A SZOCIALISTA SZELLEM VASÚTJA
CHỦ NGHĨA
Így történt, hogy Pelikán József a börtön helyett Virág
elvtársnál ebédelt. De kezdjük az elején. Virág elvtárs
egész a csigalépcsőig elébe jött Pelikánnak, és
szomorúan nézi az előtte felfelé igyekvőt. Olyan
szomorúan, hogy az is elszomorodik, és rögtön
mentegetőzni kezd.
- Nagyon röstellem az ügyet, Virág elvtárs, de én jó előre
megmondtam, hogy ideológiailag nem vagyok elég
képzett. Mert ha, teszem azt, Bástya elvtárs tábornoki
ruhában úszkál abban a medencében, csak megismerem a
piros stráfról. Ez esetben megóvom a spricko1ó
tömegektől. Újságban, híradóban láttam én eleget. Szép
daliás férfi, a kitüntetések csak úgy csillognak a mellén.
De úszógatyában bent a vízben olyan furcsán hatott. Ki
gondolta volna? Talán a fénytörés miatt...
- Bástya elvtárs már megbocsátott... - mondja Virág
elvtárs, és gyengéden átfogva Pelikán vállát, bevezeti az
ebédlőbe. -A gondnokot internáltuk, ő felel az egész
incidensért.
- De hát ő nem tehet semmiról - tiltakozott Pelikán. - Én
nem tudtam a vonalat.
- Ugyan, Pelikán elvtárs! - vág közbe kissé ingerülten
Virág. – A jegyszedő anyja egy malomtulajdonos kulák
szeretője. Bevallotta.
A válasz csöndes:
- Az más. -A folytatás még csöndesebb: - Én
tulajdonképpen szeretnék visszamenni a gátra.
- Arról szó sem lehet! - mosolyog rejtélyesen Virág. -
Arra feleljen, szereti-e a francia konyhát!
- Én, kérem, mindent szeretek - adja fel a reményt
Pelikán, és hagyja, hogy Virág lenyomja a hosszú
ebédlőasztalhoz, megzendítse a gongot. A tapétaajtóban
máris megjelenik Gogolák elvtársnő. Ezüsttálcáján most
egy roston sült, gyönyörű balatoni süllő kunkorodik, a
szájában citromszeletkével.
- Jó étvágyat - teszi le a halat Pelikán elé Gogolák
elvtársnő, és már távozna is a rejtett tapétaajtón, de Virág
utánaszól.
- Gogolák elvtársnő! Ez új szoknya magán, ha jól látom?
A hatalmas, marcona asszony vigyázzban áll az ajtóban.
- Új, Virág elvtárs - mondja szolgálatkészen.
- Kurta - koppan Virág elvtárs ítélete. Utálkozva fordul
el. - Hagyjuk a szexualitást a hanyatló Nyugat
ópiumának!
A marcona asszony elpirul. Aztán gyorsan elhagyja a
Chương tám - ĐƯỜNG SẮT KINH HOÀNG XÃ HỘI
(Cái nhà anh Bacsó này chơi chữ khó dịch quá. Tiếng
Hung szellem vừa có nghĩa là (linh) hồn, hoặc tinh thần
vừa có nghĩa là ma..Chưa tìm được từ nào tương tự tiếng
ta AK đành dịch tạm vậy.)
Thế là anh chàng Pelikan Jozsef của chúng ta lại ăn trưa
ở chỗ đồng chí Virag thay vì nhá mỳ viên trong tù.
Nhưng ta cứ tà tà đi từ đầu. Đồng chí Virag ra đón
Pelikan tận đầu cầu thang xoắn. Ông buồn rầu nhìn hắn
đang trèo lên. Cái nhìn của đồng chí buồn đến nỗi làm
hắn cũng phải tự hổ thẹn nên hắn phân bua.
