. .

............................................................................................................................7

I

1. ...................................................20
1. .................................................................................21
2. ..........................................................................23
3. .......................................................30
4. .....33
.........................................................................................................39
.........................................................................................40
2. ..................................41
1. ......................................................................42
2. ............................................................................43
..................................................................................................................44
.......................................................................................................47
...................................................................................49
..........................................................50
3. ..................................................................51
........................................................................................51
................................................................................................................56
(-)..........................59
.........................................................................................................62
.........................................................................................62
3.
.................................................................................................................64
1. .....................................................................................................66
2. ..................................................................................72
......................................................................................................72
......................................................................................................78
.........................................................................................................85
.........................................................................................85

II
1. ................................88
1. ..........................................................................89
2. .......................................................96
3. ........................................................105
4.
...............................................................110

 5. ...................................................................113
6. . ..............................................118
7. ,
..................................................................................................................121
8.
() ....................................................................................124
.......................................................................................................134
.......................................................................................134
2. ..................................................................136
1. .....................................................................136
2. ...........................................................................................141
.......................................................................................................146
.......................................................................................146
3. ..............................147
1.
.............................................................................................................147
2. ...................................154
3.
..........................................................................................................158
.......................................................................................................161
.......................................................................................161
III
1. .................................................................................164
1. ........................................................166
2. ...............................................................................177
3. .............................................................182
4. ...............................................................185
5. ..............................................................187
6. ...............................................................189
7. ...........................193
8.
...................................................................................199
.......................................................................................................205
.......................................................................................206
2. .................................................................................207
1. ..............................................209
2. .....................................................211
3. .............................................................216
.......................................................................................................219
.......................................................................................219
IV

1. .........................222
1.
...............................................................................................................223
2.

 ..............................................................................................230
.......................................................................................................233
.......................................................................................234
2. ....................................235
1.
..................................................................................................................236
2. .................................241
3. ,
.................................................................................................................244
.......................................................................................................253
.......................................................................................253
3. - ...............255
1. ,
,
..................................................................256
2. , ,
.................................................................261
.................................................................261
.................................................................................264
................................................266
3. -
-..........................................................................................268
.......................................................................................................269
.......................................................................................270
4. ....................271
1. ,
-................................................................................272
2. , .......................... 276
3. ,
.........................................................................................................................277
.......................................................................................................281
.......................................................................................281
........................................................................................................................282
.......................................................................287
............................................:..............................................................................294


, , ,
, ,
.
, ,
, .
100 .
, .
, , ,
,
. , , ,


. ,
,
, ,
,

.
?
, ,
,
.

.
-
.
,
,
,
. ,
, .
,
- .

,
. - ,
,
, - .

. ( . diagnosis)
, .
,

. ,

.

.
. -
.
,

, . ,
. -,
.
, (. .
, , ,
). , - . , ,
,
.
, , - . , . .

.
,
, ,
, .,
, , , . .
(
) , ,
. ,
, , ,
, .

;
, .
- .
:
( - ), ,
. ,
.
,
,
.
,
,
. ,
1921 .
,
[97]. , , :
?, 20x30x10 ?,
?.
,
, ,
.
,
,
.
. , -

 ,
.

(), ( . .
) - , , . ,
.
, .
.

, ,
, ,

. , ,
( ,
, .), ,

.
,
,
. , ,
. ,
,
.

.

. , ,
, ,
,
, . ,
, ,
. , , ,
, ( ) ,
, ,
. ,
,
. ,
.
,
. ,
,
, ,
. . . [88, . 1]
,
, ,
.

, .

 ,
, , .
, ,
, ,
.
,
,
.
,
,
, .
.
, ,
,
.

,
,
. , ,
, . ,
,
.

,
.

, ,
.
- , ,
, ,
, .

-
, , ,
.

.
.

,
.
,
. ,
, 30-50- . (
, .). 60 . XX . . . , . . , . . ,
,
30-60- . XX .
- [53].

.
.

1. .

, - .
, :
;
;
;
;
( , ,
.);
.
2. ,
.

, .
- .

,
, , . ,
(, , ),
- .
, -,
; -,
; -, , .
3.
,
. , ,
, . . - ,
- .
( , , .),
( , , ), (
, , ,
- ).
, ; ,
,
.

. . . 30- .
XX ., ,
[25, . 5].
,
.
, , (, , , .).
,
. , -

.
4. ,
. ,
,

,
, .
, - ,
, ,

.
5.
-.
,
-- .

,
. - ,
.
6. ,
,
, , , ,
. .

, .
,
.

,
,
, .
-, ,
.
-, ,
; ,
( ) .
-, ,
.

. ,
,
,
.
.
, , -,
,
. , , , ,
,

 ,
.

, .
,
, .

,
. ,
, ,
.

. , ,
,
,
. ,
.
, ,
, (1992-1994),
(1997), (2000)
, ,
.

, ,

80- . XX .
, .
,
() , ,
,
,
. ,
,
. , ,
, .
, , ,
.
,
,
. : . . (,
I,
. 1, 2; II, . 1, 2, 3; III, . 1, 2; IV, . 1, 2, 3, I
); . . ( IV, . 4); . . ( I, . 2,3); . .
( III, . 1, 2); . . ( I, . 2).

1


, .
,
.
(
), ,
. ; ,
.
.
,
,
, ,
, .
,
,
,
.
, ,
.
,
, . ,
,

.
(20- . XX .),

,
.
.

, ,
,
. , .

1.
-
,
. , , ,


. .
,
. .

XX . .
.
,
,
.
. 50-70- . XIX . ,
,
.
, .
1879 .,
.
[101; 125]. . (1832-1920),
, :
-, ;
-,
( ).
-
, .
, .
(, , ,
) -, ,
. .
,
(, , , , ).

, , .
. (1822-1911). . 1879 .
[118]. 75
, .
- , .
.
. .
,
.
,
[100].
, ,
. (1850-1909), ,
( ,
) [97]. ,
, ( ,
) , ,
. .

.
. (1860-1944)
[118; 125]. (,
) ,
, , ,
. . .
, .
( ).
XX .
, .


.
.
- ,
,
.

- -
. ,
, . ,
,
.
. . . . ,
, ,
[70].

2.
, ,
.

, ,
.

,
.
,
.
.
,
. ,
, .
,
. , ,
,
.
.
, (
. ) [144].

 , -
, . [97; 118; 125].
. , 1890 .
Mind (), . . ,


. , , .
,
,
.
. 50 ,
:
;
;
, ;
, ,
, .

(1891). .
.
. 1895-1896 .
, -
.
.
, .

, ,
, . .

,
.
.
(1857-1911), XX .
[108; 118].
. , ,
, . .
, , .
.
, . .
,
, ,
,
.
. - (Binet-Simon Intelligence Development
Echelle) 1905 . ,
, ..

 ( 3 13 ).
.
, (80-90 %).
,
. ,
. , , , 3 ,
, 3-
4 .
(
), ( ).

, ()
. . (1877-1956) [129].
1916 .
, -- (Stanford-Binet
Intelligence Scale). :
1)
(Intelligence Quotient IQ),
;
2) ,
.
- 2,5 18 .
, .
, , 100,
, ()
16. , + , . .
84 116, ,
. (
116), , 84, .
- .
(1937, 1960, 1972, 1986).
. IQ, -,
.
-.

. ,
XX .,
. ,
.
.

,
.

.
-
,
. . . { 1886-1963)
. (Army Alpha) (Army
Beta). , .

 .
[10, . 1].
()
, ,
. ,
,
.
, , -,
,
, .
.

.
, , , , . .
XX .
. ,
, .
;
, .
:
,
. , ,
. ,
,
.

,
. ,
, , .
() , ,
.
.
(General Aptitude Test Battery GATB)
(Special Aptitude Test Battery SATB),
[10, .
2]. , ,
, .
, ,
.


.
, .

, 20-40- . XX .
.
. ,
,
.


.
, , , ,
.
, ,
, . . ,
,
? , ,
.
;
, .
,

.
,
, .

,
.
(1845).
,

1872 ., 1883 . .

.

.
(Stanford Achievement Test SAT),
1923 . [10, . 2].
.

.
.
XX . - .

3.

. ,
, .
, , ,
, . [118].
,
,
, .
. ,
, .
, , ,
.
(, , . ).

 . ,
,
( , ) [101]. XIX .
(. , . ),
(. ), (. -) .
, .
,
. (1869-1962) 1919 . (Woodworth
Personal Data) [10, . 2].
.

.
.
,
.
,
. - XVIII .,
.
(Word Association
Techniques ) . , .
. (1892), . (1906), .
. (1910) . [10, . 2]. ?

. ,
.
,
.

, (Sentence-Complection Techniques).
. 1928 . [10, .
2].

, .
, ,
.
. ,
,
,
. .
1921 .
. (1884-1922). , .

,
, .
,
[10, . 2; 14; 86].

(Thematic Apperception Test TAT) 1935 . .
(1893-1988) X. .

 , .
, ,
, .
,
[10, . 2; 59; 86].
40- . XX .
.
, ,
.
,
,
, , .

, ,
, .
,
. ,
.

4.
,
XIX . .
.

.
. .
(1829-1905) . . (1849-1936).
. . , 1863 .,
.
,
. . . ,

[40].
. . . .
- .
. (1857-1927). . .
[16]. . .
, ,
. ,
.
. . , , , , ,
.
, ,
.
. .

(, ,
) ,
(, , ), 2-JJ6S

 , .
1885
. ,
, . 1895 .
. .
.
. . . . .
- , , -.
( ).
, -
. . [40].
,
, .

.

(, ),
, ,
. . ,
.
, XIX . .
,
- .

XX .

, . . - (1860-1928) 1909 .
. ,
. , ,
, ,
[77]. ,
,
11 ,
10 .
( ), ,
, , . ,
, : ,
, .
,
.
.
.
. . ,
, .
.
. . (1884-1941),
: ,

 . . ,
[40].
, . . , ,
,
.
, ,
.
-
.
.

20-30- . XX . , , .
.
,
.

. . (1928),
- [100]. ,
.
-, :
, ,
, ,
. . .
- .
.

.

,
.
- .
,
-.
, ,

.
.
. .
,
(, . )
[40].
(
).
.
- .
. . ,
,
,
.

 . . ,
,
, .
20- .
( . . , . . , . . , . .
.) [27]. ,
,
, , .

1927-1928 .
, ,

.
,
.
,
.
, ,
. , ,
.
,
( ),
,
,
,
.
30- . XX . ,
4 1936 .
.
,
, ,
.
. .
40 ,
. 60- .
.
,
, , ,
, ,
- .
.
70- .
, . ,
, ,
, , , . ,
,
.

,

 1974 . , ,
,

[69]. ,
, ,
,
.
, ,
. .
1979 . ,
,
. . , . . , . . , . .
.
1981 .
. ,
. . ,
, ,
.
1982
. .
.
(. .
, . . , . . , . . .),
(. . , . . ), (. . , . .
, . . , . . ).
(. . , . . , . . , . . .).
,
,
.

1. ,
.
2. . ?
3. ?
4. . . -,
.
? 6.
30- . XX .?

1. . . -., 1895.
2. . . . - ., 2003.
3. . .
. ., 1970.
4. . / . . . .
- ., 1981.
5. . . . ., 1910.
6. ., . . - .,

7. . . . - ., 1966.

