Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
MASSON, S.A.
j'
Barcelona - Madrid - Pars - Milano - Asuncin - Bogot - Buenos Aires - Caracas - Lima - Lisboa - Mxico - Montevideo - Panam - Quito Rio de Janeiro - San Jos de Costa Rica - San Juan de Puerto Rico - Santiago de Chile
dice de figuras
TORO 12 13 14 15 16 17 Regiones superficiales de la cabeza (fig. 1). Crneo visto desde la izquierda (fig. 2). Crneo visto desde la izquierda. Contornos seos sealados en color (fig. 3). Seccin sagital del crneo. Contornos seos se alados en color (fig. 4). Crneo (sin mandbula) visto desde dentro (fi gura 5). Porcin del crneo habiendo extirpado el arco cigomtico, que muestra las regiones orbitaria y temporal vistas desde la izquierda (fig. 6). Crneo. Vista frontal (superficie oral-rostral) (fig. 7). Crneo. Vista de la superficie caudal (fig. 8). Crneo. Vista de la superficie dorsal. Se han modelado los senos frontales y adyacentes (fi gura 9). Crneo. Vista de la superficie dorsal. Contor nos seos sealados en color (fig. 10). Porcin del crneo. Vista ventral (fig. 11). Vista ventral del crneo. Contornos seos sea lados en color (fig. 12). Diseccin de la cabeza y cuello. Vista desde la izquierda. Primer plano (fig. 13). Diseccin de la cabeza y cuello. Vista desde la izquierda. Segundo plano (fig. 14). Becerro. Diseccin de la cabeza y cuello. Vista desde la izquierda. Tercer plano (fig. 15). Becerro. Diseccin de la cabeza y cuello. Vista desde la izquierda. Cuarto plano (fig. 16). Becerro. Seccin sagital de la cabeza en el pla no medio (fig. 17). Becerro. Diseccin de la seccin sagital de la cabeza en el plano medio (fig. 18). Vaquilla. Topografa esqueltica de las arterias de la cabeza. Vasos superficiales vistos desde la izquierda. Dibujada a partir de una muestra sometida a corrosin (fig. 19). Vaquilla. Topografa esqueltica de las arterias de la cabeza. Vasos profundos vistos desde la izquierda, despus de haber extirpado el arco cigomtico y la mitad izquierda de la mand bula. Slo se ilustran las arterias del lado iz quierdo. Dibujado a partir de una muestra so metida a corrosin (fig. 20). Seccin transversal de la cabeza a nivel del pri mer premolar. Vista rostral de la seccin (figu ra 21). Seccin transversal de la cabeza a nivel del l timo molar. Vista rostral de la seccin (fig. 22). Seccin transversal de la cabeza a nivel de los lmites rostrales de la cavidad orbitaria. Vista rostral de la seccin (fig. 23). Seccin transversal de la cabeza a nivel de la apfisis coronoides de la mandbula. Vista ros tral de la seccin (fig. 24). Seccin transversal de la cabeza junto al con ducto auditivo externo. Vista rostral de la sec cin (fig. 25). Seccin transversal de la cabeza a nivel del cuerno. Vista rostral de la seccin (fig. 26). Base de la cavidad craneal mostrando la salida de los nervios craneales (fig. 27). Seccin horizontal de la cabeza (derecha) y di seccin de la cavidad orbitaria (izquierda). Se ha mantenido la duramadre en la mitad dere cha de la cavidad craneal. Se ha eliminado con mucho cuidado la cartida extradural (fig. 28). Venas de la cavidad craneal y de la cavidad ocular. Vista dorsal. Se ha mantenido la dura madre en la mitad derecha de la cavidad cra neal. (Adaptada de Dennstedt.] (fig. 29). Diseccin de la cabeza. Vista ventral (fig. 30).
44
45 45 46 46 46 47 47 48 49
18 19 20
50 51
21 22 23 24 26 28 29 30 31 32
52 53 54 55 56 57
58
59
33
60
61
34
Base del encfalo, que muestra el origen de los nervios craneales y el aporte sanguneo al en cfalo (fig. 31). Vista dorsal del encfalo (fig. 32). Seccin sagital del encfalo (fig. 33). Paladar (fig. 34). Esqueleto cartilaginoso de la laringe y hueso hioides. Vista desde la izquierda (fig. 35). Hueso hioides. Las partes cartilaginosas se muestran en azul (fig. 36). Msculos larngeos (fig. 37). Vista de la base de la cavidad farngea despus de extirpar la pared dorsal (fig. 38). Esqueleto. Vista oblicua craneolateral (fig. 39). Msculos cervicales y adyacentes. Vista obli cua (craneolateral). Se han extirpado los ms culos cutneos. (Segn Tschaggeny.) (fig. 40). Esqueleto cervical. Vista desde la izquierda (fig. 41). Diseccin del cuello. Vista desde la izquierda. Primer plano. Se han extirpado los msculos cutneos (fig. 42). Diseccin del cuello. Vista desde la izquierda. Segundo plano (fig. 43). Diseccin del cuello. Vista desde la izquierda. Tercer plano (fig. 44). Msculos cervicales profundos. Vista desde la izquierda (fig. 45). Porcin posterior del cuello (nuca) (fig. 46). Ternero (recin nacido). Diseccin cervical. Vista desde la izquierda (fig. 47). Vaquilla (un ao de edad). Seccin transversal del cuello a nivel de la segunda vrtebra cervi cal. Vista de la superficie caudal de la seccin (fig. 48). Vaquilla (un ao de edad). Seccin transversal del cuello a nivel de la extremidad caudal de la tercera vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin (fig. 49). Vaquilla (un ao de edad). Seccin transversal del cuello a nivel de la extremidad caudal de la cuarta vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin (fig. 50). Bovino. Segmento cervical de la columna ver tebral. Vistas dorsal (izquierda) y ventral (dere cha) (fig. 51). Primeros dos segmentos de la mdula espinal cervical. Vista ventral. Las meninges estn pre sentes en el lado izquierdo y se han extirpado en el derecho (fig. 52).
35 36
CARNERO 62 63 64 Crneo (sin cuerno). Vista lateral (fig. 53). Vista interna del crneo (sin mandbula) (figu ra 54). Crneo. Vista de la superficie dorsal, que muestra el cuerno izquierdo y la apfisis cor nual derecha (fig. 55). Cordero. Diseccin de la cabeza. Plano superfi cial. Vista desde la izquierda despus de haber extirpado la fascia y los msculos cutneos (fig. 56). Diseccin de la cabeza. Plano profundo. Vista desde la izquierda (fig. 57). Diseccin de la cabeza. Plano profundo des pus de haber extirpado la mitad izquierda de la mandbula (fig. 58). Seccin transversal de la cabeza a nivel del ter cer premolar. Vista rostral de la seccin (fig. 59). Seccin transversal de la cabeza a nivel del ter cer molar. Vista rostral de la seccin (fig. 60). Topografa esqueltica de las arterias de la ca beza. Vista desde la izquierda (fig. 61).
37
38
65
39 40 41
66 67
68 69 70
42
43
71 72
73 74
74
75
Topografa esqueltica de las venas de la cabe za. Vista desde la izquierda (fig. 62). Diseccin del cuello. Plano superficial; se han extirpado los msculos cutneos y la fascia cu tnea (fig. 63). Cordero. Diseccin del cuello. Plano profundo. Vista desde la derecha (fig. 64). Seccin transversal del cuello a nivel de la se gunda vrtebra cervical. Vista desde la superfi cie caudal de la seccin (fig. 65). Seccin transversal del cuello a nivel de la cuarta vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin (fig. 66). Seccin transversal del cuello a nivel de la sex ta vrtebra cervical. Vista de la superficie cau dal de la seccin (fig. 67).
99 100
105 106
CABRA 76 77 78 79 Macho cabro. Crneo. Vista desde la izquierda (fig. 68). Crneo (sin cuerno). Vista lateral (fig. 69). Crneo. Vista ventral (fig. 70). Topografa esqueltica de las arterias de la ca beza. Vista desde la izquierda (a partir de una muestra sometida a corrosin) (fig. 71). Diseccin de la cabeza. Plano superficial des pus de haber extirpado la fascia cutnea y los msculos cutneos. Vista desde la izquierda (fig. 72). Diseccin de la cabeza. Plano profundo. Vista desde la izquierda (fig. 73). Seccin transversal de la cabeza a nivel del ter cer molar. Vista de la superficie rostral (figu ra 74). Seccin transversal de la cabeza, a travs de la extremidad caudal de las rbitas. Vista de la superficie rostral (fig. 75). Diseccin del cuello. Plano superficial. Se han extirpado los msculos cutneos y la fascia cu tnea. Vista desde la izquierda (fig. 76). Diseccin del cuello. Plano profundo. Vista desde la izquierda (fig. 77). Seccin transversal del cuello a nivel de la cuarta vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin (fig. 78). Seccin transversal del cuello a nivel de la sp tima vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin (fig. 79). 107 108
109
80
110
Topografa esqueltica con las venas de la ca beza. Vista desde la izquierda (fig. 91). Seccin transversal de la cabeza a nivel del l timo molar. Vista de la superficie rostral de la seccin (fig. 92). Seccin transversal de la cabeza a nivel lemporomandibular (fig. 93). Vista de la cavidad craneal habiendo extirpado la bveda craneal (fig. 94). Encfalo. Vista de la superficie dorsal (fig. 95). Origen de los nervios craneales y aporte san guneo al encfalo (fig. 96). Vista dorsal de la cavidad farngea despus de cortar el paladar blando y la pared dorsal (fi gura 97). Esqueleto del cuello. Vista desde la izquierda (fig. 98). Diseccin del cuello. Plano superficial. Se han extirpado los msculos cutneos en la parte izquierda (fig. 99). Diseccin del cuello. Plano profundo. Vista desde la izquierda (fig. 100). Seccin transversa] del cuello a nivel de la se gunda vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin (fig. 101). Seccin transversal del cuello a nivel de la ter cera vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin (fig. 102). Seccin transversal del cuello a nivel de la cuarta vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin (fig. 103).
81 82
CABALLO 111 111 112 113 Regiones superficiales de la cabeza (fig. 104). Vista lateral por transparencia del crneo (fi gura 104). Crneo de potro (recin nacido) (fig. 106). Crneo visto desde la izquierda, con modelado del seno maxilar y los cometes esculpidos (fi gura 107). Crneo visto desde la izquierda. Los contornos seos se han sealado en color (fig. 108). Seccin media del crneo. Los contornos seos se han sealado en color. Vista de la parte de recha (fig. 109). Crneo. Vista craneal (superficie oral-rostral) (fig. 110). Crneo. Vista de la superficie caudal (fig. 111). Crneo. Vista de la superficie dorsal. Se han modelado los senos paranasales (fig. 112). Crneo. Vista de la superficie dorsal. Se han se alado en color los contornos seos (fig. 113). Crneo. Vista ventral (fig. 114). Crneo. Vista ventral. Se han sealado en co lor los contornos seos (fig. 115). Articulacin temporomandibular. Vista desde la izquierda. Arriba, intacta; abajo, abierta (fi gura 116). Msculos de la cabeza. Plano superficial. Vis ta desde la izquierda (fig. 117). Msculos de la lengua y de la cavidad farn gea. Vista desde la izquierda. Se ha extirpado la mitad izquierda de la mandbula con el masetero (fig. 118). Plano profundo de los msculos de la lengua y de la cavidad farngea. Vista desde la iz quierda. Se ha extirpado la mitad izquierda de la mandbula con el msculo masetero, junto con los msculos superficiales de la cavidad farngea (fig. 119). Diseccin de la cabeza y parte adyacente del cuello. Vista desde la izquierda. Primer plano (fig- 120).
83
84
85 86
114 115
87
CERDO 88 89 90 91 92 93 94 Crneo de cerdo (adulto). Vista desde la iz quierda (fig. 80). Seccin sagital del crneo (sin mandbula) (fi gura 81). Crneo. Vista de la superficie dorsal (fig. 82). Crneo (sin mandbula). Vista de la superficie ventral (fig. 83). Crneo. Vista caudal (fig. 84). Paladar (fig. 85). Diseccin de la cabeza. Plano superficial; se han extirpado los msculos cutneos. Vista desde la izquierda (fig. 86). Diseccin de la cabeza. Plano profundo. Vista desde la izquierda (fig. 87). Diseccin de la cabeza. Plano profundo des pus de haber extirpado la mitad izquierda de la mandbula (fig. 88). Seccin sagital a travs de la cabeza (fig. 89). Topografa esqueltica con las arterias de la ca beza. Se ha extirpado la mitad izquierda de la mandbula (fig. 90).
123 124
95 96
125
97 98
126
127
128
129
130
131 132
133
134 135
136 137
138 139
140
144
145
146
148
Diseccin de la cabeza y de la parte adyacente del cuello. Vista desde la izquierda. Segundo plano (fig. 121). Diseccin de la cabeza y de la parte adyacente del cuello. Vista desde la izquierda. Tercer plano (fig. 122). Seccin sagital a travs de la cabeza. Seccin a varios milmetros a la izquierda del plano me dio. Vista desde la izquierda (fig. 123). Seccin sagital a travs de la cabeza, plano me dio. Se han extirpado el septo nasal, la divisin entre los senos areos, parte de los turbinales y la lengua. Vista desde la izquierda (fig. 124). Diseccin de la seccin sagital a travs de la cabeza (fig. 125). Topografa esqueltica de las arterias de la ca beza. Dibujado a partir de una muestra some tida a corrosin (fig. 126). Topografa esqueltica de las arterias de la ca beza. Vasos profundos. Vista desde la izquier da. Dibujado a partir de una muestra sometida a corrosin (fig. 127). Seccin sagital a travs del crneo. Vista des de la derecha (fig. 128). Seccin mediosagital a travs del crneo des pus de haber extirpado los cornetes. Vista desde la derecha (fig. 129). Regin orbitaria y temporal. Vista desde la iz quierda (fig. 130). Se ha extirpado el arco cigomtico para expo ner las regiones orbitaria y temporal. Vista de la superficie izquierda (fig. 131). Seccin media del crneo. Vista desde la dere cha (fig. 132). Venas de la duramadre y de la cavidad orbita ria. Visin sagital media del encfalo y sus cu biertas. Se han extirpado la porcin dorsal iz quierda del crneo y el arco cigomtico. (Se gn Dennstedt.) (fig. 133). Diseccin de las estructuras de la cavidad or bitaria y de la base del crneo. Vista desde la izquierda. (Adaptado de Ellenberger y Baum.) (fig. 134). Seccin a travs del ojo y de la cavidad ocular. (Adaptado de Ellenberger y Baum.) (fig. 135). Paladar (fig. 136). Cavidad farngea y entrada a la laringe (figu ra 137). Odo medio e interno. Lado derecho. Semiesquemtico. (Segn Ellenberger y Baum.) (figu ra 138). Seccin transversal de la cabeza a nivel rostral de la cresta facial. Vista de la superficie rostral (fig. 139). Seccin transversal de la cabeza a nivel del l timo molar. Vista de la superficie rostral (figu ra 140). Seccin transversal de la cabeza a nivel de la cavidad orbitaria. Vista de la superficie caudal de la seccin (fig. 141). Seccin transversal de la cabeza a nivel de la incisura mandibular. Vista de la superficie caudal de la seccin (fig. 142). Seccin transversal de la cabeza en la regin del meato auditivo externo (regin parotdea). Vista de la superficie caudal de la seccin (fi gura 143). Diseccin de la cabeza. Vista ventral. Se han extirpado la fascia superficial y los msculos cutneos (fig. 144). Topografa esqueltica de las arterias de la ca beza. Vista de la base del crneo. Segn una muestra sometida a corrosin (fig. 145). Hueso hioides y cartlagos larngeos desde la izquierda (fig. 146).
Msculos larngeos. Vista desde la izquierda (fig- 147). 155 Diseccin de una porcin del crneo. Vista dorsal. (Msculos de la oreja segn Ellenber ger y Baum.) (fig. 148). 156 Seccin horizontal a travs de la cabeza. Vista desde la superficie dorsal (fig. 149). 157 Base de la cavidad craneal con la salida de los nervios craneales (fig. 150). 158 Encfalo. Vista de la superficie dorsal y del tron co del encfalo desde la izquierda (fig. 151). 159 Base del encfalo con el origen de los nervios y de vasos enceflicos (fig. 152). 160 Esqueleto del cuello. Vista desde la izquierda (fig. 153). 161 Msculos superficiales del cuello. Vista desde la izquierda. Se han extirpado los msculos cutneos y la fascia superficial (fig. 154). 162 Msculos profundos del cuello. Vista desde la izquierda. Primer plano (fig. 155). 163 Msculos profundos del cuello. Vista desde la izquierda. Segundo plano (fig. 156). 164 Msculos profundos del cuello. Vista desde la izquierda. Tercer plano (fig. 157). 165 Regin de la nuca. Vista desde la izquierda (fig. 158). 166 Msculos y nervios cutneos del cuello. Vista desde la izquierda (fig. 159). 167 Diseccin del cuello. Vista desde la izquierda. Plano profundo (fig. 160). 168 Topografa esqueltica en relacin con los va sos, nervios, trquea y esfago en el cuello. Vista desde la izquierda, que muestra slo las arterias y venas principales (fig. 161). 169 Regiones superficial y adyacentes del cuello. Vista oblicua craneolateral (fig. 162). 170 Esqueleto. Vista oblicua, craneolateral (figu ra 163). 171 Msculos del cuello y partes adyacentes. Vis ta oblicua, craneolateral. Se han extirpado los msculos y la fascia cutneos (fig. 164). 172 Seccin transversal del cuello a nivel de la se gunda vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin (fig. 165). 173 Seccin transversal del cuello a nivel de la ex tremidad craneal de la cuarta vrtebra cervi cal. Vista de la superficie caudal de la seccin (fig. 166). 174 Seccin transversal del cuello entre la cuarta y quinta vrtebras cervicales. Vista de la super ficie caudal de la seccin (fig. 167). 175 Seccin transversal del cuello a nivel de la sptima vrtebra cervical. Vista de la superfi cie caudal de la seccin (fig. 168). 176 Segmento cervical de la columna vertebral. Vistas dorsal (izquierda) y ventral (derecha) (fig- 169). 177 Cabeza y articulaciones de sostn. Vista dor sal. Se ha abierto el canal vertebral despus de haber extirpado la bveda craneal y los arcos dorsales de la primera y segunda vrtebras cervicales. (Segn Kolda.) (fig. 170).
154
PERRO 178 179 180 Regiones superficiales de la cabeza (pastor ale mn) (fig. 171). Crneo. Vista desde la izquierda (fig. 172). Vista izquierda del crneo. Contornos seos sealados en color. Crneo dolicocfalo (gal go) (fig. 173). Seccin media del crneo (fig. 174). Crneo. Vista de la superficie dorsal (fig. 175). Crneo. Vista ventral (fig. 176).
184
185
186
191 192
193 194
195 196
Diseccin de la cabeza. Plano superficial con los msculos cutneos. Vista desde la izquier da (fig. 177). Diseccin de la cabeza. Segundo plano. Se han extirpado los msculos cutneos y la fascia cutnea. Vista desde la izquierda (fig. 178). Diseccin de la cabeza. Plano profundo. Se ha extirpado la mitad izquierda de la mandbula. Vista desde la izquierda (fig. 179). Seccin sagital a travs de la cabeza en el pla no medio (fig. 180). Seccin transversal de la cabeza a nivel de la apfisis coronoides de la mandbula (fig. 181). Seccin transversal de la cabeza a nivel de la articulacin temporomandibular (fig. 182). Encfalo. Vista de la superficie dorsal. (Crtex dividido en reas funcionales, segn Camp bell.) (fig. 183). Base del encfalo, que muestra el origen de los nervios craneales (fig. 184). Topografa esqueltica de las arterias de la ca beza. Dibujadas a partir de una muestra some tida a corrosin (fig. 185). Paladar y pared dorsal de la faringe superior (fig. 186). Vista dorsal de la cavidad farngea y base de la lengua. Se han cortado y separado la pared dorsal y el paladar blando (fig. 187). Esqueleto del cuello. Vista desde la izquierda (fig- 188). Diseccin del cuello. Plano superficial des pus de haber extirpado los msculos cut neos. Vista desde la izquierda (fig. 189). Diseccin del cuello. Plano profundo. Vista desde la izquierda (fig. 190). Plano profundo de los msculos del cuello. Vista desde la izquierda (fig. 191). Seccin transversal del cuello a nivel de la se gunda vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin (fig. 192).
200
201
202
203
Seccin transversal del cuello a nivel de la ter cera vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin (fig. 193). Seccin transversal del cuello a nivel de la quinta vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin (fig. 194). Anatoma topogrfica de ios vasos en las reas cervical caudal y torcica. Vista desde la iz quierda (fig. 195). Anatoma topogrfica de los vasos en las reas cervical caudal y torcica. Vista desde la dere cha (fig. 196).
GATO 204 205 206 Crneo. Vista desde la izquierda (fig. 197). Crneo. Vista de la superficie ventral (figu ra 198). Diseccin de la cabeza. Plano superficial des pus de haber extirpado los msculos cut neos. Vista desde la izquierda (fig. 199). Diseccin de la cabeza. Plano profundo des pus de haber extirpado parte de la mandbu la (fig. 200). Diseccin del cuello. Plano profundo. Vista desde la izquierda (fig. 201).
207
208
CONEJO 209 210 Crneo. Vista desde la izquierda (fig. 202). Diseccin de la cabeza y parte cervical adya cente. Plano superficial despus de haber ex tirpado los msculos cutneos. Vista desde la izquierda (fig. 203). Diseccin del cuello. Plano superficial des pus de haber extirpado los msculos cut neos. Vista desde la izquierda (fig. 204).
211
El conocimiento de la estructura y funcin del cuerpo de los animales sanos consti tuye un requisito previo bsico para el dominio de las disciplinas clnicas y ciertas preclnicas. El primer paso es el estudio del cuerpo segn sus varios rganos o sistemas, es decir, una divisin del cuerpo en sus diversas partes para un estudio sistemtico y detallado. Sin embargo, la anatoma sistemtica es slo un aspecto del estudio de la anatoma prctica en veterinaria. Resulta tambin esencial el estar familiarizado con las interrelaciones mutuas y las posiciones de los rganos y estructuras especficas. Esta sntesis del conocimiento constituye la meta de los estudiantes y profesores, y re quiere un gran esfuerzo por parte de unos y otros. En tanto que la anatoma sistemtica implica una gran memorizacin, en el estudio de la anatoma topogrfica se requiere la capacidad para visualizar mentalmente las es tructuras anatmicas en profundidad. El desarrollo de esta percepcin espacial en el estudiante es responsabilidad del profesor de anatoma, y, por tanto, se hace hincapi en la presentacin metdica y lgica del material. Este A tlas est pensado para ayu dar tanto al profesor como al estudiante. En determinadas circunstancias, el veterinario puede verse en la necesidad de re cordar la anatoma topogrfica y es comprensible que lo haga con un cierto desagra do, ya sea slo por falta de tiempo, aunque a la vez desea disponer de bibliografa que le aporte informacin rpida y global. En estas situaciones, cuando se precisa un resu men de una informacin pertinente, el autor espera que el A tlas resulte vlido al prc tico, y sobre todo al cirujano y al internista, en especial debido a que en el presente no existe atlas similar. En su preparacin, el autor ha tomado en consideracin las de mandas impuestas por la prctica de la medicina veterinaria. No obstante, en la selec cin del material ha considerado su deber incluir animales que con frecuencia son pa sados por alto en otros textos de anatoma, es decir, el carnero, la cabra y el cerdo. Las diferencias anatmicas entre los pequeos y grandes rumiantes son tan grandes que no pueden resumirse bajo el encabezamiento de pequeos rumiantes, tal como sucede en textos ms extensos. No se pretende que el A tlas constituya una fuente completa para el estudio de la anatoma veterinaria. Los profesionales pueden ver en l un libro de alcance dema siado general; los estudiantes, demasiado detallado. En particular, estos ltimos de ben saber que el A tlas no puede considerarse como un sustitutivo de los libros de texto o manuales (u otros atlas), ni del estudio prctico de las muestras disecadas. Ni el mejor atlas ni el mejor libro de texto sustituirn nunca con ventaja a la experiencia prctica. El color y consistencia exactos, as como otras propiedades de los rganos y tejidos, no pueden expresarse por la palabra escrita, ni quedar perfectamente repro ducidos en ilustraciones. En este sentido, un atlas posee un uso limitado. Por consi guiente, se ha prestado menos atencin a aquellas cuestiones que pueden estudiarse mejor en libros de texto de anatoma sistemtica. Finalm ente, ha sido imposible, por razones tcnicas, presentar todos los detalles en los dibujos, sobre todo en algunos rasgos que slo se han podido representar con prdida de la visin general. En estos casos, el lector puede obtener un cuadro ms amplio utilizando dibujos o estudiando libros de texto de anatoma sistemtica. Las necesidades de los veterinarios prcticos en anatoma aplicada varan de una disciplina a otra; las exigencias del cirujano di fieren de las del internista o del higienista (p. ej., un inspector de matadero). Se da por supuesto que una publicacin no puede satisfacer las demandas de todos. No obs tante, el autor espera que el A tla s , a pesar de estas limitaciones, constituya una con tribucin a la literatura y una ayuda tanto al estudiante como al profesional. Por lti mo, se debe insistir en que un atlas no debe ser dogmtico. Si bien ste presenta un material muy amplio, no se puede ofrecer en un nico trabajo la amplia escala de va riaciones individuales en edad y en diferencias de especies; no obstante, este hecho no afecta a su exactitud objetiva. Todas las figuras, con pocas excepciones, son originales y se han dibujado a partir de preparaciones hechas por el autor utilizando los mtodos anatmicos normales. Las que se han tomado de otros autores aparecen identificadas as en el ndice de figuras. Para las preparaciones se han utilizado materiales frescos y fijados, y se han llevado a cabo secciones seriadas a partir de muestras congeladas. La mayora de las figuras, incluidas las ltimas correcciones, han sido preparadas por el propio autor; la Sra. L. Suttov, dibujante cientfica del Departamento, ayud en el dibujo de algunas preparaciones de huesos, exteriores y encfalos. La primera edicin de los tomos I, II y III del A tlas se public en los aos 1 9 6 0 ,1 9 6 2 y 1968, respectivamente, y ha sido traducida a varios idiomas. A pesar de las defi ciencias de las que es consciente el autor, el A tlas parece haberse acreditado como una fuente de consulta valiosa, a juzgar por la respuesta a la primera edicin y al n mero de ejemplares en uso. En el ao 1977 fue necesario realizar una reedicin revi sada dado que fue aprobada y adoptada la nueva nomenclatura anatmica veterinaria (NAV), utilizada a su vez para esta reedicin (en lengua eslovaca).
Han transcurrido diez aos desde la ed icin de la ltim a revisin del A tla s , ha bindose publicado diversas reediciones en otros idiom as (cinco en ingls, cin co en po laco, tres en espaol, tres en francs, tres en alem n, dos en ruso, una en serbocroata, una en blgaro, una en hngaro, una en holands, una en italiano y una en portugus) hasta un total de 12 idiom as. La term inologa de los tres tomos ha sido sucesivam ente revisada de modo que en esta nueva reed icin se han efectuado las oportunas m odifi caciones de acuerdo con la tercera ed icin de la Nmina A natm ica V eterinaria (1983).
En esta nueva edicin se han revisado todas las ilustraciones. El hecho de elaborar una nueva edicin actualizada del A t l a s , una vez transcurridos 2 5 aos, confirma, sobre todo, su xito en el mercado editorial y el creciente inters para su traduccin a otros idiomas (rabe, chino, japons, griego y turco). La originalidad de las figuras del A tlas ha generado su sucesiva aparicin en libros de texto y manuales de autores extranjeros quienes pidieron autorizacin para su re produccin. Por ello, es posible encontrar las ilustraciones de este A tla s , en mayor o menor grado, en la literatura de referencia sovitica, alemana, inglesa, espaola, hn gara e italiana, pases que gozan de una amplia bibliografa en el campo de la anato ma veterinaria.
Prof. M.V.Dr. P eter P opesko , Dr.Sc.
Slusovice
TORO
Figura 1
1-3. Regio nasalis: Regin nasal 1. Regio dorsalis nasi: Regin dorsal de la nariz 2. Regio lateralis nasi: Regin lateral de la nariz 3. Regio naris: Regin de los ollares 4. 8. Regio oralis: Regin oral 4. Planum n asolabiale: Plano nasolabial 5. Regio m oxillars: Regin maxilar 6. Regio huccalis: Regin bucal 7. Regio nm ndibularis: Regin mandibular 8. Regio labialis superior et Iabialis inferior: Regio nes labiales superior e inferior 9. Regio m entalis: Regin mentoniana 10. 11. Regio frontalis: Regin frontal Regio orbitalis (regio p alpebralis superior et palpebralis inferior): Regin orbitaria (regin palpebral superior e inferior) Regio infraorbitalis: Regin infraorbitaria Regio m asseterica: Regin masetrica Margo m andibulae: Borde de la mandbula Regio tem poralis: Regin temporal Regio parietalis: Regin parietal Regio zygom atica: Regin cigomtica Regio articulationis tem porom andibularis: Re gin de la articulacin temporomandibular 19. 20. Regio auriculoris: Regin de la oreja 20. Aurcula: Oreja 21. Regio parotidea: Regin parotdea 22. 23. Regio colli ventralis: Regin ventral del cuellc 22. Regio laryngea: Regin larngea 23. Palear (plica ventralis colli): Papada (pliegue ventral del cuello) 24. Processus transversus atlantis: Apfisis trans versa del atlas 25. Sulcus jugularis: Surco yugular 26. Cornu: Cuerno
12
TORO
Figura 2
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Corpus ossis incisivi: Cuerpo del hueso incisivo Processus nasalis ossis incisivi: Apfisis nasal del hueso incisivo Foramina infraorbitalia: Agujeros infraorbitarios Maxilla (facies facialis): Maxilar (cara facial) Os nasale: Hueso nasal Incisura nasoincisiva: Incisura nasoincisiva Incisura nasalis: Incisura nasal Fissura nasolacrim alis: Fisura nasolagrimal Os lacrm ale: Hueso lagrimal Fossa sacci lacrim alis: Fosa del saco lagrimal Os zygom aticum: Hueso cigomtico Processus frontalis ossis zygom atici: Apfisis frontal del hueso cigomtico Processus tem poralis ossis zygom atici: Apfi sis temporal del hueso cigomtico Arcus zygom aticus: Arco cigomtico Bulla lacrim alis: Bulla lagrimal Os frontale: Hueso frontal 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. Processus zygom aticus ossis frontalis: Apfisis cigomtica del hueso frontal Processus com u alis: Apfisis cornual Protuberantia intercornualis: Protuberancia intercomual Fossa tem poralis: Fosa temporal Linea tem poralis: Lnea temporal Pars squam osa ossis tem poralis: Parte escamo sa del hueso temporal Processus zygom aticus ossis tem poralis: Apfi sis cig'omtica del hueso temporal Condylus occipitalis: Cndilo occipital Porus acusticus externus: Poro acstico ex terno Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar Foram en stylom astoideum : Agujero estilomastoideo Bulla tym panica: Bulla timpnica 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. Vagina processus styloidei: Vaina de la apfi sis estiloides Dens prem olaris superior II: Segundo diente premolar superior Dens molaris superior I: Primer diente molar su perior Dens prem olaris inferior II: Segundo diente pre molar inferior Dens m olaris inferior I: Primer diente molar in ferior Dentes incisivi: Dientes incisivos Margo interalveolaris: Borde interalveolar Foram en m entale: Agujero mentoniano Ramus m an dibulae: Rama de la mandbula Angulus m andibulae: ngulo de la mandbula Processus coronoideus: Apfisis coronoides Processus condylaris: Apfisis condilar Orbita: rbita Tuber fa c a le : Tubrculo facial
13
TORO
Figura 3
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Os n asale: Hueso nasal Os ncisivum: Hueso incisivo Os lacrm ale: Hueso lagrimal M axilla: Maxilar Os zygom aticum: Hueso cigomtico Os frontale: Hueso frontal Os paretale: Hueso parietal Pars squam osa ossis tem poralis: Parte escamosa del hueso temporal 8. Pars tym panica ossis tem poralis: Parle timpni ca del hueso temporal 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17, Os occipitale: Hueso occipital Sutura frontonasalis: Sutura frontonasal Sutura nasolacrim alis: Sutura nasolagrimal Sutura frontolacrim alis: Sutura frontolagrimal Sutura lacrim ozygom atica: Sutura lacrimocigomdtica Sutura m axilloincisiva: Sutura maxiloincisiva Sutura lacrimomaxillaris: Sutura lacrimomaxilar Sutura zygomaticomaxillaris: Sutura cigomaticomaxilar 18. Sutura sphenofrontalis: Sutura esfenofrontal 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. Sutura sphenoparietalis: Sutura esfenoparietal Sutura frontozygom atica: Sutura frontocigomtica M andbula: Mandbula Sutura temporozygomatica: Sutura temporocigomtica Sutura coronalis: Sutura coronal Sutura squam osa: Sutura escamosa Sutura occipitom astoidea: Sutura occipitomastoidea
14
TORO
Figura 4
1. 2. 3. Os frontale: Hueso frontal Os paretale: Hueso parietal Os tem porals (3a, pars petrosa; 3b. pars squam o sa; 3c, pars tympanica): Hueso temporal (3a, parte petrosa: 3b, parte escamosa; 3c, parte timpnica) Os occipitale: Hueso occipital Os sphen oidale (os basisphen oidale et os presp hen oidale): Hueso esfenoides (huesos basiesfenoides y preesfenoides) Os ethm oidale (6a, con cha dorsalis; 6b, lam ina perpendicularis; 6c, con cha m edia; 6d, labyrinthus ethm oidalis); Hueso etmoides (6a, concha dorsal; 6b, lmina perpendicular; 6c, concha me dia; 6d, laberinto etmoidal) 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. Os co n ch a e nasalis ventralis: Hueso de la con cha nasal ventral Os n asale; Hueso nasal Os incisivum: Hueso incisivo M axilla; Maxilar Vojnei,iVmer r Os palatinum : Hueso palatino Os pterigoideum ; Hueso pterigoides M andbula: Mandbula Foram en m an dibulae: Agujero mandibular Sutura coronalis: Sutura coronal Sutura sphenofrontalis: Sutura esfenofrontal Sutura squam osa: Sutura escamosa 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. Sutura sphenosquam osa: Sutura esfenoescamosa Sutura lam bdoidea: Sutura lambdoidea Sutura occipitom astoidea: Sutura occipitomastoidea Synchondrosis sphenooccipitalis: Sincondrosis esfenooccipital Sutura pterygopalatina: Sutura pterigopalatina Sutura frontonasalis: Sutura frontonasal Sutura palatina transversa: Sutura palatina transversa Sutura nasoincisiva: Sutura nasoincisiva Sutura m axilloincisiva: Sutura maxiloincisiva
4. 5.
6.
15
TORO
Figura 5
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Os frontale: Hueso frontal Processus cornualis: Apfisis cornual Cavum cranii: Cavidad craneal Os p arietale: Hueso parietal Foram en m agnum : Agujero magno Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar Canalis ni. hypoglossi: Canal del nervio hipogloso Canalis condylaris: Canal condilar Apertura externa aqueductus vestibuli: Abertu ra externa del acueducto del vestbulo Porus acusticus internas: Poro acstico interno Pars petrosa ossis tem poralis: Parte petrosa del hueso temporal Meatus tem poralis: Meato temporal Canalis condylaris: Canal condilar 14'. Foram en iugulare: Agujero yugular Bulla tym panica: Bulla timpnica 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. Processus m uscularis: Apfisis muscular Canalis opticus: Canal ptico Foram en orbitorotundum: Agujero orbitorredondo Foram en ovale: Agujero oval Os nasale: Hueso nasal Concha nasalis dorsalis: Concha nasal dorsal Concha nasalis m edia: Concha nasal media Os con ch ae nasalis ventralis: Hueso de la con cha nasal ventral Vomer: Vmer Sinus sphen oidalis: Seno esfenoidal Meatus nasi dorsalis: Meato nasal dorsal Meatus nasi m edius: Meato nasal medio Meatus nasi ventralis: Meato nasal ventral Incisura nasoincisiva: incisura nasoincisiva Processus nasalis ossis incisivi: Apfisis nasal del hueso incisivo 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. Corpus ossis incisivi: Cuerpo del hueso in* sivo Lam ina perpendicularis ossis palatini: Lmi perpendicular del hueso palatino Hamulus pterigoideus: Gancho pterigoideo Canalis infraorbitalis: Canal infraorbitario Sinus m axillaris: Seno maxilar Foramen sphenopalatinum : Agujero esfenopa. tino Sinus palatinus: Seno palatino Dentes prem olares: Dientes premolares Dentes m olares: Dientes molares Os (basi- et pre-) sphen oidale: Huesos basiesnoides y preesfenoides Pars basi laris ossis occipitalis: Parte basilar c hueso occipital Sinus frontalis: Seno frontal
16
TORO
Porcin del crneo habiendo extirpado el arco cigomtico, que muestra las regiones orbitaria y temporal vistas desde la izquierda
Figura 6
1. 2. Os zygom aticum: Hueso cigomtico Fossa sacci lacrim alis el apertura ductus nasolacrim alis: Fosa del saco lagrimal y abertura del conducto nasolagrimal Arcus zygomaticus: Arco cigomtico Bulla lacrim alis: Bulla lagrimal M axilla: Maxilar Dens m olaris III: Tercer diente molar Lamina perpendicularis ossis palatini: Lmina perpendicular del hueso palatino Hamulus pterigoideus: Gancho pterigoideo Os fron tale: Hueso frontal Canalis supraorbitalis: Canal supraorbitario Foram en ethm oidale: Agujero etmoidal Canalis opticus: Canal ptico Crista pterigoidea: Cresta pterigoidea 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. Foram en orbitorotu ndu m : Agujero orbitorredondo U nea ternporalis: Lnea temporal Processus zygom aticus ossis frontalis: Apfisis cigomtica del hueso frontal Sinus frontalis: Seno frontal Processus cornualis: Apfisis cornual Fossa teifiporalis: Fosa temporal Processus Zygomaticus ossis ternporalis: Apfi sis cigomtica del hueso temporal Processus retroarticularis: Apfisis retroarticular Fossa pterigopalatina: Fosa pterigopalatina Foram en ovale: Agujero oval Corpus ossis basisphenoidalis: Cuerpo del hue so basiesfenoides 25. Processus m uscularis: Apfisis muscular 26, 28. Orificia externa m eatus tem poralis: Orifi cios externos del meato temporal 26. Foram en retroarticulare: Agujero retroarticular 27. Bulla tym panica: Bulla timpnica 28. Orificium tem porale m eatus tem poralis: Orifi cio temporal del meato temporal 29. Crista tem poralis: Cresta temporal 30. Meatus acusticus extem u s: Meato acstico ex terno 31. Sutura occipitom astoidea: Sutura occipitomastoidea 32. Fosa condylaris ventralis: Fosa condilar ven tral 33. Condylus occipitalis: Cndilo occipital 34. Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar
17
TORO
Figura 7
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Os frontale: Hueso frontal Sulcus supraorbitalis: Surco supraorbitario Processus zygomaticus ossis frontalis: Apfisis cigomtica del hueso frontal Processus com u alis: Apfisis cornual Processus frontalis ossis zygom atici: Apfisis frontal del hueso cigomtico Os nasale: Hueso nasal Fissura nasolacrm alis: Fisura nasolagrimal Os lacrm ale: Hueso lagrimal Os zigom aticum : Hueso cigomtico Pars dorsalis ossis conchae nasalis ventralis: Parte dorsal del hueso de la concha nasal ventral 11. 12. Lam ina basilars: Lmina basilar Pars ventralis ossis co n ch a e nasalis ventralis: Parte ventral del hueso de la concha nasal ven tral Concha nasalis dorsalis: Concha nasal dorsal Vomer: Vmer Processus nasalis ossis incisivi: Apfisis nasal del hueso incisivo Corpus ossis incisivi: Cuerpo del hueso incisivo Foram en infraorbitale: Agujero infraorbitario Fissura palatin a: Fisura palatina M axilla: Maxilar Tuber fa ca le: Tubrculo facial 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. Rnmus m aniiibulae: Rama mandibular sis intermandibular Dens incisivus I: Primer diente incisivo Dens incisivus III: Tercer diente incisive te incisivo (diente canino)
18
BOVINO
Figura 8
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Os frontale: Hueso frontal Processus cornualis: Apfisis cornual Protuberantia intercom ualis: Protuberancia inter cornual Protuberantia occipitalis externa: Protuberancia occipital externa Linea nu chae: Lnea de la nuca Os parietale: Hueso parietal Squam a occipitalis: Escama del occipital Condylus occipitalis: Cndilo occipital Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar 10. Processus m astoideus ossis tem poralis: Apfi sis mastoides del hueso temporal 11. A re us ygom aticus: Arco cigomtico 12. Processus zygom aticus ossis frontalis: Apfisis cigomtica del hueso frontal 13. Processus coronoideus: Apfisis coronoides 14. Bulla tym panica: Bulla timpnica 14. Processus muscularis: Apfisis muscular 15. Poras acusticus extem us: Poro acstico externo 16. Foram en stylom astoideum : Agujero estilomastoideo 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. Hamulus pterigoideus: Gancho pterigoideo Bam us m andibulae: Rama mandibular Angulus m entalis: ngulo del mentn Dentes m olares: Dientes molares Sutura coronalis: Sutura coronal Sutura lam bdoidea: Sutura lambdoidea Sutura occipitom astoidea: Sutura occipitomastoidea Foram en magnum: Agujero magno Foram en m andibular: Agujero mandibular
19
TORO
Crneo. Vista de la superficie dorsal. Se han modelado los senos frontales y adyacentes
12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Processus com u alis: Apfisis cornual Squam a frontalis: Escama del frontal Foram en supraorbitale: Agujero supraorbitario Sulcus supraorbitalis: Surco supraorbitario Crista tem poralis: Cresta temporal Margo infraorbitalis: Borde infraorbitario Os lacrm ale: Hueso lagrimal 22. 23. 24. 25.
