Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
Edicioni
Intervista
Drejtor Kryeredaktor
BESNIK URIM
MYFTARI BAJRAMI
Adresa e redaksis: Rr. Sami Frashri, Pallatet e Aviacionit, Nr. 4 Tel: 04 2 272 565 069 20 35 300 E-mail: info@gazeta-shqip.com
E prditshme e pavarur
www.gazeta-shqip.com
Tronditet Greqia. Arratia spektakolare e shqiptarit 34-vjear u "ha kokn" tre zyrtarve t lart. N pranga, katr gardian dhe piloti i helikopterit
e afrimin e prditshm dhe t pashmangshm t zgjedhjeve t reja politike, edhe tensioni i bisedave politike ndr mes shqiptarsh, t cilt her jan shok e vllezr e po aq...
NE FAQEN 9
Guvernatori
Fullani: Jemi n kriz. Rnia Uidhers: NATO, e lekut, nj pasoj e dukshme nj faqe e re
pr vendet e A3
ryediplomati amerikan n Tiran, Xhon Uidhers, i krkon qeveris shqiptare t vazhdoj reformat ekonomike dhe ushtarake pes jav prpara Samitit t NATO-s. "Antarsimi i Shqipris do t shnoj nj hap t ri, por puna pr vendet e A3 nuk ka prfunduar", u shpreh Uidhers. Ambasadori amerikan n Tiran...
NE FAQEN 4
ezullimi nga Gjykata Kushtetuese e ligjit pr "Dosjet" si pr paradoks ritheksoi edhe m shum skllavrimin thuajse total t pushtetit t drejtsis nga bota e politiks, prfshir ktu edhe ndikimin...
NE FAQEN 8
L
uvernatori i Banks s Shqipris, z.Ardian Fullani, foli dje pr her t par me nota shum pesimiste mbi efektit e krizs ekonomike globale n Shqipri. N nj takim me bankier dhe kredimarrs t fuqishm mes bizneseve eksportuese, guvernatori Fullani deklaroi se "Shqipria po ndjen aktualisht...
NE FAQEN 25
artimi dhe zbatimi i programeve pr prballimin e krizs globale financiare e ekonomike sht nj ndr sfidat kryesore t ktyre muajve t qeverive t vendeve m t zhvilluara t bots, ashtu sikurse, pr shkak t ksaj krize po ln postet e tyre nj numr qeverish apo ministra t Ekonomis e t Financave n disa vende...
NE FAQET 8-9
ideri i Partis Demokratike Shqiptare (PDSH) n Maqedoni, Menduh Thai, n nj intervist q i dha kto dit, stacionit privat kryesor n gjuhn maqedone, "A1", akuzoi partin maqedono-sllave n pushtet, VMRO-DPMNE, aleate tradicionale e mparshme e PDSH-s, dhe partin shqiptare Bashkimi Demokratik...
NE FAQEN 12
Politik
BIG BROTHER 2
Arsim
P P P P E E EE R R R R R R R R E E E E K K K K L L LL A A A A M M M M A A A AK K K K O O O O N N N T T T A A A K K K T T T O O O N N N IIIN N N E E EN N N U U U M M M R R R A A A T: T: T: 0 0 6 6 9 92 2 0 0 05 5 5 0 0 04 4 4 2 2 2 0 0 0 FA F FA F A A X X X X0 0 0 0 4 4 4 42 22 2 2 2 7 7 7 2 2 25 5 5 6 6 6 7 7 7 0 0 0 0 6 6 6 6 9 9 9 92 2 2 2 0 0 0 05 5 5 5 0 0 0 0 44 4 4 55 5 5 88 8 8
marketing@gazeta-shqip.com marketing@gazeta-shqip.com
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009
NGJARJE DITE
PALEOKOSTAS
Vasilis Paleokostas sht dnuar me 25 vjet burg pr grabitje me arm, vjedhje bankash dhe pengmarrje, ndrsa gjykohej edhe pr arratisjen e par
RIZAI
Alket Rizai u dnua nga drejtsia greke pr vrasjen e nj siprmarrsi n vitin 2003, pr t cilin dyshonte se shkonte me t dashurn e tij ruse
DENDIAS
Ministri i Drejtsis, Nikos Dendias, shkarkon ministrin pr Sigurin e Burgjeve, drejtorin e Prgjithshm dhe drejtorin e burgut Korydallos
Skandali n Greqi
Dnimi
atr gardian burgu dhe nj pilot helikopteri jan arrestuar n Greqi pr shkak t dy personave m t krkuar nga autoritetet e vendit fqinj, t cilt mundn t arratisen nga nj burg i siguris s lart pr t dytn her brenda tre vjetsh. Nga ana tjetr, edhe tre zyrtar t lart t Greqis jan shkarkuar nga detyra me urdhr t ministrit t Drejtsis, Nikos Dendias. Por, me gjith kto zhvillime, opozita nuk sht mjaftuar duke krkuar zgjedhje t parakohshme, pasi sht lkundur shum niveli i siguris n vend. Ndrsa policia, e cila ka vijuar krkimet gjat gjith nats dhe dits s djeshme, nuk ka mundur t bjer n gjurmt e shqiptarit dhe grekut t arratisur, Alket Rizai dhe Vasilis Paleokostas. Pas arratisjes s dyt t dy personazheve t njohura n Greqi
Reportazh
MATILDA TROKA
Krkimet e policis n nivel zero. Opozita i krkon Kryeministrit Karamanlis zgjedhje t parakohshme
ka ardhur edhe reagimi i gjith kaheve politike pr sigurin n vend, ndrkoh q policia ka vijuar hetimet pr gjetjen dhe kapjen e dy t shumkrkuarve. Opozita ka sulmuar kreun aktual t qeveris helene Karamanlis, t cilit i ka krkuar zgjedhje t parakohshme dhe e ka thirrur n nj takim prfshirs t politiks pr t diskutuar mbi kt shtje.
Edhe analistt e medias greke e kan cilsuar kt ngjarje si nj turp pr vendin, ndrkoh q nuk kan munguar edhe reagimet. Kshtu, Ministri i Drejtsis, Nikos Dendias, ka urdhruar shkarkimin e tre zyrtarve t lart pr sigurin n burgje. Sipas mediave greke, jan pushuar ministri i Burgjeve t Siguris
s Lart, drejtori i Prgjithshm i Burgjeve dhe drejtori i burgut Korydallos, ku ndodhi arratisja. Ve ktyre shkarkimeve, hetimet jan fokusuar te katr gardian t burgut, pr t cilt dyshohet se kan bashkpunuar n arratisjen e shqiptarit dhe shokut t tij grek. Kshtu, ata jan arrestuar dhe akuzuar sipas kodit t procedurs penale greke, ndrkoh q sht krkuar edhe nj hetim m i detajuar. Sipas nj prononcimi t ministrit t Drejtsis n Greqi, sht urdhruar q tu kontrollohen llogarit bankare gjith t arrestuarve pr t vn re nse kan pasur ndonj transfert gjat kohve t fundit. Nj veprim i till do t kryhet edhe pr gardiant e tjer t burgut, me qllim pr t zbuluar se kush kan qen bashkpuntort n arratisje. Gjithashtu, prangave nuk u ka shptuar as piloti i helikopterit,
me t cilin u krye arratisja spektakolare. Ai sht gjetur i lidhur dhe me nj qesk n kok. Ai i ka deklaruar policis se e kishin krcnuar se do ta vrisnin, nse nuk kryente veprimet q e urdhronin. Kshtu, ai ka shpjeguar se disa her, nj ift e kishte marr me qira pr t udhtuar nga Itea deri n Athin. Sipas tij, e njjta gj ka ndodhur edhe ditn e diel, por gruaja kishte nxjerr nj arm automatike, ndrsa burri mbante nj pistolet dhe nj granat me t cilat e detyruan t ndiqte destinacionin q i krkuan. Megjithat, ky nuk ka qen nj version i besueshm pr grupin hetimor, q ka vendosur arrestimin e pilotit t helikopterit duke dyshuar se ai sht bashkpuntor n arratisjen spektakolare. Sipas policis greke, ata kan ndrtuar edhe identikitet e burrit dhe gruas q u prfshin n arratisjen e t burgo-
surve, por ende nuk ka t dhna konkrete pr ta. Sipas policis, mendohet se ata pasi detyruan helikopterin t fluturonte sipr burgut, gruaja ka hedhur shkallt me litar, nga ku jan ngjitur Rizai dhe Paleokostas. N kto momente, gardiant e burgut kan qlluar n drejtim t helikopterit, por gruaja sht kundrprgjigjur po me arm. M pas, helikopteri sht larguar duke u gjetur pak koh m von i braktisur. Aty mendohet se t arratisurit jan larguar me dy makina Jeep. Madje, arratisja sht filmuar edhe nga nj kamer amatore, nga nj banor i zons, i cili ka filluar filmimet kur ka dgjuar krismat. Ndrkaq, policia tha se ka nisur punn pr ngrirjen e pasuris s Paelokostas, e cila mendohet se arrin n pes milion euro dhe fshihet n nj bank jasht Greqis.
anort e qytezs s vogl t Ballshit e shohim si dika heroike arratisjen spektakolare nga burgu t 34-vjearit Alket Rizai. Krejt ndryshe, familjart e tij shprehin dyshimet se gjithka sht sajuar me qllim eliminimin e tij. Q prej mbrmjes t s diels, kur ekranet e televizioneve shfaqn riarratisjen e Rizait, n banesn e tij, q ndodhet vetm pak metra larg qendrs s Ballshit, n katin e par t nj pallati trekatsh, nisn vizitat e shumta t t afrmve t familjes. Nga bashkbisedimet me ta msojm se jo vetm t afrmit, por nj pjes e madhe e komunitetit t Ballshit ka uruar prindrit e Alketit, Donikn dhe Ramizin, pr lirin e fituar t t birit. Vizitat e urimit si dhe interesimi kan vijuar edhe t hnn. T gjith vlersojn arratisjen dhe prsritjen e skenarit t para
Precedenti
tisjeje jan pikrisht shqiptari Alket Rizai dhe miku i tij grek, i dnuar pr disa vepra penale. Sipas mediave greke n at koh, u msua se ndrsa dy t dnuarit ngjisnin shkallt drejt helikopterit, t dnuarit e tjer kan mbetur t shokuar nga shfaqja, ndrsa polict, si t magjepsur, nuk kan mundur as t lvizin pr ti ndaluar. Pasi kan hipur n helikopter, shqiptari dhe miku i tij grek, Vasilis Paleokostas, i dnuar pr rrmbim dhe grabitje bankash, kan ndaluar n nj zon periferike pran varrezave t nj prej lagjeve t Athins dhe m pas jan larguar pa ln asnj gjurm. Policia greke tha se dy t arratisurit
dhe ndihmsit e tyre, pasi kan braktisur helikopterin n bordin e disa motorve shum t fuqishm, jan futur n thellsi t zons s pyllzuar dhe askush nuk ka arritur ti shihte m. Vetm pas tre muajsh nga dita e arratisjes, policia greke do t mund t arrestonte n nj zon bregdetare jasht Athins Alket Rizain. Ky i fundit sht gjetur n nj vil dykatshe dhe strehohej atje nga nj kushri i vet q prej tre muajsh. N banes u gjetn nj granat, nj pistolet dhe nj automatik tip UZI. N operacion u angazhuan mbi 30 forca speciale t policis greke. Si u shprehn burimet policore, gjat arrestimit t Alket Rizait
pati shum kujdes se kishin frik se mos qllohej drejt policis dhe se mos merrej edhe ndonj peng prej tyre. Kur u futn n banes, Alket Rizai menjher n prballje me policin greke tentoi t merrte nj granat q e kishte atje pran, por policia e neutralizoi menjher at. Bashk me Alket Rizain, policia greke bri edhe arrestimin e kushririt t tij, duke e akuzuar at si strehues t tij. Sipas policis, msohet se Alket Rizai, pr t humbur gjurmt nga policia greke, kishte ndryshuar luk, kishte ln mjekr dhe kishte lyer flokt e tij, duke i transformuar nga ngjyr t zez m par n biond.
Ajo dhe bashkshorti kan dashur t shkojn n Greqi, por kjo u b e pamundur pr shkak t vizs
tri viteve. Sakaq, policia lokale ka ngritur postblloqe policore n t gjitha hyrjet e daljet e qytetit dhe banesa e t afrmit e Alket Rizait msohet se po mbahen nn survejimin e policis. Plumbat ndaj tim biri treguan fatin e tij. At po prpiqen ta eliminojn, vlerson Donika Rizai, nna e Alketit. N moshn 56-vjeare, ajo e ka humbur normalitetin e jets vite m par, ather kur njri nga tre djemt e saj, Alketi, arrestohet nn akuzn e vrasjes. Por, qershori i vitit 2006, kur i biri shnoi arratisjen e par spektakolare pr Donikn ishte periudha m e vshtir e jets. Im bir, nse do t ishte vrass, gjat tre muajve q
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009
KRKESA
Babai dhe nna kan krkuar nprmjet qeveris shqiptare, ambasads son n Athin, q procesi gjyqsor ndaj djalit t tyre t zhvillohet sa m shpejt
PRETENDIMI
Familjart e t shumkrkuarit n Greqi nuk hezitojn t shprehin dyshimet e tyre se gjithka sht sajuar me qllim eliminimin e tij
T afrmit
vrasjen. T mundesh q nga nj burg i siguris s lart t iksh me helikopter sht dika e paimagjinueshme. Jo vetm kjo, por edhe plumbat e shtn ndaj Alketit dhe Kosts, atij grekut, tregojn at q ishte vendosur, shprehen familjart. Sipas t dhnave, Qarku i Fierit sht prekur edhe her t tjera nga arratisje spektakolare nga burgu. Kujtohet rasti i Fatmir Kallashit nga Krapsi i Fierit, i cili katr vite m par, me ann e nj litari 40 metra t gjat, mundi t dal nga nj burg i siguris s lart dhe pasi ka qndruar pr katr dit n nj shpell, mundi t kthehej n Shqipri nprmjet kalimit ilegalisht nga Korfuzi. Fatmir Kallashi ishte n burg pr trafik droge, ndrkoh q vuan t njjtin dnim n burgun e Rrogozhins n Shqipri. M.T.
nuk u kap pas arratisjes s par, do t realizonte t tilla. Ai krkon drejtsin e munguar nga shteti grek. Ai ende nuk ka dal n gjyq dhe zvarritja e procesit dhe e heti-
meve bhet me qllim nga qarqe raciste t qeveris greke, shton Donika. Ajo prpiqet t mos flas shum pr shtjen e t birit, madje shpesh krkon t mos pyetet.
Donika thot se q nga mbrmja e s diels nuk ndihet mir me shndet dhe gjat gjith nats s kaluar nuk ka vn gjum n sy. Megjithat, pret e prcjell n
lokalin prball shtpis shum t afrm dhe t njohur, t cilt i thon shprehjen shyqyr q shptoi. Kam komunikuar n telefon shpeshher me tim bir. Kurr nuk m ka thn pr arratisje nga burgu, por vetm ka pohuar q e drejta do t dal shum shpejt n shesh, rrfen nna e Alketit pr Shqip. Ajo thot se telefonatn e fundit e ka marr para disa ditve dhe si zakonisht kan biseduar mbi shndetin e tyre. Pas kmbnguljes son pr t msuar dika nga nna e t arratisurit, marrim vesh se pas riarrestimit n vitin 2006 t Alket Rizait, ajo dhe bashkshorti kan dashur t shkojn n Greqi, por kjo u b e pamundur pr shkak t vizs. Familjart e Alketit, babai dhe nna, kan krkuar nprmjet qeveris shqiptare, ambasads shqiptare n Athin, si dhe organizmave t tjer q procesi gjyqsor ndaj djalit t tyre t zhvillohet sa m shpejt. Donika
lket Rizai, sot 34 vje, ka lindur n fshatin Aranitas t Rrethit t Mallakastrs. Familja e tij zhvendoset pak muaj pas lindjes s tij n qendr t qytetit t Ballshit. Donika, para vitit 1990, ka punuar n nj lokal n qendr t Ballshit, ndrkoh q bashkshorti, Ramizi, punonte pran filialit t Posts Shqiptare n kt qytet. Familja ka nj ekonomi mesatare dhe t ardhurat aktuale sigurohen nga lokali i vogl q menaxhon nna e Alketit, si dhe paga e t atit t tij, Ramizit. Vllai i tij m i madh ndodhet n Angli, kurse ai m i vogli n Belgjik. Sipas Pajtimit, shokut
t tij t ngusht, i cili ka qen gjat gjith s hns n lokalin e prindrve t Alketit, msojm se Alketi ka ikur emigrant prej vitesh n Greqi. Ka ikur q i vogl dhe krkonte jet m t mir. Vllezrit e tij jan me familje dhe dokumente t rregullta dhe at dshironte edhe Alketi. Ai ka prfunduar shkolln 8-vjeare n qytetin e Ballshit, ndrkoh q nuk ka qen problematik. Policia lokale, q nga mbrmja e s diels, ka planifikuar masa ekstra pr nj rikthim t mundshm t Alket Rizait. Kreu i Komisariatit t Policis s Ballshit, Viktor Ago, u shpreh pr gazetn se
ka rritur numrin e shrbimeve policore n qytet dhe se po mban nn kontroll t plot t gjitha hyrjet dhe daljet e tij. Nga shefi i komisariatit msojm se asnj prej t afrmve t tij nuk sht marr n pyetje dhe se veprimet e mundshme mbahen sekret prej policis shqiptare. Kt fakt e pohon edhe drejtori i Policis s Qarkut t Fierit, Shemsi Premi, i cili u shpreh pr Shqip se nuk bhet publik asnj informacion q mund t siguroj policia shqiptare lidhur me Alket Rizain. Ndrkoh q inspektort e Policis Kriminale t Komisariatit t Ballshit kan mbushur
qendrn e Mallakastrs dhe mjaft uniforma blu po mbajn n mbikqyrje banesn e tij. Arratisjen e par, Alket Rizai e ka shnuar m 2 qershorin e vitit 2006, ku ka prdorur t njjtin skenar. Ai sht ndaluar tre muaj m von n banesn e nj t afrmi n Athin. Ndrkoh q me prangat e policis greke sht njohur n mars t vitit 2003. Sipas mediave greke, Alket Rizai sht dnuar pr vrasje dhe po gjykohet pr trafik lndsh narkotike, si dhe pr pjesmarrje n organizata kriminale. Kurse n Shqipri, Alket Rizai e ka dosjen e pastr. M.Troka
T afrmit e Rizait thon se skenari i arratisjes ngjan m shum me nj prapasken pr eliminimin e tij
Rizai hedh posht pretendimet se Alketi sht dnuar me burgim t prjetshm dhe kmbngul n faktin se ndaj tij ka munguar drejtsia. Ku ka drejtsi n nj shtet kur nuk respektohen afatet e daljes n gjyq? A sht drejtsi ajo kur nj shtet nuk ka mundsi t ndal dy t arratisur dhe qllon me breshri armsh automatike ndaj tyre? A ka drejtsi ndaj nj emigranti shqiptar q shkon pr bukn e gojs refugjat, i duhet t prballet me prbuzjen e autoriteteve shtetrore?, shtron pyetjet Donika. T afrmit e Rizait thon se skenari i arratisjes ngjan m shum me nj prapasken pr eliminimin e tij.
