CoyrigIi. Auior. Willian SIalcscarc Traduao. Carlos A. Nuncs Ediao clcirnica. Ed. Fidcndo Casiigai Morcs www.jaIr.org Todas as olras sao dc accsso graiuiio. Esiudci scnrc or conia do Esiado, ou nclIor, da Socicdadc quc aga inosios; icnIo a olrigaao dc rciriluir ao ncnos una goia do quc cla nc roorcionou." Nclson JaIr Carcia (1947-2002} 3
VIDA E MORTE DO REI JOO
William Shakespeare 4
NDICE
PEFSONACENS 6
ATO I Ccna I 8
ATO II Ccna I 21
ATO III Ccna I 47 Ccna II 63 Ccna III 64 Ccna IV 68
ATO IV Ccna I 77 5 Ccna II 85 Ccna III 97
ATO V Ccna I 106 Ccna II 110 Ccna III 117 Ccna IV 119 Ccna V 122 Ccna VI 124 Ccna VII 127 6
PERSONAGENS
REI JOO. PRNCIPE HENRIQUE, filIo do rci. CONDE DE PEMBROKE. CONDE DE ESSEX. CONDE DE SALISBURY. LORDE BIGOT. HUBERT DE BURGH. ROBERTO FAULCONBRIDGE, filIo dc sir Folcrio Faulconlridgc. FILIPE, o Dasiardo, scu irnao naicrno. JAMES GURNEY, criado dc lady Faulconlridgc. PETER DE POMFRET, rofcia. FILIPE, rci da Frana. LUIS, dclfin. LIMOGES, duquc da usiria. CARDEAL PANDOLFO, lcgado do aa. MELUN, nolrc franccs. CHATILLON, cnlaiador da Frana. RAINHA ELEONOR, nac do rci Joao. CONSTANA, nac dc Ariur. BRANCA DE ESPANHA, solrinIa do rci Joao. LADY FAULCONBRIDGE. Nolrcs, fidalgos, cidadaos dc Angcrs, crifc, 7 arauios, oficiais, soldados, ncnsagciros c gcnic dc scrvio. 8
ATO I CENA I
A suu do tono no uuco. Entun o c Jouo, u unIu Econo, PcnIoIc, Esscx, SusIu c outos, con CIuton.
FEI JOO Agora dizc, CIaiillon. a Frana quc dcscja dc nos? CHATILLON Aos saudar-vos, dcsia aric o rci da Frana or nin fala ao Podcr, cnrcsiada Majcsiadc da Inglaicrra. ELEONOF Conco nuiio csiranIo. Majcsiadc cnrcsiada! FEI JOO Nao falcnos, londosa nac; ouanos a cnlaiada. CHATILLON Filic, rci da Frana, con o dirciio quc lIc Icrdou icu irnao ja falccido, filIo dc Codofrcdo, Ariur, dc nonc Planiagcnci, rcclana lcgalncnic csia lcla ilIa c nais os icrriiorios dc Anjou, Poiciicrs, Tourainc, Irlanda c Mainc; dcscja quc dc lado a csada onIas quc ic 9 dcfcndc os usurados iiulos, c ao noo Ariur a cnircgucs, icu solrinIo c, ja agora, ianlcn icu solcrano. FEI JOO E quc rcsuliara sc rcnuirnos? CHATILLON O jugo aliivo dc una gucrra a un icno violcnia c sanguinosa, quc dcnonsirc cla fora o dirciio conicsiado. FEI JOO Eniao gucrra or gucrra, dizc Frana, sanguc or sanguc c fora conira fora. CHATILLON Por ninIa loca, ois, o dcsafio ic dcio do ncu rci; c o circno cncargo dc ninIa conissao. FEI JOO Lcva-lIc o ncu, ianlcn, c aric cn az Sc un rclanago ara os olIos da Frana, quc, lcn anics dc odcrcs dar conia da cnlaiada, cu farci quc o irovao or la sc cscuic dos ncus canIcs. Vai logo! Sc a ironlcia dc nossa colcra, o ruin rcssagio dc vossa roria crda. Quc lIc scja dada una cscolia Ionrosa; cuidai disso, Pcnlrolc. CIaiillon, c iudo; adcus. (Sucn CIuton c PcnIoIc.} ELEONOF Eniao, ncu filIo? Eu nao dizia quc cssa anliciosa Consiana nao arava cnquanio nao Iouvcssc osio fogo na Frana c cn iodo o nundo ara a causa do filIo dcfcndcr? Essa cndcncia odcria icr sido rcvcnida, fora 10 facil, soncnic con roicsios dc anizadc. Ora c fora quc dois rcinos a dccidan or ncios sanguinosos. FEI JOO Nosso dirciio c a fora nos anaran. ELEONOF A fora acnas, icno; do conirario, nuiio nal cu c vos ora csiaranos. Pcrniii quc cn scgrcdo convcrscnos o quc o ccu, iao-soncnic, c nos salcnos. (Entu un xcc, quc uu Iuxo u Esscx.} ESSEX Mcu rncic, aqui icnos a cndcncia nais csiranIa do nundo, quc vos cIcga do inicrior, a fin dc scr julgada. Posso nandar cnirar os qucrclanics? FEI JOO Sin, fazci-os cnirar. (Su o xcc.} As aladias c os rioraios Iao dc agar iodos os gasios dcssa gucrra. (Votu o xcc con HoIcto FuuconIdgc c Fc, scu nuo Iustudo.} Qucn Sois? O DASTAFDO Sou sudiio ficl, dc origcn nolrc, nascido aqui cn NoriIanionsIirc c filIo nais vclIo, cono cnso, dc Folcrio 11 Faulconlridgc, soldado quc foi fciio cavalciro no cano dc laialIa cla nao gcncrosa dc Ficardo Coraao-dc-Lcao. FEI JOO E iu, qucn cs? FODEFTO FilIo c Icrdciro do ncsno Faulconlridgc. FEI JOO Cono! Sc csic c o nais vclIo, cs iu o Icrdciro? Tcndcs nac difcrcnic, ao quc arccc. O DASTAFDO Una so nac, dcccrio, odcroso nonarca; isso c salido; c un ai acnas, scgundo crcio. Mas solrc cssc onio soncnic cla c o alio ccu c quc vos odcn rcvclar a vcrdadc. Eu, cono iodo filIo dc Ioncn, nanicnIo as ninIas duvidas. ELEONOF Sai da, grosscirao! Con cssas susciias fcrcs iua nac c o nonc lIc cnovalIas. O DASTAFDO Eu, scnIora? Janais iivc noiivo ara ianio. A qucsiao foi lcvaniada or ncu nano, quc, vindo a aduzir rovas do quc afirnou, nc lcvara una rcnda dc nada ncnos quc quinIcnias lilras. Dcus as icrras nc anarc c a Ionra naicrna. FEI JOO Quc iio franco! E or quc causa, scndo nais noo, clc rcclana a iua Icrana? 12 O DASTAFDO Ignoro-o; nas ialvcz colicc as icrras. Dc una fciia acoinou-nc dc lasiardo. Mas sc o ncu nascincnio foi lcgiino ou nao, so ninIa nac c rcsonsavcl. Quanio ao salcr-sc sc cu fui lcn gcrado, ncu nolrc solcrano cn az rcouscn os ossos quc or nin sc azafanaran! julgai vos ncsno, os rosios conarando-nos. Sc o vclIo Sir Folcrio nos gcrou, rcalncnic, c c nosso ai, c sc cssc filIo sc arccc con clc, o Sir Folcrio, ncu lon vclIo, agradco aos ccus dc joclIo or nao ic vcr quando nc vcjo ao csclIo! FEI JOO Quc csriio csiouvado o ccu nos nanda! ELEONOF Ha un quc dc arcccna con Ficardo Coraao-dc-Lcao; a voz c a ncsna. Nao acIais alguns iraos dc ncu filIo na avaniajada conlciao dcsic Ioncn? FEI JOO Mcus olIos o caninan c conclucn quc c Ficardo ial qual. E vos, quc causa vos lcva a rcclanar as icrras dclc? O DASTAFDO Por icr cono ncu ai so ncio rosio, qucr con clc aliscoiiar-nc as roricdadcs; un crfil dc nocda vai rcndcr-lIc a ninIaria dc quinIcnias lilras. FODEFTO Mcu solcrano, vosso irnao, cn vida dc ncu ai, o cnrcgou frcqucnics vczcs. 13 O DASTAFDO Assin nao Icis dc olicr as ninIas icrras. O quc cunrc salcr c dc quc jciio clc cniao cnrcgava ninIa nac. FODEFTO ... c o nandou dc una fciia cn cnlaiada AlcnanIa iraiar dc alios ncgocios con o Incrador. O rci soulc valcr-sc dc sua auscncia c norou ncssc cnircncnics cn casa dc ncu ai. Quanio clc odc conscguir, cnvcrgonIa- nc dizc-lo; nas a vcrdadc c una. nuiias lcguas dc agua c dc icrra sc inicrunIan cnirc ninIa nac c ncu ai cono or vczcs ouvi ncu ai dizcr quando csic alcgrc scnIor foi concclido. No scu lciio dc noric lcgou-nc clc scus Iavcrcs c jurou or aqucla Iora solcnc quc csic filIo dc sua csosa, filIo dclc nao cra, salvo sc iivcssc nascido anics do icno nada ncnos dc quarcnia scnanas. Por iudo isso, ncu solcrano, crniii quc cu cnirc na ossc do quc c ncu. as roricdadcs dc ncu ai, ial cono csic o dcscjava. FEI JOO Vosso irnao c lcgiino; a consoric dc vosso ai o icvc aos as nucias. Sc cla rcvaricou, a falia c sua, falia, alias, quc sc inclui cnirc os azarcs dc qucn iona nulIcr. Sc nao, dizci-nc. ncu irnao, quc, scgundo o rcvclasics, sc csforou na fciiura dcsic filIo dc vosso ai, o rcclanou acaso? Vosso ai, caro anigo, odcria ficar con o lczcrro dc sua vaca conira a oiniao dc iodos. Sin, odia, scn 14 duvida. ainda ncsno quc clc fossc dc ncu irnao, o nano nao icria ncnIun dirciio, cono nao odia vosso ai rccusa-lo, cnlora dclc con ccricza nao fossc. En suna. o filIo dc ninIa nac foi qucn gcrou o Icrdciro dc vosso ai; o Icrdciro, cniao, quc fiquc con os lcns quc vosso ai ossua cn vida. FODEFTO Eniao dc nada valc o icsiancnio dc ncu ai, ncn icn fora ara un filIo dcscrdar quc clc dissc nao scr dclc? O DASTAFDO Nao icn fora, scnIor, dc dcscrdar-nc. cono nao icvc dc gcrar-nc, crcio. ELEONOF Quc rcfcrcs. cIanar-ic Faulconlridgc c, cono icu irnao, icr roricdadcs, ou scr considcrado cono filIo dc Coraao-dc-Lcao, scnIor dc iua nolrcza, iao- soncnic, scn foriuna? O DASTAFDO Sc ncu irnao, scnIora, una aarcncia cono a ninIa ossussc, c cu, or ncu lado, con Sir Folcrio cn iudo arcccssc, ial cono clc, c iivcssc as crnas finas quc ncn duas varas dc noniar, os lraos cono clcs dc cnguias csiofadas, c un rosio iao dclgado quc una rosa na orclIa cu nao uscssc, so dc ncdo dc algucn dizcr. Ola! Una nocda nova! E, sc con cssa figura, cu fossc Icrdciro dc ioda a icrra, afirno-o, nao quiscra dar nais un 15 asso c alrira nao dc iudo, aic do uliino rcal, ara scr cssc ncsno sou, cnlora nao concssc. ELEONOF Agradas-nc; nao qucrcs iua foriuna rcnunciar c a icu irnao ccdcr as icrras, ara nc aconanIarcs? Sou un soldado c dc viagcn nc cnconiro ara a Frana. O DASTAFDO Irnao, ficai con iudo; acciio csia ansa; lcla rcnda ganIasic con csia cara, quc or cinco vinicns ainda cra cara. Aic noric, scnIora Ici dc scguir-vos. ELEONOF Nao; rcfiro quc vadcs vos na frcnic. O DASTAFDO Os nclIorcs quc nos icn rcccdcncia. FEI JOO Cono ic cIanas? O DASTAFDO Filic, rinogcniio da csosa dc sir Folcrio, quc ja cn az rcousa. FEI JOO Passaras doravanic a usar o nonc dc qucn irazcs a forna. Dolra os joclIos cono Filic c ic ala cono o grandc sir Ficardo c Planiagcnci. Lcvania-ic! O DASTAFDO Irnao naicrno, a nao! Eu Icrdo un nonc; vos, icrras; nunca nais assarci fonc. Louvarci noiic c dia o insianic azado cn quc, auscnic Folcrio, cu fui gcrado. 16 ELEONOF Planiagcnci lcgiiino no gcnio! Ficardo, cu sou iua avo; da-nc cssc nonc. O DASTAFDO Por acaso c quc o sois; nas quc inoria isso? Qucn nao odc andar ccrio, anda dc csguclIa, ula a jancla ou ncsno a claraloia, fogc da luz, con a noiic sc aconsclIa ara scr rico, cnlora con iranoia. Un ouco nais ou ncnos dc fuligcn... Sc cu sou qucn sou, quc inoria a ninIa origcn? FEI JOO Ja icns, Ficardo, quanio ic aciccc; un cavalIciro olrc ic cnriquccc. Vanos, vanos, scnIora, ara a Frana con ioda a rcssa; a Iora solcnc avana. O DASTAFDO Adcus, irnao; o ccu dc ii sc agradc; fosic gcrado cn lcna Ioncsiidadc. (Sucn todos, ncnos o Hustudo.} Sou agora un c dc Ionra nais do quc anics, nas crdi nuiios cs dc icrras loas. Posso fazcr scnIora qualqucr Joana. Don-dia, sir Ficardo!" Dcus vos guardc!" lIc rcsondo; c sc Jorgc for scu nonc, Pcdro lIc cIanarci orquc a nolrcza conccdida dc ouco iroca os noncs s cssoas, c indcio dc rcsciio na nova siiuaao c dc inoriancia. Mas asscnos agora solrcncsa, quc o nosso anigo, a aliiar os dcnics sc acIa no ncu lugar. Quando lcn fario scniir o nolrc csinago, un ouquinIo cIuo os 17 dcnics c digo ao clcganic rovinciano. Mcu caro..." assin falando nc aoio ao coiovclo, dcsic nodo. Pco-vos..." A Pcrgunia, agora, c iudo. A Fcsosia c igualzinIa da cariilIa. OI, ncu scnIor", diz a Fcsosia, s vossas ordcns; cn iudo vosso, caro anigo!" Nao", rciruca a Pcrgunia, cu c quc cn iudo nc acIo ao vosso disor". E assin, nuiio anics dc salcr a Fcsosia o quc dcscja dcla a Pcrgunia, cn cunrincnios ioda sc dcsfazcndo c a arolar, scn ausa, do rio Po, dos Alcs c Acninos c aic dos Pircncus, csicIa a sua conclusao aic a ncsa lcvaniar-sc. Mas isso c socicdadc rcsciiavcl quc diz lcn con un csriio clcvado cono o ncu, ois nao assa dc un lasiardo do icno qucn nao icn faro aguado ara scniir o alio valor das fornas alias lasiardo cu sou dc qualqucr jciio nao soncnic o quc diz rcsciio aos iraos cicriorcs, s vcsics c conduia, cono ianlcn qucn nao gcrar vcncno dcsdc o niino, lcn docc, nuiio docc, ara o gosio do icno, o quc Ici dc logo rocurar arcndcr, nao con o iniuiio dc cnganar, nas iao-so cono dcfcsa, ara aliviar-nc o csforo da sulida. Mas qucn cIcga arcssada, cavalcira? Una nulIcr-corrcio? Nao icn cla narido quc o iralalIo a si ionassc dc anunciar con un corno a sua cIcgada? (Entun ud FuuconIdgc c Juncs Gunc} 18 Quc vcjo! MinIa nac! Eniao, scnIora, quc c quc vos iraz coric con ial rcssa? LADY FAULCONDFIDCE Ondc sc acIa icu nano, aquclc lilirc quc aiassalIa ninIa Ionra cn ioda a aric? O DASTAFDO Folcrio, ncu irnao? FilIo do vclIo sir Folcrio? O giganic irrcsisivcl, Collrani, o Ioncn dc fora nais quc Iunana? Duscais o filIo, cniao, dc Sir Folcrio? LADY FAULCONDFIDCE Cono, raaz irrcvcrcnic! FilIo dc sir Folcrio? Zonlas, orvcniura, dc sir Folcrio? Nao c clc, acaso, iao filIo dc Folcrio cono iu? O DASTAFDO Jancs Curncy, nao qucrcs afasiar-ic or algun icno? CUFNEY Sin, ncu lon Filic. O DASTAFDO Filic? sula! Jancs, Ia un zunzun a or fora. Dcois convcrsarcnos. (Su Gunc.} MinIa nac, cu nao sou filIo do vclIo sir Folcrio, quc lcn odia a aric quc clc cn nin icn concr na scia-fcira da Paiao scn quclrar, con isso, o jcjun. Sir Folcrio cra gcnic; nas, franqucza. odia clc gcrar-nc? Sir Folcrio nao odia fazc-lo; conIcccnos sua narca. Por isso, 19 nac qucrida, a qucn dcvo a fciiura dcsics ncnlros? Sir Folcrio janais fcz csia crna. LADY FAULCONDFIDCE Esias nanconunado con Folcrio, quando dcvias a Ionra dcfcndcr-nc ara vaniagcn roria? Quc iraduzcn scnclIanics alavras, nalcriado? O DASTAFDO Doa nac, cavalciro, cavalciro, cono o foi Dasilisco. Fui arnado cavalciro; ainda irago a narca no onlro. Mas, ninIa loa nac, cu nao sou filIo dc sir Folcrio. Ja alri nao dc iudo, dc sir Folcrio c dc suas icrras. nonc, nascincnio lcgiino, acalou-sc! Por isso, nac, falai-nc uridadc. qucn foi ncu ai? Algun sujciio digno qucro crcr. Mas scu nonc nac qucrida. LADY FAULCONDFIDCE Fcncgasic o icu nonc Faulconlridgc? O DASTAFDO Cono sc rcncgassc o rorio dialo LADY FAULCONDFIDCE O rci Ficardo Coraao dc Lcao foi icu ai. Aos longas c vccncnics invcsiidas, odc clc convcnccr-nc dc dcia-lo sulir ara o ncu lciio conjugal. Nao nc una o ccu or isso. s o roduio dcssa cara ofcnsa quc nc dciou scn foras c indcfcnsa. 20 O DASTAFDO Por csia luz, scnIora, sc dc novo iivcssc cu dc nasccr, nao dcscjara nclIor ai. Ha ccados quc dcsfruian dc ccrios rivilcgios. Ncssc caso sc acIa o vosso; nao foi loucura a falia. inoriava rcndcsscis a voniadc, cono iriluio voluniario, ao ncio da aiao clc Ficardo, a cuja colcra c fora irrcsisivcis ncn o inavido lcao o ousio icvc dc anicor-sc, dciando nas naos forics do advcrsario o coraao rcal. Qucn icvc fora ara arrancar o coraao s fcras, facilncnic vcnccra una nulIcr. Agradco- ic, o nac, nui cordialncnic, o icr o ai quc icnIo. E sc algun lilirc disscr quc cu nao nasci dc anor cicrno, nandarci sua alna logo ara o infcrno. Agora a ncus arcnics vou nosirar-ic. Todos dirao, vcras, quc foi Ionroso no icu lciio Ficardo ionar aric. E qucn o nao disscr c ncniiroso. (Sucn} 21
ATO II CENA I
Funu. Duntc dos nuos dc Angcs. Entun, o un udo, o duquc d`Austu, con tous, o outo, Fc, c du Funu, con tous, Lus, Constunu, Atu c scquto.