Figura 9
1. 2. 3. 4. Os parietale: Hueso parietal Protuberantia intercornualis: Protuberancia intercomual Collum processus com u alis: Cuello de la apfisis cornual Corona processus com u alis: Corona de la apfisis cornual
Os zygom aticum: Hueso cigomtico Fissura nasolacrim alis: Fisura nasolagrimal Os nasale: Hueso nasal F acies facia lis m axillae: Cara facial del maxilar Processus nasalis ossis incisivi: Apfisis nasal del hueso incisivo Processus palatinus ossis incisivi: Apfisis pa latina del hueso incisivo Corpus ossis incisivi: Cuerpo del hueso inci sivo Recessus parietalis si'us frontalis: Receso pa rietal del seno frontal Sinus frontalis caudalis: Seno frontal caudal Sinus frontales rostrales: Senos frontales ros trales Sinus conchan dorsalis: Seno de la concha dorsal Canalis supraorbitalis: Canal supraorbitario Septum transversum sinuum frontalium : Septo transverso del seno frontal R ecessus com u alis sinus frontalis: Receso cor nual del seno frontal
20
TORO
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Os frontale: Hueso frontal Os parietale: Hueso parietal Os zygom aticum: Hueso cigomtico Os lacrm ale: Hueso lagrimal Os n asale: Hueso nasal M axilla: Maxilar Os incisivum: Hueso incisivo
Os tem porale: Hueso temporal Sutura coronalis: Sutura coronal Sutura interfrontalis: Sutura interfrontal Sutura frontolacrim alis: Sutura frontolagrimal Sutura frontonasalis: Sutura frontonasal Sutura lacrim ozygom atica: Sutura lacrimocigomatica
Sutura zygom aticom axillaris: Sutura cigomaticomaxilar Sutura nasolacrim ahs: Sutura nasolagrimal Sutura lacrim om axillaris: Sutura lacrimomaxilar Sutura nasom axillaris: Sutura nasomaxilar ' Sutura m axilloincisiva: Sutura maxiloincisiva
21
TORO
Figura 11
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Processus com ualis ossis frontalis: Apfisis cor nual del hueso frontal Collum processu s cornualis: Cuello de la ap fisis cornual Processus paracon dylaris: Apfisis paracondilar Condylus occipitalis: Cndilo occipital Foram en stylom astoideum . Agujero estilomastoideo Fossa condylaris ventralis: Fosa condilar ventral Pars basilaris ossis occipitalis: Parte basilar del occipital Tuberculum m usculare: Tubrculo muscular Porus acusticus extem u s: Poro acstico ex terno Processus styloideus: Apfisis estiloides 11. 12. Foram en jugulare: Agujero yugular Foram en rntroorticulare (orificium externum m eatus tem poralis): Agujero retroarticular (ori ficio externo del meato temporal) Tuberculum articulare: Tubrculo articular Processus retroarticulnris: Apfisis retroarticular Foram en ovale: Agujero oval Bullo tym panica: Bulla timpnica Processus m uscularis: Apfisis muscular Crista pterigoidea: Cresta pterigoidea Foram en orbitorotundum: Agujero orbitorredondo Corpus ossis (basi- et pre-) sphenoidalis: Cuer pos de los huesos basiesfenoides y preesfenoides Canalis supraorbitalis: Canal supraorbitario Bulla lacrim alis: Bulla lagrimal 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. Arcus zygomaticus: Arco cigomtico Foram en ethm oidale: Agujero etmoidal Hamulus pterigoideus: Gancho pterigoideo Vomer: Vmer Foram en palatinum cau dale: Agujero pala> caudal Foramen sphenopalatinum : Agujero esfenopi tino Foram en m axillare: Agujero maxilar Lam ina horizontalis ossis palatini: Ln: horizontal del palatino Foram en palatinum m inus: Agujero palal menor Foram en m agnum : Agujero magno Meatus nasopharyngeus (choana): Meato n? farngeo (coana)
13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.
22
TORO
Figura 12
1. 2. 2'. 3. 3. 4. 4'. 4. 5. 6. 7. 8. 8'. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Os occipitale: Hueso occipital Pars orbitalis ossis frontalis: Parte orbitaria del frontal Processus com u alis ossis frontalis: Apfisis cor nual del frontal Pars squam osa ossis tem poralis: Parte escamo sa del temporal Pars tym panica ossis tem poralis: Parte timp nica del temporal Corpus ossis (basi- et pre-j sphenoidalis: Cuer pos de los huesos basiesfenoides y preesfenoides Ala ossis basisphen oidalis (ala tem poralis): Ala del hueso basiesfenoides (ala temporal) Ala ossis praesphen oidalis (ala orbitalis): Ala del hueso preesfenoides (ala orbitaria) Vomer: Vmer Os pterigoideum : Hueso pterigoides Os zygom aticum: Hueso cigomtico Maxilla: Maxilar Processus palatinus m axillae: Apfisis palati na del maxilar Os palatinum : Hueso palatino Os lacrm ale: Hueso lagrimal Os incisivum: Hueso incisivo Os parietale: Hueso parietal Sutura occipitom astoidea: Sutura occipitomastoidea Synchondrosis sphen ooccipitalis: Sincondrosis esfenooccipital Sutura sph en o sq u a m o sa : Sutura esfenoescamosa Sutura sphenofrontalis: Sutura esfenofrontal Sutura temporozygomatica: Sutura temporocigomtica Sutura lacrmomaxillaris: Sutura lacrimomaxilar Sutura zygomaticomaxillaris: Sutura cigomaticomaxilar Sutura palatin a transversa: Sutura palatina transversa
21. Sutura palatina m ediana: Sutura palatina media 22. Sutura lam bdoidea: Sutura lambdoidea 23. 24. Sutura m axilloincisivae: Suturas maxiloincisivas Mr Dens m olaris I: Primer diente molar
Dens m olaris II: Segundo diente molar Dens m olaris III: Tercer diente molar Dens prem olaris B: Segundo diente premolar Dens prem olaris III: Tercer diente premolar Dens prem olaris IV: Cuarto diente premolar
23
TORO
Figura 13
1 . 1 . Ai. lev a tor n a so lab ia lis: Msculo elevador f nasolabial 2. Ai. levator labii superioris: Msculo elevador del labio superior 3. Ai. caninus: Msculo canino 4. Ai. depressor labii superioris: Msculo depresor del labio superior 5. Ai. zygomaticus: Msculo cigomtico 6. M. m alaris: Msculo malar 7. Pars bu ccalis mi. buccinatoris: Parte bucal del msculo buccinador 8. Ai. depressor labii inferioris: Msculo depresor del labio inferior 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. Ai. m ylohyoideus: Msculo milohioideo Ai. frontalis: Msculo frontal Ai. orbicularis oculi: Msculo orbicular del ojo Ai. cervicoscutularis: Msculo cervicoescutular M. interscutularis: Msculo interescutular Ai. frontoscutularis-pars frontalis: Msculo frontoescutular, parte frontal M. frontoscutularis-pars tem poralis: Msculo frontoescutular, parte temporal M. scutuloauriculis superficialis dorsalis: Ms culo escutuloauricular superficial dorsal M. scutuloauricularis superficialis accesorius: Msculo escutuloauricular superficial accesorio 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. M. zygom aticoauricularis: Msculo cigomaticoauricular M. scutuloauricularis superficialis medius: Ms culo escutuloauricular superficial medio M. parotidoauricularis: Msculo parotidoauricular M. m asseter: Msculo masetero Ai. trapezius: Msculo trapecio Ai. cleidocephalicu s, pars occipitalis: Msculo cleidoceflico, parte occipital Ai. cleidocephalicu s, pars m astoidea: Msculo cleidoceflico, parte mastoidea
24
32. 33.
M. sternocephalicus, pars m andibularis: Ms culo esternoceflico, parte mandibular Cartlago scutiform s: Cartlago escutiforme M andbula: Mandbula 29. Ramus buccalis dorsalis ni. facialis: Ramo bucal dorsal del nervio facial Ramus bu ccalis veril ralis ni. facia lis: Ramo bu cal ventral del nervio facial A. transversa fa ciei, n. auricu lotem porals: Arteria facial transversa, nervio auriculotem poral N. auricu lopalpebralis: Nervio auriculopalpebral N. aurcularis caudalis: Nervio auricular caudal
38.
39.
Processus transversus atlantis: Apfisis trans versa del atlas Ductus et n. parotdeus: Conducto y nervio parotdeos A. et v. facia lis: Arteria y vena faciales Ranuis com m unicans ram i buccalis ventrals a d r. buccalem dorsalem : Ramo comunicante del ramo bucal ventral con el ramo bucal dorsal V. facia lis (v. angularis oculi), ram us anastom oticus a d a. m alarem : Vena facial (vena an gular del ojo), rama anastomtica a la arteria malar A. et v. tem poralis superficialis: Arteria y vena temporales superficiales
40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50.
Ramus dorsalis ni. accessorii: Ramo dorsal del nervio accesorio N. aurcularis m agnus: Nervio auricular mayor N. transversus colli: Nervio transverso del cuello N. cervcalis III. Tercer nervio cervical V. jugulars externa: Vena yugular externa Ln. parotdeus: Linfondulo parotdeo Glandula parotidea: Glndula partida Glandula m andibularis: Glndula mandibular Ln. m andibularis: Linfondulo mandibular V. m axllaris: Vena maxilar V. linguofacialis: Vena linguofacial
25
TORO
Figura 14
i. 2. Ai. levator nasolabialis: Msculo elevador na solabial Ai. levator labii superioris, ni. caninus et ni. d e pressor labii superioris: Msculo elevador del labio superior, msculo canino y msculo de presor del labio superior Ai. m alaris: Msculo malar M. m asseter: Msculo masetero Pars m olaris mi. buccinatoris: Parte molar del msculo buccinador Ai. depressor labii inferioris: Msculo depresor del labio inferior M. zygom aticus: Msculo cigomtico Pars bu ccalis mi. buccinatoris: Parte bucal del msculo buccinador M. m ylohyoideus: Msculo milohioideo Ai. frontalis: Msculo frontal Ai. orbicularis oculi: Msculo orbicular del ojo Ai. cervicoscutularis: Msculo cervicoescutular Ai. interscutularis: Msculo interescutular 14. 15. 16. 17. Pars frontalis mi. frontoscutularis: Parte frontal del msculo frontoescutular Pars tem poralis mi. frontoscutularis: Parte tem poral del msculo frontoescutular Ai. scutuloaurcularis superficialis dorsalis: Msculo escutuloauricular superficial dorsal Ai. scu tuloau rcularis su perficialis accesorius: Msculo escutuloauricular superficial accesorio Ai. zygom aticoauricularis: Msculo cigomaticoauricular Ai. scutuloaurcularis superficialis m edius: Msculo escutuloauricular superficial medio Ai. occipitohyoideu s: Msculo occipitohioideo V. m axillaris, m. digastricus: Vena maxilar, msculo digstrico M. rhom boideus. Msculo romboides Ai. splenius: Msculo esplenio Ai. obliquus capitis cranialis: Msculo oblicuo craneal de la cabeza 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. M. rectus capitis lateralis: Msculo recto late ral de la cabeza Ai. longissimus capitis: Msculo longsimo de la cabeza Ai. longissimus atlantis: Msculo longsimo del atlas M. longus capitis: Msculo largo de la cabeza Ai. om ohyoideu s: Msculo omohioideo V. linguofacialis, m. sternothyroideus: Vena linguofacial, msculo estemotiroideo Ai. sternohyoideus: Msculo esternohioideo V. angularis oculi: Vena angular del ojo A. et n. infraorbitalis: Arteria v nervio infraorbitarios A. et v. facialis, ductus parotideus: Arteria y vena faciales, conducto parotdeo Plexus v. profundae fa c iei: Plexo de la vena profunda de la cara A. buccalis. v. profunda fa ciei: Arteria bucal, vena profunda de la cara
26
37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49.
N. buccnlis: Nervio bucal V. labialis inferior: Vena labial inferior N. parotideus: Nervio parotideo A. carotis externa, n. facia lis: Arteria cartida externa, nervio facial Ramus bu ccalis dorsalis: Ramo bucal dorsal Ramus buccalis ventralis: Ramo bucal ventral A. lateralis nasi: Arteria lateral de la nariz A. labialis superior: Arteria labial superior A. labialis inferior superficialis: Arteria labial inferior superficial Ramus zygomaticutemporalis ni. zygomatici: Ramo cigomaticotemporal del nervio cigomtico A. et v. tem poralis superficialis: Arteria y vena temporales superficiales N. auriculotempomlis. a. transversa faciei: Ner vio auriculotemporal, arteria transversa de la rara Ramus auricularis rostralis ni. auriculopalpebralis: Ramo auricular rostral del nervio auriculopalpebral
50.
51. 52.
53.
A. auricularis caudalis, n. auriculopalpebralis: Arteria auricular caudal, nervio auriculopalpebral A. m axillaris: Arteria maxilar V. jugularis interna, ramus ventralis ni. accessorii: Vena yugular interna, ramo ventral del nervio accesorio A. carotis com m unis, truncus vagosympaticus: Arteria cartida comn, tronco vagosimptico E sophagus: Esfago Ranrus ni. cervicalis III: Ramo del tercer nervio cervical Glandula parotidea: Glndula partida G landula m andibulares: Glndula mandi bular Glandulae bu ccales dorsales: Glndulas buca les dorsales Glandulae bu ccales ventrales: Glndulas buca les ventrales
Ln. retropharyngeus lateralis: Linfondulo retrofarngeo lateral Ln. m andibularis: Linfondulo mandibular Glandula thyroidea: Glndula tiroides Ln. cervicalis profundus cranialis, mm. intertransversarii ventrales cervicis (pars atlantis)r Linfondulo cervical profundo craneal, mscu los intertransversos ventrales del cuello (parte del atlas) T rachea: Trquea M andibula: Mandbula Cartlago scutitormis: Cartlago escutiforme Stylohyoideum : Estilohioides Ramus dorsalis ni. accessorii: Ramo dorsal del nervio accesorio N. laryngeus recurrens: Nervio larngeo recu rrente Ramus ni. cervicalis II: Ramo del segundo ner vio cervical
27
BECERRO
Figura 15
i. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Ai. m asseter: Msculo masetero Ai. tem poralis: Msculo temporal Ai. pterygoideus lateralis: Msculo pterigoideo lateral Ai. pterygoideus m edialis: Msculo pterigoideo medial Venter rostralis mi. digastrici: Vientre rostral del msculo digstrico M. gen iohyoideus: Msculo genihioideo Ai. m ylohyoideus: Msculo milohioideo Ai. occipitohyoideu s: Msculo occipitohioideo Venter caudalis mi. digastrici: Vientre caudal del msculo digstrico Ai. rhom boideus: Msculo romboides Ai. splenius: Msculo esplenio Ai. obliquus capitis cranialis: Msculo oblicuo craneal de la cabeza Ai. longissimus capitis: Msculo longsimo de la cabeza Ai. longus capitis: Msculo largo de la cabeza Ai. longissimus atlantis: Msculo longsimo del atlas Ai. sternothyroideus: Msculo estemotiroideo Ai. om ohyoideu s: Msculo omohioideo Ai. stem ohyoideus: Msculo estemohioideo Lingua: Lengua Glandulae sublinguales: Glndulas sublinguales 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. Plexus v. profundae fa ciei: Plexo de la vena profunda de la cara A. et n. buccalis. v. profunda fa ciei: Arteria y nervio bucales, vena profunda de la cara A., v. et n. alveolaris inferior: Arteria, vena y nervio alveolares inferiores N. lingualis: Nervio lingual N. m ylohyoideus: Nervio milohioideo A. m axillaris. v. sphenopalatin a: Arteria maxi lar, vena esfenopalatina A. et v. tem poralis superficialis, m andbula: Arteria y vena temporales superficiales, man dbula N. auriculotem poralis, v. tem poralis profunda: Nervio auriculotemporal, vena temporal pro funda A. carotis externa, v. m axillaris, ram us bu cca lis dorsalis ni. facia lis: Arteria cartida exter na, vena maxilar, ramo bucal dorsal del nervio facial Stylohyoideum. n. facialis, a. auriculars cau dalis: Estilohioides, nervio facial, arteria auri cular caudal Ramus bu ccalis ventralis ni. facia lis: Ramo bu cal ventral del nervio facial Ln. retropharyngeus lateralis: Linfondulo retrofarngeo latera] 33. 34. Glandula m andibularis: Glndula mandibular A. facialis, v. linguofacialis, ln. m andibularis: Arteria facial, vena linguofacial. linfondulo mandibular V. jugularis interna, ram us ni. cervicalis II: Vena yugular interna, ramo del segundo nervio cervical N. auriculopalpebralis: Nervio auriculopalpebral Ramus dorsalis ni. accessorii: Ramo dorsal del nervio accesorio Ai. intertransversari ventrales cervicis Ipars atlantis): Msculos intertransversos ventrales del cuello (parte del atlas) Glandula thyroidea: Glndula tiroides A. carotis com m unis, truncus vagosym paticus: Arteria cartida comn, tronco vagosimptico Lnn. cervicales profundi craniales: Linfondulos cervicales profundos craneales Esophagus: Esfago Trachea: Trquea Tnica m ucosa: Tnica mucosa N. laryngeus recurrens: Nervio larngeo recu rrente Ramus ni. cervicalis III: Ramo del tercer nervio cervical
35.
28.
39. 40.
29.
30.
31. 32.
28
BECERRO
Figura 16
1. Ai. tem poralis, processus coronoideus m andibulae, a. m axillaris: Msculo temporal, apfi sis coronoides de la mandbula, arteria maxilar Ai. pterygoideus lateralis: Msculo pterigoideo lateral Ai. pterygoideus m edialis: Msculo pterigoideo medial A. et n. buccalis, v. profunda fa ciei: Arteria y nervio bucales, vena profunda de la cara Ai. tensor veli palatini: Msculo tensor del velo del paladar Ai. levator veli palatini: Msculo elevador del velo del paladar Ai. stylopharyngeus cau dalis: Msculo estilofarngeo caudal Ai. palatopharyngeus et m. pterygopharyngeus: Msculo palatofarngeo y msculo pterigofarngeo Ai. m asseter: Msculo masetero Ai. hvoglossus: Msculo hiogloso Ai. styloglossus: Msculo estilogloso Ai. m ylohyoideus: Msculo milohioideo Ai. genioglossus: Msculo geniogloso Ai. gen iohyoideus: Msculo geniliioideo 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. Ai. occipitohyoideu s: Msculo occipitohioideo Venter rostralis mi. digastrici: Vientre rostral del msculo digastrico Venter caudalis mi. digastrici: Vientre caudal del msculo digstrico Ai. splenius: Msculo esplenio Ai. longissimus capitis: Msculo longsimo de la cabeza Ai. rectus capitis lateralis: Msculo recto late ral de la cabeza Ai. obliquus capitis cranialis: Msculo oblicuo craneal de la cabeza Ai. rectus capitis ventralis, ramus dorsalis ni. accessorrii: Msculo recto ventral de la cabeza. ramo dorsal del nervio accesorio Ai. longus capitis: Msculo largo de la cabeza Ai. stylohyoideus: Msculo estilohioideo Ai. sternothyroideus: Msculo estemotiroideo Ai. cricothyroideus: Msculo cricotiroideo Ai. thyrohyoideus: Msculo tirohioideo Ai. sternohyoideus et m. om ohyoideu s: Mscu los esternohioideo y omohioideo A. carotis comm unis, truncus vagosympaticus: Arteria cartida comn, tronco vagosimptico 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. A. carotis externa: Arteria cartida externa A. facialis, n. hypoglossus: Arteria facial, ner vio hipogloso A. lingualis. ductus m andibularis: Arteria lin gual, conducto mandibular N. lingualis: Nervio lingual Stylohyoideum, a. auricularis caudalis: Estilohioides, arteria auricular caudal Discus articularis, ram i ni. m andibularis: Dis co articular, ramos del nervio mandibular Lnn. retropharyngei m ediales: Linfondulos retrofarngeos mediales A. thyroidea cranialis: Arteria tiroidea craneal Glandula thyroidea: Glndula tiroides V. thyroidea, glandula parathyroidea: Vena ti roidea, glndula paratiroides Esophagus: Esfago T rachea: Trquea Processus transversus atlantis (ala atlantis): Apfisis transversa del atlas (ala del atlas) Ram i nervorum cervicalium : Ramos de nervios cervicales Glandula m andibularis: Glndula mandibular
2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
29
BECERRO
Figura 17
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Concha n asalis dorsalis: Concha nasal dorsal Concha n asalis m edia: Concha nasal media Concha n asalis ventralis: Concha nasal ventral Meatus nasi ventralis: Meato nasal ventral Meatus nasi m edius: Meato nasal medio Meatus nasi dorsalis: Meato nasal dorsal Laberynthus ethm oidalis: Laberinto etmoidal Os n asale: Hueso nasal Sinus frontalis rostralis: Seno frontal rostral Sinus frontalis caudalis: Seno frontal caudal Os frontale: Hueso frontal M andbula: Mandbula Os occipitale: Hueso occipital Os (basi- et pre-) sphen oidale: Huesos basiesfenoides y preesfenoides Processus palatinus m axillae (palatum du rum): Apfisis palatina del maxilar (paladar duro) Sinus palatinus: Seno palatino 17. Atlas: Atlas Axis: Axis Basihyoideum : Basihioides M. dlator naris apicalis: Msculo dilatador api cal de la nariz Glandulae n asolabales: Glndulas nasolabiales Dens incisivus: Dientes incisivos Glandulae labiales: Glndulas labiales Recessus sublingualis cavi ors propri: Receso sublingual de la cavidad oral 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. Lingua (m. genioglossus): Lengua (msculo geniogloso) M. geniohyoideus: Msculo genihioideo M. m ilohyodeu s: Msculo milohioideo Ostium pharyngeum tubae audtivae: Orificio farngeo de la trompa auditiva Cavum pharyngis: Cavidad farngea Palatum m olle (glandulae palatin ae): Paladar blando (glndulas palatinas) Epiglottis: Epiglotis M. hyoepglotticus: Msculo hioepigltico M. om ohyoideu s: Msculo omohioideo Glandula m andibularis: Glndula mandibular Cartlago thyroidea: Cartlago tiroides M. stem ohyoideus: Msculo esternohioideo P alear (plica ventralis collis): Papada (pliegue ventral del cuello) Cavum laryngis: Cavidad larngea Plica vocalis: Pliegue vocal Cartlago crcoidea: Cartlago cricoides Cartlago arytenoidea: Cartlago aritenoides T rachea: Trquea Funiculus nu chae: Funculo de la nuca M embrana atlantooccipitalis dorsalis: Mem brana atlantooccipital dorsal M. rectus capits dorsalis m inor: Msculo rec to dorsal menor de la cabeza M. trapezius et m. splenius: Msculo trapecio y msculo esplenio 47. 48. 49. 50. 51. 52. M. rectus capitis dorsalis m ajor: Msculo recto dorsal mayor de la cabeza M. obliquus capits caudalis: Msculo oblicuo caudal de la cabeza M. longus capits (dexter): Msculo largo de la cabeza (derecho) M. longus capits (sinister): Msculo largo de la cabeza (izquierdo) Ln. retropharyngeus m edialis: Linfondulo retrofarngeo medial M. rectus captis ventralis. cavum articulationis atlantooccipitalis: Msculo recto ventral de la cabeza, cavidad de la articulacin atlantooc cipital M. longus colli: Msculo largo del cuello Esophagus: Esfago H em ispherium cerebr: Hemisferio cerebral Sinus sagittalis, corpus callosum : Seno sagital, cuerpo calloso Fornix: Fmix A dheso interthalam ica: Adhesin intertalmica Chiasm a opticum : Quiasma ptico Cerebellum : Cerebelo H ypophysis: Hipfisis M esencephalon: Mesencfalo M dulla oblongata: Me'dula oblongada M edulla spinalis: Medula espinal
53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64.
30
BECERRO
F ig u ra 18 i. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. Concha nasalis dorsalis: Concha nasal dorsal Concha nasalis m edia: Concha nasal media Concha nasalis ventralis: Concha nasal ventral Meatus nasi ventralis: Meato nasal ventral Meatus nasi m edius: Meato nasal medio Meatus nasi dorsalis: Meato nasal dorsal Os nasale: Hueso nasal Sinus frontalis: Seno frontal Cartlago septi nasi: Cartlago del septo de la nariz Os frontale: Hueso frontal Os occpitale: Hueso occipital Os (basi- et pre-l sphen oidale: Huesos basiesfenoides y preesfenoides Condylus occipitalis: Cndilo occipital Processus palatinus m axillae: Apfisis palati na del maxilar Lam ina horizontalis ossis palatini: Lmina ho rizontal del hueso palatino Tnica mucosa nasi: Tnica mucosa de la nariz Sinus palatinus: Seno palatino M andbula: Mandbula B ugae palatn ae: Rugosidades palatinas 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. P apillae con icae bu ccales: Papilas bucales c nicas Dens prem olares 1decidu i): Dientes premolares (deciduo) Dens m olaris I: Primer diente molar Os hyodeum : Hueso hioides M. levator veli palatini: Msculo elevador del velo del paladar M. tensor veli palatini: Msculo tensor del velo del paladar M. pterygoideus: Msculo pterigoideo Venter caudalis mi. digastrici, n. accessorius: Vientre caudal del msculo digstrico, nervio accesorio N. hypoglossus, ln. retropharyngeus lateralis: Nervio hipogloso, linfondulo retrofarngeo la teral N. laryngeus craniales: Nervio larngeo craneal N. vagus, a. occipitalis: Nervio vago, arteria oc cipital A. carotis comm unis, truncus sym pathcus: Ar teria cartida comn, tronco simptico Ganglion cervicale craniale: Ganglio cervical craneal 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. N. glossopharyngeus: Nervio glosofarngeo M. stylohyoideus, truncus linguofacalis: Ms culo estilohioideo, tronco linguofacial V. lngualis. n. hpoglossus: Vena lingual, ner vio hiplogoso V et a. lngualis: Nervio y arteria linguales . Glandulae sublinguales, ductus m andibulars: Glndulas sublinguales, conducto mandibular M. m ylohyoideus: Msculo milohioideo Glandula m andibulars: Glndula mandibular V. jugulars externa: Vena yugular externa Hem spherium cerebri: Hemisferio cerebral Ventriculus lateralis en cephali: Ventrculo la teral del encfalo Ventriculus tertius en cephali: Tercer ventrcu lo del encfalo Tectum m esen cep h ali (corpora quadrigem i na): Techo del mesencefalo (cuerpos cuadrigminos) Cerebellum : Cerebelo M edulla oblongata: Mdula oblongada Sinus cavernosus: Seno cavernoso Dura m ater: Duramadre
28.
31
VAQUILLA
Topografa esqueltica de las arterias de la cabeza. Vasos superficiales vistos desde la izquierda. Dibujada a partir de una muestra sometida a corrosin
Figura 19
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. A. carotis com m unis: Arteria cartida comn A. carotis externa: Arteria cartida externa A. occipitalis: Arteria occipital A. palatina ascen den s: Arteria palatina ascen dente Truncus linguofacialis: Tronco linguofacial A. tacialis: Arteria facial A. lateralis nasi: Arteria lateral de la nariz A. subm entalis: Arteria submentoniana A. labialis inferior superficialis: Arteria labial inferior superficial A. labialis inferior profunda: Arteria labial in ferior profunda A. labialis superior: Arteria labial superior A. infraorbitalis: Arteria infiraorbitaria A. m alaris: Arteria malar A. dorsalis nasi: Arteria dorsal de la nariz A. auricu laris cau d alis: Arteria auricular caudal 16. Ratni m asseterici (a. carotidis ex tem ae et a. f a cialis): Ramas masetricas (de la arteria carti da externa y arteria facial) Ramus pterygoideus a. m asillante Rama pterigoidea de la arteria maxilar A. tem poralis superficialis: Arteria temporal superficial Ramus parotideus a. carotidis ex tem a e: Rama parotdea de la arteria cartida externa A. auricularis rostralis: Arteria auricular rostral Ramus auricularis m edialis: Rama auricular medial Rami frontalis: Ramas frontales A. cornualis: Arteria cornual Ramus lacrim alis: Rama lagrimal A. palpebralis superior lateralis: Arteria palpebral superior lateral A. transversa fa c iei: Arteria transversa de la cara 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. A. bu ccalis: Arteria bucal A. supraorbitalis: Arteria supraorbitaria A. m asseterica: Arteria masetrica Ramus bulbi (a. ciliaris posterioris): Rama bulbar (de la arteria ciliar posterior) A. m entalis: Arteria mentoniana A. palpebralis inferior m edialis: Arteria palpebral inferior medial Ramus occipitalis a. occipitalis: Rama occipital de la arteria occipital Ramus sternocleidom astoideus a. carotis com m unis: Rama esternocleidomastoidea de la ar teria cartida comn A. spinalis ventralis: Arteria espinal ventral A. thyroidea cranialis: Arteria tiroidea craneal Ramus laryngeus caudalis a. thyroideae cra nialis: Rama larngea caudal de la arteria tiroi dea craneal A. stylom astoidea: Arteria estilomastoidea
17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26.
38.
32
VAQUILLA
Topografa esqueltica de las arterias de la cabeza. Vasos profundos vistos desde la izquierda, despus de haber extirpado el arco cigomtico y la mitad izquierda de la mandbula. Slo se ilustran las arterias del lado izquierdo. Dibujado a partir de una muestra sometida a corrosin
Figura 20
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. A. carotis com m unis: Arteria cartida comn A. carotis externa: Arteria cartida externa A. occipitalis: Arteria occipital A. palatina ascen den s: Arteria palatina ascen dente Truncus linguofacialis: Tronco linguofacial A. facia lis: Arteria facial Ramus glandularis: Rama glandular A. lingualis: Arteria lingual A. sublingualis: Arteria sublingual A. profunda linguae: Arteria profunda de la lengua fam us com m unicans a d a. sublingualem dextram: Rama comunicante a la arteria sublingual derecha A. infraarbitalis: Arteria infraorbitaria A. m alars: Arteria malar A. dorsalis nasi: Arteria dorsal de la nariz A. auriculars caudalis: Arteria auricular caudal 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. Ramus m assetericus: Rama maseterica Ramus pterygoideus: Rama pterigoidea A. tem poralis superficialis: Arteria temporal superficial Ramus parotideus: Rama parotidea A. auricularis rostralis: Arteria auricular rostral Ramus auricularis m edialis: Rama auricular medial A. transversa fa ciei: Arteria transversa de la cara Ramus occipitalis a. occipitalis: Rama occipital de la arteria occipital A. alveolaris inferior: Arteria alveolar inferior Rami pterygoidei (a. m axillaris et a. buccalis): Ramas pterigoideas (de la arteria maxilar y de la arteria bucal) Ramus pterygoideus a. facia lis: Rama pterigoi dea de la arteria facial A. buccalis: Arteria bucal 28. 29. 30. A. supraorbitalis: Arteria supraorbitaria A. tem poralis profunda caudalis: Arteria tem poral profunda caudal Ramus tem poralis a. tem poralis profundae ros tralis: Rama temporal de la arteria temporal pro funda rostral A. m axillaris: Arteria maxilar Ramus rostralis a. m axillaris a d rete m irabile epidurale rostrale: Rama rostral de la arteria maxilar a la rete mirabile epidural rostral A. ophtalm ica externa: Arteria oftlmica extema Aa. ciliares posteriores longae: Arterias ciliares posteriores largas A. ethm oidalis externa: Arteria etmoidal ex terna Rete m irabile ophtalm icum : Rete mirabile of tlmica Rami dorsales linguae: Ramas linguales dorsales A. m asseterica: Arteria masetrica
31. 32.
26. 27.
33
TORO
Seccin transversal de la cabeza a nivel del primer premolar. Vista rostral de la seccin
1. Os nasale: Hueso nasal 2, 3. Sinus con ch ae nasalis ventralis: Seno de la concha nasal ventral 2. Sinus partis dorsalis con ch ae ventralis: Seno de la parte dorsal de la concha ventral 3. Sinus partis ventralis co n ch a e ventralis: Seno de la parte ventral de la concha ventral 4. Apertura m axillopalatina sinus m axillaris: Abertura maxilopalatina del seno maxilar 5. Cartlago septi nasi: Cartlago del septo de la nariz 6. Vomer: Vmer 7. Processus palatnus m axillae: Apfisis palati na del maxilar . Tunica m ucosa palati: Mucosa palatina 9. Dens prem olaris 11 superior: Segundo diente premolar superior 10. Dens prem olaris II inferior: Segundo diente premolar inferior 11. M andibula: Mandbula 12. V. dorsalis nasi, ductus nasolacrim alis: Vena dorsal de la nariz, conducto nasolagrimal 13. V. angularis oculi. m. levator nasolabialis: Vena angular del ojo, msculo elevador nasolabial
14.
15. 16.
21.
22.
M. levator labii superioris, m. caninus et m. d e pressor labii superioris: Msculo elevador del labio superior, msculo canino y msculo de presor del labio superior A. et n. infraorbitalis: Arteria y nervio infraorbitarios A. lateralis nasi, ram us bu ccalis dorsalis ni. f a cialis: Arteria lateral de la nariz, ramo bucal dorsal del nervio facial M. zygom aticus: Msculo cigomtico A. et v. labialis superior: Arteria y vena labia les superiores Pars m olaris mi. buccinatoris: Parte molar del msculo buccinador Pors bu ccalis mi. buccinatoris et m. depressor lab ii inferioris: Parte bucal del msculo bucci nador y msculo depresor del labio inferior A. labialis inferior profunda, v. labialis infe rior: Arteria labial inferior profunda, vena la bial inferior A. lab ialis inferior su perficialis, ram us bu c ca lis ventralis ni. fa c ia lis : Arteria labial infe rior superficial, ramo bucal ventral del nervio facial
23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37.
V. sublingualis, m. geniohyoideus: Vena sub lingual, msculo genihioideo A. sublingualis, ductus m andibularis: Arteria sublingual, conducto mandibular N. lingualis m. digastricus: Nervio lingual msculo digstrico A. et n. alveolaris inferior: Arteria y nervio al vedares inferiores Plexus venosi nasales: Plexos venosos nasales R ecessus sublingualis lateralis: Receso sublin gual lateral Corpus linguae: Cuerpo de la lengua A. et v. lingualis: Arteria y vena linguales M. hyoglossus: Msculo hiogloso M. genioglossus: Msculo geniogloso Glandulae sublinguales, m. m ylohyoideus Glndulas sublinguales, msculo milohioideo Glandulae bu ccales dorsales: Glndulas buca les dorsales Glandulae bu ccales ventrales: Glndulas bucai les ventrales Vestibulum bu ccale: Vestbulo de la boca M. cutaneus faciei, n. bu ccalis: Msculo cuti neo de la cara, nervio bucal
34
TORO
Seccin transversal de la cabeza a nivel del ltimo molar. Vista rostral de la seccin
Figura 22
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. Os n asale: Hueso nasal Meatus nasi dorsalis: Meato nasal dorsal Meatus nasi m edius: Meato nasal medio Meatus nasi ventralis: Meato nasal ventral Cartlago septi nasi: Cartlago del septo de la nariz Plexus venosi nasales: Plexos venosos nasales Sinus con ch ae dorsalis: Seno de la concha dor sal Snus co n ch a e ventralis: Seno de la concha ventral Canalis infraorbitalis: Canal infraorbitario Sinus m axillaris: Seno maxilar N. et a. infraorbitalis: Nervio y arteria infraorbitarios Lam ina infraorbitalis: Lmina infraorbitaria Sinus palatinus: Seno palatino Os palatinum : Hueso palatino M axlla: Maxilar Tunica m ucosa palati: Tnica mucosa palatina Dens m olaris II superior: Segundo diente molar superior Vestbulum bu ccale: Vestbulo de la boca Dens m olaris II inferior: Segundo diente molar inferior Recessus sublingualis lateralis: Receso sublin gual lateral M andbula: Mandbula Medulla osss flava: Mdula sea amarilla
30. 31.
32.
M. m alars: Msculo malar M. m asseter: Msculo masetero Glandulae bu ccales dorsales: Glndulas buca les dorsales Ductus parotideus, v. facialis: Conducto parotdeo, vena facial Ramus buccalis dorsalis ni. facialis, a. facialis: Ramo bucal dorsal del nervio facial, arteria facial Pars m olaris mi. buccinatoris: Parte molar del msculo buccinador V. labialis inferior, a. labialis inferior profun da: Vena labial inferior, arteria labial inferior profunda Glandulae bu ccales ventrales: Glndulas buca les ventrales Pars buccalis mi. buccinatoris et m. depressor labii inferioris: Parte bucal del msculo bucci nador y msculo depresor del labio inferior A. labialis inferior superficialis, m m us bu cca lis ventralis ni. facialis: Arteria labial inferior
33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43.
44.
superficial, ramo bucal ventral del nervio fa cial M. cufoneus fa ciei: Msculo cutneo de la cara A. palatina m ajor: Arteria palatina mayor Corpus linguae: Cuerpo de la lengua M. hyoglossus: Msculo hiogloso M. genioglossus, a. lingualis: Msculo geniogloso, arteria lingual V. lingualis, n. hypoglossus: Vena lingual, ner vio hipogloso M. digastricus: Msculo digstrico M. gen iohyoideus: Msculo genihioideo M. m ylohyoideus: Msculo milohioideo N. lingualis, ductus m andibularis: Nervio lin gual, conducto mandibular A. et n. alveolaris inferior, m. styloglossus: Ar teria y nervio alveolares inferiores, msculo estilogloso V. angularis oculi, ductus nasolacrim alis: Vena angular del ojo, conducto nasolagrimal
35
TORO
Seccin transversal de la cabeza a nivel de los lmites rostrales de la cavidad orbitaria . Vista rostral de la seccin
Figura 23
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. Sinus frontalis rostralis: Seno frontal rostral Ijibyrinthus ethm oidalis: Laberinto etmoidal Lam ina perpen dicu laris ossis ethm oidalis: L mina perpendicular del hueso etmoides Plexus venosi: Plexo venoso M. frontalis, v. frontalis: Msculo frontal, vena frontal Os zygom aticum: Hueso cigomtico Sinus m axillaris: Seno maxilar Os palatinum : Hueso palatino Sinus palatinus: Seno palatino C hoana: Coana Septum nasi: Septo de la nariz M. m asseter: Msculo masetero M. pterygoideus: Msculo pterigoideo Pars m olaris mi. buccnatoris: Parte molar del msculo buccinador Venter rostralis mi. digastrici: Vientre rostral del msculo digstrico Mm. gen iohyoidei: Msculos genihioideos Hadix linguae: Raz de la lengua 18. Os hyoideum lepihyoideu m et stylohyoideum ): Hueso hioides (epihioides y estilohioides) M. styloglossus: Msculo estilogloso A. et v. lingualis: Arteria y vena linguales N. hypoglossus, ductus m andibularis: Nervio hipogloso. conducto mandibular A. et v. facialis, n. parotideus: Arteria y vena faciales, nervio parotdeo Ductus parotideus, ram us bu ccalis ventralis ni. facia lis: Conducto parotdeo, ramo bucal ven tral del nervio facial .A ., v. et n. alveolaris inferior: Arteria, vena y nervio alveolares inferiores Ramus buccalis dorsalis ni. facia lis: Ramos bu cales dorsales del nervio facial A. et n. buccalis, v. profunda fa ciei: Arteria y nervio bucales, vena profunda de la cara N. lingualis: Nervio lingual A. sphenopalatin a, n. pterygopalatnus: Arte ria esfenopalatina, nervio pterigopalatino 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. A., v. et n. infraorbitalis: Arteria, vena y nervio infraorbitarios Glandulae palatin ae: Glndulas palatinas Isthmus fau ciu m : Istmo de las fauces M. stylohyoideus, glandula m andibularis: Ms culo estilohioideo, glndula mandibular N. palatinus m ajor, glandulae bu ccales: Nervio palatino mayor, glndulas bucales M. cutaneus fa ciei: Msculo cutneo de la cara Bulbus oculi: Globo ocular M. orbicularis ocu li: Msculo orbicular del ojo A. malaris, cartlago et glandula p a lp ebra e tertiae: Arteria malar, cartlago y glndula del ter cer prpado M. obliquu s bu lbi ventralis, periorbita: Ms culo oblicuo ventral del globo ocular, perior bita Palpebra superior: Prpado superior P alpebra inferior: Prpado inferior M andbula: Mandbula
38.
36
TORO
Seccin transversal de la cabeza a nivel de la apfisis coronoides de la mandbula. Vista rostral de la seccin
Figura 24
1. 2. 3. 4. 5. Sinus frontalis rostralis: Seno frontal rostral Canalis supraorbitalis: Canal supraorbitario Crista pterygodea: Cresta pterigoidea Corpus ossis presphenodalis: Cuerpo del hueso preesfonoides Processus pterygoideus ossis basisphenoidalis, n. m axillaris, ostium pharyngeum tubae: Apfisis pterigoides del hueso basiesfenoides, nervio maxilar, orificio farngeo de la trompa Arcus zygom aticus: Arco cigomtico M andbula: Mandbula Stylohyoideum, m. digastricus: Estilohioides. msculo digstrico 10. M. tem poralis: Msculo temporal Pars profunda mi. m asseteris: Parte profunda del msculo masetero Pars superficials mi. m asseteris: Parte superfi cial del msculo masetero M. pterygoideus lateralis: Msculo pterigoideo lateral M pterygoideus m edialis: Msculo pterigoideo medial M. frontalis: Msculo frontal M. hyoepiglotticus, cartlago thyroidea: Mscu lo hioepigltico, cartlago tiroides M. hyopharyngeus: Msculo hiofarngeo Thyrohyodeum, n. hypoglossus: Tirohioides, nervio hipogloso M. stylopharyngeus. a. lnguals. ramus lingualis ni. glossopharyngei: Msculo estilofarngeo, arte ria lingual, ramo lingual del nervio glosofarngeo M. stylohyodeus: Msculo estilohioideo M. sternothyroideus: Msculo esternotiroideo M. om ohyodeu s et m. stem ohyodeu s: Mscu lo omohioideo y msculo esternohioideo M. stem ocephalicu s, pars m andbularis; v. facialis: Msculo esternoceflico, parte mandi bular; vena facial V. lnguals, ductus parotdeus: Vena lingual, conducto parotdeo JV. parotdeus, m. cutaneus fa ciei: Nervio paro tdeo. msculo cutneo de la cara Ramus bu ccals ventrals ni. faca lis: Ramo bu cal ventral del nervio facial A. facalis, ductus m andibulars: Arteria facial, conducto mandibular Glandula m andbularis: Glndula mandibular Ln. m andbularis: Linfondulo mandibular
35. 36.