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009
POLITIKE
Deputeti i PS-s, Malaj, kundrshton ministrin e Financave. Qeverin e ka zn paniku
inistri i Financave, Ridvan Bode, ka deklaruar se Shqipria nuk sht n kriz ekonomike, pavarsisht pretendimeve t ngritura nga opozita. Duke folur n Kuvend, Bode ka paraqitur vlersimet e 9 kompanive t ndryshme, mes t cilave BB, FMN, BERZH apo KE, t cilat nuk flasin pr rnie ekonomike, madje mesatarisht vlersimi pr Shqiprin sht se ka nj rritje n masn 5.7 pr
qind. "Opozita sht e oroditur, sepse nj dit thot se ka kriz financiare dhe nj dit tjetr se ka rritje mimesh. N bot ka kriz, sepse jan ulur mimet", sqaroi Bode. Kreu i Financave siguroi se bankat do t vijojn t mbshtesin biznesin me kredi, ndrsa theksoi se ka urdhruar q do biznes, t cilit i lind e drejta dhe sht verifikuar pr t'u rimbursuar nga TVSH, do t rimbursohet. Ministrit t Financave,
Ridvan Bode, i sht prgjigjur deputeti i PS-s, Arben Malaj. Ai ka theksuar se vendi sht n kriz dhe vet fakti q qeveria sht fokusuar te spotet e vrteton kt. "Kryeministri sht i oroditur n t dhnat q jep pr rritjen ekonomike. Qeveria sht n panik dhe po shpenzon pr spote publicitare n prag t fushats", sht shprehur Malaj. Ish-ministri i Financave n kohn e socialistve, Malaj, kon-
staton se ekonomis shqiptare po i shterojn burimet e rritjes s saj, ndrsa krkoi q qeveria t veproj sa m shpejt pr t shmangur krizn. Debati n sall pr krizn ekonomike u krijua nga qndrimet e kreut t LSI-s, Ilir Meta, i cili krkoi nga qeveria q t merren masa t menjhershme pr t nxjerr nga situata e rnd bizneset fasoniste. Por, sipas Bodes, kriza m s shumti po ndodh n tregjet e huaja, t
cilat nga krkesa e pakt pr produkte kan ndikuar n uljen e eksporteve shqiptare. Prej dy javsh me radh bizneset n vend krkojn nga qeveria q t miratohen disa paketa antikriz, n mnyr q t dilet nga situata e rnd. T part ishin ndrtuesit, e m pas prodhuesit e veshjeve, q krkojn nga Ministria e Financave disa lehtsi fiskale q lidhen kryesisht me kontributet dhe pagesn e TVSH-s.
Sekretari i Prgjithshm i Asambles s NATO-s, David Hobs: Aspirantt duhet t tregojn arritje dhe jo vetm aspirata
ryediplomati amerikan n Tiran, Xhon Uidhers, i krkon qeveris shqiptare t vazhdoj reformat ekonomike dhe ushtarake pes jav prpara Samitit t NATO-s. Antarsimi i Shqipris do t shnoj nj hap t ri, por puna pr vendet e A3 nuk ka prfunduar, u shpreh Uidhers. Ambasadori amerikan n Tiran bri me dije se faktori ndrkombtar sht n pritje q n Shqipri t vazhdojn reformat demokratike, ekonomike dhe ushtarake. Me zgjerimin e NATO-s, Ballkani do t jet m i sigurt dhe m i qndrueshm, u shpreh ai. Karta e Adriatik 3 ka mbledhur dje n Tiran delegacionet parlamentare t Shqipris, Kroacis, Maqedonis, Malit t Zi dhe Bosnjs. N t njjtin sinkron me fjalimin
Kryetarja e Kuvendit, Jozefina Topalli, nn cilsin e organizatorit t ksaj konference, tha se n samitin e NATO-s n prill, jam krejt e sigurt se do t tregojm se s bashku me amerikan e evropian, me vendet e Balltikut t Veriut, me Turqin e Kanadan, jemi gati t takohemi me sfidat dhe premtimet e shekullit XXI. Konferenca me tem Karta e Adriatikut, Integrimi EuroAtlantik dhe Sfidat e Siguris n Ballkanin Perndimor, do t vazhdoj edhe sot, dhe tematika e saj sht e fokusuar n sigurimin e burimeve pr mbrojtje, zbatimin e reformat ushtarake, luftn kundr korrupsionit dhe krimit t organizuar, trafikut t armve, lndve narkotike, t qenieve njerzore, tregtis s paligjshme dhe formave t tjera t krimit ndrshtetror.
Ceremonia
q sht poligon qitjeje me rreze laser, nga Ambasada Amerikane pr Policin e Shtetit. N kt ceremoni, ambasadori Uidhers u shpreh se Shtetet e Bashkuara gzojn nj marrdhnie shum t ngusht me Shqiprin, e cila vrtetohet m s miri edhe n bashkpunimin me Ministrin e Brendshme, Policin e Shtetit dhe programin e Departamentit t Drejtsis ICITAP. Ambasadori Withers vlersoi prparimet e
bra n trajnimin e oficerve t policis shqiptare, si dhe rritjen e profesionalizmit t tyre, duke vlersuar rolin e rndsishm q ka Policia e Shtetit n luftn q po bn Shqipria kundr krimit. Kur punonjsit e policis ballafaqohen me kundrshtim fizik n kryerjen e detyrave t tyre, ata jan t autorizuar q t prdorin forcn e arsyeshme dhe t domosdoshme pr t arritur misionin e tyre, si nj e drejt dhe detyr e
tyre. Sa forc t prdorin dhe kur mund ta prdorin, jan veprime, t cilat punonjsit e policis duhet ti ndrmarrin do dit, pr t cilat jo rrall her kan m pak se nj sekond koh, pohoi ambasadori. Ky vendim q ndodh n do moment, duhet t bhet pa cenuar pr asnj moment t drejtn e qytetarit pr tu mbrojtur nga prdorimi i forcs s paarsyeshme, deklaroi ai. Ambasadori amerikan sqaroi se stimulatori
Partia Socialiste
i trajnimit pr prdorimin e armve t zjarrit, sht nj sistem modern, i cili prdor teknika ndrvepruese n prdorimin e armve me laser. Kapacitetet dhe teknikat q ofron ky sistem jan t shumta, duke theksuar si m t rndsishme n kt sistem aftsin e vendimmarrjes s nj oficeri pr t prdorur apo mos prdorur forcn vdekjeprurse n nj situat tepr delikate. Un, sapo kam par nj demonstrim se si funksionon ky sistem, ku pash se ky sistem afron shum m tepr se sa nj trajnim baz, tha ambasadori. Ky sistem, i cili do t trajnoj punonjsit n ndrmarrjen e vendimeve m kritike q ata do t marrin n karriern e tyre, ka kapacitet q mund t ndjek n t njjtn koh edhe 5 persona me arm n t njjtn moment, duke i afruar kshtu mundsin Policis s Shtetit q mund t prodhoj edhe video, ku t stimuloj situata t caktuara q u prshtaten rrethanave t policis n Shqipri. Ky sht nj projekt i prbashkt, ku Policia e Shtetit ka vn n dispozicion ambientet e vendosjes s ktij sistemi dhe t gjitha shpenzimet pr rregullimin e saj, sipas t gjitha standardeve, ndrkoh q ky program u ble nga ICITAP, me nj kosto rreth 111 mij dollar amerikan.
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009
POLITIKE
ashkimi Evropian i krkoi dje zyrtarisht Shqipris t shtyj aplikimin pr statusin e vendit kandidat. Zdhnsja e komisionerit evropian pr Zgjerimin, Kristina Nagy, dha nj prononcim pr mediat pas takimit mes Olli Rehn dhe ministrit shqiptar t Punve t Jashtme, Lulzim Basha. Qeve-
e 28 qershorit, si dhe vullnetin e qeveris shqiptare pr t thelluar reformat n do fush. Ministri Basha dhe komisioneri Rehn diskutuan gjersisht rreth procesit t integrimit evropian t Shqipris dhe hapave t mtejshm n kt drejtim, n kuadr edhe t koordinimit t veprimeve mes vendit ton dhe vendeve antare dhe Komisionit Evropian, vijon njoftimi. Sakaq, bashkbiseduesit
Shkurt
G99
Prgatitja dhe zhvillimi i zgjedhjeve parlamentare 2009, n prputhje me standardet ndrkombtare, sht kusht kryesor
ria e Shqipris bri nj zgjedhje t menur pr t mos nxituar drejt aplikimit pr antarsim n Bashkimin Evropian, deklaroi ajo. Nagy deklaroi se qeveria e Shqipris sht ftuar t koordinoj lvizjet e saj me Presidencn, vendet antare dhe Komisionin Evropian. Pr Shqiprin, tha ajo, ashtu sikurse edhe pr vendet e tjera q krkojn t aplikojn, ky proces sht rekord pozitiv n kuadr t implementimit t detyrimeve q rrjedhin nga Marrveshja e Stabilizim-Asociimit, dhe ky sht nj element thelbsor q BE-ja merr n shqyrtim pr do aplikim antarsimi. Prgatitja dhe zhvillimi i zgjedhjeve parla-
Olli Rehn prshndeti vendimin e Gjykats Kushtetuese pr t pezulluar zbatimin e ligjit pr verifikimin e figurave
u ndaln gjithashtu te procesi i liberalizimit t vizave me rast, ministri Basha informoi komisionerin Rehn mbi ecurin e procesit t prodhimit dhe shprndarjes s letrnjoftimeve dhe pasaportave biometrike. Sot, m datn 24 shkurt, ministri Basha do zhvilloj takimin vjetor me Trojkn e BE-s n kuadr t dialogut politik Shqipri-BE. Aplikimi i Shqipris pr statusin e vendit kandidat ishte nj angazhim i ndrmarr pak koh m par nga Kryeministri Sali Berisha dhe ministri i Jashtm, Lulzim Basha. Nj hap i till pritet t kryhej n fund t muajit prill ose n fillim t majit t ktij viti.
mentare 2009, n prputhje me standardet ndrkombtare, sht kusht kryesor pr prparimin e mtejshm t Shqipris n rrugn drejt Bashkimit Evropian, u shpreh Nagy. Po sipas deklarats s zdhnses, msohet se n takimin mes komisionerit pr Zgjerimin, Olli Rehn, dhe kreut t diplomacis shqiptare, sht folur edhe pr ligjin e shum debatuar t pastrimit t figurave dhe zyrtarve t lart t shtetit. Rehn prshndeti vendimin e Gjykats Kushtetuese pr t pezulluar zbatimin e tij, sqaroi
zdhnsja Nagy. Posarisht pr kt ligj, deklarimet e ndrkombtarve kan qen t shumta. N disa reagime t mparshme, Presidenca e radhs e Bashkimit Evropian lshoi kritikat e forta pr projektin e miratuar nga qeveria n Kuvend. Ambasadorja eke n kryeqytetin shqiptar tha se vihen re nene q bien ndesh me Kushtetutn e Shqipris. Ky ligj tanim, pas vendimit t Gjykats Kushtetuese, i sht drguar Komisionit t Venecias pr ti krkuar nj mendim. Pasi t jet kryer kjo etap, do mund
t kalohet n nj vendim prfundimtar t Kushtetueses. Ministria e Punve t Jashtme, prmes nj njoftimi pr shtyp, dha versionin e saj pr takimin. M datn 23 shkurt 2009, ministri i Punve t Jashtme t Republiks s Shqipris, Lulzim Basha, zhvilloi nj takim pune n Bruksel, me komisionerin e Zgjerimit t Komisionit Evropian, Olli Rehn, thuhet n njoftim. Gjat takimit, ministri Basha informoi komisionerin Rehn mbi ecurin e reformave n Shqipri, mbi zhvillimet ekonomike, pr prgatitjet pr zgjedhjet
ktivist t lvizjes G99 vizituan dje disa familje pensionistsh n qytetin e Durrsit, t cilat kan ngritur shqetsimin ashtu si qindra familje t tjera n t gjith Shqiprin mbi faturat e OSSH. Kto fatura shnojn shifra konsumi mbi 600 kilovat/or n muaj, q duken absurde pr nj familje normale me pajisje modeste. Pensionistt rrfejn se ata e kan t paprballueshme t paguajn fatura t tilla dhe se ushqimet e ilaet i marrin me lista dhe n baz t njohjes n komunitet. Veliaj tha pr mediat se sht e patolerueshme q nj pensioniste q merr rreth 50 mij lek t vjetra n muaj t ket nj fatur q sht mbi 70 mij lek t vjetra. Ishim bashk prezent ku faturat e tyre t gjitha shnonin 600 kilovat/or dhe nuk ka asnj mnyr q t gjitha kto gra t nj shkalle t jen koordinuar q t shpenzojn njlloj. N qoft se, vijoi ai, qeveria ka probleme dhe do t ris t ardhurat, t gjej mnyra t tjera pa vjedhur qytetart e ndershm.
Mjaft!
Turi
rokuroria refuzon t dorzoj aktet e hetimit dhe nuk paraqitet n proces, duke sabotuar mundsit e familjarve t viktimave t Grdecit pr dmshprblim. Ky ishte konstatimi i djeshm i drejtuesve t lvizjes Mjaft! n nj reagim pr shtypin. Ata sqaruan, se dje, u shty pr her t tret procesi gjyqsor q kan elur n Gjykatn e Rrethit Gjyqsor Tiran trashgimtart e viktimave t Grdecit kundr Prokuroris s Prgjithshme. Juristt, t cilt prfaqsojn viktimat, n bashkpunim me lvizjen Mjaft!, sqarojn se megjithse kjo shtje sht e varur n kt gjykat q m 2 dhjetor 2008, pr shkak t mosparaqitjes, pa shkaqe t arsyeshme t prokuroris, procesi gjyqsor shtyhet.
qershor, do t jet qeveria e par e ktij vendi q do ti shoh e do ti trajtoj fmijt e qytetit dhe t fshatit n t gjith territorin e Shqipris, si fmij t barabart t Republiks s Shqipris. Problemi yn sht pr t mos e ln Shqiprin, pr t mos e ln gjeneratn e re, q Sali Berisha ta zhys m keq n papunsi, korrupsion e varfri, theksoi Rama. Nga Peshkopia, kreu i PS-s u bri t qart socialistve se nuk u intereson nj pazar kryetarsh, por nj bashkim i ri qytetarsh. N vlersimin e tij jan pazaret e zanatinjve t vjetr q e kan ln vendin prej 18 vjetsh n kt gjendje, Ndaj dhe nj her, Rama shprehu vendosmrin e tij pr t ndryshuar vet politikn dhe mnyrn e t brit politik, pasi qeveria, theksoi lideri i opozits, duhet t jet qytetarve dhe jo e shumatores s kryetarve. D.Malaj
ILDKP
orcimi i mtejshm i bashkpunimit do t mbledh n nj takim t zgjeruar, t organizuar nga Inspektori i Prgjithshm i ILDKP, Adriatik Llalla, ministren e Shndetsis, Anila Godo, ministrin e Arsimit, Fatos Beja, drejtues t lart t ALUIZNIt, Zyrs Qendrore t Regjistrimit t Pasurive t Paluajtshme dhe Agjencis Kombtare t Kthimit e Kompensimit t Pronave. N tryez marrin pjes edhe ambasadori i Prezencs s OSBE-s n Tiran, Robert Bosch, dhe drejtori i prgjithshm i ITAP-it, Fatmir Demneri. Ky takim, sipas njoftimit zyrtar, do t zhvillohet sot n orn 10:00, n hotel Rogner.
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009
AKTUALITET
T dhna
SHISH
Strukturat e Shrbimit Informativ Shtetror kan nisur ndrkoh nj hetim t imtsishm n lidhje me ngjarjen, pr ta zbardhur at plotsisht
Shkurte
Malsi e Madhe
j pako e dyshimt, vendosur n oborrin e shkolls jopublike 9-vjeare, Zera e Krishtit, n Shkodr, ka krijuar dje or t tra paniku. Gjat gjith paradites s djeshme, jo vetm nxnsit e shkolls, por edhe qytetart kalimtar kan prjetuar nj moment frike. Informacionet e para ishin tepr konfuze, pasi fare pran shkolls ndodhet dhe shtpia e Kryeparlamentares Jozefina Topalli. Gjithka ka nisur pas nj telefonate nga msuesit e shkolls n salln operative, ku sht informuar se fare pran ders s shkolls gjendet nj material i ngjashm me eksploziv, n gjendje t pashprthyer. N fillim ka qen roja i shkolls q ka par lndn shprthyese, ka i ka ngjar me material t laboratorit t fiziks. Roja ka lajmruar msuesit dhe kta t fundit kan dhn alarmin. Kaq sht dashur dhe men-
EKSPERTIZA
Sipas grupit hetimor dhe ekspertve t lndve plasse sht arritur n prfundimin se kemi t bjm me nj imitim t lnds plasse EVAKUIMI N fillim, rreth ors 13:30 uniformat blu t qytetit kan nxjerr t gjith fmijt e shkolls 9-vjeare nga ambientet ku ishin
Fier
Arrestimi i tij u krye nga blut e Fierit pak or pas kryerjes s vjedhjes
10 milion lekve. Tahiri ka shfrytzuar momentin kur n banes nuk ndodhej askush. Me ann e nj elsi t kopjuar, si dhe me sigurin se n banes nuk
ndodhej njeri, por q kishte lek, Enton Tahiri, rreth mesnats ka mundur t hyj n brendsi t baness. Kjo e fundit ndodhej n katin e dyt t nj pallati
peskatsh dhe n dhomn e gjumit ka marr shumn e lekve. I dmtuari ka treguar n polici pas denoncimit se shuma e t hollave t vjedhura ishte 10 milion lek. Gjurmt e gjetura n banesn e vjedhur dhe denoncimi i t dmtuarit e ka uar policin drejt gjetjes s autorit dhe prangosjes s tij. Enton Tahiri, sipas policis, msohet se sht dhndri i ishpolicit A.H. Ky i fundi ka dal nga radht e Policis s Shtetit dy vjet m par, si shkak i reforms. Policia, nj pjes t lekve t vjedhura ja ka gjetur n shtpi autorit t arrestuar, ndrkoh q po vijon marrjen n pyetje t tij, me qllim gjetjen e shums tjetr t parave t vjedhura, informacion q konfirmohet prej uniformave blu t qytetit t Fierit, ku dhe u b arrestimi i Tahirit. M.Troka
Durrs
Ngjarja
N
ARRESTIMI
SHPTIMI
j sherr me thika ka shkaktuar dje plagosjen e rnd t nj 17-vjeari, teksa t miturit ju rikthehen krimeve t rnda n Durrs. Ngjarja e radhs, q ka vn n rrezik serioz jetn e adoleshentit, ka ndodhur n zonn e Plazhit. Sipas informacioneve paraprake, t riut i jan dmtuar nj sr organesh jetike pr shkak t thiks s prdorur mbi trupin e tij pasditen e s diels. Teksa 17-vjeari me inicialet A.K., banor i ksaj lagjeje t qytetit bregdetar, sht goditur me thik dhe ndodhet n gjendje t rnd pr jetn n spital, policia arrestoi n flagranc 16vjearin me origjin nga Dibra dhe banim n fshatin Arapaj, E.G. Arrestimi i tij u b pasi ai konsiderohet t jet autori i plagosjes s rnd t 17-vjearit, pas nj grindjeje pr motive t dobta. Burimet policore than se i arrestuari e ka goditur n trup me mjet t mpreht, t tipit thik, duke i dmtuar rnd organe t brendshme viktims q ndodhet n Spitalin Ushtarak n gjendje kritike pr jetn. N cilsin e provs materiale sht bllokuar thika me t ciln autori ka kryer veprn penale, ndrsa ai vet do t prballet me organin e akuzs pr veprn penale t plagosjes s rnd me dashje. V.Q.
dr llojet m t prhapura dhe m shqetsuese t veprave penale, Saranda veon kalimin e paligjshm t kufirit, dhnien ndihm pr realizimin e tij dhe vjedhjet e shtuara n numr. Kjo sht konfirmuar edhe nga numri nj i akuzs, prokurori i rrethit, Alfred Agolli, n analizn e puns s gjyqsorit pr vitin e kaluar. Sipas Agollit, n Gjykatn e Sarands me kt objekt kan qen 30 shtje penale, me 45 t pandehur dhe nga ana e prokuroris sht krkuar kryesisht gjob n 99% t rasteve. Agolli tha se ka pasur n Gjykatn e Sarands 30 shtje penale, kryesisht pr kalim t paligjshm t kufirit, me 45 t pandehur. Pr kt vepr penale nga ana e prokuroris sht krkuar kryesisht gjob n 99% t rasteve. Prokurori i rrethit, Agolli, ka pohuar se pr dhnie ndihme pr kalim t paligjshm t kufirit kan qen 35 shtje dhe masat e dnimit kan qen nn mesataren. Ndrkoh, vjedhja konsiderohet dukuri q ka marr prmasa shqetsuese. Sa i takon veprs s vjedhjes, statistika tregon se nga 480 shtje pr gjith vitin q ka pasur Prokuroria Sarand, 130 kan qen vetm pr vjedhje, por nga kto jan zbuluar vetm 30 autor. Burimet gjyqsore than se shumica e denoncimeve pr vjedhje jan pezulluar nga vet denoncuesit. Th.N.
