Você está na página 1de 38

A Toiluia da Caine

|cc Tc|s|ci


2


Lugenio Iilenieff linha iazes paia aspiiai a una caiieiia
liiIhanle. Iaia laI nada Ihe faIlava, a sua educao foia nuilo cuidada,
leininaia con liiIho os esludos na IacuIdade de Diieilo de S.
Ieleisluigo e, poi inleinedio do pai, faIecido havia pouco, conseguiia as
neIhoies ieIaes na aIla sociedade. asla dizei-se que enliaia paia o
Minisleiio peIa no do pipiio Minislio. Iossua lanlen una avuIlada
foiluna, enloia esla j eslivesse conpionelida. O pai viveia no
esliangeiio e en S. Ieleisluigo e dava a cada un dos seus fiIhos,
Lugenio e Andie, una penso anuaI de seis niI iulIos, e eIe e a nuIhei
de nada se piivavan, gaslavan a Iaiga. No veio, passava dois neses no
canpo, nas no adninisliava diieclanenle as suas piopiiedades,
confiando laI encaigo a un encaiiegado que poi sua vez, enloia esle
fosse pessoa da sua inleiia confiana, deixava andai ludo ao Deus dai.
Ioi noile do pai, quando os dois iinos iesoIveian Iiquidai a
heiana, apaieceian lanlas dvidas que o advogado aconseIhou-os a
ficaien apenas con una piopiiedade da av, que foia avaIiada en cen
niI iulIos, e desisliien do ieslanle. Mas un vizinho da heidade,
iguaInenle piopiieliio, que liveia negcios con o veIho Iilenieff, veio a
S. Ieleisluigo pioposiladanenle paia apiesenlai una Ielia aceile poi
esle ~ e fez-Ihes salei que, apesai das giandes dvidas, podeiian chegai
a acoido con eIe e ainda iefaiian giande paile da foiluna. Iaia laI,
laslava que vendessen a nadeiia, aIguns locados de leiieno liavio e
conseivassen o neIhoi, islo e, a piopiiedade de Senionovskoie, una
veidadeiia nina de oiio, con as suas qualio niI geiias de leiia, duzenlas
das quais de leIos paslos, e a iefinaiia. Afiinou ainda que, paia laI se
aiianjai, eia indispensveI que una pessoa eneigica se enliegasse de
coipo e aIna a essa laiefa inslaIando-se no canpo paia adninisliai a
heidade inleIigenle e econonizanle.
O pai noiieia na aIluia da quaiesna e na piinaveia, Lugenio, foi
a piopiiedade, depois duna inspeco ninuciosa, iesoIveu pedii a sua
denisso de oficiaI do exeicilo e fixai I iesidncia con a ne, a fin de
dai execuo as sugesles do vizinho. Mas anles disso, conlialou o
seguinle con o iino: pagai-Ihe anuaInenle qualio niI iulIos, ou
enliegai-Ihe duna vez s oilenla niI, con o que ficaiian saIdadas as suas
conlas.
Lugenio, Iogo que se inslaIou con a ne na veIha casa, aliiou-se
con coiagen e piudncia a ievaIoiizao das leiias. Iensa-se, en geiaI,
que os veIhos so conseivadoies inpenilenles e que, peIo conliiio, os
novos lenden nais paia as nodificaes. Mas no e len assin! As vezes,

3
nais conseivadoies so os novos que desejan vivei e no ln lenpo de
pensai na naneiia cono deven faz-Io, poi isso se enliegan a vida laI
cono eIa e.
Conludo no eia esle o caso de Lugenio. Agoia, que vivia no
canpo, o seu sonho, o seu ideaI nxino, eia ieslaleIecei, no o nodo de
vida do pai, que foia un nau adninisliadoi, nas sin as nedidas
adopladas peIo av. Ln casa, no jaidin, en loda a paile, piocuiava
iessuscilai o nelodo de enlo, paia senlii en iedoi a aIegiia de lodos, o
len-eslai e a oiden. Ln casa, no jaidin, en loda a paile. Lia pieciso ii
de enconlio as exigncias dos ciedoies e dos lancos e, paia laI, piocuiava
vendei leiias e adiai paganenlos... Depois, eia foioso aiianjai dinheiio
paia as cuIluias, poi adninisliao diiecla seivindo-se dos pipiios
ciiados no ananho da inensa piopiiedade de Senionovskoie, con as
suas qualiocenlas geiias de leiieno de cuIlivo e a sua iefinaiia. Inpunha-
se que a casa e o paique no livessen o aspeclo de alandono e iuna. A
laiefa paiecia exausliva nas a Lugenio no faIlava foia de vonlade.
Tinha vinle e seis anos, eia de eslaluia nediana, ioluslo e sanguneo,
linha os nscuIos desenvoIvidos peIo exeiccio, as faces iosadas, os
denles foiles, os caleIos aneIados apesai de pouco espessos. O seu nico
defeilo eia a niopia, agiavada peIo uso dos cuIos, que no podia deixai.
Lia una deslas pessoas que, quanlo nais as conhecenos, nais
deIas goslanos. A ne senpie nanifeslaia poi eIe una exageiada
piefeincia e, depois da noile do naiido, senliu que aunenlava a sua
leinuia peIo fiIho, cono se neIe enconliasse loda a sua vida. L no eia s
a ne que o anava. Tanlen os conpanheiios do Iiceu e da univeisidade
Ihe dedicavan una giande eslina. O nesno aconlecia con os eslianhos.
Ninguen linha coiagen de pi en dvida una afiinao sua, ninguen
o supunha capaz de nenlii, lo sinceia eia a sua expiesso, lo fiancos
eian os seus oIhos.
A sua figuia en nuilo o ajudava nos negcios. Os ciedoies
linhan confiana neIe e concedian-Ihe, nuilas vezes, aquiIo que
negavan a oulios. Un canpons ou un slaiosle, capazes de conelei a
naioi viIania, no ousavan engan-Io, poique Ihes eia agiadveI
enlaluIai ieIaes con un honen lo londoso e, solieludo, lo fianco,
lo IeaI.
Lia nos fins de Maio. en ou naI, Lugenio conseguiia iesgalai as
hipolecas das suas leiias incuIlas, que foian vendidas a un negocianle,
que ainda poi cina, Ihe enpieslou dinheiio paia conpiai o gado e as
aIfaias agicoIas de que necessilava. Havia j lialaIhadoies nas
dependncias da quinla e conpiaia oilenla caiios de adulo. No enlanlo,

4
ieconhecia que, apesai de loda a piudncia e loa vonlade, quaIquei
descuido podeiia desnoionai-Ihe o pouco sIido casleIo da vida.




Lnlielanlo deu-se un aconlecinenlo que, enloia de pouca
inpoilncia, nuilo conliaiiou Lugenio. LIe, que ale a Ievaia una vida de
iapaz soIleiio, liveia, cono e naluiaI, ieIaes con nuIheies de
difeienles cIasses sociais. No eia un devasso nas, segundo eIe pipiio
afiinava, lanlen no eia un nonge. Ioi isso gozaia da vida lanlo
quanlo Ihe exigia a sade do coipo e a Iileidade do espiilo. Desde os
dezasseis anos que ludo Ihe coiieia len e no se coiionpeu nen
conliaiu quaIquei doena. Ln S. Ieleisluigo foia ananle de una
cosluieiia, poien, cono esla adoecesse, piocuiou sulslilui-Ia, e a sua
vida en nada se nodificaia.
Mas desde que, havia dois neses, se linha inslaIado no canpo,
no voIlaia a lei ieIaes con quaIquei nuIhei. Una conlinncia laI
piincipiava a eneiv-Io. Iiecisaiia de ii a cidade.
Lugenio Ivanovilch coneou a seguii con uns oIhos
concupiscenles as iapaiigas que enconliava. Salia len que no eia
lonilo Iigai-se a quaIquei nuIhei do canpo. Salia, islo peIo que o
infoinaian, que o pai e o av liveian una condula que senpie se
dislinguiia dos oulios piopiieliios, nunca se nelendo con as ciiadas de
casa ou as joinaIeiias. Ioi isso, iesoIveu seguii-Ihes o exenpIo. Mas, con
o lenpo, senlindo-se cada vez nais inquielo, pensou que seiia possveI
aiianjai una nuIhei, islo sen que ninguen o soulesse... Quando faIava
con o slaiosle ou con os caipinleiios, encaninhava a conveisa paia o
assunlo, pioIongando-a pioposiladanenle. Lnlielanlo, senpie que se Ihe
piopoicionava o ensejo, oIhava paia as canponesas con naI conlido
inleiesse.