2

( , )
,
, ,
.

.
,
.
,
( ,
).

, ,
, , .

, ,
.
, ,
(, ),
,
.
,
, . , ,

, , ,
. ,

. ,
.

,
.

1.
, ,
:
1) ;
2) .
:
;
;
;
. :
;

 (
, ,
.);

(. .
);
;
.

,
.
:
;
;
.
,
,
(, ,
) ( ,
, . .). , -
(,
) ,
.
,
.

. , .

. ,
(, ,
, . .).
, , .

2.
, :
(, , ), ,
.
-
,
. , , .
,
. ,
, .
.
, .

(. test , ,
) ,
- .

 , ,
.
,
, .
.
.
, ; , ,
; ().
. ,
.
:
( , ),
,
, . ,
,
.
, , . .
, . ,
,
.
,
( ).
,
.
.
.
.
. ,
,
. , , , ,
, ,
. , , ,
,
. ,
, , ,
.
. .
, .
( ),
,
( ).
, .
.
, , , .
, .
( )
, ,
, , . ,

 , .

.
, .

: , , ,
. . .
,

.
(, ),
, , .
.
.
.
. ,
; ,
() .
-
.
, , , .
,
: ,
,
, , ,
( ) . .
,
.
.
.
, , -
. , ,
.
, , .
, ,
.
,
( , , .
.). ,
.
.
, .

. ,
, .
, :
;
;
;

, .

-.
, .
,
.
,
, ,
.
( ) (
).

. .
-
(, , ; , , ).
,
, .
. ,
.
-
. .
.
( ,
) :
, ,
.

.
, (,
: -, -).
, , .
.

, , , ,
, .
- ,
(,
).
, , . ( ),
( ).
.
, ( ).
:
, , .
.

 -
,
. , ,
, , ,
. ,
.

,
, ,
.
,
, , . .
, ,
, . .

; .
,
, .
, ,
.

.
:
: , ;
: ;
: - , ;
: , , ;
:
;
: ;

: (
) .
-

, , .
--

.
,
.
, ,
. ( , ,
, , .).
,
: .
,
: , -

, . ,
, , , ,
.
,
, , .
,
.
,
, ,
- (, , ).

: , .

( ).
,
. ,
.

3.
,
. ,
, , .

. . ,
.
.

,
, .
( 20.- . XX .) . .
[13] .
-. . . , . .
.
.

, ,
. . .
, ,
, . ,
- , ,
, . , ,
, ,
.
:
;
;
,

 ;
.
, :
.
. ,
. ,
- ,
, .
. . , , ,
- .
,
.
. (
) .
, ,
. . .
, .
.
:
;
- ;
- ,
.
, ,
( , ), ,
, .
, ,
.
, , . , , , ,
, , , ,
, . .
. ,
, ,
. ,
. ,
, ,
( ), .
, . , , , :
, , , . .
, : , ,
, , , . . ,
, .
, :
.
.
1. ,
,

 . , , ( ).
2. ,
(), .
3.
.

( , -, -,
).
-
. ,
.
,
. -
. .
, ,
.

. ,
,
, . - .
,
.

(, ,
) , .
,
.
,
. .
-
, .
.
.
.
3-10- . .
.
1. 0 12 34 5.
2. ?
(1 );
(2 );
- (3 );
(4 );
(5 ).
,
, , :
: ;

 : .
,
, .
.
, .
.
1. : , (
,
); ( ,
); , (
).
2. (
), (
) .
3.
(, ),
( , ). , ,
( ).

.
,
,
. ,
:

, ;
,
, ;
;
;
;
( 2
), ,
.
(,
, )
.
.

.

, , , ,
, . ,
. ,
, , , ,
. , ,
.

.
.

 ,
().
:
( , :
, );
( , ,
, : );
( , ).
,
,
,
. ,
. , ,
.
. - .
.

- , , , :
, - , ,
. . ().

,
, , .

[36; 94]. .
( ).
-
, .
, ,
,
.
.
, .
:
( ?);
( , ?);
( ? ?).
,
. ,
.
, ,
:
,
, ;
, ;

, ;
,
, , .

. ,
,
, , .
, , , , . .

(-)

- ,
.
:
;
;
; ;
- ;
;
(,
. .).

, ,
, - (
). 20- .
.
,
, . , , 20- . XX .
. . ,
.
: 80- . XX . . . . . [62].
, -
. -| :
, , , .

, . .
.
, .
- ,
(, , , . .),
, .
-
(
).
.
,

.

 -
,
.
, ,
. -
, (, ,
, ); , ,
; . . , , (,
.) -
: (, , .
.), , . .
[62].
.
.
,
. ,

, -
, .
, .

,
.
, , . . .

.
. , [62]
, , .
,
, , ,
(, ).
, ,
, .


. :
;
;
(
).
, , |, .
,
.
, , . ,

, , ,
,
.
, ,
,
. ,
, ,
.

[65].

1. -?
2.
,
.
3. (,
.).
4. ?
5. ?

1. . . . ., 1975.
2.
. ., . . -
. , 1989.
3. . . //
. ., 1990.
4. . ., 1985.
5. . . . ., 2003.
6. / . . . , . . -. - ., 1987.
7. . . , 1985.
8. / . . . . /, 1996.
9. . . ., 1981.
10. . ., 1983.
11. . . . , 1978.

3.


.
, , , ,
, , ?
. [34; 35]. ,
.
, .
- . ,
.
: ,
. ,

 (,
). , , ,
, . . .
. . ,
.
, ,
. , , , , , .
, . . . , , ,
, . .

, ?
.
,
.
, ,
.
, ,
, ,
.
, ?
, - ,
. , , ,
. ,
, . ,
.
. . . ;
40. ,
? ,
.
, , ,
; ,
.
, ,
, .
, , ,
, - ,
, , .
. ,
- .
, - ( ).

. ,
, .
, .
. .
.

 1.
,
.
. :
;
.
,
, ,
.
, ,
, , :
1) , ,
;
, , ;
2) ;
3)
;
4) , ,
, ;
5)
. .

.
,
, .

,
,
.
, , , , ,
117. ?
? . ,
, , , ,
, . ,
- ,

. , ?
.
,
,
, ,
. , ,
, ,
.
.

[10, . 1].

 -
.
.
.
, . ?
, ,
. ,
.
( ,
). ,
, .
, ( ).
+ 5 .
--.
4498 2,5 18 .
,

. ;
.
,
, 100, , 16. ,
,
, . = 16 = 100
84 116. : ,
, . , 84,
, , 116, .
. - - 2
, - 2 -
. , .
, , .
117. , (
116).

, ,
, .
,
.
, 28 % 15 ,
15 28- (28).
.
, , 100, ,
, . . ,
1. ,
, .

50- (50)
. 50 , ,
50, . 25- 75-
1- 3- ,
. ,

 [10, . 1].
.

, ,
. ,
, , ().
, ,
100 (100). , ,
.
, :
;
.
-
, .
( )
, .

. . . [35]
,
, , .
- ,
. ,
.
, ( ).
,
.
.
-
, 100 %- ,
5 :
1) 10%;
2) 20 %;
3) 40 %;
4) 20 %;
5) 10%.

. , ,
.
, - .
, .
.
,
. ,
() .
,
, .
.

 .
,
. ,
, , . .

.
. [10, . 1]
. 1700
. 16 64
.
.
, ,
, . ,
.

. ,
, .
, -
, , , - 14 . , ,
(. .
).
, 14- ,
14- , ,
14- .
(. . 14- ),
, , 14- .
,
. : ,
, , , - ,
. . ,
,
.
, .
:
1) ,
(, , .
.);
2) ;
3)
. ,
. ,
.
, .
, ,
, 200 [26].

 2.

, ,
.
.

, , .

.
(. , . , . , . , . . .).
-, --
( , )
.

,
. , .

, ,
. . [ 10, . 1 ],
,
, 110, 80.
. ,
(), . ,
, ,
, . , ,
, , .
. , .
.
, .
.
:
1) ;
2) ( ,
, ,
, . .);
3) ( ,
, ,
. .);
4) ( -
, - . .);
5) (
, . .);
6) (
, ,
. .).

 ,
, .
, :
,
, ,
, . .

.

. , , ,
, , . .
.
.
, , ,
.
, , ,
.
, . ,
.

, . . , , , ,
. .
.
, , . ,
, ,
.

, - ,
( ).
,
, .
.
. [30-33], ,
, ,
:
;
;
, . .
.
:
, ,
;
,
;

.

: .

 ,
, , , .
,
.
. ,
,

, , ,
. ,
, .
,
( ), .
, ,
.
,
( ) . ,
, , ,
.
. ,
, . .
,
,
, , .
, 0,75-0,85.
0,90 .
.
, .
, , ,
.
. , ,
. ,
, ,
, ,
. -
. ,
. ,
, .
, ,
-.
.
.

.
,
. . ,
. ,
, ,
; ,
. .

 . ,
( ) ,
.
, ,
. , , . :
,
, , .

.
,
. ,
, , , ,
. .
( ). ,
,
[10, . 1].
( 0,80).
(
). , ,
, ,
, .
,
, , ,
, , , ,
. ,
(
, ,
. .).
,
.

, .
.

, ( ) . ,
: , ,
, . ,
.
,
,
. 0,80.
, .
,
? .
,
, ,
, .
. . [32]. ,

 , ,
. , , ,
,
? , ,
, ?
, ,
. ,
, .

. ,
, .
.
,
.
, . : ,
, [10, . 1 . 126].
, ,
, , ,
, , , ,
.
-
. ,
, .
, , .
.
, . .
.
. ,
. .
, :
,
. , , ,
;
(
) . , ,
, , .
, ,
. ,
, : -
,
(, . .),
. ,
, ,
.
- ,

 , . ,
,
, :
1) , , , ;
2) ,
;
3) (. . , - ) , ,
, .

.
: .
, ,
, ,
.
, , - ,
, ,
, - (, , . .).
,
,
. ,
.
,
.
,
, .

,
.

, , , ,
. , ,
, ( )
,
( ).
,
.
.
, ,
.
, ,
. ,
, . . ,
.
, , ,
, .
, ,
,
. ,

 ,
, ,
, ,
, .
, .
[1; 10; 31; 62; 88 .],
(20-30- . XX .),
. , ,
.

.
,
,
. ,
, . .
50- .
XX . , .
,
,
. , , ,
. -
.
, . .
, , ,

. (
, , ), (
),
, . . ( ),
( ).
. . -,
,
[ 31):
1) ( ,
, , , , . .);
2) ( ,
- -, , , ;
, , );
3) (
;
, , , . .);
4) (, , ,
, ).
:
;
;
.

. ,

 ,
, .

, . ,
, ,
, ,
.
. , , ,
.
.

. ,
.
,
,
. - ,
.
, , ,
: ,
, , , ,
, , .
- , ,
.
. .
. , , , ,
.
, ,
, .

.
, . ,
,
, , .
.

, ,
, , .
( , ).
?
, 50, 200.
, ,
? , ,
.
0,20-0,30, 0,30-0,50 0,60.
, . [10, . 1], . . [31] .,
.
, , -
.
, , ,

 , ,
. ,
40 % .
. . .
[31]: ,
.

