Você está na página 1de 60

uPynXog=w fn=w

cPm cnP
]o. F. Duagm
Fhm. [pico

2010

c with the authors.


Copyright

This work is licensed under the Creative Commons Attribution-No Derivative Works 3.0 Unported License.
To view a copy of this license, visit http: // creativecommons. org/ licenses/ by-nd/ 3. 0/ or send a
letter to Creative Commons, 171 Second Street, Suite 300, San Francisco, California, 94105, USA.
2

BJw
uIcjotd \yr GPm hbo$m uUn . F . uKn]nd# uPynXog=w uPynXobn=w eogbano AeXcoo 5ngW]cctb eoafom cPm cnP , ]o . F . Duagm Foe X;tS unYIjo 5hopIco
c1 u]n%I;w , uPynXogw HSob Aeof|nh;tS AfnpbXtbo Fhm . [pico F?Xob H u]n%w
BWm Nod eyXynhujntS !Io Dtnooco%Xm .
5X 5ngWw -Syr_o 13 epUoubnIjodnbo dyanWm . AetS dom Xntk .
1. http://www.youtube.com/watch?v=0eSPdIEzPbQ
2. http://www.youtube.com/watch?v=lol5lUfxdaA
3. http://www.youtube.com/watch?v=I-s4qHjp3Wg
4. http://www.youtube.com/watch?v=ybZUlXuK3Qw
5. http://www.youtube.com/watch?v=yuZ-7OAoj2M
6. http://www.youtube.com/watch?v=jvy9StP6R0g
7. http://www.youtube.com/watch?v=4uFomIyAjBA
8. http://www.youtube.com/watch?v=EhpcnkMVrrg
9. http://www.youtube.com/watch?v=XccZdywHKIY
10. http://www.youtube.com/watch?v=R95D71m6U4U
11. http://www.youtube.com/watch?v=gXa9k5JXvsA
12. http://www.youtube.com/watch?v=gY9eiiVUGpM
13. http://www.youtube.com/watch?v=MIeb4XGEr7M
Aeof|nhtj 5Ncoon fntw 5nNp\ncXhwXotbw ejtnSo% CcntS ZVdytj tejonn CH]Ico%tam 5Xpou .

uPynXog=w B eI anbneoZyI;tant _da\ot dWanWm.


Aem \o;tS a\o 5n[n\yuactem In DS u]ntbn uUn+tl InWWw,
\ Binc=w Ikom eo[aoWw

h|nao eoueIn\

DSw
1 uKn]nd#t uPynXoghKI (cPm cnP)

1.1

BJw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.2

A+w Nco^w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.3

uPynXog=w uPynXobn=w: hXy=w aoYyw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.3.1

5nNp\ uPynXobnotd cnfoN?w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.3.2

\n, \^w Ftnt ]lXm Fm? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10

1.3.3

ri\odw AXot D]ubnK;w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11

1.3.4

cnfoI;w ri;w: anloe 5nNp\ h+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

13

1.3.5

uPynXogotd uPynXobnw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

14

1.4

uKn]nd#t uPynXogo ri 8nt\eIju^! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

16

1.5

Indnen5eN\=w uPynXog5eN\;w Xotd XncXayw . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

18

1.6

uPynXogw hbo^o, ]u hmB BWu^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

20

1.7

eoanb !on _oho\w uPynXog=w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

21

1.8

fn]Z , KWoX5ubnK , B[oIncoIXn\nSy , . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . .

23

1.9

\ntj ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

24

1.10 "X enb\m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

25

2 hFt tNnFnuZng (Duagm ]o . F .)

27

2.1

B. . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

28

2.2

Idoegw tbo\ow tPa\obow Auacobow! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

28

2.3

1473- \om 500 !ln 2500! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

28

2.4

dltat Rn\low. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

30

2.5

Ido HSob Zoeho. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

31

2.6

ecniaoioc ]ltXnm, uKn]nd# uIH uetlnm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

32

2.7

nw Bno ]To% BcyS! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

33

2.8

100% B%ulm Bb P\\w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

33

2.9

Ac]nc fXan\w Kynhm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

34

2.10 IS]bnZow ttau?nthw IBnSIhwKpX=w. . . O my! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

34

2.11 KW]Xotb an^w ec ?oyn\o%o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

35

2.12 enbo uXnH uKn]nd# uPynXogw! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

36

2.13 An\w ]deo[w! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

38

2.14 fnt fnu_n[w! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

41

2.15 Ho acon ]ltob 440 u] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

41

2.16 eoZeanb I_joo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

42

2.17 B. . .

42

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3 Aeof|nh e ekoIuj !. . . ([pico Fhm .)

45

3.1

u^nl C^+m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

45

3.2

ey2o\o~anb hnIcWw

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

46

3.3

Xoct I;w NoI;w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

46

3.4

ocpIcW ]]nXoX|w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

46

3.5

X enb\ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

47

4 A_w

49

4.1

IS]bnZo (]cu ) h}Znbw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

49

4.2

BcySt hwJynh}Znbw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

50

4.3

aotS uKnjn#Xo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

51

4.3.1

BcyS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

51

4.3.2

ecniaoioc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

51

4.3.3

~1Y' . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

52

ao H BwYd ao\om Xocobn F% habw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

52

4.4.1

BcyS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

52

4.4.2

~1Y' . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

53

ri aotb e BwYd teudnhoow hab=w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

53

4.5.1

!Ha\ uhnabnPo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

53

ri ]d nejo \on ^d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

54

4.6.1

ginXIw (ecniaoioc ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

54

4.6.2

^dZp]oI (auf|c ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

57

4.4

4.5
4.6

Aynbw 1

uKn]nd#t uPynXoghKI
cPm cnP

1.1

BJw

ttiht_Kot Auh\oo 5ohoo;w Uneot ]coWnahon=w ]Xdo aigotbtnm ]lbooIj uUn uKn]nd#t\o Rn H unKmu]n$m1 F?Xobo . Sobnt Syr_o A]mudnUm
tNoco% B 5hwKw Uodpm tNIjtow ae Nod epUoubnI AeotStm. AXo et [bnIgoXm uPynXogw F hZnbot\ uPynXobnw F hbhot tNdeo te
"fotb%I F [pan F. uKn]nd#t ZvXyanWm. 13 nK; H tdImNlot hpcphnWm CXm.
AXnWm u]n$ot eogb=w. (eoUoubnI ]eH u]ntd ueKw I1Xpu%I, \ntj hn[\w AeotS
Dnbotm ew. Am eun 1w encooSom Hw BgncX hwnco t]aun!)
uUn. uKn]nd# uPynXogt hbanbo "otn\nbo ]oS 2oIjotd actj FK
Inn\nWm 5[n\anw CeotS [ao%Xm. uUn.uKn]nd#t 5hwKotd eXn]canb tXeItjw ri\odn^dtjo ASoeo !;eot\w ]o eofZanb H u]n$m Duagm Y!dw unKo F?XoboXou\nSm2 uNK ueWw u]n$m enbon Fm enb\nucnSm AyQo%.
uKn]nd#t tdImNlotd enZ Bo%cobn Ct\ ew:
1. uPyneyotd In%udgI ]yqe hbhnWm
2. uPynXogot 5eN\m fnotd Indnen5eN\oH u]ntd #XyX%l=Iuj>.
3. uPynXog5eN\ hbhhcom eofZpIcon\neo; ri\odI;tS ^dtj "eoI Ft\
Ito FXo eofZpIcWao
4. fnahcom eofZpIcon\nen ]dHm.
5. Cy tt]JIotd ]d hwKXoI%w eofZpIcWw \In B\oIfnw C\ow tIn Xnuoboco%.
6. uPynXog5eN\m fnpb ASolun FXou\n AetInm 5ubnP\un Fm Au\|gon aXo.
1 uKn]nd#t
2

enX (http://surajcomments.blogspot.com/2010/02/pseudosciencegopalakrishnanindian.html)
!Iotd Aynbw 2 (u]Pm 27) InI .

7. uPynXog^d5eN\;tS fnpbX ]cpolobn 2oenZoI;tS [ajo Incyao, AHtInn%w H u\=ao.


8. uPynXog5eN\ tInm 5ubnP\;m.
9. PpeoX5T "onWnw neotbo Xpan\ Fnw uPynXogw hinbo%w.
10. uPynXogw BtSw ua ASouotuSX, ueWtao h|pIco%I, ueto IjI.
11. #Xyanb uPynXog5eN\w \SnXeBw hn[\w ]coNb=w D B;I Dm.

1.2

A+w Nco^w

tathntnuaob, ncXw, rphm HSob eonKjotd 5nNp\ hwncjo BInf\^;w cnfoI;w


agy PpeoXt h|n[p\o%w F eof|nhw Vdanbo. uPynXobno Incyanb ]T\;w \ocpW;w \Sobo 5nNp\ eoZKm[n AuXhabw Xt BInffy agyeo[obo tNK
h|n[p\to h+tjw tIn1\SoXnbo \m InWnw.B IndLt IWotdn
CXo AWXtanao.
aenZ=w E?obI;tant ]cofpdooecnbo BZyIndt NoIoeI. uln]y cnPyjo
AunocoItjlobto uUn+an EcIncnbo. fnhnuXoI eoZym ]deo[o X&nbo b;w hon;w Uotth tN \Iob ]d 5f fnIncnw hnioI=w aX]c=anb
Aeof|nhtj tIn1\Soew AXow hwne\ \Ioboew BWm. DZnicWo B\oI
vXoIfnotd Fndtw edob5Xobnb hIm \yr\m hn[ncW udnitj h|W=w teow
u]n Adyudnijno ]coeoon ZVhoobotS hn[o%w Fm AeInfto H I]Sfnanb Btaobo (alchemy) Xn+cynbo. Xn+cyw an^a, uaJdtS hooItj hw_om
]d ]cpW;w Auiw \SKIw tNo! KtdudubntSw \yrtw u[Wobo fnudnIw Cm
n\w \! uPynXobnInc\nb ubnin tI8 tInncw uPyney\nw uPndotNo. uPynXobnw
F eoaXobnb AtS t]nobnb aIjnWm uPyneyw Fm etc uPneyt ]coihoo tI8
ebeoko ueobnWm Xn tInncw uPynXogoWo tNtXm ]m ]lom! B\oI taUo
fno ioun?nphou\njw Xt ]Zeo \Iobo cnw notd ulna tteZyw f?obneoZKm[anb Knd atnZnicWanWm. N edow !loco%un P\o% !o Au\nucnKyen\nboco%tatnt Aui=w eof|hooXnbo F?KIjo InWnw. \tS \X-Infy]-NcInZo BNncynw
CHu]ntd Hefm fnnu\|gWjo ob hwne\I \!Iw acefm Aeof|nhtj !WIw tNoecnWm. Cy uPynXobn eoZKm[w KWoXanb BcyS, ncnNncy HSobew
uPyneyt H tthUm _oho\hm Bbo tIn1\So. ecniaoioct\w ~1Y't\w u]necnIu , uPynXobn 5Xonhjo fnpbnu\|gW \Sobotow uPynXog=w 5eN\=w aeanWm
Jy 5e\uaJdbnbo h|pIcooXm.
]leXm, uPynXobneoec ucJtob 5nNp\ rjo Xt ]dun?w eo[oeof|nhow
h+jow an^w ASon\ uPynXog Incy;w InXot t]njot\ !lonWm. CXm 5nNp\ncXhwncot an^w 5uXyIXb, \uSXow !cnX\anb ualob/tathntnuaob, Po]mgy
hwncjow, \uSXo haIndp\anb rpm, ttN\phm 5nNp\ hwncjotant CXnbo oXo.
hiotw AXot\ h|n[p\o% 5[n\aX;tSw Aeof|nhjo \om 2anboo, At
Indm hbhm u]nw.

1.3

uPynXog=w uPynXobn=w: hXy=w aoYyw

[p uKn]nd#t\un uPynXogn"doI D]ubnKo% ocw Xm: 5nNp\IndKXt XncXuay\ \nbo eoIho H fnfnJbnb BunWaotbw AXot 5anWrjotd IW%Itjw onobom AXm uPynXogot "So nKantWm tXocoo. FnWoXotd enew? uPynXogo
8

D]ubnKo% Fm uUn. uKn]nd# ]l scientific astronomical calculations fco%w uPynXobno At\XtbnuWn? uPynXobnot fnpbXw ta;w uPynXogow AeInftSnuan?
\% u\nnw.
uPynXobnt hw_o dyanb G=w ]kb ucJI tathntnuaob hwncouXnWm. _n_oudnWow eanbo ej H IndKW\n hZnbw F \odnWm 5nNp\Indm uPynXobnw Dbm
eXm. Ct BunWaoanbo \naan^anb _uj 5nNp\ uPynXobnonbo> FXm
Hnat hXyw. B uPynXobnw Xt agyt X-neo-ean\tj h|n[p\o% ri;tSw
Avaf2oI;tSw fnanboo FXm cnat hXyw. Cm ncXpb tt]JIanbo eoIhotXm
uKn]nd#t\une \t [coon [ao% ]d uPynXog/uPynXobn eof|nh;w _n_oudnWotdw rphotdw hnwncoI h|n[p\jotS Cybo FobXnWm FXm nat hXyw. udnIodntIt ucn 5uZftw #go, tInm, BuLng, ak, ]oWo Foe ancXhcom uPynXobno KWot Indm \w Xow Ht Bucn]otHw eyXynht FXm
\ndnat hXyw.
uPynXobnotd In%udgI BWm uPynXogo D]ubnKo%Xm Fm uKn]nd# ]lXm ?ew tX. ]u AXm B\oI BunWaoubnSm IoS]oSo% fnfnJbntWm ]lXm !;enWm.
cyt\ rijnWm eXm Fw, \^ riujntjnt ejtcb[oI cnWm oXotNtXw, uenct\w howitaw cWotbtant ] tInm 5nNp\ \oo cnfoItjnw
]dboSnbo bntXn _uan h|n[p\uan CntX IoS% \^tj BInfm ne\bo !KI "oubnPoo%untd uNKem ZoeyX|anucn]oXntWw Xocolom eoIho fnJbnWm B\oI BunWao. 5nNp\ uPynXobnotd fnpbtam eoNncoo ]dXot\w A_jnbo Xojom
! hnuXoI eoZyI. fco%w uPyneyo D]ubnKo% Fm ]l 5nNp\ uPynXobn Bfb FtntbntWm Aloun [pan uKn]nd# ASoeoH nw !;entWm a\odn=w.
Fntanw d]coaoXodw CeotS ]lbn\neotow Nod ASon\ Incy A Am D]fpgIjodnbo eofZpIconw...

1.3.1

5nNp\ uPynXobnotd cnfoN?w

aobo \om u\n%un cyw NaSw Fn BInfe;w \m oanbo 5ZoWw e Fm


uXnw. ao AXot AXo \om XocoXntW u_n[uan, ao H uKnjantW [ncWubn CnXo 5nNp\ \ocpIm At\ uXnoboconu\ CS>. Ct\ u\n%un cm Incy t]tm
fyan=w - cyw Nw AXoueKw aotb edw eIbntWw ]Lndotd \^ H p\o
]Xoo Xojan t]nI u]ntd aom ew XocoIbntWw. cy aom ew Il F h+o cyt ]co?aW]Yt (orbit) H ?anbo In B ?w u]n! ekobotd \^&tj
uNm eojo% u]cnWm cnfoN?w FXm. aobo \om u\n%un BInfm H edob p aom
ew edbw tNm tIoboco%untd h+ooco%XnWm cnfoN?w. CXot\ cyt hncahcom 12 Hdy
nKanobn ucn nKtw ucn cnfo Fm eojonw. H cnfobo In \^jo AK
IoS% t]nItj !KI u]ntd ubnPoom ne\nZIanb ] Bucn]o%Xo 5nNp\ InWo
aom IncWw \m Injw R1w uX;w IcSow howi=w Ht Ioo! cnfoN?otd H IgWo Nod
!KI ubnPoon howituntd H No^w Iotam ne\bo Im AXo Now cnfo (rpo
tdubn, ]nLnXytS Leo) F u]co. atn cnfobotd Nod !KI uNn B Iow - uagw cnfo,
AYen uaSw (rp%Inm ?oubnhm, Cwuogo Aries). _o.ho 1800-u\njw ]k _n_oudnWob Ijoa
^dIjotSbnWm "eoI eo[w \^&tj ]jnbo h+om cnfoItj \ooXot BZy
tXjo=I \m IoXm.
_n_oudn, Po'm, rphm, Cy, ttN\ Xdnb ]d hwncjotSw h+ IblobolobnWm \nw Cm In ncXpbuPynXogo Ce Foboco%Xm. h|nneoIanw ucn cnPyKw cnfoIm h+ooco% No^ eyXyanWm. DZnicWo Atn !d H eom an^w Im \naXot\
[m AYen [ Fm eojo% (rpo uSnuOnhohm). Fn ]nLnXy cpXobo eoo H eonjotb&So
\Itoco%. AHtInm AeXm tXn/lt uXjot\(?LoIw) At eonjobnWm (Sagittarius).
aow\w(Gemini) cnfobnIt BZoa ncXpb h+o cm !gncnWm - Af|o\p uZeI. rp%In%w
cm uZen Xt (In$cw u]njPw). ]ondt uincnfnahcom CXm H Bw H t]Canboco9

No^w 1.1: uPynXogotd cnfoI

%. cnfoIm u]tInXotd ne\neodnhw AXnXm hwnco HHo, A\y hwncjotd


ufgo/w Aebom. DZnicWo !ww cnfotbXm !Sw eio% HcnjntW h+w _n_oudnWob
hwncot ufgonWm. !ww cnfobotS cy hco% Indm (Fen BInf p\o B
nKm cy FKIndm) _n_oudnWo akbnWm. h+w rpm-ulna hwncotdobun
Aem B !Suaob agy ttZem Pdw \! Kn\oaoUm F !cnW IYn]n^anbo. AHu]ntd
Io cnfo t\Xo ]oSo I\yIbnbXm cy B cnfobotS u]n!Xm #gondnbHtInnWm.
\^&tj !KIjnbo ubnPoom 80cw No^ h+onobXo 12 FBanWm cnfoIjnbo
]ondm DlXm. cnfoIjnbo "n \^&jo c1ZnicWw ]lbnw: !Xocdu]ntd Cco%
m \^;tS H "anWm Af|o\o (Af|Xo), Orion F uenc ncXo teuFtl \^&jnWm
(aIpcyw,XoenXoc Fot\).
cnfoN?w F BInfp\otS cyw Nw an^anWm hco%Xm F BZyInd h+w #gobnefym ueoXnbo. Jyanw cyt\ B[bonWun #go.cy Iokm DZom ]Sonc
Xn?Hetc habw Zoeh=w, cy ucn cnfoIjo 5uefo%Xm anh=w Bbo. Fn \^
cnfoItj uNK"o cnfoN?w F h+=w AHe anhKW\tant Dn%Xow ]m B;I
Nt\bnWm anhw IWnn D]ubnKooXm. Beo e Nt ?obtj enWm H anhw
IWnoboXm. Nanhw em egw IWn%un EH (seasons) anloeXo #Xyanb IWm
Ioanboo. HSnWm cnfoN?=w cyt\ e anhw/egw IWnw eXm. #XyX GlobuXntS
IW%"I #gotb hinbo FXo\ndnenw udnIotd hancanbo eoIho ]d hwnc;w
h|anbot cnfoN?w e IndKW\boudm anlobXm.

1.3.2

\n, \^w Ftnt ]lXm Fm?

cyt\untd Xt aom ew Il Fm 5nNp\ [coo eenWm Nw. N BInfotd


H u]nboo \om aom ew H 5ZoWw "obno AuX u]nboo Fn habw GXnm 27
ZoehantWm 5nNp\ ncXpb \^;tS ]Lndt ASon\ano \ocpoocoWw. hnc
habt 27 Bbo eoPonWm ucn nKow Nn hv[w (Nt epSm) Fm u]coXm. N Ct\
hco% habm BInfotd p\o (cnfoN?w) ucn \^ow \^&ow AcoIodnbo
10

No^w 1.2: ?LoIo (unob ) u\tc eo; !d [[nco (hnPoulobhm )

ecnw. N uZe XncIjn! ]Uoantc anlo anlo 5n]on tN; F !cnW h+w ]opSm CXo ua
Bucn]otHanInw. GXnbnw Nt cnfoN?otd 27 H nKanb ucn Nn hv[ow N
GXm \^ot AnbnuWn InWtXm BInfot B nKt B \^ot u]com eojo.
N B nKm \o% haba^w BWm H \n Fm ]lXm. DZnicWo ap ]oSon]ubnKo% Hndot ]tm h+om u]co ucnioWo \^&o\coIo N \o% haba^w
ucnioWo \n BWm. B habm P\o%etS \n/P \^w ucnioWow. Cwuogo lubn
(Orion) Flobt uenct uXnnKm e H \^anWm BXoc. AXo\m N e
\n BWm XoenXoc. Ct\bnWm \m 27 \^ eXm.
Nnhv[w F IW%" ncXot h|anWm. IncWw \m 5nNp\Indm BGWm Dnboo. G? Zoehw uN HcnG (encw) F IW%" cpXo _n_oudnWobnuSXnWm. AH \tS
\no 5Nco%Xm cyhonotw (_o.ho 3-Bw nm) aew Indow Gtl ufganWm. \m
H egt eoPon Nt hncIndanb anh=w, B hnct ]otw eoPon \n;w BWm
DnboXm. H \n FXm Gtl%ul 24 aWo& u\cw Xt ew FXo\n \n;w Zoeh=w GXnm
HKu]n!Iw tNo.

