Curso - "Ana Pana"

Contedo Novas Palavras Alguns Esclarecimentos Textos Exerccios de Correspondncia Exerccios de Completar Conselhos Respostas aos exerccios de correspondncia Respostas aos exerccios de preenchimento

Portal multilingue para se informar e aprender Esperanto

Introduo
"Ana Pana" um curso por correspondncia para quem iniciante no Esperanto. aconselhvel que voc, antes de comear, d uma olhada na Apresentao da Lngua. O curso constitudo por oito partes, inicialmente mais fceis e, no final, cada vez mais complicadas. A ideia que em cada parte voc: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. aprenda novas palavras veja algumas explicaes sobre a lngua leia uma historinha faa um "exerccio de completar" faa um "exerccio de perguntas" faa um "exerccio de escuta" faa um "exerccio de correspondncia" leia um pequeno conselho

O exerccio por correspondncia ser corrigido e respondido por um monitor, que enviar eventuais correes e comentrios. A linguagem deste curso foi revisada por uma comisso especial da Academia de Esperanto. Sucesso!

Viso Geral
O curso consiste em oito partes e a personagem principal Ana de Nova Iorque: Parto 1 Parto 2 Parto 3 Parto 4 Parto 5 Parto 6 Parto 7 Parto 8 - Saluton - Pri Ana - Familio - atokupoj - Vetero - Studoj - Longa vojao - Lingvoj Desenhos: Helen Claesson Autor: Hokan Lundberg ("Parto" significa "parte".)

Palavras para a parte 1

Use a lista abaixo e o exerccio para familiarizar-se com as palavras que aparecero no texto seguinte. No importa se voc no aprender todas agora - voc poder retornar ao exerccio aps a leitura. adreso endereo en em estas ser, estar, haver (no tempo presente) familio famlia is at jaro ano kaj e kie onde kio o que (pronome interrogativo para coisas) loas morar (no tempo presente) mi eu mia meu, minha nomo nome persono pessoa poto correio reto rede vi voc(s) via seu(s)/sua(s), de voc(s)

Esclarecimentos para a parte 1

Abaixo voc encontrar um pequeno esclarecimento a respeito do que aparece no texto. Item gramatical Esclarecimento/Traduo Exemplo

-o

Terminao para substantivos.

nomo

-a

Terminao para adjetivos.

tuta

-as

Terminao para verbos no tempo atual, presente.

estas

Pronomes pessoais

mi

Pronomes possessivos

Pronomes pessoais + -a

mia

is

Preposio at. Frequentemente usada como abreviao para "is revido" "at a vista". 3

Parto 1 - Saluton!
Texto

Saluton! Mia nomo estas Ana Pana. Mia persona nomo estas Ana. Mia familia nomo estas Pana. Mi loas en Novjorko, Usono. Mia adreso estas: 1234 Long-strato. Mia retpot-adreso estas: ana@lernu.net. Mi estas 18-jara. Kio estas via nomo? Kie vi loas? is! Ana

Observao Os endereos devem ser escritos de acordo com o sistema do pas ao qual se refere.

Exerccio de correspondncia para a parte 1

Favor escrever sobre voc mesmo da mesma maneira que Ana. Se voc no quiser, voc no necessita escrever seus verdadeiros dados! Apenas importante que voc repita o modelo. Saluton! Mia nomo estas...

Exerccio de completar para a parte 1

Sua tarefa preencher os espaos vazios (linhas) com palavras adequadas. Voc pode escolher palavras apenas da lista que se segue depois de "Vortoj:". Sucesso! Vortoj: nomo familia tuta adreso estas ao kio via kaj Mia _______ estas Ana. Mia _______ nomo estas PANA. Mia _______ nomo estas Ana PANA. Mia _______ estas 1234 Longstrato. Mia retpotadreso _______ ana@lernu.net. Mia _______ estas 18 (dek ok). ______ estas via nomo? Kio estas ______ adreso ______ via retpotadreso?

Conselhos
Parabns! Voc acabou de dar seu primeiro passo para aprender uma nova e interessante lngua. Com certeza ainda resta muito trabalho at que voc a fale, mas espera-se que o aprendizado te agradar.

Palavras para a parte 2

Use a lista abaixo e o exerccio para familiarizar-se com as palavras que aparecero no texto seguinte. No importa se voc no aprender todas agora - voc poder retornar ao exerccio aps a leitura. Afriko frica Ameriko Amrica Azio sia bildo figura, pintura de de ekzemple por exemplo Eropo Europa juna jovem kelkaj alguns, algumas knabino menina la o, a, os, as (artigo definido) Lando pas mondo mundo Oceanio Oceania Parto parte Strato rua sur sobre, em cima i ela ia sua, dela urbo cidade

Esclarecimentos para a parte 2

Abaixo voc encontrar um pequeno esclarecimento a respeito do que aparece no texto. Item gramatical Esclarecimento / traduo Exemplo

la

O artigo definido.

la bildo

-in-

Sufixo - sexo feminino.

knabino

pri

Preposio - sobre, a respeito de.

pri Ana

de

Preposio de.

la ao de Ana 5

sur

Preposio sobre.

sur la bildo

en

Preposio em, dentro de

en Novjorko

Numerais

Palavras que indicam nmeros que contam ou enumeram.

kvin

-j

Terminao para o plural.

kvin kontinentoj

Parto 2 Pri Ana

Texto Sur la bildo estas knabino. ia nomo estas Ana. ia tuta nomo estas Ana Pana. Ana estas juna. Ana estas 18-jara. La adreso de Ana estas: 1234 Long-strato. La retpot-adreso de Ana estas: ana@lernu.net. Ana loas en Novjorko. Novjorko estas urbo en Usono. Usono estas lando en Ameriko. Ameriko estas mondoparto. En la mondo estas kelkaj mondopartoj, ekzemple: Ameriko, Afriko, Azio, Eropo kaj Oceanio. Observaes Tenha ateno, pois "nomo" pode significar tanto "apenas nome pessoal" (como nesta lio) como "o nome completo" (como na lio 1).

Exerccio de correspondncia
Favor responder s perguntas: 1) Kio estas la familia nomo de Ana? La familia nomo de Ana estas... 2) Kio estas la retpot-adreso de Ana? 3) Kie i loas? 4) Kio estas Novjorko? 5) En kiu mondoparto estas Novjorko? ------------6) En kiu lando vi loas? 7) En kiu mondoparto estas via lolando?

