guejti car Judas Iscariote, ca bi d car Jess, bi hi tzi hneje. M doce qu mxte c bi hix car Jess pa di yojmi guegue cja di mtzi di tnguibi cr palabra ca Ocja.

12Gue

Jess escoge a los doce apstoles

cajm jar tt, g nzjm p jar bbatja. Nup, bi ndo guati

17B

Jess ensea a mucha gente

SAN LUCAS6 cjahni r ngu, mr dnij pa di dydej cr palabra ca Ocja. Xcu hejm car estado Judea, co car ji ni p Jerusaln, co p jar jy p jr nttzani car ndo mar, p jab mr hmh c ji ni Tiro co p Sidn. B ejm pa di dydej ca m man car Jess, cja mb tzimpij dhtji pa di dytje guegue. Cja bi z ghtjo c dhtji. 18 Guejti c cjahni c xqu z ttzondaji , car Jess bi jojqui nteroc. 19 Ghtjo c cjahni, m ne di guatij car Jess pa di dnij, como m ndo phtzi r ttzdi guegueca. Bb m tjndij jntsj qu dajtu car Jess, m joh c dhtji, ghtjo ca te m tzj.

146 p jar ji tzi da ttahquij ca dr tzi z. Guejti c cjahni c m bb ya m yabb, m ncjaj p, m n qu jmandadero ca Ocja c m xijm cr tzi palabraca. 24 Nu y rico y r ma r myj y i phtzi hua jar jy, da ndo du myj, como ya jin te p da ttuny p jar ji tzi. 25 Tzi probe y cjahni y i ndo u nij y pa ya, porque xta zh car pa da ndo du ntjuy. Tzi probe hneje y cjahni y i mpjm por r nguehca r nuj cosa r z hua jar mundo. Tzi probey, como ya xpa eh car pa bb xta nzonij. 26 Da ndo sufri hneje y cjahni y jin gui ttzangua jar jy, ghtjo c p ddaa i tzjm cja i xijm ca r z. I jjm c jijte profeta c m bb ya m yabb. Gueguec m ndo tti htzibi cja m ndo jne hneje.

Jess bi nzoh c hj c m tni, bi xijm: R ndo z guir hmpj, nuquj jin te gu phtzij, porque ca Ocja x nzohquij pa gr hmpj p jab i mandado guegue. 21 Guejtjo, masque gu tu ntjuj hua jar jy, r z guir hmpj, porque ba eh car pa bb xta ttahquij te gui tzij hasta gui niaj r z. Nuquiguj, como ngu guir nzonij y pa ya, d xihquij, r z gri hmpj, porque xta zh car pa bb xqu tjedej. 22 Guejtjo como ngu ga quij y cjahni por r nguejquig, r ntzhui gui mpjm. Masque da fonquiquij y cjahni, y pa ya, masque da zanquij, masque da zo r cji jnij bb xta dyh quir tjujuj, por r nguehca gur tnguigj, r ntzhui gui mpjm. 23 Gui ndo mpjm, hasta gui ntsjjquij hne, porque

20Car

La felicidad y la infelicidad

ncja ngu guir tnij y palabra y d xihquij, gui madij quir contraj, cja gui dyhtibij ca r z c to i quij. 28 Gui dyjpij ca Ocja da mx c to i tzanquij. Gui nzojm pa da bendeci c to i jtiquij ca r nttzo. 29 Nu ca to da cuajtiqui hnar mphti jer jmi, gui jigui p dr cuajtiqui hnar mphti ca p hner jmi. Ca to da ganqui quer manga, jigui da ganqui quer pajni hneje. 30 Car cjahni ca te da dyhqui, gui uni. Bb to da jazqui tema cosa dir mjtigu, ya jin gui ma gui dyjpica. 31 Gui dyhtibi ca r z quer hohui. Dyhtibi ncja ngu gri ne di ttjtiquigu. 32 Bb gu nej jntsj c cjahni c i nequij, jin gui tz ca gu

27Nuquj,

El amor a los enemigos

147 tij, bb. Hasta y cjahni y jin gui eme ca Ocja, i nej c to i ne gueguej. 33 Guejtjo bb gu ftzi jntsj c cjahni c x mxqui, jin gui tzca. Ncjahm gu cohtzibitjo car favor ca x dyjtiquic. Guejti c cjahni c i ndujpite, i cohtzi c favor c i tthtibij, hneje. 34 Guejti car cosa ca te gu phtzi, gui jmi pi car cjahni ca di nesta, masque jin te di ja pa te p da jmi hqui. Bb gui jmi pi quir cosa jntsj c cjahni c te p da jmi hqui, jin gui tz ca gu te, bb. Hasta y cjahni y i ndujpite, i jmi pi y mi ngacjahnihui qu cosa, como i ne p da jmi pi ca te da nesta, p hnar p. 35 Nuquj, d xihquij, gui madij quir contraj, cja gui dyhtibij ca r z. Gui jmi pij ca i hquij, masque jin te p da jmi hquij gueguej. Bb gui dytij ncjap, nubb, xqu jjm quer Tzi Taj ca b bb ji tzi, cja guegueca da ddahquij ca dr tzi z. Guegueca i jui jquite cja i fx y cjahni, masque nuy, jin gui jpij cjamadi, como r nttzo qu myj. 36 Nuquj, i nesta gui jui jquij y cjahni, hneje, ncja ngu quer Tzi Taj i jui jquite.

SAN LUCAS6 da ttahquij. Ncja ngu gri u nij, da ncjap dr ttahquij hneje. 39 Car Jess bi nzoh qu amigo c m tnij. Bi xijm nr ejemplon, bi hi mbij: Hnar god ya, co pe hnar god, cja da jogui da ujti jab da ho? Ji na. Pe ntoja ghtjo yojmi da tzohui jar hutje. 40 Hnar scula, cja i nxjtjo ca i man cr maestro. Como i nxjtjo, jin gui jogui da dapi cr maestro. Slo bb xta cjuajti r z qu estudio, nubb, xta badi r z, ncja ngu cr maestro, bb. 41 Dyoca gu tzohmi quer hohui bb gu ccahti, xtr dyti ca r nttzo? Dyoca jin gui ccahtitsj quer falta g dyte? Gu jjmi hnar cjahni i ne da mx cr hohui da jahmi hnar tzi ngnza x tzo jr d. Pe guegue, i o hnar za r ndo nojo jr d. 42 Cja da jogui gui xih quer hohui: Thmi, xt jahmi ca i o nir d, siendo, jin gu padi, i o quer dgu hnar za r nojo? Toca gu ne gui jiti ya, bb? Bbto gui jahmi car za ca i o quer dgu, cja diguebb ya, cja da jogui gui jahmpi ca te i o jr d quer hohui.

bb jin gui nej da ttzopiquij, dyo gu tzohmij quir mi ngacjahnij. Dyo gu mangu i ndujpite quer hohui bb jin gu ne da tsjihqui gu ndujpitegu hneje. Gui perdonabi quer hohui pa da mperdonaqui ca gu tugu, hneje. 38 Bb to te gui u nij, da cja Ocja pa p da ttahquij ca gui nestaj. Da u htzi r z car ttni, da dhti, da juati, hasta da mfonti. Ncjap

37Nuquj,

No juzguen a otros

r z hnar za, i tu cr fruta r z hneje. Cja bb jin gui tz car za, jin gui tz cr fruta i tu, bb. 44 Segn car fruta, i fadi tema clase car za. Jin gui tu higo y tzi paxi g hmini. Jin gui tu uva hnar za g hmini. 45 Hnar jogui cjahni i mbengui jogui mfeni, eso i man ca r z hneje. Hnar cjahni r nttzo i mbengui nttzomfeni, eso, i mangui palabra jin gui tz hneje. Ca te x

43Bb

El rbol se conoce por su fruto

SAN LUCAS6,7 mbeni mbo r my hnar cjahni, guehc da ma. gu nzojquig ir jmuguij, bb jin gu ne gui dytij ca d xihquij? 47 Xt xihquij ja i ncja car cjahni ca i h ca d ma, cja i te. 48 Guegueca i jjmi hnar hj ca bi xotzi r z cr ngu. Bbto bi gti car cimiento j medo. Bi xi hmi car jy, mr je bi dyti car cimiento, hasta bb m dti car do r me. Cja diguebb ya, bi xox cr ngu p xtze jar cimientoca. Masque b ndo e deje cja co nzjtje, bi djni car ngu, pe j m tz di dyenti, porque xqu tsjotzi p xtze car medo. 49 Nu car cjahni ca i h ca d ma, pe jin gui te, i jjmi car hj ca bi xox cr ngu jar bbomutjo, m ujtjo car cimiento. B eh c nzjtje, bi djni, cja ncjatica bi dyenti. Bi tjegue r z car nguca. Ncjan g xih qu mxte car Jess.

148 cr mfi. 4 Cja nuc, b ejm p jab mr bbh car Jess. Bi ndo dyjpij car favor, bi xijm: r jogui cjahni car capitn ca xp ngujquije. R ntzhui gui ma b dytjebi cr mfi. 5 Porque i ndo maj ym cjahnij, hasta x dyjtiguije hnar ni cja p jam ji nije. 6 Nubb, car Jess bi mjm. Pe bb ya xti ztij jr ngu, car capitn p b pjni c dda hj c m yojmi. Hnaa c cjahnic bi guati car Jess, bi xifi: Nuqu, Tzi Jmu, ya jin gui nesta gui ma p jr ngu car capitn, porque i ma guegue, j r ntzhui gui cti p r ngu. 7 Guejtjo j xcu ne xcu hecua pa di nzohqui, como i ma guegue, desde guejcua, bb jntjo gui man quer palabra, da z cr mfi. I ma guegue da ttti ca gui ma, como r nzhqui. 8 I man car capitn, i na: Hnequig, x tti xqui, x ttajqui cam cargo. I bbh c to i mandadogui, cja nug d jtibi cr palabraj. Cja p d hi jc cm sundado hneje c d mandadobi. Bb d xij n da ma, i pa. Cja n p hna, bb d mahtitjo du eje, ba eje. Hneh cam mfi, bb d xifi: Dyti n, i te. Eso, d padi, ncja ngu ga ttjtigui cam palabra, ncjadip da ttjtiqui quer palabra, hneje. Ncjap xp man car capitn. 9 Bb m dyj nr palabran car Jess, bi ndo tzj. Bi bbti, bb, bi xih c cjahni c m tni: Nug d xihquij, ni jab xt nu hnar cjahni ca xtr ndo hemegui ncja ngu car capitnca. Ni digue ym mi ngaisraelitaj, jin gui emegui ncja nguca. Bi dadi ncjap car Jess.

46Dyoca

Las dos bases

Car Jess bi xih c cjahni y palabray, cja gueguec bi dyde. Bb m guadi m ujti c cjahni, nubb, bi ma g ti jar ji ni Capernaum. 2 M bbh p ca hnar capitn romano, m ji ngui hnr mfi. Nuc, m ndo ne r ngu. Cja nu car mfi, m ndo jini, hasta ya xi m ne di du. 3 Nu car capitn, bi dyh ca m man c cjahni digue car Jess. Nubb, b pjni c dda tita c m mandadobi c cjahni israelita, pa di dyjpi car Jess hnar favor di ma tz, du dytjebi

Jess sana al siervo de un oficial romano

149 c hj c xcu bbjni p jr ngu car capitn bi ma g ngojm p, cja bi dtij, ya xqu z car mfi ca m ji nijmaja. ya, car Jess bi bni, mr ma jar ji ni ca m tsjifi Nan. M pjm qu mxte c m ntzixihui. Guejtjo mr ngu c p dda cjahni c m tnij hneje. 12 Cja bb ya xi mr ma di ti jar ji ni, bi jianti hnar nima, ya xi mb hnu du ttgui. Car hj ca xqu du, m ddatsj mr tt cr me, cja nuca mr ddanxu. Cja mb hoj cr me car aima p dda cjahni r ngu. 13 Car Jess ya, bb m ntjhui cr me car nima, bi jui jqui, cja bi xifi: Dyo gu zoni. 14 Cja bi guati, bi gx cr dy p jar tabla p jab mr ox car bajtzi hjtjo, cja nu c to mb tu ya, bi tzi dhmij. Cja guegue bi nzoh car nima, bi xifi: Nuqu, tt, d xihqui, nantzigu ya. 15 Diguebb ya, bi z car bajtzi hj, p b coh cr my, cja bi mi , bi mdi bi a. Nubb, car Jess bi hi hti cr me. 16 Cja bi ntzuj ghtjo c mr ccahtij, bi majm te tza r nzh ca Ocja. Bi hi naj: Cierto r nzdi n hnr jmandadero ca Ocja n x nzcua. M bbh c dda c bi majm: Cierto x mbenguigj cam Tzi Taj ji tzi, cja x ndo mxquij, y cjahniguij. 17 Cja diguebb ya, bi ndo ngxtej nr milagro n xqu dyti car Jess. Bi dyde ghtjo c cjahni p jar estado Judea, cja guejtjo

SAN LUCAS7 bi ttde hasta c lugar ghtjo jy nttzani car estadoca. hj c m tnij car Juan ca m xix c cjahni bi xifi ghtjo c te xqu ncja. Nubb, car Juan bi nzofo yojoc. 19 Bi gujmi dr ma p jab mr bbh car Jess pa di dynihui, cja m gue car Cristo ca di hecua jar jy, cja hu m nesta di dhmij hnaho r cjahni? 20 Bi ma c yojo jmandadero, bb, bi guatihui car Jess, cja bi dynihui ncjahua: Cja guehquigu gr cjahni xqu jma du bbnqui hua jar jy pa gi fxcje, cja hu hnaho r cjahni d thmije pa da mxcje? Ncjap g hnihui. 21 Mero bb m zti p c yojo jmandadero, car Jess mr ndo cjhtzi r ngu ji ni, co ji ni c xcu he g castigo. Guejtjo mr cjhtzibi c dda dhtji cr ndaji ca Jin Gui Jo, cja mr xojquibi qu d c god r ngu. 22 Diguebb, bi dah car Jess, bi xih c yo hj: Ma gr xijmi car Juan digue n xc ccajtiguihui dr te, hnej n xc dydehui dr ma. Gui xijmi, ya xqui janti y god, cja y dohua ya xqui dyo. Guejti y dhtji y m jxi tsjaxi g lepra, ya x jogui. Guejti y gogu, ya xqui de. Hnej y dda nima y xqu du, ya x nantzi. Cja y tzi probe y jin te i ja, ya x tsjih car tzi ddadyo ja ja ncja dr dti cr nzajqui. Ncjap g ndah car Jess, g mbembi car Juan digue ca hnar palabra ca i cuati p jar Escritura.

10Nubb,

Jess resucita al hijo de una viuda

11Diguebb

18C

Los enviados de Juan el Bautista

SAN LUCAS7 car Jess p bi xih qu jmandadero car Juan: Car Tzi Ta ji tzi da ndo bendeci car cjahni ca da hemegui ghtjo mbo r tzi my, cja jin da jih ca dr hemegui, guejc dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. 24 Bb ya xqu tsjij y palabray, bi ma qu jmandadero car Juan, bb. Diguebb ya, car Jess bi mdi bi ma ja m ncja car Juan ca m xix c cjahni. Bi hi mbij: Ja m ncja ca hnar cjahni ca g ma ccahtij p jab jin to i hani? Cja i jjmi c tule c i juan car ndaji ? Cja j m padi te di xihquij? 25 Cja hu g mjm pa gi ccahtij hnar hj ca di je qu dajtu dr tzi z? Nujmaj, c cjahni c i je qu dajtu r tzi z cja i ndo tzij r z i bbpj p jy ngu c cjahni c i mandado. 26 Bb jin gui gue y g ma ccahtij, ja m ncja car hj g ma ccahtij, bb? Cja jin gr jmandadero ca Ocja guegue? Jaa, guehca d xihquij. Cja p d xihquij, ms r ngu cr cargo car Juan nin dra ngue c ddaa qu jmandadero ca Ocja. 27 I ju x p jar Escritura nr ja n i ma ja di ncja ca hnar jmandadero ca di mjni car Tzi, Ta ji tzi, i na: Nujmaja, d pjni nm jmandadero da hmto, cja nuqu gui hmfa, Guegue da nzoh c cjahni, da xijm, ya xcu equ. Ncjap ga mam p jar Escritura. 28 Cierto d xihquij, jin tema jmandadero ca Ocja x ni gui hua jar jy ca di ja cr cargo dr ngu ncja ngu ca i phtzi car Juan. Guejtjo d xihquij, ms dr ndo z ca da dti

150 c cjahnitjo c da nu cr jmandado ca Ocja hua jar jy, bb ya xtr cumpli ca Ocja ca x ma. Nuc, masque di cjahnitjo c jin te di bbh qu cargo, ms dr ndo z ca da dtij ni ndra ngue ca bi dti car Juan. Ncjap g man car Jess. 29 C cjahnitjo co hneh c hj c m cobra c contribucin, bb m dydej, bi majm, i naj: Ra ndo z ca x dyti car Tzi Ta ji tzi. B pnquij car Juan, cja guegueca x nzojcj. X xijquij ca ncjuanica. C cjahni c m ma ncjan, car Juan xqu xixc. 30 Nu c fariseo hneh c maestro c m nxh car ley ca xqu man car Moiss, j m ne di hemej car Juan, cja j m ne di repentij. C cjahnic, jin g nguati car Juan pa di xixtjej. 31 Nubb, bi man car Tzi Ta Jess: Nuya, gu xihquij ter bh ca gu jjm, nuquj, gu bbpj y pa ya. 32 Gu jjm c bajtzi c i ju h p jar ty cja i i ni. I mahti qu hohuij, i i naj: Xt jxti ym tjxije, pe nuquj j xqu ne xqu ni pj. Cja p xt nzonije, xt i ni je g nttgui, hni xquiguj, j xqu ne xqu nzonij. Ncjap ga man c bajtzi. 33 Nuquj, d xihquij, gu ncjaj ncja ngu c bajtzic, como jin gu tzjm y jmandadero ca Ocja y xp nguy. Xp heh car Juan ca m xix y cjahni. Jin tza te m tzi, cja jin te m tzi car vino. Cja nuquj, ngu xijtij m yojmi hnar ndaji ca jin gui tz. 34 Ma ya, p xt ec, nug dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. D cuati p jab i mvitagui pa gu tzi, cja d tzig ghtjo ca i ttajqui. Pe nuquj,

23Cja

151 p gu tzanguij hneje, gu majm: Nr hjn, r ttzodyo cja i ndo tzi vino. Guejtjo i yojmi y jijte hj y i cobra contribucin, hnej y p dda cjahni y i ti ca r nttzo. 35 D xihquij, da jogui da jmeya y to xp ngu h car Tzi Ta ji tzi masque di ayunay o di pa mbaxcjua. Ghtjo da jmeya, como i phtzi jogui mfeni ghtjo c to r heh ca Ocja.

SAN LUCAS7 man car Jess, bb: M bbh hnar hj ca m jmi jpite domi, cja p m bb yo hj c m tujpi guegue. Ca hnar hj m tujpi quiniento domi g denario. Cja ca hnaa m tujpi cincuentatjo. 42 Jin te m ja c hjc pa dr gu hti ca m tu hui. Nu ca hnaa ca m ja, bi perdonabi ghtjo c yojoc. Nuya, gui mangu ya, digue c yojo hj, ja ndr nguehc ms di mah ca hna ca xqu jmi pi car domi? 43 Nubb, bi dah car Simn: D mbeng, gue car hj ca ms mr ngu ca m tu. Guegue car Jess bi xifi: Cierto, xc tjadi r z. 44 Diguebb bi bbti, bi ccahti car bbja, cja bi xih car Simn: Cja gu ccahti nr bbjan? D xihqui, r z ca x dyjtigui, como i ndo majqui. Nuquigu, j xqu ddajqui tz r deje pa gua xjqui ym hua ca xt cjcua jer ngu. Pe gueguen, x xjqui ym hua co ni qu guid, cja p x ndujqui co ni y xta. 45 Nuqu, j xqu ndanegui, pe gueguen, desde ca xt cj, jin gui tzya ca d ra ndaneguitjo ym hu. 46 Nuqu, jin tema aste xqu xizqui nm a, pe nr bbjan, x xizqui ym hua nr perfume r madi. 47 Eso, d xihqui, i majqui r ngu nr bbjan, como i padi, mr ngu ca m ndujpite cja nug d xifi, ya x mperdonabi. Pe nr cjahni n i mperdonabi tchtjo, tchtjo i majte hneje. 48 Cja car Jess p bi xih car bbja: Ya x mperdonaqui ca r nttzo ca ngu tu.

41Bi

bbh ca hnar fariseo, m ju cr tjuju mr Simn. Guegue bi mvitabi car Jess pa di zihui p r ngu. Bi ma car Jess p jr ngu car fariseo, bb, cja bi mi h p jar mexa. 37 Diguebb bi zh hnar bbja mr mi ngu p jar ji nic. Nuc mr maaso bbja. Guegueca xqu dyde, car Jess mr bbh p jr ngu car Simn, mr tzi p car paca. Eso, bi guati p car bbja. Mb tu hnar xijto mr tzi z, m po hnar perfume m yni r tzi ncji, cja mr madi. 38 Car bbja bi guati p jab mr ju car Jess, bi hmh p hnanguadi guegue, cja bi nzoni. Bi tzox qu guid p jy hua car Jess, cja bi dujquibi co ni qu xta. Guejtjo bi ndanebi qu hua, cja bi xihtzibi car perfume. 39 Bi ccahtica car fariseo ca xqu mvitabi car Jess, cja bi mbeni ncjahua: Nr hjn, bb xtr mjni ca Ocja, di padi ja i ncja nr bbja n i tjni, como r ndo nttzo cr vida. 40 Diguebb, bi man car Jess, bi xih car hj: Nuqu, Simn, d ne gu xihqui hnar razn. Cja bi daj yac: Mangu ya, Maestro.

Jess en la casa de Simn el fariseo

36M

SAN LUCAS7,8 p dda cjahni c mr juj jar mexa bi mantsjj: Xi nr hj, to gueguen pa da ma, guegue i perdonabi ca r nttzo ca i ti y cjahni? 50 Nu car Jess bi xih car bbja: Xc hemegui, eso, ya x cczqui ca r nttzo ca ngu tu. Nuya, dyo te gu mbeni. Gui ma r z ya.

152 montty bi bni du pon cr tty. M poni, cja bi mfonti c ddaa p jar hu. Bi tjoh c cjahni, bi di ni, cja guejtjo bi zh c ttzntz, bi za. 6 P dda tty bi jih p jab jin tza m bbon car jy, como m ndo c p c medo r nojo. Bi btze, pe bi dyotitjo, porque jin te m bbh car xajy. 7 Guejtjo bi jih c dda tty p jab m bbon qu nd c hmi ni . Bi bxihui parejo c tty co ni c hmi ni . C hmi ni ya, bi te, hasta bi gohmi c tty, cja c tty ya, bi go jy. 8 Cja p dda tty bi jih p jar jogui jy. Bi btze, bi ndo jogui. Cada hnar tzi atty ya, m ndo tu c tzi tty. Hasta cien tzi tty m tu c ddaa. Bb m guaj ya m man car bbedec, car Jess, bi a nzajqui, bi nzoh c cjahni c mr de, bi hi mbij: Y to i bbj y gu, da dyde te i ne da man y palabray.

49C

5Hnar

Car Jess m dyo, m visita c ji ni. M yojmi c doce qu mxte. M xih c cjahni car tzi ddadyo ja. M xijm: Ya xta mdi da mandado hua jar jy ca Ocja, ya xta ni gui cr jmandado. 2 Guejtjo m pa c dda bbja c xqu dytje car Jess. Gueguec mhmto m hohui ttzondaji hne m tzhui jini, pe nuya, ya jin te m cja. Ca hna, m ju cr tjuju mr Mara, cja cr yotju ya, mr Lena. Guegueca, bb j bbe m ntjhui car Jess, m hohui yojto c ndaji c jin gui tz, nu car Jess bi fonguic. 3 Ca p hnaa ya, mr Juana, mr bbja car Chuza. Nu car Chuza m phtzi cr cargo jar gobierno, m pjpi car Herodes. Ca p hnaa ya, mr Susana. Guejtjo mr nguj c p dda bbja c m fxj car Jess. Gueguej m unij car Jess cja co qu amigo c m tni ca te m nestac.

Mujeres que ayudaban a Jess

ndo ngu c cjahni c bi jmuntzi. Mr hejm ja jini, mb cuatij jab mr bbh car Jess. Cja car Jess bi xijm hnar tzi bbede g comparacin. Bi ma:

4Mr

El ejemplo del sembrador

c doce qu mxte car Jess bi dyni, bb, bi hi mbij: Te i ne da man car bbde ca xc ma? 10 Cja guegue bi dadi: Nuquj, r ntzhui gui padij ja ncja ga mandado ca Ocja. Eso, xt xihquij te i ne da man y bbede g comparacin. Nu c p dda cjahni, jin gu xijm te i ne da man y bbede g comparacin. Gueguec, bb xta dyh c d ma, da cjaj ncja ngu ga mam p jar Escritura. Masque da ccahtij c d te, pe jin da badij ja i ncja. Masque da dydej c d mang, pe jin da badij te i ne da ma.

9Cja

El propsito de los ejemplos

153
Jess explica el ejemplo del sembrador

SAN LUCAS8 r nte, p jab da ni gui, pa dr yoti c to da ti p. 17 Masque x ttah hnar cosa, pe ndejmaja xta zh car p bb xta ni gui. Masque x cjohmitjo hnar cosa, pe ndejmaja xta fadi, xta ccjqui jar bbxuy, cja xta nccahti p jar jiahtzi. Xta fadi hneje te i ne da ma ym palabra y d xihquij, y jin gui pah c p dda cjahni y pa ya. 18 Eso, d xihquij, gui dydej r z y palabra y d xihquij. Ca to i tzi padi, ms dr ngu da ttujti. Cja nu ca jin tza te i padi, hasta da bbh ca tch ca i ma i padi. Ncjap g xijm qu mxte car Jess. Ncjap g xijm qu mxte car Jess.

xt xihquij te i ne da man nr bbede digue c tty. Nr tty i jjmi n r palabra ca Ocja. 12 Nu c tty c x jih hnanguadi car hu i jjmi c cjahni c i de, pe jin gui eme. Ba cuati ca Jin Gui Jo, cja i cjhtzibi jy myj car palabra, pa jin da heme, cja jin da mhtzi car nzajqui ca jin da tjegue. 13 Cja c tty c x jih p jab i c c medo, p jab jin tza i bbon car jy, i jjmi c cjahni c x dyde, bi mpj g heme car palabra, pe jin tza g hi ti mbo r myj. Bi ncjaj ncja ngu hnar planta ca jin te i bbh qu dy. C cjahnic, i eme hna tzi tiempotjo, cja bb xta zh car prueba ya, xta jih bb. 14 Guejti c tty c i jh p jy nd c hmi ni, i jjmi nr cjahni n i de, cja diguebb ya, i mben c p dda cosa i ne da ja, o i mben qu asunto i ne da nu, o i mbeni te da dyte pa da mph cr tzi my. Eso, jin gui ni gui ms xtr dyh cr palabra ca Ocja. I ncjadip cr vida, i bby ncja ngu mr hm mhmto. 15 Pe nu c tty c x jih p jar jogui jy, i jjmi car cjahni ca i jon ca Ocja ghtjo mbo r my. Gue y cjahni y i cuajti car palabra ca x dyde, cja i seguetjo, jin gui jgui. Gueguey i jjmi car tty ca i c cr semilla r ngu, como x ungui myj, x hemebij cr tzi palabra ca Ocja.

11Nuya,

bi zh cr me co qu cjuada car Jess, g hejm p jab mr bb guegue. Pe j m tz di ntjj car Jess, como mr ndo d c cjahni mr bbh p. 20 Cja bi tsjih car Jess, bi tti mbi ncjahua: Quer me co quir cjuada, ya xp bbh p tji, i ne da ccajtiqui. 21 Guegue ya bi dadi, bi ma: Y cjahni y x dyj n r palabra ca Ocja cja i tij ncja ngu ga ma, guejy d ccahtig ncjahm dm megy o dm cjuadagy.

La madre y los hermanos de Jess

19Diguebb

to i tzqui hnar tzibi, jin da gohmi, cja jin da jih p jy car gama. Ndejmaja da hi x p jab

16Bb

El ejemplo de la lmpara

p hnar pa, car Jess bi dex car barco co ni c doce qu moxte c m ntzixihui. Bi xijm: Mj, d ddaxj n hnanguadi nr mar. Cja bi ddaxj bb. 23 Cja menta m pjm, bi ah car Jess. Cja bi ndo ho hnar ndo ndaji jar mar, bi

22Ca

Jess calma el viento y las olas

SAN LUCAS8 ndo djni car deje. Ya xi m ne di u xi deje car barco. 24 Bb m nuj qu amigo car Jess te m ncja, bi nzojm car Jess, bi hi mbij: Nuqu maestro, ya xqui ne da j nr barco. Ya xt cjtije deje. Nubb, bi z car Jess, cja bi hunti car ndaji co car deje, cja bi tzya ca mr mfhtzi car deje. 25 Cja guegue bi dync: Dyoca j xc hemej ca Ocja? Nu gueguej bi ndo ntzuj cja bi ndo ho myj. Bi hntsjj: To nr hjn? Hasta nr ndaji cja co nr deje, x nzojn cja nuy x dyjtiy.

154 car ttzondaji . Masque m hnu htibi cadena qu dy co qu hua car hjca, pe m wajquitjojoc. Car demonio m tzitzi mr ma p jab jin to m hani. 30 Nubb, car Jess bi dyni, i mbi: Te gr ju? Guegue bi dadi: Dr Ejrcito. Bi ma ncjap porque ntero cr ttzdi ca Jin Gui Jo xqu ti mbo r my guegue. 31 C ttzondaji c, bi ttzi n car Jess, pa jin di gupj p jab jin gui tz. 32 Mr ndo ngu c zacjua m dyo n r cjan jar tt. Qu ndaji ca Jin Gui Tz bi ndo ttzi n car Jess pa di ungui r tsjjqui di ma dr zhc cja dr yojm. Cja bi uni r tsjjqui, bb. 33 Nubb, c ttzondaji bi wembij car hj, bi ma g ma p jab mr ca c zacjua, bi guatij, cja bi tij mbo myc. C zacjua ya, bi gj r ddiji g ngajm, g jij jar deje, b cjtij p. 34 Nubb, c to mr fh c zacjua, bb m ccahtij te xqu ncja, bi ddaguij, bi ma b ngxtej jar ji ni. Guejtjo bi xijm c cjahni c m bb j rancho, c m cerca p. 35 Nu c cjahni ya bb, b pjm gu hejm jab mr bbh car Jess. Bi dtij car hj, mr ju h p hnanguadi car Jess, ya xi m je dajtu, cja ya xcu goh cr mfeni. Bi ccahtij yaca bb, cja bi ndo ntzuj. 36 Diguebb, c cjahni c xqu jianti te xqu ncja, bi xih c dda c cja mb tzjm, bi xijm ja ncja xqu mfongui c ttzondaji c m yojmahui car hjca. 37 Cja diguebb ya, c mi ngu car ji ni Gadara co c p dda ji ni c m

Jess co qu mxte bi zjm jar jy ca m tsjifi Gadara, ca hnanguadi car deje, mr jantihui car estado Galilea. 27 Bi gajm jar barco, bi hoj jar jy. Cja b hna eh hnar hj, bi ntjhui car Jess co qu mxte. Mr mi ngu car hj p jar ji ni Gadara. Ya xqu ndo cja tiempo xqu yojmi ttzondaji . Jin te m je dajtu, cja jin te m bb r ngu. Jntjo m cuatitjojo p j tzi ni cja p jab m cjti c nima. 28 Car hjc, bb m jianti car Jess, bi ndo mafi nzajqui. Bi ndandiajmu jy hua car Jess, cja bi ndo majtsj, bi xifi: Xi ya, te gu mbeni gui cjaguig ya, Jess, r ttqui ca Ocja ca b bb ji tzi? D ttzi nqui, jin gui ma gui ngui. 29 Bi ma ncjan car hjca, como car Jess xqu bbjpi car ttzondaji di bni, di zoh car hj. Ya xqu ndo cja tiempo xqu yojmi

El hombre endemoniado de Gadara

26Car

155 bb cerca p, bi xijm car Jess di wen tz p, di ma, como m ndo ntzuj. Nubb, car Jess bi dex car barco, bi mjm qu mxte, pe g ngojm p jab xcu hejm. 38 Nu car hj ca xqu z, bb ya xqu wen c ttzondaji , bi dyjpi favor car Jess pa di jigui di dni. Pe guegueca, jin g ne g uni r tsjjqui. Bi xih car hj: 39 Ji na, gui ma ya, gr coj jer ngu. Gui ngxte p, ja xc dytjequi ca Ocja, como r ndo z ca x cjahqui. Nu car hj bi ma ya, bb, bi ngxte jar ji ni ja ncja g z. Bi xih qu mi nguj, mr ndo z ca xqu dyhtibi car Jess.

SAN LUCAS8 nttzani cr dajtu. Nguetica, bb, bi hmh cr cji. 45 Cja ya car Jess bi ma: Toca x ndngui? Cja ghtjo c cjahni c mr bb cerca bi majm, J xt tjnquije. Diguebb ya bi man car Pedro, co ni c ddaa c mr bbpj p: Nuqu, maestro, ccahtijma, i ndo d hua y cjahni r ngu, hasta i ttzi zqui, cja nuqu, gu nguije: Toca x ndngui? 46 Pe car Jess bi ma: Ndejmaja, d padi, cierto x ndngui hnar cjahni, porque xt tz ca xt jojqui hnar dhtji co ni cam ttzdi. 47 Diguebb, bi nu car bbja, ya xi m pah car Jess, guegue xqu dmbi cr dajtu. Nubb, bi guati p jab mr bbh car Jess, bi ndandiajmu p jy hua. M ndo ntzu, hasta mr jua. Masque mr jm ghtjo c cjahni te mr ma guegue, car bbja bi ncjuani ja g z bb m ztibi qu dajtu car Jess. 48 Nuya car Jess bi xifi: Nuqu, nana, guehca xqu hemegui, eso xc z. Nuya, gui ma r z ya. 49 Menta mr adi car Jess, bi zh hnar jmandadero, g heh p jr ngu car Jairo, tzdi, car hj ca m mandado p jr ni cja c judio. Bi man car jmandadero, bi xih car Jairo: Ya x ndu quer tti xu. Ya jin gui nesta gui tzix nr Maestro. 50 Nu car Jess bi dyde cja bi xih car Jairo: Dyo gu ntzu. Gui hemetjojo, xta zc. 51 Bi mhui bb, bi ti p r ngu car Jairo. Pe jin g jigui di ti

car Jess, bb m zti p jab xcu heje, ya xi mr thmitjo c cjahni r ngu. Cja nuc, bi ndo mpjm g jiantij, ya p xqui z guegue. 41 Diguebb bi guati hnar hj, m tsjifi mr Jairo, m mandado p jr ni cja c judio. Bi ndandiajmu p jab mr bbh car Jess. Bi dyjpi di ma tz p jr ngu guegue. 42 M ji n cr tti xu, cja m jac, m phtzi doce ao. Ya xi mr cmbeni. Menta mr ma p car Jess, bi dn c cjahni mr ndo ngu, hasta m ndo ttzi htzij. 43 Guejtjo m tni p hnar bbja, m xoti cji. Ya xqu cja como doce ao xqu tzhui car jinica. Ya xqu ndo bbti j mdico, xqu ndo gasto ca m phtzi, hni , jin te m jte. 44 Guegueca hneje bi dngui r xtja car Jess, cja bi ztibi cr

40Nu

La hija de Jairo, y la mujer que toc la ropa de Jess

SAN LUCAS8,9 ghtjo c cjahni c m tni, ja car Pedro hneh car Jacobo co car Juan, guejti cr ta, co cr me car bajtzi bbjatjo. 52 C cjahni c xqu jmu ntzi p, mr ndo zonij, como m ndo jui jquij car bajtzi ca ya xqu du. Pe guegue car Jess bi ma: Dyo gu zonij. Jin gui tu nr bajtzi. X atjo. Bi ma ncjap car Jess, como guegue ya xti cjajpi di ja r ja. 53 Nu c p dda cjahni jin g mbadij te m ne di ma. Eso, bi dendij, como m padij, ya xqu du car bajtzi. 54 Nu car Jess bi pntibi cr dy car bajtzi bbja cja bi nzofo, i mbi: Nuqu chju, bbj ya. 55 Diguebb, cr tzi my b coji, cja nguetica bi bbh car bajtzi. Car Jess bi mandado di ttu ni te di zi. 56 Nuya, cr ta ya, co cr me, bi ndo ho myhui cja bi ndo mpjmi ca g z cr bajtzihui. Nu car Jess bi xijmi jin to di gxihuic.

156 gui cuatij, gui hmjtij p, hasta gue bb xqu pnij car ji nic. 5 Cja p d xihquij, bb gui ctij hnar ji ni, cja jin da jnequij p, gui pnij car ji nic, gui jjmij c jy i tu quir huaj, pa da bah c mi ngu, ya jim p gr cojm p, como jin g dyh ca g xijm, cja jin g nequij. Ncjap g xih qu mxte car Jess, c xqu hi tzi g apstole. 6 Bi bn c apstole, bi ma, bb. Bi tjojm ghtjo c ji ni p jar jyc, bi xijm c cjahni car tzi ddadyo ja ca xqu man car Jess. Guejtjo bi dytjej c dhtji, ghtjo p jab m tztij.

Diguebb ya, car Jess bi jmuntzi c doce qu mxte c xqu hi tzi g apstole, cja bi un cr cargoj pa di fongui ghtjo tema ttzondaji cja di ghtzi ghtjo tema ji ni. 2 Bi gupj pa di nzojm c cjahni, di xijm, ya xti ni gui hua jar jy ca mr mandado ca Ocja. Bi ujti cr bbfij, ja dr ghtzibi qu ji ni c dhtji. 3 Bi xijm, i na: Bb xt mjm jar hu, jin te gui jaxj, ni di hnar tj, ni di hnar ddza pa gui dytij p ca te da ttahquij, ni dur tjujme, ni mpa r domi, ni mpa gui caxj yojo quir mangaj. 4 Car ngu p jab

Jess enva a los doce discpulos

rey Herodes bi dyde ghtjo ca m ti car Jess. Nubb, bi ndo ho r my, cja bi hntsj: To car cjahni i dyo ya, i ti milagro? M yomfeni car Herodes, como m bbh c dda cjahni c m majm: Gue car Juan ca m xix y cjahni cja bi bbhti. Nuya, p x nantzitjo, ya p xqui dyo. 8 M bbh c p dda cjahni c m majm, ya p xqu ni gui car profeta Elas, ya p xi m dyo hua jar jy. Cja p ddaa ya, m majm, car Jess mr profetatjo, m hna digue qu jmandadero ca Ocja c xqu du ya m yabb, cja nuya, p xqu nantzi, p m dyo m ti milagro. 9 Nu car Herodes bi ma: S d jjquibi cr dyga car Juan. Xi ya, to ya ca p xqui dyo, i ndo ti milagro r nzdi, cja ghtjo y cjahni i majm te tza r nz guegue? Eso, car Herodes m jon car manera ja ncja dr ccahti car Jess.

7Car

La muerte de Juan el Bautista

157
Jess da de comer a cinco mil hombres
15Bi

SAN LUCAS9 dytij ncjap, bb. Ghtjo c cjahni bi mi pj g grupo. 16 Nubb, car Jess bi g c ctta tjujme, cja co c yojo my. Bi nhtza ji tzi, bi dyjpi cr ncjajpic, cja bi jejque, bi un c doce qu mxte pa di wi n c cjahni. 17 Bi zij ghtjo c cjahni, bi niaj, hasta bi sobratjo doce canista c tzi pdazo.

ya xqu goh c doce qu mxte car Jess, gueguej bi xijm car Jess ghtjo ca xqu dytij p jab xcu ztij. Diguebb bi mjm car Jess g mjm hnanguadi, p jab jin to m hani. Bi mjm jr nttzani car ji ni ca m tsjifi Betsaida. 11 Nuya, bb m bah c cjahni jab mr ma car Jess, bi dnij. Nu car Jess bi nzojm cor tti jqui, cja diguebb bi ujtij, bi xijm ja ncja ga mandado ca Ocja. Guejtjo bi jojqui c cjahni c m ji ni. 12 Bb ya xqu nde, nubb, bi guati c doce qu apstole, bi xijm car Jess di gu h c cjahni dr mjm c tzi ji ni c m bbh p cerca, pa di dtij te di zij cja di oxij p. Bi majm: Nuhua jab d bbpj, jin te i bb ngu, cja jin te i bby pa te da zi y cjahni. 13 Nu car Jess ya, bi xih qu mxte: Nuquj, gui unij ca da ziy. Pe gueguec bi dadi: Jin te d phtzije, jntsjtjo ctta y tzi tjujme cja yo my. Slo bb gu ma tjme ca da zi ghtjoy. Pe jab da ni guic, como r ndo nguy? 14 Bi majm ncjap, como jab m zti ctta mil c hj c mr bbh p. Diguebb, car Jess bi xih c doce qu mxte: Gui xijm y cjahni da mi pj jy. Da jmu ntzij g tzi jmundo, cincuenta cjahni cada hnar tzi jmundo, cja da mi pj jy.

10Bb

ya, car Jess bi ma g ma hnanguadi co qu mxte, cja guegue bi nzoh ca Ocja. Bb m guaj ya, car Jess bi dyn qu mxte, i mbij: Te i man y cjahni? Cja i padij toguig? 19 Gueguej bi dadij, i na: I majm guehquigu, gr Juan ca m xix y cjahni. C p ddaa i majm guehquigu gr profeta Elas, p xc cojti hua jar jy. Hneh c p ddaa i ma, guehquigu gr jmandadero ca Ocja, hna digue c m bby ya m yabb, cja p xc ja ir ja. 20 Nubb, car Jess bi dync, i na: Xiquj, te gu mbenij bb? Bi dah car Pedro bb, i na: Guehquigu gr Cristo, x hi xqui car Tzi Ta ji tzi, cja guegueca xp ngu hqui hua jar jy.

Pedro declara que Jess es el Cristo

18Diguebb

Jess, bb, bi ccax qu mxte pa jin di ngxtej to guegue. 22 Diguebb, p bi xijm: Guejc dr cjahni xp bbnqui hua jar jy, cja i nesta gu ndo sufri. Nu c tita co c maestro c

21Car

Jess anuncia su muerte

SAN LUCAS9 i nxh car ley, cja co c mcja c i mandado, jin da hemec, cja guejquig xp mnqui car Tzi Ta ji tzi? Da ndo guic, hasta da mjtigui. Pe nug, p gu nantzi bb xtr zh c jujpa. 23 Ma ya, car Jess bi nzoh c cjahni, ghtjo c m ne di dnij, bi xijm: Ca to i ne da dngui, i nesta cada mpa da jih ca i netsj guegue, da dymbi r my pa da sufri, ncjahm i bby pa da du por r nguejquig. Da ncjap dr dnguig. 24 Porque jin da jogui da dnguig c cjahni c i ne da mjtsj qu vida. C cjahnic da bbh qu nzajquic. Nu car cjahni ca da dnguig, masque xn da bbh cr nzajqui por r nguejquig, da mhtzitjo car nzajqui ca ntju my. 25 Te da provechabi hnar cjahni bb da cjajpi r mjti ghtjo y cosa r z y i bbjcua jar jy, pe jin da zm p jab b bbh ca Ocja? 26 C cjahni c i phtzi tzj pa dr dngui cja pa dr heme cam palabra, jin gm cjahnigc. Car pa ca xcu coji pa gu mandado hua jar jy, gu mang, jin te m ncjagbbe c cjahnic. Nubb, xcu yojme c ngele r ngu c i pjpi cam Tzi Ta ji tzi. Da ndo yoti cr tjayj cja co cr tjay cam Tzi Ta. Nubb, da ni gui te tza dr ndag, cja te tza r ngu cam cargo. 27 Cja d xihquij, i bbjcua y dda cjahni y jin da du hasta gue bb ya xtr ccahti cr jmandado ca Ocja, bb xta ni gui hua jar jy. Ncjap g man car Jess.

158 bi zix car Pedro co car Juan co car Jacobo, g mbxj hnar tt, cja nup, car Jess b nzoh cr Tzi Ta ji tzi. 29 Bb mr nzoh cr Tzi Ta, bi ni gui hnaho cr cara, cja cr dajtu, masque mr nttaxi, ms bi ndo nttaxqui, sta m jutzi. Bi ti ti qu dj c bi ccahti. 30 Cja bi hna ni guitjo p yojo hj, mr ahui car Jess. Ca hnaa, mr tita Moiss, cja ca p hnaa, mr tita Elas. Nuc xcu he ji tzi. 31 Guejtic m jux qu dajtu hui cja mr tzi z mr ni guihui. C yojo c xcu he ji tzi cja co car Jess mr aj, ja ncja di du car Jess p Jerusaln. 32 Nu car Pedro co car Juan cja co car Jacobo, m ndo cohmij car ttaja, pe bi tji htzij, bi zdij cja bi ccahtij m ndo jux car Tzi Ta Jess. Ncjahm m yoti cr tjay. Cja guejtjo bi ccahtij c yojo hj c mr ahui car Jess. 33 Cja bb ya xi mr ma di wem p car Moiss cja co car Elas, car Pedro bi xih car Jess, bi hi mbi: Nuqu, Maestro, r z dar hmpj hua. Gu tij ju tzi ngu g dyza, ca hnaa pa guehqu, ca p hnaa pa gue car Moiss, cja guejti p hnaa pa gue car Elas. Car Pedro bi hna ma ncjap, pe jin tza g mbeni ter bh ca mr ma. 34 Mr adi guegue cja b hna cah hnar guy, bi gohmij, hasta bi zu c ju qu amigo car Jess g tij jar guy. 35 Cja bi hna tth hnar ja, mr a p mbo car guy, mr ma: Gue nm ttn, d madi. Gui dydej ca i man. 36 Bb m tzya car ja ya, bi ccahtij c ju qu mxte, ya xi mr ddatsj car Jess. Cja gueguec bi

ya xqu tjoh c jajto mpa xqu man y palabray, car Jess

28Bb

La transfiguracin de Jess

159 ndo mbenij ca xqu ccahtij, pe jin to g ngxj c pac.

Jess sana a un muchacho que tena un espritu malo

SAN LUCAS9
Jess anuncia otra vez su muerte

xtr yojpa ya, bb ya xi mr gapj jar tt, b tjadij hnar ndo jmundo c cjahni. 38 Hnar hj ca mr yojmi c cjahni r ngu bi nzoh car Jess, bi mahti nzajqui, bi hi mbi: Nuqu, Maestro, d hqui hnar favor, gui ccahti tz cam tt, jaca d hi hca. 39 I yojmi hnar ttzondaji . Cada bb ga nzdi, i ndo mah car bajtzi, cja i juahtzi nzajqui, hasta i cjajpi i fh cr ne. Jin gui ne da jigui da hmy r z. Cada bb ga dyenti, i phmi nzajqui cr cuerpo, cja i ndo mbntzi jar jy, sta ngu da nxni. 40 Xt xij yir amigo y i tnqui di fonguij tzca, hni , jin g jiti di fonguij. 41 Nuya car Jess bi dadi, bi hi mbij: Nuquj, gu mgui cjahnij, jin gu emej ca Ocja. Ya xn ngu mpa xt hmpj, cja xt nzohquij. Hasta ya xt xi m my, como jin gu nej gui hemeguij. Diguebb bi nzoh car hj, bi xifi: B tz hua quer tt. 42 Nubb, menta m cuati car tzi hj, p bi zh cr ndaji ca Jin Gui Jo, bi dyenti, bi juahtzi nzajqui. Cja bi mbntzi jar jy car bajtzi. Nu car Jess bi hunti cr ndaji ca Jin Gui Jo, cja bi dytje car bajtzi. Diguebb ya, bi hi hti cr ta. 43 Nu c cjahni, bb m ccahtij ter bh ca xqu ncja, ghtjo bi ndo zuj, como bi badij, car Jess m ndo yojmi cr ttzdi ca Ocja.

37Ca

Mr mbendi c cjahni c milagro r ngu c m ti car Jess, mr ndo dyodi myj. Nu guegue bi xih qu mxte c m yojmi, bi hi mbij: 44 Gui dydej r z ya palabraya. Nug, dr cjahni xp bbnqui hua jar jy, pe ndejmaja i bbh c to da dguig jy dy c cjahni cm contra. 45 Nu qu mxte car Jess j m padij te m ne di man c palabrac. Ncjahm m bbh ca te m ccahtzij pa jin di ntiendej.

ya, qu mxte car Jess bi mdi bi hxij, mr majm toca ms di ndo tti htzibi. 47 Nu car Jess bi badi te mr mbeni mbo r myj. Eso, b tz p hnar tzi bajtzi, 48 cja bi xih qu mxte: Ca to da dngui cja da mben ym palabra y d ma, bb da cuajti hnar tzi bajtzi ncjana, da mtzi, ncjahm guejquig i cuajtigui cja i fxqui. Cja bb to da cuajtigui, ncjahm gue cam Tzi Ta ca b pnqui i cuajti hneje. Car cjahni ca jin da hi xtsj, pe da ncj ncja ngu nar tzi bajtzina, guegueca ms da ndo tti htzibi. Bi man y palabray car Jess.

46Diguebb

Quin es el ms importante?

bb, bi man car Juan, bi xih car Jess: Nuquigu, Maestro, xt ccahtije hnar hj, mr nn quer tjujugu, mr fongui ttzondaji . Nugje, d ccahtzije, porque jin gui tnguijc.

49Nuya

El que no est contra nosotros est a nuestro favor

SAN LUCAS9 car Jess bi xifi: Dyoca g ccahtzijca? Car cjahni ca jin gui contragui, nuca i fxquica. ya xti zh car tiempo pa di ttzitzi dr ma ji tzi, car Jess bi dymbi r my di ma Jerusaln, masque ya xi m padi te di ncjajpi p. 52 Cja bb m bn car Jess, bi bbhto dda qu mxte di ma p hnar tzi ji ni p jar jy Samaria. Eso, bi hmto gueguec pa di ma dr jioni jab di dyopj bb xti zti p car Jess. 53 Nu c mi ngu p, jin g ne g unij r tsjjqui, como bi badij, car Jess cja co qu mxte m israelitaj, mr mjm Jerusaln pa dr xjtibij ca Ocja. 54 Bi nu ya car Jacobo co car Juan ja ngu mben c cjahnic, cja gueguehui bi xih car Tzi Tada Jess: Nuqu, Tzi Jmu, cja jin gu ne gu mandadoje hnar tzibi dr heh p ji tzi pa da mhti y cjahniy, ncja ngu g dyti car Elas? 55 Guegue ya bi bbti, bi huntic, bi xijmi: Nuquhui, jin gu padihui ja ncja dra mbeng, masque gu ne gui tnguihui. Porque nug dr cjahni xt ecua jar jy pa gu fx y cjahni cja pa gu cjhtzibij ca r nttzo ca i tuj. J xt ejc pa gu cjajpi y cjahni da du. Bi ma ncjap car Jess. 56 Diguebb p g mjm p hnar tzi ji ni, bb.

160 Nuqu, Tzi Jmu, xt tnqui ghtjo p jab gui ma. 58 Car Jess bi dadi: C zorra i phtzi qu ojqui p jab i bbpj. C ttzntz i phtzi qu ttoxi. Nug masque dr cjahni xp bbnqui hua jar jy, pe jin te i bbh cam ngu p jab gu tzya. Ncjap g man car Jess, ca to i mbeni da dni guegue, da ntzohmi, cja ntju my i ne da dni? 59 Diguebb ya car Jess p bi ntjhui hnar hj, bi nzofo, bi hi mbi: Nuqu, gui tnguig ya. Nuc bi dadi: Nuqu, Tzi Jmu, ddajqui tz r tsjjqui bbto gu ma h cam ta. 60 Car Jess bi xifi: Jih c cjahni c jin gui emegui da dyh qu nimaj. Pe nuqu, gui magu ya, b tngui car ja, ya x ni gui hua jar jy j ncja ga mandado ca Ocja. 61 Nubb, p hnar hj guejtjo bi xih car Jess: Guejquitjog, Tzi Jmu, d ne gu tnquig hneje. Jatjo d ne bbto gu m hmbbe tz cam familia c r bbh pm ngu, cja diguebb ya, xcu hi di, xcu eje gu tnqui. 62 Nu car Jess bi xihca: Hnar huaji , bb xta pnti car ttabi, i nesta da jianti delante, jab r ma car yunda. Porque bb da bbti dr jani xtja, jin da bni derecho car tje, bb. Guejti car cjahni ca i ne da mxqui cam bbfi, hnadi ca da dyte hneje. Bb i ne da yohti cr mfeni, te i ne da dyte, jin gui tz da pjpi ca Ocja pa da tnguibi cr jmandado.

50Pe

51Bb

Jess reprende a Jacobo y a Juan

m dyodij, bi guati car Jess ca hnar hj, bi xifi:

57Bb

Los que queran seguir a Jess

161

SAN LUCAS10
Jess enva a los setenta

10

Car Tzi Ta Jess p bi nzo setenta hj c m yojmi, cja bi hi tzi pa di mtzi. Bi juejque g yojo, bi gu hc dr mjm c tzi ji ni, di xijm c cjahni car tzi ddadyo ja. Di hmtoc, cja guegue ya di hmfa. 2 Bi xijm: R ndo ngu nr bbfi, nu y mfi tzi yotjo. Gui nzojm car Tzi Ta ji tzi pa p du pjni p dda mfi, como guegue i mandado nr bbfin. 3 Nuya, d cu hquij, gui mjm ya, gui hoj p jab i bbh c cjahni c jin gui tzu ca Ocja. Eso, gui jaj r hunda pa jin te da cjahquij. Gu ncjaj ncja ngu djti c da ho p jab i bbh c mi ho. 4 Jin gui jaxj domi bb xt mjm jar hu. Guejtjo jin gui caxj hnar ddza pa gui dytij ca te di ttahquij. Gui ti htij zxtji, cja jin gui cxij p hnar pare. Guejtjo, jin gui dej jar hu gr nznguatej. Gui xnij. 5 Car ngu p jab gui tztij, gui nzojm ca Ocja, gui dyjpij da bendeci c cjahni r bbh car nguca. 6 Bb i bbh p jar ngu hnar cjahni ca i phtzi tti jqui, ca Ocja da mtzi, da bendeci. Cja bb jin to di bbh p jar ngu ca di phtzi tti jqui, ca Ocja jin da bendeci c cjahnic, bb. 7 Car ngu p jab gui tztij, guehp gui dyopj hasta bb xt pnij car ji nica. Cja gui tzij ca te da ttahquij p. Como gu pjpij ca Ocja, r ntzhui da tti nquij. Jin gui ddaxj p dda ngu. 8 Bb xqu tztij hnar ji ni, bb da cuajtiquij c mi ngu, gui tzij ca da ttahquij. 9 Gui jojquij

c dhtji, cja gui xijm c cjahni, ya x mdi i mandado hua jar jy ca Ocja. 10 Pe bb xqu tztij hnar ji ni, cja jin da ne da cuajtiquij c mi ngu p, nubb, gui pnij car ji nica. Cja bb xt tjoguij ja calle, 11 gui xijm c cjahni bb: Ya xtr mbbe. Ya jin gu cobbe hua. Hasta ya jy x jix ym huabbe, gu tjujquibbe, porque j xc dydej car palabra ca xt xihquibbe. Pe ndejma d xihquij, ya xi ni gui hua jer ji nij ja ncja ga mandado ca Ocja hua jar jy, masque nuquj, j xqu ne xqu dydej cr palabra. Da ncjap gr xijm c cjahnic. 12 D xihquij, bb xta zh car p bb xta ttun cr castigo y cjahni, ms da ndo ncastiga c cjahni, c mi ngu p jab jin g nequij cja jin g dydej nm palabra, ni digue c mi ngu Sodoma.

p bi man car Jess: Nuquj, gu mi nguj Corazn, dr ndo ngu xqu sufriguj. Hnehquitjoguj, gu mi nguj Betsaida, dr ndo ngu xqu sufriguj hneje. C cjahni c m bbh p jar jini Tiro co p jar ji ni Sidn, bb xtr ccahti gueguej c milagro c xc ccahtiguj, ya m yabb xtr repentij, xtr jijm ca r nttzo. Gueguec xtr ngoxj bojtzibi jy dej pa dr ni gui, m ndo du myj por r nguehca xqu dytij ca r nttzo. Nuquj, masque xc ccahtij c milagro r nzdi xt te, pe j xc hemeguij. 14 Ms da ndo ju x quer castigoj ni digue cr castigo ca da ttun c mi ngu Tiro co

13Cja

Los pueblos desobedientes

SAN LUCAS10 c mi ngu Sidn. 15 Hnehquiguj, gu mi nguj Capernaum, cja gu manguj da ndo tti zquij? Ncjahm gri mantsjj, ya xqu tzxj n jar ji tzi. Pe ya xpa eh car pa bb xta tjhti quer ji nij, tje da mpu ni. Cja nuquiguj, da cju hquij p jab jin gui tz. 16 Cja car Jess p bi xih qu mxte: Y cjahni y to da dyh ca gu majm, guejquitjog hneje i jtigui. Nu y cjahni y jin da nequij, guejquitjog jin gui neguiy hneje. Y cjahni y jin da negui, gueguej jin gui nej cam Tzi Ta ca xp mnquig, hneje.

162
Jess se alegra

ya, c setenta hj c xqu tjajni, bi mjm b tij ca xqu man car Tzi Ta Jess. Cja bb p mb cojm, m ndo mpjm, bi majm: Nuqu, Tzi Jmu, c ttzondaji i weni bb d nmbiquije quer tzi tjuju cja d bbjpije da bni. 18 Cja bi dah car Jess: Jaa, d pac bb ngu fonguijc. D janti bb mb th car Satans jar ji tzi, ncja hnar rayo. 19 Nug, xt ddahquij poder pa gui ti nij c cci a co c alacrn, cja pa gui tapij cr ttzdi ca Jin Gui Jo, cja nuc, jin te da cjahquijc. 20 Nuquj, gu mpjm ya, porque xc tajpij c ndaji c jin gui tz. Pe ms i ndo mu hui ca ya xp ju x p ji tzi quir tjujuj. R ntzhui gui ndo mpjm por r nguehca. Ncjap g man car Jess bb m nzoh c setenta hj c xqu juajni.

17Diguebb

Regreso de los setenta

car horaca hneje, car Jess bi ndo mpj, cja bi nzoh ca Ocja. Car Espritu Santo bi n ya palabra ya bi ma. Bi xih cr Tzi Ta ji tzi: Nuqu, Tzi Ta, ir mjtigu nr ji tzi cja co nr jy, como guehquigu, gu mandadobiy. D hqui cjamadi porque xc ujti ym cjahni y i tngui ja gu ncjagu, cja co ja ncja gri mandado. Nu c sabio, jin gui padi ja gu ncjagu, como j xqu fxquc. Gue ym cjahni y i tngui xc fxy, cja nuy, i jjmi c tzi bajtzi c jin te bbe i nxdi. Nuqu, Tzi Ta, xc fxy co quer tzi poj como guehca xc mbeni, cja r z quer mfeni. 22 Cja p bi man car Jess: Cam Tzi Ta x ddajqui cam cargo pa gu ujti y cjahni ja i ncja guegue, cja pa gu cojc r lugar guegue hua jar jy. Ddatsj guegue cam Tzi Ta ji tzi i ccajtigui mbo nm tzi my, como r Ttguigca. Cja ddatsjguig, d padi ghtjo ja i ncja cam Tzi Ta. Guejti y dda cjahni y d xijm ja i ncja cam Tzi Ta, gueguey i padi ja i ncjaca hneje. Nuy, cja co c p ddaa c to d ne gu ftzi, da badij ja i ncja cam Tzi Ta. Bi ma ncjan car Jess bb mr ora. 23 Diguebb ya, car Jess bi zix qu mxte, g mjm hnanguadi pa jin di dyh c p dda cjahni. Cja bi nzohc, bi hi mbij: Nuquiguj, x ndo mxquij ca Ocja, x ddahquij xc ccajtiguij cja co c cosa r z c x ncja y pa ya. 24 D xihquij, mr ndo ngu qu

21Guejti

163 jmandadero ca Ocja, co c rey c m bb ya m yabb, m ndo ne di ccahtij ca hnar cjahni ca di hi x ca Ocja. Nu gueguej, jin g nzdi di ccajtiguij. Guejtjo m ndo ne di dydej c palabra c di man ca hnaa ca di mjni ca Ocja. Pe jin g nzdi di dydej. Nuquiguj, xc dydej c palabrac. Ncjap g xih qu mxte car Jess. p hnar pa ya, hnar cjahni ca xqu ndo nxh cr ley car Moiss bi guati car Jess. M ne di dyhtibi r prueba, eso bi dyni: Maestro, ter bh ca gu te pa gu tti cam nzajqui ca jin da tjegue? 26 Bi xih car Jess: Ter bh ca i ju x p jar ley? Te gu ccahti p? 27 Bi dadi, i na: Gui ndo jion ca Ocja, ghtjo mbo ir tzi my. Gui ndo ne car Tzi Ta ji tzi ghtjo co quer ttzdi, ghtjo co quer mfeni. Cja gui mah quir hohui, ncja ngu guir majtsj. 28 Bi man car Jess, bb, i mbi: Xc tjadi r z. Gui dyte ncja ngu xc ma, cja nubb, da hmh quer nzajqui, bb. 29 Nu car maestro bi hni, bb: Ja ncja gr padi to cm hohui? Toca d nesta gu ftzi? Bi dyni nr nttnin, como jin tza m ne di mx qu mi ngacjahnij. 30 Car Jess bi daj ya bb, bi xih hnar tzi bbede g ejemplo: de, hnar hj bi bm p Jerusaln, mr ma p Jeric. Cja bb m pa jar hu, bi ntjhui c be. Nuc, bi mjquibi ghtjo qu

SAN LUCAS10 dajtu, bi jahtzibi cr domi, cja bi ndo nij. Bi guaj ya bi nij ya, cja bi zoguij p jar hu, g majm, ya xqu du. 31 Diguebb ya, bi tjoh p hnar mcja digue cr religin c israelita. Cja nuca, bi jianti car hj mr bbm p, cja bi tjojtjo. 32 Guejtjo bi tjoh p hnar levita, tzdi, hnar hj ca m fx c mcja, m ph p jr templo c israelita. Guejtica bi tjojtjo hneje. 33 Diguebb ya, ca hnar mi ngu Samaria bi tjoh p jar hu cja bi jianti mr bbm p car hjc. Bi jianti cja bi ndo jui jqui. 34 Guegue ya bi guati, bi xix car aste co ni car vino p jab m bbh qu herido, cja bi pantibi dajtu. Ma ya bi hi x p jr zuwe ca m t guegue, bi zitzi g mhui hnar mesn. Cja nup, car mi ngu Samaria bi nu ghtjo ca te m nesta car hj ca xqu ttni. 35 Car jiax p ya c, bi ghmi yo pieza c domi, bi un car mi ngu p jar mesn. Bi xifi: Fh tz nr cjahni. Bb te da nesta gui tmbi, bb p xcu cojc, p xt cjujtiqui. Bi nttzdi p car bbede. 36 Nu car Jess bi dyn car maestro ca mr de, bi hi mbi: Digue c ju c cjahni c bi tjoh p jar hu, toca bi cja r hohui car probe ca xqu n c be? 37 Car maestro bi dah bb: Gue ca hnaa ca bi jui jqui. Car Jess bi xih, bb: Guehquitjogu, gui ma gui dyte ncja ngu g dyti car mi ngu Samaria. Gui jui jqui car cjahni ca i nesta to da mtzi.

25Ca

Ejemplo del buen samaritano

SAN LUCAS10,11
Jess en la casa de Marta y Mara
38Diguebb

164 ncja ngu car Juan bi ujti c cjahni c i tni guegue ja dr nzoh car Tzi Ta. 2 Cja car Jess bi xijm: Bb gu mahtij Ocja, gui majm ncjahua: Nuqu, m Tzi Taquije, gu bbh p jar ji tzi, D i zquije g Ocjagu, Tzin dr heh car p bb xt mandado hua jar jy, Gui fxquije gu tije hua jar jy ca gu negu, ncja ngu ga ttti p jar ji tzi. 3 Ddajquije tz ca gu tzije r pa ya, 4 Cja gui perdonaguije ca r nttzo ca xt tije, ncja ngugje, d perdonabije ca to te i tujquije. Gui nguije tz pa jin da ttjtiguije prueba r pa ya, Cja jin gui jih ca Jin Gui Jo da daguije. Da ncjap gr nzojm car Tzi Ta ji tzi. 5 Diguebb ya, car Jess p bi xih qu mxte p hnar palabra pa di badij ja i ncja car oracin: Nuquiguj, bb di bbhquiguj hnaa ca di ma jr ngu hnr amigo, mad r xuy, cja di dyjpi ncjahua: Hohui, jmi qui tz yojo ir jme. 6 X nzh cam visitaje, yan xcu heje. ujtjo te gu unije. 7 Car amigo ya, di dah p mbo: Dyo gu mfadagui. Ya xt coti car goxtji, cja ya xt obbe ym bajtzi hua jar gama. Jin gui tz gu nantzi te gu ddahqui. Nu cr amigo ya, jin di tzya ca mr mahti cja mr dyjpi c jme. 8 Nug, d xihquij, masque jin di ne di nantzi car mi ngu pa te di un cr amigo, pe

ya, car Jess bi segue bi ma p jab mr ma. Bi mjm qu amigo c m yojmi, cja bi ztij hnar tzi ji ni. M bbh p hnar bbja, m ju cr tjuju mr Marta. Guegueca bi mvitabi car Jess co qu mxte di ma p r ngu. Cja bi mjm. 39 M bbh cr cjuju car Marta, m ju cr tjuju mr Mara. Guegueca bi mi jta hnanguadi p jab mr bbh car Jess, cja bi dyjti ca mr manca. Jin g mfxte pa di tjojqui car ju ni. Nu car Marta mr mpgui mr jojqui car ju ni. 40 Eso, bi ndo ungui r cu car Marta, como mr ngu cr bbfi. Nubb, bi guati p jab mr ju car Jess, cja bi xifi: Nuqu, Tzi Jmu, cja jin gu cja ndu my, x nzogui hua nm cjuju, d ddatsj nr bbfi. Xih tz da mxqui. 41 Bi dah car Jess ya bb: Nuqu, Marta, gu ndo ntzte, como r ngu quer bbfi gr te. Pe jin tza i nesta pa gui dyte ghtjoca. Ms i nesta gui dyj nm palabra n dr ma. 42 X mben nr Mara, i ndo ne da dyj nm palabrag, masque jin te da mxquigu. R z cr mfeni, eso da tjgui da mi jti hua, jin gu cuy. Ncjap g ndah car Jess.

11

Hna vez, car Jess mr bbh hnar lugar, mr nzoh cr Tzi Ta g oracin. Bb m guaj ya, bi mangui hnaa qu mxte, bi xifi, i mbi: Nuquigu, Tzi Jmu, gui ujtiguije tz ja d nzojme car Tzi Ta ji tzi,

Jess y la oracin

165 ndejmaja di nantzi, di uni ghtjo ca m joni, porque bb ji na, di d di dyjpi. 9 Guejtig, d xihquij, bb gu oraj, dyjpij ca Ocja ca gu nestaj, cja xta ddahquij. Jionij, cja xqu ttij. Ddootij car goxtji, cja xta tsjoquiquij. 10 Bb to da dyjpi ca Ocja ca te i joni, xta ttu ni. Bb to da jion ca i ne, xta dti. Bb to da ddooti car goxtji, xta tsjojquibi. 11 Hnehquiguj, n to i bbh qu bajtzi, bb te da dyjpi, da uni. Hnar bajtzi, bb da dyjpi cr ta hnar tjujme, cja da uni hnar medo? Ji na. Bb da dyjpi hnar my, cja da uni hnar cci a? Ji na, hneje. 12 Bb da dyh hnar doni, cja da uni hnar alacrn? Ji na. 13 Nuquiguj, r nttzo quir tzi myj pe ndejma gu padij gui un quir bajtzij ca r z. Hni xjmaja quer Tzi Taj ca b bb ji tzi, ja jin dr ddahquij car Espritu Santo bb gui dyjpijca? Ncjap g man car Jess.

SAN LUCAS11 ttzondaji ms r nzdi ca i tsjifi Beelzeb. Ncjap g man c cjahnic. 16 Cja p m bbh c dda cjahni c bi dyhtibi prueba car Jess. Bi dyjpij di mandado pa di ni gui hnar sea p jar ji tzi, pa di badij, cja guegue xcu mjni car Tzi Ta ji tzi? 17 Nu car Jess bi badi te mr mbenij, cja bi xijm: Car cjahni ca i mandado, bb da ntujnihui qu hohui, ya jin gui tz da segue da mandadobi, bb. Xta wen qu hohui, cja xta mfontij. Ncjadip hnar familia, bb da ntujnij, da mfontij, hneje. 18 Guejti car Satans, jin di ne di ntujnihui c p dda ndaji c jin gui tz, como nuc, i mandadobic, eso, jin da ne da fongui p jab i bbhc. Bb di fonguic, ya jin di jogui di mandadotjobi. Nuquj, gu majm d yobbe car Beelzeb, cja guegueca i mandadobi c p dda ttzondaji . 19 I bbh c dda cjahni c i tnquiguj. Guejtic i fongui ttzondaji hneje. Gui dynij c cjahnic, jab r heh cr ttzdij pa dr fongui ttzondaji ? Cja jin da xihquij, r heh car Tzi Ta ji tzi? Eso, jin gui cierto ca gu xijcj, tzdi, por r ngue cr ttzdi ca Jin Gui Jo dr fongui ttzondaji . 20 Nug, d xihquij, guejtig d yobbe car Tzi Ta ji tzi, hneje, cja por r ngue cr ttzdi guegueca d fongui c ndaji c jin gui tz. Por r nguehca dr tajpi c ttzondaji , ya xqui fadi, ya xqui mandado ca Ocja hua jar jy co cr ttzdi, cja nuquj, xc ccahtij. 21 Bb i bbh hnar hj r nzdi ca i phtzi qu arma, jin to da bejpi

p hnar vez, car Jess bi fonguibi cr ndaji ca Jin Gui Jo. Car ndaji ca m yojmi hnar hj mr ngone, j m tz di a. Cja bb m bn car ttzondaji , exque bi mdi bi a r z car cjahni, bb. Mr ngu c cjahni c bi ccahtij te bi ncja. Cja bi ndo ho myj, bb. 15 Pe m bbh c dda cjahni c m majm: Nr Jess, i yojmi cr nda c ttzondaji , cja guegueca x un cr ttzdi, eso, i phtzi poder dr fongui ttzondaji . Tzdi, i yojmi ca hnar

14Ca

Acusan a Jess de tener el poder del demonio

SAN LUCAS11 qu mjti guegue. Como r nzdi, da mdi r z cr ngu. 22 Slo bb p du eh hnar cjahni ms dr nzdi ni ndra ngue car mi ngu, guegue da g mbi qu arma car mi ngu cja da dapi. Nubb, da jogui da du htzibi qu mjti pa p dr jejquibi qu amigo guegue. Bb m ma nr palabran car Jess, mr jquihui car mi ngu r nzdi co ca Jin Gui Jo. Nu ca hnar hj ca ms r nzdi, mr jquihui guejtsj guegue. 23 Cja p bi man car Jess: Nug, d xihquij, car cjahni ca jin gui fxquig, i contragui. Car cjahni ca jin gui fxqui gu jmuntzi cjahni pa dr dngui, guegue i fontic.

166 m jntsj ca hnar ndaji m bbbi. Ncjap g man car Jess. ya, menta mr mandi y palabray car Jess, ca hnar bbja ca mr bbbi c cjahni r ngu bi hna a nzajqui, bi xih car Jess, i na: Da ndo tti htzibi quer me, como guegue x nqui cja x tehqui! Car Tzi Ta ji tzi x ndo mxi guegue, x uni hnar bendicin r ndo z! 28 Nu car Jess bi dadi, bi hi mbi: Y cjajni y i j n r palabra ca Ocja cja i jte, guejy da ndo mx car Tzi Ta ji tzi.

27Diguebb

La felicidad verdadera

vez, ca hnr ndaji ca Jin Gui Jo bi bm p jr my car cjahni ca m yojmi, cja bi ma b ho c lugar jab jin te i po deje. M joni p hnar cjahni pa di ti mbo r my, di hmh p. Pe jin to g ndti pa di guati. Nubb, bi mantsj: Gu ma gr jon ca hnar cjahni ca nd bb mbo r my mhmto, p gu hmh p. 25 Nubb, bi ma car ttzondaji , bb, bi ma g ndti car cjahni ca bbto m yojmi. Ya xqu jojqui r z cja jin te m cja. 26 Diguebb ya, car ttzondaji p bi ma b tz p yojto qu hohui, ms mr ndo nttzoc ni di guegue. Ghtjoc b ejm, bb, bi tij jr my car cjahnica, cja bi hmjtij p. Nubb, bi ndo ttzon cr vida car cjahni, bb. Ms mr ndo nttzo ca m tzhui ni digue ca xqu tzhui mhmto bb

24Hna

El espritu malo que vuelve

hnar vez, bb ya xqu ndo ngujqui c cjahni, ca mr guatij car Jess, bi ma guegue, i na: Jin gui tz qu mfeni y cjahni y i bbj y pa ya. I jqui gu ujtij hnar milagro pa da ni gui, cja guejc xp mnquig car Tzi Ta ji tzi? Pe ya jin gu ujtigy p hnar milagro. Jntjo da ccahtij te da ncjaguig. Nuca da jjmi ca bi ncjajpi ca hnr jmandadero ca Ocja ca m tsjifi r Jons. 30 Guegue car Jons b de jujpa p mbo r my car ndo my, cja p bi bni, jin te g cja. Nu c mi ngu Nnive bi ccahtij car Jons, xcu bh p jr my car ndo my, jin te m cja, cja por r nguehca, bi heme, cierto xcu mjni car Jons ca Ocja. Hnequig, car cosa ca xt tjojc, xta jjmi ca bi tjoh car Jons, pa ncjap dr baj y cjahni y i bbj y pa ya, cierto, guejquig dr

29Ca

La gente mala pide una seal milagrosa

167 cjahni xp bbnqui hua jar jy. 31 Pe bb p xtu eh car Tzi Ta ji tzi pa da jampi r hunda y cjahni, nubb, da nantzi ghtjo c cjahni c m bb ya m yabb. Guejtjo da ni gui p ca hnar reina ca m mandado ca hnar jy n jar Sur. Guegueca da xij y cjahni y i bbj y pa ya, r nttzo ca x dytij, como j xc ne xc hemeguij. Guegue car bbjaca, g he yap, hne bi ccahti car rey Salomn, te tza m ndo pahca, bi dyh ca m manca, cja bi heme. Nuquj, r nguquiguj xc dydej ca d mang, pe jin gu emeguij, cja nug, ms d jag cam cargo ni ndra ngue ca m ja car Salomn. 32 Bb xta tjampi r hunda y cjahni, cja da nantzi c m bby ya m yabb, guejti c mi ngu Nnive xta hmjti p hneje, xta xij y cjahni i bbj y pa ya, r nttzo ca x dytij, como j xc hemeguij. Gueguej c mi ngu Nnive, bb m dydej ca m man car Jons, bi repentij cja bi jijm ca r nttzo. Nuquj, xc dyh ca xt xihquij, pe j xqu jijm ca r nttzo, cja nug, ms d jag cam cargo ni ndra ngue ca m ja car Jons.

SAN LUCAS11 Bb te i cjay, ncjahm d bbpj jar bbxuy, hneje. 35 Nuya, gui ja r hunda pa da hmy r z quer tzi my, pa santa jin gui jjmi car cjahni ca i bb jar bbxuy. 36 Bb jin te i cja quer tzi my, nubb, i yoti car jiahtzi mbo quer tzi my. Nubb, da jogui gui ccahti r z ja i ncja ghtjo, ncjahm di yoti hnar tzibi p jab gu bby.

to i tzqui hnar tzibi, jin gui agui, cja jin gui cohmi hnar caja. I tti x car tzibi p jab r nte, pa dr ni gui ghtjo c to da ti p. 34 I jjmi hnar tzibi ym dj. Co guejy dr jantij. Bb jin te i cja ym dj, nubb, d ccahtij car jiahtzi, bb. Pe bb te da cja ym dj, d bbpj jar bbxuy, bb. Ncjadip ym tzi myj, hneje.

33Bb

La lmpara del cuerpo

m guadi m man y palabray car Jess, hnar fariseo bi mvitabi di mhui p r ngu du tzihui. Bi mhui car Jess, bb, bi ti jr ngu cja bi mi bi jar mexa. Bb m xdy car Jess, jin g dyte ncja ngu ngu dyti c fariseo bb ngu nzij. 38 Bi ccahtic car fariseo, cja bi mbentsj: Dyoca jin gui xdy yan ncja ngu dra xdygje? 39 Nu cam Tzi Jmuj ya, bi xifi: Nuquiguj, gu fariseoj, gu ndo xtij r z y xaro co y moji pa jin da contiqui quir tzi myj ca r nttzo ca di tuy. Pe nuquj, p mbo ir myj, r nttzoquiguj, como gu ttzodyoj, gu jmbij qu domi quir mi ngacjahnij. 40 Gu dondoj! Hnadi ca Ocja x dyjquij cja co ca i bb xtze ym cuerpoj. Guejti guegue x dyti ca r bb mbo m tzi myj, cja b janti ghtjo. 41 D xihquij, bb gi unij c probe ca te di zi, nuc di tzh ca Ocja, cja di ma, ghtjo r nttaxi quir trastej, ya jin di contiqui quir tzi myj, bb. 42 Nuquj, gu fariseoj, da ndo ttahqui quer castigoj. Gu unij

37Bb

Jess acusa a los fariseos y a los maestros de la ley

SAN LUCAS11 ca Ocja g diezmo c xaccani co c loda co ghtjo tema paxi ca i phui car ju ni, pe jin gu tij ca i ne ca Ocja. I ne guegue gui madijca, cja gui nuj r z quir hohuij, gui unij ca i tocabic. I nesta gui dytijc, nubb, guejtjo da jogui gui dj car diezmo hneje. 43 Nuquj, gu fariseoj, da ndo ttahqui quer castigoj. Bb gu pjm jar templo, i ndo gustaquij gui ju xj c tjujni c r hm delante, p jab da ccajtiquij c p ddaa. Guejtjo bb gu pjm jar ty, o bb gu dyoj ja calle, gu ndo nej pa da tti zquiguj cja da ttznguaquij r z. 44 Dr ndo ngu quer castigoj, nuquj, gu fariseoj co hnehquiquj gu maestroj gu nxjm car ley. Gu jijtej, gu jjm hnar ohtzi p jab x tth hnar nima. Ya xn nttzo p mbo, cja jin gui fadi, ms te x tth p. Eso, i dyo p xtze c cjahni, cja i ttzombi qu tzi myj. Ncjap hneje, c cjahni c i tnquij, da nxdi da dytij ncja nguquiguj, cja nuc, jin gui padij, cja r nttzo quir tzi myj? Bi man y palabray car Jess. 45 Ca hnar hj ca xqu nxdi r z cr ley car Moiss bi mam bb, i na: Nuqu, Maestro, ncjahm gu xijquije r ndo nttzoguigje, hneje, bb gu ma ncjap. 46 Nu car Jess p bi mam bb: Guehquitjoguj hneje, gu maestroj, gu ujtij y cjahni cr ley car Moiss, dr ndo ngu quer castigoj. Gu xijm y cjahni r ndo ngu cosa c i nesta da dytij,

168 ncjahm di tzh ca Ocja qu vidaj bb di hmpj ncja ngu gri xijm. Pe nuquj, jin te gu fxj y cjahni pa da hmpj r z. 47 Dr ngu quer castigoj, como gu xoxj c tzi ni cja pa da ni gui jab x tth qu jmandadero ca Ocja c m bb ya m yabb cja bi bbhti. Gue qui ndor titaj bi mhtic, cja nuquj gu tmbij cr mfeni gueguec. 48 Qui ndor titaj jin g ne g dydej car palabra ca m man qu jmandadero ca Ocja c xcu mjni, eso, bi mhtic. Cja nuquj ya, gu xohtzibij qu tzi ni cja c profeta c bi mhti qui ndor titaj, ncjahm gu majm, mr z ca bi dytic, como gu tmbij cr mfenic. 49 Ya m yabb, ya xi m pah car Tzi Ta ji tzi te di tthtibi qu jmandadero, eso, bi ma ncjahua: Gu cu h cm profeta co cm apstole, pa da nzoj y cjahni. C ddaa da bbhti, cja c ddaa da cjhmitjo. Ncjap g man car Tzi Ta ji tzi. 50 Nug, d xihquij, nuquiguj, gu bbpj y pa ya, da ttahqui quer castigoj por r ngue qu jmandadero ca Ocja c x bbhti, ghtjo c x bbhti desde bb m mj nr mundo. 51 Nuquj, gu bbpj y pa ya, ca Ocja da dyhquij r hunda digue ghtjo c jogui cjahni c x bbhti desde bb m mj nr mundo hasta r pa ya, desde bb m bbhti car Abel, cr tt car Adn, hasta bb m bbhti ca hnr jmandadero ca Ocja ca m tsjifi r Zacaras. Guegueca bi bbhti jr tji car ndo templo, mr bb mfrente car goxtji. Guehquiguj da ttahquij car

169 castigo digue ghtjo c cjahnic, da zhquij hnar castigo dr ndo j. 52 Dr ndo ngu quer castigoj, nuquj, gu maestroj, gu ndo nxdij cr ley car Moiss. Pe gu ccaxj y cjahni pa jin da ntiendej te i ne da man cr palabra ca Ocja. Nuquj, jin gu ne gui ctij jr dy ca Ocja, guejtjo jin gu jguij da ti c p dda cjahni c i ne da ti p. Ncjap g man car Jess. 53 Bb ya xqu guah car Jess, xqu man y palabray, bi ndo cja cu c fariseo co ni c maestro c m ujti c cjahni car ley. Nuc, como m ndo j car Jess, bi dej, bi dynij nttni, m jonij ja dr dapij guegue. 54 P jab m pa car Jess, dda c cjahnic m tnij, m hxj te m ma, como gueguej m thmij, ms di man car Jess, hnar palabra ca jin di tz.

SAN LUCAS11,12 mr bbh p, da dyde ghtjo c cjahni. Ca te xc majm p jab jin to di dyde, da ndo fadi. m amigoquij, d xihquij, jin gui tzuj y cjahni, masque da mjtiquij, porque jin gui tz te da cjajpi quir tzi myj. 5 Pe i nesta gui tzuj ca Ocja, como nuca i phtzi r ttzdi da mjtiquij cja diguebb ya da gu hquij p jab jin gui tz, p jar infierno. Guehca r ntzhui gui tzujc. 6 Dyo gu tzuj ca te da ncjahquij. Gui mbenij c tzi ttzntz c i bb ctta por yojtsj tzi domi. Jin tza te i mu huic, pe car Tzi Ta ji tzi b janti bb te i cjac. Jin gui dabenic. 7 Cja nuquj, ms gu ndo mudiguj ni ndra ngue c ttzntz dr ngu. Dyo gu tzuj bb, ca te da ncjahquij, como car Tzi Ta ji tzi i fhquij hneje, hasta i padi tengu yir xtaj.

4Nuquj,

A quin se debe tener miedo

12

Mr ndo ngu c cjahni bi jmu ntzij p jab mr bbh car Jess. M tengu mil, m ndo dj, hasta m ntujquij, j m tz jab di hmpj. Car Jess bi nzoh qu mxte, bi xijm: Gui mfdij pa jin gui ma gui dytij ncja ngu ga dyti c fariseo, cja jin gui ma gui hemebij ca i manc. Cr vidaj i ni gui r z, pe xtzetjo. Nu p mbo r myj, r nttzoc. 2 Y pa ya, i bbh c dda cosa c jin gui fadi ja i ncja. Pe ba eh car pa bb xta ni gui ja i ncja c cosac. Ghtjo y cjahni da badi ja i ncja c i cjohmi y pa ya. 3 Hnehquiguj, c palabra c xc majm p jab ngu i naj, jin to

Jess ensea contra la hipocresa

xihquij ya, ca to jin da mhtzi r tz dr xij y cjahni i tnguig, bb xta bbj y cjahni delante qu anxe cam Tzi Ta, guejtig, gu mang, m cjahnigca, x ndnguig. Nug dr cjahni, xp bbnqui hua jar jy. 9 Nu ca to da mhtzi r tz delante y cjahni, cja da ma, jin gui tnguig, bb xta bbj y cjahni delante qu anxe cam Tzi Ta, guejtig, gu mang, jin te m ncjagbbeca. 10 Bb da man hnar cjahni, j r ntzhui da tti zquig, i bbh car manera pa da mperdonabi.

8D

Los que reconocen a Jesucristo delante de la gente

SAN LUCAS12 Guejquig dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. Pe bb to da zan ca i ti car Espritu Santo, bb da ma, gue ca Jin Gui Jo x dytica, jin da mperdonabi car cjahnica. 11 Bb da ttnquij p jy ni cja c judio, o ja nzya, o jab p i bbh c autoridad, dyo cju gui ntzohmij te gui tjadij, o te gui majm. 12 Gue car Espritu Santo xta xihquij mero car horac ter bh ca gui tjajm. Bi ma ncjap car Jess.

170 ya jin gu pfi, como da zy pa r ngu cjeya gu tzi. Nubb, jin gu pfi, gu tzyatjo. Gri jujcua gu u ni, gu ti mbaxcjua cja gu mpj. Ncjap g man car hjca. 20 Pe diguebb ya, ca Ocja bi nzofo, i mbi: Nuqu, nttzditjo gr dondo. R nxu nya, xqu tu. Nuya bb, toca da cjajpi r mjti y cosa r ngu y xc jmuntzi? Ncjap bi tsjih car ricoca. 21 Nug, p d xihquij, ghtjo dondo c cjahni c i jmuntzi r ngu qu mjtij, cja i mbeni te dr cjajpij, pe jin gui mben ca Ocja pa da dyti ca i nec. Bi ma ncjap car Jess.

hj ca mr yojm c cjahni r ngu, bi xifi, i na: Maestro, xih tz nm cjuada gu jebbe car herencia x ttzoguije. 14 Nu car Jess bi xifi: Nuqu, tada, tema cargo d jag pa gu reglaqui quir asuntoj? 15 Cja p bi xih qu mxte, bb, i mbij: Gui jaj r hunda. Jin da ma ir myj y cosa hua jar jy. Masque dr ngu cosa i phtzi hnar cjahni, jin gui gue y cosay da un cr nzajqui o da ju htibi cr tzi my. 16 Cja bi xijm hnar bbede g comparacin, bi hi mbij: Ca hnar rico ya, m ndo tj qu jy, cja m ndo joh qu semilla. 17 Cja bi mbentsj guegue, bb, bi ma: Te gu cjajpi ym semilla r ngu? porque ya xqui ujtjo jab gu phtzi. 18 Nubb, bi ma: Gu te ncjahua, gu yhti cm ngu jab d phtzi cm semilla, cja gu xoxi p dda ngu ms dr nojo, pa gu phtzi p ghtjo cm semilla. 19 Cja bb ya xcr cuajti ghtjo y xt jmu ntzi,

13Hnar

El peligro de las riquezas

ya car Jess bi xih qu mxte, bi hi na: Nuquj, d xihquij, dyo cju gu mbenij ja gr hmpj cja co te gui tzij. Dyo cju gui mben yir cuerpoj, te da jie. 23 Car Tzi Ta ji tzi x ddahqui quer nzajquij. Cja jin da ddahquij hneje ca gu nesta pa gui tzij? Guejtjo x ddahqui quir cuerpoj. Cja jin da ddahquij hneje ca te gui jiej? 24 Gui mbenij ja i ncja c ttzntz. Jin gui pontty c, jin gui xatty. Jin gui phtzi ttu p jab di jmuntzi car semilla. Nu quer Tzi Taj ji tzi i jui jqui c, i wi ni. Cja nuquj, ms gu ndo mu huij ni digue c ttzntz. 25 Cja di bbh hnaa diguehquj ca di padi da thtzi mad metro cr cuerpo, pa ms dr nte? Ji na. 26 Jin gu padij gui dytijca. Nubb, dyoca gu ndo mbenij jab dr heh quir dajtuj cja co ca te gui tzij? 27 Gui mbenij ja i ncja c tzi dni c i j n jar juaji . Jin gui phc,

22Diguebb

Dios cuida a sus hijos

171 cja jin gui padi da dyti tema dajtu. Nug, d xihquij car rey Salomn bb m je qu dajtu ms mr madi cja ms mr njuhtzi, jin di ni gui r tzi z ncja c tzi dni. 28 Nu car Tzi Ta ji tzi x dyti c tzi dni pa da ni gui r tzi z. Nr pa ya, i bbjtjo, i j n jar juaji . Xudi xta tsja co c paxi, pa da ddti. Hnehquiguj, cja jin da nuquij ca Ocja hneje? Ngu jin tza gu emej guegue. 29 Dyo cju gu ntztij jab dr heh ca gui tzij. Dyo gu yomfenij cja da mxquij ca Ocja pa gui hmpj? 30 Y cjahni y jin gui eme ca Ocja i ndo pjm, ghtjo mbo r myj, pa dr dtij c cosac. Nuquiguj, quer Tzi Taj ca b bb ji tzi, b padi ghtjo ca te gu nestaj. 31 Nuquiguj, gui uni ir myj, gui jionij ca Ocja, cja gui dytij ca i ne guegue, pa da ttemebi cr palabra. Nubb, ca Ocja da ddahquij ghtjo c p dda cosa c gu nestaj.

SAN LUCAS12
Hay que estar preparados

gu tzuj, nuquj m tzi dtiquij. Masque te gu tzi ngudij, pe ya x man quer Tzi Taj ji tzi gui mjm gr hmpj p jab i mandado guegue. 33 Gui pj ca gu phtzij, gui jejquibij c probe. Da ncjap gui jmu ntzi quir mjtij p jar ji tzi. Nuc, jin da tjehc, como jin gui tzm p c be, cja jin gui bb tani zuwe p, pa da deh c gu phtzij. Porque bb gui jmuntzij domi hua jar jy, ndejma da tjegue. 34 Bb gui jmuntzij r ngu quir mjtij hua jar jy, gue nr jy gui mbenij, bb. Pe bb gui jmuntzij ca r z p jar ji tzi, nubb, guehca gui mbenij, bb.

32Dyo

Riqueza en el cielo

thmij ter hora da zh quer Tzi Jmuj, cja gui mbenij, cierto xtu eje. Gui hmpj listo. 36 Gui cjaj ncja ngu c mfi c i thmi cr patrnj, ter hora du eje. Guegueca x ma jar ntjajti cja jin gui fadi ter hora da zj. C mfi i thmitjoj, pa bb xta zj cja xta ddooti car goxtji, xn bbpj, xn xojquibij nguetica. 37 Bb xta zh cr jmuj cja xta dti c mfi dra titjoj ca xqu bbjpij, da ndo mph c mfi, bb. Ntju my, d xihquij, car jmu da bbjpi qu mfi da mi pj jar mexa, cja guejtsj guegue da sirvebi, da wi nc. 38 Cja bb xta zh car patrn, ya xtr ndo nxuy, o bb ya xtr tjo mad r xuy, o ya xn ma da ni gui, ndejma da ndo mph c mfi ca xc ndhmitjoj hasta bb xc nzh cr jmuj. 39 Pa gui padij ja da ncja bb p xcu cojc, d xihquij, xcu hna etjo ncja hnar be. Bb di bah car mi ngu ter hora di zh car be, di ztjo, di dyjtjo pa jin di jigui di ti p r ngu. 40 Guehquitjoguj, d xihquij, gui tzdij, gui tbiguij, gui hmpj listo, porque car hora ca gu majm jin te da ncja, xcu hna cojc car horaca. Nug dr cjahni xp bbnquig hua jar jy. Ncjap g xih qu mxte car Jess.

35Gui

car Pedro bi dyn car Jess, bi hi mbi: Nuqu, Maestro, cja xc ma nr bbeden pa ghtjo y cjahni, cja hu jnguitjogje gu xijquije, gu cjaje ncja ngu c mfi c i thmi cr patrnj?

41Nubb,

El siervo fiel y el siervo infiel

SAN LUCAS12 Tzi Ta Jess bi man ya bb: D nzofo ghtjo y i ntju my da dngui. Gueguey da jjm car mayordomo ca bi ttzogui pa di jianti c p dda mfi c m pjpi cr jmu, cja pa di un car ju ni ca m tocabij. Car mfica, i ndo padi r z cr bbfi, cja i te ghtjo ca i man cr jmu. 43 Bb xta zh cr jmu cja da dti dra ti ca xqu bbjpi, nubb, da ttuni hnar tjaja dr ndo z, cja da ndo mph, bb. 44 Cierto, d xihquij, cr jmu da hi x car mfica pa da ccahtibi ghtjo c i phtzi. 45 Nu car mfi ca x ttun cr cargo, bb da mbentsj mbo r my: Ya xp ndo d cam jmu ya, ya jin du ej ya, cja bb da mdi da n c p dda mfi cja co c muza, pe guejtsj guegue da u ni r z, dr zo r mbaxcjua cja da nti , 46 nubb, xtu hna eh cr jmuj car pa ca j m ddhmi. Car hora ca m jma jin di heje, xta hna zj, cja da ndo castiga car mfica. Xta guy dr ma p jab i bbh c cjahni c j xc dyti ca xqu man ca Ocja, cja da ttun cr castigo, dr ndo . 47 Da ndo ncastiga car mfica, porque m padi te m ne cr jmu pe jin g dyte, bi jijtjo. 48 Nu car mfi ca j m padi te m ne cr jmu, cja jin g dyti ca r z, guejtjo da ncastigaca, pe da tzi meno car castigo ca da ttuni. Nu car mfi ca x ttun cr cargo r ngu, como m phtzibi confianza cr jmu, da nesta da d r ngu cr bbfi. Y mfi y i ndo tteme, cja i ttuni r ngu cr cargoj, da ndo ttjpi r ngu car bbfi ca xtr dytiy.

172 I jjmi r tzibi nr ddadyo ja n xt ja hua jar jy. Quiera ya xtr nd car tzibica! 50 I nesta gu nug hnar sufrimiento dr ndo , cja jin da ju m my hasta gue bb gu tjojcca. 51 Nuquj, p ntoja gu mbenij, xt ec hua jar jy pa gu juejqui y cjahni y i ntujni. Ji na, d xihquij, xt ec pa gu cjajpi y cjahni da ncontraj. 52 D xihquij, desde r pa ya, hnar ngu p jab i bb ctta cjahni, da ncontrahui c ju, c p yojo, como c ddaa da hemegui, n c p ddaa ya, da gui. 53 Car mi ngu da hui cr tt, cja car bajtzi da hui cr ta. Car nana p jar ngu da hui cr tti xu, cja car tzi bbjatjo da hui cr me. Car nana da hui cr ttziju, cja cr ttziju da hui cr c. Ncjap g xih qu mxte car Jess.

42Car

car Jess bi nzoh c cjahni r ngu, bi hi mbij: Bb gu jantij, ya xp mbx c guy, gu majm, ya xpa eh car dye. Nubb, i wah bb. 55 Cja bb gu jantij, i dyo car ndaji r he jar sur, gu majm, cierto da ncja jiadi. Cja i ncjap, hne. 56 Gu jijtej. Gu padij te i ne da man c guy co car ndaji . Gu jantij car ji tzi pa gui padij tema tiempo da ncja hua jar jy. Sa jin gu padij te i ne da man y xc ccajtigj dr tig y pa ya? Dyoca gu nej da ttahquij sea pa gui padij, cja ya x nzh ca hnar cjahni ca bi man car Tzi Ta ji tzi di heje?

54Diguebb

Las seales de los tiempos

49Cja

Jess es causa de divisin

p bi man car Jess:

cja jin gu patsjj ter bh ca i tzh car Tzi Ta ji tzi? I

57Nuquiguj,

Procura ponerte en paz con tu enemigo

173 nesta gui dytijca menta i cjadi tiempo. 58 Bb da ttzixquihui jar nzya, nuqu, cja co hner contra ca xcr hunihui, gui mbeni nttzdi ja gr reglatjohui, menta g phui jar hu. Porque bb ya xt tznihui p jab i ttti jujticia, cja j bbe gui reglahui, nubb, car nzttabi da dqui jr dy car nzya, cja guegueca da mandado pa da cjohqui fdi. 59 D xihqui, jin da tjqui gui px p hasta gue bb ya xcr cjuti ghtjo car multa ca da tthqui. Ncjap g man car Jess. Tzdi, guejtjo i bbh ca hnar Nzya ca b bb ji tzi. Guegueca da ncjadip, da janquij r hunda digue ca d tij.

SAN LUCAS12,13 ndo ndujpitec ni digue c p dda mi ngu Jerusaln? 5 Ji na hneje. D xihquij, bb jin gui repentij, da ncjadip dr zhqui quer castigoj hneje, ncja ngu g nzh cr castigo gueguec. Bi ma ncjap car Jess.

13

Mismo c pa c, bi cjx car Jess, bi tsjifi, i mbij: X bbhti c dda mi ngu Galilea. de, car Pilato bi mandado bi bbhtic, cja qu cji c cjahni ya, bi huanihui qu cji c zuwe c mr ahtibij ca Ocja. 2 Bi dah car Jess, bb, bi hi mbij: Ntoja gu manguj, m ndo ndujpite c cjahnic, ms m ndo ndujpite ni digue c p dda mi ngu Galilea, eso x jih ca Ocja x bbhti. 3 Nug, d xihquij j na. D xihquij guehquitjoguj, parejo gu ndujpitej co c ddaa c x bbhti. Cja p d xihquij, bb jin gui repentij, xqu hna tuj ncjap hneje. 4 X c dieciocho hj c m mi ngu Jerusaln, nu c bi zhmi car ntorre p Silo bb m yte, cja gu manguj, ms m

Importancia de un cambio de actitud

ya car Jess bi xih c cjahni hnar bbede g comparacin, i na: Hnar hj bi mandado bi hi ti hnar za g higo jr jardn. Cja bb ya xqu cja tengu cjeya, car jmu bi ma p jr jardin, b ccahti car za g higo, pe jin te m tu. Bi segue bi dyti ncjap tengu vez. 7 Diguebb ya, car jmu bi xih car jardinero, bb, i mbi: Nuu, ya x nz ju cjeya, d d eje d ccahti nr za g higo, hni , jin te i tu. Te i pjcua jab i j? Mejor gu tzjqui. 8 Bi dah car jardinero, i na: Nuqu, Tzi Jmu, thmijma nr cjeyay, gu fhmi nr jy, cja gu jhti lama. 9 Diguebb ya, r cjeya, bb da duu c higo, r z bb. Cja bb jin te xc ndu car cjeyac, nubb, xt tzjqui bb gu netjo. Ncjap g ndah car jardinero.

6Diguebb

El ejemplo de la higuera sin fruto

hnar nsabado, car Jess mr bbh p jr templo c judio, mr ujti c cjahni cr palabra ca Ocja. 11 Cja bi ccahti, mr bbh p hnar bbja, xqu ntjhui cr ndaji ca Jin Gui Jo, eso, m ji ni. M ntjo ngu ho, cja j m tz di hmy derecho. 12 Bb m ccahti car bbja ca car Jess, bi nzofo, bi xifi:

10Ca

Jess sana en da de descanso a una mujer jorobada

SAN LUCAS13 Nuqu, nana, ya x wen quer ji ni ya. Bi hi mbi ncjap. 13 Diguebb ya, bi dyx qu dy car Jess, cja exque bi joh car dhtji, bi hmy r z, bi ncjuangui cr xtja, bb. Cja car bbja ya, bi ndo xjtibi car Tzi Ta ji tzi, bi dyjpi mpjcje. 14 Nu car hj ca mr dirigi car tsjdi, bi ndo ungui r cu, porque car paca mr pa ca m tzujpi c judio, nu car Jess, ndejma bi jojqui hnar dhtji. Eso, car hjca bi hunti c cjahni c xqu jmuntzij, bi hi mbij: Jin gui tz ca i ti nr cjahnin, porque i dytje dhtji nr pa nsbado. I bb ddajto mpa c r ntzhui gui pjm o gui htjej, meno nr pa nsbado. Bb gu ne gui htjej, i nesta gu ejm c p dda ddajto mpa. Bi ma ncjap car hjc. 15 Nu car Tzi Ta Jess bi dadi, bi hi mbi: Nuquiguj, r ndo ntjtiquiguj. Gu ghtjoj, cja jin gu tzijtij deje quir ndanij cja co quir burroj nr pa nsbado? Gu jui jquitjoj quir zuwej r pa ya. Xig ya, cja jin gui tz ca dr jui jqui y dhtji r pa ya hneje? 16 Cja jin gui tz ca xc joj nr bbjan, x ztjo, nr pa nsbado ya? D mang, r ndo z, como guejtin, r cji ca ndom titaj Abraham. Mr ntzhui gua cjhtzibi cr ji ni r pa ya, como ya x nz dieciocho ao ca xc nguati cr ndaji car Satans. 17 Bb m ma ncjap car Jess, bi ncja tz qu contra, como jin g mbadi te p dr dadij. Nu c p dda cjahni bi mpjm, ca g z

174 car bbja ca mr dhtji jmaja. Bi mpjm, como m ndo ni gui cr ttzdi car Tzi Ta ji tzi por r ngue c milagro c m ti car Jess. ya, car Jess bi xih c cjahni: P gu xihquij ya ja ncja ga mandado ca Ocja hua jar jy. Gu jqui cr jmandado ca Ocja co hnar cosa ya xc ccahtij, pa gui padij ja i ncja. 19 I ncj ncja ngu hnr tzi nd r murtaza ca bi dynti hnar hj p jr jardn. Nttzditjo m chi tch car semillaca, pe bi btze, bi te, ncja hnar tzi za. B eh c tzi ttzntz, bi ndh p jy dy car planta. Da ncjadip dr ngujqui y cjahni y da hemebi n r palabra ca Ocja.

El ejemplo de la semilla de mostaza

18Diguebb

p bi man car Jess, i na: P gu xihquij p hnar palabra g ejemplo, pa gui padij ja ncja ga ngujqui cr jmandado ca Ocja. 21 Nr palabra ca Ocja i jjmi car levadura ca i huanihui r ngu car harina pa da ttti ttujme. Es xi ju ttni g harina x ti p, cja hna tzi tjquitjo car levadura, pe nuc, i dyo ghtjo car cjni, i cjajpi da mfntzi. Car Jess bi nzoh c cjahni por r ngue y tzi bbedey.

20Cja

El ejemplo de la levadura

ya, bi ma car Jess. Bi bm p pa dr ma Jerusaln. Bi tjoh c dda ji ni r nojo co c dda tzi ji nitjo hneje, m ujti c cjahni. 23 Ca hnar cjahni bi dyn car Jess nr nttnin:

22Diguebb

La puerta angosta

175 Nuqu, Tzi Jmu, cja dr ngu c cjahni c da nsalva, da dti car nzajqui ca jin da tjegue? Cja guegue bi dadi, i na: 24 Gui uni ir myj gui ctij jar goxtji r nttzhti, menta i xojtjo. Ba eh car pa bb xta ne r ngu c cjahni da ti, pe ya jin da jogui da tij. 25 Car pac, ya xtr bbh car mi ngu, ya xtr ngoti car goxtji. Nubb, masque xqu hmjtij p tji, xqu ddootij car goxtji, ya jin da jogui gui ctij p. Nubb, xqu xijm car mi ngu: Nuquigu, Tzi Jmu, xoguije tz nir goxtji, pa gu ctije. Pe guegue da dadi: Jin d padi jab xqu hejm. Jin d meyaquij. 26 Diguebb ya, p xqu xijm car mi ngu: Dyjmaja, Tzi Jmu, gu meyaguitjoje, hasta hnadi p d tzij, cja nuquigu, g ujtiguije quer tzi palabra p jam nguje. 27 Nu guegue p da dadi: D xihquij, jin d padi to cjahniquiguj. Wenij ya, como gu ndujpitej. Da ma ncjap car mi ngu. 28 Nuquj, gu israelitaj, d xihquij, ba eh car pa bb xt ccahtij cr jmandado cam Tzi Ta ji tzi cja co te da ncja p. Nubb, xqu ccahtij c ndom titaj, nu car Abraham, co car Isaac, co car Jacob cja co ghtjo c profeta c m bb ya m yabb, gueguec dra bbh p jab i mandado ca Ocja, cja nuquj, jin gui ctij p, gui cojtij p tji. Nu p tji, xqu ndo nzonij cja xqu ndo ntztij. 29 Nubb, c hnaho cjahni c cj x dyjm ja i ncja ca Ocja, du ejm desde p jab ba px nr jiadi, cja co p jab r y, du ejm desde jar norte, cja co desde jar

SAN LUCAS13 sur. Masque jin gui israelitac, xta ti p jab i mandado ca Ocja, da dytij mbaxcjua. Nuquiguj, gu israelitaj, xqu cojtij p tji. 30 Nubb, c dda cjahni c jin tza i padi, y pa ya, ja i ncja ca Ocja, da tic p jab i bb guegue. Cja y dda cjahni y x ndo nxjm cr palabra ca Ocja, da gojm xtja, ni mpa da tij p. Car Jess bi xih c cjahni y palabray.

car horac, b eh c dda fariseo, bi gx car Jess, bi xifi: Gui ddaj ya, wengua ya, porque ya xqui ne da mjtiqui car Herodes. 32 Nu car Jess bi dadi, bi xihc: M b xijm car jijte Herodes, gui hi mbij: I man car Jess, R pa ya d fongui c ndaji c jin gui tz, cja d jojqui dhtji. Gu ncjadip r xudi hneje. Hasta bb xtr z jujpa, cja gu cjuajti nr bbfi d te. Da ncjan gr xijm car Herodes. 33 Cja p d xihquij, gu tn cam hu r pa ya cor xudi, cja r mani xt tzng p jab dr ma. J r ntzhui da bbjtigui hua, como guehp Jerusaln r bbhti c profeta, desde ya m yabb. 34 Nuquj, gu mi nguj Jerusaln, segue gu phtij c profeta, gu ccajnij medo y jmandadero car Tzi Ta ji tzi y mb pjni guegue pa dr nzohquij. Guejquitjog, xt nzohquij r ngu vez, ncja hnar tzu huade ga nzoh qu tzi huadetjo da guati, pa da juitzi. Pe nuquj, j xqu ne xqu cuajquij. 35 Dyjmaj ya, ya xpa eh car pa bb xta tjhti quir nguj, como ya xta zoquij car

31Mismo

Jess llora sobre Jerusaln

SAN LUCAS13,14 Tzi Ta ji tzi. Nug d xihquij, ya jim p gui ccajtiguij, desde r pa ya sta gue bb xt xijquigj: Car Tzi Ta ji tzi da bendeci nr hj n ya xpa eje, guejn xp mjni guegue pa da mandadoguije. Ncjap g man car Jess.
8Bb

176 da ttzohqui hnar mbaxcjua pa gui ma tzi, jin gui ma gui ju xti car tjujni ca ms r z, porque tal vez da zh hnar hj ms i ntju my ni diguehqu. 9 Nubb, xtu eh car mi ngu ca bi nzohqui, xta xihqui: Gui u ni tz quer tjujni nr tadan. Cja nuqu ya, xqu phtzi ir tz, xqu un car tjujnic, cja gui ma mi jti p jab jin tza i ntju my. 10 Bb da ttzohqui hnar mbaxcjua, gui ma b mi jti p jab x mi h c cjahni c jin tza i ntju my. Diguebb ya, bb xta ne car mi ngu, du eje, da xihqui: Amigo, d ddaxcua jab r z. Nubb, da jiantiqui c dda c gr tzihui, gu tzi ntju mygu hneje. 11 Ca to da hixtsj, da hmtibi r tz, cja nu ca to jin da hixtsj, da nrespetabic. 12 Diguebb ya, car Jess bi nzoh car cjahni ca xqu mvitabi, imbi: Bb gui dyti hnar mbaxcjua, hnar cena o hnar juni, jin gui jntsj quir amigo co quir cjuada co quir mi ni co quir hnangu c i tzi jaj gui mvitabi. Bb gui mvitabic, p xta mvitaqui qu mbaxcjuaj. Nu ca Ocja, ya jin da cozqui ca g dyte. 13 Nuquigu, bb gui dyti hnar mbaxcjua, gui mvitabi c probe, co ni c jin gui zti r cuerpo, co ni c dohua, cja co c god. 14 Nubb, ca Ocja da mxqui, porque c cjahnic, jin te i ja pa p dr cozquij. Bb xta ncja car juicio, cja xta nantzi c nima c m emej ca Ocja, nubb, da ttahqui quer tjaja, bb. Ncjap g man car Jess.

14

Ca hnar pa nsbado, hnar fariseo ca m ja cr cargo bi mvitabi car Jess di ma p r ngu, du tzi p. Cja c p dda fariseo c mr bbh p, mr ccahtij, ter bh ca di dyti car Jess? Como mr pa g nttzya car paca. 2 Cja nujma, mr bbjti p hnar hj, m ji ni, xqu nen cr cuerpo. 3 Car Jess bi nzoh c maestro co ni c fariseo c mr ccahtij guegue, bi dyni, i na: Te i man car ley? Cja i jogui da ncja ntttje nr pa nsbado cja hu ji na? 4 Nu gueguej, jin te g ndadij. Nubb, car Jess bi ztibi cr dy car dhtji, bi zitzi hnanguadi, cja bi jojqui. Cja car dhtji bi ma r ngu bb. 5 Diguebb, car Jess bi xih c fariseo c mr bbh p: Xiquiguj, te gi dytij bb di tzoh hnar je hner burro o hner ndani nr pa nsbado? Cja gra bbjtij p, cja gi jijtij? Cja jin gi cjxjc? 6 Gueguej ya, jin g mbadi te dr dadij.

Jess sana a un hombre con una enfermedad de hinchazn

car Jess bi jianti c cjahni c xqu ttzofo pa di zij p. M juajnij c tjujni c ms mr z. Cja guegue bi xijm bb, i na:

7Diguebb

Los invitados al casamiento

hnar cjahni ca mr tzi p hne, bb m dyh ca m man car Jess, bi ma guegue, i na:

15Ca

El ejemplo de la gran cena

177 Da ndo mph c cjahni c da nj bb xta mandado ca Ocja hua jar jy cja da guatij car ndo mbaxcjua ca da dytic. 16 Nu car Jess bi dadi, bi xih hnar bbede g ejemplo digue ja i ncja c cjahni c bi ttzofo pa di ti p jab i mandado ca Ocja. Bi ma ncjahua: M bbh ca hnar hj, bi dyti hnar ndo mbaxcjua g cena, cja bi mvitabi r ngu cjahni. 17 Bb m zh car hora, bi gu h cr mfi di ma du nzoh c cjahni c xqu mvitabi, du xijm: B ejm ya, ya x joh car juni. 18 Nuya c xqu mvitabi, jin gu ne gu hejm. Cada hnaac bi xifi te r nguehc jin di ma. Ca hna bi ma, i na: Cja xt tng hnar juaji , i nesta gu ma ccahti. Despensagui, hnar favor. 19 Ca hna bi ma, i na: Cja xt tng ctta yunda c ndani. I nesta gu ma tz. Despensagui hnar favor. Jin gui tz gu eje. 20 Nu ca p hna bi ma: Cja xt ntjajtigbbe cam bbja. Jin gui tz gu ma. Despensagui hnar favor. 21 Car mfi b coh bb, bi xih cr jmu te xcu manc. Nubb, cr jmu bi ndo ungui r cu. Bi xih car mfi bb: M nttzdi, gui ho n jar ji ni, gui tn c calle co c tzi hu c i bbj n. Ma b tz c tzi probe cja co c te i cja qu cuerpo, c god, c dohua. 22 Bi dyti car mfi ca xqu tsjifi, cja p b coji, bi xih cr lamo: Nuya, ya xt coj ya, Tzi Jmu, ya xt ti ca xc mandado, cja todava i cjadi lugar p jar mexa, p jab da zi c cjahni. 23 Cja car jmu p bi gu h car mfi, bb, bi xifi: Nuya, gui ma p jar

SAN LUCAS14 carretera, cja co p jy nttzani nr jini, cja gu tz ghtjo c gu ntjhui p. Du eje ghtjoc, pa da nd nm ngu. 24 D xihqui ya, c cjahni c bbto xt mvitabi, ni di hnaac da zi cam cena, nim pa da zj cja r ncji car juni? Ncjap g man car tadaca.

ngu c cjahni m tnij car Jess. Guegue ya, bi bbti, bi xijm, i na: 26 Bb to da guajquig, i nesta da ndo negui. Ms da negui ni ndra ngue ca i ne cr ta, co cr me, co cr bbja, co qu bajtzi, cja co qu cjuada, co ni qu ncju. Guejtjo, ms da neguig ni ndra nguejtsj guegue. Bb da ndo ney, cja jin tza da negui, jin da jogui da dnguig, bb. 27 Bb to i ne da dngui, jin da jijqui cr nzajqui. Masque xn da z ca r por r nguejquig, ncja ngu hnar cjahni ca i ddti p jar ponti pa da du, pe da zjtitjojo. Da ncjap dr dnguig. 28 Bb to i mbeni da jih hnr ngu r nte, ante que da mdi, i nesta da ntzohmi, da dyti r hunda, cja da z car domi dr guah car ngu? 29 Bb di ji na, una vez ya xtr dyti c cimiento, cja ya jin gui phtzi pa dr cjuajti, da jianti y vecino, cja da denij bb. 30 Da majm: Jiantijma, nr tada x fjti n r ngu, cja nin tz da cjuajti. 31 Guejti hnar rey, bb i mbeni da contrabi cr mi ngareyhui, bbto da mbeni, da ahui qu capitn c i pjpi, da dyni, cja da dapi c veinte mil qu contra, siendo guegue ddtta miltjo qu sundado i phtzi? 32 Bb

25Mr

Lo que cuesta seguir a Cristo

SAN LUCAS14,15 i padi jin da jiti, menta ba eti yan car rey ca i ne da contrabi, da gu h hnar corrego, du jpi mpaz. 33 Ncjadijma nr cjahni n i ne da dnguig. Jin da jijqui qu mjti cja jin da ndo nec. I nesta da mbeni, jin te i mporta ghtjo c i phtzi, pa dr dnguig ghtjo mbo r my.

178 b coji, mb tz cr djti, cju mb mpj. 6 Cja bb m zti p jr ngu, bi nzoh qu amigo, co qu hnangu, bi xijm: Gu mpjm ya. Ya xt tti nm tzi dti xt bbdi. 7 Cja bi man car Jess: Nug d xihquij ya, ncjap hne, n jar ji tzi b ndo ncja r pj cada bb ga repenti hnar cjahni ca i ti ca r nttzo. B ndo ncja r pj por r ngue car cjahnic, nu c noventa y nueve cjahni c i majm jin gui ndujpite cja jin gui nesta da repenti, nuc, jin gui pjpi r my ca Ocja.

p bi man car Jess n p hnar palabra, ja da ncja c cjahni c i mbeni da dni guegue. Bi hi na: I ndo sirve car u. Pe bb ya jin gui u xi, te da ncjajpi pa p dr u xqui, bb? ujtjo. 35 Ya jin te i sirve, bb. Nim pa da sirve g lama pa da tjti jar jy. Da bbontjo. Y to i bbj y gu, da dyde te i ne da man y palabra y xt ma. Ncjap g man car Jess.

Cuando la sal deja de estar salada

34Cja

15

Bb mr ujti c cjahni car Jess, pe bi guati c jijte cjahni c m cobra c contribucin, co ni c p dda cjahni c m ndujpitej. M ne di dydej ca m man car Jess. 2 Bb m n yaca c fariseo, co c maestro c m nxh car ley, bi zohmij car Jess, bi majm: Nr Jess i ntzixihui y cjahni r nttzo, hnadi p i tzihuiy. 3 Car Jess ya bb, bi xijm hnar bbede g comparacin, i na: 4 Hnar hj m hi h hna ciento qu djti, cja bi bbh ca hna. Nubb bi zoh c noventa y nueve p jar bbatja, cja bi ma b ho, b jon ca hnaa ca xqu bbdi, hasta bb mb tti. 5 Nubb, b cxi r xi hnxi , p

El ejemplo de la oveja perdida

bi man car Jess: M bbh hnar bbja, m phtzi ddtta qu domi g plata, cja bi bbh ca hna. Nubb, bi tzqui hnar tzibi, bi paxi jr ngu, bi jioni hasta bb m dti. 9 Bb m dti ya, bi nzoh qu amiga, co qu hnangu, bi xifi: Gu mpjm ya. Ya xt tti cam domi xt bbdi. 10 Cja bi man car Jess: D xihquij, ncjap hne, n jar ji tzi b mph qu anxe ca Ocja bb ga repenti hnar cjahni ca x dyti ca r nttzo.

8P

El ejemplo de la moneda perdida

ya car Jess p bi xih c cjahni p hnar bbede, i na: M bbh ca hnar hj, m hi yojo qu tt. 12 Car bajtzi ca mr menor bi xih cr ta: Nuqu ta, d ne ya gui ddajqui cam parte ca i tocagui. Nubb, cr ta bi jejquibi cr herencia c yojo qu tt. 13 Bb ya xqu tjogui tengu mpa, car bajtzi hj bi jmu ntzi qu mjti cja bi

11Diguebb

El ejemplo del hijo prdigo

179 bni, g ma hnar jy yap. Nup, b ttzon cr domi p, m ndo ti mbaxcjua, j m tz cr vida. 14 Bb m tjeh cr domi ya, b eh hnar ndo tjuju jar jyc. Cja m ujtjo te di zi. 15 Nubb, bi ma b jpi bbfi hnar mi ngu p jar jyc. Cja nuc bi cjajpi r mdi, bi gu h p jar bbatja pa di ccahtibi qu zacjua cja di wi ni. 16 Nubb, m ndo tu ntju car bajtzi hj, hasta m ne di zi ca m ttun c zacjua. Pe ujtjo, jin to g uni te di zi. 17 Diguebb ya, bi mbeni, b coh cr my, bi ma: Qu mfi cam ta i phtzij tjujme r ngu, hasta i sobratjo. Xig ya, dyoca d mentju hua? 18 Nuya, gu pngua, gu ma gr cuati cam ta, gu xifi: Nuqu, ta, xt ti ca r nttzo. J xt ti ca i ne ca Ocja, cja hnehquigu, j xt jtiqui. 19 Ya nuya, jin dr ntzgbbe gui xijqui ir ttgui. Gui cjaguitjo ncja hner mfi ya. Guejn bi mben car bajtzi hj. 20 Nubb, bi bm p jar jyc, bi ma g ngoh p jab mr bbh cr ta. Cja bb j bbe m tzte, yadi p m pa, cr ta ya bi jianti, ya xi mb eje. Bi jui jqui, bb, bi g r ddiji, bi ma b tjadi, bi jifi cja bi zhtibi cr jmi. 21 Car bajtzi hj ya bi xifi: Nuqu, ta, xt ndo tig ca r nttzo. J xt ti ca i ne ca Ocja, cja hnehquigu, j xt jtiqui. Ya jin dr ntzgbbe gui xijqui ir ttgui. 22 Nu cr ta ya, bi nzoh qu mfi, bi hi mbij: M caj ca hnar dajtu ca ms r z, gui jiejtij, cja gu jampij hnar mfody da fojti n r x, cja gu cmpij zxtji da di hti. 23 Cja b tzij car tzi ndanitjo ca ya x nojqui, gui phtij, gu tzaj. Gu htibij hnar mbaxcjua nm tt n

SAN LUCAS15,16 x nzj. 24 Nm ttn, ncjahm ya xqu du, cja nuya p x ja r ja. Xqu bbdi, cja nuya p x ni gui. Cja bi mpjm bb, bi mdij bi dytij mbaxcjua. 25 Nu car datt, mr bb jar juaji , cja b ej ya, bi dyde mr jx c msico, mr ca c i , cja mr mpjm c cjahni c mr bbh p mbo. 26 Nubb, bi mahti hnar mfi, bi dyni ter bh ca mr ncja. 27 Bi dah car mfi: Ya x nzh quer cjuada. Quer ta, x mhti car ndani ca mr tzi nojo, como ya x nzh quer cjuada, jin te i cja. 28 Nubb, bi ntsjeya car datt, j m ne di ti. Bi bn cr ta bb, bi ttzi ni di ti. 29 Nu car datt bi xih cr ta, bb, i mbi: Nug, r ndo ngu cjeya xt pjpiqui. Ghtjo ca gu bbjpigui, ghtjo d te. Pe nuqu, ni di hnar chivo xcr phti pa gua tije tz r mbaxcjua cm amigo. 30 Cja nuya, ca xc nzh ca hner tt ca xp ttzon quer domi, xp yojmi bbja r nttzo, nuya xc phtibi guegue car tzi ndani ca mr nojo. 31 Cr ta ya bi xifi: Nuqu, tt, d bbbi ghtjo r pa. Ghtjo ym mjtig, ir mjtigu hneje. 32 Pe nuya, r ntzhui gu mpjm ya, gu tij mbaxcjua, como ncjahm ya xqu du quer cjuada, cja nuya p x ja r ja. Xqu bbdi, cja nuya, ya p x ni gui.

16

Diguebb ya, car Jess bi nzoh qu mxte, bi xijm hnar bbede, i na: Hnar hj m bbbi hnar ndo rico, m fjtibi cr domi. Cja bi tsjih

Parbola del mayordomo que abus de confianza

SAN LUCAS16 car rico, car hjc m ttzombi cr domi. 2 Car rico ya, bi nzoh car hj ca m nu htibi cr domi. Bi hi mbi: Ter bh ca x tsjijqui? de, jin gui tz ca xc dyte. ujtigui ya c cuenta, te xc cjajpi cam domi. Diguebb, gui pngua, ya jin gui hmjqu hua. 3 Bi mben ya car mfi, bi mantsj: Xi ya, te gu pj ya? Jin gui nzjqui pa gu cahmi hutje. D phtzi m tz gu mpti. 4 Nubb, bi mben car mfi, bb, ja di ncja bb xti mfongui. Bi mam bb: Ya xt mbeng te gu pjc bb xta mfonguigui hua, santa da cuajtigui jy nguj c to i tzi ja cr domij. 5 Nubb, bi ma b nzoh c cjahni c m tujpi domi cr patrn. Hnahnaa g nzofo. Car primero, bi dyni: Tengu gu tujpi cam jmu? 6 D tujpi ctta ciento declitro car aste, i na ya c. Bi man car mfi bb: Tji nar nota na g dyjtigui. Xjqui ya, cja p gui dyti p hnaa. Gui jutzi yo ciento cincuentatjo ca gu tujpi. 7 Diguebb ya, p bi dyn ca p hnar cjahni: Tengu gu tujpigu? Cja bi manca: Nug, d tujpi cien carga car trigo. Car mfi bi xih, bb: Tji nir nota. Gui xjqui ya, cja p gui dyti p hnaa, gui jutzi ochentatjo. 8 Bi dyj ya cr patrn te xqu dyti car jijte mfi, cja bi ma: Nm mgui mfi, i phtzi mfeni r z. Macja ya xta mfongui, pe x jioni ja dr wejqui algo pa da bni r z. Ncjap g man car rico. Nu car Jess bi xih qu mxte: Y cjahni y j bajtzi ca Ocja i padi ja dr dytij pa da ntzixihui r z qu hohuij hua jar mundo. Nu y cjahni y i tn nr jiahtzi,

180 jin tza i padij ja dr cjajpi qu hohuij pa da ntzixihui r z. 9 Nug, d xihquij ya, masque r mjti nr mundo car domi, gui mbenij ja gr cjajpijc, santa gui tzpij car Tzi Ta ca b bb ji tzi. Nubb, bb xta guah quir vidaj cja ya jin da sirvequij car domi, pe guegue ya, da cuajtiquij p jar ji tzi, p ja ngu c jin da mpu ni. 10 Car cjahni ca i fdi r z ca tchtjo ca i ja, cja jin gui ti ntjti co nica, bb da ttuni r ngu, guejtjo da mdi r z. Nu car cjahni ca i ja tchtjo cja i tzi ti ntjti, bb di ttuni r ngu, ms dr ngu di dyti ntjti, bb. 11 Nuquj, bb jin gui tz ca gu cjajpij car domi ca ya xqu phtzij, cja nuca, r hecua nr mundotjo, nubb, car Tzi Ta ji tzi jin da ddahquij c cosa ms p r tzi z c r heh p ji tzi, como guejtjo jin di tz ca gi cjajpijc, hneje. 12 Bb xc nu htibij qu mjti p hnar cjahni cja xc dytij ntjti co nic, toca da ddahquij p dda cosa pa gui cjajpi ir mjtitsjjc? 13 Jin gui tz da dngui yojo jmu hnadi car mfi. I nesta da juajni ja ndr nguehca da dni. Ndejma i bbh ca hnaa ca da ne da jigui. Nu ca p hnaa ya, da ndo ne da guati. Guehquitjoguj, jin gui tz gui un quir myj gui pjpij ca Ocja bb gu ndo ne gui jaj nr domi. 14 Nu c fariseo, bb m dyj ya nr palabran, bi dembitjoj car Jess, como gueguej m ndo nej car domi. 15 Diguebb ya, car Jess bi xijmc: Nuquj, gu mbenij ja gr dytij ca da ni gui r z, pa da

181 hi zquij y cjahni. Nu car Tzi Ta ji tzi ghtjo b janti, cja guegue b padi ja ncja gri mbenij mbo ir tzi myj. I bbh ca i ndo jon y cjahni y i tti htzibi hua jar mundo. Nu ca Ocja i ma, r nttzo qu mfeni y. j bbe m fdi m predica car Juan ca m xix y cjahni, todava m ddndi car ley ca xqu man car Moiss, cja co c palabra c m man c profeta c m bb ya m yabb. Pe bb m mdi m nzoj y cjahni car Juan, j m a digue car ley cja co c profeta. M xij y cjahni car tzi ddadyo ja, m ma: Ya xta mdi xta mandado ca Ocja hua jar jy. C pac, d fjc d nzoj y cjahni, hneje. Cja nuya, ghtjo y to i ne, i ndo mpgui pa da guajquij, pa dr jaj c bendicin c r heh cr jmandado ca Ocja. 17 Nuya, ya xqui ddni nr tzi ddadyo ja n xt jag. Pe ndejma i sirvetjo car ley ca bi man car Moiss. Ni di hnar tzi puntotjo da mpuni. Ghtjo da ncumpli. Masque da mpun nr jy cja co nr ji tzi, pe jin da mpun car ley.

SAN LUCAS16 Hna vez, m bbh hnar rico. M je qu dajtu mr madi cja m finu, cja m tz r z ghtjo r pa. 20 Guejtjo m bbh ca hnar tzi mti, m ju cr tjuju mr Lzaro, m ndo jxi tsjaxi. Ghtjo r pa, mb ttziji, m ju h p jr goxtji car rico. 21 M h cr jme, di ttuni te xqu sobra jr mexa car rico. Cja mb eh c dyo, m tehtzibi qu tsjaxi. 22 Diguebb ya, bi du car tzi probe, car mti. Bi zix c anxe p jar ji tzi, jab m bbh car Abraham. Cja guejtjo bi du car rico hne, bi hgui r z. 23 Gueguec bi ttzix p jab jin gui tz, m ndo sufri p. Desde p, bi nhtze, bi jianti car Lzaro, yap m bby, guehp jr nttzya ca Ocja, mr yojmi ca ndom titaj car Abraham. 24 Nubb, car rico bi mafi, i na: Tzi Ta, Abraham, jui guigui tz. C h tz car Lzaro, du coxi deje cr x, du e da gozqui tz nm cjajni, x nzati, como d ndo sufrig hua jar tzibi. 25 Pe car Abraham bi xifi: Nuqu, tt, gui mbeni tz ja ngur hm jar jy. Nuqu, ngu bby r z, cja nr Lzaro m tjoh cr trabajo, m ndo sufri, pe nuqu jin g ftzi. Cja nuya, gueguen x ndti cr consuelo ya, cja nuquigu ya, i tocaqui gui sufri. 26 Cja guejtjo hne i o mad hnar ndo je, jin gui tz to da ddatzi. Y to i bbjcua, jin gui tz da ddax p jab gu bby. Guejtjo, jin gui tz du ddatzi dr hecua c to r bbh p. 27 Bi man car rico bb: Bb jin gui tz du ddaxcua car Lzaro, gui jioni to gui cuy, da ma p jr ngu cam ta. 28 Porque i bbh ctta cm cjuada. Gui cu h tz ca to da ma

16Bb

La ley y el reino de Dios

hj ca da mh cr bbja cja p da ntjajtihui p hnaa, i htibi car r nttzo ca bbto r bbja. I jjmi car hj ca i yohti bbja. Guejti car hj ca da ntjajtihui hnar bbja ca ya x bbgui, guejtjo i ti ca r nttzo. I jjmi ca to i jhtibi cr bbja p hnar hj. Ncjap g man car Jess.
19Cja

18Car

Jess ensea sobre el divorcio

El hombre rico y Lzaro

bbede:

p bi xih c cjahni p hnar

SAN LUCAS16,17 du nzofo, du xifi da hemebij cr palabra ca Ocja, pa jin du ejm hua, jin da sufrij hne, ncja ngu dra sufrig. 29 Nu car Abraham p bi xih bb: Gueguej i tjj car Escritura ca bi ju x car Moiss co c p dda profeta. R ntzhui da hemej ya c. 30 Car rico bi dah bb: Ji na, Tzi Ta Abraham. Bb da nantzi hnar nima digue c ya x ndu, cja da ma du nzojm, nubb, da hemej cja da repentij, bb. 31 Bi daj ya car Abraham, i na: Bb jin gui cjadi my quir cjuada digue ca bi man car Moiss co c p dda profeta p jar Escritura, guejtjo jin da heme, masque xn da ma hnaa ca ya xtr ndu cja p xtr ja r ja. Masque da ma du nzojm, guejtjo jin da hemejc. Bi nttzdi p car bbede ca m man car Jess.

182 quer hohui, gui nzofo. Gui xifi, dyoca x dyjtiqui ncjap? Cja bb da repenti, gui perdonabi, bb. 4 Masque xn da dyjtiqui ca r nttzo yojto vez, hnajpatjo, bb da mbeni cada vez cja da xihqui: D repenti ca xt cjahqui ca jin gui tz, nubb, gui perdonabi yojto vez hneje.

17

Diguebb ya, car Jess bi xih qu mxte, bi hi mbij: Y cjahni y i bbjcua jar mundo, segue i ti ca r nttzo. Guejtjo i bbj y ddaa y i jti qu mi ngacjahnij pa da dytij ca r nttzo. Pe d xihquij, car cjahni ca da jiti cr hohui pa da dyti ca r nttzo, da ttuni hnar castigo dr ndo . 2 Ms dr ngu da sufri hnar cjahni ca xtr jiti cr mi ngacjahnihui pa xtr dyti ca r nttzo, ni ndra ngue car cjahni ca di hnahtibi hnar medo dr nojo cr dyga, di ttnti p jar deje pa di du. 3 Eso, d xihquij, gui jaj r hunda pa jin gui dyhtibij ca r nttzo quir mi ngacjahnij. Pe bb da dyjtiqui ca r nttzo

El peligro de caer en pecado

guaj ya car Jess, bi man y palabray. Diguebb ya c doce qu mxte c xqu tti tzi g apstole bi xijm: Gui fxquije tz, pa gu zdije ca dr emeje car Tzi Ta ji tzi. 6 Car Jess bi dah, bb: Hnr tzi nd r murtaza, nttzditjo chi tchca. Pe bb xta btze, ndejma da te cr planta, da zdi. Hnehquiguj, ya xqu tzi emej ca Ocja, hneje, masque cja gu nxdij gui hemej. Pe bb gi dytij r prueba co ca tengutjo ca ya xc hemej, di jogui gi bbjpij nr ndo za n r jn, di cchtzi di ma dr tti ti n jar mar, cja di ncjap.

5Bi

El poder de la fe

Jess p bi mangui hnar bbede, bi xih c cjahni c m tnij. Ca hnar hj m hi h hnr mfi, cja nuc, cjabb m huaji, cjabb m mfdi. Ghtjo r nde bb m nde, mb e jar juaji , cja mr zm p jr ngu cr patrn. Nu cr patrn, j m xifi di ta mbo, pa di mi jar mexa. 8 Al contrario, m xifi: Jojqui ya ca gu tzi, cja gui mpgui gui sirvegui. Cja bb ya xcr tzig, nubb, xt tzigu hneje.

7Car

El deber del que sirve

183 M xifi ncjap cr jmu. 9 Cja j m jpi mpjcje digue car bbfi ca xqu dyte, ji na. Como gue cr oficio hnar mfi, da cjajpi qu jmandado cr jmu. 10 Nuquiguj, hneje, masque gui puraj gui dytij ghtjo ca x mandadoquij ca Ocja, j r ntzhui da tti zquiguj o da tthquij mpjcje por r ngue ca xc dytij, como gue quer bbfitjojca. R ntzhui gui mandij: Jin te xt htibije ca Ocja. Jntjo xt tije ca m nesta, guehca bi bbjpiguije cam Tzi Jmuj.

SAN LUCAS17 hjca. 17 Bi man car Jess, bb, bi xih c cjahni c mb yojmi: S, m ddtta hj xt jojqui. Jab i bbj ya c p dda gjtjo c x z? 18 Dyoca j xc dyjqui cjamadi gueguec? Ddatsj nr hjn xp ngoy, x xjtibi ca Ocja, cja hn, jin gur judion. 19 Cja diguebb ya bi nzoh car hjca, bi xifi: Bbj ya, cja gui me ir ngu. Ya xc tti car nzajqui ca jin da tjegue, como xc hemegui.

vez, car Jess m tjoh p jr lindero car estado Samaria co ni car estado Galilea, mr ma Jerusaln. 12 Bb ya xi m tztij ca hnar tzi ji ni, bi jianti ddtta hj, gueguej m jx c ttzotsjaxi c m tsjifi r lepra. Yadin mr bbpj, como j m tjgui di yojm c cjahni c jin te m cja. 13 C hjc bi mahtij car Jess, bi xijm: Nuqu, Jess, maestro, jui guije tz. 14 Car Jess ya bi ccahtic, bi xijm ncjahua: Nuya, ya xc zj. Gui mjm ya bb, mjm b ujtij car mcja, ya x wen quir tsjaxi c ngu tzj. Bi mjm, bb, cja bb m pjm jar hu, bi hna jojtsj qu tsjaxij. 15 Ca hnar hj, bb m ccahti, ya xqu joh qu tsjaxi, b coh p jab mr bbh car Jess, bi xjtibi ca Ocja, bi a nzajqui. 16 Bi ndandiajmu p jy hua car Jess, bi ndo ani jy cja bi dyjpi cjamadi. Mr mi ngu car jy Samaria car

11Hna

Diez leprosos son limpiados

hnajpa c fariseo bi dynij car Jess tema mpa di mdi di mandado ca Ocja hua jar jy. Car Jess bi dadi: Jin da nccahti bb xta mdi xta mandado ca Ocja hua jar jy. 21 Jin da jma: Tji n r cjan, o Tji hua ra cjahua, ya x ni gui hua cr gobierno ca Ocja. Como cr jmandado ca Ocja jin gui ncja ngu y gobierno y i nccahti. D xihquij, ya x mdi x mandado ca Ocja hua jab gu bbpj. 22 Diguebb ya, car Jess bi xih qu mxte, bi hi mbij: Xtu eh c pa bb xt ndo sufrij. Nubb, cja xt ndo mben y palabra y xt xihquij digue ja da ncja bb xt mandadog hua jar jy. Nubb, xqu majm, bb: Xim p du coh cam Tzi Jmuj pa da mxcj. Pe ndejma, bb xt majm ncjap, di bbjtjo pa p xcu coji. 23 C pac da tsjihquij: Ya p x nzh ca hnar cjahni ca xp mjni car Tzi Ta ji tzi. R bbjcua r cjahua. O bb ji na, xta tsjihquij: R hm p hnar parte. Pe jin gui hemej,

20Ca

Cmo llegar el reino de Dios

SAN LUCAS17,18 ms guejquig, como jim p xcr coji, cja jin gui ma gui tnij c to da xihquij ncjap. 24 Como bb xta zh car pa bb p xcu ec, da fadi r z. Xta hna zh car paca ncja ngu bb i jux nr rayo. I juxi hnanguadi, cja p i yoti ghtjo nr ji tzi. Da ncjadip hneje, dr ndo fah bb p xcu coji. 25 Pe i bbjtjo pa da ncjaca. Porque i nesta bbto gu sufri r ngu. Xta zanguitjo cja xta guitjo y cjahni y i bbj y pa ya. Nuy, jin da hemegui, cja cierto dr cjahnig xtr bbnquig hua jar jy. 26 Nu car pa ca p xcu e, da dyti c cjahni ncja ngu ngu dyti c cjahni bb m bbh ca ndom titaj No. 27 C pac, c cjahni m u nij, m tij mbaxcjua, cja m ntjajtij, hasta mero car pa bb m ti jar barco car No. Diguebb ya, bi ndo way, sta bi u xi deje car jy, cja bi mpuni ghtjo c cjahnic, bi du p jar deje. 28 Guejtjo m ncjap c pa bb m bbh car Lot, bb ya xti mpun car ji ni Sodoma. M uni c cjahni, m tij mbaxcjua, m ntjm, m mpj, m tujm semilla, m xoxj ngu. Jin g mbadij cja di heh car castigo? 29 Pero bb m ccjqui car Lot, ng mbm p jar jini Sodoma, pa di wem p, nubb, bi ji tzibi g he ji tzi, m yojmi azufre cja m ndo fni, bi dti ghtjo c mi ngu p. 30 Guejtjo da ncjap bb p xcu ec, jin da bah c cjahni c jin gui eme n r palabra ca Ocja, cja ba eh car castigo? 31 Car pac, bb to xtr mbx p jar ajcu, cja qu mjti dra bbh p mbo car ngu, jin da ti p mbo cr ngu pa da gjquic. Guejtjo, ca to dra bbh

184 p jr juaji , jin du coh p jr ngu pa da gjqui p ca te i phtzi. 32 Gui mbenij te bi ncjajpi cr bbja car Lot. Guegue bi egui g jani r xtja, bi jijqui c xqu zogui, cja por r nguehc, bi bbh cr nzajqui. 33 Cja p d xihquij, ca to jin da ne da dngui por r nguehca r jijqui cr vida cja r mdi, ndejma da bbdi. Nu ca to da hi ti r my ca Ocja, masque da bbh cr vida hua jar jy, ca Ocja da un car vida ca ntju my, cja nuc, jin da bbhca. 34 D xihquij ya, te da ncja bb p xcu cojc. Yojo cjahni c di ajmi hnadi car gama, ca hnaa xta hna ttzitzi, da ujtjo, nu ca p hnaa da goji. 35 Yojo bbja dar cnihui jar cjni, xta hna ttzix ca hnaa, xta ujtjo, nu ca p hnaa, da goji. 36 Car paca, yojo hj dar ph p jar juaji . Xta hna bbjti ca hnaa, xta ujtjo, nu ca p hnaa ya, da gojtica. 37 Diguebb ya, qu mxte car Jess bi dynij, bb: Jab da ncja yaca, Tzi Jmu? Cja guegue bi dadi: P jab gu jantij, i ndo jntzi c ndojpada, gu padij, ra bbm p hnar ndudyo. Da ncjadip hneje bb xta zh car pa ca x man car Tzi Ta ji tzi. Ghtjo p jab xtr ndo jijm ca Ocja c cjahni, guehp xta hna zh cr castigoj. Ncjap g ndah car Jess.

18

Car Jess bi xih qu mxte hnar bbede pa di nxdij di nzojm ca Ocja ghtjo r p, cja jin di jijm ca mr mahtijca.

El ejemplo de la viuda y el juez injusto

185 ma: de, p ca hnar jini, mr bbh hnar nzya mr nttzo. Nuc, j m tzu c cjahni, ni mpa digue ca Ocja di zu. 3 Mr bbh p hneje ca hnar ddanxu. Guegueca bi ma b cx car nzya, bi xifi di gohtibi hnr contra. 4 Car nzya j m htibi ncaso. Nu car ddanxu, d m bbti, d m jpi di gohtibi cr contra. Diguebb ya, bi mantsj car nzya bb: Jin d tzu y cjahni, ni mpa digue ca Ocja d tzu. 5 Pe mejor gu castigabi cr contra nr ddanxu, porque ya xn di nm a. D i bbti hua, d ba quejagui. Cja bi cjajpi, bb. 6 Nu car Jess bi xih qu mxte: Gui mbenij ter bh ca bi dyti car nzya mr nttzo. Ndejma bi dyhtibi jujticia car ddanxu. 7 Xi car Tzi Ta ji tzi, cja jin da mx y cjahni guegue bb te i tthtibiy? Como x juajniy pa d mjtitsj, cja nuy, i nzofo p r xuy. Cja gu i naj, da d car Tzi Ta ji tzi dr dyhtibi jujticia qu cjahni? 8 Ji na, d xihquij, guegue tzin dr mx y cjahni. Pe ndejma da nesta da hemetjoy, cja jin da dyxi r myj, como jim p ba eh car pa bb xta ncja car juicio. Nug, d xihquij, guejquig dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. Cja bb p xcu cojc, ya jin tza dr ngu c cjahni c da dnguitjo. C p ddaa r ngu, ya xtr wembigui.

SAN LUCAS18 ddaa, m majm, j m tz mr hm gueguec. Car Jess bi man nr bbeden, bi xih c cjahni c m hi xtsj, i na: 10 de, m bb yojo hj, bi bxihui jar ndo ni cja pa di nzoh ca Ocja. Ca hna mr fariseo cja ca hna mr tesorero, m cobrabi y cjahni car contribucin. 11 Car fariseo bi hmjtjo, bi nzo Ocja, bi ma: Nuqu Ocja, d hqui cjamadi jin d jbbe y dda cjahni. Jin d mpe, jin d ti ntjti, jin d jti bbja, jin d tig ncja ngu ga dyti nr jijte tesorero n ra bbjcua. 12 D ayuna yo vez r semana, cja d un cam diezmo, ghtjo ca d taja. 13 Nu car tesorero, mr bbjti n tzi yan. M phtzi r tz ja dr nzoh ca Ocja, como m mben ca xqu dyte. Bi ejmi, bi ma: Nuqu Ocja, gui jui gui tz. D ndo ndujpiteg. Ncjap g man car tesorero. 14 Cja bi man car Jess: D xihquij ya, bi mperdonabi car tesorero, porque mr z cr mfeni g nzoh ca Ocja. Pe nu car fariseo ya, jin g mperdonabica, como m ndo hi xtsj. Car cjahni ca da hi xtsj, ca Ocja da bbtibi r tz, cja nu ca to da ncja r tz, ca Ocja da recibic. Ncjap g man car Jess.

2Bi

bbh c dda cjahni c m mbentsj, mr ndo z ngu hmpj. Nuc, m tzohmi c p

9M

El ejemplo del fariseo y el cobrador de impuestos

vez, mb ttzi c tzi bajtzi p jab mr bbh car Jess, pa di orabi guegue, di dyjpi car Tzi Ta ji tzi di mtzi. Nu qu mxte car Jess, bb m ccahtij te mr ncja, j m ne di jijm c cjahni di guatij. Eso, bi huntij qu me co qu ta c

15Hna

Jess bendice a los nios

SAN LUCAS18 bajtzi, bi ccahtzij. 16 Nu car Jess, bi nzoh c cjahni c mb tzijc, bi xijm di guatitjoj. Cja p bi xih qu mxte: Gui jijm y tzi bajtzi du e da guajquig. Dyo gu ccahtzij. Cam Tzi Ta ji tzi x uni r tsjjqui c cjahni c i ncjaj ncja ngu y tzi bajtzi da hmh p jab i mandado guegue. 17 Cierto, d xihquij, ca to jin da guati jr dy ca Ocja pa da jgui da mandadobi, ncja ngu hnar tzi bajtzi ga jgui da hmjpi jmandado, guegue jin da ti p jab i mandado ca Ocja. Bi ma ncjap car Jess.

186 hj ya, bb m dyh ca bi man car Jess, bi ndo du mytjo, como mr ndo rico. 24 Bi n yaca car Jess, bi ma: R ndo ntji pa dr ti jr dy ca Ocja hnar rico. 25 Jin da jogui dr tjoh hnar camello p jr gu hnar dyofani. Jab di ntzhuica? Ncjadip hneje hnar rico, jin da jogui dr nti jr dy ca Ocja, bb da jijqui qu riqueza c i phtzi. 26 Bi dyjm yaca qu mxte car Jess, cja bi hnij: Xi ya, toca da jogui da nsalva, bb? 27 Car Jess p bi xijm: Ca Ocja i padi ja ncja da nsalva y cjahni, como guegue i padi da dyti y cosa y jin gui tz da dyti y cjahni. 28 Bi man car Pedro, bb: Nugje, xt tzoguije ghtjo c nd phtzije, pa xt tnquije. 29 Bi dah car Jess: Cierto d xihquij, car cjahni ca x nzoh cr ngu, o cr bbja, o qu cjuada, o cr ta, o cr me, o qu bajtzi, por r nguehca xc ndnguig. 30 Gueguec da ttuni ms r ndo ngu ni ndra ngue c x nzogui. Da ttunc menta i bbjcua jar jy, cja bb ya xtr tjej nr mundo, guejtjo da ttun car nzajqui ca jin da tjegue. Ncjap g man car Jess.

23Car

eh hnar hj ca m bbh cr cargo p jr ni cja c judio, bi dyn car Jess: Nuqu, Maestro, r ndo zquigu, te gu tig pa gu tti cam nzajqui ca jin da tjegue? 19 Car Jess bi xifi: Te r nguehc gu xijqui r ndo zguig? Jin te i bb cjahni dr ndo z. Ddatsj ca Ocja, ntero r z cr hmy. 20 Gu pah c mandamiento c bi zoguij car Moiss: Jin gui jiti bbja; jin gui phtite; jin gui mpe; jin gui ajqui bbtjri; gui respetabi quer ta, quer me. 21 Bi dah car hj, i na: Xt ti ghtjoc desde bb nd tch. 22 Bi dyj ya c car Jess, bi xih bb: Todava hnar cosa i bbjtjo. Ma gr coji, ma b p ghtjo quir mjti, gui jejquibi c probe, pa gui phtzi p ji tzi ca ntju my r z. Cja nubb, gu eje gui tnguig, bb.

18B

Un joven rico habla con Jess

ya, car Jess bi mahti c doce qu mxte c xqu hi tzi g apstole. Bi xijm: Nuya, gu pxj, gu m Jerusaln, cja xta ttjtigui ghtjo ncja ngu ga

Nuevamente Jess anuncia su muerte

31Diguebb

187 mam p jar Escritura da tthtibi ca hnar cjahni ca di bbjni hua jar jy. Ya m yabb bi man qu jmandadero ca Ocja ter bh ca di tthtibi. 32 Bi majm, guegue da nd jy dy c autoridad c jin gui eme ca Ocja, da tthtibi r burla, da hmtibi r tz, cja da ttzotzi. 33 Guejtjo da tjhmi, cja dr gax ya, da bbhti. Pe diguebb ya, ca xtr jujpa, p da nantzi. Ncjap g xih qu mxte car Jess. 34 Nu qu mxte bi dyj y palabra y mr man car Jess, pe jin g mbadij, cja ya xqu zh car cjahni ca di bbjni hua jar jy? Eso, jin g ntiendej, cja guejtsj guegueca di bbhti? Ncjahm m bbh ca m ccahtzij pa jin di ntiendej.

SAN LUCAS18,19 dyh car Jess, bb, bi hmy, bi mandado du ttzi car god. M zti ya car god jab mr bb guegue, cja car Jess bi dyni: 41 Te gu ne gu cjahqui? Bi man car god bb: D ne gu jani. 42 Car Jess bi xifi: Janigu ya bb. Xc hemegui, eso, xc jogui. 43 Nubb, bi hna xojti qu d car god, cja bi dn car Jess, m ndo xjtibi ca Ocja. C cjahni ya, bi nuj, ya xqu xoh qu d car god, cja gueguej bi ndo xjtibij ca Ocja hneje.

40Bi

ya, car Jess cja co qu mxte ya xti znij jar jini p Jeric. N hnanguadi car hu, m ju hnar hj, mr god, m mpti. 36 Guegueca bi dyj ya m tjogui r ngu cjahni, cja bi hni: Xi y cjahni y ga tjogui, te i jon ya y? 37 Bi tsjifi: Ya xpa eh car Jess, car mi ngu Nazaret. 38 Nubb, car god bi mahti nzajqui, i na: Nuqu, Jess, guehquigu, xp mnqui ca Ocja pa gui mandado ncja ngu car rey David. Gui jui guigui tz. 39 C cjahni c m bbto, m cohtibi r ne car god, pe guegue ms mr ndo mafi nzajqui, m ma: Nuqu, gur he gui mandado, ncja ngu car rey David, gui jui guigui tz.

35Diguebb

Un ciego de Jeric recibe la vista

19

Diguebb, car Jess bi zti p jar jini Jeric cja bi ti p. 2 M bbh p ca hnar hj, m ju cr tjuju mr Zaqueo. Guegue mr tesorero, mr jefe, m mandadobi c p ddaa c m cobra c contribucin. Mr ndo rico car Zaqueo. 3 Guegue m ne di ccahti car Jess, di meya tz. Pe mr ndo d c cjahni, cja car Zaqueo mr tzi chaparro, j m tz di jianti. 4 Eso, bi g r ddiji, bi hmto, bi ma gu dexi hnar ndo za pa di jogui di jianti car Jess, porque ya xti tjoh p. 5 Bb m tjoh pc, bi nhtza a, bi nzoh car Zaqueo: Nuqu Zaqueo, c nttzdi. R pa ya gu tzti p ir ngu, gu znguaqui tz. 6 Bi ga nttzdi car Zaqueo bb, te tza m mpj, cja bi zix car Jess p r ngu. 7 Bi n ya c cjahni, cja bi zohmij car Jess. Bi hi naj: Nu nr Jess, x ma du cti p r ngu nr cjahni r jijte.

Jess y Zaqueo

SAN LUCAS19 car Zaqueo, bb ya xqu ahui car Jess, bi bby, bi xifi: Nuqu Tzi Jmu, nujmaja, car mad ghtjo c d phtzi gu jejquibi c tzi probe, cja bb to xcr cobrabi r ngu cr domi, xcr htibi ntjti, gu cohtzibi hnar go vez ca xcr jambi. 9 Car Jess bi dadi, i na: Nuya xc tti quer nzajqui ca jin da tjegue, porque xc hemegui. Gu jjmi ca ndom titaj Abraham, como guegueca bi heme ca Ocja ghtjo mbo r tzi my. 10 Nug, dr cjahni, xp bbnqui hua jar jy pa gu jon y cjahni y x bbdi, cja gu cjhtzibi ca r nttzo ca x dytij. Bi man y palabray car Jess.

188 co nr domi, cja bb xcu coji, p xt ddajquij bb, co ni cr tjaja. 14 Diguebb ya, bi ma. Nu c mi ngu car jinic, m j car tadac. J m ne di jiguij di mandadobij. Eso bi gupj tengu jmandadero, cja nuc bi dnij car tada, bi ma b reclamaj p jab mr ma guegue pa di ttun cr ddadyo cargo, b majm: Nugje, jin gu jguije nr hjn da mandadoguije. 15 Pe ndejma car tadac, b ttun cr cargo, cja p b coji. Nubb, bi nzoh qu muzo, bb, c xqu un car domi. M ne di badi tengu xqu dajm ca g comercij. 16 B eh car primero, bi xifi: Nuqu, tzi jmu, tji nir domi. Ya xt tac p ddtta. 17 Bi xih bb: R z ca xc dyte. Gr jogui mfi. G ccahti r z ca jin tza m ngu. Nuya, gu ddahqui quer cargo, gui mandadobi ddtta jini. 18 B ej ya car segundo, bi ma: Nuqu, tzi jmu, xt tac p ctta domi. 19 Bi xih bb: Nuya, xt ddahqui ctta jini ya, pa gui mandadobi. 20 P b eh ca hnaa ca mr cja ju, bi xifi: Nuqu, tzi jmu, tji nir domigu. Xt tu htitjo hnar dajtu. 21 D tzug, jin di joh bb gua comerci, cja nuqu gi tzangui, como gu ndo fh quer domi. Nuqu, gu xoj n jab j xqu tuju, cja gu cuajti c semilla c di tocabi p hnar cjahni, como jin gu jui jqui quer mi ngacjahnihui. Ncjap g man car muzoca. 22 Bi man car tada, bb: Co nr palabra n xc ma, xc ncjuantsj, j xqu pjpigui r z. Gr ttzomuzogu. Ya xi ngu padi, d ndo fh cam domi. Ncja ngu gri mangu, nug d cuajti ca di tocabi p hnar cjahni, cja d

8Nu

Jess m pa jar hu pa dr zti p Jerusaln. C cjahni c m yojmi guegue bi dyjm ghtjo ca m ma. Nu car Jess ya, p bi xijm p hnar bbede g ejemplo, porque ya xti zti p Jerusaln, cja m mben c dda cjahni, ya xti mdi di mandado hua jar jy car Jess. 12 Como m pah car Jess ja ngu mbenc, bi xih c cjahni nar bbeden, pa di ntiendej, j bbe di mdi di mandado. Bi xijm, i na: de, m bbh hnar hj, m ndo tti htzibi, cja m phtzi cr cargo. Bi ttzofo pa di ma p hnar jy yap, cja di ttuni p hnar cargo ms dr ngu ni ndra ngue ca m phtzi, cja diguebb ya, p di goh p, p di mandadotjo. 13 Bb ya xti bni, bi nzofo ddtta qu muzo, cja cada hnaa bi uni hnatjo r domi ca m mu hui r ngu. Bi xijm, i na: Ya xtr mag ya. Gui comerciaj

11Car

El ejemplo de las diez monedas

189 xoj n jab jin d tuju. 23 Nuya bb, dyoca jin g tzoh cam domi n jar bango, pa santa di ttajqui cr tjaja? Guejn bi man car tadaca. 24 Nubb, bi bbjpi c dda muzo c mr bbjti p hnanguadi, bi xijm: Jambij ya cr domin, cja gui unij car hj ca i phtzi ddtta domi. 25 Nuc bi dadij: Tzi Jmu, ya xqui phtzi ddttac. 26 Nu car jmu, p g ndadi, bi mantjo: D xihquij, ca to i tzi ja, ms dr ngu p da ttuni, cja nu ca jin tza te i ja, hasta ca tchtjo ca i ja da tjambi. 27 Nu cm ncontra ya, c j m ne di jigui gua mandadobij, b tzij huac, gu jantig gur phtij.

SAN LUCAS19 dah c yo jmandadero: Cam Tzi Jmuje i nesta. Cja bi jijm, bb. 35 Diguebb, b hui jab mr bbh car Jess. C ddaa qu mxte car Jess bi mh qu dajtuj, bi gahtzij car burro, cja bi th car Jess, bb. 36 C cjahni c xqu jmu ntzi, guejtjo bi xi h qu dajtuj p jar hu, p jab di tjoh car Jess. 37 Car Jess co c cjahni c m tnij b cajm jar tt, ya xti ztij p Jerusaln. Ghtjo c m tni bi mdi bi ndo majm. Ya xi m ndo mpjm. M xjtibij ca Ocja por r ngue c milagro xqu ccahtij, gue c xqu dyti car Jess, como mr ndo nguc. 38 M aj nzajqui, m majm: R ndo z nm reyj. Ya xca pa hua n hna n xp mjni ca Ocja. Ya xqui nguij r z car Tzi Ta ca b bbh p ji tzi, eso d ndo xjtibij. Ncjap mr man c cjahni. 39 M yojmi c cjahni r ngu c dda fariseo. Nuc bi ma: Nuqu, maestro, hunti yir mxte. Xijm da gohti nej, como jin gui tz ca i many. 40 Nu car Jess bi dah, bb: D xihquij, bb di gohti ney, di tzya ca r xdij, nubb, di cja Ocja di ndo maj y medo y i bbongua, dr xjtiguiy. 41 Bb ya xti zti p Jerusaln, car Jess bi ccahti car ciudad cja bi nzoni, como r ngu vez xqu nzoh c cjahni p. Pe nuc, j m ne di hemej. 42 Bi man car Jess: Nuquj, gu mi nguj Jerusaln, xajma gi padij y pa ya, toguig cja jab xt eje. Xajmaja gi

34Bi

m guadi m ma nr bbeden, car Jess bi dn car hu, bi hmto, cja qu mxte bi dnij, mr bxj p Jerusaln. 29 Ya xi m tztij c tzi jini car Betfag co car Betania. Bi bxj ca hnar tt ca m tsjifi Olivos, cja car Jess bi guj yojo qu mxte di mhui hnar jmandado. 30 Bi xijmi: Mhui n jar tzi jini n r cjan. Cja nu p jab gui ctihui, xqu ttihui hnar tzi burro, r hnati p. J bbe i ddh car tzi burroca. Gui xohtihui yaca, cja gu hui. 31 Cja bb to da dynquihui, dyoca gu xohtihui? gui xijmi: I nesta cam Tzi Jmuje. 32 Cja bi ma ya c yojo c xqu cjuy, bi dtihui car burro, ncja ngu g tsjijmi. 33 Nu bb mr xohtihui, bi zh c to mr mjti car burro, bi xifi: Dyoca gu xohtihui nm burroje? bi hi mbihui.

28Bb

La entrada triunfal en Jerusaln

SAN LUCAS19,20 hemej ca nd xihquij. Nubb, gi nj car paz. Pe nuya, ya xtr mag. Ya xta zhquij hnar castigo r nttzo. 43 Ya xta zh car pa bb xtu eh quir contraj, xta hi hquij mad, xta goti nir jinij, ghtjo jy nttzani. Ghtjo r pa da mh quer ji nij, nim pa jab gr pnij. 44 Da mjtiquij, ghtjo co ni quir bajtzij. Da yhti quir nguj, tje da fonti c medo, ni di yojo da mfitzi. Da ttjtiquij ncjap, porque bb m nzohquij ca Ocja, jin g hemeguij, cja guejc, xp mnquig guegue? Guejn bi man car Jess.

190 jar ndo templo, mr ujti c cjahni p, mr xijm ja i ncja car tzi jogui ja. Nubb, b eh c mcja c m mandado, co ni c dda c m nxh cr ley car Moiss, co ni c tita c m phtzi qu cargoj jar templo. 2 Gueguec bi dyn car Jess: Xijquije ya, tema cargo gu phtzigu pa gui dyti y cosa r ngu? To car cjahni x ddahqui quer cargo? 3 Car Jess bi dadi, bi xijm: Guejtjo gu nquij hnar nttni, cja nuquj, gui tjajtiguij hne. 4 Nu car Juan ca m xix y cjahni, cja g heh ca Ocja car cargo ca m ja guegue, cja hu b hna mbentsj di he di nzohquij? 5 Gueguej ya, bi atsjj bi majm: Bb gu majm, gu heh ca Ocja car Juan, xta dynguij nr Jess, dyoca j xt emej bb? 6 Guejtjo bb gu majm, b hna mbentsj car Juan di heje di nzojcj, nubb, xta ccajnquij medo y cjahni, porque nuy i majm mr jmandadero ca Ocja car Juan. 7 Nubb, bi dah c hjc, j m padij jab g heh cr cargo car Juan. 8 Car Jess bi xijm, bb: Guejtjo jin gu xihquij jab xcu hej nm cargo n d phtzig pa dr ti y d te.

ya, car Jess bi zti p jar ji ni Jerusaln, bi guati jar ndo ni cja, cja bi fongui c to mr p p c zuwe c m bbhti pa di ddti p jar arta. 46 Bi huntic, bi xijm: I ju x p jar Escritura, i na: Nug, d Ocja, cja bi ttti nm ngu pa du ecua y cjahni, da nzojquig. Pe nuquj, xc cjajpij r ngu c be. Bi ma ncjap car Jess, como c m m ndo jti y cjahni. 47 Ghtjo r pa, car Jess m cuati p jar ndo ni cja, m ujti c cjahni. Nu c mcja c m mandadobi c p ddaa, co c maestro c m ujti c cjahni c Escritura, cja co c tita c m mandadobi c cjahni, nuc, m jonij ja dr mhtij guegue. 48 Pe j m tz te di cjajpij, como mr ngu c cjahni c m tnij car Jess, cja m ndo tzjm di dydej ghtjo ca m ma guegue.

45Diguebb

Jess purifica el templo

20

La autoridad de Jess

Nu c pa c, ca hnar vez, car Jess mr bbh p

ya car Jess bi nzoh c cjahni, bi xih hnar bbede g ejemplo: de, ca hnar hj m tj hnar jy, xqu hi ti p c za g uva. Diguebb, bi jion c mfi pa di mh

9Diguebb

El ejemplo de los trabajadores malvados

191 c uva. Nuc, bb xti da c uva, di djtij guegue car parte ca m tocabi. Nubb, bi ma g ma p hnar jy car hjca, b d p. 10 Cja bb m zh car tiempo pa di joh c uva, car jmu bi gu h hnar mfi di ma du jpi c mfi c uva c m tocabi guegue. Nu c mfi c m fh car huerta, mr ndo nttzo, jin g ne g djtij c uva. B ftitjoj car mfi, b nij, cja b tjnaddij. 11 Bi ma g ngoh car mfi p jab mr bbh cr jmu, cja guegueca p bi gu h hnar mfi pa p di ma p. Nu c mfi c mr bbh p jar huerta, p b cjajpitjoj p, b ftij, b bbtibij r tz, cja b tjnadditjoj. Jin te g djtij c uva. 12 Diguebb ya, car jmu p bi g p hnar mfi ca r cja ju. Lo mismo, p b jojc, cja b fonguij. 13 G ngax ya, car hj ca mr mjti car huerta bi mbentsj, bb: Xi ya? Ja gu ncja ya? Gu cj nm tzi tt. Cja jin da respetaj n? 14 Bi ma cr tt, bb. Nu c mfi c m fh car huerta g uva, bb m ccahtij, ya xi mb eh cr tt car jmu, bi chalaj, bi mantsjj: Tji n r tt car jmu, ya xpa eje. Guejn da tocabi car herencian. Gu phtij pa guejcj da tocaguij car herencia. 15 Cja bb m zti p car bajtzi hj, c mfi b fonguijca cja b phtij. Diguebb ya car Jess bi dyn c cjahni c mr dej, bi hi mbij: Nuya bb, gui xijquij, car tada ca to r mjti car huerta, te da cjajpi c mfic? 16 Da ma du mandado da bbhti. Diguebb ya, p da jioni p dda cja da djti gueguec cr huerta.

SAN LUCAS20 Gue nr bbeden bi man car Jess. Nu c mcja cja co c maestro c m nxh car ley, bb m dydej nr bbede, bi ntztij, bb, cja bi majm: Xajma, jin da ncj ncja ngu ga ma nr bbeden. Bi majm ncjap porque bi jaj r hunda, mr tjquihui gueguej c mfi mr nttzo. 17 Car Jess, bb, bi ccahtitjoc, cja bi dadi: Ndejma da ncja ca i ma nr bbede, como i mam p jar Escritura, guehca i nesta da ncjaca. I ma ncjahua: Car medo ca bi dyndi c cjahni c m jh car ngu, Guehc x cjx p jr esquina car ngu, p jab i pnti c cjoti. Guejtsj ca Ocja x mandado x cjx p. 18 Bb to da fehtzi car doca, menta i bbjti hua jar jy, da wah qu ndodyo. Pe bb ya xtr tti x p ji tzi car medoca, bb da dgui cja da zh hnar cjahni, exque da mhti. Bi ma ncjan car Jess.

m dydej nr palabran, c maestro c m nxh car ley ca bi man car Moiss, co ni c mcja c m mandado, m ne di zdij car Jess pa di gotij fdi. Como bi badij, car Jess mr jqui gueguej co c mfi r nttzo. Pe m tzuj di zjm car Jess, porque m i naj, certa te di cjajpij c cjahni. 20 Pe ndejma m fjm car Jess pa jin di weni. Bi gupj c dda hj pa dr dnijca cja dr hxj te

19Bb

El asunto de los impuestos

SAN LUCAS20 m ma. Nuc, m cuatij car Jess ncjahm m ndo tzjm di dydej ca m ma guegue. Xqu tsjih c hjc di jionij ja dr jitij car Jess pa di man hnar palabra ca di contrabi car gobierno, pa ncjap di jogui di zdij cja di djtij jr dy car gobernador. 21 C hjc bi mjm, bb, bi guatij car Jess, cja bi dynij ncjahua: Nuqu, maestro, d padije gu man ca ncjuani, cja gu ujtiguije gu tije ncjap hneje. Jin gu johtitjogu car cjahni ca i tti htzibi, guejtjo jin gu despreciabi car cjahni ca jin te i ntju my. Gu xijtij ghtjo y cjahni parejo ja ncja dr hmy pa dr tzh ca Ocja. 22 Te gu xijquije ya? Cja r z ca dr djtije car emperador romano c contribucin, cja hu jin gui tz? Te i mam p jr ley ca Ocja? 23 Nu car Jess bi badi, c cjahnic mr joni ja dr dyhtibij r ntjti. Eso, bi xijm: Dyoca gu jtiguij trampa? 24 Gui ujtiguij ya hnar domi g denario. Cja bi ttuni hnaa, bi ccahti. Nubb, bi hni: To r retrato na i cuati hu, cja to r tjuju? Cja gueguec bi dadij: Gue car emperador, tzdi, car Csar. 25 Cja car Jess bi xijm, bb: Nubb, i nesta gu cju htij car emperador c contribucin, como mjti guegue. Guejtjo i nesta gu djtij ca Ocja qu mjti guegueca hneje. 26 C cjahnic, masque m joni ja ncja dr jitij car Jess, pe jin

192 g ndapij. Bb m dyjm ja ncja g nda guegue, bi ho myj, cja bi gohti nej. Guejtjo mr de r ngu cjahni ca te bi jma, cja co ja g ndah car Jess. ya, b eh c dda cjahni c m tsjifi saduceo, bi guatij car Jess, como guejtic m ne di dyhtibij hnar prueba. C saduceo ya, i majm, bb i tu hnar cjahni, ya jin da ja r ja. Ya x mpuntjo. 28 C cjahnic bi dynij car Jess: Nuqu, maestro, ca ndom titaj Moiss bi jux p jar Escritura, i na: Bb di du hnar hj, cja jin te di zo y bajtzi, cja bb di hi h hnr cjuada, bb ya xtr ndu car hj, nubb, cr cjuada di ntjajtihui ca mr bbjajma car nima, pa di hmh qu bajtzi, ncjahm d bajtzi car nima, bb. 29 Nuya bb, hna vez, m bb yojto cjuada. Car dacjuada bi ntjhui cr bbja cja bi hmbi. Diguebb bi du, jin te g hi hpi bajtzi. 30 Ca r cja yojo bi cuajti bb. Nuc p bi ncjatjo ncja ca bbto r cjuada, p bi dutjo hneje, jin tema bajtzi g nzogui. 31 Nubb, cr cjuada ca mr cja ju bi cuajti car bbja hneje. Jnca bi ncjadi p. Ghtjo c yojto hnahna g hmbi car bbja. Nu car bbja jin g nte. Bi du ghtjo c cjuada. 32 G ngax ya, bi du car bbja hneje. 33 Nuya, bb xta ja r ja c nima, to da hmbi car bbja? como ghtjo xqu cjajpij r bbja hua jar jy. 34 Bi dah car Jess bb:

La pregunta sobre la resurreccin

27Diguebb

193 Nuhua jar jy y hj i ntjhui qu bbja, i ntjajtihui. 35 Pe nu y cjahni y da man ca Ocja da ja r ja bb ya xtr ndu cja da hmh p jab r z, nuy, ya jin da ntjajti p. 36 Guejtjo ya jin da duj. Da ncjaj ncja ngu c ngele c b bbh p jar ji tzi ghtjo r tiempo. Ca Ocja xta xoxy, guejtjo xta uni hnar ddadyo nzajqui, ncja ngu ca i phtzi guegue. 37 Pe guejtsj ca ndom titaj Moiss i xijquij j libro c bi dyti guegue, cierto da ja r ja c cjahni c x ndu. Bb m ntjhui ca Ocja car Moiss, p jab m ccahti car tzi za mr z, nubb ca Ocja bi nzoh car Moiss, bi xifi: Nug, r Cjaaguig car Abraham, cja co car Isaac, cja cor Jacob. Ncjap g man ca Ocja. Pe nuc, ya m yabb xqu duc. 38 Xi ya bb? Bb di mpun c cjahni c i tu, cja di man car Tzi Ta ji tzi, r Cjaa guegue c cjahni c x ndu? Ji na. Guegue r Cjaa c cjahni c i bbjtjo, masque ya xtr ndu qu cuerpoj. Eso, d padij, jin gui mpun c cjahni c m emej ca Ocja cja x ndu. Ca Ocja i ccahti, i cjadi r nzajqui ghtjoc. Bi ma ncjan car Jess. 39 C ddaa maestro c mr dej, bi tzjm nr palabra n xqu man car Jess. Cja bi majm: Ra z nr palabra xc mangu, maestro. 40 Nu c cjahni c xqu dyhtibij car prueba car Jess, bi ccahtij ya, gueguej xqu hnapij. Eso, ya jin g tz myj p di dyhtibij prueba car Jess.

SAN LUCAS20 c m nxh c Escritura, bi dyni digue car Cristo ca di heje, te dr ncjahui car David? Bi ma: Dyoca i man y to i nxh c Escritura, bb di heh ca hnaa ca di hi x ca Ocja pa dr mandado, guegue dr mboxibbjto car David? 42 Guejtsj car David bi ju x p jar libro c Salmo, bi hi na: Car Tzi Ta ji tzi bi xih cam Tzi Jmug, bi hi mbi: Gui mi jcua jam jogui dy, gu mfxihui gu mandadohui 43 Hasta bb xt cjajpig quir contra du eje, Da ndandiajmu jer tzi hu, cja nuquigu, xqu mandadobic. 44 Bb m ma ncjap car David, m xifi r tzi Jmu car Cristo ca di heje. Xi ya bb, ja di ncja dr jmu car David car Cristo cja guejtjo dr mboxibbjto? Gue nr nttnin bi dyn car Jess. Nu c maestro c mr dej, jin g mbadi ja dr dadij, cja bi gohtitjo nej.

ya, car Jess bi dyhtibi hnar prueba c maestro

41Diguebb

De quin es hijo el Cristo?

bbh p r ngu cjahni, mr de. Nu car Jess bi nzoh qu mxte, bi xijm: 46 Gui mfdij, jin gui cjaj ncja ngu y maestro y i nxh car ley. Gueguey i ndo tzjm da jiej y dajtu r ma, pa da ndo tti htzibi. Cja i ne da ttznguaj r z bb ga hoj j ty o j calle. Guejtjo i ndo tzjm da mi pj jar templo p jab ms r ndo z, cja guejtjo bb da ncja mbaxcjua, i ne da mi pj p jab ms da nrespetabij. 47 Nu c cjahnic, i cobrabi r madi c tzi ddanxu c

Jess acusa a los maestros de la ley

45Mr

SAN LUCAS20,21 x jmi pi domi, cja diguebb, bb jin gui tz da guti, i fongui jy nguc. Guejtjo i ndo d ga mahtij ca Ocja pa da mben c cjahni, de vera i emej, cja pa da ndo hi htzibij. Jijtetjo c cjahnic. Ca ms xtr ndo jiti y cjahni, ms dr ndo ngu car castigo ca da ttunc. Bi ma ncjap car Jess.

194 Maestro, ncjahm da mpun nr templo? Tema sea da ni gui pa dr fah bb ya xta ncjap? 8 Cja bi dah car Jess: I bbjtjo. Pe gui mfdij r z pa jin to da jihquij. D xihquij, du e r ngu cjahni c da ma: Guejc dr cjahni x hi xquig ca Ocja pa gu mandado. Guejtjo da xihquij: Ya x nzh car hora, ya xta guaj nr mundo. Pe jin gui ma gui tnijc. 9 Cja bb xt dydej, i ndo cja tujni, o i ndo cja guerra, dyo gu ntzuj. I nesta bbto da ncjac, pe j bbe di tzh car p bb xta ncja ca xt ma. Nuc, p da tzi d. 10 Cja p bi xih qu mxte, bi hi mbij: C mi ngu hnar jy da j c p dda mi ngu ca p hnar jy. Cr gobierno hnar jy da ntujnihui cr gobierno ca p hnar jy. 11 Da ndo ho c hamijy, cja c dda lugar da ncja tjuju, da ndo ho c ji ni r nttzo. Da ndo ntzu y cjahni, cja n jar ji tzi da ni gui c ndo sea. 12 Pe ante que da ncja yac, da ttzhquij, da cjpiquij, da ttzixquij j ni cja, da cjohquij fdi, da ttnquij delante c rey co ni c gobernador, por r nguehca gr tnguigj. 13 Pe bb xta ttzixquij p, da ttnquij, toca gu emej? nubb, da jogui gui xijm guejquig gu tnguigj. 14 Nuya bb, gui dyn quir myj, jin gui ndo mbenij te gui tjadij. 15 Nug, gu ddahquij jogui mfeni pa gui tjadij r z, cja quir contraj jin da badij te p da xihquij pa da dahquij. 16-17 Dr ngu cjahni da quij por r nguejquig. Hasta mismo quer me, quer ta, quir cjuada, quir parientej,

21

Car Jess mr bbh p jar goxtji car templo. Mr jantitjo c cjahni c m tjohp, mr ti qu domij jar caja, mr dj g ofrenda. Bi tjoh c dda rico, bi dyti qu domi r tzi ngu. 2 Diguebb bi tjoh hnar ddanxu, mr tzi probe, bi dyti yojo c tzi domi chi tch. 3 Bi man car Jess: Dyjmaj n d xihquij, nr tzi ddanxun x dyti ms r ngu ni digue y rico, masque jin te i ja. 4 Y rico, gue ca m sobrabi x dj. Pe nr ddanxun, x d ghtjo ca m ja.

La ofrenda de la viuda

aj c cjahni, mr ccahtij ja m ncja car ndo templo. Bi majm te tza mr z ngu ni gui c ndo medo c xc ttti car templo, cja co te tza mr z hneje c adorno g oro co g plata c xqu un c cjahni g ofrenda. 6 Car Jess bi mam bb: Nu y cosa y gu ccahtij jar templo, xta zh car pa bb xta mpuni nteroy, ntero xta tjhte. Da mfonti y ndo medo, ni di yojo da mfitzi.

5Mr

Jess predice la destruccin del templo

7Cja

qu mxte bi dynij bb:

Seales antes del fin

195 quir amigoj, guejtic da dquij p jy dy quir contraj. Cja ddaaquiguj da bbjtiquij. 18 Pe jin to te da cjahquij bb j xtr un cr tsjjqui ca Ocja. Nim pa hner xtaj da bbdi. 19 Bb gui zjm ca gr hemeguij cja jin da dyxi ir myj, nubb, cierto da ttahquij car nzajqui ca jin da tjegue. 20 Xta zh c sundado r ngu cja xta hi ti mad nar ji ni Jerusaln. Bb xqu jiantijc, nubb, xt padij, ya xta tjhti nar ji nina, bb. 21 C cjahni c di bbjcua nr estado Judea, c pac, da mpgui da ddaguij, dr mjm j tt. Cja c to di bbjcua nar ji ni, mejor da bnij nttzdi. C cjahni c di bb jar campo, jim p du cojm hua jar ciudad, da ddaguij yap. 22 C pac, da ncohtzibi c cjahni ca r nttzo ca x dyte, da ncastigaj. Da ncumpli ghtjo ca i mam p jar Escritura. 23 C bbja c di h, cja co c di tzi qu tzi wne, da ndo sufrij c pac. Da ndo ncastiga ghtjo c cjahni c di bbjcua nr jy Israel, c pac, como ya xtr ungui r cu ca Ocja. 24 Da ndo ncja guerra, dr ngu cjahni da bbhti g espada, c dda mi ngu hua da ttni g preso, p dr mjm hnaho jy. Cja c gentile c jin gui tzuj ca Ocja da mandadoj hua jr jy y judio. Nu c judio c mr mjtijmaj nar ji ni Jerusaln da gojm jy cja da sufrij. C hnaho cjahni da mandado hua hasta bb xta zh car tiempo ca x mben ca Ocja.

SAN LUCAS21 xta jianti c cjahni ja ncja dr ni gui car jiadi, car zana, cja co y tz, da ndo ho myj. Guejti nr mar da ndota jia, cja nr ndaji da ndo dyntzi car deje. Cja bb da ccahti c cjahni c seac, da ndo ntztij. 26 Da ndo ntzu y cjahni, hasta da majm, ya jin da jitij. Da mbenij, ya xta tjej nr mundo. Cja guejti p jar ji tzi, da ndo hn c tz, car jiadi, car zana, ncjahm di ne di mpunij. 27 Hasta gue bb ya xtr ni gui c seac, nubb, cja p xcu ec. Nubb, cja xta jiantigui y cjahni, gr ca j guy, gr ja cam cargo pa gu mandado. Nubb, xta ni gui te tza dr nzjqui cja te tza dr ndag. 28 Pe nuquj, bb xta mdi xta ncja c cosac, jin gui ndo ntztij, da ju ir myj. Gui mbenij, ya tchtjo p xcu cojc, gu cjxquij pa jin gui nj car castigo ca ba eje. Ncjap g man car Jess. 29 Diguebb ya car Jess bi xih qu mxte hnar palabra g comparacin, bi hi mbij: Jiantijmaj nr za g higo co ni y p dda za hneje, cja gui mbenij ja i ncjay. 30 Bb i ddoj yay, nubb, gu padij, ya xta zh c zana r mpa. Jin gui nesta da tsjihquij te da ncja. 31 Guejtjo bb xta ncja c cosa c xt xihquij, nubb, cja xqu padij, bb, ya xqui tchdip xcu cojc hua jar jy pa gu mandado. 32 Dyjmaj n gu xihquij, ddaaquiguj, y cjahni y i bbj y pa ya, da hmjtij hasta c pac, hasta gue bb ya xtr ncja ghtjo c xt xihquij ya. 33 Xtu eh car p bb xta mpun nr jy co

da ni gui c dda sea n jar ji tzi, co hnecua jar jy. Bb

25Nubb,

La venida del Hijo del Hombre

SAN LUCAS21,22 ni nr ji tzi, ncja ngu xt xihquij. Nu cm palabra xt ma, jin da mpunc. 34-35 Gui mbenij, cierto da ncja y cosa y xt xihquij, cja gui hmpj listo. Jin da ma ir myj y te i cja hua jar jy. Jin gui nti j, cja jin gui teti quir fuerzaj co c cosa c da tjojtjo. Bb gui dytij ncjap, gui hoj peligro, certa da hna zhquij car pa bb p xcu ec, cja nuquj, xt thquij guir tij ca jin gui conveni, ncja ngu c cjahni c jin gui tnguig. Como xta hna zh c cjahni car paca, ghtjo c di bbjcua jar jy, cja jin da bahc, ms te da ncja. 36 Pe nuquj, gui mfdij ghtjo r tiempo, gui thmij car pac. Gui nzojm ca Ocja pa jin da dahquij c prueba c ba eje. Nubb, da jogui gui mpresentaj p jab xt hmjc, bb p xcu eje, cja jin gui phtzi ir tzj. Nug, dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. Bi ma ncjap car Jess. 37 Ghtjo r pa, car Jess m ujti c cjahni p jar ndo templo. Bb nxuy m pni, m pa jar tt ca m tsjifi Olivos, mb oxi p. 38 Bb nxudi ya, m ndo nxuditjo, m pa jar templo, mr ujti c cjahni p. Mb cuatij cjahni r ngu pa di dydej te m ma.

196 nuc m ne di mhti car Jess. M jonij ja dr mhtij cja jin di bah c cjahni, como gueguej m tzujc. 3 Nubb, ca Jin Gui Jo bi guati car Judas ca m tsjifi r Iscariote, cja bi xifi di d car Jess. Car Judas m hohui c p once qu mxte car Jess, cja m tsjifi mr mxte hneje. 4 Cja bi ma car Judas, b nzoh c mcja c m mandado co ni c policia c m fh car ni cja. Bi xihc, guegue m ne di d car Jess. 5 Nuya c, bi mpjm cja bi ahtij domi bb. 6 Car Judas bi ja car domi cja bi prometebi c mcja di jion car manera ja dr d car Jess bb jin di tn c cjahni.

22

Diguebb ya, ya xti ncja car mbaxcjua bb m tzij tjujme c jin te m yojmi car levadura. M tsjih car mbaxcjuac, r Pascua. 2 C mcja c m mandado, co ni c maestro c m ujti c cjahni cr ley car Moiss,

Conspiracin para prender a Jess

bi tjoh c pa, cja bi zh ca mero r pa bb m tzij c tjujme c jin te m yojmi levadura. Car pac, m bbhti c tzi dtitjo, pa di jahtibi car Tzi Ta ji tzi, cja di ttzajpi cr ng. 8 Nubb, car Jess bi gu h car Pedro co car Juan, bi xijmi: Gui mhui ya, ma b jojquihui car ju ni g mbaxcjua pa gu tzij. 9 Gueguehui bi dynihui: Jab guehp gu ne gu jojquigbbeca? 10 Bi man car Jess, bb, bi hi mbihui: Bb ya xt ctihui jar ciudad p Jerusaln, xt ntjj hnar hj ba tu hnar xni car deje. Gui tnihui, cja gui ctihui p jab da tica. 11 Gui xijmi car mi ngu p, gui hi mbihui: Cam Maestroje i nqui, i na: Jab i bbh car cuarto pa c visita, p jab gu tzije car ju ni g mbaxcjua, nug co cm

7P

La Cena del Seor

197 mxte? Gui dynihui ncjap. car mi ngu p, da ujtiquihui hnar cuarto p a. Dr tzi noh car cuartoca, cja ya xtr tjojqui. Guehp jar cuartoca gui jojquihui ca te i nesta pa gu tzij car ju ni g mbaxcjua. Ncjap g man car Jess. 13 Nubb, bi ma car Pedro co car Juan, g ma jar ciudad, b ttihui ncja ngu g tsjijmi, cja b jojquihui car ju ni g mbaxcjua p. 14 Bb m zh car hora, bi ma car Jess co c p dda qu mxte. Bi ztij p, cja ghtjo bi guatij jar mexa. 15 Car Jess bi xihc: Xt ndo thmi nr paya pa da jogui gu tzij nar ju ni g mbaxcjua, d ghtjoj, cja diguebb ya, i nesta gu sufrig. 16 D xihquij, ya jim p gu tzg nar mbaxcjuana hasta gue bb xt mandadogbbe car Tzi Ta ji tzi hua jar jy. Nubb, p da ttti hnar mbaxcjua ncja ngun. 17 Diguebb, bi duu hnar vaso ca m po vino, cja bi dyjpi cjamadi car Tzi Ta. Ma ya, bi un qu mxte, bi xijm: Nuquj, hnahnaa gr tzij nar vinona. 18 Nug, desde r pa ya, jim p gu yojpi gu tzi nr jugo car uva hasta gue bb xta mandado cam Tzi Ta hua jar jy. 19 Diguebb, bi ja hnar tjujme, bi dyjpi cjamadi car Tzi Ta ji tzi, bi jejque cja bi un qu mxte, bi xijm: Nar tjujmena, gue nm cuerpog gu d por r nguehquj. Gui tzij nar tjujmena pa gr mbenguigj. 20 Cja bb m guadi m zij, car Jess p bi duu hnar vaso ca m po vino, bi ma:
12Cja

SAN LUCAS22 Tji nar vinona, gue cam cji ca ya xta mfmbigui por r nguehquj. Da ncjap dr ttti car ddadyo acuerdo ca gu ddahquij. 21 Dyjmaj. Ra bbjcua jar mexa, hua jab dr tzij, ca hnar hj ca da dguig. 22 Nug dr cjahni xp bbnquig hua jar jy, cja i nesta gu sufri ncja ngu ga mam p jar Escritura. Nu car cjahni ca da dguig, guegue da ndo castiga ca Ocja. 23 Diguebb ya, qu mxte car Jess bi mdi bi hntsjj, toca di dyhtibica?

mxte car Jess mr hxj, mr majm ja ndr nguehca ms di tti htzibi, como cada hnaa m ne di mandadobi c p ddaa. 25 Nu car Jess bi nzojm, bi hi mbij: Dyo gu ncjaj ncja ngu c cjahni c jin gui eme ca Ocja. I ndo hi xtsj qu rey c i mandadobic, cja i ndo ti c cjahni da cjajpi qu jmandadoj. Cja nuc, i ndo johtitjo qu autoridadj ga nzojm. 26 Nuquiguj, dyo gu ncjaj p. Bb to i ne da cja r nda, da mbeni ncjahm jin te di ntjumy guegue. Bb to i ne da tti htzibi, da ncj ncja hnar muzo, da dyhtibi qu jmandado c p ddaa. 27 Digue y cjahni y i bbjcua jar mundo, toca ms i tti htzibi? Cja gue car muzo ca i cja jmandado? Cja hu gue cr patrn ca i jujti p jar mexa? Nuquj, gi majm, ms i tti htzibi car patrn ca i ju h p jar mexa. Pe nug, ir tzi jmuguij, cja d sirvequitjoj ncja ngu hnar muzo.

24Qu

Se discute quin sera el ms importante

SAN LUCAS22 ndo ttjtigui tujni, pe nuquj, xc tnguitjoj, j xqu wembiguij. 29 Por r nguehca, bb xta zh car pa ca x man car Tzi Ta ji tzi , nug, xt ddahqui quir cargoj, ncja ngu cam Tzi Ta xc ddajqui cam cargog. 30 Bb xta ttajqui cam cargo pa gu mandado, da tocaquij gui fxquij. Xqu mi pj jam mexag, xcr tzij p, d ghtjoj. Guejtjo da tocaquij cada hnaaquj hner tronoj pa gui ju xj p jab gui mandadobij ghtjo c p dda cjahni israelita. Bi ma ncjap car Jess.

198
Se acerca la hora de prueba

28X

ya, guegue bi nzoh car Simn, bi xifi: Nuqu, Simn, dyjma nar palabra na gu xihqui. Car Satans x dyjqui r tsjjqui da dyjtiqui hnar prueba, xta jion car manera ja dr wentziqui pa ya jin gui tnguig. Cja cierto xta dhqui, xta cjahqui gui wembigui pa hna ratotjo. 32 Pe nug, xt nzoh cam Tzi Ta ji tzi por r nguehqu, pa jin gui jih ca gur hemegui. Bb p xcu coji, p xt tngui. Nubb, cja xt fx yir hohui pa da zdi dr dnguiy hneje. Ncjap g man car Jess. 33 Nu car Pedro bi daj ya bb, bi hi mbi: Nuqu, Tzi Jmu, jin gu wembiqui. Xt tnquitjo masque da cjojquihui fdi. Masque xn da bbjtiguihui d yojmi, pe jin gu jquiqui. 34 Car Jess ya bi dadi: D xihqui, Pedro, jim b di mah car ndxca, r nxu nya, cja xqu cnguig ju vez, xqu ma, nim pa gu meyagui.

Jess anuncia que Pedro lo negar

31Diguebb

ya car Jess bi xih qu mxte: Cja gu mbenij bb nd cu hquij car jmandado, cja jin te gu jax quir domij, ni digue quir ddzaj, guejtjo jin gu cxijp hnar pare quir zxtij? Cja bi cjahquij tema falta, bb? Bi daj ya qu mxte, bi hi naj: Jin te g cjaguije r falta. 36 Cja p bi xijm bb: Nuya, d xihquij, bb gu phtzij domi o bb gu phtzij hner ddza, gui jaxjc. Guejtjo gui jaxj hnar espada. Cja bb jin te gu phtzij espada, gui p hner dajtuj, pa gui tjmc, porque nug, ya jin gu hmjcua. 37 D xihquij, ya xta ncjagui ca i mam p jar Escritura, p jab i ma: Bi tjampi r hunda, bi majm, m ndo ndujpite car cjahnica. Car palabraca, i a diguejquig, i ma, da tjxqui ca r nttzo, cja da bbjtigui. Tiene que da ncumpli ghtjo ca i ma. 38 Diguebb ya, bi man qu mxte, bi hi mbij: Nuqu, Tzi Jmu, njma, ya xt phtzije yojo ym espadaje. Cja bi ujtij. Car Jess ya bi dah bb: Ya co guejy.

35Diguebb

ya, bi bn car Jess, bi ma g ma jar tt ca i tsjifi Olivos, porque ghtjo r nde m pa p, cja bi dn qu mxte. 40 Bb m znij p, car Jess bi xihc, bi hi mbij:

39Diguebb

Jess ora en Getseman

199 Gui dyjpij car Tzi Ta ji tzi da mxquij, pa jin da dahquij c prueba c ba eje. 41 Nubb, bi weni guegue g ma hnanguadi. Cja p jab mr bby, m tzi jajquihui qu mxte, ncj n jab i tzoh hnar doo bb ga tty. Nup, bi ndandiajmu cja bi nzoh car Tzi Ta. 42 Bi xifi: Nuqu, Tzi Ta, bb gu ne, gui jagui tz car sufrimiento ca xta zjqui, pa jin da nesta gu tu. Pe jin da ncj ncja ngu dar neg. Nu ca gu negu, da ncjac. 43 Cja b cah hnar anxe jar ji tzi, bi guati car Jess, bi ju htibi r my. 44 Nu car Jess como mr ndo sufri, ms bi ndo ora, hasta bi ndo xntje. Cr xntje mr yojmi cji, cja bi cjxti jar jy. 45 Bi guadi bi nzoh cr Tzi Ta, cja bi bby, bi ma g ngoh p jab mr bbh qu mxte. Bi dti mr ajm, como m ndo dumyc, jin g jiti di zdij. 46 Car Jess bi nzojm, bi dynij: Dyoca gu ajm? Nantzij ya, cja gui nzojm car Tzi Ta ji tzi pa jin da dahquij c prueba c ba eje.

SAN LUCAS22 Cja gu cja m dyje, Tzi Jmu? Cja gu fendequije co y cjuay? 50 Ca hnr mxte ya, bi hna jijquibi hnr gu cr muzo car damcja ca m mandadobi c p ddaa. M gue cr gu p jr lado derecho bi jijquibi. 51 Car Jess bi nzoh qu mxte, bi xijm: Jijmaj ya. Cja bi phmpi cr gu car hjc, bi jojquibi. 52 Diguebb ya, car Jess bi nzoh c mcja c m mandado, co c sundado c m fh car templo, co ni c tita. Ghtjoc xqu zj, xcu hejm pa di zdij. Guegue bi xijm: Dyoca xc hejm hua gui tzjcj, gu cj cjuay co za, ncjahm dr beg? 53 Ghtjo r pa nd bbpj jar templo. S, jin g tzjquij bb? Gue nr horaya x ttungui r tsjjqui ca Jin Gui Jo pa da mandado. Eso, ya x jogui gui cjaguij ca gu nej.

mandi c palabrac, cja bi hna zh c cjahni mr ngu. Mb bbto car Judas Iscariote. Nuc, xqu hohui c p dda once hj c xqu ttun cr cargoj g apstole. Guegueca bi guati car Jess, cja bi zhtibi cr jmi. 48 Car Jess bi xifi: Nuqu, Judas, cja ya xcr hej ya, gui dguig pa da zjqui y cjahni? S hne gu tzjtigui nm jmi, bb? 49 C p dda hj c mr bbbi car Jess bi ccahtij ya xti ttzhc. Bi dynij, bb:

47Mr

Llevan preso a Jess

bi pntij car Jess cja bi zixj g ma p jr ngu car mcja ca ms m ja cr cargo. Nu car Pedro m tnda xtja car Jess. 55 Bi hu h hnar tzibi c cjahni p jar patio, cja bi mi pj p pa di pahtij. Cja car Pedro ya, guejtjo bi mi h p. 56 Nubb, ca hnar muza bi meya car Pedro, como m tti cr tjay car tzibi p jab mr ju guegue. Bi mam bb: Nr hjn, m yojmi car Jess. 57 Bi gn car Pedro, bb, bi ma: Nuqu, nana, jin d meyagc. 58 P hna tzi rato bi ma p hnar cjahni:

54Nubb,

Pedro niega a Jess

SAN LUCAS22,23 Nuqu, ngu yojmi qu mxte car Jess. Bi dah car Pedro, bb: Ji nag, tada. 59 P bi tjoh hnar hora, cja bi hna mandi p hnar cjahni : Ncjuani, nr hjn m yojmi car Jess, como guejti n r mi ngu Galilea. 60 Car Pedro bi dadi: Nuqu, tada, jin d padi ter bh ca gu ma. Mr mandi ncjap car Pedro, cja bi hna mah car ndxca. 61 Nu car Tzi Jess, bi bbti p jab mr bby, bi jianti car Pedro. Nubb, bi mben car Pedro te xqu man car Jess bb m xifi: Ante que da mah car ndxca, xqu cnguig ju vez. 62 Bi bn car Pedro bb, cja bi ndo nzoni.

200 Cja guehqu gr Cristo ca di mjni guegue? Bi daj ya car Jess: Bb gu xihquij, guejquig, jin gui hemej. 68 Guejtjo hne, bb gu nquij, cja guejquig dr cjahni di bbnqui hua jar jy? Nuquj, jin gui tjajtiguiJ. Guejtjo jin gui xojtiguij. 69 Pe desde r pa ya, xta tti xquig p jab b bbh car Tzi Ta ji tzi. Guegueca r nzdi cja ghtjo i mandado. Gu m gr mi jc p jr jogui dy, gu mfxibbe cr jmandado. Guejquig dr cjahni, xp bbnqui hua jar jy. 70 Gueguej bi dynij, bb: Cas gu mangu r Ttquigu ca Ocja, bb? Cja car Jess bi dadi: Jaa, guejguig. Guehquiguj, ya xc mantsjj. 71 Bi manc, bb: Te p d jonij ya? I nesta da bbhtin. Cja xt dej xc ma, i ne da cjatsj ca Ocjan.

hj c m zti car Jess, bi dyhtibij r burla, cja bi gj za g mtij. 64 Bi gojtibi hnar dajtu qui d, bi segue bi mtij, bi xijm: Mangu ya, toca x nqui, bb gu padi. 65 Cja p bi xijm ndu ntji palabra mr nttzo. Bi d bi bbtibij r tz car Jess.

63C

Se burlan de Jess

23

bb ya xqu ni gui ya, bi jmu ntzi c nzya, co hneh c mcja c ms m mandado, co c maestro c m nxh car ley. Bi dynij car Jess p jab mr ncja cr junta gueguej, pa di ttni ter bh ca xqu dyte. 67 Bi xijm, bb: Nuqu, gui xijquije ya, cja x hi xqui ca Ocja pa gui mandado?

Jess delante de la Junta Suprema

66Cja

Bi bn cr juntaj bb, c tita co c mcja c m mandado, bi zixj car Jess p jab mr bbh car gobernador. Guegueca m ju cr tjuju mr Pilato. 2 Cja bb m ztij p, bi mdi bi jixj bbtjri r ngu, m majm: Nr hjn, i ndo jti y cjahni, i xifi jin da gu hti car gobierno car contribucin, cja i mantsj guegue r rey xp mjni ca Ocja, pa da mandadoguije, d judioje. 3 Car Pilato bi dyni, bb: Cja cierto r reyqui y judio?

Jess ante Pilato

201 Cja bi dah car Jess: Guejquig, ncja ngu gri ma. 4 Nubb, car Pilato bi xih c mcja c m mandado co c cjahni r ngu c xqu jmu ntzi, bi hi mbij: Nun, jin te d thtibi ca xtr dyti ca r nttzo. 5 Nu c cjahni bi ndo ztjo, bi majm: Nr hjn, cju x jiti c cjahni. I ne da xoxi tujni, como i ujti y cjahni ddadyo mfeni. B fh p jar estado Galilea, gu ujti c cjahni c mfenic, cja p xcu hecua, p xqui ujti hua hneje. Ya xqui ne da jiti ghtjo y i bbjcua nr estado Judea. Ncjap g majm.

SAN LUCAS23 car Jess r ngu nttni, pe jin te g ndahc. 10 Guejtjo mr bbh p c mcja c m mandado co c maestro c m ujti c cjahni car ley. Nuc, bi ndo jixj bbtjri car Jess. 11 Nubb, car Herodes co qu sundado, m htibij r burla car Jess. Bi jejtij ca hnar dajtu mr njuhtzi. Ncni m xijm mr rey, cja bi ndo i mbitjoj. Cja diguebb, car Herodes p bi gu h car Jess, bi ma g ngoh p jab mr bbh car Pilato. Nu car Herodes ndejma bi mpj por r nguehca xcu cju h car Jess pa di juzga guegue. 12 Cja por r nguehc, bi mpjmi car Pilato co car Herodes car pac, masque mhmto m hui.

car Pilato ya, bb m dyde, guehp Galilea xcu mdi xcu ujti c cjahni car Jess, nubb, bi dyn c cjahni: Cja r mi ngu Galilea nr hjn? Cja bi dahc: Jaa, r mi ngu Galilea. 7 C pac, car Herodes mr bbh p jar ji ni Jerusaln, xcu heh p jar estado Galilea, p jab mr mandado. M tocabi guegue di reglabi qu asunto c mi ngu Galilea. Nubb, car Pilato, bb m dyde mr mi ngu p Galilea car Jess, bi guy g ma p jab mr bbh car Herodes. 8 Cja car Heroes, bb m ccahti car Jess, bi ndo mpj. Ya xqu cja tiempo m ne di ccahti, pe j m tz di ntjhui. Guegue xqu dyde te m man c cjahni digue car Jess, cja m ne di ccahti hnar milagro. 9 Eso, bi dyn

6Nu

Jess ante Herodes

ya car Pilato bi nzojni c mcja co c nzya, co c p dda cjahni r ngu. 14 Bi xijm: Nuquj, xc tzijnquij nr cjahni, gu manguj x dyti ca r nttzo. Gu majm i ti y cjahni da dyhtibi tujni car gobierno. Pe nug, xt ndo hni, cja jin te d thtibi ca xtr dyti ca r nttzo. 15 Guejti car Herodes jin te xcu ndhtibi, eso p xp cohtzitjo xcu ngojcuan. Nugbbe d mambbe, jin te i ndujpite nr Jess pa da bbhti. 16 Gu tzi castigatjo, cja diguebb gu jgui da ma libre. 17 C judio m phtzij car costumbre, cada cjeya, bb ngu nzj car mbaxcjuaca, car gobernador m xojqui hnar preso, m jgui di ma libre. 18 Nu c cjahni bi ndo majm nzajqui, bi hi naj: Da tzix nr hjn pa da bbhti, cja gui xojqui car Barrabs. Guehca gui jigui da mac.

13Diguebb

Jess es sentenciado a muerte

SAN LUCAS23 car Barrabs xqu cjoti porque xqu jiti c dda cjahni xqu xoxj hnar tujni, guejtjo xqu mhti hnar nima bb mr ntujnij. 20 Car Pilato p bi nzoh c cjahni, porque guegue m ne di jih car Jess di ma libre. 21 Nu c cjahni bi segue bi majm: Da bbhtin, da ddti jar ponti! 22 Car Pilato bi hn ca r ju vez: Dyoca gu nej da bbhti nr hjn? Jin gui tz gu mandado da bbhti, como jin te d thtibi ca dr nttzo. Gu mandado da tjtitjo, cja diguebb, gu jgui da ma libre. 23 Pe c cjahni co c mcja c m mandado, ms bi ndo zjm bb. Bi d bi majm: Da bbhtin! Da ddti jar ponti! 24 Nubb, car Pilato, bi mandado di ttti ca m ne c cjahni, como j m ne di tzyaj ca mr majm. 25 Bi un car orden pa di bbhti car Jess, cja di tsjojqui car hj ca xqu man c cjahni di tjgui. Nu car hnjc, xqu jiti c dda cjahni xqu xoxj hnar tujni. Guejtjo xqu phtite.

202 ngu, cja nuc, m zonij, como m ndo jui jquij car Jess. 28 Nu car Jess bi bbti, bi egui, bi nzoh c bbjac, bi xijm: Nuquj, nana, gu mi nguj hua Jerusaln, dyo cju gu zonij por r nguejquig. Mejor gui nzonij por r nguehquitsjguj cja co quir bajtzij. 29 Porque ya xta zh car pa bb xt ndo sufrij hneje. C pac, xta man c cjahni: Tzi probe y bbja y i h, cja co y dda y ya xqui tj y tzi wne cja i nesta da tzjti. Di joh bb jin di nte. 30 C pac, da ndo sufri c cjahni, hasta da man c dda: Xn da yti y tt, da gobiguij, pa ex xcu tuj nttzdi, cja pa jin da zjcj car castigo ca ya xpa eje! 31 Nug, d xihquij, ya xta ttzjqui nar ccangui za. Te da ncjajpi car za ca ya xtr dyoti, bb? Bb m ma nr palabran car Jess, m jquitsj hnar ccangui za ca j mr ntzhui di ttzjqui, cja m xih c cjahni di z gueguec hnar castigo dr ndo . 32 Cja m bb yojo c hj r nttzo, xqu contrabi car ley. C yojo hjc bi ttzitzi co car Jess pa di bbhti. Hnadi p jab di hmh qu pontij pa di bbhtij. 33 Bi ztij car lugar ca m tsjifi r Ximo. Diguebb bi dtij car Jess jar ponti. M hantjo, bi dhtibi qu dy co qu hua jar ponti. Nubb, bi bbhmij car ponti. Guejtjo bi dtij c p yojo hj, ca hnaa jr jogui dy car Jess, cja ca p hnaa jr nccuarga. 34 Car Jess bi ma: Nuqu, m tzi Taqui, gui perdonabi tz y cjahni y x ndjqui hua jar ponti, porque jin

19Nu

bi bnij bi zixj car Jess pa di bbhti. Bb m pjm jar hu, bi ntjj ca hnar hj, ya xcu heh p jy juaji . Guegue m tsjifi r Simn, mr mi ngu Cirene. C sundado bi dyhtibij fuerza car hjc pa bi du htzibi cr ponti car Jess, m tni xtja. 27 M pa r ngu cjahni, m tnij car Jess. M hoj p hneje bbja r

26Nubb,

La crucifixin de Jess

203 gui padij, cja guejquig xc pnqui? Cja c sundado bi jejquibi qu dajtu car Jess. Bi dyntzij bolado pa di badij tema dajtu di tocabi cada hnaa. 35 C p dda cjahni c mr bbh p, m ndo ntsjundtjoj, mr jantij ter bh ca mr ncja. Guejti c mcja cja co c tita c m phtzi qu cargoj m ntsjundj hneje, cja bi mandij: Nr hjn, x salva c p dda cjahni c ya xti du. A ver, cja da nsalvatsj hua ya? Como i ma, guegue r Cristo, xp mjni ca Ocja. 36 C sundado m htibij r burla, m ahtibij vinagre pa di zi, cja m xijm: 37 Nuquigu, bb cierto r reyqui y judio, gui cajtsj p jar ponti ya, pa jin gui tu. 38 M cuati hnar jhmi p jr a car ponti, m ju x ya palabraya: Gue n r rey y judion. Bi tju x car seac g ju idioma, tzdi, g hebreo, cja co g griego, cja co g latn. 39 Mr ddti p j ponti hneje yojo hj c xqu contrabi car ley. Guejti ca hnaa digue c yojoc, bi dyhtibi r burla car Jess, hneje, bi xifi: Nuquigu, bb cierto gr hj x hi xqui ca Ocja, gui cajqu ya, bb, cja gui tziguigbbe hneje. Bi ma ncjap car cjahnic. 40 Nu ca hnaa bi hunti cr hohui, bi hi mbi: Nuquigu, ngu jin gu tzu ca Ocja, cja ya xqur ma gr ntjhui. Nugj, hnadi nar castigo dr tzj hua, ya xtr ma gu tuj. 41 Nughui,

SAN LUCAS23 dr ntzghui nar castigona, como xt ndo tihui ca r nttzo. Pe nr hjn, jin te xc dyti ca r nttzo. 42 Diguebb ya, guegue bi nzoh car Jess, bi xifi: Nuqu, Jess, gui mbengui tz bb xta ttahqui quer cargo pa gui mandado. 43 Cja car Jess bi xifi: Cierto, d xihqui, nuya r pa ya, xcr ntjhui p jab i bbh cam Tzi Ta.

xqu z ngu ju xadi, cja bi ncju ni, bi hmxuy ghtjo car jyca, mr hmxuytjo hasta gue bb m z ju nde. 45 Jin te g ncca car jiadi c ju horac. P mbo cr ndo ni cja c judio bi hna xjtsj car dajtu ca mr cjojti ca hnar cuarto ca ms mr nttzujpi. Bi hna xhca, bb ya xti du car Jess. 46 Nubb, car Jess bi hna mafi nzajqui, bi ma: Nuqu, Tzi Ta, d dhqui jer tzi dy nm tzi my, gui cuajti ya. Xn ma ncjap, xn bn cr tzi my, xn du, bb. 47 Ca hnar sundado mr capitn, mr mfh p. Bi ccahti ya ja ncja g ndu car Jess, cja bi badi, gueguec de vera xcu heh p jar Tzi Ta ji tzi. Cja bi ma: Cierto mr jogui cjahni nr hjn. Jin te m ndujpiten. 48 Car horaca, c p dda cjahni r ngu c xqu jmu ntzij, bi ccahtij hneje ja g ndu car Jess, cja bi ndo unij r du my. Nubb, bi mjm g ngojm, m ndo ntzuj cja m ndo ntztij. 49 Nu qu amigo

44Ya

Muerte de Jess

SAN LUCAS23,24 car Jess co ni c bbja c xcu dnij bb mb eh p Galilea, bi tzi dhmij p. Mr bbjtij tzi yan, mr jantitjoj te mr ncja. bbh hnar hj, m tsjifi mr Jos. Mr jogui cjahni, m tzu ca Ocja. Guegue m phtzi cr cargo, m pertene p jar junta c tita c m mandado p jr ni cja c judio. Nr Jos mr mi ngu car ji ni Arimatea, p jar estado Judea. 51 Guegue m thmi car pa bb xti ni gui ca hnar rey ca xqu man car Tzi Ta ji tzi di heje pa di mx c cjahni israelita. Car Jos jin g ndmbi cr mfeni c p dda tita c xqu hmpj g acuerdo pa g bbhti car Jess. 52 Bb ya xqu du car Jess, car Jos bi guati p jab mr bbh car Pilato, bi dyjpi r tsjjqui di du htzibi cr ndodyo car Jess du phtzi. Cja bi ttuni r tsjjqui. 53 Nubb, bi ma b djqui cr cuerpo car Jess p jar ponti, bi panti hnar ttaxi datu cja b cti hnar cueva. Mr ddadyotjo car cueva. Jim be m cjti nima p. 54 Nu car ndeca qu amigo car Jess bi ndo mpguij bi gtij cr cuerpo car Jess jar cueva ante que di h car jiadi, porque car hora bb xti hca, ya xti mh ca hnar mbaxcjua ca m ndo tzujpi c judio. J m tjgui to te di mh car paca. Cja ya xqu ndo nde bb m cjhtibi cr cuerpo car Jess p jar cueva. 55 Nu c bbja c xcu hejm p Galilea, xcu dnij car Jess, bi ndo jaj r hunda ja g cjti car nima p mbo car cueva. 56 Diguebb ya, bi ma g ngojm, bi

204 jojquij c dda hi tji c m yni r z, co c dda ungento hneje. Nuc, di gohtzibij cr cuerpo car Jess, pa jim b di ttzontjo. Pe bi tzyaj car pa car nsbado, ncja ngu ga mam p jar ley ca m tnij, como mr nttzujpi car paca.

50M

Jess es sepultado

24

Car pa ca m ti ca hnar semana, bb ya xi mr ma di ni gui, c bbja bi mjm jar cueva, bi du xj c hi tji c ya xqu jojquij. 2 Bb m ztij p, ya xqu bbti car medo ca xqu gojtijmaja car goxtji, ya xi mr hmh hnanguadi. 3 Bi tij jar cueva ya, pe jin g ndtij cr cuerpo car Tzi Jess. 4 Cja bi ndo ho myj, toca xqu du xca? Diguebb ya, bi hna ni guitjo yojo c hj, m ndo jux qu dajtu mr tzi nttaxi. 5 C bbja ya, bi ndo zuj, bi gojti qu dj co qu dyj, cja bi anij jar jy. Bi man c hj, bb: Dyoca gu jonguj hua hnar cjahni ca ya p xqui bb r nzajqui? 6 Ya jin gui bbjcua jab i cjti c nima, como ya x ja r ja. Cja jin gu mbenij te bi xihquij car Jess bb ngr bbpj guegue p Galilea? 7 Bi xihquij, i na, guegue di ndjti jy dy c cjahni r nttzo cja di ddti p jar ponti, di du. Cja bb xtr cja jujpa, p di ja r ja. Bi ma ncjap c ngele. 8 Nubb, c bbja bi mben c palabra c xqu man car Jess, bb j bbe m tu. 9 Cja bi bnij jar cueva, bi ma g ngojm, b cxj c once qu mxte, co ni c p ddaa, b xijm te xcu ccahtij. 10 M gue car Mara Magdalena, co car Juana,

La resurreccin de Jess

205 co car Mara, cr me car Santiago, co c p dda bbja c m yojm, gueguec bi mjm b xijm c apstole. 11 Nu c apstole jin g hemej cja m cierto ca bi man c bbja? G mbenij, ms mr hantitjo. 12 Nu car Pedro bi bby, bi g r ddiji, bi ma p jar cueva, bi ani, bi ccahti p mbo. Mr bbndi p hnanguadi c ttaxi datu c xqu bbantzibi cr cuerpo car Jess. Jndic bi ccahtic. Cja bi ma r ngu bb, m ndo dyo r my, m mbentsj ter bbhca xqu ncja.

SAN LUCAS24 Cja gueguehui bi dadihui, bb: Gue car Jess, mr mi ngu Nazaret. Guegueca mr jmandadero ca Ocja m ndo padi r z. M ti milagro mr ndo z. Guejtjo hneje mr ndo z ca m ujtiguije. M yojmi cr poder car Tzi Ta ji tzi, cja c cjahni m ndo i htzibij. 20 Guegueca x nzh cm mcjaje, co ni c tita c i mandadoguije, cja x ttun cr sentencia, x ddti jar ponti, x ndu. 21 Pe nugje, nd emeje guegue car Jess di gxquigje, d mi nguje israel, cja di mxcje pa gua hmpje libre. Pe ncja ya, ya x cja jujpa ca xc ndu. 22-23 Masque x xijquije c dda bbja hnar ja, (Jadi, cja cierto? I ndo dyo ym myje) x xijquije, ya p x nantzi car Jess. de, c bbjac, x mjm p jar cueva bb j bbe mb px nr jiadi, cja j xcu ndtij cr cuerpo car Jess. Guejtjo i majm, xp ccahtij c dda ngele, cja nuc, b xijm, ya x ja r ja car Jess, ya x nantzi. 24 Nu c dda m hohuije c bi tsjifi ncjap, x mjm jar cueva hneje, xp ccahtij ncja ngu xc man c bbja, ya xi m ujtjo cr cuerpo p. Pe j xc ntjj car Jess. Guejn bi man c yo hjc. 25 Diguebb ya bi man car Jess, bi hi mbi: Gu hmditjoj, r ndo me quir myj. Cja jin gu ntiendej te i ne da man car Escritura? Ncjahm gui hemej ca bi man qu jmandadero ca Ocja? 26 Cja jin gui mam p jar Escritura, mr ntzhui di sufri ca hnar cjahni ca di heje, tzdi, car Cristo? Ngu, i mam p,

car paca, bi bm p Jerusaln yojo c hj c xqu dn car Jess, mr ma hnar tzi ji ni ca m tsjifi Emas. Car tzi ji nica m jajquihui car ciudad Jerusaln como once quilmetro. 14 C hj m ahui, ja ncja xqu bbhti car Jess p Jerusaln. 15 M hohui jar hu, m ahui ncjap. Cja bi hna guatitjo hnar hj, bi ntjj c yojo, cja bi segue bi hojc. M gue car Jess. 16 Nu c yojo hj jin g meyahui car Jess. Ncjahm m bbh ca te m cojtibi qu dhui. 17 Bi dyn car Jess, bb, i na: Ter fh ca ngr majmi ca xt ntjj? Te r nguehca gu ndo du myhui? 18 Ca hnar hj ca m tsjifi mr Cleofas bi dadi, i na: Cas cja xc tzn n Jerusaln, cja j bbe gu padi ter bh ca x ncja n? Hasta c visita, ntero i padij te x ncja y pa y cja x tjogui. 19 Cja p bi hn car Jess: Te x ncja ya, bb?

13Mismo

En el camino a Emas

SAN LUCAS24 di nesta di duca, cja p di ja r ja, pa ncjap dr ttun cr cargo cja di mandado. Ncjap g man car Jess. 27 Nubb, car Jess bi xih c hj te i mam p jar Escritura digue car Cristo ca di heje. Bi mdi bi xih ca xqu man car Moiss. Ma ya, bi xijmi ca xqu man c dda qu jmandadero ca Ocja, cada hnaa. Ddahtz bi xijmi ghtjo ca i cuati p jar Escritura, c parte p jab i ma ja di ncja ca hnaa ca di mjni car Tzi Ta ji tzi. M dyoj jar hu bb m xijmi ncjap car Jess. 28 Nubb, bi ztij jar tzi ji ni p jab mr ma c yo hj. Nu car Jess m ne di segue, di hotjo, ncjahm jab p mr ma. 29 Pe gueguehui bi zamihui, bi xifi: Oxi ya, ya x nde. Jab gui ma ya? bi hi mbihui. Diguebb, bi dhmi guegue, cja bi tij p mbo car ngu. 30 Nubb, bi mi pj jar mexa pa di zij car cena. Cja car Jess bi ja hnar tjujme, bi dyjpi cjamadi car Tzi Ta ji tzi. Bi jejqui car tjujme cja bi unihui. 31 Nubb, bi hna wen ca m cojtibi qu dhui c yojo hj, cja bi meyahui car Jess, bb. Nu car Jess, bi hna bbjti p. 32 Nubb, bi man c yojoc: Gue cam Tzi Jmujca. Cierto, xp mpj ym tzi myhui, bb ndr aj guegue jar hu, bb mr xijquihui te i man c Escritura. Xt hna ntiendetjoghui te i manc. Tji ya ca! Ncjap g man c yo hjc. 33 Bi hna bbjmi, bb, mismo car horaca, bi xnihui bi ma g ngojmi p Jerusaln. Bi ztihui p jab

206 mr bbh c once apstole cja co c p dda cjahni c mr yojm, b cxihui te xcu ncja. 34 Nu c once apstole, bb m dydej, bi majm: Cierto, x ja r ja cam Tzi Jmuj como guejti nr Simn xp ntjhui cja x xijquije. 35 Diguebb c yojo hj bi xih c apstole ghtjo te xcu ncja p jar hu, cja co ja g meyahui car Jess bb mr xjqui car tjujme.

adi ncjap, cja bi hna ni guitjo p car Jess, bi hmh p mad, bi zngua qu mxte, bi xijm: Da hmy r z quir tzi myj. 37 Nu gueguej m ndo ntzuj, ng majm, m gue cr ndaji tjo car Jess mr ccahtij. 38 Nu car Jess p bi mam, bb: Dyoca gu ntzuj? Dyoca cju gu yomfenij, toguig? 39 Ccahtijmaj ym dy co ym hua. Tjnguij pa gui padij, cja guejquig? Bb gur ndajitjog, jin te di bbj ym ndodyo, ni ndra ngue nm ng. 40 Nubb, bi ujti qu dy, co qu hua, p jab xqu ntjohtibi bb m ddti jar ponti. 41 Gueguej bi ndo mpjm bb, pe j bbe m emej r z, m yomfenitjoj. Nubb, car Jess bi dyni, bi hi mbij: Cja gu phtzij hua te gu tzig? 42 Cja bi unij hna pedazo r jogui my ca ya xqu da, co hna pedazo r lonja ca m po ttafi g colimena. 43 Guegue ya bi ja c cja bi za. Mr

36Mr

Jess aparece a los discpulos

207 ccahtitjoj qu mxte. 44 Nubb, bi nzoh qu mxte, bi xijm: Bb j bbe nd tu, d xihquij ter bh ca di ncja, cja nuya x nzdi ncja ngu d ma, xt tug cja p xt ja m ja. Guejy m nesta di ncjay pa di zdi ghtjo ca bi man car Moiss co c p dda qu jmandadero ca Ocja, co ni c palabra c i ju x p j salmo digue ca hnar cjahni ca di bbjni hua jar jy. 45 Nubb, bi xijm qu mxte te i mam p jar Escritura, cja bi mxc pa g ntiendej ghtjo ca i mam p digue ca hna ca di mjni car Tzi Ta ji tzi. 46 Bi xijm ncjahua: I mam p jar Escritura, bb xti heh car Cristo, tiene que di sufri, di du, cja p di ja r ja ca xtr jujpa. 47 Cja bb ya xtr ncjaca, di ntngui car ja, di tsjijm ghtjo y cjahni y i bbjcua jar jy. Bbto da tsjij y cjahni israelita hua jar ji ni Jerusaln. Ma ya, da tsjih c cjahni c r bbh c p dda ji ni, ghtjo c i bb jar mundo. Da tsjijm, ya x n gui car Cristo ca xqu promete car Tzi Ta ji tzi. Da hemej guegue cja da jijm ca r nttzo. Da ncjap dr mperdonabi ca x dytij ca r8nttzo, ghtjo c to da guatij jr

SAN LUCAS24 dy. Guejn i mam p jar Escritura. nuquj, gu testigoj, i nesta gui xijm c cjahni nr palabran. 49 Nuya, d cu hquij gui mjm pa gr nzojm ghtjo c cjahni. Pe ante que gui pnij, gui thmitjoj hua Jerusaln hasta gue bb xtu cah ca hnaa ca xt xihquij du eje. Bb xta guahquijca, nubb, xqu yojm car ttzdi ca r he ji tzi, bb. Ncjap g man car Jess.
48Cja

ya, car Jess bi zix qu mxte, bi bnij p Jerusaln g ndnij car hu ca mr zti p car tzi ji ni Betania. Pe bb m bbjtjo pa di ztij p, bi hmpj, bb, cja car Jess bi pahtzi qu dy, bi dyjpi car Tzi Ta ji tzi di bendeci qu mxte, cja diguebb ya bi hi hc. Bi guaj ya bi hi hc, cja bi hna ttzix p ji tzi, bi bbdi. 52 Nu qu mxte car Jess, bb ya xqu bxi ji tzi guegueca, bi xjtibij. Diguebb ya, bi mjm g ngojm p Jerusaln, cju m mpjm. 53 Bi tjoh c p, nu gueguec m ndo mpjtij. M dedij p jar ndo ni cja, m xjtibij ca Ocja ghtjo r pa. Amn. I ttzdi hua nar librona.