1.3.3

ri\odw AXot D]ubnK;w

\^ \ol ]LndotS N Nco% ]nXtb C]ukno Nnhv[;w (\n) CuX


]LndotS cy Nco% ]nXtb ]no cycnfoI;w DnobXotS Zoeh=w anh=w eg=w
Indnenan;w EH;w Beo%Xm "X #XyXubntS 5nNp\ him IW%"n ]etanbo. Fn egoudtl ttZLyw e habtj ucJtoen Nnhv[ujn cycnfoIujn
A^tnw 5ubnP\tanboo. ]opSm Nw cyw an^a ae Nod e;w BInfm ?aanb
H Be\untS hco%Xm "eoI Xocolo. Ad\S% F AQo 8nt\u Fm
eojot CebnWm ri. ri aoubntSnw cyt\bnWm etX hXyw Alobn "eoI
Aew aotb uIanotnm ucn hn+oI aW]Y tInK. rijo NodXm egtjnWm
H n\K\ow atnoudm hco%Xm F \ocpWanbo Aetb IndKW\n ho$oudm
h|pIcon "eoItc u5cooXm. aW]YotS Ae Nco%un GuXXm cnfoIjo eun AXm
11

No^w 1.3: ri\od

!loon H 5uXyI Indt AXm !lo%w FXnWm CXot G=w edob 5n[n\yw. Cm \m ucn egot\w !lon\nbo \I Dm - 1957, 2010 Ftnt. AXonXo H Indm egt !lon
BtInbo NI FXm I? riw C cnfobo \oun. . . , cy C cnfobo e
uejbo. . . , f\o C cnfobo e habm. . . Ftnt Incy;tS o !lo/IjnWm.
CXnWm ri\od FXm.
]m anhjnb cnfoItj 5Xo\o[pIcom ]m Ij; H NHcw (NodboSjo ?ow) CXnWm ri\odtS 5XpI]w. H cnfo DZont\% habw 5 \nkoI (2 aWo&). tanw ]m cnfoI%w "So 60 \nkoI Ato 24 aWo&. Ct\ ec ri\odbo Hcn P\o% habm Ioku
N?enjo DZo eXnbo InWt \^ cnfobnWm Abn;tS dlcnfobnbo IWn%I. CHXtbnWm Hnw ne=w. cnw netaXm Hnw neotd cnfom !luI DZo eXnbo In tXn
cnfobn!w. CXm H uBnotd Ub u]ntd ucJtKun clockwise Bbo enbo u]nInw. P\\habm DZotInoco% cnfoboKSo BInfa7dotS Aaboud% cnfoItj clockwise
Bbo ?ao u\nobn Io 6 FBt fycnfoI Fm eojo%. AaouXn AaotInoco%uXn Bb cnfo X ]otw clockwise Bbo DZbcnfoetc FBobn Io 6 cnfoItj aom ua
BInfm B habw fyanen (Afy) cnfoI Fw ]lbnw (ao H uKnjantW [ncW ]ct
AwKpIcooonXo Indm, AfycnfoI aotS ac]!Xom ua BInfnWm DXm Fm Alo=nboo).
ri\od NHcotd?Xobnw ?otd?Xobnw dlcnfobo \om u\tc FXouc (UbKW Bbo)
D cnfobn=w Ct\ F?Hun AaotInoco% (Aab) cnfo. CuXntSnw hnoIanbo BInfm AXnXm cnfoIjo \o% ao InWt H]H ritjw B IoIjo ucJtK. cy
\o% cnfobnWm B PnXIInct P anhw. ri\odbo ap\o cy \on ap\anhodnWm
P\\w FQw. dlcnfo (DZbcnfo) GXntWlobn B Iobo d Fm (Cwuogo Ascending, Rising
Fun F?Xncm) Nooon!w. CXo IndKW\bo edob 5n[n\ym. ri;tS A]inc=w aew
hw_o eof|nhm h|n[p\aonXo 5n2\Indm #Xyanbo Indw/habw AloI FXnbo
ri\odtS Dufyw. cy \o% cnfow dlcnfow GtXnttblon H Zoehot GXm
nKnWm !o P\otXm a\odnnw. CXm u\nn H Incyw a\o eI: \^ cnfoI DZbo
\om Aaboudm ?ao u]n!Xot eo]cpX Zofbodn=w cy BInfa7do Nco%Xnbo
InI. DZnicWo DZob \^ cnfoubntSnanWm cyw P\\habm IntXo !oP\oXm cyZo% habnbocoWw. cyt n\w dlcnfobo \om u\tc FXouc (UbKW Bbo)
D cnfobo (Gknw new AYen Aab cnfo) BtWo P\\w cynab habm. H]Xm, Fm nejodntWo Dubn DIkoun. \ndnw neo cyt\n P\\w GXnm Acn^o. DZbw Ikom
F^nat aWo&lo (]kbIWo \nkoI/eo\nkoI) P\\w Flobnw cyt n\w u\nobn ]ew.
12

H cnfo 2 aWo& Ftn aXo. Aun Gknw neo cy Fn DZbcnfobo \om Bc


cnfoI unm GXnm 12 aWo& anlobom FQw, AXnbXm GXnm hym. \ndnw neo cy
Fn DZbcnfobo \om 3 cnfoI !lIoudnm. CXm GXnm DZbow 6 aWo& u] Fm ew.
AXnbXm GIuZfw ]nXocneo.
anh=w ZoehW%w \nkoI eo\nkoIW%w em #Xyanbo H XpbXow hab=w Dlon\nWm ri\od hinbootXm a\odnbonaun. C\o eg;tS IWtn\nWm ri;tS n\w "So
CXotdeotStbnt ew Fm u\nuXm. ao cy ew H 5ZoWw "obnn 1 egau F%Xm? AHu]ntd Xocom aotb 5]uIano u\n%un cy Hegw tInm cnfoN?w tanw
Ilo e Fm ew. aoubn aanbnWm Nod ri cyt\ eXm. InG aotb uIano
u\n%un rijo NodXm ]1w C]Hw tIn% ua habtam aotb Hcneo e Fm
uXno% ( Itjnt \oLdanbo \o% \^;tS ]Lndot\ ASon\tobnWm
KWo%tXm alXm).
Aun cyt an^a, ri;tS n\w "So ri\odbo Ibobn ]d eg Ikoun?
XpbXoI IW%"otbn ]ew. DZnicWo\m Hcn cnPnenbo A[oIncua \njt ri\odtb%IbntWm IHI. Abn;tS P ri\odbhcom dlw ISIantWw f\o riw nw neo
(dlcnfoX clockwise Bbo FCun nat Iobo) B \ooXm Fm IHI. AXnbXm
BInfm Io \^ cnfotS nKm f\o riw InWto Fm. Abn cnPnenbo n\ua%un? BInf ri\odbo f\o \o%Xm Noo BtWm eI.3 Aun f\o Iobo HSo
Now etc H 5ZoWw ri\odbotS \So Fm a\odnnw. AXnbXm f\o ri\odbo 11 cnfoI
]oo. f\om H cnfo ISn habw 2 21 tInantWm "eoI \ocpooHem IWnobn
11 2 21 = 27 12 . AXnbXm cnPnenbo n\ua%un B PnXIInct 5nbw GXnm 27 ebm Fm
IWnnw. Ct\ 5nbw an^a, w \SKXo\m, tInncw ]WoXo\m, eoenio Ht XpbXo
!lon ri\od D]ubnKonw. Indne an^a, #Xyanb CSuejIjo Beo% tetn,
cy/N riWw, auIH-en\^w BZoI;tS BInffy, ec HSo ]dHw 5eNon IndKW\nhZnbw hinbo% Fm XocolouXntS 5nNp\ IeSnw IgIw cWXtant
#gobolnw eojtenw I bn^ \oLbonw cn{pbhnoI Xpan\tjntant ri;tS cnfon\w D]ubnKtn\ncwo.

1.3.4

cnfoI;w ri;w: anloe 5nNp\ h+

Ct uPyneyn D]ubnKo% cnfoI;w ri;w AetS hnc;w 5nNp\ hwncjotd hi ejtc eyXyanb BefynbnWm D]ubnKooXm. CXot H c DZnicWanWm \tS
EuK|Zw. BZoa EuK|ZP\X IIndoItj ua ocanb H rna/]W Benheye Cn H pastoral
hianbotem tteZoI rjotd N\I;w BoubnjPo J\\;w wanobom. EuK|Zow
CXm InWnw. Ae BInfa7dotd cnfoItj D]ubnKoXm bnKnZo A~n\m +w \oLbonw ZolobntantbnWm. cyhnct ASon\ano Zo\-eg IndKW\ncpXoI;tS BZy ];w EuK|Zo InWnw. ]ondm _n_oudnWo \om rphm eko em Cybo ueucnSob InZob
uPyneyotd ]d cnfoI;w EuK|Zodo. cnfoI;anbo _t eof|nh u\nobnw EuK|ZoudHw
Cm 5n_dyoew Xo edob eyXynhm. cyw NantX am ritj ]o EuK|Zw ]no. Aem agyPpeoXtj h|n[p\onta N\ u]nao. KwKnhaXdo eyn]o EuK|Z P\X
IIndo ua hitaXo \om IngoI hianbo anlobuXntSbnWm \KcecW=w eoehwcW=w uIp#X cWeyetant eXm. anw uPynXobnot 5ubnKow 5Xo^do%.
AXm ]ondm e bueZw, hnaw, AYFw FoeIjo ejtc ey2anbo InWnw. dK[t ueZnwKuPynXogo rim ulnjo. ?oeo ! Hnw no u?nUpIcot tSIm$qIjodnWm
ncXo ri uZeneujntS eHSXm. Cy !cnW IYIjotd 5[n\IYn]n^jnw Xt
eoeniw Iko%Xm ri\odI e PnXItnw u\nobo FXm [ubanb eXbnWm. fuen
gyu\n !]n7enucn #u\n [pcnau\n am nKeX/ncX/cnanbW IYn]n^ujn Hw CXot\nc]enZa (tNnFnuZngw u]ntd eoo IncW IncWw C u]nb t]Cw tNcw !cnWjo
agobon InWo!).
3 ri\odbo

cnfoI F?HXm Ft\tbXo No^w 1.3 (u]Pm 12) InI

13

ri BInfm aotb e F h+w _n_oudn, rphm, Po'm, ncXw FoeoSjotd


5nNp\ \ocpI At Indt ]coaoXanb hweo[n\;]ubnKom DnotbXnWm. rim
AetS Ftow 5uXyIXI Iom tIn YWeoufgjnWm ]ondm Aetb uZenw uZeoI;w BobHw Heo X-neo-ean\ 5eNon AXotS ]eta h+o\m ASolboHw
(AntX uKn]nd#t\un \yr GPm eynJynXn ]luntd Ae BInft u]nboI Hw
A). DZnicWo \ 5TIncoI F ]l tNnF, f\o HSob ]d ri%w XKdyanb
Cy h+;nboo ueZIndt !cnWjotdnw. Cm Cybo In !Pw (tNnF) f\pf|c h+=w tathntnuaob h+o \om rp%In eko Ioob Alo=IjotS ejXnWm. tNnFn
riw eoco%H tInm _n_oudnWobn AXot\ uZe\no, ]cn?aobno, AHXt rp%Inw
]oS. AuX eof|nhot H eIuZanWm \;w ]oSXm. f\o a BtW h+w eXm
f\obnWm aobo \om u\n%un aotb 5ZoWw eXo\m G=w habta%Xm (29 12 egw) FH
tInnWm. eynk FXm _n_oudnWob !cnWjhcom 5]wn=w ]ondm \Kc]ndIanbo
Bcn[ot aIm F ttZeanWm. eynk AXot ew dw ri;tS KW\nbI\nb giXobnbo \m. uZeY=w "Sobnb giXobnbH tInnWm eynko \ eoZynIncIX|w tInHw.
ttN\phm uPynXogo \tS \^cnfoIj D]ubnKo%Xm. Aem egtjbntI Nn?oI Be\jnbo In ]not egw, ]otS egw, FdotS egw, !XoctS egw Ftnt cnfo
h+jnWm. CXot\nw ]X honw, bo-bnMm h+w Ht Ae uN%.

1.3.5

uPynXogotd uPynXobnw

cyw Nw ri;w \^&jSw Fnw aom ew XocoIbnWm F t]ntnb ASon\


BfbodnWm hIdan\ uPynXog KWoXotw AetS eynJyn\;tSw BWooco%Xm Fm \nw
I1. Xncritjubn cy Nntcubn \^tjubn uKnjjnbo ]coKWonXoXotS 5nNp\ en\\ocpWotd Hoco A_[ncWI uPynXogo Iblo&Sobom. cnfoIjnbo e\pIcoeoco%
\^ hijotd (constellations) \^ Xo bYnQo dWou\n uInSoWou\n
IoudnapcI AIdm F eoec=w, cy Nnw Xncri;w \^ cnfoI;tS H \^ot
u]nw GkbdK"tS u]n!o FHw "eoIm Aloanboo; CHd A_;w [ncnjw. cyriW habm N cyt\ XnndoIanbo alXntW AloeonXo Indm eoIhoe h+anWm cn*-uIH ri;uSXm. riWhabntX Cetb InWn\neo Fm [com Xuanri Fw
5nNp\ uPynXobnIncn Cetb eojo. AH eo?ob Act uet] DS h]w "m cyt\
eo?XntW [ncWbo \onWm BInfotd h eogw aobotd Wow PdunXIjow
ep?ta b DbotnXm. [ncW Cybo an^a, 5nNp\udnInIan\w H ]odto atn ]o \od\oo Fm am hwncjotd han\anb IYI (DZn: ttN\ntS
eynjph+w) Noo%. Nn5InftaXm cyt tejow 5Xo^doo%XotSn=XntWw
CuXntSnw Nt uKnjn#Xow, hnc=w uNnWm Nt ?ob Dn!tXw !cnX\hiloeonbo. N]Yt ASon\ano Nnanh;w Rneuedw \oom Zoehtj KWoe
Xt Aloeon dw N\o ]ondm uZeX|=w A_ IYI;anucn]om _de[\=w _db=w Ht DnotbK.
aotbobnWm ri;w cytanw IlXm F Bfbw ekoe A_ eoo A\e[obnWm. ri;tS ]on\Sw/e?KXo (Retrograde motion) F 5Xonhw CXotdnnWm. aotS
ueKou\nSm, Fn aoubn A+w ]Ht cyt\ eebnWm Nod ri (DZn: tNnF). AHtIn1Xt aotb edw enWm Cetbnw eXm F [ncWbo u\n%un ego !ul \n Ccw
ri (aotS Huan ]oudn B! habm) cnfoIjotd h|n\otS unw ]opSm !ul\n
(aom ]oodn! habm) cnfoIjotS ]ounw \S%Xnbo InWnw. cyt\ uIano hvcYepWw CnXo Indm CXm ri uh|n5Incw tNXnWm FnWm [cooXm. h|nneoIanw
AXot\ oow eooeof|nh [ncnjnbom.
Xncri Huc dK cm habjo eun? _d-_db, ri avVyw F Ith]mm,
ri;tS uZnd\ Nd\w F Ith]mm Fot\ Ct BunWao ItI;tS tejoo
tXtm Itob cIWo\m Bfbtj Au\ Xt am \S%IbnWm Cw uPynXogw. G=w
edob Xanftbtn, uPynXobnot %w dw h|pIcom ^d5eN\=w \oaow u\ntant14

No^w 1.4: tNnFtS e?KXo


bnbo AIncot ]!kobo uPynXogta fnJ epWun?w uPynXobnw acefm "X #XyX
\ocpuWn]n[oItjw btjw h|pIcom eoIho%Ibnbo FXnWm.
DZnicWo ao% eanWm ri;w cytant hco%Xm F h+o tNlotbn anw
- AXnbXm aom ew IlXot\nw ri B aW]Yo Xt atn H tNlob ?o
(epicircles) Iltem h+on - ri;tS e?KXo (Retrograde motion) F !k 5Xonho
A+w "So 2o H eofZpIcWw Iow Fm a\odno rphotd uSnjaow (G.Uo 90-168) ]ond
uPynXobntant AXhco hon ]tKInbo. hontant anlo, aob
cy\nWm ri]co?aW;tS uIw F IobunknWm e?KXo 5Xonho\m H #Xyanb eofZpIcWw IoobXm. atnZnicWanWm Nt ?obtj uPynXog=w uPynXobn=w I cpXo. uPyneyw
Ic] Nt\ _dw ]n]oantbnt Im !cnW IYIjo \om Aeof|nhtj ta\un
G.Uo Anw notd BcySt\une uPynXobno Nt ?ob;tS fcobnbIncWw AXm
aotS \okdodn=XnWm Ftnt Ito ucIbnbo.
CeotS H Incyw "So NooWw: ncXpb uPynXog h+tj ]dXot\w CSo \ocob BcyS\m
(G.Uo 5-Bw nm) Nol FXo/Ij u\couSo eXm. ri;uSXm h|anb 5Infa, AXm cytejoot 5Xo^d\w BWm F Bfbw un e BcyS ri;tS ttZeoIXtbbnWm HcQo uNnZyw
tNXm. aotS h|bwaWw tInnWm ri;w \^;w BInfot H uInWoZom acuInWo
Aao%Xnbo InWtXm Fm ]l BcySt\ ]opSm e, ncXw I G=w edob KWoXt\m !Ikmt], ~1Y' (G.Uo 6-Bw nm) \ofoXanbo B?ao%m. ao aWw tNIbntWo
epI;w B;I;w XdIpknbo alom u]nIou FtntbnWm ~n1S hono ~1Y't uNnZyw!4
CuX ~1Y' Xt cn*-uIHjnWm riWn%Xm, AntX BcySw aew ]luntd AXm \okI;tS Ijo A Fm Dlo%m. CXo ~1Y' tl^lhnbo ]lXm ueZtjw XoIujw Kn\
hwioXubtantbnWm.
Ct\tbntbnbow BcySt Bfbm ]co"W XacWw hweonXoXm nc Hna,
an[e, \pdIWmTuhnabnPo HSobetcun AenNI BcyS hon%nbo FHtInnenw
Fm Nco^Incn ]l. BcyS Xol H Np hZnbtbnWm uUn. uKn]nd# AuX
BcySt Xt fnpbeotS tNdeo \tS tXnboudm Xn [ao%Xm FXm entn
tte]cpXyw Xt!!
4 A_otd

ao H BwYd ao\om Xocobn F% habw (4.4.2, u]Pm 53) F J7w InI.

15

No^w 1.5: uSnjaotS epicycle honw

1.4

uKn]nd#t uPynXogo ri 8nt\eIju^!

uPynXog=w(astrology), uPynXobn=w(astronomy) Xo Nod IW%"I t]nHenbo Dm FXo\/lw


bntXn _=w C Fm \nw Ijo I1. Fn Ce Xo AuZyanb _t n]ot%I
eko uPynXobno fnpbXw #XyXw uPnXogom Fm enZo%Xm uPyneyt \ynbpIco%etS ocw XnoI XanWm. h|bw H fn\ntWm AeInft [pan uKn]nd# ]u
Xw F;w t]njoXntWm Alobnw. IncWw Xncnrijnbo (8nt\eI) B\oI fnw IWn% ]dXot\o Ahw_"Wanb eof|nh;tS !lnWm uPyneyw eoIhoXm. AHtIn1Xt
uPynXobnotd \^tjubn ritjubn Ha uPyneyotd ri;w ri\odI;w AQan%Xm Fm Dlom ]lI eko Xncnritjw \^tjw ]o 5nNp\anb Aeof|nh;tS
D+anWm uPyneyw F Bucn]Wo \om Hkom anc eoZybnWm uKn]nd# InWo%Xm.
CeotS [pan uKn]nd# 5hwKau[y ]l H enNIw [oWw:
rita en% tIn%Iw tN, 8nt\m Fm nhudm tNIw tNteo AeotS unm Bbo, uPynXogot
Fn FOm8u\gI;w.

cnw neoudn nw neoudn Blnw neoudn tNnF Dm Fm uPynXogw ]lun AXm tNnF
F 8nt\ot h|n[p\w (influence Fm uKn]nd#) B PnXIInc\o Dm F AQw, alom uPynXogotd ritan
what is influencing you, what is holding you, that which has a bearing upon your day to day life

FnWm AQan%Xu^. uPynXogotd ri FHtInm eoeo%Xm BInfotd 8nt\eItjubn \^tjubn HtbnWm Fm hXon m 5[n\ uNnZym Dcw \uIoew:
1. cyt\w Nt\tant rijnbonIw cn*, uIH Fp ri Dt]lIw tN
uPynXog hZnbw tXu?
2. FXcw h|n[p\w BWm B ri%w \^%w agytw P;tSw PpeoXow tNn\n=I?
16

No^w 1.6: cn*=w uIH=w


3. PpeoXo ri tNK Fm ]l B h|n[p\tj vXoIanbo Ajm ucJtn\n=uan?
Ccw uNnZytj 5Xoucn[on eow Flobn=HtInnenw, hnuXoIantbow fn
Flobt uKn]nd#t\untdncn uPyneyo ]l ri=w Xncnri=w(planets) H Fm
ASoeoXm.
uUn. uKn]nd# PhD, D.Lit CeotS u\co hoKm[X tNcX. H efm 8nt\eIj uPyneyotd ri Fm enZo \oWw. acefm aotb B[ncano 8nt\eI;tSw \^;tSw
n\\oWb=w aew \SK uPynXobnt uPynXog=anbo "otIw ueWw. enNI tIn1
pIjo t]njoXm AeotSbnWm. uPynXogotd ritan 8nt\ Fw that which has a bearing
upon you BtWw ]l uKn]nd# B that FntWm \oeNo%ubo!
A Yo cn*/uIH Z|bt etInnWm. ao% ew cyNn ]co?aWw (revolve) tNIbntW h+o \onWm u\nI (lunar nodes) Dn!Xm. AXo cyt hn+oI ]co?aW]Yt Nn]Yw loIS% Dc=w ZoW=anb u]nboInWm cn*tew uIHtew bYn?aw
u]cm. AXnbXm XoIw hn+oIanb cm ZpL? ucJI Xjo !cuI IS% _o. N B
u]nboIjo eunknWm riWw \S%Xm F IncWw tInm Aetb cm 8nt\eIjnbo InIw
AXou !cnWIYI;tSw eof|nh;tSw Iw\ol uXm ZoeyX|w \Io ]eXpIco%Iw tN
uPynXogot XcoIoS CS]nSm CeotS uKn]nd# al]oSo%. ]Icw cm plane- cyt ]co?aW]Y=w Nn]Y=w Xo intersectiont\ow AeoSbotd BwKojot\ow B u]nboot #Xyanb
In%udgt\otant enNnd\n=, CtXnt ]u B;Ilobnanbote ao. BwKo;w
u\nI;tS n\;tant cy-N riW;anbo _t uPynXog Aeof|nh Dlm n1Im ufgw e IW%"IjnWm F Nco^eX hvIcy"Fw uUn. uKn]nd# eo?. Atow
Nco^t ejtnSom, ?oegw Anw no ]letb Fm 2500 tInw !luInm \poem Xkm
XSednWun5 BgncXhwnc 5NncIntS ! l!!
uPyneyotd ri Fn 8nt\eI At uKn]nd#t XnoI 2oentWo
Am BInfKw J\ynInfKtanw u]nI, \% o GXm hn+oI _o Fnw, uafw
Iuhcw Speow Adancw ASw GXm etenw ueWtao AXot\nt Ftow AXovXoIX|=w ZoeyX|=w Bucn]onw, Fom B u]nboItjubn etjubn uKn]nd# enZot%untd
that which influences you Fm ]lbnw. ob ]w \tS lobodoco% L\em \tS ua
YX|nIgWot h|n[p\taow Dtm han[n\onaun!
BInfotm h+ooco% cm _otjetc rianbo h|pIco, Nw cytant that
which influences you Bboco%, uKn]nd# hnlot uPynXogo ]ottInm ul\w t\]myrw
Au\Iau\Iw D]ri;w CntX u]nbo F uNnZym (uPynXobnot eoInhNco^alobn= Hcnm
5 2.3,

u]Pm 28 InI.

