Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
Say: 69 Fiyat: 3
Aznlka
AZINLIKA
Aznlka69
AZINLIKA BATI TRAKYA AYLIK HABER YORUM DERGS MART 2012 YIL:8 SAYI:69 Aznlka Online www.azinlikca.net . 2012 : NO:69 SAHB-SORUMLUSU - EVREN DEDE
GENEL KOORDNATR AYDIN BOSTANCI YAYIN YNETMEN BRAM ONSUNOLU
BU AY
Son dnemlerde vitamin ve deerli mineraller konusunda zengin olan brtlen, ku zm gibi al eklindeki aalarn meyvelerine byk nem verilmeye baland. Kzlck da bu kategoride yer alyor. Dalk blgelerde yetitirilmesi uygun olan kzlck meyvesi 300 ile 800 metre ykseklikte yetitirildiine byk verimlilik alnacak meyvelerden. Yunanistanda zellikle Kuzey Yunanistan blgesinde yetitirilen kzlca gerek al olarak gerekse de aa olarak rastlanabilir.
Hemetli genlerinden retmeden Drahmiye mzik ve doa dnsen ka yazar! Bir fark gzlerden kayor, festivali
Hemetli (Organi) Blgesi Genlik Kolunun 1. Mzik ve Doa Festivali dzenleyecei akland. Hemetli kynde 5 Mays 2012 tarihinde dzenlenecek festivalde, balamasyla DJ Enis, minik afacanlar gsterisi, Domruky Kadnlar Kltr Dernei Folklor Ekibi, arkc Hristos Hatzopoulos ve eitli mzik gruplar yer alacak. elinizdeki para birimi, serveti sembolize eder, servetin kendisini deil. Gn sona erdiinde elinde yiyecek bir eyin olmal, ekmek yerine elinde sadece para olmasnn o yzden hibir nemi yok. Dolaysyla Drahmiye dnle ilgili tartmalar samadr. stelik bu tartmalar ekonominin ana sorunu olan retim yerine dikkatimizi alveri yapmak iin kullanlan kt paralarna eviriyor.
indekiler
3 4 8 9 10 12 13 14 17 19 20 23 29 32 34 Nasl bir lke istediinize karar verme zaman Editr Hemetli genleri mzik ve doa festivali dzenleyecekler Yunanistan kalkndrmann yolu belli Her eyden nce siyas istikrar lazm retmeden Drahmiye dnsen ka yazar! Pashos Mandravellis rfan Uzun: Yeni kaak gmen barndrma merkezi istemiyoruz Bat Trakyada kazanl bir gelecek iin kzlck yetitiricilii Mucize! Yunanistanda krler GRMEYE BALADILAR! Tom Hanksn ei Rita Wilson Yassrenli kt Yllk Kayp bram Onsunolu Yalanla Yaamak Dimostenis Yacolu Trk Bykeli Kerim Uras Bat Trakyay ziyaret etti ! Bat Trakyada Anadil Herkl Millas Bykeli Alexis Alexandris Dimetokada temaslarda bulundu
ADRES Anemonis 12 69100 Komotini e-mail: azinlikca@yahoo.com Tel: +30 6947866196 +30 6944749374 Fax: +30 25310 63345 . : 36 , : 98 ..., .: 98 : 98 Euro : 72
Aznlka
editr
Aznlka 3
isminden de anlald gibi festivalin organizasyonu Hemetli genlerine aittir. Fakat blge halknn desteini de unutmamak lazm. Maddi ve manevi destekte bulunan btn byklerimize teekkr bor biliriz. - Festivalin konusunu ve ieriini bize anlatr msnz? Katlmclar neyi bulabilirler bu festivalde? - Bat Trakyamzda buna benzer etkinlikler yllardr dzenleniyor. Fakat Balkan kolu olarak Hemetli blgesinde geni apl dzenlenen sadece bir etkinliimiz var. O da Geleneksel Alantepe Panayr. Bunu gz nnde bulundurarak ve biraz elence, biraz yenilik ve biraz da kltr asndan byle bir etkinlik ile yola ktk. Burada amacmz sadece bunlar. Her trl siyaset, politika ve insanlar birbirinden ayran konulardan uzak durarak, sadece mzik ve doamzn gzelliini btn insanlarla paylamak istiyoruz. Hep birlikte elenmek maksadyla festival temas olarak da mzik ve doa konularn setik. Elimizden geldiince ky ve civar kyler olarak herkesin yer almasn salamaya alyoruz. rnein Hemetli lkokulu rencileri mzik ve doa konulu
resim yarmasn balattk. Ky Kzlarnn katld el beceri kursundan bir sergi amalar talep edildi. Kyn minik afacanlarndan ve onlara rehberlik eden bayan arkadalardan yine ayn tema zerine festivalde bir gsteri izleyeceiz. Ayn zamanda Hemetli orta retim rencilerinden Hemetlinin tantm temal videolar, amatr kaytlar ekmeleri istendi. Bu videolar verilecek konser esnasnda katlmclara sergilenecek. Bu almalar dnda Hristos Hatzopoulos ve Nota dershanesi rencileri konseri organize edildi. Elbette mzie olan merakmn getirdii baar ile benim de bu etkinlikte balama ile bir konserim olacak. Tm bunlar haricinde Domruky folklor ekibinin bize sunaca folklor gsterisi iin hazrlklar tamamland. Size bu saydklarm gibi aktiviteler etkinliimizde yer alacak. Buradan sizin vesilenizle etkinliimizde yer almalar iin gnderdiimiz davetleri kabul edip bizi yar yolda brakmayan ve festivalimize maddi manevi destek veren tm herkese teekkrlerimizi sunarz. *
Yunan siyasetini bugn hibir ey yokmu gibi gtmek isteyenlere hatrlatalm: Gizli vaatler ve devekuu misali politikalar tahmininizin tesinde byk tehlikeler iermektedir. Hani eski Babakan Yorgo Papandreunun mehur Para var! syleminin Yunanistana maliyetinin ne olduunun kantland gibi Bu yzden biz yine aka syleyelim: flas ve Euroda kma tehlikesi atlatlm deildir.
Aznlka
Aznlka
Aznlka
Aznlka
Eer bir grup insan sadece bir bavul dolusu parayla bir ssz adaya dseler ve retebilecekleri baka bir eyleri olmasa, en ok iki ay ierisinde bu insanlar alktan lrler; hem de ne bavula, ne de bavuldaki paralarn Euro, Drahmi veya Dolar olup olmadna bal olmakszn. Bir fark gzlerden kayor, elinizdeki para birimi, serveti sembolize eder, servetin kendisini deil. Gn sona erdiinde elinde yiyecek bir eyin olmal, ekmek yerine elinde sadece para olmasnn o yzden hibir nemi yok. Dolaysyla Drahmiye dnle ilgili tartmalar samadr. stelik bu tartmalar ekonominin ana sorunu olan retim yerine dikkatimizi alveri yapmak iin kullanlan kt paralarna eviriyor. Gerek serveti yanstmadklar mddete, ne kadar Drahmi bassak da, bouna masraf etmi ve boya harcam oluruz. Tabi, rneimizdeki ssz ada deil de, daha karmak bir dnyada para birimleri nemli rol oynuyor. rnein, Yunanistan Euroya girmi olmasayd ve bolca Drahmi basabilseydi, piyasalar Yunanistana daha nce saldrm olacakt. Bylece, imdi yaadmz i devalasyon sreci daha nce yaanacakt ve daha dk noktadan balanacakt. Yunanistan ucuza kredi alamayacakt. Srekli yeni dzenlemeler yaplacakt. Baka bir ifadeyle belirtmek gerekirse: Genel anlamda piyasalarn baarszl 20082009 dneminde deildi, kr-sar herkese ayn faizle kredi verdikleri bundan nceki btn dnemdeydi. Bugn, daha ok ilem yapmak iin kdn olaca, yani % 20-25 enflasyonun olaca Drahmi kayp cennetine dnmemiz gerektiini destekleyenlerin says bir hayli ok. Peki ne kazanacaz? Tamam! Bazlar solcu inatlarn tatmin edecekler. Bazlarysa Yunanistann Eurodan knn kapitalizmi yakacan ve yoksul bankerlerin kurulacak halk mahkemelerinde af dileyeceklerini hayal 10 Aznlka
ediyorlar. Fakat bu gruplarn bahsetmedikleri ey, paralarda sadece Koloktronisnin resmiyle veya resmi olmadan ekonominin yeniden uyum salayamayacadr. D borlanma olmayacan gz nnde bulundurarak, (tabi kapitalizm kerse, o zaman hibir yerde borlanma olmayacak) yaplacak bu hamleye uyum ok iddetli olacaktr. Dnsenize, Drahmi olursa, ne retirsek sadece onu yiyeceiz! (Sanki retiyoruz da!..) Yunanistanda tarm rnlerindeki ak 2010 ylnda 1,7 milyar, 2009 ylnda 2,2 milyar Euroydu. Yani daha az yiyeceiz ve petrol eksiklii yznden elimizde ne varsa onlarla hareket edeceiz: Yani at arabalaryla, eekle, katrla... Dolaysyla lkede ithalat zel sektrn yapt ve iflas ederek Drahmiye dnlmesi durumunda hibir eyin deimeyecei ynndeki samalklar, sadece dnyadan haberi olmayanlar etkilemek iin yaplan bo aklamalardan ibarettir. zel sektr hangi para birimiyle alveri yapacaktr? Euro ile ithalat yapp Drahmi zerinden mi sat yapacak? Bu da halkn refahn daha m arttracak? Gerei sylemek gerekirse, Yunanistan ekonomisini retken bir ekilde yeniden yaplandrma dnda baka seeneimiz yok. Bu da organize i ve ekonominin serbest braklmasyla salanabilir. Deiik ktlarla (para birimleriyle) deil. Genleri kamuya almak yerine i kurmalarna, almalarna izin verirsek ekonomik krizi aabiliriz. Drahmiye dnn yapabilecei tek ey, getirecei zorluklar ve alveri maliyetinin artmas dnda, servetin byk lde yeniden datlmasn salayacaktr. Ancak bu zayflarn lehine deil, hatta zenginlerin lehine bile deildir. Bu servet dalm a gzllerin, yani bizi buraya kadar getirenlerin lehine olacaktr.