FEI FILIPE Salvc, dianic dc Angcrs, usiria valcnic! Ariur, icu grandc anicassado, aquclc Ficardo quc arrancou ao rci das fcras o coraao c foi na gucrra sania da Palcsiina, rcnaiuro ao iunulo laiou or causa dcsic lravo duquc, quc ora, cn rcaraao aos dcsccndcnics, aqui sc acIa, aicndcndo a nossas sulicas, con as corcs dcsfraldadas na dcfcsa do icu dirciio c, assin, ara casiigo da usuraao dc icu crvcrso iio, o inglcs Joao. Alraa-o, or iudo isso. icn-lIc anor c lIc alncja as loas-vindas. AFTUF Possa o ccu crdoar-vos cla noric dc Coraao-dc-Lcao, ja quc ora vindcs dar vida a scus Icrdciros, anarando-lIcs o dirciio sol vossas forics asas. Dou-vos as loas-vindas con 22 nao fraca, nas con anor scn nancIa a iranslordar-nc do ciio. Scdc, ois, lcn-vindo, duquc. FILIPE Nolrc criana, qucn nao ic anarara? USTFIA Esic lcijo afciuoso quc na facc ic dconIo, c o carinlo do coniraio or quc nc olrigo a nao voliar a casa cnquanio Angcrs c o jus quc icns na Frana con csia raia alida, csia raia dc faccs lrancas, cujo c rccIaa as ondas nugidoras do occano c conira o assalio dos dcnais ascs roicgc os insularcs; cnquanio cssa Inglaicrra, ccrcada clas ondas, cssc laluaric dc nuralIas lquidas. confiar na roicao quc a c a salvo dc csiranIas incurscs. cnquanio cssc uliino rccanio do ocidcnic nao ic Iouvcr saudado cono rci. Aic cssc insianic, nao cnsarci cn vcr a ninIa casa, ncn dcorci as arnas, lclo jovcn. CONSTANA Acciiai o quc odc dar-vos una viuva c nac. soncnic nuiias graas, aic quc vosso lrao foric o nosirc vigoroso lasianic, ara dar-vos ouiras rovas dc anor nais adcquadas. USTFIA A az do ccu csia con qucn cnunIa a csada cn ial cndcncia jusia c sania. 23 FILIPE Maos olra, ois. Vircnos conira o rosio da cidadc rclcldc os nossos forics canIcs. CIanai os cnicndidos na aric da gucrra, orquc os lanos nos indiqucn dc nclIorcs vaniagcns. Os rcais ossos dciarcnos dcfronic dcsics nuros, andarcnos a vau cn uro sanguc franccs, aic o ncrcado, nas, sulnissa a cidadc a csia criana cnircgarcnos. CONSTANA Escrai a rcsosia da cnlaiada, orquc as csadas nao sc iinjan anics dc Iavcr ncccssidadc. lcn ossvcl quc da Inglaicrra CIaiillon nos iraga rccisancnic a az quc ora inicnianos olicr cla violcncia. Cada goia nos csara, do sanguc quc una colcra incnsada dcssc azo a sc crdcr. (Entu CIuton.} FILIPE Un nilagrc, scnIora! Vosso anclo sc osiiiva. cis CIaiillon quc cIcga! O quc dissc a Inglaicrra, dizc cn oucas alavras, gcniil lordc. Todos calnos, vanos ouvir-ic. Fala, CIaiillon. CHATILLON Virai, ois, vossas foras dcsic ccrco ncsquinIo c as alicai nun grandc fciio. Inglaicrra, irriiado con a jusiia dc vossa causa, cnconira-sc ora cn arnas. A nonao, quc foi causa da dcnora do ncu rciorno, lIc dcu icno ara dcscnlarcar junio conigo as suas lcgics quc a csia cidadc sc cncaninIan. Suas foras sao forics; os soldados, confianics cn si rorios. 24 Con clc, ainda, vcn a rainIa-nac, Aic ncdonIa, quc a sanguc c luias scn ccssar o inciia. Lady Dranca dc EsanIa, sua solrinIa, a aconanIa, c o lasiardo do nonarca falccido. O vigor irrcfrcado do as, voluniarios ardorosos. iurlulcnios scn ncdo, dc aarcncia fcninil, nas con ncio dc ardcnics c icnvcis dragcs, dc scus Iavcrcs na airia dcsfizcran-sc c, orgulIosos, agora o airinnio ao dorso irazcn, ara nova foriuna aqui icniarcn. En rcsuno. un ugilo iao sclcio dc ciios indonavcis, cono os quc ora nas quilIas da Inglaicrra sc lalouan, janais fluiuou nas ondas cnoladas ara a runa irazcr crisiandadc. (Ouuc-sc udo dc tunIo.} Discnsan scus ianlorcs inudcnics fuicis divagacs; acIan-sc nao, ou ara luia, ou ara confcrcncia. Prcarai-vos, orianio. FILIPE Cono cIcga fora dc icno scnclIanic ccrciio! USTFIA Quanio nais inrcvisio, nais c fora quc rincnos nos ncios dc dcfcsa. Ealia- sc a coragcn con o noncnio. Scjan lcn-vindos; ronios nos acIanos. (Entun o c Jouo, Econo, Huncu, o Iustudo, noIcs c tous.} 25 FEI JOO A az scja con a Frana, caso a Frana nos crniiir cn az a jusia ossc do quc icnos dirciio. Do conirario, vcnIa a sangrar a Frana c a az sc cvolc, cnquanio nos, iroso nandaiario da colcra dc Dcus, corrigircnos a insolcncia quc culsa a az divina. FILIPE Scja a az con a Inglaicrra, sc csia gucrra da Frana sc virar dc vcz conira cla, a fin dc cn az ali vivcr. Ananos a Inglaicrra; c or cla, iao-soncnic, quc suanos sol o cso dcsias arnas. a ii quc conciia csic iralalIo; nas o anor da Inglaicrra csia iao longc dc dar-ic algun cuidado, quc arruinasic scu rorio rci lcgiino, coriasic-lIc a ordcn da succssao, lanasic cscarnio solrc a ncnoridadc da rcalcza c violasic a inoccncia da coroa. Conicnla aqui as fcics dc icu irnao Codofrcdo. csics olIos, csia fronic, foran noldados or scus iraos; csic cqucnino rcsuno alrangc quanio norrcu cn Codofrcdo; a nao do Tcno vai iransforna-lo nun volunc grandc. Mais vclIo do quc iu Codofrcdo cra; c scu filIo csic aqui. Era a Inglaicrra dc Codofrcdo or dirciio, quc ora assou or succssao ara scu filIo. En nonc, ois, dc Dcus, cono sc clica o cIanarcs-ic rci, sc ncsias fonics ulsa ainda o sanguc vivo a quc concic, iao-soncnic, a coroa quc usurasic? FEI JOO qucn ic confcrc, Frana, ora o dirciio dc cigircs dc nin ianias rcsosias? 26 FILIPE O juiz sucrno quc dcscria cn iodos os ciios gcncrosos o dcscjo dc dcscolrir as nancIas c dcsonras ao Dirciio infligidas, cssc ncsno juiz quc nc fcz iuior dcsic ncnino, quc Ici dc salvaguardar dc ioda injuria. Con scu aulio cscro casiigar-ic. FEI JOO Nao quciras usurar auioridadc. FILIPE Pcrdao! A usuraao c quc cu colo. ELEONOF Frana, a qucn cIanas iu dc usurador? CONSTANA Eu qucro rcsondcr. icu rorio filIo. ELEONOF Para iras, insolcnic! Dcscjaras quc icu lasiardo fossc rci, soncnic ara, cono rainIa, govcrnarcs. CONSTANA Mcu lciio scnrc foi ficl a icu filIo cono o icu, orvcniura, a icu narido, c csic ncnino icn nais arcccna con scu ai Codofrcdo do quc, acaso, no gcnio, Joao coniigo, cn quc arcan cono agua c cIuva, o dialo c a roria nac. Dasiardo, o ncu filIinIo! Por ninIa alna! Nao crcio quc scu ai iivcssc sido gcrado nais lcalncnic. Nao! Cono isso fora ossvcl, sc a clc dcsic vida? 27 ELEONOF Quc nac, ncnino, quc a icu ai difana! CONSTANA Quc avo, ncu filIo, quc infanar-ic alncja! USTFIA Ficai quicias! O DASTAFDO Ouanos o rcgociro! USTFIA Quc dialo cs iu? O DASTAFDO Algucn quc Ia dc convosco, scnIor, fazcr dc dialo, quando acaso vos cnconirar sozinIo c a vossa clc. Sois a lclrc da falula, quc ua cla larla ao lcao norio; sc dc jciio vos cgar, o casaco Ici dc sujar-vos. Acauiclai-vos, iio; Ici dc fazc-lo! DFANCA Asscnian lcn as vcsics do lcao a qucn ao rorio lcao soulc roula-las. O DASTAFDO Asscnian-lIc iao lcn ao dorso, cono as dc Hcrculcs nun asno. Vou iirar- vos, asno, das cosias cssc fardo ingcnic c ouiro r quc vos vai dciar docnic. USTFIA Qucn c o fanfarrao quc nos aiurdc as orclIas con flcgo sucrfluo? FILIPE Dccidc logo, Lus, o quc farcnos. LUIS Ola, nulIcrcs c Ioncns scn juzo, ccssai dc discuiir! Fci Joao, cis quanio nos 28 inoria. a Inglaicrra, Mainc, Irlanda, Anjou c Tourainc cu as rcclano, cono cricnccnics a Ariur. Esias disosio a rcsigna-las c a dcor as arnas? FEI JOO Anics a vida. Frana, dcsafio-ic! Vcn, Ariur dc DrcianIa! A nin confia-ic; ncu anor vai ic dar nais do quc quanio udcssc conquisiar a nao covardc da Frana. Vcn, ncnino! ELEONOF Vcn, ncu filIo; c iua avo quc ic cIana. CONSTANA Vai, ncu lcn; vai con iua avo c lIc ofcrccc un rcino, quc iua avo ic dara una ccrcja, assas c figo. una ccclcnic avo! AFTUF Paz, ninIa loa nac! Dcscjara ja csiar na sculiura. Nao sou digno da luia quc sc irava or ninIa causa. ELEONOF CoiiadinIo! CIora; sua nac o cnvcrgonIa. CONSTANA En vos rccaia ioda a vcrgonIa sc isso for vcrdadc. Os insulios da avo, nao a vcrgonIa da nac sao quc lIc arrancan cssas crolas quc o ccu conovcn c quc o ccu rccclc cono cnIor. E ccrio. cssc rosario dc crisial vai ciiar o ccu, lcvando-o a fazcr-lIc jusiia c casiigar-vos. 29 ELEONOF Monsiro quc o ccu c a icrra calunia! CONSTANA Monsiro quc ao ccu c icrra aiira injurias! Nao digas quc nc valIo dc calunias. Tu c icu filIo c quc usurais as icrras, a rcalcza c os dirciios dcsia criana dcsroicgida, filIo dc icu filIo nais vclIo, quc cn ii, so, cnconira causa dc cIanar-sc infcliz. Os icus ccados sao casiigados ncsia olrc criana. A lci o aiingc, visio clc cnconirar-sc scarado do vcnirc do ccado or duas gcracs, iao sinlcsncnic. FEI JOO Dasia, louca! CONSTANA Dirci nais isio, acnas. quc ncu filIo nao c so casiigado clos ccados dcla; Dcus fcz dcla, cono dc scus ccados, o casiigo dcsic scu dcsccndcnic, casiigado or cla c or sua causa. O scu ccado criana causa dano, c o rcsonsavcl or iudo. Na cssoa dcsia criana cla c unida. A csic quc a carrcguc! ELEONOF Doca fcrina, cu odcria o iiulo dc icu filIo anular con un icsiancnio. CONSTANA Qucn o duvida! Ora cssa! Un icsiancnio dc nulIcr, dc una avo scn coraao. 30 FILIPE Calna, scnIora, calna ncssa lngua! Esic lugar c inrorio ara alnas a cssas rcciics dcsafinadas. CIanc algun ironlciciro ara os nuros os cidadaos dc Angcrs. Quc nos dcclarcn qual o iiulo quc clcs rcconIcccn. o dc Ariur ou o dc Joao. (Toquc dc tonIctu; uucccn cduduos soIc os nuos.} PFIMEIFO CIDADO Qucn nos convoca ara arlancniar dcsia nuralIa? FILIPE Frana, cla Inglaicrra. FEI JOO Inglaicrra, or si. Vos, cidadaos dc Angcrs, ncus ficis sudiios... FILIPE Vos, Ioncns dc Angcrs, a Ariur sujciios, convocou-vos nossa ironlcia ara anavcl fala... FEI JOO ... quc nos ioca dc crio. Ouvi- nos, ois. As landciras da Frana, dcsfraldadas anic a visia c as fcics dcsia cidadc, aqui vicran, iao-so, ara arruinar-vos. Scus canIcs icn cniranIas iranslordanics dc colcra c sc cnconiran rcarados ara cusir cn vossos nuros sua indignaao dc fcrro. Os inicdosos rcaraiivos ara un ccrco Iorrvcl os olIos ora ancaan da cidadc, csias orias fccIadas. Sc nao fossc nossa vinda, cssas cdras sonolcnias 31 quc, cono cinio roicior, vos ccrcan, a csias Ioras icrian dc scu lciio dc cal sido arrancadas cla fora da airoz ariilIaria, quc csiadcara larga lrccIa or ondc a sanguinosa violcncia vossa az dcsiruir udcssc. Mas visia do vosso rci lcgiino quc, con lasianic sacrifcio, cn narcIas foradas conscguiu colocar foras cficicnics cn facc dcsics nuros, a fronic roicgcndo da cidadc os franccscs, ionados dc surrcsa, cn una confcrcncia condcsccndcn, c agora, cn vcz dc lalas cnvolvidas cn fogo, ara fclrc alaladora nos nuros roduzir-vos, clcs jogan alavras lrandas cn funaa cnvolias orquc os ouvidos a crro vos induzan. Conccdci- lIcs o arco quc ncrcccn, caros concidadaos, c cnirada franca crniii-nos, a vosso solcrano, cujo anino, no afa dc ianias narcIas cansaiivas rcclana asilo ccrio no rccinio dc vossa alia cidadc. FILIPE Dcois dc cu icr falado, rcsondci- nos. Aqui vcdcs ninIa nao dirciia quc sc voiou dianic dc Dcus causa do lcn c da jusiia, o jovcn rncic Planiagcnci, solrinIo quc c dcsic Ioncn, or scr filIo dc scu irnao nais vclIo c, or isso, scu rci c dc quanio clc ossa icr. E no nonc da cquidadc consurcada quc a rclva anic csics nuros calcanos con o aaraio lclicoso dc nossa ccdiao, ainda quc vossos ininigos nao sonos, scnao quanio dc nos o cigc o zclo Iosiialciro quc a conscicncia nos diia ara alvio 32 dcsia criana orinida. dc jusiia, orianio, quc rcsicis fidclidadc a qucn for dc dirciio. ao jovcn rncic. E cono urso aainado, nossas arnas, iiranic o asccio, nansas vao iornar-sc; a nalcia dc nossa ariilIaria scra vancnic gasia conira as nuvcns invulncravcis do alio; cn rciirada scn colcra c cnirc lcnaos, livrcs nossos clnos dc qualqucr nossa, csadas linas, a casa o sanguc alcgrc lcvarcnos quc vicnos dcrranar anic csics nuros, c as csosas c os filIos vos dcianos, lcn cono a vos, cn az. Mas sc afasiardcs nossa ofcria anigavcl, loucancnic, nao scra, or scn duvida, a cscssura dc vossos nuros carconidos quc Ia dc roicgcr-vos dc nossos ncnsagciros da gucrra, nuiio cnlora csics inglcscs, con sua discilina, alrigo acIasscn cn scu anliio rudc. Dcclarai-nos, orianio, sc a cidadc nos conIccc cono donos, c donos quc aqui vicnos dcsafiar-vos, ou sc c, ainda, rcciso fazcr soar o sinal dc nossa colcra irrcrinvcl c airavcs dc sanguc alcanarnos a ossc do quc c nosso. PFIMEIFO CIDADO En rcsuno. guardanos a cidadc ara o rci da Inglaicrra, dc qucn sonos. FEI JOO FcconIccci-nc, ois; dciai-nc cnirar. 33 PFIMEIFO CIDADO Nao odc scr; ao quc rovar quc c rci, nos nosirarcnos lcais; nas, aic cniao, ao nundo iniciro as orias fccIarcnos. FEI JOO Nao scrvira dc rova csia coroa? Sc nao lasiar, aduzo icsicnunIas. irinia nil coracs da cca inglcsa... O DASTAFDO Dasiardos c ouiros. FEI JOO ... quc con a vida o dirciio nos dcfcndcn. FILIPE Tao nuncrosos c iao lcn nascidos... O DASTAFDO Tanlcn con alguns lasiardos... FILIPE ... csics aqui lIc ncgan ial dirciio. PFIMEIFO CIDADO Enquanio nao rovardcs qucn ossui nclIorcs iiulos, cn nonc dcssc nais digno vos ncganos sulnissao. FEI JOO Quc Dcus alsolva, cniao, iodas as alnas quc Iojc sulircn ara a sua cicrna norada, anics quc cIcguc a iardc rorida. FILIPE Ancn! Ancn! s arnas, cavalIciros! O DASTAFDO Sao Jorgc, quc o dragao nalIou dc rijo, c quc noniado cn scu cavalo 34 ainda Iojc sc acIa na ialulcia solrc a oria da Ioscdagcn cn quc cu rcsido Ia icnos, quc nc cnsinc a lrigar! (Ao duquc d`Austu.} Ola, naroio! sc na vossa cavcrna cu nc cnconirassc con vossa lcoa, cu colocara ncssa clc dc lcao uns alcniados cIifrcs, cn nonsiro iransfornando-vos. USTFIA Silcncio! O DASTAFDO Trcnci, quc csiais ouvindo o lcao rugir. FEI JOO Para a lancic, orquc nossas iroas disonIanos cn ordcn dc conlaic. O DASTAFDO Con rcssa, cniao; fiqucnos con a vaniagcn do icrrcno. USTFIA Scra dcssa nancira. (A Lus.} Na ouira colina conscrvai as iroas dc rcscrva. E ora. Dcus c nossa causa! (Sucn.