Studimet

Anoreksia

Imazhet

Mjekt: Dashuria na zgjat jetn!

NE FAQEN 18

Edhe meshkujt, t fiksuar pas elegancs

NE FAQEN 19

Fotot 2008, luft, por edhe varfri

NE FAQEN 20

Drejtor Kryeredaktor

BESNIK URIM

MYFTARI BAJRAMI

Adresa e redaksis: Rr. Sami Frashri, Pallatet e Aviacionit, Nr. 4 Tel: 04 2 272 565 069 20 35 300 E-mail: info@gazeta-shqip.com

Viti IV - Nr. 42 (1052)

E diel, 15 shkurt 2009

E prditshme e pavarur

mimi 50 lek, 1.5 euro

www.gazeta-shqip.com

Reagime t ashpra pas letrs q Topalli i drgoi Gjykats Kushtetuese: Gjinushi dhe Braho: Shantazh ndaj gjyqtarve

Reportazh

Dosjet bashkojn opozitn

PS: Nuk hyjm n Evrop po u sollm me t si republikat e bananeve
Ndrron jet Vladimir Prela

DIVJAKA, NE VENDIN E SHEN VARVARES

FATOS BAXHAKU

Ataku kardiak i merr jetn diplomatit

sht ndar nga jeta ditn e djeshme n banesn e tij ish-ambasadori i Shqipris n Maqedoni, Vladimir Prela. Ai u emrua n Maqedoni si ambasador n vitin 2002 nga Kryeministri Berisha, ndrkoh q e la mandatin m 3 korrik t vitit 2008. Prela ishte i njohur ndryshe edhe pr miqsin e tij t ngusht me ishkryeministrin...
NE FAQEN 4

artit opozitare kan kritikuar vendimin e marr nga Kryetarja e Parlamentit, Jozefina Topalli, pr t'i krkuar nprmjet nj letre Gjykats Kushtetuese t mos shqyrtoj ligjin e "dosjeve". Sipas prfaqsuesve t opozits, ky sht nj shantazh i hapur ndaj institucionit t Gjykats Kushtetuese dhe nj veprim i papar ndonjher. Kryetari i PSD-s, Sknder Gjinushi, gjat nj prononcimi pr "Shqip" sht shprehur se "letra e Topallit sht nj shantazh i hapur ndaj institucionit...
NE FAQET 2-3

KOSOVA, PAVARESI DHE PROGRES EKONOMIK

ANASTAS ANGJELI

REVOLUCIONI, FESTEKET DHE ZOTI SI PROGRAM...

VETON SURROI

j vit m par, vetm pak dit para shpalljes s Pavarsis, mendimi poli tik, ekonomik e shoqror, kombtar e ndrkombtar, ishte fokusuar n faktin se "cila dhe si do t ishte Kosova e post-Pavarsis"? Brenda ksaj shtjeje grshetoheshin problemet m themelore t shtetit t ri demokratik t Kosovs, q lidheshin...
NE FAQEN 8

shte nj pjat me fstk q do t m priste, sikurse edhe pararendsin n takim, nj ambasador t nj vendi afrikan, q bnte vizitn e tij t kurtuazis kolegut t tij, nikoqirit tim. "T'ju informoj paraprakisht se duhej t krkoja plqim nga Teherani pr takim me ju. Besoj q e kuptoni", m tha q n fillim shefi i misionit...
NE FAQEN 9

Harta e Tirans: Nga Shallvaret e Don Bosko n Sauk e Paskuqan. Dyfishohen masat, shtohen goditjet

LAMTUMIRE MIKU I TE GJITHEVE!

URIM BAJRAMI

Krimi i vogl, policia: Lagjet m problematike t kryeqytetit

Shkrumbohet magazina me hidrosanitare dhe duralumin

ndodh shpesh njeriut t sh kret t mos gjej fjalt e duhura, ather kur ato jan m t nevojshme se kurr. Duket sikur perndia ia ka kyur gojn dhe, ai, duke u prpjekur t thot dika, e kupton se po i ngatrron fjalt m shum nga sa duhet. Kshtu po m ndodh edhe mua. Do t kisha shkruar dhe un ca fjal m shum pr Vladimir Preln, t cilin nj atak i papritur n zemr...
NE FAQEN 4

Durrs, digjet nj tjetr biznes n autostrad

NE FAQEN 6

rimi i rrugs mbetet ende prob lematik pr kryeqytetin shqiptar, pavarsisht se koht e fundit, duket sikur sht kufizuar nprmjet disa masave t rrepta t ndrmarra nga policia. Aq shqetsues mbetet ky fenomen, saq n analizn vjetore t policis pr vitin 2008, nuk u vu shum n dukje. Edhe vet policia e ka pranuar shpeshher se krimet e vogla, ose si njihet n zhargonin e prditshm, krimi i rrugs, ku futen q nga vjedhjet, rrahjet, krcnimet apo edhe t tjera, kan shifra shqetsuese pr vet natyrn e tyre. Megjithat...
NE FAQEN 12

sht nj dit e ftoht shkurti. Myzeqeja duket sikur sht prm bytur edhe nj her si n koht e qmotit. Rrket e shiut zbresin furishm nga qiejt e zymt dhe mbushin kanalet e fushs s madhe. Ne bjm mund q t fiksojm ndonj foto me aparatet tona q qullosen n moment nga shiu i rrmbyer. Jemi nisur pr n Divjak, vend i njohur pr turizmin, por edhe pr historit e tij tipike myzeqare. Nuk sht e vshtir t shkosh n Divjak. Mjafton t marrsh majtas n rrethrrotullimin e rrugs nacionale q shkon drejt Jugut, krejt afr Rrogozhins dhe ja ku ke nisur t udhtosh npr nj fush t pamas q prfundon...
NE FAQET 24-25

Kronik

BIG BROTHER 2

Festa

Hajdutt me uniform e krcnuan: Po denoncove, je i vdekur

Lule, muzik, dreka, darka, dhurata e shum dashuri n shqip

Polict zhvatin tregtarin e qumshtit te Lapidari i Pezs

y punonjs policie dysho het se kan kryer gra bitjen e nj tregtari mngjesin e djeshm, teksa ai po udhtonte drejt Tirans. Ende nuk dihet nse ky sht nj skandal n radht e uniformave blu, apo dy grabitsit kan qen tejet t sofistikuar, saq kan gjetur uniform dhe shenja policie pr t kryer vjedhjen. Ngjarja e rnd ka ndodhur n ort e para t dits, kur nj tregtar...
NE FAQEN 22

T dashuruarit, qindra tufa mimozashprShnValentinin

esta e Shn Valentinit ka kr ijuar mnyrn dhe traditn shqiptare t t festuarit. Pr 19 vjet me radh gjat 14 shkurtit, shqiptart jan prpjekur t kopjojn pothuajse t gjitha mnyrat e festimit nga vendet q e kan pasur tradit kt fest edhe para viteve '90. Tashm mund t thuhet se Shn Valentini ka hyr "zyrtarisht" n kalendarin ton t festave. Pas ktyre viteve, angazhimi pr...
NE FAQEN 28

Dritani me t fejuarn, Shn Valentin n tend

NE FAQEN 27

GAZETA GAZETA SHQIP SHQIP

P P P P E E EE R R R R R R R R E E E E K K K K L L LL A A A A M M M M A A A AK K K K O O O O N N N T T T A A A K K K T T T O O O N N N IIIN N N E E EN N N U U U M M M R R R A A A T: T: T: 0 0 6 6 9 92 2 0 0 05 5 5 0 0 04 4 4 2 2 2 0 0 0 FA F FA F A A X X X X0 0 0 0 4 4 4 42 22 2 2 2 7 7 7 2 2 25 5 5 6 6 6 7 7 7 0 0 0 0 6 6 6 6 9 9 9 92 2 2 2 0 0 0 05 5 5 5 0 0 0 0 44 4 4 55 5 5 88 8 8

marketing@gazeta-shqip.com marketing@gazeta-shqip.com

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009 2

POLITIKE

Opozita akuzon mazhorancn se po shkakton prplasje me SHBA dhe BE: Kryeparlamentarja bri presion

Gjinushi e Braho: Letra e Topallit, shantazh ndaj Kushtetueses

EVA GJURA

artit opozitare kan kritikuar vendimin e marr nga Kryetarja e Parlamentit, Jozena Topalli, pr ti krkuar nprmjet nj letre Gjykats Kushtetuese t mos shqyrtoj ligjin e dosjeve. Sipas prfaqsuesve t opozits, ky sht nj shantazh i hapur ndaj institucionit t Gjykats Kushtetuese dhe nj veprim i papar ndonjher. Deklarata e Gjinushit Kryetari i PSD-s, Sknder Gjinushi, gjat nj prononcimi pr Shqip sht shprehur se letra e Topallit sht nj shantazh i hapur ndaj institucionit t Gjykats Kushtetuese. Me tone kritike, ai ka deklaruar se nga shumkush kjo sht vlersuar si nj prplasje e PD-s me opozitn dhe Gjykatn Kushtetuese, por ka theksuar Gjinushi, kjo sht nj prplasje e PD-s me gjith faktorin ndrkombtar dhe institucionet kushtetuese. Mazhoranca dhe qeveria, tha kryetari i PSD-s, po prplasen me SHBA dhe BE duke prdorur argumentin se me kt ligj po luftojn korrupsionin. Kjo, tha Gjinushi, nuk sht aspak e vrtet, mazhoranca me kt ligj po mbron korrupsionin, po godet organet e drejtsis, duke u pr-

nj shembull konkret, Braho ka theksuar se kjo ndrhyrje sht si t krkoj kryetari i Gjykats Kushtetuese, Kryetares Topalli t mos zhvilloj seancn par-

lamentare t radhs dhe t mos marr n shqyrtim pr t miratuar ligje t caktuara. Dhe kjo tha Braho, sht nj gj absurde dhe q n mnyr t

drejtprdrejt, publikisht nuk ka ndodhur ndonjher. Por Braho ka shtuar se nuk sht Topalli kryesorja e gjith ktyre lvizjeve. Sipas tij, para Topallit

fshihet Kryeministri Berisha ai q i lviz t gjitha kto fije duke krijuar konflikte dhe prplasje t pastra me institucionet kushtetuese.

Qndrimi

T vegjlit e PD heshtin pr letrn n Kushtetuese

dryshe nga partit e vogla t opozits, t cilat e shprehin hapur qndrimin e tyre kritik ndaj Kryetares s Kuvendit, Topalli, pr presionin q po i bn Gjykats Kushtetuese, parit e vogla t djathta duken m t trhequra. Asnjra prej tyre nuk pranon t bj publikisht nj koment pr letrn q To-

palli dhe n emr t tyre ka drguar n Gjykatn Kushtetuese. Partit e vogla t djathta krkojn t mbeten jasht ktij debati duke theksuar jo publikisht se n gjith kt debat askush nuk i ka pyetur dhe marr mendim, si pr hartimin e ligjit ashtu edhe pr drgimin e letrs n Kushtetuese. E vetmja forc politike

e djath q nuk sht rreshtuar n krah t Topallit dhe PD-s pr kt ligj ka qen PDK-ja e Ndoks, e cila si n salln e Kuvendit ashtu edhe n deklaratat mediatike e ka kundrshtuar nj veprim t till, duke theksuar se ligji i miratuar n formn e servirur nga PD-ja sht antikushtetues.

PD po prplaset me SHBA dhe BE duke prdorur argumentin se me kt ligj po luftojn korrupsionin

pjekur ti vr ato nn komandn e saj. Deklaratat e PD-s, ka theksuar Gjinushi, kan shkuar deri atje sa kan akuzuar SHBA dhe BE-n se po mbrojn komunizmin, ndrsa qeveria e Berishs po e lufton me miratimin e ktij ligji. Nj tjetr pik e ligjit q sht komentuar nga kryetari i PSD-s, Sknder Gjinushi, ka qen konikti i interesit i cili trumbetohet kaq fort nga Kryeministri Berisha, Topalli dhe deputett e mazhorancs. Kjo sipas kreut t PSD-s sht thjesht nj mashtrim pr t mbuluar qllimin e ligjit, sepse ka theksuar ai, po t bsh nj ligj antikushtetueses dihet se ai do t bjer ndesh me institucionet kushtetuese dhe me prbrjen e tyre dhe pastaj nuk ke sesi ta shfuqizosh. Duke sjell nj shembull t thjesht, Gjinushi tha se mazhoranca mund t sjell nj ligj ku krkon shkrirjen e organeve kushtetuese dhe shkarkimin e Presidentit dhe m pas e shet si nj ligj t suksesshm dhe q duhet pr tu integruar. Pr Gjinushin, kjo mnyr e t sjellit e PD-s nuk sht e re, kshtu tha ai e mbyll gjithmon mandatin e djathta me ligje antikushtetuese dhe me qndrime anti-SHBA dhe BE. Deklarata e Brahos Kundr veprimit t Topallit sht shprehur edhe deputeti i LSI-s, Spartak Braho. Po ashtu si Gjinushi edhe deputeti Braho gjat nj prononcimi pr Shqip sht shprehur se Topalli ka br nj presion t hapur ndaj institucionit t Gjykats Kushtetuese me letrn q i ka drguar. Sipas Brahos, veprimi i Topallit sht i papar dhe sht nj ndrhyrje direkte n kompetencat e institucioneve t tjera kushtetuese. Duke sjell

Prplasjet

Opozita kundrshton: Ligji bie ndesh me Kushtetutn. Presidenti nuk hodhi rmn mbi dekret

Ligji i Lustracionit, prplasja e PD-s me PS-n e ndrkombtart

L
igji pr Pastrtin e Figurs s Funksionarve t Lart t Administrats Publike dhe t t Zgjedhurve sht miratuar para dy muajsh nga Kuvendi vetm me votat e mazhorancs. Opozita e kundrshtoi kt ligj si t papajtueshm me Kushtetutn dhe pr kt shkak vota e tyre n Kuvend ka qen kundr. Por pavarsisht vots kundr t opozits, mazhoranca e miratoi ligjin duke ia drguar pr dekretim Presidentit t Republiks. Ky i fundit e mbajti n tryezn e tij t puns kt ligj deri n afatet e fundit q ia lejonte Kushtetuta dhe m pas e la q t hynte n fuqi pa rmn e tij. Kreu i shtetit zgjodhi rrugn e abstenimit pr kt ligj, duke mos e kthyer pr rishikim n Parlament, por as nuk e futi n fuqi me rmn e tij, rast q ia lejon Kushtetuta e vendit. Para se t ndrmerrte kt veprim, kreu i shtetit pr m se dy jav u prball me presione t shumta pr ta detyruar q ta rmoste ligjin si nga deputett e mazhorancs ashtu edhe nga shoqatat pran qeveris s ish t prndjekurve dhe dnuarve politik. Pas dy javve t hyrjes n fuqi, ligji u botua n Fletoren Zyrtare pr t pritur zbatimin e tij. Koh t ciln opozita nga ana e saj e shfrytzoi duke e ankimuar ligjin n Kushtetuese ku krkon prej ksaj gjykate rrzimin e tij, sepse sipas PS ky ligj bie ndesh me 28 nene t Kushtetuts. Tashm pritet vendimi i Kushtetueses pr kt ligj nse sht i drejt apo n kundrshtim me Kushtetutn e vendit. Por gjat gjith ksaj kohe nuk kan mb-

Nenet
QLLIMI I LIGJIT Ky ligj ka pr qllim kontrollin e pastrtis s gurs s do funksionari publik dhe t zgjedhur apo t emruar, me pjesmarrjen e tij n strukturat politikbrse dhe zbatuese t dhuns s diktaturs s proletariatit, si dhe n strukturat e ish-Sigurimit t Shtetit nga 29 nntori 1944 deri me 8 nntor 1990 OBJEKTI I LIGJIT Objekti i ktij ligji sht prcaktimi i subjekteve dhe funksioneve t larta shtetrore, t cilat jan t papajtueshme me veprimtarin publike dhe zyrtare pr shkak t qenies antar drejtues apo bashkpuntor n strukturat politikbrse dhe zbatues i dhuns s diktaturs s proletariatit

dhe si pr ta dshmuar kt, Topalli ditn e premte i ka drguar nj letr Gjykats Kushtetuese ku s pari i krkon q t mos e marr

Pas dy javve t hyrjes n fuqi, ligji u botua n Fletoren Zyrtare pr t pritur zbatimin e tij
n shqyrtim ligjin dhe s dyti, ata antar t cilt kan konikt interesi me ligjin t mos jen pjes e seancs s shqyrtimit t tij. Vet ligji sht i prbr nga 30 nene dhe sht prcaktuar qart sipas mazhorancs objekti dhe qllimi i tij, si dhe subjektet q preken nga ky verikim. E.Gj

etur jasht debatit politik edhe faktori ndrkombtar. Ambasadort e akredituar n vendin ton si ai i SHBA, KE, Britanis s Madhe, ekis e shum t tjer jan shprehur kundr ktij ligji dhe i kan krkuar qeveris

q ta trheq dhe t mos e fus n zbatim pa u shprehur Gjykata Kushtetuese. Qndrim ky i cili para dy ditsh ka ardhur dhe nga BE. Deri m tani, mazhoranca nuk ka marr parasysh asnj deklarat t ndrkombtarve

Mazhoranca

PD, t hnn pritet t votoj pro ngritjes s komisionit M

azhoranca pritet q n seancn e dits s hn t miratoj e vetme pa opozitn komisionin pr ngritjen e autoritetit t kontrollit t gurave. PD-ja ka br t ditur se antart e ktij komisioni duhet t jen patjetr me profesion jurist, ndrkoh q theksojn se emrat pr ngritjen prfundimtare t ktij komisioni q pritet t miratohet t hnn n Kuvend nuk jan ende gati. Pr t br verikimin, ligji n nenet 6 dhe 7 t tij parashikon ngritjen e nj autoriteti t kontrollit t gurave, i cili n prbrje t tij, ka 5 antar, t cilt propozohen 2 nga mazhoranca, 2 nga opozita dhe kryetari me konsensus. Por deri m tani t majtt kan deklaruar se nuk do t bhen pjes e nj autoriteti t till. Pavarsisht ktij qndrimi nga opozita, ligji parashikon dhe rastet kur vendet mbeten vakante pr munges propozimesh,

SUBJEKTET E VERIFIKIMIT Subjektet e verikimit jan: Presidenti, deputett, ministrat, antart e KLD, funksionart e lart t Presidencs, Kuvendit, drejtsis, guvernatort, zv/ guvernatort, drejtort e banks, funksionart e FA, drejtuesit e administrats publike, lokale, Policis s Shtetit, Akademia e Shkencave RTSH etj

Kuvendi emron antart prkats me propozime t ardhura nga shoqria civile. Veprimtaria e autoritetit parashikohet t zgjas deri m 31 dhjetor t 2014-s. Autoriteti Shtetror i Kontrollit t Figurave llon nj proces verikimi, pr t gjitha subjektet nga Presidenti i Republiks deri te do person i dekretuar nga Presidenti i Republiks apo i zgjedhur nga Kuvendi prfshir ktu antart e KLD-s, si dhe gjyqtar dhe prokuror t t gjitha niveleve. N rastet kur ka nj krkes nga krert e institucioneve pr funksionart publik, si dhe me krkes t vet subjektit q kandidon n mnyr t pavarur n nj proces zgjedhor. N prfundim t ktij procesi, kur subjekti i verikuar rezulton i pastr, ather ai pajiset me nj dshmi t pastrtis s gurs morale po e njjta procedur ndiqet dhe pr personat q rezultojn me dosje.

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009 3

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Thirrje

Leskaj

PD t reektoj dhe PS sht gati t jap nj variant kushtetues dhe evropian q ka n themel parimet dhe kriteret e KE-s

Ky sht nj injorim i qllimt nga ana e dyshes Berisha Topalli, t ktyre mesazheve, duke abuzuar me krimet e s kaluars komuniste

Leskaj i bn thirrje mazhorancs: Reektoni ndaj kritikave t ndrkombtarve, po e ktheni vendin hapa prapa

PS: Berisha-Topalli t trhiqen nga ligji i dosjeve

EVA GJURA

pozita nuk trhiqet nga qndrimi i saj kundr ligjit t Dosjeve. Kryetarja e grupit parlamentar t PS-s, Valentina Leskaj, ka reaguar dje ndaj veprimit t ndrmarr nga Kryetarja e Kuvendit, Jozefina Topalli, e cila nprmjet nj letre i ka krkuar Gjykats Kushtetuese t mos marr n shqyrtim ligjin e dosjeve. Gjat nj konference pr shtyp, Leskaj i ka br thirrje dyshes Berisha Topalli, t trhiqen nga ligji i dosjeve, pasi po e fusin vendin n nj rrug pa krye. Sipas kryetares s grupit t PS-s, Berisha dhe Topalli po e bjn kt me koniktet e krijuara me institucionet kushtetuese, e pr kt shkak edhe me partnert ndrkombtar, t cilt natyrisht nuk mund t pranojn q nj vend aspirues pr integrim t bj standarde t dyshta. U bn mbi dy muaj

q komuniteti ndrkombtar i prcjell n mnyr t prsritur qeveris shqiptare, mesazhin pr rishqyrtimin e ligjit t dosjeve, duke e konsideruar at si antikushtetues. Thirrjet kan qen si asnjher tjetr intensive,

Qndrimi i PD
Demokratt kundrshtojn projektin e propozuar nga opozita

Aldo Bumi: PS ka lidhje me komunizmin

emokratt bjn nj vesh shurdh dhe nj sy qorr prball kritikave t ndrkombtarve dhe Partis Socialiste pr ligjin e lustracionit. Zdhnsi i grupit parlamentar demokrat, Aldo Bumi, ka riprsritur qndrimin e Kryeministrit Berisha pr ti shkuar deri n fund qllimit pr t larguar nga institucionet ish-bashkpuntort e komunizmit. N emr t Partis Demokratike, deputeti Bumi theksoi se Partia Socialiste ka lidhje t dyshta me komunizmin, prandaj edhe kundrshton ligjin. Por, selia blu nuk ka komentuar arsyet pse ndrkombtart krkojn maturi pr ligjin e lustracionit dhe jo njansi. Zdhnsi i grupit parlamentar t Partis Demokratike, Aldo Bumi, shprehet se me ligjin e lustracionit Shqipria po distancohet nga krimet e komunizmit. Sipas tij, dosjet dhe arkivat e s kaluars po mbajn sot peng Partin Socialiste. Duke reaguar ndaj qndrimit t PS-s pr ligjin e lustracionit, Bumi u shpreh se PS mbahet peng nga lidhjet e shumshta me regjimin komunist dhe historin e tij njerzore. Me qndrimin e saj ndaj ligjit t lustracionit, PS po dshmon se sht trashgimtare e vrtet e Partis s Puns dhe e historis mizore t krimit komunist kundr popullit t tij, u shpreh zdhnsi i grupit parlamentar t PD-s. N mbrojtje t ligjit t lustracionit, Bumi theksoi se nuk ka asnj moral njerzor q t justikoj kt qndrim t turpshm t PS-s dhe kryetarit t saj ndaj historis s diktaturs komuniste m t prgjakshme n kontinentin evropian, ku u dnuan me varje, u pushkatuan

dhe vdiqn n tortura mbi 5 mij shqiptar, u burgosn 16 mij t tjer dhe u internuan me mijra. N kt drejtim, ai siguroi se asgj nuk do ta pengoj Shqiprin q t arrij kt standard moral kaq t nevojshm, duke dnuar dhe u distancuar nga krimet e komunizmit. Sipas PD-s, populli shqiptar nuk ka asnj arsye morale dhe historike q t mos jet i barabart me polakt, ekt, hungarezt dhe kombet e tjera t Evrops Lindore, q dnuan krimin komunist dhe u distancuan nga e kaluara. Bumi vuri n dukje se n nj koh q kreu i PS-s et gjithmon pr politikn e re, nga ana tjetr ai nuk sht n gjendje t dnoj krimin komunist, duke dshmuar se emri i vrtet i tij sht Edi Dosja. Partia Socialiste propozoi q t jap nj variant tjetr pr ligjin e lustracionit, i cili duhet t ket n themel parimet dhe kriteret e Kshillit t Evrops, si dhe i bri thirrje mazhorancs q t dgjoj kritikat dhe krkesat e partnerve ndrkombtar. Demokratt e hodhn posht propozimin e PS-s, duke i qndruar besnik deri n fund projektit t saj pr t kryqzuar ish-bashkpuntort e Sigurimit. E.A

sht shprehur numri nj i grupit parlamentar t PS-s. M tej Leskaj i ka kujtuar mazhorancs deklaratn m t fundit t br dje nga BE-ja e cila, ka br t qart se rrezikohet antarsimi i Shqipris n BE. Por ksaj deklarate, ka theksuar Leskaj, kryeparlamentarja shqiptare i sht prgjigjur me kryenesi, duke theksuar se ditn e hn do miratoj n Kuvend komisionin pr autoritetin e verifikimit, pa pritur vendimin e Gjykats Kushtetuese. Sipas Leskajt, ky sht nj injorim i qllimt nga ana e dyshes Berisha Topalli, t ktyre mesazheve, duke abuzuar me krimet e s kaluars komuniste, me qllimin e vetm pr t mbuluar mkatet e sotme. PS-ja, nprmjet Leskajt, ka shprehur frikn e saj se kto refuzime kan vn n rrezik serioz hapat integrues t Shqipris n strukturat euroatlantike. PS-ja e konsideron detyr historike dhe mision kushtetues e kombtar, t krkoj ndalimin e metodave dhe mentaliteteve komuniste q rrezikojn t ardhmen evropiane t Shqipris, prandaj, tha Leskaj, ne u bjm edhe njher thirrje protagonistve t shkeljes s Kushtetuts, t dgjojn kritikat dhe krkesat e partnerve ndrkombtar se Shqipria nuk mund t hyj n familjen euroatlantike me mendsit enveriste t dyshes Berisha Topalli. T respektoj Gjykatn Kushtetuese me atributet q i jep ligji, sepse nuk hyjm dot n familjen euroatlantike duke u sjell me t si n republikat e bananeve. T reflektoj ndaj opozits dhe ne jemi gati t japim nj variant kushtetues dhe evropian q ka n themel parimet dhe kriteret e Kshillit t Evrops e ta votojm at jo duke turpruar, por duke nderuar Shqiprin. Leskaj ka theksuar m tej n deklaratn e saj pr shtyp, se PS-ja ka qen dhe mbetet koherente n qndrimin e tyre pr nj trajtim t s kaluars sipas standardeve, jo sipas interesave prveme apo ato t astit. Gjithashtu, kryetarja e grupit t PS-s, i ka kujtuar Topallit dhe mazhorancs se axhenda parlamentare sht integrimi prmes konsensusit t gjer pr problemet madhore t vendit dhe jo aktet si ky q na ndajn nga integrimi duke e kthyer at n nj mision t pamundur.

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009 4

POLITIKE

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Nj atak n zemr i merr jetn diplomatit, gazetarit dhe analistit t njohur

Ndahet nga jeta ish-ambasadori Vladimir Prela

sht ndar nga jeta ditn e djeshme n banesn e tij ish-ambasadori i Shqipris n Maqedoni, Vladimir Prela. Ai u emrua n Maqedoni si ambasador n vitin 2002 nga Kryeministri Berisha, ndrkoh q e la mandatin m 3 korrik t vitit 2008. Prela ishte i njohur ndryshe edhe pr miqsin e tij t ngusht me ish-kryeministrin Fatos Nano. Vdekja e tij ka ardhur pas goditjes s nj ataku kardiak. Prela sht vlersuar pr angazhimin e tij si ambasadori yn n Maqedoni. Ai humbi jetn dje paradite, n shtpin e tij n Tiran, pas nj ataku kardiak. N fushn profesionale njihet si nj diplomat me karrier, gazetar dhe analist i njohur n shtypin e shkruar. Prela sht vlersuar pr angazhimin e tij si ambasadori yn n Maqedoni pr thellimin dhe bashkpunimin dypalsh. N cilsin e ambasadorit, Prela e kishte cilsuar vitin 2008 si vit krucial pr Ballkanin, duke parashikuar Maqedonin m afr se asnjher drejt Evrops. Po kshtu, nj rndsi t veant ish-ambasadori Prela i kushtoi edhe pavarsis s Kosovs, duke nxitur Maqedonin t njoh zyrtarisht Kosovn si shtet t pavarur. Takimin e prfundimit t mandatit si diplomat n Maqedoni, Prela e ka zhvilluar n llim t korrikut me shefin e diplomacis maqedonase Antonio Milloshoshki, ku jan shkmbyer vlersime pr bashkpunimin dhe marrdhniet midis dy vendeve fqinje. Ministri i Jashtm, Antonio Milloshoski, prshndeti kontributin e ambasadorit Prela lidhur me angazhimin e tij pr thellimin e bashkpunimit dypalsh, duke shfaqur interesin e veant pr vazhdimin e aktiviteteve t prbashkta t bashkpunimit. Gazeta Shqip i shpreh ngushllime familjes Prela, miqve dhe t afrmve t ish ambasadorit shqiptar n Maqedoni.

Kryeministri: Rama po mashtron. Kreu i PS-s premton ndryshimin, pas largimit t Berishs nga pushteti

Berisha-Rama, replika nga Berati

Brenda 24 orve, ata zbarkojn n qytetin e nj mbi nj dritareve
ERJON AJAZI

LAMTUMIR MIKU I T GJITHVE!

URIM BAJRAMI

ryeministri Sali Berisha dhe kreu i PS-s, Edi Rama, kan shkmbyer akuza t ndrsjella nga Berati. Nj dit pas vizits s kryetarit t selis roz n Berat, she i qeveris sht nisur drejt qytetit m t vjetr shqiptar, pr t inauguruar dhe akuzuar politikisht punn e kryebashkiakut Rama n Tiran. Nj dit para vizits s Kryeministrit, kreu i PS-s premtoi ndryshimin pr Beratin dhe denoncoi premtimet e pambajtura t qeveris s djatht pas vitit 2005. 24 or m von ka ardhur edhe kundrprgjigjja prej kreut t PD-s, nga qyteti i nj mbi nj dritareve. Javt e fundit, kryetari i Partis Socialiste ka vendosur prapa shpins s tij fjaln ndryshim. Dua ta falnderoj, por problemi qndron se ky ndryshim sht ura pr Beratin, ndryshim sht Berati, trashgimia botrore, sht hyrja madhshtore e Beratit q po ndrtohet, ndryshim sht boshti i Jugut, nuk jan mashtrimet q kryetari i Partis Socialiste bn, tha Berisha. Sipas tij, Rama e ka konceptuar ndryshimin si mashtrim dhe sharje. Nga Berati dua ti them se ndryshimi i tij ka fatin e bryms n gjethen e nj peme q e shkrijn rrezet e para t diellit. Dhe ndryshimi i yn do ta shkrijn q n ort e para t mngjesit ndryshimin e tij dhe do ta nxjerr zotin Rama ashtu si del ai vet, shtoi Berisha. Turi npr Shqipri i kryetarve t partive t mdha tregon nj sinjal se shtabet elektorale tashm kan nxehur motort e fushats. Sipas Berishs, n Shqipri qarkullojn dy ndryshime, njri me rrug dhe tjetri me mashtrime. Ndrkoh, nj dit m par, kryetari i PS-s, Edi Rama, premtoi pr qytetart e Beratit ndryshimin q do t vij pasi pushteti t hiqet nga dora e Sali Berishs. N vijim t turit t prurimeve t disa veprave publike n rrethin e Beratit, Kryeministri Berisha inauguroi dje prfundimin e urs s re t Gorrics, investim i qeveris me vler 200 milion lek. Ura me gjatsi 220 m dhe gjersi 22 m dhe q prbn veprn e par t boshtit qendror t Jugut, sht ndrtuar me katr korsi dhe me trotuare. Duke iu referuar investimeve n rrethin e Beratit, Kryeministri Berisha tha se do banor i ktij rrethi, kur bn analizn e tij, del n prfundimin se Berati po ndryshon, por theksoi se ndryshimin m t madh ky rreth do ta ket me ndrtimin e boshtit qendror t Jugut. Kryeministri shprehu vendosmrin dhe angazhimin e qeveris pr nisjen e boshtit qendror t Jugut brenda ktij viti, duke e cilsuar at si projektin m madhor t mandatit t dyt t qeveris s

PR 14 SHKURTIN Un shfrytzoj rastin ti uroj qytetart e Beratit dhe t gjith qytetart shqiptar pr kt dit t virtytit dhe dhuntis s njeriut, q e bn at dhe shoqrin m njerzore, m t bukur, m t fort, m shpresdhnse se t gjitha t tjerat. Ju uroj t gjithve dashuri pr mikun e mikeshn e vet, pr bashkshortin, bashkshorten, pr t dashurin, pr t dashurn. Uroj kt vit dashuri pr ju dhe pr mbar shqiptart, u shpreh Kryeministri Berisha.

tij. Sipas Berishs, boshti qendror i Jugut e shndrron Beratin ashtu si e kan ndrtuar gjyshrit dhe t part tuaj, n nj nga epiqendrat e fuqishme t zhvillimit t vendit. Boshti qendror i Jugut afron Beratin, Tepelenn, Sarandn dhe Gjirokastrn rreth 70 km me Tirann, tha ai. Kreu i qeveris bri me dije se ndrtimi i tij do t nis gjat vitit 2009. Tani sapo inaugurova nj rrug n Poshnje dhe shum rrug t tjera q jan n ndrtim e sipr n Poshnje, Kutalli, Cukallat, Lapardha dhe s shpejti po kt vit do t nis ndrtimin rruga e Bogovs dhe rruga e kanioneve, dy rrug t rndsishme turistike, jo vetm pr Beratin, por pr mbar Shqiprin. Berati u b bukuria e mbar njerzimit dhe s bashku me Shqiprin, me dinjitet t madh, m 3 prill bhemi antar me t drejta t plota n NATO, realizojm kshtu nj nga projektet m t mdha n historin ton kombtare. Berati do t ket universitetin e tij t merituar, tha Berisha.