Exerccio de completar para a parte 2

Sua tarefa preencher os espaos vazios (linhas) com palavras adequadas. Voc pode escolher palavras apenas da lista que se segue depois de "Vortoj:". Sucesso! Vortoj: estas en urbo juna mondo loas adreso lando mondoparto mondopartoj La ________ de Ana estas: 1234 Longstrato. Ana estas ________ . Ana ________ en Novjorko. Novjorko ________ ________ en Usono. Usono estas ________ ________ Ameriko. Ameriko estas ________ . En la ________ estas kelkaj ________ , ekzemple: Ameriko, Afriko, Azio, Oceanio kaj Eropo.

Conselhos
So coisas importantes quando se aprende uma nova lngua: 1) ter um motivo para o aprendizado; 2) ser paciente e 3) ter coragem. Os motivos para aprender o Esperanto so os mais diversos, por exemplo: a alguns interessam as estruturas gramaticais, outros veem a possibilidade de conhecer pessoas de outros pases/culturas e outros simplesmente querem saber se podem aprender uma nova lngua. (Visite a pgina Por que aprender Esperanto em Lernu.net para ver uma lista de motivos.) Como voc sabe, no possvel dominar uma lngua no-materna em pouco tempo. Com certeza o Esperanto mais facilmente aprendido do que outras lnguas nacionais, mas, todavia, trata-se de uma lngua e todos devem penar um pouco para adquirir conhecimentos suficientes antes de poderem se comunicar atravs dela. Existem pessoas que tiveram sucesso em dominar o Esperanto depois de algumas semanas de intenso estudo, mas para a maioria 7

so necessrios vrios meses ou at anos, portanto deve-se ser um pouco paciente e no esperar resultados rpidos demais. Coragem ajuda em todo aprendizado, por exemplo, para aprender a esquiar, deve-se ter coragem para cair e cair de novo! Durante o aprendizado de uma lngua importante ter muita coragem de falar claramente e em voz alta, desse modo voc mais rapidamente obter bons reflexos lingusticos que so essenciais para comear a falar uma nova lngua.

Palavras para a parte 3

Use a lista abaixo e o exerccio para familiarizar-se com as palavras que aparecero no texto seguinte. No importa se voc no aprender todas agora - voc poder retornar ao exerccio aps a leitura. ao idade alia outro(a) anka tambm apartamento apartamento ambro aposento ar porque (para resposta) u palavra introdutria de interrogao do portanto fratino irm frato irmo emelo um(a) gmeo(a) havi ter ili eles, elas ilia deles, delas jen eis, eis que kiom quanto kun com ni ns nia nosso(s), nossa(s) patrino me patro pai pli mais posedi possuir sama mesmo(a) simila semelhante tie ali, l

Esclarecimentos para a parte 3

Abaixo voc encontrar um pequeno esclarecimento a respeito do que aparece no texto. Item gramatical Esclarecimento / traduo Exemplo

-e

Terminao para advrbios.

fakte

Palavra interrogativa para respostas como sim/no.

u vi memoras?

-n

Terminao usada, entre outras coisas, para mostrar o objeto direto.

mi havas fraton

ge-

Prefixo ambos os sexos.

gefratoj

da

Preposio de (quantidade).

Kiom da jaroj vi havas?

tiu

Esse/a, aquele/a.

en apartamento

tiu

kiom

Quanto, Que quantidade.

Kiom da jaroj vi havas?

kial

Por que.

Kial ne?

pli

Palavra comparativa mais.

pli juna

plej

Palavra comparativa o/a mais (superioridade).

plej juna

ol

Palavra de ligao para formar a comparao do que.

Ili estas pli junaj ol mi.

Parto 3 - Familio
Texto Jen mia familio! En mia familio estas 5 (kvin) personoj. Estas mi, mia patrino kaj mia patro. Mi havas anka fraton kaj fratinon. Mi do havas du gefratojn. Ili estas pli junaj ol mi. Mia patrino estas la plej aa en nia familio. Miaj gepatroj posedas apartamenton. En tiu apartamento ni loas. La apartamento havas 4 (kvar) ambrojn. Miaj gefratoj loas en unu ambro kaj mi loas en alia ambro. Miaj gefratoj tre similas. Ili fakte estas emeloj. Mia fratino havas 12 (dek du) jarojn. Kiom da jaroj havas mia frato? Anka dek du. emeloj ja estas samaaj :-). Observaes Preste bem ateno terminao -n. Releia o texto e pense nela. Voc entende por que se usa um -n como terminao em algumas palavras? Se no entendeu bem, leia na grmatica sobre Objeto. Com a palavra "ambro", queremos dizer qualquer cmodo, menos banheiro e cozinha. Depois da peposio "da", nunca se usa -n. Por exemplo: no possvel *Kiom da jarojN vi havas?*, mas sim "Kiom da jaroj vi havas?" (= Quantos anos voc tem?), e tambm no se diz *Mi havas multe da monoN*, mas sim "Mi havas multe da mono" (= Eu tenho muito dinheiro). (A frase "Mi havas multon da mono" corretssima, mas mais comum usar-se "Mi havas multe da mono".).

Exerccio de correspondncia
Favor responder s perguntas: 1) Kiom da gefratoj havas Ana? i havas... 2) u la familio de Ana loas en propra domo? 3) Kial la gefratoj de Ana estas samaaj? -----------4) u vi havas gefratojn? 10

5) Kiom da ambroj havas via apartamento/domo? 6) u vi estas la plej juna en via familio? 7) Kiu estas la plej maljuna en via familio?

Exerccio de completar para a parte 3

Sua tarefa preencher os espaos vazios (linhas) com palavras adequadas. Voc pode escolher palavras apenas da lista que se segue depois de "Vortoj:". Sucesso! Vortoj: kaj havas apartamenton ambrojn plej estas en alia personoj gefratojn ili jarojn loas fratinon tiu familio anka En mia familio estas 5 (kvin) ________ . Estas mi, mia patrino ________ mia patro. Mi havas anka fraton kaj ________ . Mi do havas du ________ . ________ estas pli junaj ol mi. Mia patrino estas la ________ aa en nia ________ . Miaj gepatroj havas ________ . En ________ apartamento ni ________ . La apartamento havas 4 (kvar) ________ . Miaj gefratoj loas ________ unu ambro kaj mi loas en ________ ambro. Mia fratino havas 12 (dek du) ________ . Kiom da jaroj ________ mia frato? ________ dek du, emeloj ja ________ samaaj.