.
: ,
, . , XX .
. ,
.
.

.
,
.
.
, .
, .

1. .
2. ? ?
3.
.
4. ? .
5. ? .

1. . : 2 . / . . . , . .
. . 1. - ., 1982.
2. . . . ., 2003.
3. . ., . . - .
, 1989.
4. . ., . . . ., 1982.
5. . . //
. . 6. ., 1969.
6. . . // .
. ., 1975.
7. . . //
. , 1977.
8. . . . ., 1985.
9. . . . .; , 1998.

10. . . . ., 2003.
11. / . . . , . . . - ., 1987.
12. / . . . . /, 1996.

II

() . ,
, ( . .
) , . . ,
, . ,

(, , , , .).

,
- .
, , , .
, ,
. ,
, . .
Homo sapiens.
,
, , , .
, , ,
, , , .
, ,
( ).
,
.
, ,
.

. , ,
(1890)
,
.

 .
,
, .
,
,
.
, ,
.

1.
(. intelligence)
. XIX .
, , , ,
.
, .
(, ), [118; 125].
,
, ,
,
. , , . . , . , .
, ,
[125].
. , ,
.
, ,
.
. .
XX .
:
(. , . , . , . .);
(. , . -, .
);
(. , . , .
, . ).
,

. . , . , .
,
, ,
, [125].

XX . , . .
. . ,
,
. . ,
[107, . 210].
, ,
, .

 ? , . , . .
, ,
( , , ,
.) [125]. , .
, ,
:
, ,
[125]. ,
, . ,
, ,
, .

. , , . .
, ,
, [125]. , ,
,
.
, , ,
.
,
.
(, ).
( ) , .
.
, ,
, ,
.
, ,
. . ,
, ,
. , . , ,
0,10 0,20 [125].
, , :
,
, .
(, .),
( , .).
.
,
. ,

[91].
.
, ,
.

 . , -,
. XX . [107; 108; 112]. , .
,
[125].

, ,
. ,
.
,
, .

. .

[96]. XX . . ,

, [147, . 134]. .
, . , . , . .
,
, ,
.
[133], [128].
70- . XX .
. ,
, . ,
, ,
.
.
, . , . , . [125; 143]. , .
, ,
, , . .
- . , 80- .,
(. , . , . .)
, , ,
, [143].
, ,

, ,
.
.
, , ,
[143]. , ,
. .
,
,
. .
, , :
()
, [143, . 11].

 : ,
.
, , , ,
, .
, ,
, , . :
1) (, ,
);
2) ( ,
);
3) (, ,
).
,
. ,
. , . ,
:
, .
.
. ,
, ,
( ).
,
,
,
.
, .

, , , (, , .).
, .

. ,
. , ,
. ,
, ,
[125, . 12].
,
, , .
, .
.
, :
. , ,
;
. , ;
. ,
[142; 143].
, . . .
, , ,

 [119].
,
.
,
.
, . .
: ; ,
, ,
, ,
[121, . 69].
1955 . , ,
, ,
[107, . 72].
,
:
, , , ?
, ,

?
, , ,
?
,
, ,

, ,
. ,
.
,
, ,
.

2.
XX . , ,

(). , . , ,
, ,
, -, ,
[107, . 199].

,
( . ) [143].
. , ,
.
[146].
XX . ,
,
. - .
.
,
.

 ,
, . .
,
[142].
, ,
(g-), (s-),
.
g.
g, .
. . g-
,
, .
. , .
, -
g.
, , ,
, , , s-. ,
, .
.
,

, ,
.
, ,
1-1168

. ,
. , ,

.
, ,
,
, - .
,
,
.
. [127]. . :
;
;
;
;
.
,
, . . 12
, [149].
, . -,
, :
;
;

 ;
;
;
;
.
.
. [].
. . -. . ,
, . .
,
, . . ,

. , . . , ,
. . .

, . .
. . ,
,
.
.
, . , 17;
(. ). ,
( 5),
(fluid) (crystallized) .
,
; , .
,
, , , , , .
, .
. 30-40-
. XX . . [152].
. .
,
[122-124].
.
, 150 .
,
.
, . .
:
;
;
;
;
.

, . .
:

 ;
;
;
;
.
, , ,
. . :
;
;
;
;
;
.
.
.
. 5x5x6
, . . 150 , , ,
.
, ,
. ,
.
. , ,
. . 105
150 105 . . ,
, , , . .
, ,
. , . , . .
, .
. .
76 % [124].
. ,
.
, . , ,
, ,
, , .
.
( 0,50) ,
. ,
. ,
.
.
, . :
,
. ,
. ,
.
-

 . .
-, ,
;
, , .
-, - -
, ;
, -
. , , ,
.
-, ;
, , ,
. , -:
, ,
;
.
,
,
, . ,
,
,
.
.
,
.
,
. .
- , ,

.
, ,
, .
- ,
. , ,
,
. , . [132],
70 , 6 ,
:
;
;
;
- ;
.
. [130], --,
, :
1) ;
2);

3);
4) .

. . ,
, 6 . . , ()
.
, .
. , ,
, ,
.
,
, ,
. . ,
[ 121 ]. :
; -
,
, .
, , . .
:
;
;
-;
;
-;
;
.

, (, ,
.). . ,
. ,
,
. .
.
, ,
, ,
. ,
,
.
,
, , , ,
,
, (, , ),
. ,

.
, , ,

 ,
.
,
.
, .

3.

. , ?
: ?
, ,
,
,
. XX .,
,
.
, . (.
-, . , . .) ,
. (IQ)
.
IQ, XX .
,
.
IQ . ,
IQ ( ) .
,
, , IQ
. -
, -
(, .).
() ,
() . IQ. IQ
,
. (),

.
,
, ,
. XX . . .
,

. ,
. , . ,
.

(), ,
IQ, . ,
, ()
26 , IQ, 8- , 0,80

0,96 [125].
IQ ?
:
1) ,
( );
2) ,
,
.
IQ .
IQ
, ,
, ,
IQ. .

,
.

( , ,
.), . , IQ
IQ
, [108].
IQ -
, .
,
10-14 .
,
.
, . , ,
,
,
. :

, , , -
.
IQ, , IQ , [146].

IQ . ,
, IQ,
,
.
, , IQ
, , ,
( ).
() 1971 .
IQ ,

(culture-free) ( ).
, , ,

, [134].
,
?
, .
,
, ,
. -
. : ,
. , .
, ,
[10, . 1, . 64]. .
, , ,
[120, . 223].
, ,
,
.
, . ,
.
, ,
( ), , IQ
. ,
,
, .
.
,
(. , . , . .) [108; 125; 132].
,
(. , . .) [2; 129].

, ,
,
.
IQ, ,
. . ,
, [107].

, , .
. , ,
, .
,
, [125; 144].

;
, , ,
. , , .
,
. ( )
,

 .
,
:

.
- ,
,
, , , .
,
.
.

4.

, ,
,
,
. .
,
. .

,
. ,

, IQ
,
.

. ,
, IQ 135.
IQ
. ,

, , IQ
,
, , 0,50 [125].
, 0,25, ,
25 %
.
,
- ,
.
, IQ.
IQ . ,
. ,
[10, . 1].
:
, , . .
:
\

 ;
;
;
;
.

,
. ,
, ,
. ,
:
;
;
, ;
;

[10, . 1].
,
.
,
.
,
(, ),
, ,
, , , ,
, , (, ). ,
. , 7 16
0,58 0,92,
[106].
, , ,
,

. ,
.
,
IQ [82]. ,
,
. , IQ
:
;
;
;
. . [108].
IQ
, 60- .
. ,

.
. [128].
, 3-4 ,
IQ 70. , ,
4 IQ 135 100.
,
IQ .

.
, ,
, ,
, .
,

.

5.
I, . 2,
()
. .
,
, , .
- ,
. ,
( , , ), (, .).
,
.
,
() ,
- - .

. :
;
;
[10, . 1].
(performance tests)
-
( , .).
(nonlanguage tests) ,
, .
,
, ( , ).
(nonverbal tests) ,
. , , [ 10, . 1].
.
, . ,
,
, (
). (

 ) , ,
.
,
[10, . 1]. ,
,
, . :
;
;
;
;
;
;
, ().
,
,
. , , (,
, .).
( )
.
(Seguin Form Boards),
,
. 1866 . [10, . 1].
, 2 .

, 5 , .
.
. 10 .
, ,
( ). ,
, .
. ,
, , ,
.
, ,
( )
.
, 1914 .
. . (Porteus Maze Test) [10, . 1].
.
, .
.
, .

(Progressive Matrices), .
, 1936 . , .
. . . ,
(Raven's Progressive Matrices RPM).
1960 . [10, . 1; 129].
.
, . ,
,
.
,

.
,

,

(g-).

. 6-8 .
,
. ,
,
. , ,
, (
). ,
.
, ,
. ,
[10, . 1].

,
. ,

. ,
, , .
,
.
,
. ,
; ,
.
, ,
(culture-free, culture-fair), , ,
.
, , ,
.
(Draw-a-Man Test),
.
1926 ., 3 13 [10, . 1].
, , .
.
, ,
, . . . , 51
, .

1963 ., .
, (Goodenough-Harris Drawing Test) [10, . 1].
.
73 ( ) 71
( ).
12 - (
). 5 15 .
, ( 0,80), .
.


, ,
. , , .
. , , ,
, , , , [10, . 1, .
262].
, (Culture-Fair
Intelligence Test), . . [10, .1].
. 4-8
; 8-13 , ;
10-16 .
, 4 .
, .
, .
, .

, , .
, 3-4 .
,
( 84 116 IQ).

, , ,
. ,
, IV, . 2.
, ,
, .
,
,
,
. ,
. . ,
[109].

6. .
.
(Wechsler Intelligence Scales) ,
.
,
, .
.
-, 3 74 ,
,

.
-,
, .
- ,
,
( ,
.) [12].

-, ,
,
, ,
, , .
,
,
, .

, (
) ,
, , (
).
.
: ,
16 , 6-16 ( 3 7 3 ).
, . .
, .
11 , 6 , 5
.
,
, .

= 10 = 3.
, IQ. 85-115 IQ.
,
, .

. - IQ 0,73 0,80.
IQ ;
0,60. .

, , .
0,40 0,60.

( , , .).

,
WISC-III (Wechsler Intelligence Scale for Children - III).
.

: 30 , ,
.
: , ?
: 19 , ,
.
: ?
: 24 , , ,
.
: , 2 3?
: 30 , .
: ?
: 18 , ,

 , - , .
, , .
: ?
; :
, 3 9 , ,
, , 2 8 ,
.
.

: 30 ,
, - .
, .
: , .
: ,
( ) ( );
.
: 14 , ,
- ;
, .
: 12 ,
; , .
: 5 ,
.
: 6 , .
: 10
, .

.
. . .
[23]. ,
, ,
.

(. . ) ,
- [66]. ,
.
WISC-III .

7. ,

,
,
, . .
. . ( ) . (
10-12 ).
(Amthauer Intelligenz Struc-tur Test)
, .
1953 . ( 1973.)
13 61 [148].
,
. ,
, . , 4-6 ,
.