La
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009
POLITIKE OPINION
ANDREA STEFANI
ezullimi nga Gjykata Kushtetuese e ligjit pr Dosjet si pr paradoks ritheksoi edhe m shum skllavrimin thuajse total t pushtetit t drejtsis nga bota e politiks, prfshir ktu edhe ndikimin e madh q ushtruan ndrkombtart. Nuk sht vshtir t kuptohet se pa presionin n rritje t ndrkombtarve, Gjykata Kushtetuese nuk do t kish guxuar, si n jo pak raste t tjera, t merrte nj vendim q ia theu hundt Kryeministrit Berisha, autoritarizmit dhe intrigave t tij politike. Prandaj edhe pse ishte n drejtimin e duhur, vendimi i Kushtetueses kundr dosjeve nuk jep ende shpres pr pavarsi, por prkundrazi, sht nj tjetr sinjal alarmi. Sepse pa nj pavarsi absolute t pushtetit t drejtsis nga bota e politiks q akoma e bn at t dridhet, q e ngadalson apo e shpejton n vendimmarrjen e tij, nuk mund t ket shtet ligjor dhe drejtsi t vrtet n Shqipri. Dhe pjes e bots s politiks jan edhe ndrkombtart. * * * Nj vendim i marr nn tutel sot, edhe kur sht i drejt, sht n vetvete nj premis padrejtsie pr nesr. Sepse tregon q mungon liria. Dhe kur drejtsia nuk sht e lir, kjo do t thot q nuk mund t jap drejtsi. Drejtsia dhe liria jan pazgjidhshmrisht t lidhura me njra-tjetrn, si dy an t nj sendi t vetm. Drejtsia lind si realitet mendor, por realizohet si vullnet. Vullneti si liri, shfaqet si realizimi praktik i konceptit (ligjit) t s drejts. N kt rast, vullneti iu importua Gjykats Kushtetuese nga jasht, nga ndrkombtart. U dshmua edhe nj her se ajo nuk ka nj vullnet t vetin. Sepse mjerisht nuk sht e lir. Prse? Sepse politika shqiptare, dhe veanrisht lidershipt e dy partive m t mdha PD-PS, q kan m shum forc, pra m shum pushtet, vazhdojn t ushtrojn nj ndikim dhe presion t madh mbi drejtsin q nuk ka mundur as ta fitoj lirin e saj. Jo rastsisht nj nga problemet m shqetsuese q po shtrohet gjithnj e m me shqetsim (m n fund lavdi Zotit!) nga ndrkombtart (edhe nga ambasadori amerikan, Withers) sht mungesa e drejtsis s pavarur dhe nevoja urgjente pr krijimin e nj pushteti t pavarur drejtsie. Por inkurajimi q ndrko-
e amendimeve antikushtetuese deklaruan se prmbajtja e tyre sht pun e Parlamentit q i miratoi ato. Ky standard i dyfisht i ndrkombtarve tregon se edhe ata vet nuk jan gjithnj t lir nga presionet e dinozaurve t politiks shqiptare. Veanrisht kur kta t fundit bashkohen. * * * Kjo vartsi e turpshme, por edhe e rrezikshme e drejtsis nga politika, duhet t mbaroj. Natyrisht edhe me mbshtetjen e ndrkombtarve. Por kta t fundit duhet ta kuptojn se misioni i tyre pr t ndihmuar integrimin e Shqipris n sistemin e liris do t jet kryer vetm ather kur drejtsia shqiptare (pra edhe Gjykata Kushtetuese) e lir nga presionet, shantazhet dhe skllavrimet e politiks, do t ket guximin t shqiptoj vendimin e saj sovran, edhe kur nj vendim i till nuk do t prputhej, jo vetm me vullnetin apo epshet e dinozaurve t politiks, por edhe me deklaratat e ndrkombtarve. Gjykata Kushtetuese duhet t jet dhe t ndihet e lir, e pa krcnuar t dal edhe kundr gjith bots n kryerjen e misionit t saj si garante e Kushtetuts. Duhet t jet e lir t dal jo vetm kundr atyre q flasin n emr t popullit, por edhe kundr prjetimeve t astit t popullit q jo rrall, pr shkak t manipulimeve t politiks, nuk prputhen me interesat e popullit t fiksuara n Kushtetut. Dhe pas ksaj, askush t mos guxoj ta prek, ta fyej dhe shantazhoj sikundr po bn me trbim Berisha pas pezullimit t ligjit pr Dosjet, edhe pse deklarohet pr respektim t shtetit ligjor. Prandaj ndrkombtart duhet t urojn q t vij sa m shpejt ajo dit kur Gjykata Kushtetuese, e lir dhe jasht ndikimeve politike, t ket guximin t kundrshtoj edhe ndrkombtart. Sepse misioni i ndrkombtarve sht integrimi dhe jo kolonializimi i Shqipris. Besojm se nj rast i till sht edhe ai pr amendamentet e Kushtetuts. Ndaj, ndrsa n vendimin e Gjykats Kushtetuese pr Dosjet shohim triumfin e tyre sot, guxojm t shpresojm edhe n nj humbje t ndrkombtarve, prball po nj vendimi t Gjykats Kushtetuese, nesr. Me bindjen se jo triumfi i sotm, por vetm ajo humbje nesr, do ti bj ata do t ndihen vrtet t fituar. Sepse do t triumfoj liria dhe prandaj, drejtsia!
NDRKOMBTART DUHET T UROJN Q T VIJ SA M SHPEJT AJO DIT KUR GJYKATA KUSHTETUESE, E LIR DHE JASHT NDIKIMEVE POLITIKE, T KET GUXIMIN T KUNDRSHTOJ EDHE NDRKOMBTART
zullimin e ligjit pr Dosjet. Prse kaq rrufeshm? Sepse jo vetm opozita, por edhe ndrkombtart than q ligji pr Dosjet, n formn se si sht hartuar, cenon Kushtetutn. Ndrkaq, megjithse kan kaluar muaj q kur nj grup nismtarsh kan depozituar nj ankes n Gjykatn Kushtetuese pr dhunimin e Kushtetuts nga amendamentet e 21 prillit, t realizuara nga Berisha dhe Rama, ende nuk kemi nj vendim nga Gjykata Kushtetuese. Prse? Pr faktin e thjesht se duket q e ka t vshtir t jap nj vendim q do t ishte njherazi edhe i drejt edhe i plqyeshm pr t dyja kokat q realizuan amendamentet. Por edhe pr faktin se ndrkombtart nuk jan deklaruar prer kundr mendimeve, ndonse kan kritikuar mungesn e transparencs. N rastin e ligjit pr Dosjet, ndrkombtart nuk ngurruan t fshikullojn prmbajtjen e tij. N rastin
artimi dhe zbatimi i programeve pr prballimin e krizs globale financiare e ekonomike sht nj ndr sfidat kryesore t ktyre muajve t qeverive t vendeve m t zhvilluara t bots, ashtu sikurse, pr shkak t ksaj krize po ln postet e tyre nj numr qeverish apo ministra t Ekonomis e t Financave n disa vende t tjera (Lituani etj.). Dy dit m par, u zhvillua edhe nj takim informal prgatitor n Berlin i liderve evropian, me synim bashkrendimin e reagimit ndaj krizs dhe rnies ekonomike n njzet vendet m t zhvilluara t bots, takim q do t mbahet n muajin prill, n Londr. Jasht kontekstit t zhvillimeve botrore antikriz, n vendin ton, ditt e fundit u publikua nga shumica e mediumeve vendase nj sihariq i ri mbi parashikimin e zhvillimeve n 2009-n pr vendin ton nj raport i fundit i Global Insight, n t cilin Shqipria renditet vendi i par n Evrop dhe i dhjeti n bot pr rritjen e lart ekonomike gjat ktij viti. E si n t gjitha rastet, kur vendi yn prmendet pr mir, nuk mungoi edhe prshndetja e radhs e qeveris shqiptare (http://www.keshilliministrave.al). Nuk ka dyshim
q qytetart e ktij vendi nuk mund t mos i gzoj fardo arritjeje n fushn e ekonomis, aq m tepr kur kt e thon ata t mdhenjt e, ne, qytetarve shqiptar nuk na mbetet gj tjetr vese t korrim frutat e mbjella (virtualisht) n internet (edhe ato virtuale, kuptohet). Nj deklarim nga t huajt, edhe kur paguhet sa frngu puln me taksat e qytetarve nga buxheti i varfr i shtetit t tyre sht gjithnj m i besueshm. Nga ky rregull nuk bjn prjashtim as konferencat ndrkombtare, as forumet e kushtueshme e zhurmmdha, si ai i Davos-it etj. Mjerisht edhe n kt rast, kultura e vartsis ndaj gjithkaje t huaj dominon dukshm sjelljen politike t klass politike drejtuese t vendit ton. Si ekonomist, isha kurioz pr t par t ren e ktij raporti. E para, se n ndryshim nga konstatimi i keqprdorur publikisht me sondazhet i arritjeve spektakokale t ktyre dy-tre viteve t fundit, n raportin e komentuar t Global Insight flitet pr vitin 2009 dhe nse me kt rast bhet nj parashikim optimist, tejet optimist pr ekonomin e vendit m t varfr t Evrops (si sht n t vrtet vendi yn), deri ktu nuk ka asgj t keqe. N fund t fundit, nuk sht vetm qeveria me propagandistt mediatik t saj q bn mos t
ndrtoj shpres dhe besim T till jan edhe kompanit q ofrojn konsulenc, ndr t cilat Global Insight sht padyshim nga m prestigjiozet n bot me dhjetra shrbimet kryesore t saj, duke filluar me mediat dhe reklamn, duke prfshir qeverit, madje edhe ndrtimin, etj. (http:// www.globalinsight.com/Consulting). S pari, me gjith dshirn e madhe pr tu njohur prmes nj lexim vertikal me burimet e informacionit t prdorura n publikimin e dhn n mediumet vendase dhe prshndetjen e qeveris n krye t shumics s edicioneve t lajmeve rreth ksaj arritjeje paradhnie pr vitin 2009, qenia kompani biznesi i Global Insight nuk lejonte shum mundsi njohjeje t ktyre burimeve. Pavarsisht ksaj, nga lista e publikimeve t ngjashme dhe diversiteti i fushave q mbulon veprimtaria e ksaj kompanie rezulton se jan prdorur t njjtat raporte, analiza, vrojtime t prdorura edhe gjat vitit 2008 nga institucione t tjera ndrkombtare dhe qeveria shqiptare. Pr hir t s vrtets, shumica e ktyre institucioneve ishin listuar edhe n prshndetjen e qeveris, duke u ndalur posarisht n vlersimet e Banks Botrore mbi Lehtsit e t brit Biznes dhe ato t Transparency International mbi
reduktimin e korrupsionit n Shqipri. Me kt un nuk dshiroj t kontestoj besueshmrin dhe vullnetin e ktyre institucioneve pr t nxitur reformat dhe prmirsimin e klims s biznesit n vendin ton. Por t v n dukje se analiza q referon vendin ton dhe klasifikimin n fjal bazohet n raporte, analiza, publikime apo t dhna statistikore t t tretve, dhe pr hir t s vrtets, nj pjes e mir e ktyre t dhnave prodhohen nga vet qeveria dhe institucionet vendase relativisht t besueshme t kontrolluara prej saj (INSTAT etj.). Me fjal t tjera, n vend q t prshndeste INSTAT-in dhe institucione t tjera shqiptare q mund dhe duhet t bjn publike sipas ligjit ecurin e ekonomis dhe prognozn e zhvillimit t saj, qeveria nuk bn gj tjetr vese shpenzon edhe disa qindra mijra dollar pr reklam e propagand ndrkombtare duke prshndetur jehonn e zrit t vet S dyti, t dhnat e prdorura pr klasifikimin e vendeve sipas Global Insight bazohen gjersisht edhe n vlersimet e CIA-s pr vende t veant, vlersime q pr Shqiprin i prkasin vitit 2008 dhe si dat pr burimin m t fundit t tyre kan muajin shtator 2007. Pra, bhet fjal kur nuk kishte ndodhur as tragjedia korruptive dhe njerzore e Grdecit, kur nuk ishin shpallur si model i zhvillim-
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009
POLITIKE OPINION
Pyetja q lind n shtjellim t sa m sipr sht nj dhe e thjesht: Ata q i bjn kto prapsi (nse biem dakord ti konsiderojm si prapsi gjith prmendm) nuk i din kto gjra? Nuk e dinte profesor Sali Berisha rezultate do t jepte puna e Nard Ndoks n krye t Ministris s shndetsis? Nuk e dinin kt m shum se 100 deputett q e votuan pr kt post? ...
AGIM ISAKU
t ka gjet, o moj Shqipni, Njri sdon e tjetri sdi Kng popullore e paknduar
e afrimin e prditshm dhe t pashmangshm t zgjedhjeve t reja politike, edhe tensioni i bisedave politike ndr mes shqiptarsh, t cilt her jan shok e vllezr e po aq her armiq, sa vjen e rritet. Kt prjetova para dy ditsh mes miqve t mi seriozisht t shqetsuar pr politikn dhe zhvillimet e pritshme t vendit. Prmbledhtazi biseda mund t jet e ngjashme me shum t tjera npr tavolinat e Shqipris n qytete dhe fshatra, n tavolina ku serviret ver e shtrenjt, apo n kioska ku serviret raki e br vet. Sali Berisha, uditrisht shtiret si i painteresuar pr rezultatin e pritshm t ktyre zgjedhjeve. (E ka siguruar vllai edhe ksaj radhe. Me kt prarje t s majts. Antarsimi n NATO. Edhe vet Bamiri e deklaroi nga Italia se Shqipria do t bhet antare e BE-s n vitin 2012. Militantt.Vertikaliteti funksional i strukturave t PD-s. Hija e rnd e prsritjes s manipulimeve) Pastaj Edi Rama me turin e tij t pandrprer. (Sa mir e tha n Librazhd! Po kur i ikn edhe dritat!!! E pat si e pritn n Gramsh e n Ersek?!! Ktij i them entuziazm un! A, ha, ka vdekur ajo koha e Nanos, kur t gjith hidhnin vickla, edhe Musa Ulqini vet. Tani sht tjetr PS-ja, e disiplinuar. Vullnetart q tundin farashkat artificiale n kurriz t udhheqsit.) Mos harroni, more, Ilir Metn (Pr mir apo pr keq ai do t vendos se nga shkon balanca e pushtetit. Por me at q bri m 2005-n, masa e socialistve e ka t vshtir Esmeralda Urui ia bri mir. Jo, bri keq, sikur e kishte paguar Josefina. Ura Vajgurore. Daja i Erjon Veliajt. Ia mori. Ia dha. E, mir, mir, por Meta ka shpirt dhe energji. Ka lidhje tradicionale me t majtn, ndryshe nga Rama) Nano. (do t bj Nano vall? A thua ka heshtur kot gjat ksaj kohe? Takimi me Lul Bashn. E ka takuar, se ka takuar Ramn. sht n listn e kujt? Pret nj gj ujku i vjetr) Gjinushi. (Dihet, politik e re. Vet e kshillon Ramn n Parti, i biri n Bashki) Milo (Po ashtu, edhe pse i divorcuar nga Gjinushi). Dule i PBDNJ-s ( Nuhat cila nga sqetullat e partive t mdha vjen m pak er e keqe q t futet. Athina. Jo, ishte n Janin, m
than) Ceka. (Ja, sa t mbledh asamblen e partis). Veliaj. Ngjela. Dash Shehi. E kshtu me radh ndoca grupacione t tjera q her vijn e her ikin, n varsi t errave, t sponsorizimeve dhe t posteve t mundshme qeveritare * * * N t tjera tavolina, shpesh her t paguara nga t huajt t cilt na asistojn n kt proces t pandrprer t transformimit t shoqris dhe shtetit me synim sjelljen e tyre n parametrat perndimor, biseda sigurisht q nuk mund t jet n kt nivel thashethemesh. N to flitet pr tendenca zhvillimi. Pr domosdoshmrin e krijimit dhe t brjes efektive t pushteteve t nj shoqrie demokratike. Flitet m s shumti pr trajnime. Pr trajnimin e trajnerve. Pr trashgimi komuniste dhe pr vlera t shoqris s re q lipset t bashkoj vlerat pr ti shumuar ato. Flitet pr programe qeverisse dhe pr projekte t mbivendosura punsimi, projekte q m s shumti mjaftohen me punsimin e atyre q bjn projektet. Projekte q n zanafill t korruptuara, synojn t luftojn korrupsionin. Projekte q mbrojn t drejtat e atyre q shpalosin deviacione gjithfarsh, por jo t t drejtave t njerzve normal q nuk kan as pun as shtpi, as akses n shoqri. Diskurse pa fund nse do t hapen, gjysmhapen apo do t mbyllen dosjet e spiunve q tashm nuk ka njeri q nuk i njeh dhe q njkohsisht nuk i keqprdor. Diskutime shterpe pr sigurin rajonale dhe pr rolin paqedashs t Shqipris n rajon. (Thua se n histori ne paskshim qen shkaktar luftrash dhe pushtimesh, shkaktar trazirash ballkanike!). Deklarata spitullaqe sipas s cilave, nse opozita nuk e jepte mirkuptimin e saj, Shqipria rrezikonte t mos futej n NATO. Ish-doganier q flasin pr korrupsionin e qeveris aktuale. Ish-ushtarak q flasin pr
Nga cikli:
ICIKAT
vlerat e shoqris civile. Ambasador t rndsishm n gjendje t pandrprer deliri, q nuk guxojn t dalin nga shtpit (i quajn her pas here edhe rezidenca), sepse i rrethojn mikrofonat e mediave dhe jan t shtrnguar t na tregojn mendojn pr ekologjin, pr qeverin, pr Denzel Uashington-in apo Bred Pit-in, pr ekologjin dhe pr romanet e shkrimtarve shqiptar, q ata as i kan lexuar e as q kan ndr mend ti lexojn ndonjher. Megjithat, pavarsisht dukjes s rrejshme, edhe n kto ambiente (sigurisht jasht kamerave), baza e debatit n t vrtet sht i njjt. Fiton Berisha apo Rama. Cili prej tyre garanton kt apo at gj? A do t kemi zgjedhje t lira? Kush, me k sht mik dhe me k armik? Sa rrezikon Meta pushtetin e njrit apo t tjetrit? Nano do t bj?
