Συντονιστικός Φορέας των

Συλλόγων
για την προστασία της
περιοχής
του υγρότοπου «Βουρκάρι»
Μεγάρων
Site: www.vourkari.blogspot.com / e-mail: vourkari@gmail.com
Δ/ση: Σωκράτους 2 Μέγαρα - Τ.Κ. 19100
Τηλ: 6972328389, 6977019854, 6945665876
 Φ Α Κ Ε Λ Ο Σ «Β Ο Υ Ρ Κ Α Ρ Ι Μ Ε Γ Α Ρ Ω Ν»

ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Α. Μελέτες - Γνωμοδοτήσεις - Πορίσματα:

1. Μελέτη της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας (ΕΟΕ) - Απρίλιος 1994 με τίτλο:
«Υχθυολογική - Υδροβιολογική αποτύπωση όρμου Βουρκαδίου».

2. Τεχνική Έκθεση ιδιωτικού γραφείου μελετών - Ιούνιος 1996, που θεωρεί επικίνδυνη
περιβαλλοντικά την ιχθυοκομική αξιοποίηση του φυσικού ιχθυοτροφείου Βουρκάρι ως
παραγωγικής μονάδας, λόγω του υγροβιοτοπικού χαρακτήρα της λιμνοθάλασσας.

3. Μελέτη του Εργαστηρίου Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου

Θεσσαλίας με τίτλο: «Ολοκληρωμένη διαχείριση της παράκτιας περιοχής του Δυτικού
Σαρωνικού (Η κρίσιμη ζώνη & Τελικές προτάσεις), Βόλος - Απρίλιος 2003 & Μάρτιος
2004, που χρηματοδοτήθηκε από το ίδιο το ΥΠΕΧΩΔΕ, η οποία θεωρεί απαραίτητο τον
μερικό αποχαρακτηρισμό της βιομηχανικής ζώνης, κρίνει σκόπιμη την υποβολή
τμημάτων της περιοχής σε νομικό καθεστώς προστασίας τοπίου και πολιτιστικής
κληρονομιάς και επισημαίνει την αναγκαιότητα εφαρμογής δράσεων αποκατάστασης του
θαλασσίου περιβάλλοντος του Βουρκαρίου.

4. Μελέτη του Τμήματος Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου με τίτλο: «Ο

υγρότοπος του Βουρκαρίου στα Μέγαρα», Μυτιλήνη - Ιούνιος 2004, που
συμπερασματικά αποφαίνεται ότι η εν λόγω περιοχή είναι ένας υγρότοπος μοναδικής
σημασίας (που εκτός των άλλων φιλοξενεί 104 είδη πουλιών - εκ των οποίων
τουλάχιστον 20 προστατευόμενων βάσει Κοινοτικών Οδηγιών) και θεωρεί απαραίτητη τη
λήψη άμεσων μέτρων για την προστασία του.

5. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 12392.2.2/26-10-2005 γνωμοδότηση του «Συνηγόρου του Πολίτη» με

την οποία η Ανεξάρτητη Αρχή: α) εκτιμά ότι ο υγρότοπος του Βουρκαρίου χρήζει άμεσης
προστασίας που πηγάζει κατευθείαν από το άρθρο 24 του Συντάγματος, οι σχετικές
επιταγές του οποίου έχουν αυτοτέλεια και άμεση εφαρμογή, β) επισημαίνοντας ότι έχει
παύσει ο χαρακτηρισμός της περιοχής ως ζώνης προς εγκατάσταση βιομηχανικών
μονάδων (καθώς το Π.Δ. 84/1984 έχει ήδη καταργηθεί με το άρθρο 16 του Ν.2965/2001
για την βιώσιμη ανάπτυξη της Αττικής) ζητά να εφαρμοστούν οι διατάξεις για την
μετεγκατάσταση των νομίμως υφισταμένων και την απομάκρυνση των παρανόμων
μονάδων από την περιοχή, και γ) κρίνει ότι πρέπει άμεσα να επέμβουν οι αρμόδιοι
φορείς για την τήρηση της νομιμότητας και την λήψη των αναγκαίων μέτρων για την
προστασία και την αποκατάσταση του υγροτόπου.
6. Mελέτη του Ινστιτούτου Εσωτερικών Υδάτων του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων
Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.ΘΕ.) με τίτλο: «Ανθρωπογενείς πιέσεις στον υγρότοπο Βουρκαρίου
Μεγάρων», Ανάβυσσος Αττικής - Δεκέμβριος 2006, που τονίζει ότι το Βουρκάρι
επιβάλλεται να ενταχθεί άμεσα σε νομικό καθεστώς προστασίας και να εφαρμοστούν
μέτρα αποκατάστασής του.