Aznlka
11
Troykayla yaplan memorandum anlamas Yunanistanda mucizelerin yaanmasna sebep oluyor. Memorandum sayesinde Yunanistann drt bir yanndaki krler grmeye, sakatlar ise yrmeye baladlar. Engelli olduklar gerekesiyle Sosyal Yardm Sandndan verilen primleri alan hak sahiplerinin Salk Bakanlnn elektronik sistemine kaydolmasn ngren kayt ilemleri iin tannan sre geen Cuma gn son buldu. 14 Mart Perembe gn itibaryla Yunanistan geneli sosyal yardm primi alan 240.000 vatandatan 40.000 kadar sisteme kaydolmak iin Vatandaa Hizmet Merkezlerine (KEP) bavurmad. Bunlardan bir ksm gerekli evraklara sahip olmad iin sisteme kayt olamazken, bir ksm ise muhtemelen imdiye dek hak etmedii halde bu primleri ald ve yakalanaca korkusuyla KEPlere ayak dahi basmadlar. Salk Bakanl yetkilileri, yaplan kayt ilemleri sayesinde bugne kadar haksz yere bu primleri alm kiilerin artk sistem dnda brakldklarn vurguluyorlar. 14 Aznlka
Dedeaata (Alexandroupoli) 2 Nisan 2012 Pazartesi gn Evros Ticaret Odas konferans salonunda bir toplant gerekletiren Proje Planlama ve zleme Karma Komitesi (MESPE) Yunanistan ile Trkiye arasndaki Kipi-psala snrna kpr inas konusunu masaya yatrd. Komitenin bakanln Altyap, Ulatrma ve A Bakanl Genel Sekreteri Sergios Lambropoulos yapt. Karma komitede gerek Yunan tarafndan gerekse de Trk tarafndan ilgili bakanlk ve kurum temsilcileri yer alyorlar. Yunan tarafndan komitede yer alanlar arasnda Dileri, Altyap, evre ve Savunma Bakanlklar, Makedonya Trakya Merkezi Ynetimden Sorumlu Genel Sekreterlii, Dou Makedonya Trakya Eyalet Bakanl temsilcilerinin yan sra Egnatia Otoban A.. temsilcisi katldlar. Trk tarafndan da ayn dzeyde yetkililerin toplantya katld ifade edilirken, Trk tarafnn teknik adan Trkiye Karayollar Genel Mdrl tarafndan desteklendii kaydedildi. te yandan grmede Dou Makedonya Trakya Eyalet Bakanln Ynetici Sekreter Kostas Katsimigas temsil ederken toplantya T.C. Gmlcine Bakonsolosu Mustafa Sarn da katld. Yaplacak yeni kpr projesi ortak kararlarn alnmasn
gerektiren drt inceleme ve ina aamasndan oluuyor: 1. Mevcut durumun haritasnn izilmesi 2. Yeni gzergah ve kprnn yerinin belirlenmesini ieren yol projesi hazrlanmas 3. Kpr trnn ve ina eklinin belirlenmesi 4. Kprnn inas 5. Mevcut kprnn kullanlmaya devam edilmesi veya yklmas Toplantda 3 ay ierisinde harita izim ilemlerinin tamamlanmas amacyla Egnatia A. ve Trkiye Karayollar Genel Mdrlnn zel uzmanlarndan oluacak bir alt komisyon kurulmasna karar verildi. Ayrca taraflar ilgili anlay ve ibirlii protokoln de imzaladlar. Devamnda komitenin Kipideki mevcut kpry ziyaret ettii ifade edilirken bu ziyarete Dou Makedonya Trakya Eyaleti Evros Eyalet Bakan Yardmcs Georgia Nikolaounun da katld belirtildi. Ayrca Dou Makedonya Trakya Eyalet Bakanlnn bahse konu projeye yeni ve ada bir hudut merkezi ina ederek itirak edecei belirtildi. Bu amala ilgili projenin hazrlanmaya baland ifade edildi.
16
Aznlka
Dnyaca nl Hollywood starlarndan Tom Hanksn kendisi gibi aktr ve prodktr ei Rita Wilsonun babasnn soyunun skee (Xanthi) Yassrenden (Oreon) olduu tespit edildi. Gemiini ve soyunu skee ve skeenin dalk blgesinde arayan Wilson Yassrende birok akrabas olduunu tespit etti. NBCnin nl Kim olduunu sanyorsun? program erevesinde ksa bir sre nce skeeye gelen Wilson ekimler erevesinde yaplan aratrmalar sonucunda babasnn kendisinden bir mr saklad gereklere ulat. Babasnn sadece Yunanistandan olduunu bilen Wilson, babasnn Amerikaya g etmeden nce skeeden Bulgaristana getiini, daha sonra skeede Bulgar askeri olarak grev yaptn, ardndan evlendiini ve ilk ei ile ilk ocuunun hayatn kaybettiini renmi oldu. Amerikada Alex olarak tannan babasnn gerek isminin Hasan Halil brahimof olduunu renen Rita Wilson, babasnn 1920 ylnda skeenin dalk blgesinde bulunan Yassren kynde doduunu tespit etti. Babasnn evini bulabilmek iin Deniz Hachalilin
eliinde Yassrene kadar giden Wilson, babasnn evini bulma ve kuzenleriyle tanma frsatn yakalarken, Bulgar igali srasnda dedesinin ocuklaryla birlikte Bulgaristann Smolian kentine ge ettiini duyunca hayretler iinde kald. Wilsonun babasnn zorunlu olarak Bulgar Ordusunda grev yapmaya balad ve skee 4. Tabur eri olarak Bulgar igal glerinin skee ayanda grev yapt, 1949 ylnda Filibe Asker Mahkemesi tarafndan hapse mahkm edildii ve daha sonra sevk edildii toplama kampndan kamay baararak ABDye g ettii ortaya kt. Babasnn ilk evliliini 1945 ylnda Bulgaristanda bir Ermeniyle yaptn renen Wilson, bu evlilikten 2 yanda len bir vey kz kardeinin olduunu, babasnn ilk einin de doumdan 3 gn sonra ldn rendi. Bir dier kayda deer ifaat ise Rita Wilsonun Yassren kkenli babasnn Bulgaristanda komnizm dneminde Yunanistandan gelen siyas mlteci olarak dosyasnn bulunmas ve yakn takibe alnmas ve ayn zamanda T.C. Filibe Bakonsolosluu yetkilileriyle ilikisi olmakla sulanmas. Wilson Sofyada bulduu dosyada babasnn gerekte Trkiyeye kamay planlad iin tutuklandn rendi.