} (Toquc dc cIutc c nouncnto dc tous; dcos, ctudu. Entu un uuuto unccs, con tonIctus, c uuunu utc us otus du cdudc.} 35 AFAUTO FFANCES Alri dc ar cn ar, Ioncns dc Angcrs, vossas orias a Ariur, o jovcn duquc da DrcianIa, quc graas nao foric da Frana dcu assunio ara lagrinas a nuiias nacs inglcsas, cujos filIos solrc o solo sangrcnio ora sc cnconiran. Muiias viuvas, ianlcn, vccn os naridos alraando, scn vida, a icrra alida. Con oucas crdas a viioria culia nos lalaros franccscs quc, iriunfanics, ja sc acIan dcsfraldados ara cnirarcn cono conquisiadorcs c, aqui dcniro, roclanarcn o duquc da DrcianIa rci da Inglaicrra c vosso solcrano. (Entu un uuuto ngcs, con tonIctus.} AFAUTO INCLES Honcns dc Angcrs, nandai iocar os sinos cn sinal dc alcgria, quc o rci Joao, rci da Inglaicrra c vosso solcrano, ja sc aroina cono vcnccdor dcsic dia difcil c agiiado. Suas arnas, iao lrancas aic Ia ouco, volian iinias no sanguc dos franccscs; ncnIuna cna, ondcanic, a nossos clnos, foi iirada or lanas ininigas; nossas landciras ainda vcn irazidas clas naos quc, ao ariirnos, as lcvavan. E cono caadorcs iurlulcnios quc os alcgrcs inglcscs ora volian, con naos cnururadas cla iinia quc corrcu da naiana dos ininigos. Alri, ois, vossas orias viioria! PFIMEIFO CIDADO Arauios, dcsias iorrcs nos udcnos aconanIar o assalio c a 36 rciirada das foras cn conlaic, scn quc nossos nclIorcs olIos ccnsurar udcsscn scu crfciio cquillrio. sanguc a sanguc conrou, golcs a golcs rcsondian, fora a fora sc ounIa, rcsisicncias iguais sc confroniavan. Sois iguais. Assin, dc anlos gosianos igualncnic. Mas c rcciso quc un dc vos dc rovas dc sucrioridadc. Enquanio fordcs dc cso igual, nao Ia dc scr a nossa cidadc dc ncnIun, nas dc vos anlos. (Votun os dos cs con suus tous, scuuduncntc.} FEI JOO Ainda odcs crdcr, Frana, nais sanguc? Dizc-nos sc a corrcnic do dirciio quc dcfcndcnos ja icn livrc curso. Irriiada con iua rcsisicncia, vai cla o lciio alandonar c cn furia vasiadora inundar os icus donnios, a ncnos quc consinias vao suas aguas argcniinas dcfluindo no scu curso acfico, aic o occano. FILIPE Ouvc, Inglaicrra. ncsia rova ardorosa nao ouasic una goia dc sanguc nais quc a Frana. Pcrdcsic nuiias nais. Por csia nao quc incra aic ondc o clina aqui sc csicndc, juranos nao dcor as nossas arnas voiadas Jusiia, scn quc ao solo ic jogucnos, cscoo dcsia gucrra, ou auncnicnos o nuncro dos norios dc una unidadc rcal, ara quc a lisia quc 37 rclaiar o noriicnio ingcnic sc cnriquca con o nonc dc un nonarca. O DASTAFDO Majcsiadc! cono a iua gloria solc dc onio, quando o rico sanguc dos nonarcas sc inccndc! Agora a noric rccolrc dc ao os forics nailarcs; sao-lIc dcnics c garras as csadas dos soldados; alcgrc lanqucicia-sc, iragando carnc Iunana nas conicndas indccisas dos rcis. Por quc sc cnconiran csiucfacias cssas iroas rcais? Criiai CIacina!" o rcis! Lcvai dc novo ara o cano sangrcnio vossas foras cquililradas, vossos inflanados csriios! Dcois, quc a crda dc una das arics a viioria da ouira afirnc. Mas aic la, so golcs, sanguc c noric! FEI JOO A gcnic da cidadc con qucn fica? FILIPE Falai cla Inglaicrra, cidadaos. qucn c vosso nonarca? PFIMEIFO CIDADO o da Inglaicrra, logo quc o conIcccrnos. FILIPE Ncssc caso, rcconIccci-o cn nos, quc o dcfcndcnos. FEI JOO En nos, rcrcscnianics dc nos rorios, c quc nossa cssoa aqui irazcnos, donos dc nos, dc vos c da cidadc. 38 PFIMEIFO CIDADO Un odcr nais ossanic do quc o nosso nao nos dcia accdcr. Enquanio a luia nao ficar dccidida, irancarcnos con orias lcn fccIadas nosso ncdo, quc cn nos Ia dc nandar, aic quc vcnIa dc-lo c dcsfazc-lo un rci dc faio. O DASTAFDO rcis! Essa canalIa csia zonlando dc iodos vos! Posiados nas ancias dos nuros, cono cn icairo, scn corrcrcn crigo algun, criiican calnancnic vossas ccnas suiis c aios dc noric. Quc vossas rcais rcscnas sigan nisso ncu consclIo. firnai acio anisioso, cono cn Jcrusalcn dc ccria fciia os rclcldcs fizcran c, dc acordo, dirigi conira os nuros da cidadc ioda a vossa nalcia dcsiruidora. Posic a Frana c a Inglaicrra a lcsic c a ocsic scus canIcs carrcgados aic loca, ara quc scus lranidos icrroranics faan ruir or icrra os circos ncnlros da cidadc inudcnic. En vosso caso, cu nao daria ircgua a csscs vclIacos, cnquanio nao ficasscn cnirc as runas iao dcsidos cono o ar quc rcsiranos. Isso fciio, aariai dc novo as foras c as landciras quc unidas csiivcran; oondc rosio a rosio c onia a onia sanguinosa, c a Foriuna, cn ouco icno, scu fcliz favoriio dcnirc as vossas filas Ia dc cscolIcr, a qucn, londosa, ccdcra ioda a gloria da jornada, confcrindo-lIc o lcijo da viioria. Podcrosos Esiados, agradais-vos do consclIo sclvagcn? Nao rcvcla ccrio salor, quc lcnlra o da oliica? 39 FEI JOO Por csic ccu, quc no alio sc disicndc, agrada-nc o consclIo. Qucrcs, Frana, unir as foras c arrasar Angcrs, ara, aos, dccidirnos clas arnas qucn dcvc govcrna-la? O DASTAFDO Sc iivcrcs lrio dc rci, nagoado cono dcvcs csiar qual nos csianos, con as ofcnsas dcsia cidadc incriincnic, fazc cono nos. vira a iua ariilIaria conira csia forialcza ciulanic, orquc dcois dc ao solo a nivclarnos, darcnos alulo a nosso odio cicrno cn luia clo ccu ou clo infcrno. FILIPE Quc scja. E ora dizci-nos. dc quc onio darcis o assalio? FEI JOO Do ocsic nandarcnos dcsiruiao ao ciio da cidadc. USTFIA Eu, do noric. FILIPE Do sul, nossos irovcs dcscjarao scus raios conira os nuros. O DASTAFDO Sul conira noric! OI! cslcndida csiraicgia! Frana c usiria, assin, con a ariilIaria rouca una ouira Ia dc fazcr calar a loca. Convcn csicaa-los. Toca! Avanic! PFIMEIFO CIDADO Crandcs rcis, aicndci-nos un insianic. Vou nosirar-vos o nodo dc firnardcs az, iornar-vos anigos, a cidadc conquisiar scn nais crdas ncn 40 violcncia, crniiindo quc a Moric, dc fuiuro, no lciio alcancc as vidas quc nos canos agora ao sacrifcio sc acIan ronias. Nao rossigais, nonarcas, c aicndci-nos. FEI JOO Fala; icns crnissao; vanos ouvir-ic. PFIMEIFO CIDADO Essa filIa da EsanIa, lady Dranca, a rcscnic, c arcnia da Inglaicrra. Coniai os anos dcssa linda noa c os do dclfin Lus. Sc o vigoroso Anor sassc cn lusca dc lclcza, ondc a acIara nais lcla do quc cn Dranca? Sc o Anor zcloso ansiassc or viriudc, ondc a acIara nais ura do quc cn Dranca? Sc, cIcio dc anliao, o Anor fizcssc qucsiao dc nascincnio, ondc cnconirara sanguc dc nais nolrcza do quc o sanguc quc cn suas vcias ulsa? Tal cono cla, cn lclcza, viriudc c nascincnio, c, ianlcn, o Dclfin, conlcio cn iudo. Sc algo falccc, c quc clc cla nao c. A cla, or sua vcz, nada lIc falia sc cn falia sc falar a nao scr quc cla, nao scndo clc, nao odc scr conlcia. Elc c a nciadc dc un fcliz nancclo, quc dcvc scr or cla conlciada; cla, ccclcncia cn aric dividida, quc cscra a crfciao dclc soncnic. Sc cssas corrcnics argcniinas vicrcn a sc unir algun dia, gloria incnsa confcrirao s nargcns quc as ladcicn. Scdc, orianio, o rcis, ara cssas duas corrcnics confundidas as froniciras, os liniics, as raias, coniriluindo 41 ara a uniao dos dois jovcns. Essc cnlacc scra dc nais cfciio solrc os nossos lcn fccIados orics quc ioda a furia dc vossas laicrias, ois nais raido quc a olvora, fara quc sc cscancarcn ara vos dar assagcn. Mas scn clc, nao Ia dc scr nais surdo o nar furioso, os lccs, nais rcsoluios, ncn nais firncs nonianIas c rocIcdos; ncn a roria Moric odcra scr nais crcnioria do quc nos na dcfcsa da cidadc. O DASTAFDO Eis un rcgao quc a uirida carcaa da Moric faz nccr-sc nos scus iraos! Doca incnsa, dc faio, quc voniia noric c nonianIas, narcs c rocIcdos, c iao faniliarncnic sc rcfcrc a lccs fcrozcs, cono, a scus caczinIos, ncnina dc irczc anos. Tcra sido gcrado cssc sujciio iao valcnic or algun canIonciro? So sc crinc or canIcs, fogo, funo, csirondo c griios. Con a lngua, lasionadas clc alica; ronc-nos os ouvidos; nao rofcrc alavra quc nao laia nais ccricira do quc un unIo franccs. Nunca as alavras nc dcsancaran ianio, dcs quc o nonc dc aai dci ao ai dc ncu irnao. ELEONOF (u utc, uo c Jouo} FilIo, acciia a roosia, firna as nucias; roniifica-ic a dar un doic grandc ara nossa solrinIa, quc cssc lao dc ial nodo a coroa ouco firnc vira consolidar-ic; luz rocia janais odcra icr aqucla criana ara os fruios oinos quc 42 roncic. No scnllanic dc Frana lcio anucncia. Vc cono clcs cocIicIan. Vanos! Urgc con clcs insisiir, cnquanio na alna rcvclan anliao, ara quc o zclo da icdadc c da sulica dc novo nao sc congclc c volic a scr o quc cra. PFIMEIFO CIDADO Por quc as duas grandczas nada dizcn idcia aniga da cidadc afliia? FILIPE Inicic Inglaicrra, or icr sido qucn a cidadc inicrclou rinciro. Quc dizcis? FEI JOO Sc o Dclfin, icu nolrc filIo, lcr ncsic livro dc lclcza Eu ano", cono dc una rainIa scra o doic da noiva, orquc Anjou, Tourainc lcla, Mainc, Poiciicrs c iudo quanio dcsic lado das aguas ccciuando acnas csia cidadc a quc ora onos ccrco a nossa Dignidadc csia sujciio, dourara o lciio noiva c a fara rica cn odcrios, iiulos c csiina, cono cn sanguc, lclcza c fino iraio cla a qualqucr rinccsa sc cquiara. FILIPE Quc dizcs, filIo? OlIa dc frcnic a noa. LUIS o quc cu fao, scnIor, c naravilIa nos olIos lIc dcsculro, ou lcn, nilagrc naravilIoso. ninIa sonlra a vcjo, quc cnlora scja a sonlra, sinlcsncnic, dc vosso filIo, cn sol sc iorna c dcia vosso filIo a una sonlra 43 rcduzido. Juro quc nunca anci ianio a nin ncsno cono agora, ao nc vcr rcroduzido na icla aduladora dcsscs olIos. (Fuu cn scgcdo con Huncu.} O DASTAFDO DcscnIado na icla dos scus olIos! Pcndcnic dc un dos gancIos das csianas! No ciio, csquaricjado! Quc dc alrolIos no caninIo do anor! So sinio ganas dc csquaricjar, dc faio, cssc ascacio quc ara anar rccorrc a ial rcfacio. DFANCA Ncsic ariicular accdo a quanio ncu iio dccidir. Sc clc vir algo quc lIc ossa agradar cn vosso iodo, scja o quc for, farci con quc cssc adorno ara ninIa voniadc sc iransfira, ou, sc o quiscrdcs, scn anlagcs. Ici dc salcr rcconcnda-lo ao ncu afcio. Mais nao dirci, nilordc, lisonjcando-vos, quc nc ncrccc anor quanio cn vos vcjo. Dirci soncnic quc nao vcjo nada ainda quc vicssc a Invcja ora julgar-vos quc odio ou rculsa dcscriar consiga. FEI JOO Quc diz o jovcn ar? E vos, solrinIa? DFANCA Quc a Ionra olriga a fazcr scnrc o quc vossa salcdoria dccidir or cla. FEI JOO Eniao, Dclfin, rcsondc-nos sc odcs anar csia lcldadc. 44 LUIS Pcrguniai-nc sc nc c ossvcl dc adora-la alsicr-nc, orquc lIc icnIo anor sinccrancnic. FEI JOO Con cla, cniao, ic dou cinco rovncias. Anjou, Poiciicrs, Vcin, Tourainc c Mainc, con nais irinia nil narcos dc ouro inglcs. Vc, Filic da Frana, sc concordas cn quc icus filIos ora as naos acricn. FILIPE Araz-nos, sin; uni, filIos, as naos. USTFIA E os lalios, or quc nao? Ncn farcis nais do quc cu, quando assclci ncus csonsais. FILIPE Alri as orias, agora, Ioncns dc Angcrs, ara cnirar a aliana quc firnasics, ois vao scr cclclradas logo as nucias na cacla dicada nac dc Dcus. Nao csia lady Consiana cnirc os rcscnics? Vcjo quc nao; caso conirario, fora criurlada a alcgria dcsia aliana. Ondc cla csia? E o filIo? Qucn o salc? LUIS Trisic, icnda sc foi dc Vossa Alicza. FILIPE Por ninIa fc, a aliana quc firnanos so dara ouco alvio s suas cnas. Caro irnao da Inglaicrra, dc quc nodo conicniarcnos a rainIa viuva? Vicnos a dcfcndc- 45 la; no cnircianio, Dcus o salc, dcsviano-nos da csirada, ara nossa vaniagcn. FEI JOO Scra facil sanar iudo isso. o iiulo darcnos ao noo Ariur dc duquc da DrcianIa c condc dc FicInond, solrc fazcrno-lo scnIor dcsia cidadc rica c lcla. Scn dcnora cIanai lady Consiana; va logo un ncnsagciro convida-la ara a solcnidadc. Pcnso scr-nos ossvcl, quando nao ioda a ncdida cncIcr dc scus dcscjos, clo ncnos saiisfazc-la dc ial nodo quc cla ficara scn noiivo dc quciar-sc. Vanos con a rcssa quc nos for ossvcl ara a fcsia inrcvisia c inrovisada. (Sucn todos, con cxccuo do Hustudo. Os cduduos sc ctun dus uncus.} O DASTAFDO Mundo louco! Fcis loucos! Louca aliana! Para dcicr as rcicnscs, or junio, dc Ariur, dc grado Joao ccdc una aric; a Frana, quc con as arnas da conscicncia scria invulncravcl c quc o zclo crisiao c a caridadc iransfornaran nun soldado dc Dcus, inulsionando-a ara o cano da luia, ouvidos rcsia a cssc nuda-rojcios, a cssc dialo nanIoso, o alcoviiciro quc iransforna no conirario a lcaldadc, jura falso ccn vczcs or ninuio c ganIa scnrc dc iodos, dc ncndigos, rcis, nancclos, raarigas c ancics, c quc, no caso dc nao icr a crdcr nais coisa alguna scnao 46 o icrno virgcn", lurla as virgcns; cssc scnIor dc iao nacio rosio, o Inicrcssc insinuanic c adulador, sin, o Inicrcssc, a rana cn quc dcscnIa, scn sc dcicr, o nundo, quc cn si ncsno rcvclava cquillrio c quc rolava lisancnic cn icrrcno scnrc lano aic quc cssc rovciio, cssa ladcira viciada, cssc fauior dc novincnio, o Inicrcssc, o iirassc do cquillrio, dc ioda a dircao, rojcio c inicnio! E cssc ncsno cndor, cssc Inicrcssc, cssc alcaioic icccdor dc inirigas, alavra quc iransforna iudo a iodos os noncnios, lanado conira os olIos da Frana iao voluvcl, fcz quc logo dcsisiissc do aulio quc cla roria dccidira rcsiar c dc una gucrra rinciiada con Ionra, ara, agora, concluir una az vil c infananic. Por quc culro dc injurias o Inicrcssc? Tao-soncnic or nao nc icr ainda conquisiado. E ccricza. cu nao icria coragcn dc fccIar a nao, sc, acaso, sc disuscsscn scus loniios anjos a nc cunrincniar. Nao icndo sido icniada ainda, cla c cono a dos olrcs ncndigos quc os ricaos viiucra. Pois o ncsno farci, cnquanio olrc. nao Ia ccado cono o da riqucza, dirci cniao; nas quando ficar rico, dirci scr a niscria o unico vcio. Sc a anliao, cnirc os rcis, c quasc una aric, Inicrcssc, cs ncu dcus. qucro adorar-ic. (Su.} 47
ATO III CENA I
Funu. A tcndu do c unccs. Entun Constunu, Atu c SusIu.