para ca ditve, n RAI, kngtari i njohur italian, Di Capri, pyetjes se nga familje vinte, iu prgjigj: E varfr, familje shum e varfr. Ndrsa n Shqipri t gjith vijn nga familje t pasura, shum t pasura. Madje n nj televizion bhet edhe parada e familjeve t mdha, pr t mos folur pastaj pr konferencn e familjeve t mdha t mbajtur para ca ditsh. Madje edhe nj kng e re folklorike kndon pikrisht n kt hulli skematizmi t ri: Do marr burrin nga Xhamlliku, der e madhe, der fisniku!!!) Dhe n kto debate, t gjith shtiren sikur nuk e din se si funksionon shteti, se si gjithkush q vjen e ndryshon administratn sipas qejfit t vet klanor, se si nga pushteti dhe politika burojn nj aradh t mirash pa fund materiale. T gjith duken sikur nuk e din se si do t manipulohen zgjedhjet e pritshme, se si po paguajn kandidatt potencial, se si do t numrohen votat dhe pr pasoj se kualitet do t ket Parlamenti i ardhshm * * * - sht pun filtrash, m thoshte para ca ditsh nj miku im, ai q kmbngul se t shpjegosh zhvillimet n Shqipri sipas logjiks s sistemeve dhe doktrinave sht njlloj si ti veshsh qenit brek. Shoqris son i jan prishur filtrat. N vend q t mbajn llumin dhe t nxjerrin n ann tjetr lngun e pastr, bjn t kundrtn: nxjerrin llumin. Pavarsisht hidhsis s shprehjes, n kt figuracion duket se ka nj t vrtet t madhe. Shoqrit demokratike bhen funksionale pikrisht ather kur filtrat (nnkupto: institucionet) jan t kolauduar dhe e kryejn funksionin e tyre. N nj gjuh m t thjesht kjo do t thot q zyrat e ngarkuara ligjrisht t administrats (tash do koh i thrrasim me nj emr perndimor: zyra t burimeve njerzore) t mos pranojn emrime militantsh, emrime q bhen tash e par n shkelje t hapur t ligjeve n fuqi. Kjo do t thot q drejtori prkats t mos paranoj as t lviz armatime pr n Grdec n mosrespektim t ligjit, as t firmos aferat korruptive t ministrit prkats n lidhje me delegimin e fondeve publike q nuk jan as t Edi Rams, as t Sali Berishs, as t Nard Ndoks e kshtu me radh. Kjo do t thot, meqense jemi n kt stin- q partit politike edhe ato paguhen nga ne- t jen filtrat selektiv t kandidatve pr deputet, ku lipset q t merren n konsiderat nj shumore t dhnash: aftsit, integriteti moral, kontributi politik dhe qytetar, e kshtu me radh. * * * Pyetja q lind n shtjellim t sa m sipr sht nj dhe e thjesht: Ata q i bjn kto prapsi (nse biem dakord ti konsiderojm si prapsi gjith prmendm) nuk i din kto gjra? Nuk e dinte profesor Sali Berisha rezultate do t jepte puna e Nard Ndoks n krye t Ministris s shndetsis? Nuk e dinin kt m shum se 100 deputett q e votuan pr kt post? Nuk e dinte po ky profesor pasojn e t ashtuquajturit liberalizim t shkollave t larta private? Nuk e dinte Edi Rama dhe kundrparti i tij Sali Berisha se me Kodin e ri Zgjedhor do t prkeqsohej niveli i hapsirave demokratike n Shqipri dhe se shum shpejt do t rrethoheshin nga ndoca dallkauk pa kock e pa karakter? Nuk e dinin ata se do t detyroheshin t shtonin aradht me t fort q nuk kan asnj lidhje me zhvillimet demokratike, prpos interesave t ngushta vetanake? Prgjigjja sht e thjesht dhe besoj se e di gjithkush. E din, por nuk duan q gjrat t hyn n hullin e normalitetit. Sepse normaliteti sht vdekjeprurs pr ata lidera q ndrrojn nj pushtet t palimituar t vetes. Kshtu i pat ndodhur edhe Enver Hoxhs motit. Dhe ne e dim se prodhoi regjimi i tij.
* * * Ndrkaq, npr ekrane nj sr fytyrash thuajse t prenotuara prfshir edhe autorin e ktyre radhve - me nj gjuh po aq t drunjt sa edhe t tavolinave t lartprmendura, synohet t analizohen zhvillimet n prputhje me ca standarde tashm t pranuara ndrkombtarisht si standarde t demokracive liberale. Sa m e drunjt dhe skematike gjuha, aq m i plqyer je, jo vetm nga pronart e mediave apo kryetart e partive, por edhe nga hallku. Deklarimi i t qenit properndimor dhe mbshtets i parimeve t demokracis liberale tashm sht br po aq bezdiss sa edhe dikur t deklaruarit se je komunist. T mbshtessh parimet e ekonomis t tregut t lir, gjithashtu. N nj koh kur bota po rishikon edhe nj her domosdoshmrin e prezencs s shtetit n ekonomi, ne vazhdojm t mbshtesim do lloj privatizimi, si nga e djathta, ashtu edhe nga e majta. Pr shkak t komplekseve, ca m shum nga e majta. (N nj emision t
t raporteve ekonomike
MARRJA E MASAVE ANTIKRIZ KRKON THELLIMIN E REFORMAVE EKONOMIKE DHE LIGJORE, DHE POLITIZIMI N FARDO FORME, DUKE PRFSHIR EDHE PRSHNDETJEN E CITUAR M LART NUK BN GJ TJETR VESE NANURIS QYTETART DHE BIZNESET DHE DMTON BESUESHMRIN E TYRE NDAJ INSTITUCIONEVE T SHTETIT, DUKE FILLUAR ME QEVERIN DHE ME PROPAGANDN E SAJ T KUSHTUESHME
it kapitalist shqiptar bizneset e tipit Fazli, kur nuk ishin prishur ende shtpit e fshatarve n Jal e t tjera hynere t njohura dhe panjohura si kto. S treti, pr secilin vend t analizuar, Global Insight n partneritet me institucione t tjera vlersimi, prve treguesve analitik ofron edhe disa Fakte Kryesore, ndr t cilt edhe Klasifikimin e Riskut t Vendit; Lehtsin e t Brit Biznes dhe Indeksin Global t Konkurrueshmris. Sikurse ka qen br e ditur m par, Shqipria renditet n vendin e 86 nga 178 vende pjesmarrse n Lehtsin e t Brit Biznes dhe n vendin e 108-te nga 131 vende n Indeksin Global t Konkurrueshmris. Ndrsa treguesi i Klasifikimit t Riskut e renditi Shqiprin n grupin D. D.m.th nga shtat grupe risqesh (A1, A2, A3, A4, B, C, D) vendi yn sht n grupin e fundit. Klasifikimi bazohet n dy grupe modulesh vlersimi q jan: cilsia e informacionit t vlefshm mbi kompanit dhe mbrojtja ligjore q ju jepet kreditorve, si dhe nj modul mbi cilsin e kuadrit institucional. N kt klasifikim, grupi i par - A1 (risku m i ult) kryesohet nga Gjermania dhe lista e vendeve mbyllet me SHBA-t. Grupi i fundit D, ku bn pjes edhe vendi yn (risku i m lart) prfshin vende t tilla t rajonit si Serbia, Maqedonia dhe Bosnj-Hercegovina, ndonse dy t parat jan n nj pozit m t favorizuar (klasifikim m t lart) se vendi yn. Ja prse raportet e ndrkombtarve duhen lexuar n mnyr integrale dhe duhet t hiqet dor nga politizimi i panevojshm i t dhnave t ofruara thjesht pr qllime elektorale t fushats zgjedhore t saponisur, qoft edhe kur besueshmria e tyre sht e diskutueshme. N fund t fundit, marrja e masave antikriz krkon thellimin e reformave ekonomike dhe ligjore, dhe politizimi n fardo forme, duke prfshir edhe prshndetjen e cituar m lart nuk bn gj tjetr vese nanuris qytetart dhe bizneset dhe dmton besueshmrin e tyre ndaj institucioneve t shtetit, duke filluar me qeverin dhe me propagandn e saj t kushtueshme. Ja prse prgatitja, diskutimi dhe paraqitja n Kuvendin e Shqipris i nj plani antikriz mund t ndihmoj q prballjen m t mir me krizn, q shqiptart e mbetur pa buk pr shkak t saj t mund t mbijetojn dhe t qeverisen me m t mirn e mundshme n kushtet aktuale t ekonomis son kombtare. Ndrsa financimi i raporteve dhe lufta mediatike pr t trullosur m tej qytetart (jo pak t trullosur nga kriza aktuale) nuk bn gj tjetr vese rrit koston e ksaj t fundit dhe bashk me t edhe mjerimin e familjeve shqiptare
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009
POLITIKE AKTUALITET
11
Shtyhet gjyqi. Deklarata: Prokuroria nuk na servir aktet hetimore, ia dorzon Delijorgjit e Pinarit
SOKOL OBO
amiljart e viktimave n Grdec jan rebeluar ndaj organit t prokuroris, duke e akuzuar se favorizon shkaktart e shprthimit t 17 marsit 2008, ku 26 persona humbn jetn dhe 300 t tjer u plagosn. Dje, ishte caktuar q t zhvillohej procesi gjyqsor n Gjykatn Civile t Tirans, ku familjart e viktimave t Grdecit i krkonin prokuroris marrjen e akteve hetimore t dosjes. Por prokurori Alfred Progonati, i ngarkuar nga Prokurorja e Prgjithshme, Ina Rama, t marr pjes n kt proces, nuk ka denjuar t marr pjes, duke munguar pr her t tret. Ky episod sht cilsuar nga familjart si sjellje jokorrekte e hetuesve t shtjes, madje ata kan akuzuar organin e prokuroris se n vend q t kryej nj proces t rregullt ligjor shkon e favorizon kriminelt q solln vdekjet masive t familjarve t tyre. Njri prej tyre, Feruz Durdaj, thot se viktimat e tragjedis jan organizuar dhe kan krijuar nj shoqat. Qllimi i saj sht organizimi i viktimave t tragjedis pr t ndjekur dhe ezauruar t gjitha shkallt ligjore, deri n dmshprblimin e plot t dmit njerzor, material dhe psikik t familjarve. Shoqata do t ket si qllim q t nxis qeverin pr marrjen e prgjegjsis q i takon dhe t gjej fajtort e shprthimit, deklaron Feruzi, duke shtuar se hetimi duhet t shtrihet te personat q kan pasur dijeni dhe kan lejuar q t ngrihet nj fabrik demontimi municionesh n nj zon t banuar. Sipas shoqats, hetimi duhet t shtrihet edhe te zyrtart, q me veprimet apo mosveprimet e tyre kan shkaktuar dhimbje n jett e tyre. Un mendoj se t implikuarit e tragjedis s Grdecit duhet t dnohen me 100 vjet pr do viktim, pasi duket qart se viktimat nuk kan pasur asnj faj n kt katrahur, deklaron Feruzi Durdaj, i cili ka humbur fmijn, vjehrrin dhe nusen e vllait nga shprthimi i fuqishm i dats 15 mars 2008. Seanca Dje u shty pr her t tret procesi gjyqsor q kan elur n Gjykatn e Rrethit Gjyqsor Tiran, trashgimtart e viktimave t Grdecit kundr Prokuroris s Prgjithshme, pr ta detyruar kt t fundit q tiu jap atyre aktet e procedimit penal. Juristt t cilt prfaqsojn viktimat n bashkpunim me lvizjen Mjaft, sqarojn se megjithse kjo shtje sht e varur n kt gjykat q m 2 dhjetor 2008, pr shkak t mosparaqitjes, pa shkaqe t arsyeshme t Prokuroris, procesi gjyqsor shtyhet. Familjart e viktimave shprehen t vendosur q nse Prokuroria e Prgjithshme nuk paraqitet dhe n seancn e radhs, ata do t prshkallzojn qndrimin e tyre ndaj ktij institucioni. Seanca dje ka filluar n prani t dhjetra personave. shtja u gjykua fillimisht nga gjyqtari Gerd Hoxha. Duke shpallur moskompetencn, shtja u hodh n short, e cili i ra gjyqtari Asim Vokshi. Ky gjyqtar kishte kryer t gjitha fletthirrjet pr palt n proces. N sall ishin vetm familjart, ndrsa organi i akuzs, iu prfaqsuar nga prokurori Alfred Progonati, nj nga prokurort e dosjes Grdeci nuk sht paraqitur. Mbrojtsit ligjor t familjarve t viktimave t Grdecit ngritn dyshime se prokurori mund t ket marr urdhr nga lart, ndrsa u hodh hipoteza se organi i prokuroris nuk dshiron q trashgimtart e viktimave t Grdecit t marrin n dor aktet hetimore. Loja e prokuroris konsiston n shtyrjen e njpasnjshme t seancave deri n drgimin e dosjes n Gjykatn e Lart. Sipas procedurave ligjore, nse dosja drgohet n Gjykatn e Lart, ather familjart e viktimave nuk kan asnj t drejt t
Gjyqi
njihen me aktet hetimore. Viktimat e tragjedis i cilsojn kto veprime si shkelje e t drejtave procedurale q vn n dyshim paanshmrin dhe ligjshmrin e hetimit q po kryen Prokuroria e Prgjithshme. Aktet hetimore Arsyeja e ktij procesi sht marrja e akteve t dosjes hetimore t tragjedis s Grdecit dhe vnia n dispozicion t prfaqsuesve ligjor t familjarve t viktimave. Kjo e drejt e bazuar n nenin 58 t Kodit t Procedurs Penale shrben pr t prgatitur krkes-padin ku do t prcaktohet dmshprblimi pr familjart e viktimave. Duke mos
pasur mundsi t marrjes s akteve t dosjes hetimore, do t ishte e pamundur q familjart t formulonin krkesat e tyre pr dmshprblim, ashtu si dhe prokurort do ta kishin t pamundur t prcaktonin fajtort dhe masn e dmit pa pasur mundsi t lexonin aktet e dosjes. Pr kt arsye, prej dats 2 dhjetor 2008, familjart e viktimave prmes prfaqsuesve t tyre, i jan drejtuar Gjykats s Tirans, pr t krkuar prmes nj procesi gjyqsor, aktet n fjal. Mosvnia n dispozicion e akteve do t pengonte gjetjen e t vrtets dhe dmshprblimin e viktimave. Duhet pasur
parasysh se krkes-padia n kt rast sht komplekse dhe do t krkonte studimin e grupit q po punon pr nj koh t konsiderueshme, duke qen se vet Prokuroria ka gati nj vit q po punon pr kt shtje. N kto kushte, do vones tjetr nga ana e Prokuroris, do t linte jasht procesit gjyqsor krkesn civile t viktimave, duke br t pamundur dmshprblimin e tyre. N nj rast t till do t kishim t bnim me nj sabotim t hapur t interesave dhe t s drejts pr dmshprblim t familjarve t viktimave t tragjedis s Grdecit.
Helmimi
re dshmitar kan treguar dje n Gjykatn e Tirans krimet monstruoze t Altin Dardhs n qytetin e Beratit n vitin 1997. Ata kan deklaruar se ushtari i Dardhs, Gzim Kasemi ka ekzekutuar disa persona pr llogari t bands famkeqe. Nj prej dshmitarve ishte nj ish-oficer krimesh. Gentian Musabelliu ka pohuar se Policia e Shtetit ka gjurmuar pr disa dit bandn, por n fund nuk ka arritur t arrestoj personat prgjegjs. N Gjykatn e Tirans ka filluar kshtu gjyqi ndaj Gzim Kasemit, i cili nj vit m par u ekstradua nga Milano, ku u prangos pr llogari t drejtsis shqiptare. Ai po rigjykohet, pasi n momentin q sht dnuar me 23 vjet burg, ka qen n arrati. Ai u gjet fajtor nga Gjykata e Tirans n vitin 2001, pasi dyshohet t jet bashkautor me Altin Dardhn, Altin Isufin dhe Agron Balliun, n ekzekutimin e Burhan Tomorrit, Abdyrrahim Tomorrit, Behar Eskiut dhe Kastriot Bejkos, ndrkoh q Ramadan Eskiu dhe Vlash Shkurti, i shptuan vdekjes, por morn disa plumba. Ngjarja q tronditi Beratin ka ndodhur m 25 shkurt 1998, kur kapobanda Dardha bashk me vlonjatin Isufi, Balliun dhe Kasemin qlluan pr tu hakmarr pr vrasjen e t atit nga viktima Tomorri. Atentati ndodhi pran stadiumit t qytetit, vetm pak metra larg nga dera e Drejtoris s Policis, n kohn q gjasht viktimat po pinin kafe n nj lokal. Atentatort u larguan drejt fshatit Uznov, ku vran nj t moshuar pr ti trhequr vmendjen policis. Pas ksaj, policia mundi t arrestonte Bilalin dhe Kasemin, ndrsa Dardha dhe Isufaj morn peng nj oficer policie dhe u larguan rrugve t fshatrave t zons. Isufaj, u vra ndrsa i bri rezistenc policis, ndrsa Dardha mundi t largohej, por tri dit m von u vra n rrethinat e Janins nga killeri nga Kuova Arjan Paja. s.obo
j banakier ka prfunduar n spital dhe ndodhet n gjendje kritike pr jetn, pasi ka konsumuar nj sasi solucioni, q e ka ngatrruar me uj. Ngjarja ka ndodhur dy net m par n Tiran, ndrkoh q i riu sht drguar n spital nga stafi i lokalit. Burimet zyrtare nga Drejtoria e Policis s Tirans bn t ditur se Komisariati nr. 2 sht njoftuar rreth ors 19.30, se n Spitalin Qendror Universitar ka shkuar i vethelmuar Kledi Qirja, 24 vje, lindur dhe banues n Rrugn e Elbasanit Tiran. Nga t dhnat e mbledhura nga policia rezulton se ai sht me pun banakier n tavernn NETA, n rrugn Dshmort e 4 shkurtit. Sipas policis, u konstatua se n lokalin ku punon si banakier, ai ka pir nj sasi solucioni pr larje xhamash, t ciln e ka ngatrruar me uj, pasi nj sasi t till e kishte hedhur n nj shishe qelqi me mbishkrimin brue blu. B. G.
Tiran
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009
12
POLITIKE INTERVISTE
Flet lideri i PDSH-s: VMRO-DPMNE prgatiti paraprakisht skenarin e zgjedhjeve t fundit parlamentare n Maqedoni
Haradinaj:
t qeta dhe t ndershme. Po ju sjell nj argument: aktivistt e PDSH-s dnohen m 100 vjet burg, ndrkoh q asnj nga aktivistt e BDI-s ende nuk sht dnuar, madje ata vendosen n funksione me prgjegjsi. Kjo tregon se nuk po bhet ndonj pun serioze pr zgjedhjet e ardhshme. Prse mendoni se vetm dnimi ose mosdnimi i dikujt tregon pr mungesn e seriozitetit. Incidenti i ko-
hve t fundit q ndodhi n stadiumin e qytetit t Tetovs, sipas BDI-s, ishte nj prpjekje e ndrmarr nga ana juaj q t inskenoni incidente, me qllim q t mbulonit parregullsit n zgjedhjet parlamentare t vitit 2008? Prkundrazi, un nuk i prkas atij grupi njerzish q mendojn se shqiptart kan predispozicion gjenetik q t krijojn probleme n zgjedhje. Mendoj seri-
ozisht se shteti przihet te shqiptart, sa her q ka zgjedhje, pr dy arsye. Arsyeja e par ka lidhje me at se ai (shteti) synon q t zgjidhen ata prfaqsues t shqiptarve q i shkojn atij pr shtat, kurse arsyeja e dyt ka lidhje me at se synohet t deformohet vullneti politik i shqiptarve. Nuk besoj se ka shqiptar t till q kan vullnet politik t bllokojn procesin drejt antarsimit n NATO; nuk besoj se ka shqiptar t till q
ryetar i Aleancs pr Ardhmrin e Kosovs, Ramush Haradinaj, ka konfirmuar lajmet rreth mundsis s angazhimit t tij si ndrmjetsues n dialogun n mes t Qeveris s Ugands dhe Forcave Demokratike Aleate n Ugands (ADF). Ai sht shprehur i gatshm t ndihmoj n kt proces. Z. Haradinaj preferon q pr kt shtje Qeveria e Ugands dhe Forcat Demokratike Aleate n Ugands (ADF) t deklarohen, kurse ai vet sht i gatshm t ndihmoj pr arritjen e paqes, thuhet n nj njoftim t Aleancs pr Ardhmrin e Kosovs. Sipas njoftimit, n nj moment t prshtatshm, Haradinaj do t jap edhe sqarime m t hollsishme pr kt proces. Javn q shkoi, agjencia e lajmeve France-Press ka njoftuar se emri i zotit Haradinaj sht propozuar nga rebelt mysliman n Ugand, pr t ndrmjetsuar n bisedimet paqsore me qeverin n Kampala. Zdhnsi i Forcave Demokratike Aleate, Assad Mukasa, pati thn se kan zgjedhur Haradinajn, pr shkak t prvojs s tij.