Cavum pharyngis: Cavidad farngea. Pares lateralis pharyngis: Pared lateral de la faringe Epglotts, m. thyropharyngeus: Epiglotis. ms culo tirofarngeo N. opticus, recessus pharyngeus: Nervio pti co. receso farngeo M. levator veli palatini, v. profunda faciei: Msculo elevador del velo del paladar, vena profunda de la cara M. tensor veli palatini, v. m axillaris: Msculo tensor del velo del paladar, vena maxilar N. lingualis, ram us pterygoideus a. m axillaris: Nervio lingual, rama pterigoidea de la arteria maxilar A., v. et n. alveolaris inferior: Arteria, vena y nervio alveolares inferiores N. m ylohyoideus: Nervio milohioideo A. m axillaris, n. bu ccalis: Arteria maxilar, ner vio bucal Ai. retractor bulbi, n. ophtalm icus, n. oculom otorius, n. trochlearis et n. abducens: Msculo retractor del globo ocular, nervio oftlmico.
41.
49. 50.
nervio oculomotor, nervio troclear y nervio ab ducens Ramus zygom aticotem poralis ni. zygomatci. v. ophtalm ica externa: Ramo cigomaticotemporal del nervio cigomtico, vena oftlmica externa A. et v. supraorbitalis: Arteria y vena supraorbitarias Lobus frontalis neopall: Lbulo frontal del neopalio Tractus olfactorius rhinencephali: Tracto olfa torio del rinencfalo Corpus adiposum tem porale: Cuerpo adiposo temporal V. frontalis (s. supraorbitalis): Vena frontal (supraorbitaria) JV. m assetericus, v. transversa fa ciei: Nervio masetrico, vena transversa de la cara Ramus buccalis dorsalis ni. facalis, a. trans versa faciei: Ramo bucal dorsal del nervio fa cial. arteria transversa de la cara Corpus adiposum orbitale: Cuerpo adiposo or bitario Periorbita: Perirbita
37
TORO
Seccin transversal de la cabeza junto al conducto auditivo externo. Vista rostral de la seccin
Figura 25
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Sinus frontalis: Seno frontal Recessus tem poralis sinus frontalis: Receso temporal del seno frontal Pars petrosa osss tem poralis: Parte petrosa del hueso temporal Processus styloideus ossis tem poralis: Apfisis estiloides del hueso temporal Tym panohyoideum : Timpanohioides Stylohyoideum : Estilohioides Pars basilaris ossis occipitalis: Parte basilar del hueso occipital Bulla tym panica et cellullae tym panicae: Bulla timpnica y celdillas timpnicas M. frontalis: Msculo frontal M. tem poralis: Msculo temporal A. tem poralis profunda caudalis, v. tem poralis profunda: Arteria temporal profunda caudal, vena temporal profunda Ramus meningeus a. auricularis rostralis, si nus transversus: Rama menngea de la arteria auricular rostral, seno transverso M. interscutularis et m. frontoscutularis: Ms culo interescutular y msculo frontoescutular 14. 15. 16. 17. Corpus adiposum auriculae: Cuerpo adiposo auricular M. zygom aticoauricularis: Msculo cigomaticoauricular M. parotidoauricularis: Msculo parotidoauricular N. glossopharyngeus, m. rectus captis ventralis: Nervio glosofarngeo, msculo recto ventral de la cabeza M. longus capitis: Msculo largo de la cabeza M. occipitohyoideu s: Msculo occipitohioideo N. vagus, flexura hyoidea carotidis (geniculum laterale): Nervio vago, flexura hioidea de la ca rtida (genculo lateral) A. carts communs, ganglion cervicale cra niale: Arteria cartida comn, ganglio cervical craneal M. digastrcus, tendo m. stylohyoide, n. hypoglossus: Msculo digstrico, tendn del ms culo estilohioideo, nervio hipogloso N. laryngeus cranialis: Nervio larngeo craneal Glandula parotis: Glndula partida N. facia ls: Nervio facial 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44.
21.
22.
12.
13.
V. maxillaris, m. cutaneus fa ciei: Vena maxi lar, msculo cutneo de la cara Clandula m andibularis: Glndula mandibular V. Hnguofacials, m. stem ocephalicu s (pars m andibularis): Vena linguofacial, msculo esternoceflico (parte mandibular) M. thyropharyngeus: Msculo tirofarngeo Cavum pharyngis: Cavidad farngea Cartlago arytenodea: Cartlago aritenoides M. vocalis et ventriculars: Msculos vocal y ventricular M. om ohyoideu s: Msculo omohioideo M. sternothyrodeus: Msculo esternotiroideo Cartlago thyroidea, cavum laiyngis: Cartlago tiroides, cavidad larngea M. sternohyodeus: Msculo esternohioideo Hem spherium cerebri: Hemisferio cerebral Tectum m esen cephali: Techo del mesencfalo Crura (s. peduncul1 cerebri: Pies del pedncu lo cerebral (s. pednculo) Sinus sagittalis: Seno sagital Sinus rectus, glandula pineals: Seno recto, glndula pineal N. facialis, et n. vestibulocochlearis: Nervio fa cial y nervio vestibulococlear Sinus basilaris: Seno basilar A. et v. cornuas, ram us zygom alicotem porals ni. zygom atic: Arteria y venas cornuales, ramo cigomaticotemporal del nervio cigomtico
38
TORO
Figura 26
1, 2, 3. Sinus fron talis ca u d a lis: Seno frontal caudal. 2. Recessus cornualis sinus frontalis: Receso cor nual del seno frontal 4. Condylus occipitalis: Cndilo occipital 5. Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar 6. Cornu: Cuerno 7. Af. tem poralis: Msculo temporal 8. Cartlago scutform is: Cartlago escutiforme 9. Cartlago auriculae: Cartlago auricular 10. V. auricularis cuudals et ram i a. auricularis caudalis: Vena auricular caudal y ramas de la arteria auricular caudal 11. M. scutuloaurculars superficialis: Msculo escutuloauricular superficial 12. Ai. scutuloaurculars profundus: Msculo es cutuloauricular profundo 13. Cavum conchae, m. zygomaticoauricularis: Cavi dad de la concha, msculo cigomaticoauricular 14. Corpus adposum auriculae: Cuerpo adiposo auricular 15. Inserto m. cleid ocep h alici (pars m astoidea), mi. longissim capts et mi. splenii: Insercin de los msculos cleidocetalico (parte mastoi dea), longsimo de la cabeza y esplenio 16. Insertio m. oblqu capts cranialis: Insercin del msculo oblicuo craneal de la cabeza 17. M. rectus capitis lateralis: Msculo recto late ral de la cabeza
26.
27.
M. rectus capts ventrals: Msculo recto ven tral de la cabeza M. longus capitis: Msculo largo de la cabeza Ai. digastricus: Msculo digstrico N. accesorius: Nervio accesorio N. vagus. m. cricoarytenoideus dorsals: Nervio vago, msculo cricoaritenoideo dorsal A. thyroidea cranialis, glandula thyrodea: Ar teria tiroidea craneal, glndula tiroides A. carots communs, truncus svm pathicus: Ar teria cartida comn, tronco simptico Rami ni. laryngei recurrentis (nn. larynge cau dales): Ramos del nervio larngeo recurrente (nervios larngeos caudales) Cartlago thyrodea (cornu cau dale), m. cricothyroideus: Cartlago tiroides (asta caudal). msculo cricotiroideo Cartlago cricoidea, m. sternothyrodeus: Cart lago cricoides. msculo esternotiroideo
28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40.
V. jugulars externa, m. om ohyoideu s: Vena yugular externa, msculo omohioideo Ai. sternom andbulars: Msculo estemomandibular M. sternohyodeus: Msculo estemohioideo Glandula m andibularis: Glndula mandibular Glandula parotis. m. cutaneus fa ciei: Glndula partida, msculo cutneo de la cara Esophagus: Esfago Cavum laryngs: Cavidad larngea Vermis cerebell: Vermis del cerebelo M edulla oblongata: Mdula oblongada Ramus caudalis sinus transversi: Rama caudal del seno transverso Snus baslaris: Seno basilar Cavum articulationis atlantooccptals: Cavi dad de la articulacin atlantooccipital M embrana fibrosa capsu lae articularis: Mem brana fibrosa de la cpsula articular
39
TORO
Figura 27
Fossa ethm oidalis: Fosa etraoidal Chiasm a opticum : Quiasma ptico N. oculom otorus: Nervio oculomotor N. trochlears: Nervio troclear N. trigeminus: Nervio trigemino Nn. ophtalm icu s et m axillaris: Nervios oftl mico y maxilar 5b. N. m andibularis: Nervio mandibular 5c. Ganglion trigeminale: Ganglio del trigmino 6. N. abducens: Nervio abducens 7. N. interm ediofacialis: Nervio intermediofacial 8. N. vestibulocochlearis: Nervio vestibulococlear 9. N. glossopharyngeus: Nervio glosofarngeo 10. N. vagus: Nervio fago 11. N. accessorius: Nervio accesorio 12. N. hypoglossus: Nervio hipogloso 1. 2. 3. 4. 5. 5a. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. Crista galli: Crista galli Foram en orbitorotundum: Agujero orbitorredondo Foram en ovale: Agujero oval Fossa hypophysialis: Fosa hipofisaria Dorsum sellae: Dorso de la silla Fissura petrooccipitalis (petrobasilaris): Fisura petrooccipital (petrobasilar) Meatus acusticus intem us et canalis facialis: Meato acstico interno y canal facial Foram en jugidare: Agujero yugular Canalis ni. hypoglossi: Canal del nervio hipogloso Os frontale: Hueso frontal Orbita: rbita Hulla lacrim alis: Bulla lagrimal 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. Processus zygom aticus ossis frontalis: Apfisis cigomtica del hueso frontal Sinus frontalis: Seno frontal Septum sinuum frontalium : Septo del sen frontal Arcus zygom aticus: Arco cigomtico Meatus tem poralis: Meato temporal Pars petrosa ossis tem poralis: Parte petrosa del hueso temporal Recessus tem poralis sinus frontalis: Receso temporal del seno frontal Canalis condylaris: Canal condilar Processus paracon dylaris: Apfisis paracondilar Foram en m agnum : Agujero magno Condylus occipitalis: Cndilo occipital
40
TORO
Seccin horizontal de la cabeza (derecha) y diseccin de la cavidad orbitaria (izquierda). Se ha mantenido la duramadre en la mitad derecha de la cavidad craneal. Se ha eliminado con mucho cuidado la arteria cartida extradural
Figura 28
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Fossa ethm odalis: Fosa etmoidal V. opticus: Nervio ptico iV. oculom otorus: Nervio oculomotor N. trochlearis: Nervio troclear N. trigeminus: Nervio trigmino N. abducens: Nervio abducens Al interm ediofacialis: Nervio intermediofacial N. vestibulocochlearis: Nervio vestibulococlear N. glossopharyngeus. rete m irabile epidurale caudate: Nervio glosofarngeo, rete mirabile epidural caudal N. vagus: Nervio vago N. accessorius: Nervio accesorio N. hypoglossus: Nervio hipogloso Bulbus oculi: Globo ocular Periorbita: Periorbita V. frontalis, sinus frontalis: Vena frontal, seno frontal M. rectus m edialis bulbi, n. nasociliaris: Msculo recto medial del glo bo ocular, nervio nasociliar T rochlea: Trclea M. obliquus dorsalis bulbi: Msculo oblicuo dorsal del globo ocular M. retractor bulbi: Msculo retractor del globo ocular M. rectus dorsalis bulbi: Msculo recto dorsal del globo ocular M. rectus lateralis bulbi, a. supraorbitalis, n. lacrim alis: Msculo recto lateral del globo ocu lar, arteria supraorbitaria, nervio lagrimal N. et v. supraorbitalis: Nervio y vena supraorbitarios Glandula lacrim alis: Glndula lagrimal Ramus zygom aticotem poralis ni. zygomatici, v. ophtalm ica externa, a. tem poralis superficialis: Ramo cigomaticotemporal del nervio cigomtico, vena oftlmica externa, arteria temporal superficial A. tem poralis profunda rostralis, v. tem poralis profunda: Arteria temporal profunda rostral, vena temporal profunda Ramus meningeus a. auricularis rostralis, si nus transversus: Rama menngea de la arteria auricular rostral, seno transverso R am as caudalis sinus transversi, a. condylaris: Rama caudal del seno transverso, arteria condilar
28. 29.
25.
26.
27.
M. levator p alp ebrae superoris: Msculo ele vador del prpado superior M. orbicularis oculi, corpus adiposum extraperiorbitale: Msculo orbicular del ojo, cuerpo adiposo extraperiorbitario M. tem poralis: Msculo temporal A. carotis interna (s. cerebralis): Arteria carti da interna (cerebral) Rete m irabile epidurale roslrale, hypophysis c e rebri: Rete mirabile epidural rostral, hipfisis A. m enngea m eda: Arteria menngea media A. vertebrals, dura m ater: Arteria vertebral, du ramadre Corpus adiposum ntraperiorbitale: Cuerpo adi poso intraperiorbitario Corpus adiposum auriculae: Cuerpo adiposo auricular Cartlago auriculae et mm. auriculares: Cartla go auricular y msculos auriculares
38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49.
Os frontale: Hueso frontal Septum sinun frontalium : Septo del seno frontal Processus zvgom aticus osss frontalis: Apfisis cigomtica del hueso frontal Crista gall: Crista galli Processus zygomatcus osss tem poralis: Apfi sis cigomtica del hueso temporal Tentorium cerebelli m em branaceum : Tienda membrancea del cerebelo Processus zygom atcus ossis frontalis: Apfisis cigomtica del hueso frontal Fossa piriform is: Fosa piriforme Pars petrosa ossis tem poralis: Parte petrosa del hueso temporal Condylus occipitalis: Cndilo occipital Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar Processus coronodeus m andbulae: Apfisis coronoides de la mandbula
41
TORO
Venas de la cavidad craneal y de la cavidad ocular. Vista dorsal. Se ha mantenido la duramadre en la mitad derecha de la cavidad craneal. (Adaptada de Dennstedt.)
Figura 29
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Bulbus oculi: Globo ocular M. rectus bu lbi dorsalis: Musculo recto dorsal del globo ocular M. obliquus bulbi dorsalis: Musculo oblicuo dorsal del globo ocular Glandula lacrim alis: Glandula lagrimal Os fron tale: Hueso frontal Sinus frontalis: Seno frontal Fossa ethm oidalis: Fosa etmoidal Crista galli: Crista galli V. frontalis: Vena frontal Introitus v. frontalis a d canalem supraorbitalem : Entrada de la vena frontal en el canal supraorbitario 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. V. supraorbitalis: Vena supraorbitaria V. ophtalm ica externa: Vena oftalmica externa V. temporalis profunda: Vena temporal profunda Plexus ophtalm icus: Plexo oftalmico Tentorium cerebelli: Tienda del cerebelo Sinus iritercavernosus rostralis: Seno intercavemoso rostral Sinus intercavernosus caudalis: Seno intercavemoso caudal Sinus basilaris: Seno basilar V. occipitalis: Vena occipital Sinus cavernosas et rete m irabile epidurale rostrale: Seno cavernoso y rete mirabile epidu ral rostral 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. N. opticus: Nervio ptico N. abducens: Nervio abducens N. oculom otorius: Nervio oculomotor N. trigeminus Inn. ophtalm icus et m axillaris): Nervio trigmino (nervios oftlmico y maxilar) A. carotis cerebralis: Arteria cartida cerebral 27. Sinus petrosas dorsalis: Seno petroso dorsal Orificium sinus petrosi dorsalis: Abertura del seno petroso dorsal Rani us caudalis sinus transversi: Rama caudal del seno transverso fam us rostralis sinus transversi: Rama rostral del seno transverso Condylus occipitalis: Cndilo occipital
42
TORO
Figura 30
Ai. sternocephalicus, pars m andibularis: Ms culo esternoceflico, parte mandibular Ai. sternocephalicus, pars m astoidea: Msculo esternoceflico, parte mastoidea Ai. sternohyoideus: Msculo esternohioideo Ai. sternothyroideus: Msculo esternotiroideo Ai. om ohyoideu s: Msculo omohioideo M. m asseter: Msculo masetero Ai. digastricus (venter rostralis): Msculo di gstrico (vientre rostral) Ai. m ylohyoideus, pars caudalis: Msculo milohioideo, parte caudal Ai. m ylohyoideus, pars rostralis: Msculo milohioideo. parte rostral Ai. depressor labii inferioris: Msculo depresor del labio inferior Pars bu ccalis mi. buccinatoris: Parte bucai del msculo buccinador Ai. orbicularis oris: Msculo orbicular de la boca Ai. cervicoauricularis profundus m ajor: Mscu lo cervicoauricular profundo mayor Ai. parotidoauricularis: Msculo parotidoauricular Ai. zygom aticoauricularis: Msculo cigomaticoauricular Gianduia parotis: Glndula partida Gianduia m andibularis: Glndula mandibular V. linguofacialis, ram us buccalis ventralis ni. facia lis: Vena linguofacial, ramo bucal ventral del nervio facial Ductus et n. parotideus: Conducto y nervio parotideos Ln. m andibularis: Linfondulo mandibular A. facia lis: Arteria facial Cornu: Cuerno Aurcula: Oreja M andbula: Mandbula
3. 4. 5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
19.
20 .
21.
22 .
23. 24.
43
TORO
Base del encfalo, que muestra el origen de los nervios craneales y el aporte sanguneo al encfalo
20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30.
Figura 31
1. 2. 3. 4. 5. 5. 5". 6. 7. 8. 9. 10. Bulbus olfactorius: Bulbo olfatorio N. opticus: Nervio ptico N. oculom otorus: Nervio oculomotor N. trochlearis: Nervio troclear V trigeminus: Nervio trigmino . Radix motoria ni. trigemini: Raz motora del ner vio trigmino Radix sensoria ni. trigemini: Raz sensitiva del nervio trigmino N. abducens: Nervio abducens N. interm ediofacialis: Nervio intermediofacial N. vestibulocochlearis: Nervio vestibulococlear N. glossopharyngeus: Nervio glosofarngeo N. vagus: Nervio vago 11. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.
iV. accesoriu s: Nervio accesorio
31. A. Radix spinalis ni. accessori: Raz espinal del nervio accesorio N. hypoglossus: Nervio hipogloso Tractus olfactorius m edialis: Tracto olfatorio medial Tractus olfactorius lateralis: Tracto olfatorio lateral Trigonum olfactorium : Trgono olfatorio Substantia perforata rostralis: Sustancia perfo rada rostral Lobus piriform is: Lbulo piriforme Chiasma opticum : Quiasma ptico Tractus opticus: Tracto ptico B. C. D. E. F. G. H. J. K. L. M.
Recessus neurohypophysialis: Receso neurohipofisario Corpus m am illare: Cuerpo mamilar Fossa intercruralis: Fosa interpeduncular Crus cerebri: Piel del pednculo cerebral Pons: Puente Corpus trapezodeum : Cuerpo trapezoide Pyramis meduUae oblongatae: Pirmide de la mdula oblongada Fissura longitudinalis cerebri: Fisura longitudi nal del cerebro Sulcus rhinalis lateralis: Surco rinal lateral Sulcus lobi piriform is: Surco del lbulo piri forme Tela choroidea ventriculi quarti: Tela coroidea del cuarto ventrculo C erebellum : Cerebelo A. carotis interna (cerebralis): Arteria cartida interna (cerebral) A. cerebri rostralis: Arteria cerebral rostral A. com m unicans caudalis: Arteria comunican te caudal A. ethm oidalis interna: Arteria etmoidal in terna A. m enngea rostralis: Arteria menngea rostral A. cerebri m edia: Arteria cerebral media A. choroidea rostralis: Arteria coroidea rostral A. cerebri caudalis: Arteria cerebral caudal A. cerebelli rostralis: Arteria cerebelosa rostral A. cerebelli caudalis: Arteria cerebelosa caudal A. basilaris cerebri: Arteria basilar cerebral A. cerebri rostralis: Arteria cerebral rostral
44
TORO
13.
TORO
13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23.
Figura 33
1. 2. 3. 4. 5. 6. Corpus callosum : Cuerpo calloso Septum telen cephali: Septo del telencfalo Fornix: Frnix Tela choroidea ventriculi tertii: Tela coroidea del tercer ventrculo Corpus pin eale: Cuerpo pineal Foram en interventriculare: Agujero interventri cular 7. 8. 9. 10. 11. 12. A dhesio interthalam ica: Adhesin intertalmica Commissure rostralis: Comisura rostral Lamina terminalis grsea: Lmina terminal gris Tectum m esen cephali: Techo del mesencfalo Ventriculus tertius: Tercer ventrculo Aqueductus m esen cephali: Acueducto del me sencfalo
Crus cerebri: Piel del pednculo cerebral Pons: Puente Ventriculus quartus en cephali: .Cuarto ventr culo del encfalo M edulla oblongata: Mdula oblongada Velum m edullare rostrale: Velo medular ros tral Velum m edullare caudale: Velo medular caudal R ecess us tegminis ventricui quarti: Receso del techo del cuarto ventrculo Bulbus olfactorius: Bulbo olfatorio Chiasm a opticum : Quiasma ptico N. opticus (dexter): Nervio ptico (derecho) Recessus neurohypophysialis (recessus infundibuli): Receso neurohipofisario (receso infun dibular) Corpus m am illare: Cuerpo mamilar N eurohypophysis: Neurohipfsis A denohypophysis: Adenohipfisis Truncus rostralis arboris vitae: Tronco rostral del rbol de la vida Truncus caudalis arboris vitae: Tronco caudal del rbol de la vida Plexus choroideus ventriculi quarti: Plexo co roideo del cuarto ventrculo Cerebellum : Cerebelo Sulcus coronalis: Surco coronal Sulcus suprasplenialis: Surco supraesplenial Sulcus splenialis: Surco esplenial Sulcus en dosplenialis: Surco endoesplenial Sulcus corporis callosi: Surco del cuerpo calloso
45
TORO
Paladar
Figura 34
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Pars plan a palati duri: Parte lisa del paladar duro R ophe palati: Rafe del paladar Rugae palatinas: Rugosidades palatinas P apilla incisiva: Papila incisiva Orficum ductus incisivi: Orificio del conducto incisivo Pulvinus dentalis: Rodete dentario Labum superius: Labio superior P apillae con icae huccales: Papilas bu cales cnicas M,. m 2.
m 3.
p2p3. p,.
Dens m olaris I: Primer diente molar Dens m olaris II: Segundo diente mo lar Dens m olaris III: Tercer diente molar Dens prem olaris 11: Segundo diente premolar Dens prem olaris III: Tercer diente premolar Dens prem olaris IV: Cuarto diente premolar
TORO
TORO
Cartlago arytenoidea: Cartlago aritenoides Cartlago thyroidea (lam ina): Cartla go tiroides (lmina) Cornu rostrale cartilaginis thyroideae: Asta rostral del cartlago tiroides Cornu cau d ale cartilaginis thyroi deae: Asta caudal del cartlago tiroides ncisura thyroidea rostralis: Incisura tiroidea rostral Lam ina cartilaginis cricoideae: Lmi na del cartlago cricoides Arcus cartilaginis cricoideae: Arco del cartlago cricoides Cartilgines tracheales: Cartlagos tra queales
F ig u ra 3 6 i. 2. 3. 4. 5. Tym panohyoideum : Tiinpanohioides Stylohyoideum : Estilohioides E pihyoideum : Epihioides Ceratohyoideum : Ceratohioides Thyrohyoideum : Tirohioides 6. 7. 8. Pars cartilagnea thyrohyoidei: Parte cartilaginosa del tirohioides B asihyoideum : Basihioides Processus lingualis: Apfisis lingual
46
TORO
Msculos larngeos
Figura 37
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. Ai. arytenoideus transversus: Msculo aritenoideo transverso Ai. ventriculars: Msculo ventricular Ai. vocals: Msculo vocal M. cricoarytenoideus lateralis: Msculo cricoaritenoideo lateral Ai. cricoarytenoideus dorsalis: Mscido cricoaritenoideo dorsal Ai. cricothyroideus: Msculo cricotiroideo iVi. stem othyroideus: Msculo esternotiroideo Ai. ceratohyoideus: Msculo ceratohioideo M. thyrohyoideus: Msculo tirohioideo Stylohyoideum : Estilohioides E pihyoideum : Epihioides T hyrohyodeum : Tirohioides Ceratohyoideum : Ceratohioides Processus linguals: Apfisis lingual Cartlago epglottca: Cartlago epigltico Processus m usculars cartilagnis arytenoideae: Apfisis muscular del cartlago aritenoides Processus corniculatus: Apfisis comicular Cornil cau dale cartilagnis thvroideae: Asta cau dal del cartlago tiroides Cartlago thyroidea: Cartlago tiroides Cartlago crcoidea: Cartlago cricoides Cartilgines tracheales: Cartlagos traqueales
TORO
47
TORO
f i -i-3 1 1 f-J >1 20. 21. 22. Radius: Radio Ossa carpi: Huesos de! carpo Os sesarnoideum phalangis proxim ais: Hueso sesamoideo de la falange proximal 23. Ossa m etacarpala: Huesos metacarpianos 16'-24'. Ossa m em bri thoracici dextri: Huesos de la extremidad torcica derecha Phalartges digiti m anus: Falanges de los dedos de la mano 25. Ala ossis ilium : Ala del ilion 26. Os ischii: Hueso isquion 27. Os fem oris: Fmur 28. Patella: Rtula 29. Tibia: Tibia 30. Ossa tarsi: Huesos del tarso 31. Ossa m etatarsalia: Huesos del metatarso 32. Phalanges digiti p ed s: Falanges de los dedos del pie 33. Os fron tale: Hueso frontal 34. P rocessus paracon dylaris: Apfisis paracondilar 35. M andbula: Mandbula
= 3 2
Figura 39
1. Atlas: Atlas 2. Axis: Axis 3-7. Vertebra cervicals III-VII: Tercera-sptima vrtebras cervicales 8. Vertebra thoracica I: Primera vrtebra torcica 9. Vertebra tum bal i s I: Primera vrtebra lumbar 10. Os sacrum: Hueso sacro 11. Costa 1: Primera costilla 12. Costa VI: Sexta costilla
Manubrium stem i: Manubrio esternal Cartilgines costales costarum verarum: Cart lagos costales de las costillas verdaderas Cartilgines costales costarum spuriarum: Car tlagos costales de las costillas falsas Scapula: Escpula Cartlago scapu lae: Cartlago de la escpula Humerus: Hmero Ulna: Cbito
48
TORO
Msculos cervicales y adyacentes. Vista oblicua (craneolateral). Se han extirpado los msculos cutneos. (Segn Tschaggeny.)
Figura 40
t, 2, 3. M. brachiocephalicu s: Msculo braquioceflico 1. M. cleidobrachialis: Msculo cleidobraquial 1'. Intersectio clavicularis: Interseccin clavicular 2. M. cleidocephalcu s, pars occipitalis: Msculo cleidoceflico, parte occipital 3. M. cleidocephalcu s, pars m astoidea: Msculo cleidoceflico, parte mastoidea 4. 5. M. sternocephalicus: Msculo estemoceflico 4. Pars m andibularis: Parte mandibular 5. Pars m astoidea: Parte mastoidea 6. Glandula parotidea et glandula m andibularis: Glndulas partida y mandibular 7. M. m asseter: Msculo masetero 8. M andbula: Mandbula 9. M. om ohyoideu s: Msculo omohioideo 10. M. sternothyroideus: Msculo estemotiroideo 11. M. stem ohyoideu s: Msculo esternohioideo 12. M. subclavius: Msculo subclavio 13. 1 i. p eclorals descen dens: Msculo pectoral V descendente 14. M. pectoralis transversus: Msculo pectoral transverso 15. M. parotdoauriculars: Msculo parotidoauricular 16. Pars cervicalis mi. trapezi: Parte cervical del msculo trapecio 16. 17. A poneurosis mi. trapezi: Aponeurosis del msculo trapecio 17. Pars thoracca m. trapezi: Parte torcica del msculo trapecio 18. Tuber spin ae scapu lae: Tubrculo de la espina de la escpula 19. Pars scapu/aris mi. deitoidei: Parte escapular del msculo deltoides 20. Pars acrom ialis m. deitoidei: Parte acromial del msculo deltoides 21. Tendo mi. infraspinati: Tendn del msculo infraespinoso 22. M. om otransversarius: Msculo omotransverso 23. Caput longum mi. tricipitis brach: Cabeza lar ga del msculo trceps braquial 24. Caput laterale m. tricipitis brachii: Cabeza la teral del msculo trceps braquial 25. M. brachialis: Msculo braquial 26. M. extensor carpi radialis: Msculo extensor radial del carpo 27. M. extensor digtorum com m unis: Msculo ex tensor digital comn 28. M. extensor dgiti quarti proprus (m. extensor digitalis lateralis): Msculo extensor propio del cuarto dedo (msculo extensor digital late ral)
M. abductor dgiti 1 longus: Msculo abductor largo del primer dedo M. flex or carpi ulnaris: Msculo flexor cubital del carpo M. flex or carpi radialis: Msculo flexor radial del carpo Lacertus fibrosu s: Lacertus fibrosus
M m ylohyoideus: Msculo milohioideo V. jugularis externa: Vena yugular externa T rachea: Trquea A carotis communis, v. cep h alica: Arteria car tida comn, vena ceflica Corpus adiposu m : Cuerpo adiposo
49
TORO
Figura 41
1. Atlas: Atlas 2. Axis: Axis 3-7. Vertebrae cervicalis III-VII: Vrtebras cervica les III-VII 8. P rocessus transversi, tubrculo ventralia: Apfi sis transversas, tubrculos ventrales 8, 10. Lam ina ventralis vertebrae cervicalis VI: L mina ventral de la sexta vrtebra cervical 9. Processus transversi, tubrculo dorsalia: Apfi sis transversas, tubrculos dorsales 10. 11. 12. 13. 14. 15. Tuberculum ventrale cau dale: Tubrculo ven tral caudal Processus transversus atlantis: Apfisis trans versa del atlas Fossa atlantis: Fosa del atlas Foram en vertebrale laterale axis: Agujero ver tebral lateral del axis Processus ransversus axis: Apfisis transversa del axis Processus spinosi: Apfisis espinosas 16. 17. 18. Processus spinosus axis: Apfisis espinosa del axis P rocessus paracon dylaris: Apfisis paracondilar Processus spinosus vertebrae thoracicae I: Apfisis espinosa de la primera vrtebra tor cica Costa I: Primera costilla Canalis transversarius: Canal transverso
19. 20.
50
TORO
Diseccin del cuello. Vista desde la izquierda. Primer plano. Se han extirpado los msculos cutneos
Figura 42
Pars cervicalis mi. trapezii: Parte cervical del msculo trapecio 2. A poneurosis mi. trapezii: Aponeurosis del msculo trapecio 3-5. M. brachiocephalicus: Msculo braquioceflico 3. M. cleidobrachialis: Msculo cleidobraquial 4. 5. M. cleidocephalicu s: Msculo cleidoceflico 4. Pars occipitalis: Parte occipital 5. Pars m astoidea: Parte mastoidea 6. 7. M. stern ocep h alicu s: Msculo esternoceflico 6. Pars m andibularis: Parte mandibular 7. Pars m astoidea: Parte mastoidea 8. M. deltoideus: Msculo deltoides 9. Pars acrom ialis mi. deltoidei: Parte acromial del msculo deltoides 10. Caput laterale mi. tricipitis brachii: Cabeza la teral del msculo trceps braquial 11. M. extensor carpi radialis: Msculo extensor radial del carpo 12. M. frontalis: Msculo frontal 13. Pars tem poralis mi. frontoscutularis: Parte tem poral del msculo frontoescutular 14. M. zygom aticoauricularis, ramus transversus fa c iei ni. auriculotem poralis: Msculo cigomaticoauricular, ramo transverso de la cara del nervio auriculotemporal 15. M. parotidoauricularis. ramus buccalis dorsa lis ni. facia lis: Msculo parotidoauricular, ramo bucal dorsal del nervio facial 16. M. m asseter: Msculo masetero 17. M. sternohyoideus: Msculo esternohioideo 18. Glandula parotidea: Glndula partida 19. Glandula m andibularis: Glndula mandibular 20. Rami cutanei dorsales nervorum cervicalium : Ramos cutneos dorsales de nervios cervicales 1.
Ram i cutanei dorsales nervorum thoracicorum : Ramos cutneos dorsales de nervios torcicos N. auricularis magnus (ni. cervicalis II): Nervio auricular jnayor (del segundo nervio cervical) Ramus dorsalis ni. accessorii: Ramo dorsal del nervio accesorio N. transversus colli: Nemo transverso del cuello N. cervicalis III: Tercer nervio cervical N. cervicalis IV: Cuarto nem o cervical N. supraclavicularis dorsalis: Nervio supracla vicular dorsal V. cephalica, n. supraclavicularis ventralis: Vena ceflica, nervio supraclavicular ventral
29.
N. cutaneus antebrachii cranialis (ni. axilla ris]: Nervio cutneo craneal del antebrazo (del nervio axilar) Ramus superficialis ni. radialis: Ramo superfi cial del nervio radial M. subclavius: Msculo subclavio P alear (plica ventralis colli): Papada (pliegue ventral del cuello) M. pectoralis superficialis (descendens): Ms culo pectoral superficial (descendente) Spina scapu lae: Espina de la escpula V. jugularis externa: Vena yugular externa
51
TORO
Figura 43
1.
2.
3. 4. 5.
6.
7.
8.
9.
10 .
11. 12.
21.
22 .
23.
M. rhom bodeus cervics: Msculo romboides del cuello M. rhom bodeus thoracis: Msculo romboides del trax M. splenius: Msculo esplenio A poneurosis mi. splen ii: Aponeurosis del msculo esplenio M. serratus ventralis cervcis: Msculo serrato ventral del cuello M. longissimus capitis: Msculo longsimo de la cabeza M. longissimus atlantis: Msculo longsimo del atlas M. cleid ocep h alicu s (pars m astoidea), ramus ventralis ni. accessorii. In. retropharyngeus la teralis: Msculo cleidoceflico (parte mastoi dea), ramo ventral del nervio accesorio, linfondulo retrofarngeo lateral M. longus atlantis: Msculo largo del atlas Ai. sternocephalicus Ipars m astoidea), v. jugularis externa: Msculo estemoceflico (parte mastoidea), vena yugular externa M. om ohyoideus, n. cervicalis III: Msculo omohioideo, tercer nervio cervical M. scalenus m edius: Msculo escaleno medio Ai. scalenus dorsalis: Msculo escaleno dorsal Ai. sternocephalicus (pars m andibularis): Ms culo estemoceflico (parte mandibular) M. sternohyoideus: Msculo estemohioideo A. carotis com m unis, truncus vagosympaticus: Arteria cartida comn, tronco vagosimptico Esophagus, radix ni. phrenici: Esfago, raz del nervio frnico T rachea: Trquea Radix ni. phrenici, v. jugularis interna: Raz del nervio frnico, vena yugular interna Ai. supraspinatus: Msculo supraspinoso V infraspinatus: Msculo infraspinoso f. Caput longum mi. trcipitis brachii: Cabeza lar ga del msculo trceps braquial Caput laterale mi. trcipitis brachii: Cabeza la teral del msculo trceps braquial
24.
25. 26.
27. 28.
29.
30.
31.
Origo mi. sternocephalici Ipars m andibularis et pars m astoidea): Origen del msculo esternoceflico (parte mandibular y parte mastoidea) V. jugularis externa: Vena yugular externa V. cephalica. origo mi. brachicephalici (m. cleidobrachialis): Vena ceflica, origen del mscu lo braquioceflico (msculo cleidobraquial) V. bcep s brachii: Msculo bceps braquial Ai. brachials. n. cutaneus antebrach cranialis: Msculo braquial, nervio cutneo craneal del antebrazo Ai. extensor carp radials, n. cutaneus antebrachii lateralis: Msculo extensor radial del carpo, nervio cutneo lateral del antebrazo Ln. cervicalis superficialis (ln. prescapulars): Linfondulo cervical superficial (linfondulo preescapular) Hami cutanei dorsales n en orum cervicalium : Ramos cutneos dorsales de nervios cervicales
32.
42. 43.
Hami cutanei dorsales nervorum thoracicorum: Ramos cutneos dorsales de nervios tor cicos Processus transversus atlanlis: Apfisis trans versa del atlas Glandula prolis, m. parotidoauriculnris: Gln dula partida, msculo parotidoauricular M. m asseter: Msculo masetero Hamus dorsalis ni. accessorii: Ramo dorsal del nervio accesorio N. cen'icalis II: Segundo nervio cervical N. cervicalis IV: Cuarto nervio cervical N. cervicalis V: Quinto nervio cervical N. cervicalis VI: Sexto nervio cervical N. axillaris, a. et v. circum flexa hum en caudalis: Nervio axilar, arteria y vena circunflejas humerales caudales Cartlago scapu lae: Cartlago de la escpula Spina scapu lae: Espina de la escpula
52
TORO
Figura 44
Ai. sem ispinalis capitis: Msculo semiespinal de la cabeza 2. Ai. longissimus capitis: Msculo longsirao de la cabeza 3. Ai. ohliquus capitis cranialis: Msculo oblicuo craneal de la cabeza 4. Ai. longissimus atlantis: Msculo longsimo del atlas 5. Ai. longus atlantis: Msculo largo del atlas 6. Ai. longus capitis: Msculo largo de la cabeza 7. Ai. serratus dorsalis cranialis: Msculo serrato dorsal craneal 7. A poneurosis mi. serrati dorsalis: Aponeurosis del msculo serrato dorsal 9 8. Ai. longissimus cervicis: Msculo longsimo del cuello 9. Ai. iliocostalis: Msculo iliocostal 10. Ai. scalen us dorsalis: Msculo escaleno dorsal 11. Ai. rectus thoracis: Msculo recto del trax 12 Aim. intercostales externi: Msculos intercosta les externos 13. Pars dorsalis mi. scalen ii m edii: Parte dorsal del msculo escaleno medio 14. Pars ventralis mi. scalen ii m edii: Parte ventral del msculo escaleno medio 15. Ai. occipitohyoideu s: Msculo occipitohioideo 16. Ai. m asseter: Msculo masetero 17. Ai. sternothyroideus: Msculo estemotiroideo 18. Ai. sternohyoideus: Msculo esternohioideo 19. Origo mi. sternocephalici: Origen del msculo esternoceflico 20. Ln. retropharyngeus lateralis: Linfondulo retrofarngeo lateral 21. Glandula thyroidea: Glndula tiroides 22. Ln. m andibularis: Linfondulo mandibular 23. T rachea: Trquea 24. N. cervicalis III: Tercer nervio cervical 1.
34.
N. cervicalis II: Segundo nervio cervical N. cervicalis IV: Cuarto nervio cervical N. cervicalis V: Quinto nervio cervical iV. cervicalis VI: Sexto nervio cervical N. cervicalis VII: Sptimo nervio cervical N. cervicalis VIII: Octavo nervio cervical V. suprascapulars et n. subscapularis: Nervios supraescapular y subescapular N. m usculocutaneus: Nervio musculocutneo V. jugularis interna, n. pectoralis cranialis I: Vena yugular interna, primer nervio pectoral craneal V. jugularis externa, n. pectoralis cranialis II: Vena yugular externa, segundo nervio pectoral craneal N. axillaris: Nervio axilar Nn. pectorales cau dales: Nervios pectorales caudales A. et v. axillaris. n. ulnaris: Arteria y vena axi lares, nervio cubital
N. m edia us: Nervio mediano A. et v. thoracica externa: Arteria y vena tor cicas externas N. thoracicus longus: Nervio torcico largo A. et v. scapularis dorsalis, n. radialis: Arteria y vena escapulares dorsales, nervio radial A. carotis comm unis, truncus vagosympathicus: Arteria cartida comn, tronco vagosimptico Esophagus: Esfago Ftami cutanei dorsales nervorum cervicalium : Ramos cutneos dorsales de nervios cervicales Kami cu tanei dorsales nervorum thoracicoruni: Ramos cutneos dorsales de nervios tor cicos Ftamus dorsalis ni. accessorii: Ramo dorsal del nervio accesorio Funiculus nu chae: Funculo de la nuca Glandula m andibularis: Glndula mandibular
53
TORO
Figura 45
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Funiculus n u chae: Funculo de la nuca Lamina nu chae: Lmina de la nuca M. rectus capitis dorsalis m ajor: Msculo recto dorsal mayor de la cabeza M. rectus capitis dorsalis intermedius: Mscu lo recto dorsal intermedio de la cabeza M. rectus capitis dorsalis m inor: Msculo rec to dorsal menor de la cabeza M. obliquus capitis cranialis: Msculo oblicuo craneal de la cabeza M. occipitohyoideu s: Msculo occipitohioideo M. rectus capitis lateralis: Msculo recto late ral de la cabeza Insertio mi. sternocephalicus et cleidocephalicus (pars m astoidea) capitis: Insercin de los msculos esternoceflico y cleidoceflico (par tes mastoideas) y largo de la cabeza M. longus capitis: Msculo largo de la cabeza 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. M. sternocephalicus (pars m astoidea): Mscu lo esternoceflico (parte mastoidea) M. cleidocephalicu s (pars m astoidea): Msculo cleidoceflico (parte mastoidea) M. obliquus capitis caudalis: Msculo oblicuo caudal de la cabeza M. longissimus atlantis: Msculo longsimo del atlas M. intertransversarius longus (pars atlantis): Msculo intertransverso largo (parte del atlas) M. m ultifidus cervicis: Msculo multfido del cuello M. longissimus capitis: Msculo longsimo de la cabeza Mm. intertransversarii dorsales cervicis: Ms culos intertransversos dorsales del cuello Mm. intertransversarii ventrales cervicis: Ms culos intertransversos ventrales del cuello 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. Pars cervicalis mi. longi colli: Parte cervical del msculo largo del cuello Pars thoracica mi. longi colli: Parte torcica del msculo largo del cuello M. spinalis et semispinalis thoracis et cervicisi Msculo espinal y semiespinal del trax y cuello iV longissimis cervicis: Msculo longsimo deL f. cuello M. intercostalis externus: Msculo intercostal. externo Processus transversus atlantis: Apfisis trans versa del atlas Processus spinosus vertebrae thoracicae I: Apfisis espinosa de la primera vrtebra tor cica Ligamento interspinalia: Ligamentos interespi nosos Costo I: Primera costilla
27. 28.