Conludo, una coisa e lonai una deciso e oulia e efecliv-Ia.
Diiigii-se pessoaInenle a una nuIhei, no eia possveI. L quaI` L onde`
Lia piecisa a inleiveno no caso de una leiceiia pessoa. Mas quen`

5
Una vez sucedeu-Ihe lei de enliai en casa do guaida fIoieslaI,
un anligo caadoi, ao seivio da casa, no lenpo de seu pai. Lugenio
Iilenieff ps-se a conveisai con eIe. O guaida conlou-Ihe veIhas hisliias
de oigias e caadas e Lugenio pensou, Iogo, que laIvez fosse possveI
conseguii aIguna coisa naqueIa calana, en pIena fIoiesla. O que no
salia eia cono o veIho DaniIo ieceleiia a pioposla. L capaz de ficai
indignado, disse de si paia si. Mas lanlen pode sei que no se
inpoile... Tais eian os pensanenlos de Lugenio enquanlo o veIho
faIava. A ceila aIluia, esle conlou cono una vez conseguiia una nuIhei
paia Iiianilchnikoff. Vou lenlai, decidiu-se poi fin.
~ Seu pai, que Deus lenha en descanso a sua aIna, no se nelia
nessas coisas...
Iaia apaIpai o leiieno, Lugenio peigunlou:
~ L lu pieslavas-le a esses papeis`
~ Oia! Que naI len isso` LIa goslava e Iedoi Zakaiilch lanlen.
L cono eIe ne dava senpie un iulIo, poi que no havia de auxiIi-Io`
AfinaI, un honen e un honen...
Iaiece-ne que posso faIai, pensou Lugenio. L coneou:
~ Iois, anigo DaniIo, lu len sales que, e ~ senliu-se coiai ale as
oieIhas ~, afinaI de conlas, no sou nenhun fiade, eslou acoslunado...
Ieiceleu que as suas paIavias eian eslpidas, nas veiificou que
DaniIo esloava un soiiiso de apiovao.
~ Ioi que o no disse h nais lenpo` Sin, ludo se pode aiianjai.
Diga quaI deIas piefeie.
~ L-ne indifeienle. O que e pieciso e que lenha sade e no seja
nuilo feia.
~ Lsl len ~ disse DaniIo. ~ Tenho una, nuilo lonila, que
casou no oulono, delaixo de oIho.
L segiedou quaIquei coisa a Lugenio, que o deixou espanlado.
~ Mas, no ~ disse eIe. ~ No e piopiianenle isso o que eu
pielendo. IeIo conliiio: queio una nuIhei sen conpionissos, nas que
seja saudveI.
~ Muilo len! Slepanida seive-Ihe. O naiido lialaIha na cidade.
L cono se fosse una nuIhei soIleiia. AIen disso, e una leIa iapaiiga,
nuilo desenxovaIhada. O senhoi vai ficai salisfeilssino. Ananh j Iho
diiei. Venha c, e eIa...
~ Quando`

6
~ Ananh, se quisei. Vou conpiai lalaco e passaiei poi sua casa.
Lsleja ao neio-dia no losque, peilo da cIaieiia. Ninguen os vei a essa
hoia, poique depois do aInoo, lodos doinen a sesla.
~ Lsl len.
Una conoo exliaoidiniia se apodeiou de Lugenio ao voIlai
paia casa. Que ii aconlecei` Cono sei essa canponesa` Ieia` Nojenla`
No, aIgunas ale so len Iindas, nuinuiou iecoidando-se das que j
Ihe linhan aliado a aleno.
No dia seguinle, a hoia conlinada, foi a choupana do guaida.
DaniIo eslava a poila e, con ai de inpoilanle, fez-Ihe un sinaI
aponlando na diieco do losque. O coiao laleu-Ihe con foia.
Diiigiu-se paia o slio indicado e no viu ninguen. Inspeccionou as
inediaes e j ia a ieliiai-se quando ouviu o slilo eslaIai dun iano
seco. VoIlou-se. A nuIhei eslava alis duna ivoie, sepaiada deIe poi
una vaIa apenas. Ioi ao seu enconlio. Iicou-se nuna uiliga en que no
linha iepaiado e caian-Ihe os cuIos quando saIlou paia o oulio Iado do
laIude. Li-Io junlo duna Iinda nuIhei, fiesca, de saia lianca, con una
lala veineIha, e un Ieno da nesna coi na calea, os pes descaIos,
soiiindo linidanenle...
~ L neIhoi o senhoi passai poi esse alaIho ~ disse-Ihe a iapaiiga.
Apioxinou-se deIa e, depois de ceilificai-se que no eia vislo,
aliaou-a. DaIi a un quailo de hoia sepaiaian-se. Iassou peIa calana de
DaniIo e, cono esle Ihe peigunlasse se eslava salisfeilo, aliiou-Ihe un
iulIo paia as nos, ielonando en seguida o caninho inleiionpido.
Ia conlenle. A piincpio liveia veigonha, nas agoia senlia-se
caIno, lianquiIo e coiajoso. Quase no encaiaia a nuIhei. Lenliava-se
de que no Ihe paieceia feia nen fizeia ceiinnia.
Quen sei eIa`, peigunlou a si nesno. Chanava-se Ielchnikoff,
nas exislian duas fanIias con esse none. TaIvez seja a noia do veIho
MikhaiI. L con ceileza. O fiIho lialaIha en Moscovo. Hei-de peigunlai
islo a DaniIo.
Dessa aIluia en dianle a vida de Lugenio, passou a lei encanlos
ale ai desconhecidos. Senlia-se con nais coiagen paia lialai dos seus
negcios. A laiefa assunida eia len difciI. As vezes paiecia-Ihe que as
foias ian faIlai-Ihe, anles de Ievai ludo a lon leino, que se seiia
oliigado a vendei as leiias, e que seiia en vo lodo o seu esfoio. L isso
enliislecia-o, pois naI pagava una conla, oulia apaiecia en seu Iugai.
AIen disso, quase lodos os dias suigian dvidas ignoiadas
conliadas peIo pai. Salia que, nos Ilinos lenpos, eIe pediia dinheiio
enpieslado a loda a genle. Ioi ocasio das pailiIhas, Lugenio convenceu-

7
se de que ficava a lei conhecinenlo de lodos esses enpieslinos nas, en
ceila aIluia, avisaian-no de que havia ainda un de doze niI iulIos, de
que eia ciedoia a viva Lssipoff. No exislia quaIquei docunenlo
consideiado IegaI nas un iecilo, que segundo a opinio do advogado
ofeiecia dvidas. Lugenio, poien, nen sequei podia concelei a ideia de
se negai ao paganenlo duna dvida conliada peIo pai. Quis apenas
salei se efeclivanenle a dvida exislia.
~ Man, quen e essa Lssipoff, essa CaIeiia VIadiniiovna
Lssipoff` ~ peigunlou a ne, enquanlo janlava.
~ Lssipoff` Ah! foi pupiIa do leu av. Ioi que fazes essa peigunla`
L, cono Lugenio Ihe dissesse do que se lialava, a ne aciescenlou:
~ Lssa nuIhei devia lei veigonha... Tanlo dinheiio que o leu pai
Ihe deu...
~ Mas, no Ihe deveiia nada`
~ Quei dizei... Dvida no. Teu pai, cuja londade eia infinila...
~ Mas eIe consideiava ou no isso una dvida`
~ Que dizei-le` O que sei e que lodas essas coisas le causan
nuilas doies de calea.
Lugnio peicelia que Maiia IavIovna no linha I nuIlo len a
conscincia do que eslava a dizei.
~ O que deduzo de ludo isso e que e pieciso pagai ~ disse o
fiIho. ~ Ananha iiei a casa dessa senhoia peigunlai-Ihe se e possveI un
adianenlo.
~ Tenho pena de li, neu fiIho, poi le leies nelido nesses
lialaIhos, nas ieaInenle sei neIhoi I ii. Iede-Ihe paia espeiai aIgun
lenpo ~ aconseIhou a ne.
Havia oulia coisa que apoquenlava Lugenio, eia o faclo de sua
ne o no conpieendei. Haliluada a gaslai as nos cheias duianle loda
a sua vida, no podia conpieendei a siluao do fiIho, que dispunha
sonenle dun iendinenlo de dois niI iulIos e que, paia iefazei a casa, se
via na necessidade de dininuii lodos os gaslos, fazei coiles nos saIiios
do jaidineiio, dos cocheiios e nesno ale nas despesas con a aIinenlao.
Cono a naioi paile das vivas, sua ne senlia peIa neniia do
naiido una adniiao que uIliapassava loda a afeio que poi eIe liveia
en vida, e no adnilia que nada do que poi eIe foia feilo, se nodificasse.
Lugenio, con giande dificuIdade, conseguia o aiianjo do jaidin e da
eslufa e das cavaIaiias con dois jaidineiios e dois coveiios. Mas Maiia
IavIovna, s poique no se queixava do pouco pessoaI da cozinha, a

8
caigo da anliga cozinheiia, nen das Ieas do jaidin poi no andaien
iigoiosanenle ananhadas, nen de s leien un ciiado de nesa en vez
de nuilos, pensava ingenuanenle que fazia ludo quanlo una ne
exlienosa deve fazei poi un fiIho.
NaqueIa nova dvida, en que Lugenio via un goIpe que Ihe podia
aiiasai a vida, Maiia IavIovna descoliia apenas un ensejo paia o fiIho
nosliai a sua geneiosidade. Havia, ainda, una ciicunslncia que en
nuilo concoiiia paia Maiia IavIovna se no inquielai con a siluao
naleiiaI da casa: linha a ceileza de que Lugenio havia de fazei un
casanenlo liiIhanle. Conhecia ale una dezena de fanIias que se
juIgaiian feIizes concedendo-Ihe a no de suas fiIhas.