50-51Diguebb

Jess sube a los cielos

EL SANTO EVANGELIO SEGN SAN JUAN

Bb j bbe m bbj nr mundo, ya xi m bbh ca hnaa ca i tsjifi r Ja. D xijm r Ja, como guegue i ujtiguij ja i ncja car Tzi Ta ji tzi. Car Ja m bbbi ca Ocja, cja guejtsj guegue m Ocja hneje. 2 Bb m mdi ghtjo, m bbj n jar ji tzi car Ja, m nccahtihui car Tzi Ta ji tzi. 3 Bi mfxihui car Tzi Ta ji tzi co ca hnaa ca i tsjifi r Ja, bi dytihui ghtjo y d ccahtij. Guegue ca i tsjifi r Ja bi cjajpi bi hmy ghtjo y i bb nzajqui hua jar jy. 4 M bb r nzajqui guegue, cja bi ungui r nzajqui ghtjo y i bby. Car nzajqui ca x ddajquij, jin gui gue cr nzajqui ym cuerpoj, como da tjehc. Nu cr nzajqui guegue, i jjmi hnar jiahtzi ca jin da hmxuy, segue i yoti mbo m tzi myj. 5 Ca hnaa ca i tsjifi r Ja m jjmi hnar jiahtzi ca m yoti jar bbxuy. C cjahni c j m emej guegue, bi jionij ja dr ccahtzij, pa jin di ni gui cr tjay. Pe jin g jiti di gohmij. Hasta y pa ya, i ni guitjo cr tjay. 6 M bbh ca hnar hj ca m ju cr tjuju mr Juan. 7 Car Tzi Ta

La Palabra de Dios hecha hombre

ji tzi bi hi x car Juan g testigo pa di xih c cjahni, ya xi mb ecua jar mundo ca hnaa ca di jjmi hnar jiahtzi. Car Juan bi nzohc, pa santa di hemej ca hna ca di heje. 8 J m gue car Juan ca mr jiahtzi. Guegue b eje g testigotjo, m xih c cjahni di hemej ca hnar cjahni ca m jjmi hnar jiahtzi, como nuca xcu heh ca Ocja. 9 Nu ca hnaa ca i jjmi hnar jiahtzi cja xcu heh p jar ji tzi, ya xi mb ecua jar jy. Gueguec r jiahtzi i yoti mbo m tzi myj, d cjahnij. 10 Guegue b ecua jar jy, bi hmy g cjahni. Guegue xqu dyti nr mundo, nu c cjahni c m bbjcua jar mundo jin g mbadij, cja xcu heh ca Ocja? 11 Guegue bi cja r cjahni, bi hmjcua jar jy. Nu c cjahni c m mi nguj p jab m bbh car Ja, jin g ne g hemej, cja g heh p jar ji tzi guegue? Tzi yotjo c cjahni bi hemej. 12 Nu c to bi hemej bi ttun car derecho bi cjaj bajtzi ca Ocja. Ca hna ca i jjmi hnar jiahtzi bi nc car derecho. 13 C cjahni c i emej guegue, i phtzij hnar ddadyo nzajqui. Car nzajquica jin

208

209 gu heje digue nm cuerpoj. Jin gui gue qu me co qu ta y cjahni x unij car nzajquic. Guejtsj car Tzi Ta ji tzi x unij, x cjajpi bajtzic. 14 Ca hna ca i tsjifi r Ja bi cja r cjahni, bi hmy. Bi hmjcua jar jy, cja nugje, d hmpjec. D ccahtibije cr vida, mr tzi z, cja d padije, ca Ocja xcu mjnica, ddatsj guegue mr Tt. Cr Tzi Tt ca Ocja m ndo jui jqui c cjahni cja bi mtzi. Guejtjo bi nzofo, bi xijm ca ncjuani. 15 Car Juan bi xih c cjahni ja m ncja ca hna ca xcu heh ca Ocja cja ya xti ni gui. Bi xijm, i na: Ya x nzh car cjahni ca nd xihquij: Du eh ca hnar hj ca ms r ji tzi cr cargo ni ndra ngue cam cargog. Bb j bbe nd bbjc, ya xi m bb guegue. Guejn bi man car Juan. 16 Ca hna ca b ecua jar jy i jjmi hnar hj r rico ca i un qu bajtzi ghtjo ca i nestaj. Desde car pa ca xt emej, segue i ddajquij r ngu bendicin. 17 Mahmto ca Ocja b pjni car Moiss, cja nuca bi dyti car ley ca bi zoguigj. G ngax ya, p b pjni car Jesucristo, cja guegueca bi ujtiguij ja ncja ga majquij car Tzi Ta ji tzi. Guejtjo bi xijquij ca ncjuani. 18 Jin gui bbh hnar cjahni ca xtr ccahti car Tzi Ta ji tzi. Ja cr Tzi Tt, ca jin te i bb r hohui, guegue b judihui car Tzi Ta ji tzi, b nccahtihui. Guegueca x ujtiguij ja i ncja cr Tzi Ta.

SAN JUAN1 dda m mcjaj digue cr religin c judio. C pe dda ya, m levitaj, m fxj c mcja. Xcu mjni qu mi ngamcjaj c mb mandado p Jerusaln. C hj c xcu bbjni bi dynij car Juan, bi hi naj: Nuqu, ter oficiogu? 20 Bi daj ya car Juan, bi xijm ca ncjuani, i na: Nug, jin gui guejquig ngu tbiguij gua eje gua mandadoquij. 21 Diguebb ya, p bi dynij: Toquigu, bb? Cja gr profeta Elas? Nu car Juan bi dadi: Ji na, jin gui guejc. Cja p bi dynij: Cja hu guehquigu ca hnar hj ca m man car Moiss di heje pa di nzoj y cjahni? Nu car Juan p bi xijtjo: Ji na hneje. 22 Diguebb ya, p bi dynij: Toquigu, bb? I ne da bah c to xp ngujquije, ter oficiogu? 23 Ma ya bi man car Juan, bi xijm: Guejquig r jmandaderogui ca Ocja ca bi man car profeta Isaas di heje. D dyo hua jab jin to i hani, d a nzajqui, d nzohquij. D xihquij: Gui jojqui quir vidaj pa bb xtu eh cam Tzi Jmuj, ya xcri bbpj pa gui recibij. Ncjan g man car Juan. 24 M fariseoj c m Jerusaln c xcu gu h c mcja co c levita pa di dynij car Juan, tema cargo m phtzi. 25 Diguebb ya, c mcja co c levita p bi xijm car Juan: Nuqu, gu mangu, jin gu guehqu du pjni ca Ocja pa da

eh c dda cjahni, bi guatij car Juan ca m xix c cjahni. C

19B

Juan el Bautista habla en favor de Jesucristo

SAN JUAN1 mandadoguije. Guejtjo gu ma, jin gui guehqu gr profeta ca m tsjifi Elas, cja jin gui guehqu r jmandaderoqui ca Ocja ca m man car Moiss di heje pa di nzojquije. Tema cargo gu phtzigu, bb, pa gui xix y cjahni? 26 Car Juan ya bi dadi: X ttajc nm cargo, d xix y cjahni cor deje. Pe ya xqui bbh ca hna ca nd thmij. Nuquj, ya xqu ccahtij, pe jim be gu padij jab xcu heje. 27 Nug, xt hmto, d nzoj y cjahni, cja ca hna ba bbfa. Nuca i phtzi hnar cargo ms r ji tzi ni ndra ngue cam cargog. Jin dr ntzgbbe gu cjag r muzo guegue pa gu xohtibi qu zxtji. Ncjap g man car Juan. 28 C mcja co c levita b ntjhui car Juan n r ncjan car datje Jordn, n jab r bxi jiadi, cja b ahui p. M tsjifi Betbara car lugar p jab b ntjhui. Mr bbh p car Juan, mr xix c cjahni.

210 xix y cjahni cor deje. Guejtjo d nzojm pa da hemej, gue nr hjn xp mnquij ca Ocja pa da mxquij, nugj d israelitaj. 32 Car Juan guejtjo bi xih c cjahni ter bh ca bi jianti bb m xix car Jess, bi hi mbij: D janti car Espritu Santo, mb ca jar ji tzi ncja hnar tzi paloma, g nguati car Jess. 33 Hasta car paca, j bbe nd padi to car cjahni ca du pnquij ca Ocja. Car Tzi Ta ji tzi xp mnquig pa gu xix y cjahni cor deje. Guejti guegue bi xijqui ncjahua: Pa gui meya toca xt i xc pa da gzquij ca r nttzo ca gu tuj, xqu jianti car Espritu Santo xtr ga ji tzi ncja hnar paloma, xta guati p jab i bb guegue. Gue car hjca xt cu hca, cja guegueca xta un y cjahni car Espritu Santo pa da yojm. Ncjan g xijqui car Tzi Ta ji tzi. 34 Nug, d janti car Espritu Santo gu nga ji tzi, g nguati car Jess. Dr testigog, cierto, r Tt ca Ocja car hjc. Ncjap g man car Juan.

ya, ca xn cja yojpa, car Juan bi jianti car Jess, ya xi mb eje, cja bi ma: Jiantijmaj, ya xpa ej nr hj n x hi x ca Ocja pa da ncj ncja hnar tzi dti. Guejn da gzquij ca r nttzo ca d tij, ghtjo y cjahni hua jar mundo. 30 Gue nr hjn nd xihquij: Du eh ca hnar hj ca ms r ji tzi cr cargo ni ndra ngue cam cargog. Bb j bbe nd bbjc, ya xi m bb guegue. 31 Mahmto, jim be nd padi, cja gue nr hjn xqu man ca Ocja di heje? Pe nuya, ya xt padi, guejn. Nug, d eje, d

29Diguebb

Jess, el Cordero de Dios

bb ya xn cja yojpa, p b tjoh car Jess p jab mr bbh car Juan. Car Juan m yojmi yojo qu mxte c m ntzixihui. 36 Guegueca bi jianti car Jess, m dyo p, cja bi xih qu mxte: Jiantijmahui, ya xpa ej nr hj n xp mjni ca Ocja pa da gzquij ca r nttzo ca d tuj. 37 C yojo qu amigo car Juan bi dyj nr palabran, cja bi ma b tzdihui car Jess, bi dnihui. 38 Nubb, bi bbti car Jess, bi

35Cja

Los primeros discpulos de Jess

211 ccahti c hj c m tni xtja, cja bi dyni: Te gr hejmi tz? Cja gueguehui bi majmi bb: Nuqu, Rab, xijquibbe tz, jab i bbh quer ngu? (Gueguehui bi nzojmi car Jess digue cr jaj ca m a c judio, cja nr palabra Rab i ne da ma Maestro.) 39 Bi daj ya car Jess, bi hi na: Mj pa gui ccahtihui. Diguebb ya, bi mjm bb, b ccahtihui jab m bby, cja b dehui p car ndeca, como ya xqu zdi ngu go nde. 40 M yojo qu amigo car Juan c bi dnihui car Jess. Ca hnaa mr Andrs, m ncjuadahui car Simn Pedro. 41 Guegue car Andrs ya, bb ya xqu ahui car Jess, nguetica bi ma b xih cr cjuada, bi hi na: Ya xt ttije car Mesas ca x hi x ca Ocja pa da mandadoguij. C cjahni c m a g hebreo, m xijm r Mesas car hj ca di hi x ca Ocja. Nu c to m a g griego, m xijm r Cristo. Hnaadi ca i ne da man c yo tjujuc. 42 Ma ya car Andrs b tz car Simn p jab mr bbh car Jess. Cja car Jess bi ccahti car Simn ncjahm ya xi m meya. Bi xifi: Guehqu, gr Simn, r ttqui car Jons. Nuya, hnaho dr ttzohqui quer tjuju ya. Nuya, gr Cefas. (Nr tjujun i pni, Pedro, cja i ne da ma, ncja r medo.)

SAN JUAN1 hj, m ju cr tjuju mr Felipe. Car Jess bi nzofo, bi xifi: Gui tngui. Cja bi dni. 44 Car Felipe mr mi ngu car jini Betsaida. Guejtjo m mi ngu hui p car Andrs co car Pedro. 45 Car Felipe ya, bi ma b jon car Natanael, cja bi xifi: Ya xt ttije ca hnar hj ca di heje, gueh ca hnaa ca m man car Moiss p jar ley. Guejti guegue m man c pe dda profeta p jy libroj. Gue car Jess, r tt car Jos, r mi ngu Nazaret. 46 Cja bi dyn car Natanael, bb: Cas r mi ngu p jar tzi jinitjojo Nazaret? Hni ! Jin te i ntju myca. Bi daj ya car Felipe, bi hi na: Gu m, m ccahtihui car Jess, pa gui ccahtitsj cja r z hu ji na? Cja bi mhui bb. 47 Ya xi m cuati car Natanael p jab mr bbh car Jess, cja car Jess ya bi jianti, cja bi xih c to mr bbbi: Cierto i jon ca Ocja nr hj n ba eje. Jin gui ti ntjtin. 48 Bi dyn car Natanael, bb: Nuqu, jab xc ccajtigui? S ngu ya xqu padi ja d ncjag. Bi daj ya car Jess bi hi na: Nu bb j bbe m nzohqui car Felipe, d ccajtiqui, ngr ju p jy ca hnar za g higo, cja d patiqui quir mfeni. 49 Cja p bi man car Natanael, bb: Nuqu, Rab, cierto r Ttqui ca Ocja. Guehquigu xqu heje pa gui mandadoguije, d israelitaje. 50 Diguebb ya car Jess bi xifi: Cja gu ndo emegui, r Ttgui ca Ocja, jntsjtjo porque xt

ca xn cja yojpa, car Jess m ne di ma p jar estado Galilea. Nup, b ntjhui ca hnar

43Diguebb,

Jess llama a Felipe y a Natanael

SAN JUAN1,2 xihqui, d ccajtiqui ngr ju p jy ca hnar za g higo? Cja i ndo dyo quer my por r nguehca? Ba eh car pa bb xt ccahti ca ms dr ndo z ni ndra ngue ca xc ccahti. Nubb, cja ms da ndo ho quer my, bb. 51 Cierto na d xihquij: Gui ma gui ccahtij, ya xtr xoh car ji tzi, cja da ni gui qu anxe cam Tzi Ta ji tzi, c dda ya xtr gajm, c dda ya xtr bxij p jab gri bbjc. Nug, dr cjahni, xp bbnqui hua jar jy.

212 Cja c muzo bi u htzij r z. ya, car Jess p bi xijm: Dyhtzij ya, gui tu xij p jab r bbh car presidente pa du tz, como guegueca i ja r hunda digue nr mbaxcjua. Cja bi cjajpi c muzo, bb. 9 Diguebb ya, car presidente bi z car deje ca xqu ttti r vino. J m pa guegue jab xcu heh car vinoca, nu c muzo c xcu duj, m padij jab xcu heje. Car presidente bi nzoh car novio, bb. 10 Bi xifi: Cam costumbrej, bbto i ttun car vino ca r z, cja bb ya x nzi r ngu vino y cjahni, nubb, i ttun ca jin tza i ncji. Pe nuquigu, dyoca xc phtzi car vino ca r z hasta nar hora ya? Bi man ncjap. 11 Car Jess bi dyti nr milagron jar tzi jini Can, jar estado Galilea. Gue nr primero r milagro bi dyti guegue. Qu amigo car Jess c m ntzixihui bi ccahtij ter bh ca bi ncja, cja bi badij, m yojmi cr ttzdi ca Ocja car Jess. Bi hemej, cierto xcu he ji tzica. 12 Diguebb ya car Jess bi bm p jar jini Can, g ngah p Capernaum. M yojmi cr me, qu cjuada, hneh qu amigo c m ntzixihui. Cja b hmpj p jar jini Capernaum tengu tzi mpa.
8Ma

Diguebb ya, ca xtr jujpa, bi ncja hnar ntjajti p jar tzi jini Can, jar estado Galilea. Bi ma jar ntjajti cr me car Jess. 2 Guejtjo bi ttzojni car Jess co qu amigo c m ntzixihui, cja bi mjm p jar mbaxcjua hneje. 3 Bb mr tzij c cjahni, bi tjeh car vino. Cja cr me car Jess bi xifi: Ya x tjeh car vino. Ter bh ca da ttun y cjahni pa da zij ya? 4 Car Jess ya bi dadi, i na: Nuqu, me, jigui. Bb xta zh car hora, xt nug ja gu cjajpica. 5 Diguebb ya, cr me car Jess bi xih c muzo c mr dj car ju ni: Nuquj, gui dytij ca da bbjpiquij nr hjn. 6 Mr jx p jar ngu ddajto c ndo ttzy g medo, m po deje. Cada hnar ttzy m ntzhui yo o ju xni c deje. C judio m cupa nr deje r ngu pa dr nxtij cja dr nxajm, ncja ngu ngu ndn qu costumbrej. 7 Diguebb ya, car Jess bi xih c muzo: B tuj deje, gui u htzij y ttzy.

Un casamiento en Can de Galilea

judio ya xti zj car mbaxcjua ca i tsjifi r Pascua. Nubb, bi ma car Jess, g mbx p jar jini Jerusaln. 14 Bi ti p jr tji car ndo templo, cja b tti p c hj c m p ndani, cja co c ddaa c m p djti co paloma. M

13C

Jess purifica el templo

213 bb c zuwec pa di bbhti cja di jahtibi ca Ocja p jar altar. Guejtjo mr bbh p c dda cjahni c m pti domi. Ghtjo mr ti negocio p. 15 Bb m jianti yac car Jess, bi dyti hnar chirio g ntjaji , bi fongui ghtjo c mr bbh p, cja co c djti co c ndani. Bi dyentibi qu mexa c to m pti domi, bi fontibi qu domi. 16 Cja bi xih c to m p paloma: Cjhtzij hua ghtjo y. Dyo gu cjajpitjoj r ty n r ngu cam Tzi Ta. 17 Bb m jianti qu mxte ter bh ca bi ncja, bi mbenij ca hnar palabra ca i ju x p jar Escritura, i ma: D ndo ne pa da jmajtibi n r ngu ca Ocja, eso, d tsjeyabi y to jin gui tzujpi. 18 Pe bi daj ya qu jefe c judio c m mandadobi, bi dynij car Jess: Dyoca gu mantty hua jar templo? Gui ujtiguije hnar sea pa d padije tema cargo gu jagu. 19 Bi dah car Jess, bi xijm: Cierto xt ujtiquij hnar sea pa gui padij tema cargo d jag. Gui yhtij nar templona, cja nug, ca p xtr jujpa, p gu xotzi. 20 Diguebb ya, p bi man c judio, bi hi naj: Bb m tjj nar templona, bi dura cuarenta y seis ao pa g nguadi. Hni xquigu ya, gu mangu da jhti ya, cja jujpatjo p gr xotzi. 21 Nu car Jess m a digue cr cuerpo guegue ncjahm dur temploca. 22 Hasta bb m du car Jess cja p bi nantzi, nubb, cja bi mben qu mxte nr palabra n xqu ma guegue, cja bi badij te m

SAN JUAN2,3 ne di ma. Nubb, bi hemej, ya xqu zh c palabra c i mam p jar Escritura. Jess mr bbh p Jerusaln bb m ncja car mbaxcjua ca i tsjifi r Pascua. Mr ndo ngu c cjahni bi ccahtij c milagro c m ti car Jess, cja bi guatij. 24 Nu car Jess, bi ccahti c cjahnic ncjahm jin tza m ntjumy ca mr dnij, como ya xi m padi, jin di segue di dni ghtjoc. 25 Como guegue m ccahti mbo my ghtjo c cjahni, cja j m nesta pa to di xifi ja i ncja nr cjahni. Guejtsj guegue m padi ja ga mben y cjahni mbo r tzi myj.

23Car

Jess conoce a todos

M bbh hnar hj, mr fariseo, m ju cr tjuju mr Nicodemo. Guegue m ja cr cargo co ni c pe dda tada c m mandadobi c judio. 2 Bb m nxuy, b eh car Nicodemo p jab mr bbh car Jess, bi xifi: Nuquigu, Maestro, r ndo z ca gu ujti y cjahni. D padije, gue ca Ocja xp mnqui. Hnar cjahni ca jin di yojmi ca Ocja, jin di jogui di dyti milagro. Pe nuquigu, gu ndo ti milagro. 3 Bi daj ya car Jess bi xifi: Dyjmaja na gu xihqui. Car cjahni ca j xc ttuni hnar ddadyo hmy, jin gui tz da guati p jr dy ca Ocja pa da mandadobi. 4 Diguebb ya, bi dyn car Nicodemo, bi hi na: Xi bb ya x ntada hnar cjahni, Ja p dr yojpi da hmy? Cja

Jess y Nicodemo

SAN JUAN3 da jogui p dr ti mbo r my cr me, pa p da hmh ca xtr yo vez? 5 Bi daj ya car Jess, bb: Cierto na d xihqui, ca to i ne da guati p jr dy ca Ocja pa da mandadobi, i nesta da tsjitzi cor deje pa da ni gui, ya xqui ne da jih ca r nttzo. Guejtjo i nesta da yojmi car Espritu Santo pa da mhtzi hnar ddadyo hmy. 6 Y bbja, i ngui bajtzi. Nu c bajtzi c i bby, r jaxti cr ta r me. Mi ngutjoj hua jar jy. Nu ca to i yojmi car Tzi Espritu Santo, ddadyo ga hmy, cja r he ji tzi car nzajqui ca i phtzi. 7 Dyo te gu mbeni digue nr palabra n xt xihqui. I nesta da ttahqui hnar ddadyo hmy, ncjahm gi yojpi gi hmh ca xtr yo vez. 8 Gu tz nr ndaji , i dyo ghtjo p jab i ne. Gu de i jia, pe jin gu padi jab xcu heje cja co jab r ma. I ncjadip hneje car Espritu Santo. Guegueca i un y cjahni car nzajqui ca r he ji tzi, masque jin gui paj y cjahni ja ncja ga dyte. 9 Diguebb ya, p bi dyn car Nicodemo: Ja ncja di jogui di ttajquije car nzajqui ca r he ji tzi? 10 Cja p bi dah car Jess: Nuquigu, gr ndo maestro, gu ujti cr ley ca Ocja y cjahni israelita. Cja jin gu padi ja i ncja n xt xihqui? 11 Cierto d xihqui, gue y cosa d padi r z, d xihqui, pa gui hemej. D a ncja hnar testigo, d xihquij y cosa xt ccahti. Nuquiguj, jin gu ne gui hemej ca d xihquij. 12 Xt xihquij ja i ncja c cosa c r he

214 ji tzi, xt jqui y cosa y i ni gui hua jar jy, pa gui ntiendej. Pe nuquj, jin gu emej y palabra xt ma. Xi bb gua xihquij c dda cosa c b ncja p jar ji tzi, c j bbe i fajcua jar jy, meno gri hemej bb. 13 Jin to i bbh ca xtr mbx p jar ji tzi. Jnguitsjg, dr mi ngu p ji tzi, xt cajc p. Nug dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. 14 Gu padij ter bh ca bi dyti car Moiss bb m ho c cjahni israelita p jab jin to m hani. Guegue bi dyti hnar dibujo, r cci a g ttgui, bi hi xi hnar za, bi bbhmi p a pa di jianti ghtjo c cjahni. Guejtig da ncjaguig ncja ngu g ncjajpi car cci a. Da tti xquig p a hneje. 15 I nesta da ncjaca pa jin da bbj y cjahni y da hemegui. Da mhtziy car nzajqui ca jin da tjegue.

Ocja i ndo ne y cjahni hua jar jy, cja jin gui ne pa da bbdij. Eso, b pjni cr Tzi Tt, jaca m hi ji . Ca to da guati jr dy, jin da bbdi, da mhtzi car nzajqui ca jin da tjegue. 17 Ca Ocja jin gu mjni cr Tt hua jar jy pa di xij y cjahni da gutitsjj ca r nttzo ca x dytij. Guegue b pjni cr Tzi Tt pa da ghtzibi ca r nttzo ca x dytij y cjahni. 18 Ca to da guati jr dy cr Tt ca Ocja, jin da cju h p jab da guti ca r nttzo ca x dyte. Nu ca jin da guati p, i tuudi ca r nttzo ca x dyte. Ya x man ca Ocja, da cju h p jab jin gui tz, du hmjti p ghtjo r tiempo, porque jin

16Ca

El amor de Dios para el mundo

215 g ne g hemebi cr Tt ca Ocja. Nuc, ddatsjc. 19 B ecua jar jy ca hnaa ca m jjmi hnar jiahtzi. Nu c cjahni hua jar mundo jin tza m nej car jiahtzica. M nej di hmjtij p jar bbxuy pa jin di ni gui, cja mr nttzo ca m tij? Car Tzi Ta ji tzi ya x dymbi cr castigo c cjahni c jin g ne g nguati car jiahtzi. 20 C cjahni c i ti ca r nttzo, i hui car jiahtzi, cja jin gui ne da guatij, pa jin da ni gui, cja r nttzo ca x dytij? 21 Nu c cjahni c i ti ca r z, i cuatij jar jiahtzi pa da ccahtij, ja i ncja ca x dytij, cja pa da fadi gue ca Ocja x mxc pa xc dytij ca r z.

SAN JUAN3 yojmi ca hnar hj, ngu xijquije guegueca x hi x ca Ocja pa da gzquigj ca r nttzo. Ya xqui bbjcua car hjca, cja ba ndo hdi y cjahni, i tnij, cja guegue i xitzi hneje. 27 Bi daj ya car Juan, bi hi na: Jin to di heme car hjca bb di ji na car Tzi Ta ji tzi. Guegueca i mandado toca da tti htzibi hua jar jy. 28 Nuquj, g dyjtsjj bb nd mang: Jin g hi xquig car Tzi Ta ji tzi pa gua mandadoquij. Nug xp mnquitjojo, xt hmtog pa gu xij y cjahni: Ya xpa eh car hj ca nd thmij. 29 Nug, jin d cja ndumy ca ya xqui ddn car Jess. Ji na, d mpjc ghtjo mbo m tzi my. D ncja ngu hnar hj ca i fx cr amigo car ttjte. Cja bb ya xta ntjajti cr amigo, i mph car mxte hneje. 30 Nuya i nesta ms da ndo tti htzibi car Jess, cja nuguig, ya jin da tti zquig. Ncjan g man car Juan.

ya, car Jess bi bm p jar jini Jerusaln, bi ma g ma jar estado Judea. Bi mhui qu amigo c m tni. B hmpj p Judea tengu mpa, cja m xixj c cjahni. 23 Guejti car Juan m xix c cjahni p jar lugar ca m tsjifi Enn, como mr cja deje r ngu p. Car lugar Enn m nztihui car lugar Salim. Mb eh c cjahni p jab mr bbh car Juan, cja guegue m xitzi. 24 Como j bbe m cjoti fdi car Juan. 25 C ddaa qu mxte car Juan m ntxtihui c ddaa qu jefe c judio. M aj digue c ntsjti c m ti c judio pa di jogui di guati ca Ocja cja co car tsjixtje ca m ti car Juan. 26 Diguebb ya, qu amigo car Juan bi guatij guegue, bi gxj te m ncja, bi xijm, i na: Nuqu, Maestro, bb ngur hmj n r ncjan nr datje Jordn, ngu

22Diguebb

Juan el Bautista vuelve a hablar de Jess

bbh c dda cjahni c i ujtiguij, i xijquij ja i ncja c cosa hua jar jy. Gueguec i tti htzibij hua jar mundo. Pe como mi ngutjoj hua jar mundo, jin gui padij ter bh ca b ncja p jar ji tzi. Guejtjo i bb ca hnar cjahni xcu he ji tzi cja i nzojquij. Ms r z guegue ni ndra ngue c ddaa c i tti htzibi. 32 Guegueca i xij y cjahni ja i ncja c cosa c xp ccahti cja xp dyh p jar ji tzi. Pe tzi yotjo y cjahni i emej ca i ma. 33 I bb tengudi c cjahni c i emebij cr palabra ca hnaa ca xcu heh p ji tzi. Nuc,

31I

El que viene de arriba

SAN JUAN3,4 i ncjaj ncja ngu testigo, i xijm c pe dda, cierto car palabra ca x man car Tzi Ta ji tzi: tzdi, x manc, ya xp mjni cr Tzi Tt hua jar jy. 34 Car cjahni ca xcu heh p ji tzi i man c palabra c x xih car Tzi Ta ji tzi, como i yojmi cr Tzi Espritu ca Ocja. Car Tzi Esprituca i ftzi ghtjo r tiempo, jin gui wembi. 35 Car Tzi Ta ji tzi i ne cr Tzi Tt, cja x djti cr cargo pa da mandadobi ghtjo c i bb jar jy. 36 Car cjahni ca i eme cr Tzi Tt ca Ocja, ya xqui phtzi car nzajqui ca jin da tjegue. Nu ca to jin gui ne da heme cr Tt ca Ocja, jin da mhtzi car nzajquica, como car Tzi Ta ji tzi jin gui ne da ccahti car cjahnic, cja da un cr castigo ca r ntzhui.

216 Sicar. Car tzi jinica mr nztihui ca hna pdazo r jy ca mr mjtijmaja ca ndor Jos. Ca ndor Jacobo, cr ta car Jos, xqu zoquibi car pedazoca g herencia. 6 P jr nttzani car jini Sicar m bbh hnar ttti. M tsjifi r ttti ca ndor Jacobo. Bi zti p car Jess, ya xi m ju xadi. Ya xcu bo r cu p jar hu, cja bi mi h p hnanguadi car ttti. 7 Diguebb ya, b eh hnar bbja, mr mi ngu p, hne bi gxi deje. Car Jess bi xifi, i na: Ddajqui tz r deje, gu tzi. 8 Mr ddatjs car Jess, como ya xqu ma n jr centro car ji ni qu mxte c mb yojmi. Xqu mjm du tjm te di zij. 9 Car bbja m Samaria bi daj ya bb, i na: Dyoca gu jqui deje pa gui tzi, siendo gr judiogu? Nuguig, dr mi ngu hua Samaria. Car bbja bi man nr palabran porque c judio j m johui c m Samaria, cja j m ntzixihui. 10 P bi dah car Jess, bi hi mbi: Bb gri padi toguig hne ja i ncja car nzajqui ca r heh ca Ocja, nubb, nuquigu gi dyjqui deje pa gi tzi. Car deje ca gua ddahquig, i ngui nzajqui c to i tzi. 11 Nubb, p bi man car bbja: Nuqu, tada, jin te gu tu pa gr cjx car deje, cja r ndo je nr ttti. Jab gi tu car deje gi ddajqui, car deje gu mangu da ddajqui cam nzajqui? 12 Cas, ms gu mandadogu ni ndra ngue ca ndom taj, car Jacobo? Guegue m tzi nr dejen, guejti qu bajtzi cja co qu zuwe m tzij, cja bi zoguije nar tttin.

Diguebb ya, c fariseo bi dydej car ja, ya xi mb ndo hdi c cjahni, mb cuatij car Jess, cja nuca, m xitzi. Guegue car Jess, cja co car Juan mr bbh p jar estado Judea, hnanguadi car datje Jordn. Ms mr ngu c cjahni c m tn car Jess ni ndra ngue c m tn car Juan. 2 J m gue car Jess m xix c cjahni. Guegue qu mxte c m yojmi, m xitzi. Cja bi tsjih c fariseo te m ncja. 3 Nu car Jess, bb m dyde, ya xqu tsjih c fariseo ter bh ca mr p guegue, nubb, bi wem p jar estado Judea, pe g ma n jar estado Galilea. M yojmi qu amigo c m fxj. 4 M nesta di tjoh p jar jy Samaria pa di zti p Galilea. 5 Bi ztij hnar tzi jini ca m tsjifi

Jess y la mujer de Samaria

217
13P

SAN JUAN4

bi dah car Jess, bi xifi: mi nguj Samaria, jin gu padij Nar deje i po nar ttti, bb to da ter fh ca gu ndanej. Nugje, d zi, p xta yojpi xta dutjetjo. 14 Nu judioje, d padije toca d ndaneje. car deje d xihqui, ca to da zi, ya I mam p jar Escritura, dur judio jim p da yojpi da dutje. Como car ca hnar hj ca da ghtzibi ca deje d un y cjahni, da ncja ngu r nttzo ca x dyti y cjahni hua hnar ptje ca jin gui x. Segue ba jar mundo. 23 Ya xpa eh car pa, cja ph car deje p mbo r tzi my car mero ya x nzj, ya xqui bbh c cjahni, i un car nzajqui ca jin da cjahni c i nzojm ca Ocja ncja tjegue. ngu ga ne guegue. Nuc, i jonij ca 15 Diguebb ya, bi man car bbja: Ocja ghtjo mbo r tzi myj cja i Nuqu, tada, ddajqui tz car emej ca ncjuani. Car tsjdica, i deje ca gu mangu, pa ya jin gu tzh car Tzi Ta ji tzi. 24 r Espritu tutje, cja ya jin da nesta gu ecua, car Tzi Ta ji tzi. I bby ncj r ndaji . hne gu cjxi deje. Nu c cjahni c i ne da guatij car 16 Car Jess bi xih, bb: Tzi Ta ji tzi, ni jab i nesta da ma. I Ma b mahti quer dame, cja gu nesta da guatij mbo r tzi myj, ejmi hua. guejtjo i nesta da badij ja i ncja 17 Bi dah car bbja, bb: guegue. Guejn bi man car Jess. 25 Diguebb ya p bi man car Jin te d hi jc dame. Nu car Jess bi hi mbi: bbja, i na: R z n xc ma. Jin te gu Ya xt jc, xtu eh ca hnar phtzi dame. 18 Porque xc yojmi cjahni ca xtr hi x ca Ocja pa da ctta quir dame, cja nu ca gu mandadoguij. Guegue da tsjifi car bbbi ya, guejtica j ir dame. Mesas, guejtjo da tsjifi r Cristo, Cierto n xc xijqui. hneje. Bb xtu ehca da ujtiguij 19 Diguebb ya p bi man car ghtjo ja i ncja ca Ocja. 26 Bi daj ya car Jess, bbja: Nuqu, tada, d i ng gr vinador. Guejquig di ahui dr Cristo. Ghtjo gu padi. 20 C ndom titaje, Guejquig x hi xquig ca Ocja pa m pxi n jar ttn, mb ndanej gu fx y cjahni hua jar jy. 27 Diguebb ya, p bi zh qu ca Ocja n b cjan. Nuquiguj, gu judioj, gu majm, bb to i mxte car Jess, bi ccahtij mr ne da nzoh ca Ocja, da ma p jar ahui car bbjaca. Bi ho myj, jini Jerusaln. Xiquigu, te gu bb, cja m ne di dynij: Ter bh xijquije? Tema lugar i ne ca Ocja ca ngu majmi nr bbjan? o pa gu nzojm? Te i jonin? Pe m phtzi r tzj, 21 Bi dah car Jess, bb: cja jin te g xijm. 28 Nu car bbja Dyjmaja n gu xihqui, ya xta bi zoti p cr xni, bi ma g ngoh p zh car pa bb gui ma gui nzojm jr centro car jini, b cx c cjahni car Tzi Ta ji tzi sin que gui pxij ter bh ca xqu ncja, b xijm: 29 M nttzdi, mj gu m n jar ttn nim pa gui mjm 22 Nuquiguj, gu p Jerusaln. ccahtij hnar hj x xijqui ghtjo

SAN JUAN4 c xt te. Cja jin gui gue car Cristo ca d thmij? 30 Diguebb ya, bi dnij car bbja c cjahni, bi bnij jar jini, mr mjm p jab mr bbh car Jess. 31 Jim be mb coh car bbja, nu car Jess mr ahui qu mxte. Gueguec m xijm car Jess, ya xi mr ntzhui di zi. M i naj: Nuqu, Maestro, tzigu ya. 32 Nu car Jess bi xihc: I bbh ca d tzig macja gu i naj jin te d phtzi pa gu tzi. 33 Diguebb ya qu mxte bi hntsjj, bi majm: Jadi, cja hu i bbh ca to xp jampi te x nzin? 34 Nu car Jess p bi mam bb: Nug, jin tza d tu ntju bb d ph car bbfi ca x ddajqui cam Tzi Ta ji tzi. Ncjahm d i atjo bb d ti car bbfica, cja i nesta gu cjuajti. 35 Nuquj, pe ntoja gu majm: I bbjti go zana pa da cja tsjatty. Dyjmaj na d xihquij. Gui jiantij ya y juatty, ya x ccaxti y tty. Guejya xta cja tsjatty ya. Bb mr mandi nr palabran car Jess, ya xi mb cuati c cjahni xcu heh car jini Sicar. 36 Cja p bi man car Jess: Nuquj, gu ncjaj ncja y xatty, cja da ttahqui quer tjajaj. Gui ma gui cuajtij y cjahni y i ne da dnguig, pa jin da bbdi. Nubb, gu mpjm, d ghtjoj, ngu nar montty, ngu y xatty. 37 Ya x nzh car ja ca i jma: X pontty ca hnaa, cja ca pe hnaa da xatty. 38 Nug d cu hquij hua pa gi xattyj hua jab j xqu pjm. P dda cjahni x mon car semilla, x

218 xij y cjahni car tzi ddadyo ja. Cja nuquj, x tocaquij gui cuajtij y cjahni. 39 Car ji ni Sicar m bbh p jar jy Samaria. Mr ngu c m Sicar bi heme car Jess. Nuc, mb yojm car bbja ca xqu xijm, guegue xqu ntjhui hnar hj ca m padi ghtjo c xqu dyti guegue, ghtjo cr vida. 40 Eso b eh c cjahnic, m mi ngu Samaria, bi guatij p jab mr bbh car Jess, cja bi dyjpij favor di hmpj tz, tengu mpa. Cja guegue bi dhmi yojpa p, bi ujti c cjahni. 41 Cja bb m dydej c palabra c m man car Jess, bi ngujqui c cjahni c bi hemej. 42 C cjahni c bi heme, bi xijm car bbja bb: Nuya guejtigje d emeje nr Jess, pe jin gui jntsj car palabra xc xijquije. Nuya gue y palabra xt jtsjje xc man nr Jess. Ya xt padije, guegue nr Jess da gzquij ca r nttzo ca d tuj, ghtjo y cjahni y i bbjcua jar mundo.

Jess, bb ya xqu dhmi c yojpa p Samaria, bi bm p g ma jar estado Galilea. M yojmi qu mxte. 44 Bi m g ngojti p jr jy guegue, p jab jin tza di dn y cjahni. Como guejtsj car Jess bi ma: Jin da tti htzibi hnr jmandadero ca Ocja p jab r mi ngu. 45 Bb ya xti zti p Capernaum, p jar estado Galilea, c mi ngu p b ejm bi dajm car Jess, m ndo mpjm, como xcu ccahtij c milagro r ngu c

43Car

Jess sana al hijo de un empleado del gobierno

219 xcu dyti car Jess p jar jini Jerusaln. Como guejti c mi ngu p Galilea xqu mjm p jar mbaxcjua p Jerusaln. 46 Diguebb ya, car Jess p bi ma g nzti p jar jini Can, p jar estado Galilea. Ya xi mr cja yo vez mr zti p. Guehp jar jini Can car Jess xqu cjajpi car deje xqu cja r vino. Nu p jar jini Capernaum m bbh ca hnar hj ca m pjpi car rey, cja m jnin cr tt. 47 Bi dyh car hj, ya xcu goh p Judea car Jess, ya p xqu zh p Galilea, cja bi m p jar jini Can, b jon car Jess. Bi ntjhui cja bi dyjpi favor di ma tz p r ngu, du dytjebi cr tt, como ya xi mr ma di du. 48 Nu car Jess ya, bi xih car hj: Nuquj, gu ne gui ccahtij milagro, cja bb ji na, jin gu ne gui hemej, cja d yobbe cr ttzdi ca Ocja? 49 Nubb, bi dah car hj, bi hi na: Nuqu, tada, gu m tz nttzdi, hnar favor. Ya xta du cam tt. 50 Nu car Jess bi xij ya: Magu ya, ya x z quer tt. Nubb, car hj bi heme nr palabra n bi man car Jess, cja bi ma r ngu. 51 Cja bb ya xti zti p r ngu, b ph qu muzo car hj, bi xijm: Ya x joh quer tt. 52 Diguebb ya, bi dyn car hj: Como tema hora x mdi x jogui? Cja bi dah c muzo, bi xijm: Mande, m zdi ngu la una bb m nde, bi wen car pa. 53 Nubb, bi bah car hjca, exque gue car hora ca xcu man car

SAN JUAN4,5 Jess: Ya x z quer tt, mismo car horaca bi joh cr bajtzi. Cja bi heme car Jess, guegue ghtjo co qu familia. 54 Ya xi mr cja yo vez ca mr dyti milagro car Jess. Nr milagron bi dyti car Jess bb xcu goh p Judea, p m tzti p Galilea.

Bb ya xqu tzi cja mpa, p bi ncja hnar mbaxcjua p Jerusaln, bi guatij p r ngu c judio. Guejti car Jess bi bx p jar jini Jerusaln pe hnar vez. 2 P Jerusaln m bbh hnar tanque ca m po deje, m nztihui car cjoti ca m coti ghtjo car ciudad. Car tanque m bb cerca p jar goxtji p jab mr ti c djti, cja m ju cr tjuju Betesda. Ncjap ngu xijm c cjahni c m a g hebreo. M bb ctta portal jy nttzani car tanque, 3 cja m cuati p r ngu c dhtji, m bbom p ja portal. Gueguec m tzhui r ngu clase c jnini. M bbh p c god, co c dohua, co c cjahni c j m tz di hani. Mr thmij di han car deje. 4 Bbbb mb cah hnar ngele, m cjajpi m han car deje. Nubb, car dhtji ca di gata nttzdi primero bb ngu hn car deje, nuca di johca, di wen car jnini ca m tzhui. 5 Mr bbh p hnar hj, ya xi m phtzi treinta y ocho ao j m tz di ho. 6 Car Jess bi ccahti car dhtjica, mr bbm p, cja bi badi, ya xi mr ndo ngu cjeya xqu tzhui car jinica, guejtjo ya xqu ndo dura p jr nttzani car tanque. Guegue bi dyn car dhtji, bb:

Jess sana al paraltico de Betesda

SAN JUAN5 Cja gu ne gui z? 7 Bi daj ya car dhtji, bi hi na: Nuqu, tada, ujtjo to da hi jc p jar tanque bb ga han car deje. Bb d tzg gu cati, ya xn hmto p hnaa, xn gati, i taguig. 8 Nubb, bi dah car Jess, bi xifi: Bbj ya, gui cjx quer mfidi, cja gui ho. 9 Nguetica bi z car hj, bi nantzi, bi gx cr mfidi, bi ho. Bb m ncjaca, m nsabado, car pa ca m tzujpi c judio. 10 Diguebb ya, c dda mcja c m mandadobi c judio bi xijm car hj ca xqu z: Jin gui tz gui tu x quer mfidi ya, como nuya, r pa d tzyaj. Jin gui tz te gu pjm ya. 11 P bi dah car hj ca mr dhtji jmaja: Car hj ca x dytjegui, guegue x xijqui: Cjx quer mfidi cja gui ho. 12 Nubb, qu jefe c judio p bi dynij car hj, bi hi mbij: Toca x xihqui gui cjx quer mfidi cja gui ho? 13 Nu car hj jin g mbadi te mr ju cr tjuju car cjahni ca xqu jojqui, como mr ddi p c cjahni, cja ya xqu wem p car Jess. 14 Diguebb ya, bb m hna rato, car hj p bi ntjhui car Jess p jar templo. Cja car Jess ya bi xifi: Ccahtijma, ya xc z. Gui jij ya ca r nttzo ca ngu te, pa jim p da zhqui p hnar cosa ms dr . 15 Diguebb ya car hj bi ma b cx qu jefe c judio, m gue car Jess ca xqu dytje. 16 M dyj yaca qu jefe c judio, bi j car Jess, cja bi dyhtibij tujni, como guegue

220 m dytje dhtji car pa nsabado, gue car pa m tzujpij. 17 Nu car Jess, bb m ttni dyoca m ph car pa g nttzya? bi xih c cjahni c m hni: Ghtjo r pa i ti ca r z cam Tzi Ta ji tzi, jin gui tzyaca. Hnejquig, d ncjadip, d fx y cjahni ghtjo r pa. 18 Nu c judio c m mandado, bb m dydej nr palabran, ms g ndo ungui r cu. Bi mpguij bi jioni ja dr mhtij, como car Jess j m tzujpi car pa g nttzya. Jnca, p xqu ma, mero mr ta guegue car Tzi Ta ji tzi, ncjahm m ne di cjatsj ca Ocja. Eso, c judioc m ndo j car Jess.

ya, car Jess p bi xih c judio c m ja r cargoj: Cierto nar palabra na gu xihquij, nug r Ttgui ca Ocja, cja jin d mbentsj ja gr pjc. D ccahti ja ncja ga ph cam Tzi Ta ji tzi, cja d ti ncjadip. 20 Como i negui cam Tzi Ta p ji tzi, i ujtigui ghtjo ja ncja gr pjc, eso, d tig milagro. Segue gu tig ghtjo ca da ujtigui cam Tzi Ta. Nuquiguj, xqu ccahtij c dda milagro ms dr nzdi ni ndra ngue c ya xc ccahtij. Nubb, da ndo ho ir myj, bb. 21 R nzh cam Tzi Ta ji tzi, cja guegue da cjajpi da ja r ja c nima, p da xotzi, da un car nzajqui ca jin da tjegue. Hnequig, r Ttgui ca Ocja, d phtzi cam cargo pa gu ungui nzajqui ghtjo c to d ne gu xotzi. 22 Bb xta nantzi c nima

19Diguebb

La autoridad del Hijo de Dios

221 cja da tjampi r hunda, jin gui gue cam Tzi Ta da juzgac. Nug, xt juzga. Como r Ttguig car Tzi Ta ji tzi, x ddajqui cam cargo pa gu cja r nzya. 23 I ne guegue parejo da tti zquibbe d yobbe. Y cjahni y i despreciaguig, r Ttgui ca Ocja, nuy i despreciaj hneje car Tzi Ta ji tzi, como nuc xp mnquig. 24 Cierto nar palabra na d xihquij, c cjahni c i ju hpi ndu my y palabra d ma, guejtjo i eme, gue car Tzi Ta ji tzi xp mnquig. Gueguec ya xqui phtzi car nzajqui ca jin da tjegue, cja jin da cju h p jab da gutij ca r nttzo ca x dytij. Mhmto, ya xi mr ma di bbdij, pe nuya, ya x ndti car nzajqui ca jin da tjegue. 25 Dyjmaj nar palabra na gu xihquij: Nug, r Ttgui ca Ocja. Ya x nzj nr pa, ya xt fh cam bbfi. D nzoj y cjahni, como jin gui phtziy car nzajqui ca jin da tjegue. C to da dyh ca d mang, xt ung cr nzajqui. 26 Car Tzi Ta ji tzi i phtzi car nzajqui ca jin da tjegue, cja r he guegue car nzajquica. Hnequig, como r Ttgui ca Ocja, d phtzi car nzajqui ca jin da tjegue. Guejtjo x ttajqui cam cargo pa gu un y cjahni car nzajquica. 27 Cam Tzi Ta ji tzi x hi xquig pa gu cja r nzya, gu jampi r hunda y cjahni, como guejquig dr cjahni xp mnqui hua jar jy. 28 Dyo d dyo ir myj por r ngue n xt xihquij. Ya xpa eh car hora bb xt nzojni ghtjo c cjahni, gu ncj ncja hnar nzya, xt mahti ghtjo c nima. Nuc, xta dyh bb xt nzojc, cja da bxij p jab xqu

SAN JUAN5 hjm. 29 Ghtjo da nantzij. C x dyti ca r z da ttun car nzajqui ca jin da tjegue. Nu c x dyti ca r nttzo da ttmbi cr castigoj, da cju h p jab da guti ca r nttzo ca x dytij. y d tig, d yobbe cam Tzi Ta ji tzi, cja guegue i xijqui ter bh ca gu te. Cam Tzi Ta x hi xquig g nzya, cja d juzga y cjahni ncja ngu ga xijqui. D htibi jujticia y cjahni, como d pjpi car Tzi Ta ca xp mnqui. Jin d htibitjo ncja ngu dra mbentsj. 31 D jbbe hnar cjahni x ttzojni pa da d cr aclaracin. I ttnguig tema cargo d phtzi. Jin di joh bb gua dtsj cam palabra, como jin di ttemegui. 32 I bbh ca hnam testigo ca i fxqui. D padi, i man ca ncjuani car testigoc, cja r ntzhui da tteme. 33 Nuquiguj, g cujm jmandadero, bi mjm p jab mr bbh car Juan, b nij guegue jab xt ejc. Guegue bi man ca ncjuani, bi xihquij jab xt ejc, cja g dydej ter bh ca bi ma. Car Juan bi d cr palabra ncja ngu hnar testigo. 34 Nug, jin tza d nesta y cjahni pa da d cr testimonioj, toguig, como i bb p hnam testigo ca jin gur cjahni. Nuya, d mbembiquij digue ca m xihquij car Juan, xajma gui hemej, guejquig xp mnquig car Tzi Ta ji tzi cja pa ncjap gui ttij car nzajqui ca jin da tjegue. 35 Car Juan m xihquij ca ncjuani. Tzi clarotjo m nzohquij. M jjmi hnar lmpara ca i yoti r z. Nuquj, tengu mpatjo g dyjm

30Ghtjo

Pruebas de la autoridad de Jess

SAN JUAN5,6 car palabra m ma guegue, ncjahm ngu ne gi hemej. 36 Car Juan m xihquij ntjumy jab xt ejc. Mr ntzhui gi hemej ca m ma. Nu c milagro d tig, mas r ndo zc pa gui hemej, gue car Tzi Ta ji tzi xp mnquig, cja x ddajqui poder. Como x ddajqui cam ttzdi cja co cam ntsjjqui pa gu tic, eso, d te. 37 Guegue cam Tzi Ta xp mnqui hua jar jy. Guejtjo x d cr palabra x ma toguig. Ncjahm r testigo guegue, pe como jin gur cjahni, jin gui tz gui ccahtij dra bbh p, o gui dydej dra a, como jin gui ni gui. 38 Pe ndejma ya x d cr palabra cam Tzi Ta. Guehp ja Escritura x d cr testimonio. Nuquiguj, jin gu emej cr palabra cam Tzi Ta , como jin gu emej, cja guejc xp mnquica? 39 Nuquj, gu mpguij gu nxdij c Escritura, como gu i naj, bb gui dytij ncjap, xqu ttij car nzajqui ca jin da tjegue. Pe guejtsj c Escritura i ma guejquig gua ejc pa gua un y cjahni car nzajquica. 40 Nuquiguj, jin gu ne gui hemeguij pa gu ddahquij car nzajqui ca d ja. 41 Nug, j xt ejc pa gu joni ja dr hi zquig y cjahni. Gue car Tzi Ta ca b bb ji tzi i i zquig. 42 Nuquiguj, hnaho gri mbenij. D padi, jin gu nej ca Ocja cja jin gu i zquigj. 43 Cam Tzi Ta ji tzi xp mnquig cja x ddajqui cam cargo. Nuquiguj, jin gu emej, cja cierto xt ejc p? Bb di heje p hnar cjahni ca di jatsj cr cargo, nuc gi hemejca. 44 Pe jin gu ne gui hemej nr palabra

222 d ja. Nuquj, gu ndo ne pa da tzhquij cja da hi zquij quir mi ngacjahnij. Jin gu jonij ja gr hmpj pa da tzhquij ca Ocja. Guegue i bbjtsj, ddatsj ca Ocja r ntzhui gu i htzibij. 45 Ba eh car pa bb xta nzojnquij cam Tzi Ta p ji tzi, pa da janquij r hunda. Dyo gu mbenij, ms guejc gu xifi tema cosa r nttzo xcr dytij. Pe ndejma i bbh ca hnaa ca da xihquij gu tuj ca r nttzo bb xta ncja car juicio, gue ca ndor Moiss, cja gu ndo i htzibijca. Nuquj, gu thmij da mxquij car Moiss, pe jin gu emej ca m ma. 46 Bb gi hemej ca m man ca ndor Moiss, gi hemej, guejc xp mnquig car Tzi Ta ji tzi. Como i mam p ja libro c bi dyti car Moiss, toguig cja te r nguehca gua eje. 47 Nuquiguj, jin gu ne gui hemej car palabra ca bi man car Moiss digue ca hnaa ca di heje. Ja ncja gr hemej ca d mang bb? Ncjan g man car Jess.

Bb p xqu tzi cja mpa, car Jess p bi ma g ddax n r ncjan car mar Galilea. Car marca guejtjo i tsjifi r mar Tiberias. 2 Cja bi dn car Jess hnar ndo jmundo c cjahni, como ya xqu ccahtij c milagro c m ti guegue, segue m dytje dhtji. 3 Nu car Jess bi bxi hnar tt, m yojmi qu amigo c m fxj, cja b mi pj p. 4 Ya xti ncja car dambaxcjua ca i tz c judio, gue car mbaxcjua ca i tsjifi car Pascua. 5 Car Jess ya, bi jaxi r

Jess da de comer a cinco mil hombres

223 a, bi jianti, ya xi mb eh hnar ndo jmundo c cjahni. Cja bi xih car Felipe, bi hi mbi: Jab gu tnij tjujme pa gu unij, da ziy? 6 Car Jess, masque bi dyn car Felipe nr nttni n, ya xi m padi ter bh ca di dyte, pe bi dyni ncjap pa di dyhtibi hnar prueba. 7 Bi daj ya car Felipe: Bb gua gastoj yojo ciento r domi g denario pa gua tjm tjujme, jin di z pa di zi hna tzi pedazo cada hnaa y cjahniy. 8 Nu car Andrs, ca mr cjuada car Simn Pedro, guejtjo m ntzixihui car Jess hneje. Guegue ya bi xih car Jess, i na: 9 I dyo hua hnar tzi hj, i c ctta tjujme g cbara, cja co yojo tzi my. Pe nuc, nim pa r mdi ca da ttun nr ndo jmundo y cjahni. Pe ndejma bi ttjpi car tzi hj c tjujme hneh c my c m cj. 10 Diguebb ya, p bi man car Jess: Gui bbjpi y cjahni da mi pj jy. M ndo j paxi p jab mr bbpj, cja ghtjo bi mi pj. Bi ztij como cinco mil hj. 11 Diguebb ya car Jess bi g c tjujme, bi nzoh ca Ocja, bi dyjpi mpjcje, cja bi xjqui c tjujme. Nubb, bi un c pedazo qu mxte, cja gueguec bi jejquibi c cjahni c mr ju h p jar jy. Cja p bi ncjadip co c tzi my. Bi un c cjahni ghtjo ca m ne di zij. 12 Cja bb ya xqu i a ghtjo c cjahni, car Jess bi xih qu mxte: Nuya, gui jmuntzij ghtjo y tzi pedazo y x sobra, pa jin da bbdi.

SAN JUAN6 bi jmuntzij, bb, bi u xi doce canista c tzi pedazo tjujme c jin g ttzi. Xqu sobratjo digue c ctta tzi tjujme g cbara. 14 Nu c cjahni, bb m ccahtij nr milagro n bi dyti car Jess, bi majm: Nr Jess, mero gue ca hnr jmandadero ca Ocja ca nd thmij di hecua jar mundo. 15 Nubb, car Jess bi ja r hunda, te m man c cjahni. Gueguec m ne di zitzi g fuerza cja di hi xj pa di cjajpi r reyj. Eso, bi wem p car Jess, p g ma jar tt, m ddatsj.

13Cja

bb m mpumijy, qu amigo car Jess b cajm jar tt g nzjm jar mar. 17 Bi tij hnar tzi chalupa pa dr ddaxj car deje, p dr mjm n Capernaum. Cja bb m dyo jar deje car tzi chalupa, bi hmxuy r z, nu car Jess j bbe mb cah p jar tt. 18 Ya xi m dyo hnar ndo ndaji , m tjni car deje, hasta m nantzi. 19 Qu mxte car Jess, bb ya xqu caminaj como ddajto quilmetro, bi jiantij, ya xi m tnij car Jess, guegueca m dyo xtze car deje, ya xi m cuati jar barco. Cja bi ndo ntzuj, bb. 20 Nu car Jess bi nzofo, bi hi mbij: Dyo gu ntzuj! Guejquig. 21 Diguebb, bi ju myj, cja bi jijm car Jess di ti jar chalupa. Cja nguetica bi ztij n Capernaum, n jab mr mjm.

16Cja

Jess camina sobre el agua

ya, car jiax p ya, car ndo jmundo c cjahni p bi jion

22Diguebb

La gente busca a Jess

SAN JUAN6 car Jess. P bi jmu ntzij n r ncjan car mar Galilea, mr bbpj hnanguadi car deje, n jab xqu zij c tjujme car pa ca xqu tjogui, mr jonij p car Jess. Bi mben c cjahni, car pa ca xqu tjogui jin te xqu hm barco n jab mr bbpj, ja ca hnaatjo p jab xcu heh car Jess co qu amigo. Guejtjo m pah c cjahni r ngu, bb mr cj p jar chalupa qu mxte car Jess pa p dr ddax car deje, j m yojm car Jess, ja qu mxte mr cj p. Eso, m hntsj c cjahni, jab xqu ma ya car Jess? 23 Nu car xudica, p bi zj p dda tzi barco p jab mr bbh c cjahni. C tzi barcoc, xcu hej n jar jini Tiberias, bi zh p cerca p jab xqu hmh car Jess ca hnajpa ca xqu tjogui, guehp jab xqu dyjpi mpjcje car Tzi Ta ji tzi por r ngue c tjujme, cja xqu n car ndo jmundo c cjahni. 24 Bb m ccahti c cjahni, ya j mr bbh p car Jess ni digue qu mxte, gueguej bi ti c tzi chalupa c xqu zj, bi ddaxj car mar g mjm n Capernaum pa du jonij car Jess.

224 tajm tjujme, gui tzij. Nu ca ms i nesta gui jionij, gue car tjujme ca jin da tjegue cja da ddahquij car nzajqui ca r he ji tzi. Nug, xt ddahquij car tjujmeca, como guejquig dr cjahni, d cah p ji tzi. Guejquig, xp mnquig car Tzi Ta ji tzi cja x ddajqui cam ttzdi gu ti milagro, pa ncjap dr fadi jab xt ejc. 28 Diguebb ya c cjahni bi dyn car Jess: Tema bbfi i ne ca Ocja pa gu tije? 29 Bi daj ya car Jess, bi hi na: I ne ca Ocja gui hemeguij, guejquig, xp mnquig. 30 Diguebb ya, p bi man c cjahni: D neje gui ujtiguije hnar milagro r nzdi pa gu emequije, cja cierto xqu he ji tzi? Tema milagro dr nzdi gui dyte ncja ngu c milagro c m ti car Moiss? 31 C ndom taj bi zij car alimento mb jh p ji tzi bb m dyoj p jab jin te m bb ngu, m tnij car Moiss. Bi zdi ncja ngu ga mam p jar Escritura: Guegue m wi nc, mb pmpi car tjujme mr he ji tzi. 32 Diguebb ya, p bi man car Jess: Dyjmaj nar palabra na d xihquij: J m gue ca ndor Moiss m un c ndom taj car tjujme mr he ji tzi. Gue cam Tzi Ta ca b bbh p, m unijc. Car tjujme ca m unc m jjmi na mero r tjujme, guejna xcu he ji tzi y pa ya. 33 Cja nuya, guegue x ddahquij na mero r tjujme, guejna da ddahquij car nzajqui ca r he ji tzi, da un y cjahni ghtjo y i bbjcua jar jy.

ya, bb m ztij n r ncjan car deje, b ntjj car Jess, cja bi dynij: Nuqu, Maestro, ncjahm xc equ hua? 26 Bi daj ya car Jess, bi hi na: Nuquj, xc ejm hua, hne gu jonguij por r nguehca d ddahquij tjujme cja g i aj. Masque xc ccahtij c milagro c xt tig, j r nguehc xqu hejm hua. 27 Gu pjm pa gui

25Diguebb

Jess, el pan de la vida

225 ya, p bi dah c cjahni, bi xih car Jess: Nuqu, Tzi Tada, ddajquije tz car tjujmeca, nuya cja ghtjo r pa. 35 Cja p bi man car Jess: Nug, d jjcbbe car tjujmec. Guejquig d un y cjahni car nzajqui ca r he ji tzi. Ca to da guajquig cja da hemegui, ya jin da du ntju cja jin da dutje, ghtjo r vida. 36 Nuquj, p d yojpi d xihquij, jin gu ne gui hemeguij, masque ya xc ccahtij ja i ncja y d te. 37 Ya x mben cam Tzi Ta ji tzi to c cjahni c da hemegui, cja ghtjo c x mbeni guegue, guehc da dnguigc. Car cjahni ca du eje pa da jionguig, cja jin gu cuajtigca? 38 Nug, j xt cah p ji tzi pa gu ti ca d mbentsjg. Xt ejc p pa gu ti ca i ne cam Tzi Ta ca xp mnqui. 39 Guegue i ne pa gu phtzi r z c cjahni, ghtjo c x mangui guegue da guajqui, cja gu xoxcc bb xta zh car pa ca xta ncja car juicio. 40 C cjahni c i padi toguig cja i eme, guejc r Ttgui car Tzi Ta ji tzi, gueguec da mhtzi car nzajqui ca jin da tjegue, cja nug gu cjajpi da ja r jac car pa ca xta ncja car juicio. Guehca x mandadogui cam Tzi Taca. 41 Diguebb ya qu jefe c judio bi atsjj, m tzohmij car Jess, como xqu ma guegue: Nug, mero guejquig d uni nzajqui y cjahni, xt cajc p ji tzi. 42 Bb m dyj nr palabran c cjahni, bi majm: Cja jin gui gue nr Jess, r tt car Jos? Hni , cuando d meyaj cr ta r me. Dyoca i mam bb, guegue xp ngah p jar ji tzi?

SAN JUAN6 dajti car Jess, bi hi na: Nuquj, gu tzobiguij, como jin gu ne gui hemej ca d ma. 44 Jin gui tz da dngui ghtjo y cjahni, ja y x nzojtibi r myj cam Tzi Ta ji tzi. Nuy da dnguig, cja nug gu cjajpi da jna r jaj car pa ca da nantzi c nima. 45 X ncj ncja ngu ga man c profeta p ja libro c bi dytij: Car Tzi Ta ji tzi da nzojtibi r myj ghtjo qu cjahni. Eso, d xihquij ghtjo c cjahni c x heme cam palabrag, gueguec x mbadij, r heh cam Tzi Ta y palabra d ma, cja gueguec ba eje ba tnguig. 46 Jin to i bbh ca xtr ccahti car Tzi Ta ji tzi, jnguitsjg xt ccahti, como xt ejc p jab b bby. 47 Ntjumy nar palabra na d xihquij: Car cjahni ca x hemegui, ya xqui phtzi car nzajqui ca r he ji tzi, nim pa jab dr tjeh car nzajquica. 48 Mero guejquig d un y cjahni car nzajqui ca r he ji tzi. 49 C ndo m taj m tzij car alimento ca mb jh p ji tzi bb m dyoj p jab jin te m bb ngu. Pe ndejma bi duc, masque g he ji tzi car tjujme ca m tzij. 50 Nuna d xihquij, guejna mero r tjujme na xcu he ji tzi. C cjahni c da zi nar tjujme na d xihquij, nim pa jab dr duc. 51 Guejquig, mero dr tjujme xt e ji tzi, como guejquig d un y cjahni car nzajqui ca r he ji tzi. Gue nm cuerpo gu ddahquij ncja ngu d n c tjujme c cjahni r ngu. Gu d cam vida pa da mhtzi car nzajqui ca jin da tjegue, y cjahni hua jar jy. Ncjan g man car Jess.

34Diguebb

43Bi

SAN JUAN6 qu jefe c judio, bb m dyjm nr palabran, bi mdi bi mbmbitsjj, m majm: Ja ncja dr ddajquij n r cuerpo nr hjn, pa gu tzij? 53 Car Jess p bi xijm, bb: Cierto nar palabra na d xihquij, bb jin gui tzij nm cuerpo cja co cam cji, jin gui tz gui phtzij car nzajqui ca ntju my. 54 Car cjahni ca da zi nm cuerpo cja co cam cji, por r nguehc, da mhtzi car nzajqui ca jin da tjegue, cja nug gu xotzi car pa ca xta ncja car juicio. 55 Como gue nm ng co cam cji da un car nzajqui ca ntjumy. 56 Ca to da zi nm cuerpo cja co cam cji, nuc da ttun cr nzajquica, cja gu yobbe guegue. Por r nguehca dr yobbe, da mhtzi car nzajqui ca r he ji tzi. 57 Cam Tzi Ta ji tzi xp mnquig. Guegue i bbh cr nzajqui ca jin gui tjegue, cja nug d yobbe cam Tzi Ta. Ca dr yobbeca, eso, d phtzi car nzajqui ca r he ji tzi. Da ncjap hneje car cjahni ca da cuajtigui mbo r tzi my. Gu yobbe car cjahnica, cja guejti guegue da mhtzi nzajqui por r nguejquig. 58 Guejquig mero dr tjujme xt cah p ji tzi, ncja ngu xt xihquij. Xt ejc p pa gu ddahquij car nzajqui ca ntjumy. Nar tjujme na d xihquij jin gui ncja ngu car alimento m tzi c ndom titaj. Ndejma bi du c cjahni c m tzica. Nu ca to da zi nar tjujme na xt xihquij, da hmy ghtjo r tiempo. 59 Car Jess bi man y palabray p jar jini Capernaum, mr ujti c cjahni p jr templo c judio.

226
Palabras de vida eterna

52Nu

ya c cjahni r ngu c m tnij car Jess, bb m dydej y palabray, r ndo nguc bi wembij car Jess. Bi majm: Jin gui tz nr palabra n x ma. To dur du my da zajpi r cuerpo yan? 61 Nu car Jess bi badi, ya xi mr yomfeni c ddaa c m tni, como m ttzodij nr palabra n xqu ma. Cja guegue bi dyni bb: Nuquj, cja jin gu tzjm n xt ma? Cja ya jin gui tz gui hemej ca d xihquij? 62 Bb xt ccajtiguij p xtr pxc p jab nd bb mahmto, nubb, cja xqu ntiendej nr palabra n xt ma. Guejquig dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. 63 Gue cr Espritu ca Ocja i un y cjahni car nzajqui ca r he ji tzi. Bb gri bbjc hua ncja hnar cjahnitjo, jin di jogui gua ddahquij car nzajqui ca r he ji tzi. Gue y palabra y d xihquij da ddahquij car nzajqui ca jin da tjegue, como guejy r heh cr Espritu ca Ocja. 64 Nuquiguj, y ddaaquiguj gu emeguij, pe ndejma gu yojmj y ddaa y jin gui emegui hneje. Bi ma ncjap car Jess, como m padi desde r mdi toc j m eme cja toca di d. 65 Nubb, car Jess p bi xih qu mxte c m ntzixihui: Jin gui tz da dngui y cjahni bb jin gui nzojtibi r myj cam Tzi Ta ji tzi. 66 Bb m dydej y palabray, r ndo ngu c cjahni c xqu dn car Jess bi wenij, ya jin g

60Diguebb

227 ndnij. 67 Diguebb ya, car Jess bi dyn c doce hj c ms m ntzixihui: Xiquiguj, cja gu ne gui tzoguij hneje? 68 Bi daj ya car Simn Pedro, bi hi mbi: Nuqu, Tzi Jmu, jin gu tzoquije, como ujtjo to pe gu tnije. Guehquigu gu xijquije c palabra c i ddajquije car nzajqui ca jin da tjegue. 69 Nugje d meyaquije cja d emeje, guehquigu x hi xqui car Tzi Ta ji tzi, cja xp mngui hua jar mundo. 70 Car Jess ya p bi dadi: Xt juanquigj, gu docej g mxte. Pe ndejma i bbhquiguj ca hnaa ca i yojmi ca Jin Gui Jo. 71 Bb m ma nr palabran, m a digue car Judas Iscariote, cr tt car Simn. Car Judas m yojmi c pe dda once qu mxte car Jess, cja guegue di d.

SAN JUAN6,7 Bb to i ne da ddni, j r ntzhui da ph p jab jin to i ccahti. Nuquigu, gu ti milagro. Bb gu ne da tti zqui, gui ma gur ph p jab i bb cjahni r ngu, pa da tjantiqui. 5 Bi ma ncjap qu cjuada car Jess, como guejti gueguej j m emej cja xcu mjni car Tzi Ta ji tzi? 6 Nu car Jess p bi dah bb: J bbe i tzh car tiempo pa gu ma gr ti r ngu milagro p Jerusaln. Nuquj, r ntzhui gui mjm p car hora ca gu nej, 7 como jin gui quij y cjahni y i tn nr mundo, pe nug, i gui, como d xijm ca ncjuani. D xijm, r nttzo ca i tij. 8 Nuquj, gui mquj ya, gur mjm jar mbaxcjua. Nug, j bbe i tzh car p gu ma p. 9 Cja bb ya xqu xih qu cjuada y palabray, car Jess p bi dhmi p Galilea tengu tzi mpa.

C pac, car Jess segue m dyo p Galilea. Ya j m ne di ho p Judea, porque m bbh p c dda judio c m mandado, cja nuc, ya xi m joni ja dr mhtij. 2 Ya xti zh car mbaxcjua ca m tz c judio bb m ti qu tzi ngu g dyza. 3 Nubb, qu cjuada car Jess bi xijm: Gui pngu ya, gui ma gur ma p Judea, ya xta ncja car mbaxcjua. Ma b ti p c ndo milagro c gu te, pa da ccahti quir amigo c i ne da dnqui. Nu qu cjuada car Jess m htibitjoj r burla. 4 Cja p bi majm:

Los hermanos de Jess no le crean

ya xqu mjm jar mbaxcjua qu cjuada, diguebb, guejti car Jess bi ma g ma p. Bi precura pa jin di tjanti cja mr ma p. 11 Nu c judio c m mandado, m dyo p Jerusaln, p jab mr ncja car mbaxcjua, m jonij car Jess. M i naj ya xtr nz guegue, eso m hntsjj: Jab i bbh car hjca? 12 Guejti c cjahni mr ngu c xqu jmuntzi p jar mbaxcjua m atsjj digue car Jess. Nuc, m ntxtij. C ddaa m ma: R z car hjca. Nu c pe ddaa m ma: Ji na, i jti y cjahni.

10Bb

Jess en la fiesta de las chozas

SAN JUAN7 m aj nttaguitjo c cjahni, porque m tzuj, ms di dyh c mcja c m mandado. 14 Bb ya xi m dyo mad car mbaxcjua, car Jess bi hna ni gui p, bi guati p jar templo cja bi ujti c cjahni cr palabra ca Ocja. 15 Diguebb ya bi guati c dda cjahni c m mandadobi c judio, bi dydej ter bh ca m man car Jess. Bi ndo ho myj bb, cja bi majm: Ja g mbaj nr hjn te i man c Escritura, hne j xc nxh cr ley car Moiss ncja ngu xt nxjcj? 16 P bi dah car Jess, bi hi na: Nug, jin d mang ca d mbentsjg. D ujti y cjahni ja ca x xijqui ca hnaa ca xp mnquig hua. 17 Car cjahni ca i eme cam Tzi Ta ji tzi cja i ne da hmy ncja ngu ga ne guegueca, da badi jab r hej y palabra y d ma. Da badi, jin gm mfenitsj y d ma. 18 Bb di heh hnar cjahni ca j xtr mjni car Tzi Ta ji tzi, guegue di xih qu mi ngacjahnihui ca te di mbentsj, como i bbjtsj cja i mbeni te da ma pa da tti htzibi. Pe nug, xp mnqui cam Tzi Ta ji tzi, cja d mbeng ja gu ncja pa da tti htzibi ja guegue. Eso, ghtjo cierto y palabra y d ma. 19 Nuquiguj, gu tjj car ley ca bi zoguiguij ca ndor Moiss, cja gu ccahtij, pe gu ghtjoj, jin gu tij ncja ngu ga man car leyca. Dyoca gu jonij j gur pjtiguij? 20 Bi daj ya c cjahni, bb: P ngu xc ntjhui cr ndaji ca Jin Gui Tz, xc nloco. Xijquije ya, toca i ne da mjtiqui?

228 daj ya car Jess, bi ma: Xt dytje hnar dhtji car pa ca gu tzujpij, cja nuquj gu ghtjoj, gu tzobiguij. 22 D mbembiquij ya digue ca hnar mandamiento ca bi zoguiguij car Moiss, masque j m guejtsj car Moiss ca bi ddajquij car mandamientoca. M gue c ndom titaj. Nuc, bi xijquij, bb xta z ojto ca xc hmh hnar tzi hj, da ncuajtibi car sea g circuncisin jr ng. Masque xn da zh car ojto car pa ca d tzujpij, ndejma da ncuajtibi car seaca. 23 Nuquj, gu majm, i nesta da ncuajtibi car seaca, pa da ncumpli car ley ca bi zoguij car Moiss, masque dur pa nsabado, ndejma da tthtibi. Nug xt jojqui hnar dhtji car pa nsbado, pa xc jogui r z ghtjo cr cuerpo, cja nuquj, gu tsjeyaguij. 24 Jin gui tz quir mfenij. Gu tzohmij y cjahni y jin gui tn c costumbre c gu tnij. Pe jin gu mbenguj, ter bh ca i tzh ca Ocja? Ncjan g xih c cjahnic car Jess.

13Pe

21Bi

m dydej y palabray, bi man c dda cjahni, c m Jerusaln, bi hntsjj: Cja jin gui gue nr hjn i tjoni pa da bbhti? 26 Tji ya ca bb! Cja i bbjti hua i ujti y cjahni. Guejti y dda ym jefej i bbjcua hneje. Sa jin te i xijm ya? Jadi? Cja hu ya x mben ym jefej, ms gue nr hj n x hi x ca Ocja pa da mandadoguij? Cja gue nr Cristo n d thmij? P jin gui guejn. 27 Como d padij to nr

25Bb

Jess habla de su origen

229 hjn cja jab r mi ngu. Pe bb xtu eh ca hnaa ca da hi x ca Ocja pa da mandadoguij, jin to da badi jab dur mi ngu guegue. Ncjan g man c cjahni. 28 Car Jess mr ujti c cjahni p jar templo, cja bi dyj nr palabra n xqu jma. Guegue ya bi a nzajqui, bi dadi: Nuquj, gu majm gu padij toguig cja co jab xt eje. Pe nug, j xt mbentsj gua eje. I bbh ca hnaa ca xp mnquig cja xp ddajqui nm cargo, gue car Tzi Ta ji tzi, i bby ghtjo r tiempo. Nuquj, jin gu padij ja i ncja guegueca. 29 Nug, d meya, como nd bbbbe, cja guegue xp mnquig hua. 30 Bb m ma nr palabran car Jess, m bbh c dda cjahni c m ne di zdij pa di gotij fdi. Pe jin to g ngxi r dy, como j bbe m tzh car hora pa di ttzdi. 31 Cja mr ndo ngu c cjahni c bi hemej guegue. M majm: Cja jin gui gue nr Cristo n di hi x ca Ocja pa di mandadoguij? R ndo z y i te. P ya jin du e p hnar hj ca da dyti milagro ms dr z.

SAN JUAN7 mnqui hua jar jy. 34 Nuquj, xqu jionguij, pe jin da nz gui tjquij, porque jin da jogui gui mjm p jab guir bbjc. 35 Nubb, bi hntsjj c dda judio c m mandado: Jab da ma nr hjn pa jin da nz gu ttij? Cja p ntoja da ma yap, hnaho r jy? Cja da bngua, da ma dr zti p jab r bbh c dda judio c x mbngua, pa du ujti c cjahnic hneje? 36 Jin d padij te i ne da ma nar palabra na x xijquij: Xqu jionguij, pe jin da nz gui tjquij, porque jin da nz gui mjm p jab guir bbjc. Ncjan g hntsj c cjahni.

dyh c fariseo te m man c cjahni digue car Jess. Nubb, gueguej co c mcja c m mandado b pjni nzttabi pa di zdij. 33 Diguebb ya, p bi man car Jess: Xt hmjtig gu hmpj tengu tzi mpa, cja diguebb ya, xt ma p jab b bbh ca hna ca xp

32Bi

Los fariseos mandan policas a llevar preso a Jess

m zh car pa bb ya xti guah car mbaxcjua, cja ya xi m ndo ncja mbaxcjua, car Jess bi hmh p mad p jab xqu jmu ntzi c cjahni, bi a nzajqui, bi nzojm: Bb to i tutje, du ecua jab d bbjc, cja nug gu un car deje ca ntjumy, pa ya jim p da dutje. 38 Ca to da hemegui, da dti car deje ca jin da tjegue. Cr tzi my car cjahnica, da jjmi hnar ptje ca i pxi deje r ngu cja jin gui x, ncja ngu ga mam p jar Escritura. 39 Bb m man nr palabran, car Jess m jqui car Espritu Santo ncja car deje. Tzdi, m ma, car Espritu Santo di guati c cjahni c di heme guegue. C pac, jim be m cuati c cjahni car Espritu Santo, como jim pe m px car Jess p ji tzi. Hasta gue bb xti btze cja di mjni car Espritu

37Bb

Ros de agua viva

SAN JUAN7,8 Santo, nubb, cja di guati c cjahni bb. m dydej nr palabran c cjahni, bi man c dda: Mero, gue n r jmandadero ca Ocja n m tsjijquij di heje! 41 Cja p m bb pe dda c m majm: Cierto, gue nr Criston. X hi xn ca Ocja pa da mandadoguij. Nu c pe ddaa, jin g hemej. Gueguec bi majm: P jin gui guejn. Jin du eh p jar estado Galilea car Cristo. 42 Como i mam p jar Escritura, bb xtu eh car Cristo ca xtr hi x ca Ocja pa da mandadobi y cjahni, da hmy digue cr cji ca ndor David. Guegue dur mi ngu car tzi jini Beln hua jar estado Judea, p jab m bbh ca ndor David. 43 Ncjan ngu mben c cjahni. Hnaho mr man c ddaa, cja p hnaho c pe ddaa, m ntxtij. Cja bi weguej por r ngue car Jess. 44 C ddaa m ne di ztij cja di zitzi g preso, pe jin to g ngxi r dy.

230 ya bi dyn c fariseo, bi hi naj: Cja guehquitjoguj hne x jihquij? Guehca jin te xqu nxdij. 48 Y cjahni y x nxh cr ley ca Ocja, cja co y mcja y i phtzi cargo, cja co hnequigje, d fariseoje, d ghtjogje jin d emeje cja xcu heh ca Ocja car Jess? 49 Nu nr ndo jmundo y cjahni, jin te ntjumy ca i mbeny, como jin gui pajy te i man car ley. Car Tzi Ta ji tzi jin gui nu r z y cjahniy. Ncjan g tsjih c nzttabi. 50 Mr bbh p hneje ca hnar fariseo, m ju cr tjuju mr Nicodemo. Guegue m yojmi c mcja co c pe dda fariseo. M gue car Nicodemo ca xcu heje ca hna nxuy p jab mr bbh car Jess, xqu ahui. Car Nicodemo ya, bi xih c mcja: 51 I man cam leygj, jin gui tz gu mbij cr castigo hnar cjahni bb jim be di tjampi r hunda pa da fadi ter bh ca xtr dyte. 52 Cja p bi dah c pe dda fariseo, bi xijm car Nicodemo: Hnehquitjogu, cja gu ne gui tn car Jess hneje, ncja ngu c mi ngu Galilea? Gui nxdi r z pa gui padi te i man c Escritura. I manc, jin da hmh hnr jmandadero ca Ocja ca dur mi ngu Galilea. 53 Cja bb ya xqu majm nr palabran, ghtjo bi mjm nguj.

47Diguebb

40Bb

Divisin entre la gente

ya, c nzttabi c xcu cjuy pa du tzh car Jess, b cojtij jab mr bbh c fariseo co c mcja c m mandado. Nuc bi dynij, bb: Dyoca j xcu tzij car Jess? 46 Bi dah c nzttabi, bb: R ndo z ca i ma guegue. Nim pa jab xt deje palabra c di jjmi c i ma guegue.

Las autoridades no creen en Jess

45Diguebb

Nu car Jess bi ma jar tt ca m tsjifi Olivos. M tsjifi

La mujer adltera

231 ncjap como m j p r ngu c za, nxgue g olivo. 2 Ca xn cja yojpa, m ndo nxuditjo, b coh p jar templo, cja ghtjo c cjahni bi guatij. Bi mi h car Jess, bi mdi bi ujtic. 3 Diguebb ya, b eh c maestro c m ujti c cjahni cr ley ca Ocja, cja co c fariseo, mb tzij hnar bbja xcu dtij mr ti ca r nttzo. Cja bi hi tij car bbja mad c cjahni. 4 Nubb, c maestro co c fariseo bi xijm car Jess: Nuqu, Maestro, xt ttije nar bbjana, mr bbonihui hnar hj j r dame. Mero xt ttije. 5 I mam p jar ley ca x nzoguij ca ndor Moiss te da ncjajpi hnar bbja di yohti dame. I nesta da bbhti, da nccajni medo. Xiquigu, te gu mangu? 6 Nu c cjahnic, bi dyn car Jess nr nttnin pa di dyhtibij hnar trampa. Cja jin di dadi tema palabra jin di tz, pa ncjap di dti te dr jixj? Nu car Jess, jin te g ndadi, bi ani jy, bi dytitjo letra p jar jy co ni cr x. 7 Diguebb ya, c maestro cja co c fariseo p bi yojpi bi dynij ter bh ca di ncjajpi car bbjaca. Nubb, bi bbh car Jess, bi dadi: Nuquiguj, bb i bbhquiguj hnaa ca jin te i ndujpite, guegueca bbto da ccajni hnar medo nr bbjan. 8 Cja bb ya xqu ma nr palabran, p bi an car Jess, p bi escribi jar jy. 9 Nu qu contra, bb m dyjm nr palabran, hnahnaa g wenij, como ghtjo m mbenij c cosa r nttzo xqu dytij hneje. Bbto bi bn c ms

SAN JUAN8 ya xqu ntita, cja g ngax ya, c m bajtzi tjojo. Bi gojti p ja car Jess co car bbja. Nuc, mr bbjti p jab xqu hmhmi pa di njuzga. 10 Diguebb ya, bi bbh car Jess, bi ccahti ja car bbja xqu goh p. Bi xifi: Nuqu, nana, jab xc ma ya c cjahni c bi xijqui r ntzhui da bbjtiqui? Cja jin to xc ccajnqui doo? 11 Cja bi dah car bbja: ujtjo. Diguebb ya, bi xih car Jess: Hnequig, jin te d cjahqui, hneje. Nug d xihqui gui ma ya, pe jin gui ma gui yojpi gui dyti ca r nttzo ca xc dyte.

hnar vez, car Jess bi nzoh c cjahni, bi hi na: Nug, d jbbe hnar jiahtzi, xt ecua jar jy pa gu yoti y cjahni. Ca to da dnguig, jin da ho jar bbxuy. Nuca, ncjahm da yoti hnar jiahtzi mbo r tzi my, da ncja r nzajqui. 13 Diguebb ya, c fariseo p bi xijm car Jess: Nuquigu, jin te i bbh quer testigo pa da ma toquigu. Eso, gu dtsj quer palabra. Jin gui ntjumy ca gu ma. 14 Bi daj ya car Jess, i na: Macja d dtsj nm palabra ncja hnar testigo, d ma toguig, pe ndejma ntjumy ca d xihquij, como d padi jab d eje jar mdi, co hneje jab gr ma jar gatzi. Nuquiguj jin gu padij jab d eje ni jab p gr ma. 15 Nuquiguj, gu ne gui cjaj nzya, tzdi, gu

12Pe

Jess, la luz del mundo

SAN JUAN8 ne gui cjaguij gu man ca ncjuani, ncjahm gur mi ngutjo hua jar jy. Nug, jin d eje pa gua cjag r nzya. 16 Pe bb gua cjag nzya, ndejma gua ti jujticia, como jin d ddatsj. D yobbe car Tzi Ta ji tzi ca xp mnquig, cja bb xt cjag nzya, gu yobbe guegue, gu jampibbe r hunda y cjahni. 17 I man car ley ca gu tnij, bb di bb yo testigo, cja di hnagudi ca i ma, nubb, da ttemebi cr palabrahui. 18 Nug, dr testigo. D xij y cjahni toguig, d dtsj cam palabra. Cja hneh cam Tzi Ta ca xp mnquig hua, guejtic i d cr palabra, i ma toguig. 19 Diguebb ya qu jefe c judio p bi dynij: Jab i bbh quer ta? Como gu mangu, guegue da d cr palabra g testigo. Bi dah car Jess: Nuquj, como jin gu padij toguig, guejtjo jin gu padij to cam Tzi Ta. Bb gi padij toguig, nubb, gi padij to cam Tzi Tag hneje. 20 Car Jess mr ujti c cjahni p jar templo bb m man y palabray. Mr bbh p jab m ttzoh c ofrenda. Cja jin to te g cjajpi, como jim be m tzh car hora ca xqu mben car Tzi Ta ji tzi.

232 nttzo ca xc dytij. P jab dr mag, jin da nz gui tnguij. 22 Nubb, bi hn c judio, bi majm: Jadi? Cja hu da mphtitsjj? Como i ma, p jab r ma, jin da nz gu tnij. 23 Car Jess p bi xijm: Nuquiguj, gu cjahnitjoj. Nuguig, xt cajc n jar ji tzi. Nuquiguj, gu mi ngutjoj hua jar mundo. Nuguig, jin dr mi ngu hua. 24 Eso, d xihquij, gui ma gui tudij, ghtjo co ca r nttzo ca xc dytij. Jin da mperdonaquijc, como jin gu ne gui hemej, cja guejquig, x ttajqui nm cargo pa gu cjzquij ca gu tuj? 25 Nubb, c judio p bi dynij: Toquigu, bb? Bi daj ya car Jess, i na: Ya xt xihquij. Desde r mdi xt xihquij toguig. 26 Nug, d mbeng r ngu cosa d ne gu xihquij. D ne gu nzohquij, como jin gui tz ca gu tij. Pe jin gu xihquij ca d mbentsj. Gu xihquij jntsj ca i man ca hnaa ca xp mnquig, cja cierto ghtjo c palabra i ma guegueca. Jntsj car palabra ca x xijqui, guehca d xij y cjahni hua jar mundo. Ncjan g man car Jess. 27 Nu c judio c mr ahui car Jess jin g mbadij, cja m gue car Tzi Ta ji tzi ca m man car Jess? 28 Car Jess p bi xijm, bb: Nuquj, bb xta zh car pa bb ya xcr tug, nubb, cja xqu padij, bb, nug xt xihquij ntjumy toguig. Nubb, xqu padij hneje, jin d tig ca d mbentsj. D te cja d ma ncja ngu ga xijqui cam Tzi Ta.

Jess p bi yojpi bi xih c fariseo co c maestro c m ujti c cjahni car ley: Gu mag, cja nuquiguj, gui m gui jionguij, pe jin gui tjquij, eso, xqu tudij, ghtjo co ca r

21Car

A donde yo voy, ustedes no pueden ir

233 Guejquig, dr cjahni, xp mnqui hua jar jy. 29 Cja d yobbe cam Tzi Ta ca xp mnquig. Guegue jin gui jguigui gu hnaatsj. D yobbeca, como ghtjo r pa d ti ca i ne guegue. 30 Bb m man y palabray car Jess, r ngu cjahni bi hemej, cierto xcu heh ca Ocja guegue.

SAN JUAN8 quir tzi myj, como r ttgui car mi ngu. 37 Ya xt pac, nuquj, xqu hejm digue cr cji ca ndor Abraham. Pe nuquj, gu ne gui pjtiguij, como jin gu tzjm ca d ma. 38 Nug, d xij y cjahni ca d ccahti bb nd bbbbe cam Tzi Ta. Hnehquiguj, gu tij ca x xihquij ca hnaa ca ntju my ir taj. Jin gui gue ca ndor Abraham d ma. 39 Bi dah c cjahnic, bb: Ngue! Mr Abraham ca ndo m tagje. Cja p bi xij ya car Jess: Bb d bajtziquij car Abraham, gi dytij ncja ngu ngu dyti guegue. 40 Nug xt xihquij car palabra ca ncjuani. D jcc bb nd bbbbe cam Tzi Ta, cja nuquj, gu mbenij gui pjtiguij. Nu car Abraham, j m phtitec. 41 Nuquj, gu tij ncja ngu ga dyti ca hnaa quer taj. Ma ya, p bi dah c cjahnic: Nugje, jin d ccobajtzije. Hnaatjo cam tagje i bby, gue ca Ocja. 42 Nubb, bi dah car Jess: Nu bb dir taguj ca Ocja, nubb, gi neguigj, como guegue b pnquig hua, eso d eje. Jin d mbentsjg gua eje. Guegue b cujqui. 43 Dyoca jin gu ntiendej y palabra y d mang? Jin gu ntiendej, como jin gu ne gui hemej, cja cierto n d ma? 44 Nuquj, gu jjm quer taj, ca Jin Gui Jo, cja gu tzjm ca i ne guegue. Desde bb m mdi m hmj y cjahni hua jar jy, r mhtite guegue. Jin gui ne da dyh ca ncjuani, cja jin gui ne da dyte.

ya, car Jess bi xih c judio c xqu hemej: Nuquiguj, bb gui tnij car palabra ca d xihquij, xqu cjaj m cjahniquigj, cja gui nxdi gui hmpj ncja ngu dar hmjc. 32 Nubb, xqu padij ter bh ca ncjuani, cja xqu hmpj libre bb. 33 C judio p bi dadij: Nugje, bajtziguije ca ndor Abraham, cja jin te xc hmh hnar jmu ca di mandadoguije g fuerza. Dyoca gu mangu, i nesta gu emeje ca ncjuani pa gu hmpje libre? Ghtjo r vida d bbpje libre. 34 Bi daj ya car Jess, i na: Cierto na d xihquij, ghtjo y cjahni y i ti ca r nttzo, i jjm muzo. C nttzomfeni i mbenij i mandadobi cja i cjajpi da dytij ca jin gui tz. Nuquiguj, gu ncjaj p hneje. 35 Hnar muzo, da hmjti p jr ngu cr jmu tengu mpa, como i pjpitjo cr jmu, pe jin te r ncjahui car mi ngu. Nu cr tt car mi ngu, ghtjo r vida da hmh p jr ngu. 36 Nug, bb gu xojtiquij jr dy quer jmuj, nubb, ntjumy xqu hmpj libre bb, ghtjo co

31Diguebb

Los hijos de Dios y los esclavos del pecado

SAN JUAN8,9 I ajqui bbtjri, como i man ca i mbentsj. r mtjri guegue cja r he guegue ghtjo c bbtjri. 45 Nug, d mang ca ncjuani, cja nuquiguj jin gu emeguij. 46 Cja i bby tema cosa dr nttzo xcr tig? Bb te xt tig, gui manguj ya. Cja bb d mang ca ncjuani, dyoca jin gu emeguij bb? 47 Hnar cjahni cr bajtzi ca Ocja, i jti ca i man ca Ocja. Pe nuquj, j bajtziquij ca Ocja, eso, jin gu ne gui dydej ca d mang.

234 nim pa da z car du. 53 Cja ms r zqui ni ndra ngue ca ndom taje, car Abraham? Bi duca, guejti c profeta bi du hneje, cja nuc, m ndo tn ca Ocja. Xiquigu, Toca gu ne gui jjquhui bb? 54 Bi daj ya car Jess, bi xijm: Bb guir mantsjg, d phtzi poder, jin di nesta gi hemeguij. Gue cam Tzi Tag ca gu xijm ir Cjaaguj, guegueca x ddajqui poder, como i ne pa da tti zquig. 55 Nuquiguj, jin gu pajm ja i ncja guegue. Pe nug d padi ja i ncja, cja bb gua cni, gua cjag hnar mtjri ncja nguquiguj. Nug d meya ca Ocja cja d tig ca i ma guegue. 56 Ca ndor Abraham ca gu xijm ir taj, cju m thmi cja m ndo ne di ccahti car pa bb gua ec. Cja bb m badi nd ec, bi ndo mpj ghtjo mbo r my. 57 Diguebb ya p bi xijm c judio: Nim pa gu phtzi cincuenta ao. Dyoca gu mangu, g ccahti car Abraham? 58 Bi daj ya car Jess: Cierto nar palabra na d xihquij, bb jim be m bbh car Abraham, ya xi nd bbjc bb. 59 Diguebb ya, bi ndo uni r cu c judio c mr ahui car Jess. Bi gxj medo pa di ccajnij guegue, dr mhtij, por r ngue nr palabra xqu ma, como m majm, car Jess m ne di cjatsj ca Ocja. Nu car Jess bi hui ti mad c cjahni, bi wem p jar templo, bi ma.

dah qu jefe c judio, bb, bi hi naj: Cierto na d majme: Nuqu, j r bajtziqui ca Ocja. Gu ncja ngu c mi ngu Samaria, gu yojquhui hnar ttzondaji . 49 Nu car Jess bi dadi: Jin d yojcbbe hnar ttzondaji . Bb d nzohquij, d xihquij ca x bbjpigui cam Tzi Ta, como d i htzibica cja d jti ca i ma. Nuquj, jin gu ne gui hi zquij, como jin gu emej, cja r Ttguigca? 50 Nug, jin d cja ndumy cja da hi zqui y cjahni cja hu ji na? I bbh ca hnaa ca i ne pa da tti zquig, gue car Danzya ca b mandado p ji tzi. 51 D xihquij ntju my, ca to da dn car palabra ca d mang, jin da n car du. 52 Diguebb ya, p bi xih c judio: Nuya, d padije r z, gu yojquhui hnr ndaji ca Jin Gui Jo, cja xc bbh quir mfeni. Bi du car Abraham, cja p bi du c profeta, masque m ndo tnij ca Ocja. Nuquigu, gu mangu: Car cjahni ca da dyjti cam palabrag,

48Bi

Cristo existi antes que Abraham

Ca p hnar pa, car Jess m pa jar hu, cja bi ccahti hnar

Jess sana a un hombre que naci ciego

235 god, mr ju p hnanguadi car hu. Nuc mr god desde bb m hmy. 2 Qu mxte car Jess c m yojmi bi dynij: Xijquije tz, Maestro, nr hjn, dyoca x hmy r god? Toca i ndujpite? Cja xtr dyte ca r nttzo guejtsj guegue, cja hu gue cr ta o cr me? 3 Bi daj ya car Jess, bi hi na: J r nttzojqui nr hjn. Guejtjo j r nttzojqui cr ta co cr me. Exque i ncjan g hm guegue pa gu xojquibi y d, cja da ni gui te tza r nzdi car Tzi Ta ji tzi ca xp mnquig. 4 I nesta gu ti car bbfi x ddajqui cam Tzi Ta menta i cjadi tiempo. Ya xpa eh car pa bb ya jin da ncja tiempo. 5 Menta d bbjtig hua jar jy, d jbbe car jiahtzi ca i yoti y cjahni hua jar jy. 6 Bb m guadi m man car palabraca, car Jess bi zo r cji jni jar jy, bi dyti tz r bjy, cja bi gohtzibi qu d car god. 7 Diguebb ya bi xifi: Gui ma b xd jar tanque ca i tsjifi Silo. (M bbh p hnar ptje, m pxi deje r ngu, m u x car tanque.) Nr tjuju Silo i ne da ma: Guejna xp mnquij ca Ocja. Car god ya, bi ma nttzdi, bi ma b xjqui qu d, cja bb mb coji, ya xqu xoh qu d. 8 Diguebb ya bi man qu hnangu co ni c pe dda cjahni c xqu meyaj mhmto, bi mantsjj: Cja jin gui gue nr hjn, m jujtjo, m h cr limosna? 9 C ddaa ya, m ma: Guejn. Nu c pe ddaa ya, bi majm: Ncjahm guejn, pe jin gui guegue.

SAN JUAN9 Nu car hj bi mantsj: Guejquig. 10 Bi dynij, bb: Ja ncja xc xoj yir d ya bb? 11 Cja bi daj ya car hj ca mr god jmaja: Car hj ca i tsjifi r Jess bi dyti bjy, bi pbigui ym d, cja bi xijqui: Gui ma p jar tanque Silo, ma b xd. Eso, d ma xjqui ym d, cja bi xogui. 12 Diguebb ya, p bi dynij: Jab i bbh car hjca? Cja bi da guegue: Jin d padi.

ya bi ttzix car hj ca mr god jmaja, g ma p jab m bbh c fariseo. 14 M nsabado, gue car pa ca m tzujpi c judio, bb m dyti bjy car Jess cja bi xojquibi qu d car god. 15 Nubb, guejti c fariseo bi dynij ja bi ncja g xoh qu d. Cja bi man car hj ca mr god jmaja: Car Jess bi pbigui bjy jam d, ma ya, d m xd, cja nuya d janti. 16 Diguebb ya, bi man c dda fariseo, bi hi naj: J xcu heh ca Ocja car hjca, porque jin gui tzujpi nr pa g nttzya. Nu c pe dda cjahni ya bi majm: Hnar cjahni ca di ndujpite, cja di jogui di dyti milagro ncja ngu ga dyti guegue? Cja bi weguej por r ngue car Jess. 17 Nubb, p bi yojpi bi dynij car god: Xiquigu, Te gu mbengu digue car hj ca xp xoquiqui

13Diguebb

Los fariseos interrogan al ciego que fue sanado

SAN JUAN9 yir d? Cja xcu heh ca Ocja guegue? Bi dah car hj, bb: D i ng r jmandadero ca Ocja. 18 Nu c fariseoc jin g hemej cja cierto mr god jmaja car hjca? hasta bi nzojm cr ta co cr me, 19 cja bi dynij: Cja gue nir tthuin, gu majmi mr god desde bb m hmy? Ja ncja ga ccahti ya bb? 20 Ma ya, bi dadihui cr ta r me, bi majmi: D padibbe, guejn m ttgbben, mr god desde bb m hmy. 21 Cierto, hneje, ya xqui ccahti, pe jin d padibbe j xc ncja. Guejtjo jin d padibbe to x xojquibi y d. Guegue ya x ncjahni. Guejtsj guegue gui dynij ter bh ca x ncja? Guegue xta mantsj. 22 Bi dadi ncjap cr ta co cr me, como m tzu hui c hj c m mandado p jr ni cja c judio. Ya xqu man c mcja c m mandado, bb to di ma, car Jess mr Cristo ca xqu hi x ca Ocja, gueguej di fongui jr temploj, cja jin di nu r z. 23 Eso, bi dadihui cr ta co cr me: Ya x ncjahni. Gui dynij guejtsj guegue ter bh ca x ncja. 24 Diguebb ya, c fariseo p bi nzojm car hj ca mr god jmaja, bi xijm: Nuya, gui xijquije ghtjo ca ncjuani, pa da tti htzibi car Tzi Ta ji tzi. Nugje d padije i ndujpite car hj ca gu mangu x xoquiqui yir d. Xiquigu, te gu mangu digue car hjca? 25 Bi daj ya car hj, bi hi na:

236 Jadi ? Jin d pac cja i ndujpite guegue cja hu ji na? Guejn d pajn, bbto ndr god, cja nuya d ccahti. Guejtjo d padi guegue bi xoguigui ym d. 26 P bi yojpi bi dyn c fariseo: Te xp cjahqui car hjca? Ja xc xoj yir d? 27 Car hj p bi dajti bb: Ya xt xihquij, cja jin gu ne gui dydej. Te r nguehca p gu nej gu yojpi gu xihquij? Cja hu gu ne gui tnij car Jess, hneje? 28 Nu c fariseo, bb m tsjijm ncjan, bi ndo zanij car hjca, bi xijm: Nuquigu, gu ne gui tn car Jess, pe nugje, ji naguigje. D tndije ca ndor Moiss. 29 D padije, ca Ocja bi nzoh ca ndor Moiss cja bi un car ley. Nu car hj ca i tsjifi r Jess, jin d padije jab xcu heje. 30 Nubb, bi dah car hj: Dyo yaca jin gu paquj jab xcu heje, cja guegue x xoguigui ym d? 31 D ghtjoj d padij, bb i ndujpite hnar cjahni, ca Ocja jin gui cjajpi ncaso bb te i jpi. Nu car cjahni ca i bby ncja ngu ga tzh ca Ocja cja i i htzibi, bb te i di, da ttuni. 32 Desde bb m mj nr mundo, nim pa jab xt dej cja xtr xoj y d hnar cjahni ca mr god desde bb m hmy. 33 Nu car Jess, bb j xtr mjni ca Ocja, jin di jogui di xoguigui ym d. Ncjan g ndah car hj ca mr god jmaja. 34 C fariseo bi xijm, bb: Nuquigu, desde bb ng hmy, gu ndujpite. Jin gu padi ja i ncja ca Ocja. Hi x ya, ya xqu ne gui ujtiguije.

237 Nubb, bi fonguij car hjca, bi ccahtzij pa ya jin di guati p jr templo c judio. ya, bi dyh car Jess, ya xqu mfongui car hj ca mr god jmaja, cja bi ma b joni. Cja bb mb ntjhui, bi dyni: Nuqu, cja gu eme, ya x ni gui ca hnaa ca di mjni car Tzi Ta ji tzi hua jar jy? 36 Bi dah car hj, bi hi na: Xijqui tz, toca? pa gu emeg. 37 Cja p bi man car Jess, bb: Guejquig, ya xc ccajtigui, cja p d ahui ya. 38 Nubb, bi man car hj: Jaa, Tzi Jmu. D emequi, guehquigu xp mnqui car Tzi Ta ji tzi. Cja bb m ma ncjan, bi ndandiajmu p jy hua car Jess. 39 Cja p bi man car Jess: Nug, xt ejcua jar jy pa gu jejqui y cjahni. Y jin gui ccahti, gu xojquibi y d pa da ccahti. Nu y i ma i ccahti r z, gu cjajpi da ngody. 40 Diguebb ya, c dda fariseo c mr bbh p, bi dyj nr palabran, cja bi xijm: Cas gur mangu, nugje d godje hneje? 41 Bi daj ya car Jess: Bb guir godj ncja ng n hnaa n xt xojquibi qu d, jin guir tuj ca r nttzo bb. Nuquj, gu majm, r z guir hmpj, pe como jin gui cierto. Gu ncjaj ncja ngu y god hneje mbo ir tzi myj, eso, gu tudij ca r nttzo. Ncjan g xijm car Jess.

SAN JUAN9,10

35Diguebb

Ciegos espirituales

10

P bi man car Jess: D xihquij ntjumy, ca to ba e jar gora jab i bbh c djti cja jin gui cti p jar goxtji, r be car cjahnica. Ba eje pa da zix c djti g fuerza, cja i px p jr cjoti car gora, j r ti p jar goxtji. 2 Pe nu ca to i cti jr goxtji, guegueca r mdi c djti. 3 Bb ba eh car mdi, car portero i meya, cja i xojquibi car goxtji. C djti i jtibi cr ja car mdi. Diguebb ya car mdi i nmbi cada hnaa cr tjuju c djti, cja ba phc. 4 Cja bb ya xtr ngjqui ghtjo qu djti, car mdi ya xta hmto, cja c djti xta dndi r xtja, como i meyabi cr ja. 5 Pe jin gui tnij hnaho cjahni ca j r mdi. I ddaguij, porque jin gui meyabij cr ja. 6 Car Jess bi xih c cjahni nr palabran digue car mdi co c djti pa di badij ja m ncja guegue. Nu c cjahni jin g ntiendej ter bh ca m ne di ma.

El ejemplo del corral

ya, car Jess p bi xih c cjahni p hnar vez, i na: Cierto nar palabra na d xihquij. Guejquig dr goxtji pa da ti c djti. 8 Ghtjo c cjahni c xp heje ncjahm mdi, bb j bbe nd ec, m bec, m ne di zix c djti g fuerza. Nu c djti jin g cjajpi ncasoc. 9 Nug d jbbe hnar goxtji pa da ti c djti jar gora. Ca to da guajqui pa da ti car gora, gu un car nzajqui ca jin da tjegue. Car cjahnica da ho libre. Da bni pa da dti te da zi, cja p da ti jar gora pa da tzya p.

7Diguebb

Jess, el buen pastor

SAN JUAN10 r heh c be? Nuc ba eje pa da zix c djti, da jio, cja da mhti. Pe nug xt ec pa gu un nzajqui ym tzi dti, pa da hmy r z cja jin te da bbtibij. 11 D jbbe hnar mdi i nu r z qu djti. Nug gu d cam vida pa jin da ttzingui cm djti. 12 Nu car ttmdi, ca j r jmu c djti, bb ga jianti ya xpa eh car lobo, i jjti c djti, i ddajtjo. Car lobo ya, ba fonti c djti cja ba tzh c ddaa. 13 Car ttmdi i jh c djti da du x car lobo, como j mjtic, ja car domi i ne. 14 Nug dr jogui mdi. D mpabbe cm djti. 15 Ncja ngu dar mpabbe cam Tzi Ta, ncjap hneje ngu dar mpabbe cm djti. Gu d cam vida pa da mhtzi nzajqui cm djti. 16 Guejtjo p i bbh c ddam djti c j bbe i cti nr gora n d xihquij. Guejtic, d ne gu ma tziji hneje. C djtic, da dyh bb xt nzofo. Ncjap gu cuajti ghtjo cm djti, pa da hnaadi cam partida, cja nug gu fdi ghtjoc. 17 I negui cam Tzi Ta, porque gu d nm vida, gu tu, cja p gu ja m ja, p gu hmy. 18 Jin to da jagui nm vida bb jin gu jgui. Guejquitsjg gu d cam vida. D phtzig poder gu dtsj cam vida. Guejtjo d phtzi poder pa p gu ja m ja. Guejn x xijqui cam Tzi Ta, i nesta gu tu, cja p gu ja m ja. 19 Nu qu jefe c judio, bb m dyj y palabray, p bi ntxtij cja bi weguej. 20 C dda mr ngu bi majm: Nr Jess i yojmi hnar ttzondaji . X bbh cr mfeni. Dyoca gu jm ca i ma?

238 c p ddaa bi majm: Ji na. Bb to di yojmi hnar ndaji dr nttzo, jin di a ncja ngu ga a car Jess. Guejtjo jin di jogui di xojquibi qu d hnar god.
Los jefes de los judos rechazan a Jess
21Nu

10Te

ya, bi tzo car mbaxcjua bb m mben c judio car pa ca xqu ndedica car ndo templo p Jerusaln. Mr tiempo bb m jh c tz. 23 Nu car Jess mr bbh p jar templo p Jerusaln. M dyo p jar portal ca i tsjifi r portal car Salomn. 24 Cja bi guati c dda qu jefe c judio, bi hi tj mad car Jess, bi dynij: Hasta ncjahm gui cjaguije gu yomfenije? Bb guehquigu gr Cristo, bb xtr hi xqui ca Ocja pa gui mandadoguije, ex xca xijquije r z ya, pa gu padije. 25 Bi daj ya car Jess: Ya xt xihquij, pe jin gu emej. Cam Tzi Ta x hi zquig, x ddajqui cam ttzdi pa gu ti milagro. Por r ngue y d te, i fadi toguig. 26 Nuquj, jin gu emej ca d xihquij, como jin gm djtiquigj. Ya xt xihquij mahmto, te r nguehca jin gu emeguij. 27 C cjahni cm djtig i h bb d nzofo. D meyagc, cja i tngui. 28 D un car nzajqui ca jin da tjegue. Ni jab da bbdij. D phtzi r z jam dygc, cja jin to da zingui. 29 Gue cam Tzi Ta x ddajqui cm djti. Guegue ghtjo i mandado, r ndo nzdi, cja jin to da dapi pa da zimbi cm tzi dti. Nuc, i bb r dy guegue. 30 Nug co cam Tzi Ta, hnaadi cam hmygbbe, hnaadi

22Diguebb

239 cam mfenibbe. D bbbbe ghtjo r tiempo. 31 Bb m dyjm nr palabran, qu jefe c judio p bi gxj medo pa di ccajnij car Jess, dr mhtij. 32 Diguebb ya car Jess bi xijm: R ngu vez xt fx y cjahni, xt ti milagro co ni cr ttzdi cam Tzi Ta. Nuquj, g ccahtij c milagroc hneje. Ter bh ca xt tig pa dr ntzhui gui ccanquigj doo? 33 Bi daj ya c judio, bi hi naj: Cierto, d ne gu ccanquije, pe j r ngue c xc dyhtibi y cjahni. Guehca gur ne gui cjatsj ca Ocja, siendo gr cjahnitjojo. 34 Bi daj ya car Jess, bi xijm: I bbh ca hnar tzi palabra i ju x p jar ley ca gu nxdij, guehp jab i a digue c nzya. I ma ncjahua: Nuquiguj, gu jjm cja. 35 Jin gui tz gu majm jin gui cierto ca i man c Escritura, como nuc, r heh ca Ocja. Guehp ja Escritura i tjquihui ca Ocja c nzya. I tsjifi ncjan, como xqu ttun c nzya cr ley ca Ocja. 36 Cja nug, x hi xquig car Tzi Ta ji tzi cja xp mnqui hua jar mundo pa gu htibi cr bbfi. Dyoca gu i naj, r nttzo nar palabra na xt ma, ca xt xihquij, r Ttguig ca Ocja? 37 Bb j xtr heh cam Tzi Ta ji tzi ghtjo y d te, nubb, di jogui gi majm, j xcu mnquig guegue hua jar jy. 38 Pe ghtjo y d tig, r he guegue, como d yobbe cr ttzdi ca Ocja. Eso, r ntzhui gui hemeguij por r ngue y milagro y d te, macja jin gu ne gui hemej ya palabra ya d xihquij. Por r ngue y d

SAN JUAN10,11 te, da jogui gui padij, cierto d yobbe cam Tzi Ta ji tzi, hnaadi cam bbfibbe. Ncjan g man car Jess. 39 Diguebb ya, qu jefe c judio p bi yojpi bi ntoja di ztij car Jess pa di gotij. Nu guegue bi hui ti mad c cjahni, bi ma. 40 Ma ya, car Jess p bi ma g ddax ca hnanguadi car datje Jordn, p jab r bx car jiadi. B hmjti p jab xqu hmh car Juan mhmto, bb m xix c cjahni. 41 Cja mb cuatij car Jess r ngu cjahni, m majm: J m ti milagro car Juan, pe ndejma m xijquij ja di ncja nr Jess. M cierto ghtjo ca m xijquij. 42 Cja mr ngu c cjahni c bi hemej, car Jess m gue cr jmandadero ca Ocja ca m ddhmi.

11

M bbh ca hnar hj, m ju cr tjuju mr Lzaro. Mr mi ngu hnar tzi jini ca m tsjifi Betania. Car Lzaro m bbh p co ni qu ncju, car Mara hneh car Marta. Cja bi jin car Lzaro. 2 Car Mara, cr ncju car Lzaro, guegue xqu xihtzibi perfume jy hua car Tzi Tada Jess, cja xqu dujquibi co ni qu xta. 3 Bb m jin car Lzaro, c yojo qu ncju b pjnihui r ja p jab mr bbh car Jess, bi xijmi: Nuqu, m Tzi Jmuquije, i jin quer amigo, car Lzaro. 4 Bb m dyj yaca, bi man car Jess: Jin da du car jini ca i tzhui. Nu ca da ncja, da ni gui te tza r nzh ca Ocja. Guejtjo da ni gui

Muerte de Lzaro

SAN JUAN11 te tza r nzjquig, r Ttgui ca Ocja. 5 Car Jess m ndo mah car Marta cja co cr cjuju, co hneh car Lzaro. 6 Pe bb m dyde, ya xi m jin car Lzaro, ndejma p b dedi yojpa p jab mr bby. 7 Cja bb xqu tjoh c yojpac, car Jess bi xih qu amigo c m ntzixihui: Nuya, p gu mj, gr mh p Judea. 8 Bi daj ya qu amigo, bi xijm: Nuqu, Maestro, jin tza bbe i cja mpa bb m ne di mjtiqui g doo c dda judio r bbh p Judea. Dyoca p gu ne gui magu p ya? 9 Nu car Jess bi dadi: Ndejma d ne gu ma p. Cja jin gui phtzi doce hora hnajpa? Pa guejc, mpatjo. Bb i dyo bb mpa hnar cjahni, jin da mfehtze. I dyo r z, porque i ni guitjo, j bbe i hmxuy. 10 Pe bb to da ho bb nxuy, da fntzi, porque jin gui ccahti jab r ma. Nug d ncja ngu hnar cjahni i dyo bb mpa, porque j bbe i tzh car hora ca x man cam Tzi Ta ji tzi. 11 Diguebb ya, car Jess bi xih qu mxte: Ya x ah cam amigoj, car Lzaro, pe nug gu m dy. 12 Cja qu mxte bi dadij bb, bi hi mbij: Nuqu, Tzi Ta, bb i ajtjo, p ntoja da z bb. 13 Car Jess m ne di ma, ya xqu du car Lzaro. Nu qu mxte m mbenij ncjahm m ajtjo. 14 Nubb, car Jess bi xijm clarotjojo: Ya x ndu car Lzaro. 15 D mpjc ca j xt hmh p

240 ca xc ndu. Como nuya, r z gr hemeguij por r ngue ca xqu ccahtij. Nuya, mj ya, gu ma gr ccahtij car Lzaro. 16 Diguebb ya ca hnaa qu mxte car Jess ca m tsjifi r cuate, gue car Toms, bi xih c pe dda: Pe ntoja ya xta bbhti nr Jess. Pe gu mj ya, pa dda gr tugj, d ghtjoj.

m zti p Betania, car Jess bi dyde, ya xqu z go mpa ca xqu ntth car Lzaro. 18 Car Betania co car Jerusaln m jajquihui como yo quilmetro mad. 19 Ya xqu guatij p jr ngu car Marta co car Mara r ngu qu amigohui. Ghtjo m judioj. C amigoc, mr ju htibi myhui c yojo bbja, como xqu du cr i dahui. 20 Nu car Marta, bb m dyde, ya xti zh car Jess, bi bna nttzdi, bi ma b ntjhui. 21 Cja guegue bi xih car Jess: Nuqu, m Tzi Jmuquije, bb gi hmjqu hua, jin di du cam hohui. 22 Pe guejtjo d padi, ghtjo ca gui dyjpi car Tzi Ta ji tzi, da dyte. 23 Car Jess bi xih car Marta, bb: P xta ja r ja quer hohui, xta nantzi. 24 Diguebb ya, p bi man car Marta: Jaa, ya xt padi, ba eh car pa bb xta ja r ja, gue bb xta nantzi c nima cja xta ncja car juicio. 25 Nu car Jess p bi xifi: Guejquig gu xox c nima, gu cjajpi da ja r ja c cjahni c x

17Bb

Jess es la resurreccin y la vida

241 ndu. C cjahni c m emegui bb m bbjtij, masque ya x ndu, p da ja r jac. 26 Cja nu ca to i cjadi r nzajqui, bb da hemegui, masque da du cr cuerpo, da ttun car nzajqui ca jin da tjegue. Xiquigu, cja gu emena? 27 Bi daj ya car Marta, i na: Jaa, Tzi Ta, nug d eme, guehqu gr Cristo, x hi xqui car Tzi Ta ji tzi, r Tzi Ttqui ca Ocja. Guehquigu nd tpiquije gi hecua jar jy.

SAN JUAN11 du my, bi ntzte. 34 Diguebb bi dyni: Jab guehp xc dyh quer nimaj? Cja bi dadij: B equ gui ccahtitsj tz, Tzi Ta. Cja bi guati p car Jess. 35 Nubb, bi nzon car Jess hneje. 36 C ddaa c judio bi majm, bb: Te tza ngu m ne car Lzaro! 37 Guejtjo m bbh p c dda c bi majm: Gue nr hjn bi xojquibi qu d hnar god. Cja jin di jogui di ccax car Lzaro pa jin di du hneje?

g ndah car Marta, cja diguebb ya bi ma b nzoh cr cjuju, bi cjontibitjo, i na: Ya x nzh cam Maestroj, b bbh p, b nzohqui. 29 Nu car Mara, bb m dyj ya ca, bi ma nttzdi, bi ma b ntjhui car Jess. 30 Car Jess j bbe m cti p jar ji ni. Mr thmi tjo p jab xcu ntjhui car Marta. 31 Nu qu amigo car Mara co car Marta mr bbh p jr ngu hui, mr ju htibij r my car Mara. Cja bb m bna nttzdi car Mara, bi mben qu amigo, ms ya xi mr ma jar lugar p jab xqu tth car Lzaro, mr m du nzom p, eso bi dnij g mjm p hneje. 32 Cja car Mara, bb m zn n jab mr bbh car Jess, bi ndandiajmu jy hua, bi xifi: Nuqu, m Tzi Jmuquije, bb gi hmjqu hua, jin di du cam i da. 33 Nu car Jess, bb m ccahti mr zon car Mara cja co c judio c xqu dnij, nubb bi ndo ungui

28Ncjan

Jess llora junto al sepulcro de Lzaro

ya, p bi ndo ntzti car Jess, bi ma g nguati car lugar p jab xqu tth car nima. Mr cuevac, xqu cjoti cr goxtji co hnar ndo medo. 39 Nubb, bi man car Jess: Gui cjhtzij ya nr medo, dr ma hnanguadi. Nu car Marta, cr ncju car nima, bi xifi: Nuqu, Tzi Ta, ya x cja go mpa ca xc ndu. P ya x xagui. 40 Nu car Jess bi dajti: Gui mbengu tz ca xt xihqui, bb gui hemegui, xt ccahti te tza r nzh ca Ocja. 41 Diguebb ya bi ghtzij car doo. Ma ya car Jess bi nhtzi jar ji tzi, bi nzoh ca Ocja, bi ma: m Tzi Taqui, cjamadi quer tzi jmajte, xc dyh ca xt hqui. 42 D padi, cada bb d nzohqui, gu jtigui. Pe xt xihqui nar palabrana pa da dyj y cjahni r ngu y

38Diguebb

Resurreccin de Lzaro

SAN JUAN11 i bbjcua, cja pa da hemej, guehquigu xc pnqui hua jar jy. 43 M guaj ya m man y palabray, cja bi nzoh car Lzaro, bi mahti nzajqui, i na: Nuqu, Lzaro, b pj ya. 44 Diguebb, bi bn car nima, m bbantitjo c dajtu jy hua co jy dy. Guejtjo m hnu hti cr a co pe hnar dajtu. Cja car Jess ya bi xih c cjahni: Nuya, gui xohtibij y dajtu, gui jiguij da ho libre. Cja bi cjajpij.

242 m mandadobi c pe dda mcja. Nr Caifs bi xih c p dda, i na: 50 Nuquj, jin te gu padij, jin gu ntzohmij ja gu ncjaj pa jin da mpun cam nacinj. Nug, d i na, ms b conveni da du ca hnaatjo r hj, cja jin gu nesta gu tuj, d ghtjoj. 51 Nr palabra n bi man car Caifs, jin gu heje digue cr mfenitsj, nu ca Ocja bi un car palabraca. Como car Caifs mr damcja, cja m phtzi cr cargo car cjeyaca, ca Ocja bi cjajpi bi ma ja dr du car Jess pa jin di bbdi ghtjo c cjahni judio. 52 Bb m du car Jess, cierto bi mx c cjahni c m judio, pe jin gui jac. Guejtjo bi mtzi ghtjo qu cjahni ca Ocja, cja nuc, m bbpj ghtjo c p dda nacin hua jar mundo. M huanihui c pe dda cjahni c jin gui eme. Bi du car Jess por r ngue ghtjo c to di heme, cja bi pjni ghtjoc, pa bi cjaj r familia ca Ocja. 53 Nubb, desde car pa bb m man car damcja, m conveni pa di du car Jess cja jin di du c pe dda cjahni r ngu, c mcja c m mandado m jonij ja dr mhtij car Jess. 54 Eso, bi wem p Jerusaln car Jess. Ya jin gu ho p jab m bbh c jefe c m mandadobi c judio. Bi bm p jar estado Judea, bi ma g ma p hnar tzi jini ca m tsjifi Efran. Nuca, m bb jr nttzani car desierto, p jab jin tza m bb cjahni r ngu. Car Jess b hmjti p co ni qu mxte. 55 M bbh tz pa di tzo cr mbaxcjua c judio ca m tsjifi r Pascua. Mr ngu c cjahni ya xi mr

ndo ngu c judio c mr tnij car Mara bb m ja r ja car Lzaro. Por r nguehca g ccahtij ter bh ca bi ncja, bi hemej car Jess. 46 Nu c dda qu jefe c judio bi ma b ahui c fariseo, bi xijm te xqu dyti car Jess. 47 Diguebb ya, bi jmu ntzij c jefe c m mandadobi c mcja cja co c fariseo, bi dytij hnar junta, bi nzojm hneje c p dda tita c m ja r cargoj. Mr bbh p ghtjo c jefe c m ntjumy, cja bi aj digue car Jess. Bi majm: Ja gu cjajpij car hjca? I ndo ti r ngu milagro. 48 Bb gu jguij da ncjadin, nubb, ghtjo da heme y cjahni cja da hi xj g rey. Nubb, du eh c autoridad romano, da yhti cam temploj cja da jangui cam cargoj. Guejtjo da mhti r ngu ym cjahnij. 49 Diguebb ya, ca hnar hj ca mr damcja, bi a hneje. M ju cr tjuju mr Caifs. Car cjeyaca, guegue m ja cr cargo ga damcja,

Conspiracin para prender a Jess

45Mr

243 mjm p Jerusaln pa di jojquij ante que di ncja car mbaxcjua. M nxajm ncja ngu mr man cr ley gueguej. 56 C cjahni c xqu mjm p Jerusaln pa di zj car mbaxcjua, m dyo m jonij car Jess. Cja bb mr bbpj p jar templo, m hntsjj, m majm: Te gu mbenguj? Cja du eh car Jess hua jar mbaxcjua, o jin du eje? 57 Como c fariseo co hneh c jefe c m mandadobi c mcja, ya xqu unij car orden, bb to di badi jab mr bbh car Jess, di ma du ngxte pa di ttzdi cja di cjoti fdi.

SAN JUAN11,12 Judas bi ma nr palabran ncjahm de vera m jui jqui c probe, hne j m jui jqui. Jntjo g mantjo, como guegue m tu car ddza p jab m ttti car domi, cja m jajqui hna parte car domi, m pe. 7 Nu car Jess bi ma: Dyo te gu xij nr bbja. R z n x dyjtigui. Guegue x mhtzi nr perfume pa di xizqui car pa bb xt hjc, cja exque x xizqui ya. 8 Ghtjo r tiempo da hmj y tzi probe pa gui fxjy, pe nug, jin gui ghtjo r tiempo gu hmpj.

6Car

12

Bb m bbjti ddajto mpa pa di tzo car mbaxcjua, car Jess bi ma p jar tzi jini Betania, p jab m bbh car Lzaro. Guegueca xqu du, cja car Jess, p xqu xotzi. 2 P jr nguj car Lzaro co c yojo qu ncju, bi tthtibi car Jess hnar ju ni. Car Marta bi d car ju ni. Nu car Lzaro mr jubi c pe dda cjahni p jar mexa, mr tzij. 3 Diguebb ya bi ti car Mara, mb tu mad litro r perfume ca m tsjifi r nardo, mr ndo madi. Bi xihtzibi qu hua car Jess, cja bi dujquibi qu hua co ni qu xta. Cja car ngu ya bi nd cr ja car perfume. 4 Mr bbh p hneje ca hnaa qu mxte car Jess ca m tsjifi Judas Iscariote, cr tt car Simn. Guegue di d car Jess. Bi man car Judas, i na: 5 Dyoca x mfn nr perfumen? Di jogui di bb por ju ciento r domi, cja di tjejquibi c tzi probe.

Una mujer unge a Jess

ndo ngu c judio bi dydej, mr bbh p Betania car Jess, cja bi hj bi mjm p, jin gui jntsj pa di ccahtij car Jess, pe guejti car Lzaro, como car Jess xqu cjajpi xqu ja r ja. 10 Por r nguehca, qu jefe c mcja bi mbenij di mhtij car Lzaro hneje. 11 Como guehca g ja r ja car Lzaro, ya jin tza m ddn c mcja c m phtzi cr cargoj. Mr ngu c cjahni, ya xi m tnij car Jess cja m emej guegue.

9R

Conspiracin contra Lzaro

ndo ngu cjahni xqu mjm Jerusaln pa di zj car mbaxcjua ca ya xti ncja p. C ddaa cjahnic, bi mjm p Betania, bi ma b ccahtij car Jess cja co car Lzaro, cja p b cojm p Jerusaln. Diguebb ya, ca r yojpa, bi dyh c cjahni c mr bbh p Jerusaln, ya xti zm p car Jess hneje. 13 Nubb, bi bnij du tjajm car Jess, cja b tjquij qu xi c

12Mr

Jess entra en Jerusaln

SAN JUAN12 dntji, m pjm p jar hu p jab mb eh car Jess. Guejtjo m ndo majm nzajqui, m i naj: D xjtibij car Tzi Ta ji tzi. Guegue da bendecibi nr hj n ba eje, como xp mjni cja x un cr ttzdi. m reygjn, nugj d cjahni israelitaj. 14 Car Jess ya bi dti hnar tzi burrotjo, cja bi tgue. Ncjap g nzh car palabra ca i mam p jar Escritura: 15 Dyo gu ntzuj, gu mi nguj Jerusaln, Jiantijmaj, ya xpa ej nir reyj, ba th hnar tzi burrotjo. 16 Jin te g mben qu mxte car Jess car hora ca m cti p Jerusaln ncja ngu hnar rey, m th car tzi burrotjo. Hasta guehp m ttzi x car Jess p ji tzi, nubb, bi mbenij cja bi badij, por r ngue ca xqu ncja, xqu zdi ncja ngu ga mam p jar Escritura. 17 C cjahni c m yojm car Jess bb m xox car Lzaro, bi ndo ngxtej, bi xih c pe dda cjahni te xcu ccahtij. 18 Eso, bi bm p Jerusaln c pe dda cjahni r ngu, bi ma b ntjj car Jess, como xqu dydej, guegueca xqu xoxi hnar nima. 19 Nubb, ms m ndo ntztij c fariseo. M atsjj, m majm: Jiantijmaj, ja gu ncjaj ya? Ghtjo y cjahni i tnij guegue.

244 mxte car Jess ca m ju cr tjuju mr Felipe. Guegue car Felipe mr mi ngu car jini Betsaida, p jar estado Galilea. Nu c griego bi dyjpi r tsjjqui car Felipe pa di ccahtij car Jess, bi hi mbij: Nuqu, tada, d neje gu ccahtije tz car Jess, pa gu aje. 22 Diguebb ya car Felipe bi ma b xih car Andrs, cja gueguehui ya, bi mhui b xijmi car Jess. 23 Nu car Jess bi xih qu mxte: Ya x nzh car hora ca m nesta di ncja. Nug dr cjahni xp bbnqui hua jar jy. Por r ngue ca xta ncja, da ni gui, i ndo i zqui cam Tzi Ta. 24 Dyjmaj na gu xihquij. Nug d jbbe hnar tty. Bb da bboni jar jy hnar tty, da mbdi, cja p da ftze, da te. Nubb, p da ndo nxanti r ngu. Pe bb da bbhtzitjo cja jin da bboni, segue da hnaadi car tty, jin jab dr ngujqui, bb. 25 Ca to i fh cr vida hua jar mundo, eso, jin gui ne da dngui, ndejma da bbh cr vida. Nu ca to jin gui jijqui cr vida hua jar mundo, pe i ungui r my da dngui, masque da ncjajpi ca te da ncjajpi, guegue da mhtzi car nzajqui ca jin da tjegue. 26 Ca to i ne da sirvegui, i nesta da dngui, cja nup jab gu hmjc, guejti guegue da hmh p hneje. Ca to da pjpiguig, cam Tzi Ta ji tzi da n r z car cjahnica.

cjahni israelita c xqu ma p Jerusaln, xqu mjm car mbaxcjua pa di ndanej ca Ocja. Guejtjo m yojm c dda griego. 21 C cjahnic bi guatij ca hnr

20C

Unos griegos buscan a Jess

i ndo mben nm my ja gu ncja. Ter bh ca gu xih cam Tzi Ta? Cja gu jpi: Nuqu, Tzi Ta, fxqui tz, pa jin gu nesta gu tu? Jin da jogui gu jpi ncjap, como

27Nuya,

Jess anuncia su muerte

245 guehca xt ehca. 28 Diguebb ya car Jess bi nzoh ca Ocja, bi xifi: Nuqu, Tzi Ta, ya x nzh car hora gu tu. Pe ndejma gui cjagui ca i nesta pa da tti zquigu. Cja bb m guadi m ma ncjan, bi dyh hnar ja mb a p jar ji tzi, m ma: Por r ngue ca xc dyte, ya xt cjag x hi zquig y cjahni, cja p gu yojpi gu cjajpi y cjahni da hi zquig por r ngue ca ya xta ma da ncja. 29 Nu c cjahni c mr bbh p, bb mb a car Tzi Ta p jar ji tzi, bi dydej hnar ndo ruido. C dda ya, m majm, xqu mfjni car ji tzi. Nu c p ddaa ya m majm, mr anxe ca Ocja mr nzoh car Jess. 30 Diguebb ya, car Jess bi xijm: Nr ja n xc dyjm, jin gui jnguitsjg x nzojquig. Guehquitjoguj hneje, x nzohquij. 31 Nuya, ya x nzh car hora gu tu, cja por r nguehca, car Tzi Ta ji tzi da juejqui y cjahni y i bbjcua jar jy. Car hora ca xt tug, xta tjajquibi cr cargo ca Jin Gui Jo. Xta tjajquibi ca r mandado hua jar mundo. 32 Cja nug, bb xta ddjtigui p a p jab da jiantigui c cjahni, gu nzojtibi qu tzi my ghtjo c cjahni, santa du ejm pa da badij toguig. 33 Nr palabra n bi man car Jess m ne di ma ja ncja dr du. 34 Nu c cjahni c mr dej bi dajtij: I xijquije c maestro c x nxh c Escritura, bb xtu eh car Cristo ca da hi x ca Ocja pa da mandadoguije, gueguec da hmy ghtjo r tiempo, jin da du. Nuquigu, ncjahm hnaho gri

SAN JUAN12 xijquije. Como gu xijquije i nesta da ddti p a ca hnar cjahni ca gu mangu, xp bbjni hua jar jy. Xijquije tz, to car cjahnica? 35 Diguebb ya p bi man car Jess: D bbjtig hua jab gu bbjquj, d ncja ngu car jiahtzi. Pe ya xqui chi tchtjo i bbdi pa gu tzoquij. Gui tnguij ya, cja ya d bbpj hua. Ya xqui guejti p xta zhquij car bbxuy, cja nubb, ya xcr weng hua. Dyo gu ncjaj ncja ngu c dda cjahni c i dyo jar bbxuy cja jin gui padi jab r mjm. 36 Nug, d ncja ngu car jiahtzi. Gui hemeguij menta gu ccajtiguij, pa da hmh car jiahtzi mbo ir tzi myj. Bb ya xqu man y palabray car Jess, diguebb bi weguehui c cjahni c mr nzofo, bi wem p.

c cjahnic, masque ya xqu ccahtij ndu ntji milagro c xqu dyti car Jess, pe jin g hemej, cja xcu heh ca Ocja guegue? 38 Ncjap g nzh car palabra ca xqu man car profeta Isaas p jar Escritura: I ma ncjahua: Nuqu, m Tzi Taqui, tzi yotjo c cjahni x heme car palabra ca xt mang. Xt ndo ti milagro co ni quer ttzdi, pe jin tza to i eme, ms guehquigu xc pnquig. 39 Eso, j m tz di heme car Jess c cjahni r ngu, como ya xqu mben ca Ocja di ncjaj p. Bi ncj ncja ngu ga ma na pe hnar palabra na bi escribi car profeta Isaas. I ma ncjahua:

Por qu los judos no crean en Jess

37Nu

SAN JUAN12,13 Ocja bi gojtibi qu dj, pa jin di ccahtij, Guejtjo bi cjajpi qu myj ncja hnar do g medo, pa jin di ntiendej. M ma guegue: X ncjap y cjahni, pa jin du cojm jab d bby cja jin di jionguig, Como, bb di jionguig, gua jojquibi qu tzi myj. 41 Bi ncjan g man car profeta Isaas, como guegue bi badi ja di ncja car Cristo ca di heje. Bi ccahti te tza dr ji tzi car cargo di mhtzica. 42 Pe ndejma bi heme car Jess c dda qu jefe c judio. Nuc, j m ncjuanij ms m emej, como m tzuj c fariseo. Ya xqu man c fariseo, bb to di ma, guegue car Jess mr Cristo ca xqu hi x ca Ocja, di fongui jr temploj. 43 C jefe c bi hemej, jin g ncjuanij, como m ndo nej pa di tti htzibij, cja jin tza m nej di hmpj pa di tzh ca Ocja.

246 guegue, guejquig d un cr castigo. Nug, j xt ejc hua jar jy pa gu castiga y cjahni. Xt eje pa gu un car nzajqui ca jin da tjegue. 48 Nu car cjahni ca jin gui ne da heme, cja xp mnquig car Tzi Ta ji tzi? cja jin gui ne da dyjti y palabra y d ma, cierto ba eh car pa bb xta tsjifi, i ndujpite, cja xta ncastiga. Bb xta mben y palabra y xt ma, xta batsj mbo r my, r ntzhui da ttun cr castigo, como r nttzo ca x dyte. 49 Jin gm mfenitsjg y palabra y d xihquij. Nu cam Tzi Ta ca xp mnqui, guegue x xijqui ter bh ca gu ma, cja co ja ncja gr nzoj y cjahni. 50 D padi, por r nguehca dr ti ca i xijqui cam Tzi Ta ji tzi, d phtzi car nzajqui ca r he guegue, gue car nzajqui ca jin da tjegue. Eso, d nzohquij ncja ngu ga xijqui cam Tzi Ta. D xihquij ghtjo ca i bbjpigui guegue. Ncjap g man car Jesus.

40 Ca

ya, car Jess bi a nzajqui, bi ma: Car cjahni ca i emegui, jin gui jaguig i emegui. Guejtjo i eme cam Tzi Ta ca xp mnqui. 45 Guejtjo d xihquij, ca to i ccajtiguig, ncjahm ya x ccahti cam Tzi Ta ca xp mnquig. 46 Nug, xt ejcua jar mundo ncja ngu hnar jiahtzi, pa jin da go jar bbxuy car cjahni ca da hemegui. 47 Ca to da dyj y palabra y d ma cja jin da dyjte, da ttun cr castigo, pe j r ntzhui da ma

44Diguebb

Las palabras de Jess juzgarn a la gente

13

Bb ya xti ncja car mbaxcjua ca m tsjifi r Pascua, bi bah car Jess, ya xqu zh car p pa di bngua jar jy, cja p dr ma p jab b bbh cr Tzi Ta. Desde bb m mdi m nzoh qu amigo c m tni, m madi hasta gue bb m du. 2 Car Jess mr tzi car cena, mr tzihui qu mxte, cja mr bbh p hneje car Judas Iscariote, cr tt car Simn. Guegue car Judas ya xqu mbeni di d car Jess pa di bbhti. Ca Jin Gui Tz xqu un car mfenica. 3 Nu car Jess m padi xcu he guegue p jab b bbh

Jess lava los pies de sus discpulos

247 ca Ocja, cja ya p xti ma dr goh p. Guejtjo m padi, cr Tzi Ta p ji tzi xqu un cr cargo cja xqu uni r tsjjqui di dyti ca te m ne. 4 Bb mr tzij car cena, bi bbh car Jess, bi mh car dajtu m pti, cja bi gah hnar toalla, bi du hti p jr ngti. 5 Diguebb ya, bi xiti deje hnar bandeja, bi mdi bi xjquibi qu hua qu mxte. Hnahnaa g xjquibi cja p bi dujquibi co ni car toalla xqu du hti jr ngti. 6 Bb m zh p jab mr ju car Simn Pedro, ya xi mr ma di xjquibi qu hua, nu car Pedro bi ccax car Jess, bi xifi: Nuqu, Tzi Ta, cja b jogui guehquigu gui xguigui ym hua? Jij ya. 7 Car Jess bi dajti bb: Nuya, jin gu ntiende te r nguehca dr xjqui yir huaj. Hasta bb ya xtr ncja ca xta ncja, nubb, cja xqu ntiendej, bb. 8 Nubb, p bi man car Pedro: Jin gu jqui gui xguig ym hua. Cja diguebb ya bi dah car Jess, bi xifi: Bb jin gu xquiqui yir hua, ya jin gui tz gui tngui bb. 9 Car Simn Pedro, bb m dyh c palabrac, nubb, bi pta nttzdi qu mfeni, bb, bi ma: Jin gui jntsj ym hua gui xguigui. Guejtjo gui xguigui tz ym dy cja co nm a hneje. 10 Diguebb ya, bi man car Jess: Car cjahni ca x nxaja, jin gui nesta jab p da tsjjquibi, jntsj qu hua. Nuquj, gu bbpj limpio, masque jin gui ghtjoquiguj.

SAN JUAN13 man car Jess, j m ghtjo m bbpj limpio mbo myj, porque guegue m padi toca di d. 12 Cja bb m guadi m xjquibi qu hua ghtjo qu mxte, car Jess p bi mti car dajtu xqu mgue. Cja diguebb, p bi guati p jar mexa, bi mi bi qu mxte, cja bi xijm: Nuquj, cja gu ntiendej te r nguehca xt cjahquij ncjan? 13 Gu xijquij ir maestroguij hne ir tzi Jmuguij. Cierto ca gu majm, hneje. 14 Macja ir Jmuguij hne ir maestroguij, nug xt xjqui yir huaj. Guehquitjoguj, r ntzhui cada hnaaquiguj gui xjquibi qu hua quir hohuij, gui dyhtibij ca te da nesta. 15 Xt ddahquij hnar ejemplo pa gui tnij. Xt ncjag ncja hnar mfitjo. Gui dytitsjj ncja ngu xt jtiquij. 16 Cja gui dydej nar palabra na d xihquij: ca tengu da tti zquij jin da tjoh ca tengu x tti zquig. Ca tengu da tti htzibi y jmandadero jin da tjoh ca tengu x tti htzibi nr jmuy. 17 Bb ya xqu ntiendej y palabra xt xihquij, gui dytij ncjap, pa gui ndo mpjm bb. 18 Jin gui ghtjoquiguj, d xihquij gui dytij ncjap, sino ja y ddaa y xt juajni pa da hemegui. D padi to c xt juajni. Ndejma i bbquiguj ca hnaa ca jin gui emegui. Como i nesta da ncumpli nar palabra na i ju x p jar Escritura: Ca hnam amigo ca nd jeguebbe cam tjujme, x cja m contra. 19 Nuya d xihquij te da ncjaguig, ante que da ncja, pa bb xta ncja, jin gui yomfenij, pe gui hemej, cierto guejquig dr cjahni xp mnquig ca Ocja.

11Bi

SAN JUAN13 nar palabra na d xihquij, ca to da n r z cam jmandadero ca xcu pjnig, ncjahm guejquig hneje da ngui r z. Hnequig, bb da ngui r z hnar cjahni, i pni ncjahm gue cam Tzi Ta ca xp mnquig xtr recibi hneje.
Jess anuncia que Judas lo traicionar
20Cierto

248 Dyti nttzdi ca gu ne gui dyte. 28 Nu c pe dda qu amigo car Jess c mr tzij jar mexa, jin to g mbadi te m ne di man c palabra c xqu tsjih car Judas. 29 M i naj, car Jess mr nzoh car Judas, como nuc m tu car ddza ca m c car domi. M mbenij, ms mr xih car Judas di ma du ty tema cosa m nestaj pa car mbaxcjua, o di uni algo r domi c tzi probe. 30 Nu car Judas, bb ya xqu ja car pedazo r tjujme, nubb, bi bm p jab mr tzij. Cja ya xi m nxuy.

Jess, bb m guadi m man ya palabraya, bi ndo ntzte, cja bi ndo ungui r dumy. Nubb, p bi nzoh qu mxte, bi xijm claro ter bh ca di ncja: Cierto na d xihquij, i bbhquiguj ca hnaa ca da dguig pa da bbjtigui. 22 Nu qu mxte ya, bi mdi bi nccahtitsjj, cja m hntsjj, toca di dyhtibica? 23 Mr juj p jar mexa car Jess cja co qu mxte, cja ya ca hnaa ca ms m ne, mr nztihui car Jess. 24 Nubb, car Simn Pedro bi nzoh ca hnaa, bi xifi di dyni tz car Jess toca di d. 25 Diguebb ya, car mxteca bi ntjahtzi g nguati car Jess, bi dyni: Nuquigu, Tzi Tada Jess, toca da dqui ya? 26 Car Jess ya bi dajti guegue, bi hi mbi: Gu tjhmi hna pedazo r tjujme hua jar moji. Car cjahni ca gu uni, guehca da dguica. Bb m ma ncjap, bi moh hna pedazo r tjujme cja bi un car Judas Iscariote, cr tt car Simn. 27 Bb m ja car pedazo r tjujme car Judas, exque bi dymbi r my di dyti ca m xih ca Jin Gui Jo. Diguebb ya car Jess bi xifi:

21Car

ya xqu bn car Judas, bi man car Jess: Nuya xta fadi ja ncja ga hi zquig cam Tzi Ta, nug dr cjahni xp mnqui hua jar jy. Por r nguejquig xta fadi hneje te tza r nzh ca Ocja. 32 Cja bb xta ncja n d xihquij, nubb, cam Tzi Ta p xta hi zquig p jab b bb guegue, cja ms da ndo tti zquig, bb, nug r Ttgui ca Ocja. Cja ncjatica da ncja y xt xihquij. 33 Nuquj, m tzi bajtziquij, ya xqui tchtjo r tiempo gu hmpj. Xqu jionguij, pe jin gui tjquij, como jin gui tz gui mjm p jab dr mag. D xihquij mismo nar palabra na d xih qu jefe c judio mhmto. Nuya, d xihquij hneje. 34 D tzohquij hnar ddadyo jmandado. Gui majtsjj, gu ghtjoj, como ngu xt mahquigj. 35 Bb gui majtsjj, gu ghtjoj, nubb da fadi, cierto, m cjahniquiguj.

31Bb

El nuevo mandamiento

249
Jess anuncia que Pedro le negar
36Diguebb

SAN JUAN13,14 Nuqu, Tzi Jmu, jin d padije jab gr ma. Ja gr pajcje car hu, bb? 6 Car Jess bi xifi: Nug dr hu pa gui tnguij, guejtjo d xihquij ca ncjuani pa gui hemej. Guejtjo d jag car nzajqui ca jin da tjegue pa gu ddahquij. Bb di ji nag, jin to di zm p jab b bbh cam Tzi Ta. 7 Bb gri padij toguig, guejtjo gri padij to cam Tzi Ta. Pe nuya, ya xt xihquij, pa gui padij ja i ncja cam Tzi Ta, como ya xc ccajtiguij ja d ncjag. 8 Diguebb ya, car Felipe p bi xifi: Nuqu, Tzi Ta Jess, ujtiguije tz car Tzi Ta ji tzi, pa da mpj ym tzi myje. 9 Car Jess p bi dajti, bb: Nuqu, Felipe, ya xn ngu tiempo xt hmpj. Ya xqu padij ja d ncjag. Cja j bbe gu padi te m ncjagbbe car Tzi Ta ji tzi? Car cjahni ca x ccajtigui, ncjahm ya x ccahti cam Tzi Ta hneje. S gu mangu bb: Ujtiguije tz car Tzi Ta ji tzi? 10 Cja jin gu eme, guejquig d bbbbe car Tzi Ta ji tzi cja d yobbeca? Jin gm mfenitsjg c palabra d xihquij. Nuc, r heh cam Tzi Ta ji tzi. Guejti y ghtjo y d te, ncjahm i tiy cam Tzi Ta, como i bb mbo m tzi my guegue, i nzojqui. 11 Gui hemej na d xihquij, nug, d bbbbe car Tzi Ta ji tzi, cja guegue i bb mbo m tzi my. O bb j bbe gu emej ya palabra d xihquij, nubb, gui mbenij ja i ncja y milagro d te, cja por r nguejy, gui hemej, cierto d yobbe car Tzi Ta ji tzi.

ya car Simn Pedro bi dyn car Jess: Nuqu, Tzi Ta Jess, jab gur ma ya bb? Cja bi dajti car Jess: Nug, p jab dr ma, jin gui tz gui mjm ya. Xta zh car pa xqu mjm p, pe jin gui guejya. 37 Diguebb ya, p bi dyn car Pedro, bi hi na: Nuqu, Tzi Jmu Jess, dyoca jin da jogui gu tnqui ya? D bby dispuesto gu tnqui, masque xin gu tu por r nguehquigu. 38 Ma ya p bi dah car Jess: Cja cierto, gu bby dispuesto gui tu por r nguejquig? Dyjmaja na d xihqui ya, ante que da mah car ndxca r nxu nya, gui ma gui cngui ju vez, gui ma, jin gu meyagui.

14

Diguebb ya, car Jess p bi xih qu mxte: Dyo gu ntztij ca ya xtr mag. Gui hemej ca Ocja. Guejtig, gui hemeguigj hneje. 2 P jr ngu cam Tzi Ta i bby r ngu c ngu p jab gui tzyaj. Bb jin di ncjap, jin gua xihquij xqu mjm p. Nuya, ya xtr mag, gu ma gr jojqui car lugar p jab gui hmpj. 3 Diguebb ya, bb ya xcr jojqui, xcu cojc pa gu tzixquij. P jab gu hmjc, guehquitjoguj gui ma gr hmpj p hneje. 4 Ya xqu padij jab gu ma, cja guejtjo gu padij car hu. 5 Nubb, bi man car Toms, bi dyn car Jess:

Jess, el camino al Padre Celestial

SAN JUAN14 xihquij cierto, y cjahni y i emegui, da dyti milagro ncja ngu y d tig. Hasta ms dr nzdi c milagro c da dytij ni ndra ngue y d tig, como ya xtr mag p jab b bbh cam Tzi Ta. 13 Nuquj, ghtjo ca te gui dyjpij cam Tzi Ta por r nguehca gur hemeguij, r Ttgui ca Ocja, nug xt tig, pa da ni gui te tza r nzh cam Tzi Ta ji tzi. 14 Guejtjo, bb te gui dyjquij gu te por r nguehca gur hemeguij, xt tigca.

250 myj, cja cam Tzi Ta da nquij, ncja ngu ga nguigca. 21 Car cjahni ca ntjumy i negui, i mben c jmandado c xt xihquij, cja i tic. Cam Tzi Ta ji tzi da ne car cjahnica hneje. Hnequig xt ne car cjahnica cja xt ujti r z, ja d ncjag. 22 Diguebb ya, bi man ca p hnar Judas ca j mr Judas Iscariote, bi dyn car Jess: Te r nguehca gui ma gui ujtiguije ja gu ncjagu, pe nu c cjahni c i tn nr mundo, jin gui ma gui ujtic? 23 Bi dah car Jess, bi xifi: Car cjahni ca i negui, i jti y palabra y d ma. Cam Tzi Ta ji tzi da ne car cjahnica. Nug co cam Tzi Ta, gu cuatibbe car cjahnica, gu hmpje guegue. 24 Car cjahni ca jin gui negui, jin gui cjajpi ncaso y palabra y d ma. Y palabra y xt xihquij cja xc dyjm, jin gm mfenitsjj. Gue qu mfeni cam Tzi Ta ca xp mjnquig. Tzdi, car cjahni ca jin gui cjajpi ncaso ca d ma, guejtjo jin gui cjajpi ncaso ca i man car Tzi Ta ji tzi. 25 Y palabray, ya xt xihquij cja ya d bbjtij. 26 Pe bb ya xcr mag ji tzi, gue car Tzi Espritu Santo da ddahquij consejo. Car Tzi Ta ji tzi du pjnquijc pa gui hmpj. Da go guegue jam lugar, ncjahm segue guir bbjtigj. Guegue car Tzi Espritu Santo da ujtiquij ghtjo ca gu nesta gui padij, cja da mbembiquij ghtjo c palabra xt xihquij. 27 Nuya, ya xt ne gu hi hquij, cja d ne gu tzohquij hnar bendicin, gue ca dr ju ir myj. Jin d

12D

gu neguij, gui dyjtiguij ca d mandadoquij. 16 Nug xcu jpi cam Tzi Ta du pjnquij ca hnaa ca da ujtiquij car hu, pa gui hmpjca ghtjo r vida. 17 Gue car Tzi Espritu Santo gui hmpj, cja guegue da ujtiquij ca ncjuani. Car Esprituca jin gui tz da yojmi c cjahni c jin gui emegui. Nim pa i pahc cja i bb guegue? Guejtjo jin gui padij ja i ncja. Nuquj, ya xqu padij to car Tzi Espritu Santo, como guehca gu bbpjca. 18 Nug, ya xt ma, pe jin gu tzoquij ncja ngu tzi jioya. Xcu cojc pa p gu hmjcj. 19 P hna ratotjo, cja ya jin da ccajtigui y cjahni y jin gui emegui. Pe nuquj, xqu ccajtiguij, como p xta ncjadi cam nzajqui. Hnehquiguj, car nzajqui ca xt phtzig, gui ma gui phtzigujc hneje. 20 Car paca, xqu padij, d ghtjoj d bbpj, nug cja co cam Tzi Ta ji tzi, cja co nuquj. Nug, d yobbe cam Tzi Ta, co hnehquiguj, d yojm hneje. Ncjahm guir bbjc mbo ir tzi

15Bb

Jess promete enviar el Espritu Santo

251 hi hquij ncja ngu di hi jte hnar cjahni ca di tndi nr mundo. Nug, d xihquij, masque da zhquij ca te da zhquij, ndejma da ju ir myj. Dyo te gu mbenij, cja dyo gu ntzuj. 28 Ya xc dydej ca xt xihquij: Ya xtr mag cja p xcu coji pa gu hmpj. Bb ntjumy guir neguij, gi mpjm ca xt xihquij, ya xtr ma gr hmubbe cam Tzi Ta ji tzi. Nubb, da ndo tti zquig bb, como ms i tti htzibi cam Tzi Ta ni ndra nguejquig. 29 Nuya, d xihquij ter bh ca da ncjagui, pa bb xta ncjac, ndejma xqu hemeguij cja jin gui yomfenij. 30-31 Ya jim p gu d gu aj, como ya xpa eh ca hna ca i mandado hua jar mundo. Nuc, da dyhtibi cr jmandado ca Jin Gui Jo, pe jin te i phtzi r ttzdi pa da mandadogui. Nug, gu jgui da dyjtigui ca x ttuni r tsjjqui da dyjtigui, pa ncjap dr ni gui, d ndo ne cam Tzi Ta, cja d te ncja ngu xc bbjpigui. Bbpj ya, gu wenij hua.

SAN JUAN14,15 ujtiquij, guehca x jojqui quir tzi myj. 4 Gui segue gui tnguij, cja nug gu segue gu yojm. Hnar dyza, bb da ttzjqui jr za, ya jin gui tz da du ixi. I nesta da hmjti p jar za pa da n qu ixi. Hnehquiguj, jin te xqu sirveguij bb gui wembiguij. 5 Nug d jbbe hnar za, cja nuquj, gu jjm qu dy. Y to d yobbe, d ung nzajqui hneje. Gueguey da jjmi dyza c i tu ixi r ngu. Nu c to jin d yobbe, jin gui tz da dyti tema cosa dr z. 6 Car cjahni ca jin gui ne da dnguig, da ttzo hnanguadi, ya jin te da hm r nzajqui. Nuc da ncj ncja ngu c dyoti dyza i cuajti y cjahni pa da ttudi. 7 Pe nuquj, bb segue gui tnguij cja gui mbenij cm palabra xt xihquij, da jogui gui dyjpij ca Ocja ghtjo ca gu nej, cja guegue da ddahquij. 8 Nubb, xqu ncjaj ncja ngu hnar jogui za, dr z quir vidaj, cja da fadi, cierto m cjahniquij. Guejtjo da fadi te tza r z cam Tzi Ta ji tzi, por r ngue quir vidaj. 9 I neguig cam Tzi Ta ji tzi. Guejtjo d ncjadig p, d nequij. Nuquiguj, gui tnguij, bb, cja gui mbenij te tza ngu d nequij. 10 Bb gui dytij ncja ngu ga man cm mandamiento, nubb, xqu mbenij ja ncja dar nequij, cja xqu tnguij, bb. Ncjaguig hneje, d jti cam Tzi Ta, cja d mbeni ja ncja ga neguica. 11 Ya xt xihquij ja gui ncjaj pa gui mpjm ncja ngu dar mpjc. Bb gui dytij ncjap, xqu mpjm ghtjo mbo ir tzi myj.

15

Diguebb, p bi man car Jess, bi xih qu mxte: Nug, d ncja ngu hnar za g uva ca i ndo tu uva r z, cja cam Tzi Ta ji tzi i ncja ngu car mfi ca i fh car huerta. 2 Y cjahni y x nguati jam dy i jjm qu dyza car za g uva. C dyza c jin te i ungui ixi, da zjqui cam Tzi Ta. Nu c dyza c i tu ixi, i jojquic, pa da ngujqui car ixi i tu. 3 Nuquiguj, gu ncjaj ncja ngu c dyza c ya x tjojqui, nu cam palabra ca xt

La planta de uva y sus ramas

SAN JUAN15,16
12D

252 cosa r nttzo, por r nguehca gur tnguigj, como gueguec jin gui padi ja i ncja ca hna ca xp mnquig. 22 Nug xt eje, xt nzoh c cjahnic, xt xijm ca ncjuani. Bb jin gua nzofo, nubb, jin di ndujpitej bb. Pe xt nzojcc, cja j xc ne xc dydej, eso i tudi ca r nttzo ca x dytij, cja jin da mperdonabi. 23 Car cjahni ca i guig, ncjahm i hui cam Tzi Ta ji tzi hneje. 24 Nug, xt eje, cja xt ti ndu ntji milagro p jab m ccajtigui cm contra. Jin to i bbh ca xtr dyti milagro ncja ngu c xt tig. Bb j xtr ccahti cm contra c milagro xt te, jin di ndujpitec. Pe gueguec x ccahti c xt tig cja ndejma x guitjo. Eso, i tzdi ncjahm x hui cam Tzi Ta ji tzi hneje. 25 X dytij ncjap pa di ncumpli car palabra ca i ju x p jar Escritura, p jab i ma: Gueguej x guig, cja ujtjo jin tema du muy. 26 Pe bb xtu eh car Tzi Espritu ca da ddahquij consejo, guegue da ujtiquij ja d ncjag, cja da xihquij ca ncjuani, da jjmi hnar testigo. Cam Tzi Ta ji tzi co nig, xcu pjnibbe car Esprituca pa da guahquij. 27 Guehquitjoguj hneje, xqu cjaj testigo, xqu xijm c cjahni toguig, como guehquj xt hmpj desde bb nd fdi d nzoj y cjahni. Cja p bi man car Jess: Ya xt xihquij te da ncja, pa bb xta ncja, jin da gax ir myj, cja jingui wembiguij. 2 Ba eh car pa bb xta mfonquiquij jy templo c judio. Guejtjo da

tzohquiquij hnar ddadyo mandamiento: Gui netsjj, gu ghtjoj, ncja ngu xt nequigj. 13 Car cjahni ca ms i ne qu hohui, guegue da d cr vida por r nguehc. Nug gu tig ncjap. 14 Nuquiguj, m amigoquij bb gui dytij ca d xihquij. 15 Ya jin d xihqui m mfiquij, como y mfi, jin gui padi ter bh ca i mben cr jmuj. Nuquj, ya xt nzohquij g migo, como ya xt ujtiquij ghtjo ca x xijqui cam Tzi Ta ji tzi. 16 Jin gu guehquj xcr juanquigj. Guejquig, xt juanquij pa gui hemeguij, cja xt i xquij gui mjm p jab gu cu hquij, gui sirveguij, cja jin gui wembiguij ghtjo r vida. Como xt juanquij, bb te gui dyjpij cam Tzi Ta por r nguehca gur hemeguij, da ddahquijca. 17 Gue nar mandamientona d xihquij, gui majtsjj, gu ghtjoj.

xta quij y cjahni y i tn nr mundo, gui mbenij, bbto x guigy hneje. 19 Bb d mjtiquij nr mundo, nubb, di mahquij bb. Pe nug, d wequiquij bb ngu bbpj jar mundo, pa gi tnguigj. Cja nuya, como ya j mjtiquij nr mundo, ya jin gui nequij y cjahni y i tn nr mundo. 20 Gui mbenij nar palabra na xt xihquij. Da jnu hnar mfi ncja ngu ga jnu cr jmu. P jab x ttjtigui tujni, guejtjo da ttjtiquij tujni hneje. Cja p jab x tteme ca d ma, guejtjo da tteme ca gu majm. 21 C cjahni c i guig da cjahquij ndu ntji

El mundo odia a Jess y a los suyos

18Bb

16

253 zh car pa bb xta mjtiquij c cjahni, porque ga majm, ncjap ga tzjm ca Ocja. 3 Da quij, cja da dyjtiquij tujni, porque j xc mbadij ja i ncja cam Tzi Ta ji tzi, cja co toguig. 4 Ya xt xihquij ncjan, pa bb xta zh car hora, xqu mbenij, ya xt xihquigj te di ncja.

SAN JUAN16 mandado hua jar mundo. Bb xt tu, gu jajquibi cr poder. 12 I bby p dda palabra r ngu d ne gu xihquij, pero jin gi jiti gi dydej r pa ya. 13 Bb xtu eh car Espritu Santo, guegue da ujtiquij p dda mfeni c ncjuani, da xihquij ghtjo ca j xt xihquij. Como guegue jin da xihquij qu mfenitsjj. Da xihquij ghtjo ca xp xih cam Tzi Ta ji tzi. Guejtjo da xihquij p dda cosa c i nesta da ncja. 14 Como d yojcbbe car Tzi Espritu Santo, guegue da ujtiquij te tza ngu cam poder, cja da mxquij pa gui ntiendej cm mfeni. 15 D yojcbbe cam Tzi Ta ji tzi. Ncja ngu ga hmhca, d bbjc hneje. Cr ttzdi cja co qu mfeni cam Tzi Ta, ghtjo m mjtig hneje. Bb xtu eh car Espritu Santo, guegue da xihquij ghtjo ja d ncjag.

Bb cja nd fdi nd nzohquij, jin d xihquij te da ncjahquij, porque m cjadi mpa pa gua hmpj. 5 Pe nuya, ya xtr mag p jab b bbh cam Tzi Ta ca b pnqui, cja ni di hnaaquiguj, jin gu nguij jab gr ma. 6 Nuquj, gu ndo du myj, porque xt xihquij ter bh ca da ncja bb ya xcr mag. 7 Nug d xihquij ca ncjuani: B jogui pa guehquj ca ya xtr mag. Bb jin gu mag, nubb, jin du eh ca hnaa ca da mxquij. Cja bb xt mag, nubb, xcu cujcca pa du eje gui hmpj. 8 Bb xtu eh car Tzi Espritu Santo, guegue da nzoj y cjahni hua jar mundo. Da xijm i tuj ca r nttzo. Guejtjo da xijm ja i ncja ca r z, tzdi, cam hmyg ca xt hmjcua jar jy. Cja p da xijm, ba eh car pa bb xta tjampij r hunda. 9 Da xij y cjahni y r dn nr mundo, r nttzo ca i tij, como jin gui ne da hemeguij. 10 Guejtjo da xijm, ghtjo mr z ca nd tig, por eso, ya x cuajtigui p ji tzi cam Tzi Ta. Pe como ya xcr mag, ya jin da jogui gui ccajtiguij. 11 Guejtjo da xij y cjahni ja da ncja bb xta dyti cr juicio ca Ocja. Nug, ya xt juzga ca Jin Gui Jo, cja nuc i

Lo que hace el Espritu Santo

bbjti tengu tzi hora, cja ya jim p gui ccajtiguij. Diguebb ya, p tengu tzi mpatjo, cja p xqu ccajtiguitjoj, porque ya xt ma p jab b bbh cam Tzi Ta. 17 Diguebb ya, c dda qu mxte car Jess bi hntsjj ja m ncja c palabra c xqu man car Jess. M hntsjc: Ter bh ca i ne da xijquij bb ga ma, i bbjti tengu tzi hora, cja ya jim p gu ccahtij guegue, cja diguebb ya p tengu tzi mpa, cja p gu ccahtitjoj, porque p dr ma p jab b bbh cr Tzi Ta? 18 Te i ne da ma bb ga xijquij: I bbjti tengu tzi hora? Jin di ntiendejc.

16I

La tristeza se cambiar en alegra

SAN JUAN16 bah car Jess te m ne di dyn qu mxte, cja bi xijm: Nug, xt xihquij: I bbjti tengu tzi hora cja ya jim p gui ccajtiguij. Diguebb, p tengu tzi mpatjo, cja p xqu ccajtiguitjoj. Pe ntoja gu hntsjj, te i ne da manca? 20 Cierto d xihquij, ya xqui guejtip da ncjagui ca i ne nr mundo. Nubb, c cjahni c i tn nr mundo da mpjm. Nuquiguj gui ma gui nzonij, cja gui ndo cjaj ndu my. Pe diguebb ya, p da wen quer du myj, cja da ndo mph quir tzi myj, bb. 21 Hnar bbja, bb ya xn ma da odi, i ndo sufri. Pe bb ya x hmh cr tzi bajtzi, ya nubb, ni mpa di mben ca x tzhui, cja mr ? I ndo mph bb, como ya x hmh hnar tzi bajtzi. 22 Guehquitjoguj hneje, xqu ncjaj p. Da ndo ddahquij r du my bb xt mag. Pe bb xcu coji, nubb, da ndo mph quir tzi myj bb, cja jin da wen car pjca. 23 Bb ya xcr pxc p ji tzi, cja ya xqu yojm ca hnaa ca xcu pnquij, nubb, jin da nesta gui dynguij tema nttni. Cierto na d xihquij, ghtjo ca te gui dyjpij cam Tzi Ta ji tzi por r nguehca gur hemeguij, xta ddahquij. 24 Hasta r pa ya, jin te xqu dyjpij cam Tzi Ta por r nguehca gur hemeguij. D xihquij ya, gui dyjpij ca gu nej, cja da ddahquij cam Tzi Ta, pa ncjap da ndo mph quir tzi myj.

254 i ncja ca Ocja, d jquihui guegue tema cosa. Pe ya xpa eh car pa bb ya jin gu a g ejemplo bb xt nzohquij. Nubb, xt xihquij clarotjo, ghtjo ja i ncja cam Tzi Ta ji tzi. 26 Bb ya xcr mag p jab b bbh cam Tzi Ta, nubb da jogui gui dyjpitsjj quir nttdij por r nguehca gr hemeguij. Nubb, ya jin da nesta gu cuatig cam Tzi Ta pa gu jpi da dyh bb xt nzojm, 27 Como guejtsj guegue i mahquij. I nequij cam Tzi Ta, porque xc neguij cja xc hemej, guegue xp mnquig hua jar jy. 28 Nug xt eh p jab b bbh cam Tzi Ta, xt ejcua jar jy. Cja nuya gu tzoj nr jy, p gu ma d ma p jab b bbh cam Tzi Ta. 29 Diguebb qu mxte car Jess bi majm: Nuya, cja gu xijquije claro ter bh ca gui ma gui dyte. Ya jin te gu jqui g ejemplo. 30 Nuya, cja d padije guehqu gu padi ghtjo, cja jin gui nesta to te da dynqui, pa da dyjtiqui prueba. Nuya d emeje guehqu xqu heh p jab b bbh ca Ocja. 31 Diguebb ya car Jess p bi xih qu mxte, i na: Cja ntju my gu emeguij ya? 32 Nuya, ya xpa eh car hora, ya mero xta zdi, gu ghtjoj gui mfontij, hnahnaa jab gur mjm, cja nuguig, gui ma gui tzoguij guir ddatsj. Pe jin guir ddatsjg, porque ndejma d yobbe cam Tzi Ta ji tzi. 33 Ya xt xihquij te da ncja, pa gui hemeguij, ghtjo mbo ir myj, cja pa da ju ir myj. Masque da dyjtiquij tujni y cjahni y i tn nr mundo,

19Bi

pa ya, xt nzohquij g ejemplo. Cada bb d xihquij ja

25Y

Jesucristo, vencedor del mundo

255 pe jin da gax ir myj. Nug, ya xt tapi ghtjo y i cja hua jar mundo.

SAN JUAN16,17 palabra c xt xijm, cja co ghtjo ca xt ujtij, como guehquigu g xijqui ter bh ca mr ntzhui gua ujtiy. 8 Nug xt xijm c palabra c g xijqui, cja gueguey x heme cja x mbadij, ntjumy d eh p jab nd bbbi, cja guehqu g pnqui hua jar jy. 9 Nuya, d hqui tz, gui cuajti y cjahni y x hemegui. Jin d hqui gui cuajti c cjahni c j xqu nzojqu. Gue y ya xc nzojtibi myj, d hqui tz gui fjy, como ir mjtiguy. 10 Ghtjo c cjahni cm mjtig, ir mjtigu hneje. m mjtighui ghtjo y to i emegui, como nuquigu, ya xqu juajniy. Por r ngue ym cjahnihui, da tti zquig. 11 Nug, ya xtr tzoj nr jy, pe gueguej da gojtij hua. Nug, ya xtr ma p jab gu bby pa p gu hmbi. Nuqu, m Tzi Taqui, ghtjo r zqui, d hqui gui phtzi tz jer dy y cjahni y xc nzojtibi tzi myj, gue y x ndngui. Gui fxy pa da hnaadi cr mfenij. Gui cjajpi da hmpj r z ncja ngu dra hmjchui r z. 12 Bb nd bbjcbbe ym amigo y x ndngui hua jar jy, nd fjy co ni quer ttzdi, nd mantty. Jndi ca hnaatjo x bbdi, gue ca hnar cjahni ca ya xi ngu padi di bbdi. Cja nuca bi bbhca pa di ncumpli ca i mam p jar Escritura. 13 Nuya, ya xtr mag p jab gu bby. Ante que gu tzoj nr jy, xt hqui y nttdiy, pa da hmpj r z ym amigo y x ndngui, como ya xt tzojy. Gui cjagu tz pa da mpjm ghtjo mbo myj, ncja ngu dra mpjc. 14 Y

17

Bb m guadi m xih qu mxte y palabray, car Jess bi nhtze jar ji tzi, cja bi nzo Ocja, bi xifi: Nuquigu, m Tzi Taqui, ya x nzh car hora, ya xtr ma gu tu. Gui fxqui tz, pa da tti zquig cja da fadi ir Ttguig. Guejtiqu, da tti zquigu hneje bb xt tu. 2 Guehqu g ddajqui cam cargo bb nd ecua jar jy, cja g djqui jam dy ghtjo y cjahni. Nuquigu, ghtjo c to ya xqu juajni, xc ddajqui cam cargo pa gu unc car nzajqui ca jin da tjegue. 3 Nuc i padi gu ddatsj g Ocja, cja guejquig xc hi xqui dr Cristo, cja xc pnqui hua jar jy. Gueguec x ttun car nzajqui ca r he ji tzi. 4 Nuya, ya xt cjuadi xt ujti y cjahni hua jar jy ghtjo ca g xijqui gua ujti. Xt ujtiy te tza r zquigu. 5 Cja nuya, m Tzi Taqui, gui cuajtigui tz p jab nd bb mahmto, bb j bbe ngu ti nr jy. Gui ddajqui tz cam cargo ca nd phtzi bb nd bbbi p, pa p da tti zquig ncja ngu ngu tti zquig mahmto. 6 Y cjahni hua jar jy y g juajni pa di dngui, ya xt ujtiy ja gu ncjagu. Nuy, bb j bbe nd nzofo, ya xqu juajnigu, cja nuya xc nzojtibi tzi myj cja x hemeguiy. Gueguey x dyjti quer palabra. 7 Ya x mbadij, r heh car Tzi Ta ji tzi ghtjo c

Jess ora por sus discpulos

SAN JUAN17,18 cjahni y x ndngui, ya xt xijc quer tzi palabra. Nu c cjahni c jin gui emegui, jin gui ne da nj r zy, como ya j mjti nr mundo ym cjahnig, ncja nguguig, j r mjtigui nr mundo hneje. 15 Jin d hqui gui cjhtzi hua jar mundo y cjahni y x hemegui. D hqui tz gui mantty, gui fxy pa jin da jiti ca Jin Gui Jo. 16 Como j r mjtiguig nr mundo, guejti y to x hemegui, j mjti nr mundo, hneje. 17 Gui wejqui tz ym cjahni y x hemegui, pa da cjaj ir mjtigu, cja pa da segue da dnij quer palabra. I man ca ncjuani quer tzi palabra. 18 Nuquigu, g pnquig hua jar jy pa gua nzoj y cjahni, cja xt nzofo. Ncjap hneje, ya xt pjni ym amigo y x hemegui, xt cujy pa da bni da nzoj y p dda cjahni. 19 Ya xtr djtiqui nm vida pa gu tu ncja ngu xc mbeni. Ya xt tug pa da cchtzibi ghtjo ca r nttzo ca i tu y to x hemegui. Ncjap da jogui pa gueguey da cje ir mjtiy cja da dndij car palabra ca ncjuani. 20 Pe jin gui jntjo por r ngue y cjahni y ya x hemegui d hqui. Guejtjo d hqui por r ngue c p ddaa c da hemegui bb xta dyjm quer tzi palabra, gue c da nzoj ym mxte bb xta bny. 21 D hqui por r ngue ghtjo c to da hemegui. Da hnaadi cr mfenij. Ncja ngu dar hmjchui r z, ncjap da hmpj r z hneje ghtjoc, m Tzi Taqui. Gui cjagu tz gu yojm, nuqu, cja co nig, cja guejti c to da hemegui, santa da ntzixj por r nguejchui. Ncjap da fadi, cierto, guehquigu

256 xc pnqui hua jar jy. 22 m Tzi Taqui, xc cjagu x tti zquig hua jar jy. Nuya, ya xtr mag. Gu cjag da tti htzibi ym cjahnig hneje, como d yobbey. Da hnaadi cr mfenij, ncja ngughui, hnaadi ca d mbenihui cja hnaadi cam hmyhui. Da ncjap dr ni gui, m cjahnighuiy. 23 Nug, gu yobbec, cja nuqu, d yojmi hneje. Gui cjagu tz da hmy r z c to da hemegui, como ngu dra hmjchui r z, da hnaadi cr mfenij. Ncjap da bah c cjahni c jin gui eme, guehqu g pnqui hua jar jy. Guejtjo da badij, nuquigu, gu ne c to i emegui, ncja ngu gri neguig. 24 Nuquigu, m Tzi Taqui, xc nzojtibi myj ym cjahnihui, xc cjajpi x ndngui. Cja nuya d ne pa da hm gueguey p jab dr ma hmjc. D neg, da ccahtij te tza ngu i tti zquig p ji tzi, como nuqu, ya xi ngu negui bb jim be m ttti nr mundo. 25 Nuquigu, m Tzi Taqui, ghtjo r z ca gu te. C cjahni c jin gui emegui, jin gui padi ja gu ncjagu. Jaguig, ir Ttgui, d bbbi desde r mdi, cja d padi ghtjo ja i ncja quer tzi my. Guejti y cjahni y x hemegui i padi, guehquigu g pnquig. 26 Nuy, ya xt xijm ja gu ncjagu, cja gu segue gu ujtiy, pa ms da badij. Gu segue gu yojme ym cjahnihui y x hemegui, pa da netsjj, ncja ngu gri negui, m Tzi Taqui. Ncjap da hmpj r z, ncjahm guejquitsjg gri bb mbo r myj.

18

Bb ya xqu guadi xqu man y palabray, bi bn

Llevan preso a Jess

257 car Jess, bi mhui qu mxte, bi ddaxij car je ca i tsjifi Cedrn. Bi ma g mjm jab m j r ngu c za g olivo. Ya xqu nxuy. Bi ti p mbo c za car Jess cja co qu mxte. 2 Guejti car Judas Iscariote m pah car lugarca, porque ya xi mr ngu vez car Jess xqu mpjnihui qu amigo p jar huertoca. Nu car Judas, ya xti d car Jess. 3 Diguebb ya, car Judas bi ma b tz hnar compaa c sundado, mb yojmi c dda nzttabi c xcu gu h qu jefe c mcja cja co c fariseo. Mb tuj linterna co za mb z, mr yojc. Guejtjo mb cj espada cja co p dda arma. 4 Nu car Jess, ya xi m padi ghtjo te di ncjajpi, eso, bi bni, bi ma b ntjhui c cjahni c mb cuati, cja bi dyni: Toca gu jonij? 5 Bi daj ya c: Gue car Jess, car mi ngu Nazaret. Cja bi daj ya car Jess: Guejquig. Guejti car Judas mb yojm c sundado cja co c p dda hj c xcu heje. Guegue xcu z c cjahnic pa di zdij car Jess. 6 Bb m man car Jess: Guejquig, c hj c xcu heje pa di zdij, bi ntji xtaj cja bi fntzij. 7 Ma ya, car Jess p bi dyni: Toca gu jonij? Cja p bi majm: Car Jess, car mi ngu Nazaret. 8 Car Jess p bi xijm, bb: Ya xt xihquij, guejquig. Cja bb guejquig gu jonguij, gui jiguij da ma y p ddaa.

SAN JUAN18 Jess bi xih c sundado di jijm qu mxte, pa di cumpli car palabra ca xqu xih cr Tzi Ta. Guegue xqu ma: Xt phtzi r z ghtjo c hj c xc nzojtibi myj pa di dnguig. J xt bbdi nim pa hnaac. 10 Diguebb ya, car Simn Pedro bi ccohtzi cr espada jr ntto, cja bi dyojquibi hnr gu ca hnar muzo ca m pjpi cr jefe c mcja. M gue cr gu jr lado derecho bi dyojquibi. Car muzoca m ju cr tjuju mr Malco. 11 Nu car Jess nguetica bi xih car Pedro: Fohtzi nir espada p jr ntto. I nesta gu tzgbbe nr prueba n x ddajqui cam Tzi Ta.

9Car

ya, c sundado co cr capitnj, cja co c nzttabi c xcu gu h qu jefe c judio, bi zh car Jess, cja bi du htibij qu dy. 13 Cja bi dynij p jr ngu car Ans. Nu car Ans mr ndja car damcja. Car Caifs mr damcja car cjeyaca, m mandadobi c p dda mcja. 14 M gue car Caifs xqu xih c p dda judio, di conveni bb di bbhti hnaatjo r hj cja jin di du c cjahni r ngu.

12Diguebb

Jess delante del jefe de los sacerdotes

m ttn car Jess p jr ngu car Ans, m tn car Simn Pedro co ca p hnar mxte. Nu ca p hnaa, m mpadihui car damcja, gue car Caifs. Eso, bb m ti car Jess p jr patio cr ngu car damcja, bi ti p hneje ca p hnaa qu mxte car Jess. 16 Nu car Pedro mr

15Bb

Pedro niega conocer a Jess

SAN JUAN18 thmi p tji, bi hmjti p jar goxtji. Diguebb ya, ca hnar mxte ca m mpadihui car damcja, bi ahui car muza ca m fh car goxtji. Ma ya car mxteca bi chti car Pedro p mbo. 17 Cja car muza ca m fh car goxtji bi dyn car Pedro: Nuquigu, cja jin gu ntzixihui nr hj n xp ttziji? Bi daj ya car Pedro, bi hi na: Jin gui guejquig. 18 C muzo c m ph p jar nguca, co c nzttabi, mr bbh p jar patio. Xqu hudij hnar tzibi g tji a, como mr ntz. Mr pahtij p. Guejti car Pedro xqu guati jar tzibi, mr bbh p co c muzo, mr pahti hneje. Nu car Jess, ya xqu ttzix p mbo car ngu.

258 p bi dah car Jess, bi hi na: Bb mr nttzo ca xt ma, mangu ya bb, ter bh ca j m tz? Pe bb mr z ca xt ma, dyoca xc ddajqui hnar mphti bb? 24 Diguebb ya, car Ans bi mandado di ttzix car Jess p jab mr bbh car damcja. Nuca m ju cr tjuju mr Caifs. Nubb, bi ttzix car Jess, m hnu htitjo qu dy.

23Cja

damcja bi dyn car Jess digue qu mxte c m ntzixihui, co hneje ter bh ca m ujtic. 20 Car Jess ya bi dadi, i na: R ngu vez nd a p jab m jmuntzi cjahni r ngu. Segue nd ujti c cjahni p jam ni cjaj, co hua jam temploj. R ngu c mcja cja co c maestro c i nxh cam leyj x dyde ter bh ca d ma. J xt ag g nttaguitjo. 21 Dyoca gu ngui ter bh ca nd ujti, bb? Gui dyn c cjahni r ngu c x dyh ca nd ma. Gueguej i padi da xihqui. 22 Bb ya xqu ma nr palabran car Jess, hna digue c nzttabi c mr bbh p, bi uni hnar mphti, cja bi xifi: Dyoca xc tjjti ncjan nr damcja?

19Car

El jefe de los sacerdotes interroga a Jess

Pedro ya, mr bbjti p jr patio cr ngu car Ans, Mr pahtitjo jar tzibi. Cja hnaa c cjahni c mr bbbi, bi dyni: Nuquigu, cja jin gu ntzixihui car hj ca xp ttz hua? Cja guegue ya bi gntjo, bi ma: Ji nag. 26 Diguebb ya, hna c muzo c m pjpi car damcja bi dyn car Pedro: Cja jin gu guehqu xt ccajtiqui ngu yojmi car Jess p jar huerto? Car hj ca bi dyn car Pedro, guegue mr pariente ca hnar muzo ca xqu ttojquibi hnr gu. 27 Nu car Pedro p bi gndi p hnar vez. Nubb, bi hna majti car ndxca.

25Car

Pedro niega otra vez a Jess

horaca, car Jess mr bbh p jr ngu car Caifs. Nubb, c sundado bi dynij, bi zixj p jr palacio car gobierno, cja ya xi mr ma di ni gui. Nu c judio jin g ti p mbo car palacio, como mr dyo p c gentile. M mben c judio, mr nttzo qu costumbre

28Car

Jess delante de Pilato

259 c gentile, cja bb di ntjtic, di contibi qu tzi myj, cja ya jin di jogui di nj car mbaxcjua. Eso, m thmitjoj p tji. 29 Por r nguehca, car gobernador bi bm p tji p jab m thmi c judio, pa di nzohc. Guegue m ju cr tjuju mr Pilato. Bi bni ya, bi dyn c judio: Ter bh ca x dyti nr hjn, eso xc tzij hua? 30 Cja bi dajm gueguej: I ndujpite. Bb j xtr dyti ca r nttzo, j xcr tzije hua. 31 Diguebb ya car Pilato bi xijm: Nuquj, r ntzhui gui tzixj cja gui juzgaj ncja ngu ga man quer leyj. Cja p bi dah c judio, bi hi naj: Jin gui jguije car ley gu castigaje hnar cjahni ca i nesta da bbhti. Como j m tjh c judio di mhtij hnar cjahni ca xqu njuzga, qu jefe c judio bi dj car Jess p jr dy car gobernador romano pa di un car sentencia g du. 32 Ncjan g nzh car palabra ca xqu man car Jess, di ddti p jar ponti pa di du p. Como m gue c romano c m tti p ja ponti c cjahni c m ndujpite. 33 Diguebb ya, car Pilato p bi ti p mbo car palacio, cja bi nzojni car Jess, bi dyni: Cja guehquigu r reyqui c judio? 34 Cja bi daj ya car Jess: Cja guehquitsjgu gu ne gui dynguin, cja hu to x xihqui gui dyngui ncjan? 35 Bi daj ya car Pilato, bb: Xig, cja dr judiog pa gua nqui ncjan? Gue quir cjahnitsj

SAN JUAN18 cja co c mcja c i mandadobic xp nziqui hua, x ndqui jam dy. Ter bh ca xc dyte? 36 Cja p bi dah car Jess: Cam cargo d jag jin gui jjmi cr cargo y rey hua jar jy. Bb gur reyg hua jar mundo, nubb, di mxqui cm mfi, di ntujnihui c to i gui pa jin gua tzo jy dyc. Nug, hnaho cam cargo d ja. 37 Diguebb ya, p bi dyn car Pilato, bb: Cja ndejma gr reygu bb? Cja bi daj ya car Jess: Jaa, ncja ngu gri mangu, dr reyg. Nug d hmy cja d ejcua jar jy pa gu xij y cjahni ja i ncja ca ncjuani. Ghtjo c cjahni c i ne da dn car palabra ca ncjuani, gueguec i eme ca d ma 38 Cja p bi man car Pilato, bb: Ter bh car palabra ca ncjuani?

Nu car Pilato, bb ya xqu dyn nr nttnin, p bi bm p jab m thmi c judio, cja bi xihc: Jin te d thtibi ca r nttzo xtr dyti car cjahni ca xc djquij. 39 Nuquj, gu judioj, gu phtzij hnar costumbre, cada ncjeya bb i ncja nar mbaxcjua na gu tzj ya, gu mandadoj pa da tsjojqui car preso ca da gustaquij. Cja jin gu nej da tsjojqui ya car hj ca i tsjifi ir reyj? 40 Nubb, ghtjo c judio bi nctij, bi majm nzajqui, i naj: Jin gui xojqui car hjca. D neje gui xojqui car Barrabs. Nu car Barrabs mr be, mr ndo nttzo.

Jess es sentenciado a muerte

19

SAN JUAN19

260 como m yomfeni, to r hjn? 9 Cja p bi ti p hnar vez p mbo car palacio, pa di ahui car Jess. Cja bi dyni: Nuquigu, jab xqu heje? Nu car Jess jin g ndadi. 10 Ma ya, car Pilato p bi xifi: Dyoca jin gu tjajtigui? Cja jin gu padi, d phtzig cam cargo pa gu mandado. Bb gu mandado pa da tsjoquiqui, nubb, xqu ma libre, bb, cja bb gu mandado pa da ddjtiqui jar ponti, nubb, xqu tu. 11 Nu car Jess ya bi dadi: R he ji tzi car cargo gu phtzigu. Bb jin di ddahqui r tsjjqui ca Ocja pa gi mandado, jin di jogui te gi cjaguig, bb. Nu car cjahni ca ms x dyti ca r ndo nttzo ni ndra nguehqu, gue ca hnr jefe y judio ca x dguig jer dy pa da bbjtigui. 12 Car Pilato ya, bb m dyj nr palabran, m ne di xohti car Jess, cja bi jion car manera pa di uni hnaho r castigo, jin di bbhti. Nu car jmundo c cjahni c mr bbh p, p bi majm nzajqui, m i naj: Nuquigu, bb gui xojqui nr hjn, jin gu fx car rey Csar, bb. Hnar cjahni ca i ne da cjatsj r rey, i ne da contrabi car rey. 13 Car Pilato, bb m dyj nr palabra n m man c judio, p bi gjqui car Jess p jab m bbhc. Cja guegue car Pilato bi mi h p jar ndo tjujni jab m juzga c cjahni. Car tjujnica m tix p xtze hnar plataforma g medo. Car lugarca, m xijm Gabata c cjahni c m aj g hebreo, tzdi, car lugar p jab x cjti doo. 14 Bb

Diguebb ya, car Pilato bi mandadobi c sundado di zix car Jess cja di jitij. 2 C sundado ya, bi mej hnar corona g hmini, cja bi ju htzij car Jess. Diguebb ya bi jejtij hnar dajtu mr ncjjpy. 3 Cja m burlabij car Jess, ncjahm mr rey. M cuatij, m xijm: Que viva! Guehquigu r reyqui c judio. Guejtjo m cuajtibij mphti jr jmi. 4 Ma ya, p bi bn car Pilato p jab m bbh c judio, bi gjqui car Jess pa di jianti c cjahni. Cja bi xijm: Tji nr hj n xc djquij. P xt tziji pa gu xihquij, ya xt juzga, cja jin te d thtibi ca r nttzo ca xtr dyte. 5 Nubb, bi bn car Jess, mb ju xti cr corona g hmini, guejtjo m ptitjo car dajtu mr ncjjpy. Nubb, car Pilato bi xih c cjahni: Tji nr cjahnin. 6 Nu qu jefe c mcja, co c nzttabi, bb m ccahtij car Jess, bi nctij, bi majm nzajqui: Da ddti jar ponti! Da ddti jar ponti! Car Pilato ya bi xijm: Nuquj, bb gu ne gui tzixj ya, cja gui ttij jar ponti, gui cjajpij ya. Nug, jin te xt thtibi ca mr nttzo. 7 Diguebb ya qu jefe c judio bi dadij: Nugje, d phtzije hnar ley, cja i man cam leyje i nesta da du nr hjn, como i ne da cjatsj r Tt ca Ocja. 8 Nu car Pilato, bb m dyj nr palabran, ms m ndo ntzu bb,

261 m mi h p jar tjujni car Pilato pa di juzga car Jess, ya xi m ju xadi, mr vispera car mbaxcjua. Nubb, car Pilato bi xih c judio: Tji nir reyj, ra bbjcua! 15 Nu c judio p bi ndo majm nzajqui: Da bbhtin! Da bbhtin! Da ddti jar ponti! Car Pilato ya p bi dyni: Cja gu nej da ddti jar ponti nir reyj? Cja bi dah c mcja c m mandado: Jin tema rey d phtzije, jndi car Csar. 16 Bb m dyj yan car Pilato, bi d car Jess jy dy qu jefe c judio pa di ddti jar ponti. Nubb, gueguec bi dynij car Jess pa du bbhti.

SAN JUAN19 seaca, como mr nztihui car ciudad Jerusaln car lugar p jab bi ddti car Jess. 21 Cja bb m ccahti car seaca qu jefe c mcja, gueguec bi nzojm car Pilato, bi xijm: Car sea ca xc dytij, jin gui tz ga ma: r rey y judio. Mejor da ma: I mantjs gueguena, r rey y judio. 22 Nu car Pilato bi dajti: Da ncjadin car sea, como ya x ttte. 23 Nu c sundado, bb ya xqu dtij car Jess p jar ponti, bi jmuntzibij qu dajtu, cja bi jejque g go parte. Cada hnar sundado bi tocabi hnaa qu dajtu car Jess. Guejtjo bi gaj cr pajni. Nuca mr ma, cja como jin te m bb r ttdica, bi mbenij jin di xjquij. Car dajtuca xqu bbe hnaatjo r pedazo, desde ca hnr nttzani hasta ca p hnaa. 24 Eso, bb m ccahtica c sundado, bi majm: Jin gu xjquijna. Mejor gu ntzij bolado pa gu padij toca da gatzi. Cja bi cjajpij bb. Ncjan g nzh car palabra ca i ju x p jar Escritura, p jab i ma: C cjahni bi jejqui cm dajtu cja bi gatzi, Bi dyntzij bolado pa di badij toca di cjajpi r mjti cam pajni nd je. Bi ncjan g dyti c sundado ncja ngu ga mam p jar Escritura. 25 Bb m ddti car Jess p jar ponti, cr me mr bbh p cerca. M yojmi cr zijtzi car Jess, cja co pe yojo bbja. Ca hna mr bbja car Cleofas, cja m ju cr tjuju mr

car Jess bi bm p jar ciudad Jerusaln, bi ncjajpi bi ndu xtja cr ponti. Bi bnij g mjm ca hnar lugar ca m ju cr tjuju mr Xmo, cja guejtjo m tsjifi Golgota, digue car ja hebreo. 18 Bb ya xqu znij jar lugarca, c sundado bi dtij car Jess p jar ponti. Guejtjo p bi dtij yo hj ja ponti hneje, hnahn hnanguadi car Jess. 19 Cja car Pilato bi mandado di tthtibi hnar sea pa di ncuajti p jr a car ponti p jab m ddti car Jess. Car sea m ma ncjahua: Gue nar Jessna, r mi ngu Nazaret, r rey y judio. 20 Bi tju x car seaca g ju idioma. Bi tjutzi g hebreo, cja co g griego, cja co g latn. R ngu c cjahni judio bi ccahtij car

17Nubb,

La crucifixin

SAN JUAN19 Mara. Cja ca p hna m tsjifi Mara Magdalena, como mr mi ngu Magdala. 26 Nu car Jess, bb m ccahti cr me mr bbh p cerca, co hneh ca hnaa qu mxte ca ms m ndo ntzixihui, guegue bi nzoh cr me, bi xifi: Nuqu, me, tji nir tt. M a digue ca hnr mxte mr bbh p. 27 Ma ya, bi nzoh car mxteca, bi xifi: Gui n tzn, ncjahm dir me. Desde car paca car mxte ca bi ttzofo bi cuajti cr me car Jess p jr ngu guegue.

262 cja ya xqu nde. C judio m ne di djquij qu cuerpo c to xqu ddti p ja ponti, pa jin di hmjti p car pa g mbaxcjua, como m tzujpij car paca, mr ndo madi. Eso, gueguec bi dyjpi car Pilato di mandado pa di nwajquibi qu hua c to m ddti ja ponti, pa di du nttzdic cja di hnu x qu cuerpoj. 32 Por r nguehca, c sundado bi wajquibi hnahna qu huahui c yo be, pa nguetica di du hui, tanto ca hnaa ca m bb jr derecho car Jess, tanto ca hnaa ca m bb jr nccuarga. 33 Pe bb m znij p jar ponti jab m ddti car Jess, bi ccahtij, ya xqu duca, eso jin g wajquibij qu hua. 34 Nu ca hnar sundado ca mb ja hnar lanza, ndejma bi tjohtibi cr ng car Jess, p jy bbtze, cja bi bngui cji, m yojmi deje. 35 Nug xt juxc ya palabraya, d ccahti ghtjo te bi ncja, cja d xihquij ca ncjuani. Como d ccahti bb m ncja, d padi, cierto ghtjo y xt ju xcua, cja d xihquij pa gui hemej hneje, nuquj, como ngu gri ccahtij nar librona. 36 Jin g nwajquibi qu hua car Jess. Nu cr ng, p jy bbtze, bi ntjohtibic. Bi ncjap g ncumpli yojo palabra c i mam p jar Escritura. Ca hnaa i ma: Car tzi dti ca da bbhti, jin da nwajquibi tema ndodyo. 37 Cja i man ca p hnaa: C cjahni c bi tjohtibi cr cuerpo cr jmandadero ca Ocja, p xta ccahtijca.

ya, bb m z car Jess, ya xti du, bi ma: D tutje. Bb m ma ncjan, bi zh ca hnar palabra ca i ju x p jar Escritura. Como i mam p, di ttuni vinagre pa di zi. 29 Mr j p jar jy hnar bbada, hnanguadi p jab m bbh c sundado, m uxi vinagre. Diguebb ya, hna c sundado bi ja hnar esponja, bi zihmi jar vinagre, cja bi fohtzi hnar tzi za ca m tsjifi r hisopo. Bi pahtzica, bi cuajti p jr ne car Jess pa di zhtzi. 30 Car Jess bi zhtzi car vinagre bb, cja bi ma: Ya x nzdi ghtjo ca m nesta di ncja. Nubb, bi ejmi, bi djti cr tzi my p jy dy car Tzi Ta, bi du.

28Diguebb

Muerte de Jess

m du car Jess, mr vispera ca hnar ndo mbaxcjua,

31Bb

Un soldado abre con su lanza el costado de Jess

ya xqu ncjay, b eh hnar hj, m ju cr tjuju mr Jos, mr mi ngu Arimatea. Guegue

38Bb

Jess es sepultado

263 m eme, xcu heh ca Ocja car Jess, pe j m ne di ncjuani, como m tzu qu jefe c judio. Car Jos ya, bi guati car gobernador Pilato, cja bi dyjpi r tsjjqui di ma du phtzi cr cuerpo car Jess. Cja car Pilato bi ungui r tsjjqui. Eso, bi ma car Jos g ndu htzibi cr cuerpo car Jess. 39 Guejtjo b eh car Nicodemo. Guegueca xqu jion car Jess ca hnar vez bb m nxuy. Nuya, bi guati p jab di cjhtibi cr cuerpo car Jess. Mb tu como treinta quilo hnar hi tji ca m yni r ncji, pa di dyhtzibi cr cuerpo car Jess. Mr polvo car hi tji ca, m yojmi mirra co loe. 40 Car Jos bi mfxihui car Nicodemo, bi du xihui cr cuerpo car Jess, cja bi jojquihui co ni car polvo r ncji. M pantihui tzi dajtu g tira. M ncjap ngu jojqui qu nima c judio bb m jm. 41 M bbh hnar huerto cerca p jar lugar p jab bi ddti car Jess jar ponti, cja p jar huertoca m bbh hnar cueva g nttgui. Ya xqu tjojqui car cueva, pe j bbe m cjti p tema nima. 42 Bi mpguij, bi gtij cr cuerpo car Jess p jar cuevaca, porque mr cerca p jab xqu du, cja guejtjo porque ya xi mr vspera cr mbaxcjua c judio, cja jin te m pjm car pa g mbaxcjua.

SAN JUAN19,20 xqu cchtzi car ndo medo p jar goxtji, xqu ma hnanguadi. 2 Bb m ccahtica car Mara, bi g r ddiji, bi ma p jab m bbh car Pedro cja co ca hnaa qu mxte car Jess ca ms m ntzixihui, cja bi xihc: X hnu htizibi cr cuerpo cam Tzi Jmuj. Ya j r bbh p jab bi cjti, cja jin d padije jab xc hnu x ya. 3 Bb m dyj yaca, car Pedro co ca p hnaa qu mxte car Jess bi bm p jar ciudad, bi ma nttzdi g mhui p jar cueva. 4 Bi tijmi car Pedro co ca p hnar hj ca ms m ntzixhui car Jess. Cja car Pedro bi ttzo xtja. Nu ca p hnaa bi daja, bbto bi zti p jab xqu cjhtibi cr cuerpo car Jess. 5 Cja bi am p jar goxtji car cueva, bi ccahti p mbo, xqu ttzoh p c dajtu c xqu bbanti cr cuerpo car Jess. Nu car mxteca, jim be m cti p mbo car cueva. 6 Diguebb ya, p bi zti car Simn Pedro, mb ntnihui ca p hnaa. Guegue ya bi ti jar cueva, cja bi ccahti ja mr ncja c dajtu. 7 Car bayo ca xqu hnu htibi cr a car Jess, j m yojmi c p ddaa. Hnani mr bby, xqu bbantzi. 8 Bb ya xqu ti p mbo car Pedro, diguebb ya, p bi ti ca p hnaa ca bbto xqu zte. Guejtica bi ccahti ja mr ncja c dajtu. Nubb, bi heme car mxtec, cierto ya xqu ja r ja car Jess. 9 Hasta car horaca, j bbe m ntiendej qu mxte car Jess car palabra ca i mam p jar Escritura, bb di heh ca hnar hj ca xtr hi x ca Ocja, guegue m nesta di du cja p di nantzi. Nu car horaca, bi ntiendej cja bi hemej bb. 10 Diguebb ya c yojoc bi ma ngu hui, bb.

20

Car primero r pa car semana, bi ma car Mara Magdalena ndo nxuditjo p jab xqu cjti cr cuerpo car Jess. J tza bbe m ni gui bb m ma. Bi zti p jar cueva p jab xqu cjti cr cuerpo, cja bi ccahti, ya

La resurreccin de Jess

SAN JUAN20
Jess se aparece a Mara Magdalena
11Nu

264 Dyo gu tzambigui, como jim pe d px p jab b bbh cam Tzi Tag. Nuquigu, gui ma p jab r bbh cm hohui, cja gui xijm, nug, ya xtr pxc p jab b bbh cam Tzi Tag, gue quer Tzi Taj hneje. Ya xtr px p jab b bbh ca Ocja ca b pnquig, gue ca Ocja ca xc hemej hneje. 18 Diguebb ya car Mara Magdalena bi ma g ma p jab mr bbh qu mxte car Jess, cja b xihc: Xt ccahtig cam Tzi Jmuj Jess. Ya x nantzica. Cja p bi xijm c p dda palabra c xqu man car Jess.

car Mara Magdalena xcu goh p jar cueva, p jab xqu cjti car nima mr bbjti p tji, mr zontjo. Bi ani, bi ccahti p mbo. 12 Bi ccahti yojo anxe m je ttaxi datu, mr ju p mbo, p jab xqu cjtijma car nima. Ca hnaa mr ju h p jab xqu cjxjma cr a car Jess, nu ca p hnaa ya mr ju h p jab xqu bbojma qu hua. 13 Guegue c anxe bi xijmi car Mara: Nuqu, nana, dyoca gu zoni? Cja bi dah car Mara: Porque x hnu htzibi cr cuerpo ca ndom Tzi Jmuje, cja jin d padi jab x cjti. 14 Bb m ma ncjap, car Mara bi bbti, bi ccahti car Jess mr bbh p. Pe jin g meya toca. 15 Ma ya, car Jess p bi dyn car Mara: Nuquigu, nana, dyoca gu zoni? Toca gu joni? Nu car Mara bi mbeni ms m gue car hj ca m fh car huerta, cja bi dadi: Nuqu, tada, bb guehquigu xc tu x cam tzi nimaje, gui xijqui tz jab xc cti, cja nug gu ma tu. 16 Diguebb ya, car Jess bi nmbi cr tjuju, bi nzofo, i na: Nuqu, Mara! Nubb, bi bbti car Mara, p bi dadi g hebreo, car ja ca m a gueguej, bi xifi: Nuqu, Raboni! Nar palabrana i ne da ma Maestro. Cja bb m ma ncjan, car Mara m ne di zti car Jess. 17 Diguebb ya car Jess bi xifi:

ya xqu nde, exque gue car paca, car primero r pa car semana, bi jmuntzi qu mxte car Jess, bi gotij c goxtji, como m ntzuj, certa di zdij qu jefe c judio. Nubb, car Jess bi hna ni guitjo p jab mr bbhc. Bi hmh mad cja bi nzofo, bi xijm: Dyo gu ntzuj. Gui hmpj r z. 20 Bb xqu ma ncjan car Jess, bi tngui qu dy cja bi xohtzi cr bbtze, bi ujtic. Cja bi ccahti qu mxte, bi meyaj car Tzi Ta Jess. Nubb, bi ndo mpjm bb. 21 Ma ya, car Jess p bi xihc: Dyo gu ntzuj, gui hmpj r z. Ncja ngu gu ngujqui hua jar jy cam Tzi Ta, cja d ecua, nuya d cu hquij pa gui pnij, ma gr nzojm c pe dda cjahni. 22 Bb m guadi m man car palabraca, bi juijni qu mxte, bi xijm:

19Bb

Jess se aparece a los discpulos

265 D ddahquij car Tzi Espritu Santo pa gui yojmca. 23 Guejtjo d ddahqui quer cargoj pa gui xijm c cjahni c da hemegui, ca Ocja ya x perdonabi ca r nttzo ca x dytij. Guejti c cjahni c jin da hemegui, d ddahqui quer cargoj gui xijmc, i tudi ca r nttzo ca x dytij. Ca Ocja jin da perdonabi c.

SAN JUAN20,21 gur yomfeni, cja cierto xt ja m jag? Gui hemegui ya. 28 Bi daj ya car Toms, bi xifi: Nuqu, m Tzi Jmuqui, g Ocjagu, d emequi. 29 Diguebb ya, car Jess bi xifi: Toms, guehca xqu ccahti ya seaya, eso xc hemegui. Ms da ndo mph c cjahni c j xc ccajtigui pe ndejma da hemegui.

bbh ca hnaa qu mxte car Jess, m ju cr tjuju mr Toms, guejtjo m tsjifi r Cuate. Ca hna xuy bb m ni gui car Jess p jab xqu jmuntzi qu mxte, j mr bbh p car Toms. 25 Eso, c p dda mxte bi xijm car Toms bb m ntjj: Xt ccahtije cam Tzi Jmuj Jess. Ya x ja r ja. Nu car Toms ya bi dadi: Nug, i nesta gu ccahtibi qu dy cja co cr bbtze, pa gu fojti nm x p jab bi ntjohtibi. Cja bb ji na, jin gu emeg, cja xtr ja r ja guegue? 26 Cja bb m z ojto, qu mxte car Jess p bi jmu ntzi p mbo car ngu. Car paca, guejti car Toms mr bbbi c p ddaa. Car Jess, p hnar vez bi ti p jab mr bbpj, mr cjotitjo c goxtji. Bi hmh p mad, cja bi nzoh qu mxte, p bi xijm: Dyo gu ntzuj, gui hmpj r z. 27 Ma ya bi nzoh car Toms, bi xifi: Nuquigu, Toms, gui ccahti ya ym dy, cja gui fohtzi quer x hua jab bi ntjojtigui. Gui jij ya ca

24M

Toms ve al Seor resucitado

Jess p bi dyti p dda milagro mr ngu, cja bi ccahtij qu mxte. Jin gui ju xcua nar librona ghtjo c milagro c bi dyte. 31 Y tengutjo xt ju xcua da sirve pa gui hemej, car Jess m gue car Cristo ca xqu hi x ca Ocja, guegue mr Ttca. X ttti nar librona pa gui hemej guegue, cja pa gui phtzij car nzajqui ca jin da tjegue.

30Car

El propsito de este libro

21

Bb ya xqu tzi cja mpa, p bi ni gui car Jess p jab mr bbh qu mxte. Gueguec m dyoj ca hnanguadi car mar ca i tsjifi Tiberias. Bi ncjahua g ni gui guegue. 2 Car paca, mr yojm c ddaa qu mxte car Jess: car Simn Pedro, car Toms, ca guejtjo m tsjifi r Cuate, car Natanael ca mr mi ngu Can p jar jy Galilea, c yojo qu tt car Zebedeo, cja co p dda yojo c hj c xqu dn car Jess hneje. 3 Bi man car Simn Pedro, bi xih c p ddaa: Gu ma pamy. Bi daj ya c ddaa hneje: Guejquitjogje, gu mj.

Jess se aparece a siete de sus discpulos

SAN JUAN21 Bi mjm bb, bi tij hnar barco, bi jaxi r xuy, b pamyj, pe jin te g nzdij. 4 Bb ya xn ni gui, bi jiantij hnar hj, mr bbj n jr nttzani car mar. Nu c hj c mr pamyj jin g mbadij, cja gue car Jessca? 5 Diguebb ya, car Jess bi mahti, bi dynij: Nuquj, cja ya xc tzdij hnar my? Cja bi dah qu mxte, bb: Ujtjo, nim pa hna xt tzdije. 6 Diguebb ya, car Jess bi xijm: Gui dyntij ya quer hmamyj jar derecho nr barco, cja xqu tzdij, bb. Cja bi cjajpij. Nubb, bi ndota u x car hmamy c my, ya xti xgui. Ya j m jti di gxij. 7 Diguebb ya, ca hnaa qu mxte car Jess ca ms m ntzixihui bi nzoh car Pedro, bi xifi: Gue nm Tzi Jmujn! Nu car Pedro, bb m dyde, m gue car Jess mr bbj n, bi hna jie cr pajni, como ya xqu mgue, cja bi hna hnti jar mar, bi mfti jar deje pa g nzni nttzdi n jab mr bbh car Jess. 8 Nu c p dda qu mxte, ddahtz ngu hejm jar barco, mb cjtij car hmamy, m u xi my. Porque m bbjti como cien metro pa di zni jr nttzani car mar. 9 Cja bb m bxj jar barco, bi ccahtij hnar tzibi, nxgue djtzibi, xqu cjx p xtze c dda my, cja co c dda tjujme. 10 Car Jess ya bi xih qu mxte: B cj ya tengu c my c xc tzdij. 11 Nubb, car Pedro bi ti jar barco, bi gx car hmamy g ma

266 jar jy, m u x c my, cja ghtjo m ndo mytsj, m zti ciento cincuenta y tres. Masque mr ndo ngu, jin g xh car hmamy. 12 Diguebb ya, car Jess bi mahti qu mxte, bi xijm: B ejm ya, hne gu tzij. Qu mxte, ya xi m tz r myj, m gue cam Tzi Jmuj Jess, masque m tzi yomfenitjoj. Pe jin to g ne g hni: Toquigu? o Te r ju quer tzi tjuju? como m phtzi r tzj. 13 Cja bb ya xqu guatij jar tzibi, car Jess bi gx c tjujme cja bi un qu mxte, cja co guejti c my. 14 Guejn ya xi mr cja ju vez ca mr ni gui car Jess p jab m bbh qu mxte, bb ya xqu du guegue, cja p xqu ja r ja.

bb ya xqu guadi xqu zij, car Jess bi nzoh car Simn Pedro, bi dyni: Nuqu Simn, r ttqui car Jons, cja ms gu negui ni ndra ngue y p dda? Bi daj ya car Pedro: Jaa, m Tzi Jmuqui, gu padi d mahqui. Cja p bi xih car Jess: Nubb, gui wi n tz cm tzi dti. 16 Ma ya car Jess bi yojpi bi dyn car Pedro: Nuqu, Simn, r ttqui car Jons, cja ntjumy gu negui? Cja p bi dah car Pedro bb: Jaa, m Tzi Jmuqui, gu padi d nequi. Cja p bi xih car Jess: Nuya, gui fh tz cm tzi dti.

15Cja

Jess habla con Simn Pedro

267 car Jess p bi man ca r cja ju vez: Nuqu, Simn, r ttqui car Jons, cja ntjumy gu majqui? Nubb, car Pedro ngu bi cja ndumy ca g dyn car Jess ca r ju vez, cja m madi? Cja bi dah car Pedro ca r ju vez: Nuquigu, m Tzi Jmuqui, ghtjo gu padi. Gu padi d mahqui. Car Jess p bi xih bb: Gui wi n cm djti bb. 18 Dyjmaja nr palabra n gu xihqui, bb ngr batjzi hjtjo, ngu cjtsj quir dajtu, ngu pa p jab ngu ne. Pe bb ya xcr ntita ya, xqu tnguitjo quir dy, cja p hnar cjahni da cjtiquitjo quir dajtu cja da zixqui p jab jin gui ne gui ma. 19 Bb m ma ncjap car Jess, m ne di ma ja ncja dr du car Pedro. Nuc di ndo heme car Jess ghtjo mbo r my, hasta di bbhti por r nguehca. Nu car Jess, bb ya xqu xih car Pedro ncjap, p bi xifi: Gui tnguig.

SAN JUAN21 guati p jab mr bbjmaja car Jess, cja xqu dyni: Nuqu, Tzi Jmu, toca da dqui? Car Pedro bi bbti, bi ccahti car mxteca mb tni guegue. 21 Nubb, car Pedro bi dyn car Jess: Nuqu, Tzi Jmu, ter bh ca da dyti nr hj n gu ndo ne? 22 Cja bi daj ya car Jess: Nuquigu, jin gu nesta gui padi te da mjn. Bb d ne gu xijn da dhmi hasta p xcu eje, te cja? Nuquigu, gui tnguig. 23 Nubb, bi ntngui car palabra ca xqu jma digue car mxteca. M man c ddaa c m tnij car Jess, jin di du ca hnaa hasta bb p xtu eh car Cristo. Pe j m guehca xqu man car Jessca, jntsjtjo xqu ma: Bb d ne pa da dhmin hasta p xcu ec, te cja, bb? 24 Nug, xt ti nar librona, dr mxteg m ndo majqui car Jess, cja guejc bi xijqui ncjan. D ccahtitsjg car Jess bb m dyti y cosa y i ju xcua. Eso, d padi, cierto ghtjo y xt ju xcua. 25 Guejtjo i bb p dda cosa r ngu c bi dyti car Jess. Jin to di jiti di jutzi ghtjoc. Cja bb to di ju xc, d i ng ni mpa di ntzhui hua jar mundo c libro c di ttte. Amn. I ttzdi hua nar bbedena.

17Nu

bbtohui car Pedro co car Jess, cja m tn ca hnaa ca ms m ntzixihui car Jess. Guegueca xqu mi h p jr lado car Jess bb mr tzijmaj car cena. Guejtjo xqu

20M

El discpulo amado

LOS HECHOS DE LOS APSTOLES

Tefilo, d ti ca hnar libro, d ju x p ghtjo ca m ti car Jess bb m dyo hua jar jy, cja co ghtjo ca m ujti qu mxte. Guegue bi fjti car bbfi, cja bb m bx p jar ji tzi, bi zoquibi c once hj c xqu hi tzi g apstole. Car Jess m yojmi car Espritu Santo, cja gueguec bi mtzi bb m n qu apstole cr bbfij. 3 C once hjc, ya xi m padij, cierto xqu nantzi car Jess. Guegueca bi du cja p bi ja r ja, cja diguebb ya bi ni gui r ngu vez p jab m jmu ntzi qu mxte. Desde car pa bb m nantzi hasta car p bb m ttzix p jar ji tzi, m zh car cuarenta da. C pac, car Jess ya j m hohui qu mxte ghtjo r tiempo. Cjaatjo mr ni gui p jab mr bbhc, m nzojm, m xijm, por r ngue guegue, ya xqu mdi xqu mandado ca Ocja hua jar jy. Cja m xijm ghtjo ja i ncja cr jmandadoc. 4-5 Hna vez, bb j bbe m bx p jar ji tzi, car Jess bi xih qu mxte jin di wenij p Jerusaln bb ya xtr ma guegue. Bi xijm di dhmij hasta gue bb xti guatij

La promesa del Espritu Santo

1-2Nuqu,

car Espritu Santo, como ya xqu promete car Tzi Ta ji tzi du pjnic. Bi man car Jess, i na: Gui thmij hasta bb xta ncja ca d xihquij. Car Juan m xix y cjahni g deje. Nuquj, car Tzi Ta ji tzi xtu pnquij car Espritu Santo pa gui yojmc ghtjo r tiempo. Nuc, dur bendicin ms dr z ni ndra ngue car tsjixtje. Jin gui ngu mpa i bbdi pa du eje. Bi ncjap g tsjih c apstole. ya, qu mxte car Jess bi mpjnihui guegue cja bi dynij: Nuquigu, Tzi Jmu, cja gue y paya gui ddajquije car libertad, d cjahni israelitaje? Cja guejya da mfongui c hnaho cjahni c i mandadoguije? 7 Nu guegue ya bi dadi: Jin gui tocaquij gui padij ncjahm da ncjac, o ncjahm da zh car p gui mandadotsjj. X man car Tzi Ta ji tzi, ddatsj guegue da bahc. 8 Pe bb xta guahquij car Espritu Santo, gueguec xta ddahquij cr poder pa gui yojmc. Nubb, cja xqu mjm ghtjo nr mundo, xqu jaxj

6Diguebb

Jess sube al cielo

268

269 nm palabrag pa gui xijm y cjahni. Bbto gui nzojm y to i bbjcua Jerusaln. Diguebb ya, gui nzojm c p dda cjahni c i bbjcua ghtjo nr estado Judea, co hneh c cjahni r bbh p jar estado Samaria. Gui hoj ghtjo nr mundo, hasta guehp jab r cca, gui nzojm ghtjo c cjahni, hasta ya jin to gui ttij c j bbe i j nm palabrag. Ncjap g mandado car Jess. 9 Bb m guaj ya car Jess m ma ncjap, bi ttzix p jar ji tzi. Bi jiantij c once qu mxte g mbtze. B cah hnar guy, bi gohmi, cja diguebb ya bi bbh car Jess. 10 Mr nhtzitjoj p jar ji tzi qu mxte, cja bi hna ni gui p yojo hj, nxgue ttaxi datu m jehui, mr hmh hnanguadi c once apstole. 11 Gueguehui bi xijm: Nuquj, gu mi nguj Galilea, dyoca gu jantij jar ji tzi? Guejtsj car Jess ca x mbx n jar ji tzi, ncjadin p xtr heje, como ngu xqu jiantij xc ma.

HECHOS1 car Jesucristo. I ju xcua qu tjuju c once apstole: Car Pedro, car Jacobo, car Juan, car Andrs, car Felipe, car Toms, car Bartolom, car Mateo, car Jacobo ca mr tt car Alfeo, co ni car Simn Zelotes, co car Judas ca mr cjuada car Jacobo. 14 Ghtjoy segue m mpjnij p cja m oraj. Guejti qu cjuada car Jess co cr me, tzdi car Mara, co c p dda bbja c m emej car Jess m cuatij p hneje, m mpjnihui c apstole. M hnadi cr mfenij, ghtjo m mahtij ca Ocja. 15 C pac, mr ngu c hermano m jmu ntzi, m bby como ciento veintej. Ca hnajpa, bi hmh car Pedro p mad c cjuada, bi xijm: 16 Nuquj, cjuada, m nesta di ncjajpi car Judas Iscariote ncja ngu ga mam p jar Escritura, como guegue bi zix qu contra car Jess p jab mr bbhc cja bi djti jy dyj. Ya m yabb car David bi ma tema castigo di ttun car hj ca di d car Cristo. Car Espritu Santo bi xifi ter bh ca di ncja. Cja nuya, ya x ncumpli ca bi ma. 17 Guejti car Judas m tn car Jess cja bi tti tzi g apstole. Guejtic bi ttun cr cargo ncja nguguigje. D ghtjoje nd hoje car Jess. 18 Nu car Judas, ya x ndu por r nguehca g dyti ca r nttzo. Bi mphtitsj, bi dgui g tzoh cr a, cja bi xh cr my. Co c domi c bi ttuni, g ddni ca hnar pedazo r jy p jab bi du. Como bi ddni co c domi c bi ttun car Judas, bi tsjih car juaji c, r jy g cji. 19 Ghtjo c cjahni c mr bbh p Jerusaln c pac, bi dyde te xqu ncja, cja bi xijm

ya, c once qu apstole car Jess b capj jar tt p jab xcu bxi guegue, bi ma g ngojm p Jerusaln. Car ttc m tsjifi Cerro de los Olivos. M nztitjohui car ciudad p Jerusaln. M tzi tjoh hna quilmetro ca m jajquihui. 13 Bb ya xqu tij jar ji ni, c once qu mxte car Jess bi ti hnar ngu g yo piso, cja bi bxij p jar cuarto p a. Ya xqu cja mpa m bbh p c apstole cja co p dda tengu cjahni c m emej

12Diguebb

Se escoge a Matas para reemplazar a Judas

HECHOS1,2 car pedazoca Acldama, como nr palabra Acldama i ne da ma, r jy g cji. 20 Nuya, cjuada, ya x bbh car Judas, ncja ngu ga mam p jar libro de los Salmos, i na: Da hmy triste cr ngu car cjahnic. Da tjgui da yte, como ya jin to da ne da hmh p. Nu car cargo ca m phtzi guegue, da ttuni p hnar cjahni. Ncjap ga mam p jar salmo. 21 Nuya i nesta gu i xj p hnar testigo digue y hj y xt hmpje ghtjo c p c nd yojme cam Tzi Jmuj Jess. 22 Car hj ca da tti tzi, i nesta xtr ndn car Jess, desde jr mdi, bb m xix car Juan, hasta car p bb m bxa ji tzi. I nesta da mxquije, da cja r testigo digue ja ncja g ja r ja car Jess, como guehca d xijme y cjahni, d apstoleje. Guehca bi man car Pedro. 23 Diguebb ya, bi hi xj yojo hj. Ca hna mr Jos Barsabs, guejtjo m tsjifi r Justo, cja ca hna mr Matas. 24 Ma ya, bi mahtij ca Ocja, bi majm: Nuquigu, Tzi Ta, gu ccajtiguije mbo m tzi myje, ghtjoguigje. ujtiguije tz, ja ndr ngue y yojo xc juajnigu, 25 pa da ttun cr cargo g apstole cja da dyti nr bbfi n x jih car Judas. Nuc, bi dyti ca hnar cosa mr ndo nttzo, bi du, cja ya x ma cr tzi my p jab jin gui tz. 26 M guaj ya m oraj ncjap, nubb, bi echaj suerte, cja bi toca car Matas. Eso, bi goji g apstole guegue, cja bi yojmi c p dda once.

270

Nu bb m zh car pa g Pentecosts, bi mpjni ghtjo c hermano. M hnaadi p jab bi mpjnij. Guejtjo m hnaadi cr mfeni ca m mbenij. 2 Cja bi hna dydej, mb ndo jia jar ji tzi, ncja bb i dyo hnar ndo ndaji . Mr ndo jia ghtjo p jar ngu p jab mr juj. 3 Diguebb ya, b hna jh c m ncja r tzibi, g ndh p jab mr ju c hermano. Cja bi mfonti c tzibi, bi tzoxi hnar tzibi cr a cada hnaa c hermano. 4 Cja bi guati car Espritu Santo ghtjo c mr bbh p, cja nuc, bi mdi bi aj hnaho ja, como car Espritu Santo bi cjajpi bi aj c jac. 5 C pac, c cjahni c m tnij cr religin c judio mr tzj hnar mbaxcjua. Ya xqu jmuntzi p Jerusaln mr ngu c judio c m tzuj ca Ocja. Xcu hejm ghtjo c dda ji ni cja co r ngu c jy pa di zj car mbaxcjuaca. 6 C cjahnic, bb m dyh c hermano, mr xjtibij ca Ocja, b ejm nttzdi, bi guatij p jab mr bbhc. Gueguej m mi nguj hnaho ji ni cja co hnaho jy, cja bi dydej, mr a c hermano cada hna hnar ja digue c m a gueguej. Nubb, bi ndo ho myj, bb. 7 Bi ndo hntsjj, ter bh ca xqu ncja? hasta m ntzuj. Mr majm: Ja xc mbaj y cjahniy ga a cm jagj? Cja jin gu mi ngu Galilea ghtjoy? 8 S d dej, ya xn ay c ja d aj, cada hnaguij p jab d mi nguj? 9 Nuguigj, hnaho jab d

La venida del Espritu Santo

271 mi nguj. I bbj y ddaa, mi nguj Parto, co y ddaa, mi nguj Elam, cja co y ddaa y xcu heh p Mesopotamia, cja co n Judea, cja co p Capadocia, cja co p Ponto, cja co p Asia. 10 I bbj y dda, xp heh p jar jy Frigia, co ni p Panfilia, co ni p Egipto. Guejtjo i bbj y dda, mi ngu cr parte car jy Africa ca p r ncjadi p Cirene. Guejtjo i bbjcua y dda mi ngu Roma. Y ddaaguigj, m judio cm taj, eso xt nacej g judio. Nu y p dda, jin g hmy g judio, nu gueguey x titsjj nm religinj. 11 Y ddaaguigj mi ngu Creta, cja y p dda ya, mi ngu Arabia. Ghtjoguigj, d mi nguj hnaho jy, cja d aj r ngu clase y ja. Cada hnar jy i mbh cr ja. Pe nuya, d dej y hjy, ya xn a cm jagj. I xijcj te tza r nzh ca Ocja, cja co te tza r ndo z ca x dyte. Bi ncjap g man c cjahnic. 12 Bi ndo ho myj, bi hntsjj ter bh ca mr ncja. C dda m majm: Te i ne da man ca xc ncjaj p? 13 Nu c p dda m majm: Exque ya x nti y.