- Thưa đồng chí Virag, tôi hổ thẹn vì chuyện xảy ra quá,
nhưng tôi đã nói trước với đồng chí là về mặt tư tưởng
tôi còn non kém lắm. Nói giả sử như đồng chí Bastya cứ
mặc nguyên cả bộ đồ tướng mà bơi thì chắc tôi nhận ra
ngay, vì ai mà chả thấy được cái nẹp đỏ trên quần (quân
phục tướng Hung có nẹp đỏ hai bên quần. AK). Trong
trường hợp này thì tôi đã ngăn không cho đám quần
chúng lao động vào bơi đến gần rồi. Tôi đã nhiều lần
thấy đồng chí ấy trên báo chí, phim ảnh. Thực là người
có dáng nguyên thủ quốc gia, huy huân chương rực rỡ
đầy ngực. Nhưng khi đồng chí ấy chỉ mặc mỗi quần bơi
trong bể bơi thì lại cứ là lạ thế nào ấy. Không hiểu tại
sao. Có lẽ vì khúc xạ ánh sáng chăng?
- Thôi, đồng chí Bastya đã bỏ qua rồi...- Đồng chí Virag
nhẹ nhàng nói rồi trìu mến khoác vai Pelikan dẫn vào
phòng ăn. - Tên gác cổng đã bị đưa đi cải tạo rồi. Chính
hắn là thủ phạm gây ra vụ này.
- Nhưng anh ta có tội gì đâu - Pelikan phản đối. - Chính
tôi mới là người không nắm vững đường lối.
- Thôi đi, đồng chí Pelikan! - đống chí Virag sẵng giọng
cắt ngang. - Mẹ của tên này là người tình của một tên địa
chủ sở hữu máy xay. Chính hắn đã thú nhận.
Câu trả lời hơi lí nhí:
- Thế thì khác. - Câu tiếp theo lại còn lí nhí hơn: - Thực
tình với đồng chí là tôi muốn về công tác trên đê.
- Đâu có thế được! - đồng chí Virag cười bí hiểm. - Đồng
chí hãy trả lời tôi là có chuộng các món Pháp không nào?
- Ồ, tôi thì món nào cũng thích ạ. - Pelikan không còn hy
vọng gì nữa đành phục tùng ngồi vào bàn ăn. Đồng chí
Virag gõ vào chiếc cồng nhỏ và nữ đồng chí Gogolak lập
tức xuất hiện trước khung cửa giấu kín trong bức bích
hoạ. Một con cá quả rán cong với lát chanh trong miệng
được bưng vào trên chiếc khay bạc.
- Chúc đồng chí ăn ngon miệng. - Nữ đồng chí Gogolak
đặt chiếc khay trước mặt hắn rồi định rời phòng qua cửa
kín, nhưng đồng chí Virag gọi lại.
- Nữ đồng chí Gogolak! Đây là chiếc váy mới nếu tôi
không nhầm?
Người đàn bà hộ pháp, dáng chẳng phải vừa đứng
nghiêm trong khung cửa.
- Báo cáo, mới ạ. - Bà ta trả lời dõng dạc.
- Quá cộc - Lời phán xử ngắn gọn của đồng chí Virag
vang lên. Đồng chí nhăn mặt hơi quay đi. - Hãy để những
thứ dâm đãng làm liều thuốc phiện cho lũ tư bản giãy
chết!
Người đàn bà đỏ mặt vội vã rời phòng. Đồng chí Virag
termet. Virág nagyot sóhajt:
- Nehéz, nagyon nehéz.
Aztán fáradt léptekkel odamegy Pelikánhoz, megáll
mögötte.
- Egyszer még kérünk magától valamit, drága elvtársam!
- Tessék már kérni! - könyörög Pelikán.
- Mindent a maga idejében...
- Nem bírom a feszültséget...
Virág a rimánkodó hangtól még fáradtabban leroskad
pokrócokkal letakart vaságyára. Nagy erőfeszítéssel
szedi össze magát, nyugtatja a rémült gátőrt:
- Nyugalom. Magát most a kulturális forradalom egyik
fontos őrhelyére akarjuk állítani. Eszmeileg, politikailag trí vô cùng quan trọng trên mặt trận cách mạng văn hoá.
kell átgyúrnia a dolgokat.