10.
54
TORO
Figura 46
1. 2. 3. 4. Atlas: Atlas A xis: Axis Vertebra cervicalis Vi: Sexta vrtebra cervical Processus spinosus vertebrae thoracicae I: Apfi sis espinosa de la primera vrtebra torcica 5. Costa I: Primera costilla 6-8. Lamino nu chae (6. pars cranialis sinistra: 7, pars cranialis dextra: 8, pars caudalis impar): Lmina de la nuca (6, parte craneal izquierda: 7. parte craneal derecha; 8, parte caudal impar) 9. 10. Funiculus nu chae: Funculo de la nuca Ligamento interspinalia: Ligamentos interespi nosos
55
Figura 47
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
10.
Ai. scalen us dorsalis et m. scaienus m edius: Msculo escaleno dorsal y msculo escaleno medio
18. 19.
Glandula m andibularis: Glndula mandibular A. carotis comm unis, truncus vagosympathicus: Arteria cartida comn, tronco vagosimptico
M. stem ohyoideu s: Msculo esternohioideo JVn. cervicales: Nervios cervicales Cartlago costalis II, a. et v. thoracica interna:
Segundo cartlago costal, arteria y vena torci cas internas
Ramus dorsalis ni. accessorii, processus transversus atlantis: Ramo dorsal del nervio
accesorio, apfisis transversa del atlas
Mm. pectorales: M sculos pectorales Lobus cervicalis thymi: Lbulo cervical del timo Lobus thoracicus thymi: Lbulo torcico del
timo
M. longus capitis: Msculo largo de la cabeza Ai. longus colli: Msculo largo del cuello
16. 17.
56
Seccin transversal del cuello a nivel de la segunda vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin
Figura 48
1. 2. 3. 4. 5. Ai. rhom boideus cervicis: Msculo romboides del cuello
la cabeza 9. 10, 11. Mm. intertransversarii: Msculos inter transversos 12, 13. Ai. brachiocephalicu s: Msculo cleidoceflico 12. Pars occipitalis: Parte occipital 13. Pars m astoidea: Parte mastoidea 14. 15. Ai. sternocephalicus: Msculo esternoceflico 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28.
Pars m astoidea: Parte mastoidea Pars m andibularis: Parte mandibular Ai. omotransversarius: Msculo omotransverso Ai. longissimus atlantis: Msculo longsimo del
atlas Ai. longus colli: Msculo largo del cuello Ai. longus capitis: Msculo largo de la cabeza Ai. om ohyoideu s: Msculo omohioideo Ai. sternothyroideus: Msculo esternotiroideo Ai. sternohyoideus: Msculo esternohioideo Funiculus nu chae: Funculo de la nuca Ligamentum interspinale et lam ina nu chae: Li gamento interespinoso y lmina de la nuca M edula spinalis: Mdula espinal Plexus vertebralis internus, ganglion spinale: Plexo vertebral interno, ganglio espinal N. ceivicalis II: Segundo nervio cervical
29. 30.
33.
V. jugularis externa, ram us ventralis ni. a cces sorii: Vena yugular externa, ramo ventral del nervio accesorio
A. carotis comm unis, truncus vagosympathicus: Arteria cartida comn, tronco vagosimptico
34. 35.
Axis: Axis
31. 32.
T rachea: Trquea
57
Seccin transversal del cuello a nivel de la extremidad caudal de la tercera vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin
M. intertransversarius longus (pars atlan tis): M sculo intertransverso largo (parte del
atlas)
M. longus colli: Msculo largo del cuello 1 longus capitis: Msculo largo de la cabeza Vi. Funiculus n u chae: Funculo de la nuca Ijamina nu chae: Lmina de la nuca A. et v. cervicalis profunda: Arteria y vena cer
vicales profundas
Processus articularis caudalis et arcus vertebrae cervicalis 111: Apfisis articular caudal y
arco de la tercera vrtebra cervical Corpus vertebrae cervicalis III: Cuerpo de la tercera vrtebra cervical
22. 23.
Processus articularis cranialis vertebrae cervi calis IV: Apfisis articular craneal de la cuarta
vrtebra cervical
Processus transversus: Apfisis transversa Dura m ater spinalis: Duramadre espinal M edulla spinalis: Medula espinal N. cervicalis IV, plexus vertebralis internus:
Cuarto nervio cervical, plexo vertebral interno A. et v. vertebralis: Arteria y vena vertebrales Ramus dorsalis ni. accessorii: Ramo dorsal del nervio accesorio
Figura 49
1. 2. 3. 4. 5.
V. jugularis externa: Vena yugular externa E sophagus: Esfago M. sternohyoideus: Msculo estem ohioideo M. stem othyroideus: Msculo estem otiroideo A. carotis comm unis, truncus vagosympathicus: Arteria cartida comn, tronco vagosimptico V. jugularis interna, n. laryngeus recurrens: Vena yugular interna, nervio larngeo recu rrente T rachea: Trquea
M. splenius cervicis: Msculo esplenio del cuello M. sem ispinalis capitis: Msculo sem iespinal de
la cabeza Ai. m ultifidus cervicis: Msculo multfido del cuello
Pars occipitalis: Parte occipital Pars m astoidea: Parte mastoidea 9. 10. M. stern ocephalicu s: M sculo esternocef7. 8. lico 9.
36.
37. 38.
58
Seccin transversal del cuello a nivel de la extremidad caudal de la cuarta vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin
Figura 50
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 8. 9. 10, 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Ai. rhom boideus cervicis: Msculo romboides del cuello
Pars occipitalis: Parte occipital Pars m astoidea: Parte mastoidea 11. Ai. stem ocephalicus: Msculo estemoceflico Pars m astoidea: Parte mastoidea Pars m andibuJaris: Parte mandibular Ai. m ultifidus cervicis: Msculo multfido del
cuello Ai. serratas ventralis cervicis: Msculo serrato ventral del cuello Ai. omotransversarius: Msculo omotransverso
Mm. intertmnsversarii: Msculos intertranversos Ai. scalenus m edius (m. scalenus prim ae costae): Msculo escaleno medio (msculo escale
no de la primera costilla) Ai. intertransversarius longus (pars atlantis): Msculo intertransverso largo (parte del atlas) Ai. longus colli: Msculo largo del cuello Ai. longus capitis: Msculo largo de la cabeza M. sternohyoideus: Msculo estem ohioideo M. sternothyroideus: Msculo esternotiroideo Processus articularis caudalis vertebrae cervi calis IV: Apfisis articular caudal de la cuarta vrtebra cervical
23.
Processus articularis cranialis vertebrae cervi calis V: Apfisis articular craneal de la quinta
vrtebra cervical
24.
cuarta vrtebra cervical 25. Funiculus nu chae: Funculo de la nuca 26. 27. Lamina nuchae (26. pars cranialis sinistra et dextra: 27. pars caudalis im par): Lmina de la nuca (26, parte craneal izquierda y derecha, 27, parte caudal impar) 28. A. et V. cervicalis profunda, ram us dorsalis ni.
Plexus vertebralis internus. n. cervicalis V: Ple xo vertebral interno, quinto nervio cervical A. et v. vertebralis: Arteria y vena vertebrales M edulla spinalis: Medula espinal Esophagus: Esfago
36. 37.
V. jugularis interna: Vena yugular interna N. laryngeus recurrens dexter: Nervio larngeo
recurrente derecho T rachea: Trquea
59
BOVINO
8.
12 . 13. 14.
Figura 51
I-VH. I. II. 1. 2.
15.
Processus transversus, tuberculum ventrale caudale: Apfisis transversa, tubrculo ventral cau
dal
Foram en alare atlantis: Agujero alar del atlas Foram en vertebrale laterale atlantis: Agujero
vertebral lateral del atlas
16.
17.
Arcus dorsalis atlantis: Arco dorsal del atlas M asa lateralis (processu s transversus) atlantis:
Masa lateral (apfisis transversa) del atlas
Fossa atlantis: Fosa del atlas Tuberculum ventrale atlantis: Tubrculo ventral
del atlas
60
TORO
Primeros dos segmentos de la mdula espinal cervical. Vista ventral. Las meninges estn presentes en el lado izquierdo y se han extirpado en el derecho
Figura 52
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.
A rachnoidea: Aracnoides Dura m ater: Duramadre A. spinalis ventralis: Arteria espinal ventral Ligamentum denticulatum : Ligamento dentado Medulla oblongata: Mdula oblongada Medulla spinalis: Medida espinal
61
CARNERO
Figura 53
1. 2. 3. 4. 5. 6, 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
Os incisivum: Hueso incisivo M axilla: Maxilar Os n asale: Hueso nasal Os lacrm ale: Hueso lagrimal Os zygom aticum: Hueso cigomtico 7. Os fron tale: Hueso frontal Os p arclale: Hueso parietal Os interparetale: Hueso interparietal Pars squam osa ossis tem poralis: Parte escam o
sa del hueso temporal
16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29.
Tuber fa ca le : Tubrculo facial Margo interalveolaris: Borde interalveolar Fossa lacrim alis: Fosa lagrimal Fossa sacci lacrim alis: Fosa del saco lagrimal Bulla lacrim alis: Bulla lagrimal Canalis supraorbitalis: Canal supraorbitario Foram en ethm oidale: Agujero etmoidal Canalis opticus: Canal ptico Processus zygom aticus ossis frontalis: Apfisis
cigomtica del hueso frontal Arcus zygom aticus: Arco cigomtico Linea tem poralis: Lnea temporal
30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39.
M andbula: Mandbula Foram en m entale: Agujero mentoniano Processus coronoideus m an dbulae: Apfisis
coronoides de la mandbula
Dentes incisivi: Dientes incisivos Dentes prem olares: Dientes premolares Dentes m olares: Dientes molares Foram en nfraorbitale: Agujero infraorbitario
Crista tem poralis: Cresta temporal Porus acusticu s externus: Poro ac stico ex
terno
62
CARNERO
Figura 54
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
Os nasale: Hueso nasal Os frontale: Hueso frontal Sinus frontalis: Seno frontal Concha nasalis dorsalis: Concha nasal dorsal Concha nasalis m edia: Concha nasal media Os co n ch a e nasalis ventralis: Hueso de la con
cha nasal ventral
15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27.
28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40.
Foram en ovale: Agujero oval Meatus tem poralis: Meato temporal Canalis condylaris: Canal condleo M eatus acusticus internus et canalis facialis:
Meato acstico interno y canal facial
Foram en jugulare: Agujero yugular Tuberculum m usculare: Tubrculo muscular P rocessus paracon dylaris: A pfisis paracondilar
Meatus nasi dorsalis: Meato nasal dorsal Meatus nasi m edius: Meato nasal medio Meatus nasi ventralis: Meato nasal ventral Labyrinthus ethm oidalis (ethm oturbinalia): La
berinto etmoidal (etmoturbinador)
Dentes prem olares: Dientes premolares Dentes m olares: Dientes molares forsum sellae: Dorso de la silla Foram en orbitorotundum: Agujero orbitorredondo
63
CARNERO
Crneo. Vista de la superficie dorsal, que muestra el cuerno izquierdo y la apfisis cornual derecha
Figura 55
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Os occipitale: Hueso occipital Os paretale: Hueso parietal Os interparetale: Hueso interparietal Processus com u als: Apfisis cornual Cornu: Cuerno Os frontale: Hueso frontal Processus zygom atcus ossis frontalis: Apfisis
cigomtica del hueso frontal
Canalis supraorbitalis: Canal supraorbitario Orbita: rbita Os lacrm ale: Hueso lagrimal Os zygom atcum: Hueso cigomtico Os nasale: Hueso nasal Fissura nassolacrm alis: Fisura nasolagrimal Tuber fa c a le : Tubrculo facial M axilla: Maxilar
Foram en nfraorbitale: Agujero infraorbitario Processus nasalis ossis incsivi: Apfisis nasal
del hueso incisivo
64
CORDERO
Diseccin de la cabeza. Plano superficial. Vista desde la izquierda despus de haber extirpado la fascia y msculos cutneos
Figura 56
1. 2. 3. 4. 5. Ai. cutaneus nasi, v. dorsalis nasi: Msculo cu tneo de la nariz, vena dorsal de la nariz Ai. levator nasolabialis: Msculo elevador na solabial Ai. m alaris: Msculo malar Ai. depressor p a lp ebra e inferioris: Msculo de presor del prpado inferior M. levator lab ii superioris, v. angularis oculi: Msculo elevador del labio superior, vena an gular del ojo Ai. caninus, v. labialis superior: Msculo cani no, vena labial superior Ai. orbicularis oris: Msculo orbicular de la boca 8. 9. 10. 11. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 12. 13. 14. 15. 16. Ai. m ylobyoideus: Msculo m ilohioideo Ai. frontalis: Msculo frontal 25. 26. 27. 28. 29. 30.
V. auricularis caudalis: Vena auricular caudal V. jugularis: Vena yugular V. m axillaris: Vena maxilar V. linguofacialis: Vena linguofacial V. facialis. In. m andibularis: Vena facial, linfo
ndulo mandibular
V. transversa fa ciei, ram us transversus faciei ni. auriculotem poralis: Vena transversa de la
cara, ramo transverso de la cara del nervio au riculotemporal
6. 7.
31.
A. transversa faciei, ram us buccalis dorsalis ni. facialis: Arteria transversa de la cara, ramo
bucal dorsal del nervio facial
32.
Ramus bu ccalis ventralis ni. facialis, ductus parotideus: Ramo bucal ventral del nervio fa
cial, conducto parotdeo
Glandula m andibularis: Glndula mandibular Ln. retropharyngeus lateralis. ram us dorsalis ni. accessorii: Linfondulo retrofarngeo late
ral. ramo dorsal del nervio accesorio
33. 34.
65
CARNERO
Figura 57
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
Ramus buccalis ventralis ni. facialis, a. carotis externa: Ramo bucal ventral del nervio facial.
arteria cartida externa
A. et v. transversa faciei, ramus transversus fa ciei ni. auriculotem poralis: Arteria y vena trans
versas de la cara, ramo transverso de la cara del nervio auriculotemporal
M andibula: Mandbula V. labialis inferior: Vena labial inferior V. profunda fa ciei, n. bu ccalis: Vena profunda
de la cara, nervio bucal
33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43.
20.
Ramus buccalis dorsalis ni. facialis, v. maxillaris: Ramo bucal dorsal del nervio facial, vena
maxilar
A. labialis superior: Arteria labial superior Glandulae bu ccales dorsales: Glndulas buca
les dorsales
N. bypoglossus, m. stylohyoideus: Nervio hipogloso. m sculo estilohioideo V. linguofacialis: Vena linguofacial Glandula m andibularis: Glndula mandibular
Ln. m andibularis: Linfondulo mandibular Funiculus nu chae: Funculo de la nuca M. sem ispinalis capitis: Msculo semiespinal
de la cabeza
M. thyrohyoideus: Msculo tirohioideo M. cricothyroideus: Msculo cricotiroideo Esophagus: Esfago Glandula thyroidea: Glndula tiroides Ai. sternothyroideus: Msculo esternotiroideo M. om ohyoideu s: Msculo omohioideo M. sternothyroideus: Msculo esternotiroideo Ai. longus capitis: Msculo largo de la cabeza Ai. m ylohyoideus: Msculo m ilohioideo
66
CARNERO
Diseccin de la cabeza. Plano profundo despus de haber extirpado la mitad izquierda de la mandbula
Figura 58
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
M. m asseter: Msculo masetero M andbula: Mandbula Stylohyoideum: Estilokioides M. pterygoideus m edalis: Msculo pterigoideo
medial
Glandula parotis: Glndula partida M. pamtidoauricularis: Msculo parotidoauricular Gingiva, v. facia lis: Enca, vena facial Lingua: Lengua Glandula sublingualis polystom atica: Glndula
sublingual poliestomtica
M. longus capitis: Msculo largo de la cabeza A. carotis comm unis, truncus vagosympathicus: Arteria cartida comn, tronco vagosimptico
Glandula sublingualis m onostom atica, ductus m andibularis: Glndula sublingual monostomtica, conducto mandibular M. geniohyoideus: Msculo genihioideo
M. cricothyroideus: Msculo cricotiroideo Glandula thyroidea: Glndula tiroides M. thyrohyoideus: Msculo tirohioideo M. sternothyroideus: Msculo esternotiroideo M. om ohyoideu s: Msculo omohioideo M. sternohyoideus: Msculo estem ohioideo
67
CARNERO
Seccin transversal de la cabeza a nivel del tercer premolar. Vista rostral de la seccin
1. 2.
11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24.
Concha nasalis dorsalis: Concha nasal dorsal Pars dorsalis co n ch a e nasalis ventralis: Parte
dorsal de la concha nasal ventral
3.
Rami a. m alaris (a. lateralis nasi), ductus nasolacrim alis: Ramas de la arteria malar (lateral
de la nariz), conducto nasolagrimal V. lateralis nasi. m. m alaris: Vena lateral de la nariz, m sculo malar
4. 5.
Pars ventralis con ch ae nasalis ventralis: Parte ventral de la concha nasal ventral Sinus m axillaris: Seno maxilar C landulae bu ccales: Glndulas bucales A. et v. labialis inferior, n. buccalis: Arteria y vena labiales inferiores, nervio bucal Cartlago septi nasi: Cartlago del septo de la
nariz
A. et v. lingualis: Arteria y vena linguales M. hyoglossus: Msculo hiogloso M. genioglossus: Msculo geniogloso Glandula sublingualis, a. et n. alveolaris in fe rior: Glndula sublingual, arteria y nervio al
veolares inferiores
M andibula: Mandbula M. geniohyoideus: Msculo genihioideo M. m ylohyoideus: Msculo milohioideo Venter rostralis mi. digastrici: Vientre rostral
del msculo digstrico
M. levator labii superioris, m. can in as et m. d e pressor lab ii superioris: Msculo elevador del
labio superior, msculo canino y msculo de presor del labio superior
6.
A. et v. labialis superior, ram us buccalis dor salis ni. facia lis: Arteria y vena labiales supe
riores, rama bucal dorsal del nervio facial
Meatus nasi dorsalis: Meato nasal dorsal Meatus nasi m edius: Meato nasal medio Meatus nasi ventralis: Meato nasal ventral
Plexus venosi nasales: Plexo venoso nasal
7. 8. 9. 10.
M. zygom aticus: Msculo cigomtico Pars bu ccalis mi. buccinatoris: Parte bucal del
msculo buccinador
Apertura
m axillopalatina
sinus m axillaris:
68
CARNERO
Seccin transversal de la cabeza a nivel del tercer molar. Vista rostral de la seccin
Figura 60
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
A. dorsalis nasi, v angulars oculi: Arteria dor r. sal de la nariz, vena angular del ojo A. lateralis nasi, ductus nasolacrim alis: Arteria
lateral de la nariz, conducto nasolagrimal Os nasale: Hueso nasal Cartlago sep ti n as: Cartlago del septo de la nariz Meatus nasi dorsalis: Meato nasal dorsal
16. 17.
M. zygom aticus: Msculo cigomtico Hamus buccalis dorsalis ni. faciales, a. trans versa fa ciei: Hamo bucal dorsal del nervio fa
cial, arteria transversa de la cara M. cutaneus fa ciei: Msculo cutneo de la cara
18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27.
Ductus parotideus: Conducto parotdeo V. facialis, ram us buccalis ventralis ni. facialis:
Vena facial, ramo bucal ventral del nervio facial
M. genioglossus: Msculo geuiogloso A. et n. lingualis: Arteria y nervio linguales M. hyoglossus: Msculo hiogloso M. styloglossus, n. bypoglossus: Msculo estilogloso, nervio hipogloso M. geniohyoideus: Msculo genihioideo
G landulae bu ccales: Glndulas bucales Pars m olaris mi. biiccinators: Parte molar del
msculo buccinador V. profunda faciei, n. bu ccalis: Vena profunda de la cara, nervio bucal
Vomer: Vmer Plexus venosi nasales: Plexos venosos nasales Canalis nfraorbitalis: Canal infraorbitario A. et n. nfraorbitalis: Arteria y nervio infraorbitarios
Venter rostralis mi. digastrici, ductus mandibularis: Vientre rostral del msculo digstrico.
conducto mandibular
Sinus palatinus: Seno palatino Sinus m axillaris: Seno maxilar Meatus nasi ventralis: Meato nasal ventral M. m asseter: Msculo masetero M. m alaris: Msculo malar
A. palatina m ajor: Arteria palatina mayor Processus palatinus m axillae: Apfisis palati
na del maxilar
69
CARNERO
Figura 61
1. 2. 3.
A. carotis com m unis: Arteria cartida comn A. occipitalis: Arteria occipital Ramus anastom oticus a. vertebralis cum a. o cci pitali: Rama anastomtica de la arteria vertebral
con la arteria occipital
A. auriculars rostralis: Arteria auricular rostral A. lacrim alis: Arteria lagrimal A. palpebralis superior: Arteria palpebral su
perior
4.
A. m eningea caudalis: Arteria menngea caudal 5. A. m eningea m edia: Arteria menngea media 6. A. condylaris: Arteria condilar 7. A. auriculars caudalis: Arteria auricular caudal 7. A. laryngea: Arteria larngea 8. Ramus parotideus: Rama parotdea 9. A. m axillaris: Arteria maxilar
A. transversa fa ciei: Arteria transversa de la cara Rami m usculares m asseterici: Ramas m uscula
res masetricas
A. infraorbitalis: Arteria infraorbitaria A. m alaris: Arteria malar A. palpebralis inferior: Arteria palpebral inferior A. lateralis nasi: Arteria lateral de la nariz A. dorsalis nasi: Arteria dorsal de la nariz A. lingualis: Arteria lingual A. m entalis: Arteria mentoniana A. ophtalm ica externa et rete m irabile ophtalm icum : Arteria oftlm ica externa y rete m irabi
le oftlmica
A. labialis superior: Arteria labial superior A. labialis inferior: Arteria labial inferior A. bu ccalis: Arteria bucal
27. 28.
70
CARNERO
Figura 62
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
V. jugularis: Vena yugular V. linguofacialis: Vena linguofacial V. lingualis: Vena lingual V. subm entalis: Vena submentoniana V. facia lis: Vena facial V. labialis inferior: Vena labial inferior V. labialis superior: Vena labial superior V. dorsalis nasi: Vena dorsal de la nariz V. angularis oculi: Vena angular del ojo V. frontalis: Vena frontal V. fa c iei profunda: Vena profunda de la cara
V. V. V. V.
m axillaris: Vena maxilar auricularis caudalis: Vena auricular caudal occipitalis: Vena occipital m asseterica ventralis: Vena maseterica ven
21. 22.
Truncus com m unis v. sphen opalatin ae et v. infraorbitalis: Tronco comn de las venas esfenopalatina e infraorbitaria V. infraorbitalis: Vena infraorbitaria V. m entalis: Vena mentoniana V. em issaria foram inis jugularis: Vena emisaria del agujero yugular V. auricularis rostralis: Vena auricular rostral
tral
V. ophtalm ica externa: Vena oftalmica externa V. lacrim alis: Vena lagrimal V. alveolaris inferior: Vena alveolar inferior V. transversa faciei: Vena transversa de la cara
71
CARNERO
Diseccin del cuello. Plano superficial; se han extirpado los msculos cutneos y la fascia cutnea
Figura 63
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. M. parotidoauricularis: Msculo parotidoauricular Glandula parotis: Glndula partida Glandula m andibularis: Glndula mandibular 14, 15, 16. M. brachiocephalicu s: Msculo braquioceflico 14. M. cleidocephalicu s Ipars occipitalis): Msculo cleidoceflico (parte occipital) 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23.
M. m asseter: Msculo masetero Ln. m andibularis: Linfondulo mandibular M. om ohyoideus, v. linguofacialis: Msculo
omohioideo, vena linguofacial M. sternohyoideus: Msculo esternohioideo M. sternothyroideus: Msculo estem otiroideo T rachea: Trquea
V. cephalica, n. cutaneus antebrachii cranialis (ni. axillaris): Vena ceflica, nervio cutneo
craneal del antebrazo (del nervio axilar) Capul longum mi. tricipitis brachii: Cabeza lar ga del msculo trceps braquial
Capul laterale mi. tricipitis brachii: Cabeza la teral del msculo trceps braquial Ramus superficialis ni. radialis: Ramo superfi
cial del nervio radial M. brachialis: Msculo braquial
72
CORDERO
Figura 64
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Ai. rhom boideus cervicis: Msculo romboides del cuello Ai. sem ispinaliii capitis: Msculo semiespinal de la cabeza Ai. longissimus capitis: Msculo longsimo de la cabeza Ai. red u s capitis lateralis: Msculo recto late ral de la cabeza Ai. intertransversarius longus Ipars atlantis): Msculo intertransverso largo (parte del atlas) Ai. longissimus atlantis: Msculo longsimo del atlas M. longus capitis: Msculo largo de la cabeza Ai. sternotbyroideus: Msculo esternotiroideo Ai. sternohyoideus: Msculo estem ohioideo Ai. stem ocephalicu s: Msculo estem oceflico 12. 13. 14. 15. 16. 17. Ai. occipitohyoideu s: Msculo occipitohioideo A. carotis communis, v. m axillaris: Arteria ca rtida comn, vena maxilar Ai. m asseter, glndula m andibularis: Msculo masetero, glndula mandibular 22. 23. 24.
V. ugularis. thymus: Vena yugular, timo A. et v. axillaris: Arteria y vena axilares Ai. rectus thoracis, lnn. cervicales pro/undi cau dales: Msculo recto del trax, linfondulos cervicales profundos caudales Aim. intercostales interni: Msculos intercosta les internos Cartilgines costales: Cartlagos costales N. cervicalis II: Segundo nervio cervical N. cervicalis III: Tercer nervio cervical
25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35.
N. cervicalis IV: Cuarto nervio cervical N. cervicalis V: Quinto nervio cervical N. cervicalis VI: Sexto nervio cervical N. cervicalis VII: Sptim o nervio cervical N. cervicalis VIII: Octavo nervio cervical iV. thoracicus longus: Nervio torcico largo Plexus brachialis: Plexo braquial
73
CARNERO
CARNERO
Seccin transversal del cuello a nivel de la segunda vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin
Seccin transversal del cuello a nivel de la cuarta vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin
Figura 65
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Figura 66
13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. Ai. longus capitis: Msculo largo de la cabeza Ai. sternocephalicus: Msculo esternoceflico 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
Funiculus nu chae: Funculo de la nuca Ai. sem ispinalis capitis: Msculo semiespinal
de la cabeza Ai. splenius: Msculo esplenio Ai. cleidocephalicu s (pars occipitalis): Msculo cleidoceflico (parte occipital) Ai. cleidocephalicu s (pars m astoidea): Msculo cleidoceflico (parte mastoidea) Ai. longissimus atlantis: Msculo longsimo del atlas Ai. rectus capitis dorsalis m ajor: Msculo recto dorsal mayor de la cabeza Ai. obliquus capitis caudalis: Msculo oblicuo caudal de la cabeza Ai. longissimus capitis: Msculo longsimo de la cabeza Ai. intertransversarius: Msculo intertransverso Ai. longus colli: Msculo largo del cuello Ai. intertransversarius longus (pars atlantis): Msculo intertransverso largo (parte del atlas)
Funiculus nu chae: Funculo de la nuca Lam ina nu chae: Lmina de la nuca Pars cervicalis mi. trapezii: Parte cervical di
msculo trapecio Ai. rhom boideus cervicis: Msculo romboidE del cuello Ai. sem ispinalis capitis: Msculo semiespins de la cabeza Ai. splenius: Msculo esplenio Ai. m ultifidus cervicis: Msculo multfido d* cuello Ai. longissimus capitis: Msculo longsimo d la cabeza Ai. serratus ventralis cervicis: Msculo serral ventral del cuello Ai. longissimus atlantis: Msculo longsimo di atlas Ai. cleidocephalicu s (pars occipitalis et p a i cipital y mastoidea)
Axis: Axis Ai. omotransversarius: Msculo omotransvorso fam us dorsalis ni. accessorii: Hamo dorsal del
nervio accesorio Ai. om ohyoideu s: Msculo omohioideo N. transversus colli: Nervio transverso del cuello
74
CARNERO
Seccin transversal del cuello a nivel de la sexta vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin
Figura 66
12
(cont.)
Esophagus: Esfago Thvmus: Timo Ai. stem ohyoideus et stem othyraideus: Mscu
lo estem ohioideo y estem otiroideo Vertebra cervicalis IV: Cuarta vrtebra cervical
22 .
23.
Processus articularis caudalis vertebrae cervi calis 111: Apfisis articular caudal de la tercera
vrtebra cervical
24. 25.
V. jugularis: Vena yugular A. carotis comm unis, truncus vagosympathicus: Arteria cartida comn, tronco vagosimptico
Trachea: Trquea M edulla spinalis: Mdula espinal A., v. et n. vertebralis: Arteria, vena y nervio
vertebrales
Figura 67
1. 2. 3 4. 5. 6.
Funiculus nu chae: Funculo de la nuca Lamina nu chae: Lmina de la nuca Ai. rhom boideus cervicis: Msculo romboides
del cuello
12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25.
Ai. intertransversarii: Msculos intertransversos Ai. omotransversarius: Msculo omotransverso Pars dorsalis mi. scalen i m edii: Parte dorsal del msculo escaleno medio
26. 27.
Lam ina ventralis processus transversi verte brae cervicalis VI: Lmina ventral de la apfi
sis transversa de la sexta vrtebra cervical A., v. et n. vertebralis: Arteria, vena y nervio vertebrales T rachea: Trquea
Esophagus: Esfago A. carotis comm unis, truncus vagosympathicus: Arteria cartida comn, tronco vagosimptico
7. 8. 9. 10. 11.
M edulla spinalis: Mdula espinal Plexus vertebralis intem us: Plexo vertebral in
terno
75
MACHO CABRO
Figura 68
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
Os nasale: Hueso nasal Os lacrm ale: Hueso lagrimal Os incisivum: Hueso incisivo Os zygomnticum: Hueso cigomtico M axilla: Maxilar Tuber fa c a le : Tubrculo facial Foram en infraorbilale: Agujero infraorbilario Os frontale: Hueso frontal Canalis supraorbitalis: Canal supraorbitario Bulla lacrim alis: Bulla lagrimal Os parietale: Hueso parietal
Linea tem poralis: Lnea temporal Pars squam osa ossis tem poralis: Parte escamo
sa del hueso temporal Crista tem poralis: Cresta temporal
Squam a occipitalis: Escama del occipital Processus m astoideus ossis tem poralis: Apfi
sis mastoides del hueso temporal
Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar Arcus zygom aticus: Arco cigomtico Dentes prem olares: Dientes premolares Dentes m olares: Dientes molares Processus coronoideus m an dibulae: A pfisis
coronoides de la mandbula Corpus m an dibulae: Cuerpo de la mandbula Dentes incisivi: Dientes incisivos
76
CABRA
Figura 69
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.
Os nasale: Hueso nasal Os lacrm ale: Hueso lagrimal Os zygomaticum: Hueso cigomtico Maxilla: Maxilar Os incisivum: Hueso incisivo Foramen infraorbitale: Agujero infraorbilario Tuber faci le: Tubrculo facial Os frontale: Hueso frontal Canalis supraorbitalis: Canal supraorbitario Os parietale: Hueso parietal Linea tem poralis: Lnea temporal Fossa tem poralis: Fosa temporal Protuberantia occipitalis externa: Protuberan
cia occipital externa
14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25.
26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36.
Squam a occipitalis: Escama del occipital Os interparietale: Hueso interparietal Condylus occipitalis: Cndilo occipital Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar Bulla tym panica: Bulla timpnica Crista tem poralis: Cresta temporal Porus acusticus externus: Poro acstico externo Processus styloideus: Apfisis estiloides Denies prem olares: Dientes premolares Denles m olares: Dientes molares
Foram en ethm oidale: Agujero etmoidal Canalis opticus: Canal ptico Bulla lacrim alis: Bulla lagrimal Dentes incisivi: Dientes incisivos M andibula: Mandbula Processus coronoideus m andibulae: Apfisis
coronoides de la mandbula
Processus
condilar de la mandbula Incisura m an dibulae: Incisura mandibular Foram en m entale: Agujero mentoniano Angulus m an dibulae: ngulo de la mandbula
77
CABRA
Hamulus pterygoideus: Gancho pterigoideo Choana: Coana Os palatinum : Hueso palatino Foram en palatinum m ajus: Agujero palatino
mayor
21.
22 .
Figura 70
1. 23. 24. 25. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Corpus ossis incisivi: Cuerpo del hueso incisivo Fissura palatin a: Fisura palatina Canalis condylaris: Canal condilar Canalis ni. hypoglosi: Canal del nervio hipogloso
2.
3. 4. 5. 6.
Foram en magnum: Agujero magno Condylus occipitalis: Cndilo occipital Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar Pars basilaris ossis occipitalis: Parte basilar del
hueso occipital
Porus acusticus externus: Poro acstico externo Tuberculum articulare: Tubrculo articular Arcus zygom aticus: Arco cigomtico Corpus ossis basisphenoidalis: Cuerpo del hue
so basiesfenoides
Foram en jugulare: Agujero yugular Bulla lacrim alis: Bulla lagrimal Foram en sphenopalatinum : Agujero esfenopalatino
78
CABRA
Topografa esqueltica de las arterias de la cabeza. Vista desde la izquierda (a partir de una muestra sometida a corrosin)
Figura 71
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
A. carotis com m unis: Arteria cartida comn A. occipitalis: Arteria occipital A. m enngea caudalis: Arteria menngea caudal A. condylaris: Arteria condilar A. lingualis: Arteria lingual A. auriculars caudalis: Arteria auricular caudal A. transversa fa c iei: Arteria transversa de la cara Kami m usculars (m asseterci): Ramas muscula
res (masetricas)
A. A. A. A. A.
labialis inferior: Arteria labial inferior m alaris: Arteria malar infraorbitalis: Arteria infraorbitaria m entalis: Arteria mentoniana tem poralis superficialis: Arteria temporal
A. dorsalis nasi: Arteria dorsal de la nariz A. m asseterica: Arteria masetrica A. buccalls: Arteria bucal R am i glandulares a. lingualis: Ramas glandula
res de la arteria lingual
superficial
A. supraorbitalis: Arteria supraorbitaria A. ethm oidalis: Arteria etmoidal A. ophtalm ica externa: Arteria oftlmica externa
79
CABRA
Diseccin de la cabeza. Plano superficial despus de haber extirpado la fascia cutnea y los msculos cutneos. Vista desde la izquierda
Figura 72
1. 2. 3. Ai. levator nasolabias: Msculo elevador na solabial Ai. cutaneus nasi: Msculo cutneo de la nariz Ai. levator labii superoris, m. caninus el m. d e pressor labii superoris: Msculo elevador del labio superior, msculo canino y msculo de presor del labio superior Ai. m alaris: Msculo malar Ai. depressor p alp ebrae inferioris: Msculo de presor del prpado inferior Ai. zygom aticus: Msculo cigomtico 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. Ai. parotidoau ricularis: M sculo parotidoauricuiar Ai. cleidocephalicu s (pars occipitalis): Msculo cleidoceflico (parte occipital) Ai. cleidocephalicu s (pars m astoidea): Msculo cleidoceflico (parte mastoidea) Ai. stem ocephalicu s (pars m andibulars): Ms culo esternoceflico (parte mandibular) Ai. zygom atcoauricularis: Msculo cigomaticoauricular Ai. m ylohyoideus: Msculo m ilohioideo Ln. m andibulars. m. sternohyoideus: Linfondulo mandibular, msculo estem ohioideo 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 28. 27.
Ramus bu ccalis dorsalis ni. facialis, a. tran versa fa ciei: Ramo bucal dorsal del nervio f
cial, arteria transversa de la cara
V. V. V. V. A.
angularis oculi: Vena angular del ojo dorsalis nasi: Vena dorsal de la nariz lateralis nasi: Vena lateral de la nariz labialis superior: Vena labial superior et v. labialis inferior: Arteria y vena labiales
inferiores
M andbula: Mandbula
80
CABRA
Figura 73
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
A. et v. tem poralis superficialis, ram us transversus fa c iei ni. auriculotem poralis: Arteria y
vena temporales superficiales, ramo transverso de la cara del nervio auriculotemporal
A. et v. transversa faciei, ram us buccalis dor salis ni. facia lis: Arteria y vena transversas de
la cara, ramo bucal dorsal del nervio facial 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40.
Funiculus nuchae, m. obliquus capitis caudalis: Funculo de la nuca, msculo oblicuo cau
dal de la cabeza Ai. longissimus capitis: Msculo longsimo de la cabeza M. rectus capitis lateralis: M sculo recto late ral de la cabeza
A. A. V. A.
dorsalis nasi: Arteria dorsal de la nariz m alaris: Arteria malar dorsalis nasi: Vena dorsal de la nariz et n. infraorbitalis: Arteria y nervio infraor-
19. 20.
M. occipitohyoideus, ram us buccalis ventralis ni. facia lis: Msculo occipitohioideo. ramo bu
cal ventral del nervio facial
bitarios
M. longus capitis: Msculo largo de la cabeza M. crcoarytenoideus dorsalis: Msculo cricoaritenoideo dorsal
M. thyrohyoideus: Msculo tirohioideo Esophagus: Esfago Glandula thyroidea: Glndula tiroides T rachea: Trquea M. sternothyroideus: Msculo esternotiroideo Ai. sternohyoideus: Msculo estem ohioideo M andibula: Mandbula
81
CABRA
Seccin transversal de la cabeza a nivel del tercer molar. Vista de la superficie rostral
Figura 74
Os nasale: Hueso nasal Sinus frontalis: Seno frontal A. dorsalis nasi, v. angularis oculi: Arteria dor sal de la nariz, vena angular del ojo Ductus nasolacrim alis: Conducto nasolagriinal Ai. m alaris et m. depressor palp ebrae inferioris: Msculo malar y msculo depresor del prpa do inferior Ai. zygom aticus: Msculo cigomtico Ai. m asseter: Msculo masetero 15. 16. 17. 18 19.
12.
13. 14.
Venter rostralis mi. digastrici, ductus m an a bularis: Vientre rostral del msculo digstric
conducto mandibular
A. transversa faciei, ram us bu ccalis dorsalis ni. facia lis: Arteria transversa de la cara, ramo
bucal dorsal del nervio facial
Concha nasalis m edia: Concha nasal media Concha nasalis ventralis: Concha nasal ventral Sinus m axillaris: Seno maxilar Apertura m axillopalatina sinus m axillaris:
Abertura maxilopalatina del seno maxilar M axilla: Maxilar
10
Pars m olaris mi. buccinatoris: Parte molar del m sculo buccinador V'. profunda faciei, n. bu ccalis: Vena profunda
de la cara, nervio bucal Ai. cutaneus faciei, ram us bu ccalis ventralis ni. facia lis: Msculo cutneo de la cara, ramo bu cal ventral del nervio facial
20. 21.
22 .
23. 24.
il.
82
CABRA
Seccin transversal de la cabeza a travs de la extremidad caudal de las rbitas. Vista de la superficie rostral
.2
Figura 75
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26.
Esti-
Cavum pharyngis: Cavidad farngea Tuba auditiva, m. tensor veli palatini: Trompa
auditiva, msculo tensor del velo del paladar M. levator veli palatini: Msculo elevador del velo del paladar
M. palatopharyngeus et m. pterygopharyngeus:
Msculos palatofarngeo y pterigofarngeo
A. Iingualis, ram us lingualis ni. glossopharyngei: Arteria lingual, ramo lingual del nervio
glosofarngeo
A., v. et n. alveolaris inferior: Arteria, vena y nervio alveolares inferiores V. transversa fa cie: Vena transversa de la cara Ramus bu ccalis dorsalis ni. facalis, a. trans versa fa ciei: Ramo bucal dorsal del nervio fa
cial, arteria transversa de la cara Arcus zygom aticus: Arco cigomtico
33. 34.
Ramus buccalis ventralis ni. facialis, ductus parotideus: Ramo bucal ventral del nervio fa
cial conducto parotdeo Gianduia parotis: Glndula partida
Aditus laryngis: Abertura de la laringe P alpebra superior: Prpado superior P alpebra inferior: Prpado inferior M. cutaneus fa cei: Msculo cutneo de la cara Corpus adposum intraperiorbitale: Cuerpo
adiposo ntraperiorbitario
Corpus adiposum
extraperiorbitale: Cuerpo
27.
35.
adiposo extraperiorbitario
83
CABRA
Diseccin del cuello. Plano superficial. Se han extirpado los msculos cutneos y la fascia cutnea. Vista desde la izquierda
Figura 76
1 2, 3. Ai. brachiocephalicu s: Msculo braquioceflico 1 Ai. cleidocephalicu s (pars occipitalis): Msculo
12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23.
24.
Hamus buccalis dorsalis ni. facialis. a. trans versa fa c iei: Ramo bucal dorsal del nervio fa
cial, arteria transversa de la cara
2.
Spina scapu lae: Espina de la escpula M. om otransversarius: Msculo omotransverso Pars scapularis mi. deltoidei: Parte escapular
del msculo deltoides
25.