HECHOS2 padij ter bj n x ncja. 15 Nugje, jin d nti je, ncja ngu gri mbenij, como nxuditjo, cja xqui las nueve. Jin gui gue nar horana ga nti y cjahni ya. 16 Nuya, ya x nzh ca bi man ca hnr jmandadero ca Ocja ca m tsjifi mr Joel, i na: 17 Bb xta zh c pa c r gatzi, bi man ca Ocja, Xcu pjnig cam Espritu pa da guati ghtjo y cjahni. Bb xta ncjac, yir ttj co yir tti xuj da majm cam palabrag ca xt xijm, Car Espritu Santo da cjajpi y bajtzi hjtjo da hna ccahtitjo ca xt ujtig, ncjahm da wi , Guejti y hj y ya x ntada, da wi ca xt ujti. 18 C pac, gu pjni cam Espritu pa da yojmi cr ttzdi ghtjo c to i sirvegui, bbja cja co hj, cja gueguec da nzoh c cjahni, da xijm cam palabrag. 19 Gu ujtiquij maravilla jar ji tzi, pa gui ndo mbenij, Cja nuhua jar jy, p gu ujtiquij sea, pa da ho ir myj. Da ncja guerra, da bbhti cjahni r ngu, da mfmbi cr cji. Da ddti c ngu, da ndo fn c tzibi, da bxi bbifi r ngu. 20 Nr jiadi da hmxuy, cja nr zana da tjnguitjo, ncja r cji, ante que da zh car pa bb xtu eh cam Tzi Jmuj. Bb xtu ehca, da ndo ho my y cjahni, ghtjo da ntzuj. 21 Nu c cjahni ghtjo c to da heme cam Tzi Jmuj cja da

bbh p c once qu mxte car Jess. Guejti car Pedro mr yojm c p ddaa, cja guegueca bi a nzajqui, bi nzoh c cjahni, bi xijm: Nuquj, gu hjj, gu judioj cja co ghtjo y p ddaa y i bbpj hua Jerusaln, dyjmaj car palabra ca gu xihquij, pa gui

14Mr

Lo que Pedro dijo a la gente

HECHOS2 nzojtibi cr tzi tjuju, ca Ocja da ghtzibij ca r nttzo. Ncjap ga mam p jar libro ca bi dyti car Joel. 22 Cja p bi man car Pedro, hneje: Nuquj, gu hjj, gu israelitaj, dyjmaj n d ma: G ccahtij car Jess, mr mi ngu Nazaret, cja g padij ja m ncja. Car Tzi Ta ji tzi bi un cr ttzdi, eso, car Jess bi ndo xoxi dhtji, cja bi dyti p dda milagro r ngu. Por r ngue c milagro c bi dyti guegue, bi fadi, xcu heh car Tzi Ta ji tzi car Jess. 23 Nu car Jess, bi nd jer dyj, ncja ngu g mben car Tzi Ta ji tzi, como ya m yabb, ya xqu mbeni guegueca ja di ncja ghtjo. Nuquj, gu hjj, gu mandadobij y cjahni israelita, guehquj g tzdij car Jess cja g djtij jy dy c cjahni c jin gui tzu ca Ocja, pa bi ddti p jar ponti, bi bbhti. 24 Nu car Tzi Ta ji tzi, bb ya xqu du car Jess, p bi xotzi, p bi un cr nzajqui. J m tz di ttzamic p jar ohtzi, como ms mr ndo nzdi. 25 I bbh ca hnar salmo p jab bi man car David, jin di goh p jar ohtzi cr cuerpo car hj ca di hi x car Tzi Ta ji tzi pa di mandadobi y cjahni. I ma ncjahua car salmoc: Nug, ghtjo r tiempo d mben ca Ocja, d padi, i bby, cja b jantigui. D bbjc r dy ca Ocja. D yobbeca, eso jin te d tzu. 26 I mpj nm tzi my, cja d xjtibi ca Ocja co ni nm ne. Masque gu tu, cja da nttj nm cuerpo jar jy, pe ndejma d thmi da xoxquig cam Tzi Ta ji tzi, ghtjo co nm cuerpo.

272 m Tzi Taqui, d tpiqui gui xoxquig. Jin gui jij nm tzi my p jab i bbh qu ndaji c nima. Nuqu, xc hi xquig, cja gu padi, xt sirvequi, eso, jin gui jij nm ndodyo da dya. 28 Nuqu, xc ujtigui ja gr ho pa gu tzm p jab i cja car nzajqui ca jin da tjegue. Bb xt ccajtiqui, gu mpj, ghtjo mbo m tzi my. Ncjap ga man car tzi salmoca. 29 Nuquj ya, cjuada, r z gu xihquij ya, cam titaj, car David, bi du, cja bi cjti cr ndodyo p jr ngu g nima, bi mfjy. Nuca i bbjcua Jerusaln, hua jab d bbpj, ncja ngu gri padij. Hasta r pa ya, d ccahtij cr ngu g nima. 30 Nu car David mr profeta, eso, ya m yabb m ma ter bh ca di ncja. M a digue ca hnar hj ca xqu man car Tzi Ta ji tzi di mjni hua jar jy. Car Tzi Ta ji tzi xqu prometebi car David di hmh ca hnar hj ca di heje jr cji guegueca pa di cja r rey, ncja ngu car David, cja di mandado ghtjo r tiempo. 31 Ya m yabb bi man car David ja di ncja car Cristo bb xti heje. Ncjahm ya xqu ccahti ja dr nantzi car Jess bb ya xtr ndu. Eso, bi ju x p jar salmo, jin di dya cr ndodyo car Cristo, cja cr tzi my jin di gojti p jab i bbh qu ndaji c nima. 32 Car palabra ca bi man car David, cierto ya x ncja. Ghtjoguigje, d testigoje, d padije, cierto bi ja r ja car Jess. 33 Car Tzi Ta ji tzi bi xotzi co cr ttzdi cja bi hi x p jar ji tzi, hnanguadi p jab b ju

27 Nuqu,

273 guegue. Nubb, car Cristo bi ahui cr Tzi Ta ji tzi pa b pjni car Tzi Espritu Santo hua jar jy, ncja ngu g promete. Cja nuya, guejn x nguajquijen. R heh car Espritu Santo ghtjo n gu ccahtij cja gu dej nar hora ya. 34 Car tzi salmo ca xt xihquij, jin gui a digue car David, como jin g mbx p ji tzic. Pe guegue p bi ju xi p hnar tzi palabra i ma ncjahua: Bi man car Tzi Ta ji tzi, bi xih cam Tzi Jmug, i mbi, B ej ya, gui mi jcua jam jogui dy, 35 Hasta bb gu mfxihui gu mandadohui, xt cjajpig quir contra du eje Da ndandiajmu jer tzi hua, cja nuqu, xqu mandadobic. 36 Cja guejtjo bi man car Pedro: Nuya, gu ghtjoj, gu israelitaj, dyjmaj pa gui padij to car Jess ca g ttij p jar ponti. Guegue mero mr hj ca bi hi x car Tzi Ta ji tzi pa di mandadoguij, cja nuya x cja m Tzi Jmugj. Ncjap g man car Pedro. 37 Cja bb m dyj yaca c judio c mr dej, bi ndo ntztij, bb, cja bi dyn car Pedro co ni c p dda apstole, bi hi mbij: Nuquj, cjuada, ter bh ca gu pjme ya bb, pa da perdonaguije ca Ocja? 38 Bi daj ya car Pedro, bi xijm: Gui jiguij ca r nttzo cja gui hemej car Jess, guegue r Cristo ca di mjni car Tzi Ta ji tzi. Guejtjo gui xixtjej, cada hnaaquiguj, pa da fadi, ya xqu emej. Nubb, car Tzi Ta ji tzi da

HECHOS2 gzquij ca r nttzo ca gu tuj, cja xtu pjni car Espritu Santo pa da guahquij. 39 Guehquitjoguj x xihquij car Tzi Ta ji tzi da jogui gui yojm car Espritu Santo, cja co hneh quir bajtzij cja co quir bbjtoj. Guejti c cjahni c i bb yan, c j bbe i padi ja i ncja ca Ocja, hasta ghtjo c to i ne car Tzi Ta ji tzi da nzofo, guejtic da yojm car Espritu Santo, hneje. Da yojm car Tzi Espritu ghtjo c cjahni c du tz car Tzi Ta ji tzi pa da hemej car Jesucristo. Ncjap g man car Pedro. 40 Bi pura car Pedro, bi nzoh c cjahni, bi xijm p dda palabra r ngu. Bi xijm: Gui jijm ya car hu r nttzo ca gur tnij, cja nuya gui tnij car Jesucristo, pa jin da zhquij car castigo ca da ttun y cjahni y bi ccahtij ja m ncja car Jess pe jin g ne g hemej cja xtr mjnica car Tzi Ta ji tzi? Ncjap g man car Pedro. 41 Mr ngu c cjahni c bi dyde te m man car Pedro car paca, bi hemej cja bi xixtjej. P jab m tres mil cjahni c bi hemej, eso, bi ndo ngujqui c hermano car paca. 42 Ghtjo c hermano bi heme car palabra ca m ujti c once qu mxte car Jess c xqu tti tzi g apstole, cja ghtjo m ntzixihuic. Segue m jmu ntzij, m h car palabra ca m ujti c apstole, m tzij car Santa Cena, cja m nzojm ca Ocja.

dyh c cjahni te xqu ncja, cja ghtjo bi ndo ho myj. Nu

La vida de los primeros cristianos

43Bi

HECHOS2,3 c apstole m ndo yojm cr ttzdi ca Ocja. M ndo xoxij r ngu c dhtji, cja m tij p dda milagro r ngu, eso, m ndo tti htzibij. 44 Cja ghtjo c cjahni c xqu heme car Jesucristo m ndo ntzixij. Bb to te m nesta, m fx c dda hermano c m tzi ja. 45 Gueguec m p c m phtzij cja m jejquibij car domi c ddaa c m nestaj. 46 Ghtjo r pa c hermano m jmu ntzi p jr ndo templo c judio. Guejtjo m mpjni p jy ngutsjj, m tzij tjujme. M ndo mpjm cja m ndo jpij mpjcje ca Ocja. 47 M xjtibij ca Ocja, cja ghtjo c cjahni bi ccahti c hermano, mr z ngu hmpj, cja bi respetaj. Cada mpa mb cuati p dda cjahni c m ne di dtij car nzajqui ca jin da tjegue. Nuc, ca Ocja xqu nzojtibi qu myj pa bi hemej. Cja ddahtz mr ju x car nmero c cjahni c m eme.

274 Gui ccajtiguibbe tz, nuhua jab d bbbbe. 5 Car dohua bi ccahti, bb, pe guegue m thmi te di ttuni. 6 Nu car Pedro bi xifi: Jin te d jabbe domi pa gu ddahquibbe. Pe ms r z ca gu ddahquibbe, como d jabbe hnam cargobbe x ddajquibbe car Jesucristo ca mr mi ngu Nazaret. Por r ngue gueguec, d xihquibbe, gui bbj ya, gui ho. 7 Diguebb ya, car Pedro bi pntibi cr jogui dy car dohua cja bi bbhmi. Cja exque bi joh qu hua, bi zh qu ndodyo qu graboxi. 8 Nu car dohua, xn bb nttzdi, xn ho, bb. Bi dn c yojo apstole, bi tij jar ndo templo. M dyo r z, hasta m ntsjjqui ngu xjtibi ca Ocja. 9 Ghtjo c cjahni c mr bbh p jar templo bi ccahtij car dohua g ti, ya xi m dyo r z, hasta m ntsjjqui, cja m ndo jpi mpjcje ca Ocja. 10 C p dda cjahni bi meya car hj, guegueca segue m ju h p jr goxtji car ndo templo ca m tsjifi Hermosa. M jujma p, m jma cr limosna. Cja bi ndo ho my c cjahni, hasta bi ntzuj. Bi hntsjj, ja xqu zca?

Ca hnajpa, car Pedro co ni car Juan bi bxihui jr ndo templo c judio. Ya xqu nd, ya xi m las tres. Car horaca ghtjo r nde m pjm mr tij tsjdi p jar templo. 2 Cja bb ya xti tihui p jar goxtji ca m tsjifi mr Hermosa, bi ccahtihui hnar hj, mr ju p, mr dohua desde bb m hmy. Ghtjo r p mb ttz jar templo, m ttzoh p jar goxtjica. Car dohua m jpi c cjahni c m cti p di n cr limosna. 3 Ya xi m cti car Pedro co car Juan, cja car dohua bi ccahtic, bi dyjpi cr limosna. 4 Nu car Pedro co car Juan bi ccahtihui, cja car Pedro bi xifi:

Un cojo es sanado

hj ca mr dohua jmaja mr yojmi car Pedro co car Juan. Mr bbpj jar portal ca m ju cr tjuju Salomn. Ghtjo c cjahni bi g r ddiji, bi guatij pa bi ccahtij car hj ca xqu z, como m ndo dyo myj. 12 Nu car Pedro, bb m ccahti c cjahni c xqu jmu ntzi, bi nzofo, bi xijm:

11Car

Discurso de Pedro en el Portal de Salomn

275 Nuquj, gu hjj, gu israelitaj, dyoca i ndo dyo ir myj por r ngue nr hj n x z? Dyoca gu ndo ccajtiguigbbe, nug co nr Juan, ncjadi bb guejcbbe xcr cjajpibbe xc ho? Cja hu gu mbenij, r ndo nzjquibbe, o r ndo z ym mfenigbbe, eso, xcr patsjbbe pa gua jojquibbe nr hjn? Ji na, jin gui guejcbbe xt jojquibbe. Gue ca Ocja x jojqui. 13 X cja ca Ocja x z nr dhtjin por r ngue cr Tzi Tt, tzdi, car Jess, pa da ni gui te tza r nz guegueca. Gue cam Tzi Taj ji tzi ca m nzoh car Abraham, cja co car Isaac, cja co car Jacob, cja co c p dda cm titaj, d nzojtije guegue ya hneje. Nuquiguj, g dj car Jess p jr dy car gobernador romano pa bi mandado bi bbhti. Guegueca m ne di xojqui car Jess, pe nuquj, g ccahtzij, g majm mr ntzhui di bbhti. 14 Jin te m tu car Jess, ghtjo mr z cr vida, pe nuquj, jin g ne g jijm pa di tsjojquic. A lugar, g dyjm bi tsjojqui ca hnar hj ca mr mhtite, 15 cja g mandadoj bi bbhti cam Tzi Jmuj, masque guegueca i ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue. Bi du car Jess, nu car Tzi Ta ji tzi p bi xotzi. Nugje, d testigoje, d ccahtije car Jess bb ya xqu ja r ja. 16 Cja nuya, nr hj n mr dohua jmaja x heme car Jess, guegueca i phtzi cr ttzdi pa xc jojqui. Nuquj, gu padij ja m ncja nr hjn, cja xc ccahtij xc z. D xihquij, ca xc heme cam Tzi Jmuj Jess, por r nguehca, ya x z, ya jin te i cjan.

HECHOS3 cjuada, g dyjpij c autoridad bi mandado bi bbhti car Jess, pe d padi, jin g padij, cja guegueca mr hj ca xcu mjni car Tzi Ta ji tzi pa di mxquigj? Guejti c autoridad c m ja cr cargo bb m bbhti car Jess, jin g mbahc hneje, cja xcu mjnica car Tzi Ta ji tzi? 18 Ya m yabb bi man car Tzi Ta ji tzi, m nesta di sufri car cjahni ca di mjni guegue, tzdi, car Cristo. Qu jmandadero ca Ocja c bi dyti c Escritura bi majm, di sufri cja di du ca hna ca di bbjni pa di mx y cjahni. Cja nuya, ya x nzdi ncja ngu ga mam p jar Escritura. 19 Nuquj, gui jijm ca r nttzo ya, cja gui jionij ca Ocja, gui dyjpij da perdonaquij ca xc dytij cja da gzquij ca gu tuj. Guejtjo gui hemej car Jess, guegue r Cristo ca b bbjni hua jar jy. Nubb, da zh c pa bb xtu ndo pjnquij bendicin car Tzi Ta ji tzi. 20 Cja xtr gax ya, p du pjni car Jesucristo, ncja ngu g ma. Ya m yabb bi hi xi guegue pa da mxquij cja da mandadoguij. 21 Nuca, ndejma du hmjti p jar ji tzi hasta bb xta zh car p ca x mben car Tzi Ta ji tzi desde ya m yabb, cja nubb, xtu coh bb. X xijquij car Tzi Ta ji tzi, bb p xtu eh car Cristo, xta tjojqui r z ghtjo y te i bbjcua jar mundo. I ma ncjap p j libro c bi dyti qu jmandadero ca Ocja, ya m yabb. 22 Guejti car Moiss bi ma ja di ncja car Cristo bb xti heje. Guegue bi xih c ndom titaj, ya m yabb, bi hi mbij: Ca Ocja ca d i htzibij du pjni hnar cjahni

17Nuquj,

HECHOS3,4 ncjaguigj, da hi xi guegue pa da nzohquij ncja ngu xt nzohquigj, da xihquij ja ngu ga mben ca Ocja. Nu ca hna ca du eje, gui ju hpij ndu my ghtjo ca te da xihquijc. 23 Porque car cjahni ca jin da dyjti car jmandaderoca, da bbdi, ya jin da tjgui da hmbi c p dda cjahni ca Ocja. Ncjap g man car Moiss. 24 Guejti c p dda qu jmandadero ca Ocja, ghtjoc bi ma te di ncja bb ya xtr ni gui car Cristo. Gue y paya x ncja ca m manc. Bi ma ncjap car profeta Samuel, cja p bi ma ncjadip c p dda qu jmandadero ca Ocja c mb e xtja car Samuel. 25 Nuquj, x ttzoquiquij c promesa c bi man qu jmandadero ca Ocja, ya m yabb. Hnehquiguj, hneje, x tocaquij xc ccahtij car Cristo ca m ddhmi di heje. Car Tzi Ta ji tzi bi promete di mjnic. Bb m dyhtibi hnar acuerdo ca ndom titaj, car Abraham, ca Ocja bi xifi ncjahua, i na: Da hmh ca hnar hj digue quer cji, nuc da mtzi ghtjo c cjahni hua jar jy, da uni r ngu bendicin r tzi z. 26 Bb m ma ncjap car Tzi Ta ji tzi, m a digue cr Tt. Bi hi xca, cja b pjni hua jar jy pa g ndaj y cjahni. Bbto bi daguigj, d israelitaj. Cja nuya, i nzohquij car Cristo pa gui jijm ya ca r nttzo cja gui ttij car nzajqui ca jin da tjegue, gu ghtjoj. Bi ncjap g man car Pedro.

276 templo, cja bi guati p c mcja digue cr religin c israelita, cja co car sundado ca m mandadobi c p dda guardia p. Mb yojm c dda maestro c m tsjifi saduceo. 2 C saduceo m tsjeyabij car Juan co ni car Pedro, porque gueguec m xijm c cjahni, cierto xqu ja r ja car Jess, cja guejti c p dda cjahni c x ndu, ba eh car pa bb xta ja r jaj hneje. 3 Eso, c mcja cja co c maestro c m tsjifi saduceo bi ztij car Juan co car Pedro, bi dynij jar fdi, b cotij p. Cja b jax p c yojo apstole, como ya xqu nde. 4 Pe mr ngu c cjahni c bi hemej ca bi man car Pedro co ni car Juan car paca. C cjahni c bi heme car paca cja co c p dda c ya xi m eme, bi ztij como cinco mil c hj. 5 Car jiax yaca bi jmu ntzi p Jerusaln c mcja c m mandadobi c p ddaa, co ni c tita c m ja cr cargoj, co ni c hj c m nxh car ley ca m tn c israelita. 6 Cja mr bbh p hneje car damcja, ca hna ca ms m mandado. M ju cr tjuju mr Ans. Guejtjo mr bbh p car Caifs co car Juan co ni car Alejandro cja co ghtjo c p dda mcja c m mparientej car Ans. 7 Gueguec bi nzojni car Pedro co car Juan, cja bb mb ttziji, bi hi ti made, bi dynihui, i na: Toca x ddahqui quer cargohui ca xqu jojquihui nr dhtjin? 8 Nu car Pedro m ndo yojmi car Espritu Santo, cja bi xijm: Nuquj, gu autoridadj gu mandadoguije, d cjahni israelitaje, cja guejtiquj, gu titaj, como

Car Pedro co car Juan mr nzojtihui c cjahni p jr ndo

Pedro y Juan delante de las autoridades

277 ngu guir phtzi quir cargoj hneje, 9 gu nguibbe r pa ya ter bh ca xt cjajpibbe nr dhtji pa xc z? 10 Ghtjoquiguj, d xihquij, gue cr ttzdi car Jesucristo ca mr mi ngu Nazaret x jojqui nr dhtji. Cja d nebbe pa da badi ghtjo c p dda mi ngu Israel, gue cr ttzdi car Jess x dyti nr milagron. Nuquj, g mandadoj bi bbhti car Jess, bi ddti jar ponti. Nu car Tzi Ta ji tzi bi cjajpi bi ja r ja bb ya xqu du. 11 Guegue car Jess m jjmi ca hnar ndo medo r z, cja nuquj gu jjm c jingu c bi zan car dooca, como jin g hemej, cja xcu he ji tzi guegue? G dytij ncja ngu ga mam p jar salmo, p jab i ma, i na: C jingu bi zan car medoca, bi dyjm, Nu car Tzi Ta ji tzi ya, bi mandado p xp hnu, cja nuya b cjx p jr squina car ngu, P jab i pnti c cjoti. Ncjap ga mam p jar Escritura. 12 Cja nuya d xihquij, jntsj car Jess da ddajcj car nzajqui ca jin da tjegue. Como ujtjo p hnar cjahni jar jy ca xtr hi x car Tzi Ta ji tzi pa da gzquij ca r nttzo ca d tuj. Bi ma ncjap car Pedro. 13 C mcja co c maestro c xqu jmu ntzi p, bi ccahti car Pedro co car Juan, j m tzu hui cja j m phtzi r tzhui. M pah c cjahnic, jin tza xqu nxdihui car Pedro co car Juan, cja jin tza m padihui r ngu digue car ley. Nubb, bi ho myj cja bi mbenij, gueguehui xqu yojmi

HECHOS4 car Jess, cja nuc xqu ujtihui cr palabra. 14 Guejtjo bi ccahtij, ya xi mr bbh p car hj ca mr dohua jmaja cja xqu z, eso, jin g jogui di gnij digue ca xqu ncja. 15 Diguebb ya c mcja co c tita c m mandado, bi bbjpi di bnihui car Pedro co car Juan. Cja bi bnihui, bb. Ma ya, c cjahni c xqu goh p, bi atsjj, bi majm te di cjajpi c yojoc. 16 Bi majm: Te gu cjajpij y hjy? Cierto, x dytihui hnar milagro r ndo z. Ya x mbadi ghtjo y i bbjcua Jerusaln, cja jin gui tz gu cnij. 17 Pe ndejma jin gu jguij da d da tnguij car ja ja i ncja car Jess. Eso, gu chmij, gu xijm, ya jim p da xih c p dda cjahni digue car Jess, cja bb da segue da nzojm y cjahni, nubb, da ndo ncastigaj, bb. 18 Cja bb xqu jma ncjap, nubb, bi jmahti car Pedro co car Juan cja bi juntihui. Exque bi tsjijmi ya jin di xih c cjahni ja i ncja car Jess, cja ya jin to di nzojmi pa di hemejca. 19 Nu car Pedro co car Juan bi dadihui, bi majmi: Perdonaguibbe tz nr palabra n gu xihquij ya. Ca Ocja x xijquije gu segue gu tnguibije cr palabra. Nuquiguj, xc ccaxquije pa jin gu majme car palabrac. Cja gu i naj, r ntzhui guehquj gu jtiquije cja ya jin gu jtije ca Ocja? 20 D i naje, tiene que gu jtije ca Ocja, segue gu xijme y cjahni ca xt deje cja xt ccahtije. Bi dadihui ncjap. 21 Diguebb ya c mcja co c tita c m ja cr cargoj p bi yojpi

HECHOS4 bi ghmi c yojo apstolec, pe como jin g ndhtibihui tema cosa r nttzo pa di ncastigahui, bi jiguij bi mhui, bb. Jin g jogui di ncastiga c apstole, como ghtjo c cjahni m majm, cierto m Ocja xqu dyti car milagroca. 22 M majm, mr ndo z car milagro ca xqu tthtibi car dohua, como nunca xqu hoca, cja ya xi mr tada. Ya xi m phtzi ms de cuarenta ao, cja bi ho.

278 co car Poncio Pilato cja co c p dda gentile c jin gui tzu ca Ocja, cja co guejti qu jefe cm cjahnije Israel c i phtzi cargo. Gueguec bi jion car manera bi mhti quer Tzi Tt, car Jess. Guegueca jin te m tu, cja nuquigu, g hi tzi pa di mandadoguije. 28 Nu c autoridad hua jar mundo bi mhti quer Tzi Tt, como guehca ya xqu mbengu di ncjajpica. Masque bi mhti c cjahnic, nuquigu, ya xqu uni r tsjjqui. 29 Cja nuya, m Tzi Taquije, ya p xqui cbiguije c autoridad, nugje ir mfiguije. Gui fxquije tz pa segue gu majme quer palabra cja jin gu ntzuje. 30 Guejtjo, gui segue gui ddajquije quer tzi poder pa gu xoxje y dhtji, cja pa da ttti p dda milagro cja da fadi, gue car Jess i tic. Gueguec mero ir Tzi Ttgu, i jtiqui quer jmandado. Bi majm ncjap c mr oraj. 31 Cja bb m guadi m mahtij ca Ocja, bi hn car ngu p jab mr jmu ntzij. Nu c hermano ms bi ndo zj cr ttzdi car Espritu Santo, cja bi yojmc. Diguebb ya, bi bnij p, bi xijm c cjahni cr palabra ca Ocja. Mr ndo z g nzojm, jin g ntzuj, como m ndo fx car Espritu Santo.

tsjojquihui car Pedro co car Juan, bb. Cja nuc, bi mhui b xih qu hoj ghtjo ca xqu man c autoridad. 24 Cja c p dda hermano, bb m dyjm, bi mahtij ca Ocja. Bi nctij, bi aj nzajqui, ghtjo bi majm: Nuqu, m Tzi Jmuquije, r ndo nzhqui. Guehqu g Ocjagu, g dyti nr ji tzi, nr jy, y mar, co ghtjo y i bby. 25 Quer mfi David bi ju xi nr palabran p j Salmo, como gue quer Tzi Espritu bi xifi te di ma. Bi ma ncjahua: Dyoca i ntxtihui ca Ocja y cjahni? Dyoca i mbentsj mbo myj da contrabij guegue? 26 X mpjni y rey y i mandado hua jar jy, co ni c p dda cjahni c i phtzi qu cargo. X mbenij ja dr ntujnihui ca Ocja co ni car Cristo ca x hi x car Tzi Ta ji tzi pa da mandado. 27 Cierto, ya x nzh ca i ma nr tzi salmo. Guejcua nar ji ni hua Jerusaln bi jmuntzi car Herodes

23Bi

Los creyentes piden confianza y valor

c cjahni c xqu heme car evangelio m ntzixij. M hnaadi ca m mbenij cja co ca m nej. Jin to m ma mr mjtitsj ca m phtzi. Ghtjo m jejquibi qu mi ngahermanoj ca te m phtzij. 33 Cja c once qu mxte car Jess m ndo yojmi cr ttzdi car Espritu

32Ghtjo

Todas las cosas eran de todos

279 Santo. Bi mpguij, bi tnguij car palabra digue ja g ja r ja car Tzi Ta Jess. Gueguej m testigoj, como xqu ccahtij car Jess bb ya xqu nantzi. J m bbjtsjj c hermano. M ndo majtsjj, cja ca Ocja m ndo unij cr bendicin. 34 Jin te m bb hermano c m probe. Bb m nesta tema cosa hnar hermano, c p dda c m tj jy o m phtzi ngu, m pj, cja p mb jaj car precio xqu ttunij. 35 M djtij car domica c once apstole. Cja guegue yac, m jejquibi c to te m nesta. 36 M bbh ca hnar hermano, mr Jos, xqu hmy digue cr cji car Levi. Guegue car Jos mr mi ngu p jar jy Chipre. Nu c apstole bi ju htibi ca p hnr tjuju, i tzdi, r Bernab. Nr tjuju Bernab i ne da ma, hnar cjahni ca i ndo fx qu hohui. 37 Guegue car Bernab m tj hnar jy. Bi m cja b ja car domi ca b nccu hti, bi un c apstole.

HECHOS4,5 Ngu gue car Espritu Santo xc xih hnar bbtjri. Xc xijquig, nar domi gu ja, ntero r precio xp nccujtiquihui quer jyhui. Pe ndejma xc jajquihui hna parte. 4 Bb ngu nehui, di jogui gi tjdihui quer juaji hui. Cja guejtjo bb ya xqu phui, mr mjtitjohui car domi, hneje, pa gi cjajpihui ca te ngu nehui. Dyoca xc mbenihui gi dytihui nr ntjtin? Jin gui jnguitsjgje, d apstoleje, xc aguije bbtjri. Ncjahm guejti ca Ocja xc ajquibi bbtjri, hneje. Bi xifi ncjap car Pedro. 5 Bb m dyj ya car Ananaas c palabrac, bi hna ntjnitjo, xn du. Cja bb m dyh c dda te xqu ncja, bi ndo ntzuj bb. 6 Nubb, b eh c dda bajtzi hjtjo, bi panti hnar ndo dajtu, bi du xj, bi ma b guij. 7 Bb ya xqu tjo ju hora, b eh cr bbja car Ananas, bi ti p jab mr bbh car Pedro. J bbe m padi ter bh ca xqu ncja. 8 Nubb, bi dyn car Pedro, bi hi mbi: Xijqui tz, cja gue nr tanton x nccujtiquihui car juaji ca xc phui? Cja bi dah car bbja: Jaa, guehca x ttajquibbeca. 9 Nu car Pedro bi xifi: Dyoca xc mfxihui quer dame, xc xijquihui hnar bbtjri? I pni ncjahm xc jionihui ja gr jitihui cr Tzi Espritu ca Ocja. Dyjmaja, ba ni qu hua c hj c xp dyh quer dame, ba e jar goxtji. Guejtiquigu xta du xquic hneje, bi hi mbi ncjap car Pedro. 10 Bb m dyj yaca, exque bi hna ntjni car bbja p jy hua car

M bbh ca hnar hj, m ju cr tjuju mr Ananas, cja cr bbja m tsjifi mr Safira. Guejtic m tj hnar juaji , cja bi mhui. 2 Diguebb ya, car Ananas b ja hna partetjo car domi, cja bi un c hermano c m tsjifi apstole. Cja bb m d car domi mb ja, bi xih c apstole, guehc xqu mu hui car jyc. Car Ananas ya xqu ahui cr bbja te di cjajpihui car domi. 3 Nu car Pedro bi xih car Ananas, i na: Nuqu, Ananas, dyoca xc hi hti car Satans p mbo ir my, eso, xc ma nr bbtjrin?

El pecado de Ananas y Safira

HECHOS5 Pedro, xn du guegue hneje. Cja bi ti c bajtzi hjtjo, bi dtij ya xqu du. Bi du xj, bb, bi ma b guij hnadip jab xqu dyjm cr dame. 11 Bi ndo ntzuj ghtjo c xqu guatij car evangelio, cja guejti c p dda cjahni c j m emej, bb m dydej te xqu ncja, bi ndo ntzuj hneje.

280 ztij c apstole, bi gotij jar fdi p jar ji ni. 19 Pe b eh hnr anxe ca Ocja bb m nxuy, bi gjqui c apstole c m cjoti, bi xijmi: 20 Mhui ya, cja bb xqu tztihui p jar ndo templo, gui segue gui xijmi c cjahni ja dr dtij car nzajqui ca jin da tjegue. 21 Car Pedro co car Juan bi dyjtihui car palabra ca. Car jiax yaca, tzin g nantzihui, bi mhui p jar ndo templo, bi tihui p, cja bi ujtihui c cjahni digue car Jess. Bb mr ujtihui c cjahni c apstole, car damcja co c tita c m phtzi cr cargoj bi jmu ntzij, bi ncja hnar junta pa di nzojni c apstole. Cja bi cju h c nzttabi p jar fdi pa di ma du xojqui c apstole cja du tziji pa di tjampi r hunda. 22 Cja bb m zti c nzttabi, ya jin to g ndtij jar fdi. B cojm, hne bi ngxtej, 23 bi majm: Ca xt tztije jar fdi ya, m cjotitjo r z, cja c velador mr bbjti p jar goxtji. Pe ca xt xojquije, jin to xt ttije p mbo. Bi ma ncjap c nzttabi. 24 Bb m dy ncjap car damcja co ni c p dda mcja c m mandadoj, cja co car capitn ca m mandadobi c p dda sundado p jar ndo templo, bi ndo ho myj. M hntsjj ncjahm di tzya c milagro. 25 Bb mr adi c mcja cja co car capitn, bi z p hnar cjahni, bi gxij, i na: Dyjmaj, c hj c g cotij jar fdi mnde, ya p xn bbh p jar ndo templo, p xn ujti c cjahni. 26 Nubb, bi ma car capitn, bi zix c nzttabi. Bi ma b tzij car

Ocja m yojmi c apstole cja m fxc, cja gueguec bi dytij r ngu milagro cja bi xoxij r ngu dhtji. Bi ccahti c milagro ghtjo c cjahni. Nu c cjahni c ya xi m eme, m jmu ntzij p jar portal ca m tsjifi Portal de Salomn cja m ntzixij. 13 Nu c cjahni c j m eme, m tzu ja dr guatij c hermano, pe ndejma m i htzibic. 14 Bi ndo ngujqui car nmero c cjahni c bi heme car Jesucristo, hj cja co bbja. 15 C to m ne di hemej, mb cjjqui qu dhtjij cja m poguij j calle, mb campij te m fijtij. M thmij, bb di tjoh p car Pedro, mdi gue cr xu my di gujti c dhtji pa di zj. 16 Guejti c cjahni c mr bbh p c ji ni c m nztihui p Jerusaln, mb hdij mr zjm p, mb tzij dhtji, cja mb tzij c xqu zh cr ndaji ca Jin Gui Jo. Cja bi zj, ghtjoj.

12Ca

Muchos milagros y seales

m dyh car damcja te m ncja, bi ndo ntsjeya, cja guejti c p dda mcja c m yojmi guegue, tzdi, c m saduceo, ghtjoc bi ndo j c yojo c apstole, gue car Pedro co ni car Juan. 18 Nubb, bi

17Bb

Pedro y Juan son perseguidos

281 Pedro co car Juan. R z gu nzij, porque m tzuj c cjahni, certa di ccajni doj. 27 Como ngu gu nzij c apstole, bi djtij jar junta c mcja cja co c tita c m phtzi cargo, pa di tjampihui r hunda. Nubb, car damcja bi dyn c yojo apstolec, bi hi mbihui: 28 Nugje, sa xt xihquij ya jim p gi ujtij y cjahni digue car Jess. Ndgu ya! Ya xqui ndo fajcua Jerusaln car religin ca gu ujtij. Cja jnca, p gu ne gui jixquije guejcje xt phtije ca hnar hj ca gu tnij. Bi huntihui ncjap car damcja. 29 Cja bi dah car Pedro ya co c dda apstole, bi majm: R ntzhui gu jtitjoje ca Ocja, masque jin gu jtije y cjahni. 30 Car Tzi Ta ji tzi, guegueca m nzoh c ndom titaj, guejti guegue bi hi x car Jess cja b pjni hua jar jy. Nuquj, g ttij jar ponti, g cjajpij bi du. 31 Nu car Tzi Ta ji tzi bi xotzi co ni cr ttzdi, cja bi hi x p jar ji tzi, p jab i fx cr jmandado. Bi hi tzi pa da mandadoguij cja pa da gzquij ca d tuj. Cja nuya, i nzohquij car Tzi Ta ji tzi, gu cjahni israelitaj, pa gui jijm ca r nttzo cja gui hemej car Jess, guegue r Cristo xp mjni hua jar jy. Nubb, da gzquij ca r nttzo ca gu tuj, bb. 32 Cja nugje, mxteguije car Jess, d xihquije g testigo, ja g ndu car Jess, cja ja p g ja r ja. Cja guejti car Espritu Santo r testigo hneje, cierto nr palabra n xt xihquije. Ca Ocja xp mjni cr Tzi Espritu pa da yojmica

HECHOS5 ghtjo c to da dyjtibi cr palabra guegue. Bi ma ncjap car Pedro. 33 Nu c cjahni c xqu jmu ntzi p, xqu dytij junta, bb m dyjm y palabray, bi ndo tsjeyabij c apstole, hasta m ne di mhtij. 34 Guejtjo mr bbh p ca hnar fariseo, m ju cr tjuju mr Gamaliel. M yojmi c tita c m cjaj car junta, cja guegue m phtzi cr cargo p jar junta. Car Gamaliel mr maestro, m ujti c cjahni car ley ca m man car Moiss. Ghtjo c cjahni m i htzibij. Nuca, bb m dyh car palabra ca xqu man c apstole, bi bby cja bi mandado di bnga tji c apstole hna tzi rato. Cja bi bnihui, bb. 35 Diguebb ya, car Gamaliel bi nzoh c p ddaa c mr bbh p jar junta, bi xijm: Nuquj, cjuada, m mi ngaisraelitaquij, i nesta gui jaj r hunda, pa jin te gui cjajpij c hjc. 36 Gui mbenij te bi ncja c cjeya c x tjogui. M dyo ca hnar cjahni, m tsjifi mr Teudas. Guegue m ma, m ndo padi cja m ne di mandado. Bi jiti c dda cjahni g ndni guegue. Bi zte como cuatro ciento c bi dni. Diguebb, bi bbhti car Teudas, cja bi mfonti ghtjo c cjahni c m tni. Bi nttzdi p car asuntoc. 37 Bb ya xqu du car Teudas, p bi ncjadip ca hnar hj ca m tsjifi r Judas. Guegueca mr mi ngu Galilea. Bi hna hodi car Judas c pa bb mr tsjox car censo. Guejti guegue m ne di mhtzi cr cargo pa di mandado, cja bi jiti r ngu cjahni pa bi dnij. Pe guejti car Judas bi bbhti, cja ghtjo c cjahni

HECHOS5,6 c m tni bi mfontij hneje. 38 Cja nuya d xihquij, gui jiguij c hj c xc nzojnij. Jin te gui cjajpijc. Bb r mfenitsj y cjahni car palabra ca ba jaj, xta mpuntsj. 39 Pe bb xcu heh ca Ocja cr palabrac, jin da jogui gui tapij. Bb gui ntxtihui c cjahni c ba jaj cr palabra ca Ocja, ncjahm guejtsj guegue gui ntxtihui, bb. Bi ma ncjap car Gamaliel. 40 Cja ghtjo c cjahni bi tzjm car palabra ca bi ma guegue. Nubb, p bi mahtij c apstole, cja nuc, p bi tihui p jab mr bbh c p ddaa. Pe ndejma bi tjtihui cja bi cjhmihui c apstole. Bi tsjijmi, ya jin di segue di xijmi c cjahni te xqu dyti car Jess, cja ya jin di nzojmi pa di hemejca. Diguebb ya bi ttuni r tsjjqui di bnihui. 41 Cja c yojo c apstolec bi bnihui jar junta, m mpjmi porque xqu cja ca Ocja xqu sufrihui por r nguehca mr dnihui car Jesucristo. 42 Nu c apstole jin g cjajpi ncaso ca xqu tsjih c yojo. Ghtjo r pa m ujti c cjahni digue car Jess. Jin g jiguij ca mr ujti c cjahni p jar ndo templo cja co p j ngu hneje. M xijm, guegue car Jess mr hj ca xqu tti tzi pa di mx y cjahni cja di un car nzajqui ca jin da tjegue, i tzdi, guegue mr Cristo, xcu mjni car Tzi Ta ji tzi.

282 c m a g hebreo. C griego m jx c hebreo, de, nuc, i na, j m nuj r z c ddanxu c m griega bb m u nij ju ni, como cada p m ttu ni te di zi c hermano c m probe. M bbh c dda hermano c m i naj, m nesta di hmjti p c dda c apstole pa gueguec di jejquitsj car ju ni. 2 Nubb, c doce apstole bi nzojni ntero c cjahni c m tn car evangelio. Ya bb m jmu ntzi ghtjo, bi xijm, bb: Nuquj, hohui, j r ntzhui gu jjme ca dr ujtije y cjahni pa gu wi ngje y probe. 3 Nuya, cjuada, gui juajnij mdi yojto ym hohuij, y r z ga hmy, y i ndo yojmi car Espritu Santo, i phtzi qu mfeni r z, cja gu i xj gueguey pa da n car bbfic. 4 Cja nugje, gu segue gu nzojme ca Ocja, cja gu majme cr palabra. Bi ma ncjap c apstole. 5 Cja bi tzjm ghtjo c cjahni nr consejo n bi man c apstole. Nubb, bi hi xj yojto hermano. Bi tti x car Esteban, hnar hj ca m ndo eme ca Ocja cja m ndo yojmi car Espritu Santo. Guejtjo bi tti x car Felipe, cja co ni car Prcoro, co ni car Nicanor, co ni car Timn, co car Parmenas, cja co hneje car Nicols ca mr mi ngu Antioqua. Car Nicols xqu ti cr religin c judio, masque j m judiohui cr ta co cr me. Gue c hermanoc bi tti tzi pa di ja r hunda p jar ju ni. 6 Cja bi mpresentaj p jab mr bbh c apstole. Cja nuc, bi nzojm ca Ocja cja bi dyx qu dyj jy a c yojto hermano c bi ttun cr cargoj. Bi dyjpij ca Ocja di mx c hermanoc.

Nu c pac, m ngujqui c cjahni c m tn car evangelio. Pe nu c hermano c m a g griego m hunihui c hermano

Se nombran a siete diconos

283 segue m ntngui cr palabra ca Ocja. Bi ndo ngujqui p Jerusaln c to m tn car evangelio, hasta bi heme r ngu c mcja c m tndi cr religin c judio. Esteban ya, mr ndo jogui cjahni, m yojmi cr ttzdi ca Ocja cja co cr jmajte. M te r ngu milagro, cja c cjahni c bi ccahti, bi badij, cierto m yojmi ca Ocja guegue. 9 Pe m bbh c dda cjahni c m ctij jr templo c judio ca m tsjifi Esclavos Libertados. Guejtjo mr bbh p Jerusaln c dda cjahni c m mi nguj p Cirene, co p Alejandra, co p Cilicia, co ni p jar estado ca m tsjifi Asia, C cjahnic, m j car Esteban. Bi dydej bb mr predica guegue, mr man cr palabra ca Ocja, cja bi ntxtihui. 10 Car Esteban m ndo yojmi car Espritu Santo, cja mr ndo z qu mfeni. Nu qu contra m ntxtij guegue pe j m padi ja dr dapij, eso, m ndo j car Esteban. 11 C cjahnic bi jioni testigo g mtjri cja bi guti pa g manc, xqu dydej car Esteban ngu nzan car Moiss cja co guejti car Tzi Ta ji tzi. 12 C mtjri testigo bi tngui nr bbtjrin, cja bi ncjap g jiti c cjahni c j m eme car evangelio, cja co c tita c m phtzi cargo cja co c maestro c m nxh cr ley car Moiss. Bi dyti ghtjoc di ma du tzh car Esteban. Cja nuc, bi ma b ztij, bb, bi zixj p jr ndo templo c judio, como mr cja junta p. Bi dj car Esteban

HECHOS6,7 p jy dy c tita c m mandado, pa di tjampi r hunda. 13 Cja p bi jionij p dda mtjri testigo pa p di jixij bbtjri car Esteban. Nuc, bi majm: Nr hjn, segue i tzan nm temploj. Guejti car ley ca bi zoguiguij car Moiss, guejtjo i tzanca. 14 Nugje, xt deje xc ma, da jihti nm temploj cja da tjaguiguij c costumbre c bi zoguiguij car Moiss. I ma gueguen, gue car Jess, ca mr mi ngu Nazaret, da yhti nr templo cja da pti c costumbre c bi ttzoguigj. Ncjap g man c mtjri testigo. 15 Cja bb m jma nr palabran, ghtjo c mcja co c tita c mr ju p jar junta bi judj car Esteban pa di ccahtij te dr da guegue. Cja bi ccahtij, mr jux cr cara guegue ncjahm mr cara hnar ngele.

7Cja

8Car

Toman preso a Esteban

Cja car damcja bi dyn car Esteban, bi hi mbi: Cja cierto ca i jxquiy? 2 Cja bi daj ya guegue: Nuquiguj, cjuada, nuquiguj tada, dyjmaj tz ca gu m: Ca Ocja ca d i htzibij bi hna ni guitjo, bi ahui ca ndom titaj car Abraham bb mr bbjti p jar jy Mesopotamia, bb j bbe m pa p jar jy Harn. 3 Cja bi xifi: Gui pm p jer jy, gui tzoh quir pariente, cja b ecua jar jy ca xt ujtiqui, bi hi mbi. 4 Diguebb ya car Abraham bi bm p jar jy Mesopotamia, g ma jar jy Harn, cja b hmh p tengu cjeya. Bb

La Defensa de Esteban

HECHOS7 mr bbjti p jar jy Harn, bi du cr ta car Abraham, cja diguebb ya car Abraham b ddaxcua jar jy Canan, hua jab d bbpj ya, ncja ngu xqu xih ca Ocja. 5 B ddatzi bi hmjcua car Abraham, nu ca Ocja jin te g uni jy pa dr mjti guegue, nim pa hna tzi pedazo p jab di hi h qu hua. Pe bi prometebi car Abraham di uni g herencia nr jy hua jab d bbpj, pa dr mjtij qu bbjto cja co c p dda dr gatzi di hmy. Nuc, di cjajpi r mjtij nr jy Canan. Cja bb m tsjifi ncjap, nin te bbe m bbh hnr bajtzi car Abraham. 6 Cja p bi tsjih car Abraham, qu mboxibbjto co c dda c di ntnihui, di mjm hnaho r jy, p jab jin di mi nguj. Nup, di hmjti p cuatrocientos ao, cja c mi ngu p di cjajpij di pjpic ghtjo r vida. Di pjpij g fuerza cja d di ttnij. 7 Ca Ocja guejtjo bi xih car Abraham: Nug, xt mbi cr castigoj c mi ngu jar jyca, como nuc, xta cjajpi quir mboxibbjto da pjpij g fuerza. Cja bb ya xtr ncastiga c cjahnic, nubb, xtu ph quir mboxibbjto, du ecua nr jy hua, da nzojquig r Cjaaguig, cja da dnguigc. Bi ma ncjap ca Ocja. 8 Diguebb ya, ca Ocja bi dytihui car Abraham hnar acuerdo, bi xifi m nesta di ncuajtibi hnar sea cr cuerpo, co guejti qu cuerpo qu bajtzi co qu bbjto, ghtjo co ni c p ddaa c dr gatzi di hmy, ghtjo c di hj. Cja bb m hmh car Isaac, cr tt car Abraham, bb m z jajto mpa, car Abraham bi dyhtibi car sea ca

284 xqu man ca Ocja. Guejtjo, bb m hmh car Jacob, cr tt car Isaac, bi ncuajtibi car seaca jr cuerpo hneje. Cja guejti car Jacob, bb m hmh c doce qu tt, tzdi, c ndom titaj, bi ncjajpic car seac hneje, pa di mbenij, m cjahni ca Ocja ghtjoc. 9 Nu qu tt car Jacob m j ca hnr cjuadaj ca m tsjifi mr Jos, cja bi mjca, g ttzix p jar jy Egipto. Nu ca Ocja m yojmi car Jos, m ftzi. 10 Masque bi sufri r ngu car Jos, ca Ocja bi ghtzibi ghtjo ca m sufri cja bi uni mfeni mr z, pa g ndo mbadi ja ngu pjpi car rey. Eso, bi nu r z car rey ca m mandado p jar jy Egipto. Guegueca m tsjifi mr Faran. Bi hi tzi g gobernador car Jos pa di mx cr jmandado. Guejtjo bi hi tzi pa di ccahtibi cr ngu cja co ghtjo c m phtzi. 11 Nu c pac, bi ncja hnar tjuju, ghtjo jar jy Egipto co guejti p jar jy Canan. M ndo tu ntju c cjahni, cja c ndom titaj, qu cjuada car Jos, jin te m ttij pa di zij. 12 Cja bb m dyh car Jacob, mr cja trigo p Egipto, bi gu h qu tt, cja nuc bi mjm Egipto hnar primera vez, b tjm trigo, cja p g ngojm Canan. 13 Cja bb mr mjm p Egipto ca xtr yo vez, car Jos bi xih qu cjuada to m guegue. Nubb, cja bi bah car rey Faran guejti car Jos mr israelita cja mr cjuadaj c once hj c xcu hejm Canan pa g ndjm trigo. 14 Diguebb ya, car Jos b pmpi r ja car Jacob, cr ta, di heh p jar jy Egipto ghtjo co qu familia. Ya xi m setenta y cincoj.

285 m dyj yac car Jacob, bi ma g ma p Egipto, bi zitzi ghtjo qu familia. B hmjti p hasta gue bb m du. Cja hneh qu cjuada car Jos, c ndom titaj, b tuj p Egipto hneje. 16 Nu car Jacob co qu tt, jin g hh p jar jy Egipto. Bi hnu htzibi qu ndodyoj, g ma p jar ji ni Siquem, ya b hjm p. Bi tttij jar cueva ca xqu dn car Abraham. Guegueca xqu dmbi c m Hamor c m bbjmaja p Siquem. 17 Nu c p dda cjahni israelita, ghtjo mr bbjti p Egipto. I tzdi, qu bbjto c doce qu tt car Jacob, co qu mboxibbjto, cja co ni c p ddaa c p xcu hmh p. B dj p Egipto r ngu cjeya, cja bi nxantij r ngu. Pe ya xi mb eh car tiempo ca xqu man ca Ocja, xqu xih car Abraham, cierto di bm p jar jy Egipto c cjahni c xtr he jr cji guegue. Menta m tjoh c cjeya, ms m nxanti qu familia car Jacob p jar jy Egipto. 18 C pac, bi ti p hnar rey, bi mdi bi mandado p jar jyca. Car reyca j xqu zdi di meya ca ndor Jos, cja m hui c cjahni c xcu he jr cji car Jos, tzdi, c cjahni israelita. 19 Mr jijte car reyca. M htibi ca r nttzo c ndom titaj. M jon car manera ja dr pun c cjahni israelita. Bi bbjpic di mtij jar ndo datje qu tzi bajtzi c cja xqu hmy, ghtjo c m hj, pa ncjap dr mpunij. 20 Bb ya xqu jmandado c cjahni israelita di dyte ncjap, bi hmh car Moiss. Mr tzi z guegue, cja ca Ocja m ndo ne. Cr ta co cr me car Moiss bi haguihui juzna p mbo r

HECHOS7 ngu hui. Cja bb ya j m jogui di haguihui p, 21 nubb, bi gtihui hnar tzi canista, b tzoguihui hnanguadi car datje, p jar deje, p jab mr j c tule. Nu cr tti xu car rey p Egipto bi dti car tzi bajtzi. Bi gtzi cja bi dx p jr ngu car rey. Bi tede ncjahm mero dr tt guegue. Bi ncjap g te car Moiss p jr ngu car rey. 22 Cja bi nxh car Moiss ghtjo ca m pah c m Egipto. M ndo phtzi mfeni r z, mr z ngu a, cja mr z ca m te, eso, m ndo tti htzibi. 23 Cja bb ya xi m phtzi cuarenta ao car Moiss, bi mbeni di ma du ccahti qu hohui, tzdi, c m Israel. 24 Cja bi ccahti hna qu mi ngaisraelitaj, mr ntujnihui hnar mi ngu Egipto, cja bi ttn car israelita. Nubb, car Moiss bi mx cr hohui, bi hna mhti car mi ngu Egipto, bi cohtzibi ca xqu n car israelita. 25 M mbentsj car Moiss, ca Ocja xqu hi tzi pa di gjqui qu mi ngaisraelitaj p jy dy car rey p Egipto. Guejtjo m mbeni, ya xi m pah c israelita, guegue di mxc pa di hmpj libre. Nu c p dda israelita jin g mbadij te m ne di dyti car Moiss. 26 Ca xn cja yojpa, car Moiss p bi ccahti yojo qu mi ngu, mr ntujnitsjhui. Bi ma b juejque, bi hi mbihui: Nuquhui, , gu ncjuadahui, dyoca gu ntujnitsjhui? 27 Nu car hj ca mr cjajpi r dy cr hohui, bi un car Moiss hnar ntujqui cja bi dyni: Toca x hi xquigu gr nzya pa gui mandadoguije? 28 Cas gu ne gui pjtiguig, ncja ngu xqu phti ca hnar mi ngu Egipto mnde? Bi

15Bb

HECHOS7 hi mbi ncjap. 29 Bb m dyj ya ca car Moiss, exque bi ddah p. Bi ma p jar jy Madin, p jab j m jmeya. P jar jyca bi dti cr bbja cja bi hmh c yojo qu tt p. 30 Cuarenta ao b de car Moiss p jar jy Madin. Ca hnajpa, m dyo p jab jin to m hani, p jar tt ca i tsjifi Sina, cja bi jianti hnr anxe ca Ocja. Bi jianti ca hnar za g hmi ni, mr z, cja hni , mr ngele mr bbh p, mr ncjujtitjohui car tzibi. 31 Nu car Moiss ya, bb m jiantica, bi ndo ho r my, cja bi guati p pa di ccahti te mr bh ca. Bb ya xi m cuati jar za, bi dyh hnar ja mr nzo guegue, mr i mbi: 32 Guejquig d Ocjag. M nzojqui qui ndor tita, car Abraham, cja co car Isaac, cja co car Jacob. Bb m dyj yaca car Moiss, bi ndo ntzu, hasta m jua. M tzu ja dr ccahti ca to mr nzofo. 33 Cja p bi xih ca Ocja, bi hi mbi: Ccohti quir zxtji, porque r nttzujpi nr jy n jab gu bby. Guejquig ya xcr cuajquig. 34 Nug d padi ghtjo c te r ncjajpi cm cjahni. R ndo sufric p jar jy Egipto. Xt de, r ndo dantzi cm cjahni. Eso, xt cay pa gu ma cjjqui p jab r sufrij. Guehquigu gu cu hqui gr ma Egipto pa gu cjjqui p cm cjahni. Ncjap g xih car Moiss ca Ocja. 35 Nu c cjahni israelita, ya xqu zanij car Moiss, ya xqu xijm: Toca xtr hi xquigu g nzya pa gi mandadoguije? Pe ndejma xqu tti x car Moiss pa di mandadobi qu cjahni ca Ocja cja di gjqui p

286 jab mr sufrij. Gue car Tzi Ta ji tzi xqu un cr cargo. Ca hnr anxe ca Ocja bi hna ni guitjo p jab m j hnar za g hmi ni cja bi nzoh car Moiss, bi guy di ma p Egipto pa di mandadobi c cjahni israelita cja di gjqui p jar jyca. 36 Diguebb ya, car Moiss bi ma g ma p Egipto, b fx c israelita. Cja bi dyti milagro r ngu p jar jyca. Guejtjo bb m gjqui c cjahni p, bi ndo ni gui cr ttzdi ca Ocja. Bb m ddaxj car Mar Bermejo c israelita, bi cja Ocja bi nxantzi c deje, cja gueguec bi hoj p jab m bbjmaja car deje, ncjahm dur hu mr honi. Cja p bi ho c cjahni israelita, yojmi car Moiss, p jab jin to m hani. B dej p cuarenta ao. C cjeyac, car Moiss segue m ti milagro co cr ttzdi ca Ocja. 37 Guegue car Moiss bi xih c m Israel, bi hi mbij: C cjeya c ba eje, ca Ocja cam Tzi Jmuj da hi x ca hnam hohuij pa dr nzohquij, da xihquij ja ncja ga mbeni guegue, ncja nguguig dar xihquij. Bb xtu ehca, da nesta gui dyjtij. 38 Guegue car Moiss m mandadobi ghtjo c cjahni israelita bb m dyoj p jab jin te m po deje. Guejtjo bi bx p jar tt Sina, cja bb mb bbh p, b cah hnar anxe, bi ahui, bi un car ley ca xcu heh ca Ocja. Cja car Moiss p bi xih c ndom titaj ja m ncja car leyc. I mam p jar ley, ja ncja di hmj y cjahni pa dr dn ca Ocja cja pa dr hmpj r z. 39 Nu c ndom titaj, jin g ne g dyjtij car Moiss. Gueguec bi j cja bi zanijc. Ya xi m nej p dr gojm p jar jy Egipto. 40 Eso,

287 bi nzojm car Aarn, cr cjuada car Moiss, bi xijm: Gui dyti ya c dda cja, tzdi ca da ujtiguij car hu p jab gu mj. Ngu ya x bbh car Moiss, masque guegueca xp ngguij p Egipto. Pe nuya, ya jin d padije te xp ncjajpic. Ncjap g man c cjahni. 41 Nubb, car Aarn bi mx c cjahni, bi dytij hnar tzi ndanitjo g oro, cja bi mhtij c dda zuwe, bi ahtibij car dolo. Cja bi dytij mbaxcjua, bi hi htzibij car dolo ca xqu dytitsjj. 42 Nubb, ca Ocja bi jih c cjahnic, ya jin g ne g nuc. Cja gueguec ms bi ndo wembij ca Ocja. Bi mdi bi ndanej c tz, car zana, car jiadi. Bi ncjap g nzh ca hnar palabra ca xqu man c dda qu jmandadero ca Ocja, p jab i ma, i na: Nuquj, gu mi nguj Israel, bb ng dyoj p jab jin to m hani c cuarenta ao, ngu ndo phtij zuwe, ngu ndo ajtiguijc. Cas gu majm, guejquig ngu ndo i zquigj, bb? D mang ji na. 43 Nug, d mang, hnaho cja ngu i htzibij. Ngu i htzibij car dolo Molc, como ngu tu htzibij cr tzi ni cja, Guejti car cja ca i tsjifi Renfn, ngu jahtzibij cr tz. Nu c cjaac, dolotjo c xqu dytitsjj pa gi ndanej. Por r nguehca g hemej c cjaac, cja nuguig, jin gu hemeguij, Nuya, gu fonquiquij hua nr jy hua jab xt ddahquij,

HECHOS7 Da ttzixquij yap, pa gr hmpj p r ncjap jar jy Babilonia. Ncjap g man ca Ocja p ja libro c bi dyti c profeta. 44 Cja p bi man car Esteban: C ndom titaj, bb m dyo p jar desierto, m phtzij hnar ngu p jab di guatij ca Ocja cja di nzojm, como m bbh p car templo g xifani, m tsjifi car tabernculo. Guehp m bbhtzi c medo p jab m ju x car ley. Ca Ocja xqu mandado di ttti car temploca. Bb mb ahui car Moiss p jar tt, bi ujti hnar ntsjjque cja bi xifi di cjajpi p car tabernculo. 45 Nu qu bajtzi c cjahni c g bm p jar jy Egipto, b ejm hua jar jy Canaan, gu nduj car tabernculo. C cjahnic, mb yojm car Josu. Bb m zjm hua, mr bbjcua r ngu c hnaho cjahni, cja nuc, j m tzu ca Ocja. Nu ca Ocja bi mx c ndom titaj pa g mfongui c cjahnic cja pa g jm hua nm jygj. Car templo g xifani m bbjti hua nr jy hua, hasta gue bb m mandado car rey David. 46 Car David m ndo i htzibi ca Ocja, ncja ngu ngu hi htzibi ca ndr tita, car Jacob. Ca Ocja m ndo ne car David, hneje, cja nuc bi dyjpi r tsjjqui di jihmpi hnr templo g medo. 47 Pe j m gue car David ca bi xox cr templo ca Ocja. Nu cr tt ca m ju cr tjuju mr Salomn, nuc bi jihmpi cr templo ca Ocja. 48 Nu ca Ocja ca d i htzibij, jin gur cjahni ncjaguigj. Guegue b bbh p jar ji tzi. Ja ncja di hm guegue hnar ngu digue y x dyti y cjahni? Guehca bi man ca

HECHOS7,8 hnr jmandadero ca Ocja p jar Escritura. I ma ncjahua, i na: 49 I man car Tzi Ta ji tzi: Nr ji tzi i jjmi ncja hnar tjujnitjo hua jab d jutzi, Cja nr mundo i sirvegui pa dr i j ym hua. Nuquj, gu cjahnij, ja ncja gr jibiguij hnar ngu gr ntzgbbe? Cja gu padij ja di ncja car ngu p jab gua tzyag? 50 Cja jin d tig ghtjo y i bby? Ncjap ga man ca Ocja p jar Escritura. 51 Cja p bi man car Esteban: Nuquiguj, gu israelitaj, jin gu ne gui dyjtij ca i man ca Ocja. Ghtjo r vida gu ncjaj p. Gu cojti quir guj pa jin gui dydej ca i xihquij guegue. Ghtjo r vida gu ntxtij car Espritu Santo, ncja ngu ngu dyti qui ndor titaj, ya m yabb. 52 Qui ndor titaj d m htibij tujni qu jmandadero ca Ocja. Gueguec m majm, di heh ca hnar hj ca di hi x car Tzi Ta ji tzi pa di mxquigj. Nuc jin te di tuca. Nu qui ndor titaj m phti qu mfi ca Ocja c m nzojm. Cja bb m zh ca hna ca xqu jma di heje, nuquj, g dj jy dy c cjahni c bi mhtij. 53 Guehquiguj, bi ttahquij car ley g he ji tzi. B ja c ngele pa gi tnij, pe ndejma jin g dyjtij. Bi ma ncjap car Esteban.

288 bi ndo j car Esteban. 55 Nu car Esteban ya, m ndo yojmi car Espritu Santo. Bi nhtzi jar ji tzi, bi jiantibi cr tjay ca Ocja. Guejtjo bi jianti car Jess, mb bbjti p jr jogui dy car Tzi Ta ji tzi. 56 Bi man car Esteban, bb: Jiantijmaj, d janti nr ji tzi x xogui, cja b bbh p ca hnar cjahni ca b bbjni hua jar jy. B bbh p jr jogui dy car Tzi Ta ji tzi. Ncjap g ma guegue. 57 Nubb, c mcja cja co c tita c mr jm, bi ndo majm, xn gojti qu guj. Bi gj r ddiji, bi ma b tzdij car Esteban. M ndo tsjeyaj, como m i naj, dyoca r jquihui ca Ocja car Jess? 58 Bi gjquij car Esteban jar ji ni, bi jjti c ndo medo pa di mhtij. C testigo c bi jjtij c medo bi mh qu dajtu c m ptij, bi zojm p jy hua ca hnar bajtzi hjtjo, m ju cr tjuju mr Saulo. 59 Bb mr ccajnij car Esteban, guegue bi nzoh ca Ocja, bi xifi: Nuqu, m Tzi Jmuqui Jess, gui cuajti tz nm tzi my. 60 Diguebb ya, bi ndandiajmu, p bi ndo mahti nzajqui, bi hi na: Nuquigu, Tzi Jmu, jin gui castiga y cjahni por r nguehca xc mjtigui. Bi guaj ya bi ma ncjap, cja diguebb ya, r z g ndu.

cjahni c mr de, bb m dyj nr palabran, bi ndo ntsjeyaj, bi ndo zti r myj,

54C

Muerte de Esteban

Car Saulo mr bbh p, bb m du car Esteban. Guejti guegue bi ma, mr ntzhui di bbhtic. Mismo car pa ca bi bbhti car Esteban, bi mdi bi tthtibi tujni

Saulo persigue a la iglesia

289 c hermano p Jerusaln. C cjahni c m j car evangelio bi dyhtibij tujni c hermano. Cja bi mfontic, bi bnij p Jerusaln, p g mjm c p dda lugar p jar estado Judea, co ni p jar estado Samaria. Ja c once hj c xqu tti tzi g apstole bi gojti p Jerusaln. 2 Bb ya xqu du car Esteban, c dda hj c m i htzibij ca Ocja bi du xj cr cuerpo, bi ma b guij. M ndo u nij r du my cja m ndo zontibij. 3 Nu car Saulo, bi segue bi hui c cjahni c xqu guati car evangelio. M cti mbo qu nguc, m tz hj cja co bbja, m ti, m d jar fdi.

HECHOS8 ndo mph c cjahni p jar ji ni Samaria. 9 Guejtjo mr bbh p Samaria hnar hj, m ju cr tjuju mr Simn. Guegue mr dytitjoni, m ti magia, m ndo jti c cjahni p Samaria, cja nuc, m ndo emebij. Car Simn m xih c cjahni, m ndo ntju my guegue, como ca Ocja xqu uni ca m padi. 10 Ghtjo c mi ngu p m ndo i htzibij car Simn, desde c ms m tch hasta c ndo cjahnitsj. M majm: Nr hjn, de vera xp mjni ca Ocjan, eso, i ndo ti milagro r ndo z. M ncjap ngu majm. 11 C cjahni m ndo ju hmpij ndu my ca te m man car Simn. Ya xi mr ngu cjeya xqu jitic, xqu dyte r ngu fjti milagro. Nu c cjahni m emetjo, cierto m milagro c m te. 12 Diguebb ya, c cjahni p bi dydej car Felipe bb m man car evangelio cja m xih c cjahni ja i ncja cr jmandado ca Ocja cja co ja i ncja car Jesucristo. Cja bi hemej, xn xixtjej, hj cja co bbja. 13 Guejti car Simn bi heme car evangelio hneje, cja bi xixtje. Bb ya xqu xixtje, bi mdi bi dn car Felipe. Guegueca, p jab m dyo, m xih c cjahni cr palabra ca Ocja cja m ti milagro r ngu. Car Simn bi ccahti c milagroc. Nuc, mr z cja m ntju my. M fadi cierto xcu heh ca Ocja c maravillac. Cja bi ndo ho r my car Simn, bb. 14 C once hj c xqu tti tzi g apstole, xcu gojti p Jerusaln, cja bi dydej, mr ngu c mi ngu Samaria xqu heme cr palabra

c hermano c xqu mfonti ya, ghtjo p jab m dyoj, m majm cr palabra ca Ocja. 5 M bbh ca hnar hermano, m ju cr tjuju mr Felipe. Guegue bi ma g ngah p jar ji ni Samaria, m xih c cjahni, car Jess m gue car hj ca xqu hi x car Tzi Ta ji tzi pa di gzquigj ca r nttzo ca xt tij. 6 Cja ghtjo c cjahni p Samaria bi ndo dyjtij car palabra ca m man car Felipe. Bb m dydej te m man car Felipe cja bb m ccahtij c milagro c m te, bi hemej, cierto g heh ca Ocja car palabra ca mb ja guegue. 7 Bi jogui r ngu c cjahni c xqu zh cr ndaji ca Jin Gui Jo. Bb m bn c ttzondaji , m ndo majm nzajqui. Guejtjo bi z r ngu c dhtji c j m tz di hani cja co c j m tz di ho. 8 Eso, m

4N

Predicacin del evangelio en Samaria

HECHOS8 ca Ocja. Nubb, bi gujm car Pedro co ni car Juan di mhui p. 15 Nuc, bb m ztihui p Samaria, bi mahtihui ca Ocja, bi orabihui c cjahni c xqu hemej, pa di guatic car Espritu Santo. 16 Como nuc, jin to bbe m cuati car Espritu Santo. Ya xqu heme cam Tzi Jmuj Jess c cjahnic, cja bb m xixtjej, ja cr tjuju car Jesucristo bi jnni. 17 Nubb, car Pedro co car Juan bi dyhtzibi qu dyhui c cjahni, cja diguebb bi guati car Espritu Santo, bb. 18 Nu car Simn bi ccahti c yojo apstolec, jntjo m htzibi qu dyhui c cjahni, cja exque m cuati car Espritu Santo c cjahnic. Nubb, car Simn bi ahtihui domi car Pedro co ni car Juan, cja bi xijmi: 19 Guejtig, gui ddajchui tz hneje nr ttzdi n gu phtzihui, pa jntjo gu x ym dy hnar cjahni, cja da guati car Espritu Santo, bb. 20 Nu car Pedro bi xifi: Nuquigu, ntero co quir domi da cju hqui p jab jin gui tz, como gu mbeni i jogui da ddmbi cr ttzdi ca Ocja. Nuc r mjti ca Ocja pa da u ndi ca to i ne. 21 Nuqu, jin gui tz gui dyti nr bbfin, porque b janti car Tzi Ta ji tzi, jin gui tz quir mfeni. 22 Jij ya car nttzomfeni ca gu mbeni, cja gui nzoh ca Ocja, xajma da gzqui quer nttzomfeni ca xc mbeni, cja da ddahqui hnar mfeni dr z. 23 Porque d padi ja i ncja quer tzi my, nxgue r nttzotjo, cja nxgue r hmxuy. Todava gu bbjti

290 p jr dy ca Jin Gui Jo. Bi xifi ncjap car Pedro. 24 Bi dah car Simn bb, bi hi mbi: Nzoh tz ca Ocja por r nguejquig, pa jin da zjqui car castigo r nttzo ca xc xijqui. 25 Diguebb ya, car Pedro co ni car Juan bi guadi bi nzoh c cjahni c xqu heme, bi xijm r z ja i ncja cr palabra ca Ocja. Nubb, bi mhui g ngojmi Jerusaln. Menta m phui jar hu, m tjojmi r ngu p dda tzi ji ni p jar jy Samaria, m xijmi car evangelio c mi ngu p, hneje.

hnajpa ya, hnr ngele ca Ocja bi nzoh car Felipe, bi xifi: Bbj ya, gr ma jar sur, gui tn car hu r bm p Jerusaln, r zti p jar jini Gaza, gue car hu ca r tjoh p jab jin te i bb ji ni. Bi hi mbi ncjap car ngele. 27 Car Felipe bi bby, bi ma, bb. Cja menta m pa jar hu, bi jianti hnar hj, mr mi ngu Etiopa, m bbh cr cargo mr ji tzi. Mr tesorero, m fjtibi cr domi ca hnar reina ca m mandado p jar jy Etiopa. Car reina m tsjifi mr Candace. Cja car tesorero, ya xi mr ma r ngu. Xqu ma p Jerusaln, xcu nzoh ca Ocja p, cja nuya, ya xi mb coji. 28 Nu car Felipe bi ccahti car hj mb eh p jar hu, mb cjti fani cr carro, cja guegueca mb th p. Ya xi mb tj car libro ca bi dyti car profeta Isaas, mb ccahti. 29 Diguebb ya, car Espritu Santo bi xih car Felipe, bi hi mbi:

26Ca

Felipe y el hombre de Etiopa

291 Gui cuati n jar carro, cja gui tni. 30 Car Felipe bi guati, bb, cja bi dyh car hj, mb nn car libro ca mb tj, tzdi, car libro ca bi dyti car profeta Isaas. Guegue bi dyn car hj, bb: Cja gu padi te i ne da ma n gu nni? 31 Nu car hj bi dadi: Ja gr pajc bb jin to da ujtigui? Nubb, car hj bi xih car Felipe di dexi tz jar carro, di mi bi. 32 Car Escritura ca mb nni m ma ncjahua: Guegue bi ttzitzi bi bbhti, ncja ngu hnar djti. Bi jjtjo, jin g ntxtihui c cjahni c bi mhti cja jin te g ndadi. M ncja ngu hnar djti bb i ttaxi, jin gui mafi. 33 Bb m tjampi r hunda, jin g tthtibi jujticia. Bi hmtibitjo r tz. Jin te m hi bajtzi hua jar jy, como bi bbhti, jin g tjgui di hmy. Gue y palabray mb nn car hj ca mb ccahti car libro. 34 Cja bi ma guegueca, bb, bi dyn car Felipe: Xijqui tz, tema hj m man car profeta di jjmi ncja hnar djti? Cja m a di guejtsj guegue, cja hu m ma p hnar cjahni? 35 Nubb, car Felipe bi mdi bi xifi te i ne da man car Escriturac. Bi xih car evangelio cja co ja ncja g ndu car Jesucristo, por r ngue y to di heme. 36 M tn car hu, cja bi tjojm p jab mr po deje. Bi man car tesorero bb:

HECHOS8,9 Ccahtijma, i po nr deje hua. Te da ccaxc ya pa jin gu xixtjeg? Bi hni ncjap. 37 Car Felipe bi xifi: Bb gu eme ghtjo mbo ir my, dyo ya ca, da jogui. Cja guegue bi dadi: Cierto d eme r Tt ca Ocja car Jesucristo, bi man ncjap car tesorero. 38 Bi mandado di hmhmi car carro, bb, cja bi guatihui c yojo jar deje, cja car Felipe bi xixi bb. 39 Cja bb m bxihui jar deje, cr Espritu ca Ocja bi hna zix car Felipe, ya jim p g ccahti car tesorero. Guegue yac bi dn cr hu, te tza m mpj. 40 Nu car Felipe bi hna zti p jar ji ni Azoto. Diguebb ya, p bi ho, m tjoh c dda tzi ji ni, ghtjo c m bbh p, m man car evangelio, hasta g nzti p jar ji ni Cesarea.

Car Saulo ya, d m chmite, m joni ja dr mhti c cjahni c m tn car Tzi Jmu Jess. Guegue bi ma p jab m bbh car damcja cja bi dyjpi di mtzi. 2 Bi dyjpi car damcja di dyhtibi hnar carta pa di dx p jar ji ni Damasco, di un c p dda judio c mr jmu ntzi p. Car cartac di xih c judio p Damasco di mxj car Pablo di zh c cjahni c m emej car Jess. Ghtjo c to di dti, hj cja bbja, car Pablo di dym p Jerusaln pa di cjoti fdi. Car damcja bi dyhtibi car carta, bb, cja car Pablo bi dtzi, bi bm p g ma Damasco. 3 Bb m padi jar hu, ya xti zti p Damasco, bi hna

Conversin de Saulo

HECHOS9 yotitjo hnar tjay, g hi jar ji tzi, bi hi ti mad car Saulo. 4 Exque bi djna jy, cja bi dyh hnar ja mr nzofo. Bi man car ja, i na: Saulo! Saulo! Dyoca gu cbigui? 5 Cja bi dah car Saulo: Toquigu? Cja hu guehquigu g Ocjagu? Cja bi dah car ja: Guejquig, dr Jess. Guejc gu cbigui. Gu jjmi ncja hnar ndani ca i ntsjni pa da ma derecho, cja i ti jtetjo. Guehquigu gu ntsj ca d gr dyjtigui tujni. Bi ncjap g man car ja. 6 Bb m dyj yac, bi ndo ntzu car Saulo, hasta m jua. Cja bi dadi: Ter bh ca gu ne gu ti ya bb, Tzi Jmu Jess? Cja car Jess bi xifi: Bbj ya, gui ma n jar ji ni Damasco, cja xtu tsjihqui p ter bh ca gui dyte. 7 Guejti c hj c m yojmi car Saulo bi dydej car ja cja bi hmpj. Bi ndo ntzuj, como jin to g jiantij. 8 Nu car Saulo bi bbh bb, bi zqui qu d, bi jani, pe ya j m janti. Como j m janti pa di hotsj, bi bbntibitjo cr dy cja bi ttzix p Damasco. 9 Jujpa g hmh p, j m janti cja j m tzi. 10 Guejtjo m bbh p Damasco ca hnar hj, m ju cr tjuju mr Ananas. Guegue m tn car evangelio. Ca hnajpa, guegue bi hna ccahtitjo, ncjahm bi hna ni gui p car Jesucristo, cja nuc mr nzofo, mr ma: Nuqu, Ananas. Cja guegue bi dadi: Te gu cjagui, Tzi Jmu Jess?

292 car Jess bi xifi: Bbj ya, gui tn car hu ca i tsjifi Derecha, gui ma p jr ngu car hermano Judas, cja gui hni, cja jin gui bbh p hnar hj i tsjifi r Saulo? r mi ngu Tarsoc. Dyjmaja, gui magu p, b nzofo, como gueguec ya xn mahti ca Ocja. 12 Guegue car Saulo x hna ccajtiquitjo, ncjahm ya xc cti p jab r bby, xcr x quir dy pa da xoh qu d cja p da ccahti. Nug, xt cjajpi x hna ccajtiquitjo ncjap. Bi ma ncjap ca Ocja. 13 Bb m dyj yac, bi dah car Ananas: Nuqu, Tzi Jmu Jess, ya xt de r ngu digue car hjc. X ndo dyhtibi tujni quir bajtzi c i emequi. X jio c hermano c r bbh p Jerusaln. 14 Nu c mcja c i mandado p, xp un cr cargoj, eso xp hecua car hjc, hne da zdi ghtjo y i nzohqui quer tzi tjuju, pa p da dyni du cjoti p Jerusaln. Bi dadi ncjap car Ananas. 15 Cja bi dah car Jesucristo, bi xifi: Magu ya, guehc mero car hj xt i xc pa da tngui cam palabrag, da xih c gentile co ni c rey co ni c m Israel, toguig. 16 Cja nug, xt ujti car Saulo, dr ngu da nesta da sufri por r nguejquig. Bi tsjifi ncjap car Ananas. 17 Bi ma car Ananas bb, bi ti jar ngu p jab mr bbh car Saulo, bi dyx qu dy cja bi xifi: Hohui, Saulo, xp ngujqui cam Tzi Jmuj Jess, guehca xqu ntjhui jar hu p jab ngu eje. Xp ngujqui gu xqui ym dy

11Cja

293 pa p gui jianti, cja da guahqui car Espritu Santo, pa gui ndo hohuic. Ncjap g xih car Ananas. 18 M guaj ya m xifi ncjap, bi hna xoh qu d car Saulo, cja exque bi ccahti. Ncjahm bi wen ca m cojtibi qu d. Nubb, bi bby, cja bi ma b xixtje, bb. 19 Diguebb ya, bi zi, cja p bi zdi. Ma ya, bi gojti p Damasco tengu mpa, bi yojmi c p ddaa c m tn car evangelio.

HECHOS9 m thmij p jy goxtji car ji ni Damasco pa di zdij car Saulo bb xti bni, cja di mhtij. 25 Nubb, c hermano bi zixj car Saulo bb m nxuy, bi gtij hnar ndo bbtze r nte, bi gxij co hnar ntjaji , g tontzitjoj car cjoti mr goti car ji ni. Bi ncjap g mbn car Saulo, g ma Jerusaln.

mr bbh p, m pa p jy templo qu mi ngajudioj, m nzojm c cjahni p, m xijm, ya xqu ni gui car Cristo ca m ddhmijmaja pa di hecua jar jy. M xijm, gue car Jess mr Cristo, cja mr Tt ca Ocja. 21 Nu c cjahni c m dej, m ndo dyo myj, cja m hntsjj: Cja jin gui gue nr hjn m n c cjahni p Jerusaln c m tn car Jesucristo? Cja jin gui guejn xcu heje pa di dyn c cjahni c x heme car Jesucristo, di zihtzibi c mcja p Jerusaln? 22 Nu car Saulo jin g jih ca mr predica. Bi ndo zh ca mr heme. Segue m nzoh c cjahni, m xijm, ya xqu ni gui car Cristo ca xqu dhmi c israelita, m gue car Jess, cja bi ujtij ja ncja ga mam p j Escritura. C judio p Damasco j m padi ja dr dajtij car Saulo.

20Menta

Saulo predica en Damasco

ya xqu cja mpa, c judio bi atsjj pa di mhtij car Saulo. 24 Nuc, bi dyde te m mben qu contra. Guegue yac, p r xuy

23Bb

Saulo escapa de los judos

m zti p Jerusaln, bi mben car Saulo di guati c hermano p, pe nuc, ghtjo m tzudic. J m emej, cja cierto xtr heme car Jesucristo car Saulo? 27 Nu car Bernab j m tzu. Guegue bi heme, cierto gue ca Ocja xqu pti cr mfeni car Saulo, cja bi zix p jab mr bbh c once hermano c xqu tti tzi g apstole. Car Bernab ya bi xih c apstole ter bh ca xcu ncja bb m pa p Damasco car Saulo. Xcu hna dyh hnar voz mr nzofo, gue cr ja car Tzi Jmu Jess. Guejtjo bi tsjih c apstole, guegue car Saulo xqu predica p Damasco, xqu zdi, xqu nzoh c judio mr hmh p. Xqu xijm, car Jess m gue car cjahni ca m ddhmijmaja pa di bbjni hua jar jy. 28 Bb m dydej ncjap, nubb, c p dda hermano bi cuajtij car Saulo. Guegue yaca bi hmh p Jerusaln, bi hmbi c dda c m emej car Jesucristo. Bi zdi, bi nzoh c cjahni ghtjo p jar ciudad Jerusaln. 29 M bbh p c dda judio c m a g griego. Guejti c, car Saulo bi nzohc, bi xijm to car Jesucristo, cja bi ntxtihuic. Nu c judioc m joni ja dr mhtij guegue. 30 Cja bb m

26Bb

Saulo en Jerusaln

HECHOS9 dyh c hohui te di ncja, bi zixj car Saulo g mjm Cesarea. Cja diguebb ya, p bi cjuy g ma p jar ji ni Tarso, p jab mr mi ngu guegue. 31 Bb ya xqu ncja y cosay, bi hmpj r z c cjahni c xqu heme car evangelio, ghtjo p jar estado Judea cja hneh p Galilea cja co p Samaria. Ya jin g tthtibi tujni. Bi zdij ca mr dnij cr palabra ca Ocja. Car Espritu Santo m yojmi c cjahni c m eme, m ndo fxc, eso, bi ndo ngujqui cr nmeroj.

294 evangelio. Guegue m tsjifi mr Tabita digue car ja hebreo, cja m tsjifi mr Dorcas digue car ja griego. Guegue mr tzi jogui bbja, m ndo fx c ddaa c jin te m ja. 37 C pa c m dyo p Lida car Pedro, bi jnin car Dorcas, exque bi du. Cja c hermano bi xajtij cja b pjm car nima hnar cuarto p a. 38 Car ji ni Jope p jab mr mi ngu car Dorcas, m nztitjohui car ji ni Lida. C hermano p Jope bi dyde, mr bbh p Lida car Pedro. Eso bi gupj yo hj di ma p Lida di xijmi car Pedro di heh tz nttzdi p Jope. 39 Cja bb m tsjifi ncjap, car Pedro bi bb nttzdi, bi mjm c jmandadero, bi ma g ma Jop]. Cja bb m ztij, bi ttzix p jar cuarto p a. Ya xqu guati p r ngu ddanxu, mr thmij car nima, mr zontibij. Gueguec bi ujtij car Pedro c vestido co c p dda dajtu xqu dyhtibij car Dorcas bb m bbjtjo. 40 Car Pedro ya bi guy g ma tji ghtjo c mr bbh p mbo, cja guegue ya bi ndandiajmu, bi nzoh ca Ocja. Bb m guaj ya m ora, bi bbti g ccahti car nima, bi nzofo, bi hi mbi: Nuqu, Tabita, nantzigu ya. Cja guegue bi zqui qu d, bi ccahti car Pedro, cja bi mi . 41 Ma ya, car Pedro bi pntibi cr dy cja bi xotzi. Nubb, bi mahti c p dda hermano cja co c ddanxu c xqu guati p, cja bi ujtic, ya xqu ja r ja car Tabita. 42 Bi bah c m Jope te xqu ncja, cja r nguc bi hemej cam Tzi Jmuj Jess. 43 Nu car Pedro b d p Jope tengu mp.

pac, car Pedro m dyo ghtjo c ji ni p, m ccahti c cjahni c xqu heme. Cja bi zti hnar ji ni ca m tsjifi Lida, bi zngua c hermano c mr bbh p. 33 Nup, bi tjoh p hnar ngu p jab m bbh hnar hj, mr dhtji. M ju cr tjuju mr Eneas. Guegueca, ya xqu ncja jajto cjeya m oxti gama, j m tz di hani. 34 Nu car Pedro bi nzofo, bi xifi: Nuquigu, Eneas, nuya xta joquiqui car Jesucristo ya. Bbj ya, gui tzoj ya quer mfidi, bi hi mbi. Cja nguetica bi bby, ya xqu z. 35 Ghtjo c cjahni c mr bbh p jar ji ni Lida bi ccahtij car milagroca, cja guejti c mr bbh p jar ji ni Sarn bi dydej. Cja bi jijm c cosa c xqu hemej mhmto, g hemej car Tzi Jmu Jesucristo.

32C

Eneas es sanado

p jar ji ni Jope, m bbh ca hnar bbja, m tn car

36Nu

Dorcas es resucitada

295 Bi guati p jr ngu hnar hj, m ju cr tjuju mr Simn. Guegueca m jojqui xifani g ndani.

HECHOS9,10 car sundadoc. 8 Bi xijm ghtjo te xqu ncja, cja bi gupj g ma p Jope. 9 Ca xn cja yojpa ya, m pjm p jar hu, ya xti ztij jar ji ni Jope. Nu car Pedro ya, mr bbjti p jr ngu car Simn. Bb m zdi como ju xadi, bi dex p jar sotea pa di nzoh ca Ocja. 10 Cja ya xi m ndo tu ntju, m ne di zi. Menta mr ttti car ju ni p mbo car ngu, car Pedro bi hna ccahtitjo c dda cosa c bi ujti ca Ocja, ncjahm te mr wi . 11 Bi jianti nr ji tzi, mb cah p hnar cosa ncja r ndo dajtu, m hntzi co ni c gojo qu gu. 12 M ca p ghtjo tema zuwe c i bb dy, i bb hua, cja co c zuwe c i dyo jar jy, co c cci a, cja co c ttzntz c b dyo n a. 13 Car Pedro bi hna dyh hnar ja, bi hi mbi: Bbj ya, Pedro, phti tenguy, cja gui tza. 14 Nu car Pedro bi daj ya: Ji na, Tzi Jmu. Jin d tzag tema ng y jin gui tz da ttza. Ghtjo r vida, jin d tzag y ng r nttzo. 15 Cja p bi xih hnar vez, bi ma: Ya x man ca Ocja, r zy, cja xp mjnqui, eso, dyo gu xifi r nttzo. 16 Es xi ju vez bi tsjih car Pedro, mr z c zuwec pa di ttza. Cja diguebb ya, p bi ccx car dajtu, bi ma g ma jar ji tzi. 17 Car Pedro mr mbendic, mr mbentsj mbo r my te m ne di ma ghtjo ca xqu ccahti? Jiantijma, c hj c xcu gu h car Cornelio, ya xi m tzti p jr ngu car Simn. Bi hmbij cr ngu cja bi zjm jar goxtji. 18 Bi nznguatej, cja bi

10

M bbh hnar hj p jar ji ni Cesarea, m ju cr tjuju mr Cornelio. M mandadobi hna ciento c sundado. Car grupoc m tsjifi Italiana. 2 Masque j mr judio car Cornelio, m eme ca Ocja, cja m joni, ghtjo co c cjahni c mr bbh p jr ngu. D m nzoh ca Ocja, guejtjo m ndo fx c judio c jin te m ja. 3 Ca hnajpa, ya xqu zdi como ju nde, cja car Cornelio bi hna ccahtitjo hnr ngele ca Ocja. M badi, ya xca cti p, ya xca cuati. Cja car ngele bi nzofo, bi xifi: Nuqu, Cornelio! 4 Guegue, bb m ccahtic, bi ndo ntzu. Cja bi dadi: Te gui cjagui ya, Tzi Jmu? Cja bi xij ya car ngele: I nuqui r z ca Ocja, como d gu nzofo cja gu fx c cjahni c jin te i ja. Ya x ccahti y gu te, cja i tzj. 5 Nuya, gui cu h c dda hj da ma p jar ji ni Jope, du tzih car hj i ju cr tjuju r Simn Pedro. 6 Nuyac i bbh p jr ngu hnar hj i jojqui xifani g ndani cja i tsjifi r Simn. Cr ngu car Simn r j p jr nttzani car mar. Bb xtu ecua car Pedro, xta xihqui hnar palabra dr z gui dyde. Bi ma ncjap car ngele. 7 Bi guadi bi ahui car Cornelio car ngele, cja bi wem p. Nubb, car Cornelio bi nzojni yojo qu muzo cja co hna qu sundado c m sirvebi. Guejtjo m eme ca Ocja

Pedro y Cornelio

HECHOS10 hnij, cja mr bbh p car Simn Pedro? 19 Nu car Pedro m mbendi ca xqu ccahti, cja car Espritu Santo bi xifi: Nujmaja, i jonqui ju hj. 20 Bbj ya, gui cay. Dyo gu yomfeni, pe gui mhuic, como guejc xt cu hc. Bi ma ncjap car Espritu. 21 Nubb, bi gah car Pedro, b ntjhui c hj c xcu gu h car Cornelio, cja bi xijm: Guejc gu jonguij. Te gur hejm tz ya bb? 22 Cja gueguec bi dadij: Xp ngujquije car Cornelio ca i mandadobi hna ciento c sundado. r jogui hjc, cja i tzu ca Ocja. Ghtjo c judio i majm, r z ga hmy. Hnr ngele ca Ocja bi xih car Cornelio du cujquije hua, hne gu tzixquije jr ngu guegue, cja nuquigu, gui xih car Cornelio ja i ncja ca gu eme. Bi ma ncjap c hj. 23 Nubb, car Pedro bi xijm di tjojm tz p jr ngu car Simn, pa di oxij p. Car jiax ya c, bi nantzij cja bi mjm. Guejtjo bi dnij tengu hermano c m Jope. 24 Ca p hnar pa ya, bi ztij p jar ji ni Cesarea. Nu car Cornelio xqu mvitabi qu pariente co ni c dda qu amigo c ms m ntzixihui. Mr thmij, bb xti zh car Pedro, pa di dydej te di ma. 25 Cja bb ya xi m cti car Pedro, bi bn car Cornelio, bi ma b ntjhui. Bi ndandiajmu jy hua, cja bi ndane. 26 Nu car Pedro bi xotzi, bi xifi: Bby, guejtig dr hjtjog, ncja nguquigu, bi hi mbi. 27 Cja m ahui mr tihui. Bi dtihui mr ngu cjahni xqu

296 jmu ntzi p. 28 Cja car Pedro bi xih c cjahnic, bi hi mbij: Nuquiguj, gu gentilej, gu padij, i tjguigje d israelitaje pa jin gu ntzixij, nugje co niquj, nim pa gu mpjnij. Pe ya x ujtigui ca Ocja, jin gui tz gu despreciabi nr cjahni n jin gur israelita. Guejtjo jin gui tz gu majme, car Tzi Ta ji tzi jin da recibi y gentile, por r ngue c hnaho costumbre c r dniy. 29 Eso, ca xc ttzojnquig, xt etjo. Jin d ntxtibbe c jmandadero. Nuquigu ya, xijqui tz, te gr nzojnqui? Bi ma ncjap car Pedro. 30 Nubb, bi dah car Cornelio, bi xifi: Ya x nz go mpa xc ncja ca gu xihquij ya. Car pac, d beje, cja bb m z ju nde, ngu nr hora ya, ndr nzoh ca Ocja, nuhua jam ngu. Cja bi hna hmjti hnar hj p jab ndr bby, qu dajtu nxgue mr nttaxi. 31 Cja bi xijqui: Nuqu, Cornelio, ca d gr nzoh ca Ocja, x dy guegue. Ca gr ndo fx c tzi probe, ca Ocja x mbenquigu, hneje. 32 Nuya, gui cu h c dda hj p jar ji ni Jope, du tz car Simn Pedro. Nuc r bbh p jr ngu car Simn, r jojqui xifani. Cr ngu gueguec r bbh p jr nttzani car mar. Car Pedro xtu eje cja xta xihqui hnar palabra dr z. Ncjap g xijqui car ngele. 33 Eso, exque xt cuj y hjy, x ma xp nziquij. Cja nuquigu, d gradecequi car favor xc cjagui ca xqu hejcua. Ya xt jmu ntzije hua, d ghtjoje, pa gu deje ghtjo ca x bbjpiqui ca Ocja gui xijquije. Bi ma ncjap car Cornelio.

297
Discurso de Pedro en la casa de Cornelio

HECHOS10 cjahni bb ya xqu ja r ja, ja c dda testigo c bbto xqu juajni car Tzi Ta ji tzi. Nugje, bi cjaguije testigo ca Ocja, como d ccahtije bb m du car Jess cja bb p m ja r ja. Nugje co nic, d hogje cja d tzigje bb ya xqu nantzi. 42 Cja guegue car Jess bi bbjpiguije gu xijme y cjahni, car Tzi Ta ji tzi x hi tzi pa da cja r nzya. Bb p xtu eje, da juzga y di bbjtjo, cja hneh c ya xtr ndu. 43 Gue car Jess m man qu jmandadero ca Ocja c m bb ya m yabb. Nuc bi majm, di heh ca hna ca xtr hi x car Tzi Ta ji tzi pa di mx y cjahni. Cja ghtjo c cjahni c di guati jr dy guegue, di cchtzibij ca r nttzo ca x dytij, cja di mperdonabij. Guegue car Jesucristo d xihquij i cjzquij ca r nttzo. Ncjap g man car Pedro.

ya, car Pedro bi xijm, bi hi mbij: D padi, jin gui jagje d judioje i ccajtiguije r z ca Ocja, como guegue i ccajtiguigj, ghtjoguigj, mbo m tzi myj. Parejo i ne ghtjo y cjahni, ngu y judio, ngu y jin gui judio. 35 Jin te i cja, jab dur mi ngu hna, o jab g heh cr cji. Bb to i tzu ca Ocja cja i ti ca r z, ca Ocja i ne car cjahnic. 36 Ca Ocja xp mnquije car ja, nugje d mi nguje Israel. X xijquije, ya x ngo r my, por r nguehca xc hmh mad car Jesucristo. Nuc, r Jmu ghtjo y to i eme, masque di judio o di hnaho cjahniy. 37 Nuquj, ya xc dydej te bi ncja p jam jygje, d judioje. Bb ya xqu tzi cja mpa ca mr xix c cjahni car Juan cja mr nzojm pa di jijm ca r nttzo, nubb, car Jess bi mdi bi ho p jar jy Galilea. 38 Nuquj, ya xc dydej to car Jess, mr mi ngu p Nazaret. Car Tzi Ta ji tzi bi un cr ttzdi cja co car Espritu Santo, pa bi yojmic. Car Jess m dyo, m ndo fx c cjahni, m ti milagro r ngu. M dytje dhtji, cja m fongui c ttzondaji , como m ndo fx car Tzi Ta ji tzi. 39 Cja nugje, d testigoje, d xij y cjahni ghtjo ca bi dyti car Jess p jar jy Judea, cja hneh p jar cuidad Jerusaln. G ngax ya, bi ddti jar ponti, bi bbhti. 40 Nu ca Ocja bi cjajpi bi ja r ja ca xtr jujpa. Nubb, cja p bi ni gui car Jess, bb. 41 Jin g ccahti ghtjo y

34Diguebb

mr ma ncjap car Pedro, cja car Espritu Santo bi hna guati c cjahni mr de. Nuc, bi mdi bi aj g hnaho ja. 45 Guejtjo mr bbh p jr ngu car Cornelio c dda judio c mb yojm car Pedro. Gueguej ya xqu hemej car evangelio, pe m tndij cr ley car Moiss. C hermanoc, bi jaj r hunda, gue car Espritu Santo xqu guati c gentile c mr bbh p, mr dej cr palabra ca Ocja. Cja bi ndo ho r my gueguej. 46 C judioc, bi dydej mr aj hnaho ja c gentile c xqu heme, mr xjtibij ca Ocja. 47 Diguebb ya bi man car Pedro:

44Mero

Reciben el Espritu Santo los que no son judos

HECHOS10,11 Toca da ccaxy pa jin da xixtje? Nuy, ya x nguati car Espritu Santo, ncja ngu g nguajquigj hneje. 48 Nubb, car Pedro bi mandado bi xixtje c cjahnic, como ya xqu hemej cam Tzi Jmuj Jesucristo. Cja gueguec bi zamij car Pedro pa di dhmi p tengu mpa, di segue di ujtij.

298 padi te mb eh p. D ccahti c dda zuwe, i bbh qu hua, co qu dy, cja i dyo jar jy, co zuwe c i tzajte, co cci a, co ttzntz c b dyo a. 7 Cja d h hnar ja mb nzojqui, i ngui: Bbj ya, Pedro, ex xca phti tenguy, cja gui tza. 8 Nug, d tjadi: Ji na, Tzi Jmu, ni jab xt tzag y zuwe y jin gui tjguije gu tzaje, o y r nttzo. 9 Diguebb ya, car ja b tja jar ji tzi, i ngui: Y te x jojqui ca Ocja, dyo gu xijqu r nttzo. 10 Bi nzojqui ncjap car voz, cja diguebb ya, p bi ccx car dajtu yojmi c zuwe, p g mbx n jar ji tzi. 11 Cja dyjmaj, exque gue car horac bi zti ju c hj jar ngu p jab ndr bbjc, xcu cju h p jar ji ni Cesarea pa di zixquig. 12 Cja car Espritu Santo bi xijqui gua mjmec, bi xijqui, jin gua yomfeni, cja di jogui gua mjme y hnaho cjahni? Nu y ddajto cjuada y d yojme ya, guejtiy xp ndngui. Eso, d mjme p Cesarea, cja d tztije p jr ngu car hj xcu mandado di ttzixquig p. 13 Gueguec bi xijquije, xqu hna ccahti hnr ngele ca Ocja, mr bbh p mbo cr ngu, mr nzofo. Cja car ngele bi xifi, i mbi: Nuquigu, gui c tengu yir mfi da ma jar ji ni Jope, du tzh car Simn Pedro. 14 Nuc da xihqui ja ncja gui tti car nzajqui ca jin da tjegue, nuqu, cja co ghtjo y i bb jer ngu. Ncjap g man car ngele. 15 Cja bb nd tzti p jr ngu, d xih car hjc n r palabra car Jesucristo, ghtjo co c dda cjahni c xqu jmu ntzi p. Cja bb cja ndr fdi ndr xijm cr palabra ca Ocja, bi hna guatij

11

Diguebb ya, c once c m tsjifi apstole, co ni c p dda hohui c mr bbh p jar jy Judea, bi dydej te xqu ncja. de, c gentile ya xi m fdi m emej cr palabra ca Ocja. 2 Car Pedro ya, b coh p Cesarea g ma p Jerusaln. M bbh p c dda hermano c m tndi cr ley car Moiss, cja bb m zti p car Pedro, gueguec bi hunti, como nuc xqu zihui c gentile p Cesarea, cja xqu hmbi tengu mp. 3 C hermanoc bi dyn car Pedro, bi hi mbij: Dyoca xc cti p jab r bbh c hj c jin gui tn cr ley ca Ocja? Dyoca xc mpjnihui cja xc tzihuic? Bi dynij ncjap. 4 Nubb, bi mh car Pedro, ddahtz g xijm r z te xqu tjogui. Bi xijm ncjahua: 5 Nug, ndr bbjc p jar ji ni Jope, ndr nzoh ca Ocja. Cja d hna jantitjo hnar cosa, bi hna ni guitjo p jab ndr bby. M jjmi ncja hnar ndo sbana, m hnatzi co ni c gojo qu gu. Mb ca jar ji tzi, g nzh p jab ndr bbjc. 6 D cuatica, d ccahti r z pa gua

Informe de Pedro a la iglesia de Jerusaln

299 car Espritu Santo, ncja ngu g nguajcj bb cja nd emetjoj hneje. 16 Cja nubb, d mben ca xqu man cam Tzi Jmuj Jess. Bi xijquije, d apstoleguije: Car Juan cierto m xix y cjahni g deje, pe nuquiguj, ca Ocja du pnquij car Espritu Santo pa gui yoqujca. Ncjap g xijquije guegue. 17 Nubb, cja d padi, ca Ocja xqu uni r tsjjqui car Espritu Santo pa g nguati c cjahni c jin gui judio. Bi guatic ncja ngu g nguajcj, d judioj, como ngu xt emej cam Tzi Jmuj Jesucristo. Eso, d mbeng, hneje, Ja ncja di jogui gua ccax ca Ocja, gua xijc, j r ntzhui da dn car Jesucristo c cjahni c jin gui israelita? Bi ma ncjap car Pedro. 18 Bb m dydej y palabray c hermano c m tndij cr ley car Moiss, bi gohti nej, bb. Cja bi xjtibij ca Ocja, bi majm: Cierto, ca Ocja x jui jqui c gentile hneje, x nzojtibi qu myj pa xc jijm car vida r nttzo mr hmpj, cja nuya gueguec x ndti car nzajqui ca jin da tjegue.

HECHOS11 p Antioqua c dda hermano, m mi nguj p Chipre cja co p Cirene. Gueguec bi mdi bi nzojm c gentile, hneje. Bi xijm ja i ncja cam Tzi Jmuj Jess. 21 Ca Ocja bi ndo mx c hermanoc. Mr ngu c cjahni c m gentile bi hemej car Jescristo cja bi dnij. 22 Nu c hermano p Jerusaln, bb m dydej, ya xi mr heme nr evangelio c gentile, bi gujm car Bernab di ma p Antioqua, di ccahti tz, te mr ncja p. 23 Car Bernab, bb m zti p, bi ccahti, cierto, mr ngu c gentile c xqu heme, cja guegue bi ja r hunda, ca Ocja m mah c cjahnic, hneje. Nubb, bi ndo mph car Bernab, cja bi xifi ghtjo c cjahni c xqu heme, di dymbi myj, di segue di dnij car Jesucristo. 24 Mr jogui hj car Bernab, m ndo yojmi car Espritu Santo, cja por r nguehca, m ndo padi ja dr nzoh c cjahni. Guejtjo, m ndo eme ca Ocja, ghtjo mbo r my. Mr ndo ngu c cjahni c bi ttzofo, bi guatij car Jesucristo c pac. 25 Diguebb ya, bi bm p Antioqua car Bernab, g ma p Tarso du jon car Saulo. Cja bb mb tti ya, b tziji p gu heh p Antioqua. 26 Bi hmjtihui p, ntero hna cjeya. Gueguehui m bbbi c dda hermano c xqu heme car evangelio. M ujtihui r ngu cjahni cr palabra ca Ocja. Guehp jar jini Antioqua bi mdi bi tsjifi Cristiano c to m tn car evangelio. 27 C pac, bi bm p Jerusaln c dda hermano c m profeta, g ngajm p Antioqua. Ca Ocja m nzoh c hermanoc, m xijm

m bbhti car Esteban, bi tthtibi tujni c hermano mr bbh p Jerusaln, cja bi mfontij. C dda, bi ma g ma jar jy Fenicia. C p dda bi ddax car deje, bi ma g ma jar jy Chipre. Guejtjo m bbh c dda c bi ma p jar ji ni Antioqua. Ghtjo p jab mr ma c hermano, m xih c cjahni car palabra digue car Jesucristo, pe jndi c judio m nzojm. 20 Diguebb ya, bi mjm

19Bb

La iglesia de Antioqua

HECHOS11,12 consejo pa p dr xih c p dda. 28 Bb ya xqu zti p Antioqua c hermanoc, bi bbh ca hna ca m ju cr tjuju mr Agabo, bi nzoh c hermano c xqu jmu ntzi, bi xih c hermano hnar razn xqu xih car Espritu Santo. Bi xijm, di ndo ho car tjuju hua jar jy, ghtjo jab m bbh c cjahni. Cja bi zdi ncja ngu g ma guegue. Bi ndo ho car tjuju c cjeya bb mr mandado p Roma car emperador Claudio. 29 Nubb, c hermano c m tn car evangelio, bi mbenij di mx c cjuada c mr bbh p Judea, di mjnij domi, segn ca tengu m ja cada hna. 30 Bi cjajpij, bb, cja bi hi xj car Bernab co car Saulo, pa di jaxihui car domi, di ma dr un c anciano p j templo p Judea, como guehp mr sufri p c hermano.

300 ya, di mandado di bbhti. 5 Bi ncjap g cjoti fdi car Pedro. Nu c hermano, d m mahtibij ca Ocja. ya xti zh car pa ca di ccjqui car Pedro, mismo car nxuvspera, mr a guegue, mr ctihui mad yojo c sundado. Hnahnr cadena xqu hnahtibi qu dy. Cja nu c p yojo sundado, p mb bbh hnahn hnaguadi jar goxtji, m fjmi car fdi. 7 Cja b hna ni gui p hnr anxe ca Ocja, cja bi ndo yoti cr tjay p mbo car fdi. Car ngele bi mmbi cr bbtze car Pedro, ca hnanguadi, bi ncjap g dy, cja bi xifi: Bb nttzdi ya. Xn ma ncjap, xn jih c cadena p jy dy car Pedro. 8 Diguebb ya, p bi xih car ngele: Ngti quer ngti, cja gui ti hti quir zxtji. Cja bi cjajpi p. Ma ya p bi xih bb: Pti ya quer pti, cja gui tnguig. 9 Nubb, bi bn car Pedro, bi dn car ngele. M mbentsj guegue, cja cierto m pm p jar fdi, cja hu ms mr wi tjo? 10 Nubb, bi tjojmi car primer lugar jab m bbdi, ma ya, bi tjojmi ca r yojo, cja g ngax ya, bi ztihui jar goxtji g ttgui ca mr jani jar ji ni. Bi xojtsj car goxtjic. Bi bnihui, bb, cja bi tjoguihui hnar calle. Nubb, bi hna wembi car anxe, bb. 11 Cja b coh cr mfeni car Pedro, bi ma: Nuya, d padi, ntju my gue ca Ocja xp ngu h hnr anxe, x

6Bb

Dios libra de la crcel a Pedro

12

Mismotjo c pac, car rey Herodes bi cja r dy, bi castiga c dda cjahni c xqu heme car evangelio. 2 Bi zjquibi cr a car Jacobo, cr cjuada car Juan. 3 Nubb, bi ndo mph c judio. Diguebb ya car Herodes, bb m ccahti ja mr mph c judio, bi ma b tzh car Pedro, hneje. Mero c pac, ya xti zh cr mbaxcjuaj bb m tzij tjujme c jin te m yojmi levadura. 4 Bb ya xqu ttzh car Pedro, bi cjoti fdi. Bi tti xi dieciseis sundado c di mbonij g gojo, dr mdijc. M mben car Herodes, bb xtr jahtzi mbaxcjua, di gjqui car Pedro, di ujti c cjahni c j m eme, cja diguebb

Muerte de Jacobo y encarcelamiento de Pedro

301 ngguig jr dy car Herodes. Nuya, jin te da cjaguica, cja jin te da cjagui c judio c m thmi di mjtigui. 12 M mbeni ncjap car Pedro, cja bi zti p r ngu car Mara, cr me car Juan Marcos. Mr ngu hermano mr bbh p, mr nzojm ca Ocja. 13 Car Pedro bi ddooti car goxtji jar patio. Cja bi bn ca hnar tzi bbja, bi dyni: Toqu? M tsjifi r Rode car tzi bbjac. Bi dah car Pedro bb. 14 Car tzi bbja bi meyabi cr ja car Pedro, pe jin g xojqui car goxtji, cju mr mpj. Bi g r ddiji g ma p mbo, b ngxte, gue car Pedro mb bbh p jar goxtji. 15 Nu c hermano c mr bbh p mbo bi xijtjo, i mbi: Pe ngu gr locagu. Pe guegue m ztjo, m ma, cierto, m gue car Pedro mb bbh p. Nu c dda jin g heme, bi majm: Jin gui guejtsj car Pedro. Gue cr ngele ca i yojmi. 16 Nu car Pedro ya, m segue, m ddooti, cja bb m tsjojquibi car goxtji, c hermano bi ccahtij guegue, cja bi ndo zuj bb. 17 Nu car Pedro bi cjajpij r sea co cr dy, pa di gohti nej, cja bi xijm ja xqu cjajpi ca Ocja, xcu gjqui jar fdi. Bi xijm, i na: Gui xijm car Jacobo co ni c dda cjuada, ya xt ptze. Nubb, bi wem p car Pedro, g ma p hnar lugar. 18 Car jiax p yaca, m ndo dyo my c sundado c xqu dhmi car fdi, cja m ndo jonij car Pedro, pe ya xi m ujtjo, cja jin to m padi jab xtr ma. 19 Nubb, bi mandado car Herodes di tjoni r z,

HECHOS12 pe ndejma jin g ddti. Diguebb ya, bi ttni r z c sundado c mr mfh p, te xqu ncja, cja como j m padi te dr dadi, car Herodes bi mandado di ttzixc, du bbhti. Diguebb ya, car Herodes bi bm p Judea, bi ma g ngah p Cesarea, cja b hmjti p. Herodes m tsjeybi c m Tiro co ni c m Sidn. Gueguec, bb, bi atsjj te di dytij, cja b ejm bi guatij ca hnar hj, m ju cr tjuju mr Blasto. Gueguec m sirvebi car Herodes. C cjahnic bi unij domi car Blasto, bi dyjpij di nzoh tz car rey pa di jogui di regla cr junij. C m Tiro co c m Sidn m jonij ja dr mpjmi car rey Herodes, como p jr jy gueguej, jin te mr phtzij te di zij, cja nup jab m mandado car Herodes, m cja semilla p. Eso, m jm di cjh hnar p, pa di guatij car rey, di reglaj. 21 Car Herodes ya, bi gh hnar p pa di hejm c cjahnic, di ahui guegue. Cja bb m zh car pac, car Herodes bi jie qu dajtu g rey, bi mi h p mfrente p jab xqu jmu ntzi c cjahni, cja bi d hnar discurso, bi xih c cjahni r ngu palabra mr tzi z, 22 hasta bi ho myj c mr jm, cja bi ndo majm nzajqui: R ndo z ca i man yan. Ncjahm jin gur cjahni ga a. Ncjahm Ocja. Car Herodes bi dyj yac, pe jin g ccax c cjahni c mr jquihui guegue ca Ocja. 23 Mismo car horac, hnr ngele ca Ocja bi cjajpi bi ji n car Herodes,

20Car

La muerte de Herodes

HECHOS12,13 porque bi jgui bi tti htzibi ncjahm du Ocja. Eso, bi cja Ocja bi ti tani zuwe cr ng, cja nuc bi dequibi cr cuerpo. Bi ncjap g ndu car Herodes. 24 Nu car palabra digue car Jesucristo m ntngui ghtjo tema lugar, cja m ngujqui c to m eme. 25 Nu car Bernab co car Saulo, bb ya xqu d car domi pa di ttun c to m nesta p Jerusaln, bi bnihui p, bi ma g ngojmi p Antioqua, como ya xqu guah cr bbfihui. Bi zixihui hneje car Juan Marcos.

302 yojo hermano c xqu tsjijm, cja bi dyx qu dyj jy ac. Diguebb ya car Bernab co car Pablo bi hi dihui c p dda hermano, cja gueguec bi despedij cor jmajte. ya, car Saulo co car Bernab bi bnihui p Antioqua g mhui p jar ji ni Seleucia. Car Espritu Santo bi xijmi jab dr mhui. Cja bi zixihui car Juan Marcos pa di mxihui. Guehp Seleucia, bi tjm hnar barco g ddaxj jar mar, g nztij jar isla Chipre. 5 Bi ztij hnar jini m tsjifi Salamina, m bb jr nttzani car mar. Bi bnij p jar barco, cja car Saulo co car Bernab bi xih cr palabra ca Ocja c cjahni c mr bbh car lugarc, bi mpredica p jy templo c judio. M yojm car Juan Marcos, cja guegue bi mx cr bbfihui. 6 Bi hoj ghtjo car isla Chipre, g nztij jar jni ni ca m tsjifi Pafos. Nup, bi ntjhui hnar dytitjoni ca mr ntjti profeta. Gueguec mr judio, m ju cr tjuju mr Barjess. 7-8 Nu c cjahni c m aj g griego, m xijm r Elimas. Nr tjujun i ne da ma, r dytitjoni. Guegue car Elimas m ntzixihui car gobernador, cja nuc m ju cr tjuju mr Sergio Paulo. Car gobernador m phtzi mfeni r z, cja bi nzoh car Bernab co car Saulo pa di ahuic, como m ndo ne di dyh cr palabra ca Ocja. Nu car dytitjoni bi ntxtihui car Bernab co car Saulo. M ne di ccax car gobernador, pa jin di heme car evangelio. 9 Diguebb ya, car Saulo, ca guejtjo m tsjifi r Pablo, bi jud

4Diguebb

Los apstoles predican en Chipre

13

P Antioqua, mr tzi ngu c hermano c m jmu ntzij. M bbh c dda hermano c m profeta, m nzoh c p dda, m xijm mensaje gu heh ca Ocja. Guejtjo m bbh c dda c m ujti c cjahni te i man c Escritura. M bbh car Bernab, co ni car Simn ca m tsjifi r Negro. Guejtjo m bbh car Lucio ca mr mi ngu Cirene, co ni car Manahn ca mr jcjuada car rey Herodes. Guejtjo m bbh p car Saulo ca mr mi ngu Tarso. 2 Ca hnajpa, mero mr mahtij ca Ocja cja mr ayunaj c hermano. Cja car Espritu Santo bi nzojm, bi xijm: Nug, d nzoj nr Bernab co nr Saulo da dytihui hnaho r bbfi ca xt mbeng. Nuquiguj ya, gui hi xj ya y, gui unij cr cargohui pa da bnihui hua, da ma dr dytihui car bbfi d ma. 3 Gueguej, bb, p bi bejm. Bb m guadi m bejm, bi orabij c

Bernab y Saulo comienzan su trabajo misionero

303 car dytitjoni cja bi hunti. Guegue car Pablo m ndo yojmi car Espritu Santo, eso, bi batibi qu mfeni car dytitjoni. Cja bi xifi ncjahua: 10 Nuquigu, nxgue ntjti i bb jer mygu, co ghtjo ca r nttzo. r bajtziqui ca Jin Gui Jo. Gu hui ghtjo ca r heh ca Ocja. Ncjahm gui jih ca gr ccahtzibi cr bbfi ca Ocja bb ga nzoj y cjahni? 11 Nuya, ya xtu pnqui quer castigo ca Ocja, gui ngod pa tengu mpa, ni jab gr jianti tz nr jiadi. Car Saulo bi xifi ncjap car Elimas. Cja bi hna ngodtjo gueguec, bi hmxuy qu d. M ntjntjo, m joni to di pntibi r dy, di zix p jab m ne di ho. 12 Nu car gobernador, bb m ccahti te xqu ncja, bi heme, m ncjuani car palabra ca m man car Pablo co car Bernab. Bi ho r my, como bi ccahti mr ndo nzh ca Ocja, cja m ntjumy cr palabra.

HECHOS13 bi ju x car Moiss, co hneje c dda parte c libro c bi dyti c profeta. M guaj ya ca, bi mjni hnar cjahni di ma p jab mr ju car Pablo co car Bernab, g hi mbihui: Nuquhui m cjuadaquihui, bb gu mbenihui te gui xijmi y cjahni pa da ztibi r myj, xijquhui ya, bi tti mbihui. 16 Bi bbh car Pablo bb, bi cjajpi r sea c cjahni pa di dydej, cja bi ma: Nuquj, m mi ngaisraelitaj, cja co y p ddaa y i tzuj ca Ocja, gui dydej ya ca gu ma: 17 Ca Ocja ca d nzojm, d cjahnij israelita, guegue bi hi x c ndom titaj pa di cjaj hnar ndo nacin. Bb mr bbjtij p jar jy Egipto, p jab j m mi nguj, ca Ocja bi mxj, bi cjajpi b ndo nxantij p jar jyca, cja g ngax ya, b cjjqui p, cja bi ni gui te tza r nz guegue. 18 Cuarenta ao bi ho c cjahni israelita p jab jin to m hani. C cjahnic, j m gradecej ca m ti ca Ocja por r ngue gueguej. D m tzandij. Nu ca Ocja segue bi mhtzibitjoj paciencia. 19 Guejtjo bi cjajpi bi mpun c yojto nacin c mr bbh p Canan, pa di jogui di ti p qu cjahni guegue. Nu c jy c m mjti jmaja c mi ngu Canan, ca Ocja bi un c cjahni israelita. 20 Cja bb ya xqu ti p Canan c cjahni Israel, ca Ocja bi uni nzya pa dr mandadobij. Cuatrocientos cincuenta ao mr mandado c nzya. G ngax ya, bi mandado g nzya car profeta Samuel. 21 Diguebb ya, c cjahni israelita bi dydij di tti x hnar rey pa di mandadobij. Cja ca

bi bm p jar jini Pafos car Pablo co ni c m hohui. Bi tjm hnar barco g ddaxj car mar, g nztij jar jini Perge. Nuc m bbh p jar jy Panfilia. Nubb, bi jueh car Juan, bi ma g ngoh p Jerusaln. 14 Nu car Pablo co car Bernab bi bnihui p Perge, bi tjojmi g nztihui jar ji ni Antioqua ca m bbh p jar jy Pisidia, cja bi mhui jr templo c judio, car pa g nttzya, bi tihui p, cja bi mi bi. 15 Mr bbh p hnar hj, bi nn c Escritura. Bi nni c dda parte digue car ley ca

13Diguebb,

Pablo y Bernab en Antioqua de Pisidia

HECHOS13 Ocja bi hi x car Saul, cr tt car Cis. Nuca m pertene cr familia car Benjamn. Cja guegue car Saul bi mandadobi c cjahni israelita cuarenta cjeya. 22 Diguebb ya, bi cchtzi car Saul pa ya jin di mandado, cja ca Ocja p bi hi xi p hnar rey, gue car David. Ca Ocja bi mam p jar Antiguo Testamento ja m ncja car David, i na: Xt ccahti ja i ncja car David, cr tt car Isa, xt i xcc pa da mandadoquij. D ndo tz guegue, como d padi, da dyte ghtjo ca d neg. Bi ma ncjap ca Ocja. 23 Cja bi segue bi man car Pablo: C cjeya c cja x tjogui, ya x ni gui car hj ca m man ca Ocja du pnquigj. Gu heje jr cji ca ndom reyj David. Gue car Jess xp mjni car Tzi Ta ji tzi pa da gzquigj ca r nttzo ca d tuj, d israelitaj. Nuya, ya x ncumpli ca bi tsjih c ndom titaj. 24 Bb j bbe mb eh car Jess, b eh car Juan ca m xix y cjahni. Nuc m nzojcje, d cjahnije ndr bbpje p jar jy Israel. M xijcje gua jguije ca r nttzo, cja gua xixtjeje, pa di jogui gua cuatije ca Ocja. 25 Car Juan, bb ya xti guah cr bbfi, bi ma: Cja gu mbenij, ms, guejquig xtr hi xquig ca Ocja pa gu mandadoquij? Jin gui guejquig. Dyjmaj, ba bbfa car cjahni ca x tti tzi cja gueguec ms i ndo phtzi poder ni ndra nguejquig. Nug, ni mpa dr ntzgbbe gu cjag r muzoca. Ncjap g man car Juan. 26 Nuquiguj, cjuada, r cjiquij ca ndor Abraham, d nzohquiguj ya, co y p ddaa y i tzuj ca

304 Ocja. Gueguec xp mnquij nr ja n d jabbe, ja dr gzquij ca r nttzo ca xc dytij. 27 Nu cm mi ngaisraelitaj c mb bbh p Jerusaln, co ni c mcja c m mandadobi, jin g mbadij jab g heh car Jess, cja jin g ntiendej, guegue car Jess m gue car cjahni ca m ddhmi pa di hecua jar mundo. Segue i jnn c Escritura p jab i a digue ca hna ca di heje, i jnnc p j templo, ghtjo c pa g nttzya. Nu cm jefej, nim pa g meya bb m ni gui guegue. Nuc, bi dydij bi bbhti car Cristo ca xcu mjni ca Ocja. Ncjap g nzh c palabra c xqu man c profeta, ya m yabb. 28 Cm jefej, masque jin te g ndhtibi car Jess ca mr nttzo, pa di bbhti, pe ndejma bi dyjpi car Pilato di mandado di bbhti. 29 Bi ncjajpi car Jess ghtjo ncja ngu g man c profeta, cja bb ya xqu du, bi ttzijqui p jar ponti, b cjti hnar ngu g nima. 30 Nu ca Ocja p bi xotzi. 31 Diguebb ya car Jess, bb ya xqu ja r ja, bi ni gui r ngu mp p jab m bbh qu mxte, cja nuc, bi ccahtij r ngu vez. Car Jess cja co qu mxte g hejm p Galilea, ghtjo mb yojm, cja g nztij p Jerusaln, cja nup, bi bbhti guegue. Cja nuya, como p x ja r ja car Jess, mismo qu mxte c m tnij mhmto, ya p xqui dyoj g testigo. I xih c cjahni, cierto, x ja r ja car Jess. 32 Guejquitjogbbe, hneje, d xihquij nr tzi ddadyo ja. Car Tzi Ta ji tzi ya xp mnquij car hj ca da ddajquij r ngu c bendicin

305 r tzi z, ncja ngu g prometebi c ndom titaj, ya m yabb. 33 Nugj, xt ejm digue cr cji c cjahni c bi tsjijm car promesaca. Cja nuya car Tzi Ta ji tzi x cumpli car palabra ca bi xihc. Nugj, x tocaguij xt ccahtij ja xc cumpli car promesaca. Bi xox car Jess bb ya xqu du. Bi ncjap g fadi, cierto mr Tt ca Ocja guegue, g heh ca Ocja cr nzajqui. Bi ncja como ngu ga mam p jar salmo dos, p jab i ttzoh car Cristo ca di heje. I ma ncjahua: Nuquigu, m Ttquig. R pa ya, xt ddahquig quer nzajqui. 34 Guejtjo, ya xqu man car Tzi Ta ji tzi, bb di heh ca hnar cjahni ca du pjni, di duca, nu guegue p di xotzi, pa jin di dya cr ndodyo, porque car jmandaderoc di hmy ghtjo r tiempo cja jin di tjeh cr jmandado. Bi tsjih c ndom titaj, di ttunij c dda bendicin r tzi z c jin di tjegue ghtjo r tiempo. Di ttunijc por r ngue ca hna ca di tsjifi dr Tt car David. 35 Guejtjo i bbj n p hnar palabra n i cuati p hnar salmo, p jab m nzoh ca Ocja car David, m xifi ncjahua: Nuqu, Ocja, jin gui ma gui jij nm cuerpo da dya. Nug d te ghtjo ca gu bbjpigui, cja gu negui. Bb m ma nr palabran ca ndor David, jin g a diguejtsj guegue. 36 Nugj, d padij, bi dya cr ndodyo car David. Gueguec bi sirvebi ca Ocja c cjeya c m bbjcua jar jy. Bi dyti ca tengu ca xqu man ca Ocja, cja diguebb ya, bi du, bi ma gu ntjj c ndo tita. Nu cr cuerpo, bi mfjy. 37 Nu car Jesucristo, jin g dya cr cuerpoc,

HECHOS13 como bi xox car Tzi Ta ji tzi. 38 Nuya, cjuada, dyjmaj nr palabra n d xihquij ya. Guegue car Jess x tti tzi pa da gzquiguj ca r nttzo ca gu tuj. 39 Bi du guegue pa g nguti ca nd tuj, ghtjo y to i eme. Bb nd tndij cr ley car Moiss, jin d ttij ja dr cczquij ca nd tuj. 40 Nuquiguj ya, gui ju hpij ndu my n xt xihquij ya, cja gui hemej. Gui jaj r hunda pa jin da zhquij car castigo ca bi man c profeta. Gueguec bi majm ncjahua p jar Escritura: 41 Nuquj, y to i despreciaj nm palabra cja jin gui ne da dydej, Nuya, gui tzuj ya. Bb xt ccahtij ca xta ncja, xqu ndo mbenij, pe ndejma gui bbdij. Nug, d Ocjag, ya xqui guejtip xt pnquij hnar castigo dr ndo . Masque xta tsjihquij ter bh ca da ncja, nuquj, j xqu hemej, cja cierto da ncjac? Ncjap g man car Pablo. 42 Cja bb ya xi m pnij jr templo c judio, c cjahni c j m judio bi dyjpij car Pablo cja co car Bernab pa p di hejmi ca hnar pa g nttzya bb xtr z ojto, cja p di xijm ja m ncja car palabra ca mb jahui. 43 Bb m guah car tsjdi cja m mfonti c cjahni, mr ngu c bi dnij car Pablo co car Bernab. C cjahnic, m judio c dda, nu c p dda ya, m gentile c xqu ti jr religinj c judio. Cja gueguehui

HECHOS13,14 car Pablo co car Bernab, bi nzoh c xqu guatij, bi xijm, jin di wembij ca Ocja, pe di segue di hemej car ddadyo palabra digue car Jesucristo, ja ncja ga mx y cjahni co cr tzi pj. 44 Car ojto ya, bb m zh car pa g nttzya, bi jmu ntzi casi ghtjo car ciudad pa di dyh cr palabra ca Ocja. 45 Nu c judio c j m ne di heme, bb m ccahti c cjahni mr nguj, bi ndo unij r cu, bi ntxtihui car Pablo, m majm j m ncjuani ca m ma, hasta m xijm mr mtjritjo car Pablo hneje. 46 Diguebb ya, car Pablo co car Bernab bi xijm mero ca m mbenihui, jin g ntzu hui. Bi majmi: Nuquj, m mi ngajudioquij, mr ntzhui gua xihquij nr ddadyo palabra digue cr Tt ca Ocja, ante que gua nzobbe c hnaho cjahni. Pe nuquj, j xqu nej, xc tzandij car palabra ca di ddahquij car nzajqui ca jin da tjegue, eso, j r ntzhui da ttahquijc. Eso, gu mbbe ya, gr nzobbe c cjahni c jin gui judio, gu xibbec. 47 Gue car cargoc x ddajquibbe ca Ocja, x bbjpiguibbe ncjahua: Nuquigu, xt i xquig pa gui ma nzoh c gentile, gui xijm cam palabrag. Nuc da ncj ncja ngu hnar jiahtzi pa da yotic. Xt i xquig pa gui jax nr ddadyo ja, gui ho ghtjo nr jy, ghtjo p jab gui tti cjahni. Gui xijm ja dr cchtzibij ca r nttzo ca x dytij. Ncjap g man car Pablo co car Bernab.

306 c gentile ya, bb m dydej ncjap, bi ndo mpjm, cja bi majm, te tza r z cr palabra car Tzi Jmu Jess. Cja bi heme r ngu cjahni, ghtjo c to xqu man ca Ocja di ttun car nzajqui ca jin da tjegue. 49 Cja bi ndo ntngui car ja digue car Jesucristo, bi dyh c cjahni, ghtjo c mr bbh p jar jy Pisidia. 50 Nu c judio c j m ne nr evangelio, bi nzojm c bbja c m tn cr religin gueguec cja m tti htzibij, bi dytijc pa di xohtzibij tujni car Pablo co car Bernab. Guejtjo bi nzojm c hj c m mandado jar ji ni. Ghtjo bi mfxj, bi dyhtibij hnar tujni car Pablo co ni car Bernab, cja bi fonguij p jar ji nica. 51 Nubb, gueguehui bi dujquihui c jy c m tu qu huahui, como xqu zandij car evangelio c mi ngu p. Cja bi bnihui p, g mhui jar ji ni Iconio. 52 Nu c cjahni c xqu heme car Jesucristo m ndo mpjm, cja m ndo yojm car Espritu Santo.

48Nu

14

Car Pablo co car Bernab, bb m ztihui p jar ji ni Iconio, bi tihui cr templo c judio cja bi nzojmi c cjahni, bi xijmi car evangelio. Cja mr ngu c judio co hneh c gentile c bi hemej. 2 Pe guejtjo m bbh p c dda judio c m tzan car evangelio. Nuc, bi dyti c gentile di j c hermano. 3 Nu car Pablo co car Bernab, macja d m tthtibihui tujni, jin g jiguihui ca mr nzoh c cjahni. Bi dhmihui p Iconio r ngu mpa. Jin te m

Pablo y Bernab en Iconio

307 tzuhui, m ujtitjohui c cjahni cr palabra ca Ocja, cja m xijmi ja ncja cr tzi tti jqui car Jesucristo. Cja ca Ocja, segue bi mx car Pablo co car Bernab, bi un cr ttzdi guegue, cja nuc m tihui milagro cja co maravilla mr ndo z. Ncjap mr bah c cjahni, m ntjumy car palabra ca mb jahui. 4 Nu c cjahni jar ji nica, bb m dyjm car evangelio, bi juegue. C dda bi dn c judio, nu c p dda bi dn car Pablo co car Bernab. 5 Nubb, bi mfxj c judio co ni c gentile c j m nej cr palabra ca Ocja. Bi guati qu jefej cja bi majm te di cjajpij car Pablo co car Bernab. Bi mbenij di nzojnic pa di zanij, cja diguebb ya di ccajnidooj, di mhtij ncjap. 6 Nu car Pablo co car Bernab bi dydehui ter bh ca mr mben c cjahnic, cja bi ddaguihui g mhui c dda ji ni c mr bbh p jar jy Licaonia. C ji nic, m tsjifi Listra cja co Derbe. Guejtjo bi tjojmi c dda tzi rancheratjo c m nztitjohui p. 7 Bi hohui p jar jyc, m xih c cjahni car tzi ddadyo ja.

HECHOS14 mi ngu p, bb m ccahtij te xqu ncja, bi aj nzajqui, mr adi cr ja gueguej, bi majm: Nuy, mero gue y cjay, xp cjahui hj. Xcu gaj n jar ji tzi, hne da ccajtiguij. 12 Cja bi xijm r Jpiter car Bernab. Nu car Pablo, bi xijm r Mercurio, porque guegue car Pablo m nzoh c cjahni. Eso, m mbenij guegue mr jmandadero car Bernab. 13 P jy goxtji car ji ni Listra, m bbh hnar ni cja, m tsjifi mr mjti car Jpiter. Nuc mr cja ca m ndanej c mi ngu p. B ej ya car mcja ca m pjpi p, mb tzimpi ndani car Pablo co car Bernab, cja c ndani mb th qu tjde g dni. B tzc pa di mhti cja di ahtibi car Pablo co car Bernab, cja diguebb ya, ghtjo c cjahni c xqu jmu ntzi di xjtibij. 14 Nu car Pablo co car Bernab, bb m dyde ncjap, bi ntztihui, bi xjqui qu dajtu hui, como j m nehui di tsjjtibihui. Bi g r ddiji, bi ma b ccax c to m ne di mhti c ndani. Bi nzojm, bi majmi nzajqui, i nahui: 15 Nuquj, tada, dyoca gu nej gui ndaneguigbbe? Guejquitjogbbe, guejtjo d cjahnitjobbe, ncjaquj. Xt ebbe hua pa gu nzohquij, gu xihquij gui jijm c cja c jin te i ntju my, cja gui jionij ca Ocja ca ntju my i bby. Ddatsj guegue Ocja. Ddatsj guegue bi dyti nr ji tzi co nr jy cja hnej y mar, co ghtjo y i bby. 16 C cjeya c ya x tjogui, ca Ocja j bbe m nzoj y cjahni y jin gui judio, ncjaquiguj. J bbe m xihquij car

p jar ji ni Listra, m bbh hnar hj, m hnahtzi qu hua desde bb m hmy. Ghtjo r vida m jujtjo, j m dyo. 9 Nuc, m de mr a car Pablo. Cja nu car Pablo bi ccahti r z cja bi badi, car hjca m ndo eme ca Ocja pa di cjajpi di z. 10 Car Pablo bi a nzajqui, bb, bi xifi: Cjuan quir hua, gui bbj ya. Cja guegue ya, bi hna ntsjjqui, xn bby, bi ho. 11 Diguebb ya, c

8Nu

Apedrean a Pablo en Listra

HECHOS14 hu ca r z pa gui tnij. Bi jij y cjahni di hmpj ncja ngu ngu mbentsjj mr z. 17 Pe ndejma m paj y cjahni, i bbh ca Ocja. Por digue y x dyti guegue, y d ccahtij hua jar mundo, i fadi, guegue i bby. Ca Ocja i ddajquij car dye, r he jar ji tzi. I cjajpi i px nr semilla, cja i ddajquij n d tzij cja co ym nzajquij, pa gu hmpj r z cja gu mpjm. Ncjap g xijm car Pablo. 18 Masque m xih c cjahni ncjap, cutjo g ccahtzibi cr mfenij, pa jin g mhtij c ndani c m ne di ahtibihui. 19 Bb ya xqu tjo tengu mp, b eh c dda judio c m Antioqua co ni c m Iconio. Nuc, bi jiti c cjahni p Listra, bi dyti bi ccajnij medo car Pablo. Diguebb, bi gjquij p jar jini, bi ma b tzojm hnanguadi, ng majm ya xqu du, cja bi mjm, bb. 20 Diguebb ya, c hermano bi guatij, bi hi ti mad car Pablo, cja guegue ya, p bi bby, bi ma g ngo jar jini. Cja car jiax ya ca, bi bnihui car Bernab co car Pablo, g mhui jar jini Derbe. 21 Bi majmi car evangelio p jar jinic, cja bi hemej r ngu cjahni. Diguebb ya, bi ma g ngojmi p Listra, cja p bi tjojmi p Iconio. Ma ya p g nztihui p Antioqua, 22 M tjojmi p jab m bbh c hermano, m ju htibihui myj, m xijmi di zjm, jin di jih ca xqu hemej. Bi xijm ndejma i nesta gu sufrij r ngu ante que gu ctij p jab b mandado ca Ocja. 23 Ghtjo p jab m jmu ntzi hermano, car Pablo co car Bernab

308 m i xihui anciano. Nuc di jampi r hunda c p dda hermano. M ayunaj, cja diguebb ya, car Pablo co car Bernab m nzojmi ca Ocja por r ngue c hermano c xqu tti tzi. M jpihui cam Tzi Jmuj Jess di mxc pa di dytij car cargo ca xqu ttu nij, como xqu hemejc, cja ya xqu guatij jr dy.
Pablo y Bernab vuelven a Antioqua de Siria

ya, car Pablo co car Bernab p bi tjojmi jar jy Pisidia, g nztihui p jar jy Panfilia. 25 Bi ztihui p jar ji ni Perge, cja bi xijmi c cjahni car tzi ddadyo palabra digue car Jesucristo. M ya bi gajmi g mhui jar ji ni Atalia. Nuc m bb jr nttzani car mar. 26 Nu p Atalia, bi tguehui hnar barco g ddaxihui car mar, p g ngojmi p jar ji ni Antioqua. M gue c hermano p Antioqua xqu djtihui jr dy ca Ocja c yojoc, cja xqu gupj pa dr hohui hnaho lugar, dr majmi cr palabra ca Ocja. Cja nuya, ya p xcu gojmi p. 27 Bb p m ztihui p car Pablo co car Bernab, bi jmu ntzi ghtjo c hermano, cja gueguehui bi xijm te tza r ngu xqu mxihui ca Ocja digue cr bbfihui. Bi xijm, ya xi mr ngu c gentile c xqu heme car evangelio. Nuc, mhmto nim pa m meya ja i ncja cr palabra ca Ocja, cja nuya, ya xqu guatij jr dy car Jesucristo. 28 Cja diguebb ya, car Pablo co car Bernab bi hmjtihui p Antioqua r ngu mpa, bi hmpj c p dda hermano.

24Diguebb

309

HECHOS15
La reunin en Jerusaln

15

Diguebb ya, bi zti p Antioqua c dda hj g hejm p jar estado Judea. M xih c cjahni ncjahua, i naj: Bb jin da ncuajtiquij jer cuerpoj car sea g circuncisin, ncja ngu ga mam p jar ley, ca Ocja jin da ddahquij car nzajqui ca jin da tjegue. 2 Nu car Pablo co car Bernab bi majmi, j m cierto c, cja bi ntxtihui c cjahni c m ma ncjap. Nubb, c cjuada c mr bbh p Antioqua bi mbenij di gujm p Jerusaln car Pablo co car Bernab co tengu p dda cjuada, di ma du hnij, di ahui c apstole co c p dda tita c m jaj r hunda p Jerusaln, pa di tsjijm, cja cierto m nesta di dndij cr ley car Moiss? 3 Nubb, bi ma c dda cjuada, m mi ngu p Antioqua, b pnij car Pablo co car Bernab co c p dda hermano pa dr ma Jerusaln. Gueguec bi tjojm jar jy Fenicia co ni p jar jy Samaria. Ghtjo c lugar p jab mr bb hermano, car Pablo co car Bernab m xijm, ya xi mr ngu c gentile c m eme car evangelio. Cja bb m dydejc, bi ndo mph c cjuada. 4 Cja bb m ztihui p Jerusaln car Pablo co car Bernab, bi recibi c hermano c mr bbh p, ghtjo co c apstole, hneh c p dda tita c m ja cr cargoj. Nubb, car Pablo co car Bernab bi xihc ghtjo ca xqu dyti ca Ocja p jab xcu hohui. 5 Pe guejtjo mr bbh p c dda fariseo c xqu heme car evangelio. Nuc, bi bbpj cja bi xih c p dda hermano, i naj:

C hj c jin gui judio cja i ne da guatij car Jesucristo, i nesta gui xijmc, da tthtibij ca hnar sea jy cuerpoj ca i ttjtiguij, d hj israelitaj. Guejtjo gui xijm, i nesta da dnij ghtjo c ley c bi man car Moiss. Ncjap g man c cjahnic. 6 Nubb, bi jmu ntzij c apstole co ni c p dda tita c m jaj r hunda p, cja bi mbenij, cja cierto m nesta di ddndi cr ley car Moiss? 7 Bi aj r ngu, cja bb ya xi m bbpj acuerdo, diguebb, bi bbh car Pedro, bi ma: Nuquj, m cjuadaquij, gu padij, ya x tzi cja mpa xc nzojquig ca Ocja, x ddajqui cam bbfi ca dr nzoh c gentile, pa guejti gueguej da dydej nr evangelio cja da hemej. 8 Nu ca Ocja b janti mbo m myj, ghtjoguigj, cja x ujtiguij, guegue x cjajpi bajtzi c gentile c x heme car Jesucristo. Como guegue x unc cr Tzi Espritu Santo, ncja ngu g ddajquigj hneje, d israelitaj, bb nd emej. 9 Ca Ocja i ccahti c gentile ncja ngu ga ccajtiguij, d judioj. Ncja ngu g xguigj ym myj bb nd emej car Jesucristo, ncjap hneje x xjquibi qu myc, como guejtic x hemec hneje. 10 Nuya, dyoca gu ne gui xijm c gentile c x heme car Jesucristo, i nesta da dnij cr ley car Moiss? Ncjahm gu i naj, jin gui ntjumy ca xtr recibi c gentile ca Ocja. Dyoca gu ne gui ccaxj c gentile c x ndn nr evangelio, pa jin da hoj libre? Gu ne gui cjajpij da dyjtij ca i man car ley, ncja

HECHOS15 hnar ndani, tiene que da nttti cr yugo. Guejquitjogj, jin d jtij gu cumplij ca i man car ley. R ndo ntji dar tzjpij. Ni digue c ndom titaj, jin g jiti di cumplij hneje. 11 Nugj, masque d judioj, xt cuatij jr dy cam Tzi Jmuj Jesucristo pa da mxquij co cr tzi pj, da gzquij ca r nttzo ca xt tij. Cja guejti c gentile hneje, car Jesucristo da mxc ncja ngu xc mxquigj. Bi ncjap g man car Pedro. 12 Bb m dyj y palabray c cjahni c xqu jmuntzi, jin to te g ndadi. Diguebb ya, ghtjo bi dydej ca m man car Bernab co car Pablo. Gueguehui bi xijm, ja ncja xqu mxihui ca Ocja, xqu dytihui milagro mr ndo z, bb mr hohui p jab m bbh c gentile, mr xijm cr palabra ca Ocja. 13 Bb m guadihui m ahui car Pablo cja co car Bernab, nubb, bi a car Santiago, bb, bi hi na: Nuquj, cjuada, gui dyjmaj ca gu mang ya: 14 Nr Simn Pedro cja x xijquij ja xc mdi xc hemej c cjahni c jin gui judio. Nuya, ca Ocja x nzoh c dda gentile pa da cjajpi cjahni guegue, cja nuc, ya x nguati jr dy car Jesucristo. 15 Ncjap xc nzh ca bi man qu jmandadero ca Ocja, ya m yabb. Como i ju x p jar Escritura, i na: 16 I man car Tzi Ta ji tzi: Bb ya xtr ncjac, diguebb ya, xta goj nm my, cja p xt bendeci cm cjahnig Israel. Xt jhc, xt un cr castigo, pe ba eh car p bb p xt jui jqui.

310 Ya jin gui ngu cm cjahnig, tzdi, c cjahni israelita c i jonguitjo. Ya xta mpunc. Pe nug p gu ftzi pa da ngujqui cja da zdi. Da hmh ca hnar hj digue cr cji car rey David, cja nuc da mx qu mi ngacjahnij. 17 Nubb, da guati guegue c p dda cjahni c jin gui judio, da jion ca Ocja. C hnaho cjahni c j m meyagui, da jionguic, ghtjo c to xt juajni pa gu cjajpi m cjahnig, cja da tsjijm cjahni ca Ocja. 18 Ncjap ga man ca Ocja p jar Escritura. Desde ya m yabb, x ma guegue, da guatij c gentile, cja da hemej. 19 Cja bi segue bi man car Santiago: Nug, d mang gu nzojm cor tti jqui c gentile c x heme car Jesucristo. Jin gu bbjpij r ngu cosa pa da dytij, pa jin da zjpij r ntji dr dnij cr hu. 20 Mejor gu pjnij hnar carta, gu xijm, jin te da zij c cosa c xtr jahtibi c dolo, cja jin da hodihui hnar bbja co hnar hj c jin di ntjajtihui. Jin da zaj ng ca x zin cr cji, cja jin da zijpij qu cji c zuwe c x bbhti. 21 Gu xijm ncjan, como x ndo ntngui cr ley car Moiss, desde ya m yabb, cja r ntzhui da ttjte tengu tzi parte. Ghtjo c ji ni, i bbh c to i nzoh c cjahni pa da dnij car ley ca bi man car Moiss. Ghtjo c pa g nttzya, p jy templo c israelita, i jnn car leyca, pa da dyh c cjahni. Bi ma ncjap car Santiago.

311 ya, c apstole co ni c tita c m mandado cja co ghtjo c p dda hermano p Jerusaln bi mbenij di hi xj c dda hj pa di gujm p Antioqua. C to di tti tzi, di dnij car Pablo co car Bernab, ghtjo di ma dr nzojm c cjuada c mr bbh p. Nubb, bi hi xj car Judas Barsabs co ni car Silas. M tti htzibi c yo hermanoc, cja nu car Silas m phtzi cr cargo p jar templo. 23 Diguebb ya, bi tthtibij hnar carta pa di dxij. Car cartac m ma ncjahua: Nugje d apstoleje cja d titaje, co y p dda cjuada y i bbjcua Jerusaln. Nuquiguj, m cjuadaquij, gu gentilej, gr bbjquj p Antioqua hneh p Siria, cja co p Silicia. D pnquije nzngua, ghtjoquiguj. 24 Xt deje, i bbh c dda cjahni c x xihquij hnar ddadyo palabra, cja nuya, ya xqu yomfenij, cja r z car hu ca gu tnij? de, c cjahnic x xihquij, i nesta da ncuajtiqui jer cuerpoj ca hnar sea ca i tsjifi circuncisin, cja gui tnij ghtjo ca i mam p jar ley ca bi ju x car Moiss. C cjahni c x xihquij ncjap, cierto x mbngua Jerusaln, pe jin d cujmec. 25 Como xt deje ncjap, d ghtjoje xt mbenije, xt i xje y hermano y ya xta dx nar cartan, xta mhui nm tzi Bernabj co nm Pabloj. 26 Y yojoy, x ndo hohui, x nzojmi c cjahni digue cam Tzi Jmuj Jesucristo, j xc jijqui qu vidahui. X ndo sirvebihui cam Tzi Jmuj, cja x ndo nu hui car peligro por

HECHOS15 r nguehc. 27 Nugje, d neje gu jujtiqui quir tzi myj, eso, ya xtr pjnije nr Judas co ni nr Silas, pa da mhui y p yojo. Guegue c go cjuadac xta xihquij ja i ncja cm mfenije xt mbenije digue quer nttnij xc dynguije. Guehc xt ju xije hua nar cartan. 28 Xt mbenije r z digue car asuntoc, cja x mxquije car Espritu Santo pa gu ddahquij consejo. Eso, ja te tzi ngudi cosa d ccaxquije pa jin gui dytij. 29 Jntsjtjo, ya jin gui tzaj car ng ca x jahtibi c dolo. Guejtjo, jin gui tzaj car ng ca x zintsj cr cji. Guejti cr cji c zuwe c x bbhti, ya jin gui tzijpijc. Cja ya jin gui hmbi tema bbja o tema hj ca jin gu ntjajtihui. Bb gui jijm y cosay, xqu hmpj r z, bb, cja da mxquij cam Tzi Taj ji tzi. Jac xt mbenijec. Ncjap g man car carta. 30 Nubb, c go cjuada c xqu tti tzi, bi hi jtej, cja diguebb ya bi bnij g mjm p Antioqua. Cja bb m ztij p, bi jmu ntzi c hermano cja bi ttun car carta. 31 Diguebb ya, bi jnn car carta pa di dyde ghtjo c hermano. Cja bb m dydej te m ma, bi ju myj, bi ndo mpjm. 32 Nu car Judas cja co car Silas, p bi nzoh c cjuada. Gueguehui m profetahui. Car Espritu Santo m xijmi consejo pa p dr tsjih c p dda cjahni. Eso, gueguehui m nzoh c p dda cjuada, m ztibihui myc. 33 B dedij tengu mp p Antioqua c hermano c xcu heh p Jerusaln. Diguebb ya, bi hi dij c hermano p Antioqua, cja nuc bi xijm di mjm ca Ocja. Nubb, bi ma

22Diguebb

HECHOS15,16 g ngojm p Jerusaln. 34 Nu car Silas jin g m. Guegue bi gojti p Antioqua. 35 Guejti car Pablo co car Bernab bi hmjtihui p Antioqua. Gueguehui cja co p dda hermano mr ngu, bi ujtij c cjahni cr palabra ca Ocja, bi xijm ja i ncja cr hu car Jesucristo.

312 Derbe cja p g mhui p jar ji ni Listra. Nu p Listra, mr bbh hnar bajtzi hj, m eme car evangelio, m ju cr tjuju mr Timoteo. Cr me mr judia, cja guejtica ya xqu heme car Jesucristo, hneje. Nu cr ta ya, mr gentilec. 2 C cjuada c mr bbh p Listra co ni p Iconio, m i htzibij car Timoteo, m majm mr z cr vida. 3 Car Pablo m ne di zix car Timoteo pa di mtzi co cr bbfi ca Ocja. Nu c judio c m bbh p Listra co c p dda ji ni c m nztitjohui, ghtjo m padij, mr gentile cr ta car Timoteo. Pa jin di ntsjeya c cjahnic, car Pablo bi cjajpi car Timoteo car sea g circuncisin, pa di jogui di zitzi g mxte p jab m ne di m. 4 Diguebb ya, bi bn car Pablo co ni car Silas cja co car Timoteo, bi tjojm c p dda ji ni p jab m bb hermano, bi xih c gentile c xqu hemej, ter bh ca m man car carta ca xqu dyti car Santiago, yojmi c p dda apstole cja co c tita c m phtzi cr cargoj entre c hermano p Jerusaln. 5 Cja bb m dydej c hermanoc, bi ntiendej r z ja i ncja nr evangelio, cja bi zh ca mr hemej. Cja ghtjo r pa, m ngujqui cr nmero c cjahni c m eme.

bi cja mpa. Diguebb ya car Pablo bi nzoh car Bernab, bi xifi: M d cojmi ghtjo c jini p jab xt hohui, m gr ccahtihui c cjuada c xt xijmi cr palabra cam Tzi Jmuj Jess. M gr ccahtihui, cja r bbjtij r z, cja hu ji na? 37 Car Bernab p m ne di zix car Juan Marcos, hneje. 38 Nu car Pablo, j m ne di zitzi, como guegueca b wendi p Panfilia cja jin g ndnihui pa di mx car bbfi. 39 Car Pablo co car Bernab bi hunitsjhui bb, cja bi weguehui. Diguebb car Bernab bi zix car Marcos, bi tjmi hnar barco p g mhui jar isla Chipre. 40 Nu car Pablo bi nzoh car Silas, pa di mhuica. Cja c dda cjuada p Antioqua, bi orabij car Pablo co car Silas, bi hi tij jr dy ca Ocja pa di mxihui, cja c yojoc bi bnihui, bb. 41 Bi ma b tjojmi p jar jy Siria co ni p jar jy Silicia, ghtjo p jab m bb hermano, m ju htibihui myj, pa jin di jijm ca mr dnij car Jesucristo.

36P

Pablo comienza su segundo viaje misionero

16

Timoteo acompaa a Pablo y a Silas

Diguebb ya, car Pablo co car Silas bi ztihui jar ji ni

Espritu Santo bi ccax car Pablo co car Silas pa jin di man cr palabra ca Ocja p jar jy Asia. Nubb, bi mbenihui di ma p jar jy Bitinia. Cja bi tjojtihui p Frigia co hneh p Galacia. Guejtjo

6-7Car

La visin que Pablo tuvo de un hombre de Macedonia

313 bi tjojtihui p Misia, bi ztihui jr lindero car jy Bitinia. Cja m ne di tjojmi p Bitinia, di predicahui p hneje. Nu car Espritu Santo p bi ccahtzihui, jin g jigui di tihui p. 8 Nubb, p g ngojmi, g tjojtihui p jar jy Misia, cja bi ztihui jar ji ni Troas, p jr nttzani car mar. 9 Bb ya xi mr bbbi p, ca hnaxuy bi wi car Pablo. Bi wi hnar hj, mr mi ngu Macedonia, mr hmh hnanguadi, m nzoh car Pablo, m xifi: Gui tjoh tz hua nr jy Macedonia, pa gui fxquije, bi hi mbi ncjap. Nubb, bi ja r hunda car Pablo, ca Ocja mr nzofo por r ngue ca bi ccahti bb mr wi . 10 Diguebb ya d mpguije, d pnije d mjme Macedonia, como d padije ntju my xqu nzojquije ca Ocja pa gua mjme gr tnguije car evangelio p jar estado Macedonia. Car estadoc i pertene car jy Grecia.

HECHOS16 c cjahni c m emej ca Ocja. Guehp m nzojm ca Ocja p. D cuatije c bbja c xqu jmuntzi p, d mi pje, d ajec. D xijme car evangelio. 14 Mr h ca hnar bbja, m ju cr tjuju mr Lidia. Nuc mr mi ngu Tiatira, p jar jy Asia, cja m p dajtu mr ncjjpy cja m tzi fino. Car Lidia m i htzibi ca Ocja, cja guegueca bi nzojtibi cr tzi my bb mr h cr palabra. Bi dyde r z car palabra ca mb ja car Pablo. Exque bi heme car Jesucristo car pac. 15 Cja bi xixtje car Lidia, ghtjo co qu familia. Nubb, bi dyjquije favor, bi hi na: Bb gu manguj, cierto xt eme car Tzi Jmu Jesucristo gui ctij p jam ngug, cja gui hmjtij p. Bi zambiguije ncjap. 16 Ca hnajpa, bb ya xi ndr mjme, gua m nzojme ca Ocja, d ntjje hnar bajtzi bbja, mr dytitjoni. M yojmi hnar demonio g adivinador, cja nuc m cjajpi ghtjo te di badi. M bbh qu jmu c m pjpi, cja car bbja m ta domi r ngu. Gue qu jmu m ttun car domi ca m taja. 17 Bb nd ntjje car bbjac, bi mdi bi dnguigje. Bi a nzajqui, bi hi na: Y hjy, mfi ca Ocja ca i mandado p jar ji tzi. Nuy, i xihquij ja gr ttij car nzajqui ca jin da tjegue. Segue m ma ncjap car bbjaca. 18 D m tnguije, r ngu mpa, m ma ncjap, hasta bi zti r my car Pablo. Nubb, bi bbti car Pablo, bi hunti car ttzondaji ca m yojmi car bbja, bi hi mbi: D mandadoqui por r ngue cr tjuju car Jesucristo, gui wengu nttzdi jr my nr bbjan.

d pnije p Troas, p d ddaxije car mr, d mjme derecho jar isla Samotracia. Cja diguebb ya, car jiax yac, p d ddaxije, d tztije p Nepolis. 12 Ma ya, d pnije jar jini Nepolis, d mjme p jar ji ni Filipos. Car ji nic ms m jmeya digue ghtjo c ji ni p jar estado Macedonia. C autoridad c m mandado p, m pertene car gobierno p Roma. Cja d hmpje p Filipos tengu tzi mpa. 13 Ca hnar pa g nttzya, d pnije jr goxtji car ji ni, d mjme jar datje, como m jmu ntzi p jar nedatje

11Nubb,

Pablo y Silas en Filipos

HECHOS16 Cja exque, gue car horac, bi wen car demonio. 19 Nu qu jmu car bbja ca, bb m badij, ya j m tz di da domi guegue, bi tsjeyabij car Pablo co car Silas. Bi ma b tzjm bb, bi dynij jar juzgado p jab mr bbh c nzya. 20 Bi presentabi c nzya cja bi xijm: Y hjy, judioy. Ngu r hejm hua, hne da storbabi nm ji nij, como i i hmi y cjahni da hunij. 21 Nuy, i xij y cjahni c dda mandamiento c j r ntzhui gu emej, cja j r ntzhui gu tnij, como d romanogj. Ncjap g man qu jmu car bbja ca mr dytitjoni jmaja. 22 Cja bi ndo ntsjeya c cjahni c mr jm, m ne di nij car Pablo co car Silas. Nu c nzya bi mandado di bbjquibi qu dajtu c m jehui cja di tjtihui co za. 23 Bb ya xqu ndo jitij, bi dytij jar fdi, bi bbjpi car hj ca mr fh car fdi di goti r z. 24 Cja guegue bi dyte ncja ngu g hmjpi, bi dytihui jar fdi p ms ya mbo. Bi dyhtibi qu huahui hnar za m bbh qu ojqui. J m tz di hanihui. 25 Bb m z mad r xuy, mr mahtihui ca Ocja car Pablo co car Silas, mr xdihui tsjdi, cja c p dda preso mr dej. 26 Nubb, bi hna hodi hnar hamijy, sta m ndo juan qu cimiento car fdi. Cja diguebb ya, xn hna xojtsj ghtjo c goxtji, cja xn ji ghtjo c cadena. 27 Cja bi hna z car guardia. Bi ccahti, ya xi mr xojti c goxtji jar fdi. Xn ccohtzi hnar ndo cjuaytsj, m ne di mphtitsj,

314 ng ma, ya ghtjo xqu bn c preso, xqu ddagui. 28 Nu car Pablo bi mahti nzajqui, bi hi mbi: Jin gui m gui mphtitsj. D ghtjoje dr bbjtije hua. Bi xifi ncjap. 29 Nubb, car hj ca m fh car fdi bi dyh hnar tzibi, bi ti p mbo, m ndo ntzu sta m jua. Bi ndandiajmu p jy hua car Pablo co car Silas. 30 Ma ya, bi gjquihui p tji cja bi dynihui: Nuquhui, tada, ter bh ca gu pj ya bb, pa da perdonagui ca Ocja c r nttzo c xt te? Bi ma ncjap car guardia. 31 Cja gueguehui bi hi mbihui: Gui heme car Tzi Jmu Jesucristo, nuqu, cja co ghtjo c i bbh pir ngu, cja xta ttahquij car nzajqui ca jin da tjegue. 32 Nubb, bi xijmi car palabra digue cam Tzi Jmuj Jess, bi xih car guardia cja co ghtjo qu familia. 33 Cja mismo car horac, car guardia bi zix car Pablo co ni car Silas, bi ma b xjquibi qu xtjahui, p jab xqu bbhtibihui. Diguebb ya, bi xixtje guegue cja co ghtjo qu familia. 34 Ma ya, car guardia p bi zix car Pablo co car Silas p jr ngu, cja b wi nihui. Cja bi mp guegue, ghtjo co qu familia, porque ya xi m emej ca Ocja. Diguebb ya, p bi ma b tzoh car Pablo co ni car Silas p jar fdi. 35 Bb m jiax ya, c nzya bi gupj c nzttabi, bi xijm: Xojquij ya c hjc pa da ma. 36 Cja car hj ca m fh car fdi bi xih car Pablo ca xqu man c nzya, bi hi mbi:

315 Xp mjni r ja c nzya, de, nuya da tsjoquihui ya, pa gui pxihui, gui mhui r z. 37 Nu car Pablo bi dadi, bi hi na: Ji nac, como x jibiguibbe delante c cjahni, siendo d ciudadano romanobbe, cja j bbe m hni tema asunto dr ebbe. X ngojquitjobbe jar fdi. Cja nuya, i ne da fonguibbe g nttaguitjo. Nesta du etsj da xoguibbe. Bi dadi ncjap car Pablo. 38 Diguebb ya c nzttabi bi ma g ngoji, b xih c nzya ca xcu man car Pablo. Cja c nzya bi zuj bb m dydej m ciudadano romano car Pablo co car Silas. 39 Nubb, b eh c nzya, bb, bi johtij car Pablo, bi gjquij, yojmi car Silas, cja bi dydij di bnihui tz jar ji nic. 40 Nu car Pablo co car Silas, bb m bxihui jar fdi, bi mhui g tihui jr ngu car bbja ca m tsjifi r Lidia. Bi ccahtihui c p dda cjuada cja bi ju htibihui qu myj. Cja diguebb ya, bi bnihui jar ji ni Filipos.

HECHOS16,17 dyte ncjap ju vez. 3 Car Pablo m nn c dda parte digue car Escritura, cja m xih c cjahni, i mam p j Escritura, bb di heh car cjahni ca di hi x car Tzi Ta ji tzi pa di mx c israelita, guegue di du cja p di ja r ja. M xijm ncjahua: Car Jess ca d xihquij, gue car Cristo ca x hi x car Tzi Ta ji tzi pa da mxquigj, y cjahniguij. Ncjap ngu man car Pablo. 4 Cja c dda judio bi hemej nr palabran, cja bi guatij car Pablo co car Silas. Guejtjo hneje bi heme r ngu c gentile c m tzuj ca Ocja, cja co r tzi ngu qu bbja c hj c m phtzi qu cargoj cja m tti htzibi. 5 Diguebb ya, c judio c j m emej bi j car Pablo co car Silas, bi dyhtibij tujni. Bi ma b jonij c dda hj mr nttzo qu mfeni cja m dajnij. Ghtjo jab m bbjtij. C cjahnic bi mfxj, bi jmu ntzij p dda cjahni r ngu, xcu hna hejtij r ngu parte car ji ni. Bi dytijc pa di dyhtibi tujni car Pablo co car Silas. Bi mjm p r ngu car Jasn, p jab xqu guati car Pablo co car Silas, mr jonij c yojoc, m ne di gjquij p tji cja di dj p jy dy c cjahni c xqu jmu ntzi. 6 Pe como jin g ndtij p car Pablo co car Silas, b j car Jasn co c p dda cjuada c ya xi m eme car evangelio. B tt c hermanoc p jab mr bbh c autoridad c m mandado jar ji nic. Cja c judio c xcu dy c hermano bi quejabij. Bi majm nzajqui, m i naj: Ya x nzcua jam ji ni j c dda hj, i dyoj ghtjo nr mundo,

17

Nubb, car Pablo co car Silas bi tjojmi p jar ji ni Anfpolis co ni p Apolonia, g nztihui p jar ji ni Tesalnica. Nu p Tesalnica m bbh hnar templo p jab m jmu ntzi c judio. 2 Como ngu ngu dyti car Pablo, bb m zh car pa g nttzya, guegue bi ti car templo, cja bi ujti cr palabra ca Ocja c cjahni mr bbh p. Car Pablo co car Silas b dehui p Tesalnica ngu quince da, cja bb p m zh car pa g nttzya, p bi ujti c cjahni p jar templo. Bi

El alboroto en Tesalnica

HECHOS17 i jtij y cjahni pa da dnij c dda costumbre c jin gui tz. Cja nuya, ya xp hejm hua pa p da dyjtiguij estorbo hua hneje. 7 Cja nr Jasn, x cuajti c cjahnic. Ghtjo c to i tn car religin ca ba ja gueguec, i contrabi cam emperadorj, gue car Csar. Como nuc, i majm, p i bbh hnar rey r ntzhui da tti htzibi, gue car hj ca i tsjifi r Jess. Bi ma ncjap c judio. 8 Bb m dyde ncjap c cjahni c xqu jmu ntzi, bi ndo ntztij cja co guejti c jefe c m mandado p jar ji nic. Ghtjo bi u nij r cu. 9 Nubb, bi ncobrabi hnar multa car Jasn co ni c p dda hermano, cja diguebb ya, bi tjguij bi m.

316 bi dydej te xqu ncja p Berea. Bi dydej, car Pablo mr predica car palabra digue car Jesucristo, cja mr ngu c cjahni mr emej. Nubb, p bi mjm p Berea hneje qu contra car Pablo, bi ma b jtij c cjahni p, pa g dyhtibij tujni car Pablo. 14 Diguebb ya, c cjuada p Berea bi gupj car Pablo, cja nuc bi bni g ma jr nttzani car mar, cja bi dexi hnar barco p. Nu car Silas co ni car Timoteo bi gojti p Berea. 15 C cjuada c xqu mhui car Pablo bi dexij car barco hneje, g nztij p Atenas, bi ma b tzoguij p. Diguebb ya, gueguec bi ma g ngojm p Berea. Nu car Pablo bi mmpi r ja car Silas co ni car Timoteo, bi dyjpi di hejmi tz nttzdi p jab mr bb guegue, p Atenas.

ya, exque gue car nxuyc, c cjuada bi gu h car Pablo co car Silas, g mhui Berea. Nu p Berea, car Pablo co car Silas p bi tihui jr templo c judio, bi ujtihui c cjahni car tzi ddadyo ja digue car Jesucristo. 11 Nu c mi ngu p Berea, ms mr ngu c jogui cjahni ni digue c mr bbh p Tesalnica. Mr ngu c mi ngu p Berea bi dyjm car palabra m man car Pablo, cja bi tzjm. Ghtjo r pa m jmu ntzij cja m ccahtij c Escritura pa di badij, cja m cierto ca m majmi car Pablo co car Silas, hu ji na? 12 Bi ncjap g hemej cjahni r ngu digue c m cuati jr templo c judio, co guejti c cjahni c j m judio. Bi heme r tzi ngu c bbja c m jmeya cja m tti htzibi, cja co hj r ngu hneje. 13 Nu c judio p Tesalnica

10Ma

Pablo y Silas en Berea

dhmi car Pablo tengu mpa p jar ji ni Atenas. Menta mr thmi di heh c yojo, m dyo jar ji ni, m ccahti ter bh ca m bbh p. Cja bi ndo ungui r dumy por r ngue c dolo mr ngu m i htzibij c mi ngu p. 17 Guejtjo m pa p jr templo c judio, m nzoh qu mi ngajudioj c mb ejm jar templo, cja co c gentile c m tzuj ca Ocja hneje. Guejtjo m pa jar ty ghtjo r p, m dyo p, m nzoh c to m ntjhui p, m xijm cr palabra ca Ocja. 18 Bb m dyo p jar ty, car Pablo bi ntjhui c dda maestro xqu nxdi r ngu. Segue m mbenij cja m aj, ter bh ca da tteme cja da tjoni. Ca hnar grupo c maestroc, m tsjifi epicreos, cja ca p hnar grupo m tsjifi esticos. Gueguec m ahui

16Bi

Pablo en Atenas

317 car Pablo, pe j m emej ca m manc. C dda m ma: Te i ne da xijquij nr hjn? I ndo atsj. Cja m bbh c p dda c bi majm: Ngu i nzojcj digue c dda cja c jim be d meyaj. M majm ncjap, porque m man car Pablo ja m ncja car Jesucristo. Guejtjo m xijm, ba eh car pa bb xta ja r ja c nima. 19 Diguebb ya bi ttzix car Pablo g ma hnar lugar m tsjifi car Arepago. P jar lugarc m jmu ntzi c cjahni bb m ne di jojqui tema asunto. Cja nup bi ttn car Pablo, bi man c dda cjahni, i na: Gui xijquije tz ja i ncja nr ddadyo razn n gu jagu. 20 Ghtjo r vida, jin d deje hnar palabra ca di jjmi n gu ma, cja d ne gu padije ghtjo ja i ncja. 21 Bi hni ncjap c mi ngu Atenas, como m ndo gustabij di dyde ghtjo tema ddadyo mfeni cja di aj ja m ncja c mfenic? Guejti c mi ngu hnaho lugar c ya xqu d p Atenas, ya xqu nxdi di dytij ncjap hneje. 22 Bb ya xqu zti car Pablo p jar Arepago, bi hmh p mad, bi nzoh c cjahni, bi hi na: Nuquj, tada, gu mi nguj Atenas, d padi, gu ndo emej r ngu c cja, cja gu i htzibijc. 23 Porque ya xt tzi hog hua jer ji nij, cja ya xt ccahti quir ni cjaj. Bb ndr ccahtic, d ccahti ca hnar altar, i cuati hnar letrero, i ma ncjahua: NA R ALTARN , X TTHTIBI CA HNAR CJ A JIN D MEYAJ

HECHOS17 Nug, d xihquij, car cja gu i htzibij ncjap, pe jin gu padij toc, guehc d xihquij yac. 24 Gueguec bi dyti nr mundo cja co ghtjo y i bby. B mandado p jar ji tzi, guejtjo i mandado hua jar jy. Nuc, jin gui nesta hnar ngu p jab da hmjtjo, ncja y ni cja i ti y cjahni. 25 Nugj, d cjahnitjoj, cja guegue Ocja. Bb jin te gu unij, jin tema falta da cjajpi guegue. Al contrario, guegue Ocja i ddajqui nm nzajquij, nugj cja co ghtjo y i bby. Guejtjo i ddajquij r tsjjqui dr cjoxi m jaj, cja ghtjo ca d phtzij, x ddajquij guegue hneje. 26 Guegue bi dyti hnatjo r cjahni cja bi cjajpi bi nxanti. Ghtjo y nacin i bbjcua jar mundo gu heh car cjahnic, eso, hnaadi cam cjigj, d ghtjoj. Guejtjo x man ca Ocja tema parte nr mundo da hmy ghtjo y nacin. X ma ncjahm da ni guiy hua jar mundo cja co tengu cjeya da dura cada hna. 27 Guejtjo x uni mfeni y cjahni, pa da jionij guegue, xajmaja da jogui da dtij. Nuy, jin gui padi ja i ncja ca Ocja, masque jin gui bby yapc. 28 Guegue Ocja i ddajquij r tsjjqui pa dr hmpj, guejtjo pa dr pjm cja pa dr mbenij ter bh ca dr tij. Cierto nr palabra n x man c dda quir maestroj, x ju x p jy libroj, i naj: Nugj, bajtziguij ca Ocja. 29 Como r heh ca Ocja cam nzajquij, cja bajtziguijc, eso, jin gu mbenij, ms di jjmi guegue tema cja xtr dyti nr cjahni, sea xtr dyte g oro o g plata o g medo. Como x mbentsj

HECHOS17,18 y cjahni ja ncja da ni gui y dolo cja i ncjap ga dytij. 30 C cjeya x tjogui, car Tzi Ta ji tzi m ccahti y cjahni, mr hi htzibij hnaho cja, cja mr dytij ca r nttzo. Nu guegue j bbe m htibij r hunda, como j bbe m paj y cjahni ja i ncja ca Ocja. Pe nuya, ya xqui nzoj y cjahni car Tzi Ta ji tzi, ghtjo y i bb jar mundo. I xijm, nuya, da jijm ya ca r nttzo cja da jionij guegue. 31 I xihquij ca Ocja, ya xpa eh car pa bb xta ni gui ca hnar hj ca da cja r nzya. Car Tzi Ta ji tzi x hi xca pa da dyhtibi jujticia y cjahni, ghtjo y i bbjcua jar jy. Cja pa gui padij, cierto p du eh car Jesucristo pa da cja r nzya, gueguec p bi ja r ja bb ya xqu du, como cr Tzi Ta ji tzi bi xotzi. Bi ma ncjap car Pablo. 32 C cjahni c mr dej, bi dyde r z hasta bb m man car Pablo, ya x ja r ja hnar cjahni ca x ndu, cja nubb, bi ccahtzij, bb. C dda, bi dendij, nu c p dda ya, bi xijm: Ya co guehc. P hnar p, p xt xijquije nr palabra n xc man ya. 33 Car Pablo ya, exque bi jui gui cja bi bm p. 34 Pe ndejma m bb tengudi c cjahni c bi heme cja bi guatij car Pablo. Bi heme ca hnar hj, m ju cr tjuju mr Dionisio. Gueguec mr nzya p jar lugar ca m tsjifi car Arepago. Guejtjo bi heme ca hnar bbja ca m ju cr tjuju mr Damaris. Cja p m bb tengu p dda c bi hemej hneje.

318 p Atenas, bi ma g ma jar ji ni Corinto. 2 Bi ntjhui p hnar hj, mr judio, m ju cr tjuju mr Aquila. Mr mi ngu p jar estado Ponto, p jar jy Asia. M yojmi cr bbja, cja nuc m ju cr tjuju mr Priscila. Gueguehui cja xqu ztihui p Corinto, xcu hejmi p jar jy Italia, como car emperador Claudio xqu mandado di bm p Roma ghtjo c judio. Car Pablo ya bi ntjhuic, cja bi ma p r ngu gueguehui. 3 Cja car Aquila co cr bbja bi zamihui car Pablo pa di hmjti p, como m hnadi cr bbfij. Bi gojti p, cja m mfxij, m ph cr bbfij. M wtij xifani pa m tij carpa. 4 Nu car Pablo, guejtjo m nzoh c cjahni p jr templo c judio, ghtjo c pa g nttzya. M xih c judio co c griego, car Tzi Ta ji tzi xcu mjni car Jess pa da ghtzibi ca r nttzo ca i tu y cjahni. Nu c cjahni c m dej, c dda m tjajtij car Pablo, c dda m ntxtihuic. 5 Diguebb ya, bi zti p Corinto car Silas co car Timoteo, xcu hejmi jar estado Macedonia. Cja bb m ztihuic, bi mh car Pablo bi dedica g ujti c cjahni cr palabra ca Ocja. M xih c judio, guegue car Jess m gue car Cristo xqu ddhmi, cja xcu mjni car Tzi Ta ji tzi. 6 Nu c judio c j m ne di heme, m majm, j m ciertoc. M ntxtihui car Pablo cja m tzandij car Jesucristo. Nubb, car Pablo bi xijm, i na: Nuquj, bb gui bbdij, ir nttzojquitsjj, jin te m nttzojquig. Desde r pa ya, gue c cjahni jin gui judio gu nzojc.

18

Bb ya xqu ncja c cosac, bi bn car Pablo

Pablo en Corinto

319 Cja bb m ma ncjap car Pablo, bi juaqui qu dajtu pa di bah c judio, ya jim p di nzojm. 7 Nubb, bi wem p jr templo c judio, ya jin g ma p pa di ujti c cjahni. Desde guebb, bi jmu ntzi c cjahni p jr ngu hnar hj, m ju cr tjuju mr Justo, cja car Pablo bi ujti c cjahni p. Car Justo m i htzibi ca Ocja, cja cr ngu m nztitjohui cr templo c judio. 8 Nu ca hnar hj ca m tsjifi r Crispo guejtjo bi heme car Jesucristo. Guegue m mandado p jr templo c judio, cja bi heme car evangelio, ghtjo co qu familia. Cja mr ngu c p dda mi ngu Corinto bi dydej car palabra digue car Jesucristo, bi hemej cja bi xixtjej. 9 Diguebb ya, ca hnar xuy, car Tzi Ta Jess bi nzoh car Pablo bb mr wi , bi xifi: Dyo gu tzu. Gui segue gui nzoh c cjahni, cja jin gui jihca. 10 Porque nug, d yojmi. Xt nuqui pa jin to te da cjahqui. Gui segue gui man cam palabra, porque i ndo bb cjahni hua jar jini c da hemegui. Ncjap g man car Jess. 11 Eso, bi dedi p Corinto car Pablo. Bi hmjti p hna cjeya mad. Segue m ujti c cjahni cr palabra ca Ocja. 12 Pe bb m ti g gobernador car Galin cja bi mdi bi mandado p jar estado Acaya, tzdi, p jab mr bbh car Pablo, nubb, c judio bi mpjnij, bi ma b tzdij car Pablo. Bi zixj jar juzgado, bb, cja b djtij jr dy car gobernador. 13 Bi jixij car Pablo, bi hi naj: Nr hjn, i xij y cjahni ya jin da dyjtij cam leyje, d judioje,

HECHOS18 como guegue i xijm hnaho r manera ja dr hi htzibij ca Ocja. 14 Diguebb ya, car Pablo ya xi m ne di dadi, nu car Galin nim pa g ungui lugar di a. Guegueca bi hunti c judio, bi hi mbij: Nuquj, gu judioj, dyoca gu tzij hua nr hjn? Dyoca xc jixij ca r nttzo? Bb cierto xtr dyte tema cosa dr nttzo, o bb xtr contrabi cr ley nr gobierno, gua mbig cr castigo, ncja ngu gri dyjquij. 15 Pe nuquj, ngu gr hejtij hua gui xijquigj tema palabra digue quer religinj o cr tjuju tema cjahni ca gu tnij, o tema razn digue quer leyj. Nug jin dr nzya pa guehc. Eso, gui nutsjj ja gui cjajpij car asunto gu jaj. Ncjap g ndah car gobernador. 16 Cja bb ya xqu ma ncjap, bi fongui c judio jar juzgado. 17 Mr bbh p hnar hj, m ju cr tjuju mr Sstenes. Nuca m mandado p jr templo c judio. Gueguec mr yojmi c judio c mr quejabij car Pablo. Diguebb ya, c griego c xqu jmu ntzi p, bi pntij car Sstenes cja bi jitij mero p jar juzgado. Nu car Galin ya, jin g cjadi my digue ca bi dyti c cjahnic.

car Pablo p bi dedi p Corinto p dda mpa r ngu, bi segue bi ujti c cjahni cr hu car Jesucristo. Diguebb ya, bi hi h c cjuada, cja bi th hnar barco mr ma jar jy Siria. Guejtjo bi zix car Aquila co ni cr bbja, mr

Pablo vuelve a Antioqua y comienza su tercer viaje misionero

18Nu

HECHOS18 Priscila, ghtjo bi mjm. Bb mr bbh p jar ji ni Cencrea, ante que di tjm car barco, bi tjjquibi qu xta car Pablo, como xqu jigui xqu majqui, ncja ngu ngu dyti c judio bb m dyhtibij hnar promesa ca Ocja. 19 Bb m ztij p jar ji ni Efeso, p jar jy Asia, car Pablo bi zoh p car Aquila co cr bbja, cja guegue bi ma p jr templo c judio. Bi ahui c judio mr bbh p, bi xijm digue car Jesucristo. 20 Nu yac, m ne di zamij car Pablo pa p di tzi hmjti p tengu mp, pe guegue ya, m xni di ma dr ma p Jerusaln. 21 Nubb, bi hi h c hermano, bi xijm: Ndejma i nesta gu ma p Jerusaln, gr tzg p car mbaxcjua ya xta ncja. Ncjahm p xcu coji, p xt ccajtiquij bb da ne ca Ocja. Diguebb ya bi bm p Efeso, bi th car barco, bi ddax car mar. 22 Cja bb ya xqu zti p jar ji ni Cesarea, bi gah p jar barco, bi tjojti p, cja bi ma g mbx p Jerusaln. Bi zngua c hermano c m jmu ntzi p jab m cja tsjdi. Diguebb ya, p bi ma g ngah p Antioqua. 23 Bi dhmi tengu mpa p Antioqua. Diguebb ya, car Pablo p bi bni, bi ma g tjoh p jar jy Galacia. Ma ya, bi tjoh p jar jy Frigia hneje. Ghtjo p jab m tjoh car Pablo, m ju htibi my c to mr dn car evangelio, m nzojm pa di zdij.

320 Apolos. Guegue mr mi ngu p jar ji ni Alejandria, p jar jy Egipto. M padi r z ja dr nzoh c cjahni. Guejtjo m padi r z te i man c Escritura (tzdi, c Escritura c m nxh c israelita bb j bbe mb eh car Jesucristo). 25 Car Apolos ya xi m tzi pah car ddadyo ja digue car Jesucristo, hneje. M ndo gustabi. M mbi r my, segue m nzoh c cjahni. Guejtjo, ya xqu xixtje ncja ngu ngu tsjix c cjahni xqu dn car Juan. Pe j bbe m pah car Apolos ja ncja car tsjixtje ca r tsjix c cjahni c x nguati jr dy car Jesucristo. 26 Guegue car Apolos bi mdi bi nzoh c cjahni mb cuatij jr templo c judio p Efeso. Mr z ngu nzojm, m xijm, guegue car Jess m gue cr jmandadero ca Ocja ca m ddhmi, m gue Cristo ca xqu hi x car Tzi Ta ji tzi. Nu car Priscila co ni car Aquila, bb m dydehui te m man car Apolos, bi zixihui hnanguadi cja bi ujtihui r z. Bi xijmi ghtjo ja i ncja cr hu car Jesucristo. 27 Diguebb ya, car Apolos bi mbeni di ma dr ma p jar estado Acaya, p jar jy Grecia. Cja c cjuada c mr bbh p Efeso bi mtzi, bi dyhtibij hnar carta pa di dtzi, dr un c hermano p Acaya. Bi xijmc di cuajtij tz car Apolos bb xti zti p, cja di nj. Cja car Apolos bi dx car jhmi, bi ma g ddax p Acaya. Bi ddax car mar g nzti p. Cja bb ya xqu zti p, b d p. Bi ujti c hermano, bi xijm r z te i man c Escritura. Cja gueguec bi ndo ngujqui ca mr badij digue cr palabra ca Ocja. Ca Ocja co cr tzi ntti jqui ya xqu nzojtibi qu my

pac, bi zti p Efeso ca hnar judio, m ju cr tjuju mr

24C

Apolos predica en Efeso

321 c hermanoc, cja por r nguehc, xqu hemej nr evangelio. 28 Car Apolos guejtjo m nzoh c judio c j bbe m emej, m ahuic p jab mr cjahni r ngu. Bi nmbi c dda parte c Escritura p jab i ma, ja di ncja ca hna ca di hi x car Tzi Ta ji tzi pa da ghtzibi qu cjahni ca r nttzo i tij. Cja guegue p bi xih c judio, cierto m gue car Jess xqu ddhmi desde ya m yabb. C judio bi ntxtihui car Apolos, pe ndejma gueguec bi daja.

HECHOS18,19 Jesucristo. Ncjap g man car Pablo. 5 Cja c hermanoc, bb m dydej ncjap, bi xixtjej pa bi dnij cam Tzi Jmuj Jess. 6 Diguebb ya, bi dyx qu dy car Pablo, cja car Espritu Santo bi guati c hermanoc, bi cjajpij bi aj g hnaho ja cja bi majm mensaje xqu heh ca Ocja. 7 C cjahni c bi guati car Espritu Santo, pe jab m doce hj. 8 Nu car Pablo, c primero c juzna bb mr bbh p Efeso, m pa jr templo c judio. Segue m nzoh c cjahni c m jmu ntzi p, m xijm, bb m du cja p m ja r ja car Jesucristo, nubb bi ni gui car p ca m thmi c judio, cja bi mdi bi mandado ca Ocja hua jar jy, como guegue car Jess xcu bbjni pa di mandado. Nu c cjahni c j m ne di heme, m ntxtihui car Pablo. Nuc, bi ungui r my bi nzojm pa dr hemej. Cja ndejma bi heme c dda. 9 Nu c p dda c jin g hemej, bi zdij bi dxtij car Pablo, ya jin g ne g dydej. M tzandij car ddadyo palabra ca m man car Pablo. Guejtjo, m jonij ja dr ccaxj c p dda, pa jin di hemec hneje. Nu car Pablo, bb m ccahti yac, bi jij ya ca mr ma jr templo c judio. Bi wejqui c cjahni c xqu heme car evangelio, bi mjm g ddaxij hnar lugar m tsjifi r colegio car Tiranno. Diguebb ya, segue m jmu ntzij p jar lugarc, cja car Pablo m ujtij, ghtjo r pa. 10 Bi ncjap bi z yo cjeya g ujti c cjahni car Pablo. Cja bi ndo guati p r ndo ngu cjahni, hasta ghtjo

19

Bb mr bbjti p Corinto car Apolos, car Pablo m tjoh p jar jy Frigia, m visita c hermano. Ma ya, bi tjoh p jab m cja tt, p g nzti p jar ji ni Efeso. Nup, p b ntjhui c dda hermano mr bbh p. 2 Car Pablo ya, bi dync: Cja bi guahquij car Espritu Santo bb ng hemej car Jesucristo? Gueguej bi dadij: Ji na. Nim pa xt deje, cja i bbh car Espritu Santo? 3 Diguebb ya, car Pablo p bi dynij: To r hu ngu tnij bb ng xixtjej ya, bb? Cja p bi dadi gueguej: Nd tnije cr hu car Juan ca m xix y cjahni. 4 Bi man car Pablo, bb, bi hi mbij: Car Juan m xix y cjahni pa di jijm ca r nttzo m tij. Pe guejtjo m xih c cjahni di hemej ca hna ca mb bbfa, cja di dnijc, i tzdi, di hemej car

Pablo en Efeso

HECHOS19 c mr bbh p jar estado Asia bi dydej ja i ncja cr hu car Tzi Jmu Jess. Bi dyde r ngu c judio, co hneje r ngu c hnaho cjahni, j m judio. 11 Ca Ocja bi mx car Pablo, bi un cr ttzdi pa bi dyti milagro mr ndo z. Mr ngu c milagro m te, cja por r nguehc, bi fadi te tza r nzh ca Ocja, hasta m ndo dyo my c cjahni. 12 C cjahni m cahtzibitjo c delantal cja co c bayo c xqu ga car Pablo, m cax p jab mr bbh qu dhtjij. Nu c dhtji, bb m recibi c dajtuc, exque m zj. 13 C pac, guejtjo m dyo p Efeso c dda judio c m tzhui di fongui ttzondaji , ncja ngu ngu dyti car Pablo. Ghtjo p jab m dyo c hjc, bb m ntjj cjahni c xqu z ttzondaji , m nnij cr tjuju car Jess, m mandadobij c ndaji di bni. M xijm ncjahua, i na: Por digue cr tjuju car Jess ca i predica car Pablo, nugje d bbjpiquij gui pnij ya. Ncjap ngu majm. 14 M bb yojto hj c m ncjuada, m dyo, m tij ncjap. Gueguec, mr taj ca hnar hj, m ju cr tjuju mr Esceva. Nuc, mr damcja digue cr religin c judio. M mandadobi c p dda mcja. 15 Hna vez, c yojto hjc bi tzj di gjquij cr ndaji ca Jin Gui Tz. Nu car ndaji c, jin g heme. Bi chalatjo, bi hi mbic: D padi to car Jess. Guejti car Pablo, d meyagc hneje. Xquiguj ya, toquiguj? 16 Xn ma ncjap car hj ca m yojmi car ttzondaji , xn ntsjjqui,

322 cja bi hna zh c to m ne di fongui, bi ntujnihui. Nu car ttzondaji mr ndo nzdi, eso, bi djnaddiji c yojto hj, bi dapic. Cja nuc bi ddahc, como car hj ca m hohui car ttzondaji xqu ndo xjquibi qu dajtuj, cja xqu nij r ngu. 17 Ghtjo c cjahni c m bbpj p Efeso bi dydej te xqu ncja, tanto c judio, tanto c j m judio. Eso, bi ndo ntzuj, cja ya j m nmbi cr tjuju car Jesucristo c to j m emec. Ghtjo ya xi m padij, r nttzujpi cr tjujuc. 18 Guejtjo mr ngu c cjahni c cja xqu heme car evangelio, mb cuati c hermano, m ncjuanij c cosa r nttzo xqu dytij mhmto. 19 Mr ngu c xqu nxdi g dytitjoni, cja nuc mb tjj qu libro g magia xqu nxdij. Bi hudij hnar tzibi, bi dtij c libroc p jab mr ccahti ghtjo c cjahni. Bi ttti r hunda, tengu m mu hui c libroc, cja bi zti cincuenta mil domi g plata, digue qu domij. 20 M ncjap ngu ntngui cr palabra cam Tzi Jmuj Jess. C cjahni bi ndo hi htzibij cr tjuju guegue, cja mr ngu c bi hemej. 21 Bb ya xqu ncja c cosac, bi mben car Pablo p di tjoh p jar estado Macedonia co p jar estado Acaya, pa dr zngua tz c hermano c mr bbh p, cja diguebb, p di ma p Jerusaln. Bi ma guegue, Bb xt tzti p Jerusaln, nubb, d ne gu ma gr ccahti car ciudad p Roma, hneje. Bi ncjap g mbeni. 22 Nubb, bi gu h car Timoteo co car Erasto bi hmtohui g mhui p Macedonia,

323 como c yojoc m fx car Pablo. Pe nu guegue bi dedi p jar estado Asia p dda mpa. c pac, bi ncja hnar ndo tujni p jar ji ni Efeso. M ndo ttzan c cjahni c xqu tij car evangelio. 24 M bbh p Efeso ca hnar hj, m ju cr tjuju mr Demetrio. Guegue m pfi g plata. M ti tzi dolo g plata c m retrato car Tzi Majqui Me Diana. Nuca mr cja m tti htzibi p Efeso. Car Demetrio co c p dda c m fx cr bbfi, m ndo tajm domi. 25 Guegue ya bi jmu ntzi c p dda mfi c m ti c tzi doloc hneje, cja bi xijm: Nuquj, tada, gu padij, gue nm bbfij dr hmpj r z. R tzi ngu d tajm por r nguejn. 26 Pe nuya, ya xc ccahtij te x ncja. Xc dydej te i ti car Pablo, cja co te i xij y cjahni. de, i ma guegue, jin gui Ocja c i ti y cjahni. Eso, ya jin gui ddmbigui cm doloj ncja ngu ngu ddni mhmto. Jin gui ja hua Efeso x jih c cjahni ca mr hemej c dolo. Exque casi ghtjo nr jy Asia, r ngu cjahni ya x jijmc, como ya x hemej ca i ma guegue car Pablo. 27 Nuya, d bbpj peligro, como jin gui ja nm bbfij xta mpu ni, pe guejti cr ni cja car Tzi Majqui Me Diana ya jin da tti htzibi. Hasta guejtsj guegue car Tzi Majqui Me, ya jin da tteme cja ya jin to da cjadi my. Ghtjo y i bbjcua nr estado Asia, cja co hneh c mi ngu ghtjo tema parte nr mundo, ba ejm hua pa

HECHOS19 da ndanej guegue. Bb da segue da tteme ca i man car Pablo, nubb, nim pa du ejm hua y cjahni. Ncjap g man car Demetrio. 28 Bb m dydej nr palabran, c p dda hj c m ti dolo, bi ndo unij r cu. Bi majm nzajqui, bi hi naj: R ndo zdi nr Tzi Majqui Me Diana n d i htzibij, d mi nguj hua Efeso! Bi d bi majm ncjap, hasta bi ni gui yap, como m ndo majtsjj. 29 Cja c p dda mi ngu p Efeso bi dydej, mr ndo majm nzajqui c hjc, pe j m padij te mr ncja. Ghtjo bi gj r ddiji, bi guatij car auditorio p jab xqu jmu ntzi c dytidolo. C dda ya, bi ma b hnij te mr ncja, nu c p dda ya, bi ma b tzdij yojo hermano c m ju qu tjuju hui car Gayo co car Aristarco. C yojoc m mi ngu hui p jar estado Macedonia, cja mr yojm car Pablo c pac. Bi ttz gueguehui cja bi ttnihui p jar auditorio p jab xcu jmu ntzi c cjahni r ngu. 30 Nu car Pablo guejtjo mr yojmi p dda hermano hneje. Guegue m ne di ti p jar auditiorio pa di nzoh c cjahni. Nu c p dda hermano, jin g jiguij. 31 Guejtjo hneje mr bbh p c dda hj, m phtzi qu cargo p jar estado Asia, cja nuc m ntzixij car Pablo, m amigo gueguec. C hjc, b pmpij r ja car Pablo, bi xijm, jin di ti p jar auditorio. 32 Segue mr ndo majm nzajqui c cjahni xqu jmu ntzi p. Hnaho m man c dda, hnaho m man c p dda. Nu car mayora xcu

23Nu

El alboroto en Efeso

HECHOS19,20 hna heti p, cja j m padij te r nguehca xqu jmu ntzij p. 33 Mr bbh p hneje ca hnar hj ca m phtzi cr cargo pa di mandado. M ju cr tjuju mr Alejandro. C dda judio c mr bbh p bi dujquijc pa di hmh delante c cjahni cja di nzofo, como nuc, mr ntzah p mad. Car Alejandro m ne di mx car Aristarco co ni car Gayo. Bi dyti r sea co cr dy pa di gohti qu nej c cjahni cja di dydej te m ne di ma. 34 Nu c cjahni bi meyaj car Alejandro cja bi badij, mr judioc, eso, jin g jiguij di a. Bi zjm, ms g ndo majm nzajqui, bi nctij, bi majm: R ndo zdi nr tzi Majqui Me Diana n d i htzibij, d mi nguj Efeso! Bi dej ngu yo hora g majm ncjan. 35 Diguebb ya car hj ca mr secretario p Efeso, bi cjajpi c cjahni bi jui guij, cja bb ya xqu jogui pa di nzojm, bi xijm guegue: Nuquiguj, gu mi nguj hua Efeso, to car cjahni ca jin di padi, guejcua Efeso d fjm cr ni cja car Tzi Majqui Me Diana? To car cjahni ca jin di padi, guejquigj, d fjm cr retrato car Tzi Nana ca xp ndh p jar ji tzi? 36 Ghtjo nr mundo i padi, guejcua i bbjcuac, cja jin gui tz da cjni. Pe nuya, ya x jogui pa gui cohti ir nej, cja jin gui ma gui dytij tema cosa dr nttzo, como jin tema du my. 37 Y hj xc tzij hua, jin te xc cjajpi cr ni cja car Tzi Majqui Me, guejtjo j xc nzanijc. 38 Nuya bb, digue nr Demetrio co y p dda y i mfxij cr negocio, bb i phtzij

324 tema queja, i bb jab da reglaj. I bb nzya pa da guatij, da gxj te x ncjajpi, pa da tthtibij jujticia. 39 Cja hu bb hnaho r cosa gu ne gui dydij, bb r cosa ca jin di regla c nzya, nubb, bb xta ncja cam juntaj, da jogui gui regla quer junij, bb. 40 Pe digue n xc dytij ya, ya tchdip di tjxquigj, xt jmuntzij pa gua contrabij car gobierno romano. Porque bb da ttnguije ya, d autoridadje, te r nguehca xt jmuntzij hua r pa ya, ter fh ca gr tjadije ya bb? Ncjap g man car secretario. 41 Bb m guaj ya m man c palabrac, guegue bi gu h c cjahni r ngu xqu jmu ntzi p, bi xijm di mjm ya. Cja bi mfontij bb.

20

Diguebb ya, bb ya xqu tzya car juni, car Pablo bi nzojni c hermano cja bi nzojm. Bi xijm di zh car mr dnij car Jesucristo. Diguebb ya, bi hi dij, cja guegue bi bni g ma Macedonia. 2 Cja bb ya xqu zti p, bi ho ghtjo car jyca, m zngua c cjuada mr bbh p, m ftzi pa di zdij. B tzi d p, cja diguebb, bi ma g nzti p jar jy Grecia. 3 Cja bi hmjti p jar jy Grecia juzna. Diguebb ya, m ne di ddatzi g barco, pa p dr ma p jar estado Siria. Pe bb ya xi m ne di th car barco, bi dyh car Pablo, mr bbh p c dda judio, mr thmij pa di dyhtibij hnar trampa. Eso, bi wem p, bi mbeni, ms di jogui p di ma dr

El viaje de Pablo a Macedonia y a Grecia

325 tjoh p Macedonia, cja nup, di th hnar barco pa dr ddax car mar, dr zti p jar estado Siria. Cja bi cjajpi, bb. 4 Bi mhui car Pablo c dda cjuada hasta bb m ztij p jar jy Asia. C hermano c bi mhui mr Sopater (gueguec mr mi ngu Berea), co car Segundo hneh car Aristarco, gueguehui m mi ngu hui Tesalnica, co car Gayo, mr mi ngu Derbe, co car Timoteo. Guejti c dda mi ngu Asia bi mjm, gue car Tquico co car Trfimo. 5 Bi hmtoc, cja bb nd tztije p Troas, ya xi mr tbiguije p. 6 Nugje, bb ya xqu tjoh c pa bb m ttzi c tjujme c jin te m yojmi levadura, d pnije p Filipos, d tjme car barco, d ddaxije car mar. D cjajpije ctta mpa d tztije p Troas, cja p d hmpje p Troas yojto mpa.

HECHOS20 hermano, bb, bi ma b xotzi, pe ya xqu du. 10 Diguebb, bi gah car Pablo, bb, bi hmm p jab mr bbn car bajtzi hj, cja bi jifi. Cja bi xifi ghtjo c mr bbh p, bi hi mbij: Dyo gu cjaj ndu my. Cierto ya xqu bn cr tzi my nr bajtzi hj, pe nuya, ya p x ja r ja. 11 Diguebb ya, ghtjo c hermano p bi bxj jar cuarto, bi jejquij car tjujme, cja bi zij. Cja car Pablo p bi nzojm, bi xijm cr palabra ca Ocja hasta bb m ni gui. Cja diguebb ya, bi bni. 12 Nubb, ghtjo bi mjm nguj. Guejti car bajtzi hj ca xqu dgui, bi ttzix p r ngu hneje, ya jin te m cja. Cja bi ndo mpjm ghtjo c hermano.

primero r pa car semana, bi jmuntzi c hermano pa di dytij tsjdi cja di zij car Santa Cena. Bi jmuntzij hnar ngu, car cuarto p a. Car Pablo bi ujtij cr palabra ca Ocja. Bi ndo d g ujti, hasta bb m z mad r xuy, como exque m ne di bn car jiaxca. 8 Car ngu p jab mr cja car tsjdi, m ju piso. C hermano bi jmuntzi p jab r cja ju piso, cja mr z c lmpara mr ngu. 9 Mr ju x p jar vndana hnar bajtzi hjtjo, m ju cr tjuju mr Eutico. M ndo car ttaja, cja car Pablo ya, bi ndo d g ujti c hermano. Car bajtzi hj ya, bi ndo atsj, bi hna ncjmi bi dgui. Desde ca r cja ju piso, bi dgui hasta jy. Bi ga nttzdi c

7Car

Visita de Pablo en Troas

d hmtoje, d tjme car barco, d ddaxje p Asn pa gua ntjje car Pablo p, ncja ngu xqu xijquije. Nu guegue m ne di hodi jar jy pa dr zti p Asn. 14 Diguebb ya d ntjje p Asn, cja d tzixje car Pablo, d mjme p Mitilene. 15 P d pnije p, cja car jiaxca d tjojme hnanguadi car isla Quo. Diguebb ya, ca p hnar pa ya, p d tztije p jar ji ni Samos. Ca hnar pa ya, d tzyaje p jar ji ni Trogilio, cja ca p hnar pa ya, d tztije p Mileto. Nu car ji ni Mileto, r bbh p jr nttzani car mar, p jar jy Asia. 16 D mjme ncjap, como m mben car Pablo di tjojti p hnanguadi car ji ni Efeso, como j m ne di d p jar jy Asia. M xni di zti p Jerusaln, como m ne, ya xtra bbh p bb xti bn car mbaxcjua g Pentecosts.

13Nugje,

El Viaje desde Troas a Mileto

HECHOS20
Pablo habla a los ancianos de Efeso
17Bb

326 Jess, nubb, gu mpj. Como x hi xquig pa gu xij y cjahni, nuya, por r ngue car Jesucristo, i ttajquitjoj car salvacin. Car Tzi Ta ji tzi i ddajquitjoj co cr pj. 25 Nuquiguj, gui mbenij ja m ncja ndr ujtiquij bb nd bbpj. Nd xihquij, gue bb m du car Jesucristo cja p m ja r ja, nubb, bi zh car p nd thmij, bb xti mandado ca Ocja hua jar jy. M ncjap nd xihquij. Cja nuya p d xihquij, ghtjoquiguj, ya jim p gu nccahtij. 26 Guejtjo d xihquij ya, bb to da bbdi, jin gm nttzojquig, como xt nzohquij ghtjoquiguj. 27 Jin te d cmpiquij, ghtjo d xihquij, pa gui padij ghtjo ja i ncja cr hu ca Ocja. 28 Nuya, gui ndo mfdij. Gui tnij ca xt ujtiquij cja gui fdij c p dda hermano c x tti ti jer dyj pa gui nj. Gue car Espritu Santo x ddahquij car cargoc. Nuquj, gui ncjaj ncja ngu mdi. Gui wi nij qu tzi dti cam Tzi Jmuj Jess. Nuc bi dnc, bi guti co cr tzi cji. 29 D xihquij ncjap, como d padi, bb ya xcr png hua, xtu eh c dda cjahni c jin da jui quiquij. Dr nttzo qu mfenic. Da ncjaj ncja ngu mi ho, da fonti c djti, da jioj. 30 Guehquitjoguj, i bbhquiguj c dda c da ujti y hermano hnaho mfeni c jin gui cierto, pa dr jitijy cja pa dr zixj hnanguadi. 31 Eso, gui ndo jaj r hunda, cja gui mbenij ca d ujtiquij c ju cjeya d hmpj p Efeso. P r xuy nd fhquij, jin d tzya. Nd ndo ntzte por r nguehquj, hasta nd zong bb nd nzohquij.

nd tztije p Mileto, p jr nttzani car mar, car Pablo bi mmpi r ja c hermano p Efeso c xqu tti tzi g anciano. Bi dyjpj di hejm tz p jab mr thmi guegue. 18 Cja bb ya xcu heh c cjuadac, car Pablo bi xijm, i na: Nuquiguj, hermano, gu padij ja i ncja cam vida desde car primero r pa bb nd tzcua nr estado Asia. 19 Ghtjo r tiempo xt pjpi cam Tzi Jmuj Jess. Como r muzoguic, j xt hi xtsj. Xt ndo ntzte por r nguehquj, hasta xt nzoni r ngu vez. Guejtjo x ndo dyjtigui tujni cm mi ngajudioje, cja xt ndo sufri por r ngue cam Tzi Jmuj. 20 Segue nd ujtiquij ghtjo ca m nesta pa gi hemej r z. J nda ntzug, cja jin te d cmpiquij. Xt xihquij ghtjo ca i mam p jr palabra ca Ocja. Nd ujtiquij p jar tsjdi, cja co hneh p ir nguj. 21 D nzoh cm mi ngajudioje cja hnej y gentile. D xijm di jiguij ca r nttzo, di jionij ca Ocja, cja di hemej cam Tzi Jmuj Jess, gue car Cristo xp mjni car Tzi Ta ji tzi. 22 Pe nuya, ya xtr mag p Jerusaln, como x xijqui car Espritu Santo i nesta gu ma p, masque jin d padi te du ncjagui p. 23 Jntsjn d pajn, ghtjo p jab d dyo, car Espritu Santo i nzojtigui nm tzi my, i xijqui, bb xt tzti p Jerusaln, xta cjojqui, cja gu sufri r ngu. 24 Pe ndejma gu mag p, porque jin d jijqui nm vida, cja jin d tzu gu tu. Bb da jogui gu cjuajti nm bbfi x ddajqui cam Tzi Jmuj

327 nuya, cjuada, d tzoquij p jr tzi dy ca Ocja, pa gui cojmc. Gui mbenij car palabra ca ya xc hemej. Guejtsj ca Ocja co cr tzi tti jqui x ngzquigj ca r nttzo ca nd tuj. Bb gui segue gui tnij car palabrac, nubb, xqu zdij ca gur hemej cam Tzi Jmuj, bb, cja da ncjap gr tznij n jab r tzi z. Gui ma gr hmpj c p dda qu cjahni cam Tzi Jmuj, ghtjo c ya x cchtzibi ca r nttzo ca m tuj. 33 Guejtjo gui mbenij tz ja ncja xt hmjc. J xt jong ja gu ja domi r ngu o dajtu g lugo. Jin to xt neciobi qu mjti c i phtzi. 34 Al contrario, gu padij, nug nd pjtsjg pa gua tti ghtjo ca nd nesta. Hasta c to nd yojme, cjabb nd pfi pa gua fxc hneje. 35 Desde r mdi d ujtiquij gi hmpj ncjap, hneje, D xihquij, gui pjm pa gui phtzi ca gu nestaj, cja pa p gui fxj c cjahni c jin gui nzdi. Guejtjo d xihquij gui mbenij car palabra ca bi man cam Tzi Jmuj Jess. Bi ma ncjahua: Ms gui ndo mpjm bb gui unij c cjahni c te i nesta ni ndra ngue bb gui jatsjj. Bi ma ncjap car Pablo, mr nzoh c anciano. 36 Bb m guaj ya m ma ncjap car Pablo, bi ndandiajmu ghtjo c mr bbh p, bi mahtij ca Ocja. 37 Ma ya, bi ndo nzonij, ghtjo bi jijm car Pablo cja bi zhtibij r jmi. 38 Bi ndo dumyj por r ngue car palabra ca xqu man car Pablo, ya jin di ccahtibij qu d. Diguebb ya, bi ma b pnij jar barco, cja guegue bi bx p.

HECHOS20,21 bb. D ddaxije car mar, d mjme derecho hasta d tztije p jar tzi isla ca i tsjifi Cos. Cja car jiaxc, p d tztije p jar isla ca i tsjifi Rodas. Diguebb ya, d pnije p Rodas, cja d mjme jar ji ni Patara, cja nup, d capje p jar barco. 2 P jar ji nic, d ttije p hnar barco mr ma Fenicia. D tjmec bb, cja p d pnije. 3 Nubb, p d hoje jar mar, cja d jantitjoje car isla Chipre, mr go jam ntchohtaje, d tjojtije hnanguadi, d mjme derecho hasta bb nd tztije p jar jy Siria. P d capje p jar ji ni Tiro. Como nup, di ttzjquibi cr carga ca mb tu car barco. 4 Guejti p jar ji ni Tiro, d jonije c hermano mr hmh p, cja d ttije. D hmjtije p yojto mpa co c hermanoc. Gueguec m ne di ccaxj car Pablo pa jin di bx p Jerusaln, como car Espritu Santo xqu xijm ncjap. 5 Bb ya xqu z yojto mpa ca xt dje p, p d pnije p Tiro. Ghtjo c hermano mr bbh p, bi pnguije jar hu, mb yojm qu bbjaj hneh qu bajtzij. Bi zixcje hasta cr salida car ji ni. D ndandiajmuje p jr nttzani car deje, d nzojme ca Ocja. 6 Diguebb ya, d jjme, d hi dije. Ma ya, p d pxije jar barco, cja guegue yac, bi ma g ma nguj. 7 Bi bm p Tiro car barco bb, p bi ho jar deje, cja d tztije p Tolemaida. Nu p Tolemaida, d capje jar barco, ya jim p d hoje jar mar. D znguaje c hermano mr bbh p, d hmpje p hnajpa. 8 Car jiax yaca, p d pnije p Tolemaida, d mjme p jar ji ni

32Cja

21

El viaje de Pablo a Jerusaln

Bb ya xt wegueje c hermano, bi ho car barco,

HECHOS21 Cesarea. Nup, d cuatije p jr ngu car hermano Felipe, d oxije p. Car Felipe m pni, m xih c cjahni car evangelio. Guejtjo m nu ca te m nesta p jar templo, como xqu tti x car Felipe cja co p dda ddajto hermano pa di dytij car bbfic. 9 Car Felipe m hi ji gojo qu tti xu c j m ntjajti. Gueguec m majm consejo c xqu xijm ca Ocja. M aj g profeca. 10 Nugje, d dedije p Cesarea tengu mpa. Bb ndr bbpje p, b eh p jar jy Judea hnar profeta, m ju cr tjuju mr Agabo. 11 Bi zti p jab ndr bbpje, cja bi gambi cr ngti car Pablo, bi du htitsj qu hua hneh qu dy, cja bi ma: Nuqu, Pablo, x man car Espritu Santo, da hnujtiqui ncjahua. C judio c i mandado p Jerusaln da dujtiqui, cja da dqui p jy dy c autoridad c jin gui eme ca Ocja. Bi ma ncjap car Agabo. 12 Bb nd jcjec, d ndo jpije car Pablo pa jin di bx p Jerusaln. Nugje ndr yojme guegue cja co c hermano c mr bb p Cesarea, d ghtjoje d jpije ncjap. 13 Nu car Pablo bi xijquije: Dyoca gu zonij? Dyoca gu ne gui cjaguij gu dumy? Nug, jin d tzu masque da hnujtigui cja da cjojqui p Jerusaln. Jin d tzu masque xn gu tug por r ngue cam Tzi Jmuj Jess. Bi ma ncjap car Pablo. 14 Diguebb ya d ccahtije, ya xqu dymbi r my guegue di ma p Jerusaln, cja j m ne di pti cr mfeni. Nubb, d jjtije, bb, cja d xijme: Nd, bb, da ncj ncja ngu ga ne ca Ocja.

328 ya, d reglaje ja gua tije car viaje, cja d pnije p Cesarea pa d mjme p Jerusaln. 16 D mjme c dda hermano c m mi nguj Cesarea. Guejtjo d yojme ca hnar hermano, mr mi ngu Chipre. Guegue m ju cr tjuju mr Mnasn, cja ya xqu cja tiempo xqu heme car Jesucristo. M bbh cr ngu p jar hu p jab gua tjojme. Cja c hermano c xcu hejm Cesarea bi zoguije p, pa d oxije.

15Diguebb

jiax yaca, d tznije p Jerusaln, cja c cjuada bi ndo mpjm g cuajtiguije. 18 Ca mr cja yojpa ya, d mjme car Pablo, d ma znguaje car hermano Jacobo. Ya xqu jmuntzi p jr ngu car Jacobo ghtjo c dda anciano c m ja cr cargoj p jar templo. 19 Car Pablo ya bi zngua ghtjoc, cja diguebb ya bi xijm ghtjo te xcu ncja, c lugar r ngu p jab xcu ho guegue. Ddahtz bi xijm ghtjo te xqu dyti ca Ocja p jab mr bbh c gentile, cja co ja i ncja xqu bendeci cr bbfi car Pablo, tzdi, ya xi mr ngu c cjahni xqu guati car Jesucristo. 20 C hermano c mr dej, bi ndo mpjm cja bi ndo xjtibij ca Ocja. Diguebb ya, bi dynij hnar nttni car Pablo, bi hi mbij: R z n xc xijquije, hermano. Pe gui mbeni tz te da man cm mi ngajudioj c x hemej nr evangelio hneje. Ya xn ngu mil x hemej, cja nuc i majm, i nesta gu segue gu tndij car ley ca bi ddajquij car Moiss. 21 Nu cm mi ngajudioj c x hemej car

17Car

Pablo visita a Jacobo

329 Jesucristo, ya x dydej ja i ncja car palabra gu ma. de, bb gu dyo p jab r bbh c gentile, gu xih c judio r bbh p, guejtic ya jin da dn car ley ca bi man car Moiss, cja ya jin da cjajpi qu bajtzij car sea ca i ncuajtiguij, d hj israelitaj, desde ya m yabb. Guejti c p dda costumbre c xt tnij desde ya m yabb, de, gu xijm da jijm yac hneje. 22 Nuya, ja gu ncjaj ya, pa da fadi, nuquigu, gu tndi car ley ca bi zoguiguij car Moiss? Como ndejma da jmu ntzi y cjahni bb xta dydej, ya xc tzj, cja i nesta gu mbenij ter bh ca gu xijmc. 23 Nuya, gui dyti n d xihquije. I bbjcua gojo hj c x dyhtibij hnar promesa ca Ocja, ncja ngu ga mam p jr ley car Moiss. 24 Nuquigu, gui tzix yac, gr mjm p jr templo c israelita cja gui jojquitsj pa hnehquigu gui dyhtibi hnar promesa ca Ocja hneje. Ma ya, gui mandado pa da ttahtzibi qu xta c go hjc, cja nuqu, gui patibi qu gastoj. Gui dyte ncjap pa da bah c cjahni, jin gui cierto ca x tsjijm. Ncjap da ccahtij, gu dyo r z, gu tndi car ley ca bi ddajquij car Moiss. 25 Digue c gentile c x ti nr evangelio, ya xt pjnije hnar carta, xt xijme, ya jin da zaj ng c x jahtibi c dolo. Guejtjo jin da zijpij cr cji c zuwe c x bbhti, cja jin da zaj ng c x zintsj cr cji. Guejtjo jin da hmbi tema bbja o tema hj ca jin gui ntjajtihui. Ncjap g man c anciano.

HECHOS21 ncja ngu ga mam p jr ley car Moiss, pa di dyhtibij ca Ocja hnar promesa. Nubb, bi tij jar templo, tzdi, p jar patio, cja b ti cr promesaj. Bi majm, bb xti z ojto, p di gojm p pa di d cr ofrendaj. Cada hna gueguej di dj c zuwe c i mam p jr ley car Moiss, pa di ddti p jar altar. 27 Bb ya xti zh car ojto, ca hnajpa, car Pablo co c gojo hj p bi ma p jr patio car ndo templo. Mr bbh p hneje c dda judio, m mi nguj p Asia. Gueguec bi ccahtij car Pablo cja co c hj mr yojmi, cja bi meyaj car Pablo. Exque bi dytij c cjahni xqu jmu ntzi jar templo pa g dyhtibij r tujni car Pablo. Bi ztij car Pablo, cja bi ndo majm nzajqui, i na ca hna: 28 Nuquj, m mi ngaisraelitaquij, gu mfxij ya! Ya xt tzdij nr hj n ghtjo jab i dyo, ba ujti y cjahni da despreciaguij, d israelitaj, cja ba xijm jin te i ntju my car ley ca bi zoguiguij car Moiss. Guejtjo i xijmn, ya jin da tti htzibi nm temploj hua jab r nttzujpi. Jnca, p xp hecua, xp nz y dda hj y jin gui israelita cja jin gui tjgui du ccua, x chti huay, cja ncjap xc ttzongua nm ni cjaj hua jab r nttzujpi. Bi ma ncjap car hjc. 29 Gueguec, ya xqu meya car Pablo bb m dyo p jar ji ni. Bi ccahti bb m hohui car hermano Trfimo, cja nuc mr mi ngu Efeso, guejtjo hneje mr gentile. Diguebb ya, mismo car judioc, p bi ccahti

jiax yaca, car Pablo bi zix c go hjc, cja bi jojquij

Toman preso a Pablo en el templo

26Car

HECHOS21,22 car Pablo p mbo cr patio car templo, ya p xi m hohui c dda hj, cja bi mantsj, car Pablo p m hohui car Trfimo. Como j m tjh c gentile di ti p jar patioca, bi ndo zhtibi r my car hjc. 30 Guejti c p dda cjahni c xqu jmu ntzi p jar templo, bi ndo unij r cu, hneje. Diguebb ya, p b ejm p dda cjahni r ngu. B cjj r ddiji, bi guatij nttzdi. Casi ntero car ji ni bi jmu ntzi p. C dda xn pntij car Pablo, xn gjquij xc mjm tji. C dda xn goti qu goxtji car ndo templo, bb. 31 Mr mpgui di mhtij car Pablo, pe b cjx car comandante ca m mandadobi c sundado c m mfdij p jar templo. Bi tsjifi, mr ndo cja tujni n jar templo, casi ghtjo car jini xqu jmuntzi p. 32 Car comandante ya, b pjni qu sundado co c dda capitn. Gueguec bi xnij g nguatij p jab mr ntujnij. Cja c cjahni, bb m jiantijc, bi jijm ca mr nij car Pablo. 33 Bi zh car comandante co c sundado, bb, bi pntij car Pablo, cja car comandante bi mandado bi hnu hti co yojo cadena. Ma ya, guegue bi dyn c cjahni, to nr hjn, cja ter bh ca x dyte? 34 Bb m daj ya c cjahni, hnaho g man c dda, p hnaho g man c p dda. Jin g ni gui ter fh ca mr majm, como m ndo jtij ng aj, cja mr ndo majm nzajqui. Eso, car comandante bi mandado di ttzix car Pablo di nchti p jar ngu p jab m bbh c sundado. 35 Bb m zti c sundado p jr hnnd,

330 pa di bx p jr nguj, bi pntij car Pablo cja bi mxj, como mr ndo ntujqui c cjahni, m rezgaj di zdij di mhtij. 36 Cja ya xi mb cuati p dda cjahni r ngu, mr majm: Exque da dun, exque gu phtijn!

22

ya c sundado, ya xti chtij car Pablo p mbo cr nguj. Nu car Pablo ya, bi nzoh car comandante, bi dyni: Cja da jogui gu xihqui hnar razn? Bi da gueguec, bi dyn car Pablo: Cja gu padi gui a g griego? 38 Cas, jin gr mi ngu Egiptogu? Cja jin gui guehquigu, ya x tzi cja mpa g dyti c cjahni bi xoxij hnar tujni contra car gobierno? Cja jin gu guehquigu g tzix c go mil c hj i tsjifi mhtite, g mjm p jar desierto? Bi ncjap g dyni guegue. 39 Cja bi dah car Pablo, bi hi mbi: Nug, dr judiog. Dr mi ngu car jini Tarso, p jar jy Cilicia. Car jinica, i fadi r z. Nuya d hqui r tsjjqui gu nzoh tz y cjahni. Ncjap g xih tz car Pablo car comandante. 40 Cja nuc bi ungui r tsjjqui, bb. Diguebb ya, car Pablo bi hmh p jar hnnd, cja bi cjajpi r sea c cjahni pa di jui guij cja di dydej. Cja bb ya xqu jui guij, car Pablo bi nzojm bb. Bi a cr ja c judio. Car Pablo bi xih c cjahni, bb:

37Diguebb

Pablo hace su defensa delante de la gente

331 Nuquj, cjuada, nuquj, gu tadaj, dyjmaj ca gu xihquij ya: 2 C cjahni ya, bb m dydej, mr a cr ja gueguej car Pablo, ms g ngohti nej, bi dydej r z. Cja p bi man car Pablo, bb: 3 Nug, ntju my dr israelitag. D hmh p Tarso, p jar estado Cilicia, pe xt te nr ji ni hua Jerusaln. Guejcua d nxjcua c Escritura. Car Gamaliel bi ujtigui. D nxdi ghtjo ca i man car ley ca bi zoguij c ndom titaj, ya m yabb, cja nd ndo tni. Ghtjo m vida, xt tn ca Ocja, ghtjo mbo m my, ncjaquiguj ya. 4 Mahmto, nd chmi c cjahni c m tn cr hu car Jess. Nd ndo bbec, hasta nd mandado m bbhti hneje. Nd tzh hj cja co bbja, nd ni, nd tzoh p jar fdi. 5 Car damcja co ghtjo car junta c anciano c i mandadoquij, testigoc digue ghtjo ca nd te. Gueguec bi ddajqui c jhmi nd tj bb nd htibi tujni c cjahni c i tn car Jess. Ca hnajpa, ya xi nd ma jar ji ni p Damasco, ndr tjx c cartac pa gua djti c israelita mr hmh p, cja pa gua mfxije gua tzdije c cjahni c m emej car Jess. Diguebb ya, p gua g c cjahnic hua Jerusaln, pa di ncastigaj.

HECHOS22 d h hnar ja, mr nzojquig, mb ma: Saulo! Saulo! Dyoca gu jongui pa gui pjtigui? 8 Cja d tjajc, bb, d hni: Toquigu? Cja hu guehquigu g Ocjagu? Cja guegue bi xijqui, Guejquig, dr Jess, dr mi ngu Nazaret. Guejquig gu ne gui pjtigui. 9 C hj c nd hobbe bi ccahtij car tjay, cja bi ndo ntzuj. Nu gueguej jin g dyjm cr ja car cjahni mr nzojquig. 10 Nug, p d xih ca hna ca ndr agbbe: Nuqu, m Tzi Jmuqui, ja gu ncja ya bb? Cja guegue bi xijqui: Bbj ya, cja gui ma n Damasco. Bb xt tzni n, xtu tsjihqui ghtjo ca i nesta gui dyte, como ya x mben car Tzi Ta ji tzi ja ncja gui pjpi. Ncjap g xijqui car ja. 11 Nug, ya xt ngod, m gue car tjay xqu ndo ti ti ym d, ya j nd janti. Eso, bi pntiguitjo nm dy c hj nd hobbe, bi zixquij d ma Damasco. 12 Nu p Damasco, mr bbh hnar hj, m ju cr tjuju mr Ananas. Guegue m tzu ca Ocja, m tndi car ley ca xqu man car Moiss. Guejtjo m eme car Jesucristo. Hasta ghtjo c judio mr hmh p Damasco m majm, mr z cr vida car Ananas. 13 Guegue car Ananas b eh p jab ndr bby. Bi guajqui, bi xijqui: Cjuada Saulo, zqui ya yir d. Cja nug, exque bi joj ym d car horaca, cja d ccahti guegue. 14 Nubb, p bi xijqui car Ananas: Car Tzi Ta ji tzi ca m i htzibij c ndom titaj desde ya m yabb, x hi xquigu pa gui padi ja i ncja cr mfeni cja pa gui ccahti car Cristo ca nd thmij, guejtjo pa gui dy gueguec xtr nzohqui. 15 Cam Tzi

d png hua Jerusaln, ya xi nd ma p Damasco. Nd pa jar hu, ya xcua tzti p Damasco. Bb m z ju xadi, bi hna ni guitjo hnar ndo tjay, g he jar ji tzi, bi hi jqui mad. 7 D fntzi, bb, cja

6Eso,

Pablo cuenta de su conversin

HECHOS22 Taj ji tzi x hi xquigu pa gui nzofo ghtjo y cjahni hua jar jy, gui cja r testigo, gui xijm ter bh ca xc ccahti cja xc dyde. 16 Cja p bi xijqui car Ananas, bb: Nuya, te p gu thmi ya bb? Gui nzoh cam Tzi Jmuj Jess, pa da gzqui ca r nttzo ca gu tu. Cja diguebb ya, gui xixtje, bb. Cja d te ncja ngu g xijqui guegue.