7. Γνωμοδότηση του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος & Βιωσιμότητας (που υπογράφεται

από τον Πρόεδρο του Επιμελητηρίου και τέως Αντιπρόεδρο του Ε΄ Τμήματος του
Συμβουλίου της Επικρατείας -ΣτΕ- Κο Μιχαήλ Δεκλερή), με τίτλο:
 «Υγροβιότοπος Βουρκάρι Μεγάρων: Η συνεχιζόμενη παράλειψη οφειλόμενης
προστασίας», Αθήνα - Ιανουάριος 2008, η οποία επισημαίνει κατηγορηματικά τη νομική
υποχρέωση της Διοίκησης να προβεί σε έκδοση αναγνωριστικής πράξης οριοθέτησης και
προστασίας του Βουρκαρίου και συνάμα κρίνει ότι κάθε διοικητική πράξη, όπως το ΠΔ
84/84, που αντιβαίνει στην προστασία του ευπαθούς οικοσυστήματος του Βουρκαρίου
πάσχει ακυρότητας!

8. Πόρισμα του «Συνηγόρου του Πολίτη» με τίτλο: «ΛΗΨΗ ΜΕΤΡΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΣΤΟΝ ΥΓΡΟΤΟΠΟ ΒΟΥΡΚΑΡΙ» - Αύγουστος 2008, με το οποίο η Ανεξάρτητη Αρχή -
έπειτα από τριετή και διεξοδική ενασχόληση με το θέμα - κατέληξε στα εξής
συμπεράσματα: α)ότι το Βουρκάρι συγκεντρώνει κατά τρόπο αδιαμφισβήτητο όλα τα
χαρακτηριστικά ενός υγροτοπικού οικοσυστήματος, β)ότι με βάση το Σύνταγμα, τη
Διεθνή Σύμβαση Ραμσάρ και τη νομολογία του ΣτΕ προκύπτει η ευθεία υποχρέωση του
Κράτους να λάβει άμεσα μέτρα προστασίας του, γ) ότι η περιοχή του Βουρκαρίου δεν
είναι πια βιομηχανική ζώνη (καθώς έχει καταργηθεί το ΠΔ 84/84 που την χαρακτήριζε ως
τέτοια), δ) ότι σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται η εγκατάσταση βιοτεχνιών και
βιομηχανιών σε περιοχές που συγκεντρώνουν γνωρίσματα υγροτόπου όπως και το
Βουρκάρι, ε) ότι πρέπει να αρνούνται οι αρμόδιες υπηρεσίες (τοπικές & κεντρικές) την
χορήγηση οικοδομικών αδειών στην περιοχή, στ) ότι πρέπει να εκπονηθεί μελέτη
οριοθέτησης του Βουρκαρίου και κατάδειξης των ενδεδειγμένων μέτρων για την
αποκατάστασή του.

Β. Δημόσια έγγραφα:

1. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 2556/28-02-2000 επιστολή του Δημάρχου Μεγάρων Κου

Δημητρίου Στρατιώτη προς τα Υπουργεία Εθνικής Οικονομίας, ΥΠΕΧΩΔΕ, κ.α. με την
οποία ζητείται η ανακήρυξη του Βουρκαρίου ως υδροβιοτόπου και η προστασία του
από την οργανωμένη αλιεία και οστρακαλλιεία προκειμένου να αξιοποιηθεί τουριστικά η
ευρύτερη περιοχή, μέσω της ανάδειξης των ακτών του Περάματος, της προβολής του
ιστορικού τείχους της Αγίας Τριάδας και της λειτουργίας ιαματικών λουτρών στην
περιοχή.

2. Υπ’ αριθμ. πρωτ. οικ. 7972/1731/3-9-2003 έγγραφο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης

Δυτικής Αττικής - Διεύθυνση Πολεοδομίας και Περιβάλλοντος / Τμήμα Προστασίας
Περιβάλλοντος, με το οποίο η Υπηρεσία αυτή κρίνει ότι επιβάλλεται η ένταξη της
περιοχής του Βουρκαρίου σε ιδιαίτερο καθεστώς προστασίας με σκοπό τη διατήρηση
αναλλοίωτων στο διηνεκές, των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών στοιχείων και της εν γένει
φυσιογνωμίας του οικοσυστήματος αυτού, κατ’ εφαρμογή της συνταγματικής επιταγής
για την προστασία του περιβάλλοντος, ενώ ζητά παράλληλα την επανεξέταση και εκ νέου
ρύθμιση των χρήσεων γης που επιτρέπουν την εγκατάσταση βιομηχανιών στην περιοχή.

3. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 3646/31-10-2003 έγγραφο του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου και
Προστασίας Περιβάλλοντος (ΟΡΣΑ) / Τμήμα Γ΄ - Τομέας Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού,
που διαβεβαιώνει ότι στα πλαίσια της διαχείρισης και βιώσιμης ανάπτυξης της παράκτιας
περιοχής του Δυτικού Σαρωνικού εξετάζεται η συμβατότητα των
υφιστάμενων χρήσεων γης της ευρύτερης περιοχής του Βουρκαρίου με τον υγροβιότοπο,
και υπόσχεται θεσμική ρύθμιση για βιώσιμη ανάπτυξη.
4. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 270/02-06-2004 επιστολή του Δημάρχου Μεγάρων Κου
Χρυσόστομου Σύρκου προς τον Υφυπουργό Οικονομικών Κο Π.Δούκα με
τίτλο: «Ο Υδροβιότοπος πρέπει να σωθεί», με την οποία ζητά α) την αναστολή των
εγκαταστάσεων των βιομηχανικών δραστηριοτήτων στο Βουρκάρι έως τον οριστικό
αποχαρακτηρισμό της βιομηχανικής ζώνης στην περιοχή, και β) την
απομάκρυνση όλων των μπαζών που έχουν κατά καιρούς συσσωρευθεί στον
υδροβιότοπο, επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι στην περιοχή αυτή έχουν συντελεστεί
«εγκλήματα διαρκείας».

5. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 296Β/16-6-2004 έγγραφο του Υπουργείου Περιβάλλοντος Χωροταξίας

και Δημοσίων Έργων - Γραφείο Κοινοβουλευτικού Ελέγχου που υπογράφει ο τότε
Υφυπουργός ΥΠΕΧΩΔΕ Στ.Καλογιάννης, με το οποίο διαβεβαιώνει ότι θα ληφθούν
υπόψη τα συμπεράσματα της μελέτης του Υπουργείου για την Ολοκληρωμένη διαχείριση
της παράκτιας περιοχής του Δυτικού Σαρωνικού που χαρακτηρίζουν τον μεν όρμο του
Βουρκαρίου ως ενδιαίτημα πτηνοπανίδας και την ευρύτερη περιοχή ως ιδιαίτερου
ενδιαφέροντος για προστασία και αναβάθμιση.

6. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 98/17-6-2004 έγγραφο του Υπουργείου Γεωργίας - Τμήμα

Κοινοβουλευτικού Ελέγχου που υπογράφει ο τότε Υφυπουργός Γεωργίας Κος
Ε.Μπασιάκος, στο οποίο σημειώνεται ότι εφ’ όσον αποδειχθεί από την εκπονηθείσα
εκείνη την περίοδο μελέτη του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ότι η
συγκεκριμένη υγροτοπική έκταση του Βουρκαρίου λειτουργεί, έστω και εποχιακά, ως
βιότοπος ανάπαυσης ή τροφοληψίας για αρκετά υδρόβια πουλιά, θα
θεσμοθετηθεί η περιοχή ως «Καταφύγιο Άγριας Ζωής».

7. Υπ’ αριθμ. πρωτ. οικ. 2429/621/1-3-2005 έγγραφο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης

Δυτικής Αττικής - Διεύθυνση Πολεοδομίας και Περιβάλλοντος / Τμήμα Προστασίας
Περιβάλλοντος στο οποίο επισημαίνεται ότι το Βουρκάρι αποτελεί έναν από τους
μεγαλύτερους υδροβιότοπους και ίσως το μοναδικό για τη Δυτική Αττική
μεταναστευτικό σταθμό πτηνών, που προστατεύεται τόσο από το Σύνταγμα όσο
και από τη Διεθνή Σύμβαση Ramsar, αφού συγκεντρώνει κατά τρόπο αδιαμφισβήτητο και
εξόφθαλμο όλα τα χαρακτηριστικά ενός τέτοιου οικοσυστήματος και για το λόγο αυτό
εγείρει επιπρόσθετα θέμα εφαρμογής του ΠΔ 84/84.

8. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 3540/17-11-2005 έγγραφο του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου &
προστασίας Περιβάλλοντος Αθήνας (ΟΡΣΑ) - Τμήμα σχεδιασμού, που υπόσχεται ότι θα
προβλεφθούν όροι προστασίας για τον υγροβιότοπο, (ενώ συγχρόνως απαντάει
ανακριβέστατα στο Συνήγορο του Πολίτη, ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας ο
αγωγός φυσικού αερίου δεν πέρασε μέσα από τον υγρότοπο του Βουρκαρίου!).

9. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 1284/21-6-2006 έγγραφο του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών
- Κτηματική Υπηρεσία Δυτικής Αττικής / Τμήμα Αιγιαλού και Παραλίας, με το οποίο
επιβεβαιώνεται ότι στο Βουρκάρι έχουν διενεργηθεί εκτεταμένες επιχωματώσεις μεγάλου
όγκου που εμπίπτουν εντός αιγιαλού!

10. Υπ’ αριθμ. πρωτ. οικ. 6344/5-10-2006 Πράξη βεβαίωσης παράβασης από την Ειδική
Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) - Τομέας Νοτίου Ελλάδος / Τμήμα Α΄
και την σε συνέχεια υπ’ αριθμ. πρωτ. οικ. 6404/17-10-2006 εισήγηση της ίδιας υπηρεσίας
του ΥΠΕΧΩΔΕ για την επιβολή προστίμου στο Δήμο Μεγάρων ως αποτέλεσμα
 διενεργηθείσας αυτοψίας που εντόπισε αδικαιολόγητη και ανεξέλεγκτη απόρριψη
στερεών αποβλήτων στον υγρότοπο του Βουρκαρίου.

11. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 3247/17-11-2006 έγγραφο της Γενικής Διεύθυνσης Περιφέρειας -
Διεύθυνση Δασών Δυτικής Αττικής, που απαγορεύει το κυνήγι στον Δυτικό λόφο του Αγ.
Γεωργίου (έκταση που συνορεύει με τον υγρότοπο του Βουρκαρίου), για να μην,
εκτός των άλλων, προκληθεί όχληση των υδροβίων πτηνών που χρησιμοποιούν τον
υγρότοπο ως σταθμό ανάπαυσης και διατροφής, (χωρίς όμως από την άλλη μεριά να
υπάρχει απόφαση απαγόρευσης του κυνηγιού στον ίδιο τον υγροβιότοπο!).

12. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 187/7-12-2006 και 18/9-2-2007 από κοινού έγγραφα της WWF Ελλάς
και της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας (ΕΟΕ), που επιβεβαιώνουν τον έντονα
ορνιθολογικό χαρακτήρα της περιοχής και καταγγέλλουν εκτεταμένες επιχωματώσεις και
μπαζώματα.

13. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 9517/26-4-2007 έγγραφο του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων
Υγροτόπων (ΕΚΒΥ) - Θεσσαλονίκη, στο οποίο διαβεβαιώνεται με σαφήνεια ότι
ο υγρότοπος της Αγίας Τριάδας «Βουρκάρι» πρέπει, και θα περιληφθεί, στον επόμενο
απογραφικό Κατάλογο των υγροτόπων της Ελλάδας .

14. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 2933Β/01-08-2008 έγγραφο του Υπουργείου Περιβάλλοντος

Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων - Γραφείο Κοινοβουλευτικού Ελέγχου που υπογράφει
ο Υφυπουργός ΥΠΕΧΩΔΕ Στ.Καλογιάννης, με το οποίο διαβεβαιώνει ότι θα
προβλεφθούν όροι προστασίας για τον υγροβιότοπο καθώς και επανακαθορισμός των
ορίων με περιορισμό της όμορης βιομηχανικής περιοχής.

15. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 5124Β/27-03-2009 έγγραφο του Υπουργείου Περιβάλλοντος

Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων - Γραφείο Κοινοβουλευτικού Ελέγχου που υπογράφει
ο Υφυπουργός ΥΠΕΧΩΔΕ Στ.Καλογιάννης, με το οποίο διαβεβαιώνει και πάλι ότι θα
προβλεφθούν όροι προστασίας για τον υγροβιότοπο καθώς και επανακαθορισμός των
ορίων με περιορισμό της όμορης βιομηχανικής περιοχής, ενώ παράλληλα σημειώνει -για
πρώτη φορά- ότι δεν έχει κατατεθεί ακόμα στον Οργανισμό Αθήνας (ΟΡΣΑ)) αίτημα από
το Δήμο Μεγάρων για αναστολή των οικοδομικών αδειών στην περιοχή.

16. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 5183Β/03-04-2009 έγγραφο του Υπουργείου Περιβάλλοντος

Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων - Γραφείο Κοινοβουλευτικού Ελέγχου που υπογράφει
ο Υφυπουργός ΥΠΕΧΩΔΕ Στ.Καλογιάννης, με το οποίο: α) τονίζει για δεύτερη φορά ότι
δεν έχει κατατεθεί ακόμα στον ΟΡΣΑ αίτημα από το Δήμο Μεγάρων για αναστολή των
οικοδομικών αδειών στην περιοχή, β) επισημαίνει ότι ο Οργανισμός Αθήνας (ΟΡΣΑ) έχει
ήδη εγκρίνει -με την από 02-07-07 απόφασή του- το πλαίσιο χωρικού σχεδιασμού στη
Δυτική Αττική το οποίο προβλέπει την προστασία του υγροβιοτόπου Βουρκάρι ώστε να
διατηρηθεί η βιολογική αξία του και η βιοποικιλότητά του, γ) ενημερώνει ότι σύμφωνα
με την ισχύουσα περιβαλλοντική νομοθεσία απαραίτητη προϋπόθεση για την χορήγηση
άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας κάθε νέας βιομηχανικής/βιοτεχνικής μονάδας ή
τροποποίησης υφισταμένης είναι η προηγούμενη έκδοση απόφασης έγκρισης
περιβαλλοντικών όρων, και δ) υποδεικνύει παράλληλα στις Υπηρεσίες ότι μπορούν να
μην εγκρίνουν τις υποβληθείσες μελέτες περιβαλλοντικών όρων (ΜΠΕ) που αφορούν σε
δραστηριότητες που είναι ασύμβατες με το προαναφερθέν πλαίσιο για την προστασία του
υγροβιοτόπου, με αποτέλεσμα να μην χορηγείται τελικά άδεια εγκατάστασης και
λειτουργίας σε νέες βιομηχανικές/βιοτεχνικές μονάδες, ακόμα και στην περίπτωση που
 έχει προηγηθεί θετική γνωμοδότηση κατά τη διαδικασία της προκαταρκτικής
περιβαλλοντικής εκτίμησης και αξιολόγησής τους.

Γ. Λοιπά στοιχεία:

1. Καταγγελία στην Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων - Ιούνιος 2007, για την
μη τήρηση του Κοινοτικού Περιβαλλοντικού Δικαίου από μέρους της Ελληνικής
Δημοκρατίας και την παράλειψη ένταξης του Βουρκαρίου Μεγάρων σε νομικό
καθεστώς προστασίας .

2. Καταγγελίες κατοίκων και εξωραϊστικών συλλόγων της περιοχής για καταστροφές

περιουσιών από πλημμύρες κατά την περίοδο των βροχοπτώσεων, λόγω του
εγκλωβισμού του νερού και της αδυναμίας παροχέτευσής του προς τη λιμνοθάλασσα,
εξαιτίας των παράνομων εκτεταμένων μπαζωμάτων.

3. Ένορκη κατάθεση του Δημάρχου Μεγάρων Κου Χρυσόστομου Σύρκου που αναφέρει ότι:
«…επί πολλά χρόνια επιχειρείται από επιτήδειους βάναυση παρέμβαση με
επιχωματώσεις και μπαζώματα για τη δημιουργία οικοπέδων μέσα στον υδροβιότοπο...»

4. Αποκόμματα σχετικών άρθρων στον τοπικό και Αθηναϊκό τύπο (Ελευθεροτυπία, Έθνος,
City Press, Εποχή, Καθημερινή, Σκριπ, Attica, Ελεύθερος Τύπος, Αττική περιφέρεια), και
περιοδικά (Εικόνα, Οικολογείν)

5. Σχετικές ερωτήσεις βουλευτών (ΝΔ: Γ.Βλάχος, - ΠΑΣΟΚ: Ντ.Βρεττός, Μ.Δαμανάκη,

Β.Οικονόμου, - ΣΥΡΙΖΑ: Φ.Κουβέλης, Θ.Λεβέντης, Μ.Παπαγιαννάκης, - KKE:
Γ.Γκιόκας , - ΛΑΟΣ: Μ.Βορίδης).

6. Πρόσφατες φωτογραφίες από την ευρύτερη περιοχή από τις οποίες καθίσταται εμφανές
το μέγεθος των επεμβάσεων (σκουπίδια, μπαζώματα, σωλήνες που καταλήγουν στο
Βουρκάρι κλπ.) και η σπάνια ορνιθοπανίδα της περιοχής (φλαμίγκο, κύκνοι, κορμοράνοι,
ερωδιοί, πάπιες, γλαρόνια κ.α.).

7. Αποδεικτικά αποστολής/παραλαβής των προαναφερόμενων στοιχείων στους/από τους

αρμόδιους φορείς.