Conselhos
Se uma pessoa quer corretamente falar uma lngua no-materna, deve conhecer a gramtica dessa lngua. No tenha medo! A gramtica do Esperanto muito mais compreensvel e lgica do que a das lnguas nacionais. Se voc se sente incerto sobre teminaes gramaticais, veja Terminaes gramaticais em Lernu.net, que d uma base para poder compreender a gramtica do Esperanto. Ns recomendamos que voc agora mesmo olhe por completo as dez primeiras partes na Gramtica do portal e faa os exerccios do nvel 1 para essas partes.

11

Palavras para a parte 4

Use a lista abaixo e o exerccio para familiarizar-se com as palavras que aparecero no texto seguinte. No importa se voc no aprender todas agora - voc poder retornar ao exerccio aps a leitura. akvo gua al a, para bicikli andar de bicicleta bone bem efe principalmente filmo filme fiao peixe (partes para comer) fio peixe foje numa vez iu algum, algum(a) jam j kanti cantar kuiri cozinhar legi ler lerni aprender li ele lia dele libro livro lingvo lngua, idioma ludi brincar, tocar, jogar muziko msica nai nadar ne no nova novo(a) ofte frequentemente okupo ocupao paroli falar plai agradar sed mas spekti assistir a (produes artsticas, eventos) sporto esporte ati gostar de atokupo passatempo, hobby teniso tnis (esporte) vegetare vegetarianamente

12

Esclarecimentos para a parte 4

Abaixo voc encontrar um pequeno esclarecimento a respeito do que aparece no texto. Item gramatical Esclarecimento / traduo Exemplo

-i

Terminao infinitivo.

para

verbos

na

forma

bsica,

kanti

-a-

Sufixo algo concreto, manifestao concreta da raiz.

fiao

-em-

Sufixo tendncia, inclinao.

sportema

-ad-

Sufixo ao contnua ou repetida.

kuirado

al

Preposio a, para.

al patrino

ne

Palavra que exprime negao no.

ne atas

...as + ...i

Construo verbal complexa: presente + infinitivo.

atas nai

kaj - kaj

Tanto quanto, e e

kaj mi kaj vi

13

Parto 4 - atokupoj
Texto Ana atas kanti. i ofte kantas. Kaj i bone kantas! Kanti estas ia atokupo. i anka atas ludi tenison kaj bicikli. Do, Ana estas kaj muzikema kaj sportema. Al Ana anka plaas legi librojn kaj spekti filmojn. La gefratoj de Ana ofte naas. Ili tre atas ludi en akvo. atokupo de la patrino de Ana estas lerni lingvojn. i jam bone parolas sep lingvojn! La patro de Ana ne atas lerni novajn lingvojn. Lia atokupo estas kuirado. efe li kuiras vegetare, sed iufoje li kuiras anka fiaon. Observaes Novamente sobre a terminao -n. bem fcil esquec-la no comeo! Voc pode sempre voltar pgina sobre Objeto em Lernu.net para memoriz-la. recomendvel tambm ler do comeo ao fim, atentamente, a explicao sobre Construes verbais complexas.

Exerccio de correspondncia
Favor responder s perguntas: 1) u Ana estas sportema? 2) Kion Ana atas ludi? 3) Kiom da lingvoj parolas la patrino de Ana? --4) u vi havas atokupon? 5) u vi bone kantas? 6) Kion vi atas kuiri? 14

Exerccio de completar para a parte 4

Sua tarefa preencher os espaos vazios (linhas) com palavras adequadas. Voc pode escolher palavras apenas da lista que se segue depois de "Vortoj:". Sucesso! Vortoj: atas akvo kantas fiaon bone sportema de anka vegetare lerni al lia tenison atokupo parolas spekti kuirado Ana ________ kanti. i ofte ________ . Kaj i ________ kantas! Kanti estas ia ________ . i ________ atas ludi ________ kaj bicikli. Do, Ana estas muzikema kaj ________ . ________ Ana anka plaas legi librojn kaj ________ filmojn. La gefratoj ________ Ana ofte naas. Ili tre atas ludi en ________ . ________ de la patrino de Ana estas ________ lingvojn. i jam bone ________ 7 (sep) lingvojn. La patro de Ana ne ________ lerni novajn lingvojn. ________ atokupo estas ________ . efe li kuiras ________ , sed iufoje li kuiras anka ________ .

Conselhos
Bem, agora voc completou metade deste curso! Como voc provavelmente notou, cada parte se torna mais e mais ampla e talvez voc passou por dificuldades. Quando se encontram dificuldades, completamente natural ter dvidas sobre continuar ou no. O mesmo vale para ns quando aprendemos o Esperanto. Mas hoje ns certamente no lamentamos ter continuado e alcanado o domnio da lngua, graas a ela temos viajado muito ao exterior (geralmente sem qualquer despesa), temos conhecido muitas pessoas interessantes e conseguido amigos por todo o mundo. Ns esperamos que voc tambm continue o aprendizado e tentaremos te apoiar e encorajar! Voc sempre ser bem-vindo a escrever ao seu ajudante lingustico no portal Lernu.net sobre suas perguntas ou dvidas.

Palavras para a parte 5

Use a lista abaixo e o exerccio para familiarizar-se com as palavras que aparecero no texto seguinte. No importa se voc no aprender todas agora - voc poder retornar ao exerccio aps a leitura. aero ar agrable agradavelmente amiko amigo atuno outono brili brilhar Celsio Celsius espero esperana fakto fato Farenhejto Farenheit frea fresco(a), recente grado grau neo neve nun agora ofte frequentemente perfekte perfeitamente pluvo chuva por para, por printempo primavera somero vero suno sol tiam em tempo determinado, ento tre muito 15

hiera ontem hodia hoje iom em quantidade indeterminada, um pouco kontrasto contraste la segundo, conforme morga amanh

tro demais varma quente veni vir vetero tempo (meteorolgico) vintro inverno

Esclarecimentos para a parte 5

Abaixo voc encontrar um pequeno esclarecimento a respeito do que aparece no texto. Item gramatical Esclarecimento / traduo Exemplo

-is

Terminao para verbos no tempo passado.

hiera neis

-os

Terminao para verbos no tempo futuro.

la suno morga

brilos

-u

Terminao para verbos na forma imperativa.

suno venu

-ebl-

Sufixo - possibilidade, possibilidade de se fazer.

espereble

kiam

Quando.

kiam estas sune

tiam

Nesse/naquele tempo, ento.

tiam mi biciklos

iom

Um pouco.

iom da pluvo

kia

Que, qual, que espcie de, como

Kia estas la vetero?