17

F;w CXocw Iow). F an\Z7odnWm CXm riantWw CXm riatw uPyneyo


Foco%Xm FXnWm Ceot InXdnb 5Tw. aobo \o JuKnj;tS n\\oWbo
uPynXobnot KWoX?obI AXy[oIw B%ulm BtWw hbo^oIm BtWtant BeotInm uPynXobnot KWoX#XyXtb uPyneyoudm uNKtIun?w uKn]nd# uPyneyt
hw_o G=w InXdnb eogbw fo%o.

1.5

Indnen5eN\=w uPynXog5eN\;w Xotd XncXayw

uKn]nd# uPynXogot 5eN\tjo ]l HS (Syr_m Bo]m-4, 02:00) nKm uPynXogn"doI ocw F% Uo^Itjnw uIHS. BZyw ]l, udnIm 100% fcobnboXnbo
Hao Fm. AXoZnicWanbo XoeoHw ]l]lm e% uX hwKXobnWm - Indnen5eN\ot #XyXbon. uPynXogot #XyX F^fXan\anWm FXm ]lbn uKn]nd# CeotS
Xnln=o, ]Icw udnIm cfXan\w #XyX Hao, AHtInm uPynXog5eN\=w 100% #Xya FXnWm uKn]nd# F% XnoI 2o. H hbo$ntWm ]l, uPW ]ougI
Ht uKn]nd#\m predictive valueItjow hnuXouIn]n[oI;tS #XyXtbotant Alo=nuIXnWm. FonWm !2o em Btj eSobn%Xm.
CeotSw H XnoI Xw Hjoo/m. Xn fcotbun fnpbtaun n]on [ao%
fnJtS uatb A alom AH n]otn han\anb H huXtam Xn IH atn fnJtS
!leot\ BWm uKn]nd# "]oSo%Xm. uPyneyot 5eN\aXtboubn ^d;tS #XyXtb
]oubn A, GXnm AHu]ntdntbnWm Fm uKn]nd# [coeoco% Indnen5eN\cpXotS
(meteorology) !=w !l=I;anWm Xt nKw \ynbpIcon Auiw F%Xm.
fno H Xoblo fcoubn tXun FloXo hFhn[ncWbnb anKw B Xoblobo \om
5eN\ Dn%Iw AXm bYnQ udnIm hweo%tXt\bnWm Fm \ocpo%Iw BWm.
tt$t E = mc2 Bbnw \yrt G Mr2m Bbnw CHXtbnWm fnot cpXofnw (taYuUnjPo).
H 5eN\o\m F^unjw "X parameter-Itjw initial condition -Itjw B[bouoeun B
5eN\ot #XyX A^ Im !lbn hn[yXm. CXot aoI DZnicWanWm Indnen5eN\w.
Acpotd nem, _n Ajem, Inot KXoueKw, A\oaogw eyXobn\t aw, Xn]w Fot\ BbocWo parameter-I 5eN\t h|n[p\o%un Indnen 5eN\taXm lc=w #XyX
!lHanbo anc. ]u CeotS uetln Incyw [oWw. IndnetS Incyo ZpLIndnSon\o 5eN\jnWm #XyX !lXm. 5h|IndnSon\oe - DZnicWo\m H anhtubn
HcnGtubn H Zoehtubn Ht 5eN\ 6 anhtubn H egtubn 5eN\ujntjnt
- ejtc #XyXbnXnWm. Fan^a, ucn cnPytw Indnen\ocpW hnuXoIXtS uabhcom 5eN\;tS #XyX eyXynhtm; DZnicWo\m CyboudXou\n ejtc tatXnWm
]nLnXycnPyjotd Indnen5eN\. B\oI apobulnjPo "X #Xyanb D]IcW;w KWoX=w
vancpot tNceyXobn\tjunw houdm tN Iubnhm huX;w 5ubnP\tKXo
\oanWm #XyXn=Xm. uKn]nd# Xt 5hwKau[y ]coiho% Xco Ilo%m
Indnen5eN\taXm InIjoudn tSdo oeIjoudn an^w In Hnbom Indw !ulbnbo. uKn]nd# u\cw te;ootm em _noem u\cw te;oo FQaoun.
Indnen5eN\=w uPynXog5eN\=w Xo XncXayot eoo=w t]nc=w AlotInneWw, CuXntSnw HIncyw "So - c fXan\w #XyX FXm Hoao F hnan\yecWw
"So - uKn]nd# uIeoncoudm ASoIbn [ao%Xm. AXotS cm Incy hn[onw - Indnen5eN\w u]ntd Xt fnpbanWm uPynXog5eN\=w Fm uIeonco [ncWnnw, Hw
Indnen5eN\o e tXeItjntub uPynXogow ecnc> Fw Aetc eof|hoonw. Am
100% #XyXbo, Bw 100% #XyX ]lbn\neo, AHtInm A-w B-w #XyXtS Incyo Hu]ntdbnWm Fm ]l 2obotd eoow uIeonm HbSom a\hodneoun. AeotS F^fXan\w
#XyX C FH Xod XncXayw ueXm, alom F^fXan\w #XyX Dm FH XodnWm XncXayw
ueXm F Incyw uIeonco \om haQanbo al ]oSo%!
Indnen5eN\o h|pIco% parameter-I n=w _n Aj=w Acpa=w u]n,
fnpbanbo b;]ubnKom Ajtn= Acpotd vXoI t5noIjnWm. CXotd Predic18

No^w 1.7: Xoe\!ct Indne (2010 ancmm 29 )

No^w 1.8: IndneneyXobn\ ASbnjtK hnttdm No^w

tion F]lXm vXoIanbo Ajn= input-Itj ASon\anoebnWm. AuXhabw uPynXogotd 5eN\w FXm fnnQotd H Prediction-u\ A. hn+oIanb \^n\jntX
Ajtn=Xnb (measurable) H vXoILSItw AeotS ]coKWo%o. cnw neo tNnF
en H p hwhnco%tXnw tInoenboco%w Fw Fnw neo tNnF en BOoUodnWm
acWw Ftant Xojo% uKn]nd# uPynXogotd CnXoco 5eN\ Fm Aj=uInI
etInnWm Fm ]luboun. Ct\tbn 5eN\ hZnbt H hbo^oIm 5eN\ot
an\Z7;anbo XncXayw tNXm \nkoIm \nH ew fn FeInfttInoco% Hcn
tNn ]nSonXnWm.
C\o, #XyXbonItjb, #XyXItj Xo XtbnWm XncXaytuXm Fm uKn]nd# u_n[yanenonuWn XcoIoS 2o 5ubnKo%Xm Fm Hcn% hwfbw uXnnw. AeotSbnWm ncXtt]JInct atn Icw tejoen!Xm: uPynXog5eN\ bnoIanbo (random chance) ^do%I
FntX H fnpb 5eN\o\eInftSn= #XyXubn ocXubn Be\aXubn Aeo Fm
InWon\nbonWm ]dun?w 2oenZoI PnXIw etInm PnXInct dowK \oWbw \SKI, acoun
Poeoun Fm ]lI HSob blindfolded ]cpW \SKXm. CXm fnot taYuUnjPo em
u\nobn \ynbpIcon= H cpXoanWm. uPynXogot 5eN\ F^unjw #XyXXntWm
InWonw, AXm 50%o\/ltaKoto tecw lnUw Nnhm BWm Fm Xn djoXanb H
]cpWw. AXot\ FK]lm Xt eoo2o]ubnKom ]coiho%IbnWm uKn]nd# DS tN19

Xm. ]coiho%Xm B ]cpWot DufydyttbnWm, AntX AXotd fnpbXbotdubn


cpXofnotdubn tXeItjb.
Fo\n At\ ]cpon u]n!Xm, uPynXogw tXntWun fcobntWun tXjoboom Fm u\w, CXm useful
BtWn Aubn Fm u\nobnu+nuc

FtntbnWm hbo$m Fm ]l\S%, B ud_do h|w eynJyn\;tS B[oIncoIX Acolon te Hcn D;ontX uNnZo%Xm!
Fen, B\oIfnhuX;]ubnKo \SK Indnen5eN\w u]ntd fnpb=w AXotb^Xt #XyXbonw DXnWm uPynXogw Fm Noom eIw, Fn uPynXogot 5eN\;tS
#XyX F^m Fm u\n% ]cpW[atj X=IanWm an\yuZiw. ]ot Fm ]cpWot,
Fm tXjoeot ASon\odnWm uPynXogot 5eN\ #XyXbo B;I eof|houXm FXnWm
aody uUnj uNnZyw!
1820 etc AD, BC Foe Bw D]ubnKooo, ]Icw KE (Ido Cl) BWm tbo, tPa\o, Auaco HSob
cnPyjo D]ubnKooXm

Ftnt H t]nH5hwKo Xojo% Hcntj uNnZyw tNntX uIoco% H I?X&o \om


uNnZyw ecoun.
Fn I]Sfneyn]nco%w tInn ekotbnWun \notd 2oenZoItjm ]l ". 2o
tInm CtXnw a\odnn\neo auj F ]kb uPyneytw I h|naoantSw \tcnt ]kIounbo. uKn]nd#t\w Fhm.cn[n#t\w u]n hbo$m I]Sfneo+\ntS !Xob Indt
u]m uetlbnWm. AXottbn GIuZf ]w uKn]nd#t 5hwKo XtXm uI%I:
ttIcjp Speobo Ft H Ceyr Dnbo. Ft C/lm Iadn\nYt\m ]l 2oenZo, C/lm ao[eoeni
hwLot th?lo - AHw 2oenZobn - Rn \m.... hb]ubnKoom f|ct\ntWm ]ln AXm
Cem a\odneody - AH ]lm XpXo ]m ]l: Cbn hbthm ]lm ]ltXnw hbh.
Aun Rn ]l: hbthm ]lXm hbhtm ]lbu, \om a\odneoWodynm ]l!

2006 K$o hnbo_n_tS B[aot BfpenZuntS \S AXoainbo 5hwKo%un udnIotd \yrBob lobnScIm foedowKot ]antWw foedowKncn[\ \S%un
udnIt \yrBob lobnScItjnw n connect tNtuntdbnWm foedowK eko foet
energy _oo%Xm Fw 5hwKobnjnWm uKn]nd#. ]Xdp ubnK^o Unep\ob
]coWnahon=w ttih_Kot A\oLoXX| hon=tm ]lXm FntWm m H u]n$o6
\nw I1. CXnWm hn ]l hbtho AXm hnlo\m I Updoew ]o.FNm.UoI;w u]tant
X WouekmhooI%w n]\%w u]nw B hbhm Alobo hnul! AXm 2oenZoI;tSubn
ao[eoenihwLw u\Xn;tSubn Hw !a.
eI An\w eoj uI%un uUn: uKn]nd# Iootbm AeInft 6 u]ow
56 Ancn{ KuegW u]low ueo Auiw \Sob KuegWto KvceIcanb hwfb fn
uaJdbo 5eo% B%w uXnw. _ubn tIaoo cwKnWm Cuiot GXnw KuegW 5_ 5hopIcooco%Xm. Ijo ]l te;eojo, \oug[w HSobebotSbnWm uKn]nd#
u]w ]o.FNm.Uotant u\So fn fnJIjotd KuegWw ejXm Fm 56 u] 5hopIcoow
Auio a\odnboto ]T\w ]nkntbu ]lub2!

1.6

uPynXogw hbo^o, ]u hmB BWu^


\o 2oenZobntWow fco .... \o;tS !otS P\\habw em cnfoN?w ec o%I.AtXn ]u B
!om 5ubnP\tunw. . .

6 uKn]nd#t

enX (http://surajcomments.blogspot.com/2010/02/pseudosciencegopalakrishnanindian.html)

20

uKn]nd# uPynXogot 5ubnP\tjo enNnd\n!Xo BJanbo XoeoXnWoXm (Syr_m


Bom-4, 10.00). AXnbXm, Rn\oXm hbo^ontWm enZo%o, ]u CHtInm 5ubnP\tSnw F
ttd. Fom "ou%: B cnfoN?w u\nobn Alobnw !otS neo Ft\boco%w Fm!
\% o hwKXoItj XutXt\, tInutXt\ FXo uKn]nd#\m AuiouXnb Nod an\Z7tjntm. AHw 5hwKo uInw. H Incyot\ ]o \m cm uNnZy
uNnZonw FnWm uKn]nd#t ^oudnh^o. B Incyw hbo^oIm BuWn Aubn FXm Hnat
uNnZyw, useful BuWn useless BuWn FXm cnat uNnZyw. H Incyw hbo^oIm Atow hncao
D]ubnKXntWo (useful) h|pIconw FnWm uKn]nd#t A_ Ao5nbw. BZy u\no
F^ djoX=w hXy=anb enNIw Fm uXnnw. CXot D=Io !luI em. AXnbXm uPynXogot In%udg nKw hbo^oIm BtWow 5eN\nKw (prediction part) FXm hbtInm
eofZpIcon\neo FnWm uKn]nd#t enZw. Aun Ijol uKn]nd#hm ^oudnh^o
Ahcom uPneyw hbo^oIm Ato ]ot hmB BuWn hmtdhm BuWn FnWm u\nuXu^.
AHtInnWm uKn]nd#t Ao5nbo uPynXogw h|pIncyan=Xm u]nw.
uPynXogw agy PoeoXo hmB BtWm enZo%oSm uKn]nd#t \ynb Xt Xocom
!KHw InWnw. 5hwKot BZynKtncoSm Fnew am ri\odtb?XoeWtaw AXm
]opSm 5ubnP\tunw Fw ]l uKn]nd#. Kc ulnUntWm AlotInm eoubnSon Hcn [om !koIjo epkntX So%tXt\ubn AH u]ntdbnWm PnXIotd/ri\odbotd
uZng "o Alom PpeoXw \bo% Hcnm AHtIn1n! 5ubnP\w Fm DZnico% uKn]nd# Xt A+w Ikom ]l uetlnZnicWo eni\n]ISn=w F uPyneyt D]uZfw uIm
eoubnSom \oob Hcntj ulnUotS \S%un eoboSom tIn IY ]lm. uPynXog5eN\
#XyantWo At\ hweo%Xo \om How XSbn\neo Fm HcoSm uKn]nd# Noo%m. ]ot Kcm Flo tInm eoubnSo%un [eom FIncyw? CeotS ncXpb
eo[o-I^d eof|nh=w uPynXog=w Xo Znf\oIanb t]nuIjnWm tejoen!Xm. eo[o/I^d eof|nhjhcom djoXanbo ]ln ecnXm ekobo Xo FnWm. Fn uPynXogw B
ecnXot\ 5eNontam AeInft. IXI;w ]coincI;w \oufo%. FtNnw eo[otb Xn Beot eof|nho eoanWoXm. Fn uKn]nd# 5TuaJdtb
haQanbo Hkoenobom Xt uPynXog5hwKo.
uPynXogot ri\odtS ^dtjo ]opSm !ul InIbctow Aetbnt Ft\bnWm
agy\m hmB B!tXm Auio ey2Xbo FXo [ncnjw N\I InWnw: HnaXm, uPynXogahco ri\odIm ^d tInoco%Xot IncWw,2o,\ocpWw FoeItj ]o B%alobotm uKn]nd# Xt enZo%m. cnaXm, ri\odIjo Bucn]ooco% IncIX|=w ^d;w (influence) uPynXogoI Ft\ \oLboXntWXot\ow \nw AcntWm Auiw enZo%. Blnw neo tNnF e ri\od Hcn Icw [ncnjw InWo%taXm H Bucn]Ww
(attribution) BWm. AtXt\ B Itdoudto Fm uNnZon uKn]nd# ]lXm B%w
Alobo (B!) FnWm. uPyneyot 5eN\nKw hbo^ou A F "PnayuntSbnWm
uKn]nd# Xt enZw Bcwo%Xm. 5eN\nKw hbo^o%a, ri\odIjo Bucn]otoco%
^d;w IncIX|=w Ft\ ItobXntWm Alo=aon H huXw ]u agy PpeoXo
hmB BWm Fm AeInftSWtao !ltnw u]ncn eoecuZngw. AHw fn\ntWm AeInft Hcnm! ] adbnjo ]ln, Fun IoS% !ul \^%KI ubnPoom !ul ];w
\Io cnfoN?tam u]aom ZoeyX|anucn]om Dn% H ri\od \tS X-neo-ean\ PpeoXt
h|n[p\o%taw At\ F?H PnXIw useful BtWw \jm eof|hom XdboudotnWw FanWm uKn]nd# wKyucW ]l eXm!
CXot\bu hn Aeof|nhw Fm hnan\yeoe eojo%Xm? (uKn]nd# ri\odtS
^dtj]lm ASoeoH uInXnnWm. Aetbo eofZanbo Duagot udJ\otd enbo uXnH uKn]nd# uPynXogw! (2.12, u]Pm 36) F J7o enbo%I.)

1.7

eoanb !on _oho\w uPynXog=w

tt]JIanb Alo=I F ud_do 5nNp\ BNnctj fnot Doeom eoj ! Znf\oI21

eyn]ncoI u\co G=w 5[n\ 5Tw Xnt\n ]kw Aeof|nhow BWm F hwfbw XncXuay\
enm co] hZo\m DnIntX [odnWm. GtXow Acu\n huan Ht cyt\
eo?XnWm cyriWw Fm H hZot\ u\no ]ln Ceu\Xm uInnkL etSn? Fm
XocouNnZon ao\oaw fneon\w P\hnan\yo\m Cm, !lXm uKn]nd#t\unetS
uIeoncnbo Cco% uIcjotd a[ye\otdow. Aun Aanb BNnctj, Ae Aeof|nhantWm 2om t]tm ]oSoIoneo[w ]cane[o PnKWo t]nXom AeXcoo%I FXnWm h|w
eof|nhyXm uInw XnXocon F;eko. AuXntSnw ]caanbo [ou Incyw, Xnt\n do_l
NoI\nWm Fm hZot\ enNIaSoIjotS \occw tXocoo%I FXnWm.
Fn AQow H Aeof|nhanb uPynXogt \ynbpIcow fnano AeXcoow B\/lK
Ibo eIkon ]ot, \ojotXnw eof|hoWtam Rn ]lbo, ueWtae tIn=I, Ane XojI F do_ldo$m \bw Am 5Jyn]odnWm Jy Xw. Xw XtbnWm uKn]nd#w ]beXm. Auiot Xt en%Ijo:
. . . CtXnw bttuX, CtXnw hweo%tam eoNncotuX....atnet\ u_n[oon\ntX, \m
ueWtam uXnIbntWo, \m AXotdn 5ubnP\tm uXnIbntWo, AXot NodtXnw D]ubnKontam uXnIbntWo, Aanbom eof|hontX, ]^an[yajo eXm Hkoeno...(Fnw).

Fn ueWtaem \Itj Fn= H \ounganb do_l ^oudnh^obnbo uPynXogt


AeXcoom tXn]ontd uKn]nd# A \coXm InI:
. . . Nod precautions Fn, Nod \Itjn, Nod 5ubnKtjn H]u \otXnw D]ubnKonw.... Ae\e Co u5nwhm Dtm tNlotbn indication Dto B u5nwho \om \m !lm IcuIln hn[o%w. . .

uPynXog ri\odI Xt neotb InWo%ebntW eof|houXm Fm ASon\odntWm


Xcow eofZpIcontX, AtXnt 5nNp\ Egoecyn F?XoeXntWm H?t\ ]l u]n! uKn]nd# Xt do_l Jw So t]njoIn enNIw Ct\:
. . . hn[\ Nod uPynXogoI t\m ttIeom (^dw) ]lun BZyanZyw Ae ]lXm Fnw fcobn=w.
]otot Ae ]luX fcobn>.... B tdedo Fob Nod uPynXogoI Cm.