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009 13
@ Aktorja
Ish-fituesja e Oskarit t nj viti m par, Xhuli Kristi, mes kinemas dhe mbrojtjes s t drejtave t njeriut. Si e prjetoi luftn n Irak dhe shkeljen e Konvents s Gjenevs
NE FAQET 14-15
Oskari
j papirus i tre mij vjetve m par, dy t drguar t Muzeut Britanik, disa mbledhje mes ekspertve q zgjatn pr dy dit n Muzeun Egjiptian t Torinos. Kaq mjaftoi pr t msuar se jan zbuluar pjest e munguara t nj enigme t lasht. Dhe n fund zgjidhja: kishte mbetur prej vitesh e harruar n bodrumet e ndrtess. Duket vrtet si nj prej atyre skenarve t lmave hollivudian me tem arkeologjin, zbulimi i ktij dokumenti shum t rndsishm, q plotson listn e dinastive t faraonve egjiptian: t gjitha t dhnat e grumbulluara bjn t mendohet se deri tani kronologjia dhe lista e dinastive q njohim ka qen e gabuar dhe se i duhen shtuar emra faraonsh, pr t cilt nuk kemi dgjuar kurr m par. Drejtori i Muzeut Britanik, Nail MekGregor, gjat nj ceremonie n ambasadn italiane n Londr, t zhvilluar vitin e shkuar, kishte vn n dijeni paln italiane se kishte ndr mend t vinte n dispozicion ekspertt m t mir pr t restauruar dokumentin m t rndsishm n zotrim t Muzeut Egjiptian t Torinos. I njohur ndryshe edhe si Papirusi i Torinos, lista sht n gjendje aq t keqe sa as q arrin tu trheq vmendjen vizituesve, t cilt ndodh shum shpesh t vazhdojn te stendat e tjera pa u ndalur. Por sht aq e rndsishme pr historin e Egjiptit t Lasht sa ekspertt m n z t ditve tona kan kaluar dit t tra n Torino pr t zbardhur prmbajtjen e tij...
NE FAQEN 18
Foto fakt
Gjeniu i Rilindjes, Leonardo da Vini, mund t ket pasur sy t bukur blu dhe nj mjekr gri t gjat. T paktn kto jan tiparet e portretit t nj burri n nj piktur t sapozbuluar nga nj historian italian i Mesjets Kimi Rajkonen, njeriu prej akulli, synon rikthimin n Formula Nj
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009 14
NDRYSHE
Gjuha e prdorur n luftn kundr terrorizmit i ka krijuar neveri dhe e nxiti q t shndrrohej n nj mbrojtse sypatrembur t viktimave t saj, kryesisht n mbrojtse t t burgosurit t Guantanamos, Binyam Mohamed
XHULI
X
huli Kristi nuk sht ndjer kurr rehat nn dritn e vshtrimeve t t tjerve, sidomos t publikut. Pr periudha t gjata n jetn e saj, aktorja q u b e njohur n lmin Doktor Zhivago ka preferuar ti kthej shpinn bots kinematografike, duke zgjedhur t jetoj e trhequr n Uells, n fermn e saj, ndrkoh q koleget ishin t lumtura t merrnin rolet e refuzuara prej saj. Por, pavarsisht ktij izolimi t zgjedhur, Xhuli nuk sht ndjer kurr e shkputur trsisht nga bota, t paktn n at mas sa t injoroj tmerret e saj. Javn q shkoi ajo iu rikthye edhe njher nj fushe, pr t ciln ka dhn dhe br shum: mbrojtjes s t drejtave t njeriut, me rastin e rolit q thuhet se kan luajtur britanikt ndaj torturave t t burgosurve t Guantanamos. Prmes nj letre t publikuar n llim t javs s kaluar, ajo akuzonte qeverin britanike pr rol t dysht dhe vet sekretarin e Jashtm pr ndihm n prpjekjen e mbulimit t krimeve t Ameriks. Vet Miliband, she i diplomacis, iu prgjigj aktores me nj letr, ku hidhte posht t gjitha akuzat e bra n adres t tij. Personi t cilit i referohet aktorja sht Binyam Mohamed, 31 vje, nj refugjat etiopian, avokatt e t cilit po prpiqen q ta detyrojn qeverin britanike t dorzoj disa dokumente q, sipas tyre, vrtetojn prfshirjen e Britanis n torturimin e klientit t tyre. Aktorja vet thot se ajo ndien ti trazohet stomaku nga ato ka po bn qeveria e saj. Ata duhet ti kishin dhn dokumentet koh m par. Mohamed sht torturuar n vitin 2002, thot aktorja tepr e tronditur pr jetn e shkatrruar t nj njeriu. Vet Kristi gjith kt ndjeshmri ndaj njerzve q vuajn, edhe pse nuk do q ta pranoj, e ka nga fmijria e saj e trazuar. Ajo e di mir se do t thot t t marrin nga gjiri
Ajo ka e bn t acarohet edhe m shum, sht fakti se ndrsa gjat jets s saj ka ngritur zrin dhe ka protestuar ndaj padrejtsive e shkeljeve t t drejtave t njeriut nga regjime t ndryshme n bot, kt her ajo po prballet me abuzime t bra nga vendi i saj
KRISTI
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009 15
Vet Kristi gjith kt ndjeshmri ndaj njerzve q vuajn, edhe pse nuk do q ta pranoj, e ka nga fmijria e saj e trazuar. Ajo e di mir se do t thot t t marrin nga gjiri i familjes dhe t t shtrngojn t jetosh n nj ambient t huaj
i familjes dhe t t shtrngojn t jetosh n nj ambient t huaj. Kur ishte vetm 6 vjee, e ma e drgoi n nj shkoll katolike me konvikt n Angli. Ndrkoh, prindrit e saj u divorcuan dhe ajo u detyrua t jetonte me nj familje t huaj. Ky dhunim e tronditje q psoi n fmijri, nuk iu shrua gjat tr jets. Ndoshta pikrisht ky lloj prjetimi e bn q t dal n prkrahje t njerzve q nuk kan mbrojtje, si sht edhe rasti i Mohamed. sht dika e tmerrshme q t zhduksh dik, t mos kesh kontakt me njeri. Kta njerz jan zhdukur nga jeta dhe kjo sht nj nga gjrat m sadiste q mund t bsh, veanrisht
ndaj dikujt t cilit nuk i ke provuar asnj lloj fajsie. Ajo ka e bn t acarohet edhe m shum, sht fakti se ndrsa gjat jets s saj ka ngritur zrin dhe ka protestuar ndaj padrejtsive e shkeljeve t t drejtave t njeriut nga regjime t ndryshme n bot, kt her ajo po prballet me abuzime t bra nga vendi i saj. N kt rast bn pyetjen: Si sht e mundur q nuk msuam asgj nga Lufta e Dyt Botrore dhe rndsia e mbrojtjes s t drejtave t njeriut, q po prsrisim t njjtat gabime? Kundrprgjigjja e prbotshme ndaj nj krcnimi t madh, sht nj nga temat rreth s cils sillet edhe historia e lmit t saj t ri, ngjarjet
e t cilit zhvillohen n vitin 1939. Ai bn fjal pr fatin e nj familjeje aristokrate n Norfolk, n prag t Lufts s Dyt Botrore. Filmi trajton prpjekjet e nj pjese t aristokracis angleze pr ruajtjen e paqes pak para llimit t lufts. Un luaj rolin e nj mbrojtseje t paqes. Ajo sht nj personazh letrar, pra q nuk ka ekzistuar n t vrtet. Bhet fjal pr mundsin reale q ekzistonte n at koh pr mosshprthimin e lufts, pra pr ndalimin e Hitlerit. Kristi sht e mendimit se ka shum paralelizma q mund t bhen ndrmjet politiks pr paqtim n vitet 30 dhe lufts kundr terrorizmit t udhhequr nga
amerikant kundr Al-Kaeds. Sot ndodhemi prball dy rreziqesh t mdha: terrorizmit dhe menaxhimit t keq t lufts kundr tij. Reagimi im ndaj 11 shtatorit ishte tmerri, zemrimi dhe frika. Tmerri sht lehtsisht i shpjegueshm, pr shkak t shkalls s shkatrrimit, por edhe t budallallkut. Kush vuajti m shum? Bota myslimane. Pr sa i prket inatit, ai ka t bj me reagimin e qeveris dhe medias, q n m t shumtn e rasteve ishte i paarsyeshm dhe aspak racional. Dukej sikur truri u kishte dal jasht funksionit. N kt moment, kur u duhej t vepronin me shum ndjeshmri,
ata u treguan t paaft. Pr Kristin, nga aspektet m tronditse t ktyre zhvillimeve ishte gjuha q u krijua pr t shoqruar strategjin e lufts kundr terrorizmit. Ndieja se do t ndodhte dika e tmerrshme, kur Bushi doli me frazn e tij: lufttart e paligjshm. Kjo do t thoshte q do i dyshuar pr terrorizm do t grabitej, burgosej, torturohej dhe nuk do t dilte kurr para gjyqit. Mendova se kjo do t prhapte n t gjith botn nj val sadizmi, sikurse fatkeqsisht ndodhi, thot aktorja. Edhe n daljen e saj pr t trhequr Oskarin, nj vit m par, ajo mbante n cepin e fustanit nj fjongo portokalli, prmes s cils prcillte mesazhin e mbylljes s Guantanamos. Pr Kristin, e gjith kjo histori ngjan me abuzimet ndaj t drejtave njerzore, kundr t cilave ajo ka br fushata t ndryshme n vitet 70 dhe 80. Ne jemi prballur me gjra t tilla m par n Afrikn e Jugut, nn regjimin e Aparteidit dhe n Indonezi, gjat lufts s tmerrshme kundr Timorit t Veriut. Ndaj nuk sht se nuk jemi msuar. M tej vijn Nikaragua, El Salvador dhe Argjentina, ku kam takuar personalisht njerz q jan torturuar dhe familje q jan zhdukur pa ln gjurm. Ajo ka nuk ma merrte mendja kurr ishte q gjra t tilla do t ndodhnin n Shtetet e Bashkuara, apo n Britani. Por, ather harrova, sepse ne kemi pasur Irlandn e veriut, n t ciln jan kryer vrtet gjra t tmerrshme. Kristi sht prfshir n fushata t ndryshme pr mbrojtjen e t drejtave t njeriut q nga llimi i viteve 70. Ajo thot se ka pasur raste, kur pr shkak t ndrojtjes s saj nuk sht prfshir sa duhet n fushata t tilla si ajo kundr lufts n Vietnam. Isha tepr e ndrojtur dhe m duhej q ta kaloja nj gj t till. M pas, me ardhjen e pjekuris dhe rritjen e besimit n vetvete nisa t aktivizohem drejtprsdrejti n shum manifestime e protesta. Kam qen kundr armve brthamore dhe pr t qen e denj t merrja pjes n fushatat e kundrshtimit t tyre m sht dashur t studioj shum n lidhje me to. N rastin e bombave atomike kam shkuar n kurse pr t msuar se si funksiononin e si ndrtoheshin arm t tilla t shkatrrimit n mas. Vitet 80 ishin dhjetvjeari m aktiv i aktores n aktivitetin e saj n mbrojtje t t drejtave t njeriut dhe t pjesmarrjes n protesta politike, ndrsa vitet 90 ishin nj tjetr gj. Ishin vite m t qeta dhe m t trhequra. Sot ajo jeton n Londr, bn nj jet shum normale duke preferuar n vend t makins transportin publik, pasi i plqen q t ket kontakte sa m t shpeshta me njerz t thjesht.
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009 16
SOAP OPERA
HISTORI, ANTIKITET
HISTORI, QYTETRIM
AUTOR COLLECTION
GUIDING LIGHT
Soap opera m e gjat n historin televizive. Pr 70 vjet ka prekur jett e mbi 1 miliard shikuesve. Fituese e 60 mimeve Emmy. Nj nga dramat m t shikuara t t gjitha kohrave! Nj e shkuar e hidhur, nj e ardhme e shklqyer. Personazhe njerzore q jetojn n nj bot intrige & t vrtete, dashurie & tradhtie. Historia sapo ka nisur!
N KOPSHTIN E OKTAPODVE
Nj dokumentar q ndjek procesin jetsor t nj prej krijesave m t mahnitshme t oqeanit, oktapodit. Vshtirsit q i duhet t kaloj pr t mbijetuar, armiqt me t cilt duhet t prballet pr tu ushqyer dhe fundin tragjik, pasoj e prkushtimit ndaj t vegjlve t saj.
NETT E KABIRIAS
Regjia: Federico Fellini Aktort: Giulietta Masina, Franca Marzi etj. Fitues i mimit Oskar dhe i 14 mimeve t tjera kinematograke. Nj prostitut do t endet rrugve t Roms n krkim t dashuris, por n vend t saj do t gjej vetm zhgnjime.
ora 20:00
ORA 21:30
ora 22:00
TRILLER
KOMEDI, WESTERN
SERIAL PR ADOLESHENT
DIABOLIQUE
Aktort: Sharon Stone, Isabelle Adjani, Chazz Palminteri Gruaja dhe dashnorja e nj msuesi t pamshirshm do t arkitektojn dhe ekzekutojn planin e vrasjes s tij. do gj shkon mir, deri n astin kur ato zbulojn se trupi i viktims s tyre... sht zhdukur.
SABRINA SHTRIGA
PERMBAJTJA Sabrina rikthehet n ekranin e Junior Tv me serit e saj m t reja dhe me t papritura, ku magjia smungon asnjher. Tashm m e strvitur me fuqit e saj, Sabrina do ta prdor dhuntin e jashtzakonshme jo vetm n shrbim t s mirs por edhe pr t mirn e saj.
ora 20:50
ora 21:30
Nj rabin polak endet n Perndimin e vjetr n drejtim t San Franciskos. Aventura e presin rrugs, mes t cilave pothuajse prvlohet n zjarr nga indiant.
06.20 07.05 08.58 09.00 09.20 09.23 09.30 11.25 11.58 12.00 12.20 12.27 13.00 13.30 14.58 15.00 15.30 15.35 17.00 17.28 17.30 17.50 17.56 18.30 19.00 19.28 19.30 20.05 20.10 20.50 21.38 22.30 23.02 23.10 01.00 01.35 02.13 03.30 04.05
Fiks fare rit. i se henes TV Show premiere Wake up Programi i dites Lajme Moti Horoskopi Show ritr. Procesi Sportiv TN Ritr. Parajse Tropikale pj.139 Programi i dites Lajme Moti TN Ritr. Nje zonje e vertete pj.143 (138a) Film Serial ritr. Friends pj.151 (sez.7/5) Talk Show Ritr. SHQIP Programi i dites Lajme Moti Top Fest 6 Pr. (direct) TF Pr.100 vitrinat pj.1361 Programi i dites Lajme Moti Episodi Ditor Reality Show BIG BROTHER 2 TN Pr. Parajse tropikale pj.140 TN Pr. Nje zonje e vertete pj.144 Programi i dites Lajmet Moti Program TV Premiere Fiks Fare Film Serial Pr. 24 ore pj.51 (sez.3/3) Film serial Pr. Djali i se Dieles pj.3 (1c) Lajme Moti Top Show Pr. Lin Delija Lajme e Moti Program TV Fiks Fare (rit) Top Fest 6 (rit) Lajme e moti Muzike
HOROSKOPI
DASHI DEMI BINJAKET GAFORRJA LUANI
Sot do t jeni ju protagonistt, ku do t keni mundsi t tregoni se sa bujar jeni. Do t bini n sy pr zemrn e madhe dhe pr gatishmrin pr tu ofruar ndihmn tuaj personave q ju rrethojn. T zhveshur nga do paragjykim, tolerant dhe me nj gjykim objektiv, do t dini si t silleni n do rrethan. N sektorin profesional prballoni me kurajo nj kritik q do ju bhet dhe mundohuni t mos prdorni t njjtat metoda q prdorin personat q duan tju dmtojn. N sektorin e ndjenjave do t keni mundsi ta prmirsoni marrdhnien tuaj me nj iniciativ t kndshme karshi personit t zemrs.
PESHORJA
AKREPI SHIGJETARI BRICJAPI UJORI PESHQIT
Qielli juaj sot sht i pasur me inukse pozitive, t cilat ju sugjerojn strategjin m t mir q duhet t prdorni n sektorin profesional, pr t kaluar do penges e pr t realizuar me shpejtsi projektet q keni pr zemr. Fal Hns n favor do t keni mundsi t argtoheni, t zini miqsi t reja e t bni pr vete dik q ju intereson. Nj iniciativ q do t merrni sot do ti jap fund nj keqkuptimi. Mundohuni t tregoheni t qart dhe t vendosur. N sektorin profesional mundohuni t bni aleanca t reja, q mund t jen t favorshme pr ju. N dashuri, n qoft se ndonjher ju plqen t irtoni, ose t bni aventura, sot Hna dhe Marsi do ju mbshtes.
Yjet ju dhurojn energji dhe entuziazm, q do ta shpenzoni n sektorin profesional, n studim dhe te miqsit, sektor ky mjaft i favorizuar sot. Dashuria do t shprthej si nj bomb n jetn tuaj, duke br t paharrueshme do ast t jets q do t kaloni me partnerin.
Pr sa i prket jets private do ti jepni fund gjithkaje q ka t bj me t shkuarn tuaj. N pun do t krkoni rrug t reja, q do ju ndihmojn t arrini objektiva prestigjioze. N sektorin e ndjenjave do ta shikoni mir situatn n t ciln ndodheni, prpara se t prballoni nj argument delikat me njeriun e zemrs. Gjithka do t shkoj mir.
Duhet t jeni t kujdesshm ndaj ndryshimeve pr t prtuar nga iniciativat q vijn n sektorin profesional. Ngjarjet q kan ndodhur n t shkuarn nuk duhet tju pengojn, n t kundrt duhet tju shtyn pr t modikuar gjrat q nuk ju knaqin. N sektorin e ndjenjave krkoni shoqrin e nj miqsie t dashur.
Hna n sektorin e parave ju kshillon t bni nj bilanc t nancave tuaja, t cilat paraqiten m mir se ditt e kaluara, fal Mrkurit n favor. Mund t drejtoni me m shum siguri nancat tuaja dhe ti lejoni vetes ndonj luks t teprt. Edhe dashuria po riton gjallrin e humbur.
Hna sot sht n kundrshtim me shenjn tuaj, por kjo do t jet nj faz kalimtare. N pun do ju duhet t prballeni me persona q pretendojn prgjigje t sakta nga ana juaj. Gjithsesi, do t arrini t prfundoni deri n fund iniciativat e nisura. N marrdhnien n ift do t rrezikoni t keni keqkuptime, q mund t ojn n znka e debate t kota.
Do t shijoni inukset planetare mjaft pozitive. Do t keni aftsi t trhiqni kdo pas vetes, duke i br t mendojn njsoj si ju. N sektorin e ndjenjave do t keni nevojn pr t komunikuar me njeriun e zemrs, t shkmbeni ide dhe opinione. Flirte dhe aventura t shklqyera pr ata q jan singll.
VIRGJERESHA
VIRGJRESHA Do t kaloni nj dit t qet, ku do t vlersoni gjrat e prditshme dhe do t keni knaqsin t oni deri n fund angazhimet tuaja. Nga pikpamja e ndjenjave do ti kushtoni m shum koh dhe energji dashuris e partnerit. Dit ideale pr t mbajtur nj diet, ose pr t br nj kontroll mjeksor.