Shqipria n NATO
Urdhri i Shtabit: Kontroll mjeksor pr rekrutt

Prplasjet
Gjasht antar t kryesis deklarojn largimin

Oketa n Vlor dhe Berat pr komandot

inistri i Mbrojtjes, Gazmend Oketa, nis inspektimin n repartet ushtarake n rrethe. Pak jav para se Shqipria t marr ftesn pr n NATO, ministri Oketa ka nisur nj tur vizitash n Brigadn e Strvitjes Baz n Bunavi t Vlors dhe n Batalionin e 3-t t Kmbsoris n Poshnje n Berat. Sipas Okets, Forcat e Armatosura kan dhn kontributin e tyre n procesin e antarsimit n NATO. Ministri i Mbrojtjes, Gazmend Oketa, deklaroi nga Brigada e Strvitjes Baz n Bunavi t Vlors, se Forcat e Armatosura Shqiptare kan dhn kontributin e tyre n procesin e antarsimit t Shqipris n NATO. Duke folur pr kujdesin e treguar pr pritjen dhe trajtimin e rekrutve t rinj, ministri Oketa veksoi se ajo q vlen t theksohet sht q kt vit ka pasur organizim tepr t mir pr sa i takon trajtimit shndetsor t ushtarve t rinj. Sipas tij, she i Shtabit t Prgjithshm ka lshuar nj urdhr dhe ka nisur ktu nj ekip mjeksor t Spitalit Ushtarak, ku t gjith rekrutt i jan nnshtruar nj kontrolli t plot mjeksor. Ministri Oketa dhe she i Shtabit t Prgjithshm, Maksim Malaj, ndoqn nga afr nj or strvitje, q nj kompani ushtarsh t rinjsh zhvillonin n poligonin e qitjes dhe u interesuan pr prgatitjen dhe arritjet e shnuara deri tani nga trupa e rekrutve. Pas prfundimit t inspektimit n Bunavi, ministri Oketa dhe gjeneral Malaj vijuan inspektimin n Batalionin e 3-t t Kmbsoris n Poshnj n Berat, struktur n vartsi t Brigads s Reagimit t Shpejt.

Tkurret PAD pas bashkimit Ceka-Berisha

rahet PAD pas bashkpunimit pr zgjedhjet e 28 qershorit mes Neritan Ceks dhe Sali Berishs. Rikthimi i kreut t PAD-s n koalicion me t djathtn, ka acaruar nj pjes t kryesis s Aleancs Demokratike, t cilt kan deklaruar largimin nga strukturat e ksaj partie. Zydi Kroi, Xhevair Ahmetliu, Aziz Babaci, Xhemal Dauti, Lulzim Luli dhe Zoi Kote, nprmjet nj deklarate pr shtyp kan dnuar dje veprimin e kreut t PAD-s, duke br publik largimin e tyre nga PAD-ja dhe kalimin n partit e tjera t spektrit t majt. Dy dit m par, kreu i PAD-s, Neritan Ceka, dhe kreu i PD-s, Sali Berisha, kan rmosur paktin e bashkpunimit pr zgjedhjet e ardhshme. Ceka u shpreh se pr koalicionin me PD-n ka marr edhe miratimin e Asambles s Prgjithshme t Partis Aleanca Demokratike. Rikthimi i Ceks pas 17 vjetsh n krah t Partis Demokratike erdhi pas divorcit me kampin e majt, menjher pas prfundimit t zgjedhjeve lokale t shkurtit 2007t. Neritan Ceka bn pjes n grupin e t parve q guxuan t thon mendimin ndryshe n Partin Demokratike. Aktualisht, kryetar i PAD-s, Neritan Ceka sht nj ndr t part q sht prballur me largimin nga Partia Demokratike, pr shkak t prplasjeve me kryetarin e ksaj partie. N vjesht t 1992-shit, llon edhe historia e largimeve nga kampi blu. N listn e grupit t mocionistve u renditn emra t spikatur t asaj kohe si: Neritan Ceka, Arben Imami, Gramoz Pashko, Pre Zogaj, Teodor Keko, Arben Demeti dhe Perikli Teta. Nj pjes e ktij grupi ka krijuar partin q edhe sot mban t njjtin emr, Aleanca Demokratike.

ndodh shpesh njeriut t shkret t mos gjej fjalt e duhura, ather kur ato jan m t nevojshme se kurr. Duket sikur perndia ia ka kyur gojn dhe, ai, duke u prpjekur t thot dika, e kupton se po i ngatrron fjalt m shum nga sa duhet. Kshtu po m ndodh edhe mua. Do t kisha shkruar dhe un ca fjal m shum pr Vladimir Preln, t cilin nj atak i papritur n zemr e ndau dje nga jeta, nga familja e tij e shtrenjt, q e donte aq shum dhe miqt e shumt... sikur t mos e kisha takuar dy-tri dit m par. Prqafimi me t, mallja si mes miqsh t vjetr, biseda e bukur dhe e vler, e mbi t gjitha premtimi pr tu takuar srish pas disa ditsh, kur do na jepte edhe numrin e ri t telefonit, po mi burgosin fjalt. Por, mes lotsh hidhrimi, ca munda ti liroj. Pr Ladin! I sapokthyer nga Maqedonia n Tiran, ku shrbeu si ambasador i Shqipris pr shum vite, n pritje t nj detyre t re n Ministrin e Jashtme, Ladi kishte ftuar pr nj kafe malljeje disa miq t tij. Ndr ta, edhe un. Nuk e di pse. Vetm dy her e kisha takuar. Nj her n Shkup, pikrisht at dit kur ambasada jon atje festonte Ditn e Flamurit, e ku ai, m shum se t tjert po kujdesej pr mikun e sapoardhur nga Atdheu, dhe hern e dyt (e t fundit gjithashtu) n Tiran, dy-tri dit pasi kishte mbyllur suksesshm detyrn e ambasadorit n Shkup. Ama, mjaftuan vetm dy her pr tu br miq t mir, pr t folur pr gjithka; q nga gazetaria kur ai e ushtronte vite t shkuara, deri te kjo gazetaria jon e sotme, q nga hallet e familjeve tona e deri te hallet e vatanit, pr t vijuar m tej me shakat e tij t zakonshme dhe historit po t zakonshme njerzore q i tregonte aq bukur. Ky ishte Ladi! I qeshur, i mbl e me shpirt t madh, ai q do na mungoj. Q sot, Ladi do ti mungoj edhe Kosovs, t cils i shrbeu q n vitet e para t paslufts. Sot ndoshta do t ishte nisur drejt Prishtins pr t festuar njvjetorin e Pavarsis. Pr fat t keq, nuk do mundet, sepse sot Ladi do t rrugtoj drejt baness s tij t fundit. Por emri dhe shpirti i tij do t jen atje, n Kosov, duke kundruar plot dashamirsi, por do t jen edhe n Shqipri, vendlindjes q i shrbeu plot dshir dhe ndershmri. Lamtumir Ladi! Lamtumir miku i t gjithve!

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009

EKONOMI
Koment

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

do t thot ndryshimi i kursit t kmbimit valutor?

ALFRED CAKO

OSSHfrynfaturatejanarit
Kor, qytetart ankohen pr pagesa deri n 50 pr qind m t larta

aturat e energjis elektrike pr muajin janar kan sjell reagime nga ana e qytetarve, t cilt pretendojn se kto fatura jan t fryra. Pr energjin elektrike t konsumuar gjat ktij muaji, krahasuar me faturat e muajve t mparshm, ka nj rritje prej t paktn 30 pr qind, gj q ka br q abonentt familjar t drejtojn ankesat e tyre pr fatura t ekzagjeruara krahasuar

t Kors, t cilt kto dit kan afatet pr t br edhe pagesn e energjis elektrike, ata jan t detyruar t derdhin shumat q jan faturuar nga OSSH-ja, pasi n rast t kundrt do t prballen me ndrprerjen e furnizimit me energji elektrike. Ajo q m bn prshtypje sht fakti se as n ver kur konsumojm n fakt m shum energji, faturat nuk kan qen kaq t larta. Kam konsumuar t

njjtn energji si n tre muajt e fundit, por kt her fatura m ka ardhur dysh pr t paguar, n nj koh kur gjat dimrit nuk harxhojm energji, pasi prdorim dru pr ngrohje dhe gatim. Kjo sht absurde, sht vjedhje. Po na vjedh vet shteti dhe asnj nuk e shpjegon se prse jan rritur kaq shum faturat, por na thon se kaq kemi harxhuar. Kto jan thjesht fatura t fryra pr t arktuar m shum para, thot

Agron Kadriu. Qytetart, t cilt u drejtohen sporteleve pr t kryer pagesat e faturave, thon se jan t detyruar ta bjn pagesn, pavarsisht nga ankesat q kan, t vn para presionit se n rast t kundrt do tu ndrpritet furnizimi. Nga ana tjetr, krert e OSSHs n Kor nuk kan pranuar dje t japin asnj koment n lidhje me kt situat t krijuar. Juliana Dhimitri

Qytetart thon se konsumi i energjis sht i njjt me muajt paraardhs, por fatura shum m e madhe
me konsumin normal mujor t energjis elektrike. Sipas banorve t Kors, t cilt u jan drejtuar edhe sporteleve ku kryhet pagesa e energjis elektrike, krahasuar me muajt e mparshm rezulton se pr do familje ka m shum konsum pr muajin janar. Fakti se duhet t paguajn nga 30 deri n 50 pr qind m shum pr energjin, ka br q shum qytetar t vihen para dilems n rast se duhet ta paguajn apo jo faturn. Po t mos paguajm na ndrpritet energjia. Kjo nuk sht zgjidhje. Ne nuk dim prse kto fatura jan kaq t fryra pr muajin janar. Un konsumoj mesatarisht do muaj 1800 lek energji dhe pr janarin fatura m ka ardhur 2900 lek. Nuk kam harxhuar m shum se muajt e tjer, por askush nuk t jep nj sqarim se prse ka ndodhur kjo. Ose faturistt i kan vn amorfe, ose ka ndonj ndryshim t mimit pa na vn n dijeni fare, thot Avni Qyla. Nj sr ankesash pr kt shkak i jan drejtuar edhe OSSHs pr t kontestuar faturat. Disa qytetar, kryesisht banor t pallateve, thon se n dy muajt e fundit ka pasur raste kur konsumi nuk sht kontrolluar dhe faturat jan vendosur me hamendje, jo n baz t leximit t matsit. Pr kt ndryshim t br pr muajin janar, sipas abonentve familjar, nuk ka asnj sqarim n rast se bhet fjal pr nj rritje t tarifave, ndrsa prgjigjja q jepet sht gjithnj se fatura bazohet n sasin e energjin q sht konsumuar prej tyre, q ka qen m e lart se m par. Sipas abonentve t qytetit

Koplik

Ndrmarrja e Ujsjellsit nuk jep pagat prej dy vjetsh: Skemi para

Qytetart nuk paguajn ujin, Ujsjellsi nuk paguan puntort

rej dy vjetsh, punonjsit e Ndrmarrjes s Ujsjellsit n Koplik nuk i marrin rrogat. Shkak sht br mospagesa e faturave t ujit dhe n kto kushte drejtuesit e ndrmarrjes kan krcnuar me ndrprerjen e ujit t pijshm n qytet. Qyteti i Koplikut, i vetmi qytet n rrethin e Malsis s Madhe, e q pr ironi ndodhet buz liqenit t Shkodrs, i cili sht m i madhi

Ndrmarrja e Ujsjellsit nuk ka asnj mekanizm pr mbledhjen e parave, ve prerjes s furnizimit

n Ballkan, vuan n mnyr t theksuar mungesn e ujit t pijshm. Qyteti furnizohet vetm dy or n dit me uj. Kjo situat ka br q edhe qytetart t tregohen indiferent ndaj pagess s faturave t ujit. Por mospagesa e asaj sasie uji q konsumohet ka br q Ndrmarrja e Ujsjellsit t shkoj drejt falimentimit. N nj komunikim me mediat, drejtori i Ujsjellsit t Koplikut, Ramdan Tahiri, sqaron se kjo situat e krijuar sht dhe pasoj e neglizhencs s strukturave vendore. sht e pafalshme q lagje t tra t mos paguajn faturat e ujit t pijshm. Kemi br disa her paralajmrime dhe trheqje vmendjeje, por nuk kan dhn rezultat. Kemi krkuar ndihmn e prfaqsuesve vendor, por skemi pa-

Pamje nga Kopliku

sur rezultat. N kto kushte do t nisim masat ekstreme. Do t bjm ndrprerje t furnizimit me uj t pijshm pr t gjith ata q nuk paguajn. Tashm nuk ka zgjidhje tjetr, pasi kemi dy vjet pa marr pagat. Aktualisht pr qytetin e Koplikut sht duke u kryer nj investim n lidhje me furnizimin e ujit t pijshm. Ky sht nj investim i qeveris austriake, me nj fond prej 1 milion e

390 mij eurosh, q sht dhn ndrmjet Kooperacionit Austriak t Zhvillimit. Edhe qeveria shqiptare sht pjes e ndrtimit t ktij ujsjellsi me nj fond prej 80 mij eurosh. Mendohet se me prfundimin e ktij ujsjellsi, q do ndrtohet n burimet e fshatit Rrjoll, qyteti i Koplikut do t ket furnizimin me uj t pijshm pr 24 or pa ndrprerje. A.Hoti

b nj koh pak si e gjat q leku duket se po zhvlersohet paksa. Do stopohet, prapsohet, apo prkeqsohet? Ktu duam t bjm, pikrisht kt analiz dhe prognoz, edhe pse nuk sht fort e kollajt. Ka pasur edhe momente t tjera te ne, kur kursi i kmbimit, p.sh. lek-euro, ka lvizur mbi vlern 1 euro=122 lek, por ky zhvlersim i lekut nuk ka qen n masn e gati 8 lekve (sot kursi sht n prag t kmbimit t 1 E=130 lek) dhe pr nj koh q duket se po zgjat pak si gjat, megjithse ministri i Financave dha garanci pr nj stabilizim t shpejt t kursit t kmbimit valutor dhe nj ristabilizim t lekut n tregun e kmbimit valutor. Tregu valutor sht njri prej tregjeve nanciar dhe s bashku me tregun monetar jan dy shina ku lviz lokomotiva e gjith ekonomis s nj vendi. Tregu valutor sht nj treg shum i komplikuar dhe nuk sht shum i thjesht kontrolli dhe menaxhimi i tij. Madje, edhe njra nga dy objektivat kryesor q ka pasur ngritja e FMN-s sht ruajtja e stabilitetit t tregjeve valutore (krahas objektivit teknik t rritjes s performancs n arritjen e standardeve t larta pr monitorimin e treguesve t tjer statistikor t ekonomis nprmjet INSTAT-it, apo BSH-s te ne). Ndoshta FMN-ja, nse nuk do t ishte larguar, mund t kishte ndikuar pr stabilitet t vlersimit t monedhs vendase me veprime m energjike dhe masa m konkrete, sidomos nse kjo situat e pakndshme ka ndodhur pr pakujdesi dhe inaktivitet tonin dhe jo pr shkaqe objektive. Ministri i Financave, z. Bode, ndoshta me t drejt deklaroi se zhvlersimi i momentit t lekut ishte nj faz kalimtare dhe se kjo nuk kishte ndodhur pr shkak t zhvlersimit real t tij n tregun e brendshm t mallrave dhe shrbimeve n raport me euron. Nse do t ishte e vrtet e kundrta, ather qeveria dhe BSH-ja duhet ta pranonin nj zhvlersim real t tij dhe jo pr shkaqe t tjera thelbsore si loja e krkes-oferts s mallrave lek dhe valut n raport me njra-tjetrn (po analizojm si valut euron, pr shkak t stabilitetit t saj n raport me luhatjet e vlers s valuts s dollarit n vitin 2008 e ktej). N fakt edhe un mendoj si z. Bode, se ky zhvlersim i momentit t lekut nuk sht si rezultat i zhvlersimit real t tij n tregun e brendshm ekonomik, por si rezultat i luhatjeve t raporteve krkes-ofert t valutave t forta n tregun e brendshm t kmbimit. Ndoshta nuk do t ishte e teprt t sillnim n vmendjen e lexuesit joprofesionist n fushn e ekonomis, se vlera e monedhave t brendshme n raport me valutn shihet sipas dy kndvshtrimeve: ose sipas norms s interesit, ose sipas paritetit t monedhave pr mallra dhe shrbime t njjta. N rastin e par vendos kryesisht krkesa dhe oferta e tregut valutor (kta tregues i stabilizojn qeverit dhe bankat qendrore me rregullimin e mass s paras, apo valuts n tregun valutor) pr kursin e kmbimit t monedhs vendase, kurse n rastin e kndvshtrimit t dyt, kursi i kmbimit varet nga aftsia q ka do monedh pr t bler t njjtat mallra dhe shrbime me valutn prkatse. Pas historis s petrodollarit, apo pas viteve 1974 (kriza energjetike e nafts, pr shkak t embargos s OPEC-ut pas mbshtetjes s Izraelit nga Perndimi n luftn njjavore t Yom Kipurit), tregjet e kmbimeve valutore u bn trsisht t luhatshme. Themi kt, pasi nga marrveshja e Breton Wodsit, e cila e shkallmoi parimin e standardit t arit q kishte ekzistuar pr 120 vjet (mbas Koncertit t Vjens m 1821-shin e deri m 1944-n me nj shkputje n Luftn I Botrore), u vendos kursi ks i kmbimit valutor, ku valuta kryesore ishte dollari, i cili do t ishte i emetuar n kartmonedh mbi bazn e standardit t arit t Fed-it. M prpara, n kohn e standardit t arit, ruajtja e standardeve t konvertibilitetit t monedhave bhej mbi bazn e kmbimit t arit midis bankave qendrore pr t ruajtur t paprekur ekzistencn e paras duciare mbi parimin e standardit t arit. Breton Wodsi u arrit mbi bazn e nj pune t gjat, kryesisht nga tri shtetet kryesore e me pesh si USA, Mbretria e Bashkuar dhe Kina (pr momentin nga vendet me pesh t veriut t pasur t bots dhe nga tri kontinentet e Ameriks, Evrops e Azis) dhe n tri ekipet politiko-teknike spikatnin vllezrit Dallas dhe ekonomisti Wite nga USA, Keynes nga Mbretria e Bashkuar (ky ekonomist i madh i rritjes s krkess nprmjet shpenzimeve qeveritare kishte braktisur Traktatin e Versajs 25 vjet prpara si t dshtuar) dhe C. K. Sheku nga Kina. Ktu u vendos pr ngritjen e FMN-s e BB-s, si dhe pr heqjen e bazueshmris s standardit t arit t monedhave vendase. Standardi i arit, n fakt, e kishte frenuar s teprmi nprmjet rrallsis s tij zhvillimin e shoqris njerzore, edhe pse n fakt ai pati luajtur nj rol frenues dhe pozitiv ndaj hiperinacionit t monedhave, por si ila ai ka qen m i dmshm se smundja, sepse n prgjithsi shkaktonte deacion dhe frenim t zhvillimit ekonomik, pasi nuk lejonte emisionin e paras n masn pr t ciln kishte nevoj ekonomia pr mallra dhe shrbime. N sistemin e tregut valutor, i cili nuk sht nj treg gjeograk, por i prbotshm, Breton Wodsi vendosi n llim parimin e kmbimeve kse n tregun valutor dhe kjo zgjidhje, n fakt, i lodhi pas dy dekadash kmbt e ekonomis botrore dhe n fund t viteve 1960, me dy hope (dy marrveshjet smithsoniane), u vendos sistemi i sotm trsisht i lkundshm i kmbimit t monedhave vendase me valutat. Edhe vet vendet e eurozons nuk e patn t leht eliminimin e monedhave vendase dhe zvendsimin e saj me euron; pr kt sht dashur shum pun dhe studime nga profesionistt q merren me shtjet e paras. Pas ksaj retrospektive dhe duke u rikthyer te zhvlersimi i lekut, duhet prmendur fakti se kjo situat dmton eksportet, ndihmon rritjen e volumit t importeve dhe nxiten investimet e huaja jo afatgjata me destinacion t produktit pr tregun e brendshm. Kshtu dobsohet politika jon merkantiliste nga thellimi i decitit tregtar, zhbalancohet negativisht bilanci i pagesave t Shqipris. Ktu mund t ket disa shkaqe t ksaj gjendjeje: arsye subjektive, ku organet kompetente nuk jan prgjigjur ak pr ak pr t tregtuar valutn rezerv m.q.q t ruajn n nivelin e caktuar kurset e kmbimit t lekut me valutat; arsye objektive ku BSH-ja dhe qeveria nuk kan n dispozicion rezerva valutore (ka errsir informimi transparent t apdejtuar pr kt). far masash merren n prgjithsi n kto raste: Pranohet zhvlersimi i monedhs vendase; merren masa aktive pr shndoshjen e situats merkantiliste, n kt rast politika nxitse ndaj rritjes s eksporteve, apo edhe masa pasive pr t frenuar rritjen e importeve dhe nj prkeqsim i marrdhnieve me organizatat tregtare globaliste q mbrojn parimet e tregtis s lir (OBT etj); merren masa pr sigurimin e rezervave valutore, sidomos nprmjet nj borxhi t jashtm n valut (si duket se ka zgjedhur si rrug qeveria jon). Banka Qendrore e jona vazhdimisht ka deklaruar se gzon rezerva t mjaftueshme valutore pr t stabilizuar kursin e kmbimit valutor. Nse sht kshtu, ather prse po toleron trillet e tregut kaq gjat. N veprimet e tregjeve ndrkombtare valutore lot nj rol t rndsishm edhe inacioni reciprok, si edhe norma baz e interesit. Po kshtu, pr vendin ton duket se e shumpritura me tmerr e uljes s drgesave t refugjatve mundet q po jep efektet e saja t para dhe zgjidhja e situats nprmjet shtimit t borxhit t huaj publik, nuk sht nj solucion i krkuar dhe afatgjat. Shqipria dhe qeverit e saj duhet t mendohen vazhdimisht pr uljen graduale t decitit tregtar dhe prmirsimit t klims s bilancit t pagesave. Ka ardhur koha e rritjes s prodhimit vendas, sidomos n sektort e tregut ushqimor, bujqsor e blegtoral (si lnd t para dhe t prpunuara) nisur nga parimi i avantazhit krahasues q ka vendi yn dhe sidomos rritja e peshs n GDP t sektorit bujqsor, por edhe i sektorve t tjer.

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009

AKTUALITET

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Durrs, nj tjetr biznes n flak

Shkrumbohet magazina me pajisje hidrosanitare, duralumin dhe inerte ans autostrads
izneset, srish n flak. Nj tjetr objekt i biznesit vendas q ngrihet pran superstrads Tiran-Durrs sht prfshir nga akt. Zjarri i fuqishm ka shkaktuar dme t shumta materiale, por jo viktima n njerz. Disa dhjetra mijra euro llogaritet paraprakisht dmi q i sht shkaktuar subjektit Shala sh.p.k. nga djegia e magazins s materialeve t ndryshme hidrosanitare, duralumini dhe inertesh, ndrkoh q dyshohet se shkak i ktij shkatrrimi prone nga zjarri sht nj qark i shkurtr

katror, ndrkoh q nuk mundi t prek objektet e tjera t ksaj firme. Burime nga zjarrfiksit lokal bn t ditur se lnda drusore dhe gomat q ndodheshin n objekt kan favorizuar prhapjen e akve n brendsi. Prhapja e shpejt e akve n godin ka br q gjendja t konsiderohet emergjente dhe t krkohet ndihm nga Tirana. Pes automjete zjarrfikse t Durrsit dhe Tirans kan qen n vendin e ngjarjes, duke u prballur me akt dhe ather kur objekti magazinues sht

shkatrruar thuajse plotsisht, akt jan shuar. Ndrhyrja ka br t mundur shmangien e prhapjes s akve, duke ulur tensionin te drejtuesit e ktij biznesi, po dhe atyre q ndodhen pran magazins n ak, si dhe banorve t zons. Shpeshtsia e zjarreve q kan prekur muajt e fundit biznese t ndryshme q ushtrojn aktivitetin e tyre prgjat superstrads kryesore n vend, si dhe n at t Fush-Krujs, ka br q t hidhen dyshime t forta dhe n drejtim t zjarrvnieve t

qllimshme, qoft nga kundrshtart n biznes, qoft nga vet pronart e tyre, pr t prtuar nga kompanit e sigurimeve. Me gjith ngritjen e ktyre pistave, hetimet kan zbardhur se n shum raste ka qen i njjti shkak q ka sjell dmtim serioz t aktivitetit prodhues e tregtar t bizneseve shqiptare. Shkndijat elektrike kan qen ato q kan prodhuar zjarret masive q kan djegur gjithka, por pr fat t mir nuk kan shkaktuar viktima n njerz. Vetm tri jav m par, nj

tjetr magazin mallrash u shkrumbua n superstradn FushKruj Lezh, duke i shkaktuar pronarit t saj nga Tirana nj dm prej 30 mij eurosh. N kt rast hetimet zbardhn se zjarri kishte ardhur si pasoj e nj kontakti elektrik. Edhe pr rastin e djeshm mendohet t jet i njjti shkak, ndrkoh q ekspert t Komisariatit t Policis s Durrsit, zjarrksve t qytetit dhe ndrmarrjes elektrike kan nisur hetimet pr t saktsuar natyrn e zjarrit t rn. Ditt e fundit, n rrethin e Durrsit ka pasur ndr-

prerje t herpashershme, si dhe luhatje t tensionit t energjis elektrike, t cilat jan shoqruar me pasoja dhe n shum familje durrsake. Ndrkoh, n muajin dhjetor ishin firmat Henry dhe Ardeno ato q u dmtuan nga akt e zjarrit. Pr rastin e rms Ardeno, ku u shkaktua nj dm prej afro 10 milion eurosh, u vrtetua nga nj kaset sigurie se zjarri kishte nisur nga nj shkndij elektrike. Zjarret vazhdojn, ndrsa n asnj rast Kompania Energjetike

Disa dhjetra mijra euro llogaritet paraprakisht dmi q i sht shkaktuar subjektit Shala sh.p.k.
elektrik. Zjarrfikset e Durrsit dhe Tirans, q kan mbrritur pak minuta pas njoftimit n vendngjarje, kan mundur t izolojn akt, pas disa orsh n luft me gjuht e zjarrta t favorizuara dhe nga era e leht. Nga magazina sht shptuar pak gj, por sht parandaluar prhapja e zjarrit n ndrtesat e tjera. Zjarri ra rreth ors 10.15 t dits s djeshme, n afrsi t mbikalimit t Fllaks, n superstrad. Ai prfshiu ambientet e brendshme t magazins, me nj siprfaqe prej afro 830 metrash

Mendohet se zjarri ka rn pr shkak t nj shkndije elektrike, pasi kto dit ka pasur luhatje tensioni
Shqiptare dhe strukturat e saj t transmetimit t energjis nuk kan marr prsipr pasojat e rnda t shkaktuara nga nj shrbim jocilsor, q dmton konsumatort, qofshin kto biznese me dme n miliona lek, apo konsumator familjar, t cilve u kan dal jasht funksionimit shum prej pajisjeve elektroshtpiake. N zjarrin e rn dje n superstradn Tiran-Durrs, pran mbikalimit t Fllaks, dmtimet gjithashtu jan t mdha, ndonse vlera e dmit nuk sht prcaktuar ende me saktsi.

Vendimi

Bashkpronari i shoqris Arti sh.p.k. lihet n arrest shtpie nga Gjykata e Lart

Bulqiz

Tragjedia e Gjirokastrs, l qelin nj tjetr i akuzuar

prej dits s enjte ka ln qelin personi i pest nga 10 t arrestuarit dhe t akuzuarit prej Prokuroris s Gjirokastrs pr shembjen e nj pallati m 9 nntor t vitit t kaluar n lagjen 11 Janari t Gjirokastrs. N kt tragjedi humbn jetn dy gra dhe nj fmij dhe organet e drejtsis ngritn akuza pr drejtuesit dhe inxhiniert e rms s ndrtimit Arti sh.p.k., q grmonte pak metra nn themelet e pallatit peskatsh q u shemb. Aristotel Haxhi, nj nga bashkpronart e rms ndrtimore Arti sh.p.k., q ishte dorzuar n polici nj dit pas ndalimit nga Prokuroria e Gjirokastrs t 9 personave t tjer, t akuzuar si shkaktar t tragjedis, ka ln qelin pas nj vendimi t Gjykats s Lart dhe n vazhdim ai do t hetohet dhe gjykohet n kushtet e siguris arrest shtpie. Burime zyrtare nga Gjykata e Lart n Tiran bn t ditur se seanca ku sht rishikuar vendimi i Gjykats s Rrethit dhe t Apelit t Gjirokastrs sht zhvilluar t mrkurn e javs s kaluar dhe nga trupi gjykues sht marr vendim i forms s prer, q ai t hetohet nga institucioni i akuzs, n kushtet e mass s siguris arrest shtpie. Vendimi zyrtar i forms s prer nga Gjykata e Lart sht marr pas krkess s br nga mbrojtja e t akuzuarit pr shkelje t rregullave t siguris n pun, pr ndryshimin e mass s arrestit t dhn m par nga dy shkallt m t ulta t gjykimit n Gjirokastr. Por, sipas informacioneve nga prokuroria, shtja penale n ngarkim t tij nuk do t pushohet. Nga hetimet e deritanishme sht arritur n prfundimin se pallati

Arrest shtpie pr vjedhsit e kromit

rrest shtpie ka qen masa e siguris dhn n ort e mesdits s djeshme, nga Gjykata e Shkalls s Par Dibr, pr katr persona t arrestuar n agranc pr vjedhje kromi n miniern e Bulqizs. N mbrmjen e dits s enjte, katr persona nga qyteti minator i Bulqizs dhe konkretisht: Dfrim Lica, Agron Truka, Saimir Balla dhe Rexhep Rushiti, u kapn n agranc duke vjedhur nj sasi kromi prej rreth 80 tonsh, nga galeria 16 n zonn e par t miniers, pron e rms Albanian Chrome. Arrestimi i tyre u b nga policia kriminale e Bulqizs, pas nj njoftimi t marr prej policis private s ruajtjes s miniers. Varfria ekstreme e qytetit minator, i ka detyruar kta persona dhe t tjer si kta t pakapur nga policia, q t rrezikojn jo vetm burgun, por edhe jetn e tyre, n prpjekje pr t mbijetuar, pasi minerali sht i vetmi burim jetese pr ta. Viti q lam pas u karakterizua nga nj koniunktur tepr favorizuese e mimit t kromit n tregjet ndrkombtare, gj q nxiti edhe punn e jashtligjshme t personave e rmave t palicencuara nga Ministria e Ekonomis, si n zaptimin e galerive, ashtu edhe n stoqet e kromit. h.l.

peskatsh, i ngritur n nj kodr n lagjen 11 Janari, u shemb pr shkak t punimeve pr hapjen e themeleve t nj godine t re shum pran tij. Fillimisht pr kt ngjarje jan ndaluar dhe arrestuar 10 persona, por m pas pr tre shtetas, nj arkitekt, nj ekskavatorist dhe nj inxhinier gjeolog, nga

Lista
10 T ARRESTUARIT PAS TRAGJEDIS

N burg
Alfred Mamani, shef i urbanistiks n Bashkin e Gjirokastrs, i akuzuar pr shprdorim detyre Admir Shehaj, prgjegjs pran Inspektoratit t Ndrtimit n Bashkin e Gjirokastrs, i akuzuar pr shprdorim detyre Sotiraq Janora, president dhe drejtues teknik i shoqris s ndrtimit Arti sh.p.k., i akuzuar pr shkelje t rregullave n pun Gjergji Mee, inxhinier zbatues i shoqris s ndrtimit Arti sh.p.k., i akuzuar pr Shkelje t rregullave n pun Luan Bu, inxhinier ndrtimi i shoqris s ndrtimit Arti sh.p.k., i akuzuar pr shkelje t rregullave n pun

prokuroria sht pushuar shtja penale, ndrsa pr dy t tjer, ish-sekretaren e kshillit teknik t zyrs s urbanistiks, Afrdita Papamihali, dhe bashkpronarin Aristotel Haxhi, nga Gjykata e Lart sht marr vendimi pr gjykimin e tyre n kushtet e mass s siguris arrest shtpie. N ditt e para t janarit 2009, inxhinieri gjeolog Thanas Llahana, autori i studimit gjeologoinxhinierik t projektit t ndrtimit pr qendrn tregtare, u shpall i pafajshm nga organi i akuzs, pas nj raporti t paraqitur nga nj grup ekspertsh t ksaj fushe. Sipas prfaqsuesve t mbrojtjes s disa prej t akuzuarve t tjer, pushimi i shtjes ndaj inxhinierit gjeolog rndon edhe m tej pozitn e tet t arrestuarve t tjer pr kt tragjedi, me pasoja t rnda njerzore.