Aznlka
17
18
Aznlka
Denge
bram Onsunolu
ibram@tellas.gr
Yllk Kayp
Olduka yaygn bir alkanlk vardr, hastadan hastal gizlenmeye allr, zellikle ciddi veya lmcl bir hastalk sz konusuysa. Hastann yaknlar stlenir bu ii, bazen doktoru da mdahil ederler gerei gizlemeye. Tabi iyi niyetle yaplr bu, hastann morali bozulmasn diye, depressif tepki gstermesin diye. Ama sonunda bu gizlemenin bir sr yan etkileri ortaya kar. Amacm bunlar anlatmak deil. Bizim psikiyatride sk karlatmz benzer olaylardan biri udur. Psikiyatrik hastann yaknlar onu hastaneye yatrmaya getirirler, ama hastann kendisi korku ve hezeyanlar iinde buna kesinlikle kardr. Onun iin gezmeye kyoruz, kye gidiyoruz diye kandrlmtr. Akl hastanesine yatrlmak zere getirildiini farkedince, hastay yattrmak ve ikna etmek iin bazen iddet kullanmaya varncaya dek neler ektiimizi tahmin edemezsiniz. Yunan ekonomi gereinin politikaclar tarafndan Yunan halkndan gizlenmeye allmas yukardaki rnekleri anmsatyor. Onda sonra kanlmaz bir ekilde bu gerek ortaya kmaya balaynca meydana gelen yan etkiler. Ekonomik kriz patlak vereli yl oluyor, yldr ilgili gelimeleri yakndan izlemeye ve krizi anlamaya alyorum. Sonunda tabi ister istemez ben de kendime gre ve oluturduum grler uyarnca bir k yolu aryorum, ilgilenen her aktif vatanda gibi. Aradan ancak yl getikten sonra ekonomi gerei hakknda kabaca tmsel bir anlay sahibi olabildim, imdi. elikili demelerin, dzle kyoruz diye verilen ve ardndan yalanlanan teminatlarn, kararlatrlan ama uygulanmayan nlemlerin, battk batyoruz feryatlarnn, daralan gelirlerin ve artan vergilerin, ekonomideki hzlanan klmenin, ykselen isizliin ve ken yoksulluun arasndan yava yava su yzne kan gerek. imdi ben de bir gr sahibiyim diyebilirim. Buna gre 1) Yunanistann kamu borlarnn ynetilebilir duruma gelmesi iin 100 milyar evroluk deil, 200 milyar evroluk bir krkm yaplmas ve 2) ekonomide rekabeti yakalayacak yeni bir balang iin Yunan halknn refah dzeyinin %50 aa ekilmesi gerekiyordu. Bu gerek, uzun sredir geliyorum diye baran ama yneticiler tarafndan sesine kulak tkanlan kriz yl nce artk kapya dayandnda da aynyd, biliniyordu, bilinmemesi imknsz, ama itiraf edilmiyordu. imdi yl sonra yol at bunca tahribatn ardndan da ayn, takke dt, kel grnd, ama hl hk mk ve itiraf edilmiyor. Borlarmzn yeniden yaplandrlmasna, yani bir blmnn silinmesine-krkmna gerek yok, son evrosuna kadar deyeceiz derken, bu krkmn 25 milyardan 100 milyara ve bugne gelinen noktada 150 milyara ulaaca hatta aaca anlalyor; bu bir. Refah dzeyine gelince, neyse bu ve neyle llyorsa, gelirlerde, maalarda, ksacas satn alma gcnde d, her -be ayda bir ilan edilen yeni kesintiler, vergiler ve zamlar, her defasnda bu sonuncusu diye sz verildii halde, ve ileriye doru yeni bir balang yapamayp iki yl daha geriye saymas beklenen ekonomi, dk ve orta gelirli snflarn byk blmnn refah dzeyini %50 aaya ekti bile; bu iki. Bu arada yl boyunca ekonomide gerekletirilemeyen reformlar ve yapsal deiiklikler, bir adm ileri iki adm geri, kararszlk ve tereddt, krizden k yolunu uzattka uzatt. Troykayla imzalanan ikinci program sapmadan uygulanrsa, ekonomide bymenin 2014te balayayaca tahmin ediliyor. Sfr noktas, en iyimser tahminlere gre 2008deki refah dzeyinin kabaca yars olacak. 2009-10-11, kayp yl olarak tarihe geecek. *
Aznlka
19
Paradoks
Dimostenis Yacolu
dimostenis@rocketmail.com
Yalanla Yaamak
Getiimiz ay, Trkiyenin en deerli ynetmenlerinden Yusuf Kurenliyi yitirdik. Geen senenin sonlarna doru, onun Yreine Sor1 isimli filminin Atinadaki gsterimine katlmtm. Tuba Bykstn ve Kenan Ecenin barollerini paylat Yreine Sor, romantik ve zarif bir yaklamla, Trkiyede yzyllardr az-ok bilinen, ama tabu olarak telkki edildii iin aka konuulmayan gizli Hristiyanlar konusunu iliyor. Filmin yks 19. yzyln sonlarnda Trabzonun bir da kynde geiyor. ki gen, Esma ile Mustafa, birbirine aktr. Hayat ve gelecek, ancak birlikte olduklarnda anlamldr onlar iin. Ne var ki, bu akn nnde ok ciddi bir engel bulunmaktadr: Mustafa ve ailesi gizli Hristiyandr. Esma dahil herkes onlar Mslman sanmaktadr. te yandan, Osmanl Devleti, 1839 Tanzimat Fermanyla balayan ve 1856 Islahat Fermanyla devam eden srete yapt yasal dzenlemelerle Hristiyan tebaay Mslmanlarla birok bakmdan eit duruma getirmitir. slamdan irtidad edenler, zellikle bunlarn gizli Hristiyan olduklar da biliniyorsa, artk devlete cezalandrlmamaktadrlar. Kilise, gizli Hristiyanlarn artk dinlerini aklamasn istemektedir. Bu zor bir durumdur Mustafa iin. Bir tarafta kilisesi, cemaati ve ailesi, dier tarafta ak vardr. Hristiyan olduu bilinirse hayatnda Esma olamayacaktr. nk Mslman bir kzn Hristiyan bir erkekle evlenmesi, o dnemde, btn reformlara ramen, hala yasal ve tabii toplumsal olarak mmkn deildir. Mustafa, Esmay alp gtrecek ve durumunu aklayacaktr. Esmann anlay gstereceinden ve onu olduu gibi kabul edeceinden emindir. ki sevgili tam kamaya hazrlanmaktadr ki, Mustafann bykbabasnn vefat ve cenazesinde anneannesinin kocasnn aslnda Hristiyan olduunu ve bir Hristiyan mezarlnda gmlmesini istediini aklamasyla her ey deiir. Artk bir imknsz aktr Esma ile Mustafann ak. Yine de her eyi gze almaya hazrdrlar. Fakat toplumsal koullar ve kurallar, Esma ile Mustafann akndan daha gl20 Aznlka dr. Ve aklar uruna efsane olmalar gerekecektir. Baz insanlarn ve gruplarn dini inanlarn gizlemesi, kendilerini resmi veya ounluk dininin mensubu gibi gstermesi, sadece Trkiyeye, Dou Karadenize ve 19. yzyla zg bir durum deil. Bu, tarih boyunca ok yaygn olarak bavurulmu, gnmzde de hala birok grubun veya kiilerin bireysel olarak bavurduu bir varolma stratejisi. stelik bu strateji sadece din inanlarn gizlenmesiyle de snrl kalmyor. Birok insan etnik kimliini, bazlar siyasi grlerini, bakalar cinsel tercihlerini de gizlemek zorunda kald ve kalyor. zellikle farkllklara tahamml edilmeyen baskc rejimlerde ve toplumsal ortamlarda, tekiler, aznlklar, baskn olan zihniyetten, kltrden farkl dnen ve yaayanlar, bsbtn asimile olmak istemiyorlarsa, kendilerini farkl klan zellikleri bir ekilde muhafaza etmeyi arzuluyorlarsa, ki birok durumda bu zellikleri tamamen terk etmeleri mmkn de deildir, asl kimliklerini gizleyerek ve darya baskn zihniyeti, inanc, ideolojiyi, kltr benimsemi gibi grnerek hayatlarn srdrmeye alrlar. Yreine Sor filminde de ok gzel bir biimde gsterildii gibi, insanlar dinlerini (ve baka kimliklerini) gizlemeye zorlayan sadece devletin veya rejimin basks ve politikas deildir. Bu bask ve yasaklayc kanunlar kalksa bile, toplumsal evrenin, ellemin basks, mahalle basks, insanlar gizledikleri kimliklerini aklamaktan caydran bir unsurdur. Gizli kimlik tayanlar, bu kimliklerini aklamay engelleyen hibir yasal engel olmasa bile, srf evrelerinden gelecek bask ve tepkilerden korktuklar iin, -mi gibi yaamaya veya yalanla yaamaya devam ederler. O nedenle, bu yalanla yaama durumunu incelerken aslnda sadece totaliter ve otoriter rejimlere ya da ar baskc toplumlara odaklanmak yanl olabilir. Evet, bu olgu zellikle oralarda mevcuttur, ama btn dnyaya, her lkeye, her topluma yle bir baktmzda,