Partcula que "aproxima".

i tie 16

dum

Preposio - durante.

dum la somero

irka

Preposio - ao redor de, cerca de.

irka 25 gradoj

la

Preposio - segundo, conforme.

la mi

por

Preposio - para, a fim de.

por mi

super

Preposio - acima.

super 30 gradoj

post

Preposio - depois.

post la somero

Parto 5 - Vetero
Texto Estas vintro nun en Novjorko. Pluvas... Hiera neis kaj hodia pluvas. Bona vetero por legi libron... Espereble la suno brilos morga, ar tiam mi biciklos kun amiko. Fakte al mi pli plaas somero ol vintro. Dum somero ofte estas varma vetero i tie. Mi tre atas kiam la suno brilas! Kiam estas irka 25 gradoj celsiaj (77 farenhejtaj) estas perfekte, la mi. Por mi estas tro varme kiam estas sune kaj super 30 gradoj celsiaj (86 farenhejtaj). Post somero estas agrable kiam atuno venas kun frea aero kaj iom da pluvo. Kaj post vintro estas agrable kiam printempo venas kun pli varma vetero. Kontrastoj bonas... Suno venu! Observaes Pode ser difcil saber quando usar a terminao -a (forma de adjetivo) e quando usar -e (advrbio). Exemplo: "La vetero estas varma." (= O tempo quente; "varma" descreve o substantivo "vetero" e portanto um adjetivo.) e "Estas tro varme i tie." (= Est quente demais 17

aqui; "varme" descreve uma circustncia e portanto advrbio.). Leia mais em Quando usar o final -a (adjetivo) e quando usar o final -e (advrbio)? no portal Lernu.net.

Exerccio de correspondncia
Favor responder s perguntas: 1) Kia estas la vetero e vi nun? 2) Kia estas la vetero dum vintroj? 3) u vi atas someron? 4) u e 30 gradoj celsiaj estas tro varme al vi? Bonvolu demandi al la lingvohelpanto pri la vetero:

Exerccio de completar para a parte 5

Sua tarefa preencher os espaos vazios (linhas) com palavras adequadas. Voc pode escolher palavras apenas da lista que se segue depois de "Vortoj:". Sucesso! Vortoj: la gradoj libron en da atas agrable bonas brilos super venu post i hodia tro kun vetero ol Estas vintro nun ________ Novjorko kaj pluvas. Hiera neis kaj ________ pluvas. Bona vetero por legi ________ ... Espereble la suno ________ morga ar tiam mi biciklos ________ amiko. Fakte al mi pli plaas somero ________ vintro. Dum somero ofte estas varma vetero ________ tie. Mi tre ________ kiam la suno brilas! Kiam estas irka 25 ________ estas perfekte ________ mi. Por mi estas ________ varme kiam estas sune kaj ________ 30 gradoj. Post somero estas ________ kiam atuno venas kun frea aero kaj iom ________ pluvo. Kaj ________ vintro estas agrable kiam printempo venas kun pli varma ________ . Kontrastoj ________ ... Suno ________ !

Conselhos
Para poder usar bem uma lngua, precisa-se domin-la com conscincia, sentimento e reflexibilidade. "Conscientemente" domina-se uma lngua conhecendo muitas palavras e a gramtica, e isso se atinge atravs do simples estudo. Para dominar uma lngua "sensivelmente", precisa-se usar a lngua nas mais diversas situaes e no temer mostrar seus sentimentos ao falar. De modo similar se d o domnio "reflexivo", isto , voc no deve pensar muito antes de se expressar, muito pelo contrrio - aquilo que voc quer dizer vem automaticamente, de acordo com seus pensamentos e sentimentos. Somente depois de vrias repeties de uma palavra ou frase se cria um reflexo lingustico para ela. Quando algum aprende o Esperanto por conta prpria importante que, de fato, se fale a lngua! Se voc tem 18

um cachorro ou gato, fale em Esperanto com ele, ele certamente gostar e voc ao mesmo tempo far um bom exerccio. Voc tambm pode falar consigo mesmo em voz alta.

Palavras para a parte 6

Use a lista abaixo e o exerccio para familiarizar-se com as palavras que aparecero no texto seguinte. No importa se voc no aprender todas agora - voc poder retornar ao exerccio aps a leitura. akiri - adquirir aspekti - aparentar, ter aspecto e - junto a, prximo a diligenta - diligente dum - durante e - at mesmo facila - fcil fari - fazer farii - tornar-se flegi - cuidar de doentes, de algo com amor fremda - estrangeiro instrui - ensinar interese - com interesse iri - ir kosti - custar kulturo - cultura kuraci - curar laboro - trabalho lasta - ltimo/a momento - momento mono - dinheiro multe - muito noto - nota nova - novo/a pagi - pagar pazo - pausa pensi - pensar povi - poder preta - pronto/a programo - programa provi - tentar renkonti - encontrar scii - saber sed - mas studi - estudar sufie - suficientemente sukcesi - conseguir, ter bom resultado ajne - aparentemente tempo - tempo (cronolgico) trovi - encontrar universitato - universidade venonta - que vir vero - verdade vojai - viajar

19

Esclarecimentos para a parte 6

Abaixo voc encontrar um pequeno esclarecimento a respeito do que aparece no texto. Item gramatical Esclarecimento / traduo Exemplo

-us

Terminao para verbos na forma condicional.

mi atus studi

-ist-

Sufixo profisso, ocupao/maneira de pensar permanente.

programisto

-ig-

Sufixo fazer com que algum faa algo, que alguma coisa acontea.

aspektigi

-i-

Sufixo experimentar consequncias de alguma coisa feita, acontecida.

farii

mal-

Prefixo oposto, inverso, contraste.

estas malfacile

iu

algum, algum/a.

trovi iun laboron

kiel

de que maneira/modo, como.