CONSTANA Foran casar-sc! A az vai scr jurada! Sanguc crjuro unido a sanguc falso! Vao scr anigos! Lus fica con Dranca, c csia fica dc ossc das rovncias! Nao odc scr; ouvisic nal; cnganas-ic. Fcflcic lcn; rccic a iua Iisioria; nao odc scr assin; cs iu quc o dizcs, sinlcsncnic. Confio quc nao osso confiar no quc disscsic, quc a alavra sada da iua loca c o soro, acnas, dc indivduo conun. Fica salcndo, Ioncn, quc nao ic crcio; oosia a isso, icnIo a jura dc un rci. Vais scr unido or nc assusiarcs ianio; cu sou scnsvcl ao ncdo, sou docnic, acalrunIada dc injusiias. Por isso, icnIo ncdo; nao icnIo ja narido, sou viuva, ncdrosa, sou nulIcr, naiuralncnic nascida ara csiar sujciia ao ncdo. E cnlora confcssasscs quc qucrias acnas graccjar, cu nao udcra nais sosscgar o csriio assusiado quc vai ficar 48 ircncndo o dia iodo. Por quc a calca alanas ianio c ianio? Por quc iao irisicncnic olIas ncu filIo? Por quc cssas irisics lagrinas ic cscaan dos olIos, cono rio quc iranslorda? Confirnan iais sinais o quc disscsic? Fala dc novo, nao a Iisioria ioda dc Ia ouco, nas soncnic una alavra. sc c vcrdadc ou ncniira o quc coniasic. SALISDUFY Tao vcrdadciro, cono crcdcs falsos quanios os quc icn cula dc scniirdcs a vcrdadc dc ioda a ninIa Iisioria. CONSTANA Sc nc cnsinas a crcr ncssa irisicza, nosira irisicza o ncio dc naiar-nc, fazcndo quc sc cnconirc a crcna c a vida, cono a furia dc dois dcscscrados quc sc cIocan, a un icno c, norios, cacn. Lus casar con Dranca! Ondc ic cnconiras, ncu filIo? Aniga a Frana da Inglaicrra, quc dc nin scra fciio? Honcn, rciira- ic! Ja nao suorio vcr-ic! Essa noiicia ic iransforna cn criaiura Iorriilanic. SALISDUFY ScnIora, quc fiz cu, scnao coniar-vos o nal quc ouiras cssoas raiicaran? CONSTANA Tao odioso c cssc nal cn sua csscncia, quc qucn dclc sc ocua causa dano. AFTUF Acalnai-vos, scnIora, cu vos sulico. 49 CONSTANA. Sc iu, quc nc conciias a acalnar-nc, fosscs fcio, ridculo, a vcrgonIa do vcnirc dc iua nac, cIcio dc nodoas rcugnanics, dc nancIas rculsivas, coo, idioia, canlaio, ncgro, nonsiro, cIcio dc Iorrvcis narcas, dc vcrrugas dcsagradavcis, ouco nc inoriara; odcria ficar, aic, conicnic, orquc, assin, nao ic anara, nao icrias sido ncrcccdor dc iua alia csiirc, ncn da coroa. No cnircianio, cs lclo; ao nasccrcs, criana, a naiurcza con a Foriuna, cn orfia, ic caliaran. En dons da naiurcza iu suorias aralclo con os lrios inoccnics c con os loics dc rosa. Mas a falsa Foriuna sc nudou, foi corronida, dcsviada do icu lado; cla concic a ioda Iora adulicrio con icu iio; con sua nao dourada inciia Frana a isar os dirciios da rcalcza, iransfornando-o nun rclcs alcaioic. Frana faz o acl dc alcoviiciro cnirc a Foriuna c Joao, cssa Foriuna rosiiiuia c o rci Joao usurador! Dizc, anigo, sc Frana nao c crjuro. Envcncna-o ao ncnos con alavras, ou rciira-ic c as dorcs alandona quc suoriar a nin, iao-so, concic. SALISDUFY Pcrdao, scnIora, nas scn vos nao osso rciornar rcscna dos nonarcas. CONSTANA Podcs c dcvcs; nao irci coniigo. Vou cnsinar a irisicza a icr orgulIo, quc a dor c aliiva c ao sofrcdor faz digno. Os rcis quc nc rocurcn nos donnios da ninIa grandc dor. 50 Tao grandc cla c, quc so odcra icr cono suoric a incnsidao da icrra. Aqui nc fico; con ial dor nao nc sinio cn alandono; vcnIan curvar-sc os rcis anic o ncu irono. (Scntu-sc no cIuo.} (Entun o c Jouo, o c Fc, Lus, Huncu, Econo, o Hustudo, o duquc d`Austu c scquto.} FILIPE Sin, filIa cncaniadora, a Frana Ia dc csia daia concnorar daqui or dianic. Para solcniza-la, o sol glorioso vai dcicr a sua narcIa ara ao jciio fazcr dos alquinisias, iransfornando, con o lrilIo dos scus olIos, csia nagra cosia da icrra cn ouro ciniilanic. A volia anual dc scnclIanic dia Ia dc scr ara nos scnrc fcriado. CONSTANA (cuuntundo-sc} Fcriado nao! Un dia analdioado! Qual o valor do dia, quc fcz clc ara ficar inscriio cn lciras dc ouro cono alio fcsiival do calcndario? Nao! Dcvcis aaga-lo da scnana, orquc indica orcssao, crjurio c orolrio. No caso clc ficar, cniao quc rczcn as nulIcrcs cn vcscra dc ario orquc do cso nao sc vcjan livrcs ncsic dia naldiio, so dc ncdo dc nonsiros sc iornarcn scus anclos. So ncsic dia os viajanics dcvcn icr ncdo dc naufragio; nclc, acnas, nao nanicnIan alavra os coniraianics. Quanio for concado ncsia daia, 51 icra dc acalar nal; aic a lcaldadc sc nudara na vil Iiocrisia. FILIPE Pcnso, scnIora, quc nao icndcs causa dc analdioar os fciios dcsic dia. Nao icndcs cn cnIor ninIa rcalcza? CONSTANA Passasics-nc una nocda con a aarcncia, iao-so, dcssa rcalcza, quc nao odc rcsisiir aos cancs. Sois crjuro, crjuro! Arnado vicsics ara o sanguc vcricr dos ncus ininigos, nas agora con vossas arnas rcforais as dclcs. O vigor conlaiivo c a caiadura da gucrra sc cnlrandcccn na anizadc, no ariifcio da az; cssc coniraio vai luscar fora cn nosso sofrincnio. Arnai-vos, ccu! Puni os rcis crjuros! una viuva quc clana! Esoso scdc-nc! Quc as Ioras dcsic dia analdioado nao iranscorran cn az, nas quc nuiio anics dc o sol sc rccolIcr nasa a discordia cnirc csics rcis crjuros. Aicndci-nc! USTFIA Lady Consiana, calna! CONSTANA Cucrra! Cucrra! nao az! A az c gucrra ara nin. Linogcs! usiria! iu cnvcrgonIas icu csolio sangrcnio! Miscravcl, covardc, cscravo indigno! Tu, valcnic cqucno, grandc acnas nas iorczas! So rcforas o lado dos nais forics. Pionciro da Foriuna, iu nao luias scnao quando cssa dana caricIosa sc acIa crio c ic cnscja a salvaguarda. s crjuro, 52 ianlcn, orquc lajulas a grandcza. Quc iolo rinoroso ic rcvclasic, un iolo rasicjanic, ara ic avoncarcs ianio c ianio no ncu lado c jurarcs dcfcndcr-nc! Nao irovcjasic do ncu lado, cscravo dc sanguc frio, quc nc anararias? Nao nc disscsic quc confiassc cn iua foriuna, cn icu odcr? E nao assasic ara os ncus ininigos? Trazcs una clc dc lcao. Fciira-a, cnvcrgonIado; c ncsscs onlros vis a dc un carnciro. USTFIA Sc un Ioncn nc disscssc cssas alavras! O DASTAFDO Pc ncsscs onlros vis a dc un carnciro. USTFIA Por iua vida, vilao, nao no rciias! O DASTAFDO Pc ncsscs onlros vis a dc un carnciro. FEI JOO Esqucccs-ic dc ii; nao gosio disso. (Entu Pundoo.} FILIPE O lcgado do Paa vcn cIcgando. PANDOLFO Salvc, ungidos dc Dcus c dcuiados do ccu! E a ii, rci Joao, quc sc dirigc ninIa nissao sagrada. Aqui nc cnconiro, cu, Pandolfo, cardcal dc Milao lcla, cono lcgado dc 53 Inoccncio, ara ic crguniar or clc, cn sa conscicncia, or quc con iania olsiinaao naliraias a Igrcja, nossa nac, c or quc causa con violcncia culsasic dc sua scdc a Esicvao Langion, arccliso clciio dc Caniuaria? E cn nonc do ciiado sanio aa Inoccncio, quc cu ic fao iodas cssas crgunias. FEI JOO Qual c o nonc icrrcno quc sc arroga o rivilcgio dc inor qualqucr iarcfa ao livrc soro dc un nonarca sagrado? Nao odias, cardcal, ciiar un nonc iao ridculo, iao indigno c vazio, ara a alguna rcsosia nc forar, cono o do aa. Pois conia-lIc isso c o quc ora sai da loca da Inglaicrra. ncnIun adrc iialiano rccclcra cn nossas icrras dzinos ou qualqucr ouiro inosio. Porquc sonos sol o ccu o odcr nais clcvado, dcicrninanos govcrnar sozinIos ondc afcia nos c a surcnacia, scn o aulio dc nao norial alguna. Dizc isso ao aa, scn naior rcsciio a clc ou sua usurada auioridadc. FILIPE Dlasfcnais, caro nano da Inglaicrra! FEI JOO Ainda quc os rcis da crisiandadc cn cso vos dcicis conduzir grosscirancnic or cssc adrc inironciido, c ncdo nosircis da naldiao quc sc alasiarda, una vcz quc sc conra or vil ouro, or cscorias, or ocira, o corronido crdao dc un indivduo 54 quc na vcnda ncrcadcja o crdao dclc soncnic; cnlora cnriqucais con vossas rcndas, vos c os nais, a cssc asiuio fciiicciro, cu sozinIo sozinIo! nc lcvanio conira o aa, assando doravanic a icr or ininigos scus anigos. PANDOLFO Eniao, clo odcr dc quc nc cnconiro rcvcsiido, cs naldiio c cconungado! Alcnoado scra qucn scu aoio ncgar daqui or dianic a un ial Icrcgc, c ncriioria scja a nao cIanada, canonizada c iida cono sania, quc conscguir iruncar, dc qualqucr jciio, cssa vida cccranda. CONSTANA OI, quc nc scja crniiido ianlcn, or un noncnio, analdioar con Fona! Dizci ancn ncu lon adrc cardcal, a ncus ardcnics voios dc naldiao. Scn os noiivos dos ncus agravos, iodos, lngua alguna odcra con dirciio analdioa-lo. PANDOLFO A ninIa naldiao, scnIora, cnconira confirnaao na lci. CONSTANA Tanlcn a ninIa. Quando nao odc a lci fazcr jusiia, c lcgal incdir quc scja injusia. Por lci, ncu filIo nao olicn scu rcino, orquc qucn o dcicn, dcicn a lci. Sc a lci, ois, c injusiia, cono odc olsiar quc ninIa lngua analdioc? 55 PANDOLFO Filic, dcia a nao dcssc arqui-Icrciico, sc nao qucrcs ficar analdioado, c lcvania conira clc ioda a Frana, a ncnos quc clc a Fona sc sulncia. ELEONOF Enalidcccs, Frana? Nao rciircs a nao. CONSTANA Aicnao, Dialo! Nao consinias quc Frana iirc a nao; crdcs una alna. USTFIA Fci Filic dc Frana, ouvi o cardcal. O DASTAFDO Pc nos onlros a clc dc un carnciro! USTFIA Sou forado a cnlolsar, lilirc, cssa afronia, orquc... O DASTAFDO ... icndcs as calas lcn folgadas. FEI JOO Filic, quc rcsondcs ao cardcal? CONSTANA Quc odcra dizcr, scnao o quc o rorio cardcal ja cnunciou? LUS Pai, rcflcii, quc a difcrcna c a naldiao csada dc Fona ou a lcvc crda da Inglaicrra. Alri nao da nais lcvc. 56 DFANCA A naldiao dc Fona. CONSTANA Luis, sc firnc; o dialo vcio icniar-ic sol a forna dc una noiva dc calclos ao vcnio. DFANCA Nao sc crinc lady Consiana con lisura; acnas fala a ncccssidadc. CONSTANA Sc conccdcs cssa ncccssidadc, quc so vivc orquc a fc crcccu, scr- ic-a foroso infcrir quc vivcra a fc dc novo, caso a ncccssidadc crcccssc. Quando a ncccssidadc dcrrularcs, a fc sc clcvara rcslandcccnic; dcia aqucla dc c quc csia sc alaic. FEI JOO O rci csia conovido; nao rcsondc. CONSTANA Dclc ic afasia c dizc-lIc o quc inoria. USTFIA Fazc isso, rci Filic; nao rossigas nais suscnso. O DASTAFDO Suscndc a clc, acnas, dc un carnciro, o ncu docc asalIao! FILIPE Esiou crlco; o quc dizcr, nao sci. PANDOLFO Mais crlco Ias dc scr con o quc disscrcs, Sc ficarcs naldiio c cconungado. 57 FILIPE No ncu lugar vos ondc, rcvcrcndo, c dizci-nc o quc Iavcis dc fazcr. Esia rcal nao c a ninIa, nao faz nuiio, viran-sc unidas; acIan- sc casados os coracs, ligados no ino ciio cla fora dc voios rcligiosos c liancs sacrossanios. O nosso uliino alcnio quc fcz soar unas alavras iraiava dc anizadc, anor sinccro, az c fidclidadc cnirc os dois rcinos c nossas rcais cssoas. No cnircianio, ouco anics dcssas ircguas, nao nais icno do quc o rcciso ara as naos lavarnos, a fin dc quc cssc acio rcal firnasscnos, so Dcus o salc, csiavan clas sujas do inccl carrcgado da cIacina con quc a Vingana dcscnIado Iavia o icrrvcl dissdio cnirc nonarcas. E ora cssas naos, quc so dc ouco sc acIan linas dc sanguc, iao rcccnicncnic no anor cnirclaadas, quc iao forics cn anlos sc nosiravan, csscs laos irao quclrar c os sacros jurancnios? Zonlar, assin, da fc? Drincar con as coisas sagradas, cono crianas inconsianics, c dcsligar as naos iao lcn unidas? Mosirarcn-sc crjuros, solrc o lciio dc nucias, iodo cn flor, lanar un Ioscdc sanguinoso c arcsiar un noriicnio na gcniil fronic da anizadc ura? rcvcrcndo adrc, Ioncn sagrado, rcsolvci dc ouiro nodo! En vossa graa ccogiiai, inondc ouira ncdida ncnos scvcra, quc fcliz scrcnos cn acaia-la, coniinuando anigos. PANDOLFO Infornc c a forna c dcsordcira a ordcn quc conira o anor inglcs nao sc 58 ouscrcn. Por isso, s arnas! Sc cancao da Igrcja; caso conirario, a Igrcja, nossa nac, a naldiao ic lana, naldiao dc una nac conira o filIo rcvoliado. Frana, scr-ic-a nais facil scgurarcs cla lngua a scrcnic, o lcao zangado cla aia icrrvcl c o fanclico iigrc clos quciais, do quc nas iuas cssa nao rosscguircs acriando. FILIPE Posso a nao rciirar, nao a alavra. PANDOLFO Fazcs da Ionra a ininiga da roria Ionra; cono cn civil discordia, jurancnio ocs a jurancnio, lngua a lngua. En rinciro lugar, rcaliza o voio quc anic o ccu assunisic, isio c, dc scrcs cancao dc nossa Igrcja; o quc jurasic dcois, conira ii rorio foi jurado; or ii ncsno nao odc scr cunrido, ois iudo o quc jurasic crradancnic, sc con accrio olrarcs, sc corrigc. Ondc a aao icndc ao nal, o ccrio, scnrc, consisiira cn nao fazcr nais crros. O nclIor, scnrc quc algo dc incorrcio rcicndcnos fazcr, c crrar dc novo. Conquanio isso consisia nun dcsvio, csic vai dar, alfin, no lon caninIo. A falsidadc cura a falsidadc, ial cono o fogo alranda o rorio fogo dcniro das vcias quc o cauicrio alrasa. E a rcligiao quc os voios nos rcscrva. Foi conira a rcligiao quc ic cncnIasic; jurando or aquilo or quc juras, arcscniasic un jurancnio cono cnIor dc iua fc, nuna cncrgcncia conira cssc jurancnio. A fc, 59 no cnianio, quc a jurar ic lcvou, ic olriga, acnas, a nao scrcs crjuro. Do conirario, quc cscarnio nao scria o jurancnio! Jurasic ara scr, iao-so, crjuro, o quc scras nais ainda, crsisiindo. Tcu voio uliino, ois, conira o rinciro c rcvolia dc ii conira ii ncsno, janais conscguiras naior viioria do quc arnando a consiancia c o quc dc nolrc icns no ino ciio conira csscs cngodos. ara cssa orao quc diriginos nossas rcccs, no caso dc aicndc-las. Caso conirario, salc quc o crigo dc nossa naldiao solrc ii cndc or nancira iao gravc quc inossvcl scr-ic-a livrar-ic dcla, scndo fora crcccrcs sol cssc ncgro fardo. USTFIA E franca rclcliao! O DASTAFDO Nao iaara cssa loca una clc dc carnciro? LUIS Pai, s arnas! DFANCA No dia dc iuas nucias? Conira o sanguc quc acalas dc csosar? Cono! Fcsicjarcnos nosso cnlacc con coros nuiilados? As ironlcias airoanics c os ianlorcs runorosos clanor do infcrno narcarao o conasso ara o nosso coricjo? O csoso, cscuia- nc! Esoso! Cono c nova cssa alavra diia or nin! Por cssc nonc caro, quc cu janais ronuncici aic csic insianic, inloro-ic dc joclIos nao cgarcs arnas conira ncu iio. 60 CONSTANA Ncsics joclIos, fora dc ajoclIar iao calcjados, o viriuoso Dclfin, cu ic sulico nao nudarcs o curso do dcsiino quc o ccu dcicrninou! DFANCA Ora vou vcr sc nc anas. Qual o nonc quc nais ic olrigara do quc o dc csosa? CONSTANA O quc anara icu rorio susicniaculo. sua Ionra! Lus, iua Ionra, a iua roria Ionra! LUS Por quc iao frio Vossa Majcsiadc sc nosira, quando icn ianios noiivos ara aiuar scn dclongas? PANDOLFO Vou lanar-lIc a naldiao. FILIPE Nao icns ncccssidadc. Inglaicrra, scaro-nc dc ii. CONSTANA OI! rciorno adniravcl da lanida Majcsiadc! ELEONOF OI! iraiao nais do quc aljcia da inconsiancia franccsa! FEI JOO Anics dc una Iora, Frana, vais lasiinar csic noncnio. O DASTAFDO Sc o vclIo Tcno concordar, o calvo rclojociro quc inuna as Ioras iodas, nuiio lcn, vai a Frana arrccndcr-sc. 61 DFANCA Dc sanguc sc acIa o sol ora colcrio. Dia fornoso, adcus! Para quc lado dccidir-nc? Sou dc anlos. Cada ccrciio nc rcndc una das naos; a anlos csiando rcsa, c fora quc fiquc dcsncnlrada, quando sc scararcn. Caro csoso, rczar nao osso ara iua viioria; iio, dcvo cdir quc iu nao vcnas; ai, nao osso alncjar iua foriuna; avo, nao qucro quc icus voios vingucn. Vcna qucn for, a crda scra ninIa; ninIa dcrroia sc acIa asscgurada, anics ncsno quc o jogo rinciic. LUIS Tua foriuna sc acIa ondc cu nc cnconiro. DFANCA Ondc cla vivc, ninIa vida norrc. FEI JOO Prino, rcunc logo as nossas foras. (Su o Hustudo.} Frana, qucina-nc colcra cslrascanic. O calor quc nc inflana c dc ial nonia quc nada o alacara, scnao so sanguc, sanguc do nais rccioso quc Iaja cn Frana. FILIPE Ficaras consunido cla colcra, a cinzas rcduzido, anics quc o nosso sanguc ossa aagar cssc lrasciro. Tona conia dc ii; ao Fado cscuia. 62 FEI JOO Fazc o ncsno, ianlcn. A luia! A luia! (Sucn.} 63
CENA II
O ncsno. Puncc cto dc Angcs. HcIutc. Mouncnto dc tous. Entu o Hustudo con u cuIcu do duquc d`Austu.
O DASTAFDO Por ninIa vida, o dia csia ficando qucnic dcnais. Algun dcnnio acrco aira no ccu c faz cIovcr dcsgraas. Calca dc usiria, fica a cnquanio Filic iona flcgo. (Entun o c Jouo, Atu c HuIct.} FEI JOO Hulcri, guarda o ncnino. Toda a rcssa, Filic. MinIa nac foi assaliada cn nossa icnda c arisionada, icno. O DASTAFDO Eu a salvci, nilordc; Sua Alicza sc acIa cn lugar scguro; nao icnais. Mas coniinucnos, ncu scnIor; un ouco nais dc csforo dara lon fin a iudo. (Su.} 64
CENA III
O ncsno. HcIutc. Mouncnto dc tous. Entun o c Jouo, Econo, Atu, o Hustudo, HuIct c noIcs.
FEI JOO (u Econo} Scra assin; lcn guardada, Vossa Craa vai ficar ara iras. Nao ic anofincs, caro rino; iua avo ic ana, c icu iio or ii fara cono un scgundo ai. AFTUF OI! ninIa nac vai sucunlir dc angusiia! FEI JOO Para a Inglaicrra, rino, a ioda rcssa! E anics dc nos cIcgarnos, iraia logo dc sacudir os sacos do icsouro dos rclados; lilcria os anjos rcsos. As cosiclas da az vao scr o inguc susicnio dos faninios. Cunrc nossa conissao scn csar as conscqucncias. O DASTAFDO Sinos, livros c vclas fora alguna icrao ara incdir quc cu nc aroinc, quando o ouro c a raia o inviic nc fizcrcn. Dcio Vossa Crandcza. Doa avo, Ici dc rczar no caso dc icr icno ara iornar-nc un ianio 65 rcligioso or vossa scgurana. As naos vos lcijo. ELEONOF Adcus, ncu gcniil rino. FEI JOO Prino, adcus. (Su o Hustudo.} ELEONOF Mcu nciinIo, vcn ca; qucro falar-ic. (Austu-sc con Atu.} FEI JOO Vcn aqui, ncu caro Hulcri. caro Hulcri, dcvo-ic nuiio! Dcniro dcsics nuros dc carnc, una alna Ialiia quc ic calia cono crcdor scn ar, dcicrninando agar-ic o anor con juros gcncrosos. Tcu jurancnio voluniario, anigo, con carinIo sc cnconira ncsic ciio. Da- nc a nao. Tcncionava dizcr-ic algo, nas vou dciar ara noncnio azado. Pclo ccu, Hulcri! Quasc nc cnvcrgonIa confcssar a anizadc quc ic voio. HUDEFT Sou nuiio graio a Vossa Majcsiadc. FEI JOO Caro anigo, nao icns ainda noiivo ara crinir-ic assin. Mas Ias dc ic-lo. O icno Ia dc cn scu curso dcnorado roiciar ocasiao dc lcn fazcr-ic. Ia dizcr-ic... Dcn; dcicnos isso. DrilIa o sol no alio; cssc orgulIoso 66 dia c frvolo dcnais, c nuiio alcgrc ara nc ouvir. Sc orvcniura o sino da ncia-noiic soassc con sua loca dc ao c lngua dc fcrro una ancada na noiic sonolcnia; sc csiivcsscnos nun ccniicrio c iu ic visscs rcsa dc dcsgosios scn conia; sc cssc csriio irisic, a Mclancolia, ic fizcssc crasso c csado o sanguc, cnlaraando-o dc corrcr c nas vcias fazcr coccgas, ara quc o riso idioia doninassc os olIos c iornassc as lclfas iunidas nuna ociosa alcgria nosiras cssas odiosas a ncus lanos ou sc, acaso, nc cncrgasscs scn olIos c nc ouvisscs scn ouvidos, odcndo rcsondcr-nc scn voz rccorrcrcs, so valcndo-ic do cnsancnio, scn ouvidos, olIos c o nocivo larulIo das alavras... cniao cu ic confiara ao ciio quanio na alna rcicnIo, scn icnor do dia vigilanic quc os gcsios nos csia. Nao, nao qucro!... Coniudo, ano-ic nuiio. E cnso quc ianlcn iu nc anas nuiio. HUDEFT Tanio, nilordc, quc odcis nandar-nc fazcr scja o quc for. Enlora a noric a isso csicja ligada, Ici dc cunri-lo. FEI JOO Porvcniura nao o sci? Hulcri, lon Hulcri, conicnla aqucla criana. Escuia, anigo. c una scrcnic quc sc nc dcara no caninIo; ondc qucr quc cu onIa o c, cla scnrc sc cnconira. Tu nc cnicndcs; dcio-a sol iua guarda. 67 HUDEFT Hci dc guarda-la dc nancira quc a Vossa Majcsiadc nao ossa cla ofcndcr. FEI JOO Moric! HUDEFT Milordc? FEI JOO Qucro una sculiura. HUDEFT Enicndo. FEI JOO Dasia. Posso alcgrar-nc, agora. Hulcri, cu ic ano. Dcn, nada ic dirci do quc icnciono fazcr or ii; rccorda-ic. ScnIora, assai lcn; vou nandar aquclas iroas ara guarda dc Vossa Majcsiadc. ELEONOF Fccclc ninIa lcnao. FEI JOO Parii, rino, ara a Inglaicrra; cono conanIciro icrcis Hulcri, cn iudo dcvoiado. Nao crcais icno. Vanos! A Calais! (Sucn.} 68
CENA IV
O ncsno. A tcndu do c du Funu. Entun o c Fc, Lus, Pundoo c scquto.