- Éppen nekem? - riad meg Pelikán.
- Éppen magának. Maga nem könyvekból tanulta a
forradalmat, hanem a Horthy-rendőrség ütéseitől!
- Hát ez igaz - morogja Pelikán, és odavicsorítja a
protézisét. - Ezt is nekik köszönhetem!
- Na látja! Ahol nem vagyunk mi, ott az ellenség. Mától
fogva maga az angolpark igazgatója.
- Angolpark? - kérdezi Pelikán kétségbeesetten. Aztán
furcsállva: - Miért angolpark?
A kérdés fölöslegesen ingerlő lehet:
- Ez a neve. Nem mindegy?
A kiszemelt igazgató azonban nem tágít:
- Miért angolpark? Miért nem vidámpark vagy viccpark? - Tai sao phải gọi là công viên Ăng-lê? Tại sao lại không
A Házigazda felujjong:
- Ez az! - Felvillanyozva ugrik fel a vaságyról. - Torkánál - Chính thế! - Ông hả hê bật dậy từ chiếc giường sắt. -
ragadta rneg a kérdést! Mért angolpark? Hogy az angol
imperialista világbirodalom a markába röhögjön? Egy
frászt! Vidámpark! Ez kell a magyar dolgozóknak. Csak à? Còn lâu nhé các con ơi! Công viên vui! Chính thế!
így tovább, Pelikán elvtárs! Keményen, meg nem
alkudva előre a szocialista Vidám Parkért!
Pelikán még tesz egy tétova ellenállási kísérletet.
- Énnekem van valami rossz érzésem, Virág elvtárs. Én
ideológiailag...
De nincs vita.
- Egy szót se többet! Szereti a mi bölcs, nagy
vezérünket?
Pelikán bólint. Így lesz a Vidám Park igazgatója.
Belép új hivatalába. Tüstént munkához lát.
Mindenekelőtt az „Angolpark" feliratot cserélteti ki a
„Vidám Park" felirattal, amit a park dolgozói lelkes
tapssal fogadnak. A céllövöldék védetlen szarvasait,
bohócait egytől egyig imperialista vezetők, illetve azok
bérenceinek képére cserélteti ki. Továbbá három
teherautóra valót rendel Bástya elvtárs és egyéb fő-fő
vezetők kicsinyített szobraiból, hogy a békahalászat, a
célbadobás és egyéb versenyszerűen űzött játékok
győztesei ezeket a kis szobrokat kapják majd örök
emlékül.
thở dài:
- Thật là khó, rất khó.
Ông nặng nề bước ra đằng sau Pelikan.
- Đồng chí Pelikan thân mến, sẽ có ngày tổ chức yêu cầu
đồng chí một việc!
- Xin tổ chức yêu cầu ngay cho! - Pelikan nài nỉ.
- Cái gì cũng có thời có lúc...
- Nhưng tôi không chịu nổi căng thẳng nữa rồi...
Đồng chí Virag càng có vẻ mệt mỏi hơn trước lời cầu
khẩn của Pelikan. Ông ngồi rũ xuống chiếc giường sắt có
phủ tấm chăn sờn. Phải cố sức lắm ông mới nói được
mấy lời an ủi gã canh đê:
- Hãy bình tĩnh, bây giờ tổ chức sẽ cử đồng chí tới một vị
Phải xoay vần lại tất cả, cả về mặt tư tưởng lẫn chính trị.
- Sao lại tôi? - Pelikan hoảng hốt.
- Sao lại không! Đơn giản là đồng chí không trau dồi
cách mạng qua sách vở mà bằng những đòn thù của
chính quyền phản động ngày trước!
- Dạ thế thì đúng ạ. - Pelikan lẩm bẩm trong miệng rồi
nhe bộ răng giả. - Cũng vì bọn chúng mà ra nỗi này đây!
- Đồng chí thấy chưa! Nơi nào chúng ta không có mặt là
kẻ thù lảng vảng. Kể từ hôm nay đồng chí là giám đốc
công viên Ăng-lê.
