Você está na página 1de 31

Clima e cultura organizacional

GO 2012 V. Alves

NDICE
1. 2.
1. 2. 3. 4. 5.

Definies iniciais CLIMA ORGANIZACIONAL


Referentes Facetas Nivel de operacionalizao Formao do Clima Intervenes sobre o clima

NDICE
3.
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

CULTURA ORGANIZACIONAL
Artefatos Padres de conduta Valores e crenas normativas Pressupostos bsicos subjacentes Cultura e clima organizacional Dimenses e tipos Como se forma a cultura organizacional? Como se estuda a cultura organizacional? Como modificar a cultura organizacional?

9.

1. Definies iniciais

CLIMA:

Percees do ambiente ou contexto social. Descries desse ambiente (Os companheiros de trabalho ajudam-se). Crenas normativas, valores, e pressupostos bsicos que caraterizam uma organizao (Os empregados so o nosso principal recurso).

CULTURA:

2. Clima organizacional

O clima organizacional como varivel interveniente: Caratersticas organizacionais (estrutura, processos), Prticas RR.HH. Clima Resultados

2. Clima organizacional 2.1. Referentes

Referente ou objeto das descries:

Organizao. Departamento. Equipa de trabalho.

2. Clima organizacional 2.2. Facetas

As descries tm um contedo: dimenses ou facetas do clima: Koys e DeCotiis (1991):


1. autonomia; 3. coeso; 5. apoio; 7. justia; 2. confiana; 4. presso; 6. reconhecimento; 8. inovao .

2.Clima organizacional. 2.3. Nvel de operacionalizao

Nivel de operacionalizao:

Individual: clima psicolgico.

Agregado: equipa, departamento, organizao. Clima partilhado.

2.Clima organizacional. 2.3. Nvel de operacionalizao


1.

Requisitos para obter climas agregados (equipa, departamento, agregao):


1. 2.

Homogeneidade ou acordo interno. Discriminao.

H acordo interno.
CLIMA DE APOYO EQUIPO 1:

H um clima partilhado A mdia representa o clima da equipa


4 5 6 +


3
3'5

1 -

Media= 35

Implicaces prticas em estudos de clima

EQUIPO 2:

1 Media= 3'5 2 3
3'5

4 5 6 +

No h acordo interno. No existe um clima partilhado. A equipa no tem clima. A mdia no representativa.

2. Clima organizacional. 2.4. Formao do Clima

Porque que se desenvolvem percees partilhadas nas organizaes?


Enfoque estrutural:

Os membros de uma mesma unidade tm percees do clima similares porque esto expostos a uma estrutura comum.
As caratersticas estruturais podem afetar as percees do clima.

No explica porque que dentro de algumas unidades aparecem subgrupos com percees do clima diferentes

2. Clima organizacional. 2.4. Formao do Clima

Enfoque interacionista:

Atravs da interao social os membros de uma unidade trocam descries e significados atribudos ao ambiente, e desta maneira vo construindo o clima partilhado. Lderes como modeladores do clima.

2. Clima organizacional. 2.5. Intervenes sobre o clima

O desenho de ambientes fsicos e da manipulao de smbolos: Ornstein (1986): Manipulao de 3 tipos de smbolos:

de autoridade (uma bandeira, uma foto do presidente, uma rececionista vestida de maneira formal). de empatia (plantas, trabalhos de artesanato, revistas, uma foto familiar, uma rececionista vestida de maneira informal). de recompensa (certificados, trofus, placas, diplomas). Exposio a smbolos de autoridade + estrutura e autonoma. Exposio a smbolos de empatia + autonoma e + considerao para com as pessoas . Exposio a smbolos de recompensa + nfase nas recompensas associadas ao rendimento

Resultados:

2. Clima organizacional. 2.5. Intervenes sobre o clima

O diretor como modelador do clima.

Kozlowski e Doherty (1989): o lder como filtro interpretativo.


Os empregados com boa relacionao com o seu lder tinham pontuaes de clima mais similares s pontuaes dos seus respetivos lderes, do que os empregados com relaes de baixa qualidade com os seus lderes.

Maas, Gonzlez-Rom e Peir (1999):

relao positiva entre a qualidade da relao lder-membro e o clima psicolgico de apoio, inovao, orientao para objetivos, e formalizao.

2. Clima organizacional. 2.5. Intervenes sobre o clima

As prticas de recursos humanos.

Que prticas (seleo, formao, motivao, direo, liderana, etc.) podem influir no clima organizacional?
Como?

3. Cultura organizacional

Crenas normativas, valores, e pressupostos bsicos partilhados pelos membros de uma organizao. Fenmeno com vrios nveis de significados interrelacionados:
Artefactos e padres de conduta Valores e crenas normativas Pressupostos bsicos subjacentes
OBSERVVEL

NO OBSERVVEL

3. Cultura organizacional. 3.1. Artefatos.


O ambiente fsico. A forma de vestir. Slogans, calo, ditos. Mitos, lendas, histrias.

