BEATUS QUI LEGIT Xestis Alonso Montero Darwin en Santiago de Compostela no ano 1872 FIXO antonte, 12 de febreiro, douscentos anos que naceu Char- Jes Darwin (1809-1882), quen, que se saiba, nunca estivo en Galicia pese a viaxar por tantas terras e mares levado da stia curiosidade de naturalista ¢ xeégrafo. ‘Tamén neste ano ctimprense cento cincuenta da primeira edi- cin de A orixe das especies. Esta obra, pedra angular do evolucio- nismo, revolucionou as ciencias bioléxicas e resultou pedra de escindalo para © pensamento tradicional, te para ~ algrexa catélica, que polemizou durante moito tempo cos seus defensores. darios e detractores, uns e outros bastante ruidosos. Para achegar- monos a aquel xesto, insélito na clerical e estreita Compostela, abonda con saber que a primeira traduci6n casteld deste libro de Darwin € de 1877, por tanto, catro anos despois da conferencia de Gonzalez de Linares. Era evolucionista tamén Lau- reano Calder6n, catedratico de Farmacia Quimico-organica, un dos profesores que se negou a asinar 0 famoso decreto do mi- nistro de Fomento Manuel de Orovio (26-2-1875), decreto que implicaba que todo docente tifia aobriga de aterse «al dogma caté- licoy ala sana moral» ademais de tramuros da universidade oficial, a Institucién Libre de Ensefianza, base e motor da modernidade pedagéxica, cientifica e cultural de Espafia. Formaron a fecunda institucién os profesores destituidos por re~ xeitaren o decreto de Orovio, € foron os primeiros, en Santiago, Gonzalez de Linares e Laureano Calderén. Este contestoulle 20 reitor compostelén, Antonio Casares, con esta formulacién antoléxica: «.. no he sido nom- brado para formar catectimenos de ninguna religién ni. pent de sistema politico alguno,