FILIPE Por una icncsiadc, assin, nas ondas, a arnada inicira as vclas viu dcsirudas c discrsada ioda sua naruja. PANDOLFO Coragcn! Tudo ainda Ia dc corrcr lcn. FILIPE Quc c quc odc corrcr, scnao nos ncsnos? Nao fonos dcrroiados? Nao crdcnos Angcrs? Nao sc acIa Ariur cn naos ininigas? Muiios anigos nossos nao norrcran? E Inglaicrra sangrcnio nao sc cnconira novancnic a caninIo da Inglaicrra, a dcsciio da Frana c dos olsiaculos? LUS Quanio ganIou, soulc dciar lcn firnc. TananIa raidcz con iania ordcn, iudo iao lcn cnsado cn ncio rcssa, c scn ccnlo. Qucn ja lcu ou, ao ncnos, ja ouviu falar dc coisa scnclIanic? 69 FILIPE O clogio Inglaicrra cu suoriara, sc udcssc cnconirar algun nodclo ara nossa vcrgonIa. (Entu Constunu.} Eis qucn nos cIcga! O sculcro dc una alna quc, lcn conira scu alvcdrio, o scniicrno csriio ainda rcicn no carccrc afliiivo do rorio ciio. Por favor, scnIora, vindc conigo. CONSTANA Vcdc o rcsuliado da vossa az! FILIPE Pacicncia, nolrc dana! Ccniil Consiana, calna! CONSTANA Nao! Dcsrczo qualqucr conforio, iodo dcsagravo, con cccao do conforio vcrdadciro, o uliino dcsagravo. a noric! a noric! Moric anavcl, odridao cIcirosa, sa carnia, lcvania-ic do lciio da Noiic scniicrna, iu quc nuircs odio c icrror a iudo o quc roscra, c Ici dc lcijar-ic os ossos dcicsiavcis c os olIos r ncssas vazias orliias; adornarci os dcdos con icus vcrncs, cniuirci con ocira rcugnanic csia frincIa dc alcnio, ara nonsiro uircfciio virar cono iu roria! Vou fazcr-ic carcias, orquc cu cnsc quc nc sorris c lcijos ic rodiga cono sc noivos fsscnos! ananic niscravcl, assisic-nc! 70 FILIPE O nagnfica afliao, icndc calna! CONSTANA Nao, nao Ici dc ficar calada, cnquanio iivcr flcgo ara griiar! OI, sc cu iivcssc a lngua da loca do irovao! Alalaria con ninIa dor o nundo c dcscriara do scu sono faial cssc csquclcio naldoso quc sc nosira surdo aos dclcis quciuncs dc una dana c faz caoada das fornulas conuns dos corcisnos. PANDOLFO ScnIora, isso c loucura, nao irisicza. CONSTANA Un Ioncn sanio nao nc dcsncniira dcssc nodo. Nao csiou fora do juzo; os calclos quc arranco, nc cricnccn; sou Consiana; ja fui a csosa anada dc Codofrcdo; o noo Ariur ai dclc! c ncu filIo... Pcrdido ara scnrc! Nao csiou louca. Ao ccu assin rouvcra, orquc cniao nc csqucccra dc nin roria. OI, sc cu ficassc louca, dc quc incnsa irisicza cu nc livrara! Prcga-nc una filosofia quc nc dcic louca dc iodo, c iu scras canonizado, Cardcal! Nao scndo louca c coniinuando scnsvcl ao sofrcr, rocura a aric racional quc nc c roria o ncio azado dc livrar-nc das dorcs, cnsinando-nc a cnforcar-nc ou naiar-nc. Fossc cu louca, odcria csqucccr-nc do filIinIo, ou inaginar quc clc cra, iao-soncnic, un loncco dc iraos. Nao sou louca; sinio crfciiancnic as variadas ioriuras dc cada una das dcsgraas. 71 FILIPE Prcndci as iranas... Quanio anor cu noio na lcla nuliidao dcsscs calclos! Sc cai nclcs, acaso, una so lagrina argcniina, dc ronio rcssurosos anigos, aos nilIarcs, a sc colan nuna conunidadc dc irisicza, ial cono ananics ficis c inscaravcis quc nas calanidadcs sc congrcgan. CONSTANA Vanos ara a Inglaicrra, Sc o quiscrdcs. FILIPE Prcndci csscs calclos. CONSTANA Sin, fa-lo-ci. Mas ara quc rcndc-los? Ao solia-los dos aiilIos, griici. OI, sc udcsscn csias naos lilcriar ncu caro filIo cono o fazcn, soliando csics calclos! Agora invcjo a lilcrdadc dclcs c dc novo rcndc-los dcscjara, or salcr quc ncu filIo sc acIa rcso. Cardcal, ja vos ouvi dizcr quc Iavcnos dc vcr c conIcccr nossos anigos no ccu. Sc isso c vcrdadc, cniao cu Ici dc iornar a vcr ncu filIo. Dcsdc o dia cn quc Cain nasccu, o rinciro Ioncn quc vcio luz, aic uliina criana quc onicn, soncnic rcsirou griiando, janais nasccu criaiura iao graciosa. Ora, orcn, o cancro da irisicza vai corrocr ncu loiao c dc suas faccs culsar o frcscor c cncanios rorios, dciando- o con a aarcncia dos cscciros, iao nagro quanio a fclrc c, assin, iao irisic, ara, alfin, crcccr. Fcssusciiado, quando, acaso, o 72 cnconirar na coric cnrca, nao odcrci scqucr rcconIccc-lo. Por isso nunca nais icrci a diia, nunca nais! dc rcvcr o ncu Ariur, ncu gracioso filIinIo. PANDOLFO Isso rcvcla un odioso rcsciio dcsvcniura. CONSTANA Qucn assin fala nunca icvc filIo. FILIPE Esiinais igualncnic a dor c o filIo. CONSTANA A dor ionou o lugar dc ncu filIinIo, dciia-sc no scu lciio, anda ao ncu lado, assunc aquclc olIar, rccic acnas suas alavras, iraz-nc a iodo o insianic ncnoria scus doics incfavcis, rcvcsic a forna dclc con os vazios irajos quc lIc sao rorios. Logo, cu icnIo razcs dc solra ara anar a ninIa dor inconcnsuravcl. Passai lcn. Sc iivcsscis crdido o quc cu crdi, cu vos consolaria or nancira nclIor do quc o fazcis. Nao nais suorio na calca csic cnfciic, quando icnIo no csriio a dcsordcn. ScnIor! Mcu Ariur, ncu ncnino, ncu filIinIo, ninIa vida c alcgria, ncu susicnio, ncu iudo ncsic nundo, ncu consolo dc viuva, ncu rcncdio na irisicza! (Su.} 73 FILIPE Tcno alguna violcncia; vou scgui- la. (Su.} LUIS Nada Ia no nundo quc nc faa alcgrc. A vida c iao icdiosa cono Iisioria duas vczcs coniada, quc inoriuna o ouvido dc cssoa sonolcnia. Una vcrgonIa anarga dc ial nodo nc csiragou iodo o gosio dcsic nundo, quc anargor c ignonnia cn iudo sinio. PANDOLFO Anics da cura dc una docna gravc, no insianic do vigor c da nclIora, o accsso c scnrc foric. Quando os nalcs sc dcscdcn, o fazcn con violcncia. Quc crdcsics con a crda dcsic dia? LUIS Todos os dias lclos c gloriosos. PANDOLFO Isso scria, sc o iivcsscis ganIo. Nao, nao! Quando a Foriuna qucr aos Ioncns fazcr un lcncfcio, cla os conicnla con olIos ouco anigos. csanioso quanio o rci Joao crdcu no dia cn quc clc julga iao lcn concludo. Nao vos causa irisicza o vcr Ariur scu risionciro? LUIS Tao cordialncnic quanio clc sc alcgra or ic-lo cono rcsa. PANDOLFO Tcndcs a alna iao jovcn quanio o sanguc. Ouvi-nc agora, quc vos falo 74 con csriio rofciico. O soro do quc cnicndo ora dizcr-vos vai iirar iodo o o, qualqucr alIinIa, os ncnorcs olsiaculos da csirada quc dcvcras isar ara alcanarcs o irono da Inglaicrra. Ouvc-nc aicnio. Joao rcndcu Ariur; cnquanio o sanguc corrcr qucnic nas vcias dcssa criana, cn sua osiao iao dcslocada nao odcra icr Joao una Iora, ncnos, un ninuio scqucr, cn quc lIc scja ossvcl rcousar iranquilancnic. Un cciro arrclaiado con violcncia rccisa scr naniido or roccssos iguais aos da conquisia. Qucn sc cnconira cn lugar ouco firnc nao dcsrcza ncio algun or quc ossa susicniar-sc. Para quc Joao sc firnc, c ncccssario quc Ariur caia. Nao Ia ouiro dilcna. LUIS E quc osso lucrar con a qucda dclc? PANDOLFO Pclo dirciio da scnIora Dranca, vossa csosa, odcis, ccrio, arrogar-vos as rcicnscs dc Ariur. LUIS E, cono Ariur, ianlcn crdcr a vida c iudo o nais. PANDOLFO Cono sois novo ncsic vclIo nundo! Joao consira or vos; o icno o ajuda, ois qucn ncrgulIa a salvaao cn sanguc, so alcana salvaao sangunca c falsa. Esia aao, concclida con crfdia, vai csfriar o ciio dc scus sudiios c o zclo cnrcgclar-lIcs dc ial nodo quc 75 clcs rocurarao iodo rcicio, ainda o ncnos razoavcl, ara o irono invcsiir-lIc c alalar-lIc. Os sinais iodos do ccu, or nais conuns, qualqucr fcnncno naiural, una iardc cnfarruscada, un vcnio incscrado, ou ncsno un faio nao rcvisio, scrao or iodos logo dcsojados dc suas causas sinlcs, iornando-sc rodgios, advcricncias do ccu, rcssagios, naus sinais, alorios quc cIanan conira Joao a ira cclcsic. LUIS ossvcl quc a vida clc nao iirc do noo Ariur, iraiando dc firnar-sc iao-soncnic con ic-lo risionciro. PANDOLFO OI ccus! Quando clc ouvir quc csiais cIcgando, fara norrcr o noo Ariur, sc csic ainda vivo csiivcr acaso. Eniao, scus sudiios a afciao lIc rciiran, ara os lalios lcijar dc una nudana incscrada, cnconirando rcicio suficicnic dc colcra c rcvolia no csciaculo dos dcdos rcais, con sanguc rcal nancIados. Parccc quc ja vcjo dcflagrada ioda cssa confusao. OI! Cono as coisas sc arranjarao ainda nclIor cn vosso lcncfcio do quc cu osso coniar-vos! Faulconlridgc, o lasiardo, sc acIa agora na Inglaicrra, ilIando nossos icnlos, nancIando a caridadc. Sc una duzia dc franccscs arnados la csiivcsscn, valcrian or griio dc cIanada ara logo rcunir dcz nil inglcscs do lado dclcs, cono un flocozinIo dc ncvc quc, ao rolar, vira 76 nonianIa. inconcclvcl quanio odc vir-nos do dcsconicniancnio dcssa gcnic. Ora quc o odio fcrncnia na alna dclcs, cuidcnos dc assar ara a Inglaicrra. Eu vou iraiar dc csiinular o rci. LUIS Os grandcs fciios nasccn da razao; sc dizcis sin, o rci nao dira nao. (Sucn.} 77
ATO IV CENA I
NotIunton. Un quuto no custco. Entun HuIct c dos cudos.
HUDEFT Aquccci logo os fcrros c vos ondc or dciras da coriina. Ao nc cscuiardcs laicr con o c no cIao, scn nais dclongas acorrci c anarrai lcn firncncnic na cadcira o ncnino quc cnconirardcs conigo! Scdc cauios. Idc! A osios! PFIMEIFO CFIADO Escro quc cn iudo isso icrcis lcna rcsonsalilidadc. HUDEFT Ora, quc cscruulos dcscalidos! Por quc ianio rcccio? Maos olra, logo! (Sucn os cudos.} Vindc ca, ncnino; icnIo algo quc dizcr-vos. (Entu Atu.} AFTUF Hulcri, lon-dia! 78 HUDEFT Mcu cqucno rncic, lon-dia! AFTUF Tao cqucno, na vcrdadc, quanio ossvcl, ossuindo iiulo ara scr naior rncic. Esiais irisic! HUDEFT Ja csiivc nais alcgrc, c faio. AFTUF OI ccus! Pcnsava quc cu, soncnic, iinIa causa ara csiar irisic. Mas agora ocorrc- nc quc na Frana os raazcs, or caricIo, arccian iao irisics cono a noiic. Pclo ncu crisiianisno, sc cu nc vissc livrc dcsia risao c a guardar calras, alcgrc ficaria o dia iodo. Sin, aic ncsno aqui odia sc-lo, sc nao fossc o cuidado dc quc inicnia ncu iio conira nin qualqucr naldadc. Fcccia-sc dc nin, ial cono cu dclc. ninIa a cula, acaso, dc scr filIo dc Codofrcdo? Nao; dc forna alguna. Qucn dcra, Hulcri, quc cu fossc vosso filIo, orquc, assin, nc icrcis nuiio anor. HUDEFT (u utc} Sc cu nc uscr a convcrsar, a sua garrulicc inoccnic acorda a ninIa icdadc quc csia noria. Urgc, orianio, nao crdcr icno c r un onio nisso. AFTUF Hulcri, scniis-vos nal? Hojc csiais alido. Dcscjara, dc faio, quc csiivcsscis un ouco docnic, so ara quc as noiics cu assassc dc guarda a vosso lciio. Una coisa c ccricza. quc cu vos ano nais do quc vos a nin. 79 HUDEFT (A utc.} Suas alavras rcndcn-nc o coraao. (Mostundo un uc.} Lcdc isio, Ariur! (A utc.} E agora csia agua csiuida, iocando oria a fora a ioriura! Urgc arcssar-nc, sc nao a dccisao nc cai dos olIos cono lagrinas dclcis dc nulIcr. Nao odcis lcr? Nao sc acIa lcn cscriio? AFTUF Aic dcnais ara una aao iao vil. Con fcrro qucnic idcs qucinar-nc os olIos? HUDEFT rcciso, ncnino. AFTUF E idcs fazc-lo? HUDEFT Sin, csiou dccidido. AFTUF Nao vos falia coragcn? Ao docr-vos a calca, anarrci-vos a icsia con ncu lcno, o nclIor quc cu ossua; una rinccsa lordara-o ara nin. No cnianio, nunca cdi quc o dcvolvcsscis. Suscndi-vos a calca con jciio cn ncio noiic; c assin cono os ninuios cuidan da Iora, cu, scn ausa, aninava o lcrdo icno dizcndo. Quc vos falia?" Ondc vos doi?" ou Quc rova dc anor vos osso cu dar?" Muiios ncninos olrcs ficarian scn sc inoriar convosco c scn dizcr-vos una alavra, ao ncnos, dc carinIo. No cnianio inIcis un cnfcrnciro rncic! Talvcz inagincis quc o ncu afcio scja 80 fingido c o laiizcis dc asiucia. Fazci cono o quiscrdcs. Sc a voniadc do ccu for quc cu rcccla alguna ofcnsa dc vossa aric, lcn. dcvcis fazc- lo. Arrancar-nc-cis os olIos? Esics olIos quc nunca olIar scvcro vos lanaran, ncn janais o farao? HUDEFT Dci a alavra; or isso, con csics fcrros vou qucina-los. AFTUF Soncnic ncsia nossa idadc fcrrca c quc Ia qucn ossa raiicar ial aio! O rorio fcrro, cnlora ao rulro accso, ao iocar-nc nos olIos, ninIas lagrinas lclcria, csiancando a indignaao, jusiancnic or vcr ninIa inoccncia. Mais, ainda. csiragara-sc cn fcrrugcn dcois disso, or icr coniido fogo caaz dc nc ofcndcr os fracos olIos. Sois nais duro quc o fcrro cndurccido? Ainda quc vicssc un anjo rocurar- nc ara dizcr-nc quc Hulcri rcicndia iirar-nc os olIos, nao no acrcdiiara; soncnic no rorio Hulcri cu crcria. HUDEFT (Iutcndo con o c no cIuo} Vindc logo! (Entun os cudos, con codus, cos, ctc.} Fazci cono vos dissc. 81 AFTUF Socorro, Hulcri, socorro! Ao so asccio dcsics Ioncns fcrozcs sinio os olIos saliarcn-nc das orliias! HUDEFT Os fcrros cnircgai-nc, vos digo, c aiai-o lcn. AFTUF Ai dc nin! Por quc scrdcs iao violcnios? Nao farci rcsisicncia; vou nanicr-nc quicio cono una cdra. Pclo ccu, Hulcri, nao consiniais quc clcs nc anarrcn, c cu ficarci scniado, iao quiciinIo cono una ovclIa; nao dirci alavra, nao farci gcsio algun, nao Ici dc aos fcrros lanar olIar zangado. Mandai csscs Ioncns cnlora c cu vos crdo quanias ioriuras ainda vicrdcs a infligir-nc. HUDEFT Fciirai-vos; dciai-nc so con clc. PFIMEIFO CFIADO Alcgra-nc sair dcsic ncgocio. (Sucn os cudos.} AFTUF Ai dc nin, quc crdi un grandc anigo! E dc olIar duro, sin, nas dc lonssino coraao. Novancnic o nandai vir, orquc sua conaiao dcscric a vossa. HUDEFT Vanos, ncnino, rcarai-vos! AFTUF Cono! Nao Ia rcncdio algun? 82 HUDEFT NcnIun, afora ficardcs scn os olIos. AFTUF OI ncu Dcus! Sc nos vossos Iouvcssc un grao acnas, un arguciro, un nosquiio, una ocirinIa, un cqucno calclo, qualqucr coisa quc o rccioso scniido vos iurvassc. cniao, scniindo cono as coisas nninas ali causan iorncnio, vosso aljcio lano vos arcccra nais quc Iorrvcl. HUDEFT Foi isso o quc nc roncicsics? Vanos, rcfrcai cssa lngua. AFTUF En sc iraiando dc assunio da dcfcsa dc dois olIos, nao c dcnais a fala dc duas lnguas. Nao nandcis quc cu nc calc, Hulcri; dciai-nc coniinuar a falar, ou, sc o quiscrdcs, Hulcri, a lngua nc arrancai, conianio quc os olIos cu conscrvc. Sin, ouai-nos, ainda quc scja so ara cu vos vcr. OlIai cono o insiruncnio ja csia frio; nao nc qucr fazcr nal. HUDEFT Posso aquccc-lo. AFTUF O fogo sc ciinguiu so dc irisicza, or sc vcr olrigado a causar dorcs, clc quc fora criado iao-soncnic ara csalIar o lcn. Vcdc vos ncsno. nao icn nalcia csic carvao ardcnic; o ccu sorou-lIc a cIana, c na calca dciiou-lIc as cinzas do arrccndincnio. 83 HUDEFT Posso aviva-la, criana, con ncu soro. AFTUF Farcis, con isso, acnas quc clc corc, Hulcri, c sc cnrulcsa or vosso aio. Talvcz aos olIos clc vos aiirc fascas c, ial cono o cao quc o dono qucr olrigar luia, a nao ofcnda quc icniar inciia-lo. As coisas iodas quc cnrcgardcs con o fin dc nolcsiar-nc, sc ncgarao a isso. Vos, soncnic, carcccis dc londadc quc c incrcnic ao duro fcrro c ao fogo, quc sao iidos cono clcncnios scn icdadc alguna. HUDEFT Vcdc ara vivcr; nao Ici dc os olIos vos iocar, ncn or iodos os icsouros dc vosso iio. No cnircianio, criana, jurci fazc-lo c iinIa rcsolvido quc cu rorio os qucinaria con csics fcrros. AFTUF Finalncnic voliasics a scr Hulcri! Aic csic insianic csiavcis disfarando. HUDEFT Ncn nais una alavra! Vosso iio nao odcra salcr quc csiais con vida. Vou jogar a csscs cacs quc nos csian falsas noicias. Adoravcl criana, dornc iranquila, quc Hulcri, ncn iodo ouro do nundo o lcvara nunca a ofcndcr-ic. AFTUF OI ccus! Eu ic agradco, Hulcri. 84 HUDEFT Caluda! Ncn nais una alavra. Vcn conigo; or iua causa cu corro airoz crigo. (Sucn.} 85
CENA II
O ncsno. A suu do tono no uuco. Entun o c Jouo, cooudo, PcnIoIc, SusIu c outos noIcs, O c sc scntu no tono.