Kiel monon?

akiri

anta

Preposio antes de, diante de.

Mi estas anta vi.

Preposio junto de.

studi universitato

-ont-

Particpio ativo futuro quem far algo.

venontjare 20

Parto 6 - Studoj
Texto Mi nun estas en la lasta jaro anta ol mi povos studi e universitato. Estas iom malfacile scii kion mi atus studi tie... E malpli facile scii kio mi atus farii! u programisto, u instruisto, u urnalisto, u flegisto? Eble mi atus farii kuracisto, se mi sukcesos eniri tiun universitaton. Momente miaj notoj ne estas sufie bonaj, sed mi provas studi tre diligente nun. Mi anka pripensas fari pazon en la studoj dum iom da tempo. Estus tre interese povi vojai en fremdaj landoj kaj renkonti novajn kulturojn! Sed tio kostus multe da mono kaj mi ne scias kiel akiri tiun monon... Anka studi en universitato kostas multe da mono i tie, sed miaj gepatroj pretas pagi por tio. Trovi iun laboron estas tre malfacile, do mi plej verajne studos ion venontjare... Sed kion? Observaes "Aspektigisto" uma pessoa que d aspecto a algo. Frequentemente uma palavra usada para uma pessoa que d aspecto a uma pgina da internet ou alguma outra coisa (por exemplo uma roupa).

Exerccio de correspondncia
Favor responder s perguntas: 1) Kio Ana atus farii se iaj notoj estos sufie bonaj? 2) Kial i verajne ne povos vojai en fremdaj landoj venontjare? ----------------3) Kion vi studis/as/os? 4) Kio vi atus farii? 5) u en via lando kostas studi en universitatoj?

21

Exerccio de completar para a parte 6

Sua tarefa preencher os espaos vazios (linhas) com palavras adequadas. Voc pode escolher palavras apenas da lista que se segue depois de "Vortoj:". Sucesso! Vortoj: povi tre instruisto tempo kion tiun por miaj sukcesos novajn studi atus pazon u da mono provas verajne povos

Mi nun estas en la lasta jaro anta ol mi ________ studi e universitato. Estas iom malfacile scii kion mi atus ________ tie... E malpli facile scii kio mi ________ farii! u programisto, u ________ , u urnalisto, ________ flegisto? Eble mi atus farii kuracisto, se mi ________ eniri tiun universitaton. Momente ________ notoj ne estas sufie bonaj, sed mi ________ studi tre diligente nun. Mi anka pripensas fari ________ de studoj dum iom da ________ . Estus tre interese ________ vojai en fremdaj landoj kaj renkonti ________ kulturojn! Sed tio kostus multe ________ mono kaj mi ne scias kiel akiri ________ monon... Anka studi en universitato kostas multe da ________ i tie, sed miaj gepatroj pretas pagi ________ tio. Trovi iun laboron estas ________ malfacile, do mi plej ________ studos ion venontjare... Sed ________ ?

Conselhos
Novamente ns te recomendamos estudar um pouco de gramtica. Desta vez seria bom que voc pudesse ler e fazer os exerccios do nvel 1 das nove ltimas partes. Quando se aprende uma nova lngua importante ouvir muito a lngua. Se voc puder, baixe os arquivos MP3 do curso e oua alguns deles diariamente.

Palavras para a parte 7

Use a lista abaixo e o exerccio para familiarizar-se com as palavras que aparecero no texto seguinte. No importa se voc no aprender todas agora - voc poder retornar ao exerccio aps a leitura. afabla afvel bedari lamentar buso nibus efurbo capital i tie aqui ina chins/a decidi decidir devi dever diri dizer fino fim flugi voar gaja contente montri mostrar paki empacotar pasi passar pasporto passaporte per atravs de, por meio de algo post aps, depois de preni pegar preska quase problemo problema rideto sorriso rido riso sana so/s, sadio/a 22

granda grande haveno porto helpi socorrer, auxiliar ho oh horo hora kompreni compreender kontroli verificar krii gritar laca cansado/a longa longo/a miri surpreender-se

sen sem stari estar de p oforo motorista taksio txi tempo tempo (cronolgico) trajno trem veturi locomover-se por veculo vico fila vidi ver viro homem vizo visto

Esclarecimentos para a parte 7

Abaixo voc encontrar um pequeno esclarecimento a respeito do que aparece no texto. Item gramatical Esclarecimento / traduo Exemplo

-ind-

Sufixo - digno/a de ser feito/a, meritrio/a

mirinda urbo

-eg-

Sufixo - grande, com fora, muito.

mirinda urbego

-et-

Sufixo - pequeno/a, sem fora, pouco.

rideto

re-

Prefixo - repetio, de novo, de volta.

mi atus reveni

ek-

Prefixo - incio, acionamento.

ni ekis

ial

Por algum motivo/causa.

ial i ne venis

iam

Em algum tempo.

iam mi atus

23

per

Preposio - por meio de, atravs de.

per trajno

ke

Conjuno - que.

montriis ke i ne povis

Parto 7 - Longa vojao

Texto Anta iom da tempo mi faris longan kaj interesan vojaon kun amiko. Ni ekveturis de i tie per trajno al la flughaveno. Poste ni flugis dum 11 (dek unu) horoj! Kiam ni alvenis ni estis lacaj sed tre gajaj. Ni devis stari en longa vico por montri la pasporton kaj vizon. La kontrolado pasis senprobleme. Finfine en Pekino, la efurbo de inio - kia mirinda urbego! Ial nia ina amikino ne estis en la flughaveno por renkonti nin. "Kion fari nun?" ni pensis. Multaj viroj kriis "Taksio, taksio?!". ar ni ne vidis iujn busojn ni decidis preni taksion. Ni montris adreson al unu taksioforo kaj li afable helpis pri la pakao. Bedarinde ni ne komprenis kion li diris kaj li ne komprenis nin... Post preska unu horo en la taksio ni alvenis kaj nia amikino salutis nin kun granda rideto. Montriis ke i ne povis veni al la flughaveno ar ia frateto estis iom malsana kaj iaj gepatroj laboris. Ho, mi havis vere bonan tempon en Pekino kun miaj geamikoj! Iam mi atus reveni... Observaes Quando aprendemos uma nova lngua, enganamo-nos facilmente: isso perfeitamente normal. importante aperceber-se dos erros frequentes para poder evit-los. Recomendamos que voc estude a pgina Que erros so frequentes em Esperanto? em Lernu.net.