332
Pablo en manos del comandante

ya, d ma d cojcua Jerusaln, cja d cuati p jar ndo templo. Cja bb ndr mahti ca Ocja, d hna ccahtitjo car Tzi Tada Jess. 18 Guegue bi xijqui: Gui tij ya, gui pni nttzdi hua Jerusaln, porque jin da heme y cjahni i bbjcua ca gu ne gui xijm diguejquig. 19 Nubb, d tjadi: Ncjuani, Tzi Jmu, como guejtsj gueguej i padij ja ndr coti fdi c hermano. Guejtjo i padij, ja ndr ho p jy templo cm mi ngajudioje, cja ghtjo p jab nd tti c cjahni c ya xqu hemequi, nd jtic. 20 Guejtjo i pah c cjahni, guejquig, ndr bbjc p bb m bbhti car Esteban, quer testigo. Gueguec mr d cr palabra por r nguehqu bb m mfmbi cr cji. D dg cam palabra pa di bbhtic, cja d campi qu dajtu c hj c bi ccajni medo, bi mhtij. M ncjap d xih car Tzi Tada Jess. 21 Cja guegue p bi xijqui, bb: Gui pngua nttzdi ya. Nug d c hqui gui ma yap, gui ma gr xih c gentile toguig, gue c cjahni jin gui judio gui nzohc. Bi xijquig ncjap car Jess.

17Diguebb

Pablo cuenta cmo fue enviado a los que no eran judos

cjahni c mr de, bi dyjtij hasta bb m man car Pablo gue c gentile di nzo guegue. Nubb, p bi mdi bi ndo majm nzajqui, bi majm: Da du nr hjn! Ya jin gu jguij da hmy. 23 Segue m mah c cjahni, m ph qu ptij, m juaquij, hasta m poxij jy, como m ndo tsjeyaj. 24 Diguebb ya, car comandante bi mandado di nchti car Pablo p mbo jr nguj c sundado. Bi mandado di tjti cja di ttni, ter bh ca xqu xih c cjahni, pa g ndo unij r cu? Bi dyni ncjap car comandante, como j m h cr ja c judio. 25 Bi hnu hti car Pablo co correa g xifani bb. Nu car Pablo bi nzoh car capitn mr bbh p, bi dyni, i mbi: Tema derecho gu phtzij gui jibiguij? Como nug, dr ciudadano romano, cja j bbe gu nguij ter bh ca xt te. 26 Bb m dyde ncjap car capitn, bi ma b cx car comandante, bi xifi: r ciudadano romano car hj xc mandado da tjti. Cja ndejma da jogui da tjtic? 27 Car comandante bb, bi ma b n car Pablo, bi hi mbi: Xijqui ya, cja cierto gr ciudadano romano? Cja bi dah car Pablo: Dyo ya c. 28 Nu car comandante bi mam bb: Guejquitjog, dr ciudadano romano hneje. Nug d cjuti domi

22C

333 r ngu pa d tn cam derecho g ciudadano. Nu car Pablo bi dah bb, bi xifi: Nug, bi ttajqui cam derechog desde bb nd hmy. 29 Bb m dyjm yac, c sundado ya xi mr ma di n car Pablo, cja bi hna wem p. Guejti car comandante bi ntzu bb m dyde, mr ciudadano romano car Pablo, como guegue xqu mandado xqu hnu hti. Eso, bi mandado bi ttzamitjo car Pablo p mbo cr ngu c sundado.

HECHOS22,23 man car Moiss, pe ndejma xc mandado x ttngui, cja j bbe gui hni ter bh ca xt te. N xc cjagui ya, i ccax car ley ca bi man car Moiss. Bi dadi ncjap car Pablo. 4 Nu c p dda cjahni c mr bbh p, bi huntij car Pablo, bi xijm: Dyoca xc tzani nr damcja? Nun, i sirvebi ca Ocjan. 5 Cja p bi man car Pablo, bb, bi hi mbij: Nuquj, cjuada, perdonaguij tz. Jin d padi, ms gue nr damcjan. Cierto, i ju x p jar Escritura: Jin gui tz gu tzanij nr cjahni x tti tzi pa da mandadoguij. 6 Diguebb ya bi ccahti car Pablo toc xqu jmu ntzi p jar junta. C dda c nzya m saduceoj, cja c p dda m fariseoj. Hnaho m eme c saduceo, hnaho c fariseo. Nubb, guegue bi a nzajqui, bi nzoh c nzya ncjahua, i na: Dyjmaj, cjuada. Nuguig, dr fariseog. Guejti c ndom tita cja co ca ndom ta, m fariseoj, hneje. Nuquiguj, xc nzojquigj ya, pa gui janquij r hunda digue ca d emeg, como ya xc dydej, d emeg, da nantzi c nima. 7 Bb xqu ma ncjap car Pablo, exque bi mdi bi huni c nzya. Bi wejque g yo parte car junta, bi ntxtihui c fariseo co c saduceo. 8 Como i majm c saduceo, c cjahni c ya x ndu, jim p da ja r ja. Guejtjo i majm, jin te i bb ngele, cja jin te i bb ndaji . Guehc i emec. Nu c fariseo i majm, da nantzi c x ndu, cja i bbjti qu tzi

23

jiaxca car comandante m ne di bah ca ntjumy, ter bh ca m tjx car Pablo. Eso, bi xojqui car Pablo cja bi nzojni c mcja c m mandadobi c judio, co ni c p dda anciano c ms m phtzi qu cargoj. Bi gjqui car Pablo, bb, bi zix p jab xqu jmu ntzic pa di d cr testimonio. Car Pablo ya bi ccahti car junta c anciano xqu jmuntzi p, cja bi ma: Nuquj, cjuada, xt ho r z delante ca Ocja hasta r pa ya. Jin te i mben nm my ca r nttzo xcr tig. 2 Bb m dyj yac, car damcja, gue car Ananas, bi xih c dda cjahni mr bbh p, di mhtibij r ne car Pablo. 3 Nu car Pablo bi dadi, bi hi na: Ca Ocja da cozquigu n xc cjagui. Gr jijtegu, ncjahm r zqui, pe xtzetjo. Nuquigu, gr nzya, xc hejcua pa gui juzgagui ncja ngu ga mam p jar ley ca bi

30Car

Pablo delante de la Junta Suprema de los judos

HECHOS23 myj. Guejtjo i bb ngele, cja co ndaji . Ncjap ga hemec. 9 Bi ndo hunihui c saduceo, c fariseo, bi ndo aj nzajqui. Nubb, bi bbh c dda maestro c m nxh car ley. Gueguec m fariseo, cja bi majm: Jin te d ttije te xtr dytin ca dr nttzo. Xi bb xtr nzoh hnr ndaji o hnr ngele ca Ocja? Mejor, jin gu txtij ca Ocja. Nu c p dda, jin g cjajpi ncaso ca bi man c fariseoc, cja bi segue bi ntxtitsjj. 10 Bb m ccahti car comandante te tza mr cja juni, bi ntzu. M ma guegue, ntoja di ccnij car Pablo, di mhtij. Bi mandado c dda sundado du cajm pa p dr gjquijc cja p dr zixj p jr nguj. Cja bi cjajpij, bb. 11 Car nxu nyaca, bb mr ah car Pablo, bi hna ni gui p car Tzi Ta Jess, bi xifi: Dyo gu ntzu, Pablo, cja jin da dyxi ir my. Como ngu xqu tngui cam ja hua jar jini Jerusaln, da ncjadip gr tngui cam ja p Roma hneje. Bi xifi ncjap.

334 ghtjoj, co hnej nr junta y anciano, gui xijm car comandante du tz tz hua car Pablo, ncjahm te p gi ne gi dynij pa gi padij ca ntjumy. Cja nugje, ante que da zcuac, ya xcr mprevenije pa gu phtije car Pablo. Bi man ncjap c hjc. 16 Mr bbh p ca hnar bajtzi hjtjo, mr sobrino car Pablo. Nuc bi dyh ca xqu man c hjc, cja bi ma b cti mbo cr nguj c sundado, b cx car Pablo. 17 Car Pablo ya, bi nzoh hna c capitn, bi xifi: Gui tzixi tz nr bajtzi hj da ma dr ahui car comandante. Ba ja hnar razn i ne da xifi. 18 Car capitn bi zihtzibi car comandante bb, bi xifi: Xp xijqui car Pablo ca i cjoti, gua tzinquig nr bajtzi hj, como nun, ba ja hnar razn pa da xihqui. 19 Car comandante ya bi pntibi cr dy, g ma hnanguadi, cja bi dyni: Ter bh ca gu ne gui xijqui? 20 Bi dah car bajtzi hj, bi hi mbi: C judio c i mandado, ya x aj pa da dyhqui hnar nttdi. de, r xudi da dyhqui gui tzihtzibij car Pablo p jab i jmu ntzi qu nzyaj, ncjahm te di ttn car Pablo. 21 Pe dyo gu emeguc. I tjo cuarenta hj c x dyhtibij hnar trampa car Pablo. X hi jm ca Ocja g testigo, jin te da zij hasta gue bb ya xtr mhtij. Gueguec ya xqui tpiquij gui unij r tsjjqui pa da ttzix car Pablo, da ma dr tjoh p jab r

m ni gui car jiaxc, bi mpjnij c dda judio, bi majm di mhtij car Pablo. Bi hi jm ca Ocja g testigo, bi majm, jin te di zij hasta gue bb ya xtr mhtij. 13 M tjo cuarenta hj c bi juraj ncjap. 14 Bi mac, bi guatij c mcja c m mandado, cja co c tita, bi xijm: Nugje, xt hi jme ca Ocja, jin te gu tzije hasta bb xcr phtije car Pablo. 15 Nuquiguj ya, gu

12Bb

Planes para matar a Pablo

335 bbhc. Bi ma ncjap car bajtzi hj. 22 Bb m dyj yac, car comandante bi xih car bajtzi hj: Jin to p gui xih ca xc xijqui ya. Cja diguebb ya, bi xifi di ma ya.

HECHOS23,24 gua padi ter bh ca m tjx nr preso, eso, d tzix p delante cr junta c nzya c i mandadobi c judio. 29 Nup, d de, m jxij tema cosa digue cr leyj, tzdi, g religin. Pe jin te xqu dyti nr hjn pa di du o pa di cjoti. 30 Diguebb ya, bi cjxquig, de, i bbh c dda judio xqu dyhtibij hnar trampa nr hjn, pa di mhtij. Por eso, xt mpgui xt cu h p jab gr bby. Guejti c cjahni c te i jx nr preso, xt xijcc hneje da ma dr guahquij p Cesarea, pa da xihquigu ter bh ca x dyti guegue, cja pa gur reglaj p. Jan d xihquin. Ncjap mr man car carta ca bi mjni car comandante. 31 Nubb, c sundado, bi zixj car Pablo como ngu g hmjpij, bi zixj nxuy, sta guehp jar jini Antpatris. 32 Cja ca xtr yojpa, bi ma g ngojtij p Jerusaln c sundado c m dyotjo. Nu c m tgue, bi segue bi mjm car Pabloc. 33 Bb m ztij p Cesarea, bi djtij car carta car gobernador, cja bi presentabij car Pablo. 34 Nu car gobernador, bb ya xqu ccahti car carta, bi dyn car Pablo jab guehp mr mi ngu. Cja guegueca bi xifi, mr mi ngu p jar estado Cilicia. 35 Nubb, bi xih car gobernador, i na: Gu reglaqui quer asunto bb xta zcua c cjahni c te i jxque. Diguebb ya, bi mandado di ttzix car Pablo p jr palacio car Herodes, cja di bbdi.

car comandante, bi nzojni yojo capitn, bi bbjpi ncjahua: Gui mandadobihui yo ciento c sundado da jojquij pa gui mjm Cesarea. Cja p dda setenta sundado da jojquij pa da tjm fani, co guejti p yo ciento sundado c i c lanza da jojquij pa da ma hneje, da hodic. Gu ghtjoj, gui pnij como xtr gjto nxuy, gui tzixj car Pablo, gr mjm Cesarea. 24 Guejtjo bi mandado car comandante di tjojqui c dda fani pa di th car Pablo. Di ttzix car Pablo dr ma p Cesarea, p jab mr bbh car gobernador, cja di mfdi r z p jar hu. Car gobernador m ju cr tjuju mr Flix. 25 Diguebb ya car comandante bi dyti hnar carta pa di ddx p Cesarea. Car carta m ma ncjahua: 26 Nug, dr Claudio Lisias. D pnqui nzngua, nuquigu Flix, gr gobernador, r z gri mandado. 27 Nr hj d pnqui, x nzh c dda judio, cja ya xi mr ma di mhtij. Nuguig, bb nd jc, r ciudadano romano guegue, d tzix c dda sundado, d ctije mad c cjahni r ngu xqu jmu ntzi, d ma cjjquije p. 28 Nug, nd ne

23Nubb,

Envan a Pablo ante Flix, el gobernador

24

La defensa de Pablo delante de Flix

Bb ya xqu tjo ctta mpa, bi zti p Cesarea

HECHOS24 car damcja. M ju cr tjuju mr Ananas. Mb hohui c dda anciano c m mandadobi c judio, cja co hnar licenciado. Nuc, m ju cr tjuju mr Trtulo. Car damcja cja co c dda c mb hohui bi guatij car gobernador, bi mpresentaj p, pa di quejabij car Pablo. 2 Diguebb ya, b ttz car Pablo, bi mpresenta p hneje. Nu car licenciado bi ttuni r tsjjqui bbto di a, di jix car Pablo te xqu dyte. Cja bi ma ncjahua car licenciado, i na: Nuquigu, Flix, por r nguehca gur mandado, d bbpje r z. Nugje, d i zquije, como gu ndo phtzi jogui mfeni, cja xc ndo fxquije, d judioje. 3 Ghtjoguigje, como ngu xqu mandadoguije, masque jab d mi nguje, d ndo gradeceje ca gur dyjtiguije jujticia, cja co ca gur nguije r z. D ndo tzjme ca gu te, cja d hquije cjamadi, hmgui m tadaqui, Don Flix. 4 Nuya, pa jin gu jaquiqui quer tiempo, d neje gui cjaguije car favor gui dyh ca gu xihquije. 5 Nr hj n xp ttzinqui, ngu d ccahtije, i ndo ti molestia. I dyo ghtjo nr mundo, i i hmi c judio da hunij cja da ntujnij. Guejtjo hneje, ncjahm gueguen i mandadobi c cjahni c i tnij car Jess, ca mr mi ngu Nazaret. 6 Cja jnca, bi ddti mr ti ca jin gui tjgui da ttti p jr patio cam ndo temploje. Pe nugje d tzdije, cja nd ne gua jampije r hunda pa gua htibije jujticia, ncja ngu ga man cam leyje ca bi zoguije car Moiss. 7 Nu car comandante Lisias bi ntza mad, g fuerza

336 gu nzinguije nr Pablo. 8 Guejtjo xp mandado guegue, du ecua c to te i jx nr Pablo, pa guehqu gui jampij r hunda, toca i ndujpite? Cja nuya da jogui gui dyntsj, cja cierto ca d jxije nr hjn, cja hu ji na? Ncjap g man car Trtulo. 9 Diguebb ya, c p dda judio c mr bbh p, bi majm, m cierto ghtjo ca xqu man car Trtulo. 10 Ma ya car gobernador bi cjajpi r sea car Pablo pa di a. Cja nubb, bi mdi bi a car Pablo, i na: Nug, d mpj dar tjadi delantequigu, como d padi, ya xn ngu cjeya gu mandado nr jy hua, nuqu Flix. 11 Pa guehqu, jin gui ntji pa gui padi, cja cierto n d xihqui, o ji na? Cja nguehca x nz doce da ca xt pngua Cesarea, xt px p Jerusaln pa gua nzoh ca Ocja p jam temploje. 12 Cja nu p Jerusaln, jin to xc ccajtigui gua ti juni p jar ndo templo. Guejtjo j xt i hmi c cjahni di ntujnij, ni ndra ngue p jar ndo templo, ni ndra ngue c p dda qu ni cja y judio p jab xt ho. Guejti p jar jini Jerusaln, nim pa jab xt ti c cjahni di ntujnij. 13 Jin gui cierto ca i jxquig y cjahniy, cja jin te i bb testigo pa di mx y to i jxquig ca r nttzo. 14 Pe nug, gu xihquitsj ter bh ca d te. Nug, cierto, d tng ca hnar hu ca i man y cjahni, j r ntzhui da tteme. Macja d tng car huca, guejtjo d nzoh ca Ocja, guejtica bi nzoh c ndom titaje, c cjeya x tjogui. Cja d eme ghtjo ca i ju x p jar ley ca bi man car Moiss. Guejtjo d emeg ghtjo

337 ca bi ju x c profeta p j libro c bi dytic. 15 Guejtjo d eme ncja ngu ga heme y dda anciano y i bbjcua. Tzdi, d thmije car pa bb xta xox ca Ocja ghtjo c x ndu, tanto c cjahni c m ndujpite, cja co c jin te m tuj. 16 Como d padi, ya xpa eh car pa bb xt nantzij, d ghtjoj, cja xta tjanquij r hunda digue ca d tij hua jar jy. Por r nguehca dr emeg ncjap, ghtjo r vida d jong car manera ja gr hmy r z, pa jin te gu htibi ca Ocja, ni digue y cjahni. 17 Ya x cja cjeya d pm p Jerusaln, d ma p dda lugar, d ho p. Cja nuya, y pa y cja x tjogui, p xt coh p. Nd ja tz r domi pa gua fx c probe cja pa gua d p jam temploje p Jerusaln. 18 Eso, xt ctig p jr patio car templo pa gua tzoh cam ofrenda, cja bi jiantigui c dda judio, mi ngu p Asia. Nug, ya xt jojqui ncja ngu ga man cam leygje i nesta da jojqui ca to da guati ca Ocja. Tengudi c cjahni nd hobbe, cja jin tema juni d tije. 19 Nu c judioc, bi jiantigui ndr dyo p jar templo. Bb tza di nec te di jixquig, mr ntzhui di hecua pa di xihquitsjj. 20 Pe como j xcu hecuac, guejtjo di joh bb di xihquij y p dda judio y x nzcua ter bh ca x ndjtiguij xcr tig? Como ya xp tjanquig r hunda p Jerusaln, gue cr junta c tita c i mandadobi y cjahni israelita bi juzgagui. 21 Tan slo d mang nar palabran bb ndr bbh p delante car junta, d a nzajqui,

HECHOS24 d ma ncjahua: Nuquj, xc nzojnquij r pa ya, como xc dydej, d emeg, ca Ocja da xox c nima. Ncjap g ndah car Pablo. 22 Nu car gobernador Flix, ya xi m padi ja i ncja cr hu car Jesucristo. Bi dyh ca m man car Pablo, pe bi hanguitjo, jim pe g regla car asuntoc. Bi xih c cjahni di dhmij, bi hi mbij: Hasta gue bb xtu cah p Jerusaln car comandante Lisias, nubb, cja xt hng ghtjo ja i ncja quer asuntoj. 23 Diguebb ya car Flix bi nzoh car capitn, bi xifi di segue di mh car Pablo, pe jin di du hti. Cja bb di heh c dda qu amigo car Pablo, di jijm di ccahti cja ms di mtzi. 24 Bi tjogui tengu mpa. Diguebb, p bi ti jar juzgado car Flix, mb hohui cr bbja. Gueguec m ju cr tjuju mr Drusila, mr judiac. Car Flix p bi nzojni car Pablo pa di dynihui, ja m ncja cr hu car Jesucristo, bb to di heme? Cja car Pablo bi xijmi ncjahua: 25 Bi xijmi, i nesta gu hmpj g honrado, jin gu ndujpitej, cja jin gu jguij pa da daguij nttzomfeni. Bi xijmi hneje, ba eh car pa bb xta juzgaguij ca Ocja digue ghtjo ca xt tij. Nu car Flix, bb m dyde ncjap, bi ntzu cja bi xih car Pablo: Ya co guehc. Bb p xta ncja m lugar, p xt nzohqui bb. 26 Cja, cierto, p bi nzoh car Pablo tengu vez, segue bi ahui. M mantsj car Flix, bb segue di nzojni car Pablo, gueguec di uni domi pa di tsjojqui. Nu car Pablo, jin te g uni. 27 Bi tjo yo cjeya, cja bi

HECHOS24,25 bn cr cargo car Flix, mr cjotitjo car Pablo. Nubb, bi ti p hnar gobernador, m ju cr tjuju mr Porcio Festo. Car Flix ya, m ne di dyhtibi hnar favor c judio, eso, bi zoti car Pablo jar fdi.

338 bi jixij nduntji cosa r nttzo, pe j m cierto ca m majm. Guejtjo, jin te m bb testigo pa di mx cr testimonio c cjahnic cja pa di tteme ca m majm. 8 Nu car Pablo bi dadi: J xt t c cosa gu jxquij. Jin d contrabi car ley ca bi zoguij car Moiss, guejti p jar ndo templo p Jerusaln, jin d te tema cosa ca i nccahtzi. Guejtjo, j xt contrabi car emperador. Ncjap g ndah car Pablo. 9 Nu car Festo m ne di dyhtibi hnar favor c judio. Eso, bi dyn car Pablo, bi hi mbi: Cja i parecequi gr pxihui p Jerusaln pa gr reglaj p nir asunto? 10 Bi dah car Pablo, bb: Ya xt mpresenta hua nr juzgado hua, como guejcua i pertene car gobierno romano. Guejcua r ntzhui da tjanqui r hunda. Jin te xt cjajpig y judio, ncja ngu guir padi. 11 Bb gri ndujpiteg, o bb te xcr tig dr ntzhui gua tu, jin d cng pa jin da ttajqui cam castigo. Pe bb bbtjritjo c x jixquig y judioy, nuquigu, jin gu phtzi derecho gui dguig jy dyy. Nug, ya jin gu ma p Jerusaln. Mejor d ne gu ma p Roma, du tjanquig r hunda p jr juzgado car emperador. Ncjap g man car Pablo. 12 Diguebb ya, car Festo bi ahui c hj c m fx cr jmandado. Cja nubb, bi xih car Pablo: Ya xc dy r tsjjqui gui ma gur mpresenta p jab r bbh car emperador. Nd bb, gu cu hqui

25

Car Festo ya bi zti p Cesarea cja bi ti cr cargo. Bi dhmi p jujpa, cja diguebb ya, bi ma g mbx p Jerusaln. 2 Nu p Jerusaln, c mcja c m mandado cja co c anciano c m ja qu cargo b cxj car Festo, b jxj car Pablo c dda cosa, cja bi dyjpij car gobernador di mandado pa p di tjampi r hunda. 3 Bi dyjpij car favor di ttzojni car Pablo cja di mandado pa du ttzimpij tz p Jerusaln. Nu gueguej, p m jondij ja dr dyhtibij hnar trampa car Pablo, pa di mhtij ante que di zti p. 4 Nu car Festo bi dadi, bi xijm ncjahua c mcja cja co c anciano: R cjoti p Cesarea car Pablo, cja nug ya xtr mag p hne. 5 Nuquiguj, bb te gu ne gui jixij car hjca, da jogui da ma p y dda y ms i ja r cargoj, gu mjme. 6 Nubb, p b d p Jerusaln car Festo jab ojto o ddtta mpa, cja diguebb ya, bi ma g ngoh p Cesarea. Bi dnij g mjm hneje c dda mcja c m mandado cja co c dda anciano. Car jiaxca car Festo bi ti jar juzgado cja bi mi h p jab m jampi r hunda c cjahni. Bi mandado du ccjqui car Pablo, du ttzi p hneje. 7 Cja bb m zhca, c judio xn hi tij mad cja

Pablo delante de Festo

339 gui ma p pa du tjanqui r hunda p. ya xqu tjogui tengu mpa bi zti p Cesarea car rey Agripa cja co cr bbja. Guegueca m ju cr tjuju mr Berenice. Bi znguahui car Festo. 14 Como bi dehui p tengu tzi mpa, car Festo bi xijmi cr asunto car Pablo. Bi man car Festo, i na: I bbjcua ca hnar preso, mr cjoti fdi bb nd cti nm cargo. Xqu zo jar fdi car gobernador Flix. 15 Cja bb ndr bbh p Jerusaln, bi nzojqui qu mcja c judio c i mandado, cja co c anciano c i ja r cargoj hneje, gueguej bi dyjqui gua sentencia car Pablo pa di bbhti. 16 Pe nug, d xijm jin gui te ncjap nr gobierno romano. Jin d mbije cr castigo hnar cjahni bb j bbe i njuzga. I nesta bbto da nccahtij c to te i quejabi co guejti car cjahni ca i ttzojni, cja da ttungui lugar car cjahnica pa da dadi digue ca x tjtze. Cja d xih c mcja ncjap. 17 Diguebb ya, b ecua gueguec. Cja nug, jin d d pa gua nzojni. Nguetica d nu htibi cr asuntoj. Mero car jiaxc, d mi h p jar juzgado, cja d mandado b ttz car preso. 18 Nug, ndr mang, ms xqu dyte tema cosa r nttzo. Pe bb m man c judio te m ne di jixij guegue, j m nttzoc. 19 M tzanij car Pablo, como hnaho car religin i tnca. I majm, m bbh ca hnar hj, m tsjifi r Jess. X nduca, nu car Pablo i ma i bbjtjo. Eso, x hunihui car Pablo c judio

HECHOS25 por r ngue ca i emej. 20 Nug, jin d padi ja gu jojqui car asuntoca. Eso d xih car Pablo, bb m ne di ma p Jerusaln, gua mjme gr reglaje p. 21 Nu car Pablo bi dadi ji na. M ma guegue, bb jin di tthtibi jujticia hua, di ma hasta guehp Roma du regla p. Nubb, p d mandado di cjotitjo hasta bb xta jogui gu pjni p Roma, pa da ma dr n car emperador. Bi ma ncjap car Festo. 22 Cja bi man car Agripa bb, bi xih car Festo: Guejquitjog, d ne gu h tz te i man car hjca. Cja bi dah car Festo: Xudi xqu dyh bb. 23 Ca p hnar pa ya, p b cojmi jar juzgado car Agripa co cr bbja, car Berenice, mr tzi z mr ni guihui. Xqu jiehui qu dajtu hui mr njuhtzi. Bi tihui p jab m tth c asunto, mb yojmi c dda qu jefe c sundado cja co c autoridad c m ja cargoj p jar jini Cesarea. Nubb, bi mandado car Festo du ttzi car Pablo, bb. 24 Cja bb ya xcu hehc, bi man car Festo, bi hi na: Nuqu, rey Agripa, nuquiguj, gu hjj gu bbpj hua, gu ccahtij nr hj n ra bbjcua. Ghtjo c cjahni judio xp dyjqui p Jerusaln, cja p x dyjqui hua, da ttunin car sentencia pa da du. I ndo zhc, segue i nzojquig, i xijqui, r ntzhui da bbhtin. 25 Pe nug, jin te d thtibi te xtr dyti ca r nttzo, masque ya xt jampi r hunda, xt ndo hni r z. Cja como guejtsj nr preso x dyjqui da cju h p Roma pa dr njuzga p,

Pablo delante de Agripa y Berenice

13Bb

HECHOS25,26 nug xt mbeni gu pjni p. 26 Pe ujtjo jin tema du my gr cuy, cja i nesta gu xih car emperador p Roma, te r nguehca dr cju h p. Eso, xt mandado xp ttz hua, pa guehquj gui dydej te da ma nr preso. Nuquigu, rey Agripa, bb gu ne gui cjagui tz car favor, guehquitsjgu, gui jampi r hunda nr hjn, santa gu padi tema razn gu ju htzibi car emperador bb xt pmpi nr preso. 27 Como jin da jogui gu pmpi nr preso bb jin gu jutzi ter bh ca xtr dyti ca r nttzo. Ncjap g man car Festo.

340 padij hneje, nttzditjo ndr fariseog, nd cumpli ghtjo c costumbre c i tn c fariseo. Bb di ne gueguej, di jogui di hmpj g testigo, di majm, te tza mr z nd tng cr religinj mhmto. 6 Nug, d eme, ba eh car pa bb xta xox c nima ca Ocja, como guegue bi prometebi c ndom titaje da dyte ncjap. Guehca dr emeg, da nantzi c nima, eso, x nzojnquig y anciano y i mandadobi y cjahni israelita pa da njuzgagui hua. 7 Ghtjo c doce qu familia cm cjahnije Israel, i thmij car p bb xta ncumpli car promesac. Eso, d ndo i htzibije ca Ocja, cja d nzojme pa r xuy. Nuqu, rey Agripa, ja por r nguehca dr emeg ncjap, eso, x tsjeyagui y judio, cja nuy, ghtjo te x jixquig. 8 Xiquiguj, gu judioj gu bbpj hua, cja jin gu emej, hneje, ca Ocja da xox c cjahni c x ndu?

5I

26

Car Agripa ya, bi nzoh car Pablo, bb, bi hi na: Tz gui agu ya, gui xijquitsj ter fh ca i tjxque. Car Pablo, bb, bi tngui cr dy cja bi ma ncjahua: 2 D mpj ca xc ttajqui r tsjqui gu tjajtsj digue ghtjo ca x jixqui c judio. D mpj, como guehquigu gu djtiqui cam aclaracin, nuqu, rey Agripa. 3 Nuquigu, r z gri padi ghtjo ja i ncja cm costumbre d tnije, d judioje, cja co cm creencia d emeje. Nuya, d hqui tz, jin da mfadaqui pa gui dyj y palabra y gu man ya.

Pablo presenta su caso delante del rey Agripa

padi ghtjo c judio ter bh ca xt pfi desde bb nd tch. I padij ja m ncja cam vida bb nd yojme cm mi nguje p Jerusaln.

4I

La vida de Pablo antes de su conversin

nuguitsjg nd tig r ngu cosa pa d contrabi c cjahni c m tnij car Jess ca mr mi ngu Nazaret, como nd mbeni m tzh ca Ocja ca nd contrabic. 10 Nd ndo htibij tujni bb ndr bbh p Jerusaln. Bi ddajqui cam cargo c mcja c i mandado. Nd tzdi r ngu c cjahni m emej car Jess, cja nd coti fdi, masque jin te m tuj. Cja bb m bbhti, nd mang, mr ntzhui di duc. 11 Segue nd castiga c cjahnic, pa di jih ca xqu hemej. Nd dyo p jy templo cm mi ngajudioje,

9Mhmto,

Cmo Pablo antes persegua a los cristianos

341 nd jon c cjahnic, como nd ndo bbe. Bbbb nd pa hasta hnaho jy pa gua htibij tujni c cjahni c xqu guatij car Jess. hnajpa, ndr ma p Damasco, pa gua tzh c dda cjahni c m emej car Jess. Nd phtzi cam cargo pa gua tic, gue c mcja c i mandado xqu ddajqui carta cja xqu gujqui gua ma p. 13 Nuqu rey, d xihqui, nd pa p jar hu, bb m z ju xadi, cja d janti hnar tjay ms mr nti ni ndra ngue nr jiadi. Nuca bi hi jquije mad, nug cja co ghtjo c nd yobbe. 14 Nubb, d ghtjoje, d fntzije jar jy, cja nug d h hnar ja, mr nzojqui digue cam jaje, d judioje. Bi xijqui: Saulo! Saulo! Dyoca gu gui? Guehquitsjgu gu lastima. Gu ncja ngu hnar ndani bb ga ntsjni, i t titjo car maza. 15 Nubb, d tjadi, Toquigu? Cja hu guehquigu g Ocjagu? Cja bi xijqui gueguec: Guejc dr Jess. Guejc gu cbigui. 16 Nuya, gui nantzi ya, gui bby. Xt nzohqui ya pa gui sirvegui. Xt i xqui pa gui xih c cjahni ja ncja xqu ccajtigui ya. Guejtjo gui ma gui ccajtigui p dda vez, gui cja m testigo, cja p gui nzoh c cjahni por r nguejquig. 17 Nug, xt cjxqui jy dy c judio, bb te da ne da cjahqui. Guejti c hnaho cjahni c jin gui judio, xt cjxqui p jy dyc hneje. Gue c cjahnic d cu hqui gui ma gr nzohc. 18 Gui xojquibi qu dj pa da bnij jar bbxuy, dr guatij nr jiahtzi. Gui nzojm pa da bnij p jab i

HECHOS26 mandado car Satans, dr tij p jr dy ca Ocja. Gui xijm ja dr hemegui pa dr cchtzibi ca r nttzo ca x dytij. Da ncjap da cjaj bajtzi ca Ocja, cja da hmbi c p ddaa c x hemegui cja ya jin te i tuj. Guejtjo da ttunij hnar herencia dr tzi z. Ncjap g xijqui car Jess. rey Agripa, bb nd jc car voz mb nzojqui desde jar ji tzi, jin d ntxtibbeca. D ti ca bi bbjpigui. 20 Nu car mensaje ca bi tsjijqui, bbto d xih c cjahni p Damasco, cja diguebb p d xih c m Jerusaln. Ma ya, d ma d ho ghtjo p jar estado Judea, d xih c cjahni mr bbh p. Guejtjo d ma d nzoh c gentile, d xijm di jiguij ca r nttzo, cja di jionij ca Ocja. D xijm di nxdi di dytij ca r z pa di fadi, ntjumy xtr hemejc. 21 Segue nd xih c cjahni digue car Jesucristo. Por r nguehc, b tzjqui cm mi ngajudioje bb ndr bbh p jr patio car templo, m ne di mjtigui. 22 Nu ca Ocja bi hmh mad, cja segue i fxqui guegue, eso d bbjtjo hasta r pa ya, d predicatjo cr palabra. D xij y cjahni y i bbh cr cargoj, co ni y p dda y jin te i bb r cargoj. Parejo dar xijm ghtjo. D xijm ca bi man c profeta cja co ni car Moiss bb m majm ja di ncja ca hnar hj ca di hi x ca Ocja pa di gxquigj. Jndic d xij y cjahni. 23 Car Moiss co ni c p dda profeta m majm, bb di heh

Pablo cuenta otra vez su conversin

12Ca

19Nuqu,

Pablo obedece la visin

HECHOS26,27 ca hna ca di hi x car Tzi Ta ji tzi pa di mxquigj, guegue di sufri, di bbhti, cja diguebb ya p di nantzi. Car cjahnic bbto di ja r ja, cja dr gax ya, di ja r ja c nima. Como bi du car Jesucristo cja p bi nantzi, ya x jogui da tsjij y judio, co guejti y p dda cjahni y jin gui judio, ja dr ccahtij cr tzi jiahtzi ca Ocja. Ncjap g man car Pablo.
Pablo trata de convencer a Agripa de que crea en Cristo

342 r ngu, quiera gi heme car Jesucristo, ncjaguig, cja jin gui jaquigu, pe guejti y p dda, ghtjo y i jque dra a. Pe jin d neg pa da hnahquij cadena ncja ngu ga hnajquig. 30 Bb m guadi m ma ncjap car Pablo, bi bbh car rey co cr bbja cja co hneh car gobernador, cja co c p dda cjahni mr juj p, ghtjo bi bnij. 31 G mjm hnanguadi, bi aj te di cjajpij cr asunto car Pablo, cja bi majm: Jin te x dyti car hjca pa dr ntzhui da bbhti, nim pa digue ca r cjoti fdi. 32 Nubb, bi man car Agripa, bi xih car Festo: Bb jin di dy guegue di ma du nreglabi cr asunto p Roma, di jogui di tsjojquitjo.

m guadi m a car Pablo, car Festo ya bi a nzajqui, bi xifi: Nuqu, Pablo, ngu ya xqu ne gui nloco. Guehca xqu ndo nxdi r ngu, x cjahqui xc nloco. 25 Nu car Pablo bi dadi, i na: Nuquigu, Don Festo, jin d nlocog. I bbh cam juicio, cja ntju my ghtjo y xt xihquij. 26 I jjmi ncja hnar testigo nr rey Agripa. Gueguen i padi, cierto ghtjo y xt ma, eso, jin d ntzug dar d cam aclaracin pa da dyjn. Gu ghtjoj cja co hnej nr rey Agripa, xc dydej ja ncja g ndu car Jesucristo cja p bi ja r ja, como jin g ncjaca g nttagui tjojo. Ghtjo y cjahni x dydej ter bh ca bi ncja. 27 Nuqu, rey Agripa, cja gu eme ca bi man c profeta? Nug, d i ng gu eme. Bi ma ncjap car Pablo. 28 Nu car Agripa bi dadi: Ya tchtjo gi tagui pa gua emeg car Jess, hneje. 29 Cja p bi man car Pablo, bb: Xajma da cja Ocja gui heme. Bb i nesta da tsjihqui tchtjo palabra, o bb i nesta da tsjihqui

24Bb

27

Bb m jma di ttzix car Pablo p Italia co c p dda preso, bi ndjti r dy ca hnar capitn, m ju cr tjuju mr Julio. Guegue m pertene hnar batalln, m tsjifi cr batalln car emperador Augusto. 2 Nubb, d tjme hnar barco xcu heh car ji ni Adramitio, p jar jy Asia, cja ya xti bni p dr goh p, di tjogui ghtjo jr nttzani car jy Asia. Bi bn car barco, bb. Nugje nd yojme car hermano Aristarco, gueguec mr mi ngu p Tesalnica p jar jy Macedonia. 3 Car jiaxca, d tznije p jar jini Sidn. Mr jogui cjahni car Julio, eso bi ungui r tsjjqui car Pablo di ma du ccahti qu amigo pa di mxj. 4 Cja diguebb, p d pnije p Sidn. D tjojme car isla

Pablo es enviado a Roma

343 Chipre jam ntchohta dyje, p jab m cjujti car ndaji , porque bb ji na, m ndo tjnquije car ndaji , m ne di cohtzitjo car barco. 5 Diguebb ya, d tjojme p jab mr nccahtihui car barco co ni cr nttzani car jy Cilicia, co guejti car jy Panfilia, cja d tztije p Mira, hnar ji ni p jar jy Licia, cja nup d capje jar barco. 6 Nu p Licia, car capitn bi dti hnar barco xcu he Alejandra cja mr ma Italia. Bi ddazquije, bb, cja d tjme car barcoc pa gua mjme Roma. 7 Diguebb ya, r ngu mpa d hoje jar mar. Ddahtz mr ho car barco, como segue m tjnquije car ndaji , eso cutjo d tztije p jab ndr nccahtije car jini Gnido. (Car ji nic i bb jar isla Creta.) Car ndaji segue m ne di cohtzitjo car barco, eso, p d tjojme p jab ndr nccahtije car ji ni Salmn, cja diguebb ya, d bbtije jr sur car isla Creta, p jab m cjujti car ndaji . 8 Ddahtz nd tntije jr nttzani car isla, mr ndo ntji d mjme. Cja p d tztije jar lugar ca m tsjifi Buenos Puertos. Car lugarca jin tza m jajquihui car ji ni Lasea. 9 Bb nd tztije p, ya xt ndo dje jar mar, porque ya xi mr ntji mr ho c barco. Ya xi m ndo dyo ndaji , como ya xi mr mh c zana bb r ntz. Nubb, car Pablo bi nzoh c to m ncargado digue car barco cja co jab gua mjme. 10 Bi xijm: Nuquj, tada, ngu d mbeng, mejor ya jin gu segue gu hoj jar mar, como i ndo dyo ndaji y zana xt ctij ya. D tz m my, bb

HECHOS27 gu segue gu hoj, xta bbj nr barco co n r carga i tu, cja jin gui jay. Guejquitjogj, gu bbh cam vidaj, hneje. Bi ma ncjap car Pablo. 11 Nu car capitn, jin tza g cjajpi ncaso car Pablo. Ms bi heme car hj mr dy car barco, co ni ca hna ca mr mjti. 12 Nu c p dda cjahni c m bb jar barco, casi ghtjo m ne di bm p Buenos Puertos. Car lugarca, m ndo tjni car ndaji , eso, j m tz pa di dhmij p car nguarexma. M mbenij di bbtij car isla pa di ztij p jar ji ni Fenice cja di tjojm p car nguarexma. Car Fenice, guejtjo mr puerto p jar isla Creta, cja m cjujti r z c ndaji mr heh p jab r bxi jiadi. Nu car lado p jab r h car jiadi, mr nccahtihui car mar, cja mr djni p car ndaji .

ya, bi ho hnar tzi ndaji , g hej n r ncja jar sur. Gueguej ya bb, bi mbenij, ya xqu ncj ca nd thmije pa gua tztije p Fenice. Nubb, d pnije p Buenos Puertos, d mjme jar mar, d tnije cr nttzani car isla Creta. 14 Cja bb jin tza xt hoje r ngu, ya xi ndr ccaje jar isla, bi ndo ho hnar ndaji g dye, g hej n r ncja Noreste. 15 M ndo tjni car barco car ndaji , hasta mb cohtzitjo. Cja bb m ccahti c marinero, ya j m jti di ho car barco, bi bbhtij, bi jijtij di du xti car ndaji , p jab xtr matjo. 16 Nubb, d tjojme jr xtja car tzi islatjo ca i tsjifi Clauda, p jab

13Diguebb

La tempestad en el mar

HECHOS27 m tzi cjujti car ndaji . Diguebb ya, c marinero bi cuajtij xtze car barco car tzi chalupatjo, como nuc, mb eti xtja car ndo barco, mb hnatitjo. Cutjo d cjhtzije car tzi chalupatjo, como mb ndo tujquitjo car ndaji . 17 Bb ya xt phtzije car tzi chalupatjo, nubb, c marinero bi du htijc. Guejtjo bi du htij c cable p mad car ndo barcotsj pa di zti, como mr ndo tjni c deje. Nd tzuje di dynguije ndo yap car ndaji , di du x car barco mero p jar lugar ca m tsjifi Sirte. P jar lugarc, m ca c jui nani, cja m hti car deje p mad. Bb di tjoh p hnar barco, mr cy. Eso, d xohtije c dajtu c m hnax p a, d cajquije. Diguebb ya, bi tjh car barco bi du xti car ndaji . 18 Bi segue bi ndo ho car ndaji , mr ndo nzdi, cja mb yojmi dye. M ndo juan car barco. Car jiaxca bb, d tzjquije hna parte car carga, d potije jar deje, pa di meno ca mr j car barco. 19 Ca xtr jujpa, d ghtjoje d mfxije, d cjhtzije c p dda cosa mb tu car barco, p d potijec jar deje. 20 Bi tjogui r ngu mpa, jin te m ncca car jiadi, cja bb nxuy j m ni gui c tz. Segue m dyodi car ndaji , m yojmi dye. Ya xi nd i naje, jin gua pxije. 21 Diguebb, bb ya xqu cja mpa cja jin te xt tzije, bi bbh car Pablo bi nzoh c p dda cjahni, bi xijm: Nuquj, tada, ms di joh bb gi dyjtiguij caso cja jin gua pnij p Creta. Nubb, jin gua sufrij cja jin te gua bbdij. 22 Pe ndejma xt resgaj xt ejm hua. Cja nuya d xihquij, da ju ir myj, como jin to da bbh cr

344 nzajqui. Jndi nr barco da bbdi. 23 Mn xuy, xt ccahti hnr anxe ca Ocja, xc nzojqui. Gue ca Ocja d tng cja d sirvebi. Bi ni gui car ngelec, 24 cja bi xijqui: Nuqu, Pablo, dyo gu ntzu. Tiene que gui tzti p Roma cja gui hmh p delante car emperador pa gui xifi toca gu eme. Cja por r nguehquigu, ca Ocja da mtzi ghtjo y cjahni y gu yojmi hua jar barco, jin to da bbdi. Bi xijqui ncjap car ngele. 25 Nuya, tada, d xihquij, da ju ir myj, porque d padi, cierto xta dyti ca Ocja ncja ngu g xijqui cr ngele. 26 Nugj, masque gu tzoj jar deje, gu pxij p hnar tzi isla. Ncjap g man car Pablo. 27 Bb ya xt hoje quince da p jar mar Mediterraneo, bi zh ca xqu man car Pablo. Xqu ndo djnquije car ndaji ghtjo car tiempoc. Ca hnar xuy, car barco mr ma hua, mr ma n. Cja bb m z mad r xuy, c marinero bi ja r hunda, ya xi nd cuatije hnar jy. 28 Nubb, bi dynij tengu mr je car deje, cja bi z treinta y seis metro. P bi tzi ho car barco, cja p bi yojpi bi dynij. Nubb, ya xi m veintisiete metrotjo. 29 M tzu c marinero, certa di mpjtihui j medo car barco, eso, bi motij c gojo ancla p jr xicji car barco. Nuc, bi ccahtzi pa jin di ho. Nubb, c marinero bi dhmitjo hasta bb xti ni gui. Mr ndo ntztij, mr ndo yomfenij. 30 Gueguec m ne di ddaguij, di zoguitjoje p jar barco, d ghtjoje nd pjme p. Bi xohtij car tzi chalupatjo, ya xti tsjjqui jar

345 deje, cja ya xi m ne di gapj p, ncjahm mr ma di motij p dda ancla p jr a car barco. 31 Nu car Pablo bi ja r hunda te m ne di dyti c marinero, cja bi ma b cx car capitn cja co c sundado. Bi xijm: Bb da wembi nr barco y marinero, jin da jogui gu pnij. 32 Bb m dydejn, c sundado bi ma b jjquij c ntaji c m hnati car tzi chalupatjo, bi jiguij g tzo jar deje. 33 Cja bb ya xi mb fdi mb ni gui, car Pablo bi pmindobij ghtjo c cjahni pa te di zij, bi xijm: Ya x cja quince da d thmij te da ncja, jin te d tzij, cja jin tza te d ajm hneje. 34 Nuya d nzohquij ya, d mang i nesta gu tzij ya pa gu zdij. D padi, da mxquij ca Ocja pa gu pxj. Ni digue hnam xtaj da bbdi. Bi ma ncjap car Pablo. 35 Bb ya xqu ma ncjap, bi ja hnar tjujme, bi dyjpi cjamadi ca Ocja, bi xjqui delante ghtjo c cjahni, cja bi mdi bi zi. 36 Nubb, c p dda cjahni, bb m ccahtij mr tzi car Pablo, bi animaj hneje cja ghtjo bi zij. 37 Nugje nd bbpje jar barco, nd ztije doscientos setenta y seis. 38 Bb ya xt i aje, bi ttzjqui car trigo ca m tu car barco, bi jitij jar deje, pa di meno ca mr j car barco.

HECHOS27 goxtji, m cjujti car jy c yonguadi, cja m po deje jar mad, eso, jin tza m hn car deje. Guejtjo mr z cr nttzani car jy, pa gua capje jar barco. Bi majm, cja jin di jogui di dytij car barco p jar goxtjic, pa gua tznije r z jar jy? 40 Nubb, bi jijquij c ntjaji mr hnati c ancla, cja bi zoguij jar marc. Guejtjo bi gahtij c remo mr dy car barco. Cja bi xohtij ca hnar dajtu jr a car barco pa di dujqui car barco car ndaji . Diguebb ya, car barco bi mdi bi ho, ya xi mr ma di guati jr nttzani car jy. 41 Pe nubb, bi zti p jar mad c yojo tzi isla, p jab mr mpjnihui c deje gu heh c yonguadi. Como jin tza m je p, bi hmh p car barco, bi nd cr a j bbomu. Ya j m tz di hni. Nu cr xicji car barco bi mdi bi wagui, como mr ndo djni car deje, ghtjo c yonguadi. 42 Cja c sundado c xqu ndjti c preso pa dr zix p Roma, ya xi m ne di mhtic. M tzuj, bb di tjgui di hmy, di mftij jar deje c preso, di ddaguij, cja guegue c sundado di ncastigaj. 43 Nu car capitn m ne di mx car Pablo, eso, bi ccax c sundado pa jin di mhti c preso. Guegue bi mandadobi c hj c m padi di mftij jar deje di hmtoj, di hntij jar deje cja di mftij pa dr znij jar jy. 44 Nu c p dda ya c j m padij, cada hna di jaxi hnar xitj o tema za digue c m bb jar barco, como ya xi mr juagui ghtjo. Di tguej cada hna hnr za pa ncjap dr znij jar jy. Nubb, ghtjo bi dytij ncja ngu g hmjpij, cja

bb ya xqu ni gui, c marinero bi jiantij car jy p jab nd cuatije, pe jin g meyaj. Bi jiantij hnar lugar ncja ngu hnar

39Cja

Se hunde el barco

HECHOS27,28 ghtjo bi znij jar jy, bi bxij r z.

346 bb guegue, cja bi nzoh ca Ocja. Bi dyx qu dy, cja exque bi z car dhtji bb. 9 Bb ya xqu ncjac, b eh c p dda mi ngu car islac c m tzhui tema jnini. Guejtic, car Pablo bi orabi, cja bi zj hneje. 10 Eso, c mi ngu p m ndo neguije cja m i zquije. Cja bb nd pnije p, ghtjo bi ddajquije ca nd nestaje p jar barco.

28

Bb nd pxje jar jy, d jnije ja ncja m tsjih car islac. Cja bi tsjijquije, mr Malta. 2 Nu c mi ngu p, bi jui guije, bi hujm hnar ndo tzibi cja bi cuajtiguije, ghtjoguigje, pa gua pahtije, como m wajti car dye cja mr ntz. 3 Car Pablo ya, bi ma b cjo tengu za, bi dyxi jar tzibi, cja nubb, bi hna bni jar tzibi hnar cci a, mb yojmi c za, bi mpx jr dy car Pablo. 4 C mi ngu p, bb m ccahtij car cci a mr hnax p jr dy car Pablo, bi majm: Pe ntoja r mhtite nr hjn. X mbx n jar deje, nu car Ndo Nzya p jar ji tzi ndejma jin da jigui da hmy. Ncjap g man c cjahnic. 5 Nu car Pablo ya, bi juaqui car cci a, cja bi tzo jar tzibica, nu guegue jin te g cja. 6 Nubb, c mi ngu p bi ndo yomfenij, bi dhmij ter hora di nen car Pablo, o di hna ntjnitjo, di du. Pe bb ya xqu ndo dhmij, cja bi nuj jin te m cja guegue, nubb, bi pti qu mfenij, bi mdi bi majm: Ngu r cja nr hjn. Sa jin te x cja ya bb? M ncjap ng mbenij. 7 Car jefe ca m mandado p jar islaca, m ju cr tjuju mr Publio. Guegue m tj jy cerca p jab nd bbpje. Car Publio bi zixquije p r ngu, bi cuajtiguije, bi wi nguije jujpa, bi nuguije r z. 8 Cr ta car Publio ya, mr oxi gama, m jnini. M cax car p cja m ungui ddiji. Car Pablo ya bi ti p jab mr

Pablo en la isla de Malta

thmije juzna p jar isla Malta, cja diguebb d pnije. D tjme hnar barco xcu he Alejandria, xqu dhmi p jar islac ghtjo car nguarexma. Car barco m cuati qu dibujo c yojo cja c i tsjifi Cstor y Plux. 12 Diguebb d tztije p jar jini Siracusa, cja d hmpje p jujp. 13 Cja p d pnije p, d tntije cr nttzani car isla, hasta bb nd tztije p jar ji ni Regio. Hnajpatjo d hmpje p, cja diguebb ya, p d pnije. Como ya xi m dyo hnar ndaji mr he jam xtjaje, bi dyti car barco p jab nd mjme, eso g ho nttzdi. Ca xtr yojpa ya, d tztije p jar ji ni Puteoli. Car ji nic jin tza i jajquihui car ciudad Roma. Nubb, d capje jar barco. 14 Nu p Puteoli, d ntjje c dda cjuada, cja gueguej bi zambiguije d hmpje ojto. Cja diguebb ya, d mjme p Roma, d hodije. 15 C cjuada c m bbh p Roma bi dydej, ya xi nd pjme p. B ejm g ndajquije jar hu, cja d ntjje p ca hnar lugar mr ty, m tsjifi Apio, p jab i bb ju dnda. Nu car Pablo, bb m ccahti c hermano c xqu he Roma, bi dyjpi cjamadi

11D

Pablo llega a Roma

347 ca Ocja cja bi mph cr my. 16 Bb nd tztije p Roma, car capitn bi djti c preso jr dy car jefe ca m mandadobi c guardia mr bbh p. Nu car Pablo, jin g cjoti fdi, bi ttuni r tsjjqui di hnatsj co hnatjo r sundado pa di mdi. Bi tjombi hnar tzi ngu p Roma, cja bi hmh p.

HECHOS28 y cjahni, ya x ni gui car Cristo ca nd thmij, nugj d israelitaj. Ncjap g man car Pablo. 21 Cja bi dah c judioc, bi xifi: Nugje, jin te xt recibije carta xtr heh p Judea pa di xijquije te xcr dytigu. Guejti cm mi ngajudioj c gu hejm Judea, jin te x xijquije diguehqu, hneje. 22 Pe nugje, d ne gu deje ja i ncja car ddadyo religin gu tngu. Ya xt padije, ghtjo p jab x jman car palabrac, ghtjo c cjahni i ndo tzandi car huc. Bi ma ncjap c judioc. 23 Cja bi gjm hnar p, pa p du cojm p jab m bbh car Pablo. Cja bb m zh car pa, bi guati r ngu c judio. Cja car Pablo bi xijm r z ja i ncja cr jmandado ca Ocja. Guejtjo bi xijm m gue car Jess ca xqu hi x car Tzi Ta ji tzi pa di mandadobi c judio cja di ghtzibi ca r nttzo. Bi ujtij c dda parte digue cr ley car Moiss cja co c libro c bi dyti c profeta, p jab i ma ja di ncja car Cristo ca m ddhmi. Bi d bi xijm ja ncja g nzh c palabra i cuati p ja Escritura, por guegue car Jess. Bi mdi bi ujti bb m nxudi, cja jin g nguadi hasta bb ya xqu nde. 24 C dda ya, bi hemej ca m man car Pablo, nu c p dda, jin g hemej. 25 Bi weguej cja bi ntxtij bb. Nubb, bi mdi bi mfontij. Bb ya xi mr ma di mfontij nteroj, bi man car Pablo: R z g man car Espritu Santo ja gu ncjaguj. Gue car profeta Isaas bi nzoh c ndom titaj cja bi ju x ya palabraya jr libro ca bi dyte. Car Espritu Santo bi xifi te

mr cja jujpa, car Pablo bi nzojni c judio c m phtzi qu cargoj entre c p dda judio p Roma. Cja bb ya xqu jmu ntzij, guegue bi xijm: Nuquj, tada, nuquj m cjuadaquij, bb ndr bbh p Jerusaln, bi ttzjqui g preso cja xp bbnqui hua, masque jin te d htibi cm mi ngajudioj, cja jin to d jajquibi c costumbre x nzoguij c ndom titaj. Pe nuya, ya xt tzcua, dr preso, ya xt bb r dy c autoridad romano. 18 C autoridad romano c r mandado p jar jy Judea, b nzojnqui, cja b ngui r z, ter bh ca xt te. Nuc, jin te g ndjtigui ca mr nttzo, eso, bi majm, j mr ntzhui di mandadoj pa di bbjtigui, cja ya xi m ne di xojtiguic. 19 Nu cm mi ngajudioj c r bbh p, bi ccahtzij pa jin di tsjojtigui. Eso, d di di bbnqui hua Roma, pa da juzgagui car emperador. Pe nug, jin d ecua pa gua quejabi c judio p jar jy Judea, como m cjahnigc. 20 Nuquiguj, xt nzohquij r pa ya pa gu nccahtij cja gu aj. Cja d xihquij, i hnajquig ya cadenaya porque d tngui car tzi ddadyo ja, d xij

17Ca

Pablo predica en Roma

HECHOS28 di ma, i na: X man ca Ocja, x xijqui ncjahua: 26 Gui ma nzoj ym cjahnig Israel, gui xijm: Nuquj, bb xt nzohquij, xqu dydej, pe j xqu ntiendej te d ne gu xihquij. Guejtjo, bb xt ujtiquij c dda cosa, xqu ccahtijc, pe j xqu jaj r hunda ja i ncja. 27 Ncjahm xc ndo cjaj memy, jin gu ne gui padij ja d ncjag. Ncjahm xc cojti yir guj, ncjahm xc ttzanti yir dj, Pa jin gui ccahtij te d ne gu ujtiquij Cja jin gui dydej te d ne gu xihquij. Bb gi ccahtij r z cja bb gi dydej r z, Bb gi uni ir myj pa gi ntiendej, Nubb, gi jijm ca r nttzo, cja p gi jionguigj, Cja nug, gua joquiqui quir tzi myj, bb.

348 Ncjap ga man ca Ocja, ga nzoh qu cjahni. I ju x y palabray p jar libro ca bi dyti car profeta Isaas. 28 Cja p bi man car Pablo, bi xih c judio: Dyjmaj ya, desde r pa ya, gue c cjahni c jin gui judio da tsjij nr ddadyo ja, pa da dnij ca Ocja cja da dtij car nzajqui ca jin da tjegue. Nuc, da hemec. 29 Bb ya xqu ma ncjap car Pablo, bi bn c judio, m ntxtsjj. 30 Nu car Pablo bi hm yo cjeya jr ngu ca xqu jmi ji , cja mb cuati p r ngu cjahni, m ahui. Ghtjo c to mb ejm, car Pablo m recibi cja m nzofo. 31 M xijm ja ncja ga mandado ca Ocja hua jar jy, cja co ja i ncja cam Tzi Jmuj Jesucristo. M xijm, bb m du cja p m ja r ja car Jess, nubb, bi ni gui cr jmandado ca Ocja ca m ddhmi. Car Pablo segue m ujti c cjahni car palabrac. Jin te m tzu, cja jin to m ccahtzi. I ttzdi hua n r bbede nar libron.

LA CARTA DEL APSTOL SAN PABLO A LOS ROMANOS

Nug dr Pablo, d pjpi car Jesucristo. Car Tzi Ta ji tzi x hi xquig g jmandadero, x juanquig pa gu xij y cjahni nr ddadyo ja n r heh ca Ocja, gue n i xijquij ja i ncja da ttajquij car nzajqui ca jin da tjegue. 2 Ya m yabb, ya xi m man car Tzi Ta ji tzi di ddajquij hnar ddadyo hu pa gu ttij car nzajquica. Car tiempo ca x tjogui, car Tzi Ta ji tzi bi xih c profeta c m pjpi, ja di ncja car ddadyo hu ca di ddajquij, cja nuc bi ju x p jar Escritura. 3 Nr ddadyo ja n xp mnquij ca Ocja i xijquij digue cr Tt, gue cam Tzi Jmuj Jesucristo. Guegue bi cja r cjahni, bi hmy digue cr cji ca ndor rey David. 4 Mr cjahni car Jesucristo, pe guejtjo mr Tt ca Ocja. D padij, r Tt ca Ocja guegue, porque bb ya xqu du, car Tzi Ta ji tzi bi cjajpi bi ja r j. Bb m nantzi car Jess, nubb, bi ni gui te tza r nzh car Tzi Ta ji tzi. 5 Bi nzojquig car Jesucristo, m Tzi Jmuj, bi ddajqui nr bbfi r z n d te. Bi hi xquig g jmandadero pa gu xij y cjahni y

Pablo escribe a la iglesia en Roma

i bb ghtjo tema jy digue nr mundo. D xijm to guegue cja co te r nguehca b eje, santa da dydej cja da heme r ngu cjahni. 6 Hnehquiguj, gu hermanoj gr bbpj jar ciudad p Roma, x nzohquij cam Tzi Taj ji tzi. Como xc hemej car Jesucristo, ca Ocja x cjahqui bajtziquij. 7 Nuquj gu hermanoj gr bbpj p Roma, d pnquij nar cartana ghtjo c to x heme car Jesucristo. Car Tzi Ta ji tzi i mahquij, x nzoh quir tzi myj, cja x ngzquij ca r nttzo ca ngu tuj. Cam Tzi Taj ji tzi cja co cam Tzi Jmuj Jesucristo da mxquij co cr tzi ntti jqui pa gui hmpj r z.

d ne gu xihquij nar palabrana. D ndo jpi mpjcje cam Tzi Taj ji tzi por r nguehquj, como xc hemej cam Tzi Jmuj Jesucristo. Ya x dyh c cjahni c r bby ghtjo tema parte nr mundo, nuquj, xc hemej nr tzi ddadyo ja n d ma. 9 D pjpi ca Ocja ghtjo mbo m tzi my, d xih c cjahni nar ddadyo ja na i ma ja i ncja cr Tzi Tt ca Ocja. Bb

8Bbto

Pablo quiere visitar Roma

349

ROMANOS1 d nzojc ca Ocja, d mbnquij, d mahti car Tzi Ta ji tzi por r nguehquj. Guegue i padi, cierto na d xihquij hua. 10 Ya x cja tiempo xt mbeni gu ma znguaquij tz. D jpi cam Tzi Taj ji tzi da mxqui pa da jogui gu ma p. 11 Como d ndo ne gu ccajtiquij, pa gu fxquij gui zdij ca gur tnij car Jesucristo. 12 Cja jin gui jaca. D ghtjoj gu mfxij pa ms gu emej guegue. Bb xt ccajtiguij, ja ncja dar emeg, xqu zdij bb. Cja hnequig, bb xt ccajtiquij guir zjm, ms gu zc bb hneje. 13 m cjuadaquij, d neg gui padij, ya xn ngu vez xt mbeni gua ma ccajtiquij, pe hasta guejya, jin gui tz ja gr ma. D ne gu nzoh c p dda cjahni p jab gr bbpj, gu xijm nar tzi ddadyo ja digue car Jesucristo, santa da hemej hneje, como ngu gua heme c p dda cjahni p jab xt ho. 14 Porque ca Ocja x ddajqui nm cargo gu nzofo ghtjo c cjahni, gu xijm nar ddadyo ja. Gu nzoh c cjahni c i bb ja ciudad, cja co hneh c cjahni c r bby yap cja i aj hnaho ja. Guejtjo gu nzoh c cjahni c x nxdi r ngu cja co hneh c jin tza te i padi. 15 Eso, d ndo phtzi deseo pa gu ma p Roma, p jab gu bbpj, ma gr xij nar evangelio c p dda mi ngu p hneje.

350 ghtzibi ca r nttzo ca i tuj. Parejo da nu ghtjo c to da heme, c judio, cja co guejti c cjahni c jin gui judio. Bb mb ecua jar jy car Jesucristo, guegue mr judio, eso i nesta bbto da ttzoh c judio, da tsjijm nar tzi ddadyo ja na d ja. 17 Nar tzi ddadyo ja digue car Jesucristo i xijquij ja ncja ga ngzquij ca Ocja ca r nttzo ca d tuj. I nesta gu emej ghtjo mbo m myj, ca Ocja da dyte ncja ngu ga ma. Bb gu emej ncjap, ca Ocja da nuguij ncjahm jin te gri tuj. Ghtjo r vida i nesta gu emej, guegue da dyte ncja ngu xc ma. Guehca i mam p jar Escritura, i na: Car cjahni ca i eme ca Ocja, ghtjo mbo r my, guegueca i ccahti ncjahm jin te di tu, cja guejtjo i un car nzajqui ca jin da tjegue.

d phtzi m tz gr xij y cjahni nar evangelio, porque d padi, i yojmi cr ttzdi ca Ocja pa da nzoh qu tz my y cjahni. Ghtjo c to da heme, ca Ocja da

16Jin

El poder del evangelio

Tzi Ta ca b bb ji tzi x xijquij da ndo castiga c cjahni c jin gui tzuj guegue cja i tij ca jin gui tz. I padij ja i ncja ca r z cja co ja i ncja ca jin gui tz, pe i segue i tij ca r nttzo, ncjahm jin di emej, cja i bbh ca Ocja? o ncjahm jin di padij cja cierto da janquij r hunda guegue? 19 Ca Ocja jin gui nu r z c cjahni c i tij ncjap. Ya xqui padij i bb guegue, pe jin gui cjajpij ncaso. Guejtjo ya xqui tzi padij ja i ncja ca Ocja. Por digue y d ccahtij hua jar jy cja co n ji tzi, d padij, cierto, i bbh ca hnaa ca x dyte ghtjoy. Guejtsj car Tzi Ta ji tzi i cjaguij d mbenij mbo m myj, cierto i bb guegue. 20 Desde bb

18Car

La culpa de la humanidad

351 m ttti nr mundo, x ni gui, cierto i bbh ca Ocja, guegue i mandado ghtjo r tiempo, cja ms r ndo z qu mfeni ni ndra ngue cm mfenij. Bb d ccahtij ghtjo y x dyti ca Ocja, d padij ja i ncja cr ttzdi, masque jin d ccahtij guegue. Hasta guejti y cjahni y j bbe i tsjih cr palabra ca Ocja, jin gui tz da majm: Nim pa xt padije, cja i bbh ca Ocja? 21 Macja i padij, gue ca Ocja x dyte ghtjo y d ccahtij, pe jin gui ungui myj da hi htzibij o da dyjpij mpjcje por r ngue y cosa r z y i bbjcua jar mundo. Lugar digue da mben ca Ocja, i dabenitjo, i mbeni mfeni c jin te i ntjumy, cja i cjaj dondo. Como jin gui ne da guatij ca Ocja, pa di yoti cr tzi jiahtzi mbo myj, ms r wembitjoj, r hmjtij p jab r hmxuy. 22 Gueguej i majm, ya xqui ndo padij r z, cja jin gui nesta da jionij ca Ocja. Eso, ms i cjaj dondo. 23 Masque ya xqui padij i bbh ca Ocja, r ndo z qu mfenic, cja i mandado ghtjo r tiempo, pe jin gui ne da guatij. X jijm guegue, x ungui myj da hi htzibij hnaho cja c jin gui hani. Nuc, x ttte pa da jjmi hnar cjahni o hnar ttzntz, o hnar zuwe ca i dyo jar jy, i phtzi yojo qu hua, yojo qu dy, o x ttte ncja hnar cci a. 24 Y cjahni, como ya x jijm ca Ocja ca ntjumy i bby, guejti ca Ocja x jijy. Eso, x hmindo y cjahni da dyte ghtjo tema cosa ca i mbentsjj, hasta i mfxihui qu hohui da dytihui hmtz. 25 Masque ya x mbadij, i bbh ca

ROMANOS1 Ocja, cja guegueca x dyjquij cja x ddajqui m nzajquij, pe j xc ne xc jionij guegue. Mejor, x nguatij y dda cosa y i bbjcua jar jy, x hi htzibij ncjahm Ocjay. I i htzibij y cosa y x dyti ca Ocja, pe jin gui ne da hi htzibij ca Ocja, cja nuca x dyte ghtjo y i bby. R ntzhui gu xjtibij cja gu i htzibij ghtjo r tiempo. Amn. 26 Eso, ca Ocja x jij y cjahni da dyte ghtjo c nttzomfeni c i mbentsjj. Ncjahm x dymbi myj pa da dyti cosa c j r ntzhui da ttte. I bb tzj. I bbh c dda bbja c jin gui ne da yojmi qu damej. Ms i tzj da hmbi hnr mi ngabbjahui, da i ntjo ncjahm dur hj. 27 Cja co guejti c hj, i ncjadin car hmtz ca i tij. I bbh c ddaa c jin gui ne da hmbi qu bbjaj, ncja ngu xc ddajquij ca Ocja. Como ya x ttzon qu mfenij, i tzj da yojmi hnr mi ngahjhui ncjahm dur bbja. Guehca jin gui ne da hi htzibi ca Ocja c cjahnic, ncjahm x bbh qu myj. Ya jin te i tzujtej. Ca Ocja x jijy pa xc bb tzj. Ncjap x unij car castigo ca r ntzj. 28 Como ya j xc ne y cjahni di mbenij ca Ocja, ca Ocja x jijy pa da cjatsj ghtjo c nttzomfeni c i mbenij. Ncjahm ya x ttzon qu mfenij. Ya jin gui padij cja r nttzo ca i tij? cja hu ja i ncja ca r z? 29 Eso, i tij ndu ntji cosa c jin gui tz. I htibij qu hohui ca r nttzo, cja i hui. I ndo ne da ja, pa da ndo ngujqui ca i phtzi. I hui htzihui cr mi ngacjahnihui, cja

ROMANOS1,2 i jombi tujni. I hunihui. I phtite. I ti ntjti. R zohmite. I jxi cosa r nttzo cr hohui. I tzajte. I xohtzibi bbtjri cr hohui. 30 I ajquibi ca r nttzo. I hui ca Ocja. I bbtibi r tz cr mi ngacjahnihui. I hi xtsj ga mbeni mbo r my, cja i hi xtjo ga a. Tzi ratotjo i ti cosa r nttzo. Jin gui ne da dyjti cr ta co cr me. 31 Jin gui ne da ntiende ja i ncja ca r z, co ja i ncja ca jin gui tz. Jin gui cumpli ca i ma. Jin gui mah qu mi ngacjahnij, cja jin gui perdonabi car cjahni ca te i htibi. r hatti jqui. 32 C cjahni c i ncjaj p, ya xqui padij, i ndujpitej. Guejtjo i padij, x man ca Ocja, c to i te ncjap, r ntzhui da ma p jab jin gui tz, da bbdij p. Pe masque ya xqui padijca, i segue i tij ca r nttzo, hasta i ndo mpjm bb i ccahtij c p dda cjahni c i ti ca r nttzo hneje.

352 xqu huete? 4 Cierto, r ndo ngu cr tti jqui ca Ocja. I tzjtitjo ca d htibij. Jim be ga dyhtibitjo r hunda nr cjahni n i ndujpite. Cja nuqu, j bbe i ddahqui cuenta te r nguehca i tpiqui ca Ocja. I tpiqui pa gui ntzohmi, gui jih ca r nttzo cja gui jioni guegueca. 5 Nuquigu, jin gu gradecebi cr tti jqui ca Ocja. Ncjahm xc dymbi ir my gui dyti ca r nttzo. Eso, ms dr j x car castigo ca da ttahqui car pa bb xtu eh ca Ocja pa da janquij r hunda. Car paca, ghtjo y cjahni da ccahtij, r z ga dyti jujticia ca Ocja. 6 Como guegue da cohtzibi y cjahni cada hnaa segn ca xtr dyte bb mr hmjcua jar jy. 7 C cjahni c m jon ca Ocja cja m ne di dti car nzajqui ca jin da tjegue, ca Ocja da un car nzajquica. C cjahnic, bb m bbjcua jar jy, m ungui r myj di dytij ca r z, como m jonij ja dr hmpj pa di tzpij ca Ocja, xajma di jogui di ztij p ji tzi. 8 Nu c pe dda cjahni c m ntxtihui ca Ocja cja j m ne di dyj nar palabra na ncjuani, ca Ocja da unij hnar castigo dr nttzo, tiene que da bbdij. Ncjap dr ncastiga c cjahni c m tn ca r nttzo bb mr hmjcua jar mundo. 9 Eso, c to x dyti ca r nttzo da ndo sufrij cja da zj ca r , da ndo dumyj. Jin te i cja, masque di judio o di hnaho cjahni, ghtjo da ttun cr castigoj. 10 Pe ghtjo c x ndnij ca r z, da zm p jab b bbh ca Ocja, da ttun cr tjaja, cja da hmy r z, tanto c judio, como c cjahni c jin gui judio. 11 Como ca Ocja da dyhtibi jujticia ghtjo c cjahni,

Ca to da dyde te i ma nar cartana, d nzofo hneje. D xifi: Hnehquigu hneje gu ndujpite, masque gu mangu, jin gu ti cosa ncj y xt ju xcua. Jin gui mporta toquigu. Ndejma gu ndujpite hneje. Bb gu tzohmi guer hohui ca i ti ca r nttzo, ncjahm gu ntzohmitsj hneje, como gu te ncjadip. 2 Ya xt padij, car Tzi Ta ji tzi jin gui consenti c i ti ca r nttzo. Como guegue i jtiguij jujticia, i castiga c cjahni c i ndujpite. 3 Nuquigu, gu tzohmi c to i ti c cosac, cja hne gu te ncjap hneje. Cja gu mbengu, da ncastiga c p ddaa, pe nuquigu,

Dios juzga conforma a la verdad

353 masque di judio o di hnaho cjahni, c jin gui judio. 12 Ghtjo c cjahni c x dyti ca r nttzo, ca Ocja da un cr castigo, da gu h p jab da bbdi. C cjahni c j xc mbadi ja ncja ga man car ley ca bi zoguiguij car Moiss, cja xtr dyti ca r nttzo, ndejma da cju h p jab da bbdi. Guejti c judio c x mbadi te i man car ley, pe j xc dyti ca i ma, gueguec da ttmbi cr castigoj como ngu ga mam p jar ley, da cju h p jab da bbdij hneje. 13 Car cjahni ca i padi te i man car ley ca x ttzoquibi c judio, pe jin gui te, ca Ocja da xifi i ndujpite, cja da un cr castigo. Ja c cjahni c i tij ncja ngu ga man car ley, ca Ocja da xihc, jin te i tuj. 14 Nu c cjahni c jin gui judio, j xc mbadij te i man car ley ca bi zoguij car Moiss. C ddaac, x mbentsjj ja i ncja ca r z, cja x dytijca. C cosa r z c x mbentsjj, i jjmi c r z c i mam p jar ley. Ncjahm x sirvebij g ley qu mfeni c x mbentsjj. 15 Ncjap c cjahni c j xc mbadij te i man car ley ca i tn y judio, i mbentsjj ja i ncja ca r z, cja co ja i ncja ca jin gui tz. I pni ncjahm di phtzij hnar ley ca i tnij hneje, masque jin jab i jutzi. Gue qu mfenitsjj i jampi r hunda c cjahnic, como i ntzohmitsjj mbo r myj, Cja x dyti ca r z, cja hu r nttzo ca x dyte? 16 Nu ca Ocja i padi ghtjo, hasta c mfeni d mbenij mbo m myj. Bb xta janquij r hunda, xta juzga ghtjo ca x dyti y cjahni cja co ca x mbeni mbo myj, cja da uni cada hna

ROMANOS2 car castigo dr ntzhui. Gue nar tzi ddadyo ja d xij y cjahni: Car Tzi Ta ji tzi x wejqui hnar p, pa da jampi r hunda y cjahni, ghtjo y i bbjcua jar jy. Guegue car Jesucristo da cja r nzya, da xij y cjahni to c i ndujpite, cja co to c jin gui ndujpite. gu ccahti nar cartana, bb gr judio, nubb, gu tn car ley ca bi zoguiguij car Moiss. Pe ntoja gu hi xtsj hneje, gu i na, nuquigu da ttahqui car nzajqui ca jin da tjegue. Gu mangu, r bajtziqui ca Ocja. 18 Gu padi ter bh ca i tzh ca Ocja, cja gu padi gui juajni ca r z, como gue car ley i xihqui ja i ncjaca. 19 Ncjahm gu padi gui cjti car god da dnqui. Guejtjo gu i ntzibi hnar tzibi c to i dyo jar bbxuy. 20 Guejtjo hne gu mangu, gu padi gui ujti y cjahni y jin te i padi. Guehqu gu xjpi y jin te bbe i nxdi. Como gu phtzi car ley, gu i na, ya xqu padi ghtjo ca ncjuani. 21 Gu ujti y p dda ja ncja da dyti ca r z. Dyoca jin gu nxjtsj gui dytigu ca r z, bb? Gu mangu, jin to da mpe. Dyoca gu mpegu, bb? 22 Gu mangu, j r ntzhui da yohti bbja hnar hj, o da yohti dame hnar bbja. Xiqu, dyoca gu te ncjap, bb? Gu ttzo c cja c i tti htzibi ncjahm Ocja, pe jin gui ntjumy. Dyoca gu cti p mbo c ni cja p jab i bbh c cja c jin te i ntjumy, gu mpe p? 23 Gu hi xtsj ca gur padi te i man car ley. Dyoca jin gu te ncja ngu ga

17Nuquigu,

Los judos y la ley de Moiss

ROMANOS2,3 mam bb? Dyoca gu bbtibi r tz ca Ocja? 24 Nuquj, gu judioj, gu phtzij car ley pe jin gu tnij, eso, x nzj nar palabra na i ju x p jar Escritura: C hnaho cjahni c jin gui judio cja jin gui phtzij cr ley ca Ocja, i ccajtiqui quir vidaj, cja i majm, jin gui tz ca Ocja ca gu tnij. 25 Cierto, x ncuajtiqui ca hnar sea ca i tthtibi ghtjo c hj c judio, pa gui mbeni, nuqu, gr judio, xc dytihui acuerdo ca Ocja. Pe bb jin gu tn car ley, gu jjmi c cjahni c jin gui judio. Jin te i mu hui ca xc ncuajtiqui quer sea pa gui mbeni, r mjtiqui ca Ocja. 26 Guejti car hj ca jin gui cuati car sea ca i ncuajtibi c judio, bb di dyte ncja ngu ga man car ley ca x nzoguiguij car Moiss, ca Ocja da ccahti car cjahnica ncjahm di cuati cr sea hneje. 27 Car cjahni ca di dyte ncja ngu ga man car ley, masque jin te di cuati car seaca jr cuerpo, guegue da juzga nr judio n i cuati car seaca jr cuerpo. Da xifi i ndujpite, ca j r dn car ley ca x ttzoquibi c judio. 28 Nuquigu, bb gr judio, x ncuajtiqui car sea ca i tthtibi ghtjo c hj c judio, pe nuc, i bb xtzetjo. Jin gui cjahqui dr bajtziqui ca Ocja car seaca. Bb r bajtziqui ca Ocja, gu eme guegue ghtjo mbo ir my. 29 Car cjahni ca i eme ca Ocja ghtjo mbo r my, guegueca i ccahti ncjahm di cuati car sea ca i ncuajti c hj c judio. Jin te i cja bb di cuati jr cuerpo o jin di cuati. Como i eme ca Ocja ghtjo mbo r my, i mbeni ja da ncja pa da

354 tzpi. Jin gui cjajpi ncaso y pe dda cjahni te da xifi. Ca Ocja i nu r z car cjahnica. Nuya bb, ter bh ca i phtzi c judio ca jin gui phtzi c hnaho cjahni c jin gui judio? Car Tzi Ta ji tzi bi juajni c judio pa di cjaj cjahni guegueca, cja bi dytihui acuerdo hneje. I bbh c to di hni ncjahua: Te bi provechabi c judio car acuerdoca? 2 X provechabi r ngu. Hnar cosa r ndo z ca x ttun c judio, bi tsjijm te i man cr palabra ca Ocja, cja bi ndjti r dyj c Escritura. Gue c Escritura i xijquij ja i ncja ca Ocja. 3 Masque i phtzij c Escritura cja i padij te i ma, ndejma i bbh c dda judio c j xc ne xc hemej. M yomfenij, m i naj, jin di cumpli ca Ocja c promesa c bi xijm bb m dytihui acuerdo c judio. Pe jin gui cierto cr mfenij. 4 Ca Ocja tiene que da cumpli ncja ngu xc ma. Masque jin di bbh hnar cjahni ca di eme, cja da ttti ca x man ca Ocja?, masque ghtjo di cnij, di majm jin te i ntjumy qu promesa, pe nu ca Ocja ndejma di cumpli ca x ma. Bb di jogui di ttzojni ca Ocja pa di tthtibi r prueba, di zdi ncja ngu ga mam p jar salmo. I ma ncjahua: Nuquigu, m Tzi Jmuquije, bb da tjanqui r hunda, xta fadi, gu mangu ca ncjuani, Cja bb xta tthtibi r prueba c palabra c xc ma, xta ni gui, ghtjo cierto cja ghtjo r z. 5 Bb di ntxtihui ca Ocja hnar cjahni, cja di ttzojni yojmi pa di ccjquibi ca ncjuani, tiene que

355 di tate ca Ocja cja di ncastiga car cjahni. Nubb, p ntoja di dyn car cjahni: Dyoca da ttajqui cam castigo? D mang xt htibi hnar favor ca Ocja ca xt ntxtibbe. Guehca xt htibi r fuerza, x ni gui, cierto ca i ma guegue. Bb da castigagui ca Ocja, jin gr jogui nzya guegue. Ncjap di dah car cjahnica. 6 Pe ndejma r jogui nzya ca Ocja. Bb ji na, jin di mhtzi derecho da juzga ghtjo y cjahni y i bbjcua jar jy. 7 Xi bb p di ndo zh car cjahnica, p di dajtjo: Guehca xt jxc ca Ocja jin gui cumpli ca i ma, x tthtibi r prueba cja guegue x ndagui. Ncjap, ms xc fadi, ghtjo cierto ca i ma. Tzdi, xt fxc ca Ocja pa ms da ndo ttemebi. Dyoca i tsjijqui d ndujpite bb? 8 Ncjahm i ne da xijquij car cjahnica, masque gu tij ca r nttzo, jin te da cja. Ghtjo b jojtjo, como ghtjo da sirve pa ms da tteme ca Ocja. Pe jin gui tz car mfenica. I bbh c dda cjahni c i jxquig, d mang hneje, i jogui gu tij ca jin gui tz pa ms da tteme ca Ocja. C cjahnic, mtjritjo. R ntzhui da bbhc.

ROMANOS3 ujtjo, jin te i bbh hnar cjahni ca jin di ndujpite, ni di hnaa. 11 Jin to i bbh ca di phtzi mfeni r z, ghtjo x cjaj dondo, jin to i jon ca Ocja. 12 Ghtjo x jijm cr hu ca Ocja, ya xn ndo nttzo cr hmyj. Jin gui bbh ca to di ti ca r z ghtjo r tiempo, nim pa hnaa. 13 R ndo nttzo c palabra c i majm, como nxgue r nttzo c i mbeni mbo myj. Cjaatjo i ajquij bbtjri. Bb i aj, i ne da mhtij c to i ahui, ncjahm poz. 14 I ndo tzajtej, i ndo hui qu mi ngacjahnij. 15 I ndo cj r ddiji qu huaj pa da zh cr hohui cja da mhtij. 16 Ghtjo p jab i pa, i juaqui o i yhti c te i tti. I htibi tujni c to i ntjhui, cja i cjajpi da ndo sufri. 17 Jin gui padij ja ncja dr hmpj r z. 18 Jin gui mbenij ca Ocja, cja jin gui tzuj guegue. 19 D padij, guejcj d judioj, i nzojquij ya palabraya, como guejcj bi ttzoguiguij c Escritura. Tzdi, ghtjo y cosa r nttzo y i ju xcua, d tigjy hneje. Jin gui ja c hnaho cjahni c jin gui judio i tij ncjap. Eso, bb xta janquij r hunda ca Ocja, jin to da ma: Jin te d ndujpiteg. Ghtjo nr mundo parejo da tthtibi r hunda cja da tsjifi, i ndujpite. 20 Jin tema cjahni da tsjifi jin te i tu, masque xtr ungui r my xtr ndn car ley,

x ndjtiguij m dyj, d judioj, y Escritura y i xijquij ja i ncja ca Ocja. Xi ya bb? Cja ms r zguij, d judioj, ni digue y p dda cjahni? Ji na. Ya xt padij, d ghtjo d cjahnij, d ndujpitej. Ghtjo d tij ca r nttzo, tanto y judio, cja co hneh c jin gui judio. 10 D ncjaj ncja ngu ga mam p jr palabra ca Ocja.

9Cierto,

Todos somos culpables

ROMANOS3 como jin to i jti da dyte ghtjo ca i man car ley. Car ley i xijquij jab d ndujpitej. Nu ca Ocja jin da ccajtiguij r z por r nguehca dr tij tengu partetjo digue ca i mam p jar ley. cjeya c cja x tjogui, cja nguehca xt dej ja ncja gr cuatij ca Ocja pa jin da xijquij d ndujpitej. Pe ya m yabb, ca Ocja bi xih car Moiss cja co c p dda profeta ja di ncja dr guati guegue c cjahni pa di nccahti r z, masque j xtr cumplij car ley. Cja c profeta bi ju x p ja Escritura car hu ca bi man ca Ocja. 22 Nuya, ya xt padij, ghtjo y to da guatij car Jesucristo pa da cchtzibij ca i tuj, da jogui dr guatij car Tzi Ta ji tzi. Guegueca da nuguij parejo, d ghtjoj, y judio cja co guejti y cjahni y jin gui judio. 23 Porque d ghtjoj, xt tij ca r nttzo, nim pa hnaaguigj xcr jti gua tij ca r z ghtjo r tiempo, pa di jogui gua cuatij car Tzi Ta ji tzi. Como guegue r nttzujpi cja jin te i tu. 24 Nu car Tzi Ta ji tzi co ni cr pjtjo, i xijquij, ya xqui ccajtiguij ncjahm jin te d tuj, como guegue car Jesucristo x nguti ca r nttzo ca xt tij. 25 Car Tzi Ta ji tzi b pjni guegue hua jar jy pa g mfn cr cji por r nguejcj. Bi ncjap g nguti car Jess ca r nttzo ca x dyti y cjahni. Y cjahni y x nguatij jr dy car Jesucristo, gue y x nghtzibij ca r nttzo ca x dytij. C cjeya c x tjogui, bb j bbe mb eh car

356 Jesucristo, m mben c dda cjahni, j m nttzujpi car Tzi Ta ji tzi, como j m ti jujticia. Bbbb m castiga c cjahni c m tij ca r nttzo. Bbbb m jjtjo. Nu car Tzi Ta ji tzi m pntitjo qu mfeni, porque ya xi m mbeni du pjni cr Tzi Tt pa di guti ntero ca r nttzo ca x dyti y cjahni. Cja nuya, ca xc ndu car Jesucristo, ya x ni gui, cierto i ti jujticia car Tzi Ta ji tzi, cja r nttzujpi hneje. 26 Cja nuya, ya xt padij ja x ncja xc jogui pa da perdonaguij co cr pj ca r nttzo ca xt tij. Guehca xt cuatij jr dy cam Tzi Jmuj Jess, cja guegueca x nguti ca r nttzo ca xt tigj. Nuya, ya jin da dyjtiguij r hunda car Tzi Ta ji tzi. 27 Jin to da hi xtsj. Ca to di ma, guegue r z ga ndn car ley, cja jin te i tu, i nquivoca. Ndejma i ndujpite, como jin to i jti da dyte ghtjo ca i man car ley. D ghtjoj d ndujpitej, nu car Tzi Ta ji tzi i ccahti r z y cjahni y x heme guegue pa da ghtzibij ca i tuj. 28 Car Tzi Ta ji tzi da ccahti r z ca to x nguati jr dy car Jesucristo. Jin te i cja bb xtr ndn car ley o ji na. 29 Ntoja i bbh c to di ma: Ca Ocja jin da cuajti c hnaho cjahni c jin gui judio. Jaguigj d judioj da cuajtiguij. D xihquij, guejti c cjahni c jin gui judio ca Ocja da cuajti, por r ngue cr Tzi Tt. 30 Como hnaadi ca Ocja i bby, parejo da cuajti ghtjo c to x nguati jr dy car Jesucristo. C cjahni judio c x dytihui hnar acuerdo ca Ocja, bb xta guatij

La salvacin es por medio de la fe

21C

357 car Jess, ca Ocja da xijm jin te i tuj. Guejti c cjahnitjo c jin gui judio, c j xc dytihui ca Ocja tema acuerdo, bb xta guatij car Jess, ca Ocja da xijm jin te i tuj hneje. 31 Cja i pni ncjahm jin te i sirve car ley, bb? Ji na. Jin gui pni ncjap. Guehca xt cuatij jr dy car Jesucristo, nuya d ntiendegh, ghtjo cierto ca i xijquij car ley.

ROMANOS3,4 i na: Da ndo mph car cjahni ca da n ca Ocja ncjahm jin te di tu, masque ndejma x dyti ca r nttzo. 7 I bbh ca hnar salmo ca bi dyti car David, p jab i a ncjahua, i i na: Da ndo mph car cjahni ca x cchtzibi ca r nttzo ca x dyte, x mperdonabi ca m tu. 8 Da ndo mpj, como ya xqu padi, ya jin da dyhtibi r hunda ca Ocja. 9 To c cjahni c da jnu ncjahm jin te di tu? Ghtjo c cjahni c i thmi ca Ocja da perdonabitjo co cr pj, c judio, cja hneh c cjahni c jin gui judio. D padij, ca Ocja bi nu r z car Abraham, bi xifi jin te m tu, como guegueca bi heme ghtjo mbo r my, ca Ocja di cumpli ca xqu ma. 10 Ncjahm bi tsjih car Abraham, ya jin te m tu? Cja bi tsjifi ncjap bb ya xqu tthtibi jr cuerpo car sea ca i tthtibi c judio? Ji na. Gue bb j bbe m tthtibi car sea bi tsjifi jin te m tu. 11-12 Bb j bbe m tthtibi car Abraham car seaca, guegue bi hemebi car palabra ca xqu man ca Ocja, cja por r nguehca, ca Ocja bi xifi, jin di tthtibi r hunda digue ca xqu dyte. Cja bb ya xqu xifi ncjap, nubb, bi tthtibi jr cuerpo car Abraham car sea ca i tthtibi c judio. Car seaca m sirve pa di mbembi car Abraham, ca Ocja xqu ghtzibi ca r nttzo ca m tu, cja xqu cuajti g bajtzi. Como guegue car Abraham mr primero car cjahni ca bi heme, ncjahm bi cja r taj ghtjo c cjahni c i eme ca Ocja pa da ghtzibi ca i tuj co cr tzi pjtjo.

Nuya, d mbembiquij digue ca ndor Abraham. Y cjahni judio xp heje digue cr cji guegue. Ca Ocja bi ccahti car Abraham ncjahm jin te di tu. Te r nguehca? 2 Bb di nu r z ca Ocja por r nguehca xtr dyti ca r z ghtjo r vida, di jogui di hi xtsj car Abraham. Nu guegue jin g nzhtze di dyte ntero ca r z, pa di nu r z ca Ocja. 3 Gui mbenij te i mam p jar Escritura: Car Abraham bi heme, ghtjo mbo r my, ca Ocja di dyte como ngu g ma. Por eso, ca Ocja bi nu car Abraham ncjahm jin te di tu. 4 Bb i ph hnar mfi, cr tjaja ca i nccu hti jin gui ttuntjo por gusto, pe i nesta da ttuni, como guehca x ndaja. 5 Nugj, jin gui nesta gu mpguij ncja hnar mfi, ncjahm di jogui gri tatsjj car nzajqui ca jin da tjegue. I nesta gu emebij cr pj ca Ocja, pa da nuguigj ncjahm jin te gri tuj hneje. C cjahni c i ndujpite pe i jpij ca Ocja da perdonabitjo co cr tzi pj, guegueca i recibi ncjahm jin te xtr dytij ca r nttzo. 6 Guejti ca ndor David, i mantjo ncjap hneje,

El ejemplo de Abraham

ROMANOS4 Ghtjo c cjahnic, i n ca Ocja ncjahm jin te di tuj, tanto c judio c x tthtibi ca hnar sea jy cuerpoj, tanto c hnaho cjahni c jin gui tthtibi car seaca.
La promesa es cumplida por medio de la fe

358 favorc. Ghtjo y to i eme, ca Ocja da perdonabitjo co cr tzi pj, gueguey x ttzoquibi mismo car promesa ca bi tsjih car Abraham, como i ny ca Ocja ncjahm bajtzi car Abraham hneje. Y cjahni y r heje digue cr cji car Abraham i i naj, bi ttuni gueguey car promesa, por r nguehca r dn car ley. Pe jin gui ja c to i tn car ley x ttun car promesa. Guejtjo x ttuni ghtjo y p ddaa y i emebij cr tzi pj ca Ocja, ncja ngu ngu heme car Abraham. Ghtjoy da ttun car favor ca bi ttun car Abraham. I pni ncjahm dm taj car Abraham, cja bajtziguij, d ghtjoj como ngu xt emej ca Ocja ncja ngu ngu heme car Abraham, bb d judioj o bb jin d judioj. 17 Ya x nzh car palabra ca bi man ca Ocja bb m xih car Abraham: Nuqu, por r nguehca xqu hemegui, gui cja r taj r ngu cjahni c da hmh p p dda jini, ghtjo tema jy. Bi tsjifi ncjap como m eme ca Ocja, ghtjo mbo r my. Guegue m padi, r heh ca Ocja cam vidaj, hasta guejti c cjahni c ya x ndu, ca Ocja i ungui nzajqui gueguec hneje. Guejtjo i mandado da ncja c cosa c j bbe i bby, cja tiene que da hmhc, como ngu ga ma. 18 Masque ya xi m man car Abraham, ya m yabb xqu tjoh car tiempo pa di hmh hnr bajtzi, ndejma bi heme di hmy, cja guegue di cja r ta r ndo ngutsj y cjahni, como guehca xqu xih ca Ocja. Bi xifi: Dr ndo ngutsj quir bajtzi c da hmy, ncja y tz. 19 Ya xqu mben car Abraham,

Ocja bi xih car Abraham di mandado hua jar jy, cja co hneh qu bajtzi c di hmy di mandadoj hneje. Cr tiempo car Abraham, j bbe m bbh car ley ca i tn c judio, pa di dyti guegue ca i ma. Guehca xqu heme ghtjo mbo r my, ca Ocja i cumpli ncja ngu ga ma, guegueca bi n r z cja bi xifi di mandado hua jar jy. 14 Guejquitjogj, bb di nesta gri tngj car ley ca bi man car Moiss pa di ttajquij car nzajqui ca i ntjumy, nubb, di pni, guejcj gri jonij ja gr tajcjc. Nubb, jin di jogui gua thmij ca Ocja, pa da perdonaguitjoj co cr tzi pj. Ncjahm ya xtr pti ca Ocja cr palabra ca bi xih car Abraham, ya jin di jogui gua emebij. 15 C cjahni c x tsjih car ley ca bi man car Moiss, tiene que da dyjte, cja bb ji na, da ttun cr castigoj. Nu c cjahni c j xc dydej car ley ca bi man car Moiss, jin gui tz da dnijca, como j xc mbadij ja i ncja. Guejtjo hneje, jin gui tz da ncastiga como ngu ga man car ley. 16 Ca Ocja bi xih car Abraham guegue di dyhtibi c dda favor r tzi z, jntstjo porque bi heme car Abraham car palabra ca xqu man ca Ocja. Guejti qu bajtzi car Abraham c j bbe m bby, ca Ocja di cjajpi mismo c

13Ca

359 ya jin di jogui di hmh hnr bajtzi, como ya xqu ndo ntita, casi ya xi m phtzi cien ao, cja ya xti tjeh cr nzajqui. Guejti car Sara ca mr bbja guegue, ya xqu ndo nchujchu, cja ghtjo r vida j m nte. 20 Pe jin g yomfeni car Abraham bb m xih ca Ocja di hmh hnr bajtzi. Bi mpj, cja bi heme ghtjo mbo r my, tiene que di ncjaca. 21 Como m pa guegue, ca Ocja jin di z r ntji di cumpli ncja ngu xqu xifi, bi heme car Abraham, cierto di hmh hnr tt. 22 Bi ncjap g tzpi ca Ocja, cja guegueca bi xih car Abraham, jin di dyhtibi r hunda digue ca r nttzo ca xqu dyte, di jnutjo ncjahm jin te di tu. 23-24 Nr palabra n bi tsjih car Abraham, jin di tthtibi r hunda digue ca r nttzo ca m tu, bi tju x p jar Escritura pa hnequigj, gu padij, ca Ocja da nuguij r z hneje, bb gu emebij cr promesa ncja ngu g heme car Abraham. D padij r nzh cr promesa ca Ocja, jin da ttjtiguij r hunda digue ca xt tij. Car Tzi Ta ji tzi bi xox cam Tzi Jmuj Jess, eso dr padij, ya jin te d tuj ya. 25 Bb m du cam Tzi Jmuj, bi guti ca r nttzo ca xt tij. Cja car Tzi Ta ji tzi p bi cjajpi bi ja r ja pa dr padij, cierto x cczquij ghtjo ca nd tuj.

ROMANOS4,5 Tzi Ta ji tzi, cja nuya, d mpjcj yac. 2 Cam Tzi Jmuj Jesucristo x mxquij. Bb ji na, jin di nuguij r z car Tzi Ta ji tzi, cja jin di jogui gua cuatij. Pe nuya i ccajtiguij r z, cja d mpjm yaca. Guejtjo d mpjm, como ya xt thmij car pa gu ma gr hmpj cam Tzi Taj p ji tzi, gu ccahtij te tza r z guegue. 3 Guejtjo d mpjm menta d bbpj hua jar jy, hasta d mpjm bb d sufrij hneje. Como d padij, ca dr tzj prueba, ms gr cuatij ca Ocja cja ms gr zdij ca dr emej guegue. 4 Cja bb d tzjtij c prueba, nubb, d nxdij ja ncja gr hmpj pa gu tzpij ca Ocja. Diguebb ya, ca ms gr hmpj ncja ngu ga ne ca Ocja, ms gr phtzibij confianza da ttajquij ca d thmij. 5 D padij, jin da jijquij car Tzi Ta ji tzi. Ntjumy da ddajquij ca d thmij. Guegue xp mjnquij cr tzi Espritu gr yojm, cja nuca i fxquij. I xijquij, i ndo neguij ca Ocja, cja da cumpli ghtjo ca x xijquij. 6 Mahmto nim pa nd meyaj ca Ocja, nim pa nd padij ja ncja dr perdonaguij ca nd tuj. Pe bb m zh car tiempo ca xqu man car Tzi Ta ji tzi, bi du car Jesucristo pa g mx y cjahni y i ndujpite. 7 Jin gui bbh hnar cjahni ca di mah cr mi ngacjahnihui hasta di jgui di bbhti por r nguehc. Masque dr z cr vida cr hohui, pe jin di d cr vida por r ngue guegue. Tal vez di ni gui hnar cjahni ca di jgui di bbhti por r ngue cr hohui, bb di hi na, i ndo mu hui ca hna. 8 Nugj, bb j bbe nd

Nugj, como ya xt padij, x perdonaguij ca Ocja co cr tzi pj, guejtjo d padij, ya xqui nguij r z hneje. Guehca xc hmh mad cam Tzi Jmuj Jesucristo, ya x ngo r my car

El resultado de ser declarados justos

ROMANOS5 meyaj ca Ocja, nim pa nd jogui cjahnij. Nd ndujpitej. Nu car Tzi Ta ji tzi bi neguij r ngu, hasta bi d cr Tzi Tt pa g ndu por r nguejcj. 9 Nuya, ca xt cuatij jr dy car Jesucristo, car Tzi Ta ji tzi i nuguij ncjahm jin te gri tuj, como bb m du car Cristo, bi ttuni guegue car castigo ca d merecej. Bb xta ncja car juicio, ya jin da zjquij car castigo ca r ntzhui da ttajquij, como nuya d yojm car Jesucristo. 10 Mhmto nd j car Tzi Ta ji tzi, ni mpa nd ne gua hmpj guegue. Pe ca xc ndu cr Tzi Tt, x ngo m lugarj, nuya x ngo r my car Tzi Ta ji tzi, cja d padij hneje, gu nj car nzajqui ca jin da tjegue, como ya xt yojm cr Tt ca Ocja. 11 Guejtjo d mpjm ca dr hmpj car Tzi Ta ji tzi y paya. Como x hmh mad cam Tzi Jmuj Jesucristo, nuya i nuguij r z cam Tzi Taj, cja d mpjcjca.

360 ley, como m ujtjo to di nzofo o di xijm ja i ncja car ley. 14 Pe ndejma bi du ghtjo c cjahnic hneje, bi ttunij car castigo ca xqu ttmbi car Adn. Ghtjo m tuj, como ghtjo m tij ca r nttzo. M bbh c dda cjahni c m ti tchtjo ca mr nttzo. Mr nttzo ca m ti c cjahnic, pe como j m padij ja i ncja c i ccax ca Ocja, j m ntxtihui ca Ocja. Nu car Adn, ms mr ndo nttzo ca bi dyte, como bi dyti ca xqu ccax ca Ocja. Guegue car Adn bi fjti cam razaj, eso, d ghtjoj d tij ca r nttzo hneje, Nu car Jesucristo bi fjti hnar ddadyo raza y cjahni. Ncjahm bajtziguij guegue, ghtjo y to i eme, como guegue x ddajquij hnar ddadyo hmy. 15 Hna parte i jjmi car Adn car Jesucristo, cja hna parte i mbdihui. Cierto mr ndo nttzo ca bi dyti car Adn, bi ttzon nm hmyj, d ghtjoj, por eso, i tu ghtjo y cjahni y i bbjcua jar jy. Pe r ndo nzh ca Ocja, cja i ndo jui guiguij, eso guegue x mxquij, x ngzquigj car castigo ca bi zoguiguij car Adn, cja, x ptiguij ca bbto m hmyj. Car Jesucristo co ni cr tzi pj x mxquij ncjap. 16 Nu car Adn, por r nguehca g ntxtihui ca Ocja, bi tsjifi di du. Ca hnaatjo r cosa r nttzo bi dyti guegue, x ntngui, x nzdi ghtjo y cjahni, hasta d ghtjoj, tiene que gu tuj. Pe ndejma r nzh ca Ocja, cja guegue x ndaguij co cr tzi tti jqui. Masque r ngu vez xt tij ca r nttzo, ca Ocja co cr tzi pjtjo i cjzquigj ghtjo ca r nttzo ca

ndo yabb ca primero r hj bi dyti ca r nttzo. Guegue mr Adn. Como gu he guegue ghtjo y cjahni hua jar jy, ghtjo bi dnij cr hmy car Adn. Gueguec bi dyti ca r nttzo hneje. Guehca g dyti ca r nttzo car Adn, bi tjajquibi ca mr yojmi ca Ocja, cja guejtjo bi tjeh cr nzajqui, bi du. P bi ncjadip ghtjo c p dda cjahni c x hmjcua jar jy, como ghtjo x dytij ca r nttzo. 13 Bb j bbe mb eh car Moiss pa di xih c cjahni car ley, c cjahni m tij ca r nttzo. Pe j m tjampi r hunda ncja ngu ga mam p jar

12M

Adn y Cristo

361 xt tij, cja i nuguij ncjahm jin te d tuj. 17 Car Adn, bi ntxtihui ca Ocja ca hnar vez, cja por r nguehca, x ttajquij car castigo ca dr tuj, d ghtjoj. Pe r ndo ngu cr tzi tti jqui ca Ocja, cja guegue co cr pj i nuguij ncjahm jin te d tuj, ghtjo y to x nguati jr dy car Jesucristo. Masque gu tuj, guegue da ddajquij hnar ddadyo nzajqui pa gr hmpj ca Ocja ghtjo r tiempo. 18-19 Car Adn bi mdi bi dyti ca mr nttzo, cja cr hmy guegue x tzjpiguij nm hmyj, eso d ghtjoj d tij ca r nttzo hneje. R ntzhui gu bbdij. Nu car Jesucristo bi dyjti cr Tzi Ta ji tzi, ghtjo r vida, cja bb m du, bi guti ca r nttzo ca xt tij. Eso, ya xqui nuguij ca Ocja ncjahm jin te gri tuj, cja ya x ngzquij car castigo ca di ttajquij. Nuya, da ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue. Bi tjajquibi car Adn ca mr yojmi ca Ocja, como jin g ne g dyjte, cja bi ttzon cr hmy. Nugj, bb d cuatij jr dy car Jesucristo, guegueca p i ptigui cam hmyj pa p da jogui gu cuatij ca Ocja cja gu yojmca. 20 Bb j bbe m ttun c cjahni car ley, m tij ca mr nttzo, pe j tza m cjaj ndumy. Eso, bi tsjijm car ley, pa di tjampi r hunda digue ca m tij. Nubb, bi badij, cierto mr nttzo ca m tij. Bi ncjap g ngujqui ca mr ndujpite c cjahni. Nu ca Ocja, i ndo jui guiguij. Guegue ndejma bi jion car manera pa bi mxquigj. 21 Bi gu xquigj jr dy ca Jin Gui Jo, pa ya jin da

ROMANOS5,6 mandadoguij cm nttzomfenij, cja pa ya jin gu mh p jab r hmxuy. Nuya por r nguehca xt cuatij p jr dy car Jesucristo, guegueca x ngzquij ca r nttzo ca nd tuj, cja x ddajquij hnar ddadyo hmy pa gu hmpj ca Ocja ghtjo r tiempo. Nuya i mandadoguij guegue co ni cr tzi tti jqui.

Nuya, ja ncja gu hmpj ya bb? Cja gu segue gu tij ca r nttzo porque ya xt padij, jin da ttjtiguij r hunda? Como ya xt padij, ca Ocja i perdonaguij co ni cr tzi pj. 2 Ji na, jin da johca, como ya xt jguij ca nd tij ca r nttzo. Ncjahm d tuj, yojmi car Jesucristo, bb nd cuatij p jr dy. Dyoca gu seguej gu tij ca r nttzo bb? 3 Cja hu jin gu padij ter bh ca i sirve car tsjixtje? Bb nd xixtjej pa d tnij car Jesucristo, ncjahm d yojm guegue bb m du. 4 Car hora d xixtjej, bi nttzdi p ca bbto r hmy ndr hmpj. Ncjahm d yojm car Jesucristo bb m du cja bb m nttgui. Cja bb nd cjuadi nd xixtjej, p d yojm car Jesucristo bb m ja r ja. Nuya, d phtzij hnar ddadyo nzajqui, i jjmi car ddadyo nzajqui ca m phtzi car Cristo bb ya xqu nantzi. Bb m nantzi guegue, bi ni gui te tza r nzh car Tzi Ta ji tzi. Ncjap hneje da fadi te tza r nzh ca Ocja por r ngue cam vidaj. 5 Nugj, d majm, d yojm car Jesucristo bb m du, cja guejtjo

Muertos en cuanto al pecado pero vivos en Cristo

ROMANOS6 bb m ja r ja. Gu mbenij, ya xi m hnaho cr vida bb m nantzi, cja gu ncjagj p hneje. Da hnaho car hmy ca gr hmpj ya. Nuya gu dabenij ca bbto m hmygj. 6 Gu mbenij ter bh ca bi ncjaguij bb m ddti car Jesucristo p jar ponti. Ca bbto m hmyj ca nd phtzij, ncjahm guejtica bi tjajquibi cr ttzdi hneje, pa ya jin da mandadoguij cm nttzomfenij, cja ya jin gu segue gu tij ca r nttzo. 7 Ya xt padij, bb i tu hnar cjahni, ya jin gui tz da dyti ca r nttzo. D ncjagj p hneje. Bb d mbenij, xp ddti p jar ponti ca bbto m hmyj, ya jin gui tz gu segue gu tij ca r nttzo. 8 Como d mbenij, bi tjajquibi cr ttzdi ca bbto m hmyj bb m du car Jesucristo, guejtjo r ntzhui gu mbenij, ya xt phtzij hnar ddadyo hmy ncja ngu cr hmy car Cristo bb ya xqu nantzi. 9 Guejtjo, d padij, car Jesucristo bi du hna veztjo. Digue bb ya bi nantzi, cja nuya, jim p da du, como ya x wengua jab i tu y cjahni. 10 Guegue b eje, bi cja r cjahni ncjaguigj. M nesta di du pa di guti ca r nttzo ca i ti y cjahni. Eso, bi jgui bi bbhti, cja p bi ja r ja. Cja nuya, jin da yojpi da du, como ya x nguti r z ghtjo ca nd tuj. Nuya i bbbi cr Tzi Ta ji tzi ghtjo r tiempo. Ya jin da nu tema cosa dr nttzo. 11 Hnehquitjoguj, i nesta gui mbenij ncjahm ya xc tuj, eso, ya jin da jogui gui dytij y cosa r nttzo. Nuya, gui hmpj hnar ddadyo hmy pa gui tzpij ca Ocja, como ya xqu yojm car Jesucristo.

362 d yojm car Jesucristo, pe ndejma d bbjtij hua jar jy, d bbjtij nm cuerpoj n da du. Cja bb ba eh c nttzomfeni, dyo gu cjadi myj. Jin gui jguij pa da dahquijc. 13 Ya jin gui unij lugar ca Jin Gui Jo da mandadoquij pa gui dytij ca r nttzo, masque guehca nd tijc mhmto. Nuya, gui djtij ca Ocja quir myj cja co hneh quir cuerpoj, pa gui dytij ca r z. Gui mbenij ncjahm ya xc tuj cja p xc nantzij pa gui hmpj ddadyo. 14 Mahmto, bb ngu mbenij di jogui gi tajtsjj car salvacin, segue m tahquij quir nttzomfenij, cja j m jogui gi jijm ca r nttzo. Pe nuya, ya xqu padij, por r ngue cr tzi pjtjo x perdonaquij ca Ocja. Tzdi, ya xc cuatij hnar ddadyo jmu ca i nuquij cor tti jqui, cja nuya, guegue i mandadoquij.

12Nuya

ya bb, cja gu tij ca r nttzo porque ya xt padij, i perdonaguitjoj ca Ocja co ni cr pj, cja ya jin gui mandadoguij car ley? Ji na, ya jin gu tij ca r nttzo. 16 Gu mbenij, ya xqui bbh hnam ddadyo Jmuj. Nuquiguj, ya xqu padij ja i ncja c cjahni c i bbh qu jmuj. I pjpic, cja r gax ya, car jmu i n cr tjaja. Guehquitjoguj, gui mbenij, toca gu ne gui cjajpi ir jmuj? Bb gui jguij da mandadoquij quir nttzomfenij, dr gax ya da cju hquij p jab jin gui tz. Pe bb gui jguij da mandadoquij ca Ocja, dr gax ya, da ttahquij

Un ejemplo tomado de la esclavitud

15Xi

363 hnar ddadyo hmy, ghtjo r z. mhmto ngu jguij m mandadoquij quir nttzomfenij. Pe nuya, ca xqu hemej ghtjo mbo ir myj car ddadyo palabra ca x tsjihquij, hnaho quir mfenij ya. R ntzhui gui ndo dyjpij mpjcje cam Tzi Taj por r ngue ca x cjahquij. 18 Nuya, ya jin gui quij ca Jin Gui Jo pa gui dytij cosa c jin gui tz. Nuya, gue ca Ocja i mandadoquij pa gui dyhtibij cr tzi voluntad. 19 Pe ntoja r ntji ya cosa ya dr xihquij ya. Eso, d jquig hnar cjahni ca i pjpi cr jmu cja i nccu hti cr tjaja, pa da jogui gui ntiendej, cja gui padij tema jmu gu ne gui tnij. Bb j bbe ngu emej nar tzi ddadyo ja, ngu tij ca r nttzo. Car tiempoca, menta mr tjoh c pa, mr ngujqui ca ngur dytij ca mr nttzo. Pe nuya, ca ya xqu ndtsjj jr dy ca Ocja, nuya gui nxdij gui dytij ca r z. Cja nuya, ca r tjoh car tiempo, da ngujqui ca gur dytij ca r z. 20 Bb ngu bbjtij jr dy ca Jin Gui Jo, j ngu mbenij ter bh ca gi dytij pa gi tzpij ca Ocja. Nubb, ngu ungui ir myj gi dytij ca r nttzo. 21 Ter bh ca m sirvequij ca ngu tij cosa r nttzo? ujtjo. Cja nuya, bb gu mbenij ja ncja ngur hmpj mhmto, hasta gu phtzi ir tzj. Bb jin gi jijm car ttzovidaca, gi bbdij hneje. 22 Pe nuya, ca ya xqu pnij jr dy ca Jin Gui Jo cja ya xqu cuatij jr dy ca Ocja, gue ca Ocja gu pjpij ya. Guegue i fxquij pa gui hmpj hnar vida r z, cja xtr gax ya, xqu phtzij
17Nuquj,

ROMANOS6,7 car nzajqui ca jin da tjegue, ncja hner tjajaj dr tzi z. 23 Ca to i ti ca r nttzo, i sirvebi ca Jin Gui Jo. Nu ca da ttuni jr gatzi, da ma p jab r hmxuy, da bbh p. Nu ca to x nguati jr dy car Jesucristo, da ttun car nzajqui ca jin da tjegue, como car Tzi Ta ji tzi ya xqui nu car cjahnica ncjahm jin te di tu.

m cjuadaquij, p ntoja gu padij ja i ncja car ley. Menta d bbjtij, i bbh hnar ley ca i mandadoguij. Pe bb ya xcr tuj, ya jin da mandadoguij tema ley. 2 Por ejemplo, hnar bbja ca i bb r dame, x ntjajtihui, tiene que da dyti ca i bbjpi cr dame menta di bbhca, como guegueca i mandadobi. Pe bb da du car hj, car bbja ya jin gui phtzi to da mandadobi, porque ya x ndu cr dame. 3 Menta i bbjti cr dame car bbja, jin gui tz da yojmi p hnar hj. Bb da dytica, da ndujpite, r ntzhui da ttun cr castigo. Pe bb ya x ndu cr dame, ya jin gui bbh ca hna ca m mandadobi car bbja. I phtzi derecho da ntjajtihui p hnar hj, cja jin da ndujpite. Nugj, d jjm hnar bbja ca i bbbi cr dame, como i bbh ca hnaa ca i mandadoguij. 4 Nuquiguj, cjuada, gui mbenij, i bbh ca hnaa ca i mandadoquij, gue car Jesucristo, como ya xc cuatij jr dy. Cja bb m du guegue p jar ponti, ncjahm guehp xp tjajquibi cr ttzdi cm mfenij c nd mbenij mhmto, ghtjo co ni ca bbto m hmyj. Ncjap, d cojm ncja hnar bbja

Un ejemplo tomado del matrimonio

ROMANOS7 ca ya x ndu cr dame. Guejtjo guehca g nantzi car Jesucristo cja nuya p xqui bby, ya x ni gui toca gu yojm ya. Nuya gu yojm guegue cja gu hmpj hnar ddadyo hmy ncja ngu ga ne ca Ocja. 5 Cam hmyj ca nd bbpj mhmto, segue nd tij ca r nttzo. M guij cm nttzomfenij pa ndr tij ca j m tz. Nu car ley m ccaxquij pa jin gua tij ncjap. Nubb, ms m ndo pura cm nttzomfenij, m ntxtihui car ley. Ncjahm m mfxihui car ley cja co cm mfenitsjj, m guij gua tij ca r nttzo. Bb jin di tjajquibi cr ttzdi c nttzomfeni c m mandadoguij, gua bbdij, bb. 6 Pe nuya, ya jin gui mandadoguij car ley ca nd tnij mhmto, como ya xt wembijca ca g ndu car Jesucristo. Nuya i mandadoguij ca Ocja, como nuya d yojm cr Tzi Espritu Santo. Masque ya xqui bbh cam Jmuj, pe ncjahm ya xt dyoj libre.

364 cm nttzomfeni pa d hui mbi qu mjti. 9 Mhmto bb j bbe nd ntiende ter bh ca i man car ley, ncjahm nd bby r z, nd i nag jin te nd tu. Pe ca xt padi te i man car ley, nubb, bi ndo dygui cm nttzomfeni. Nubb, cja d padi nd ndujpite, cja mr ntzhui gua bbdi, ncja ngu ga man car ley. 10 Car ley i xijquij, bb gu cumplij ghtjo ca i ma, da ttajquij car nzajqui ca jin da tjegue. Pe nug, bi xijqui mr ntzhui gua tu, como ndejma j nd cumpli. 11 Bb nd jc c cosa c i ccax car ley, m gui cm nttzomfeni pa d titjo c cosac. Cja bb ya xt te, nubb, d padi, mr ntzhui gua bbdi. 12 Pe nuca, j mr nttzojqui car ley. R z ca i xijquij car ley, cja c mandamiento c ba eh p jar ley, ghtjo i xijquij gu tij ca r z, gu tnij ca ncjuani, gu hmpj ncja ngu ga ne ca Ocja. 13 Nuya, cja xt ccahtij, r z ca i man car ley. Pe ndejma i xijqui car ley, dr ntzgbbe gu tu. Cja i pni ncjahm dr nttzojqui car ley d nesta gu tu? Ji na. J r nttzojqui car ley, como nuca i xijqui ca r z. r nttzojqui cm mfenitsjg, como nuc i ntxtihui car ley. Bb nd jc te i man car mandamiento ca i cuati p jar ley, ms m ndo gui cm nttzomfeni pa gua ti ca x ccax ca Ocja. Eso, por r ngue car mandamiento, d padi, nttzditjo r nttzo cm mfenitsjg. 14 D padij, car ley i xijquij te i ne ca Ocja, cja co ja ncja r ntzhui gu hmpj. Pe nug, jin d bbjc ncjap, como d bbjti nam cuerpo na da du cja co cm mfeni c r

bj n d xihquij digue car ley, bb? Cja d xihquij jin gui tz ca i man car ley? Ji na. Nug jin gua padi cja mr nttzo ca nd te? bb jin di xijqui car ley, mr nttzo ca ndr nejpi qu mjti cam hohui. I bbh ca hnar parte car ley p jab i ma: Jin gui nejpi ca i phtzi quer hohui. 8 Masque r z ca i man car ley, ncjahm i ntxtihui cm mfeni. Bb j bbe nd padi te i man car ley, jin tza m gui cm nttzomfeni. Pe bb m tsjijqui, jin gua nejpi qu mjti cam hohui, nubb, bi pura bi dygui

7Ter

El pecado que est en m

365 heh ca bbto m hmy. Nuc, segue i gui gu ti ca r nttzo. 15 Ca r z d mbeni gu te, jin d tica. Nu ca r nttzo d ne gu jgui, d titjo. Ncjahm jin d bbjtsjg pa gu mandadotsj te gu tig. 16 Como d patsj, jin gui tz ca d te, ncjahm d bbbbe acuerdo car ley. Tzdi, d padi, r z ca i manca. 17 I pni ncjahm jin gui guejquitsjg d ti ca r nttzo. Gue cm nttzomfeni c i gui. 18 I bbjti ca bbto m hmy ca nd bby bb j bbe nd eme car Jesucristo. Nug, mbo m my d mbeni gu ti ca r z. Nu c mfeni c r heh ca bbto m hmy, i tagui, jin gui jgui gu ti ca r z. 19 Porque c cosa r z c d mbeni gu te, jin d tic. Nu c cosa r nttzo c d ne gu jgui, guehc d titjoc. 20 Bb jin d tig ncja ngu dar mbeni mbo m tzi my, ncjahm jin d bbjtsjg. Nu c nttzomfeni c r heh ca bbto m hmy, nuc, i gui gu titjo ca r nttzo. 21 Nuya, ya xt ccahti, bb d mbeni gu ti hnar cosa r z, ndejma p ba e p hnar mfeni, i gui gu ti hnar cosa r nttzo. Ncjahm d yohti cm mfeni. 22 Bb d mbeni mbo m tzi my te i man car ley ca r heh ca Ocja, d mpj, cja d ne gu ti ca i ma. 23 Pe jin gui hnaatjo ca d mbeni. Menta d bbjti nam cuerpo na ya x ttzoni, i bb cm nttzomfeni c i ntxtihui cr ley ca Ocja, i ne da mandadogui. Nuc, r heje ca bbto m hmy, cja i gui gu titjo ca r nttzo. Ncjajm i ntxtihui cm nttzomfeni co ni cm mfeni r z. 24 Tzi probegui, ja gu ncjag bb? Toca da gzquig ym nttzomfeni

ROMANOS7,8 y i mandadogui cja co hneh car ley ca i xijqui r ntzhui gu tu? 25 D jpi mpjcje ca Ocja, i bb ca hnaa ca da gzquig, gue cam Tzi Jmuj Jesucristo. Bb d te ncja ngu ga xijquitsj nm tzi my, nubb, d jti cr ley ca Ocja. Pe bb i mandadogui ca bbto m hmy, nubb, segue d titjo ca r nttzo.

Nugj, como ya xt cuatij jr dy car Jesucristo, ya jin da zjquij car castigo ca mr ntzhui di ttajquij. Y to x heme guegue, ya jin gui jgui da mandadobi c nttzomfeni c m mbeni mhmto. Nuya, d yojm car Espritu Santo, cja guegue i mandadoguij ya. 2 Como ngu xt cuatij jr dy car Jesucristo, ya xt jjm ca bbto m hmyj. Bb nd bbjtsjj, m gui cm nttzomfenij pa gua ntxtij ca Ocja, cja ya xi ndr ma gua bbdij. Pe nuya, car Jesucristo x nzjquibi cr ttzdi ca bbto m hmyj. Guejtjo x ddajquij car Espritu Santo pa g yojmca cja co hnar ddadyo nzajqui ca r he guegue. 3 R z ca i man cr ley ca Ocja. Bb di jogui di cumpli y cjahni ghtjo ca i mam p jar ley, nubb, di dtij car salvacin por r ngue nr ley. Pe jin d jtij gu cumplij. Eso, car Tzi Ta ji tzi b pjni cr Tzi Tt, bi cja r cjahni, m bbh cr cuerpo ncja nm cuerpoj. B eje bi guti ca r nttzo ca xt tij cja bi gzquij cam castigoj. Ncjap g nzjquibi cr ttzdi ca bbto m hmyj ca m gui gua tij ca r nttzo. 4 Como gue car Espritu Santo

La vida que es por el Espritu de Dios

ROMANOS8 i mandadoguij ya, ya x jogui gu hmpj ncja ngu ga man cr ley ca Ocja. Ya jin gui guij ca bbto m hmyj pa gu contrabij car ley. 5 Y cjahni y jin gui mandadobi car Espritu Santo, r ma r myj ja y cosa y i cja hua jar mundo. Nu y cjahni y i yojmi car Espritu Santo, nuy i ungui r myj da jion c cosa c r heh ca Ocja. 6 Y cjahni y r ma r myj ja y cosa i cja hua jar mundo, ghtjo xta bbjy. Nu y to da mbeni ja dr mpjmi car Espritu Santo, da hmy r z, cja da mhtzi car nzajqui ca jin da tjegue. 7 C to i joni jntsj y cosa hua jar jy, ncjahm i ncontrahui ca Ocja. Como jin gui johui ca Ocja, jin gui tz da dyjti ca i man cr leyca. 8 Eso, c cjahni c i bbjtij ca bbto r hmyj, jin gui tz da hmbi ca Ocja o da mpjmi guegue. 9 Pe nuquj, ya jin gui tz gui hmpj como ngu ngur hmpj mhmto, como ya xqu yojm car Espritu Santo. Nuya, guegue da mandadoquij. Ca to jin gui yojmi cr Espritu ca Ocja, j r mjti car Jesucristo. 10 Nuquiguj, como i bb mbo ir myj car Espritu ca r heh car Jesucristo, guejtjo i bb mbo ir myj car ddadyo nzajqui ca r he ji tzi, cja ya xqui ccajtiquij ca Ocja ncjahm jin te guir tuj. Nu quir cuerpoj, ndejma da du, como j bbe i cczquij car castigo ca bi ttun ca primero r hj bb m dyti ca r nttzo. 11 Nuquj, ya xqu yojm cr Tzi Espritu ca Ocja, cja guegueca x ddahquij hnar tzi ddadyo nzajqui. Y pa ya, gu bbjtij yir cuerpoj y i tu, pe dr

366 gax ya, ca Ocja da xoxquij, ghtjo co quir cuerpoj, cja da ddahquij car nzajqui ca jin da tjegue, como ngu g xox car Jesucristo bb ya xqu du. 12 Nuya, m cjuadaquij, ya xt tij compromiso gu pjpij ca Ocja. Ya jin gui tz gu hmpj ncja y cjahni y i joni ja y i cja hua jar mundo. 13 Porque bb gui jguij da mandadoquij c nttzomfeni c r heh ca bbto ir hmyj, nubb, xqu tuj bb, ghtjo co quir tzi myj. Pe bb gui jguij da mandadoquij car Espritu Santo, nubb, xqu hmpj ghtjo r tiempo. Nubb, xta ttzjqui cr ttzdi ca bbto ir hmyj, cja co c nttzomfeni c m yojmi. 14 bajtzi ca Ocja c cjahni ghtjo c i jgui da mandadobij car Espritu Santo. 15 Mhmto, bb j bbe nd cuatij jr dy car Jesucristo, nd tzuj ca Ocja, cja nd bbpj ncja muzo c i hmjpi g fuerza ghtjo ca da mfi. Pe nuya, ca ya xtr yojm car Espritu Santo, nuya d tz mbo m tzi myj, m Tzi Taj ca Ocja, cja nugj, bajtziguij ca. Nuya, bb d nzojm ca Ocja, d xijm ncjahua: Nuqu, m Tzi Taquije. 16 Nuya d padij mbo m tzi myj, ya xt cjaj bajtziguij ca Ocja. 17 Como ya xt padij, bajtziguij ca Ocja, guejtjo d padij, ba eh car pa bb xt cjajpi m mjtigj ghtjo c cosa r z c i phtzi cam Tzi Taj, como d yojm car Jesucristo cja mero guegue r Tt ca Ocja. Bb d sufrij hna tzi tjqui hua jar jy por r nguehca dr yojm car Cristo, nubb, gu yojm guegue p jar ji tzi hneje, gu ngj ghtjo ca r z.

367 d sufrij hna tzi tjqui menta d bbpj hua jar jy, gu mbenij, jin gui ngu, ms dr ndo ngu c cosa r ndo z c gu ngj bb p xtu eh cam Tzi Jmuj Jess. 19 Ghtjo y d ccahtij hua jar mundo, y cosa y x dyti ca Ocja, ncjahm ghtjo i thmi car pa ca x ma guegue, bb xta tjojqui ddadyo. Nubb, ntero da mbdi pa da hmy r z. Car paca, nugj y bajtziguij ca Ocja, gu jjm car Jesucristo. 20 Bb m dyti ca r nttzo ca primero r hj, bi ttzon cr hmy guegue, cja guejtjo bi ttzoni ghtjo y i cja hua jar mundo. Masque jin tema nttzojqui m phtzi c zuwe co c pe dda cosa c m bby, pe ca Ocja bi mandado ghtjo di sufri parejo, y cjahni cja co y planta cja co ghtjo tema zuwe y i bbjcua jar jy, hasta bb xta zh car pa ca x man ca Ocja. Nubb, cja da ghtzibi car sufrimiento i tzj cja da jojqui ghtjo di ddadyo. 21 Bb xta ncjaca, da ujtjo y cosa r nttzo y i bbjcua jar mundo y pa ya. Da hmpj r z c zuwe, ya jin da sufri, ghtjo co c p dda cosa c d ccahtij. Guejquitjogj, y bajtziguij ca Ocja, gu hmpj libre, ya jin gu nj ca r nttzo. Gu ndo hmpj r z, hasta gu jjm ca Ocja. 22 Desde car pa ca bi ttun car Adn cr castigo hasta r pa ya, i sufritjo ghtjo y te i bbjcua jar mundo, ncjahm ghtjo i cjuti ca r nttzo ca bi dyti car Adn, cja ghtjo i thmi, ncjahm da zh car pa bb xta cchtzibi ca r sufrij? 23 Cja jin gui ja c zuwe cja co c pe dda cosa c x dyti ca Ocja i sufri. Hnequigj, d sufrij

ROMANOS8 hneje, masque d yojm cr Tzi Espritu ca Ocja. Por r nguehca dr bbjtij co nm cuerpoj n da du, eso, d sufritjoj. Nu car Espritu Santo i xijquij, ya xpa eh car pa bb xta mbj nm cuerpoj. Nubb, xta cczquigj ghtjo ca d sufrij cja gu cjaj ncja ngu ca Ocja. 24 Guehca xt cuatij p jr dy car Jesucristo, eso, ya xt padij, ba eh car pa bb xt ncjaj ncja ngu guegue. Nubb, xt phtzij car nzajqui ca jin da tjegue, ghtjo co ym cuerpoj. Pe j bbe i ttun ym cuerpoj car nzajqui ca jin da tjegue. Bb ya xcri phtzijca, jin di nesta te gua thmij. 25 Nugj, ndejma d emej, gu mbdij pa gu jjm ca Ocja, masque j bbe d padij ja gu ncjagj bb xta ncjaca. Pe d emetjoj, cierto da ncja, cja d thmij car pa bb xt nuj car nzajqui ca jin da tjegue, ghtjo co ym cuerpoj. 26 Menta d bbjtij hua jar jy co nm cuerpoj n x ttzoni, jin gui nzjquij, cja jin d padij ja gr nzojm ca Ocja ncja ngu r ntzhui gu nzojm. Pe d yojm car Tzi Espritu Santo, cja guegue i fxquij. Nuc i jui guiguij como i ccajtiguij, jin gui nzjquij. Bb d oraj, i fxquij, porque jin d pacj ter bh ca i nesta gu xijm ca Ocja. Nu car Espritu Santo i phtzi cm mfenij, i xih ca Ocja. Guejtjo i ju htzi qu mfenitsj guegue, i xih ca Ocja c dda mfeni c jin d padij gu jpij ca Ocja. 27 Nu cam Tzi Taj ji tzi i padi ter bh ca d mbenij mbo m tzi myj. Guejtjo i patibi qu mfeni car Espritu Santo, bb ga

18Bb

ROMANOS8 a guegueca por r nguejcj. Guejti car Espritu Santo, i patibi qu mfeni cam Tzi Taj ji tzi hneje. Ncjahm i mbenihui yojmi, cja i cojmi car acuerdo, ter bh ca da dyjtiguij. Tzi Ta ji tzi x nzojquij pa xc cjagui bajtziguij, ncja ngu g mbeni guegue, ya ma yabb. Guejcj x juanquij, eso d nej ca Ocja. Guegue ba mandado ghtjo ca te d tjojm hua jar mundo. I cjajpi da sirveguijca pa gu cjaj ncja ngu ga mbeni guegue cja pa gu hmpj r z. 29 Ya m yabb, ya xi m pah car Tzi Ta ji tzi to c cjahni c di guati jr dy cr Tzi Tt. X juajni c cjahnic, cja segue i n pa da xjpi da cjaj ncja ngu cr Tzi Tt. Masque m ddatsj cr Tzi Tt ca m hi h ca Ocja, pe guegueca bi mbeni ter bh ca di dyte pa di ni gui p dda qu bajtzi dr ngu. 30 Ca Ocja bi juajni c dda cjahni pa g cjajpi bajtzi, cja guejtjo bi nzojtibi qu myj. Eso, bi hemebi n r palabra ca Ocja c cjahnic, cja ncjap g cchtzibi ca r nttzo ca m tuj. Cja p x man ca Ocja, da cuajti qu bajtzi p jab b bb guegue pa dr yojm cr Tzi Tt cja da jjmca. Guejcj, como ngu xt emej car Jesucristo, ca Ocja x cjaguij ghtjo y favory. 31 Bb d mbenij ghtjo y x dyjtiguij ca Ocja, d padij, da segue da mxquij, cja jin gu tzuj ca te da contraguij. 32 Cam Tzi Taj ji tzi jin g jijqui cr Tzi Tt, bi d por r nguejcj. Eso, d padij da ddajquij ghtjo c p

368 dda cosa c d nestaj. 33 Masque di bbh c dda cjahni c da jixquij, d tudij ca r nttzo, nu car Tzi Ta ji tzi ya x juajnquij pa xc cjagui bajtziguij. Guejtsj guegue x xijquij, ya jin da dyjtiguij r hunda digue ca d tuj. 34 Nuya, jin to i phtzi derecho da xijquij gu bbdij. Como guegue car Jesucristo bi du cja p bi ja r ja pa g ngzquij ca xt tij, cja nuya, b bbh p jab b nccahtihui cr Tzi Ta. Segue i nzoh ca Ocja por r nguejcj. 35 I ndo neguij car Cristo. Masque gu sufrij r ngu, masque da bbdi ghtjo c d phtzij, o da ttjtiguij tujni, o gu tzj tjuju, o da tjeh cm dajtuj cja jin te gu jaj pa p gu tjm, o bb da cjbiguij, masque xn d bbjtiguij, ghtjo y cosay jin da zi nguij jr dy car Cristo. 36 Cierto da jnuguij r nttzo por r nguehca dr tnij car Jesucristo, ncja ngu ga mam p jar Escritura: Guehca dr tnquije, ghtjo r pa d hoje peligro da bbjtiguije, Ncjahm d jjme c djti, ya x fembi ncjahm da bbhti. 37 Pe jin gu xi m myj, masque da ttjtiguij ghtjo ya cosaya. Gu segue gu yojm car Cristo hasta r gatzi, como guegue bi du por r nguejcj, cja jin da jiguij. 38-39 Nuya, d padi ntju my, jin to i bby, cja jin te da ncja ca da zi nguij p jr dy car Cristo. Bb xt tuj, o bb gu segue gu hmjtij hua jar jy, gu hmjtij r dy guegue. Jin gui bby tema ngele o tema ttzondaji dr nzdi pa da weguij car Cristo. Ghtjo

28Car

Ms que victoriosos

369 ca d nuj y pa ya, cja co c da ncja c cjeya c ba eje, cja co hneh c dda ngele c jin gui jti ca Ocja, gue c i i na y cjahni, b mandado p jar ji tzi o nu hua jar jy, ghtjoy, jin da weguij ca dr hmpj car Cristo. Ghtjo tema cosa ca di ni gui hua jar jy, ncja ngu y i tzu y cjahni, jin gui tz da weguij ca dr hmpj ca Ocja, como ya x ujtiguij cam Tzi Jmuj Jesucristo, te tza ngu ga neguij car Tzi Ta ji tzi.

ROMANOS8,9 israelita hneje. Guegue mr Cristo ca nd thmije. R ndo z qu mfeni cam Tzi Taj ji tzi cja i mandadobi ghtjo y i ncja. R ntzhui gu xjtibij ghtjo c cjeya c ba eje, nim pa jab gr tzyaj, amn. 6 Mr ngu c israelita j xc ne xc hemej cja xcu he Ocja car Jesucristo? Nu ca Ocja ndejma x cumpli c promesa c bi xih c israelita. Pe i bbh c to jin gui ne da hemej, como i bb c dda israelita c j bajtzi ca Ocja. 7 I bbh c dda cjahni c gu heje digue cr cji car Abraham. Nu ca Ocja i ccahti c cjahnic ncjahm jin te dr ncjahui car Abraham, como jin gui eme ca Ocja ncja ngu ngu heme guegueca. Nu c cjahni c ntju my bajtzi car Abraham, gue c cjahni c i jjmi car Isaac. Ncja ngu g man ca Ocja, bb ng xih car Abraham Gue qu bajtzi car Isaac da ttun car herencia. Xt nugc ncja ir bbjtoc. 8 Ncjap d padij, jin tema cjahni di cja r bajtzi ca Ocja jntsjtjo porque xtr hmy digue cr cji car Abraham. Gue c cjahni c di jjmi car Isaac, di cjaj bajtzi ca Ocja. Nu car Isaac bi hmy porque xqu man ca Ocja di hmy. 9 Ca Ocja bi xih car Abraham di hmh hnr tt, bi xifi ncjahua: Bb xta zh car tiempo ca ya xt mang, xta hmh cr tt car Sara. Cja bi hmh car Isaac, ncja ngu g man ca Ocja. 10 Nuya p gu mbenij ja ncja g hmh qu tt car Rebeca, cr bbja ca ndom titaje Isaac. C yojo qu tt car Isaac bi hmy, hnaadi cr mehui, hnaadi cr tahui. Guejtjo

na d mang hua, como xt eme car Jesucristo. Jin gui tz gu ma bbtjri. D yobbe car Espritu Santo, cja guegue i padi, i ndo ddajqui r du my bb d mben cm mi ngaisraelitaje, como ya xn ma da bbdij. 3 D mang, xn di jogui gua mbombi cm mi nguje pa nug gua bbdi cja gueguej di cuatij jr dy car Cristo cja di ttij car salvacin. D ndo negc, m cjuadagc, hnaadi cam cjigje. 4-5 Guejtjo israelitac, ca Ocja bi juajni pa di cjajpi bajtzi. Bb xcu bnij p jar jy Egipto, ca Ocja bi ndo mtzi. Bi ujti ja i ncja cr ttzdi cja co cr tjay. Gue c cjahni israelita, ca Ocja bi dytihui compromiso. Gueguec bi ttu nij car ley ca r heh ca Ocja. Guejtjo bi ttujti c israelita ja ncja r ntzhui da tsjjtibi ca Ocja, cja gueguec bi ttzoquibi c promesa c xqu tsjih car Abraham. Guejtjo hneje m israelita c ndom titaje c i tti htzibi por r nguehca mr yojmi ca Ocja. Cja bb mb ecua jar jy cr Tt ca Ocja, bi hmy g

Dios ha escogido a los de Israel

1-2Cierto

ROMANOS9 bi hmy hnaadi car ttodi. 11 Bb j bbe m hmh qu bajtzi, bi tsjih car Rebeca ja di ncjac. J bbe m fadi cja di dyti ca dr zc? cja hu di dyti ca dr nttzo? Nu ca Ocja bi juajni ante que di hmy, ja ndr nguehca ms di mtzi. Bi dyti ncjap pa gr padij, bb ga nuguij ca Ocja co ni cr tti jqui, jin gui por r nguehca xcr tigj ca r z. Guetsj ca Ocja i ccahti toca da madi, toca da nzofo pa da heme guegue. 12 Bi tsjih car Rebeca digue c yojo qu tt c di hmy: Ca hnaa ca bbto da hmy, da cj ncja hnar muzo, da pjpi ca hnaa ca dr gatzi da hmy. Gue car Esa bbto bi hmy, cja g ngax ya, car Jacob. 13 Bi ncj ncja ngu ga mam p jar Escritura, bi man ca Ocja, Xt mbentsj ne nr Jacob, cja nr Esa, ji nan. 14 Xi ya bb? Ter bh ca gu mbenij digue ca Ocja? Ncjahm jin gui nuguij parejo. Cja hu jin gur jogui Cja? Ndejma r jogui cjahni guegue, porque ms i ndo padi, ter bh ca r z, cja ter bh ca jin gui tz. 15 Gu mbenij car palabra ca bi tsjih car Moiss. Ca Ocja bi xifi ncjahua, i na: Gu ccahtig r z car cjahni ca xt ne. Car cjahni ca d ne gu jui jqui, xt fxcca. 16 Eso, d padij, i jui guiguij ca Ocja, por r nguehca xc mbentsj xc dyte ncjap. Masque gu mbi m myj gu tij ca r z, jin gui guehca i cjajpi ca Ocja da nuguij r z. Guegue i mantsj ja ncja dr nuguij. 17 I mam p jar Escritura ter bh ca bi mben ca Ocja digue car Faran. Guegueca mr rey p jar jy

370 Egipto. Car Faran bi ndo dxti ca Ocja, cja nuca mb pmpi r ngu castigo. Nu ca Ocja bi xifi: Masque jin gu ne gui dyjtigui, guejc d mandado bi tti xqui g rey, cja xt tzjtitjo ca d gur gui, pa santa da fadi te tza r nzjquig, cja pa da dyde ghtjo y cjahni hua jar jy, toguig, dr Jehov. 18 Guegue ca Ocja i mbentsj to car cjahni ca i ne da mtzi. Nu car cjahni ca i txti ca Ocja, guegueca i htibi fuerza pa ms da ndo cja r necio, da hmindo da dyti ca r nttzo. 19 Ya xt ccahtij, i mandado ca Ocja, ja da ncja cam hmyj. I bbh c to di hni ncjahua: Nubb, dyoca p i xijquij ca Ocja d tij ca r nttzo bb, cuando guejtsj guegue x mandado gu cjaj necio? Bb x mandado ncjap, jin gui tz gu cjaj jogui cjahni, bb. Ncjan ga man c dda cjahni. 20 Nuquigu, gr cjahnitjo, jin gui tz gui tzohmi ca Ocja. Guegue i jjmi hnar dytimoji cja nugj d jjm car pejy. Bb di jogui di a hnar xaro, cja di xih car hj ca bi dyte: Jin gui parecegui ca xqu dyjqui ncjahua, ter bh ca di sirve bb di ma ncjap? Cja i mandadotsj car pejy te da ncjajpi? 21 Car dytimoji i phtzi derecho da cjajpi car pejy ncja ngu ga mbeni. Co mismo car pejy, puede da jojqui hnar bbada dr tzi z ca di phtzi lujo, cja co hnar jomoji tjojo, ca di ni gui g jytjo. Guetji ca Ocja i phtzi derecho da cjaguij ncja ngu ga mbentsj. 22 Ca Ocja x dyti c dda cjahni c i jjmi jomoji. Guegue jim be ga undi r cu ca r dyti ca r

371 nttzo c cjahnic. I thmi r ngu tiempo, xajma da repentij, masque ya x mbadi guegue desde ya m yabb, dr gax ya, da un cr castigo c cjahnic. Ca Ocja x dyti c cjahnic pa gu padij, tiene que da castiga c to i ncjap, cja guejtjo pa gu padij te tza r nzdi guegue. 23 Guejtjo x dyti c p dda cjahni c i jjmi c moji c x tjojqui g lujo. C cjahnic, ya m yabb bi mben ca Ocja di un cr nzajquij cja di jojqui pa dr hmpj guegue p jab r tzi z. Gue c cjahni c x nzojtibi qu tzi myj cja x nghtzibij ca r nttzo ca m tuj, pa dr ni gui te tza ngu cr tzi tti jqui ca Ocja. 24 Nugj, como ngu xt cuatij jr dy car Jesucristo, d jjm c moji r tzi z. Ca Ocja j xc nzofo hnaatjo r raza. Nu guegue x nzojquij, ddaaguigj, d judioj, y p ddaaguigj, d hnaho cjahnij. 25 Ya m ndo yabb, bi mben ca Ocja di nu co ni cr tzi tti jqui c cjahni c jin gui judio, ncja ngu ngu nu c judio mhmto. Bi ma ncjap car profeta Oseas p jr libro ca bi dyte, i na: I man ca Ocja, C cjahni c j m tngui, nuya gu xijm m cjahnic, C j nd nejma, gu ne ya c. 26 Nu p jab bi tsjih c cjahni c j m emegui: Nuquiguj, j cjahniquij ca Ocja, guehp p xta tsjijm, Nuya, bajtziquij ca Ocja ca ntju my i bby. Ncjap g tsjih c cjahni c jin gui judio. 27 Guejti car profeta Isaas bi ma te di ncjajpi y cjahni israelita,

ROMANOS9 bi hi na: Masque x ngujqui qu bajtzi car Israel, ya xn ngu, ncja c bbomu c i bbom p jr nttzani car mar, pe ghtjo da ncastiga, cja tengutjo da huete. Tzdi, ya xi m pah car Isaas, di tengudi c cjahni israelita c di dtij car salvacin. 28 Ncja ngu ga man car profeta, ya x man ca Ocja, ya xta castiga y cjahni y i bbjcua jar jy, ya jim p da dhmi. Bb xta ncjaca, guegue xta hna pun c cjahni c j xc ne xc hemej, ya jin da jijquic. 29 Ya x nzh ca bi man car profeta Isaas p jar libro ca bi dyte. Bi ma: Car Tzi Ta ji tzi i mandadobi ghtjo y i bby, cja guegue x castigaguij, cjahniguij. R ngu c x puni, cja jaguigj te d ngudij, xt huetij. Bb j xtr weguij ca Ocja, tenguguigj pa gua hmjtij, ya xcr mpunij, d ghtjoj. Ya xcr bbdij ncja ngu c mi ngu Sodoma cja co c mi ngu Gomorra. Ncjan g man car Isaas digue c cjahni israelita.

ya bb, ter bh ca x ncja ya bb? Y hnaho cjahni y j m padij ja i ncja ca Ocja, cja j m joni ja dr dnij guegue, guejy x nu r z. Por r nguehca xc hemebij cr tzi tti jqui ca Ocja, x ncchtzibi ca r nttzo ca m tuj. 31 Nu y cjahni israelita, gueguey m tn cr ley ca Ocja cja m i naj, di ncjap dr dtij car salvacin. Pe ndejma jin g jiti di cumplij

30Xi

Los judos y el evangelio

ROMANOS9,10 ghtjo ca i man car ley, por eso jin g ndti ca m jonij. 32 Te r nguehca? Porque m mbenij, jntsj co ca mr dytij ca i mam p jar ley, co guehca di tzpij ca Ocja, cja di datsjj car nzajqui ca jin da tjegue. Eso, bb mb eh car Jess hua jar jy, mr ngu c cjahni israelita jin g ne g nguatij. Bi zanij, ncja ngu xqu man ca Ocja, ya m yabb, p jab i a digue car ndo medo ca bi ttzani. 33 I ma ncjahua p jar Escritura: Nujmaj, xt pmpi cm cjahni ca hnam jmandadero ca xt i tzi pa da ghtzibi ca r nttzo ca i tuj. Nu car cjahnica, da jjmi hnar ndo medo p jab da mfehtzij, como jin da ne da hemejc. Dr ngu c israelita da zandij. Nu c to da heme, xt nug r z, cja jin da bbdij. Nuguj, m hohuiquij, te tza d mben cm mi ngaisraelitaje. Cju d nzoh ca Ocja pa da cjajpi da hemej car Jesucristo, cja da dtij car nzajqui ca jin da tjegue. 2 D padi, cja d d nam palabra, cierto i ndo uni myj pa da dyti c mandamiento c x ttuni. I i naj, da ncjap dr dajm car nzajqui ca jin da tjegue. Pe jin gui padij ja ncja ga ttajquijca. 3 Gueguej x mbeni, da zjti ca i mam p jar ley ca bi man car Moiss, pa ncjap dr dapij cr favor ca Ocja. Pe jin gui padij ja i ncja cr mfeni ca Ocja. Como x man ca Ocja, gue c cjahni c da hemebi cr tzi tti jqui da ttundi car nzajqui ca jin

372 da tjegue. 4 Car Jesucristo b eje, bi dyte ghtjo ca i mam p jar ley ca bi zoguiguije car Moiss. Cja nuya, ghtjo c to da ne da guati jr dy guegue, guejtic, da nu ca Ocja ncjahm xtr cumpli ghtjo ca i man car ley. 5 Bi man car Moiss, car cjahni ca da zjte ghtjo ca i mam p jar ley, guegue da dti car nzajqui ca jin da tjegue. 6 Pe hnaho ga xijquij car tzi ddadyo ja ca d emej. Car jaca i xijquij, jin gui nesta gu hntsjj: Toca da bx p ji tzi pa du tz ca hna ca da salvaguij? 7 Guejto jin gui nesta gu hntsjj: Toca da gah p jab r ma y nima, pa du tz p ca hna ca bi du por r nguejcj? Jin gui nesta gu majm ncjap, como ya x ni gui car Cristo, ya x ndu, cja p x ja r j pa xc salvaguij. 8 Ja i ncja car tzi ddadyo ja ca d emej? I mam p jar Escritura ja i ncja, i na: Jin gui ntji pa gui ntiende o pa gui xih hner mi ngacjahnihui. I xijquij ncjahua: Ca Ocja co ni cr tzi pj i undi car nzajqui ca jin da tjegue ghtjo y to i cuati jr dy car Jesucristo. 9 Bb gu eme ghtjo mbo ir my, bi du car Jesucristo pa g nguti ca r nttzo ca xc dyte, cja p bi nantzi pa gui padi, ya jin te gu tu, nubb, da gzqui ca r nttzo ca xc dyte. I nesta gui heme ncjap cja guejtjo gui xij y p dda cjahni to quer Tzi Jmu gu eme. 10 Porque bb d cuatij jr dy car Jesucristo, ca Ocja i nuguij ncjahm jin te gri tuj, cja bb jin d phtzi m tzj gr xij ym hohuij toca d emej, ca Ocja i ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue.

10

373 xijquij car Escritura: Ghtjo c to da guati p jr dy guegue, da ghtzibi ca r nttzo ca x dyte. Ya jin da ncastigac. 12 Ca Ocja i n parejo y judio cja co y cjahni y jin gui judio. Hnaadi ca Ocja bi dyte ghtjo y raza y cjahni, cja i jui jqui ghtjo tema cjahni ca i jpi da n co ni cr tzi tti jqui. Bb to i jon ca Ocja ghtjo mbo r my, guegueca co ni cr tz pj da uni ghtjo ca i nesta. 13 Da ncj ncja ngu ga mam p jar Escritura: Car cjahni ca da guati cam Tzi Jmuj, cja da dyjpi da n co ni cr tti jqui, da ttun car nzajqui ca jin da tjegue. 14 Pe i bb c dda cjahni c j bbe i emej car Jesucristo, eso, jin gui tz da dyjpi da mxj. Cja bb j bbe i dej to car Jesucristo, ja ncja dr guatij p jr dy, bb? Cja bb jin to da ma du xijm, ja ncja dr dydej bb? 15 I nesta da ttun cr cargo c dda cjahni pa da m du nzofo. Nubb, da zh ca i mam p jar EscriTura: Da ndo mph c cjahni c r bbh p jab da zti qu jmandadero ca Ocja. Xta mpj, como xta tsjijm car tzi ddadyo ja. 16 Pe ndejma i bb c dda cjahni c x dydej car tzi ddadyo ja digue car Jesucristo, pe j xc ne xc hemej. X cjaj ncja ngu g man car profeta Isaas bb m nzoh c israelita, bi hi na: Nuqu Ocja, xt xij yir cjahni quer tzi palabra, pe jin gui ne da hemej. 17 I nesta da tsjij y cjahni to car Jesucristo cja co te r nguehca b eje, pa da dyde cja da guatij p jr dy guegue. 18 Cja p da hn c dda cjahni: Cja j bbe i h c cjahni israelita to

ROMANOS10,11 car Jesucristo cja co te r nguehca b eje? D mang, jaa, ghtjo x dyde, como x ndo ntngui car palabra, ncja ngu ga man ca hnar salmo, i na: Car palabra ca bi majm, bi ntngui ghtjo hua jar mundo, Hasta c cjahni c r bbh p jab r ttz nr jy, ghtjoc ya x dydej. 19 Xi bb p da ttnguigj: Cja jin g ntiendej c cjahni israelita car palabra ca bi tsjijm? D i ng, bi ntiendej, pe jin g ne g hemej. Cja nuya, ya x ncj ncja ngu ga man car Moiss p car Escritura. Nuya, ca Ocja x cuajti c hnaho cjahni c jin gui israelita. I i na: Nuya, gu cuajti c cjahni c jin d juajni mahmto pa gua cjajpi m bajtzi, cja nuquj, m cjahniquij, da ho quir mfenij. Gu jui jqui c cjahni c j m padi toguig, cja nuquj, da ddahquij r cu. 20 Guejti car Isaas bi ma tzi claro, ter bh ca di ncja. Bi hi na: I man ca Ocja: C cjahni c j m jonguig, guehc x ndjqui, Cja c cjahni c j m padij, ja d ncjag? guehc xt cuajti pa gu hmpje. 21 Nu c israelita x ndxtij ca Ocja, ncja ngu ga mam p jar Escritura. I man ca Ocja: Cjaatjo ndr mvitabi ym cjahni di guajqui. Cjaatjo ndr xijm d ney. Nuy, x guitjo, j xc ne xc ndnguij.

11I

11

Los de Israel que son salvos

Nuya, p gu mbenij: Cja ya x dyn c cjahni

ROMANOS11 israelita ca Ocja? Ji na. Porque nug, dr israelita hneje. Xt eh p jr cji car Abraham co p jr cji car Benjamin. Guegueca mr mboxibbjto car Abraham. 2 Ya m ndo yabb bi juajni ca Ocja c cjahni israelita pa di cjajpi cjahnic. Nuya, ncjahm x weguehui, pe j xc dync, como i bb tengu c i emetjo. Y pay, x ncj ncja ngu cr tiempo car Elas. Nuca bi nzoh ca Ocja, bi quejabi qu mi ngaisraelitaj, i na: 3 Nuqu, Ocja, ya x jiqui ghtjo c p dda cjahni israelita. Ya x mhti ghtjo c p dda quir mfi c m man quer palabra. Ya x juaqui c altar p jab m jajtiqui zuwe. Jnguitsjg xt huete, d ddatjs d tnquig, cja ya xqui ne da mjtigui hneje cm contra. 4 Gui mbenij, ja ncja g ndah ca Ocja, bi xij car Elas: Dyo gu cja ndu my, xt wejquig siete mil hj c i tnguitjo, c j xc ndane car dolo Baal. 5 Ncjadip hneje nar tiempoya, i bbj y ddaaguigje d israelitaje xt emeje, car Jess guegue r Cristo ca xp mjni ca Ocja. Guejts ca Ocja bi juanquije por r ngue cr tzi pj, cja x nzojtigui m tzi myje pa xt emeje car Jesucristo. 6 Masque i bb c ddaaguigje, mhmto nd mpguije, nd tije ghtjo ca i man car ley, jin g juanquije ca Ocja por r nguehca. Bi juanquije jntsjtjo porque xqu mbentsj di nuguije co ni cr tzi tti jqui. 7 Ter bh ca x ncja ya bb? Mr ngu c cjahni israelita c m joni ja dr datsjj car nzajqui ca jin da tjegue, pe jin g nzhtzij. Nu c tengudi c cjahni israelita c

374 bi juajni ca Ocja, gueguec bi dti ca m jon c p ddaa, como bi hemebij cr tzi tti jqui ca Ocja. Nu c p ddaa x cjaj necio, j xc ne xc hemej cja g heh ca Ocja car Jesucristo? 8 X nzdi ncja ngu ga mam p jar Escritura: Guejtsj ca Ocja bi cjajpi c cjahni bi memyj, I bbh qu dj, pe jin gui padi ter bh ca i ccahtij. I bbh qu guj, pe jin gui ntiende ter bh ca i tsjijm. R ngu c israelita i ncjj p hasta r pa ya. 9 Guejtjo x cjj ncja ngu g man car David di ncja. Bi hi na: X ndo ttunij r ngu bendicin. I jmuntzij, cja i tij mbaxcjua. I mbenij, r z ga hmpj. Pe nuya, ca Ocja, da hna mmpi cr castigoj. 10 Da cjajpi da ncjaj ncja hnar god, Masque i yoti car jiahtzi, pe gueguej i bbjtij jar bbxuy. Da cjajpi da ncjaj ncja hnar dhtji ca jin gui tz da hmy derecho, Ghtjo r vida da duuj ca r nttzo ca x dytij, nim pa jab dr cchtzibij. 11 Gue car castigoca x nzh c israelita c j xc nej car Cristo ca b pjni ca Ocja. Ca Ocja jin gui n r z c cjahnic. I jjm cjahni c x mfehtzi p jar hu jab m pa. Pe nuya, r ntzhui gu hntsjj: Cja ya jin da jogui p da nantzij? Da jogui. Ndejma ba eh car p bb xta hemej. Guehca j xc ne xc hemej car Cristo c dda judio

375 r ngu, por r nguehca, x tsjih c cjahni c jin gui judio car evangelio. Nuc, x hemej, cja x ndtij car salvacin. Nu c judio, bb xta jaj r hunda digue c hnaho cjahni, ya xqui mpjm ca xc ndtij car nzajqui ca jin da tjegue, da ndo dyj, cja guejtic da guati car Cristo hneje. 12 Como jin g ne g nguatij car Jesucristo c judio, eso, jin g ndti ca m jonij. Nu c p dda cjahni hua jar mundo, c jin gui judio, x provechabi cr tzi tti jqui ca Ocja, x nguatij car Jesucristo cja x nuj r ngu bendicin. Bb xta zh car pa bb xta heme c judio hneje, ms da ndo mpjm ghtjo y cjahni hua jar mundo, como ms dr ndo ngu c bendicin da nuj, bb.

ROMANOS11 mben ca Ocja da ncja. 16 D padij, cierto du cojm da jionij ca Ocja c cjahni israelita c j bbe i eme car Jesucristo. Como m mjti ca Ocja c ndom titaje, c israelita c m bb jr mdi, tiene que da cjaj mjti ca Ocja hneje c to r heje digue cr cji gueguej. Ya xc dydej, cam razaje, i tjquihui hnar za g olivo. Bb mjti ca Ocja qu dy car za, guejtjo mjti qu dy. Tzdi, ghtjo cam razaje da cja r mjti ca Ocja. 17 C dda judio c jin g heme car Cristo, i jjm c dda qu dy car za g olivo. Nuc, bi ttojqui, pa bi njerta p c dda qu dy ca hnaho r za ca yap mr j. Cja nuquj, gu cjahnitjoj, jin gu judioj, gu jjm qu dy ca hnaho r za. Cja nuya, gu tzijpij cr vida car za g olivo. C favor c bi ttun c judio mhmto, guehquj, gu phtzij yac. 18 Eso, jin gui tz gui hi xtsjj o gui despreciabij c judio c i jjm c dyza c bi ttojqui. Gui mbenij, jin gui guehquj gu unij r nzajqui car za, como gu dyzatjoj. Gue car za i ddahquitjo quer nzajquij. 19 P ntoja i bbh ca to da dadi: Bi ttojqui c dda dyza pa gua cuatig p jar za. 20 Ciertoca. Ncjahm x dyn c judio ca Ocja, como gueguec jin g ne g hemebi cr tzi tti jqui. Cja nuquj, i nuquij r z ca Ocja, como g hemebij cr tzi tti jqui. Pe jin gui ma gui hi xtsjj. Mejor, gui pnti quir mfenij, cja gui ntzohmij ja gr hmpj r z. 21 Ca Ocja jin g jijqui c dyza,

d phtzi algo d ne gu xihquij, nuquj gu cjahnitjo, jin gu judioj. Como x ddajc ca Ocja nam cargo na dr nzoj y cjahni y jin gui judio, eso, d mpgui, d ti nar bbfi, santa da heme car Jesucristo r nguquiguj jin gu judioj. 14 Cja guejtjo d mben cm mi ngaisraelitaje, bb xta ccahti y cjahni y jin gui judio, ya xqui emey, guejti c dda israelita da mvidiabij cja da hemej hneje. 15 Por r nguehca xc weguehui ca Ocja c judio, ya x jogui x nguati guegue c p dda cjahni c j m mpadihui ca Ocja mhmto. Pe bb xta heme car Cristo c judio hneje, cja p da guatij ca Ocja, nubb, da ndo mpjm ghtjo y cjahni hua jar jy. Nubb, ya xtr ncja hua jar mundo ghtjo ca x

La salvacin de los que no son judos

13Nuya,

ROMANOS11 bi dyojqui, bi ghtzi p jab m bby. Cja nuquj, ncjahm xc cuatitjoj guegue, hnaho r za p jab xcu hejm. Bb gui hi xtsjj, jin da jiquiquij hneje. 22 Nuya d ccahtij, r ndo z ca Ocja, pe guejtjo hneje r nttzujpi. C judio c jin g ne g heme, ca Ocja x nzogui, ya jin gui n r z. Nuquj, gu cjahni jin gu judioj, xc hemebij cr tzi tti jqui car Jesucristo, nuya, guehquiguj x cuajtiquij ca Ocja. Bb gui hmjtij p jr dy car Cristo, xqu hmpj r z, bb. Pe bb gui wembij p, nubb ca Ocja da zoquiquij hneje. 23 Nu c judio, bb p xtu cojm pa da jionij ca Ocja, cja da dyjpij cr perdn, ca Ocja da n r z, cja p da cuajti p jab x ttzjqui. Nuc, cjahni ca Ocja c bi juajni ya m yabb, eso, i padi ja dr dapi cr voluntad pa p da guatij guegue. 24 Nuquj, jin gu judioj, mhmto j m cjahniquij ca Ocja. Yap ngr bbpj, nu ca Ocja bi nzojtiquij quir tzi myj, b tziquij cja bi cjahqui bajtziquij. Hni xjma c judio c bi juajni guegue pa di cjajpi bajtzi, jin da zjpi r ntji pa p du tzc. Ca Ocja p da cuajti c cjahni israelita hua jab m bbjmaja, cja p da n co ni cr tzi tti jqui.

376 Y paya, c cjahni israelita jin gui ne da hemej, cja g heh ca Ocja car Jesucristo? Pe bb ya xtr nguati guegueca ghtjo c cjahni c jin gui judio c da heme, nubb, da heme c israelita hneje. 26 Car paca, dr ngu c cjahni israelita da guatij ca Ocja, cja da hemej car Jesucristo. Nubb, da zh ca hnar palabra ca i mam p jar Escritura, i i na: Du eh ca hnar cjahni digue c judio pa da mx qu mi ngaisraelitaj, Guegue da ptibi qu myj c cjahni c gu heje digue cr cji car Jacob, da cjajpi da jionij ca Ocja. 27 Bb xta ni gui car cjahnica, gu htibij cm cjahni hnar ddadyo compromiso, Gu cjhtzibij ca r nttzo ca i tuj. Ncjap ga man ca Ocja p jar Escritura. 28 Y paya, c judio jin gui ne da hemej car ddadyo ja digue car Jesucristo, eso, x weguehui ca Ocja, cja nuquj, gu cjahnitjoj, xc cuatij. Pe ndejma i nedi c judio ca Ocja, cja i mbendi c promesa c bi xih c ndo titaj. 29 Bb te i ddajquij ca Ocja, ya jim p da janguij. Guejtjo bb to x xih hnar promesa, jin da hna ptitjo cr palabra. 30 Nuquj, mhmto, nim pa ngu padij ja i ncja ca Ocja. Pe nuya, guegue x cuajtiquij cja x nquij r z, como ya xc mbdihui c judio c jin g ne g hemej car Jesucristo. Jntsjtjo por r ngue cr tzi tti jqui, ca Ocja x ngzquij ca r nttzo ca ngu

ne gu xihquij, hermano, hnar mfeni ca j bbe i fadi. D xihquijna pa santa jin gui hi xtsjj cja pa jin gui majm, guehquj i ndo nequij ca Ocja, nu c cjahni israelita, ya jin gui nec.

25D

La salvacin final de los de Israel

377 tuj. 31 Nar tiempo na d bbpj ya, c judio x wembi ca Ocja. Pe ya xpa eh car pa bb p xtu ejm, xta dyjpitjoj ca Ocja cr tzi perdn, ncja nguquiguj xqu dytij. 32 C cjahni c jin gui judio cja co hneh c judio, ghtjo x ntxtihui ca Ocja, cja x dytij ca m mbentsjj. Ca Ocja ghtjo x jijm x dytij ncjap, pa da badij, ghtjo jin gui jogui cjahnij. Cja diguebb ya, pe x nzojm ghtjo, x xijm ja ncja da jogui dr guatij por digue cr tzi tti jqui , pa da cchtzibij ca r nttzo ca i tuj. 33 Cierto, r jogui Cja ca Ocja. R ndo ngu cr tti jqui, cja r ndo nte qu mfeni. I padi ghtjo ca x ncja, cja co ghtjo ca te da ncja. Jin tema cjahni di mbeni ncja ngu ga mben ca Ocja. Jin d padij te i ne da man c x dyte. 34 Cierto nar palabra na i mam p jar Escritura: Jin to da zhtze da badi ja ncja ga mben ca Ocja, Jin to da badi da ungui consejo. 35 Jin to i bbh ca di jogui di ma: Xt cjajpig hnar favor ca Ocja, Cja nuya d thmi da cozqui. 36 Ca Ocja bi dyte ghtjo y i bby, x un cr nzajquij. Guejtjo i mandado ghtjo te i ncja. Ya x mbeni te da cjajpi ghtjo, cja ja ncja dr guadi. X dyte ghtjo pa da tti htzibi guejtsj guegue. Gu xjtibij ghtjo c cjeya c ba eje. Amn.

ROMANOS11,12 Ocja, jntsjtjo por r nguehca xc nuguij co ni cr tzi tti jqui. Eso, r ntzhui gui ndtsjj jr dy pa d mjtiquij ca Ocja ghtjo ir vidaj. Gue nar ofrendana da ahtibi ca Ocja y to i joni ghtjo mbo r myj. 2 Nuquiguj, ya jin gui hmpj como ngu c cjahni c r dn nr mundo. Gui dyjpij ca Ocja da ptiqui quir mfenij, cja da ddahquij hnar ddadyo hmy. Da ncjap gr nxdij ja ncja gr hmpj pa da tzh ca Ocja. Gui hmpj ncjap, pa gr ccahtij, te tza r z qu mfeni ca Ocja. 3 Nuya, ya p dda palabra gu xihquij, d ma porque r jmandaderogui ca Ocja. Guegueca x ddajqui nam cargo. Eso, d nzohquij, pa jin to da hi xtsj, cja jin to da hxihui cr mi ngahermanohui. Bb gu phtzi mfeni r z pa gui dyte tema bbfi jar templo, gui mbeni gue ca Ocja x ddahqui c mfenic. Cada hnaaquiguj, gui mbeni tema cargo bi ddahqui ca Ocja bb ng heme, cja gui hmy conforme car cargoca. 4 Nugj, hnaadi nm cuerpoj, pe i mpjni r ngu parte pa da zte. I weh car bbfi ca i te cada hnr parte nm cuerpoj. 5 Hnecj, como ngu xt emej car Cristo, d ncjagj p hneje. Masque r nguguij, d cjaj hnaadi car cuerpo, gue cr cuerpo car Cristo. Como hnaadi cam Tzi Jmuj ca d pjpij, ya jin d bbjtsjj, d mfxj, ncja ngu y parte nm cuerpoj. 6 Ca Ocja x ddajquij cada hnaaguij hnam bbfi gu pjm, cja i nesta gu tijca pa gu mfxij. I

12

Nuya, m cjuadaquij, d hquij gui mbenij tz, te tza ngu c favor x ddajquij ca

La vida consagrada a Dios

ROMANOS12 bbh car hermano ca x ttuni mfeni pa dr nzoh c p ddaa, dr xijm hnar ddadyo palabra ca r heh ca Ocja. Ca to da a ncjap, da xih c p dda hnar palabra ca da sirvebij pa da zh ca dr hemej. 7 Car hermano ca x ttun car bbfi pa da n c probe, da n r zc. Guejti ca hnaa ca i tocabi da ujti c p dda hermano nr palabra ca Ocja, da ungui r my pa da ujti r z. 8 Guejti car hermano ca x ttun cr bbfi pa dr nzoh c cjahni pa jin da jih ca r dnij ca Ocja, guejti guegue da dyti cr bbfi ghtjo mbo r my. Ca to i un ca Ocja cr domi, ghtjo cor pj dr uni. Ca to i ttun car bbfi pa dr mandadobi c p dda hermano, i nesta da badi ja ncja dr n, cja ja ncja dr nzofo. Guejti car hermano ca i fx c dhtji, da dyte ghtjo cor pj.

378 c p dda hermano c i tn car Jesucristo, bb te i nestaj. Gui ccahtij r z c hermano c to i tzti p jer nguj. 14 Dyjpi ca Ocja da mx c to te i cjahqui. Gui dyjpi da n co ni cr tzi tti jqui. Jin gui ma gui tzanc. 15 Jin gui jnquitsjgu gui mbeni ja gr hmy r z. Bb i mph quer mi ngacjahnihui, gui mpj, hneje. Guejtjo, bb i u ngui r du my, gui jui jqui cja gui ju htibi r my. 16 Gui hmpj r z c p ddaa. Jin to da hi xtsj. Jin gui ma gui mbeni guehqu gu ndo padi. Jin gui despreciabi car cjahni ca jin tza i ja, o jin tza xc nxdi. Gui madi cja gui ftzi. 17 Bb to i jtiqui ca r nttzo, jin gui cohtzibi. Gui mbeni ja gr dyhtibi ca r z, pa ghtjo c cjahni c i ccajtiqui da badi, r z gri tn ca Ocja. 18 Gui dyjpi ca Ocja da mxqui, pa dr z gur hmbi quir hohui, cja co hneh c p dda cjahni, santa jin da ni gui juni o tujni. 19 m tzi hohuiquij, jin gui cohtzibij ca to te di cjahquij. Bb di bbh hnar cjahni ca ndejma da dyjtiqui juni o te p hnar cosa r nttzo, jin gui ntxtihui. Gui thmi ca Ocja da un ca r ntzhui. Porque i ma guegue p jr palabra: Guejc i tocagui gu castiga y to i ti ca r nttzo. Guejquig xt cohtzibi ca x dyjtiqui. Ncjan ga xijquij ca Ocja. 20 Guejtjo i man cr palabra ca Ocja, i na: Bb i tu ntju quer contra, gui uni ca te da zi. Bb i tutje, gui uni tz r deje. Bb gui dyte ncjan, p ntoja xta mben ca x cjahqui, cja da mhtzi r tz. 21 Bb gui cohtzibi hnar cjahni ca r nttzo ca x dyjtiqui, hnehquigu gu

madij y p ddaa y i eme, ghtjo mbo ir myj. Gui jijm c cosa r nttzo, cja gui ungui ir myj gui dytij c r z. 10 Gui nej c p dda hermano ncjahm mero ir hohuij, como hnaadi ca gu emej. Gui nzojm r z, cja gui respetaj. Jin gui thmi guer hohui da hi zquigu, pe guehqu gui hi htzibi quer hohui. 11 Gui pjpij cam Tzi Jmuj ghtjo mbo ir myj, como ngu gri madij. Gui mpguij, jin gui ndajnitjoj. 12 Gui mpjm ghtjo r tiempo, porque nuya d padij, gu ma gr hmpj ca Ocja. Gui tzjtij bb i tocaquij gui sufrij. Jin gui jijm ca gur nzojm ca Ocja. 13 Gui fxj

9Gui

Deberes de la vida cristiana

379 tigu ca r nttzo hneje. Ncjahm x ndahqui ca r nttzo, bb. Lugar digue gui cohtzibi ca r nttzo, gui dyhtibi ca r z. Da ncjap gr tajpi qu nttzomfeni.

ROMANOS12,13 c contribucin pa dr sostene car gobierno, como ca Ocja x hi x c autoridad pa da nuguij cja da mandadoguij pa gu hmpj r z. 7 Gui cjutij ghtjo ca te gu tuj. Ca to gu tujpij contribucin, gui cju htijca. Hneje ca to gu tujpij impuesto, gui cju htijca hneje. Guejti c autoridad c i mandadoquij, i nesta gui hi htzibij cja gui dyjtij. 8 Jin to gui tu htzibij tjy. Gui cohtzibij cr domi c to di jmi hquij. I nesta ghtjo r tiempo gu nj r z cm hohuij. Car cjahni ca i mah cr hohui, i zjte ghtjo ca i mam p jar ley. 9 I bbh ca hnar mandamiento ca i xijquij: Gu nej cm hohuij ncja ngu dar netsjj. Bb gu tij ncja ngu ga man car mandamientoc, jin gu tzj dr ntji pa gu tij ca i man c p dda mandamiento hneje. I bbh c dda c i ma ncjahua: Jin da yohti bbja car hj, cja car bbja jin da yohti dame. Jin gui phtite. Jin gui mpe. Jin to gui ajquibi bbtjri. Jin gui neciobi tema cosa ca j ir mjtigu. 10 Ca to i mah cr hohui, jin gui htibi ca r nttzo. Eso, ca to i ne cr mi ngacjahnihui, i zjte ghtjo ca i man car ley. 11 Gui mbenij ghtjo y palabra y xt xihquij, Guejtjo gui mbenij ja ncja nar tiempo na d bbpj. Ya x nzh car hora pa gui tzj cja gui ntzohmij ja ncja gr hmpj. Ya jin gui hmpj ncja ngu ngur hmpj bb cja ngu fdi ngu emej. Gu mbenij, ya xta ni gui car pa bb xtu eh cam Tzi Jmuj. Nubb, cja xt nugj ca d thmij. 12 Ya xn tjoj nr xuy,

13

Nuquj, xc hemej car Jesucristo, gui dyjtij ca da bbjpiquij c to i phtzi cargo, cja gui hi htzibij. Porque ca Ocja x hi tzi ghtjo c autoridad c i phtzi qu cargo. Guegue x ma, da hmh c cjahni c da mandadoguij hua jar jy. 2 Ca to da zan c autoridad o da ntxtihui, ncjahm i ntxtihui ca Ocja hneje. Guejtjo, bb gui tx c autoridad, da ttahqui hner castigo. 3 Bb gu ti ca r z, jin gu nesta gui tzu da ncastigaqui. Gue c cjahni c i ti ca r nttzo, i castiga nr autoridad. Bb jin gu ne da ncastigaqui, i nesta gui hmy r z; nubb, jin gui ntzu bb. Bb gui hmy r z, gui mpjmi car autoridad, cja jin te da cjahqui. 4 Gui mbenij, ca Ocja x un y autoridad qu cargoj pa gu hmpj r z hua jar jy, gu mi jtij. Pe bb gui contrabi car ley, r ntzhui gui tzu, bb, porque ca hna ca i mandado, i phtzi r ttzdi da castigaqui. Ncjahm x ngo r lugar ca Ocja pa da mandado hua jar jy, cja pa da castiga y cjahni y jin gui ne da dyti ca r z. 5 Eso, i nesta gu jtij y autoridad pa jin da ddajquij tema castigo, cja guejtjo porque d padij, xp heh ca Ocja cr cargo ca i phtzij. Bb gu jtijc, jin da nesta te gu mbenij. 6 Ncjadip hneje, i nesta gu cjut ij

Deberes a las autoridades civiles

ROMANOS13,14 ya xn ma da ni gui. Ya xn ntzhui gu jguij c cosa r nttzo c nd tij bb nd bbpj jar bbxuy. Nuya, gu hmpj jr tzi jiahtzi ca Ocja. Gu mfdij ncja ngu hnar sundado ca i ntujnihui cr contra, cja i mfjts pa jin da hnapi. 13 Gu hoj r z, pa da ni gui, d bbpj jar jiahtzi. Jin gu d gu tzj mbaxcjua, cja jin gu nti j. Jin gu jguij da daguij nttzomfeni, cja jin gu tij hmtz. Guejtjo, jin gu hunij cja jin gu hui htzij cm mi ngacjahnij. 14 Eso, d nzohquij ya, pa gui jijm ghtjo c cosa r nttzo c ngu tij mhmto. Bb ba eh quir mfenij r nttzo, ncj c m quij mhmto, jin gui cjajpij ncaso. Gui nxdij gui hmpj car ddadyo hmy ca x ddajquij car Jesucristo.

380 ca Ocja, como guegueca i nu r z. jin gu phtzi derecho gui jampi r hunda cr mfi quer vecino. Bb jin gui tz ca x dyte, ya xi r hunda cr jmu. Guegueca da nzofo. Guejtjo bb x dyti ca r z, guejtica, r hunda cr jmu. Bb gu ne gui tzohmi quer hohui, como gu i na, jin gui tz ca i te, gui mbentjo, b pah ca Ocja te r nguehca ga dyte ncjap. Guejtjo i padi ja ncja da mx car cjahnica pa da hmy r z cja da zdi dr heme. 5 Nuya, p hnar ejemplo gu ddahquij ya. I bbh c ddaa c i ma, ms r nttzujpi ca hnar p nin dr ngue ca p hnaa. Cja p i bbh c ddaa, i majm, ddaguutjo ghtjo y pa. Cada hnaagj, gu ntzohmij ter bh ca d mbenij digue y p, cja gu tij ca r z, como ngu xt mbenij. 6 Ca to i tzujpi ca hnar pa, i mbi pa da mben ca Ocja car paca. Guejti car hermano ca jin tema pa i tzujpi, i te ncjap, porque ga ma guegue ghtjo y p i jjtjo ga mben ca Ocja. Car hermano ca i tzi ghtjo tema juni, bb i tza ng, ndejma i i htzibi ca Ocja, como guehca i jpi mpjcje ante que da zi. Guejti car hermano ca jin gui ne da za ng, i jhca, pa ms da tti htzibi ca Ocja, cja guejti guegue i jpi mpjcje ca Ocja digue ca da zi. 7 Nugj, como ngu xt emej car Cristo, ya jin d bbjtsjj, cja jin gu tutsjj, hneje, como guegue i mandadoguij ghtjo r tiempo. 8 Menta d bbpj, d jonij ja gr tzpij ca Ocja, cja bb xt tuj, gue ca Ocja da gxquij hua jar mundo. Masque
4Nuquigu,

14

Bb di bbh hnar cjahni ca i eme car evangelio, pe j bbe i nzh ca r heme, gui recibij g hermano. Pe bb i bby tengu asunto p jab hnaho ga mbeni guegue, hnaho gri mbenguj, jin gui d gui mbmbihui palabra. 2 I bbj nr hermano n i mbeni da jogui gu tzij ghtjo tema juni ca d nej. Cja p i bbh car tzi hermano ca i yomfeni, ga ma, jin gui tz gu tzaj ng, certa xtr jahtibi tema dolo, eso, jin gui ne da zi ju ni g ng. 3 Car hermano ca i tza ng, jin da xifi r dondo ca hna ca jin gui ne da za. Guejti ca hna ca jin gui tzi ju ni g ng, jin da zohmi car hermano ca i tzi ghtjo tema juni. J r ntzhui gu tzohmigj car cjahni ca x recibi

No critiques a tu hermano

381 gri bbjtij o bb ya xcr tuj, mjtiguij guegue. 9 Cam Tzi Jmuj Jesucristo bi du, cja p bi ja r ja, pa bi cjagui mjtiguij ghtjo r tiempo. Nuya, mjtiguij ghtjo c cjeya gu hmpj hua jar jy. Guejtjo bb ya xcr tuj, guegue da mandadoguij p jab xcr mj. 10 Por eso, d xihquij, jin gui tzohmi guer hohui masque hnaho gri mbengu, hnaho ga mbeni guegue, cja jin gui despreciabi. Gu mbenij, d ghtjoj, gu ma hmpj delante car Danzya, cja guegueca da janquij r hunda. 11 Nubb, xta ncj ncja ngu ga man ca Ocja p jr palabra, i i na: Nug, d bby ghtjo r tiempo, cja ntjumy da ncja ca d ma, Ghtjo c cjahni du ejm, da ndandiajmu p jam hua, cja ghtjo da xijquij: Guehquigu, g Ocjagu, d i zquije. 12 Nubb, cada hnaaguij gu djtij r hunda ca Ocja, gu xijm guegue ghtjo ca xt tij.

ROMANOS14 bb da zi guegue c ju nic, da ndujpite. 15 Nuquigu, masque gu mangu hneje, jin te i ccaxquij ca Ocja, bb gui yojmi hnar hermano ca i ma, jin gui tjguij gu tzij c dda ju ni, nuquigu, gui jihc hneje, pa jin gui cjajpi da ungui r du my o da jih cr hu ca Ocja. Bb gui tzitjo, masque gu padi, i htibi estorbo ca hna, ncjahm gu despreciabi car hohuica. Gui ntzohmi, jin tza te i mu hui hnar ju ni, hni xjmaja, car Cristo bi du por r ngue quer hohui. 16 P ntoja gu i na, d phtzij derecho gu tzij ca te d nej. Cierto, gu phtzi derecho, pe i nesta gui mbeni, puede da ccajtiqui quer hohui, eso, gui ja r hunda pa jin gui xjpi da dyti ca jin gui tz. 17 D ndo bbpj r z ca ya xt cuatij jr dy car Jesucristo. Pe jin gui gue ca d tzij da pjpigui ym tzi myj. Nu ca i ddajquij car pj, guehca dr yojm car Tz Espritu Santo, cja nuc i fxquij pa gu htibij ca r z cm hohuij, cja gu hmpj ca Ocja. 18 Car hermano ca i mbeni ja ncja da mx cr hohui cja jin gui ndo cja ndu my digue c cosa c jin gui mporta, guegue i pjpi car Cristo cja i tzpi car Tzi Ta ji tzi. Guejtji c p dda cjahni c i ccahtibi cr vida, da badij, r z ga ndn ca Ocja car hermanoca. 19 Ncj ya, gui jionij car manera ja gr hmpj pa jin tema estorbo gui dyhtibij quir hohuij. Gui hmpjc pa gui fxj da zdi dr dn car Jesucristo. 20 Bb gui tzij hnar ju ni ca i man c dda hermano, jin gui tz da ttzi, certa gui dyhtibij estorbo car tzi cjahni

d xihquij, ya jin gu tzohmij cm mi ngahermanoj. Mejor gu ntzohmitsjj nm vidaj, cada hnaaguij, pa jin to gu htibij estorbo. 14 Nug, d padi por digue cr tzi pjtjo x salvagui cam Tzi Jmuj Jess, cja por r nguehca, i ngui r z car Tzi Ta ji tzi. Eso, d padi, jin te i ccahtzi ca Ocja digue y d tzij, como jin gui ccahti r nttzo tema alimento. Nu car hermano ca i i na, i bbh c dda alimento c i ccax ca Ocja,

13Eso,

No hagas tropezar a tu hermano

ROMANOS14,15 ca cja i fdi i eme nr evangelio. Cierto, i jguij ca Ocja gu tzij ca te d nej. Pe bb gu htibi estorbo quer hermano pa da jih ca r dn n r hu ca Ocja, nubb, gu tu quer nttzojqui, bb. 21 Mejor jin gu tzaj ng, jin gu tzij vino, cja jin tema cosa gu tij ca di dyhtibi estorbo hnar hermano, o di xjpi di dyti hnar cosa r nttzo, cja ya jin di dn cr hu ca Ocja. 22 Nuquigu, bb gu padi, ca Ocja ya x bendeci car ju ni ca gu tzi, jin gu nesta gui pti quer mfeni. B janti ca Ocja ja ncja dar mbenij mbo m tzi myj. Pe guejtjo jin gui nesta gui tapi cr voluntad quer hohui, pa da dyte ncja ngu gri dytigu. Bb jin gu yomfeni digue ca gu te, gu bby r z, bb. 23 Pe bb gu yomfeni, cja da jogui gui tzi car cosa ca i jajtiqui? mejor jin gui tzi, pa gui padi mbo ir my, i tzh ca Ocja ca gu te. Porque bb gu yomfenitjo, cja ndejma gui tzi, gu ndujpite, bb, como gu ma mbo ir my, jin gui tz ca gu te, cja ndejma gu titjo.

382 bi zh ca i mam p jr palabra ca Ocja, i na: Nuqu, m Tzi Taqui, c cjahni c i qui, x ndo nzanguig. 4 I ju x p jr palabra ca Ocja ter bh ca bi ncja c cjeya c x tjogui. I xijquij ja bi ncja ca Ocja g mx c cjahni c m tni. Ghtjo c i tju x p jar Escritura i sirveguij pa gr padij, guejquitjogj, ca Ocja da mxquij pa gu tzjtij ca te d nesta gu sufrij, cja pa jin gu jjm ca dr emej car Jesucristo. Eso, bb d mbenij ca i mam p jr palabra ca Ocja, d thmij gu nj ca x prometeguij guegue. 5 Hnehquiguj cam Tzi Taj ji tzi da mxquiguj hneje pa gui tzjtij ca te gui tjojm cja jin gui jijm ca gur hemej. Guejtjo da mxquij co ni cr tzi tti jqui pa gui hmpj cor pj, como hnaadi cam Tzi Jmuj gu yojm, gue car Jesucristo. 6 Da ncjap gr nxdij gui mfxij, jin gui hunij cja jin gui weguej. Nubb, d ghtjoj gu i htzibij cam Tzi Taj ji tzi, yojmi cr Tzi Tt, gue cam Tzi Jmuj Jesucristo, por r nguehca gur hmpj r z.

15

Nugj, como ngu xt zdi xt emej cr palabra ca Ocja, ya jin gui tz gu hmjtsjj. Gu mbenij ja ncja gr hmpj pa gu fxj c ddaa c cja i fdi i emej. 2 Cada hnaagj, gu mbenij ja gr hmpj pa da tzh cm hohuij, santa da zh ca dr hemej. 3 Guejti car Jesucristo, cam Tzi Jmuj, jin gu mbentsj ja dr hmjtsj r z. Guegue bi zjti ghtjo ca bi ncjajpi, pa bi tzpi cr Tzi Ta ji tzi. Bb m sufri car Jess,

Agrada a tu prjimo, no a ti mismo

nccahtitsjj r z, hna ngu hnaa, como ngu car Cristo bi ccajtiguij co ni cr tzi jmajte, bb nd cuatij guegue. Da ncjap dr tti htzibi cam Tzi Taj ji tzi. 8 Gui mbenij nar palabra na d xihquij, car Jesucristo b ecua jar jy ncja hnar mfi, hne di mx c judio cja co hneh c cjahni c jin gui judio. B eje bi cumpli c promesa c xqu tsjih c ndom titaje ya m yabb, cja pa di un car salvacin y

7Gui

El evangelio anunciado a los que no son judos

383 judio. Bi ncjap g ni gui, i cumpli ca Ocja ghtjo ca i ma. 9 Guejti c cjahnitjo c jin gui judio, bi tsjijm di jogui di guati ca Ocja por guegue car Jesucristo, pa di dtij car nzajqui ca jin da tjegue. Ncjan g nzh ca hnar palabra ca i ju x p jar Escritura, p jab i ma, guejti c cjahni c jin gui judio da nj cr tzi tti jqui ca Ocja cja da xjtibij. I i na: Nug, xt ma p jab i bbh c hnaho cjahni c jin gui meyaqui, Xt mpjnijec pa gu xjtiquije, d ghtjoje. 10 Cja guejti ca hnanguadi i ma: Gui mpjquj, gu cjahnitjoj, cja gui mpjnij co ni qu cjahni ca Ocja. 11 Guejtjo p i ma p hnar parte: Nuquj, gu cjahnitjoj, gui xjtibij ca Ocja, Ghtjo y cjahni hua jar jy da majm, te tza r z cam Tzi Jmuj. 12 Cja guejti car profeta Isaas i ma ncjadip, i i na: Da hmh ca hnar cjahni ca dr heje digue cr cji car Isa, Du eje pa da mandadobi c cjahni c jin gui judio, Cja ghtjo y cjahni hua jar jy da guati pa da ccahtij, ja dr mxj guegueca. 13 Cam Tzi Taj ji tzi i un ca r z ghtjo c to i thmi. D jpi da mxquij pa gui segue gui hemej car Jesucristo, gui hmpj r z quir hohuij, cja gui mpjm, ghtjo mbo ir myj. Como gu yojm car Tzi Espritu Santo, guejti guegue da mxquij pa gui padij,

ROMANOS15 cierto r ndo z ca da ddahquij ca Ocja. 14 Nuquj, m cjuadaquij, d padi, gu jogui cjahnij, cja gu phtzij mfeni, eso, gu padi gui nzojtsjj pa gui segue gui tnij nr hu ca Ocja. 15 Pe ndejma xt tz m my, xt ju xcua tengu palabra g consejo, pa gu mbembiquij, masque p ntoja ya xqu padij y xt xihquij hua. Porque gue nam bbfina x ddajqui ca Ocja, ca dr nzoh c cjahni c jin gui judio. 16 D xijm nar tzi ddadyo ja digue car Jesucristo. Ncjap d pjpi guegueca, d xihquij ja ncja gui ttij car nzajqui ca jin da tjegue, porque d ne gu presentabi cam Tzi Taj p ji tzi r ngu c cjahni c jin gui judio c xtr hemebi cr Tzi Tt. Ghtjoc da yojm car Espritu Santo, cja ya xta hmy limpio qu tzi myj. D tz m my, da pjpi cam Tzi Taj ji tzi c cjahnic. Da jjm hnar ofrenda dr tzi z. 17 Nug, d phtzi te gr mpj, gue nam bbfi na x ddajqui cam Tzi Jmuj Jess. Guegue bi hxquig pa gu pjpi ca Ocja. 18 Jin d ag digue tema cosa ca xcr titsjg, jntsj ca dr pjpi car Jesucristo, cja guegue x cjajpi x joj nam bbfi. Eso, r ngu c cjahni c jin gui judio x heme nr palabra ca Ocja. Xt nzojc g palabra, cja guejtjo co ni ca d te, xt ujtic ja i ncja cr hu ca Ocja. 19 Como d yobbe car Espritu Santo, guegue x mxqui xt te r ngu clase milagro. D fdi d tngui nar evangelio p Jerusaln. Guejtjo d ma d tjogui r ngu

ROMANOS15 ji ni, hasta d tzti jar lugar ca i tsjifi Ilrico. Ghtjo c lugar p jab xt ho, d tngui nar evangelio, d nzofo ghtjo c cjahni c m bbh p. 20 Como d ungui m my gu ma nar tzi ddadyo ja digue car Jesucristo p jab j bbe i fadi, d segue d dyo p jab jin to bbe i tzte pa da xih c cjahni. Jin d ne gu ph p jab ya x ti p hnar cjahni cja ya x fjti car bbfi, pa jin to da hi na d hui htzibi cr bbfi. 21 D ne gu pjpi ca Ocja p jab j bbe i ttzoh c cjahni, pa ncjap da ncumpli nar tzi palabra na i ju x p jar Escritura. I i na: Da dyh c cjahni c j bbe i ttzofo, da tsjijm digue ca hna ca du pjni ca Ocja. C hnaho cjahni c j bbe i tsjifi ja i ncja guegue, da badi r z.

384 c r bbh p Macedonia cja co p Acaya, ya x mbenij da mx c dda hermano c b bbh p Jerusaln. X jmu ntzibij hnar ofrenda, porque nuc, r phtzi necesidad. 27 Gueguej co cr tzi pjj x mbentsjj da mxj c hermanoc. Cierto, c hermano c jin gui judio, ncjahm i tujpi hnar favor c hermano c judio, como mr judio cam Tzi Jmuj Jesucristo, cja xcu bm p jr jy c judio nar tzi ddadyo ja. C hermano c jin gui judio x nuj r ngu bendicin por r ngue nr palabra ca Ocja, eso x mbentsjj, r ntzhui da mxj c hermano israelita, como gueguec i phtzi necesidad y paya. 28 Eso, bb ya xcr djtig car ofrenda c cjuada p Jerusaln, d ne gu ma p Espaa, gu ma gr tjoh p jab gr bbpj, gu ma gr znguaquij cja diguebb ya, gu ma p Espaa. 29 D padi, bb xt tzti p jab gu bbpj, gu mpjm, d ghtjoj, cja cam Tzi Jmuj Jesucristo da ddajquij r ngu bendicin. 30 Nuya, m cjuadaquij, d jquij gui nzojm tz ca Ocja por r nguejquig, como hnaadi cam Tzi Jmuj Jesucristo xt cuatij, guejtjo hnaadi car Espritu Santo i fxquij pa gu majtsjj. Jin gui jijm ca gr oraguij, menta d htibi cr bbfi ca Ocja. 31 Gui dyjpij tz da mzquig r z, pa jin te da cjagui c cjahni p Judea c i hui car evangelio. Guejtjo gui dyjpij por r ngue c hermano p Jerusaln, pa da tzjm car ayuda ca gu jahtzibij. 32 Bb da bni r z nr asunton, nubb, da ju

xt d, xt hog, xt nzoh c cjahni, eso, jin tema tiempo xt phtzi gua ma gr ccajtiquij, masque ya x cja tiempo xt mbeni gu ma p. 23 Pe nuya, ya xt cjuajti nam bbfi hua jab d bby. D i ng, ya x nzh car tiempo gu ma p jar ciudad p Roma, como ya m yabb xt mbengca. 24 Nuya, d mbeni gu m gr ccajtiquij bb xcr ma p Espaa, cja bb xt tzti p jab gr bbpj, gu hmpj tz. Diguebb ya, bb xt png p, da jogui gui fxquij tz co hnar ayuda pa gu ma gr ma p Espaa. 25 Pe nuya, gu m p Jerusaln, gu jahtzibi hnar ayuda c hermano c r bbh p. 26 Nu c hermano

22Guehca

Pablo piensa ir a Roma

385 m my. Cja diguebb ya, p gui dyjpij cam Tzi Taj, da zixqui r z p jab gu bbpj, pa gu nccahtij tz cja gu mpjm. 33 Ca Ocja da mxquij pa gui hmpj r z, gu ghtjoj. Amn.

ROMANOS15,16 Qu apstole cam Tzi Jmugj i meya c hermanoc cja i i htzibij. Gueguehui bi heme car Cristo ante que gua emeg. 8 Guejtjo hne, gui znguaj tz car hermano Amplias. D ndo ne car hermanoc. 9 Guejti car Urbano, ca nd hobbe, nd pjpibbe car tzi Jesucristo, cja hneh car Estaquis, m amigoca. 10 D xihquij hneje, gui znguaj tz car Apeles, ca i ndo tn car Cristo. Guejtjo gui znguaj qu familia car Aristbulo. 11 Hneti cam mi nguje, car Herodin, cja co qu familia car Narciso c i tn cam Tzi Jmuj Jesucristo, gui znguajc hneje. 12 Znguaj car Trifena co car Trifosa. Gueguec i pjpi cam Tzi Jmuj, cja co hneh car tzi hermana Prsida, como guejti guegue x ndo pjpi cam Tzi Jmuj. 13 Hneti car Rufo gui znguaj, como i ndo eme car Jesucristo cja i pjpi r z, cja gui znguaj hneje cr me, como ncjahm m megca hneje. 14 Guejtjo d xihquitjoj gui znguaj tz car Asncrito, co car Flegonte, hneh car Hermas, guejti car Patrobas co ni car Hermes, cja co c p dda cjuada c i bbbic. 15 Guejtjo gui znguaj tz car Fillogo, cja co car Julia, guejti car Nereo co cr ncju, cja guejti car Olimpas, co ghtjo c p ddaa c i eme ca Ocja cja i bbbi c hermanoc. 16 Gu ghtjoj gui nznguaj cor tti jqui. Ghtjo c hermano c x heme car Jesucristo cja r bb hnaho ji ni, ghtjo p jab r bb templo, i pnquij nzngua. 17 D xihquij, m cjuadaquij, gui jaj r hunda digue c

16

Nuya d xihquij, gui recibij r z car hermana Febe. Ya xta ma p jab gu bbpj. Guegue i p jar templo p jar ji ni Cencrea. 2 Gui cuajtij, cja gui ccahtij r z, como nuquj, xc hemej car Jesucristo, cja guegue i pjpic. Gui fxij cja gui unij ca te da nesta, porque guegue x ndo mx c p dda hermano, guejtig, x mxqui hneje. 3 D pmpi nzngua car Priscila hne car Aquila. Nd yojmec, nd mfxje nd pjpije cam Tzi Jmuj Jesucristo. 4 Bb di ji na gueguehui, ya xtr bbjtigui. D ndo jpi cjamadi ca Ocja por r nguehc, cja jin gui jnguitsjg d gradece. Guejtjo hneje ghtjo c hermano c jin gui judio i jpi mpjcje hneje, como guejc xt xijm car evangelio. 5 Guejtjo d pmpi nzngua hneje c hermano c i jmuntzij p jr ngu car Priscila co car Aquila. Guejtjo gui xih cam tzi amigo Epeneto, d pmpi nzngua. Nuca mr primero c mi ngu p jar Estado de Asia c bi heme car evangelio cja bi dn car Jesucristo. 6 Guejtjo, gui znguaj tz car Mara, guegueca x ndo pjpi ca Ocja p jab gu bbpj. 7 Heti car Andrnico co car Junias, m minguje, d pmpi nzngua hneje. Nugje, bi cjojquije fdic.

Saludos personales

ROMANOS16 cjahni c i ne da juequij o i ne da dyjtiquij estorbo. I xihquij p hnaho r mensaje ca jin gui jjmi car palabra r z ca x ttujtiquij. Nuguj, jin gui jguij da jihquijc. 18 C cjahni c i te ncjap, jin gui pjpi cam Tzi Jmuj Jesucristo, cja j xcu hejm guegue. I ti ca i mbentsjj. I majm palabra ncjahm r ndo z, pa da johtitjo c to i de, cja pa dr jiti c cjahni c jin tza i paj n r hu ca Ocja. 19 D mpjc ca xt de, gu tndij car palabra ca ntju my. Cja d neg, gui segue gui hmpj listo pa gui dytij ca r z, pe jin gui cjadi myj c to i ne da ujtiquij gui dytij ca r nttzo. 20 Dyo gu jtij c cjahni c i ne da juaquiqui quir mfenij. Cam Tzi Taj ji tzi x mxquij pa xc ttij ca r z, cja da segue da mxquij pa jin to da jihquij, pe gui tapij ca Jin Gui Jo. Guejti cam Tzi Jmuj Jesucristo da mxquij co ni cr tzi tti jqui pa gui hmpj r z. 21 I znguaquij nr Timoteo, n d yobbe jar bbfi, hnej nr Lucio, hnej nr Jasn, co nr Sospater. Nuy, m mi ngujey. 22 Nug, dr Tercio, xt htibi nr Pablo nar cartana. D znguaquij g hermano, como hnequig d eme car Jesucristo.

386 nr Gayo i znguaquij. D oh p r ngu gueguen. Guejtjo hne, x jmi jquije cr ngu pa dr jmu ntzije p. Guejtjo i znguaquij nr Erasto. Gueguen r tesorero nr ji ni hua jab d bbpje. Guejti nr hermano Cuarto i znguaquij. 24 Cam Tzi Jmuj Jesucristo da nuquij co cr tzi jmajte, ghtjoquiguj. Amn.

23Hnej

xjtibij ca Ocja. Desde bb m mj nr mundo, ya xqu mben car Tzi Ta ji tzi di mjni cr Tzi Tt di ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue. C cjeya r ngu c x tjogui, j m fah car mfenica. Ddatsj ca Ocja m padi. Guegue da mxquij pa gui hemebij cr palabra ghtjo mbo ir myj. 26 Mhmto bi tsjih c dda qu jmandadero ca Ocja ter bh ca di ncja, cja nuc, bi ju x p ja Escritura, pe jin g xijm c p dda cjahni. Pe nuya, x mandado ca Ocja xc tsjifi ghtjo y cjahni hua jar jy nar tzi ddadyo ja, pa da dydej cja da hemebij cr Tt. 27 Ddatsj ca Ocja i bby, cja r ndo nte qu mfeni. Por r ngue car Jesucristo cja co ghtjo ca x dyte, da tsjjtibi car Tzi Ta ji tzi ghtjo c cjeya c ba eje, ni jab dr tjegue. Da ncjap, amn. I ttzdi hua nar cartana.

25Gu

Alabanza final

PRIMERA CARTA DEL APSTOL SAN PABLO A LOS CORINTIOS

Nug, dr Pablo, co nm hohuij nr Sstenes, d pnquij nzngua. Car Jesucristo x nzojquig, x hi xqui r apstolegui, como ngu g ne car Tzi Ta ji tzi. 2 D pnquij nar cartana, nuquj, gu hermanoj gu jmu ntzij jar templo p Corinto. Car Tzi Ta ji tzi x cjahqui bajtziquij, como xc hemej, guegue bi hix car Jess, ca i tsjifi r Cristo, cja b pjni hua jar jy pa bi gzquigj ca r nttzo ca nd tuj. Car Tzi Ta ji tzi x nzohquij pa gui jijm ca r nttzo cja pa gui hmpj hnar vida dr z, cja co guejti c dda hermano c i nzoh cam Tzi Jmuj Jess, ghtjo p jab i bbpj. Hnadi cam Tzi Jmuj d nzojm, d ghtjoj. 3 Nuya, da mxquij cam Tzi Taj, co cam Tzi Jmuj Jesucristo, pa dr z gr hmpj guegue. Da nuquij co cr tzi tti jqui.

Pablo escribe a la iglesia en Corinto

nguehca xqu hemej, cam Tzi Taj p ji tzi x ddahquij jogui mfeni pa gui padij ja i ncja guegue cja guejtjo pa gui padij gui xijm y p dda cjahni palabra c r heh ca Ocja. 6 Guehca xqu hemej car palabra ca d xihquij digue car Jesucristo, ca Ocja xp mnquij c bendicin c r heh cr Tzi Espritu. 7 Cja nuya, jin te i bbtiquij pa gui zdij ca gur tnij car Jesucristo. Nuya, gu thmitjoj cam tzi Jmuj Jesucristo, bb xtu ecua jar jy cja gu ccahtij mero ja i ncja. 8 Guejtsj cam Tzi Taj ji tzi xta mxquij gui tnij car Jesucristo hasta bb xtr tjej nr mundo, pa jin te gri ndujpitej bb xta nzojnquij ca Ocja. 9 Guegue cam Tzi Taj da mxquij, como i cumpli ca i xijcj. X nzojtiqui ir tzi myj, eso, xc cuatij, cja nuya gu bbpj cr tzi Tt, gue cam tzi Jmuj Jesucristo.

r p d jpi cjamadi ca Ocja por r nguehquj, como x ndo ddahquij bendicin ca xqu hemej car Jesucristo. 5 Por r

4Ghtjo

Bendiciones por medio de Cristo

nzohquij bb, m hohuiquij, como gue cam Tzi Jmuj Jesucristo x ddajqui cam cargo. Eso, d xihquij, dyo gu hunij, dyo gu weguej g grupo. 387

10D

Divisiones en la iglesia

1 CORINTIOS1 Da hnadi quer mfenij, cja da hnadi ca gu tnij. 11 Porque, m hohuiquij, x nzcua c dda c mr bbh p r ngu car hermana Clo, x xijqui, de, gr hunij, hna. Jin gui hnadi ca gu tnij. 12 Ca hna i ma, i na: Nug, d tn car Pablo, cja ca hna ya i i na: Nug, d tn car Apolos. Nu ca pe hna ya i i na: Nug d tn car Cefas, cja ca pe hna ya i ma: D tng car Cristo. 13 Cja di bb r ngu c gu tnij? Hne cuando hnadi car Cristo gu emej. Cja guejquig dr Pablo bi ddjqui p jar ponti por r nguehquj? Cja g xixtjej pa gi tnguigj dr Pablo? Ji na. 14 D jpi cjamadi ca Ocja, jin to d xixc p, ja car Crispo co ni car Gayo, d xixc. 15 Como jin d neg ms di man c cjahni, xcr xixc y ddaquiguj pa gi tnguij, sino que ghtjo c i xixtje, d neg da dnij car Cristo. 16 Ncjuani, guejtjo d xix qu familia car Estfanas, pe ya jin d mbeni to p hna xcr xitzi. 17 J xcu ngjqui car Cristo pa gu xix y cjahni, sino que xp ngujqui pa gu tngui n r tzi palabra digue ja ncja da ttajquij car nzajqui ca jin da tjegue. Cja bb d nzoj y cjahni, jin d jong palabra c i ni gui r z, pa da hi zquigy. Nug, d ne da tti htzibi car Jesucristo, como jaca bi du p jar ponti pa g ngzquigj ca r nttzo ca nd tij.

388 ya xn ma da bbdij. Pe nugj, como ngu xt emej, d padij, guehca g ndu car Jesucristo, x ddajquij ca Ocja car ddadyo nzajqui ca r he ji tzi. Ncjan d padij te tza r nzh ca Ocja. 19 X ncj ncja ngu ga mam p jr palabra ca Ocja, i na: I man car Tzi Ta ji tzi: Xt cjajpig jin da tti htzibi c cjahni c i ndo phtzi mfeni, Cja jin gu cjajpi ncaso qu mfeni c to i ndo padi r ngu. 20 Y cjahni y i tsjifi ntju my, pe jin gui mbenij ca Ocja, co y x nxdi r ngu, co y licenciado y i ndo padi da aj, hasta i tapi qu hohuij, ghtjoy, i majm i ndo padij. Nu ca Ocja jin gui cjajpi ncaso qu mfeni c i mbenc. 21 R ndo z qu mfeni ca Ocja, cja i mandado guegue. X ma guegue, jin da batsj y cjahni hua jar mundo ja i ncja ca Ocja, como jin gui cjajpij ncaso cr palabra. Ja qu mfeni qu mi ngacjahnij i tnij. Por eso bi mben ca Ocja di mx y cjahni y di hemebi cr palabra. Gue car palabrac d xijm, masque i bbh c dda c i tjentjo, i majm jin te i ntjumy ca d ma. Pe nu y i eme, guejy i ttun car nzajqui ca jin da tjegue. 22 Y cjahni judio, jin gui ne da heme car palabraca. I ne da ccahtij milagro dr nzdi, nubb, cja da hemej bb. Guejti c griego, jin gui ne da heme hneje, como i ne da dydej palabra c dr z di ni gui, ncja ngu c di man c cjahni c x ndo nxdi. 23 Pe nug, hnaadi car palabra d xifi ghtjo y cjahni. D nzojm

bbj y dda cjahni y i tjendi bb i tsjifi, bi ddti car Jess p jar ponti pa bi daguij. I tjendij como

18I

Cristo, el poder y la sabidura de Dios

389 digue car Jesucristo, jaca. D xijm, bi ddti jar ponti por r nguejcj. Y cjahni judio jin gui ne da hemej, como i majm, j r ntzhui da tti htzibi ca hnar hj ca bi jgui bi ddti p jar ponti. Cja y cjahni y jin gui judio, guejtjo jin gui emej nr palabra n d ma. I tjentjo, cja i majm jin gui cierto nr evangelio. 24 Nugj ghtjo y to x nzoh ca Ocja, sea d judioj, o sea d hnaho cjahnij, d padij, bb m du car Jesucristo p jar ponti, nubb, bi ni gui te tza r nzh ca Ocja, cja co te tza r z qu mfeni. 25 I bbh c dda cjahni c i majm, jin te i sirve nr palabra n r heh ca Ocja, pe nun, ndejma i tapi c palabra c i mbentsj y cjahni. Guejtjo hneje i jma, jin te i bb r ttzdi hnar hj ca di jgui di bbhti. Nu cam Tzi Jmuj Jess bi bbhti por r nguejcj, cja ndejma i tapi ghtjo c to i bby, masque dr ndo nzhc. 26 Jiantijmaj, cjuada, diguequj xc hemej nr evangelio, tzi yotjo i bbh c i padij r ngu digue y i cjahua jar mundo. Tzi yotjo c cjahni c i phtzij hnar cargo r z. Tzi yotjo c cjahni c i tti htzibi cja i tsjifi ntjumy. Nu c pe ddaaquiguj, gu cjahnitjoj, jin tza te gu padij. 27 Nu ca Ocja x juajni y cjahni y i jma jin tza i padi, pa da ncja tz c to i ndo pacua jar mundo. Ca Ocja x juajni y jin te i phtzi cargo, pa da ncja tz y to i phtzi cargo hua jar mundo. 28 Ca Ocja x juajni y cjahni y jin gui tti htzibi cja co y cjahni y jin gui fadi. Guejy x juajni ca Ocja, y jin gui

1 CORINTIOS1,2 cja my, pa da ncja tz y dda y i tti htzibi. 29 Ncjap xc dyti ca Ocja, pa jin to da hi xtjo bb xta guatij guegue. 30 Nuquj, xc hemej car Jesucristo, eso, ca Ocja x ddahquij car ddadyo nzajqui ca r he ji tzi. Como gu bbpj car Jesucristo, ca Ocja x ddahquij ddadyo mfeni r z. Guejtjo x man ca Ocja, ya jin te gu ndujpitej, como bi guti car Jesucristo ca ngu tuj, x ngzquij ca r nttzo, cja nuya ba jojqui quir vidaj. 31 Car cjahni ca i ne da hi xtsj, mejor da mbeni, gue car Jesucristo x cjajpi c cosa r z c x nu. Ncja ngu ga ma n r palabra ca Ocja, i na: Jntsj c cjahni c ya xqui bbpj ca Ocja, da majm, te tza r z ga hmpj. Cja nuc, da xih qu mi ngacjahnij, te tza r z c x dyhtibij ca Ocja.

Nuquj, hohui, bb nd tzti p jab gu bbpj cja d nzohquij car primera vez, jin d xihquij palabra c di ni gui r ndo z, ncja ngu ga man c cjahni c i ddni hua jar mundo. 2 Jin d ne gua xihquij pe dda palabra, jndi car Jesucristo cja co ja ncja g ddti jar ponti por r nguejcj, guehca d xihquij. 3 Bb ndr bbh p, jin d hi xtsj. Nd ncjag ncja ngu hnar cjahni ca jin tza i ntjumy. Nd tzu ca Ocja, cja nd joni ja gu nzohquij ncja ngu ga ne guegue. 4 Bb nd nzohquij, j nd xihquij palabra c di ni gui r z pa gua tahquij, ncja ngu ga dyti c dda hj c x ndo nxdij cja i ne da ddnij. Nug, bb nd nzohquij,

El mensaje de Cristo crucificado

1 CORINTIOS2 nd xihquij ja ca m man car tzi Espritu Santo. Nd yojcbbeca, cja m xijqui mfeni r z. 5 Ncjap, jin gui gue qu mfeni y cjahni xc hemej. Gue car palabra r heh ca Ocja xc hemej, cja r nz guegue.

390 Masque jin to xc ccahti ja i ncja p ji tzi, Masque jin to xc dyde te b cja p, Nim pa to di mbeni mbo r my ja di ncja. 10 Nugj, ca Ocja x ddajcj cr tzi Espritu, cja nuca i ujtiguij te b ncja p jar ji tzi. Car tzi Espritu i padi ghtjo qu mfeni ca Ocja, hasta c mfeni c jin gui tz gu ntiendej, guegue i padi ja i ncjac hne. 11 To car cjahni da batibi cr mfeni pe hnar cjahni? Jndi cr mytsj i padi. Ncjadip hneje qu mfeni ca Ocja. Jin gui patibi y cjahni y jin gui yojmi cr tzi Espritu guegue. Jntsj cr tzi Espritu ca Ocja i xijcj j ncja ga mbenca. 12 Nugj, x nguajquij cr tzi Espritu ca Ocja, cja d yojmca. J r hej nr mundo car Espritu ca x nguajquij. Nu guegue r heh ca Ocja, cja i ujtiguij ja i ncja ghtjo c x ddajquij car Tzi Ta ji tzi ca xt emej car Jesucristo. 13 Hnequig, d xihquij ja i ncja c bendicin c x ddajquij ca Ocja. Como j mjti nr mundoc, bb d nzohquij, jin d jong palabra ncja ngu c i man c cjahni c i ndo padij hua jar mundo. D mang c palabra c i ddajqui car tzi Espritu Santo, como r ntzhui c palabrac pa gu mang qu mfeni ca Ocja. Gue y cjahni y i yojm car Espritu Santo, d xijm ja i ncja c mfeni c r heh ca Ocja. 14 Car cjahni ca jin gui yojmi cr tzi Espritu ca Ocja, jin gui ntiendebi qu mfeni car Tzi Espritu,

ndejma d phtzi mfeni r z pa gu xihquij hneje. Y to x zdi x ndn car Cristo, gueguey i padi, r ndo z car mfeni ca d xihquij. Jin gui jjmi car consejo ca i man c jefe c i mandado hua jar mundo. Nu c cjahnic, ya x man ca Ocja, da mpunij, ghtjo co qu mfenij. 7 Car palabra ca d xihquij, r heh ca Ocja, r mfeni guegue, pe j m fah c cjeya c x tjogui. Hasta bb mb ecua jar jy car Jesucristo, nubb, bi fadi ja ngu mben car Tzi Ta ji tzi. Desde ya m ndo yabb, bb j bbe m ttti nr mundo, ya xqu mbeni guegue du pjni cr Tzi Tt hua jar jy pa gua emejca. Da ncjap dr jogui gu hmpj ca Ocja p jar ji tzi ghtjo r tiempo. 8 C cjahni c i mandado hua jar mundo, jin g mbadij ja ncja mr mben car Tzi Ta ji tzi bb mb pjni car Jess. Porque bb xtr mbadij, j xtr mhtij cam Tzi Jmuj Jess. Guegueca g heh p ji tzi cja mr ntzhui di tti htzibi. 9 Nugj, y xt emej car Jesucristo, ya xt padij ja ncja mr mben car Tzi Ta ji tzi. Ncja ngu ga ma n r palabra ca Ocja, i na: Ca Ocja x xij y cjahni y i joni guegue, da ttunij ca r ndo z,

6Pe

Dios se da a conocer por medio de su Espritu

391 cja jin gui padi cja r heh ca Ocja c mfenic? I tjendi bb i tsjijmc. Como ja c cjahni c i yojmi car Espritu Santo i ntiende c mfeni c r heh ca Ocja. 15 Nu car cjahni ca x nguati car tzi Espritu, guegue i h c palabra c r heh ca Ocja. Ghtjo c mfeni c i tsjifi, i padi, cja mjti ca Ocja, cja hu ji na? Nu c pe dda cjahni, jin gui ntiendej ja ncja ga mben car cjahni ca i yojmi car Espritu Santo. 16 Ncja ngu ga mam p jr palabra ca Ocja: Toca di ndo phtzi mfeni r z pa di ntiende ja ncja ga mben ca Ocja, cja pa p di xifi p hnar mfeni ms dr z? ujtjo. Pe nugj, como d yojm cr tzi Espritu ca Ocja, ncjahm d padij te i mben car Cristo digue y d tij.

1 CORINTIOS2,3 cr Espritu ca Ocja. Gu hxj, gu hunij, gu jueguej. Todava gu titjoj ca gu netsjj, ncja y dda cjahni y jin gui jon ca Ocja. 4 de, c ddaaquiguj, gu majm, i na: D tnije car Pablo. Cja c pe dda i majm: Nugje, d tnije car Apolos. Tji ya ca. Guehca d xihquij, gu mbendij ncja ngu c cjahni c jin gui yojmi ca Ocja. 5 Te d mugbbe, dr Pablo? Guejti car Apolos, te i mu huica hneje? Nugbbe, mfitjogbbe ca Ocja. Guegueca xp ngujquigbbe, hne d nzohquij, eso g hemej car Jesucristo. Cada hnaaguigje mfiguije ca Ocja, xt pjme car bbfi ca x ddajquije guegue. Guejtjo, i bbh c to da heme ca d majme, como guegue ca Ocja i nzojtibi myj y cjahni pa da hemej. 6 Nug, ncjahm d pon car semilla, cja car Apolos ya, x hu ntje. Nu ca Ocja x cjajpi x te car semilla. 7 I tzdi, ncjahm jin te i mu hui na hna na i pon car semilla, ni ndra ngue ca hna ca i hu ntje. Ja ca Ocja i mu hui, como guegue i cjajpi da ngujqui cr palabra. 8 Car cjahni ca i pontty, co ni ca hna ca i huntje, mfitjoc. Pe cada hnaa, da ttun cr tjaja, segn ca x mfi. 9 Nugbbe, mfiguibbe ca Ocja. Cja nuquj, gu ncjaj ncja ngu hnar juaji p jab x hnu h car semilla r z, gue cr palabra ca Ocja. Guejtjo gu jjm hnar ngu ca i tsjotzi pa dr mjti ca Ocja. 10 Nug, xt fjti car bbfi, xt cti car cimiento, ncja hnar alba ca i padi r z, como gue cam cargo ca x ddajqui ca Ocja. Cja c pe

Nuquj, hohui, bb ndr bbpj p, j m tz gua nzohquij ncja ngu gua nzoj y cjahni y i hohui car tzi Espritu Santo. Nd nzohquij ncja ngu gua nzoh c to jin gui hohui car Espritu, c i bbjtsjj. Nuquj, cierto, ya xqu hemej car Jesucristo, pe j bbe m nzhquij. Ngu ncjadij ncja ngu y tzi wnetjo. 2 Eso, nd ddahquitjoj bba. J m tz gua xihquij c pe dda palabra c ms r tzi ntji , como jin gi dydejc. Hasta y pa ya, j bbe gu jtij da tsjihquij c mfeni r ntji digue n r palabra ca Ocja. 3 Hasta y pa ya, ncjahm gu bbjtsjj. Gu bbpj ncja ngu c cjahni c jin gui hohui

Compaeros de trabajo sirviendo a Dios

1 CORINTIOS3 dda alba, i x c dda doo p xtze. Pe i nesta da ccahtij ja dr dyxj c doo. 11 Nu car cimiento ca x cjti, i ndo nestaca. Digue cr ngu ca Ocja ca i tsjotzi, hnaatjo i bby ca da sirve g cimiento. Gue car Jesucristo, ddatsjca. 12 I bbh c dda maestro c i nzohquij, i xihquij car palabra ca i ntju my. Nuc i jjm alba c i xoxj c cjoti co material r z. Guejtjo i bbh c pe dda maestro, i jjm mfi c i xoxj c cjoti co material c jin gui sirve. 13 Bb xtu eh car pa bb xta dyti r hunda ca Ocja, nubb, xta ni gui ja i ncja cr bbfi ghtjo y to x pjpi. Da ttzqui hnar tzibi, cja da ttti p ca te x mfi cada hnar cjahni. Nubb, da ni gui, cja mr z ngu pjpi ca Ocja, cja hu ji na? 14 Bb jin da zati ca x mh hnar cjahni, xta ttun cr tjaja bb. 15 Pe bb da zati ca x mh hnar cjahni, jin tema tjaja da ttuni bb. Ddatsj guegue da huete, xta hmy salvo. Da jjmi hnar cjahni ca xtr nzati cr ngu, ghtjo co c te m phtzi, nu guegue car cjahni bi bni libre, jin g nzati. 16 Dyjmaj hermano, nuquj, ncjahm gu cjaj hnar templo, como i bb mbo ir myj cr Espritu ca Ocja, cja mjtiquij guegue. 17 Bb to i ne da juequiguj o da jihquij pa gui tnij hnaho r palabra, guegue i ne da yhtibi cr templo ca Ocja, como nuquj, ncjahm gu cjaj cr templo. Da ttun car cjahnica hnar castigo dr nttzo, como r nttzujpi cr templo ca Ocja. 18 Jin gui ma gui mbenij, di ndo mu hui qu mfeni c dda

392 cjahni, por r nguehca ga mbadi r ngu hua jar mundo. Ca to xtr nxdi r ngu digue c i jmangua jar mundo, jin da hi xtsj. Jin da ju hpi ndu my qu mfenitsj. Mejor da ncj ncja ngu hnar cjahni ca jin gui cja r my, pa da jogui da nxdi ja i ncja qu mfeni ca Ocja. 19 Como ya x man ca Ocja, jin te i ntjumy qu mfeni c cjahni c i tsjifi i ndo padi r ngu hua jar mundo, cja jin gui jonij guegue. I mam p jr palabra ca Ocja, i na: Ca Ocja da dapi c cjahni c i ndo padi r ngu cja i ntxtihui guegue. Por digue qu mfeni c i mbentsjj, ca Ocja da cjajpi da tzo hnar trampa. 20 Guejtjo i ma, i na: Ca Ocja i patibi ghtjo qu mfeni c cjahni c i ndo padi r ngu. Hmditjo i ndo ntzohmic, como i ntxtihui guegue. 21 Eso, d xihquij, j r ntzhui gui hi xtsjj ca gr majm, i ndo ntjumy c hj c gu tnij, porque cjahnitjoc, cja ghtjo mjti ca Ocja. Ghtjo y te i bbjcua jar mundo, ncjahm ir mjtij, como ca Ocja x dyte ghtjo pa da sirvequij. 22 Guejquitjogje, dr Pablo, cja co car Apolos, cja co car Pedro, ghtjoguigje d bbpje pa gu fxquij, como ghtjo mjtiguije ca Ocja. Guejti nr mundo, x dyti ca Ocja pa gui tti ca gu nestaj. Ca Ocja i ddahquij quer nzajquij pa gui segue gui hmpj hua jar mundo cja gui nuj ghtjo y i cja y pa ya, cja co hneje c te da ncja c cjeya c ba eje. Guejti car pa ca xt tuj, ca Ocja da cjajpi car du da sirvequij, como guebb xta zixquij p jab b bby.

393 Ghtjo y i bby hne ghtjo y i ncja, i ddahquij ca Ocja pa gui hmpj r z cja gui yojm guegue. 23 I ddahquij ghtjoy, como cjahniquij car Jesucristo, cja nuca i mandado ghtjo y te i bby. Guegue r Tt ca Ocja, cja i htibi cr voluntad cr Tzi Ta.