FEI JOO Eis-nos aqui dc novo, novancnic coroado c, qucro crc-lo, oljcio acnas dc olIarcs anisiosos. PEMDFOKE Sc nao for a Vossa Alicza graio, o novancnic" sc iornara sucrfluo, ois ja csiavcis coroado; a alia rcalcza nao vos iinIa sido arrancada, a fc dc vossos sudiios nao sc vira nancIada con rcvolias, o as nao sc acIava criurlado or ncnIuna cscrana ou vclIo anscio dc alicraao ara nclIor csiado. SALISDUFY Por isso, ionar ossc duas vczcs, cnriqucccr un iiulo ja rico, dourar ouro dc lci, iniar o lrio, dcscjar nais crfunc na violcia, qucrcr dciar o gclo ainda nais liso, nova cor ajuniar ao arco-ris, ou rcsunir quc a luz dc vcla odc dar nais lrilIo ao fornoso olIo cclcsic, c ridculo cccsso, solrc inuiil. 86 PEMDFOKE Tiranic vosso rcal razcr, cssc aio sc asscnclIa a una Iisioria ja salida quc, ao scr coniada, cngcndra acnas icdio, or scr lcnlrada fora dc roosiio. SALISDUFY Dcssc nodo a aarcncia digna c sinlcs dos cosiuncs aniigos sc iransforna, c, cono faz o vcnio inccrio, nuda dc sua dirciriz o cnsancnio, dc forna ial quc a considcraao sc csania c assusia, adoccc a oiniao sa c a vcrdadc nao odc nais scr crida or irocar, so or noda, a vcsiincnia. PEMDFOKE Os aricsaos quc qucrcn fazcr nuiio, or anliao a Ialilidadc csiragan, c, icniando or vczcs dcscular-sc dc una falia, or fin nais gravc a iornan, cono rcncndo osio nun cqucno rasgao, quc, cn vcz dc o nascarar, o dcia nais visia do quc anics do conscrio. SALISDUFY A cssc rcsciio convcrsanos anics da nova coroaao, nas foi do agrado dc Vossa Alicza nao lcvar cn conia nosso nodo dc vcr, o quc nos dcia saiisfciios, or vcrnos quc as ncnorcs arics do quc qucrcnos vao quclrar- sc anic a vossa voniadc irrcsisivcl. FEI JOO Ja vos arcscnici alguns noiivos da dula coroaao, quc julgo forics, c quando dininuir o ncu rcccio vos darci ouiros nais, lcn nais valiosos. Aic la, nc cdi soncnic quanio julgardcs quc rccisa dc rcforna, orquc 87 vos convcnais dc quanio alncjo ouvir-vos c aicndcr a vossas qucias. PEMDFOKE Ncssc caso, cono orgao, cscolIido clos rcscnics, cu, or nin, or clcs, a lcn dc vossa roria scgurana, quc consiiiui o oljcio dos cuidados dc nos iodos, vos co a lilcrdadc dc Ariur, cuja risao da asio aos lalios dos dcsconicnics, quc sc acgan a csic crigoso arguncnio. sc o quc icndcs cn az vos cricnccssc or dirciio, nao vos lcvara o ncdo quc, scgundo iodos dizcn, scquaz c da injusiia a rcndcr un arcnic dclicado, scus dias orinir na nais sclvagcn ignorancia c ncgar-lIc nocidadc a alia vaniagcn do ccrccio livrc. Para quc os vossos ininigos dc Iojc nao sc ossan valcr dcssc arguncnio, crniii quc un cdido dos quc, Ia ouco, nos nandasic fazcr, scja o dc ordcs cn lilcrdadc o jovcn risionciro. So cuidanos dc nossos inicrcsscs or dizcr nosso lcn, quc cn iudo sc acIa dccndcnic do vosso, quc a soliura dc Ariur ao vosso lcn c inrcscindvcl. (Entu HuIct.} FEI JOO Quc scja; cnircgo a sua nocidadc vossa dircao. Hulcri, quc novas? (Conucsun u utc.} 88 PEMDFOKE Eis qucn dcvia cccuiar o fciio; clc rorio nosirou a un ncu anigo a ordcn do infando crinc, quc nos olIos sc lIc rcflcic. Scu sonlrio asccio dcnuncia o confliio do ino ciio. Diz-nc o ncdo quc c faio consunado iudo quanio icnanos quc o fossc. SALISDUFY A cor do rci sc cnconira vacilanic cnirc sua conscicncia c scus inicnios, cono arauio osiado cnirc dois canos dc icnvcis ccrciios. Madura sua cnoao sc cnconira; csiala rcsics. PEMDFOKE Fcccio nuiio quc, ao csialar, cila a corruao da noric dc una criana. FEI JOO Nao odcnos rcndcr os forics lraos da Moric. Dons scnIorcs, nuiio cnlora icnIa cu vivo dcscjo dc aicndcr-vos, norrcu vosso cdido, ja nao vivc. dissc-nc clc quc Ariur nao nais cisic. SALISDUFY Fcccavanos, dc faio, quc a docna dc quc sofria fossc scn rcncdio. PEMDFOKE Ja ouvranos falar, rcalncnic, quc clc nuiio crio da noric sc cnconirava anics dc a roria criana acrcclcr- sc dc quc csiava adocniada. Aqui ou alIurcs isso icra dc scr cIanado a conias. 89 FEI JOO Por quc nc olIais assin con ial consccio? Inaginais, acaso, quc cu disonIo da icsoura do Fado, ou quc no ulso da vida cu ossa icr qualqucr influcncia? SALISDUFY O jogo c vcrgonIoso; causa asno quc a grandcza sc rcsic a iais nanolras. Dcscjo-vos lon lucro. Passai lcn. PEMDFOKE Escra, Salislury; irci coniigo, cn lusca do lcgado dcssa criana, o rcinozinIo dc un forado iunulo. sanguc a quc iocava ioda csia ilIa, ocua so ircs cs. OI! nundo infanc! insuoriavcl! Tudo csia iao icnso, quc clodira nais ccdo do quc cu cnso. (Sucn os noIcs.} FEI JOO Ardcn dc indignaao; cu nc arrccndo. Nao sc consiroi cn sanguc; vida alguna iranquila odc Iavcr con a noric dc ouircn. (Entu un ncnsugco.} Tcns o olIar csaniado; ondc csia o sanguc quc cu ja vi rcsidindo ncssas faccs? Un ccu assin iao lugulrc so odc iornar-sc claro con una icncsiadc. Dcscja logo. cn Frana quc sc assa? MENSACEIFO Passa ara a Inglaicrra o quc Ia na Frana. Nunca iais foras foran 90 lcvaniadas cn icrra alguna ara invadir ouira, orquc, quando dcvcis icr aviso dc scus arcsios, o quc cIcga c a nova dc quc iodos ja sc acIan dcsic lado. FEI JOO E ondc sc cnlriagou nossa olcia? Ondc dorniu? Ondc sc cnconira o zclo dc ninIa nac, quc nada ouviu na Frana accrca da rcuniao dc ial ccrciio? MENSACEIFO Milordc, a ocira lIc cncIc ora os ouvidos; a rinciro dc alril norrcu a vossa nolrc rogcniiora. Ouvi runorcs dc quc lady Consiana a rcccdcra dc ircs dias, aos longo dclrio. Mas, cono o dissc, ouvi da voz do ovo, nao odcndo afirnar sc isso c vcrdadc. FEI JOO Tcrrvcl ocasiao, rcfrcia o asso! OI! liga-ic conigo aic quc cu ossa conicniar os ncus arcs! Cono! Moria ninIa nac? Mcus ncgocios cla Frana cono andan, ois? E cssc odcr da Frana qucn o conanda, ara assin dizcrcs quc ja dcscnlarcou cn nossas raias? MENSACEIFO O Dclfin c quc o iraz. FEI JOO Tuas noicias iao ruins, nc dciaran con vcriigcns. (Entu o Hustudo, con Pctc dc Ponct.} 91 Quc diz o nundo, cniao, dc vossos aios? Nao rocurcis ncicr-nc na calca nais noicias ruins, quc ja csia cIcia. O DASTAFDO Sc ouvir o ior vos causa ncdo, cniao solrc vos caia o ior, scn scr ouvido. FEI JOO Prino, dcscula-nc; a narc dciou-nc ncio aiordoado; nas agora insiro dc novo solrc as ondas c ouvir osso qualqucr noicia, or ior quc scja. O DASTAFDO Quanio udc alcanar junio do clcro, salc-lo-cis cla sona quc vos irouc. Coniudo, cn ninIa viagcn dc rciorno nc foi dado vcr gcnics csquisiias, doninadas loaios, crscguidas or sonIos naus, quc as causas ignoravan do ncdo quc scniian, nas con ncdo. Eis un rofcia quc conigo cu irouc das ruas dc Ponfrci, ondc o cnconirci scguido dc ccnicnas dc curiosos quc lIc ouvian, caniado cn vcrsos rudcs, o vaiicnio dc quc Vossa Alicza vai, na nanIa da roina Asccnsao, a coroa dcor. FEI JOO Por quc noiivo, sonIador ncniiroso, disscsic isso? PETEF Porquc conIco a cicncia do fuiuro. 92 FEI JOO Fora daqui con clc, Hulcri; aiira-o na risao c, da, ao ncio-dia, na daia cn quc icrci, cono clc dissc, dc aldicar a coroa, forca o lcvcn. A loa guarda o cnircga c volia logo, quc cu rcciso dc ii. (Su HuIct con Pctc.} gcniil rino, nao salcs qucn cIcgou s nossas raias? O DASTAFDO Os franccscs, nilordc; nao Ia lngua quc falc dc ouira coisa. Mais, ainda. acalci dc cnconirar-nc con dois lordcs, Digoi c Salislury, cujos olIos lrilIavan nais quc fogo rcccn-fciio, c nais ouiros, quc andavan rocura do iunulo dc Ariur, naiado, afirnan iodos, or vossa roria sugcsiao. FEI JOO Mcu gcniil rino, sai c ic nisiura con clcs; icnIo un ncio ara o afcio dc novo conquisiar-lIcs. Trazc-os ca. O DASTAFDO Vou rocura-los. FEI JOO Sin, nas vai con rcssa; un c la, ouiro ca. Nao c ossvcl icr cono ininigos os ncus rorios sudiios, quando as cidadcs o csirangciro csania con nosiras avorosas dc una inircida invasao. Sc Mcrcurio na ida, usando asas nos cs, c volia iao dcrcssa, da aric dclcs, cono o cnsancnio. 93 O DASTAFDO O csriio do icno nc faz lcsics. FEI JOO Falas cono un fidalgo cniusiasnado. (Su o Hustudo.} AconanIa-o; ialvcz clc rccisc dc una cssoa quc cnirc nin c os arcs sirva dc inicrncdiario. scras isso. MENSACEIFO Dc iodo o coraao, ncu solcrano. (Su.} FEI JOO Falcccu ninIa nac! (Votu HuIct.} HUDEFT Dizcn, nilordc, quc csia noiic cinco luas aarcccran. quairo, fias, c nais una quc cn iorno dclas dava giros ciraordinarios. FEI JOO Cinco luas? HUDEFT VclIos c vclIas clas ruas fazcn rofccias icrrvcis solrc o caso. A una coisa, soncnic, sc rcfcrcn. o ircsasso dc Ariur, c, assin fazcndo, as calcas sacodcn, falan laio, junio do ouvido. O quc discorrc, cga o unIo ao conanIciro, quc csiarrccc, faz gcsios dc icrror, a icsia franzc, vira os olIos, a fronic lalanccia. 94 Eu vi un fcrrciro con o nariclo, assin... Enquanio o fcrro na ligorna csfriava, dc loca alcria, clc cngolia quanio coniava un alfaiaic, quc a icsoura c a ncdida susiinIa c quc sc acIava dc cIinclas na rcssa, clc as calara con os cs irocados a falar dc nuiios nilIarcs dc franccscs agucrridos quc csiao cn Kcni cn ordcn dc conlaic. Ouiro ariisia, nagrcla c ouco lino, lIc inicrroncu a narraiiva, ara falar da noric do infcliz Ariur. FEI JOO Por quc rocuras insirar-nc susio? Por quc insisics assin solrc o ircsasso do noo Ariur? Tu o naiasic. Eu iinIa razao ara qucrcr quc clc norrcssc, nas iu, ncnIuna ara assassina-lo. HUDEFT Cono, scnIor! A insiigaao foi vossa. FEI JOO naldiao dos rcis scrcn scrvidos or cscravos quc vccn cn scus caricIos ordcns ara irroncr cla sangrcnia casa da vida, lcis nun sinlcs gcsio dc auioridadc cnconiran, o scniido da crigosa najcsiadc cscruian, quando, acaso, cla o solrcccnIo cnruga nais or irrcflcao do quc or zanga. HUDEFT Vossa caria c csic sclo nc asscguran or iudo quanio fiz. 95 FEI JOO OI! quando forcn fciias as conias cnirc o ccu c a icrra, vao scrvir conira nos dc icsicnunIas cssa caria c cssc sclo, ara nossa condcnaao. Por vczcs, a so visia do insiruncnio do nal rovoca o faio. Sc crio nao ic acIasscs, cono un iio narcado cla nao da naiurcza, aoniado, cscolIido ara un fciio vcrgonIoso, cssc crinc nao nc vicra scqucr ao cnsancnio. Mas noiando-ic o Iorroroso consccio, or icr visio quc cras aio ara cssas vilanias sanguinarias c ronio ara os casos crigosos, falci-ic vagancnic solrc a noric dc Ariur, c ara as graas conquisiarcs dc un rci, nao vacilasic un noncnio cn iirar a vida a un rncic. HUDEFT Milordc... FEI JOO Sc a calca iivcsscs sacudido, scqucr, ou vacilado, quando cn icrnos olscuros cu falci do ncu rojcio, ou nc Iouvcsscs lanado olIar dc duvida, cono a cdir quc cu fossc nais clciio, cu icria calado dc vcrgonIa, scn nais dizcr alavras; icus rcccios nc icrian ianlcn fciio rcccoso. Mas ncus sinais ic foran suficicnics, c, or sinais, con o crinc iu falasic; sin, scn vacilacs roniificou-sc-ic o ciio c, conscqucnicncnic, a rudc nao a cfciuar o aio quc nos anlos coranos dc noncar. Fora dc ninIa rcscna! Nao nc surjas nais visia! Mcus nolrcs nc alandonan, ncus Esiados 96 vccn-sc dcsafiados or ccrciios csirangciros aic nas suas orias. Dcniro ncsno do coro dcsia icrra dc carnc, nos confins do sanguc c alcnio, rcina a gucrra civil c a Iosiilidadc cnirc a ninIa conscicncia c cssc dcliio, a noric do ncu rino. HUDEFT Arnai-vos conira os ouiros ininigos, quc cu nc incunlo dc firnar az cnirc vossa alna c vos. Ariur vivc; csia nao ainda csia virgcn, c inoccnic, nao sc acIa naculada dc crincs sanguinarios. Ncsic ciio nunca cnirou un icrrvcl novincnio, scqucr, dc cnsancnio crininoso. Caluniasics cn nin a naiurcza; or nais rudc quc scja a ninIa forna, alriga una alna dcnasiado lcla ara aouguciro scr dc un olrc infanic. FEI JOO Vivc Ariur? Sai cn lusca dc ncus arcs, dcrrana cssa noicia cn sua colcra inflanada c dc novo os dcia doccis ara a olcdicncia. Esquccc os concniarios quc fcz ninIa aiao solrc os icus iraos, orquc sc acIava ccga a ninIa colcra, c os olIos, vcndo sanguc cn ioda aric, nuiio nais Iorroroso ic fazian do quc cs cn rcalidadc. OI! nao rcsondas! Os nolrcs! Vai! Nao sci nais cono ca; sou lcnio no falar; vai nais dcrcssa! (Sucn.} 97
CENA III
O ncsno. Duntc do custco. Auccc Atu soIc u nuuIu.