 {. : , .
, .
:
...
) ; ) ; ) ; ) ; ) .
2. , :
, , .
, , .
.
:
) ; ) ; ) ; ) ; ) .
3. : . ,
. .
,
, .
:
, ?
) ; ) ; ) ; ) ; ) .
4. : , .
.
:
. .
5. :
, .
: ^^ '
7 , 40 ?
6. : , .
.
:
6 9 12 15 18 2124...?
7. : ,
. .
, .
8. : , 7- .
. ,
, . ,
- .
9. .
, ,
: , , , , ; : , , , ,
. 3 . ,
: : ) ; ) ; )
; ) ; ) .
( ), .
( ) 90 .
6 10 .

.
VIIIXI ( 500 ).
[5].
,

(), Vana Intelligence Test VIT.

. , ,
. 7 :
1 (
); 2 (
, ); 3
( , ,
); 4
( ,
); 5 (
); 6 (
); 7 (
).
, .
( 1,5 6 ).
IIIVI
( 500 ).
[4].

,

, - ,
.

8.
()

,
,
.
,
,
.
, ,
, (
), , , ,
, [45].
.
, ,
.
, ,
.
, ,
,
. :
( );
;
.

,
. ,


, .
. . [25, . 4],
,
.

(. . , . . ,
. . .) [35; 48; 51].
, ,
. , ,
. .

60-70- . XX .
, .
.
,
, .
, ,
.
. , . , . .
,
,
. ,
, ,
.
, ,
.
IV, . 2.

,
. , ,
. .
.
,
3 7
. .
,
.
, . . ,
.
,
. . . . [38].
( . . -)

[69; 70]. , ,
,
.
,
.
, '


, ,
. ,
.
, ,

. ,
.

.
- , . . [35].
,
, . ,
, ,
, , .
,
; , ,
.
-
.

, . .
.
-
: ,
, ,
.
, - ,
, ,
, ,
, ,
.
, , .
, .
.
. ,
, , , ,
, ,
, .
,
.
- ,
-
. - : -,
;
-, ,

.
-
,
.
, - ,
,
, .
,
, , -
,
.
,
, .
, ,
, .
.
^ , ,
, , , ,
, -
. ,
,
. ,
(, - -).

,

- . .

,
.

(), VII-X [72].
1986 . 6 :
1- 2- ;
3- ;
4- ;
5- ;
6- .
,
.
1997 . (-2).

. : . . , . . , . . , . . , . .
, . . , . . .
:
0,83; 0,96-0,98; - =
0,93; = 0,90.

0,75, 0,57 ( ) 0,54 ( ).

-2.
. ,
.
...?
) ; ) ; ) ; ) ; ) .
. .
) ; ) ; ) ; ) .
. - ,
, -
.
: - : ?
) ; ) ; ) ; ) ; ) .
. , .
5-1168

) ; ) ; ) ; ) ; ) .
.
, , .

. ,
.
2 35 689...?
. ,
.
. ,
.

- .
, . ,
- ,
:
,
;
.
,
.

(
). , ( : . . , . .
, . . , . . , . . , . . , . . , . . ) [].
:
1) ;
2) ;
3) ;
4) ;
5) ;
6) ;
7) ;

8) .

-

I
. :
, ;

,

(-, -, -);
.
,
.

( ),
().
, .
.
.
...
) ; ) ; ) ; ) ; ) .
. ,
, ,
. ,
,
.
: = :
1) ;
2) ;
3) ;
4) ;
5) .
.
.
.
.
. . , ,
- .
) ; ) ; ) ; ) ; ) ; ) .
,
: , .
. . ,
( ) .
. .
.
. ,
, .
) ; ) ; ) ; ) ; ) ; ) .
:

/
\

. , .
, .
24681012?
2 .
14 16.
.
,
.
1,5 . .

.
- , . ,
- , -
- .
,
, 0,70 0,01.

.
-
() ( . . , . . ),
,
, .
: , , .
IIIV . .
() ,
- ( : ).
. : ,
, , .
,
, -
- -, .
, , ,
, , , . .
: , , , ,
.
3 .
0,5 0,8 0,52
0,84 .
, . .
, 0,88 0,92 0,79
0,87 .
(
) 0,75,
( ) 0,53 ( ) 0,5 0,69 .
(),
IIIV , . . [89].
, , -

, .
, , .
, , , ,
.
102 , : 1)
; 2) ; 3) ;
4) ; 5) ; 6) . ,
,
, .
, .
, ,
27 . 0,84
0,87; 0,99. (
6 ) 0,93 ( ) 0,96 ( ).
.
0,68 0,90.
0,61 (III ) 0,59 (V ).

,
,
, .

1.
,
.
2.
?
3. ?
4. ?
5. .
6. ?
7.
, , ?

1. . ., . ., . , .
. , 1993.
2. . ., . ., . . .
. . , 1993.
3. . ., . ., . ., . ., . .,
. ., . .
(). . ., 1995.
4. . . . 1,. 2. ., 1982.
5. . . . .; , 1998.
6. . ., 1990.
7. Bohman 5. What is intelligence? - Stockholm, 1980.
8. Sternberg R.J. The triarchic mind. A new theory of human intelligence. - N. Y., 1988.

2

() ,

 ,
.
,
, ,
(, , , .).
, ( )
, ,
, .

().

, , .
, ,
()
( II, . 3),
.
,
.
, .

1.
( . creatio , ),
, ,
,
( , ).
,
. .
. ,
- [18; 19].
,
() , ,
(
, ).
,
, .

.
,
.
50- . XX .
. . .
.
.
,
, ,
, .
,
[125].
.
, ,
.

 ,
,
- .

.
. 1954 . 16
, . :
( , );
( );
( ,
);
( );
, (
);
(
).
.
, ,
,
( ,
). ,
, , ,
, .
IQ
, [70; 150].

,
.
,
. IQ , IQ
,
.
, :
, , .
. IQ ,
IQ, .
, .
, (
) . ,
,
.

,
, , , , ,
. ,
, .

,

, ,
[125]. ,
, , .
,
. , . , . , .
., ,
[150].
, ,
, . , .
. , 1165 , , ,
[137].
, ,
, (
< 0,01).
. ,
[150]. .
, [150].
,
, , .
?
,
, . , . .
,
[70; 150].
, ,
, . , ,
,
,
[125].

.
,
. , ,
. (,
, , - ),
. ,
,
. , , , ,
[150].
, , -,
.
,
. , .
,
[150].
. ,
[70]. ,
, , ,
, . , . .

 , ,
, , ,
[125]. .
.
.
,
, , ,
, .
,
, [70].
, ,
, , .
:
,
;

;
.

2.
.
50- . XX . ,
(Divergent Productive tests),
, .
. 14 [10, . 2].
,
. :
. , (: ,
, ...).
. ,
. (: , , ...)
:
.
.

. .
,
.
, .

[10, . 2].
, ,
. ,
,
, .

. ( Tests of Creative Thiming TTCT).

, ,
( ) .
, [ 10, . 2]. ,

 . . . .
( ) ,
. (,
) , . , .
. 12 , ,
.
, , .
. , .
, 1966 ., , 5 ,
. 7 . ,
: , , . 4

. 5
(, ). 6
. 7
.
. .
, ,
.

,
, .
. .
. 1966 . ,
. . , . .
. . [98]. 5 18 .
. .
1
, ,
. 2 ,
, .
3
. 10 . (
, , ).
- ,
[10, . 2].
,
, , (, ).
, ,
, .
, .
. .
, ( ),
,

. 1980 . [10, . 2].

,
- . 4
, . .

, ,
, . . .
,

 ,
.
. .
-. , . .
, V X
( 7 2
), , 0, X
[125].
-,
, , ,
(
, ) .
,
. ,
, ,
.
.
, ;
,
, .
,
.

, .
, , .
, . . [18; 19].

.
,
, ,
. . .
,
, , ,
. ,
. ()
, ,
, , ,
, ,
.
,
. ,
, .
, . . ,

.
:
1) ;
2) ;
3) .

 ,
.
. ,
.
,

. .

1. ?
2.

.
3. ?
4. . . ,
.
5. . .
. . ?
6.
?

1. . . . 2. ., 1982.
2. . . .
/., 1983.
3. . . 2002.
4. . . . ., 1993.
5. / . . . . -., 1991.
6. / . . . -. - ., 1996.
7. . ., . ., . .
. . . ., 1993.

3


. ,
, ,
,
, . , . .
, , ,
, [82, . 2].
, . . .
. , XX .

, .
;
, .
.

, .

1.

,
. . , . . , . .
, . . , . . , . . , . . . ,

, ,
.
-, -
, .
-, -
.
-, , ,
[88, . 1, . 16].
,
,
- , .
- , .
:
, ;
, ,
.
; ,
.
,
. ,
, . . . ,
,
[88, . 1].
, .

. . . , ;
[82, . 2., . 123]. ,
, .
,
, .

. , . . ,
[82], . .
(. . ,
) [9].
, , ,

. ,
, .

. , ,
, , ,
. ,
.
,
.
,
. ,
(, , , .);
( ,
.).
, .
;
. ,
, .
, ()
. ,
. ,
,
. ;

.
, , .
,
.
, ,
. ,
,
, . ,

.

. , ,
:
.

.
. ,
, . . .

:
,
[78, . 307-308].
[46;
49; 67]. . .
,
( ) [9].

(), . ,
;

. ,
, , .
.

, .
.
,
,
. , . . ,
, , . ,
.
. .
. . - [29].
,
, , ,
. . . .

. , , ,
,
. . . , -
, ,
[78, . 294]. ,
,
. ,
,
. ( , .)
, ,
.
. .
,
, , , [48].
, , . .

[49].

: ,
. ,
-
. [46; 49; 67 ].
,
.
, .

, ,
, ,
, .

.
, . .

 [8, . 96].
, ,
, , ,
. ,
, . ,

, .
,
, , . ,
.
, ,
, . . .
,
,

.
.
,
,
(W. Arnold, G. Muhle, L. Schenk) [103]. - ,
, , [103, .
24]. ,
, , .
, .
, ,
, . . , .
,
; ,
[103]. . -, . , . , IQ
, -,
[11].
( 14-15 ), .
. . IQ : 11-
,
[117].

,
, .
.
, , ,
.
,
, .
,
.
. 30-40-
. XX .
, 50- .
, IQ

(), 50-60- . .
.

2.
,
. ,
, .
?
, ?
, ,
. , ,
. ,
,
-
(, .), ,
.
() ,
() . IQ.
.
,
.

, .
, ,
. ,
.
, , .
,
,
, .
,
, , , (
) .
.

,
.
,
. , ,

. .
, .
, -: ,
, ,
. , ,
. . ,
( ), ( ).
,
.

 .
, ,
.
, ,
, , .
, ,
, .
.
,
.
, ,
[88, . 1, . 30]. . . ,
,
[81]. ,
,
, , , [79].
, ,
,
. ,
,
, . :
, ,
, ;
, ,
, .
, .
?
-
, , .
,
[46]. , .

.
, ,
.
:
;
;
;
, , , , .;
, .
.
,
( ) ( ).
.
, , ,
.
, .


.
,
,
, , .
, ,
, .
:
;
,
;

, , .;
,
;

, ,
, , .
, , ,
, .
, .

, ,
. ,
, .
,

.

3.

I, . 1,
,

. XX .
.
,
:
;
;
;
.
,
, .
,
, , .