Inteligjenca dhe energjit pozitive q ju prshkojn ju bjn t jeni m t gatshm pr t prfunduar aktivitetet profesionale me nj shpirt t qet dhe besim n vetvete. Do t dini t prcillni siguri e t bindni personat q ju rrethojn tju ndjekin n aktivitetet tuaja, duke krijuar nj atmosfer t kndshme, si n ambientin e puns dhe me miqt tuaj.
E MERKURE 25 SHKURT Vllaznia-Dinamo 14:30 CSKA Moscow-Siena 18:15 E ENJTE 26 SHKURT Milan-Bremen 20:45 Ajax vs. Fiorentina 20:45 Man City-Kobenhavn 20:45 Stuttgart vs. Zenit 20:45 E PREMTE 27 SHKURT Cleveland@Houston 02:00 Kln-Arminia 20:30 Benca-Leixoes 22:00 Cleveland@Houston 20:00 E SHTUNE 28 SHKURT Everton-WBA 13:45 Elbasani-Partizani 15:00 Dortmund-Hoffenheim 15:30 Hertha-Gladbach 15:30 Lazio vs Bologna 18:00 Valenciennes-Lille 19:00 Bilbao-Sevilla 20:00 Juventus vs Napoli 20:30 Auxerre-Toulouse 21:00 Porto-Sporting 21:30 Espanyol-Real Madrid 22:00 E DIELE 1 MARS J.M. Marquez-J. Diaz 03:00 C.John-R. Juarez 04:00 Shefeld-Birmingham 13:15 West Ham-Man City 13:30 Bolton-Newcastle 14:00 Sampdoria-Milan 15:00 Reggina-Fiorentina 15:00 Man Utd-Tottenham 16:00 Aston Villa-Stoke City 16:00 Werder-Bayern 17:00 At Madrid-Barcelona 17:00 Bordeaux-Lorient 17:00 Valencia-Valladolid 19:00 Inter vs Roma 20:30 Betis-Villarreal 21:00 Lyon-Rennes 21:00
SS1 SS2 SS1 SS2 SS3 SS4 SSHD1 SS1 SS2 SS3 SS1 SS4 SSHD2 SS3 SS1 SS3 SS2 SSHD1 SS3 SSHD1 SS2 SS1 SS1 SS5 SS3 SS4 SS1 SS2 SS3 SS5 SS1 SS2 SS3 SS2 SSHD1 SS2 SS3
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009 18
NDRYSHE
Zbulohen n katet e nndheshme t Muzeut Egjiptian t Torinos fragmentet e munguara t Papirusit Mbretror: dalin n pah emra sovransh t panjohur dhe nevoja pr t rishkruar historin
U desh m shum se nj shekull pr ti ribashkuar copzat, n mnyr q t krijonin nj sens dhe ajo q shohim sot sht restaurimi i egjiptologut Xhulio Farina, i cili i ksoi copzat e papirusit mes dy etsh qelqi n vitin 1938
Oksfordit dhe q gjendet q ather n bibliotekn e ktij muzeu. N kreun IX, studiuesi britanik kishte riprodhuar me besnikri mbreslnse disa prej fragmenteve q nuk qen prfshir nga Farina n dokumentin e restauruar, ndoshta ngaq nuk prputheshin me fragmentet fqinje. Gardiner ka qen nj prej egjiptologve m autoritar t shekullit XX. Nuk gzonte simpatin e Hauard Karterit, njeriut q zbuloi varrin e Tutankhamonit (Sa m shum e njoh, aq m pak m plqen), por ishte i shklqyer n fushn e vet dhe gramatika egjiptiane q shkroi shum vite m par sht e domosdoshme pr kdo q krkon t msoj t lexoj hieroglift. Pas shum or diskutimesh ishte Elvira dAmikone, egjiptologe e Ministris s Kulturs Italiane, ajo q pati nuhatjen e duhur: Nse papirusi kishte mbrritur i fragmentizuar n muze, pjest e munguara nuk mund t gjendeshin shum larg. Mbase do t ishte mir t krkoheshin n katet e nndheshme t ndrtess s muzeut, n at magazin misterioze ku gjenden aq shum objekte, sa pr t ngritur nj muze tjetr. Dhe n fakt ishin pikrisht aty, t harruar prej nj gjysm shekulli n nj dollap: nj dor e mshirshme madje kishte vendosur disa prej fragmenteve mes dy lastrash qelqi, n mnyr q t ruheshin m mir. Por prpara se t bhej i mundur studimi i tyre duhej kaluar edhe nj penges tjetr. Sipas ligjit,
objektet nuk i prkasin muzeut ku gjenden, por shtetit italian dhe nuk mund t merret asgj pa lejet dhe autorizimet e nevojshme. E informuar pr peshn e zbulimit, superintendentja e sektorit t antikitetit, Maria Bai, lshoi menjher t gjitha lejet e nevojshme pr nisjen e puns. Javn e shkuar Papirusi i Torinos gjendej mbi nj tavolin laboratorike n katin e fundit t muzeut, prkrah nj mumieje (edhe ajo n pritje pr tu restauruar), ndrkoh q profesor Parkinsoni e shihte si t ishte e dashura e tij: Fal ktij zbulimi mund t arrijm n prfundimin se restaurimi i br nga Farina sht i gabuar. Fragmentet do t pozicionohen ndryshe, duke shfrytzuar edhe pajisjet teknologjike q kemi n Londr. Jemi n gjendje t bjm nj pun shum t mir nga ajo e shtatdhjet viteve m par. Bridxhet Lii i observoi copzat e papirusit me syze t posame, t pajisura me lente shum t mdha zmadhuese dhe foli q n Torino pr ndrhyrjet q duheshin br: Papirusi sht restauruar q n Antikitet. I shihni kto fije mndafshi? Ka shenja ngjitseje t prodhuara nga dhjam kafshsh q mund ta dmtoj shum. Eleni Vasilika, drejtoresha e muzeut nuk dinte ta prmbante gzimin: sht nj zbulim tepr i rndsishm. Ka t ngjar t rishikohen datat e dinastive, si edhe t shtohen emra t rinj faraonsh. N rast se do t nnshkruhen t gjitha autorizimet, nse nuk do hasim asnj penges, nse nuk lindin polemika, papirusi do t ohet n Londr, ku do t qndroj pr muaj t tr. N kthim do t jet krejt tjetr. Duhen rishkruar shum libra t historis s Egjiptit t Lasht.
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009 19
NDRYSHE
mime Oskar
pr The Millionaire
Los Anxhelos triumfoi India. Djaloshi nga Mumbai ia doli mban. The Millionaire, prralla origjinale n stilin Bollivud e drejtuar nga regjisori anglez Danny Boyle, mori tet Oskar si filmi m i mir, duke ln pas prodhimet e mdha amerikane Frost/ Ni xo n i Ro n How a rd d h e The curious case of Benjamin Button i David Fincher. Filmi anglez i prshtatur n Indi, ka br buj n t gjith botn, duke dominuar n kt edicion t 2009-s. Ai ka kushtuar 15 milion dollar, ndrsa t ardhurat kan arritur n 150 milion dollar. Filmi, q tregon jetn e nj djaloshi t lindur n lagjet e varfra indiane, ka fituar gjithsej tet statuja t arta: filmi dhe regjia m e mir (m pas skenari jo origjinal, fotografia, montazhi, knga, muzika dhe kolona zanore m e mir). Producenti: Nj udhtim i mrekullueshm Producenti Christian Colson n skenn e Kodak Theatre, s bashku me aktort, ka kujtuar se si ky film sht fryt i nj mrekullie t vogl: Ishte nj udhtim i mrekullueshm, q filloi pa yje, pa para, por vetm me nj skenar t mrekullueshm dhe nj regjisor gjeni. Ka qen pikrisht Boyle, (ish-djaloshi anglez punk, q u b i famshm me filmin Trainspotting), ylli i mbrmjes, i cili fluturonte nga gzimi kur mori statujn si regjisori m i mir. Aktort m t mir: Sean Penn dhe Kate Winslet Surprizat kan qen t shumta n natn e gjat t yjeve. Sean Penn sht vlersuar pr t dytn her n karriern e tij si aktori m i mir, ndrsa mes aktoreve ka arritur t dominoj Kate Winslet me filmin The reader i regjisorit Stephen Daldry. Penn, protagonisti kryesor n filmin e Gus Van Sant, e ka interpretuar shklqyeshm rolin e liderit t lvizjes homoseksuale amerikane. Har vey Milk, politikani i par amerikan i deklaruar homoseksual, u vra n vitin 1978. Gjithashtu filmi Milk ka fituar statujn e art pr skenarin m t mir origjinal. Winslet, fituese e dy mimeve Golden Globe, ka fituar Oskarin e saj t par pr interpretimin e ishgardianes naziste Hannah Schmitz, personazh t ciln aktorja e personifikon nga 30 deri n 60 vjee. Kisha nj vit q e ndrroja kt moment.
N vend t statujs mbaja n duar nj shishe shampoje dhe n t njjtn koh prgatisja fjalimin tim t falnderimit, sht shprehur e emocionuar aktorja angleze. mimet e tjera Mallngjyes ka qen momenti i dhnies s mimit si aktori m i mir jo protagonist t ndjerit Heath Ledger. mimin pr interpretimin e Joker n filmin The Dark Knight e kan marr familjart e aktorit australian, i cili humbi jetn nj vit m par. Shum e emocionuar ka qen edhe Penelope Cruz pr mimin si aktorja m e mir jo protagoniste n filmin e Woody
Zhgnjim total pr lmin The curious case of Benjamin Button, i cili erdhi n mbrmjen e madhe me 13 kandidatura
Allen Vicky Cristina Barcelona. Edhe pse sht shum e krkuar n Hollivud, aktorja spanjolle nuk kishte marr kurr m par nj mim zyrtar. Shum i zhgnjyer kt vit ka mbetur regjisori David Fincher me filmin e tij The curious case of Benjamin Button, interpretuar nga aktori Brad Pitt. Filmi q kishte ardhur n mbrmjen e Oskarve me 13 kandidatura, mori vetm tri mime t vogla: pr skenografin, trukimin dhe efektet speciale. Mes mimeve teknike, The Dark Knight fitoi mimin pr montazhin m t mir zanor, ndrsa The Duchess pr kostumet m t mira. mimin pr filmin m t mir vizatimor e mori Wall-E, ndrsa Oskari pr filmin e huaj m t mir i shkoi filmit japonez Departures. mimi humanitar Jean Hersholt (Jean Hersholt Hu m a n i t a r i a n Aw a rd ) , n j kategori e veant e Oskarit iu dha nj personazhi q sht dalluar n botn sociale, Jerry Lewis: Gjat gjith jets sime kam menduar t bj dika t mir, por e gjith kjo nuk sht br pr t marr nj mim. Gjithsesi, ky mim m prek n zemr dhe falnderoj t gjith Akademin, sht shprehur aktori.
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009 20
NDRYSHE
Intervista
Nj muaj para llimit t kampionatit t F1, piloti nlandez tregon dika mbi Ferrarin, provat, rregulloren e re dhe veten
Jan toret e Kimi Raikonenit me Ferrarin, nga t cilat vetm dy n vitin 2008 n Malajzi e Barcelon dhe gjasht n vitin 2007 (Australi, Franc, Angli, Belgjik, Kin dhe Brazil)
KIMI RAIKONEN
bj vrtet ndryshimin? T ndihmon shum n kohn e xhiros, por ndikimi i tij varet nga cirkuitet. Nse funksionon sht mir q ta kesh n makin. Pr ne, deri tani ka funksionuar mjaft mir. G j i t h k t o b u t o n a e bjn F1 t ngjashm me nj videogame? Jo. T jesh i zoti n videolojra nuk t hyn fare n pun te F1. far nuk shkoi mir vitin e kaluar? A ka dika q nuk do ta bnit srish? Gjithmon msojm nga gabimet, por nuk jam i interesuar t kthehem pas pr t kuptuar vitin e kaluar. Nuk mund ti ndryshojm gjrat dhe kjo nuk na ndihmon t ecim m mir tani. Jam i lumtur t as pr gjrat q mund t bjm kt vit. Ndonj hakmarrje? Jo, d u a v e t m t j a p maksimumin. T gjith e din se far jemi n gjendje t bjm dhe objektivi yn sht t tojm kampionatin. Pastaj ka edhe shum gjra t tjera q na duhen pr t ecur mir dhe ktu nuk e kam fjaln vetm pr fatin. Megjithat nuk po mendoj pr to tani. Dua vetm t bj prova t mira dhe t dal mir n garat e para. N Finland kan shkruar se ke vendosur t heqsh dor nga alkooli? sht jeta ime private, nuk mendoj se duhet t flas pr kt. Pret surpriza kt vit, apo mendon se lufta n fund do t zhvillohet gjithmon mes teje, Mass dhe Hemiltonit? Nuk kam asnj ide se si po punojn skuderit e tjera. Deri tani koht e xhiros kan qen shum afr njra-tjetrs, por gjat provave prdoren goma t ndryshme, provohen gjra pr t cilat vendoset m pas nse jan t rrezikshme, apo jo. As nuk jam i interesuar, as shqetsohem pr t tjert. Mendoj vetm pr veten. N 2 0 1 0 - n j u m b a ro n kontrata, por ju keni thn se Ferrari ka shum mundsi t jet skuadra juaj e fundit. Do t thot se do t largoheni nga Formula 1? T shohim nse pas dy vjetsh do t jem akoma duke u argtuar dhe nse do t kem dshir t bj gjra t tjera. sht e sigurt se Ferrari do t jet skuadra ime e fundit, por kjo nuk do t thot se n 2010n do t largohem. far do t bni m von? Relli?
Ferrari do t jet me siguri skuadra ime e fundit. Por kjo nuk do t thot se n 2010-n do t largohem... Makina e re? Deri tani duket mir
Nuk kam planifikuar asgj. N garat relli argtohem pa mas. Mora pjes n nj t till t shtunn n Finland. sht dika q m trheq, por pr momentin e prdor pr t kaluar kohn kur nuk kam t bj tjetr. far mendon pr polemikat mbi superlicencn? Pilott ankohen pr rritjen e mimit, ndrsa Mosli thot se ai q nuk paguan, nuk mund ta drejtoj nj makin? Pak a shum t gjith jan t knaqur t paguajn licencn, mjafton q mimi t jet i arsyeshm. Nuk e kuptoj se prse sht kaq e kushtueshme n krahasim me kategorit e tjera. Duhet t jet e njjt pr t gjith dhe me mim t arsyeshm. Ky sht problemi i vetm, sepse askush nuk krkon t bj fjal me asknd. Ke thn se hert a von do t doje t kishe nj fmij. N far bote do t doje q ai t jetonte? Eh, n kt moment kjo e jona nuk sht m e mira, por un jam nj njeri me fat, sepse jam n gjendje ti ofroj nj jet t mir fmijs tim. Cili sht urimi yt pr t? T ket shndet. Pastaj do t vendos vet pr jetn e tij, nuk e detyroj t bj asgj. Do ta vendos vet nse dshiron t bhet pilot, apo ndonj gj tjetr. Nse do t ishe qytetar amerikan, do t kishe votuar pr Obamn? Po. Nu k e n d j e k s h u m politikn, por m duket nj njeri shum inteligjent. Axl Roses, lideri i grupit Guns NRoses, ju ka prmendur n falnderimet e albumit t tij t fundit Chinese Democracy. Prse? Nuk e di, m mir pyesni at vet. Megjithat, njihemi mir, sepse jemi takuar shum her. Jemi njohur disa vite m par n nj gar timen, pastaj ai erdhi n Finland dhe u ritakuam. Mendon se ke nj shpirt rok? Do t thosha jo, megjithat m plqen kjo lloj muzike. Cili sht qyteti i preferuar? Espoo. Ngjyra? E zeza, e kuqja dhe e bardha. Ushqimi dhe pijet? Spageti dhe peshku, ndrsa pr sa u prket pijeve nuk kam ndonj t preferuar. Kafsht e preferuara? Qent. Kam tre t till. Prindrit dhe bashkshortja juaj kan frik kur garoni? Mamaja ime po dhe me siguri q shqetsohet m shum nga t gjith. Je pro femrave n F1? Nse jan t zonjat aq sa duhet, jan t mirpritura. far mendoni pr nj GP n Rom? Me q j e m i n j s k u d e r i italiane, do t ishte bukur. Kam qen vetm nj her n Rom para Krishtlindjeve dhe mund t them se sht nj qytet i mrekullueshm. M plqen t rikthehem. Pas dy vitesh te Ferrari e keni kuptuar pak Italin? Punohet n mnyr t ndr yshme nga nj skuder i angleze, apo zvicerane. sht shtje kulturore. Italiant m plqejn, jan njerz t bukur dhe tolerant.
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009
SOCIALE
21
Qendra e Kontrollit t Barnave publikon analizn njvjeare. Batuta mes ministres dhe drejtorit t QKB-s
avarsisht zhvillimit t sistemit farmaceutik n vendin ton, uljes s mimit t barnave apo shtimit t alternativave t medikamenteve, tregtimi i ilaeve ka ende shum pun pr t br. Analiza vjetore
barna q kapin shifrn nga 200 mij deri n 1 milion euro kan qarkulluar n vendin ton n mnyr kontraband. Kontrollet dhe inspektimet e kryera nga Qendra e Kontrollit t Barnave kan kapur n gabim rreth 60 farmaci, brenda nj periudhe njvjeare, u shpreh dje gjat
analizs drejtori i Qendrs Kombtare t Kontrollit t Barnave, Besnik Jakaj. Sipas kreut t QKKBs, farmacit q jan kapur n gabim, kan tregtuar barna pa pull, si drejtues teknik nuk kan pasur nj specialist t mirllt. T tjera farmaci jan penalizuar pr mosprmbushje t
rregullave pr aktivitetin normal t nj barnatoreje. Konkretisht, gjobat q kan marr farmacit nga inspektort e Qendrs s Kontrollit t Barnave kan qen: 50 mij lek, 200 mij lek, pezullim t aktivitetit t farmacis, mbyllje pr nj koh t gjat t disa t tjerave.
Pr 11 farmaci i sht drguar njoftim organeve tatimore dhe organeve t policis bashkiake pr mbyllje t aktivitetit t palicencuar, sqaroi drejtori i QKKB, Jakaj. Konkurrenca Konkurrenca e lir ka pasur
Drejtori i Kontrollit t Barnave: Mbetet problem transporti dhe kushtet e ruajtjes s ilaeve
e Qendrs Kombtare t Tregtimit t Barnave renditi nj list problematikash q ka sot sistemi, problemet me t cilat gjenden pacientt dhe inacioni i ilaeve q mund t qarkulloj n treg. Probleme t vazhdueshme t sistemit farmaceutik shqiptar mbeten drejtuesit teknik t cilt punojn n farmaci, kushtet n t cilat transportohen barnat, ruajtja dhe konservimi i tyre, n ambiente t prshtatshme dhe t parashikuara nga prodhuesit. Nga ana tjetr, miratimi i ligjit t ri t tregtimit t barnave, pavarsisht kundrshtive dhe prplasjeve, do t ket nj t ardhme optimiste. Do t diskutojm konkretisht pr t gjitha pikat dhe t gjith punn q do t bjm t gjith bashk, u shpreh ministrja e Shndetsis, Anila Godo. Kontrollet Makina dhe kamion me
Detaje
VITI 2008
Gjat vitit 2008 sht vrejtur rritja e dukshme e numrit t subjekteve farmaceutike q kan aplikuar pr ushtrim aktiviteti
PULLAT
Gjat vitit 2008 jan lshuar 2192 leje prdorimi dhe jan stampuar dhe hedhur n treg 40 milion pulla kontrolli pr barna
OBJEKTIVAT
Nj nga projektet ambicioze pr vitin 2009 sht ngrija e nj strukture pr kontrollin e kushteve t fabrikimit
nj terren m t prshtatshm vitet e fundit pr sa i takon sistemit farmaceutik. Heqja e barrierave dhe njkohsisht edhe nxitja e iniciativs s lir, por t bazuara n rregulla, ka prmirsuar gjendjen e tregut. Pacientt kan pasur m shum barna, m shum alternativa zvendsuese dhe mime m t lira krahasuar me 3-4 vjet m par. T gjitha barnat e regjistruara, t pajisura me pulln e kontrollit q qarkullojn n tregun farmaceutik, u nnshtrohen analizave fiziko-kimike dhe mikrobiologjike. Gjat vitit 2008, jan kryer nj sr analizash t cilat jan marr nga mostrat pr regjistrim, nga lott e importeve t para t barnave, nga sondazhet periodike n depot farmaceutike, farmaci dhe agjenci. N analizn e djeshme nuk kan munguar as batuarat, apo bashkbisedimi alternativ mes drejtorit t Qendrs s Kontrollit t Barnave, Besnik Jakaj, dhe ministres s Shndetsis, Anila Godo. Bashkrisht sht diskutuar pr pikat ku ka aluar puna nga ana e Qendrs s Kontrollit dhe pikat ku ministria nuk ka diskutuar dhe shkmbyer mendime me QKKB-n. Ndr temat e prekura kan qen grumbullimi i t ardhurave dytsore, vonesat n regjistrimin e barnave, kualikimet e inspektorve dhe projekteve bashkpunuese pr vitin 2009. Sipas ministres s Shndetsis, kt ver, do t ket nj prmirsim edhe m t madh t tregut farmaceutik, gjithmon n dobi t pacientit.