Hamus bu ccalis ventralis ni. facialis, ductus parotideus, ln. m andibularis: Ramo bucal ven
tral del nervio facial, conducto parotdeo, linfondulo mandibular
cleidoceflico (parte mastoidea) 3. Ai. cleidobrachialis: Msculo cleidobraquial 4, 5. Ai. sternocephalicus: Msculo esternoceflico 4. Pars m an dibularis (m. sternozygom aticus): Parte m andibular (m sculo esternocigomtico) Pars m astoidea: Parte mastoidea
5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
Glandula parotis: Glndula partida Glandula m andibularis: Glndula mandibular Ai. m asseter: Msculo masetero Pars cervicalis mi. trapezii: Parte cervical del
m sculo trapecio
M. brachialis: Msculo braquial A', auricularis magnus, v. auricularis caudalis: Nervio auricular mayor, vena auricular caudal N. cervicalis II, v. m axillaris: Segundo nervio
cervical, vena maxilar
N. cutaneus antebrachii cranialis (ramus ni. axillaris), v. cep b a lica : Nervio cutneo craneal
del antebrazo (ramo del nervio axilar), vena ce flica
84
CABRA
Figura 77
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Funiculus nu chae: Funculo de la nuca Ai. sem ispinalis capitis: Msculo semiespinal de la cabeza
Ai. ongissimus capitis: Msculo longsimo de la cabeza Af. rectus capitis lateralis: Msculo recto late ral de la cabeza Ai. longissimus atlantis: Msculo longsimo del atlas Ai. intertransversarius longus (pars atlantis): Msculo intertransverso largo (parte del atlas) Ai. parotidoauricularis: Msculo parotidoauricular
11. 12.
Af. m asseter: Msculo masetero Ln. m andibularis, v. linguofacialis, gianduia m andibularis: Linfondulo mandibular, vena linguofacial, glndula mandibular Ai. cricoarytenoideus dorsalis, a. carotis com munis, truncus vagosympathicus: Msculo cricoaritenoideo dorsal, arteria cartida comn, tronco vagosimptico
13.
Esophagus: Esfago Origo mi. stem o cep h a lici (pars m andibularis et m astoidea): Origen del msculo esternoceflico (partes mandibular y mastoidea) Ai. rectus thoracis: Msculo recto del trax N. cervicalis III: Tercer nervio cervical
14.
Processus transversus atlantis, ram us dorsalis ni. accessorii: Apfisis transversa del atlas,
ramo dorsal del nervio accesorio Gianduia thyroidea: Glndula tiroides Af. sternothyroideus, trachea: Msculo esterno tiroideo, trquea
Glandula parotis, ramus huccalis dorsalis ni. facia lis: Glndula partida, ramo bucal dorsal
del nervio facial
N. cervicalis IV: Cuarto nervio cervical N. cervicalis V: Quinto nervio cervical N. cervicalis VI: Sexto nervio cervical N cervicalis VII: Sptimo nervio cervical N. cervicalis VIII, v. jugularis: Octavo nervio
cervical, vena yugular
9. 10.
Venter caudalis mi. digastrici, ramus buccalis ventralis ni. facialis: Vientre caudal del msculo
digstrico, ramo bucal ventral del nervio facial
85
CABRA
Seccin transversal del cuello a nivel de la cuarta vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin
Figura 78
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Funiculus n u chae: Funculo de la nuca Lamina nu chae: Lmina de la nuca Pars cervicalis mi. trapezii: Parte cervical del
msculo trapecio Ai. rhom boideus cervicis: Msculo romboides del cuello Ai. sem ispinalis capilis: Msculo semiespinal de la cabeza Ai. splenius: Msculo esplenio Ai. brachiocephalicu s: Msculo braquioceflico Ai. m ultifidus cervicis: Msculo m ultfido del cuello Ai. sternocephalicus (pars m astoidea), n. laryn-
11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.
Ai. longissimus atlantis: Msculo longsimo del atlas Ai. omotransversarius: Msculo omotransverso Ai. serratus ventralis cervicis: Msculo serrato ventral del cuello Ani. intertransversarii: Mscidos intertransversos Ai. intertransveisarius longus (pars atlantis): Msculo intertransverso largo (parte del atlas) Ai. longus colli: Msculo largo del cuello Ai. longus capitis: Msculo largo de la cabeza Ai. om ohyoideu s: Msculo omohioideo Arcus vertebrae cervicalis IV: Arco de la cuar ta vrtebra cervical
22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33.
N. cervicalis V: Quinto nervio cervical M edulla spinalis: Medula espinal A., v. et n. vertebralis: Arteria, vena y nervio
vertebrales
Esophagus: Esfago A. carotis com m unis: Arteria cartida comn V. jugularis: Vena yugular Truncus vagosym pathicus: Tronco vagosimptico Ai. sternocephalicus (pars mandibularis): Ms culo esternoceflico (parte mandibular)
T rachea: Trquea
Ai. sternothyroideus: Msculo esternotiroideo Ai. sternohyoideus: Msculo esternohioideo
Processus articularis cranialis vertebrae cervi calis V: Apfisis articular craneal de la quinta
vrtebra cervical
86
CABRA
Seccin transversal del cuello a nivel de la sptima vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin
Figura 79
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Funiculus nuchae: Funculo de la nuca Lamina nu chae: Lmina de la nuca M. rhom boideus cervicis: Msculo romboides
del cuello
10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.
20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31.
M. brachiocephalicu s: Msculo braquioceflico Pars dorsalis mi. scalen i m edii: Parte dorsal
del msculo escaleno medio
Vertebra cervicalis Vil: Sptima vrtebra cervical A.. v. et n. vertebralis: Arteria, vena y nervio
vertebrales
M. scalenus dorsalis: Msculo escaleno dorsal Pars ventralis mi. scalen i m edii: Parte ventral
del msculo escaleno medio
8. 9.
Esophagus: Esfago V. ugularis: Vena yugular N. cervicalis Vil: Sptimo nervio cervical T rachea: Trquea M. omotransversarius: Msculo omotransverso N. laryngeus recurrens: Nervio larngeo recu
rrente
87
CERDO
Figura 80
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Os incisivum: Hueso incisivo Os nasale: Hueso nasal Os lacrm ale: Hueso lagrimal Foram ina lacrim alis: Agujeros lagrimales M axilla: Maxilar Foram en infraorbitale: Agujero infraorbitario Os zygom aticum (processus tem poralis): Hueso
cigomtico (apfisis temporal)
13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23.
Crista nu chae: Cresta de la nuca Tuber fa ca le: Tubrculo facial Porus acusticu s externus: Poro ac stico ex
terno
Condylus occpitalis: Cndilo occipital Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar Corpus m an dibulae: Cuerpo de la mandbula Processus coronoideus m andibulae: Apfisis
coronoides de la mandbula
Dens caninus inferior: Diente canino inferior Dentes prem olares superiores: Dientes premo
lares superiores
Apfisis
88
CERDO
Figura 81
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
Choana: Coana Sinus frontalis: Seno frontal Cavum cranii: Cavidad craneal Lam ina cribosa: Lmina cribosa Canalis opticus: Canal ptico Foram en orbitorotu ndu m : Agujero orbitorredondo
Foram en magnum: Agujero magno Tentorium cerebelli osseum : Tienda sea del
cerebelo
Meatus nasi dorsalis: Meato nasal dorsal Meatus nasi m edius: Meato nasal medio Meatus nasi ventralis: Meato nasal ventral Concha nasalis m edia: Concha nasal media Ethmoturbinalis: Etmoturbinados
Dentes incisivi: Dientes incisivos Dens caninus: Diente canino Dentes prem olares: Dientes premolares Dentes m olares: Dientes molares
89
CERDO
Figura 82
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.
Condylus occipitalis: Cndilo occipital Crista nu chae: Cresta de la nuca Fossa tem poralis: Fosa temporal Linea tem poralis: Lnea temporal Porus acusticus extem us: Poro acstico externo Processus zygom aticus ossis frontalis: Apfisis
cigomtica del hueso frontal
Os parietale: Hueso parietal Arcus zygomaticus: Arco cigomtico Margo infraorbitalis: Borde infraorbitario Foram en supraorbitale: Agujero supraorbitario P rocessus lacrim alis caudalis: Apfisis lagri
mal caudal
Foram ina lacrim aba: Agujeros lagrimales M axilla: Maxilar Os frontale: Hueso frontal Foram en infraorbitale: Agujero infraorbitario Os n asale: Hueso nasal P rocessus n asalis ossis incisivi: Apfisis nasal
del hueso incisivo
Dens caninus: Diente canino Os lacrm ale: Hueso lagrimal Corpus ossis incisivi: Cuerpo del hueso incisivo Fissura palatin a: Fisura palatina
90
CERDO
Figura 83
1.
2.
3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26.
Condylus occipitalis: Cndilo occipital Incisura intercondylaris: Incisura intercondilar Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar
Foram en jugulare: Agujero yugular Foramen lacerum : Agujero rasgado Bulla tym panica: Bulla timpnica Fossa m andibularis: Fosa mandibular Tuberculum articulare: Tubrculo articular Hamulus pterygoideus: Gancho pterigoideo Processus pyram idalis ossis palatini: Apfisis
piramidal del hueso palatino
Sulcus palatinus: Surco palatino Fissura palatin a: Fisura palatina Vomer: Vmer Dentes m olares: Dientes molares Dentes prem olares: Dientes premolares Dens caninus: Diente canino Dentes incisivi: Dientes incisivos
91
CERDO
Figura 84
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Crista nu chae: Cresta de la nuca Lin eae obliquae: Lneas oblicuas Linea tem poralis: Lnea temporal Ponis acusticus externus: Poro acstico externo Tuberculum m em bran ae atlantooccipitalis et mi. recti capitis dorsalis m inors: Tlibrenlo para
la membrana atlantooccipital y el msculo recto dorsal menor de la cabeza
Condylus occipitalis: Cndilo occipital Foram en magnum: Agujero magno Bulla tym panica: Bulla timpnica Choana sinistra: Coana izquierda Vomer: Vmer Os palatinum : Hueso palatino Hamulus pterygoideus: Gancho pterigoideo Processus pyram idalis ossis palatini: Apfisis
piramidal del hueso palatino
Processus tem poralis ossis zygom atici: Apfi sis temporal del hueso cigomtico Foram en m an dibulae: Agujero mandibular Angulus m entalis: Angulo del mentn Angulus m an dibulae: Angulo de la mandbula
92
CERDO
Paladar
Figura 85
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Palntum m ol le: Paladar blando V. alveolaris inferior: Nervio alveolar inferior N. lingualis: Nervio lingual M andbula: Mandbula M. pterygoideus m edials: Msculo pterigoideo
medial
M. cutaneus fa ciei: Msculo cutneo de la cara V. facia lis: Vena facial Bucca (m. buccinator et tunica m ucosal: Carri
llo (msculo buccinador y tnica mucosa) Denles m olares: Dientes molares
D enles prem olares: Dientes premolares Dens caninus: Diente canino Denies incisivi: Dientes incisivos
Papilla incisiva: Papila incisiva Ductus incisivus: Conducto incisivo R aphe palati: Rafe del paladar Rugae palatin ae: Rugosidades del paladar Labium superius: Labio superior Rostrum: Hocico
93
CERDO
Diseccin de la cabeza. Plano superficial; se han extirpado los msculos cutneos. Vista desde la izquierda
Figura 86
1. 2. iVf. levator labii superiors: Msculo elevador del labio superior 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.
20.
Ductus parotideus, ram us com m unicans (inter 18 et 19): Conducto parotdeo. ramo comuni
cante (entre 18 y 19) V. angularis oculi: Vena angular del ojo
Insertio carnea mi. levatoris labii superiors: In sercin carnosa del msculo elevador del labio
superior
3. 4.
M. depressor labii superiors (m. depressor rostrj: Msculo depresor del labio superior (ms
culo depresor del hocico)
M. m entalis: Msculo mentoniano Ai. m asseter: Msculo masetero Ai. parotidoaurculars: Msculo parotidoauricular Pars cervicalis mi. trapezii: Parte cervical del
msculo trapecio Ai. b rach io cep h a licu s: M sculo braquioceflico Ai. sternohyoideus: Msculo esternohioideo
V. lateralis nasi: Vena lateral de la nariz V. labialis superior: Vena labial superior V. labialis inferior: Vena labial inferior N. m entalis: Nervio mentoniano Ramus transversus fa c iei ni. auriculotem poralis: Rama transversa de la cara del nervio auri
culotemporal
5. 6. 7. 8. 9.
M andibula: Mandbula Glandula parotis: Glndula partida Corpus adiposu m : Cuerpo adiposo N. auriculopalpebralis: Nervio auriculopalpebral
V. facialis, ram us buccalis ventralis ni. fa c ia lis: Vena facial, ramo bucal ventral del nervio
facial
94
CERDO
Figura 87
1. 2.
11.
V. labialis inferior, ramus buccalis ventralis ni. facia lis: Vena labial inferior, ramo bucal ven tral del nervio facial A. et n. m entalis: Arteria y nervio mentonianos
22.
Lnn. parotidei: Linfondulos parotdeos Ln. retropharyngeus lateralis: Linfondulo retrofarngeo lateral
3. 4.
Tendo mi. levatoris labii superioris: Tendn del msculo elevador del labio superior M. depressor labii superioris (m. depressor rostr): Msculo depresor del labio superior (ms
culo depresor del hocico)
M. parotidoaurcularis, n. auriculopalpebrals:
Msculo parotidoauricular, nervio auriculopalpebral 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35.
Tendo mi. sternocephalicus, ram us colli ni. f a cialis: Tendn del msculo esternoceflico,
ramo del cuello del nervio facial
Lnn. cervicales superficies ventrales: Linfondulos cervicales superficiales ventrales V. m axillaris: Vena maxilar
5. 6. 7. 8. 9. 10.
16. 17.
Arcus zygom aticus: Arco cigomtico Ramus transversus fa c iei ni. auriculotem poralis: Ramo transverso de la cara del nervio auri
culotemporal
V. jugularis externa: Vena yugular externa M. sternocephalicus: Msculo esternoceflico Glandula m andibulars: Glndula mandibular Ln. mandibulars accessorius: Linfondulo man
dibular accesorio V. lnguofacials: Vena linguofacial
95
CERDO
Diseccin de la cabeza. Plano profundo despus de haber extirpado la mitad izquierda de la mandbula
Figura 88
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24.
JV. hypoglossus: N en io hipogloso Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar A facialis, m. stylohyoideus: Arteria facial, msculo estilohioideo Ai. digastricus: Msculo digstrico N. alveolaris inferior: Nervio alveolar inferior
25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37.
M. longus capitis: Msculo largo de la cabeza Truncus vagosym pathicus: Tronco vagosimptico
9. 10. 11.
M. geniohyoideus: Msculo genihioideo M. m ylohyoideus: Msculo milohioideo N. mylohyoideus, a. camtis externa: Nervio mi
lohioideo, arteria cartida externa Ai. rectus capitis lateralis: Msculo recto late ral de la cabeza
Glandula m andibularis: Glndula mandibular M. thyrohyoideus: Msculo tirohioideo Ai. steinohyoideus: Msculo esternohioideo V. linguofacialis: Vena linguofacial V. lingualis: Vena lingual Ai. om ohyoideu s: Msculo omohioideo Cavum oris: Cavidad oral Lingua: Lengua
96
CERDO
Figura 89
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.
Sinus frontalis: Seno frontal Os nasale: Hueso nasal Cartlago septi nasi: Cartlago del septo de la
nariz
20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34.
35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47.
Os rostrale: Hueso rostral Os incisivum: Hueso incisivo Meatus nasi ventralis: Meato nasal ventral Meatus nasi m edius: Meato nasal medio Meatus nasi dorsalis: Meato nasal dorsal Concha nasalis dorsalis: Concha nasal dorsal Concha nasalis ventralis: Concha nasal ventral Palatum durum: Paladar duro Labyrinthus ethm oidalis: Laberinto etmoidal Os fron tale: Hueso frontal Os parietale: Hueso parietal Os occipitale: Hueso occipital H em ispherium cerebri: Hemisferio cerebral Cerebellum : Cerebelo M esencephalon: Mesencfalo M edulla spinalis: Mdula espinal
Atlas: Atlas Axis: Axis M. longus capitis: Msculo largo de la cabeza M. longus colli: Msculo largo del cuello Palatum m olle (glandulae et m. palatinus): Pa
ladar blando (glndulas y msculo palatino)
Cartlago thyroidea, m. thyrohyoideus: Cartla go tiroides, msculo tirohioideo Ostium pharyngeum tubae: Orificio farngeo
de la trompa auditiva
Cavum pharyngis: Cavidad farngea Lingua: Lengua Hecessus sublingualis cavi ors proprii: Receso
sublingual de la cavidad oral M. g enioglossus: Msculo geniogloso
Arcus palatopharyngeus: Arco palatofarngeo Cartlago arytenoidea: Cartlago aritenoides Esophagus, cartlago crcoidea: Esfago, cart
lago cricoides
M. geniohyoideus: Msculo genihioideo M. m ylohyoideus: Msculo m ilohioideo 1 cutaneus fa ciei: Msculo cutneo de la cara Vi.
Cavum laryngs: Cavidad larngea Plica vocalis: Pliegue vocal M. sternohyoideus: Msculo estem ohioideo Recessus pharyngeus: Receso farngeo
97
CERDO
Topografa esqueltica con las arterias de la cabeza. Se ha extirpado la mitad izquierda de la mandbula
Figura 90
1. 2. 3. 4.
A. carotis com m unis: Artera cartida comn A. carotis interna: Arteria cartida interna A. occipitalis: Arteria occipital Ramus anastom oticus a. vertebralis cum a. occipitali: Rama anastomtica de la arteria verte
bral con la arteria occipital
12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.
A. A. A. A. A.
ingualis: Arteria lingual sublingualis: Arteria sublingual subm entalis: Arteria submentoniana facia lis: Arteria facial fa cia lis (rudim): Arteria facial (rudimenta
23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36.
ria)
A. A. A. A.
auricularis rostralis: Arteria auricular rostral m eningea m edia: Arteria menngea media alveolaris inferior: Arteria alveolar inferior tem poralis profunda caudalis: Arteria tem
5. 6. 7. 8. 9. 10.
A. carotis interna: Arteria cartida interna A. condylaris: Arteria condilar Ramus caudalis a. carotis internae: Rama cau
dal de la arteria cartida interna
A. m axillaris: Arteria maxilar A. bu ccalis: Arteria bucal A. tem pom lis profunda rostralis: Arteria tem
poral profunda rostral
Ramus rostralis a. carotidis internae framus a d rete): Rama rostral de la arteria cartida inter
na (ramas a la rete)
11.
A. m alaris: Arteria malar A palatina m ajor: Arteria palatina mayor A. infraorbitalis: Arteria infraorbitaria A sphen opalatin a: Arteria esfenopalatina A m asseterica: Arteria masetrica
98
CERDO
Figura 91
1. 2 3. 4.
V. lateralis nasi: Vena lateral de la nariz V. frontalis: Vena frontal V. m asseterica ventcalis: Vena maseterica ven
tral
19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29.
V. alveolaris inferior: Vena alveolar inferior V. sphen opalatin a: Vena esfenopalatina Plexus venosus orbitae: Plexo venoso de la r
bita
5. 6. 6'. Sinus v. profunda fa c iei: Seno de la vena pro funda de la cara 7. Ramus anastom oticus cum v. opbtalm ica exter na ventrali: Rama anastomtica con vena oftlmica externa ventral 8. 9.
V. m axillpris: Vena maxilar V. auricularis cau dalis: Vena auricular caudal V. auricularis profunda: Vena auricular pro
funda V. auricularis rostralis: Vena auricular rostral
V. V. V. V. V.
ophtalm ica externa: Vena oftlmica externa transversa fa ciei: Vena transversa de la cara cerebralis ventralis: Vena cerebral ventral occipitalis: Vena occipital pharyngea ascen den s: Vena farngea ascen
dente
V. palatina m ajor: Vena palatina mavor V. labialis superior: Vena labial superior
V. Iaryngea cranialis: Vena larngea craneal V. jugularis interna: Vena yugular interna V. infraorbitalis: Vena infraorbitaria
99
CERDO
Seccin transversal de la cabeza a nivel del ltimo molar. Vista de la superficie rostral de la seccin
M. depressor labii superioris (m. depressor ros tri): Msculo depresor del labio superior (ms
culo depresor del hocico)
M. zygomaticus. rom as buccalis dorsalis ni. f a cialis: Msculo cigomtico, ramo bucal dorsal
del nervio facial 22. F ig u ra 9 2 23. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Sinus frontalis: Seno frontal V. frontalis: Vena frontal Labyrinthus ethm oidalis: Laberinto etmoidal Lamina perpendicularis ossis ethm oidalis: L
mina perpendicular del hueso etmoides
Aa. alveolares inferiores et n. alveolaris infe rior: Arterias y nervio alveolares inferiores M andibula, venter rostralis mi. digastrici: Man
dbula, vientre rostral del msculo digstrico Lingua: Lengua M. hyoglossus: Msculo hiogloso
Dens molaris inferior III: Tercer molar inferior Pars m olaris mi. buccinatoris: Parte molar del
msculo buccinador
M. depressor lab ii inferioris, ram us communicans ram orum buccalium ni. facia lis: Msculo
depresor del labio inferior, ramo comunicante de los ramos bucales del nervio facial Ductus parotideus, v. labialis inferior: Conduc to parotdeo, vena labial inferior
Meatus nasi ventralis: Meato nasal ventral Vomer: Vmer Sinus m axillaris: Seno maxilar A., v. et n. nfraorbitalis: Arteria, vena v nervio
infraorbitarios
17. 18.
Glandula sublingualis (polystom atica), ductus m andibularis: Glndula sublingual (poliestomtica), conducto mandibular
Ductus nasolacrim alis: Conducto nasolagrimal Palatum durum: Paladar duro A. et n. palatinus m ajor: Arteria y nervio pala
tinos mayores
fam us bu ccalis ventralis ni. facialis, m. cutaneus fa ciei: Ramo bucal ventral del nervio fa
cial, msculo cutneo de la cara M. levator labii superioris: Msculo elevador del labio superior
19.
M. gen iohyoideus: Msculo genihioideo M. orbicularis oculi: Msculo orbicular del ojo
100
CERDO
Figura 93
1. 2. 3. 4. 5.
Cartlago aurculae: Cartlago auricular Mm. auriculares: M sculos auriculares Os parietale: Hueso parietal Arcus zygom aticus: Arco cigomtico Processus pterygoideus ossis palatin et ossis basisphenoidalis: Apfisis pterigoides del hue
so palatino y del hueso basiesfenoides
M. tem poralis: Msculo temporal Pars profunda mi. m asseteris: Parte profunda
del msculo masetero
N. hvpoglossus, m. geniohyoideus: Nervio hpogloso, msculo genihioideo Ai. digastrcus: Msculo digstrico M. stylohyoideus: Msculo estilohioideo M andbula, glandula parotis: Mandbula, gln dula partida
N. m ylohyoideus: Nervio m ilohioideo N. lingualis: Nervio lingual A., v. et n. alveolars inferior: Arteria, vena y
nervio alveolares inferiores Isthmus faucium : Istmo de las fauces
Sinus sagittalis: Seno sagital Substantia grsea neopalli: Sustancia gris del
neopalio
R adix linguae: Raz de la lengua Glandula sublingualis (m onostom tica), m. sty loglossus: Glndula sublingual (monostomti
ca), msculo estilogloso
H ypophysis, n. oculom otorius, n. trochlears, n. abdu cen s: Hipfisis, nervio oculomotor. ner
vio troclear, nervio abducens
24.
M. cutaneus fa ciei: Msculo cutneo de la cara M. sternohyoideus, v. lingualis: Msculo esternohioideo. vena lingual
15.
Sinus cavernosus. n. ophtalm icus et n. maxllars: Seno cavernoso, nervio oftlmico y ner
vio maxilar
25.
101
CERDO
F ig iir a 9 5 1. 2. 3. 4. F ig u r a 9 4 i. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.
-------
Sulcus diagonalis: Surco diagonal Sulcus suprasylvius rostralis: Surco suprasilviano rostral
Canalis supraorbitalis: Canal supraorbitario Sinus frontalis rostralis m edialis: Seno frontal
rostral medial
12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.
Sulcus coronalis: Surco coronal Fissura sylvia: Fisura de Silvio Sulcus suprasylvius caudalis: Surco suprasilviano caudal
Porus acusticus internos: Poro acstico interno Foram en jugulare: Agujero yugular Canalis ni. hypoglossi: Canal del nervio hipogloso
Sulcus obliquus: Surco oblicuo Sulcus suprasylvius m edius: Surco suprasilviano medio
Fossa ethm oidalis: Fosa etmoidal Crista galli: Crista galli Foram en orbitorotundum: Agujero orbitorredondo
Incisura ovalis et spinosa foram inis laceri: Incisura oval y espinosa del agujero rasgado
endom arginalis: Surco endomarginal m arginalis: Surco marginal ectom arginalis: Surco ectomarginal ectosylvius caudalis: Surco ectosilviano
Arcus zygom aticus: Arco cigomtico Meatus acusticus externus: Meato acstico ex
terno
11, 17.
Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar Crista tentorica: Cresta del tentorio Condylus occipitalis: Cndilo occipital
Hem ispherium cerebelli: Hemisferio cerebeloso Vermis cerebelli: Vermis del cerebelo M edulla oblongata: Mdula oblongada
102
CERDO
CERDO
Figura 96
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 11'. 12.
Bulhus olfactorus: Bulbo olfatorio N. opticus: Nervio ptico V oculom otorius: Nervio oculomotor . N. trochlearis: Nervio troclear N. trigeminus (radix motoria et sensoria): Ner
vio trigmino (raz motora y sensitiva) N. abducens: Nervio abducens jV. interm ediofacialis: Nervio intermediofacial
13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23.
24. A. B. C. D. E. F. G. H. H. ) L. N.
Lobus piriform is: Lbulo piriforme Substantia perforata rostralis: Sustancia perfo
rada rostral
N. N. N. N.
vestibulocochlearis: Nervio vestibulococlear glossopharyngeus: Nervio glosofarngeo vagus: Nervio vago accessorius (radix cranialis): Nervio acceso
Tractus opticus: Tracto ptico Tuber cinereum et recessus neurohypophysialis: Tuber cinereum y receso neurohipofisario Corpus m am illare: Cuerpo mamilar Crus (pedunculus) cerebri: Pie (pednculo) ce
rebral
cerebri caudalis: Arteria cerebral caudal cereb elli rostralis: Arteria cerebelosa rostral cerebelli caudalis: Arteria cerebelosa caudal basilaris (cerebri): Arteria basilar (cerebral) ethm oidalis interna: Arteria etmoidal interna K,, M. A. cerebri rostralis: Arteria cerebral rostral A. corporis callosi: Arteria del cuerpo calloso A. com m unicans rostralis: Arteria comunican
te rostral
A. A. A. A. A.
A. cerebri m edia: Arteria cerebral media A. choroidea rostralis: Arteria coroidea rostral
103
CERDO
Vista dorsal de la cavidad farngea despus de cortar el paladar blando y la pared dorsal
Figura 97
1. 2. 3.
Esophagus: Esfago T rachea: Trquea Tunica m ucosa el tunica m uscularis arcus palatopharyngei (in sectione): Tnica mucosa y
tnica muscular del arco palatofarngeo (en sec cin)
6. 7. 8. 9. 10.
Arcus palatopharyngeus: Arco palatofarngeo Palatum m olle (tonsilla palatina): Paladar blan
do (tonsila palatina)
P apilla vallata: Papila circunvalada P apilla foliata : Papila foliada P licae cricocorniculatate: Pliegues cricocom iculados
4. 5.
Cartlago corniculata: Cartlago comiculado Plica aryepiglottica: Pliegue ariepigltico Epiglottis: Epiglotis Aditus laryngis: Entrada a la laringe
104
CERDO
Figura 98
I-VU. 1. 2. 3. 4.
vrtebras cervicales
Arcus ventralis atlantis: Arco ventral del atlas Tuberculum ventrale atlantis: Tubrculo ven
tral del atlas
15. 16.
Tubrculo ventralia processuum transversorum vertebrarum cervicalium Ill-V: Tubrculos ventrales de las apfisis transversas de las vr tebras cervicales III a V Costa I: Primera costilla
Processus
spinosi
vertebrarum vertebrae
cervicalium : th o racica e 1:
Canalis transversarius: Canal transverso Processus articulares cau dales: Apfisis articu
lares caudales
17. 18.
P rocessus spinosu s
19.
Lam ina ventralis processus transversi (verte brae cervicali VI): lam in a ventral de la apfisis
transversa (sexta vrtebra cervical)
105
CERDO
Diseccin del cuello. Plano superficial. Se han extirpado los msculos cutneos en la parte izquierda
Figura 99
1. 2. 3. 4.
stem ocephalicu s: Msculo estem oceflico subclavius: Msculo subclavio om otransversarius: Msculo omotransverso supraspinatus: Msculo supraespinoso 12. Ai. deltoideus: Msculo deltoides 13. 14. Caput longum mi. tricipitis brachii: Cabeza
8. 9. 10. 11. Ai. Ai. Ai. Ai. larga del msculo trceps braquial 15. 16. 17. 18. 19.
tomus colli ni. facialis. v. muxillaris: Ramo del cuello del nervio facial, vena maxilar
Glandula m andibularis: Glndula mandibular Ramus dorsalis ni. accessorii: Ramo dorsal del
nervio accesorio Ato. cervicales: Nervios cervicales N. supraclavicularis: Nervio supraclavicular V. jugularis extem a: Vena yugular externa V. linguofacialis: Vena linguofacial Ai. axillaris: Nervio axilar V cephalica, n. cutaneus antebrachii cranialis: 7. Vena ceflica, nervio cutneo craneal del ante brazo
5. 6, 7. 5. 6. 7.
lico Ai. cleidocephalicu s (pars occipitalis1: Msculo cleidoceflico (parte occipital) Ai. cleidocephalicu s (pars m astoidea): Msculo cleidoceflico (parte mastoidea) Ai. cleidobrachialis: Msculo cleidobraquial
106
CERDO
Figura 100
1. Ai. rhom boideus cervicis: Msculo romboides del cuello 1'. Ai. rhom boideus capitis: Msculo romboides de la cabeza Ai. com plexus: Msculo complejo
10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.
2.
3. Ai. splenius: Msculo esplenio 3'. Ai. splenius, insertio atlantica: Msculo esple 4. 5. 6. 7. 8. 9. nio, insercin en el alias Ai. longissimus capitis: Msculo longsimo de la cabeza Ai. serratus ventralis cervicis: Msculo serrato ventral del cuello Ai. obliquus capitis caudalis: Msculo oblicuo caudal de la cabeza Al. oblicuus capitis cranialis: Msculo oblicuo craneal de la cabeza
M. rectus thoracis: Msculo recto del trax A. carotis com m unis, truncus vagosym pathicus, v. jugularis interna: Arteria cartida co
mn, tronco vagosim ptico, vena yugular in terna
26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37.
Processus paracondylaris, m. rectus capitis lateralis: Apfisis paracondilar, msculo recto late
ral de la cabeza
Portio ventralis mi. sternothyroidei: Porcin ventral del msculo estem otiroideo Ai. sternohyoideus: Msculo esternohioideo
Ai. sternocephalicus: Msculo esternoceflico
N. cervicalis 111: Tercer nervio cervical N. cervicalis IV: Cuarto nervio cervical N. cervicalis V: Quinto nervio cervical N. cervicalis VI: Sexto nervio cervical N. cervicalis VII: Sptim o nervio cervical N. cervicalis VIII: Octavo nervio cervical V. jugularis ex tem a: Vena yugular extem a A. et v. axillaris: Arteria y vena axilares Glandula thyroidea: Glndula tiroides T rachea: Trquea Thymus, v. cep h alica: Timo, vena ceflica Thyrohyoideum : Tirohioides
107
CERDO
Seccin transversal del cuello a nivel de la segunda vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin
M. stem ocephalicu s: Msculo esternoceflico Lnn. retropharyngei laterales: Linfondulos retrofarngeos laterales M. cutaneus colli: Msculo cutneo del cuello Clandula parotis: Glndula partida
Figura 101
1.
8.
M. longissimus capitis et m. iongissimus atlantis: Msculos longsimo de la cabeza y longsimo del atlas
m sculo trapecio 3. 4. M. sem ispinalis capitis: Msculo semiespinal de la cabeza 3. Ai. com piexu s: Msculo complejo 4. 5. 6. 7.
Dura m ater spinalis: Duramadre espinal M edulla spinalis: Mdula espinal Atlas: Atlas Plexus vertebralis internus: Plexo vertebral in
terno
Vestibulum esophageu m : Vestbulo esofgico V. m axillaris: Vena maxilar A. carotis com m unis: Arteria cartida comn V. linguofacialis: Vena linguofacial Cartlago arytenoidea, m. cricoarytenoideus dorsalis et lateralis: Cartlago aritenoides, ms
culo cricoaritenoideo dorsal y lateral
Dens axis: Diente del axis M. intertransversarius cervicis dorsalis et ven tralis: M sculos intertransversos dorsal y ven
tral del cuello
Cartlago thyroidea: Cartlago tiroides M. om ohyodeu s: Msculo omohioideo M. sternothyroideus: Msculo esternotiroideo Cavum laryngis: Cavidad larngea M. sternohyodeus: Msculo esternohioideo
108
CERDO
Seccin transversal del cuello a nivel de la tercera vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin
Figura 102
1. 2. 3. Ai. rhom boideus capitis: Msculo romboides de la cabeza
msculo trapecio Ai. rhom boideus cervicis: Msculo romboides del cuello 4. 5. Ai. splenius: Msculo esplenio 6. 7. Ai. sem ispin alis capitis: Msculo sem iespi6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. nal de la cabeza Ai. biventer cervicis: Msculo digstrico del cuello Ai. com plexus: Msculo complejo Ai. longissimus capitis: Msculo longsimo de la cabeza Ai. longissimus atlantis: Msculo longsimo del atlas Ai. serratus ventralis cervicis: Msculo serrato ventral del cuello Ai. omotransversarius: Msculo omotransverso Ai. rectus capitis dorsalis m ajar: Msculo recto 16. 17. 18. Ai. intertransversarius cervicis dorsalis: Msculo intertransverso dorsal del cuello Ai. intertransversarius cervicis centralis: Msculo intertransverso ventral del cuello Ai. longus colli: Msculo largo del cuello Ai. longus capitis: Msculo largo de la cabeza Ai. cutaneus colli: Msculo cutneo del cuello Ai. sternocephalicus: Msculo estem oceflico 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37.
20.
21
19.
dorsal mayor de la cabeza 13. Ai. obliquus capitis cau dalis: Msculo oblicuo caudal de la cabeza 14. 15. Ai. cleid ocep h alicu s: Msculo cleidocef14. 15. lico Ai. cleidocephalicu s (pars occipitalisl: Msculo cleidoceflico (parte occipital) Ai. cleidocephalicu s (pars m astoidea): Msculo cleidoceflico (parte mastoidea)
Cartlago cricoidea, m. cricothyroideus: Cart lago cricoides, msculo cricotiroideo Ai. sternothyroideus (portio dorsalis): Msculo esternotiroideo (porcin dorsal) Ai. sternothyroideus (portio ventralis): Msculo esternotiroideo (porcin ventral) Ai. sternohyoideus: Msculo esternohioideo Glandula m andibulars: Glndula mandibular Processus spinosus axis: Apfisis espinosa del
axis
22 . 23. 24.
A. carotis com m unis. v. jugularis interna: Arteria cartida comn, vena yugular interna V. jugularis externa, lnn. cervicales superficiales ventrales: Vena yugular externa, linfondulos cervicales superficiales ventrales
25.
Vertebra cervicalis 111: Tercera vrtebra cervical M edulla spinalis: Mdula espinal Ligamentum flavum : Ligamento amarillo A. et v. vertebralis: Arteria y vena vertebrales E sophagus: Esfago Cavum laryngis: Cavidad larngea
109
CERDO
Seccin transversal del cuello a nivel de la cuarta vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin
Ai. intertransversarus cervicis dorsalis: Ms culo intertransverso dorsal del cuello Ai. scalenus m edius: Msculo escaleno medio Ai. intertransversarus cervicis ventralis: Ms culo intertransverso ventral del cuello Ai. longus colli: Msculo largo del cuello Ai. subclavius Im. pectoralis cleidoscapulars;
Figura 103
1. 2. 3. 4. Ai. rhom boideus cen'icis: Msculo romboides del cuello M. rhom boideus capitis: Msculo romboides de la cabeza 9. 10. Ai. multifidus cervicis: Msculo multfido del cuello Ai. longissimus capitis et m. longissimus atlan-
tis: Msculos longsimo de la cabeza y longsi11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. mo del atlas Af. longissimus cervicis: Msculo longsimo del cuello 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32.
A. carotis com m unis, truncus vagosympathicus: Arteria cartida comn, tronco vagosimptico
Pars cervicalis mi. trapezii: Parte cervical del msculo trapecio Ai. splenius: Msculo esplenio M. sem ispinalis capitis: Msculo sem iespinal
de la cabeza
5. 6. 5. 6. 7. 8.
M. biventer cervicis: Msculo digstrico del cuello Ai. com plexus: Msculo complejo
V. jugularis interna: Vena yugular interna Ai. sternocephalicus: Msculo estem oceflico V. jugularis externa, m. sternothyroideus: Vena yugular externa, msculo esternotiroideo Ai. sternohyoideus: Msculo esternohioideo Pars superficialis mi. cutanei colli: Parte su
perficial del msculo cutneo del cuello
A. et v. vertebralis: Arteria y vena vertebrales Vertebra cervicalis TV: Cuarta vrtebra cervical Ai. om otransversarius: M sculo omotransverso Ai. supraspinatus: Msculo supraespinoso
110
CABALLO
CABALLO
Regio orbitalis (regio paipebralis inferior et p alpebralis superior): Regin orbitaria (regin
palpebral inferior y superior) Regio frontalis: Regin frontal
Naris: Ollar Labium superius: Labio superior C. Labium inferius: Labio inferior D. Incisura vasorum facialium : Incisura de los va
A. B. sos faciales
m axillaris: Regin maxilar buccalis: Regin bucal m andibulars: Regin mandibular oralis (regio labialis superior et regio lainferior): Regin oral (regiones labial su
parietalis: Regin parietal tem poralis: Regin temporal supraorbitalis: Fosa supraorbitaria zygom atica: Regin cigomtica articulationis tem porom andibularis: Re
Crista facia lis: Cresta facial Cirrus capitis: Flequillo G. Juba: Crin H. Aurcula: Oreja I- Processus transversus atlantis: Apfisis trans
E. F. versa del atlas K.
Regio m entalis: Regin mentoniana Regio infraorbitalis: Regin infraorbitaria Regio m asseterica: Regin masetrica
Regio p arotidea: Regin parotdea Regio laryngea: Regin larngea Margo m an dibulae: Borde de la mandbula
111
CABALLO
Figura 106
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Os ncisivum: Hueso incisivo Os nasale: Hueso nasal Maxlla: Maxilar Os zygom atcum: Hueso cigomtico Os lacrm ale: Hueso lagrimal Os frontale: Hueso frontal Os parietale: Hueso parietal Os interparetale: Hueso interparietal Os occipitale: Hueso occipital Condylus occipitalis: Cndilo occipital
Foram en supraorbitale: Agujero supraorbitario Foram en m entale: Agujero mentoniano Dentes incisivi I (decidui): Primeros dientes in
cisivos (deciduos)
Dentes incisivi II (decidui): Segundos dientes incisivos (deciduos) 21. 22, 23. Dentes prem olares superiores: Dientes premolares superiores 24. M andbula: Mandbula
25.
112
CABALLO
Crneo visto desde la izquierda, con modelado del seno maxilar y los cornetes esculpidos
Figura 107
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
M axilla: Maxilar Os nasale: Hueso nasal Os incisivum : Hueso incisivo Incisura nasoincisiva: Incisura nasoincisiva Dentes incisivi: Dientes incisivos Sinus conchofrontalis: Seno conchofrontal Canalis nasolacrim alis: Canal nasolagrimal Sinus co n ch a e ventw lis: Seno de la concha
ventral
15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28.
Foram en supraorhitale: Agujero supraorbitario Os frontale: Hueso frontal Fossa mi. obliqui ventralis bulbi: Fosa del ms
culo oblicuo ventral del globo ocular
29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42.
Fossa sacci lacrim alis: Fosa del saco lagrimal Canalis infraorbitas: Canal infraorbitario Os parietale: Hueso parietal Crista nu chae: Cresta de la nuca Crista tem poralis: Cresta temporal Processus- zygomaticus ossis frontalis: Apfisis
cigomtica del hueso frontal
Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar Dentes prem olares: Dientes premolares Dentes m olares: Dientes molares Ramus m an dibulae: Rama de la mandbula Hamulus pterygoideus: Gancho pterigoideo Corpus m an dibulae: Cuerpo de la mandbula Incisura vasorum facialiu m : Incisura de los va
sos faciales
Sinus m axillaris caudalis: Seno maxilar caudal Sinus m axillaris rostralis: Seno maxilar rostral Crista facia lis: Cresta facial Apertura sinus sphenopalatin i: Abertura del
seno esfenopalatino
Arcus zygom aticus: Arco cigomtico Porus acusticus externus: Poro acstico externo Canalis opticus: Canal ptico Fissura orbitalis et foram en alare rostrale: F i
sura orbitaria y agujero alar rostral Processus retroarticularis: Apfisis retroarticular
Angulus m an dibulae: ngulo mandibular Processus coronoideus m andibulae: Apfisis coronoides de la mandbula
113
CABALLO
Crneo visto desde la izquierda. Los contornos seos se han sealado en color
Figura 108
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
M andbula: Mandbula M axlla: Maxilar Os incsvum: Hueso incisivo Os n asale: Hueso nasal Os lacrm ale: Hueso lagrimal Os zygom aticum: Hueso cigomtico Os frontale: Hueso frontal Os presphen odale: Hueso preesfenoides Lam ina perpendiculars ossis palatini: Lmina
perpendicular del hueso palatino Os tem porale: Hueso temporal Os parietale: Hueso parietal Os occipitale: Hueso occipital
13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.