1 CORINTIOS3,4 ca Ocja ter bh ca xtr dyte ghtjo y cjahni, cja co ja m ncja ngu mbenij mbo myj. Cja c to xtr dyti ca r z, ca Ocja xta un cr tjaja r z. Nu c to j xtr dyti ca r z, jin da ttun cr tjaja. 6 Nu car Apolos co nig, mfitjogbbe ca Ocja. Ya xt xihquij ja ncja ga nuguibbe ca Ocja. Ncjahm d sirvegbbe g ejemplo pa gui ntzohmij ja da ncja qu mfi ca Ocja. Nuquiguj, hermano, i nesta gui tnij cam hmygbbe, cja gui nxdij gui hmpj ncja ngu ga man c Escritura. Jin to da hi xtsj por r ngue ca hnar obrero ca i tni. Guejtjo jin to da despreciabi ca p hnar obrero ca jin gui tni. 7 Nuquiguj, c to i hi xtsjj dyoca gu i naj, r ndo zquiguj, cja jin te i ntjumy c pe dda hermano? Bb gu mangu, ms gu ndo padi ni ndra ngue quer hohui, xijqui ya, toca x ddahquica, pa gui padi r z? Ter bh ca gu phtzi ca j xtr ddahqui ca Ocja? Bb x ddahqui ca Ocja ghtjo ca gu phtzi, dyoca gu hi xtsj, bb? 8 Nuquj, gu i nguj, ya xqu ndo pajm cr palabra ca Ocja, ya jin te i faltaquij. Ya jin gu nestaguij pa te gua ujtiquij. Ngu gu i naj, r ndo nzhquij, hasta ya xqu mandadotsjj. Ojal ntjumy ya xcri padi gri mandadotsjj. Nubb, gua mag p, gua ma gr mpjm, d ghtjoj, cja gri ndo bbpj r z. 9 Nug, ngu dra mbeng, ca Ocja x hi xcje xt cjaje apstole pa gu ndo sufrije. D jjme c dda cjahni c jin to

Nuya, d neg da ddahquij cuenta ja d ncjaje, nugje d pjpije car Jesucristo. Nugje, mfiguitjoje car Cristo, cja x ddajquije cam cargo gu tnguije cr palabra, gue c tzi jogui mfeni c r heh car Tzi Ta ji tzi, pa gu majmec. C cjeya c x tjogui, j bbe m fah c mfenic. 2 Car mfi ca x ttun cr cargo pa da n c pe ddaa, i nesta da mbeni te i ne cr jmu, pa ncjap da dyte r z cr bbfi. 3 Nug ya, d mang d te r z cam bbfi. Jin tza i mportagui ca gur yomfenij, gur majm: cja ntjumy i pjpi ca Ocja car Pablo cja hu ji na? Y cjahnitjo, jin d cjajpi ngnda bb i tzobigui. Hasta guejquitsjg, jin gui tocagui gu ma Cja d te r z cam bbfi, cja hu ji na? 4 Jin d mbeni ms xcr tig hnar cosa r nttzo, pe bb gri dtsj cam palabra, cja gri xih ca Ocja jin te d tug, jin di tteme cam palabra, como ja ca Ocja b padi ghtjo. Guegue cam Tzi Jmuj da cja r nzya pa da ma, ja i ncja ca xcr tig. 5 Eso, d xihquij, dyo gu tzohmitej y pa ya. Sta guebb xtu eh cam Tzi Jmuj, nubb, cja d ghtjoj gu ccahtij ja i ncja c cosa c x ttti y pa ya, c jin xc mbaj y cjahni. Nubb, da xijquij

El trabajo de los apstoles

1 CORINTIOS4,5 i madi, ya x tsjifi tiene que da du. Y cjahni hua jar mundo i ccajtiguije, ncjahm i ntsjundj hnar cjahni ca ya xta bbhti. I ccajtiguije, i tjenguije y cjahni. Ngu dra mbeng, hasta guejti c anxe jar ji tzi b ntsjundguije hneje. 10 Nugje, ca dr sufrije por r ngue car Cristo, gu majm d dondoje. Nuquiguj, ca xqu hemej guegue, gu i naj, ya xqu ndo padij ja gr hmpj pa gui tzpij ca Ocja. Gu i naj, r ndo nzhquij, pe nugje, jin gui nzjcje. Nuquj, i ndo nrespetaquij, cja nugje, jin to i respetaguije. 11 Hasta guejya, cju d tuntjuje, d tutjeje, ya x tjeh cm dajtuje. Cjatjo i ttnguije, cja ujtjo jab gu hmpje. 12 D pjme co ym dyje hasta ya x mbo m cuje pa dr ttije te gu tzije. I tzanguije y cjahni, cja p d nzojme cor tti jqui. I cbiguije, cja ghtjo d tzjtije. 13 Bb to i tzobiguije, p d jonije ja gr mpjme car cjahnica. I ndo despreciaguije y cjahni. Hasta r pa ya, jin gui tz ga nuguije, ncjahm d basuraje, dr ntzhui da ttnguije. 14 Nuquj, m hohuiquij, jin d xihquijn pa ms da ncje ir tzj. D nzohquij pa gu ddahquij car hu gui tnij. Ncjahm m bajtziquij, d ndo nequij. 15 Masque xn di bb diez mil c to p da ujtiquij, pe hnatjo quer taj gu hi jm. Jnguitsjg ir taguij, como guejc xt xihquij nr evangelio, cja xc hemej car Jesucristo. 16 Nuya, d hquij tz, gui dytij ncja ngu dra tig. 17 Eso, ya xtr cuj nr Timoteo, da ma p jab gr bbpj, da yojpi da

394 mbembiquij ja i ncja nr hu d tng. Nug d bby pa da fadi, ja i ncja car Jesucristo. Hnadi car hu d xih c pe dda hermano da dni hneje, ghtjo c lugar p jab i bbh c to x hemej car Cristo. D ndo ne nr Timoteo, ncjahm mero m ttg, como bi heme bb nd predica. Cja hneje, x ndni r z cam Tzi Jmuj. 18 I bbhquiguj c dda c i majm, ya jin gu mg p, jin gu m ccajtiquij. Ja nr Timoteo xt cujc xta ma p. I ndo hi xtsj c to i mbeni ncjap, cja jin gui i zquigc. 19 Pe ndejma gu mag p hneje, gu ma gr ccajtiquij, bb da ne ca Ocja. Ya jin tza gu deg hua. Nubb, gu htibi r prueba c to i ndo hi xtsje pa gr padi, cja cierto i zdij i tnij car Jesucristo cja hu nxgue bbtjritjo ca i majm? 20 Nu ca to x ti jr dy ca Ocja, bb ntjumy x heme, nubb, i te ncja ngu ga man ca Ocja. Jin gui eme xtzetjo. 21 Xiquiguj, cja gu nej gu jaxi hnar ttzto, gu ma gr jpiquij, cja hu gu nej gu nzohquij cor tti jqui, cja jin gu huntiquij? Bb gu nej gu nzohquij r z, nubb, gui jijm ca gur hi xtsjj.

X tsjijqui, i bbh ca hnar hermano ca x dyti ca r nttzo, x yojmi cr bbja pe hnar hj. R ndo nttzo ca x dyti car hermanoca, como x yotsjhui cr jme. Ni digue c cjahni c jin gui meyaj ca Ocja, jin gui consentij hnr hohui bb i te ncjap. 2 Cja nuquj, todava gu

Se juzga un caso de inmoralidad

395 hi xtij. Mr ntzhui gi phtzi ir tzj cja gi du myj. Pe nuquj, gu jjtij i bbjti p jar templo car hermanoca. I nesta gui fonguij. 3 Nug, masque jin dr bbh p, pe nm tzi my, i mbenquij ncjahm de vera gri bbjc p. D mang, r ntzhui gui castigaj car cjahnica. 4 Nuya, gui jmuntzij cja gui dyjpij cam tzi Jmuj Jesucristo da mxquij pa gui jojquij nr asunton. Nug, xt mbenquij, cja hnehquiguj, gui mbenguij ter bh ca gua mang bb gri bbjc p? Cja nu ca gui dytij, cam Tzi Jmuj Jesucristo da mxquij co cr ttzdi. 5 Nuquiguj, gui xijm car hjca, ya jin gui pertene jar templo. Diguebb ya, gui nzojm ca Ocja, gui dyjpij da uni r tsjjqui ca Jin Gui Jo pa da castiga car cjahnica, pa da nxdi, ya jin da jih qu nttzomfeni da mandadobi. Da ncjap da tjh car cjahnica da sufri, santa da repenti cja p da jion ca Ocja. Ncjap, jin da bbdi bb xtu eh cam Tzi Jmuj Jesucristo. 6 Jin gui tz ca gur hi xtij. Cja jin gu padij nar ja na i ma, i na: Bb da ntjantzi hna tzi tjqui r levadura car cjni tjujme, da zi ni ghtjo, da ndo ngujqui? Guehca da ncjaca bb gui consentij car cjahnica. 7 Gui cjhtzij ghtjo ca r nttzo, pa jin da tzhquij, como car Jesucristo ya x ddahquij hnar ddadyo hmy. Gui cjaj ncja ngu c ndom titaj bb m tzj car mbaxcjua g pascua. M wejquij car levadura, m ti qu tjujmej c jin te m yojmi levadura. Gui dytij ncjap hneje, jin gui jijm da hmh p jar templo c

1 CORINTIOS5 cjahni c i ti ca r nttzo. Car Jesucristo bi jjmi car tzi dtitjo ca m bbhti bb m tzj car mbaxcjuaca. 8 Nugj, r ntzhui gu mbenij ja ncja g ndu guegue pa g ngzquigj ca r nttzo ca nd tuj. Eso, gu cjhtzij ya ghtjo tema cosa r nttzo. Ncjap gu jojqui ym vidaj pa gu cuatij ca Ocja, ghtjo mbo m tzi myj. Jin gu hoj mad jr hu ca Ocja, mad jar hu nd tnij mhmto. Gu phtzi m tzj digue c cosa c nd tij mahmto, cja gu jjm ya. Gu ungui m myj pa gu tij ca r z. 9 Ca hnar carta ca d pnquij, d xihquij jin gui ntzixihui y to i yohti bbja. 10 Claro jin d ccaxquij pa jin gui nzojm y cjahni hua jar mundo y i yohti bbja, o y i ndo ne da ja, o y i mpe, o y i eme c cja c jin gui hani. Porque bb gi wembijy, di nesta gi pnguj hua jar mundo, bb. 11 Nu ca d xihquij bb nd ti car cartaca, jin gui ntzixihui hnar cjahni ca i mantjo r hermano, cja i yohti bbja. Guejtji hnar cjahni ca ghtjo ca i ccahti, ghtjo i ne da mhtzi, o hnar cjahni i emetjo c dolo, o i tzajte, o i nti , o i mpe. Nug, d xihquij, jin gui nzojm g hermano c cjahni c i te ncjap, cja nim pa gui tzihui hnaadi p. Gui nuj c cjahnic ncja c cjahni c jin gui eme ca Ocja. 12 Porque jin te m oficiogj pa gu jampij r hunda c cjahni c jin gui eme. Pe i tocaguij gu jampij r hunda y ya x heme nr evangelio, cja gu nzojm pa ya jin da dyti ca r nttzo. 13 Nu c b

1 CORINTIOS5,6 dyo p tji, ca Ocja xta juzga, xta un cr castigo. Pe como r hermano ca hna ca x dyti ca r nttzo, r ntzhui gui fonguij, ya jin gui ntzixihuica.
7Nxgue

396 r hmtz ca gu tij, como gue quir mi ngahermanoj gu quejabij, gu j. Dyoca jin gu tzjti bb to te i janqui? Dyoca jin gu tzjti, bb to te i jtiqui? 8 Pe nuquj ya, mismo yir hohuij gu jtitsjj o gu htibij ca jin gui tz. 9 Mbenij tz. Cja j bbe gu padij, jin da ti p jab i mandado ca Ocja y to i ndujpite? Dyo gu emej, ca Ocja ms da perdonabitjoc. Porque jin da ti p jab b bbh ca Ocja c hj c i yojmi bbja c jin gui ntjajtihui, ni digue c bbja c i yojmi hj c j damej, ni digue c cjahni c i eme dolo, ni digue c i jhtibi cr bbja cr mi ngahjhui, ni digue c i hotsjhui cr mi ngahjhui, 10 ni digue c be, ni digue c i ndo ne da ja, ni digue c i tzajte, ni digue c cjatjo ga nti , ni digue c i xohtzibi bbtjri qu cohui, ni digue c i ti ntjti. Ghtjoc, jin da ti p jab b mandado ca Ocja. 11 Nuquiguj, i bbhquiguj c dda c m ncjaj p mahmto. Pe nuya, ca Ocja x ptiquij ntero c nttzomfeni c ngu mbenij, cja ya xc jijm c cosac. Como ya xc hemej cam Tzi Jmuj Jess, cja guegue x ngzquij ca r nttzo ca ngu tuj, nuya x man car Tzi Ta ji tzi, jin gu ndujpitej ya. Cja nuya gu yojm cr tzi Espritu ca Ocja.

Bb i bbh hnar hermano ca x cjahqui hnar cosa jin gui tz, dyoca gu phui jar nzya pa da reglaquihui, siendo jin gui eme cr palabra ca Ocja c nzya? Dyoca jin gu jpihui c cjuada da jojqui quer junihui, como guejtic i tn ca Ocja? 2 X man ca Ocja, ba eh car pa bb xta hi xquigj, y bajtziguij, gu cjaj nzya, gu htibij jujticia y cjahni y r dn nr mundo. Tji ya ca! Cja bb gui ma gui jojquij qu juni y cjahni y r dn nr mundo, b jogui pa gui jojquitsjj quir tzi junitjoj, y pa ya. 3 Hasta qu anxe ca Ocja, da tocaguij gu jampij r hunda. Nu y pa ya, cja gu tzj r ndo ntji gr jojquij y gu cjatsjj ya? 4 Nuquiguj, bb gu hunij digue y te i cja hua jar mundo y pa ya, dyoca gu cuatij c cjahni c nim pa i eme nr evangelio pa gui dyjpijc da jojqui quir asuntoj? Gueguec jin gui padi da juzgaguij r z, como hnaho qu mfenij. 5 R ntzhui gui phtzi ir tzj. Cja jin gui bb madi hnar hermano ca di padi da jampi r hunda y hohui y x huni cja da xijm toca i ndujpite? 6 Nuquiguj, hnar hermano i hunihui cr hohui, cja i pa jar nzya, b quejabi, b nzoh c jin gui eme nr evangelio pa da jojquibi cr junihui.

Pleitos delante de jueces que no son creyentes

i bbh c ddaaquiguj gu majm: Nuya, ya jin gui ccaxqui car ley ca i tn c judio. Tz gu te ghtjo ca d ne. Nug, d

12de,

La santidad del cuerpo

397 xihquij, masque d phtzi derecho gu te ghtjo ca d ne, i bbh c dda cosa c j r ntzhui gu te. Bb gu tigc, xta dygui cm nttzomfeni, cja ya jin gu hmy ncja ngu ga ne ca Ocja. 13 Ya xc dyjm nar jan: I bbh car ju ni pa nm myj, cja i bbj nm myj pa gue car ju ni. Pe xta zh car pa bb xta man ca Ocja, ya jin gu nesta gu tzij. Bb ya xcr tuj cja p xcr ja m jaj, nubb, da mpun nm myj cja co ca dr tzij. Guejti nm cuerpoj, cierto ca Ocja x ddajquij hneje, pa gu hmpj hua jar mundo cja gu pjpij guegue. J xc ddajquij nm cuerpoj pa gu yojm bbja r ngu, como r mjti cam Tzi Jmuj Jess. 14 Masque gu tugj, pe jin da mpun nm cuerpoj. Car Tzi Ta ji tzi bi xox cam Tzi Jmuj Jess bb ya xqu du, p bi un cr nzajqui. Guejquitjogj, da xoxquij bb ya xcr tuj, como r nz guegue pa p da ddajqui cam nzajquij, ghtjo co ym cuerpoj. 15 Dyjmaj, nugj, como ngu xt emej car Jesucristo, d cjaj cr cuerpo guegue, como mjtiguij, ghtjo co ym cuerpoj. Cja jin gu padij n? Hnar hj ca ya x heme car Jesucristo, jin gui tz da hmbi hnar puta bbja. Jin gui tz da mpjnihui qu cuerpohui, como ya xi r mjti car Cristo cr cuerpo ca hna ca x heme. X car Jesucristo Cja di mpjnihui guegue cr cuerpo hnar puta bbja? 16 Cja jin gu padij, hneje, ca to i mpjnihui hnar puta bbja, car hora ca i pjni qu cuerpohui, i ncja hnatjo? Ncjahm ya j r mjti

1 CORINTIOS6,7 jntsj car hj cr cuerpo, como ya xi r mjti car bbja hneje. I tzdi ncja ngu ga mam p jr palabra ca Ocja, i na: Hnar hj co cr bbja, xta ncjahui hnadi cr cuerpohui cja co cr vidahui. 17 Ncjadip ca to i yojmi cam Tzi Jmuj Jess, guegueca x cjajpi r mjti hneje. I hnaadi car Espritu ca i bb r myhui. 18 Nuya bb, dyo gu yojm c bbja c j xqu ntjajtij. Y p dda cosa r nttzo y i cja nr cjahni, jin gui ttzombi n r cuerpo ncjaca. Pe bb gu bbbi hnar bbja ca j ir bbjatsj, ncjahm gu djti ghtjo quer cuerpo. 19 Dyjmaj, ncjahm r templo car Espritu Santo nir cuerpoj. Ca Ocja xp mjni cr tzi Espritu pa da hm mbo ir myj cja pa gui yojmca. 20 Como x ndnquij ca Ocja, x nguti r madi por r nguehquj, ya j ir mjtiguj yir cuerpoj. Nuya i nesta gui hmpj pa da tteme ca Ocja. Gui sirvebij, ghtjo mbo ir myj, cja hneje co yir cuerpoj, como ghtjo mjti guegue.

Por digue car carta ca g pnquij, g dynguij, Cja ms r z bb jin da jiongui r bbja nr hj? Nug d xihquij, i joh bb jin da jioni. 2 Pe pa jin da yojmi bbja c jin gui ntjajtihui, ncja ngu ga dyti y cjahni r ngu, i conveni nr hj da jion cr bbja pa da ntjajtihui, cja guejti nr bbja, da hi h cr dame. 3 R ntzhui nr hj da yojmi cr bbja, da hmbi. 4 Da mben car bbja, ya jin gui ja

Consejos sobre el matrimonio

1 CORINTIOS7 guegue r mjtitsj cr cuerpo, sino r mjti cr dame hneje. Guejti car hj, da mbeni, ya jin gui ja guegue r mjtitsj cr cuerpo. Ya xi r mjti cr bbja hneje, como guegueca i phtzi derecho da yojmi. 5 Car hj, jin da ccax cr bbja bb i ne da hmbi, cja car bbja da ncjadip, da jih cr dame da hmbi. Jntsj bb da atsjhui cja da majmi, jin da ma da dyobi tengu xuy, pa ms da jogui da orahui, nubb, da jogui, pa tengu mpa, hnani da dyoy cada hna. Cja bb ya xtr tjoh c pac, p da mpjnihui bb. Bb di seguehui ghtjo r tiempo, jin di mpjnihui, pe ntoja to xti jiti ca Jin Gui Tz pa di jioni hnaho r bbja o hnaho r hj. 6 Guejquitsjg xt xihquij nar palabrana, ja da ncja, bb i majmi hnar hj cja co cr bbja jin da dyobi tengu xuy. Pe jin d xihquij i nesta gui dytij ncjap. 7 Nug, d mbeng, quisiera ghtjo y cjahni di hnatsj, ncja ngug. Nu ca Ocja x ddajquij cada hna ym cuerpoj, pa gr hmpj, pe jin gui hnaadi cm mfenij. Hnaho ga mben ca hna, cja p hnaho ga mben ca p hna. 8 Nu c jin te i bb r bbja, o jin te i bb r dame, co c ddanxu, d xijm, ms r z da hnatsjj, ncja ngug. 9 Pe bb jin gui patibi da hnatsj, mejor da jiongui hnr bbja o hnr dame, cja da ntjajti bb. I conveni da ntjajti pa da ju r my, cja ya jin da d da mbeni ja da ncja. 10 Nu c ya x ntjajti, d xijm, jin da weguehui. Jin gui jnguitsjg

398 d xijm ncjap. Gue cam Tzi Jmuj Jess bi ma ncjap. Car bbja ca ya x ntjajti, jin da wembi cr dame. 11 Cja bb ya xtr wembi, ya jim p da ntjajtihui pe hnar hj. Bb ndejma jin gui ne da hnatsj, mejor da nzoh cr dame ca x mgui pa p da hmbi. Guejti car hj, jin da mh cr bbja. 12 Y pe dda palabra y gu xihquij ya, jin g man car Jesucristo, pe gue ym mfenitsj. Bb i bbh hnar cjuada ca ya x ntjajti, cja cr bbja jin gui eme nr evangelio, bb i mpjmi car cjuadaca, jin da gu h cr bbja. 13 Guejti hnar hermana ca ya x ntjajtihui hnar hj ca jin gui eme nr evangelio, bb i nec da hmjtihui, jin da wembi. 14 Porque car hj ca jin gui eme, pe i eme cr bbja, ca Ocja parejo ga ccahti c yojoc, como ya x mpjnihui, ya jin gui bbtsjhui. Guejti car bbja ca jin gui eme nr evangelio, pe i eme cr dame, ca Ocja i ccahti r z car bbja por r ngue cr dame. Bb di ji na ca hna ca i eme, ghtjo qu bajtzi c di hmy, di nu ca Ocja ncjahm bajtzi c cjahni c jin gui eme. Pe x man ca Ocja, bb i eme car hj, o gue cr bbja, guegue da nu r z qu bajtzi. 15 Pe bb ndejma i ne da wen ca hna ca jin gui eme, da tjgui da ma. Jin tema nttzojqui i tu car cjuada bb da weguehui cr bbja por r ngue n r palabra ca Ocja. Guejti hnar bbja, bb da weguehui cr dame por r ngue n r palabra ca Ocja, jin tema nttzojqui i tu hneje. Ca Ocja x nzojcj cja x cjagui bajtziguij, pa gu

399
16Pe

1 CORINTIOS7 car manera pa gr pm p, dyo gu du my. Pe bb da ni gui car manera gr pni, pa jin gui d gui sirvebi, gui mpgui pa gui pm p. 22 Hnar cjahni car mfitjo, ghtjo r vida x pjpi cr jmu, cja diguebb ya, x heme car Jesucristo, ca Ocja b janti ncjahm ya xtr mbm p jr dy cr jmu, masque segue i pjpitjo. Guejti car cjahni ca m dyo libre bb m heme car Cristo, ca Ocja b janti, nuya i jjmi ca hnar cjahni ca i pjpi cr jmu, como nuya xta hm r dy car Cristo cja xta pjpica. 23 Car Cristo x ndnquij, bi guti r madi pa g cjahquij mjtiquij. Nuya, como ir tzi Jmuj ya ca, dyo gu jguij da mandadoquij y cjahni pa p gui dytij cosa c jin gui tzh ca Ocja. 24 Nuquj, hohui, segn quer bbfi o quer oficio ca ngu bbpj bb ng fdi ng hemej cr palabra ca Ocja, da ncjadip gui hmpj, pe nuya, gu yojm ca Ocja.

hmpj r z cja jin gu ntujnij. bb r z ga hmbi hnar hj co cr bbja, ms b jogui jin da weguehui. Nr bbja n i eme, bb da hmjtihui cr dame, quien quita, cja jin da dapi car hj pa da heme? Guejtji nr hj n i eme, quien quita, cja jin da dapi cr bbja?
Que vivan como estaban cuando Dios les llam

pah ca Ocja ja m ncja mr hmy cada hnaguigj bb nd emej car Jesucristo. Jin gui nesta gu jonij hnaho r bbfi gu pjm, ca ya xt emej. Como gue ca Ocja x ddajquij cada hnaguigj cam bbfij cja co ja ncja gr hmpj. Guejn d xih c hermano ghtjo p jab d dyo. 18 Nuquigu, ncja ngu mr hmh quer cuerpo bb ng dyj nr evangelio cja g heme, da ncjadip. Bb ya xqu cjzqui ca hnar sea ca i tthtibi c judio, jin te i cjaca. Dyo te p gui cjajpi quer cuerpo pa jin da ni gui car sea. Guejtjo bb j xqu cjzqui quer cuerpo car seaca bb ng heme nr evangelio, ya jin da ttjtiqui car seaca. 19 Y to x heme nr evangelio, ca Ocja i ccahti ghtjo hnagutjo, ncja ngu y to x ncuajtibi y cuerpo ca hnar sea, ncja ngu y jin te i cuati cr sea. Nu ca i ne ca Ocja, gu tij ncja ngu ga man cr palabra. 20 Como ngu ngur hmy bb m nzohqui ca Ocja cja g heme car Jesucristo, gui ncjadip, cja gui segue gui dyti car bbfi ca ngu pfi. 21 Nuquigu, i bbh quer jmu ca i mandadoqui gui dyti ca i qui. Bb jin gui ni gui

17I

tema mandamiento x nzoguij cam Tzi Jmuj Jesucristo digue ja da ncja c bajtzitjojo c j bbe i ntjajti. Pe d nzojcy ncja ngu dra mbeng. Cja como i fxqui cam Tzi Jmuj co cr tzi tti jqui, r ntzhui gui dydej ca d ne gu xihquij. 26 D i ng, r ntji y pa ya, porque da ndo sufri y to x ndn car Jesucristo. Por eso, ms r z bb jin da ntjajti y to i ddatsj. 27 Bb ya xc ntjajti, r ztjo, dyo gu mbeni gui jih quer bbja. Pe bb jin te bbe gu hi bbja, jin

25Jin

Ms palabras de consejo acerca del matrimonio

1 CORINTIOS7,8 gui jioni bb. 28 Bb ndejma gu ne gui ntjajti, r ztjo, jin gui nttzoca. Guejtjo bb da ntjajti hnar bajtzi bbja, jin gui nttzo hneje. Solo, i nesta da mbenij te da ncja. Y to da ntjajti, tiene que da sufri hua jar jy. Cja d mang, quiera jin gui sufrij ncjan. 29 D xihquij, hohui, ya jin tza i ngu car tiempo ca d phtzij pa gu hmjtij hua jar jy. Nuquigu, bb ya xqui bbh quer bbja, jin gui ja guegue gui mbeni. Guejtjo i nesta gui mbeni, ja gr hmjcua jar jy pa da tzh ca Ocja. 30 O bb x ndu hner nimaj, dyo gu ndo mbenij. Guejtjo bb gu ndo bby r z, cju gu mpj, gui mbeni, xta tjojtjo ghtjo y i cja. Cja bb te xc ty, dyo gu ndo ne ca. 31 Bb gu tzi ja hua jar mundo, dyo gu ndo ungui ir my gui phtzitjo, porque xta mpuni ghtjo y d ccahtij hua. 32 Nug d mang, ms da joh bb jin te gui mbenij cja gui uni ir myj gui tnij ca Ocja. Nr hj n i ddatsj, i mbeni ja dr pjpi ca Ocja cja co ja dr hmy pa da tzpi. 33 Pe nr hj n ya x ntjajti, i ndo jon c cosa c i cja hua jar jy, como i mbeni ja dr pjpi cr bbja. Jin gui tz da mbeni ja ja dr tzpi ca Ocja. Mad i mben cr bbja, mad i mben ca Ocja. 34 Guejti nr bbja n ya jin gui bb r dame cja co nr bajtzi bbjatjo n j bbe i ntjajti, i jon ca Ocja ghtjo mbo r my. I mbeni ja dr hmy ncja ngu ga ne ca Ocja, como r mjti ja guegueca cr cuerpo co hneje cr tzi my. Nu nr bbja n i bb r dame, d ga

400 mbeni y i cja hua jar jy, cja co ja dr dyti c i bbjpi cr dame. 35 D xihquijn pa gui mbenij ja i ncja car ntjajti. Jin d ccaxquij pa jin gui ntjajtij. Jntsj d ne pa gui dytij ca r ntzhui pa gui hmpj r z, cja pa gui tnij cam Tzi Jmuj Jesucristo ghtjo mbo ir tzi myj. 36 Bb i bbh hnar hermano ca i hi h hnr tti xu ca ya x hmja, bb ya xqui ne da ntjajti cr tti xu, cja bb ya xqui bbh car hj ca i ne da ntjajtihui, bb i mben cr ta da convenibi cr tti xu da ntjajti, da jih bb. Jin di nttzo bb da ntjajti. 37 Guejtjo bb i bbh hnar hermano ca i hi h hnr tti xu ca ya x hmja, bb ya x mben car hj, mejor da hnatsj cr tti xu, bb j xtr dyte tema compromiso cr ta pa da ntjajti cr tti xu, cja bb i bby conforme cr tti xu pa da hnatsj, nubb, b jogui da hnatsj car bajtzi bbja. 38 Car hj ca i ungui r tsjjqui cr tti xu pa da ntjajti, i ti ca r z. Pe d i ng, ca to jin da ntjajti, ms r z i cjaca. 39 Bb ya x ntjajti hnar bbja, i man car ley, jin da wembi cr dame, ghtjo r vida. Pe bb da du cr dame, ya xqui bby libre pa p da ntjajti bb da ne. Jntsj i nesta da ntjajtihui hnar hj ca i eme cam Tzi Jmuj Jesucristo. 40 Pe nug, d mbeng, bb ya jim p da ntjajti, ms da mph bb. Guejtjo d mang, gue car Tzi Espritu Santo x xijqui nar palabrana hneje.

Los alimentos consagrados a los dolos

Nuya bb, gu nzohquij digue c ju ni c x jahtibi

401 c dolo. Nugj, d padij, jin gui hn c dolo. Pe ca ya xt tzi padij ja i ncja ca Ocja, ngu d hi xtsjj, cja d majm, ya xt ndo padij. I nesta gu mbenij ym hohuij, y cja i fdi da dnij ca Ocja, cja gu mbenij, ja gr hmpj pa gu fxj da zdi da dnij. Nubb, gu zdij, d ghtjoj. 2 Car hermano ca di ma, ya xqui ndo padi r z ja i ncja ca Ocja, jin gui cierto ca i mbeni guegue, como cja i fdi da badi. 3 Nu car cjahni ca i jon ca Ocja ghtjo mbo r tzi my, guegue ntjumy i padi ja i ncja. Car Tzi Ta ji tzi i patibi qu mfeni car cjahnica, cja i xifi r bajtzi. 4 Nuya, digue c ju ni c i jahtibi c dolo, hna parte, jin te i cja bb gu tzijc, como d padij, jin te ntju my c dolo. Ddatjs ca Ocja i bby. 5 Cierto i bbj y dda y i tsjifi cja, i man y cjahni, y dda b bbh p jar ji tzi cja y pe dda i bbjcua jar jy. R ngu i bby c i i htzibij y cjahni ncjahm Ocja, cja r ngu c i nzojm y cjahni, i xijm jmuj. 6 Pe nugj, ddatsj ca Ocja d nzojm, gue car Tzi Ta ji tzi. Guegueca bi mandado bi ttte ghtjo y i bby. Cja guejquitjogj hneje, x ddajqui cam nzajquij pa gu jonij cja gu xjtibij guegue. Ddatsj hneje cam Tzi Jmuj Jesucristo ca d i htzibij. Guegue bi dyte ghtjo y d ccahtij, cja guejtjo bi cjagui bajtziguij ca Ocja. 7 I bbh c dda cjahni, ya x hemej ca Ocja, pe j bbe i padij, cja ddatsj guegueca i bb r ttzdi? Y dda hermano, bb j bbe

1 CORINTIOS8 m eme, m ndo i htzibi c dolo. Cja nuya, masque ya x hemej nr evangelio, bb i tzij hnar ju ni ca x jahtibi c dolo, i yomfenij, cja r z ca i tij, cja hu ntoja r nttzo? como ya j r ntzhui da hi htzibi c dolo. 8 Y d tzij, jin gui fxquij pa gu cuatij ca Ocja. I ncjadip c ju ni c x jahtibi c dolo, bb d tzijc, jin gui ccaxquij pa jin gu tnij car Jesucristo, pe guejtjo jin gui fxquij. 9 Bb gu ne gui tzij c ju nic, jin d ccaxquij. Pe d xihquij, gui ja r hunda, jin gui ma gui tsjjqui quer hohui ca cja i fdi i eme n r palabra ca Ocja. 10 Bb da ccajtiqui guegue, gra tzi p jab i bbh c dolo, p xta mbeni, guejti guegue da jogui da zi p. Nuqu, gu padi, jin te i ntjumy c cjac, pe guegue, como j bbe i nzdi, ga ma, ndejmaja r ju ni car dolo ca gr tzi. Nubb, da dyte ncjadip, cja ya jin da ne da dn car Jesucristo. 11 Tji ya ca. Da bbh quer hohui ca jin gui nzdi, por r nguehca r dnqui, cja nuqu, ya xqu padi r z te i ma n r palabra ca Ocja. Gui mbeni tz, bi du car Jesucristo por r ngue car hohuica hneje. 12 Gui mfdi, jin gui ma gui ujti quer hohui da dyti hnar cosa jin gui tz, como guegue i mbendi c dolo ncja ngu ngu mbeni mahmto. I tzdi ncjahm guehqu gu ujti p da dyti c cosa r nttzo p jab ya xqu jijmac. Ncjap gu htibi ca r nttzo car hohuica. Ncjahm guejti car Cristo gu htibi ca r nttzo, hneje. 13 Nug ya bb, bb gu tsjjqui cam hohui por r nguehca

1 CORINTIOS8,9 dr tzag ng ca x jahtibi c dolo, ya jin gu tzagca ghtjo r vida, pa jin da ccahti cam hohui cja jim pe da dyti ca r nttzo ca ya xqu jigui.
7Jab

402 gui n car hj ca da ti g sundado cja da jiontsj cr raya? Guejti ca to i pjpi c uva, cja jin gui jogui da za c uva? Co ni car cjahni ca i hi ndani, cja jin da jogui da zijpi cr bba? 8 Jin gui jntsj y cjahni i majm y palabray. Guejtjo i ma ncjap cr palabra ca Ocja. 9 Porque i mam p jr ley car Moiss, i na: Dyo gu tu htibi r ne car ndani bb i ti ntty. Tji ya ca. I tzdi, ca Ocja i jui jqui c zuwe, pe jin gui jntsj c zuwe i jui jqui guegue. 10 Guejtjo m mben nr cjahni, eso x ma ncjap. I huaj nr mejuaji , porque i thmi da bx p car semilla pa da zi. Cja i ti ntty, porque i ne da zi car tty. 11 Nug d pon car semilla jer myj, cja nuquj g ttij car nzajqui ca jin da tjegue. Eso, d phtzi derecho gu tzi, pa da mhtzi fuerza nm cuerpo, cja nuquj, i tocaquij gui ddajquij ca gu tzi. 12 Nuquj, xc unij domi c dda c i pjpi ca Ocja. Nug, ms d ndo phtzig derecho gui ddajquij domi ni ndra nguehc. Pe jin te d hquij. Mejor gu sufrig, pa jin gui hi naj, i cobraquij r madi y to i xihquij car evangelio. 13 Cja hu jin gu padij ter bh ca i tzi c to i pjm p jr ndo templo c judio? Gueguec i tzi hna parte cr ng c zuwe c i bbhti cja i jahtibi ca Ocja. C mcja c i ph p jar altar, i tzaj hna parte car ng ca i jahti p. 14 Guejtjo x man ca Ocja, i na, ca to i ma nr evangelio, da bn ca da zi p jab i pfi. 15 Pe nug, jin te xt hquij. Guejti ya, masque dr escribiquij nar cartana, pe jin te d hquij

de, i bbh c ddaaquiguj gu majm, jin te i ntjumy cam oficiog g apstole. Guejtjo i man c ddaaquiguj, jin gui tz gu hmy como ngu dra mbentsj. Ngue! Dr apstole hneje, como d ccahti cam Tzi Jmuj Jess. Guegueca x cjagui r jmandaderogui, cja nuquj g hemej bb nd nzohquij. 2 Masque i man c pe dda, jin g hi xquig car Cristo g apstole, nuquj, tiene que gui ncjuanij, cierto r jmandaderogui car Jesucristo, porque bb j xtr ddajqui cam cargo guegueca, nug, j xcr nzohquij, cja nuquj, j xcr hemej nr evangelio. 3 C to i xijqui j r jmandaderogui car Cristo, d xifi, ntjumy x ddajqui cam cargoca, como ya xqui bbh c to x heme ca xt nzofo. 4 de, gu majm, nug jin d phtzi derecho da ttajquitjo ca gu tzi. 5 Ngu gri majm hneje, jin d phtzi derecho gu ntjajtibbe hnar hermana cja gu tzitzi ghtjo p jab d pa, ncja c pe dda apstole, co qu cjuada cam Tzi Jmuj Jess, co ni car Pedro. 6 Nug co car Bernab, cja jnguitsjgbbe d nesta gu seguebbe gu pbbe cm bbfibbe pa da ni gui te gr tzibbe? Hni xjmaja c pe dda hermano c i predica nr evangelio, i ttundi ca da zij.

Los derechos de un apstol

403 gui ddajquij. Masque xn g tu r tjuju, pe jin te gu cobraquij. Ngu d tzi hi xtsjg ca dr tngui nr evangelio g grati tjojo. Cja bb gu fdi gu cobra, ter bh ca gu hi xtsj bb? 16 Ndejma, jin gui tz gu hi xtjo ca dr man nr evangelio, porque x bbjpigui ca Ocja gu ti nr bbfin, eso i nesta gu cumpli. X bb jin gu xij y cjahni nr evangelio, te da ncjag bb? 17 Ndejma i nesta gu xijm. Bb gu te ghtjo mbo m tzi my, da ttajqui cam tjaja. Cja guejtjo, masque jin tza gua ne gua xij y cjahni n r palabra ca Ocja, tiene que gua xifi, porque gue ca Ocja x bbjpigui gu ma. 18 Ter bh car tjaja ca d mang bb? Ca dr tngui nr evangelio co m pjtjo cja jin te gu domi. Masque d phtzi derecho da ttajqui algo, pe jin to te gu jpi. I pjpigui nm tzi my ca dr pjpi ca Ocja ncjap. 19 Nug d bby libre. Masque jin to r mfiguig, ncjahm xt cjag r mfi, como d cjag ca i ne y cjahni, ghtjo p jab d tngui nr evangelio, pa da hemej car Jesucristo. 20 Bb d yobbe y judio, d bby ncja r judio, pa gu tapi cr voluntad, santa da dyde cja da hemej. Nug, ya jin d eme car ley ca i tn c judio, pa da ddajqui cam salvacin. Pe bb d bbbbe c judio, d jti car leyca, pa da dydej bb d nzojm. 21 Bb d yobbe y cjahni y jin gui pah cr ley car Moiss, ya jin d tngca. Jntjo d ti ca i man ca Ocja, co ni ca i man car Jesucristo. Ncjap, d joni ja gr tajpi cr voluntad y

1 CORINTIOS9,10 to jin gui tn cr ley car Moiss, xajma da hemey hneje. 22 Bb d yobbe y cjahni y cja ga nxjtjo ja i ncja nr evangelio, d ndo mbeni ja gr hmjc, pa jin tema estorbo gu htibiy, cja pa da zdi ca dr hemej. Ghtjo c to d yobbe, d ccahti ja i ncja c costumbre c i tnij, cja d ti car posible gr hmpje r z, santa da hemej ca d xijm, cja da dtij car nzajqui ca jin da tjegue. 23 Guejn d tin, pa da guati car Jesucristo ghtjo y clase y cjahni d nzofo, como d ne gu yojme cjahni r ngu bb xt tzm p jab b bbh ca Ocja. 24 Bb ga dyti carrera y cjahni y i tiji, ghtjo i ndo cj r ddij, pe hnaatjo ca da dah car premio, gue ca bbto xta zte. Nuquj ya, i nesta gui dymbi ir myj hneje, pa gui tajm car premio. 25 Guejti car hj ca i i ni g mfjni, i fh cr cuerpo cja i tzuni pa dr nzdi. I xjpi da zjti c golpe, como guegue i ne da dah bb to da mfjnihui, pa da ttun car premio. I tjeh car premio ca i tah c to i ti carrera o i i nij. Nu car premio ca d jongj, jin da tjegue. 26 D ncjag p hneje, d tiji, d mpgui pa gu taja. Cja d janti jab gu fjni, pa jin da tjojta hnanguadi nm dy. 27 Jin d jijqui nm cuerpo. D xjpi da zjti r ngu, pa da cj ca d bbjpi. Como ya xt xij y dda ja dr hmpj pa da tzh ca Ocja, jin di ne da ttzangui cam vida xt hmy. D ne dr z xcr pjpi ca Ocja, pa da ttajqui cam tjaja.

10

Consejos contra la idolatra

Nuquj, hohui, d mbembiquij ja m ncja

1 CORINTIOS10 c ndom taj, d israelitaj, bb m bnij jar jy Egipto. Nuc, m tnij hnar guy ca xcu mjni ca Ocja, cja bi ddaxj car mar ca i tsjifi Mar Rojo. 2 Ghtjo m tnij car Moiss, bi tjojm jar mad car mar ca i tsjifi Mar Rojo, cja bb m dyoj p, bi hmh car guy ca m bbto, bi gohmi c cjahni. Ncja ngu dar xixtjej pa gu tnij car Jesucristo, bi ncjap c israelita g tjojm p jar mar, g ndnij car Moiss. 3 Ghtjo m tzij car tjujme ca m un ca Ocja, mb jh p jar ji tzi cada nxudi. 4 Cja ghtjo bi zij car deje ca m un ca Ocja, gue car deje ca bi bxi jar medo. Nu car medoca, m jjmi car Cristo, como guegueca m hohui c israelita ghtjo p jab m dyoj, cja m un car nzajqui ca r he ji tzi. 5 Nu car mayora c cjahni israelita, ndejma j m ne di hmpj ncja ngu ngu ne ca Ocja. Cja por r nguehc, ca Ocja bi jiguij bi duj p jab jin to m hani. Jin g nztij p jar jy Canan, p jab mr mjm. 6 Tji ya c. Ca bi tjojm gueguec, i sirveguij g muestra. Gu mbenij ca bi tjohc pa gu nxdij jin gu ndo nej y cosa y jin gui tz, ncja ngu ngu ne gueguej. 7 Guejtjo jin gu i htzibij c hnaho cja c jin gui guejtsj ca Ocja, ncja ngu ngu dyti c dda cjahnic. I mam p jr palabra ca Ocja, i na: Bi mi pj cja bi zij. Ma ya, bi bbpj, bi i pj. Bi dyhtibij mbaxcjua c dolo. 8 Guejtjo hne, jin gu yojm bbja c j m bbjaj, ncja ngu ngu dyti c ddaa c. Ca Ocja b pmpi car castigoj. Hnadi car pa,

404 bi duj veintitrs mil c cjahnic. 9 Jin gu tij cosa c r nttzo pa gu padij, cja cierto da cja r cu ca Ocja? M ti ncjap c dda cjahnic, cja ca Ocja b pjni c cci a, bi za, bi mhti c cjahnic. 10 Guejtjo, jin gui tz gu tzanij ca Ocja, cja jin gu majm, jin gui tz ca x ddajquij, ncja ngu ngu dyti c dda israelita. Nu ca Ocja b pjni ca hnr anxe ca bi mhtic. 11 Bi ndo mhui castigo c ndom titaj, cja nugj, r ntzhui gu mbenij pa gu nxdij gu tzuj ca Ocja. X tju x p jr palabra ca Ocja ghtjo ca bi ncjajpic, pa jin gu ncjagj p. Guejcj x ttajquij n r palabra ca Ocja n i xijquij ghtjo ter bh ca bi dyti c cjahni desde bb m mj nr mundo. 12 I nesta gu mfdij bb. Bb to i mbeni, ya xn z r dn ca Ocja, da zdi, pa jin da hna dyti ca r nttzo. 13 Bb gu tzhui hnar prueba pa gui dyti ca r nttzo, dyo gu mbeni, jnquitsjgu, gu tzhui car pruebaca. Guejti c pe dda cjahni, ya x tzhui ncjadip. Ca Ocja jin da jihqui pa da ttjtiqui hnar prueba ca jin gui jiti. Guejtjo, bb da ttjtiqui hnar prueba, guegue da ujtiqui ja ncja gr pni, pa jin da nesta gui dyti ca r nttzo. 14 Nuya bb, d nzohquij, como d ndo mahquij. Jijm c dolo. Dyo gu ntzixihui c to i emec. 15 Guejtjo d nzohquij, porque gu phtzij mfeni r z. Gui mbenij na gu xihquij ya, cja jin gui cierto? 16 Bb d tzij car Santa Cena, d jpij cjamadi ca Ocja por r ngue car vino, cja d mbenij ja ncja g mfn cr cji car Jesucristo por r

405 nguejcj ghtjoguigj. Guejtjo bb d jejquij car tjujme, d mbenij ja ncja g ddti cr cuerpo p jar ponti por r nguejcj ghtjoguigj. Ncjahm d mfxj, d majm, hnadi cam Tzi Jmuj d emej d ghtjoj. 17 Masque r nguguigj, hnatjo car tjujme d jejquij cja d tzij, d ghtjoj. Por r nguehca dr tzij hnadi car tjujme, d ghtjoj, i ni gui, d cjaj hnadi car cuerpo hneje, gue cr cuerpo car Cristo. 18 Gui mbenij hneje ter bh ca m ti c mi ngu Israel bb m cuatij ca Ocja. M phtij zuwe, cja m ahtibij ca Ocja p xtze car altar. Ghtjo c to m tza car ngca, m mfxj m jpij mpjcje ca Ocja. Ncjahm m majm, hnadi ca Ocja m i htzibij, cja ghtjo gueguej m cjahni guegueca. 19 Cja gu padij ter bh ca d ne gu xihquij bb? Cja di cja r nzajqui car dolo? Cja hu dr mjti car dolo car ng ca x jahtibi? Ji na. 20 Nu ca d xihquij, c cjahni c i tn c dolo, bb te i ahtibij, gue qu mxte ca Jin Gui Jo i ahtibij. Jin gui gue ca Ocja i i htzibij, cja jin gui ja c dolo. Nug, d xihquij, jin gui tz gui hi htzibij c ndaji c jin gui jo. 21 Bb gu tzij car vino ca i mbembiquij digue cr cji cam Tzi Jmuj, ya jin gui tz p gui tzij car vino ca i jahtibi qu mxte ca Jin Gui Jo. Bb gu cuatij p jab i ttahquij car Santa Cena, ya jin gui tz p gui cuatij p jab i tthtibi mbaxcjua c dolo, porque bb gu cuatij p, ncjahm gu tnij ca Jin Gui Jo. 22 Cja jin gu tzuj, ms da ddahquij hner castigo ca Ocja

1 CORINTIOS10 bb gu yohtij c to gu tnij? Gu jaj r hunda, jin gu cjajpij ca Ocja da ungui r cu, como ms r nzdi ni ndra nguejcj. bb c ddaa c i majm: D phtzi derecho gu te ghtjo ca d ne. Ciertoca, pe ndejma i bbh c dda cosa c jin gui fxcj pa gu tnij car Jesucristo. 24 I jogui gui mbeni ja gr hmy r z, pe jin gui tz bb gui mbeni jnquitsjgu. Guejtjo i nesta gui mben quer hohui ca i eme car Jesucristo, como i ccajtiqui quer vida. 25 I jogui gui tza car ng ca i bb jar mng. Jin gui nesta gui hni p, cja xtr jahtibi c dolo? cja jin gui yomfeni, cja da jogui gui tza car ngca, cja hu ji na? 26 Porque r mjti ca Ocja nr jy, cja ghtjo ca te i bbjcua, ncja ngu ga mam p jar Escritura. 27 Bb da nzohqui hnar cjahni ca jin gui eme n r palabra ca Ocja, da mvitaqui hnar ju ni, bb gu ne gui ma, m bb. I jogui pa gui tzi ghtjo ca da ttahqui. Cja guejti p, jin gui hni, cja x jahtibi c dolo nr ng? Gui tzatjo, dyo te gui mbeni. 28 Slo, bb to da xihqui: X jahtibi c dolo nr ng, ya jin gui tza bb, pa da bah car cjahnica, nuqu, jin gu ne gui fx c to i ndanej c dolo, como nugj, d cuatij ja ca Ocja ca ntjumy i bby. 29 Bb da tsjihqui, x jahtibi c dolo nar ju ni, jin gui tzagu bb, pa da bah car cjahni ca bi xihqui, nuqu, jin gu creo c dolo. Nuquj, p ntoja gu majm ya: Dyoca gu xijqui i nesta gu mbeni

23I

La libertad y el amor cristiano

1 CORINTIOS10,11 ter bh ca da man cam hohui mbo r tzi my, bb da ccajtigui gra tza car ngca? 30 Cja jin d phtzi derecho gu tza? Como xt jpi mpjcje ca Ocja. Dyoca i tzobigui y ddaa y jin gui mbeni ncja ngu dra mbeng? 31 Nug, d xihquij, bb gui unij, bb gui tzij, o bb te gui dytij, gui jionij ja gr dytij ghtjo pa da tti htzibi ca Ocja. 32 Gui mbenij ja ncja gr hmpj pa jin to gui dyhtibij estorbo, ni digue c judio, ni digue c pe dda cjahni c jin gui eme ca Ocja, ni digue y ya x heme nr evangelio. 33 Ghtjo p jab d bbjc, d tzg gu ti ca da tzj y cjahni y d yobbe. Jin d jong ja gr mpjtsj, pe d joni ja gr hmy pa gueguey da dti car nzajqui ca jin da tjegue. D xihquij gui hmpj ncja ngu dar hmjc, como nug, d tn car Jesucristo, ja ncja ngu hm guegue.

406 a. Porque bb da gohmi, jin gui tz ga ni gui, ncjahm i phtzi r tz da mandado. 5 Hnar bbja ya, bb i mahti ca Ocja, o bb i man cr palabra ca Ocja, r ntzhui da gohmi cr a, como jin gui guegue da mandado. Cja bb jin gui ne da gohmi cr a, i bb r tz bb, ncjahm xtr ttaxi. 6 Porque car bbja ca jin gui ne da gohmi cr a, mejor da haxi, pa da jjmi cr a hnar hj. Ncjahm i ne da mandado guegue. Cja bb i man car bbja, dur hmtz bb di ttahtzibi cr a, nubb, da gohmi cr a, bb. 7 Nr hj, j r ntzhui da gohmi n r a, como x tti tzi pa da mandado. Ca Ocja bi dyti nr hj pa di jjmi guegue cja di mandado hua jar jy. Nu nr bbja, ca Ocja bi dytin pa di dyjti car hj cja di hi htzibi. Eso, i nesta da gohmi cr a p jar tsjdi. 8 Bb m ttti nr mundo, ca Ocja bbto bi dyti nr hj cja diguebb ya car bbja, bi tjahmi jr bbtze car hj. Jin g ttte bbto car bbja cja diguebb ya car hj. 9 Guejtjo hneje, jin g ttti nr hj pa da pjpi nr bbja. Nu nr bbja bi ttte pa da sirvebi nr hj. 10 Nuya bb, por r nguehca, r ntzhui da gohmi cr a nr bbja, pa da fadi, i bbh ca to i mandadobi. Da gohmi cr a hneje por r ngue c ngele c i jantiguij. 11 Ca Ocja x uni ghtjo yojmi cr bbfihui, nr hj cja co hnej nr bbja. Nr hj i nesta nr bbja pa da hmy r z, cja nr bbja i nesta nr hj hneje. 12 Ncja ngu car primer bbja bi tjahmi jr cuerpo car hj, guejti

11

d mpj, como d padi, gu mbendij ca d xihquij, cja gu tnij car hu ca d ujtiquij. R z ca gr dytij ncjap, hohui. 3 Nuya, d ne gu xihquij c dda palabra pa dr z gui padij ja da ncja car tsjdi. Cam Tzi Jmuj Jesucristo i mandadobi nr hj, ncja ngu nm aj i mandadobi nm cuerpoj. Ncjadip hneje, nr hj p i mandadobi nr bbja. Nu car Tzi Ta jitzi i mandadobi car Jesucristo, como r Ta guegue. 4 Hnar hj, bb i mahti ca Ocja o bb i man cr palabra ca Ocja p jar tsjdi, j r ntzhui da gohmi cr

2Nug

Las mujeres en el culto

407 y pa ya, por r ngue nr bbja, r hm cjahni hua jar mundo. Ca Ocja x dyti nr hj cja co hnej nr bbja, eso, ghtjo yojmi i mu hui. 13 Manguj ya, ja gri mbenij? Cja r z ga ni gui hnar bbja bb jin gui cjohmi cr a ga nzoh ca Ocja? 14 Ya xqu padij, bb da majqui y xta hnar hj, jin gui tz ga ni gui, eso j r ntzhui da cjohmi n r a p jab i cja tsjdi. 15 Pe nu nr bbja ya, bb da majqui y xta ya, i ni gui r tzi z. X ttun cr xta pa da gohmpi cr a. 16 Bb ndejma i bbh c dda cjahni c i majm, b jojtjo da xohtzi cr a hnar bbja bb ga nzoh ca Ocja, gui xijm c cjahnic, jin d phtzije car costumbreca. Guejti c pe dda hermano, ghtjo p jab i jmuntzi c to i emej car Jesucristo, i tij ncja ngu dar tije.

1 CORINTIOS11 ca gu majm r Santa Cena. Cja de vera gu mbenij cam Tzi Jmuj Jess bb gu tzijca? D mang ji na, como gu weguej bb gu tzij. 21 de, cada hnaaquiguj, gu mpgui gu tzitsj quer cena ca xc ja. Jin gui mahti quer hohui pa gui tzihui. Cja bb i tzh car hora ca gu ne gui tzij car Santa Cena, i tuntju ca hna, nu ca p hnaa ya, ya x nti tjo. 22 Tji ya ca! Cja jin te i bbh quir nguj, p jab gi tzij? Cja hu jin gu mbenij, r nttzujpi cr ngu ca Ocja p jab gu bbpj? I nesta gui mahtij quer hohui ca jin te i ja pa gui jejquihui tz ca xc ja. Dyo gu cjajpi da mhtzi r tz. Cja gu i naj, r z ca gu tij? Ji na, d xihquij, jin gui tzc.

Tzi Jmuj Jess bi xijqui ja ncja gr tzij car Santa Cena, Abusos en la Cena del Seor cja nug, p d xihquij ncja ngu 17 Nuya, p d ne gu xihquij ja g xijqui guegue. Mismo car nxuy ncja i nesta gui tzij car Santa Cena. ca bi ndjti r dy qu contra pa Ndejma i nesta gu huntiquij, di bbhti, cam Tzi Jmuj Jess porque jin gui tz ca gu tij bb m yojmi qu amigo, bi zij hnar gu jmu ntzij pa gui tzij car Santa cena. Cja car Jess bi ja hnar Cena. 18 Como ngu xt jc, de, tjujme. 24 Bi dyjpi cjamadi ca Ocja x tsjijqui, bb gu tij tsjdi, gu cja bi jejque. Bi un car tjujme qu weguej g grupo. Cja d mbeng, amigo c m yojmi cja bi xijm: p cierto i ncjap. 19 Ndejma i bb Cj ya, cja gui tzij. Gue nam c dda c i cuati jar templo pe jin cuerpona. Gu d nam cuerpo por gui tn car Cristo ghtjo mbo r tzi r nguehquj. Gui tzijna pa gui myj. Nuc, como jin gui eme car mbenguigj. 25 Ncjap hneje, bb palabra ca ncjuani, bb i tsjijm ya xqu guadi xqu zij, guegue hnaho r palabra, i emejca, bi duu hnar vaso ca m po vino, cja i weguehui c p dda. Eso, i bi xijm: Nar vinona, m cji ca sirve c hnaho palabra pa da da mfni pa da ttti car ddadyo wejqui c to i tn car Cristo co c acuerdo ca gu tzoquiquij. Gui tzij to ji na. 20 Nuquj, gu jmu ntzij nar vino ya. Cja cada vez bb p jar templo, cja gu tzij hnar cena gui tzij, gui mbenguigj. Ncjap

23Cam

La Cena del Seor

1 CORINTIOS11,12 g man cam Tzi Jmuj. 26 Cada bb gui tzij nr tjujme cja co nr vino, ncja ngu xt xihquij ya, gui mbenij ja ncja g ndu car Jess por r nguehquj. Da ncjap gr dytij hasta bb p xtu eje.

408 jin gui jti car tjuju, du tzi p r ngu, pa jin gui dytij ca r nttzo bb ya xcr jmu ntzij, pa ncjap jin da castigaquij ca Ocja. Nu c pe dda asunto, xt xihquij ja i ncja bb xt mag p.

bb, ca to i hna tzidi car tjujme o car vino digue car Santa Cena, bb jin gui mbeni ja ncja g ndu car Jesucristo, i ndujpite car cjahnica. Ncjahm xtr hna nzi cr cuerpo hneh cr cji car Cristo, cja j xtr mbeni cja r nttzu nic? 28 Nu ca i nesta, bbto gui mbeni mbo ir tzi my, cja gu bby r z? o ter bh ca xc dyte? Cja bb xc dyte tema cosa ca jin gui tz, gui jojquica. Diguebb ya, da jogui gui tzi car tjujme co car vino. 29 Nu car cjahni ca i hna tzitjo, cja jin gui ntzohmitsj cr vida, ca Ocja da un cr castigo, porque jin gui cjajpi ndu my cr cuerpo cam Tzi Jmuj. 30 Nuquiguj, i bby r nguquij, gu hna tzidij car Santa Cena, eso gu jninij, jin gui nzhquij, cja ya x ndu c ddaaquiguj. 31 Pe bb gua mbentsjj ja i ncja ca dr tij, cja bb gua jjm cosa c jin gui tz, nubb, jin di castigaguij ca Ocja. 32 Bb jin d ntzohmitsjj ja i ncja ym vidaj cja d tzidij car Santa Cena, nubb, i castigaguij, pa jin da nesta da ddajquij car castigo ca da ttun c to i dyo jar mundo, tzdi, c to jin gui eme. 33 m hohuiquij, d xihquij tz, bb gui jmuntzij pa gui tzij car Santa Cena, gui nthmitsjj pa gui tzij parejo, gu ghtjoj. 34 Ca to

27Nuya

Cmo se debe tomar la Cena del Seor

12

Nuya, m hohuiquij, i nesta gu xihquij tengu palabra digue ja i ncja c cargo c i jguij car Espritu Santo, tzdi, car bbfi ca i ttuni cada hnar hermano pa gu pjpij ca Ocja. 2 Gu mbenij ja m ncja ngur hmpj bb j bbe ngu padij n r palabra ca Ocja. C pa c, ngu pjm ngu ndanej c cja c jin gui a, masque j ngu padij cja m de cja hu ji na? Pe jin te m xihquij c doloc. 3 Nuya, gu xihquij ja ncja gr meyaj hnar palabra ca r heh car Espritu Santo. Hnar cjahni ca di tzan car Jesucristo, jin gui yojmi car Tzi Espritu Santo. Nu car cjahni ca di ma: D ne gu tn car Jesucristo, como r Tt ca Ocja, guegue i yojmi car Espritu Santo, cja r he guegueca nr palabra n x ma. 4 Hnadi car Espritu Santo i bby, cja guegue i jguij car bbfi ca r ntzhui gu htibij car Cristo, ghtjoguigj como ngu xt emej. Cada hnaguigj i ddajquij hnaho cam bbfij. 5 Hnaho c cargo c i ddajquij cr tzi Espritu ca Ocja, pe hnadi cam Tzi Jmuj d pjpij, d ghtjoj. 6 D ghtjoj, como ngu dar yojm ca Ocja, i ni gui cr ttzdi cja co qu mfeni guegue por r ngue cam vidaj. Pe ndejma

Las capacidades que el Espritu Santo da a cada uno

409 i tzi mbh ca d tij cja co ca d mbenij, cada hnaaguigj. 7 Car Tzi Espritu Santo x nguajquij cada hnaaguigj. X ttun ca x ttun cr cargo cada hnaa, cja co cr ttzdi guegue pa gu mfxj gu zdij. 8 Ca hnar hohui ca i yojmi car Espritu Santo, i ttungui mfeni r z pa da jogui da ungui consejo c pe ddaa. Nu ca pe hnar hohui, x ttuni da badi r ngu, pa p da ujti c pe ddaa. Hnadi car Espritu x un c yo hermanoc cada hnaa cr bbfi. 9 Ca hna, x ttuni da ndo heme ca Ocja. Ghtjo ca te i jpi, i phtzi confianza da ttuni. Cja ca p hnaa, x ttuni poder da xox c dhtji. Hnadi car Espritu x un cr bbfihui cada hnac. 10 Ca hna, x ttun cr ttzdi da dyti milagro. Ca p hnaa x ttuni mfeni pa da badi te i ne da xijquij ca Ocja. Nu ca pe hnaa x ttuni mfeni pa da meya, cja r heh ca Ocja c mensaje c i tsjijquij, cja hu bbtjritjo c r hh cr ndaji Ca Jin Gui Jo? Ca pe hnar hermano, car Espritu Santo i cjajpi da hna a g hnaho ja, nu ca pe hnar hermano ya, ca Ocja x ungui mfeni da dyh c hnaho ja, cja da nni ter bh ca i ne da man car hermano ca i a ncjap. 11 Pe ghtjo c bbfic, hnadi p jab r heje. Gue car Espritu Santo x un cr cargo cada hnaa como ngu g ne guegue. Hnadi car Espritu i jguij cm bbfij cja i ddajquij cr poder.

1 CORINTIOS12 ndejma ghtjo i cjaj hnatjo m cuerpoj. Guejtjo hneje, i ncjadip cr cuerpo car Cristo. 13 Nugj d ghtjoj, ncjahm d cjaj cr cuerpo car Cristo. Como bb nd xixtjej, cr tzi Espritu ca Ocja bi cjaguij mjtiguij car Cristo. Nuya, hnadi ca i mandadoguij ghtjoguigj, ncjahm d cjaj cr cuerpo guegue, bb d judioj, o d griegoj, bb d mfitjoj, o bb jin to d pjpij. Cada hnaaguigj i bbh hnaho cr bbfi, pe hnadi car Espritu d yojm. 14 Digue nm cuerpoj, i bb r ngu y parte, bb ji na, jin di zti nm cuerpoj. Ncjadip cr cuerpo car Cristo, i mpjni r ngu qu parte pa da zte. 15 Xi bb di a nm huagj, cja di hi na: Xin gr dyg hne, nubb, guir cjag hna parte nr cuerpo. Cja di cierto ca jin te dr ncjahui nr cuerpo nm huaj? Bb di ji na nm huaj, jin di zti nm cuerpoj. 16 Guejti ym gugj, bb di a hnay cja di hi na: Xin gr dg, nubb, guir bbjc jar cuerpo bb. Cja di cierto ca jin te dr ncjahui nr cuerpo ym guj? Ji na. r mjti nm cuerpoj ym guj hneje. 17 Bb ghtjo nm cuerpoj dur d, jab di bbh cm gugj pa gr dej? Cja hu bb ghtjo dur gu, jab di bbh cam xi uj pa gr pajm? 18 Gue ca Ocja x jojqui cada hna y tzi parte nm cuerpoj, cja x ungui r bbfi cada hna como ngu g mbeni guegue. 19 Bb di ghtjo dur dy nm cuerpoj, o bb di ghtjo dur hua, cja hu bb di ghtjo dur d, nubb ja ncja di zti nm cuerpoj bb? 20 Pe ncj ya, i

cuerpoj, i phtzi r ngu parte, pe masque r ngu parte,

12Nm

Todos pertenecemos a un solo cuerpo

1 CORINTIOS12,13 bb r ngu parte nm cuerpoj. Ghtjo i fxquij, cja jin tema parte i bbjtsj. 21 Nm dj, jin da xij nm dyj, da hi mbi: Jin d jonquihui. Guejtjo jin da ncjap nm aj co ym huaj, jin da himbi: Jin d nestaquihui. 22 C parte c d majm jin tza i ntju my, guehc ms d ndo nestaj. 23 Cu parte c d majm jin gui tz ga ni gui, guehc ms d cohmij r z, cja ms d fjm c. 24 Nu y parte y i ni gui r z, jin gui nesta gu tzunij y. Ncjap ca Ocja x dyti nm cuerpoj, cada hnar parte i bbh cr bbfi, cja y parte y d majm jin gui tz ga ni gui, guejy ms i ndo sirveguij. 25 Ca Ocja x dyjquij ncjap pa da mfxj y parte nm cuerpoj, cja pa jin gu tzanij ca hnar parte cja gu ndo fdij ca p hnar parte. Eso, r ntzhui gu tzu nij ghtjo parejo. 26 Bb i tz jab r hnar parte, guejti y pe dda parte i sentij hneje. Cja bb i tthtibi ca r z ca hnar parte, ncjahm guegueca i fx c pe dda parte pa da hmy r z hneje, como jin tema parte i bbjtsj. 27 Nuquiguj, gu hermanoj gr bbpj p Corinto, gu jjm hnar cuerpo, cja ghtjoquiguj mjtiquij car Cristo. Guejtjo, cada hnaaquiguj i bbh quer bbfi pa gui mfxtsjj cja gui nutsjj. 28 Nu ca Ocja x juajni r ngu clase c cjahni pa da heme car Jesucristo. Ghtjoc da mfxtsjj pa da zh cr cuerpo car Cristo. Ncjahm x hi ti cada hnaa jr ni cja, cja x un ca x un cr bfi. Bbto x hi ti

410 c jmandadero c i tsjifi apstole, gue c m hohui car Jesucristo. Diguebb ya, y profeta y i xij y hermano ja ncja ga mben ca Ocja. Ca xtr ju, x hi ti y hermano y i phtzi mfeni r z, pa da ujti y dda cr palabra ca Ocja. Diguebb ya, y to i ti milagro; ma ya, y i xoxi dhtji, diguebb ya y mxte, co y i padi da mandado, cja co y i a g hnaho ja bb ra ora o ra xjtibi ca Ocja. 29 Cja ghtjo i cja apstole? Ji na. Guejtjo, jin gui ghtjo profetaj pa da xij y pe ddaa te i man ca Ocja. Jin gui ghtjo i phtzi mfeni pa da ujti y hohui. Jin gui ghtjo i tij milagro. 30 Jin gui ghtjo i xoxi dhtji, cja jin gui ghtjo i aj g hnaho ja. Guejtjo, jin gui ghtjo i padij te i ne da man c hnaho ja. 31 Gui dyjpij ca Ocja cr ttzdi pa gui yojmca, ghtjoquiguj, cja co hner bbfij ca r z. Pe bb gu ne gui pjpij ca Ocja r z, i bb p hnar hu ms r z pa gui tnij. Cja nuya, gu xihquij ja i ncjac.

13

Nu bb gri pac gri a ghtjo tema ja, cja bb gri pac hneje gua a ncja ngu ga a c ngele, pe bb jin gri neg nm hohui, nubb gri jbbe hnar ttgui ca di zntjo, o y platillo y i ti ruidotjo. 2 Guejtjo bb gri mang ddadyo palabra xtr ddajqui ca Ocja, cja bb gri pac ghtjo c mfeni c jin gui ntiende y ddaa, bb ghtjo gri ndo pac pe bb jin gri maj y cjahni, jin te gri mubbe bb. Guejtjo bb gri ndo emeg ca

El amor

411 Ocja, hasta gua bbjpi y tt dr ddaxi hnanguadi, cja di hemegui, pe bb jin gri majc y cjahni, i pni ncjahm jin te gri mubbe bb. 3 Guejtjo bb gua jejqui ghtjo cm mjti pa gua un c tzi probe ca di zi, hneh bb gua d nm cuerpo pa da ddti, guejtjo bb jin gri maj y cjahni, hmditjo xcr ndo sufrig bb. 4 Bb d ne cam mi nga cjahnibbe, gu phtzibi paciencia bb te da cjagui, gu abbe cor tti jqui. Jin gu mvidiabi. Jin gu xifi te tza r zguig. Jin gu hi xtsj. 5 Jin gu cahtzibi r tzi my cja jin gu bbtibi r tz. Jin gui jnguitsjg gu mbeni, ja gr hmy r z, guejtjo gu mben y pe ddaa hneje. Jin gu cja r ddajcu, cja jin gu mben ca r nttzo ca xtr ncjagui. 6 Bb d ne cam mi nga cjahnibbe, jin gu mph bb gu ccahti ya xqui ti ca r nttzo. Pe bb da dyti ca r z, nubb, gu mph bb. 7 Bb da ttjtigui ca r nttzo, jin da gaxi m my. Bb d ne cam hohui, gu mbeni, r z guegue, cja gu thmi da dyti ca r z. Bb te gu sufri por r ngue cam hohui, gu tzjtitjo cor pj. 8 Bb xta tjej nr mundo, jin da mpun y cjahni y i mah qu hohui. Nu c palabra g consejo c x ddajquij ca Ocja, pa p gu xih cm hohuij, xta nttzdi p. Guejtjo da tzya ca dr aj g hnaho ja. Cja ya jin da nesta pa da ujtiguij y dda y r ngu x nxdij. 9 Porque tchtjo d padij y pa ya. Guejti c palabra c r heh ca Ocja pa gu nzoh cm hohuij, te tzi ngudi c mfeni i

1 CORINTIOS13,14 xijquijc. 10 Pe bb xtu eh car pa bb xt padij ghtjo ja i ncja guegue, nubb, xta nttzdi p y xt pajm hua jar jy, cja car Cristo xta ujtiguij pe dda cosa ms dr z. 11 Bb ndr bajtzig, nd a ncja y bajtzi, nd mbeni ncja y bajtzi hneje. Pe ca ya xt te, xt hj, ya jin d neg c cosa c nd ne bb ndr bajtzi, como ms r z c d pac ya. 12 Y paya, d ncjaj ncja hnar cjahni ca i nccahtitsj jar espejo, p jab jin tza i ni gui car jiahtzi, como y paya, jin tza bbe d padij ja i ncja ca Ocja. Pe bb xtu eh car Jesucristo, nubb, gu ccahtij r z, ncja ngu dra nccahtitsjj y pa ya. Nuya, tchtjo d padij, nu car paca, gu padij ghtjo ja i ncja ca Ocja, ncja ngu guegueca i padi ghtjo ja d ncjagj. 13 Nuya, i nesta gu segue gu emej, r nzh ca Ocja, cja gu thmij da cjaguij ca r z ca x ma. Guejtjo gu madij ym mi ngacjahnij. Nu ca ms i nesta digue y juy, gue ca gu madij ym hohuij.

14

I nesta gui un quir myj pa gui mah quir hohuij. Guejtjo gui nzojm ca Ocja pa da ddahquij cada hnaa quer bbfij ca dr heh car Espritu Santo. Pe ms i ndo mu hui car bbfi ca gr nzoj y pe dda cjahni, gr xijm ca i xihquij ca Ocja. 2 Bb ra a p jar tsjdi hnar cjahni, cja da hna mdi da a hnaho r ja, jin gui gue y cjahni i nzofo, como jin to i padi te i ma. Gue ca Ocja i nzofo, como car Espritu i u ngui mfeni pa da a

El hablar en lenguas

1 CORINTIOS14 hnaho r ja cja da man c dda mensaje c j bbe d padij. 3 Pe bb to i xih c hermano c dda palabra c x un ca Ocja pa da nzojm, guegue i fx y pe ddaa y i de, pa da zdi dr dn ca Ocja. Bbbb i johti pa da ju r myj. Bbbb i ungui consejo. 4 Ca to i a hnar ja ca jin gui h c pe ddaa, guegue i cuati ca Ocja mbo r tzi my, eso, i mfxtsj. Pe jin te i fx c pe ddaa. Nu ca hnaa ca i man cr palabra ca Ocja pa da dyh c to ra bbh p jar templo, guegue i ftzi ghtjo pa da zdij. 5 Di joh bb di ddahquij ca Ocja gui aj g hnaho ja, gu ghtjoj. Pe ms dr ndo z bb da ddahquij ca Ocja gui nzojm quir hohuij, gui xijm te i man cr palabra guegue. Ms i fxquij car hermano ca i man cr palabra ca Ocja ni digue car hermano ca i a g hnaho ja. Jntsj bb da tsjih c pe ddaa c ra bbh p, te x man ca hnaa ca x a digue car ja ca jin gui jm, nubb, guegueca hneje i fx c pe ddaa pa da zdij. 6 Nuguig hneje, bb xt ma p, gu ma gr visitaquij, hohui, cja bb jntjo gu a g hnaho ja, cja da mxquijca? Ms da jogui bb gu xihquij, clarotjo, hnar palabra ca x ujtigui cam Tzi Taj Jess, o bb gu xihquij ca te xt nxdi, o gu ddahquij consejo, o gu xihquij hnar palabra ca xtr heh ca Ocja, cja nuquj, gui dydej ter bh ca xt ma. Nubb, ms dr z gui padij ja i ncja n d tnij. 7 Bb to i pbbida o to i jxti cr tjxi, i nesta da badi ja dr dn car tonada. Cja bb jin gui ni gui

412 tema nota i toca, ja dr jmeya car tonada, bb? 8 Bb to da jxti car corneta pa da nzoh c sundado, cja jin gui ni gui tema ja i ne da jxti, jin da cjajpi ncaso c sundado, bb. Jin to da ma car tujni. 9 Tji ya ca bb. Hnehquiguj, bb gu aj g hnaho ja, gu jjm hnar cjahni ca i pbbida, pe jin gui ni gui tema tonada r dni. Bb gu man hnar palabra ca jin da ntiendej c ddaa, ja dr fadi ter bh ca xc mam bb? I pni ncjahm xc a jar ndaji . 10 R ndo ngu clase y ja i bbjcua jar mundo, cja ghtjo i sirve pa c cjahni c i adij ncjap. 11 Pe bb jin d pac car ja ca i a hnar cjahni ca i nzojqui, nubb, jin d de te i ne da xijqui. D mbeni hnaho r cjahni ca to i a ncjap. Guejti guegue i ccajtigui hnaho dr cjahni, como jin d padi gu abbe. 12 Nuquj ya, gui mbenij n xt xihquij. Ngu gu ndo nej pa da ttahquij c oficio c r heh car Espritu Santo. Eso, d xihquij, cada hnaquiguj, gui dyjpij ca Ocja da ddahquij hner cargo ca di sirve pa gui fx quir hohuij da zdi dr dnij car Jesucristo. 13 Eso, d xihqui, bb x ttahqui gui a g hnaho ja, gui dyjpi ca Ocja da ddahqui hneje gui xih c hermano te i ne da man c palabra c xc ma. 14 Bb d a g hnaho ja dar nzoh ca Ocja, nm tzi my i nzoh ca Ocja pe nug jin d padi ter bh ca d ma. 15 Xi ya bb, ja gu cjajpi? Jin gui jntsjtjo gu mahti ca Ocja mbo nm tzi my. Guejtjo gu mbeni ter bh ca dr ma bb dar ora. Gu xjtibi ca Ocja mbo nm tzi

413 my, cja guejtjo gu mbeni ter bh ca dr mang bb dra xdi. 16 Tal vez gu nzoh ca Ocja ghtjo mbo ir tzi my bb gu a g hnaho ja. Pe ntoja r zdi ca gu ma. Nu car cjahni ca jin gui h car ja ca gr a, jin gui tz da ma: Da ncj ncja ngu xc dyjpi ca Ocja, bb ya xc cjuadi xc ora. Jin gui tz da ma Amn, como jin gui padi ter bh ca xc ma. 17 Nuquigu, cierto xc dyjpi mpjcje ca Ocja, nu quer oracin ca xc ma, jin te xc mx quer hohui. 18 Hnejquig, d a g hnaho ja bb dra nzoh ca Ocja. Ms d ag ncjap ni diguehquj, cja d jpi mpcje cam Tzi Taj por r nguehca. 19 Pe bb dra bbjc jar templo, d ne gu xih c cjuada tzi yotjo palabra c da ntiendej pa da dydej r z ter bh ca xcr ma. Porque bb gu xijm r ndo ngutsj palabra cja gu mangc g hnaho ja, jin te da provechabi c hermano c dra bbh p. 20 Nuya bb, hohui, gui mbenij ja i ncja c bbfi c i ddajquij car Espritu Santo. Dyo gu mbenij ncja ngu y bajtzi. Mbenij ncja ngu y ya x te. Bb gu ne gui cjaj bajtzi, r z gui jjm hnar bajtzi ca j bbe i nxdi da dyti ca r nttzo. 21 I mam p jr palabra ca Ocja, i na: Ya xt ndo nzoj ym cjahni, pe jin gui ne da dydej. Nuya, gu cu h c dda jmandadero c yap jab mi ngu, du eje cja da nzoh cm cjahnig g hnaho ja, pe ndejma jin da dyjtigui cm cjahni. Ncjan ga man ca Ocja. 22 Tji ya ca. Car Espritu Santo i ddajquij d aj g hnaho ja pa da ho qu mfeni c cjahni

1 CORINTIOS14 c jin gui eme, xajma da jaj r hunda, cierto d yojm cr ttzdi ca Ocja. Pe masque da dydej bb dar aj ncjap, ndejma jin da ne da hemej n r palabra ca Ocja. Nugj, como ngu xt emej nr evangelio, car Espritu Santo i ddajquij mensaje c r heh ca Ocja, pa gu xijm ym mi ngahermanoj. Nu c cjahni c jin gui eme, jin gui ttzofo ncjap. 23 Nuya bb, bb gui jmuntzij p jar templo, cja bb gu ghtjoj gri aj g hnaho ja, bb da ti p c ddaa c j bbe i padi o j bbe i emej, cja jin da majm, xc nlocoj? 24 Pe bb gui majm cr palabra ca Ocja, clarotjo, cja da ti car cjahni ca j bbe i eme o j bbe i padi, nubb, xta dyde ghtjo ca gr majm, cja xta ntzohmi ja i ncja cr vida. Ghtjo c to i man cr palabra ca Ocja, ncjahm i jampi r hunda car cjahni ca j bbe i eme. 25 Como gue cr palabra ca Ocja ca i tsjifi, ncjahm guejtsj ca Ocja i ccahti mbo cr tzi my cja i xifi i ndujpite. Como xta dyde te i man cr palabra ca Ocja, xta mbeni r z, xta ndandiajmu cja da nzoh ca Ocja, da ma, de vera gu yojm guegueca.

ya bb? Ja ncja i nesta gui dyti quer tsjdij bb? Bb gui jmuntzij, cada hnaa du ja hnar tzi salmo, hnar tsjdi pa dr xjtibi ca Ocja, o du ja hnar palabra pa da ujti c ddaa, o da man hnar mensaje ca xtr ujti cam Tzi Jmuj, o da a g hnaho ja, o da nni te

26Xi

Hagan todo decentemente y con orden

1 CORINTIOS14 i ne da man car ja ca x man ca pe hnaa. Gui majm ja ca da mx c to i dej, pa ncjap gui zdij, gu ghtjoj, m hohuiquij. 27 Bb to da a g hnaho ja c jin gui h c pe ddaa, bbto da a guegue, cja diguebb ya da a p hnaa, pe jin da tjo ju c da a g hnaho ja. Diguebb ya, hnar hermano ca di ntiendebi, da xih c p dda te i ne da manc. 28 Cja bb jin di bbh hnaa ca di h c hnaho ja, car hermano ca di a c jac, jin da a nzajqui p jar tsjdi, sino da atsjhui ca Ocja mbo r tzi my. 29 Cja c to da xih c pe dda hermano tema tzi palabra ca di majm xcu heh ca Ocja, hnahnaa dr aj hneje, pe jin da tjogui yojo o ju cjahni c da nzohquij ncjap. Nu y pe ddaa da dydej, cja da mbenij, cja ntju my gu heh ca Ocja ca x manc? 30 Cja bb ra a hnar hermano, cja p i ne da a p hnaa, como guejtica x ttuni hnar tzi mfeni ca r heh ca Ocja, car hermano ca bbto x a da guadi dr nzoh c hohui, pa ncjap da ungui lugar da a ca p hnaa hneje. 31 Da jogui gu ghtjoj gui majm c dda mfeni c r heh ca Ocja. Hnahnaa gr aj. Jin gui jtij. Ncjap da jogui gu ghtjoj gui dydej ca te da tsjihquij pa gui nxdij, cja pa gui zdij ca gr tnij ca Ocja. 32 Gui mbenij nar jana: Qu jmandadero ca Ocja c i nzoj y cjahni, i pnti qu mfenij, como gue ca Ocja i mandadobic. 33 Bb gu mpjnij pa gui dytij tsjdi, i nesta hnahnaa gri aj pa gui nzojm c hohui, porque i

414 ncjap ga tzh ca Ocja. Pe bb gu jtij gri aj, jin gui tzca, cja j r heh ca Ocja. R ntzhui gui dytij car tsjdi ncja ngu ga dyte ghtjo c p ddaa c x heme car Jesucristo, c r bbh c pe dda lugar. 34 Y bbja, jin da ahui qu mi ngabbjaj bb ra cja tsjdi. Jin gui tz da aj p. Da mi jtij pa da dydej, ncja ngu ga mam p jr palabra ca Ocja. 35 Bb i ne da badij tema cosa, da dyn qu dame p jy nguj, como j r ntzhui da a y bbja p jar tsjdi. 36 Dyoca jin gu ne gui tnij c costumbre c i tn c hermano c r bb pe dda lugar? Cja gu i naj jaquiguj xc hemej nr evangelio, o guehquj, bbto g hemej? D mbembiquij, i bb pe dda hermano c ya xi m eme ante que gi dydej ja i ncja n r palabra ca Ocja. 37 Ca to di ma, guegue ba ja cr palabra ca Ocja pa da xih c pe ddaa, o bb di ma, guegue i ndo yojmi car Espritu Santo, da badi, cierto r heh ca Ocja y consejo y xt ju xcua. 38 Nu car cjahni ca di contrabi y palabra xt xihquij hua, o di ma j xcu heh ca Ocjay, jin da ncjajpi ncaso car cjahnica. 39 Ncja ngu xt xihquij, hohui, gui nzojm ca Ocja, gui dyjpij da ddahquij mfeni pa gui majm n r palabra guegue. Gue nr bbfi ms r zn. Pe bb to i ne da a g hnaho ja, dyo gu ccaxj hneje. 40 Pe ndejma gui dytij ca r ntzhui jar tsjdi. Cada hnaa da dhmi hasta gue bb da tocabi guegue, cja nubb, da a bb.

415

1 CORINTIOS15
La resurreccin de Cristo

15

Nuya, m hohuiquij, d ne gu mbembiquij ja i ncja nr evangelio n xt xihquij. Guejn g hemej desde bb ng fdi ng cuatij car Jesucristo. Guejn gu emetjoj hasta r pa ya. 2 Por r ngue nr palabran, xc ttij car nzajqui ca jin da tjegue. Pe bb jntjo g dydej ja i ncja, cja nuya, ya xqu ne gui jijm ca gur hemej, nubb, jin te di ntju my xcr hemej, bb. 3 D xihquij nar palabra na xqu tsjijquig, cja i ndo ntjumy hneje: Car Jesucristo bi du pa bi gzquigj c r nttzo c nd tuj, ncja ngu xqu tju x p jr palabra ca Ocja. Ante que di heje, ya m ndo yabb, bi tju x p jar Escritura te di ncja bb di he guegue. Cja bb mb eje, bi zdi. 4 Bi du, bi cjti cr cuerpo ca hnar ngu g nima, cja bi ja r ja ca xtr jujpa. Guejtica bi ncj ncja ngu xqu tju x p jr palabra ca Ocja. 5 Bb ya xqu nantzi car Jess, p bi ni gui, bi ntjhui car Pedro. Diguebb ya, p bi ni gui p jab mr bbh c pe dda qu mxte c xqu hi tzi g apstole. 6 Diguebb ya, p bi ni gui car Jess p jab xqu mpjnij c p dda hohui. Gueguec m tjo quiniento hj. Hasta r pa ya, i bbjti car mayora c hermanoc, masque ya x ndu c dda. 7 Bb ya xqu tzi cja mpa, p bi ntjhui car Jacobo. Ma ya, p bi ni gui p jab mr bby ghtjo qu mxte c xqu hi tzi g apstole. 8 Diguebb ya, g ngax ya, guejquig bi hna nzojquig car

Cristo, nug dr Pablo, cja d ccahti. Bi hna hi xquitjo pa gua ma n r palabra guegue, masque jin d yojcbbeca bb m bbjcua jar jy. Nu c p ddaa c i tsjifi apstole, m yojmic. 9 Ms r z c pe dda apstole ni diguejquig. Jin dr ntzgbbe da tsjijqui dr apstoleg, como nd bbe c to m tn car Jesucristo, nd mandado m bbhtic. 10 Bb jin di perdonagui ca Ocja ca r nttzo ca nd htibi, jin gua cjag apstole. Nu guegue bi jui guigui cja bi nzojqui pa gua pjpi. Cja jin gr hmditjo ca g nzojqui, como xt ndo pjpi. Ms xt ndo pjpig cam Tzi Jmuj Jess ni digue c pe dda apstole. Pe jin da tti zquig por r nguehca, como jin d pjtsj. Nu ca Ocja x ndo mxqui, como d yobbe guegue, eso x joh cam bbfi. 11 Hnadi car palabra d majme c pe dda apstole, tzdi, bi du car Jesucristo cja p bi ja r ja por r nguejcj. Jin te i mporta toca x xihquij nar palabrana, cja guejquig, cja hu gue c pe dda apstole. Nu ca ms i vale, guehca xc hemej.

ya ca. Siendo ya x tsjihquij, cierto bi ja r ja car Jesucristo, dyoca i man c ddaaquiguj, jin da ja r ja y ddaa y i tu? 13 Cja bb ya jin da nantzi hnar cjahni bb xtr ndu, nubb, i tzdi ncjahm j xtr ja r ja car Cristo hneje. 14 Cja bb j xtr nantzi car Cristo, nubb, di hmditjo car palabra ca d xihquij, cja di hmditjo ca xcr hemej hneje. 15 Hasta gua cjaje mtjri testigoje,

12Tji

La resurreccin de los muertos

1 CORINTIOS15 como guejcje d xihquije, car Tzi Ta ji tzi bi cjajpi bi ja r ja car Jesucristo. Bb jim p da nantzi c cjahni c i tu, i pni ncjahm dur bbtjri ca d xihquije bb. 16 Bb jin di cierto da nantzi c nima, guejtjo j xtr nantzi car Cristo bb. 17 Cja bb j xtr nantzi car Cristo, di hmditjo ca xcr cuatij jr dy guegue bb. Gri tudij c r nttzo c xc dytij bb. 18 Guejti c cjahni c m eme car Jesucristo cja ya x ndu, ya xtr bbdij hneje. 19 Nugj, bb d majm, da nttzdi p nm vidaj car pa ca xt tuj, i pni ncjahm d majm, jin da xoxquij car Cristo. Nubb, nttzditjo d tzi probej bb. 20 Pe ncja ya, d padij ntju my car Jesucristo bi du, cja guejtjo bi ja r ja. Como bbto bi ja r ja guegue, por r nguehca, d padij, guejtjo da nantzi c pe dda c x ndu. 21 Car Adn bi dyti ca mr nttzo, cja por r nguehca, bi du. Ncjan g mdi p g ndu y pe dda cjahni. Nu car Jesucristo bi dyti ca r z, cja bb m du, p bi ja r ja. Guehca g nantzi guegue, p da nantzi ghtjo c m eme cja x ndu. 22 Ghtjo y cjahni r heje digue cr cji car Adn, eso ghtjo da du. Pe como cjahniguij car Jesucristo, d ghtjoj gu nantzij, ncja ngu g nantzi guegue. 23 Guegue x hmto x nantzi, cja nugj xt hmfaj. Bb p xtu coh car Jesucristo, p da nantzi ghtjo c to x heme guegue. 24 Cja diguebb ya, xta guaj nr mundo. Nubb, car Cristo ya xtr ndapi ghtjo c ddaa c i mandado hua jar jy, ya xtr jajquibij cr bbfi.

416 Xtr gax ya, car Cristo da djti r dy cr Tzi Ta ghtjo cr cargo ca i phtzi, cja nubb, cr Tzi Ta da mandadobi ghtjo y te i cja. 25 Nu car Jesucristo x ttun cr cargo cja guegue da mandado hua jar jy hasta gue bb ya xtr ndapi ghtjo qu contra. 26 Cja bb ya xtr ndapi ghtjo c ddaa c i contrahui, xtr gax ya, da dapi car du. I tzdi, da xotzi ghtjo c cjahni c x ndu, cja ya jin to p da du. 27 Nu car Tzi Ta ji tzi bi hi x car Jesucristo pa da mandadobi ghtjo y te i cja hua jar jy. I mam p jar Escritura: Guegue da mandadobi ghtjo y i cja. Nu nar tzi palabrana, claro jin gui ne da ma, car Jess di mandadobi cr Tzi Ta, como gue car Tzi Ta ji tzi bi hi x car Jesucristo pa da mandado hua jar jy. 28 Nu car Jesucristo, bb ya xtr ndapi ghtjo c ddaa c i mandado hua jar mundo, nubb da djti cr Tzi Ta car cargo ca xqu ttuni, cja guegue da jgui da mandadobi cr Tzi Ta. Nubb, jntsj car Tzi Ta ji tzi da mandado ghtjo c te i bby. 29 Cierto da ja r ja c cjahni c x ndu. I bbh c dda hermano c i xixtje por r ngue qu familiaj c x ndu. Xi bb ya jin da nantzi c x ndu, dyoca i yojpi i xixtje c hermanoc? Ga hi naj, gueguej da goji por r ngue qu familiaj c jin g xixtje. 30 Hnequig, segue d dyo, d tngui nr tzi ddadyo ja. Cjaatjo d dyo peligro da bbjtigui. Pe bb di cierto, jim p gri nantzij bb ya xcr tuj, nubb, di hmditjo dr sufrig y pa ya, bb. 31 Cierto na d xihquij hohui, d tzi hi xtsjg

417 bb d xih c pe dda cjahni ja ncja gu hemej nr evangelio bb nd nzohquij. Cierto hneje, ghtjo r pa d djti nm tzi my car Jesucristo, como jin d padi ncjahm gu tu. 32 Guejcua Efeso, x ndo tsjeyagui c dda cjahni, por r ngue n r palabra car Cristo, ncjahm xcr ntujnibbe zuwe r nttzo. X bb jin di cierto gu ja m ja bb xcr tug, te gri tac bb? ujtjo. Bb jin di cierto da nantzi c nima, gua majm ncja ngu ga man c cjahni c jin gui mben ca Ocja, i naj: Gu unij r z cja gu tzij ghtjo ca d nej, porque r xudi gu tuj, cja ghtjo xta nttzdi p. 33 Gui mfdij. Jin to da jihquij pa gui jijm ca xc hemej. Bb gu yojm c cjahni c i ti ca r nttzo, da jihquij pa gui dytij ncja ngu ga dyti gueguej. 34 Nuquj, gu ncjaj ncja ngu cjahni c jin gui mbenij ter bh ca i pjm. I nesta gui mbenij ja ncja gr hmpj pa jin gui dytij ca r nttzo. Ngu i bbhquiguj c dda c j bajtzi ca Ocja. Nuc, nim pa i padij ja i ncja ca Ocja. Cja jin gu phtzi ir tzj?

1 CORINTIOS15 semilla. 38 Diguebb ya, ca Ocja i cjajpi i fx car planta. Segn car semilla ca bi bboni, exque i ni gui bb ga mbtze. Cja hu r cj, cja hu r dtja, cja hu r tty? Como ncjap g dyti c planta ca Ocja, i mbdi cada hnaa. Cada hnar clase car semilla, hnaho ga ni gui cr planta. 39 Guejti y dda y i bb r nzajqui, i mbdi, jin gui jjmi ghtjo qu cuerpo. Hnaho n r cuerpo nr cjahni, p hnaho n r cuerpo y zuwe y i dyo hua jar jy. Hnaho n r cuerpo nr my. Hnaho n r cuerpo nr ttzntz. 40 Digue y x dyti ca Ocja, y i bb r nzajqui, i bbj y ddaa hua jar jy, cja p b bbh c pe ddaa p jar ji tzi. R tzi z ga ni gui y x dyti ca Ocja, pe hnaho ga ni gui y b bb jar ji tzi, hnaho y i dyo hua jar jy. 41 R tzi z nr jiadi, hnej nr zana, hnej y tz. Ghtjo i z, pe jin gui hnaguutjo ga nz. Cja y tz hneje, i tzi mbdi r jutzi cada hnaa. 42 Ghtjo y x dyti ca Ocja, cada clase i mbh cr cuerpo. I mbh ca r ni gui cja co ca i pfi. Ncjap hneje da mbj nm cuerpoj bb xt nantzij. Cam cuerpoj ca da ttajquij, ya jin da jjmi nm cuerpoj n d phtzij hua jar jy. Nun, da dyan, da mfjy. Nu ca hnar cuerpo ca da ttajquij, jin da mpuni. 43 Nr cuerpo n d phtzij nr tiempo ya, jin tza i tz, pe dr ndo z car cuerpo ca da ttajquij bb xt nantzij. Nm cuerpo n d phtzij ya, jin tza i nzdi. Nu ca hna ca da ttajquij, da yojmi cr ttzdi ca Ocja. 44 Nr cuerpo n d phtzij ya, g ngn. I po r cu,

ntoja gu hnij, gu ne gui padij, ja ncja da nantzi c x ndu? Tema cuerpo da mhtzi bb xta nantzij? 36 Cja jin gu padij ja da ncja? Gui mbenij tz, ja i ncja ga mbx c semilla. Bb gu ponttyj, jin da fx car tty bb jin da cjohmi jar jy cja da mpundi p. 37 Nu ca gu ponij, jin gui gue car planta ca da ftze. r tzi semillatjo ca gu ponij, dur trigo, o guejti c pe dda

Cmo van a resucitar los muertos

35P

1 CORINTIOS15 i tuntju, i nesta da je, pe ndejma i sirveguij pa gu hmpj hua jar mundo. Nu ca pe hnar cuerpo ca da ddajquij ca Ocja, nuc, ya jin dur ngca, cja ya jin da nesta y cosa y i cja hua jar mundo. Nu car cuerpo ca, da sirveguij pa gr hmpj ca Ocja ghtjo r tiempo. 45 I xijquij p jar palabra ca Ocja digue c yojo clase cm cuerpoj. I i na: Ca Ocja bi dyti car primer hj, mr Adn, cja bi jui mpi cr xi u, bi un cr nzajqui. Cja por guegue car Adn x hmj y pe dda cjahni hua jar mundo. Nu ca pe hnar hj, gue car Jesucristo, guejtica b ecua jar mundo hneje. Nuca, ca Ocja bi cjajpi bi ja r ja bb ya xqu du, pa bi jogui da ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue. 46 Bb m ttti car Adn, nubb, bi ttti nr cuerpo g ng. Pe hasta bb m ja r ja car Jesucristo, hasta guebb bi ni gui car cuerpo ca jin da mpuni. 47 Ca bbto r hj bi ttte g jy pa di hmjcua jar jy. Nu car hj ca r cja yojo, gue cam Tzi Jmuj Jess, ca xcu he ji tzi. 48 Ghtjo y cjahni hua jar jy i jjmi ca bbto r hj ca bi ttte g jy, como ghtjo da du cja da mpun n r cuerpoj. Nu y cjahni y bajtzi ca Ocja, guejtjo i jjmi ca pe hnar hj ca gu he ji tzi, gue cam Tzi Jmuj. 49 Nugj, masque d emej car Cristo, ndejma d jjm car hj ca bi ttte g jy. Pe guejtjo hneje ba eh car pa bb xt jjm ca hnar hnj ca gu he jar ji tzi. 50 Cja p d ne gu xihquij pe hnar palabra, hohui. Nr cuerpo g ng co g cji, jin da hmh p jab

418 b mandado ca Ocja. Da tjeh cr nzajqui nm cuerpoj, cja da dya. Eso bb xt tznij n ji tzi, ya jin gu yojm nr cuerpo n d phtzij ya, como nup, gu phtzij car nzajqui ca jin da tjegue. 51 Dyjmaj cja gu xihquij hnar palabra ca j m fa mhmto. Jin gui ghtjoguij gu tuj, pe ghtjo da mbj ym cuerpoj. 52 Bb p xtu eh car Jesucristo, gu hna mbjtij d ghtjoj, como ngu xt emejc. Xta hna mbj ym cuerpoj, ncja ngu dra degj bb d ttzanti ym dj cja p d zquij, tzn dr mbdi. Bb xta jx cr tjxi ca Ocja, xtr nantzi c nima, xta mbh qu cuerpoj, xta ni gui ca pe hnar cuerpo ca jin da mpuni, como ya jim pe da du. Cja c to di bbjtjo, j bbe di tu, da mbh qu cuerpoj hneje. 53 Nr cuerpo n i tu cja i mpuni, xta mbdihui ca hnar cuerpo ca jin da du cja jin da mpuni. 54 Cja bb ya xtr mpun nr cuerpo n i tu, bb xtr mbdihui ca p hnaa ca jin da du cja jin da mpuni, nubb, xta zh ca i man cr palabra ca Ocja, i i na: Ca Ocja ya x cohtzibi cr nzajqui c cjahni c x ndu, cja nuya, ya jin to da du. 55 Cja guejtjo i bbh ca pe hnar palabra ca i ma: Ya jin da daguij car du. Masque gu tuj, pe jin gu cojm p jar ohtzi; p xt nantzitjoj. 56 Y pa ya, d tudij, como gue car castigo ca bi man ca Ocja, por r nguehca dr tij ca r nttzo. Car ley ca bi zoguij ca Ocja i xijquij r ntzhui gu tuj. 57 Pe d jpi cjamadi ca Ocja, como d padij, masque xn g tuj, pe jin gu bbdij. Guegue bi xox cam

419 Tzi Jmuj Jesucristo, cja p da xoxquigj, ghtjo y to x heme. 58 Nuya, m tzi hohuiquij, gui zdij ya, jin gui wenij jr hu ca Ocja. Gui mbenij, cierto gu ja m jaj, cja gui mpguij, gui dyhtibij cr bbfi cam Tzi Jmuj, como ya xqu padij, jin da bbh car bbfi ca gu htibij guegue.

1 CORINTIOS15,16 tzoquiquij. Quisiera gu tzi d gu hmpj, bb da ddajqui r tsjjqui cam tzi Jmuj. 8 Pe nuya, gu hmjti hua Efeso sta gue bb xta jax car mbaxcjua g Pentecosts. 9 Como i bbjcua r ngu cjahni c ya xqui fdi da hemej n r palabra ca Ocja, eso i ndo cja cam bbfi. Pe guejtjo i bb r ngu y i contragui. 10 Ya xta ma p car tzi Timoteo. Bb xta zti ya, gui cuajtij cja gui nuj r z. Jin te da mbeni, gui unij ca da nesta, como guejti guegue i ti cr bbfi cam Tzi Jmuj, ncjag. 11 Jin to da cjajpi car hermanoca da jmi du, jin to da despreciabi. Gui fxj, cja p gu pjnij du ecua, como d thmitjo du yojmi c pe ddaa cjuada bb xtu ehc. 12 Nu cam cjuadaj Apolos, nd xifi di joh bb di mjm c dda cjuada, di ma dr znguaquij ya. Pe guegue jin g ne g ma y pa ya, ncjahm bi ccax ca Ocja. Xta ma pe hnar vez, bb xta ncja r lugar.

16

Nuya, d xihquij digue car domi ca da jmuntzi pa gu fxj c hohui c jin te i ja. Gui dytij ncja ngu d xih c hohui c r bbh p jar estado Galacia. 2 Cada ojto, ca primero r pa, gui juejquij quer ofrendaj, hna parte digue ca x ddahquij ca Ocja, cja gui phtzij. Bb x ddahqui r ngu, gui juejqui r tzi ngu, cja bb jin tza i ngu, da tzi meno gui juejque, bb. Gui dytij ncjap, pa jin da nesta da tthquij hnar ofrenda bb xt tztig p. 3 Cja bb ya xcr tztig p, gui hi xj c to da ma p Jerusaln, da jax quer ofrendaj, cja xt htibig hnar carta pa da dxj. 4 Cja hu bb da jogui gu mag tz hne, xt mjmec bb.

La colecta para los hermanos

nesta gu tjoh p jar estado Macedonia, cja bb ya xcr tjoh p, p xt ma p Corinto, xt ma znguaquij. 6 Nubb, p gu tzi hmpj tengu mpa, tal vez gu thmi p ghtjo car nguarexma. Cja diguebb ya, gui fxquij bb, pa p gu tn cam hu p jab p gr ma. 7 Jin d ne gu ma p y pa ya, gu ccajtiquitjoj cja p gu

5I

Planes de viaje de Pablo

gui mfdij, jin gui jijm ca xc hemej. Gui cjaj hj, gui zdij. 14 Ghtjo ca gui pjm, gui dytij cor jmajte. 15 Nuya, hohui, ya xqu padij nr cjuada Estfanas co y familia. Gueguej primero bi hemej digue c hermano c j bbh p jar estado Acaya, p jab gr bbpj. Cja nuya i ungui myj pa da mx y pe dda hohui. 16 Nuquj ya, r ntzhui gui hi htzibij cja gui dyjtij ca da xihquijy. Da ncjadip hneje gui dyjtij ghtjo c to i ungui r my pa da p jr

13Nuquiguj,

Saludos finales

1 CORINTIOS16 bbfi ca Ocja. 17 Nug, d mph ca xc nzcua nr Estfanas, co nr Fortunato, co ni nr Acaico. Masque jin g jogui gi hejm hua, ca xc nzjy, d tzg ncjahm gri bbpj hua, gu ghtjoj. 18 Gueguey x pjpigui nm tzi my, ncja ngu ga jojtiqui quir tzi myj hneje. R ntzhui gui ccahtij ja ncja ga hmjy, pa gui hmpj ncjap, cja r ntzhui gui hi htzibij ghtjo c hermano c i bby ncja nguy. 19 I pnquij r nzngua ghtjo ym hohuij y i bbjcua jar distrito Asia. R ndo ngu nzngua i pnquij car Aquila hneh car Priscila, co ni c i cuati jr ngu hui pa da dytij tsjdi, como hnadi

420 cam Tzi Jmuj Jesucristo xt emej. 20 Guejtjo i pnquij nzngua ghtjo ym hohuij y i bbjcua Efeso. Cja nuquj, gui nznguatsjj r z, gui madi yir hohuij. 21 Gue nam nznguana, d ju xitsj, dr Pablog. 22 Bb di bbh p tema cjahni ca jin di jon cam Tzi Jmuj Jesucristo, car Tzi Ta ji tzi jin da n r z car cjahnica. Nugj d nej cam Tzi Jmuj, cja d mangj: Quisiera tzin dr heh cam Tzi Taj Jess! 23 Guegue cam Tzi Jmuj da mxquij pa gui yojm cr tzi jmajte. 24 Nug, d nequij, ghtjoquij como ngu guir tnij car Jesucristo. Amn. I ttzdi hua nar cartan.

SEGUNDA CARTA DEL APSTOL SAN PABLO A LOS CORINTIOS

Nug, dr Pablo, x nzojqui car Tzi Ta ji tzi cja x hi xquig r jmandaderogui car Jesucristo. Nugbbe nr hermano Timoteo, d pnquibbe nar cartana, nuquj, gu hermanoj gr bbpj jar templo jar jini p Corinto, cja co ghtjo c pe dda qu cjahni ca Ocja c r bbh p jar estado Acaya. 2 D neg gui hmpj r z. Cam Tzi Taj p ji tzi cja co cam Tzi Jmuj Jesucristo da nuquij co cr tzi jmajte, pa jin te gui mbenij.

Pablo escribe a la iglesia en Corinto

mfxij gu xjtibij ca Ocja. Guegue m Tzi Tagj, cja guejtjo r Ta cam Tzi Jmuj Jesucristo. Cam Tzi Taj p ji tzi i jui guij ncja ngu hnar ta ga jui jqui qu bajtzi. Siempre i jojtiguij bb te d cjaj, cja r ntzhui gu jpij mpjcje. 4 Guegue i jujtigui m tzi myg, ghtjo n d sufri, pa gu pac gu ju htibi my y pe dda bb ga sufrij hneje. Gu fxcy como ngu ga mxquig ca Ocja. 5 Nug, d sufri r ngu, ncja ngu ngu sufri car Jesucristo, porque d yobbeca. Pe

3Gu

Sufrimientos de Pablo

ca ms dr sufrig, ms r mxqui car Cristo, como i ndo jujtigui nm tzi my. 6 Guehquitjoguj hneje, ncjahm i fxquiguj c prueba c d tjojc hua. Como i ttjtigui tujni hua, por r nguehca dr tngui nr evangelio. Ndejma d nesta gu sufri pa gui dydej ja ncja gur ttij car nzajqui ca jin da tjegue cja pa gur hmpj r z. I jojtigui ca Ocja ca dr sufri, cja guegueca da mxquiguj hneje, pa gui nxdij ja ncja gr tzjtij bb xta tocaquij gui sufrij por r ngue car Jesucristo, ncja ngu dar sufrig y pa ya. Ncja ngu ga jujtigui nm tzi muyg ca Ocja, da ncjadip dr jujtiquij quir tzi myj hneje. 7 D padi, bi ddahquij r du my cja g ntztij bb ng dydej ja ncja ndr sufrig hua. Cja nuya, d tz m my, p da ju ir myj cja gui mpjm bb xqu dydej ja ncja xc mxquig ca Ocja. 8 Nuquj, cjuada, d ne gu xihquij ja ncja d sufrig bb ndr bbh p jar estado Asia. M ndo ttjtigui tujni cja nd ndo sufri, hasta nd tz, ya jin gua jti. Ya xi nd mang, di bbjtigui, ya jin gua png p co nm vida. 9 Nd

421

2 CORINTIOS1 mbeng, ya xqu zh car pa di bbjtigui, cja dr ndota nttzo car du ca gua tug. Pe ndejma bi sirvegui ca d ccahti car horaca, pa jin gu mbentsj, ddatsj d bbjtsj. D nzojtsj ca Ocja car horaca, bb. Nd padi, jntsj guegue di ggui p, como r nzh ca Ocja, hasta i xox c cjahni c ya x ndu. 10 Ca Ocja bi gguitjo p jar peligroca, ncjahm bi cozqui cam nzajqui, cja bb p xta zh car hora bb p xta cjbigui da bbjtigui, jntsj ca Ocja gu thmi pa p da mxquig. 11 Nuquiguj, hermano, d hquij gui nzojm tz ca Ocja por r nguejquig, pa da mzqui r z cja da ndo mxqui. D padi, bb xta contesta ca Ocja, xta ddajquij c bendicin c xcr jpij. Nubb, xqu ndo dyjpij mpjcje cja co hneh c pe dda hermano r ngu c x nzoh ca Ocja por r nguejquig.

422 Cja p d ti nar cartana hneje pa ms dr z gui ntiendej ja ncja dr hmjc. 14 Hna parte, ya xqu ntiendej, como ya xc ccahtij ja i ncja cam vida. Pe d neg gui hemej, ghtjo mbo ir myj, nug, r mfigui ca Ocja, ntjumy xp mnquig guegue. Xajma gu ntiendej hneje, bb p xtu eh cam Tzi Jmuj Jess, r ntzhui gui mpjm ca d mpadij, como d ujtiquij cr palabra ca Ocja. Ncjag hneje, xt mpjc por r nguehquj, ca xqu hemej car Jesucristo bb nd nzohquij. 15 Nug nd i ng, cierto gu i zquitjoj, eso mahmto nd mbeng gua ma gr tjoh p Corinto ca r cja yo vez, gua znguaquij, pa ms gi ndo mpjm. 16 Nd mbeng gua tjogui gua visitaquij bb gua ma gr tjoh p jar estado Macedonia, cja bb p gua coji, p gua yojpi gua visitaquij, cja nuquj, gi fxquij pa gua ddatzi gr ma jar jy Judea. 17 Guehca d mbeni gua tica, pe ya jin g jogui gua ma p. Nuquj, p ntoja gr majm, d hna ptitjo cam mfeni, d ncja ngu y cjahni y r dn nr mundo. Jin te i ntju my ca i promete. Bbto i ma jaa, cja diguebb ya, p i ma ji na. 18 Nu ca Ocja, ghtjo cierto ca i ma, jin gui pti cr palabra, cja guehc d pjpigc. Guegue b padi, d ncjag p hneje, d xihquij ca ncjuani, cja jin d hna pti cam palabrag. 19 Nugje, car Silvano co ni car Timoteo, d xihquij ja i ncja car Tzi Jesucristo, cr Tt ca Ocja. Nuca, j m jti c cjahni. J m ma jaa, cja diguebb ya p di ma ji na.

jin d phtzi m tz, porque d padi, d pjpi ca Ocja, ghtjo mbo m tzi my. Ghtjo nm vida xt mbeni, b jantigui guegue, cja xt hmy g honrado. Xt hmjc ncjap bb nd yobbe c cjahni c jin gui eme. Cja bb ndr bbjcj, ms xt ndo ju hpi ndu my ja gua hmy pa gua fxquiguj. 13 Nuquiguj, ya xqu padij, dr honrado ca dr hmy, cja guejtjo dr honrado ca dr a. Jin te i yojmi ntjti ya carta ya d escribiquij. D xihquij claro, ter bh ca d ne gu ma, pa santa jin gui yomfenij bb gri ccahtij yam carta, pe gui ntiendej r z.

12Nug,

Por qu Pablo se tard en ir a Corinto

423 M ntjumy ghtjo ca m manca. 20 Bb mb ecua jar mundo car Jesucristo, bi cumpli ghtjo ca xqu man car Tzi Ta ji tzi di ncja. Como ngu xt cuatij jr dy guegue, ya xt ttij ghtjo ca nd thmij, cja nuya ya x jogui gu xjtibij ca Ocja, gu majm, cierto x ncja ghtjo ca xqu xijquij. 21 Nugj, como ngu xt emej car Jesucristo, ca Ocja x ddajquij ca i jjmi hnar sea pa dr padij, bajtziguij guegue, nugje cja hnehquiguj. Cja nug, p x hi xquig ca Ocja pa gu xij y cjahni nr tzi ddadyo ja. 22 X ddajquij car Espritu Santo pa gu yojm. Por r nguehca dr yojm car Tzi Espritu Santo, d padij, cierto, ca Ocja da ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue, ncja ngu xc xijquij. 23 Nug, cierto jin d ma p Corinto masque ya xt xihquij gua ma p. B janti ca Ocja, cierto na d xihquij. D mbeni, mejor jin gua ma p c pac, como j nd ne gua bbjpiquij g fuerza gi dytij ca ya xt xihquij. 24 Nuquj, como ngu xqu hemej nr evangelio, ya xqu padij toca gu tnij. Nug, jin d ne gu cja jmu, pa gu mandadoquij. Jntjo d ne gu fxquij pa gui hmpj r z cja pa ms gui ndo mpjm. Eso, d mbentsj, mejor ya jin gua m visitaquij c pac, pa ya jin gua huntiquij, cja nuquj, pe gi phtzi ir tzj, como ya xt mag p ca hnar vez cja d huntiquij bb. 2 Porque bb gu cjahquij da ddahquij r du my, nubb, da ddajquig r du my hneje. Toca da pjpigui

2 CORINTIOS1,2 nm tzi my bb gu cjahquij gui ndu myj? Jin te gua mpjc digue car visita ca gua te, bb. 3 Por eso, d mbeni, d escribitjo ca hnar carta ca d pnquij, pa gi jojquitsjj c cosa c j m tz. Jin d ne d ma ccajtiquij c pac, pa jin gua du myg pe hnar vez. Nuquj, ncjahm m bajtziquij, r ntzhui gui pjpiguij nm tzi my. Bb gri tnguj r z n r palabra ca Ocja, gua ndo mpjc, cja d i na, guejtiquj, gi mpjm hneje. 4 Bb nd escribiquij car cartaca, nd ndo ntzte cja nd du my, hasta nd zoni. D huntiquij, pe j nd ne jntsj gua cjahqui gi ntristej. D nzohquij pa gi padij hneje, d nequij ghtjo mbo m tzi my, eso d ndo ne pa gui dytij ca r z.

car cjahni ca bi dyti ca r nttzo, jin te g cjaguig, pa gua perdonabi. Guehquiguj, ncjahm x dyjtiquij ca r nttzo, ghtjoquiguj. Masque pe ntoja i bbhquiguj tengu c j xtr unij du my, hneje. 6 Digue car hjca, ya xn ntzhui gui nj cor tti jqui. Como bi ttun cr castigo bb ng jmu ntzij p jar templo, car mayoraquiguj. Bi ncastiga, cja nuya, ya x repenti. 7 Eso, gui perdonabitjoj ya, gui ju htibij r my, pa jin da ndo ntristetjo, cja jin da ma: Exque gu jj n r hu ca Ocja. 8 Ya xn ntzhui gui nzojm guegue, gui xijm, gu majtij. 9 Ca hnar carta ca d pnquij, c pa c x tjogui, d nzohquij digue nr

5Nu

Perdn para el que haba hecho el mal

2 CORINTIOS2,3 asunton, d jtiquij hnar prueba pa gua padi cja gu tij ghtjo ca d mandadoquij? Cja nuya d padi, cierto, gu jtiguij. 10 Nuya, car cjahni ca xc perdonabij, d perdonabi hneje. Masque jin te xc dyjtigui guegue, pe d perdonabi ca r nttzo ca bi dyjtiquij. Nuya, b janti cam Tzi Jmuj Jesucristo, ya jin gu mben car cosa ca bi dyti guegue. 11 I nesta gu perdonabij car cjahnica, cja gu nzojm cor tti jqui, pa jin da daguij car Satans. Como ya xt padij ja i ncja c trampa c i jtiguij guegue.

424 Nugj, y cjahniguij, d jjm c to ba tu car guitjoni p jab i tjoh car rey, como guejcj i nccajtiguij, cja i fadi, d emebij cr tzi palabra car Jesucristo. 15 Y pe dda cjahni ncjahm i pjm cr olor car guitjoni bb dr tjojm. Y ddaa i tzj, nu y pe ddaa i ttzoj. Por r nguejcj, i jaj r hunda ja i ncja n r tzi palabra car Jesucristo. 16 C cjahni c jin gui ne da heme, bb i pjm cr ja, i majm r ga yni, co guehca dr dujca. I majm ncjap, como ya xn ma da bbdij. Nu y ya x heme car Jesucristo, bb i pah car ja, lugar di majm, di phti, ms r un cr nzajquij. Bb j xtr ddajqui cam cargo ca Ocja pa gu xij y cjahni nr evangelio, gua tzutjo, jin gua tz m my gua ti nr bbfin. 17 I bb r ngu cjahni c i mandij, i tnguij n r palabra ca Ocja, pe gueguej i tzi pti car mensaje pa da tzj y cjahni. I huani pe dda palabra c j r heh ca Ocja. Nug, d tnguitjo nr evangelio, pe jin d te g negocio, ncja ngu ga dyti c ddaa. D ma ghtjo ca ncjuani, como xp mnqui ca Ocja, x ddajquig nm cargo, cja b janti ghtjo ca d te. Guejtjo, d yobbe car Jesucristo, eso jin to d htibi ntjti.

d ecua jar estado Macedonia. Bb nd tzti p jar ciudad ca i tsjifi r Troas, pa gua ma n r palabra ca Ocja, m ndo cuajqui c cjahni pa di dyde, cja jin to m ccaxquig. 13 Pe jin g conforme nm tzi my gua d p, gua ujti c cjahni, como jin d ntjbbe car cjuada Tito, ncja ngu xt abbe. Eso, jin d d p, d hi jc c hermano, cja d ddatzi d ejcua jar jy Macedonia.

12Nug,

Intranquilidad de Pablo en Troas

ndo jpi mpjcje ca Ocja, como guegue i fxquig dr tngui cr tzi palabra ghtjo p jab d dyo. Como d yobbe car Jesucristo, ghtjo p jab d pa, ncjahm i pa guegue hneje, cja por r nguejquig i jmeya ja i ncja. Ncjap ga tti htzibi cam Tzi Taj p ji tzi. Nu car Cristo i jjmi hnar rey ca x ndapi qu contra, ya xp ngoh car guerra, cja nuya, i tthtibi cr mbaxcjua.

14D

Victoriosos en Cristo

Ngu ya xtr yojpi xtr xihquij ja ncja dr pjpi ca Ocja. Nuquiguj, p ntoja gu majm, guejquitsjg, d mantsjg, r z dar pjpi ca Ocja. Cja hu gu i naj, i nesta gu tj hnar carta, da ma toca x recomendagui, pa

El mensaje del nuevo acuerdo

425 gui hemeguij? O bb ji na, gu i naj, guehquiguj, i nesta gui dyjtiguij hnar carta, gui ju xj p, cierto r jmandaderogui ca Ocja, r z dar pjpica. I bbh c dda cjahni c i nesta c cartac, pe nug, jin d nesta. 2 Nuquiguj, ncjahm gu jjm hnar carta g recomendacin. Como ya xqui fadi, guejc d xihquij nr evangelio, i ccajtiquij y cjahni ja gr hmpj, ncjan ga mbadij, cja r z nr palabra n gu tnij? Ncjahm x tju xi hnar mensaje mbo ir tzi myj, cja ghtjo y cjahni da jogui da ccahti te i ma. 3 Guejc, xt ju xc car mensajeca, pe m gue car Cristo bi bbjpigui ter bh ca gua jutzi. Jin d ju xc g tinta c palabra. Como d yobbe cr Tzi Espritu ca Ocja, guegueca bi ju x p mbo ir tzi myj car mensaje ca i yojmi cr ttzdi ca Ocja. C mandamiento c bi ttun car Moiss, bi tju x p ja medo. Nu c palabra c d xihquij, ncjahm x tjutzi mbo ir tzi myj, pa jin gui dabenij. 4 Nug, d padi, cierto x hi xqui ca Ocja pa gu tngui nr evangelio, como guejtsj car Jesucristo xp mnqui. 5 Guejtjo d padi, jin te d ntjumyg. Bb gua pjtsj cam bbfi, jin di pni r z. Nu ca Ocja i ddajqui qu mfeni pa gu mangc, cja co cr ttzdi pa dr pjpi. 6 Como x nzojqui ca Ocja, guegue i fxquig pa gu pjpi r z. X ddajqui cam cargo pa gu xij y cjahni ja i ncja car ddadyo acuerdo ca bi ttte bb m du car Jesucristo. Jin gui jjmi car acuerdo ca bi ttun c cjahni israelita, c pa bb

2 CORINTIOS3 m bbh car Moiss. Nuc, mr acuerdo g ley. Bi tju x c ley pa di dyjti c cjahni. Cja i mam p ja ley, mr ntzhui di du c cjahni, como j m cumplijc. Nu car ddadyo acuerdo ca bi zoguiguij car Jesucristo, i bb mbo m tzi myj. Car Espritu Santo i mbembiguij te i man car acuerdoca, cja ja ncja i ddajquij car nzajqui ca r he ji tzi. 7 Ca bbto r acuerdo bi ttun car Moiss bb mb ahui ca Ocja p jar tt, cja bi tju x p ja medo c mandamiento c xqu man ca Ocja. Nu car Moiss, bb m guadi m ahui ca Ocja, p b nzoh c cjahni israelita, cja nuc, bi ccahtij, mr ndo jux cr jmi car Moiss, hasta m ti ti qu dj. Ddahtz, ddahtz ngu ni x ca mr yoti cr jmi. Nu c ley c b ja car Moiss i xijquij, ca to jin da dyte ghtjo ca i mam p ja ley, r ntzhui da du. 8 Nug d xij y cjahni digue car ddadyo acuerdo ca bi zoguiguij car Jesucristo. Car acuerdoca, ncjahm i tju x p mbo m tzi myj. Cr Tzi Espritu ca Ocja i xijquij ja gr ttij car ddadyo nzajqui ca r he ji tzi. Ms r ndo z car ddadyo acuerdo ni ndra ngue ca bbto r acuerdo. 9 Nu ca Ocja m cjajpi m yoti cr jmi car Moiss, pa di fadi, cierto g he ji tzi c ley c mb ja, cja nuc, m xih c cjahni, m ndujpitej. Nu nr evangelio, ms i ndo yojmi cr jiahtzi ca Ocja, como i xij y cjahni ja ncja dr mperdonabi ca r nttzo ca i tuj. 10 Car ley ca bi ttun car Moiss, ya jin gui tti htzibi ncja ngu ngu tti htzibi mhmto, como ya jin gui jac i ujtiguij ja i ncja ca Ocja, como nuya, ya x ttajquij nr

2 CORINTIOS3,4 ddadyo acuerdo n ms r ndo z. Y pa y, gue nr ddadyo acuerdo ms i ndo ujtiguij ja i ncja ca Ocja. 11 M nzojquij ca Ocja por r ngue ca bbto r acuerdo ca i tsjifi car ley hasta bb m ttti car ddadyo acuerdo. Pe ante que di heh car Jesucristo, m ndo tti htzibi car ley. Nuya i nzojquij ca Ocja por r ngue nr ddadyo acuerdo n bi ddajquij car Jesucristo cja ya jin da ttajquij phnaa pa p da mbdihui. Eso, ms i ndo tti htzibi car ddadyo acuerdo ni ndra ngue ca bbto r acuerdo. 12 Nug d xij y cjahni ja i ncja nr ddadyo acuerdo n bi ddajquij car Jesucristo. M tzi tz ca bbto r acuerdo ca m man car Moiss. Nu nr mensaje n d ja, ms r ndo zn, eso, d xij y cjahni ghtjo ja i ncja. Jin d phtzi m tz ca dr nzojm, cja jin te di cohmpij. 13 Jin d tig ncja ngu ngu dyti car Moiss. Guegueca, bb m cjuadi m nzoh c cjahni israelita, m cohmi cr jmi co hnar dajtu, pa jin di ccahtibij, ja dr tjeh ca mr jutzi, como jin ngu d ngu jutzi. 14 Nu c israelita m majm, jin di tjoh car tiempo ca dr ddn car ley ca bi man car Moiss. Hasta r pa ya, bb i ccahtij car antiguo testamento, i mbendij, i mandadotjoguij car acuerdoca. Jin gui padij, ya x mbdihui nr ddadyo acuerdo, cja jin gui ntiendej ter bh ca i xijquij ca Ocja p jar Escritura. Tan solo bb ga hemej car Jesucristo, nubb, ncjahm i hna xoh qu dj, cja i padij, gue car Cristo ya x jajquibi ca mr mandadobij car

426 ley. 15 Hasta guejti y pa ya, c cjahni c i emetjoj ca bbto r acuerdo, bb i ccahtij c libro c bi dyti car Moiss, jin gui padij, cja ya x ncja ca m man ca Ocja? I majm, bbjtjo da ncja. Ncjahm godc. 16 Pe bb i jm car palabra ca r heh car Tzi Espritu Santo cja i emej, ncjahm cja i xoh qu dj bb, cja i hna padij, ca Ocja x cumpli ca m ma bb m xox ca bbto r acuerdo. 17 Ncjap hneje, cr Tzi Espritu ca Ocja i ungui ddadyo mfeni car cjahni ca i cuati jr dy car Jesucristo. I cjhtzibi car ley, pa ya jin da mandadobica. 18 Nugj, d ghtjoj, como ngu xt emej car Jesucristo, ya xqui yojcj cr jiahtzi ca r he guegueca. Ya jin te i ccaxquij pa jin gu ccahtij te tza r z cam Tzi Jmuj Jess. I nti mbo m tzi myj cr jiahtzi cam Tzi Jmuj. Ncja ngu hnar espejo ga dynti cr tjay car jiadi, nugj p d ntij cr jiahtzi car Jesucristo, por digue ym vidaj. Por r nguehca dr yojm guegue, hnajpa ngu hnajpa i jojqui ym mfenij, hasta bb xta zh car pa xt jjm guegue. Gue cr Tzi Espritu ca Ocja ba jojqui ym tzi myj pa gu jjm car Jesucristo, cja pa nxgue dr tzi z ym vidaj. X ddajqui ca Ocja cam cargo ca dr tngui car evangelio, masque jin dr ntzgbbe. Co ni cr tzi pj, guegue x nzojqui cja x ddajqui nar bbfina. Eso, jin gui cax m my, cja jin gui ngentigui. Segue d nzoj y cjahni. 2 Jin d jbbe c dda cjahni c i pti cr mensaje ca Ocja. I jajquij hna

427 parte, o i ju htzij palabra c jin gui cierto. Ghtjo d xifi r z. B jantigui ca Ocja ja i ncja cam vida cja co nr palabra n d xij y cjahni. D bby g honrado pa da tteme nr evangelio, cja jin d phtzi m tz digue y d te. 3 I bbh c dda cjahni c jin gui ntiendej nr mensaje n d ma, gue c ya xn ma da bbdij. 4 C cjahni c r dn nr mundo, ncjahm godc, i bbjtij r dy ca Jin Gui Jo. Guegueca i ccahtzi pa jin da ntiende cja pa jin da ne da hemebi n r palabra cam Tzi Jmuj Jess. Ca to da heme car Jesucristo, ncjahm da yoti mbo r tzi my hnar tjay r tzi z. Xta badi te tza r z guegue. Guejtjo xta badi ja i ncja car Tzi Ta ji tzi, como guegue car Jess i ujtiguij mero ja i ncja cr Tzi Ta. 5 Nug, jin d ne gu cjag ir jmuguij. Jin d xij y cjahni, guejquig da hi zquig. D xijm da hemej car Jesucristo cja da guatij jr dy. Guegue i mandadoguij, cja nug, ncjahm dr muzotjog. D joni ja gr fxquij pa gui hemej car Cristo, ghtjo mbo ir tzi myj. 6 Ya m yabb, bb j bbe m ttti nr mundo, ghtjo mr hmxuy. Nubb, ca Ocja bi mandado di hm jiahtzi pa di yoti cja di wen car bbxuy. Ncjadip, bb nd bbjtij jar bbxuy, ca Ocja bi dynti cr tjay mbo m tzi myj, cja nubb, cja d emej car Jesucristo. Nuca, i jjmi hnar jiahtzi ca i ndo yoti, i ujtiguij te tza r z car Tzi Ta ji tzi.

2 CORINTIOS4 ym mi ngacjahnij cr palabra guegue, nugj, jin tza i tzguij. D ncjaj ncja ttzy g jytjo, c corrientetjo. Masque r ngu cr ttzdi ca Ocja ca d yobbe, gu mbenij, ghtjo guegue r heje, jin te m mjtigj. 8 Nug, d ncjag p. Ca dr hog hua jar mundo, d ndo sufri, pe jin gui cax nm my. Bbbb i dyo nm my, como jin d padi ja gu ncja, pe d thmi ca Ocja da ddajqui mfeni r z pa gu padi ja gr cjajpi ghtjo c te d tjogui. 9 I cbigui cm contra, pe jin gui jgui ca Ocja pa da bbjtigui. Masque i ttntigui, p d nantzitjojo. 10 Ghtjo r tiempo d bby pa gu d nm vida por r ngue cam Tzi Jmuj Jess. Como d tni guegue, d sufrig hneje, cja d mbeng ja ncja ngu sufri guegue, hasta bi bbhti. Pe ndejma i bbjti nm nzajqui, como gue cam Tzi Jmuj Jess cjaatjo i ddajqui. Eso, i ni gui, cierto bi ja r ja guegue, cja r nzdi. Ncjap dar bbjc nm vida hneje, ncjahm d jbbe car Jess bb p xqu ja r ja. 11 Menta d bbjcua jar jy, d dyo, d ma nr evangelio. Eso, ghtjo p jab d pa, d sufri, cja i cjbigui. Pe jin gui tagui c sufrimiento c d tzbbe. Como d yobbe car Jesucristo, ca Ocja segue i ddajqui cam nzajqui, ncja ca bi un car Cristo bb m cjajpi bi ja r ja. 12 Ncjahm cjaatjo d tu por r nguehca dr pjpi car Cristo. Pe guejtjo por r nguejquig cja co car mensaje ca d xihquij, xc ttij car nzajqui ca jin da tjegue, cja nuya gu bbpj r z. 13 D i ti m my ca Ocja, ncja ngu g dyti ca ndor David. Eso,

x ddajquij ca Ocja hnam bbfij r ndo z, ca dr xij

7Masque

El vivir por la fe

2 CORINTIOS4,5 p d mang c palabra c bi ma guegue, i na: D eme ca Ocja, i ndo ntju my, eso, xt xij y cjahni te tza r z guegue. Ncjap ga mam p jar tzi salmo. 14 Hnequig, d eme ca Ocja, porque d padi, guegue da xoxqui cja p da ddajc cam nzajqui, como ngu g un cr nzajqui cam Tzi Jmuj Jess bb ya xqu du. Jin d ntzu te da ncjagui, como d padi da zh car pa bb xta xoxqui ca Ocja cja da zixquig p jab b bby, cja hnehquiguj, da zixquij hneje. 15 Ghtjo y x ttjtiguig, xt tzjti pa xt xihquij car evangelio, pa santa da ngujqui c cjahni c i eme. Bb xta ttde ja ncja ga majquij ca Ocja, da ngujqui c cjahni c da xjtibi guegue cja da dyjpij mpjcje. 16 Nug, jin gui cax nm tzi my por r ngue y d sufri. Guejtjo jin gui ddajqui r du my ca d tzg, hnajpa ngu hnajpa ga tjeh cam nzajqui. Nug d mpj, porque d padi, ms r te nm tzi my. Hnajpa ngu hnajpa ga ngujqui cr ttzdi. 17 Ghtjo y d tzgbbe, hna tzi tjquitjo, jin gui ngu, cja jin da d. Ghtjo y d tzbbe, da cczquig, cja da ttajqui hnar premio r tzi z ca jin da tjegue. Ms dr ndo ngu car premio ca da ttajqui ni ndra ngue car sufrimiento ca d tzbbe y pa ya. 18 Jin d cjadi my y cosa y d ccahti hua jar jy, co y d tjojm hua. Nug, ms d ndo mben c cosa c j bbe d ccahti. Porque y cosa y d ccahtij hua jar jy, xta mpuny. Nu c pe ddaa c jim be d ccahtij, jin da tjegue, cja nim pa jab dr mpunc.

428

Nugj, d padij, nm ndodyo n d phtzij hua jar jy i jjmi hnar ngu g ajy, como jin gui ngu cjeya ga dura. Cja bb xt tuj, ca Ocja da ddajquij hnar ddadyo cuerpo pa gr hmpj guegue p ji tzi. Jin da tjeh car cuerpoca. 2 Cierto, menta d bbpj co ym ndodyoj hua jar jy, d jmi duj, como d ndo ne da zixquij ca Ocja p jab b bb guegue, pa gu phtzij car ddadyo cuerpo ca da ddajcj. 3 Car cuerpoca da jjmi hnar ddadyo datu ca xt jej pa da gohmi nm tzi myj, bb ya xtr tjeh cr nzajqui nm cuerpo n d phtzij ya. 4 Nug, menta i bbjti nm cuerpo n d phtzi hua jar jy, jin gui ju m my. D jmi dutjo. Pe guejtjo jin d ne gu tu, porque bb xt tu, gu tzoj nm cuerpo, cja nubb, da ujtjo jab da hmj nm tzi my, bb. Nu ca d ne, quiera tzin dr heh car Jesucristo pa da zixqui p jab ya jin gu tu, cja tzin dr ddajqui car ddadyo cuerpo ca jin da tjegue. Nubb, da gohmi nm tzi my car cuerpoca, cja gu hmy pa ghtjo r tiempo. Cja diguebb ya, da mpun nr cuerpo n d phtzi hua jar jy, como ya jin gu nesta. 5 Bb m dyjquij ca Ocja, ya xi m mbeni di ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue. Nugj, como ngu xt emej car Jesucristo, car Tzi Ta ji tzi x ddajquij cr tzi Espritu Santo pa da hm mbo m tzi myj. Nuya, d yojm car Tzi Esprituca, eso, dr padij, ba eh car p gu hmpj ca Ocja ghtjo r tiempo, cja gu phtzij hnar ddadyo cuerpo ca jin da tjegue.

429 d bbjtijma hua jar jy, d mbeni ja da ncja bb xcr hmbbe ca Ocja p ji tzi, cja i mpj nm my. Guejtjo d padi, menta d phtzi nm cuerpo hua jar jy, jin gui tz gu hmh p jab b bbh ca Ocja. 7 Nugj, xt emej car Jesucristo, d padij, cierto d yojm guegue menta d bbjtij hua jar jy, masque j bbe d ccahtij. 8 Eso, d mpj, como guegue i fxqui, cja jin d tzu gu tu. Pe d ndo ne gu tzoj nm cuerpo n d phtzi hua jar jy pa gu ma gr hmbbe ca Ocja, como ms r ndo z p. 9 Menta d bbjc hua jar jy, di jon car manera ja gr tzpi ca Ocja, pa jin gu phtzi m tz gr ntjbbe. Jin d padi cja ya xcr tug bb p xtu eh car Cristo, cja hu gri bbjtjo? Pe d padi, cierto da zixquig. 10 Guejtjo d padi, d ghtjoj como ngu xt emej car Jesucristo, gu nesta gu hmpj delante guegue pa da janquij r hunda digue ghtjo ca xcr tij bb nd bbjtij hua jar jy, bb mr z ca xcr tij, o guejtjo bb jin te m mu hui. Da ttun cr tjaja c x dyti ca r z, nu c j xc dyti ca r z, guejtjo xta ttuni ca r ntzhui.

2 CORINTIOS5 Pe d mbembiquij ja d ncjag, pa gui padij ja gr tjajtij c dda cjahni c i hixtsj cja i mbenij ja dr dytij pa gui hi htzibij. Gueguej i xihquij palabra c r z ga ni gui, pe b janti ca Ocja, jin gui tz ca i mbeni mbo r tzi myj. 13 Nug, jin tza d cjajpi ncaso ja ncja ga nugui y cjahni. I bbh c ddaa c i xijqui dr loco, cja p i bbh c pe ddaa c i majm, r z cm mfeni. Jntsj d ne gu hmjc pa gu tzpi ca Ocja cja pa gu fxquiguj, pa ms gui tnij car Jesucristo. 14 Nugj, como ngu xt emej car Jesucristo, bb d mbenij te tza ngu m neguijca, ya jin gui tz gu hmjtsjj. Car Cristo m ndo neguij, hasta bi du por r nguejcj, ghtjo y to x nguati jr dy. Guejquitjogj, bb nd emejc, ncjahm d tugj hneje, tzdi, d jjm car vida nd bbpj mhmto. 15 Bi du car Cristo p jar ponti, cja p bi ja r ja pa bi ddajquij hnar ddadyo hmy cja co ddadyo mfeni. Eso, ya jin gui tz gu hmjtsjj. Nuya d yojm guegue, cja d bbpj pa gu htibij cr tzi voluntad. 16 Nuya, desde bb nd cuatig jr dy car Jesucristo, guegue bi ptigui cm mfeni. Ya jin d ccahti y cjahni xtzetjo, ncja ngu ga ccahti y to r dn nr mundo. Mhmto nd mbeng, mr cjahni tjojo car Jess, j mr ntzhui di tti htzibi. Pe nuya d padi mero r Tt ca Ocja. 17 Ncjadip, ghtjo y to x heme car Jesucristo, ncjahm p x yojpi x hmy. Ya x mbdi ghtjo cr vida ca mr hm mhmto. Nuya hnaho ga hmy cja hnaho ga mbeni. 18 Car Tzi Ta jitzi ya x ptigui ym vidaj cja co ym mfenij.

6Menta

d tzu ca Ocja, cja d padi, ba eh car pa bb xta juzgaguij, d nzojc y cjahni. D xijm r ntzhui da hemej nr palabra n d ja. B pah ca Ocja ghtjo ja ncja dar hmy. Guejtiquj hneje, xajma ya xqu padij hneje, r z dar hmy. 12 Ya jin d ne gu yojpi gu xihquij te tza r z nm vida, ncjahm gua hixtsj.

11Como

El mensaje de la paz

2 CORINTIOS5,6 Porque mhmto, nd contrabij guegue, nu guegue b pjni cr Tzi Tt pa di hmh mad, di nzojquij. Bi xijquijc, ya xqu jogui pa di mperdonagui ca xt tij. Cja nug x ddajqui nm cargo pa gu xij y cjahni, ya x ngo r my car Tzi Ta ji tzi, ya xqui nuguij r z. Ya xqui tjguij gu cuatij por r ngue car tzi Jesucristo. 19 Bb m du car Jesucristo p jar ponti, bi ncja ca xqu mben car Tzi Ta ji tzi. Guegue bi guti ca r nttzo ca xqu dyti y cjahni hua jar jy, pa ya jin di tthtibi r hunda. Bi ncjap car Jesucristo g johtibi r my car Tzi Ta ji tzi, cja nuya d mpjmca. Cja nugj, como ngu xt emej car Jesucristo, ca Ocja i ddajquij nm cargoj pa gu nzojm y pe dda cjahni, gu xijm, nuya x jogui pa da guatij car Tzi Ta ji tzi. 20 Como x ddajqui ca Ocja nr cargon, d nzohquij pa gui cuatij guegue cja gui mpjmc. Guejtjo r mensajerogui car Jesucristo. D xihquij bi du guegueca por r nguehquj, eso ya dyo gu txtij car Tzi Ta ji tzi. Gui dyjpij da perdonaquij ca r nttzo ca xc dytij, cja gui mpjmca. 21 Jin te g dyti cosa r nttzo car Jesucristo, pe bi jnu ncjahm m tu c r nttzo c xt tij, bi bbhti pa bi guti ghtjoc. Ca ya xt cuatij jr dy guegue, nuya b jantiguij car Tzi Ta ji tzi ncjahm ya jin te gri tuj, como ncjahm ya xt mbdij ca hnaa ca jin te i tu. Nug, d mfxibbe ca Ocja, d tnguibbe nr mensajen. D nzohquij pa gui mbenij ja ncja g mxquij car Tzi Ta ji tzi

430 ca gu mjnquigj car Jesucristo. Cja d xihquij gui cuatij jr dy car Cristo. Nubb, jin gr hmditjo xcr dydej nr evangelio. 2 Gui mbenij nar palabra na i mam p jar Escritura. I man car Tzi Ta ji tzi: R z nar tiempo na xc nzojquij, eso, xt tjadi, Gue y paya xt mbeni gu fx y cjahni co cam tzi pj, pa da dti car nzajqui ca jin da tjegue. Eso, xt fxquij. Nuquiguj, i nzohquij ca Ocja r pa ya. I xihquij, gue nar tiempo ya, r ntzhui gui cuatij pa gui ttij car nzajqui ca jin da tjegue. 3 Nug, d mbeng ja gr hmy pa jin to da ccajtigui gri ti ca r nttzo, pa santa jin da ttzan nr evangelio. Porque i fadi, gue nr palabran d xij y cjahni. 4 Como r mfigui ca Ocja, d ti car posible pa da tti htzibi guegue. D tzjti ghtjo ca i ttjtigui. Segue d sufri. Cjabb i bbtigui c d nesta. Bbbb d yobbe peligro gu tu. 5 Cjabb i ttngui. Cjabb i cjojqui fdi. Cjabb i jmuntzi cjahni r ngu, i ne da mjtigui. D pfi hasta ya x ndo mbo m cu. Bbbb d jaxti r xuy, jin te d aja. Cjabb d mentju. 6 Jin to d jti. D bby g honrado. D padi r z nar palabra na d ma. Bb to te i jtigui, d perdonabitjo. Jin dr hatti jqui. Jin d mbeni nttzomfeni, como i fxqui car Tzi Espritu Santo. D maj y cjahni, ghtjo mbo m tzi my. Jin d madi g palabratjo. 7 D man ca ncjuani, cja d yobbe cr ttzdi ca Ocja. D jbbe hnar sundado ca i padi da mfende pa jin da hnapi. Guejtjo d padi gu zdi pa

431 gu c h cm contra, gu tapi. Como d mben ca Ocja cja d bby pa gr tzpi guegue, jin d ntzu bb to te i jxquig. 8 Masque i ncja ca te i ncja, pe d segue d pjpitjo ca Ocja. Bbbb i ccajtigui r z y cjahni, cja bbbb i bbtigui m tz. Bbbb i tsjijqui dr jogui cjahni, cja bbbb i ttzangui. Cjabb i tsjijqui dr mtjri apstole, d jti y cjahni. Pe ntjumy xp mnqui car Cristo, cja cierto ca d ma. 9 Cjabb jin gui cjagui ncaso c cjahni c dra bbh p jab d tzj, ncjahm jin di meyagui. Pe ghtjo i padij toguig. Segue i ne da bbjtigui, pe d jadi m ja. Masque cjaatjo i ncastigagui, jin d tu. 10 Cjabb d ndo du my, pe mbo m tzi my, ndejma d mpjc hneje. Ncjahm dr tzi probe, jin te d ja, pe d xih c dda te da mjm pa da cjaj rico, da mhtzij riqueza c jin da tjegue. Masque jin te d phtzi hua jar jy, pe ndejma jin te i bbtigui. 11 D nzohquij, nuquj, gu hermanoj gr bbpj p Corinto. D nzohquij ghtjo cor jmajte. Jin te xt cmbiquij. Xt xihquij r z ca d mbeni. 12 Nug, d nequij ghtjo mbo m my. Pe nuquj, ngu ya jin tza gu neguij. Ncjahm xcr pti quir mfenij, o xcr dabenitjoj te tza ngu d nequij. 13 D mbenquij, ncjahm m bajtziquij. Cja jin da jogui gui majquij hneje, ncjahm ir taguij?

2 CORINTIOS6,7 ghtjo ca i tic. Ja ncja dr yojmi nr cjahni n i ti ca i mandado ca Ocja co ca hna ca i ti ca r nttzo? Jin gui tz da yojmi nr cjahni n i dyo jar jiahtzi co ca hna ca i dyodi jar bbxuy. 15 Jin gui nccahtihui r z car Jesucristo co ca Jin Gui Jo, eso, jin gui tz da mpjni qu vida car cjahni ca x nguati jr dy ca Ocja co ca pe hna ca jin gui eme. 16 Jin di jogui bb di tti htzibi c cja c jin gui hani p jr templo ca Ocja ca ntjumy i bby. Ncjap hneje, jin gui tz gui tnij ca Ocja cja p gui cuatij c dolo. Porque nugj, ncjahm r temploguij ca Ocja ca ntjumy i bby, como guegueca i bb mbo m tzi myj, ncja ngu ga mam p jar Escritura. I ma ncjahua car Tzi Ta ji tzi: Gu hmjcbbe cm cjahni, gu yobbec, Gueguej da xijqui r Cjaaguij, da guajquij, Cja da cja m cjahnigc. 17 Cja p i xijquij ca Ocja ya palabraya: Gui pnij p jab gr bbpj, gui wembij c cjahni c jin gui tnguig. Gui jijm c cosa r nttzo c i tic, Cja nug gu cuajtiquij, 18 Gu cjag ir taguij, cja nuquj, gu cjahquij m tti xuquij cja m ttquij. Ncjap ga nzojcj car Tzi Ta ji tzi. R nz guegue cja r nttzu ni. Como ya x xijquij ca Ocja ttgj, cja guegue m Taj, como x xijquij i nesta gu hmpj hnar vida r z pa gr yojm

gu pjni quir vidaj co qu vida c cjahni c jin gui eme car Jesucristo, pa jin da nesta gui tnij

14Dyo

Somos Templo del Dios viviente

2 CORINTIOS7 guegue, nuya d nzohquij, m tzi cjuadaquij, pa gui jijm ghtjo tema cosa r nttzo. Ya jin gu tij ca te di ttzon nm cuerpoj, ni digue ca te di ttzon nm tzi myj. Gu tzuj ca Ocja, cja gu hmpj hnar vida ca da tz guegue. cjuada, bb gu neguij, gui dydej tz ca gu xihquij ya, cja gui mbenij, cja jin gui cierto? Nug, nim pa hnaaquiguj gua jtiquij ca r nttzo. Nim pa hnaaquiguj gua xjpiquij gi dytij ca r nttzo hneje. Guejtjo jin d cjahquij g fuerza gi fxquigj. 3 Guejtjo jin d xihquij, guehquiguj xcr dytij y cosa d mangua. Como ngu d xihquij bbto, d yojpi d xihquij ya, d nequij ghtjo mbo m tzi my, cja jin gu jh ca dr mahquij, hasta bb xt tug, masque da ncja ca te da ncja. 4 Nuya, d mpj, como d padi, gu tij ca d bbjpiquij. Ya x ju m my, como ya x tsjijqui, gr bbpj r z. Macja d sufri hua, ndejma x ndo mpj nm tzi my por r nguehquj. 5 Xt ejc p Troas, porque jin d ntjbbe p car hermano Tito. Cja bb nd tzcua Macedonia, guejti hua, d nd mbentjo, porque nd hntsj mbo m tzi my, dyoca j xcu heh car Tito? Guejtjo nd mbenquij, nd mantsj, xi bb ya xtr jijm ca Ocja c hermano p Corinto? Cja guejti hua, m ttjtigui tujni, j m nccajtigui r z. 6 Nu ca Ocja i pjpi tzi my y to i du my, cja guegue x mxquig ca xcu nguj nr Tito, eso x nzcua jab

432 d bby. 7 Cja ms x ndo mpj nm my, porque nr Tito xp janqui razn diguequj. I xijqui, nuquj, ngu nej gi ccajtiguij, cja ya xi m ddahquij r du my, como ngu majm, j m tz ca xqu jijtij car cjahni ca xqu dyti ca r nttzo. Guejtjo x xijqui nr Tito, ya xi ngu nej gi dytij ca d bbjpiquij. 8 Nuya d padi bi joh car carta ca d pnquij bb nd huntiquij, masque bi ddahquij r du my c tengu mpa. Guejtig m ddajqui r du my bb ya xt pnquij car cartaca, cja m bbjtjo pa di z razn, ter bh ca xcr dytij. Pe como ya xt de ja xqu nj car asunto, nuya, ya jin gui ddajqui r du my. 9 Jin d mpjc ca g ddahquij r du my cam carta. Nug d mpj ca xc ntzohmitsjj, mr nttzo car cosa ca ngu consentij, cja nuya, ya xc jojquij car asunto como ngu ga ne ca Ocja. J m nttzo ca d cjahquij g du myj. Bb jin gua huntiquij, nubb, ms gua ndo jtiquij mal, bb. 10 Ca to i du my, bb jin gui mben ca Ocja cja jin gui ntzohmitsj, ter bh ca x dyte? guegue ms da ndo dyti ca r nttzo, cja dr gax ya, da bbdi. Nu car cjahni ca i ungui r du my porque i tzu ca Ocja cja i padi x dyti ca r nttzo, car du my da mtzi pa da jih ca r nttzo cja p da jion ca Ocja. Ca to i ti ncjap, da mhtzi car nzajqui ca jin da tjegue. 11 Nuquj, bb ng ccahtij ca hnar carta d pnquij, bi ddahquij r du my, cja g tzuj ca Ocja. Nubb, g ntztij, cja g dyjquij perdn. Guejtjo g tsjeyabij car cjahni ca xqu dyti ca r nttzo. G ntzuj,

El cambio de actitud de los corintios

2Nuquj,

433 ncjahm g hntsjj, xi bb jin gu castigaj, ter bh ca da ncja, bb? Diguebb ya, p g mbenij gi dytij ca gua xihquij bb gri bbjc p. Ma ya, g mpjnij, cja g dymbij cr castigo car cjahni ca xqu dyti ca r nttzo. Cja nuya, ya xqui fadi, ya xc jojquij r z car asunto, ya jin te gu ndujpitej. 12 Bb nd pnquij car cartaca, ndejma nd ntzte por r ngue car cjahni ca xqu dyti ca r nttzo. Pe ms nd ndo ntzte por guehquj, cja d jtiquij hnar prueba pa gua padi, cja cierto ngu neguij? Cja ngu bbpj dispuesto pa gi dytij ca d bbjpiquij? 13 Eso, bb nd de, ya xqu jojquij car asuntoca, d mpj. Cja p d mpj porque g ccahtij r z nr Tito bb m zti p, cja g juhtibij r my. 14 Ante que di ma p nr Tito, ya xt xifi ja gu ncjaj, gu jogui cjahnij. Cja nuya guegue x ccahtitsj, j mr bbtjri ca d xifi, como g recibij r z, cja jin d nesta gua phtzi m tz por r nguehquj. Como ngu m cierto ghtjo ca d xihquij, guejtjo m cierto ca d xij nr Tito hneje. 15 Nuya i mbenquitjoj nr hermano Tito cja guejtsj guegue i mahquij, como g recibij r z. I mbeni ja ncja gu dytij ca d bbjpiquij, co guejtjo ja ncja gu ccahtij bb m zti p. G nuj cor pj, cja g respetaj guegue, como guejc xt pjnig p. 16 Nuya d ndo mpj, porque d padi, gu nj r z c te i cja p jar templo.

2 CORINTIOS7,8 y hermano hua Macedonia. Gueguey x uni r ngu domi pa car ofrenda ca ya xca jmuntzi. 2 Masque jin gui nccahti r z y hermano hua, cja x ndo tzhui prueba, i ndo mpjm. Macja jin tza te i jaj, pe x unij r tz ngu. X unij ghtjo mbo r myj, ncjahm di ndo ricoj. 3 Nug d bbjc g testigo, x unij r ngu, x ju htzij ca mr ntzhui di dj. 4 Gueguey x dyjc hnar favor gu jgui da mx c dda hermano c i phtzi necesidad, da uni y domij. 5 Nug, nd mbeng, ms tengutjo di unij, pe bb m dj, d ccahtig, mr ngu. Gueguej m majm: Ghtjo ca d phtzije, ghtjo r mjti ca Ocja. Por eso, jin g jijquij, bi unij r ngu, como gue ca Ocja xqu nzojtibi r tzi myj. 6 Ya xt xij nr Tito, bb p xta ma p, guegue da ma du ja ca xc prometej. X xijqui, bb mr bbh p mhmto, bi nzohquij, cja nuquj, g majm gi unij pa gi fxj c dda hermano c jin te i ja. 7 Nuquj, ya xqu emej r z, cja ya xqu padij r z ja i ncja n r palabra ca Ocja. Guejtjo gu padi gui ujtij c pe dda, cja gu uni ir myj gui tnij nr evangelio. Cja como guejtjo d padi, gu i zquigj hneje, d xihquij ya, r ntzhui gui xohtij quir dyj ya, pa ncjap gui fxj c pe dda hermano co ni quir domij. 8 Jin d cjahquij g fuerza gui unij. Jntsj d ne gu padi, cja gu madij c hermano c tzi probe? Eso, xt xihquij, i bbj y dda hermano y x uni r ngu, xajma gui dytij ncjap hneje. 9 Ya

Nuya, m tzi hohuiquij, d ne gu xihquij te i pj

Dando generosamente

2 CORINTIOS8 xqu padij ja ncja mr majcj cam Tzi Jmuj Jesucristo. Guegue b tzoh p ji tzi ghtjo ca m phtzi, cja b cajcua jar jy. Bi hmy g probe, como m ndo neguij. Guegue bi cja probe pa nugj gua cjaj rico, tzdi, gua phtzij car nzajqui ca jin da tjegue. 10 Nuya, d ddahquij nm consejo. Ya xn ntzhui gui mpgui gui jmuntzij car domi ca xc prometej. Desde car cjeya x tjogui g d quer palabraj, cja g majm ghtjo cor pj. Eso, d mbembiquij digue ca g majm, pa gui cumplij ya. 11 G prometej cor pj gi un quer domij, cja como ya x nzh car pa, nuya, gui unij cor pj hneje. Gui dj conforme ca gu phtzij. 12 Car cjahni ca i d ca x nzjtibi r ttzdi, bb da uni ghtjo mbo r tzi my, ca Ocja da recibi ca tengu ca i uni, cja da tzj, sea dr ngu o sea di tchtjo. Ca Ocja jin gui jquij gu dj ca jin d phtzij. 13 Jin d hquij gui unij hasta gi cojm probe, cja c dda hermano c to da ttun car ofrenda di cjaj rico. 14 Nu ca i nesta, ghtjo parejo da jaj. Nuquj, gu phtzij r tzi ngu y pa ya, pe i bbh c ddaa c jin te i ja, eso, gui unij tengu, pa da mhtzic ca i nesta. Cja bb xta zh car pa bb jin te xqu jaguj, cja gueguec di phtzi r ngu, nubb, da ddahquijc hneje. 15 Ncjap da ncj ncja ngu ga mam p jr palabra ca Ocja digue c cjahni israelita. I i na: Ca to bi jmuntzi r ngu, cja ca to bi jmuntzi chi tchtjo,

434 bi tjejquibi ca xqu jmuntzi pa bi jaj parejo. d jpi mpjcje cam Tzi Taj ji tzi, ca xc un nr Tito mismo nr mfeni n xt mbeng. Ya x mben nr Tito, i ne da ma dr ma p pa da ccajtiquij tz. 17 Nug, ya xt nzoj nr Tito, xt xifi da ma p pa da nzohquij, cja guegue x ndadi da m. Pe ante que gua nzofo, ya xqu mbentsj di ma. Como i mbenquitjoj, i mpj ca p xta ma dr ccajtiquij. 18 Xta ma nr Tito, pe jin da matsj. Da mhui ca hnar hermano ca i jmeya r z, porque x ndo ho, x predica nr evangelio. Ghtjo p jab i bb hermano, i jmeya car cjuadaca, cja i tti htzibi. 19 Jin gui jntsj ca r jmeya, pe guejtjo x tti tzi pa da n c cjuada c i jmuntzi nr ofrenda. C hermano c r bbh p ghtjo p jab x ntngui nr evangelio, x hi xj ca hnar hermano pa gr jaxje car ofrenda ca dr jmuntzigj, gu mjme gr djtije c hermano c da ttuni. Xt mbenije gu jmuntzij nr ofrendan pa da tti htzibi cam Tzi Jmuj Jesucristo, cja pa da bah c dda hermano c i sufri, d ndo madij. 20 Gu mjme y hermanoy pa gr jaxije car domi, pa jin da man y pe dda, hnaho d xifi te da ncjajpi car domi, cja hnaho d cjajpi, como dr ngu car domi. 21 D ne gu tije r z car jmandadoca pa da fadi, ntju my gu dje car domi. Tanto cam Tzi Taj ji tzi, tanto y cjahni, da

16Nug,

Tito y sus compaeros

435 ccajtiguije, cierto r z ca xt tije, cja da badi d honradoje. 22 Guejtjo p da ma hnar hermano, como xt ccahtije, r z ga hmy. Ya xn ngu vez xt ccahtije, i pjpi ca Ocja, ghtjo mbo r my. Cja nuya i ndo mpj como xta ma p jab gr bbpj. Como ya xqui meyaquij, ga ma, nuquj gui ma gui d quer domij ghtjo cor pj. 23 Nr Tito, hnadi car bbfi d pjpibbe ca Ocja. Xt mfxibbe, xt nzohquij. Cja y pe yojo y da ma, gue y jmandadero y x hi x c hermano, ghtjo p jab r bb templo. R ndo z y hermanoy. I tti htzibi cam Tzi Jmuj Jesucristo por r ngue y viday. 24 Bb xta zti y cjuaday p jab gu bbpj, gui nj r z, pa jin te da bbtibi, cja pa ncjap dr badi, cierto bajtziquij ca Ocja, cja gu jogui cjahnij, ncja ngu xt xijme. Nubb, da baj y hermano y da ma p, co guejti c hermano c r bb pe dda lugar, ntjumy gu madij c pe dda cjuada c i eme cam Tzi Jmuj.

2 CORINTIOS8,9 da jmuntzi cr domij hneje. 3 Cja nuya d bbhto y dda hermanoy, pa da ma dr xihquij gui tbiguij bb xt tzte. Cja bb j bbe gar zjtij ca tengu xc prometej, gui mpgui gui jmuntzij ya. Como ya xt xijcy, ya xi ngr mpguij ngr d quer domij car cjeya ca x tjogui, te da mbenij bb xta zti py, cja xta dhquij, j bbe gar cjuadij gar jmuntzij? 4 X bb da dngui dda y hermano hua Macedonia bb xt mag p, cja gu thquij, jim be gar dj ca g prometej, gu bb m tzg bb, porque ya xt xijy, ya xc jmuntzi quer domij. Cja d i ng, guejtiquj, gui bb ir tzj hneje. 5 Por eso, xt mbeni xt xij y dda hermano da hmtoj, da ma dr hnij cja ya xc dj ca xqu prometej? pa santa ya xtar bby bb xt tztig p, cja jin da nesta gu cjag cobrador. 6 D mbembiquij ja i ncja car tjuju co ja i ncja car tsjofo. Ca to i tuju chi tchtjo jin da xongui r ngu. Nu ca i tuju r ngu car semilla, ms dr ngu da jatzi. Ncjadip hneje, ca to da un cr domi pa n r obra ca Ocja. 7 Ghtjoquiguj, d xijquij ante que da zh car pa bb xta tsjox car ofrenda, gui mbenij tengu gui u nij, cada hnaa ca tengu ca xta senti cr tzi my. Cja bb xt d, jin gui ma gui jijque, cja jin gui ma gui du my, porque jin gui tthquij g fuerza. Ca Ocja i tzh car cjahni ca i d, ghtjo mbo r tzi my, ca te i uni. 8 Guegue i phtzi r ngu bendicin pa da ddahquij, cja da cozquij ca te gui dj. Dyo gu majm, bb gui unij r ngu, xqu

Ya j r ntzhui gu d gu xihquij digue car ofrenda ca da ttun c hermano c tzi probe, pe d mbembiquitjoj. 2 Ya xt padi, ghtjo mbo ir myj gri unij. D tzi hi xtsj bb d xih c pe dda hermano te xc cjaj. Ya xt xij y hermano hua Macedonia: C hermano c r bbh p jar estado Acaya, ya xi mr jmuntzi qu domij car cjeya x tjogui. Ca xc dyjm ncjap y hermano hua, r ngu gueguey x uni r myj pa

La colecta para los hermanos

2 CORINTIOS9,10 cojm probe. Ca ms gr unij pa da sirve jr bbfi ca Ocja, ms dr bendeciquij, santa jin da cjahquij tema falta. 9 D mbembiquij ca i mam p jar Escritura: Car cjahni ca i tzu ca Ocja, i fx c tzi probe, ghtjo mbo r muy ga d ca i uni. Jin gui tjeh ca i phtzi. Ghtjo r tiempo i ja, cja ghtjo r tiempo i jejquibi qu hohui. 10 Por r ngue ca Ocja d bbpj, guegue i ddajquij car semilla pa gu tujm, cja co ghtjo ca d tzij. Guejtjo da ddahquij ca gu nestaj, da cjajpi da ngujqui ghtjo ca gu phtzij, pa jin te da bbtiquij. Nubb, da jogui p gui unij ms dr ngu ni ndra ngue ca gu unij y pa ya. 11 Bb gui unij r ngu pa gui fxj c tzi hermano c i phtzi necesidad, ca Ocja da ndo ddahquij r ngu bendicin. Cja bb xta recibi c hermano car ofrenda, da ndo mpjm, cja da ndo dyjpij mpjcje ca Ocja. 12 Nr ofrendan, jin gui jntsj da sirve pa da mhtzi te da zi c hermanoc. Guejtjo da sirve pa gueguec da mpjm cja da dyjpij mpjcje cam Tzi Taj ji tzi. 13 Por r nguehca xqu fxj c hermano co hnar ayuda r tzi z, da xjtibij ca Ocja, cja da majm, guehquitjoguj gu cjahnij jin gu judioj, ntju my xc hemej car Jesucristo hneje. Da sirve quer tzi tti jquij pa da fadi, hnadi cam Tzi Jmuj Jesucristo d emej, ghtjoguigj d hermanoj, cja ms da ndo tti htzibi guegue. 14 Nu c hermanoc, da nequij cja da ora por r nguehquj, como xcr

436 fxj co hnar ofrenda r ngu. 15 D ndo jpi mpjcje cam Tzi Taj ji tzi, como xp mnquij cr Tzi Tt. R ndo ngu x ddajquij por r nguehc.

10

Nug dr Pablo, d nzohquij cor tti jqui, ncjahm di nzohquij car Jesucristo, como guegue m ndo phtzi tti jqui. I bbh c dda c i majm, tzi ddahtz dar ag bb dr bbjc p, cja jin d huntiquij, como dr tzuquij. Solo bb d bby yahua, nuya jin d tzuquij, eso, d huntiquij g cartatjo. 2 R bbh p tengu c i majm, dr jijteg, d ncjag ncja ngu c cjahni c jin gui tzu ca Ocja. Nug, jin d tzu c to i xihquij ncjap. Pe d xihquij, xajma jin da nesta to gu ntxtibbe bb xt tztig p. Bb da nestac, nubb, xqu ccajtiguij, r nzjqui bb dr bbjc p hneje. 3 Cierto, d bbjtig hua jar mundo, g ngtjo nm cuerpo. Guejtjo d ntxtibbe c to i contrabi nr evangelio, pe jin d ntxtibbe ncja ngu y cjahni y r dn nr mundo, y jin gui tzu ca Ocja. 4 D jbbe hnar sundado ca ya xqui padi ja dr dapi qu contra, como d padi hneje ja gr tapi c jijte maestro. Guejtsj ca Ocja i ddajqui mfeni r z cja r nzdi, cja co palabra c ncjuani. r mjtigui guegue, cja jin d mbeng ncja ngu ga mben y cjahni y mjti nr mundo. Ca Ocja i fxqui co cr poder pa gu tapi c to i contrabi guegue. 5 D ntxtibbe c to i ma palabra jin gui cierto, cja i ne da jihquij co palabra

La autoridad de Pablo como apstol

437 r ji tzi, pa ya jin gui hemej n r palabra ca Ocja. I bbjtsj c cjahnic, cja j r heh ca Ocja qu mfeni. Nug, bb xt tztig p, xt jquihui qu mfenij co n r evangelio car Jesucristo, pa ncjap gr cjzquij c mfeni c i contrabi n r palabra ca Ocja, pa santa ya jin gui hemejc. 6 Xt agj digue ter bh ca gu emej, hasta bb xt hemej ca i ma n r palabra ca Ocja cja xt dyjtij hneje. Bb i bbh c ddaa c ndejma jin da ne da jijm c mfeni c i contrabi nr evangelio, nubb, gu castigac. 7 Nuquj, gu ccahtij xtzetjo c maestro gu ne gui tnij, cja jin gu ntzohmij ja ncja ga ccajtiguij ca Ocja. I bbh c ddaa c i ne da cjaj maestro cja i xihquij, gueguec, mero jmandadero car Jesucristo. Gui mbenij tz, guejtig, ntju my r jmandaderogui car Jesucristo, hneje. 8 Ncjahm d hi xtsj ca cjaatjo dr xihquij, guejtsj car Jesucristo x ddajqui cam cargo cja xp mnquig. Pe cierto, hneje, cja jin gu consenti da tjxquig dr mtjri. Guegue car Jesucristo bi ddajqui nm bbfi pa gu fxquij gui zdij ca gur tnij nr evangelio. Eso, jin d ne gu jquij pa da tjhquij, pa jin gui wenij p jr hu ca Ocja. 9 Jin d ne d gr ju x jam carta: Gu castigaquij bb xt tzti p. Guejtjo, jin d ne gu cjahquij gui tzuguij. 10 Pe ntoja i bbhquiguj c ddaa c i majm: Car Pablo ba ju x y carta, ba huntiguij co palabra r nzdi. Hni xjmaja, bb ga nzcua, jin te i ntju my ca i xijquij. Ncjahm jin gui padi ja dr

2 CORINTIOS10 nzojquij pa gu cjajpij ncaso. D tzg m my, p gr manguj ncjap. 11 C to i majm ncjap, d xijm, jin gui cierto ca i mbenij. Nug, hnadi na d xihquij bb d nzohquij g carta, cja co ni ca dr mam bb dr bbpj. 12 Cierto, jin d jbbe c dda cjahni c i ndo hi xtsj ga aj, i xihquij i ndo ntju my gueguec. Nug jin d ne pa to dr jguiguic. Gueguec i ccahtibi qu vida qu mi ngacjahnij cja i tzohmij. Ncjap ga hi xtsjj, como i majm, ms r z ga hm gueguej ni ndra ngue c pe ddaa. Pe jin gui tz qu mfenij, como jin gui jqui qu vidaj co car ejemplo ca x ddajquij ca Ocja. 13 Pe nug, jin d jqui cam vida co qu vida cm mi ngacjahnij, cja jin d hi xtsjg. D mbeni ja i ncja cam cargo x ddajqui ca Ocja, eso, jin d phtzi m tz gu xih cam mi ngacjahnibbe, cierto, r mfigui ca Ocja. Guegueca i cujqui ghtjo p jab d pa. Eso, d tzti p Corinto pa d xihquij n r palabra. 14 Nug, jin to d hui htzibi cr bbfi, como guejc bbto d tzti p. Guejc bbto d xihquij car mensaje digue car Jesucristo. Bb gua cjtzi gua tztig p, nubb, jin tema derecho gua phtzi pa gua pjc p. Jin d ncjag ncja ngu c ddaa c i hui zquig ca dr ujtiquij n r palabra ca Ocja. 15 Jin d ctig p jab xtr nzti p hnar cjahni ca xtr fjti xtr man car mensaje digue car Cristo, como guejquig d fjti d xihquij car palabraca. Nu ca d neg, ms gui paquj ja i ncja n r hu ca Ocja, pa ncjap ya

2 CORINTIOS10,11 jin gui jueguej, cja ya jin da hmh p tema cosa dr nttzo. Nubb, da jogui jin gu d gu nzohquij. Nubb, p gu ddaxc p hnar parte, p gu tngui p nr evangelio, cja nuquj xqu fxquij. 16 Como d ne gu tnguig nr evangelio c pe dda jy c r hmj n p r ncjan car jy Acaya. Jin d mbeng gu cti p jab ya x ti pe ddaa c i man nr evangelio, cja ya xqui bb cjahni c x heme. Nug, jin d ne gu a digue c to x heme p, ncjahm guejquig xcr nzojcc. 17 Gu mbenij nar palabra na i mam p jar Escritura: Jin gui tz bb to da hi xtsj, da ma, te tza r z ca i te. Mejor da ma, te tza r z ca i ti ca Ocja. 18 Masque i ma hnar cjahni, r ndo z ca i te, pe jin da ttemebi cr palabra, como guejtsj guegue x ma. Ca Ocja r nzya pa da ma, toca i ti ca r z, toca ji na.

438 jihquijc, ncja ngu g jiti car Eva ca Jin Gui Jo, cja nuquj, p gui ma gui tnij p hnaho r hu, pa ya jin gui jntsj car Cristo gui tnij. 4 C cjahni c x nguahquij, ba ja hnar palabra ca jin gui cierto, cja nuquj, ngu gu emej ghtjo ca i xihquij. Gueguec ba jaj hnar palabra digue hnaho r Jess. Nuc, jin gui jjmi car Jess ca ya xt xihquij. Guejtjo i xihquij, bb gui hemej ca i ma gueguec, nubb, xqu phtzij ddadyo mfeni, dr ndo z, cja xqu ttij ca ntju my dr z. Nug, ya xt xihquij, j r heh ca Ocja c mfenic, cja j mfeni c to i yojmi car Espritu Santo. Nuquiguj, ya xqu yojmc. 5 Gueguec i ne da cjatsj apstole, pe nug, ms d padi r z ja i ncja nr evangelio ni ndra ngue c cjahnic. 6 Masque d ma palabra sencillotjo, ncja hnar cjahni ca jin tza i padi da a, pe d padi r z ja i ncja n r palabra car Jesucristo. Desde bb nd fdi nd nzohquij, xc padij por r ngue ghtjo ca d ma, cja co ghtjo ca d te, ntju my d padi ja i ncja n r palabra ca Ocja. 7 D hntsj, dyoca jin gu ne gui hemeguij? Cja jin g jogui ca jin te d cobraquij bb nd xihquij car evangelio? Cja hu ms gi hemeguij bb gua cobraquij cam bbfi? D d p d xihquij ja ncja gi ttij car nzajqui ca jin da tjegue. Jin te d hquij, cja ndejma d tzjti r ngu. 8 D jpi domi c hermano c r bb pe dda lugar, pa d thmi p Corinto, pa ncjap d segue d ujtiquij nr palabra ca Ocja. Nuquj, jin te d hquij. 9 D

11

Dyjmaj, d ne p gu xihquij tengu palabra, gu tzi hi xtsj gu a, ncjahm gri jhquitjogj. Gui perdonaguij tz, cja gui dydej. 2 Nuquj, ncjahm gu jjm hnar bajtzi bbja, cja nug ncjahm dr ta. Cam Tzi Taj ji tzi i jjmi hnar cjahni ca x dyjqui r tsjjqui pa gui ntjajtihui cr Tt, gue car Jesucristo. Cja nug, d tjadi Jaa, eso, d manttyquij, pa ya jin to da nzohquij, cja pa ddatsj car Jesucristo gui tnij. 3 Pe d tzug, da jihquij c dda hj c x nguahquij pa da xihquij p hnaho palabra. D tzug, da

Pablo y los apstoles falsos

439 pjtsj, cja bb ya xqu tjeh cam domi, jin to d htibi gasto, cja jin to te d jpi. Nu c dda hermano c g he Macedonia, bi ddajqui domi pa gua tn ca te nd nesta. Ncjap, jin te d cobraquij, cja guejti nr tiempo ya, jin te gu hquij hneje, santa jin to da ma, d htibi gasto. 10 Como ngu ngu man ca ncjuani car Jesucristo, d xihquij cierto hneje. C to i ne da xijquig, i nesta gu cobra ca dr tngui nr evangelio bb d dyo p jar estado Acaya, jin gu cjajpi ncasoc. Gu segue gu predicatjo p, cja jin to te gu cobrabi. 11 Nug, jin d ne gu janqui quir domij. Cja gu padij te r nguehca? Cja hu gu i naj, jin d nequij, eso jin d ne pa te gui ddajquij? B pah ca Ocja, d ndo mahquij. 12 Gu segue gu mandi nr evangelio, cja jin te gu cobra, como bb gri cobra c cjahni c d xij nr evangelio, nubb, di man c jijte maestro, ya xt jjmec dar pjme. 13 D xihquij claro, jijte apstolec. Jin gui gue ca Ocja ca i pjpij. I ne da cjatsjj ncjahm de vera jmandadero car Jesucristo. 14 Jin gui nesta gu yomfenij, cja dur jijte hnar cjahni ca di ni gui ncjahm r ndo z? Gu mbenij, guejti car Satans i padi da cja ncjahm r ngele, xcu he ji tzi, pa da tteme. 15 Jin gui cja nguhca dar jm, ca Jin Gui Jo i phtzi qu mfi, cja nuc, i padi ja dr cjaj cjahni ncjahm di tij ca r z. C jijtec, xta ttun cr tjajaj como ngu xtr dytij.

2 CORINTIOS11 Pe nuquj, como gu jtij c pe dda maestro c i hi xtsj, d xihquij, guejtig gui cjaguij car favor gui dyjm ca gu man ya hneje. Pe ntoja gu i naj, dr ag ncja ngu hnar loco, pe ndejma gu a pe hna tzi ratotjo, ncjahm gua hi xtsjg hneje. 17 Ya palabra ya gu xihquij ya, j r ntzhui da man y to i pjpi ca Ocja. Gui mbenij tz, gu a ya ncjahm gur cjahnitjo ca jin gui mben ca Ocja cja i ndo hi xtsj. 18 R ndo ngu y cjahni y i bbjtsj hua jar mundo, i hi xtsj ga aj, cja nug gu a ncjahm gri ncjag p hneje. 19 Nuquj, gu i naj, r ndo z quir mfenij, ya xqu padij ghtjo, eso, gu recibij cjahni c jin tza i phtzi mfeni r z, cja jin te i jtiquij estorboc. Cja d padi, guejtig, gui ma gui dydej r z ca d ne gu xihquij hneje. 20 Gu recibij c jijte maestro, gu jjtij da cjahquij ghtjo ca i nej. I ndo quij jmandado, ncjahm ir jmuj. I bbjpiquij gui wi nij r z, cja p i xihquij gu nesta gui un quer domij. I ne pa gui hi htzibij, pe nuquiguj, i despreciaquij, cja bb gu tjajtij, ga nquij. 21 Cierto, d xihquij, jin d cjahquij ncja ngu ga dyti c cjahnic. Gua phtzig m tz bb gua te ncjap. Pe ntoja ngu i naj, jin te nd phtzig fuerza pa gua mandadoquij. I bbh c to i hi xtsj bb ga xihquij ja i ncja cr vida ga hmy. Guejtig gu xihquij ja i ncja cam vidag hneje. Ms r ngu xt te pa gu xihquij ni ndra ngue c pe dda c i hi xtsj ga a. 22 Nuc, i majm i aj g hebreo. Guejtig

yojpi d xihquij, jin gui tz qu mfeni car cjahni ca i hi xtsj.

Sufrimientos de Pablo como apstol

16D

2 CORINTIOS11,12 hneje. I majm, israelitac, mero cjahni ca Ocja. Guejtig hneje. I majm, xcu heh cr cji ca ndor Abraham. Guejtig hneje, xt eh p. 23 I majm, i pjpij car Jesucristo. Nug, ms d ndo pjpi r ngu, cja ms r ntji car bbfi ca xt htibica. 24 Ya x ndo jibigui c judio. Ctta vez x ddajqui c treinta y nueva ntjhmi, como ngu ga man cr ley car Moiss. 25 C cjahni c jin gui meya ca Ocja, ya xqui ju vez x mjqui co za. Hna vez ya x nccajnqui r ngu medo, pa di bbjtigui. Ju vez, bb nd ddax p ja mar, m juah c barco, m cy, cja nd yobbe peligro gua tuje jar deje. Ca hna vez, co hnar tabla d nsalva, d d p jar mar hnajpa cja hnaxuy. 26 Guejtjo xt ho r ngu ja hu, xt ddatzi r ngu datje jab i tjo deje r nzdi. Xt tjoh p jab i ca be. Guejtsj cm mi ngaisraelitaje x jioni ja dr mjtigui, cja guejti c hnaho cjahni c jin gui padij ja i ncja ca Ocja, x cjagui ncjadip. Xt hobbe peligro ja ji ni, cja guejti ja tt, p jab jin to m hani. Xt hobbe peligro ja mar. Hasta guejti c dda cjahni c i tsjifi hermano, x jionij ja dr dyjtiguij trampa hneje. 27 X ndo mbo m cu cja xt ndo sufri por digue nm bbfi. D nantzi nxuditjo cja ya x nxuy dra oy. Bbbb d jaxti r xuy, jin te d aja. Xt tuntju cja xt tutje r ngu vez. Xt mentju r ngu vez, guejtjo xt tzjtz. Ya xqu tjeh cm dajtu, cja ya j m tz c nd je. 28 Guejtjo xt tzbbe pe dda cosa c jin gu ju xcua. Ca ms d cja ndu my, hnajpa ngu hnajpa d ndo

440 mben c cjahni c x heme, ghtjo p jab xt ho, cja d ntzte. Cja i tndij car Jesucristo, cja hu ya x jiguij? 29 Bb to jin gui bby r z o i yomfeni, d sentig ncjahm guejquitsjg jin gri bby r z. Cja bb to i htibi estorbo hnar hermano ca cja i fdi i eme, d ntztig, cja d tsjeyabi guegue. 30 Ngu d tzi hi xtsj por ghtjo y cosa y xt xihquij, pe ms b jogui gu xihquij pe dda cosa, pa gui padij, jin tza i nzjqui, cja jin tza d ntju my. 31 Ca Ocja i padi, jin d mang bbtjri. Guegue r Tzi Ta cam Tzi Jmuj Jess, cja r ntzhui da tsjjtibi cja da tti htzibi ghtjo r tiempo, ni mpa jab dr tzya. Guegue i bby g testigo, cierto y d xihquij. 32 Bb ndr bbh p jar jini Damasco, bi pone guardia car gobernador pa di mh c goxtji cja di ttzjqui. C pac, car Aretas mr rey p jar jyca. 33 Pe jin g ttzjqui. C dda hermano bi mxquij. Bi gjquij hnar ndo canisto, bi datij ntjaji . Bi ddazquij jar vendana ca m bbh p jar ndo muro ca m coti car ji ni. Ncjap g tontziguij ca hnanguadi car cjoti. Bi ncjap d pm p jy dy c to mr fh p.

12

J r ntzhui gu d gr xihquij ja i ncja y xt te. Pe ndejma p gu xihquij c dda cosa c jin gui fadi. X ujtigui ca Ocja c cosac, xt ccahtitsj. 2 D meya hnar hj, i eme car Jesucristo. Ya x cja catorce ao bi hna ttzix p jar ji tzi, mero p jab b bbh ca Ocja, cja p b cojcua

Visiones y revelaciones

441 jar jy. Jin d padi, cja ghtjo cr cuerpo g ttzi x p, o jntsj cr tzi my bi ttzix p. Jntsj ca Ocja b padi. 3 Pe d padi, cierto bi ttzix p ji tzi car hjca. Ncja ngu dar xihquij, ddatsj ca Ocja i padi, cja bi ttzix p ghtjo cr cuerpo? 4 B tzti car lugar p jab b bbh ca Ocja, cja nup, b palabra r tzi z cja mr ji tzi. Jin gui tz da tsjij y cjahni c palabra c b h p ji tzi car hjca. 5 Nug, d ndo i htzibi ca Ocja, como guegue bi zix car hjca p jab b bby. Pe jin gui tz gu hi xtsjg. Bb te gu xihquij digue nm vida, pa gui hi htzibij ca Ocja, gu xihquij, nug, jin te i nzjqui. D d nesta da mxquig ca Ocja. 6 Quiera gri xihquigj pe dda cosa c x cjagui ca Ocja xt ccahtitsj. Bb p gua xihquijc, jin gua xihquitjoj tema cuento ca jin di cierto. Gua xihquij c dda cosa c jin gui fadi, cja ghtjo ciertoc. Pe ya co gue y xt xihquij, pa jin gui majm, d ndo hi xtsjg. Ms d neg pa gui ccahtij cam vida cja gui mbenij c palabra c xt ujtiquij. 7 D jpi cjamadi ca Ocja, porque r ngu vez guegue x cjagui xt ccahti hnaho cosa r ndo z, c jin gui fadi. Pe guejtjo x cjagui r nm cuerpo, ncjahm di o jam ng hnar ndo clavo, pa jin gu ndo hi xtsj. Ca Ocja x uni r tsjjqui ca Jin Gui Jo, cja guegueca x ddajqui hnar ji ni r ndo , santa jin gu hi xtsj por r ngue y x ujtigui ca Ocja. 8 Ya xqui ju vez xt jpi cam Tzi Jmuj da gzqui ca r ca d tzbbe. 9 Nu guegue x ndajtigui: Gui tzjtitjo n r ,

2 CORINTIOS12 cja nug xt fxqui co nm tti jqui. Gue y cjahni ncjquigu, y jin gui nzdi, ms d ndo fxcy, pa da ni gui, gue cam ttzdig i yojmi. Ncjap g xijqui cam Tzi Jmuj. Eso, d mpj bb te d sufri, porque ya xt padi, xta mxqui cam Tzi Jmuj Cristo. Ya xt padi, car pa bb d tzg jin gui nzjqui, nubb, ms d ndo yobbe cr ttzdi car Jesucristo, cja guegueca ms i tti htzibi. 10 Nuya, jin gui ddajqui r du my ca dr sufri por r ngue cam Tzi Jmug. Bb d tzbbe jnini, bb i ttzangui, bb te i bbtigui, bb i ddngui pa da bbjtigui, bb d hobbe peligro, bb d ndo tjo trabajo, jin d jmi du. D mbendi car palabra x xijqui car Jesucristo. Bb d tzg, jin te i nzjqui, d tzg hneje, i ndo fxqui guegue co cr tzi poder.

xt d xt xihquij r ngu y xt cjag. Ncjahm d ndo hi xtsj. Guehquj xc cjaguij xt a ncjap, como jin gu ne gui hi zquigj. Mr ntzhui guehquj gi xijm c pe dda cjahni ja i ncja nm vidag. Nug d padi, jin te d mugbbe. Pe ms ntjumy dr apstoleg ni ndra ngue c fjti apstole c i ne da ujtiquij hnaho palabra c ba jaj. Gueguec i xijtsjj apstole r ndo z. 12 Nug, bb ndr bbh p Corinto, g ccahtij r ngu milagro pa gi padij, de vera x hi xquig g apstole car Jesucristo. D d p, segue d ujtiquij car mensaje, cja d tzjti r ngu prueba. Guejtjo

11Ya

Preocupacin de Pablo por la iglesia de Corinto

2 CORINTIOS12,13 g ccahtij c milagro d te. Cja bb ng hemej n r palabra car Jesucristo, nubb, bi mbh quir vidaj. 13 Nu c dda ji ni p jab d tzte, bi heme c cjahni, cierto, xp mnquig ca Ocja. Xiquiguj, dyoca jin gu ne gui hemeguij? te xt cjahquij? Cja hu guehca jin d cobraquij bb ndr bbh p, eso, jin gu ne gui hi zquigj? Perdonaguij ca jin te d hquij. J m tzca. 14 Nuya p xt mbeni p gu ma p. Ya xta zti ju vez ca gr visitaquij. Ndejma jin te gu hquij, porque jin d jon quer domij. Gue quir tzi myj d jong, pa gui neguij. D nuquij ncjahm m tzi bajtziquij, cja nug ncjahm ir taguij. Y bajtzi jin gui cju htibi qu gasto cr taj. Nu cr taj i nu htibi qu gastoj y bajtzi. 15 Nug, ghtjo mbo m tzi my, d bby pa gu gasto ca d phtzi, hasta guejquig, da tjeh cam fuerza pa gu fxquij, cja pa da hmy r z quir tzi myj. Masque jin tza gu neguij, pe nug, gu segue gu ndo nequij. 16 Masque gu padij, jin te d cobraquij, i bbh c dda c i majm, ndejma xt jon car manera xt jtiquij ntjti. 17 Cja hu x dyhquij domi c mensajero c xt pjni p? 18 D cu h car Tito g ma p, cja bi mhui ca pe hnar hermano. Hu bi dyhquij domi car Tito? Cja jin gui ddaguudi cm mfenibbe? Cja jin g dyti car Tito ncja ngu ndr tig bb ndr bbh p? 19 Ntoja gu manguj, d ndo ntztig por r ngue c palabra c xc xijquij, eso, xt d xt

442 tjajtiquij. Ji na. Jin d cja ndu my bb i tzobigui nr cjahni, como gue ca Ocja i padi ghtjo ja ncja dar hmy. X ddajqui cam cargo car Jesucristo gu nuquij, eso xt xihquij ghtjo ya palabraya, como d ne gu fxquij pa gui zdij ca gr tnij guegue. 20 D yomfenitjo, ter bh ca gu tti bb xt tzti p? Bb gu thquij, jin gar bbpj r z, da ddajquig du my. Hnehquiguj, bb gu castigaquij, da ddahquij r du my hneje. D mantsj, pe ntoja i bbhquiguj c dda c i hunij cja i mvidiabij cr hohui, i tsjeyabi, i weguej, i ntzantsjj, i ajquibij bbtjri cr cohui, i hi xtsjj, cada hnaa i ti ca i netsj p jar tsjdi. 21 D tzug, bb xt tztig p cja p gu ccajtiquij, gu thquij, jin gri bbpj r z. Nubb, gu ndo phtzi m tz cja gu ndo ntzte. Gu mbeni, ncjahm jin te i ntju my cam bbfi ca xt ujtiquij n r hu ca Ocja. Da ndo ddajqui du my bb gu ccahti c ddaa c bi dyti ca r nttzo car tiempo ca x tjogui, cja masque ya x cja tiempo cja ya x ttzofo, pe jin gui ne da jijm ca r nttzo. I bbbi bbja o hj c jin gui ntjajtihui, i tij ghtjo c nttzomfeni c i mbentsjj. Ncjahm ya jin te i cja r tzj ca i tij. Bb gu thquij gri tij ncjap, xqu nuj te da ncja.

13

Ya xtr ju vez gu ma p, gu m ccajtiquij. Cja bb to da ne da xijqui tema cosa xtr dyti pe hnar hermano, da nesta yo o ju testigo, ncja ngu ga mam p

Advertencias y saludos finales

443 jr palabra ca Ocja, pa gu reglaj car asunto. 2 Nuya d nzoh c cjahni c ya xqu dyti ca r nttzo bb nd ma ccajtiquij ca mr cja yo vez. Ya xt nzoh c cjahnic hna vez. Nuya, p d xijtjo ante que gu mag p, exque da jijm ca r nttzo. D xijm, bb p xt tztig p, cja jim be di jojqui qu vidaj, bb jim be xtr dyti ca d xijm, ya jin gu perdonabij, gu castigaj. Cja p d xih c pe dda hermano, guejtic da jaj r hunda. 3 Bb gu ne gui ccahtij, cja cierto d yobbe car Cristo, cja cierto x ddajqui guegue cam cargo ca d phtzi? xt ujtiquij, ntju my d yobbe cr poder, cja jin gu tzu gr nzohquij. 4 Cierto, car Jesucristo bi jgui bi ddti jar ponti, cja jin g mfjtsj. Pe guejtjo bi ja r ja por digue cr ttzdi cr Tzi Ta, cja r pa ya i bbjtjo, i yojmi ghtjo cr ttzdi cr Tzi Ta. Nug, ncjahm d yobbe car Jesucristo bb m du, eso, i ni gui ncjahm jin gui nzjqui, cja jin d cjahquij g fuerza gui dyjtiguij. Pe guejtjo d yobbe car poder ca m phtzi car Cristo bb m ja r ja. Bb p xt nzohquij, nubb, xqu ccajtiguij, cja r nzjquig? 5 Gui ntzohmitsjj cja gui hntsjj, cja gu tndij car palabra ca d xihquij? Guejtjo gui mbenij, toca gu emej? Bb cierto g cuatij jr dy car Jesucristo, nubb, gu bbjtij guegue, ncjahm guegue i bb mbo ir tzi myj. Cja jin gu padijca? Cja hu jntsjtjo xc conocej ja i ncja nr evangelio, cja jin g hemej? Xajma jin gu ncjaj p. 6 Gui hntsjj, ter bh

2 CORINTIOS13 ca gu emej? cja bb gui ccahtij, ntju my gu yojm car Jesucristo, nubb, xqu padij hneje, ntju my r jmandaderogui car Cristo hneje, como por r nguejquig g fdi g hemej. 7 Pe ndejma d jpi ca Ocja da mxquij pa jin gui dytij cosa r nttzo. Jin gui jntsj ca jin d ne gu phtzi m tz por r nguehquj. Ms d ndo neg gui dytij ca da tzh ca Ocja. Xajma ya jin to gu nesta gu castiga bb xt tztig p, masque xn da ni gui ncjahm ujtjo cam cargog, cja jin da nesta te gu xihquij. 8 Nug, jin tema cargo d ja pa gu contrabi y to i eme cr palabra ca Ocja, como ncjuanica. Ghtjo ca d te, d te pa da tteme car palabraca, cja pa da ddjquibi r bbtjri c cjahni c i xihquij ca jin gui cierto. 9 Ms i gustagui bb jin d ujtiquij ja i ncja cam cargo pa gu castigaquij, cja ms d mpj, bb r z gri tnij cr hu ca Ocja. Guehca d jpi ca Ocja bb d nzofo g oracin. Tzdi, d jpi da mxquiguj pa gui zdij cja pa gui dytij ca r z. 10 D escribiquij ya palabraya, ante que gu mag p, pa nguetica gui jojqui quir vidaj, pa bb xt tztig p, ya jin to gu nesta gu castiga. X ddajqui cam cargo car Jesucristo pa gu nquij, gu fxquij gui zjm ca gr tnij. Jin tema cargo g ddajqui pa gu castigaquij bb gu tij ca r z. 11 Nuya, m cjuadaquij, d hi hquij. Gui nzojtsjj pa da jojqui qu vidaj, c to jin gui bby r z. Gui dydej n xt xihquij. Da hnaadi ca gui mbenij. Jin gui hunij. Gui yojm ca Ocja,

2 CORINTIOS13 cja guegue da mxquij pa gui majtsjj cja pa da ju ir myj. 12 Gui nznguatsjj r z, pa da fadi, bajtziquij ca Ocja. 13 Ghtjo c hermano c i bbjcua, i pnquij nzngua.

444 Tzi Jmuj Jesucristo da mxquij co cr tzi tti jqui. Guejtjo cam Tzi Taj p ji tzi da nquij co cr jmajte. Cja gui yojm car Tzi Espritu Santo, gu ghtjoj. Amn. I ttzdi hua nar cartana.
14Cam

LA CARTA DEL APSTOL SAN PABLO A LOS GLATAS

Nug, dr Pablo, r jmandaderogui car Jesucristo. J mr cjahnitjo ca hna ca bi hi xqui g apstole, cja jin gui cjahnitjo c to xp mnquig. Guejtjs car Jesucristo, yojmi car Tzi Ta ji tzi b pnqui pa gu man nr evangelio. Car Tzi Ta ji tzi bi xox cam Tzi Jmuj Jess bb ya xqu du, cja car Jess bi ddajqui cam cargo. 2 Nug co c p dda cjuada c i bbjcua, d znguaquij, ghtjo c hermano c r bbh p jar estado ca i tsjifi Galacia. D pnquigj nar cartana. 3 Ca Ocja cam Tzi Tagj, yojmi cam Tzi Jmuj, car Jesucristo, da ddahquij bendicin cja da mxquij pa da hmy r z quir tzi myj. 4 Bi d cr vida por r nguejcj car Tzi Ta Jess. Bb m duca, bi guti ca r nttzo ca xt tij pa bi weguij digue y cjahni y r dn nr mundo, como nuc, i bbjti r dy ca Jin Gui Jo. Bi ncjap g dyti car Jess ncja ngu xqu mben ca Ocja, cam Tzi Taj. 5 R ntzhui gu xjtibij car Tzi Ta ji tzi cja gu i htzibij ghtjo

Pablo escribe a las iglesias en Galacia

r tiempo nim pa jab gr tzyaj. Amn. ndo dyo nm myg digue ca d de. Cja ntjumy ya xqu ne gui jijm ca Ocja? Guegueca bi nzohquij co cr tzi tti jqui cja bi ajtiquij quer salvacinj por guegue car Cristo. Nuquj, cja ya xqu ne gui jijmca pa gui tnij hnaho r mensaje ca i tsijfi r evangelio? 7 Hnaatjo r mensaje i bby ca da ddahquij car nzajqui ca jin da tjegue, gue car hu ca d xihquij, jntsjca. Nu ca x ncja, i bb c dda cjahni c x xihquij p hnaho r mensaje, eso ya jin gu padij ja ndr nguehca gu ne gui hemej. Gueguej x xihquij, jin gui jntsj car Cristo gui hemej pa gui tti quer salvacinj. 8 Bb to da xihquij p hnaho r mensaje gui hemej pa gui ttij car nzajqui ca jin da tjegue, bb jin gui jjmi ca d xihquij, ca Ocja da castiga car cjahni ca, da bbdi. Guejquitjog hneje, bb gu xihquij p hnaho r hu ca jin gui cierto, ca Ocja da castigagui hneje. Hasta guejti hnar ngele ca xtr ngah p

No hay otro mensaje de salvacin

6I

445

GLATAS1 ji tzi, bb jin di xihquij, gue car Jesucristo gui hi ti ir myj, ca Ocja di castiga hneje. 9 D xihquij mhmto cja p d xihquij ya, bb to da xihquij hnaho r mensaje pa gui tti quer salvacinj, cja jin gui gue car hu ca ya xc dydej, da bbh car cjahnica. 10 Ngu i bbh c dda cjahni c i guig bbtjri, i xihquij, bb nd nzohquij, nd xihquij hnar hu ca jin gui ntj pa gua jojtiquitjoj. Te gu mbenij ya, cja d jon car manera ja gr johti y cjahni? cja jin gui gue ca Ocja d ne gu tzpi? Cja xt mang y palabra y xt ju xcua pa gu jojtiquij? Bb j bbe nd eme nr evangelio, nd pjpi y cjahnitjo cja nd joni ja ndr tzpiy. Pe nuya, ya xt eme, jin gui tz gu mbeni ja gr johtitjo y cjahni, como nuya, gue car Jesucristo d pjpi.

446 titaje ni ndra ngue c p dda hj c dda ndr teje. Nxjtjo ndr judio r z. 15 Nu car Tzi Ta ji tzi ante que gua hmy, ya xqu juegui pa gua pjpi guegue. Cja bb m zh car pa ca xqu mbeni, ghtjo co cr tzi tti jqui bi nzojqui. 16 Bi ni gui cr Tzi Tt p jab nd dyo, bi nzojqui cja d meya toca, d eme. Cja bi mandadogui gua xih c cjahni c jin gui judio nr evangelio. Bb m nzojqui car Cristo, jin d ma jong to gua abbe, pa gua jpi di ujtigui nr evangelio. 17 Guejtjo jin d ma p Jerusaln pa gua aje c hj c ya xqu ttun cr cargoj g apstole, pa di ujtiguic. Lugar digue gua jong to gua abbe, nguetica d ma p jab jin to m hani, p jar jy ca i tsjifi Arabia. D d p, cja diguebb ya, p d coh p jar ciudad Damasco. 18 Jin d ma p jar ciudad Jerusaln hasta bb ya xqu z ju cjeya ca xt eme car Jesucristo. Nubb, d ma p, d ntjbbe car Pedro cja d hmbbe guegue hntta m ctta. 19 Nu c p dda c jmandadero c xqu hi x car Jesucristo g apstole, jin d ntjbbec, jntsj car Jacobo ca m ncjuadahui car Tzi Ta Jess. 20 Hasta d hi h ca Ocja g testigo, ncjuani ghtjo ya palabra ya xt ju xc hua. Jin tema bbtjri d xihquij. 21 Cja diguebb ya, p d ma p j jy c i tsjifi Siria cja co p Cilicia. Pe j bbe nd pa p jar estado Judea. 22 Eso, c hermano c xqu heme car Jesucristo, c mr bbh p jar estado Judea, j bbe m

cjuada, pa gui padij jab g heh car evangelio ca d xihquij, jin gr mfeni tema hjtjo. 12 Jin tema cjahnitjo bi xijqui car palabraca. Jin to g ujtigui ja i ncja. Guejtsj car Jesucristo bi nzojqui, bi xijqui ja i ncja. 13 Nuquj, ya xc dydej ja m ncja cam vida mahmto, bb nd tndig cr religin c judio. Ya xqu padij ja ncja ndr ndo bbe car evangelio, cja nd ndo n c cjahni c m tn car Cristo. Nd ne gua pung ghtjoc. 14 Ghtjo mbo m tzi my nd tng cr religin c judio. Ms nd ndo tng c costumbre c xqu zogui c ndom

11Nuquj,

Cmo lleg Pablo a ser apstol

447 meyagui, como j bbe nd ntjjec. 23 Jntjo xqu dyjtij te m man c cjahni bb nd pti ca nd eme. Xt jh ca ndr judio, ya xt eme car Jesucristo. M majm: de, car cjahni ca m nguij mhmto, ya xqui eme cam Tzi Jmuj Jess. Masque m nejmaja di cjuajti y i eme, nuya i dyo, i predica nr evangelio. Ncjan g man c hermanoc. 24 Cja m ndo jpij mpjcje ca Ocja porque guegue xqu ptigui cm mfeni.

GLATAS1,2 c dda fjti hermano c j m eme car evangelio, masque mb ejm tsjdi. C cjahnic xqu tij pa di ccajtiguitjoje, ja m ncja car mfeni ca nd tnije desde bb nd cuatije jr dy car Jesucristo cja nd jjme cr religin c judio. M ne di zobiguitjoje, cja di bbjpiguije pa p gua tnije car ley ca m man car Moiss, santa di ccajtiguije r z ca Ocja. M ncjap ngu xijquije c cjahnic, cja m ne di dytij car Tito pa di ncjajpi ca hnar sea jr cuerpo. 5 Nug, jin d jgui di daguic. D d d ntxtije. Guejtjo jin d jh c cjahnic di jiti c pe dda hermano. Como nd neg segue gua xihquij, gu cjahnitjoj jin gu judioj, gi tti quer salvacinj por r ngue cr tzi pj ca Ocja. Gui cuatitjoj jr dy car Jesucristo cja jin gui nesta gui tnij car ley ca bi zoh car Moiss. 6 Nu c cjuada c m mandado p jar templo p Jerusaln bi xijqui mr zdi car mensaje ca nd ma. Jim p g ju htzi tema ddadyo palabra. Nug, jin tza d cjadi my cr oficio ca m phtzi c cjuadac, como nd padi, g heh ca Ocja cam cargo ca nd phtzig, cja nuc, jin gui ccajtiguij xtzetjo. 7 C cjuada c, lugar di xijqui nd nesta gua pti ca nd ma, bi majm, guejtsj car Tzi Ta ji tzi xqu ddajqui cm mfenic cja co cam cargo pa gua nzoh c cjahni c jin gui judio, pa santa di dyde ja ncja dr dtij car nzajqui ca ntjumy. Nu car hermano Pedro, ca Ocja xqu uni guegueca cr cargo pa di nzoh c judio, di xih car evangelioc. 8 Guejtsj ca Ocja bi ddajquigbbe

Cja bb ya xqu tjo catorce ao ca xt eme car Jesucristo, p d yojpi d px p Jerusaln, nd yobbe car Bernab. Guejtjo hne d tzixibbe car Tito. 2 Bi xijqui ca Ocja nd nesta gua ma p, eso, d ma. Bb ndr bbh p Jerusaln, d aje c cjuada c m phtzi qu cargo p jar templo. D mjme hnanguadi, d ajec. D xijm ghtjo ja m ncja car mensaje ca nd ujti c cjahni c jin gui judio, pa da dti car nzajqui ca jin da tjegue. Nd ne gua padi, cja ntju my mr z ca nd ma? Como j m meyagui c cjuadac, guejtjo nd ne gua xijm ja m ncja car mensaje ca nd xih c cjahni, pa jin di ccax c cjahni c nd nzofo cja jin di hemeguic. Nu c hermanoc bi majm, mr z ca nd ma. 3 Jin g majm i nesta da ncjajpi y hj y i ne da dn car Jesucristo ca hnar sea ca i tthtibi c judio. Macja jin gur judio car Tito, cja nd yobbeca, jin g mandado c hermanoc pa di tthtibi car Tito car seaca. 4 Cierto, mr bbh p

Los otros apstoles aceptan a Pablo

GLATAS2 cm cargobbe, ngu car Pedro nguguig, xcu mjnquigbbe g jmandadero pa gua xibbe c cjahni ja i ncja car Jesucristo, tanto c judio, tanto c cjahnitjo c jin gui judio. 9 Nu car Jacobo co car Pedro co car Juan m ndo phtzi car cargoj entre c hermano. Gueguej, bb m ccahtij, g heh ca Ocja car cargo ca nd phtzig, bi hi zquig, cja bi ztiguibbe ym dybbe, nug co car Bernab, bi presentaguibbe delante ghtjo c hermano. Bi dytij ncjap pa di fadi, nugbbe nd hermanobbe hneje, m hnaguudi ca nd emeje, d ghtjoje. M majm, ghtjoguigje gua mfxje gua tije cr bbfi ca Ocja. Nugbbe gua nzobbe c cjahnitjo c jin gui judio cja gueguej di nzojm c judio. 10 Jntsjtjo bi dyjquibbe tz gua mbenibbe c hermano israelita c m probe, cja gua jmuntzije domi pa gua fxjec. Nuc, ya xt uni m myg xt xih c hermano m nesta gua tijeca.

448 hermano c j m judio, masque i ccaxca car ley ca bi zoh car Moiss. Mr z ca m ti guegue c pac. Diguebb ya, bi zti p Antioqua c dda cjahni c xcu hejm Jerusaln, p jab mr bbh car cjuada Jacobo. Cja nuc, yojmi car Jacobo, m tndij c dda qu parte car ley ca bi man car Moiss, eso, j m tzihui c cjahni c j m judio. Nu car Pedro ya, como m padi ja m ncja ngu mbenc, ddahtz g wembi c hermano c j m judio, hasta ya j m tzihuic hneje. Como guegue m tzu c hermano c xcu hejm Jerusaln. J m ne pa di ccahtij, cja m tzihui guegue c cjahnitjo? 13 Nubb, c p dda hermano p Antioqua c m judioj bi dnij car Pedro. Ya jin g jmuntzij co c hermano c j m judio pa di zihuic. Bi jijmc, pa dr ni gui ncjahm mr dndij car ley ca m man car Moiss. Hasta car Bernab hneje bi dyti ntjti. Ya j m mpjnihui c cjahni c j m judio, jntsjtjo pa di johui c dda c xcu heh p Jerusaln. 14 Nug, d padi te r nguehca m te ncjap car Pedro cja co c p ddaa. C costumbre c ya xqu jijm, ya p xi mr dnij, ncjahm m thmi di nsalvaj por r nguehc. Eso, d nzoh car Pedro bb mr bbh p ghtjo c pe dda cjuada. D xifi ncjahua: Nuquigu, gr judio, pe ca ya xqu cuati jr dy car Jesucristo, xc jih ca ngur tn qu costumbre y judio. Bb j bbe m tzj y cjahni y xcu heh p Jerusaln, nuqu, ngu bby ncja ngu y cjahni y jin gui judio. Cja nuya, s p gri xjpi ya y

ya, car hermano Pedro bi ma g ma p jar jini Antioqua, cja hnec, p d ma p hneje. Bb nd tzti p, d ccahti ja m ncja ngu dyti guegue. Car hermano Pedro, ya xqu jih c costumbre c i tn c judio. Nu c pa bb mr bb guegue p Antioqua, m ne di cja ncjahm m tntjo. Nug, d hunti, como mr ntjtjitjo ca mr dyte. M ncni m tndi qu costumbre c judio. 12 Guegue car Pedro, bb cja xqu zti p Antioqua, m tzihui c

Pablo reprende a Pedro en Antioqua

11Diguebb

449 cjuaday da dmbi qu costumbre y judio? M ncjap ca d xih car Pedro.

Los judos, igual que todos, son salvados por fe

GLATAS2,3 cam castigo, gue car du, como jin gua jti gua zjti ca i ma. Eso, ya xt jh car ley pa xt cuati car Jesucristo. X ncjap xc jogui pa ntju my gu hmy ncja ngu ga ne ca Ocja. 20 Bb m du car Jesucristo p jar ponti, ncjahm d tug p hneje. Pe ndejma d bbjtjo, como d yobbe car Jesucristo, cja x ddajqui hnar ddadyo hmy. Como xt cuati jr dy cr Tzi Tt ca Ocja, d bbbbeca, ya jin d bbjtsj. Guegueca bi negui cja bi ndtsj pa jin gua bbdi, ghtjo co nm tzi my. 21 Ya jin gu emeg car ley ca bi man car Moiss. Porque bb gu ma, da jogui gu tatsj cam salvacin por r nguehca dr tn car ley, nubb, i tzdi ncjahm d mang, jin d nesta cr tzi tti jqui ca Ocja. Bb di ciertoca, jin di nesta di du car Jesucristo pa di gxquig, bb.

d judioje, xt ejme digue cr cji car Abraham. Jin d hmpj hnar vida r nttzo ncja ngu c cjahnitjo c jin gui judio, como nuc, jin gui meya ca Ocja. 16 Cierto, mhmto nd tnije car ley ca bi man car Moiss, pe ndejma d padije, ca Ocja jin da nguije r z por r nguehca xcr tnije car ley. B janti guegue, guejquitjogje, d ndujpiteje hneje, ncja ngu c cjahni c jin gui judio. Jntsjtjo porque xt cuatije jr dy car Jesucristo, nuya i ccajtiguije r z car Tzi Ta ji tzi, cja ya x ngzquigje ca r nttzo ca nd tuje. Como jin to i bby ca di zjte ghtjo ca i man car ley, eso, jin to da jiti da datsj car nzajqui ca jin da tjegue. 17 I bb c ddaa c i majm, ca ya xt cuatije jr dy car Jesucristo, ya xt ttzontsj cam vidaje, como ya xt jjme car ley ca bi man car Moiss. Bb di ciertoca, di pni ncjahm gue car Cristo xtr ujtiguije gri bbpje hnar vida r nttzo. r bbtjrica! Ms r ndo z car ddadyo vida ca i ujtiguij car Jesucristo. 18 Pe bb p d tndi car ley ca bi man car Moiss, cja p d mantsj, ca Ocja da ccajtigui r z por r nguehca, nubb, cierto, r nttzo ca d ti bb. Ncjahm ya xt co xtja, como ya jin gui gue car Jesucristo d thmi pa da ddajqui cam salvacin. 19 Bb gua segue gua tn car ley, ya xtr ttmbigui

15Nugje

Nuquiguj, gu mi nguj Galacia, cja ya xc bbh quir mfenij? Bb nd bbh p, d ujtiquij r tzi z ja ncja g ndu car Jesucristo p jar ponti, cja co te r nguehca. Toca x jihquij pa ya jin gui hemej car palabra ca d xihquij? 2 D ne gu nquij tz, gui mbenij ya ncjahm bi guahquij car Espritu Santo? Jin g nguahquij bb ngu tzdij gi tnij car ley ca bi man car Moiss. Bi guahquij car Tzi Espritu Santo bb ng hemej nr evangelio. 3 Cja ya jin gu padij ja i ncja nr evangelio, cja hu hn tjo xc cjaj dondo? Guehca xc nzojtiqui ir tzi myj cr Tzi Espritu ca Ocja,

La ley o la fe

GLATAS3

450

eso, xc cuatij car Jesucristo cja heme da ncja ca xt xihqui, eso, xc hemej. Cja hu ms nuya xc tti car nzajqui ca ntjumy. Por gu i naj i nesta gui tnij c dda guegue ca hnar cjahni ca da hmy costumbre pa ncjap gui segue gr digue quer cji, r ngu cjahni, mi ngu tnij ca Ocja? Gu hmditjoj. Bb ghtjo c jy hua jar mundo, da gui hemej c costumbrec, j dti cr nzajquij hneje. 9 Gue c xqu ttij car nzajqui ca r he ji tzi. cjahni c x heme car Jesucristo, 4 Bb ng hemej car Jesucristo, macja jin gui judio, x ttuni mismo g ndo sufrij r ngu por r ngue car bendicin ca bi ttun car nr evangelio. Lstima xc sufrij Abraham. Ca Ocja jin da dyhtibi ncjap, cja nuya i tsjijqui gu ne gui r hunda digue ca r nttzo ca i jijm nr hu n ntjumy! Xajma tuj. 10 Nu c cjahni c i tnij car jin gui cierto ca x tsjijqui. 5 Cja jin gu padij te r nguehca ca ley ca bi man car Moiss, como ga Ocja xp mjnquij cr Tzi Espritu, hi naj, por r nguehca, dr dtij guejtjo x dyti milagro p jab car nzajqui ca jin da tjegue, jin da gu bbpj? Cja gu i nguj, x dtijca. Da bbdij, como ndejma dyte ncjap porque gu tnij car jin gui zjtij ghtjo ca i man car ley? Ji na. Guegue x ddahquijc ley. Como i ju x p jar Escritura: porque g cuatij p jr dy car Car cjahni ca jin da zjte ghtjo ca Jesucristo. i mam p jar ley, da bbdi. 11 Ya 6 Gui mbenij te bi mh car xqui fadi, ghtjo c to i tn car Abraham. Guegue mr primero ley, jin gui jti da zjte ghtjo ca i r cjahni ca bi tsjifi r judio. Bi ma. Eso, b janti ca Ocja, ghtjoc heme, cierto di ncja car palabra i ndujpite. Guejtjo, i mam p jar ca xqu xih ca Ocja. Bi ncjap g Escritura: Car cjahni ca i thmi tzj y d ca Ocja, cja guegueca ca Ocja da ghtzibi ghtjo ca i tu, bi perdonabi car Abraham ca r como guehca x manca, guegue nttzo ca m tu. 7 Nuquiguj, i x ndti car nzajqui ca i ntjumy. 12 Nu car ley ca bi man car Moiss nesta gui padij, to c cjahni c i ccahti ca Ocja ncjahm bajtzi jin gui xijquij, bb gu thmij car Abraham? Gue y cjahni y ca Ocja da gzquitjoj ca d tuj, x heme car Jesucristo ncja ngu guegue da ddajquitjoj car nzajqui g heme ca Ocja car Abraham. ca i ntjumy. I xijquij car ley, bb Guejti y cjahniy, x mperdonabi gu zjtij ghtjo ca i ma, nubb, ca r nttzo ca i tuj, ncja ngu g gu ttij car nzajqui ca i ntjumy. mperdonabi guegueca. 8 Ya m ndo Cja bb jin gu zjtij, nubb, gu yabb, ca Ocja bi mbeni di un c bbdij bb. 13 Nu car Jesucristo bi tzhui cjahni c jin gui judio car salvacin, ghtjo c to di guati jr dy cr car castigo ca gua tzgj. Bb Tt. Eso, i ju x p jar Escritura nar m ddti p jar ponti, ncjahm d palabra na bi man ca Ocja bb m mbjm guegue. Guegue bi ttun nzoh car Abraham: Nuquigu, xc car castigo ca i ju x p jar ley da

451 ttun c cjahni c i ndo ndujpite. Nu car tiempo bb m tju x car ley, m hnaxi hnar za car cjahni ca xqu ttmbi cr castigo pa di bbhti. Ncjap g nzh car palabra ca i mam p jar Escritura: Car cjahni ca i hnaxi hnar za, ca Ocja da gu h p jab da bbdi, pa dr guti ca x dyte. Porque bb m du car Jesucristo, guegueca bi guti ca r nttzo ca xt tije. Ncjap g tjeh cr ttzdi car ley ca m mandadoguije. 14 Cja nuya, ya x jogui pa da ttun c cjahnitjo c jin gui judio car bendicin ca bi ttun car Abraham bb m man ca Ocja jin te m tu. Y judio co hnej y cjahnitjo y jin gui judio, parejo da ttun car nzajqui ca jin da tjegue, ghtjo y to da heme cr Tt ca Ocja ncja ngu g heme ca Ocja car Abraham. Cja nuya, ghtjoguigj como ngu xt emej car Jesucristo, parejo xc ttajquij car Tzi Espritu Santo, ncja ngu g promete ca Ocja di mjnquigjca.

GLATAS3 mboxibbjto ca dr gatzi di hmy, cja p bi xifi, por r ngue ca hna, di bendeci ghtjo c cjahni hua jar jy. Bb m d nr promesan ca Ocja, jin g a digue ghtjo qu bajtzi car Abraham. Guegue bi ma: Por r ngue ca hnaatjo ca da hmy, gu bendeci ghtjo y cjahni hua jar jy. Guegue m a digue car Jesucristo. 17 Dyjmaj ca gu xihquij ya: Bbto ca Ocja bi un cr promesa car Abraham, bi gohca ncja ngu hnar acuerdo, cja bi xifi, ntju my di cumpli ca xqu ma. Diguebb ya, bi tjo cuatrociento treinta ao, cja nubb, ca Ocja bi un car ley c cjahni israelita. Pe jin g mpun car promesa ca xqu ttun car Abraham. Mr nzjtica. 18 Y to i eme ca Ocja, i thmi da ttundi ca r z, porque guehca x man ca Ocja. Bb di nesta c cjahni c i eme ca Ocja di dn car ley pa di dah car bendicin ca xqu man ca Ocja di un qu familia car Abraham, jin te di mu hui car promesaca bb. Nu ca Ocja xqu xih car Abraham di undi car bendicin co cr tzi pj, di uni guegueca cja co qu bajtzi c di hmy. Jin te m nesta di mh car Abraham pa di dah car bendicin. 19 Xi ya bb, como ya xi m bbh car promesa, te r nguehca p bi ttun c cjahni car ley, bb? Bi ttuni pa di badij, mr nttzo ca m tij. G he ji tzi car ley. Car Tzi Ta ji tzi bi djti c dda ngele, cja gueguej p bi djti car Moiss pa bi xih c cjahni israelita. Car ley m nesta di ttjte hasta bb di heh car Jesucristo. Nuca, guehca xqu man ca Ocja di hmy digue cr cji

m cjuadaquij, gu xihquij hnar ejemplo pa gui ntiendej, r nzjti car acuerdo ca bi dytihui ca Ocja car Abraham. Y cjahni, bb ga xoxj hnar acuerdo, i reglaj pa ghtjo da hmpj g acuerdo, cja diguebb ya, i firmaj. Nubb, ya xta tteme car acuerdo, bb. Ya jin da jogui da tju htzibi pe hnar palabra o da mpti tema parte. 16 Ca Ocja bi xih car Abraham hnar promesa, cja r nzjti car promesac. I jjmi hnar acuerdo r nzjtjo. Bi xifi di bendeci car Abraham, yojmi ca hna qu

15Nuya,

La ley y la promesa

GLATAS3 car Abraham pa di bendeci ghtjo y cjahni jar jy. Car ley m ncja ngu hnar acuerdo ca bi xoxihui ca Ocja c cjahni israelita. Bb di dyjtic, ca Ocja di bendecij bb. Car Moiss bi hmh mad ncja hnar nzya bb m tsjox car acuerdoca. Guegue bi nzoh c cjahni israelita, bi xijm ter bh ca m man ca Ocja, cja nuc, bi promete di dnij car ley. 20 Pe bb to i ti hnar promesa, jin gui nesta car nzya pa da hmh mad. Eso, jin tema cjahni g ngo jr lugar ca Ocja bb m tsjih car Abraham car promesa. Guejtjs ca Ocja bi man cr promesa, bi xih car Abraham. Ms r z car promesa, bb, ni ndra ngue car ley.

