Atatrk ve Kadn Haklar

nce bilelim ki hibir lider, hibir devlet adam kadn haklar konusunda Atatrk gibi, o lde savam vermemitir. M. Kemal, kadnlarn da birer insan olduunu, onlarn da erkekler gibi almas, yaamas ve toplumsal yaama etkin katkda bulunmas gerektiini vurgulam, sonra da bu inan dorultusunda aba harcamtr. Kadnlarn hak sahibi olmalar gerei Atatrk devrimlerinin ayrlmaz bir parasdr. Mustafa Kemal 3 ubat 1923'te zmir'de bir konumasnda baknz kadnlar iin neler sylemi. "Kadnlarmz bundan sonra haremlere kapatlmayacak, gizlenmeyecek, yzlerini rtmeyeceklerdir. nk bu tm lkenin daha ok aclar ekmesine neden olacaktr. Trk kadnlar ulusal bamszlmz iin sava boyunca cesaretle dvmlerdir. Bugn onlar zgr olmal, eitim olanaklarndan yararlanmal, erkeklerimizinkine eit bir dzeye karlmaldr." Ve 3 Nisan 1930 kadnlarmza belediye meclislerinde seme ve seilme haklarn veren yasa yrrle giriyor. Atatrk'n Trabzon'a ikinci ziyaretleridir. Tarih: 27 Kasm 1930. Ayn gn programnda Belediye'yi ziyaret vardr. Belediye meclis odas, imdi bakann makam odasdr. Belediye Bakan Temel Ncumi Gksel, Atatrk ve beraberindekileri kapda karlar. Beraber belediye meclis salonuna gelinir. Salonda bayan bulunmaktadr. Belediye Bakan bu bayan Belediye Meclis yelerini Atatrk'e takdim eder: Sakibe Hanm, azimet Hanm ve Falka Hanm. Kadnlarmza Belediye Meclis yelii'ne seme ve seilme hakk o yl verilmitir. Trabzon'da Atatrk'n karsna Belediye Meclis yesi hanm kar. Atatrk, Belediye Meclis yesi hanmlarn arasna oturur. Programa gre Atatrk'n belediyeyi ziyaret sresi 15 dakika olarak belirlenmitir. Ancak ziyaret birbuuk saat kadar srer. Hemen aklayalm. Trabzon'da bugn Belediye Meclisi'nde tek bir bayan ye bulunmamaktadr. Kadn haklar niin gndemde. Yasalara gre kadn-erkek arasnda eitlik vardr. Yasalarda var ama, hayata geirilmemi. Bunun ba nedeni, kadnn eitimsizlii. Bir baka nemli neden de kadnlarn rgtszl. Siyasi partilerde kadn kollar vard, kaldrld. Baz partilerin kadnlar iin koyduklar kadn kotalar da yeterli olmad. ounluk erkeklerde. zellikle krsal kesimde kadnlarmz eitimden ok yoksun. Krsal kesimin salksz da olsa kentlemesinde gecekondularda da yaasalar, kzlarn okuma olanaklar bulunuyor. Kadn, anamz, kardeimiz eimiz. ocuklarmzn anas... Koruyalm, sayg duyalm. Atatrk'n kadnlara verdii deeri unutmayalm.