N arrest shtpie
Afrdita Papamihali, sekretare e KRRT-s pran Bashkis Gjirokastr, e akuzuar pr shprdorim detyre Aristotel Haxhi, bashkpronar i shoqris s ndrtimit Arti sh.p.k., i akuzuar pr shprdorim detyre

T lir
Njazi obani, arkitekti i projektit t qendrs tregtare dhe shoqris s ndrtimit Arti sh.p.k., i liruar nga akuza pr shkelje t rregullave n pun Jani Ndrio, ekskavatoristi i rms Arti sh.p.k., i liruar nga akuzua pr shkelje t rregullave n pun Thanas Llahana, inxhinieri gjeolog, i liruar nga akuza pr shkelje t rregullave n pun

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009

OPINION

KOSOVA, NJE VIT PAVARESI DHE PROGRES EKONOMIK

PROF. DR ANASTAS ANGJELI

NJE VIT ME PARE j vit m par, vetm pak dit para shpalljes s Pavarsis, mendimi politik, ekonomik e shoqror, kombtar e ndrkombtar, ishte fokusuar n faktin se cila dhe si do t ishte Kosova e postPavarsis? Brenda ksaj shtjeje grshetoheshin problemet m themelore t shtetit t ri demokratik t Kosovs, q lidheshin q nga vazhdimi i rrugs s zhvillimit t reformave demokratike, politike e institucionale, deri tek ato t respektimit t t drejtave t njeriut, t pakicave, medias dhe liris ekonomike; nga reformat n drejtsi dhe respektimi i ligjit, vendosjes s rendit dhe lufts kundr krimit e deri n ngritjen dhe zhvillimin e diplomacis s Kosovs, njohjes ndrkombtare t saj dhe ngritjen e funksionimin, gjithashtu t FSK-s (Forcs s Siguris s Kosovs), nga kryerja e reformave t ekonomis s tregut, lufts kundr varfris e papunsis, reformave strukturore e fiskale, reformave n sistemin shndetsor dhe t edukimit, shtimit t prpjekjeve pr zhvillim e integrim (prmes bashkpunimit me ndrkombtart: UNMIK, EULEX) dhe aderimi n institucionet ndrkombtare) dhe pse jo, deri te prballja me ndikimet dhe pasojat e krizs globale n ekonomin e jetn sociale t Kosovs. Dhe ja ku jemi sot, nj vit pas pavarsis n Kosov. Por m par... FARE EKONOMIE TRASHEGOI KOSOVA? 1. Trashgimia ekonomike e Kosovs nga ish-Jugosllavia Kosova, n kuadrin e ish-Jugosllavis, si t gjitha vendet e tjera ish-komuniste t Evrops Lindore, pas Lufts s Dyt Botrore (pr gati 45-50 vjet) zhvilloi dhe trashgoi nj ekonomi t tipit komunist, t drejtuar n mnyr t centralizuar e t komanduar, dshtimi i s cils tashm sht vrtetuar pr t gjitha kto vende. N vitet 1990-1999, Kosova, nn regjimin e Millosheviit prjetoi nj pleksje t thell t krizs politike me at ekonomike e sociale, q prfundoi me luftn e Kosovs. Lufta dhe paslufta e gjeti me nj ekonomi t shkatrruar e t paralizuar plotsisht dhe me nj varfri t tejskajshme, nj ekonomi drejt nj krize t plot. Kshtu, n prag t ndrhyrjes s forcave t Aleancs, situata ekonomike n Kosov paraqitej tragjike, ndrsa lirimi e gjeti Kosovn tok t djegur. 2. Trashgimia ekonomike e Kosovs s paslufts Pas lufts, thellimi i krizs ekonomike n Kosov u shfaq dukshm; ajo ishte e gjithanshme, e shoqruar me rnien ekstreme t prodhimit, paralizn e gjithanshme ekonomike e financiare dhe varfrin n ekstrem. E kto dshmoheshin nga: -nj vend pa institucione shtetrore; -nj ekonomi totalisht e paralizuar; -nj papunsi masive; -financa publike inekzistente; -nj industri e amortizuar totalisht dhe e paralizuar prgjithsisht; -nj bujqsi e braktisur; -nj treg mallrash e produktesh me shumic e me pakic t boshatisur, me sy t kthyer nga ndihmat e emergjencs dhe importi; -nj treg shrbimesh, transporti etj., gjithashtu t paralizuara; -nj treg bankar dhe jo bankar i shkatrruar; -institucione arsimore e shndetsore t shkatrruara dhe gjithnj n nevoj; -nj infrastruktur rrugore e shkatrruar nga lufta, ndrprerje t aksesit n furnizimin me uj t pijshm dhe energji

elektrike n nj pjes t mir t vendit; Prfundimi ishte: Ekonomia n kriz. Varfria kishte pllakosur vendin. 3. Zhvillimet ekonomike gjat periudhs s administrimit nga OKB Pas ndrhyrjes s forcave t Aleancs dhe kalimit n administrimin e OKB-s, Kosova hyri n rrugn e transformimit t plot demokratik, n aspektin politik, institucional, ekonomik e social. Drejtimi i vendit (Kosovs) pas lufts nga UN(UNMIK) kishte si qllim: -ndrtimin e shtetit t ri t Kosovs dhe institucioneve demokratike t tij; -vendosjen e ligjit dhe t rendit; -rindrtimin e vendit prmes zhvillimit ekonomik e social t tij. Pra, krahas nj sr reformave politike e institucionale, administrata e OKB-s, n bashkpunim me autoritetet qeveritare t Kosovs dhe organet lokale t saj, t zgjedhura n rrug demokratike, hodhi bazat e institucioneve dhe zhvillimeve t ekonomis s tregut, q shrbyen si themeli i reformave t tranzicionit ekonomik t Kosovs. Dhe padyshim q u arritn disa rezultate. N aspektin makroekonomik, pas rnies s shnuar n vitet 2000-2001 dhe rritjes negative n vitet 2002-2003, n vitet 2004-05 rritja e GDP (Prodhimi i Brendshm Bruto) shnoi shifrn 3%, inflacioni dhe deficiti buxhetor filluan t viheshin nn kontroll. Megjithat, deficiti n bilancin e tregtis zinte 70% t GDP-s, t ardhurat nga emigracioni rreth 13% dhe ndihma e huaj rreth 34% t PPB-s. M shum zhvillim pas vitit 1999 mori sektori i tregtis, i shrbimeve dhe i ndrtimit. Megjithat, sektori i industris, bujqsis dhe ai energjetik nuk shnuan ndonj progres t dukshm. Ndrkaq, papunsia dhe varfria mbeten shtje shqetsuese dhe n rend t dits. 4. Ekonomia e Kosovs n prag t Pavarsis Padashur ti rikthehem hollsisht situats ekonomike e sociale, para nj viti, n prag t Pavarsis (situat q tani po e lm pas), nuk mund t mos kujtojm se n kt kndvshtrim (ekonomik, financiar e social), qeveria e Thait, klasa politike n Kosov, shteti i ri demokratik, si dhe qytetart e tij, me gjith punn e madhe t kryer n bashkpunim me ndrkombtart pr gati 9 vjet, pas

lufts n Kosov, n prag t Pavarsis, trashgoi nj gjendje ekonomike e sociale tejet t vshtir. Treguesit dhe indikatort q e dshmojn kt jan t njohur. Kosova, n prag t Pavarsis, trashgoi nj Prodhim t Prgjithshm Bruto rreth 1164 euro pr frym (sipas t dhnave t vitit 2007), nj buxhet t konsoliduar pr vitin 2008 (rreth 1 miliard e 90 milion euro), rreth 72 mij biznese t regjistruara dhe funksionale. Megjithat, ekonomia e Kosovs kishte nj industri t amortizuar totalisht e t paralizuar prgjithsisht, nj bujqsi t braktisur, nj treg mallrash e produktesh me shumic e me pakic t dominuar thuajse trsisht nga importi, nj treg shrbimesh t ndryshm, si dhe treg bankar e jo bankar n hapat e par, me institucione arsimore dhe shndetsore gjithnj e n nevoj, me mungesa dhe krkesa gjithnj e n rritje etj. Gjithashtu, Kosova, me nj popullsi prej gati 2.4 milion banor, me mosh mesatare t popullsis m t re se do vend tjetr (rreth 25 vje), n prag t Pavarsis trashgoi nj papunsi masive mbi 50%, n kushtet e nj tregu pune q shtohet me gati rreth 30 mij punkrkues t rinj n vit. T gjith kta element nuk mund ta shmangin ekzistencn e varfris s prgjithshme, m e theksuar kjo n zonat rurale t saj. Por, megjithse n gjendje t vshtir dhe t varfr, ekonomia kosovare n kto momente pati disa element pozitiv dhe avantazhe (t krijuara e t zhvilluara gjat 9 viteve, me mbshtetjen edhe t ndrkombtarve), q suportonin disi ecjen e ekonomis s saj, reformimin, zhvillimin dhe integrimin rajonal e evropian t saj, si ishin: -shtja e pronsis prgjithsisht ishte e zgjidhur (element i rndsishm pr zhvillimin e investimeve t huaja dhe t sektorit privat); -iniciativa private, megjithse n fillimet e saj, po zhvillohej. Kishte rreth 72 mij biznese t regjistruara q ushtronin veprimtarin e tyre; -nj sistem fiskal e buxhetor adekuat dhe disa institucione t tregut ishin ngritur dhe po funksiononin, duke u harmonizuar me ato t vendeve t BEs, por q kishin dhe kan ende shum pun pr konsolidimin e tyre, sidomos n aspekt t zbatimit dhe funksionimit

t tyre; -ekonomia e Kosovs ishte nj ekonomi dhe tregti e liberalizuar dhe pjes e proceseve integruese rajonale t tregtis s lir (CEFTA), si dhe kishte nj marrveshje pr t ecur n procesin e stabilizim-asociimit me BE-n; -Kosova ka n qarkullim monedhn e prbashkt evropiane, euron, kishte dhe ka t ardhura nga jasht, nga emigracioni (remitanca) t konsiderueshme pr afro 350-400 milion euro n vit, q ishin dhe mbeten shum t rndsishme pr ekonomin e vendit etj. NJE VIT PAVARESI-NJE VIT PROGRES Askush nuk mund ta mohoj progresin e arritur, pavarsisht n prmasa (n nj vit nuk mund t bhet gjithka), n t gjitha aspektet n Kosovn e pasPavarsis. Nj Kosov e njohur nga 54 shtete, q po ngre dhe konsolidon institucionet demokratike t shtetit, me struktura t siguris e t rendit n funksionim, sipas standardeve, q po inicion nj sr nismash e reformash t zhvillimit ekonomik e t lufts kundr varfris dhe q po zbaton masa pr integrim euroatlantik, nuk mund t mos quhet nj Kosov n progres. Pr m tepr, nga pikpamja ekonomike, financiare e sociale, dshmi e hapave t progresit t shnuar, mund t konsiderohen: -vazhdimi gjat ktij viti i stabilitetit makroekonomik t Kosovs, si nj garanci pr zhvillim t qndrueshm pr vitet n vazhdim. Rritja ekonomike n vitin 2008 ishte 5.2% dhe pr vitin 2009 parashikohet 6.6% (pavarsisht nga baza krahasuese e ksaj rritjeje dhe kriza globale, ajo prbn nj tregues pozitiv dhe premtues), dhe nj rritje t GDP-s pr kapital nga 1150 euro m 2007-n, n 1616 euro pr vitin 2009 etj; -zhvillimi i disa veprave t infrastrukturs gjat vitit 2008 dhe t parashikuara n buxhetin 2009 (ndrtim rrugsh, ujsjells etj.), q kan ndikuar e do t ndikojn jo vetm n zhvillimin kaq t domosdoshm t ktij sektori, por edhe n zbutjen e papunsis; -miratimi dhe fillimi i zbatimit t buxhetit t shtetit t Kosovs pr vitin 2009 do ti jap nj zhvillim t mtejshm vendit dhe ekonomis n shum drejtime (shuma n rritje e

buxhetit 2009, prej gati 1.5 miliard euro, nga gati 1.09 miliard m 2008-n, sht garanci pr kto objektiva); -rritja dhe zgjerimi i biznesit privat me m shum se 15 mij biznese t reja t hapura gjat nj viti (nga 72 mij n fund t 2007-s sot numrohen m shum se 87960 biznese, prej t cilve gati 47% jan t angazhuar n tregti; -zhvillimi i mtejshm gjat ktij viti i sektorit financiar (bankar e jo bankar), duke u bazuar n sistemin bankar me dy nivele (Autoriteti Qendror Bankar i Kosovs, 8 banka t nivelit t dyt, 9 kompani sigurimesh, dy kompani t skemave t pensioneve etj); -hyrja n rrugn e procesit t privatizimit t sektorve strategjik (Telekomit, Aeroportit, KEK-sektorit energjetik etj); -zgjerimi dhe liberalizimi i mtejshm gjat ktij viti i tregtis (marrdhniet eksport-import n kuadr t CEFTA-s); -rritja e investimeve t huaja, duke kapur shifrn e m shum se 700 milion eurove; -fillimi i zbatimit t politikave t lufts kundr varfris dhe zbatimi i reformave t para sociale pr rritjen e pagave dhe pensioneve; -fillimi i zbatimit t reformave n fushn e edukimit, shndetsis dhe sigurimit shndetsor, e nj sr reformash t tjera. Dhe pr nj vit, natyrisht, nuk jan pak. Por, padyshim, rruga e nisur sht e gjat dhe e vshtir. Prandaj ka shum pr tu br, veanrisht... PERBALLJA ME KRIZEN GLOBALE Kriza ekonomike e financiare globale, q ka prfshir thuajse gjith ekonomit m t zhvilluara t bots (recensioni i ekonomis amerikane, asaj japoneze, rniet, tkurrjet dhe recensioni ekonomik n vendet e BE-s etj.) nuk ka ln pa prekur (dhe pjesa m e vshtir pritet t vij gjat ktij viti e q mund t zgjas pr dy-tre vjet) edhe vendet e Ballkanit, pr rrjedhoj edhe ekonomin dhe jetn sociale n Kosov. Ksisoj, n varsi t ktij ndikimi, mund t mos kemi rritjen e parashikuar ekonomike. Sektort e ndrtimit, t tregtis, prodhimet me lnd t porositur, investimet e huaja, t ardhurat nga emigracioni etj., do t jen pjest m t ekspozuara ndaj krizs globale. Padyshim q kto mund t ken ndikimin e tyre edhe n nivelin e jetess s qytetarve t Kosovs, varfris e papunsis s tyre. Prandaj, edhe marrja e masave pr minimizimin e ksaj krize prbn nj nga sfidat kryesore, krahas atyre t zhvillimit dhe integrimit ekonomik, dinamizimit t mtejshm t zbatimit t reformave t tregut, zbatimit t politikave ekonomike e fiskale, efikase dhe zhvilluese, shtimin e lufts kundr korrupsionit dhe informalitetit, apo rritjen e angazhimit e prpjekjeve pr zbutjen e mtejshme t varfris e papunsis, q mbeten ende sfida madhore t zhvillimit ekonomiko-social t Kosovs. Natyrisht, kur vendet m t zhvilluara t bots po bashkpunojn pr prballimin e krizs, aq m tepr Kosovs, nj shtet i ri, me ekonomi shum t brisht, do ti nevojitet nj bashkpunim m i gjer me ekipet ndrkombtare t UNMIK-ut dhe EULEX-it, me donator t ndryshm, veanrisht me institucionet ekonomike e financiare ndrkombtare dhe ato evropiane, e pr me tepr, antarsimi n to tashm sht m i domosdoshm se kurr. *** Nj vit pavarsi n Kosov, nj vit progres i gjithanshm. Sfida t reja shumdimensionale, n dobi t zhvillimit demokratik, politik, ekonomik e social t saj, jan prpara dhe duhen prballuar

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009

OPINION
BABYLON

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

VETON SURROI

1.

shte nj pjat me fstk q do t m priste, sikurse edhe pararendsin n takim, nj ambasador t nj vendi afrikan, q bnte vizitn e tij t kurtuazis kolegut t tij, nikoqirit tim. Tju informoj paraprakisht se duhej t krkoja plqim nga Teherani pr takim me ju. Besoj q e kuptoni, m tha q n fillim shefi i misionit iranian n OKB, me buzqeshje mikpritjeje dhe shenj dore drejtuar fstkve. N kt sken, pr vshtruesin e rndomt, nuk ka asnj gj t zakonshme. Diplomati duhej t krkonte plqim pr takim prej ministris, nj gj jo shum e rndomt n praktik, pr takim pr nj t drguar kosovar, t nj populli q njihet si m proamerikani n Evrop. I drguari kosovar, para tri vjetsh, do t krkoj takim me diplomatin iranian, e me sugjerim t nj fuqie perndimore jo shum t njohur si mike me Iranin, n mnyr q t fitoj prkrahjen e ktij shteti pr pavarsin e Kosovs. Dhe, ah po, n sken jan edhe fstkt, prodhim i njohur iranian q nuk mbeti pa kundrthnie. Prej momentit kur studentt e Universitetit t Teheranit morn ambasadn amerikane n kt qytet m 1979-n, s bashku me diplomatt peng, SHBA-ja, n pamundsi pr ndonj reagim me forc, i kishte futur Iranit embargo tregtie, duke prfshir ktu edhe importin e ktij fryti. 2. Skena, megjithat, nuk sht aspak e jashtzakonshme, do t rrfej n librin e tij Irani i fshehur profesori iranoamerikan Ray Takeyh (Times Books, New York, 2006). Njra prej tezave t tij fondamentale, n fakt, sht se prej revolucionit islamik m 1979-n (q kt jav mbushi tridhjet vjet), rrugtimi i politiks s jashtme t Iranit ka qen nj vendosje graduale e interesit kombtar, duke tejkaluar preferencat ideologjike. Dhe kjo do t shihej shum m hert, madje pothuajse n fillim t Republiks s re Islamike. Ndonse doktrina e saj zyrtare, thot autori, ishte eksporti i revolucionit islamik, posarisht n mbretrit e urryera prej prijsit Homeini, Irani, megjithat ishte faktor stabiliteti pr sa u prket emirateve prgjat Gjirit Persik, pr arsyen e thjesht se duhej eksportuar naft, burim kryesor i ekonomis s vendit, npr Gji. Ky pragmatizm do t marr kahe gjithnj e m t gjera. N kohn kur Rusia e sapopavarsuar ushtronte luft kundr myslimanve een, Teherani q donte t identifikohej si prijsi i bots islame nuk do t bzante. Dhe, ky pragmatizm do t marr kahe asokohe edhe m t paimagjinueshme. Kur SHBA-ja, pas 11 shtatorit, i hyri lufts n Afganistan, ishte Irani ai q krkoi nga njri prej grupeve m t

REVOLUCIONI, FESTEKET DHE ZOTI SI PROGRAM QEVERITAR

Ray Taykeh, Irani i fshehur, dy lexime t Homeinit dhe paradokset e politiks perndimore 30 vjet pas shpalljes s Republiks Islamike t Iranit
forta antitalebane, Aleancs s Veriut q tu bashkohen amerikanve dhe lejoi q npr territorin iranian t hyjn ndihmat humanitare pr popullin afgan. M afr ktyre ditve, Irani ka qen, sado t duket paradoksale, aleati m i madh amerikan n zhvillimin e demokracis parlamentare dhe t decentralizimit t Irakut. Prse ky pragmatizm? Pyetja ka prgjigje t thjesht n rezultatin prfundimtar. Me ndrhyrjen amerikane, Irani u shkarkua nga dy fuqi konkurrente n regjion. Lufta n Afganistan e liroi nga Talebant, t cilt si ekstremist sunit prndiqnin shiitt, pra vllezrit e nj konfesioni islamik me iraniant. Lufta n Irak e liroi nga Sadam Huseini, i cili jo vetm kishte udhhequr nj luft tetvjeare vrastare kundr Iranit (me ndihm t pakursyer t Perndimit), por pretendonte rolin ky t vendeve islamike n tr Lindjen e Mesme. Irani i sotm, duke prkrahur luftn n Afganistan, posarisht lirimin e zonave shiite, dhe demokracin proporcionale n Irak, sht shndrruar n fuqin kryesore islamike t Lindjes s Mesme. 3. Amerika t ket prodhuar Iranin si fuqi kye, anipse Irani mbajti gjat 444 ditve pengjet amerikan n godinn e ambasads amerikane? Ndoshta fjala paradoks sht e but pr ta prshkruar kt rezultat, por, n fakt, sipas autorit, pothuajse e tr historia pas Lufts s Dyt Botrore me Iranin dhe regjionin, ishte nj sr veprimesh q do t prodhonin efekte t kundrta. N gusht t vitit 1953, CIA do t organizonte grushtshtetin kundr Kryeministrit nacionalist Muhamed Mossadeq, i cili u antagonizua me Perndimin (fillimisht me Anglin, pastaj me Amerikn), kur krkoi nga kompania angleze e eksploatimit t nafts q Iranit ti mbetet s paku gjysma e profitit, n vend t 10 prqindshit, e kur me kt nuk u pajtua kjo kompani, nacionalizoi prodhimin e nafts. N kt pu, SHBA-ja do t sillte nga ekzili Reza Pahllavin dhe do ta instalonin si shah. Ky, nga ana e tij, do t onte n ekzil klerikun Homeini, i cili ishte vn n ball t kritiks ndaj regjimit autoritar Pahllavit. M 1979-n, n nj avion nga Parisi, do t kthehej Homeini, duke integruar menurisht parimet islamike, sloganet populiste, tema t nacionalizmit persian dhe konceptet majtiste n nj narracion t pandrprer. Dhe, ky narracion i pafund antikolonial do t prodhonte Republikn Islamike t Iranit. N fakt, ajo fillimisht ishte mbi parimet e republikanizmit, por Homeini shfrytzoi sentimentin antiamerikan, t gjall nga koha e grushtshtetit kundr Mossadequt dhe me zaptimin e ambasads amerikane drejtoi vendin kah nj rregulli ku mbi strukturn republikane t shtetit do t vendoseshin gardiant e revolucionit, hoxhallart, nj struktur e pazgjedhur nga populli. 4. Tridhjet vjett e revolucionit ishin t ngarkuara me luftn tetvjeare kundr Irakut, nj fitore kundr Izraelit n Liban, nprmjet partis-guerilase Hezbollah, si dhe acarimit me Perndimin pr shkak t vazhdimit t ndjekjes s programit brthamor, q eventualisht mund ti jap bombn atomike. Dhe ideologjia e ktij vendi vazhdon t trheq vmendje, ndonjher me sens spektakli t krijuara nga deklaratat e Presidentit t tanishm Ahmedinejad (i cili vazhdon t mohoj Holokaustin dhe u sugjeron evropianve q tu kri-

jojn nj territor n Gjermani, a Austri ku do t vendosej shteti i Izraelit). Megjithat, prshkruan n libr Taykeh, Irani sht nj shoqri ku zhvillohet nj debat intensiv demokratik. Por, pr dallim prej shteteve t tjera n tranzicion, debati bhet pr rolin e Zotit n qeverisje. Njra rrym, ajo e Homeinit, e trashguar nga Presidenti i tanishm, thot se sht obligim i krerve t Islamit q nprmjet t velayat-e faqih, si kategori kushtetuese, t mbikqyrin t gjitha shtjet shtetrore. N fakt, arsyetojn ekzistencn e shtetit, si prmbushje t obligimeve Kuranore, anipse sht n kundrshtim me teologjin shiite t Islamit, t pritjes s ardhjes s imamit t 12-t, q sht obligimi bazik klerikal. Tjetra, ajo e ish-presidentit dhe kandidatit pr zgjedhjet e ardhshme presidenciale, Hatami, e sheh legjitimitetin e shtetit dhe vazhdimin e sundimit islamik t kushtzuar nga performanca e tij ekonomike. 5. Si t lexohet Irani? Porosia e Taykehut sht q Amerika dhe Perndimi n prgjithsi duhet ti ikin shabllonit t deritanishm bardh e zi, t nj vendi t sunduar prej hoxhallarsh pa ndonj jet a institucion bashkkohor. Pr ne q jetuam a jetojm n shtete tranzicioni, leximi bhet me kode tranzicioni. Aty ku Homeini shpjegonte se shteti ekziston pr shkak t Islamit, aty qen ish-prijsit e shoqrive tona q flisnin pr ekzistencn e shtetit, pr prmbushjen e programit t Partis. Aty ku trashgimtart e Homeinit shpjegojn se programi qeveriss prmbush krkesat Kuranore, aty prijsit e dhjetvjetshit t fundit shpjegojn se programi i tyre qeveriss prmbush o ndrrn e Perndimit o shtjen Kombtare, o t dyja kto abstraksione s bashku. Por, aty sht edhe Hatami, i cili shtron dilemn ndryshe: rendi i ktill shtetror sht legjitim vetm nse i prmbush krkesat ekonomike t popullats. Aty, pr ne q prjetuam fundin e viteve tetdhjet, mund t gjendet debati mbi legjitimitetin e shteteve socialiste: sa po i prmbushin nevojat e qytetarve? Ky debat duket se sht shndosh e gjall! 6. Kur nj rreth i ngusht njerzish n Kosov u njoftua se jam takuar me nj diplomat iranian, nuk arritn t fshehin befasin e tyre, madje as instinktin bazik t friks t ndrtuar gjat viteve t vetcensurs. Nuk u fola pr fstkt. Atbot nuk dija se edhe kto fryte ishin diplomaci. Qen lejuar si mall importi nga sekretarja e Shtetit Madeleine Albright, si shenj e hapjes amerikane ndaj Iranit, shenj e cila ende nuk sht shfrytzuar nga t dyja ant.

Te ne ska kriz!
MONIKA SHOSHORI STAFA

egjithse dollari dhe euro, dy monedhat q kan fituar funksione rregulluese botrore, prej kohsh zyrtarisht jan n gjendje reanimacioni, aq sa superfuqit e epoks, Shtetet e Bashkuara t Ameriks dhe Shtetet e Bashkuara t Evrops, pr t ruajtur sadopak drejtpeshimin e brendshm dhe t jashtm n gjith kt tronditje me karakter global kan vn dor edhe n thesar, Te ne ska kriz, te ne asgj sdo t ndodh, t gjith duhet t jen t qet, sepse financat e vendit do tu bjn ball t gjitha sfidave dhe prplasjeve t mundshme. Arsyetimi i vetm q mund t t vij n mendje sht se Te ne ska kriz thjesht sepse nuk jemi n gjendje ta dallojm krizn. Megjithse nj prej ekonomive m t fuqishme dhe m in expanso t bots, ekonomia japoneze, zyrtarisht ka kaluar n gjendjen e deflacionit, duke rikthyer n fjalorin e prditshm t financierve, bankierve dhe gazetarve nj term q gati ishte harruar qysh prej afro nj shekulli; q do t thot se gjithka do t jet m e shtrenjt dhe mbase floriri srish do t kthehet n rolin e garantuesit t monedhs, Te ne ska kriz, sepse te ne asnjher ssht ditur se cili sht thesari q kemi dhe asnjher ska pasur

qeveri q t ket pasur ngurrimin serioz pr t vn dor mbi t, hapur a fshehtas. Megjithse Kancelarja gjermane Merkel shtroi para njerzimit me siguri pyetjen m tronditse t shekullit, nse trmeti i rendit financiar n bot do t thot gjithashtu se kjo mund t jet nj pikpyetje mbi mundsit e ezauruara t rendit botror postkapitalist e postindustrial, Te ne ska kriz, sepse asnjher skemi ditur n far sistemi jetojm dhe rend po ndrtojm. E vrteta sht se, ndonse ka dy dekada q shqiptart mendojn se po ndrtojn shoqrin e konkurrencs dhe t nisms s lir, pikrisht konkurrenca dhe nisma e lir n kt vend skan kurrfar vlere, sepse pr t fituar n Shqipri nuk duhet t jesh i pari, as i dyti, as i treti. T jesh n krye do t thot t shkualifikohesh n parim, thjesht sepse je i mbikualifikuar (overqualified), ka n Shqipri do t thot t jesh jasht konkurrence dhe me rrug t mbyllur. N mendjet shqiptare ende nuk sht arritur t kuptohet se nj gur q mund t thyej nj diamant sht thjesht nj gur q bn dm, jo nj visar mbi diamantin! Vshtir t prftohet t kuptuarit e krizs s sotme botrore edhe n mendjet shqiptare si kriz rendi dhe sistemi, sepse ne sapo kemi hyr n nj rrug t re! Filozoft klasik t ekonomis s tregut, duke prfshir ata marksist, te

t cilt gjithnj e m shum po kthehet mendimi i sotm (Times u kujtonte mendimtarve t sotm referencn Marx pikrisht n nj nga numrat m t fundm), i prmbaheshin parimit se prqindjet jan thjesht stolia e rritjes, por m prpara, njerzit duhet t ken kushte pr t jetuar m mir dhe pr t ndrmarr ndonj iniciativ, q do t thot jo t mbyllen siprmarrjet ekzistuese, sikurse po ndodh nga dita n dit, por t shtohen siprmarrje t reja. Por rndsi ka kjo, si rrojn njerzit dhe a u bhet jeta m e vshtir, rndsi ka rritja dyshifrore, luga e florinjt, eku i bardh, krahasimi i bukur grafik. Megjithse Banka e Shqipris zyrtarisht e ka ulur interesin e depozitave; megjithse pas saj bankat e nivelit t dyt i kan rishikuar me zbritje termat dhe kushtet e marrdhnies me klientt; megjithse nga do kmbim me paran e huaj monedha e vendit humbet dyfish, n shitje e n blerje; megjithse edhe bonot e thesarit jan rivlersuar tashm n kmbim, duke u zhvleftsuar deri n nj shkall t paprekur deri m sot; Te ne ska kriz! Prkufizimi klasik i krizs sht pamundsi e qeverissve pr t vazhduar qeverisjen njsoj si m par dhe pamundsi e t qeverisurve pr t duruar si m par. Sa pr durimin, dihet se shqiptart jan shembullor. Zgjimi i tyre ndodh

nj her n gjysm shekulli dhe ather kur ngrihen, trbohen fare dhe shkatrrojn gjithka, duke mos ln gjurm t s shkuars. Gjith njerzimi sht vn para provs s mbijetess. Nuk sht kriza e vitit 1929, q tronditi botn e kapitalit pr t detyruar shtetin t vinte rregulla t rrept pr rend ekonomik e financiar t ngritur mbi parimin e shansit t barabart dhe mosprjashtimin. Nuk sht as kriza e vitit 1973, q i detyroi bankat amerikane, t gjendura nn presionin e dollarit monedh t euro-zons, t shpallte pakmbyeshmrin me arin. Kjo sht nj kriz e re q nuk ka ndodhur asnjher m par n bot. Kriza e tanishme sht pikrisht kriza e kapitaleve fiktive dhe e imazhit fiktiv. Nse do tju pyesnit se ku e ka industrin Benz-i apo Fiat-i, ose aspirina, menjher ju do t prgjigjeshit pa gabuar. Por po tju pyesnin se ku i kan zyrat, administratn, kapitalet, shoqrit e shrbimeve virtual si: Google, Yahoo, Altavista, Lycos, apo ndonj tjetr kompani supergjigante e industris virtuale, nuk do t mund t m prgjigjeshit. Kriza e sotme sht pikrisht verifikimi i kapitaleve t padukshme, t kuotuara n bursat m t mdha t bots me vlera t shumfishta krahasimisht me kapitalet tradicionale. Pikrisht kjo sht dhe prova e rendit t ri botror. A sht n gjendje teknologjia

t zgjidh problemet e njerzimit, apo jo? Kmbngulja gjithnj e m e rrept se Shqipria sht e prjashtuar nga kriza botrore nuk ka ndonj ndryshim t madh me kmbnguljen e komunistve pr ta mbajtur kursin e dollarit n 60 lek t vjetra edhe ather kur kmbimi real ishte 5-6-fishi; nuk ka ndonj ndryshim t madh me psikologjin e vetveimit q u edukua te brezat e rinj t shqiptarve pr dekada me radh n formn e demonizimit t bots, q i kishte br vendit ton nj rrethim t dyfisht imperialistrevizionist. Pyetja q shtrohet sht: A sht Shqipria nj shoqri e hapur dhe nj shtet i integruar n botn e madhe, apo ende sht nj ishull, nj rezervat, ku e mira hyn sa her q duan autoritetet, kurse e liga nuk mund t hyj kurrsesi, sepse gjithka n kt vend duhet t marr leje pr t hyr? Kmbngulja n mendimin se kriza botrore, q po shkatrron industrin dhe tregjet e nafts, ekuilibrat botror t ekonomive dhe monedhave t tyre, duke vn n pikpyetje vet t ardhmen e rendit t sotm t paslufts s ftoht, sht shprehje e mbijetess s psikologjis s izolimit dhe kjo vetm se prgjum ndrgjegjen kritike t njerzve, errson perspektivn dhe frymzon nj optimizm krejt fiktiv, m fiktiv se vet ato kapitale q e kan sjell botn deri n pragun e nj prove q kurr m par, nuk e ka par.