, . . ,
,

 .
,
, ,
, ,
.
,

, ,
,
, . , , . ,

0,22.
,
0,664 [10, . 2].
,
,
.
, ,
. ,
,
[103].

. 20-30- . XX .
, ,
, , , ,
, [27].

, , ,
.
.
,
,
, ,

, , . , ,
,
,
, .
. ,
, , ,
; ,
, ; ,
,
.

. ,
. ,
( ,
)
, ,

 , .
,

(
,
,
, , .)
(, - .).
,
,
,
. , , ,
.
, ,
, , ,
, .
( )
,

, .

,
. ,
, , ,
.

1. ,
.
2. ,
, .
3. ?
4.
?
?
5.
. , , ?

1. . . //
. - ., 1956.
2. . . . ., 1969.
3. . . . 1-2. ., 1982.
4. . ., . ., . ., . #.,
. - .-., 1929.
5. . . . ., 1993.
6. . . . - ., 1968.
7. . . . ., 1960.
6-116S

8. . . . ., 1971.
9. . . . ., 1972.
10. . . . ., 1957.
11. . . . . 2. ., 1989.
12. . . . ., 1922.

13. . . . . 1. ., 1985.

III

1


. , ,
,
, ,
.
, [59, . 15].

, . ,
, :
, , , ,
- - , .
, ,
, , .
,
, ,
.
, .

.

,
. .

,
, , , , ,
. . ,
. ,
. ,
.
, ,
.
,
.
,
, ,
.

.

 ,
.
( )
, .

.
, , .

:
1) ;
2) ;
3) ;
4) ;
5) ;
6) ().

1.

, .
.
. ,
.
,
.
,
, (. ),
(. -) [59; 97].

. ,
,
,
.
()
, , .

,
. , ,
- . ( )
() (Minnesota
Multiphasic Personality Inventory MMPI). . . -,
1941 [10, . 2, . 126].

,
.
,
, .
MMPI ,
.
,
,

 , .
, ,
.
60- .
,
, , , ,
.
,
,
MMPI .
() MMPI
, , , , , ,
, , ,
, , , , ,
.
MMPI 550 ,
, .
,
.
, ,
.

MMPI.
,
( ).
MMPI 13 : 3 10 .

. MMPI :
(L);
(F);
().
(L). .
,
.
(F). ,
, ,
, .
(). , ,
. , ,
,
, - , ,
. .
L
, ,

. ,
.
MMPI : , , , ,
, -, , , ,
-. ,

.
1. (Hs). --
. ,
, , ,
.
2.
(D).
. ,
, , , ,
.
3. (). ,
.
.
( )
, , ,
( ).
4. (Pd). -
.
.
,
. , ,
, ,
. ,
- - .
5. - (Mf). ,
. ,
,
. ,
.
, , ,
. ,
, , . ,
, .
, ,
, , , ,
. ,
.
6.
().
.
.
.
, .
7. (Pt). -
. -
, , .
, , ,
, .
8. (Sc). (
) .
, ,
. ,
.
. ,


.
9. ().
.
. , ,
. ,
, , .
10. (Si).
. ,
. ,
, , . ,
.
MMPI () ,
-, 50
10. 30 70.
.
1. , ;

.
2.
, .
3. ,
, .
4. , ,
.
,
,
, ,
. , 6 ,
, .
MMPI, ,

. ,
- MMPI.
, , ,

.
MMPI
. . . . - (1967, 1994) . . (1971) [15; 23].
, . ,
MMPI, ,
(. -; . . ). ,
.
MMPI X. (Schmieschek
Fragebogen), .
. [50]. ,
: .
, , ,
.

.
, , .
. .
, . , ,

 ,
( ) .
, .
,
, ,
[50, . 40].
. 10
, .
.
, ,
, .
, ,
. ,
.
.
, , .
- , . , , .
, ,
. , .
.
. ,
. ,
, .
. :
,
, .
.
.
,
, , ,
.
, .
.
,
- .
, . ,
. ,
.

.

. ,
. : , ,
, .
. , , .
.
, ,
.
. ,
.
.
.
- .
, .

 , ,
, .
, . ,
, ,
.
.
.
.
, .
.
.
,
. , , , , . , ,
.
( ).
, , ,
- .

X. ,
, ,
[23].
, .
.
.
. .
,
, 14
( , ,
24 ).
, .

:
,
.
() . .
[57].

.
14 18 .
, 25 . :
(, , , . .),
(, , . .)
( , , . .). ,
,
, .
. X.
MMPI.
, , . ,
,
, .
. X.

.
.
.
. ,
. - , ,
, .
, , ,
.
.
.
.
,
, . : ,
, , , .
. .
- .
: , , , , . .
, ,
, . MMPI.
.
. (, ,
. .), , , ,
.
X. .
. MMPI.
, ,
. ,
- , ,
, .
. .
.
MMPI. .
, , ,
.
.
- . ,
.
,
.
.
. .
, ,
, , , ,
, .
MMPI, X. .
. , ,
, . ,
,
. ,
, , , ,
. .
.
.

 .
, , , ,
.

11 , .


( 5 7 ).

(),
,
(. , . -, . , . ) [59].
, ,
;

. , , ,
;
, .

. .

2.

.
, .
.
.
,
. ,
.
, (
), .
, , .

, .
, , -
.
,
, -
. . [10, . 2].
, .

. .
,
, .
, .
, , .
X. 1936 . [59]. 4,5 . .
171 , ,
. 100
( ) 171 .

 36
. 10 , , .
208 .
, .
(Sixteen
Personality Factors Questionnaire 16 PF) (1949),
(187), .
, , . 16
[111].
16
.
. ,
. , .
, . . , . . , . .
[62] (. 1).
1 16 PF

+
,
,

,
,

,
,

, ,

+
,
,

5
F

+
,
,
F

, ,

6
G

+
,
,
G
,

8
1

+
,
, I

,
,

9
L

+
,
L

1
N

+
,
, N

, ,

1
0

,
,

,
,

1
Q1

,
,
Q1
,

1
Q2

Q2
,

1
Q3

,
Q3

1
Q4

+
,
, Q4

,
,

10
5,5. ,
(4-7).
.
.
4 8. (
) .
.
, -
,
[59; 116]. , ,
,
[12].
.
, .
16 PF (1993-1994),
, ,
, .
, ,
, , ,
[12].
16 PF.

[95].

. 8-12 (Children
Personality Questionnaire CPQ) (High School Personality
Questionnaire HSPQ), . . . . [7]. , , .
90- . XX . . . , 16 PF
,
(16 ),
,
[95].
.

 ,
. ,
, .
. ,
60- . [12;
28; 95]. . ,
, . 5- , . (1934), .
(1949), . [12].
: , ,
, .
( ). 5
. . , ,
(, )
[116].
3- ,
. , .
EPI (Eysenck Personality Invektory) [83].
1964 ., 57 , 24 -,
24 . 9 .
.
.
( . . ).
?
, ?
.
,
.
.
:
, , ,
, , ;
, , ,
, .
:
, .
1975 . . ,

. EPQ (Eysenck Personality Questionnaire)
.
EPI . . .
1970-1974 . . .
(1992) [83].
, ,
.
EPI
, , .

3.
, , ,
,

 .
.
,
, .

.
, , , ,
, .
,
,
,
, [24].
(. .
), (. . ),
(. . ) [42; 52; 62].
, , , ,

.
, ,
. . . [81],
, , ,
.
.
,
, . X.
[93].
, , , , , . .
-.
, . .
(, ) .
() .
,
,
( ). , . .
, ,
.
,
,
. ,
. ,
, .
,
, .
,
. ,


.

, .
.
(),
,
,! , .

-
.
,
.
. (Edwards Personal Preference
Schedule) , ,
, . [ 10, . 2]. 15
: , , , ,
, , , , , , ,
, , , . 15
,
( 210 ).
.
,
. . ,
[115].
, --.
(1500 .) ( 10000 .). , ,
, ,
.
.
(Resultant Achievement Motivation
Test RAM) .. [131] : .
. .

, .
, ,
, - .
,
,
.
, .
,
26 .

.

 .
, , :
,
( , ,
.). : (
) ( ). . 26
, 24. , ,
,
.
. . .
- [62].

4.

,
, ,
.

. , ,
, - .


.
,

.
:
1)
,
;
2) .
,
. ,
, .
.
. .
(KuderPreference RecordVocational) , ,
[10, . 2].
, 10 .
, , ,
, , , , ,
, .

(Kuder General Interest Survey),
VIXII .

(Kuder Occupational Interest Survey)
(109 40 ).


. 10
, ( ).
.

. .
- . . ().

.
: -, -, - , , -. , ,
.
.
, 15
,
. , , , , ,
.
, .

5.
60- . XX .
.
, , .
.
(, , ) ,
.
, , , , . .
,
.

,
, .
, ,
, , ,
.
.
.
(Rokeach Value Survey RVS),
[39].
. . , . . . . .
:
,
, ;
, -
.

- -.
( 18
) , .

 ,
. .
, .

, .
( ): , , , ,
. ( ): ,
, , , .

,
,
.
, .
,

.
-.
,
. .
[39]. (16 18),
5- ( 1 5).
,
.
,
,

.
,
, - ().
(Purpose in Life Test) . .
-, . . [54].
,
. , (, , ). () .
20 ,
1, 2, 3 .
0 , .
5 . 1 ()
, 2 ()
; 3 ()
; 4 (-)
; 5 (-)
.
.

6.


, , . ,
,
, .

.
,
. ,

, ,
, () ,
.
, , :
;
;
, ;
. .
-

,
.

. . .
(1959)
[10, . 2]. .
(thurstone-type attitude scales)
.
:
.
, .
.
130
.
,
300 11 ,
. , , , ; G
, ; L ,
.

.
, ,
, .
( )
1 11, .
( ) , , . 50, , ,
.
, .
.
. 1932 .
.
.
, (Likert-type attitude scales)
, , :
;
;
;
;
.

 .
, .
,
.
, , .
.
, [10, . 2].

, , ,
.
,
, , , .
. . - [74].

, , ,
, , , , , .,
.
, 126 ,
,
, .
, ,
.
14 .
,
. , ,
, 55-66 %.
70 %
. 40 %
,
.
,
,
.
,
. ,
.
,
. . [87]. ,
,
- .

,
()
() [62].
(), . . - . .
(1989), 57 , .
5 7 .

. : S,
; I, ,
; II ,
; III,

 ; IV , ,
.
(), . . ,
110 , .
()
,
. ,
(). .

().

7.
, , ,
( , , ,
).

,
, .
.
, -
.
()
7-1168

, .
,
.
, [95].
, ()
, , (-) .
, ,
. - ,
- . ,

, ,

.
,
.
,
,

. .
,
.
, .
. , , ,

, .
, ,
,
. , ,
, ,

 .
,
, , .
. . ,
() ,
[95].

, . . -
, (. I, . 2).
,
.
,
,
.
.
( ),
. ,
, . ,
.
(Adjective Check List ACL).
.
. , 300
^ [10, . 2]. , , , .

, ,
.
:
(),
( ),
;

(- .).

,
(Semantic Differential). .

, ,

[10, . 2; 12; 62].
,
,
( ).
(), .
, ( )
. () 15
.
. ,
. :

,
- ,
.