- Công viên Ăng-lê ạ? - Pelikan giật mình rồi ngỡ ngàng
hỏi: - Sao lại công viên Ăng-lê ạ?
Câu hỏi của hắn xem chừng không đúng chỗ.
- Tên người ta gọi thế thì có sao?
Nhưng tân giám đốc một mực khăng khăng:
gọi là công viên cười hay là công viên vui?
Đồng chí Virag reo to:
Thật là tóm trúng cổ vấn đề rồi! Sao lại công viên Ăng-
lê? Để cho bọn phản động đế quốc Anh nó cười vào mũi
Đây là cái cần cho quần chúng lao động của chúng ta.
Đồng chí cứ phát huy tiếp đi! Tấn tới, tấn mạnh không
khoan nhượng vì Công viên vui xã hội chủ nghĩa!
Pelikan gượng thử xin xỏ.
- Tôi có cảm giác là có gì vẫn không ổn, thưa đồng chí
Virag. Tôi về mặt tư tưởng vẫn...
Nhưng đâu có được.
- Không tranh luận dài dòng! Đồng chí có yêu mến lãnh
tụ anh minh vĩ đại của chúng ta không?
Pelikan gật đầu. Thế là hắn trở thành giám đốc Công viên
vui.
Pelikan đến chỗ làm việc mới và lập tức bắt đầu công
việc. Trước hết hắn cho thay ngay tấm biển "Công viên
Ăng-lê" bằng tấm biển " Công viên Vui" trước những
tràng pháo tay nồng nhiệt của toàn thể nhân viên. Tất cả
những hình nộm thú vật hay hề chèo làm đích ở quầy bắn
súng được thay sạch bằng hình nộm của những tên trùm
đế quốc và lũ tay sai. Hắn đặt hơn ba xe tải tượng nhỏ
của đồng chí Bastya và các đồng chí lãnh đạo cấp cao
khác để làm giải thưởng kỷ niệm suốt đời cho những
người giật giải trong các trò chơi Câu cá, Ném đích vân
vân và vân vân.
De az átalakított Szellemvasútra a legbüszkébb.
Kidobatta a halálfejeket, csontokat és egyéb régimódi
kacatokat, és helyükre Bástya elvtárs és más szeretett
vezetők képmásait szereltette fel. A kiürített barlangokat
sem hagyta üresen, hanem minden négyzetméternyi
helyet kihasznált a szellemvasút utasainak politikai
nevelésére. Saját maga válogatta ki a marxizmus
klasszikusaiból azokat az idézeteket, amelyeket a vasút
legegyszerűbb utasai számára is képszerűen, hatásosan
meg tud jeleníteni. Ezen lényegbeli átalakítások után a
Szellemvasutat a Szocialista Szellem Vasútjának
keresztelte el.
- És mit csináljunk a halálsikolyokkal, a csontzenével
meg egyebekkel? - kérdezi Rezenák, egy régi, de az új
rendbe becsületesen beilleszkedő mutatványos.
Az igazgató bölcsen mosolyog:
- Azok maradjanak.
- De akkor nem fognak megijedni Bástya elvtárstól? -
kérdezi kis balsejtelemmel Rezenák.
- És az baj talán? - Pelikán úgy érzi, végre elkapta a
dolgok végét. - Megmondta Virág elvtárs: az osztályharc
egyre élesedik. Akinek pedig vaj van a fején, hadd
szarjon be egy kicsit a Szocialista Szellem Vasútján.
Elérkezik az ünnepélyes megnyitó napja. Pattogva szól
az induló, csattogtatja a szél az aktuális jelszavakat a
frissen pingált transzparenseken.
Bástya elvtárs két hadsegéde kíséretében érkezik,
átadnak neki egy hatalmas ollót, ezzel vágja el az
újjávarázsolt Vidám Parkot avató nemzetiszínű szalagot.
Taps mindenfelől, Bástya elvtárs mosolyog, Pelikán
mosolyog, mindenki mosolyog.