Lugenio pensava lanlen no casanenlo, nas no da nesna
foina de sua ne. A ideia de casai-se paia pagai as dividas iepugnava-
Ihe. Queiia faz-Io nas poi anoi. OIhava as iapaiigas que enconliava,
exaninava-as ninuciosanenle, conpaiava-as, nas no se decidia.
Lnlielanlo, as suas ieIaes con Slepanida conlinuavan e nada
indicava que pensasse acalai con eIas. Depois do piineiio enconlio,
Lugenio juIgou que no a piocuiaiia nais. Todavia, passado aIgun
lenpo voIlou a senlii-se inquielo, e na sua inquielao evocava aqueIes
nesnos oIhos negios e liiIhanles, aqueIa nesna voz giave, aqueIe
nesno aiona de nuIhei fiesca e sdia, aqueIe nesno peilo vigoioso que
lufava a lIusa. Tudo islo Ihe passava peIa nenle associado a ideia dun
losque de nogueiias e pIlanos, inundado de Iuz. Apesai de
enveigonhado, apeIou oulia vez paia DaniIo. L novanenle a enlievisla
foi naicada paia o neio-dia. Desla vez, Lugenio exaninou-a
denoiadanenle a iapaiiga e ludo neIa Ihe paieceu aliaenle. Iiocuiou
conveisai, faIou-Ihe do naiido. Lia, con efeilo, o fiIho de MikhaiI e
lialaIhava en Moscovo cono cocheiio.
~ en... e que e que faz eIe paia o enganaies`
~ Ah! ~ excIanou eIa iindo. ~ Ienso que eIe, I onde esl,
lanlen se no piiva de nada. Lnlo, poique no hei-de eu fazei oulio
lanlo`
Via-se que se esfoiava poi nosliai aiiogncia e islo paieceu a
Lugenio encanladoi. Apesai disso no Ihe naicou nova enlievisla.
Quando eIa piops que voIlassen a enconliai-se sen a inleiveno de

9
DaniIo, con quen no paiecia sinpalizai, Lugenio iecusou-se. Lspeiava
que fosse aqueIa a Ilina vez. Apesai disso Slepanida agiadava-Ihe, de
ieslo, enlendia que una Iigao deslas Ihe eia necessiia e que da no
Ihe viiia nenhun naI.
No enlanlo, no nlino, un juiz nais seveio iepieendia-o, e poi
isso Lugenio conlava que fosse aqueIe o Ilino enconlio. Ioien passou-
se o veio e duianle esse lenpo enconliaian-se una dezena de vezes
nas senpie con a inleifeincia de DaniIo. Ceila ocasio, eIa no
apaieceu, poique o naiido chegaia. Depois, eIe iegiessou a Moscovo e as
enlievislas ieconeaian, a piincpio con a cunpIicidade de DaniIo, nas,
poi fin, Lugenio naicava o dia e eIa vinha aconpanhada duna oulia
nuIhei.
Un dia, piecisanenle a hoia en que se devia ieaIizai o enconlio,
Maiia IavIovna ieceleu a visila duna iapaiiga con quen nuilo
desejava casai o fiIho, o que loinou inpossveI a sada de Lugenio. Logo
que pde escapai-se, fingiu ii a gianja e, poi una veieda, coiieu paia o
losque, paia o Iugai da enlievisla. LIa no eslava, e ludo quanlo havia no
slio foia desliudo: nogueiias, ceiejeiias e ale os pIlanos pequenos.
Slepanida, cono Lugenio a fizesse espeiai, eneivou-se e devaslou ludo o
que enconliou peIa fienle.
Lugenio ainda aIi se denoiou uns nonenlos, nas en seguida
coiieu a choupana de DaniIo e pediu-Ihe que a convencesse a voIlai no
dia seguinle.
Assin se passou lodo o veio. Lsles enconlios deian-se senpie
no losque, a excepo duna vez, j peilo do oulono, en que se
enconliaian na gianja. A Lugenio nen Ihe passava peIa calea que
aqueIas ieIaes viessen a lei, paia si, quaIquei conpIicao fuluia.
Quanlo ao caso de Slepanida, nen pensava nisso: dava-Ihe dinheiio e
ludo ficaiia aiiunado. No salia nen podia inaginai que loda a aIdeia
eslava ao coiienle das suas Iigaes, que lodos invejavan Slepanida, Ihe
exloiquian dinheiio, a encoiajavan, e que, sol a infIuncia e os
conseIhos dos paienles, desapaiecia conpIelanenle, paia a iapaiiga, a
noo do seu iiieguIai conpoilanenlo. Iaiecia-Ihe ale que, peIo faclo de
os oulios a invejaien, eIa s piocedia len.
Muilas vezes Lugenio punha-se a discoiiei: Adnilanos que no
esl ceilo... e, enloia ninguen diga nada, loda a genle deve salei... A
nuIhei que a aconpanha con ceileza d a Ingua... Iaiece-ne que ando
poi nau caninho, nas cono deve sei poi pouco lenpo.
O que nais aloiiecia Lugenio eia salei que eIa linha naiido. A
piincpio, ale sen salei poiqu, inaginava-o feio e, se assin fosse, eslava
juslificado en paile o piocedinenlo da nuIhei. Mas quando una vez o

1O
viu, ficou espanlado, eia un iapaz eIeganle, en nada infeiioi a eIe, linha
ale nesno neIhoi apiesenlao. No piineiio enconlio que liveian
depois disso, eIe p-Ia ao faclo da inpiesso con que ficou a iespeilo do
naiido.
~ No h neIhoi en loda a aIdeia! ~ excIanou eIa con oiguIho.
Islo nais espanlou Lugenio. Una vez, en casa de DaniIo, no
decoiiei de una conveisa, esle disse-Ihe:
~ MikhaiI peigunlou-ne h dias se eia veidade o senhoi andai a
nanoiai-Ihe a nuIhei. Respondi-Ihe que de nada salia.
~ Oia! ~ disse eIe ~ afinaI de conlas, anles con un fidaIgo, do
que con un canpons.
~ L que nais disse eIe`
~ Nada, nada nais do que islo: ~ Vou salei a veidade e depois
Ihe faiei vei.
~ Se eIe voIlai da cidade deix-Ia-ei.
Mas o naiido I ia ficando e as suas ieIaes nanlinhan-se
inaIleiveis. Chegado o nonenlo pipiio, acalaiei con islo duna vez
paia senpie, pensava. A queslo paiecia-Ihe de fciI soIuo, lanlo nais
que nessa epoca andava nuilo ocupado con os seus lialaIhos, a
consliuo duna nova casa, a coIheila, o paganenlo de dvidas e a venda
de una paile das leiias. Lssas coisas alsoivian-no inleiianenle. L ludo
isso eia a vida, a veidadeiia vida, enquanlo as suas ieIaes con
Slepanida, que vendo len no lonava nuilo a seiio, no linhan o
nnino inleiesse. L ceilo que, quando Ihe vinha o desejo de a vei, en
nada nais pensava. Islo, poien, no duiava nuilo: depois duna
enlievisla, a esquecia de novo duianle senanas e, as vezes, ale nais.
Lnlielanlo, coneou a fiequenlai a cidade onde vivia a fanIia
Annensky e onde conheceu una nenina que acalava de saii do coIegio.
Con giande liisleza de Maiia IavIovna, Lugenio enanoiou-se de Lisa e
pediu-a en casanenlo. Assin leininaian as suas ieIaes con
Slepanida.




Que leiia Ievado Lugenio a escoIhei paia sua noiva Lisa
Annensky` No se enconlia una expIicao, pois ninguen sale o nolivo
poique un honen escoIhe esla ou aqueIa nuIhei. Conludo nessa escoIha

11
havia una seiie de pis e conlias a consideiai. Ln piineiio Iugai, Lisa
no eia o iico pailido que a ne sonhaia paia eIe, nen enloia fosse
lonila, eia una dessas leIezas que fascinan quaIquei iapaz. Mas
aconleceu conhece-Ia piecisanenle na ocasio en que piincipiava a
anaduiecei paia o casanenlo. Lisa Annensky, de coneo agiadaia-Ihe e
nada nais. Ioien, ao iesoIvei fazei deIa sua nuIhei, expeiinenlou un
nais vivo senlinenlo e peiceleu que eslava apaixonado. Lisa eia aIla,
deIgada e esleIla. Tinha a peIe do ioslo fina e lianca con un Ieve e
peinanenle iuloi, os caleIos Ioiios, sedosos, Iongos e encaiacoIados, os
oIhos eian azuis, suaves e confianles. Quanlo as suas quaIidades noiais,
nada deIas conhecia. No via nais que os seus oIhos, que paiecian-Ihe
dizei ludo quanlo eIe piecisava salei.
Desde os quinze anos, ainda coIegiaI, que Lisa se enanoiava de
quase lodos os iapazes que conhecia. S se senlia feIiz quando linha
aIgun nanoio. Depois de saii do coIegio, conlinuou a goslai de lodos os
jovens que via e, nuilo naluiaInenle, apaixonou-se poi Lugenio Iogo que
o conheceu. Lia esse lenpeianenlo anoioso que Ihe dava aos oIhos
aqueIa expiesso lo doce que seduziu Lugenio.
NaqueIe nesno inveino andava eIa enanoiada poi dois iapazes,
a un lenpo, e coiava, e ficava peiluilada se aconlecia aIgun deIes enliai
onde eIa j eslivesse, ou ale quando deIes se faIava. Mas, desde que a ne
Ihe deia a enlendei que Iilenieff paiecia lei ideias de casai, o seu anoi
poi eIe ciesceu a laI ponlo que, de slilo, se esqueceu dos oulios dois. L
quando Lugenio coneou a fiequenlai a casa, quando nos laiIes danava
nais con eIa do que con as oulias, quando piocuiava unicanenle salei
se eIa coiiespondia ao seu anoi, enlo Lisa apaixonou-se poi eIe dun
nodo quase doenlio. Via-o en sonhos e aciedilava v-Io na ieaIidade.
Nenhun oulio honen exislia paia eIa.
Depois do pedido de casanenlo, quando se leijaian e ficaian
noivos, un s pensanenlo, un s desejo se soliepunha a lodos os
pensanenlos, a lodos os desejos, o de ficai con eIe, o de sei anada.
OiguIhava-se deIe, enleinecia-se pensando neIe e a leinuia que eIe Ihe
denonsliava fazia-a enIouquecei. Do nesno nodo Lugenio, quanlo
nais a conhecia, nais a adoiava. }anais espeiaia enconliai seneIhanle
anoi na vida.
Anles da piinaveia, Lugenio iegiessou a Senionovskoie, a fin de
vei a piopiiedade, dai oidens e piepaiai a casa onde devia inslaIai-se
aps o casanenlo. Maiia IavIovna eslava desconlenle con a escoIha do
fiIho, no s poi no fazei o casanenlo liiIhanle a que linha diieilo,
cono poi no Ihe agiadai a ne da sua fuluia noia. Se eia loa ou n,
ignoiava-o, aIis no se pieocupava nuilo con isso. Veiificaia que no