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009

KOSOVE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

11

N njvjetorin e shpalljes s Pavarsis, flet Kryeministri Hashim Thai: Bebja po rritet dhe forcohet do dit

Analiz

Serbt dhe Thai: Presim q Serbia pavarsia e Kosovs ta njoh Kosovn e pavarur N

martn, Kosova feston ditlindjen e par si shteti m i ri n bot. Gjat nj intervist pr Swissinfo, Kryeministri i Kosovs, Hashim Thai, ka thn se Serbia, dita-dits po e kupton se Kosova sht shtet i pavarur dhe sovran. Republika e Kosovs i mbushi nj vit. Si sht bebja e vogl? Po rritet dhe po forcohet. Dhe sht shum e shndosh. Megjithat, vendi juaj sht pranuar vetm nga 54 shtete... S pari, falnderoj t gjitha shtetet q e kan pranuar Kosovn. Shum shtete jan n proces t njohjes. I respektojm t gjitha procedurat e njohjes. Shumica e shteteve t bots kan pranuar q do t na njohin. Por, nuk mund tu jap data t sakta. Me krkes t Serbis, Gjykata Ndrkombtare n Hag, do t vrtetoj se a ka pasur baz ligjore pr shpalljen e pavarsis. far do t bnit nse ky vendim do t ishte negativ pr Kosovn? Nuk dua t przihem n vendimin e gjykats. Nuk dua q ky rast t ket ngjyrosje politike. Vendimi do t respektohet nga ne. Rreth 130 mij serb jetojn n vendin tuaj nga dy milion q ka Kosova. Si do ta fitoni besimin e serbve? Serbt jan pjes e Parlamentit dhe e qeveris, jan pjes e shoqris. T drejtat e tyre jan t garantuara edhe me Kushtetutn e Kosovs. Prisni q serbt t jen edhe pjes e Forcs t Siguris s Kosovs? Q tani serbt jan me 6 pr qind t prfaqsuar n Forcn e Siguris s Kosovs. Kjo do t thot q sht forc multietnike. Edhe n Shrbimin Inteligjent punojn serbt, si dhe n t gjitha institucionet qendrore e lokale. far veprimesh prisni nga Beogradi lidhur me Kosovn? Pres q Serbia t njoh Kosovn sa m par. Kjo do t ishte gjja m e mir pr stabilitet dhe paqe dhe vendimi m e mir pr t dyja vendet. Ne jemi t gatshm t kemi marrdhnie bilaterale me Serbin. Prishtina me shum dshir do t kishte nj Ambasad n Beograd, n mnyr q t funksionojn si dy shtete normale. Por, a sht kjo e mundur ta bj qeveria e Serbis? Nuk sht problem i qeveris, hezitimi pr ta pranuar Kosovn sht, sepse Serbia sht peng i pikpamjeve antishqiptare q jan n Beograd. Ju besoni vrtet se Serbia ka vullnet ta pranoj Kosovn? Serbia po e kupton q Kosova sht shtet. Do t vij dita kur do t merret vendimi pr kt. Do ta prshndes t ndodh sa m shpejt. Kur do ta merrni kontrollin e pjess veriore t Kosovs, e banuar kryesisht nga serb? Misioni i EULEX-it operon n krejt territorin e Kosovs. sht nj sfid, e cila mund t prballohet. A jeni i gatshm t prdorni forcn pr t kthyer veriun? Jo, n asnj mnyr. do tentim pr rregulluar situatn n Mitrovic me an t forcs do t ishte nj aventur e rrezikshme. Sa sht Kosova e prekur nga kriza financiare? Kosova nuk sht vend i izoluar, por pjes e ekonomis

RAPORTET
Ne jemi t gatshm t kemi marrdhnie bilaterale me Serbin. Prishtina me shum dshir do t kishte nj Ambasad n Beograd, n mnyr q t funksionojn si dy shtete normale

KRIZA
Kosova nuk sht vend i izoluar, por pjes e ekonomis botrore. Kriza sht pasqyruar nga ndikimi i diaspors. Edhe investimet e drejtprdrejta ndrkombtare jan t prfshira nga kjo kriz

FSK
Q tani serbt jan me 6 pr qind t prfaqsuar n Forcn e Siguris s Kosovs. Kjo do t thot q sht forc multietnike. Edhe n Shrbimin Inteligjent punojn serbt

botrore. Kriza sht pasqyruar edhe n Kosov, nga ndikimi i diaspors. Edhe investimet e drejtprdrejta ndrkombtare jan po ashtu t prfshira nga kjo kriz. Si jan marrdhniet bilaterale me Zvicrn? Marrdhniet jan fantastike.

Zvicra sht njri ndr vendet e para, t cilat na kan pranuar. Ne kemi nj ur t fort lidhse me Zvicrn. Un kam jetuar vet atje, dhe kam vetm kujtime t mira nga ajo koh. Dhe ndoshta Kosova do t shndrrohet n nj Zvicr n kt rajon. Ju keni jetuar dhe studiuar

n Zvicr. A ju ndihmon kjo n punn e qeveris? Kam msuar shum nga Zvicra, por a t bn kjo Kryeministr m t mir apo m t keq, nuk varet se n cilin vend ke jetuar. Por, prvoja n Zvicr, sidomos ajo n universitet, ka qen shum e dobishme pr mua.

Ambasadorja

Kaidanou: Prishtina e Beogradi duhet t bisedojn

B
eogradi dhe Prishtina duhet t bisedojn pr shtjet q kan t bjn me jetn e t gjith njerzve n Kosov, e sidomos t atyre serb, ka qen kjo deklarata e ambasadores amerikane n Kosov, Tina Kaidanou, n nj intervist dhn pr radio KIM. Kaidanou ka shtuar se shpreson q me ndrmjetsimin e Bashkimit Evropian t gjendet mnyra pr bisedime, pasi sipas saj, BE-ja i pranon t dyja palt. Kaidanou sht shprehur se t gjith e kan t qart se n kt pjes t Evrops ekzistojn probleme t pazgjidhura, mirpo qeveria amerikane shpreson q shtetet e rajonit, bashkrisht, do t arrijn ti zgjidhin ato nse nuk veprojn kshtu kjo do t ishte n dm t tyre, ka thn ambasadorja amerikane. Kosova do t konkurroj pr tu pranuar n institucione t ndryshme ndrkombtare financiare. Ashtu sikur ka paralajmruar Presidenti i Serbis, Boris Tadi, Serbia nuk do ta kundrshtoj kt gj, ka thn Kaidanou, duke shtuar se, sa i prket konkurrimit n organizatat tjera duhet shikuar n t ardhmen, pasi q, secila organizat ka rregullat e veta. Kaidanou gjithashtu ka shprehur bindjen e saj se, do t ket m shum njohje t Kosovs ndrsa ka vlersuar se viti i kaluar ka qen i mir pr t gjitha bashksit n Kosov.

drsa Kosova po prgatitet t shnoj njvjetorin e Pavarsis, shum qytetar serb vazhdojn t mos e njohin realitetin e krijuar pas 17 shkurtit. Pavarsin nuk e pranojm, shqiptart e kan shpallur vet at dhe kjo sht kundrligjore, thot nj i ri serb. Derisa Serbia nuk e njeh, nuk ka asgj, ndrsa Serbia nuk do ta njoh kurr pavarsin e Kosovs, sepse ky sht territor i serbve. Ne do t veprojm si na thot Serbia, shprehet nj tjetr serb nga Graanica. Kto deklarata kundr pavarsis pasqyrojn qndrimin si t pjess drmuese t serbve n Kosov ashtu edhe t autoriteteve t Beogradit. Q pas shpalljes s Pavarsis s Kosovs, reagimi m i ashpr i serbve ka qen n veri t vendit. Grupe t serbve atje kan djegur dy pikat doganore n kufi me Serbin, kan penguar punn e gjykatave n veri t Mitrovics dhe kan forcuar strukturat e tyre paralele. Ndrkoh, n disa zona t banuara me serb, pjestart e policis n shenj revolte me shpalljen e pavarsis kan braktisur vendet e tyre t puns, duke refuzuar bashkpunimin me eprort shqiptar. Beogradi zyrtar vlerson se pozita e pakics serbe pas shpalljes s pavarsis sht rnduar. Serbt n Kosov e Metohi jan t privuar nga t drejtat themelore t njeriut. Jan t privuar nga e drejta pr t jetuar, nuk kan t drejt banimi, prone. Nuk kan t drejt pr pun, pr tu shkolluar, nuk jan t sigurt, nuk gzojn lirin e qarkullimit. Prona e tyre do dit sht cak i plakitsve, kurse skamja sht prditshmri e tyre, ka thn pr BBC-n, Bojan Angjeloviq, ndihmsministr pr Kosovn n qeverin serbe. Por ndryshe mendon politikani i moderuar serb, Sllobodan Petroviq, kryetar i Partis Liberale Serbe, e cila sht pjes e institucioneve t Kosovs. Situata sht prmirsuar n mas t madhe, sigurisht nuk sht si ka qen, por kjo nuk sht e mjaftueshme, duhet ende shum pun, ende shum angazhim, sht shprehur ai. Petroviq thot se serbt e Kosovs prballen me shum probleme, me t cilat prballen edhe bashksit e tjera etnike. M e keqja sht se t gjitha kto probleme po politizohen, q nga ekonomia e deri te problemet e prditshme, si sht mungesa e ujit, rryms, punsimi. Politizimi po dmton shum qytetart serb. Natyrisht q nj problem tjetr sht edhe siguria, q te serbt sht n nivel t ult, para se gjithash pr shkak se brenda bashksis serbe sht e pranishme frika e natyrs personale. Ka nevoj q edhe vet bashksia serbe t jet e hapur dhe m e keqja sht se ajo po izolohet vet, kshtu q me siguri aty nuk ka se si t ndihmohet, deklaroi z.Petroviq. Zvendsministri i Kthimit dhe Komuniteteve n qeverin e Kosovs, Ismet Hashani, mohon deklaratat e autoriteteve t Beogradit pr shkeljen e t drejtave t komunitetit serb. Ne n asnj mnyr nuk pajtohemi q pakicat nuk kan liri t lvizjes, sht e pavend ajo q thuhet se pasuria plakitet, sepse pasuria sht e garantuar me ligj dhe vetm ato shitje q jan br me vullnetin e njerzve, sepse pasuria sht e mbrojtur. Sa i prket shkollimit, t gjitha komuniteteve u sht garantuar shkollimi dhe mund t them q projektet q sht duke br qeveria e Kosovs, jan dshmia m e mir

se ne po punojm pr pakicat. Madje, mund t them se n kt faz jemi shum t prqendruar pr t avancuar pozitat e tyre, thot zvendsministri Hashani. N qeverin e Kosovs thon se politika q po ndjek Beogradi po pengon integrimin e serbve n institucionet dhe shoqrin kosovare. Mirpo, ndihmsministri pr Kosovn n qeverin e Serbis, Bojan Angjelkoviq, hedh posht kto akuza. Nse nuk dshironi t zgjidhni problemin, e keni m t leht q fajtorin ta gjeni diku tjetr. M leht sht t kritikohet e sidomos sht atraktive t kritikohen autoritetet n Beograd. M vshtir sht t merret prgjegjsia dhe n at mas n t ciln dikush merr prsipr prgjegjsin, mund t prcaktohet edhe dshira e tij e sinqert pr tu ballafaquar me nj problem. E, kusht pr t zgjidhur problemin sht q me t t ballafaqoheni, thekson z.Angjelkoviq. Ndrkoh, Verena Knaus, analiste e Iniciativs Evropiane pr Stabilitet thot se serbt po mbahen peng nga Beogradi, gj q po e vshtirson integrimin e tyre brenda shoqris kosovare. Mendoj se kur flasim pr t drejtat e pakicave, problemi m i madh nuk sht Prishtina. Problemi m i madh sht se komuniteti serb n Kosov po mbahet ende peng nga politika n Beograd dhe retorika q vjen nga Beogradi, prfshir ktu forcat demokratike, t cilat n nj an thon se dshirojn ta evropianizojn Beogradin, por kur flitet pr Kosovn nuk e kan ndryshuar qndrimin. Kjo polik nuk e ka parasysh interesin e komunitetit serb n Kosov dhe kjo sht pr t ardhur keq, u shpreh zonja Knaus n nj intervist pr BBC-n. Prmirsimi i pozits serbe n shoqrin kosovare, sipas analistes Verena Knaus mund t ndodh vetm kur serbt ta ndiejn se Kosova sht shtpia e tyre. Nuk sht e mjaftueshme q Prishtina t miratoj ligje dhe as q bashksia ndrkombtare tu krkoj institucioneve t Kosovs t mbrojn t drejtat e pakicave. Ne kemi nevoj pr ndryshime t vrteta n terren dhe ato do t ndodhin kur komuniteti serb ktu ta ndiej se Kosova sht shtpia e tyre, se ky sht vendi ku ata duhet t integrohen dhe t mbrohen. Prderisa sinjalet nga Beogradi t jen t prziera dhe t ket prpjekje q veriu i Kosovs t ndahet nga realiteti n pjesn jugore t Kosovs ku jeton shumica e serbve dhe prderisa interesi i njerzve nuk sht parsor, por territori, mendoj se kjo paraqet rrezikun m t madh pr pakicat ktu, thot Verena Knaus, analiste e Iniciativs Evropiane pr Stabilitet. Ajo vlerson se sa i prket realizimit t t drejtave t pakicave, Kosova n disa fusha sht shum m prpara se disa vende antare t Bashkimit Evropian. Zonja Knaus thekson se Kosova ka miratuar shum ligje t mira q garantojn mbrojtjen e minoriteteve, por krkon nga Prishtina q t punoj n zbatimin e tyre. Sipas ligjeve n fuqi, pakicat e kan t garantuar pjesmarrjen n institucionet e Kosovs. Nga 120 vende sa ka Parlamenti, 10 vende jan t rezervuara pr serbt, ndrsa 10 t tjera pr pakicat tjera. Ndrkoh, n prbrjen aktuale t qeveris, dy ministri udhhiqen nga serbt, ndrsa nj tjetr nga komuniteti turk. Me procesin e decentralizimit parashihet edhe formimi i disa komunave t reja me shumic serbe.

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009 12

AKTUALITET
Krahasimi

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Totali i krimeve

Gjat vitit 2008 jan raportuar 13 426 vepra penale nga t cilat jan zbuluar 10858

Gjat vitit q lam jan dokumentuar 2938 vepra penale m shum se n vitin 2007

Zonat m problematike pr vjedhjet n Tiran

SHALLVARET Nj ndr zonat kryesore pr vjedhjet e automjeteve i prket asaj t Shallvareve. DON BOSKO Zona tjetr problematike e Komisariatit Nr. 3, sht rruga Don Bosko, ku ndodhin shpesh vjedhje automjetesh dhe apartamentesh JORDAN MISJA N kt rrug, e cila llon n afrsi t Burgut 313, shpeshher ndodhin vjedhje n banesa private, duke mos prjashtuar edhe magazinat PASKUQAN Gjithashtu, pr Komisariatin Nr. 3, prmendet edhe zona e Paskuqanit, ku nuk kan qen t pakta vjedhjet n banesa SAMI FRASHRI Zona e ish-bllokut ka qen problematike si pr vjedhjet e mjeteve, ashtu edhe t banesave IRFAN TOMINI Nj zon tjetr, por jo aq shum problematike e Komisariatit Nr. 2 sht Irfan Tomini kryesisht n vjedhje automjetesh MYSLYM SHYRI Edhe n rrugn Myslym Shyri kan ndodhur nj sr vjedhjesh, kryesisht dyqane BATHORE Zona e Bathores q e prfshin Komisariati Nr. 5 ka pasur raste t vjedhjeve t banesave QYTETI STUDENTI N zonn sipr Qytetit Studenti ka pasur raste vjedhjesh n banesa private. Ndrsa gjat sezonit t shkolls ka pasur vjedhje n godinat e studentve SAUK Edhe fshatrat e Saukut nuk jan prjashtuar nga lista e vjedhjeve ku veanrisht spikasin ato t prons

Policia e alarmuar dyshon masat. Pas disa goditjeve ulen vjedhjet e makinave dhe shtpive

Krimi i vogl, lagjet m problematike n Tiran

BLEDI GILAJ

rimi i rrugs mbetet ende problematik pr kryeqytetin shqiptar, pavarsisht se koht e fundit, duket sikur sht kuzuar nprmjet disa masave t rrepta t ndrmarra nga policia. Aq shqetsues mbetet ky fenomen, saq n analizn vjetore t policis pr vitin 2008, nuk u vu shum n dukje. Edhe vet policia e ka pranuar shpeshher se krimet e vogla, ose si njihet n zhargonin e prditshm, krimi i rrugs, ku futen q nga vjedhjet, rrahjet, krcnimet apo edhe t tjera, kan shifra shqetsuese pr vet natyrn e tyre. Megjithat, duket se ndryshimi ka nisur t vij n muajt e par t ktij viti. Zbulimi i ktyre veprave penale ka qen n shifra tejet t vogla deri n 40%, por duket se brenda nj muaji prqindja e zbulueshmris sht rritur. Kt fenomen, policia e ndan edhe sipas veprave penale, ku jan krijuar nj sr sektorsh dhe vendin ky e zn vjedhjet, duke u ndjekur m pas nga sherret banale me rrahje apo krcnimet. Vjedhjet e ndryshme Uniformat blu nga sektori i antikrimit n Drejtorin e Policis s Tirans deklarojn se nj ndr problemet m shqetsuese pr kt sektor sht vepra penale e vjedhjes. Sipas tyre, vjedhjet jan t shumta, madje nj pjes e mir e tyre nuk denoncohen. Por, duke folur n gjuhn e shifrave, mesatarisht do dit n Tiran ndodhin 5-6 grabitje, ndrkoh q shnohen edhe 13-18 denoncime n dit. Madje pr vjedhjet, sektori i antikrimit ka krijuar edhe nj hart q tregon zonat m problematike t Tirans. Sipas tyre, zonat m me shum vjedhje hyjn n territorin e Komisariatit Nr. 3, por nuk lihen mnjan edhe Komisariati Nr. 1, dhe ai Nr. 2. Por pikrisht, Komisariati Nr. 3 n Tiran, ka tri zona shum problematike pr vjedhje. Nj ndr zonat kryesore i prket asaj t Shallvareve. Meq sht nj zon e mbipopulluar, aty ndodhin m shum vjedhjet e automjeteve, shpjegojn specialistt e antikrimit ekonomik t kryeqytetit. Sipas tyre, mjetet m t vjedhura jan t marks Mercedes Benz, por nuk prjashtohen edhe t tjerat. Ndrkoh, zona t tjera problematike t Komisariatit Nr. 3, jan rrugt Don Bosko dhe Jordan Misja. Shpeshher n kto rrug ndodhin vjedhje n banesa, qoft ato apartamente, apo shtpi private. Burimet shpjegojn se sendet q grabiten m shum n banesa jan parat, bizhuterit, por nuk prjashtohen edhe pajisje t tjera apo materiale ndrtimi, q jan me madhsi t vogl. Gjithashtu, pr Komisariatin Nr. 3, prmendet edhe zona e Paskuqanit, ku nuk kan qen t pakta grabitjet e banesave. Krimet ordinere T tjera vepra penale q

shqetsojn komunitetin dhe policin (shnojn statistika t larta), jan ato q vijn nga konfliktet banale. Kshtu, shpesh-

her policia regjistron nga 3-4 konflikte n dit, t cilat zakonisht hyjn te vepra penale e rrahjes. Kto, ndryshe nga

vjedhjet, sjellin ndryshim t shifrave pr veprat penale t ndodhura, pavarsisht se mund t konsiderohen si kundrvajtje, ashtu si parashikohen edhe n Kodin Penal. Megjithat, t gjitha kto krime, pr policin sjellin nj problem m madhor dhe nj sfid tjetr, at t rendit pr komunitetin qytetar. N kto kushte, policia sht duke aplikuar mnyra t reja pr t parandaluar krimet ordinere, me qllim q edhe shifrat e ngjarjeve t ndodhura brenda nj viti, mos t jen alarmante. Masat e marra Por, problemi shtrohet se far po bhet pr t parandaluar kt krim t vogl, por tejet shqetsues. Burimet nga antikrimi i kryeqytetit tregojn se jan marr disa masa, por ato ende nuk kan dhn plotsisht efektin e tyre. Sipas t dhnave nga Drejtoria e

Policis s Tirans, tashm jan shtuar shum patrullimet e policis n zonat problematike. Gjithashtu, agjentt kriminal jan shprndar n kto zona pr t mbajtur nn vzhgim personat problematik, apo edhe ata me precedent t mparshm n aktivitet kriminal. Megjithat, vetm pak dit m par, Drejtoria e Policis s Tirans bri nj analiz, ku ndrmori edhe nj plan masash pr kt fenomen shqetsues. Madje, nga t dhnat zyrtare msohet se punonjsit

e policis u urdhruan q t dyfishojn numrin e patrullave, sidomos gjat nats. Por, policia shpreson n sensibilizimin e popullsis pr nj bashkpunim m t mir me ta, q deri tani sht n prqindje t vogl, pavarsisht se shifrat kan ardhur n rritje. Megjithat, me masat e marra sht kuptuar se policis duhet ti kishte dal gjumi m par. Nga shifrat e marra n ditt e fundit, pas masave t ndrmarra, sht ulur ndjeshm numri i krimeve t vogla, sidomos i vjedhjeve.

Tiran
Uniformat blu nisin punn pr zbardhjen e tyre

Kallzohen shtat vjedhje n polici

dhe gjat dits s djeshme, policia shnuar shtat vjedhje, ndrkoh q menjher ka nisur puna pr zbulimin e autorve. N kto krime, policia tha se kan ndodhur dy vjedhje mjetesh, nj vjedhje biznesi dhe katr vjedhje t ndryshme. Duke detajuar kto ngjarje, policia tha se ka br kallzim Vladimir P., 47 vje, se kishte parkuar pran parkut t autobusve te Rruga e Kavajs, automjetin tip Benz 240, ngjyr bizele, me targ PR 0609 B, por rreth ors 07.00, ka konstatuar vjedhjen e automjetit. Gjithashtu, ka br kallzim Jani K., 40 vje, banues n rrugn Naim Frashri, se gjat nats n adresn e msiprme i kan vjedhur automjetin tip Benz 250, ngjyr gri, me targa FR 7828 B. M tej, policia tha se n rrugn Ali Demi, sht vjedhur dyqani Distributor n pronsi t Eris K., 28 vje, lindur dhe banues n rrugn Jordan Misja. U kryen veprimet hetimore, ku rezultoi se autort kan hyr nga dritarja, duke e hapur me forc dhe kan marr 100 karta telefoni rimbushse AMC. Ndrkoh, te Nish Tulla nr.3, sht konstatuar vjedhja e baness s Shuaip I., 50 vje, ku rezultoi se ajo sht kryer pa thyerje, ku jan

Autort kan hyr nga dritarja, duke e hapur me forc dhe kan marr 100 karta telefoni
marr nj kompjuter Laptop dhe 28 mij lek. Po te Nish Tulla nr. 3, pran Ndrmarrjes Rruga-Ura sht konstatuar vjedhja e repartit t riparimit elektrik, n pronsi t Adriatik D., ku rezultoi se hajdutt kan thyer xhamin e dritares s katit t dyt, ku jan marr 250 kg tel bakri. Policia tha se gjat dits s djeshme sht konstatuar edhe vjedhja e baness s Violeta ., banuese n lagjen 4, Kamz. Autort kan hyr nga dritarja e dhoms s gjumit dhe kan marr rreth 300 euro, 30 mij lek dhe nj kuti me bizhuteri. Ndrkaq, ka br kallzim edhe Anila Z., se rreth ors 15.30, n rrugn Jordan Misja, afr Burgut 313, i kan thyer xhamin e par t pasagjerit, t mjetit tip Opel, me targ LA 7835 A dhe i kan vjedhur antn, ku n t kishte 300 euro, 30 mij lek dhe disa sende personale.

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009

@
RASTI

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

13

Sipas mjekve anglez, frutat sot kan m pak vitamina dhe vlera ushqyese se dikur. Pr kt arsye duhet rritur ndjeshm konsumi.Shkaku? Ndotja e ambientit dhe produktet gjenetikisht t modifikuara n treg

NE FAQEN 15

Ashtu si femrat, ideja e tyre pr t qen sa m t dobt sht shndrruar n nj tendenc t frikshme

FOTOT E 2008-s

Anoreksia, edhe meshkujt t fiksuar pas elegancs

Vitet e fundit n bot sht trefishuar numri i djemve q vuajn nga kjo patologji

ktorit hollivudian, Deni Qualid, i ka rn t fikt gjat xhirimeve t filmit "Wyatt Earp". Pr t interpretuar kt rol, ish-bashkshortit t aktores Meg Ryan i sht dashur t rrzoj nga pesha 20 kilogram. Por ky dobsim i menjhershm sht shndrruar n smundje: anoreksi. Ishte viti 1994 kur rrfimi i tij u publikua n revistn "Best Life". Ashtu si femrat, fiksimi i meshkujve pr t qen sa m t dobt sht shndrruar n nj tendenc. N jetn e prditshme, problemet me ushqimin konsiderohen si "pun grash". Sot meshkujt q vuajn nga anoreksia jan 670 mij, nga 3 milion t prekur prej smundjes (pothuajse 80 pr qind jan femra). Kjo shifr sht trefishuar q prej vitit 2000. Kt e konfirmojn t dhnat e "Aba"-s, shoqata e krkimeve mbi anoreksin, bulimin dhe shqetsimet n t ngrn. "sht nj fenomen q po rritet dita dits. Tani nuk mund t bjm m sikur nuk shikojm. N origjin t ksaj patologjie, si pr femrat, ashtu dhe pr meshkujt, sht raporti i vshtir me prindrit, nj marrdhnie e padurueshme me partnerin ose partneren, traumat n fmijri", thot themeluesja dhe presidentja e "Aba"-s. Sipas t dhnave t Ministris s Shndetsis, n 2005n anoreksikt ishin 1 pr qind e popullsis mashkullore, nga 10 deri n 60 vje. Pas katr vitesh kjo shifr sht rritur me 3 pr qind. Prgjegjse pr kt fenomen sht mania e mendur pr t pasur nj trup elegant. Pr femrat, qllimi sht q t veshin xhinse me mas 36, ndrsa meshkujt duan trup me muskuj. Termi "t fiksuar" prdoret pr treguar manin pr nj trup gjith muskuj, rezultat i orve t tra palestr, dieta me pak kalori, syt e fiksuar mbi peshore dhe para...
NE FAQEN 19

FOTO FAKT

I gjat sa nj kpuc. Kinezi He Ping Ping, me gjatsi 74.1 cm, sht konsideruar si mashkulli m i shkurtr n bot. N muzeun e rekordeve "Gines", n Tokio, 20vjeari q peshon 7 kilogram u vendos prball kpucs (55 cm) t njeriut m t gjat n bot

Aty ku mbizotron lufta dhe varfria

1.Kjo foto e fotografit amerikan, Antoni Suau pr revistn "Time", ishte fotoja fituese e mimit "World Press Photo" pr vitin 2008. Titulli i saj sht "Ekonomia amerikane n kriz" 2.Fotografi kinez, Chen Qinggang, fitoi mimin e par pr fotot e lajmeve me kt fotografi q mban titullin: "Skuadrat e shptimit po transportojn me barel nj nga t mbijetuarit e trmetit t Beichuanit, q goditi Kinn n 14 majin e kaluar" 3.Gleb Garanich, fotograf i "Reuters", fitoi mimin e tret pr fotot e lajmeve me kt fotografi, q ka fokusuar nj gjeorgjian nj dit pas fillimit t konfliktit n Kaukaz, m 9 gusht t vitit t kaluar 4. Kjo foto e fotografit Tomasz Gudzowaty, me titull "Mongolja", fitoi mimin e tret n kategorin "Galeria Jote" 5. Kategoria e fotove t lajmit u fitua edhe nga fotografi brazilian, Luiz Vasconcelos, me kt foto q paraqet nj grua, e cila duke mbajtur fmijn e saj n... NE FAQEN 20

Gert Uildersit iu refuzua hyrja n vend, pr shkak t qndrimeve t tij mbi myslimant

Britania i mbyll dern politikanit holandez

olitikani holandez i ekstremit t djatht, Gert Uilders, prgjegjs i nj fillimi q konsiderohet gjersisht si islamofobik, zuri faqet e para t gazetave t enjten, n astin kur iu ndalua hyrja n Britanin e Madhe nga autoritetet e ktij vendi. Msohet se politikani kishte n plan t shfaqte filmin e prfolur, t titulluar

"Fitna" n Dhomn e Lordve. Autoritetet britanike pranuan zyrtarisht se nuk i kishin lejuar politikanit holandez hyrjen n territorin e vendit. Incidenti ndezi polemika t forta n Holand, duke qen se bhet fjal pr nj pjestar Parlamenti t zgjedhur n rrug...
NE FAQEN 14

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009 14

NDRYSHE

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

olitikani holandez i ekstremit t djatht, Gert Uilders, prgjegjs i nj fillimi q konsiderohet gjersisht si islamofobik, zuri faqet e para t gazetave t enjten, n astin kur iu ndalua hyrja n Britanin e Madhe nga autoritetet e ktij vendi. Msohet se politikani kishte n plan t shfaqte filmin e prfolur, t titulluar Fitna n Dhomn e Lordve. Autoritetet britanike pranuan zyrtarisht se nuk i kishin lejuar politikanit holandez hyrjen n territorin e vendit. Incidenti ndezi polemika t forta n Holand, duke qen se bhet fjal pr nj pjestar Parlamenti t zgjedhur n rrug diplomatike me votat e popullit, t cilit i ndalohet hyrja n nj vend tjetr, q pr m tepr sht antar i Bashkimit Evropian. Pasi u intervistua shkurt nga autoritetet britanike t emigracionit, Uilders u detyrua t merrte nj avion pr tu kthyer n Holand. Atij iu refuzua hyrja. T gjithve q u refuzohet e drejta pr t hyr n vendin ton izolohen dhe kthehen mbrapsht, tha nj zdhns i autoriteteve britanike t emigracionit pr agjencin franceze t lajmeve AFP. Qeveria e kundrshton ekstremizmin n t gjitha format q mund t shfaqet. Veprimi do t ndal ata q krkojn t prhapin ekstremizmin, urrejtjen dhe mesazhet e dhuns n

Ikona e ekstremit t djatht, Gert Uilders, prgjegjs i nj llimi q konsiderohet gjersisht si islamofobik, zuri faqet e para t gazetave kto dit, n astin kur iu ndalua hyrja n Britanin e Madhe nga autoritetet e ktij vendi. Msohet se politikani kishte n plan t shfaqte lmin e prfolur, t titulluar Fitna n Dhomn e Lordve