en bata, dinini gizleyenlerden ok daha fazla insann dinsizliini gizlediini grmyor muyuz? Gnmzde Tanrya ve dine inanmayan yzmilyonlarca insann kendilerini bir dine mensupmu gibi gsterdiklerini tespit etmiyor muyuz? Birok lkede resmi ideolojiyi aslnda reddeden insanlarn, resmi ideolojinin btn trenlerine katldklarn ve bu ideolojinin ateli birer takipisi gibi davrandklarn fark etmiyor muyuz? Bu olguyu ve bunun toplumsal, siyasi ve ekonomik sonularn en etrafl ve ayrntl biimde incelemi, yalanla yaamann teorisini formle etmi kii, u anda ABDdeki Duke niversitesinde iktisat profesr olan Timur Kurandr. Kuran, Trkeye Yalanla Yaamak / Tercih arptmasnn Toplumsal Sonular ismiyle evrilen kitabnda2 tercih arptmas olarak isimlendirdii davran kalbn inceler. nsanlarn dini inanlarn veya kimliini gizlemeleri bu tercih arptmasnn en belirgin ve en u rneklerindendir; belli koullarda, belli basklar altnda, aslnda hepimiz u veya bu konuda tercihlerimizi arptmak zorunda kalyoruz. Peki nedir tam olarak tercih arptmas? Tercih arptmas, toplumsal baskdan ekinen insann, sahip olduu dnceleri aklamaya, ifde etmeye cret edemeyip, toplumun kabul grd dnceyi destekler gibi yapmas sonucunda ortaya kan durumdur. Kii gerekte dndklerinin tam tersini dile getirdii iin kendisi hakknda da evresinde gerek olmayan bir alg oluturulmasn salar. Bylece o kiinin, biri gerekten inand, br darya yanstt ve toplumca ve toplumda g sahiplerince alglanan iki tercih kmesi vardr. Bu ikinci tercih kmesi, genelde toplumun ounluu tarafndan kabul grlen ve dlanmayan zellikleri iinde barndrr. Ama bazen ounluun kabul ediyor veya benimsiyor grnd politikalar, kurallar, davranlar, aslnda o toplumun sadece kk ama ekonomik ve siyasi adan gl bir blm tarafndan gerekten benimsenmitir. Toplumun dier kesimleri, yani toplumun ounluu, tercih arptmas yaparak o politikalarn, kurallarn, davranlarn srmesini salar. Sonra, bir gn, tercih arptmasna sebep olan etkenler, ncelikle korku ve bask, etkisini biraz yitirince, insanlar niden asl tercihlerini ortaya koyarlar ve yllarca sarslmaz, sorgulanmaz gibi grnen kurum ve kurallar kattan kuleler gibi kverir. Tercih arptmasnn en nemli toplumsal, siyasal ve ekonomik sonucu, ki bu ayn zamanda tercih arptmasna neden olan etkenlerin de sonucudur, hkim politikalarn, kurum ve kurallarn, uygulamalarn aka ve
samimi bir ekilde tartlmasna ve deerlendirilmesinin yaplmasna engel olmasdr. Bylece yanl ve zaaflarn tespit edilmesi ve dzeltilmesi ya da daha doru, daha verimli politikalarn, kurum ve kurallarn ve uygulamalarn benimsenmesi mmkn deildir. nsanlar kalclaan bu yanl ve zaaflara katlanarak ve bunlar grmyormu gibi yaparak yaamlarn srdrmek zorunda kalrlar. Tercih arptmas sadece samimiyetsiz deil, ayn zamanda insanlar ve toplumu ahlakszlatran bir stratejidir de. ounluun belli bir deerler sistemini, belli bir ideolojiyi, belli bir dini benimsemi olduu veya belli bir etnik kkenden olduu bir toplum dnelim. Eer bu toplumda farkl din, kltrel deerlere sahip olanlar, etnik kkenleri farkl olanlar, gerek deerlerini ve kimliklerini gizleme derecesinde tercih arptmasna gidiyorlarsa, bu toplum o insanlar yalana, ikiyzlle, riyakrla zorluyor demektir. ou zaman ounluk, en azndan ounluk iindeki hkim gler, kimliklerini gizleyenlerin asl kimliklerinin de farkndadr. Ama onlardan yine de kimliklerini gizlemelerini, hkim grubun kimliini benimsemi gibi konumalarn ve davranmalarn ister. Kimliklerini gizleyen gruplar biz de sizdeniz dediklerinde ounluk ve ounluun hkim gleri bundan memnuniyet duyarlar, ama yine de onlar kendilerinden kabul etmezler. Bu bir tr hkimiyet kurma boyun edirme oyunudur. Bir tr zulmdr. Ve kukusuz ahlakszlktr. Peki, toplumlarda, hakim gruptan farkl bir kltre, dine, etnik kkene, hatta farkl bir cinsel tercihe sahip insanlar yalanla yaamaya, tercih arptma stratejisine bavurmaya mecbur brakamamak iin ne yaplabilir? Elbette daha zgr bir ortam salanabilir ve salanmaldr da. Ama nasl? Bu nasl sorusuna 2011 Nobel Bar dln alan kadndan biri olan Yemenli insan haklar aktivisti ve gazeteci-yazar Tawakkul (Tevekkl) Karman ok arpc, biraz artc ama bilgece bir cevap veriyor: Kendisiyle yaplan bir rportajn sonunda Karmana u soru soruluyor3: Bar ve demokrasi iin herkesin yapabilecei bir ey ne olabilir? Tawakkul Karman, ne de olsa bir gazeteci-yazar olduundan, ondan bu soruya ifade zgrlnn nemine dikkat eken bir yant vermesi beklenirdi. Nitekim, yant herkes, herkesin ifade zgrln savunmaldr cmlesini de ieriyor. Ama Karman, ifade zgrlnden nce, ok daha nemli kabul ettii bir eye vurgu yapyor: Bakalarnn farkl olma hakk. En nce, ifade zgrlnden bile nce, herkes bakalarnn farkl Aznlka 21
olma hakkna inanmaldr ve bu hakk savunmaldr, diyor. Eer biz, kendimizin farkl olma hakkna sahip olduumuza inanyorsak, mutlaka bakalarnn farkl olma hakkn da savunmalyz, diyor. Devletten nce, uluslararas kurululardan nce, STKlardan nce, biz, bireyler olarak, bakalarnn farkl olma hakkna en bata inanmal, sonra da o hakk savunmalyz. Tabii korku ve basknn hkm srd lkelerde byle bir hakk alenen savunmak kolay deil. Ama o lkelerde bile ounluktan bireylerin yalanla yaamak zorunda kalan kiilere yardm edebildiini, gizlice de olsa destekleyebildiini biliyoruz. Kald ki demokratik ve zgr olarak nitelendirilebilecek lkelerde de eitli toplumsal koullar yznden yalanla yaayanlarn, kimliini gizleyenlerin -- saylar nispeten az da olsa -- mevcut olduunu gryoruz. te o lkelerde, kimsenin kimliini gizlemeye mecbur kalmamas iin, ounluktan bireylerin, bireysel olarak veya rgtl biimde, herkesin farkl olma hakkn savunmas hem mmkndr, hem de bence arttr. Yalanla yaama durumu veya tercih arptmas belki tamamen ortadan kaldrlamaz, ama asgariye indirilebilir. Yalanla yaayanlarn en aza indirildii bir toplum, muhtemelen daha sakin, daha huzurlu bir toplum olmayacaktr. Farkl kimliklerden, farkl ideolojilerden, farkl dnya grlerinden kaynaklanan ihtilaflar, anlamazlklar devam edecektir. Ama byle bir toplum hi phesiz daha zgr, daha demokratik, daha salkl, daha samimi ve daha ahlakl bir toplum olacaktr. *
Dipnotlar: 1. Yreine Sor (2010). Ynetmen: Yusuf Kurenli, Yapmc: Nesteren Davutolu, Oynayanlar: Tuba Bykstn, Kenan Ece, Hakan Eratik v.d. http://www.intersinema.com/yuregine-sor-filmi/ 2. Timur Kuran: Yalanla Yaamak / Tercih arptmasnn Toplumsal Sonular (eviren: Alp Tmertekin). stanbul: Yap Kredi Kltr Sanat Yaynclk, 2001. http:// www.ykykultur.com.tr/kitap/yalanla-yasamak-tercihcarpitmasinin-toplumsal-sonuclari (Kitabn ngilizce orijinali: Private Truths, Public Lies: The Social Consequences of Preference Falsification. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1995) http://www.hup.harvard.edu/catalog.php?recid=26334 3. Interview with Tawakkol Karman, Nobel Peace Prize laureate 2011, Sheroes, by Espen Rasmussen for the Nobel Peace Center. (http://www.nobelpeacecenter.org/en/exhibitions/sheroes-nobel/) ve http://youtu.be/fvIQi5jhryk (YouTube).