(Syr_m Bom-9, 09:00)


AS _oinco enPmu]bo X PKXo [p!an etc ]dtSw ri\odIjo AetS h|neheoufgXI BudJ\w tNom Fm CuX Bnhot BZynKjo enZobnjnWm uKn]nd# FunWw.
Xn Nod PnXI u\no \Sob 5eN\jo NodXm AnbXot\o uKn]nd# AeInfenZw \SobHw CuX 5hwKo XtbnWm Fw %I. CXm uIeonct\ Ft\tbnt Bfb%kodn%tam ]lubXoun. ueWtao Fn aXo Fm ]l AuX f|nho CXm h|pIcon
5Tjo \om IcuIln\n=w Fw CXm hXy=w hbo^o%anWm Fw CXm #Xyanbo 5eNo%
hon Cm Ftant A_jnbo uN%un CXm h|pIco%XnWm uIeoncn \o\%
\Xm FnWm Dufo%Xm Fm enbotn ]o.FNm.Uo Ioob eotbnanefyao!!
[\nIgW ttce bw Fu]co e Gdot ]chytjw Jd nKt eoanb !on
_oho\ot\tant uKn]nd# ]coiho%un uIoco%e uXnI, Bin F^ !ucnKa\nZIanb No, Aeof|nhtXouc BSo%Xm u\n& Fnenw.fhwinc Xyqb uinaw u]n
t\Kpem Im ^dao Ftnt Auiw edob B[oIncoIXubntS Xoeom. \yr GPm Znf\oIeyn]ncoI;tS Hncw \cnWm CXm.
H fnnSon\=aon H neo5eN\5n\ot fnpbXtb olow AH hmB
BtWenZow GIuZfw Acn aWo&lnbo BnthKtInoco% BjnWm, CIn a HIn
at\tb u]ntd [\nIgIttce btw eoanb !ont\w Ijobn%Xm FunWw.
uPynXogot ^d5eN\ nKo fnpb eofZpIcWao, ]u hmB BWm F uKn]nd#t
\ynbw eoanb !onInw [\nIgW ttce bnw Ge]ln? CuX 2o Xt \ntj ]n]]coinc I C$m Bbo D]uZfotIn% "uSn^n%w ]lbnaun. !l"So \po Noon
5nNp\Ind BNncjnb K_do, \c_do, ubn\p"P AS Xa DUnbo/Itnw CHu]ntd
hmBt\m Dm AHtInm fnpb eofZpIcWtanw u\n, ueWtaem Ae 5ubnKo%Iubn fpdo%Iubn Benw Fm enZon HSobn?
22

1.8

fn]Z, KWoX5ubnK, B[oIncoIXn\nSy, . . .

5nNp\ BNnctjw XX|NoIujw uPynXogw, en u]neubw B\oIfn=anbo uNKtIn


^ouPn^m In5w Zp]Im uNn5w X uKn]nd# etc D]ubnKo% XanWm fn]Ztjw KWoX5ubnKtjw An\m Fom enb\ntc/uIeontc Bfb%kodn%I FXm. uKn]nd#t 5hwKoS\pjw CXot \oZf InWnw. Scientific, Calculation, Mathematics, Node,
Calculable, Accurate, Scientific Explanation, c fXan\w #XyX, Prediction, Probability Fot\
Ftntubn edob fnIncy N tN Fm uIeonco Au_n[anb H 5XpXo Djen%
en%I encoeoXlobnWm 5hwKw ucXm. Xanftbtn, _oZ_oZn\c Xdjo fn]cofpd\w dobnjntW Incyw ]coKWo%un uKn]nd#\m PnK 5ubnKodo ejtc tteZKm[yw
DnueXnWm. Fow Xd fnn\w u]naoneucn IwanWm uKn]nd#t 5ubnK.
Nod DZnicWtjnw:
5nNp\ en\\ocpI aotb H oc_oenbo \ootnm \^;tSw, aobotd Xt am
u]nboI;tSw n\ Gtl%ul #XyXubntS KWoo. CXm uPynXobnanWm (astronomy). oKuWntao u]n KWoX huXtj BZano IW%"Ijo BInfXncIujn Xncriujn
Xt ueWtao, GXm hn+oI _oeotw aW ]Yotw ucJnNo^w Dnnw. uPynXobnot
IW% " cpXoItj Fm uPynXogot (astrology) uabnbo Bucn]o%oSnWm uKn]nd#t BZy \ HSXm:
uPynXogw FXm IW%" nKw (calculation part) , uPynXobn nKw (Astronomy part), 5eN\ nKw
(prediction part) Fot\ m eonK;tm BZyua n]o%. nKtan^a, m nK=w
Hdy5n[n\yXntW [|\ow uIeonm \!. Fom AXotd BZy nKanb calculation part
Ianb ananoOm BtWw AXm hbhntWw ]l. HSm cnw nKw BunWaoboudXntWm
Beolo%. uPynXobnot H eonKanWm uPyneyw Fm uI%e\o tXoncWn%IbnWm Dufyw. ISdotd te=w Nocbotd te=w tew XtbnWm, AHtInm NocboXm ISdnWm
Fm ]l H XnoI !Xw.7 cnat Icw uPynXogotd prediction part (5eN\nKw) F
H nKo an^anWm fnpb eofZpIcWw CnXm, _no?ew fnpbX \olH;XnWm Fm
uIeontc tXocoo%I FXnWm. DufyuntSbnWm Mathematical application of a spherical
body is 100% in alignment with ultramodern mathematics and geometry! Ftnt uKn]nd# Beom XoeoXm. bYnQo uPyneyot d; Xt AXot 5eN\jnWm, AetS ^d
PpeoXtj Ft\ _n[ontaXnWm. Aem fnnSon\aot en uPynXogot doXt
fnnSon\ao FnWQw. AntX uKn]nd# ]leuntd atn AQow hbo^oIm
Bb uPynXogot H eonKo an^a fnpbnSolbo eofZpIcWaonXm.
uPynXogta Aeof|nht KWoXnKtaw 5eN\nKtatant PnKIjotS 5Teco%Iw AXotdno hbo^oIm eofZpIcWua C _notbnw ]yqe ananoOnWm. . . ananoOm
]yqe hbhnWm Fm enZo%Iw tNI eko natXn Ic=w uKn]nd# Ho% - ananoOm (KWoXw) FXm hbhm A, alom hbhot ng an^anWm F eXtb XdIpknbo \oK.
KWoXo 2 + 2 = 4 Fm ]lXo fno 5uXyIom H AQ=ao. hbho AXot\tow AQneWtao AXot\n WoenIWw, B hwJyI _dw, YX|nIgWw, w,
5ueKw, XcwKttZLyw HSob AhwJyw vXoI parameter-Ijo Fot\tbow 5Xo\o[pIcoWw.
AnoSunjw Ae GXnw A an^anbo \o%Iub>. B IW% tInm fnotd Aj=I;w
A;w an^a Aco,]lo HSob hn[\;tS eodw Ht F?Xnw. Fem AtXnw hbhm
Beo. \% e udnIt - AXm Xncnri;tS j=I;w n\;w Bbnw fco, 5InfIocW;tS B?obnbnw fco, Hdnho I%Xot Aj=Ijnbnw fco - hwJyIjnbo AeXcoo%I FXnWm
fnot cpXo. AXo fnw D]ubnKo% ngan^anWm IWm AYen ananoOm. djoXanb H DZnicWw ]ln Chess Ijobo I;tS t]nhog Ft\ eta hn[yXI em [ncnjw IW%I
tNnw. KWoXw Dm Fem tNm u_nw tNIjow fnantWm ]lbn HSobn? o
ananoOm ]yqe hbhnWm Fm uKn]nd# ]lun AXm uPyneyotd KWoXw IfnanWm
Fm uXnoon enNIhtXo Ieotna.
7 CXot\o

uPynXogotd `uPynXobnw' (1.3.5, u]Pm 14) F D]fpgIo ]loXm u\n%I .

23

dlo tNnF ncynnntS Hdot\o ]loSm Xco fneco


H"tS ey2anWm. ncytS H neot Hanbo 5Xo5eom H atnot\ ASoun;w
Fm NootInm Auiw ]lXm u\n%I:
t\Kpem X t\Kpem hm I| e u]nhopem. AeotS 8hm A eI, C BWm. B tta\hm C tta\hm: c1w
"Sobnbn lohm u]nhopem Bboco%w (?!)

Ceot Ijo en%I;tS 5Xo\o[pIcWodnWm. IWo H hwJy t\Kpem (EWw) BWm Fm


]lHw ngbo Np F AQo H hwKXotb t\Kpem Fm ]lHw Xo H _=ao.
an^a, YW\=w icW=tant IWodnWm. ngbotd Np FQ cm t\Kpem Fm YWo%I (multiply) tNI FXm hn[yanb Incyua A. ]caacw an^a, !eoZy "SobnWoXm - Xn
hwhnco%Xm ananoOm u]ntd #Xy=w XpHanb hbo^oIm IncyanWm F [|\o Dn%I.
A+w "So tN;un Fn I]SfnenZoI;w KXotIun Fo atn Uo^w uInw:
Aunujn BI]^obotd GuXn H \yrulnh CUy ocoN|ndootS fnpbXtbo Z io
]^o H uNnZyocanbo F?Xobu^, CtXnt hbtInm eofZpIcoWtao C\o H
25egw "So hbhm ejucoboco% Fm. \o H B ttZenbnbotb eoafo u\n&, DS
uInw ttd\otd enZw: F^ubn edob edob B;I AeotS u]n!. uUn+an IjSan Ht.
Aun AXotdtow hXyaonXocooun Fm. edob edob B;I;tS endt (Fallacy
of Argument from Authority) F Aeof|nh5NncItS ocw \cnWm CeotS uKn]nd#w 5ubnKo%Xm. BcnWp cnao? Xaokm\notd H \yrulnh. Cy taUo Auhnhoubgtw
aew Xdoo B. H tteZyt\ \odbotd Auiot 5nKyuan 5foubn Hw atn
eogbotd Auiot Ao5nbt B[oIncoIan%o.
\notd Inndntcw ttIu\n, agou\n DUnbo/Intcw eof|hoXm, alom hbo^oIm PvXogoItj eof|ho& Fm ]lbntX ]lXnWm atn Icw. \ncnbW]o, \pf, Koco, [cnP HSob AL]ob !ul uUn+uleIntcw ]o.FNm.UoIntctant B[oIncoI uPyneyncnbo uIeonm uKn]nd# ]coNbtKXm ]coinhyanb B[oIncoIXn \nSyot nKanWm. IndSo
hwX heIdnfndbo \! M.A (Master of Arts) _oZt an$ H^m An\w BtW eod!l Xanf eko uUn: uKn]nd# eoafo%Hw atnoa. KetEm H^m Cy H hbo$ou\
1947- ufgw Updom tInK>, AXm X\onWm Fm Aoan\"ew AeInftHw CuX uKn]nd#
XtbnWm FunWw. Aun Fn M.A-w an$ H^m An\a Au?!
CuX B[oIncoIXn \nSyw uKn]nd# 5hwKot Aehn\nKKw (Syr_m Bom-11,03:00) H
uNnZyot Dco Beo%m. eyXy PnXIjodnbo ]d ri\odI;e H Bnho Huc
uInkmho ]To%Hw Huc eo[obotS/^dotS u]n!Hw Ft\bntW H uNnZyo\m Dcw
\In uKn]nd# "]oSo%Xm H .G.Fhm ^phtlbnWm (Xoe\!cw Ij+lnbo \!an ). .G Fhm ^phctS Ao5nbo hbo^oIm B[oIncoIX [|\oon\neWw, So.ey2om
uUn+uletw "ouonWm uKn]nd# B uNnZyocw tIn%Xm. tm BunjPotS
5eN\w "obnnt\eBw ]d dKe Hom HcoSm eXotSbnWm eni\n]ISjotd "acWw u]n tm hwejo ^d Dn!Xm FnWm \!an .G.Fo\m Incyo
Ao5nbtam uKn]nd# ]l. .G.Fhm F ]Zeoubn uUn+ulun DbnjnWm ]lXm F
em CHu]n Inhw_o\m B[oIncoIXneo. hnan\y\obaw _ubntIaoobotd tbo\ootw u]I;tStant fn ]Lndw etInm eI Aeof|nhm fnpbXtm
enZolon Cl uKn]nd# Xtw _n[IanWm.

1.9

\ntj?

uPynXogw an^a, \ntjbo\o uInSno fnw,InIfnw Inndt ttIu\nw, ]ofnw, Kvjofnw,


Xnwfd5Tw, XdWw Fot\ hId ^d5eN\cpXoI%w hbo^oIm eynJyn\ Nan
uUn+uleI;w u]I; !Xob uKn]nd#n un eunw. ]o hbo^ou? Kvjow KvjotS
Nodw hbo^ou? ]ot AXot ^dnKw - AXm hbo^otow hmB BuWn Aubn Fm
u\no \m h|pIcon=XnWm Fntcow ]ln \ot AnbobutS ASobco ]nbhw
eojn F H ho\oan tXlo ]ocom eynJyn\o% cnPm tenlSot\ eXm H !a!
24

1.10

"X enb\m

1. The Exact Sciences in Antiquity (Published lectures): Otto Neugebauer;1957


2. Babylonian Planetary Omens: Erica Reiner, David E. Pingree ; 1975
3. uPynXog=w uPynXobn=w: 5^h tI.]n0o (]cogm 5hn[\w); 2002
4. Indo Aryan Deities and Worship as Contained in the Rigveda: Albert Pike 1872
5. The Aryabhatiya of Aryabhata: Walter E. Clark (University of Chicago, IL); 1930 (includes critical
notes by Brahmagupta et al)

25

26

Aynbw 2

hFt tNnFnuZng
Duagm ]o . F.

Cy C$oyrm ^m hbo^oIm tilouPm1 F n]\ot n]I\nb uUn. F. uKn]nd#t\o Rn Hod[oIw XeW Ft unKo2 F?Xobom. aX5hwK !cnWIYIjow agyt Xd
Ijo "So an^w u]n! BynZoIX|jow an^w HHo \o Indm fnot ]Lndo
ttieX| eofZpIco tInm [ u\Sob 5ngI\nWm Auiw. ttiehio Dnbo ]d
Aeof|nhtjw aoYyn[ncWItjw Xon [ao%I eko H !ucnKa\enZo F u]w BZyIndm
Auiw u\Sobo.
IISH-t u\JX|o ncXpbtt]JItw ncXot fn]nccytw ]o [ncnjw !I
Cwupgow adbnjow 5hopIcoom. ]dboSK \onbo ufJco eoec ASob Indian Scientific
Heritage F !Iw A_ \olXntWow Cco BZyuXnWm. BcySpbw HSo ]d
!I;w Auiw ]congtobom.
[ubanb Ccw Nod 5e\ Auiot nKK \onbot hXo%un Xt,
5hopIcW;w 5ngW;w eko Auiw 5Ncoo% Ic;w 5XoudnaIcjnb Bfb;w
Iot \Son e. h|bw fnt\m AeInftun?w, Auiw Nco^t hap]o%Xm fnpbX HaontX, ey2anb n]oX XnXm]cy tenWm. 5nNp\ncXo\m Cn ai|w Nnnw ae
cnPyjonbo eoZytb CIMn Cuiot [ao tXjo=Ijnbo hXyeoanb 5ne\IjnWm 5nNp\ncXpbrjo \om F ]lm Cuiw \ocKXm.
uUn. uKn]nd# \Sob H 5ngW]ccbo Uneot ]coWnahon=w ttiht_Kot
Auho 5ohoo;w 5nNp\ncXpb#XoIjot ]lXot\ cPm cnP hbo^oIm DUnbom:
uKn]nd#t `enX'3 F u]n$o t]njoobo. hnbWt H enIyot AQw 5Inf5ueKw #Xyanbo XXntW enZw Dbo ]dw AXo ]d IW%I;w D]ubnKo%Xot\ eoafo
Ft B; u\no anc ubnP\4 F u]n$o uUn. uKn]nd#t atn Icto ]cnafoo. c1 u]n%I;tS ^dantW uXn, uUn. uKn]nd#t B epUoubn hpcphm Syr_o \om
A5Xyanbo. epUoubnIjo t]nteIjntW u_nyanbH tInneWaun hwLnSIm AH
anWta uXnobXm.
]u, H the epUoubnI FKIjHtIn1 an^w Ic;tS tXjo=I CnXn=o.
uUn. uKn]nd# \Sob AhwJyw 5ngW Uoubn InheIjnbo eokoom. AHu]ntd, Auiw
F?Xob ]d !I;w A_nwKjnbo Cwupgow adbnjow ]d ]jo 5hotobom.
Cetbnt A+h|+w eoZynynhetc u\no ]ojotInoco%un, H the epUoubnI Uodpe
tNm B;I;tS ICIjo t]nSoboSnta avVyw uUn. uKn]nd#w IISH-w Dneo F 5Xpo%.
1 http://iish.org/
2 Y!dw

(http://malayalam.usvishakh.net/blog/)

3 http://surajcomments.blogspot.com/2010/02/pseudosciencegopalakrishnanindian.html
4 http://malayalam.usvishakh.net/blog/archives/404

27

Uodpe tN epUoubnI edob H aadtS Aw an^anWm. AXoXow eHw pIc=anb A_;w AeInfenZ;w ASob ]dHw C\ow tejow InWn\oco%uX>. Iko egw \S H
ioainhuj\o [p uKn]nd# \Sob H 5ngWw 13 F]ouhnIjnbo Cun?w Syr_om.
(C Xt Fnw InI. \ntj H ]u Ae Uodpm tNtoco%w!)
uPynXogw F ]l I]Sfnot fnpbXw eof|nhyXw olIbnWm hpcpho
tNXm. "o uPyneyn (Xnw Xtuntd fnn ]uZw e Nodw HkotI), uPynXogw
]Toe, t]nHP\w, Xt 5hwKw uI%e, 2oenZoI HSobe ]caancntW 5Jyn]o%Iw X\o% Ioob _oZtjw _*aXoItjw u]Itjw ]o t]nw ]lIw Xt 5hwKw H]nSm
B;Itj iTnZnIgoot 5Jyn]o%Iw tNm Cuiw.
Ahw_;tS uLngbn^bnWm hpcphm. Cuio hbhm an^a, uPynXog=w Alobo Fm
5hwKw tejoen%. Nod DZnicW Xntk.

2.1

B. . .

uUn. uKn]nd#t 5hwK]cctS hncnwfw Auiw Xt Bo%co \ndnat epUoubnbo


10:29 X 10:58 etc nKK ]lm.
H 5uXyIrio !tl IncI tInoconw. Bcn tInXm? Egoecyncm. FtInn tInXm? At\Xn riot\tInn tInXm, Htcn Duc>. FtInm rio Ct\ IncIX|w tInKtbXot\n Dcw? adbnjo cnat Acw. Fn Dcw? B!

CXm hpcpho ]dboSKw Beo%m. Dcaon uNnZytnt B. . . Ftnc=w uNnZyIneot\ AeuijotInm H Nocow.
Cuiw Fn ]ltXXot Dc=w CH Xt. B! \m B B'enIy ucnnbo
uInw.

2.2

Idoegw tbo\ow tPa\obow Auacobow!

G=w eoNo^anb AeInfenZw epUoubn 2- 05:47 X 06:22 etcbnWm. uI%I:


H"So \jlobWw. 1820 etc G.Uonboody, _o.honbooy. . . udnItanw, tbo\odntWow
CwuodntWow tPa\obodntWow Auacobotd Ic e\ncnbo. . . uhnlo. . . tlUm Cyw D]ubnKooXm K.E BWm - Ido Cl! Idoegw BcwoXm GXm Zoehw XnuWn B ZoehanWm FoXm. G.Uo, _o.ho
Ht ]opSn eXm. tI.C !ul Indanbom.

AXnbXm 1820 etc AD, BC Foe Bw D]ubnKooo. ]Icw KE (Ido Cl) BWm tbo, tPa\o,
Auaco HSob cnPyjo D]ubnKooXu^! Ccw DUnbom H hZot o \o eojo ]lbn
Cum H D;/aonbo FHw, AH uI eoZynhcnb adbnjoI Hccw u]nw uNnZoo FHw
eoNo^anboco%. GUow _phow Blnw n1 tXnu D]ubnKoo FXo tXjo=m. ]Xo\nlnw
no Idlot\ ]colcom dob cpXo% ]Icw rouKnlob cpXo \n n1 tInm udnIw
?e \Sodnob Incyw A+h|+w eoZynynh Fne%w Alobnw. FonWm Ct\tbn DZpcWw!
CH Ikom rp\om ucJ AwKpIco%Xo m udnIw ?e ncXotd Dbo\obotS u]n!
ucJnwfanWm hab\oBbo]ubnKooXm Fw ]lm. Ftn Xanf!

2.3

1473- \om 500 !ln 2500!

Hnw epUoubnbo 09:13 X 10:21 etc H XI/m. uI%I:


28

uPynXogo D]ubnKooco% AunWao Ith]mm AXm c fXan\=w An uanuU AunWaobnWm. ao DXnWm FXm \tS uPynXogom: Xm Pd foJo enaubn uKnjx hFuXn ?x. Xm- aBm;
Pdw, foJo-Alo; enaubn uKnj - uKnjta enot AQalobnw. . . hFuXn ?x Nt\ FeotS\om u\nobnw
?n#Xobodn!Xm u]ntd aotb FeotS \om u\nobnw spherical shape D ao ?n#Xobodn. AHtInm
uPynXogotd In%udg \Soboco%Xm, uIn\ow Kdpdoubnw tIeow h hIm \yrw AuX
u]ntdew P\o%Xo 2500 egm ]ntWow Aw ncXpbm uKnjta Ith]mm Xtnbo - AXm nKeXo enbon uKnjeoecWn[ynbw F \nd[ynb;m. . .

uIn\ohotw KdpdoubntSw \yrtw "tS tIeot\ Fo "oto F a\odn!o. H ]u tI8tlbnboco%w tIeo F ]lXm. (Ipmhm F ]loun, nKyw!) uIn\ohm P\oXm 1473-. AXo\m 2500 egw t ]ln _o. ho. 1028. BZyt I_^o
u]nw _o. ho. Fnw no "X ]kao FnWm Aan\w. AXo m ao cyt\ e Fm
Aloou^!
CXo Dco% hwXenIyw BcySpbw uKnj]nZotd Blnw u^nIo \onWm. (BcyS ufgw
~1Y'w ecniaoiocw CH ]lom.5 \n dI AeotS ]Xjnbo F an^w.)

