SHAFRANI AROMATIZON INDUSTRIN BUJQSORE VENDORE

19 dhjetor 2012 Kosova sht kthyer n kultimin e kulturs m t njohur nga e kaluara e vet bujqsore: Shafrani.

Ngjyra e kuqe e fort , arom e mbl dhe shije e atht jan kombinimet q e bjn shafranin melmes si asnj tjetr. Edhe mimi i shafranit sht i pakrahasueshm me cilndo melmes tjetr: Nj gram i shitjes me pakic kushton 10 euro ose m shum. Kur i krahasojm, ari kushton vetm katr her m shum.
Photo: Mafrd Shafrani i kultivuar n Kosov brendimi dhe paketimi i mbshtetur nga Programi Mundsit e Reja pr Bujqsi.

N Kosov, nj numr i vogl i kultivuesve me prkrahje t USAID-it dhe donatorve t tjer ndrkombtar po rithemelojn industrin e shafranit, q ka origjinn qysh prej shekullit t 15. Deri m tani, kultivuesit kan 6.4 hektar shafran n prodhim mjafton q n vitin 2012 t vljilen rreth 5 kilogram t melmess s shtrenjt. Shijimi konfirmon q shafrani i Kosovs tejkalon standardin ndrkombtar t klass s par pr shije, ngjyr dhe arom. Projekti i USAID-it Mundsit e Reja pr Bujqsi ( NOA) ka mbshtet shtat kultivuesit n blerjen e bulbave nga Holanda si dhe n pakeitm in dhe brendimin dhe gjetjen e tregjeve t reja. Po ashtu, m 19 dhjetor NOA ka organizuar nj ngjarje promovuese n nj hotel n Prishtin pr t prezantuar prodhuesit e shafranit n Kosov tek restorantet vendore, hotelet, shitsit dhe konsumatort. N kt ngjarje, fermert shitn rreth 55 gram shafron n total 438 Euro- dhe pr sa i prket gjetjes s tregjeve t reja doln ty blers t mdhenj: shitsi me pakic Bio Natural dhe hoteli Swiss Diamond. Sot Kosova sht importuese e shafranit. Kultivuesit vendor prfshir Arbr Berishn tashm po krkojn prtej tregut vendor n drejtim t tregjeve t huaja fitimprurse gjithashtu.

Photo: NOA Arber Berisha peshon nj gram shafron t kultivuar jasht Rahovecit gjat dits promovuese t sponzoruar nga USAID-i.

N dy vitet e fundit, Berisha ka mbjell 150,000 lule shafrani n siprfaqe prej gjysm hektari n periferi t qytetit t Rahovecit. Ai shpreson t prodhoj rreth 400 gram shafron kt vit. Ndonse ai sht duke punuar me nj partner francez, Berisha pranon se ai duhet t zgjeroj prodhimin n mnyr q t siguroj blersit e huaj. sht nj nga sfidat me t cilat po prballen kultivuesit e nj produkti t till fitimprurs por me pun intensive. sht pun e vshtir, tha Berisha. Tr puna bhet me dor. Shafrani sht stigma e luls s shafranit q lulzon t fund

U.S. Agency for International Development www.usaid.gov

t vjeshts. S pari kputen lulet ngjyr vjollc nga krcelli. Pastaj, stigmat e saj fijzore ndahen dhe thahen. Afrsisht 140 deri 160lule japin 1 gram shafran. Klima, toka dhe lartsia mbidetare e Kosovs favorizojn kultivimin e shafranit. Gjithashtu ndihmon fuqia e lir puntore. Shafrani sht nj kultur ideale, sht nj mundsi ideale pr fermert q mbajn ferma t vogla, tha Mark Wood, drejtor i programit NOA.
Photo: Mafrd Kosovo shows great promise as a producer of saffron, the world's most expensive spice.

NOA sht nj aktivitet katrvjear q shfrytzon qasjen pr shtytje n treg pr t rrit prodhimin bujqsor, eksportin dhe t hyrat rurale n Kosov. Mbshtet strategjin e prgjithshme t USAID-it pr promovimin e rritjes, krijimin e vendeve t puns dhe gjenerimin e ekporteve.