Os interparietale: Hueso interparietal Sutura m axilloincisiva: Sutura m axiloincisiva Su/ura nasom axillaris: Sutura nasomaxilar Sutura lacrim om axillaris: Sutura lagrimomaxilar
Sutura nasoincisiva: Sutura nasoincisiva Sutura frontonasalis: Sutura frontonasal Sutura nasolacrim alis: Sutura nasolagrimal Sutura frontolacrim alis: Sutura frontolagrimal Sutura lacrim ozygom atica: Sutura lacrimocigomatica
Sutura squamosofrontalis: Sutura escamofrontal Sutura tem porofrontalis: Sutura temporofrontal Sutura coronalis: Sutura coronal Sutura squam osa: Sutura escamosa Sutura lam bdoidea: Sutura lambdoidea Sutura occipitom astoidea: Sutura occipitomastoidea
Sutura sphen opalatin a: Sutura esfenopalatina Sutura squam osom astoidea: Sutura escamomastoidea
114
CABALLO
Seccin media del crneo. Los contornos seos se han sealado en color. Vista de la parte derecha
Figura 109
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
Os ncisivum: Hueso incisivo M axilla: Maxilar Processus palatinus m axillae: Apfisis palati
na del maxilar
15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27.
Sutura frontonasalis: Sutura frontonasal Sutura coronalis: Sutura coronal Sutura sphenofrontalis: Sutura esfenofrontal Sutura sphenosquam osa: Sutura esfenoescamosa
Os nasale: Hueso nasal Concha nasalis dorsalis: Concha nasal dorsal Os co n ch a e nasalis ventralis: Hueso de la con
cha nasal ventral
Sutura squam osa: Sutura escamosa Sutura occipitom astoidea: Sutura occipitomastoidea
Ethm olurbinalia: Etmoturbinados Vomer: Vmer Lam ina horzontalis ossis palatini: Lmina ho
rizontal del hueso palatino
P rocessus pterygoideus ossis b a sisp h en o id a lis: Apfisis pterigoides del hueso basiesfe
noides
Squam a occipitalis: Escama del occipital Pars basilaris ossis occipitalis: Porcin basilar
del hueso occipital
Sutura m axilloincisiva: Sutura m axiloincisiva Sutura nasoincisiva: Sutura nasoincisiva Sutura nasom axillaris: Sutura nasomaxilar
115
CABALLO
Figura 110
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Os frontale: Hueso frontal Os nasale: Hueso nasal Os lacrm ale: Hueso lagrimal Os zygom aticum: Hueso cigomtico Muxilla: Maxilar Os incisivum: Hueso incisivo Vomer: Vmer Processus zygomaticus ossis frontalis: Apfisis
cigomtica del hueso frontal
17. 18. I,
Orbita: rbita Choana dextra: Coana derecha Dens incisivus superior I: Primer diente incisi
vo superior
Incisura nasoincisiva: Incisura nasoincisiva Canalis interincisivus: Canal interincisivo Crista facia lis: Cresta facial Ramus m an dibulae: Rama mandibular Incisura vasorum facialiu m : Incisura de los va
sos faciales
\
I3
116
CABALLO
Figura 111
1. 2. 3. 4. 5.
Condylus occipitalis: Cndilo occipital Foram en m agnum : Agujero magno Processus coronoideus m an dibulae: Apfisis co-
Foram en m axillare: Agujero maxilar Hamulus pterygoideus: Gancho pterigoideo Foram en palatinum cau dale: Agujero palatino
caudal
ronoides de la mandbula 6. Arcus zygom aticus: Arco cigomtico Processus condylaris m an dibulae: Apfisis 7-8 condilar de la mandbula 7. Caput m an dibulae: Cabeza de la mandbula
Angulus m enta lis: ngulo mentoniano Angulus m an dibulae: ngulo mandibular Fissura palatin a: Fisura palatina Processus palatinus m axillae: Apfisis palati
na del maxilar
117
CABALLO
Figura 112
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24.
Crista nu chae: Cresta de la nuca Crista sagittalis externa: Cresta sagital externa Os parietale: Hueso parietal Pars squam osa ossis tem poralis: Parte escamo
sa del temporal
Linea tem poralis: Lnea temporal Os fron tale: Hueso frontal Foram en supraorbitale: Agujero supraorbitario Os lacrm ale: Hueso lagrimal Os zygom aticum : Hueso cigomtico Os n asale: Hueso nasal M axilla: Maxilar Os incisivum: Hueso incisivo Processus zygomaticus ossis tem poralis: Apfi
sis cigomtica del temporal Orbita: rbita
Foram en infraorbitale: Agujero infraorbitario Canalis interincisivus: Canal interincisivo Sinus frontalis: Seno frontal Lam ina lectora ossis ethm oidalis: Lmina tectoria del hueso etmoides Sinus conchofrontalis: Seno conchofrontal
Sinus m axillaris cau dalis: Seno m axilar caudal Sinus m axillaris rostralis: Seno maxilar rostral Fissura palatin a: Fisura palatina
118
CABALLO
Crneo. Vista de la superficie dorsal. Se han sealado en color los contornos seos
Figura 113
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. Os occipitale: Hueso occipital Os nterparietale: Hueso interparietal
Os parietale: Hueso parietal Os tem porale: Hueso temporal Os frontale: Hueso frontal Os nasale: Hueso nasal Os lacrm ale: Hueso lagrimal Os zygom aticum: Hueso cigomtico M axilla: Maxilar Os incisivum: Hueso incisivo Sutura sagittalis: Sutura sagital Sutura interfrontalis: Sutura interfrontal Sutura internasalis: Sutura internasal Sutura lam bdoidea: Sutura lambdoidea Sutura squam osa: Sutura escamosa Sutura coronalis: Sutura coronal Sutura squam osofrontalis: Sutura escamofrontal Sutura tem porofrontalis: Sutura temporofrontal Sutura frontonasalis: Sutura frontonasal Sutura nasolacrim alis: Sutura nasolagrimal Sutura frontolacrim alis: Sutura frontolagrimal Sutura lacrim ozygom atica: Sutura lacrimocigomtica
Sutura lacrmomaxillaris: Sutura lacrimomaxilar Sutura nasom axillaris: Sutura nasomaxilar Sutura nasoincisiva: Sutura nasoincisiva
119
CABALLO
Figura 114
1. 2. 3. 4. 5. B. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33.
Foram en m agnum : Agujero magno Condylus occipitalis: Cndilo occipital Pars basilaris ossis occipitales: Parte basilar
del hueso occipital
Processus muscularis: Apfisis muscular Canalis ni. hypoglossi: Canal del nervio hipogloso
Foram en lacerum : Agujero rasgado Pars petrosa ossis tem poralis: Parte petrosa del
hueso temporal
Processus styloideus: Apfisis estiloides Fossa m andibularis: Fosa mandibular Processus retroarticularis: Apfisis retroarticular
Tuberc.ulum articulare: Tubrculo articular Foram en alare cau dale: Agujero alar caudal Foram en ethm oidale: Agujero etmoidal Os pterygoideum : Hueso pterigoides Vomer: Vmer Lam ina perpendicularis ossis palatini: Lmina
perpendicular del hueso palatino
Fissura palatin a: Fisura palatina Dens caninus: Diente canino Os incisivum: Hueso incisivo Canalis interincisivus: Canal interincisivo Foram en palatinum m ajus: Agujero palatino
mayor
120
CABALLO
Figura 115
1. 2. 2 . Os occipitale: Hueso occipital Pars squam osa ossis tem poralis: Parte escamo sa del hueso temporal
Pars tym panica et pars petrosa ossis tem pora lis: Partes timpnica y petrosa del hueso tem
poral
3. 3 . 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.
Os pterygoideum : Hueso pterigoides Vomer: Vmer Os palatinum : Hueso palatino Os zygom aticum: Hueso cigomtico M axilla: Maxilar Os frontale: Hueso frontal Os incisivum: Hueso incisivo Sutura occipitom astoidea: Sutura occipitom astoidea
Fissura petrosqu am osa: Fisura petroescamosa Sutura squamosofrontalis: Sutura escamofrontal Sutura tem porofrontalis: Sutura temporofrontal Sutura sphenofrontalis: Sutura esfenofrontal Sutura tem porozygom atica: Sutura temporocigomtica
Sutura pterygopalatina: Sutura pterigopalatina Sutura p a latom axil la ris .Su tu ra palatomaxilar Sutura zygom aticom axillaris: Sutura cigomati-
comaxilar 23. 26. Sutura palatina m edian a: Sutura palatina media 23.
Sutura palatina m edian a (ossium palatinorum): Sutura palatina media (de los huesos pa
latinos)
Sutura sphenopalatin a: Sutura esfenopalatina Sutura palatina m edian a (maxillarum et o s sium incisivorum): Sutura palatina media (de
los huesos m axilares e incisivos) 27. 28. Suturae m axilloincisivae: Suturas maxiloincisivas
121
CABALLO
Figura 116
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10, 12. 13.
Porus acusticus exterrtus: Poro acstico externe Processus paracondylaris: Apfisis paracondilan Processus styloideus: Apfisis estiloides Tym panohyoideum : Timpanohioides Stylohyoideum : Estilohioides Lig. laterale: Ligamento lateral Capsula articularis: Cpsula articular 11. Lig. cau dale: Ligamento caudal Discus articularis: Disco articular Capul m an dibulae: Cabeza de la mandbula
122
CABALLO
Figura 117
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Ai. incisivus inferior: Msculo incisivo inferior 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24.
25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39.
M. orbicularis oris: Msculo orbicular de la boca Ai. levator labii superioris: Msculo elevador
del labio superior Ai. levator nasolabialis: Msculo elevador na solabial Ai. caninus: Msculo canino Ai. zygom aticus: Msculo cigomtico iVi. zygom aticobuccalis (var.): Msculo cigomaticobucal (variable)
Ai. obliquus capitis cranialis: Msculo oblicuo craneal de la cabeza Ai. sem ispinalis capitis: Msculo semiespinal de la cabeza Ai. obliquus capitis caudalis: Msculo oblicuo caudal de la cabeza
msculo buccinador 10. Ai. depressor labii inferioris: Msculo depresor del labio inferior 10. Tendo mi. depressoris labii inferioris: Tendn del msculo depresor del labio inferior 11. 12.
M. cutaneus fa ciei: Msculo cutneo de la cara Pars caudalis mi. lateralis nasi: Parte caudal
del msculo lateral de la nariz
Pars occipitom andibularis mi. digastrici: Parte occipitom andibular del msculo digstrico
Ai. occipitohyoideu s: Msculo occipitohioideo Ai. stylohyoideus: Msculo estilohioideo
123
CABALLO
Msculos de la lengua y de la cavidad farngea. Vista desde la izquierda. Se ha extirpado la mitad izquierda de la mandbula con el masetero
Figura 118
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24.
M. hyoglossus: Msculo hiogloso A. styloglossus: Msculo estilogloso Ai. genioglossus: Msculo geniogloso A. geniohyoideus: Msculo genihioideo Pars caudalis mi. m ylohyoidei: Parte caudal
del msculo m ilohioideo
25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36.
Ai. sem ispin alis capitis: Msculo semiespirL de la cabeza Af. obliquus capitis caudalis: Msculo oblicL caudal de la cabeza
Tendo mi. longissimus atlantis: Tendn d msculo longsimo del atlas M. longus capitis: Msculo largo de la cabez: Esophagus: Esfago Glandula thyroidea: Glndula tiroides T rachea: Trquea Lingua: Lengua M andibula: Mandbula Stylohyoideum : Estilohioides T hyrohyoideum : Tirohioides Diverticulum tubae auditivae: Divertculo de
trompa auditiva
M. palatopharyngaus et m. pterygopharyngeus:
Msculos palatofarngeo y pterigofaringeo
124
CABALLO
Plano profundo de los msculos de la lengua y de la cavidad farngea. Vista desde la izquierda. Se ha extirpado la mitad izquierda de la mandbula con el msculo masetero, junto con los msculos superficiales de la cavidad farngea
Figura 119
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Ai. tem poralis: Msculo temporaJ Ai. occipitohyoideu s: Msculo occipitohioideo 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. Ai. genioglossus: Msculo geniogloso Ai. geniohyoideus (dexter): Msculo genihioideo (derecho) Ai. ceratohyoideus: Msculo ceratohioideo Ai. thyrohyoideus: Msculo tirohioideo Ai. cricoarytenoideus dorsalis: Msculo cricoaritenoideo dorsal Ai. cricothyroideus: Msculo cricotiroideo Ai. obliquus capitis cranialis: Msculo oblicuo craneal de la cabeza Ai. sem ispinalis capitis: Msculo semiespinal de la cabeza Ai. obliquus capitis cau dalis: Msculo oblicuo caudal de la cabeza Ai. longus capitis: Msculo largo de la cabeza 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34.
U ngua: Lengua P apilla foliata: Papila foliada Tonsilla palatina: Tonsila palatina Esophagus: Esfago Glandula thyroidea: Glndula tiroides T rachea: Trquea Stylohyoideum : Estilohioides Processus lingualis: Apfisis lingual Ceratohyoideum : Ceratohioides Thyrohyoideum : Tirohioides Cartlago thyroidea: Cartlago tiroides Cartlago tricoid ea: Cartlago cricoides Diverticulum tubae auditvae: Divertculo de la
trompa auditiva
125
CABALLO
Diseccin de la cabeza y parte adyacente del cuello. Vista desde la izquierda. Primer plano
Figura 120
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. M. levator nasolabialis: Msculo elevador nasolabial Ai. canirtus: Msculo canino Pars dorsalis mi. lateralis nasi: Parte dorsal del msculo lateral de la nariz Ai. levator labii superoris: Msculo elevador del labio superior Ai. dilatator naris apicalis: Msculo dilatador apical de la nariz Ai. zygom aticus: Msculo cigomtico 15. 16. 17. 18. Ai. interscutularis: Msculo interescutular Pars frontalis mi. frontoscutularis: Parte frontal del m sculo frontoescutular 34. 35. 36. 37.
V. m axillaris: Vena maxilar V. linguofacialis: Vena linguofacial V. auricularis caudalis: Vena auricular caudal Ramus m assetericu s a. carotidis externae. v. m asseterica ventralis: Rama m asetrica de
la arteria cartida externa, vena masetrica ventral
19, 20, 21. Ai. brachiocephalicu s: Msculo braquioceflico 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. Ai. sternocephalcus: Msculo esternoceflico Ai. om ohyoideu s et m. sternohyoideus: Mscu los omohioideo y estem ohioideo
38.
Ramus transversus fa c iei ni. auriculotem poralis: Ramo transverso de la cara del nervio auri
culotemporal
39.
Ramus com m unicans ni. auriculotem poralis a d n. facia lem : Ramo comunicante del nervio
auriculotemporal al nervio facial N. facia lis: Nervio facial
A. et v. facia lis: Arteria y vena faciales Ductus parotideus: Conducto parotdeo A. labialis inferior: Arteria labial inferior A. et v. lateralis nasi: Arteria y vena laterales
de la nariz
N. auricularis magnus: Nervio auricular mayor N. transversus colli: Nervio transverso del
cuello
A. labialis superior: Arteria labial superior A. et v. angularis oculi: Arteria y vena angula
res del ojo
126
CABALLO
Diseccin de la cabeza y de la parte adyacente del cuello. Vista desde la izquierda. Segundo plano
Figura 121
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Ai. levator n asolabialis: Msculo elevador na solabial Ai. caninus: Msculo canino Ai. levator labii superioris: Msculo elevador del labio superior 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32.
V. auricularis caudalis: Vena auricular caudal N. facia lis: Nervio facial A. et v. transversa faciei, ramus transversus fa ciei ni. auriculotem poralis: Arteria y vena trans versas de la cara, ramo transverso de la cara del nervio auriculotemporal N. aurculopalpebralis: Nervio auriculopalpebral
37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50.
N. frontalis: Nervio frontal N. lacrim alis: Nervio lagrimal A., v. et n. bu ccalis: Arteria, vena y nervio bu
cales
V. ugularis: Vena yugular N. cervicalis II: Segundo nervio cervical N. auricularis magnus: Nervio auricular mayor V. m axillaris: Vena maxilar V. linguofacialis: Vena linguofacial Ramus ventralis ni. accessorii: Ramo ventral
del nervio accesorio
llam us m an dibulae: Rama mandibular Pars profunda mi. m asseteris: Parte profunda
del msculo masetero
A. lateralis nasi: Arteria lateral de la nariz Glandula parotis: Glndula partida Glandula m andibularis: Glndula mandibular
127
CABALLO
Diseccin de la cabeza y de la parte adyacente del cuello. Vista desde la izquierda. Tercer plano
Figura 122
1. 2. 3.
M. geniohyoideus: Msculo genihioideo Pars rostralis mi. m ylohyoidei: Parte rostral del
msculo m ilohioideo
34.
Truncus vagosympathicus, a. carotis com nur nis, v. occipitalis: Tronco vagosimptico, arte=
ria cartida comn, vena occipital
35. 36. 37. 38. 39. 39'. 40. 41. 42. 43. 44.
4. 5. Hnmi nasales extem i: Ramos nasales externos 6. Ramus labialis superior: Ramo labial superior 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
V. jugularis: Vena yugular V. m axillars: Vena maxilar Snus v. m axillars: Seno de la vena maxilar M. sem ispnalis capits: Msculo sem iespinaL
de la cabeza
M andbula: Mandbula
N. m ylohyoideus: Nervio m ilohioideo
Gingiva: Enca M. m asseter: Msculo masetero V. profunda fa ciei: Vena profunda de la cara Pars m olaris mi. buccinatoris: Parte molar del
msculo buccinador V. bu ccalis: Vena bucal N. lingualis, v. dorsalis linguae: Nervio lingual, vena dorsal de la lengua
A. et v. transversa fa ciei, ramus transversus fa ciei ni. auriculotem porals: Arteria y vena
transversas de la cara, ramo transverso de la cara del nervio auriculotemporal
28.
Ramus profundus ni. lingualis, ductus m andibularis: Ramo profundo del nervio lingual,
conducto mandibular
17. 18.
M. sternocephalcus: Msculo estem oceflico Ramus dorsalis ni. accessori: Ramo dorsal de
nervio accesorio
128
CABALLO
Seccin sagital a travs de la cabeza. Seccin a varios milmetros a la izquierda del plano medio. Vista desde la izquierda
Figura 123
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Squam a occipitalis: Escama del occipital Pars basilars ossis occipitalis: Parte basilar del
hueso occipital
Rugae palatin ae: Rugosidades del paladar Lingua: Lengua M. genioglossus: Msculo geniogloso M. geniohyoideus: Msculo genihioideo Fibrae longitudinales su perficiales mi. lingualis proprii: Fibras longitudinales superficiales
del msculo propio de la lengua
47'. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60.
M. longus capitis: Msculo largo de la cabeza M. cricoarytenoideus dorsalis: Msculo cricoaritenoideo dorsal
7.
8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23.
Os nasale: Hueso nasal Os incisivum: Hueso incisivo Lam ina horizontalis ossis palatini: Lmina ho
rizontal del hueso palatino M andbula: Mandbula A rras dorsalis atlantis: Arco dorsal del atlas
29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47.
M. m ylohyoideus: Msculo m ilohioideo Lnn. m andibulares: Linfondulos mandibulares M. hyoepiglotticus: Msculo hioepigltico M. sternohyoideus et m. om ohyoideu s: Mscu
lo esternohioideo y msculo omohioideo Cartlago epiglottica: Cartlago epigltico Cartlago thyroidea: Cartlago tiroides
Arcus ventralis atlantis: Arco ventral del atlas Os hyoideum : Hueso hioides Labium inferius: Labio inferior Labium superius: Labio superior M. dilatator naris apicalis: Msculo dilatador
apical de la nariz
Palatum m olle: Paladar blando Operculum: Oprculo Ostium pharyngeum tubae: Orificio de la trom
pa farngea
Sinus sagittalis: Seno sagital Sinus rectus: Seno recto F acies m edialis hem ispherii: Cara medial del
hemisferio
Cavum pharyngis: Cavidad farngea Choana: Coana Fornix pharyngis: Fm ix farngeo Arcus palatopharyngeus: Arco palatofarngeo Septum diverticulorum: Septo interdiverticular M. arytenodeus transversus: Msculo aritenoideo transverso
A. corporis callosi: Arteria del cuerpo calloso Corpus callosum , fornix et septum telencephali (pellucidum ): Cuerpo calloso, fm ix y septo
del telencfalo (pelcido)
Dentes incisivi: Dientes incisivos A. incisiva: Arteria incisiva Septum nasi: Septo de la nariz Plexus venosi n asales: Plexo venoso nasal Tnica m ucosa et plexus venosi palati: Tnica
mucosa y plexo venoso palatino
M esencephalon: Mesencfalo M edulla oblongata: Mdula oblongada Sinus cavernosus et a. carotis interna: Seno ca
vernoso y arteria cartida intem a A. basilaris cerebri: Arteria basilar del cerebro Cerebellum : Cerebelo
Ventriculus laryngis: Ventrculo larngeo Plica vocalis: Pliegue vocal Arcus cartilagnis cricoideae: Arco del cartla
go cricoides
129
CABALLO
Seccin sagital a travs de la cabeza, plano medio. Se han extirpado el septo nasal, la divisin entre los senos areos, parte de los turbinales y la lengua. Vista desde la izquierda
Figura 124
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24.
Sinus frontalis: Seno frontal Squam a occipitales: Escama del occipital Pars basilars ossis occipitalis: Parte basilar del
hueso occipital
Plica basalis: Pliegue basal Palatum durum: Paladar duro Palatum m olle: Paladar blando Radix linguae: Raz de la lengua Glandula sublingualis. ductus m andibularis. v. profunda linguae: Glndula sublingual, con
ducto mandibular, vena profunda de la lengua N. hypoglossus: Nervio hipogloso Vestibulum bu ccale: Vestbulo bucal
46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67.
Meatus nasi ventralis: Meato nasal ventral Meatus nasi dorsalis: Meato nasal dorsal Cavum pharyngs: Cavidad farngea Operculum: Oprculo Ostium pharyngeum tubae: Orificio de la trom
pa farngea
Os nasale: Hueso nasal Os incisvum: Hueso incisivo M andbula: Mandbula Arcus dorsalis atlants: Arco dorsal del atlas Arcus ventralis atlants: Arco ventral del atlas Bashyoideum : Basihioides Labium superus: Labio superior Labium inferius: Labio inferior M. orbcularis ors: Msculo orbicular de la
boca
30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45.
M. m ylohyoideus, n. lingualis: Msculo milohioideo, nervio lingual Lnn. m an dibu lares: Linfondulos m andibu lares
Ventriculus laryngis: Ventrculo larngeo Plica vocalis: Pliegue vocal Diverticulum tubae auditvae: Divertculo de la
trompa auditiva
M. hyoepiglotticus: Msculo hioepigltico Cartlago epiglottica: Cartlago epigltico Cartlago thyrodea: Cartlago tiroides Cartlago cricoidea: Cartlago cricoides M. sternohyoideus et m. om ohyodeu s: Mscu
los estem ohioideo y omohioideo
Stylohyodeum : Estilohioides Esophagus: Esfago Funiculus nu chae: Funculo de la nuca M. rectus capitis dorsalis: Msculo recto dorsal
de la cabeza
Sinus conchofrontals: Seno conchofrontal Septum sinuum conchalum : Septo del seno
conchofrontal
M embrana atlantooccipitalis ventralis: Mem brana atlantooccipital ventral Spatium intermusculare: Espacio intermuscular M. longus captis: Msculo largo de la cabeza Facies m edials hem spheri: Cara medial del
hemisferio
M. incisivus inferior: Msculo incisivo inferior Cartlago alaris: Cartlago alar A. incisiva: Arteria incisiva Concha nasalis dorsalis: Concha nasal dorsal Concha nasalis ventralis: Concha nasal ventral Plica recta: Pliegue recto Plica alaris: Pliegue alar
Meatus nasi m edus: Meato nasal medio Labyrnthus ethm oidalis: Laberinto etmoidal
130
CABALLO
Figura 125
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.
Septum nasi: Septo de la nariz Os incisivum : Hueso incisivo M andbula: Mandbula Concha nasalis dorsalis: Concha nasal dorsal Concha nasalis ventralis: Concha nasal ventral Labyrnthus ethm oidalis: Laberinto etmoidal Palatum m olle: Paladar blando Rugae palatn ae: Rugosidades del paladar Glandula sublingualis polystom atica: Glndula
sublingual polistomtica M. m ylohyoideus: Msculo m ilohioideo V. dorsalis linguae: Vena dorsal de la lengua jV. lingualis: Nervio lingual
18. 19.
28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45.
20.
Stylohyoideum : Estilohioides M. ceratohyoideus: Musculo ceratohioideo Thyrohyoideum: Tirohioides B asihyoideum : Basihioides Pars occipitom andibularis mi. digastrici: Parte
occipitom andibular del musculo digstrico
V. linguofacialis: Vena linguofacial A. et v. facia lis: Arteria y vena faciales F a d e s m edialis hem ispherii: Cara medial del
hemisferio
A. carotis comm unis, v. occipitalis: Arteria cartida comn, vena occipital V. jugularis: Vena yugular A. occipitalis: Arteria occipital
Cerebellum : Cerebelo M edulla oblongata: Mdula oblongada Labium superius: Labio superior Meatus nasi dorsalis: Meato nasal dorsal Meatus nasi m edius: Meato nasal medio Meatus nasi ventralis: Meato nasal ventral Plica recta: Pliegue recto Plica alaris: Pliegue alar Plica basalis: Pliegue basal
131
CABALLO
Topografa esqueltica de las arterias de la cabeza. Dibujado a partir de una muestra sometida a corrosin
Figura 126
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
A. carotis com m unis: Arteria cartida comn A. thyroidea cranialis: Arteria tiroidea craneal A. pharyngea ascen den s: Arteria farngea ascen
dente
A. A. A. A.
laryngea cranialis: Arteria larngea craneal occipitalis: Arteria occipital m enngea caudalis: Arteria menngea caudal condylaris: Arteria condilar Humus occipitalis a. occipitalis: Rama occipital
de la arteria occipital
A. carotis interna: Arteria cartida interna Ramus glandularis: Rama glandular A. carotis externa: Arteria cartida externa Ramus m assetericus: Rama masetrica A. auricularis caudalis: Arteria auricular caudal Ramus parotideus: Rama parotdea Ramus auricularis lateralis et intermedius:
Rama auricular intermedia y lateral A. auricularis profunda: Arteria auricular pro
20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31.
transversa faciei: Arteria transversa de la cara bu ccalis: Arteria bucal suprnorbitalis: Arteria supraorbitaria m alaris: Arteria malar facia lis: Arteria facial A. labialis inferior: Arteria iabial inferior A. labialis superior: Arteria labial superior A. lateralis nasi: Arteria lateral de la nariz A. dorsalis nasi: Arteria dorsal de la nariz A. angularis oculi: Arteria angular del ojo A. infraorbitalis: Arteria infraorbitaria A. incisiva: Arteria incisiva
A. A. A. A. A.
132
CABALLO
Topografa esqueltica de las arterias de la cabeza. Vasos profundos. Vista desde la izquierda. Dibujado a partir de una muestra sometida a corrosin
Figura 127
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
A. carotis com m unis: Arteria cartida comn A. thyroidea cranialis: Arteria tiroidea craneal A. pharyngea ascen den s: Arteria farngea as
cendente
15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28.
29. 30.
A. laryngea cranialis: Arteria larngea craneal A. occipitalis: Arteria occipital A. m enngea caudalis: Arteria menngea cau
dal
A. lingualis: Arteria lingual A. facia lis Idextra): Arteria facial (derecha) Rami dorsalis linguae: Ramas dorsales de la
lengua
A. alveolaris inferior: Arteria alveolar inferior Ramus a. m axillaris a d tubam auditivam et a d m. tensorem et m. levatorem veli palatini: Rama
de la arteria maxilar a la trompa auditiva y a los msculos tensor y elevador del velo del paladar
Ramus glandularis: Rama glandular A. carotis interna: Arteria cartida interna A. carotis externa: Arteria cartida externa Ramus m assetericus: Rama masetrica Ramus pterygoideus: Rama pterigoidea A. auricularis caudalis: Arteria auricular cau
dal
A. sublingualis: Arteria sublingual A. facia lis (sinistra): Arteria facial (izquierda) A. labialis superior: Arteria labial superior A. lateralis nasi: Arteria lateral de la nariz A. dorsalis nasi: Arteria dorsal de la nariz A. angularis oculi: Arteria angular del ojo A. infraorbitalis: Arteria infraorbitaria A. m entalis: Arteria mentoniana A. tem poralis superficialis: Arteria temporal
superficial
Ramus pterygoideus: Rama pterigoidea A. tem poralis profunda cau dalis: Arteria tem
poral profunda caudal
37. A. m alaris: Arteria malar 38. A. infraorbitalis: Arteria infraorbitaria 39 . Rami orbitales a. ophtalm icae externae: Ramas orbitarias de la arteria oftlmica externa
133
CABALLO
27
Figura 128
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Os n asale: Hueso nasal Os fron tale: Hueso frontal Sinus frontalis: Seno frontal Cavum cranii: Cavidad craneal Concha nasalis dorsalis: Concha nasal dorsal Concha nasalis m edia: Concha nasal media Labyrinthus ethm oidalis: Laberinto etmoidal Os con chae nasalis ventralis: Hueso de la con
cha nasal ventral
Canalis interincisivus: Canal interincisivo Meatus nasi dorsalis: Meato nasal dorsal Meatus nasi m edius: Meato nasal medio Meatus nasi ventralis: Meato nasal ventral Processus palatinus m axillae: Apfisis palati
na del maxilar
Hamulus pterygoideus: Gancho del pterigoides Sinus sphenopalatinus: Seno esfenopalatino Foram en sphenopalatinum : Agujero esfenopa
latino
Dentes incisivi: Dientes incisivos Dens caninus: Diente canino Dentes prem olares: Dientes premolares Dentes m olares: Dientes molares
134
CABALLO
Seccin mediosagital a travs del crneo despus de haber extirpado los cornetes. Vista desde la derecha
Figura 129
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.
Os rtasale: Hueso nasal Os frontale: Hueso frontal Sinus frontalis: Seno frontal Cavum cranii: Cavidad craneal Concha nasalis dorsalis: Concha nasal dorsal Crista galli: Crista galli Concha nasalis m edia: Concha nasal media Endoturbinale VI: Sexto endoturbinado Sinus conchofrontalis: Seno conchofrontal Canalis infraorbitalis: Canal infraorbitario Sinus m axillaris caudalis: Seno maxilar caudal Sinus m axillaris rostralis: Seno maxilar rostral Sinus con ch ae nasalis ventralis: Seno de la
concha nasal ventral
14.
Sinus m axillaris caudalis 1apertura sinus sphenoidalis): Seno maxilar caudal (abertura del
seno esfenoidal)
Tuber m axillae: Tubrculo del maxilar Corpus ossis incisivi: Cuerpo del hueso in ci
sivo
Canalis interincisivus: Canal interincisivo Processus nasalis ossis incisivi: Apfisis nasal
del hueso incisivo
C analis lacrim alis: Canal lagrimal Sulcus lacrim alis: Surco lagrimal Foram en sphenopalatinum : Agujero esfenopalatino
Sinus sphenopalatinus: Seno esfenopalatino Hamulus pterygoideus: Gancho del pterigoides Vomer: Vmer
135
CABALLO
Figura 130
1. 2. 3. 4. 5. 6.
10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23.
Os zygom aticum: Hueso cigomtico M axilla: Maxilar Lam ina perpendiculars ossis palatini: Lmina
perpendicular del hueso palatino
Fossa sacci lacrim alis: Fosa del saco lagrimal Fossa mi. obliqui ventralis bulbi: Fosa del ms
culo oblicuo ventral del globo ocular Fovea trochlears: Fosita troclear Foram en supraorbitale: Agujero supraorbitario
Foram en alare cau dale: Agujero alar caudal Linea tem poralis: Lnea temporal Protuberantia occipitalis externa: Protuberan
Os basisphen oidale (6a, corpus ossis basisphenoidalis; 6b, a la ossis basisphenoidalis; 6c, pro cessus pterygoideus): Hueso basiesfenoides (6a.
cuerpo del hueso basiesfenoides; 6b, ala del hue so basiesfenoides: 6c, apfisis pterigoides) Os tem porale (7a, pars squam osa; 7b, processus
cia occipital externa 27. Crista nu chae: Cresta de la nuca 28, 29. Orificia externa m eatus tem poralis: Orifi cios externos del meato temporal 28. Orificia tem poralia: Orificios temporales 29. Foram en retroarticulare: Agujero retroarticular 30. Crista tem poralis: Cresta temporal 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37.
7.
zygomaticus: 7c, processu s m astoideus; 7d, pars tympanica): Hueso temporal (7a, parte escam o
sa; 7b, apfisis cigomtica; 7c. apfisis mastoi8. 9. des; 7d, parte timpnica) Os paretale: Hueso parietal Os occipitale (9a, pars basilaris: 9b, squam a o c cipitalis): Hueso occipital (9a, parte basilar; 9b, escama occipital)
Processus styloideus: Apfisis estiloides Processus musculars: Apfisis muscular Synchondrosis sphenooccipitalis: Sincondrosis
esfenooccipital
Fissura orbitalis: Fisura orbitaria Foram en alare rostrale: Agujero alar rostral Tuberculum articulare: Tubrculo articular Processus retroarticularis: Apfisis retroarticular Foram en alare pan'um: Agujero alar pequeo
136
CABALLO
Se ha extirpado el arco cigomtico para exponer las regiones orbitaria y temporal. Vista de la superficie izquierda
Figura 131
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Os fron lale: Hueso frontal Os lacrm ale: Hueso lagrimal Os zygomatcum: Hueso cigomtico M axlla: Maxilar Lam ina perpendicularis ossis palatini: Lmina
perpendicular del hueso palatino
10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27.
28. 29.
Fossa sacci lacrim alis: Fosa del saco lagrimal Fossa mi. obliqui ventralis bulbi: Fosa del ms
culo oblicuo ventral del globo ocular
Os basisphen oidale et os presphen oidale (6a, corpus ossis basispben oidalis; 6b, ala ossis presphen oidalis; 6c, processus pterygoideus: 6d, ala ossis basisphenoidalisl: Huesos basiesfenoides y preesfenoides (6a, cuerpo del hueso basiesfenoides; 6b, ala del hueso preesfenoides; 6c, apfisis pterigoides; 6d, ala del hueso basiesfenoides)
7.
Os tem porale (7a, pars squam osa; 7b, processus zygomaticus; 7c, processus m astoideus; 7d, pars tym panica): Hueso temporal (7a, parte escamo
sa; 7b, apfisis cigomtica; 7c, apfisis mastoides; 7d, parte timpnica)
Fovea trochlears: Fosita troclear Sinus frontalis: Seno frontal Sinus m axillaris caudalis: Seno maxilar caudal Crista orbitotem poralis: Cresta orbitotemporal Foram en ethm oidale: Agujero etmoidal Canalis opticus: Canal ptico Fissura orbitalis: Fisura orbitaria Foram en alare rostrale: Agujero alar rostral Foram en m axillare: Agujero maxilar Foram en spbenopalatinum : Agujero esfenopalatino
30. Processus m uscularis: Apfisis muscular 31. Processus styloideus: Apfisis estiloides 32. Foram en lacerum : Agujero rasgado 33, 42. Orificia externa m eatus tem poralis: Orifi cios externos del meato temporal 33. Foram en retroarticulare: Agujero retroarticular 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42.
Porus acusticus externus: Poro acstico externo Sulcus a. m eningeae caudalis: Surco para la
arteria menngea caudal Crista tem poralis: Cresta temporal
8. 9.
Os parietale: Hueso parietal Os occipitale (9a, pars basilaris; 9b, squam a o c cipitalis): Hueso occipital (9a. parte basilar; 9h.
escama del occipital)
Foram en alare parvum : Agujero alar pequeo Crista infratem poralis: Cresta infratemporal Foram en alare cau dale: Agujero alar caudal Sulcus ni. canalis pterygoidei: Surco para el
nervio del canal pterigoideo
Linea tem poralis: Lnea temporal P rocessus paracon dylaris: Apfisis paracondilar
Condylus occipitalis: Cndilo occipital Orificia tem poralis m eatus tem poralis: Orifi
cios temporales del meato temporal
137
CABALLO
Figura 132
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Squam a frontalis: Escama del frontal F acies interna ossis frontalis: Cara interna del
hueso frontal
11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.
Crista galli: Crista galli Fossa piriform is: Fosa piriforme Canalis opticus: Canal ptico Incisura spinosa foram inis laceri: Incisura es
pinosa del agujero rasgado
Im pressio verm ialis: Impresin del vermis Canalis ni. bypoglossi: Canal del nervio hipogloso
Os parietale: Hueso parietal Squam a occipitalis: Escama del occipital Protuberantia occipitalis interna: Protuberan
cia occipital interna
Foram en magnum: Agujero magno Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar Sinus sphen oidalis: Seno esfenoidal Processus m uscularis: Apfisis muscular Synchondrosis sphenooccipitalis: Sincondrosis
esfenooccipital 29. 30. Foram en jugulolacerum : Agujero yugulorrasgado 29. Foram en lacerum : Agujero rasgado 30. 31. 32.
Crista parts petrosae: Cresta de la parte petrosa Fossa cerebellaris: Fosa cerebelosa Meatus acusticus internus: Meato acstico in
terno
Foram en jugulare: Agujero yugular Sulcus sinus transversi: Surco del seno trans
verso
138
CABALLO
Venas de a duramadre y de la cavidad orbitaria. Visin sagital media del encfalo y sus cubiertas. Se han extirpado la porcin dorsal izquierda del crneo y el arco cigomtico. (Segn Dennstedt.)
Figura 133
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
Sinus frontalis: Seno frontal Processus tem poralis ossis zygom atici: Apfi
sis temporal del hueso cigomtico
15. 16.
Ramus periorbitalis v. ophtalm icae externae dorsalis: Rama periorbitaria de la vena oftalmica externa dorsal
Sinus petrosus dorsalis: Seno petroso dorsal Sinus sagittalis: Seno sagital Sinus rectus: Seno recto V. corporis callosi m ajor: Vena mayor del cuer
po calloso
Condylus occipitalis: Cndilo occipital Bulbus oculi: Globo ocular Glandula lacrim alis: Glndula lagrimal M. rectus bulbi lateralis: Msculo recto lateral
del globo ocular
V. profunda fa ciei: Vena profunda de la cara V. ophtalm ica externa ventralis: Vena oftlmi
ca externa ventral
V. cerebralis dorsalis: Vena cerebral dorsal Sinus petrosus ventralis: Seno petroso ventral V. em issaria foram inis laceri (v. cerebralis ven tralis): Vena emisaria del agujero rasgado (vena
cerebral ventral)
31. V. cerebri m agna: Vena cerebral magna 32. Vv. cerebri internae: Venas cerebrales internas 33. V. epiphysis: Vena epifisaria 34, 35. Vv. cerebri dorsales: Venas cerebrales dorsales 36. Cerebellum : Cerebelo 37. 38. 39. 40. 41. 42.
V. ophtalm ica externa dorsalis: Vena oftlmica externa dorsal IV. lacrim ales: Venas lagrimales
V. ethm oidalis: Vena etmoidal V. frontalis: Vena frontal
Sinus petrosus ventralis: Seno petroso ventral Sinus occipitalis ventralis: Seno occipital ventral Sinus transversus sinister: Seno transverso izquierdo
139
CABALLO
Diseccin de las estructuras de la cavidad orbitaria y de la base del crneo. Vista desde la izquierda. (Adaptado de Ellenberger y Baum.)
C om ea: Crnea Bulbus oculi (solera): Globo ocular (esclertica) Glandula lacrm alis: Glndula lagrimal M. obliquus bulbi ventralis: Msculo oblicuo
ventral del globo ocular
32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44.
N. zygom aticus: Nervio cigomtico N. oculom otorus: Nervio oculomotor N. supraorbitalis (frontalis): Nervio supraorbitario (frontal)
21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31.
Periorbita: Perirbita Sinus m axillaris caudalis: Seno maxilar caudal Crista facia lis: Cresta facial Processus zygom aticus ossis frontalis: Apfisis
cigomtica del hueso frontal
A. A. A. A. A. A.
lacrm alis: Arteria lagrimal m alaris: Arteria malar infraorbitalis: Arteria infraorbitaria sphenopalatin a: Arteria esfenopalatina palatina m ajor: Arteria palatina mayor et n. palatinus m inor: Arteria y nervio pala
N. infraorbitalis: Nervio infraorbitario N. sphenopalatin us: Nervio esfenopalatino N. palatinus m ajor: Nervio palatino mayor N. m andibulars: Nervio mandibular N. facia lis: Nervio facial N. vagus: Nervio vago N. glossopbaryngeus: Nervio glosofarngeo N. accessorius: Nervio accesorio N. bypogiossus: Nervio hipogloso A. carotis interna et n. caroticus internus: Ar
teria cartida interna y nervio carotideo in terno
A. m axillaris: Arteria maxilar A. m enngea m edia: Arteria menngea media A. tem poralis profunda caudalis: Arteria tem
poral profunda caudal
tinos menores A. bu ccalis: Arteria bucal N. m axillaris: Nervio maxilar N. ophtalm icus: Nervio oftlmico
45.
Ramus com m unicans (inter n. vagum et n. fa cialem ): Ramo comunicante (entre nervio vago
y nervio facial)
46.
140
CABALLO
Figura 135
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
P alpebra superior: Prpado superior Palpebra inferior: Prpado inferior Cornea: Crnea Camera anterior bulbi: Cmara anterior del globo ocular Iris: Iris
12. 13. 14. 15. 15. 16. 17. 18. 19. 20.
21.
Ai. rectus bulbi dorsalis: Msculo recto dorsal del globo ocular 22. 22. M. retractor bulbi: Msculo retractor del globo ocular 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. Ai. rectus bulbi ventralis: Msculo recto ventral del globo ocular
extraperiorbitale: Cuerpo
adiposo extraperiorbitario
Cavum cranii: Cavidad craneal Ai. obliquus bulbi ventralis: Msculo oblicuo
ventral del globo ocular Ai. obliquus bulbi dorsalis: Msculo oblicuo dorsal del globo ocular Corpus adiposum intraperiorbitale: Cuerpo adiposo intraperiorbitario Sinus maxiUaris: Seno maxilar
10. 11.
141
CABALLO
Paladar
Figura 136
Rugae palatin ae: Rugosidades del paladar R aphe palati: Rafe del paladar Palatum m olle: Paladar blando 3. Dens caninus: Diente canino C. Dens incisivus I: Primer diente incisivo Ir Dens incisivus II: Segundo diente incisivo laDens incisivus III: Tercer diente incisivo hM , Dens m olaris I: Primer diente molar M ,. Dens m olaris II: Segundo diente molar M v Dens m olaris III: Tercer diente molar P.. Dens prem olaris I (dens lupinus, variabilis):
1. 2. Primer diente premolar (diente de lobo, varia ble) P2. P3. P4.