452 car nzajqui ca jin da tjegue, nd ncjaje ncja ngu y preso. Nd jonije ja gua pnije libre, pa jin gua bbdije, como gue car castigoc m mbiguije car ley. 24 Car ley m ncja ngu hnar mxte ca i ccahtibi qu bajtzi cr patrn, cja nugje nd jjme c bajtzi. Ncjahm m jantiguije cja m ccaxquije pa jin gua tije ca r nttzo. Pe ndejma nd tijeca. Eso, bb nd deje digue car Jesucristo, d cuatije guegue pa di gzquije ca r nttzo ca nd tuje. Nubb, bi jogui pa bi cuajtiguije car Tzi Ta ji tzi ncjahm jin te gri tuje. 25 Cja nuya, como ya xt emebije cr tzi tti jqui car Jesucristo, ya jin d cjajpije ncaso car ley. Ncjahm ya xt ncjahnije ya. Ya jin d jonije car mxte pa da jiantiguije. 26 Nuquiguj, gu cjahnitjoj, ghtjoquiguj como ngu xqu cuatij jr dy car Jesucristo pa gui tti quer nzajquij, ya xc cjaj bajtziquij ca Ocja. 27 Guejtjo, como xc xixtej, ghtjoquiguj xc fdij hnar ddadyo vida ca r heh ca Ocja. Gu jjm ncja hnar cjahni, x nghtzi qu dajtu r nttzo cja p x jie ddadyo datu, ghtjo limpio. Nuya, ghtjo ir vidaj, gui hoj car Jesucristo. 28 Bb xc hemebij cr tzi tti jqui car Jesucristo, jin te i cja bb gr judio o jin gr judio. Guejtjo jin te i cja bb gr muzotjo, gu pjpite, o bb gu ntsj quer bbfi cja i bb mxte c i pjpiqui. Jin te i cja bb gr hj o gr bbja. Car Tzi Ta ji tzi i ccajtiquij ghtjo parejo. Ghtjo bajtziquij, como xc hemebij cr Tt. 29 Como cjahniquij car Jesucristo, ya

dr mang bb, i ncontrahui car ley ca bi man car Moiss co car promesa ca bi man ca Ocja? Jin gui ncontrahuic. Como car promesa i ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue, nu car ley jin gui ddajquij car nzajquica. Bb di ddajquij car ley hnar ddadyo hmy pa ya jin gua tij ca r nttzo, nubb, di jogui gua tnij car ley pa di nuguij r z ca Ocja. 22 Nu ca i sirve car ley, i xijquij r ntzhui gu bbdij, d ghtjoj, como j xt jtij gua cumplij ca i ma. Ncjap g man car Escritura digue car ley. Eso, ja y cjahni y x nguatij jr dy car Jesucristo da n car nzajqui ca jin da tjegue, cja gueguey da ttuntjo ncja ngu g promete ca Ocja. 23 Nugje, d israelitaje, bb j bbe nd jme, i nesta gu emebitjoje cr tzi tti jqui ca Ocja pa da ttajquije

21Cja

El propsito de la ley

453 xqui jantiquij ca Ocja ncjahm bajtziquij ca ndor Abraham, cja guegue da ddahquij car bendicin r tzi z ca bi prometebi car Abraham cja co qu bajtzi c p di hmy. Nuya, gu mbenij ja i ncja y bajtzi hua jar jy hne ja i ncja y bajtzi ca Ocja. Bb di bbh hnar tzi hj, cja di man cr ta, guegueca da uni g herencia ghtjo ca i phtzi, ndejma jin di uni hasta bb ya xtr hj. Menta r bajtzitjo cr tt, jin tema cargo i ja p jr ngu. I cja jmandado ncja hnar muzo, masque guegue da cjajpi r mjti ghtjo c i bbh p jr ngu cr ta. 2 Guejtjo i bbh car mxte ca i fh car bajtzi cja i n, hasta bb xta zh car pa ca x man cr ta, bb ya xtr te. 3 Nugje, d judioje, nd ncjaje ncja ngu bajtzi, c cjeya c x tjogui, bb j bbe nd padije digue car Jesucristo. M tsjijquije te gua tije, como cja nd fdije nd nxjme ter bh ca r z, ter bh ca jin gui tz. 4 Pe bb m zh car tiempo ca xqu mben car Tzi Ta ji tzi, guegue b pjni cr Tt hua jar jy. Hnar bbja bi un cr nzajqui, cja bi hmh cr tzi bajtzi, m gue car Jess. Guegueca mr judio, bi cumpli ghtjo ca i man car ley ca bi zoguije car Moiss. 5 Eso, bi jogui d mbdije guegue, ghtjoguigje y nd tnije car ley. Como bb m du car Jesucristo, bi tzhui car castigo ca di ttajquigje. Nubb cja d hmpje libre. Nuya, car Tzi Ta ji tzi x cjagui bajtziguije, ttguije o tti xuguije. Ya jin d ncjaje ncja ngu muzo ya. 6 Nuquiguj, como ya xc cjaj ttquij ca Ocja, guegueca xp

GLATAS3,4 mjnquij car Espritu Santo. Guejtica m yojmi car Jesucristo, cr Tt ca Ocja, cja nuya i bb mbo ir tzi myj. Nuya, bb d nzojm ca Ocja, d xijm: m Tzi Taquije, como gue car Tzi Espritu Santo ca i a. 7 Nuya, ya jin gu muzoj ya, como ttquij o tti xuquij ca Ocja. Ca ya xqu cuatij jr dy car Jesucristo, gu yojm guegue ya ca. Nuya, car Tzi Ta ji tzi i ccajtiquij ncja ngu ga ccahti cr Tzi Tt, cja da jequij car herencia ca da un cr Tt.

bb j bbe ngu meyaj ca Ocja, ngu ncjaj ncja muzo, cja m mandadoquij c dda cja c jin te i bb r nzajqui. 9 Pe nuya, ya xqu meyaj ca Ocja ca ntjumy i bby, o mejor, gu majm, guegue x nzoh quir tzi myj. Xi ya dyoca gu ne gui cojm xtja pa p gui tnij c dda mandamiento c jin te i ddajquij nzajqui, cja jin gui fxquij pa gu tij ca r z? Dyoca p gu ne gui jguij pa p da mandadoquij c mandamientoc? 10 Gu tzujpitjoj c p c i tsjifi r madi, c mbaxcjua g ddadyo zana, co c tiempo r nttzujpi. Gu i htzibitjoj ca r yojto cjeya bb jin gu pjpij nr jy. 11 D ntztig ca gur tndij c costumbrec, cja d tzug, ms x bbh cam bbfi ca d xihquij car evangelio. 12 D hquij tz, m cjuadaquij, gui jijm ya cr ley car Moiss, ncja nguguig, xt jgui. Mhmto nd tng ca, pe d jgui pa gua hmy ncja nguquiguj, gu

8Mhmto

Pablo se preocupa por los creyentes en Galacia

GLATAS4 cjahnitjoj, jin gu judioj. Jin tema cosa r nttzo g dyjtiguij bb nd bbjc p. Nd bbpj r z. 13 Gu padij, bb nd tzti p jab gu bbpj car primera vez, nd jini, eso jin d tjojtjo, d hmjti p d xihquij car evangelio. 14 Mr nttzo car jini ca nd tzbbe, pe nuquiguj, jin g despreciaguij por r nguehca. Ndejma g cuajtiguij ncjahm ndr ngele xtr mjni ca Ocja p ji tzi. G nuguij r z, ncja ngu gi recibij guejtsj car Jesucristo. 15 Ngu ndo mpjm ca d hmpj tz. Xi ya dyoca ya jin d mpjm ya? Cierto d xihquij, c pa c nd bbpj, bb di cj manera, gi chmi quir dj cja gi ddajquij, gi dytij ncjap pa gua ccahtig r z, cja nuquj, gi ndo mpjm bb. 16 Te xc cjaj ya? Cja hu gu guij ya porque xt xihquij ca ncjuani? 17 Nu c dda cjahni c i nzohquij, i ndo jonij ja gur ntzixij, pe jin gui tz ca i mbenij. I joni ja dr jueguij pa ya jin gu joj, cja pa ja gueguec gui tnij. 18 Bb di ntju my di mahquij c cjahni c i ne gui ntzixij, nubb, di mahquij ghtjo r tiempo, cja jin gui jntsj bb d pag p. Nubb, dr z cr mfenij, bb. Nug, d mahquij ghtjo mbo m my, masque jin gui tz gu hmjc p. Nu c to i nzohquij pa gui ntzixijc, jntsjtjo porque i hui zquig, gueguec, jin te ntju my ga mahquij. 19 m tzi bajtziquij, bb d mbenquij, d ndo ntzte. I ddajqui r du my ncja ngu hnar bbja bb ya xta odi. Jin

454 da ju m myg hasta bb xt padi, cierto, xcr hemebij cr tzi tti jqui car Jesucristo, jaca. 20 Quiera gra bbjc p jab gr bbpj, pa di jogui gri aj tz, cja pa gua padi ja p gr nzohquij pa gui dydej. I ndo dyo m myg, dyoca x mbh quir mfenij ya bb?

y to i ne da dnij car ley ca bi man car Moiss, cja j bbe gu dej te i ma? Gu xihquij ya ja i ncja. 22 Porque i mam p jar Escritura, car Abraham, m hi yojo qu tt. Ca hnaa ya, mr tt cr muza, cja ca p hnaa ya, mr tt ca mero r bbja car Abraham. Cr bbja car Abraham m ju cr tjuju mr Sara. Nu cr muza m ju cr tjuju mr Agar. 23 Car Abraham bi yojmi cr muza como bi mbeni, guegueca di mbi hnr bajtzi. Cja cierto bi hmh cr tt cr muza, mr Ismael. Nu cr tt ca mero r bbja car Abraham, bi hmy pa di zh ca xqu promete ca Ocja. Guegue mr Isaac. Bb m hmh car bajtzica, ya xqu nchujchu r z cr me, cja j m nte ghtjo r vida. 24-25 Nu c yojo bbja, car Agar co car Sara, i sirve g ejemplo. Ca hnaa i jjmi car ley ca bi tsjih c cjahni israelita por digue car Moiss. Nu ca p hnaa ya, i jjmi car promesa ca bi tsjih car Abraham cja co qu bajtzi c di hmy. Car ley bi ttun car Moiss bb m bx p jar tt Sina p jar jy Arabia. Cja nu y pa ya, guehp jar jini Jerusaln i ttujti car ley ca bi zoh car Moiss. Cja c

21Nuquiguj,

El ejemplo de Agar y Sara

455 cjahni c i tndij car ley, i jjm muzoc. Pe ghtjo y to x nguati jr dy car Jesucristo, i jjm cr bajtzi car Sara, como guejcj d emebitjoj cr promesa ca Ocja. 26 Car promesaca g heh p ji tzi p jab i tsjifi car ddadyo Jerusaln, cja nu p ji tzi, ya jin gui tthtibi ncaso car ley ca bi man car Moiss. Eso, i jjmi ncja hnam mej car ddadyo Jerusaln, como r heh p car ddadyo nzajqui ca d phtzij ya. 27 I bbh ca hnar palabra ca bi ju x car profeta Isaas, ncjahm i a digue car ddadyo Jerusaln, i tjquihui hnar bbja. I i na: Gui mpj ya, nuquigu, gr bbja, pe jin gu nte. Nunca xqu odi, pe nuya gui xjtibi ca Ocja cor pj, cja gui a nzajqui. Macja x nzoquiqui quer dame, ndejma da hmh quir bajtzi r ngu, como ca Ocja da ddahquic. Nuqu, xqu hi ji ms dr ngu ni ndra ngue car bbja ca i bbbi cr dame. 28 Nugj, cjuada, d jjm car Isaac, ca mr tt car Sara. Como xt emebij cr promesa ca Ocja ncja ngu g hemebi car Abraham, car Tzi Ta ji tzi i nuguij ncjahm bajtziguij guegueca. 29 C pa c m bbh car Abraham, jin g johui c yojo qu tt. Ca hnaa ca mr bajtzi car muza bi hui car Isaac. Nu ca Ocja jin g xih car Abraham di cuajti cr muza g bbja. Guejtsjhui yojmi bi mbenihuica. Nu car Isaac bi hmy porque guehca xqu man ca Ocja. Car Abraham co ni car Sara bi hemehui car

GLATAS4,5 promesa ca xqu tsjijmi, cja ca Ocja bi un cr bajtzihui. Guejti y pa ya, c cjahni c i tndij car ley i guij, como ja cr promesa ca Ocja d emebij. 30 Te i man car Escritura digue c yojo bajtzic? I xijquij ncjahua: Gui fongui car muza, da bni, da zix cr tt. Jin gui ma gui jih cr tt car muza da hui mbi cr herencia ca mero ir tt. Gui uni cr tt ca mero ir bbja. 31 Nugj cjuada, bb ya xt emebij cr tti jqui car Jesucristo, ya j r ntzhui gu emebij car ley, pa da ddajqui m nzajquij. Nuya, d jjm cr tt car Sara. J mr muza guegueca. Ya xt phtzij car nzajqui ca i ntjumy pa gu hmpj libre.

Car Jesucristo bi goji por r nguejcj bb m du, eso, d pnij libre. Ya jin gui mandadoguij car ley ca bi man car Moiss. Hnehquiguj, bb ya xc cuatij jr dy car Jesucristo, nuya jntsj cr tzi tti jqui gui hemebij. Dyo p gu jguij da hmjpiquij pa p gui tnij car ley. 2 Gui hemej n d xihquij. Nug, dr Pablo, d nzohquij. Bb gui jguij pa da ttjtiquij car sea ca i tthtibi c judio, i pni ncjahm guehca gu emej bb, pa da nquij r z ca Ocja. Nubb, jin te ntjumy ca xqu hemej car Jesucristo, bb. 3 D yojpi mbembiquij, c to da jgui pa da tthtibi car seaca jy cuerpoj, gueguec i nesta da zjte ghtjo ca i man car ley, cja bb ji na, ca Ocja jin da recibi. 4 Nuquiguj, como

Sigan firmes en la libertad

GLATAS5 ngu gri hi naj, da nquij r z ca Ocja porque gu tnij car ley, ya xc jijm car Jesucristo, bb. Ya jin da salvaquij co cr tzi tti jqui, como ya xqui hnaho ca gu emej ya. 5 Nugje, como ngu xt cuatije jr dy car Jesucristo, d yojme cr Tzi Espritu Santo, cja guegueca i xijquije, bb xt ntjje car Tzi Ta ji tzi cja da janquije r hunda, da xijquije jin te d tugje. 6 C cjahni c i emebitjo cr tti jqui car Jesucristo, jin gui nesta da tthtibi car sea ca i tthtibi c judio. Bb ya xqu tthtibij car seaca, ante que di guatij car Cristo, jin te i cja. Pe guejtjo jin te i mu hui ca xc tthtibijca. I ne ca Ocja pa gu emej car Jesucristo cja co cr tzi tti jqui cja gu majtej hneje. 7 Bb nd png p jab gu bbpj, ya xi ngu tnij r z nr hu n i xijquij, ca Ocja i ccajtiquij r z por r ngue cr tzi tti jqui. Xi ya bb, toca x jihquij, eso, ya jin gu ne gui tnij bb? 8 G heh ca Ocja car palabra ca d xihquij, cja guegue x nzojtiqui ir tzi myj pa xqu hemej. Nu car palabra ca gu tnij ya, j xcu heh ca Ocjaca. 9 Ya xc dydej nar jana: Hna tzi tjqui cr siento car tsji da ntjantzihui car cjni tjujme, cja da ngujqui hasta bb ya xtr ixqui ghtjo car cjni. I ncjap hneje c mfeni c jin gui tz c i tsjihquij. 10 Nug ndejma d thmi ca Ocja da mxquij pa gui tnij ca ncjuani cja pa jin gui hemej c mfeni c jin gui tz. B pah ca Ocja to c i ne da jihquij, cja guegue da un car castigo ca r ntzhuic.

456 mbenguj tz, cjuada, te tza i jtigui tujni c judio. Nug, bb gua xij y cjahni, i nesta da ncuajtibi y cuerpoj ca hnar sea ca i ncuajtibi c judio pa di cchtzibij ca r nttzo ca i tuj, nubb, jin to di dyjtigui tujni bb. Pe nug d ma, jntsjtjo ca g ndu car Jesucristo p jar ponti, por r nguehca, x ngzquij ca Ocja ca nd tujpij cja ya xqui nguij r z. Nu c judio i ndo j car palabraca. 12 Nu c hj c i ne da wentziquij jar hu, d i quij pa da ttjtiquij car seaca. D mang, xajma da jijquitsj cr ngj pa da zjti qu mfenij cja pa da jiquij gui tnij jntsj car Jesucristo. 13 Nuquiguj, cjuada, ca Ocja x nzohquij pa gui hmpj libre, cja pa ya jin da mandadoquij car ley ca m man car Moiss. Pe jin gui ttahquij r tsjjqui gui dytij ghtjo tema cosa ca gu nej por r nguehca ya xqu jijm car leyc. Mejor gui ntzohmij ya, ja gr mfxj cja co ja gr majtsjj, gu ghtjoj y xc hemej car Jesucristo. 14 Bb ntjumy gu ne gui cumplij ghtjo ca i man car ley, gui dydej nar palabra na i ma: Gui ne quer mi ngacjahnihui ncja ngu guir netsjgu. 15 Pe ndejma d jc, i cja juni p jab gu bbpj. Bb jin gui jijm ca gr hunij cja gur ntzanij, i dyo peligro, ya jin da tteme car evangelio, cja da bbj y dda cjahni hneje.

11Gui

pa gui hmpj ncja ngu ga ne ca Ocja, gui dytij

16Nuquiguj,

Los deseos humanos y la vida por el Espritu

457 ca da xihquij car Tzi Espritu Santo. Nubb, jin da dahquij quir mfenitsjj pa gui dytij ca jin gui tz. 17 Nu cm mfenitsjj c jin gui tz, jin gui johui cr Tzi Espritu ca Ocja. Hnaho d netsjj, hnaho i ne car Espritu Santo, ncjahm d ntxtijca. Eso, jin gui tz gu tij ghtjo ca d netsjj, como cr Tzi Espritu ca Ocja i ccahtzi cm mfenitsjj c jin gui tz, pa jin da daguijc. 18 Guejtjo, bb gui dytij ncja ngu ga xihquij car Espritu Santo, ya jin gu nestaj car ley pa da mandadoquij hneje. 19 Ya xqui fadi ja ga hmh c cjahni c i bbjtsj cja i tij ghtjo tema cosa ca i mbentsj mbo myj. Gueguej i bbbi bbja o hj c jin gui ntjajtihui, i jgui da dapi c nttzomfeni c i mbenij, i bb tzj. 20 I emej c dda cja c jin gui hani, i mbruja qu mi ngacjahnihui o i ti tjoni. I hui qu hohui, i hunihui cja i hui htzihui. I ungui r cu. I hxihui. Cada hnaa i joni ja dr tti htzibi guegue. I juejqui c hermano c x heme car Jesucristo, cja i ujti hnaho mfeni c jin gui ncjuani. 21 I mvidiabi qu hohui, i phtite, ttzodyo cjahnic, i nti , i jaxti r xuy g mbaxcjua p jab i tij ca jin gui conveni. C cjahnic i ti ndu ntji cosa r nttzo, ncja ngu y xt ju xcua. Nug xt xihquij mhmto cja p d xihquij ya, c cjahni c i ti y cosay, j bajtzi ca Ocja, cja jin da ti p jab b bb guegueca. 22 Nu c cjahni c i yojmi car tzi Espritu Santo, guejtjo i jmeya por r ngue ca i tij. Nuc, i majte, i

GLATAS5,6 mpj, i ju myj, i phtzibi r tti jqui qu hohui, i ccahti r z qu mi ngacjahnihui cja i jui jqui, i man ca ncjuani cja i cumpli ca i majm. 23 Jin gui hi xtsjj, i pnti qu mfenij, cja jin gui jgui da dapi qu nttzomfenij. C cjahni c i bby ncjap, jin gui nesta car ley pa da mandadobij. Guejtjo hneje jin gui bbh hnar ley ca di ccahtzi ca i tic. 24 Nu y cjahni y x nguatij jr dy car Jesucristo, ya xqui phtzij hnar ddadyo hmy. Guebb m du car Cristo p jar ponti, ncjahm bi du p hneje ca bbto m hmyj ca nd bbjcj, ghtjo co c nttzomfeni c m guij mhmto. 25 Car Tzi Espritu Santo x ddajquij car ddadyo nzajqui ca d phtzij ya. Eso, r ntzhui gu tij ca i xijquijca, gu jguij pa da mandadoguij. 26 Ya jin to da hi xtsj o da hxihui cr hohui pa ms da tti htzibi guegue ni ndra ngue cr hohui. Gu mpjm cja gu joj, pa jin gu tzhtibij r my cm hohuij.

Nuquiguj, m cjuadaquij, bb xc ccahtij hnar cjuada, x jiti ca Jin Gui Jo, ndejma xc dyti hnar cosa r nttzo, y p ddaa y i dyoj r z jr hu ca Ocja, da nzojm cor tti jqui ca hnaa ca x ndgui, cja p da mxj pa da dn car hu. Nuquiguj, y p ddaa, gui mfjtsjj hneje, pa jin da dahquij ca Jin Gui Jo. 2 Gui fxj quir hohuij c i tz r ntji pa dr dn car Jesucristo. Gui madijc. Gue nr ley n x nzoguij cam Tzi Jmuj Cristo pa gu tnij.

Aydense unos a otros

GLATAS6 to i mbeni mbo r tzi my, guegue i ndo sirve, i hi xtsj car cjahnica. Nxgue r ntjtitjo ca i mbeni, como jin gui mu hui ms ni ndra ngue c p ddaa. 4 Dyo gu tzohmi quir hohuij pa gui mantsjj, ms r ndo z guir hmjquj ni ndra nguehc. Bb gu jquitjohui quer vida cr vida quer hohui, j r ntzhui gui hi xtsj, masque gu i na gu tapica. Cada hnaaquiguj gui ccahtitsj quer vida. Cja bb gu bby ncja ngu ga ne ca Ocja, nubb, r ntzhui gui mph bb. 5 Cada hnaaguigj gu djtij r hunda ca Ocja digue ca d tij. Eso, cada hnaaguigj gu ntsj ym vidaj. 6 Car cjuada ca i ujtiquij cr palabra ca Ocja, i nesta gui jejquibij hna parte ghtjo ca gu phtzij. 7 Dyo gu nquivocaj. Gui mbenij, ca Ocja b padi ghtjo ca d tij, cja da cozquij segn ca xcr tigj. Jin to da jiti pa jin da badi ja i ncja c x dyti guegue. 8 Car cjahni ca i mandadotsj cja i ti c nttzomfeni c i mbeni mbo r my, da bbdi. Nu car cjahni ca i yojmi car Tzi Espritu Santo cja i ti ca i neca, da mhtzi car nzajqui ca jin da tjegue, gue car nzajqui ca i ddajquij cr tzi Espritu ca Ocja. 9 Jin da mfadaguij gr tij ca r z. Gu segue gu htibij cr voluntad ca Ocja. Cja bb jin gu cojm mad r hu, bb xta zh car tiempo, guegue da ddajquij hnar tjaja r tzi z. 10 Cada bb ga jogui, gu htibij ca r z cm hohuij c x heme car Jesucristo. Guejti c p dda cjahni c jin gui eme, r ntzhui gu fxjc hneje.

458
Advertencias y saludos finales

3Bb

ya letra r ndo nojo ya xt ju xcua. Guejquitsjg, dr Pablo, xt tigya. 12 Dyjmaj nar palabra na d xihquij ya, c dda fjti hermano c i quij pa da ttjtiquij car sea ca i tthtibi c judio, i jonij ja dr jodihui c judio. Bb di xihquij c cjahnic, gui hemebitjoj cr tzi tti jqui car Jesucristo pa gui ttij car salvacin, nubb, di tthtibi tujnic. Eso, jin gui xihquij ncjap. 13 Ni digue c cjahnic, jin gui tij ghtjo ca i man car ley, masque x ncuajtibi jy cuerpoj ca hnar sea. Nuc, i quij pa guejtiquj, da ncuajtiquij car seaca, como i ne da xih c p dda cjahni, nuquj, gu tnijc, cja xc dyti ca x xihquij. Ncjap, ga jion c cjahnic ja dr tti htzibi. 14 Nug, d padi, jin te d mubbe, cja jin d jong ja dr tti zquig. Nug, d ne pa da ttemebi cja da tti htzibi cam Tzi Jmuj Jess, como guegue bi du p jar ponti. Bb m duca, ncjahm d tug hneje. Eso, ya jin d jong ca i ati nr mundo, como ya jin gui mportagui. Guejti y cjahni y r n nr mundo i ccajtigui, ya jin te d mportag hneje. 15 Nugj y xt emebij cr tzi tti jqui car Jesucristo, d padij jin te i mu hui ca hnar sea ca i tthtibi c judio. Jin te i mporta cja xtr ncuajtiguijca o ji na. Nu ca i mu hui, gue ca xc ddajquij ca Ocja hnar ddadyo hmy. 16 Ghtjo c to i tn nar palabrana, ca Ocja da n ghtjo8co ni cr tzi tti jqui, cja da mtzi pa da hmpj r z. C to i

11Ccahtijmag uj

459 emej ncjap, ntjumy israelitac, mero cjahni ca Ocja. 17 Desde r pa ya, jin to te da jixquig. Jin da xijqui j r mjtigui ca Ocja, o j r heh ca Ocja car palabra ca d mang. Por r ngue ya sea ya i cuati nm cuerpo, i fadi to cam Jmu cja co

GLATAS6 to r muzogui. Gue ya seay m ncuajtigui bb ngu ttngui por r ngue car Jesucristo. 18 Nuquiguj, cjuada, da mxquij cam Tzi Jmuj Jesucristo, cja gui cojm cr tzi tti jquica. Amn. I ttzdi hua nar cartana.

LA EPSTOLA DEL APSTOL SAN PABLO A LOS EFESIOS

Nug, dr Pablo, r jmandaderogui car Jesucristo. Guegue x hi xqui pa gu xij y cjahni car tzi ddadyo ja ca d emej. Car Tzi Ta ji tzi bi mbentsj di ddajqui nr bbfin, eso, x nzojqui. Nuya, d pnquij nar cartana, nuquj m hohuiquij gu bbpj jar jini Efeso. cjahniquij ca Ocja, como xc hemej car Jesucristo cja gu tnij. 2 D jpi cam Tzi Taj ji tzi cja co cam Tzi Jmuj Jesucristo, da mxquiguj pa gui hmpj r z cja da nuquij co cr tzi jmajte.

Pablo escribe a la iglesia en Efeso

mbenij, te tza r z cam Tzi Taj ji tzi, cja gu jpij mpjcje. Guegue r Ta cam Tzi Jmuj Jesucristo. X ndo mxcj por r nguehca dr yojm car Jesucristo. X ddajquij ghtjo c bendicin c i phtzi guegue p ji tzi, yojmi car ddadyo nzajqui ca ya xt phtzij mbo m tzi myj. 4 Ante que di dyti nr mundo, car Tzi Ta ji tzi bi juanquigj pa gua emej cr Tzi Tt, gue car Jesucristo. X

Bendiciones espirituales en Cristo

3Gu

juanquigj pa gu hmpj guegue p ji tzi, jin te gri tuj ca dr nttzo, cja pa ghtjo dr z cam hmyj. 5 Ya ma yabb, car Tzi Ta ji tzi bi mbentsj du pjni cr Tzi Tt, car Jesucristo, cja di cjajpi bajtzi c to di hemeca. Bi mbeni ncjap como m ndo neguij. 6 R ndo ngu cr tti jqui cam Tzi Taj ji tzi eso, bi cjagui bajtziguij. Guegue m ndo ne cr Tzi Tt, pe bi d por r nguejcj. Bi ncjap g jogui di perdonaguij ca r nttzo ca nd tuj cja di nguij co ni cr tzi tti jqui. Por eso, r ntzhui gu mbenij te tza r z guegue cja gu jpij mpcje, ghtjo r tiempo. 7 Cr Tzi Tt ca Ocja bi fn cr cji, bi du por r nguejcj, hne bi guti ca r nttzo ca xt tij, como bi ndo neguij. 8 Ncjap xt padij te tza ngu ga neguij ca Ocja, nim pa g jijqui cr Tzi Tt. 9-10 Guejtjo i ddajquij ddadyo mfeni cam Tzi Taj ji tzi. X mxquij pa xt ntiendej, ya m yabb bi mbeni guegue ja dr ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue. Guejtjo x ddajquij mfeni pa gu ntiendej ter bh ca da ncja bb xta guaj nr mundo. Bb ya xtr nzdi ghtjo ca i nesta da ncja,

460

461 da ttun cr cargo car Jesucristo pa da mandadobi ghtjo y i cja hua jar mundo, ngu c b cja p jar ji tzi, ngu y i cja hua jar jy. Guehca bi mben car Tzi Ta ji tzi desde bb m ttti nr mundo. Nu c cjeya c x tjogui, j m fadi ja m ncja cr mfeni. 11 Ya m yabb, car Tzi Ta ji tzi bi juanquigje d judioje, pa gua emebije cr Tzi Tt cja gua yojmeca. Bi juanquigje pa di ddajquije hnar herencia r tzi z, yojmi cr Tzi Tt. Gue car Tzi Ta ji tzi i mbentsj cja i mandado ghtjo y i ncja. 12 Nugje, d judioje, bbto xt emeje car Jesucristo. Como m cjahniguije ca Ocja, xqu juanquije ya m yabb, cja nd thmije ca hnar hj ca du bbjni p ji tzi pa da mxcje. Car Tzi Ta ji tzi ya m yabb xqu mbeni di cjagui bajtziguije, pa di tti htzibi guegue cja di ttjpi mpjcje por r ngue ym vidaje. 13 Nuquj hneje, gu hnaho cjahnij, jin gu judioj, g dydej car palabra ca i xijquij jab r heh car nzajqui ca jin da tjegue. I ntju my car palabrac. Cja bb ng hemej cam Tzi Jmuj Jesucristo, car Tzi Ta ji tzi bi ddahquij car Espritu Santo pa gui yojmc, ncja ngu xqu prometebi c to di heme car Cristo. Car Espritu Santo i sirve ncja hnar sea, pa dr padij, cierto, bajtziguij ca Ocja. 14 Nuya d yojm car Espritu Santo, cja por r nguehca, d padij, cierto ca Ocja da ddajquij car herencia ca b pzquij p ji tzi. Guegue segue da mxquigj hasta bb xt ntjj car

EFESIOS1 Jesucristo. Nubb, cja da cczquij ghtjo ca r nttzo ca d nj menta d bbpj hua jar jy. Bb xta ncjaca, gu hmpj ca Ocja ghtjo r tiempo, gu ndo xjtibij cja gu jpij mpjcje, como r ndo nzdi guegue cja r ngu cr tzi tti jqui.
Pablo pide a Dios que d sabidura a los creyentes

ya xt de ja ncja gr hemej cam Tzi Jmuj Jess, cja co ja ncja gr madij c ddaa c x heme hneje, como guejtic bajtzi ca Ocja. 16 Bb d nzoh ca Ocja, d mbenquij, d d jpi cjamadi por r nguehquj. 17 D jpi cam Tzi Taj ji tzi da ddahquij jogui mfeni pa da ngujqui ca gr meyaj cam Tzi Jmuj, guejtjo pa gui ntiendej ja i ncja nr ddadyo hmy x ddajquij. Ca xt cuatij jr dy car Jesucristo, ya xt padij, te tza r z cam Tzi Taj ji tzi. 18 D jpi ca Ocja pa ms da ndo yoti cr jiahtzi mbo ir tzi myj, pa gui ntiendej, guegue x nzohquij cja x cjahqui bajtziquij. Por r nguehc, da jogui gui hmpj jar ji tzi p jab b pzquij car herencia ca da uni ghtjo y to i eme. Dr tzi z car herenciaca. 19-20 Guejtjo d jpi cam Tzi Taj da ujtiquij te tza r nzh cr poder. Co ni cr poder cam Tzi Taj ba joguiguij cam hmyj, pa gu cjaj ncja ngu ga ne guegue. Bb ya xqu du car Cristo, car Tzi Ta ji tzi bi xotzi co ni cr ttzdi, cja p bi zix p ji tzi. Bi hi x p jab b jubi pa da mx cr jmandado. Nugj, como xt emej car Jesucristo, i bb mbo m myj mismo cr

15Nug,

EFESIOS1,2 ttzdi ca Ocja ca bi xox car Cristo. 21 Cja nuya b ju h p ji tzi car Jesucristo, i mandadobi ghtjo c i phtzi qu cargo hua jar jy, cja co hneje ghtjo c ngele c b mandado p ji tzi. Guegue i tapi ghtjo c ddaa c i ja cargo, cja co ghtjo c i tti htzibi. Cja bb p xta ttte ddadyo nr mundo, guegue p da mandado p hneje. 22-23 Car Tzi Ta ji tzi x un cr cargo car Jesucristo pa da mandadobi ghtjo y i cja hua jar jy. Guejtjo r Jmu ghtjo y cjahni y i eme. Guegue i jjmi n r a hnar cjahni, cja nugj, ncjahm d cjaj cr cuerpo guegue. I nesta da yojmi n r a co n r cuerpo pa da hmh cr nzajqui hnar cjahni, cja da hni. Nugj, d ncjagj p hneje, d mfxj car Cristo, cja d yojmc, pa da ni gui hua jar mundo ja i ncja guegue. Guegue car Cristo i mandadobi ghtjo y i cja hua jar mundo, cja i ungui nzajqui. Guejtjo r heh car Cristo car ddadyo nzajqui ca d phtzij. Ca dr yojm guegue, jin te i bbtiguij.

462 c i tndi nr mundo, i bbjtij r dy guegue, por eso jin gui ne da dyjtij ca i man ca Ocja. 3 Hnequigje, d judioje, nd bbpje ncjap ca hnar tiempo ca x tjogui, bb j bbe nd emeje car Jesucristo. Nd tije ca nd netsjje, m gui cm nttzomfenije. Mr nttzo cam hmyje, cja mr ntzhui di ttajquije hnam castigoje dr ngu. Nd ncjaje ncja ngu c pe dda cjahni c j bajtzi ca Ocja. 4 Nu car Tzi Ta ji tzi bi ndo jui guij cja bi neguij, d ghtjoj, cja bi mbeni di mxquij ghtjo co cr tzi tti jqui. 5 Nugj, j nd joj guegue, cja ya xi ndr ma gua bbdij, como mr ndo nttzo ca nd tij. Nu car Tzi Ta ji tzi bi mxquij co cr tzi tti jqui. Bi gxquij p jab nd bbpj. Cja nuya, ca xt cuatij jr dy car Jesucristo, car Tzi Ta ji tzi x ddajquij hnar ddadyo nzajqui, ncja ngu ca bi un car Cristo bb m cjajpi bi ja r ja. 6 Bb m nantzi car Jesucristo, ncjahm d ja m jaj hneje, como d yojm guegue. Cja nuya i ccajtiguij ca Ocja ncjahm ya xt tznij n ji tzi, como d yojm ca hna ca b ju h p jr jogui dy cr Tzi Ta. Eso, ncjahm ya xt jupj hnanguadi p jab b bbh cam Tzi Jmuj. 7 Bb xta zh car pa bb xta ni gui car Cristo cja gu mpjnijca, nubb ntjumy gu hmpj guegue ghtjo r tiempo. Nubb, xta fadi te tza ngu i neguij ca Ocja, cja por r nguehca xc ngxquij co ni cr tzi tti jqui, da tsjjtibi ghtjo c cjeya c ba eje. 8-9 Gui mbenij, jin te xc dytij pa di ttahquij car nzajqui ca jin da tjegue, jntsj ca

Nuquj, gu hermanoj jin gu judioj, ya xqu yojm car Jesucristo cja ya xqu phtzij car nzajqui ca r he guegue. Nu c cjeya c x tjogui, j m cjahniquij ca Ocja. Ya xqu jiquij pa gi bbdij, como mr ndo nttzo quir vidaj. 2 Segue ngu tij cosa r nttzo, ncja ngu c pe dda cjahni c j mjti ca Ocja. M mandadoquij ca Jin Gui Jo, cja nuca guejtjo i mandadobi qu mi ngangele c i ntxtihui ca Ocja. Guejti c cjahni

Salvos por el amor de Dios

463 xqu cuatij jr dy car Jesucristo. Ghtjo co cr tzi pj, ca Ocja x ddahquij hnar ddadyo hmy, cja x ngzquij ca r nttzo ca ngu tuj. J r ntzhui pa to da ma, guegue xtr ndatsj cr salvacin. Ca to da mbeni ncjap, i hi xtsj, cja jin gui cierto ca i ma. 10 Ca xt emej car Jesucristo, ncjahm x dyjquij ca r yo vez Car Tzi Ta ji tzi. X dyjquij d bbpj ddadyotjo, pa gu hmpj hnar vida r z, cja pa gu tij car bbfi ca ya x mbeni guegue i nesta da ttte.

EFESIOS2 ngu mbenij, toca di ddahquij car nzajqui ca jin da tjegue? 13 Nuquj, gu cjahnij jin gu judioj, mhmto, j m tjquij gi cuatij ca Ocja, pe nuya, ca xqu hemej car Cristo Jess, car Tzi Ta ji tzi x cuajtiquij g bajtzi. Nuya, por r nguehca g ndu guegue, car Tzi Ta ji tzi ya xqui nuquij r z. 14 Mhmto, m hui c judio, co c j m judio, m weguej. Nu car Jesucristo bi nzojquij d ghtjoj co ni cr tzi tti jqui. Cja y xt cuati guegue, ya xt mpjnij, d ghtjoj, ncjahm xt cjaj hnaatjo r raza. Nuya jin te i weguij. Ya xqui bbpj r z ghtjo y to i eme, masque dur judio o jin dur judio. 15 Car Jesucristo bi cumpli ghtjo ca i man car ley, cja bb m du, bi tjajquibi cr ttzdi car ley. Ya jin to i nesta da dn c mandamiento cja co c costumbre c i cuati p, pa da tzh ca Ocja. Nuya, car Tzi Ta ji tzi i ccahti parejo ghtjo y cjahni y x nguati jr dy car Jesucristo, masque dur judio o jin dur judio. X ngo r my guegue, i ccahti r z ghtjo c to i emebi cr Tzi Tt, cja nuc, i majtsjj hneje. 16 Bb m du car Cristo p jar ponti, bi nttzdi p ca mr hui c judio, co c cjahni c j m judio. Guejtjo bi nttzdi p ca j m johui y cjahni co car Tzi Ta ji tzi. C cjahni c m wegue mhmto, ya x nguatij car Jesucristo, cja ncjap xc mpjnij. Nuya, ncjahm xt cjaj hnaadi car familia, ghtjo mjtiguij ca Ocja. 17 Bb mb eh car Jesucristo, bi nzoh c judio cja co hneh c cjahni c jin gui judio. Bi xifi ghtjo, ya xqu go r my car Tzi Ta ji tzi.

mbendij, ja ngu ncjaj mhmto, porque nim pa ngu pertenej qu cjahni ca Ocja. Ja car raza israelita m cjahni ca Ocja mhmto. C hj israelita, ghtjo i cuatij ca hnar sea jy cuerpoj, pa da mbenij to mjti. Cja gueguec m tzanquij, como nuquj, jin te i cuati car seaca p jer cuerpoj. M xihquij, j m cjahniquij ca Ocja. Nugje, d cjahni israelitaje, ja xtzetjo i ncuajtiguije ca hnar sea pa gu mbenije, cjahniguije ca Ocja. 12 Nuquj, gui mbenij ja ngu ncjaj bb j bbe ngu emej car Jesucristo. Ngu nguati cjahnitjoj, j m jnequij. Nin te mr ncjaguj c cjahni israelita. J m tocaquij c promesa c xqu ttun c israelita. Ca Ocja bi dyhtibi c cjahni israelita hnar compromiso. Nuquiguj, jin tema compromiso bi dyjtiquij guegue. Nim pa ngu mpadij ca Ocja. Ngu bbjtsjj hua jar mundo. Ni mpa

11Gui

La paz que tenemos por medio de Cristo

EFESIOS2,3 Nuya, ca Ocja di perdonabi y cjahni ca r nttzo ca m tuj, cja nuya, ghtjo di jogui di guatij cr Tzi Ta. 18 Ca xt cuatij jr dy car Jesucristo cja ca dr yojm cr Tzi Espritu ca Ocja, d ghtjoj d phtzij derecho gu cuatij car Tzi Ta ji tzi, cja gu xijm m Tzi Taj, masque d judioj o jin d judioj. 19 Nuquj hermano, masque jin gu judioj, car Tzi Ta ji tzi ya xqui ccajtiquij ncja ngu c pe dda cjahni c x heme. Guejtiquj, bajtziquij ca Ocja. Nuya gu phtzij derecho ncja ngu c derecho c i phtzi c cjahni judio c x heme car Jesucristo. Nuya, jin gu nguati cjahnitjoj, cja jin gu cjahnij c jin gui jmeya. Guejtiquiguj, gu mi nguj ji tzi ya. 20 Nuquj, gu jjm hnar ngu ca x tjx p xtze hnar cimiento r z, porque xc hemej car palabra ca bi man qu jmandadero car Jesucristo cja co c profeta. Car palabraca i jjmi cr cimiento car ngu, cja guegue i jjmi ca hnar medo ca x tjajni r z. Bbto i cjti car dooc jar cimiento pa da dx qu mi ngamedohui. 21 Car nguca i hte digue ghtjo c cjahni c i emej car Jesucristo, cja guegueca i n car bbfi pa da ttte r z. Segue ba cuati c cjahni c i eme, i jjmi doo c ba hnu. Ncjap ga t car ngu hasta bb xta zx ca r nte ca x fembi. Ncjadip hneje ga tsjox cr ngu ca Ocja. Bb ya x nguadi ghtjo, nubb, ya xta ni gui hnar templo dr z pa da tsjjtibi ca Ocja. 22 Guejtiquiguj hneje, gu jjm c dda medo c da ti jy cjoti cr templo ca Ocja, como

464 xc cuatij jr dy car Jesucristo. Gu cjaj cr templo ca Ocja, como guegue i bb mbo ir tzi myj por digue cr Tzi Espritu.

Nug, dr Pablo, i cjojqui por r nguehca xt xij y cjahni nr palabra digue car Jesucristo. Gue y cjahni y jin gui judio d uni m my d nzofo. Eso, d nzoh ca Ocja por r nguehquj. 2 Pe ntoja ya xc dydej, car Tzi Ta ji tzi x hi xquig pa gu tngui nr ddadyo palabra digue car Jesucristo. Eso, d nzoh quir mi ngacjahnij c jin gui judio. 3 Car Tzi Ta ji tzi x ujtigui hnar mfeni ca j m fa mhmto. Ya xt xihquij tengu palabra digue ja i ncja car mfenica. 4 Bb xqu ccahtij nar cartana, da jogui gui jaj r hunda, cierto, x ujtigui car Tzi Ta ji tzi ca hnar mfeni r tzi z ca j m fah c cjeya c x tjogui. Ddatsj ca Ocja m padi, como guegue bi dyte ghtjo y i bby. Tzdi, bb di heh car Cristo jar jy, di cjajpi bajtzi ca Ocja r ngu clase y cjahni, jin gui jntsj c judio. 5 Car mfenica jin g tsjih c cjahni c tiempo c x tjogui. C tiempoc, ja c cjahni c m judio m tsjijm cjahni ca Ocja. Pe nuya, ca Ocja xp mnquij c dda qu jmandadero cja co qu profeta, hne g nzojquij, cja por guegue car Tzi Espritu Santo, ca Ocja x xijm qu jmandadero hnar ddadyo mfeni digue car Cristo. 6 Gue nar ddadyo mfenina x tsjijquij y pa ya. Y to da heme car Jesucristo, tanto c jin gui judio, cja co hneh

Pablo encargado del evangelio para los que no eran judos

465 c judio, da cjaj cjahni ca Ocja, cja da ttun c bendicin c m ttuni jntsj c judio mhmto. D ghtjoj, como ngu xt cuatij car Jesucristo, d cjaj cr cuerpo. Guejtjo d ghtjoj gu nj car promesa ca bi tsjih c cjahni judio mhmto, tzdi, gu nuj car nzajqui ca jin da tjegue. 7 Nuguig, jin dr ntzgbbe pa gu ma nr evangelio. Nu ca Ocja co ni cr tzi pj bi nzojqui, bi ujtigui te tza r nz guegue, bi ptigui cm mfeni, cja bi ddajqui nm cargo. 8 Nug, jin te d mubbe, jin te d sirve. Nu c p dda qu bajtzi ca Ocja, i ndo mu huic. Nu ca Ocja bi nzojqui co ni cr tzi tti jqui, bi ddajqui nr bbfi n dr nzoh c cjahni c jin gui judio. D xijm te tza r z car Jesucristo cja co te tza r nzdi. C to da guati jr tzi dy, da ttunij hnar tjaja r tzi z. J bbe i jogui gu ntiendej ja i ncja car tjajaca, como r ndo ji tzi. 9 Nug, bi tti xquig pa gu xij y cjahni ja i ncja cr mfeni ca Ocja ca j m fadi c cjeya cu x tjogui. Ddatsj ca Ocja m padi, como guegue bi dyte ghtjo y i bby. 10 Nuya, ya x ncja ca m mben car Tzi Ta ji tzi desde y ma yabb. Ya xn ngu c cjahni, ghtjo jab mi nguj, ya x hemej car Cristo. Ncjap xc ni gui te tza r z cja te tza r ji tzi cr mfeni car Tzi Ta ji tzi. Hasta c ngele c b mandado p jar ji tzi, co ni c dda ndaji c i phtzi r cargoj, ghtjo da badij ja i ncja cr mfeni ca Ocja. Bb xta jiantij c cjahni r ngu c ya x nguati car Jesucristo, nubb, cja da ndo ho myj bb. 11 Bb j bbe m

EFESIOS3 bbj nr mundo, ya xqu mben car Tzi Ta ji tzi di cjajpi bajtzi r ngu cjahni, mi nguj ghtjo tema jy, cja di un car nzajqui ca jin da tjegue. Cja bb m ni gui cam Tzi Jmuj Jesucristo, nubb, bi zh ca xqu mben ca Ocja. 12 Ya x jogui gu cuatij car Tzi Ta ji tzi, ghtjoguij, como ngu xt cuatij jr dy car Jesucristo. Ya jin d ntzuj, como ya xt padij, da nuguij r z cam Tzi Taj. 13 Eso, d xihquij, jin da ddahquij r du my ca dr hmjc hua jar fdi, cja dr sufri por r nguehquj. Gui mbenij, te tza ngu i mahquij ca Ocja, como di sufrig hua pa da jogui gui dydej ja ncja gr hmpj car Cristo ghtjo r tiempo.

x nzojtiqui ir tzi myj cam Tzi Taj ji tzi, pa xqu cuatij car Jesucristo. Eso, bb d ora, d jpi cam Tzi Taj da mxquiguj. 15 Guegue x ungui nzajqui ghtjo y cjahni y i bbjcua jar jy, cja co hne ghtjo c to b bbh p ji tzi. 16 D jpi da mxquij co ni cr Tzi Espritu, pa gui zdij ca gr hemej, cja pa gui yojm ghtjo co cr ttzdi ca Ocja. R ndo nz guegue, guejtjo i phtzi ghtjo ca d jonij. 17 Guejtjo d jpi cam Tzi Taj ji tzi da mxquij, pa segue gui yojm car Jesucristo, como ya xqu padij, guegueca i bb mbo my y to x heme, cja i ddahquij car ddadyo hmy ca gu phtzij ya. Cja p d jpi ca Ocja da mxquij pa gui nxdij gui mah quir mi ngahermanoj, ghtjo

14Nuquiguj,

El amor de Cristo

EFESIOS3,4 mbo ir myj. 18 D jpi cam Tzi Taj da mxquij, nuquj co hneje ghtjo c pe ddaa c x heme car Jesucristo, pa gui ntiendej te tza ngu i neguij guegueca. Jin to i padi te tza ngu ga neguij car Jesucristo. R ndo ngutsj car jmajte. I jjmi nr ji tzi, n jin gui fadi ja i ncja ca r nxi di, cja co ja i ncja ca r ma, cja co ja i ncja ca r nte. Jin gui fadi jab sta r tzte cja co jab sta r ttz. Ncjap hneje ga neguij car Cristo, jin gui fadi jab sta r ttz cr jmajte. 19 Pe ndejma d jpi cam Tzi Taj da mxquij pa gui padij te tza ngu i neguij car Cristo, masque jin gu jtij gu ntiendej ghtjo ja i ncja. I nesta gui padij, cierto i ndo neguij car Jesucristo. Nubb, da hm mbo ir myj cr jmajte ca Ocja, ghtjo co car ddadyo hmy ca r he guegue. Nubb, dr ndo z gr hmpj, ncja ngu ga ne ca Ocja. 20 Nuya, bb, gu mbenij te tza r z cja te tza r nzh cam Tzi Taj ji tzi. Jin tza i ntji cja jin tza i ji tzi ca d jpij guegue bb d oraj. Nu ca Ocja x ddajquij cr ttzdi, cja d yojmca. Como r ndo nzdi guegue pa da mxquigj, ms dr ngu ca da ddajquij cja ms dr ndo z ni ndra ngue ca d jpij. 21 Da ndo tsjjtibi cam Tzi Taj ji tzi, como guegueca bi hi x car Cristo Jess cja b pjni pa bi gzquigj ca nd tuj. Guejtjo da tsjjtibi ca Ocja por r nguejcj, ghtjo y to x cjajpi bajtzi. Ncjap da fadi te tza r nzdi cja co te tza r ji tzi qu mfeni cam Tzi Taj, cja da tsjjtibi ghtjo c cjeya c ba eje, nim pa jab dr guadi. Amn.

466

Nug, d bb preso por r nguehca dr man n r palabra cam Tzi Jmuj Jesucristo. D xihquij, gui mbenij, car Tzi Ta ji tzi x nzohquij, x cjahqui bajtziquij, cja por r nguehca, i nesta gui hmpj r z, ncja ngu r ntzhui. 2 Jin gui hi xtsjj, gui cjaj jogui cjahni. Gui phtzij paciencia bb te i cjahqui quer hohuij, cja gui majtsjj. 3 Gui mbenij ja ncja gr mfxj, cja jin gui weguej, como car Espritu Santo xp nziquij gu ghtjoj pa xc cuatij car Cristo. Como hnaadi quer Tzi Jmuj, nuya da hnaadi quer mfenij. 4 D ghtjoj, mjtiguij car Jesucristo, cja guegueca i ddajcj car ddadyo nzajqui ca d phtzij. Ncjahm d cjaj cr cuerpo car Cristo. Guejtjo hnaatjo car Espritu d yojm. Hnaadi cam Tzi Taj x nzojquij pa gu ma gr hmpj guegue. 5 Hnaatjo cam Tzi Jmuj i mandadoguij. Hnaatjo cr palabra xt emej. Hnaatjo car tsjixtje x ncjaguij ca xt tnij car Cristo. 6 Guejtjo, hnaatjo ca Ocja x cjagui bajtziguij, m Tzi Tajca. Guegue x dyte ghtjo y i bby, cja i mandadobi. I bb mbo m myj, ghtjoguigj, como ngu xt emej. I ddajquij cr ttzdi cja co ni qu mfeni pa gu tij car bbfi ca i ne guegue. 7 Ca Ocja x ddajqui cm bbfij. Cada hnaagj x ttun ca x ttungui r bbfi, gue car bbfi ca x jeguij car Cristo. 8 X ncj ncja ngu ga mam p jr palabra ca Ocja p jab i i na:

Unidos por el Espritu

467 Bb p m bx p ji tzi, bi zix c preso r ngu Cja bi ungui regalo c cjahni c m tnij. 9 Como i mam p jar Escritura: P bi bx p ji tzi, d padij, mismo car cjahni ca bi btze, gue ca hnaa ca primero xcu gah p ji tzi, xp hecua jar jy. 10 Guejtsj cr Tt ca Ocja b cajcua jar jy cja p bi bx p jar ji tzi pa da mandadobi ghtjo y i bby. 11 Cja bb p m zm p, ncjahm bi ddajquij regalo, ghtjoguigj, como ngu xt emej. X ddajquij cm cargoj, yojmi cr tzi Espritu Santo pa da mxquij gu pjpij. Y ddaaguigj, bi hi xcje g jmandadero desde r mdi. Ms r ji tzi cam cargoje ca x ttajquije. C p ddaaguigj, bi cjaguij profeta. Gueguec bi ttuni palabra g consejo pa da nzoh c p dda hermano. C p ddaa bi ttun cr cargoj pa di tngui nr evangelio p jab j bbe i fadi. C p ddaa, bi cjaj pastor, cja c p ddaa ya, x ttun cr bbfi da ujti y hermano te i ma n r palabra ca Ocja. 12 Ncjan xc ddajquij cada hnaaguigj cam bbfij pa gu fx cm mi ngahermanoj. Cada hnaaguigj gu tij hnar bbfi ca da sirvebi ca Ocja. Ncjap, da ngujqui c cjahni c da heme car Jesucristo, cja ms da zj y to ya x heme, pa da zti cr cuerpo car Cristo. 13 Bb xt tzhtzigj gu hmpj ncja ngu ga mben ca Ocja, nubb, ya jin gu weguej ca dr emej. Nubb, d ghtjoj gu padij ja i ncja cr hmy car Cristo. Gu ncjaj ncja hnar hj, ya xn nzdi, cja ya xqui padi ter bh ca

EFESIOS4 da mfi. Gu ncjaj ncja car Cristo, r nzh qu mfeni, r ndo ngu cr tti jqui, cja jin te i bbtibi. 14 Ya jin gu hmpj ncja hnar bajtzi ca j bbe i cja r my cja i eme ghtjo ca i tsjifi. Ya xn ntzhui da zh cm mfenij, pa jin to da jijquij. Ya jin gu emej hnaho palabra c jin gui ncjuani. Como i bbj y dda cjahni y i ndo padi da jijte. I dyo ghtjo p jab i ne, i joni ja dr jijquij pa gu emej bbtjri. 15 Nugj, gu segue gu emej car palabra ca ncjuani, cja gu majmca. Guejtjo gu madij ym mi ngacjahnij. Ncjap gu zdij ca dr yojm car Cristo, hasta bb gu tzhtzij gu jjm guegue. Car Cristo, ncjahm r a hnar cjahni, cja nugj, d jjm cr cuerpo, como guegue i mandadoguij. 16 Gue car Cristo i ddajquij car ddadyo nzajqui ca d phtzij cja co cam ttzdij. Ncja ngu n r cuerpo hnar cjahni, i bb r ngu qu parte, cja ghtjo i nthtze cja i mfxj, d ncjagj p hneje. Bb d yojm car Cristo cja d bbpj r z ym mingahermanoj, d mfxj pa gu zdij ca dr emej, cja d majtsjj. Ncjap ga ngujqui n r cuerpo car Cristo.

d xihquij, como x ddajqui cam cargo cam Tzi Jmuj Jess, d ddahquij consejo ja ncja gr hmpj. Ya jin gui ma gui hmpj ncja ngu c cjahni c jin gui meya ca Ocja, como nuc, r ndo hmxuy qu mfenij. 18 X ndo cjaj memy. Nim pa i padij ter bh ca r z, ter bh ca jin gui

17Guejn

La nueva vida en Cristo

EFESIOS4,5 tz. Jin gui padij ja i ncja ca Ocja, cja jin gui phtzij car ddadyo hmy ca r he guegue. 19 Ya x bb r tzj, i tij hmtz. Ya x hmindo pa da dytij ca r nttzo, hasta i bbh c ddaa, ngu i ndo mpjm ga dytij cosa r nttzo. 20-21 Nuquiguj, como ngu xqu hemej car Jesucristo, hnaho car hmy ca x ttujtiquij pa gui tnij ya. Pe bb gu ncjadij p, ncja ngu mhmto, nubb, jin te ntjumy xcr hemej nr palabra n i xijcj digue cam Tzi Jmuj Jess. Gue nr palabra n ncjuani. 22 Nuquiguj, gui jiguij ya ca ngu pjm mhmto. Gui dabenij car hmyca, porque nxgue mr nttzo. Ghtjo r tiempo m quij quir nttzomfenij. 23 Nuya, gui hmpj hnar ddadyo hmy, gui mbenij c jogui mfeni c r heh ca Ocja. 24 Car ddadyo hmy ca x ddahquij car Cristo i jjmi cr hmy guegue. Gui segue gui tnijca, pa gui nxdij gui hmpj limpio cja jin te gri tuj. 25 Como ya xc hemej car Jesucristo, nuya, jin gui majm bbtjri. Cada hnaaquiguj, gui xih quer hohui ca ncjuani, como ya jin d bbjtsjj. D ghtjoj, d cjaj hnaatjo r cuerpo, gue cr cuerpo cam Tzi Jmuj. 26-27 Bb i ddahqui r cu, gui mfdi pa jin gui ma gui dyti ca r nttzo. Cja bb xc tsjeyabi quer hohui, dyo d gu ncjap. Ncjatica gui jion car manera pa gr mpjmi, cja jin gui ungui lugar Ca Jin Gui Jo da dahqui. 28 Ca to mr be mhmto, ya jim p da mpe. Da nxdi tema bbfi

468 dr z, pa da daja cja guejtjo pa da jogui da mx c to te i nesta. 29 Ya jin gui majm palabra r nttzo, sino que gui majm c r z, pa da nzojtibi r my ca to da dyde. Gui mbenij ter bh ca dr ntzhui gui xih c to gu ahui, pa ncjap gr dyhtibi ca r z. 30 Gui mbenij, ya xqu yojm cr Tzi Espritu ca Ocja, eso, jin gui majm tema palabra ca dr ungui r du my guegue. Ca Ocja x ddajquij cr Tzi Espritu. Eso, d padij, mjtiguij guegue, cja ba eh car pa bb xta dyjquij nxgue ddadyo. Nubb, gu jjm car Cristo, ghtjo dr tzi z cam hmyj. 31 Bb te x cjahqui quer hohuij, gui dabenitjoj. Dyo gu mbenij ja gr cohtzij, cja gui jijm car cu. Ya jin gui ntujnij o gui hunij. Ya jin gui tzan quir hohuij, cja jin to gui j. 32 Gui nxdij gui mah quer hohuij, cja gui jui jquij. Gui perdonabij ca te x cjahquij, porque x ncjap cam Tzi Taj ji tzi xc perdonaguij ca nd tuj, por r ngue cam Tzi Jmuj Jesucristo.

Nuquiguj, bajtziquij ca Ocja, i ndo mahquijca. Nuya bb, r ntzhui gui hmpj ncja ngu quer Tzi Taj. 2 Gui hmpj quir mi ngacjahnij cor jmajte, ncja ngu car Jesucristo bi majquij cja bi d cr vida por r nguejcj. Bb m ndtsj car Jess pa bi bbhti, bi ndo tzh car Tzi Ta ji tzi. Bi ncj ncja ngu hnar tzi dti ca bi jgui bi bbhti pa bi jahtibi ca Ocja. 3 Nuquj, gui jiguij ghtjo c cosa r nttzo. Jin da hmbi

Cmo deben vivir los hijos de Dios

469 hnar hj hnar bbja c j xtr ntjajtihui. Jin gui dytij hmtz, cja jin gui ma gui neciobij cr mjti p hnar cjahni. Ya jin gui mbenij c cosac, como j r ntzhui da mbengui nttzomfeni y bajtzi ca Ocja y ya x heme. 4 Guejtjo, ya jin gui majm palabra r nttzo, cja hneh c cosa c j r ntzhui gu aj, dyo gu majmc nu ms pa gui cjajpij da dendi c p ddaa. Ya jin gu mbenij c cosac. Lugar digue gi aj ncjap, gui mbenij ca r z ca x cjaquij ca Ocja cja gui dyjpij mpjcje. 5 Gui mbenij, car Tzi Ta ji tzi jin da cuajti car cjahni ca i bbbi ca hnaa ca jin gui ntjajtihui, ni digue car cjahni ca i yohti bbja o i yohti dame, o i ti p hnar cosa r nttzo. Ca Ocja guejtjo jin da cuajti car cjahni ca i nejpi cr mjti cr hohui o i ndo ne da ja, como nuc i jjtihui ca i ti car cjahni ca i i htzibi dolo. Jin gui gue ca Ocja i ccahti mbo r my. Jin da ti p ji tzi c to i te ncjap, como i mandado p cam Tzi Taj, yojmi cam Tzi Jmuj Cristo. 6 Gui jaj r hunda, como i bbh c dda cjahni da xihquij hnahotjo. Da xihquij, masque gu tij cosa ncja y cja xt xihquij, ndejma da perdonaguitjoj ca Ocja, cja da cuajtiguij. Pe jin gui cierto ca i man c jijtec. C cjahni c ya xn ma da bbdij, i tij c cosac, cja por r nguehca, da ttun cr castigoj. 7 Nuquj ya, dyo gu tnij c cjahni c i bbjtjo ncjap. 8 Ca hnar tiempo, cierto, ngu bbpj jar bbxuy. Pe nuya, gu bbpj jar jiahtzi, como ya xc

EFESIOS5 hemej cam Tzi Jmuj Jesucristo. Nuya bb, r ntzhui gui hoj jar jiahtzi. 9 Porque ca to i dyo jar jiahtzi, i ti ca r z cja i man ca ncjuani. Jin gui nesta da gohmi ca i te o da mhtzi r tz. 10 Nuya bb, gui nxdij gui dytij ca i tzh cam Tzi Jmuj. 11 Cja jin gui ma gui mfxj c cjahni c i ti ca r nttzo, como nuc, i bbjtij jar bbxuy. Mejor gui nzojm, gui xijm jin gui tz ca i tij, xajma da ntzohmitsjj, cja da ne da guatij jar jiahtzi. 12 Hasta r hmtz gri majm c cosa r nttzo c i ti c dda cjahni g nttaguitjo. 13 Nuquj, bb gui nzojm c cjahni c jin gui padi ja i ncja ca Ocja, i pni ncjahm gr i ntzibi hnar tzibi p jab r hmxuy. Nubb da jaj r hunda, r nttzo ca i tij, xajma da jijm pa da guatij jar jiahtzi. 14 Xajma da ncj ncja ngu ga man car tzi himino, i na: Nuqu, gu jjmi hnar cjahni i ajtjo, como j bbe gu padi ter bh ca r z. Nuya, gui tz ya. Ya xqui nzohqui car Cristo. I ne da ddahqui cr tzi jiahtzi. 15 Nuquj, ya xc cuatij jr jiahtzi guegue, eso gui ntzohmij ja gr hmpj. Jin gui ncjaj ncja hnar dondo ca jin gui pah ca i te, como nuquj, ya xqu padij ja i ncja ca Ocja. 16 Gui jionij cada mpa ja gr dytij ca r z pa gui sirvebij ca Ocja, porque y pa ya, i ndo cja ca r nttzo. 17 Tji ya ca. Nuya bb, jin gui cjaj ncja hnar dondo. Gui mbenij ja gr hmpj pa da tzh ca Ocja. 18 Bb gu ne gui mpjm, dyo gu nti j, porque bb ya x nti

EFESIOS5 hnar cjahni, i jti qu nttzomfeni pa da dyti ca r nttzo. Nuquiguj, mejor gui jguij da mandadoquij car Tzi Espritu Santo, cja gui dyhtibij cr tzi voluntad. Nubb, ntjumy xqu mpjm bb. 19 Gui nzojtsjj quir hohuij c i eme. Gui mfxj gui xjtibij salmo ca Ocja, o himino, co p dda tsjdi. Gui xjtibij cja guejtjo gui mbenij te i man c palabra, cja gui mpjm ghtjo mbo ir tzi myj. 20 Ghtjo r pa gui dyjpij cjamadi ca Ocja cam Tzi Taj por r ngue ca i cjahquij. Como ya xc cuatij jr dy cam Tzi Jmuj Jesucristo, gui nzojm car Tzi Ta ji tzi, cja gui mbenij, por guegue car Jess dr cuatij car Tzi Ta.

470 bi du por r nguejcj. 26 Bi d cr vida pa bi cjagui mjtiguij. Bb nd emebij cr tzi palabra cja d xixtjej, bi cczquij ghtjo ca r nttzo ca nd tuj. 27 Car Cristo x joguij cam hmyj, pa gu hmpj limpio cja jin te gri tuj bb xt hmpj delante guegue. Bb xta ncjaca, ghtjo dr z cam vidaj, gu jjm hnar bajtzi bbja ca ya xta ma r ntjajti, x jie cr vestido r tzi nttaxi. Cam tzi Jmuj Jess i ne da ccajtiguij nxgue dr zguij pa gu jjm guegue. 28 Ncja ngu ga majquij car Cristo, ncjadip car hj da mah cr bbja. Da mdi cja da nu, ncja ngu ga mjtsj cr cuerpo. Porque ca to i mah cr bbja, ncjahm guejtsj guegue i madi. 29 D ghtjoj d ne nm cuerpoj, hasta d jonij car manera ja gr tzij cja co ja gr nuj pa gu hmpj r z. Jin d jguij gu tuj, cja jin d ntsjj. Ncjadip car Cristo i fjquij cja i nuguij, ghtjoguigj como ngu xt emej, 30 como d cjaj ncja ngu cr cuerpo guegue. Masque d hnahoj, cada hnaaguigj, guejtjo mjtiguij car Cristo, d ghtjoj. Eso, ya jin d bbjtsjj, como r heh car Cristo cam nzajquij. 31 I mam p jr palabra ca Ocja, bb ga ntjajti hnar hj, da zoh cr ta cja co cr me pa da hmbi cr bbja. Ncjahm ya jin gui bb yojo, ncjahm ya x cja hnaatjo cr vidahui. 32 Ncja ngu car hj co car bbja ca x ntjajtihui, ya jin gui bbjtsjhui, ya x mpjni qu vidahui, ncjap hneje car Cristo cja co y cjahni y x nguatij. Ya x mpjnihuic, ya xqui hnaadi cr

hmpj cor tti jqui quir hohuij, pa da fadi, gu ghtjoj gu i htzibij cam Tzi Jmuj Jess, cja guegueca i mandadoquij. 22 Nuquj, gu bbjaj, r ntzhui gui dyjti quir damej ncja ngu gri dyjtij cam Tzi Jmuj Jesucristo. 23 Nu car hj, i toca da mandadobi cr bbja, ncja ngu nm aj i mandadobi nm cuerpoj. Ncjap hneje, i mandadoguij car Cristo, ghtjoguigj como ngu xt emej. X ngzquij ca r nttzo ca nd tuj, cja r he guegue car ddadyo nzajqui ca d phtzij. 24 Y to x heme car Jesucristo i thmi guegue da mtzi, cja i jgui da mandadobij. Da ncjadip hnar bbja co cr dame, da dyjte ghtjo ca te i bbjpi, como i padi gue cr dame i sostene. 25 Nuquj, gu damej, gui mah quir bbjaj, ncja ngu car Cristo i ndo maj y cjahni, hasta

21Gui

La vida familiar del cristiano

471 hmyj. Masque jin d ntiendej ghtjo ja ncja ga hnaatjo c m yojo mhmto, pe d tz m my, gue nr ntjajti i ujtiguij ja ncja ga mpjnihui qu vidaj qu bajtzi ca Ocja co ni cr vida car Jesucristo. 33 Guejtjo d mbembiquij ja ncja da hmbi qu bbja c hj c x ntjajti. Ghtjo yojmi da majtsjhui. Nr hj da n cr bbja ncja ngu ga ntsj guegue. Cja nr bbja da dyjti ca i man cr dame, da hi htzibi. Nuquj, gu bajtzij, dyjtij quer ta co quer me, porque ya xc hemej car Jesucristo, cja i ne ca Ocja pa gui dyjtijc. 2 I bbh ca hnar mandamiento x xijquij ca Ocja, bb gu tijc, da ddajquij hnar bendicin. I ma ncjahua car mandamientoc: Gui hi htzibi quer ta co quer me. 3 Gui dytic pa gui hmy r z cja gui hmjcua jar jy r ngu cjeya. 4 Nuquj, gu taj, dyo gu cjaj ddajcu. Gui nzojm quir bajtzij cor tti jqui. Jin gui hna huntitjoj o gui nij bb j r ntzhui. Gui tedej r z, ncja ngu ga ne cam Tzi Jmuj Jesucristo. Gui xjpij da dyti ca r z, cja guejtjo gui ccahtzij bb i ti ca jin gui tz. 5 Nuquj, gu mfitjoj, dyjti quir jmuj. Gui hi htzibij cja gui mbenij, i phtzij derecho da mandadoquij. Gui sirvebij r z, ncjahm gri sirvebij car Jesucristo. 6 Jin gui jndi bb i jantiquij gui pjm, ncja ngu ga dyti c dda mfi. Nuquj, gui sirvebij ghtjo mbo ir myj pa ncjap gr dytij ca da tzh ca Ocja. 7 Gui mpjm gr pjpi quir patrnj, ncjahm

EFESIOS5,6 gri sirvebij cam Tzi Jmuj Jess, como jin gui ja y cjahni gu sirvebij. 8 Ya xqu padij, cam Tzi Jmuj Jesucristo i ccajtiguij parejo, y jmu cja co y mfi. Ghtjo ca d tij, b janti ca Ocja, cja bb gu ti ca r z, guegue da ddahqui quer tjaja. 9 Nu y hj y i h mfi, da nj r z hneje, cja jin da d da ghmi da castigaj. Gui mbenij, i bbh quer Jmuguj p jar ji tzi hneje, mismoca, r Jmu quir mfij hneje. Cja guegue i nuguij parejo ghtjoguigj, tanto y mfi, tanto y jmu.

bb, gui zdij gui hemetjoj cam Tzi Jmuj Jess, cja guegue da mxquij co ni cr ttzdi. 11 Ca Ocja x xijquij ja gr mfendetsjj bb d ntxtij ca Jin Gui Jo. Gui mbenij ter bh ca x xijquij cja gui dytij ncjap, pa jin da dahquijc. 12 Jin gui gue y cjahnitjo d ntxtij, gue qu mxte ca Jin Gui Jo, co c p dda ngele c i ntxtihui ca Ocja, cja co ghtjo tema ndaji r nttzo. Nuc i phtzij r ttzdi da mandado hua jar mundo y pa ya, i mfxj cr jmandado ca Jin Gui Jo. Hasta i bbh c dda c i dyo p ji tzi ncja ngu c ngele c r z, i hui htzibi cr jmandado ca Ocja hua jar jy. 13 Nuya bb, gui mbenij ja i ncja c d ntxtij, cja gui hmpj listo pa gui zdij. Ca Ocja ya x xijquij ja gr tajpij ca Jin Gui Jo cja co qu mxte, bb ga nguajquij. Gui zdij bb, pa jin da dahquij, cja pa da jogui gui segue gui tnij car Jesucristo. 14 Gui

Las armas espirituales del cristiano

10Nuya

EFESIOS6 dytij ncja ngu hnar sundado bb i je cr traje g xittgui, i fjtsj cr cuerpo pa jin da ntjohti. Gui hemej ghtjo mbo ir myj n r palabra ca Ocja n i xijquij ca ncjuani, pa gui zdij, ncja ngu car sundado i ngti cr ngti pa da ztibi cr my, cja da mhtzi fuerza. Nuquj, como ya xqu yojm car Jesucristo, gui mbenij, ya xqui ccajtiquij ca Ocja ncjahm jin te gri tuj. Eso, da ju ir myj, ncja ngu car sundado ca x mjti hna pedazo r xittgui jr ti a pa jin da ntjohti. 15 Guejtjo gui hmpj listo pa gr xijm c cjahni nr evangelio. Gui xijm, ya x hmh mad car Jesucristo, cja ya x jogui gu cuatij car Tzi Ta ji tzi. Da ncjap gr jjm hnar sundado, i ti hti qu zxtji pa da jogui da ho ghtjo p jab da m. 16 Guejtjo gui hemetjoj, ghtjo mbo ir myj, ca Ocja da cumpli ghtjo ca x xijquij. Car mfenica da jjmi hnar escudo ca i pnti hnar sundado, co nica, r ccax c flecha g tzibi c ba n cr contra. Nuquj, jin gui yomfenij ca gr hemej, pa jin da dahquij ca Jin Gui Jo, como guegue d i jon car manera da jijquij, i xijquij jin da ncja ca x man ca Ocja. 17 Hnar sundado i ju x cr fy g ttgui, pa da gohmpi cr a. Nuquj, ya xqu padij, car Cristo x ngxquij p jr dy ca Jin Gui Jo cja x ddahquij hnar ddadyo nzajqui, pa da cuajtiquij p jab b bb guegue bb xta zh car tiempo. Eso, gui mbenijca, cja jin te gui tzuj. Guejtjo gui cupaj n r tzi palabra ca Ocja, como x ddajquijca car Tzi Espritu Santo. N r palabra ca Ocja i jjmi hnar espada pa gu mfjtsjj

472 cja pa gu tapi cam contraj. 18 Jin gui jijm ca gr nzojm ca Ocja. Ghtjo r tiempo gui ahui mbo ir myj, cja car Espritu Santo da xihquij ter bh ca gui dyjpij cam Tzi Taj ji tzi. Gui tzdij, gui jaj r hunda pa jin da hna jihquij cam contraj. Jin gui desmayaj ca gr orabij c p dda hermano hneje, ghtjo c to i tn car Jesucristo. 19 Guejtjo, gui nzojm tz ca Ocja por r nguejquig, da mxqui pa jin gu ntzu bb xta ttzojnqui. Gui dyjpij da xijqui palabra r nzdi, dr ntzhui pa da dyh c cjahni c dra bbh p jar jujticia. Porque d ne gu ma r z, ja i ncja ghtjo nr tzi ddadyo ja n x djqui car Cristo. 20 Guehca xt xij y cjahni nr palabran, eso d bbjc fdi. Pe ndejma r jmandaderogui car Jesucristo. Gui dyjpij tz ca Ocja da mxquig pa gu xij y cjahni cr palabra ncja ngu r ntzhui. Jin gu phtzi m tz cja jin gu ntzu.

bb, car hermano Tquico da xihquij te d cja o te d pfi. Guegue m hohuij, i pjpi cam Tzi Jmuj Jesucristo ghtjo mbo r my. 22 Ya xtr pjnig p jab gu bbpj pa gui padij te d tjoguije hua, cja da ju ir myj. 23 Guejn d neg, da hmy r z ghtjo c hermano. Cam Tzi Taj ji tzi, yojmi cam Tzi Jmuj Jesucristo da mxquij pa gui majtsjj cja gui segue gui hemej. 24 Cam Tzi Taj da mtzi ghtjo y cjahni y i tn cam Tzi Jmuj Jesucristo, guejy jin gui jjm ca r jionij ca Ocja ghtjo mbo myj. Amn. I ttzdi hua nar cartana.

21Nuya

Saludos finales

LA CARTA DEL APSTOL SAN PABLO A LOS FILIPENSES

Nug, dr Pablo, co ni nr Timoteo, mfiguibbe car Tzi Ta Jesucristo. D escribiquij nar cartana, gu ghtjoj gu hermano gr bbpj jar jini Filipos, cja co guejti c pastor co ni c dda c i mfxte jr obra ca Ocja. mjtiquij car Tzi Ta ji tzi, cja gu tnij car Tzi Jesucristo. Car Tzi Ta ji tzi bi hi xc cja b pjni hua jar jy. 2 Ca Ocja cam Tzi Taj co cam Tzi Jmuj Jesucristo da mxquij, da ddahquij qu bendicin pa gui hmpj r z.

Pablo escribe desde la crcel a la iglesia de Filipos

bb dar mbenquigj, d jpi cjamadi ca Ocja. Segue d oraquij. 4 D jpi da mxquiguj, cja d mpj por r nguehquj. 5 D ndo jpi mpjcje, como guehquj, xc fxquij xt tngui n r tzi palabra ca Ocja desde bb cja ng hemetjoj hasta gue y pa ya. 6 Nug d padi, ca Ocja x hi ti hnar ddadyo nzajqui mbo ir myj. Guejtjo d padi, guegue segue da mxquij pa jin gui jijm ca xc

Oracin de Pablo por los creyentes

3Cada

hemej, cja pa gui zdij ca gur tnij ca ncjuani, hasta bb p xtu eh cam Tzi Jmuj Jesucristo. 7 Ja ncja gua dabeniquij? D d mbenquij, como d ndo nequij. D ntzixij, como d ghtjoj xt nuj te tza ngu xc jui guiguij ca Ocja por r ngue cam Tzi Jmuj. Cja nuquj, segue gu fxquigj ca dr xih c cjahni ja ncja da dtij car nzajqui ca jin da tjegue. Gu fxquij y pa ya, ca dr hmjc hua jar fdi. Guejti car pa bb xta ttzixquig delante car jujticia pa gu ma d cam aclaracin, d padi, segue gui ma gui fxquij, pa gu ma r z ja i ncja n r palabra ca Ocja, como cierto i ntju myn. 8 B pah ca Ocja te tza ngu d nequigj. Como ngu g neguij car tzi Jesucristo, nug, d nequij hneje. 9 D jpi cam Tzi Taj da mxquiguj pa ms gui majtej, cja pa ms gui padij ja i ncja guegue, guejtjo pa gui ntiendej ghtjo ja ncja gur hmpj pa gui tzpij ca Ocja. 10 Cja p d jpi da mxquij pa gui meyaj c cosa c jin gui tz, cja co c r z, pa gui jijm c ddaa cja gui tnij c pe ddaa. Bb gui dytij ncjap,

473

FILIPENSES1 nubb, xqu hmpj hnar vida dr z, cja bb xtu eh car Jesucristo, jin da djtiquij tema cosa dr nttzo xcr dytiguj. 11 Bb gui hmpj ncjap, quir vidaj da ncj ncja ngu car semilla ca x jogui r z. Da jjmi hnar cosecha ca x mbtze r ngu, cja por r nguehquiguj, da tsjjtibi cam Tzi Taj ji tzi.

474 thmitjo da ttzojnquig pa gu xih c autoridad car mensaje ca nd predica. 18 Bb i majqui c cjahni c i predica, o guejtjo bb i gui, ndejma i xih c pe dda digue car Cristo. Cja nuc i pjpigui nm tzi my. Cja gu segue gu mpj, 19 como d padi gu png r z digue ghtjo n d sufri. D thmi da tsjoguigui cja gu pxcua, como d padi nuquiguj, gu nzojm ca Ocja por diguejquig. Guejtjo d thmi car Tzi Espritu Santo da mxquig car hora ca da ttzojnquig. Guegue da ujtigui te gu xih c autoridad. 20 Nu ca d neg cja d thmi, jin gu phtzi m tz cja jin gu ntzu bb xta ttzojnquig. D thmi ca Ocja da mxqui pa gu d r z cam aclaracin, pa santa da bah c cjahni c da dyde, te tza r nzdi cja te tza r z car Cristo, cja da hi htzibijca. Ncja ngu ngu tti htzibi bb nd dyo libre, nd predica, guejti y pa ya, xta ndo fadi ja i ncja cam Tzi Jmuj, masque da tjgui gu hmjtjo o masque da bbjtigui. 21 Porque bb da tjgui gu hmy, gu segue gu yobbe car Cristo hua jar jy. Cja bb da bbjtigui, nubb, gu ma gr tzya p jab b bb guegue, gu hmbbeca ghtjo r tiempo. 22 Bb gri bbjtig hua jar jy, da jogui gu pjpitjo ca Ocja, nubb, cja ms dr ngu cjahni da hemej car Jesucristo. Eso, jin d padi, cja d ne da tjguigui gu hmjtjo, cja hu d ne da bbjtigui? 23 Bb d hntsj, ja ndr ngue c yojo d n, cja gu hmjtjo cja hu gu tu? jin tza d padi te d ne. Porque

cjuada, d ne gu xihquij, te x ncja hua jab d bby. Por r nguehca r cjojqui hua, x cja Ocja x mpredica n r palabra guegue, cja ms r ngu cjahni x dydej. 13 Ghtjo y sundado y i bb jar palacio, cja ghtjo y pe dda cjahni, i padij d bby preso porque dr pjpi cam Tzi Jmuj Jess. 14 Car mayora y hermano y i bbjcua, ca xc ccahtij, i cjojqui fdi por digue nr evangelio, x zdij. Guejtiy x tnguij n r palabra ca Ocja hneje. Ngu ya jin gui ntzuj. Ngu ya xqui mpguij i nzojm y cjahni. 15 Cierto, i bbh c ddaa c i ne da hui zquig, eso, i mpgui i nzojm c cjahni hneje, pa da ddni gueguej. Pe ndejma i bb c pe dda hneje c i majquig cja i madij ca Ocja. Nuc, i tngui nr evangelio cor jmajte. 16 C cjahni c i a digue car Jesucristo porque i jonij ja dr tti htzibi gueguej, p ntoja i majm, i ddajquig r cu ca r cjojquitjo hua, cja gueguec i mpgui i predicaj, cja ya xn ddnij. 17 Nu c ddaa, i predica como i madij ca Ocja. Gueguec i padi, x cjojquig hua por r ngue car Jesucristo, cja nuya d

12Nuquj,

Para m la vida es Cristo

475 hnanguadi, quisiera gu tu, pa gu ma gr hmbbe car Cristo. D mang, ms dr ndo z bb gu ma p. 24 Nu ca p hnanguadi ya, i nesta gu hmjtig hua jar jy tengu p tzi mpa, pa segue gu nzohquij cja gu fxquij. 25 Pe como d i ng ya x man ca Ocja gu hmjti hua jar jy pa p gu tzi hmpj, d mang, da tjguigui gu hmjtjo, cja p xt nccahtigj. Nubb, gu fxquij pa gui zdij ca gr tnij car Jesucristo, cja pa ms gui ndo mpjm ca xqu hemej. 26 Bb d ptze, p xt mag p, xcr hmpj tz, cja nuquj xqu ndo mpjm ca xtr mzquig r z cam Tzi Jmuj Jesucristo. 27 Jntsj na pe hnar palabrana d ne gu mbembiquij ya: Gui uni ir myj gui hmpj ncja ngu ga ne ca Ocja, pa da ttemebi car tzi palabra digue car Jesucristo. Nubb, bb d ma ccajtiquij, o bb jim bi jogui gu ma p, ndejma gui dytij ncja ngu gri padij d ne. Cja bb jin da jogui gu ma p, xajma da zh car razn, da tsjijqui, nuquj, segue gu emej nr evangelio, cja guejtjo gu ghtjoj gu mfxj ca gr nzojm c pe dda cjahni hneje. 28 Cja p d xihquij, jin gui tzuj ca te di cjahquij quir contraj. Masque i bbh c to i jonij ja dr ccaxquij pa jin da tteme nr evangelio, nuquj, dyo gu cjajpij ncasoc. Por r nguehca r contraquij c cjahnic, i fadi, ya xn ma da bbdij, r mjm p jar bbxuy. Guejtjo i fadi, nuquj gu yojm ca Ocja, cja gueguec da mxquiguj pa jin da dahquij c to i ntxtihui cr tzi palabra.

FILIPENSES1,2 da ttjtiquij tujni, como x nzohquij car Tzi Ta ji tzi pa xqu hemej car Jesucristo. Cja como gu tnijca, x man ca Ocja, r ntzhui gui sufrij hneje por r ngue cr Tzi Tt. 30 Bb nd nzoh c cjahni digue car Jesucristo, m ttjtigui tujni, cja nuquj, g ccahtij ja m ncja. Cja nuya, p xc dydej, p i ttjtiguitjo tujni ca dr hmjcua. Eso, x cjojqui hua jar fdi, cja xta ttzojnquig pa gu d cam aclaracin. Cja como hnaadi ca d emej, nuya, ya p xqui tocaquij hneje da ttjtiquij tujni cja gui tzjtij ca r .

29Ndejma

Nuquiguj, xc hemej car Jesucristo ncjaguig, cja d ghtjoj d yojm car Tzi Espritu Santo. Cja jin gui fxquij car Cristo pa gui ntzixij cja gui majtsjj? Cja jin gui fxquij guegue pa gui jui jquij c to te i sufri cja gui ju htibij r my ca to i nestaca? D i ng, jaa, i fxcj car Cristo pa gu hmpj ncjap. Pe ngu d jc, jin gui ncjap ca gu pjm. 2 Nuya, bb, d hquij tz, gui pjpiguij nm tzi my. D ne gu jc, gui majtsjj cja gui hmpj r z. D ne gu de, da hnaadi quer mfenij, gui mfxj gui pjpij ca Ocja. 3 Dyjmaj na gu xihquij: Jin to da hxihui cr hohui. Jin to da hi xtsj o da jioni ja dr tti htzibi. Cada hnaaquiguj gui mben quir hohuij c x heme cja gui hi htzibic, ncjahm ms di mu huic ni ndra nguehquigu. 4 Jin gui tz bb to i

La humillacin y la grandeza de Cristo

FILIPENSES2 mbeni ja da ncja pa jntsj guegue da hmy r z. Cada hnaaquiguj, i nesta gui mbenij ter bh ca i jon c pe ddaa, pa dr hmy r zc hneje. 5 Gui mbenij ja m ncja car tzi Jess, cja gui tnij cr hmy guegue. Car Tzi Ta ji tzi bi hi xca pa di mandado. 6 Car Jess, bb j bbe mb ecua jar jy, m Ocja. M mandado cja m tti htzibi p ji tzi ncja ngu cr Tzi Ta. Masque m phtzi derecho di segue di hmjti p cja di tti htzibi, bi jih car derechoc. 7 B cah p jar ji tzi, b tzoh p cr derecho ca mr mandado, cja b ecua jar jy. Bi cja ncja hnar mfitjo, bi hmy ncja nguguigj, bi cja r hj. 8 Bb m dyo hua jar jy, j m hi xtsj. M ncja ngu tema cjahnitjo. Ghtjo r vida m jti ca m ne cr Tzi Ta, hasta bi du ncja ngu g manca. Bb m du, bi jgui bi hmtibi r tz, bi ddti jar ponti ncja hnar cjahni ca di ndo ndujpite r ngu. 9 Bi ndo tzpi car Tzi Ta ji tzi cr hmy car Jess, eso, bi xotzi cja bi un cr cargo ms r ji tzi. Bi mandado da tsjifi r Jmu car tzi Jess. Da tti htzibi cja da tsjjtibi g Ocja. 10 Ba eh car pa bb xta ndo tti htzibi car Jess. Ghtjo c ngele c b bbh p ji tzi, cja co ghtjo c cjahni c i bbjcua jar jy, ngu c x ndu, c r bb p mbo nr jy, ngu ghtjo c to da hmjtij hua jar jy, ghtjo da ndandiajmuj, da xjtibij car Jess. 11 Ghtjo da hi htzibij guegue cja da xijm m Tzi Jmugj car Jesucristo. Bb xta ncjaca, guejti cam Tzi Taj ji tzi da tsjjtibi cja da tti htzibi hneje.

476
Los cristianos son como luces en el mundo

m tzi hohuiquij, bb ndr bbpj, ngu tij ghtjo ca nd xihquij, cja nuya, ya jin gui tz gu nuquij cja gu nzohquij, como yahua d bby, Gu ndo nestaj gui dytij ncja ngu ndr xihquij bb ndr bbh p. Ca Ocja x ddahquij quer nzajquij, ddadyo, pa gui hmpj guegue. Eso, gui tzujca cja jin gui hi xtsjj, pe gui mbenij cada mpa ja ncja gr hmpj pa gui tzpij guegue. 13 Guejtsj ca Ocja x ddahquij car ddadyo nzajqui ca xc ttij. Guejtjo i ddahquij jogui mfeni cja i fxquij gui dytij ca r z pa da tthtibi cr tzi voluntad. 14 Ghtjo ca da tocaquij gui dytij, gui pjpij. Gui mbenij, b pah ca Ocja ghtjo ca d tjojm. Eso, ca te i hmjpiquij, gui dytij cor pj, cja jin gui txtij ca Ocja o gui hunij co quir mi ngacjahnij. 15 Jin da ddjtiquij ca gri ndujpitej, pe gui hmpj r z pa da ni guiquij, bajtziquij ca Ocja. Gu bbpj c cjahni c i tnij nr mundo cja i tij ca r nttzo, como jin gui mben ca Ocja. Pe nuquj, i nesta hnaho gr hmpj, pa gui ncjaj ncja c tz c i yoti jar bbxuy. 16 Nubb, da ccahti c pe dda cjahni te i sirve car palabra ca gu xijm, cja da badij ja ncja dr dtij car nzajqui ca jin da tjegue. Cja bb xtu eh car tzi Jesucristo, nubb, xt mpjc por r nguehquj, como xt padi, jin gr hmditjo d xihquij nr evangelio. 17 Nuquj, g hemej

12Nuquiguj,

477 car Jesucristo cja g d quir vidaj, ncjahm xc unij guegue quir tzi myj g ofrenda. Hnequig, bb da bbjtigui por r nguehca d nzohquij, p gu ncjag ncja ngu pe hnar ofrenda pa da jahtibi ca Ocja hneje. Bb da bbjtigui, ndejma gu mpjc. Gu mbentjo, por r ngue cam bbfig xc ttiguj car pj ca jin da tjegue. 18 Eso, d xihquij, bb da bbjtigui, guejtiquiguj, gui mpjtij cja gui mbenij, ya xcr mag gr mph p jar ji tzi.

FILIPENSES2,3 bbfi car Jesucristo. Parejo xt sufribbe por r ngue cam Tzi Jmuj. Gue nr Epafrodito g cujm hua pa di nugui cja di ddajqui ca nd nesta. 26 Cja nuya, i ndo ne da ma du ccajtiquij, ga ma, nuquj, p ntoja gu ndo ntztij, como g dydej m jini. 27 Cierto m jini, hasta ya xti du, pe ca Ocja p bi jui jqui, cja jin gui jntsj guegue, pe guejquitjog, x jui guigui hneje. X xox nr Epafrodito, pa santa jin gua ndo ntristeg menta i cjojquitjo hua jar fdi. 28 Cja nuya, como ya x z nm cjuadaj, d ne p gu cohtzi dr ma p, pa p gui nccahtiguj cja gui mpjm. Nubb, xta ju m myg hneje, como ya jin gu ntzte por digue nm cjuadaj. 29 Gui recibij tz, ghtjo cor pj, como ir hohuijn, cja x ndo ungui r my x pjpi ca Ocja. R ntzhui gui hi htzibijn cja gui nej, ghtjo co ni c pe ddaa c i ti cr bbfi cam Tzi Jmuj Jesucristo. 30 X ndo ungui r my nr Epafrodito, x ndo mxquig. X ccahti te nd nestag, ncja ngu gi dyjtiguij bb di jogui gri bbtsjj hua. Ca xcu hej nr hermano cja xc mxquig jr bbfi car Jesucristo, x nz jnini, ya xti du.

bb xta ni gui ya, cja r voluntad car Tzi Ta Jess? d ne gu cuj nr Timoteo dr ma du ccajtiquij cja p du janqui razn. Xajma da xijqui gu bbpj r z. Nubb, gu mpjc bb. 20 Porque jin to i bbh ca di jjmi car Timoteo. Guegueca i mbeni ncja ngu dar mbeng, cja da ungui r my da nquij, da mxquij bb te gui nestaj. 21 Nu c ddaa, jntsj qu mjtitsjj i nuj, cja jin to i ungui r my da xij y cjahni cr palabra car tzi Cristo Jess. 22 Pe nuquj, ya xqu meyaj car Timoteo, cja gu padij, i ndo ntju my guegue. Gu padij, i fxquig dr predicabbe cr tzi palabra ca Ocja, ncjahm dm ttg. 23 Cja bb ya xcr ccahtig ja dr bn cam asunto, xt cu h car Timoteo da ma du ccajtiquij. 24 Pe como d thmi ca Ocja da mxquig, d tz m my, tzn gr ptze pa gu matsj p, m ccajtiquij hneje. 25 Pe guejtjo i nesta gu cu h p nr hermano Epafrodito. m tzi hohuijn hneje. D pbbe jr

19Nuya,

Timoteo y Epafrodito

Nuya, m tzi hohuiquij, da mxquij cam Tzi Jmuj pa segue gui mpjm, como ya xqu yojm guegue. Masque ya xt xihquij ncjap, d yojpitjojo. Nug, jin gui mfadagui ca p gr xihquij c dda palabra c ya xt xihquij mhmto, cja d i ng, gu nesta gui dydej pe hnar vez.

La rectitud verdadera

FILIPENSES3 mfdij, jin gui hemej c cjahni c i tsjifi hermano pe i ti ca r nttzo cja p i xihquij i nesta da ttjtiqui jer cuerpoj car sea ca i tthtibi ghtjo c judio. I majm, i nesta da ttjtiquij ncjap pa da ccajtiquij r z ca Ocja. Jin gui cierto ca i man c cjahnic. 3 D ghtjoj, como ngu dar tnij car Jesucristo, d yojm car Tzi Espritu Santo. Guejcj, b jantiguij car Tzi Ta ji tzi, ncjahm ya xcri phtzij car sea ca i tthtibi c judio. Cja nugj, ya xt padij, jin te i mu hui ca te da ncjajpi nm cuerpoj. Nuya, d cuatij car Tzi Ta ji tzi por r ngue car Espritu Santo, cja d ndo mpjm, como d yojm ca hna ca bi hi x cr Tzi Ta pa bi salvaguij, tzdi, car Jess. 4 Guejquitjog hneje, mhmto nd ndo emeg c costumbre c i tn c judio. Ga manc, da ncjap dr dtij car nzajqui ca jin da tjegue. Bb di jogui gua phtzibij confianza c costumbrec, di jogui gua hi xtsjg, bb. Jin to di daguig ca ndr tn cr religin c judio. Nd ndo tn cr ley car Moiss, ghtjo mbo m tzi my. 5 Ca xn cja jajto mpa bb nd hmy, bi ttjtigui car sea ca i tthtibi ghtjo c hj c judio. D pertene car raza c israelita, Cam cjig r heh cr cji ca ndom titaje Benjamn. Como m judiohui cam ta co cam me, cja m tnihui cr religin c judio, nug d hmh car religinca hneje. Ndr fariseog, nd ndo htibi ncaso car ley ca m man car Moiss cja co qu costumbre c fariseo. 6 Nttzditjo nd tn car religinca, hasta nd bbe c cjahni c m eme car Jesucristo.

478 Nd tzdi, cja nd ngc. Nd cumpli r z ghtjo ca i man car ley. Jin to te di djtigui te xcr te ca di ccax car ley, o te xcr jjc ca di mandadoca. 7 Ghtjo c cosa c nd ti mhmto, nd mang, m ndo mu hui pa gua tti cam salvacin. Pe nuya, d padi, jin te i mu huic. Nuya d padi, gue car Jesucristo i ndo mu hui. 8 Cierto, ghtjo c nd te, d jhc bb nd cuati jr dy cam Tzi Jmug Jess. Ca xt emeg guegue, xt ccahti, hmditjo nd tig c costumbrec, cja xt jgui ghtjo. Ya xt dabenic, cja nuya d tn car Jesucristo. Ya xt padi, car tjaja r tzi z ca nd joni, gue ca gu hmbbe car Cristo ghtjo r tiempo. 9 Nuya, d ne segue gu hmbbe car Cristo. Xt emebitjo cr tzi tti jqui pa da cuajtigui car Tzi Ta ji tzi, ncjahm jin te gri tug. Como ya xt padi, bb nd tng car ley, j m tz cam vida, cja jin di recibigui car Tzi Ta ji tzi. 10 Nuya d ne ms gu ndo padi ja i ncja cr hmy car Cristo, cja gu jbbe guegue. D ne gu yobbe car ttzdi ca m phtzi guegue bb m ja r ja. Bb xt sufrig, d ne gu mbeni ncja ngu ng mben car Cristo bb m du, bb m ddti p jar ponti, masque xin d nesta gu tu ncja ngu g ndu guegue. 11 Cja guejtjo d ne gu nantzi bb xta zh car pa ca da nantzi qu bajtzi ca Ocja. D ne gu phtzi hnar ddadyo vida dr tzi z ncja ngu car nzajqui ca m phtzi car Cristo bb m nantzi, cja gu hmy ncja ngu mr hm guegue.

2Gui

padi, i bbjtjo pa gu ccahti ghtjoy. J bbe d jbbe car

12D

La lucha para llegar a la meta

479 Jesucristo. Jin d xihquij, ya xt bby ncja ngu ga ne ca Ocja. Pe d segue d dyo, d tn nr hu n d xihquij, cja p d zdi pa gu tzm p jab d ne gu hmy. Nubb, da ttajqui car tjaja ca x prometegui car Tzi Ta Jess, tzdi, gu jbbe guegue cja gu hmbbe p jab b bby, como x nzojqui por r nguehc. 13 Nuquj cjuada, jin d mang ms ya xt tzhtze xt ccahtiy, pe ya xt jgui ghtjo c mfeni nd mben c cjeya x tjogui, cja nuya d zdi pa gu tzh ca i bbjtjo. 14 D ne gu tzn n jab r zn car carrera, pa gu tah cam premio ca b bb ji tzi. X nzojquij car Tzi Ta ji tzi pa gu ma recibij car premioca, ghtjoguigj como ngu xt cuatij jr dy cam Tzi Jmuj Jess. 15 Nugj, como ngu xt zdij xt emej car Jesucristo, i nesta gu mbenij, j bbe d bbpj ncja ngu ga ne ca Ocja, eso, gu mbi m myj pa gu tzhtzij gu hmpj ncjap. Nubb, da ttajcj car premio ca d nej. Cja bb i bbh c dda c i majm: Nugje, ya xt tzhtzije ghtjo ca i ne ca Ocja, ya jin te i bbtiguije, guejtsj ca Ocja xta ujtic cja cierto ca i manc? 16 Pe bb d ne gu hmtoj car hu ca dr tnij, i nesta gu tij ca ya xt padij, jin gu jjtijca. 17 Nuquj, cjuada, gui hmpj ncja ngu ndr hmjc bb ndr bbpj, como g ccajtiguij ja nd ncja. Guejtjo gui ccahtij ja i ncja qu vida c p dda cjuada c i tn car ejemplo d ddahquij, pa gui hmpj ncjap hneje. 18 Ya xt

FILIPENSES3,4 xihquij r ngu vez, cja p d yojpi d xihquij ya, i bb r ngu cjahni, i tsjijtjo hermano, pe jin gui cierto di emec. Bb d mbeng c cjahnic, d zoni. Nuc, ncjahm jin te i ntjumybi ca g ndu car Cristo p jar ponti por r nguejcj. 19 C cjahnic, ya xn ma da bbdij, como r ma r myj y cosa y i netsj hua jar mundo. Guejtjo i tij cosa c jin gui tz. R ntzhui da mhtzi r tzj digue ca i tij, pe gueguej i ndo hi xtsjj. I majm i phtzi derecho da dyti ncja ngu ga nej. C cjahnic, jin gui mben ca Ocja. Jndi y cosa hua jar jy i mbenij. 20 Pe nugj, d ghtjoj como ngu xt emej, d mi nguj p ji tzi, cja r ma m myj p. D thmij car Tzi Ta Jess dr heh p pa da gxquigj. Guegueca ya x ngzquigj ca r nttzo ca xt tij. 21 Cja bb p xtu eje, du ja cr ttzdi cja da mandado. Da pti ym cuerpoj y i mpuntjo, cja da ddajquij hnar ddadyo cuerpo ca jin da tjegue. Da jjmi cr cuerpo guegue, dr ndo z. Como r nzh cam Tzi Jmuj Jess pa da mandadobi ghtjo y i bbjcua jar mundo, da cjajpi ghtjo ncja ngu ga ne guegue.

Nuquj, m hohuiquij, gui mbenij y xt mangua, cja gui zdij, gui hoj r z jr hu ca Ocja. D mahquij, d ndo ne gu ccajtiquij, como guehquj gu pjpiguij nm tzi my. D pjpi ca Ocja, d nzohquij digue car Jesucristo, cja nuquj g hemej. Eso, ya xt mpj, como d ccahti,

Algrense siempre en el Seor

FILIPENSES4 ya xpa joh cam bbfi. Ncjahm ya x ni gui cam tjaja nd joni. 2 D nzoh car hermana Evodia cja co car hermana Sntique, da hmbi tz r z. Como ya x hemehui cam Tzi Jmuj Jess, ya jin da hunihui. 3 Nuquigu, m cjuadaqui, d mfxihui cr bbfi ca Ocja, cja d pac, r z guir pjpic. Nuya d hqui tz gui nzoh c yo hermanac pa da mpjmi cja da hmbi g acuerdo, como gueguehui m fxquihui, m xijmi c cjahni cr tzi palabra ca Ocja, ghtjo co ni car hermano Clemente, co ni c p dda c d mfxje car bbfica. Qu tjuju c hermanoc b ju x p jar libro p jab i cuati qu tjuju c to x ttun car nzajqui ca jin da tjegue. 4 Nuquiguj, gui mpjm ghtjo r tiempo, como gu bbpj car Jesucristo. Cja p d yojpi d xihquij, gui ndo mpjm. 5 Cada hnaaquiguj, gui hmbi cor tti jqui quir mi ngacjahnij, pa da fadi, gu jogui cjahnij. Gui mbenij, ya xpa e cerca car pa bb xtu eh cam Tzi Jmuj Jess. 6 Dyo gu cjaj ndu my, masque da ncja ca te da ncja. Dyo gu ntztij ja gui ncjaj, sino que gui xijm cam Tzi Taj ji tzi ghtjo ca gu nestaj. Gui nzojm guegue, cja gui dyjpij cjamadi c te i ddahquijca. 7 Nubb, ca Ocja da jujtiquij ir tzi myj pa jin gui ntztij masque gu tjojm tema cosa r ntji . Y cjahni y r dn nr mundo jin gui ntiende ja ncja ga ju ir myj bb guir tjojm prueba. Nu cam Tzi Taj ji tzi da mxquij pa gui segue gui hemej car tzi Jesucristo, ghtjo mbo ir tzi myj,

480 cja gui yojmc, pa ncjap jin te gui mbenij hneje. na phnar palabra d xihquij ya, m cjuadaquij. Dyo gu mbenij qu falta quir mi ngacjahnij o c hmtz c i ti c ddaac, pe gui mbenij c cosa c jin gui nttzo. Gui mbenij c palabra c ncjuani cja co c mfeni c r ntzhui da tteme. Gui mbenij c to i ti ca r z cja co c cosa r z c i bby. Gui mbenij ghtjo ca i nrespeta cja co hneje ja ncja ga hmh c jogui cjahni c i tti htzibi. Gui mbenij ghtjo ca i ni gui r z, cja co ca i ttde r z. 9 Gui nxdij pa gui hmpj ncja ngu d ujtiquij. Gui dytij ca nd mang, cja co ca g ccajtiguij nd tig. Bb gui dytij ncjap, ca Ocja da mxquiguj pa gui hmpj cor tti jqui, como guegue i ddajquij car jogui mfeni.

8Jndi

Piensen en lo que es bueno

ndo mpjc, cja d jpi mpjcje ca Ocja ca p xc yojpi xc pnquigj tz r domi. Jin d mang, ms ya xqu dabeniguij, como d padi, ngu mbenguitjoj, pe j m cja car manera ja gi pnquij car ayuda pa gi fxquij. 11 Masque d bby r z cja jin te xc bbtigui, ndejma d hquij mpjcje. Nug ya xt nxdi gu mpj co ni ca tengu i jui gui ca Ocja. 12 Masque jin te d ja, pe d mpjc, cja bb d tzi ja, guejtjo d mpj hneje. Ya xt nxdi, d jti ghtjo. I patigui bb guir ni ag, guejtjo i patigui bb guir

Ofrendas de los filipenses para Pablo

10D

481 tu ntju. I patigui bb i sobragui cm domi, cja guejtjo i patigui bb jin te i sobragui. 13 D jti ghtjo, como d yobbe cam Tzi Jmuj Jess, cja guegue i ddajqui cam fuerza. 14 Nuquiguj, cjuada, xc mbenguij ca dr hmjc hua jar fdi, cja xc fxquij. D cjamadi quer tzi tti jquij. 15 Gu hermanoj, gu mi nguj p Filipos, ya xqu padij, bb nd xihquij n r palabra ca Ocja car primera vez, d eh p Macedonia, p jab gu bbpj, d nzohquij. Cja bb nd png p, p d ddax c p dda ji ni, jnquitsjguj g pnquij tz r domi pa gi fxj n r bbfi ca Ocja. Ncjahm g gradeceguij ca d fxquij gu hemej car Jesucristo. 16 Cja bb ndr bbjti p Tesalnica, nuquj g pnquij hnar ofrenda, cja p g yojpi g pnquij p hnaa. G ddajquij ca m cjagui r falta. 17 Cja nuya, p xc pnquij algo, cja p d mpj, jin gui ja ca d ne gu recibi quer domij. Guejtjo d mpj, porque d padi, da ju x quer tjajaj p jar ji tzi. 18 Nu ca xp ja car hermano Epafrodito da z pa

FILIPENSES4 ghtjo ca te gu nesta. Ya xt recibi ghtjo ca nd thmi, hasta x tjogui. Tji nar carta na d pnquij, xt ju xcua, d gradece quer ofrendaj xc pnquij. X pjpigui nm tzi my, cja guejtjo d mang, x tzpi ca Ocja. 19 D nzoh ca Ocja por r nguehquj, cja d padi guegue da ddahquij ghtjo ca di cjahquij r falta, como r ngu cr riqueza i phtzi p ji tzi. Da nuquij r z, como xc cuatij jr dy cam Tzi Jmuj Jess. 20 Gu xjtibij ca Ocja, cam Tzi Taj, ghtjo r tiempo. Amn.

d pmpi nzngua ghtjo c hermano c r bbh p Filipos, ghtjo c i tn car Cristo Jess. Guejti y cjuada y d bbjcbbe hua, i znguaquij. 22 Ghtjo c pe dda hermano c i bbjcua, co hneh c i bbh p jr ngu car emperador romano, ghtjoc i pnquij r nzngua, hneje. 23 Cam Tzi Jmuj Jesucristo da mxquij co ni cr jmajte, ghtjoquiguj. Amn. I ttzdi hua n r bbede nar cartana.

21Nug,

Saludos finales

482

LA CARTA DEL APSTOL SAN PABLO A LOS COLOSENSES

Nug, dr Pablo, x hi xqui car tzi Jesucristo, r jmandaderogui pa gu nzoj y cjahni, como gue ca Ocja x juanqui cja x ddajqui nr bbfin. D yobbe nm hohuij nr Timoteo. 2 D pnquij nar cartana, nuquj xc hemej car Jesucristo, gu bbpj jar ji ni p Colosas. bajtziquij ca Ocja. Ca Ocja cam Tzi Taj da mxquij pa gui hmpj r z.
La oracin de Pablo por los creyentes
3D

Pablo escribe a la iglesia de Colosas

nzoh ca Ocja, cr Ta cam Tzi Jmuj Jesucristo, por r nguehquj. Segue d nzofo, cja d jpi mpjcje. 4 Como xt de, gu emej car Jesucristo, cja gu nej c p dda hermano. 5 Gu madij quir mi ngahermanoj, porque gu padij, da ttahquij hnar herencia r tzi z p ji tzi. Desde bb ng hemej nr evangelio, g padij, da ttahquij car nzajqui ca jin da tjegue. 6 Cierto car ja ca x tsjihquij, cja ya x ntngui ghtjo y parte nr mundo. Ghtjo n jab i tzn n r palabra car Jesucristo,

i ngujqui car nmero c cjahni c i eme, cja i mbh qu vidaj. Hnehquiguj, bb ng dydej nr ddadyo ja digue car Jesucristo, r nguquiguj, g hemej hneje, cja nuya, ya x joh quir vidaj, como ntjumy nr palabra n xc hemej. 7 Gue nm tzi hermanoj Epafras bi xihquij car evangelio. Guegue r jogui pastor, x xihquij r z. D yobben, d ntzixibbe, d pjpibbe car Jesucristo. 8 Nr Epafras x xijquije, gu neguije, cja d padi, guehca gur yojm car Tzi Espritu Santo, guegueca x ddahquij ddadyo mfeni, eso, gu majquije. 9 Nug, desde car pa bb nd de, ya xi ngu emej nr evangelio, d fdi d nzoh Ocja por r nguehquj. Cja segue d nzojme, d jpije cam Tzi Taj da mxquiguj por r ngue cr Tz Espritu. Nuc da ddahquij mfeni r z pa gui ntiendej ter bh ca i tzh ca Ocja, cja pa gui padij ja i ncja nr ddadyo hmy n x ddajquij car Jesucristo. 10 D jpije da mxquiguj pa gui hmpj r z, como ya xc cjaj bajtziquij ca Ocja. Nuya i nesta gui dytij ca

483 da tz guegue, pa ncjap dr ni gui, ntjumy xc hemej. Nubb, quir vidaj da jjmi hnar za r z ca i tu qu ixi r ngu. Guejtjo d jpi cam Tzi Taj da mxquij pa ms gui padij te tza r z guegue, cja co ja i ncja qu mfeni. 11 Cja p d jpije da cjahqui gui zdij ca gur tnij car Cristo, cja da ddahquij cr tzi poder, pa gui tzjtij ca te gu nesta gui sufrij, jin gui ma gui desmayaj, pe gui mpjm ghtjo r tiempo. 12 Ghtjo r tiempo r ntzhui gu jpij cjamadi cam Tzi Taj p ji tzi, como guegue x ngzquij ca r nttzo ca nd tuj, pa da jogui gu ma gr hmpj c p dda qu bajtzi c ya x nzti p jr nttzya ca Ocja. Gueguec, ya jin te i tu, cja ya xp bbbi ca Ocja p jab r tzi z. 13 Cam Tzi Taj ji tzi ya xp ngguij p jar bbxuy p jab nd dyoj, x ddazquij hua jab i mandado cr Tzi Tt, cja nuya d bbpj jr jiahtzi cam Tzi Majqui Jmuj. 14 Guehca g ndu cr Tzi Tt ca Ocja, eso x ngxquigj p jr dy ca Jin Gui Jo, cja x nduguiguij ghtjo ca r nttzo ca nd tuj.

COLOSENSES cja hneh c jin gui ni gui, ghtjo bi dyti car Cristo. Guejtjo bi dyte ghtjo c to i mandado, c cjahni c i phtzi qu cargo hua jar jy, cja co hneje ghtjo c ngele. Tzdi, ca Ocja yojmi cr Tt bi dytihui c ndaji c i jtibi cr jmandado, cja co hneh c ddaa c i ntxtihui cr jmandado cja i hui htzi guegue. Hasta ca Jin Gui Jo, co ghtjo qu mxte, car Cristo bi dytic hneje, cja i tapi cr ttzdij. 17 Car Cristo, ya xi m bby bb j bbe m ttti nr mndo cja j bbe m bbh c ngele. R he guegue cr nzajqui cja co cr ttzdi ghtjo y i bby, cja guegue i ungui r tsjjqui da segue da hmy. 18 Guegue i jjmi n r a hnar cjahni. I pngui mfeni pa da mandadobi cr cuerpo. Cja nugj, d ghtjoj ncja ngu xt emej car Jesucristo, d cjaj cr cuerpo guegue. mjtiguij, cja r he guegue nr ddadyo nzajqui n d phtzij. Por r nguejcj bi du, cja guejtsj guegue bi hmto bi ja r ja pa hnequigj gu nantzij bb p xtu eje. Car Cristo x ttun cr cargo pa da mandadobi ghtjo c ngele cja co c p dda ndaji . Hnecj, d cjahnij, como ngu xt emej car Jesucristo, ngu y i bbjtjo, ngu c x ndu, ghtjoguigj i mandadoguij hneje. 19 Car Tzi Ta ji tzi i ndo ne cr Tzi Tt, gue car Jesucristo. Como guejtjo Ocja hneje, ghtjo cr ttzdi cja co qu mfeni c i phtzi cr Tzi Ta, guejtjo i phtzi car Cristo. Hnaadi cr hmyhui cja co qu mfenihui. 20 C tiempo c x tjogui, ya j m johui car Tzi Ta ji tzi y cjahni y m bbjcua

to i ccahti car Tzi Ta ji tzi, pe bb mb eh cr Tzi Tt, nubb, bi ni gui ja i ncja car Tzi Ta. Nu cr Tt ca Ocja, tzdi, car Jesucristo, i mandado ghtjo y te i bby. 16 Bb j bbe m bbj nr mundo, car Tzi Ta ji tzi bi mfxihui cr Tt, gue car Cristo, bi dytihui ghtjo y b bb jar ji tzi cja co ghtjo y i bbjcua jar jy, y cosa y i ni gui,

15Jin

La paz con Dios por medio de la muerte de Cristo

COLOSENSES jar jy. Guejtjo m bbh c dda ngele c ya xqu ntxtihui ca Ocja. Nubb, car Tzi Ta ji tzi b pjni cr Tzi Tt hua jar jy, pa di hmh mad cja di nzoj y cjahni. Cja bb m du p jar ponti car Jess, bi hnapi c ngele c m ntxtihui ca Ocja. Hnequigj, d cjahnij, bi cczquij c cosa r nttzo c nd htibij ca Ocja. Ncjap g ngo r my car Tzi Ta ji tzi. 21 Hnequiguj, gu cjahni jin gu judioj, c tiempo c x tjogui, nim pa ngu joj ca Ocja hneje. Mr nttzo quir mfenij cja co ca ngui tij. J m tz gi cuatij guegue. 22 Bb m du car Jesucristo p jar ponti, bi hmh mad, bi gzquiguj ca r nttzo ca ngu tij. Cja nuya x jogui gui cuatij car Tzi Ta ji tzi, ncjahm jin te gu tuj ya, cja nxgue r z quer hmyj. Bb xt hmpj ca Ocja pa gr djtij r hunda, jin tema cosa dr nttzo da djtiguij, como ghtjo ya x ngzquij cr Tt ca Ocja. 23 Nuquiguj ya, gui segue gui tnij nar ddadyo ja na xc hemej. Jin gui jijm, cja jim p gui tnij p hnaho r mensaje. Bb gui hemetjoj, gui ma gr hmpj ca Ocja p ji tzi. Gue nr palabra car Jesucristo x tsjifi ghtjo y cjahni y i bbjcua jar mundo. Gue nar palabrana d dyo d xij y cjahni, d nzojm pa da guatij jr dy car Jesucristo. Nug, dr Pablo, x hi xquig ca Ocja pa dr pjpi ncjap.

484 hemej nr evangelio, cja pa gui zdij ca gur tnij. D mpj ca dr sufri por r nguehquj, porque d padi, x nzoguigui car Cristo nam cargo cja d yobbeca. Como ngu g sufri guegue por r ngue c to di heme, hnequig, d sufri por r nguejy hneje. Como ghtjo y to i eme car Cristo i mpjnihui guegue, ncjahm i cjaj cr cuerpo. 25 Nug, xt cjag hnr mfi car Cristo, pa gu fx y cjahni y i eme. Ca Ocja x ddajqui nam cargo, pa gu xihquij ghtjo ja i ncja nar ddadyo ja na r he guegue, pa gui padij r z. 26 C tiempo c x tjogui, j m fadi ter bh ca m mben ca Ocja di dyte pa di ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue, masque ya m ndo yabb, ya xqu mbeni guegue te di dyte. Pe nuya, ca xcu hecua jar jy cr Tzi Tt, co ca xc ndu por r nguejcj, ya x ni gui ja m ncja ngu mben ca Ocja. Gue y cjahni y x heme car Jesucristo ya x mbadij ja i ncja cr tzi tti jqui. 27 Gueguey, ca Ocja x nzojtibi myj, x xijm hnar mfeni r tzi z ca j m fa mhmto. Hnehquiguj, gu cjahni jin gu judioj, xc hemej car Jesucristo, cja xc dydej ja ncja ga nuquij co cr tzi tti jqui ca Ocja. Ghtjo y to i cuatij jr dy car Jesucristo, i ttuni hnar ddadyo nzajqui ca r he guegue, ncjahm guejtsj car Cristo i bb mbo myj. Ncjap d padij, gu ma gr hmpj jar ji tzi ghtjo r tiempo, como b bbh p car Cristo. 28 Nug, dr Pablo, d tng nr Jesucristo. D xijm ghtjo y cjahni ja i ncja guegue, d nzofo

d sufri por r nguehquj, pa da ngujqui ca gr

Pablo encargado de servir a la iglesia

24Nug,

485 ghtjo y to i ne da dydej. D xijm claro ja i ncja c cosa c da jijm, cja co guejtjo ter bh ca da hemej cja co ja ncja dr hmpj y to i emej. Nug, ghtjo mbo m my, d ujti n r palabra ca Ocja, pa jin da yomfenij, cja jin to da jiti pa da dnij p hnar palabra ca jin gui cierto. D neg jin da mhtzi r tz c hermano c xt nzofo bb p xtu eh car Cristo cja xta hmpj delante guegue. 29 Eso, d uni m my nar bbfina. D mpgui, p jin d pjtsj, como i fxqui car Cristo co cr ttzdi, cja d yobbeca. D ne gu xihquij ya, hermano, d ndo mbenquij, cja d nzoh ca Ocja por r nguehquj, cja hneje pa ghtjo c hermano c r bbh p Laodicea, co guejti c p dda cjuada c x heme cam Tzi Jmuj Jesucristo, c j bbe d ntjje. 2 D mbenquij, cja d jpi ca Ocja da jujtiqui ir myj, da mxquij pa gui majtsjj, cja da ddahquij mfeni pa dr z gr padij ja i ncja car Cristo. Por r ngue guegueca, nuya, ya xqui nuquij car Tzi Ta ji tzi ncjahm jin te gu tuj. Bb j bbe mb eh car Cristo, j m fadi ja dr guatij ca Ocja y cjahni jin gui judio. 3 Ca to i yojmi car Jesucristo, da badi r z ja i ncja car Tzi Ta ji tzi, cja da mhtzi mfeni r nzdi c r heh ca Ocja. Jin da nesta da m hnanguadi pa da jioni ja dr guati car Tzi Ta ji tzi, ncjahm te di bbtibi car Cristo. 4 D xihquij nar palabrana, pa jin to da jihquij, da xihquij, guegue ba ja hnar palabra ms i ntjumy ni ndra ngue nr evangelio. 5 Nug, masque jin dr bbpj, pe d ndo mbenquij,

COLOSENSES cja d mpj, porque ya xt de, gu dyoj r z, cja gu zdij ca gur hemej car Jesucristo. 6 Eso, d xihquij, gui segue gui tnij car palabra ca g dydej bb ng hemej car Jesucristo. Guejtjo gui segue gui yojm guegue. 7 Gui zdij ca gr hemej, ncja hnar za ca x mbj y dy r ngu, x ntngui mbo nr jy. Bb xta ho car ndaji , jin da dyenti. Hnehquiguj gui ncjaj p hneje. Gui mbenij, ja por guegue car Cristo dr heje ghtjo ca gu nestaj. Gui tnij car palabra ca bi tsjihquij jr mdi, cja gui dyjpij mpjcje ca Ocja, ghtjo r tiempo.

mfdij, jin gui ma gui jguij pa da jihquij c dda cjahni c i ne da xihquij hnaho mensaje. Da xihquij qu mfeni c dda cjahni c x ndo nxdij r ngu, pe jin gui cierto c mfenic. Da xihquij, bb d ne gu cuatij car Tzi Ta ji tzi, i nesta gu i htzibij c ngele c i mandadobi c tz. Ga man c cjahnic, ms r ji tzi cr cargo c ngele ni ndra ngue cr cargo car Jesucristo. 9 Nug, d xihquij, bbtjritjo car palabraca. Car Jesucristo i phtzi ghtjo qu mfeni cja co ghtjo cr ttzdi ca i phtzi car Tzi Ta ji tzi. Masque bi cja r cjahni, pe guejtjo Ocja. 10 Cja nuquj, como ya xqu yojm car Cristo, ya jin gui nesta te gui dytij pa gui cuatij car Tzi Ta ji tzi. Car Cristo ya x ddahquij hnar ddayo hmy ncja ngu ca i phtzi guegue. Ms r ji tzi cr cargo guegue ni ndra ngue cr

8Gui

La nueva vida en Cristo

COLOSENSES cargoj ghtjo c ngele cja co ghtjo c ndaji c b mandado p ji tzi o hua jar jy. Guegue car Cristo i mandadobi ghtjoc. 11 Nuquj, ca ya xqu hemej car Cristo, nuya b jantiquij car Tzi Ta ji tzi ncjahm ya xc cjaj bajtziquij. B jantiquij ncjahm ya x ttjtiqui jer cuerpoj ca hnar sea ca i tthtibi c judio, ncja ngu ga mam p jar ley ca i tnij. Masque jin tema sea x ncjajpi quir cuerpoj, car Jesucristo ya x ngzquij ca bbto ir hmyj, cja co c nttzomfeni c m yojmi. 12 Bb ng xixtjej, ncjahm g yojm car Jesucristo bb m du cja bb m hgui. Bi mpum p ca bbto ir hmyj. R ndo nzh car Tzi Ta ji tzi, cja co cr ttzdi bi xox car Cristo bb ya xqu du. Nuquiguj, como ngu xqu hemej ca x man ca Ocja, ya xqu yojm car Jesucristo. Eso, bb ng nantzij jar deje, g fjtij hnar ddadyo vida ca r heh ca Ocja. 13 Nuquj, bb j bbe ngu emej, ya xi ngur ma gi bbdij. Jin te m ccaxquij pa jin gi dytij ghtjo tema cosa ca ngu mbenij, como j m cjahniquij ca Ocja. Mr nttzo ca ngu tij. Pe nuya, car Tzi Ta ji tzi x perdonaquij ghtjo ca r nttzo ca ngu tuj, cja x ddahquij hnar ddadyo hmy, cja nuquj, ya xqu yojm car Jesucristo. 14 Bb j bbe nd emej, d ghtjoj, j nd tij ncja ngu ga mam p jr ley ca Ocja. Eso, ya xqu tsjijquij, tiene que gua bbdij pa ghtjo r tiempo. Ya xqu tsjoxi hnar jhmi ca m ma ghtjo ca nd tujpij car Tzi Ta ji tzi. Pe bb m du car Jesucristo p jar

486 ponti, bi go r my ca Ocja, cja bi tsjjqui car jhmica. 15 Ncjap g tjajquibi cr ttzdi car ley ca m xijquij nd ndujpitej. Guejtjo bi tjajquibi cr cargo c ngele c i jxquij, d tudij ca r nttzo, tzdi, c ndaji c i ntxtihui ca Ocja. Bb m du car Jesucristo bi jajquibi cr ttzdij cja bi dapi ghtjoc.

como ya jin gui mandadoguij car ley ca bi tsjih c cjahni judio, d xihquij, dyo gu cjajpij ncaso c cjahni c i tzopiquij por r nguehca ya jin gur hmpj ncja ngu c judio. Ya x jogui gui tzij ghtjo tema ju ni, cja gui jijm c mbaxcjua g zana, co c p dda p r nttzujpi, co hneh c p g nttzya c i tzujpi c judio. 17 Ghtjo c costumbrec m sirve pa di nxj y cjahni dr zuj ca Ocja, cja pa di badi, cierto m ndujpitej. C to di badi m ndujpite, gueguec di guatij car Cristo bb xti hecua jar jy. Cja nuya, ca ya xc ni gui car Cristo, ya xt cuatijca, pa ya jin da mandadoguij car ley. 18 Nuquiguj, jin gui hemej c cjahni c da xihquij, hnaho gu nesta gui dytij pa gui ttij car nzajqui ca jin da tjegue. Gueguec i majm, jin dr ntzgj pa gu cuatij ca Ocja, d cjahnij. I majm, i nesta gu nzojm c ngele cja gu ndanejc. I majm, cierto car mensaje ca ba jaj, como guejtsj ca Ocja x nzofo, ina. Guegueca x cjajpij x hna ccahtij hnar cosa xcu he ji tzi, ina. Nu c cjahnic, i

Busquen las cosas que son del cielo

16Nuya,

487 hi xtjo. Guejtsj qu mfenij i xihquij, cja jin gui cierto ca i majm. 19 Gueguej ya x wembij car Cristo. Nugj, como ngu dar emej car Cristo, d bbpjca. D jjm cr cuerpo guegue, cja guegue ncjahm m aj. R heh car Cristo cam nzajquij cja co cam ttzdij, cja bb d yojm guegue, ghtjoguigj i cjagui d zdij cja d mfxj pa gu hmpj r z. Ca Ocja i cjaguij d zdij, ncja ngu ga zj nm cuerpoj bb r z ga hmy. 20 Nuquj, ncjahm g tuj bb m du car Jesucristo, cja nuya jin da mandadoquij c mfeni c ngu tnij mhmto. Dyoca gu nej p gui hmjtij ncja ngu ngur hmpj bb j bbe ngu emej n r palabra ca Ocja? Ngu p gu ndo ju hpij ndu my c cosa c i bb xtzetjo. Ngu p i tsjihquij: 21 Dyo gu pnti c dda cosa c j bbe i bbehte. Dyo gu tza car ngca. Dyo gu ntjtihui c cosa c i nccaxquij, pa jin da contiqui quer tz my. 22 Ghtjo c mandamiento ncja nguc, jin te i ntju my pa da mxquij. C cosa c i nccaxquij, ghtjo xta tjehc, xta mpuni. Ja di ncja di contiquij, bb? Como jin te di bbh cr ttzdic cja jin te i medi. J xcu heh ca Ocja c mandamientoc. Gue y cjahnitjo x mbentsj. 23 I jajqui r ngu cosa c mandamientoc. Cierto, i ni gui ncjahm r ndo z. de, bb gua tnij, ms gri cuatij ca Ocja, bb, cja ya jin gri tij ca i ne nm cuerpoj. I i na c dda cjahni, i nesta gu hmpj ncja ngu ga man c mandamientoc pa gu nxdij

COLOSENSES jin gu hi xtsjj. Pe jin te i ntju my c mandamientoc, como jin da jagui cm nttzomfenij. Jntsj car Jesucristo i ptigui cam hmyj cja co cm mfenij. Nuquj, como ya xc hemej car Jesucristo, nuya ya xqu yojmca. Gui mbenij, por r nguehca g nantzi guegue, guejtiquiguj, bi ttahquij hnar ddadyo nzajqui cja co hnar ddadyo hmy. Nuya, gui un quir myj pa gui tnij car ddadyo hmy ca r heh car Cristo, cja gui mbenij, guegue b ju h p jr jogui dy car Tzi Ta ji tzi. 2 Da me ir myj c cosa c r heh ca Ocja. Ya jin da me ir myj y cosa y i bbjcua jar jy. 3 Ncjahm ya xc tuj, ya x bbh ca bbto ir hmyj, cja ya xqu phtzij hnar ddadyo hmy ca r heh p ji tzi. Y pa ya d bbjtij hua jar jy, jin gui ni gui jab r heh car ddadyo nzajqui ca d phtzij ya. Nuca r heh car Cristo, cja guegue b bbbi cr Tzi Ta p ji tzi. 4 Bb p xtu eh car Cristo, nubb, cja da ni gui to cam Tzi Jmuj, como guegue x ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue, cja da fadi te tza r z. Bb p xtu eh car Cristo, da mandado ghtjo co cr ttzdi, cja da ndo tti htzibi. Cja nugj gu hmpj guegue cja gu fxj cr jmandado.

gui jijm c nttzomfeni c ngu mbenij mhmto bb ngu jonij ja y i cja hua jar mundo. Nuya, jin gui hmbi hnar bbja o hnar hj ca jin gui ntjajtihui. Ya jin gui dytij hmtz, ya jin da

5Nuya,

La vida antigua y la vida nueva

COLOSENSES dahquij nttzomfeni. Gui pnti quir mfenij. Guejtjo jin gui ndo ne gui jaj, porque bb gu ne gui jaj, jin g Ocja ca gu ccahtij mbo ir myj. Hnaho ca gu jonij, bb, ncja ngu c cjahni c i i htzibi dolo o hnaho cja. 6 C cjahni c jin gui johui ca Ocja i tij y cosa y xt mangua. Por r nguehca r dytij ncjap, ca Ocja da un cr castigoj. 7 Guejtiquiguj, ngu tij ncjap bb j bbe ngu emej car Jesucristo cja ngu tndij nr mundo. 8 Pe nuya, i nesta gui dabenij ya c cosac. Jijm ya car cu. Ya jin gui ntsjeyaj. Ya jin gui hui quer hohui cja jin gui ntzanij. C palabra r nttzo c ngu majm mhmto, ya dyo gu majmc. 9 Dyo gu majm bbtjri, como ya xc jijm car hmy ngu bbpj cja co c costumbre r nttzo ngu tnij bb j bbe ngu emej. 10 Nuya, x ttahquij hnar ddadyo hmy. Como ya xt yojm car Jesucristo, cada hnajpa i fxquij, i ujtiguij ja ncja gr hmpj, cja ba joguij ym vidaj, hasta bb xta llega xta jjmi cr hmy guegue. Ncjahm ya x dyjquij ddadyo cam Tzi Taj ji tzi, pa gu cjaj ncja ngu g mbeni jr mdi, bb m dyti hnar cjahni pa di jjmi guegue. 11 Y to x ndn car Jesucristo, ya jin te i cja tema raza i pertenej. Ya jin gui mporta bb dur judio o jin dur judio. Guejtjo jin gui mporta bb x ncuajtibi jr cuerpo ca hnar sea ca i ncuajtibi c judio, o ji na. Ca Ocja b ccahti ddaguudi c mbj cja co c cjahnitjo c jin te xtr nxdi. Guejti c mfi c i pjpi qu jmuj, cja jin

488 gui taja, cja co c cjahni c i titsj cr bbfi cja jin to i mandadobi, ca Ocja b ccahti ghtjo parejo. Como car Jesucristo i cuajti ghtjo c to i emebi cja i yojmic. Ncjahm guejtsj guegue i bb mbo myj. 12 Nuya, gui mbenij, cam Tzi Taj ji tzi i ndo nequij, cja x cjahqui bajtziquij. Eso, gui nxdij gui hmpj hnar vida r z, porque x juanquij ca Ocja cja x nzohquij pa gui hmpj ncjap. Nuya, gui jui jqui quer hohuij, cja gui fxj. Jin gui hi xtsjj, cja jin gui ntxtihui quer mi ngacjahnihui. Gui mi jtij r z. 13 Gui nzofo cor ntti jqui quer hohui, cja gui perdonabitjo, masque te xtr cjahqui. Ncja ngu g perdonaguij cam Tzi Jmuj Jess, da ncjap gr mperdonatsjj. 14 Gui mah quir hohuij, como ca to i mah cr hohui guejtjo i te ghtjo y p dda cosa r z y xt ju xcua. Bb gui majtej, gu ghtjoj, nubb, xqu mpjm cja xqu mfxj. 15 Car Tzi Ta ji tzi x nzojquigj pa xt tnij car Jesucristo cja pa gu hmpj r z ym hohuij, da hnaadi cam mfenij. J xc nzojquij pa gu hmjtsjj o gu hunij. Gui mbenij, gu ghtjoj, gu cjaj cr cuerpo car Cristo. Cja gui dyjpij mpjcje ca Ocja por r ngue ghtjo ca te i ddahquij. 16 Gui mbendij mbo ir myj car tzi palabra ca i xijquij digue car Cristo. Ca Ocja da ddahquij mfeni r z pa gui nzojm c p dda hermano o gui ju htibi myj. Bb gri xjm salmo o himino o p dda tsjdi, menta gar xdij gui mbenij te i man c palabra.

489 Ghtjo mbo ir myj gui xjtibij ca Ocja cja gui dyjpij mpjcje. 17 Ghtjo ca te gui pjm cja co ca te gui majm, gui dytij pa da tti htzibi cam Tzi Jmuj Jess, cja da ttemebi n r palabra. Ghtjo r tiempo gui dyjpij mpjcje cam Tzi Taj ji tzi, masque da ncja ca te da ncja, porque gu yojm cam Tzi Jmuj Jess.

COLOSENSES segn ca xtr dyte. Ca Ocja i ccahti parejo y mfi cja co y to i mandadobi. Guegue da cozquij cada hnaaguigj segn ca xcr tij hua jar jy. Nuquj, gu lamoj, c to i hi h qu mfi, da nj r zc. Gui ntzohmij ter bh ca r ntzhui gui bbjpij. Gui mbenij, hnehquiguj, i bbh hner Jmuj ca b mandadoquij hneje. Gue cam Tzi Jmuj Jess ca b bb ji tzi. 2 Gu ghtjoj, gui segue gui nzojm ca Ocja, jin gui tzyaj. Gui thmitjoj ca te da dadi, cja bb xta ni guica, gui dyjpij mpjcje. 3 Guejtjo hneje, gui nzojm tz ca Ocja por r nguejcje, pa da ni gui ja gr xijme y cjahni nr tzi jogui ja digue car Jesucristo. Nug, por r nguehca ndr man car palabraca, x cjojqui fdi. 4 Gui dyjpij tz ca Ocja da mxquig pa jin gu ntzu bb xta ttzojnqui pa gu d cam aclaracin, como d ne gu ma r z ghtjo ja i ncja nr evangelio n d emej, pa da dyde ghtjo c to dra bbh p. 5 Nuquj, bb gu yojm c cjahni c jin gui eme nr evangelio, gui provechaj car tiempo pa gui nzojm. Gui mbenij ja ncja gr nzojm cja ja gr hmpj pa da tzjm n r palabra ca Ocja. 6 Gui aj r z, gui nzojm cor tti jqui quir mi ngacjahnij. Gui nxdij ja gr tjajtij cada hna, cja gui xijm ca r ntzhui pa da badij toca gu emej.

gu bbjaj, gui dyjti quir damej, pa da tti htzibi cam Tzi Jmuj ca d tnij. 19 Hnehquiguj, gu hjj, gui mah quir bbjaj. Jin gui tzanij cja jin gui nij. 20 Nuquj, gu bajtzij, dyjti quer mej, quer taj, ghtjo ca te i xihquij, porque guehca da tzh ca Ocja. 21 Nuquj, gu taj, dyo d gu hunti quir bajtzij. Gui nj cor tti jqui, pa jin da dyxi myj. 22 Nuquj, gu mfitjoj, gui dyjti quer jmuj hua jar jy, ca te da bbjpiquij. Jin gui ja bb i jantiquij, pa da mbeni gr jogui mfi, cuando jin gui cierto. Pe gui mbenij, b jantiquij ca Ocja ghtjo r tiempo, cja gui pjpij quer jmuj ghtjo mbo ir myj. 23 Ghtjo tema bbfi ca da ttahquij, gui dytij cor pj, ncjahm gri sirvebij cam Tzi Jmuj Jesucristo hneje. Gui mbenij, jin gui jntsj y cjahni gu sirvebij. 24 Como ya xqu padij, gue cam Tzi Jmuj gu pjpij, cja bb gui dytij r z quer bbfij, guegue da ddahquij hnar herencia r tz z p jar ji tzi. 25 Nu car cjahni ca i ti ca r nttzo, da ttun cr castigo,

18Nuquj,

Deberes sociales del cristiano

tzi hermano Tquico da xihquij te d tjojc hua. m tzi

7Car

Saludos finales

COLOSENSES hohuijca. Guegue i fxqui, d xibbe y cjahni n r palabra car Jesucristo. 8 Ya xtr cuy da ma dr xihquij te d pjme hua. Guejtjo da jujtiqui quir tzi myj. 9 Da mhui nr tzi hermano Onsimo. Guejtin i ndo tn cam tzi Jmuj Jesucristo. Ir mi nguj hneje. Gueguehui dr xihquij ghtjo ca te i ncja hua. 10 I pnquij nzngua nr Aristarco n d yobbe hua jar fdi. Guejtjo i pnquij nzngua nr Marcos, n r primo car Bernab. Ya xt xihquij digue nr Marcos, bb da zti p jab gu bbpj pa da znguaquij tz, gui recibij r z. 11 Guejtjo i znguaquij nr hermano Jess n i tsjifi r Justo. Gue y ju hermanoy x mxqui, xt pjme pa gue ca Ocja. I bb p dda cjahni israelita hneje c x heme car Jesucristo, pe jndi y juy x mxqui, xt nzojme y cjahni, xt xijme, ya x ni gui hua jar jy cr jmandado ca Ocja ca m ddhmi. Como xt mfxje xt pjpije ca Ocja y hermanoy, gueguey x pjpigui nm tzi my. 12 Guejtjo i znguaquij nr Epafras. Nun i sirvebi car Cristo hne. Ir mi nguj guegue. I ndo mbenquij, como i ndo nzoh ca Ocja por r nguehquj, pa gui zdij ca gr hemej, cja pa gui ndtsjj jr dy ca Ocja ghtjo co quir vidaj pa gui hmpj ncja ngu ga neca. 13 Nug dr testigo, jin gui dabeniquij car hermano Epafras. Segue i nzoh ca Ocja por r nguehquj, cja guejtjo por r ngue c hermano c r bbh p Laodicea cja co p Hierpolis. 14 I znguaquij nm tzi hermanoj

490 Lucas, nr jogui mdico. Guejti nr Demas i znguaquij hneje. 15 Gui znguaj po m parteg c hermano c r bbh p Laodicea, cja gui znguaj tz car tzi hermana Ninfas hneje, ghtjo co c hermano c i jmu ntzi p jr nguca. 16 Bb ya xc cjuadi xc nnij nar cartana cja ya xc dydej r z, nubb, gui pjnij tz p Laodicea, pa da jnm p jar templo, hneje. Guejtjo gui nnij car carta ca xtr heh p Laodicea, hneje. 17 Gui xijm car Arquipo da ungui r my da zjti car bbfi ca x ttuni, como gue cam Tzi Jmuj i sirvebi. 18 Nug, dr Pablo, mismo nm dyg d juzquij nar nznguana, cja mismo yam letragya d ti hua. Gui mbenguij tz, d bbjc fdi, cja gui oraguij tz. Ca Ocja da mxquij co cr tzi tti jqui. Amn. I ttzdi hua nar cartana.

LA PRIMERA CARTA DEL APSTOL SAN PABLO A LOS TESALONICENSES

Nug, dr Pablo, d yojme car Silvano co car Timoteo. Nugje d pnquije nar cartan, nuquj, m hohuiquij, gr bbpj p jar ji ni Tesalnica. Xc hemej ca Ocja co cam Tzi Jmuj Jesucristo. Guegue cam Tzi Taj p ji tzi co ni car tzi Jesucristo da ddahquij bendicin cja da mxquij pa gui hmpj r z.
El ejemplo de fe que daban los de Tesalnica

Pablo y sus compaeros escriben a la iglesia de Tesalnica

r pa d jpi mpjcje cam Tzi Taj p ji tzi por r nguehquj, ghtjoquiguj. D mbenquigje cada bb dar oraje. 3 Cada bb dar oraje, d nmbiquije quir tjujuj, d mbembije cam Tzi Taj ji tzi pa da mxquij. Por digue ca gu tij, d padije, gu emej car Jesucristo, ghtjo mbo ir tzi myj, cja gu madijca. Guejtjo d mbenij, jin gu xi ir myj. Segue gu tnij cja gu tzjtij ghtjo ca i ttjtiquij, porque gu thmij car pa bb p xtu eh cam Tzi Jmuj Jesucristo. 4 Nuquiguj,

2Ghtjo

m cjuadaquij, d padije ca Ocja x juanquij pa d mjtiquij guegue, guejtjo i mahquij. 5 Porque bb nd xihquije car tzi ddadyo ja, j m gue cm mfenitsjje c palabra c d majme, pe nd yojme cr tzi Espritu ca 0cja, cr ttzdi guegueca m fxcje, cja nd padije m ntju my ca nd majme. Nuquiguj, gu padij r z ja m ncja cam vidaje bb ndr bbpj. Nd jon car manera ja gu fxquij. 6 Nuquiguj, g tnij ca nd ujtiquij, guejtjo g tnij car ejemplo ca bi zoguigj cam Tzi Jmuj Jess. G hemej cr tzi palabra ca Ocja cja g tnij cor pj, masque m ndo quij c cjahni. Pe ndejma g mpjm, como m fxquij car Tzi Espritu Santo. 7 Eso, xc unij hnar ejemplo pa da dni ghtjo c hermano p jar estado Macedonia, p jab gr bbpj, co hnecua jar estado Acaya. 8 Cja ya x ntngui car tzi ddadyo ja ghtjo c lugarc. Guehquj, xc xijm ghtjo c cjahni cr palabra cam Tzi Jmuj. Ya xqui ndo fah p Macedonia, hnecua Acaya. Guejti c cjahni c i bb ghtjo c pe dda lugar, ya

491

1 TESALONICENSES1,2 x dyde diguehquj ja ncja xqu hemej ca Ocja. Ghtjo p jab d pa dr nzoj y cjahni, ya x dyde, xc hemej nr evangelio. 9 C cjahni c to gua xijme, gueguec i xijquije ja ncja d ctije p jab gu bbpj cja ja d nzohquije pa gi hemej ca Ocja, cja nuquj, g recibiguije r z. Cja p i xijquije ja ncja gu ptij ca ngu emej hneje. G jijm c dolo c ngu tnij mahmto, cja g hemej ca Ocja ca ntjumy i bby. 10 Guejtjo i xijquije c cjahni, nuquiguj, ya xqu thmij cr tzi Tt ca Ocja. Y pa ya, guegueca b bbh p ji tzi, pe du yojpi du ecua jar jy. Guegueca ya xqu du, nu ca Ocja bi xotzi, p bi cjajpi bi ja r ja. Guegue car tzi Jess ya x ngzquigj car castigo r ndo nttzo ca ya xpa eje, pa ya jin gu tzgjca.

492 padij, jin gur bbtjri car mensaje ca xt xihquij. J xt nquivocaje ca xt emegje nr evangelio, cja ghtjo p jab d xijme y cjahni nr evangelio, d xijme ca ncjuani. Nim pa to d htibitjoje ntjti. Guejtjo jin di jongje ja gr cjajpije y cjahni pa da ddajquije domi. 4 Guejtsj ca Ocja bi nzojquig pa gu xij y cjahni n r palabra guegue, cja i pa guegue, d xijy nr palabra r z n d emej, como d mbeni ja ncja gu ti cam bbfi pa da tzh ca Ocja. Jin d jong car manera ja gr johtitjo y cjahni pa da dngui. 5 Guejtjo gu padij, nug, jin d xihquij palabra g ntjti pa gi hemej ca nd ma. Nugbbe, jin d jojtiquitjoj cja jin d jonibbe car manera pa gi ddajquibbe domi. B janti ca Ocja cierto n d ma. 6 Guejtjo jin d jong ja gua ncjabbe pa di hi zquigbbe c cjahni, ni diguehquj ni digue c pe dda cjahni, masque mr ntzhui di tti zquig, hneje. r jmandaderoguig car Cristo, como guegueca bi hi xquig g apstole. 7 Nug, jin d hi xtsj. Jin d hmy ncjahm dir lamogj. Nd nquij cor tti jqui ncja hnar bbja ca i n qu bajtzi. 8 Nd ndo mahquij, cja nd ne gua d gua ujtiquij cr tzi palabra ca Ocja. Bb di nesta, gua djmaja cam vida pa gua fxquij. 9 Nuquj, cjuada, gu mbenij ja ncja nd pbbe p r xuy pa gua phtzibbe te gua tzibbe cja pa p di ttajquibbe lugar gua ujtiquij cr palabra ca Ocja. J nd ne pa to di wi nguitjobbe g grati. 10 Nuquj, como ngu xqu hemej car tzi ddadyo ja, g

Nuguj, m cjuadaquij, gu padij bi jogui cja bi bni r z bb nd ctije p jab gu bbpj cja nd xihquije cr palabra ca Ocja. 2 Nuquj, gu mbenij hneje ja ncja ndr sufribbe bb ndr bbbbe p jar jni ni Filipo, nug co car hermano Silvano. B ndo ttnguibbe cja b hmtigui m tzbbe. Cja bb nd pnibbe p, p d mbbe p jab gr bbpj. Nu ca Ocja p bi ddajquibbe cam ttzdibbe pa d xihquibbe car tzi ddadyo ja. D purabbe, d xihquibbe r z, jin d ntzubbe, macja p m cja juni cja p m ttjtiguibbe tujni por r ngue nr evangelio. 3 Nuquj, gu

El trabajo de Pablo en Tesalnica

493 ccahtij ja m ncja cam vidag bb ndr bbpj p Tesalnica. G cjaj ncja ngu testigo. Guejtjo b janti ca Ocja, mr tzi limpio cam vidag. Jin to te nd tujpi cja j m tz to di queja, xcr htibi ca r nttzo. 11 Nd jujtiqui quir tzi myj, cja nd ddahquij car hu, nguhnaa nguhnaa. D nzohquij ncja hnar ta ga nzoh qu bajtzi. 12 Segue nd xihquij ja da ncja gr hmpj, como ya xqu cjaj bajtziquij ca Ocja. Guegue x nzohquij pa gui tnij car Jesucristo cja gui ctij p jab b bby, p jab r tzi z, cja gui ccahtibij cr tzi tjay. 13 Eso, bb d oraje, segue d jpije mpjcje ca Ocja por r nguehquj. Porque bb ng dydej car mensaje ca d xihquij, g meyaj g heh ca Ocja. G padij, i ntjumy car palabrac, cja jin g majm dr palabra tema cjahnitjo. Eso g hemej, cja hasta r pa ya, i fadi, r nzh cr palabra ca Ocja, como x ptiqui quir vidaj. 14 Nuquj, p x ncjahquij ncja ngu g ncjajpi cm cjahnije c r bbh p Judea, tzdi, c israelita c bi heme nr evangelio. Gueguec, ca g hemej car Jesucristo, c pe dda judio c r bbh p bi ndo nij. Hnehquiguj, x ndo nquij hneje quir mi nguj. 15 M gue cm cjahnigje, c judio, c j m ne di heme cam Tzi Jmuj Jess. M tij ncja ngu ngu dyti c ndo titaj. Guejti gueguec bi mhti c jmandadero c mb pjni ca Ocja. C p c cja x tjogui, cm mi ngajudioje c jin gui eme mb tncaddijigje, como nd xijme c cjahni cr palabra ca

1 TESALONICENSES2,3 Ocja. Gueguec, segue i cjajpij da zti r my ca Ocja, cja i j ghtjo c pe dda cjahni c jin gui tn cr religin gueguej. 16 Nugje, d ne gu nzojme c cjahni c jin gui judio, gue c jin gui padij ja i ncja ca Ocja. D ne gu nzojmec, pa da dtij car nzajqui ca jin da tjegue. Nu c judio c jin gui eme nr evangelio, jin gui ne da jigui gu nzoh c pe dda cjahni. Gueguej desde ya m yabb x ntxtihui ca Ocja, cja nuya, ms r ndo nttzo ca x dyhtibij. C cjeya r ngu c x tjogui, ca Ocja x ndo mhtzibi paciencia, pe nuya, ya x nzh car castigo ca mr ntzhui di ttunij. R ndo nttzo car castigoc.

cjuada, bb ya xqu tzi cja mpa ca xt weguej, nd ndo mbenquij, cja nd jonquij. Nd ndo ne p gua nccahtij pa p gua aj. Masque ya xt png p jab gr bbpj, ncjahm ngu bbjtij jam tzi myg. 18 Nug, dr Pablo, d jon car manera tengu vez ja gu ma p, pa gua ccajtiquij tz. Nu ca Jin Gui Jo bi ccaxquig, eso, jin g jogui gua mag p. 19-20 Nuquiguj, d mpjc bb d mbenquij, cja d tzi hi xtsj hneje, ncjahm m bajtziquij. Cja d thmi car pa bb p xtu eh cam Tzi Jmuj Jesucristo, santa gu dquij jr tzi dy, cja guegue da xijqui xt pjpi r z. Ca gu hemej bb nd nzohquij, guehc da jjmi cam tjajag. Guehc da pjpigui nm tzi my. 1-2 Diguebb ya, bb ya xqu tzi cja mpa ca xt png p,

17Nuquiguj

Pablo desea visitar otra vez a los de Tesalnica

1 TESALONICENSES3,4 cja jin te nd debbe diguehquj, ya jin d jti p gua thmi di z tema razn. Cju nd ne gua padi te ngr pjm. Eso, d mbeni d cu h car Timoteo, bi ma b ccajtiquij, cja nug d thmitsj p Atenas, masque nd ndo ne gua matsj p jab gr bbpj. Car tzi hermano Timoteo m fxquig ca ndr pjpi ca Ocja, nd tnguibbe car tzi ddadyo ja, nd xibbe c cjahni ja i ncja car Jesucristo. Ncjap d cu h car Timoteo pa di jojtiquij quir tzi myj cja pa di nzohquij, segue gi hemej. 3 D bbjpi guegue di xihquij, jin to di dyxi r my por r ngueca mr ttjtiquij tujni. Como ya xqu padij, y to da dn car Jesucristo, i nesta da sufrij. 4 Nug, bb ndr bbjtig p Tesalnica, cja jin te bbe m ncja, d xihquij di ttjtiquij tujni, cja nuya, ya xc ccahtij ca d xihquij. Ya x ncja. 5 Diguebb ya, bb nd de, ya xi ngr sufrij p, d ndo mbenquij, nd ndo ne gua padi cja ngu emetjoj? Eso, d pjni cam cjuadaj Timoteo pa p di janqui razn. Como nd ntzu, xi bb ya xtr jihquij ca Jin Gui Jo cja ya xcr jijm ca xqu hemej car Jesucristo? Nd tzug, ms xqu bbh cam bbfi, tzdi, ca xt xihquij cr palabra ca Ocja. 6 Pe nuya, ca xc nzh car Timoteo, xcu heh p Tesalnica, p jab gu bbpj, x xijqui, gu emetjoj, cja gu madij car Jesucristo, guejtjo segue gu mbenguitjogj cor jmajte. Gu ne gui ccajtiguitjoj ncja nguguig, d ne gu ccajtiquij hneje. 7 Nuya, cjuada, ya x ju m myg,

494 como x tsjijqui gu emetjoj nr evangelio. Ncjahm p xt ja m ja, masque nugje como ngu dar hmpje hua, guejtjo d sufrije, d tjojme trabajo. 8 Pe ndejma d bby r z bb gu segue gu tnij cam Tzi Jmuj Jess, como jin gr hmditjo cam bbfi bb. 9 Car hora ca d nzoh ca Ocja, d mbenquigj, cja i ndo mpj nm tzi my. D ndo jpi mpjcje por r nguehquiguj. 10 Pa r xuy d nzoh ca Ocja ghtjo mbo m my. D jpi da jiguig p gu m ccajtiquij cja gu fxquij, pa gui hemej r z, bb te di tzi bbtiquij. 11 Guejtsj cam Tzi Taj p ji tzi co ni cam Tzi Jmuj Jesucristo da gzqui c estorbo c i ccaxquig cja da zixqui pa gu ma p jab gr bbpj. 12 Hnehquiguj, da mxquiguj hneje cam Tzi Jmuj pa ms dr ngu gui majtsjj, ghtjoquiguj como ngu xqu hemej. Nugje, d mahquigje ghtjo mbo m myje, cja d jpi ca Ocja da mxquiguj pa gui madij ghtjo y cjahni, ncja ngu dar mahquij. 13 Guegue cam Tzi Jmuj da ztiqui quir tzi myj pa jin te gri tuj ca dr nttzo car pa bb xcr ntjj ca Ocja, cam Tzi Taj ji tzi. Gu ntjjca bb p xtu eh cam Tzi Jmuj Jess, du yojmi ghtjo qu cjahni c x hemej.

m tzi hohuiquij, p i bbjti tengu tzi palabra d ne gu xihquij. Como ya xc hemej cam Tzi Jmuj Jesucristo, d nzohquij cja d xihquij tz, gui hoj r z. Ya xt ujtiquij ja ncja

La vida que agrada a Dios

495 gr hmpj pa da tzh ca Ocja. Cja nuya, p d xihquij tz, gui segue gui dytij ncjap, pa ms da joh quir vidaj. 2 Nug, d ja cam cargo ca x ddajqui car Tzi Ta Jess, cja nuquj, ya xqu padij ter bh ca d bbjpiquij. 3 I ne ca Ocja nxgue dur tzi limpio quir vidaj, como r ntzhui qu bajtzi guegue. I ccaxquij pa jin da hmbi hnar hj co hnar bbja ca j xtr ntjajtihui. Jntsj hnar hj co hnar bbja c x ntjajtihui, nuc, da mpjnic. 4 Nuquj, gu hjj, cada hnaaquiguj gui juajnij ja ndr ngueh car bbja da gustaqui, gui ntjajtihui cja gui nu r z, ncja ngu ga ne ca Ocja, cja ja guegue gui mpjnihui. 5 Jin gui hna mbenij nttzomfeni pa gui jjmi tema bbja ca gu nedij. I ti ncjap c cjahni c jin gui tzu ca Ocja. Pe nuquj, ya jin gui ncjaj p. 6 Guejtjo gui jaj r hunda, jin to da jihtibi r bbja pe hnar hj. Ya xt xihquij mahmto, cja p d xihquij ya, ca Ocja da castiga car cjahni ca da dytica. 7 Como guegue ca Ocja x nzojquij, x cjagui mjtiguij pa gu hmpj hnar vida r z cja ya jin gu tij cosa r nttzo. 8 Car cjahni ca jin da ne da dyjti nar palabra na d ma, jin gui jnguitsjg i despreciagui nam palabra. Guejtsj ca Ocja i despreciabi nr palabra hneje, como r he guegue nar jmandado na xt xihquij. Ca Ocja x ddajcj cr Tzi Espritu pa gu yojmca. Como r nttzujpi car Espritu Santo, i nesta dur limpio ym vidaj hneje. 9 Y cjahni y x heme, r ntzhui da mah c pe dda hermano.

1 TESALONICENSES4 Nuquj, jin gu nesta gu xihquij gui dytijca, como ya x ujtiquij ca Ocja ja ncja gri majtsjj, gu ghtjoj. 10 Guejtjo gu madij ghtjo c hohui c r bbh p Macedonia hneje. Pe ndejma d nzohquij, m cjuadaquij, d xihquij gui seguej gui ncjaj p, pa ms gui ndo majtej hneje. 11 Cja gui ntzohmij ja gr hmpj r z, gui mprevenij ca te gu nestaj. Jin gui ma gui pjni yir dyj, o gui dyxti yir ajmuj. Cada hnaa da ph cr bbfi, ncja ngu d bbjpiquij. 12 Gui mpguij gui pjm pa jin te da faltaquij, cja pa da respetaquij c cjahni c jin gui eme.

hneje, m cjuadaquij, d neje pa gui padij ja xc ncja c hermano c x ndu, pa jin gui du myj ncja c ddaa c jin gui emej car Jesucristo, como nuc, jin gui thmi p dr ntjhui qu nimaj bb p xtu eh cam Tzi Jmuj. 14 Nugj, d emej, bi du car Jess cja p bi ja r ja. Guejtjo hneje d emej, ca Ocja da xox c cjahni c ya xqu hemej car Jess bb m duj. Bb p xtu co guegueca, da nantzic, ncja ngu g nantzi car Jess. 15 Nar palabra na gu xihquij ya, bi zoguigj cam Tzi Jmuj Jess. I bbh c dda hermano xta huetij hasta bb p xtu e guegue. Nu c hermano c jim p di tu, jin da dapi c xtr ndu pa dr ntjhui car Jesucristo. Parejo da ntjhui guegue ghtjo c x heme, ncja ngu c di bbjtjo, ncja ngu c ya xtr ndu.

13Guejtjo

La venida del Seor

1 TESALONICENSES4,5
16Guejtsj

496 bbxuy, ya jin gu ncjaj ncja ngu c cjahni c i cojti p. Como ya xt padij, p du eh car Cristo, gu mbenijca cja gu jaj r hunda pa jin da jijquij c costumbre r nttzo c nd tnij mhmto. 7 C cjahni c i bbjti jar bbxuy, jin gui ntzohmij te i ne ca Ocja. I jguij da dapi qu nttzomfeni c i mbenij. I ncjaj ncja ngu c ti , como jin gui mbenij ja dr hmpj pa da tzh ca Ocja. 8 Pe nugj, ca ya xtr hmpj jar jiahtzi, i nesta gu mfdij ncja sundado. Nuc, i tzdij pa jin da hna zh cr contraj. Gu segue gu emej car Jesucristo, cja gu majtej. Guejtjo gu thmij car pa bb p xtu eh car Cristo pa da ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue. Bb gu hmpj ncjap, jin da daguigj ca r nttzo. Gu ncjaj ncja ngu c sundado c i je hnar pajni g ttgui cja i ju xi hnar fy g ttgui hneje, pa jin da tjohti cr my o cr a bb to di ccajni. 9 Ca Ocja x juajnquigj cja x nzojquigj pa gu hmpj guegue p jar jiahtzi. Como xt emej cam Tzi Jmuj Jesucristo, ya jin da zjquij car castigo ca da zh c pe dda cjahni. 10 Guegue car Jesucristo bi du por r nguejcj, bi cjagui mjtiguij. Nuya x jogui pa gu hmpj guegue ghtjo r tiempo. Bb da ncjadi m nzajquij bb p xtu e guegue, nubb, da zixcj. Guejtjo bb ya xcr tugj, ndejma da xoxcj cja da zixcj hneje. Ghtjoguigj parejo dr zixcj pa gu hmpj guegue p jar ji tzi. 11 Nuquj, ya xqu nzojtsjj pa gr zdij. Cja nuya d xihquij gui segue gui dytij ncjap, cja

cam Tzi Jmuj Jess du ca jar ji tzi, da ndo majtiguij nzajqui. Cja gu jm, da tjxtiguij hnar trompeta, cja da ndo mafi ca hnar ngele ca ms i mandado. Xtr gah car Jesucristo, xtr nantzi c nima c xqu heme guegue. Da hmto da nantzic. 17 Ma ya, ghtjoguigj c tengu xcr huetij hasta car paca, gu hna bbjtij hua jar jy, gu mpjnij c nima c xtr nantzi, gu ma gur ntjj car Cristo n jab b cax y guy. Ncjap gu hmpj guegue ghtjo r tiempo. 18 Nuquj hermano, dyo gu du myj por r ngue c hermano c x ndu. Gui mbenij, guejtic, da zix car Jess bb xtu eje. Eso, r ntzhui da ju ir myj. Nuquiguj cjuada, jin gui nesta gu xihquij ncjahm du eh car Jesucristo o te da ncja bb xtu e guegue. 2 Porque ya xqu padij, jin gui fadi ncjahm mero du eje. Du hna etjo ncja hnar be bb nxuy. 3 Cja bb xta man y cjahni: D bbpj r z ya, ya jin te gu ccahtij ya, nubb, da hna zh car castigo. C cjahni c jin gui eme, da ncjaj ncja ngu hnar bbja ca i h. Bb x nzh car p, i hna ji ntjo. Da ncjadip gueguec, da hna zjti cr castigoj cja jin da huetij. 4 Pe nuquj, m cjuadaquij, ya jin gu bbpj jar bbxuy, pa jin da hna zhquij car paca ncja hnar be. 5 Nuquiguj, como xc cuatij jr dy car Cristo, gu bbpj jr jiahtzi ca Ocja cja guegue x yoti mbo quir tzi myj. Nugj, ya jin d bbpj jar bbxuy. Ya j mjtiguij ca Jin Gui Jo. 6 Como ya xt pnij jar

497 gui mbenij nr palabra n xt xihquij pa jin gui du myj. p d hquij tz, cjuada, gui dyjtij c hj c i phtzi cr cargoj p jar templo, como gueguec i pjpi car Cristo, eso, i nzohquij pa gui hoj r z. 13 Gui hi htzibij cja gui madij, porque nuc i pjpi ca Ocja. Guehquitjoguj, gu ghtjoj, d xihquij, jin gui hunij, gui hmjtij r z. 14 Cja gui nzojm c cjuada c jin gui ne da pfi, ghtjo r p i mpaseatjo. C cjahni c i tzi eme, pe i ntzutjo, gui johtij, gui ju htibij r myj. Guejti c i eme pe jin gui nzdi, gui fxjc pa da zdij. Gui phtzibij r tti jqui ghtjo c hermano. 15 C hermano c i tthtibij ca r nttzo, gui ccahtzij pa jim p da cohtzij ca r nttzo. Gui xijm da nxdi ja dr dyhtibi ca r z c pe dda cjahni, tanto qu hohui c x heme car Jesucristo, tanto c dda c jin gui eme. 16 Gui mpjm ghtjo r pa. 17 Gui mbenij ca Ocja ghtjo r tiempo, cja jin gui ma gui jijm ca gr oraj. 18 I ne ca Ocja pa gui dyjpij mpjcje, masque da ncja ca te da ncja, como ya xqu bbpj jr tzi dy car Jesucristo. 19 Bb da nzohquij hnar hermano ca ba ja hnar palabra

1 TESALONICENSES5 ca xtr xih car Espritu Santo, jin da nccahtzica. 20 Dyo gu despreciabij cr palabra c to di nzohquij ncjap. 21 Gui dyjm tz te da ma, cja gui dyhtibij r prueba pa gui padij, cja i ncjuani car palabra ca i ma, o ji na? 22 Gui jijm ghtjo tema cosa dr nttzo. 23 Cam Tzi Taj p ji tzi da jujtiqui ir tzi myj cja da mxquij pa dr z gr hmpj. D jpi guegue da mxquij pa jin gui dytij ca r nttzo, cja pa da mzquij jr tzi dy, tanto quir cuerpoj, tanto quir tzi myj. Nubb, da dhquij limpio cam Tzi Jmuj Jesucristo bb xtu eje. 24 X nzohquij car Tzi Ta ji tzi pa x cjahqui mjtiquij. Guegue da mzquij r z hasta r gatzi, como i zjte ghtjo ca i ma.

12Guejtjo

Pablo aconseja a los hermanos

cjuada, gui oraguij tz. 26 Cja gui znguaj cor jmajte ghtjo c hohui, por r nguejcje, nug co nr Silvano co nr Timoteo. 27 Nug d ja cam cargo ca x ddajqui car Tzi Ta Jess, cja d xihquij da jnn nar cartana pa da dyde ghtjo c hohui c r bbh p. 28 Cam Tzi Jmugj Jesucristo da mxquiguj co cr tzi tti jqui. Amn.

25Nuquiguj,

Saludos y bendicin final

SEGUNDA CARTA DEL APSTOL SAN PABLO A LOS TESALONICENSES

Nug, dr Pablo, d yobbe car Silvano co car Timoteo. D pnquije nar cartana, nuquiguj gu bbpj p jar jini Tesalnica. bajtziquij ca Ocja, como xc hemej cam Tzi Jmuj Jesucristo. 2 Cam Tzi Taj ji tzi co cam Tzi Jmuj Jesucristo da mxquij co cr tzi tti jqui pa gui hmpj r z.
Dios juzgar a los pecadores cuando Cristo venga

Pablo y sus compaeros escriben a la iglesia

cjuadaquij, ghtjo r pa d jpije mpjcje ca Ocja, como r z gr tnij guegue. Ya x ngujqui ca gr hemej, co ca gr majm quir hohuij, cja r ntzhui gu jpije mpjcje cam Tzi Taj por r nguehquj. 4 Nuquiguj, gu bbpj g ejemplo, cja d xijme c cjuada c i bbh c pe dda lugar, ja gu ncjaj. Gu emej, ghtjo mbo ir tzi myj, cja masque i ttnquij cja gu sufrij por r ngue ca Ocja, gu tzjtitjoj. Eso gu pjpiguije ym tzi myje. 5 Como jin gu jjm ca gr tnij car Jesucristo, i fadi ntju my x juanquij ca Ocja, x

3m

cjahquij cjahniquiguj. Jin gr hmditjo x juanquij. Y pa ya, i jhquij ca Ocja gu sufrij. Pe d padij, bb xtu eh car Jesucristo pa da mandado, da xihquij, r ntzhui gui hmpj guegue, como y pa ya, ya xqu sufrij por r ngue guegue. 6 I ti jujticia ca Ocja, cja guegue da cohtzibi hnar castigo c cjahni c i jtiquij tujni. 7 Nuquiguj, gu sufrij y pa ya, pe bb xta ncja car juicio, ca Ocja da jujtiquij ir tzi myj cja da xihquij gui tzyaj bb, cja hnejquigje, da xijcje ncjap hneje. Car paca, du eh p ji tzi cam Tzi Jmuj Jess, da yojmi hnar tzibi ca da ndo nz, du ja cr cargo pa da mandado, du tz qu ngele dr ndo nzdi. 8 Du ejm pa da castiga c cjahni c jin gui tzu ca Ocja, co ni c to jin gui ne da hemej car tzi ddadyo ja digue car Jesucristo. 9 C cjahnic, da cju h p jab da bbdij, da sufrij p, ghtjo r tiempo. Yap dr cjuy, p jab jin da nuj c cosa r tzi z c b cja p jab b bbh ca Ocja. Jin da nuj te tza r z cr tjay cja co te tza ngu cr ttzdi ca Ocja. 10 Guejn da ncjan bb p xtu eh car Tzi Ta Jess. Car paca,

498

499 c cjahni c x heme da xjtibij cja da hni htzibij. Da mpjm cja da ccahtij te tza r z guegue. Nuquiguj hneje, xqu hmpj p car paca, cja xqu ndo mpjm bb xt ccahtij cam Tzi Jmuj, porque g hemej car palabra ca d xihquij. 11 Guejtig, d thmi car paca, cja segue d oraquij. Ca Ocja x nzohquij pa gui hmpj guegue p ji tzi, cja nug d jpi da mxquij pa segue gui hmpj ncja ngu r ntzhui qu bajtzi guegue. Guejtjo d jpi da mxquij co cr ttzdi pa gui nj ghtjo c cosa r z c gu ne gui dytij menta gu bbpj hua jar jy, cja pa gui cjuajtij car bbfi ca xc fjtij. Como ngu xqu hemej car Jesucristo, nuya gu ne gui sirvebij ca Ocja. 12 D jpi cam Tzi Taj ji tzi da bendeci quir vidaj pa da tti htzibi cr tjuju cam Tzi Jmuj Jesucristo, como guehca gu tnijc. Nubb, da tti zquiguj hneje, cja da fadi, cierto gu yojm car Jesucristo. Ghtjoy da ncja porque xc ccahtij cr tzi jmajte ca Ocja, como guegue b pjni car Tzi Ta Jess por r nguejcj.

2 TESALONICENSES1,2 ya xta guaj nr mundo, dyo gu emej, cja dyo gu ntztij. Guejtjo d xihquij, jin te d escribig carta p jab xcr ma, ya pe xtr heh car Jess. 3 Gui jaj r hunda pa jin to da jihquij, macja di xihquij ca te di xihquij. Gui mbenij na gu xihquij ya: Ante que du eh car Cristo, i nesta da ncja yojo cosa c j bbe i ncja. Bbto, car mayora c cjahni c x heme car Jesucristo da jijm guegue. Te tzi ngutjo da segue da hemej. Cja diguebb ya, da ni gui ca hnar hj dr ndo nttzo. Ya x man ca Ocja, tiene que da bbdi. Guegueca da cja r mfi ca Jin Gui Jo pa dr pjpi. 4 Car cjahnic da hui ca Ocja ca ntju my i bby, cja co hneh c i tsjifi cja c i i htzibi y pe dda cjahni. Da ccahtzi y cjahni pa jin da hemej ca Ocja ca ntjumy i bby, ni digue c dolo cja co c pe dda cosa c i tteme. Car cjahnica, da jion car manera ja dr tti htzibi jntsj guegue. Da ti p jr templo ca Ocja, du mi h p, da xih c cjahni guejtsj guegue Ocja. 5 Nuquj, cja jin gu mbenij, gue nar palabra na d xihquij bb ndr bbpj p? 6 D xihquij, da ni gui ca hnar cjahni dr nttzo ca da cjatsj ncjahm guegue Ocja. Nuquj, ya xqu padij, i bbjti jar mundo y paya ca to i ccax car cjahnica, pa jin da mandado hasta bb xta zh car pa ca x man ca Ocja. 7 Masque ya xqui bbh c cjahni c i j ca Ocja cja i txtij cr jmandado, pe nuc, i contrabij g nttaguitjo. Como i bbjti ca to i ccahtzi c cjahni c i tij ca r nttzo, j bbe i jogui pa da ttun cr

Nuya, cjuada, d ne gu xihquij c dda palabra, te da ncja bb p xtu eh cam Tzi Jmuj Jesucristo, pa da zixquij, ghtjoguigj como ngu xt emej. 2 Jin gui ma gui hi naj, ya pe xp heh car Jesucristo, cja ya xta guaj nr mundo, eso jin ma gui ntztij o gui du myj. Bb to x xihquij, de, x dyh hnar ja xcu he ji tzi, o bb di ma, guejtsj ca Ocja x xifi,

El hombre de pecado

2 TESALONICENSES2 cargo car ttzocjahni pa da mdi da mandado. 8 Xta zh car pa bb xta tjajqui hua jar mundo ca to i ccahtzi c cjahni c i tij ca r nttzo. Cja bb ya xtr tjajqui guegue, nubb, da ni gui ca hnar cjahni r ndo nttzo ca xt xihquij, da contrabi ca Ocja, ghtjo co c ley c gu he guegue. Cja bb p xtu eh car Tzi Ta Jess, da yojmi cr tjay dr ndo njuhtzi, cja da jui jni ca hnar cjahni ca i hui ca Ocja cja i ntxtihui. Ca hnaa ya, bb xta zjpi cr ja car Jesucristo cja da ccahtibi cr tjay, xta du. 9 Guegue car cjahni r nttzo du eje pa da dyhtibi cr voluntad car Satans, du ja cr cargo ca xtr unca. Guegue dur jijte. Da ni gui ncjahm di ndo ti milagro co maravilla pa da tteme, pe jin da ntju my c milagro c da dyte. Nxgue ntjti c da dyte, nxgue r nttzo. 10 Gue c cjahni c ya xn ma da bbdij, da hemebij c cosa r nttzo c da dyti guegue. Nuc, bb di hemebij cr palabra ca Ocja, nubb, di dtij car nzajqui ca jin da tjegue cja di badij ter bh ca ncjuani. Pe como j xc nejca, nuya da hemej car jijte ca i mangui bbtjri cja i ti ntjti. 11 Ca Ocja x jihc pa da hemej bbtjri cja da tjtij, como j xc nejpij cr palabra. 12 Ncjap da bbdij, como j m ne di hemej car palabra ca ncjuani. Nuc, m nej di segue di dytij ca r nttzo. Eso, ya jin gui padij, cja r ntjti ca i tnij?

500 nguehquiguj. Cam Tzi Jmugj Jess, i mahquij, cja guejti cam Tzi Taj ji tzi. Bb j bbe m ttti nr mundo, ca Ocja bi juanquiguj pa di ddahquij car nzajqui ca jin da tjegue. Bi nzohquij pa gi hemebij cr tzi palabra ca ncjuani, cja pa gi yojm car tzi Espritu. Cja nuya, ya x ncja ca bi man ca Ocja, gu emej nr evangelio cja gu yojm car Espritu Santo. Gue cr tzi Espritu ca Ocja i joquiqui quir tzi myj, i cjzquij ca r nttzo. 14 Ya m yabb, ya xqu juanquij ca Ocja pa gui hmpj car Tzi Ta Jess p jab i yoti cr tzi tjay. Eso, bb nd xihquij car evangelio, g hemej, como m gue ca Ocja m nzojtiqui ir tzi myj. 15 Nuya, m cjuadaquij, gui segue gue tnij car palabra r z ca g dyjm bb ng hemej. Guejtjo gui segue gui hmpj ncja ngu d ujtiquije. D xihquije c dda palabra bb ndr bbpj p, cja p d ju xc pe dda palabra g consejo bb nd pnquij carta. Gui tnij cm palabra c xt xihquij, cja jin gui jijm. 16 Cam Tzi Taj ji tzi bi majquigj cja b pnquij cr Tzi Tt, gue car Jesucristo, cam Tzi Jmuj. Guejtjo x prometeguij ca Ocja gu hmpj guegue p jab ya jin gu sufrij, masque jin dr ntzgjc. Bb d mbenij jab gr mj, i ju ym myj. 17 D jpi ca Ocja cja co car Tzi Ta Jess da jujtiqui quir tzi myj cja da mxquij pa gui hmpj hnar vida r z cja guejtjo pa gui segue gui hemej nr palabra n ncjuani.

cjuada, ghtjo r pa d jpije mpjcje ca Ocja por r

13Nuquiguj,

Escogidos para ser salvados

501

2 TESALONICENSES3
Oren por nosotros

Nuya, ya xtr cjuajti nar cartana, pe i bbjti yojo o ju tzi palabra d ne gu xihquij. Gui oraguije tz, cjuada, pa da jogui gu mjme ghtjo c lugar, gu xijme c cjahni ja i ncja cam Tzi Jmuj Jess cja jin te da ccaxquije. Gui orabij tz c to da dyj nr evangelio, pa da hemej cor pj, ncja ngu xqu hemeguj. 2 Guejtjo, gui nzojm tz ca Ocja pa da mxquigje, jin da jiguije gu tzoje jy dy c hatti jqui cjahni c i hui cr palabra guegue. Porque ndejmaja, i bbh c to jin gui ne da hemej. 3 Nuquiguj, gui mbenij, ms r nzh ca Ocja ni ndra ngue c to i contraquij, cja guegue jin da jiquij gui hnatsjj. Da mxquij pa gui zdij, cja jin da jih ca Jin Gui Jo pa da dahquij. 4 Nug, jin d yomfeni por r nguehquiguj, cja gu bbpj ncja ngu d ujtiquij? D padi, gu tnij ca r z y pa ya, cja gui ma gui segue gui ncjaj p. 5 Masque gu sufrij y paya por r nguehca gur tnij car Jesucristo, ca Ocja da mxquij pa jin da gaxi ir myj. Gueguec da mxquij pa gui padij te tza ngu i nequij.

hermano, como x ddajqui cam cargo car Tzi Ta Jess, p d ne gu xihquij pe hnar razn: Jin gui ma gui ntzixij c hermano c jin gui ne da pjm pa da dti te da zij, como nuc, jin gui tnij ca d ujtiquij. 7 Nuquiguj, gu padij ja ncja ndr hmjc bb ndr bbpj p Tesalnica. Nesta gui tnij car

6Nuya,

El deber de trabajar

ejemplo ca d ddahquij. Bb ndr bbjc p, nd pfi, jin d hog pa gua joni jab di ttajquitjo cam juni. 8 Ghtjo p jab m tti ngui, nd cjuti ca nd tzi. Pa r xuy, nd mph cam bbfi pa gua tah ca nd nesta, cja pa jin to gua htibi gasto. 9 Ndejma mr ntzhui di fatigui cm gasto, di guti c hermano c nd ujti. Como d pjpi ca Ocja, d phtzig car derechoca. Pe nd ne gua ddahquij hnar ejemplo pa gi tnij hneje. 10 Eso, bb ndr bbjtij p, d xihquij nar palabrana: Car cjahni ca jin gui ne da pfi, jin da zi. 11 Nuya, x tzo m gu, i bbhquiguj c dda hermano c jin gui ne da pfi. I dyoj ghtjo p jab i ne. I dejpa ga aj, i ccahtij c pe ddaa, cja r z ca i phc? 12 C to i tij ncjap, d nzofo. D xijm, bb i emej cam Tzi Jmuj Jesucristo, da pjm, jin da dyhtibij estorbo c pe ddaa. Da pjtsjj pa da ni gui te da zij. 13 Nuquiguj, cjuada, c p ddaaquiguj, gui seguej, gui dytij ca r z, cja jin gui jijmca. 14 Bb di bbh c dda c jin da ne da dyj y palabra y xt ju xcua nar cartana, gui jaj r hunda, to gueguec? Cja jin gui ma gui ntzixij c cjahnic. A ver, cja jin da mhtzi r tzj? 15 Pe jin gui ma gui j hneje. I nesta gui nzojm cor tti jqui pa da hmy r z, ncja ngu r ntzhui hnar cjuada ca i tn car Jesucristo.

Tzi Jmuj da mxquij, gu ghtjoj, pa gui hmpj r z. Guegue i jujtiguij ym tzi

16Cam

Bendicin final

2 TESALONICENSES3 myj ghtjo r tiempo, cja da mxquiguj ncjap, masque da ncja ca te da ncja. 17 Nug, dr Pablo, d ju xc nar palabrana jr lultimo nar cartana. Mismo nm dyg x

502 dyti ya letraya. I ncjahua d firma ghtjo ym carta, pa gui padij, guejc xt pnquijn. 18 Cam Tzi Jmuj Jesucristo da mxquiguj co cr tzi tti jqui, ghtjoquiguj. Amn.

PRIMERA CARTA DEL APSTOL SAN PABLO A TIMOTEO

Nug, dr Pablo, r jmandaderogui car tzi Jesucristo. X ddajqui cam cargo car Tzi Ta ji tzi cja co cam Tzi Jmuj Jesucristo. Guegue cam Tzi Taj xp mnquij cr Tzi Tt, cja por r nguehca, x ngzquij ca r nttzo ca nd tuj. Cja jndi car Jesucristo d thmij da mxquij. 2 D pnquig nar cartana, nuqu, Timoteo. Guehqu gu ncja ngu m bajtziquig, como por r nguehca d xihqui nr evangelio, g tti car nzajqui ca jin da tjegue. Cam Tzi Taj ji tzi, yojmi cam Tzi Jmuj Jesucristo da mxquigu, da nuqui co cr tzi tti jqui, cja da jujtiqui ir my.

Pablo escribe a Timoteo

Advertencia contra enseanzas falsas

nd pm p Efeso, pa gua ecua jar jy Macedonia, d xihqui gi cojqu p pa gi xih c dda cjahni, jin di ujti c hermano c dda mfeni c jin gui cierto. 4 Gui xih c cjahnic, dyo i jajqui c mensaje c i xih c hermano p j lista qu tjuju c cjahni c m bb ya m yabb, cja dyo i majm

3Bb

bbede c j r heh cr palabra ca Ocja, ncjahm di ciertoc. C to i jm c bbedec, d i mbmbij c dda nttni c jin te i vale. Jin gui fxquij c cuentoc pa gu emej ca Ocja cja gu tnij car Jesucristo. 5 Nuqu, d ddahqui consejo, gui nzoh c hermano pa da hemej car Jesucristo, ghtjo mbo r myj, cja da jijm ghtjo tema nttzomfeni. Car Cristo ya x nghtzibij ca r nttzo ca m tuj, eso, ya jin te da mbenij. Bb da dytij ncjap c hermano, da jogui da madij ca Ocja, ghtjo mbo r myj, cja co hneh qu hohuij. 6 I bbh c dda cjahni c x dabeni te i nesta pa gu hoj jr hu ca Ocja, cja d i aj digue c dda cosa c jin gui ntju my. 7 C cjahnic, i ne da cjaj maestro, pa da ujti y p dda cjahni car ley ca bi man car Moiss. I majm palabra r ji tzi, cja i nzoh c hermano ncjahm gueguej ghtjo di padij. Pe nuc, jin gui padi te i ne da xijquij car ley, cja jin te i ntju my ca i ma. 8 Cierto, d padij, r z ca i man car ley. Pe i nesta gu mbenij ter bh ca i xijquij ca Ocja p jar ley,

503

1 TIMOTEO1 cja jin gu cjajpij ncaso c p dda mandadmiento o c p dda bbede c x ju htzitjo y cjahni. 9 Nugj, como ngu xt emej car Jesucristo, ya jin gui mandadoguij car ley, como jin gui ccax c cjahni c i ti ca r z. Ca Ocja bi ddajquij car ley pa da ccax c cjahni c jin gui ne da dyjti guegue, co ni c i ti ca r nttzo, co ni c i ndujpite, co ni c cjahni c jin gui tzuj ca Ocja, cja i tjendij car religin. Guejti c cjahni c i phti cr ta, cr me, co c i phti p dda cjahni, bi ttti car ley pa di castigac. 10 Car ley i ccahtzi hneje c to i jti bbja, co c to i jti hj, siendo jin gui ntjajtihui. Cja i ccax c hj c i yojtsjhui qu mi ngahjhui, c i tsjifi yozna. I ccax c to i tzh qu mi ngacjahnij pa da nccuti domi, co c i ajqui bbtjri, cja co c i ti compromiso g ntjtitjo. Ghtjoy, i ccax car ley, cja co hneje c p dda cosa c jin gui tzh ca Ocja. Ya xt padij, jin gui tz c cosac. 11 Guejti nr evangelio n xt emej, guejtjo i jaguij y cosa r nttzo, ncja y xt mangua, como jin da consenti ca Ocja c to i te ncjap. R ndo z ca Ocja, guejtjo r nttzujpi, cja r ntzhui gu xjtibij. Guegue x ddajqui cam cargo, eso, d tnguibi n r palabra, cja r z n hneje.

504 gu xij y cjahni nr evangelio. Jesucristo bi cjagui r jmandaderogui, masque mhmto nd tzani guegue, cja nd chmi c to m tni, nd ndo htibi ca r nttzo. Nu ca Ocja bi jui guig, porque j bbe nd padi, cja m gue car Jess ca xcu mjni pa di salva y cjahni? Guejtjo j bbe nd padi, ms mr nttzo ca nd te. 14 Nu cam Tzi Jmuj Jess bi nzojqui co ni cr tzi tti jqui, cja bi perdonagui ghtjo ca xt htibi. Nubb, d eme, bb, cja d madi ghtjo mbo nm tzi my. 15 Cierto nr jan, cja r ntzhui da heme ghtjo y cjahni: Car Jesucristo b ecua jar jy pa bi ghtzibi y cjahni ca r nttzo ca x dytij. Cja nug, mr ndo ngu ca nd tug. Ms nd ndo ndujpiteg ni ndra ngue ghtjo c p dda cjahni. 16 Masque mr ndo ngu ca xt tig ca mr nttzo, car Jesucristo bi gzqui ghtjoca, pa bi ni gui te tza m ndo jui guigui. Ca xt eme car Jesucristo, d ncjag ncja hnar muestra pa da ccajtigui c p dda cjahni cja da badi te tza ngu cr jmajte ca Ocja. Da ncjap da heme cja da dtij car nzajqui ni jab dr tjegue. 17 R ntzhui gu i htzibij ca Ocja, gu ndo xjtibij cr tjuju, ghtjo y cjeya ni jab dr tzya. Guegue r Rey ca ms i mandado, masque jin d ccahtigj. I bbjtjo ghtjo r tiempo, jin gui tu. Ddatsj guegue Ocja, ghtjo i padi, r ndo z, cja r ndo ji tzi qu mfeni. Gu i htzibij cja gu ndanej ghtjo r tiempo. Amn. 18 Nuqu, Timoteo, m bajtziquig, d ddahqui nr cargon como ngu
13Car

jpi cjamadi cam Tzi Jmuj Jesucristo, porque guegue x ddajqui cam ttzdi, cja co nica d pjpi. Bi ccajtigui, ja d ncja, cja bi badi, bb di ddajqui cam cargo, gua cumpli, eso, bi hi xqui pa

Gratitud por la misericordia de Dios

12D

505 g tsjihqui mhmto. Gui mbeni ja m ncja bb m tti xqui pa gi pjpi ca Ocja. C hermano c bi nzohqui bi man c dda palabra c xqu xijm ca Ocja. Bi majm tema bbfi gi dyte. Nuya, gui mben c palabra c bi xihquic, cja gui zdi, gui mph quer bbfi. Gui ncja ngu hnar sundado ca i mpgui pa da dapi qu contra. Gui mbendi car palabra xc heme, cja gui dyte ncja ngu gri padi ga ne ca Ocja. 19 I bbh c dda hermano c x dyti cosa c jin gui tz, cja ya xi m padi, j m tz c cosac. Ncjap xc wem p jr hu ca Ocja. 20 Ncjap xc wen car Himeneo co car Alejandro. Nuc, d fonguigc cja d jpi ca Ocja da ungui r tsjjqui ca Jin Gui Jo pa da mmpi cr castigohui. I nesta da ncastigac pa da jih ca r zanihui cr palabra ca Ocja.

1 TIMOTEO1,2 autoridad, como bb d jpij da mx c to i mandado, i tzh ca Ocja. Guegueca x nuguij co cr tzi tti jqui, eso, ya xt ttij car nzajqui ca jin da tjegue. 4 Cam Tzi Taj ji tzi i ne ghtjo y cjahni, i ne da tsjijm car palabra ca ncjuani, pa guejtic da dti cr salvacinj hneje. 5 Porque ddatsj ca Ocja i bby, cja hnaatjo i bbh ca i bb mad, i nzoh cr Tzi Ta ji tzi por r ngue y cjahni. Gue car Jess, ca i tsjifi r Cristo, como bi tti tzi cja bi cja r cjahni pa bi mxquigj. 6 Guegueca bi d cr nzajqui, bi du pa bi gzquij ca r nttzo ca xt tij, ghtjo y to x heme. Cja nuya, ya x nzh car tiempo pa da tsjifi ghtjo y cjahni ja i ncja car Jesucristo. 7 Cja nug, x hi xqui ca Ocja g mensajero, x cjagui r apstolegui, eso, d dyo, d tngui nr mensajen. (Como d pjpi car Jesucristo, d xihquij car palabra ca ncjuani, jin d mang bbtjri.) Gue y cjahni y jin gui judio, d uni m my d nzojcy pa da dyjm nr mensaje n i ntju my cja da badi ja dr guatij jr dy car Jesucristo. 8 Eso, d xihqui ya, ghtjo p jab i mpjni c hermano, y hj da mahtij ca Ocja, ghtjo mbo r myj. Jin te xtr dyhtibi ca r nttzo, j xtr hunij, cja jin to xtr tsjeyabi. 9 Nu y bbja da hmpj ncja ngu r ntzhui, cja jin da hi xtsjj. Da jiej dajtu c r ntzhui y to i eme car Jesucristo. C dajtu c da jie da gohmi cr cuerpoj cja jin di ndo mdi. Guejti cr aj, da tjojqui ncja ngu r ntzhui, pe jin da tthtibi peinado

Primero, d ne gu xihqui, gui xih c hermano, cada bb guir jmuntzij, gui nzojm ca Ocja, gui mahtij, gui dyjpij da mx c p dda cjahni, ghtjo c to i bby, cja gui dyjpij cjamadi digue c bendicin c i ddajquij, ghtjoguigj como ngu xt emej. 2 Gui dyjpij ca Ocja da mx c gobierno, co ghtjo c to i phtzi qu cargo, pa gu hmpj r z, jin da ni gui tujni, cja jin da nantzi guerra, pa da jogui gu pjm cam bbfij cja pa jin te da storbaguij ca dr jonij ca Ocja. Da ncjap gr hmpj respetado cja jin gu ndujpitej. 3 I nesta gu nzojm cam Tzi Taj ji tzi por r ngue c

Instrucciones sobre la oracin

1 TIMOTEO2,3 dr ntji o g lujo. C hermana jin da jion car manera ja dr jux qu dajtu co adorno g oro o g perla o p dda tzi doxto c i mu hui r ngu. 10 Nu c bbja c x heme, r ntzhui da ccahti te i nesta qu hohui pa da mtzi. Da ncjap dr tti htzibi cja da tzh ca Ocja, hneje. 11 Bb ra bbh p jar tsjdi y bbja, da dyde ghtjo ca i man car hermano ca i ja cr cargo, cja jin da hna atjo. 12 Nug, jin d ungui r tsjjqui nr bbja da ujti c hj p jar templo. Jin gui tz da mandadobi guegue nr hj. I toca nr bbja da mi jtjo, cja da dyh ca i jma. 13 Porque ca Ocja, bbto bi dyti car Adn, cja diguebb ya, bi dyti car Eva. 14 Nu car Adn, bb m dyti ca r nttzo, jin g tjti guegue. Gue car bbja bi tjti, como guegue bi hemebi ca bi man ca Jin Gui Jo cja bbto bi dyti ca xqu ccax ca Ocja. Ma ya, p bi dyti ncjadip cr dame. 15 Cierto i ndo sufri y bbja ca r ngui bajtzi, pe ndejma ca Ocja da mtzi pa da bni r z. Gueguej i nesta da heme car Jesucristo, da mah cr dame cja co qu familia, da segue da jion ca Ocja, cja da hmy ncja ngu r ntzhui.

506 dyte. Jin da tti xi hnar hj ca xtr yohti bbja. Da tti xi hna ca i pnti qu mfeni. Da ntzohmi ter bh ca da dyte. Da dyti ca r ntzhui pa da nrespetabi. Da recibi c visita ghtjo cor pj. Guejtjo i nesta da badi ja dr ujti y p dda hermano, cja da mhtzibi paciencia. 3 Jin da nti , cja jin da jiongui tujni. Da ahui cor tti jqui cr mi ngacjahnihui, cja da mhtzibi paciencia. Jin da ma r my car domi, cja jin da ndo ne da ja. Dur jogui cjahni, da nzofo r z qu hohui. 4 Da badi da mandado r z p jr ngu, pa da dyjti qu bajtzi, da hi htzibi. 5 Porque bb jin gui padi da mandado jr ngutsj, ja ncja dr mandado jr ngu ca Ocja, bb? 6 Jin da tti tzi g obrero hnar cjahni ca cja x heme, porque llega da hi xtjo, ncja ngu g dyti car Satans. Nubb, da hna dyti hnar cosa ca jin di tz, cja ya jin da jogui da sirvebi ca Ocja, bb. 7 I nesta da hmy r z car hj ca i ne da cja r obrero, pa guejti c cjahni c jin gui cti tsjdi da majm, r z cr vida guegue. Porque bb di te tema cosa r nttzo car obrero, da zohmi c cjahni c jin gui eme, cja da ajquibij. Ncjahm ya xtr ndah ca Jin Gui Jo, bb, como xta ttzan n r palabra ca Ocja por r ngue cr vida car obrero.

Ya xc dyj nr ja n i man y cjahni, cja cierto, hneje: Ca to i ne da mhtzi cr cargo pa da n c p dda hermano, i ne da pjpi ca Ocja, cja r z car bbfi ca i ne. 2 Nug, p d xihqui, ca to da ttun cr cargo g pastor o g obrero, i nesta da hmy r z cr vida. Jin te da ddhtibi ca r nttzo ca xtr

Cmo deben ser los obispos

ncjap hneje c to da cja mxte car obrero c i tsjifi dicono. Nuc, i nesta da hmy ncja ngu r ntzhui, pa da hi htzibi c p ddaa. Jin da dyti ntjti, da cumpli ca i ma. Jin da nti , cja jin da ndo

8Da

Cmo deben ser los diconos

507 ne car domi. 9 I nesta da badi r z ja i ncja nr tzi ddadyo palabra n d emej, como nun, r heh ca Ocjan. Guejtjo i nesta da hmy limpio cr vida, pa jin te da mbenij. 10 Bb xta tti xi hnar hermano pa da cja r dicono, bbto, da nccahtibi cr vida pa da fadi, cja i ti ca r z? Cja bb jin te i ddhtibi ca dr nttzo, nubb, da ttun cr bbfi g mxte, bb, pa da mx car obrero. 11 Guejti c bbja c i ne da mx car obrero, i nesta da hmy r z pa da nrespetabi, hneje. Da jogui da ho da visita c p dda hermano, o da nu c dhtji. Jin da ajquibi bbtjri qu mi ngacjahnij, cja jin da nti . I nesta da hmy g honrado pa da mhtzibij confianza c p ddaa. 12 Qu mxte car obrero c i tsjifi dicono, cada hnaa da hmbi hnaatjo cr bbja. Da nzoh qu bajtzij, cja nuc da dyjte. C hermanoc, da mandado r z p jy nguj. 13 Hnar hermano ca x tti tzi g dicono, bb x dyte r z cr bbfi, da ndo tti htzibi cja da ttemebi. Cja guejtsj guegue car dicono, ca xc pjpi ca Ocja tengu cjeya, guehca da mtzi pa da zdi dr heme n r tzi palabra car Jesucristo.

1 TIMOTEO3,4 templo, i jjmi cr familia ca Ocja ca ntju my i bby. Ca r jmu ntzi c hermano pa da ncja tsjdi, cja co ca r hmh c ddaa c i mandadobic, guehca i sirve pa da jma n r palabra ca Ocja, cja guejtjo pa da nccahtzi c to i ne da huanihui hnaho mfeni c x mbentsjj. Por r ngue y hermano y x heme, i bbhtzi r z nr mensaje n r heh ca Ocja, cja guejtjo i ntngui, pa da dyh c p dda cjahni. 16 Cierto, r ndo z cja r ndo ji tzi nr tzi ddadyo palabra n xt emej. Guejn, r heh ca Ocjan. Ca Ocja bi cja r cjahni, b cajcua jar jy, Car Espritu Santo bi ma, jin te m ndujpite car cjahnica. Guejti c anxe m jantij guegue bb m bbjcua jar jy, cja bi hi htzibij. Cja p bi tsjih c cjahni c m mi ngu ghtjo tema jy, ja m ncja car Cristo ca xcu mjni car Tzi Ta ji tzi. Nubb, bi hemej r ngu cjahni, ghtjo hua jar mundo. Ma ya, p bi ttzix p ji tzi guegue, cja nuya b bbh p jab b tti htzibi cja b tsjjtibi. Ncjap ga ma nr tzi jogui palabra n d emej.

Timoteo, d mbeni gu m ccajtiqui tz, pe ndejma d pnqui nar cartana, 15 pa bb gu d hua, gui padi ja ncja dr hmh c to da ttun cr cargo p jr ngu ca Ocja, cja co guejtjo ja ncja dr hmh c p dda hermano c i cuati p. Porque c to i jmu ntzi p jar

14Nuqu,

La maravilla de nuestra religin

Nu car Espritu Santo x xijquij claro te da ncja bb ya xqui guejtip da guaj nr mundo. de, da wen c dda hermano, da jih car palabra ca x hemej. Da dnij c hnaho mfeni c r heh ca Jin Gui Jo. 2 Nu c to da wenij, da dyjti c dda hj c i mangui

Los que se apartarn de la fe

1 TIMOTEO4 bbtjri. C jijtec, ya jin gui tzuj ca Ocja. Nim pa di mbenij, cja r nttzo ca r dyti ntjti? 3 Mtjri maestro c cjahnic. I ccax y hermano, i xijm jin da ntjajti. Guejtjo i ccax y hermano pa jin da zi tengu clase car ju ni. Nugj, d padij, ghtjo y te i bby, x dyti ca Ocja pa gu cjajpij ca te d nej. Como ya xt padij ja i ncja ca Ocja, cja ya xt emej car Jesucristo, gu jpij mpjcje car Tzi Ta ji tzi por r ngue ca d tzij, cja gu tzidij ghtjo tema ju ni ca da ni gui. 4 Ghtjo y cosa y x dyti ca Ocja, ghtjo r zy, cja i jogui gu tzij, bb gu jpij mpjcje guegue. Jin gui cierto ca di bbh c dda juni c i ccaxquij ca Ocja, pa jin gu tzijc. 5 Y te d tzij, bb d mahtij ca Ocja car hora ca gu tzij, guegue i mandado pa da ddajquij fuerza cja i bendeci car ju ni.

508 tnij ca Ocja, da mxquij menta d bbpj hua jar jy, cja guejtjo da ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue, pa gr hmpj guegue p ji tzi. 9 Ntju my nr ja n xt ju xcua, cja r ntzhui pa ghtjo da hemej. 10 Nug, como d thmi car pa bb xta ttajqui car nzajqui ca jin da tjegue, d mpgui, d htibi cr bbfi ca Ocja, cja d tzjti ghtjo tema prueba. Guegue ca Ocja ntju my i bby cja i ungui nzajqui ghtjo y cjahni, tzdi, car nzajqui ca d phtzij hua jar jy. Nu y to x heme car Jesucristo, da ttuny guejti car nzajqui ca jin da tjegue. 11 Y palabra y d xihqui ya, gui ujti c p dda, cja gui nzojm pa da dyjte. 12 Nuquigu, cierto, gr bajtzi hjtjo, pe jin gui ma gui ungui lugar pa da despreciaqui y cjahni por r nguehca. Gui hmy r z pa gui cja hnar ejemplo cja pa da jogui da dnqui ghtjo c hermano. R z gr a, cja r z gr hmy. Gui majte, hneje. Gui man ca ncjuani cja gui cumpli quer palabra. Gui ntzu ni pa jin gui dyti ca r nttzo. 13 Menta dr tztijmag p, gui un quer my gui ccahti c Escritura, gui nmbi ghtjo c cjahni, gui xijm te i ne da ma, cja gui nzojm pa da hemej cja da dnij. 14 Dyo gu dabeni car cargo ca bi ddahqui car Espritu Santo, pe gui mpgui gui dytica. Gui mbeni ja ncja g dyxqui qu dy c anciano c m ja r cargoj p jar templo, cja co ja ncja g xihquij tema bbfi gi pfi. Guegue ca Ocja ya xqu juanqui pa gi sirvebi, cja guejtsj guegue bi xih c anciano tema cargo di ttahqui.

Timoteo, gui ujti c hohui y palabra y xt ju xcua. Gui segue gui mben car hu r z ca x tsjihqui, gue ca ya xqu tni. Da ncjap gr zh ca gr heme, cja gui cja r jogui mfi car Jesucristo. 7 Jin gui dyhtibi ncaso c bbedetjo c i ne da xihquij c dda cjahni. Nxgue cuentoc cja jin gui cierto. J r heh ca Ocja, cja jin gui fxquij pa gu tnij guegue. Nuquigu, gui zdi ca gr tn cr hu ca Ocja, ncja ngu hnar hj ca i ti ejercicio cada mpa pa da zh cr ng. 8 Bb to i ti ejercicio, i tzi sirve pa da zh cr cuerpo. Pe bb to i ungui r my pa da dn ca Ocja, ms da ndo sirvebic. Bb gu

6Nuqu,

Un buen siervo de Jesucristo

509 segue gui dyti y xt xihqui, ghtjo mbo ir my, pa da ccahti c cjahni, ya xca ngujqui ca gr tn ca Ocja. 16 Gui mfdi pa jin gui jih car hu ca ncjuani ca ya xqur tni. Guejtjo, gui ujti c hermano car palabra r z ca xc nxdi, cja gui segue gui hemeca. Da ncjan gr tzm p jab b bbh ca Ocja, cja hneh c to da dyh ca gu ma, guejtic da dti car nzajqui ca jin da tjegue, hneje.

1 TIMOTEO4,5 nesta gui xih c hermano da nu qu pariente c x ngojm ddanxu, pa jin da zanguij c cjahni c jin gui eme, jin da majm, jin d cjajpij ncaso cm familiaj. 8 Nugj, bb jin d nuj cm familiaj, jin d tij ca i man cr palabra ca Ocja, bb, cja jin te ntju my dar emej. Gu mbenij, hasta y cjahni y jin gui eme nr evangelio, i n qu familiaj. 9 Nu c ddanxu c jin te i bbh qu familia cja i nesta da n c hermano p jar templo, gui ju htzibi qu tjuju jntsj c i phtzi sesenta cjeya o ms r ngu cja x ntjajti jndi hna veztjo. 10 Guejtjo i nesta da fadi, cja i bby r z cr vida? Cja x tede r z qu bajtzi? Cja x cuajti visita? Cja x cjajpi jmandado c to i sirvebi ca Ocja? Cja x mx c to m sufri? Cja x dyti p dda cosa c m nesta di ttte? 11 Jin da tju x qu tjuju c ddanxu c bajtzitjo. Nuc, jin da ne da hnatsj, cja jin da ne jntsj car Jesucristo da dni. Da nej p da jion cr dame, da yojpi da ntjajti. 12 C ddanxu c bajtzitjo, masque di ti compromiso pa di hnatsj cja di sirvebi ja ca Ocja, jin da cumpli cr palabraj. Cja bb jin da cumpli ca x majm, da ndujpitej. 13 Guejtjo hne, c ddanxu c j bbe i nchujchu, bb ddatsj ga hmy i nxdi da ndajnitjo, pe jin gui jntjo da ndajni, guejtjo da ho ghtjo y ngu, da haxtetjo pa p dr ngxte hnaguadi, da man ca jin gui mportabi. 14 Nug, d mang, ms b jogui bb p da ntjajti c ddanxu c bajtzitjo. Nubb, da hmh qu

15Gui

Hnar hermano ca ya x ntada, bb te di te tema cosa r nttzo, jin gui ma gui hna huntitjo. Gui nzofo cor tti jqui, ncjahm dir taguca. C bajtzi hjtjo, gui nzofo ncjahm dir cjuadac. 2 C chujchu, gui nzofo, ncjahm dir mec. C bajtzi bbjatjo, gui nzofo ncjahm dir ncjuguc, pe gui ja r hunda ja ncja gr ahuic. 3 Gui fx c ddanxu c i ddatsj, c ujtjo to da mtzi. 4 Pe bb i bbh qu bajtzi o qu bbjto hnar ddanxu, gueguec da nxdi da dyti ca i ne ca Ocja, da n qu familia, da cohtzibi cr me, cr ta ca i tujpi. B jogui pa da dytijca, como i tzh ca Ocja bb d fxj cm taj cja co cm mej. 5 Hnar ddanxu ca de vera i ddatsj, jin to i bby pa da ccahti, guegue i ndo jon ca Ocja, d i mahti. Pa r xuy i nzofo pa da mtzi, como jntsjc i thmic. 6 I bbh c dda ddanxu c i te jntsj ca i netsjj. R ma r myj nr mundo. Masque i cjadi r nzajqui cr ndodyoj, pe ya jin gui sirvebij ca Ocja c bbjac. 7 I

Cmo portarse con los creyentes

1 TIMOTEO5,6 bajtzi, da dhmi p jy nguj pa da ccahti qu familia, cja ncjap jin da ttungui lugar cm contraj pa da ma, jin gui tz car hu ca d tnij. 15 Porque i bbh c dda ddanxu c ya x wem p jr hu ca Ocja, ya x ndnij car Satans. 16 Y hermano y x heme car Jesucristo, bb di hj o di bbja, bb i hh hnr pariente o hnr familia ca x ngoji r ddanxu, i nesta da mtzi. Jin gui gue car congregacin da mtzi. Nu car congregacin da jogui da mx c ddanxu c de vera jin gui bby to da mtzi. 17 Digue c hermano c i bb r cargoj cja i mandado g anciano p jar templo, bb r z ga dyti cr bbfi, r ntzhui da tti htzibi, cja guejtjo da nccu hti. Nu c anciano c i predica cja i ujti c p ddaa cr palabra ca Ocja, nuc, ms dr ngu i nesta da nccu hti c, como i dedicaj cr bbfi ca Ocja. 18 Gu mbenij ja ncja ga mam p jar Escritura. I ma ncjahua: Jin gui tu htibi cr ne car ndani bb ga ti ntty. Guejtjo i ma: R ntzhui da nccu hti car mfi, da ttun cr tjaja. 19 Jin gui cjajpi ncaso car cjahni ca te di jxi hna c anciano c i ja cr cargo p jar templo, di xihqui, guegueca xtr dyti ca r nttzo. I nesta da hmy yo o ju testigo c xtr ccahti car hermano xtr dyti car cosa ca x jma. 20 Bb i bbh hnar hermano ca di segue di ti ca r nttzo, bb ya xc nzoh hnanguadi, cja j xc ne xc dyde, nubb, gui yojpi gui hunti p jab da dyh c p dda hermano, pa

510 santa da ntzohmi gueguec, cja da zu dr dytij ca r nttzo. 21 Gui ccahti ja ncja ga hmy ghtjo c hermano. Gui cjajpi ghtjo parejo ncja ngu xt xihqui hua, cja gui mbeni, b jantiqui ca Ocja ja ncja gri dyti quer bbfi. Guejtjo b jantiqui cam Tzi Jmuj Jesucristo, cja co qu anxe ca Ocja c x juajni pa da mtzi da dyti jujticia. Parejo gr n ghtjo c hermano, como ngu ga ne ca Ocja. Jin gui ma gui tzu ca hnaa, gui jijtjo, masque xtr dyti ca jin gui tz, cja c ddaa ya, gui ndo huntic. 22 Jin gui hna hi xti hnar hermano pa da sirvebi ca Ocja, bb jim be gu padi, cja r z cr vida? Bb gui hi xi hnaa ca jin di tz cr vida, i tzdi ncjahm gu mangu, r z ca i ti car cjahnica. Cja hnehquigu, gui hmjqu r z, pa jin te gui tugu, hneje. 23 Jin da jndi car deje gui tzi, sino gui tzi tz r vino hne, pa da joh quer my, como segue gu tzhui jini. 24 C dda cjahni c x dyti ca r nttzo, ya xqui ndo fadi te x dyte. Guejtjo, ya xqui fadi, bb xta tjampi r hunda c cjahnic, da ttun cr castigoj. I bbh c p dda cjahni ya, guejtic i ti ca r nttzo, pe j bbe i fadi te x dytic. Hasta despus, da ni guica, cja nubb, da ttmbi cr castigoc, hneje. 25 Guejti car cjahni ca i ti ca r z, da ndo fahca, o bb j bbe i fadi, jin gui tz d da cjohmitjo. C hermano c i bbh qu jmu c i pjpi, cada hnaa da hi htzibi cr jmu, pa jin da ttzan cr tjuju ca Ocja, cja jin da jma, jin gui tz n r palabra guegue. 2 C

511 hermano c i pjpite g muzo, bb i eme qu jmu hneje, jin da hi xtsj car hermano car muzo, cja jin da ntxtihui cr jmu. Cierto, r cjuada yaca, como hnaadi ca i emehui. Pe ndejma da mben ca hnaa ca i pjpite, r ntzhui da mx cr jmu cja da madi, porque guegueca x heme cam Tzi Jmuj Jesucristo hneje, cja ya xi r hohui. Gui xih c cjuada c i pfi g muzo da dyjtij nr palabran. i bbh c to i ujti y hermano hnaho mfeni, cja jin gui eme car palabra ca r heh cam Tzi Jmuj Jesucristo. Ncjuani car palabraca, cja i xijquij ja ncja gu hmpj hua jar jy pa gu tzpij ca Ocja. 4 C cjahnic, i ndo hi xtsjj, ga majm, ghtjo ya xqui padij, hni , jin te i padij. D i hnij nttni c jin te i sirve, cja i ntxtij g palabra. C to i te ncjap i hui htzij, i hunij, i tzajtej, i jxi bbtjri qu hohuij, cja i mbenij nttzomfeni. 5 Jin gui tzya ca r ntujnihui c p ddaa. Ya jin gui tz qu mfeni c cjahnic, como ya x jijm car hu ca r z cja co car palabra ca i man ca ncjuani. I majm gueguec, gu tnij n r hu ca Ocja pa gu tajm domi r ngu, gu cjaj rico. Nuquigu, jin gui tn c to i te ncjap. 6 Cierto, bb d emej car Jesucristo cja d bbpj pa gu tzpij guegue, ncjahm d ricoj. Masque jin tza i ngu ca d jaj, d mpjm co guehc. 7 Gu mbenij, bb nd hmpj, jin te d jaj hua jar mundo. Guejtjo, bb xt tuj,

1 TIMOTEO6 jin te gu jaxij. 8 Eso, r ntzhui gu mpjm bb d phtzij ca te gu tzij cja co dajtu pa gu jej. 9 Nu ca to i ne da cja r rico, i cuati ca Jin Gui Jo, cja i jti pa ya jin da mben ca Ocja. Nuya, gue car domi ms da ndo mbenca. Nuya, da ma r my c dda cosa c j r ntzhui, c da dyhtibi mal. I ncjap ga bbj y dda cjahni. 10 Bb to i ne da ndo ja car domi, por digueca, r he r ngu clase c ttzomfeni. I bb c ddaa c x ungui r myj da jmuntzi domi, cja x jijm ca mr hemej car Jesucristo. Nuc, ja car sufrimiento x ndtic.

3Ndejma

La religin y el contentamiento

nuquigu, como gu sirvebi ca Ocja, jin gui ma gui dyti c cosac. Nuqu, gui jion ca Ocja cja gui mbeni ter bh ca i tzj, pa gui hmy ncjap. Gui hmy g honrado, gui tzjti ca te da ncja, cja jin da gaxi ir my. Gui mah quir hohui, cja gui phtzibij r tti jqui. 12 Gui mpgui pa gui tapi ca Jin Gui Jo, cja guejtjo pa gui tapi cr voluntad c p dda cjahni, pa da heme ca Ocja. Gui zdi pa gui tah car premio ca i ajtiqui ca Ocja, gue car nzajqui ca jin da tjegue. X nzohqui ca Ocja pa da ddahqui car nzajquica, cja nuqu, ya xc heme. Mr ngu c cjahni c bi dyh bb ng d quer testimonio, ng ma, ya xi ngu eme car Jesucristo cja ngu tnca. 13 Nuya, d mbembiqui, b jantiguij car Tzi Ta ji tzi. Guegue i ungui nzajqui ghtjo y i bby. Guejtjo b jantiguij car Jesucristo, cja guegueca jin g ntzu bb mr hmh mfrente car Poncio Pilato pa

11Pe

La buena lucha de la fe

1 TIMOTEO6 bi xih ca ncjuani. 14 D xihqui, bb, gui mbeni, b jantiqui gueguec, cja gui n r z car cargo ca x ddahqui ca Ocja. Gui mfdi pa gui hmy r z, pa jin da ttzan n r palabra ca Ocja, cja pa jin te gri ndujpite bb p xtu eh cam Tzi Jmuj Jesucristo. 15 Bb xta zh car pa ca x man cam Tzi Taj ji tzi, nubb, p xtu eh cam Tzi Jmuj, cja gu ccahtij ghtjo ja i ncja. Da ndo tti htzibi cam Tzi Taj ji tzi, porque ddatsj guegue r nzdi cja ms r ndo ji tzi qu mfeni. Guegue r ndo Rey, i mandadobi c p dda rey. Guegue r Jmu, i mandadobi c p dda jmu. 16 Ddatsj ca Ocja i bby, jin gui tu. I ndo yoti cr tjay r ndo nti , pe guejtsj guegue jin gui ni gui. Jin gui tz to da guati pa da ccahti. I ndo ja cr poder cja i mandado ghtjo r tiempo. R ntzhui da ttjtibi cr jmandado cja da tti htzibi guegue, ni jab dr tzya. Amn. 17 Nu c hermano c i ja domi hua jar jy, gui nzofo, gui xijm, jin da hi xtsj, cja jin da despreciabi c dda c jin te i ja. Guejtjo gui xijm, jin cju da heme qu riquezaj. Gui mbembij, jin gui fadi cja da durac o da hna bbjtjo? Nr domi, ja hua jar jy i sirveguij. Jin gui fxquij pa gu tti cam nzajquij

512 pa ca p hnar vida ca ba eje. Nu ca Ocja, ghtjo r tiempo i bby, cja guegue i ddajquij ghtjo ca d phtzij, pa gu hmpj r z cja gu mpjm. Gui xih c hermano c i tzi ja, gue ca Ocja da ndo hemej. 18 Gui xijm da xohti r dyj, co cr domi i jaj da mx qu hohui, da jui jquij c jin te i ja, da unij c to i nesta. 19 Bb da dytij ncjap, ncjahm da jmu ntzi riqueza p ji tzi, cja menta i bbjti hua jar jy, da mben c cosa r z c b cja p ji tzi. Da ncjap da ungui r myj pa da mhtzi car nzajqui ca jin da tjegue.

Timoteo, d mbembiqui gui fdi r z car palabra ca x tsjihqui, gui tni, cja gui segue gui ujti c p ddaa. Jin gui heme c cjahni c i ujti tema hu ca j r heh cr palabra ca Ocja, como jin te ntju my c huc. C maestro c i ne da xih c hermano da dn c mfenic, i majm, x ndo nxdij cja i ndo pajm ja i ncja ca Ocja, cja hni , jin te i pahc. 21 I bbh c dda cjahni c x ndn ca i man c maestroc, cja ya x jijm ca mr hemej car Jesucristo. Nu ca Ocja da mxquiguj co ni cr tzi tti jqui, gu ghtjoj. Amn.

20Nuqu,

Encargo final a Timoteo

SEGUNDA CARTA DEL APSTOL SAN PABLO A TIMOTEO

Nuguig, dr Pablo, r jmandaderogui car Cristo Jess, d pjpigca. Cam Tzi Taj ji tzi x hi xquig pa gu nzoj y cjahni, como ncjap g mbeni guegue. Guejtjo x xijquij, da ttajquij hnar ddadyo nzajqui ca jin da tjegue, ghtjo y to x heme car Jesucristo, como guegueca b bbjni hua jar jy pa bi mxquij. 2 Nuqu, Timoteo, d pnqui nar cartana. De vera ncjahm m bajtziquig, d ndo nequi. Cam Tzi Taj ji tzi yojmi cam tzi Jmuj Jesucristo da nqui co cr tzi tti jqui cja da mxquigu pa gui hmy r z.

Pablo escribe a Timoteo

jpi cjamadi ca Ocja bb dar mbenqui. Pa r xuy d jpi da mxquigu. D pjpig cam Tzi Taj ji tzi ghtjo mbo m my, ncja ngu ngu ndni guegue c ndo m titaj. Cja como jin d ndujpite, jin d phtzi m tz gr cuati ca Ocja. 4 Di mbem bb nd jueguehui, g nzoni, cja nuya cju d ne p gu ccajtiqui, pa p gu mpjmi.

3D

Dando testimonio de Cristo

d mbeng, r z guir heme ca Ocja. Ncjap mr heme quer chujchu, car Loida, cja hneh quer me, car Eunice. Cja d padi, guejtiqu, gu emetjo hneje, ghtjo mbo ir my. 6 Nuya d mbembiqui, gue ca Ocja bi ddahqui quer bbfi cja co cr poder pa gui yojmica, cja nug, d xqui ym dy, d xihqui gi cjagu r mfi ca Ocja. Nuya, gui zdi, gui dyti car bbfi ca bi ttahqui, pa jin da bbh cr ttzdi ca Ocja ca x ddahqui. Jin da jjmi hnar tzibi ca i jui titjo como jin gui ncjajpi ncaso. 7 Ca Ocja x ddajquij cr tzi Espritu, pa ya jin gu ntzuj. I fxquij cr Tzi Espritu pa gu zdij, gu madij guegue cja co ym mi ngacjahnij. Guejtjo i ddajquij jogui mfeni pa gu tij ca r ntzhui. 8 Nuqu, Timoteo, dyo gu phtzi ir tz gr d quer testimonio, gr xij y cjahni digue cam Tzi Jmuj Jesucristo. Guejtjo, dyo gu phtzi ir tz por r nguejquig, ca r cjojqui fdi. Gui mbeni, i cjojqui por r nguehca dr pjpi car Jesucristo. Nuquigu, gui tzjti c prueba hneje, como nuc, i tzhui ghtjo

5Guejtjo

513

2 TIMOTEO1 y to i man cr palabra ca Ocja, ncjaguig, d sufri hua. Ca Ocja da mxqui pa gui tzjti hneje. 9 Car Tzi Ta ji tzi x ngzquij ca r nttzo ca xt tij, cja x nzojquij pa xt tnij car Jesucristo cja gu hmpj ncja ngu ga ne guegue. Nugj, jin te xt tij ca r z pa gua tzpij ca Ocja, pe guegue bi jui guij cja b pjni cr Tzi Tt pa bi mxquij. Desde ya m ndo yabb, bb jim be m bbj nr mundo, ya xqu mben cam Tzi Taj ji tzi di gzquigj ca r nttzo ca xt tij, por r ngue cr tzi tti jqui. 10 Cja nuya, ya x ni gui te tza r ngu cr jmajte ca Ocja, como b eh car tzi Jesucristo, bi hmh mad pa jin gua bbdij. Bb m bbhtica, bi gzquij ghtjo ca r nttzo ca nd tuj. Cja bb m ja r ja, bi dapi car du, ya xi m phtzi car nzajqui ca jin da tjegue. Guejtigj, y to x heme nr evangelio, masque gu tuj, p gu nantzij hneje, cja gu phtzij car nzajquica hneje. 11 Nuguig, x hi xquig ca Ocja, dr jmandadero pa gu man nr tzi ddadyo ja digue car Jesucristo, gu nzoj y cjahni. X cjagui r apstolegui car Cristo, hneje. Guejtjo x tti xqui pa gu ujti c cjahni c i bby ghtjo tema lugar, gu ujti n r palabra ca Ocja. 12 Por r ngue nr bbfi n d htibi ca Ocja, d sufri. Pe jin d phtzi m tz ca r cjojqui fdi, como d padi, por r ngue ca Ocja dr sufri. Guejtjo, d padi to r tzi dy xt cuati, cja r nz guegue pa da mzqui r z, ghtjo co nr bbfi n d htibi guegue. Bb p xtu eh car

514 Jesucristo, jin gu bbdi, guejtjo jin gr hmditjo ca xcr pjpica. 13 Gui mbeni ja i ncja car palabra ca xt ujtiqui, como guehca i ddajquij car ddadyo nzajqui ca r he ji tzi. Car palabra ca xt xihqui da sirvequi ncja hnar muestra pa gui jqui c p ddaa c da tsjihqui. Gui tn ca xt xihqui pa gui segue gui tn car Jesucristo cja gui maj y p dda cjahni y i eme. 14 Gui ja r hunda pa jin da huanihui hnaho palabra car mensaje ca x djtiqui ca Ocja, como i ntju my car mensajeca. Como d yojm car Tzi Espritu Santo, guegue da mxqui pa gui segue gui ujti y cjahni car palabra ca ncjuani. 15 Nuqu, pe ya xc dyde te xp ncja bb ndr bbh p jar estado Asia. Ghtjo c hermano c r bbh p, jin g ne g mxquig. D jpi di cjaj testigo por r nguejquig, pe jin g nej. Guejti car Figelo co ni car Hermgenes jin g mxqui hneje. 16 Nu car hermano Onesforo xp hecua Roma, x mxqui guegue. Ca Ocja cam Tzi Taj da ndo nu htibi cr familia car hermanoca, porque guegue car Onesforo x mxqui r ngu vez, cja j m phtzi r tz dr hecua di ccajtigui hua jar fdi. 17 Bb m zcua jar ciudad Roma, bi ndo ho, bi jiongui hasta bb m djqui. 18 Guejtjo bi ndo mxqui car Onesforo bb ndr bbh p jar ji ni Efeso, ncja ngu gu paqu. D jpi cam Tzi Jmuj Jesucristo da n car cjuadaca co cr tzi tti jqui, car pa bb xta tthtibi r hunda y cjahni.

515

2 TIMOTEO2 palabra ca Ocja jin gui nccahtzi por r nguehca r cjojquig, i ntnguitjoca. 10 Nug, d tzjti cor pj ghtjo ca d sufri, porque d ne pa da ntngui car palabraca. Da ncjap dr heme car Jesucristo c cjahni c x juajni ca Ocja, pa da dti car nzajqui ca ntju my cja da hmpj car Jesucristo ghtjo r tiempo p jab i tsjjtibi. 11 Ya xc dydej y palabra y i ma ncjahua: Bb d ungui m myj gu tnij car Jesucristo, masque xn d bbjtiguij, Guejtjo gu nantzij pa gu hmpj guegue. 12 Bb gu tzjtij, gu tnij car Cristo hasta r gatzi, Bb p xtu eje, gu fxj cr jmandado. Bb gu cnij, gu majm jin d tnij car Jesucristo, Guejtjo hneje xta gnguij, xta ma, j cjahniguij. 13 Masque gu jjm car Cristo, ya jin gu emej, pe guegue ndejma da cumpli ca x ma, Porque i ntjumy guegue, jin gui tz da dyti ntjti. Cierto ca i man y palabray.

Nuqu, m bajtziquig, gui zdi pa gui sirvebi ca Ocja, cja da mxqui co cr jmajte car tzi Jesucristo. 2 Gui juajni c dda hj c i eme r z n r palabra ca Ocja cja i cumpli ca i ma, cja gui ujti c palabra c d mang. I bb r ng testigo x dydej ca nd ma. Cja c hjc, da nxdij da ujti c p dda. 3 Gui tzjti ca gur sufri, ncjahm gur sundado gri sirvebi car Jesucristo, como ndejma i sufri ghtjo c to i pjpica. 4 Hnar sundado, bb i bb jar ejrcito, jin gui tz da bni pa p da dyti hnar negocio, como i nesta da ungui r my pa da dyti ca i man car comandante ca i mandadobi. 5 Guejti hnar hj ca i i ni tema juego, jin da ttun cr premio bb jin gui i ni ncja ngu ga mam p j regla. 6 Gue car cjahni ca i pjpi qu juaji i phtzi derecho bbto da jajqui car cosecha, como guegue x pfi. 7 Gui mben y ejemplo y d xihqui, cja ca Ocja xta ddahqui mfeni pa gui ntiende ja da ncja gr pjpi guegue. 8 Guejtjo gui mbeni ja i ncja car mensaje ca xt emej. Car Jesucristo b bbjni hua jar jy, pa bi cja m Tzi Jmuj. Bi hmy digue cr cji car Rey David, ncja ngu xqu man ca Ocja, ya m yabb. Bi du, cja p bi nantzi. Cja nuya, i bby pa ghtjo r tiempo. Gue nr tzi palabra n d tnguig. 9 Por r ngue nr palabran, d sufri, hasta i cjojqui fdi, i hnajqui cadena, ncjahm guir ndujpiteg. Nu cr

Un buen soldado de Jesucristo

mbembi c p dda hermano te i man y palabray, tzdi, gu tnij cam Tzi Jmuj hasta r gatzi, masque xn g sufrij. Guejtjo, gui mbembic, b jantiguij ca Ocja, ghtjo ca te d tij. Cja p gui ccahtzi, gui xijm, dyo d di mbmbij palabra c jin te i mporta. C to i ti ncjap, jin tema provecho i ttij, cja d i hunij.

14Gui

Un trabajador aprobado

2 TIMOTEO2 Guejti c p dda cjahni c da dyde, xn huni c hermanoc, jin da ne da heme car palabra ca ncjuani. 15 Nuquigu, gui jioni ja gr dyti quer bbfi pa da tzh ca Ocja, cja pa jin da nesta gui phtzi ir tz bb xqu hmh p delante guegue. Gui ujti r z y cjahni n r tzi palabra ca Ocja. Guejtjo gui xijm te i ne da ma, como guejn i xijquij ca ncjuani. 16 Jin gui cjajpi ncaso c cuento c i man c dda cjahni. J r heh ca Ocja, nxgue bbtjri, cja jin te i sirve. C to i emec, ya xn ma da bbdi, porque hnajpa ngu hnajpa, i ngujqui ca r dyti ca r nttzo. 17 Nu c mfeni c i ujti c p ddaa, i jjmi hnar ji ni ca i tsjifi r cncer. Car ji nica, nguetica ga ngujqui, ga zn cr cuerpo car cjahni ca i tzhui, ncjap ga mhti. Ncjadip hneje, c palabra c jin gui cierto, da dyhtibi mal c to da heme, cja p da ntngui, da heme c dda cjahni c mhmto m eme car palabra ca ncjuani. X dytihui ncjap car Himeneo cja co car Fileto. Gueguehui i majmi hnar palabra ca jin gui cierto, cja x jitihui c dda cjahni. 18 X jijmi car hu ca r z, cja x hna mandihui, ya jin da nantzi c cjahni c x ndu. Ga majmi, ym tzi myj, ncjahm bi ja r ja bb nd xixtjej, nu nm cuerpoj xta mpundi bb xt tuj. Co nr palabran, ya x tjti c dda cjahni, x jijm ca mr hemej car palabra ca ncjuani. 19 Nu c cjahni qu bajtzi ca Ocja, i ntju myc. Jin da jijm car palabra ca cierto. I jjm hnar ngu ca x tthtibi cr cimiento g medo. Car nguca,

516 ncjahm x ncuajti hnar letrero pa dr fadi to r mjti. Y yojo texto y x ncuajti p, i xijquij ja ncja da jmeya qu bajtzi ca Ocja. I ma ncjahua ca hnar texto: Ca Ocja i padi to c cjahni qu bajtzi guegue. Cja ca p hnar palabra i ma: Ca to i nzojtibi cr tjuju cam Tzi Jmuj, da jigui ghtjo ca r nttzo. 20 P r ngu hnar rico, i cja r ngu clase c moji, r ngu c bbada, co vaso, co p dda traste. I bbh c ddaa x ttte g oro, c ddaa g plata. C ddaa x ttte g za, co guejti c ddaa g jytjo. C ddaa i ncupa pa gue c i ntju my, cja c p ddaa ya, i ncupa pa c jin gui ntju my. 21 Bb d nej da cupaguij ca Ocja, da ddajquij hnar bbfi dr z, i nesta gu cjaj ncja ngu hnar vaso g oro ca x tsjti cja jin te di tu ca dr nttzo. Nubb, car hora ca da ne da cupaguij ca Ocja, ya xcri bbjcj, cja da jogui da bbjpiguij tema bbfi gu htibij. 22 Gui mbengun, cja jin gui dyti c cosa r nttzo c i ti c dda bajtzi hj. Nuquigu, gui hmy ncja ngu r ntzhui y to i jon cam Tzi Jmuj Jesucristo ghtjo mbo r myj. Gui hmy g honrado, gui dyti ca ncjuani cja gui cumpli quer palabra, gui mah quir hohui, cja gui hmbi r z. 23 Dyo gu ntzixihui c cjahni c d i ne da dyni nttni jntsjtjo pa da dapi g palabra cr mi ngacjahnihui. C cjahnic, jin gui padij ja i ncja n r palabra ca Ocja. Bb d gui ahuic, llega da dyjtiqui juni. 24 Nu ca to i pjpi cam tzi Jmuj, ncjaquigu,

517 jin gui tz da hunihui c to i ni nttni. I nesta da ahui cor tti jqui, da jion car manera ja dr xih hnar palabra ca dr heh ca Ocja, cja da perdonabi bb te xtr dyhtibi. 25 Da nzofo r z y cjahni y jin gui ne da heme, cja da segue da xijm car palabra ca ncjuani. Quien quita ca Ocja da nzojtibi qu tzi myj pa da repenti cja da hemej nr evangelio. 26 Y cjahniy, i bb r dy ca Jin Gui Jo. Guegueca i phtzi g preso cja i cjajpi i htibij ca i ne. Pe bb da hemej car Jesucristo, nubb, da bnij jr dy ca Jin Gui Jo, cja da jogui da dyhtibij ca Ocja ca i ne guegueca, bb.

