Praktikal 4: Mikroskop dan teleskop Objektif: Menentukan keadaan yang sesuai untuk meningkatkan kuasa pembesaran mikroskop dan

teleskop.

Bahan-bahan: Rod pemasangan, plastisin, pemegang kanta, kanta cembung (+2.5 D, +7 D, +14 D, + 20 D) Aktiviti 1: Prosedur: 1. Anda dibagi kanta cembung dengan panjang fokus yang berbeza. Jelaskan dengan menggunakan bantuan gambar rajah bagaimana anda membina teleskop ringkas. Bina teleskop anda dan uji dengan fokus pada objek jauh. Tentukan pembesaran teleskop anda. Bagaimana anda boleh meningkatkan kuasa pembesaran teleskop anda? Buktikan. Membina teleskop ringkas

2.

3.

Aktiviti 2:

Membina mikroskop kompaun

Prosedur: 1. Anda dibagi kanta cembung dengan panjang fokus yang berbeza. Jelaskan dengan menggunakan bantuan gambar rajah bagaimana anda membina mikroskop. Antara fungsi kanta objek yang terdapat dalam teleskop astronomi adalah untuk mengumpul cahaya dalam jumlah yang banyak bagi memastikan imej yang terbentuk adalah terang meskipun objek berada pada kedudukan yang jauh. Kanta objek merupakan kanta yang kedudukannya berada paling hampir dengan objek.Antara cirri yang terdapat kanta optik ini adalah panjang fokus yang lebih panjang serta bukaan yang besar bagi membolehkan cahaya memasuki kanta

semaksimumnya. Imej yang terbentuk adalah nyata , terbalik dan berkurang. Fungsi kanta mata pula adalah untuk memastikan agar keseluruhan cahaya yang terkumpul di dalam tabung teleskop dapat masuk ke dalam mata untuk imej yang lebih terang serta turut membantu dalam proses pembesaran imej.Kanta mata mempunyai ciri seperti memiki panjang fokus yang pendek serta bukaan yang kecil bagi membolehkan cahaya dapat dipantulkan dengan lebih cepat ke dalam mata.

2.

Bina mikroskop anda dan uji dengan fokus pada objek yang kecil. Tentukan pembesaran mikroskop anda.

3.

Bagaimana anda boleh meningkatkan kuasa pembesaran mikroskop anda? Buktikan.. Setelah saya menjalankan aktiviti ini saya lebih memahami konsep sebenar bagi melakukan pembesaran bagi sesebuah teleskop astronomi.Untuk teleskop astronomi bagi meningkatkan pembesaran imej yang terhasil adalah dengan meningkatkan panjang fokus bagi kanta objek serta mengurangkan panjang fokus kanta mata.Apabila kita memanjangkan fokus kanta objek diameter kanta objek turut meningkat dan ini menyebabkan lebih banyak cahaya dapat memasuki teleskop.Hal ini berbeza bagi fokus kanta mata.Jika panjang fokus kanta mata adalah rendah maka kuasa pembesaran imej akan meningkat.

Kuasa pembesaran mikroskop majmuk pula boleh

ditingkatkan jika

kita

mengurangkan panjang fokus kanta objek.Dalam mikroskop majmuk kanta objek berperanan menghasil pembesaran imej objek kali pertama sebelum imej ditukarkan semula menjadi objek bagi kanta mata.Panjang minimum fokus bagi kanta objek adalah 5 cm kerana jika panjang fokus kanta objek terlalu pendek imej yang dihasilkan akan pecah dan tidak sempurna.Manakala bagi kanta mata pula, panjang fokus kanta mata yang terdapat pada mikroskop haruslah ditigkatkan jika kita ingin meninggikan kuasa pembesaran mikroskop