Pelikán bekalauzolja Bástya elvtársat a Szocialista
Szellem Vasútjába. A tábornok az első kocsiban foglal
helyet, mögötte a két hadsegéde. Egy jóval mögöttük
lévő kocsiba Pelikán ül bele, fölöttébb érdekli ugyanis,
hogyan halad át Bástya elvtárs ezen a helyenként
borzongató, de játékosan nevelő célzatú szorakoztató
létesítményen.
Indul a kocsisor a kinyiló csapóajtón keresztül a
barlangrendszer baljós homályába. A különböző sötét
műsziklavájatokban sorra tűnnek elő győzelmünk
kovácsai: mozgalmunk élő és halott klasszikusai, alattuk
vad szél süvölt, bagoly huhog.
Bástya elvtárs kicsit behúzza a nyakát, megborzong,
amikor Marx Károly hatalmas képe bukkan elébe: zöld
szeme villog, mögötte szívbe markoló csontzene szól.
A különös borzongás később csak fokozódik. Mikor a
Kísértet járja be Európát című mozgó élőkép tűnik a
szeme elé, és csontig hatol a kísértethuhogás, Bástya
elvtárs arcán megfagy a mosoly. Egy pillanatra hátranéz,
követik-e a hadsegédei, de megnyugszik: az ifjú tisztek
szenvtelen arccal kocsiznak utána.
Aztán váratlanul hatalmas ököl sújt le Bástya elvtárs orra
előtt: A Munkásosztály Ökle. És amikor egy fordulóban
saját hatalmas képe bukkan elé, egy velőtrázó sikoly
kíséretében, a meggyötört Bástya elvtárs kocsijának
fenekére ájul.
Trong các thay đổi thì có lẽ món "Đường sắt kinh hồn" là
cái hắn tự hào nhất. Hắn cho vứt hết những đầu lâu
xương xẩu và những thứ nhảm nhí đi. Thay vào đó là
hình của đồng chí Bastya và các lãnh đạo kính mến khác.
Tất cả các hang động mờ ảo đều được tận dụng vào mục
đích tuyên huấn, giáo dục tư tưởng cho khách vào đây
chơi. Hắn tự tay chọn lựa các câu trích dẫn giàu hình
tượng, thiết thực từ các tác phẩm kinh điển của chủ nghĩa
Mác để ai cũng có thể thấm nhuần một cách dễ dàng. Sau
khi đã thay đổi những nội dung cốt yếu hắn đặt lại tên từ
"Đường sắt kinh hồn" thành "Đường sắt kinh hồn Xã hội
chủ nghĩa".
- Thế còn những tiếng gào rú, nhạc rùng rợn và những
thứ tương tự ta làm sao? - Rezenak (Re-de-nác), một
nhân viên cũ đã hoàn toàn quen với thể chế mới hỏi.
Ngài tân giám đốc mỉm cười gật gù:
- Những cái đó vẫn để nguyên.
- Thế nhỡ người ta thấy hình đồng chí Bastya mà khiếp
thì sao? - Anh ta hỏi với sự lo lắng không giấu nổi.
- Thì đã sao nào? - Pelikan cảm thấy mình giờ đã nắm
đúng đường lối. - Đồng chí Virag đã nói: Cuộc đấu tranh
giai cấp ngày càng quyết liệt. Kẻ nào có vấn đề thì cứ để
nó sợ vãi ra quần trong "Đường sắt kinh hồn Xã hội chủ
nghĩa" càng tốt chứ sao.
Lễ khánh thành trọng thể đã đến. Tiếng nhạc nhã vang
lừng, gió thổi phần phật những băng khẩu hiệu vừa viết
mới tinh rất thời sự.
Đồng chí Bastya đến dự với hai sĩ quan trợ lý. Đồng chí
nhận một chiếc kéo lớn rồi cắt băng màu cờ khánh thành
Công viên Vui vừa được đổi mới hoàn toàn.
Tiếng vỗ tay vang dội từ mọi phía. Đồng chí Bastya mỉm
cười, Pelikan cũng mỉm cười, ai ai cũng mỉm cười.