:
;
;
;
,
.
,
, , , ,
, , , , -
.
, .
;
,
.
( ).
.
Q-- (Q-technique, Q-sort), .
[10, . 2; 12; 62].
, .

. ,
, .
Q- .

:
(, , ,
);
( );
( );
( ).

. ,
,
. Q-

(),
( , .) ,
Q-
.

, ,

 ,
,
.

, , ,
, .
,
, , ,
,
( ,
. -), .
,
(Repertory Grid
Technique). ,
, ,
. .
[41]. ,
, .
, ,
.
, , , , ,
, , . . ,
.
, ,
.
.
,
, .

, ,
.
.
.
. , , ,
.

8.

. ,
(
).
,
, .
, .
,
. I, . 2, ,

 , ,
. ,
,
, .
,
.
,
. , ,
, -. ,
- ,
. , , ,
, , ,
( ,
).
,
. ,
. , ,
,
, - ,
( ,
, , , ,
, , . .).
, ,
, . ,
. , .
:
,
[11,
. 483].

, , ,
, .
IV, . 2.
- ,
,
.
. .
, , ,
( )
, , ,
[114]. , . , ,
( )
. ,
, , ,
[10, . 2].
. ,
39 . , ,
( , ),
,

 [10, . 2].

.
.
. , , ,
, .
. , , , ,

, , [10, . 2].
, ,
. <<

.
,
, .
.
, ,
,
[10, . 2]. ,
( ).
,
, .
, . , [104].
, .
, :
, .
,
, ,
. ,
, ,
. , ,
, .
, .
, ,
,
,
. ,
. ,
,
,
.
, , ,
?
.
, 4-5
, , ,

 ,
.

.
, ,
, ,
. ,
, , .
,
. , , 3,
4 5 ,
. . . .
.

:
, , , .


, .
. ,
0,80 0,90. ,
- .
,
, , ,
.
, ,
. .
, , , ,
,
. , ,
,
, .
,
. ,
,
(, ,
).

,
, ,
.
. ,
, .
, ,
( ).
, , ,
, , .
MMPI L, F , .

 , ,
. ,
,
.
. ,
. , ,
, , .
.
,
, ,
, .
, ,
, .
, ,
.
, .
,
.
, ,
,
,
. , ,
, .
,
.
.
, ,
.
, -
,
.

, , ,
, .
,

.
, , ,
, ,
.
. :
, ,
.

.

1. .
2. ?
3.
MMPI,

 .
4. ?
5. ?
6. . . - . .
.

1. . ., . .
. -. ., 1995.
2. . . . 2. ., 1982.
3. ., . . ., 2001.
4. . ., . ., ..
. ., 1994.
5. . . /., 2000.
6. . . . ., 1979.
7. . ., . . . ., 1995.
8. . : . ., 2002.
9. / . . . .--* 1990.
10. . ., 1987.
11. X. . . 2. ., 1986.
12. . . . ., 2002.

2


, , ,
, .
. ,

[86].
I, . 2. :

,
;
, , ,
,
, , ;
, , ,
, .
, , ,
-.
.
,
;
6000 [12].
.
,

 . , . ,
[10, . 2,
. 182].
,
,
. , ,
.
- ,
- , -
. . [10, . 2, . 182], ,
- ,
, .
, ,
. , ,
,
, , .
, ,

; ,
, .
,
, . , ,
, .
,
,
.
(. , . )
,
[10, .
2] . ,
.

.
,
.
, ,
.
,
, . (.
I, . 2).

1.
. (Rorschach Inkblot Test).
. .
, 1921 . [138].
, . ,
. , .
,
.

 ,
, .
, ,
. .
.
10 ,
. - ,
- ,
. 1 10
, . 1
: , ? [86].
.
.
, ,
.
10
,

.
.

.
, , , [14; 86].
,
: , - , ,
- .
, .
, , . , ,
,
.
. , , ,
.
, , , ,
- .
.
, .
( ), , .
, ,
, , , , , .

, .

, ,

,
. ,
, ,
, ,
.
.

 ,
. -, ,
, .
, ,
, .
, ,
. , ,
, , .
, .
2 10 , 10 16 ,
70 [12].

.

2.

(Thematic Apperception Test TAT) 1935 . . .
[97; 136].
.
30
, .
20 , .
, 14 .
, ,
, , ,
. -
, .
, , (
), , , , , .
[55; 86].
, .
-

, , ,
, , , ,
.
. , , .
.
, , , , .
. , ,
,
. .
(). , . .
, (
, .) [59].
,
, , , ,
: , .
. 20
, , , , ,
, .

 ( 1 5) ,
, [86].

,
( ). . ,
;
.
, .
, ,
.
,
.
.
, .
,
.
() .
,
. , . , . , . -, 27 ,
[55]. ,
,
, .
,
, .
,
, ,
, , ,
, , ,
, , , .

,
(, ),
( , ).
(Children's Apperception Test CAT),
. (1949, 1955, 1965)
3 10 [10, . 2; 21]. CAT
, ,
, .
-
, , , , .

,
[10, . 2; 12].

(Rosenzweig Picture Frustration Study) [139].
,
.
, (RPF-study)

 . . , ,
1945 . ,
, -
()
[139].
, , ,
- .
.
, -
, . (),
- .
, ,
.

,
.
,
,
. . ,
, .
, ,
. , (,
40 % ) ,
.
. , 15
, 4-12 .

, .

. ,
, :
- , ,
, ,
;
-,
, ;
-

, ,
, .
:
,
,
;

;
;

, , ;

 .
- .
, ,
(3x3) 9 ,
2, (
,
).
, .
, ,
, -
,
.
, -,
,
(. ), (. ) . [10, . 2].

, -
.
,
,
, .
. . [37].
6 11 .

3.
, ,
.
.
.
(Machover Draw-a-Person Test- DAP) [10, . 2].
.
, . ,
, , ,
. ,
,
. ,
, , .

.
, ,
, ,
, , , , .
, , , ,
, .

.
, . ,
. , . - , . [10, . 2]. ,

.
,
: (. .), , , (.

), (. ), (. ) [10, . 2; 12; 75].

,
,
.
, ,
, , .
.

.

.
, ,
. - ,
,
(, ).

, , fclQ

TQ4.IQ

III- ^yr

, . . [39].
.

,
.
,
,
.
, , 8 ,
. , , ,
, , , .
5: ,
, ,
.

(. 2).
HOK

()

1.

2.

3.
4.

6.

1
2

5.

2
1
1

7.

. ,
, .

. ,
,
.
, ,
, ,
, ,
. . ,
,
,
[12].

1.
2.
3.
4.
5.
6.

?
?
, .
?
.
.

1. . . . 2. ., 1982.
2. ., . . ., 2001.
3. . . . . ., 1992.
4. . . CAT. , 1995.
5. . . . . - ., 1992.
6. . : . - ., 2002.
7. / . . . . - /., 1996.
8. . . . - ., 2002.
9. . . . -., 1980.

IV

 1

, ,
,
,
. ,
,
.
(. I, . 3). ,
, ?
?
,

. ,
, -, (
). -, ,
,
( ,
). -,
(
) .
, ,
, ,
, ,
.
.
,
.

.
( ) ,
,
. , . ,

[10, . 2, . 153].
,
,
.
, ,
.
, ,
,
. ,
,
.
. ,
, ,
, .
.

1.



-.
, .
, , ,
, .
, ,
.
, - ,

. ,
. . [76] :
. , , ,
. ,
, , ;
; .

. , ;
,
, , (
, , ). , ,
, , ,
. ,
.
, ,
, ,
.
, .


(. , . , .
, . ) [76]. , -
, , ,
. [125, . 341].

.
.
, , ,
.
,
, ,
, .
, , -.
( . dispositio ), ,
.
, , ,
,

 ,
, .
. , , ; ,
, ,
, , , .
? ,
, .
,
. , . ,

, .
[76].
,
. , -
,
:
8-1168

, (
, ), ,
(, .).
,
, , . ,

, ,
.
, , ,
,
. , , ,
.
, ,
, .
,
.
,
,
.
?
, ,
, ,
.
,
, , ,
, , ,
.
, .
,
, - . ,
. . , . . 60 . XX . . ,

 , ,
, ,
.
, , ,
, , , .
, , .
. , .
[76; 135]. -
, . ,
,
, . ,
, ,
.
. , ,
, ,
, , (
) , , , (
).
,
. ,
.
. ,
, , . ,

, ,
, ,
.
, ,
, .

, , ,
.
, , ,
, .
. . : ,
,
,
,
( )
[80, . 118].
, ,
,
. , , ,
,
-.
,
,
, ,

 .

, , , [109; 121]. ,
,
. , ,
, , .

(, .). ,
. ,
,
(. ).
- [76].
, ,
,
,
.
. ,
, , , -,
- , -,
.
, . (1968) ,
0,10 0,20. , ,
1, ,
2, . -
. . (1928)
( 0,23), .
(1929)
( 0,14) [76; 135].
,
, , -
. .
, , , ,
,
, .
-
, ,
[125].

, ,
.
, . -
(, ) , ,
. , ,
.
(), , ,


.
, , , .
,
,
.
,
.

2.

, -
,
,
,
. ,
, .
, .
,
?
, ,
, . . ,
.
. ,
,
,

. , ,
, ,
.
,

,
.
, ,
,
-.

, , , ,
, . ,
,
, ,

.
.
.
,
. , , ,
,
, ,
. ,
, , ,
, .

 , , ,
. ,

. ,
. , ,
,
.
-,
, ,
. ,
, , . , .
, . , .
. , ,
,

.
,
- .
: ,
- ,
, ,
,
.

, ,
, . , -
, , ,
, ,
( ) .
(
).
. , , ,
, , ,
. . .
, /
[59; 125].
, . , ,
, , ,
. ,
.
, -,
( IV, . 2 ).
, , ,
,

. ,
,
,
.
:

 , ;
;
;
.
,
,
.
, ,
.
, ,
.
.
,
.

1.

? .
2. , .
3.
?
4. - ?
5.
,
.

1.
2.
3.
4.
5.

., . . ., 1999.
. . . ., 1959.
. . . ., 2002.
Handbook of Human Intelligence. - N. Y., 1982.
Mischel W. Personality and assessment. N. Y., 1965.

2


, ,
,
, ,
, .
. . 1874 .:
, , ,
, , , , ,
, [125, . 645]. 1958 . . .
, - :
,
,
; ,
; , ,
, , [125, .
645].


-
,
[35, . 230].
.
, , ,
.
,
,
. ,
, .
, , , ,
[43].

, .
, ,
, .
, , ,
. ,
.
,
,
. .
,
,
. ,
,
.
, .

1.
,
.
, ,
, Homo sapiens.
XIX ., . , . ,
.
[43]. . -,
, : , ,
, .
,
. , . -, [47].
. -
. , .
[109], ,
, .
-
, ,
. ,

 , .
, ,
, . ,
.
. , ,
,
[44].

, , ,
[43]. ,
,
[140]. ,
, , . . , , .
, , , - , .
,
, . , .
, ,
, .
. , ,
[43].
.
, , ,
. ,
, , ,
,
[43]. ,
,
.
, .
, ,
, , , , . [43].
.
(. , . - .) [125].