3. Cultura organizacional. 3.2. Padres de conduta.


Formas de tratamento social Como nos dirigimos aos outros. Cerimnias, rituais, condutas reguladas. Prticas de recursos humanos. Problema com os artefatos e padres de condutas:

So fceis de observar, porm difceis de interpretar adequadamente sem conhecer os outros nveis.

3. Cultura organizacional. 3.3. Valores e crenas normativas.

Crenas normativas:

Oferecem perspetivas sobre a realidade (como deveriam ser as coisas). Conscientes. Oferecem uma justificao cognitiva e racional aos padres de conduta. Exemplo: "centrar-se no servio ao cliente, far a nossa organizao mais competitiva".

Valores:

Oferecem a motivao para pr em marcha os padres de conduta. Exemplos: o cliente tem sempre razo", em primeiro lugar est o respeito pelas regras.

3. Cultura organizacional. 3.3. Valores e crenas normativas.

Os cdigos morais e ticos e a filosofia da organizao so sistemas de valores e crenas.


Cdigos morais e ticos : determinam o que est bem e o que est mal na perspetiva da organizao . Filosofia: crenas e valores mais importantes segundo a direo. Oferecem um marco de referncia para a conduta dos sujeitos.

3. Cultura organizacional. 3.4. Pressupostos bsicos subjacentes.

Trata-se de crenas e valores fundamentais que:


Se do por adquiridos. So poderosos e compreensveis. Podem no ser conscientes. Exemplos:


"Somos uma grande famlia que se preocupa com o bemestar de todos . A investigao fonte de boas ideias. A pessoa uma fonte inesgotvel de boas ideias" . Somos uma grande famlia, mas os empregados tm que obedecer.

3. Cultura organizacional. 3.5. Cultura e clima organizacional.

O clima como um indicador da cultura.


Cultura organizacional: contexto no qual se desenvolvem as interaes mediante as quais se constri o clima.

3. Cultura organizacional. 3.6. Dimenses e tipos.


FLEXIBILIDAD APOYO INNOVACION

Cultura de grupo
ORIENTACIN INTERNA

Cultura de desarrollo
ORIENTACIN EXTERNA

Cultura jerrquica
REGLAS CONTROL

Cultura racional
OBJETIVOS

3. Cultura organizacional. 3.6. Dimenses e tipos.

Cultura de grupo:

nfase nos membros da organizao. Desenvolver um sentimento de famlia e de lealdade. Proteger os recursos humanos. Desenvolver o compromisso com as pessoas.

3. Cultura organizacional. 3.6. Dimenses e tipos.

Cultura de desenvolvimento:

nfase na inovao e na criatividade. Dinamismo na proviso de servios/produo. Adaptabilidade. Reconhecimento externo.

3. Cultura organizacional. 3.6. Dimenses e tipos.

Cultura racional:

nfase no atingir de objetivos e na realizao de tarefas. nfase na produo e no seu controlo. Recompensas econmicas. Objetivos claros.

3. Cultura organizacional. 3.6. Dimenses e tipos.

Cultura hierrquica:

nfase na ordem. Importncia das regras e normas. Formalizao. Estabilidade e segurana no posto de trabalho. Documentao. Papis claros.

3. Cultura organizacional. 3.7. Como se forma a cultura organizacional?

Princpiois Fundadores:

Definem os valores e crenas iniciais (iderio, filosofia) Selecionam empregados. Socializao. O setor de mercado em que opera uma organizao pode fazer ressaltar uns valores sobre outros: Qualidade vs. preo, Rapidez vs. Ateno.

Ambiente externo:

Tipo de negcio e pessoal relaes:

I+D vs Burocracia: dinamismo, rapidez, informal vs. linha hierrquica, formal, procedimento

3. Cultura organizacional. 3.7. Como se forma a cultura organizacional?

Formao. Prticas de RR.HH.

3. Cultura organizacional. 3.8. Como se estuda a cultura organizacional?

Mtodos qualitativos:

Entrevistas. Discusses em grupo.


Questionrios.

Mtodos quantitativos:

3. Cultura organizacional. 3.9. Como modificar a cultura organizacional?


Wiliams, Dobson e Walters (1989): principais estratgias de modificao da cultura nas organizaes do Reino Unido

Mudanas nas crenas e valores: Formao. Mtodos de participao grupais (crculos de qualidade, grupos de melhoria contnua, etc.).(Valores congruentes) Mudanas em padres de conduta: Formao Novos sistemas de recompensas Mudanas de pessoal: novas pessoas podem trazer novas ideias que podem resultar em mudanas nos valores e crenas dominantes. Recolocaes internas: provoca novas aprendizagens e experincias que podem produzir mudanas nos valores

Você também pode gostar