Britania i refuzon hyrjen politikanit holandez

komunitetet tona. Politikani holandez br i mundi pr t rrzuar urdhrin e autoriteteve britanike pr ti ndaluar hyrjen n vend dhe shfaqjen e filmit Fitna n Dhomn e Lordve, ku edhe ishte ftuar pr ta br kt. N nj letr t drguar gjat fillimit t javs, autoritetet britanike e kishin vn Uildersin n dijeni, se vizita e tij prbnte nj krcnim t vrtet dhe mjaft serioz ndaj nj prej interesave themeltare t shoqris son. Qndrimet e tija mbi myslimant dhe mbi at q ata besojn, i shprehur si n filmin Fitna e n raste t tjera, do t krcnonte harmonin e komunitetit ton dhe njhersh edhe sigurin publike. Masa n fjal, sipas asaj q thon britanikt, sht bazuar te ligjet e Bashkimit Evropian, q u jep t gjitha shteteve t drejtn ti refuzoj hyrjen kujtdo q prbn krcnim pr sigurin e vendit. Gjat nj interviste t dhn ksaj jave n emisionin Hardtalk, t rrjetit mediatik BBC, sekretari britanik i Jashtm, David Miliband, e mbrojti vendimin e autoriteteve shtetrore pr ti ndaluar hyrjen Uildersit, duke e prshkruar Fitnan si nj film q prmbante nota ekstreme urrejtjeje kundr myslimanve. Ndrkoh q gjat emisionit u shpreh se ndrkoh q Britania sht nj vend i prkushtuar thellsisht ndaj liris s fjals, nuk mund ta konsideroj liri ndezjen e shkndijave n nj kinema t mbushur plot me njerz dhe se, sipas ligjeve t shtetit, nuk mund t konsiderohet liri as prpjekja pr t nxitur zemrim, urrejtje racore e fetare. Sipas asaj q shkruhet n gazetn holandeze NRC Handelsblad, ambasadori holandez n Londr shkoi personalisht n aeroportin NRC Handelsblad, ku u ndalua Uilders pr t paraqitur shqetsimin e shtetit t vet pr kt veprim dhe msohet se u prpoq deri n astin e fundit ti krijonte mundsin politikanit ekstremist t hynte Britani. Nj zdhns i Ministris s Jashtme holandeze tha pr agjencin e lajmeve ANP se Holanda e pret shum keq faktin q Mbretria e Bashkuara nuk e ktheu vendimin pr ti refuzuar z. Uilders hyrjen n territorin e saj. Proli Por gjasat jan q vendimi i autoriteteve britanike pr ti refuzuar hyrjen Gert Uildersit, e ka kthyer politikanin pikrisht aty ku i plqen m shum t gjendet: n qendr t vmendjes. Politikani katolik i ekstremit t djatht nga Holanda e Jugut e sheh veten si trashgimtar i nj tjetr njeriu t kthyer n ikon t s djathts holandeze, Pim Fortuyn, politikani q u vra pas fushats s ashpr pr ti dhn fund multikulturalizmit tradicional holandez, si edhe i Teo van Gogut, regjisori i vrar me thik n nj rrug t Amsterdamit, pas realizimit t nj dokumentari, ku denonconte represionin q ushtrohet n botn islamike. Uilder jeton prej thuajse katr vjetsh nn mbrojtjen e pandrprer t forcave policore, nga frika se qndrimet e tij t ashpra kundr islamit mund ta bjn edhe at viktim atentatesh. Gjithashtu ai sht i njohur edhe pr qndrimet e ashpra ndaj establishmentit holandez: antart e qeveris s kristian-demokratit Jan-Peter Balkenende i konsideron si burracak, ndrsa Mbretreshn e akuzon pr mbshtetjen e plehrave multikulturore. Tashm konsiderohet si njeriu q krkon t hedh hapa prapa n atmosfern holandeze, e shquar pr tolerancn ndaj emigracionit dhe ndaj kulturave t tjera n prgjithsi. Fillimisht ishte deputet pr Partin konservatore-liberale VVD, por u shkput prej saj dhe sot qndron n Parlament si deputet i pavarur. Por, gjat dy viteve t fundit, Partia e tij e re Liria, zotron nnt prej 150 vendeve n Dhomn e Dyt t Parlamentit. Pak m shum se nj vit m par, Uilders rezultoi politikani m i efektshm n Holand. Burimi kryesor i kundrshtive q ngrihen prreth tij jan qndrimet ekstreme ndaj islamit. Islami, tha gjat nj interviste t dhn vitin e shkuar pr britaniken The Guardian, nuk sht besim fetar, sht ideologjia e nj kulture t vonuar. Ai e krahasoi Kuranin me Mein Kampf (Lufta ime) t Hitlerit dhe krkoi ndalimin e qarkullimit t ktij libri t

Islami, tha pr The Guardian, nuk sht besim fetar, por sht ideologjia e nj kulture t vonuar
shenjt. Jo t gjith myslimant jan terrorist, por thuajse t gjith terroristt jan mysliman, i tha gazetarit t The Guardian. Islami sht dika q nuk mund ta lejojm m gjat n Holand. Dua q Kurani fashist t ndalohet. Duhet t ndalojm islamizimin e Holands. Kjo do t thot jo m xhami, jo m shkolla islamike, jo m imam. Ndrsa ngulmon se po ushtron ve t drejtn e liris s t shprehurit, ai ndodhet nn gjykim n Holand pr deklarata q ngjallin urrejtje.

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009

NDRYSHE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

15

Kan m pak vitamina dhe vlera ushqyese se dikur. Tani duhet t ham m shum se 20 n dit

Frutat, alarmi i fundit

Nj moll n dit nuk mjafton m

im q ka veti freskuese dhe qetsuese, ndrsa sht thesar i vrtet proteinash, sasie t madhe uji, sheqernash t llojeve t ndryshme, kriprash minerale dhe vitaminash. Konsiderohet si fruti q u jep energji indeve dhe ndihmon pr t mbajtur fizikun n form t mir, pasi sht shum i pasur me fibra q mbajn t ult nivelin e kolesterolit n gjak. sht fruti m i dashur pr diabetikt, ndrsa na ndihmon t largojm stresin kur jemi t lodhur. Parandalon smundjet kardiovaskulare dhe kancerin, fal prezencs s madhe t antioksiduesve. Por "t mirat" e saj nuk mbarojn ktu. Pr sh-

m shum okollatat apo kekt n vend t frutave t freskta pas ngrnies. E njjta gj ndodh edhe me perimet, vendin e t cilave e kan zn produktet e konservuara. N fakt, ai q dha alarmin n Britanin e Madhe, duke kshilluar nj "overdoz" t till vitaminash, ishte dietologu i njohur Dale Pinnock, i cili tha nprmjet faqeve t "Daily Express": "Rekomandimi pr t ngrn rreth 5 fruta dhe perime n dit sht dhn 40 vjet m par, kur terreni ishte m i pasur me vitamina dhe minerale. Sot, pr shkak t kultivimeve intensive dhe ndotjes s madhe t ambientit, frutat e freskta dhe perimet nuk prmbajn m t njjtn sasi sub-

KONSUMI I FRUTAVE N BE
Greqia Italia Spanja Franca Gjermania Britania e Madhe 481 kg 359 kg 342 kg 298 kg 298 kg 200 kg

86 EURO Shpenzon mesatarisht n muaj nj familje evropiane pr fruta dhe perime

kak t cilsive pozitive, ka filluar t prdoret gjersisht n produktet kozmetike, duke garantuar vetm kujdes dhe mbrojtje pr lkurn. Po ashtu siguron 20 pr qind t fibrave pr t cilat kemi nevoj do dit. Jo m kot thuhej: "Nj moll n dit mban mjekun larg nesh". Por tani shprehja ka ndryshuar. Sipas nj studimi anglez, sot duhen t paktn 20 moll n dit pr t'u dhn vlerat e duhura ushqyese t rriturve dhe fmijve. Plot katr her m shum se sasia e kshilluar nga dieta mesdhetare, e promovuar nga qeverit pr t luftuar obezitetin dhe smundjet kardiake, si pasoj e yndyrave t larta, sheqernave dhe proteinave shtazore. Nj shumfishim i jashtzakonshm dhe i papritur, nga 5 n 20, q ka provokuar shum diskutime, polemika dhe dyshime. N shum vende evropiane, katr qytetar n dhjet t till nuk han asnj frut ose perime n dit, ndrsa n dhjet vitet e fundit konsumi i produkteve t tilla ka rn me 20 pr qind, duke e uar shifrn n 359 kilogram pr familje brenda vitit. Situata vazhdon t prkeqsohet, pasi sot dihet q njerzit preferojn

Vlerat ushqyese
Ato jan burimi kryesor i vitamins C dhe E, acideve organike, kriprave minerale e lndve q u japin atyre shije t kndshme. Kriprat minerale q ato prmbajn, sikurse jan kriprat e kalciumit, fosforit dhe hekurit, jan t domosdoshme pr veprimtarin jetsore, ndrsa lndt q i japin shijen, ngjyrn dhe aromn, nxisin oreksin dhe ndihmojn n prvetsimin e proteinave t mishit e peshkut.

KONSUMI 73 evropian n 100 kan ngrn t paktn nj her n dit nj frut

stancash ushqyese si dikur. Pr kt arsye duhet rritur n mnyr drastike konsumi". Pikrisht ky pohim ka uar n shprthimin e replikave t ndryshme. Njerzit q jan pro produkteve biologjike mbrojn teorin se toka e shfrytzuar, agjentt kimik dhe klima e ndotur bjn q t prodhohen produkte me m pak vitamina, por ka edhe nga ata q e hedhin posh-

KSHILLA MJEKSORE Nj familje duhet t konsumoj do muaj 25 kilogram fruta dhe 1015 kilogram perime

t kt teori. "Kto pohime nuk bazohen n argumente shkencore dhe neve nuk na rezulton t ket ndryshime t vlerave ushqyese t produkteve, megjithat do gj duhet me karar, 20 porcione jan nj menduri. M mir pak, por me cilsi, prodhime vendase dhe t sezonit", thot profesor Karlo Kanella, docent n universitetin "La Sapienza", si dhe president i institutit kombtar pr krkimet mbi ushqimin dhe ushqyerjen n Itali. "N shum vende t Evrops do t ishte nj mrekulli nse do t arrinim t'i bnim fmijt dhe t rriturit t hanin t paktn 5 porcione n dit fruta dhe perime, q bjn pjes te nevojat tona, n vend q t prqendrohen tek lngjet artificiale t frutave apo te hamburgert. Po humbim traditat tona dhe kjo sht e rrezikshme. Nga zhvillimi i fshatrave, kaluam tek ai industrial, pr t mbrritur m pas te globalizimi dhe rezultatet u pan n tavolin dhe te mjeku", komenton ai. Dhjet vjet m par kan qen shum t pakt n numr njerzit q nuk vendosnin kurr n tavolina fruta dhe perime, ndrsa tani numri i tyre sht shtuar ndjeshm, me efektin e nj numri t pakontrolluar t obezitetit mes t rinjve, sidomos mes atyre m t prirur pr pije t gazuara, ushqime t konservuara dhe patate t skuqura. "Pothuajse n t gjith Evropn sht br si rregull q npr shkolla t shprndahen falas fruta, duke shpresuar q t ndryshojn zakonet e vjetra q dmtojn shndetin", thot profesori q nuk harron t jap nj kshill: pr t marr vitalin e nevojshm pr trupin, gjat dits duhet t konsumojm prodhime t sezonit, aq m mir biologjike, ashtu si bn sot nj pjes e mir e popullsis n bot. Sipas

studimeve t shumta t kryera deri m sot, prfundimisht jan konsideruar si ushqime shum t shndetshme dhe me veti mbrojtse n organizm: lakra, domatja, brokoli, kungulli, fasulja jeshile, karota, jeshillqet, agrumet, hudhra, qepa, selinoja, bizelja, speci, patatja, sallatori, majdanozi dhe erzat e aromatiket. Pastaj fasulja, manaferra, veza, pjepri, shalqiri, boronica, gshtenja dhe portokalli. Dhe pr t prfunduar: aji, kosi, frutat e detit, molusqet, peshqit dhe vaji i ullirit. Harta e shndetit Grupi i bardh: n kt grup bjn pjes hudhrat, qept, kopra, lakrat, krpudhat, qepujkat, mollt dhe dardhat, q prmbajn kuercetin, antioksidues t fuqishm, vitamina dhe kripra minerale. Kan veti antioksiduese. Grupi blu n lejla: ktu bjn pjes patllxhant, radhiqet, fiqt, frutat e pyllit, kumbullat, rrushi i zi, q prmbajn substanca t rndsishme pr shikimin, strukturn e kapilarve t gjakut dhe funksionin urinar. Grupi e verdh n portokalli: bjn pjes karotat, specat, kungujt, kajsit, portokajt, hurmat, limont, mandarinat, pjeprat, nespullat, pjeshkat, qitrot, q prmbajn beta-karoten, flavonoide, vitamin C. Kan veti antioksiduese. Vitamina C ndrhyn n biosintezn e kolagjenit. Grupi jeshil: ktu bjn pjes borziloku, karofi, kungujt e vegjl, ullinjt, kivit, rrushi, majdanozi, spinaqi, sallatat jeshile, ikoret, kastravect, brokolit, hithrat, q prmbajn klorofil dhe karotenoid. Ndihmojn n parandalimin e disa llojeve t kancerit, n punn e zemrs dhe sistemit nervor, si dhe n thithjen e kalciumit, fosforit, kaliumit dhe natriumit. Grupi i kuq: ktu prfshihen domatet, portokajt e kuq, qershit, luleshtrydhet, rrepat, panxhart, shalqinjt. Prmbajn nj sasi shum t madhe antioksiduesish. Domatet jan burimi m i rndsishm i likopenit, q parandalon shum lloje smundjesh, mes t cilave edhe kancerin e prostats te meshkujt.

shqip
E PREMTE, 13 SHKURT 2009

16

PROGRAMI DITOR I DIGITALB

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

FILM SHQIPT AR SHQIPTAR

CLASSIC COLLECTION

RUBRIKA: "AVENTUR"

BIOGRAFI/ HISTORI

"UDHA E SHKRONJAVE"
ORA 15:30
Vladimir Prifti Naum Prifti Aleksandr Prosi, Bujar Lako, Ndrek Luca etj.. Personazhe q mbetn t gdhendur n memorien kombtare, vepra t regjisorve q kaluan edhe kufijt e Shqipris. Filmat m t realizuar shqiptar, me personazhe q kan ln gjurm n memorien e t gjithve...

"ZHOS PROFESIONISTI"
ORA: 21:30
Regjia: Georges Lautner Aktort: Jean-Paul Belmondo, Jean Desailly, Robert Hossein, Elizabth Margoni etj. Zhos, nj agjent sekret francez, drgohet pr t vrar Presidentin e nj vendi afrikan. N astin e fundit, situata politike ndryshon dhe autoritetet franceze e dorzojn n duart e forcave afrikane...

"DUBLANT T MENDUR", PJ. 30

ora 21.00
Nj hedhje spektakolare nga nj avion n 9100 metra lartsi. Nj tjetr ekstremist q prballet me shpejtsin e nj treni n lvizje. Nj skeitborder q lshohet drejt e n Grend Kenion Kto dhe shum t tjera do t provohen pr her t par n ciklin m t ri t Explorer 1. Atlet t sporteve ekstreme, q provojn numra nga m t rrezikshmit dhe m t pabesueshmit...!

"TRUPROJA E RILLIT", PJ. 2

Ora 22:00
Pr 18 vjet me radh, nga 1921 deri 1945, ai qe "hija" e Kryeministrit m t madh q ka pasur ndonjher Britania: Uollter Tompson, "bezdia e prjetshme" e Klementins, gruas s rillit, vjen me kujtimet e tij n nj rrfim t jashtzakonshm. Uollteri pran Uinstonit S bashku ata bn udhtime t rrezikshme prej mijra kilometrash pr t takuar...

REPORT AZH REPORTAZH

BIOGRAFI

ARTE MARCIALE

KOMEDI

"EXCLUSIVE - SHKOLLA E EUROPES"

Ora 20.05
Permbledhje: Shqiperia gjendet ne mes te proceseve te integrimit, por sa jane vete shqiptaret gati per ndryshimin e madh? Ne nje rajon te mbytur nga problemet kufitare, shqiptaret aspirojne per nje Europe pa kufij. Por a jemi vete te zhveshur nga keto komplekse historike? Nje shkolle ne Tirane po tenton te beje sfiden: te pergatise jo Shqiperine, por shqiptaret per realitetin e ri...

"YLLI MBI QIELLIN E BETLEHEMIT"

ora 21:15
Regjia: Fabio Jephcott Aktort: Luca Ward, Leo Gullotta Historia e tre mbretrve dhe Baltazarit, tiranit q prhapi frik n Persin Lindore. Ky sht udhtimi i tre t urtve mes shkrettirs, n nj bot prfshir nga lufta mes Babilonis e romakve...

"SFID PR JET A VDEKJE"

ora 21:00
Patrick Allen Bolo Yeung, Maryam d Abo, James Pax, William Zabka, Michael Bernardo Lufttar t arteve marciale ndeshen deri n vdekje n nj aren klandestine dyluftimesh, larg syve t bots, pr shkak t egrsis ekstreme t nj turneu t prgjakshm...

"MR. BEAN, PROVIMI"

ora 21:30
Aktort: Rowan Atkinson Mr.Bean sht nj burr me nj natyr fminore. Ai duket sikur ka lindur dje. Kur prballet me problemet e jets s prditshme, ai gjithmon gjen nj mnyr tepr krijuese pr t dal nga situata...

HOROSKOPI
06.30 07.30 08:00 08.59 09.00 09.15 09.18 09:25 09.55 11.58 12.00 12.15 12.23 14.00 19.28 19.30 20.00 20.05 20.45 22.50 23.20 23.25 00.25 01.00 01.30 01.35 03.30 04.05 Dokumentar "Udhetime te pazakonta" pj.7 Info (Lajme, Flesh, Moti, Horoskopi) Reality Show ritr. "Extreme" Programi i dites Lajme Moti Horoskopi Film serial vizatimor "Oborri i fermes" pj.18 Select Mix Programi i dites Lajme Moti Talk Show ritr. "Deja Vu" SHOW "E DIELL NE TOP CHANNEL" 21 Programi i dites Lajme Moti Reportazh "Exclusive" Premiere Film artistik "12 majmune" Lajme Moti Film Serial Pr. "West Wing" pj.84 (sez.6/16) Newsroom Lajme Moti Select Mix Lajme e moti Muzike
Ka situata, sjellje, persona dhe gjra q m par kan shkuar m s miri, por q nuk mund t kthehen m. Me kt, yjet duan t'ju kujtojn se sa t rndsishme jan pr ju disa vendime t rndsishme q mund t'i japin nj shtytje.

DASHI DEMI

Hna n shenj ju dhuron nj dit t qet. Kt jav e keni mbyllur m s miri dhe miqt tuaj do ju krkojn shum. Nj telefonat e nj personi q ndodhet larg do ju gzoj shum. N dashuri jini t gatshm pr do lloj sqarimi.

PESHORJA AKREPI

Kush nga ju po jeton nj marrdhnie t qndrueshme n ift, do i duhet t tregohet i hapur me partnerin. Do t jet m e rndsishme t flisni, t kuptoni, t pranoni, por do t jet thelbsore edhe t bni shaka dhe t argtoheni s bashku.

Prfitoni nga kjo fundjav pr t'i krijuar m shum hapsir vetes, pr t'iu kushtuar pushimit, hobive t preferuara, miqve t shumt q keni dhe partnerit me t cilin mund t sqaroni nj keqkuptim.

Sot ndjeheni mjaft euforik, t rrmbyer nga nj ndrr e t gatshm pr t fluturuar drejt sensacioneve t mrekullueshme. Ky do t jet momenti juaj magjik, fal Hns te shenja e Peshores.

BINJAKET

Do t dini t mbani nn kontroll reagimet agresive, do t ndjeheni t qet dhe do t jeni m t knaqur nga marrdhnia juaj me partnerin. Pr kt do ju ndihmoj Afrdita n pozicion t favorshm.

SHIGJETARI BRICJAPI

E Diel 15 Shkurt Elbasani-Vllaznia 14:00 Besa-Tirana 14:00 Juventus vs Sampdoria 15:00 Genoa vs Fiorentina 15:00 Atalanta-Roma 15:00 Gijon-Real Madrid 17:00 Hamburg-Arminia 17:00 Lyon-Le Havre 17:00 Olympiakos-Aris 18:00 Espanyol-Sevilla 19:00 Inter vs Milan 20:30 At. Madrid-Getafe 21:00 Monaco-Marseille 21:00 Benfica-Ferrerira 21:45
E Merkure 18 Shkurt

SS4 SS5 SSHD1 SS2 SS3 SS1 SS2 SS3 SS4 SS2 SSHD1 SS2 SS3 SS4

Sot do t arrini t prfundoni dika, pa menduar shum se far doni me t vrtet t bni, por duke ju kushtuar vetm asaj q keni prball. Ndjenjat do t jen n qendr t vmendjes suaj.

GAFORRJA LUANI

Mrkuri do t bashkohet m s miri me Marsin dhe Afrditn. Harmonia midis intelektit dhe ndjenjave sht e prsosur. Do t shkoni mir me shenjat e Gaforres, Virgjreshs dhe Bricjapit.

Zenith St.P.-Stuttgart Olympiacos-St. Etienne Aston Villa-CSKA M Bremen-Milan Czestochowa-Piacenza Man Utd-Fulham

18:15 18:30 20:00 20:30 20:30 21:00

SS1 SS2 SS3 SS1 SSHD1 SS2

Sot do ju duket gjithka m e thjesht dhe e leht se zakonisht, fal nj qielli t favorshm q do ju hap shum rrug. Prfitoni nga ky rast pr t realizuar projektet q keni n mendje.

Paraqitet nj qiell i mrekullueshm fal Hns dhe Afrdits n favor. Do t jeni me fat n t gjith sektort, n dashuri, familje, miqsi dhe udhtime. Paraqitet m s miri marrdhnia juaj me partnerin.

E Enjte 19 Shkurt Muszyna-Cannes 18:00 Kobenhavn-Man City 20:05 Fiorentina-Ajax 20:45

SSHD1 SS2 SS1

VIRGJERESHA
Gjrat do t marrin nj rrug me t vrtet pozitive pr sa u prket ndjenjave. Afrdita ju siguron q nuk do ju mungoj dashuria e njeriut t zemrs. N pun nuk keni arsye t jeni t turpshm dhe t pasigurt. Kini besim te vetvetja, e sidomos tek idet tuaja novative dhe origjinale.

PESHQIT
Pozicioni i Marsit n shenjn tuaj nuk jua kshillon shpejtsit e mdha, ekzagjerimin me ushqimin dhe veprimet e rrezikshme financiare. Shijojeni jetn duke par aspektet m t mira, pa e ekzagjeruar. Sot mund t zbuloni dika q ju sht mbajtur sekret.

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009

18

NDRYSHE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Studiuesit britanik e rekomandojn gjithnj e m shum seksin si aktivitet fizik, pasi zvoglon rrezikun pr smundjet e zemrs dhe zgjat jetn

Krkimet e ndryshme kan treguar se prve faktit q njerzit kan nj aktivitet seksual shum konstant, jan m t lumtur dhe arrijn t kontrollojn m mir nivelin e stresit gjat dits

Aktiviteti seksual nuk sht vetm nj knaqsi, por tashm mund t ndihmoj pr nj jet sa m t gjat dhe sigurisht edhe shum m t lumtur
ndikojn vetm te knaqsia. Testosteroni pr shembull forcon edhe m shum muskujt dhe kockat, gjithashtu ndihmon edhe zemrn q t jet shum m e shndetshme. Te femrat, pr t ndihmuar zemrn jan estrogjenet, t cilat zhvillohen nprmjet prkdheljeve dhe puthjeve, prandaj edhe femrat i dshirojn ato aq shum! Dhe n fund, kryerja n nj mnyr sa m konstante e aktivitetit seksual shrben edhe n ngadalsimin e plakjes. Dy orgazma n jav t largojn nga shikimi i mjekut dhe duket se jan sekreti i nj rinie t prjetshme. do her q arrihet orgazma, n fakt prodhohet hormoni DHEA, i cili prmirson funksionimin e sistemit imunitar, ndihmon veanrisht pr t qen sa m t rinj dhe rrit kapacitetin cerebral, duke vn n lvizje funksionin antidepresiv. Nuk ka m asnj ndjes...

ipas rekomandimeve t analistve anglez, seksi ka efekt m t mir se do ushtrim tjetr, kshtu q lrini mnjan aktivitetet e tjera fizike. Gjat nj marrdhnieje vihen n lvizje t gjith muskujt e trupit e njkohsisht stimulohet puna m e shpesht e zemrs dhe n nj or humbim 300 kalori. Aktiviteti seksual nuk sht vetm nj knaqsi, por tashm mund t ndihmoj pr nj jet sa m t gjat dhe sigurisht edhe shum m t lumtur. Nuk sht ndonj zbulim shum i madh, por duke pasur parasysh zhvillimin e shkencs, n kt rast dikush mund t na shtyj ta shfrytzojm kt minier t humorit t mir dhe t shndetit. Seksi mbi t gjitha sht nj analgjezik shum i mir. Kjo pr merit t plot t hormonit ositoksin, i cili prodhohet nga trupi yn sa her q ne kryejm nj aktivitet seksual dhe q sht

prgjegjs pr arritjen sa m t mir t nj orgazme. Fal ositoksins arrihet realizimi i endorfins, t cilat n nivel trupor provokojn ndjenjn e knaqsis dhe krkojn t'u japin m shum frymmarrje t mundshme edhe dhimbjeve artikulare e muskulore, ose ndoshta t zgjidhin edhe dhimbjen e koks.

Krkimet e ndryshme kan treguar se prve faktit q njerzit kan nj aktivitet seksual shum konstant, jan m t lumtur dhe arrijn t kontrollojn m mir nivelin e stresit gjat dits. Te iftet, seksi mund t ndihmoj mjaft mir pr t prballuar periudhat e stresit, veanrisht ato intensive, si pr shembull n largimin e tensioneve t prditshme pr do njeri. Pas nj orgazme, njeriu arrin nj stad qetsie dhe relaksi t veant e t thell dhe ky sht motivi pr t cilin shpesh meshkujt i z gjumi pasi kan kryer nj marrdhnie seksuale. Gjithsesi, t bsh seks rregullisht t ndihmon t flesh m mir dhe t ndihesh i plotsuar me energji mngjesin pasardhs. Natyrisht, nj pushim i mir sht hapi i par pr t arritur kontrollin m t mir t stresit gjat gjith dits. Nuk sht shum e nevojshme t nnvijzojm se gjat aktivitetit seksual e gjat nj eksitimi t rastsishm gjaku pompohet shum m shpejt nprmjet arterieve dhe venave. Kjo lejon nj oksigjenim shum m t mir t lkurs dhe organeve, e sigurisht edhe t trurit. N kt mnyr, prmirsohen edhe m shum performancat e trupit ton n do nivel, si n at fizik, ashtu edhe n at intelektual. Nse ke nevoj t kthehesh n form t shklqyer dhe t bsh nj pastrim, duhet t provosh q t zvendsosh dietn e prditshme dhe t shtosh m shum seksin n jetn tnde. Seksi sht edhe nj ushtrim shum i mir fizik dhe mbi t gjitha nj strvitje q bhet me nj rregullsi mjaft t madhe. T jesh n form, prvese ndihesh shum m mir, ky sht nj zinxhir shum virtuoz, ku prfitimet jan edhe n siluet. Ndr t tjera, gjat aktivitetit

seksual harxhohen rreth 150 kalori n do gjysm ore. Sasia e energjis s djegur varet shum nga performancat dhe nga fuqia e saj, por n kt rast edhe nj diet e mir do t ishte m se perfekte. Testosteronet dhe estrogjent, q rriten gjat aktivitetit seksual, nuk

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009

NDRYSHE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

19

sht trefishuar numri i djemve q vuajn nga kjo patologji. Nj n katr meshkuj sht i fiksuar pas peshs

Anoreksia

ktorit hollivudian, Deni Qualid, i ka rn t fikt gjat xhirimeve t film it "Wyatt Earp". Pr t interpretuar kt rol, ish-bashkshortit t aktores Meg Ryan i sht dashur t rrzoj nga pesha 20 kilogram. Por ky dobsim i menjhershm sht shndrruar n smundje: anoreksi. Ishte viti 1994 kur rrfimi i tij u publikua n revistn "Best Life". Ashtu si femrat, fiksimi i meshkujve pr t qen sa m t dobt sht shndrruar n nj tendenc. N jetn e prditshme, problemet me ushqimin konsiderohen si "pun grash". Sot meshkujt q vuajn nga anoreksia jan 670 mij, nga 3 milion t prekur prej smundjes (pothuajse 80 pr qind jan femra). Kjo shifr sht trefishuar q prej vitit 2000. Kt e konfirmojn t dhnat e "Aba"-s, shoqata e krkimeve mbi anoreksin, bulimin dhe shqetsimet n t ngrn. "sht nj fenomen q po rritet dita dits. Tani nuk mund t bjm m sikur nuk shikojm. N

Tani e kan radhn meshkujt

smurve jan m pak se 12 vje, 21% nga 12 deri n 18 vje, 16,5% mbi 40 vje. Shqetsimet e para shfaqen q n mosh t vogl. Ka nga ata fmij q smuren q n klas t par. Anoreksik n moshn 10-vjeare Ishte ora dhjet e mngjesit t djeshm, kur nj neuropsikiatr gjerman hapi postn e tij. I kishte ardhur nj e-mail nga nna e nj djali 10-vjear. Djali ishte i gjat nj metr e 50 cm dhe peshonte 30 kilogram. Kjo sht nj prej dshmive q tregon historin e pothuajse 60 mij adoleshentve, t cilt kan probleme me

Meshkujt duan trup me muskuj. Pavarsisht se jan t dobt, "t fiksuarit" shohin vetm dhjam e tule dhe pr t'u dobsuar jan gati t vdesin urie
origjin t ksaj patologjie, si pr femrat, ashtu dhe pr meshkujt, sht raporti i vshtir me prindrit, nj marrdhnie e padurueshme me partnerin ose partneren, traumat n fmijri", thot themeluesja dhe presidentja e "Aba"-s. Meshkujt, n luft me ushqimin Sipas t dhnave t Ministris s Shndetsis, n 2005-n anoreksikt ishin 1 pr qind e popullsis mashkullore, nga 10 deri n 60 vje. Pas katr vitesh kjo shifr sht rritur me 3 pr qind. Prgjegjse pr kt fenomen sht mania e mendur pr t pasur nj trup elegant. Pr femrat, qllimi sht q t veshin xhinse me mas 36, ndrsa meshkujt duan trup me muskuj. Termi "t fiksuar" prdoret pr treguar manin pr nj trup gjith muskuj, rezultat i orve t tra palestr, dieta me pak kalori, syt e fiksuar mbi peshore dhe para pasqyrs duke kontrolluar muskujt. Pa-

sht nj fenomen q po rritet dita dits. N origjin t ksaj patologjie, si pr femrat, ashtu dhe pr meshkujt, sht raporti i vshtir me prindrit
ushqimin pa mbushur t 15-at. "Djali im sht br kock e lkur. Nga nntori i vitit t kaluar e deri m sot nuk sht shndoshur as nj gram, pavarsisht se vazhdon t rritet, shkruan gruaja. Kur m thirrn n shkoll pr t br pagesn e menss, zbulova se nuk hante asgj, duke u justifikuar se nuk i plqenin gatimet. Kur i them pr t ngrn, m sheh i habitur. Mezi pret t luaj futboll dhe sht i detyruar q t fus n goj ndonj kafshat. sht i bindur se po t jet i dobt, duket m bukur. N fakt un kam qen shum e kujdesshme q t mos e tepronte me ushqimin, pasi nuk kam pasur kurr simpati pr fmijt e shndosh, por tani jam shum e shqetsuar". Prgjigjja e neuropsikiatrit: "N kto lloj rastesh nuk sht e detyrueshme ndrhyrja e nj specialisti. Nse refuzimi i ushqimit ndodh sistematikisht, ather kjo mund t shndrrohet n nj problem m t rnd. N 130 persona t shtruar vjet

n spital nga anoreksia, 10 ishin meshkuj. Kjo sht nj smundje mendore, q pre e saj jan t dyja gjinit". Diagnoza t vonuara Terapit jan psikologjike. "Sfida m e madhe sht q t'i ndjeksh pacientt n mnyr shum t disiplinuar. Fillimisht duhet t kurojm 'trupin e depiluar', m pas mendjen. Meshkujt q kurohen arrijn t shrohen, t paktn gjasht n dhjet raste. Por pr gjinin mashkullore problemi sht diagnoza e vonuar. Atyre u vjen m shum turp se sa femrave q t krkojn ndihm", prfundon nj docent.