ekonomik frsatlar var. lerlemenin ok iyi bir yolunun irketler evlilii olduunu ve ortak i yaplmasnn ilerlemeyi salayacan dnyoruz. Herkesin avantajna olmayan ekonomik dzenlemeler ok uzun mrl olmaz. Aznlmz da burada ok nemli bir dostluk kprs ve ok nemli bir ekonomik ba ilevi grebilecek konumdadr. Ben de Atinada, Yunan makamlaryla ok iyi bir ibirlii iinde ilikileri srdrebilmek iin elimden gelen gayreti gstereceim. Urasn ardndan Yeni Trk Bykeliye grevinde baarlar dilediklerini belirterek gazetecilere aklamada bulunan Eyalet Bakan Aris Yannakidis, yaplan grmede blgesel ibirlii konusunun ele alndn belirtti. K aylarnda tamas nedeniyle blgede zarara neden olan Evros (Meri) nehri konusu hakknda Trk yetkililerle karlkl gr alveriinde bulunduklarn kaydeden Yannakidis, Yunanistan Trkiye ve Bulgaristann masaya oturarak bu sorunu merkez ve yerel bazda ele almalar gerektiini belirtti. te yandan turizm konusunda da ibirliinin nemine deinen Eyalet Bakan, getiimiz gnlerde stanbulda turizm fuarna katldklarn hatrlatt. Yannakidis ayrca lkeleraras ibirliinin lke vatandalarnn karlar gz nne alnarak yaplmasnn nemine deindi. Bir gazetecinin blgemizde oluturulmas dnlen serbest ticaret blgesi (EOZ) konusunda orludaki serbest ticaret blgesine yaplan ziyareti hatrlatarak, Blgemizde oluturulmas planlanan EOZ hakknda Trkiyeden bilgi almay dnyor musunuz? eklindeki sorusunu yantlayan Eyalet Bakan, EOZ konusunun merkezi hkmeti ilgilendiren bir konu olduunu hatrlatarak, Eyalet Bakanl olarak biz EOZ hakkndaki raporumuzu hazrlayp Bakanla sunacaz. Ardndan alnacak son karar ve AB nezdindeki giriimler hkmet tarafndan yaplacak. dedi. Kerim Uras ve beraberindeki heyet Eyalet Bakanl ziyaretinin ardndan Gmlcine (Komotini) Belediyesine getiler. Uras ve beraberindeki heyeti Gmlcine Belediye Bakan Yorgos Petridis, Bakan Vekili Rdvan Molla sa ve Belediye Bakan Yardmcs Mehmet Deveciolu karladlar. Grmenin ardndan gazetecilere aklamalarda bulunan Trk Bykeli, Belediye Bakan ile son derece yararl bir grme yaptklarn kaydetti. Belediyelerin halkn yannda olan kurulular olduunu dile getiren Uras, Belediye Bakan Petridisten blge hakknda bilgi aldklarn ve Yunanistan ile Trkiye arasndaki ibirliinin gelimesinin nndeki en nemli engellerden biri olan vize sorununu grtklerini belirtti. Uras, vize konusunda bir ksm kolaylklar salanmasyla birlikte Yunanistan ziyaret eden Trk vatandalarnn saysnda %180 orannda arttn hatrlatt. Gmlcine Belediye Bakan Yorgos Petridis de 24 Aznlka
Trkiyenin Atina Bykelisi Kerim Urasa ziyaretinden dolay teekkr ederek balad konumasnda Urasa Gmlcine Belediyesinin uzun yllardr Trkiyedeki belediyelerle yrtt ibirlii almalarn aktardn syledi. Kerim Uras ve beraberindekiler daha sonra T.C. Ziraat Bankas Gmlcine ubesini ziyaret ettiler. Trk Bykeli T.C. Ziraat Bankas Gmlcine ube Mdr Vekili ar zmirliolu ile bir sre grtkten sonra Rodop PASOK Milletvekili Ahmet Hacosman brosunda ziyaret ettiler. Trkiyenin Atina Bykelisi Kerim Urasn leden sonra programna Gmlcine Seilmi Mfts brahim erif i ziyaretle balad. Uras ve beraberindekiler daha sonra Gmlcine Trk Genler Birliini (GTGB) ziyaret ettiler. GTGBde katlmclara hitap eden Trk Bykeli u ekilde konutu: Gmlcine Trk genler Birliinin deerli yneticileri, Sayn milletvekilim, Sayn Parti Bakanm, sayn deerli mftm, deerli arkadalar, sivil toplum kurulularnn deerli yeleri, deerli soydalarm hepinize her eyden nce geldiiniz iin ok teekkr ediyorum. Aranzda bulunmaktan ben ve arkadalarm adna onur duyuyoruz. Her eyden nce bu gecikme iin zr diliyorum, nk gittiimiz her yerde ok doyurucu grmeler yapyoruz, ayrlmak zor oluyor gerekten. Bugn buradaki kucaklama, u yamura ramen buraya gelmeniz, bu salonu doldurmanz bizim ne kadar kalpten kalbe bir ilikimiz olduunu, birbirimize kar ne kadar scak duygular iinde bulunduumuzun somut bir gstergesini oluturuyor. Onun iin de hepinize ok teekkr ediyorum, kranlarm sunuyorum. Deerli soydalar, benim Atinada greve balamamn iki buukuncu ay, 8 Aralkta gelmitim. Youn bir dnem oldu. Bykeliler toplants oldu, gittim geldim, Edirneden dnte buradan getim. Fakat size urayamamann znts iinde gelip gemitim. Tekrar gelip byle size hitap etmekten de byk mutluluk duyuyorum, onu da ifade etmek istiyorum. Ancak buraya ilk geliim deil, nc geliim,belki de drdnc geliim. Bir sene nce Sayn Bakanmzla birlikte heyet olarak
gelmitik. Ondan nce de, eimle birlikte o zaman yaz vaktiydi, daha nceki bakonsoloslarmzdan biriyle gelip burada, u bahede genlerle birlikte kahve imi, oturup sohbet etmitik. Dolaysyla, Gmlcine Trk Genler Birliinin buradaki yaam iindeki nemini, buradaki sosyal hayat zerindeki pozitif katksn gzlerimle o zaman grme ve ahit olma olana bulmutum. O zaman deiik yneticiler vard, fakat gene ayn ruh, ayn canllk devam ediyor, onu grmekten de byk mutluluk duyuyorum. Gerekten bu tr kurulular toplumun yaamnda ok nemli yer igal ediyorlar. Onun iin verdiiniz destek ok nemli. Her geen gn daha da glenerek, daha da byyerek ve faaliyetlerini byle her trl boyutuyla, seramiiyle, ebrusuyla, genlik faaliyetleriyle srdrmesi aslnda bir takm hakl olmadna inandmz ve iimize sinmeyen bir takm kararlara aslnda verilebilecek en iyi cevap. Biliyorsunuz biz buraya dostluk mesajyla geldik. Dolaysyla her eyden nce vermek istediim mesaj, sadece sizlere deil, buradaki Yunanllara, buradaki dier bizi izleyenlere, iadamlarna, yerel yneticilere her eyden nce dostluk ve bar mesaj. Bu mesaj vermek iin de ok nemli bir dnemden getiimize inanyorum. Biliyorsunuz