Dens prem olaris II: Segundo diente premolar Dens prem olaris III: Tercer diente premolar Dens prem olaris IV: Cuarto diente premolar
142
CABALLO
T rachea: Trquea Esophagus: Esfago Ai. cricoarytenoideus dorsalis: Msculo cricoaritenoideo dorsal
10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.
M. cricopharyngeus: Msculo cricofarngeo Aim. esophagei longitudinales: Msculos longitudinales del esfago Ai. thyropharyngeus: Msculo tirofarngeo Arcus palatopharyngeus: Arco palatofarngeo Ai. hyopharyngeus: Msculo hiofarngeo F om ix pharyngis (in sectionel: Seccin del frnix farngeo
Palatum m olle: Paladar blando Processus corniculatus: Apfisis corni Plica vocalis: Pliegue vocal Plica aryepiglottica: Pliegue ariepiglt Epiglottis: Epiglotis Tonsilla palatin a: Tonsila palatina Radix linguae: Raz de la lengua Papilla volata: Papila circunvalada Stylohyoideum : Estilohioides Rima glottidis: Hendidura gltica
CABALLO
Cavum tym pani: Cavidad timpnica Caput m allei: Cabeza del martillo Manubrium m allei: Manubrio del martillo Incus: Yunque Os lenticulare: Hueso lenticular Stapes: Estribo Anulus tym panicus: Anillo timpnico M embrana tympani: Membrana timpnica Lam inae o ssea e tym panicae: Lminas seas
timpnicas
12.
13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.
Fenestra vestibuli: Ventana vestibular Fenestra co ch leae: Ventana coclear Canales sem icirculares ossei: Canales sem icir
culares seos
N. vestibulocochlearis: Nervio vestibulococlear M odiolus: Modiolo S cala timpani: Escalera timpnica Lam ina spiralis ossea: Lmina espiral sea Scala vestibuli: Rampa vestibular A m pullae o sseae: Ampolla sea Tuba auditiva: Trompa auditiva Lig. incudis: Ligamento del yunque
143
CABALLO
Seccin transversal de la cabeza a nivel rostral de la cresta facial. Vista de la superficie rostral
M. m ylohyoideus: Msculo m ilohioideo Ramus alveolars superors rostralis ni. infraorbitalis: Ramo alveolar superior rostral del
nervio infraorbitario
A. labialis superior: Arteria labial superior A. et v. profunda linguae: Arteria y vena pro
fundas de la lengua
Rami linguales (superficalis et profundus) ni. linguals: Ramos linguales (superficial y pro
fundo) del nervio lingual
Cartlago septi nas: Cartlago del septo nasal Corpus m axillae: Cuerpo del m axilar Dens prem olars IV superior: Cuarto diente pre
molar superior
M. zygom aticus: Msculo cigomtico Pars m olars mi. buccinatoris: Parte molar del
msculo buccinador
Pars buccalis mi. buccinatoris et m. depressor labii inferioris: Parte bucal del msculo bucci
nador y msculo depresor del labio inferior
N. alveolars inferior: Nervio alveolar inferior G landulae bu ccales: Glndulas bucales Plexus venosi nasales: Plexos venosos nasales Meatus nasi ventralis: Meato nasal ventral Meatus nasi m edius: Meato nasal medio Meatus nasi dorsalis: Meato nasal dorsal Bulla co n ch a e nasalis ventralis: Bulla de la
concha nasal ventral
M. cutaneus fa ciei: Msculo cutneo de la cara M. caninus: Msculo canino Corpus linguae: Cuerpo de la lengua M. hyoglossus: Msculo hiogloso M. genioglossus: Msculo geniogloso Gianduia sublingualis: Glndula sublingual Venter rostralis mi. digastrici: Vientre rostral
del msculo digstrico
Concha nasalis dorsalis: Concha nasal dorsal Concha nasalis ventralis, ductus nasolacrm alis: Concha nasal ventral, conducto nasolagrimal
40. 41.
20.
144
CABALLO
Seccin transversal de la cabeza a nivel del ltimo molar. Vista de la superficie rostral
Figura 140
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.
Sinus m axillaris rostralis: Seno maxilar rostral Sinus m axillaris caudalis: Seno maxilar caudal Sinus conchofrontalis: Seno conchofrontal Choana sinistra: Coana izquierda Meatus nasi ventralis: Meato nasal ventral Meatus nasi m edius: Meato nasal medio Meatus nasi dorsalis: Meato nasal dorsal Cartlago sept nasi: Cartlago del septo de la
nariz
M andbula: Mandbula Crista facialis: Cresta facial Canalis infraorbtalis: Canal infraorbitario A., v. et n. infraorbtalis: Arteria, vena y nervio
infraorbitarios Vomer: Vmer 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39.
Ductus nasolacrm als: Conducto nasolagrimal A. et v. angularis oculi: Arteria y vena angula
res del ojo
Pars m olaris mi. buccinatoris et m. depressor labii inferioris: Parte molar del msculo buccinador y msculo depresor del labio inferior
M. levator labi superioris et m. levator nasolabialis: Msculos elevador del labio superior y
elevador nasolabial
V. profunda fa ciei: Vena profunda de la cara A., v. et n. buccalis: Arteria, vena y nervio bu
cales
M. M. M. M.
genioglossus: Msculo geniogloso hyoglossus: Msculo hiogloso styloglossus: Msculo estilogloso m ylohyoideus: Msculo m ilohioideo Venter rostralis mi. digastrici: Vientre rostral
M. m asseter: Msculo masetero Ai. cutaneus fa cei: Msculo cutneo de la cara Fascia pterygoidea: Fascia pterigoidea Fascia profunda: Fascia profunda Fascia superficialis: Fascia superficial Cavum oris proprium : Cavidad oral Vestibulum bu ccale: Vestbulo bucal
145
CABALLO
Seccin transversal de la cabeza a nivel de la cavidad orbitaria. Vista de la superficie caudal de la seccin
Figura 141
1.
15.
cigomtica del hueso frontal 2. Squam a frontalis: Escama del frontal 3. 3'. Sinus frontalis: Seno frontal 4. Orbita: rbita 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
Pars m olaris mi. buccinatoris et m. depressor labii inferioris: Parte molar del msculo buccinador y msculo depresor del labio inferior
Arcus zygom aticus: Arco cigomtico Sinus m axillaris caudalis: Seno maxilar caudal Labyrinthus ethm oidalis: Laberinto etmoidal M andibula: Mandbula Stylohyoideum : Estilohioides Thyrohyoideum : Tirohioides Setpum nasi (vomer): Septo de la nariz (vmer) Cboana: Coana M. m asseter: Msculo masetero M. pterygoideus m edialis: Msculo pterigoideo
medial
M. ceratohyoideus: Msculo ceratohioideo M. hyoglossus: Msculo hiogloso Mm. om ohyoidei et mm. sternohyoidei: Ms
culos omohioideos y msculos esternohioideos 19. M. thyrohioideus: Msculo tirohioideo 20. Palatum m olle: Paladar blando 20. Tunica m ucosa palati m ollis: Tnica mucosa 21. 22. 23. del paladar blando Radix linguae: Raz de la lengua
M. rectus bulbi dorsalis: Msculo recto dorsal del globo ocular T rochlea: Trclea M. obliquus bulbi ventralis: Msculo oblicuo
ventral del globo ocular
M. orbicularis oculi: Msculo orbicular del ojo M. levator anguli oculi m edialis (m. corrugator supercilii): Msculo elevador del ngulo me
dial del ojo (msculo corrugador superciliar) Aponeurosis epicran ialis: Aponeurosis epicraneal
146
33. 34. 35. 36. 37. 38. 38'. 39. 40. 41. 42.
M. cutaneus fa c iei: Msculo cutneo de la cara Lam ina lateralis fa s cia e profundae: Lmina la teral de la fascia profunda
50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61.
Ductus m andibularis: Conducto mandibular Glandula m andibularis: Glndula mandibular A. facialis: Arteria facial V. lingualis: Vena lingual Lnn. m andibulares: Linfondulos mandibulares Ductus parotideus: Conducto parotdeo V. facia lis: Vena facial Ramus bu ccalis dorsalis ni. facia lis: Ramo bu
cal dorsal del nervio facial
V. profunda fa ciei: Vena profunda de la cara A. m alaris: Arteria malar A. et n. palatinus m ajor: Arteria y nervio pala
tinos mayores 48.
A. lingualis et ram us lingualis ni. glossopharyngei: Arteria lingual y ramo lingual del ner
vio glosofarngeo Ai. hypoglossus: Nervio lpogloso
49.
147
CABALLO
Seccin transversal de la cabeza a nivel de la incisura mandibular. Vista de la superficie caudal de la seccin
Figura 142
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.
Processus zygom aticus ossis tem poralis: Apfisis cigomtica del hueso temporal
Ramus m an dibulae: Rama mandibular Pars squam osa ossis tem poralis: Parte escamo
sa del hueso temporal Ossa parietalia: Huesos parietales
M. stylopharyngeus: Msculo estilofarngeo M. byopharyngeus: Msculo hiofarngeo M. palatopharyngeus: Msculo palatofarngeo M. thyrohyoideus: Msculo tirohioideo Tendo mi. digastrici, m. stylohyoideus: Ten
dn del msculo digstrico, msculo estilohioideo M. interescutularis: Msculo interescutular M. frontoscutularis: Msculo frontoescutular M. cutaneus fa ciei: Msculo cutneo de la cara
N ucleus caudatus: Ncleo caudado A. cerebri m edia: Arteria cerebral media Chiasma opticum : Quiasma ptico A. cerebri rostralis: Arteria cerebral rostral Sinus cavernosus: Seno cavernoso N. oculom otorus, n. trochlearis, n. a b d u cer n. ophtalm icus, n. m axillaris: Nervio oculom
tor, nervio troclear, nervio abducens, nervio c tlm ico, nervio maxilar
35.
A. m axillaris. n. buccalis. plexu s venosus su tem poralis: Arteria maxilar, nervio bucal, pL
Stylohyoideum : Estilohioides M. tem poralis: Msculo temporal Pars profunda mi. m asseteris: Parte profunda
del msculo masetero
Falx cerebri: Hoz del cerebro Corpus m edullare hem ispherii: Cuerpo medu
lar del hemisferio
xo venoso subtemporal 3 5. A. tem poralis profunda caudalis: Arteria ter poral profunda caudal 36. A. alveolaris inferior, v. m axillaris: Arteria a 37. 38. veolar inferior, vena maxilar N. alveolaris inferior: Nervio alveolar inferioi Ramus m assetericus v. m axillaris: Rama mas trica de la vena maxilar
148
39. 40.
Sinus sagittalis: Seno sagital A. lingualis, ramus ingualis ni. glossopharyngei: Arteria lingual, rama lingual del nervio glosofaringeo
48. 49.
A. et v. transversa faciei, ram us transversas f a ciei ni. auriculotem poralis: Arteria y vena
transversas de la cara, ramo transverso de la cara del p ern o auriculotemporal N. facia lis: Nervio facial Fascia pharyngea: Fascia farngea
A. facialis: Arteria facial JV. hypoglossus: Nervio hipogloso Capsula glandulae m andibularis: Cpsula de
la glndula mandibular 50. 51. 52. 53.
Septum diverticulorum: Septo del divertculo Epiglottis: Epiglotis Cartlago thyroidea: Cartlago tiroides Cornu rostrale cartilaginis thyroideae: Asta
rostral del cartlago tiroides
Ductus m andibularis: Conducto mandibular Glandula m andibularis: Glndula mandibular Aim. om ohyoidei et mm. sternohyoidei: Mscu
los omohioideos y msculos esternohioideos V. linguofacialis, ductus parotideus: Vena lin guofacial, conducto parotdeo
54.
149
CABALLO
Seccin transversal de la cabeza en la regin del meato auditivo externo (regin parotdea). Vista de la superficie caudal de la seccin
Figura 143
1. 2. Ai. tem porals: Msculo temporal 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26.
27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38.
Cartlago crcoidea: Cartlago cricoides Cartlago trachealis I: Primer cartlago traques Ai. stem ohyoideus et m. om ohyoideu s: M s c l
lo estem ohioideo y msculo omohioideo Cartlago auriculae: Cartlago auricular
Pars occipitom andbularis mi. digastrici: Parte occipitom andibular del msculo digstrico M. rectus capitis ventralis: Msculo recto ven
tral de la cabeza M. longus capitis: Msculo largo de la cabeza Ai. cricopharyngeus: Msculo cricofarngeo Ai. cricoarytenoideus dorsalis: Msculo cricoaritenoideo dorsal
M. stem othyroideus: Msculo esternotiroideo Ai. interscutularis: Msculo interescutular Ai. parietoauriculars: Msculo parietoauricular Ai. scutuloauricularis superficialis: Msculo escutuloauricular superficial M. scutuloauricularis profundus: Msculo escutuloauricular profundo
Glandula parotis: Glndula partida Glandula m andbularis: Glndula m andbula! Ductus m andbularis: Conducto mandibular Ductus parotdeus: Conducto parotdeo V. m axillaris: Vena maxilar V. linguofacialis: Vena linguofacial A. carotis externa: Arteria cartida externa A. carotis interna, n. caroticus internus, n. ve gus: Arteria cartida interna, nervio carotde
interno, nervio vago V. em issaria foram nis laceri, n. glossopharyr
M edulla oblongata: Medula oblongada Plexus choroideu s ventriculi quarti: Plexo coroideo del cuarto ventrculo
39.
E sophagus: Esfago
150
42.
V. cerebralis dorsalis (em issarium m eatus tem poralis): Vena cerebral dorsal (emisaria al meato temporal)
N. glossopharyngeus: Nervio glosofaringeo N. hypoglossus: Nervio hipogloso Lnn. retropharyngei laterales: l.infonodulos retrofarngeos laterales
Stylohyoideum : Estilohioides
CABALLO
Diseccin de la cabeza. Vista ventral. Se han extirpado la fascia superficial y los msculos cutneos
Figura 144
1. 2. 3. 4. 5. 6.
7.
8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.
Gianduia p rolis: Glndula partida V. linguofacialis: Vena linguofacial Ductus parotideus: Conducto parotdeo Pars occipitom andibularis mi. digastrici: Parte
occipitom andibular del msculo digstrico
Ram i m asseterici a. et v. facia lis: Ramas masetricas de la arteria y vena faciales M. m asseter: Msculo masetero A. facia lis: Arteria facial
Lnn. m andibulares: Linfondulos mandibulares A. et v. fa cia lis: Arteria y vena faciales M andbula: Mandbula M. m ylohyodeus: Msculo m ilohioideo M. depressor labi inferiors: Msculo depresor
del labio inferior
152
CABALLO
Topografa esqueltica de las arterias de la cabeza. Vista de la base del crneo Segn una muestra sometida a corrosin
Figura 145
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.
A. basilaris: Arteria basilar A. carotis interna: Arteria cartida interna Ramus a. m axillaris a d tubani auditivam :
Rania de la arteria maxilar a la trompa auditiva
A. m eningea m edia: Arteria menngea media A. m axillaris: Arteria maxilar A. tem poralis profunda caudalis: Arteria tem
poral profunda caudal
A. alveolaris inferior: Arteria alveolar inferior A. supraorbitalis: Arteria supraorbitaria A. ophtalm ica externa: Arteria oftlmica exter
na
A. A. A. A. A. A. A. A.
infraorbitalis: Arteria infraorbitaria palatina m ajor: Arteria palatina mayor bu ccalis: Arteria bucal palatina minor: Arteria palatina menor palatina m ajor: Arteria palatina mayor incisiva: Arteria incisiva facialis: Arteria facial labialis superior: Arteria labial superior
153
CABALLO
Stylohyoideum : Estilohioides C eratohyoideum : Ceratohioides Thyrohyoideum : Tirohioides B asihyoideum : Basihioides Processus lingualis: Apfisis lingual Lam ina cartilaginis thyroideae: Lmina del car
tlago tiroides
Linea obliqua: Lnea oblicua Fissura thyroidea: Fisura tiroidea Cartlago arvtenodea: Cartlago aritenoides Processus corniculatus: Apfisis cornicular Cartlago epiglottica: Cartlago epigltico Lamina cartilaginis crcoideae: Lmina del car
tlago cricoides
CABALLO
Figura 147
t. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.
Stvlohyoideum : Estilohioides Ceratohyoideum : Ceratohioides Thyrohyoidm im : Tirohioides Processus lingualis: Apfisis lingual Epiglottis: Epiglotis Processus corniculatus: Apfisis cornicular Cornu cau d ale cartilaginis thyroideae: Asta cau
da] del cartlago tiroides Cartlago crcoidea: Cartlago cricoides
Cartlago trachealis: Cartlago traqueal Textus conjunctivus: Tejido conjuntivo Al ceratohyoideus: Msculo ceratohioideo Ai. thyrohyoideus: Msculo tirohioideo M. ventrcularis: Msculo ventricular M. arytenoideus transversus: Msculo aritenoideo transverso M. vocalis: Msculo vocal Al cricoarytenoideus lateralis: Msculo cricoaritenoideo lateral Af. cricothyroideus: Msculo cricotiroideo
Ventriculus laryngs: Ventrculo larngeo Glandula thyroidea: Glndula tiroides Cornu rostrale cartilaginis thyroideae: Asta ros
tral del cartlago tiroides
154
CABALLO
Diseccin de una porcin del crneo. Vista dorsal. (Msculos de la oreja segn Ellenberger y Baum.)
Figura 148
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Af. cervicoauricularis profundus m ajor: Msculo cervicoauricular profundo mayor Ai. cervicoauricularis superficialis: Msculo cer vicoauricular superficial M. cervicoscutularis: Msculo cervicoescutular Ai. scululoauricularis superficialis dorsalis: Ms culo escutuloauricular superficial dorsal Ai. scululoauricularis superficialis m edius: Ms culo escutuloauricular superficial medio Ai. interscutularis: Msculo interescutular Pars frontalis mi. frontoscutularis: Parte frontal del msculo frontoescutular 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. Ai. scutuloauricularis superficialis ventralis: Msculo escutuloauricular superficial ventral 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29.
Corpus adiposum
extraperiorbitale: Cuerpo
adiposo extraperiorbitario
infratrochlearis: Nervio infratroclear angularis oculi: Vena angular del ojo supraorbitalis: Arteria supraorbitaria Ai. levator anguli oculi m edialis (m. corrugator supercilii): Msculo elevador del ngulo me
dial del ojo (msculo corrugador superciliar)
155
CABALLO
Corpus adiposum
extraperiorbitale: Cuerpo
W '
39
yVz-A/r-^
.
v S 1 i
adiposo extraperiorbitario
M. tem poralis: Msculo temporal Processus coronoideus m andibulae: Apfisis coronoides de la mandbula
/ /
Figura 149
Corpus m edullare hem ispherii: Cuerpo medular del hemisferio
A. m enngea caudalis: Arteria menngea caudal Cartilgines auriculae: Cartlagos de la oreja Pars petrosa ossis tem poralis: Parte petrosa del
hueso temporal
Fossa rhom boidea: Fosa romboidea Vellum m edullare cau dale: Velo medular caudal
V. auricularis caudalis: Vena auricular caudal Vi. cleidocephalicu s (pars m astoidea): Msculo
cleidoceflico (parte mastoidea) Os occipitale: Hueso occipital Sinus occipitalis ventmlis: Seno occipital ventral
Corpus callosum : Cuerpo calloso Nucleus caudatus: Ncleo caudado Fornix: Frnix Thalam us opticus: Tlamo ptico Corpus p in eale: Cuerpo pineal Colliculus rostralis tecti m esen cephali: Colculo rostral del techo del m esencfalo
Colliculus caudalis tecti m esen cephali: Colculo caudal del techo del mesencfalo Pedunculus cerebellaris m edius: Pednculo cerebeloso medio
M edulla spinalis: Mdula espinal Fossa supraorbitalis: Fosa supraorbitaria Septum sinuum frontalium : Septo del seno
frontal
Dura m ater: Duramadre Cavum epidurale: Cavidad epidural Diverticulum tubae auditivae: Divertculo de la
trompa auditiva
156
CABALLO
Figura 150
1. 2. 3. 4. 5. 5'. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Fossa ethm oidalis: Fosa etmoidal Chiasm a opticum : Quiasma ptico N. oculom otorius: Nervio oculomotor N. trochlearis: Nervio troclear N. m axillaris et n. ophtalm icus: Nervio maxilar
superior v nervio oftlmico N. m andibularis: Nervio mandibular
13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24.
25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35.
Sinus frontalis: Seno frontal Septum sinuum frontalium : Septo del seno
frontal
Foram en magnum: Agujero magno Foram en supraorbitale: Agujero supraorbitario Sulcus a. m eningeae m ediae: Surco de la arte
ria menngea media
N. abducens: Nervio abducens N. nterm ediofacialis fn. facialis): Nervio intermediofacial (nervio facial) N. vestibu locochlears: Nervio vestibulococlear
Crista galli: Crista galli Fassa hypophysialis: Fosa hipofisaria Fossa piriform is: Fosa piriforme Sulcus ni. m axillaris: Surco del nervio m axi
lar
Meatus tem poralis: Meato temporal Pars petrosa ossis tem poralis: Parte petrosa del
hueso temporal Os occipitale: Hueso occipital Foram en ethm oidale: Agujero etmoidal
N. glossopbaryngeus: Nervio glosofarngeo N. vagus: Nervio vago Radix spinalis ni. accessorii: Raz espinal del
nervio accesorio
Porus acusticus intem us: Poro acstico interno Im pressio pontina: Impresin pontina
157
CABALLO
Encfalo. Vista de la superficie dorsal y del tronco del encfalo desde la izquierda
Figura 151
1. 2. 3. 4. 5. 6.
7.
8. 9. 10. 11. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31.
Hem ispherium cerebri: Hemisferio cerebral H em ispherium cerebelli: Hemisferio cerebeloso M edulla spinalis: Medula espinal Sulcus suprasylvius: Surco suprasilviano Sulcus ectomurginalis: Surco ectomargina! Sulcus m arginalis: Surco marginal Sulcus endom argnalis: Surco endomarginal Fissura transversa cerebri: Fisura transversa
del cerebro
12. 13.
Vermis cerebelli: Vermis cerebeloso Tractus opticus: Tracto ptico Radix laterale tractus optici: Raz lateral del
tracto ptico
Corpus m am illare: Cuerpo mamilar H ypophysis cerebri: Hipfisis cerebral Recessus suprapnealis: Receso suprapineal Corpus p n ea le (s. epiphysis cerebri): Cuerpo
pineal (o epfisis cerebral) Colliculus rostralis: Colculo rostral Colliculus caudalis: Colculo caudal Crus cerebri: Pie del pednculo cerebral Tractus cruralis transversus: Tracto transverso del pie del pednculo
158
CABALLO
F ig u r a 1 5 2 1. 2. 3. 4. 5. 5'.
Bulbus olfactorus: Bulbo olfatorio N. opticus: Nervio ptico jV. oculom otorius: Nervio oculomotor N. trochlears: Nervio troclear Radix m otoria ni. trigemini: Raz motora del
nervio trigmino
Radix sensoria ni. trigemini, ganglion trigemi nale: Raz sensitiva del nervio trigmino, gan
glio trigeminal
5a. 5b. 5c. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 11'. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33.
N. ophtalm icus: Nervio oftlmico JV. m axillaris: Nervio maxilar N. m andibulars: Nervio mandibular N. abducens: Nervio abducens N. interm ediofacialis: Nervio intermediofacial N. vestibulocochlears: Nervio vestibulococlear N. glossopharyngeus: Nervio glosofarngeo N. vagus: Nervio vago Radix cranialis ni. accessorii: Raz craneal del
nervio accesorio
N. hypoglossus: Nervio hipogloso Pedunculus olfactorus: Pednculo olfatorio Tractus olfactorus m edialis: Tracto olfatorio
medial
Lobus piriform is: Lbulo piriforme Chiasma opticum : Quiasma ptico Tractus opticus: Tracto ptico Recessus neurohypophysialis et tuber cinereum:
Receso neurohipofisario y tuber cinereum Corpus m am illare: Cuerpo mamilar
Crus cerebri: Pie del pednculo cerebral Pons: Puente M edulla oblongata: Mdula oblongada Tuberculum fa c ia le : Tubrculo facial Pyramis m edu llae oblongatae: Pirmide de la
medula oblongada
Corpus trapezoideum : Cuerpo trapezoides M edulla spinalis: Mdula espinal Fissura ongitudinalis cerebri: Fisura longitudi
nal del cerebro
A. B. C. D. E.
A. carotis interna: Arteria cartida interna A. cerebri rostralis: Arteria cerebral rostral A. com m unicans caudalis: Arteria comunicante
caudal
F.
G.
Sulcus rhinalis: Surco rinal Fissura lateralis cerebri (sylvii): Cisura lateral
del cerebro (silviana)
A. m eningea rostralis: Arteria menngea rostral A. cerebri rostralis: Arteria cerebral rostral
A. cerebri m edia: Arteria cerebral media A. cerebri profunda: Arteria cerebral profunda H. A. basilaris cerebri: Arteria basilar cerebral J. A. cerebelli caudalis: Arteria cerebelosa caudal K. A. spinalis ventralis: Arteria espinal ventral L. A. cerebelli rostralis: Arteria cerebelosa rostral
159
CABALLO
Figura 153
1. Atlas: Atlas 2. Axis: Axis 3-7. Vertebra cervicalis III-VIl: Tercera-sptima vrtebras cervicales 8. Condylus occipitalis: Cndilo occipital 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.
Corpus axis: Cuerpo del axis Processus articularis caudalis: Apfisis articu
lar caudal 24.
Costa 1: Primera costilla Processus transversi vertebrarum thoracicorum: Apfisis transversa de las vrtebras tor
cicas
Foram en alare atlantis: Agujero alar del atlas Foram en transversarium atlantis: Agujero
transverso del atlas
Processus spinosus
vertebrae thoracicae Ir
25.
Apfisis espinosa de la primera vrtebra tor cica Canalis transversarius: Canal transverso
160
CABALLO
Msculos superficiales del cuello. Vista desde la izquierda. Se han extirpado los msculos cutneos y la fascia superficial
Figura 154
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Ai. interscutulars: Msculo interescutular Pars frontalis mi. frontoscutularis: Parte frontal del msculo frontoescutular ' 10. 11. 12. 13.
17. 18.
Ai. cutaneus colli: Msculo cutneo del cuello Ai. suhclavius (m. pectoralis cleidoscapu laris;
M. splenius: Msculo esplenio Pars cervicalis mi. trapezii: Parte cervical del
m sculo trapecio
161
CABALLO
Figura 155
1.
2. 3. 4. 5. Ai. tem poralis: Msculo temporal Ai. occipitohyoideu s: Msculo occipitohioideo Ai. obliquus capitis cranialis: Msculo oblicuo craneal de la cabeza 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. Ai. longus capitis: Msculo largo de la cabeza M. rhom boideus: Msculo romboides Ai. sternohyoideus et m. om obyoideus: Mscu lo esternohioideo y msculo omohioideo Ai. sternocephalicus: Msculo estem oceflico Pars ventralis mi. scalen i m edii: Parte ventral del msculo escaleno medio 18. 19. 20. Ai. supraspinatus: Msculo supraespinoso Ai. infraspinatus: Msculo infraespinoso Ai. subclavius (m. pectoralis cleidoscapu laris;
6. 6a. Ai. splenius capitis: Msculo esplenio de la ca6b. Aponeurosis mi. splenii: Aponeurosis del msculo esplenio 6c. Ai. splenius cervicis: Msculo esplenio del cuelio 7.
Funiculus nu chae: Funculo de la nuca Fascia thoracolum balis: Fascia toracolumbar V. jugularis: Vena yugular
162
CABALLO
Figura 156
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
18.
Pars
m i.
digastrici:
Mm. intertransversarii: Msculos intertransversos M. longus capitis: Msculo largo de la cabeza M. spinalis: Msculo espinal M. Iongissimus thoracis: Msculo longsimo del
trax
22,
23, 24 25,
163
CABALLO
Figura 157
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
Insertio mi. sem ispinalis capitis: Insercin del m sculo sem espinal de la cabeza Origo mi. sem ispinalis capitis: Origen del ms
culo sem espinal de la cabeza
22. 23.
M. spinals thoracis: Msculo espinal del trs Origo mi. splenii: Origen del msculo espen: M. m ultifidus dorsi: Msculo multfido ddorso
Processus articulars cranialis vertebrae cervi ca les VII: Apfisis articular craneal de la spti
ma vrtebra cervical
M. longus capitis: Msculo largo de la cabeza Insertio mi. longissim i capitis: Insercin del
m sculo longisimo de la cabeza
Funiculus nu chae: Funculo de la nuca Lam ina nu chae: Lmina de la nuca Lig. supraspinale: Ligamento supraespinoso Ligg. interspinalia: Ligamentos interespinoso: Fascia thoracolum balis: Fascia toracolumbar
164
CABALLO
Figura 158
1.
2.
3. 4. 5.
Atlas: Alias Axis: Axis Vertebra cervicas VII: Sptima vrtebra cervical Processus spinosus vertebrae thoracicae I: Apfisis espinosa de la primera vrtebra torcica
6.
Lig. supraspinale: Ligamento supraespinoso Lam ina nu chae: Lmina de la nuca Bursa subligam entosa nuchalis: Bolsa subligamentosa nucal
7. 8.
Funiculus nu chae: Funculo de la nuca Pars cucullaris ligam enti nu chae: Expansin de
la cruz del ligamento de la nuca
165
CABALLO
Figura 159
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Af. cutaneus fa ciei: Msculo cutneo de la cara Ai. parotidoauricularis: Msculo parotidoauricular M. cutaneus colli: Msculo cutneo del cuello 8. 9. 10.
12.
1 0. N. supraclavicularis: Nervio supraclavicular 11. R am i cu tan ei d o rsales nervorum cervicalium : Ramos cutneos dorsales de nervios cervi cales
166
CABALLO
Figura 160
Ai. sem ispinalis capitis: Msculo semiespinal de la cabeza Ai. longissimus capitis: Msculo longsimo de la cabeza Ai. longissimus atlantis: Msculo longsimo del atlas Ai. longissimus cervicis: Msculo longsimo del cuello Ai. longus capitis: Msculo largo de la cabeza
35
11
. 12 .
13.
trax Ai. sternohyoideus et m. sternothyroideus: Msculos esternohioideo y esternotiroideo Ai. obliquus capitis cranialis: Msculo oblicuo craneal de la cabeza Ai. occipitohyoideu s: Msculo occipitohioideo Pars occipitom andibularis mi. digastrici: Parte occipitom andibular del msculo digstrico Ai. obliquus capitis caudalis: Msculo oblicuo caudal de la cabeza
14.
15
Lig. nu chae: Ligamento de la nuca T rachea: Trquea Esophagus: Esfago A. axillaris: Arteria axilar Ramus prescapularis a. cervicalis superficialis:
Rama preescapular de la arteria cervical super ficial
20 .
2 1.
22 .
23. 24. 25.
A. A. A. A. A.
carotis com m unis: Arteria cartida comn occipitalis: Arteria occipital carotis interna: Arteria cartida interna carotis externa: Arteria cartida externa et v. scapularis dorsalis: Arteria y vena es-
V. cep h a lica : Vena ceflica V. axillris: Vena axilar Plexus brachialis: Plexo braquial N. phrenicus: Nervio frnico Truncus vagosympathicus: Tronco vagosimptico
167
CABALLO
Topografa esqueltica en relacin con los vasos, nervios, trquea y esfago en el cuello. Vista desde la izquierda, que muestra slo las arterias y venas principales
Figura 161
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31.
Atlas: Atlas Vertebra cervicalis V: Quinta vrtebra cervical Vertebra thoracica II: Segunda vrtebra torcica Vertebra thoracica IV: Cuarta vrtebra torcica Costa II: Segunda costilla Sternum: Esternn T rachea: Trquea Esophagus: Esfago Cor: Corazn Aorta: Aorta Truncus pulm onals: Tronco pulmonar Truncus brachiocephalicu s: Tronco braquioceflico
A. axillaris: Arteria axilar A. carotis com m unis: Arteria cartida comn A. et v. thoracica interna: Arteria y vena tor
cicas internas
A. thoracica externa: Arteria torcica externa A. et v. scapulars dorsalis: Arteria y vena escapulares dorsales
A. et v. vertebra lis: Arteria y vena vertebrales A. et v. cervicalis profunda: Arteria y vena cer
vicales profundas
A. carotis interna: Arteria cartida interna A. occipitalis: Arteria occipital Ramus occipitalis: Rama occipital A. m enngea caudalis: Arteria menngea caudal A. carotis externa: Arteria cartida externa V. cava caudalis: Vena cava caudal V. cava cranialis: Vena cava craneal V jugularis: Vena yugular Ramus prescapularis: Rama preescapular Ramus deltoideus: Rama deltoidea V. axillaris: Vena axilar A. cervicalis superficalis: Arteria cervical su
perficial
V. cep h alca: Vena ceflica Truncus sym pathicus (pars thoracica): Tronco
sim ptico (parte torcica)
N. vertebralis: Nervio vertebral N. phrencus: Nervio frnico Ramus colli ni. facia lis: Ramo del cuello del
nervio facial
N. cervicalis II: Segundo nervio cervical Ramus dorsalis ni. accessori: Ramo dorsal del
nervio accesorio
Truncus sym pathicus: Tronco sim ptico Gln. cervicothoraccum : Ganglio cervicotorcico Ramus cam m unicans a d n. vagum (ansa sub clavia): Ramo comunicante al nervio vago (asa
subclavia)
168
CABALLO
Figura 162
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
Regio colli dorsalis: Regin dorsal del cuello Regio colli lateralis: Regin lateral del cuello Regio prescapularis: Regin preescapular Regio colli ventralis: Regin ventral del cuello Sulcus jugularis: Surco yugular Regio inlerscapulars: Regin interescapular Regio scapularis: Regin escapular Regio tricipitalis: Regin tricipital Regio brachii: Regin braquial Regio cubiti: Regin del codo Regio presternalis: Regin preesternal Regio antebrachii: Regin antebraquial Sulcus p ecto ro lis m edian u s: Su rco pectoral
medio
169
CABALLO
Figura 163
Atlas: Atlas Axis: Axis 3-7. Vertebra cervicalis III- VII: Tercera-sptima
1. 2. vrtebras cervicales
Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar Os frontale: Hueso frontal Orbita: rbita M andbula: Mandbula Processus spinosus vertebrae thoraccae II:
Apfisis espinosa de la segunda vrtebra tor cica
Costa I sinistra: Primera costilla izquierda Costa I dextra: Primera costilla derecha Stem um : Esternn 16. Scapula dextra: Escpula derecha 16'. Scapula sinistra: Escpula izquierda 1 7 . Humerus dexter: Hmero derecho 17. Humerus sinister: Hmero izquierdo 18. Ulna: Cbito 19. Radius: Radio 20 . Ossa carp: Huesos del carpo 2 1 . Os m etacarpale II (sinistrum): Segundo hueso
13. 14. 15. 22
metacarpiano (izquierdo)
23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34.
Os m etacarpale IV (dextrum): Cuarto hueso metacarpiano (derecho) Os m etacarpale III: Tercer hueso metacarpiano Phalanx proxim alis: Falange proximal Phalanx m edia: Falange media Phalanx distalis: Falange distal Tuber cox ae: Tuberosidad coxal Os fem oris: Fmur Patella: Rtula Fbula: Peron Tibia: Tibia Ossa tarsi: Huesos del tarso Os m etatarsale III: Tercer hueso metatarsiano Phalanges m em br pelvini: Falanges del miem
bro pelviano
170
CABALLO
Msculos del cuello y partes adyacentes. Vista oblicua, craneolateral. Se han extirpado los msculos y la fascia cutneos
F ig u r a 1 6 4 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Ai. brachiocephalicu s: Msculo braquioceflico Ai. sternocephalicus: Msculo esternoceflico Pars cervicalis mi. trapezii: Parte cervical del msculo trapecio
8. 9. 10.
Ai. supraspinatus: Msculo supraespinoso Ai. deltoideus: Msculo deltoides Ai. sternohyoideus et m. stem othyroideus: Msculo esternohioideo y msculo estem otiroideo Ai. latissim us dorsi: Msculo dorsal ancho Capul longum mi. tricipitis brachii: Cabeza lar ga del m sculo trceps braquial
11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.
171
CABALLO
Seccin transversal del cuello a nivel de la segunda vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin
Figura 165
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.
A. longus capitis: Msculo largo de la cabeza A. b r a ch io cep h a licu s: M sculo braquioceflico Af. om ohyoideu s: Msculo omohioideo A. sternocephalicus: Msculo esternoceflico A. stem othyroideus: Msculo esternotiroideo Am. sternohyoidei: Msculos esternohioideos Esophagus: Esfago
22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31.
V. m axillaris: Vena maxilar Glandula prolis: Glndula partida V. linguofacialis: Vena linguofacial Ham us dorsalis ni. accessorii: Ramo dorsal del
nervio accesorio
T rachea: Trquea Glandula thyroidea: Glndula tiroides Truncus vagosym pathicus: Tronco vagosimptico
A. carotis com m unis: Arteria cartida comn N. laryngeus recurrens: Nervio larngeo recu
rrente
A. et v. vertebralis: Arteria y vena vertebrales M edulla spinalis: Mdula espinal Lig. nu chae: Ligamento de la nuca Corpus adiposum nu chae: Cuerpo adiposo de
la nuca
172
CABALLO
Seccin transversal del cuello a nivel de la extremidad craneal de la cuarta vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin
Figura 166
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Vertebra cervicalis IV: Cuarta vrtebra cervical M. rhom boideus: Msculo romboides M. splenius: Msculo esplenio M. sem ispinalis capitis: Msculo sem iespinal de
la cabeza
10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.
M. longus colli: Msculo largo del cuello M. longus capitis: Msculo largo de la cabeza M. om ohyoideus: Msculo omohioideo M. sternocephalicus: Msculo estem oceflico Mm. sternohyoidei et mm. sternothyroidei: Ms
culos estem ohioideos y esternotiroideos
M. cutaneus colli: Msculo cutneo del cuello Lig. nu chae: Ligamento de la nuca Esophagus: Esfago T rachea: Trquea M edulla spinalis: Mdula espinal A. et v. cervicalis profunda: Arteria y vena cer
vicales profundas
A. carotis com m unis: Arteria cartida comn V. jugularis: Vena yugular N. laryngeus recurrens: Nervio larngeo recu
rrente
Corpus adiposu m : Cuerpo adiposo Fascia superficialis: Fascia superficial Fascia profunda: Fascia profunda
173
CABALLO
Seccin transversal del cuello entre la cuarta y quinta vrtebras cervicales. Vista de la superficie caudal de la seccin
M. brachiocephalicu s: Msculo braquioceflico Ai. longus capitis: Msculo largo de la cabeza M. longus colli: Msculo largo del cuello M. om ohyoideu s: Msculo omohioideo M. sternocephalicus: Msculo esternoceflico Mm. stern oh y oid ei et mm. sternothyroidei:
Msculos estem ohioideos y estem otiroideos
.
.
22
M. cutaneus colli: Msculo cutneo del cuello M. trapezius, pars cervicalis: Msculo trapecio,
parte cervical
Fascia superficialis et fa scia profunda: Fascia superficial y fascia profunda A. et v. cervicalis profunda: Arteria y vena cer
vicales profundas
Figura 167
1.
Processus articulons caudalis vertebrae cervica lis IV: Apfisis articular caudal de la cuarta vr
tebra cervical
2.
Processus articularis cranialis vertebrae cervica lis V: Apfisis articular craneal de la quinta vr
tebra cervical
Funiculus nu chae: Funculo de la nuca Lamina n u chae: Lmina de la nuca M. rhom boideus: Msculo romboides M. splenius: Msculo esplenio M. sem ispinalis capitis: Msculo semiespinal
de la cabeza
28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38.
Cavum articulare: Cavidad articular M edulla spinalis: Mdula espinal Dura m ater spinalis: Duramadre espinal Plexus vertebralis internus: Plexo vertebral in
terno
3.
A. et v. vertebralis: Arteria y vena vertebrales Esophagus: Esfago T rachea: Trquea V. jugularis: Vena yugular Truncus vagosym pathicus: Tronco vagosimptico
4. 5.
A. carotis com m unis: Arteria cartida comn N. laryngeus recurrens: Nervio larngeo recu
rrente
174
CABALLO
Seccin transversal del cuello a nivel de la sptima vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin
Figura 168
Vertebra cervicalis VII: Sptim a vrtebra cer
vical
10.
il.
atlas Ai. longissimus cervicis: Msculo longsimo del cuello Ai. m ultifidus cen'icis: Msculo multfido del cuello
12
13.
19.
20 .
21
. .
22 23.
Esophagus: Esfago Trachea: Trquea A. et v. vertebralis: Arteria y vena vertebrales A. et v. cervicalis profunda: Arteria y vena cer
vicales profundas
28. 29. 30 31
32 33 34. 35.
Funiculus nu chae: Funculo de la nuca Lam ina nu chae: lam in a de la nuca Ramus dorsalis ni. accessorii: Ramo dorsal del
nervio accesorio
175
CABALLO
5. 6. 7. 8. 9. 10.
11. 12.
Fossa atlantis: Fosa del atlas Arcus ventralis atlantis: Arco ventral del atlas Fovea articularis cranialis: Fosita articular cra
neal
Foram en nutricium: Agujero nutricio Dens axis: Diente del axis Facies articularis cranialis axis: Cara articular
craneal del axis
Processus spinosus: Apfisis espinosa Foram en vertebrle laterale axis: Agujero ver
tebral lateral del axis
Figura 169
l-VII. I. II. 1.
2. 3. 4.
Fovea costalis caudalis: Fosita costal caudal Foram en transversarium (orificium craniale):
Agujero transverso (orificio craneal)
176
CABALLO
Cabeza y articulaciones de sostn. Vista dorsal. Se ha abierto el canal vertebral despus de haber extirpado la bveda craneal y los arcos dorsales de la primera y segunda vrtebras cervicales. (Segn Kolda.)
