ANALIZ E TRUPIT VOTUES SHQIPTAR DALJA BEFASUESE PRFITIM PR PARTIT E MDHA

Prmbledhje Dalja e shtuar e zgjedhjeve t fundit u pasqyrua n t gjitha partit politike shqiptare m s shumti n BDI dhe PDSH si parti kryesore. Kjo shihet m s miri n Krov dhe Strug, ku ka dalje m t madhe kraha suar me zgjedhjet lokale t vitit 2009 dhe ato lokale t vitit 2005. Pavarsisht mobilizimit etnik n kto dy komuna, edhe komunat tjera kan dhn mjaft befasi. Njherazi, Struga i solli prparsi t dukshme PDSH-s, duke fituar m s shumti vota pas qytetit t Tetovs. Nga ana tjetr, BDI mbetet e rrnjzuar n air, me mbshtetje t shtuar n Gostivar dhe n Dibr. Pjekuria e trupit votues shqiptar gjat ktyre zgjedhjeve ishte m e theksuar n Strug, ku pavarsisht mobilizimit intra-maqedonas, votuesit e ndshkuan BDI-n pas tet viteve pushtet n nivel lokal duke votuar PDSH-n q fitoi dyfish m tepr vota se n zgjedhjet lokale 2009. Kjo ndodhi edhe n Tetov, por n drejtim t kundrt. N prgjithsi, mbetet fakti q PDSH nuk fitoi asnj pozit kryetari n rrethin e par, ndrkoh q BDI ka konkurrenc reale n m tepr komuna se m par. Gostivari mbetet gara kye n rrethin e dyt Kryetari Rufi Osmani tani fitoi 14.290 vota, krahasuar me 15.972 n vitin 2009, pr dallim nga z. Nevzat Bejta q tani doli me 13.579, krahas 9.546 votave para katr viteve. Prapavija e analizs Kjo analiz e synon vlersimin e tendencave n zonat e banuara me trupin votues shqiptar, prmes krahasimit t votave q i besohen partive politike shqiptare. Konkretisht, n hartimin e analizs jan krahasuar rezultatet e 7 cikleve zgjedhore: Zgjedhjet lokale t vitit 2005 lista pr kshilltar, Zgjedhjet parlamentare t vitit 2006, Zgjedhjet parlamentare t vitit 2008, Zgjedhjet lokale t vitit 2009 lista pr kryetar t komunave, Zgjedhjet presidenciale t vitit 2009, Zgjedhjet parlamentare t vitit 2011 dhe Zgjedhjet lokale 2013 - lista pr kryetar t komunave. Analiza i trajton rezultatet e 21 komunave me prqindje t konsiderueshme t votuesve shqiptar: Bogovin, Butel, air, Dibr, Dollneni, Gostivar, Harain, Jegunovc, Krov, Kumanov, Likov, Osllome, Saraj, Strug, Shuto Orizar, Studenian, Tearc, Tetov, Vrapisht, Zajaz dhe Zhelin. Qyteti i Shkupit nuk analizohet pr shkak t specifiks s strukturs s votave, kurse para ndryshimit t kufijve t Krovs, jan trajtuar t gjitha ish-komunat. Ndrkoh q analiza nuk e trajton cilsin e zgjedhjeve, lshimet objektive dhe legjitimitetin e procesit q shpesh her kontestohet, t gjitha t dhnat bazohen n rezultatet e publikuara n ueb -faqen e Komisionit shtetror zgjedhor. Mungesa e vazhdimsis gjat krahasimit t rezultateve t zgjedhjeve lokale vjen si rezultat i mungess t t dhnave zyrtare, andaj Zgjedhjet lokale t vitit 2005 bazohen n votat pr kshilltar komunal, ndrsa Zgjedhjet lokale 2009 i referohen votave pr kryetar t komunave. Vshtirsia kryesore n hulumtimin e tendencave t votuesve shqiptar shkaktohet nga mungesa e statistiks s votuesve sipas prkatsis etnike. S kndejmi, kjo analiz mbshtetet n supozimin se votuesit shqiptar votojn pr partit shqiptare dhe anasjelltas, ndonse kjo nuk sht rregull n t gjitha rastet dhe vrehet veanrisht jo n rrethin e dyt, kur vendoset fituesi.