12
eia una nuIhei aIla, una ingIesa cono dizia, e islo laslava paia a
inpiessionai desagiadaveInenle. Mas eia pieciso iesignai-se a an-Ia,
paia no desgoslai Lugenio, e Maiia IavIovna eslava sinceianenle
disposla a laI saciifcio.
Lugenio enconliou a ne iadianle de feIicidade e aIegiia,
aiianjaia ludo en casa e piepaiava-se paia pailii, Iogo que o fiIho
liouxesse a sua joven esposa. LIe, poien, pediu-Ihe que se deixasse eslai,
e essa queslo ficou ainda paia sei iesoIvida.
A noile, depois do ch, cono de coslune, Maiia IavIovna, con
un laiaIho de cailas ps-se a fazei una pacincia. Lugenio, senlado a
seu Iado, ajudava-a. No fin, Maiia IavIovna filou o fiIho e, un pouco
hesilanle, disse-Ihe:
~ Ouve, Lugenio, queio dizei-le una coisa. Apesai de eu nada
salei a esse iespeilo, penso que e pieciso acalai inleiianenle con lodas
as luas avenluias, paia que nen lu nen lua fuluia nuIhei possan nais
laide lei aloiiecinenlos. Conpieendes onde queio chegai`
Desle nodo, Lugenio conpieendeu Iogo que Maiia IavIovna se
iefeiia as suas ieIaes con Slepanida, acaladas desde o oulono, e Ihes
dava una inpoilncia exageiada. Coiou ao vei a londosa Maiia
IavIovna iniscuii-se nun assunlo que no podeiia conpieendei.
Caianliu-Ihe que nada havia a ieceai, pois senpie se conduziia de nodo
a que nenhun olslcuIo viesse enliavai o casanenlo.
~ Lsl len, neu fiIho, no le zangues ~ disse-Ihe a ne, un
lanlo confundida.
Mas Lugenio nolou que eIa no disseia ludo o que pielendia.
Con efeilo, daIi a pouco a ne ps-se a conlai-Ihe que duianle a sua
ausncia Ihe pediian que fosse nadiinha duna ciiana nascida en casa
dos Ielchnikoff. Lugenio coiou de novo. Maiia IavIovna conlinuou a
conveisai e, enloia sen inlenes ieseivadas, a ceila aIluia disse que
naqueIe ano sonenle linhan nascido neninos, o que piovaveInenle, eia
sinaI de gueiia. Ln casa dos Vassine e en casa dos Ielchnikoff os
piinogenilos eian iapazes. Maiia IavIovna queiia conlai islo sen
paiecei que o fazia pienediladanenle, nas ficou aiiependida de lei
aloidado o assunlo ao nolai o iuloi do fiIho, os seus novinenlos
neivosos, o nodo piecipilado de acendei o cigaiio. CaIou-se enlo. LIe
no salia cono iealai a conveisa, nas anlos se conpieendeian
nuluanenle.
~ Sin, e pieciso que haja juslia, paia que no exislan favoiilos
cono na casa de leu lio.

13
~ Man ~ iespondeu Lugenio a seguii ~ eu sei poique faIa
assin. Afiano-Ihe, poien, que a ninha fuluia vida doneslica sei paia
nin una coisa sagiada. Tudo quanlo a esse iespeilo se passou conigo,
enquanlo fui soIleiio, esl acalado e len acalado, lanlo nais que nunca
live Iigaes duiadouias e ninguen len poilanlo aIguns diieilos solie
nin.
~ Lsl len! Sinlo-ne nuilo feIiz poi ne podeies faIai assin ~
concIuiu a ne ~ isso, no ven seno confiinai os leus nolies
senlinenlos.
No dia seguinle peIa nanh, Lugenio diiigiu-se a cidade. Iensava
na noiva... e linha esquecido Slepanida. Mas, dii-se-ia que
pioposiladanenle paia ieIenliai-Iha, ao apioxinai-se da Igieja,
enconliou un giupo de pessoas: eia o veIho Maleus, aIgunas ciianas,
iapaiigas, duas nuIheies, una deIas j idosa, a oulia, eIeganle, que Ihe
paieceu conhecei, de Ieno veineIho-escaiIale. Ao encaiai con eIe, a
veIha saudou-o a noda anliga, paiando, a oulia, que Ievava o iecen-
nascido, incIinou apenas a calea e ciavou neIe os seus dois oIhos aIegies,
iisonhos e nuilo conhecidos. Sin, e Slepanida, nas, cono ludo acalou,
no vaIe a pena oIhai nais paia eIa. A ciiana` TaIvez seja seu pai. No!
Mas que pensanenlo lo eslpido! O pai e ceilanenle o naiido.
Lslava peifeilanenle convencido de que, paia eIe, no houveia
en loda aqueIa avenluia nais do que una necessidade fisioIgica e que
cono linha dado dinheiio a Slepanida o caso eslava aiiunado, que enlie
eIe e Slepanida no exislia agoia quaIquei Iigao. L, ao pensai assin,
Lugenio no piocuiava sufocai a voz da conscincia, lanlo nais que, aps
a conveisa que liveia con a ne solie o assunlo, nunca nais pensou neIa
nen a enconliaia.
Depois da Iscoa ceIeliou-se o casanenlo e Lugenio liouxe a
noiva paia o canpo. A casa eslava piepaiada paia condignanenle
iecelei os iecen-casados. Maiia IavIovna quis ieliiai-se. Conludo,
Lugenio e piincipaInenle Lisa, pediian-Ihe que ficasse. LIa acedeu, nas
passou a ocupai una oulia paile da casa.
L, assin, coneava paia Lugenio una vida nova.




Duianle o piineiio ano de casado, Lugenio leve de vencei
inneias dificuIdades econnicas. Iiineiio, viu-se oliigado a vendei

14
una paile da piopiiedade a fin de salisfazei aIguns conpionissos nais
uigenles, e depois oulios suigiian e eIe ficou quase sen dinheiio. A
piopiiedade ia dando lon iendinenlo, nas eia pieciso nandai una
paile ao iino e isso inpedia-o de conlinuai con a Ialoiao da iefinaiia.
O nico neio de saii de laI enlaiao eia Ianai no dos lens de sua
esposa. Lisa, conpieendendo a siluao do naiido, exigiu que eIe fizesse
uso do seu dole, Lugenio concoidou, desde que nelade da heidade
ficasse iegislada en seu none. Assin se fez, no poi vonlade da nuIhei,
nas paia que fosse dada una salisfao a sua ne.
Depois, sele neses aps o casanenlo, Lisa sofieu un desaslie.
Saia de caiio ao enconlio do naiido que iegiessava da cidade. O cavaIo,
apesai de sei nanso, espanlou-se. Lisa, cheia de nedo, aliiou-se do caiio
alaixo. A queda no foi giande nas, cono eslava givida, aloilou.
A peida do fiIho lo desejado, a doena da nuIhei e as
dificuIdades financeiias, ludo aciescido da piesena da sogia, que
acoiieu a lialai da fiIha, conliiluian paia que esse piineiio ano de
casado fosse exlienanenle difciI paia Lugenio.
Conludo essas dificuIdades no o fizeian desaninai, pois
veiificava que o sislena do av, poi eIe adoplado, ia dando iesuIlado.
Lnlo, feIiznenle, j no exislia o peiigo de se vei oliigado a vendei loda
a piopiiedade paia pagai as dvidas. A paile piincipaI, agoia en none
da nuIhei, eslava saIva e con una exceIenle coIheila de leleiiala,
vendida a lon pieo, eslaiia asseguiada a siluao do ano seguinle.
AIen disso enconliaia na nuIhei aquiIo que nunca espeiaia. Con
efeilo, Lisa uIliapassaia loda a sua expeclaliva. No se lialava da sua
leinuia, do seu enlusiasno anoioso. Mais do que ludo isso, Lisa
convenceia-se, Iogo a seguii ao casanenlo, de que, de lodos os honens
exislenles no univeiso, o neIhoi eia Lugenio Iilenieff. O neIhoi e o nais
inleIigenle, o nais puio e o nais nolie.
Ioi conseguinle, o devei de lodos eia fazeien o possveI paia Ihe
seien agiadveis, cono, lodavia, no podia oliigai os eslianhos a
cunpiii laI devei, a eIa se inpunha a necessidade de diiigii nesse senlido
lodas as suas foias. Assin foi. ApIicou loda a sua loa vonlade en Ihe
adivinhai os goslos e os desejos, piocuiando salisfaz-Ios poi nais
dificuIdades que paia laI enconliasse. Ciaas ao seu anoi peIo naiido,
salia Iei-Ihe na aIna. Conpieendia, laIvez, neIhoi do que eIe o seu
espiilo e lialava de agii en confoinidade con os senlinenlos que eIe
liaduzia, piocuiando adoai-Ihe desagiadveis inpiesses. Quase Ihe
adivinhava os pipiios pensanenlos. As coisas ale enlo nais eslianhas
paia eIe, cono os lialaIhos agicoIas, a iefinaiia, a apieciao das pessoas,
loinavan-se paia eIa, de iepenle, acessveis e liansfoinaia-se nuna

15
conpanheiia liI, insulsliluveI. Anava a ne, nas, peicelendo que a
sua inlionisso na vida do casaI eia desagiadveI a Lugenio, lonou Iogo
o pailido do naiido, e lo iesoIulanenle que eIe se viu na necessidade de
Ihe ieconendai nodeiao.
Iossua ainda, en giande dose, o lon goslo, o laclo
adninislialivo e eia dciI. A ludo inpiinia un cunho de eIegncia, e de
oiden. Lisa conpieendeia quaI eia o ideaI do naiido e esfoiava-se poi
alingi-Io.
S un desgoslo escuiecia a sua feIicidade conjugaI: no linhan
fiIhos. No inveino, poien, foian a S. Ieleisluigo consuIlai un
especiaIisla, que Ihes afiinou lei Lisa nuilo loa sade e sei possveI
veien, denlio en pouco, os seus desejos ieaIizados.
Con efeilo, no fin do ano, Lisa eslava givida novanenle.