Pelikan dẫn đồng chí vào thăm "Đường sắt kinh hồn Xã
hội chủ nghĩa". Ông tướng ngự toa đầu, kế đến là hai trợ
lý ở toa sau. Pelikan ngồi toa cuối để theo dõi phản ứng
của đồng chí Bastya khi đi qua những ngả hầm tuy có hơi
rùng rợn nhưng mang đầy tính giáo dục thông qua giải trí
này.
Đoàn tàu khởi hành rồi đi qua một cửa lắc ngăn vào
đường hầm tối âm u. Đây đó ở những động đá nhân tạo,
trong tiếng gió gào thét lẫn với tiếng ma kêu quỉ hờn bất
thần hiện ra những người đã làm lên chiến thắng hôm
nay: các chiến sĩ ưu tú còn hoặc đã mất của phong trào.
Đồng chí Bastya ớn mình hơi co người lại khi một bức
chân dung Các Mác bất ngờ hiện ra trước mặt với hai con
mắt sáng quắc trong tiếng nhạc rờn rợn.
Càng đi vào đồng chí càng run hơn. Khi đến cảnh minh
hoạ cho câu "Bóng ma thời đại đang ám ảnh châu Âu"
(Một câu trong bản Tuyên ngôn cộng sản. AK) thì đồng
chí lạnh người, nhệch miệng. Đồng chí ngoái lại nhìn
xem hai tay trợ lý có bám sát theo không và thở phào:
Hai sĩ quan trẻ mặt lạnh như tiền vẫn ngồi ở sau lưng.
Đi được một đoạn bỗng có một nắm đấm bất thần giáng
đánh rầm ngay trước mũi vị tướng: "Quả đấm thép của
giai cấp công nhân!" Và cuối cùng khi vừa qua một khúc
ngoặt gấp chợt nhìn thấy tấm hình to tướng của chính
mình hiện lên cùng tiếng gào xé tai thì đồng chí Bastya
ngã lăn ra bất tỉnh.
Hadsegédei emelik ki, amikor ismét a szabadba érnek a
kocsik. De egy kis friss víz és némi szakszerű
mesterséges légzés után Bástya elvtárs ismét a régi.
Acélos lendülettel, egy nagy ember dühével rázza az
öklét a leleményes igazgató felé.
- Ló! Ló! Ló! - Ezt az egy szót ismétli egyre
hangosabban.
Pelikán nem tudja, melyik lábára álljon.
- Csak szóljon, Bástya elvtárs, ha valamit rosszul
csináltam. Tudom, hogy még sokat kell tanulnom.
Bástya elvtársnál ez csak olaj a tűzre. Ráordít:
- Hogy áll?!
- Hogy állok? - kérdi Pelikán rémülten.
- Vigyázz! - vezényel Bástya elvtárs. Mindenki
vigyázzba merevedik.
- El vele! - mutat Bástya elvtárs Pelikánra.
Hai trợ lý nhấc ông tướng ra khỏi xe khi cả đoàn đã ra
ngoài đường hầm. Nhưng chỉ cần một chút không khí
trong lành cùng vài động tác hô hấp nhân tạo chuyên
nghiệp là đồng chí lại phong độ như cũ. Tay đấm như
trời giáng vào không khí về phía ông giám đốc lắm sáng
kiến, đồng chí lên cơn thịnh nộ đúng là của một nhà lãnh
đạo lỗi lạc:
- Con lừa! lừa! lừa! - Đồng chí chỉ nói mỗi từ này nhưng
ngày một to hơn.
Pelikan lúng túng khốn khổ.
- Xin đồng chí cứ chỉ giáo, nếu tôi có điều gì không phải.
Tôi biết là mình còn phải học hỏi nhiều.
Nhưng thế chỉ làm đồng chí Bastya lộn tiết thêm, ông
quát hắn:
- Đứng thế à?!
- Dạ, đứng thế nào ạ? - Pelikan khiếp đảm hỏi lại.
- Nghiêm!!! - Đồng chí Bastya thét. Tất cả mọi người rập
gót nghiêm phắt.
- Giải đi! - Đồng chí Bastya chỉ hắn quát.