BDI me kthes t madhe m s shumti vota gjat 10 viteve t fundit Para zgjedhjeve t fundit, Bashkimi Demokratik pr Integrim kishte humbur 30% t trupit votues, krahasuar me vitin 2002. Por, t dieln kjo tendenc ndryshoi n mas t madhe duke fituar 134.895 vota pr kryetar komune, ky sht rezultati m i mir gjat dhjet viteve t fundit, duke qen vetm pak m i ult prej zgjedhjeve parlamentare t vitit 2002, kur BDI kishte fillim t art n zgjedhjet e para me 143.538 vota. Krahasuar me zgjedhjet parlamentare t vitit 2011, BDI ka rritje t shpejt n Gostivar (70%), Tetov me rreth 1/3 dhe Dibr me pothuajse dy her m tepr vota. sht interesante q pavarsisht numrit t shtuar t votave pr rreth nj t tretn n Strug, BDI megjithat humbi nga PDSH. E njjta ndodhi edhe n Tearc, edhe pse me dallim m t ult. Rritje t dukshme ndaj zgjedhjeve t fundit parlamentare shnohet edhe n air me rreth 5.000 vota. PDSH dy her m tepr vota se n lokalet 2009 Partia Demokratike Shqiptare ka gjithashtu numr m t lart t votave krahasuar me dhjet vitet e kaluara t dieln ato e kapn dyfishin e zgjedhjeve lokale 2009, si dhe 20% m shum se zgjedhjet e vitit 2011. Dalja e shtuar kontriboi q PDSH t mos fitoj asnj pozit t kryetarit t komuns, ndonse ishte shum afr me BDI -n n Dollneni, Likov dhe Vrapisht. N Tetov, dalja e rritur i solli m shum vota PDSH -s krahasuar me vititn 2011, por jo mjaftueshm pr eprsi. Arritja m e madhe u shnua n Strug me 11.414 vota t fituara, z. Ziadin Sela ia dha modelin e fitores PDSH-s, duke sjellur dyfishin e votave t vitit 2009 dhe pothuajse trefishin e zgjedhjeve parlamentare 2011. PDSH ka mbshtetje t rritur edhe n Studenian, Saraj dhe Likov. Koalicionet etnike Struga, Krova dhe shembulli pr komunat tjera Pavarsisht koalicionit brenda-maqedonas n Strug dhe Krov, kjo nuk rezultoi me efekte t dukshme. Konkretisht, maqedonasit n Strug do t ken 10 prej 27 kshilltarve komunal po aq sa q kishin deri tani. Ndryshimi ka ndodhur vetm tek struktura e kshilltarve -shqiptar, q do ta humbin udhheqsin pa koalicion intra-etnik. sht e besueshme q kryetari i komuns t jet n duar shqiptare. Rezultatet pr Krovn ishin m t pritura, fal mundsis pr zgjedhjen e kryetarit shqiptar pas 70 viteve. Me votimin e diaspors n nivel lokal, BDI tani fitoi 18.552 vota, prkundr VMRO-DPMNE-s q kishte 16.222 vota. Gjat zgjedhjeve t fundit lokale 2009, votat e kombinuara etnike n Vraneshtic, Drugov, Zajaz, Krov dhe Osllome i solln 8.309 vota shqiptarve dhe 14.544 maqedonasve. Por, nse do t aplikoheshin koalicionet brenda -etnike edhe prej partive shqiptare, kto zgjedhje do t rezultonin me ndryshim t sigurt n Brvenic, me gjas t madhe q kjo t ndodh edhe n Jegunovc. Pasqyra krahasuese e votimeve 2005 - 2013 Burimi: KShZ BDI PDSH Tjert* Gjithsej Lokale 2013 134.895 75.858 30.023 240.776 Parlament 2011 98.472 59.632 48.813 206.917 President 2009 65.859 25.673 95.247 186.779 Lokale 2009 95.638 36.142 52.867 184.647 Parlament 2008 111.302 73.122 11.233 195.657 Parlament 2006 101.641 62.935 8.419 172.995 Lokale 2005 107.756 71.557 15.886 195.199

*Tjert i prfshijn t gjitha partit tjera shqiptare q kan marr pjes n zgjedhjet e cekura, prve BDI dhe PDSH: Rilindja Demokratike Kombtare, Partia pr Prosperitet Demokratik, Demokracia e Re, Partia Demokratike Kombtare, Alternativa Kombtare, Bashkimi Demokratik Kombtar, Aleanca Demokratike Shqiptare dhe Forcat e Reja Demokratike, si dhe listat e kandidatve t pavarur