No h leIa sen seno e Lisa eia ciunenla o que a fazia sofiei
nuilo. Iensava que Lugenio no devia apenas vivei s paia eIa, cono
lanlen no adnilia que oulia nuIhei pudesse an-Io. Mas cono,
iesidian no canpo, no havia nuila iazo paia aciiiados cines. Ioi
consequncia, a exislncia decoiiia-Ihes seiena e caIna.
Ale a sogia se linha ido enloia. S Maiia IavIovna, de quen Lisa
eia exliaoidinaiianenle aniga, apaiecia de vez en quando e con eIes
ficava senanas inleiias. O lialaIho de Lugenio ia-se loinando nais suave
a sade de Lisa, apesai do seu eslado, eia exceIenle.
Lugenio Ievanlava-se cedo e dava una voIla peIa piopiiedade. Ao
lalei das dez hoias ia lonai o cafe no leiiao, onde o espeiavan Maiia
IavIovna, un lio que agoia vivia con eIes, e Lisa. Depois, no se vian ale
ao janlai, ocupando cada quaI o lenpo a seu nodo, en seguida davan
un passeio, a pe ou de caiio. A noile, quando Lugenio iegiessava da
iefinaiia lonavan ch, nais laide, una vez poi oulia, fazian quaIquei
Ieiluia en voz aIla, Lisa lialaIhava ou locava piano. Quando Lugenio
piecisava de se ausenlai, iecelia lodos os dias caila da nuIhei. Mas, as
vezes, eIa aconpanhava-o e senlia-se, con isso, pailicuIainenle aIegie.
No aniveisiio dun ou doulio ieunian aIguns anigos, e eia un goslo
vei cono Lisa salia dispoi as coisas de nodo que eslivessen salisfeilos.
Lugenio senlia que adniiavan a sua joven e encanladoia nuIhei, o que
fazia con que eIe a anasse ainda nais.

16
Tudo agoia Ihes coiiia len. LIa supoilava coiajosanenle a
giavidez e anlos coneavan a fazei piojeclos solie a naneiia de educai
o fiIho. O nodo de educao, os nelodos a seguii, ludo isso eia iesoIvido
poi Lugenio. LIa, afinaI, no desejava seno una coisa: piocedei segundo
a vonlade do naiido. Lugenio coneou a Iei nuilos Iivios de nedicina e
pionelia a si pipiio que o nenino havia de sei ciiado segundo os
nelodos da cincia. Lisa concoidava naluiaInenle con esses piojeclos, e,
nuna peifeila conunho de ideias, assin chegaian ao segundo ano do
seu casanenlo, neIhoi, a sua segunda piinaveia de casados.




Lia a vespeia da Tiindade. Lisa eslava givida de cinco neses e,
enloia livesse os necessiios cuidados, andava nuilo len disposla. A
ne de Lisa e a ne de Lugenio, que nessa aIluia eslava en casa deIe, a
pielexlo de cuidai da noia, linhan fiequenles dispulas que nuilo
aloiiecian o casaI.
Aconleceu que, poi essa ocasio, Lisa iesoIveia nandai fazei una
giande Iinpeza a loda a casa, o que no aconlecia desde a Iscoa, paia
ajudai os ciiados, chanou duas nuIheies a dias paia Iavaien os soaIhos,
janeIas e nveis, lalei os lapeles, piegai os ieposleiios, elc. De nanh
cedo, as nuIheies chegaian con giandes laIdes de gua e puseian-se a
lialaIhai. Una deIas eia Slepanida que, poi inleinedio dun ciiado,
conseguiu sei chanada: queiia vei de peilo a senhoia da casa. Slepanida
vivia cono danles, sen o naiido, e, cono oulioia, linha enlendinenlos
con o veIho DaniIo, que a suipieendeia una vez a ioulai Ienha. Ioi
depois disso que Lugenio a conheceu, e agoia nanlinha ieIaes con un
dos enpiegados do esciiliio da iefinaiia.
Afiinava que no pensaia nais no senhoi. LIe agoia len a sua
esposa ~ dizia eIa ~ nas goslava de vei a casa que lodos dizen eslai
nuilo len posla.
Lugenio, desde que a enconliaia con o fiIho nos liaos, no a
loinaia a vei. LIa no lialaIhava foia de casa, poique linha de lonai
conla da ciiana, e nuilo iaianenle ia a aIdeia.
NaqueIa nanh, Lugenio Ievanlou-se as cinco hoias e saiu paia o
canpo anles que chegassen as nuIheies encaiiegadas da Iinpeza da
casa, nas j havia genle na cozinha, peilo do fogo, a aquecei gua.

17
Conlenle, e cheio de apelile, Lugenio voIlou paia aInoai.
Lnliegando o cavaIo ao jaidineiio, laleu con o pingaIin na eiva, ao
nesno lenpo que iepelia un dos seus esliiliIhos haliluais. Ouvia-se o
lalei dos lapeles. Todos os nveis eslavan foia de casa, no plio. Meu
Deus, que Iinpeza anda Lisa a fazei. Lis o que e una loa dona de casa!
Sin, e que dona de casa! dizia, ao Ienliai-se de Lisa en ioupas liancas,
con aqueIe ioslo iadianle de feIicidade que senpie apiesenlava quando
o filava. Sin, e pieciso nudai de lolas, de conliiio ~ e voIlou a iepelii
a fiase ~ Sin, en Lisa ciesce un novo Iilenieff.
L, soiiindo, enpuiiou a poila do quailo. Mas, no nesno inslanle,
a poila aliiu-se, puxada de denlio, e eIe deu de caia con una nuIhei
que saa do quailo, con un laIde na no, a saia enioIada, os pes
descaIos, as nangas aiiegaadas ale aos coloveIos. Afaslou-se paia a
deixai passai. LIa afaslou-se lanlen, ajeilando con a no hnida o
Ieno que escoiiegaia.
~ Iaa favoi de passai ~ disse Lugenio, nas de iepenle
ieconheceu-a.
A iapaiiga soiiiu-Ihe con os oIhos, filou-o aIegienenle e,
soIlando a saia, ieliiou-se.
Mas afinaI que significa islo` No e possveI disse Lugenio
fianzindo o solioIho e afaslando con a no, cono se fosse una nosca,
ceila ideia inpoiluna. Lslava aloiiecido poi l-Ia vislo nas, ao nesno
lenpo, no podia afaslai os oIhos do seu coipo onduIanle, dos seus pes
descaIos, dos seus liaos, dos seus onlios, das giaciosas piegas da saia
encainada, eiguida ale neia peina.
Mas poi que sei que eu eslou a oIhai paia eIa` peigunlou
piocuiando desviai a visla. Sin, lenho de nudai de caIado. Lnliou no
quailo e ainda no linha dado cinco passos quando se voIlou paia a vei
una vez nais. LIa fazia quaIquei coisa, a pequena dislncia e, no nesno
inslanle, lanlen se voIlou paia Lugenio. Ah! que eslou eu a fazei` LIa e
capaz de pensai... Sin, con ceileza j pensou.
O quailo ainda eslava noIhado. Una nuIhei idosa e nagia dava
coneo a Iavagen. Lugenio avanou na ponla dos pes ale onde se
enconliavan as lolas. Ia a ieliiai-se quando a nuIhei saiu lanlen. Lsla
vai e Slepanida ven.
Meu Deus, que ii passai-se` Que eslou eu a fazei` Iegou nas
lolas e foi caIai-se paia o veslluIo. Lscovou-se e apaieceu no leiiao
onde j eslavan a ne e a sogia. Lisa, evidenlenenle, espeiava-o. Lnliou
poi oulia poila ao nesno lenpo que eIe.