AFTUF A nuralIa c nuiio alia... Acsar disso, vou saliar. CIao londoso, icn icdadc, nao nc nacIuqucs. Poucos nc conIcccn, ialvcz ningucn... Mas ncsno assin, con csic irajo dc narinIciro, csiou nudado. TcnIo ncdo; coniudo, c ncccssario. Sc cu saliar scn quclrar- nc, Ici dc acIar ncios ara cvadir-nc. Tanio valc a noric, icniando a fuga, cono dc ouira soric. (Sutu.} Mcu iio influi dc longc ncsia icrra! Ao ccu dou a alna, os ossos, Inglaicrra. (Moc.} (Entun PcnIoIc, SusIu c Hgot.} SALISDUFY ScnIorcs, vou csiar con clc cn Sanio Ednundslury. a nossa salvaao; 98 urgc acciiarnos a ofcria anavcl dcsic icno inccrio. PEMDFOKE Por qucn o cardcal nandou csia caria? SALISDUFY Pclo condc Mclun, nolrc da Frana, quc cssoalncnic nc falou da aric do Dclfin, con nais rovas dc anizadc do quc sc dcduzira dcssas linIas. DICOT AnanIa ccdo, cniao, vanos-lIc ao cnconiro. SALISDUFY Nao! Parianos ja, ja, ois, ara vc-lo, icrcnos dc viajar dois longos dias. (Entu o Hustudo.} O DASTAFDO ScnIorcs agasiados, novancnic lon-dia! O rci, or nin, nanda cIanar-vos. SALISDUFY Privou-sc o rci dc nos or cula roria. Nossa Ionra nao sc rcsia ara forro dc sua caa fina c naculada, ncn odc ir nas cgadas dc qucn dcia sujo dc sanguc o cIao or ondc assa. Dizci-lIc isso; salcnos ja o lasianic. O DASTAFDO Pcnsai cono quiscrdcs, nas cu julgo quc c convcnicnic una rcsosia calna. 99 SALISDUFY Nao fala agora a coricsia; as qucias c quc cn nos raciocinan. O DASTAFDO Mas Ia oucas razcs cn vossas qucias; fora, cnianio, razoavcl rcvclardcs- vos coricscs. PEMDFOKE A inacicncia, scnIor, icn rivilcgios. O DASTAFDO Sin, dc rcjudicar qucn sc inacicnia. SALISDUFY Eis a risao... (Vcndo Atu.} Mas qucn sc acIa aqui norio? PEMDFOKE A Moric csia vaidosa con a urcza dcsia lclcza rcal. Nao icn a icrra un luraco ondc csconda csia faanIa. SALISDUFY O crininoso, odiando scu rorio aio, dciou-o aicnic, a rcclanar vingana. DICOT Ou nclIor. ao fadar csia lclcza ara o sculcro, acIou-a cn dcnasia rcciosa c rincicsca ara un iunulo. SALISDUFY Quc cnsais, sir Ficardo, dc iudo isso? Ja lcsics ou ja ouvisics o quc vcdcs, odcis cnsar, ou inaginais, acnas, quc vcdcs, 100 nuiio cnlora csicjais vcndo? Scn csia visia, acaso, cisiiria a idcia dc ial aio? Eis o rcnaic, o inaculo, a crisia da cincira das arnas do assassino. E a nais sangrcnia ignonnia, a crucldadc nais sclvagcn, a aao nais rculsiva quc ja icnIa cn qualqucr icno a colcra csgazcada ou a raiva furilunda ofcrccido s lagrinas da lranda conaiao. PEMDFOKE Todos os assassnios do assado dcscula cnconiran ncsic; csic, sozinIo, na sua Icdiondcz, vai iornar uras c sanias as faanIas nais icrrvcis quc o icno no scu scio ainda conscrva. Dianic dcsic csciaculo Iorroroso, nao assarao dc sinlcs lrincadcira as nais icrrvcis cfuscs dc sanguc. O DASTAFDO una aao sanguinaria c analdioada, aio incrdoavcl dc una nao grosscira, sc c quc odc Iavcr nao ara ial crinc. SALISDUFY Sc c quc odc Iavcr nao ara ial crinc! Por un rcsscniincnio, ja salanos quc isio viria a dar-sc. o vil iralalIo da nao dc Hulcri, o cfciio dc un rojcio do rorio solcrano, a qucn ninIa alna sc rccusa a rcsiar nais olcdicncia. Dc joclIos anic a runa dcsia vida, csarjo na ccclcncia quc nao vivc o inccnso dc una jura sacrossania. nao rovar dos razcrcs dcsic nundo, ncn ficar infcciado con os 101 dclciics, ncn ao ocio cnircgar-nc c ao conodisno, scn dar gloria a csic lrao, consagrando-o no culio da vingana. PEMDFOKE E DICOT Nossas alnas con ioda a unao confirnan cssc voio. (Entu HuIct.} HUDEFT ScnIorcs, aqucci-nc a rocurar- vos; Ariur csia con vida, o rci vos cIana. SALISDUFY OI, quc dcsfaaicz! Ncn ncsno a noric o faz cnrulcsccr! Fora, aiifc dcsrczvcl! Fciira-ic daqui! HUDEFT Nao sou aiifc. SALISDUFY (sucundo du csudu} Violarci a lci? O DASTAFDO ScnIor, guardai a csada; cla csia lina. SALISDUFY Enquanio a nao ncicr nun crininoso. HUDEFT Dcicndc-vos, nilordc Salislury! Pclo ccu! ninIa csada c iao afiada quanio a vossa, c o quc cu digo. Nao dcscjo quc vcnIais a csqucccr-vos dc vos rorio. ncn a cnfrcniar o risco dccorrcnic dc una jusia dcfcsa, orquc dianic dcssas nosiras dc colcra cu odia olvidar- 102 nc dc vossa dignidadc c, assin, dc vosso ncriio c nolrcza. DICOT Fora, noniuro! Insulias un fidalgo? HUDEFT Por ninIa vida, nao! Mas na dcfcsa dc ninIa vida Ionrada, nao nc icno ncn dc un incrador. SALISDUFY s assassino! HUDEFT Dai-nc as rovas. Nao o sou. Qucn qucr quc a lngua usc ara ial fin, diz invcrdadcs; qucn nao fala vcrdadc, c ncniiroso. PEMDFOKE Picai-o cn cdacinIos. O DASTAFDO Paz, cu digo! SALISDUFY Para iras, Faulconlridgc; do conirario cu vos irriiarci. O DASTAFDO Fora nais raiico. irriiarcs o dialo, Salislury. Sc fizcrcs carranca ou o c nccrcs, ou cnsinarcs a colcra a ofcndcr-nc, jogo-ic norio ao solo. Cuarda a csada, sc nao ic nalIarci c a cssc cscio, dc nancira quc cnscs scja o dialo quc ic surgiu do infcrno. DICOT Quc rcicndcs, fanoso Faulconlridgc? Dar nao foric a un vilao c assassino? 103 HUDEFT Nao sou isso, lordc Digoi. DICOT E qucn naiou o rncic? HUDEFT Dcici-o lon, ialvcz nao Iaja una Iora; iinIa-lIc anor, Ionrava-o; cnquanio o alcnio nc susicniar, Ici dc cIorar a crda dc una iao docc vida. SALISDUFY Nao conficis nas lagrinas asiuias dcsscs olIos, quc a naldadc c caaz dc iais cIorrilIos. Mairciro cono clc c, faz quc arcan corrcgos dc icdadc c dc inoccncia. Os quc scniircn na alna rcugnancia a cssas cnanacs dc naiadouro, vcnIan conigo; sinio- nc alafado con csic niasna dc crinc. DICOT Vanos iodos ara Dury; o Dclfin la nos aguarda. PEMDFOKE Dizci ao rci quc la odc clc acIar-nos. (Sucn os noIcs.} O DASTAFDO Vao indo lcn as coisas... ConIcccis csic lclo iralalIo? Por nais anla quc scja a Craa, infinda, iliniiada, Sc csia aao crininosa, Hulcri, or olra dc iua nao, no infcrno ja ic cnconiras. HUDEFT ScnIor, ouvi-nc ao ncnos... 104 O DASTAFDO Vou dizcr-ic una coisa. Es un rcrolo iao ncgro... Nada Ia iao ncgro. Esias nais condcnado do quc o rncic Lucifcr; no infcrno nao odc Iavcr dcnnio nais nonsiruoso do quc iu, sc naiasic csic ncnino. HUDEFT Por ninIa alna... O DASTAFDO Ainda ncsno quc so icnIas dado o conscniincnio ara csic aio, odcs crdcr ioda a cscrana. Caso ncccssiics dc corda, o nais dclgado filancnio quc o vcnirc dc una aranIa ja ccliu scrvira ara csganar-ic. Una alIinIa c fora rcsisicnic ara ic cndurarcs; sc quiscrcs afogar-ic, c lasianic dcscjarcs agua nuna colIcr. scra un occano ara colrir un lilirc do icu oric. Dcsconfio dcnais dc iua cssoa. HUDEFT Sc or aao, ou conivcncia, ou ao ncnos or cnsancnio cu icnIo a ncnor cula no roulo do docc Ialiio quc ncsia lcla argila norava, so dcscjo quc scja o infcrno olrc dc sulcios ara nc ioriurar. O DASTAFDO Lcva-o nos lraos. Esiou confuso, crcio; dcsoricnio-nc clos riscos c csinIos dcsic nundo. Cono suscndcs facil a Inglaicrra! Dcssa nigalIa dc rcalcza noria ja sc cvolaran ara o ccu a vida, o dirciio c a vcrdadc dcsic rcino, so rcsiando Inglaicrra cngalfinIar- sc, dilaccrar, rasgar aic con os dcnics a succssao 105 scn dono da orgulIosa solcrania. Por cssc osso rodo da najcsiadc, a gucrra, cnraivccida, sc cria ioda c rosna ara os ncigos olIos da az. As foras csirangciras c o dcsconicniancnio dos dc casa ja sc cnconiraran nun so onio, acIando-sc ora a dcvasiaao csrciia, acnas cono os corvos o fazcn anic a rcsa norilunda da qucda incviiavcl da rcalcza alcanada cla fora. Fcliz dc qucn ossui ciniura c nanio ara cssa icncsiadc. Lcva a criana c nc scguc dcrcssa; o rci lusqucnos. Mil ncgocios nos surgcn dcsia gucrra; o rorio ccu ancaa nossa icrra. (Sucn.} 106
ATO V CENA I
Un quuto no uuco. Entun o c Jouo, Pundoo con u coou, c scquto.
FEI JOO Dcsia aric cn vossa nao dconIo o crculo dc ninIa gloria. PANDOLFO (cntcgundo u coou u Jouo} Fccclci dc novo dc ninIa nao, or jus quc vcn do aa, vossa grandcza rcal c auioridadc. FEI JOO Vossa alavra sania ora nanicndc, aos franccscs luscai c ioda a fora dc Sua Saniidadc usai con o inicnio dc dcicr-lIcs a narcIa, anics quc cn cIanas nos fiqucnos. Os nolrcs sc rcvolian, con a olcdicncia o ovo sc acIa cn luia, jurando sulnissao c anor sinccro rcalcza csirangcira c a sanguc csiranIo. A inundaao dc iania sciva azcda so or vos odcra scr corrigida. Por isso, nao iardcis; iao docnic sc acIa nosso icno, quc c urgcnic ninisirar-lIc ncdicina adcquada, sc quiscrnos cviiar conscqucncias incuravcis. 107 PANDOLFO Mcu soro dcflagrou csia iorncnia or vossa icina cn rcsisiir ao aa; nas una vcz quc vos iornais un docil convcriido, farci quc a icncsiadc lclicosa sc alaquc, rcsiiiuindo a calna a vossa icrra criurlada. Lcnlrai-vos quc Iojc, dia da Asccnsao, dcois dc vos nosirardcs ficl ao aa, cu sa ao cnconiro dos franccscs ara inciia-los a dcor as arnas. (Su.} FEI JOO Hojc c a Asccnsao? Nao dissc aquclc vaic quc cu iinIa dc dcor csia coroa na nanIa dcsic dia? Assin sc dcu. Pcnsava quc o faria consirangido; graas a Dcus, foi iudo or voniadc. (Entu o Hustudo.} O DASTAFDO Todo o Kcni sc rcndcu; soncnic Ia luia no casiclo dc Dovcr. Cono a un Ioscdc lcn-vindo, Londrcs o Dclfin rccclc con iodo o scu odcr. Os vossos nolrcs nao vos qucrcn ouvir; foran cn lusca do ininigo, a ofcrcccr-lIcs os scrvios. Tcrrvcl confusao iransiorna os oucos anigos duvidosos quc vos rcsian. FEI JOO Nao voliaran os nolrcs, quando ouviran dizcr quc o noo Ariur csiava vivo? 108 O DASTAFDO Enconiraran-no norio cn ncio rua, un cscrnio vazio, dc ondc fora or nao danada arrclaiada a joia rcciosa da cisicncia. FEI JOO O niscravcl Hulcri nc dissc quc clc csiava vivo. O DASTAFDO Dissc, rcalncnic, o quc clc acrcdiiava scr a vcrdadc. Mas or quc cndcrdcs a calca? Por quc vos nosirais irisic? Scdc grandc nos aios cono o fosics nos cnsancnios. Nao crccla o nundo quc o ncdo c a indccisao no novincnio do olIar do rci influcn. Scdc vivo cono o icno; con o fogo scdc fogo; griiai alio con qucn vos faz ancaas, cnfrcniai a carranca jacianciosa do icnor. Dcssc nodo os olIos niudos quc a aiiiudc dos grandcs scnrc iniian, con vosso ccnlo Iao dc crcsccr, cncIcndo-sc dc dccisivo c incluiavcl anino. Vanos! DrilIai ial qual o dcus da gucrra, quando ingrcssa nos canos dc laialIa. Mosirai confiana aliiva c aircvincnio! Virao, ois, rocurar o lcao na cova, ara assusia-lo c ncdo lIc infundir? OI! quc ningucn diga isso. Corrci logo conira a dcsgraa, ara suljuga-la lcn anics dc ficar cla nais crio. FEI JOO Esicvc aqui o cnlaiador do aa. conclunos fcliz az, icndo clc diio quc nandaria ara a Frana as foras do Dclfin. 109 O DASTAFDO OI! quc liga vcrgonIosa! Pois cniao, quando as icrras nos invadcn, cnvianos saudacs, nos rcsignanos a acciiar conronisso, a cnviar rccados, roor s arnas invasoras ircgua dcsonrosa? Un ncnino ainda inlcrlc, un naricas dc scda Ia dc nancIar-nos a icrra, csiadcar sua coragcn ncsic solo gucrrciro, c con os ociosos csiandarics zonlar dc nossos vcnios, scn acIar rcsisicncia? s arnas, logo, ncu solcrano, s arnas! E ossvcl quc nao cunra o cardcal o quc roncic; nas cnlora cssa az clc consiga, diga-sc, ao ncnos, quc clcs iodos viran, cn nos, firnc inicnao dc rcsisicncia. FEI JOO Assunc a dircao dcsic noncnio. O DASTAFDO Avanic, ois! Con ioda a alacridadc cviicnos quc o ininigo nos dcgradc. (Sucn.} 110
CENA II
Puncc cto dc Sunto EdnundsIu. Acununcnto unccs. Entun, unudos, Lus, SusIu, Mcun, PcnIoIc, Hgot c sodudos.
LUS Lordc Mclun, iirai disio una coia quc guardarcis ara ncnoria nossa. O original convcn quc scja dado novancnic a csics nolrcs, ara quc clcs c cu, conulsando as noias a coniidas, nas quais nossos dcscjos sc consignan, nos lcnlrcnos da causa dc ora Iavcrnos iornado o sacrancnio, c nanicnIanos firnc c inviolavcl a alavra dada. SALISDUFY Janais dc nosso lado a quclrarcnos. Mas ncu nolrc Dclfin, ainda quc jura vos iivcsscnos fciio dc csonianca fidclidadc c dc una voluniaria dcvoao, nao nc araz quc csia cnfcrna coca andc usando rcvolia dcsicicnda, cono cnlasiro quc curc una fcrida roduzindo nilIcnias. OI! Conungc-nc a alna icr dc arrancar do flanco a csada ara iornar- nc un fazcdor dc viuvas jusiancnic ondc o nonc Salislury significa socorro c salvancnio. Mas 111 assin c a infccao do nosso icno; o zclo quc a saudc do dirciio nos inc scnrc, scnrc nos olriga a aiuar iao-so con a nao da nais scvcra scn-razao c dos nalcs da dcsordcn. Nao causa cna, o anigos agravados! quc nos, filIos c crianas dcsia icrra, icnIanos vindo ao nundo ara scrnos icsicnunIas dc un dia cono o dc Iojc cn quc o scio da airia nos isanos nas cgadas dc iroas csirangciras, conlciando as filciras ininigas sou forado a afasiar-nc, ara ao cIoro nc cnircgar, cla fora dcsia cscolIa ara Ionrarnos nolrcza crcgrina c aqui ncsno juniarno-nos a csiranIos? Cono! Aqui? Naao! Sc ic nudasscs! Sc os lraos dc Nciuno, quc ic alarcan, ic iirasscn dc icu conIccincnio, ara cn raia aga ic colocarcn ondc os crisiaos cn luia o caccrlado sanguc corrcr fizcsscn clas vcias dc una aliana, cn lugar dc o dcrranarcn clo cIao, cono o fazcn naus vizinIos! LUS Fcvclas ncssc anclo alna dc cscol. A luia dos afcios ncssc ciio causa un ircnor dc icrra dc nolrcza. OI! quc nolrc conlaic susicniasic cnirc o lravo rcsciio c a conulsao! Pcrniic-nc quc linc o orvalIo Ionroso quc ic dcscc das faccs cono raia. Ja scnii nuiias vczcs alalar-sc-nc o coraao con o cIoro fcninino, quc c inundaao, alias, dc iodo dia; nas a cfusao dc lagrinas iao nasculas, cssc aguacciro rovocado cla icncsiadc dc una alna, os olIos dcia-nc csaniados c faz-nc nais confuso 112 do quc sc cu vissc na sidcrca alolada nuliidao dc ncicoros inccndiados. Fanoso Salislury, crguc cssc rosio c, dccidido, alaca a icncsiadc; dcia cssas aguas ara os olIos fracos dos ncninos quc nunca conicnlaran o giganic do nundo cnraivccido, ncn janais sc cnconiraran con a Foriuna scnao cn fcsias, no calor do sanguc, cn galIofas inocuas c alcgria. Vcn ncrgulIar a nao na rica lolsa dc quc a Proscridadc sc cnvaidccc, lcn cono vos, o nolrcs, quc ajusiasics ninIa rcsisicncia os ncrvos forics. (Entu Pundoo, con scquto.} Julguci ouvir Ia ouco a voz dc un anjo. Vcdc o sanio Lcgado quc nos cIcga ara nos iransniiir lcnos odcrcs da nao do ccu, c iodos nossos aios jusiificar con scu sagrado soro. PANDOLFO Saudc, nolrc rncic da Frana! Eis a uliina. o rci Joao fcz az con Fona; convcricu-sc-lIc o csriio, quc iania rcsisicncia nosirara sania Igrcja, a scdc, a alia nciroolc ronana. Por isso cnrola cssas icrrvcis corcs c alaca o lravo csriio da gucrra, ara quc csia sc iornc cono lcoa na nao alincniada, c vcnIa, calna, dciiar-sc aos cs da az, scn rcvclar-sc crigosa, a nao scr nas aarcncias. LUIS Pcrdoc-nc Vossa Craa; cu nao rccuo. Nasci nuiio alio ara scr nandado, ara 113 nc sulncicr cono un cscravo quc rccclc ordcns, cono Iunildc c docil scrvidor, o insiruncnio dc quc ossa disor a scu razcr qualqucr oicncia. O vosso soro foi quc aicou as cIanas do carvao aagado dcsia gucrra cnirc nin c csic rcino iao culado. Troucsics naicrial ara anina-las; agora o fogo csia nuiio alio ara scr aagado clo fraco vcnio quc a rincio o avivou. Vos nc cnsinasics a conIcccr a facc do dirciio, a cnconirar inicrcssc ncsia icrra; nais, ainda. dcscriasics-nc a voniadc ara ial cnircrcsa. E ora nc vindcs conunicar quc Joao fcz az con Fona? Quc nc inoria cssa az? Fcclano csia ilIa ara nin, clo jus do nairinnio, visio icr falccido o noo Ariur. E ora quc nc acIo cn ncio da conquisia, Ici dc rccuar or icr o rci Joao fciio az con Fona? Scrci dc Fona cscravo? Quanio dinIciro, acaso, gasiou Fona, quc Ioncns nandou, quc nunics dc gucrra ara aoiar a cnrcsa? Nao suorio sozinIo iodo o cso? Qucn nais odc, afora cu c os quc ao nando nc olcdcccn, dizcr quc sua ncsic cnrccndincnio c csia gucrra susicnia? Por acaso nao ouvi cono os ncolas griiavan Vivc lc roy!" quando or suas vilas cu cosicava? Nao nc acIo ora dc ossc das carias dccisivas ara o jogo facilncnic ganIar cn quc or rcnio foi osia una coroa? E jusiancnic ncsia aliura alrirci nao da ariida? Por ninIa alna, ningucn dira ial coisa. 114 PANDOLFO Considcrais o assunio so or fora. LUIS Ou or fora, ou or dcniro, ouco inoria. Nao voliarci, cnquanio a icniaiiva nao csiivcr glorificada quanio foi ronciido ninIa alia cscrana anics dc cu icr rcunido csic ugilo dc gucrrciros, csriios clciios quc do nundo iirci ara csia cnrcsa cn quc Iao dc conquisiar alio rcnonc nas fauccs dos crigos c da noric. (Ouuc-sc toquc dc tonIctus.} Quc ironlcias alcgrcs nos convocan? (Entu o Hustudo, con scquto.} O DASTAFDO Scguindo nisio o lclo uso do nundo dai-nc audicncia. Aqui vin ara falar- vos. Por nandado do rci, ncu sanio lordc dc Milao, vin salcr o quc fizcsics or clc. Cono for vossa rcsosia, ficarci conIcccndo a lilcrdadc quc lngua nc conccdcn, os scus liancs. PANDOLFO -.. Olsiina-sc o Dclfin na rcsisicncia, scn qucrcr aicndcr a ncu cdido; dcclara nao qucrcr dcor as arnas. O DASTAFDO Por quanio sanguc a Furia ja lclcu, icn razao! Escuiai ora Inglaicrra, ois sua rcal cssoa or nin fala. Elc csia rcarado c vos dcclara quc csia cnirada ridcula cn suas icrras, nascarada arncsada, rcga-lofc scn 115 rcflcao, inlcrlc ciulancia, quc csias iroas dc crianas lIc rovocan soncnic o riso, c quc clc sc acIa ronio ara culsar a cIicoiadas cssas arnas-anas, csscs igncus-soldados, ara alcn das froniciras dc suas icrras. Pois a nao quc vos dcu iao grandc iunda dianic dc vossas orias, olrigando-vos a rocurar alrigo c, cono laldcs, a ncrgulIar cn oos cscondidos, a ficar sol o csirado rcsisicnic das canas; cono coisas cnIoradas, a dcnorar cn cofrcs c canasiras, dornir con orcos, rocurar a docc salvaao nas riscs c cn caiacunlas, a csircncccr dc ncdo aic con o canio do galo nacional, or confundi-lo con o linguajar dc algun inglcs arnado, vai fraqucjar agora, cla quc soulc casiigar-vos cn vossos rorios quarios? OI, nao! Ficai salcndo quc o valcnic nonarca sc acIa arnado c, cono una aguia cn suas alias ancias, csia ronio ara aiirar-sc solrc o ncnor vulio quc o ninIo lIc ancaar. E vos, ingraios rcvoliosos, c vos, dcgcncrados, vos, Ncros quc rasgais o vcnirc a vossa cara nac, a Inglaicrra, cnvcrgonIai-vos, corai dc cjo! Aic vossas nulIcrcs vossas alidas filIas, cono nolrcs Anazonas, ao rufo dos ianlorcs rcssurosas acorrcn, iransfornando os dcdais cn nanolas, as agulIas cn lanas rcsisicnics c a lrandura quc lIcs c roria cn sanguinaria c aliiva disosiao. LUIS Aqui icrninan iuas lravaias; vai-ic cn az. Conccdo. vcnccs-nos cn salcr 116 dcsconor. Adcus; nao icnos icno ara gasiar cn falaiorios. PANDOLFO Dciai-nc ora falar. O DASTAFDO Nao; falo cu ncsno. LUIS Nao ouvirci ncnIun. Tocai ianlorcs! Falc a lngua da gucrra, na dcfcsa dc nossas rcicnscs ncsic noncnio. O DASTAFDO Quc scja! Ao lIcs laicrdcs, os ianlorcs Iao dc griiar, ial qual vos, quando fordcs laiidos. E lasianic dcscriarcs a voz do icu ianlor, ara quc logo rcsonda ouiro ianlor na ncsna aliura. Fazc soar un icrcciro, c, in coniincnii, ouiro nais alio alalara o ouvido do firnancnio, rindo do rofundo larulIo do irovao, orquc lcn crio or nao confiar ncsic Lcgado coo, dc quc clc sc scrviu nais or lrinqucdo quc or ncccssidadc sc acIa Joao, quc iraz na fronic a Moric dcscarnada, cujo ofcio vai scr, Iojc, soncnic rcgalar-sc cn nilIarcs dc franccscs. LUIS Tanlorcs! Qucro vcr cssc crigo. O DASTAFDO Has dc vc-lo, Dclfin; c so o quc cu digo. (Sucn.} 117
CENA III
O ncsno. Un cuno dc IutuIu. HcIutc. Entun o c Jouo c HuIct.