?]cauy
Iyn]couewoXx JayKXx
dfoJoenaubn
uKnjx hFuXn?x
AQw: ?n#Xobo \^&ot \% oXo tNHw, ri \ol BInfot
(~1n7ot Fn nc Hnat eynJyn\w) ayoHw, aBm, Pdw, Alo, en Foe \olHanb6 uKnjw FnboSKw ?n#Xo DXnWm.
?oeo ufgw Anw not Aehn\o F?Xob BcySpbotd H nKanWm ]Xo\nw
no Ppeoo uIn\ohow 2500 egw o BgncXn\anbo FK IpXm! (_no
DcWoItnt !Iotubn Bjotubn u]w F?Xob XpbXotant ]l eoZ|n CeotS
AXot\o hvIcy"Fw eoIjH Iun?) IW%I #Xyw #Xyanbo Dco% [p uKn]nd#
n1I;tS IW% tXo F Rn IHo. BcySpbot eynJyn\ta?Xob Auio\m u^nIw
BcySpboudXntWm Alobonbo Fw eof|hon Ikobo. ]ot FtInnWm Auiw CXm
uIn\ohow 2500 tInw XntW ]w XoeoXm?
an^a, aobn 5]ot uIta ey2anbo ]loco% u^nIanWm ao cyt\ e FXot tXjoenbo Dco%Xm! aobn uIw FQ nKw alteH tectXbnuWn?
Fnbnw 5nNp\rpm ^oudnh^obo ao uKnjantW ]lo. _o.ho. Blnw no ]oYuKnlhm ey2anbo AH ]lo. AXo\m BZyanbo H fnpbeofZpIcWw \IobXm Acou$no(_o. ho.
\ndnw nm) BWm. Nod djo \o fyanb Nod \^ ae Nod djo \o fya FXnbo B eofZpIcWw. _o. ho. nw no XoinhoIanb H ]cpWotS Clnun\phm
aotS edow IW%"o.
ncXpb uKnjt a\odn%Xm CXo ufganWm. BcyS aow ae ri;w uKnjn#XobodntW
]lIw AetS edow 5neo%Iw tNom. Fnbnw, Cecnw Xt ao cyt\ e F ]loo. Aco$nhot\ (?o. . nw nm) Hko\oobn, uIn\oho m honw Bw
]loo. BcySw (Anw nm) ~1Y'w(Gknw nm) ncw (]nw nm) Ht uIhonoIjnbo. hvcYhonunSm G=w AK \o% Xoblo Beolco ncXpbfn
an[e (]Xo\ndnw nm) BWm. cyw Nw aotb etew ae ri cyt\ ete
5

KWoXtS u^nI;w AQ=w A_o aotS uKnjn#Xo F eonKo (4.3, u]Pm 51) enbonw .
NHXhonw _n_oudnWobbo \o eXnWm. A (Alo), b (Pdw) Fdo (en) anIm (ao). \n Zo%Im
A[o]. Acou$ndot Indm CH fnw Bbo. aBm, Pdw, en, Alo Foe ?an Ijodnbo oXo tNtew, ucnw
AXot heoufgh|new uX Fw, AXo\n teotd en Ijoud%w, eneotd Alo Ijoud%w, teo aC Ipukw
u]n! Ftn Ka rneoo Xoblo Acou$no tIn1eo! Cybo CXm Funukn BInf=w "tS "So ]Xanbo.
6

29

honanbo AXm. CXot ASon\o ri;tS e?KXo (Retrograde motion)tb7 eofZpIcon


Auio Iko.
ao H uKnjantW Alo= ueul; AH cyt\ e F Alo= ueul. BZyuXm BcySpbom.
AH eynJyn\o%un AXo\m cnat AQ=m Fm uUn. uKn]nd# tXnbo ]dboSKw ]lom.
C\o, nKeXo uKnjeoecWnynbw F u]co \ndynbw u]nbom Hcynbw u]nao. e\uInfeB\w F u]co HtcBm. Anw otd ]Xo\nlnw Aynbw. Yen uZeh|w 5hopIco
nKeXw (dw - adbnjw) !Iot DSo (Table of contents) Aynbot u]cm uKnjeB\w FntW ]lom. (FeotStbnt Btcnt "ou%1 Kenu\!) B Aynbot
fcobnb u]cm e\uInfeB\w FnWm. "Banw KZyo Aynbo (nKeXo KZyo nK ]ondK "ouXntWn ]7oXno5nbw) uKnjIeoufgw F H en%
an^anWm BtI uKnj]cnafw. AXo ufg eB\ _*eoufgw:
ubn enbw Z|p]x !edbIaduInfnycuInufn \oXubnP\eofndx haeKujn bYn !lc]^w. bo \eegnWo
\eubnP\hinbnan\ywoacynZn Kocoox eo2n\o eo. Ggnw auy Cjn?Xw \nanycegw bhy \nynaeoXx hFXx hveBx...

F u]n!. AQw oln:


Xnacbod u]ntd #Xyw eo \oXw (\oXo dw, ]K dw, ]Xo\nbocw uInSo Ftnt AQw Iom.
hvIcyw u]ntd Fnw.) ubnP\ (8000 BtnanWm ubnP\tbm BcyS ]l. G? X 15 etc Ioudnap H
ubnP\tS ttZcmLyanbo ]luIncm .) eonco D hn[\an ao. HXo\nbocw ubnP\ epXw edo
HH uZf;w AeoSbodnbo F ]FX;m. CetS #Xyw ayo h|Babanb Cj oXo tN

ao ]cXnWm Fm CXow ey2anbo Ft\ ]lbn ]ew? Xnacbod u]ntd ?o. HH uZfo\oSbo AXoIjnbo F ]FXuj D> Fo ao ]cXneu? (DXntWo CSm HH
]FX;neWw.) ]cnaftbnWm uUn. uKn]nd# nKeXo ao DXntW ]lom
F ]lXm!
C\o, Fnw no ufgw cNot nKeXo ao DXntW ]lnw AZmqXao. H BynZoIranb nKeXo CtXnt #Xyanbo ]lbWtam Ao5nb=ao. ]u, CXm AXnWm F Iw
]lbn ]nSo Fu F\o% ]lbn>.
ainncXw fno]Fo aotS uKnjn#Xotbo ]lm Ftn ]cnafw Io. CXot\o
"X Alobo.

2.4

dltat Rn\low. . .

\ndnw epUoubnbo 08:54 X 09:15 etc dlto ]lm.


bYnQo, PnXIo \n ]cnapc]ubnKom, dlw AYen right ascension, Cwupgo right ascension AtX?Xokom, ]ot celestial bodies FeotSbntWm Il+m anJao Idlo H uInjm. AH u\nobn \o%
In%udm tNnw.

dlw F ten Right ascension BtWn ]lXm. (dlw I1]oSo%tXt\ F uUn.


uKn]nd# ]loco%Hw ]can_anWm.) H 5uXyIhabm u\uc Iok% In cnfo/BwKo
B dlw. CXot\ Cwupgo ascendant Fn ]lI. Right ascension F ]ln First point of
Aries- \om ayucJbotS Iokunm Ajn GXm BwKojodnWm H uKnjw oXotNXm FXot
AjenWm. Ascendant H 5uXyI habm H 5uXyI dm Hu D>, AXm dahco ancIw tNw.
Right ascension H 5uXyIhabm ucn uKnjow eyXyanWm.
uPynXobnw ]To%e BZyt Bno ]To%XnWm right ascension. uPyneyw ]To%e BZyw
]To%XnWm ascendant. uUn. uKn]nd#\m cot\ow H eoec=ao F hncw.
7 ri;tS e?KXo% bYncmQ IncWw a\odnn cPot udJ\otd uPynXogotd uPynXobnw (1.3.5, u]Pm 14)
F J7w enbo%I .

30

riw
cy
N
e[
I?
tNnF
eynkw
f\o
cn*
uIH

fcobnb n\w
349:55 (-10:05)
357:52 (-2:08)
334:41 (-25:19)
02:32
346:31 (-13:29)
3:07
324:17 (-35:43)
193:20
13:20

BcyS
0:00
0:00
0:00
0:00
0:00
0:00
0:00
180:00
0:00

~1Y'
0:00
0:00
357:24:29 (-2:35:31)
358:42:14 (-1:17:46)
359:03:50 (-0:56:10)
359:27:36 (-0:32:24)
358:46:34 (-1:13:26)
153:12:58
333:12:58

nc cna
0:00
0:00
357:24:29 (-2:35:31)
358:42:14 (-1:17:46)
359:03:50 (-0:56:10)
359:27:36 (-0:32:24)
358:46:34 (-1:13:26)
153:12:58
333:12:58

]oI 2.1: Idoegw Bcwoun? rioXo

2.5

Ido HSob Zoeho. . .

C\o \m cnw epUoubnbotd 07:43 X 08:55 etc nKw uInw.


bYnQo IdoKw BcwoXm IlSm t]nhog\nWm _o.ho 3102, t^eco anhw 17 eynknG cn^o 11:55\m.
CXm In%udbmUm BWm! ao,cy, N, tNnF, e[, Y, I?, f\o B2n Glphm u]nbot uaShw?no
ucJbo eXm H ttd . . . . BcySw ncnNncyw ~1Y'w Fnew ]l, Hcnm Ao5nbeyXynhnbo ncnNncy cna. B2n Glphm u]nboo \om 4 Uoro anlpn N \o% Fm, _notbn
ri;w A&odnbo Fm H hbo$o\m Ao5nbnbo. . .

IdoKw HSob habm Fn ri;w Huc ucJbo e Fm [p uKn]nd# CeotS ]l.


CXm Gtl%tl fcobnWm. Fn [p uKn]nd# ]lH u]ntd Ioc#Xya. Auiw ]lXhcom
BcySw ~1Y'w ncnNncyw Ce u\ucJbodnbo F ]lo Fw Aeco ncnNncy
an^w H A+w uZKXo - N \n Uoro anlobnWm Fm - \oufo Fan ngyw.
BZyanbo BcySw ~1Y'w ncw Fn ]ltX u\nnw. ]oI 2.1- Ae tInoco% . AuXntSnw, habt ri;tS bYnQ n\w Fnbotw. AXhcom dob
Id 5Incw _o. ho. 3102 t^eco 17 cn^o 11:55- ri;tS \ocb\S B\oIuPynXobn]ubnKo IW%"obXnWm cnw uInjo. m, \ndm Am uInjjo bYn?aw BcyS, ~1Y',
nc Foe ]l dy;w.
C\o uUn. uKn]nd# ]l Incy ucnnbo ]coufn[onw.
1. ritjnw uaShw?nobo Huc ucJbodntWm BcySw ~1Y'w ]lun, nc cna
N an^w 4 Uoro anlobntWw _notbnw uaShw?nobodntWw ]l.
tXm. BcyS an^ua At\ ]lo>. ~1Y'w ncw H Xtbn ]lXm. Ae
]lXhcom,
cyw Nw uaShw?nobo BWm.
_noe AeotSb. H Uoro 18 ao\o etc eyXynhm. cn*uIH 27 Uoroubnjw
anlobnWm.
2. IWtnt Ioc#XyanWm. AXnbXm, \n Uorobo "X eyXynhw Cnbo. cn*tenkotI
Fnw "Pyw Uorobo (uaghw?no) \o (cn* 180-w).
tXm. -36 Uoro X +14 Uoro etc 50 UorotS AcnjodnWm Ce \ooXm. AntX Aubw \n UorotS eyXynhod.
3. uaShw?at ]nLnXy Alpha-Aries F eojo%.
CXot\ At\ eoufgoo% hZnbw Rn CH etc Ioo. (Alpha Arietis FXm H \^ot u]cnWm.) CXot\ First point of Aries Fn eojo%Xm. \oFN\w an^ua D>. ncXpbtS
31

uaShw?a=w ]nLnXytS First point of Aries-Dw Ho hweo%Xm. BcySt Indm uaShw?now FPA-w HcoSnbo. _o ho 3102- FPA uaShw?notbn 46 Uoro odnbo.
Cun AXm GIuZfw 23 Uoro !lIodnWm.
IdoKw F IndKW\nhZnbw HSobXm Ct\ Fn ri;w GIuZfw Huc ucJbo e
uPynXobnhweo \onboconw. (_no K;tSw Indw AXo \o !luIn \oLboHanenw.) ejtcndw Xt CH Ito IW%"o ucJto teo F eX Aoan\oH
Xt. Fow AXo Cn #XyX Bucn]o%Hw AXot\o Cn Incy ]lHw agytc eko
tXon XtbnWm.

2.6

ecniaoioc ]ltXnm, uKn]nd# uIH uetlnm. . .

Zn e A hn[\w. CXm cnw epUoubnbo 09:46 X Aehn\w (10:29) etcw nw epUoubnbo


BZyw X 0:28 etcw uInw:
ecniaoiocnNncy 605 G.Uobo giXm hwioX F !Io, AuXu]ntdt ]honoIbo F?Xokon F?XokoXm enbon ecniaoiocnNncyt G=w uBnhnbo H W1nbo Auiot
u]cm be\nNncy FnWm. AdOn3obnc\nWm Auiw. B be\nNncyt epSm Dbo\obo \om GH latitude-w
longitude-w BtWm ecniaoiocnNncy G.Uo 605- In%udm tNm ]lom, 23 Uoro 05 ao\om west-dnWm,
Dbo\obo \om - Auiot epSm oXotNXm. Cw In%udm tNn 23 Uoro, 16 ao\om Fm InWn
hn[o%w. A^ gnm In%udg\nWm 1500 egm ]m \m. . .

Ct ay5uZfo D Dbo\otS Anwf=w ucJnwf=w bYn?aw 23:09 N, 75:43 E BWm. Po'o AdOn%obuSXm 31:13 N, 29:58 E Fw. AXnbXm, Dbo\otb Au]om 8 Uoro 34 ao\om
eSm Anwf=w 45 Uoro 45 ao\om ]Sonlm ucJnwf= danWm AdOn%ob. \n+ Uoro
\n+ ao\o eyXynhtbnWm uUn. uKn]nd# 23 Uoro 16 ao\onobXm. C\o Uoro, ao\om
FtntlHw BcySt ubnP\ u]ntd uUn. uKn]nd#t tgy AQw Dn=uan?
C\o ecniaoioc bYnQo ]lXm FntW u\nnw. ]honoIbotd naynbanb
]vdofhonotd ]Xonat u^nIw: (Nod !Ijo u^nI;tS \ HSbnbn tInoco%Xm. At\bntWo u^nIw 51.)

be\ncPn \nUyx
h'neynonKhw2nx
encnWhynw No#Xox
hn[\aXy N eynao
AQw: be\!co \om G?w otdnw \nkoI cnWm Aeo. (Dbo\o AeocnPyodnbo.) encnWho HH \nkoIw.
H \nkoI Ct 24 ao\onbXo\n Aeo 176 ao\oew encnWho 216 ao\oew odntWQw. \n
ao\oe habw H Uoro BwKojo HdyanbXo\n (360 Uoro = 24 aWo&) be\!co \ow bYn?aw 44
Uorow 54 Uorow anlobnWm Dbo\ow encnWhow oXotNXm F a\odnnw. CH fcobnWm.
AdOn%ob, Dbo\o, encWnho CetS ucJnwfw bYn?aw 29:58, 75:43, 83:0 FoebnWm. AXnbXm,
AdOn%obbo \om Dbo\o 45 Uoro 45 ao\ow encWnho 53 Uoro 2 ao\ow. Ce ecniaoioct
dyujnSm ejtc ubnPo u]n!.
w ]ln ecniaoioc ]l ejtc #Xyanb H Incyt uUn. uKn]nd# ejtnSounukw XoI Ahw_anbo anlo! AHu]ntd be\!ct ecniaoioct uBnhm Wm Bb be\nNncyt
epSno.
?oeo ufgw cnw nodnWm be\PnXIw F !Iot In=w AdOnUctS ncXn[o\ouefo ufgw Cybo Xnahanob rp%IntS Xdlbotd H ]7oXw YPlnKw aincn{tS !ul
32

nK;w uN ]Loah^] eonKotd Zna N?eotS hZhyw Bbo be\nNncy F


beu\f|c PpeooXm. G.Uo 150-u\nSm be\nNncy hwXo AeXcoobe\PnXIot
HloPo\ \wttew AXot ]Zy]an Po[|P G.Uo 269- AeXcoo be\PnXIw Fw IXt. (5X ro Xt fIK=anbo _t fIegjnWm D]ubnKooco%Hw !Iw
BZyw F?XobXm CbnjntWm Po[|P Xt egw ]lm Noooco%Hw BWm uUeI
C^ #Xyanbo Ion IncWw.) be\nNncyt\bnWm uUn. uKn]nd# AXow \n n1I%
ufgw Ppeoo ecniaoioct uBnhm Wm B%Xm! Fom uBnhm Wot epSot ucJnwfw IW%"obou^! be\!co, ho!co, beuInSo, ucnaIw HSob ]d dtjow uPynXobn
5neo%m. d uIpIcom uPynXobn]T\ \S%Iw B eon\w Aunaounw
]teIw tNoneWw Andm.
uBnhm Wm Bb be\nNncyt\o ]lootow be\!cotbow be\ntcow ecniaoioc
]lom. be\ntco giXmhwioX cnw Bynbo ]Xo\nw u^nIo Ct\:

un io be\nui hayIm fnaoZw oXw


Egoeu]o "Pyu Iow !\ttZeeoZmZ|oPx
uncntWow be\nm fntant \H u]ntd ]oSoH tInm Aetcunw EgoanucntSnw "Po%. eo[otb Alo ~n1Wt Incyw ]ot ]lubun. . . FQw. uBnhm Wot
e\nucnSm ecniaoioc _*an\w a\odnbun!
C\o neobo Btow 5hwKonw: uUn+ uKn]nd#\m h hIm \yr Ftn uBnhm
Wm Dnbo. Hco uBnhm Wm H Bo acot Ipko Cco%un uKn]nd# acot Ijo \om rneoow loudoeoow Ht #Xyanbo In%udm tNm H Bo Xnuko. AH
Xdbo epWunknWm \yr rneootS Xoblo DnobXm. . .

2.7

nw Bno ]To% BcyS!

cnw epUoubnbo 01:10 X 02:09 etc ao H Uoro Xocobn \n ao\ot%w Fm BcyS #Xyanbo
I1]oSoXot\o uKn]nd# enNnd\n!m.
. . . cnat u]nbom, aoIl pUm - IlSnbon ncXpbtcoco%Xm 5nuWtt\Xo Idnwfx aWXo H
f|nuhn|nhw eo habo ao H BwYd ao\om Il Fm AhoKm[anbom 5Jyn]oom.H f|nuhn|nhw
eo habta^bnWm? hn[ncW \tjuntdecm H ao\oo 16 5nefyan f|nuhn|nhw eoXm. . . FOnw
lohe e Zoeht A. . . hn[ncW Zoehotd. . . Fo 60 UotteUUm tt_ 16, Au5nOouamdp 4 thm!
ao H BwYd ao\om Iln IlSm 4 thm F%; uanuU endyr=w 2500 egm ! endyq=w H
XtbnWm. . .

360 Uoro Xocobn 24 aWo& (60 \nkoI) ueWtao H Uoro Xocobn F^ habw ueWw FXm
nw Bno ]To% !o tNw. AH edob IWnbo F?o%Xm BcySt\ A]an\odnWm. ao
h|bw XocoHtInn cn^ow ]Iw Dn!tXm BcyS ey2anbo ]lom. B \ocpWw
ejtc ainWm. ]u, l IW%" ejtc djoXanWm. CH ejtc hpBantW en
f|nhw eoSn agy F% hab=w aew Ppefnt ASon\ano uUn. uKn]nd# eofZpIco%H Inun hiXn]w uXn.
CeotS ]cnafooco% u^nIw , AXot AQw , AXo HSbnbo aee F?Xob u^nI Foe
A_o (4.4, u]Pm 52)enbonw .

2.8

100% B%ulm Bb P\\w

P\\habw IWnn f\w, ucnZ\w, ISp_\w, foucnZf\w Foe !lua _pP=w A7=w uN
habw IWnobnud fcobn> F uPynXogr ]lou^! (\ndnw epUoubn, 00:27 - 02:21)
33

PnXIw F ]ltXn fco%w? \jp aoboudm ep? habm, e habm celestial constellations
Ft\tm F?Xdn PnXIw. A^ub>. AXm B PnXIta?m ]yqe hbo^on. ]yqedo hbo^onWm.
Prediction ]noudm Rn ISo, Ft aI BK$m 8Bw XobXo AwaoucnioWoSm, cneotd G?aWo Ikom,
nat ao\om aobo focm fo Fo, AX, B habw #Xyw Alo"S, Aun Ic habtanw. AHw
#Xyw Alo"S, Aun ]ot t]notnSo lo habtanw. AXto focm I; \ntdBan hn[o%Xm. HIo f\w, Ato ucnZ\w, Ato ISp_\w, AXto foucnZf\w. \ntdB=w Xo
!l eyXynhn!w. Fnw \ntdBot\ub B[ncann ]eI>. uPynXog/Iw enbon \o% a\odn!w AtBtm. Rn ]lXm, foucnZf\w, f\w, ISp_\w (t]notnSo loXm), ucnZ\w(IcXm). AXntX HtcBm. At _pPw AtS A7=anbom uN habw. AH In%udm tNn\n%w ]ody.
Auntkn hweoIyn, AH eoIju%I. AHw In%udm tNn hn[ooto, Il+m F?uXXm AeoSw
XnWm

GH ranuWn Aehn\uH ]lXm? Fnbnw tInnw. uPynXogw tXobn ]lbn H IncWw


"Sobnbun: _pP=w A7=w uN haban u\nuXm. AH u\nntX P\o habw u\nobn
^dw eyXynhn!w. . . . C\o fnw eoo _pPn7hwKahabw \oBbon eko I1]oSon
Cetcnew !Xob, 100% B%ulm Bb, \tS tIcjo ]u ]lo, Xobloanbo ew!