18
Meu Deus, se eIa, que ne supe lo puio e lo inocenle, soulesse!,
pensou Lugenio.
Lisa, cono senpie, foi ao enconlio do naiido, iadianle de
feIicidade. Mas, nesse inslanle, eIa paieceu-Ihe singuIainenle pIida,
desfiguiada, esqueIelica... Duianle o cafe, as duas senhoias, liocaian
insinuaes, cujos efeilos Lisa lenlava iIudii haliInenle.
~ Lslou noila poi que leininen con a Iinpeza do leu quailo ~
disse eIa ao naiido. ~ Coslo de vei ludo len aiiunado...
~ Deixa I isso. L lu doinisle depois de eu lei sado`
~ Doini. Sinlo-ne nuilo len, ale.
~ Cono pode una nuIhei nesse eslado senlii-se len con esle
caIoi insupoilveI e nun quailo con as janeIas viiadas paia o soI, sen
ieposleiios nen coilinas` ~ disse ilaia AIexievna, a ne de Lisa. Ln
ninha casa h senpie coilinas.
~ Mas aqui as dez hoias da nanh j lenos sonlia ~ ieloiquiu
Maiia IavIovna.
~ L poi isso que h lanlas felies... ~ A hunidade... ~ loinou
ilaia AIexievna, sen iepaiai que eslava en conliadio consigo
pipiia ~ O neu nedico disse senpie que no se pode diagnoslicai a
noIeslia sen conhecei o lenpeianenlo do doenle. L eIe sale nuilo len
o que diz, e o neIhoi nedico que h poi eslas iedondezas. Tanlen,
paganos-Ihe cen iulIos, poi cada visila. O neu defunlo naiido no
goslava de chanai o nedico paia eIe, nas, en se lialando de nin, no
oIhava a despesas.
~ Mas cono pode un honen fugii a despesas, quando esl en
jogo a vida da nuIhei e do fiIho` ~ disse Lugenio.
~ Una loa esposa oledece ao seu naiido ~ aciescenlou ilaia
AIexievna. ~ SinpIesnenle, Lisa esl ainda nuilo fiaca depois da
doena que leve.
~ No, nan, eu sinlo-ne len. ~ L nudando de assunlo ~
No Ihe seiviian ciene cozido`
~ Lu no queio ciene cozido. Conlenlo-ne con o ciene fiesco.
~ Lu len disse a ilaia AIexievna, nas eIa no faz caso ~
disse Maiia IavIovna, cono que a juslificai-se.
~ L, ieaInenle, no queio.
Iielendendo leininai una conveisa que Ihe eia desagiadveI,
ilaia AIexievna peigunlou a Lugenio:

19
~ AfinaI, senpie Ianaian a leiia os fosfalos`
Lisa, enlielanlo, coiiia a luscai o ciene.
~ No vs, que no ne apelece ~ giilou a ne.
~ Lisa! Lisa, nais devagai! ~ acudiu Maiia IavIovna. ~ Lssas
piessas poden dai nau iesuIlado.
~ Nada nos faz naI, quando eslanos lianquiIos de espiilo ~
senlenciou ilaia AIexievna, paiecendo aIudii a quaIquei coisa.
Lisa, enlielanlo, coiiia a luscai o ciene fiesco.
Calislaixo, Lugenio lelia o cafe e ouvia en siIncio. } eslava
haliluado aqueIas conveisas que o iiiilavan pailicuIainenle. Queiia
iefIeclii solie o que se passaia consigo naqueIe dia, e no o conseguia.
Depois do cafe, ilaia AIexievna ieliiou-se de nau hunoi. A conveisa
enlie os lis loinou-se depois sinpIes e agiadveI. Mas Lisa iepaiou que
aIguna coisa pieocupava Lugenio e peigunlou-Ihe se linha lido aIgun
aloiiecinenlo. Cono no eslava piepaiado paia essa peigunla
aliapaIhou-se un pouco ao iespondei negalivanenle. Lisa, no enlanlo,
ficou desconfiada. Que aIguna coisa o afIigia, eslava eIa len ceila disso.
Mas poi que seiia que eIe no faIava fiancanenle.




No fin do aInoo, sepaiaian-se. Lugenio foi, cono de coslune,
paia o esciiliio. No Iia nen escievia, senlado, funava cigaiio alis de
cigaiio. O que o suipieendia e enliislecia penosanenle eian os
pensanenlos que, de iepenle, Ihe vieian a calea, lanlo nais que, desde
que casaia, se supunha Iileilo deIes. Con efeilo, a pailii dessa dala, no
voIlaia a lei ieIaes con Slepanida, nen con oulia nuIhei que no
fosse a sua. Inlinanenle iegozijava-se con essa Iileilao, nas eis que,
de slilo, cono poi acaso, veiificava no eslai de lodo Iileilo, poslo que
lais senlinenlos vivian denlio de si, incisivos e indonveis.
Iiecisava de escievei una caila. Senlou-se a secieliia paia esse
efeilo. Lsciila a caila, esquecido conpIelanenle dos pensanenlos de h
pouco, diiigiu-se paia a eslielaiia. L, de novo, cono de piopsilo ou poi
un infeIiz acaso, quando ia a descei a escada, viu na sua fienle a saia
veineIha, o Ieno veineIho e, laIanando os liaos iequeliando o coipo,
eIe passou a sua fienle. No s passou a sua fienle, nas deu lanlen una
pequena coiiida, cono se eslivesse a liincai con eIe. Nesle nonenlo,

2O
vieian-Ihe a inaginao o neio dia liiIhanle, as uiligas, DaniIo, a calana
e, a sonlia dos pIlanos, una loca iisonha que noidiscava foIhas...
No, e inpossveI deixai isso ludo, disse eIe, e, espeiando que as
duas nuIheies desapaiecessen, loinou ao esciiliio. Lia neio dia en
ponlo e conlava I enconliai o feiloi que, con efeilo, acalava de acoidai.
Lspieguiando-se e locejando, oIhava paia o vaqueiio, que Ihe dizia
quaIquei coisa.
~ VassiIi NicoIaievilch!
~ Queiia dizei, senhoi.
~ Iieciso de Ihe faIai.
~ Lslou as suas oidens!
~ Acale o que eslava a dizei.
~ Veis que no podes con eIe... ~ disse VassiIi NicoIaievilch,
voIlando-se paia o vaqueiio.
~ L pesado, VassiIi NicoIaievilch.
~ Que h` ~ peigunlou Lugenio.
~ Ioi una vaca que paiiu no canpo.
~ en. Vou dai oidens paia aiieaien NicoIau que Ieve un caiio
dos giandes.
O vaqueiio saiu.
~ Veja I, VassiIi NicoIaievilch, o que ne havia de aconlecei... ~
coneou Lugenio, coiando e senlando-se. ~ CaIcuIe que en soIleiio live
una Iigao... TaIvez lenha ouvido faIai nisso.
VassiIi NicoIaievilch soiiiu e, nosliando-se conpadecido,
peigunlou:
~ Tiala-se da Slepanida`
~ Sin. Ieo-Ihe, que no loine a conlial-Ia paia lialaIhai c en
casa. Conpieendei que isso e nuilo desagiadveI paia nin...
~ Ioi o ciiado Ivan, quen possiveInenle, deu essa oiden.
~ Lnlo, ficanos enlendidos. No acha que fao len` ~ disse
Lugenio paia escondei a sua confuso.
~ Vou j lialai disso.
L Lugenio lianquiIizou-se pensando que, se passaia un ano sen a
enconliai, no seiia difciI esquec-Ia definilivanenle. De ieslo, VassiIi
NicoIaievilch faIai ao ciiado, esle poi sua vez faIai a Slepanida, e eIa

21
conpieendei a iazo poi que no queio v-Ia aqui, dizia consigo
Lugenio, salisfeilo poi lei lido a coiagen de se aliii con VassiIi
NicoIaievilch, enloia isso Ihe livesse cuslado. Sin, ludo, nenos esla
veigonha. L eslienecia, s con a Ienliana desse ciine.
O esfoio noiaI que fez, paia lei aqueIe desalafo con VassiIi
NicoIaievilch e Ihe dai aqueIa oiden, seienou Lugenio. Iaiecia-Ihe que
ludo eslava aiiunado e ale Lisa nolou que o naiido voIlava inleiianenle
caIno e nesno nais aIegie do que eia coslune. Se caIhai eslava
aloiiecido poi causa das discusses enlie ninha ne e a deIe. ReaInenle,
con a sua sensiliIidade e o seu nolie caiclei, e senpie desagiadveI
ouvii aIuses, hoslis e de lo nau goslo, pensava Lisa.
O lenpo eslava Iindo. As nuIheies, segundo una veIha liadio,
foian ao losque apanhai fIoies, con as quais leceian coioas e,
apioxinando-se da escadaiia da casa senhoiiaI, puseian-se a danai e a
canlai. Maiia IavIovna e ilaia AIexievna, con os seus eIeganles
veslidos, saian paia o leiiao e aceicaian-se da ioda paia vei as
canponesas. O lio, un lledo nuilo devasso, que passava o veio con
Lugenio, seguia-as, enveigando un liajo chins.
Cono de coslune, havia una giande ioda giilanle de coies vivas,
de nuIheies novas e de iapaiigas, ioda que eia cono o cenlio de loda
aqueIa aninao. Ln voIla deIa, de lodos os Iados, cono pIanelas que
giian en loino do aslio piincipaI, iapaiigas de nos dadas fazian iodai
as saias, os iapazes iian con salisfao e poi ludo e poi nada, coiiian e
agaiiavan-se uns aos oulios, os nais veIhos, de poddiovka azuI e piela,
con lones e lIusas encainadas, quando passavan, fazian eslaIai enlie os
dedos senenles de giiassoI, os ciiados e os eslianhos oIhavan, de Ionge,
a ioda.
As duas senhoias apioxinaian-se nais, Lisa ps-se alis deIas,
veslida de azuI, con una fila da nesna coi no caleIo, nosliando os
liaos len loineados e liancos, e os coloveIos que saan das Iaigas
nangas. Lugenio no desejava apaiecei, nas seiia iidcuIo escondei-se.
Apaieceu, pois, na escadaiia, de cigaiio na loca, saudou os iapazes e os
canponeses e diiigiu-se a un deIes. Nesse nonenlo, as iapaiigas
canlavan, lalian paInas e saIlavan en aninada ioda.
~ A senhoia chana-o ~ disse-Ihe un ciiado apioxinando-se
deIe. Lisa chanava-o paia que eIe visse una das nuIheies que neIhoi
danava. Lia Slepanida. Veslia saia anaieIa, coipele sen nangas e
oslenlava Ieno de seda. Lslava eneigica, coiada e aIegie. Lia, no havia
dvida, ceilo que danava nuilo len, nas Lugenio nen sequei deu poi
isso.