BREAKING VIEWS
Verbund sht prodhuesi lider i elektricitetit, si dhe operatori kryesor i sistemit t shprndarjes n Austri; Verbund sht nj nga prodhuesit kryesor t hidroenergjis dhe ndr kompanit m me shum t ardhura vjetore n Evrop. N 2007-n, Verbund ka arritur m shum se tre miliard euro xhiro vjetore me 2,500 t punsuar. N Austri, Verbundi operon n sektort e prodhimit, transmetimit, tregtis dhe shitjes me pakic. N sektorin e prodhimit Verbund v theksin mbi besueshmrin: 86% e energjis s prodhuar e ka origjinn n 107 HEC-et Austriake. Kompania kryesuese e energjis elektrike n Austri sht prfshir n mnyr aktive n prodhimin dhe tregtimin e energjis n m shum se 20 vende, dhe po shtrin akoma m tej rolin e saj si kompani ndrkombtare sidomos n Turqi dhe zonat e Evrops qendrore dhe lindore, por gjithashtu n Itali dhe Franc q cilsohen si tregje strategjike. Mbi Verbund-in Verbund sht kompania kryesuese e prodhimit dhe transmetimit t energjis elektrike si dhe nj nga prodhuesit m t mir nprmjet fuqis ujore, duke u renditur n kompanit me t ardhura m t mira n Evrop. N 2007-n Verbund mbylli nj xhiro vjetore me m shum se 3 miliard euro dhe 2,500 punonjs. N Austri, Verbund-i vepron n fushat e prodhimit, transmetimit, tregtis dhe shitjes. Jasht Austris kompania sht aktive n prodhim dhe tregti n m shum se 20 vende dhe po zgjeron n mnyr t vazhdueshme rolin e saj si lojtar ndrkombtar.
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009
22
SOCIALE
Ruajtja
Penalizimi
Nxnsi q gjat zhvillimit t provimit merr ose jep kopje, prjashtohet nga provimi dhe humbet t drejtn e dhnies s PL pr at vit shkollor
Pas vlersimit t testeve dhe informatizimit t t dhnave, kutit me provimet e nxnsve ruhen deri n 6 muaj nga data e zhvillimit t tyre
Ministria e Arsimit detajon rregullat e ktij procesi pr nxnsit e klasave t 9-a, njlloj si me Maturn Shtetrore
Materialet
Shqetsimi
Keshilli Bashkiak
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009
24
EKONOMI
Ligji i ri i qeveris pr auditimin e bizneseve ka futur n sherr kontabilistt dhe ekspertt kontabl
ur bhet fjal pr t kontrolluar bilancet e nj biznesi, shtja konsiderohet tepr serioze, pasi prek fatin e ekonomis s nj vendi. N xhiro jan mbi 80 mij biznese, nga kto 2500 VIP-a, t cilat me ligjin e ri do t kontrollohen n disa forma t reja. Prej m shum se dy javsh, n komisionin parlamentar t ekonomis po diskutohet nj projektligj Pr auditimin, ekspertt kontabl t regjistruar dhe kontabilistt e miratuar, i ndryshuar si rrjedhoj e zgjerimit t tregut, por edhe si pasoj e disa kushteve t vendosura nga Bashkimi Evropian. shtja kryesore e diskutimit t projektligjit lidhet me disa ndryshime mbi kontrollin dhe certifikimin e bilanceve financiare t biznesit. Me ligjin aktual, bilancin e nj biznesi e kryen nj kontabilist i miratuar, ndrsa certifikimin e ktij bilanci e kryen eksperti kontabl, n varsi t llojit t aktivitetit privat. Tashm, varianti i ri i qeveris i jep t drejt ekspertit kontabl jo vetm t certifikoj, por edhe ta kryej vet bilancin. Kjo sht pika e par ku grupet e interesit jan prplasur, si me qeverin, por edhe me njra-tjetrn. Sotiraq Dhamo, prfaqsues i Institutit t Kontabilistve t Miratuar, e kundrshton variantin e qeveris, pasi prek cilsin e informacionit t raportimit kontabl dhe financiar. E thn ndryshe, t lejosh ekspertin kontabl t bj certifikimin dhe bilancin e nj kompanie private, rrezikon konfliktin e interesit. Sipas Dhamos, kjo e drejt cenon vrtetsin e bilancit. Pr ne kjo zgjidhje konsiderohet si nj larm q duhet dhn. Pra audituesit, t grupuar n organizmin e tyre, do t ken t drejtn e mbajtjes s kontabilitetit dhe njkohsisht t lshimit t opinionit q kto pasqyra t jen t sakta. Por Linda Rusmaili, ekspertja e Ministris s Financave, q ka kontribuar n hartimin e projektligjit, nuk mendon n t njjtn mnyr. Nuk ka konflikt interesi. Nuk do t lejohen ata ekspert kontabl q pr t njjtin bilanc t bjn edhe certifikimin e tij. N Kodin e Etiks jan t prcaktuara t gjitha sanksionet n rast se vrtetohet nj gj e till, tha Rusmaili. Debati lidhet me nenin 2 t projektligjit, i cili bn disa ndryshime n prkufizimin mbi ekspertin kontabl t regjistruar, q me ligjin e ri do t quhet auditues. Kundr ligjit jan shprehur edhe ekspert t tjer t fushs. Agim Binaj thot se rreth 40 pr qind e projektligjit bie n kundrshtim me direktivat e Bashkimit Evropian. Duke synuar nj luft m t madhe ndaj bilanceve t rreme, Binaj sugjeron krijimin e nj task force. U bn gjith kto vite q punoj dhe nuk kam par asnj kontabl t miratuar apo ekspert kontabl q t ndshkohet pr gabimet q bn. Pse pr gabimet n bilanc duhet t paguaj biznesi? sht e nevojshme q t rriten sanksionet ndaj atyre q shkelin ligjin, ndrsa task forca do t jap mundsi t rris kontrollin ndaj kontabilistve, n mnyr q bilancet t jen sa m t pastra, tha Binaj, duke dhn njkohsisht edhe shembullin e falimentimit t Enron-it n SHBA, fal falsifikimit t bilanceve. Certifikimi Tjetr debat po aq i madh q ka prfshir ekonomistt lidhet me certifikimin e profesionit kontabilist. T tjer ngren zrin se n vend nuk duhet t ket vetm
nj institucion, si IEKA q prgatit kontabilistt ose ekspertt kontabl. Neni 12 i projektligjit prcakton kompetencat e nj organizmi profesional (IEKA) si t vetmin institucion n treg pr kualifikimin profesional t audituesve (ekspertt kontabl), duke e ngarkuar me funksionin e kontrollit t cilsis, hartimin e rregullave t stazhit etj. Sipas Azis Jats, themelues i Institutit Kombtar t Auditive, ky bie n kundrshtim me direktivat e BEs. IEKA sht nj organizm q drejtohet pjesrisht nga qeveria dhe ekspertt e fushs, krijuar me VKM 10 vjet m par, n mnyr q t monitoroj dhe t prgatis ekspertt dhe kontabilistt e rinj. Ky sht nj monopol i pastr. Nuk mund ti jepet e drejta vetm nj organizimi pr kto funksione, u shpreh n komision, Jata.
Malaj:
Vzhgimi
q tregojn skonto. N t gjitha dyqanet e kryeqytetit gjen t afishuar me shkronja t mdha ofertat speciale, t cilat i ftojn klientt pr t bler sa m shum dhurata. Por po t futesh brenda ktyre dyqaneve dhe t shikosh me kujdes, rezulton se kjo sht vetm nj joshje e rreme sa pr ti futur klientt brenda. Asgj nga ato ulje drastike, apo blini lir se malli likuidohet, nuk jan t vrteta. Duket qart se tabelat Malli likuidohet apo 70% ulje t vendosura n dyert e dyqaneve vetm jooshin klientt pr t bler. Fiks Fik Fare gjeti n Tiran edhe dyqane te t cilat gjat gjith muajve t vitit gjen t njjtat tabela, Malli likuidohet. Kur pyet shitset se kur do t mbyllet dyqani, t prgjigjen se brenda dy apo tre javve do t
shprngulen nga ai dyqan. Kjo ndodhi n nj dyqan suveniresh n Rrugn e Durrsit, ku pr tre muaj rresht kemi par vetm tabeln Malli likuidohet. Dyqani mbyllet. Shitsja na tregoi se n fund t let . Sh dhjetorit t vitit t kaluar dyqani dhj do t mbyllej, por sot e ksaj d dite ai dyqan sht i hapur dhe ka t njjtn tabel n vitrin. Kshtu q klientt joshen vetm nga reklamat e bra dhe ndrkoh gjat shitjes ka mashtrim, pasi shumica e dyqaneve nuk kan br ulje. Pra, neni 20 i ligjit lig 9135 dt. 11/09/2003 Pr mbrojtjen e konsumatorve e b klasifikon kt mnyr reklamimi si reklam mashtruese dhe si e till duhet t dnohet n baz t dispozitave q parashikojn dispozitat e Kodit Civil t Republiks s Shqipris.
Plani
Post Telekomunikacioni i Kosovs miraton projektin ambicioz. Investimi n Shqipri pr celularin e katrt
kompani ofroi 7.2 milion euro pr licencn e katrt, shuma m e lart n tender. Zyrtarisht, fituesi do t shpallet pasi t analizohen ofertat teknike, por shanset q kosovart t dalin fitues sht shum i madh. PTK ka 900 mij klient n Kosov n shrbimin e telefonis s lvizshme, ndrsa investimet e fundit kan sjell rritjen e kapaciteteve teknike t saj pr t prballuar deri n 1.2 milion klient. Prve shrbimeve celulare, PTK ofron edhe telefoni fikse, internet ADSL dhe shrbime postare. Kt vit ka n plan t hap nj
Bode:
investime si qeveri, me qllim rritjen e qarkullimit t mallrave dhe qytetarve nga Porti i Shngjinit, pas mundsive t reja q do t krijohen me inaugurimin e rrugs, tha ministri kosovar i Financave, Ahmet Shala. Ministri i Financave, Ridvan Bode, shprehu vullnetin e qeveris shqiptare pr t gjetur rrugt ligjore pr krijimin e ksaj hapsire, duke respektuar edhe kuadrin
ligjor evropian. Qeveria po i prqendron investimet n porte, pasi me prfundimin e investimeve t rndsishme n rrug do t rritet nevoja pr shtimin e kapaciteteve t ktyre porteve, tha Bode. N takimin e zhvilluar dje n Ministrin e Financave merrnin pjes edhe ministri i Tregtis dhe Industris, Lut Zharku, dhe ambasadori i Prishtins n Tiran, Gazmend Pulaj. a.k.
bank. T ardhurat e saj gjat vitit 2008 qen 172 milion euro, ndrsa fitimet para tatimit qen 78.5 milion euro. T ardhurat e PTK qen 5.7% m t ulta sesa n vitin 2007, si pasoj e uljes s mimeve n telefonin celulare, ndrsa fitimet ran me 20%, si pasoj e shtimit t investimeve. Vala 900 uli tarifat e bisedave telefonike nga 16 cent t euros n 8 cent pr minut. Tarifat e saj n Kosov jan tre deri n katr her m t ulta sesa tarifat n Shqipri. Vzhguesit ndrkombtar prgjithsisht nuk e kan lejuar PTK-n t investoj fitimet e veta, gj q ka sjell akumulimin e qindra milion eurove. Tregu i telefonis celulare n Shqipri arriti n 2.7 milion klient n vitin 2008, gj q nnkupton nj norm penetrimi prej 90% n raport me popullatn. Hyrja e operatorve t rinj nuk pengohet vetm nga norma e lart e penetrimit t operatorve ekzistues, por edhe nga struktura ligjore penguese n Shqipri. Operatort e rinj prballen me tarifa t larta interkonjeksioni, t cilat e bjn t pamundur konkurrencn me mime m t ulta. Gj. Erebara
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009
EKONOMI
25
Guvernatori i Banks s Shqipris tenton t zbus marrdhniet mes kompanive dhe bankave pr t lehtsuar krizn
uvernatori i Banks s Shqipris, z.Ardian Fullani, foli dje pr her t par me nota shum pesimiste mbi efektit e krizs ekonomike globale n Shqipri. N nj takim me bankier dhe kredimarrs t fuqishm mes bizneseve eksportuese, guvernatori Fullani deklaroi se Shqipria po ndjen
me vete shum kompani, t cilat jan t lidhura me njra-tjetrn n marrdhnie shit-blerjeje pa para. Disa nga kompanit ndrtuese jan edhe kredimarrs t mdhenj n sistemin bankar. mimet e apartamenteve kan rn n disa zona t vendit deri n kuotn e 300 eurove pr metr katror. Disa kompani u detyruan pr her t par n dhjet vjet t bjn fushata publicitare dhe t
ofrojn ulje mimesh pr apartamente. Industria minerare sht goditur edhe m rnd. Eksportet e saj jan prgjysmuar dhe shum vende pune jan humbur sakaq. Sektori bankar vijon t jet i shndosh dhe gjat vitit t kaluar realizoi time rekord. Megjithat, n dhjetor, kredit e pakthyera u rritn me 42 milion euro, duke arritur n 6% t portofolit. Kjo
qe rritja m e madhe e kredive t kqija regjistruar ndonjher brenda nj muaji. Q nga llimi i vitit 2008, kredit e kqija jan dyshuar. Rreziku m i madh pr bankat vjen nga kursi i kmbimit. Mbi 70% e kredive n Shqipri jan dhn n euro dhe nse leku vijon t dobsohet, shum shqiptar nuk do t jen m n gjendje ti shlyejn kstet mujore.
Ka apo nuk ka kriz Ndrsa ekspertt, FMN dhe BSH, asin hapur pr kriz, qeveria nuk ka pranuar n asnj rast t as pr t. Prkundrazi, jo m larg se javn e kaluar, ministrja e Integrimit, Majlinda Bregu, e shpalli Shqiprin nj rast prjashtimor n kontinentin evropian. Qeveria ka hedhur posht do parashikim pesimist mbi ecurin e ekonomis gjat ktij
viti, pavarsisht se kriza nanciare botrore nuk u shkaktua prej saj. Problemet e vrejtura n ekonomin shqiptare gjat javve t fundit jan identike me problemet e hasura n t gjith Evropn Lindore. Por qeverit e vendeve t tjera t rajonit kan hartuar plane antikriz, ndrsa Shqipria, s paku zyrtarisht, po prjeton nj mrekulli ekonomike.
Sektori i manifakturs ka rn n kriz n t katr ant e bots dhe t gjith ekspertt besojn se edhe industria shqiptare sht goditur
aktualisht valn e dyt t goditjes nga kriza ndrkombtare. Sipas tij, pasoja e dukshme e krizs sht rnia e lekut. Monedha shqiptare sht dobsuar pr tre jav rresht, duke arritur n nivelin m t ult q nga marsi i vitit 2004. Guvernatori u bri thirrje bankave t mos ndalin kreditimin pr kompanit eksportuese, veanrisht kompanive q punojn me material-porosits. Kto kompani prodhojn m shum se gjysmn e eksporteve shqiptare dhe punsojn disa dhjetra mijra vet. Sektori i manifakturs ka rn n kriz n t katr ant e bots dhe t gjith ekspertt besojn se edhe industria shqiptare e manifakturs sht goditur. Nj shoqat q prfaqson kt industri t rndsishme, deklaroi se nj pjes e ndrmarrjeve sht n prag t falimentit. Burime nga sistemi bankar bjn t ditur se shum banka kan mbyllur dyert pr kt industri, duke parashikuar rnie t konsumit n tregun italian. Por ekspertt, prfshir edhe guvernatorin Fullani, e kan t vshtir t argumentojn me shifra rnien, pr shkak se sistemi kombtar statistikor nuk sht n gjendje t prodhoj informacion cilsor. Vetm pas dy vjetsh ne do t mund t marrim vesh me saktsi se far po ndodh sot, tha Fullani. Ekonomia shqiptare ra n nj kriz t ngjashme n vitin 2002, por efektet e asaj krize u bn t qarta vetm n vitin 2006, kur statistikat nale t Prodhimit t Brendshm Bruto vun n dukje se ekonomia at vit qe rritur me vetm 2.9% nga 7% q ishte programi. Shenjat e krizs Shoqata e Ndrtuesve deklaroi pak dit m par se n Shqipri ka mbi 4 mij apartamente t pashitura si pasoj e krizs. Apartamentet nuk shiten pr shkak se bankat kan shtrnguar kreditimin. Shifra e msiprme sht afrsisht numri i apartamenteve q shiten n nj vit n vendin ton. Rnia e shitjeve t apartamenteve rrezikon t trheq
Turizmi
LSI
PSD
vizja Socialiste pr Integrim i krkoi dje qeveris t rris pagat dhe pensionet me nj t tretn dhe ndihmn ekonomike me 50%, si mas pr t zgjidhur krizn ekonomike botrore. Nnkryetari i LSI-s, Dritan Prifti, reagoi ndaj t ashtuquajturit plan antikriz i prgatitur nga qeveria. Burime jozyrtare nga Ministria e Financave bn t ditur pr Shqip n fundjav se plani antikriz bazohet n rritjen e shpenzimeve qeveritare dhe krijimin e nj fondi investimesh me vler 1 miliard dollar. Por, sipas Priftit, kjo nuk sht zgjidhje e mir, pr shkak se pjesa m e madhe e investimeve gjat viteve t fundit ka shkuar vetm n rrugn Rrshen-Kalimash dhe se ndikimi i tyre n ekonomin e gjer sht i paprllshm. LSI propozoi uljen e Tatimit mbi Vlern e Shtuar pr disa mallra ushqimor, si dhe rritjen e pagave dhe pensioneve me mbi 30% q nga 1 maji.
SHIKIM T KNDSHM!
shqip shqip
E MARTE, MARTE, 24 SHKURT 2009 24 SHKURT 2009
27
SPEKTAKEL
27
& TELEVIZION
Fakti q t dyja jan kt jav n nominim nuk i ka shuar prplasjet mes tyre. Ndrkoh q edhe banort e tjer kan diskutuar mbi karakteret dhe marrdhniet e ndrtuara brenda shtpis s Big Brother 2
saj, dikush, po i hape rrugn t shkel dhe ajo kt deri m sot sia ka lejuar njeriut. Ajo e sheh veten t aft q ta psikologjis dik, thjesht duke e par. Por, gjithmon sipas Republiks, fakti q ajo mban qndrim, reagon apo acarohet, shfrytzohet nga t tjert.