2.9

Ac]nc fXan\w Kynhm

[p uKn]nd#t en%I;tS B[oIncoX tejoen% H enIyw (\ndnat epUoubnbo 07:21 X


07:29 etc):
PpeoXo 66 fXan\w Incy;w - \;tS PpeoXoXm - hbtInm FOmt8bo tNn hn[y.

Ftn #Xyanb fXan\Wm! CXm IKWoXw D]ubnKonuWn Un Ij, tNm $no$oOm, houdg Xdnbe D]ubnKom I1]oSoXnuWn AuXn ]kb GtXow roXnuWn (fnw Nou\
\no Fun aun H enIyw FeotS \otow Xotbom a\ tIn1 an^w fnw A]rYon
]o FQw Now FH ]cucm 5Incw 66 BbXo\n 66% hwe%w fnw ]o Ftn
AQw Dnotbn edob eoo!) Flobo. Fnbnw Ct\tbn Incyw H fXan\ot
#XyXubntS ]lbn \m Hcn;un, nKyw!

2.10

IS]bnZow ttau?nthw IBnSIhwKpX=w. . . O my!

]Xot\nnw epUoubnbo (07:10 - 08:24) IS]bnZo (]cucm) cpXotbo H eoecWm.


!ulm. . . Acm A;anbom _m. . . \ bYnQo, GXm cpXobodntWm uNnZon IS]bnZo
\ ho$o, uKn]nbn Zo\[na Fm \ ]lbncm. Fen, 58 ao\om 9 thm 13 tUhpthm 10
ttau?n thm - AXot\nenn uKn]nbn Zo\[na - K-3,]-1,R-0, b-1, Zo-8, \-0 [-9,a-5. AXnbXm . . . 59
ao\om 8 thm 10tUhp thm 13 ttau?n thm ao cy ew Il teudnhoo \c]ubnKom ]loco%IbnWm. . . Ac;]ubnKom ]loco%IbnWm. . . CXm IS]bnZo \ ho$tam ]lw.
B IS]bnZo \ ho$ahcon ]notd 72 cnK; tInoco%Xm. BZyt Acw uIn CXm F^nat
cnKantW Ce% ]lbn ]eXm. . . icic5ob cnKw uIn, i F^nat AcantWm u\nIm, A^nat
\codnboco%w B cnKw eXm. Inwu_nPo cnKo w_ FKIkon ]lbn hn[o%w. . .

\yraulnjPotbo H uNnZyo\m Dcanbo Ac=w A=w Xo _anbo IS]bnZo F


ainb AchwJynhZnbt8 eynJyn\o%IbnWm tNXm. Fo ]luXn BtI A_=w.
58 ao\om 9 thm 13 tUhpthm 10 ttau?n thm Fm BZyw ]lXm Ft\ ]opSm 59 ao\om
8 thm 10tUhp thm 13 ttau?n thm F anlobH u]nIu. uKn]nbn Zo\[na FXm
]Xo\nw no uIcjo Ppeoo !Ha\ uhnabnPotS IcW]Xo F KWoXro
8 IS]bnZotbo

"X A_o (4.1, u]Pm 49) enbonw .

34

10
\oXnWm.9 ]cuchcom 59081013 F Iow. AXnbXm 59 BwYd ao\om, 08 thm, 60
thm,
13
thm
=
59.1361

ao\om
F
BwKojnWm
H
Zoeho
cy
ao%
ew
Il
BwYd
pUm.
3600

ncXpbw (aeew) Ac]Xm u_hnbo FnWm hab=w BwKo;w AjoXm. AXot\bn uUn.
uKn]nd# tUhothm, ttau?nthm Ftnt IpXm. tUhothm thot ]otdnw
ttau?nthm thot ]Kdotdnw BtW u]nw fn\m Alobou?
Ijo tIn 59.1361 ao\om F dyw 59.1387 F B\oIdyunSm (aotS cy e
fcnfco BwYd ueKX) ejtc AnWm. CXm H edob I1]oSoau F uNnZounw. A FnWm
36060
Dcw. H ego 360 Uoro = 36060 ao\om hco%H tInm H Zoeho 365.2425
= 59.1387
F IW%"n u ]lH u]ntd nw BnInct IW% aXo. !Ha\ uhnabnPotS IW%"dotd
hvcegot ttZLyo D tNlob eyXynhw tInnWm dyjo tNlob eyXynhw.
IBnSIhwKpXotd cnK;tS u]co AXot ?a\ IS]bnZobot ]l. IBnSIhwKpXo ?a\ DnobXm ]Xou\knw no teSaJo F BjnWm. ]d cnK;tSw u]cot "tS H
D]h\w uNK (uaN-IdynWo, [pc-fcncWw, ico-Inwu_nPo) IS]bnZo fcobnobXm ]opSntWw
Atw enZm. (IBnSIhwKpXotd uajIncnK;w AetS ?a\cI;w eoo]pUobbo10
InWnw.) AXot\o uUn. uKn]nd# ]lHw tXnWm.
icic5ob F cnKot BZyt Acanb i u\nobn AXm F^nat cnKantW ]lau^!
i ]cuchcom 8 BWm. Fnat cnKw uXnUo (iaunUo) BWm.
5Tw FntW uNnZon BZyt cc u\nWw. An\nw enau\n KXox F \obaahcom Ae XocooSWw. AH uUn. uKn]nd#\m Alobot uXn. Aun icF ten 28 BWm.
C]tnat cnKw Inwu_nPo (icoInwu_nPo) BWm. FeotSbn 5Tw?
5Tw B cnKot u]cm Jcic5ob FnWm (Jct\ tIn [pcnat 5obbnb hpX FQw),
AntX icic5ob F. Aun Jc FXm 22-t\ Noo%. uajIncnKjo C]ocnat cnKanWm Jcic5ob.
Xpo. Inwu_nPocnKot w_ Fn AXot hwJy Ioau^! Inwu_nPotS icoInwu_nPo
F u]]ubnKoom AXotd ico FXot ]cuchcoo 28 FWw. AeotSbn Inwu_nPo.
AntX w_ w_ F ]l tInon Inwu_nPobneo.
Alobn= Incyto ]ln u]nuc h? hwKpXtotbnt ]l \nWw tISuWn,
odoco%em CtXnw Alobot tem?

2.11

KW]Xotb an^w ec ?oyn\o%o

Blnat epUoubnbo 05:56 X 06:35 etc P\n Dn!Hw "FPot ufgonbo IoHw
Bb YWtjo ]lun ejtc tNco aco%Xo m [ncnjw No^ ec Bom F !otbo
]cnafo%m.
Nod ey2oI P\o Ikon Aem No^w cN\bo \ Inhoo. . . \o uIon!w Bun Fun oun Fun
u] H !o. . . - ccebo B !o aco - (hZhycodnucn Xoobun) B. . . Bom . . . B !o ec F^ubn
No^tjm Xoe\!cw eo.tP.o uinjo 5Zf\w \So. . . B !o ecoco% No^ ?ew HIo B\tS
Ato KW]XptS. !o ?oy ^naodptdbn. B !o KW]Xotb Hw epoudm tIn1u]nboody..AtXm
tIn1 ec?

AIndo aElu]nb 5Xon[\\nbo H ]o!otbobnWm \n Io;n t]njo ]lXm. Bom B\tbw KW]Xotbw an^ua ecou^! ?oyn\obnbo Bom Hcow Ioon
KW]Xotb ecXm ttie[ot ai|tbntX Fn Noo%Xm? Iko Po GuXn
#Xw tN KW]Xo2\nboocoWw. AntX 5Xotbnw ecn ekobo!
9 A_w

(4.5, u]Pm 53 InI .

10 http://en.wikipedia.org/wiki/Melakarta#Table_of_Melakarta_ragas

35

ainiohuj\au, A+w ioX|enZ=w "So CS XoInw Fnboco%w uUn. uKn]nd#t Dodocom. uIcjo ej !o, Ae ?oyn\oubn puan Bbotnu, Hcow KW]XotS ]Suan
5Xoaubn InWnXocon ]euan h?
Bom B\tbw KW]Xotbw an^a, cynabw u]ntd 5#Xofytjw, tXw u]ntd InGItjw eco. Hcow Iootow ]l uI Alo= te tbw ecom. !Boangot
IeoXI Boo\m Cwanbo. !otbobnWm, Aet u] u]nw bon uUn. uKn]nd#
ttieXanbo "otn u\n%Xm.
C\o, !\Puan PnXIYWuan AntX C^w tNlob !oIm C^w Iko=n!tXt\ F
hwfbe ]Sw ecn u5nenioo% GtXow u\kmhloboudn u8 joudn ]To% !oI ec
]S u\nobn aXo. AnUaoIm ]Tow an^w !ot Xdbo ASo Ibe uIcjo Boot\untd !oItj A[oIw InWnXm AZmqXa. B !o% No^w ecn XnXm]cyw tIn%Iw AH
u5nenioo%Iw tN B anXn]oXnujn \o ]lbnw. u__o fndo\o tNco \nbo Ao\boXm
GtXow IYIjo\St !\PanbH tInun!

2.12

enbo uXnH uKn]nd# uPynXogw!

C\o, fnto an^a [p uKn]nd# enboun !; XoeoXm. 5hwKoS\pjw uPynXogotd ]d ^dtjow hchanbo eoeco%m. AtXnw uPynXog5Incw11 fcob. Aucw uXn
au\n[w an^anWm.
DZnicWanbo nK uI%I.
1. Video 1: 02:47 - 02:50
Fnw neo f\obntWo !ul Indw IoS%w.

2. Video 1: 06:14-06:29
]nw neo I? ey2otb epo Ioto I=ugnon=w. cun]mgu\ Abn%> - ]nw
neotd I? - AXm \pNodntWo Abn epoudm ecoIub C, AeotStn=w!

3. Video 3: 02:38 - 04:07


AXnbXm, tNnF F]lXm cnw neoto, At\ cnw neo tNnF H t]!otbtobn C]ukm 5nefyw !jo C^Snm ]lw! B p hwhnco%tXnw tInoenboco%w. . . Fnow
cm ap\owKm Inw. . . enNynQw , eywKynQw , dynQw Ct\ Qw "SntX \ndnatXncQ=w "Som Xn fcobneonm HcQw "So - Aun bYnYo cnw neo tNnFeun enot 5ubnKon= t\Kpem FXm AeotSboco% tNnF Xon \n%w. . . AeotSbn \m Ct5ug tXobXm.
AeoSoco% tNnFm Cbn;tS eno\Im C[tehm tNnt\nw hn[ya. . .
nw neo tNnFto HXcow tlt$n H uNw A\obnboco%w. Fw 5Tn%
Abnnboco%w. \ndnw neo tNnFto A Xptnco Abnboco%w! Anw neo tNnFto AuX u]ntdn aInboco%w.. Blnw neo tNnFto Icw bcanbo tNunoco%w..
Gknw neo tNnFto ncybnbnw nenbnw AetS Incyw aoencw u]nn..! Fnw neo
tNnFto BOotU tUnWm - blood ooze tNonboco%w ecmen. Bul,Gkm, Fm ]m Haom en
BI]^obo IoSm acWw..!

4. Video 5: 01:08 - 01:14


11 uPynXog5Incw

fcob F ]lH tInm uPynXog5Incw fcobnb Fot\ow uPynXog5Incw fcobn Fot\tbow Au]om Ftow tatm Ao5nbao. uPynXogw ]lHw uKn]nd# ]lHw anhoIIjotd enc^dw ]lHw
ttN\phm tlu$nlotd u^nNyr !obotd ISdnIgWw ]lHw tlboue u$g\otdnt In bw ncw ASo X
InUot acefK ^dw ]lHw ttIu\nnc ttI u\no ]lHw Inno Jw u\no ]lHw Fnw H u]ntd A_anWm. A_antWm F\o%l/ ginXI=w ^dZp]oIw enbom AXotd u^nI;tS AQw a\odno Xntktn%
eoec Rn CeotS F?HXm, uUn. uKn]nd# uPynXogotd ^djnbo CeotS !ul Incy XoeoXm CtXnt X\om
a\x]nTantWw Xtun ]7oXtc hap]on fcobnb ^dw Alobnw Fw uI%etc tXocoon\ntWm ey2ann\nWm.

36

AuXu]ntdXt eni\o\IK tanw BSbncWaooto Cbn;tS dlw I?\ntWm u\nn uetltbndKw u]nIn.

5. Video 5: 01:19 - 01:23


_o.uInw ]Toun, dlo ]nw neo e[ Dn=w.

6. Video 5: 03:21 - 03:53


eynk=anbom ncytbnw _toto ]lw:
\ojnefyaontX uKn]nd#t dImNtlnw uIn u]nI, AtXnw fcobneoy. Rnt\^
5nefyw ]l \op epotd Incyw u\nobn u]nuc? Fo\n \o u]n!u? Fu Rn
]lXot\ \otjncow eod teo. CXn \; Xo 5Tw .
B ]l cpXo u\nm, t\ D]uZfun "So. AH uI%unt a\odnnw uetl PnXItanw u\n,
]notS co YenWm.

7. Video 6: 00:45 - 04:05


C\obn dlodntcnttm u\n%I. tNnFto uKn]nd#\m H dKw Ccon ]oy. IncWw
uNncoj/n!w. Ct\ F?um \StInuboco%w. AHIkondoXm, CHIkondoXm At\ tNtInuboco%w. Aun tNnFto, bc F\tPonboco%w, dlo tNnFto. AuX habK
f\obntWo Abn; ]Ht Ct\ub \S%I>. ]Htub \S%I>. \tS B lnhoIm ]no AH
ecWXm Ioou, Intdm teunt tew Cj!n!w. B Ko dlo f\oH tIn,
AXot h|new At\bnbHtInn. Aun bYnQotdn hweoIyn, dlo f\o ey2o epodoco%H In a\odnnw _nmdaoudm u]nInw tetanunhm !Sonw Soeo tNnw ^n\ot h|om
tNnw Ajbotdn Ilon%tXlobnw "So, Fnw"So uNm H 5nefyua FWp%I>.
Abn unbnWm. a, ejtc unbnWm. AH dlo f\o eun ]ducw u\notn>. Abn ejtc
]Hub u]n!I>.
hnctany, ]Ht aXo, Fo\nu. Ctd uKn]nd# ]l Iko nodpZoehw aobonboo. Am nodpZoeh=w apdo. Fo\oun C^ Xo ]oSo%Xm. Ct\tbnt
aXotbu.
Abn;tS PpeoXo\m. Aun dlo f\o en Xjm, AeotStb tNw \? \ uUn+ctSbm
tNm ]lw. Ft !o ejtc ejtc tthdnWm, H F\tPo%a; Aun Ae ]lw. FIm}n urnbowKm
]e ASo uIn ]lw. Boost is the secret of my energy; AH tInntdnw anlo. Inherent, Intrinsic
Bbom !o At\bnWm. AXm f\otS !ka, f\o CeotStbna Cco%Xm. aoyhm BUm aoyhm
^m Ioudnapukmhm, IncWw, f\o% tInoco% IncIX|o !o lazy-bnWm. undotb u]n!>. Nod
ey2oI;tS ^phm Indlobnw t]^+nbom teon!w. ejtc Bp\nbom teon!w. AeotS KW]XotS
eoriuan Ato AXot eoriw eoriw, !Ijo teon!w CH teon!w; Hw Xntk teHabnowa, Fn IncWw? dlo f\obn. dlo f\oe ho$anonbou Incy tNI>.
u8tnt Fm te%H In ]Z[p Ioobet\untdboco%w. ejtc ]HtbnWm. Aun dlo f\o
en CtXntbn. C\o dlo I? en, I?t IncIX|an ey2o% IoI. B I?t IncIX|w
Iounukm, Nodcm u\notn>, gnuUn uKn]o\nY. gnuUn uKn]o\nY F\n hwhnco%I?
Rn eoNncoIynbo \otj\n Ct\ ecoInXm. _hodnuWn eXm, AX t8bo\odnuWn
eXm.
ttItbnt u]nb u]nm Iou? Ijn Fnw. ttWnew !g\o, Aun dlo I? en, ejtc
neodnboco%w en%I ecoI. u^gy B, FImt}g, Fnw ecoI. AuX u]ntdt dlo
e[ en, A ]lw,
\unWw ]ToWw uIun uant\.
Rn ]Tonw. F\otm Xw?
Ht _oho\hm uSwhn. B _oho\hm uSwhn.
\p \ntj cneotd u]nbom ulg tIn1ecWw.
ulg tIn1ecnw, ]u F Xw?
F ueuW tNnw. F Xw. CXot\nt Fn Dcw?

37

8. Video 6: 08:53 - 10:21, Video 7: 00:00 - 01:13


epct\tIn1 epc\nbo? dln[o] u\tc Blom. AH \pNodn. u\nobn epct\tInm At\bnbo F a\odn!w. AS _oin enPmu]bo 5ngWw \SWXm uIoun? nboubn _iu\n F
]ln ]ot \om !lKu]nbo Nnb!Som ecn u\cm. ]ot AXm ]Htb..uetlnw u\n,
cnw neo f\om. AHtInm enm un Bbou e>. ejtc un Bbou e>. PKXo, PKXotS
cnw neo I?m. AHtInm ttWneodn Nodtntknt hwhncoy. epcJc]cn?aobnbo cepanbo Ceyreo Nodun unnbom ]lm ew. ]ouw u\tc B u\nadoudm u]n!w. AHu]ntd
F Kwpcanbon Pblnw t]Bot uego t]Ctjuntd hwhnco%Xm, Fn IncWw? cnw neo
I?m. DodnbHIncWw edob !kao. \pNoudn aun Bboto tInotnu hwhnco%>.
Atn bYnQo CXot\nt Dcw ]lbWtam Briem ueWtao, AtXnw FWtam \o_tany, H Au5nm Dm, CXot 5ubnP\w Fn? CXot 5ubnP\w Rn \oujnSm ]l, cnw
neo I?m \o;tS aIm Fm Alon, CeotS tem uKn]nd# en% X, B !otb ]n ]Too%I. B !otb ]n ]Toon Ahn[ncWanb Db B !on!w. AuX u]ntdt, ]nw neo
e[\ntWo, B !otb NnuUm Avhoboudm eoSmIn..\o_om Fo\obloow Fw._o._o Fhow
eoSnXocoyn. CXm \o AuUn]mm tNWw, Ct\ ]mghmm. . .
Anw neo, f\o \pNo \o% - f\o uaSw cnfobodntWo - B t]!pSSmm ]ln, Anw
new ejtc BSpenbotn !gt\ub eoeniw Ikon>, Cto !oI;neoy. . . H taUo hbhow
]lbn hn[ya.
Aun CXm ]lXm hbo^oIm BuWn? hbo^ou A. ep1w Rn\n eco ]lbnw.. GXm hb]ubnKon
]ln? Anw neo \pNo f\oboco%to - AXnbXm uaSw cnfobo f\oboco%to, !oI;neonm ]lXm IncIX|w tInonWm. B IncIX|o hbho. hbhon H ]Z5ubnKotSbn
PnXIw em tNXm. Aun Fn tNn, AXo\hcom \I tNn. . .

Ce ]coufn[on H Incyw ey2an!w: ecniaoiocw auf|cw ]l ^d aoencw HKu]n!m. uPynXogo AwKpIcoto ^djnboconw c1 u]w ]lXm. uKn]nd# ]lH
?e KynhnWm. (Ao tNnF \on ^dw u\n&. ecniaoiocw auf|cw ]lXm !^neotnWm. uKn]nd# ]lXm AH u]ntdtbn !^ Dn=w Fw!) hZhytc Nocoon enbo
uXn ^d ]lI, Fom AH h|w Aeo \o hwe;tS ASon\o F ]lm
F ]lnw tew tXnSntX eo? H hZo Ijo ASou+o%I, ]ot CtXnw ]Tone
uXnHu]ntd 5ubnKoH tInnWm CXottbnt eod u]nbXm F 5hwKo%I! hXyw ]ln,
ekoeodo neo 5eNo% uPyney u]nw C^ A_ uPynXogto ]lbo FXn
enew.

2.13

An\w ]deo[w!

H dm uPynXogw ]Tom 5nSphm tN uPyneyntSw IndSo hFIdnfndbo uPynXogw ]To%


eoZynQoI;tSw (AetS Uorotb an$ ^m An\w Fn eojo%Xm) Alo= fcob F ]l
[p uKn]nd# (?oe IjoH tIn1 an^w ]cp ]nnb H tUo$ot tIIY Xoeom) Nod
2oenZoI Cuiw ]ltXnw hbh F ]lun Xt (A)n\;tS do$m \ocKm
(Video 12, 06:44-08:20).
ttIcjp Speobo Ft H Ceyr Dnbo. Ft C/lm Iadn\nYt\m ]l 2oenZo, C/lm ao[eoeni
hwLot th?lo - AHw 2oenZobn - Rn \m. Ft 2oenZt%lo Ao5nbw ]l. . . Aun
Rn ]l: Ft CeoSt Ae ubI?oeot AebnWm - CetS c1u]tSw \n Rn. . .
G=w edob 5Tw- Rn\Xm Speobo ]lbmInbo - Cbn%w hbhm a\odneody, CH ao[eoeni hwLanWm Cbn%w hbhm a\odneoy . . . Atn hb]ubnKoom f|ct\ntWm ]ln AXm Cem a\odneody
- AH ]lm XpXo ]m ]l: Cbn hbthm ]lm ]ltXnw hbh. Aun Rn ]l,
hbthm ]lXm hbhtm ]lbu, \om a\odneoWodynm ]l! IncWtanm en, H hbo^oIm
^pUo, udnIalobt 56 C\ng\ lohm u]bmcw 6 u]bmw, 13 - Auacobotd Bpem dm Wouekmhoobotd Aenw DtS Rn\oeotS \o%w Ft A^ hmtdhm Bt. tInltow uIna thm, Cto
KetEm H^m Cy PphotS d anobom - 1947 BK$m 15 ufgw Hcnu Up-dom tIno> Cuy, H
hbo$ou\ Ioobo>, AXm enon nKyw Ioob Rn I hmtdn ]ltXm Xn ]ln fcobneody Fm
Rn ]lInbo. B nKw an^w ttIcjp Speobo InWo, f|cnriwtInm!