22
~ Sin, sin, ~ iespondeu eIe enquanlo liiava e voIlava a pi os
cuIos.
Desla foina nunca nais ne vejo Iivie deIa!, pensou. L no a filava
poique ieceava o seu enconlio, nas, assin nesno, oIhando de sosIaio,
achou-a exliaoidinaiianenle insinuanle. AIen disso, Iia-Ihe nos oIhos
que eIa lanlen o via e se salia adniiada. Denoiou-se apenas o laslanle
paia no paiecei giosseiio e, peicelendo que ilaia AIexievna o
chanava, lialando-o con afeclada hipociisia poi queiido, voIlou as
coslas e foi-se enloia.
Regiessou a casa paia no a vei, nas, quando suliu ao andai
supeiioi, sen salei cono nen poiqu, aleiiou-se da janeIa e aIi ficou a
oIhai paia Slepanida, enlevecido, enquanlo as duas senhoias e Lisa se
conseivavan peilo da escadaiia. Depois, ieliiou-se paia que o no
vissen e voIlou paia o leiiao. Acendeu un cigaiio e desceu ao jaidin ao
enconlio da canponesa. MaI linha dado dois passos na aIaneda, quando,
poi enlie as ivoies, descoilinou o seu coIele sen nangas solie a lIusa
coi-de-iosa e o Ieno encainado. Ia con oulia nuIhei. Iaia onde` De
iepenle apodeiou-se deIe un desejo iiiepiinveI, aidenle. Cono se
oledecesse a una foia eslianha, Lugenio diiigiu-se-Ihe.
~ Lugenio Ivanovilch! Lugenio Ivanovilch! Queio pedii-Ihe un
favoi ~ disse, poi delis deIe, una voz.
Lia o veIho Sanokhine, encaiiegado de aliii un poo. Iaiou,
ieliocedeu liuscanenle e encaninhou-se paia eIe. Iinda a conveisa,
voIlou a calea e viu que as duas nuIheies se diiigian paia o poo ou,
peIo nenos, lonavan esse caninho. Ioien, no se denoiaian e
voIlaian novanenle paia a ioda.




Despedindo-se de Sanokhine, Lugenio voIlou a casa lo
depiinido cono se livesse conelido un ciine. Iiineiio, Slepanida
convenceu-se de que eIe desejava v-Ia, segundo, a oulia, essa Ana
Iiokhoiova, salia de ludo, evidenlenenle. Senliu-se alalido. Tinha a
conscincia de que peideia o donnio de si pipiio, que eia inpeIido poi
una foia eslianha, que desla vez linha escapado, poi niIagie, nas que,
nais cedo ou nais laide, sucunliiia.
Sin, eslava peidido! Aliaioai a sua joven e leina esposa con
una canponesa! AIis loda a genle o salia! Lia a deiiocada da sua vida

23
conjugaI, foia da quaI eIe no podeiia vivei. No, no! L pieciso aiiepiai
caninho. Mas que devo fazei` Tudo o que ne foi possveI, paia deixai de
pensai neIa.
No pensai!... L eia piecisanenle neIa que conlinuava a pensai!
Via-a dianle de si, ale na sonlia dos pIlanos! Lenliou-se de que linha
Iido aIguies a hisliia dun veIho que, paia fugii a seduo duna nuIhei
solie a quaI devia coIocai a no diieila, a fin de a cuiai, punha, no
enlanlo, a esqueida poi cina de una fogueiia. Sin, eslou disposlo a
queinai a no, nas no queio sucunlii. OIhando a voIla de si e vendo
que se enconliava s no quailo, acendeu un fsfoio e chegou-o aos
dedos. en, agoia pensa neIa!, disse con iionia. Mas, senlindo queinai-
se, ieliiou os dedos e aliiou paia o cho o fsfoio, acalando poi se iii de
si nesno.
Que eslupidez! No e pieciso fazei islo. O que e pieciso e lonai
piovidncias paia que no a loine a vei. Afaslai-ne ou afasl-Ia. Sin, e
neIhoi afasl-Ia. Dai-Ihe dinheiio paia que se inslaIe con o naiido
noulia paile. Islo coneai a conslai. Depois sei o lena das conveisas
de loda a genle. Tudo, nenos isso. Sin, len de sei, dizia eIe sen a peidei
de visla. Aonde e que eIa vai` peigunlou a si pipiio. Iaieceu-Ihe que
Slepanida o viia peilo da janeIa e, depois de o envoIvei nun oIhai
significalivo ia, de liao dado con a oulia nuIhei, paia os Iados do
jaidin, iequeliando-se.
Mesno sen dai poi isso, Lugenio diiigiu-se ao esciiliio. VassiIi
NicoIaievilch, de lIuso novo, lonava ch con a nuIhei e una visila.
~ Diga-ne, VassiIi NicoIaievilch, pode dai-ne aleno poi un
nonenlo`
~ Ioique no` Aqui ne len.
~ No, vanos anles I paia foia.
~ L paia j. Iassa-ne o chapeu, Tania, e lapa o sanovai ~ disse
VassiIi NicoIaievilch, aconpanhando Lugenio, de lon hunoi.
A esle, paieceu-Ihe, que VassiIi NicoIaievilch linha lelido una
pinga a nais, nas laIvez fosse neIhoi assin, laIvez encaiasse con nais
sinpalia o caso que Ihe ia expoi.
~ Oua. VassiIi NicoIaievilch, queiia faIai-Ihe novanenle aceica
daqueIa nuIhei...
~ Que h` Lu j dei oiden paia que no voIlen a chan-Ia.
~ No e isso! Iensando neIhoi, no seiia possveI nand-Ia
daqui paia foia` A eIa e loda a fanIia` L un conseIho que desejo pedii-
Ihe.

24
~ Mand-Ios, paia onde` ~ peigunlou VassiIi NicoIaievilch, con
eslianheza e Lugenio inleipielou aqueIas paIavias con
desconlenlanenlo e iionia.
~ Iensei que Ihes podia dai dinheiio ou ale aIgun leiieno en
KhoIlovskoie, nas con a condio de eIa no peinanecei aqui nais
lenpo.
~ Mas cono se h-de expuIsai essa genle` Cono podeienos ns
aiianc-Ios da sua leiia` Que naI Ihe causa a sua piesena` Ln que e que
os inconodan, senhoi`
~ L que, VassiIi NicoIaievilch, voc deve conpieendei, se una
coisa deslas chegasse aos ouvidos de ninha nuIhei, seiia leiiveI...
~ Mas quen lei o alievinenlo de Iho dizei`
~ Depois, seiia paia nin una loiluia conslanle vivei, dia a dia,
hoia a hoia, con ieceio de que eIa viesse a salei...
~ No se apoquenle. Quen se iecoida de faIlas passadas, no
noslia nuilo lino, e quen no pecou dianle de Deus no e cuIpado
peianle o czai.
~ Ln lodo o caso, acho que seiia piefeiveI Iev-Ios paia foia
daqui. Voc no podeiia locai nislo ao naiido`
~ Mas paia qu` Iaia que e que o senhoi anda con esses
escipuIos` So coisas que aconlecen. L agoia, quen se alieveiia a
censui-Io` Oia!
~ Tenha pacincia... faIe con o honen...
~ en, j que assin o quei, faIaiei, enloia eu esleja convencido
de que nada se aiianjai.
Lsla conveisa fez seienai un pouco Lugenio. Chegou ale a
aciedilai que, poi causa do seu ieceio, exageiaia o peiigo en que eslava.
AfinaI, voIlaia a lei quaIquei enlievisla con eIa` No, nuilo
sinpIesnenle, ia dai una voIla peIo jaidin quando, poi acaso, eIa
suigiia. No dia da Tiindade, depois do janlai, Lisa, passando peIo jaidin,
quis saIlai una vaIela paia vei no piado un pe de lievo que o naiido
desejava nosliai-Ihe, nas, ao faz-Io, deu un lianloIho. Caiu
suavenenle, de Iado, soIlou un ai e Lugenio viu-Ihe na caia una
expiesso de sofiinenlo. Quis Ievanl-Ia nas eIa afaslou-o con a no.
~ No, Lugenio, espeia un locadinho ~ disse con un soiiiso
foiado ~ paiece que desIoquei un pe.
~ Vs` H nuilo lenpo que eu ando a dizei-le que, no eslado en
que esls no deves andai aos saIlos ~ censuiou ilaia AIexievna.

25
~ No, no e nada, nan. Lu Ievanlo-ne j.
Levanlou-se con a ajuda do naiido, nas no nesno inslanle
enpaIideceu e o leiioi eslanpou-se-Ihe no ioslo.
~ Sin, paiece que no ne sinlo len ~ segiedou-Ihe, paia que a
ne no ouvisse.
~ Ah, neu Deus, o que fizeian` Lu len Ihe dizia que no
andasse lanlo ~ giilava ilaia AIexievna. ~ Lspeien, que eu vou
chanai aIguen. LIa no deve caninhai. L pieciso Iev-Ia.
~ No lens nedo, Lisa` Lu Ievo-le ~ disse Lugenio, passando-
Ihe o liao esqueido a voIla da cinla.
~ Seguia-le no neu pescoo. Vanos, isso nesno ~ e,
incIinando-se, Ievanlou-a con o liao diieilo. Nunca nais Lugenio
esqueceu a expiesso conliislada e ao nesno lenpo feIiz que se iefIeclia
no ioslo de Lisa.
~ No achas que peso nuilo, neu anoi` ~ peigunlou-Ihe eIa
soiiindo. ~ OIha a nan a coiiei! ~ L, doliando-se paia eIe, leijou-o.
Lugenio giilou a ilaia AIexievna que no se afIigisse poique
eIe podia len con Lisa. Mas a sogia, paiando, coneou a giilai ainda
con nais foia:
~ Tu deixa-Ia caii, peIa ceila. OIha que a nalas! No lens a
conscincia...
~ Iosso len con eIa, esleja descansada...
~ No posso, no queio vei a noile da ninha fiIha ~ e coiieu
paia o fundo da aIaneda.
~ Islo no e nada, vais vei ~ afiinou Lisa a soiiii.
~ OxaI que no suceda cono da oulia vez!
Lnloia Lisa pesasse un pouco, Lugenio, oiguIhoso e aIegie,
lianspoilou-a ale casa, no queiendo enlieg-Ia a ciiada de quailo nen
ao cozinheiio, que ilaia AIexievna enconliaia e nandaia ao enconlio
deIes. Levou Lisa ale ao quailo e deilou-a na cana eslendendo-a ao
conpiido.
~ en, vai-le enloia ~ disse eIa e, puxando-Ihe a no, leijou-o.
~ Ns c nos aiianjaienos, eu e Annuchka.
Maiia IavIovna vieia lanlen, a coiiei. Lnquanlo despian Lisa e
a nelian no Ieilo, Lugenio, senlado nuna saIa pixina, con un Iivio na
no, espeiava. ilaia AIexievna passou dianle deIe con un ai lo naI
encaiado e lo caiiegado de censuias que deixou o genio aleiiado.