Exerccio de correspondncia
Favor responder s perguntas: 1) u vi bone komprenis la rakonton? Se ne, kion vi ne komprenis? --2) u vi atas vojai? 3) u vi preferas veturi per buso a trajno? 24

4) En kiom da landoj vi estis? 5) Kiu estas via plej bona vojao is nun? 6) Bonvolu iom rakonti pri i.

Exerccio de completar para a parte 7

Sua tarefa preencher os espaos vazios (linhas) com palavras adequadas. Voc pode escolher palavras apenas da lista que se segue depois de "Vortoj:". Sucesso! Vortoj: miaj kun kaj iujn montri ial pensis kion ar nin ekveturis la afable iom kriis post salutis atus ni urbego iaj al vizon pasis sed horoj bonan de veni Anta ________ da tempo mi faris longan ________ interesan vojaon ________ amiko. Ni ________ de i tie per trajno al ________ flughaveno. Poste ________ flugis dum 11 (dek unu) ________ ! Kiam ni alvenis ni estis lacaj ________ tre gajaj. Ni devis stari en longa vico por ________ la pasporton kaj ________ . La kontrolado ________ senprobleme. Finfine en Pekino, la efurbo ________ inio kia mirinda ________ ! ________ nia ina amikino ne estis en la flughaveno por renkonti ________ . Kion fari nun? ni ________ . Multaj viroj ________ Taksio, taksio?!. ________ ni ne vidis ________ busojn ni decidis preni taksion. Ni montris adreson ________ unu taksioforo kaj li ________ helpis pri la pakao. Bedarinde ni ne komprenis ________ li diris kaj li ne komprenis nin... ________ preska unu horo en la taksio ni alvenis kaj nia amikino ________ nin kun granda rideto. Montriis ke i ne povis ________ al la flughaveno ar ia frateto estis iom malsana kaj ________ gepatroj laboris. Ho, mi havis vere ________ tempon en Pekino kun ________ geamikoj! Iam mi ________ reveni...

Conselhos
Zamenhof, que estabeleceu a base do Esperanto, descreveu no Primeiro Livro que "os principais problemas que se fazia necessrio solucionar eram": I. Que a lngua seja to fcil, que possa ser aprendida brincando. II. Que todos os que aprendam esta lngua possam logo utiliz-la para se fazer entender com pessoas de diversas naes em p de igualdade, se esta lngua for ou no for aceita pelo mundo e encontrar ou no muitos adeptos -- isto , que a lngua possa, j desde o comeo e graas sua prpria construo, servir como soluo efetiva para a comunicao internacional. III. Encontrar solues para vencer a indiferena do mundo e faz-lo, o mais breve e massificadamente quanto for possvel, comear a utilizar a lngua proposta como uma lngua viva, -- no com um dicionrio nas mos e em ocasies de extrema necessidade.

25

Com relao ao item I, possivelmente nem todos concordem, porm se compararmos o aprendizado do Esperanto com outras lnguas "maiores", podemos concluir que estas ltimas necessitam de um trabalho mais longo e rduo. Aprender Esperanto brincando voc pode fazer, dentre outros modos, em Jogos dentro do portal Lernu.net. Se voc quiser agir de acordo com o item II, recomendamos encontrar um correspondente em Meu lernu!. Para ajudar a concretizar o item III, voc j est a caminho por meio do seu interesse e estudo :-).

Palavras para a parte 8

Use a lista abaixo e o exerccio para familiarizar-se com as palavras que aparecero no texto seguinte. No importa se voc no aprender todas agora - voc poder retornar ao exerccio aps a leitura. angla ingls/a aperi aparecer adi ouvir babili tagarelar balda brevemente bela belo/a, bonito/a ekzisti existir elparolo pronncia evoluo evoluo forgesi esquecer glate facilmente, sem atritos oji alegrar-se interreto internet kelkaj alguns, algumas komuniki comunicar konsenti consentir morti morrer paro par rapida rpido/a skribi escrever tamen entretanto tero terra terura terrvel tuj imediatamente vorto palavra

26

Esclarecimentos para a parte 8

Abaixo voc encontrar um pequeno esclarecimento a respeito do que aparece no texto. Item gramatical Esclarecimento / traduo Exemplo

iu

Cada, todo/a.

iuj lingvoj

inter

Preposio - entre.

Interreto

-ant-

Particpio ativo presente - quem est fazendo algo.

parolanto

Parto 8 - Lingvoj
Texto Lingvoj estas interesaj por mi. Mi ne atas lerni novan lingvon. Sed mi ojas adi tute fremdan lingvon. La evoluo de lingvoj estas interesa, mi pensas. Mi adis ke ekzistas pli ol 2000 (du mil) lingvoj sur la tero hodia. Multaj balda mortos kaj kelkaj novaj aperas. Kaj preska iuj lingvoj evoluas. Kiam mi estis en inio, mi provis lerni kelkajn vortojn de la ina. Sed mi tuj forgesis ilin. Por mi la ina estas tre bela lingvo, sed ege malfacila... Kaj por ili mia lingvo estas tre malfacila. Kelkaj provis paroli angle kun mi en inio, sed estis malfacile kompreni ilin. Ilia elparolo estis terura. Sed tamen multe pli bona ol mia ina elparolo! Mia ina amikino parolas Esperanton. Anka mi estas Esperantoparolanto. Per tiu lingvo ni povas glate komuniki. Ni ofte skribas kaj babilas per Interreto. ajnas al mi ke Esperanto kaj Interreto estas perfekta paro por tutmonde komuniki facile kaj rapide! Observaes Nenhuma para esta parte do curso. 27

Exerccio de correspondncia
Favor responder s perguntas: 1) u Ana atas lerni lingvojn? 2) u la Ana la ina estas malbela lingvo? ----------------3) u vi atas lerni lingvojn? 4) Kiu(j) estas la plej bela(j) lingvo(j) por vi? 5) u Esperanto kaj Interreto ajnas al vi esti bona paro por tutmonde komuniki? 6) Kion vi pensas pri i tiu kurso?