Meshkujt e smur nga anoreksia

670 mij - 22%

Rritja e fenomenit
Meshkujt anoreksik jan nga 10 deri n 60 vje

2005 - 1% 2009 - 3%
tuti i specializuar n studimet e fenomeneve rinore, tregon se nj n katr djem nga 15 deri n 34 vje sht i fiksuar pas peshs. Por nuk prfundon me kaq. Tashm anoreksia mashkullore sht e prhapur n do lloj moshe: 7% e t

varsisht se jan t dobt, "t fiksuarit" shohin vetm dhjam e tule dhe pr t'u dobsuar jan gati t vdesin urie. M t prekurit nga ky fenomen jan meshkujt nga 19 deri n 40 vje. Nj studim i br n vitin 2006 nga "Iard", insti-

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009

20

NDRYSHE
FOTOT E VITIT 2008

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Aty ku mbizotron lufta dhe varfria

3
1. Kjo foto e fotografit amerikan, Antoni Suau pr revistn "Time", ishte fotoja fituese e mimit "World Press Photo" pr vitin 2008. Titulli i saj sht "Ekonomia amerikane n kriz" 2. Fotografi kinez, Chen Qinggang, fitoi mimin e par pr fotot e lajmeve me kt fotografi q mban titullin: "Skuadrat e shptimit po transportojn me barel nj nga t mbijetuarit e trmetit t Beichuanit, q goditi Kinn n 14 majin e kaluar" 3. Gleb Garanich, fotograf i "Reuters", fitoi mimin e tret pr fotot e lajmeve me kt fotografi, q ka fokusuar nj gjeorgjian nj dit pas fillimit t konfliktit n Kaukaz, m 9 gusht t vitit t kaluar 4. Kjo foto e fotografit Tomasz Gudzowaty, me titull "Mongolja", fitoi mimin e tret n kategorin "Galeria Jote" 5. Kategoria e fotove t lajmit u fitua edhe nga fotografi brazilian, Luiz Vasconcelos, me kt foto q paraqet nj grua, e cila duke mbajtur fmijn e saj n krah prpiqet t ndaloj forcat e policis, q krkojn t nxjerrin nga shtpit pa leje t afrmit e saj 6. mimin e par n kategorin e fotove sportive e mori fotografi amerikan, Vincent Laforet, pr revistn "Newsweek". Ajo paraqet nj moment shum interesant t nj zhytsi n Lojrat Olimpike t Pekinit 2008 7. mimin e par n rubrikn "Jeta e prditshme" e mori fotografi meksikan, Carlos Cazalis i "Corbis", i cili ka fokusuar nj t pastreh n Sao Paolo t Brazilit 8. Kjo foto sht marr nga Walter Astrada m 17 janar t vitit 2008. Kjo tregon nj djal nga Kenia, q po ulret ndrsa sheh nj polic q i afrohet ders s shtpis s tij n nj lagje shum t varfr t Najrobit 9. ifti presidencial, n nj udhtim n mesin e fushats elektorale, n tetor t vitit t kaluar

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009

BOTE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

21

sht hera e par n 60 vjet q numri nj i diplomacis amerikane e zhvillon vizitn e par zyrtare n kontinentin aziatik

SHBA: Do forcojm lidhjet me Azin

S
ekretarja amerikane e Shtetit nnvizoi dje prirjen e fort t SHBA-s pr t zgjeruar dhe forcuar lidhjet me Azin. Gjat nj interviste dhn n rrjetin britanik BBC, nj dit prpara nj turi vizitash n Azi bri me dije se axhenda e bisedimeve do kishte n qendr planet nukleare t Kores s Veriut, krizn ekonomike dhe ndryshimet klimaterike. Sekretarja pa me vend t paralajmronte Koren e Veriut mbi sjelljet provokuese, por foli edhe pr nj seri t gjat prfitimesh n rast se ky shtet do t rishikonte programin nuklear. Gjat turit njjavor do t vizitoj Japonin, Kinn, Koren e Jugut dhe Indonezin. Hilari Klinton do t niset sot nga Uashingtoni dhe ka ndr mend t qndroj dy net n Tokio, nga nj nat n Xhakarta dhe Seul, e m pas dy net t tjera n Pekin prpara se t kthehet n Uashington m 22 shkurt. Kto ndalesa reflektojn larmin e interesave q Shtetet e Bashkuara kan n kt rajon. Vizita n Azi tregon se Shtetet e Bashkuara nuk jan ve fuqi transatlantike, por edhe fuqi transpaqsore, tha sekretarja e Shtetit pr BBC-n. Po prpiqemi t krijojm partneritete dhe mundsi bashkpunimi q besojm se jan n interesin e siguris ton kombtare, por prbjn edhe me vlerat e tyre. Nnvizoi gjithashtu se Amerika kishte ndr mend t bashkpunonte edhe m ngusht me Kinn. Tha se ndrsa disa e shihnin kt shtet t madh si kundrshtar, vrente mundsi reale pr zhvillimin e raporteve t shndetshme me Pekinin mbi shtje si ndryshimet klimaterike dhe energjin e pastr. N qeverin e Shteteve t Bashkuara t Presidentit, Barak Obama, ashtu si edhe nga ana e partnerve tan npr bot, ekziston bindja e plot se sht asti pr t nisur zgjidhjen e shum problemeve tona. Marrdhniet mes Shteteve t Bashkuara t Ameriks e Kins n t shkuarn jan prqendruar m s shumti n planin ekonomik, por sekretarja Klinton dhe departamenti q prfaqson kan ndr mend t zgjerojn fushn e tyre. sht hera e par n 60 vjet q sekretari amerikan i Shtetit e zhvillon vizitn e par zyrtare n Azi. Nse Koreja e Veriut sht e gatshme t eliminoj programin e vet t armve nukleare, administrata Obama ka gjith vullnetin e duhur pr t normalizuar marrdhniet dypalshe, tha Hilari Klinton. Udhtimi i saj n Azi po kryhet mes spekulimeve n mediat rajonale se Koreja e Veriut po prgatitet pr testimin e raketave me rreze t largt veprimi. Sekretarja e Shtetit e cilsoi programin nuklear t Kores s Veriut si sdn m t mpreht ndaj stabilitetit n rajonin verilindor t Azis, dhe tha se kombet e prfshira n bisedimet e gjasht palve mbi kt shtje, duhet t punojn s bashku pr t arritur progrese. Bri mjaft t qart se Uashingtoni do ti krkoj Kores s Veriut t heq dor nga programi nuklear n kmbim t normalizimit t marrdhnieve diplomatike dhe ndihms ekonomike. Bisedimet gjashtpalshe, ku marrin pjes Shtetet e Bashkuara t Ameriks, Kina, Rusia, Japonia dhe Koreja e Veriut kan ngecur prej kohsh. Shqetsimet e Shteteve t Bashkuara t Ameriks kan t bjn me verifikimin e aktivitetit t mparshm nuklear t shtetit komunist dhe i krkojn Kores s Veriut t zbuloj t gjith arsenalin e vet nuklear. Nga ana e saj, Koreja e Veriut kmbngul se nuk ka marr ndihmn ekonomike t premtuar n vitin 2007, sipas nj marrveshjeje pr armatim nuklear.

Shkurt
Izrael

Udhtimi i saj n Azi po kryhet mes spekulimeve n mediat rajonale se Koreja e Veriut po prgatitet pr testimin e raketave me rreze t largt veprimi. Sekretarja e Shtetit e cilsoi programin nuklear t Kores s Veriut si sdn m t mpreht ndaj stabilitetit n rajonin verilindor t Azis, dhe tha se kombet e prfshira n bisedimet e gjasht palve mbi kt shtje, duhet t punojn s bashku pr t arritur progrese

Olmert nuk pranon paqen e Hamasit

ryeministri izraelit bri me dije se shteti i tij nuk ka ndr mend t pranoj marrveshjen pr armpushim n Gaza n rast se nuk lirohet nj ushtar izraelit q aktualisht gjendet n duart e militantve palestinez. Ushtari n fjal sht kapur nga palestinezt n vitin 2006. Sipas raporteve, msohet se nj marrveshje paqeje mes Hamasit dhe Izraelit me ndrmjetsin e Egjiptit qe fare pran nnshkrimit. Armpushimi i brisht i ktyre ditve sht prishur nga sulme t t dyja palve.

Pakistan

Sulmi amerikan vret 25 militant

j sulm amerikan me raketa vrau t paktn 25 militant me lidhje t afrta me Al-Kaedn. Lajmi u konrmua edhe nga ocer t forcave talebane. Sulmi i kryer n rajonin q kuzohet me Afganistanin sht i treti i ndrmarr q kur Presidenti Barak Obama ka marr n dor Presidencn amerikane. Zdhnsit e talebanve njoftuan se t vrart qen m s shumti lufttar uzbek. Njerzit tan na informuan se jan vrar t paktn 25 vet, tha pr agjencin Reuters nj ocer taleban.

N takimin e fuqive industriale u krkua largimi nga praktikat proteksioniste

G7 krkon reagim t fort ndaj krizs Njhersh vihet theksi te tregtia e lir
G
rupi G7 i prbr nga fuqit e mdha industriale, pas nj takimi n Rom, prpara friks s shtimit t prirjeve proteksioniste nga ana e shteteve, deklaroi se do t bnte gjithka mundej pr t luftuar recesionin dhe shtrngimin e tregtis s lir. Njhersh u vendos pr nj qndrim m pajtues karshi Kins, shtet q nuk bn pjes n kt grup, e cila para dy javsh u akuzua nga sekretari amerikan i Thesarit se po manipulon kmbimin valutor n dobi t vet. Deklarata e G7-s ndryshoi pak nga drafti i saj i br publik pak koh m par, n t cilin u krkohej qeverive t mos ndrmerrnin veprime t veuara n emr t mbrojtjes s ekonomive prkatse n dm t prkushtimit pr bashkpunim t gjer pr t luftuar krizn. Po dje, Kongresi Amerikan miratoi nj plan pr shptimin e ekonomis me nj paket prej 787 miliard dollarsh, t cilat do t prdoren n projekte ndrtimi me kushte q t prdoren eliqe dhe produkte t tjera amerikane. N deklaratn e prbashkt t G7-s thuhej se stabilizimi i ekonomis dhe tregjeve financiare qe nj nevoj urgjente, gj q do t thot se t gjitha duhet t bashkrendojn punn dhe t prdornin n kt kuadr do mundsi. N takimin dyditor t nisur t premten, Gjermania dhe Britania paralajmruan se bota rrezikon t shoh t prsritet spiralen e dmshme t proteksionizmit q u pa gjat Depresionit t Madh.

Venezuel

avez zbon t drguarin e BE-s

j i drguar i posam i Bashkimit Evropian n rolin e vzhguesit gjat referendumit t sotm q do t prcaktoj mandatet presidenciale t Hugo avez, u zbua nga Venezuela, pasi quajti avezin diktator. N nj deklarat zyrtare, Ministria e Jashtme e Venezuels bnte me dije se e kishte ftuar Luis Herreron, parlamentar i Bashkimit Evropian nga Spanja, t linte vendin pr t mos cenuar klimne qet q po karakterizon kt periudh, deri n referendumin e sotm.

Ukrain

6 t vrar nga prplasja e trenit

6
Deklarata e prbashkt krkon t vr theksin mbi ato masa q duken si kontradikta mes zotimeve pr tregti t lir dhe veprimeve q nuk mund t konsiderohen si t tilla, si sht klauzola Bli n Amerik e pakets s sapomiratuar n SHBA, apo planet kombtare pr shptimin e industris s prodhimit t automjeteve n Franc e Itali. Takimi i G7-s, ku merrnin pjes ministra dhe drejtues t bankave qendrore t Shteteve t Bashkuara t Ameriks, Japonis, Gjermanis, Britanis, Francs, Italis e Kanadas, mund t konsiderohet hap i par drejt takimit t G20-s, nj grupim edhe m i madh ku prfshihen edhe tregjet n zhvillim. Kriza aktuale nanciare, e konsideruar si m e rnda q prej asaj t viteve tridhjet, nisi n Shtetet e Bashkuara t Ameriks me rnien e tregut t pasurive t paluajtshme, gj q u reektua shum shpejt n t gjitha institucionet financiare q kishin investuar aty.

vet gjetn vdekjen dhe t paktn 14 t tjer mbetn t shtunn t plagosur n Ukrain, pasi nj tren u prplas me nj autobus. Aksidenti ndodhi rreth ors 10 (me orn lokale) pran fshatit Proshovo, n zonn qendrore t vendit. Autoritetet bn me dije se autobusi i pasagjerve po kalonte shinat n astin e prplasjes. Pes njerz mbetn t vdekur n vend, ndrsa i gjashti humbi jetn pas mbrritjes n spital. T shtruar jan edhe 14 vet t tjer, ndrkoh q po hetohet aksidenti.

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009 22

AKTUALITET

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Pardje, n Gjykatn e Barit, policia paraqiti 6 dosje voluminoze

Italia: Shqipria po mbron baront e saj t drogs

BARI- Artan Shabani, Eno Prifti, Haliv Fici, Sknder Jusufi, Artur Vaqo, Nako Uta, Krenar obaj dhe Akil Dardhanjori. Kta jan baront e trafikut t drogs n Shqipri, tranzituesit e shenjt drejt Italis dhe Evrops t heroins dhe s fundi edhe t kokains. N qendr t hetimeve m t mdha t Drejtoris Investigative t Antidrogs s Barit t kryera n harkun kohor prej vitit 1997 deri n vitin 2008, t cilat jan shoqruar shpesh dhe me arrestime, rezulton se ka ende disa kokrra t rndsishme t ktyre hetimeve q jetojn n liri t plot mes Durrsit dhe Vlors n qetsi dhe paprekshmri totale. Por njsoj si kta po kap t rndsishm mendohet se ka gjithsej 148 shqiptar t krkuar nga drejtsia italiane q jan duke kaluar dnimin e tyre npr oborret e shtpive n Shqipri. Bhet fjal pr persona t hetuar, apo t dnuar pr shum krime t kryera n Itali. Mes dy vendeve ka nj marrveshje domethnse, q parashikon shkmbimin reciprok t kriminelve. Por Shqipria i ka punt m keq se kurr, pasi n vitet 2007-2008 mundi t kap 89 shqiptar pr llogari t organeve gjyqsore italiane, duke drguar n Itali vetm 72 prej tyre. N t njjtn periudh shteti n baz t urdhrave t gjyqsorit shqiptar mundi t arrestoj 232 persona, duke kryer drgimin n Shqipri t 116 prej tyre. Shpirti bashkpunues i karakterizon t dyja vendet, por kur vjen puna n ekzekutimin e ktyre marrveshjeve shtja komplikohet prher. Faktet tregojn se mngjesin e djeshm, prpara gjykatsve t Gjykats s Barit, togeri i karabinierve, Mikele Dikolanxheo, u paraqit para gjykatsve me gjasht dosje t rnda q prmbledhin etapat m kryesore t hetimeve tashm t unikuara dhe t mbiquajtura Stafeta 2 dhe Stafeta 3, e q lidhen me narkotrakun nga Shqipria drejt Italis, i cili nga kto hetime rezultoi t drejtohet nga Artan Shabani, Eno Prifti, Haliv Fici, Sknder Jusu, t quajtur superbost n liri. N t njjtn shtje penale jan t prfshir edhe 16 t pandehur t tjer, ndrsa 24 prej tyre kan zgjedhur gjykim t shkurtuar. Katr bost dhe maoz t tjer jan t gjith t arratisur dhe jetojn t qet n Shqipri, ku mesa duket aty kan investuar edhe t ardhurat e tyre nga traku n biznese t ligjshme. Prokuroria e Barit po pret prej kohsh ekstradimin e tyre n Itali, por deri m tani nuk ka asgj konkrete. Ndrkoh q puna e hetuesve shkon prpara dhe pr pasoj kto hetime kan nxjerr edhe emrat e bosve t rinj t narkotrakut shqiptar. Nga vrejtjet e hetuesve rezulton se ka ndodhur nj ndrrim brezash n drejtimin e narkotrakut, ndrsa sht rritur m shum dhe cilsia e operimit t ktyre organizatave. Trafikantt e vendit t shqiponjave, t konsideruar si tranzitort m t mdhenj t heroins drejt Evrops, tashm po e shtrijn inuencn e tyre edhe n tregun e kokains. N 10 vitet e fundit, antidroga italiane ka br n kt kontekst me dhjetra operacione, duke hetuar n mnyr komplekse m shum se 400 persona n Shqipri. Marr nga La Gazzetta del Mezzogiorno

Hajdutt me uniform kan krcnuar Aqif ain t mos denonconte n polici

Dy polic grabisin tregtarin e qumshtit

BLEDI GILAJ

y punonjs policie dyshohet se kan kr yer grabitjen e nj tregtari mngjesin e djeshm, teksa ai po udhtonte drejt Tirans. Ende nuk dihet nse ky sht nj skandal n radht e uniformave blu, apo dy grabitsit kan qen tejet t sofistikuar, saq kan gjetur uniform dhe shenja policie pr t kryer vjedhjen. Ngjarja e rnd ka ndodhur n ort e para t dits, kur nj tregtar po udhtonte me furgonin e tij drejt Tirans, t cilin e kishte t mbushur me bulmet. Burimet policore t kryeqytetit bn t ditur se rreth ors 05.00 t mngjesit, nj telefonat ka mbrritur n salln operative, ku nj person, i identikuar me emrin Aqif ai, ka deklaruar se e kishin grabitur dy punonjs policie. Ai ka sqaruar se ngjarja ka ndodhur n rrugn nacionale Ndroq-Tiran, pa vajtur te vendi i quajtur Lapidari i Pezs. Me tu njoftuar, n vendin e ngjarjes jan nisur urgjentisht disa patrulla policie nga Komisariati Nr. 6, q mbulon zonn e Kombinatit,

thn q t vazhdonte rrugn dhe mos t komunikonte me njeri, pasi do i bnte dm vetes. Tregtari sht habitur nga ky qndrim i dy policve dhe ka marr rrugn pr n Tiran. Sapo sht shkputur disa metra, ka telefonuar policin, duke krkuar ndihm. Pas marrjes s ksaj dshmie, policia ka nisur menjher krkimet pr kta dy persona. Sipas t dhnave hetimore, gjat orve t paradites sht br gjith krehja e zons, por nuk ka pasur asnj rezultat. Dy punonjsit e policis jan zhdukur pa ln

gjurm. Kjo ka ngritur m tepr dyshimet e drejtuesve t policis kryeqytetase, t cilt kan urdhruar krijimin e nj grupi t posam hetimor pr zbardhjen e ngjarjes. Sipas grupit t puns, kjo ngjarje po hetohet n dy pista, at t grabitjes nga ana e punonjsve t policis, por edhe t grabitjes nga persona t cilt jan maskuar si polic. Pr pistn e par, policia shpjegoi se pr ngjarje t tilla jan njoftuar edhe m par, por jo n karakter kaq t rnd. Burimet shpjegojn se ka pasur ankesa pr dy punon-

js policie, t cilt merrnin nga drejtues t ndryshm mjetesh shuma prej 1-2 mij lek, duke i mbajtur n presion pr munges dokumentesh. Megjithat, ende nuk ka emra konkret pr kt rast. Ndrsa pr pistn e dyt, policia tha se grabitsit mund t jen banor t zons dhe pas kryerjes s aktit kriminal mund t jen fshehur npr banesa. Kshtu, ka nisur puna pr kontrollin e kontingjentit kriminal n at zon, me qllim identikimin e autorve t mundshm t ngjarjes.

Reagimi

Ai u denigrua, kur u tha se krimi ka ndodhur pr motive t dobta

Tiran
Tentoi vetvrasjen, pr shkak t smundjes

Gjyqtart sulmojn policin: Mashtrim pr plagosjen e Nunit

U
DEKLARATA Unioni shpreh keqardhjen e thell pr klimn q i parapriu dhe motivoi aktin kriminal t tentativs s vrasjes s gjyqtarit t Gjykats s Lart, Ardian Nuni

30-vjearja djeg veten me benzin N

Ngjarja e rnd ka ndodhur n ort e para t dits, kur nj tregtar po udhtonte me furgonin e tij
t cilat jan prforcuar edhe nga shrbimet e Drejtoris s Policis s Tirans. Efektivt e policis kan marr kontakt me t dmtuarin, i cili ka deklaruar se po udhtonte me mjetin e tij furgon me targa KJ 7561 A, kur sht prballur me dy punonjsit e policis. M tej, ai ka sqaruar se punonte pr rmn e prodhimit t bulmetit Mireli. Sipas deklarats s tij, ata ishin t veshur me rroba policie dhe t pajisur me pistoleta. Gjat rrugs i kan br shenj q t ndaloj dhe, duke respektuar ligjin, tregtari ka ndaluar mjetin e tij dhe ka hapur xhamin. N at koh, ata i kan krkuar dokumentet e mjetit, si dhe patentn. Aqif ai ka rrfyer se llimisht ka nxjerr dokumentet e makins dhe m pas patentn, t ciln e kishte n portofol. Por, sapo ka nxjerr portofolin, ata ia kan marr nga dora, duke ia sekuestruar bashk me dokumentet. N kto kushte, tregtari, njkohsisht drejtues mjeti, ka krkuar shpjegime, por ata i kan

nioni i Gjyqtarve t Shqipris ka sulmuar dje policin, duke e akuzuar at se ka denigruar gurn e gjyqtarit Ardian Nuni, duke cilsuar se plagosja e tij erdhi pr motive t dobta. Nprmjet ksaj deklarate, ky union shpreh keqardhjen e thell dhe indinjatn legjitime q klima q i parapriu dhe motivoi aktin kriminal t tentativs s vrasjes s t nderuarit gjyqtar t Gjykats s Lart, Ardian Nuni, vazhdon t endet ndjellakeqe dhe ogurzez n jetn e prditshme t opinionit shoqror. Thirrja

e shoqats Unioni i Gjyqtarve t Shqipris, krahas shum forumeve dhe personaliteteve t tjera, pr hetimin e shpejt dhe zbulimin e autorsis s ksaj ngjarjeje t nj dimensioni kritik pr fatet e shoqris, me sa duket ka ushtuar n nj mjedis t shkret moral, njerzor e institucional, shkruhet n deklarat. Sipas Unionit t Gjyqtarve, kjo ngjarje kriminale nuk ishte e para ndaj shrbtorve t drejtsis, por ishte m e rralla dhe m shqetsuesja pr nivelin q godiste. Sipas unionit, nse

jan t vrteta ato q emetohen do dit n media dhe q kan burimin q citohet, t tilla si gjyqtari refuzon t bashkpunoj, apo gjyqtari nuk jep celularin, kto jan jo vetm fyerje t opinionit publik, n prgjithsi dhe komunitetit gjyqsor, n veanti, por t bjn t besosh q krimi vazhdon. Unioni deklaron se askush, as policia dhe as prokuroria, nuk mund ta fsheh paaftsin pr hetimin dhe zbulimin e ksaj ngjarjeje kriminale, pas spekulimeve denigruese t ksaj natyre.

Operacioni

Vlor

Anteo prangos edhe dy vllezr pr vjedhje

y vllezr t vn nn akuzn e vjedhjes s makinave jan kapur nga uniformat blu t kryeqytetit. Ata dyshohen se kan qen t lidhur me grupin e shkatrruar pak dit m par gjat operacionit Anteo. N lidhje me kt, Policia e Tirans bri t ditur se strukturat e hetimit t krimit, t seksionit t posam kundr vjedhjes s automjeteve, n vazhdimsi t operacionit Anteo, ku u arrestuan tre persona, gjat dits s djeshme kan vn n pranga Enver dhe Pllumb Stafukn, prkatsisht 42 dhe 37 vje. Sipas informacioneve zyrtare, arrestimi i tyre u krye, pasi jan zbuluar duke shitur nj sasi bizhuterish n Fush-Kruj, n dyqanin e shtetasit Xh.E., bizhuteri t cilat kan qen brenda automjetit tip Mercedes Benz me targa TR 6940 L, vjedhur n 27 janar 2009 n Tiran. Gjithashtu, gjat kontrollit t ushtruar ndaj ktyre shtetasve, u kap edhe nj pistolet e tipit TT, si dhe mjeti me targa TR 1294 H, i cili dyshohet se sht i vjedhur. Burimet policore shpjeguan se nga ana e ocerve pran seksionit t vjedhjes s automjeteve, mjeti dhe pistoleta u sekuestruan n cilsin e provs materiale.

Krcnoi nnn dhe motrn, arrestohet

olicia e Vlors ka arrestuar dje nj 40-vjear, i cili kishte krcnuar me arm nnn dhe motrn e tij. Burimet policore than se u arrestua shtetasi ezar Gjomema, pasi n orn 17.40 t dits s djeshme, n grindje e sipr ka krcnuar me arm zjarri nnn dhe motrn e tij. Sipas policis, sherri n familjen Gjomema sht dgjuar nga fqinjt, t cilt kan njoftuar policin. Policia ka mbrritur shum shpejt n banes dhe 40-vjeari ka fshehur pistoletn sapo ka vn re pranin e policve pran shtpis. Ai sht dorzuar pa rezistenc, por policia nuk e ka mbyllur me kaq aksionin dhe ka kryer nj kontroll n banes. Si rezultat i ktij kontrolli u zbulua se 40-vjeari, prve arms pa leje, kishte edhe disa pajisje policore, q mund t prdoreshin pr t mbuluar veprimtari kriminale. N shtpin e tij u gjetn dhe sekuestruan: nj radio policie, nj pistolet TT me silenciator, nj jelek antiplumb, si dhe nj fenelin policie, t cilat ezar Gjomema i mbante pa leje. Policia gjeti gjithashtu 100 gram bim narkotike. Pas gjetjes s arms dhe pajisjeve policore kan nisur hetimet pr veprimtarin e 40-vjearit. m.m.

j vajz e re ka tentuar ti jap fund jets, duke i vn akn vetes me benzin. Ngjarja e rnd ka ndodhur mngjesin e djeshm, ndrkoh q policia sht njoftuar nga spitali, kur familjart kan drguar t dmtuarn pr kurim. Burimet zyrtare nga Drejtoria e Policis s Tirans bn t ditur se Marjeta Osmani kishte tentuar t vetvritej sapo ishte zgjuar n mngjes, pr shkak t gjendjes s saj t rnd shndetsore. Sipas t dhnave t policis, n orn 08.30 sht njoftuar se n spitalin universitar Nn Tereza, pikrisht n repartin e djegies, ka shkuar Marjeta Selman Osmani, 30 vjee, banuese n rrugn Sabaudin Gabrani. Me tu njoftuar, policia ka mbrritur n spital dhe ka marr kontakt me familjart e vajzs, e cila ka psuar djegie t shumta, n lidhje me motivin e ksaj ngjarjeje t rnd. Kshtu, nga mbledhja e informacioneve ka rezultuar se shtetsia e msiprme, pr shkak t gjendjes s rnd zike dhe problemeve mendore, q vuan prej kohsh, sht vetdjegur me benzin q n mesnat, kur ndodhej n banesn e saj. Policia tha se ajo ka tentuar t vetvritet, por familjart e kan ndaluar, duke ndrhyr n nj koh t shkurtr, t cilt m pas e kan drguar n spital. Megjithat, burimet spitalore bn t ditur se ajo ndodhet n gjendje kritike pr jetn dhe nuk japin shum shpres.

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009

24

REPORTAZH
Shenjtorja nga Izmiri
N
shekullin e III pas Krishtit Izmiri i sotm, Nikomedia e dikurshme, ishte shndrruar n nj qendr t fuqishme administrative. Vet perandori romak, Diokleciani, n t shumtn e kohs i drejtonte punt q nga ky qytet-port fort i lulzuar. Pikrisht ktu, n dekadat e fundit t shekullit, duhet t ket lindur Barbara (n versionin ortodoks Varvara), vajza e tregtarit Dioskur. Ky pasksh qen nj baba fort i rrept. N kohn q vajza arriti n moshn pr martes, ai e mbylli Barbarn n nj kull nga e cila ajo nuk duhej t dilte prvese kur i ati ti kishte gjetur burrin e prshtatshm. Madje, Dioskuri bri buj n qytet kur ndrtoi nj banj krejt private, rast i padgjuar pr kohn, me qllim q e bija t mos shkonte n termat publike. Legjenda thot se Barbara e kishte marr vesh se kulla e saj do t kishte vetm dy vrima nga t cilat do t hynte drita e diellit. Por vajza ishte br tashm ithtare e fes s re, krishterimit, dhe iu lut ustallarve q ti shtonin edhe nj vrim t tret mureve

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

AFER &LARG

t kulls-burg. Me an t saj ajo do t komunikonte me Perndin dhe do t kryente lutjet. Kjo historia e marrdhnieve t trazuara t babait pagan dhe t vajzs s krishter ka vazhduar gjat derisa, m n fund, babai e ka ndar mendjen. Ishte ai vet q shkoi te gjykatsi romak dhe denoncoi t bijn. Vendimi ishte tipik i kohs s Dioklecianit, q njihej pr egrsin e tij ndaj t krishterve: vajzs duhej ti pritej koka dhe kt duhet ta bnte vet i ati. Kshtu ndodhi. M 4 dhjetor t vitit 305 Barbara u martirizua nga dora e babait t saj. Bashk me t u ekzekutua edhe shoqja e saj, Xhuliana, nj tjetr shenjtore e krishterimit. Q nga ajo koh e largt Barbara (Varvara) kujtohet si shenjtore e bots s krishter. Ajo sht mbrojtse e njerzis nga rrufet dhe nga vdekjet e dhunshme aksidentale. Pikrisht prandaj sht patrone e minatorve, gjeologve dhe xhenierve. Aq shum sht i prhapur ky rit sa q n disa gjuh latine depot e eksplozivit quhen thjesht santabarbara.