38

rioXo
dlo tNnF

uKn]nd#
Energetic

co tNnF

tInoen%I
]l.

o tNnF

tl$m Cn uNw
A\obw. 5Tn%
Abn.
A Xptncobnboco%w.

\ndo tNnF

ecniaoioc
fcpco lo=n!w.
an^ua

Np Bincw

eow
De

]cn?a=w

Jaonew
a\
eogaoew
!^\onew Zcow

Ao tNnF

AH u]ntd H aI
Dnboco%w.

Blo tNnF

Icw tNw

_den, ftj Pbo%e

Gko tNnF

ncyw
n=w
u]nnWm.
Um hm tN aco%w.
BOoUm tUm.
Fneucnw _oho\hm
uSwhoud hwhnco&.

pIjo \om A]an\w

_o. uInw. ]To%w.

cy ]o \o%
^dw Xt. AXnbXm,
5fw (\Xo ]Toe
Fw AQw ]lbnw)
Jcw.

Fo tNnF
dlo e[

]o e[

hn\w !lem, InG%lem


]7oX

auf|c
Aebejo loem, Ac, A+nm, hnihoI
eo], eoZyw [\=w Cne, Np B;Itj B[bo.
\ h|ne=w [\=w fvcy=w
uXn+on ]new Joanw
APnconew
"In, A, ao, Jw, epSm,
eni\w Ce Cne
Jaone, ajone,
Fnw
A\Qan!e,
]oI, tt[cyw !le
InaIdneoZe,
f|cyw,
Ipo, ftj
Pbo%
cnPnem.
ucnKo, ncytb
\wte,
tXo \S%e
AwKtteIdyw, Zncoyw, A+nm, B;Ijo \o \o.
ZpLne, acanw haQanw hwhnco%e, Fn
fn=w ]Toe.
edob hwcw HS, Aloem,
ejtc Jw, hXmIw, hXyw
Ce Dn=w.

]oI 2.2: rioXo ^d (tNnF, e[ )

39

rioXo
co eynkw

uKn]nd#
Fun?w D]uZfo%w.

ecniaoioc
\nbo hwhnco%w.

dlo I?

ttWnew

co I?

ttWnew (PKXotbw
Pblnaot\w DZnicWw
]l)
aSo, slow, systematic,
A%w Now.

Inafno
haQw Jow.
canbo
hwhnco%e

dlo f\o

co f\o

]Htub Fw tN
(enPmu]bo DZnicWw)

Fo f\o

Iodo H]n IoS%w.

dlw Hdnw, [, aIcw,


!ww, ap\w
Bbn
cnPneo Hdyw, rnaw,
]Ww
HSobetS
A[o]w,
eoZ|nw
cw
Bboco%w.
Ato (dlw am G?
cnfoIjo BtWo)
Zcow, ucnKow, Inaeoefw, ?otIew,
tNco
ucnKew,
Aey2anbo
hwhnco%ew Bboco%w.
co cy \on ^dw Xt. AXnbXm, edob [\en\ntWow AXot H
nKw cnPnem A]icoew, JK ucnKew Bboco%w.
(BZoXy 8- ^dw
Xt) hn\w !lem,
InG%lem

auf|c
enoo, Wto \nbo
Aloe, J, [\enw
haQw
BucnKy=w hvcy= fcpcw,
hung=w ZpLnw.
IeoX|=w [\=w.

dlw Hdnw, aIcw, !ww Cebotdnnbn cnPneo Hdyw


rna=w ]W=w co%ew
Bboco%w. Ato xJew _ndyo tXnu Zcow
ado\w Adhw Bboco%w.

eo],
[\aone,
A\ynbw
tNe, 5nban!un eouZfenhw, eni\;w
[\=w BUw_c;w Dn=w.

?otIe, Zco, Ac, ,K an\one.

]oI 2.3: rioXo ^d (eynkw , I? , f\o )

40

CtXnw An\a, IndSo hFIdnfnduSH an^anWm an$ ^m An\w! Fnbnw ebe]oko\m PnXIw u\n% uPyneyntcnt !Iw u\now ri\od IW%"obow Htbn PnXIta?HXm. AntX uUn. uKn]nd#t\untd enbo uXnobH uPynXog^dnKanbo !dIb.
(Anfnu\, uanidndo etc Ioob hn[\au Uo. dom?)

2.14

fnt fnu_n[w!

\ndnw epUoubn 04:18 X 05:16 etc. uIu hweanWm.


tNdun tNdcm ]lbnctm, hnlom Rnt\n PnXIw Xcnw. Rn PnXIw u\nn u]nInlo. BuWn
t]uBn F ]lmuen? B PnXIXotbn BuWn t]uBn; AXm Rn ]lbncm PnXIw u\nWtXo\n. B
t]Bou\n u]nbo uNnZon u]nuc? CXm u\nn u]nWtXo\n? AXo tN u\nokon BuWn t]uBn
Flobn hn[o%w. \m PnXIw fcobnuWn Fm 7em tNdnuWn Dufyw AX, AXm BuWn t]uBn BuWntbm
tXjobodnuWn dyw? ]ouw tNd ]lbncm; Hco !tl cn{pbncoco%nbo. Fun uNnZo, hnlom ]Xo\m PnXIw Xcnw, CXo Ppeooco%\ecntcntbn acoecntcntbnWm? Rn ]l, tantt_ D
oXom eojom uNnZoIyn. Anm PnXIw u\nobom CXm Au\|gon u]n!tXo\n? Aun bYnQo,
\ GXot\tbow te;eojonu\n GXot\tbow \oug[onu\n GXot\tbow !onu\n ueobom CXm ]Tonu\n D]ubnKonu\n [aon AHtIntn 5ubnP\=ao.

Kwpcanb fnu_n[w Xt! fn Fm Cutct eojoWw!


c1 tS%I;w uPyneynm 2oenZohwLw tIn 5fanb te;eojoIjnWm. CH h|pIcon
tt[cy Htcn uPyneyw CH etc Dnboo. Ccw pm Ccw tInnm Dcw ]lbnw
uNnZo%etc AeuijonantX \t; \oeo Hcw ]lbn "So Ikobo FXm uJZIcanb H
hXyanWm.

2.15

Ho acon ]ltob 440 u]

]Xot\nnw epUoubnbo 1:43 X 3:08 etc.


H uNnZyo\m- CXo an^a Rn uPynXogot\%lom ]lIbnWm - Xoe\!cotd PonjSlnbo,
uUn+ulm D \!an - Cun Auiw JnZo eouPm CUphot Np^m th?lobnWm - CXoudXnm ]o]H egw
em tN. . . AXo Auiw tIn% H Dcm. ]lXm . . . . CXm Auiot Dca, Auaconct
DcanWm B Dcw AuX u]ntd \oujnSm ]lbnw: Nod BOoUI, Nod c, Nod edob hpWjnb
5T . . . Fl AufnIn eoan\w u]nbw 440 u] Haom teo\Sobou+nbo aco Fo, 440u]%w Am
acon ubnKnboun (F uNnZyo) AXo\uiw tIn ac]So - Cynnc\, PIncu\n Auaconcu\n tIn Dcw - CXnbo: Nod 5uXyI c \S%un udnIot ]d dKecm Haom aco%w
F tm AunjPo t5UoImg De, Aloun AlobntXubn AXo\Ium Ft Fan^ua ]lbn\n>.
hbo^odp ecom H endoUooao. hb]ubnKom C ]lXm ]lXm A_mhdyrm u\nthhm. . .
Nodtcnw acon, AetS haban!un They are flocking together, coming together for accepting the death
together..AXnWm AeotS hweo%Xm Fuiw eoeconbo. . .

edob BOoUIjo t]m Ho aco% agytStbnw PnXIo acWubnKw Dun Fn


uNnZyw. Dcanbo GuXn \!an (Cu%w Dm uUn+ulew . G. Fw Ht. Aun eof|nhyX "aun!) ]l enIyanWm Dco%Xm: udnIot ]d dK tm AunjPo t5UoImg De
AlotInun AlobntXubn Ho em acWw Ho ttIeco%. . . CH \!an ]ltw GuXn
Auaconc ]ltw A GuXn tPaInc\n ]ltXw H enbot [p uKn]nd#
]lm. Fucn Fun!
tm AunjPo t5UoImg F ]ln FnWm? ecniaoioc ]lH eHw BuWn?
AuXn Auacobo tPaInc \!anlot Xobloubn?
CeotS Fl AufnIn ttZm XIm 440 u]cn acotXm hwfbudftau\y [p uKn]nd#
]lH uIun? 1978-td !HeecZo\o u_nwt_bo XI epW B ttZo (Fb Cy 855)
41

acoXm 213 u]cnWm.12 AXn uKn]nd# 440 BbXm. ncXpbKWoXotdw uPynXogotdw \Itjuntd CHw Aun uXnob \cntW w!

2.16

eoZeanb I_joo

w ]ln, ]Xo epUoubnIjo&So uUn. uKn]nd# AeXcoo% honjo conK=w t]ntntW an^a, Nod n]oXXnXm]cy ocpIcon bntXn ASon\=aontX
^n~oum tN e Xo/IjnWm. 5hwKo\oSbo uI% \p ttIbSoI Noo%Xm AyeoZycnb adbnjoIjo ]dw ( 5hwKot uIeon H ioainhuj\o InIw tInK e
hw_oe an^antW al%o) Ccw AeInfenZ uIn AXot\o A+w u]nw BudnNontX tew tXnSntX eo? FnWm. F tInm?
Hnat IncWw uUn. uKn]nd#t en%Ijo ocXbnWm. udnIt]nctjnt
F^ BZeof|nhuntSbnWm Auiw ]lXm! uI%e\m CXo A+taow tXet uXnuan?
uIn^oUuhn "So ]l en%Itj Aeof|hon hn[ncWP\w aSo%w. \ H 5ngI\nb Auiw
Xt 5ngW]nSet agyco An\=w Aeof|nh=w !oten\nWm D]ubnKo%Xm.
cnaXnbo, Auiw CSotS Dco% hwXw. Rn u\cu ]lH u]ntd, Xngbnb hwXo H DcWo uIn AH _o ho nw notdbnuWn AuXn G Uo ]tnXnw noudXnuWn
F Xocolobn 5bnhw. AH \nbo Dcon ejtc !cnX\anb AloentW aoYynu_n[w Dn!w.
ucnw F?Xob hab=w A fnw F^unjw ejo Fw ]coufn[on ]d AeInfenZ;tSw " !ln!w.
uPynXogo fnpbXbotm ]d eo[o tXjobotoXnWm.13 B eko% u]nbo Incyao
Flobn=H tInm !Xob H AS=anbnWm CeW uUn. uKn]nd#t ecem. uPynXogw hbo^oIm
A, ]u hmB BWu^! hbo^oIm Atow CutS 5eN\ Fnw fcobnbou^! A
aco habw, Abet aaIm BI]^obo ug= tNdn uPndo FXm #Xyanbo neot
PnXIo \o ]lXm, H ]t PnXIw u\no Ae IdynWw Ikonw AtS "tS an^ua
IoS& F ]lHw B ]t IdynWw HcnGo eoeniuanN\o IdnfoHw,. . . Fot\ Hcow PnXIw u\nn uKn]nd# \Sob ]d 5eN\;w hXyanbou^! CH etc Ijol
Incy te u\n%un CtXnt KynhnIn\n hnyX. Ato [pico eofZpIco thd+pem
Aw\pgy. !do eu. . . F \odeojo _ndt\untd C\o Cu F^ uIn^oUuhntS ]lnw
AH KynhntW P\w [con AZmqXtSn\o.

2.17

B. . .

u\cu Dco, uUn. uKn]nd#t 5ngW]cctS hncnwfanb, B! F aiZ|N\t (\ndnat


epUoubnbo 10:29 X 10:58 etc) H"So Dco tInm u]n$m Aehn\oo%IbnWm.
H 5uXyIrio !tl IncI tInoconw. Bcn tInXm? Egoecyncm. FtInn tInXm? At\Xnriot\tInn tInXm, Htcn Duc>. FtInm rio Ct\ IncIX|w tInKtbXot\n Dcw? adbnjo cnat Acw. Fn Dcw? B!

C\o, Rn !ul uNnZy Xt uNnZoom Dc=w ]lbu:


1. uNnZyw: HSw X Hw etc Ct\ enbounob DUnbo/I an^w ]lm Ftntubn
^doo%en [ao% Cuituntd B;Itj AyeoZycnb B;I ttIbSo u5nenioo%Xm F tInm?
12 "X

eoec eoo u]Po(http://en.wikipedia.org/wiki/Air_India_Flight_855) Dm.


n1IjotS eoIho eXot Nco^=w (cnfoI;w ri;w: anloe 5nNp\ h+, u]Pm 13) AXot
t]nc=w(Indnen5eN\=w uPynXog5eN\;w Xotd XncXayw, u]Pm 18) cPm F?Xoboco%H enbo%I. Noduntknt uPynXogw fcobn! F aoYyn[ncWtS ASon\to [pico F?XobH (Aeof|nh e ekoIuj!, http:
//singularityon.blogspot.com/2010/01/blog-post_25.html ) u\n%I.
13 uPynXogw

42

Dcw: B. . .
2. uNnZyw: C^w Indw Cuiot Ictjo Hcn;w F?XnXm FtInm?
Dcw: B. . .
3. uNnZyw: F^tbnt ]?XS t]njoobnw u]n$ot IaIjo C\ow GtXow tNlob
Incyot endo Io Cuit \ynbpIcon B;I eXm FtInm?
Dcw: B. . .

43

44

Aynbw 3

Aeof|nh e ekoIuj!. . .
[pico Fhm.

enc^d, eg^d, PnXIw u\no ^dw ]lb, ttIu\nw, ]ofnw, Jw u\no X=w neow
]lb... Ceobo ]dXow hXyaou F hwfbone w. B uPyney/ttIu\nnc Ft%lo ]ltXnw An Fm \o Xt ]dun?w Noooou? CXot ]olIotd a\bnt%lom
Ftntkow Noooun?
Cto Nod chIcanb Incy HS enbo&.

3.1

u^nl C^+m

H]nSn;Itj hw_om hXyanIn= H "w u$mtaItj Xt%lo ey2o]canb ]cahXyw Fm


Noon D H ey2otS 5eWXtbbnWm u^nl F^+m (Forer effect)1 F ]Zw tInm Noo%Xm.
Bertram R. Forer2 F Auaco a\bn\nWm 5eWXtb BZyanbo XocoloXm. Xt
eoZynQoI;tS hiIcWuntS Auiw \Sob ]cpWjnWm u^nl F^+ot I1]oSoo eko
tXjoXm. Xntk ]l Xco H !lom Xnlno Auiw Xt eoZynQoIm \Io.
You have a need for other people to like and admire you, and yet you tend to be critical of yourself. While you
have some personality weaknesses you are generally able to conpensate for them. You have considerable unused
capacity that you have not turned to your advantage. Disciplined and self-controlled on the outside, you tend to
be worrisome and insecure on the inside. At times you have serious doubts as to whether you have made the right
decision or done the right thing. You prefer a certain amount of change and variety and become dissatisfied when
hemmed in by restrictions and limitations. You also pride yourself as an independent thinker; and do not accept
others statements without satisfactory proof. But you have found it unwise to be too frank in revealing yourself
to others. At times you are extroverted, affable, and sociable, while at other times you are introverted, wary, and
reserved. Some of your aspirations tend to be rather unrealistic.

(u^hm_qotdw !oudw u]kmhWndoo tS%I;tS lohm, enc^dw , Iyr PnXI%lom Cebotd DS=anbo hnayw uXnuen?)
!lom \Iob ufgw ucn%w AecetS PpeoXw/ey2oX|=anbo Fan^w hnfyw uXntem 0 X 5 etc anm \In Befyt. (0 Hao. 5 ejtcb[oIw). 1948 C BZyanbo Auiw
]cpWw \Sobun Bnhotd eoZynQoI;tS fcnfco 4.26 Bbo. ]cpWw cIWo
XeW Beot. Cun?w fcnfco 4.2 Am Xtbnbo HS (84%).
1 http://www.skepdic.com/forer.html
2 http://en.wikipedia.org/wiki/Bertram_Forer

45

ucntSw ey2oX|t X\ojn Ikotem eoZynQoItjtnm Nooo%en u^nlm


Iko. Fn bYnQo u^nl tNXm H ]^otd AunjPo uInjo \ow F enNItj
Fn cnfon%w Huc u]ntd tIn%Ibnbo.
\ntjtb%lo 5Xp, neotb%lo AcoXne Fp cm au\nYWjnWm Ccw AunjPo ^d5eN\tj fcotb uXnon ey2oItj u5coo%Xm. tecw tthunjPo Xom.
Xom Cw AhyrXw HS.

3.2

ey2o\o~anb hnIcWw

uPyney, ttIu\nnc HSobe ]l enNItj Xtw_ouSunjw ey2o]canbo fcobntWm H eof|nhotbtnm Nooo% 5?otbbnWm ey2o\o~anb hnIcWw (Subjective Validation)3 FXm tInm Dufo%Xm. CXot ASon\]canb D]n[oIjotdnm uPyneyt ]o Cco%
B eof|nho BbocoWw FXnWm . uPyney ]l hnan\y enNIo odoco% ey2otS
PpeoX=anubn ey2oX|=anubn 5uXyIom _tanaoto "So B enNIw fcobnen ueo Ftow H hwew eof|nho Xnu\ ot%.
DZnicWw: uPyney ]l. Xm ebo u] "eoItS hm Aeon CSew.
eof|nhotS epo nKw te \S%Iubn h|m ttIanw \S%Iubn Hw hweooo CH etc.
Fow uPyney ]lXm Funtkow fcobnubn Fm eof|nho a\ho ]cXotnuboco%.
AunknWm ]nw Bnhm Ikoun A0 Xt 5obtt ^v u]\ X\om hn\anbo XXm
eof|nhom eXm. uPyney ]ltX^ fcobnbo!

3.3

Xoct I;w NoI;w

uPyneyw ttIu\nncw aew Xw ]lun fcoI an^w botdKIw tXnbole HkoentIw tNXnWm Xoctm o (Selective memory). hl+pem endouUgt 5[n\IncWjotdnm thd+pem talobnWm.
X\onefyHw Xt eof|nht fcoteHanb tXjo=Itj an^w Xoctm Aebo an^w
[bo%Iw Anetb u_n["Fuan AntXubn Hkoen%Iw tN 5?obnWm XoctK
Noo (selective thinking)4 . 5[n\t Fn Aeof|nh;tSw ASon\=w I]Sfn;tS \od\o,w thd+pem Xooo A[o~oXantW InWn=XnWm . CXot\%lom "Xdnbo Aloen A
J7w (I^uag _bhm ) enbo%I .

3.4

ocpIcW ]]nXoX|w

Xt eof|nht fco te Incytj #Xyanbo [o%Iw AuX habw eof|nht te;eojo%


Incytj Hkoen%Iw tN agya\ot 5uXyIXtb ocpIcW ]]nXoX|w (Confirmation Bias)5
Fm eojonw . thd+pem Xooot H D]eonKanbo CXot\ InWn=XnWm .
I^uag _bhm Ft\ Hcntj Xt Aeof|nhtj ctIoSon u5coo% Fm H
DZnicWotS eofZpIconw .
H Incyo\nbo epo \ow !lolun ]o BZyw ]Ieot\ dWanbo InXm IIcanWm
Fm Hcn eof|ho% Focot. Aot\ ]K XeW !lm u]nbuntjnw ]o ]I em t]Iw
AXo \n XeW Incyhnyn=Iw Bc XeW Incy Xncanln=Iw tN F IHI. eof|nhotb
3 http://www.skepdic.com/subjectivevalidation.html
4 http://www.skepdic.com/selectiv.html
5 http://www.skepdic.com/confirmbias.html

46

hw_ouSunjw \n XeW Incyw \SXm an^w #Xyanbo teIw ]I \ IWobnWm F Xt


eof|nhw fcotbm Dlo%Iw tN. Fm an^a ]dun?w Bc XeWt ]cnPbow attow
IncWw Im ]oSo%Iw tNw. DZn: H XeW Ic " ew NnSo, cnat XeW aI !lIo \om
eojo At\bt\.
CH u]ntd eof|nht fcoteetb an^w Dtn=Iw Anetb u_n["euan AntXubn
XojIw tN an\hoInebnWm I^uag _bhm.

3.5

X enb\

neo5eN\qw ttIu\notantbnbo udnItn 5enNI D]ubnKo% ^eoZyItjbnWm X enb\ (Cold Reading)6 F eojo%Xm . Ijo eofZpIco Subjective Validation F
a\bn]canb 5XonhtbnWm CXo\m B[bo%Xm .
Xt odoco% eof|nho Xn ]lH eof|hotIn=w F uPyneyw ttIu\nncw Alobnw .
agytS t]nHh|neanb AaoXanb h|bw 5Xptb \nbo Xtd%IbnWm H eko . ucnw AetS h|w h+o Fn uaJdIjow ejtcb[oIw Iko=I;ew bnYnQytn "X Incy
X% tNn Ikow F eof|ho%ecnboco%w . uPyneyt ]odoco% eof|nho Subjective
Validation- eou[banbo Abn ]lXotd hXyanb LSItj 5uXyIw [o%Iw tXnbetb Hkoen%Iw tN .
uPyney ]l ejtc hnan\yanb H enNIo u]nw X\o% ueXot\ eof|nho Ft\ ItKw FXm Subjective validation F nKK \Ioboco%H [o%I . eouZfbn^ tNn hn[yX Dm ,
ao ?beo?bo ]njobn=w Xdnb ocw enNItj Xt PpeoX=anbo _to fco ItKI
FXm eof|nho h|bw tNtIn=w . Ccw hnan\yanb enNIq u\uc eof|nho Ft\ 5XoIco%
FH a\odno ]op enNItj uPyney\m Xoctn Ikow . Xt 5eN\ uIqun
Aeubn eof|nho 5XoIco% cpXo (fcpcngDZnicWo\m fcobnb Incy uIqun IBot
#aWo eoIho%I , tXn=un #aWo I Xdnbe ) uPyney [o% . CXo\hcom fcobnb
enNItj "X eofZpIco%Iw tXntW uXnetb ]opSm eofZpIco%Xo \om Hkoen%Iw
tNn eoZew ]coNbhanb H uPyney hn[o%w .