Exerccio de completar para a parte 8

Sua tarefa preencher os espaos vazios (linhas) com palavras adequadas. Voc pode escolher palavras apenas da lista que se segue depois de "Vortoj:". Sucesso! Vortoj: ekzistas malfacila rapide ojas kelkajn terura tero multe pensas parolas paro novan por estas kun sed de kelkaj iuj tre kiam per komuniki ilin Lingvoj estas interesaj ________ mi. Mi ne atas lerni ________ lingvon. Sed mi ________ adi tute fremdan lingvon. La evoluo ________ lingvoj estas interesa, mi ________ . Mi adis ke ________ pli ol 2000 (du mil) lingvoj sur la ________ hodia. Multaj balda mortos kaj ________ novaj aperas. Kaj preska ________ lingvoj evoluas. ________ mi estis en inio, mi provis lerni ________ vortojn de la ina. Sed mi tuj forgesis ________ . Por mi la ina estas ________ bela lingvo, ________ ege malfacila... Kaj por ili mia lingvo estas tre ________ . Kelkaj provis paroli angle ________ mi en inio, sed estis malfacile kompreni ________ . Ilia elparolo estis ________ . Sed tamen ________ pli bona ol mia ina elparolo! Mia ina amikino ________ Esperanton. Anka mi ________ Esperanto-parolanto. Per tiu lingvo ni povas glate ________ . Ni ofte skribas kaj babilas ________ Interreto. ajnas al mi ke Esperanto kaj Interreto estas perfekta ________ por tutmonde komuniki facile kaj ________ !

28

Respostas do exerccio de correspondncia para a parte 1

Saluton! Mia nomo estas Ana Pana. Mia persona nomo estas Ana. Mia familia nomo estas Pana. Mi loas en Novjorko, Usono. Mia adreso estas: 1234 Long-strato. Mia retpot-adreso estas: ana@lernu.net. Mi estas 18-jara. Kio estas via nomo? Kie vi loas? is! Ana

Respostas do exerccio de completar para a parte 1

Vortoj: nomo familia tuta adreso estas ao kio via kaj Mia nomo estas Ana. Mia familia nomo estas PANA. Mia tuta nomo estas Ana PANA. Mia adreso estas 1234 Longstrato. Mia retpotadreso estas ana@lernu.net. Mia ao estas 18 (dek ok). kio estas via nomo? Kio estas via adreso via via retpotadreso?

Respostas do exerccio de correspondncia para a parte 2

1) La familia nomo de Ana estas Pana. 2) ia retpot-adreso estas ana@lernu.net. / La retpot-adreso de Ana estas ana@lernu.net. 3) i loas en Novjorko. 4) Novjorko estas urbo en Usono. 5) Novjorko estas en la mondoparto Ameriko. 6) Mi loas en X. 7) Mia lolando estas en Y.

Respostas do exerccio de completar para a parte 2

Vortoj: estas en urbo juna mondo loas adreso lando mondoparto mondopartoj La adreso de Ana estas: 1234 Longstrato. Ana estas juna. Ana loas en Novjorko. Novjorko estas urbo en Usono. Usono estas lando en Ameriko. Ameriko estas mondoparto. En la mondo estas kelkaj mondopartoj, ekzemple: Ameriko, Afriko, Azio, Oceanio kaj Eropo.

Respostas do exerccio de correspondncia para a parte 3

1) i havas du gefratojn. 2) Ne, la familio de Ana loas en apartamento. 3) La gefratoj de Ana estas samaaj ar ili estas emeloj. 4) Ne, mi ne havas gefratojn. / Jes, mi havas gefratojn. / Jes, mi havas unu fratinon kaj du fratojn. 29

5) Mia domo/apartamento havas tri ambrojn. 6) Jes, mi estas la plej juna en mia familio. / Ne, mi ne estas la plej juna en mia familio. 7) Mia avino estas la plej maljuna en mia familio.

Respostas do exerccio de completar para a parte 3

Vortoj: kaj havas apartamenton ambrojn plej estas en alia personoj gefratojn ili jarojn loas fratinon tiu familio anka En mia familio estas 5 (kvin) personoj Estas mi, mia patrino kaj mia patro. Mi havas anka fraton kaj fratinon. Mi do havas du gefratojn. Ili estas pli junaj ol mi. Mia patrino estas la plej aa en nia familio. Miaj gepatroj havas apartamenton. En tiu apartamento ni loas. La apartamento havas 4 (kvar) ambrojn . Miaj gefratoj loas en unu ambro kaj mi loas en alia ambro. Mia fratino havas 12 (dek du) jarojn. Kiom da jaroj havas mia frato? Anka dek du, emeloj ja estas samaaj.

Respostas do exerccio de correspondncia para a parte 4

1) Jes, Ana estas sportema. 2) Ana atas ludi tenison. 3) La patrino de Ana parolas sep lingvojn. 4) Jes, mia atokupo nun estas lerni Esperanton. 5) Jes, mi bone kantas. / Ne, mi ne bone kantas. 6) Mi ne atas kuiri... / Mi atas kuiri picon.

Respostas do exerccio de completar para a parte 4

Vortoj: atas akvo kantas fiaon bone sportema de anka vegetare lerni al lia tenison atokupo parolas spekti kuirado Ana atas kanti. i ofte kantas. Kaj i bone kantas! Kanti estas ia atokupo. i anka atas ludi tenison kaj bicikli. Do, Ana estas muzikema kaj sportema. Al Ana anka plaas legi librojn kaj spekti filmojn. La gefratoj de Ana ofte naas. Ili tre atas ludi en akvo. atokupo de la patrino de Ana estas lerni lingvojn. i jam bone parolas 7 (sep) lingvojn. La patro de Ana ne atas lerni novajn lingvojn. Lia atokupo estas kuirado. efe li kuiras vegetare, sed iufoje li kuiras anka fiaon.