Shn Varvara nga Van Ajk

N vendin e Shn Varvars

FATOS BAXHAKU

DIVJAKA
Zoi Gorrea Divjak, kisha e Shn Varvars

sht nj dit e ftoht shkurti. Myzeqeja duket sikur sht prmbytur edhe nj her si n koht e qmotit. Rrket e shiut zbresin furishm nga qiejt e zymt dhe mbushin kanalet e fushs s madhe. Ne bjm mund q t ksojm ndonj foto me aparatet tona q qullosen n moment nga shiu i rrmbyer. Jemi nisur pr n Divjak, vend i njohur pr turizmin, por edhe pr historit e tij tipike myzeqare. Nuk sht e vshtir t shkosh n Divjak. Mjafton t marrsh majtas n rrethrrotullimin e rrugs nacionale q shkon drejt Jugut, krejt afr Rrogozhins dhe ja ku ke nisur t udhtosh npr nj fush t pamas q prfundon n det. Zyrtarisht Divjaka sht qendra e nj bashkie q prfshin nj qytet vet Divjakn dhe 9 fshatra rreth e rrotull saj: Miz, Xeng, Grmenj i Madh, Grmenj i Vogl, Hallvaxhias, Bregas, Dushk Cam, Zharnec dhe Biukas. Popullsia shkon diku te 13 mij banort, gjysma e t cilve jetojn n qendr, n Divjak. Rruga e asfaltuar q na on pr atje kalon nga erm-Shkumbini dhe nga Shnepremtja, dy fshatra t begat me shtpit e reja t vendosura n t dy ant e rrugs kryesore. Pazari n shi Shiu nuk ka ndrmend t pushoj dhe divjakasit jan mbledhur n kafenet e qendrs. Nj avull i leht, q del nga teshat e lagura t myzeqarve, przihet me tymin e duhanit. Ky lloj tymi-avull e bn edhe m t mjegulluar peizazhin q kemi prpara. Megjithse t lagur, e bjm nj shtitje npr rrugt e gjera t qendrs s qytetit. Ende nuk ka asgj q t na kujtoj Myzeqen e vrtet. Na duket vetja sikur jemi n nj lagje fardo t qyteteve tona t mdha. Disa pallate me tulla t kuqe t mbetura nga koha e socializmit, e forcojn edhe m shum kt shije. Esht e enjte, dit pazari pr njerzit e zons. Ja se ku nisim t ndiejm fshatin e vrtet myzeqar. Nj burr q mban varur nga kmbt dy goxha kaposha, nj nuse e re q shtyn prpara nj karro t strmbushur me lakra, nj e moshuar q bn mund q t mos i lagen erzat e saj delikate t gjith bashk, shits, blers dhe kurioz jan strukur nn adrat e tyre. Nga adrat e improvizuara t pazarit t Divjaks rrjedhin rrke t vrteta q shkojn e bashkohen m pas me kanalet q ajn npr fushn e pamas. Pas shtitjes s lagur i vjen radha takimit me mikun ton. Koi Janku sht drejtor i shkolls 9-vjeare. Me t ne do t vazhdojm t ecim npr shiun q vazhdon t fshikulloj Myzeqen. Santa Barbara e Myzeqes Me profesorin vazhdojm t ecim npr rrugt e mbajtura pastr t qytetit. Asnj kujtim nuk ka mbetur m nga ajo ideja e Myzeqes s prbaltur dhe mbushur

Ndini Gorrea

Koi Janku

Zgjatimi i Karavastas n afrsi t Divjaks

me pellgje uji t pamasa. Vetm tek-tuk ndonj shtpi e ult e rrethuar nga kallamat e pashmangshm na bn me dije se jemi n zemr t Myzeqes. Profesori e ka nj shqetsim. Numri i nxnsve ka ardhur duke u ulur. Ca nga rnia e rritjes natyrore, dhe ca ngaq shum familje kan shkuar n emigracion. Nga m shum se 900 nxns q kemi pasur para pak vitesh tani kemi 630, na thot ai pa e fshehur shqetsimin. Jemi duke ecur n qendr t qytetit atje, ku ndodhet nj lulishte, bash-

kia, lokalet kryesore dhe kisha e madhe e Divjaks. Nuk ka vetm Kalifornia Santa Barbara bn shaka profesor Koi kemi edhe ne ktu n Myzeqe. Kt vend ktu e kan quajtur Sheshi Santa Barbara. N fakt, kisha q shihni i kushtohet nj shenjtoreje shum t njohur, Shn Varvars, por q quhet edhe Barbara. Askush nuk di ta thot prse myzeqart kan vendosur t ken pr mbrojtse t tyre Shn Barbarn e Nikomedias s largt. Shenjtorja 1700-vjeare sht e njohur si mbrojtse e njerzve karshi

shprthimeve dhe rrufeve. T ket pasur kaq shum rrufe n Myzeqen e vjetr? Nj pyetje fort e ngatrruar. M mir t mos ngulim kmb dhe t merremi me histori ca m t reja. Teksa e pim nj kafe me profesor Koin biseda shkon te historia. Nuk ka se si t ndodh ndryshe. Koi Janku sht msues historie. Ka dy mendime pr prejardhjen e emrit Divjak na thot Janku sipas disave emri vjen nga q zona sht mes dy lumenjve, pra dy vija nga e cila ka

ardhur m pas emri Divjak. Un vet jam i mendimit q emri, me origjin sllave, si shum toponime t tjera n krejt Jugun e Shqipris, vjen nga sllavishtja e vjetr, n kt gjuh Divjak do t thot vend i egr, i pabanueshm, i paprshtatshm. Dhe me siguri kshtu ka qen kjo zon n kohn kur sllavt u dyndn n kto an. Jo ather, por deri para disa dekadash ky vend ishte pyll dhe kneta dhe asgj m shum. Profesori na v n dispozicion nj librth. Ai et pr historin e Divjaks. Autori i saj nuk sht nj myzeqar. Ai quhet Kola Nika. I ndjeri Kol ka edhe ky nj histori interesante. Ka lindur n Shkodr, ka punuar n Kosov dhe m pas sht vendosur m mir me thn e kan vendosur n Divjak ku kaloi pjesn m t madhe t jets s tij. N 1949 Kol Nika dhe e shoqja ishin ende msues n Kosov. Kur u thirrn pr t marr nnshtetsin jugosllave ata nuk pranuan. Kjo i ndryshoi jetn. U kthyen n Shqipri, por tashm duhej t jetonin atje ku t caktonte partia. T dy punuan msues n Divjak, shum larg vendlindjes s tyre. Librthi i Kols titullohet: Nj fshat i lasht (Divjaka). Nga ky libr fare i thjesht msojm dika m shum nga historia e ktij vendi q sot na duket krejt ndryshe nga Myzeqeja q kemi krijuar dikur n

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009

REPORTAZH
HISTORIA

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

25

Nj Robin Hood n an t knets

as Revolucionit t Qershorit, nj nga telashet m t mdha t qeveris s drejtuar nga Fan S. Noli ishte numri i madh i kaakve q vrtiteshin n t katr ant e vendit. Pikrisht n vern e 1924 qeveria e re, q kishte dal nga revolta e armatosur, drgon si nnprefekt n Lushnj Tal Boeltinin nga Mitrovica, nipin e Isa Boletinit t famshm. Boletinit, q e njihte mir Myzeqen, sepse kishte punuar m par n Fier, iu desh t merrej me nj kaak q quhej Jashar Rusha nga fshati Babun. Sot askush nuk e kujton m Jasharin nga Karatopaku (kshtu quhej zona rreth Divjaks ), por duket se asokohe bmat e tij kishin marr dhen n tr Myzeqen. Ky kishte dal kaak, sepse kishte vrar njeriun q i kishte rrmbyer motrn. Q prej asaj kohe ishte br tmerri i fajdexhinjve, mashtruesve, kapadainjve

q fshiheshin nn pushtetin e bejlerve t fort, taksaxhive dhe kujtdo tjetr q u binte n qaf njerzve si ai. Boletini tregon se n shum raste Jashari ishte br edhe mbrojts i dashuris s t rinjve. Kur nj ift q dashurohej pengohej pr tu martuar ather hynte n valle dyfeku i Jasharit, i cili e detyronte paln kundrshtuese q t pranonte martesn e t rinjve. Nj nga urdhrat e par q mori Boletini nga Ministria e Brendshme ishte pikrisht kapja gjall a vdekur sa m par e Jashar Rushos. Ministria i kujtonte nnprefektit se n rast t kundrt do ti duhej t internonte 20 familje nga strehuesit e kaakut. Kta mund t shptonin vetm n rast se do t ndihmonin n kapjen e Jasharit. N kujtimet e tij Boletini tregon pr nj mbledhje n Libofsh ku merrnin pjes edhe kryepleqt e Divjaks. N kt mbledhje, Tun Gjergji,

kryetar i Komuns s Libofshs ku asokohe bnte pjes edhe Divjaka, nuk ka pranuar kurrsesi q t dorzoj Jasharin. Tani ju jeni nnprefekt i ka thn myzeqari kosovarit qeveria e ka dorn e gjat pr do mas, jo pr 20 familje, po edhe m shum. Ju bni si keni urdhr. Ne Jasharin nuk e dorzojm. Boletini sht zn n hall. Hprh, deri n nji urdhr t dyt, shkoni n shtpija, u ka thn ai burrave me takije. Pas ksaj ka kryer nj udhtim disaditor npr fshatrat rreth e qark Divjaks. Sikurse shihet n prgjigjet e mbar popullit raportonte ai dit m pas jo q nuk ankohen, por edhe jan t knaqur prej tij, se i ka mbrojtur prej grabitqarve dhe spekulantve. Pse ka vrar ndonj tradhtar q e ka merituar at plumb e ndodhet n arrati, kjo nuk do t thot gj. Sa i prket bukdhnies, kujtdo q ti shkoj natn n shtpi, edhe sikur t jet n mes t qytetit ia

merr bukn, e jo m myzeqarve q i kan shtpit ndr pyje. Prandaj un nuk jam i mendimit pr internimin e familjeve n fjal, pr arsye se n rastin n fjal i konsideroj t pafajshm. Kshtu, Jashari ka jetuar edhe do koh n lirin e tij mes pyjeve dhe knets derisa nj nga bejlert Vrionas e bind nj bujk t thjesht q ta vriste Jasharin ndrsa ky i kishte ardhur mik n shtpi. Bujku i bindur e vrau mikun dhe kufomn e la n nj shteg t prbaltur n fshatin Ballz. Beu hapi m pas fjal se kaakun e kishte vrar njri prej njerzve t tij q ndodhej edhe ai n arrati. N baz t ligjit t asaj kohe kaaku q vriste nj kaak tjetr merrte automatikisht pafajsin. Kshtu beu eliminoi nj kundrshtar t rrezikshm dhe toi nj trim me t cilin do t vazhdonte m pas plot pun t tjera. (Tal Boletini, Kujtime, prgatiti pr botim Prof. Dr. Marenglen Verli, Botimpex, Tiran 2003).

mendjen ton. Pr her t par emri Divjak prmendet n regjistrimet osmane t mesit t shekullit XV, por jeta ktu duhet t ket pasur qkur nj lloj intensiteti. Mes lerave, moaleve, pyjeve dhe balts duket se ka kaluar dikur nj rrug e shkurtr q lidhte Durrsin me Apolonin. Nj fshat, tashm grmadh, n veri t Divjaks mbante emrin Ad Novum, tipik pr nj stacion t periudhs romake. Nxnsit e shkolls t drejtuar nga msuesit kan gjetur fragmente qeramike, pjes statujash t gurta, kandila vaji, t gjith me shumic. N mesin e shekullit XV Divjaka ishte pron e Dhimitr Presps. M pas shfaqet nj Zakonas Beu, i cili kishte marrdhnie edhe me Sknderbeun. Por prfundimisht u vendos nj gjendje pronsie q do t vazhdonte me shekuj. Divjaka ishte pron e nns s Sulltanit. Fshatart e Divjaks, shumica pa tok, duhej ti paguanin detyrimet m par qeveris turke dhe m pas asaj shqiptare. N kohn e sundimit turk dhe deri n vitet e para pas 1944, zona ku bnte pjes edhe Divjaka quhej Karatoprak (nga turqishtja dhe i zi). N fshat ende i mbajn mend gjasht set e para q u ngulitn ktu: Priftajt, Gjinajt, Vodajt, Kovajt, Zakajt, Shkozajt. Shtpia ime e par Ndini Gorrea sht nj myzeqar tipik, me shtat t vogl, me syt q i lvizin gjithandej dhe me humorin q nuk i ndahet n asnj rast. Esht 86 vje. Myzeqeja q ai do t na rrfej sht krejt tjetr nga kjo q kemi para syve n Sheshin Santa Barbara. Ktu ka qen uj, uj, uj nis t rrfej xha Ndini n kt sheshin q ju sot e shihni t asfaltuar dikur, gjat beharit, rrinin buallicat n pellg. Ishte jet e vshtir. Dimrit ishim t izoluar nga pjesa tjetr e vendit. Pr t dal matan duhej t shkonim ose me lundra, ose me qerre t trhequr nga buajt, n rastin m t mir. Vers pllakoste malaria me ethet e saj fort t kqija. E mbaj mend edhe vet kur jam smur. Nna m shtriu posht nj akacieje q kishim n oborr. Rrija shtrir me ethe sipr kashts dhe nj rrogozi t holl. Nj muaj rresht nna m vinte vetm kompresa me uthull. Tjetr ila nuk kishim. Kshtu si un ishin edhe fmijt e

N pritje t puns

Shitsja e orapeve n dit pazari

tjer, motra e kushrinjt, t gjith. E mbaj mend fare mir shtpin ton t par. Ishte e br me kallama dhe me balt t thar. Ishte si nj stall e madhe. Ktu kemi jetuar n llim 40 vet, sepse ishim s i madh. Por pr t ngrn kishim ama. Kishim 300 krer dhn, 100 lop, kuaj. Xha Ndini bn ca pushim. Ah, se mu kujtua! Ktu n fshat detyrimet i mblidhte nj Hasan Bej Leskoviku. Ky vdiq m von n Elbasan. E mbaj mend edhe kohn e lufts. Gjermant ishin t rrept, por ama kishin nj t mir kodosht: Nuk bn dm n fshat. Po t mos i ngisje nuk t binin m qaf kot. Po edhe italiant i kam arritur. Tre prej tyre, kur kapitulloi Italia i kemi mbajtur n shtpin ton deri sa pastaj u kthyen n Itali. Prej tyre kam msuar italishten. Ata na dhan edhe ca ilae kundr malaries q ne nuk i kishim par ndonjher. Pastaj q n 1945 kam punuar pak vjet si msues dhe pastaj n kooperativ. Kjo sht jeta ime more djema. Xha Ndini e ka mbaruar rrmin dhe i kthehet lojs s dominos q ia kemi ln n mes. Prball tij sht kushriri i tij, Zoi. Ktij kooperativa i ka ln shije t keqe. Ka pasur raste q kemi vuajtur nga uria thot - n 1951 nj zi buke pllakosi tr Myzeqen. Nuk kishte or q t mos binte kambana e kishs q lajmronte

se vdiq edhe nj tjetr nga uria. Pastaj n kooperativ ka pasur raste q jemi ushqyer edhe me misr hibrid nga ai q u hidhej kafshve. M n fund shiu sht zbutur ca. N sheshin Santa Barbara kalimtart jan rralluar. Vetm trokitja e gurve t dominos dgjohet q nga brenda salls s t moshuarve. N Vgjesht Deti sht vetm 6 kilometra larg qendrs s Divjaks. Shtpit e fundit t fshatit i len vendin nj hapsire t gjer t mbushur me uj, nj lloj zgjatimi i Laguns s Karavastas, dhe pastaj vjen nj pyll i dendur pishash. Ktij vendasit i thon Vgjesht. Pylli ka qen jet e mot nj mik i vrtet i fshatarve. Jo vetm druri pr ngrohje, por edhe gjuetia, peshkimi n skaj t tij dhe tufat me kuaj e lop t egra q lshoheshin ktu ishin burim i mir jetese pr kt vend t vshtir. Fshatart i njihnin mir se t cilit ishin kafsht e egra. Pr ti zn ato prdornin lloj-lloj marifetesh e leqesh, por kishte edhe nga ata q i zinin kafsht e egra m vrap. N fshat ende mbajn mend Vasil Shoren, i cili ishte aq i fuqishm saq kuajt e egr dorzoheshin para vendosmris s tij. Nga ky personazh sht frymzuar m pas i ndjeri Vath Kore-

shi kur shkroi skenarin e nj lmi shum t njohur: Pylli i Liris. N an t pyllit t dendur nj pllak e vogl na kujton nj histori q pat br buj t madhe dikur. N shtatorin e 1982, nj grup antikomunistsh, mes t cilve edhe nj informator i Sigurimit, zbarkoi n bregun e Divjaks. Grupi drejtohej nga nj i arratisur durrsak, Xhevdet Mustafa. Qllimi ishte vrasja e Enver Hoxhs dhe krijimi i trazirave q do t onin n rrzimin e pushtetit komunist. Grupi e nisi me krisma aventurn e tij myzeqare. Nj npuns i lart dhe dy polic e kishin zakon q t peshkonin n kt zon. Duke par polic me uniform grupi u alarmua. Dy vet u vran dhe nj polic u mor peng. Pikrisht kjo dit ka qen dita ters pr Vlash Berbotin, nj djalosh nga Divjaka, i cili kishte dal n pyll pr t mbledhur shkarpa. Vlashit i kan dal prball befas katr burra t armatosur q mbanin peng policin, shokun e tij nga Divjaka. N pyllin e heshtur sht dgjuar vetm nj krism pistolete dhe djaloshi fatkeq sht dergjur pa jet prdhe. Ishte vetm 25 vje. Historia e grupit vazhdon m pas n Rrogozhin dhe m tej. Shum vrasje ndodhn at dit shtatori. Sntate vrute! Sntate vrute do t thot Tungjatjeta miku im n vllahisht. Miku yn, Koi

Janku, sht vlleh. Ai na tregon me krenari nj klas n t ciln mblidhen fmijt me origjin arumune q t msojn gjuhn e t parve. Esht nj dhom plot drit e mbushur me libra n rumanisht, shqip, vllahisht. Ne tani duhet t jemi diku aty te rreth 10 pr qind e popullsis s prgjithshme t bashkis. Jemi vendosur ktu n disa periudha, duke nisur q nga shkatrrimi i Voskopojs dhe deri n mesin e shekullit XX. Un vet gjyshin e kam pasur nga Llnga, nga malsit e Kors, ndrsa gjyshen nga Belica. Si shumica jon edhe gjyshi merrej me karvant e bagtive. N llim sht vendosur n Elbasan, pastaj n Gjoaj t Peqinit dhe prfundimisht u vendos ktu n Divjak. Sipas ardhjes son edhe lagjet kshtu i kemi quajtur: Stani i Vjetr, Stani i Ri. Un vet nuk kam ditur shqip. N shtpi ne isnim vetm gjuhn ton. Kur shkova n klas t par nisa t msoj shqip. Ndahemi me profesor Koin dhe me atmosfern e mir q krijon nj sall e mbushur plot me libra dhe marrim udhn e kthimit. Dikush nga ne kujtohet: Si i thoshin rrug t mbar n vllahisht? N nj fjalor xhepi q na ka dhuruar Koi lexojm: Santat shi kala mbar. Me kt urim n mendje i hyjm srish rrugs s kthimit prmes shiut kmbnguls.

shqip shqip
E DIEL, DIEL,15 15 SHKURT 2009 SHKURT 2009

27

SPEKTAKEL

27

& TELEVIZION

Surpriza dhe emocione pr banort n spektaklin e madh t s shtuns. Mesazhe dashurie dhe mbshtetjeje, mallngjime e prjetime t bukura n ditn simbol t dashuris
pektakl, shprehje ndjenjash, mallngjime... E shtuna ka qen nj nat surprizash pr banort e Big Brother 2. Dashuria, n ditn e saj simbolike, ka zbritur edhe n shtpin m t famshme e m t vzhguar. Pr nj koincidenc t bukur, organizatort kishin menduar q atmosfera e Shn Valentinit t ndihej edhe n spektaklin e madh. Secili prej 14 banorve, ndoshta edhe heshturazi, ka menduar pr dik q ka ln jasht, ka sjell n mend nostalgjit e s shkuars, apo edhe thjesht jan ndier pak t dashuruar. Por, gjithmon ka t prkdhelur. Ashtu si ishte paralajmruar, i privilegjuari ka qen vetm nj. Surpriza e madhe e takimit t dyt ishte rezervuar pr Dritanin. Nj jav pas qndrimit n shtpi, ai ka kaluar nj nat romantike nn shoqrin e Evs, t fejuars s tij. I vn n loj me mrzitjen e sajuar t Evs pas deklaratave t tij se ndihej m i lirshm pa t fejuarn, ather kur nuk e priste, Dritanit i bhet dhurata e Shn Valentinit. Zakonisht dshirat i shprehen vetm Babagjyshit t Vitit t Ri, por kt her Dritanit i sht plotsuar dshira q kishte shkruar n letr vetm pak minuta pas futjes n shtpin e Big Brother. Dshira ishte q t kalonte nj nat me t fejuarn e tij. Vese jo brenda n shtpi, por n tend, ku u sht rezervuar nj dark nn dritn e qirinjve. Mesazhe dashurie e mbshtetje kan marr edhe banort e tjer. N kto dit t qndrimit brenda, ata kan filluar t rrfehen pr veten dhe njerzit m t afrt q i rrethojn. N kt mnyr, kta t fundit, t paktn si emra, jan br protagonist t reality show-t m t ndjekur n Shqipri. Qetsori merr nj mesazh audioje nga bashkshortja e tij. Erjola, e cila nuk e zgjati shum strategjin q t mos tregonte se ishte e martuar e q kishte nj vajz, merr nj mesazh nga bashkshorti. Historin e saj t dashuris e ka rrfyer edhe Aida. Edhe pse pr momentin ajo dhe i dashuri i saj q jeton n Amerik kan vendosur q t mos jen bashk, n ditn e Shn Valentinit ai i ka br nj surpriz. Nj mesazh q Aida e gjen brenda kutis postare. Por mbrmja e s shtuns, nn drejtimin e Arbana Osmanit, ka qen e mbushur plot me t papritura t tjera. Banort kan nisur t komentohen mjaft q n javn e par, gj q konfirmon shikueshmrin e ktij show. Por, prvese publikut t gjer, banort ndiqen n pjesn m t madhe t kohs edhe nga t afrmit e tyre. T pranishm n studio, disa prej tyre kan komentuar sjelljen, apo karakterin q banort kan shfaqur gjat ksaj jave t par qndrimi n shtpi. Adelajda, vajza kavajase, sht br gjithashtu pjes e diskutimeve pr kmbnguljen e pjesmarrjes n Big Brother 2, pavarsisht kundrshtimit t t fejuarit t saj. Ai nuk ka pranuar t jet n studio, por ka shprehur arsyet e tij prmes telefonit. Prve surprizave, mbrmja e s shtuns i ka br banort q t provojn pr her t par ethet e nominimit. Secili prej tyre ka zgjedhur dy nga konkurrentt pr ta uar n prag t largimit. Ndrkoh q pas ksaj jave bashkjetese, pritet q banort mes tyre ta shfaqin m fort shpirtin e konkurrimit pas nj jave bashkjetese. Secili prej tyre mendon... Loja do fituar!

Dritani me t fejuarn, Shn Valentin n tend

Fan Club
ashm edhe publiku mund t bhet pjes e lojs s personazheve t Big Brother. Ata do t mund t mbshtesin banorin e tyre t preferuar, duke u regjistruar n Fan Club-in q drejtohet nga Eno Popi dhe q do t transmetohet do t diel n mngjes prej ors 10.00-11.00. Personat e regjistruar do t mund t zgjedhin ngjyrn e bluzs (t bardh, apo t zez) pr t vendosur se cilin nga banort do t mbshtesin n prag t daljes nga shtpia.

Prova e javs
ashuria flet n shum mnyra! Arti i dashuris ka qen edhe prova e javs pr banort e Big Brother 2. Kan knduar, kan aktruar, vizatuar dhe krcyer vals. Vllai i Madh ka vendosur q prova sht e kaluar dhe pr kt banort do t ken shtes n buxhetin e tyre.

Lideri

rvese t nominuarve, do jav do t kemi edhe nj lider t shtpis. Me votat e tyre banort do t zgjedhin personin, i cili gjat javs do t menaxhoj buxhetin. Por kjo gj nuk e prjashton at nga mundsia e nominimit.

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009 28

SOCIALE
Q
indra t rinj n Kuks kan ndjekur dje pr dy or pa ndrprerje nj koncert live t organizuar nga QKB e bashkis me rastin e 14 shkurtit, dits s t dashuruarve. Prve kngtarve vendas ka pasur edhe t ftuar nga Tirana, si dhe nga Prishtina. Me interes jan ndjekur albumet me kng ritmike t grupeve Trix dhe Fontana, prkatsisht me piknisje nga Fierizaj dhe Kaaniku n vitet 70 t shekullit t shkuar. Veli Sahiti, protagonist i grupit Trix tregon se muzika e tyre, q n t vrtet njihet shum mir nga dgjuesit n Shqipri prmes Radio Prishtins n at koh, lindi si nj prpjekje e muziks shqip pr tu integruar n rrymn rroken-rrollit botror q zhvillohej n ato vite.

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Kuks, nj Shn Valentin ndryshe pr t dashuruarit

T rinjt kuksian knduan disa prej kngve q n vitet 90, por edhe m hert, kan qen hite t rinis. Gjithashtu edhe protagonisti i Fontans Osman Shehu nga Kaaniku thot se ndihet i lumtur q kndon pr rinin e Shqipris, e prkatsisht t Kuksit. N furin e rroken-rrollit t viteve 70, ai dhe dy-tre t rinj nga Kaaniku t shkolluar pr muzikn n at koh pr muzikn kishin pasur si moto nxitse: Pse t mos kndoj edhe shqip kitara e rroken-rrollit?... Ky ishte koncerti i par n Kuks ku merrnin pjes grupe t rroken-rrollit nga Kosova, koncert i cili u ndoq me interes pothuajse ekzaltues nga t rinjt n ditn e Shn Valentinit. S.Dida

T rinjt kan festuar me lule, muzik, dreka, darka, dhurata dhe shum dashuri, n gjuhn shqipe...

Qindra tufa mimozash pr Shn Valentinin

esta e Shn Valentinit ka krijuar mnyrn dhe traditn shqiptare t t festuarit. Pr 19 vjet me radh gjat 14 shkurtit, shqiptart jan prpjekur t kopjojn pothuajse t gjitha mnyrat e festimit nga vendet q e kan pasur tradit kt fest edhe para viteve 90. Tashm mund t thuhet se Shn Valentini ka hyr zyrtarisht n kalendarin ton t festave. Pas ktyre viteve, angazhimi pr ta festuar at sht edhe m i madh, jo vetm nga t dashuruarit, por edhe nga shumica e bizneseve. Festimet kan nisur dy dit m par, kur lokalet jan zbukuruar me tullumbace, pajisje, shirita, fjongo, t gjitha n ngjyr t kuqe. Po ashtu letrat e zbukurimeve n t gjitha dyqanet e dhuratave kan qen t kuqe, kartont e kuq, kartolinat e kuqe. Edhe mbshtjellat e luleve, bliheshin n ngjyr t kuqe. Shumica e rrobave q kemi veshur dje kan qen t kuqe. Por jo vetm kaq, n t vrtet edhe dshira pr t festuar, pr t dhuruar nj dit ndryshe nga t tjerat ka qen e zjarrt. Dhuratat q kan mbizotruar, ishin lulet e kuqe, t linjtat, okollatat, veshje, por n t rrall edhe ndonj shishe parfumi. Kushedi pse, n vendin ton, supersticiozt thon se dhurimi i nj shishe parfumi pr Shn Valentin sht nj ogur i keq. Dhuratat Kushdo q ka dal ditn e shtun n kryeqytet, n mngjes,

Shkurt
Petraq Simo: Ushtroj me ligj detyrn, kur nuk e bn kryetari

Buxheti 2009 i Tirans mbrrin te prefekti Kei

uxheti i Bashkis s Tirans pr vitin 2009, q prej dy ditsh ndodhet n duart e prefektit t kryeqytetit, Ruzhdi Keci. Dokumenti m i rndsishm nanciar i investimeve lokale n kryeqytet ka dal nga dyert e kshillit bashkiak me rmn e zvendskryetarit, Petraq Simo, dhe jo me at t kreut t ktij institucioni, prfaqsuesit t LSIs, Sokol Dervishaj. Ndrkoh q zvendskryetari i Kshillit Bashkiak, Petraq Simo, shprehet se ka funksionuar n prputhje t plot me ligjin. Kjo edhe pr faktin se n rastet kur kryetari nuk e ushtron detyrn e tij, ather kt gj e bn zvendskryetari. Simo sqaron se ky nuk sht rasti i par q ai dorzon n prefektur dokumente q mbajn rmn e tij. Kjo ka ndodhur n t gjitha rastet kur mbledhjen e kam drejtuar un n munges t kryetarit, shprehet ai. Ndrkoh q lidhur me rastin e fundit t votimit t buxhetit t vitit 2009, Simo konrmon se kryetari Dervishaj u largua nga mbledhja, pasi i kishte numruar edhe vet votat q ishin plot 29, pra me t cilat miratohej buxheti. Madje, shton ai, Dervishaj e pranoi edhe vet rezultatin e votimit hern e par. Zvendskryetari i kshillit bashkiak thekson se bashk me dokumentin e buxhetit 2009 ai ka dorzuar n prefektur edhe listn e plot me 29 emrat e t gjith antarve q votuan pro ktij dokumenti. Nga ana tjetr, prfaqsues t Prefekturs s Tirans pohojn se nga pikpamja procedurale buxheti i Bashkis s Tirans 2009 sht pranuar nga prefektura. Votimi pr buxhetin kryeqytetas t 2009-s sht shoqruar me debate dhe tensione t forta n kshillin bashkiak. Pas dy rrzimeve t njpasnjshme, ai mundi t marr 29 vota pro n mbledhjen e fundit t ktij kshilli, por kryetari Dervishaj e shpalli votimin nul, me pretendimin se kryebashkiaku Rama prishi procedurn, duke i numruar votat personalisht. A.Rr.

Kushedi pse, n vendin ton, supersticiozt thon se dhurimi i nj shishe parfumi sht nj ogur i keq
drek apo dark, ka par dhe kaluar nj cikl vshtirsish, tashm normale n ditn e fests. Trafik i bllokuar, lokale t mbushura plot, trak njerzor, trotuare plot me njerz, aroma t prziera lulesh, n m t shumtn e rasteve harmoni tufash mimozash, trndalash, karalash. Ata q festa i ka gjetur n kushte t vshtira ekonomike jan mjaftuar me tufa mimozash, t cilat mund t gjenden lehtsisht n kodrat e Liqenit Artificial n Tiran. Prenotimet e drekave dhe darkave, shpeshher jo nn hyqmin e qirinjve aromatik, kan mbushur restorantet nga periferia n qendr. Po ashtu edhe lokalet t cilt, enkas me rastin e fests kan menduar t krijojn nj atmosfer edhe m t ngroht pr t dashuruarit. Pr m t pasurit, t cilt kan pasur m shum para, udhtimet jasht shtetit, operat, bizhut e shtrenjta, aksesort kan qen pjes e dhuratave pr njerzit m t dashur. M shum se asnjher kt vit n kryeqytet, dhuratat m t shpeshta kan qen edhe tullumbacet n form zemrash, t kuqe, dhe derivatet e tyre, si zemrat e bashkuara, shigjetat e Kupidit,

Trak i bllokuar, lokale t mbushura plot, trak njerzor, trotuare plot me njerz, aroma t prziera lulesh, n m t shumtn e rasteve harmoni tufash mimozash, trndalash, karalash

Ministrja e Shndetsis bashkpunim me spitalet gjermane

Shqipria, asistenc pr zemrn nga Gjermania

M
inistrja e Shndetsis, Anila Godo, zhvilloi nj vizit zyrtare n Gjermani. N kt vizit, ajo kreu nj sr takimesh t rndsishme me personalitete t shtetit gjerman. Nj nga pikat mjaft t rndsishme, ishte diskutimi i hollsishm pr fushat e bashkpunimit, si edhe nisja e negociatave pr nnshkrimin e nj marrveshjeje midis dy vendeve n fushn e shndetsis. N kt marrveshje, pritet t bjn pjes, shkmbimet e eksperiencave t mjekve n fusha t ndryshme t shndetsis, specializime pr menaxhimet spitalore, kualikim dhe shkollim t stat mjeksor, si edhe bashkpunim m t ngusht me qendrat e kardiologjis gjermane, ku mjekt tan mund t marrin eksperienc edhe n fushn e kardiologjis invazive. Bisedimet vazhduan edhe n mundsin e bashkpunimit pr dhnien e eksperiencs s tyre n ecurin e reforms son spitalore, konkretisht n hyrjen me skemn e ISKSH-s, n ndihmn e prcaktimit t kostikimit t diagnozave, sipas sistemit t tyre. Nj pik tjetr e bashkpunimit t krkuar nga pala shqiptare, ishte ajo e rritjes s kapaciteteve njerzore si, kualikim pr prdorimin e aparatit t akseleratorit linear. me rndsi, u parashtrua edhe mundsia e binjakzimit t nj nga klinikave gjermane me at shqiptare. Kto pika t parashtruara pr nj marrveshje t konkretizuar midis dy vendeve, u pritn mjaft mir nga pala gjermane. U tregua gatishmri n ndihmn, si pr partneritet mes klinikave tona, ashtu edhe specializimet n reformn ton spitalore. Lo. Mi

pr t gjith t vetmuarit. T dashuruarit Pr shum njerz, Shn Valentini sht nj dit e shnuar, me kuptim e cila festohet n t gjith botn. do vit n 14 shkurt qindra ifte kurorzojn dashurin e tyre me fejesa, martesa, por edhe me ceremoni t uditshme t veanta dhe t dgjuara shum rrall. N vendin ton evenimente t tilla nuk mund t prshtaten sipas tradits shqiptare, kjo jo vetm pr mundsit nanciare. Pr nj pjes t tjer njerzish

Shn Valentini mund t bhet do dit, do ast q ti qndron pran njeriut t dashur. Nj dhurat mund t bhet edhe pa pasur sebepin e Shn Valentinit. Mbase n nj dit t zakonshme, apo n nj prvjetor secili mund t festoj Shn Valentinin e tij. Opinione nga m t ndryshmet kemi mbledhur dje rrugve t kryeqytetit, teksa qindra adoleshent e t rinj, kan ngrohur qytetin edhe pse temperaturat ishin tepr t ulta dhe moti qndroi prgjat gjith dits i ftoht. T

tjer tiranas, kan prtuar nga foleja e vjetr e do Shn Valentini, e do feste, Liqeni Articial i Tirans. Pakkush nuk ruan n albumin e jets s tij t paktn nj kujtim t vetm nga mjediset e kodrave t Liqenit, i cili edhe dje ka qen i mbushur plot. Ndrsa t dashuruarit kan prtuar nga dita pr t qen m pran, pr t thn fjal m t bukura, pr t ndenjur m ngroht, pemt e Liqenit jan zhveshur nga lulet shtatanike t mimozave. Lorina Mixha

shqip shqip
E DIEL, DIEL,15 15 SHKURT 2009 SHKURT 2009

29

e rinj LIBRAT
Ajo erdhi n jetn time n nj koh kur nuk besoja m n dashuri. Hapat e saj t leht, gishtrinjt e holl q shkruanin n makinn e shkrimit, filluan t zgjonin tek un nj pasion t fjetur"
ALDA BARDHYLI

29

A
RICHARD TUCK

Hobsi
Botoi: Ideart Prktheu: Erion Kristo Zhanri: Filozo/Jetshkrim mimi: 600 lek

homas Hobbes (Hobsi) sht lozo i par i madh politik anglez dhe libri i tij Leviathan sht nj nga veprat e para me t vrtet moderne t lozos. Pr nj koh t gjat ai gzoi famn e nj ateisti pesimist, i cili e pa natyrn njerzore si pashmangshmrisht t lig dhe propozoi nj shtet totalitarist q i dilte zot dobsive njerzore. N kt studim ndriues, Richard Tuck i davarit kto mite, duke treguar se Hobsi ka qen tejet i shqetsuar pr ta hedhur posht skepticizmin, qoft n shkenc, qoft n etik dhe se ka zhvilluar nj teori t njohjes, e cila rivalizon me at t Dekartit pr nga rndsia e vet n mbrujtjen e lozos moderne.