Kam br rolin e operatorit! Duke biseduar me Arjonin e duke diskutuar me banort e tjer, sjelljet apo strategjit e tyre, Zhuljeta ka thn se n fillim m shum, por edhe tani ajo e ka vendosur veten n rolin e operatorit, duke vzhguar gjithka
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009
28
BOTE
j rezident britanik i burgosur n Guantanamo pr 7 vjet rresht ka mbrritur m n fund, pas nj kalvari t gjat n atdhe. Ai ka pretenduar se sht torturuar nga agjentt e CIA-s n nj baz n Marok. Binyam Mohamed, i pari i burgosur i burgut famkeq i liruar q pas marrjes s presidencs nga ana e Barak Obams. Ai sht rikthyer dje n nj baz ushtarake britanike pr tu liruar m pas. Rasti i etiopianit sht nj nga rastet q ka shkaktuar shum zhurm n opinionin publik n lidhje me prdorimin e torturs nga ana e autoriteteve amerikane dhe britanike. Un shpresoj ta kuptoni q pas gjith asaj q kam kaluar si fizikisht, ashtu edhe psikologjikisht, pr momentin nuk jam n gjendje q t prballem me median, ka deklaruar djaloshi me t mbrritur n aeroportin britanik. 30-vjeari nuk ka lidhje t shumta m me Britanin e Madhe. Motra dhe vllai jetojn n Shtetet e Bashkuara, ndrsa prindrit jan n Etiopi. Pr sa i prket atij, vet rezidenca q ai toi n Britani ka mbaruar dhe pr t vazhduar t qndrojn n vendin q ai e konsideron si atdheun e dyt, atij i duhet q t aplikoj srish. Avokat britanik dhe amerikan po u krkojn autoriteteve t t dy vendeve dokumentet q vrtetojn se djaloshi sht drguar n Marok dhe sht torturuar. Dokumente t tilla, q avokatt thon se i disponojn autoritetet britanike do t provonin se ky vend ishte n dijeni t keqtrajtimeve, ka prb nj dhunim t Konvents kundr Torturs t OKB-s t vitit 1994. Prokurori i Prgjithshm i Britanis s Madhe ka hapur nj hetim n lidhje me mundsin e nj shkeljeje t ligjit nga ana e nj agjenti britanik t shrbimeve
sekrete n lidhje me marrjen n pyetje t Mohamed n Pakistan, kur ai u arrestua n vitin 2002. Ndrkoh, n Shtetet e Bashkuara jan hapur edhe shtje t tjera gjyqsore n lidhje me nj
avion Boing q mendohet se ka transferuar n Marok persona t dyshuar pr terrorizm. do lloj fakti n lidhje me pretendimet e avokatve do t prbnte nj dm shum t madh pr qe-
verin britanike, q ndryshe nga administrata e Obams, nuk ka fajsuar paraardhsit e saj, duke qen se Kryeministri, Gordon Braun ka qen n pushtet n vend prej m shum se nj dh-
jetvjeari. Pr sa i prket rastit n fjal, Mohamed pretendon se ai u sht dorzuar autoriteteve amerikane n korrik t vitit 2002 dhe m pas sht drguar n Marok ku sht torturuar pr 18
muaj. Ndrkoh, shum nga 750 t burgosurit q kan kaluar n burgun e Guantanamos, q kur ai u hap n janar t vitit, 2002 pretendojn se mbi ta sht ushtruar dhun.
Rasti
Binyam Mohamed, i pari i burgosur i burgut famkeq i liruar q pas marrjes s presidencs nga ana e Barak Obams. Ai sht rikthyer dje n nj baz ushtarake britanike pr tu liruar m pas
Pretendimi
Shum nga 750 t burgosurit q kan kaluar n burgun e Guantanamos, q kur ai u hap n janar t vitit 2002, pretendojn se mbi ta sht ushtruar dhun
Presidenti amerikan mbledh kshilltart dhe kundrshtart pr zgjidhjen e krizs ekonomike
Takimi
SHBA
Sipas zyrtarve t lart amerikan, kjo administrat do t jet shum m transparente se ajo e mparshmja n lidhje me t gjitha veprimet nanciare, sidomos ato q kan t bjn me buxhetin e shtetit. Takimi n Shtpin e Bardh sht zhvilluar dje, nj jav pas rmosje nga ana e Presidentit t pakets s stimulit ekonomik, e cila ishte e para paket e prmasave t mdha n gjith historin e Shteteve t Bashkuara.
Takimi i s hns n Shtpin e Bardh sht i pari i ktij lloji e i ktyre prmasave e pjesmarrjes q synon t ndrtoj nj strategji afatgjat n lidhje me decitin, por edhe sistemin skal shndetsor n rang vendi.
shtart e politikave ekonomike t administrats s re. T gjith s bashku do t diskutojm pr gjetjen e mnyrave m ekase dhe m t shpejta pr t paksuar decitin buxhetor prej tre trilion dollarsh. Sipas Presidentit amerikan
t Shteteve t Bashkuara, nuk mund t vazhdojn q t ecin prpara me nj deficit t prmasave t jashtzakonshme, q sht shndrruar n nj nga faktort frenues t rritjes ekonomike dhe krizs nanciare. Ai krkon q t rivendos n vend
edhe politikn paguaj ndrsa ecn, n lidhje me programet federale t shpenzimeve, si dhe t mbyll t gjitha ato programe federale q deri m tani kan rezultuar t paefektshme dhe q kan dal me humbje t mdha. Ndrsa ndrmarrim kto masa
dhe t tjera q do t vijn pas tyre, synimi sht q t dalim sa m shpejt nga kthetrat e krizs ku jemi zhytur dhe t mos humbasim perspektivn afatgjat t ekonomis, ka deklaruar Obama. Sipas zyrtarve t lart amerikan, kjo administrat do t jet shum m transparente se ajo e mparshmja n lidhje me t gjitha veprimet nanciare, sidomos ato q kan t bjn me buxhetin e shtetit. Takimi n Shtpin e Bardh sht zhvilluar dje, nj jav pas rmosje nga ana e Presidentit t pakets s stimulit ekonomik, e cila ishte e para paket e prmasave t mdha n gjith historin e Shteteve t Bashkuara. Kjo paket ishte hapi i par nanciar i ndrmarr nga administrata e Obams n lidhje me nxjerrjen e vendit nga kriza ekonomike. Ajo u debatua shum dhe ashpr n Kongres e Senat dhe u kundrshtuar nga thuajse t gjith republikant. Ata nuk ishin dakord me shum pika t saj, veanrisht ato q kishin t bnin me shtjen e taksave dhe t shpenzimeve pr disa programe federale. Megjithat, paketa u votua m n fund n Senat dhe u rmos nj jav m par nga Presidenti amerikan, q synon ta nxjerr vendin nga kriza gjat mandatit t tij 4-vjear.
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009
KULTURE
Filmi
29
Pak koh m par u krijua agjencia e administrimit kolektiv t s drejts s artistve interpretues dhe/ose ekzekutues. Robert Ndrenika, Alqi Kareco, Liljana Kondaki, Rexhep eliku, Anita Tartari, Vasillaq Vangjeli, Tefta Radi, jan vetm disa prej emrave t 300 artistve t cilt i jan bashkuar nisms s Arben Duros
Ambasada shqiptare dhe ajo eke n Kopenhagn organizojn shfaqjen e filmit shqiptar
Promovimi
Tregimet
Prcjellja
Qllimi i AKDIE, sht t veproj duke administruar t drejtat e artistve pr tu dal atyre n mbrojtje bazuar n ligjin Pr t drejtat e autorit dhe t tjera t drejta t lidhura me t"
lvizje edhe n mbrojtje t artistve, tregon drejtori i AKDIE-s, Arben Duro. Entuziast, ai thot se artistt interpret ose ekzekutuesit n veprat letrare, artistike dhe shkencore, aktort, kngtart, muzikantt, valltart, drejtuesit e korit apo orkestrs, prezantuesit etj., tashm e kan nj institucion q do t veproj n mbrojtje t tyre. Qllimi i veprimtaris s AKDIE-s sht menaxhimi i t ardhurave nga prdoruesit audiovizual, q prdorin t drejtat e artistve t siprprmendur dhe shprndarjen e ktyre t ardhurave pikrisht tek artistt. Nga ana e tyre, kta t fundit ia kan kaluar t drejtat pr administrim institucionit, shpjegon Duro. Megjithat, agjencia sht ngritur jo pa vshtirsi pr shum arsye.
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009
30
SPORT
Kampionati
Lideri i bardhebluve thekson se kampionati sht i gjat dhe ka koh pr tu kthyer srish n krye t tabels
Ervin Skela
umbja e kreut ka ln nj shije t hidhur n radht e bardhebluve, por gjithsesi nj gj e till nuk duhet dramatizuar. Jo vetm pr faktin se distanca mes rivalve, Tirans e Vllaznis kryesuese sht e vogl (vetm nj pik), por edhe sepse tani pr tani asgj nuk sht vendosur dhe se kampionati sht i gjat. I ktij mendimi sht kapiteni bardheblu, Devis Mukaj, i cili dje ka lshuar nj paralajmrim n drejtim t shkodranve. Sipas tij, askush nuk duhet t festoj se arriti apo humbi kreun. Pr titull do t luftohet deri n fund, prandaj sht shpejt pr t nisur festa. Por s pari, atij i duhet t sqaroj se prse Tirana e humbi kreun, pas atij barazimi t hidhur n shtpi ndaj Elbasanit. T shtunn luajtm nj ndeshje t mir me Elbasanin, dham maksimumin ton pr t gjetur golin, por nuk na eci, nnvizon Mukaj, i cili si duket, ia hedh pak faj edhe fatit t munguar t bardhebluve, t cilt edhe pse krijuan nj volum t konsiderueshm loje, nuk mundn t gjenin golin q do t zhbllokonte rezultatin. Megjithat, kapiteni nuk i lejon vetes t kapet nga paniku, se tashm Vllaznia ua rrmbeu srish kreun. Kampionati sht i gjat dhe do t prpiqemi ta marrim srish vendin e par n tabeln e renditjes. Ka dhe shum jav pr tu luajtur, kshtu q kemi koh t realizojm objektivat tona, thekson 32-vjeari, i cili prej vitesh mban mbi shpatulla titullin e liderit t 23 her kampionve. Ai propozon hedhjen prapa krahve t barazimit t s shtuns dhe prqendrimin n ndeshjet e radhs, t cilat jan t gjitha pr tu vlersuar. Kjo jav do t jet e ngarkuar jo vetm pr bardheblut, por edhe pr t gjitha skuadrat e mdha. Kjo pr faktin se ata do t jen t impenjuara n ereknalet e Kups n Shqipri. Menjher pas dits s pushimit, bardheblut i jan rikthyer dje strvitjes normale. Grupi ka qen i plot n seancn e djeshme, me prjashtim t Abrahamit, i cili sht par t alonte ende pas dmtimit t psuar n ndeshjen ndaj Elbasanit. Futbollisti afrikan ka zhvilluar nj strvitje t diferencuar dhe mund t mos jet n ndeshjen e Kups t mrkurn. E megjithat, n radht e bardhebluve vihet re optimizmi, se do ta tojn njrn nga ndeshjet n prballjen e dysht me Elbasanin n kampionat dhe Kup n hapsirn e pes ditve. Kjo nnkupton se besojn te torja n sdn e s mrkurs. At q nuk e bm n kampionat, shpresojm ta bjm edhe n Kup, shprehet kapiteni Mukaj, i cili mbshtetet edhe nga mesfushori Devolli n kt bindje pr erekfinalen e nesrme. T gjith jemi n nj form t mir dhe kam shum besim se do ta tojm kt sd me Elbasanin. Verdheblut kan demonstruar gjithmon se jan nj kock e fort pr Tirann, por t mrkurn, Mukaj me shok u mbetet t vrtetojn t kundrtn.
Kapiteni i Tirans: Kampionati sht i gjat dhe ne do t prpiqemi ta marrim prsri vendin e par n tabeln e renditjes
Kupa e Shqipris
At q nuk e bm n kampionat, shpresojm ta bjm n Kup, shton Mukaj, duke iu referuar sds s nesrme me Elbasanin
Kupa e Shqipris
a shklqyer javn e fundit n Bundeslig, duke qen m i mir n fush ndaj Verderit dhe tashm sqaron arsyet e tores 2-1 para gazetarve. Bhet fjal pr shqiptarin e Energi Kotbuz, Ervin Skela. Pata frik se do t ulnim kokat nga presioni dhe gjithka do t prfundonte keq, u shpreh Skela pr Maerkische Allgemeine. Ky ishte superfutboll i skuadrs son. Ne kemi shpirt gare, besim dhe luajm nj futboll t vrtet. Ishte nj ndjenj e shklqyer pas nj suksesi t mrekullueshm, tifoz e lojtar i festuan pr nj koh t gjat kto tri pik t rndsishme, pa dal nga stadiumi. Mendoj se ata nuk e kuptonin se far ndryshimi i madh kishte ndodhur te ne n krahasim me periudhn para pushimit dimror, ne arritm t kishim m shum zotrim topi sesa kan qen mundsit tona, kjo ishte themelore. A. M
Edmond Kapllani
as rokads n garn pr t mbajtur kryesimin n Kategorin Superiore, Vllaznia dhe Tirana, e harrojn pr nj moment kampionatin dhe prqendrohen te Kupa e Shqipris. Shkodrant presin n fushn e tyre Dinamon, n takimin e par ereknal t aktivitetit t dyt pr nga rndsia. Me kontingjentin q kan, shkodrant pretendojn ti tojn t dy trofet, ndrkoh q pas kurs Shklqim Mua edhe dinamovitt nuk e shohin veten inferior. Ata jan rikthyer n luftn pr titull dhe t mrkurn synojn t konrmojn momentin pozitiv. Si nj nale e parakohshme cilsohet edhe sda q do t luhet n Selman Strmasi, ku Tirana luan prsri me Elbasanin. Barazimi 0-0 n sdn e kampionatit e ka ndezur edhe m shum prballjen. Gjithsesi, m t motivuar n fushn e lojs priten t jen
verdheblut e drejtuar nga Faruk Sejdini. Kupa e Shqipris shihet si trofeu q do t shptonte nj sezon zhgnjyes dhe do ti siguronte skuadrs nj vend n aktivitetet evropiane. N dy iftet e tjera ereknaliste, Shkumbini luan kundr Bess. Kavajasit po kalojn nj moment t vshtir, por skuadra krkon t konrmohet si kampionia n fuqi e ktij trofeu, tashm nn drejtimin e trajnerit Ilir Biturkut. N prballjen e fundit, Flamurtari pret Partizanin. Edhe pse jan n gar pr t mbijetuar n elitn e futbollit shqiptar, njra prej tyre do t ket shansin t luaj n gjysmnale, pse jo pr t tentuar t jet surpriza e ktij edicioni. Takimet e para t 1/8 t Kups do t zhvillohen m 25 shkurt, ndrsa ndeshjet e kthimit m 11 mars. e. kodheli
Boks
besim te potenciali i Toms. Kisha dgjuar shum fjal pozitive pr kt djalosh dhe pr sukseset e tij (n turneun Dorezat e Arta), ka thn Duva. Kur e takova pr
her t par, m konrmoi se ishte i gatshm q t kalonte n boksin profesionist. Disa miq tan t prbashkt e kishin kshilluar q t punonte me mua dhe baban
shqip
E MARTE, 24 SHKURT 2009
SPORT
Kartoni portokalli
Do t jet nj mas ndshkimore me minuta, n rastet kur kartoni i verdh pr lojtart nuk mjafton, ndrsa kartoni i kuq sht i tepruar
31
Gjyqtart
Pr t shmangur Movioln, Platini ka hedhur iden e dy gjyqtarve shtes n zonat e rreptsis, pr t kontrolluar m mir episodet e dyshimta
Adriano
Kolina i cilson t pavullnetshme (t pandshkueshme) prekjet e topit me dor nga Adriano n derbin me Milanin dhe sdn me Bolonjn
Ibra
Prgjegjsi i arbitrave n Serin A italiane shprehet n favor t ides s Mishel Platinis, pr dy gjyqtar shtes n zon
intervistuar nga Daily Mail, sulmuesi i Interit, Zlatan Ibrahimovi, ka deklaruar: Van Basten sht sulmuesi im i preferuar dhe ka qen nj nga idhujt e mi, kur isha fmij. sht e vrtet q Kapelo mi ka vn ti shikoj videot e tij, por edhe sot jam thjesht nj nxns i mir. E gjith ajo q dua t bj sht t shnoj gola dhe t jap kontributin tim pr skuadrn. Kjo sht gjja q vlen me t vrtet. Jam gjithnj ambicioz dhe dua ti demonstroj vetes se jam m i mir se Berbatov dhe Runi.
edhe n Itali. Bilbilat e rinj do t punojn prkrah treshes s gjyqtarve dhe objektivi sht q t minimizohen rastet e diskutueshme n zon. Kjo do t shmang prdorimin e pamjeve lmike n loj. Dy gjyqtart e zonave? Kjo ide mbshtetet fuqishm nga Platini dhe ai dshiron me t gjitha
Belfast
N takimin e IFAB-s, m 28 shkurt, n Belfast, do t diskutohet edhe pr lejimin e m shum ndryshimeve nse ndeshjet shkojn me koh shtes
forcat q ajo t realizohet. Fillimisht u mendua pr prdorimin e dy vijrojtsve t tjer, por pr fat t mir ajo u ndryshua, shpjegoi Kolina. Krert e Federats Italiane t Futbollit (FIGC) u shprehn t gatshm t llojn eksperimentimet me gjyqtart e zonave. Kam biseduar me gjyqtart pr kt
eksperiment dhe ata m pohuan se kishin m shum kontroll gjat episodeve q ndodhnin n zon. Por, vendimi do t merret vetm nga arbitri kryesor. Ai ka folur pr episodet n derbin Inter-Milan dhe takimin Bolonja-Inter: Pr gjyqtart, zgjidhja m e thjesht sht q t frshllenin do prekje t topit me dor. Megjithat, n kt rast, t gjith do t tentonin t gjuanin dorn e kundrshtarit. Arbitrat nuk i vendosin rregullat, por vetm i aplikojn. N fund tha: Faulli pr prekje t topit me dor jepet vetm kur sht e vullnetshme dhe n dy episode ky protagonist ishte Adriano, nuk mendoj se ishte e drejt t ndrpritej aksioni. N mbledhjen e Belfastit (m 28 shkurt) do t diskutohet edhe pr lejimin e m shum se tri ndrrimeve n ndeshjet q shkojn me kohn shtes. Risi tjetr mund t jet edhe zgjatja e pushimit ndrmjet pjesve t lojs, nga 15 n 20 minuta.
Shtyrja
Liverpuli
SONDAZHI
Trajneri
apiteni i Liverpulit, Stiven Xherrard, duket se ka ln pas problemet q kishte pr shkak t dmtimit, i cili e kishte ln jasht fushe pr ndeshjet e fundit t Premier League. Ai tashm sht grumbulluar nga trajneri i Rafa Benitez pr transfertn e Madridit, ndaj skuadrs s Realit, e vlefshme pr tetshen e Champions League. E kam par shum n form gjat seancs strvitore t ktij mngjesi, ka thn me besim Benitez, nuk e kam provuar ende n 100 pr qind, t shikojm, por kam besim.
Braziliani
odrigo Ferrante Tadei, mesfushori i Roms, deklaroi qart se do ta mirpriste nj ftes n Ko m b t a re n i t a l i a n e. Nprmjet Globesporte, braziliani i bri thirrje teknikut axurr, Marelo Lipi. Nse trajneri do t m grumbullonte n skuadr, do ta pranoja ftesn. Kam folur gjat me Franesko Totin, i cili m siguroi se askush nga lojtart e tjer nuk do t krijonte polemika. Mund t ndiqet shembulli i (italoargjentinasit) Kamoranezi, pasi tashm kam ndrtuar jetn n Itali.