Respostas do exerccio de correspondncia para a parte 5

1) La vetero i tie estas tre bona, la suno brilas kaj la aero estas frea. 2) Dum vintroj estas kutime multe da neo kaj malvarme i tie. 3) Ho jes, mi tre atas someron! 4) Ne, e 30 gradoj ne estas tro varme al mi. / Jes, e 30 gradoj estas iom tro varme al mi. --Kia estas la vetero e vi nun? 30

Respostas do exerccio de completar para a parte 5

Vortoj: la gradoj libron en da atas agrable bonas brilos super venu post i hodia tro kun vetero ol Estas vintro nun en Novjorko kaj pluvas. Hiera neis kaj hodia pluvas. Bona vetero por legi libron... Espereble la suno brilos morga ar tiam mi biciklos kun amiko. Fakte al mi pli plaas somero ol vintro. Dum somero ofte estas varma vetero i tie. Mi tre atas kiam la suno brilas! Kiam estas irka 25 gradoj estas perfekte la mi. Por mi estas tro varme kiam estas sune kaj super 30 gradoj. Post somero estas agrable kiam atuno venas kun frea aero kaj iom da pluvo. Kaj post vintro estas agrable kiam printempo venas kun pli varma vetero. Kontrastoj bonas... Suno venu!

Respostas do exerccio de correspondncia para a parte 6

1) Se iaj notoj estos sufie bonaj i atus farii kuracisto. 2) ar i verajne ne havos sufie da mono. 3) Mi studis komputikon. / Mi studis por farii instruisto. / Mi ne studis, sed mi multe laboris. 4) Mi atus farii programisto. / Mi atus farii instruisto. / Mi ne scias kio mi atus farii. 5) Jes, en mia lando kostas studi en universitatoj. / Ne, en mia lando estas senkoste studi en universitatoj.

Respostas do exerccio de completar para a parte 6

Vortoj: povi tre instruisto tempo kion tiun por miaj provas verajne povos sukcesos novajn studi atus pazon u da mono Mi nun estas en la lasta jaro anta ol mi povos studi e universitato. Estas iom malfacile scii kion mi atus studi tie... E malpli facile scii kio mi atus farii! u programisto, u instruisto, u urnalisto, u flegisto? Eble mi atus farii kuracisto, se mi sukcesos eniri tiun universitaton. Momente miaj notoj ne estas sufie bonaj, sed mi provas studi tre diligente nun. Mi anka pripensas fari pazon de studoj dum iom da tempo. Estus tre interese povi vojai en fremdaj landoj kaj renkonti novajn kulturojn! Sed tio kostus multe da mono kaj mi ne scias kiel akiri tiun monon... Anka studi en universitato kostas multe da mono i tie, sed miaj gepatroj pretas pagi por tio. Trovi iun laboron estas tre malfacile, do mi plej verajne studos ion venontjare... Sed kion?

Respostas do exerccio de correspondncia para a parte 7

1) Jes, mi bone komprenis la rakonton. / Ne, mi ne tute komprenis in. 2) Jes, mi tre atas vojai. / Ne, mi ne atas vojai. 3) Mi preferas veturi per buso/trajno. 4) Mi estis en tri landoj. 5) Mia plej bona vojao is nun estis kiam mi iris al X.

31

Respostas do exerccio de completar para a parte 7

Vortoj: miaj kun kaj iujn montri ial pensis kion ar nin ekveturis la afable iom kriis post salutis atus ni urbego iaj al vizon pasis sed horoj bonan de veni Anta iom da tempo mi faris longan kaj interesan vojaon kun amiko. Ni ekveturis de i tie per trajno al la flughaveno. Poste ni flugis dum 11 (dek unu) horoj! Kiam ni alvenis ni estis lacaj sed tre gajaj. Ni devis stari en longa vico por montri la pasporton kaj vizon. La kontrolado pasis senprobleme. Finfine en Pekino, la efurbo de inio kia mirinda urbego! Ial nia ina amikino ne estis en la flughaveno por renkonti nin. Kion fari nun? ni pensis. Multaj viroj kriis Taksio, taksio?!. ar ni ne vidis iujn busojn ni decidis preni taksion. Ni montris adreson al unu taksioforo kaj li afable helpis pri la pakao. Bedarinde ni ne komprenis kion li diris kaj li ne komprenis nin... Post preska unu horo en la taksio ni alvenis kaj nia amikino salutis nin kun granda rideto. Montriis ke i ne povis veni al la flughaveno ar ia frateto estis iom malsana kaj iaj gepatroj laboris. Ho, mi havis vere bonan tempon en Pekino kun miaj geamikoj! Iam mi atus reveni...

Respostas do exerccio de correspondncia para a parte 8

1) Ne, Ana ne atas lerni lingvojn. 2) Ne, la Ana la ina estas tre bela lingvo. 3) Jes, mi atas lerni lingvojn. / Ne, mi ne atas lerni lingvojn. 4) Por mi la plej belaj lingvoj estas la itala kaj la ina. 5) Ho jes, ili estas tre bona paro :-). 6) Mi pensas ke i tiu kurso estas bona/malbona.

Respostas do exerccio de completar para a parte 8

Vortoj: ekzistas malfacila rapide ojas kelkajn terura tero multe pensas parolas paro novan por estas kun sed de kelkaj iuj tre kiam per komuniki ilin Lingvoj estas interesaj por mi. Mi ne atas lerni novan lingvon. Sed mi ojas adi tute fremdan lingvon. La evoluo de lingvoj estas interesa, mi pensas. Mi adis ke ekzistas pli ol 2000 (du mil) lingvoj sur la tero hodia. Multaj balda mortos kaj kelkaj novaj aperas. Kaj preska iuj lingvoj evoluas. Kiam mi estis en inio, mi provis lerni kelkajn vortojn de la ina. Sed mi tuj forgesis ilin. Por mi la ina estas tre bela lingvo, sed ege malfacila... Kaj por ili mia lingvo estas tre malfacila. Kelkaj provis paroli angle kun mi en inio, sed estis malfacile kompreni ilin. Ilia elparolo estis terura . Sed tamen multe pli bona ol mia ina elparolo! Mia ina amikino parolas Esperanton. Anka mi estas Esperanto-parolanto. Per tiu lingvo ni povas glate komuniki. Ni ofte skribas kaj babilas per Interreto. ajnas al mi ke Esperanto kaj Interreto estas perfekta paro por tutmonde komuniki facile kaj rapide!

32