JHUMPA LAHIRI

Pr hir t emrit
Prktheu: Ledia Agolli Gjinia: Roman Botoi: OMSCA-1 Faqe: 30 mimi: 800 lek to dit ka dal n qarkullim romani "Pr hir t emrit" i autores bashkkohore amerikane-indiane Jhumpa Lahiri, tuese e mimit prestigjioz Pulitzer. N qendr t romanit sht familja indiane Ganguli. Fatin e mtejshm t ksaj familjeje, e cila emigron n SHBA, e vendos burri, profesor n nj nga universitetet m n z t Bostonit. Vendosja n mjedisin e ri, lindja e dy fmijve, kontradiktat midis brezave, malli pr vendin q kan ln, jan temat mbi t cilat autorja ka shkruar librin.

i veshi kmishn e saj t preferuar dhe u pa n pasqyr. Pak m tej Lotte po kujdesej pr shtratin ku ndihej ende aroma e nj mbrmjeje pasioni. Ai e dinte se ajo donte vetm nj prqafim. Ashtu si ather, kur e gjeti duke prekur fshehurazi nj kmish t tij Syt e mdhenj t Lotte tashm ishin romani m i trishtuar, q ai kurr nuk do t mund ta shkruante. Ai u shtri i pari n shtrat, duke hapur kraht, ku ajo vendosi kokn prgjithmon Kto jan ort e fundit t dashuris s Stefan Cvajg dhe Lotte Charlotte. Shum biograf jan munduar t gjejn arsyet pse Lotte zgjodhi kt fund. Por ashtu si Cvajg shkruan "ca gjra thjesht ndodhin, ndaj thjesht pranoi ato". Dhe pr Lotte ky ishte nj fund i bukur N mngjesin e 23 shkurtit n "Rua Goncalver Dias 34" n Petropolis dera e dhoms s gjumit qndroi e mbyllur deri pak para pasdites. M n fund personeli i shtpis u shqetsua dhe alarmoi policin dhe e hapi dern menjher. "Zyrtart gjetn nj burr t shtrir n kurriz, t veshur plotsisht me nj kostum sportiv. Me kmishn ngjyr kafe gshtenj, kravat t zez dhe me kilota ngjyr t zez n kafe". Zonja, shnuan ata, kishte veshur nj bluz me lule, krahu i saj i majt rrokte gjoksin e tij". Ky i vdekur ishte shkrimtari Stefan Cvajg me prejardhje austriake. Para pak muajsh ishte br nnshtetas anglez e po at dit kishte mbushur 60 vje. E vdekura ishte bashkshortja e tij 30-vjeare, Elisabet Charlotte. Mbi skrivanin jashtzakonisht t rregullt ishin vendosur letrat e lamtumirs me pullat e ngjitura, lapsat ishin mprehur, librave t marra hua u kishte vn nga nj shnim. Mbi skrivani u gjet dhe nj letr drejtuar kryetarit t Bashkis s qytetit t Petropolisit. "Pas gjashtdhjet vitesh nevojiten forca t veanta pr t filluar edhe njher nga e para. Kurse forcat e mia jan drrmuar nga vitet e gjata t shtegtimit npr bot. Kshtu q m duket e drejt ta mbyll n kohn e duhur dhe me nj qndrim t drejt n jet, pr t cilin puna shpirtrore ka qen gjithnj gzimi m i kulluar dhe liria personale, mirsia m e madhe e ksaj toke", i shkruante ai, ndr t tjera. Vetvrasja e Cvajgut bri buj t madhe. Opinioni ndrkombtar ishte tronditur nga hapi i papritur i shkrimtarit t famshm botror. Po pse ishte ndar nga jeta burri i siguruar materialisht dhe i suksesshm n fushn e letrave? Mos vall ngase nuk mund ta prballonte shkatrrimin e Evrops, katastrofn e atdheut t vet, Austris, humbjen e lexuesve t gjuhs s tij gjermane? Mos i friksohej plakjes q po i afrohej? Vet Cvajg shprehej shpesh se gjendjet e tij depresive nuk jan aspak reale". Por si erdhi Lotte n jetn e Cvajgut? Vajza me flokt nn qafn e holl hyri n familjen Cvajg si nj kandidate e mir pr sekretare. Friderike (ish-gruaja e Cvajgut) i plqeu sjellja e saj, ndaj vendosi se ajo do t ishte nj sekretare e mir pr t shoqin. "Ajo erdhi n jetn time n nj koh kur nuk besoja m n dashuri. Hapat e saj t leht, gishtrinjt e holl q shkruanin n makinn e shkrimit, filluan t zgjonin tek un nj pasion t fjetur", do t shkruante ai m von. Ndryshe nga Friderike, ajo ishte e dhn krejtsisht pas Cvajgut. Pr t Lotte ishte nj tip rinor, jashtzakonisht e matur, melankolike dhe serioze, pa iniciativ dhe e druajtur. Lotte mendohet t jet femra q e ka frymzuar Cvajgun pr personazhin

Dy dashuri

Stefan Cvajg

e romanit "Padurimi i zemrs", ku nj dashnor i pavullnetshm lkundet mes keqardhjes e prapsimit dhe nprmjet pavendosmris s tij bhet bashkfajtor pr vetvrasjen e t smurs s re. Ndoshta ishin ndjenja krejtsisht t tjera nga ato t keqardhjes dhe aq m pak t prapsimit q e frymzuan Cvajgun ti shkruante sekretares s tij nj letr, ku e krkonte pr grua, letr q e shkroi n bordin e tragetit Folkestone-Bologne: "Nuk sht aq e leht sa e mendoni ju vajz e re, t gjeni dik, q me kaq prkushtim i kupton, madje i zbulon dshirat; gjithnj kam ndjesin e friks sikur jam shum i madh, shum jasht kohs, pr t shpresuar nga nj e re pr pranim t mirfillt, ose ca m tepr pr t krkuar dika". Pr nj koh ata jetuan s bashku, Cvajgu, Lotte dhe Friderike. Kjo e fundit shkruan n kujtimet e saj koh m von, se kur ishte kthyer njher papritur n shtpi, kishte gjetur t shoqin dhe sekretaren e tij 26-vjeare duke u prqafuar fort. "Kurr nuk kam par nj qenie njerzore kaq t hutuar", shkruan n kujtime Friderike. Dhe pse Cvajgu i kishte premtuar se do ta ndrpriste lidhjen me Lotte, ai nuk e bri kt gj kurr. Ja si i shkruan ai m von asaj: "M mir t mos e hapim llogarin, se sa jav e muaj kemi ndenjur bashk n kt apo at vit. M mir t mos ndrmarrsh asgj kundr vendosmris sime pr t mbrojtur punn e lirin time dhe zgjidhjen t ma lsh mua n mnyr paqsore". Friderike e la t lir, pasi e dinte se ndryshe ai nuk mund t jetonte. "Liria sht jeta e ktij burri", shkruan ajo n kujtime. Por ndrsa Lotte zgjodhi ta ndiqte pas shkrimtarin deri n vdekje, Friderike sht nj tjetr grua q e deshi aq shum at. Friderike Maria von Vinternitz ishte prej disa vitesh e martuar me nj burr qejfli dhe t shthurur, i cili kishte pak interes pr pasionin e saj pr letrsin. Ajo kishte dy vajza t vogla, Alix dhe Sussane. Vinte nga nj familje ifute q ishte kthyer n fen katolike. Gruaja e zgjuar dhe energjike, q ishte prpjekur dhe kishte arritur nj far suksesi si shkrimtare, humbi n martesn e saj ngacmimet shpirtrore dhe prpiqej pr pavarsin e saj t brendshme e t jashtme. N nj mbrmje lamtumire pr aktorin Alexandr Girardi n Rodaun, kishte par Stefan Cvajgun, natyrisht vetm nga larg. N vern e vitit 1912 ajo e takoi at srish n kopshtin e restorantit "Riedhof". N librin e kujtimeve t saj ajo e prshkruan kshtu kt takim: "Nuk ishte m nj bohem njomzak, por nj burr i mbajtur mir dhe i pashm, i msuar si dukej q ti thoshte nj femre me nj vshtrim at ka fjalt e bnin t kot. Skishte asnj gjurm nga melankolia". N shtator Cvajgu i bri nj vizit Friderikes dhe i oi nj kopje t librit "Prjetimi i par", ku n faqen e par i l nj dedikim "Pasditeve te zonja Friderike nj bised e mir me nj grua vrtet t ndjeshme, e cila sht m e brishta q mund t prfytyrosh, por ka nj energji t lirt, q e bn t madhe". Por, pr t rn n kraht e Cvajgut, Friderike nuk do ta kishte t leht. Ky burr kaq i ndjeshm, q nuk e kishte problem t zgjohej n mngjes n shtrat me nj femr q nuk e kishte par asnjher, nuk guxonte tia thoshte gruas me syt e kaft se e dashuronte. Megjithat zemra e gjen rrugn pr n zemrn tjetr. Dhe nj dit ishte Friderike ajo q u zgjua n shtratin e tij Por ky zgjim do t zgjaste vetm disa vjet, deri sa Cvajg t ndjente hapat e nj tjetr dashurie

Grat e biznesit
GJINIA: KATALOG
Botoi: Shoqata e Grave Profesioniste dhe Afariste

r her t par n historin e biznesit shqiptar katalogohen n nj botim t posam t dhnat themelore pr nismat e suksesshme t zonjave shqiptare n shoqrin e tregut. Kjo sht nj risi, sidomos pr faktin se zonjat e zonjushat jemi msuar ti shohim t kataloguara n botime fashion, n librushka propagandistik t mods dhe modelimit, me nj fjal n pasarel, ose duke reklamuar produktin e dikujt tjetr. Katalogu Grat e biznesit, i botuar n dy gjuh, shqip e anglisht, sht prgatitur nga Shoqata e Grave Profesioniste dhe Afariste, q juridikisht ka kuptimin e zonjave q ushtrojn me sukses veprimtari prodhuese e tregtie, shrbimi e kulture dhe jo t nj gruaje profesioniste si e till, sikurse mund t keqkuptohet. Qllimi i botimit nuk sht vetm pr t promovuar, n nj shqipe m t qart: pr t vn n lvizje (it.: pro-muovere) faktorin grua si nj prej nxitsve m t suksesshme t konkurrencs, n nj shoqri ku tregu dikton jo vetm mditjen, por edhe menyn e dits.

PETRIT PALUSHI

Kryqzimi i Havzi Nels

Botoi: Ombra GVG Gjinia: Jetshkrim Faqe: 225 mimi: 500 lek

y libr, bashk me shum libra dhe artikuj t tjer, synon sqarimin dhe shpjegimin e thelbit t asaj se far ka ndodhur gjysm shekulli m par. Cili ishte Havzi Nela si njeri, si poet, idealet q ai mbrojti dhe fundi tragjik i jets s kputur n litar.

shqip shqip

E 15 SHKURT 2009 EDIEL, DIEL, 15 SHKURT 2009 30

30

SPORT
Superiore

PARTIZANI Trajneri Shptim Duro: Fusha e Shkumbinit sht e vshtir pr t gjith, por ne do t provojm t bjm m t mirn, nnvizon Duro. Skuadra e di mentalitetin tim dhe idet e mia. Do t isha i knaqur edhe me nj barazim. Megjithat, futbolli i ka t tria rezultatet

JAVA 20
Sot Teuta-Lushnja Elbasani-Vllaznia Besa-Tirana Shkumbini-Partizani Dinamo-Apolonia Bylis-Flamurtari L.Jemini A.Taullau S.ekaj T.Lati A.Janku E.Peza

KLASIFIKIMI
Vllaznia Tirana Dinamo Besa Shkumbini Teuta Flamurtari Apolonia Elbasani Partizania Lushnja Bylis N 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 P 37 36 29 29 27 25 24 24 23 19 17 17

Kapiteni bardheblu: Ndeshja me Besn mund t ndikoj n ecurin e mpasshme t Tirans

Kategoria I

JAVA 17

Vllaznia kryesuese ka nj transfert t vshtir n Elbasan. Partizani shkon pr pik n Peqin

Muka: Nse duam titullin, t mundim Besn

Kapiteni i Tirans beson te 3 pikshi n ndeshjen e sotme ndaj kavajasve
ALTIN MANALLARI

Dje Turbina-Trbuni Sopoti-Kastrioti Sknderbeu-Skrapari Beslidhja-Bilisht S. Ada-Lai Nafttari-Lufttari Sot Gramozi-Dajti Pogradeci-Burreli N 17 17 17 16 17 16 17 16 17 17 17 17 17 17 16 17

2-0 0-1 2-0 2-0 0-0 1-5

E.Jorgji P .Lapi P 39 33 33 28 26 26 25 23 23 21 19 18 17 14 14 13

KLASIFIKIMI
Sknderbeu Lai Kastrioti Gramozi Trbuni Burreli Lufttari Dajti Turbina Beslidhja Skrapari Sopoti Ada Bilisht S. Pogradeci Nafttari

Trajneri

ampionati shqiptar i futbollit rikthehet me javn e 20 t futbollit, ku rivalt pr titull jan t impenjuar n transfert. Pas triumfit n dy ndeshjet derbi dhe hapave fals t rivalit m t ashpr, Vllaznis, tani Tirana beson gjithnj e m shum se, titulli kampion do t jet i arritshm n kt sezon. Kt e konrmoi dje edhe kapiteni Devi Mukaj, i cili prej vetm pak kohsh sht rikthyer n skuadr, pas nj dmtimi q e la jasht fushs pr m shum se 6 muaj. Megjithat, ai e di se, ktu e deri n maj nuk do t jet fush me lule pr bardheblut. Madje, sipas tij, vshtirsit nisin q sot n sfidn kundr Bess n Kavaj. Ndaj Bess do t luajm nj ndeshje t vshtir, por njkohsisht edhe shum t rndsishme, shprehet kapiteni bardheblu. Ne do t prpiqemi t fitojm, pasi si objektiv t vetm kemi 3 pikshin. Sigurisht, nuk do t jet e leht, por do t mundohemi. Kjo sht nj sd e rndsishme pr ecurin e m pasme dhe q sigurisht do t ket ndikim n objektivat tan. Pr momentin, ekipi i Tirans po kalon nj gjendje t mir fizike. Pas prfundimit t seancs s fundit strvitore, ditn e djeshme, bardheblut jan nisur drejt Durrsit, ku jan akomoduar n pritje t ndeshjes s sotme n stadiumin e Bess. I pranishm n tribun do t jet edhe donatori Rek Halili, i cili e ka cilsuar kt takim, si nj nga sdat e rndsishme t skuadrs s tij. Do ta ndjek kt ndeshje, pasi sht e rndsishme pr t ardhmen ton n luftn pr titull. Shpresoj q t fitojm, prfundoi Halili. Nj takim jo t leht do t ket sot Vllaznina n Elbasan ndaj vendasve. Kuqeblut e trajnerit Agim Canaj kan punuar shum pr kt takim dhe synimi i tyre sht fitorja, q do t ndihmonte n ruajtjen e diferencs me ndjeksen m t afrt, Tirann. Ndrsa Elbasani, tashm me trajnerin e ri, Farruk Sejdini, krkon ta bj kthesn pikrisht kundr shkodranve. Ndrsa Partizani do t udhtoj sot drejt Peqinit n krkim t nj tjetr toreje, e cila do ta mbante

Apolonia, testi i par i Dinamos s Mus

S
hklqim Mua, trajneri i ri i Dinamos, sht para nj testi besimi n sdn e tij t par pr para tifozve t kampionve n fuqi, jo vetm pr t dshmuar aftsit e tij si nj trajner me mentalitet kampioni (3 tituj me Tirann), por dhe pr ta ndalur hapin impresionues t Apolonis, q vjen pas 4 toreve rresht. 17-her kampiont e Shqipris vijn n prballjen me Apolonin pas dy humbjeve rresht n derbin e kryeqytetit, ku ajo me Partizanin i kushtoi edhe vetlargimin e detyruar Zlatko Daliit, trajnerit t fundit kroat q kishte mundur t mbijetonte n kampionatit shqiptar. Dinamo-Apolonia sht nj sd shum trheqse n letr, pasi prballen shkolla shqiptare e trajnimit, e prfaqsuar nga Mua, dhe ajo serbe me trajnerin e Apolonis, Esad Karishik, ku luajn edhe gjasht futbollist serb. Dinamo ndodhet 8 pik larg Vllaznis dhe 7 ndaj Tirans s vendit t dyt. A. Manallari

Boks

t gjall rrugn e shpress pr t mos rn nga kategoria n kt sezon. Dy tore n dy ndeshjet e para t vitit. Shtoju ktyre edhe at n sdn e fundit t 2008 ndaj Flamurtarit, Partizani i Duros sht br i paprmbajtshm. Por sot do t jet e vshtir. Prball

Shkumbinit n Peqin nuk e ka asnj t leht. Fusha e Shkumbinit sht e vshtir pr t gjith, por ne do t provojm t bjm m t mirn, nnvizon Duro. Skuadra e di mentalitetin tim dhe idet e mia. Do t isha i knaqur edhe me nj barazim. Megjithat,

futbolli i ka t tria rezultatet. Trajneri Gugash Magani, nga ana e tij, paralajmron lojtart t ken kujdes. Mos e nnvlersoni Partizanin. Duhet luftuar pr do top. N ndeshjen me Dinamon, Partizani toi me merit, thekson Magani, i cili ndodhet n

sezonin e tij t dyt si trajner te Shkumbini i vendit t pest me 27 pik, 8 m shum se Partizani i vendit t dhjet. Teuta do t jet e impenjuar n shtpin e saj, ndaj Lushnjs, ndrsa Bylisi i vendit t fundit do t udhtoj drejt shtpis s Flamurtarit.

Kategoria I

Korart mundin 2-0 Skraparin dhe shkputen pas hapit fals t ndjeksve

Krasniqi: Do t boksoj srish

L
uan Krasniqi, boksieri nga Rotajli, i sht futur srish str vitjes. Pas humbjes ndaj Aleksandr Dimitrenko, t gjith menduan se ai kishte marr fund. Por Luani nuk sht dorzuar dhe synon t ngjitet prsri lart. Jam realist, shprehet Krasniqi n faqen e tij n internet. Me siguri nuk do t vij kush t m ofroj nj ndeshje pr titull botror, po ashtu e di se nuk jam m 24-vjear. Po strvitem sepse, n u k ka m n d r m e n d t d a l n ring sa pr t s luar. Por megjithat pres q ndeshja e radhs t jet e nj niveli t rndsishm. Tashm ai e ka t qart t ardhmen e tij. Kam menduar gjat dhe jam konsultuar me miqt dhe familjen time. Vrtet nuk ishte e leht. Por sa m shum kam menduar, aq m sht br gjithnj m sht ngulitur mn mendje se nj grusht si ai ndeshjes s fundit, nuk do t prfaqsoj kurr fundin e karriers time. Un do t rikthehem srish, edhe m i fort se m par, prfundon Krasniqi. A. M.

Sknderbeu ton e arratiset Ada bllokon Lain te barazimi

S
knderbeu, i drejtuar tashm nga trajneri i ri, Indrit Fortuzi, e dominon totalisht kategorin e par. Nj gj t till e ka konfirmuar edhe ditn e djeshme, ku ve tores n ndeshjen e radhs, e ka rritur gjithashtu edhe distancn me ndjeksin m t afrt, Lain, edhe fal hapit fals t ktij t fundit. Skuadra korare mundi t tonte me rezultatin 2-0 me Skraparin n ndeshjen e vlefshme t javs 17-t t Kategoris s Par, duke regjistruar toren e dyt sezonale kundr skraparllinjve, pas asaj t fazs s par me rezultatin 3-1. N kt mnyr, kryesuesit e tabels s renditjes, kan rikonrmuar veten se jan lideri i padiskutueshm i ksaj kategorie. Fitorja prkoi edhe me inaugurimin e tapetit t ri t stadiumit Sknderbeu pas punimeve q zgjatn thuajse nj vit. Pas tores s 12-t sezonale, skuadra korare e drejtuar nga Indrit Fortuzi (2 ndeshje, 2 tore) ndodhet n kuotn e 39 pikve, gjasht m shum se dy ndjekset e saj m t afrta, Lai e Kastrioti (t dyja me nga 33 pik). Lai i Edi Martinit barazoi me Adn(00) n Velipoj, duke prsritur t njjtin rezultat t fazs s par. Kastrioti i drejtuar nga Ramazan Ndreu toi 0-1 n Librazhd me Sopotin, nj rezultat i njjt edhe me at t fazs s par. Lufttari toi n Kuov me Nafttarin me rezultatin e thell 1-5 (1-0 toi Lufttari n fazn e par). Turbina e Crrikut toi 2-0 me Trbunin e Puks (Trbuni toi 1-0 n fazn e par). Edhe Beslidhja fitoi n shtpi 2-0 me Bilisht Sport. Ndeshja e fazs s par midis ktyre dy ekipeve kishte prfunduar 0-0. Ndrkoh q sot luhen dy takimet prmbyllse t javs s 17-t t Kategoris s Par, Gramozi-Dajti dhe PogradeciBurreli. me interes t madh pritet ndeshja e Gramozit, e cila n rast t nj toreje, do t futej n vallen e pretendeteve pr titullin e kategoris inferiore. A. Manallari

shqip
E DIEL, 15 SHKURT 2009

SPORT

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

31

Sot, kundr kuqezinjve, m 24 luhet eurosfida ndaj djajve anglez. San Siro sht minier ari

BUNDESLIGA I

Inter, 10 ditt e arta t zikaltrve

Derbi me Milanin dhe Champions ndaj Manesterit: dy ndeshje prej mbi 6 milion eurosh

T PREMTEN
Hofenh. -B. Leverk. 1-4

DJE
Kln-Karlsruhe Bokum-Shalke E. Frankfurt-Volfsb Hanover-Shtutgart Hertha-Bajern M. 0-0 2-1 0-2 3-3 2-1

hjet dit pr ti dhn nj zhvillim t ri sezonit, 10 dit me nj sfid t dyfisht, q do t prodhoj nj lum parash, me mbi 6 milion euro t futura n ark. Sot n mbrmje, derbi ndaj Milanit dhe pastaj m 24 shkurt, ndeshja e par e tetshes s Champions kundr Manesterit: n m pak se dy jav Interi do t luaj t ardhmen e tij, mbi t gjitha at evropiane dhe do ta bj me mbshtetjen e tifozeris s tij. 22 mij bileta t shitura n pak or dhe nj rekord i ri potencial arktimi pr klubin zikaltr. Mungon akoma zyrtarizimi, por duket se do t prek kuotn e 3.5 milion eurove (rekordi i mparshm sht m i vogl, 3.4 milion, i regjistruar n t fundit euroderbi n prill 2005). Pr t prmbushur nevojn pr bileta t qytetit t strmadh u desh dika m tepr, dy dit (e enjtja dhe e premtja e kaluar), por rezultati ka qen identik: n zyrat e klubit vazhdojn t vijn krkesat, por bileta nuk ka m. Kush nuk ka bilet, tashm i drejtohet tregut t zi. Arktimi Pas punimeve t bra vern e shkuar, kapaciteti zyrtar i Meazza-s sht 80.018 spektator. Mes t nderuarve, t ftuarve dhe sponsorve, shifra zyrtare e biletave t shitura sht gjithmon disa mij m pak. Pr ndeshjen ndaj Juventusit, arktari zikaltr kishte raportuar se, mes atyre me para n dor dhe t abonuarve, biletat e shitura ishin 76.437, q kishte arritur 2.8 milion euro (rekord interist pr Serin A). Pr derbin e sotm nuk do t ket nj tejkalim, por duke mbledhur 3.5 miliont e parashikuara pr Manesterin dhe 2.5 pr Milanin, n dy gara sigurisht q do t kalohet kuota e 6 milionve. Prej vitesh funksionon kshtu, abonimet zikaltr t unazs s dyt blu kalohen n unazn e par, n mnyr q t ln t lir pjesn pas ports pr ultrasit kuqezinj. Ndodh gjithmon kshtu, anasjelltas, kur Milani luan n shtpi. Kapaciteti Nse me rritjen e kostos s jetess dhe me rritjen e mimeve, rekordi i arktimit do t jet m i madh, pr shtimin e numrit t shikuesve nuk bhet fjal. Punimet e fundit kan rritur komforditetin dhe sigurin, por kan ulur kapacitetin. 82.734 spektatort, q u akomoduan n tribun pr euroderbin e 12 prillit 2005, nuk do t kalohen m. Pr 11 vite, nga 1939-a, n 1950n, San Siro ishte stadiumi me kapacitetin m t madh t spektatorve n bot, me 150.000 vende (natyrisht jo t gjith ishin vende ku mund t uleshe). Por, nuk ekzistojn t dhna mbi numrin maksimal t spektatorve n at periudh. Mes 1955-s dhe 1957-s, me shtimin e unazs s dyt dhe stolave t prparm, kapaciteti shkoi n 100 mij vende dhe m pas n 85 mij. Unaza e tret, e realizuar me rastin e Italia 90 e rriti shum pak kapacitetin. Por kemi nj tjetr kuriozitet q e anashkalon futbollin: San Siro, n fakt, mban numrin m t madh t rekordeve, me numrin m t madh t spektatorve, n nj ndeshje boksi t nivelit evropian: m 1960-n, 53.043 spektator ndoqn ndeshjen e vlefshme pr titullin botror mes Duilio Loi dhe Karlos Ortis.

BILETAT
Pr sdn me Manesterin u shitn 22.000 bileta n 2 or, duke parashikuar nj qarkullim parash prej 3.5 milion eurosh, rekord i ri

Verder B.-Mgladbah 1-1

SOT
17:00 B. Dortmund-E. Kotbuz 17:00 Hamburg-A. Bielefeld

KLASIFIKIMI
N P Hertha Berlin Hofenhajm Bayern Munich B. Leverkusen Hamburg Volfsburg Shtutgart Shalke 04 B. Dortmund V. Bremen Kln Hanover E. Frankfurt A. Bielefeld Bokum Karlsruhe Kotbus B. Mgladbah 20 40 20 39 20 38 20 36 19 36 20 33 20 32 20 30 19 30 20 27 20 25 20 21 20 20 19 18 20 17 20 17 19 16 20 13

T GJITHA REKORDET
* Rekordi absolut i arktimeve Inter-Milan 12 prill 2005 (kthimi i ereknales s Champions) arktimi: 3.378.882 euro * Rekordi i arktimeve n Seria A Inter-Juventus 22 nntor 2008 Arktimi: 2.791.619,49 euro * Rekordi i publikut Inter-Milan 12 prill 2005 (kthimi i ereknales s Champions) Spektator: 82.734

PREMIER LEAGUE

DJE

Derbi

Dy trajnert ndezin sdn me deklarata, duke thumbuar njri-tjetrin

Portsmuth-Man. Siti 2-0

Murinjo: Firmos humbjen, toj titullin Aneloti: Nuk sht derbi im i fundit
P
o vjen derbi. Joze Murinjo kundr Karlo Anelotit. Nuk i prgjigjem asaj q ka thn Aneloti, reagon trajneri i Interit. do trajner bn at q do. Nuk e kritikoj mnyrn e tij t puns, ai mund t thot t doj pr timen. Nuk humbas koh pr t menduar pr karakteristikat e tij si trajner, nse ai do ta bj me mua, ska asnj problem. N krahasim me karriern e tij, ai sht ai, dhe un jam un, shton Mou. Ai sht ndoshta m i mir se un n nj gj, un ndoshta jam m i mir se ai n nj tjetr. Gjithsesi, t dy jemi trajner t rndsishm. Pr t tjerat, nuk di t them se prse Interi ka tuar m shum n Itali dhe Milani n Evrop. E prsris se, vetm skuadra m e mir e ton kampionatin, ndrsa jo gjithmon sht m e mira ajo q ton Champions League. Por, sigurisht, ajo q ton Champions sht nj skuadr e madhe. Murinjo preferon toren nale para nj suksesi kundr Mi-

SERIE A

DJE
Lacio-Torino 1-1

SOT
15:00 Atalanta-Roma 15:00 Kagliari-Lee 15:00 Kievo-Katania 15:00 Xhenoa-Fiorentina 15:00 Juventus-Sampdoria 15:00 Rexhina-Palermo 15:00 Siena-Udineze 20:30 Inter-Milan

Trajneri i Interit: Nuk e kritikoj punn e tij. M mir t toj titullin, se derbin

Trajneri i Milanit: Besoj ende te vendi i par, por titulli yn kalon nga derbi

lanit. Nuk jam i shqetsuar aspak pr humbjen n ndeshjen e par dhe, nse kampionati do t pr-

fundonte nesr (sot), do t hidhja rmn pr humbjen ndaj Milanit dhe do t toja menjher titullin,

thot trajneri i Interit. Fitorja n derbi zgjat 24 or, maksimumi 48 or. T martn harrohet gjithka. Jam i bindur pr fitimin e ktij titulli. Por, sigurisht, prpara kemi vshtirsi t mdha pr t kaluar. Aneloti kundrprgjigjet nga ana tjetr. Jam akoma i bindur se mund ta tojm titullin, thot ai. Kemi ende disa karta pr t luajtur. Por rruga jon pr te titulli kalon nga derbi. Trajneri i kuqezinjve flet edhe n lidhje me t ardhmen e tij. Zrat pr nj divorc t mundshm t tij me Milanin nuk mungojn, por Aneloti mohon gjithka: Pr mua ka zero mundsi q ky t jet derbi im i fundit kundr Interit. Se far mendon klubi, pyesni drejtuesit. Zrat rreth t ardhmes sime nuk m kan shqetsuar aspak. Dhe kam akoma edhe nj vit e tre muaj pr t rinovuar, prandaj ka koh. Kontrata e re nuk sht nj prioritet.

SPANJ / PRIMERA

SOT
17:00 Almeria-Vajadolid 17:00 A. Bilbao-Rekreativo 17:00 Numancia-Majorca 17:00 Racing S.-Vijarreal 17:00 Sporting G.-R. Madrid 19:00 Espanyol-Sevilja 21:00 A. Madrid-Getafe

FRANC / LIGUE 1

SOT
17:00 Lion-Le Havre 17:00 Sosho-Tuluz 21:00 Monako-Marsej

Oferta

Tratativa

Reali, 95 milion euro pr Ronaldon

ristiano Ronaldo do t kaloj nga Manester Junajtid te Real Madridi n sezonin e ardhshm pr 95 milion euro. Lajmin e ka br publik e prditshmja spanjolle AS, sipas s cils familja Glazer, pronare e kampionve t Evrops, ka vendosur t shes Ronaldon pr t lehtsuar shpenzimet e klubit n kt situat t rnd nanciare globale. Sipas parakontrats s nnshkruar, Kristiano Ronaldo do t prtoj 9 milion euro n vit pr 5 vjet. Gazeta spanjolle pohon, t gjitha kto shifra do t zhbllokohen pas zgjedhjeve presidenciale n klubin madrilen. Edhe Alex Ferguson ka hequr dor nga ideja pr t mbajtur fenomenin n Manester.

Galaksi: Skadoi koha, Bekam kthehu!

uk po i ecn edhe aq mir anglezit Devid Bekam, i cili dshiron t qndroj n Milano, por duket se do t rikthehet n Los Anxhelos. Nga Amerika ka ardhur nj mesazh i qart. Galaksi nuk e ka pranuar ofertn e Milanit pr 33-vjearin, kshtu q n prfundim t kontrats me klubin italian, Bekam do t rikthehet t luaj n Amerik. M 9 mars ai duhet t paraqitet n klubin e Los Anxhelos. Por Milani nuk do t dorzohet leht, e as Bekam q ka deklaruar se i plqen t vazhdoj aventurn italiane, edhe pse e favorizon pr qndrimin n kombtare. Galiani thekson se nuk ka pasur asnj ultimatum dhe tratativat do t vazhdojn edhe pr disa koh.