, , , .
, .
, . , ,

. ,
: ,
,
[11].
,
, , ,
. - ,
, ,
, ( .
, . , . , . ., 1956-1975 .)
[125; 145; 153].
. , ,
,

 [145].
,
, . , ,
,
. , . , :
,
, .
, .
,
.
, .
,
. , ,
,
. , , ,
, .
. , ,
;
,
.
.
, . ,
, ,
[141].
,
, .
,
,
.
, .
[, . 717].
, ,
, ,
.

, - ( ).
, ,
,
, ,
.
,
,
. ,
, .

.
,
.
. ,
[125]. -

 4 . ,
. , , .
, .
, .
, .
, ,
-, . ,
.
.
, , ,
- , .
, , , ,
.
. .
, 6-9

, [125].
.
,

.
, ,
-
. , ,

, .
,
, , .
,

. ,
, ,
.
,
.

2.
,

. , ,
. ,
,
, ,
,
. , .
. . [35], , , ,
.
, . , , ,

, ,
, . ,

 ,
. , ,
,
. ,
. , (
), .
,
, , ,
.
, ,
. . ,
,
[43]. ,
,
. , ,
, .
, ,
, . ,
(
).
, ,
, .
, , ,
. , ,
, .

. . ,
[125].
:
,
,
, ,
. .
. ,
6 , , [102].
, ,
[10, . 1].
, 20-30- . XX. .
, ,
- , ,
, , . , . ,
, 1987 . , , ,
,
, ,
, .
,
, , , ,
. . - [10, . 1] -

, . ,
,
, .
. ,
, , ,
, .
, -

.
, , .
, ,
-
.
, , (,
, .), ,
, .
,
.
- ,
.

3. ,

, ,
, , ,
. , , - ,
.,
. , ,
, . ,

. , . .
,
, ,
, , ,
. ,

, .
,
. ,
. , ,
,
. , , ? ,
, ,
.
:
, ,
, , , ,
., ,

 ( ,
, , . .).
, ,
.
XX ., 30- .

. (,
, , ,
), .
,
.

, .
,
, , ,
-
, , , .

. , 1922 . . ,
:
(79,9), (79,2),
(78,1).
(41,6), (41,5) (41,2)
[144].
,
. . . ,
, -.
, ,
: , IQ.
, ,
: , IQ [144].

,
.
[10, . 1; 151]. . , , , ,
, , .
, , [105].
,
,
,
.
. ,

, . , , , , ,
.
, .
, . ,

 , ,
. - , [105].
, . ,
, ,

; ,
, .
,

, . :
, .
.
, , ,
, [125].

, :
, .
, - , . . ,
. ,
. , . [125].
, ,
, ;
. ,
,
. ,

.
, : ,
, . ,
, ,
.


. ,

.
50- . XX . .
,
( . ).
, , , , . . , ,
.
[109].
,
. .
, 50- . XX ., , ,
, , [85].
: , , , . ,
,

. ,
. , .
?
. . [35], . ,

. ,
.
: , , -, -,
-, ,
. ,
, .

,
. . . ,
.
, ,
.
:
, , . : , .

.
,

-
,

-
. ,
-,
.
,
() .
,
. , ,
, ,
.
, . . ,
, :
, ,
[11, . 727]. ,
, , , , ,
.
,
, , .
, .
. , :
, ,
, ,
.
.

 (14 %). 60 %
, , ,
[35].
,
, ,

.
, .
, ,
, , ,
[10, . 1; 12].
,

.
- , .
,
[35, . 230].
,
- , ,
. -
.
- ,
. . ,
, . .
,
,
[11, . 721-722). ,
,
. ,
, (),
.
.

, , , .
,
.
, , ,
.
, , , ,
, .
,
, , ,
.

,
, .
,
, , ,
,
.
- ,


:
, ,
, ;
,
. ,
.
, ,
,
,
, . , ,
,
, ,
, [11].
. ,
, [10, . 1, .
303]. - ,
. ,
, .
, . , ,
, ,
,
, ,
.
.
, ,
, .

, , .
, ,
,
, .
, ,
.
, ,

, .
,
.
,
,
,
.
, , -
,
. . ,
, ,
[153, . 488].
,
.


1.

?
2.
? .
3. ?
4.
?
5. ?
6.
? ?

1. . . . 1. ., 1982.
2. . . ., 2001.
3. ., ., .
/ . . . ., 1971.
4. . . . ., 1998.
5. ., . . ., 1977.
6. - . . ., 1930.
7. . . ., 1958.
8. AgravalK. G. Poverty, deprivation and intelligence. N. D., 1987.
9. BerryJ. W. Human ecology and cognitive style. N. Y., 1976.
10. Burner J. S. Acts of Meaning. - L, 1990.
11. Handbook of human intelligence/ Ed. by R. J. Sternberg. Cambridge, 1982.
12. Mental and Cultural Adaptation / Eds. Cronbach L. J., Drenth P. J. D. 1972.
13. Segall M. H., Campbell D. T. The influence of culture on visual perception. Chicago,
1966.
14. Serpell R. Culture's influence on behavior. L, 1976.
15. Studies in individual differences / Ed. J. Jenkins, D. Patterson. N.Y., 1961.
16. Super . ., Harkness S. The developmental niche: a conceptualization at the interface of
child and culrure / Eds. Pierce R. A., Black M. A. / Life-span development: a diversity reader.
Kendall, 1993.
17. Vernon Ph. E. Intelligence and cultural environment. L, 1969.
18. WoberM. Distinguishing, centricultural from cross-culturaltests and research / Percept
and motor skills. V. 28. 1969.

3
-

-
,
, , .
.
,
,
, , .

 ,
. ,
-
,
, : .
,
, ,
, , , .
, , , ,
, , , . ,
() 1953 ., 1992 .

. .
,
American Psychologist ( ).
, , ,
.

,
( ).

,

, .
, ,
, .
.
,
( , , ,
).
,
( ,
).

1. ,
,
,
,
.
? ,
.
, ,
, . ,
, , .
, ,
, .
, , ,


, , ,
.
( )
,
.
,
, .
-
,
.

.

,
, . , ,
,

, .
, ,
(, , .)
. , ,
,
,
9-116S

.
,
.

, ,
.
.
.
,
,
,
.
() .
, ,
. , .
,
.
,
, ,
, .
, .
, ,
.

 .
,
.
, ,
.
.
,
. ;

.
.

, -
. ,
,
, ,
.
, , , , ,
,
,
.
. ,
.
.
?
. -, ; -,
.
,
. ,
, , ,
. ,
, , ,
,
.

,
, . ,
,
. : ,
. ,
,
.
.
,
,
.
- ,
.

 .
,
- ,
.

, ,
.
, . ,
, ,
, .
,
, .
,
, .
, , ,
, ,
, , , , .
, .
.
, ,
. , .

2. ,
,

,
,
. ,
,
, .
,
.

, ,
. , , ,
,
, .
, ,
,
, ,
. , ,
,
, ,
.
?
, ,
, ,

.

 ,
. ?
, .
, ,
, ( ) .
,
, .
, , -
.
.
,
,
.
,
, .
, -
(, ).

, .
,
. ,
, ,
.
(,
, . .),
- (, ,
, . .).
, .
,
:
, ,
, , , .
, ,
,
. , ,
.
, , ,
, , ,
.
, . , , ,
, ,
.
,
. ,
, ,
, .
. ,
, ,
.
, -

 , .
,
.
,
.
, ,
.
; ,
.
.

. ,
, ,
, ,
,
(, ). (
) .
( ) .
,
.
,
,
.
.

,
,
.
.
, , :
?

:
,
;

.
,
. ,

,
.
, ,
. ,
, .
,
.
,

, ,

 . .
, ,
, .
. ,

.
, ,
.

,
, . ,
, ,
.
- (,
, .),
, ,
, .
, .
, -,
. ,
, .
.
, .

.

. , , ,
, ,
, .
, .

,
, . , ,
, ,
,
. ,
,
, . ,
, ,
, ,
.
,
,
.
,
,
. ,
:
;
.

 ,
.
,
.
,
, . , ,
.

, , . ,
, , ,
:

;
, -.
, ,
.
,
.
, ,
,
, ,
, .
.
, .
, .
, ,
, ,
.

.
,
, -.
, . , ,
,
(),
.

, , ,
, ,
. ,
, . ,
.

, . ,
,
, .
.

 ,
,
. , , , ,
; ,
, ,
.
,
.
, , , .
.
- , , , .
,
.
,
.

3.0 -
-

.
. ,
, .

,
, .
, ,
:
, ;
;
, ,
.
,
-, :
;
, ,
;
,
;
;
, ;
, ,
;
;
;
;
.


1.
2.
3.
4.
5.

?
?
?
?
?

1. . . . 2. ., 1982.
2. ., . . ., 2001.
3. . . - . ..,
1988.

4

, , .
,
.
, , ,
. ,
. ,
,

. , ,
.
. - , , ,
.
. .
, ,
; ,
. ,
.
.
,
.

. , , ,

. .
,
.

. .
,
.
, .
, ,
. ,

 .
,
, , ,
.
,
. .
,
-, ,
.
- .

,
,
.
:
, , ,
, .
.

1. ,
-
,
( . test-retest, . .
). ,
, ,
. , ,
, , -
, ,
. ,
,
.
,
, - . , , ,
. ? .
:
6 [ 10, . 1, . 105].
,
, , ,
, 6 .
, , ,
: , ,
,
6 ? , 6
, ,
?
!
,
, .
, ,

. , ,
.
. .
. .
, 10-1168

, ,
, , , :
XX .; ,
, , , , ,
, [73, . 21].
,
.
- , ,
. - ;
, ,
,
. -
,
.
.
.
,
.
,
.
, [58, . 231-232].
, ,
. ,
.
. ,
, ,

, .
,
.
, ,
. ,
. ,
- , ,
.
? , ,
,

. , ,
,
.
- -
. ,
, . ,

 , , . ,
, . ,
, .
,
. .
6 , ,
; , .
, , ,
,
.
, . ,
, .
. .
,
, , .
, ,
.

.
.

2. ,
, ,
. ,
,
,
- .
. , ,
, .

.
, , . . ,
. ,
XX ., ,
( , )
[96]. , ,
. , , ,
[2].
, , -
, .
,
? ,
.
,
, .
: ; ,

, , , -
, .

 . , ,
, , .
.
, . . :

, .
, ,
. , ,
[82, . 1, . 369].
, ,
. ,
, -
, .
. .
. -
. , , -, ,
, ,
, ; - , .

3. ,

,
,
. ,
, ,
.

,
, , ,
. .
, .

.
. ,
, , , ,
.
, . . .
,

;
. , , ,
, .
. , ,
,
. ,
,
. , ,
, ,
, ; ,

. . , "" , [82, . 1 . 369].

-.
,
, .

.
, ,
. , ,
, ,
. . .
[3].
,
.
. ,
, .
:
1) , ;
2) , ,
, ,
;
3) - -:
;
- ,
.
,
, . .
. ,
, , .
,
, , . .
.
, , ,
.

,
,
.
,
. ,
. ,
, ,
.

, , , ,
,
,
, ,

, ,
.
,
. ,
. ,
,
.
.
,
. ,
,
.
. . ,
.
, ,
. , ,
, ,
. ,
, - ,
.
,
,
.