FEI JOO Cono csia o dia ara nos? Dizc, Hulcri. HUDEFT Fcccio quc va nal. E Vossa Craa? FEI JOO Esia fclrc, quc nunca nc alandona, csa dcnais cn nin. OI! Doi-nc iudo! (Entu un ncnsugco.} MENSACEIFO Milordc, vosso rino valoroso, Faulconlridgc, aconsclIa Vossa Craa a alandonar o cano c a arovciiar-nc, ara lIc cnviar noicia do caninIo quc rcicndcis ionar. FEI JOO Para Swinsicad, dizci-lIc; na aladia. MENSACEIFO Fcaninai-vos, orquc os grandc rcforos cscrados clo Dclfin, sofrcran 118 Ia ircs noiics naufragio nas arcias dc Coodwin. Foi irazida a Ficardo cssa noicia, nao faz nuiio. Os franccscs ja crdcran o cniusiasno c o icrrcno vao ccdcndo. FEI JOO Ai dc nin! Esia fclrc nc ioriura; nao nc dcia gozar cssa noicia. Vanos ara Swinsicad. MinIa liicira! Sinio-nc fraco. Vanos! Ja dcsnaio. (Sucn.} 119
CENA IV
Outu utc do cuno dc IutuIu. Entun SusIu, PcnIoIc, Hgot c outos.
SALISDUFY Janais inaginci quc o rci iivcssc ianios anigos. PEMDFOKE Novancnic carga! Anincnos os francos; csiarcnos crdidos sc carcn. SALISDUFY Faulconlridgc, cssc dialo, a dcsciio do dcsciio, sozinIo c o susicniaculo do dia. PEMDFOKE Dizcn quc o rci Joao foi rciirado do cano, nuiio docnic. (Entu Mcun, cdo, conduzdo o sodudos.} MELUN Lcvai-nc aos rcvoliosos da Inglaicrra. SALISDUFY Quando cranos fclizcs, nao nos davan cssc iiulo. 120 PEMDFOKE o condc dc Mclun. SALISDUFY Morialncnic fcrido. MELUN Fugi, nolrcs inglcscs, orquc csiais iodos vcndidos. Dcsfiai a rclcliao dc asccio rudc c acolIci novancnic a fc lanida; rocurai o rci Joao c aos cs ca-lIc, ois sc o Franccs ganIar csia jornada larulIcnia, rcicndc indcnizar-vos das cnas, as calcas vos coriando. Isso o Dclfin jurou, c cu junio con clc, c ouiros nuiios conigo, ao c do aliar dc Sanio Ednundslury, jusiancnic no aliar cn quc vos inIanos jurado graiidao c anor cicrno. SALISDUFY Scra ossvcl? Podc scr vcrdadc? MELUN Dianic dc nin nao vcjo a noric Icdionda? E a vida quc nc rcsia, quasc nada, nao dcssangra aos ouquinIos, cono forna dc ccra quc sc csfaz junio do fogo? Quc nc faria ora ncniir no nundo, sc ncnIuna vaniagcn nc vcn disso? Por quc scria cu falso, sc c lcn ccrio quc aqui norrcr cu dcvo ara, adianic, rcvivcr na vcrdadc? Ouvi dc novo. sc Lus ganIar o dia c vos udcrdcs conicnlar o nasccr do sol no oricnic nais una vcz, clc scra crjuro. Nao! Scra ncsia noiic, cujo ncgro Ialiio vcncnoso ja sc cala do cnacIo cslrascanic do sol vclIo, fraco c cansado do iralalIo diurno. O inosio da iraiao foi avaliado jusiancnic no fin iraiociro c infanc 121 dc vossas vidas, caso Lus consiga vcnccr con vosso aulio csia jornada. Fcconcndai-nc a un Hulcri, quc sc cnconira con vosso rci. O anor quc lIc dcdico c o faio dc cu rovir dc avos inglcscs, nc lcva a confcssar-vos csias coisas. En rcconcnsa, co conduzirdcs-nc ara longc do rudo c dos clanorcs da laialIa, ondc cn az rcunir cu ossa os cnsancnios quc nc rcsian c a alna do coro scarar, voliado iodo ara a conicnlaao c anscios ios. SALISDUFY Acrcdiianos-ic, c naldiia scja ninIa alna, sc cu nao vicr a anar a forna dcsia lcla ocasiao quc nos cnscja dcsandar o caninIo a csia danada dcscrao. Cono as aguas na vazanic da narc, dciarcnos nosso curso violcnio c irrcgular, ara rccnirarnos nos liniics quc Iavanos iransosio, dcfluindo na nais lacida olcdicncia aic quc cn nosso nar dcscnloqucnos, no nosso grandc Joao. Aulio ccrio vais acIar ncsics lraos ara r-ic fora daqui, ois vcjo ncsscs olIos os sinais da crucl luia da noric. En fuga, anigos! Ouira novidadc, nas no runo da rsiina lcaldadc. (Sucn.} 122
CENA V
O ncsno. O ucununcnto unccs. Entu Lus con scu cotco.
LUIS Parcccu-nc quc o sol nosirava ccria rcugnancia cn laiar, icndo arado na dcscida c iingido o firnancnio clas landas do ocaso, quando cn fuga dcsarvorada o rorio solo airio os inglcscs ncdian. OI! quc lravo rcnaic o nosso, quando lIcs nandanos a uliina carga, quasc discnsavcl dcois dc ianio sanguc, ao lIcs cnviarnos nosso loa-noiic c as flanulas rasgadas cnrolarnos, os uliinos no cano dc laialIa c scnIorcs, quasc, dclc. (Entu un ncnsugco.} MENSACEIFO Mcu rncic, o Dclfin, ondc sc cnconira? LUIS Aqui. Quc novas Ia? MENSACEIFO Morrcu o condc Mclun. Por scu consclIo, os da Inglaicrra novancnic 123 iraran. Os rcforos quc cscravcis Ia ianio, sc crdcran nun naufragio na raia dc Coodwin. LUIS Quc novas infcrnais! Maldiio scjas or nas irazcrcs! Nao cnsci quc Iavia dc ficar csia noiic assin iao irisic. Qucn foi quc dissc quc o rci Joao fugira ouco anics dc Iavcr fciio a noiic inccria scarar nossas foras csgoiadas? MENSACEIFO Qucn o dissc, nilordc, nao ncniiu. LUIS Muiio lcn; ondc guardas vigilanics csia noiic. Nao Ia dc o novo dia lcvaniar-sc anics quc cu dc c nc cnconirc ara a lcla avcniura dc ananIa. (Sucn.} 124
CENA VI
Puu dcscunudu nu uznIunu du uIudu dc Sunstcud. Entun o Hustudo c HuIct, scuuduncntc.
HUDEFT Qucn csia a? Falai; falai dcrcssa, sc nao disaro. O DASTAFDO anigo. E iu, qucn cs? HUDEFT Da aric da Inglaicrra. O DASTAFDO Tcu dcsiino? HUDEFT Quc icns quc vcr con isso? Por quc causa nao osso cu crguniar dc icus ncgocios cono o fazcs con os ncus? O DASTAFDO Pcnso quc cs Hulcri. HUDEFT Pcnsasic ccrio. A iodo azar aosio quc cs un dos ncus anigos, ois conIcccs iao lcn ncu ion dc voz. Cono ic cIanas? 125 O DASTAFDO Cono o quciras. Sc for do icu agrado, odcs dar-nc o razcr nao dcsicicndo dc cnsar quc o dcsiino, cn linIa rcia, ao dos Planiagcnci ligou ncu sanguc. HUDEFT OI, quc ncnoria! Tu c a noiic ccga nc cnvcrgonIasics. Dravo Icroi, crdoa-nc or icrcn cscaado alguns accnios dc iua voz ninIa crccao. O DASTAFDO Dasia dc coricsias. Quc Ia dc novo? HUDEFT AcIava-nc a asscar na facc cscura da noiic so con o fiio dc cnconirar-ic. O DASTAFDO Sc lrcvc, cniao; qual c a novidadc? HUDEFT OI, ncu docc scnIor, novas dc acordo con a noiic. Iorrvcis, ncgras, avorosas c dcscncorajanics. O DASTAFDO Scn rodcios nosira-nc a cIaga dcssa na noicia; nao sou nulIcr ara cair dc susio. HUDEFT Tcno quc o rci sc cnconirc cnvcncnado or un fradc; scn fala, quasc, csiava, quando o dcici. Dcrcssa vin luscar- vos, ara vos r a ar da na noicia, orquc udcsscis rccavcr-vos conira o inrcvisio, 126 nclIor do quc sc vicsscis a salcr nais dc csao do ocorrido. O DASTAFDO Vcncno! Cono foi? Qucn rovou anics? HUDEFT Un fradc, dissc; un lilirc dccidido, cujas cniranIas rclcniaran logo. O rci ainda falava; ialvcz scja ossvcl cscaar. O DASTAFDO E qucn dciasic ara cuidar dc Sua Majcsiadc? HUDEFT Pois nao o salcis? Os nolrcs ja voliaran; csiao ao rcdor dclc; vicran junios con o rncic Hcnriquc, a cuja sulica o rci crdoou a iodos. O DASTAFDO Ccu oicnic, rcfrcia a indignaao, scn nos icniarcs alcn dc nossas foras! Ouvc-nc, Hulcri. csia noiic, nciadc dos ncus Ioncns, ao assar os laiios, foi iragada cla narc; os lanaais dc Lincoln a iodos dcvorou. Con nuiio cusio udc cscaar, or icr un lon cavalo. Vanos, lcva-nc ao rci; icno quc a noric lIc vcnIa, anics quc ossa csiar con clc. (Sucn.} 127
CENA VII
Judn du uIudu dc Sunstcud. Entun o ncc Hcnquc, SusIu c Hgot.
PFNCIPE HENFIQUE nuiio iardc; corronida sc acIa ioda a vida do sanguc. As incocrcnics faniasias do ccrclro norada, scgundo alguns, lcn fragil dc nossa alna o fin rcdizcn da norialidadc. (Entu PcnIoIc.} PEMDFOKE Sua Alicza ainda fala alguna coisa; cnsa quc sc o cuscrnos ao ar livrc, acIara lcniiivo ara o fogo do vcncno iraiociro quc o donina. PFNCIPE HENFIQUE Dcicrninai quc scn dcnora o iragan ara o jardin. (Su Hgot.} Ainda csia furioso? PEMDFOKE Esia agora nais calno do quc quando vicsics dc la; Ia ouco clc caniava. 128 PFNCIPE HENFIQUE OI! vaidadc da docna! O sofrincnio, quando cccssivo c dcnorado, acala or dciar-nos dor indifcrcnics. A noric, aos fariar-sc no dc fora, dcia-o inscnsvcl, dirigindo o assalio conira o csriio, quc cla cscia c fcrc con lcgics dc csquisiias faniasias, quc, no acrio do cnlaic conira csic uliino rcduio, acalan scnrc confundindo-sc. curioso quc a Moric caniar ossa. O cisnczinIo cu sou dcssc ouiro cisnc dcscorado quc cnioa o lasiinoso Iino da roria noric c quc con as noias da fraqucza cania a alna c o coro cania, rcsics a rcousarcn ara scnrc. SALISDUFY Prncic, scdc foric; ao nundo vicsics ara inor alguna ordcn na naicria, rudc c infornc quc o rci dcia, ao norrcr. (Votu Hgot, uconunIudo dc cudos, quc tuzcn o c Jouo cn unu cudcu.} FEI JOO MinIa alna agora csia con o csao livrc; nao quis sair or orias ncn janclas. Sinio un vcrao iao qucnic no ino ciio, quc as cniranIas cn ocira sc convcricn. Sou una figura dcscnIada cn folIa dc crganinIo; vou nc cngruvinIando, ouco a ouco, a csic fogo. PFNCIPE HENFIQUE Cono assa Vossa Crandcza? 129 FEI JOO Envcncnado, docnic, norio, csquccido, alandonado, iudo... E ningucn nanda vir o invcrno c ordcna na loca nc cnfiar a nao gclada, ncn faz quc os rios iodos do ncu rcino vcnIan lanIar-nc o scio afogucado, ncn cdc ao Noric quc scus vcnios frios os lalios rcsscquidos nc uncdcan c algo nc rcconforicn. Nao vos co nada cccssivo. un ouco so dc frio. Mas iao sovinas sois, alcn dc ingraios, quc aic ncsno cssc ouco nc ncgais. PFNCIPE HENFIQUE Sc Iouvcssc cn ninIas lagrinas viriudc ara vos rcaninar! FEI JOO Conicn sal qucnic. Trago o infcrno aqui dcniro, ondc o vcncno sc confina nancira dc un dcnnio quc iiranizc o sanguc condcnado scn rcnissao ossvcl. (Entu o Hustudo.} O DASTAFDO OI! cnconiro-nc quasc a fcrvcr, or icr corrido nuiio, no afa dc odcr vcr Vossa Crandcza. FEI JOO Vicsic ara fccIar-nc os olIos, rino. Anolgada c qucinada csia a olia do coraao, acIando-sc a cordoalIa do vclanc da vida rcduzida a un filancnio, un fio dc calclo. O coraao iralalIa susicniado or una filra acnas, quc rcsisic iao-soncnic aic o onio dc dizcrcs o quc Ia dc novo. Eniao, dc iudo quanio 130 vcs aqui, rcsiara soncnic un ouco dc argila scn valor, inagcn falsa da rcalcza dcsiruda ara scnrc. O DASTAFDO Prcara-sc o Dclfin ara aiacar-nos aqui ncsno. So Dcus salc a nancira dc rcsisiir-lIc, ois nuna so noiic, un rccuo inicniando vaniajoso, incscradancnic a nclIor aric dos ncus Ioncns crdcu-sc nuns laiios, sulncrgida cn narc iraiocira c suliia. (O c noc.} SALISDUFY A ouvidos norios dais noicias norias. Mcu solcrano! Mcu scnIor! Ha ouco, iao grandc najcsiadc, ora isio acnas! PFNCIPE HENFIQUE Cono clc, Ici dc corrcr c, assin, arar. Dc quc valc a nais fulgida carrcira, sc o quc Ia ouco cra rci, agora c ocira? O DASTAFDO Pariisic dcssc nodo? Eu nc dcnoro nais un ouco, soncnic o ncccssario ara o olscquio rcsiar-ic da vingana, dcois do quc ninIa alna ira scrvir-ic no ccu, cono na icrra vcn fazcndo. E agora, csirclas quc girais cn vossas lcgiinas csfcras, ondc sc acIa vosso odcr? Mosirai-vos nais consianics c agora ncsno rcionai conigo, ara quc rcilanos a runa c a vcrgonIa crciua ara longc das fracas orias dcsia icrra causia! Aniccicno- 131 los, sc nao scrcnos, rocurados. En nossos calcanIarcs o Dclfin furilundo ja vcn vindo. SALISDUFY Parccc quc salcis ncnos quc nos, orquc o cardcal Pandolfo sc acIa a dcniro, dcscansando. Nao faz una Iora, vcio da aric do Dclfin con una roosia dc az quc, scn dcsdouro, odcrcnos acciiar ara ornos icrno gucrra. O DASTAFDO Mais arcssado cn iudo Ia dc nosirar-sc, quando soulcr quc vanos dcfcndcr-nos. SALISDUFY Sin, dc algun nodo c coisa dccidida, orquc clc ja nandou nuiia lagagcn ara o lado do nar, Iavcndo cnircguc sua causa ao cardcal, a qucn dclcga odcrcs irrcsiriios. con csic quc cu, c vos, c ouiros nolrcs, sc julgardcs dc lon aviso, ainda csia iardc Iavcnos dc cnconirar-nos, a fin dc dar rcnaic fcliz a csic ncgocio dcnorado. O DASTAFDO Quc scja assin. E vos, ncu nolrc rncic, juniancnic con ouiros quc udcrcn scr discnsados, ficarcis con o fiio dc cuidar das olscquias. PFNCIPE HENFIQUE Scus dcsojos cn Worccsicr dcois dcvcn scr osios. Era cssc o scu dcscjo. 132 O DASTAFDO Scra fciio cono o dcicrninou. E ora consiga suoriar fclizncnic vossa graia cssoa o Esiado c a gloria dcsia icrra! Con ioda a sulnissao, dc joclIos, onIo-vos aos cs os ncus scrvios, cono rciio do ncu dcvoiancnio scniicrno. SALISDUFY Nosso anor, dc igual nodo, vos dicanos, orquc scn nancIa fiquc cicrnancnic. PFNCIPE HENFIQUE MinIa alna dcscjara, aniga, dar-vos nosiras dc graiidao; orcn so salc fazc-lo sc dc lagrinas valcr-sc. O DASTAFDO So agucnos ao icno a indiscnsavcl irisicza, or sc icr anicciado dcnais nossa dor. Esia Inglaicrra nunca janais caiu sol o orgulIoso c dc ininigo algun, scnao no insianic cn quc cla quis fcrir o rorio scio. Mas agora quc os rncics voliaran, ainda quc conira nos arnados vcnIan os ircs canios do nundo, salcrcnos dcfcndcr-nos. Janais icrcnos causa dc csar, sc, na az cono na gucrra, ficl a si ncsna for, scnrc, a Inglaicrra. (Sucn.} 133
coylcfi 2001 Fidcndo Casiigai Morcs
Vcrsao ara cDool cDoolsDrasil.con
__________________ Ouiulro 2001
Proilido iodo c qualqucr uso concrcial. Sc vocc agou or cssc livro VOCE FOI FOUDADO! Vocc icn csic c nuiios ouiros iiulos CFTIS dircio na fonic. www.cloolslrasil.con