Figura 170
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Fovea articularis caudalis: Fosita articular caudal F acies articularis cranialis axis: Cara articular
craneal del axis
Condylus occipitalis: Cndilo occipital Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar Foram en alare: Agujero alar Foram en vertebrale laterale atlantis: Agujero
vertebral lateral del atlas
16. Lig. laterale: Ligamento lateral 17, 18. Capsula articulationis atlantoaxialis: Cp sula de la articulacin atlantoaxial 19. Lig. alare laterale: Ligamento alar lateral 20. Lig. alare m edale: Ligamento alar medial 21. 22. 23.
177
PERRO
Figura 171
1. 2. 3. 4. 4. 5. 6. 7.
Regio parietalis (vertex): Regin parietal (vrtice) Regio tem poralis: Regin temporal Regio frontalis (frons): Regin frontal (frente) 5. Regio nasalis (nasus): Regin nasal (nariz) Dorsum nasi: Dorso de la nariz Regio naris: Regin de los orificios nasales Regio infraorbitalis: Regin infraorbitaria Regio zygom atica: Regin cigomtica
8. Regio orbitalis: Regin orbitaria 9, 10. Regio oralis: Regin oral 9. 10. 11.
Labium superius: Labio superior Labium inferius: Labio inferior Mentum: Mentn 12. 13, 14. Regio buccalis. bu cea: Regin bucal, ca
rrillo
Regio m olaris: Regin molar Regio m andibularis: Regin mandibular Regio m asseterica: Regin masetrica Regio parotidea: Regin parotdea Aurcula: Oreja
12.
178
PERRO
Figura 172
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
10.
21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33.
Dens caninus superior: Diente canino superior Dens prem olaris superior 1: Primer diente pre
molar superior
cigomtica del hueso frontal 11. 12. Arcus zygomaticus: Arco cigomtico 11. Processus tem poralis ossis zygom atici: Apfi sis temporal del hueso cigomtico 12. Processus zygom aticus ossis tem poralis: Apfi sis cigomtica del hueso temporal 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.
Dens caninus inferior: Diente canino inferior Dens prem olaris inferior IV: Cuarto diente pre
molar inferior
Fossa sacci lacrim alis: Fosa del saco lagrimal Orbita: rbita Fossa canina: Fosa canina Foram en infraorbitale: Agujero infraorbitario Linea tem poralis: Lnea temporal Crista orbitotem poralis: Cresta orbitotem
poral
Porus acusticus extem us: Poro acstico extemo Condylus occipitalis: Cndilo occipital Processus retroarticularis: Apfisis retroarticular Bulla tym panica: Bulla timpnica Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar Foram ina m entalia: Agujeros mentonianos Processus coronoideus m an dibulae: Apfisis
coronoides de la mandbula
Fossa m asseterica: Fosa maseterina Crista m uscularis: Cresta muscular Processus condylaris: Apfisis condilar Processus angularis: Apfisis angular
179
PERRO
Vista izquierda del crneo. Contornos seos sealados en color. Crneo dolicocfalo (galgo)
Figura 173
1. 2. 3. 4. 5. 6.
M axilla: Maxilar Os fron tale: Hueso frontal Os lacrm ale: Hueso lagrimal Lam ina perpendicularis ossis palatini: Lmina
perpendicular del hueso palatino Os zygom aticum: Hueso cigomtico
Os incisivum: Hueso incisivo Os paretale: Hueso parietal 9. Os interparietale: Hueso interparietal 10. Os tem porale: Hueso temporal 10a. Pars squam osa ossis tem poralis: Parte esca
7. 8. mosa del hueso temporal
M andbula: Mandbula
180
PERRO
Figura 174
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Os frontale: Hueso frontal Os paretale: Hueso parietal Os interparietale: Hueso interparietal Os n asale: Hueso nasal Sinus frontalis: Seno frontal Concha n asalis dorsalis: Concha nasal dorsal Os endoturbinale II (concha m edia): Segundo
hueso endoturbinado (concha media)
15. 16. 17. 18. 19. 20. 2 0 . 21. 22. 23. 24. 25.
26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41.
Foram ina ethm oidalia: Agujeros etmoidales Lam ina cribosa ossis ethm oidalis: Lmina cribosa del hueso etmoidal Canalis opticus: Canal ptico
Crista parts petrosae: Cresta de la parte petrosa Canalis ni. trigemini: Canal del nervio trigmino Orificium superius canalis condylaris: Orificio
superior del canal condilar Porus acusticus internus: Poro acstico interno Foram en jugulare: Agujero yugular
nado 10. Apertura nasom axillaris: Abertura nasomaxilar 10. Os co n ch a e nasalis ventralis: Hueso de la con cha nasal ventral 11. Ftecessus m axillaris: Receso maxilar 12. 13. 14.
Sutura petrobasilaris: Sutura petrobasilar Foram en caroticum intem um : Agujero carotdeo interno
Bulla tym panica: Bulla timpnica Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar Dentes incisivi: Dientes incisivos Dens caninus: Diente canino Dentes m olares: Dientes molares Dentes prem olares: Dientes premolares
181
PERRO
Figura 175
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Os occipitale: Hueso occipital Os interparietale: Hueso interparietal Os parietale: Hueso parietal Pars squainosa ossis tem poralis: Parte escamosa del hueso temporal Os fron tale: Hueso frontal 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. Os incisivum: Hueso incisivo Sutura lam bdoidea: Sutura lambdoidea 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25.
Os zygom aticum: Hueso cigomtico Os lacrm ale: Hueso lagrimal M axilla: Maxilar Os nasale: Hueso nasal
Crista sagitalis externa: Cresta sagital externa Sutura coronalis: Sutura coronal Linea tem poralis: Lnea temporal Sutura interfrontalis: Sutura interfrontal Arcus zygom aticus: Arco cigomtico Processus zygomaticus ossis frontalis: Apfisis
cigomtica del hueso frontal
Margo orbitalis: Borde orbitario Sutura internasalis: Sutura internasal Foram en infraorbitale: Agujero infraorbitario Fissura palatin a: Fisura palatina Canalis interincisivus: Canal interincisivo Dens caninus: Diente canino Dentes incisivi: Dientes incisivos
182
PERRO
Figura 176
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27.
Cortdylus occipitalis: Cndilo occipital Foram en magnum: Agujero magno F ossa con dylaris ventralis: Fosa condilar
ventral
Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar Foram en jugulare: Agujero yugular Pars basilaris ossis occipitalis: Parte basilar del
hueso occipital
Porus acusticus extem us: Poro acstico externo Bulla tym panica: Bulla timpnica Fissura petrotym panica: Fisura petrotimpnica Meatus tem poralis: Meato temporal Foram en caroticum extem o: Agujero carotdeo
externo
Processus musculars: Apfisis muscular Foram en ovale: Agujero oval Foram en alare cau dale: Agujero alar caudal Foram en alare rostrale: Agujero alar rostral Fissura orbitalis: Fisura orbitaria Canalis opticus: Canal ptico Processus retroarticularis: Apfisis retroarticular Fossa m andibularis: Fosa mandibular Corpus ossis basisphenoidalis: Cuerpo del hue
so basiesfenoides
28. 29. Arcus zygom aticus: Arco cigomtico 28. P rocessus zygom aticus ossis tem poralis: Apfi sis cigomtica del hueso temporal 29. 30. 31.
Fissura palatina: Fisura palatina Corpus ossis incisivi: Cuerpo del hueso incisivo Canalis interincisivus: Canal interincisivo Tuberculum m usculare: Tubrculo muscular Foram en ethm oidale: Agujero etmoidal C hoan ae: Coanas Dens caninus: Diente canino
1,.
Dens incisivus I: Primer diente incisivo Dens incisivus II: Segundo diente incisivo 13. Dens incisivus III: Tercer diente incisivo M,, M2. Dens m olaris I et II: Primero y segundo
12. dientes molares
183
PERRO
Diseccin de la cabeza. Plano superficial con los msculos cutneos. Vista desde la izquierda
Figura 177
1. 2. 3. 4.
M. interscutularis: Msculo interescutular Cartlago scutiform is: Cartlago escutiforme M. levator anguli oculi m edialis fm. corrugator supercilii): Msculo elevador del ngulo medial
del ojo (msculo corrugador superficial) 5. M. orbicularis oculi: Msculo orbicular del ojo 6. M. retractor anguli oculi lateralis: Msculo re tractor del ngulo lateral del ojo 7. 8. M. zygom aticus (8) et eius partes aberrantes
neo (del segundo nervio cervical) 19. 20. M. sphincter colli superficialis: Msculo es fnter superficial del cuello 20. 21. 22. 23. M. sphincter colli primitivus: Msculo esfnter primitivo del cuello
15.
184
PERRO
Diseccin de la cabeza. Segundo plano. Se han extirpado los msculos cutneos y la fascia cutnea. Vista desde la izquierda
Figura 178
1.
14. 15.
27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43.
V. dorsalis nasi: Vena dorsal de la nariz V. lateralis nasi: Vena lateral de la nariz M. levator labii superioris: Msculo elevador
del labio superior
Ramus transversus fa c ie i ni. auriculotem poralis: Ramo transverso de la cara del nervio auri
culotemporal
V. subm entalis: Vena submentoniana V. lingualis: Vena lingual M. sternobyoideus: Msculo esternohioideo Arcus byoideus: Arco hioideo V. linguofacialis: Vena linguofacial M. cleid ocep h alicu s (pars cervicalis): Msculo
cleidoceflico (parte cervical)
Arcus zygom aticus: Arco cigomtico Ramus palpebralis ventralis ni. auricu lopalpe bralis: Ramo palpebral ventral del nervio auriculopalpebral
Ramus bu ccalis ventralis ni. facia lis: Ramo bucal ventral del nervio facial
M. m asseter: Msculo masetero Ductus parotideus: Conducto parotdeo Cartlago auriculae: Cartlago de la oreja Glandula parotis: Glndula partida M. parotidoauricularis: Msculo parotidoauricular
185
PERRO
Diseccin de la cabeza. Plano profundo. Se ha extirpado la mitad izquierda de la mandbula. Vista desde la izquierda
Figura 179
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Ai. tem poralis: Msculo temporal A. et v. tem poralis superficialis: Arteria y vena temporales superficiales 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. A. pterygoideus: Msculo pterigoideo N. au ricu lotem poralis: Nervio auriculotem poral 30.
A. occipitalis, a. carotis interna, n. accessorius: Arteria occipital, arteria cartida interna, ner
vio accesorio Truncus vagosympathicus, a. carotis com m u nis. v. jugularis interna: Tronco vagosimptico, arteria cartida com n, vena yugular in terna Ai. longissimus atlantis: Msculo longsimo del atlas Ai. longus capitis: Msculo largo de la cabeza Af. rectus capitis lateralis: Msculo recto late ral de la cabeza Af. hyopharyngeus: Msculo hiofarngeo Ai. thyropharyngeus: Msculo tirofarngeo Ai. thyrohyoideus: Msculo tirohioideo Af. sternohyoideus. cartlago thyroidea: Mscu lo esternohioideo, cartlago tiroides
31.
Cartlago auriculae: Cartlago de la oreja A. styloglossus, v. sublingualis: Msculo estilogloso. vena sublingual V. profu n da linguae: Vena profunda de la
lengua Ai. geniohyoideus: Msculo genihioideo
32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44.
Gianduia zygom atica: Glndula cigomtica V. et n. bu ccalis: Vena y nervio bucales Ductus glandulae zygom aticae m ajoris: Con
ducto de la glndula cigomtica mayor Fosa m andbularis: Fosa mandibular
M. genioglossus: Msculo geniogloso Af. m ylohyoideus: Msculo m ilohioideo A. et n. infraorbitalis: Arteria y nervio infraorbitarios Lingua: Lengua Tunica m ucosa buccalis: Tnica mucosa del
carrillo A. cleidocephalicu s (pars cervicalis): Msculo cleidoceflico (parte cervical) A. sternocepbalicus (pars occipitalis): Mscu lo esternoceflico (parte occipital) A. sternocephalicus (pars m astoidea): Mscu lo esternoceflico (parte mastoidea)
Arcus hyodeus: Arco hioideo Ai. cricothyroideus: Msculo cricotiroideo Glandula thyroidea: Glndula tiroides Ai. stem othyroideus: Msculo estem otiroideo Trachea: Trquea V. thyroidea caudalis: Vena tiroidea caudal
13. 14.
186
PERRO
Figura 180
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Ai. frontalis et m. interscutularis: M sculo frontal y msculo interescutular Calvara (os paretale): Bveda del crneo (hueso parietal) 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. Ai. genioglossus: Msculo geniogloso Ai. geniohyoideus: Msculo genihioideo Ai. m ylohyoideus: Msculo m ilohioideo 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48.
Sinus frontalis: Seno frontal Os nasale: Hueso nasal Concha nasalis dorsalis: Cornete nasal dorsal Concha nasalis ventralis: Cornete nasal ventral Os endoturbinale III: Tercer hueso endoturbinado
M andbula: Mandbula Sinus sagttalis: Seno sagital H em spherium cerebri: Hemisferio cerebral Corpus callosum , fornix et septum telen cephali: Cuerpo calloso, fm ix y septo del telencfalo
Ligamentum nu chae: Ligamento de la nuca Chasma opticum : Quiasma ptico H ypophysis: Hipfisis Epiglottis: Epiglotis Ventriculus laryngis lateralis: Ventrculo larn
geo lateral
24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34.
Labium superius: Labio superior Dentes incisivi: Dientes incisivos Labium inferius: Labio inferior Palatum durum: Paladar duro Palatum m olle: Paladar blando A pex linguae: Vrtice de la lengua Corpus linguae: Cuerpo de la lengua Fibrae longitudinales su perficiales mi. lingualis proprii: Fibras longitudinales superficiales
del msculo propio de la lengua
A dhesio interthalamica: Adhesin intertalmica Cerebellum : Cerebelo Pons: Puente M edulla oblongata: Mdula oblongada Atlas: Atlas M edulla spinalis: Mdula espinal Dura m ater spinalis: Duramadre espinal Axis: Axis Ai. rectus capitis ventralis: Msculo recto ven
tral de la cabeza Ai. longus colli: Msculo largo del cuello Ai. rectus capitis dorsalis: Mscido recto dorsal de la cabeza
Plica vocals: Pliegue vocal Cartlago cricoidea: Cartlago cricoides Esophagus: Esfago T rachea: Trquea Ai. sternohyoideus, cartlago thyroidea: Mscu
lo estem ohioideo, cartlago tiroides Bashyoideum . arcus hyodeus: Basihioides, arco hioideo Cavum pharyngis: Cavidad farngea Ostium pharyngeum tubae: O rificio de la trom pa farngea Choana: Coana
187
PERRO
32
30
Figura 181
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31.
N. alveolaris inferior, n. m ylohyoideus, v. bu c calis: Nervio alveolar inferior, nervio m ilohioideo, vena bucal
Sinus sphenoidalis: Seno esfenoidal Choana: Coana Palatum m olle: Paladar blando Isthmus fau ciu m : Istmo de las fauces Radix linguae: Raz de la lengua A. et v. profunda linguae: Arteria y vena pro
fundas de la lengua
Arcus zygom aticus: Arco cigomtico Ramus buccalis dorsalis ni. facia lis: Ramo bu
cal dorsal del nervio facial
17.
Glandula sublingualis m onostom atica, ductus m andibularis: Glndula sublingual monostomtica, conducto mandibular
M. gen iohyoideus: Msculo genihioideo M. digastricus: Msculo digstrico V. sublingualis, m. styloglossus: Vena sublin
gual, msculo estilogloso
M. m asseter: Msculo masetero M andbula: Mandbula Polus rostrals en cephali: Polo rostral del enc
falo
18. 19.
Platysma (m. cutaneus fa c iei et cutaneus colli), ductus parotideus: Platisma (msculo cutneo
de la cara y msculo cutneo del cuello), con ducto parotdeo
A. et v. facialis, ram us buccalis ventralis ni. f a cialis: Arteria y vena faciales, ramo bucal ven
tral del nervio facial M. m ylohyoideus: Msculo m ilohioideo
Falx cerebri: Hoz del cerebro Mm. bulbi et ni. retractor bulb: Msculos del
globo ocular y msculo retractor del globo ocular 20.
32.
188
PERRO
Figura 182
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
22.
Mm. cutanei fa c iei et colli, ramus buccalis ventralis ni. facia lis: Msculos cutneo de la cara
y cutneo del cuello, ramo bucal ventral del nervio facial A. et v. facialis: Arteria y vena faciales
Sinus sagittalis: Seno sagital Pedunculus olfactorus: Pednculo olfatorio Falx cerebri: Hoz del cerebro Corpus m edullare hem ispheri: Cuerpo medu
lar del hemisferio N. opticus: Nervio ptico
N. ophtalm icus, n. oculom otorus. n. trochlearis et n. abducens: Nervio oftlm ico, nervio
oculomotor, nervio troclear y nervio abducens
8.
Sinus cavernosus, ram us anastom oticus a. carotis internae et a. ophtalm icae: Seno caverno
so, rama anastomtica de la arteria cartida in terna y arteria oftlmica A. m axillaris, n. m axillaris: Arteria maxilar, nervio maxilar
M. m asseter: Msculo masetero M. digastricvs: Msculo digstrico Glandula sublingualis m onostom atica, m. sty loglossus: Glndula sublingual monostomtica,
msculo estilogloso
9. 10.
20. 21.
Ramus buccalis dorsalis ni. facialis, ductus parotideus: Ramo bucal dorsal del nervio facial,
conducto parotdeo
189
PERRO
Encfalo. Vista de la superficie dorsal. (Crtex dividido en reas funcionales, segn Campbell.)
Figura 183
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Bulbus olfactorius: Bulbo olfatorio Ramus rostralis fissu rae pseudosylviae: Rama
rostral de la fisura seudosilviana
Sulcus ectosylvius: Surco ectosilviano Sulcus suprasylvius m edius: Surco suprasilviano medio
Sulcus cruciatus: Surco cruciforme Sulcus coronalis: Surco coronal Sulcus suprasylvius rostralis: Surco suprasilviano rostral
H em ispherium cerebelli: Hemisferio cerebeloso Vermis cerebelli: Vermis del cerebelo Sulcus ansatus: Surco ansiforme A n a m otoria: rea motora Area sensorica: Area sensorial Area auditivosensorica: Area auditivosensorial Area parietalis: rea parietal
190
PERRO
Figura 184
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Bulbus olfactorius: Bulbo olfatorio N. opticus: Nervio ptico N. oculom otorius: Nervio oculomotor N. trochlearis: Nervio troclear A trigeminus: Nervio trigmino ?, N. abducens: Nervio abducens V. interm ediofacialis (n. facialis): Nervio intermediofacial (nervio facial)
11. N. accessorius: Nervio accesorio 11. Radix spinalis ni. accessorii: Raz espinal del nervio accesorio 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.
N. vestibulococM earis: Nervio vestibulococlear N. glossopharyngeus: Nervio glosofarngeo N. vagus: Nervio vago
N. hypoglossus: Nervio hipogloso Pedunculus olfactorius: Pednculo olfatorio Sulcus rhinalis lateralis: Surco rinal lateral Fossa lateralis: Fosa lateral Chiasma opticum : Quiasma ptico Tractus opticus: Tracto ptico Hypophysis: Hipfisis Corpus m am illare: Cuerpo mamilar
Lobus piriform is: Lbulo piriforme Crus cerebri: Cruz del cerebro Pons: Puente Corpus trapezoideum : Cuerpo trapezoides Pyramis m edu llae oblongatae: Pirmide de la
mdula oblongada Cerebellum : Cerebelo
191
PERRO
Topografa esqueltica de las arterias de la cabeza. Dibujadas a partir de una muestra sometida a corrosin
Figura 185
1. 2. 3. 4.
A. carotis com m unis: Arteria cartida comn Ramus dorsalis a. infraorbitalis: Rama dorsal de
la arteria infraorbitaria
7'.
Ramus anastom oticus a. vertebralis cum a. occipitali: Rama anastomtica de la arteria verte
bral con la arteria occipital
8. 9.
Aa. m entales: Arterias mentonianas 5. A. carotis externa: Arteria cartida externa 6. A. carotis interna: Arteria cartida interna 6 . Sinus caroticus: Seno carotdeo 7. A. occipitalis: Arteria occipital
Rami glandulares: Ramas glandulares 10, 12. A. facia lis: Arteria facial 11. A. lingualis: Arteria lingual 13. A. tem poralis superficialis: Arteria temporal su
perficial
A. A. A. A.
ophtalm ica interna: Arteria oftdlmica intern ophtalm ica externa: Arteria oftalmica extern m asseterica: Arteria m aseterica transversa fa ciei: Arteria transversa de
cara
192
PERRO
Figura 186
1. 2. 3. 4. 5. fi. 7.
V. m axillaris: Vena maxilar A. carotis externa: Arteria cartida externa Gianduia m andibularis: Glndula mandibular Gianduia parotis: Glndula partida M. digastricus: Msculo digstrico Ductus parotideus. ram us buccalis ventralis ni. faccialis: Conducto parotdeo. ramo bucal ventrai del nervio facial
M. m asseter: Msculo masetero M andibula: Mandibula A. et v. facialis: Arteria v vena faciales Bucca: Carrillo Fornix pharvngis: Frnix faringeo Meatus nasopharyngeus (cb o a n a el: Meato nasofaringeo (coanas) Fossa tonsillaris: Fosa tonsilar
R aplie palati: Rafe palatino Papilla incisiva: Papila incisiva Dentes m olares: Dientes molares Dentes prem olares: Dientes premolares Dens caninus: Diente canino Dentes incisivi: Dientes incisivos
Palatum m olle: Paladar blando Rugae palatin ae: Kugosidades del paladar
193
PERRO
Vista dorsal de la cavidad farngea y base de la lengua. Se han cortado y separado la pared dorsal y el paladar blando
Figura 187
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
T rachea: Trquea Esophagus: Esfago Vestibulum esophag: Vestbulo esofgico Cartlago arvtenoidea: Cartlago aritenoides Aditus lan'ngis: Entrada de la laringe Fornix pharyngs: Frnix farngeo Processus corniculatus: Apfisis cornicular
Radix Hngnae: Raz de la lengua Papilla vallata: Papila circunvalada Sulcus m edian as linguae: Surco medio
lengua
Epiglotts: Epiglotis
Tonslla palatina: Tonsila palatina Plica fossae tonsillaris: Pliegue de la fosa tonsilar
194
PERRO
Figura 188
1-7. 1. 2. 8. 9. 10. 11. 12.
21.
Processus spinosi: Apfisis espinosas Foram en vertebrle laterale axis: Agujero ver
tebral lateral del atlas
Arcus ventralis atlantis: Arco ventral del atlas Processus spinosus axis: Apfisis espinosa del
axis
Fovea costalis caudalis: Fosita costal caudal Fovea costalis cranialis: Fosita costal craneal Condylus occipitalis: Cndilo occipital Processus paracondvlaris: Apfisis paracondilar Arcus zygom aticus: Arco cigomtico M andbula: Mandbula Canals tran svasaras: Canal transverso
.amina ventralis processu s transversi vertebrae cervicalis VI: Lmina ventral de la apfi
sis transversa tle la sexta vrtebra cervical
195
PERRO
Diseccin del cuello. Plano superficial despus de haber extirpado los msculos cutneos. Vista desde la izquierda
Figura 189
1. 2. 3. 4. 5. fi. 7. 8. l. 10.
Gianduia parotis: Glndula partida Hamus bu cclis dorsalis ni. facia lis: Ramo bu
cal dorsal del nervio facial Al. mnsseter: Msculo masetero 13. 14. V inaxillaris: Vena maxilar . 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27.
Ijin. m andibulares: Linfondulos mandibulares Rami cutanei dorsales nervorum cervicalium et thoracicorum : Ramos cutneos dorsales de
nervios cervicales y torcicos
yugular externa, msculo esternoceflico 15. 18. Al. brachiocephalicu s: Msculo braquioceflico 15. Ai. cleidocephalicu s Ipars cervicalis): Msculo cleidoceflico (parte cervical) 16. Af. sternocephalicus pars occipitalis!: Mscu lo esternoceflico (parte occipital) 17. 18. Al. sternocephalicus Ipars m astoidea): Mscu lo esternoceflico (parte mastoidea) Ai. cleid ob ra ch ialis, n. su praclavicu laris ven
11.
Gianduia m andibidaris. minus colli ni. fa c ia lis: Glndula mandibular, ramo del cuello del
nervio facial
Pars acrom ialis mi. deltoidei: Parte acromial del msculo deltoides N. c en icalis II: Segundo nervio cervical
N. cervicalis III: Tercer nervio cervical V. cer\'icalis IV In. supraclavicularis dorsalis): Cuarto n en io cervical (nervio supraclavicular dorsal)
tralis et in term edias: M sculo cleidobraquial, nervio su praclavicular ventral e inter medio
12.
196
PERRO
F ig u r a 1 9 0 i. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8, 9. 10. 11. 12. Af. rhom boideus cervicis: Msculo romboides del cuello Af. rhom boideus capitis: Msculo romboides de la cabeza 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. Af. cleidocephalicu s (pars m astoidea): Msculo cleidoceflico (parte mastoidea) Af. sternocephalicus (pars occipitalis): Mscu lo esternoceflico (parte occipital) Ai. tem poralis: Msculo temporal Ai, m asseter: Msculo masetero Ai. longissimus capitis: Msculo longfsimo de la cabeza Ai. digastricus, v. m axillaris: Msculo digstri co, vena maxilar 25. 26. 27. 28. 29. 30.
Gianduia thyroidea: Glndula tiroidea T rachea: Trquea Af. sternothyroideus: Msculo esternotiroideo Af. sternohyoideus: Msculo esternohioideo Esophagus, v. ugulars interna: Esfago, vena
yugular interna
A. carotis comm unis, truncus vagosympathicus: Arteria cartida comn, tronco vagosimptico
197
PERRO
Figura 191
1.
9. 10. 11.
M. spinalis cervicis: Msculo espinal del cuello M. spinalis et sem ispinalis thoracis: Msculos
espinal y semiespinal del trax
17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26.
2. 2 . 3. 4.
cuo craneal de la cabeza Af. obliquus capitis caudalis: Msculo oblicuo caudal de la cabeza
Ligamentum nu chae: Ligamento de la nuca Costa I: Primera costilla Processus transversus atlantis: Apfisis trans
versa del atlas Esophagus: Esfago Trachea: Trquea
5. Af. digastricus: Msculo digstrico 6. 6', 6". Mm. intertransversarii dorsales cervicis: M sculos intertransversos dorsales del cuello 7. Mm. intertransversarii m edii cervicis: Msculos intertransversos medios del cuello 8.
198
PERRO
Seccin transversal del cuello a nivel de la segunda vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin
Figura 192
1.
Ai. obliquus capitis caudalis: Msculo oblicuo caudal de la cabeza Ai. longissimus capitis (et atlantis): Msculo longsimo de la cabeza (y del atlas) Mm. intertransversarii cervicis: Msculos in tertransversos del cuello Ai. om otran sversariu s: M sculo om otransverso Ai. longus capitis: Msculo largo de la cabeza M. longus colli: Msculo largo del cuello
21.
2.
cabeza) 3. 3. M. sem ispinalis capitis: Msculo semiespinal de la cabeza 3. Af. biventer cervicis: Msculo digstrico del cuello 3. Af. com plexus: Msculo complejo 4. M. rectus capitis dorsalis m ajor: Msculo recto dorsal mayor de la cabeza 5. 6. 7. 8.
Esophagus: Esfago A. carotis comm unis, truncus vagosympathicus: Arteria cartida comn, tronco vagosimptico
27. 28.
Glandula thyroidea: Glndula tiroides Ai. sternothyroideus: Msculo esternotiroideo Ai. sternohyoideus: Msculo esternohioideo V. jugularis externa: Vena yugular externa
199
PERRO
Seccin transversal del cuello a nivel de la tercera vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin
Figura 193
1. Ai. rhom boideus cervicis et m. rhom boideus c a pitis: Msculo romboides del cuello y romboi des de la cabeza Aim. cutanei colli: Msculos cutneos del cuello Ai. brachiocephalicus et m. cleidocephalicus (pars cervicalis): Msculos braquioceflico y cleidoceflico (parte cervical) Ai. sternocephalicus (pars occipitalis) et m. clei 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Ai. m ultifidus cervicis: Msculo multfido del cuello Ai. spinalis cervicis: Msculo espinal del cue llo 21. 22. 23. Ai. longus capitis: Msculo largo de la cabeza Ai. scalen us m edius: Msculo escaleno medio
2. 3.
A. carotis comm unis, truncus vagosympathicus: Arteria cartida comn, tronco vagosimptico V. jugularis interna: Vena yugular interna Trachea: Trquea V. jugularis externa: Vena yugular externa Vertebra cervicalis III: Tercera vrtebra cervical Ai. sternohyoideus et m. stem othyroideus: Msculo esternohioideo y msculo esternotiroideo Plexus vertebralis internus: Plexo vertebral in terno
4.
5. 6. 7.
Ligamentum nuchae: Ligamento de la nuca 8, 9. Ai. sem ispinalis capitis: Msculo semiespinal
de la cabeza 8. 9. Ai. biventer cervicis: Msculo digstrico del cue llo Ai. com plexus: Msculo complejo
200
PERRO
Seccin transversal del cuello a nivel de la quinta vrtebra cervical. Vista de la superficie caudal de la seccin
Figura 194
1.
M. rhom boideus cervicis et m. rhom boideus ca pitis: Msculo romboides del cuello y msculo
romboides de la cabeza
2.
Mm. cutanei colli (platysma et m. sphincter c o l li superficialis): M sculos cutneos del cuello
(platisma y msculo esfnter superficial del cue llo)
M. scalenus m edius: Msculo escaleno medio Arcus vertebrae cervicalis IV: Arco de la cuar
ta vrtebra cervical M edulla spinalis: Mdula espinal Vertebra cervicalis V: Quinta vrtebra cervical A. et v. vertebralis: Arteria y vena vertebrales
3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
16. M. stem ocephalicu s: Msculo estem oceflico 17, 18. M. brachiocephalicu s: Msculo braquioceflico 17. 18. 28.
V. jugulars interna, esophagus, n. laryngeus recurrens: Vena yugular interna, esfago, ner
vio larngeo recurrente
M. com plexus: Msculo complejo Ligamentum nu chae: Ligamento de la nuca M. m ultifidus cervicis: Msculo multfido del
cuello
A. carotis comm unis, truncus vagosympathicus: Arteria cartida comn, tronco vagosimptico
29. 30.
201
PERRO
Anatoma topogrfica de los vasos en las reas cervical caudal y torcica. Vista desde la izquierda
Figura 195
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Vertebra cen'icalis V: Quinta vertebra cervical Vertebra cervicalis VI: Sexta vertebra cervical Vertebra cervicalis VII: Sptim a vrtebra cervi
cal
12. 13.
Vertebra thoracica I: Primera vrtebra torcica Vertebra thoracica II: Segunda vrtebra toracica A. et v. cervicalis profunda: Arteria y vena
cervicales profundas A., v. et n. vertebralis: Arteria, vena y nervio vertebrales
13. A. carotis com m unis dextra: Arteria cartida comn derecha 14. Truncus vagosym pathicus: Tronco vagosimptico 14. N. vagus: Nervio vago 15. N. laryngeus recurrens: Nervio larngeo recu rrente 16. V. jugularis interna: Vena yugular interna 17. V. jugularis externa: Vena yugular externa 18. A. cervicalis superficialis: Arteria cervical su perficial 19. 20. 21. 25. 25'. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33.
Aorta: Aorta A. thoracica interna, truncus com m unis w . thoracicarum internarum: Arteria torcica in
terna. tronco comn de las venas torcicas in ternas
9. 9 . 10. 11.
Radices mi. phrenici: Races del nervio frnico Esophagus: Esfago T rachea: Trquea N. cervicalis V: Quinto nervio cervical N. cervicalis VI: Sexto nervio cervical N. cervicalis VII: Sptim o nervio cervical Costa I: Primera costilla Costa II: Segunda costilla Sternum: Esternn
202
PERRO
Anatoma topogrfica de los vasos en las reas cervical caudal y torcica. Vista desde la derecha
Figura 196
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Vertebra cervicalis V: Quinta vrtebra cervical Vertebra cervicalis VI: Sexta vrtebra cervical Vertebra cervicalis Vil: Sptima vrtebra cervical Vertebra thoracica I: Primera vrtebra torcica Vertebra thoracica II: Segunda vrtebra torcica A. et v. cervicalis profunda: Arteria y vena cer
vicales profundas
13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25.
N. N. N. N. N.
cervicalis VI: Sexto nervio cervical cervicalis VII: Sptim o nervio cervical cervicalis VIII: Octavo nervio cervical thoracicus I: Primer nervio torcico phrenicus (et radices. 17'): Nervio frnico (y
26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35.
races, 17')
Esophagus: Esfago A. subclavia sinistra: Arteria subclavia izquierda T rachea: Trquea Truncus brachiocephalicu s: Tronco braquioceflico
V. jugulars externa: Vena yugular externa V. cep h alica: Vena ceflica A. cervicalis superficialis: Arteria cervical su
perficial
V. cava cranialis: Vena cava craneal N. vagus: Nervio vago Truncus vagosym pathicus: Tronco vagosimptico
A. et v. axillars: Arteria y vena axilares Sternum: Esternn Costa I: Primera costilla Costa II: Segunda costilla A. thoracica interna, truncus comm unis w . thoracicarum internarum: Arteria torcica interna.
tronco comn de las venas torcicas internas
36. 37.
A. subclavia dextra: Arteria subclavia derecha Gln. cervicale m dium : Ganglio cervical medio
203
GATO
Figura 197
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.
Os n asale: Hueso nasal Foram en infraorbitale: Agujero infraorbitario Os parietale (calvara): Hueso parietal (bveda
craneal) Os interparetale: Hueso interparietal Squam a occipitalis: Escama occipital Crista nu chae: Cresta de la nuca
23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33.
Bulla tym panica: Bulla timpnica Fossa sacci lacrim alis: Fosa del saco lagrimal Processus coronoideus m an dibulae: Apfisis
coronoides de la mandbula
Margo orbitae: Borde de la rbita Processus zygom aticus ossis frontalis: Apfisis
cigomtica del hueso frontal
Condylus occipitalis: Cndilo occipital Pars squam osa ossis tem poralis: Parte escamo
sa del hueso temporal
Linea tem poralis: Lnea temporal Processus frontalis ossis zygom atici: Apfisis
frontal del hueso cigomtico
Arcus zygom aticus: Arco cigomtico Crista tem poralis: Cresta temporal Porus acusticus extem us: Poro acstico externo Foram en stylom astoideum : Agujero estilomastoideo
Processus condylaris: Apfisis condilar Fossa m asseterca: Fosa masetrica Processus angulars: Apfisis angular Foram ina m entalia: Agujeros mentonianos Dentes incisivi: Dientes incisivos Oentes canini: Dientes caninos Dentes prem olares: Dientes premolares Dentes m olares: Dientes molares
204
GATO
Figura 198
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Foram en magnum: Agujero magno Squam a occipitalis: Escama del occipital Condylus occipitalis: Cndilo occipital Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar
20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29.
Fossa m andibularis: Fosa mandibular Foram en ovale: Agujero oval Hamulus pterygoideus: Gancho pterigoideo Os presphen aidale: Hueso preesfenoides Processus ygomaticus ossis frontalis: Apfisis
cigomtica del hueso frontal
Foram en jugulare: Agujero yugular Bulla tym panica: Bulla timpnica Porus acusticu s externus: Poro ac stico ex
terno Os b asisphen oidale: Hueso basiesfenoides
Fissura palatin a: Fisura palatina Dentes incisivi: Dientes incisivos Dens caninus: Diente canino Dens prem olaris II: Segundo diente premolar Dens prem olaris III: Tercer diente premolar Dens prem olaris IV: Cuarto diente premolar Dens m olaris: Diente molar
205
GATO
Diseccin de la cabeza. Plano superficial despus de haber extirpado los msculos cutneos. Vista desde la izquierda
Figura 199
1. 2.
Glandula m andihularis: Glndula mandibular fam us colli ni. facialis, v. m axillars: Ramo del
cuello del nervio facial, vena maxilar
3, 4. N. auriculopalpebralis: Nervio auriculopalpebral 5. Arcus zygomaticus: Arco cigomtico 6. fam us bu ccalis dorsalis ni. facia lis: Ramo bucal dorsal del nervio facial 7. 8. 9.
N. auricularis magnus: Nervio auricular mayor N. cervicalis 11: Segundo nervio cervical M. sternocephalicus /pars occipitalis): Mscu
lo esternoceflico (parte occipital)
Ductus parotideus: Conducto parotdeo M. m asseter: Msculo masetero famus buccalis ventralis ni. facialis: Ramo bu
cal ventral del nervio facial
V. ugularis externa: Vena yugular externa V. linguofacialis: Vena linguofacial Glandula parotis: Glndula partida V. auricularis caudalis: Vena auricular caudal
206
GATO
Figura 200
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
12.
Arcus zygomaticus: Arco cigomtico M. m asseter: Msculo masetero M andibula: Mandbula M. pterygoideus: Msculo pterigoideo Glandula parotis: Glndula partida Glandula m andibularis: Glndula mandibular V. m axillaris, n. facia lis: Vena m axilar, nervio
facial
ducto mandibular, arteria cartida externa 13. M. digastricus: Msculo digstrico 14, 14. A. lingualis. n. bypoglossus: Arteria lin gual, nervio hipogloso 15. M. geniohyoideus: Msculo genihioideo 16. 17. 18. 19.
207
GATO
Figura 201
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Ai. splenius cervicis: Misculo esplenio del cuello Ai. rhom boideus cervicis: Msculo romboides del cuello Ai. rhom boideus capitis: Msculo romboides de la cabeza Ai. serratus ventralis cervicis: Msculo serrato ventral del cuello Ai. serratus ventralis thoracis: Msculo serrato ventral del trax Ai/n. intertransversarii m edii cervicis: Msculos intertransversos medios del cuello 16. 17. 18. 19. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Ai. scalenus medius: Msculo escaleno medio 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. Al. sternohyoideus: Msculo estem ohioideo Ai. stem othyroideus, trachea: Msculo esterno tiroideo, trquea
Plexus brachialis: Plexo braquial Gianduia parotis: Glndula partida Bulla tym panica: Bulla timpnica Gin. cervicale cran iale: Ganglio cervical cra
neal
Nn. cervicales, mm. intertransversarii ventrales cervicis: Nervios cervicales, m sculos intertrans
A. et v. axillaris: Arteria y vena axilares Ai. rectus thoracis: Msculo recto del trax Thymus, costa I: Tim o, primera costilla Ai. pectoralis profundus: Msculo pectoral pro
fundo Ai. pectoralis superficialis: Msculo pectoral superficial
versos ventrales del cuello 7. N. thoracicus longus: Nervio torcico largo 8. 9. Ai. scalenus dorsalis: Msculo escaleno dorsal
208
CONEJO
Figura 202
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Os nasale: Hueso nasal Os incisivum: Hueso incisivo M axilla: Maxilar Hamulus ossis lacrim alis: Gancho del hueso la
grimal
Foram en ethm oidale: Agujero etmoidal Os paretale: Hueso parietal Processus zygom aticus ossis tem poralis: Apfi
sis cigomtica del hueso temporal Squam a occipitalis: Escama del occipital
Os lacrm ale: Hueso lagrimal Bulla alveolaris m axillae: Bulla alveolar del ma
xilar
Porus acusticus extem us: Poro acstico externo Processus m astoideus ossis tem poralis: Apfi
sis mastoides del hueso temporal
Bulla tym panica: Bulla timpnica Processus paracondylaris: Apfisis paracondilar Arcus zygomaticus: Arco cigomtico Crista facia lis: Cresta facial M andibula: Mandbula Dentes incisivi: Dientes incisivos Foram ina m entalia: Agujeros mentonianos Processus angularis m andibulae: Apfisis an
gular de la mandbula
209
CONEJO
Diseccin de la cabeza y parte cervical adyacente. Plano superficial despus de haber extirpado los msculos cutneos. Vista desde la izquierda
Figura 203
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
M. levator labii superioris: Msculo elevador del labio superior N. infraorbitalis: Nervio infraorbitario Glandula bu ccales dorsalis: Glndula bucal
dorsal
M. sternocephalicus (pars m astoidea): Mscu lo esternoceflico (parte mastoidea) Pars cervicalis mi. trapezii: Parte cervical del
msculo trapecio
Glandula m andibularis: Glndula mandibular Pars profunda mi. m asseteris: Parte profunda
del msculo masetero
M. omotransversarius: Msculo omotransverso V. linguofacialis: Vena linguofacial V. m axillaris: Vena maxilar V. jugularis: Vena yugular fam i cutanei neivorum cervicalium : Ramos
cutneos de nervios cervicales V. facia lis: Vena facial
210
ONEJO
iseccin del cuello. Plano superficial despus de haber extirpado s msculos cutneos. Vista desde la izquierda
jura 204
Ai. parotidoauricularis: Msculo parotidoauricular 14. 15. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. Ai. serratus ventralis cervicis: Msculo serrato ventral del cuello Pars cervicalis mi. trapezii: Parte cervical del msculo trapecio Aponeurosis mi. trapezii: Aponeurosis del ms culo trapecio 25. 26. 27. 28. 29.
Origo mi. trapezii: Origen del msculo trapecio Pars scapularis mi. deltoidei: Parte escapular
del msculo deltoides
Glandula parotis: Glndula partida N. facialis: Nervio facial Ai. m asseter: Msculo masetero V. m axillaris: Vena maxilar V. linguofacialis: Vena linguofacial V. jugulars: Vena yugular Ai. cleidocephalicu s (pars m astoidea): Msculo
cleidoceflico (parte mastoidea) Ai. sternocepbalicus (pars m astoidea): Msculo esternoceflico (parte mastoidea) Ai. sternohyoideus: Msculo esternohioideo
Processus supraham atus: Apfisis suprahamata Pars clavicularis mi. deltoidei: Parte clavicular
del msculo deltoides Ai. omotransversarius (m. levator scapu lae ma-
Processus transversus atlantis: Apfisis transversa del atlas Ai. splenius: Msculo esplenio
211