Trkiye ekonomisi ylda %10 byyor. Ekonomimiz ok kr ok dinamik bir ekilde her geen gn daha da geliiyor, kvan duyacamz byk atlmlar yapyoruz. Ben kendi Bakanlm hesabna syleyeyim, ben Bakanla girdiimde 1980lerde 160 misyonumuz varken, imdi 225 misyona ktk. Dnyann her kesine artk uzanyoruz. Bu her kurum ve kuruluumuz iin de geerli, ekonomimiz iin de geerli ve lkemizin dnya siyaset sahnesinde arl da her geen gn artyor. Bunu da sylemekten bir Trkiye Cumhuriyeti temsilcisi olarak kvan duyuyorum. Bu tabi ayn zamanda nemli komumuz Yunanistanla ilikilerimiz bakmndan da nemli. Buraya da nemli kaplar ayor, nemli frsatlar veriyor. Ve biz Yunanistann iinde bulunduu skntlardan bir an nce kurtulmasn mit ediyoruz. Bunun iin de destek vermeye hazr olduumuzu bir kez daha aka burada huzurunuzda ifade etmek istiyorum. Sabah bu mesajlar grtm yneticilere de ilettim. Ve aslnda krizlerin ok byk frsat dnemleri olduunu vurguladm. Burayla ibirlii yaplmasn, ortaklaa projelerin altna imza atmamz, birlikte ortaklklar kurarak ekonomiyi gelitirmemizi, bu blgeyi, bir zamanlar Avrupa Birliinin en geri ekonomik blgesi olan bu blgeyi, belki de Yunanistann dinamik motoru haline, ekonominin en gl olduu yer haline getirmemiz gerektiini anlattm ve buna inanyorum. Bu mesajla sizin de ok nemli bir rolnz olduuna inanyorum; o da dostluk kprs rol. Hem Yunanca hem Trke bilen soydalarmz olarak sizin Yunanistann
kalknmasnda ve Trkiye - Yunanistan ilikilerinin daha da gelimesinde oynayacanz ok nemli roller olduuna inanyorum. Biliyorsunuz amz deiiyor, artk zihniyetler deiiyor, dnya deiiyor, dengeler deiiyor. Bunun iin de artk gemie yle yavaa bir perde ekip, bir snger ekip ileriye doru bakmamz gerektiine inanyorum. Tabi gemite olanlar unutmak anlamnda, ekilen skntlarn hepsinin farkndayz, hepsini ok yakndan biliyoruz. nk biliyorsunuz ben 5 yldr Kbrs ve Yunanistan ileriyle urayordum Bakanlkta. Kbrs mzakerelerini de yrtyordum, Yunanistann ekonomik sorunlaryla ve dier aznlk konularyla da yakndan ilgiliydim. Dolaysyla ekilen skntlar ok iyi biliyorum, bunlar unutmak anlamnda sylemiyorum. Ama ileriye doru bakp, artk burada nasl ileri gideriz, nasl daha iyi bir gelecek kurarz bunun muhasebesini yapmak gerektiine inanyorum. Burada tabi bu zihniyet dnmn hemen yapmak kolay olmayacak. Grdm kadar ile bunu iine sindiremeyen, daha hl gemie akl kalan, gemiteki baz olumsuzluklar byten, Trkiyenin bymesinden ekinen, korkan, suni duvarlar rmek isteyen zihniyet olduunu gryorum. Biraz nce Bakonsolosluumuzda buradaki basnn tercmelerini okudum. Sa olsunlar ilgilerini eksik etmemiler. Burann bir yerel gazetesi var, zannediyorum 2.000 tirajl bir gazete, beni olduka eletirel ifadelerle uzun uzun yazm. lgileri iin kendilerine teekkr ediyorum. Tabi burada gazeteyi okurken unu da grdm; byk bir amazlar var. Yani ne diyorlar, buradaki soydalara, buradaki aznla Trk demeyin. Peki, ne diyelim? Mslman deyin. Peki, Mslman diyoruz, bu sefer alm bugnk haberde diyor ki, ben Atinadaki ve Selanikteki camiye ve mezarlk eksikliine iaret ettim, bunun bir an nce zlmesini beklediimizi ve zleceine inandmz vurguladm. Bykeli mesajnda, internette duruyor, isteyen okuyabilir. Biz hedefi bytmz, btn Mslmanln liderliine soyunmuuz ve hepsinin hamisi olmuuz. imdi demek ki, yle de desek, byle de desek eletiri alyoruz. Bari iimize bakalm, onlar istediklerini sylesinler, biz de onlar ilgili okumaya devam edelim arada bir. Ben 5 senedir elenmek iin frsat bulduka okuyorum ama bizim yapacak daha ok byk ilerimiz var. Nedir o iler? Ekonomik frsatlar, burann ekonomik kalknmasn salamak, sosyal kalknmasn salamak. urada hemen kapnzn eiinde koskoca Edirne var, stanbul var, arkasnda Ankara, Bursa, byk ehirler var, biraz aada zmir var, Ege var, urada Atina var, Selanik var, siz tam ortasndasnz. Bu kadar byk metropollerin ortasnda oturan aznlmz olarak ok daha yksek noktalara, ok daha zengin noktalara gelmemeniz iin hibir sebep yok. Bu durumdaysak bunun nndeki enAznlka 25
geller sunidir bence. Bu suni engeller de tek tek ortadan kalkyor, kalkmasna biz de yardmc olacaz. Yapc anlamda yardmc olacaz. Bir dieri de biliyorsunuz eitim. ok kr eitim konusunda da ok iyi admlar atld bugne kadar. Tantm grtm bugn belediye bakan yardmclar, vali yardmclar, soydalarmz eitim dzeyleri ok yksek insanlar. Eitim her kapy aan bir anahtar biliyorsunuz. Dolaysyla buradaki nitelikli soydalarmz en byk gvencemiz. Prl prl genlerimiz var. Darda grdk. Arkadan gelen yeni nesiller var. Dolaysyla arkamz salam, gveniyoruz. Biz de Atinada elimizden geleni yapacaz, elimizden gelen imknlarla. Bu bir bayrak yardr. Ben her gn ie gittiimde duvarda, mstear arkadamz bilir, byklerimizin resimleri vardr. 20 - 30 tane resmin nnden geerek giderim. Bu da nemli bir grev, nemli bir sorumluluk yklyor insana. Bu bayrak yarnda biz de alacaz bayra. Bir yerden alacaz ve bir yere brakacaz. O bayrak yarnda ne kadar ileri tarsak o kadar iyi. Bu duygularla hepinize selam ve sayglarm sunuyorum. Teekkr ediyorum geldiiniz iin. GTGBnin Trk Bykeli onuruna dzenledii mzik gsterisinin ardndan Uras ve beraberindekiler Yasskyye (asmos) getiler. Yassky Belediyesini ziyaret eden Kerim Uras Belediye Bakan ve Bat Trakya Trk Aznl Danma Kurulu Bakan smet Kad ve Belediye yetkilileri karladlar. Belediye hakknda smet Kaddan bilgi alan Trk Bykeli daha sonra Yalml ve Bekirky ziyaret etti. Ziyaret programlarnn tamamlanmasnn ardndan Trk Bykeli Kerim Uras onuruna Bat Trakya Trk Aznl Danma Kurulu (DK) akam yemei verdi.