2 TIMOTEO2,3 amigo jr dy qu contraj. Jin te da zuj cja jin da ntzohmij. Jin da dyh bb to da nzojm. Da majm, ms r z qu mfenitsjj. Ja y cosa y i cja hua jar mundo dr ma r myj. Nu ca Ocja, jin da jionijc. 5 C cjahnic, da majm i emej ca Ocja, pe jndi xtze da ni gui ncjahm i tnij. Bb to da ccahti qu vidaj, xta badi, jin gui cierto ca di tnij ca Ocja, como r nttzo ca i tij. Nuquigu, jin gui ntzixihui c cjahnic, cja jin gui nzojm ncjahm di hermano. 6 I bbh c dda fjti hermano c i mantjo i eme ca Ocja, pe i jjtetjoto. Gueguec i jon car manera ja dr guati jy ngu c dda cjahni, pa dr ujti hnaho mfeni c j r heh ca Ocja. Cja ya x llega x jiti c ddaa. X jiti c bbja c segue i joni hnar hu ca j bbe i padij. Segue i pti cr religinj. Como i mbendi c cosa jin gui tz c x dytij, d i jon car manera ja dr dabeni c cosac. I joni tema cosa o tema ddadyo hu ca da pjpi qu myj. Nguetica ga tjti c bbjac. 7 D i jm tema ddadyo palabra, pe jin gui ne da dnij car palabra ca ntju my r z. 8 C jijte maestro c i ujti c bbjac, i jjmi c yojo brujo c m ntxtihui car Moiss. Nuc, m ju qu tjuju hui car Janes co car Jambres. Ncjadip hneje, r pa ya, c jijte maestro i contrabi y to i majm nr palabra n ncjuani. Jin gui tz qu mfenij, cja jin gui cierto car palabra ca ba ja gueguec. 9 Ba eh car pa bb ya jin da jogui da jiti c cjahni, porque ya xta fadi, jin gui cierto ca i majm. Bi ncjadip hneje c yojo

Gui dyjqu ca gu xihqui ya, pa gui padi ter bh ca da ncja c pa c ba eje. Dr ndo nttzo c cjahni, cja dr ndo ntji dr zjpi y to i tn n r palabra ca Ocja, como da tthtibi prueba r ngu. 2 Da mben c cjahni ja ca i ne guejtsj gueguej, cja da ndo ma r myj car domi. Da ndo hi xtsjj, cja da majm, r ndo z ga hmpj. R nttzo dr zanij ca Ocja. Jin da dyjti qu ta, qu mej, cja jin da gradecebi ca x dyhtibic. Jin da mbenij ca Ocja, nim pa da zujca. 3 Jin da mah qu mi nga cjahnij, cja jin da n cor tti jqui. Da jixi bbtjri qu hohui, jin da pnti qu mfeni, da cja r cuj. Da tzajte cja da ntujnij, ncja ngu c zuwe r nttzo. Jin da ne c to i ti ca r z, cja jin da hi htzibij c jogui cjahni. Da jc. 4 Da d qu

Cmo ser la gente en los ltimos das

2 TIMOTEO3,4 brujo c m ntxtihui car Moiss cja m ti ntjti milagro. Guejtic bi fadi, m jijtec, cja ya jin g ttemebihui, bb.
El ltimo encargo de Pablo a Timoteo
16Cam

518 heme cam Tzi Jmuj Jesucristo. Tzi Taj ji tzi x ddajquij ghtjo y Escritura. Guejtsj guegue bi xih qu mfi c palabra c bi ju xc. I sirve c Escritura pa gu padij ja i ncja ca Ocja, cja i fxquij pa gu meyaj, como ngu car hu ca r z, como ngu c hnaho mfeni c jin gui cierto. Gue y Escritura i huntiguij bb d tij ca jin gui tz, cja i xijquij car hu ca ncjuani ca gu tnij pa gu hmpj hnar vida r z. 17 Ncjap, y Escritura i xih car cjahni ca i sirvebi ca Ocja ghtjo ca i nesta da badi pa da hmy r z, cja pa da pjpi ca Ocja ncja ngu r ntzhui. B jantiguij cam Tzi Taj ji tzi, co car Tzi Jesucristo. Bb p xtu e guegueca pa da mandado hua jar jy, da jampi r hunda y cjahni, ncja ngu hnar nzya. Da ccahti toca i ndujpite cja co toca x dyti ca r z, tanto c cjahni c ya xtr ndu, como y di bbjtjo. Eso, d mbembiqui digue quer cargo, nuqu, Timoteo, cja d xihqui, gui mben ca Ocja, cja gui pjpi ghtjo mbo ir my. 2 Gui segue gui man n r palabra ca Ocja, gui mpgui gui ujti c cjahni, ghtjo r tiempo, masque da ttzanqui o da jnuqui r z. Gui ccahtzi c to i ne da dni palabra c jin gui cierto. Gui hunti c to i ti ca r nttzo. Gui nzoh c to jin gui ne da dyjti n r palabra ca Ocja, cja gui ztibi my c to i tni r z. Jin da dyxi ir my ca gr nzoj y cjahni, pe guejtjo gui phtzibij r tti jqui. 3 Gui mpgui, gui xij y cjahni n r palabra ca Ocja, menta i cjadi tiempo. Como ya xpa eh car tiempo bb ya jin da

nuqu, Timoteo, xc tn car palabra ca d ujtiqui. Nughui, xt hohui r ngu, cja xc ccahtigu ja i ncja cam vida, ja ncja dr pjpi ca Ocja, ghtjo mbo m my, cja co ja ncja dr eme guegue. Xc ccajtigui, d phtzibi paciencia ym mi ngacjahnij, d majte, cja jin gui caxi m my bb i ttjtigui tema cosa ca jin gui tz. 11 Gu padi te tza ngu d sufri bb m ttjtigui tujni. Gu padi ter bh ca bi ncjagui p jar ciudad Antioqua, co p Iconio, hneh p Listra. Bi ccanqui doo c cjahni, bi dncaddigui. Ya m tchdip di bbjtigui. Nu ca Ocja bi gzqui ghtjo c peligroc. 12 Cierto, bb to i ne da dn car Jesucristo, cja da hmh hnar vida ca da tzpi, jin da bbh ca to da dyhtibi tujni. 13 C pa c ba eje, da ndo ngujqui c cjahni c da ntxtihui nr evangelio, cja co c jijte. Gueguec da heme c dda palabra c j r heh ca Ocja, cja p da jiti y p dda cjahni pa da heme ncjadip, hneje. 14 Pe nuqu, gui mbeni c palabra c xc nxdi cja xc heme, como ciertoc. Guejtjo gu padi, jin gui mtjri c cjahni c x ujtiqui c palabrac. 15 Nuqu, desde bb ngu tch, xc padi te i man c Escritura. Xc nxhc ghtjo ir vida, eso, xc padi ja ncja gi tti car nzajqui ca jin da tjegue, cja xc

10Pe

519 ne y cjahni da dydej car palabra ca cierto. Da gustabij da dydej bbtjri, hasta da jionij r ngu maestro c da xijm hnaho mfeni cja co hnaho hu pa da tzpi gueguej. 4 Nu p jab i jmandi n r palabra ca Ocja, ya jin da guati p c cjahni. Da jijm n r palabra ca Ocja pa da guatij p jab i ttujti cuentotjo. 5 Nuqu, gui mbeni r z ja ncja gr hmy cja co toca gu tni, cja gui tzjti ca r por r ngue car Jesucristo. Gui uni ir my gui tngui car evangelio. Gui cumpli r z car bbfi ca x ddahqui ca Ocja. 6 Nug, ya xta tjag uigui nm vida, ncja hnar zuwe ca ya xta jahtibi ca Ocja. Ya xqui guehp da bbjtigui, gu tzoc nr mundo. 7 Ya xt tzbbe r ngu cm contra, cja co hnej y prueba, cja xt tjaja r z. Xt uni m my, xt ti nr bbfi x ddajqui ca Ocja, cja ya xtr cjuajti. Xt phtzi r z n r mensaje car Jesucristo. Ncja ngu g xijqui guegue, ncja ngu xt xij y p ddaa, cja ya x ntngui n r tzi palabra ca Ocja. 8 Nuya, d thmi car premio ca x mzqui ca Ocja p jar ji tzi, como xt ti ca r z. Nu cam Tzi Jmuj, r jogui nzyaca, da ddajquij cada hnaaguigj ca r ntzhui, segn ca xt tij. Jin gui jnguitsjg da ddajqui hnam premio, sino ghtjo c p ddaa c i ne guegue cja i thmi car pa bb p xtu eje, guejtic da un cr premioj, hneje.

2 TIMOTEO4 Demas. X hna nzoguig, x ma xc ma p Tesalnica, porque x ma r my y cosa y i bbjcua jar mundo. Guejti car Crescente cja co car Tito, ya jin gui bbjcua hneje. Car Crescente ya x ma p Galacia cja car Tito x ma p Dalmacia. 11 Ja nr Lucas d bbbbe hua. Bb xcu heje, gui tjoh tz p jab r bbh car Marcos, cja gu tziji, gu ejmi. Nuca i jogui da mxqui co n r bbfi ca Ocja. 12 Nu car Tquico, xt pjni p jar ciudad Efeso. 13 Bb xcu heje, gu canqui tz cam manga ca d tzoh p Troas, p r ngu car Carpo. Guejtjo gu tjnqui cm libro c d tzoh p, cja jin gui ma gui dabeni cm jhmig, hneje. 14 Nu car Alejandro, car juihti, bi ndo dyjtigui ca r nttzo. Ca Ocja da cohtzibi cr castigo. 15 Nuqu, gui mfdi hneje digue car cjahnica, pa jin te da cjahqui, porque i ndo contrabi n r palabra ca Ocja n d majmi. 16 Bb m ttzojnquig p jar jujticia car primera vez, jin to m ne di mxqui g testigo. Bi wembigui ghtjo cm amigo. D jpi ca Ocja da perdonabi digue ca bi dytij. 17 Nu cam Tzi Jmuj jin g jiguitsj gri ddatsj. Guegue bi hmh mad, bi gxqui p jy dy cm contra, pa jin d tu. Guejtjo bi mxqui co cr tzi poder, cja ncjap g jogui xt tngui cr palabra ca Ocja, xt xijm ghtjo c cjahni c jin gui judio. 18 Cja d padi, da segue da mxqui cam Tzi Jmuj, da gzqui ghtjo c r nttzo, cja da mzqui r z pa gu tzm p jab b mandado guegue. R ntzhui gu xjtibij cam Tzi Jmuj Jess ghtjo r tiempo, ni jab dr tzya. Amn.

Timoteo, gui mpgui gu eje pa gui ccajtigui tz, jin gu d. 10 Como ya jin gui bbjcua car

9Nuqu,

Instrucciones personales

2 TIMOTEO4
Saludos y bendicin final

520 pnqui ir nzngua nr Eubulo, co nr Pudente, co nr Lino, co nr Claudia, cja guejti c p dda hermano. 22 Nuqu, Timoteo, gui yojmi cam tzi Jmuj Jesucristo, cja guegue da ztiqui quer tzi my. Gu ghtjoj da mxquiguj. Amn.

pmpi nzngua car Prisca co car Aquila, guejti qu familia car Onesforo. 20 Nu car Erasto xp ngoh p Corinto. Car Trfimo d tzoh p Mileto, m jnini. 21 Nuquigu, gu xni gu eh tz, ante que da mh c zana c r ntz. I

19D

LA CARTA DEL APSTOL SAN PABLO A TITO

Nug dr Pablo, d pjpi ca Ocja, cja r jmandaderogui car Jesucristo. Guegueca x hi xquig pa gu nzoj y cjahni, pa santa da heme c cjahni c x juajni car Tzi Ta ji tzi cja da hmpj ncja ngu ga neca. D nzojm hneje pa da bah c cjahnic, ja i ncja nr palabra n ncjuani, 2 cja co ja ncja dr mhtzij car nzajqui ca jin da tjegue. Ya m ndo yabb, ca Ocja bi prometeguij di ddajquij car nzajquica. Bi mbeni ncjap ante que di dyti nr mundo. Nu c tiempo c x tjogui, jin g xijquij ja di ncja gua ttij car nzajquica. Guegue ca Ocja jin gui ajqui bbtjri cja jin gui jjquij. 3 Cja nuya, x ncja ca bi prometeguij, como bi zh car tiempo ca xqu mbeni pa di mjni cr Tt. Nuya, ca ya xcu hehc, ya xt dej ja ncja gr ttij car salvacin. Guejtsj ca Ocja x ngzquigj ca r nttzo ca nd tuj. Cja x nzojquig, x ddajqui cam bbfi, d tngui nr tzi ddadyo ja digue car Jesucristo. 4 Nuqu, Tito d ti nar cartan pa gu pnquig. De

Pablo escribe a Tito

vera ncjahm m bajtziquig, como guehca d xihqui cr tzi palabra ca Ocja, eso g heme. Cja nuya, hnaadi cam Tzi Jmuj ca d emehui. Gueguec x ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue. Cam Tzi Taj ji tzi, co cam Tzi Jmuj Jesucristo, da nuqui co ni cr tzi tti jqui cja da mxqui pa gui hmy r z. tzohqui p jar jy Creta pa gi n c hermano cja gi dyti ca te i nesta, guejtjo pa gi hi x c anciano cada hnar ji ni p jab i bb hermano, pa da nc. 6 Hnar hermano ca da tti tzi pa da sirve g anciano, i nesta di phtzi hnar vida r z, pa jin da jogui da jma, x dyti ca r nttzo. Guejtjo i nesta di hnaatjo cr bbja, cja qu bajtzi de vera di tn ca Ocja, di dyjti cr taj, cr mej. Guejti qu bajtzi car hermanoca, jin te xtr dyti ca r nttzo, pa jin da jma jin gui bby respetadoc. 7 Ca to da cja r obrero, da mbeni, guejtsj ca Ocja i pjpi, cja gue qu djti ca Ocja i fjtibi. Car hermanoca, jin te xtr ddhtibi ca r nttzo, cja jin da hi xtsj. Jin dur ddajcu, cja jin

5D

El trabajo de Tito en Creta

521

TITO1,2 dur hatti jqui. Jin da nti , jin da ntujnihui qu hohui, hneje. Guejtjo jin da ndo ne da ja car domi. 8 I nesta da recibi c visita, ghtjo cor pj. Da dyti ca r z cja co ca ncjuani, da pnti qu mfeni, da mbeni ter bh ca r ntzhui da dyte. Da hmy ncja ngu ga ne ca Ocja, jin da jgui da dapi qu nttzomfeni. 9 Da heme ghtjo mbo r my car palabra ca ya x tsjijquij, gue cr palabra ca Ocja. Ncjap guejti guegue da jogui da ujti y dda, da ju htibi r myj c to i tn ca r z, cja da badi ja dr dapi c cjahni c i ntxtihui n r palabra ca Ocja. 10 Ndejma i nesta da ttujti c hermano car palabra ca ncjuani, como jin gui bbj y cjahni y jin gui ne da dydej car palabraca. I bb r ngu c judio c i tnguij c dda mfeni c jin gui cierto, i jti y cjahni. 11 Gueguec ya x jiti c dda cjahni, ghtjo co qu familiaj. X ujti c dda mfeni c jin gui cierto cja jin gui tz da tteme. Ncjap ga nda domi c jijtec, como i nccu hti ca r ujti c cjahni. I nesta da nccahtzi c cjahnic. 12 Cja guejti c mi ngu Creta, jijtec hneje. Mismo hnar mi ngu Creta ca mr profeta bi ma ja i ncja c mi ngu p. Bi hi na: C mi ngu Creta i ajquij bbtjri. R nttzoc, i jjm ncja y zuwe y i tzajte. R dajnij, cja r ttzodyoj hneje. 13 Cierto car palabra ca bi man car cjahnic. Eso, gui xih c hermano c r bbh p, jin da ncjaj p, pe da hemej car palabra ca cierto cja da hmpj ncja ngu r ntzhui. 14 Guejtjo gui xijm jin da hemej

522 c cuento c i man c judio, cja jin da cjajpij ncaso c mandamiento c x mbentsj c dda cjahni. C cjahnic, masque ya xqui padi te i man cr palabra ca Ocja, jin gui eme. Hnaho c mfeni c i ne da ujti c p ddaa. 15 Car cjahni ca ya x nguati jr dy ca Ocja, ya x tjojqui r z cr tzi my, cja ya x cchtzibi c nttzomfeni c m mbeni mhmto. Masque di tz ca te di tz o di ntjtihui ca te di ntjtihui, jin da ttzombi cr tzi my c cosac. Da hmjtjo limpio. Nu c cjahni c jin gui eme nr tzi ddadyo ja pe i mbeni nttzomfeni, ca Ocja i ccahtibi qu tzi myj, ntero ya x ttzoni. Masque i tnij ghtjo tema mandamiento pa jin da dnij c cosa c i tsjifi r nttzo, jin da tjojquibi qu myj por r ngue c mandamientoc. C cjahni c, ncjahm ya jin gui padij ter bh ca r z, cja co ter bh ca jin gui tz. 16 Gueguec i majm, i emej ca Ocja. Pe bb d ccahtigj ja i ncja qu vidaj, d padij, jin gui cierto ca i majm, como r nttzo ga hmpj. Jin gui ne da dyjtij cr palabra ca Ocja. R zodi c cosa r nttzo hua jar mundo, eso, jin gui padi da dytij hnar cosa dr z.

Nuquigu, Tito, i tocaqui gui xih c hermano ja dr hmh c cjahni c x heme car palabra ca ncjuani. 2 Gui xih c tita, jin da nti j. Da hmy r z pa da respetabij c p ddaa. Da pnti qu mfenij, da mfdij te da mjm. Da hemej car palabra ca d

La enseanza sana

523 ujtiquij, da majtej, cja da zdi dr dnij ca Ocja. 3 Cja guejtjo gui xih c chujchu, hneje, da hmy ncja ngu ga nesta pa da ni gui, i mbenij ca Ocja. Jin da xoxij bbtjri pa da ajquibi qu mi ngacjahnij, cja jin da nti j. Da un c p dda cjahni hnar ejemplo r z pa dr dnij. 4 Bb i bbpj r z c chujchu, da jogui da ujti c bajtzi bbja da mah qu damej co ni qu bajtzij. 5 Da ujti da mbeni te i pjm, cja jin da mben c p dda hj. Da n ca te i nesta p jy nguj. Da mx qu hohui, da dyte ghtjo ca i man cr dame. Da ncjap dr hmh c bbja c i eme, pa jin to da zmbi cr palabra ca Ocja. 6 Cja guejtjo gui nzoh c bajtzi hj, gui xifi da pnti qu mfenij, da dytij ca r z. Jin da jguij da dah c nttzomfeni. 7 Nuqu, Tito, guehquitsjgu, gui un c bajtzi hj hnar ejemplo r z, ghtjo ca gu te. Gui hmy ncja ng dr ntzhui pa da tti zqui. Gui uni ir my pa gui ujti c bajtzi hj car palabra ca ncjuani. 8 Cja dr z c palabra c gui xijm, pa jin to da ma, jin gui cierto ca gu ma, o r nttzo c palabra c gu ma. Jin da djtiqui tema cosa c cjahni c i contrabij n r palabra ca Ocja. Da ncjap dr mhtzi r tz c to i ne da jixquij ca r nttzo. 9 Cja guejti c mfi cja co c muzo, gui nzohc. Da dyjti ca i xih qu jmuj, cja da tzpic. Jin da dajtij bb te i hmjpij. 10 Jin te da bej, ni di gue c tzi cosa c jin tza i mu hui. Da pjm ghtjo mbo r myj, cja da zjti cr bbfij, pa da ni gui, r z qu vidaj, cja r

TITO2 ntzhui da tteme c mfic, como ntju myj. Da ncjap dr fadi, ntju my car hu ca d tnij, cja da tti htzibi cr palabra ca Ocja, como d majm, ca Ocja x ngzquij ca r nttzo ca nd tuj. 11 Nuya, ya x ni gui, i ndo majte ca Ocja. Guegue x jioni ja xc nghtzibi ca r nttzo ca x dyte ghtjo y cjahni y i bbjcua jar jy. 12 Como ya xt padij ja i ncja cr jmajte, guegueca i fxquij pa ya jin gu hmpj ncja ngu ga hmh c to jin gui tzuj ca Ocja. Nugj gu jjm ya ca r nttzo ca nd tij, cja co guejti c cosa c r ma r my y cjahni y r dn nr mundo. Gu mbenij n d pjm, gu tij ca ncjuani, gu hmpj ncja ngu ga ne ca Ocja menta d bbjtij hua jar jy. 13 Ya xt thmij car pa bb xtu coh cam Tzi Jmuj ca d i htzibij, tzdi, car Jesucristo, como guegue bi gzquij ca r nttzo ca xt tij. Xta ndo tti htzibi bb xtu eje pa da mandado. Bb d mbenij te da ncja, d mpjm cja d thmitjojca. 14 Guegue bi du, bi d cr nzajqui por r nguejcj, pa bi gzquij ca r nttzo ca nd tuj. Cja nuya, ya x jojqui ym myj cja co ym vidaj, como ngu xt emej, pa da fadi, cjahniguij car Jesucristo. Nuya, ya jin gu ndujpitej, gu ndo mpguij pa gu tij ca r z. 15 Gue y palabray gui xih c cjahni. Gui xih c to i eme da zdi dr dnij n r palabra ca Ocja, cja gui hunti c jin gui ne da hemej. Como gu phtzi quer cargo, gui jioni ja gr nzoh c cjahni pa da ttemequi. Cja gui mbeni ja gr

TITO2,3 hmy pa da fadi, ntju my quer palabra, cja pa jin da despreciaqui c cjahni.

524 guegueca x ddajquij hnar ddadyo nzajqui ca r he ji tzi, ncjahm ya xt hmpj ca xtr yo vez. Ca to i phtzi car nzajquica, ya x ngo limpio cr tzi my, ncja hnar tzi bajtzi ca cja x hmy, jin te i tu. 6 Nuya, cam Tzi Taj ji tzi ghtjo co cr tzi pj x ddajquij car Espritu Santo pa gu yojmca ghtjo r tiempo. Y to x nguati jr dy car Jesucristo, ya x mperdonabi ca m tuj ca r nttzo, cja x ttun cr Espritu ca Ocja pa da yojmca. 7 Nuya, cam Tzi Taj ji tzi i ng uij ghtjo co cr tti jqui. I ccajtiguij ncjahm jin te d tuj, cja guejtjo x xijquij da ddajquij hnam herenciaj p ji tzi, gue car nzajqui ca jin da tjegue. Guehca d thmij menta d bbjtij hua jar jy. 8 I ntju my y palabra y xt ju xcua. Da ncjap gr xih c cjahni, ghtjo mbo ir my. Cja gui xih c ddaa c ya x heme ca Ocja, da mbeni te i pjm. Da mjm tema bbfi ca i sirve pa da tti htzibi cam Tzi Jmuj Jesucristo. R z y palabra y xt mbembiquij, cja guejy i nesta gui xifi ghtjo c cjahni pa da hemej. 9 I bbh c dda cjahni c i jonij c lista g tjuju c i cuati p jr palabra ca Ocja, cja i hna mbeni tema cuentotjo dr heh p, pa da xih c hermano. O bb ji na, i mbentsj tema nttni ca jin te r ncjahui nr evangelio, cja d ga aj digue car nttnica. C cjahnic, i huni cja i ntxtihui qu hohui. Guejtjo i bbh c to i tndij car ley ca m man car Moiss. Nuc, d i majm ja dr ddn car leyca. Nuquigu, jin gui

Gui xih c hermano da mi jtjo, da dyjtij c autoridad c i mandado. Da hmpj dispuesto pa da dyte ghtjo ca te da hmjpij. 2 Jin to da zn cr hohui. Jin to da jiombi tujni. Da ccahtij ghtjo cor tti jqui qu mi ngacjahnij, da cjaj jogui cjahni pa ghtjo c p ddaa. 3 Gui mbenij ja nd ncjaj mhmto, bb jim be nd emej car Jesucristo. C pac, hnequigj nd tij ca r nttzo hneje. Nd memyj. J nd ne gua tij ca i man ca Ocja. Nd bbpj r dy ca Jin Gui Jo, cja j m cierto ca nd emej. Nd tij ghtjo c nttzomfeni c nd mbentsjj. Mr ma m myj y cosa y i cja hua jar mundo. Nd i naj, co guejy di mpj ym tzi myj. Nd j cm hohuij, nd mvidiabij, cja nuc m guij hneje. 4 Pe nuya, c cjeya c cja x tjogui, ya xt ccahtij ja ncja ga majquij ca Ocja. Guegueca b pjni cr Tzi Tt, hne bi gzquij ca r nttzo ca xt tij. Nubb, cja bi ni gui te tza i maj y cjahni ca Ocja. 5 B eh car Jesucristo, bi gzquij ca xt tij, porque bi jui guij. Ca ya xt emej guegue, nuya, ya xt padij, j m tz c cosa c nd tij mhmto, masque nd mangj, mr z ndr hmpj. Bb di ji na cr tzi tti jqui ca Ocja, di cjuquij p jab jin gui tz. Pe bi jui guij guegue, cja bi gzquigj ca nd tuj. Xp mnquij cr tzi Espritu Santo, cja

Deberes de los creyentes

525 cjajpi ncaso ghtjo c mfenic. Guejtjo jin gui hunihui cja jin gui ntxtihui c cjahni c i tij ncjap. Gui jigui ghtjo c mfenic, como jin te i fxquij pa g cuatij ca Ocja o gu htibij cr tzi voluntad. 10 Bb di bbh p hnar cjahni ca i ne da wejqui c hermano pa da fjti hnar grupo p jab dr ddni guegue, gui hunti car cjahnic, gui nzofo. Cja bb jim bi dyde, p gui nzoh ca xtr yo vez. Cja bb ndejma jin da ne da dyde, nubb, gui fongui, cja ya jin gui ccahti ncjahm dur hermano. 11 Como j xc ne xc dyh ca xc xifi, ya xqui fadi, car cjahnica ya x dymbi r my pa da dyti ca i mbentsj. Ncjahm ya x dyn n r palabra ca Ocja. Bb da bbh car hjca, i tutsj cr nttzojqui, como ya xqui padi, jin gui tz ca i te.

TITO3 Bb xta zti p car jmandadero, gui mpgui, gui pni gr ma p Nicpolis. Guehp xcr ntjhui p, como ya xt mbeng gu mag p, gu hmh p ghtjo car ngurexma. 13 Gui fxi tz car Zenas, car licenciado, cja co hneh car hermano Apolos. Gui unij ca te da nesta pa jin te da bbtibi. Gui dynij te i nesta, cja gui jionij car manera gr u nij, pa da jogui da ma p jab i ne da ma. 14 Gui xih c hermano p Creta da nxdij da mx c p ddaa c i phtzi necesidad. Jin dr dajnij, da pjm pa da ni gui ca da nestaj cja guejtjo pa da jogui da tzi un qu mfi ca Ocja, hneje.

d ne gu cu h hnar jmandadero, da ma p jab gu bby. Bb jim bi ma car Artemas, nubb, da ma car Tquico, bb.

12Nuya,

Instrucciones personales

y p dda hermano y d bbpje hua i pnquij r nzngua. Gui znguaj po m parteg ghtjo cm amigo c r bbh p, tzdi, c to i majquig por r ngue cam Tzi Jmuj ca xt emej. Ca Ocja da mxquiguj, ghtjoquiguj, pa gui hmpj co cr tzi tti jqui. Amn.

15Ghtjo

Saludos y bendicin final

LA CARTA DEL APSTOL SAN PABLO A FILEMN

dr Pablo, d bbjcua jar fdi por r ngue cam Tzi Jmuj Jesucristo. D yobbe nr cjuada Timoteo, cja d pnquibbe nar cartana. Nuqu, Filemn, d znguaquibbe cor jmajte, como guejtiqu, gu pjpi ca Ocja. 2 Guejtjo d pmpi nzngua cam tzi ncjuj Apia, co ni car Arquipo, co hneh c pe dda cjuada c i jmuntzi p jer ngu. Car Arquipo x nzjti prueba por r ngue nr evangelio, ncjaguig. 3 Cam Tzi Taj p ji tzi, yojmi cam Tzi Jmuj Jesucristo, da jujtiqui quir tzi myj cja da ddahquij bendicin r ngu, gu ghtjoj.

1Nug,

Pablo escribe a Filemn

gr bby, gu xijm nr evangelio. Eso, d jpi ca Ocja da mx c to i eme, pa da badij te tza r z guegue cja co ja i ncja c bendicin c i ddajcj, ghtjoguigj como ngu xt emej car Jesucristo. 7 Bb d jc te tza ngu guir mah c hermano, d ndo mpj cja i ju m my, como d de, gu fx c cjuada c te i nesta, guejtjo gu ztibi qu tzi myj pa jin da ngentij.

Filemn, cada bb d nzoh ca Ocja por r nguehqu, d mbenqui cor jmajte, cja d jpi mpjcje, 5 Como xt de, gu eme car Cristo ghtjo mbo ir tzi my, cja gu madi. Guejtjo d jpi mpjcje ca gur nu r z c dda c i tn car Cristo, cja gu mahc, como guejtic, bajtzi ca Ocja hneje. 6 D jc, gu nzoh c cjahni p jab

4Nuqu,

El amor y la fe de Filemn

d nzohqui hneje pa gui fxqui tz. Nug, x hi xquig g apstole car Cristo, cja d phtzi derecho gu bbjpiqui gui dyti ca d xihqui. Pe jin d ne gu tica. 9 Mejor, d ne gu hqui tz hnar favor porque d madihui. Nug, dr Pablo, ya xtr tita, cja guejtjo i cjojqui fdi porque nd dyo, nd nzoh c cjahni digue car Jesucristo. 10 D hqui tz gui dyhtibi hnar favor nm tt, nr Onsimo. Guegue x cja m tt ca xt hmjc hua jar fdi, como guehca xt nzofo, x heme car Cristo. 11 Mhmto, bb m pjpiqui nr Onsimo, j m tz ca bi dyjtiqui. Pe nuya ca

8Eso,

Pablo pide un favor para el esclavo Onsimo

526

527 xc heme nr evangelio, r z ga mxquig cja r z dr mxquigu hneje. 12 Nuya, ya xtr cujc nr Onsimo da ma dr goh p jab gr bby. Nuquigu, gui perdonabi tz ca bi dyjtiqui, cja gui cjagui tz car favor, gui cuajti ncjahm guejquig gi cuajtigui. 13 Xin di jogui gua tzamig nr Onsimo di gojcua pa di pjpigui hua jar fdi, di goji por r nguehqu, ncjahm guehqu gri fxqui hua. Como ngu guir padi, i cjojqui fdi porque d man car tzi ddadyo ja digue car Jesucristo. 14 Pe jin gu tzami, como j bbe d nqui cja gi uni r tsjjqui di gojti hua? Jin d ne gu cjahqui g fuerza gui dyjtigui nr favor. 15 Pe ntoja x cja Ocja x wembiqui nr Onsimo tengu tzi mpa, pa ncjap xc heme car Jesucristo. Cja nuya, bb p xta guahqui, ya jin gui weguehui ghtjo r tiempo, ni diguejcua jar jy ni digue p ji tzi. 16 Nuya, bb p xqu cuajti, ya jin da pjpiqui g fuerza, ncja ngu ngu dyti mhmto, Nuya, da pjpiqui cor pj ncja ngu hner tzi cjuada ca gu ne. Nug, d ndo maj nr Onsimo, cja hnehquigu, pe ntoja ms gu ndo madi, como ir mfigu, cja guejtjo hne ya xi ir cjuada, ca ya xc heme cam Tzi Jmuj Jesucristo. 17 Eso, bb gu mangu d mfxihui ca dr pjpihui hnaadi cam Tzi Jmu hui, gui recibi tz nr Onsimo cor jmajte, ncjahm guejquig gi recibiguig. 18 Cja bb te xtr dyjtiqui ca dr nttzo, o te di tu hqui, gui dyti r hunda, gui xijqui tengu, cja xt

FILEMN cjujtiqui. 19 Nug, dr Pablo, d xihqui ntju my, xt cjujtiqui. Co guejtsj nm dy, d ju xcua nar promesana. Masque di jogui gua xihquig, hneje, bb te d tu hqui por r ngue nr Onsimo, nuqu gu tujqui ms r ngu, como g tti car nzajqui ca jin dy tjegue bb nd dyog p Asia, nd mang car evangelio p jab ngr bby. 20 D tz m my, gui ma gui dyjtigui nar favor na d hqui, m tzi cjuadaqui. Gui dyjtigui tz por r ngue cam Tzi Jmuj ca d emehui, pa da mpj nm tzi my. 21 Xt pnqui nar cartana, como d padi gui ma gui n cor tti jqui nr Onsimo. Cja d i ng hneje gui ma gui dyhtibi p hnar favor ms dr z ni ndra ngue ca xt ju xcua. 22 Nuquiguj, xc oraguij, xc dyjpij ca Ocja da cjagui gu pxi fdi, eso d thmi car pa bb xt pxcua, xcr ma p jab gr bbpj pa gu nccahtij. Eso, d xihqui tz, gui jojqui tz hnar tzi lugar p jab gr tzya bb xt ma p.

i pnquij nzngua nr hermano Epafras n d bbbbe hua jar fdi. Guejti guegue x cjoti por r ngue car Tzi Jesucristo. 24 Guejti car Marcos i znguaquij hneje, co ni nr Aristarco, co hnej nr Demas, cja co nr Lucas. D mfxjey, d htibije cr bbfi ca Ocja. 25 Cam Tzi Jmuj Jesucristo da mxquiguj co cr tzi tti jqui. Da ncjap, amn.

23Nuya,

Saludos y bendicin final

LA CARTA A LOS HEBREOS

Dios ha hablado por medio de su Hijo

Ya m yabb, c tiempo c x tjogui, car Tzi Ta ji tzi bi mdi bi nzoh c cjahni israelita pa di xijm to guegue cja co ja i ncja cr hmy. Bb ngu tjoh c cjeya, mb nzoh qu jmandadero c m pjpi guegue. Mr ngu c manera mr ujti qu jmandadero pa dr meyaj guegue. Cja gueguec, p m xih c pe dda cjahni ja dr hemej ca Ocja. Gue c ndom titaj c m ttzofo ncjap. 2 G ngax ya, x nzh car tiempo ca xqu mben ca Ocja pa di ujtiguij r z ja i ncja guegue. Nuya, x nguadi x xijquij r z ja i ncja, como xp mjni hua jar jy ca mero r Tzi Tt, gue car Jesucristo. Guegueca bi dyti nr mundo co ghtjo y i bby. Bi mfxihui cr Tzi Ta, bi dytihui ghtjo. Ba eh car pa bb xta ndjti jr dy car Cristo nr mundo cja co ghtjo y i cja, pa da mandado huaca. 3 Guegue cr Tzi Tt ca Ocja i ujtiguij ja i ncja car Tzi Ta ji tzi. Cr hmy guegue i jjtihui cr hmy ca Ocja. R ndo nzdi cja nxgue r z. Guegue car Jesucristo i ungui nzajqui ghtjo y i bby, cja i ungui r ttzdi pa

da segue da hmy. Bi cja r cjahni, b cajcua jar jy, cja bb m du car Tzi Jess, ghtjo ca r nttzo ca x dyti y cjahni hua jar jy, guegue bi guti. Bb ya xqu guadi xqu guti ca xt tij, bi ja r ja, p g ma jar ji tzi, gu mi h p jr jogui dy ca Ocja, cja nuya i mfxihui cr jmandado cr Tzi Ta.
El Hijo de Dios es superior a los ngeles

r ji tzi cr cargo car Jesucristo ni ndra ngue cr cargo c ngele, como guegue mero r Tt ca Ocja, cja nuc, mfitjoc. 5 Car Tzi Ta ji tzi jin g xifi r Tt tema ngele. Nu car Jesucristo, bi xifi r Ttca. Guehca i mam p jar Escritura, p jab i i na: Nuqu, m Ttqui; Nuya, xt ddahqui quer nzajqui, pa da fadi to quer Ta. Guejtjo i bbh p hnar tzi parte p jab i a ca Ocja digue ca hnaa ca du pjni hua jar jy. I i na: Nug, dr taguica, Cja guegueca dm Tt. 6 Hnaatjo r Tt m hi h car Tzi Ta ji tzi, cja bb mb pjni hua jar mundo, bi mandado di tti htzibi, i na:

4Ms

528

529 Ghtjo y ngele y i sirvegui da ndanej cam Tzi Ttg. 7 Digue c ngele, guejtjo i mam p jar Escritura ja i ncjac. I ma ncjahua: Bb da ne car Tzi Ta ji tzi, da cjajpi da cja r ndaji qu ngele, O guejtjo da cjajpi da cja r tzibi, pa da dyhtibij cr jmandado. (Tzdi, bb ya x nguadi x dyhtibij cr jmandado, nubb, da tjeh cr nzajquic.) 8 Nu cr Tzi Tt ca Ocja, jin da tjeh cr nzajquica. Car Tzi Ta ji tzi i nzofo ncjahua jar Escritura: Nuquigu, gr Cjaa, gu mandado ghtjo y cjeya. Gu ti jujticia, cja jin da tjeh quer cargo, ghtjo r tiempo. 9 Gu fx c to i ti ca ncjuani, Cja gu castiga c to i ti ca r nttzo. Guejtjo gu i zquig, dr Cjaa, cja como gr ntzhui pa gui mandado, xt i xquigu g rey. Da ndo mph quir hohui, pe nuqu, ms gui ndo mpjtsjgu, como ms r ji tzi quer cargo. Ncjan ga man car tzi salmo. 10 Guejtjo i bb p hnar tzi parte jar Escritura ca i ma ja i ncja cr hmy cr Tt ca Ocja. I ma ncjahua: Nuqu, m Tzi Jmuquije, bb j bbe m bbj nr jy, g cjajpi bi hte. G dyti nr ji tzi co ni quir tzi dygu. 11 Nr ji tzi co nr jy da tjegue, pe nuquigu, ni jab gr tjegue. Nr jy hnej nr ji tzi da bbdi, ncja ngu hnar dajtu ca ya x mpuni.

HEBREOS1,2 ma gui cjhtziy, ncja ngu bb to i pantzi hnar dajtu pa da mhtzi, Cja diguebb ya, p gui dyte ddadyoy. Pe nuquigu, nunca gui ntita, cja jin da tjeh quer nzajqui ghtjo r tiempo. Ncjan g tsjih cr Tt ca Ocja. 13 Cja p x man ca Ocja p jar Escritura, x xih cr Tt: B ej ya, gui mi jcua jam jogui dy, gu mandadohui, Cja nug, gu tapi quir contra, xt cjajpig du ecua pa da ndandiajmuj jer tzi hua, da ndanequij. Jin tema ngele bi tsjifi di mfxihui cr jmandado ca Ocja. Jndi cr Tt ca Ocja bi tsjifi ncjahua. 14 Como mfitjo ca Ocja c ngele, car Tzi Ta ji tzi i cu h p jab i ne, pa da mxquigj, d cjahnij, y x weguiguij pa gu phtzij car nzajqui ca jin da tjegue.

12 Gui

Nuya, x nzojquij ca Ocja por digue cr Tzi Tt, como guegueca xp janquij nr tzi ddadyo ja. Eso, i nesta gu ju hpij ndu my nr ja n x tsjijquij, cja gu tnij. Bb jin gu cjajpij ncaso, i bb peligro, ddahtz gu wembij, cja gu bbdij. 2 M ngeletjo c to b ja c mandamiento c bi tsjih c cjahni israelita mhmto. Pe ndejma m ntjumy c mandamientoc, como g he ji tzi. C cjahni c j m ne di dyjti c mandamientoc, m ndujpitej, cja m ttun cr castigoj, cada hnaa como ngu ngu dytij. 3 Xigj, ja ncja

No hay que descuidar la salvacin

HEBREOS2 gr pngj car castigo bb jin gu jtij car palabra ca b ja cr Tzi Tt ca Ocja? Nuc b eje pa di salvaguij. Jin da jogui gu pnij car castigoc. Cam Tzi Jmuj Jesucristo bbto bi nzoh qu mxte c m hohui bb m bbjti hua jar jy. Bi xihc ja m ncja nr ddadyo ja n d emej. Cja gueguej bi badij, m ntju my, eso xc xijquigje. 4 Nu c mxtec co c p ddaa c bi heme nr evangelio jar mdi, bi dyte ndu ntji milagro co maravilla. Ca Ocja bi un cr ttzdi pa bi dyti c milagroc, pa g fadi m ntju my ca m majm. Guejtjo bi uni cada hna cr bbfi ca di dyte co ni cr ttzdi car Espritu Santo. Guejtsj ca Ocja bi juajni tema oficio di uni cada hna. Como ghtjo c hermanoc m yojmi cr Tzi Espritu, ghtjo co cr ttzdi, bi fadi, g heh ca Ocja cr bbfij cja co cr palabraj.

530 Pe xc uni mfeni r z, cja xc dyte nr cjahni pa gui jjmi cja pa da tti htzibi hneje. 8 Guejtjo xc un cr cargo pa da mandadobi ghtjo y i cja hua jar jy, da dapi. Ncjan ga mam p jar salmo. I man ca Ocja, gue nr cjahni da mandadobi nr mundo co ghtjo y i bbjcua. Y pa ya d bbpj ya, jin tema cjahni i bbh ca di tapi ghtjo y i bbjcua jar mundo. Bbjtjo gu ngjca. 9 Pe nu ca ya xt nuj, gue car Jess, nuc bi cja r cjahni. Bb mb cjujcua jar jy, bi cja meno ni ndra ngue hnar ngele pa tengu cjeya, como mr cjahni guegue, ncjaguigj. Bi hmjcua jar jy tengu cjeya, cja bi tzhui car du. Por r nguehca g ndu cja p bi ja r ja, eso, bi ttun cr cargo ca ms r ji tzi. Guehca g jui guigj car Tzi Ta ji tzi, b pjni car Jesucristo, cja nuc, bi mbombiguij, bi du, pa santa jin da bbj y cjahni, ghtjo y to i eme guegue. 10 Ya m yabb, car Tzi Ta ji tzi bi dyte ghtjo y i bbjcua jar jy, cja guejti y pa ya, por r ngue cr ttzdi guegue, ga hm r nzajqui ghtjo. Bi mbeni hneje di cjajpi r ngu cjahni di cjaj bajtzi guegue, pa di yojm cr Tzi Tt, como m ne di cuajti r ngu p ji tzi p jab r tz z. Cja pa di jogui di ncjaca, bi man car Tzi Ta ji tzi mr ntzhui di sufri car Cristo pa di dyhtibi ghtjo cr tzi voluntad, cja pa ncjap di jogui gua cjagj bajtziguij ca Ocja hne. Guegue car Jess da zixquigj p ji tzi. 11 Guegueca x ngzquigj ca nd

xta dyti ca Ocja car ddadyo mundo, ncja ngu dar xihquij, jin da ungui r tsjjqui c ngele pa da mandado p. Gue car Jesucristo da mandado p, como guegue bi cja r cjahni. 6 I ju x p jar Escritura nr tzi palabra n i ma ja i ncja y cjahni. I ma ncjahua: Nuqu, Ocja, jin tza te i mu hui y cjahni y xc dyte, cja segue gu mbeni, G ngtjo n r cuerpoj, cja i tu, pe nuqu, segue gu nu, 7 Xc un y cjahni meno cr ttzdi ni ndra ngue ca xc un c ngele,

5Bb

Jesucristo, hecho como sus hermanos

531 tuj, cja x ddajquij hnar ddadyo hmy ca r he ji tzi. Como ya xi bajtziguij ca Ocja, nuya m Tagj cr Ta car Jesucristo, cja guegueca ncjahm m dacjuadaj. Jin gui phtzi r tz dr xijquij hohuiguij. 12 Guegue i xih cr Tzi Ta ji tzi: Nug xt xih cm hohui, ja gu ncjagu, Xt mpjnije c cjahni c i emequi, pa gr xjtiquije tsjdi. 13 Guejtjo i bb pe hnar tzi parte p jab i a cr Tt ca Ocja ncja ngu y p dda cjahni, i i na: Nug, gu thmi cam Tzi Ta ji tzi da mxquig. Cja p i man ca pe hnar tzi parte car Escritura, ncjahm gue car Jesucristo ca i a, i i na: Ccahtijma, d bbjc hua, d yojme ym bajtzi y x ddajqui ca Ocja. 14 Eso, d padij, hnadi cam Tzi Tagj, nugj co ni cam Tzi Jmuj Jess. Guejtjo hnaguudi nm cuerpoj, g ng, g cji. Cam dacjuadaj, car Jesucristo, m nesta di cja r cjahni, pa di hmh cr cuerpo ncja ngu ym cuerpoj, pa santa di du, ncjaguigj. Bb m du car Jess cja pe bi ja r ja, bi dapi ca Jin Gui Jo, bi gxquigj p jr dy. D ghtjoj nd bbpj r dy guegueca, cja r heh ca Jin Gui Jo ca dr tuj. 15 Bb m mandadotjoguij ca Jin Gui Jo, ghtjo r vida nd ndo tzuj gua tuj. Pe nuya, ca ya xc ccxquigj p jr dy guegue, ya jin d tzugj car du. 16 Nu car Jesucristo jin gu hecua jar jy pa di mx c ngele.

HEBREOS2,3 Guejcj d cjahnitjoj, b eje bi mxcj. X ncj ncja ngu ga mam p jar Escritura, i na: Guegue i fx y cjahni y xcu heh p jr cji ca ndor Abraham. 17 Eso, m nesta cr Tt ca Ocja di cja ncjaguigj, pa dm hogj guegue. Bi cja r cjahni, bb, cja ncjap bi jogui pa g mxcj, como nuya i cuati ca Ocja por r nguejcj. Como guejti guegue car Jesucristo r cjahni, i padi ghtjo ja d ncjaj, cja i jui guigj. Guegue bi jgui bi bbhti ncja hnar tzi dti, cja cr cji bi jahtibi ca Ocja. Bi ncjap g nguti c r nttzo c xt tij cja nuya i coji por r nguejcj. 18 Car tzi Jess, mr cjahni ncjaguigj. Bb m bbjcua jar jy, bi tzhui prueba r ngu, ncja ngu c d tzgj. Eso, i padi r z ja dr mxquigj bb ga nzjquij tema prueba hneje.

Nuya, m hohuiquij, gui mbenij, ca Ocja x juanquij pa d cjahniquij, pa gui ma gr hmpj guegue p ji tzi. Gui mbenij te r nguehca b ecua jar jy car tzi Jess, como xt cuatij guegueca. Car tzi Jess i ncja ngu hnar damcja digue cr religin c cjahni israelita, como i fxquij, i ahui car Tzi Ta ji tzi por r nguejcj. Guejtjo mr jmandadero ca b pjni car Tzi Ta ji tzi, b e bi nzojcj, bi ujtiguij ja i ncja ca Ocja. 2 Car Tzi Ta ji tzi bi hi x car Jess, bi un cr bbfi pa da nu htibi qu familia, tzdi, ghtjoguigj y d emej. Cja car Jess bi dyte r z ghtjo ca bi man cr Tzi Ta.

Jess es ms importante que Moiss

HEBREOS3 Guejti ca ndor Moiss bi dyte r z ghtjo cr bbfi ca xqu un ca Ocja. M mandadobi c cjahni israelita, ncja ngu hnar mfi ca i nu htibi qu bajtzi cr jmu. 3 Nu car Jesucristo, ms mr ji tzi cr cargo ni ndra ngue cr cargo car Moiss eso, r ntzhui ms da tti htzibi guegue. Como guegue mr Tt ca Ocja, mr ngutsj p jab m pfi. Nu car Moiss m jjmi hnar mfitjo ca m ph p jr ngu ca Ocja. C cjahni c x juajni ca Ocja i tjquihui cr ngu ca Ocja co ni qu familia c i bbh p, cja car Moiss m pertene car nguca. 4 Bb i bbh hnar ngu, ndejma i bbh hneje hnar mi ngu ca to r mjti. Ca Ocja bi dyti nr mundo co ghtjo y i bby. Guejtsj guegue bi mbeni di ncja cr ngu, tzdi, gue c cjahni c di guatij guegue. 5 Ca ndor Moiss m jjmi hnar mfi m ntju my ca bi mandadobi qu cjahni ca Ocja ncja ngu ngu tsjifi. Guejtjo bi xih qu cjahni ca Ocja c dda palabra c jin di ncumpli hasta bb di hecua jar jy car Tzi Jess. 6 Nu car Jesucristo j mr mfitjo. Guegue mr Tt car mi ngu, cja guegue di cjajpi r mjti ghtjo c m bbh p r ngu cr Tzi Ta. Bi dyte r z ghtjo cr bbfi ca bi un cr Ta. Y pa ya, nugj ghtjo como ngu dar emej car Jesucristo, d jjm qu familia ca Ocja c i bbh p jr ngu. Pe bb d nej gu ma gr hmpj ca Ocja p jar ji tzi, i nesta jin gu tzuj ca te da ncjaguij, cja jin gu jjm ca dr emej car Cristo. Segue gu tnij, cja gu mpjm, porque d padij, cierto gu nuj car nzajqui ca jin da tjegue.

532
El descanso para el pueblo de Dios
7Eso,

gu dej ca i man car Tzi Espritu Santo p jar Escritura, como guejtjo i nzojquij hneje: Nuquj, bb gu dej r pa ya, ya xqui nzohquij ca Ocja, Gui ju hmpij ndu my, cja gui dyjtij, 8 Jin gui cjaj memy. Jin gui ma gui cjaj ncja ngu qui ndor titaj c b tu p jab jin to m hani. Nuc bi tthtibi prueba, cja bi ni gui, j m ne di dyjtij ca Ocja. 9 Cuarenta ao m dyo c cjahni israelita p jab jin to m hani, C cjeyac, ca Ocja segue m ti milagro pa di mtzi, Nu gueguej, jin g gradecebij cr tzi tti jqui, Cjaatjo mr ntxtij ca Ocja. 10 Eso, ca Ocja bi tsjeyabi c ndom titaj, Bi ma: Ym cjahni, cjaatjo i hmdij. Jin te i ntju my qu mfenij, cja r ndo me qu myj. Jin gui ne da nxdij da hmpj ncja ngu dar neg. 11 Eso, bi zti r my ca Ocja, cja bi jih qu cjahni. Bi mantsj r ngue cr tjuju, bi xijm: Cierto, ya jin da tic p jar jy r tzi z p jab gua hmpje cja di tzyaj. Ncjan ga man car tzi salmo. 12 Nuya, m hohuiquij, dyo gu cjaj memy, cja dyo gu yomfenij. Bb jin gu cjajpij ncaso ca i xihquij ca Ocja y pa ya, ba eh

533 car tiempo, nim pa xqu jaj r hunda, cja i nzohquij ca Ocja? Nubb, ya xcr ndo wembij ca Ocja, masque guegue i ddajqui cam nzajquij. 13 Gui nzojtsjj cada mpa, menta gu dej ga nzohquij ca Ocja. Jin to da mbeni mbo r my, da hi na, ms jin te da cja bb da jih ca r heme car Jesucristo. 14 Ncja ngu xt ndtsjj jr dy car Jesucristo bb nd fdi nd emej, i nesta gu segue gu emej ncjadip, pa gr tznij p jab b bb guegue, p jab b cja car tzi pj. 15 I mam p jar Escritura, i xijquij ncjahua: Nuquj, bb gu dej r pa ya, ya xqui nzohquij ca Ocja, Gui ju hmpij ndu my, cja gui dyjtij, Jin gui cjaj memy ncja ngu qui ndor titaj. Nuc, jin g ne g dyjtij. 16 Cja gu mbenij to c cjahni c d m ttzofo, pe jin g ne g dydej, eso, bi cjajpij ca Ocja bi ungui r cu? M gue c ndo m titaj, tzdi, ghtjo c israelita c bi gjqui car Moiss p jar jy Egipto. 17 Cja gu mbenij hneje to c cjahni c bi tsjeyabi ca Ocja cuarenta ao? M gue c ndom titaj hneje, como cjaatjo mr dytij ca r nttzo. Eso, ca Ocja bi jigui b tuj p jab jin to m hani. 18 Cja gu mbenij hneje to c cjahni c bi tsjifi, cierto ya jin di ti p jar jy ca xqu prometebi ca Ocja? Mismo c cjahni c xt xihquij, gue c jin g ne g dyjtibij cr ja ca Ocja. 19 Ncjap g nzh ca xqu man ca Ocja. Jin

HEBREOS3,4 g tij car jyca, porque jin g hemej cja di nj ca xqu man ca Ocja? Guejquitjogj hneje, x xijquij ca Ocja, bb gu emej car Jesucristo, gu ctij p jab b bb guegue, cja gu tzyaj p. Pe i nesta gu zdij, cja gu mfdij pa jin gu cojm jar hu. 2 D jjm c cjahni israelita c xcu bm p jar jy Egipto cja mr ma p jar jy Canan, como guejquitjogj, x tsjijquij hneje ja gr tznij p jab b bbh ca Ocja. Nu c cjahnic, jin te g sirvebij car palabra ca bi xih ca Ocja, porque jin g hemej. 3 Pe nugj, como ngu xt emej, d pjcj jar hu pa gr ctij p jab x xijquij ca Ocja, pa gur tzyaj p. Gu ngj car nttzya ca jin g nu c ndom titaj. X ncj ncja ngu ga mam p jar Escritura: Bi zti r my ca Ocja, cja bi jih qu cjahni, bi mantsj r ngue cr tjuju, bi xijm: Cierto, ya jin da tic p jar jy r tzi z p jab gua hmpje cja di tzyaj. Ya xi m bbh car nttzya p jab di ti qu cjahni ca Ocja cja di hmpj guegue. Cja ya xi m tzya ca Ocja, como ya m yabb, bb m guadi m dyti nr mundo, bi mdi bi tzya. 4 Cja i bb pe hnar tzi testo p jar Escritura ca i xijquij ter bh ca bi mh ca Ocja bb m zh c yojto mpa. I i na: Ca r yojto mpa, ca Ocja ya xqu cjuajti ghtjo c xqu dyte. Ya xi m zte ghtjo, eso, bi tzya guegue. 5 Nu c cjahni c bi mvitabi ca Ocja ya m yabb, ndejma jin g tij

HEBREOS4 p jar nttzya ca xqu ma guegue. Bi zh ca hnar palabra ca xqu man ca Ocja: Cierto, ya jin da tic p jar jy r tzi z. P jab gua hmpje cja di tzyaj. 6 C cjahni c bbto bi ttzofo pa di ma jar nttzya ca xqu man ca Ocja, jin g tic, por r nguehca jin g hemebij cr palabra. Eso, ca Ocja p i thmitjo p dda pa da tij p jab x tjojqui. 7 Guegue i yojpi i nzojcj r pa ya, por r ngue ca hnar palabra ca bi man ca ndor David, ya m yabb. Nug, ya xt mbembiquij te i man car tzi testoc, i i na: Nuquj, bb gu dej r pa ya, ga nzohquij ca Ocja, Gui ju hpij ndu my cja gui dyjtij, Jin gui cjaj memy. Bb m man y palabray ca ndor David, ya xqu tjogui r ngu cjeya desde bb m du c cjahni c xcu bm p jar jy Egipto pa dr zti p jab xqu man ca Ocja. C cjahnic, b tuj p jab jin to m hani. 8 Nu qu bajtzi c cjahni c xcu du, car Josu bi chtic p jar jy ca xqu man ca Ocja, gue car jy Canan. Nuc j mr nttzya ca xqu man ca Ocja. Porque bb dur nttzyaca, ya jim p di yojpi di nzojcj ca Ocja r pa ya, pa gu zdij gu ctij p jr nttzya guegue. 9 Pe ncja ya, ya xt padij p i cojti hnar lugar p jab da tzya y cjahni ca Ocja. 10 C to da ti p jab b bbh ca Ocja, da tzya digue cr bbfij ca m pjm hua jar jy, como guejti ca

534 Ocja bi tzya bb m guadi m dyti nr mundo. 11 Nugj, r ntzhui gu zdij pa gu ctij p jar nttzyaca. Jin gu ncjaj ncja ngu c cjahni israelita c jin g hemej. M yomfeni cja di ncja ca m man ca Ocja? 12 N r palabra ca Ocja i nzojquitjoj r pa ya. Como r heh ca Ocja, ncjahm i bb r nzajqui cja i bb r ttzdi. I jjmi hnar cjuay, ghtjo yojo qu nttzani r njo. Hnar cjuay r njo i sirve pa da xantibi cr xifani hnar zuwe x bbhti, pa da ni gui ja ghtjo i ncja p mbo cr my. I ncjadip n r palabra ca Ocja hneje. Ncjahm i ccajtiguij mbo m tzi myj, ja ncja dr mbenij, cja co ter bh ca d nej. P jr palabra ca Ocja, i ma ja i ncja ghtjo cm mfenij c jin gui pah cm mi ngacjahnij. Guejtjo i juzgaguij, i xijquij, cja r z ca d mbenij, cja hu jin gui tz? 13 Ca Ocja x dyjquij, ghtjoguigj, cja i ccajtiguij ghtjo ja d ncjagj, cja co te d tij. Jin gui tz te gu ajquibij guegue. Ba eh car pa bb xta janquij r hunda. Nubb, da nesta cada hnaaguigj gu xijm ca Ocja ghtjo ca xcr tigj.

ya xt xihquij p a, i bbh ca to i bb mad, i cuati ca Ocja cja i ahui por r nguejcj, gue car tzi Jess, cr Tt ca Ocja. Guegue ya x nzm p ji tzi, ya x ti p jab b bbh ca Ocja. Gu mbenij, guegue r nzdi, cja segue gu emej car Jess, ghtjo mbo m tzi myj. 15 Car tzi Jess i

14Como

Jess es el gran sumo sacerdote

535 bb mad pa da mxquij, cja i jui guigj, porque i padi jin gui nzjcj. Como guejtsj guegue b eje, hne bi sufri ghtjo tema prueba, ncja ngu c d tjoguij, pe guegue jin te g dyti ca mr nttzo. 16 Nuya, b bbbi ca Ocja car tzi Jess, b ahui por r nguejcj, eso ya x jogui pa gu cuatij car Tzi Ta ji tzi. Jin gu yomfenij, cja jin gu tzuj. Gu jpij da nugj co cr tzi tti jqui, como d padij, guegue da mxquij car hora ca d tjojm prueba, o bb te d nestaj. Gu padij ja i ncja car damcja digue cr religin c judio, ca nd tnij mahmto. r cjahnitjoc, jin gur Cjaa. I tti tzi pa da goji por r ngue y pe dda cjahnitjo, da guati ca Ocja, como nuc, jin gui tjgui da guatij ca Ocja. Car mcja i jpi ca Ocja da nu y cjahni co cr tti jqui, cja i ahtibi p jar altar c zuwe cja co c pe dda ofrenda c ba ja c cjahni, pa da cchtzibi ca r nttzo ca x dytij. 2 Como r cjahnitjo car damcja, jin gui tzjti r ngu. Guejti guegue i tzhui prueba, cja bb i hnapi, i ndujpite. Eso, i phtzibi paciencia c cjahni c x dyti tema cosa r nttzo, cja co ni c jin gui padij ja i ncja ca Ocja. 3 Eso, i nesta car damcja da mhti hnar zuwe, da ahtibi ca Ocja por guejtsj guegue, cja diguebb ya, p da ahtibi pe hnaa por r ngue c pe dda cjahni c x dytij ca r nttzo. 4 Nu ca Ocja jin gui jgui pa to da hna cjatsj r mcja. Ja guegue i phtzi car derecho da hi xi hnar cjahni g mcja. Nu ca Ocja bi hi x

HEBREOS4,5 car Aarn, bi cjajpi mr primero r mcja. 5 I ncjadip car Jesucristo hneje. Guegueca jin g cjatsj r mcja. Nu ca Ocja bi xifi r Tt, como ngu ga mam p jar tzi salmo: Nuquigu, m Ttqui, Nuya xt ddahqui quer nzajqui, pa da fadi to quer Ta. 6 Guejtjo i bb pe hnar tzi parte p jab i ma ja bi ncja g tti x car Jess pa bi cja r damcja, como guejtsj car Tzi Ta ji tzi bi hi tzi. I i na: Guehquigu, gui cja r damcja. Jin da tjeh quer cargo pa ghtjo r tiempo. Gu ncja ngu car mcja ca m tsjifi Melquisedec. 7 Nu car tzi Jess, bb m bbjcua jar jy cja ya xti bbhti, bi ndo nzoh ca Ocja, m mahti nzajqui, cja m zoni. M jpi cr Tzi Ta di ghtzibi car prueba ca di tzhui, pa jin di du. Cja como guegue m mben ca Ocja ghtjo r tiempo, cja m htibi cr voluntad, car Tzi Ta ji tzi bi dyjtibi cr ja, bi mtzi, p bi cjajpi bi ja r ja. 8 Car Tzi Jess, macja mr Tt ca Ocja, bb m bbjcua jar jy, m nesta di zjti ca r . Por r ngue ca m sufri, bi nxdi bi dyjti cr Tzi Ta, hasta mero bi hmy ncja ngu ngu mbenc. 9 Cja bb ya jin te m bbtibi pa p di nxdi, nubb, bi cja ncja hnar maestro. Eso, nuya x jogui pa da ujtiguij ja gr ttij car nzajqui ca jin da tjegue, ghtjo y to i eme guegue cja i jtibi cr ja. 10 Car Tzi Ta ji tzi bi hi tzi g damcja car Jess. Bi un cr cargo ncja ngu ca hnar damcja ca m ju cr tjuju mr Melquisedec.

bby r ngu ca d ne gu xihquij digue car Melquisedec.

11I

Peligro de renunciar a la fe

HEBREOS5,6 Pe r ntji pa gu xihquij, porque nuquj, ncjahm jin gu ne gui ntiendej. 12 Ya xn ndo ngu tiempo xc dydej nr evangelio. Ya xcr cjaguj maestro, pe ngu xc cojm xtja. P gu nedij p da yojpi da tsjihquij c palabra c jin te i ntji , ncja ngu ga tsjih c cjahni c cja i fdi i dej n r palabra ca Ocja. P xc ncjaj ncja ngu hnar tzi bajtzi ca ya xi m dyo, cja nuya p x mf wne. Ya xi m tzijme r z, cja co ju ni, pe nuya, ya p xqui ne da tztjo. 13 Y cjahni y ya x ttujti n r palabra ca Ocja, cja p i nej da ttujti nxgue palabra jin tza i ntji , j bbe i padij ja ncja gu hmpj pa da tzh ca Ocja, cja co ter bh ca i nesta gu jjm ya. I jjm hnar tzi bajtzi ca i tztjo cja j bbe i cja r my. 14 Nu y parte r ntji digue n r palabra ca Ocja i jjmi hnar ju ni pa y ndo cjahnitsj. Tzdi, c cjahni c ya x zdi x hemej, i provechaj c partec. Nuc, ya xqui meyaj ja i ncja ca r z cja co ca jin gui tz. Ya x nxdij da hmpj ncja ngu ga ne ca Ocja. Nuya, ca ya xt dej ja i ncja c palabra c bi tsjijquij bb cja nd fdij nd dej nr evangelio, ya jin gui jac gu mbenij. Nuya, r ntzhui gu ddaxj pa p gu nxdij c pe ddaa, pa gu cjaj ncja ngu y ndo cjahnitsj, y ya xqui padi da mbeni r z. Ya jim p gu nxdij c palabra c i tsjijm y cjahni y cja i fdi da dn car Jesucristo, cuando ya xt padijc. Y to cja i fjtjo, i nesta da pti qu mfenij cja da jijm c costumbre r nttzo c m tnij mhmto, pa jin da ztij

536 p jab jin gui tz. Guejtjo i nesta da hemej ca Ocja, ghtjo mbo r myj. 2 Gue c cjahni c cja i fdi da dn n r palabra ca Ocja i nesta da ttujti te i ne da man car tsjixtje. Cja i nesta pa c to i mandado p jar templo da ghtzibi qu dyj cja da orabi. Cja i nesta da badij hneje, bb xta nantzi c cjahni c x ndu, nubb, ca Ocja da janquij r hunda, cja da ddajquij cada hnaaguigj ca r ntzhui. C dda da ncuajti p ji tzi, c dda da cju h p jab jin gui tz, da gojti p ghtjo r tiempo. 3 Nuquj, ya xqu padij ghtjo y palabra y xt mbembiquij. Cja nuya, gui zdij pa gui padij c pe dda cosa c i bbjtjo, bb da mxquig ca Ocja pa gu xihquij, cja hneje bb da mxquiguj pa gui dydej. 4 I bbh c dda cjahni c ya x meya nr evangelio, ncjahm ya x ccahtij car jiahtzi. Ya x mbadij ja i ncja ca Ocja, cja ya x nguati car Tzi Espritu Santo, x unic cr bendicin. 5 Ya x dyde r z cr palabra ca Ocja, cja nuca i ddajquij hnar ddadyo nzajqui ca r he ji tzi. Ya xqui padij, da tjogui ghtjo y cosa y i cja hua jar mundo. Nu c cosa c xt ccahtij bb xta ttte ddadyo nr mundo, jin da tjohc. 6 Gueguej, como ya x dyh car evangelio cja p x dyy, xc ngojm xtja, ya jin da jogui p da pti qu mfenij pa p da dnij ca Ocja. Ya x dytij ncja ngu c cjahni c bi dtij cr Tzi Tt ca Ocja p jar ponti, bi bbtibitjoj r tz p jab m janti ghtjo c cjahni. 7 Y cjahni y x dydej n r palabra ca Ocja, cja p

537 x dyjm, i jjmi nr jy n i tzi nr dye, ghtjo car deje ca i way, i tzi. Car jy ca i pxi semilla r ngu pa da xoh ca to i pjpi, nuca, ca Ocja da ungui bendicin. Da ncjadip c cjahni c x hemej car Jesucristo ghtjo mbo r myj. 8 Pe nu car jy ca da uni nxgue hmi ni cja co paxi, jin te i mu hui. Da zan car mejuaji cja da mandado pa da ddti. I bbh c dda cjahni c da tthtibi ncjap hneje.

HEBREOS6 gui nxdij gui ncjaj ncja ngu car Abraham. Guegue bi ndo heme ca Ocja, ghtjo mbo r my. Ca Ocja xqu prometebi car Abraham di uni hnr bajtzi, cja di cjajpi di nxanti r ngu. Bb m xih car Abraham car promesaca, ca Ocja bi mantsj por cr tzi tjuju guegue, como ddatsj guegue i mandado, cja ujtjo p hnaa ms dr nzdi pa di hi ji g testigo. 14 Bi xih car Abraham, cierto di cjajpi di ndo ngujqui qu bajtzi hua jar jy, cja p di uni hnar bendicin dr tzi z. 15 Car Abraham ya, bi dhmi r ngu cjeya, pe jin g yomfeni. Bi dhmi hasta bb m hmh cr tt ca xqu prometebi ca Ocja. 16 Y cjahni, bb i ne da ttemebi cr palabra, i i jm ca Ocja g testigo, como guegue ms r ndo nzdi cja i mandado. Cja bb x hi h ca Ocja hnar cjahni, ya jin gui nesta d gu hnij, cja da cumpli ca x ma? 17 Nu ca Ocja, bb m un cr promesa car Abraham cja co qu ntnihui c di hmy, bi mantsj cr tjuju pa di fadi, ntjumy guegue di cumpli ghtjo ncja ngu g ma, cja jin te di pti. 18 Ncjap dar padij hneje, i ndo ntjumy car promesa ca x ddajquij ca Ocja. Bi d cr palabra cja p bi hi jtsj guegue g testigo, pa gua padij, jin da pti cr palabra cja jin da jijquij. Nugj, ya xt cuatij jr dy car Jesucristo cja d thmij da ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue. Jin d yomfenij, d padij ntjumy da ddajquijca, como guegue ca Ocja x ddajquij cr promesa, cja p x hi jtsj guegue g testigo. 19 Car tjaja ca d thmij b bbh p

13Nuquj,

cjuada, masque d nzohquij ncjan, d mbeng gu jjm car jy ca x un car semilla r ngu. D i ng ca Ocja da ddahquij cr bendicin, co ni car nzajqui ca jin da tjegue. 10 Ca Ocja i uni cada hna ca r ntzhui. Guegue b janti ter bh ca gu pjm, cja jin da dabeni ja ncja xc mah quir mi ngahermanoj. Como xc fxj co quer tzi tti jqui c pe dda hermano c i emej car Jesucristo. Cja hasta r pa ya, segue gu fxjc. 11 Nugje d neje, cada hnaaquiguj gui dymbi ir myj, gui segue gui hemej car Cristo ncja ngu ngur hemej jar mdi. Jin gui jijm ghtjo r vida, pa ncjap da jogui da ttahquij ca r z ca gu thmij, gue car nzajqui ca jin da tjegue. 12 Xajma jin gui ma gui cjaj dajni. Jin da dyxi ir myj. Nesta gui tmbij cr ejemplo c cjahni c m bbh c cjeya c x tjogui cja bi hemej ca Ocja. Segue m tnij, cja g ngax ya, bi ttun car herencia r z ca xqu man ca Ocja, guehca xqu dhmijca.

9Nuquj,

La esperanza que nos mantiene firmes

HEBREOS6,7 ji tzi, p jab i pzquij ca Ocja. D padij guegue da ddajquij car tjajaca. Bb d mbenij te tza r nzj n r promesa ca Ocja, i ztiguij ym tzi myj, pa jin gu wembij jr hu. Nr promesa n x ttajquij i fxquij ncja ngu hnar ancla ga mxi hnar barco. Hnar ancla, i ttnti mero p ndo mbo car mar, cja i zti car barco pa jin da du x car deje. 20 Guejti car tzi Jess i fxquij. X hmto, x ujtiguij car hu pa gu mh p ji tzi, cja guegue ya x nzm p. Nup, b nccahtihui car Tzi Ta ji tzi, b ahui por r nguejcj. Nim pa jab dr tjeh cr cargo, como guegue i jjmi ncja ca hnar damcja ca m ju cr tjuju mr Melquisedec.

538 mi ngu p, i ndo bbpj r z. 3 Nr Melquisedec bi hna ni guitjo cja bi ntjhui car Abraham. M phtzi cr cargo g mcja. Jin gui mam p jar Escritura toca mr ta, toca mr me car Melquisedec, co toc m tita guegue. Guejtjo jin gui ma, ncjahm bi hmy o ncjahm bi du. Ngu dar ccahtij jar Escritura, nr Melquisedec, ncjahm mr mcja pa ghtjo r tiempo, nim pa jab di tjeh cr cargo, como jin gui ma ncjahm xtr ndu. Ncjap ga jjmi cr Tzi Tt ca Ocja, como guejtica x cja r mcja, i phtzi cr cargo pa ghtjo r tiempo, nim pa jab dr tjegue. 4 Nuya, gui mbenij tz te tza mr ji tzi cr cargo car Melquisedec. Como ca ndom titaj, car Abraham, bi djti ca hnr parte digue ghtjo ca xcu dapi c gojo rey c xcu ntujnihui. I tsjifi r diezmo ca tengu ca bi d car Abraham. 5 Car ley ca bi man car Moiss m bbjpi ghtjo c cjahni israelita di djtij c mcja hnar diezmo digue ghtjo ca m phtzij. Nu c mcja, ghtjo g hejm cr cji car Lev. Tzdi, m gue qu ntnihui car Lev m ttun c diezmo. Cja car Lev mr mboxibbjto car Abraham. 6 Pe nu car Melquisedec, jin te mr ncjahui car Lev. J mr pariente digue c pe dda mcja, pe guegue ndejma bi ja ca tengu ca bi ahtibi car Abraham. Bi ttuni hnar diezmo digue ca m jaca, cja guejtjo bi bendecibi car Abraham. Nu car Abraham m ndo tti htzibi. Guejtjs ca Ocja xqu xifi guegue di cjajpi cjahni qu bbjto car Abraham, ghtjo qu ntnihui c di hmy,

Car Melquisedec mr rey p jar ciudad Salem, cja mr mcja hneje, m sirvebi ca Ocja ca ntjumy i bby. Cja bb mb coh car Abraham p jab xcu dapi c gojo rey c xcu ntujnihui, bi ntjhui car Melquisedec. Nuca, bi bni bi ma b tjah car Abraham, cja bi un cr bendicin. 2 Diguebb ya, car Abraham bi d hna parte digue ghtjo ca xcu jambi c rey, bi un car Melquisedec. Bi juejque g ddtta parte ghtjo ca xcu jambi c rey, cja bi djti hna parte guegueca. Nr tjuju Melquisedec i ne da ma, guegue r rey ca i ti jujticia r z, cja guejtjo i ne da ma, r rey ca i fj y cjahni pa da hmpj r z. Car Melquisedec m mandado p jar ji ni Salem, cja n r tjuju car ciudad i ne da ma, c

Jess, sacerdote de la misma clase que Melquisedec

539 cja di uni r ngu bendicin. 7 Hnar cjahni, bb da bendecibi cr hohui, ya xqui fadi, guegue ms i ja cr cargo ni ndra ngue ca hnaa ca i ttun car bendicin. Cja guegue car Melquisedec bi un car Abraham cr bendicin, eso, d padij ms mr ngu cr cargo car Melquisedec. 8 Nugj, y pa ya, d djtitsjj ym diezmoj y cjahni y i phtzi cr cargoj p jr ngu ca Ocja. Como cjahnitjoy, jin gui bbpj ghtjo r tiempo. I tuj. Pe nu car Melquisedec, jin te i xijquij jar Escritura, cja bi du? Ncjahm di bbjtica. 9 Y pa ya, y mcja digue cr religin c israelita i recibitjo y diezmo y p dda cjahni, qu mi ngaisraelitaj. Gueguej c mcja, ghtjo gu hejm jr cji car Lev, cja nu car Lev, mr mboxibbjto car Abraham. Nu car Abraham, bb mb ntjhui car Melquisedec, exque bi djti cr diezmo pa guejtsj guegue. Guejtjo bi goji por r ngue ghtjo qu bajtzi c di hmy, co qu bbjto cja hneh qu mboxibbjto. Como ghtjoc bi hmy cja bi mhtzi nzajqui por digue car Abraham. Eso, bb m d car diezmo car Abraham, ncjahm bi d cr diezmo car Lev hneje, macja j bbe m bbhca. 10 Eso, car Abraham, bb mb ntjhui car Melquisedec cja bi guti car diezmo, bi goji por r ngue ghtjo qu familia c dr gatzi di hmy. Nuc, ncjahm ya xi mr bbh p hneje, yojmi car Abraham, como guegueca di un cr nzajquij. 11 Car ley ca bi man car Moiss, bi hi x car Aarn co ni qu bbjto hneh c p dda c di ntnihui pa

HEBREOS7 di cjaj mcja. C p dda cjahni j m phtzij derecho di cjaj mcja. Nu qu tt car Aarn, p bi mandadobi c pe dda cjahni israelita, bi xijm te ghtjo m man car ley. Nu c mcja digue cr religin c israelita co cr bbfi ca m tij, j m cjhtzibi c cjahni ca r nttzo ca xqu dytij. Bb di ghtzibijc, nubb, ya jin di nesta pa p di ni gui pe hnar mcja. Nu car Tzi Ta ji tzi ndejma bi hi xi p hnar mcja pa di mxquij. Guegueca j m jjmi ncja car Aarn, pe ms m jjmi ncja car Melquisedec. 12 I mam p jar ley ca bi zoguij car Moiss, to c cjahni c di tjgui di cjaj mcja. Gue qu familia car Lev c dr hmy digue cr cji. Eso, bb m tti x ca hnar mcja ca jin te mr ncjahui car Lev, m nesta di mpti car ley hneje. 13 Pe i mam p jar Escritura, di heh ca hnaa ca di cja r mcja ncja ngu car Melquisedec, gue cam Tzi Jmuj Jesucristo. Nu guegue jin te mr ncjahui car Lev. Car Jess m pertene hnaho r familia, cja c cjahni c m pertene car familiaca, jin to m bbh ca di mhtzi cr cargo g mcja. 14 Ya xqui fadi to cr familia m pertene cam Tzi Jmuj Jess, gue cr familia car Jud. Nu car Jud co qu tt c di hmy, jin g ttungui r tsjjqui pa di cjaj mcja. Por eso, car cargo ca m ja car Jess pa bi cja r mcja, jin gu heje digue car ley ca bi man car Moiss. 15 Nuya, d ccahtij claro, car Tzi Ta Jess x cja hnar ddadyo mcja, como jin gu heje digue cr cji car Lev. Guegue mr mcja ncja ngu

HEBREOS7 car Melquisedec. 16 Nu car Jess, car cargo g mcja ca i phtzi, jin gu heje digue car ley. Porque car ley ca bi man car Moiss bi uni r tsjjqui ja c dr hmy digue cr cji car Lev pa di cjaj mcja. Nuc, m mbdij, porque m tuj. Pe nu car Jess, hnaho cr cargo bi ttuni g mcja, como guegue i phtzi car nzajqui ca jin da tjegue. Guegue r mcja ca jin da mbdi. Ncjap g jjmi car Melquisedec, hneje. 17 Guejtsj car Tzi Ta ji tzi bi hi x car Jess pa bi cja r mcja, como i mam p jar tzi salmo: Nuquigu, gr mcja pa ghtjo r tiempo, jin da tjeh quer cargo. Gr mcja ncja ngu ca hnaa ca m tsjifi Melquisedec. 18 Nuya, d padij, ca Ocja ya jin gui bbjpiguij gu tnij c mandamiento c i cuati p jar ley. C mandamientoc, jin te m bb r ttzdi pa di mx y cjahni, cja gueguec jin g jiti di dytij. 19 Eso, ca Ocja ya x ddajquij hnar ddadyo hu, ms r ndo z. Nuya d padij ja ncja da cczquij ca r nttzo pa da jogui gu cuatij ca Ocja, como ya xqui bbh ca hnar mcja ca i ahui ca Ocja por r nguejcj. Nuc, guejtsj cr Tzi Tt ca Ocja. 20 Car Tzi Ta ji tzi bi hi jtsj g testigo bb m hi tzi g mcja cr Tzi Tt. Bi mantsj r ngue cr tjuju pa gua padij, ntjumy cr cargo car Jess. 21 C mcja israelita, bb m tti xj, jin to g hi h cr tjuju ca Ocja. Nu ca hnar ddadyo mcja ca xt xihquij, car Tzi Ta ji tzi bi gojtsj g testigo bb m un cr cargoca. I mam p jar Escritura

540 ter bh ca bi man ca Ocja bb m hi tzi g mcja car Jess. Bi ma ncjahua: I man car Tzi Ta ji tzi, i na: D mantsj por r ngue nm tjujug pa gui padij, cierto da ncja ca d ma, cja jin gu pti nm palabra, Nuquigu, d i xquig g mcja pa ghtjo r tiempo. Jin da tjeh quer cargo. Gr mcja ncja ngu ca hnaa ca m tsjifi Melquisedec. 22 C mcja c i tndij cr religin c israelita, cierto i phtzi cr cargoj, cja nuc, i tnij ca bbto r acuerdo. Nugj, como ngu xt jjm ca bbto m religinj, nuya d phtzij hnaho r mcja, gue ca hnaa ca x ddajcj car ddadyo acuerdo. Ms r ndo z car mcja ca d tnij ya, cja co car ddadyo acuerdo, ni ndra ngue c ddaa c nd tnij mhmto. 23 Mr ndo ngu c mcja israelita, como segue m tuj, cja segue m tti x qu mbonij. 24 Nu car Tzi Jess, ya jin gui tu, cja jin to p i djti cr cargo, siempre i phtzic. 25 Como i bb guegue ghtjo r tiempo, i jadi cr ttzdi pa da un car nzajqui ca jin da tjegue ghtjo c to da guati, hasta bb xtr guaj nr mundo. Guegue x ngoji por r nguejcj, cja b bbbi car Tzi Ta ji tzi ghtjo r tiempo, i mbembi cr Tzi Ta da jui guiguij cja da mxquigj. 26 Car Tzi Jess, mero r damcja ca d nestaj. R nttzujpi guegue. Ghtjo r z cr hmy, cja jin te i tu ca r nttzo. Masque bi hmjcua jar jy, bi hohui y cjahni y i ti ca r nttzo, pe guegue nunca

541 g dyti ca r nttzo. Digue ghtjo c cjahni c x hmy, ja guegue jin te i tu. Eso, jin te i ccahtzi pa da guati ca Ocja. Cja ya x nzni mero p jab b bbh car Tzi Ta ji tzi, b nccahtihui ghtjo r tiempo. 27 Guegue car Tzi Jess jin gui jjmi ncja c mcja israelita. Nuc, ghtjo r pa m nesta di mhti zuwe cja di ahtibi car Tzi Ta ji tzi. Bbto m ahtibij zuwe pa di cchtzibij ca r nttzo ca xqu dyti guejtsj gueguej. Cja diguebb ya, p m phtij p dda zuwe, p m ahtibij ca Ocja, pa di cchtzibij ca m ti c cjahnitjo hneje. Nu car Jess, hna veztjo bi dtsj cr vida, ncja hnar tzi dti ga bbhti. Nuca, bi ntzhui pa bi guti ca r nttzo ca xtr dyte ghtjo c cjahni c da heme, hasta bb xtr guaj nr mundo. 28 Car ley ca bi ttun c cjahni israelita m ma, to c cjahni c di tti tzi g damcja. Pe nu c m tti tzi, m cjahnitjoc, cja m titjoj ca r nttzo ncja c p dda. Nubb, ca Ocja p bi hi x cr Tzi Tt pa dur damcja. Cja bb m hi xi guegueca, ca Ocja bi cjatsj r testigo, bi d cr palabra, ni jab dr tjeh cr cargo car damcjaca. Guegueca jin te i tu ca dr nttzo, cja x cumpli ghtjo ca i ne car Tzi Ta ji tzi. Eso, x cja r damcja pa ghtjo r tiempo.

HEBREOS7,8 b ju h p jr jogui dy ca Ocja, p jab i tti htzibi. 2 B pjpi cr Tzi Ta p jar ji tzi, como b bbh p ji tzi hneje ca hnar templo p jab b bbh ca Ocja. Nu car temploca, jin g dyti y cjahni, sino guejtsj ca Ocja bi dyte. 3 Ghtjo y mcja y i tti xcua jar jy i phti zuwe cja i ahtibij ca Ocja. Guejtjo i ahtibij c p dda ofrenda c i d y cjahni. Guejti car tzi Jesucristo m nesta te di ahtibi ca Ocja bb m guati g mcja. 4 Nu car tzi Jess, bb di bbjti hua jar jy, nim pa di tjgui di sirve g mcja, como jin gu heje digue cr cji car Lev. Cja i bbjti y mcja digue cr religin c israelita. Gueguec r heje digue cr cji car Lev, cja i ahtibitjoj ca Ocja c zuwe ncja ngu ga mam p jar ley ca bi zoh car Moiss. 5 Nu qu cji c zuwe c i ahtibitjo ca Ocja c mcja c i tndij car leyca, co hneh car templo p jab i cuatij ca Ocja, ghtjoc muestratjo ca hnar templo ca b bbh p ji tzi, p jab mero i bbh ca Ocja. C muestrac i sirve pa gr padij ja i ncja c te b ncja p ji tzi. D padijca por r ngue car palabra ca bi tsjih car Moiss bb mb bbh p jar tt Sina. Ca Ocja bi ujti car Moiss hnar muestra ca m jjmi car templo ca b bbh p ji tzi, cja diguebb ya, p bi xifi di dyti ca hnar carpa ca di sirve g templo, pa di jjtihui car muestra ca xqu ujti. Ghtjo ca m ti c mcja c m tn ca bbto r acuerdo, m sirve pa di nxh c cjahni ja ncja dr ndanej ca Ocja, hasta car pa bb xti ni gui car Jesucristo. 6 Pe nuya, ya xt

Nuya, ya xt mbembiquij ja i ncja c mcja c r he jr cji car Lev. Pe ms i ndo sirve pa gui mbenij ja i ncja ca hnar damcja ca d tnij ya, como ms r ndo z guegue. B bbh p ji tzi,

Jess, abogado de un nuevo pacto

HEBREOS8,9 phtzij hnar ddadyo mcja, cja ms r z cr cargo ni ndra ngue ca i phtzi y mcja y i tndij ca bbto r acuerdo. Guegue cam mcjaj, b bbh p ji tzi cja b nzoh ca Ocja por r nguejcj. Guejtjo x xoxi hnar ddadyo acuerdo ca ms r z ni ndra ngue ca hnaa ca bi zoguij car Moiss. Cja nr ddadyo acuerdo i yojmi ddadyo promesa hneje. Nuc, ms r z ni ndra ngue c promesa c m yojmi car ley ca bi man car Moiss. 7 Bb di man ca Ocja, dr zdi ca bbto r acuerdo, tzdi, car acuerdo ca bi xox car Moiss, ya jin di nesta p di ddajquij p hnar acuerdo, bb. 8 Nu ca Ocja bi ccahti c cjahni, j m jtij di cumpli ca bbto r acuerdo, eso bi mbeni guegue, ya j m joh car acuerdoca. Cja bi zh car palabra ca i mam p jar Escritura: I i na ca Ocja: Ya xpa eh car pa, gu xoxibbe hnar ddadyo acuerdo, nug co ghtjo c cjahni israelita, ngu c r hmh p jar parte ca i tsjifi Israel, ngu c r hmh p jar parte ca i tsjifi Jud. 9 Car acuerdo ca gu xoxibbe, jin da jjmi ca hnaa ca d htibij c ndo titaj, bb nd cjjqui p jar jy Egipto. C cjahnic, jin g dytij como ngu ngu man ca bbto r acuerdo, eso d jjcc. 10 Nu car ddadyo acuerdo ca gu xoxibbe c cbahni Israel bb xta zh car pa ca d mang, da ncjahua car acuerdoc: Da mbentsj cm cjahni te i man cm mandamiento,

542 ncjahm xtr tjutzi mbo myj. Nug, gu cjaa r Cjaaguij, Cja nuc, da cjaa m cjahnic. 11 Nubb, ya jin to da nesta da ujti qu mi ngacjahnij ja d ncjag, C cjahni c i tngui, jin da nesta da nzojm qu hohui co qu amigo pa da xijm: D ne gu xihqui ja i ncja ca Ocja, Porque bb xta zh car paca, ghtjo y cjahni y xt nzofo, da badi ja d ncjag, cja da hemeguij, Desde c tzi cjahnitjo c jin tza i ntju my, hasta c cjahni c i ja qu cargo cja i mandadoj, 12 Cja nug, gu perdonabi c cjahni ca r nttzo ca x dytij, Ya jim p gu yojpi gu mbeni. Ncjap ga man ca Ocja p jar Escritura. 13 Bb m tju x y palabray, ya m ndo yabb, ya xqu mben ca Ocja di dyti hnar ddadyo acuerdo, como ya xi m padi, c cjahni j m jti di dnij ca bbto r acuerdo, eso, m nesta di tthtibij ca p hnaa. Nu y pa ya, ya xt padij ya xqui guejtip da mpun car acuerdo ca bi xox car Moiss, como ya x ni gui car ddadyo.

Nu ca bbto r acuerdo, m bbh qu jmandado c m ma ja ncja dr nzojm ca Ocja c cjahni, cja co ter bh ca m nesta di ahtibij. Cja m bbh ca hnar templo g carpa ca m tsjifi r

El santuario terrenal y el santuario celestial

543 tabernculo. Nuc, m bbjcua jar jy. Bi dyti c cjahni pa di jogui di nzojm ca Ocja p. 2 Nuya, gu mbembiquij ja m ncja car temploca. M bb yojo qu cuarto. Car primero r cuarto, guehca cja xqur ctitjo, m tsjifi car Lugar R Nttzujpi. Nup, mr bbh hnar bbxilmpara g oro, cja co hnar mexa mr cx c tjujme c m jahtibi ca Ocja. 3 Nu ca p hnar cuarto ca mr bbh p mbo, mr cja yojoca. Mr cjoti hnar cortina g dajtu. Nu car cuartoca, m tsjifi car Lugar Ms R Ndo Nttzujpi, como ms mr ndo nttzujpi ni ndra ngue ca hnaa. 4 Cja nu p mbo car Lugar Ms R Ndo Nttzujpi, mr bbh hnar altar g oro p jab m ddti car guitjoni, cja co hnar caja ca mr nttzujpi hneje. Como m eme c cjahni israelita, mero guehp xtze car cajaca, m bbh ca Ocja. Xqu ncuajti car caja nxgue oro, cja mr j p mbo hnar tzi xaro g oro ca m c man, ncja ngu car man ca m tzi c cjahni israelita bb m dyoj p jab jin te m bb ngu. Guejtjo m bbhtzi p cr ttzto car Aarn, guegueca mr damcja. Car ttztoca, masque ya xqu dyoti, p bi ddogui. Guejtjo m bbhtzi p mbo car cajaca c medo p jab m ju x c ddtta mandamiento c bi tsjih car Moiss bb m tsjox ca bbto r acuerdo. 5 Nup xtze car caja, m bbh qu retrato c yo ngele, xqu ttte g oro, cja r tzi z mr ni gui. Nuc m sirve pa di mbembi car damcja bb xti ti p, guehp mr bbh ca Ocja. Nu c yojo ngele, qu jua m ntjhui p xtze car caja, m cohmi.

HEBREOS9 Guehp jr ncjohmi car caja, m tsjix car cji ca m jahtibi ca Ocja. Ya co guehc, como jin gui jogui gu d gu xihquij ghtjo ja m ncja c cosac. 6 Bb ya xi m bbh car tabernculo, co c xt xihquij c mr bbh p mbo, c mcja bi tij p, bi dyti cr bbfij. Ghtjo r pa m ctij p mbo car Lugar R Nttzujpi. M xdi cja m oraj, ncjap ngu hi htzibij ca Ocja. 7 Pe j m cti c mcja p mbo ca hnar cuarto ca m tsjifi r Lugar Ms R Ndo Nttzujpi. Jntsj car damcja m cti p, cja guegue m cti hna veztjo cada ncjeya. Cada bb ngu ti p, m tu mpi cr cji c zuwe c xqu bbhti, cja mr ahtibi ca Ocja pa di guti ca r nttzo ca xqu dyti guegue, cja co ca xqu dyti c p dda cjahni hneje. 8 Bb m sirvetjo ca bbto r acuerdo, c mcja m ctij p mbo car tabernculo pa dr guatij ca Ocja. Como r ndo nttzujpi ca Ocja, mr nttzujpi hneje car tabernculo, ghtjo co car bbfi ca m ti p c mcja, cja m sirve pa di ccax c cjahnitjo, pa jin di guatij ca Ocja. Por r ngue ca m ttti p jar tabernculo, i xijquij car Tzi Espritu Santo, j bbe m jogui pa gueguec di guatij ca Ocja. 9 P jar tabernculo, m titjo tsjdi c mcja, m nzojm ca Ocja, pe jntsj gueguej m ctij p. Bb j bbe mb eh car Jesucristo, j m tjh c cjahnitjo di guatij ca Ocja, como j bbe m cchtzibi ca r nttzo ca m tuj. Pe nuya, ca ya xcu heh car Jesucristo, ya x jogui gu cuatij ca Ocja, d cjahnitjoj, por

HEBREOS9 r nguehca g mfmbi cr tzi cji car Jess. C zuwe c i phtij cja co c ofrenda c i ahtibij ca Ocja c mcja c i tndi cr religin c israelita, jin gui cjhtzibi ca r nttzo ca i tu y cjahni. Eso, gueguey jin gui dabeni ca x dytij. D i yomfenij, cja x mperdonabij o ji na? 10 Nu c ley c bi ttzoquibi c cjahni israelita bb m ttun ca bbto r acuerdo, jntsjtjo m xih c cjahni ter bh ca di ahtibij ca Ocja, co ni c alimento c jin di zij, cja co ja ncja dr nxajm cja dr nxtij pa jin di ccahti ca Ocja dr nttzo qu myj. Como m mben c israelita, gue y dda cosa y d tzij o d ntjtij, i tzjpi ym tzi myj, cja jin gui nuguij r z ca Ocja. C mandamientoc, m sirve xtzetjo, pe j m jojquibi qu tzi my c cjahni. Eso, m ntju my cja m tteme ca bbto r acuerdo jntsjtjo hasta bb di heh car Jesucristo cja di xoxi guegue car ddadyo acuerdo. 11 Pe nuya, ya xp heh car Jesucristo, hne g nguati ca Ocja por r nguejcj, cja x ddajcj c bendicin c bi prometeguij ca Ocja mhmto. Nu car templo p jab b ph cam damcjaj y pa ya, ms r z ni ndra ngue cr templo c israelita, p jab i xjtibi ca Ocja c mcja c i tndij car ley. Como nuya b bbh car Cristo mero p jr nttzya car Tzi Ta ji tzi. Car nttzyaca, i jjmi ncja hnar templo, ghtjo r z cja r nttzujpi cja nunca da mpuni. Jin gui ncja ngu c templo c i bbjcua jar mundo, como jin gur cjahni ca hnaa ca bi dyte. 12 Nu car Jesucristo,

544 ya x ti mero p jab b bbh car Tzi Ta ji tzi, ncja ngu ngu ti c damcja p jab m tsjifi car Lugar Ms R Ndo Nttzujpi. Nu car Cristo ya, jin g ndu htzibi cr cji c chivo co ni cr cji c ndani pa di ahtibi ca Ocja. Nu guegue bi ahtibi guejtsj cr cji. Por eso, bi ti hna veztjo p jab b bbh ca Ocja cja bi guti co ni cr tzi cji ghtjo ca r nttzo ca i bb mbo m tzi myj. Bi guti hna veztjo pa ghtjo r tiempo, eso, ya jin te d tujpigj ca Ocja. 13 Bb j bbe mb eh car Jesucristo, c cjahni israelita c m ne di guatij ca Ocja m nesta di jojqui qu cuerpoj pa di tjgui di guatij, como m i naj, jin gui ja qu tzi myj m tu ca r nttzo ca xqu dytij, pe guejti qu cuerpoj m tu ca r nttzo. Eso, m tsjihtzibi qu cuerpo c cjahni cr cji c toro hneh c chivo c xqu bbhti. Guejtjo cjabb m bbohtzibi jy cuerpoj cr bbojtzibi hnar tzi bbagatjo ca xqu ddti. Ghtjo c costumbrec m cjhtzibi qu cuerpo c cjahni ca r nttzo ca xqu tzjpi. Pe jin te g jojqui qu tzi myj car cjica cja co car bbojtzibica, como ja m ncuajtibi jy cuerpoj xtzetjo. 14 Nu cr cji c zuwe c m bbhti mr muestratjo, m ccahti ca Ocja ncjahm dr cji car Cristo, como nuca, j bbe mb eje. Cja ms i ndo mu hui cr cji guegueca. Car Jesucristo m jjmi ncja hnar tzi dtitjo ca jin te m tu. Cja cr Tzi Espritu ca Ocja bi mx car Jess bb m dtsj cr vida, bi jgui bi bbhti pa bi gzquij ghtjo ca r nttzo ca m ttzombigui ym tzi

545 myj. Nu cr cji car Cristo jin gui xguij xtzetjo. I joguiguij ghtjo p mbo m tzi myj, pa ya jin gu mbenij ca r nttzo ca nd tuj. 15 Car Jesucristo bi hmy por r nguejcj. Bi xoxi hnar ddadyo acuerdo, cja bi zoguiguijca, ncja ngu ga xoxi hnar testamento hnar cjahni bb ya xn ma da du, pa da zoquibi qu bajtzi. Bb m du car Jesucristo, bi tsjox car ddadyo acuerdo. Nubb, ghtjo c cjahni c x nzoh ca Ocja pa da cjajpi bajtzi, bi ttun ca xqu prometebij, ncja ngu c cjahni c m bb mhmto cja m tn ca bbto r acuerdo, ncja nguguigj, y to x nj nr ddadyo acuerdo. X cczquigj ca r nttzo ca nd tuj cja x ttajcj hnar ddadyo hmy, pa da jogui gu ma gr hmpj ca Ocja ghtjo r tiempo. 16 Digue hnar testamento, bb ya to xqui pti r dy, i fadi, ya x ndu car cjahni ca x nzogui. 17 Cja bb i bbjti car cjahni ca x dyti car testamento, jin te bbe i mu hui, bb. Hasta bb ya xtr ndu car cjahni, nubb, da valebi qu bajtzi c x ttzoquibi. 18 Digue ca bbto r acuerdo ya, bb m tsjoxc, car Moiss bi mhti zuwe, bi fmbi cr cji, bi xix c cjahni pa bi mu hui car acuerdoca cja bi fadi m ntju my. 19 Guejtjo bi nmbi c cjahni israelita ghtjo c mandamiento co c pe dda ley. Diguebb ya, bi gah hna tzi dyza co hnar tzi mi ti r tjngui xidyo, bi gati jr cji c tzi ndanitjo co c chivo c xqu bbhti, cja p bi gati jar deje, bi ccuaxti ghtjo c cjahni. Guejtjo bi ccuaxti car libro ca m cuati c ley. 20 Diguebb ya, car Moiss bi

HEBREOS9 xih c cjahni: Por r ngue nar cji na dr ccuaxtiquij, gu padij, i ntju my nar acuerdo na x ddajcj ca Ocja. 21 Ma ya car Moiss p bi ccuaxti car cji jar templo g xifani, co ghtjo c te mr bbhtzi p mbo. 22 Como i mam p jar ley ca bi ttun c cjahni israelita, c te i ncupa p jr temploj, i nesta da ccuaxtij cor cji, cja bb ji na, jin gui ccahti r z ca Ocja c cosac. Guejtjo bb to i ne da mperdonabi ca r nttzo ca x dyte, i nesta di bbhti hnar zuwe, da mfmbi cr cji, cja da jahtibi ca Ocja. Ja cor cji i cchtzibi y cjahni ca r nttzo i tuj.

templo c cjahni israelita co ni c te mr bbhtzi p mbo, m nesta di tjojqui co cr cji c dda zuwe pa di hmy limpio, porque cjaatjo mr guati p c mcja, mr gojm por r ngue c p dda cjahni. Car temploca cja co c mr bbh p mbo, m muestratjo pa gr padij ja i ncja ca mero r templo p jab b bbh ca Ocja. Nu ca mero r templo ca b bbh p ji tzi, mb nesta cji ca ms di ntju my ni ndra ngue qu cji c zuwe, como nuc, m jojqui y cjahni xtzetjo. 24 Cam damcjaj car Jesucristo jin g ti mbo car lugar r nttzujpi p jab m cti c mcja israelita. Car temploc bi ttti hua jar jy. Mr muestratjo digue ca ntjumy r templo ca b bbh p ji tzi. Guegue car Jesucristo bi ti mero p jab b bbh ca Ocja. B bbjti p hasta r pa ya, b ahui cr Tzi Ta por r nguejcj. 25 Car damcja ca m

El sacrificio de Cristo quita el pecado

23Cr

HEBREOS9,10 cuati ca Ocja por r ngue c cjahni israelita, cada ncjeya m cti p jar lugar ca m tsjifi Ms R Ndo Nttzujpi. Cada ncjeya m ahtibi ca Ocja cr cji c dda zuwe. Nu car Jesucristo, bb m bbhti, bi d cr cjitsj, hna veztjo bi ahtibi ca Ocja. 26 Desde bb m mj nr mundo, segue x jahtibi ca Ocja qu cji c zuwe, pa di guti ca r nttzo ca m tu y cjahni. Nu c zuwe co qu cji, j m cjhtzibi ca m tuj, eso, segue m jahtibi ca Ocja. Pe bb m mfmbi cr cji car Jesucristo, nuc ntju my bi ghtzibi ca r nttzo ca m tu y cjahni. Bb jin di ghtzibi, di nesta di du guegue r ngu vez. Nu car Jesucristo, hna veztjo bi du, bi ahtitsj ca Ocja co cr cjitsj, cja nuca bi ntzhui pa bi guti ghtjo ca mr nttzo ca x dyti y cjahni hua jar mundo. Eso, bb mb eh car Jesucristo, ca Ocja bi guadi bi nzoj y cjahni. Ya x xijquij ja ncja da jogui da cczquij ca d tuj, pa da jogui gu cuatij guegue. 27 X man ca Ocja, ghtjo y cjahni hua jar mundo gu tuj hna veztjo. Hnahnaaguij gr tuj, cja diguebb ya gu ccahtij car juicio. 28 Guejti car Jesucristo, bi du hna veztjo. Bi du pa g nguti ca r nttzo ca x dyti y cjahni, ghtjo y to i eme guegue. Cja p du ecua jar jy ca r cja yo vez. Nubb, ya jim p da nesta da du, como ya x nguadi x nguti ca r nttzo ca x dyti y cjahni. Nubb, du eje pa da zix y to i thmij, cja da cuajti p jab b bbh ca Ocja, p jab da nj car nzajqui ca jin da tjegue. Por medio car ley ca bi man car Moiss, ca Ocja bi

546 un c cjahni israelita te tzi ngudi bendicin. Nuc, m tzi jjmi y bendicin y x ddajcj ca Ocja y pa ya, ca ya xcu heh car Jesucristo. Pe ms r ngu cja ms r ndo z y x ttajcj. Nu c bendicin m tzj c cjahni mhmto, m ncja ngu hnar muestratjo digue ca xqu promete ca Ocja. Nu cr cji c zuwe c m bbhti cja m jahtibi ca Ocja, j m jojquibi qu tzi my c cjahni pa di jogui di guatij guegueca. Eso, m nesta cada ncjeya di mhti p dda zuwe r ngu. 2 Nu qu cji c zuwec, bb di ghtzibi ca r nttzo ca m tu c cjahni, gueguec ya jim p di yojpi di ahtibij ca Ocja p dda zuwe. Porque bb xtr cchtzibi ca xqu dytij, ya jin te di mbenij, bb. 3 C zuwe c m bbhti, m sirvetjo pa di mbembi c cjahni cada ncjeya digue ca m tujpij ca Ocja. 4 Cr cji c ndani co c chivo c i bbhti, jin te i bbh cr ttzdi pa da gzquij ca r nttzo ca d phtzij mbo m tzi myj. 5 Por eso, bb ya xi m ne di hecua jar jy car Jesucristo, guegue bi xih cr Tzi Ta nr tzi palabra n i cuati p jar salmo: Nuquigu, m Tzi Taqui, jin tza gu ne pa da jajtiqui qu cji c zuwe c i bbhti. Nuquigu, gu ne pa gu dquitsj nm vidag, eso, xc dyjtigui hnam cuerpo g cjahni, pa da jogui gu tu. 6 Nuquigu, gu ccahti, jin tza i sirve c zuwe c i bbhti cja i jajtiqui p jar altar, como nuc, jin gui cjhtzibi

10

547 y cjahni ca r nttzo ca x dytij. 7 Diguebb ya, p d xih cam Tzi Tag: Ya xtr mag n jar jy pa gu ti quer tzi voluntad, como ngu ga mam p jer tzi palabra. Ncjan ga mam p jar Escritura. 8 Macja i mandado p jar ley, da jahtibi ca Ocja c zuwe c da ddti p jar altar pa dr ghtzibi ca r nttzo ca x dyti y cjahni, pe nuc jin tza i tzh ca Ocjac. Eso, car tzi testo bbto i xijquij, ca Ocja jin gui joni zuwe pa da bbhtibi, cja jin gui ne pa da ddhtibi zuwe p jar altar. 9 Cja diguebb ya, p i man car tzi Jess: Ya xtr mag n jar jy pa gu ti quer tzi voluntad, gu m ajtiqui ca gu ne, nuqu, m Tzi Taqui. Nr tzi palabran, i ne da ma, car tzi Jess bi d cr cuerpo pa bi bbhti, g mbonihui c zuwe c m bbhti bb jim be mb e guegue. Pe nuya, como ya x ndu car Jess, ya jin gui ne car Tzi Ta ji tzi da jahtibi qu cji c zuwe. 10 Bb m du car tzi Jesucristo, bi mfn cr cji, cja nuc bi joguiguij ym tzi myj digue ca r nttzo ca nd tuj. Hna veztjo bi jahtibi ca Ocja cr tzi cji, cja nuc bi ntzhui pa ghtjo r tiempo. 11 Nu c mcja c i tndij cr religin c judio, cada mpa i phtij zuwe r ngu pa da ahtibij ca Ocja, masque c cjic, nunca da ghtzibij ca r nttzo ca x dyti y cjahni. 12 Nu car tzi Jesucristo, bi ahtitsj cr cji hna veztjo, pa g nguti ca r nttzo ca xt tij, cja ya jim p da nesta da yojpi. Cja nuya x ma p ji tzi, ya xp ju h p jr

HEBREOS10 jogui dy ca Ocja, b mandadohui. b bbj n guegue, b thmi hasta bb xtu eh qu contra, da ndandiajmu p jy hua, da dyjtibi cr ja. 14 Ya x cjuajti cr bbfi, como ca bi dyti guegue bb m bbhti, bi ntzhui pa ghtjo r tiempo. X ngzquij ghtjo ca r nttzo ca m bb mbo m tzi myj. Nuya, ca Ocja b jantiguij ncjahm ya jin te d tuj. 15 Guejti car tzi Espritu Santo i xijcj, ya x tjojqui ddadyo ym tzi myj. I nzojquij por r ngue car Escritura. I bbh ca hnar tzi parte car Escritura ca i xijcj ja ncja ga nuguij ca Ocja y pa ya: 16 I man ca Ocja: Bb xtu eh car pa ca xt mbeng, gu xoxibbe hnar ddadyo acuerdo ym cjahni, Da mbentsj cm cjahni c da hemegui te i man cm mandamiento, ncjahm xtr tjutzi mbo myj. Jin da nesta da tju x c mandamientoc p ja medo. 17 Cja diguebb ya, p i man ca Ocja: Gu cjhtzibij ca x dytij, cja ya nunca gu mbengc. 18 Como ya x ngzquigj ca Ocja ca nd tuj, ya jin gui nesta te p da jahtibi, pa p da gzcj ca r nttzo ca xt tij.
13Ya

m cjuadaquij, jin te i ccaxcj pa gu cuatij car Tzi Ta ji tzi. Por r ngue cr tzi cji car Jesucristo, d phtzij confianza, guegue i ccajtiguij r z. 20 Nuya, d tnij car ddadyo hu ca x

19Nuya,

Debemos acercarnos a Dios

HEBREOS10 ddajcj car Jess. Como bb m du guegue, bi ghtzi ca m ccaxcj pa jin gua cuatij car Tzi Ta ji tzi. Mhmto, m hnax p mbo car tabernculo hnar cortina ca m cjoti car lugar ca ms mr ndo nttzujpi, guehp mero jab mr bbh ca Ocja. Pe bb m du car Jess, bi xh car cortinaca, cja bi xojti car lugar ca ms mr nttzujpi. Bi ncjaca pa dr padij, ya xqu tjajqui ca bbto r acuerdo. 21 Nuya, car Tzi Ta Jess x ngoji g damcja, como guegue x ngzquigj ghtjo ca m ccaxcj pa jin gua cuatij car Tzi Ta ji tzi. Cja nuya guegueca i nuguij ncjahm bajtziguij, ghtjoguigj y xt emej. 22 Nuya, r ntzhui gu cuatij ca Ocja ya, ghtjo mbo m tzi myj. Jin gu yomfenij, gu padij ntjumy x perdonaguij ca nd tuj. Gu mbenij, guegue x jojqui r z ym tzi myj, cja ya jin gu tzj, ms gri tuj ca r nttzo. Guejtjo ya xqui ccahti ym cuerpoj ca Ocja, ya xqui bby limpio. Como y to x xixtje, ncjahm ya x mdi hnar ddadyo hmy. 23 Ca Ocja da cumpli ca x prometeguij, cja nugj i nesta segue gu emej car Jesucristo, ncja ngu d dej desde jar mdi. Jin gu jjm ca dr tnij. 24 Guejtjo i nesta gu mbenij ja ncja gr nzojm cm hohuij, pa gr majtsjj cja pa gr zdij gu tij ca r z. 25 Jin gu ncjaj ncja ngu c cjahni c ya x tzyaj, ya jim ba ejm tsjdi. Nugj, nguhnaa nguhnaa gu nzojm ym mi ngahermanoj, pa da zdi dr dnij car Jesucristo. Gu mbenij,

548 ya xpa e cerca car pa bb p xtu coh cam Tzi Jmuj. 26 Nugj, ya xt conocej nr ddadyo palabra digue car Jesucristo. Cja bb p gu tzanij guegue cja gu majm, jin te m ntjumy cr tzi cji pa di guti ca r nttzo ca xt tij, nubb, ya jin tema perdn da ddajcj ca Ocja. Da nesta gu cjutitsjj ca r nttzo ca xt tij, bb. 27 Nubb, ya jntsj car castigo gu thmij, bb xta ncja car juicio. Nubb, da cjujcj p jar tzibi ca r ndo mbni, p jab da tjte ghtjo c x cja contra ca Ocja. 28 Car ley ca bi man car Moiss mr nttzujpi. Hnar cjahni ca jin di dyjti car leyca, bb di ccahti yo o ju testigo, gueguec di xih c nzya, cja di bbhti ca hnaa ca xqu dyti ca r nttzo. J m tjgui to di mtzi pa jin di ncastiga car cjahnica. 29 Nu car ddadyo acuerdo ca x ddajcj cr Tt ca Ocja, ms r ndo nttzujpi ni digue car acuerdo ca bi zoguij car Moiss. Nugj, d phtzij car palabra ca bi ddajquij cr Tzi Tt ca Ocja. Bb gu ndijc, bb gu majm jin te i vale o gu tzandij, ms dr ndo nzdi car castigo da ttaquij ni ndra ngue ca m ttun c cjahni ya m yabb. Guejtjo, bb gu tzandij cr tzi cji ca bi fn car Jess, cja jin da ttajquij hnar castigo ms dr nttzo ni ndar ngue ca bi ttun c ndom titaj? Como guebb m fn car tzi cji car Jesucristo, nubb, bi tsjox car ddadyo acuerdo. Bb gu tzanij car ddadyo acuerdo cja co cr cji car Jess, i tzdi ncjahm d ntxtij cr Tzi Espritu ca Ocja, como guegueca i nzojtiguij ym

549 tzi myj pa gu emej. 30 Ya xt padij ter bh ca x man ca Ocja p jar Escritura, i na: Nug, gu castiga c cjahni c i ti ca r nttzo, gu cjajpij da guti ca x dytij. Cja guejtjo i bbh ca p hnar parte p jab x ma guegue: Ca Ocja da dyhtibi jujticia y cjahni hua jar jy, da uni cada hnaa como ngu g dyte. 31 R nzdi ca Ocja, cja r nttzujpi. Bb to da ntxtihui, r ntzhui da zu car castigo ca da ttuni. 32 Nuquj, gui mbenij c tiempo c x tjogui, bb cja ng hemetjoj nr ddadyo palabra digue car Jesucristo. G tzjtij, masque g tjoguij sufrimiento. M tjombiquij tujni, pe nuquj, jin g cjajpij ndu my. 33 C ddaaquiguj, bi ttnquij delante ghtjo c cjahni por r nguehca ngur hemej car Jesucristo, cja ghtjo te bi tsjihquij. Cja i bbhquiguj p ddaa, g sufrij por r ngue c dde ir hohuij c bi ttni. Guehca ngur ntzixijc, bi ttzanquij hneje. 34 C hermanoc, m cjotij fdi, pe nuquj, g jui jquij, cja g resga g fxj. Guejtjo m tjanqui quir mjtij c ngu phtzij, pe jin g cjajpij ndu my. G mpjtij, como ya xi ngu padij, ms r z quer tzi tjajaj ca gu phtzij p jar ji tzi ni digue y i bbjcua jar jy, como jin da tjegue ghtjo r tiempo car tjaja ca da ttahquij p ji tzi. 35 Pe nuya, dyo gu yomfenij digue ca g hemej mhmto. Gui segue gui tnijca, pa da ttahqui quer tjajaj dr tzi z. 36 Jin da dyxi ir myj. Gui seguej gui dyhtibij cr voluntad

HEBREOS10,11 ca Ocja, santa da ddahquij guegue ca x prometequij, masque gui tzi sufrij hua jar mundo. 37 Como i xijcj p jar Escritura, i man ca Ocja, i na: Ya jin tza i bbdi r ngu tiempo pa p du eh cam Tzi Jmuj. Ya jin du deca. 38 Car cjahni ca x hemegui ghtjo mbo r my, d ccahtig r z, cja gu un car nzajqui ca jin da tjegue. Pe bb da go xtja cja da jiguigui, ya jin gu ccahti r z, bb. Ncjap ga man ca Ocja p jar Escritura. 39 Nugj, hermano, jin dr cojm xtja, p jab gua bbdij, ghtjo co ym tzi myj. Nugj, gu emetjoj car Jesucristo ghtjo mbo m myj, cja gu phtzitjoj car nzajqui ca jin da tjegue.

11

Nugj, d padij ntju my i bbh ca Ocja, masque jin d ccahtij. Car cjahni ca i eme ca Ocja, ghtjo mbo r my, i padi ntju my da recibi ca i thmi, como x man ca Ocja da ni, masque j bbe i n ca i thmi. 2 Nugj, d israelitaj, ya m yabb m bbh c dda ndom titaj c bi heme ca Ocja ghtjo mbo myj. Eso, ca Ocja bi ccahti r z. 3 Guehca dr emej ca Ocja, d padij guegue bi dyti nr mundo, co ghtjo y i bby, cja bb j bbe m ttti y d ccahtij, m ujtjo ghtjoy. Jntsjtjo por r nguehca g mandado ca Ocja, bi ni gui cja bi ncja ghtjo y i bby. Co guejtsj

La fe

HEBREOS11 cr ttzdi, ca Ocja bi cjajpi bi hmy. Jin gu heje digue tema cosa ca di hm mhmto. 4 Car Abel bi heme ca xqu man ca Ocja, cja bi ahtibi c dda qu zuwe c ms mr z. Car Can guejtjo bi ahtibi ca Ocja c ddaa digue c m phtzi. Nu ca Ocja ms bi tzh ca bi ahtibi car Abel ni ndra ngue ca bi ahtibi car Can, como guegue car Abel m eme ghtjo mbo r tzi my. Eso, ca Ocja bi recibi cr ofrenda car Abel, cja bi ccahti guegue ncjahm jin te m tu. Ya m yabb bi du car Abel, pe hasta r pa ya i ddajcj hnar ejemplo por r ngue ca bi dyte, pa gr padij ja ncja gr emej ca Ocja hneje. 5 Car Enoc bi heme ca Ocja, cja bi ttzix p ji tzi vivo, nim pa g ndu. Ya jin g ddti hua jar jy, porque ca Ocja ya xqu zitzi. I mam p jar Escritura, menta m bbjti hua jar jy car Enoc, ca Ocja bi tzj, mr z cr vida. 6 Bb to i ne da tzpi ca Ocja, i nesta da heme, cierto da ncja ca i ma. Nu ca to jin gui eme ca i man ca Ocja, jin gui tz da tzpi. Bb d ne gu cuatij ca Ocja, i nesta gu emej, ntju my i bb guegue. Guejtjo i nesta gu emej, bb gu jonij ca Ocja ghtjo mbo m myj, da ddajquij hnar tjaja r tzi z. 7 Guejti car No bb m ttzofo bi heme ca Ocja. Guegue ca Ocja bi xifi di ncja cosa c j bbe m ncja. Bi xifi di ma di u xi deje nr mundo. Nubb, car No bi dyti ca xqu man ca Ocja. Bi dyti hnar barco pa g huete ghtjo co qu familia. Nu c p dda cjahni c m bbjcua

550 jar jy, masque bi tsjifi te di ncja, jin g heme, cja cierto di ncjaca? Por eso ghtjoc, m nttzojquitsjj g nduj p jar deje. Nu car No bi heme ca xqu man ca Ocja, por eso guegueca bi ccahti r z cja bi un cr vida. 8 Cja hneh car Abraham bb m ttzofo, bi heme ca Ocja, cja bi dyjte. Bi bm p jab mr mi ngu, bi ma g ma p jar lugar p jab xqu xih ca Ocja di uni pa di cjajpi r mjti. Bi bm p jab mr mi ngu cja bi ma, masque j m padi jab guehp dr zte. 9 Bi ma b hmh p jar jy ca xqu prometebi ca Ocja. Pe como j bbe m jogui pa di cjajpi r mjti, bi dyti cr ngu g carpatjo, ncjahm j ndur mi ngu p. Car Abraham m thmi di zti p ca p hnar jy ms r ndo z pa dr hmh p ghtjo r tiempo. Guejti car Isaac, ca mr tt car Abraham, co ni car Jacob, ca mr bbjto, gueguehui bi dytihui qu ngu hui g carpatjo hneje, cja bi hmh p jar jy ca xqu man ca Ocja, ncjahm di nzjcjahnitjohui, macja ca Ocja xqu xihc hneje di cjajpi r mjtihui car jyca. 10 Car Abraham bi dyti cr ngu g carpatjo, porque m padi jin di hmh p jar jyca ghtjo r tiempo. M thmi ncjahm di wem p, di ma dr zm p ca hnar ciudad ca i bby pa ghtjo r tiempo ca jin da mpu ni, gue cr ttzya ca Ocja p jar ji tzi, como car nttzyaca i jjmi hnar ciudad r tzi z. 11 Cja guejti car Sara, ca mr bbja car Abraham, bi heme, r ndo nzh ca Ocja. Guegue j m nte

551 cja ya xqu nchujchu. Nu ca Ocja bi xifi di uni hnr bajtzi, masque ya xqu tjoh car tiempo. Cja nuya car Sara bi heme ca bi xih ca Ocja, cja guegueca bi un cr ttzdi pa bi nte. Por r nguehca g heme ca Ocja di cumpli ca xqu ma, bi hmh cr tt, gue car Isaac. 12 Guejti car Abraham, bb m hmh cr tt, ya xqu ntita r z, ya xi m tjeh cr nzajqui. Pe ndejma bi hmh cr tt, cja bi nxanti r ngu qu bajtzi car Isaac. Eso, bi hmh qu bbjto car Abraham, co qu mboxibbjto, co pe dda qu ntnihui. Bi nxanti r ngu, hasta mr ngu ncja y tz n jar ji tzi o ncja c bbomu p jr nttzani car mar. Jin to di jiti di mede. 13 Ghtjo y cjahni y xt xihquij, bi duj, jim b m ttunij car ddadyo nzajqui ca jin da tjegue, masque ya xqu mprometebij. Pe ndejma bi mpjm, como m padij, ntjumy di ncja ca xqu promete ca Ocja. Masque m bbdi r ngu tiempo pa di zh ca xqu tsjifi, bi badij, cierto di ncjaca. Ncjahm ya xi m jantij ya xn ncja, cja bi mpjm. C cjahnic m padi, j m mi nguj hua jar jy, pe m tjojtij hua jar mundo pa dr znij n jar ji tzi. 14 C cjahni c i ma, jin gui mi nguj hua jar mundo, j r ma r myj y i cja hua, como i joni p hnar jy ms dr z, cja bbjtjo da ztij p jab r ma. 15 C cjahnic, bb di ma r myj y cosa hua jar mundo, di jogui di ma dr gojm p jab g hejm cja jin di jionij ca p hnar jy. 16 Pe gueguej m jonij ca hnar nttzya ms dr z, gue cr nttzya ca Ocja p jar ji tzi. Como m jonij ca Ocja

HEBREOS11 ghtjo mbo r myj, m tti htzibica por r ngue qu vidaj. I fadi toca i tn c cjahni c i bbpj ncjap, eso, i tzpij ca Ocja. Guegueca ya x jojquibi cr nttzya r z p jab dr tzyaj. 17-18 Car Abraham bi segue bi heme ca Ocja. Nu ca Ocja bi dyhtibi hnar prueba, bi dyjpi di d cr tt p xtze car altar ncja hnar zuwe. Car Abraham bi d car Isaac, ya xi mr ma di mhti. Macja m jntsj cr ttca, cja m gue car Isaac ca xqu man ca Ocja di ndo nxanti, pa dr ni gui r ngu qu familia car Abraham, ndejma bi d car Isaac p jar altar. 19 Car Abraham m padi, ca Ocja i phtzi poder hasta da xoxi hnar nima. Cja m mbeni mbo r my, bb di mhti car Isaac, ca Ocja p di cjajpi di ja r ja. Digue car Isaac, i jogui gu majm, ncjahm bi duca cja p bi yojpi bi ja r ja. Como ya xti mhti cr ta bb m nccahtzi, cja p g recibi, p bi ncjadi r nzajqui cr tt. 20 Guejti car Isaac bi heme ca Ocja. Guegue bi xih qu tt, car Jacob co ni car Esa, ca Ocja di uni gueguehui c bendicin c xqu prometebi qu familia car Abraham. 21 Guejti car Jacob bi heme ca Ocja. Bb ya xi mr ma di du, guegue bi nzoh c yojo qu bbjto, tzdi, qu tt car Jos, cja bi prometebi c bendicin c xqu man ca Ocja. Car Jacob mr nth cr tj, cja bi nzoh ca Ocja, bi dyjpi di bendecibi c yojo qu bbjtoc. 22 Guejti car Jos bi heme ca Ocja di cumpli ca xqu ma. Bb ya xi mr ma di du, bi xih c cjahni israelita, ya xi mb eh

HEBREOS11 car pa bb xti bni gueguej p jar jy Egipto, ncja ngu xqu man ca Ocja. Bi mandado car Jos, bb xti ncjaca, di du htzibij qu ndodyo, du guij p jar jy p jab dr ztij. 23 Guejti cr ta r me car Moiss, bi hemehui ca Ocja. Bb m hmh cr tzi bajtzi, mr Moiss, bi haguihui pa jin di bbhti. Juzna g haguihui. Porque bi ccahtihui mr tzi z car bajtzi, cja jin g cjajpihui ncaso ca xqu mandado car rey. Guegueca xqu mandado pa di bbhti ghtjo c tzi wne c m hj, bajtzi c cjahni israelita. 24 Cja guejti car Moiss, bb ya xqu te, ya jin g ne di tsjifi r tt cr tti xu car rey p jar jy Egipto, masque guegueca xqu tede. Nu car Moiss m eme ca Ocja, cja m ne di hmbi qu cjahnica. 25 Guegue m padi, j mr mi ngu p Egipto, cja bi wem p jr ngu car rey, p jab xqu te, pa g ndn c cjahni israelita, cja bi sufri co nic. Nuc, m ndo ttnij, como m cjahni ca Ocja. Car Moiss bi wem p jr ngu car rey, p jab m jnu r z cja jin te m faltabi. Jin g ne g ndhmi p, como jin g ne di ntzixihui c cjahni c m tij ca r nttzo. 26 Guegue bi juajni di dn qu cjahni ca Ocja, macja m ttnij. Jin g ne g ndhmi p jr ngu car rey, p jab di ttzoquibi ghtjo c riqueza c m cja p. C mi ngu p Egipto m hui car Moiss. Ncjadip car Cristo hneje, m tttz bb m bbjcua jar jy. Nu car Moiss m padi, bb di dn ca Ocja, guegueca di uni hnr tjaja ms dr z ni digue c riqueza c di zoquibi

552 car rey. 27 Ca mr heme ca Ocja car Moiss, bi bm p jar jy Egipto. Jin g nzu ca mr tsjeyabi car rey, pe segue m mbeni ja ncja dr mx qu mi ngaisraelitaj, como m pah car Moiss, r ndo nzdi ca Ocja, masque jin d ccahtij, cja jin tza m nzh car rey ca m mandado p. 28 Car Moiss, ca mr heme ca Ocja, bi mandadobi qu mi ngaisraelita bi dytij ncja ngu g man ca Ocja pa di jogui di wenij p jar jy Egipto. Bi ccuaxtij cr cji c djti c xqu bbhti, p jy goxtji qu nguj, pa jin di ti p ca hnar ngele ca mb ja car castigo g du. Car ngelec, ghtjo c ngu p jab bi ti, bi mhtibi cr dabajtzi c cjahni c m bbh p. 29 Cja guejti c cjahni israelita, ca mr hemej ca Ocja, bi bnij p jr jy Egipto, bi ddaxj car deje ca i tsjifi Mar Rojo. Ca Ocja bi xojquibij hnar hu p jar deje, cja bi hui tij jar mad, ncjahm dur jy dr honi. Nu c m Egipto, bb m tij p pa di zh qu cjahni ca Ocja, gueguej ghtjo bi duj p jar deje. 30 C cjahni israelita, ca mr hemej ca Ocja di cumpli ncja ngu g ma, guejtjo bi bbtij jy nttzani car ciudad Jeric. Bi zh c yojto mpa g bbtij jy cjoti car ji nica. Cja ca r yojto mpa ya, bi yte ghtjo c cjoti c m coti car ciudad. Nubb, c israelita bi tij p, bi dapi qu contraj. 31 Cja guejti car Rahab, masque mr maaso bbja, bi heme ms r nzh ca Ocja, cja cierto di ncja ca xqu ma. Como m tzu ca Ocja, bi mx c yojo hj c m Israel c m

553 tjoni pa di bbhti. Bi hah p jr ngu pa jin g ddtic. Eso, jin g bbhti car Rahab bb m tij jar ji ni Jeric c cjahni israelita. Nu c p dda cjahni c mr bbh p, ntero bi mhtijc. 32 Te tza ms gu xihquij digue c cjahni c m bbh c cjeya c x tjogui cja m emej ca Ocja, ghtjo mbo r myj? Ya jin da z r tiempo pa gu xihquij ter bh ca m te ghtjoc. M bbh car Geden, co ni car Barac, co ni car Sansn, co ni car Jeft. M bbh car David, car Samuel, co ni c p dda profeta. 33 C cjahnic, ca mr hemej ca Ocja di dyti ca xqu ma, bi dajm c p dda nacin c m contrabij. Guejtjo m bbh c ddaa c m emej ca Ocja cja m jpij di uni mfeni r z pa di mandadobi c cjahni israelita. Cja m bbh c p ddaaya c bi hemej ca Ocja, cja guegue bi mtzi ncja ngu xqu promete, bi uni ca m jonij. Guejtjo m bbh ca hnaa ca bi ttnti p jr gora c len. Nu ca Ocja bi mtzi, bi ccax c len pa jin te g cjajpi. 34 Guejtjo m bbh c p ddaa c bi bboti p jar horno, bi zjti car tzibi ca mr ndo f m p, cja jin g nzatij. Cja c p ddaa ya, ya xti bbhti co cjuay, nu ca Ocja bi mtzi pa bi ddajm, jin g bbhtij. Guejti c ddaa c j m nzdi, ca Ocja bi un cr ttzdi, cja gueguej bi dapi qu contra c m ntujnij, bi djnaddij. 35 Guejtjo m bbh c dda bbja c bi heme ca Ocja pa di xox qu nimaj, macja ya xqu duj, cja ca Ocja bi xotzi. Cja m bbh c p dda cjahni r ngu c m ttni por r nguehca mr

HEBREOS11 dnij ca Ocja. M tsjijm, bb di jijm ca mr hemej ca Ocja, di tjgui di hmy, ya jin di ttnij. Pe gueguej jin g ne g jijm, hasta g bbhtij, como m padij, di recibij hnar vida ms r z bb xta nantzi c nima. 36 Cja m bbh c p ddaa c m tthtibij r burla cja m tjhmij, co p ddaa c m hnatij co cadena cja m cjotij j fdi. 37 Cja guejtjo m bbh c ddaa c bi bbhti g medo, cja co p ddaa c bi tjjquibi mad qu cuerpo co tjgui. Bi tthtibij tujni pa di cjajpi di jijm ca Ocja. Cja m bbh c ddaa c bi bbhti g cjuay, co p ddaa c segue m dyoj, mr hejm, mr mjm, como j m tjgui di hmh p jy nguj. Jin te m caj dajtu, jntsj qu xifani djti co qu xifani chivo m jej. M ndo probej, m ndo sufrij por r ngue cr palabra ca Ocja, cja jin to g mtzi. 38 C cjahnic, ncjahm j m mi nguj hua jar mundo. M mi nguj p ji tzi, eso, bi tttzj hua jar mundo. C cjahni c j m eme ca Ocja bi xijm, j mr ntzhui di tjgui di hmpj hua jar jy. M ddjnaddij, eso, m dyo, m pjm p jab jin to m hani. M pxj p ja tt, m bbpj p j cueva, cja m tzyaj p j je, co p jab i jajqui c ndo medo. 39 Ghtjo c cjahnic m eme ca Ocja ghtjo mbo r myj, cja ca Ocja bi ccahti r z, ncjahm jin te m tuj. M thmij di ttun car nzajqui ca jin da tjegue, pe ndejma jin g nuj hua jar jy jab dr heh car nzajquica. Bi duc ante que di ni gui ca hnaa ca m thmij. 40 Como ya xqu mben car Tzi Ta

HEBREOS11,12 ji tzi jin di mjni cr Tzi Tt hua jar mundo hasta y pa y d bbpj ya. Cja nuya, ghtjoguigj como ngu xt emej car Jesucristo, ya xt nuj ca bi prometeguij ca Ocja. Guejti c ddaa c jin g nzdi di ccahtij guegue, ya x nuj p ji tzi ca m thmij hua jar jy.

554 guegue ndu ntji cosa r nttzo. Nu car Jess, bi zjtitjo hasta bb m du. Cja nuquj, i nesta gui ncjadij p hneje. Jin da bo ir cuj, nim pa da gaxi ir myj pa gui tnij car tzi Jess. 4 Cierto, gu tzi tzjtij ca i ncjahquij pa jin gui dytij ca r nttzo, pe jim be gur tuj. Nu ca gu sufrij, jin gui jjmi ca bi sufri car tzi Jess. 5 Cja hu ya xc dabenij car palabra ca x xihquij ca Ocja? Guegue i nzohquij ncjahm bajtziquij. I ma ncjahua p jar Escritura: Nuqu, m tzi ttqui, dyo gu tzn ca Ocja ca r ddahqui hner castigo, como x ddahquica pa gui nxdi gui dyti ca r z. Eso, jin da gaxi ir my bb xta jiqui gui sufri ca r . 6 Porque guegue i nzoj y to i madi, Cja i castiga ghtjo c to x cjajpi bajtzi. 7 Nuquiguj, gui tzjtij car castigo ca ba pnquij ca Ocja, cja gui ntzohmij te i ne da manca. Como i nquij ca Ocja ncjahm mero bajtziquij. Cja di bb bajtzi c jin di castiga qu ta? Ghtjo y to i hi bajtzi i nesta da nzofo cja da castiga pa da dyjtij ca i man cr ta r me. 8 Guejti ca Ocja i castiga ghtjo y bajtzi. Nuquj, bb jin gui castigaquij ca Ocja, nubb, j bajtziquij, bb. I pni ncjahm hnaho ca to bajtziquij. 9 Bb nd bajtzigj, m castigaguij cm taj hua jar jy, cja nd jtijc. Hni xjmaja ca Ocja, cam Tzi Taj p ji tzi, dyoca jin gu ju hpij ndumy car castigo ca i ddajcj pa ncjap

12

Nugj, ya xt nuj ca hnaa ca m ne di ccahtij c cjahni c m eme ca Ocja ya m yabb, eso, gu mbenij car ejemplo ca bi zoguijc, gu emej ca Ocja ghtjo mbo m myj, ncja ngu ngu hemec. Gu tzojm hnanguadi ghtjo ca r nttzo cja co ghtjo c p dda cosa c di ccaxquij pa jin gua tnij car Jesucristo. Gu juti m myj pa jin gu cojm p mad r hu. 2 Guejtjo gu mbenij car Jess, ja ncja g hmjcua jar mundo, pa gu tnij guegue. Bb nd fdi nd emej, d cuatij jr dy, cja d padij, guejtjo da mxquigj guegue pa gu tznij p jab x nzni. Car Jess bi zjti ghtjo ca m ncjajpi, pa bi dyhtibi cr tzi voluntad ca Ocja. Bi zjti hasta car hmtz ca bi tthtibi bb m ddti p jar ponti. Como m padi, bb di zjti car du, di jogui di uni r ngu cjahni car nzajqui ca jin da tjegue. Di ncjap di cjaj r ngu qu bajtzi ca Ocja, cja nubb, di ndo mpjtsj car Jess co cr Tzi Ta ji tzi. Eso bi zjti bb m bbhti, cja bi ma gu mi h p jr jogui dy ca Ocja, p jab i tti htzibi. 3 Nuquiguj, gui mbenij car ejemplo ca bi zoguij car Jess. C cjahni c m ndujpite bi cjajpij

Fijemos la mirada en Jess

555 gr hmpj r z, cja gr mpjm guegue. 10 C tengu cjeya c m mandadoguij cm ta m mej hua jar jy, m ddajquij castigo ncja ngu ngu mbeni mr ntzhui, pa gua nxdij gua tij ca m ne gueguec. Nu cam Tzi Taj ji tzi i ddajquij castigo pa gu nxdij gu tij ca r z, cja pa gu jjm ghtjo ca r nttzo. Nxgue r z ca Ocja, cja i ne guegue pa gu ncjaj p. 11 Car hora ca i ttajquij car castigo, cierto jin d tzjm, como d sentij r ndo . Nu c cjahni c x mbadi te r nguehca r ttun car castigo, bb ya x tjoj ya c, nubb, i tij ncja ngu ga ne ca Ocja, cja i ju myj, i mpjm ca Ocja, bb.

HEBREOS12 como di ndo dyhtibi dao c to p di ntzixihui car cjahnica. 16 Nuquj, como ngu guir hemej, jin da hmbi hnar bbja co hnar hj c j xtr ntjajtihui. Jin gui dyhtibij ncaso quir nttzomfeni c i ne da jihquij, pe gui ju hpij ndumy c bendicin c r heh ca Ocja, pa gui jajc. Jin to da ma, jin te i mu huic como jin gui ni gui. Guehca bi man car Esau, ca mr dabajtzi car Isaac. Bi zandi car herencia r nojo ca m toca guegue, cja bi ptibi hnar moji r lanteja, bi n cr cjuada ca mr menor. 17 Nuquiguj, ya xqu padij te p bi ncja. Car Esa, bb m dyjpi cr ta di un car bendicin ms r z ca m tocabi, ya jin g ttuni. Bi nccaxtjo, masque bi ndo nzoni r ngu. Ya jin g ndti te p di dyte pa di ttun c bendicin c xqu zantjo cja xqu m. Eso, d xihquij, jin gui jijm ca gr hemej ca Ocja, pa jin da bbh c bendicin c i ne da ddahquij. 18 Bb m ttun ca bbto r acuerdo c cjahni israelita, bi bx car Moiss p jar tt ca i tsjifi r Sina, cja b ahui ca Ocja. Diguebb ya c cjahni israelita bi guatij p jr ndy car tt. Nubb, bi hmxuy r z, bi ndo nd c guy mr ndo mpotji, m ndo jux car rayo, cja bi ndo ntzi. Ghtjoc bi ncja pa bi ni gui te tza r ndo nttzujpi ca Ocja. 19 Diguebb ya, c cjahni israelita bi dydej mb jxi hnar trompeta p jar tt, m ndo ni gui nzajqui, cja p bi dydej cr ja ca Ocja, mb nzojm p jar tt, cja bi ndo ntzuj bb. Bb m dydej car jaca, c cjahni bi ndo ttzi nij car

ya, gui dydejn. Gui jijm car dajni, gui zdij pa gui tnij car Jesucristo. Dyo gu yomfenij, cja jin da dyxi ir myj. 13 Gui jionguj ya car hu ca ncjuani, cja gui tnijca, pa ya jim p gui yojpi gui wembij jr hu ca Ocja cja pa jin da ngujqui car castigo ca da ttahquij. 14 Gui mbenij ja gr hmpj r z c p dda cjahni. Cja gui jijm ghtjo ca r nttzo, como c cjahni c jin gui phtzij car ddadyo hmy cja jin gui jjm ca r nttzo, jin da ccahtij ca Ocja. 15 Gui mfdij pa jin to da wembi ca Ocja, porque bb to da jij n r hu ca Ocja, ya jin gui tz da ttun c bendicin c i ne da ddajcj guegue. Como bb to di ma, jin gui tz n r hu car Jesucristo, cja di dyy, puede da jiti c cjahni c i yojmi. Nubb, di jjmi hnar paxi dur venenoso,

El peligro de rechazar la voz de Dios

12Nuquiguj

HEBREOS12 Moiss di dyjpi ca Ocja pa ya jim p di yojpi di nzojm. 20 Ya j m ne c cjahni di ttzojm, como m tzuj bb m tsjijm mr ndo nttzujpi car ttca, hasta jin di tjgui to di ti p, nim pa di jiguij di ti tema zuwe. Cja bb di ti tema zuwe, di nesta di bbhti g medo o g lanza. 21 Cja exque bi ndo pih c cjahnic, bi ndo ntzuj, hasta guejtsj car Moiss bi ma: D ndo ntzug, hasta d jua. Guehc bi ncjac bb m ttun c cjahni israelita ca bbto r acuerdo. 22 Nugj, car ddadyo acuerdo ca x ttajquij, jin gui jjmi ca bbto r acuerdo. Nu car ddadyo acuerdo i ddajquij derecho gu cuatij mero p jab i bbh car Tzi Ta ji tzi. Ncjahm ya xt cuatij car tt ca i tsjifi r Sin, p jab b bbh ca Ocja, cja guejtjo i tsjifi r ddadyo ciudad Jerusaln ca b bbh p ji tzi. r nttzya ca Ocja cja nuca i bby pa ghtjo r tiempo. P jab xt cuatij, i bb r ndo ngu mil c ngele. X mpjnij p cja i xjtibij ca Ocja. 23 Guejtip i bbh c p dda qu bajtzi ca Ocja, c b ju x qu tjujuj p ji tzi cja ya x nztij p. Nugj, ncjahm ya xt cuatij cam Tzi Taj mbo ji tzi hneje. Guegueca i ncja ngu hnar nzya ca da janquij r hunda, ghtjoguigj, y cjahni hua jar jy. Xt cuatij p jab b bbh c cjahni c m tn ca Ocja c cjeya c x tjogui, cja ya x ndu. Nuc, ca Ocja ya x cuajti cja ya x jojqui r z, eso, ya jin te i tuj ya. 24 Guejtjo xt cuatij car Tzi Jess. Guegue bi xox car ddadyo acuerdo ca bi zoguiguij, cja x ngoji por r

556 nguejcj. Bb m fn cr cji car Jess bi cjajpi ntjumy car ddadyo acuerdo, cja nuca i xijcj, ya x cczquij ca r nttzo ca xt tij. Nu car Abel, bb m mfmbi cr cji guegue, ca Ocja bi xih ca hnaa ca xqu mhti, jin di perdonabi ca xqu dyte. 25 Nuquiguj, gui mbenij te tza i mu hui car ddadyo acuerdo ca x ttajcj, cja gui mfdij pa jin gui dyjm, como por medio car ddadyo acuerdo, i nzojcj ca Ocja y pa ya. C cjahni israelita c jin g dydej ca bbto r acuerdo, jin g mbndij libre. Ndejma bi ncastigaj, como xcu heh ca Ocja car acuerdoca hneje. Ca Ocja bi nzoh car Moiss, bi xifi ja m ncja ca bbto r acuerdo, cja guegue p bi xih c cjahni israelita, macja mr cjahnitjo hua jar jy. Nugj, y pa ya, guejtsj ca Ocja i nzojcj desde guehp ji tzi por medio cr Tzi Tt. I nesta gu ju hpij ndu my ca i xijquij, porque bb gu jjmca, jin gu pndij libre. 26 Bb m ttun car Moiss ca bbto r acuerdo, ca Ocja bi cjajpi bi ndo ho car hamijy, como bi juati nr mundo. Cja nuya, p i xijquij te p da ncja. I mam p jar libro ca bi dyti car profeta, i na: P gu yojpi gu juati nr jy, ghtjo co nr ji tzi. 27 Como x man ca Ocja, p da yojpi da juani ghtjo, d padij, bb p xtu eh car Jesucristo, da mpuni ghtjo y cosa y d ccahtij hua jar mundo. Ja qu mjti ca Ocja, da hmy pa ghtjo r tiempo, cja nuc, da goji, como jin gui tz da mpunc. 28 Nu car jy ca da ddajquij ca Ocja, p jab gu hmpj guegue, guehp

557 b mandado, cja jin da mpun car jyc pa ghtjo r tiempo. Eso, gu jpij mpjcje ca Ocja por r ngue car herencia ca x ddajquij, como jin da mpunca hneje. Guejtjo, gu ccahtij ja guegue mbo m tzi myj, cja gu jonij ja gr hmpj pa gu tzpij. Gu mbenij te tza r nttzujpi ca Ocja, cja gu ndo i htzibijca. 29 Como guegue i jjmi ncja hnar tzibi ca da wejque ghtjo ca r nttzo pa da nz.

HEBREOS12,13 tengu gu jaj, como x man ca Ocja: Nug, jin gu jquij. Ghtjo r tiempo gu ccajtiquij. 6 Eso, d ghtjoj, como ngu xt emej guegue, jin te gu tzuj, cja jin gu ntztij. Gu mbenij ncja ngu ga mam p jar salmo: Ca Ocja da mxquig; Jin gu tzu ca te da cjagui y cjahni. 7 Gui mbenij c hermano c ya x ndu, c m ja cr cargoj p jar templo cja m ujtiquij cr palabra ca Ocja. Gui mbenij ja xc mbn cr bbfij, cja ja m ncja ngu hemej, cja gui tnij car ejemplo ca x nzohc. 8 Guejtjo gui mbenij cam Tzi Jmuj Jesucristo, ja ncja ngu mx c to m tni mahmto. Guejtjo i fxcj r pa ya, cja da segue da mxcj ncjadip ghtjo r pa. 9 Gui jaj r hunda pa jin to da jihquij gr tnij hnaho mfeni c jin gui cierto. Nuquj, gui mbenij car palabra ca i xijquij, tzdi, por r ngue cr tzi pjtjo, ca Ocja i un car nzajqui ca ntju my ghtjo y to i eme. Nu c p dda mandamiento c i xijquij tema ju ni i tjgui da ttzi, co tema ju ni i nccahtzi, jin te i sirve cja jin tema nzajqui i un c to i tnc. 10 C cjahni c i tndij cr religin c judio, i ahtibitjoj ca Ocja qu cji c zuwe, cada bb ga nguatij guegue. Nugj, d phtzij ca ms r ndo z ca x jahtibi ca Ocja, gue cr tzi cji car Jess ca bi mfni por r nguejcj. Por r ngue cr cjica, nuya d phtzij derecho gu cuatij car Tzi Ta ji tzi. Nu c mcja c i ph p jr

13

Nuya, p d xihquij, gui segue gui majtsjj, como gu ghtjoj gu ncjuadaj. 2 Cja guejtjo, i nesta gui nj r z c to i tzh p jer nguj g visita. Como m bbh c dda cjahni c m cuajti visita p jy nguj hneje cja m fxj, pe nuc, xcu hejm ca Ocja, cja m ngelec. 3 Guejtjo, gui mbenij c hermano c i cjotij g preso por r ngue n r palabra ca Ocja, cja gui fxj, ncjahm guehquj di cjohquij p hneje. Gui mbenij tz hneje c hermano c x ttni por r ngue n r palabra ca Ocja. Da ddahquij r du my, cja gui fxj, porque gu padij ja d ncjaj bb d sufrij. 4 Ghtjoquiguj, gui mbenij, x ddajcj ca Ocja car ntjajti, cja gui respetaj c x ntjajti. Guejtjo gui mbenij, ca Ocja tiene que da castiga c to jin gui respeta car ntjajti, sea c hj co c bbja c i bbbi cja jin gui ntjajtihui, o sea c to i bb bbja o dame cja p di yojmi p ddaa. 5 Cja hneje, jin gui ndo nej car domi. Gui mpjm co ni ca

Cmo agradar a Dios

HEBREOS13 ni cja c judio, jin te di ntju my ca dr guatij ca Ocja, como jin gui ne da hemej ca hnaa ca xp mjni guegue. 11 Bb i phti zuwe cr damcja c judio, i chti cr cji c zuwe p jar lugar ca i tsjifi ca Ms R Ndo Nttzujpi, cja i majm, co guehca r ghtzibi ca r nttzo ca x dyti y cjahni. Como ga man c judio, ca Ocja i ccahti y to x dyti ca r nttzo ncjahm xtr mbonihui c zuwe c x bbhti. Diguebb ya qu cuerpo c zuwe c x bbhti i hnutzi yan digue qu ngu c cjahni, cja r ddti n ghtjo cr ng, hasta bb x nzati r z qu cuerpo. Ga man c cjahni israelita, i ncjap ga mpuni ghtjo ca r nttzo ca x dytij. 12 Guejti car tzi Jess, bb m du, bi ncjajpi guegue ncja ngu ga ncjajpi qu cuerpo c zuwe, como bi ttzitzi yan digue car ciudad Jerusaln, cja b mfmbi cr cji p jar ponti pa g nghtzibi ca r nttzo ca x dyti y cjahni y x heme guegue. 13 Nugj, bb d ne gu tnij car Jess, i nesta gu tzoguij car religin ca nd tnij bb j bbe nd emej nr evangelio, pa ncjap gr hmpj guegue car Jess, masque xn da guij y dda cjahni, ncja ngu ngu j guegue. 14 Jin d phtzij hua jar mundo hnar ji ni ca da dura pa ghtjo r tiempo, como da tjegue ghtjo y i bbjcua. Nu car ciudad ca d jonij, gue ca hnaa ca jim b d ccahtij, cja jin da tjegue. 15 Cja bb d mbenij car Jesucristo, ja ncja g ndu por r nguejcj, r ntzhui gu xjtibij ca Ocja cor pj, ghtjo r tiempo. Como bb d xjtibij, i tzh ca

558 Ocja, cja i jjmi ncja hnar ofrenda ca d ahtibij. 16 Guejtjo r ntzhui gui fxj c hermano c jin te i ja. Bb gu tzi jaj, gui xohti tz ir dyj, o gui jionij ja gr fxjc. Como guejtica, i ncja ngu hnar ofrenda xcr ahtibij ca Ocja, cja i tztsj guegue. 17 Gui dyjtij c to i phtzi cargo p jar templo. Cja bb da nzohquij, gui tnij ca da xihquij, porque c hermanoc i jjm mdi, cja nuquj, y to i eme car Jesucristo, gu jjm qu djtica. Car obrero cja co c p ddaa c i ftzi, tiene que xta djti r hunda ca Ocja por r nguehquj hneje. Eso, gui dytij ncja ngu ga xihquij, pa da mpjm. Porque bb gu ntxtijc o jin gui cjajpij ncaso, da ungui r du my bb xta dj r hunda diguequj. Cja hnehquiguj, p ntoja xqu phtzi ir tzj hneje. 18 Nuya, d hquij tz gui oraguij. D padi, jin to te xt htibi ca r nttzo, como segue d jong ja gr hmy r z, ghtjo p jab d pa. 19 Cja d hquij, gui dyjpij tz ca Ocja da mxquig pa nguetica gr coh p jab gr bbpj.

da mxquiguj cam Tzi Taj p ji tzi, como x ngo r my cja x nzojquij pa gu mpjm guegue. Bb m du car tzi Jess, car Tzi Ta ji tzi bi cjajpi bi ja r ja pa gr padij, ntju my car ddadyo acuerdo ca bi tsjotzi bb m mfn cr cji car Jess, cja ya jin da mpun car acuerdoca, ghtjo r tiempo. Car Tzi Jess r Damdi ca i fjquigj, cja nugj djtiguijca. 21 Por

20Nuya,

Bendicin y saludos finales

559 guegue car Jesucristo, ca Ocja da mxquiguj pa gui zdij, gui cjaj ghtjo ca r z, cja gui dyhtibij cr tzi voluntad. Ghtjoguigj da mxquigj pa gu cjaj ca da tzj. R ntzhui gu xjtibij ghtjo r tiempo, da ncjap amn. 22 Nuquj, cjuada, d xihquij tz, gui pzquij r tti jqui, gui dydej ya tengudi ya palabra g consejo xt ju xcua. Nug d i ng, jin tza i ma nar carta na xt escribiquij, xajma jin da mfadaquij. 23 Guejtjo hneje d pnquij razn, ya x mbx jar

HEBREOS13 fdi car hermano Timoteo, ya xqui dyo libre. Bb nguetica da zj, gu tzitzi, gu mbbe, gu m ccajtiquij. 24 Gui znguaj tz ghtjo c i phtzi cargo p jar templo, co ghtjo c p dda hermano c i emej car Tzi Jesucristo. Cja nu y hermano mi ngu Italia y i bbjcua i pjnquij nzngua hneje. 25 Ca Ocja da mxquij gu ghtjoj co ni cr tzi tti jqui. Da ncjap, amn. I ttzdi hua n r bbede nar cartana.

LA CARTA DE SANTIAGO

Nug dr Santiago, r muzogui ca Ocja co cam Tzi Jmuj Jesucristo. D pnquij nzngua, ghtjoquiguj, gu hermanoj, gr bbpj hnaho jy. Nuquj, m mi ngaisraelitaquij, xc pnij jam jygj, cja ya xqu bbpj r ngu p dda parte nr mundo.
2Nuquj,

Santiago escribe a los esparcidos

m cjuadaquij, r ntzhui gui ndo mpjm bb ga nzhquij tema prueba, 3 porque bb gui tapij c prueba, nubb, da ngujqui ca gr hemej ca Ocja, masque da ncja ca te da ncja. 4 Cja bb gui hemej ca Ocja, ghtjo mbo ir myj, masque da ncja ca te da ncja, nubb, xqu jjm hnar hj ca ya x ncjahni, cja ya xqui phtzi jogui mfeni. Nubb, ya xcr zdij ca gr tnij ca Ocja. 5 Bb i bbhquiguj hnar cjahni ca di bbtibi mfeni, da dyjpi ca Ocja pa da mtzi, cja guegueca xta uni hnar mfeni dr tzi z. r ndo jogui cjahni ca Ocja. Bb to i jpi da uni mfeni, i uni ghtjo cor pj. Jin gui cmbi ca i jpi, cja jin gui xifi r dondo. 6 Nu ca to te da dyjpi

La sabidura que viene de Dios

ca Ocja, i nesta da heme ghtjo mbo r my, ca Ocja da uni ca r z. Jin da yomfeni, porque ca to i yomfeni, i jjmi ncja car deje ca i tu x car ndaji . R ma hua, r ma n qu mfeni. 7 Car cjahni ca i yomfeni ncjap, jin da hi na, ms xta n ca Ocja ca x dyjpi. 8 Jin gui tz da u ni, como i yohti cr mfeni car cjahni c. Jin gui padi te i ne, o te da dyte. 9 Car cjuada ca jin te i ja, bb da mx ca Ocja pa da tzi ngujqui ca i phtzi, da dyjpi mpjcje, cja da mpj. 10 Guejtjo hneje, car cjuada ca i tzi ja, bb xta bbh ca i ja cja da cja r probe, ndejma da mpj hneje. Porque car cjahni ca i ja r domi r ngu, xta hna dutjo. Xta hna bbjtjo, ncja ngu c tzi dni c i yojmi c paxi. 11 Ya xn bx car jiadi, r ndo mpa ga nz, xn dyoti car paxi, bb, xn jih qu tzi dni. Nu ca m ni guijmaja r tzi z, ya x bbdi, ya ujtjo. Da ncjap hneje car rico. Bb xtra regla qu negocio, da hna bbjtjo, da du.

tza da mph car cjahni ca jin da dyxi r my bb i tzhui prueba. Porque bb ya xtr ndapi

12Te

Pruebas y tentaciones

560

561 c prueba, da ttun car derecho da ma dr hmbi ca Ocja ghtjo r tiempo. Gue nr tjajan x man ca Ocja da n c i joni guegue. 13 Car cjahni ca i tzhui hnar prueba pa da dyti ca r nttzo, jin da mbeni mbo r my, ms gue ca Ocja xtr mjni car nttzomfenica. Como ca Ocja jin gui mbeni nttzomfeni. Guejtjo jin gui guij pa gu tij ca r nttzo. 14 Nugj, d mbentsjj nttzomfeni mbo m tzi myj. Guehc i jjquij pa gu tij ca r nttzo. 15 Diguebb ya, bb ya xt tij ca r nttzo ca nd mbenij, nubb, ya xt ndujpitej, bb. Cja bb segue gu tij ca r nttzo, gu bbdij, bb. 16 Nuquj, m tzi cjuadaquij, dyo gu nquivocaj. Gui mbenij r z, ja i ncja ca Ocja. 17 Guegue i ddajquij ghtjo c cosa r z d nestaj. C i ddajquij ca Ocja, jin te i yojmi ca r nttzo. Ghtjo r tzi z, cja jin gui jtiguij mal. Car Tzi Ta ji tzi bi dyti nr jiadi co nr zana, co y tz, pa dr janij. Nuy, r z ga yoti, pe jin gui yoti parejo ghtjo r tiempo. Nu ca Ocja i jjmi hnar jiahtzi ca i yoti ghtjo r tiempo cja jin te i cjujti. 18 Ca Ocja bi mbentsj bi dyjquij pa gua jjm guegue, x cjagui bajtziguij. Eso, guejcj d israelitaj, b pnquij bbto cr tzi palabra ca i xijquij ca ncjuani. Como ngu xt emejc, xt ttij car nzajqui ca jin da tjegue. Ncjap guejcj d israelitaj d hmtoj, d cjaj cjahniguij ca Ocja, cja diguebb ya, guejti y p dda cjahni c jin gui israelita x cjaj bajtzi ca Ocja hneje.

SANTIAGO1
La verdadera religin

m tzi cjuadaquij, gui dyjm na p hnar palabra d ne gu xihquij: Cada hnaquiguj, gui dyde r z ca da tsjihqui, cja gui mbeni r z bb gu ne gui xih quer hohui tema consejo. Guejtjo gui pnti quir mfeni, jin gui ma gui hna ntsjeyatjo. 20 Como bb gui ntsjeyatjo, jin gui tz gui dyti ca r z ca i ne ca Ocja, cja jin da tti htzibi guegue. 21 Eso, gui jijm c nttzomfeni co ghtjo c cosa r nttzo c i ttte, cja gui mbenij mbo quir tzi myj te i man cr palabra ca Ocja. Ya xc dydej ja i ncja. Gui dyjtijca. Car palabraca i jjmi hnar semilla ca i bb r nzajqui. Cja bb gui hi ti mbo ir tzi myj car palabraca, r nzdi pa da ddahquij car nzajqui ca i ntju my, pa jin gui bbdij. 22 Pe i nesta gui dytij ca i ma, jin gui jntsjtjo gui dydej. Ca to i h cr palabra ca Ocja pe jin gui ti ca i ma, i jtitsj guegue, cja jin te ntju my ga heme. 23-24 Guegue i jjmi hnar cjahni ca i ccahtitsj cr jmi p jar espejo. Jntsj car horaca, i padi ja ncja ga ni gui. Bb ya x wem p, nguetica i dabeni cr jmi. I ncjap car cjahni ca i h cr palabra ca Ocja pe jin gui te ncja ngu ga ma. 25 Nu car palabra ca i xijquij digue car Jesucristo, ghtjo r z ca i ma. I cjzquij cm nttzomfenij pa ya jin da dyguijc cja pa da jogui gu pjpij ca Ocja. Car cjahni ca segue i ccahti car palabrac cja i te ncja ngu ga ma, jin gui jjmi car cjahni ca i dabeni ca x dyde.

19Nuya,

SANTIAGO1,2 Guegue i mbentjo cja i te. Da ndo mph car cjahnic, como car Tzi Ta ji tzi da bendeci ca i te. 26 Car cjahni ca i mantsj, r ndo z ga xjtibi ca Ocja, pe jin gui padi da ccax cr cjajni, ngu i jtitsj cr tzi my, como jin gui tzm p jar ji tzi cr tsjdi. 27 Bb to i ne da xjtibi car Tzi Ta ji tzi ncja ngu ga nec, da n c tzi jioya co c ddanxu c i sufri. Guejtjo da jih c costumbre r nttzo c i tn y cjahni, y mjti nr mundo, cja da hmy hnaho.

562 tzi hohuiquij, dyjmaj tz nar palabra na gu xihquij: Cam Tzi Taj ji tzi x juajni c tzi probe hua jar mundo pa da cjajpi mjti, cja b jantic ncja rico, como nuc i ndo tnij ca Ocja. Guejtjo x juajni c tzi probe pa da ttuni hnar herencia r tzi z, bb xta tij p jab i mandado guegue, como guehca x prometebi c cjahni c i jonij ca Ocja. 6 Nuquiguj, gu bbtibij r tz c tzi cjahni c jin te i ja. Gui ntzohmij tz ya, ja i ncja c rico. Cja jin gui gue c rico c i nquij p jar jujticia? 7 Cja jin gui gue c rico c i tzan cr tzi tjuju cam Tzi Jmuj Jess? Cja nuquj, gu tnijca, cja i tsjihquij cjahniquij car Jesucristo. 8 I bbh ca hnar ley ca i cuati p jar Escritura, i ma: Gui ne ghtjo tema cjahni ncja ngu guir netsj. Cam Tzi Jmuj ca i mandadoguij x nzoguij car leyca. Nuquj, bb gu tnij ca i ma, r z ca gu tij bb. 9 Pe bb gu johtitjoj c rico cja gu despreciaj c tzi cjahni c jin te i ja, nubb, jin gui tz ca gu tij. Gu ndujpitej, bb, como jin gu tij ncja ngu ga man cr ley ca Ocja. 10 Porque car cjahni ca i ti ca i man cr ley ca Ocja, pe jin gui zjte ghtjo ca i ma, bb i bbh hnar tzi punto ca jin gui te, ndejma i ndujpite. B janti ca Ocja ncjahm jin te xtr dyte ca i mam p jar ley. 11 Ca Ocja x xijquij: Dyo gu jhtibi cr bbja p hnar hj. Guejtjo x xijquij: Dyo gu phtite. Nuquigu, jin gu jti bbja, pe bb gu ne gui phti hner mi ngacjahnihui, guejtjo jin gu jti car ley. 12 Ghtjo ca te

5m

Nuquj, m cjuadaquij, ya xc hemej cam Tzi Jmuj Jesucristo ca b cah p ji tzi por r nguejcj. R ntzhui gu i htzibij guegue. Pe jin gui tz bb gui johtitjoj hnar cjahni cja gui despreciabij ca p hnaa. R ntzhui gui nj parejo ghtjo y cjahni. 2 Bb da zti yo cjahni p jab gu tij tsjdi, da tihui, i nesta gui recibij parejo ghtjo c yojo. Ca hna ya, i je dajtu r tzi z, cja i c mfody g oro qu dy. Nu ca p hna ya, jin te i ja, cja ya x tjeh qu dajtu. 3 Jin gui tz bb gui ndo dyhtibij favor car cjahni ca i je r z, nu car tzi probe, jin gui cjajpij ncasoca. Ca hna, gu xijm: D mi jque hua jar tjujni r z. Nu ca pe hna ca jin te i ja, gu xijm: Gr hmjti p, cja hu bb gu ne, gui mi jti hua jar jy. 4 Bb gu tij ncjap, jin gui tz quir mfenij, bb, como gu tzohmitej. Hnaho gri nuj ca to i ja r domi, hnaho gri nuj ca to jin te i ja.

No hay que hacer distincin entre personas

563 gu majm co ca te gu tij, gui mbenij, ca Ocja da janquij r hunda. Car Jesucristo bi zoguij nar ley na i ma, gu madij ghtjo tema cjahni ncja ngu dar netsjj. Por digue nr leyn, xta tjanquij r hunda pa da fadi, cja r z ca xc dytij, cja hu ji na? 13 Bb xta cja r nzya ca Ocja, jin da jui jqui car cjahni ca j xc jui jqui qu hohui. Nu ca to x jui jqui qu hohui, ca Ocja da jui jquica hneje.

SANTIAGO2 jin gu te ncja ngu ga ma? 19 Nuqu, gu i na, i bbh ca Ocja, ddatsjca, cja ujtjo pe hna ca gu i htzibij. R zdi ca gur hemeca. Pe jin gui jaca i ne ca Ocja. Como guejti ca Jin Gui Jo co ni qu mxte i emej, i bbh ca Ocja, cja i ndo tzujca, pe jin gui jtij ca i ma. 20 Nuquigu, gr memy. Gu mangu, gu eme i bbh ca Ocja. Cja jin gu padi, jin te i sirve ca gur hemetjo, bb jin gu ti ca i ne? Hmditjo xc heme, bb. 21 Gui mbenguj ya, te bi dyti car Abraham, ca ndom titaj, pa g ni gui m ntju my ca mr heme ca Ocja. Bi ahti cr tt, mr Isaac, bi gx p xtze car altar, como ngu g mandado ca Ocja, cja ya xti mhti. Bb m d cr tt, car Abraham bi ndo tzpi ca Ocja, cja guegueca bi xih car Abraham, ya jin te m tu. 22 Car Abraham bi heme ca Ocja. Bi badi, ca Ocja cierto di cumpli ca xqu xifi, eso bi dyti ca bi bbjpi, bi ahti cr tt, masque m ddatsjca. Bb m d cr tt, ms p g ngujqui ca mr heme ca Ocja, como guegueca jin g jigui di mhti cr tt. 23 Bi ncjap g nzh car palabra ca i ju x p jar Escritura, p jab i ma: Car Abraham bi heme ghtjo mbo r tzi my, ca Ocja di dyti ca xqu ma, cja guegueca bi nu r z, ncjahm jin te m tu. Guejtjo ca Ocja bi xifi mr amigo ca m madihui. 24 Eso, d padij, car cjahni ca i ti ca x man ca Ocja, guehca i tsjifi jin te i tu. Por r ngue ca x dyte, i ni gui, x heme ghtjo mbo r my. Nu car cjahni ca i mantjo, i eme ca Ocja, pe jin gui ti ca i manca, ca Ocja jin da recibi guegue. 25 Guejtji

mbenguj, m cjuadaquij, bb i mandi hnar cjahni, i eme, ntjumy i bbh ca Ocja, pe bb jin gui te ncja ngu ga ne ca Ocja, te i sirve ca r heme? Cja gu i naj, ca Ocja da recibi car cjahnica? 15 Bb i bbh hnar hermano o hnar hermana ca x tjeh qu dajtu, guejtjo jin tza te i phtzi pa da zi, 16 cja i bb pe hnar hermano ca i tzi ja, bb da ntjhui ca hna cja da xifi: Gui mhui ca Ocja, jin da zijtiqui car tz, cja gui ni a r z. Nu ca hnar hermano ca da xifi ncjap, bb jin te da uni pa da jie o da zi, te i mu hui car palabra ca x xih cr hohui? ujtjo, como jin te xc mtzi. 17 I tij ncjap c cjahni c i mantjo, i emebi cr palabra ca Ocja, pe jin gui jte. Jin te ntjumy ca xtr hemec. 18 Pe ntoja i bbh ca to da xihqui, hneje: Nuquigu, gu eme, ntjumy i bbh ca Ocja, cja nug, d te ncja ngu ga man cr palabra. Por digue ca d te, xt ujtiqui ja ncja dra mbeng digue ca Ocja. Xiquigu, cja da jogui gui ujtigui ja gur hemebi cr palabra ca Ocja bb

14Gui

La fe y las obras

SANTIAGO2,3 car Rahab, mr bbja ca j m tz cr vida, m jti r ngu hj. J m pa guegue ja i ncja ca Ocja. Pe bb m dyde ja i ncjac, nubb, bi heme, r nzh ca Ocja. Bi cuajti jr ngu c yojo jmandadero c xcu gu h c cjahni israelita, bi hagui pa jin di ddti. Cja bb m bnc, bi xijmi hnar hu p jab jin di ttzjmi. Cja ca Ocja bi recibi r z car Rahab, como m tzu guegue cja bi mx qu cjahni ca Ocja. 26 Nu car cjahni ca i ma, i eme, r ndo nzh ca Ocja, pe jin gui te ncja ngu ga nec, jin te ntju my xtr heme. B janti ca Ocja ncjahm jin te di bb r nzajqui car cjahnic, como jin te i sirvebi.

564 cja r nzh car ndaji ca i c barco. Pe i bbh ca hnar parte chi tch, i tsjifi r timn. Nuc i cjajpi car barco da ho derecho o da bbti. Ca to i car barco, i zti car timn, cja i bbhti pa da dyn car barco p jab i ne da ma. 5 Ncjap hnej nm cjajnij. Jin gui nojo, pe i ajqui palabra r ji tzi. Nu p jar tt, p jab i j za, bb da ttnti p hnaatjo r cerillo xn nz, da jiti da dti ghtjo hnar tt, bb. 6 Nm cjajnij i jjmi hnar tzibi ca xp nd p jab j mr ntzhui. R nttzo nm cjajnij, como guejn i ma tema nttzomfeni ca i mben ym myj. Jin gui bb p hnar parte ym cuerpoj ca di jjmi nm cjajnij, como guejn i ttzombiguij nm vidaj. Ghtjo r vida, desde bb nd nxdi nd aj hasta bb xt tuj, gue nm cjajnij i jjquij d majm palabra c j r ntzhui da jma. Como gue ca Jin Gui Jo i mandadobi nm cjajnij bb dar majm c palabrac. 7 I bb r ngu clase y zuwe hua jar jy. I bbh c i phtzi qu hua cja co qu dy. I bb ttzntz c i bontzi jar ji tzi, co c cci a hneh c tsjandega c i ncjti jar jy. I bbh c my co c pe dda zuwe c i dyo jar deje. Nugj, d cjahnij, d padij gu tapij ghtjoc pa da hemeguij. 8 Nu nm cjajnij, jin to i padi da dapi. Porque segue i jjquij ca Jin Gui Jo, d majm palabra r nttzo. I jjmi cr ne hnar poz nm cjajnij, como i yojmi veneno pa dr phtite. 9 Co ni nm cjajnigj, d xjtibij tsjdi ca Ocja, cam Tzi Taj p ji tzi. Guejtjo co ni nm cjajnigj, p d tzanij

Nuquj, m cjuadaquij, jin da joh bb r nguquiguj gui hna tztsjj gui ujtij c p dda, ter bh ca i ma n r palabra ca Ocja. Porque r ji tzi cr cargo ca to da ujti c p dda. Nugje, como ngu dar ujtiteje, bb xta janquije r hunda ca Ocja, da ndo dynguije ghtjo ca te xcr tije cja co ghtjo ca te xcr xijme c p dda. 2 D ghtjoj, cjaatjo d tij tema cosa ca jin gui tzh ca Ocja, o d majm hnar palabra jin gui tz. Car cjahni ca nunca di ma hnar palabra jin gui tz, jin te di ndujpite. Ya xti ndo patsj ja dr hmy ncja ngu ga ne ca Ocja. 3 D cahtibij freno y ne y fani pa da hnemeguij cja pa da m p jab d ne gu mj. Masque chi tch car freno i ca r ne car fani, i mandadobi ghtjo cr cuerpo. 4 Gui mbenguj hneje ja i ncja c barco c i dyo jar mar. R nohc

La lengua

565 ym mi ngacjahnij, cja nuy, bi dyti ca Ocja pa di jjmi guegue. 10 Hnaadi nm nej dr xjtibij ca Ocja, cja dr tzajtej, hneje. Jin gui tz n d tij, m tzi cjuadaquij. 11 Jab d nj hnar ptje ca di pxi jogui deje cja guejtjo di pxi deje dr u xi? 12 Ncjadip hnej y za, Jab d nj hnar za g higo ca di t olivo, cja hu hnar za g uva ca di t higo? Ni jab d nj c cosac, m cjuadaquij. Guejtjo jin te i bb ptje ca di pxi u xquideje cja co hne deje dr z pa da ttzi.

SANTIAGO3,4 Bb te i tsjifi, i de cor tti jqui, cja cor jmajte ga ndadi. I jui jqui cr mi ngacjahnihui cja i ftzi. I nu r z ghtjo tema cjahni. Jin gui yohti cr mfeni, cja jin gui ti ntjti. 18 C cjahni c i phtzi mfeni c ntjumy r z, jin da hunihui qu hohui. Da jioni ja dr johuic, como i ungui myj da dytij ca i tzh ca Ocja.

i bbhquiguj hnar cjahni ca i padi r z cr hu ca Ocja cja i phtzi jogui mfeni? Car cjahni ca, i nesta da dyti ca r z cja jin da hi xtsj. Da ncjap dr ujti cu p dda, ntju my r z c mfeni i phtzi guegue. 14 Nu ca to i hxihui cr hermano cja i hui htzihui, jin gui tz qu mfeni, cja j r ntzhui da hi na, r z ga ndn cr hu ca Ocja. Ca to di bby ncjap, jin gui man ca ncjuani. 15 Nuquiguj, i bbh c dda c i ncjaj p. C to i mbeni ncjap, i jjm y cjahni y r dndi nr mundo. Jin gui jon ca Ocja cja co cr tzi voluntad. R heh ca Jin Gui Jo c nttzomfeni c i mbenij. 16 C hermano c i ne da mandado, pe guejtjo i hi xtsj cja i tsjj, nuc, jin gui tz ga dytij cr bbfi ca Ocja. P jab i mandadoc, i cja juni cja co ndu ntji p dda cosa r nttzo, hneje. 17 Nu c cjahni c i phtzi c jogui mfeni c r heh ca Ocja, gueguec i bbbi r z qu hohui. Jin gui mbeni nttzomfeni.

13Cja

La verdadera sabidura

Nuquiguj, gu ndo hunij cja gu ntujnij. Cja gu padij te r nguehca? Gu ntujnij porque gu jguij i tahqui quir nttzomfenij. C mfenic r heje digue ca bbto m hmyj. 2 Gu nej cosa c jin gu phtzij, cja bb jin gui ttahquij, gu phtitej pa gui jaj. Gu neciobij cr mjti quer mi ngacjahnihui. Pe como jin gui ne da ddahquij, gu hunihui quir hohuij cja gu ntujnij. Nuquj, jin gu phtzij ca gu nej, como jin gu jpij ca Ocja da ddahquij. 3 O bb te gu jpij ca Ocja, gu jpij cosa c j r ntzhui gui phtzij, eso, jin gui ddahquij. Bb gu oraj, jin gu ntzohmij ja i ncja cr voluntad ca Ocja. Gu mbenij jntsj ca gu netsjj. 4 Gu jijtej! Jin te ntjumy ca gur jionij ca Ocja. Cja j bbe gu padij? car cjahni ca r ma r my y cosa y i bbjcua jar mundo, jin gui tz da dn ca Ocja. Nuc, x cja r contra ca Ocja. Como y to i jon y mjti nr mundo, ya jin gui jon ca Ocja, cja jin gui johui. 5 I majquij ca Ocja ncja ngu hnar hj ca i ndo mah cr bbja cja i mantty. Guehca i

La amistad con el mundo

SANTIAGO4,5 ma nar tzi palabra na i ju x p jar Escritura, i na: Ca Ocja x hi ti cr tzi Espritu mbo m myj, cja nuc i nzojquij pa dr ma m myj jntsj guegue. 6 Guejtjo i fxquij pa gu hmpj cor tti jqui. Eso, i mam p jar Escritura: Ca Ocja i ccax c cjahni c i ntxtihui guegue, nu c tzi cjahni c jin gui hi xtsj, i ftzi co cr tzi tti jqui. 7 Eso, dyo gu hi xtsjj, pe gui ndtsjj jr dy ca Ocja pa gui dyhtibij qu jmandado. Bb ga nguahquij ca Jin Gui Jo, gui zdij pa jin da dahquij. Nubb, cja da wembiquij, bb. 8 Gui cuatij ca Ocja, cja guegue xta guahquij. Bb gu ndujpite, gui jojqui ca te mr nttzo ca xc dyte, cja gui dyjpi perdn ca to xc dyhtibi. Nu y dda y i yomfeni, nuya da juajni toca da dnij, cja da jijm ya ca r yohti qu mfenij. Da jionij ca Ocja, ghtjo mbo r myj. 9 Nuya, gui ntzohmij c cosa jin gui tz c xc dytij, pa da ddahquij r dumy, cja gui nzonij. Da ncjap gr jionij ca Ocja. Gui jijm ya ca ngur tjedej, cja nuya gui du myj. Dyo gu mpjm ya, mejor gui mbenij ca xc dytij, cja gui jmi duj. 10 Gui dyjpij ca Ocja da gzquij ca xc dyhtibij, cja guegue da perdonaquij cja da jujtiqui ir tzi myj.

566 gu tzohmite. Como i xijquij car ley, gu nej cm mi ngacjahnij, ncja ngu dar netsejj. Tzdi, jin gu negu gui tn car ley, pe ndejma gu ne gui xih c p dda cjahni ja ncja dr dnij. Xiquigu, cja xc hna cjatsj nzya? Tema derecho gu phtzigu gui tzohmi quer hohui? 12 Hnaatjo i bby ca bi dyti car ley cja bi ddajquij ca. Gue car Danzya ca i phtzi cr ttzdi da ddajquij cam nzajquij o da jaguij. Nuquigu, jin gr nzyagu pa gui ccahtibi cr vida quer hohui cja gui xifi, cja i zjti ca i man car ley, cja hu ji na?

jin gui tz ca gur tzohmi quir hohuij, cja co ca gur ntzantsjj. Gu i na, jin gui zjti guegue ca i man cr ley ca Ocja. Guehquitjogu, jin gu zjtigu ca i man cr ley ca Ocja, hneje, como

11Nuquiguj,

Juzgando al hermano

nuquj gu majm: r xudi, r mani, gu mjme ca hnar jini. Xcu dje p, jab hna cjeya. Gu tije negocio r ngu, cja gu tajme r domi. Bb gu mantsjj ncjap, i pni ncjahm gu bbjtsjj. 14 J r ntzhui gu majm ncjap, como jin d padij te da ncja r xudi. Cam nzajquij i jjmi hnar bbnguy. Hna rato i ni gui, cja diguebb ya, i ni xtjo, i bbdi. 15 Eso, i nesta gui majm: Bb da ne ca Ocja, cja bb da ddajquije cam nzajquije, gu pjme cam bbfije, o gu tije ca te gu tije. 16 Nuquiguj, sta ngu gu hi xtij guir majm te gui dytij. Gu aj ncjahm guehquitsjguj gi mandadotsjj ter bh ca da ncja. Jin gui tzh ca Ocja bb to i a ncjap. 17 Car cjahni ca i padi te i ne ca Ocja, cja jin gui te, i ndujpite. B janti ca Ocja ncjahm xtr dyti ca r nttzo.

13Dyjmaj,

Inseguridad del da de maana

Nuya, d ne gu nzohquij, nuquj gu ricoj. Gui ndo

Advertencia a los ricos

567 huttzonij ya, cja gui ndo majm nzajqui, porque ya xta zhquij hnar castigo r ndo nttzo. 2 Ya x ttzon quir mjtij c ngu phtzij. Quir dajtuj g lujo, ya x ti c tani zuwe. 3 Quer domij g plata cja g oro, ya x poxqui. Ya jin te da mxquijca. Como xc un quir myj xc ndo jmuntzi quer domij, ya x nzh car p gui bbdij, ghtjo co quir domij. Xta tjhquij p jar ndo tzibi ca jin gui jui ti. Xc jmuntzi quir mjtij r ngu, cja nuya, ya xta guaj nr mundo, xta zhquij car juicio. 4 Nu c domi c xc jmuntzij, ncjahm i a nzajqui, i ma ter bh ca xc dytij. de, car domica, r mjti c mfi c bi xatty jer juaji j, gue cr tjajaj, pe nuquj, jin g cju htij. C mfic i quejaquij co ni ca Ocja, como i ndo sufrij, cja b h ca Ocja ca r majm. 5 Nuquj, gu ndo bbpj g lujo. Xc cjaj ttzodyo, cja xc dytij ghtjo ca ngu mbentsjj mbo ir myj. X ndo noquiquij ncja zuwe x tti ti pa da bbhti. Cja nuya, ya x nzh car p ca x ngh ca Ocja. 6 Nu c dda tzi cjahni c jin te m tu, xc jixj xqu dytij ca r nttzoc, cja xc dynij p jar jujticia. Jnca p xc jionij car manera pa xc bbhtic. Nuc, bi jjtjo, jin g ndxquiguj, eso x tjajquibi cr nzajquij. Ir nttzojquiguj ca xc nduc.

SANTIAGO5 paciencia, ncja ngu hnar cjahni ca i pjpi qu juaji . I nesta da dhmi ghtjo car jetje pa da joj y tja. Nubb, cja da xofo. Bb cja x tuju, i thmi car dye pa da fx c tja. Cja bb ya x ftze, p i nesta c dye pa da t c tja cja da nojqui car semilla. 8 Hnehquiguj, m cjuadaquij, i nesta gui thmij, cja jin gui dyxi ir myj, porque ya jin du d cam Tzi Jmuj, tzn dr heje. 9 Cja p d xihquij, dyo gu tzohmi quir hohuij. Gui jijm ya ca gur hunij cja co ca gur ntzanij. Gui mbenij, ya xp bbjti p jar goxtji car Danzya. Guegue da janquij r hunda, cja da castiga y to j xc mah qu hohui. 10 Gui mbenij ja m ncja qu jmandadero ca Ocja c m bbh c tiempo c x tjogui. Gueguej m tzjtitjoj ghtjo ca m tthtibij, segue m emej ca Ocja cja m nzojm c cjahni, m xijm te m neca. Nuquj, gui mbenijc cja gui tmbij cr ejemplo, 11 Gueguec bi zjti car sufrimiento cja jin g jih ca mr hemej ca Ocja, eso, d padij, ya x nuj ca r z ca m thmij. Guejtjo ya xc dydej ja m ncja ca ndor Job. Guegue bi ndo heme ca Ocja, jin g jigui, masque mr ngu c prueba bi tzhui, pe bi zjtitjo. Bi bbdi ghtjo ca m phtzi. Nu ca Ocja bi cohtzibi car Job ghtjo ca xqu jajquibi, cja p bi uni ms r ngu. Hnehquiguj, gui thmij cr tzi voluntad ca Ocja, porque b pah cam Tzi Taj ji tzi ghtjo ca te d cjaj. I majquij cja i ndo jui guiguij. 12 Cja p d xihquij, m cjuadaquij, bb te gu ne gui

m cjuadaquij, d nzohquij ya. Gui tzjtij ca te da ttjtiquij, hasta bb p xtu eh cam Tzi Jmuj Jesucristo. Gui phtzij

7Nuquj,

La paciencia y la oracin

SANTIAGO5 majm, dyo gu i jm ca Ocja g testigo. Dyo gu majm: Tzi majqui Ta, cierto n d xihqui. Guejtjo dyo gu i jm g testigo y x dyti ca Ocja, ncja nr ji tzi o nr jy, pa da tteme ca gu ma. Bb gu ne gui ma Jaa, gui mandi Jaa, cja bb Ji na, gui mandi Ji na tjojo. Dyo d gui nmbi cr tjuju ca Ocja, pa jin da xihquica bb xta ncja car juicio, j xc tzumbi cr tjuju. 13 Cja i bbhquiguj hnar cjahni ca i tjogui tema prueba? Da nzoh ca Ocja, da xifi te i tzhui. Cja i bbhquiguj p hna ca i mph cr tzi my? Da dyjpi mpjcje ca Ocja, cja da xjtibi tsjdi. 14 Cja i bbhquiguj hnar cjahni ca i jini? Guegue da nzoh c hermano c i phtzi cargo p jar templo, pa du ejm tz, da orabij, da gohtzibij tzr aste, cja da nmbij cr tjuju cam Tzi Jmuj Jess. 15 Nu c hermano c i phtzi cargo, bb da majm, ca Ocja da xox car dhtji, nubb, da orabij pa da z, cja ca Ocja da ghtzibi car ji ni i tzhui. Cja bb xtr dyti tema cosa r nttzo car dhtji, ca Ocja da ghtzibica hneje. 16 Eso, bb gui ji nij, gui nzojm quir hohuij c i eme, gui xijm ter bh ca xc dytij, cja gui dyjpij da oraquij. Nubb, ca Ocja da gzquij quer jinij, bb, cja co ca

568 r nttzo ca ngu tuj. Hnar cjahni ca i htibi cr voluntad ca Ocja cja i bby ncja ngu ga nec, bb ga nzoh ca Ocja, i joni ghtjo mbo r my. Gueguec i tthtibi ca i di, cja ncjap ga ni gui te tza ngu cr poder ca Ocja. 17 Gui mbenguj ja m ncja ca hnr jmandadero ca Ocja ca m tsjifi Elas. Guegue mr cjahni ncja ngugj. C prueba c d tzj, m tzhuica hneje. Nu car Elas bi nzoh ca Ocja, bi dyjpi di mmpi hnar castigo c cjahni, jin te di wah car dye. Cja jin te g way, es xi ju cjeya mad, jin te g wah car dye. 18 Diguebb ya, car Elas p bi nzoh ca Ocja pa di mjni car dye. Nubb, p b eh car dye, bi way, cja p bi ncja semilla. 19 Dyjmaj, m cjuadaquij, bb i bbh hner hohuij ca m eme cr palabra ca Ocja, pe nuya, ya x weni, x ngo xtja, i nesta da ttzofo. I nesta hnaaquiguj gui ma gui nzoh car cjahni ca x weni, xajma gui tapi cr voluntad pa p du coji cja da dn cam Tzi Jmuj Jesucristo. 20 Cja bb gui tapi pa du eje, cja p da dn ca Ocja, i pni ncjahm xcr cjx quer hohui p jab x tzo. Ya jin da bbdi, porque ca Ocja da perdonabi qu falta r ngu c m tujpi, da ghtzibi ghtjoc. I ttzdi hua n r bbede nar cartan.

LA PRIMERA CARTA DEL APSTOL SAN PEDRO

Nug, dr Pedro, r jmandaderogui car Jesucristo. D pnquij nar cartana, nuquj m mi ngaisraelitaquij, g pnij hua jam jygj, cja nuya gu bbpj hnaho lugar. Nuya gu bbpj jar jy Ponto, co p Galacia, co p jar jy Capadocia co p jar jy Asia, co hneh p Bitinia. 2 Ya m ndo yabb cam Tzi Taj ji tzi bi juajnquij pa di cjahqui cjahniquij. Car Tzi Espritu Santo x wequiquij digue y p dda cjahni y i tn nr mundo, cja x nzoh quir tzi myj, eso xc hemej car Jesucristo. Por r ngue cr tzi cji ca bi fni guegueca, car Espritu Santo x jojqui ir tzi myj. Cam Tzi Taj ji tzi da segue da nuquij co ni cr tzi tti jqui, cja da mxquij pa gui hmpj r z.

Pedro escribe a los creyentes esparcidos

ntzhui gu ndo jpij mpjcje ca Ocja, cr Ta cam Tzi Jmuj Jesucristo. Guegue x mxquij co ni cr tzi tti jqui, x ddajquij hnar ddadyo hmy ca r he jar

3R

Una vida de esperanza

ji tzi. Por r nguehca g nantzi car Jesucristo bb ya xqu du, d padij, hnequigj, bb xt tuj, p gu nantzij hneje. Nubb, ya jim p gu tuj, bb. Gue car paca d thmijc. 4 Guejtjo d thmij da ttajqui cam herenciaj p jar ji tzi. Cam Tzi Taj b pzquigj p cam herenciaj. Jin da mpunca, cja jin da ttzoni. Guejtjo jin to da janguij. 5 R ndo nzh ca Ocja, cja nuquj, ya xc cuatij jr tzi dy. Eso, da mzquij co cr ttzdi, pa jin gui bbdij, cja pa gui nuj car nzajqui dr tzi z ca da ddahquij car Cristo bb xtu eje. 6 I mph quir tzi myj bb gu mbenijca. Nu y pa y d bbpj ya, gu cjaj ndu my, como gu tjojm ndu ntji prueba. Pe xta tjojtic, tengu tzi mpatjo xta mehc. 7 Hnar ttgui ca i yojmi oro i nesta da cjti jar tzibi pa da tjojqui. Gue car tzibi i wejqui car oro p jar ttgui, pa dr tzi z da ni gui car oro, bb. Hnehquiguj, i nesta gui tzj prueba pa da fadi, cja ntjumy gu emej car Jesucristo? Bb ntjumy gu emejca, ms i ndo mu hui ca gr hemej ni ndra ngue car oro,

569

1 PEDRO1 como nuc, xta mpunca bb xta tjej nr mundo. Nu y to x heme car Jesucristo da ttun car nzajqui ca jin da tjegue pa ghtjo r tiempo. Cja bb gui tzjtij c prueba, bb p xtu eh car Jesucristo, guegue da xihquij, r z xqu tnij cja r ntzhui da tti zquiguj. Nubb, da ttahquij quer tjajaj dr tzi z. 8 Nuquj, masque j bbe gu ccahtij car Jess, pe ya xqu nej guegue. I bbjtjo pa gui ccahtij, pe ya xc cuatij jr dy, cja nuya, ya xqu mpjm car pj ca x ddahquij ca Ocja. Te tza i mph quir tzi myj! Masque gui jionij ja gr xijm y cjahni te tza ngu guir mpjm, jin gui tzj y palabra pa da ni gui ghtjo ja i ncja quir mfenij. 9 Como xc hemej car Jesucristo, ya xc ttij car nzajqui ca jin da tjegue, guehca gr ndo mpjmca. 10 Qu jmandadero ca Ocja c m bb ya m yabb, m majm, ya xi mb eh car pa bb di perdonaguij ca Ocja, ghtjo co ni cr tzi tti jqui, cja di gzquigj ca r nttzo ca nd tuj. M majm ncjap c profeta, pe j m ntiendej ja di ncjaca o ncjahm di ni gui. M ndo dyo qu mfenij, cja m hntsjj ja ncja dr ttajquij car nzajqui ca jin da tjegue? 11 Cr Tzi Espritu ca Ocja i yojmi car Jesucristo cja i xijcj ja i ncja guegueca. Car Tzi Esprituca m xih qu jmandadero ca Ocja c m bb ya m yabb, di heh ca hnar hj ca xtr hi x car Tzi Ta ji tzi. Guegue di sufri cja di bbhti, cja diguebb ya, p di nantzi cja di ma dr mx cr jmandado cr Tzi Ta. Nu c jmandadero c m tsjifi

570 ncjap, j m padij to dur cjahnica, eso, m hntsjj ja di ncja car hj ca di heje cja co ncjahm di ni guica? 12 Nu car Tzi Ta ji tzi bi xih c jmandaderoc, gueguec jin di zdi di nuj c cosa c m majm di ncja. Bi xijm, guejcj, gua nuj c cosac, y pa y d bbpj ya. Car mensaje ca m man c jmandaderoc, ya x tsjihquij. Gue nr tzi palabra n d xijm nr evangelio, cja i yojmi cr ttzdi car Tzi Espritu ca Ocja, guegueca xp heh p ji tzi. R ndo nte cr mfeni cam Tzi Taj ji tzi, hasta c ngele i ne da badij ja i ncja nr ddadyo nzajqui r tzi z n x ddajquij ca Ocja, pe jin gui tzh qu mfeni pa da badij.

como ya x ddahquij ca Ocja hnar ddadyo hmy, gui zdij, cja gui mbenij ja ncja i nesta gr hmpj. Gui hemej, ghtjo mbo r tzi myj, bb p xtu eh car Jesucristo, xta zixquij pa gui hmpj guegue ghtjo r tiempo. 14 Gui ncjaj ncja ngu c tzi bajtzi c i h bb i ttzofo. Gui hmpj ncja ngu ga ne cam Tzi Taj p ji tzi. Ya dyo gu tnij c costumbre r nttzo c ngu tij mhmto. C tiempoc, j bbe ngu meyaj ca Ocja, cja m qui quir nttzomfenij. 15 Pe nuya, i nesta di tzi limpio quir vidaj. Gui mbenij, bajtziquij ca Ocja, cja gui cjaj ncja ngu ga ne guegue, como guegue x nzohquij, cja nxgue r tzi z cr hmy, jin te i yojmi ca dr nttzo. 16 Porque i nzojquij car Tzi Ta ji tzi p jar Escritura, i

13Nuquiguj

Dios nos llama a una vida santa

571 xijquij: Nuquiguj, gui ntzu nij pa gui hmpj r z, ncja nguguig, d bby ghtjo r z. 17 Nugj, d xijm cam Tzi Taj car Danzya ca i ti jujticia, cja guegue da janquij r hunda, da juzga ghtjo y cjahni parejo. Da dynguij ter bh ca xt tij y cjeya y xt hmpj hua jar jy. Nuquj, r ntzhui gui mbenij, ya xc cjaj bajtziquij ca Ocja, cja gui hmpj ncjap. Gui tzuj ca Ocja cja gui mbenij, ya jin gu mi ngutjoj hua jar mundo. G tjojtij hua, gr mjm hnaho ir jyj p jab r tzi z. 18 Gui mbenij hneje, ya xc jijm c costumbre c bi zoquiquij quir taj, como jin te m ntjumy qu costumbrec pa gi ttij car nzajqui ca jin da tjegue. Cja nuya, ya xc ttij hnar ddadyo hmy r z. Jin te xc tthquij domi ca xqu pnij jar bbxuy. Guejti c p dda cosa c i tjongua jar mundo, c i mpu ntjo, jin te g mxquijc pa gi jijm car vida r nttzo ca ngu tnij mhmto. 19 Guejtsj car Jesucristo bi gxquij p jr dy ca Jin Gui Jo bb m fn cr tzi cji. Guegue m ncja ngu hnar tzi dti ca i bbhti pa da ghtzibi ca r nttzo ca i tu y cjahni. Jin te m ndujpite car tzi Jess, ghtjo mr z mr hmy, pe bi bbhtica pa bi gzquij ca r nttzo ca xt tij. 20 Bb j bbe m bbj nr mundo, car Tzi Ta ji tzi ya xi m mbeni di mjni car Cristo pa di bbhti por r nguejcj. Pe jin gu ngu hca hasta gue c pa c cja x tjogui. Nuquj, ya xc dydej ja m ncja car Jesucristo cja co te r

1 PEDRO1 nguehca b eje, cja xc cuatij jr dy. 21 Por r nguehca g mxquij cam Tzi Jmuj Jesucristo, eso, x jogui xc cuatij car Tzi Ta ji tzi, hneje. Guegueca bi xox car Jess bb m du, p bi un cr nzajqui cja bi hi x p jar ji tzi p jab i fx cr jmandado cr Tzi Ta. Por r ngue ca p g nantzi cr Tzi Tt ca Ocja, nuquj ya xqu emej car Tzi Ta ji tzi hneje, cja ya xqu thmij car pa bb xta ttzixquij p jab gui hmpj guegue. 22 Ya xc hemej nr tzi palabra n ncjuani, cja ya x cczquij ca r nttzo ca ngu tuj. X mxquij car Espritu Santo. Nuya, ya x jojqui quir tzi myj pa gui mah c p dda hermano c x heme. I nesta gui madijc ghtjo mbo ir myj. 23 Como xc hemej n r palabra ca Ocja, ncjahm ya x ttahqui quer nzajquij, ddadyotjo. N r palabra ca Ocja jin da mpuni ghtjo r tiempo. Ncjahm i yojmi car nzajqui ca r heh ca Ocja. Cja nuya, guehquitjoguj, gu phtzij car nzajquica hneje. 24 I mam p jar Escritura digue n r palabra ca Ocja: Ghtjo y cjahni hua jar jy i ncjaj ncja ngu y paxi, Guejti y cjahni y ms i ntjumy, y ms i tti htzibi, ncjadip hneje. Ghtjo i ncjaj ncja ngu y tzi dni y i j p ja paxi. Ncjatica ga ma cr vida. I dyoti y paxi cja i jj y dni, tje da mpuni. 25 Nu car palabra ca x man ca Ocja, jin da mpuni, como r mjti guegue. Dr nzjtjo ghtjo r tiempo.

1 PEDRO1,2 Nu car palabra ca jin da mpuni gue nr evangelio n x tsjihquij, cja guejn xc hemejn. Nuya, gui jiguij ghtjo tema cosa r nttzo. Gui jijm car ntjti cja co car bbtjri. Ya jin gui hui htzij quer hohuij, cja jin gui dyombij r jajqui. 2-3 Como ya xqu nuj cr tti jqui cam Tzi Jmuj Jess, cja ya xqu padij, r z cr palabra guegue, nuya, gui dyjtibijca cja gui mbenijca mbo ir tzi myj. Gui nej cr tzi palabra ncja ngu c tzi wne i ndo ne car bba, pa da i a ir tzi myj cja gui zdij. Da ncjap gr phtzij car nzajqui ca jin da tjegue.

572 Tzi Taj car tsjdi ca gu ahtibij, ms r z i tzj ni ndra ngue bb i bbhti zuwe cja i jahtibi p jar altar. 6 Por r ngue cam Tzi Jmuj Jesucristo, i wej y cjahni y i eme, co ni y jin gui ne da heme. Ya x nzh ca hnar palabra ca i ju x p jar Escritura. I ma ncjahua car palabraca: Nug, d Ocjag, gu cxc ca hnar medo r nojo p jr de car templo ca r bbh p Sin. Gu cx p jab da fadi, i ndo sirve. C cjahni c da hemej ca hnaa ca xt i tzi, jin da bbdij. Da ndo mphc. Ncjap ga mam p jar Escritura. 7 Nugj, ncja ngu xt cuatij jr dy car Jesucristo, d i htzibij g Jmu, cja d ndo jonij. Nu c cjahni c jin gui ne da hemej, i majm, jin te i ntju my guegue, cja i tzanij. Ncjap xc nzh car palabra ca i mam p jar Escritura. I i na: C mfi c m jh car ngu bi zanij ca hnar ndo medo, bi dyjm, Nu car medoca, ya x cjx p jr de nr ngu, guehca i zti c cjotica. 8 Guejtjo x nzh ca p hnar palabra ca i ma: I bbh c dda cjahni c da fehtzi car ndo medoca cja da fntzi, Tzdi, c ddaa c jin da nej cja jin da hemej ca hnam jmandadero ca gu pjnig. Ncjap ga man car Tzi Ta ji tzi. Gueguec i tzanij car Cristo, cja jin gui ne da hemej cja xcu he

cuatij ya cam Tzi Jmuj Jess, pa gui hmpj guegue. Cam Tzi Jmuj i jjmi hnar ndo medo ca bi cjtzi bb m tjh car ngu, cja bb di ji na car medoca, jin di joh car ngu. Bb m bbjcua jar jy guegue, qu jefe c cjahni israelita, tzdi, qu cjahnitsj guegue, bi zantjo cja bi dyjm. Nu car Tzi Ta ji tzi ya xqu hi x car Jess pa di cja m Jmugj. Guegueca i ncja ngu hnar medo r nojo ca i cjx p jab da zti c p dda doo. 5 Nuquiguj, ncja ngu xqu hemej car Jesucristo, gu ncjaj ncja c p dda medo c i nesta pa da tjh hnar ngu p jab da tsjjtibi ca Ocja. Guejtjo gu ncjaj ncja ngu qu mfi car Tzi Ta ji tzi, como gu cuatij ca Ocja pa gr nzojm o gr xjtibij. Por r nguehca xqu cuatij car Jesucristo, ya xqui nuquij r z car Tzi Ta ji tzi, cja ya x jogui gui cuatij guegueca hneje. I ndo tzh cam

4Gui

Cristo, la piedra viva

573 ji tzic? Pe ya m yabb, ya xqu man car Tzi Ta ji tzi di hmh c dda cjahni c di j cr jmandadero guegue. Cja nuya, ya x nzdi ncja ngu g ma. x juanquij car Tzi Ta ji tzi, x cjahqui bajtziquij. Guegue guejtjo bi hi x car Jesucristo pa da mandado, cja guegueca i mandadoquij como xc cuatij jr dy. Nuquiguj, guejtjo gu jjm qu mfi ca Ocja c i sirvebij p jar templo, como nuya gu cuatij car Tzi Ta ji tzi. Como ya xqu yojm cr Tzi Tt, ya x jogui pa gui pjpij car Tzi Ta ji tzi. Como ya xc cjaj cjahniquij ca Ocja, ncjahm ya xc cjaj hnar ddadyo nacin. Guegue x hi xquij pa gui nzojm c p dda cjahni, gui xijm te tza r z car Jesucristo. Gui xijm ja ncja xc ngzquij ca r nttzo ca ngu tuj. Bb ngu bbpj jar bbxuy, guegue bi nzohquij cja b tziquij jr tzi jogui jiahtzi. 10 Mhmto, j m cjahniquij ca Ocja, pe nuya, mjtiquij guegue. Mhmto, j m jui quiquij car Tzi Ta ji tzi, pe nuya, ya x mxquij co ni cr tzi tti jqui.

1 PEDRO2 mhmto. Porque, bb gui segue gui hmpj ncjap, ya jin da jogui gui tnij ca Ocja. 12 Nuya, i nesta gui hmpj r z, como i ccajtiqui quir vidaj c cjahni c jin gui eme. Y pa ya, gueguej i tzanquij, i majm, r nttzoquiguj. Pe bb gui segue gui dytij ca r z, ba eh car pa bb xta ncjuanij, xta majm, r z guir hmpj. Bb xta ncja car juicio cja xta tjampij r hunda c cjahnic, da majm, r ndo z ca Ocja, como guehca gu tnijca. 13 Nuquj, gui dyjtij ghtjo c autoridad, como i fadi gu yojm cam Tzi Jmuj Jess. Gui dyjtij ca hnaa ca ms i mandado hua jar jy, como guegueca i phtzi car cargo ca ms r ji tzi. 14 Gui dyjtij hneje car gobernador ca i mandado p jab gu bbpj. Guegueca x ttun cr cargo pa da castiga c cjahni c jin gui ne da dyjti c ley, cja pa da xih c p ddaa cjahni c i jte, b jogui da nrespetac, como r z ga hmpj. Nuquj, gui hmpj ncjap, pa da tti zquij, hneje. 15 Guehca i ne cam Tzi Taj ji tzi, tzdi, gui dytij ca r z, pa da gohti ne c cjahni c i tzanquij. Gueguec jin gui ntzohmi te i majm, cja jin gui padij ja i ncja n r palabra ca Ocja. 16 Nuquiguj, ca ya xqu pnij jar bbxuy, ya xqu bbpj libre. Pe dyo gu mbenij, nuya i tjquij gui dytij cosa r nttzo, cja da perdonaquitjoj ca Ocja co ni cr tzi tti jqui. Jin gui tz car mfenic. Nuya, gui mbenij, mjtiquij ca Ocja, ncjahm ya xc cjaj muzoquij, como nuya gu bbpj

9Nuquiguj,

Los que pertenecen a Dios

tzi cjuadaquij, d mahquij, cja nuya d mbembiquij, masque d bbjtij hua jar jy, pe ya jin d mi nguj hua. D jjm c cjahni c r ma hnaho r jy, cja i tjojti hua jar mundo. Eso, d xihquij tz, gui mfdij, pa jin da dahquij nttzomfeni, cja pa ya jin gui tnij ca bbto ir hmyj ca ngu bbpj

11m

Vivan para servir a Dios

1 PEDRO2,3
17Gui

574 c mr htibi ca r nttzo. Jntjo bi nzoh cr Tzi Ta ji tzi, bi ndtsj jr dy, como m padi, guegueca i ti jujticia. 24 Car Tzi Jess, bb m ddti p jar ponti, bi guti ca r nttzo ca nd tuj. Ncjahm d yojm guegue bb m du. Eso, ya jin da mandadoguij cm nttzomfenij pa gu cjaj ca r nttzo. Nuya, ya x jogui pa gu tij ca r z. Guehca g ttn car Jesucristo co ca g bbhti, x ngzquij car castigo ca di ttajquij, cja nuya d bbpj r z. 25 Mhmto, nd ncjaj ncja ngu c djti c xqu bbdi, como xt wembij car Tzi Ta ji tzi. Pe nuya, p xt cojm pa gu tnij car Tzi Jogui Mdi ca i neguij cja i fj ym tzi myj.

pa gui dyhtibij ca i ne guegue. nj r z ghtjo y cjahni, cja gui madij ghtjo c x heme cam Tzi Jmuj. Gui hi htzibij car autoridad ca x ttun cr cargo pa da mandado hua jar jy, cja guejti ca Ocja gui tzuj hneje.
El ejemplo del sufrimiento de Cristo
18Nuquj,

gu muzoj, gui cjajpij r jmandado quir patrnj, cja gui dyjtij. Jin gui jntsjtjo c jogui jmu gui dyjtij, pe guejtjo hneje c ddaa c jin gui phtzi ntti jqui. 19 Porque i tzh ca Ocja bb d mbenij guegue cja d tij ca i ne, masque i tzanguij cja i nguij c cjahni r nttzo. Bb d sufrij porque dr tij ca r z, b jantiguij ca Ocja ncjahm dr sufrij por r ngue guegue, cja i tzj. 20 Pe bb gu tij cosa r nttzo cja i ttnquij por r nguehca, jin gui tzh ca Ocja ca gur sufrij, bb. Nubb, i nesta gui mbenij, ir nttzojquitsjj ca xc ttahqui quer castigoj, bb. Pe bb i ttnquij por r nguehca gur dytij ca r z, cja bb gu phtzibitjoj r tti jqui c to i nquij, nuca i tzh ca Ocjaca. 21 Nugj x nzojquij cam Tzi Taj ji tzi pa xt tnij car Jesucristo, cja nuya i nesta gu hmpj ncja ngu ngu hmhca. Guegueca bi ncastiga, hasta bi bbhti, cja jin g cohtzibi ca r nttzo c cjahni c bi ni. M ujtjo jin te mr du my pa di ncastiga guegue. 22 Jin g dyti tema cosa dr nttzo. J m ndujpite, cja jin g ma tema palabra g ntjti. 23 Bb m ttzani, jin te g ndadi, cja bb m ttni, jin g nghmi c cjahni

Nuquiguj gu bbjaj, bb i bbh quir damej c jin gui eme, gui dyjtijc, cja gui cjajpij cr jmandado. Xajma da cja Ocja gui tapij pa da hemej car Jesucristo hneje, masque jin te gui xijm. 2 I bbh c ddaa hj c da heme cam Tzi Jmuj Jesucristo bb xta jaj r hunda ja ncja guir hmpj. Da ccajtiquij, gu i htzibij ca Ocja, cja jin tema hmtz gu tij. 3 Nuquiguj, jin gui ungui ir myj ja gr jojquitsjj xtzetjo, pa da ndo ccajtiquij y cjahni. Gui jojqui quir aj ncja ngu r ntzhui cja jin tza di ntji . Guejtjo, jin gui tujtij r ngu adorno jer cuerpoj, hne jin gui gastoj r ngu domi pa gr jie quir dajtuj g lujo. 4 Gui mbenij ja gr jojquij p mbo quir tzi myj, como guehp b ccahti ca Ocja. Da ju ir myj,

Cmo deben vivir los casados

575 cja gui phtzibij r ntti jqui quir mi ngacjahnij. I man ca Ocja, r tzi z hnar bbja bb i ncjap ga hmy. Masque da tjoh c cjeya, c to i jojqui mbo tzi myj, r tzi ztjo ga hmy ghtjo r tiempo. 5 Ya m yabb m bbh c dda bbja c m emej ca Ocja, cja nuc, m jti qu damej. Gueguec m mben ca Ocja cja m tzujca. Mr z mr ni gui c bbjac, como mr z qu mfenij. 6 M ncjap car Sara, cr bbja car Abraham. Guegue m jti cr dame cja m i htzibi. Nuquiguj, gu bbjaj, bb gui hmpj ncja ngu ngu hmh car Sara, ca Ocja da nquij r z hneje, ncja ngu ngu nu guegue. Pe i nesta gui dytij ca r z, masque da ncja ca te da ncja, cja jin gui ntzuj. 7 Nuquiguj, gu hjj, como ngu xqu hemej, gui ntzohmij, cada hnaa, ja ncja gr hmbi quer bbja cor jmajte. Como ya xqu padi ja i ncja ca Ocja, gui mah quer bbja, cja gui tzuni tz hneje, como jin tza i nzj nr bbja ncja nr hj. Guejtjo hneje, gui hi htzibi, como x ttahqui quer bbja pa gui mfxihui cja pa parejo gui tnihui cr hu ca Ocja. Por r nguehca xqu hemehui car Jesucristo, nuquigu co quer bbja, parejo gu phtzihui car nzajqui ca jin da tjegue. Pe bb jin gu bbbi r z quer bbja, jin da dyh ca Ocja bb gu nzojmi g oracin.

1 PEDRO3 Gui hmpjc cor tti jqui, cja jin gui hi xtsjj, como hnaadi quer Tzi Taj. 9 Bb to te da dyjtiquij, jin gui cohtzij ca r nttzo. Cja bb to da zanquij, jim p gui tzanij, pe gui dyhtibij ca r z, ncja ngu ga dyjtiguij ca Ocja. Como x nzojquij cam Tzi Taj ji tzi pa da ddajquij bendicin r ndo z. Bb gu cohtzibij ca r z c to i guij, ca Ocja da ndo mxquij, bb. 10 Eso, gu tij ncja ngu ga mam p jar Escritura, i na: Car cjahni ca i ne da hmjcua jar jy r ngu cjeya, cja da mph cr tzi my, Da nxdi da ccax cr cjajni pa jin da tzajte. Jin da ma ttzone, cja jin da mangui bbtjri. 11 Da jih ca r nttzo cja da dyti ca r z, Da jioni ja dr wembi car tujni cja da hmbi r z qu hohui. 12 Nu ca Ocja b jantiguij, i n r z car cjahni ca jin gui ndujpite. I h bb ga nzoh car cjahnica. Nu c cjahni c i ti ca r nttzo, ca Ocja jin da mxc, cja jin da nu r z. Ncjap ga man car tzi salmo. 13 Nuquiguj, bb gui uni ir myj pa gui hmpj r z, jin to te da cjahquij. 14 Xin di bbh hnar cjahni ca di dyjtiquij tujni por r nguehca gur dytij ca r z, ndejma r ntzhui da ju ir myj, como da mxquij ca Ocja. Dyo gu tzuj c cjahnic, cja dyo te gu mbenij. 15 Pe gui hi htzibij car Jesucristo, ghtjo mbo ir tzi myj, cja gui mbenij, guegue m Tzi Jmuj ca i mandadoguij.

ya, d ne gu xihquij, gu ghtjoj, gui hmpj acuerdo, cja gui madij c p ddaa c i eme.

8Ma

Los que sufren por hacer el bien

1 PEDRO3,4 Cja bb to da dynquij, toca gu emej? o ter bh ca gu thmij? ddahtz gr tjadij, gui xijm ghtjo ja i ncja nr palabra n d emej, cja gui nzofo cor tti jqui. 16 Ndejma i bbh c dda cjahni c i tzanquij, i majm, r nttzo quir vidaj. Nuquiguj, gui jaj r hunda, jin to gui dyhtibij cosa dr nttzo, pa jin da tteme ca i man c cjahnic, cja pa jin te gui mbenguj. Bb gui hmpj ncja ngu r ntzhui pa y to i tn car Jesucristo, nubb, c cjahni c i tzanquij da mhtzi r tzj cja da jui guij. 17 Jin gui dytij tema cosa r nttzo, pa jin da ncastigaquij. Pe guejtjo, masque xn da jiquij ca Ocja pa da ttnquij porque gu dytij ca r z, b joh bb gui sufrij ncjap. Pe jin gui tz bb gu sufrij porque xcr dytij ca r nttzo. 18 Gui mbenij ja m ncja car Jesucristo. Jin te m tu guegue. Bi ncastiga cja bi du por r nguejcj, nd tuj ca r nttzo. Hna veztjo bi sufri pa bi guti ca xt tij, bi gzquigjca, como d ghtjoj d ndujpitej. Ncjap g jogui pa xt cuatij car Tzi Ta ji tzi. Bi bbhti guegue, pe jin g ndu cr tzi my. 19 Bb j bbe m nantzi car Jesucristo, bi ma cr tzi my p jab m thmi qu ndaji c cjahni c ya xqu du bb j bbe mb e guegue. Bi ma b xijm to guegue cja co te r nguehca xcu hecua jar jy. Cja diguebb ya, bi ja r ja car Jess. 20 C tiempo ya m yabb, bb m bbh car No, c cjahni j m jtij ca m man ca Ocja. C pac, car No bi dyti car

576 ndo barco p jab di ti guegue, bb xti ncja car mnti cja di u xi deje ghtjo nr mundo. Nu ca Ocja m jui jqui c cjahni. Bi dhmi r ngu cjeya, xajma di repentij cja di hemej. Pe tengudi c cjahni bi heme ca m man car No, cja bi tij mbo car ndo barco. M jntsj jajtjo c jin g ndu p jar deje. 21 Nugj, como ngu xt cuatij jr dy car Jesucristo bb nd xixtjej, ya jin da zjquij car castigo ca ba eje. Ncja ngu car No co cr familia bi huetij bb m u xi deje nr jy, cja bi bnij r z, nugj xt ncjagj p hneje. Bb nd xixtjej, ncjahm d yojm car Jesucristo bb m hgui co bb p m nantzi. Te r nguehca d xixtjej? Jin d xixtjej pa da wen cr poxi nm cuerpoj. Pe d xixtjej pa gu jpij ca Ocja da xguigui ym tzi myj. Nuya, d yojm car Jesucristo, cja guegue i ddajquij cam nzajquij ddadyo, ncja ngu car nzajqui ca x mhtzi guegue desde bb m nantzi. 22 Cam Tzi Jmuj Jesucristo ya x mbx p ji tzi. Nuya, b ju h hnanguadi cr Tzi Ta, i mfxihui i mandadohui. C ngele co ghtjo c p dda ndaji c i ja r cargoj p jar ji tzi, i i htzibij car Cristo cja i jtibij ca i ma.

Nuquiguj, ya xqu padij bi sufri car Jesucristo, hasta bi du por r nguejcj. Eso, gui dymbi ir myj gui ncjaj ncja guegue. Gui mbenij, ca to i sufri por r nguehca ca r dn ca Ocja, ya jin gui ne da dyti ca r nttzo.

Sirviendo segn la capacidad que Dios nos ha dado

577 gui dyhtibij cr voluntad cam Tzi Taj ji tzi c p dda cjeya c da ddahquij guegue pa gui hmpj hua jar jy. Ya jin gui ma gui hmjtsjj o gui jguij pa da dahquij nttzomfeni. 3 C cjeya c x tjogui, bb j bbe ngu emej ca Ocja, ngu tij ghtjo ca ngu netsjj, como j bbe ngu tzuj guegue. Ngu tij hmtz, bbja co hj, segue m quij quir nttzomfenij, ngu nti j, ngr ttzodyoj, d ngu tzj mbaxcjua. Nubb, ngu i htzibij hnaho cja c jin te i ntju my, menta ngu tij c dda cosa r nttzo c i ccax car ley. Pe ya co gue c cjeyac. Ya nuya, dyo d tij ncjap ya. 4 Nu c cjahni c jin gui eme car Jesucristo i ndo dyo myj, i hntsjj, dyoca ya jin gu mpjnijc bb i hmindj i tij cosa r nttzo? Eso, i tzanquijc. 5 Nu c cjahnic, ndejma da djtij r hunda cam Tzi Jmuj Jess. Guegueca da cja r nzya cja da jampi r hunda y cjahni y i bbjtjo cja co hneh c ya x ndu. 6 Como guejti c cjahni c ya xqu du bb j bbe mb eh car Jesucristo, bi tsjijm car tzi ddadyo ja hneje. C cjahnic, bi hemebi ca xqu man ca Ocja bb m bbjmaj hua jar jy. Pe bb mb eh car Jess, gueguec ya xqu nj car du. Gue car castigoca i tzdi ghtjo y cjahni y i bbjcua jar jy, como ghtjo i tuj. Nu car Cristo, bb ya xu du, bi ma p jab m thmi c nimac. Bi ma b xijm to guegue cja co te r nguehca xcu heje. Nubb, bi jogui pa di heme

1 PEDRO4 c cjahnic, cja di ma dr hmpj ca Ocja p ji tzi. 7 Pe nuya, ya xta tjej nr mundo. Ya p xtu eh car Jesucristo. Eso, i nesta gui mfdij cja gui pnti quir mfenij pa da jogui gui nzojm ca Ocja ghtjo mbo ir myj. 8 Guejtjo gui ungui ir myj gui madij c p dda hermano. Car hermano ca i mah cr hohui, i cohmpi r tz, cja i perdonabitjo qu falta, masque xtr dyhtibi tema cosa ca jin gui tz. 9 Digue c cjuada c i sirvebi ca Ocja cja i nesta jab da oxi o te da zij, gui cuajtij p ir nguj, cja gui unij te da zi c cjuadac. Gui dytij ghtjo cor tzi pj. Dyo gu i naj, r ngu car nxuja. 10 Gui cjaj ncja ngu jogui mfi c i sirvebi ca Ocja. Car Tzi Ta ji tzi x jequij quir bbfij, hnaho r cargo ca hnaa, p hnaho ca p hnaa. Como x ddahquij ca Ocja cada hnaa quer bbfij, gui dytij ca i tocaquij, pa gui mfxij, gu ghtjoj, cja ncjap gr nuj c bendicin r ngu c x mben ca Ocja da ddahquij. 11 Car cjuada ca i phtzi cr cargo pa da nzoh c p ddaa, da xijm te i man ca Ocja. Jin da man cr mfenitsj. Da ma mero ca i man n r Palabra ca Ocja. Guejti car cjuada ca p i n c p dda cosa c i nesta jar templo, da dyte ghtjo mbo r tzi my, como gue cam Tzi Taj ji tzi i ddajqui nm nzajquij cja co nm fuerzaj pa gu pjpij. Bb gu tij cada hnaagj car bbfi ca x ddajquij cam Tzi Taj ji tzi, nubb, da tti htzibi guegueca, yojmi car Jesucristo. R ntzhui da tti htzibi cja da tsjjtibi cam Tzi Jmuj

2Nuya,

1 PEDRO4,5 Jesucristo ghtjo c cjeya, ni jab dr tjegue. Amn. m tzi hohuiquij, jin da ho ir myj ca xc nzhquij hnar prueba r ndo . Pe ntoja gu yomfenij, cja gui huetij, hu ji na? Pe ndejma x xijquij ca Ocja gu tzj prueba. 13 Nuquj, jin da dyxi ir myj. Gui mbenij, por r nguehca gur yojm car Jesucristo, x nzhquij car pruebaca, como guegue bi sufri hneje. Gui mbenijca, cja gui mpjm. Guejtjo gui mbenij, bb p xtu eh car Cristo pa da ja cr cargo, nubb, xta ndo tti htzibi, cja nuquj xqu ccahtij guegue cja xqu yojm ghtjo r tiempo. Nubb, xqu mpjm ghtjo mbo ir tzi myj, bb. 14 Guejti y pa ya, bb da ttzanquij porque gu tnij car Jesucristo, ca Ocja da ndo ddahquij bendicin. Cr Tzi Espritu ca Ocja da juixquij, cja da mxquij pa gui tzjtij c prueba, pa ncjap dr ni gui te tza r nz guegue, cja co te tza r z. C cjahni c i tzanquij, ncjahm gue car Cristo i tzanij. Nuquj, gui tzjtitjoj ca i ttjtiquij, cja gui mpjtij, pa da bah c to da ccajtiquij, ja i ncja car Jesucristo, cja da hemej. 15 Nuquiguj, como ya xc hemej car Jesucristo, i nesta gui dyjtij c ley. Jin to da phtite o da mpe. Jin to da ti c asunto c j r mjti guegue. Xajma jin da nesta da ttahqui quer castigoj por r ngue c cosac. 16 Pe bb to da cjoti fdi o da ttuni castigo por r nguehca r dn car

578 Jesucristo, jin da mhtzi r tz. Da mpj cja da mbeni ja dr hmy pa ms da ndo tti htzibi cam Tzi Jmuj, cja pa da fadi ja i ncjaca. 17 Ya xta zh car pa bb xta juzga nr mundo ca Ocja. Mero, ya x nzdi. Ya xpa fh ca Ocja xpa pnquigj prueba pa gu jojqui ym vidaj, nugj, ncja ngu xt emej car Jesucristo. Bb ba pnquij castigo, y bajtziguij ca Ocja, te da cjajpi c cjahni c jin gui ne da hemej nr evangelio? 18 Xta ncj ncja ngu ga mam p jar Escritura: Bb xtu pnquig cm castigoj ca Ocja, cutjo dr hueti car cjahni ca i ti ca r z cja r bajtzi guegue. Nu car cjahni ca jin gui tzu ca Ocja cja i titjo ca r nttzo, jin da hueti cr castigo ca da zdi, dr ndo nguc. Ncjap ga mam p jar tzi salmo. 19 Eso, bb xta jiquij ca Ocja pa gui sufrij, jin gui yomfenij, pe gui segue gui dytij ca r z. Gui dtsj quir vidaj jr dy cam Tzi Taj, cja gui thmij cr tzi voluntad. Guegue x dyjquij, cja b janti ghtjo ca te d tjojm.