1.

?
2. .
.

1. . : // . -1995. -1.
2. . . /
. . . . . ., 1999.
3. . : 2 . / . . . , . .
. . 1. - ., 1982.
4. . ., . ., . . . .,
1974.
5. - . , . ., . . . - ., 2002.
6. . . . . 1. ., 1989.
7. . . - ., 1997.

,
, ,
, , ,
.
, ,
, : .

, , , .

 , ,
.
,
, .
,
.
,
,
.
,
. ,
, .
,
.
. -

, ,
,
, ,
.
, , ,

. , ,
, , .
. , ,
,
, ,
.
.
? , .
,
, .
,
,
.
,
, ,
.
,
, , ,
, . , ; ,
. ,
,
.

.
.
,
.

 .

, ,
. ,

.
, ,
, ,
, , , .
, ,
,
.
.
;
.
, ,
. , . . ,
, ,
: , .
, , ,
.
,
,
. ,
, .
, .
, ,
(
) ,
.
, ,
,
.
,
.
,
.
.
,
, .
, ,

,
, ,
. , -
, . ()
, , ,

, . ,
.

, (
) (
).
,
,
,
.
- ,
, .
, ,
, .

, .
,
, .

- ,

.
,
.
- ,
,
.
.

, , ,
.
, , ,
, , ,
, , , .

, .
-
.
- ,
.
- ,
,
-
,
, , ,
.
,

 , .
- ,
.
-

, .

, .
() - ,
() ;
IQ.
,
().
,
, , .
- ,
.
() ,
, ,
.
- ,
( , ,
. .)
(, , , . .),
.
-
,
,
, , , .
- ,
, ,
, .

,
.
-
,
, .
- ,
.
- ,
.
, .
,
.
- ,
, . ,
,

 , ,
.
,
.
-

, ,
.

,

.
-
, , , ,
,
.
,
. ,
.
, , ,
. . ()
, .
,
, .
- ,
, ,
.
,
. ,
.
, ,
,
, , .
- ,

, ,
.
-
,
() ,
().

.
- ,
.
,
,
, , ,

 .

.
-
, (,
, . .)
, . 1955 .
. .
-
, ,
.
- - ,
; .
. .
- ,
,
.
- , ,
.
- - ,

(, , . .).

.
-
. ,
.

/ , .
- ,
, ,
.

,
- .
,
, ,
.
,

.
,
, , ,
, , .

,

(, ,
).
,

 , ,
, , , .
- ,
, , ,
, ,
.

,
- ,
(, ,
.).
, - ,

.
- ,
( ).
- ,
,
;
.
- ,
.
, (
, - ,
.),
(
), .
() -

, , , ,
, .
-
, ,
.
- -
,
, .

1. . . .
1982.
2. . : // ,
1995. -1.
3. . . . . . . . . ., 1999.
4. . ., . ., . . .
.
, 1993.
5. . ., . ., . . .
. . , 1993.

6. . ., . ., . . . ().
. ., 1995.
7. . ., . . . . - ., 1995.
8. . . // . ., 1956.
9. . . . ., 1969.
10. . : 2 . / . . . , . .
. . 1-2. - ., 1982.
11. . . ., 2001.
12. ., . . ., 2001.
13. . . . ., 1975.
14. . . . . ., 1992 .
15. . ., . ., ..
. ., 1994.
16. . . // , 1904.
9-10.
17. . . ., 1895.
18. . . .
/., 1983.
19. . . . 2002.
20. ., ., .
. . . . ., 1971.
21. . . CAT. , 1995.
22. . . . ., 2003.
23.
. ., . . -
. , 1989.
24. . . . - ., 1990.
25. . . . . . 4-5. - ., 1984.
26. . ., . . . ., 1982.
27. . ., . ., . ., . .
. - .-., 1929.
28. ., . . :
// ,
1993. 4.
29. . . . ., 1993.
30. . . //
. . 6. ., 1969.
31. . .
. ., 1970.
32.
. . //
. . ., 1975.
33.
. .
// . , 1977.
34. . . . ., 1985.

35. . . . .; , 1998.
36. . . //
. - ., 1990.
37. . . . -. ., 1992.
38. / . . . . .
. ., 1978.
39. / . . .
. ., 1987.
40. / . . . . ., 1961.
41. . . . ., 2000.
42. . . . ., 1969.
43. ., . . ., 1977.
44. . ., . . . .
., 1987.
45. . ., 1985.
46. . . . ., 1968.
47. -. . , 1930.
48. . . . ., 1960.
49. . . . ., 1971.
50. . . , 1989.
51. . . . .-., 1948.
52. . . . . . ., 1975.
53. . ., . ., . .
// , 1968. 7.
54. . . (). ., 1992.
55. . . . , 1998.
56. .. . ., 1979.
57. . ., . . . ., 1995.
58. . ., . ., . . . ., 1974.
59. . : . ., 2002.
60. . . . ., 1993.
61. /. . . . - ., 1990.
62. / . . . , . . -. - ., 1987.
63. / . . . . . . -., 1991.
64. / . . . -. - ., 1996.
65. / . . . . /, 1996.
66. . . . -. - ., 1973.
67. . . . ., 1972.
68. . . :
. ., 2000.
69. . , 1977.
70. . . ., 1981.
71. / . . . . ., 2000.
72. . ., 1990.
73. - . , . ., . . . - ., 2002.
74. . . // , 1999. - 2.
75. . . . - ., 2002.

76. ., . . ., 1999.
77. . . . ., 1910.

78. . . . ., 1957.
79. . . . ., 1958.
80. . . . ., 1959.
81. . . . ., 1976.
82. . . . . 1-2. ., 1989.
83. . . -. - ., 1992.
84. . . . ., 1922.
85. . . ., 1958.
86. . . . ., 1980.
87. . . . ., 1983.
88. . . . . 1-2. - ., 1985.
89. . . .
. .: , 2000.
90. . . - . .,
1988.
91. . . 1990.
92. ., . . ., 1987.
93. X. . . 2. ., 1986.
94. . . . , 1978.
95. . . . ., 2002.
96. . . ., 1997.
97. ., . . ., 2002.
98. . ., . ., . .
. . . ., 1993.
99. . . . ., 1966.
100. . . : XX . - .,
2000.
101. . ., . .
. ., 1974.
102. AgravalK. G. Poverty, deprivation and intelligence. New Deily, 1987.
103. Amtzen F. Einfuhrung in die Begabungspsychologie. Gottingen, 1976.
104. Berry J. W. Human ecology and cognitive style. N. Y., 1976.
105. Bloom B. S. Taxonomy of educational objectives. Cognitive domain. - N. Y., 1956.
106. Bohman S. What is intelligence? - Stockholm, 1980.
107. Brody E., Brody N. Intelligence: Nature, determinants and consequences. N. Y.,
1976.
108. Burner J. S. Acts of Meaning. - L, 1990.
109. CattellR. B. Abilities: Their Structure, Growth and Action. - Boston, 1971.
110. Cattell R., EberH., Taksuoka M. Handbook for the sixteen personality factors
questionnaire (16 PF). Champain (III), 1970.
111. Cohen D. Intelligence. What is it? - N. Y., 1974.
112. Edwards A. L. The Measurement of personality traits by scales and inventories. N.
Y., 1970.

113. Edwards A. L Construct validity and social desirability // American Psychologist., V. 45.
- 1990.
114. Eysenck H.J. The biological basis of personality traits by scales and inventories.
Springfield, 1967.
115. Eysenck H.J., Cookson D. Personality in primary school children // Brit. Educat.
PsychoL, V. 39. - 1969.
116. Fancher R. E. The Intelligence men: Makers of the IQ controversy. - N. Y.; L, 1985.
117. Feldman C. F. The development of adaptive intelligence. San Francisko, 1974.
118. FincherJ. Human Intelligence. - N. Y., 1976.
119. Gardner H. Frames of Mind: The Theory of Multiple Intelligence. N. Y., 1983.
120. GuilfordJ. P. The nature of human Intelligence. - N. Y., 1967.
121. GuilfordJ. P. Cognitive Rsychology's ambiguities: some suggested remedies // Rsychol.
Review, V. 82. - 1982.
122. GuilfordJ. P. Hoepfner R. The analysis of Intelligence. - N. Y., 1971.
123. Handbook of human intelligence /Ed. by R.J.Sternberg. Cambridge, 1982.
124. Hathaway S. R., McKinley J. Ch. Minnesota Multiphasic Personality Inventory.-N. Y.,
1971.
125. Kelley T. Crossroads in the mind of man. Stanford, 1928.
126. Learning and Individual Differences, 1967.
127. Luingman What is IQ? Heredity or environment. L., 1977.
128. Meili R. Structur der Intelligenz: Factoren analitische und denk-psychologische
Untersuchungen. Bern, 1981.
129. Mehrabian A. Educational and psychological measurement, 1969.
130. Melhom G., Melhorn H. G. Intelligenz: zur Erforschung und Ent-wicklung geistiger
Fuhigkeiten. Berlin, 1981.
131. Mental and Cultural Adaptation / Ed. Cronbach L. J., Drenth P. J. D., 1972.
132. Millman J., Glock M. Trends in measurement of general mental abilities // Rev. of
educal. Res., V. 35. - 1965.
133. Mental tests and cultural adaptation / Eds. Cronbach L. J., Drenth P. J. D., 1972.
134. Mischel W. Personality and assessment. N. Y., 1968.
135. Murray H. Thematic Apperception Test. Manual. Cambridge, 1943.
136. Ogletree E. C, Ujlaki W. Effects of social class status on Tests of creative Behavior//J.
of Educat. Research., V. 67. 1973.
137. Response Set in Personality Assessment / Ed. Berg I. A. Chicago, 1967.
138. Rorschach H. Psychodiagnostik. Bern; Leipzig, 1921.
139. RosenzweigS. The Rosenzweig Picture Frustration Study, Orlando, FL: Grune and
Stralton. 1960.
140. SegallM. H., Campbell D. T. The influence of culture on visual perception. Chicago,
1966
141. Serpell R. Culture's influence on behavior. L., 1976.
142. Spearman Ch. The abilities of man. L., 1927.
143. Steinberg R.J. The triarchic mind. A new theory of human intelligence. - N. Y., 1988.
144. Studies in individual differences / Ed. J.Jenkins, D.Patterson. N.Y., 1961.
145. Super . ., Harkness S. The developmental niche: a conceptualization at the interface
of child and culrure / Ed. R. A. Pierce, M. A. Black. Life-span development: a diversity reader.

Kendall, 1993.
146. The biology of human intelligence / Ed. J. Turner, H. B. Miles. L, 1984.
147. The Journal of Educational Psychology, 1921. 12.
148. TSI Test struktury intelligence Rudolf Amthauer. Bratislava, 1968.
149. Thurstone L. Primary mental abilities. Chicago; London, 1969.
150. TylerL. E. Human Abilities // Ann. Rev. of Psychol., V. 23. - 1972.
151. Vernon Ph. E. Intelligence and cultural environment. L., 1969.
152. Vernon Ph. E. The structure of human abilities. L., 1971.
153. Wober M. Distinguishing, centricultural from cross-culturaltests and research // Percept
and motor skills, V. 28.153. 1969.