Trkiyenin Atina Bykelisi Kerim Uras 8 10 Mart tarihlerinde Bat Trakyaya dzenledii resmi ziyaretin ikinci gnnde skee ilinde temaslarda bulundu. Trk Bykeli Kerim Uras 9 Mart Cuma gn skee ilinde ziyaretlerde bulundu. T.C. Gmlcine Bakonsolosu Mustafa Sarnn arlad Trk Bykelinin skee ili ziyaretine Trkiyenin Atina Bykelilii Mstear lhan ener ve Gmlcine Bakonsolosluundan da Berin Okur elik ettiler. skeeye gemeden nce sabah kahvaltsnda Gmlcinede Bat Trakyal iadamlar ile bir araya gelen Kerim Uras Yunanistan ile Trkiye arasndaki ticaret hacminin karlkl olarak artmas gerektiini ve bu konuda iadamlarna nemli grevlerin dtn dile getirdi. Uras ve beraberindekiler daha sonra skee iline getiler. skeede Trk heyeti ilk olarak Dileri Bakanlnn skeedeki (Xanthi) Siyasi ler Brosu efi Bykeli 26 Aznlka
Alexis Alexandrisi ziyaret etti. Kerim Uras ve beraberindeki heyet Dileri Bakanlnn skeedeki Siyasi ler Brosunda Bykeli Alexis Alexandris ile yaptklar grmenin ardndan skee Belediyesine getiler. Uras ve beraberindeki heyeti burada skee Belediye Bakan Mihalis Stilyanidis karlad. Yaplan grmede Trk Bykeli Yunanistandaki ekonomik krizin bir an nce almasn arzu ettiklerini ve kendilerinin de bu konuda ellerinden gelen destei vermeye hazr olduklarn dile getirdi. skee Belediyesi olarak Trkiyedeki Biga ve Beikta belediyeleri ile Karde Belediye olduklarn dile getiren Stilyanidis de Trk Bykelinin kendilerini ziyaretinden dolay teekkr etti. Yaplan grmede Kerim Uras ayrca vize konusunda bir ilerleme yaanrsa Yunanistan genelinin yansra blgeye de ok daha fazla Trk turist geleceine inandn ve bunun da ehir ekonomisine nemli katklar olacan dndn syledi. Uras ayrca Trkiyede 6 milyar Euro civarnda Yunan yatrm bulunduunu, bu rakamn giderek arttn kaydetti ve sz konusu ekonomik dinamizmden yararlanlmas gerektiini belirtti. Trk heyeti ile Belediye Bakan arasnda yaplan grmede belediyenin faaliyetleri, ikili ibirlii ve ekonomik ilikilere deinildi. Blgede ortak i yaplmasnn iktisadi kalknmay salayacann kaydedildii grme taraflarn hediyelemesiyle tamamland. Uras ve beraberindekiler daha sonra skee milletvekili etin Mandacy brosunda ziyaret ettiler. Milletvekiliyle yaplan grmenin ardndan Uras ve beraberindekiler skee Muzaffer Saliholu Aznlk Ortaokul ve Lisesini ziyaret ettiler. Aznlk Okullar Koordinatr Nikos Papageorgiounun da hazr bulunduu ziyarette Muzaffer Saliholu Aznlk Ortaokul ve Lisesi sahibesi Saime Krldkme adna ei Rza Krldkme Trk heyetine okulda grev yapan retmenleri tantt. Okul yetkilileriyle yaplan grmenin ardndan Trk Bykeli ve beraberindekiler cuma namazn klmak amacyla Snne Camiine getiler. Snne Camiinde klnan Cuma namaznn ardndan skee Seilmi Mftln ziyaret eden Kerim Uras, skee Seilmi Mfts Ahmet Meteden yaplan almalar hakknda bilgi ald. Daha sonra ehir meydannda hatra fotoraf ektiren Uras ve beraberindekiler yryerek skee Trk Birliine (TB) getiler. TB Bakan Ahmet Kara tarafndan kapda karlanan heyet skee Trk Birliindeki grmede Birliin hukuk durumu ve faaliyetleri hakknda bilgi aldlar. skee Trk Birlii Bakan Ahmet Karann ardndan katlmclara hitap eden Trk Bykeli Kerim Uras u ekilde konutu:
Deerli Bakana nazik ifadeleri iin ok teekkr ediyorum. Deerli soydalar, sizin aranzda bulunmak benim iin de byk bir mutluluk vesilesi. ok nemli bir gn. Dn Gmlcinede gzel zengin bir program yaptk. Bugn skeede sizlerle kucaklamak, grmek, gerekten ok gzel. Hepinize geldiiniz iin teekkr ediyorum. Biliyorsunuz, burada girerken nemli bir eksiklik var. Dikkatimi ekti, nnde de resim ektirdik. Kapnn zerindeki tabelanz eksik. Tabela yok! O da tabi manidar. Bu aslnda Avrupa birlii (AB) hukuk alan iinde bir isimden korkarak, tabelann konmasna kar kmak, insanlarn kendilerini nasl grdn inkr edip baka trl gstermek, dorusu ok byk bir eksiklik. Bunun da en ksa zamanda dzeleceine inanyorum ve bekliyorum, mit ediyorum. Bugnk ada artk bunlar geride brakmamz gerektiini dnyorum. Eer siz hepiniz burada kendinizi nasl grdnz farkl gstermek istiyorlarsa ve sizin kendinizi nasl grdnz inkar ediyorlarsa, o zaman bunun yerine bir ey koymak lazm. imdi bu nedir? Mesela Trk demek yasak. Peki, ne serbest? Japon Birlii deil herhalde. Nedir yani? Buras nedir, onu bir sorgulamak lazm. Bu soruyu sorunca, zaten cevap kendiliinden ortaya kyor. Burada insanlarn kendini nasl grd belli, u tablo belli, u tablo ortada. Burada faziletli mftmz yanmzda, az nce Snne Camiinde cuma namazn eda ettik beraber, ok gzel oldu. Deerli milletvekilimiz burada, eski milletvekilimiz burada, sizler buradasnz, btn kurum ve kurulularyla ok canl bir tablo var karmzda. Bunu ben ancak eski bir anlaya ve artk mrn tketmi bir anlaya balayabiliyorum, baka bir eye balayamyorum. Bu inkrcln da, herhalde gnlerinin sayl olduunu dnyorum ve yle mit ediyorum. Tabi hukuki bir sre olduu iin, ben de Trkiye Cumhuriyetini temsil eden bir diplomat olarak hukuk srelerine veya lkenin iilerine karmaya hakkm olmad iin daha fazla bir ey sylemek istemiyorum. Fakat bu eksiklii de, burada ifade ederek ve belki de fazla stne basmadan devam ederek, eksiklii ve beklentimizi vurgulayarak brakmak istiyorum. Hepinize geldiiniz iin ok teekkr ediyorum. Karlkl hediyelemelerle sren TB ziyaretinde ayrca, DEB Partisi skee l rgt Genlik Tekilat da Trk Bykeliye yeni amblemlerini ieren bir tabloyu hediye ettiler. Trkiyenin Atina Bykelisi Kerim Uras TB ziyaretinin ardndan Mustafova (Miki) Belediyesine geti. Belediye Bakan Mustafa Cukal ve belediye yetkilileri tarafndan karlanan Urasa belediyenin yrtt faaliyetler hakknda bilgi verildi. Uras ve beraberindekiler Mustafova Belediyesindeki grmenin ardndan ahin (Ehinos) kyn ziyaret et-
tiler. ahinde vatandalara hitap eden Trk Bykeli u ekilde konutu: Deerli ahinliler hepinizi saygyla selamlyorum. Anavatann size selamlarn, sayglarn, sevgilerini getiriyorum. Biliyorsunuz ahin, ok zellikleri olan bir kymz ve bizde ok mstesna bir yeri var. Onun iin buraya gelmekten, sizlerle birlikte olmaktan ve sizlere seslenmekten byk bir onur ve sevin duyuyorum. Saolun, bugn de geldiniz, toplandnz. Hatrlyorum bir sene nce gece vaktiydi. Gene buradaydk. O zaman Sayn Bakanmzla uraya park edip, buradan yrmtk byle ve yollar insanlar almyordu. Hakikaten ok kalabalkt. O gn geldi gzmn nne. Buradan zaten Sayn Bakanmz ald hzla seimlere bir gitti, Konyada %80 oy toplad. Sayn Bakanmzn da sizlere ok selamlarn ve sevgilerini getirdim. Biliyorum zel bir yeri var ahinin. Daha sonra her gittiimiz yerde yahu o ahin neydi yle diye anlattn ok grdm. Dolaysyla, hepimiz sizi hatrlyoruz ve sevgiyle kucaklyoruz. Ben bu duygu ve dncelerle hepinize hrmetlerimi sunuyorum. Atinaya gelirseniz mutlaka bekliyorum inallah. Kendinize iyi bakn. Allaha emanet olun. Kerim Uras ve beraberindekiler daha sonra Ketenlik (Kentavros) kyne getiler. Dou Makedonya Trakya Eyalet Bakan Yardmcs rfan Uzun ve yerel yetkililerin yan sra ky meydann dolduran cokulu kalabalk tarafndan karlanan Kerim Uras halka yapt konumada, souk havaya ramen kendisini bekleyen ve meydan dolduran Ketenlikli vatandalara teekkr etti. te yandan kendisini fahri hemeri ilan eden Ketenliklere kranlarn sunan Trk Bykeli ayrca kydeki ocuk kulb ve ktphaneyi de ziyaret etti. Ketenlik ocuk kulbnde eitim gren kk rencilerin okuduklar ocuk arklarn dinleyen Uras krein faaliyetleri hakknda bilgi ald. Ketenlik ktphanesini de ziyaret eden Trk Bykeliye ktphane grevlisi Nazmiye Kalenci yaptklar almalar hakknda bir sunum yapt. Ktphanede yaplan grmede ayrca Kerim Urasa, Mstear lhan enere ve Mustafa Sarna yresel hediyeler takdim edildi. te yandan Eyalet Bakan Yardmcs rfan Uzun Ketenlik ky hakknda bilgilendirmede bulunurken Kerim Uras da ktphaneye kitap ve bilgisayar verilmesini dile getirdi. Ketenlik ziyaretiyle skee programn tamlayan Trkiyenin Atina Bykelisi Kerim Uras ve beraberindekiler daha sonra Mustafova Belediyesinin onurlarna verdii akam yemeine katldlar. Yemein ardndan skee milletvekili etin Mandacnn evine urayan ve kahve ien Trk heyeti 10 Mart Cumartesi gn ise Kozlukebir (Ariana) Belediyesini ve Kavalay ziyaret ettiler Aznlka 27
28
Aznlka
g_doudos@yahoo.com
!