6 http://www.skepdic.com/coldread.html

47

48

Aynbw 4

A_w
4.1

IS]bnZo (]cu) h}Znbw

ZoWncXo 5Nnconbo H AchwJynh}Znbanbo ]cucm AQen IS]bnZo .


ucn Ac=w 0 X 9 etc ucn At Noo%. ]oI 4.1 InI .
1
I
S
]
b

2
J
T
^
c

3
K
U
_
d

4
L
V

5
M
W
a
f

6
N
X

7
O
Y

8
P
Z

9
Q
[

0
R
\

k, l

]oI 4.1: IS]bnZo h}Znbw

A X etc h|c Xt \on "Pyt Noo% . ey\q h|c=anbo uNnud


eod> . GH h|cun uNnw Huc eodbnWm . Ancqw No;Iqw Ah|ncow eoh\ow eodbo . AXo\n "cotd Aehn\t ey\w an^ua u\nuH> .
An\nw enauXn KXox F 5anWahcom , en%Itj hwJyIjn%un Actj 5Xoudnaanbo
D]ubnKoWw . DZnicWanbo , XcjnwKw FXm 3926-t\ Noo%. X = 6, c = 2, j = 9, K = 3.
Xocoon 3926 .
DZnicWw: ]cnw (1017 ) eynh ?ot ]co[obnbo IS\n fcet (17741839 ) hUand bo tInoco%Xm

nwe[o hoPKWoX[nb ]Kox


FnWm . AXnbXm , ]cuchcom 314159265358979324. CH -tS dyw 17 Zfnwfn\q
fcobnbo X.
eofZpIcWw:
49


nw = c
e=_
[o = [
ho = h
=[
P
=a
K
Wo = W
X
[=c
n = [
=a
b = b
=
]
Kox = K

4.2

=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=

4
2
3
9
7
9
8
5
3
5
6
2
9
5
1
4
1
3

BcySt hwJynh}Znbw

BcySpbo hwJyItj Noon Ac D]ubnKo% cpXobnWm CXm . BcySpbodntX


cpXo FeotSw D]ubnKo Ioo . eofZeoec Xntk .
1. ucn ey\ow H hwJy tInoco%.
I=1
N=6
S = 11
X = 16
] = 21
b = 30
g = 80

J=2
O=7
T = 12
Y = 17
^ = 22
c = 40
h = 90

K=3
P=8
U = 13
Z = 18
_ = 23
d = 50
i = 100

L=4
Q=9
V = 14
[ = 19
= 24
e = 60

M=5
R = 10
W = 15
\ = 20
a = 25
f = 70

]oI 4.2: BcySpbhwJyncpXo - ey\


2. ucn h|cow 1 X 100 epXw Cco hwJyI YWI (multipliers) Bbo tInoco%.
A/B
G

=
=

1
1010

C/

=
=

100
1012

D/

=
=

104
1014

=
=

106
1016

108

]oI 4.3: BcySpbhwJyncpXo - h|c


3. h|cw ey\un uNn AXot YWIw tIn1 YWoWw . Ct\ Io hwJyItjnw "So
YWo IoXn hwJy .
DZnicWw : ao , N , cy FoetS eynhto BcyS ]loco%Xm :

go ubnP\w,
Rodn
R
eynuhn uun~oR KoWn. . .
50

AQw: agyt t]not 8000 CcobnWm H ubnP\. 1050 ubnP\bn aotS eynhw . cytw
Ntw eynhw bYn?aw 4410, 315 ubnP\I BWm .1
eofZpIcWw:

go
Rodn
-eynhx
A-Cunx
~oRn
KoWn

4.3

=
=
=
=
=
=
=

H agyt t]nw,
8000 (g = 80, C = 100, AH tInm go = 80 100 = 8000.),
1050 (R = 10, C = 100, d = 50, B = 1, Rodn = 10 1000 + 50 1 = 1050.),
aotS eynhw,
cytw Ntw,
4410 (L = 4, c = 40, C = 100, R = 10, B = 1, ~oRn = (4 + 40)100 + 10 1 = 4410),
315 (K = 3, C = 100, W = 15, B = 1, KoWn = 3 100 + 15 1 = 315.)

aotS uKnjn#Xo

1473- \om 500 !ln 2500! (2.3, u]Pm 28) F J7o aotS uKnjn#Xotbo ]loSK
]cnafoo u^nI:

4.3.1

BcyS

BcySpbw (BcyS ) uKnj]nZw , u^nIw 6:

?]cauy
Iyn]couewoXx JayKXx
dfoJoenaubn
uKnjx hFuXn?x
?--]c-auy

Iyn]couewoXx
Xm-Pd-foJo-en-abx

:
:

-uKnjx
hcmFXx ?x

:
:

4.3.2

?n#Xobo \^&Sot
ayo
ri]Yjn tHw
aBm , tew , Xp , en Foe
uNHw (Bb )
ao F uKnjw
FnboSK \ow ?n#XoboXnWm .

ecniaoioc

]honoI, 13.1:

]ainXab
ncnKW]uc
aipuKnjx
R
uJ bnnun
udni CeneouXn ?x
1 CXhcom cyt eynhw aotS eynhot 4.2 Ccow Nt eynhw 0.3 CcoanWm . bYnQo Ae 109 Ccow 0.2724
Ccow BWm .

51

]-ain-X-abx
aip-uKnjx
Xncn-KW-]uc
Abx-In-A-oXx
Ce
uJ
?x

4.3.3

udnix

:
:
:
:
:
:

A ainb X \ol
ao F uKnjw
\^& tIn1 "o
Abno\IK
oXo
tN udniw u]ntd
BInfo
?n#Xobo (oXo tN )

~1Y'

~n1ShonwuKnj, 2:

ffoe[Yceo!PY
f\oIynuewouXn Iynx
uKnjx h|n\nw
InIttx Io]nx

ffo-e[-Y-ceo-!P-Y-f\o-Iyn-uewoXx

-Iy-Ax

uKnjx
h|n\nw InIttx

:
:

Io]nx

4.4

N , e[ , I? , cy ,
tNnF , eynkw , f\o FoetS ]Yjn tHw
Xncn]Yq Do DHw
(Bb )
uKnjw
PpeoI;tS nKy;w ZvnKy;w
Iw tInm Dnu

ao H BwYd ao\om Xocobn F% habw

2.7, u]Pm 33- ]cnafooco% u^nI :

4.4.1

BcyS

BcySpbw , KpXoIn]nZw , u^nIw 6:

ffo
R cnfb~ N?w
uX wfIdnubnP\n\o beRYWnx
5nuWtt\Xo Idnw w
R
JKnwuf riPuen enwuf x
52

ffo cnfyx T N?w

uX b-e-R-YWnx

Awf-Idn-ubnP\n\o
5nuW\ GXo Idnw w

:
:

J K-Awuf

:
:

ri-Pex

e-Awuf Ax

Nt H N?o 12 (T ) cnfoI;m
Aetb (cnfoItj ) 30 (b ) , 60 (e ) ,
R (10 ) tIn1 YWon
Awf=w Idw ubnP\w (Iow )
H 5nWw habw tInm BInfw
(uPynXoL?w ) H Id
(aotb e)
BInfot jeot\ H
Ko H riw e aW;tS FBw tIn1 icon
B riw (H Ko hco% ) aW]Yot ttZLyw
(Iow ) .
(AXot\ ) 60 (e ) tIn1 icon
cyt (aW]Yw Iow ) .

CeotS w (BInfw ) F x (ao ) FXn fcobnb ]nTw Ftn Ao5nbm . AXhcom , ao


H 5nWo H Id Xoco F ew . CXnIn\n hnyX . IncWw , ao Xoco Fm BcyS
ey2anbo ]lom . an^a , CXot\ eoafo%un ~1Y' Dco%Hw (A J7w u\n%I )
unx FnWm .

4.4.2

~1Y'

~n1Shonw 11 :17 :

5nuWtt\Xo Idnw
cyZo Xio !uXn @uPXm Iw A[|n\w
Be\eynx uN
]Xo hbnx InXm?

AQw : H 5nWo ao H Id Xoco F ]ln FtInm AXotXnt epu]n!o ?

4.5
4.5.1

ri aotb e BwYd teudnhoow hab=w


!Ha\ uhnabnPo

]Xo\nw no IcW]Xo F !Io !Ha\ uhnabnPo ri;tS ao ew H Zoeho


e BwKo tInom .
dy bYnQo ri aotb H 5nefyw nt\% habtbn XXm . 360
Uorotb BwKo tIn1 icon B riw F^ Zoehw F%w F InWnw .
53

riw
cy
N
tNnF
e[
eynkw
I?
f\o

enIyw
uKn]nbn Zo\[na
N7ouIufn K oKmu[nhv
5[cnN?]ndx
cnKpHweKuPf|c
5nhun [aen
Infp hnw_h uNnjx
5_d5nPm u\n \cx

hwJy
59081013
790345136
31262942
245323632
4590702
96073751
2002332

BwKo
59:08:10:13
790:34:51:36
31:26:29:42
245:32:36:32
4:59:07:02
96:07:37:51
2:00:23:32

BwKo (Uoro )
0.985603
13.176350
0.524026
4.092391
0.083088
1.602120
0.033442

aWhabw (Zoehw )
365.258682
27.321679
686.988304
87.968126
4332.749517
224.702315
10764.815003

]oI 4.4: ri;tS BwYd teudnhoo

4.6

ri ]d nejo \on ^d

]oII 2.2 (u]Pm 39), 2.3 (u]Pm 40) Foebo Nod rioXoI;tS ^d tInoco%Xot Aedw_anb u^nIjnWm etStn%Xm .
CXm ri eoeo[nejo \oqXot "Banb tl^lh . uUn . uKn]nd#t 5hwKo
]cnafooco% ^d an^ua CeotS tIn%> .
u^nI;tS AQw a\odnn H X ]1 etc neq u]I AloH \nboco%w . DZnicWanbo , ftt\Luc XoouX F ]ln AQw acWo f\o \oqun
FntWow CeotS f\o Fnw neo \oqun F AQw a\odnWw .
1. dlw , fcpcw
2. [\w , h|w , !w_w , eoZy
3. M, eo?a , tt[cyw , huinZc
4. anJ , A , _ , eni\w , Jw
5. !^ , eo
6. f , In~
7. ncyn , Ij^ , Znc , eoeniw
8. acW , Bm , Xy
9. ]oXnem , I , Y , X]hm
10. I , BZ , [i
11. dn , Bb
12. eyb , \w

4.6.1

ginXIw (ecniaoioc)

1. tNnF (!P):

dul !uP
XX[\uK IZun
R
R
[u Len Zo\Ic5Xouan \yhwx (18:6)
54

dul !uP XXx

[\uK IZx

[u ALen
A\yhwx Zo\Ic5Xoax

:
:

tNnF dlo \on fcpco lo=n!w.


co \on Np Bincw
o%e\n!w
HXo \on ]n]obnboco%w
_no djo cyt\untd
Xt ^dw.

2. e[:

eoZ|n [\p 5_d]7oXayfx


[eo\XYWx ]cuXneXm u. (18:6)
u

eoZ|n
[\p
5_d
]7oX
ao
Afx
[
eo\XYWx

:
:
:
:
:
:
:
:

]cXx A-eXm

e[ (dlw X F etc
\on bYn?aw)
eoZ|n (1)
[\e (2)
_de (3)
]7oX (4)
ao (5)
feone (6)
[ (7)
5hoanb YW;e (8)
(Foe ^dw.)
_noebo cyt\untd.

3. I?:

c\o!Wx JoXL
eodul
R
5obIduin KuX cuX<x
X\bKuX RJouXn Y!u^R
YeZuXn \y[ui h[u\n uy (18:8)
Y!u^
eodul c\o!Wx JoXx

:
:

AKuX 5obIdix cX-<x

X\bKuX JoXx
Auy h[\x
A\y[ui YeZXx

:
:
:

I?
dlo Inafno haQw Jew
Gko Idi5obw cXo
AXynriew
Ao Jew
]o [\ew
_no nejo eynktuntd

4. eynkw (Y):

eoZ|n enIyx #]Wx


R Jp N
[pan\fx ]oJuXn [oIL
\pN]h|p h[\x hudnun
JdL Ppue ?aufn eod{nXm (18:7)
55

Ppex eod{nXm
?afx
eoZ|n
enIyx

:
:
:
:

#]Wx (N)
Jp
[pan
Afx
]oJXx A[oIx (N)

:
:
:
:
:

\pNx
X]h|p
h-[\x
h-udnx
Jdx (N)

:
:
:
:
:
:

eynkw dlw tXn \on


bYn?aw
(dlo) eoZ|n
(co) \nbo
hwhnco%e
(o) Zn\w tNne
(\ndo) Jo
(Ao) eoan
(Blo) feone
(Gko) ]oXneot\n;w eXnbe
(Fo) \pN
(HXo) X]h|o
(]o) [\e
(]Xot\no) udne
(]o) GgWonc
(Foe ^dw)

5. f\o:

R
AwnuQn ucnKp aZ\efuKn Xyado\x
R
foIuX| ]pUnx heoJXdul XydhenIm
Y|unu ]XohufnR rna!c]x
eoZ|nwLnFwuKn Zo\Ichuan \y^ IYoXx (18:9)
heoJXdul
AwnQx
ucnKp
aZ\eoefx
AXyado\x
foIuX| ]pUnx
AXo AdhenIm

:
:
:
:
:
:
:

Yx-h|-E-D-u

:
:

]Xo-hfx
rna-!c-]x

:
:

eoZ|n N
AFwKx
A\y^ IYoXx Zo\Ichax

:
:
:

f\o dlodntWo
[\w Ioonew
ucnKow
Inanw
?otIew
_ndyo ucnKew
ejtc Adhanbo hwhnco%ew
(Bboco%w. Fn)
eynkot h|u^uan Du^uan Bbn
cnPneot\untdew
rna;tSw ]W;tSw A[o]w
eoZ|nw
cw (Bboco%w)
_no djo cyt\untd

6. cy (BZoXy): Ijo ]l ]d ^djow cy ]d nejo \o% ^dot tl^lXo\n AHw Xntk.

R
aXoeo?aenwXpbuK u
eoJx ]pUoXan\hLHuQ
AuXn [eeoXouInuW
_den fPoXL fbnuX. (18:2)
56

Au JXpbuK
aXo-eo?a-en

:
:

cy o \on
eow ]cn?a=w Dew

NHuQ
eoJx
]pUoXan\hx

:
:
:

\ndo
Jaonew
a\ ]pUootew (Bboco%w )

^ounuW
AXx
[eeoXx

:
:
:

Ao
!^\onew

f-bnuX
_den
f-PoXx N

:
:
:

Blo
_denw
ftj Pboew (Bboco%w )

poKXx ]coew aXuK ]XwuK


h|+nZuPn \o[\uK eoIudWL
[u XnQJnIm \XfvcynIm uJ
dnu 5X[\en ]XoX coxu^ (18:3)

4.6.2

aXuK ]XwuK
pox ]coew KXx

:
:

cy Gko \on
pI A]enZw ]lew

\o[\uK
h|+-BAZPx
eoId-Wx (N )

:
:
:

Fo
!l an^w !^new
InG 5Tew

[u
X-AQ-J-nIm
\X-fvcy-nIm

:
:
:

H]Xo
!^ , [\w , Jw Ce Dew
5fw fvcyew

dnu
5X-[\-en

:
:

]Xot\no
ejtc [\w do%ew

coxu^
]XoXx H

:
:
:

]o
x I+o%ew
(Bboco%w )

^dZp]oI (auf|c)

1. tNnF (!P):

R
XXcXoAucn +n\v L\hnihp
eNho eouJn \oeoZynQx
!uP !P\n[oXx
R
R
YW[\enucn gyx Jp eyuPn uP
,Zo eo,nJunWpJndbeni\x (8:8)
!uP
X\v
XXx
AXoAcx
A+nx
L\-hnihp

:
:
:
:
:
:

tNnF
dlo \on
uZiK lo=ew
ejtc Acw
A+nw
hnihoIw (Bboco%w)
57

eNho
eoJx
\o-eoZy-AQx
!-P\-B[oXx

:
:
:
:

co \on
eo]w
eoZyw [\=w Cnew
Np P\t B[bo%ew
(Bboco%w)

AuP
-YW-[\en
Jcx
Agyx
Jp
eo-APx

:
:
:
:
:
:

o \on
\ YW;w [\=w Dew
Jcw
uXnon Ikobnew
Jew
huinZcnconew
(Bboco%w)

,Zo
eo,Xm-anJ-unWp-JBdb-eni\x

:
:

\ndo \on
,K, A, ao, Jw,
epSm, eni\w Ce Cnew
(Bboco%w)

R
R
eoJX\ubn \Q5nbx uX ]oIu\n +[px
5_daZ\x [pan JynuXnRco]v
R eoPbp ]x
ANoXIucn ucnKnun u [|uKn XZncen
!Xc[u\n+nPou !uP P\\ooXx (8:9)
!uP
uX
eo-J-X\bx
A\Q5nbx
]oI\x
A+[px

:
:
:
:
:
:

tNnF
Ao \on
J=w a;w Cnew
tNtXnw !jan%ew
]oIw
eo !lew

co]v
5_daZ\x
[pan
JynXx
eoPbp
]x

:
:
:
:
:
:

Blo \on
InaIdneoZew
f|cyew
5fw
Pbo%ew
cnPn=w

Au
ANoXIcx
ucnKnx
A[|Kx
XZncen

:
:
:
:
:

Gko \on
DNoXanH tNew
ucnKnw
bn^ tNew
ncy acoew

Oou
!-Xx
A[\x
A+nx
P\-\ooXx

:
:
:
:
:

Fo \on
Np fcpcew
[\aonew
B !lew
B;I \oo%ew (Bboco%w)

2. e[:

ZpLnP\o u acNHcenIm hFfnnQu_n[x (8:11)


58

.... honcwx eoZyn_daXoJhXmIhXyn\|oXx uJ (8:13)


u P\o
ZpLnx
ac-NHc-enIm

:
:
:

hF-fn-AQ-u_n[x

uJ
ho-Bcwx
-eoZyn-_dw
AXo-J-hXmI-hXyA\|oXx

:
:
:
:

(e[) dlo BtWo


ZpLnew
acanw haQanw hwhnco%ew
Fn fnow eoecew
(Bboco%w)
(e[) ]o BtWo
\S% hwcw HSew
\ eoZyw _d=w Dew
ejtc Jw, \ Iw, hXyw Ce
Dew (Bboco%w)

3. I?:

X\v XIm}]obx Jo\uae ZpLngw


IucnXo IeocYKx Ieoau\Ieon\|oXw ....(8:17)
Ieox
X\v
-X-Im-5obx Jo\w

:
:
:

Ge ZpLngw

AYKx
Ieow Au\I-eo-A\|oXw

:
:

I?
dlo \on
\ fcpc=w InGw BucnKy=w
J=w Dew
ZpLnew
co \on
Ieow ejtc [\w hnZo%ew (Bboco%w)

4. eynkw (Y):

...enop unP\hncenwL uJn eou [\p uIneoZx... (8:14)


eou
enop
unP\-hncen N
Jx
[\p
uIneoZx

:
:
:
:
:
:

(eynkw) co \on
enoow
Wot hncw Aloew
Jw
[\oIw
haQw (Bboco%w)

5. f\o:

uh|nu
R h|Ipbeu\ oXo]ndHudyn
dln uP eXo uZf!cn[o\nYx
ufugi xJ]co]pUoX Ge
R _nudy
ZncoyxJefuKn adou\n dhL (8:20)
59

dl-AuP
h|-Du h|Ipb-eu\

:
:

oXo-]nd-Hdyx
uZf-!c-A[o-\nYx

:
:

ufugi
xJ-]co-]pUoXx Ge _nudy

:
:

Zncoy-xJ-efKx
ado\x
Adhx N
eXo

:
:
:
:

f\o dlo \on


AXm Doudn h|u^oudn
Bbn
cnPneo Hdy\nb
\nI;tSw ]W;tSw \nY\n!w.
_no CSjo
_ndyot xJw tIn1
]pUoXw
Zncoyw tIn1 edew
ado\w
Adhw
Bboco%w

R
eoJa[\auY \ynbew N ]Ln
ZoXcP\]Zw bn\unKnY2w
eo!daXoZncw ZnchvJyw N fvucy
P\bXo ceo!^Lndhw eoBew N (8:21)
ceo-!^x
AuY
eoJw
A[\w
A\ynbew N
]LnXm
CXc-P\-]Z-w
bn\-unK-AY-2w

:
:
:
:
:
:
:
:

f\o
co \on
eo]w
[\aonew
A\ynbw tNew
ebIndm
A\y\no Xnaho%ew
eni\=w BUw_c=w [\=w Dew B!w.

R
R
ftt\Luc XoouX adpauhn fuhn ex
Icnj[peoXx ,\nean\oXx (8:23)
ftt\Luc XoouX
adpahx
Afhx
Aex
Icnj-[px
eoXx
,Xm-P\-Aean\oXx

:
:
:
:
:
:
:

f\o Fo \on
?otIew
d% Dew
[\aonew
Acw
Fun?w eof/ew
"In an\onew (B!w)

60

Você também pode gostar