Soalan: 1. Senaraikan fungsi kedua-dua kanta objektif dan kanta mata pada teleskop. Antara fungsi kanta objek yang terdapat dalam teleskop astronomi adalah untuk mengumpul cahaya dalam jumlah yang banyak bagi memastikan imej yang terbentuk adalah terang meskipun objek berada pada kedudukan yang jauh. Kanta objek merupakan kanta yang kedudukannya berada paling hampir dengan objek.Antara cirri yang terdapat kanta optik ini adalah panjang fokus yang lebih panjang serta bukaan yang besar bagi membolehkan cahaya memasuki kanta

semaksimumnya.Imej yang terbentuk adalah nyata , terbalik dan berkurang.Fungsi

kanta mata pula adalah untuk memastikan agar keseluruhan cahaya yang terkumpul di dalam tabung teleskop dapat masuk ke dalam mata untuk imej yang lebih terang serta turut membantu dalam proses pembesaran imej.Kanta mata mempunyai ciri seperti memiki panjang fokus yang pendek serta bukaan yang kecil bagi membolehkan cahaya dapat dipantulkan dengan lebih cepat ke dalam mata.

2.

Bagaimana anda boleh meningkatkan kuasa pembesaran mikroskop dan teleskop anda? Setelah saya menjalankan aktiviti ini saya lebih memahami konsep sebenar bagi melakukan pembesaran bagi sesebuah teleskop astronomi.Untuk teleskop astronomi bagi meningkatkan pembesaran imej yang terhasil adalah dengan meningkatkan panjang fokus bagi kanta objek serta mengurangkan panjang fokus kanta mata.Apabila kita memanjangkan fokus kanta objek diameter kanta objek turut meningkat dan ini menyebabkan lebih banyak cahaya dapat memasuki teleskop.Hal ini berbeza bagi fokus kanta mata.Jika panjang fokus kanta mata adalah rendah maka kuasa pembesaran imej akan meningkat.

Kuasa

pembesaran

mikroskop

majmuk

pula

boleh

ditingkatkan

jika

kita

mengurangkan panjang fokus kanta objek.Dalam mikroskop majmuk kanta objek berperanan menghasil pembesaran imej objek kali pertama sebelum imej ditukarkan semula menjadi objek bagi kanta mata.Panjang minimum fokus bagi kanta objek adalah 5 cm kerana jika panjang fokus kanta objek terlalu pendek imej yang dihasilkan akan pecah dan tidak sempurna.Manakala bagi kanta mata pula, panjang fokus kanta mata yang terdapat pada mikroskop haruslah ditigkatkan jika kita ingin meninggikan kuasa pembesaran mikroskop 3. Apakah langkah penjagaan yang perlu diambil dalam menyempurnakan projek ini? Kenapa? Sewaktu saya menjalankan eksperimen ini saya dapati terdapat beberapa langkah berjaga-jaga yang perlu saya perhati serta lakukan bagi mengelakkan terdapat sebarang kesilapan sewaktu menjalankan aktiviti ini.Antaranya sebelum saya menjalankan aktiviti ini saya dan rakan sekumpulan telah memastikan kanta cembung berada dalam keadaan yang baik dan sempurna.Selain itu,saya juga

memastikan agar saya mengetahui panjang fokus kanta diketahui.Ini adalah kerana jika kanta cembung yang digunakan rosak ia akan memberi kesan terhadap kualiti imej yang yang terhasil.Selain itu,saya juga akan turut memastikan agar panjang di antara kanta objek dan kanta mata adalah berbeza.Ini adalah kerana jika keduadua kanta ini mempunyai panjang fokus yang sama imej objek yang diinginkan tidak akan terhasil.Sumber cahaya juga merupakan salah satu faktor penting yang menyebabkan penghasilan imej boleh terhasil.Oleh itu, saya perlu memastikan agar sumber cahaya boleh melalui setiap bahagian kanta yang terdapat pada mikroskop dan juga teleskop.Jika cahaya tidak mengenai bahagian kanta tiada imej yang akan terhasil.Salah satu cara untuk memastikan agar sumber cahaya memasuki semua bahagian kanta tinggi pemegang kanta perlulah dibetulkan terlebih dahulu sebelum membina set mikroskop dan teleskop supaya kedudukan dan ketinggian kanta sama dengan kedudukan objek dan sumber.

Gambarajah