, 2009 , . , . , . , , ! , . , , , , ... , . . , , ( ) . (, ) 1974 , , , . . ..
, ; , , . . 60.000.000 30.000.000 ! 28 , , ! , ,
Aznlka
29
! , . .. ! , , . . ! , , , . , ! , , ! , , , , ! , , , , , ! , ! , . , ! , , . , ! . , , . ,
30
Aznlka
Aznlka
31
Alg(lamak)
Herkl Millas
millas@otenet.gr
Bunlar gndeme getirmemin nedeni donmu toplumsal atmalarn zamanla, hatta bazen birden denebilecek ksa bir srede zlebileceklerini de hatrdan karmamann gerektiini hatrlatmaktr. Bat Trakyada anadil konusundaki bu gelimeler en azndan benim iin ok yanl bir ders olmutur. Etnik anlamazlklarn temel sorunlarndan olan anadil sorunu, kayglarn aldnda ve empatinin arttnda sorundan, kltrel bir birletirici araca dnebiliyor. Ancak bunun salanmas iin anadil konusunun aka konuulmas gerekir. Aka derken konuyu eip bkmeden ne olduunu sylemek demek istiyorum. yle: Anadil evde konuulan, ocuklarn anneleriyle konutuklar dildir. Bu dilin retilmesi ve renilmesi ise iki eksende savunulur: 1) insann anadilini renmek ve kullanmak insan hakkdr, 2) anadilin renilmesi ve bu dilde eitim pedagojik adan yararldr, byle bir retim insann gelimesi iin gereklidir. Ancak tartma bu erevede yrtlrken baka bir boyut hi dile getirilmiyor. Ulus-devletler nasl bir dili seip onu resmi dil olarak ve ona anadil diyerek yaygnlatrmaya alyorsa etnik gruplar da ayn ekilde bir dili semekte, onu anadil diye kabul etmekte ve resmiletirmeye almaktadrlar. Bunu yaparken de baz baka anadilleri grmezlikten gelmektedirler. rnein, Trkiyede Krteyi (Krmani) anadil adna savunanlar Zazacann eitimini ikincil sayar gibidirler. Bat Trakyada Pomaka aznlk tarafndan anadil olarak gndeme getirilmiyor. Anadilleri Rumca olan Girit Trklerinin ve anadilleri Trke olan Karamanllarn anadilleri de unutulmaktadr. Bu durumlarda bir etnik kimlikle ilikili saylan bir dil anadil statsne karlmakta ve eitimi gzetilmektedir. Sorun ise, anadil hakknda kullanlan argmanlarla yani, insan hakk ve pedagojik yarar ile- gzetilen ama arasndaki tutarszlk ve gerilimdir. Yani seilen ve nerilen dil, ki buna etnik gruplarn resmi dili olarak da grlebilir, siyasi, ideolojik ve kimliklerle ilgili bir dildir. Anadil tartmalar da bu yzden pedagojik ve hak alanndan ister istemez siyasete kaymaktadr. Sevindirici olan yukarda szn konusu ettiim seminerlerde Trke renenlerin olay siyasiletirmediklerini grmemdir. Bu da belki en belirgin deiikliklerden biridir: insan haklaryla kolektif haklarn ayrmaya balamalar. *
DAINIK GZLEMLER
bram Onsunolu
ibram@tellas.gr
geen hafta kendini Balkananatolia diye adlandran ve balca yeleri Trakyal aznlk ve ounluk mensubu olan bir mzik grubu saz alp ark syledi. ki vatanda grubu arasndaki toplumsal blnmeyi mzikleriyle amaya ynelik maceralar, 15 yl kadar nce, o zaman henz 20 yalarndayken, Gmlcinede, geleneksel alglarn yannda modern elektrikli alglarn da eliinde tm Akdenizden halk mzii alarak ve geleneksel ve ada Yunanca ve Trke arklar syleyerek balamt. yi mzisyen ve gzel sesli olmalarna ramen, geimlerini mzikten deil de, yksek diplomalar gerektiren mesleklerinden salyorlar. Mzii seviyorlar, bunu ken36 Aznlka
Ekonomik krizin sefaleti, siyas krizin neredeyse aresizlii ve nmzdeki kmazn iinde, Balkananatolia ocuklar, mzik yaparak ve ark syleyerek, Yunanca halk ve rebetika, geleneksel Trke k ve aman ve Yunanca zmir trkleri, Bulgarca ve Emenice trkler ile, ou kendi dzenlemeleri, mzii gnmzn jazzna yaklatrarak, ksa bir gnl ferahl sundular. Siyas kmaz, yoksulluk tehdidi, krlan mermerler ve atee verilen binalar ortamnda, farkl kimlikler arasnda kpr kurmak iin yeni bir dnyann arksn syleyerek, toplumlarnn sorununu kltrel ham maddeye dntren Trakya ocuklaryla Akdenizde Balkanlardan Anadoluya dek dnyann en eski uygarlklarnn yeerdii bu blgede bir gezinti.
SEYMENL SMAL
Yirmi iki yanda ve Gmlcinenin Seymen kyndenmi, niversitede renci. yle tantt kendisini. Seymeni bilirim, geri yllar var oradan gemeyeli. Kyn adn duyunca, naslsa birden Seymenli smail Kurtu anmsadm, unuttuum, 60l yllardan ve Celal Bayardan, o zamanlardan beri belki ilk kez. Onu sordum, bilip bilmediini, Celal Bayardan mezun olduktan sonra Trkiyeye okumaya gitmiti, sanrm ktphanecilii bitirdi, orda kald ve dnmedi, kim bilir nerelerdedir imdi. Tanmyormu ve adn hi duymam.
Aznlka
37
Devam ettim, steleyerek, kydein Seymenli smail, dedim, lisedeyken iyi bir atletti, 100 ve 400 metre koar, liseleraras yarmalarda birinci gelirdi, gururuydu Celal Bayarn, steleyerek ve ille de anmsatmak istiyerek. Gen, Seymenliyi tanmyordu ite. Ama ben niye diretiyordum byle, onu anmsatmak iin, stelik elli yl ncesinin kendi kiisel anlarm sralayarak yirmi iki yandaki bu gence, ve tanmyorum dedike, sularm gibi davranarak? Sonradan farkettim, iimdeki hzn, bir eit sululuk duygusunu, kendimin, ocukluk ve ilk genlik yllarmn aniden kesilen arkadalklarn, sonra unutup bir kez daha hi anmsamadm.
bram Onsunolu
38
Aznlka
CESARET EDEMEMTM
Bir mart konup kalkyordu yiyecek kaparak, rak eliinde yemek yediimiz masadan balk tavernasnn bahesinde. kindistyd. Ben cretli martya ekmek paralar atyordum. Batmaya hazrlanan gne bana vurmu ve deniz yeliyle dalgalanan salarn rengrenk olmutu. Benim bam dnyordu rakdan deil, seni seyretmekten. Ciddi bir meseleyi konuuyorduk. Cesaret edememitim o zaman sylemeye ne kadar gzel olduunu.
bram Onsunolu
Aznlka
39
40
Aznlka