12Nuya,

Sufriendo como cristianos

Nuya, d nzoh c cjuada c i ja r cargoj p jar templo, gue c bbto bi hemej. Guejquitjog, ya m yabb d eme cja d ja nm cargo pa gu mandado, hneje. Nug dr testigo, d ccahti bb m du car Jesucristo, cja d xij y cjahni ja m ncja. Cja bb p xtu e guegue pa da mandado, nubb, da ni gui te tza r ngu cr poder, cja p xt

Consejos para los creyentes

579 ccahtig cam Tzi Jmuj cja xt yobbe hneje. 2 D xih c hermano c i mandado, gui fdij r z c hermano c xc recibi jer dyj, como nuc, tzi dti ca Ocjac. Jin gui fjm jntsjtjo porque x tsjihquij gui dytijca. Pe gui nj, ghtjo cor pj, pa da tzh ca Ocja. Jin da m ir myj car domi ca da ttahquij, pe gui ungui ir myj gui dytij car bbfi ncja ngu ga ne ca Ocja. 3 Guejtjo jin gui mandadobij g fuerza c hermano c gu fdij. Gui nj cor tti jqui cja gui cjaj hnar ejemplo pa da jogui da dnquij. 4 Cja bb xtu eh car Mdi ca ms i mandadoguij, da ddahquij quer tjajaj dr tzi z, tzdi, da ddahquij r tsjjqui gui yojm cam Tzi Jmuj p jab i mandado, cja gui hmpj guegue p jab r tzi z, ghtjo r tiempo. 5 Nuya, d nzoh c cjahni c cja x heme cam Tzi Jmuj Jesucristo, cja co guejti c hermano c bajtzitjo. D mang, r ntzhui da dyjtij c hermano c bbto bi heme, como gueguec i phtzi cr cargoj pa da ccahti c p ddaa. Gu ghtjoj gui hmpj r z, cja jin gui hi xtsjj. Gui ncjaj ncja ngu y mxte y ya x mbah cr jmandado. Gui mbenij te i mam p jar Escritura: Car cjahni ca i hi xtsj, i ntxtihui ca Ocja. Nu car cjahni ca i jgui da hmjpi jmandado, ca Ocja i ftzi co ni cr tzi tti jqui. 6 Eso, bb ba pnquij prueba ca Ocja, gui jguij pa da cjahquij ca te i ne, cja gui mbenij, guegue i mandado. Cja bb xta zh car

1 PEDRO5 pa ca x man cam Tzi Taj, nubb, xta gzquij car prueba cja da pjpiquij quir tzi myj. 7 Bb i ddahquij r du my, gui xijm cam Tzi Taj ji tzi ghtjo ca te gu mbenij, como guegue i mahquij cja i nquij. 8 Gui mfdij, cja gui jaj r hunda pa jin da jihquij ca Jin Gui Jo. m contraj guegue, i jjmi hnar len r ndo ttzajte. I dyo ghtjo p jab i ne, i joni to da dapi. 9 Nuquiguj, jin gui jguij pa da dahquij guegue, gui ntxtijca. Gui segue gui hemej cam Tzi Jmuj Jesucristo, ghtjo mbo ir tzi myj, cja gui mbenij, jin gui jnquitsjguj gu sufrij. Guejti c p dda hermano, ntero nr mundo, i sufri, hneje, como ghtjo y to i bbjti hua jar mundo, i tthtibi prueba. 10 Nuquj, gui mbenij, bb ya xcr sufrij tengu mpa, diguebb ya, ca Ocja da gzqui quer pruebaj, da zti quir tzi myj, da mxquij pa gui zdi gr hemej cja pa ya jin gui yomfenij. Nubb, xqu cjaj ncja ngu hj c ya x ncjahni cja ya xqui padi r z ter bh ca i tij. R ndo ngu cr tzi tti jqui cam Tzi Taj, cja guegue x nzohquij pa xc hemebij cr Tt, car Jesucristo, cja pa gui yojm guegueca p jab da mandado cja da tti htzibi ghtjo r tiempo. 11 R ntzhui gu xjtibij guegueca, como m Tzi Jmugj, cja r ntzhui guegue da mandado ghtjo c cjeya ni jab dr tjegue. Amn.

dr Pedro, guejc xt mbeni ter bh ca da ma nar carta,

12Nug,

Saludos finales

1 PEDRO5 cja d i na jin tza i ma. Gue nm tzi cjuadaj Silvano x jutzi ncja ngu xt xifi. D meya r z, cja d padi, guegue i eme cam Tzi Jmuj ghtjo mbo r my. Por digue nar cartana, d nzohquij, como d ne gu jujtiqui ir tzi myj cja gu fxquij pa jin gui yomfenij, cja pa jin gui hntsjj, cja cierto nr palabra n xc tnij? Nug, dr testigo, d xihquij, cierto r heh ca Ocja nr tzi palabra n xc hemej. Gui segue gui tnij, cja jin gui cojm xtja.
13Y

580 cjuada y i bbjcua nr lugar hua jab i tsjifi Babilonia i pnquij nzngua. Nuy, x juajni ca Ocja cja x cjajpi mjti, ncja nguquiguj. Guejti nr Marcos i pnquij nzngua, hneje. D xifi m ttgn. 14 Nuquj, hohui, d xihquij, gui nznguaj cor jmajte. R ntzhui gui majtsjj, como gu ncjuadaj. Cam Tzi Taj ji tzi da mxquiguj pa gui hmpj r z, gu ghtjoj, como ngu xqu cuatij jr dy car Jesucristo. Amn.

SEGUNDA CARTA DEL APSTOL SAN PEDRO

Nug, dr Simn Pedro, r jandaderogui car Jesucristo. Guegueca bi ddajqui cam cargo pa gu xij y cjahni nr tzi ddayo ja. Por digue nar cartana, d nzohquij, nuquj, xc cjaj bajtziquij ca Ocja, como guegue bi nzojtiqui quir tzi myj, cja g hemej car Jesucristo. Parejo xt thtibij cr tzi tti jqui car Cristo, nugje nd yojme car Jess bb m bbjcua jar jy, cja nuquj, g hemej, pe j xqu ccahtij. m Cjaagj car Jesucristo. Guegueca bi du pa bi ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue, d ghtjoj. 2 Cam Tzi Taj ji tzi da mxquiguj pa gui ndo padij ja i ncja guegue cja co cam Tzi Jmuj Jess. Da ddahquij r ngu bendicin pa gui hmpj r z cja gui yojm co ni cr tzi tti jqui.

Pedro escribe a los creyentes

ndo nzh cam Tzi Jmuj Jesucristo, cja x ddajquij hnar ddadyo hmy cja co ghtjo ca d nestaj pa gu hmpj hua jar jy ncja ngu ga ne cam Tzi Taj ji tzi. Nugje d meyaje car Jess bb

3R

Cualidades del cristiano

m bbjcua jar jy. D ccahtije, guegue m yojmi cr poder ca Ocja. Nxgue mr z ca m ma cja co ca m te. Eso, bb m nzojquije d tnije cja d emeje. 4 Como r ndo nzdi guegue, guejtjo bi xijquije c dda promesa r nzdi c i fxquije r ngu. Hnehquiguj, bb xc hemej c promesac, ca Ocja x ddahquij hnar ddadyo hmy ca r he guegue. Ya jin da dahquij c nttzomfeni c i mandadobi y cjahni y j bajtzi ca Ocja. Nu c cjahnic, da bbdij, como i tnij nr mundo, cja da mpuni ghtjo y i cja hua. 5 Nuquj, como ya xc hemej c promesa c x xijquij ca Ocja, gui zdij ca gr hemej. Guejtjo gui nxdij pa gui hmpj r z. Cja p gui nxdij pa ms gui padij ja i ncja ca Ocja. 6 Guejtjo gui nxdij gui pnti quir mfenij, pa jin da dahquij c mfeni r nttzo. Jin da gaxi ir myj bb gu tzjtij prueba por r nguehca gr tnij car Cristo. Cja jnca, p gui nxdij ja ncja gri hmpj pa da tzh ca Ocja, ghtjo ca gui dytij. 7 Cja diguebb ya, p gui nxdij gui mah quir mi ngahermanoj. Cja xtr gax ya, gui nxdij gui

581

2 PEDRO1 nej ghtjo y cjahni, ncja ngu gri netsjj. 8 Como bb gui nxdij gui hmpj ncjan, cja jin gui jijm ca gr dytij y xt mangua, nubb, da tzi sirvebi ca Ocja c cjeya c xcr hmpj hua jar jy, cja xqu phtzij algo pa gui djtij bb xt ntjj guegue. Nubb, jin dur hmditjo ca xc hemej cam Tzi Jmuj Jesucristo. 9 Porque c cjahni c ya x heme nr evangelio cja i bbjtjo ncja ngu ngu hm mhmto, bb jim be m eme, i ncjaj ncja ngu hnar god ca i ccahti jntsj hna tzi tjquitjo. C cjahnic, x dabenij te r nguehca ca Ocja bi ghtzibij ca r nttzo ca m tuj. Ya jin gui mbenij, x salvaguij pa gu jjm ca r nttzo, cja pa hnaho gr hmpj ya. 10 Eso, d xihquij, m cjuadaquij, jin gui segue gui hmpj ncja ngu ngur hmpj mhmto. Gui mpguij pa gui hmpj ncja ngu xt xihquij. Nubb da fadi, cierto, x nzohquij ca Ocja. Guejtiquiguj, xqu phtzij confianza, cierto, x cjahqui bajtziquij. Nubb, jin gui cojm xtja, cja jin gui wembij jr hu ca Ocja. 11 Bb gui hmpj ncjap, nubb, jin da nesta gui yomfenij, cja gui tznij n ji tzi, hu ji na? Nubb, xqu padij, da xogui r z c goxtji pa gui ctij p jab b bbh cam Tzi Jmuj Jesucristo. Guegue i mandado p ghtjo r tiempo, cja x ddajquij nr ddadyo hmy n d phtzij ya. 12 Nug, jin gu tzya ca dr mbembiquij y xt xihquij, masque ya xqu padij r z ja i ncja nr evangelio, cja ya xc zdij

582 ca gr hemej. 13 D i na, menta d bbjti hua jar jy, r ntzhui cjaatjo gu mbembiquij ja ncja gr hmpj. 14 Como ya xt padi, jin tza ngu i bbdi pa gu tzoquiquij, gu jj nr mundo, cja da zixqui ca Ocja. Cam Tzi Jmuj Jesucristo ya x xijqui, ya xqui guejtip gu tu. 15 Guejtjo d mpgui dr jojqui c dda libro gu tzoquij, pa bb ya xcr tug, da jogui gui ccahtijc car hora ca gu nestaj, cja gui mbenij ja ncja y palabra y xt xihquij.

ntju my car mensaje ca xt xihquij digue cam Tzi Jmuj Jesucristo. Ya xt xihquij, p du co guegue, da ja cr cargo cja da mandado hua jar jy. Nuc, jin gur bbedetjo g ntjti ca xtr mbentsj y cjahni. Nugje, d ccahtitsjje te tza mr nzh car Jesucristo, cja d ccahtitsjje hneje bb m yoti cr tzi tjay. 17-18 Guejtsj car Tzi Ta ji tzi bi hi htzibi car Jess, cja bi ujtiguije, mero mr Tt guegue. Ca hnar pa, bb ndr bbpje car Jess p jar tt, d ccahtije ja ng jux qu dajtu co ni cr jmi , ncja ngu nr jiadi. D ccahtije, hnaho mr ni gui. Guejtjo d jme ca Ocja, cr Tzi Ta, mb a p mbo jar ji tzi, bi nzojquije, bi ma: Gue nm Tzi Tt, i ddaatsjn. D ndo tzj. Eso, d padije, ntjumy nar palabra na d xihquije. 19 Guejtjo d phtzij c Escritura c bi dyti c profeta cja bi zoguiguij. C palabra c i mam p j Escritura i jjmi car palabra ca bi tsjijquije bb ndr bbpje jar tt. Ghtjo yojo i sirve ncja

Los que vieron la grandeza de Cristo

16I

583 testigo, i xijquij ja i ncja ca hnaa ca d emej. Nuquiguj, i nesta gui ju hpij ndu my ca i man c Escriturac, como nuc, i xijquij palabra c i nesta gu padij menta d bbjtij hua jar mundo hua jab i ndo cja ca r nttzo. I jjm hnar lmpara ca i yojquij hua jab r hmxuy. Gui segue gui nxdij te i man c Escriturac hasta bb xta ncumpli ca i ma. Nubb, cja xqu padij, bb, ya xqui guejtip du eh car Jesucristo. 20 Pe i nesta bbto gui ntiendej jab r hej y Escritura. Ca Ocja bi xih c profeta ter bh ca di jutzi. Eso, car cjahni ca i ccahti y Escritura pa da xij y p ddaa te i ma, jin da mantsj qu mfeni. Da dyjpi ca Ocja da mtzi pa da badi te i ne da man c palabra c bi ttun c profeta. 21 Como guejtsj c profeta j m mbentsj tema mfeni di jutzi pa di ncja y Escritura. Gueguec m tzuj ca Ocja, cja m jtij ca m xijm. Eso, bi ju xj ca bi xijm cr Tzi Espritu ca Ocja.

2 PEDRO1,2 nttzo qu vidaj, da fadi j bajtzi ca Ocja. Nu ca Ocja da hna mmpi cr castigoj, da hna duj, como bbtjritjo c palabra c da ujtiquij. 2 Nu c jijte maestroc, da dyti hmtz cja da jiti r ngu cjahni pa da hmpj ncjadip. Cja como dr nttzo cr vida ca da hmpj, da ttzan nr evangelio por r ngue c jijtec. Como da hi na c p dda cjahni c jin gui eme, hnaguudi ca i tn c jijtec, hnaguudi ca d tnij. 3 C cjahnic da ndo ne da ja r domi, cja da jojtiquitjoj, santa gui dyjpij da segue da ujtiquij cja pa gui segue gui unij domi. Nuc, jin da huetij car castigo ca ba eje. Como ya m yabb bi man ca Ocja te di ncjajpi c jijte profeta, cja ya jin tza i ngu tiempo i bbdi pa da zh cr castigoj cja da mpun c cjahnic. 4 C cjeya c x tjogui, ca Ocja bi castiga c ngele c jin g ne g dyjtibi cr ja. Jin g jijquic, b fongui p jar ji tzi, bi moti p jar infierno p jab r ndo hmxuy. Cja nuya, i hnati p hasta bb xtu eh car pa bb xta ttun cr castigoj. 5 Ca Ocja guejtjo jin g jijqui c cjahni c m bbjcua jar jy bb j bbe m cja car mnti. Jntsjtjo car No co ni c p dda yojto c m bbh p r ngu, ca Ocja bi jijquic pa jin di bbdij. Car No m xih c cjahni di jijm ca r nttzo ca mr dytij cja di hemej ca Ocja. Pe jin g ne g dydej. Eso, ca Ocja ndejma b pjni car mnti, bi uxi deje ghtjo nr jy, cja bi du ghtjo c cjahnic. 6 Ca Ocja guejtjo bi castiga c mi ngu Sodoma hneh c mi ngu Gomorra. B pjni tzibi

Mahmto m bbh c dda mtjri profeta, m ne di jiti qu cjahni ca Ocja. Ncja ngu y pa ya, p i bbh c dda mtjri profeta hneje c i ne da jihquij. Da ujti y cjahni c dda palabra c jin gui cierto. Da dytij ddahtz, da huanihui palabra c r z, pa jin da fadi te r dytij. Nu c cjahni c da hemec, da bbdi. C cjahnic da xihquij hnaho palabra digue cam Tzi Jmuj Jess, masque guegueca bi du pa bi gzquigj ca r nttzo. Pe como dr

Los que ensean mentiras

2 PEDRO2 desde p ji tzi, bi dti c jinic cja bi mpun c cjahni c m bbh p. Tje bi nz, bi goji jntsj qu bbojtzibi, pa di ccahtij c p dda cjahni c m bbpj cerca, como guejtic j m tzuj ca Ocja. Xajma di ntzohmij tema castigo di z gueguej hneje bb di segue di dytij ca r nttzo. 7 Nu ca hnar hj ca m tsjifi r Lot, ca Ocja bi gjqui p jar jini Sodoma, como guegue m tzu ca Ocja, cja m ndo ntzte bb m ccahti ja ncja ngu hmh c mi ngu p. Nttzditjojo mr nttzo ca m tij, m ndo ndujpitej, como jin te m tzuj ca Ocja. 8 Hnajpa ngu hnajpa, car Lot bi ccahti c hmtz c m ti c mi ngu p, cja bi dyh c hmtz palabra c m majm. Bi ntzte cja bi ungui r du my, como guegue m tzu ca Ocja. Nu ca Ocja bi gjqui p jar ji ni Sodoma bb ya xti ddtica. 9 C cjeya c x tjogui, ca Ocja m castiga c cjahni c m ntxtihui. Nu c to m eme guegue, m fxc. I ncjadip y pa ya hneje. Car Tzi Ta ji tzi i pah bb i tzhui prueba c cjahni c i jonij, cja ya x mbeni ja ncja dr ghtzibi. Guejtjo i padi to c cjahni c i ndujpite. Nuc, i jgui da hmy hasta bb xta zh car pa bb xta tjampi r hunda, cja nubb, xta ttun cr castigoj, bb. 10 Nu c jijte maestro c i ne da ujtiquij hnaho palabra c jin gui cierto, jin da huetij, como b thmi ca Ocja car pa bb xta un cr castigoj. Nuc, i tij c cosa r nttzo c i netsjj, i mbenij nttzomfeni, cja jin gui i htzibij cam Tzi Jmuj Jess. I ndo hi xtsj

584 ga aj, hasta i tzanij c b bbh p ji tzi. Jin gui tzuj ca Ocja, ni digue qu ngele. 11 Nu c ngele c ms i bbh cr ttzdi cja co cr cargoj, bb ga nguatij ca Ocja pa da gxij ter bh ca x dyti qu mi ngangelej, i pnti qu mfenij cja i ntzohmij tema palabra da jogui da xijm. Masque da xijm ca Ocja te xtr dyti qu hohuij, pe jin da hna zanij. 12 Nu c jijte maestro c d xihquij du eje, jin gui tzujte, i ndo tzajtej. C dda mfeni c jin gui ntiendej, i mandij, jin te ntjumyc. I jjmi zuwe c cjahnic, como jin gui mben ca Ocja. I tij ghtjo ca i mbentsj mbo r myj. Ca Ocja x un y zuwe cr nzajquiy, cja p x ddajquij r tsjjqui pa gu tzjm y zuwe cja gu phtij. Da ncjadip c cjahni c d xihquij. Xta hna zh cr castigo ca mr ntzhui di ttuni. 13 Como gueguej x dyhtibij ca r nttzo c p dda cjahni, guehca da ncohtzibijc. C cjahnic, i ndo tzj da dejpa da nti cja da dyti car ttzodyo. Nuquj, gu mpjnijc, parejo gu tzij, como i tsjifi hermano hneje. Nu gueguej i ndo gustabi da dyti c cosa r nttzo c i mbentsj mbo r myj. I tij hmtz. Jin gui ne da hmpj ncja ngu xc xijquij ca Ocja, como jin gui bbpj conforme pa cada hnar hj, da hmbi ca hnaatjo r bbja ca x ntjajtihui. 14 C cjahnic, ghtjo tema bbja ca i ccahtij, i ne da jitij. D i mbenij to p da hmbi, cja jin gui ne da jijm nr hmtzn. Gue

585 c cjahni c jin tza i ntiendebi cr palabra ca Ocja i jtij pa da heme hnaho palabra c jin gui cierto. Guejtjo i ndo moxi domi cja co c p dda cosa c i cja hua jar mundo. Ya x man ca Ocja, da bbh c cjahnic. 15 Mhmto c mtjri maestro m padij nr palabra n ncjuani, pe bi jijm cja bi dnij c dda palabra c jin gui tz. Nuya, ya x ndo wembij car palabra ca ncjuani. Ya x dytij ncja ngu g dyti car Balaam, como x ntxtihui ca Ocja. Car Balaam m padi to ca Ocja, cja co ter bh ca m neca, pe j m ne di dyjti ca m xih ca Ocja. Ndejma m ne di mx qu contra c israelita c mb jaj guerra, como nuc bi ahtibij domi car Balaam bb di mtzi pa di hnapi c israelita. Cja car Balaam bi mx qu contra c israelita, masque ya xqu man ca Ocja jin di dytica. 16 Nu ca Ocja bi hunti car Balaam cja bi ccahtzi. Car burro ca m th car Balaam p jab mr ma, bi nzofo. Car zuwe bi a ncja r cjahni, como ca Ocja bi cjajpi bi a. Bi ccax car Balaam pa jin di ma du ntxtihui qu cjahni ca Ocja. 17 Nu c jijte maestro c xt xihquij, jin te da mxquij. Mtjritjoc. I ncjaj ncja ngu nr bbnguy, como i cjujti car jiahtzi. Bb r ndo nzh car ndaji , ba tu car bbnguy, cja jin tza i ni gui car jiahtzi, bb. Guejti c cjahni c da dyjti c maestroc, da hm jar bbxuy. C cjahnic, ya x tjojquibi hnar lugar p jab da ncastiga. Da dj p, da hmpj p jab r ndo hmxuy, nim pa ncjahm da ccahtij car jiahtzi. 18 Bb ga a c

2 PEDRO2 cjahnic, i majm qu mfenitsjj r ndo nte pa gui mbenij te tza r ngu i padij. Pe jin gui ncjuani ca i majm, hnaho car palabra ca ba jaj. I xijm c hermano, i tjguitjoj gu tij c hmtz c i ti c cjahni c jin gui emej. Cja i jtij c cjahni c cja xca fdi xca jijm c costumbre r nttzo c m tnij mahmto. Ncjap ga cohtzij dr ma xtja, pa p da ntzixihui c cjahni c jin gui eme n r palabra ca Ocja, cja pa p da dytij cosa r nttzo hneje. 19 C jijtec, i xih c cjahni c i ne da jiti, nuya jin da nesta da mbenij tema mandamiento. Da jogui da dyte ghtjo tema cosa ca di mbentsjj. I aj ncjahm ya xqui bbpj libre gueguej. Pe jin gui cierto ca di bbpj librec. Nu c nttzomfeni cja co c cosa r nttzo c i nej, guehc i mandadobi c cjahnic. Bb i bb tema cosa o tema mfeni ca i guij pa gu tij ca r nttzo, nubb, jin d bbpj libre. 20 I bbh c dda cjahni c ya x mbadij nr evangelio, cja p x jijm. Mhmto m majm, m emej cam Tzi Jmuj Jesucristo. Nuca bi du por r nguejcj. Pe nuya, ya x wenij, x ma xc ngojm jar mundo. Ya p xqui tij c cosa r nttzo c bi jijm bb ng hemej. Nuya, ms r ndo nttzo cr hmy ni ndra ngue bb j bbe m meyaj nr evangelio. 21 Masque ya x mbadij nr hu r z, p x wembij, xc ngojm xtja. Mr ntzhui jin di dn nr evangelio, cja j xc jogui ca xc ndnij cja p x jijm. Como bi badij, xcu heh ca Ocja car palabra ca bi tsjijm, pe ndejma

2 PEDRO2,3 x dyjm. 22 C cjahnic, cierto x dytij ncja ngu ga ma nar jana: Car dyo, x nzi, x ungui r dyj, cja jnca x yojpi x nzitjo. Guejti car zacjua, x tsjajti, cja jnca pe x ma xp nxajtsj car bjy.

586 ya m yabb. Tza r mdi, bb j bbe m ttti nr mundo, nxgue mr deje. Nubb, ca Ocja bi mandi cr palabra, bi juejqui c deje, cja bi ncjap g dyti car ji tzi cja co car jy c m bb mhmto. C pac, m cjadi deje p jar ji tzi cja co p mbo car jy. 6 Ma ya, bb ya xqu tjoh c cjeya r ngu, ca Ocja bi mbeni m nesta di cjuajti car mundo. Nubb, bi mandadobi c deje pa p bi u x nr jy. Causa bi ncja car mnti, cja bi du p jar deje ghtjo c cjahni cja co ghtjo c te m bbjcua jar jy. 7 Diguebb ya, bb ya xqu tjoh car mnti, ca Ocja bi jojqui ddadyo nr ji tzi co nr jy. Cja nuya x ma guegue, bb p xta mpun nr mundo, xta ncja hnar ndo tzibi, ghtjo da nz. Da hmjti nr mundo hasta bb xta mandado ca Ocja pa da ncja car juicio. Nubb, da nz nr mundo cja da ncastiga c cjahni c jin gui tzu ca Ocja, da bbdij. 8 Cierto, ncjahm ba d cam Tzi Jmuj pa du eje. Pe i nesta gui ntzohmij, m tzi cjuadaquij, d cjahnitjogj, jin d mbenij ncja ngu ga mben ca Ocja. Pa guegue i jjtihui hnajpa, hnar mil ao. Jin gui tzjpi chi tch hnar pa, cja jin gui tzjpi r ma hnar mil ao. 9 Guejtjo jin gui jjti cr promesa cja jin gui tzjpi r ntji pa da cumpli ca x ma. I bbh c dda cjahni i majm, ca Ocja jin da cumpli ca x ma. Nu guegue i jui guiguij cja i tbiguij como i ne da ungui lugar ghtjo y cjahni pa da dydej cr palabra, cja pa da jogui da repentij, santa da hemej, ghtjo c to da ne. Como jin gui ne ca Ocja pa da bbj y cjahni.

Nuya, m tzi cjuadaquij, guejna r yo carta na d pnquij. Por medio nar cartana cja co hneje ca hnaa ca bbto d pnquij, d mbembiquij car palabra ca bi zoguije cam Tzi Jmuj Jess. Guegue bi gzquij ca r nttzo ca xt tij. 2 Nuquj, ya xqu padij car palabrac, como bi ju x c profeta jy libro ter bh ca di ncja. Cja p bi xihquij ncjadip qu jmandadero car Jesucristo c b janquij nr tzi ddadyo ja. Nug d padi, xc hemej ca ncjuani, cja gu ne gui tnijca, pe xt yojpi xt escribi ja i ncja. 3 Bbto, d ne gu mbembiquij te da ncja bb xta guaj nr mundo. Bb ya xta ncjaca, du eh c dda hj c da dembitjo c hermano, da majm jin gui cierto nr palabra n d tnij. Nuc, jin da hemej, cja p du eh car Jesucristo? Guejtjo da dytij ghtjo ca da netsjj, cja dr nttzo qu vidaj. 4 Da man c cjahnic: Xi ya, dyoca j bbe ba eh car Cristo ncja ngu g ma? Desde ya m yabb bb m du car Abraham, cja co car Isaac, cja co car Jacob, i ncjadin nr mundo. Ghtjo y i ncja, i bbjtjo ncja ngu ngu hmh bb m ttti nr mundo. Da ncjap dr manc. 5 Nu c cjahnic, jin gui ne da ntzohmij ja m ncja nr mundo

La venida del Seor

587 p xtu eh cam Tzi Jmuj Jess, du hna etjo ncja hnar be bb nxuy. Nubb, da ndo fn nr ji tzi, da nd, da nz, cja da nz y tz, hneje. Da ndo ntzi xtr yte, cju da zu y cjahni. 11 Nuquiguj, como ya xqu padij, da tjegue cja da mpuni ghtjo nr mundo, r ntzhui gui ntzu nij pa gui dytij ca da tzh ca Ocja, cja gui jionij guegue, ghtjo mbo ir myj. 12 R ntzhui gui jojqui quir vidaj cja gui hmpj listo, gui thmij car pa bb xtu eh car Cristo pa da janquij r hunda cja da juzgaguij. Bb xta ncjaca, da nz nr ji tzi cja da juagui ghtjo y te b bbjn. Tje da yte. 13 Nugj d padij, cierto da ncja ca x xijquij ca Ocja, cja guehca d thmijca. Guegue da dyte ddadyo nr ji tzi co nr jy, pa da hmh p c cjahni c xtr heme. Gueguec da hmpj hnar vida dr z. Como jin da tjgui da hmh p c to di ti ca r nttzo. 14 Eso, d nzohquij, m tzi cjuadaquij. Menta dr thmij du eh cam Tzi Jmuj, gui uni ir myj pa gui jijm ghtjo ca r nttzo. Cja bb xqu ntjj ca Ocja, cja da tjanquij r hunda, nubb, jin gui ntztij, cja jin te da ddjtiquij. 15 Bb d i naj, ba de car Jesucristo pa du eje, i nesta gu mbenij, guegue i ndo phtzibi r tti jqui y cjahni y jin gui eme. I thmiy, xajma da guatij cja da hemej, pa guejtic da dtij car nzajqui ca jin da tjegue. Bi xihquij

2 PEDRO3 ncjap cam tzi cjuadaj car Pablo bb ng escribi c dda carta c xp mnquij. Guegue m phtzi mfeni r ji tzi, m padi ja i ncja ca Ocja, como nuc bi uni jogui mfeni. 16 Guejti c p dda carta c bi dyti car Pablo, i xijquij te r nguehca jim be ba eh car Jesucristo. Nu car Pablo, ndejma bi jutzi tengu palabra c r ntji . Jin tza d ntiendej te i ne da man c palabrac. Nu c cjahni c jin tza i phtzi mfeni r ngu o jin gui eme car Jesucristo ghtjo mbo r myj, gueguec, bb ga ccahtij c palabrac, i nquivocaj. Hnaho ga mbenc, hnaho ng man car Pablo bb ng ju x c palabrac. Nu c cjahnic, como jin gui cierto ca i emej, da bbdij. 17 Nuquiguj, m tzi cjuadaquij, como ya xqu padij te da ncja, gui zdij, cja gui segue gui hemej nr palabra n ncjuani, como ya xqu ntiendej r z ja i ncja. Ndejma da guahquij c dda jijte c da jioni ja dr ujtiquij hnaho palabra c jin gui cierto. Gui mfdij, pa jin da jihquijc, cja pa jin gui jijm ca ya xc hemej. 18 Nuquiguj, gui segue gui nxdij pa ms gr padij ja i ncja cam Tzi Jmuj Jesucristo, cja pa ms gr yojm cr tzi tti jqui. Guegue bi du pa bi ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue. R ntzhui gu xjtibij cja gu i htzibij, nuya, cja co ghtjo c cjeya c ba eje, hasta bb xta zh car pa bb xtu coji. Amn. I ttzdi hua nar cartana.

10Bb

PRIMERA CARTA DEL APSTOL SAN JUAN

Bb j bbe m ttti nr mundo, ya xi m bb ca hna ca d emej. Guegue i tsjifi r Ja, cja i ddajquij car nzajqui ca r he ji tzi. Nuya, gu ju xcua ca d deje cja d ccahtije bb m bbjcua jar jy guegue. Nugje nd ccahtitsjje cja nd deje bb m a. Guejtjo nd tjmbije cr cuerpo co ym dyje, como nd yojme guegue. 2 Guegue bi cja r cjahni, bi hmjcua jar jy, cja nd ccahtije. D ncjaje ncja ngu testigo, d xihquije ja m ncja ca hna ca i ddajquij car nzajqui ca r he ji tzi. Guegue mhmto mb bbbi cr Tzi Ta p ji tzi, cja b ecua jar jy pa di ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue. 3 Nug, dr testigo, d xihquij ja m ncja guegue, pa gui hemej ncja ngu dar emegje. Nugje, d bbpje car Jesucristo cja co guejti car Tzi Ta ji tzi. D xihquij ja i ncja car Jesucristo, pa guejtiquj, gui hmpj car Tzi Ta ji tzi cja co cr Tt, gue car Jesucristo. Nubb, da hnaadi cam mfenij, d ghtjoj, cja gu ntzixij. 4 Eso, d pnquij nar cartan pa gui hemej ncja ngu

El mensaje de vida

dar emegje, cja pa gui mpjm ghtjo mbo ir tzi myj. nar mensajen bi xijquije car Jesucristo, cja nugje, p d xihquij: car Tzi Ta ji tzi i jjmi hnar jiahtzi ca jin te i yojmi bbxuy. R nttzujpi guegue, jin te i yojmi ca r nttzo. 6 Bb d majm d yojm ca Ocja, cja p d tij ca r nttzo, nubb, jin gui cierto ca d majm. Por r ngue ym vidaj, i fadi, jin d emej car palabra ca ncjuani. 7 Pe bb d tij ca r z ca ya xt padij, nubb, d dyoj jar jiahtzi ca r heh ca Ocja. Nubb, d ntzixij ghtjo y dda y i eme n r palabra ca Ocja, cja hnaadi car mfeni d mbenij. Cja bb d tij tema cosa ca jin gui tz, cr cji car Jesucristo, cr tzi Tt ca Ocja, i cjzquij ghtjo ca r nttzo ca d tuj. 8 Nugj, ya xt emej. Pe bb d majm, ya jin te i bbh ca r nttzo mbo m tzi myj, nubb, jin gui cierto ca d majm, cja jin d emej car palabra ca i man ca ncjuani. 9 Pe bb d xijm ca Ocja ca xt tij, guegue i perdonaguij cja i

5Gue

Dios es luz

588

589 cjzquij ghtjo ca r nttzo ca d tuj. Como guegue r jogui cjahni, i cumpli ghtjo ca i ma. 10 Bb d majm, jin d tij ca r nttzo, i pni ncjahm d xijm r mtjri ca Ocja, como dr majm, jin gui cierto ca i man cr palabra.

1 JUAN1,2 ms gr tij ncja ngu ga xijquij ca Ocja, ms gr nej cja gr hmpjc. 6 Nu car cjahni ca i ma, ghtjo r tiempo i yojmi ca Ocja, guegue i nesta da hmh hnar vida dr ndo z, como ngu ngu hmh car Jesucristo.

Nuquiguj, m tzi hohuiquij, d nzohquij por r ngue nar cartan, pa ya jin gui dytij ca r nttzo. Pe bb to da dyti ca r nttzo, i bbh ca hna ca i bb mad, i ahui car Tzi Ta ji tzi por r nguejcj, gue car Jesucristo. Como jin te g dyti guegue ca mr nttzo, i johui car Tzi Ta ji tzi cja i cuati ga ahui por r nguejcj, i jpi da perdonaguij ca xt tij. 2 Guegue car Jesucristo bi mfmbi cr tzi cji, cja bb m bbhti, bi guti ca r nttzo ca d tuj. Cja jin gui jnguitsjgj bi gujtiguij ca d tuj, pe guejti c p dda cjahni c bbjtjo da heme, car Jesucristo bi gu htibi ca i tuc hneje, ghtjo c cjahni c da guatij jr tzi dy, como guegue bi du pa da mtzi ghtjo y cjahni y i bbjcua jar mundo. 3 Bb d tij ncja ngu ga man c mandamiento c x ddajquij ca Ocja, nubb, cierto d yojm ca Ocja. Nubb, d mpadij guegue, cja da ngujqui ca dr padij ja i ncja. 4 Nu car cjahni ca i ma, guegue i ndo mpadihui ca Ocja, bb jin gui htibi qu mandamiento, r mtjri, cja jin gui cierto ca di tn ca Ocja. 5 Car cjahni ca i te ncja ngu ga man ca Ocja, guegue ntju my i ne ca Ocja, cja i yojmi. Nugj ca

Cristo, nuestro abogado

m tzi hohuiquij, gu xihquij hnar mandamiento, pe jin gr ddadyo. Gue nar mandamiento na bi tsjijquij desde bb m mdi m nzojquije car Jesucristo: D ghtjoj gu majtsjj, ncja ngu g majquij guegue. 8 Pe ndejma ncjahm r ddadyo, hneje, nr mandamiento n d xihquij, como gue nr ddadyo mfeni n bi ujtiguije car Jesucristo bb m ho hua jar jy. Bi ujtiguije ja ncja gua majtsjje. Guehquitjoguj, ca ya xqu hemej guegue, x ddahquij hnar ddadyo mfeni pa gui nxdij gui majtsj quir hohuij. Mhmto nd dyoj jar bbxuy, j bbe nd ccahtij car jiahtzi ja i ncja. Pe nuya, ya xt bbpj jr tzi jiahtzi ca Ocja. Como ya xqui yoti car jiahtzi ca i ntju my, ya xca wen car bbxuy. 9 Car cjahni ca i ma, ya xqui bb jar jiahtzi, cja i dihui cr hohui, nuc i bbjti jar bbxuyc. 10 Car cjahni ca i ccahti r z cr hohui, guegue i bbh p jab i ni gui car jiahtzi, cja jin te da ccahtzi pa jin da ho ncja ngu r ntzhui. 11 Car cjahni ca i hui cr hohui, i bbjti jar bbxuy, cja jin gui padi jab r ma. Como ya x nxdi, d x ho p jar bbxuy, nuya, ya jin te i janti. 12 Nuquj, m tzi hohuiquij, d jtiquij nar cartan, porque ya

7Nuquj,

El nuevo mandamiento

1 JUAN2 xc hemej car Jesucristo, cja cam Tzi Taj p ji tzi ya x perdonaquij ca r nttzo ca ngu tuj. 13 Nuquj, cjuada, xc hemej primero, d nzohquij porque ya xqu padij ja i ncja ca hna ca d emej, gue ca hna ca m bby desde r mdi. Cja hnehquiguj, gu bajtzi hjj, d nzohquij porque xc tajpij ca Jin Gui Jo. Nuquiguj, hermano, d nzohquij, ncjahm m tzi bajtziquij. D pnquij nar cartan porque ya xqu padij ja ncja cam Tzi Taj ji tzi. 14 Nuquj, cjuada, xc hemej primero, d nzohquij porque ya xqu padij ja i ncja ca hna ca d emej, gue ca hna ca ya xi m bby bb j bbe m ttti nr mundo. Cja hnehquiguj, gu bajtzi hjj, d nzohquij, porque r nzhquij. Xc cuajtij cr palabra ca Ocja p mbo ir myj, cja xc tajpij ca Jin Gui Jo. 15 Nuquj, hermano, dyo gu tnij c cjahni c r dn nr mundo, cja jin da ma ir myj y cosa y i bbjcua jar mundo. Car cjahni ca r ma r my y cosa y i bbjcua jar mundo, jin gui jon ca Ocja, cam Tzi Taj p ji tzi. 16 Y cosa y i jon c cjahni c r dn nr mundo, jin gui fxquij pa gu tnij ca Ocja, cja bb d ndo nejc, nubb, j r heh ca Ocja cm mfenij. I bbjcua jar mundo c dda cosa c j r heh car Tzi Ta ji tzi. Nuc, mjtitjo nr mundo. I bbh c dda c d netsjj, por r ngue ym cuerpoj, cja co r ngu p dda cosa c d tzjm gu ccahtij, cja hneje c dda cosa c d jonij pa da hi zquigj ym

590 mi ngacjahnij. 17 Pe ya xca mpun nr mundo, ghtjo co ni y cosa i ndo jon y cjahni. Nu car cjahni ca i ungui r my pa da jion ca Ocja cja da dyti ca i ne, guegue jin da mpuni, como ya xqui yojmi ca hna ca i bby ghtjo r tiempo. tzi hohuiquij, ya xpa cerca car pa bb xta guaj nr mundo. Ya xc dydej, bb jin gui ngu i bbdi pa da guaj nr mundo, xtu eh ca hnar cjahni ca da contrabi car Cristo. Cja nuya, ya x ni gui r ngu cjahni c i contrabij. Eso, ya xt padij, ya xqui tchtjo car tiempo. 19 C cjahni c ya xqui contrabi car Cristo, mahmto m tsjifi hermano, nd mpjnije, ghtjoguigje. Pe nuya, x mbntsjc, x wembiguije, como j m eme ghtjo mbo r myj. Bb di ntjumy di hemec, jin di wembiguije. Pe ya x wenc, eso x cja Ocja xc ni gui, gueguec j m emej ghtjo mbo r myj. Jin gm hohuijc. 20 Nuquiguj, gu ghtjoj, ya x nguahquij car Espritu Santo, cja gu yojmc, eso ya xqu padij ja i ncja car palabra ca i man ca ncjuani. 21 Dyo gu i naj, d tig nar cartan como d mantsj, j bbe gu padij ja i ncja car palabra ca ncjuani. Nuquj, ya xqu padij car palabrac, pe ndejma d nzohquij por digue nar cartan. Guejtjo, ya xqu padij, bb to da xihquij p hnaho r palabra ca jin gui ncjuani, j r heh ca Ocja car palabrac. 22 Car cjahni ca i cn car Jess, i ma, jin g hi x car Tzi Ta ji tzi pa

18m

La verdad y la mentira

591 di ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue, guegue nttzditjo r mtjri, cja i contrabi car Jesucristo. Ca to i cni digue cr Tt ca Ocja, guejtjo i ma, jin gui cierto ca x man car Tzi Ta ji tzi. 23 Ghtjo c cjahni c i majm, j mr Tt ca Ocja car Jesucristo, nuc, jin gui yojm car Tzi Ta ji tzi. Nu car cjahni ca i ma, cierto mr Tt ca Ocja car Jesucristo, guegue i yojmi car Tzi Ta ji tzi hneje. 24 Nuquj, gui segue gui hemej car palabra ca x tsjihquij desde r mdi, pa jin to da zixquij hnanguadi. Bb jin gui jijm car palabrac, nubb, xqu segue gui yojm cr Tzi Tt ca Ocja, cja guejti cam Tzi Taj ji tzi xqu yojm hneje. 25 Guegue car Jesucristo x d cr palabra, da ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue, ghtjoguigj como ngu xt emetjoj. 26 Nug, xt ju x y palabray pa gui padij ja i ncja c cjahni c i ne da jihquij. 27 Nuquiguj, ya xqu yojm car Espritu Santo, gue car Jesucristo xp mnquijc. Eso, ya jin gui nesta pa to da xihquij ter bh car palabra ca i man ca ncjuani, como guegue car Tzi Espritu Santo i ujtiquij ghtjo ja i ncja n r hu ca Ocja. Cierto ghtjo ca i ujtiquij guegue, cja jin gui yojmi tema bbtjri. Eso, d xihquij, gui segue gui hemej car Jesucristo, cja gui yojmc, ncja ngu xc xihquij car Espritu Santo, desde r mdi. 28 Ncjya, hermano, d nzohquij, pa gui segue gui yojm car Jesucristo. Ncjap, jin gu ntzuj cja jin gu phtzi m tzj bb xt ntjjc. 29 Ya xqu padij, bb m

1 JUAN2,3 dyo hua jar jy car Jesucristo, m ti ca r z. Ncjap da jogui gui meyaj to qu bajtzi ca Ocja. Gue c cjahni c i ti ca r z hneje.

Gui mbenguj ya, te tza i neguij car Tzi Ta ji tzi, como ya xqui xijquij bajtziguij. Cierto hneje, como ya xt cjaj bajtziguij ya. Nu c cjahni c r dn nr mundo jin gui padi to bajtziguij. Gueguec guejtjo j m padij to mr Tt car Jesucristo bb m dyo hua jar jy. 2 m tzi hohuiquij, car Tzi Ta ji tzi ya x cjagui bajtziguij. J bbe d padij ghtjo ja gu ncjaj bb p xtu eh car Jesucristo. Pe ya xt padij, bb p xtu eje, gu ccahtij mero ncja ngu ga hmy, cja p gu cjaj ncja ngu guegue. 3 Car cjahni ca i thmi car pa bb xta ncja guegue ncja ngu car Jesucristo, i jh ca r nttzo, como i mbeni ja g hmh car Jesucristo. Nuc, jin te m ti ca mr nttzo. 4 C cjahni c i titjo ca r nttzo, jin gui cjajpi ncaso cr palabra ca Ocja, cja jin gui jti qu mandamiento. Car cjahni ca jin gui jti qu mandamiento ca Ocja, i ndujpite. 5 Nuquiguj, ya xqu padij te r nguehca b ecua jar jy cr Tt ca Ocja. Guegue b eje pa da ghtzibi ca r nttzo ca i tu y cjahni. Como jin te m phtzi ca mr nttzo p mbo r tzi my, mr ntzhui pa g ngzquigj ca r nttzo ca nd tuj. 6 Car cjahni ca segue i yojmi car Jesucristo i mbeni ja ncja dr hmy pa da tzh ca Ocja, cja i bby ncjap. Ya jin gui segue

Hijos de Dios

1 JUAN3 i ti ca r nttzo. Nu ca to i segue i ti ca r nttzo, jin gui eme car Jesucristo, cja jin gui padi ja i ncja gueguec. 7 m tzi hohuiquij, jin gui hemej car palabra ca ba ja c dda cjahni c i ne da jihquij. Gui mbenij nar palabran: Nr cjahni n ya x cchtzibi ca r nttzo ca m tu, ya xqui bbh hnar vida r z. Ya jin gui ndujpite, como ya xqui tn car Jesucristo, cja nuc, j m ndujpite. 8 Nu car cjahni ca segue i ti ca r nttzo, guegue r bajtzi ca hna ca x dyti ca r nttzo desde bb m mj nr mundo. Tzdi, r bajtzi ca Jin Gui Jo. Nu cr Tt ca Ocja b ecua jar jy pa da jajquibi cr ttzdi ca Jin Gui Jo, cja pa da gxquigj jr dyc. 9 Nr cjahni n r bajtzi ca Ocja, ya jin gui segue i ti ca r nttzo. Como ya xi r bajtzi ca Ocja, i phtzi mbo r my car ddadyo nzajqui ca x uni guegue. Ya jin gui tz da segue da dyti ca r nttzo, como r heh ca Ocja cr hmy. 10 Ncjap dr meyaj qu bajtzi ca Ocja cja co ni qu bajtzi ca Jin Gui Jo. C cjahni c jin gui tij ca ncjuani, co c jin gui ne qu mi ngacjahnij, nuc, j bajtzi ca Ocjac.

592 hneje, m hohuiquij, jin da ho ir myj bb i quij hneje c cjahni c r dn nr mundo. 14 Mhmto, ya xt bbdij, ya xi ndr m jar bbxuy, pe nuya xt pnij hua jab xt ttij nr jiahtzi r tzi z. Ya xt ttij nr ddadyo nzajqui n x ddajquij ca Ocja. Nuya, ya xt padij, ya xi bajtziguij ca Ocja, como d madij y pe dda cjahni y x heme car Jesucristo. Car cjahni ca jin gui mah cr mi ngacjahnihui, guegue jin gui phtzi mbo r my car ddadyo nzajqui ca r he ji tzi. 15 Nu car cjahni ca i hui cr mi ngacjahnihui, i jjmi ncja hnar mhtite. D padij, cierto i jjmi hnar mhtite, como bi xijquije ncjap car Jesucristo. Digue nr mhtite, d padij, guegue jin gui phtzi mbo r tzi my car nzajqui ca jin da tjegue. 16 Bb d ne gu padij ja ncja gr mah cm hohuij, i nesta gu mbenij ja ncja g majquij car Jesucristo. Guegue bi dtsj cr vida por r nguejcj. Hnequigj, i nesta gu madij c p dda cjahni c i emej car Jesucristo. Gu madij cja gu fxj segn ca i nesta, hasta gu d ym vidaj. Jin gu jijquij y d jaj, ni digue nm nzajquij, jin gu jijquij hneje. 17 Car hermano ca i tzi ja, bb i ccahti cr hohui ca jin te i ja, ya xqui sufri, guegue i nesta da mtzi, da xohti r dy. Pe bb i jijquitjo ca i phtzi cja i mi titjo r dy, nubb, jin te ntju my ca di mah ca Ocja car hermanoc. 18 m tzi hohuiquij, dyo jntjo gu majm d ne ym hohuij. Guejtjo gu fxj co y d jaj, pa da ni gui, d madij ghtjo mbo m tzi myj.

13Ncjap

nar mandamienton g dydej desde bb ng fdij ng hemej car Jesucristo: Gu netsjj, d ghtjoj. 12 Jin gu j ym hohuij, ncja ngu car Can. Guegue mr bajtzi ca Jin Gui Jo. Bi hui cr cjuada cja bi mhti. Te r nguehca bi mhti cr cjuada? Por r nguehca mr dyti ca r z. Nu car Can, mr nttzo ca m te.

11Gue

Ammonos unos a otros

593
Confianza delante de Dios

1 JUAN3,4 Como ya cju xqui dyo jijte hua jar mundo, i nzoj y cjahni, i xijm, ba jaj palabra x un ca Ocja. 2 Pa gui padij ja gr meyaj, to c cjahni c i yojmi cr Espritu ca Ocja cja i mangui palabra gu hehc? gue c cjahni c i majm, car Tzi Ta ji tzi b pjni car Jess hua jar mundo, cja gueguec mero mr Tt ca Ocja. Gue nr palabran r heh car Espritu Santo. 3 Nu car cjahni ca i cn car Jess, i ma, j m gue car jmandadero ca m ddhmi pa di hecua jar mundo, cja j xcu mjnic car Tzi Ta ji tzi, guegue jin gui yojmi car Espritu Santo. Car cjahnic i ne da contrabi car Jesucristo. Guejti car palabra ca i ma guegue, j r heh car Espritu Santo. Nuquj, ya xc dydej, tiene que di heh c cjahni c di contrabij car Cristo, cja nuya, ya x ni guic. Ya xqui dyo hua jar mundo c cjahnic. 4 m tzi hohuiquij, bajtziquij ca Ocja, eso, xc tajpij c jijte cjahni c i contrabij car Jesucristo. Como nuquiguj, gu yojmc, cja ms r nzh car Jesucristo ni ndra ngue ca Jin Gui Jo. Gueguec i mandadobi c cjahni c r dn nr mundo. 5 J bajtzi ca Ocja c jijte c i dyo, i cnij car Jess. Gueguej bajtzi ca hna ca i mandado hua jar mundo, gue ca Jin Gui Jo. Guejti car palabra ca i man c cjahnic, r heh ca Jin Gui Jo. C cjahni c r dn nr mundo, i eme ca i man c jijtec, como i bbjtij r dy ca Jin Gui Jo. 6 Nugj, bajtziguij ca Ocja. Nr cjahni n i padi ja i ncja ca Ocja, i jti car palabra d jaj. Nu car

gu fxj cm mi ngahermanoj, nubb, xt padij, ntju my d nej ca Ocja, hneje. Cja bb ntju my d nej ca Ocja, nubb, jin d yomfenij bb dra cuatij guegue. 20 Bb d mbenij c cosa jin gui tz c xt tij, nubb, d yomfenij dra cuatij ca Ocja. Nu ca Ocja i ccahti ghtjo ja i ncja ym vidaj, cja i padi, cja cierto d nej guegue, o ji na? 21 Pe bb d padij mbo m tzi myj, jin te d tuj ca r nttzo, nubb, jin d yomfenij, cja jin d ntzuj gr cuatij ca Ocja. 22 Nubb, ca Ocja da ddajquij ghtjo ca d jpij, como d jtij qu mandamiento cja i tz guegue ym vidaj. 23 Gue nar mandamienton x ddajquij ca Ocja, gu emej cr Tzi Tt, gue car Jesucristo, ghtjo mbo m tzi myj, cja gu majtsjj, ncja ngu g xijquij car Cristo. 24 C cjahni c i jtibi qu mandamiento ca Ocja, nuc i yojm car Jesucristo, cja gueguec i bb mbo myj. D padij, i bb mbo m tzi myj car Jesucristo, como i xijquij ncjap car Espritu Santo. Guegue car Jess xp mnquij cr Tzi Espritu, cja d yojmc.

19Bb

Nuquj, m tzi hohuiquij, jin gui ma gui hemej ghtjo tema cjahni ca da xihquij, ba ja hnar palabra ca x xih ca Ocja. Gui dyhtibij r prueba pa gui padij, cja cierto gu heh ca Ocja car palabra ca i ma, cja hu ji na?

El Espritu de Dios y el espritu que est contra el Cristo

1 JUAN4 cjahni j r bajtzi ca Ocja, jin gui jti car palabra d jaj. Da ncjap da fadi to c cjahni c i yojm cr Tzi Espritu ca Ocja cja i nej car palabra ca ncjuani, cja co to c i tnij bbtjri cja jin gui yojm cr tzi Espritu ca Ocja. tzi hohuiquij, gu majtsjj, d ghtjoj, como r heh ca Ocja car jmajte. Nr cjahni n i majte, i phtzi car ddayo nzajqui r heh ca Ocja, cja i padi ja i ncja ca Ocja. 8 Nu car cjahni ca jin gui majte, nim pa i padi ja i ncja ca Ocja, como nuc, i majte, cja bb di ji nac, jin to di majte. 9 Car Tzi Ta ji tzi b pjni cr Tzi Tt hua jar jy. M jac, pe b pjni pa bi ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue. Bi ncjap g ujtiguij ja ncja ga majquij guegue. 10 Nugj, jin d nej ca Ocja. Nuc bi neguij cja b pjni cr Tzi Tt hua jar jy pa bi ttun car castigo mr ntzhui di ttajquij, nugj, xt tij ca r nttzo. 11 Nuquj, m tzi hohuiquij, bb d mbenij te tza ngu cr jmajte ca Ocja, nubb, d padij, r ntzhui gu majtsjj hneje, ghtjo y to bajtzi ca Ocja. 12 Desde bb m mj nr mundo, jin to i ccahti car Tzi Ta ji tzi. Bb d majtsjj, nubb, d yojm ca Ocja ghtjo r tiempo cja jin d wembijc. Nubb, i mandadoguij cr jmajte ca Ocja, cja d bbpj ncja ngu ga tzhc. 13 Car Tzi Ta ji tzi x ddajquij cr Tzi Espritu pa gu yojm. Por r nguehca dr yojm car Tzi Espritu Santo, d padij,

594 segue d bbpj ca Ocja, cja nuc i bb mbo m tzi myj. 14 Nugje, d meyaje car Jesucristo bb m dyo hua jar jy, cja d xihquij ca ncjuani, guegue mr Tt ca Ocja. Car Tzi Ta ji tzi b pjni hua jar jy pa g ngzquij ca r nttzo ca nd tuj, ghtjo y cjahni hua jar mundo. 15 Y cjahni y i man ca ncjuani digue car Jess, i majm, mero mr Tt ca Ocja guegue. I yojm ca Ocja c cjahnic, cja i phtzi mbo myj car ddadyo nzajqui ca r heh ca Ocja. 16 Nugje, nd yojme car Jesucristo, eso, d ntiendeje ja ncja ga majquij car Tzi Ta ji tzi, cja ncjap d emebije cr Tt ca Ocja. Ca Ocja i majte. Car cjahni ca i mah qu mi ngacjahnij, i yojmi ca Ocja, cja gueguec i bb mbo r tzi my. 17 Bb gu segue gu yojm car Tzi Ta ji tzi, nubb, gu segue gu madij cm hohuij, hasta bb gu majtej ncja ngu ga ne ca Ocja. Nubb, jin gu ntzuj bb xta ncja car juicio cja da tjanquigj r hunda. Car Jesucristo bi hmjcua jar mundo pa bi ujtiguij ja i ncja car Tzi Ta ji tzi. Hnequigj, d bbpj hua jar mundo hneje, pa gu ncjadij p, gu ujtij y p dda cjahni j i ncja car Jesucristo. 18 Car cjahni ca i ntzu dr ntjhui car Tzi Ta ji tzi, i ntzu da ncastiga. Bb d ntiendegj ja i ncja ga majquij ca Ocja, nubb, d nej ghtjo mbo m myj, cja ya jin d ntzuj gr ntjjc, como ya x ttun car Jesucristo car castigo ca dr ntzgj. Nu car cjahni ca i tzudi ca Ocja, j bbe i padi ja i ncja ga majquij guegue. Guejtjo j bbe i eme ghtjo mbo r my.

7m

Dios es amor

595 d nej car Tzi Ta ji tzi, como guegue bbto bi neguij cja bi jioni ja dr mxquigj. 20 Car cjahni ca i ma, guegue i ne ca Ocja, guejtjo i nesta da mah cr hohui, hneje, cr bajtzi ca Ocja. Bb jin gui mah cr hohui ca x ccahti, guejtjo jin da ne ca Ocja, como j bbe i ccahtica. Car cjahni ca jin gui ne cr hohui, bb i mantjo, i ne ca Ocja, r mtjritjojo. 21 Cam Tzi Jmuj Jess bi zoguigj nar mandamienton. Bb d nej car Tzi Ta ji tzi, i nesta gu nej ym hohuij hneje.

1 JUAN4,5
El testimonio acerca del Hijo de Dios
6Gue

19Nugj,

bajtzi ca Ocja ghtjo y cjahni y i eme, cierto r Tt ca Ocja car Jess, cja b bbjni hua jar mundo pa g ddajquij car nzajqui ca jin da tjegue. Ghtjo y cjahni y i ne car Tzi Ta ji tzi, guejtjo i ne y p dda cjahni y bajtzic. 2 Bb d nej car Tzi Ta ji tzi, cja d htibij qu mandamiento, nubb, tiene que gu nej c p dda qu bajtzi ca Ocja, hneje, como hnaadi cam Tzi Taj. 3 Bb d nej ca Ocja, d htibij qu mandamiento. Como jin gui ngu c mandamiento c x nzoguij, jin d tzjpij r ntji gr tij. 4 Car cjahni cr bajtzi ca Ocja i tapi y te i cja hua jar mundo. Como ya xt emej car Jesucristo, ya jin gui taguij y cosa y d tjojm. Jin d jjm ca dr tnij car Jesucristo por r nguejy. 5 Nu c cjahni c jin gui eme, i hnajpi por r ngue y i cja hua jar mundo. Ja y cjahni y i eme car Jesucristo, guegue r Tt ca Ocja, i segue i tniy, masque da ncja ca te da ncja hua jar mundo.

Nuestra victoria sobre el mundo

nar palabra na d emej: Car Jess m gue car cjahni ca m ddhmi du bbjni hua jar mundo pa da salvaguij. Bb m xixtje car Jess, bi ni gui, cierto mr Tt ca Ocja. Guejtjo bb m mfmbi cr cji cja m bbhti, p bi ni gui, cierto mr Tt ca Ocja. M Ocja bb m xixtje, guejtjo m Ocja bb m du p jar ponti. Cr Tzi Espritu ca Ocja guejtjo i xijquij jab g heh car Jess, cja guegue i man ca ncjuani. 7 I bb ju p jar ji tzi c i jjm testigo, i ma jab gu heh car Jesucristo. I bb car Tzi Ta, co ni ca hna ca i tsjifi r Ja, co ni car Espritu Santo. Hnaguutjo ga man c juc. 8 Guejti hua jar jy, i bb ju c i jjm testigo cja i sirve pa gr padij, cierto b eh p ji tzi car Jess, cja mero r Tt ca Ocja. Car pa bb m xixtje car Jess, bi fadi, mr Tt ca Ocja. Guejtjo hneje, car pa bb m du p jar ponti bi fadi to guegue. Guejti car Espritu Santo i sirve ncja hnar testigo, i nzojtiguij ym myj, i xijquij to car Jess. Hnaguutjo ga xijquij c ju testigoc. 9 D emej car cjahni ca i tti tzi g testigo, pa da man ca ncjuani. Guejti ca Ocja i ncja ngu hnar testigo, cja guegueca i man ca ncjuani ghtjo r tiempo. Ya x xijquij to cr Tzi Tt, cja guegue r ntzhui gu emej car palabra ca i ma. 10 Car cjahni ca i eme car Jesucristo, ya xqui padi, cierto r Tt ca Ocja gueguec. Nu car cjahni ca jin gui ne da hemebi cr palabra car Tzi Ta ji tzi, ncjahm i xijti r mtjri gueguec. Gue

1 JUAN5 nr palabra n x xijquij car Tzi Ta ji tzi, ya x xijquij, r Tzi Tt guegue car Jesucristo. 11 Guejtjo hneje x xijquij car Tzi Ta ji tzi, guegue ya x dyte ghtjo ca i nesta pa gu phtzij car nzajqui ca jin da tjegue. Ya x d cr Tzi Tt por r nguejcj. 12 Ca to x nguati jr dy cr Tt ca Ocja i phtzi mbo r my car nzajqui ca jin da tjegue. Nu ca to jin gui ne da guati jr dy cr Tt ca Ocja, jin gui phtzi car nzajqui ca jin da tjegue.

596 cjahni ca ya x mbadi ja i ncja ca Ocja, pe exque ya x dymbi r my da dyti ca r nttzo. Jin d xihquij gui orabij hnar cjahni ca di te ncjap. 17 Cada bb d tij hnar cosa jin gui tz, d ndujpitej, cja jin gui tzh ca Ocja ca d tij, bb. Pe bb jin d mbi m myj gu tij cosa c jin gui tz, i bbh car manera pa da cczquij ca r nttzo ca xt tij, cja pa gu segue gu yojm ca Ocja. 18 Ya xt padij, car cjahni cr bajtzi ca Ocja, jin gui segue i ti ca r nttzo. Ya xqui ntzohmi ja dr hmy r z, como i bbh ca hna ca i fdi, i mantty pa jin da zimbi ca Jin Gui Jo. Gue cr Tzi Tt ca Ocja i fdi. 19 Nugj, d padij, bajtziguij ca Ocja, como xt cuatij jr dy cr Tzi Tt. Nu c cjahni c i tndi nr mundo, gueguec i bbjti r dy ca Jin Gui Jo. 20 Guejtjo d padij, b ecua jar jy cr Tt ca Ocja, cja guegue x ddajquij mfeni r z, eso, ya xt padij ja i ncja car Tzi Ta ji tzi. Guegue Ocja ca ntjumy i bby. r Tt ca Ocja car Jesucristo, cja como d yojmc, ncjahm d yojm car Tzi Ta ji tzi hneje. Ca to i eme car Jesucristo, ya xqui yojmi ca Ocja ca ntju my i bby, cja ya x ndti car nzajqui ca jin da tjegue. 21 Nuquj, m tzi bajtziquij, gui jaj r hunda pa ja ca Ocja gui hemej cja ddatsjc gui ccahtij mbo ir tzi myj, como jin gui ntju my c p dda c i tsjifi cja. Nuquj, jin gui hi htzibijc. Amn. I ttzdi hua nar cartan.

gu emej car Jesucristo, guegue r Tt ca Ocja cja b bbjni hua jar jy por r nguejcj, eso, xt tig nar cartan pa gui padij, ya xqu phtzij mbo ir tzi myj car nzajqui ca jin da tjegue. 14 Nugj, ya xt padij, i jogui gu cuatij ca Ocja, gu jpij ca te d nej. Pe bb d jpij ca d nej, i nesta gu xijm ca Ocja da ddajquij ca i mbeni guegue, dr z gu phtzij. Bb d jpij ca Ocja da dyti ncja ngu ga mbeni guegue, nubb, d padij, da dyde ghtjo ca d xijm. 15 Como d padij, i guegue bb te d jpij, guejtjo d padij, da ddajquij ca te d jpij. 16 Bb to da ccahti cr hohui ca i eme, ya xqui ti ca r nttzo, i nesta da dyjpi ca Ocja da ghtzibi cr nttzomfeni cr hohui, pa da mhtzi car nzajqui ca jin da tjegue. Bb j xc ne xc dyti ca r nttzo, cja ndejma x dyte, nubb, ca Ocja da perdonabi ca x dyte, cja p da jojquibi qu mfeni. I bbh car

13Nuquj,

Conclusin y consejos finales

SEGUNDA CARTA DEL APSTOL SAN JUAN

dr hermano Juan, desde ya m yabb xt eme cam Tzi Jmuj Jesucristo, cja d phtzi cam cargo g anciano, d jampi r hunda y hermano. D pnqui nar cartan, nuqu, hermana, ghtjo co quir bajtzi. Car Tzi Ta ji tzi x juanquij, cja xc hemej car Jesucristo hneje. Nuquigu, d mahqui, ghtjo co quir bajtzi, como hnaadi car palabra ca d tnij. Cja jin gui jnguitsjguig d mahquij, sino guejti c p dda c x ndn car palabra ca ncjuani, guejtic i mahquij, hneje. 2 D ghtjoje, d mahquij, como ya xt emej car palabra ca ncjuani, ghtjo mbo m tzi myj. Jin da mpun car palabrac, cja jin da mbdi. D emejc, cja da segue da tteme ghtjo r tiempo. 3 Cam Tzi Taj p ji tzi, cja co hneh car Jesucristo, cr Tzi Tt, da mxquij pa gui hmpj r z, da nuquij co cr tzi tti jqui, cja da jujtiqui ir myj. Da mxquij ca gur tnij car palabra ca i man ca ncjuani, cja co ca gur madij quir mi ngahermanoj.

1Nug,

La verdad y el amor

xt ndo mpj ca xt ntjje c dder bajtzi c i tn nr palabra n ncjuani. Gueguec i eme cja i bbpj ncja ngu ga bbjpiguij cam Tzi Taj p ji tzi. 5 Nuya, hermana, d nzohqui, d mbembiqui tz, gu majtsjj, d ghtjoj. Jin gur ddadyo mandamiento n d xihquij. Gue nr mandamiento n x tsjijquij desde bb nd fdi nd emej. 6 I nesta gu jtibij c mandamiento c x xijquij ca Ocja pa gu majtej ncja ngu ga ne guegue. Bb cja ng hemej n r palabra ca Ocja, g dydej car mandamiento ca bi zoguij cam Tzi Jmuj Jess. Gueguec bi ma, d ghtjoj gu maj ym hohuij.

4Nug,

hermano, ya xn ngu jijte i dyo hua jar mundo, i xih c p dda cjahni, i ndo ntju my car palabra ca ba ja gueguec, nu car palabra ca d tnij, jin gui ntju my. Cja p i manc, car Jess ca d emej, mr hjtjo. J xcu he ji tzi, cja j m gue car Cristo, como j xcu mjni car Tzi Ta ji tzi. Ncjap ga man c jijtec. 8 Nuquiguj, gui jaj r hunda

7Nuquiguj,

Los engaadores

597

2 JUAN pa jin da jihquij c cjahnic. Gui segue gui hemej car palabra ca x tsjihquij, pa da hmy completo quer tjajaj p ji tzi bb xta ttzojnquij cja xta ttahquij ca xcr tajm hua jar jy. 9 I bbh c dda cjahni c ya jin gui eme car palabra ca x tsjijquij digue car Jesucristo. I tzandijc. Gueguec ba ja hnaho r palabra, cja i majm, nuc i ndo ntju myc. Pe jin gui yojm ca Ocja c cjahnic, cja j r heh ca Ocja car palabra ca ba jaj. Car cjahni ca i emetjo car palabra ca i ntju my digue car Jesucristo, gueguec i yojmi car Tzi Ta ji tzi cja co hneh cr Tt ca Ocja. 10 Eso, d xihquij, bb da zti p jab gr bbpj hnar cjahni ca di cn car Jesucristo,

598 di ma, j r Tt ca Ocja, nuquj, jin gui recibij car cjahnic p jab gu jmu ntzij. Jin gui cuajtij ncjahm dur hermano, nim pa gui znguaj g hermano. 11 Porque bb gui xijm r hermano car cjahnic, ncjahm gu ne gui fxj cr bbfi, hn , r ntjtitjo car palabra ca ba ja.

p d mbeng p dda palabra r ngu d ne gu xihquij, pe ya jin gu ju xcua. Como ya xt ne gu ma p jab gr bbpj, xcr ntjj p, xcr aj bb. Nubb, xt ndo mpjm, bb, d ghtjoj. 13 I pnquij nzngua qu bajtzi quer cjuju. Guejti gueguec r bajtzi ca Ocja ca x juajni. I ttzdi hua nar cartan.

12Nug,

Palabras finales

TERCERA CARTA DEL APSTOL SAN JUAN

dr hermano Juan. Ya m yabb xt emeg cam Tzi Jmuj Jesucristo, cja d phtzi cam cargo g anciano, d jampi r hunda y hermano. D pnqui nar cartan, nuqu, Gayo. D mahqui, como hnaadi ca d emehui. 2 Nuqu, cjuada, bb d nzoh ca Ocja, d jpi da mxquigu co ghtjo ca gu te, cja guejtjo pa da ncja er nzajqui, jin gui d gui ji ni. D padi, gu yojmi ca Ocja, cja i bby r z quer tzi my. Quiera da hmy r z hneje quer cuerpo. 3 Cja p d ne gu xihqui, ya x nzcua c dda cjuada, xcu heh p jab gr bby, x xijqui, gu emetjo n r palabra ca Ocja, cja gu bby ncja ngu ga man car palabrac. Ca xt jcc, xt ndo mpj. 4 Te tza i mpj nm tzi my bb d de, i tndi nr palabra n ncjuani c hermano c bi heme bb nd nzofo. C cjahni c x nguati car Jesucristo por r nguejquig, d mbenc, ncjahm m bajtzic. 5 Nuqu, cjuada, ya x tsjijqui, gu fx c hermano c r tzti p jer ngu, ba ejm p dda parte. Masque

1Nug,

Se habla bien de Gayo

jin gu meya c hermanoc, gu ftzi. I ndo tzh cam Tzi Taj ji tzi ca gur fxc. 6 C dda c hermano c xc ftzi p xcu hecua, x xijquije, guehqu, xqu recibi cja xqu nu. Car hora ca dr jmuntzije hua jar templo, x xijquije ncjap. Nuqu, hermano Gayo, da joh bb gui segue gui fx c cjuadac, gui un ca te da nesta pa da ma p jab r ma, como i pjpi ca Ocja. 7 C cjuadac xp mbj, xp nzoh qu nguj, hne da xih c hnaho cjahni ja i ncja cam Tzi Jmuj Jesucristo. Cja jin te xcu ttuni domi p jab xp hoj, como ghtjo c cjahni c r bbh p, nxgue jin gui emec. 8 Nugj, como d emej, i nesta gu fxij c p dda cjuada c i pjpi ca Ocja. Ncjap gr fxij cr bbfij ca r majm n r tzi palabra car Jesucristo.

xt htibi p hnar carta c hohui c ra jmu ntzi p jar templo. Nu car Ditrefes, i ne da mandadotsj p, cja i mangui guegue, jin d phtzig derecho pa gu mandadoquij. 10 Pe nug, ya

9Nug,

La mala conducta de Ditrefes

599

3 JUAN xt ne gu ma p jab gr bbpj, pa gr xihquitsjgj ja i ncja cr hmy car cjahnic, cja co ja i ncja c palabra c i ma. Guegue car Ditrefes i ndo aguig bbtjri, i xihquij palabra c j r ntzhui da tteme. Cja jin gui jac i ti guegue. Guejtjo jin gui ne da recibi c hermano c xcu heje hnaho lugar, cja xp hoj p jab xp tnguij n r tzi palabra ca Ocja. Jnc, p i ccax c p dda cjuada, mi ngu p jab gu bby, c i ne da mx qu jmandadero ca Ocja, hasta i fongui p jar templo c to i cuajtic p jy nguj. 11 Nuqu, hohui, jin gui tn cr ejemplo c cjahni c i ti ca r nttzo. Nu c i ti ca r z, gui tmbi cr ejemploc. r bajtzi ca Ocja car cjahni ca i ti ca r z. Nu ca to i titjo ca r nttzo nim pa xc heme ca Ocjac.

600 gueguen. Ghtjo c hermano i majm, r z ga hmj nr Demetrio, como i bby ncja ngu ga mam p jr palabra ca Ocja. Guejtig, d mpadibbe, cja d xihquij, r z nr hermanon. Nuquiguj, ya xqu padij, jin d mang bbtjri. Cierto ca d xihquij. d mbeng p dda palabra r ngu c d ne gu xihqui, pe ya jin d ne gu ju xcua na r cartan. 14 Como ya xt ne gu ma p jab gr bby, gu ncca htihui, cja nubb , xt xihquitsjg c d mben i. 15 Nuya, cjuada, gui cojtihui ca Ocja, cja guegue da mxqui. I pnqui nzngua y hermano y d bbpje hua. Cja nuqu, ghtjo c amigo c r bbh p, gui zngua tz por r nguejquig, hna ngu hna. I ttzdi hua nar cartan.

13Guejtjo

Palabras finales

nr hermano Demetrio, ntjumy r bajtzi ca Ocja

12Digue

El buen ejemplo de Demetrio

LA ESPSTOLA DE SAN JUDAS

Judas escribe a los que Dios ha llamado

dr Judas, d pjpi car tzi Jesucristo. D ncjuadabbe car Jacobo. D pnquij nar cartana, nuquj x nzohquij car Tzi Ta ji tzi, cja x cjahqui bajtziquij. Xc hemej car Jesucristo, cja guegueca i pzquij jr tzi dy. 2 Ca Ocja da mxquij co ni cr tzi tti jqui, da mzquij r z cja da nquij co ni cr jmajte.

1Nug,

m tzi hohuiquij, ya xi nd ne gua escribiquij ghtjo ja i ncja car ddadyo nzajqui ca r he ji tzi, pe nuya i nesta gu escribiquij nar cartana pa gu xihquij gui zjm, gui hemetjoj, cja gui nxdij ja gr tjajtij c cjahni c da ne da xihquij hnaho palabra. Ca Ocja x ddajcj car palabra ca gu emetjoj, ghtjoguigj y cjahniguij. Hna veztjo x ddajquij pa ghtjo c cjeya, cja ya jin da mbdi. 4 Pe i bbh c dda cjahni, mtjric, i ne da cjaj maestro, cja i jti c cjahni. Gueguec i ne da jjm hermano, cja i ntzixihui

3Nuquj,

Tengan cuidado de los que ensean mentiras

c dda c i eme ca ncjuani. Pe gueguec i ne da jihquij pa gui hemej hnaho palabra c jin gui cierto. I majm da jojtjo pa gu tij cosa r nttzo, masque ya xt emej car Jesucristo, como da mperdonaguij ghtjo tema cosa ca gu tij. Pe nxgue bbtjri c i manc. Nugj, d padij, i nesta gu mbenij ja ncja g ndnguij cam Tzi Jmuj Jess co ni cr cji pa bi cjagui mjtiguij. Ya m yabb bi tju x p j Escritura, di ho c dda mtjri maestro, di jiti qu cjahni ca Ocja, pe dr gax ya, di ttun cr castigoj. 5 Nuquj, ya xqu padij ter bh ca bi ncja c cjeya c x tjogui. Pe ndejma d ne gu mbembiquij digue c castigo c bi ttun c cjahni c xqu dnij ca Ocja mhmto cja p bi jijm. Car Tzi Ta ji tzi bi gjqui c cjahni israelita p jar jy Egipto, pe diguebb ya, r ngu c cjahnic ya jin g ne g ndnij guegue, cja bi ncastigac. Ca Ocja bi cjajpi bi duj, ante que di znij p jab mr mjm. 6 Hasta guejti c ngele c bi ntxtihui ca Ocja, guejtic ca Ocja bi castiga. C ngelec, jin g hmjti p ji tzi p jab xqu tti tij. Bi wembij p, bi dytij

601

JUDAS ca mr nttzo. Eso bi mandado ca Ocja bi hnu hti co cadena, cja r cjoti p jab r hmxuy. Jin da bx p hasta bb xta zh car pa bb xta juzga ca Ocja. 7 Cja hneh c cjahni, mi ngu c yo jini, car Sodoma co car Gomorra, cja co c cjahni mr hmh c p dda jini c m nztitjohui c yojoc, bi ndo dymbi r myj, bi ndo dytij ca r nttzo. Bi dytij hmtz. Bi hmbi hj co bbja c j m ntjajtihui, hasta c hj m yojtsjj g hj. Nu ca Ocja b pjni tzibi, bi dti c jinic, cja bi du ghtjo c cjahni c m bbh p. Guejn i sirve g ejemplo pa gu padij te da ncjajpi c cjahni c i tij ncja ngu ngu dyti c cjahnic. Da sufrij p jar tzibi ca jin gui jui ti. 8 Masque ya xqui fadi ter bh ca bi ncjajpi c cjahnic, c mtjri maestro c xt xihquij ndejma i tij ca r nttzo hneje. I majm, x wi hnar palabra ca x un ca Ocja pa da xij y p dda cjahni. Pe jin gui cierto ca i majm. Guejtjo i yojmi bbja c jin gui ntjajtihui, como i majm, nuca jin da contibi r myj. I majm, xtzetjo ca i tij, cja jin da nu r nttzo ca Ocja. Jin gui ne da dyjtij cr jmandado ca Ocja c cjahnic. Guejtjo i tzandij c ngele c i pjpi ca Ocja, cja nuc, r nttzunic, j r ntzhui gu tzanij. 9 Como c ngele, jin gui tzan qu mi ngangelej. Ca hnar ngele ca ms i mandado, gue car Miguel. Guegueca, hna vez m hui nihui ca Jin Gui Jo digue ca te di ncjajpi cr cuerpo car Moiss, como cja xqu duca. Nu car Miguel,

602 jin g tzajte. Jntsjtjo bi xih ca Jin Gui Jo: Ca Ocja da huntiqui, nuqu, Satans. 10 Nu c mtjri maestroc, i tzanij ca Ocja cja co c ngele, i majm palabra g burla, macja jin gui padij ja i ncja ca Ocja cja co c ngele. C cjahnic, i jonij jntsj y cosa y i ni gui hua jar mundo. Jntsjy i padi te da cjajpij. I jjm zuwe, como jin gui tzuj ca Ocja, cja jin gui mbenij guegue, eso, da bbdij. 11 Da ndo sufri r ngu c cjahnic, porque xta ttun cr castigo. X ndnij car Can, como x ntxtihui ca Ocja. Guejtjo x dytij ncja ngu g dyti car Balaam. Nuca, m ndo ne pa di ttungui domi, eso bi contrabi qu cjahni ca Ocja. Ncjadip hneje c jijte maestro, i mangui bbtjri, i xij y cjahni, pa da ttunij domi hneje. Xta mpunc, ncja ngu g mpun car Cor. Guegue car Cor m ne di mandadobi c cjahni israelita, cja bi hui htzibi cr cargo car Moiss, bi xohtzibi tujni. Nu ca Ocja bi hna cjajpi bi du. 12 C mtjri maestro c i dyo y pa ya, i cuati p jab gu tzij, bb ra cja mbaxcjua. Jin gui phtzi r tz gueguej. Nuquj, gu hermanoj, gu mpjnij pa gui tzij. Ghtjo mbo ir myj, gu majtsjj cja gu ntzixij, como hnaadi quer Tzi Jmuj. Guejti c cjahni c, i cuahquij ncjahm de vera hermano gueguec. Masque i ni gui ncjahm hermano, pe hnaho ga dytij. I ndo unij, i tzi ghtjo ca i nej. Jntsj gueguej i majtsj cja i nutsjj. I jjm c guy c jin te i yojmi dye, i tu xti car ndaji . Guejtjo i jjm za g ixi c jin te i tu, ya x dyoti, cja p x ncchtzij jar jy, ghtjo co qu dy.

603
13R

JUDAS man c doce qu jmandadero c bi hi x cam Tzi Jmuj Jesucristo. 18 Gueguej m majm ter bh ca da ncja bb ya xpa e cerca car pa bb xta guaj nr mundo. Bi xijquij c doce jmandaderoc: de, c pac, du eh c dda cjahni c jin da zu ca Ocja, da dembitjo cr palabra, da dyte ghtjo tema cosa r nttzo ca i nej. 19 C maestro c d xihquij, i joni ja dr wejqui y cjahni y x heme car Jesucristo, cja ja y cosa y i cja hua jar mundo r ma r myj. Jin te i yojmi car Espritu Santo c cjahnic. 20 Pe nuquj, m tzi hohuiquij, gui zdij, gui hemej car palabra ca ya xqu padij, como r heh ca Ocja cja r nttzuni. Gui segue gui nzojm ca Ocja, cja da mxquij car Espritu Santo, como gu yojmc. 21 Guejtjo gui mbenij ja ncja ga majquij ca Ocja, cja gui dyjtij ca i ma n r palabra. Cja gui thmij car pa bb xta ttahquij car nzajqui ca jin da tjegue. Por r nguehca xc nguij cam Tzi Jmuj Jesucristo co ni cr tzi tti jqui, da ddajcj car nzajquic. 22 Nuya, bb, gui nzojm c cjahni c i yomfenij, pa gui tapij cr voluntad cja p da dnij nr palabra n ncjuani. 23 Nu c p ddaa c ya x tjti, gui xijm, ya xn ma da bbdij. Cja gui nzojm pa p du coji, da dnij cr hu ca Ocja. Nuc, I jjm hnar za ca ya x nd. Cja c p ddaa ya, c x ungui r myj x ndo ndnij c mtjri maestro, gui jui jquijc hneje, cja guejtic gui nzojm, xajma da ne da dydej. Pe gui jaj r hunda, pa jin da jihquij

nttzo qu mfeni c cjahnic, cja p i tij cosa r nttzo. I jjm car mar, jab i ndo ntzi car deje, cja i px car fgui, ba yojmi p dda cosa r mpoxi, c mr ca p mbo car deje. Guejtjo i jjm c tz c i wem p jar lugar p jab x hi x ca Ocja. Da jih c tzc, cja da jui ti. Da ncjadip c cjahnic hneje. Dr gax ya, da cjuh p jab r ndo hmxuy, ni jab dr bxij. Da ttun car castigo ca mr ntzhui. 14 Guehp jar libro ca bi dyti car profeta Enoc, i ma ja di ncja c mtjri maestro cja co te di ncjajpi. Bb m bbjcua jar jy car Enoc, ya xqu hmy yojto familia, mb ntnihui car Adn. Guegue car Enoc bi ma ncjahua, i na: Jiantijma, ya xpa eh ca Ocja, ba yojmi qu anxe, r ndo ngu mil. 15 Ya xpa eje pa da dyhtibi jujticia ghtjo y i bby. Da dymbi cr castigo c cjahni c jin gui tzu ca Ocja cja i contrabi. Da castigac por r ngue c cosa r nttzo x dytij cja co c ttzajte c x majm, como x ndo nzanij ca Ocja. Jin te xc hi htzibij guegue. I ma ncjap jar libro ca bi dyti car Enoc. 16 I ndo tzajte c cjahnic. D i ajquibi qu mi ngacjahnij. I tjajtij bb ga ttzofo. I tzanij c to i ja r cargo p jar templo, c hermano c i pjpij ca Ocja. I tij ghtjo c nttzomfeni c i mbeni mbo r myj. I ndo hi xtsj ga aj. Guejtjo i johtitjo c dda cjahni c i eme nr palabra ca Ocja, pa da dapi cr voluntad cja da ttuni ca te i nej.

nuquj, m tzi hohuiquij, gui mbenij tz c palabra c bi

17Pe

Amonestaciones a los creyentes

JUDAS pa gui dytij cosa r nttzo hneje, como r ndo nttzo ga hm gueguec. Tzi Ta ji tzi ghtjo te i padi, cja r ndo ji tzi qu mfeni. Ddatsj guegue i mandado. Guejtjo i phtzi poder pa da mxquij, pa jin gui mfehtzij, pe gui seguej r z p jr hu, hasta bb xqu tznij p ji tzi. Guegue da mzquij r z pa jin te da ddjtiquij cosa dr nttzo bb xqu hmpj p jab b bby.
24-25Car

604 Nubb, xt ndo mpjm, ghtjo mbo ir myj, cja xt ccahtij te tza r z cam Tzi Taj ji tzi. Gu xjtibij por r nguehca gu heh cam Tzi Jmuj Jesucristo, hne bi gzquigj ca r nttzo ca nd tuj. Gu i htzibij car Tzi Ta ji tzi, como guegue r nda r nzdi cja ghtjo r tzi z. Guegue i phtzi derecho da mandado. Como guegue Ocja, cja x mandado desde bb m mj nr mundo, gu xjtibij nr tiempo ya, cja co ghtjo c cjeya c ba eje, nim pa jab dr tjegue. Da ncjap, amn.

Alabanza final

EL APOCALIPSIS O LA REVELACIN A SAN JUAN

Ocja. Guegue cam Tzi Taj p ji tzi ya xi m bby, bb jim be m ttti nr mundo. I bbj ya hneje, b ju h p jab i mandado, cja p xta ni gui hua jar jy. Guegue cam Tzi Taj, yojmi c yojto Espritu c i nccahtihui ca Ocja, da mxquij co cr tzi tti jqui cja du pnquij bendicin pa gui hmpj r z. 5 Guejti car tzi Jesucristo du pnquij bendicin. Guegue r testigo i man ca ncjuani. Digue c cjahni c x ndu, jntsj guegue bi nantzi, cja ya p xqui bby pa ghtjo r tiempo. Por r ngue guegue, da nantzi c p ddaa c ya x ndu. Guehca g nantzi car Jesucristo, bi ttun cr cargo ms r ji tzi, cja nuya i mandadobi ghtjo c i mandado hua jar jy. Guegue i majquij, cja bb m du, bi jojqui ym tzi myj co ni cr tzi cji. Bi gzquigj ca r nttzo ca xt tij. 6 Guejtjo x cuajtiguij p jr dy pa da mandadoguij, cja x hi xquij pa gu cjajpij cr jmandado cr Tzi Ta p ji tzi, gu sirvebij ghtjo m vidaj. Guegue car Jesucristo i mandado ghtjo r tiempo, nim pa jab dr tjeh cr cargo. R ntzhui

ju xcua nar librona c cosa c ya xta ncja, gue c jim be d ccahtij. Car Tzi Ta ji tzi bi ujti car Jesucristo te da ncja c pa c ba eje, cja guegueca p bi xih c hermano c i htibi cr bbfi. Ca Ocja b pjni hnr ngele, b eh p jab mr bbh car Juan. r mfi ca Ocja car Juan, r testigo i man ca ntju my, cja x ju xcua ghtjo ca bi ttujti. Car Tzi Ta ji tzi b pmpi car Juan cr mensaje. Guejti car Jesucristo bi nzoh car Juan, bi xifi te da ncja. Guegue car Juan x ju xcua ghtjo c cosa c bi cjajpi ca Ocja bi ccahti cja bi dyde. 3 Da ndo mph c cjahni c da nn nar librona, co hneh c cjahni c da dyh bb xta jnni. Da ndo mph c to da ju hpi ndu my ya palabra ya i cuati hua, porque ya xqui guebb da ncja c i ju xcua.

1-2I

La revelacin de Jesucristo

dr Juan, d ti nar cartana, d nzoh c yojto grupo c hermano c i bbh p jar estado Asia. Ba pnquij bendicin ca

4Nug

Juan escribe a las siete iglesias

605

APOCALIPSIS1 gu i htzibij cja gu xjtibij ghtjo r tiempo, jin gu tzyaj. 7 Jiantijmaj, ya xpa eh cam Tzi Jmuj Jess p ja guy, cja da jiantij ghtjo c cjahni, co guejti c bi tjohtibi cr ng, bb m ddti p jar ponti. Da ndo zuj cja da du myj ghtjo y nacin hne ghtjo y cjahni y i bbjcua jar jy, bb xta jiantij ca hnaa ca ba eje. Cierto guehc da ncjac. 8 I man car Tzi Ta ji tzi: Nug, ya xi nd bbh bb m mj nr mundo, cja guejtjo gu hmh bb xta guadi. Ncjan ga man ca Ocja. I ndo yojmi cr ttzdi, ddatsj guegue i mandado. Guegue ya xi m bbh bb jim be m ttti nr mundo. Guejtjo i bbj y pa ya, cja p xta ni gui hua jar jy c p c ba eje.

606 Nug, ya xi nd bbh bb m mj nr mundo, cja guejtjo gu hmh bb xta guadi. Nuqu, Juan, c te gui ccahti, gui ju xi hnar libro, cja gui pmpi c yojto grupo c hermano c r bbh p jar jy Asia. Gue c hermano c i bbh p jar ji ni Efeso, hneh p Esmirna, co p Prgamo, guejti p Tiatira, hneh p Sardis, co p Filadelfia, co p Laodicea. Bi xijqui ncjap car jaca. 12 Nubb, d bbti pa gua ccahti toca m nzojquig. Cja d ccahti hnar candelero, nxgue g oro. M bb yojto qu dy, p jab m bbx c lmpara. Guejtjo g oroc hneje. 13 Cja d ccahti hna, m ni gui ncja hnar cjahni, m gue ca hna ca b cay cja bi cja r cjahni. Guegue mr bbh p mad c yojto lmpara. M je hnar dajtu r nte, m ttz jy hua, cja m ngti hnar ngti g oro p jy bbtze. 14 Cja cr a ya, mr tzi nttaxi qu xta, ncja ngu y tzi ttaxi xidyo, mr nttaxi ncja ngu r xicja. M yoti qu d ncja ngu nr tzibi. 15 M z qu hua hneje, m jjmi ncja hnar ttgui y r tzi nccaxti ga nz bb i mpahti jar tzibi. Cr ja m jia ncja hnar nzjtje. 16 M c jr jogui dy yojto c tz, cja m pm p jr ne hnar espada ca mr njo yonguadi. Cja cr jmi m ndo yoti, m jjmi nr jiadi bb ga jux cr tjay r ndo nti . 17 Bb nd ccahti car cjahnica, d ndo tzu, d fntzi p jy hua ncjahm ya xt tu. Pe guegue bi gxqui cr jogui dy, bi xijqui: Dyo gu ntzu. Bb j bbe m bbj nr mundo, ya xi nd bbjc, cja bb xta guadi ghtjo, gu hmjtig

dr Juan, ir hohuiguij porque hnadi ca d emej, guejtjo d sufrij pa hnadica. D ghtjoj d tnij car Jesucristo, cja gu tzjtij ca te da ncja hasta bb p xtu eje. Nug nd xih c cjahni ca te i man cr palabra ca Ocja, cja co ja i ncja car Jesucristo. Eso, xp ttzigui g preso, xt ejcua nar isla na i tsjifi Patmos, na i bbjcua mad nar deje. Cja bi ujtigui ca Ocja c xt ju xcua. 10 Ca hnar p ndomngo, nd mben car Jesucristo, cja car Espritu Santo bi cjagui d de cja d ccahti ghtjo y xt ju xcua. Ncjahm bi hna ttzixqui p ji tzi. Cja d h hnar ja r nzdi, gu he m xtja, m ni gui ncja bb to i jxti hnar tjxi g corneta. 11 Bi man car ja ca:

9Nug,

Una visin del Cristo glorioso

607 hneje. 18 Guejc d bby. D tu, cja p d ja m ja, cja nuya d bby pa ghtjo c cjeya c ba eje. Nug d ca y ntsjogui pa gu xojqui cr goxtji car fdi, p jab r ma c to i tu. 19 Nuqu, Juan, gui ju x c cosa c ya xc ccahti. Gui ju x c ya xqui ncja y pa ya, co hneh c p ddaa c bbjtjo da ncja. 20 Nuya, gu xihqui te i ne da man y yojto tz y dr c hua jam jogui dy, cja co te i ne da man y yojto lmpara g oro. Y yojto tz i ne da ma, c yojto mensajero c x tti tzi pa da nzoh c yojto grupo c hermano. Nu y yojto lmpara g oro, i ne da ma, c yojto grupo c hermano c i mpjni cja i tnguig.

APOCALIPSIS1,2 co quer ttzdij. 4 Pe ndejma d huntiquij, como ya jin gu majtej ncja ngu ngur majtej mhmto, bb cj ng hemeguitjoj. 5 Eso, gui mbenguj ya, ja ngur hmpj mhmto, gui ntztij, cja gui neguij ncja ngu ngur neguij bb cj ng fdij ng hemeguij. Cja bb jin gu ne gui dyjm ca d xihquij, xt hna mag p jab gr bbpj, gu cjhtzi quer lmparaj, ya jin da ni gui p. 6 Pe ndejma r z n gu tij, gu j ca i ti c fjti hermano c i tsjifi nicolatas. Guejtig d bbe ca i tic. 7 Nuqu, bb gu j na d xihquij, gui cja ndu my na i man cr Espritu ca Ocja. Guegue i nzoh c hermano c i mpjni cja i tnguig, i xihquij ncjahua: Ca to da zdi cja segue da dngui, nug, xt un car ixi ca i un y cjahni car nzajqui ca jin da tjegue. Car ixica, i tu car za ca i j mad p jr huerta ca Ocja. I ncjap ga man car cartaca.

Mensajes a las siete iglesias:

Cja p bi xijqui ca hnaa ca m a, i na: Nuya, gui dyti hnar carta pa da ccahti car mensajero ca i nzoh c hermano p jar jini Efeso. Da ma ncjahua car carta: Nug, d c jam jogui dy y yojto tz, cja d dyo mad y yojto lmpara g oro. Guejquig d nzohquij. 2 D padi ghtjo ja i ncja ca gu tij. Gu ndo pjm, cja ghtjo te gu tzjtij. Guejtjo jin gu jguij to da hmh p ca di dyti ca r nttzo. Xc ccahtij ja i ncja c cjahni c i majm xcu heh ca Ocja pa da ujtiquij, pe jin gui cierto. Ya xc meyaj, mtjritjoj, cja j xc hemej ca i majm. 3 D padi, gu tzjtitjoj ca gur sufrij, cja jin gu caxi ir myj. Gu emeguitjoj, cja xc pjm ghtjo

El mensaje a Efeso

cartana, bi tsjih car Juan pa da mmpi c hermano c r bbh p jar jini Esmirna. Da ccahti car mensajero ca i nzoh c p dda hermano. Da ma ncjahua car carta: Nug d nzohquij, ya xi nd bbjc bb m ttti nr mundo, cja guejtjo xt hmjc bb xta tjegue ghtjo. Guejc d tu, cja p d nantzi. 9 D padi, r z gri hmpj. Gu sufrij r ngu, cja jin te gu jaj, pe nug, d ccajtiquij ncjahm gu ndota ricoj. Guejtjo d padi i jxquij bbtjri c dda cjahni c i ma, gueguej israelita, tzdi, mero cjahni ca Ocja,

8Nar

El mensaje a Esmirna

APOCALIPSIS2 cuando ji na. Nuc, i mpjnij pa da dyhtibi ca i ne ca Jin Gui Jo. 10 Jin gui ma gui tzuj car prueba ca da zhquij. Dyjmaj ya, ca Jin Gui Jo da dynti p jar fdi c ddaaquiguj, cja nuc, da sufrij p, ddtta mpa. Da ncjaca, pa da ni gui, ntju my xc hemeguij. Gui segue gui hemeguij, masque xn d bbjtiquij, cja xt ddahqui quer tjajaj, gue car nzajqui ca jin da tjegue. 11 Nuquigu, bb gu j nar palabrana, gui cja ndu my ca i man cr Espritu ca Ocja. Guegue i nzoh c hermano c i mpjni cja i tnguig. I xihquij ncjahua: Ca to da zdi, cja jin da wembigui por r ngue ca te da ncjajpi, masque da du, ndejma p da nantzi, cja jin da ma p jab jin gui tz. Ncjap ga man car cartaca.

608 ca Jin Gui Jo. Pe ndejma j xqu jiguigj. 14 Pe r ntzhui hneje gu huntiquij, como gu yojm c dda cjahni c i jtibi cr consejo ca m man car Balm. Guegueca m ungui consejo car Balac, m xifi te di cjajpi c cjahni israelita pa di jijm ca mr dnij ca Ocja. Bi xifi di cjajpi di zij c juni c xqu bbhtzibi c dolo, cja pa di hi hti bbja c m tn c dolo. Hnehquiguj, i bbh c dda c i titjo ncjap hneje. 15 Guejtjo i bbh c ddaaquiguj c i emebij car palabra ca i man c cjahni c i tsjifi Nicolatas. Nug d ttzog ca i manc. 16 Eso, d xihquij ya, dyo gu consentij c to i tn car palabraca. Gui fonguijc, cja bb ji na, xt mag nttzdi p jab gr bbpj, gu ngc co nr espada r b nm ne. 17 Nuquigu, bb gu jm nar palabrana, gui cja ndu my na i man cr tzi Espritu ca Ocja. Guegue i nzoh c hermano c i mpjni cja i tnguig. I xihquij ncjahua: Ca to da zdi, cja da dymbi r my pa da dapi ca r nttzo, nug xt uni ca da zi pa da i a cr tzi my. Nu ca gu uni, i jjmi car tjujme ca m tsjifi man cja m bbhtzi mbo car arca. Guejtjo gu uni hnar tzi ttaxi doo. Car tzi ttaxi dooca, i cuati hnar ddadyo tjuju ca jin to da badi, jntsj car cjahni ca da ttun car tzi doo. Ncjap ga man car cartaca.

cartana, bi tsjih car Juan pa da mmpi c hermano c r bbh p jar jini Prgamo. Da ccahti car mensajero ca i nzoh c p dda hermano. Da ma ncjahua car carta: Nug d nzohquij. Guejc r b nm ne nr espada r njo yonguadi. 13 D padi ja ncja gri hmpj. Guejtjo d padi ja i ncja car jini p jab gu bbpj, i ndo mandado p ca Jin Gui Jo, cja i tti htzibi. Pe nuquiguj, ndejma gu tnguij. Jin gu wembiguij. Macja bi bbhti cam testigo, ca ndor Antipas, nuqu, jin g cni ca gur hemeguij. Guegue m xih c cjahni cam tzi palabrag. G ccahtij bb m bbhti por r nguejquig, p jab i jmuntzi c cjahni c i i htzibi

12Nar

El mensaje a Prgamo

cartana, bi tsjih car Juan pa da mmpi c hermano c r bbh p jar jini Tiatira. Da ccahti car mensajero ca da nzoh c p

18Nar

El mensaje a Tiatira

609 dda hermano. Da ma ncjahua car carta: Nug, d nzohquij. Guejc r Ttgui ca Ocja, i z ym d ncja r tzibi, cja i jux ym hua ncja hnar ccaxti ttgui bb i hnjmi. 19 D padi ja i ncja ca gu tij. Gu neguij cja gu emeguij. Gu fxj c to te i nesta, cja xc tzjtij r ngu prueba hneje. Guejtjo d padi, c p c cja x tjogui, ms r z ca xc dytij ni ndra ngue ca ngu tij bb ng fdij ng hemej. 20 Pe ndejma r ntzhui gu huntiquij, como gu jguij da hmjti p ca hnar bbja r nttzo ca i tsjifi r Jezabel. r jijte guegue. I ne da cjatsj ncjahm di ndo padi te i man ca Ocja, cja i jti c hermano c x hemegui pa da dytij ca r nttzo. I ungui consejo c cjahni pa da yojmi bbja c j bbjaj, o da yojmi hj c j damej, cja pa da zij juni c x bbhtzibi c dolo. 21 Ya x cja mpa, xt xih car bbjaca di repenti, cja bb ji na, gua castiga. Pe jin gui ne da jih ca r yojmi ghtjo c hj c i ne. 22 Bb jin da ne da jih ca r nttzo, xt pmpi guegue hnar jnini dr ndo , cja da hmngui ttoxi. Cja hneje c hj c x yojmi, bb jin gui ne da repentij, xt pmpic hnar castigo dr ndo nttzo hneje. 23 Nu c cjahni c x ndn car bbjaca, gu jajquibi cr nzajquij, da duj. Bb xta ncjac, da badi ghtjo c hermano, ghtjo p jab i mpjnij, guejc xt cjajpica. Guejc, d padi ghtjo ca gu mbenij, d ccahti mbo ir tzi myj, cja d cozquij cada hnaaquiguj segn ca xc dytij. 24 Nuquiguj,

APOCALIPSIS2,3 y p dda hermano gu bbpj p Tiatira, d xihquij, r z ca j xqu tnij ca hnar bbja r nttzo cja j xqu nxdij c hnaho palabra c ba ja guegue. I man c dda cjahni, r ndo ji tzi cja r ndo z c palabrac, pe nug, d xihquij, r heh ca Jin Gui Jo. Nuquj, y to i tnguij, d xihquij jntsj nar tzi palabrana: 25 Jin gui ma gui jijm ca r z ca gu tij. Gui mpguij hasta guebb p xt mag p. 26-27 Cja p i ma ncjahua cr Tzi Espritu ca Ocja: Ca to da zdi, da segue da dyti ca d ne hasta bb xt tzitzi, xt ung cr cargo pa da mandadobi c cjahni c jin gui eme. Da mhtzi cr cargo pa da mandado, ncja nguguig, d phtzi cam cargo hneje pa dr mandado, como x ddajqui cam Tzi Ta ji tzi. Ca to da mandadobi c cjahni c jin gui eme, da zdi da cjajpi da dydej. Cja nu c jin da ne da dydej, da ncastiga. Da mpunc ncja hnar moji g jy bb to i fti co hnar za. 28 Ca to gu un cr cargo pa da mandado, guejtjo gu i x car dajtz, pa da yoti p jab i bby, pa ncjap da fadi, d yobbe guegue. 29 Nuquigu, bb gu j nar palabrana, gui cja ndu my na i man cr tzi Espritu ca Ocja. Ncjap ga man car cartaca.

Nar cartana, bi tsjih car Juan pa da mmpi c hermano p jar ji ni Sardis. Da mmpi car mensajero ca i nzoh c p dda hermano c r hmh p. Da ma ncjahua car carta: Nug, d nzohquij. Guejc d yobbe cr tzi Espritu ca Ocja, i

El mensaje a Sardis

APOCALIPSIS3 bby g yojtoc. Guejquig d c yojto tz hua jam jogui dy. D padi ja ncja gri hmpj. I man c cjahni, r nzhquiguj, pe ji na. Ya jin gu hanij. 2 Gui tzj ya, cja gui jaj r hunda. C tengu tzi cosa r z c gu tij, d ccahtig, jin tza i tzc. I man ca Ocja, jin gu cumpli c gu tij. Gui zdij, cja gui dytij ghtjo mbo ir myj c tengu cosa c gu tij. Jin gui ma gui jijmc. 3 Gui mbenij ya, ja m ncja car palabra ca g dydej cja g hemej bb cja ng fdi ng tnguij. Gui ntztij cja da ddahquij r du my porque jin te i ntjumy c gu tij y pa ya. Cja gui dytij ca r z, ncja ngu ngu tij mhmto, bb cja nd nzohquij. Dyjmaj, bb jin gu ne gui cjajpij ndu my na d xihquij, xt hna madig p jab gu bbpj, ncja hnar be, xt thquij gar ajm, cja nuquj, j xqu tzj bb xt tztig p. 4 Nuquj, gu hermanoj gu bbpj p Sardis, guejtjo i bbhquiguj te tzi ngu c j xc jijm ca r hmpj ncja ngu mr hmpj mhmto. Nuc, i tndij ca r z. Nuc, gu uni qu dajtu r tzi nttaxi pa da jie, cja gu yojme c hermanoc, como r ntzhui. 5 I man cr Tzi Espritu ca Ocja, i nzohquij, i na: Ca to da zdi dr dnguig, cja da dymbi r my pa da dapi ca r nttzo, guegue da jie dajtu r tzi nttaxi. Cja cr tjuju da ni gui p jar libro p jab i cuati qu tjuju c to x ttun car nzajqui ca jin da tjegue. Bb xt cuatig cam Tzi Ta p ji tzi, gu nmbi cr tjuju car cjahnica pa da dyde ghtjo c b bbh p, cja co

610 guejti c ngele. Gu ma: Gue nm bajtzin, x hemegui. 6 Nuquigu, bb gu j nar palabra na i man cr tzi Espritu ca Ocja, gui cja ndu my. Guegue i nzoh c hermano c i mpjni cja i tnguig. Ncjap ga man car cartaca.

cartana, bi tsjih car Juan pa da mmpi c hermano c r bbh p jar ji ni Filadelfia. Da mmpi car mensajero ca i nzoh c p dda hermano. Da ma ncjahua car carta: Nug, d nzohquij. Guejquig, jin te d tu ca r nttzo. Ntjumy x hi xquig ca Ocja pa gu ujti y cjahni ja i ncja guegue. Ncja ngu ga hmh cam Tzi Ta, ncjap dar hmjc hneje. D cag car ntsjogui ca r xojqui ghtjo p jab d ne gu xojqui, cja d mandado ncja ngu ngu mandado ca ndor rey David. P jab d xojquig, jin to da goti. Guejtjo, p jab gu cotig, jin to da xojqui, hne. 8 Nuquj, d padi ja ncja gri hmpj. R z ca gu tij. Ccahtijmaj ya, xt xojqui hnar goxtji p jab gr bbpj, cja jin to da goti. D ddahqui quer cargoj, gui xijm c p dda cjahni nm mensaje, cja xt fxquij pa jin to da ccaxquij. Gue nr goxtjin d xoquiquijn. Nuquiguj, jin tza i nzhquij, pe ndejma xc tnij cam palabrag, cja j xqu cni ca gur hemeguij. 9 Dyjmaj, gu xihquij te gu cjajpi c cjahni c i mpjni cja i htibij ca i ne ca Jin Gui Jo. Gueguej i i na, israelitaj, mero bajtzi ca Ocja, cuando ji na. Mtjritjoj. Nujmaj ya, gu tzigc p jab gu bbpj, gu cjajpi da

7Nar

El mensaje a Filadelfia

611 ndandiajmu jer huaj, pa da badij, nug, xt juanquij cja d mahquij. 10 Nuquj, xc tzjtij r ngu, cja xc tnguij. J xqu jijm cam tzi palabra masque ya x ttjtiquij tujni. Hnequig, jin gu jquiquij. Bb xtu eh car prueba ca da zdi ghtjo c i bbjcua jar jy, xt pzquigj jam dy. 11 Ya xtr mag p. Eso, gui zdij, jin gui ma gui jijm ca r z ca gu tij, santa gui jaj car tjaja d ne gu ddahquij. 12 Cja p i ma ncjahua cr Tzi Espritu ca Ocja: Nuquj d nzohquij ya: Ca to da zdi, cja da dnguig hasta r gatzi, nug gu i ti p jr ngu cam Tzi Ta ji tzi. Guegue dr nzdi ncja ngu hnar columna cja da hmbi ca Ocja ghtjo r vida. Car cjahnica, gu ju htzibi jr de ju c tjuju, pa da ni gui to r mjti hne jab r mi ngu. Gu ju htzibi cr tjuju cam Tzi Ta ji tzi, co hneh cr tjuju car ddadyo jini Jerusaln. Nu c du cah p ji tzi, p jab b bbh ca Ocja. Guejtjo gu ju htzibi cam ddadyo tjujug. 13 Nuquigu, bb gu jna, gui cja ndu my nar palabra na i man cr tzi Espritu ca Ocja. Guegue i nzoh c hermano c i mpjni cja i tnguig. Ncjap ga man car cartaca.

APOCALIPSIS3 d ntjumy. Cierto ghtjo ca d xihquij. Bb j bbe m ttti nr mundo, ya xi nd bbjc. D mfxibbe cam Tzi Ta ji tzi, d tibbe ghtjo y i bby. 15 Nug, d padi ja i ncja ca gu tij. Gu yomfenitjoj ca gur tnguij. Gu tzi emeguitjoj, pe jin gu tnguij ghtjo mbo ir myj. Xin gri dymbi ir myj gui tnguij, o bb j na, gui jiguij. 16 Pe nuquj, jin gu jonguij ghtjo mbo ir myj. Eso, d ne gu nquitjoj, ncja bb to x nzi hnar cosa tibiotjo, cja p xqui tzojtjo. 17 Nuquiguj, gu i naj, gu ndo bbpj r z, ya xqu padij ghtjo, cja jin te gu nestaj. Pe jin gu padij ja dar ccajtiquij. Nug, d ccajtiquij ncjahm gu tzi probej. Gu jjm hnar mti ca i h cr limosna, jin to i cjajpi ncaso. r god, jin gui ccahti, nxgue poxqui datu i je, cja ya x tjegue. 18 Eso, d xihquij nar consejona: I nesta gui tmbiguij nar oro na xt wejqui p jar tzibi, pa ntjumy gui jaj ca r z. Guejtjo i nesta gui tmbiguij dajtu r nttaxi pa gui jiej, pa jin da ni gui quir cuerpoj. Cja gui phtzi ir tzj ca r ccadi ir ngj. Cja p i nesta gui coxj hi tji quir dj, pa da jogui gui ccahtij. Ghtjoya gu nestajya. 19 C cjahni c d madi, bb te i cja, d hunti cja d castiga. Eso, d nzohquij pa gui ntzohmitsjj, gui ccahtij te tza r nttzo guir hmpj, cja gui cuajquij pa gui dyjquij ya cosa r z ya d phtzi. 20 Dyjmaj ya, nug d bbjcua jar goxtji, d nzohquitjoj. Ca to da dyh ca d ma cja da xojqui car goxtji, nug, gu cti p, gu tzibbe

cartana, bi tsjih car Juan pa da mmpi c hermano c r bbh p jar jini Laodicea. Da mmpi car mensajero ca i nzoh c p dda hermano. Da ma ncjahua car carta: Nug, d nzohquij. Guejquig d cumpli ghtjo ca x man cam Tzi Ta ji tzi. Guejquig dr testigo

14Nar

El mensaje a Laodicea

APOCALIPSIS3,4 guegue, gu hmbbe. 21 Cja p i ma ncjahua cr Tzi Espritu ca Ocja: Nuquiguj, d nzohquij ya: Ca to da zdi dr dngui, cja da dymbi r my pa da dapi ca r nttzo, gu nzojni pa gu mi bbe p jab d mandado. Nug d zdi hneje, hasta d sufri pa d tapi ca r nttzo, eso xt mi bbe cam Tzi Ta p jab i mandado guegue. 22 Nuquigu, bb gu j nar palabrana, gui cja ndu my na i man cr Espritu ca Ocja. Guegue i nzoh c hermano c i mpjni cja i tnguigj. Gue nr gatzi ya yojto cartaya bi tsjijqui gua te cja gua pjni c yojto grupo c hermano.

612 c m cotij car ndo tjujnitsj. Cja m ju x c tjujnic veinticuatro tita c m phtzi qu cargoj. M jej dajtu mr tzi nttaxi, cja cada hna m ju x cr corona, nxgue g oro. 5 Nup jab mr bbh car ndo tjujnitsj, m jux c rayo, m jia, cja m ntzi, ncja bb i mfjni car dye. Mr nccahtihui car ndo tjujnitsj yojto lmpara c m z. Nuc, m ndaji c, m ni gui ncja lmpara, cja ghtjo yojto i cja hnatjo r Espritu, gue cr Espritu ca Ocja. 6 Car lugar p, mr ndo nxi di, ncja r mar mr ni gui, como cr piso m nxgue g vidrio, m jutzi mr tzi nccangui. Hnanguadi m bbh car ndo tjujni p jab mr ju x ca Ocja. Cja p m bb gojo c m jjmi zuwe, pe nuc, m ngele. Gueguec m i ti mad car ndo tjujnitsj. R ngu qu d m bby. M nxgue d jy my cja co jy xtja. 7 Ca primero r zuwe m jjmi hnar len. Ca r yojo, m jjmi hnar ndani. Nu ca r ju ya, m bbh cr cara ncja hnar cjahni. Cja ca r cja gojo ya, m jjmi hnar guila mr bontzi. 8 Cja c gojo ngele c m jjmi zuwe, m bb ddajto qu jua cada hna. Ghtjo jy cuerpoj co hneje mbo qu juaj, m nxgue d. P r xuy m xjtibij ca Ocja, nim pa m tzyaj, d m majm: R ndo nttzujpi cja r ndo z, jin te i tu nm Tzi Jmugj. Guegue i ndo ja r ttzdi, jin to i xifi ja da cjajpi. Ya xi m bb jar mdi, guejtjo i bbjti y pa ya, Cja da segue da hmy ghtjo c cjeya c ba eje.

Bb nd cjuadi nd ti c yojto carta, nubb, d janti hnar goxtji, m xoh p jar ji tzi. Cja p d h ca hnar ja ca d mhmto. M ni gui ncja hnar ndo tjxi. M nzojquig, m xijqui: Ya d pxcua pa gu ujtiqui te bh c da ncja. 2 Diguebb ya, d tz m my, m gue cr Tzi Espritu ca Ocja, ncjahm bi hna zixqui p ji tzi, cja d ccahti te mb ncja p. D ccahti hnar ndo tjujnitsj, cja mb ju x n ca hnaa ca i mandado. 3 Guegueca m jutzi mr tzi nttaxi ncja hnar tzi doxto r tzi z ca i ju cr tjuju r jaspe. Guejtjo m jutzi mr ntjni ncja ca p hnar doxto r tzi z, i ju cr tjuju r cornalina. Hnar arco iris m bbh p xtze car ndo tjujnitsj. Nuca m jutzi mr nccangui, ncja hnar doxto r tzi z, i ju cr tjuju r esmeralda. 4 Cja p m bb veinticuatro tjujni

La adoracin en el cielo

613 ngu majm c gojo ngele c i jjmi zuwe. M i htizibij car Tzi Ta ji tzi, m majm te tza ngu cr poder cja m jpij cjamadi. Guegueca, b juj n jar ndo tjujnitsj, cja i bby ghtjo r tiempo, jin da mpuni ghtjo c cjeya c ba eje. 10 Cada bb ngu xjtibij ca Ocja c gojo ngele c m jjmi zuwe, c veinticuatro tita m ndanej ca Ocja, como guegue i cja r nzajqui ghtjo r tiempo. M cjqui qu coronaj, m pojm n jr hua car ndo tjujnitsj, cja m xjtibij guegue, m majm: 11 Nuqu Ocja, m Tzi Jmujquije, gr ntzhui gu xjtiquije cja gu i zquije. Gr ntzhui gui ja quer cargo cja gui mandadobi ghtjo y te i bby, Como guehqu g dyte ghtjo. G mbeni gi dyte, cja bb ng mandado, nubb, bi ni gui, Cja i bbjti y pa ya, por r nguehquigu, como segue gu ungui nzajqui.

APOCALIPSIS4,5 c nima. Jin to m bbh ca mr ntzhui di xohti car jhmi cja di ccahti ter bh ca i ma. 4 Nug, dr Juan, ndr de, cja d ndo nzoni, porque jin to m bbh ca di phtzi derecho pa di xohti car jhmi cja di ccahti. 5 Diguebb ya, bi nzojqui hna c tita, bi xijqui: Dyo gu zoni, como i bbj n hnar hj n i jjmi hnar len, r heje digue cr familia car Jud. Bi hmy digue cr cji ca ndor rey David, cja x ngo r lugarca. Guegue x ndapi ca r nttzo, cja i phtzi derecho da xhtibi qu timbre car jhmi, da tngui cja da ccahti te i ma. 6 Diguebb ya d janti ca hnaa, ncjahm mr tzi dti. M ni gui c sea p jab xqu ntjohtibi cr cuerpo bb m bbhti, cja p m bbjtjo. M bb yojto qu hmondri hne yojto qu d. C yojto qu d i jjmi cr Tzi Espritu ca Ocja. Nuca, i bby g yojto cja i dyo ghtjo nr jy, ghtjo i janti. C veinticuatro tita, m i tij mad car ndo tjujnitsj n jab mb ju x car Tzi Ta ji tzi. Cja c gojo ngele c m jjmi zuwe, m bbh p jy nttzani car ndo tjujnitsj. Nu ca hna ca m ncja ngu hnar Tzi Dti, mr bbj n mbo c veinticuatro tita, delante n jab mb ju x car Tzi Ta. 7 Diguebb ya car Tzi Dti bi guati p jar ndo tjujnitsj, bi ma b ca car jhmi ca mr ca cr Tzi Ta jr jogui dy. 8 Cja bb mb c car jhmi car Tzi Dti, nubb, c gojo ngele c m jjmi zuwe co c veinticuatro tita, bi guatij car Tzi Dti, bi ndandiajmuj delante guegue. C tita, ghtjo m tjj

9Ncjap

Diguebb ya, d janti ca hna ca m ju xi jar ndo tjujnitsj, m ca hnar jhmi jr jogui dy. Car jhmi m bbantzi, m cuati yojto timbre c m mphmi, cja m cuati letra p mbo, hneh p xtze. 2 Cja p d janti hnar ngele, mr nzdi cja m ndo a nzajqui, bi hi na: Toca r ntzhui da xhtibi y timbre nr jhmi cja da ccahti ter bh ca i ma? 3 Cja jin to m bby, ni digue p jar ji tzi ni digue cua jar jy, ni digue p mbo jar jy p jab i bbh

El libro y el Cordero

APOCALIPSIS5,6 bbida g arpa cja co moji g oro c m u xi guitjoni. Car guitjoni i jjmi qu oracin qu bajtzi ca Ocja bb r bxi ji tzi. 9 Diguebb ya, c veinticuatro tita, ghtjoj bi xjtibij hnar tzi ddadyo tsjdi car Tzi Dti. M majm ncjahua: Nuquigu, gr ntzhui gui cagu nar jhmi cja gui xhtibi y timbre, como guehqu bi bbjtiqui. Nuqu co quer cji xc tnguije d cjahnije, xc cjaguije mjtiguije ca Ocja. D ejme ghtjo tema raza co ghtjo tema nacin. D mi nguje ghtjo tema jy, cja d aje ghtjo tema ja. 10 Xc cuajtiguije jr dy nir Tzi Ta pa gu htibije qu jmandado cja gu pjpije guegue. Guejtjo da ttajquije cm cargoje pa gu mandadoje p jar jy. M ncjahua car tsjdi bi tsjjtibi car Tzi Dti. 11 Diguebb ya d janti hnar ndo jmundo c ngele, m bbh p jy nttzani car ndo tjujnitsj. M yojmi c gojo ngele c m jjmi zuwe co c veinticuatro tita. Nu c ngele, mr ndo ngutsj, m tjoh hnar milln c g milln. Cja d jc ghtjoc, mr xjm nzajqui, mr majm: 12 D xjtibije nr Tzi Dti n bi bbhti. R ntzhui da ja cr cargo pa da mandado. Cja r ntzhui da ttuni ghtjo c riqueza c i bb jar mundo. Jntsj guegue i padi ghtjo, cja r mjti guegue car ttzdi ca dr zcje.

614 R ntzhui gu i htzibije guegue, cja gu jpije mpjcje, cja gu ndaneje. 13 Diguebb ya, p d de, mr aj ghtjo y i bb nzajqui, ghtjo y te x dyti ca Ocja, y i bbh p jar ji tzi, cja co y i bbjcua jar jy, cja co y i bbh p mbo car mar. Ghtjo m aj, m majm: D xjtibije nr Tzi Ta n i ju x p jab i mandado, co guejti nr Tzi Dti. D i htzibije guegue, cja d ndaneje. R ntzhuiy da mandadohui ghtjo r tiempo, nim pa jab dr tzyahui. 14 Cja bb m guadij m xjm, nubb bi man c gojo ngele c m jjmi zuwe: Cierto, r ntzhui da tsjjtibiy cja da mandadohui ghtjo r tiempo. Cja guejti c veinticuatro tita bi ndandiajmuj, bi ndanej car Tzi Dti, yojmi cr Tzi Ta, como gueguec i cja r nzajquihui ghtjo r tiempo, nim pa jab dr tjegue.

Diguebb ya d ccahti ca hnaa ca m jjmi hnar tzi dti. Guegue bi xhti ca primero r timbre c m cuati jar jhmi. Bb m xhtic, d jc ca primero r ngele digue c gojo c m jjmi zuwe, mr mafi nzajqui. Cr ja m ni gui ncja ngu bb i ntzi car dye. Bi ma guegue: B ej ya! 2 Cja p d janti, ya xi mb eh hnar tgue, mb th hnar ttaxfani,

Los siete timbres

615 cja mb ja cr arco cja co qu flecha. Diguebb ya, bi tju htzibi hnar corona cja bi ttungui r ttzdi pa di dapi ghtjo c to di ntujnihui. Nubb, bi bni pa di ntujnihui c cjahni cja di dapi. 3 Diguebb ya, car Tzi Dti bi xhti ca xtr yo timbre. Cja d jc mr a ca hnar ngele ca r cja yojo digue c gojo c m jjmi zuwe. Guejtjo bi ma guegue: B ej ya! 4 Nubb, p b eh hnar tgue, mb th hnar tjngui fani. Car tguec bi ttu n cr ttzdi pa di hi hmi c cjahni hua jar jy di ntujnij cja di mphtij. Guejtjo bi ttu ni hnar ndo espada pa dr phtite. 5 Diguebb ya, car Tzi Dti bi xhti car timbre ca r cja ju. Cja p bi a ca hnar ngele ca r cja ju digue c gojo c m jjmi zuwe. Guejti guegue bi ma: B ej ya! Cja p d jantig bb, ya xi mb e p hnar tgue, mb th hnar bbofani, mb tu hnar bscula. 6 Cja d jc hnar ja, m ni gui ncjahm mb e jar mad c gojo ngele c m jjmi zuwe, m ma: Da ndo majqui ya nr semilla. Hnar domi g denario ca i taj y cjahni cada hnajpa da ntzdihui hna quilotjo r trigo ca i tzij cada hnajpa, o da ntzdihui ju quilo r sbara. Nu car vino co car aste, jin da bbhc. Guehc m man car jac. 7 Diguebb ya car Tzi Dti p bi xhti car timbre ca r cja gojo, cja d jc mr mafi ca hnar ngele ca r cja gojo digue c gojo c m jjmi zuwe. P bi ma guegue:

APOCALIPSIS6 B ej ya! 8 Cja p d janti, p mb eh hnar tgue, mb th hnar ccaxti fani ca ya xqu ndo ndodyotsj, ncjahm ya xti du. Nu car tgue, m ju cr tjuju car Du, cja mb tni hnar cjahni ca m tsjifi car Ohtzi, p jab r ma c nima. Cja car Du co ca hnaa ca m tsjifi car Ohtzi bi ttunihui car tsjjqui pa di mhti car cuarta parte c cjahni c i bbjcua jar jy. Da ncj go jegue, cja da du hnar parte digue c gojo. Nuc, da bbhti g guerra, da duj r tjuju, da duj g ji ni, cja c dda, du e zuwe c i tzajte, da mhtij. 9 Diguebb ya, p d ccahti car Tzi Dti, bi xhti ca r ctta timbre. Nubb, d janti r ngu car cji, xqu mfm p jr hua car altar, cja xqu u x p mbo. Car cjica, xqu mfmbi c cjahni c m pjpij ca Ocja cja xqu d qu vidaj por r ngue cr palabraca. 10 Nu c cjahni c xqu bbhti, ncjahm m ndo majm nzajqui, m nzojm ca Ocja. M i naj: Nuqu, m tzi Jmujquije, gu ti jujticia cja jin gu jjti ca to i ti ca r nttzo. Ncjahm gui ma gui jampij r hunda c cjahni c i bb jar jy? Ncjahm gui ma gui cohtzibij ca xc fmbiguije ym cjije? Guehca bi dync. 11 Diguebb ya bi ttun c cjahnic ttaxi datu pa di jiej, cja bi tsjifi p di dhmij tengu mpa, hasta guebb xti zti cr nmero qu hohuij c m pjpi car Jesucristo cja j bbe m tuj, como nuc, m nesta di bbhtij hneje. 12 Diguebb ya, car Tzi Dti bi xhti ca r ddajto timbre. Cja bi

APOCALIPSIS6,7 ncja hnar ndo hamijy. Nu car jiadi bi pojqui, bi ni gui ncja hnar dajtu r mpotji. Cja car zana bi tjngui ncja r cji. 13 Guejtjo bi jih c tz, ncja ngu ga jih c higo bb i dyo car ndaji r nzdi, i juan car za. 14 Cja bi hna mpundi mad car ji tzi, xn mpantzi, bi bbdi. Cja bi juani ghtjo c tt co ghtjo c isla c i bbh p jar mar, bi ncjotij g ma yan. 15 Nubb, d ccahti r ndo ngu cjahni, ndu ntji clase, ghtjo m ndo ntzuj. M bbh c dda cjahni c m mandado, co c p ddaa c m phtzi cargo, co c ddaa c m ndo ja r domi, cja hneh c capitn c m mandadobi c sundado, co c p ddaa c m tti htzibi, co ghtjo c m pjpi jmu, co hne ghtjo c m pjtsj r bbfi. Ghtjo c cjahnic m ndo ntzuj, m ne di ddaguij. C dda, m hanij p jab i bbh c cueva, cja c p dda, m ntzah p mbo c ndo medo p j tt. 16 Cja m majm nzajqui, m nzoh c tt co c ndo medo, m xijm: Gui yta nttzdi, gui cobiguije, pa ya jin da jiantiguije ca hnaa ca b ju x p jar ndo tjujnitsj, cja pa jin da zjquije cr cu. Guegueca i tsjifi car Tzi Dti. 17 Porque ya x nzh car pa, ya xpa eh ca Ocja, xta ddajquije cam castigoje. Toca da zjtica?

616 mbo nr jy, ni digue p jar mar, cja pa jin di juani nim pa hnar za. 2 P d janti p hnar ngele, g hej n jab r bxi r jiadi. Nuc mb ja hnar sello ca mr mjti ca Ocja ca ntju my i bby. Car ngeleca bi mafi nzajqui, bi nzoh c gojo ngele c xqu ttun car cargo di castiga nr mundo co hnej nr mar. Ca hnar ngele bi xih c gojo: 3 Nug xt eje hne d sellobi qu dej qu bajtzi ca Ocja c i htibij qu jmandado. Nuquj, jin te gui ma gui cjajpij nr jy ni digue nr mar, ni digue y za, hasta bb xcr cjuajtig xcr sello c cjahnic. 4 Diguebb ya d h car nmero, tengu c cjahni c bi nsellobi qu dej, pa jin te di ncjajpij. M ciento cuarenta y cuatro mil cjahni digue car nacin israelita. Nu car nacin israelita, m bb doce qu familia, g hejm c doce qu tt car Jacobo. Nuc, xqu ndo nxanti r ngu. Cada hnar familia m zti r ngu mil. Cja digue c doce grupoc, bi nsello doce mil cjahni cada hnaa. 5 Digue qu familia car Jud co car Rubn co car Gad, cada hnaa bi zti doce mil cjahni c bi nselloj. 6 Guejti qu familia car Aser co car Neftal co car Manass, cada hnaa bi zti doce mil cjahni c bi nselloj. 7 Guejti qu familia car Simen co car Lev co car Isacar, cada hnaa bi zti doce mil cjahni c bi nselloj. 8 Guejti qu familia car Zabuln co car Jos co car Benjamn, cada hnaa bi zti doce mil c cjahni c bi nselloj.

Bb ya xqu ncja y, d janti gojo ngele, hnahnaa m bbpj jy nttzani nr mundo. M pntij c gojo ndaji c r he ghtjo jy nttzani nr jy. M ccahtzij pa jin di ho ndaji hua

Los sealados de las tribus de Israel

ya xqu guaj nr bbede, d janti hnar ndo jmu ndo c cjahni,

9Bb

La multitud vestida de blanco

617 mr ndo ngutsj, jin to di jiti di mede, xcu hejm ghtjo tema nacin, co ghtjo tema raza. M mi nguj ghtjo tema jy, cja m aj ghtjo tema ja. Mr hmh p mr nccahtihui car Tzi Ta ji tzi p jab mb jutzi co hneh ca hna ca m ncja ngu hnar tzi dti. M jej dajtu r nttaxi, cja m caj dntji. 10 M ndo mafi nzajqui, m majm: R ndo nzdi nm Tzi Taj n b juj n jar ndo tjujnitsj, Guejti nr Tzi Dti r nzdi, hneje. X mxquijey co cr ttzdi, eso xt tapije ca r nttzo. 11 Diguebb ya, ghtjo c ngele c mr bbjti p jy nttzani car ndo tjujnitsj, co ni c tita, co ni c gojo ngele c i jjmi zuwe, ghtjo bi guatij car ndo tjujnitsj, bi anij jy, bi ndanej ca Ocja. 12 Cja bi majm: Cierto, r ntzhui gu xjtibij ca Ocja. Te tza r z guegue. Te tza ngu cr poder. R ndo ji tzi qu mfeni. Gu jpij mpjcje por r ngue ca x dyjtiguij, cja gu i htzibij. R ndo ngu cr ttzdi. Guegue i mandado. R ntzhui gu xjtibij ghtjo c cjeya ni jab gu tzyaj. 13 Diguebb ya bi nzojqui hna c tita c m bbh p, bi dyngui: X y cjahni y i je y ttaxi datu, cja gu padi toy, cja jab xcu hejy? 14 Cja d tjadi: Jin d padi, pe nuqu, tada, gu padi. Cja diguebb ya, bi xijqui:

APOCALIPSIS7,8 Y cjahniy, x nzjtij car ndo persecucin, x bbhti por r ngue cr tzi palabra ca Ocja. Y ttaxi datu i jey, x ttaxqui por digue cr tzi cji nr Tzi Dti n x ndnij. 15 Nuy, ya x mboo y dajtuj cja jin te i tuj, eso x ttungui r tsjjqui da hmpj n dr nccahtihui nr Tzi Ta, n jab b ju x n r trono. P r xuy i pjpij ca Ocja mbo n r templo. Nu nr Tzi Ta n b juj n jab i mandado, da jux y cjahniy co cr xu my, pa ya jin da sufrij. 16 Nuya, ya jin da du ntjuj, ya jin da dutjej, ya jin da zatij jar jiadi, cja jin da ngentij cor p. 17 Porque nr Tzi Dti n b bb delante n jab b ju x n r Tzi Ta, da nu qu cjahni ncja hnar mdi. Guegue da dyn qu djti p jab i po car deje ca i un car nzajqui ca jin da tjegue. Nu cr Tzi Ta da dujquibi qu guidj qu cjahni, ya jin da nzonij.

Diguebb ya, ca hnaa ca m ncja ngu hnar tzi dti, bi xhti car timbre ca r yojto. Bb m xhtic, jin to g hm p ji tzi, como hnar mad hora, cja jin to g a. 2 Diguebb ya d janti p dda yojto ngele mr bbjti p, mr nccahtihui ca Ocja. Nuc bi ttu ni yojto c tjxi g corneta. 3 Diguebb ya p b eh ca p hnar ngele, bi guati car altar g oro p jab m ddti guitjoni, mb ja hnar censario g oro. Cja car ngelec, bi ttuni guitjoni r ngu, bi jnti p xtze car altar, bi huanihui qu oracin ghtjo c cjahni c i eme

El sptimo timbre y el incensario de oro

APOCALIPSIS8,9 car Jesucristo. Nr altar g oro m nccahtihui car ndo tjujnitsj p jab mb ju x ca Ocja. 4 Cja bb m tjnti car guitjoni p jar altar, bi bxi bbifi r ngu. M yojmi qu oracin c cjahni c x heme ca Ocja, cja cr ja c guitjoni bi bx p jab mb ju xi guegueca. 5 Diguebb ya, car ngele ca mb ja car censario, bi fonti c djtzibi jar altar, bi u htzi. Ma ya, bi juati car censario, bi fonti c djtzibi g jjmi jy, p jar mundo. Cja bb m jiy, bi ntzi p jar mundo, bi jia car ndaji r nzdi, bi jux car rayo, cja bi ho hnar hamijy.

618 co p j ptje. Bi tzoo p cerca madc. 11 M tsjifi Ajenjo car ndo tz ca bi dgui. Gue cr tjuju hneje hnar paxi r ncju. Cja ghtjo p jab bi tzox car ndo tz, bi cja r ncju c dejec, bi cja r veneno. Eso, c cjahni c bi zi c dejec, tje bi duj. 12 Diguebb ya, p bi jxti cr tjxi car ngele ca r cja gojo, cja bi ttzoni cerca mad car jiadi, co cerca mad car zana, cja co cerca mad c tz. Nu c parte c bi ttzoni, bi jui ti, ya jin g nz. Bb mpa, car jiadi bi yoti jajto horatjo, cja c p dda goo hora, ya jin g yoti. Bb nxuy, bb di toca di jaxti r xuy car zana, ja jajto hora di yoti, cja c p dda gojo, ya jin di yoti. Guejti c tz, ya jin di yoti ncja ngu ngu yoti mhmto. 13 Nubb, p d janti hnar ngele, m bontzi p jar mad car ji tzi. D de mb a nzajqui, m ma: Ay, ay, ay! Jui ji y cjahni y r bbj n jar jy! Te tza da sufrij, como nuya p xta jxti qu tjxi c p dda ju ngele! Diguebb ya, car ngele ca r ctta bi jxti cr tjxi. Cja d janti ca m jjmi hnar tz, b t jar ji tzi, bi zti jar jy. Guegue m ni gui ncja hnar tz, pe mr mfi ca Jin Gui Jo. Mb ja hnar ntjsogui pa dr xojqui ca hnar ohtzi r ndo je, ca r gah p jab jin gui tz. 2 Cja bi xojquibi cr ne car ohtzi. Nubb, bi bxi bbifi r ngu, ncjahm m fni hnar ndo horno. Cja car bbifi ca bi btze, bi cjujtibi cr jiahtzi car jiadi, m ni gui ncjahm ya xqu hmxuy. 3 Car bbific mb tu zuwe c m jjmi ttaxi, bi jijm ghtjo jar jy. Nu c ttaxic, bi ttuni

c yojto c ngele c m jaj c yojto tjxi g corneta bi pahtzi pa di jxtij. 7 Car primer ngele bi jxti cr tjxi, cja bi jjmi p jar jy c ndoo, cja co c tzibi, m hohui cji. Cja bi zati cerca mad nr jy, co cerca mad parte y za co hne cerca mad y ccangui paxi. 8 Diguebb ya car ngele ca r cja yojo bi jxti cr tjxi, cja b ttm p jar mar ca m ni gui ncja hnar tt ca mr tzati. Cja cerca mad car mar bi cja r cji. 9 Cja bi du cerca mad c zuwe co c my c m dyo jar mar. Guejtjo bi juagui cerca mad c barco c m dyo xtze car mar. Bi jm r z cja bi mpunij jar deje, ghtjo co c cjahni c m pa p. 10 Diguebb ya, car ngele ca r ju, bi jxti cr tjxi, cja b th hnar ndo tz, mb tzati ncja hnar za bb ga cjti petroleo. Mr zatitjo car tz, cja bi tzoo p j datje cja

6Nubb,

Las siete trompetas

619 r ttzdi pa di tzajtej, ncja c zuwe c d xijm alacrn. 4 Bi nccahtzi c ttaxi pa jin di ma di za c paxi, co c p dda planta r nccangui, co guejti c za. Jntsjtjo mb jaj r tsjjqui di za c cjahni c j m cuati cr sello ca Ocja p jy dej. 5 Jin g ttunij r tsjjqui di phtitej, jntjo di hoj ctta zana cja di za c cjahni. Cja bb m tza c cjahni, mr ndo jui xni, ncjahm xtr mi h hnar alacrn. 6 C ctta zana c xta ho c ttaxi, da ndo sufri c cjahni c xtr nza, hasta da jionij ja dr duj, pe jin da duj. Da ndo ne da duj, pe ndejma da segue da hmjtij. 7 C ttaxic, m ni gui ncja ngu fani c xqu tjojqui pa di ma jar guerra. Qu aj m jux c m ni gui ncja ngu corona g oro. Nu qu jmi j, m jjmi nr jmi nr cjahni. 8 Cja qu xtaj mr ma, ncja ngu y xta y bbja. Cja qu ttzafij m jjmi y ttzafi hnar len. 9 M cjohmi hnar xittgui qu ti aj, pa jin di tjohti c flecha. Cja bb m mfti qu jua, m ndo ngnij, m ni gui ncja ngu r ngu carreta c i cjti r ngu fani, i ti jm r ma jar guerra. 10 Nu c ttaxi, i bbh qu hmi te p jy ttzj, ncja y hmi te y alacrn. Co ni qu hmi te, mr tzajtej. Bi dj ctta zana mr n c cjahni. 11 Guejtjo m bbh ca to m mandadobi c ttaxi, gue car ngele ca i ja cr cargo p jab jin gui tz. I ju cr tjuju car Abadn, cja guejtjo i tsjifi car Apolin. Nr tjuju Abadn r tjuju digue car ja hebreo. Nu nr tjuju Apolin r tjuju digue car ja griego. Hnaguutjo ga man ya yojo tjujuya, tzdi, Car Mhtite. 12 Nuya, ya x tjoh car primer castigo. Nujmaj, ya p xtu eh c p dda yojo.

APOCALIPSIS9 ya, bi jxti cr tjxi car ngele ca r ddajto. Cja d jc hnar ja, m ni gui ncjahm to mr a p jar mad car altar ca mr nccahtihui ca Ocja. Car altarc, m nxgue g oro, cja m bb gojo qu hmondri. 14 Ca to mr a, bi nzoh car ngele ca r ddajto ca mr ja cr tjxi, bi xifi di xohti c gojo ngele c mr hnati p hnaguadi car ndo datje Eufrates. 15 Cja bi tsjohti bb. Nu c ngelec, ya xi mr thmij car hora, car pa, car zana, co car cjeya ca xqu gh ca Ocja, pa di bni dr mhtij cerca mad c cjahni hua jar jy. Di ncja ju jegue, cja hna parte digue c ju di du. 16 C gojo ngele m hohui hnar ejrcito, cja ghtjo c sundado m tjm fani. Cr bbede c tgue m zti dosciento c milln. D jc car nmero bb m bbede tenguc. 17 Nubb, d ccahtig c fani cja co c tgue ncjahm ndr wi . M jej pajni g xittgui, m cohmpi qu ti aj. Nu c pajnic, mr ntjni ncja r tzibi, m yojmi r nccangui ncja r ji tzi, cja m yojmi r nccaxti ncja r azufre. Qu a c fani m jjmi y a y len. Cja m pni tzibi jy nej, m hohui bbifi co car azufre. 18 Car tzibi, yojmi car bbifi co car azufre c m pm p jy ne c fani, guehc m phti c cjahni. Bi mhti cerca mad c cjahni, ghtjo c m bb jar jy. 19 Nu qu ttz c fani m jjmi cci a, m bbh qu aj, co nic, m tzajte. M pxi tzibi jy nej cja m tzajte co ni qu ttzj. M ncjap ngu mhti r ndo ngutsj cjahni c fanic.

13Diguebb

APOCALIPSIS9,10 c p dda cjahni c bi huetij, c jin g mhti c fani, ndejma jin g repentij pa di jih ca mr dytij ca r nttzo. J m ne di jiguij ca mr hi htzibij qu ndaji ca Jin Gui Jo. Segue m ndanej c. Guejtjo m segue m ndanej c dolo g oro, co c g plata, co c g ttgui r nccaxti co c g medo, hneh c g za. M ndanej c i tsjifi Ocja, pe jin gui hani. Gue c cja c x tttitjo, cja jin te i bb r nzajquij. 21 Guejtjo j m ne c cjahni di jijm ca mr phtitej, ca mr dnij c dytitjoni co c brujo, ca mr jitij bbja cja ca mr jitij hj, co ca mr mpej. Bi segue bi ncjadij p.

620 ya, ca hnar ngele ca mr bbjti p xtze jar mar co p jar jy, bi pahtzi cr dy jar ji tzi. 6 Cja bi nmbi cr tjuju ca Ocja ca i bby pa ghtjo y cjeya, nim pa jab da mpu ni. Guegue bi dyti nr ji tzi, co nr jy, co hnej nr mar, co ghtjo y i bbjcua jar mundo. Car ngele bi hi h ca Ocja g testigo, bi ma: Ya xta zh car pa ca i ddhmi. Ya jin du d ca Ocja. 7 Bb xta jxti cr tjxi car ngele ca r cja yojto, nubb ca Ocja xta dyte ncja ngu g mbeni desde ya m yabb. Y cjahni jin gui padij te da ncja, nu ca Ocja x xih c profeta c i pjpij te da ncja. 8 Diguebb ya, p bi nzojqui car ja ca g he ji tzi, bi xijqui: Gui ma b ca car jhmi ca i ca nr ngele n r bbjti n xtze jar mar co jar jy. I xoh car jhmi. 9 Nubb, d ma cuati car ngele, d jpi di ddajqui car jhmi. Cja bi xijqui: Gui caxi ya, cja gui tza. Bb xta nga ir ne, gui tz r ncja car ttafi g colimena. Pe bb xt tuti, xt tz r ncju bb. 10 Diguebb ya, d ca car jhmi ca m ca car ngele, cja d tza. Bb m cadi nm ne, mr u ncja car ttafi g colimena. Pe bb nd tuti cja m zti mbo m my, nubb, d tzg mr ndo ncju. 11 Ma ya p bi nzojqui ca Ocja, p bi xijqui: Nuya, p d cu hqui, p gui ma gr xih c cjahni te da ncja, ncja ngu ga man car tzi jhmi ca xc tza. I nesta gui ma, te da zh c cjahni r ngu c r bb hnaho nacin, co c r bb ji ni r ngu n jar jy, co

20Nu

5Diguebb

10

Diguebb ya, p d ccahti p hnar ngele r nzdi, mb cah p ji tzi. Mb mpxihui hnar guy, cja m jux hnar arco iris, m cohmpi cr a. Cr jmi car ngele m yoti ncja nr jiadi, cja qu hua m jjmi yojo pilar, m jutzi ncja r tzibi. 2 M cah hnar jhmi xqu bbantzi, pe ya xi m xogui. Car ngele bi hmh p jab mr nztihui car jy co car mar. Bi hi h cr jogui hua xtze car mar, nu cr nccuarga, bi hi h p jar jy. 3 Bi mafi nzajqui, cja bi ni gui cr ja ncjahm mr mah hnar len. Cja bb m jui j ya ca mr mafi, bi ntzi yojto vez. 4 Nug, d de te m jma bb m ntzi yojto vez, cja ya xcua jutzi. Pe bi hna nzojqui hnar ja, mb a p jar ji tzi, bi ccaxquig, i na: Dyo gu ju x c palabra xc dyde, pa jin to da badi te x jman ca xc ntzi.

El ngel con el librito

621 c i aj ghtjo tema ja, cja co guejtjo r ngu c autoridad c i mandado.

APOCALIPSIS10,11 lmpara c jin gui jui ti. Jin di tjeh qu ttzdihui, cja jin di tzya ca mr nzojmi c cjahni. 5 Cja bb to da ne da n c yojo qu mfi ca Ocja, gueguehui da pxi tzibi jy nehui, da dti qu contra. Eso, da du ghtjo c to da ntoja da dyhtibi dao c yojo testigo, como gueguehui i phtzi r tsjjqui da mandadohui pa du e castigo da zj y cjahni hua jar jy. 6 Bb da ccax car dye c testigoc, nubb, jin te da way ghtjo car tiempo ca da nzoh c cjahni. Es xi ju cjeya mad da nzoh c cjahni. Guejtjo bb da mandado hui, da mbh c deje, da cja r cji. Cja bb da ma gueguehui, da ndo ji n c cjahni, o du e p dda castigo, nubb da zh ca i majmi. Gueguehui da mandado pa da ttun c cjahni ghtjo tema castigo ca r ntzhui, cja nu ca xta mandadohui, cierto da ncjaca. 7 Nu c yojo qu testigo ca Ocja, bb ya x ncumpli c pa c x mben ca Ocja, cja bb ya x d cr testimoniohui ncja ngu ga ne guegueca, nubb, da bbhtihui. Bb ya x nzh car tiempo, da ni gui ca hnar cjahni ca i jjmi hnar zuwe r nttzo, da bx p jab jin gui tz, cja da dyhtibi tujni c yojo testigo, da mhti. 8 Cja qu cuerpohui c testigo da hmondi p jr ty car ndo ji ni p jab bi ddti jar ponti cam Tzi Jmugj. Car ji nica i jjmi car ji ni Sodoma. Guejtjo i jjmi car jy Egipto, p jab j m tti htzibi ca Ocja. 9 Qu cuerpohui c yojo testigo da hmondi p jujpa mad. Jin da tjgui da hguihui. Da jmu ntzi cjahni r ngu pa da ntsjundj. C cjahnic, r hejm

11

Diguebb ya, bi ttajqui hna pedazo r za, m jjtihui hnar za g metro, cja bi nzojqui ca Ocja, bi xijqui: Nuya, gui ma gr dyn car ndo templo co hneh car altar, cja gui pede tengu cjahni i cuati p pa da nzojm ca Ocja. Nug, xt n r z car templo co c p dda cosa c gui dyni cja co c cjahni c gui pede, pa jin te da ncjajpij. 2 Pe nu cr tji car templo, jin gui ma gui dynca. Como xta ho p jar tji c hnaho cjahni c jin gui emej ca Ocja. Gueguec jin da tzu nij car lugarca. X ttungui r tsjjqui da ho ghtjo p jab i nej, p jar ji ni Jerusaln, cja jin da cjajpi ncaso c lugar r nttzujpi. Da hodij p cuarenta y dos mes, tzdi, ju cjeya mad. 3 Nug, i bb yojo cm testigo, xt cujc p jar ji nica pa da xih c cjahni cam palabrag. Da hmh p mil doscientos sesenta da, tzdi, ju cjeya mad, da nzoh c cjahni pa da jionguigj cja da jijm ca r nttzo. C yojo testigo da jiehui dajtu r mpotji ncja ngu ga jie y cjahni bb i mbenij hnar nima. 4 C yojo testigo, gue c bi man ca hnar profeta ya m yabb. Bi ma guegue, di hm yojo qu mfi ca Ocja, di pjpihui ca Ocja ca bi dyti nr ji tzi co nr jy. Nu c yo testigoc di jjmi yojo lmpara c di yojmi yojo za g olivo. C yojo qu testigo ca Ocja di jjmi

Los dos testigos

APOCALIPSIS11 ghtjo c raza co ghtjo c nacin. Mi nguj ghtjo tema jy, cja i aj ghtjo tema ja. 10 Da ndo mph c cjahni, qu mjti nr mundo, tzdi, c jin gui eme ca Ocja. Da ndo mpjm, hasta da dytij mbaxcjua. Cor pj da regalabi qu hohuij tema regalo, como ya xtr ndu c yojo testigo c xcu mjni ca Ocja. Bb m bbjtic, cjaatjo m hunti c cjahni cja m jpi ca Ocja mb pjni castigo. 11 Diguebb ya, bb ya xtr tjoh c jujpa mad, xta cja Ocja p xta ja r jahui c yojo testigo, cja da bbbi. Nubb, xta ndo ntzu c cjahni c xta jiantij. 12 Nu c yojo testigo xta dyh hnar ja r nzdi, xtr a p jar ji tzi, xta xijmi: B pxihui hua. Nubb, xta mpxihui hnar guy, xta ttzixihui jar ji tzi. Nu qu contrahui xta jiantij c yo testigo, ya xn bxihui. 13 Gue car horaca, xta ncja hnar ndo hamijy, cja xta yte r ngu c ngu cja co qu cjoti car ji ni Jerusaln. Bb xta ytic, xta du yojto mil c cjahni. Nu c p ddaa c da huete, nttzditjo da ndo ntzuj, cja da majm te tza r nttzujpi ca Ocja ca i mandado p ji tzi. 14 Ya x tjoh car castigo ca r cja yojo. Nuya, ya p xpa eh car castigo ca r cja ju.

622 Nuya, car Tzi Ta ji tzi ya xta jajquibi qu cargo ghtjo c to i mandado, Cja guegue, yojmi car Cristo, xta mandado hua jar jy. Da mandadohui ghtjo c cjeya, jin da tjeh cr cargohui. 16 Cja bb m jma nar palabrana, c veinticuatro tita c mr ju x qu tjujnij, mr nccahtihui car Tzi Ta ji tzi, bi bbpj, bi anij jy, cja bi ndanej ca Ocja. Bi majm: 17 Nuquigu, m Tzi Jmuquije, r ndo nzhqui, r ndo ji tzi quer cargo, Cja jin to i xihqui te gui cjajpi. Ya xi ngu bbjqu bb m mj nr mundo. Guejti y pa ya, gu bbj ya hneje, Cja c pa c ba eje, p xta ni gui hua jar jy ja gu ncjagu. D hquije mpjcje, porque nuya xc ja quer cargo. Ya xc fdi gui mandado hua jar jy, ghtjo co quer ttzdi. 18 X ungui r cu c nacin, x contraqui, Pe nuya, ya x nzh car p pa gui cohtzibi cr castigoj. Ya x nzh car p pa gui jampi r hunda c cjahni c x ndu. C profeta c m pjpiqui, co c p dda cjahni c m emequi cja m i zquij, Cada hnaa da ttun cr tjajac, Ngu c cjahni c m bb r cargoj, Ngu c ddaa c jin te m bb r cargoj. Nu c cjahni r nttzo c i ttzon nr mundo, ncjatica gui cjajpi da du yac.

ya, bi jxti cr tjxi car ngele ca r cja yojto, cja bi ni gui p ji tzi c dda ja, ncjahm to mb aj nzajqui p jar ji tzi. M majm:

15Diguebb

La sptima trompeta

623 ya, b xoh p ji tzi cr templo ca Ocja, cja bi ni gui p car caja r nttzujpi ca m bbhtzi p mbo. M tsjifi r arca car cajaca. Cja bi jux car rayo, bi jia hnar ndaji r nzdi, bi ntzi, cja bi hn car jy. Guejtjo bi ndo ji ndoo.
19Diguebb

APOCALIPSIS11,12 ca xqu jojquibi ca Ocja, p jab di dhmi cja di ttu ni te di zi. B de p mil doscientos sesenta mp, tzdi, ju cjeya mad. 7 Diguebb ya, bi ncja hnar ndo tujni p jar ji tzi. Ca hnar ngele ca i mandadobi c p ddaa cja i ju cr tjuju r Miguel, bi ntujnihui car ndo zuwe g dragn. Car Miguel m yojmi c ngele c m mandadobi. Guejti car dragn m yojmi c dda ngele c m tnijca. 8 Nu car Miguel bi daja, cja bi bbh car dragn, eso ya jin g tjgui di hmjti p jar ji tzi. 9 Bi mfongui car dragn, yojmi qu ngele c m tnij. Car dragn, guegue r cci a ca ya xi m bby ya m yabb. I ju cr tjuju r Satans. Guejtjo i tsjifi ca Jin Gui Jo. Guegue r ndo jijte, i dyo, i ne da tatetjo. B ttngua jar jy, yojmi qu mxte c m tnij. 10 Diguebb ya, d jc hnar ja r nzdi, mb a p jar ji tzi, m ma: Nuya, ya x ndah ca Ocja ca d emej, cja ya x ngo jy qu contra. Ya x ni gui te tza r nzh ca Ocja, como ya x mdi i mandado. Nuya, car Cristo ya xta ja cr cargo cja da mandadohui cr Tzi Ta. Nu ca Jin Gui Jo, ya x ngo jy, x mfongui p jar ji tzi. Bb mr bbjcua ji tzi guegueca, cjaatjo mr guati ca Ocja, m jxi bbtjri c cjahni c i eme ca Ocja. M ma, gueguec m tudi ca r nttzo, i na. 11 Nu c cjuadac, ya x ndapi ca Jin Gui Jo, guegueca x bbdi. Guehca xc mbenij ja ncja g bbhti car Jesucristo por r nguehc, co ca xc ncjuanij toca i emej, eso, x ndaja. Jin g ntzuj cja jin g mantty qu vidaj, hasta bi bbhtij hneje. 12 Nuya da ndo

12

Diguebb ya bi ni gui p jar ji tzi hnar cosa ca bi ndo jianti c cjahni, cja bi ndo ho qu mfenij. M ni gui p hnar bbja, m ndo jux qu dajtu, ncjahm m je car jiadi, m ti hmi hnar corona g doce c tz. 2 M h car bbja, ya xti hmh cr bajtzi. M mafi, porque m ndo tz r . 3 Diguebb ya, p bi ni gui p jar ji tzi p hnar sea. M ni gui p hnar ndo zuwe ca i tsjifi r dragn. M jjmi hnar cci a r nojo, cja m bbh qu dy co qu hua. Mr ntjni car zuwec, cja m bb yojto qu a co ddtta qu hmondri. Nu c yojto qu a, cada hna m ju x cr corona. 4 Bi juati cr ttz, bi gojqui car tercera parte c tz c mb bbh p ji tzi, b jjmi jar jy. Diguebb ya car dragn bi hmy, mr nccahtihui car bbja ca m h. M thmi di hmh cr bajtzi car bbja, pa di zajpi. 5 Nubb, bi hmh cr bajtzi car bbja, mr tzi hj. Guegue x hmy pa da mandadobi ghtjo y nacin, da cjajpi r ttzdi, cja c cjahni da dyjtij. Diguebb ya, car bajtzi ca xqu hmj ya, bi hna ttzix p ji tzi, p jab b bbh ca Ocja, b ju x p jr trono. 6 Nu car bbja bi ddagui g ma p jab jin to m hani. B hmjti p hnar nttzya

La mujer y el dragn

APOCALIPSIS12,13 mpj y to i bbjcua jar ji tzi, como ya x ttngui jy car ndo zuwe g dragn. Nu c to i bbj n jar jy, co c to i bbh p mbo car mar, da ndo sufrij, como ya x ngaj n ca Jin Gui Jo, xc nzti p jab gu bbpj. Cja x ndo ungui r cu, i ndo tsjeyabi ca Ocja, como i padi ya xqui tchtjo car tiempo i bbdi pa da cjoti jar fdi. Bi ncjap g man car jaca. 13 Nu car ndo zuwe g dragn, bb m ccahti ya xqu ttngua jar jy, nubb, bi dn car bbja ca xqu n car tzi hj, m ne di zdi. 14 Nu car bbja, bi ttuni yojo qu jua, ncja ngu qu jua hnar ndo guila, pa di bontzi nttzdi, dr ma p jar nttzya ca xqu tjojquibi. Nup, di hambi car cci a ju cjeya mad cja di ttuni te di zi. 15 Nu car cci a, mr bbjti r xutja car bbja, cja bi fongui deje r ngu jr ne, ncja hnar datje, pa di du x car bbja car deje. 16 Nu car jy bi mx car bbja. Bi hna xojtjo, ncjahm m yajqui r ne, bi duti car deje ca xqu bxi r ne car dragn. Nubb, bi wen car bbja, bb. 17 Diguebb ya, car zuwe g dragn bi ndo tsjeyabi car bbja. Bi ma b htibi tujni c p dda qu bajtzi car bbja. Gue c cjahni c i tmbi qu mandamiento ca Ocja, i emej car Jesucristo, cja i xih qu mi ngacjahnij toca i emej.

624 hmondri. Cada hna qu hmondri m ju x cr corona, cja cada hna qu a m ju xi hnr tjuju. Nu qu tjuju m ma ncjahm guejtsj du Ocja car zuwec. 2 Car zuwe ca d ccahti m jjmi hnar leopardo. Qu hua co qu dy m jjmi qu hua co qu dy hnar oso. Nu cr ne m jjmi cr ne hnar len. Diguebb ya car zuwe g dragn bi guati ca p hnar zuwe, bi un cr ttzdi, guejtjo bi uni hnar cargo r ji tzi, cja bi ungui r tsjjqui di ju x p jab di mandado. 3 Cja diguebb ya, p d ccahti car zuwe r nttzo, ya xqu tjohtibi hna qu a. Cmbeni m bby herido, ya xti du. Pe ndejma bi jogui jab xqu tjoti, bi z. Cja ghtjo c cjahni jar jy, bi ndo ho myj, bi ndo hemebij car zuwec. 4 Nubb, bi ndanej car zuwe g dragn, como guegue xqu djti cr cargo ca p hnar zuwe. M man c cjahni ncjahua: Jab xcr nuj ca to di jjmi nr zuwen? Toca di bby dr nzdi pa di ntujnihui guegue? 5 Nr zuwe n m bby herido cja p bi z, bi ttu ngui r tsjjqui di ndo hi xtsj, cja pa di ma, guegue i jjtihui ca Ocja. Cja bi ttu n cr cargo di mandado cuarenta y dos zana, tzdi, ju cjeya mad. 6 Car zuwec, m ma palabra r ndo nttzo. M i na, j mr ntzhui car Tzi Ta ji tzi pa di tteme, cja jin te di ntju my cr templo ca Ocja p ji tzi. Guejtjo bi zan c dda c b bbh p ji tzi. 7 Nu car zuwe r nttzo, guejtjo bi ttu ni r tsjjqui di ntujnihui c cjahni c i tn car Jesucristo, cja di dapi. Guejtjo bi ttu n cr cargo pa di mandadobi

13

Ma ya, nd bbh p jar bbomu, jr nttzani car mar, cja d ccahti mb pxi jar mar nu ca m jjmi hnar zuwe r nttzo. M bb yojto qu a co ddta qu

Los dos animales malos que mandan

625 ghtjo tema clase c cjahni c i bby, c cjahni c r heje hnaho raza, co qu mi nguj hnaho jy, co c i aj hnaho ja, co c r hejm ghtjo tema nacin. 8 Ghtjo c cjahni c i dyo hua jar mundo bi ndanej ca hnar zuwe r nttzo, cja bi hi htzibij. Pe m bbh c dda cjahni c jin g ndanej ca hnar zuwe, gue c cjahni c i ju x qu tjuju p jr libro ca g nzajqui ca i phtzi ca Ocja. C cjahnic, mjti ca to i jjmi hnar tzi dti ca bi bbhti. Bi tju htzibi qu tjujuj jr libro guegue, desde bb m mj nr mundo. 9 Nuquigu, bb gu de, gui ju hpi ndu my ya palabra ya i cuati hua. 10 Bb x man ca Ocja da ttzixqui g preso por r nguehca gr heme, ndejma da ttzixqui, macja gu ne gui ccahtzi. Nu ca to da ja cr espada pa da mhti cr mi ngacjahnihui, guegue da bbhti g espada hneje. Eso, gui tzjtitjo ca te da jih ca Ocja da ttjtiqui, cja jin gui jijm ca gr hemej guegue. 11 Diguebb ya, p d ccahti p hnar zuwe r nttzo. Nuc mb pxi jar jy. Cja m ni gui ncja ngu hnar tzi dti, m bb yojo qu hmondri. Pe bb m a, m mafi nzajqui ncja car ndo zuwe g dragn. 12 Nu nr zuwe n r cja yojo, i yojmi ca bbto r zuwe, cja i ftzi. Ca bbto r zuwe x jejquibi cr cargo car zuwe ca r cja yojo, como i ntzixihui. Car zuwe ca r cja yojo i mandadobi y cjahni y i bbjcua jar jy, i cjajpi da ndanej ca bbto r zuwe. Nuca, m bby herido, m cmbeni, cja p bi ztjo. 13 Nr zuwe

APOCALIPSIS13 n r cja yojo i ti milagro r nzdi. I nzoj nr ji tzi, cja b juxi tzibi, ba cajcua jar jy, hua jab i ccahtij y cjahni. 14 Guejtjo x ttu n cr ttzdi da dyti p dda milagro bb ga hohui ca bbto r zuwe. Por r ngue c milagro c i te, i jti c cjahni c jin gui emej n r palabra ca Ocja. I mandadobi da dyhtibij hnar dolo ca bbto r zuwe, da tjojqui pa da jjmi car zuweca. Guegue bi ntjohtibi hna qu a co hnar espada, m cmbeni, cja p bi ztjo. 15 Diguebb ya car zuwe ca r cja yojo, bi cjajpi bi a car dolo, ncjahm di bbjtsj r nzajqui. Guejtjo m mandadobi c cjahni di ndanej car dolo, como nuc m jjmi car zuwe ca ms m phtzi cr cargo. Nu c cjahni c jin g ne g ndanej car doloc, bi bbhti. 16 Car zuwe ca r cja yojo guejtjo bi mandado di ncuajtibi hnar sea ghtjo c cjahni. Cada hna, di ncuajti p jr de, o bb ji na, p jr jogui dy. Bi ncuajti car sea c cjahni c i mandado, co c cjahni c jin te i bb r cargo, c rico, co c tzi probe c i pjtsj cr bbfij, co c cjahni c i bbh qu jmuj cja i pjpic. Ghtjo di ncuajtibij car seaca, pa dr ni gui, m i htzibitjoj c yojo zuwec. 17 Nu c cjahni c jin g ncuajtibi car sea, j m tjgui te di dy o te di m. M nesta di hmh cr sea car zuwe ca m mandado, o bb ji na, di hmh ca hnar nmero ca m nn cr tjuju. 18 Nuya, bb gu ne gui padi to car cjahni ca i jjmi ca hnar zuwe r nttzo, i bbh ca hnar nmero ca i jjmi cr tjuju. Car nmeroca, r seiscientos sesenta y seis. Ca to i

APOCALIPSIS13,14 phtzi mfeni, da adivina to r tjuju i ne da ma nar nmerona.

626 tzi jogui ja ca r heh ca Ocja cja jin da mpu ni. 7 M a nzajqui, m xih c cjahni: Gui tzuj ca Ocja, cja gui hemej, r nttzujpi guegue, como ya x nzh car hora pa da cja r nzya. Gui ndanej como guegue bi dyti nr ji tzi co nr jy, co y mar, co y ptje p jab i ph car deje. 8 Cja diguebb ya, p bi dni p hnar ngele, p mr bontzi p jar ji tzi. Nuc m xih c cjahni: Ya xta ncastiga car ndo ji ni ca i tsjifi Babilonia. Ya xta mpuntjo. Como x ungui r myj c mi ngu p, x ndanej c dolo c i tsjifi Ocja. Guejtjo x xjpi ghtjo c p dda cjahni jar jy da ncjadip. Eso, x ungui r cu ca Ocja ca ntju my i bby. Ya xta castiga ghtjo co cr ttzdi. 9 Diguebb ya, p b eh ca p hnar ngele ca r cja ju. Guejti guegue m bontzi p jar ji tzi, mb a nzajqui, m xih c cjahni: Dyjmaj te da ncjajpi y cjahni y da ndanej car zuwe r nttzo ca i mandado. Gue y cjahni y da jgui da nseabi cr dej o gue cr dyj, da ndanej guegueca. 10 Ca Ocja jin da jijqui y cjahniy, da castiga ghtjo co cr ttzdi. Da dynti p jar tzibi ca i yojmi azufre, pa da hmjti p ghtjo r tiempo, p jab r jiantij car Tzi Dti cja co c ngele c i pjpi ca Ocja. 11 Da sufrij p jab i z hnar tzibi ca jin gui jui ti. D da bx car bbifi p jar lugarca, jin te da tzya ghtjo c cjeya. Guehca da ncjajpi y cjahni y i ndanej car zuwe r nttzo, co cr dolo. Da ncjap da ncastiga y to x jgui x ncuajtibi

14

Diguebb ya, p d janti ca hnaa ca i jjmi hnar tzi dti, mb bbj n jar tt ca i tsjifi r Monte de Sin. M yojmi ciento cuarenta y cuatro mil c hj c m cuati jy dej cr tjuju car Tzi Dti co hneh cr tjuju cr Tzi Ta. 2 Ma ya, d h hnar ja mb a p ji tzi, m ndo jia ncja y nzjtje, cja m ndo ntzi. Guejtjo m zni ncja r bbida g arpa bb ga ntoca. 3 C hj c d ccahti mr xdij hnar ddadyo tsjdi. Mr h c gojo c ngele c m jjmi zuwe, co c tita. Jin to m tz di bah car tsjdica, ja c ciento cuarenta y cuatro mil c hj c x tjajni digue c p dda cjahni c i bb jar jy. Car Tzi Dti xqu dnc co cr cji, xqu cjajpi mjti. 4 Nu c hjc jin gui yojmi bbja ghtjo r vida, cja jin gui ntjajtij. I tnij car Tzi Dti ghtjo p jab i pa. Guegueca x ndy, cja x wejquibi c p dda cjahni pa d mjtitsj cja d mjti cr Tzi Ta. 5 I man ca ncjuani c hjc. Ghtjo r vida jin gui ajqui bbtjri, cja jin gui tuj tema cosa r nttzo.

El canto de los 144,000 hombres

ya, d janti p hnar ngele, mr bontzi jar mad nr ji tzi, n jab r ndo ji tzi. M nzoh c cjahni c i bbjcua jar jy, c cjahni c r hejm ghtjo tema nacin co ghtjo c raza, c i aj ghtjo tema ja, co c mi ngu hnaho jy. Car ngele bi xih car

6Diguebb

Los mensajes de los tres ngeles

627 cr sea car zuwe. 12 Nu c cjahni c x hemej car Jesucristo cja i htibij qu mandamiento ca Ocja, jin da hi htzibij car zuwe r nttzo. Nuc, da zjtij ca te da ncjajpi cja da dnij ca Ocja hasta r gatzi. 13 Diguebb ya, p d p hnar ja, mb a p ji tzi, bi xijqui: Nuya, gui ju x nar palabrana: Desde r pa ya, da ndo mph qu cjahni ca Ocja bb xta duj, gue c cjahni c x heme cam Tzi Jmugj hasta r gatzi. Cja p bi dah car tzi Espritu Santo, bi ma: Cierto, da ndo mphc, como ya x nzoh cr trabajo. Nu c r z c bi dyte bb m bbjti hua jar jy, j xc bbdi. Ca Ocja da mbeni cja da un cr tjajaj.

APOCALIPSIS14,15 cr cargo, m fh car tzibi. Cja bi mahti nzajqui ca hnar ngele ca mb ja car tsjatty, bi xifi: Nuya, gui cah p jar jy, gui jax nr tsjatty r njo n gu ja, gui ma gr tzjqui c uva c i tu car ndo za g uva, como ya x nda. 19 Diguebb ya, bi gah p jar jy car ngeleca, bi jax cr tsjatty, bi zjqui qu uva car ndo za, cja bi jiti jar lugar p jab di ddhmi. Bb m ddhmi c uva, bi ni gui, nttzditjo m ungui r cu ca Ocja, cja guegueca bi dymbi c cjahni car castigo ca mr ntzhui. 20 Guehp r ncjap qu nttzani car ji ni Jerusaln bi ddhmi c uva. Tzdi, bi bbhti c cjahni c j m eme n r palabra ca Ocja. Bi ndo mfngui cji r ngu, m jjmi hnar datje r je. Bb di gati fani car cjica, di zxi jy frenoj. Cja bi ntngui yan, hasta bi zti tresciento quilmetro.

ya, p d janti hnar guy, mr tzi nttaxi, cja m ju x p ca hnaa ca xcu gay, xqu cja r cjahni. M ju xi hnar corona g oro jr a, cja m ja hnar tsjatty mr njo. 15 Diguebb ya, p bi bm p jar templo hnar ngele. Bi mafi nzajqui, bi nzoh car cjahni ca m ju x p jar guy, bi hina: Nuya, gui ja ya nir tsjatty gui xa c tty. Ya xqui cja tsjatty n jar jy. Ya xn ntzhui da bbhtzi c cjahni c i jjmi tty. 16 Ma ya, ca hna ca mb ju x p jar guy bi jax cr tsjatty, bi xa c tty p jar jy cja bi mhtzic. 17 Nubb, p bi bni p hnar ngele p jar templo ca b bbh p ji tzi. Guejti guegue mb ja hnar tsjatty r njo. 18 Cja diguebb ya, p bi bni p hnar ngele, g he hnanguadi car altar. Guegue m ja

14Diguebb

La cosecha de la tierra

15

Diguebb ya p d janti p hnar sea p jar ji tzi. Bb nd janti, d ndo ntzu, cja bi ho m my. M bbjti p yojto ngele, mb jaj yojto castigo, c castigoc gue c ltimo. Bb xta tjoj y, xta guadi ghtjo y castigo y x mben ca Ocja. 2 Guejtjo d janti ca m ni gui ncja hnar ndo mar, m tjoh car jiahtzi ncja hnar xijto, cja m yojmi tzibi. Cja d janti c cjahni c jin g ndanej car tzate zuwe co cr dolo, cja jin g jguij di ncuajtibi car nmero ca i jjmi cr tjuju car zuwe. C cjahnic, m bbj n jr

Los ngeles con las siete ltimas plagas

APOCALIPSIS15,16 nttzani car mar g vidrio. M tjj bbida g arpa c xqu un ca Ocja. 3 Cja m xjm ca hnar tsjdi, gue car tsjdi ca bi dyti ca ndor Moiss, ca m pjpi ca Ocja. Gue car tsjdi ca i xh car Tzi Dti hneje. M ma ncjahua car tsjdi: Nuqu, g Ocja, m Tzi Jmuquije. R nzhqui, ddatsjquigu gu mandado. R ndo z cja r ndo ntji y xc dyte, eso i dyo m myje. Nuquigu, gu ti jujticia, cja gu cumpli ca xc ma. Ms r ji tzi quer cargo. Gu mandadobi ghtjo y nacin. 4 D ghtjoje d i zquije m Tzi Jmuquigje. D ghtjoje d xjtiquije quer tzi tjuju. Gu ddatsjgu, jin gui bbh hna ncja nguquigu, r tzi zqui, cja r nttzujpiqui. Ya xqui fadi, nuquigu, gr jogui nzya, xc dyhtibi jujticia y cjahni. Eso, da jionqui y cjahni y r hejm ghtjo tema nacin. Du ejm, da ndanequij. 5 Diguebb ya, p d janti, p bi xoh car templo p ji tzi ca i jjmi car tabernculo. M bbhtzi p cr ley ca Ocja. 6 Cja bi bm p jar templo p ji tzi yojto ngele c mb ja c yojto castigo c dr gatzi. M je dajtu mr tzi fino, mr nttaxi, hasta m jutzi, cja m ngti ngti g oro jy bbtzej. 7 Diguebb ya, b eh hna c gojo c m jjmi zuwe, bi guati c yojto ngele. Bi uni yojto moji g oro, hnahnaa qu moji. Nu c moji g oro, cada bb di jnahmi ca m po, di zh

628 cr castigoj y cjahni hua jar jy. Ca Ocja xp mjni cr castigoj. Guegue i bby ghtjo y cjeya cja jin da tjeh cr nzajqui. 8 Cja bb m jnahmi c yojto moji g oro, bi nd car bbifi p mbo car templo, cja bi fadi te tza r nzdi cja te tza r nttzujpi ca Ocja. Jin to m tz r my di ti p mbo car templo, hasta gue bb xtr tjoh c yojto castigo c mb ja c yojto ngele.

16

Diguebb ya, d h hnar ja r nzdi, mb a p mbo car templo, m xih c yojto ngele: Nuya, gui mjm, ma b nahmij y yojto moji y gu tjj, pa da zh c cjahni jar jy c castigo c x mben ca Ocja, como x uni r cu guegue. 2 Nubb, bi ma car primero r ngele, b nahmi cr moji jar jy. Cja bi jixi tsjaxi c cjahni c xqu ncuajtibi cr sea car tzate zuwe, gueguec xqu ndanebi cr dolo car zuweca. C tsjaxi c m tzj, m po dya, mr ndo , cja j m ne di jogui. 3 Diguebb ya car ngele ca r cja yojo, bi ma b nahmi cr moji jar mar, cja nuc bi cja r cji. M jjmi cr cji hnar nima, mr ndo nttzo. Eso bi du ghtjo c zuwe c m dyo p mbo car mar. 4 Diguebb ya, car ngele ca r cja ju bi ma b nahmi cr moji xtze c datje co c ptje. Cja nuc bi cja r cji hneje. 5 Cja bb m ncjac, bi a ca hnar ngele ca m fh c deje, bi nzoh ca Ocja, bi hi na: Nuquigu, g Ocja, r nttzujpiqui, cja ghtjo r tiempo

Las copas de castigo

629 gu ti ca r z. Ya m yabb, ya xi ngu bby, cja gu bbjti y pa ya. Gr jogui nzyagu, gu ti jujticia. 6 C cjahni c xc castiga, nuc, x fmbi cr cji c cjahni c m i zqui, co c profeta c m pjpiqui. Cja nuya, xc unij cji pa da zij. Xc cohtzibi ca x dytij. 7 Cja p d jc p hnar ngele, mr a p jab m bbh car altar, m ma: Cierto g Ocjagu, m Tzi Jmuquije, gu ndo phtzi poder cja jin to i xihqui te gui dyte. Xc dyti jujticia. R ntzhui nr castigo n xc un y cjahni. 8 Ma ya car ngele ca r cja gojo, bi ma b nahmi cr moji, bi tzoxi jar jiadi. Cja bi ndo pati nttzdi car jiadi, mr ndo mpatsj, hasta bi zati c cjahni. 9 Nttzditjo bi zati c cjahni, ncjahm dur tzibi. Nu c bi zati, j m ne di hi htzibij ca Ocja, cja j m ne di jijm c r nttzo c m tij. Bi ndo tzajtetjo, bi zanij ca Ocja, como guegue xcu mmpi qu castigoj. 10 Diguebb ya, car ngele ca r cja ctta, bi ma b nahmi cr moji xtze car ndo tjujni p jab i ju x car tzate zuwe pa da mandado. Cja bi hmxuy ghtjo p jab mr mandado car zuwe. C cjahni c m bbh p, bi zohtitsj qu cjajni j, como mr ndo ca m sufrij. 11 Cju bi zanij ca Ocja ca b mandado p ji tzi, como guegue xcu mmpi castigo r . M tzdij c tsjaxi c j m ne di jogui. Pe j m ne di repentij cja jin ga jijm c r nttzo c m tij. 12 Diguebb ya, car ngele ca r cja ddajto bi ma b nahmi cr moji

APOCALIPSIS16 p xtze car ndo datje Eufrates. Cja bi x ghtjo car deje. Ca mr datje jmaja bi cja r hu, pa di ho p c rey c di heh p jab r bxi jiadi. 13 Diguebb ya, p d ccahti car ndo zuwe g dragn, co car tzate zuwe ca m mandado, co car jijte profeta, gue car zuwe ca r yojo ca i jjmi hnar dtji. Cja d ccahti ju qu ndaji ca Jin Gui Jo, m ni gui ncja ngu w. Gu mbni jy nej c ju zuwe. 14 M ni gui ncja w, pe m demonioc, qu mxte ca Jin Gui Jo, cja i tij milagro pa da jiti c cjahni. I pnij, i dyoj ghtjo nr mundo pa da jmu ntzi ghtjo c cjahni c i mandado. Cja bb ya xtr mpjnij ghtjo, xta ncja guerra. C autoridad c i mandado hua jar jy da ntujnihui ca Ocja. Guegueca, r rey i ndo phtzi cr poder ms r nzdi, cja i mandadobi ghtjo c p ddaa c i mandado. 15-16 Qu mxte ca Jin Gui Jo b tzij ghtjo c to m phtzi qu cargoj, bi jmuntzij hnar lugar ca i tsjifi Armagedn, p jab da ntujnihui ca Ocja. Nr tjuju Armagedn r palabra digue car ja hebreo. Dyjmaja, i man car Cristo: Ya xtr mag p, gu hna tzhquij ncja hnar be. Te tza da mph car cjahni ca i tztjo cja jin gui ph qu dajtu! Gueguec jin da mhtzi r tz bb xta ho p jab i janti c cjahni, como i cjohmitjo cr cuerpo. 17 Diguebb ya car ngele ca r cja yojto, bi ma b nahmi cr moji n jar ji tzi, xtze nr jy. Cja bi ni gui hnar ja r nzdi, mb a p mbo car templo p ji tzi. G he jar trono p jab m ju x ca Ocja. Bi ma:

APOCALIPSIS16,17 Ya x nzh car castigo r gatzi. 18 Diguebb ya bi juxi rayo r ngu, bi jia hnar ndaji r nzdi, bi ntzi, cja bi ho hnar ndo hamijy. Desde ca xc mdi x hm cjahni hua jar mundo, nim pa ncjahm xtr ncja hnar hamijy ca di jjmic, cmbeni mr ndo nzdi. 19 Bi ccah car jy p jab m bbh car ndo ciudad Babilonia, bi jegue, bi cja ju parte, cja bi yti c ngu. Cja c p dda ji ni hneje, c m bb p dda jy co p dda nacin, guejtjo bi ytic, bi mpunij. Nu car ndo ciudad Babilonia bi ttun cr castigo nttzditjo r . Ca Ocja bi mbeni ghtjo ca r nttzo ca xqu dyti c mi ngu p, cja bi cohtzibij. Jin g jijquic. 20 Nu c tt cja co c isla jar mar bi ncjotij, bi bbdij. 21 Guejtjo bi ji ndoo r ndo nojo, m jjmi ndo medo r j. M bbh c ddaa c m pesa cuarenta quilo. Cja bb m zh c cjahni c ndo ndoo, gueguej cju m tzanij ca Ocja, por r nguehca xcu mjni c ndooc, como mr ndo nttzo car castigoca, cja mr ndo .

630 ya d ccahti, ncjahm nd wi , cr Tzi Espritu ca Ocja bi zixqui hnar lugar p jab jin to m hani. Cja d janti p, car maaso bbja m th hnar tzate zuwe mr ntjni. Nu cr ndodyo car zuwe m cuati r ngu c palabra r nttzo, ncjahm m ne di cjatsj ca Ocja car zuwe. 4 Car bbja m je dajtu r madi, mr ncjjpy cja mr ntjni. M t tjebe cja m tzti ttzcja. M hnax p jr cuerpo ghtjo tema clase c adorno g oro co g doxto, ghtjo tema color, co g perla. Cja car bbjac, m ja hnar copa g oro ca m po vino, pa dr nti c to di zi. Nu car copa ca m po vino i ne da ma, car hmy r nttzo cja co c costumbre r nttzo c i tn c cjahni c i eme c cja c jin gui hani. C cjahni c, jin gui ne da jijm ca r dytij ca r nttzo. 5 P jr de car maaso bbja m cuati cr tjuju, pa di fadi to guegue. M ma ncjahua: Gue nr ndo ciudad Babilonia. R hecua ghtjo c ntjti religion co ghtjo c costumbre r nttzo c i tn y cjahni hua jar jy. 6 Diguebb ya p d ccahti, ya xqu nti car bbja, como xqu zijpi cr cji c cjahni c m tnij ca Ocja. C cjahnic xqu bbhti por r nguehca mr hemej car Jesucristo. Cja bb nd ccahtigc, d yomfeni, cja bi ndo ho nm my. Nd hntsj, te m ne di man car bbjaca co car zuwe ca m tgue? 7 Diguebb ya bi xijqui car ngele: Dyoca i dyo quer my? Nug xt xihqui te i ne da jjmi nr maaso bbja n i tj nr zuwe, cja te i ne da jjmi c yojto qu

3Diguebb

17

Diguebb ya, bi guajqui hna c yojto ngele c m tj c yojto moji, bi xijqui: Gui tngui ya, gu ujtiqui te da ncjajpi car maaso bbja ca i ju x p xtze car mar. 2 Nun, seguetjo i jti c rey c i mandado hua jar jy, pa da yojmi guegue. Guejti c tzi cjahnitjo c jin te i phtzi cargo, car maaso bbja x ujtic x cjaj ttzodyo cja x uni myj pa da dyti ca r nttzo. Car bbjac, i jjmi hnar cjahni ca i nti , cja i jti qu hohui da ncjadip.

Condenacin de la gran prostituta

631 a hneh c ddtta qu hmondri nr zuwe. 8 Car tzate zuwe ca xc jianti, mhmto m bby, pe nuya jin gui ni gui, cja p xta bx p jab jin gui tz, pe dr gax ya, p da cju h p jab da bbdi. Y cjahni y i bbjcua jar jy, da ndo ho myj, da ndo hi htzibij car tzate zuwe bb xta ccahtij p xti bby, como mhmto m bby, cja diguebb ya bi cchtzi. Gue y cjahni hua jar mundo y jin gui eme ca Ocja, gueguej da ndo heme car zuwe. Nu y cjahni y jin da heme car zuwe, nuy i cuati qu tjuju p jar libro ca g nzajqui, x ju x p desde bb m mj nr mundo. 9 Ca to da ccahti nar palabran, i nesta da mhtzi mfeni r ngu: C yojto qu a car zuwe i jjmi yojto ttc, guehp jab i j car ndo ciudad ca i jjmi car maaso bbja. 10 Guejtjo i jjmi yojto rey c yojto qu a car zuwe. Ctta c rey, ya x ntsjjqui. Nu ca r cja ddajto i bbjtjo, cja ca p hnaa, j bbe ba eje. Bb xtu ehca, jin da dura r ngu dr mandado. 11 Car tzate zuwe ca m bby pe nuya jin gui ni gui, gue car rey ca r cja jajto. Guegue m ntzixihui c yojto rey c m mandado mahmto, cja guejtica da mpuni hneje. 12 Cja c ddtta qu hmondri car zuwe, nuc i jjmi ddtta p dda rey c da mandado, pe i bbjtjo pa da ttun cr cargoj pa da mandado. Bb xta ttun cr cargoj, hna tzi tiempotjo da mandadoj, da mfxj car tzate zuwe. 13 C ddtta reyc, da hmpj g acuerdo pa da hi htzibij car tzate zuwe. Cr cargo co cr ttzdi ca i jaj, da

APOCALIPSIS17 djtij r dy car tzate zuwe pa da ju x car cargo ca i phtzica, cja pa da mandadobi ghtjo c p ddaa c i phtzi cargo. 14 Diguebb ya, da jmu ntzij ghtjo c rey co car tzate zuwe, da ntujnihui car Tzi Dti. Nu car Tzi Dti da daja, cja c p dda rey da bbdi. Como guegue ms i ja cr cargo ni ndra ngue c p ddaa. Guegue r ndo Rey, i mandadobi c p dda rey. C cjahni c da mfxj car Tzi Dti, car Tzi Ta ji tzi x nzofo cja x juajni pa d mjti guegue. Nuc, jin gui weguehui car Tzi Dti. Ghtjo r vida i tnijc. 15 Diguebb ya, p bi xijqui car ngele: C deje c xc jianti, n jab i ju x car maaso bbja, gue c ndu ntji cjahni c x jmu ntzi. Nuc, mi nguj hnaho jy, xcu hejm ghtjo c nacin cja i aj ghtjo tema ja. Ghtjoc i mandadobi car maaso bbja. 16 Cja c ddtta qu hmondri car tzate zuwe, gue c ddtta rey c j bbe i mandado. Nuc, da hui car maaso bbja, da ghtzibij qu adorno, da mjquibij qu dajtu, da zajpij cr ng, cja ca da hueti ya, da dti jar tzibi. 17 Guejtsj ca Ocja x hi hmi c ddtta rey pa da castigaj car maaso bbja, da cjajpij ncja ngu xc mbeni guegue. Gue ca Ocja x xih c ddtta rey da hmpj g acuerdo, da djtij cr cargo car tzate zuwe pa da goji g rey jntsj guegueca, da mandado ghtjo p jab di mandado c ddtta rey. Car tzate zuwe da segue da mandado hasta bb xtr nzdi ghtjo ca x man ca Ocja. 18 Nu car maaso bbja ca xc ccahti, gue

APOCALIPSIS17,18 car ndo ciudad ca i mandadobi qu autoridad ghtjo c nacin, i xijm te da cjajpi cr cargo ca i phtzij.

632 c mi ngu car ndo ji nica, cja r ndo ngu. Ca Ocja b janti ghtjo, cja ya jin gui jti. I mbendi ca x dyti c cjahnic, cja ya xta un cr castigoj. 6 Nuquj, y contraquij car ndo ciudad, gui undij ya cr castigo. Gui cohtzibij doble ca x dyjtiquij. C mi ngu p x dyjtiquij ca r nttzo, cja nuya gui cjajpij doble ca r nttzo ca x cjahquij. 7 C mi ngu p Babilonia i ndo hi xtsj, cja x ndo gasto domi ca xc cjajpi mjti ghtjo tema cosa ca i tzj. Eso, gui unij nttzditjo cr castigo pa da sufri r ngu. Como guegue m ma mbo r my: Nug d jbbe hnar reina, d ju xcua jab i tti zquig. D chalatjo, cja jin te da ddajqui r du my. 8 Hmditjo x ma ncjap, como da hna zjti ji ni r nttzo cja da ndo duntju. Guejtjo da ndo nzoni por r ngue qu familia c xtr ndu, guejtsj guegue da ddti jar tzibi. Hnadi car pa da zj y cosay. Porque r nzh car Tzi Ta ji tzi ca i mandado, guegue x dymbi cr castigo car maaso bbja, cja r ndo car castigoca. 9 C rey c i mandado hua jar jy, x yojmi car bbjac, x nti hui cja x mpjmi co c cosa r tzi z c m phtzi guegue. Nu bb xta jiantij te x ncja, da du myj bb, da nzonij nzajqui, como ya xtra px car bbifi p jab m bbh car ciudadca. 10 C rey c m ntzixihui car bbjac, da hmjti n tzi yan, dr jiantij, pe jin da guatij, pa jin da zh car castigo ca x nzhc. Da majm: Ay! Jijquitjojo nr ndo ji ni Babilonia! Mr tzi z nr ciudad,

18

Diguebb ya, p d janti p hnar ngele, mb cah p jar ji tzi. Mr ji tzi cr cargo, cja m ndo jux cr tjay, m yoti nr mundo. 2 Bi mafi nzajqui, mr ndo nzh cr ja, bi ma: Ya x yti car ndo ji ni Babilonia. Tje x mpu ni. Nuya x cja r nttzya p jab i mpjni qu ndaji ca Jin Gui Jo cja co qu mxteca. r ngu p c ttzntz c ghtjo r nttzo, gue c i tzajpi cr ng c zuwe c x ndu. 3 Porque c mi ngu car ndo ji ni Babilonia x xjpi ghtjo c cjahni gu hejm hnaho nacin, x xjpi x ndanej c dolo cja x ndnij costumbre r nttzo, eso, x ndo ungui r cu ca Ocja. C rey c i mandado hua jar jy x ungui r myj, x dytij c cosa r nttzo c x xijm car maaso bbja. Nu c comerciante c m mp, x ndo jmu ntzi domi r ngu, como qu mi ngu car ndo ciudad Babilonia m tmbij ndu ntji cosa g lujo, cja m cju htij r madic. 4 Diguebb ya p d jc p hnar ja, mb a p ji tzi, mr ma: Nuquiguj, ghtjo y cjahni y x hemej ca Ocja, gui pnij ya jar ndo ji ni, pa jin gui mfxj c mi ngu p dr dytij ca r nttzo, cja pa jin da zhquij qu castigo c xtu bbmpi c cjahnic. 5 R ndo nttzotsj c cosa c x dyti

El castigo que se dio a la ciudad de Babilonia

633 cja mr ngu c mi ngu p c m ndo phtzi cr cargoj. Nuya, x hna nzh cr castigoj cja x hna mpundi c mi ngu p. 11 Guejti c comerciante c m dyo p Babilonia, xta jiantij hneje te x ncja, cja da ungui r du my, da ndo nzonij, como ya jin to i bby pa da dmbi c cosa c ba tuj. 12 Gue ya cosaya m p c comerciante: car oro, car plata, c doxto c i jutzi ghtjo tema color, c perla r tzi nttaxi, car ttaxi datu r tzi fino, car dajtu r ncjjpy co r ntjni, co car seda, ghtjo c clase c za c i yni r tzi ncji, ndu ntji c adorno, c adorno g marfil, c g za r madi, guejtjo r ngu traste g cobre co g hierro co g mrmol. 13 Co guejti car canela, co ghtjo qu mphui car ju ni, co car guitjoni, co hnar hi tji ca i tsjifi r mirra, co c perfume, co car vino, co car aste, co car harina g trigo, co car tty, co c ndani, c djti, c fani, c carreta. Cja guejtjo m pj cjahni ncja ngu zuwe, pa di pjpi qu jmuj ghtjo r vida. 14 Bb xta jiantij car ndo ciudad ya xn z, xta a c comerciante, ncjahm di nzoh c cjahni c m bbjmaja p. Xta majm: Jijquitjoguj. Ya x hna tjanquij c cosa r tzi z c ngu phtzij. Ya x bbdi ghtjo c cosa r madi c ngu tzjm cja m pjpiqui ir myj. 15 Bi ndo cja rico c comerciantec, como c mi ngu car ndo ciudad m tmbi ndu ntji cosa r madi, ncja ya x tju xcua. Yan da hmh c hjc, pa dr jiantij car ndo ciudad, ya xn z. Pe jin

APOCALIPSIS18 da ne da guatij, como da zuj da zjm cr castigoj hneje. Da ungui r du my, cja da nzonij. 16 Da majm: Ay! Ay! Jijquitjo nr ndo ciudad. Mr tzi zjmaja. M jjmi hnar bbja r tzi z ca m je ttaxi datu tzi fino, co dajtu r ncjjpy co r ntjni. M hnatzi r ngu qu adorno, g oro, g doxto c i jutzi ghtjo tema color, co g perla r tzi nttaxi. 17 Cja nuya, hna tiempotjo x bbdi ghtjo c riqueza c m phtzi. Tje x mpu ni! Guejti c cjahni c m dyo jar mar pa di dajm cr vida, bi ungui r du my. Tanto c piloto c i c barco cja co c marinero c i fxc, tanto c cjahni c i th c barco pa da ddaxj car mar, ghtjoc bi hmpj yan, bi jiantij car ndo ciudad mr z. 18 Cja bb m jiantij, ya xqu ddti car ji ni, ya xi mr px cr bbifi, bi majm nzajqui, bi majm: Jab xt nuj p hnar ji ni ca di jjmi nr ndo ji nin, mr tzi z? 19 Xn majm ncjap, xn dyxi jy qu aj, pa di ni gui te tza m u ngui r du my. Bi nzonij cja bi majm nzajqui, bi hi naj: Ay! Jijquitjo nr ndo ciudad, mr tzi z. Guejtjo hneje m ndo rico c mi ngu p, eso d jmu ntzije domi r ngu. Nd je y barco, nd tzojme p jar ji ni c cosa c nd tu jam barcoje, cja nd pje p. Cja nuya, ya x hna nzh cr castigo nr ji ni. Hna tiempotjo, tje x mpuni. Ncjap mr man c cjahni c m ungui r du my por r ngue car ndo ciudad Babilonia.

APOCALIPSIS18,19 y to b bbh p ji tzi, co guejtiquiguj, cjahniquij ca Ocja, gui mpjm ya. Xc pjpij ca Ocja, cja xc tnguibij cr palabra. Nu qu mi ngu nr ndo ji ni x mjtiquij. Nuya, ca Ocja x cohtzibic ncja ngu xc dyjtiquij. 21 Diguebb ya, d janti hnar ngele, m phtzi cr cargo r ngu. Bi gxi hnar medo mr ndo j, ncja hnar cjni, cja bi dynti jar mar. Xn h car medo, xn man car ngele: Da ncjadin car ndo ciudad Babilonia. Da tjti jar jy, da bbdi, cja ya jin to da ham p. 22 Xta bbdi cja xta mpuni r z c cjahni c m ph p mhmto. Xta bbh c cjahni c m tuju cancin, co c mbbida c m pbbida. Xta bbh c jixi c m jxti qu tjxi, c tjxi g flauta co hneh c g corneta. Xta bbh c yaxi, cja co c juihti, co c dytijhmi, co c dytimoji, co ghtjo c p ddaa c i pah qu oficioj. Nim pa hnar gni da gnti p cr cjni. 23 Ya jin da yoti p tema tzibi, cja ya jin da ngueni cjahni p jar ji ni, como ya jin to da ntjajti, cja ya jin te da ncja mbaxcjua. Mhmto c comerciante c gu hejm car ciudadca, ms m ndo ja r domi ni ndra ngue c p ddaa. Mhmto hneje, m mpjni p ndu ntji cjahni, xcu hejm ghtjo c nacin, hne di guatij c dytitjoni co c brujo. Pe nuya, jin to da hm p. 24 Da tjajquibi ghtjo c riqueza c m phtzi, cja da tjgui da hnatsj, como guejcua nr ndo ciudad Babilonia x ndo bbhti c cjahni c jin te m ndujpite.

634 Guejcua x mfmbi cr cji c profeta c m pjpi ca Ocja, co ghtjo c p dda cjahni c m tni guegue. Eso, x castiga ca Ocja, x cjajpi x mpu n c mi ngu p. Ncjap g man car ngelec. Diguebb ya, d de mb a p ji tzi hnar ndo jmundo c cjahni. Mb aj nzajqui, mb majm: Aleluya! D xjtibije ca Ocja, cja d i htzibije. R nz guegue. X ngxquigje, j xc jigui di daguije ca r nttzo. 2 r jogui nzyaca, i ti jujticia. X un cr castigo car maaso bbja, como guegue m xjpi ghtjo y cjahni y i bb jar jy di cjaj ttzodyo. X xjpij x dytij ca r nttzo, ncja ngu ngu dyti guegue. Guejtjo x fmbi cr cji c cjahni c m pjpi ca Ocja. Nuya, ca Ocja x cohtzibi ca m te. 3 Diguebb ya, p bi majm car ndo jmundo c cjahni: Aleluya! R ndo z ca x dyti ca Ocja. Ya x ddti car ndo ji ni ca m jjmi car maaso bbja. Da segue da bx cr bbifi hasta bb xta mpu ni r z. 4 Nubb, c veinticuatro tita co c gojo ngele c m jjmi zuwe, bi ndandiajmu cerca p jar trono, p jab m ju x car Tzi Ta ji tzi, cja bi majm: Aleluya! R ntzhui gu xjtibij ca Ocja. 5 Cja p bi ni gui p hnar ja, mb a p jab mb ju x car Tzi Ta ji tzi, mb ma: Gui xjtibij cam Cjagj, ntju my Ocjac,

20Nuquiguj,

19

635 Nuquiguj ghtjo como ngu gur pjpij cja gur tzuj guegue, Y cjahni y i ja cr cargoj cja co y tzi cjahnitjo. diguebb ya, p d de mr a hnar ndo jmundo c cjahni. M ni gui qu jaj ncja bb i jia c nzjtje, guejtjo m ni gui ncja bb i ntzi nzajqui car dye. M majm: Aleluya! Nuya x ja cr cargo car Tzi Ta ji tzi. Ya x mdi, ya xqui mandado. Guegue r Rey i phtzi cr cargo ms r ji tzi, cja i mandado ghtjo co cr ttzdi. 7 Gu mpjm ya, gu xjtibij ca Ocja, cja gu tij mbaxcjua, Como ya x nzh car p da ntjajti ca hnaa ca i ncja ngu hnar Tzi Dti, Ya xta cuajti c cjahni c x hemej cja x jojquij pa da ntjhui guegue. Nuc i ncjaj ncja ngu hnar bajtzi bbjatjo ca ya xta ntjajti. 8 Como x ttun cr dajtuj r tzi fino cja r tzi nttaxi, cja x jiej. Da ncjap dr ni gui ghtjo qu cjahni ca Ocja c x heme car Jesucristo Cja x hoj r z p jr hu ca Ocja. 9 Diguebb ya, p bi xijqui car ngele: Nuya, gui ju x ya palabraya: Te tza da mph c cjahni c x ttzojni pa da hmbi ca hnaa ca i tsjifi car Tzi Dti.

APOCALIPSIS19 Ma ya, p bi xijqui car ngele: R heh ca Ocja ya palabra ya xt xihqui. Cierto ya, cja ghtjo xta ncumpli. 10 Diguebb ya, d ndandiajmu p jy hua car ngele, ya xcua ndane. Nu guegueca bi ccaxqui, i na: Dyo gu ndanegui. Ja ca Ocja gui ndane. Nug r muzoguitjo guegue, ncja nguquigu. Guejtjo d ncjag ncja ngu quir cjuada c i nzojm c p dda cjahni, i xijm to car Jesucristo. C to i xih qu mi ngacjahnij digue car Jesucristo, jmandadero ca Ocja, cja car palabra ba jaj r he guegue.

La fiesta de las bodas del Cordero

6Cja

ya d janti, ya xqu xoh car ji tzi, cja bi ni gui p hnar ttaxfani cja co cr tgue. Nu car tgue i phtzi cr cargo pa da mandado cja i tsjifi Ca hna ca i ti jujticia cja i man ca ncjuani. Da dyhtibi jujticia ghtjo c cjahni jar jy, cja ba ja guerra pa da castiga qu contra. 12 M z qu d ncja r tzibi, cja m mfixi corona jr a, como mr ngu qu cargo m phtzi. I bbh ca hnr tjuju car reyca cja jin to i pah car tjujuca, ja guejtsj guegue. 13 Car dajtu ca m je, xqu tsjixi cji. Car tgueca, i tsjifi Car Ja ca r heh car Tzi Ta ji tzi. 14 Mr ngu c ngele m tnij car tgue. Mr nguc, ncja hnar ejrcito, cja m jej ttaxi datu, mr tzi limpio cja mr tzi z. Guejtic m tjm ttaxi fani hneje. 15 Nu car tgue ca i mandadobi c p ddaa, m pxi jr ne hnar espada r njo pa dr fjqui c nacin c jin gui

11Diguebb

El jinete del caballo blanco

APOCALIPSIS19,20 ne da hemej, como guegue da mandadobi ghtjo co cr ttzdi. Car Tzi Ta ji tzi r Danzya ca i phtzi cr poder r ngu, ddatsj guegue i mandado, cja jin to i xifi ja da cjajpi. Guegue x mandado tema castigo da ttun c cjahni. Nu car tgue ca ba ja guerra, guegueca da un c cjahni cr castigoj. Eso, da mfni cji r ngu, ncja ngu ga mbn cr ngu c uva bb i ddhmi. 16 Car tgueca, i ju xi hnar tjuju jr dajtu, p jab i cohmpi cr xintje. Gue nr tjujuna: Gue nar Rey i mandadobi c p dda rey. Gue nar Tzi Jmu i mandadobi ghtjo c to i phtzi qu cargoj. 17 Diguebb ya, p d janti p hnar ngele, mr bbjti p xtze car jiadi, cja bi mafi nzajqui, bi mahti ghtjo c ttzntz c mb dyo p jar ji tzi, bi xifi: B ejm ya, gui jmu ntzij, porque ca Ocja da ddahquij hnar ndo ju ni, gui i aj r z. 18 Gui ma gui tzaj ng r ngu. Gui tzajpij cr ng c rey co c capitn, cja co cr ng c cjahni r nzdi, cr ng c fani co c tgue, cr ng ghtjo tema cjahni, c i pjtsj cr bbfij, co c i pjpi qu jmuj, cja c cjahni c i ja cr cargoj, co c tzi cjahnitjo. 19 Cja diguebb ya, d ccahti car tzate zuwe co c rey c i mandado jar jy co c ejrcito c i tnij guegue. Nuc, xqu jmu ntzij pa di ntujnihui car Rey ca m th car ttaxifani co car ejrcito ca i tnca. Eso, bi ntujnij, bi ncja guerra. Cja bi dah car tgue ca m th car ttaxfani. 20 Bi ttzh car tzate zuwe co hneh car jijte profeta. Car jijte

636 profeta xqu ntzixihui car tzate zuwe, xqu dyti milagro, xqu jiti c cjahni pa bi hemej car zuweca. C cjahni c xqu jgui xqu ncuajtibij cr sea car tzate zuwe cja xqu ndanebij cr dolo, gueguec bi tjti. Nu car tzate zuwe yojmi car jijte profeta bi bbotihui p jar zabi g tzibi ca m yojmi azufre, m cjadi r nzajquihui. Vivotjo bi bbotihui p. 21 Diguebb ya, car tgue ca mr Rey bi mhti c cjahni c xqu dnij car tzate zuwe co car jijte profeta. Bi fjqui co car ndo espada mr bni jr ne. Nubb, b cay ghtjo c ttzntz, bi zajpi qu ng c nima, bi i aj r z.

20

Diguebb Ya, p d ccahti hnar ngele, mb cah p jar ji tzi, mb c hnar ntsjogui pa dr xojqui p jab jin gui tz. Guejtjo mb c hnar ndo cadena. 2-3 Car ngele bi zh car ndo zuwe g dragn. Guegueca i tsjifi car Jogui Cci a ca m jjte desde ya m yabb. Guejtjo i tsjifi ca Jin Gui Jo, co car Satans. Car ngele bi zhca, bi dynti p jab jin gui tz, cja bi dati p co car cadena, pa di gojti p hnar mil ao. Nubb, bi goti car goxtji, cja bi cuajti p cr sello. Ya jim b dr bxti p ca Jin Gui Jo hasta gue bb xtr zti c mil ao. Diguebb ya, p xti tsjohti cja p di tjgui di ho jar jy tengu cjeya, pa p di jiti c cjahni hua jar jy. 4 Ma ya, p d janti c dda trono, cja co c dda cjahni mr ju x p. Ca Ocja xqu hi x c cjahnic pa

Los mil aos

637 di cjaj nzya. Cja p d ccahti c cjahni c xqu bbhti porque xqu d cr testimonioj, xqu xih qu mi ngacjahnij ja i ncja car Jesucristo, cja co ja i ncja cr palabra ca Ocja. C cjahnic, jin g ndanej car tzate zuwe cja co ni cr dolo, cja jin g jguij di ncuajtibij cr sea car zuwe jy dej o jy dyj. Bi bbhti por r ngue ca Ocja, pe guegueca bi xotzi, cja p bi hmpj hnar mil ao, bi mfxihui car Cristo mr mandado. 5 Bb xta tsjox c cjahnic, gue car primera vez da nantzi c nima. Nu c p dda cjahni c x ndu, jin da nantzi hasta bb ya xtr tjoh c mil ao. 6 Te tza da mph c cjahni c da nantzi car primera vez da nantzi c nima! Nuc bajtzi ca Ocja. Ya jin da duj, guejtjo jin da cju h p jar tzibi ca jin gui jui ti. C cjahnic da hmbi car Tzi Ta ji tzi co car Jesucristo, cja da pjpij. Da hmpj hnar mil ao, da mfxj ca Ocja dr mandado hua jar mundo. 7 Cja bb ya xtr zti c mil ao, p xta tsjohti car Satans, p da bx p jar fdi. 8 Da bni da ho dr jiti c nacin c i bb ghtjo nr mundo. Da ho hasta guehp jab r cca nr jy. Da jiti ca hnar nacin ca i tsjifi Gog, co ca p hnaa ca i tsjifi Magog. Da jmuntzi qu ejrcito pa da ncja guerra. Dr ndota nguj c cjahni c da dnij ca Jin Gui Jo, ncja ngu c bbomu c i bboni hnanguadi car mar. 9 Xtu ejm r ngu jy cja co r ngu raza c cjahni c da mpjnij pa dr guatij car ji ni Jerusaln cja dr dyhtibij guerra qu cjahni ca Ocja. Da ndj c ejrcito ghtjo car jy

APOCALIPSIS20 p jab i bbh qu cjahni ca Ocja. Da hi tij mad car ji ni Jerusaln, cja da manttyj, pa jin to dr bm p cja jin to dr ti. Nu c ejrcito c da dnij ca Jin Gui Jo, bb ya xtr hi ti mad qu cjahni ca Ocja, cja ya xta ntujnihuic, xta nccahtzi. Ca Ocja xtu jjmi tzibi desde p jar ji tzi, xta dti ghtjo qu contra. Jin to da huete. 10 Guejti ca Jin Gui Jo da ttnti p jar zabi g tzibi ca i yojmi azufre, guehp jab bi bboti car tzate zuwe co car jijte profeta, como bi jiti c nacin pa bi ntjujnihui ca Ocja. C juc, da sufrij p r xuy, da hmjti p ghtjo c cjeya c ba eje, nim pa jab dr bxij.

ya, p d janti hnar trono r nte cja r nttaxi, cja m ju x p car Danzya. Cja bb m ni gui car Nzya p jr trono pa di dyhtibi jujticia c cjahni, nubb, bi hna bbj nr jy cja guejti nr ji tzi, bi mpuni. 12 Diguebb ya d janti c cjahni r ngu c xqu ttzojni, tzdi, c nima c xqu du, tanto c cjahni c i mandado cja co c tzi cjahni c jin te i phtzi cargo. Mr hmjti p mr jantihui car Tzi Ta ji tzi, cja nuca mb ju x p jr trono. Nubb, bi tsjojqui c libro p jab m jutzi ghtjo ca xqu dyti c cjahni, nguhnaa nguhnaa. Cja guejtjo bi tsjojqui ca p hnar libro, gue car libro p jab i ju x qu tjuju c to x ttun car nzajqui ca jin da tjegue. Cja c cjahni c bi ttzojni, bi ttun cr castigoj, cada hnaa segn ca xqu dyte bb m cja r nzajquij. Bi fadi ghtjo ca xqu

El juicio ante el gran trono blanco

11Diguebb

APOCALIPSIS20,21
13Guejti

638 cja r Jmuj. 4 Ca Ocja da dujquibi qu guid qu bajtzi, da ju htibi r myj. Ya jin to da du, jin to da du my, jin to da nzoni, cja jin to da z ca r , como ya xtr mpuni ghtjo c cosa r nttzo c m cja mhmto. 5 Diguebb ya, bi man cam Tzi Jmuj, mr ju x p jar trono: Nujmaja, ghtjo ya xtr tig ddadyo. Xta hmy ddadyo nr ji tzi cja co nr jy. Cja p bi xijqui ca Ocja: Gui ju x ya palabra ya gu xihqui ya. Ciertoya, cja r ntzhui da tteme. 6 Diguebb ya, p bi xijqui: Ya x tjogui ghtjo ca m nesta di ncja. Nug nd bb jr mdi nr mundo, cja guejtjo gu hmh bb xta tjegue. Ca to i jon car nzajqui ca jin da tjegue, du ecua, cja nug xt uni. Car cjahni ca da guajqui, da jjmi hnaa ca m tutje, pe nuya x ndti hnar ptje ca jin da x cr deje. 7 Ghtjo c cosa r z c xt xihqui, gu un y cjahni y j xc jgui di dapi ca r nttzo. Gu cjajpi m bajtziy, cja gueguey da cjagui r Jmugj. 8 Nu c cjahni c x jgui x ndapi ca r nttzo, da cju h p jar zabi g tzibi ca jin gui jui ti, gue car tzibi i yojmi azufre cja i ndo z. Gue c cjahni c x ntzu, eso, j xc ndn car Jesucristo, co c x jijm ca mr hemej, co c cjahni c x ungui r myj x dytij hmtz, ncja c hj c i yojtsjhui qu mi ngahjhui, co c i phtite, co c hj c i jti bbja c j bbjatsjj, co hneh c bbja i jti hj c j dametsjj, co c brujo co hneh

dytij, como m ju x p ja libro. c nima c xcu du p jar mar, b px p. Cja bi xoh c ohtzi cja co car fdi p jab i ttzami qu tzi my c nima, tzdi, c cjahni c jin g hemej n r palabra ca Ocja. Bi bx p jab xqu hgui, bi hmjti p jab mr nccahtihui ca Ocja. Cja bi njuzga cada hnaa segn ca xqu dyte bb m bbjti jar jy. 14 Cja diguebb ya bi bboti p jar zabi g tzibi c ohtzi p jab xcu hh c nima, cja co car fdi p jab xcu cjoti qu myj. Bi mpunc, como ya jin to da du, cja ya jin da hm nima pa dr ma p jar fdi. Car zabi g tzibi, guehp jab da cju h c cjahni c da guti ca r nttzo ca x dytij. 15 Ghtjo c cjahni c jin g ddhtibi qu tjuju p jar libro ca g nzajqui, nuc, bi bboti p jar zabi g tzibi, bi hmjti p ghtjo r tiempo.

21

Diguebb ya, d janti nr jy cja co nr ji tzi, xqu ttte ddadyotjo, como ya xqu mpun car mundo ca m bb mhmto, cja ya xi m ujtjo car mar. 2 Nug, dr Juan, d janti car ji ni, cr nttzya ca Ocja, mb cah p ji tzi p jab b bb guegue. M ni gui r tzi z, ncja ngu hnar bajtzi bbja bb x jojqui pa da ma r ntjajti. Car ji nica, i tsjifi car ddadyo Jerusaln. 3 Cja d h hnar ja r nzdi, mb a p jar ji tzi, mb ma: Jiantijmaj, ya xp ngah ca Ocja pa da hmbi y cjahni hua jar jy. Cja y cjahni, ya xta cjaj bajtzi ca Ocja, xta ndanejca, cja guegueca xta cuajti qu cjahni, xta

Cielo nuevo y tierra nueva

639 c dytitjoni, co c i ndanej c cja c jin gui hani, co c mtjri, hne ghtjo c cjahni c i ti ntjti. Ghtjoc da cju h p jar zabi g tzibi ca i yojmi azufre, da hmjti p ghtjo r vida. Ncjahm da yojpi da du c cjahnic, como jin da jiantij ca Ocja cja co cr jiahtzi r tzi z. Ncjap g man ca Ocja. ya, b eh hna c yojto ngele c xqu d c moji c m pojmaja c yojto castigo c bi ttun c cjahni hua jar jy bb ya xti guadi ghtjo c castigo. Car ngeleca bi nzojqui, bi xijqui: D hejma tz hu, gui ccahti n r nttzya car Tzi Dti, n jab da hmbi cr bbja. 10 Cja diguebb ya, cr Espritu ca Ocja p bi ujtigui p dda cosa r tzi z. D ccahti ncjahm nd wi . Bi zixqui car ngele, d mbbe hnar tt mr ndo nte. Bi ujtigui car ddadyo ciudad Jerusaln, gue cr nttzya ca Ocja. Mb cah p ji tzi p jab b bb guegue. 11 M yoti ncja nr jiahtzi, cja m jutzi ncja hnar doxto r tzi madi ca i tsjifi r jaspe. Car jiahtzi m tjoxti qu cjoti car ciudad ncjahm dur vidrio. 12 Car ji nica, m bbh cr cjoti r nojo hne r nte, cja m bb doce qu goxtji car cjoti. Cada hnar goxtji m fh hnar ngele. Guejtjo m cuati hnr tjuju cada hnar goxtji. M cuati p qu tjuju c doce qu tt car Jacobo, gue c doce qu familia car nacin israelita. 13 Cada hna qu lado car ji ni m bb ju qu goxtji. P jab r bxi r jiadi, m bb ju goxtji. P jar norte m

APOCALIPSIS21 bb p dda ju. P jar sur m bb p dda ju, cja hneh p jab r h car jiadi p dda ju. 14 Qu cimiento car ciudad m doce c ndo medo, cja cr cjoti car ji ni bi tjh p xtze c medoc. P jy cimiento car ciudad, m cuati qu tjuju c doce qu jmandadero car Tzi Dti c bi tti tzi g apstole. 15 Car ngele ca ndr abbe m ja hnar vara g oro ca m jjmi hnar ttzto, co nica dr dyn car ji ni co qu goxtji co cr cjoti. 16 M bby cuadrado car ji ni. M jjmi ca r ma co ca r nxi di. Cja car ngele bi ja car vara bi dyn car ji ni, cja m phtzi dos mil quilmetro, hnagudi ca r ma co ca r nte co ca r nxi di. 17 Cja diguebb ya, p bi dymbi cr cjoti car ji ni, tengu ca r nte. Nuc m phtzi sesenta y cuatro metro. Ncja ngu ga dyn y cjahni y te i ni, bi dyn car ji ni car ngele. 18 Car cjoti ca m coti car ji ni m nxgue r jaspe, tzdi, hnar doxto r tzi madi ca i jutzi r nttaxi. Nu qu ngu co qu edificio car ji ni m nxgue r oro cja m tjoxti car jiahtzi ncjahm dur vidrio. 19 Nu c medo c m c mbo qu cjoti car ji ni xqu bbte r ngu clase c joya. Tzi doxtoc, r njuhtzi r ngu color. M ni gui p doce clase c doxto r tzi z, ghtjo m mbdi, hnaho cada hnaa. Car primero car medo xqu bbti doxto c i tsjifi r jaspe. Nuc m tjoxti car jiahtzi ncja ngu car ccangui deje. Car doxto ca r cja yojo, m jutzi r nccangui ncja nr ji tzi. Car joyaca i tsjifi r zafiro. Car doxto ca r cja ju i tsjifi r agata. Car doxto ca

9Diguebb

La nueva Jerusaln

APOCALIPSIS21,22 r cja gojo m jutzi r nccangui ncja ngu c tty r nccangui. Nuca i tsjifi r esmeralda. 20 Car doxto ca r cja ctta i tsjifi r nice. Car doxto ca r cja ddajto m jutzi r ntjni. Nuca i tsjifi r cornalina. Car doxto ca r cja yojto m jutzi r nccaxti. Nuca i tsjifi r crislito. Car doxto ca r cja jajto m jutzi r nccangui ncja ngu car mar. Nuc i tsjifi r berilo. Car doxto ca r cja gjto m jutzi r nccaxti. Nuca i tsjifi r topacio. Car doxto ca r cja ddtta m jutzi r nccangui ncja ngu qu xi car nzani ixi. Nuca i tsjifi r crisopraso. Car doxto ca r cja once m ni gui r nccangui ncja ngu nr ji tzi. Nuca i tsjifi r jacinto. Car doxto ca r cja doce m jutzi r ncjjpy. Nuca i tsjifi r amatista. 21 C doce qu goxtji car ji ni m doce perla r ndo nojo, cada hnar perla xqu ttti hnar goxtji. M jutzi r tzi nttaxi c perla. Cja qu calle car ji ni m nxgue g oro, pe m tjoxti car jiahtzi ncjahm dur vidrio. 22 Cja d ccahti, jin te m bb templo p jar ji nica, como i bbh p car Tzi Dti, yojmi car Tzi Ta ji tzi. Guegueca i mandado co ni cr ttzdi ghtjo y i bby. 23 Guejtjo jin gui nesta car jiadi ni digue car zana pa di yoti p jar ji nica, como ca Ocja i ungui jiahtzi c cjahni c i bbh p. Guejti car Tzi Dti i yotic hneje. 24 C cjahni c j m pa mhmto ja i ncja ca Ocja, nuya da guati jar jiahtzi, da ho p jar ji nica, como ya xtr hemej ca Ocja. Guejti c rey c m tti htzibi hua jar jy da ti p pa da ndanej ca Ocja, da ahtibij

640 ghtjo c cosa r tzi z c ba jaj. 25 Da xojti qu goxtji car ji ni ghtjo r tiempo, como jin da cjoti bb mpa, cja jin da cja r xuy p. 26 Segue ba eh c mi ngu hnaho jy, ba tu qu riquezaj. Ba yojmi qu rey cja co c p dda jefe c i phtzi cargo cja i tti htzibi, hne da jionij ca Ocja, pa da ndanej. 27 Jin da tjgui da ti p tema cosa dr nttzo. Guejtjo jin da ti p tema cjahni ca di ti ca r nttzo, ncja ngu c cjahni c i i htzibi dolo o i ti ntjti. Da hmjti p jar ji nica ja c cjahni c i ju x qu tjuju p jr libro car Tzi Dti, gue c cjahni c x ttun car nzajqui ca jin da tjegue. Diguebb ya, car ngele bi ujtigui hnar datje, mr tzi nccangui cr deje, m jutzi ncja r vidrio. Car datjeca, i po car deje ca i un y cjahni car nzajqui ca jin da tjegue. M pm p jy car trono p jab i ju x car Tzi Ta ji tzi co car Tzi Dti. 2 Car datje m dyo p jar mad car ji ni, p jar dahu. Ghtjo yonguadi car datje m j za, gue c za c i ungui nzajqui c to da zajpi qu ixi, cja i tu doce clase qu ixi. Cada zana i ta hna clase r ixi. Cja qu xi c za, i sirve ncja r hi tji pa da hmy r z c cjahni ghtjo c nacin. Ya jin da zj tema ji ni. 3 P jar ji nic, ya jin da ncja tema cosa dr heh ca Jin Gui Jo. Ghtjo c cjahni da hmpj r z, cja da hm r dy ca Ocja, como i mandado p car Tzi Ta ji tzi, yojmi car Tzi Dti, b ju xihui jr trono. Da hmh p qu cjahni ca Ocja, cja da ndanej. 4 Da ccahtibi cr jmi car Tzi Ta ji tzi, cja cr tjuju guegue da ni gui jy dej. 5 Ya jin

22

641 da cja r xuy p jar ji nica. Jin da nesta to da tzqui hnar tzibi o hnar yo, cja jin da nesta car jiadi pa da yoti p, como ca Ocja, cam Tzi Jmugj, da yoti c i bbh p. C cjahni c x ndnij car Jesucristo da hmpj ca Ocja, da mfxj cr jmandado ghtjo c cjeya, nim pa jab dr tzyaj. ya, bi xijqui car ngele: Cierto c palabra c xc dyde, ntju my da ncja c x tsjihqui. Ca Ocja cam Tzi Jmugj bi xih qu jmandadero c m bb mhmto ter bh ca da ncja. Guejtjo xp mjni hnr ngele pa da nzoj y cjahni y i tnij y paya, da xijm ter bh ca da ncja. Cja ya tchtjo i bbdi pa da ncja. 7 Diguebb ya, bi man car Cristo: Nguetica xt mag p jar jy. Da ndo mpj y cjahni y da ju hpi ndu my ya palabra ya x tju x nar librona, como gue ca Ocja x bbjpigui xt ju xcuaya. 8 Nug dr Juan. D jc ya palabraya cja d ccahtig ya cosa ya xt ju xcua. Cja bb nd cjuadi nd de cja nd ccahti, d ndandiajmu jy hua car ngele ca xqu nzojqui, ya xcua ndane. 9 Nu car ngele bi ccaxqui, bi hi ngui: Dyo gu ndanegui. Ja ca Ocja gui ndane. Nug r muzoguitjo guegueca, ncja nguquigu, hne ncja ngu quir cjuada c i xih c cjahni te i man ca Ocja. D jjm muzo, nughui cja co ghtjo c cjahni c i ju hpi ndu my ya palabra ya x tju x nar librona.

APOCALIPSIS22 p bi xijqui car ngele: Gui xij y cjahni te i ma nar librona, pa da fadi, como ya xqui guejti p car pa bb xta ncja. 11 Ya jin da zh car tiempo pa da pti qu vida y cjahni ante que da ncja c cosa c i ju xcua. Ncja ngu ga hmh hnar cjahni bb xta dyj ya palabraya, da ncjadip bb xta ncja ya i ju xcua. Bb jin gui eme ca Ocja, ya jin da heme, da seguetjo dr dyti ca r nttzo. Nu car cjahni ca ya x heme ca Ocja, xta ja r hunda, cja ms da jojqui cr vida pa ms dr z dr dn cam Tzi Jmuj. 12 Diguebb ya p bi man car Jesucristo: Dyjmaj, nguetica xt ma p, cja bb xt tzti p, gu rayaquij. Gu un y cjahni cada hnaa segn ca x dyte. 13 Nug nd bb jar mdi bb jim be m bbj nr mundo, cja hneje gu hmjc jar gatzi bb ya xtr nguadi ghtjo. 14 Te tza da mpj y cjahni y x jijm ca r nttzo cja x jojqui qu vidaj. Gueguej da mhtzi derecho da ti p jy goxtji car ji ni p jab i bbh ca Ocja. Da mhtzij derecho da zajpi cr ixi car za ca i ungui nzajqui. 15 Da gojti p tji c cjahni c jin gui ne da heme, co c brujo cja hneh c dytitjoni, co hneh c hj c i yojmi bbja c jin gui ntjajtihui, co c phtite, co c cjahni c i i htzibi c cja c jin gui hani, co ghtjo c cjahni c i ti ntjti, co hneh c mtjri. Ghtjo c cjahnic da gojti p tji. 16 Nug, dr Jess. Guejquig d pjni ca hnam ngele pa da nzoh c cjuada c i mpjni cja i tnguig.

10Cja

La venida de Jesucristo est cerca

6Diguebb

APOCALIPSIS22 Cam ngele xta xifi ghtjo ca i ju xcua jar librona. Guejquig dr rey d ntjumy, d hmy digue cr cji ca ndor David. M ddbigui gua ecua jar mundo gua mandado. Guejquig d jbbe car dajtz ca i jutzi r tzi z, gue car tz ba pxi bb ya xqui ne da ni gui. Ncjap g man car Jesucristo. 17 Nuya, i nzoj y cjahni cr Tzi Espritu ca Ocja. Guegueca i yojmi c cjahni c x heme car Cristo, i i na: B ej ya. Cja guejti y cjahni y i j ya palabra ya i ju xcua, i majm: B ej ya. Ca to i tutje, du eje, da guati car Jesucristo cja da ttundi car nzajqui ca jin da tjegue, cja jin te da guti. Ya jin da dutje car cjahnica. 18 Nuya d nzofo ghtjo y to i j ya palabra ya i ju xcua. R

642 heh ca Ocja ya palabraya: Ca to p da ju htzi p dda palabra nar librona, ca Ocja da mmpi ghtjo y castigo y i ju xcua. 19 Guejtjo hneje, ca to da jajquitjo tema palabra nar librona pa jin da zte, ca Ocja da jajquibi cr tjuju p jar libro ca g nzajqui. Car cjahnica, jin da ti p jr nttzya ca Ocja, cja jin da nu c cosa r tzi z c i ju xcua nar librona. 20 Nug, dr Jess. Cierto ya palabra ya xt ma. Cja p d xihquij, nguetica xt ma p jar jy. Cja i tjaj y to x dyde: Jaa, m Tzi Jmuquije Jess, gu eh tz nttzdi. 21 Cam Tzi Jmugj, Jesucristo, da mxquij co ni cr tzi tti jqui, gu ghtjoj. Da ncjap, amn. I ttzdi hua nar librona.