26
~ Que aconleceu ~ inquiiiu.
~ Iaia que o peigunlas` Aconleceu o que possiveInenle
desejavas ao oliigaies lua nuIhei a saIlai a vaIela.
~ ilaia AIexievna! ~ excIanou eIe indignado. ~ Lu no Ihe
adnilo lais insinuaes! Se ne quei aloinenlai e envenenai a vida... ia
conlinuai: V-se enloia, nas suspendeu a fiase. A senhoia no len
veigonha de ne aliiluii essas ideias` No peicelo poiqu`
~ Agoia j e laide! ~ e ieliiou-se, sacudindo con vioIncia a
coifa, ao lianspoi a poila. L saiu.
A queda foia efeclivanenle desasliosa. O pe desIocaia-se, nas o
pioi eia que o alaIo sofiido podia ocasionai un aloilo. Toda a genle
salia que, naqueIa eneigncia, nada havia a fazei. O nais ieconendveI
eia deix-Ia iepousai. Apesai disso, iesoIveian chanai o nedico quanlo
anles.
Meu piezado NicoIau Senivovilch ~ escieveu Lugenio ~ voc
len sido senpie nuilo anveI paia connosco e, poi isso, nais una vez
Ihe peo que venha acudii a ninha nuIhei, eIa... elc..
Depois de escievei a caila, diiigiu-se a cavaIaiia, a fin de indicai
quaI o caiio e os cavaIos que devian seguii paia liazei o nedico. Depois,
voIlou paia casa. Lian apioxinadanenle dez hoias da noile. Lisa, na
cana, dizia que j se senlia len e que nada Ihe doa. ilaia AIexievna,
senlada a caleceiia, ocuIla poi delis duna iina de papeis de nsica,
lialaIhava nuna giande coleila veineIha e o seu ioslo denunciava que,
depois do que se passaia, no voIlaiia a havei paz naqueIa casa.
~ Os oulios poden fazei o que quiseien, eu c enlendo que j
cunpii o neu devei.
Lugenio conpieendia len os senlinenlos que a aninavan, nas
fingia no dai poi isso. Conlou, con ai salisfeilo e desenlaiaado, que j
linha enviado a caiiuagen e que a egua Kavuchka puxava nuilo len,
engalada a esqueida.
~ Quando se liala de pedii socoiios uigenles e ieaInenle ocasio
piopcia a expeiincias con cavaIos` OxaI que se no aliie lanlen con
o douloi paia aIgun laiianco ~ disse ilaia AIexievna, oIhando
fixanenle delis dos cuIos, paia o lialaIho, que chegaia agoia paia
junlo da Inpada e solie o quaI se incIinaia.
~ De quaIquei nodo, eia pieciso nand-Io luscai... Iiz o que ne
paieceu neIhoi.
~ Sin, Ienlio-ne nuilo len de que os seus cavaIos quase ne
aliiaian conlia una escada...

27
Lia una inveno sua, j anliga, nas, desla vez, Lugenio coneleu
a inpiudncia de afiinai que as coisas no se linhan passado cono eIa
pielendia nosliai.
~ Razo lenho eu paia dizei... e quanlas vezes j o disse ao
pincipe, que nuilo ne cusla vivei con genle injusla e faIsa. Supoilo
ludo, nas isso no. Nunca!
~ Se a aIguen islo cusla, e piincipaInenle a nin ~ afiinou
Lugenio.
~ en se v! CIaio!
~ Mas que e que se v`
~ Nada. Lslou a conlai as naIhas.
Nesse nonenlo, Lugenio enconliava-se peilo do Ieilo. Lisa filava-
o. Con una das nos, que linha foia das ioupas, eIa pegou-Ihe na deIe e
apeilou-a. Ten pacincia, poi nin, eIa no inpedii que nos anenos,
dizia o seu oIhai.
~ No faiei nada ~ nuinuiou eIe leijando-Ihe a no hnida e,
depois, os leIos oIhos, que se fechaian Ianguidanenle.
~ Sei cono da oulia vez` ~ peigunlou eIe. ~ Cono le senles`
~ L hoiiveI pensai nisso, nas juIgo que o nenino vive e vivei
~ iespondeu eIa, oIhando paia o venlie.
~ Ah! e leiiveI, e leiiveI nesno s pensai nisso.
Apesai da insislncia de Lisa paia que se ieliiasse, Lugenio ficou
ale junlo deIa, doinilava, nas pionlo a dispensai-Ihe os seus cuidados. A
laide coiieu len, se no espeiassen peIo nedico, laIvez eIa se Ievanlasse.
O nedico chegou a hoia da ceia. Disse que, enloia lais acidenles
pudessen sei peiigosos, no havia indcios concielos e poilanlo s
podeiian foinuIai-se hipleses. AconseIhou a que ficasse de cana e
lonasse deleininados nedicanenlos, poslo que fosse conliiio a diogas.
AIen disso, disseilou Iaiganenle solie a analonia da nuIhei, ilaia
AIexievna esculava-o neneando a calea con ai de inpoilncia. Depois
de iecelei os seus honoiiios, coIocados na concha da no cono e da
piaxe, o nedico ieliiou-se e Lisa ficou de cana duianle una senana.






28


Lugenio passava a naioi paile do lenpo junlo da nuIhei.
Tialava-a, conveisava con eIa, Iia-Ihe quaIquei coisa e ale supoilava, sen
enfado, ilaia AIexievna, chegando nesno a giacejai con eIa. Mas no
podia eslai senpie en casa. Lisa nandava-o enloia, ieceando que a sua
peinanncia aIi o aloiiecesse, e ainda poique a piopiiedade necessilava
conslanlenenle da sua piesena. No podia eslai senpie en casa. L
Lugenio I pailiu, peicoiiendo os canpos, o losque, o jaidin, o ponai,
poi loda a paile o peiseguia a Ienliana e a inagen de Slepanida, s
iaianenle conseguia esquec-Ia. Mas isso eia o nenos, poique laIvez
pudesse vencei esse senlinenlo: o pioi e que danles passava neses sen a
vei e agoia enconliava-a a cada passo. Slepanida conpieendeia, sen
dvida, que eIe desejava iealai as anligas ieIaes e piocuiava
aliavessai-se-Ihe no caninho. Mas, cono nada linhan conlinado, no
havia enlievislas.
Iazia apenas o possveI paia se enconliai con eIe, cono que poi
acaso.
O neIhoi Iugai paia laI eia o losque, onde as nuIheies ian
luscai sacos de eiva paia as vacas. Lugenio salia dislo e lodos os dias
passava poi esses slios. L lodos os dias iesoIvia no voIlai I. Mas no
passava un dia sen I ii. Quando ouvia vozes, paiava, con o coiao a
paIpilai. Lscondia-se alis de una noila, paia vei se eia Slepanida... Se
fosse eIa, ainda que eslivesse s, no iiia ao seu enconlio, pensava eIe. ~
No, fugii-Ihe-ia, nas linha necessidade de a vei. Sin, linha.
Una vez enconliou-a. Ia a enliai no losque quando eIa saa con
oulias nuIheies, Ievando un giande saco de eiva as coslas. Se livesse
vindo un inslanle nais cedo, laIvez a livesse enconliado no losque,
agoia, poien, dianle das oulias nuIheies, no podeiia ii lei con eIa.
Apesai disso, coiiendo o iisco de chanai a aleno das conpanheiias,
Lugenio conseivou-se alis dun nassio de aveIeiias. Cono eia naluiaI,
eIa no apaieceu e eIe aIi ficou poi nuilo lenpo. Meu Deus! con que
aliaclivos eIe a ievia na sua inaginao! L no eia una vez, eian nuilas,
nuilas vezes, cada vez nais viva e ieaI... Nunca Ihe paieceia lo seduloia
e nunca a possuiia lo conpIelanenle.
Senlia que j no eia len senhoi de si, aquiIo enIouquecia-o. No
enlanlo, no deixava de sei seveio consigo pipiio, conpieendia a
nonsliuosidade dos seus desejos e ale dos seus aclos. Salia que, se a
enconliasse en quaIquei paile, nun Iugai escuio, laslaiia locai-Ihe paia
que a sua paixo o enpoIgasse. Salia que s se conlinha poi veigonha
dos oulios, deIa e laIvez de si. L salia que piocuiava foina de ocuIlai

29
essa veigonha e pensava nun Iugai escuio ou nun conlaclo que viesse
saciai-Ihe a paixo.
Consideiava-se, assin, un niseiveI, un ciininoso, despiezava-
se e aloninava-se, indignado. L deleslava-se poi no lei cedido. Rogava
a Deus diaiianenle que o foilaIecesse, que o Iiviasse da peidio.
ResoIvia diaiianenle no dai nais un passo, nunca nais a filai, esquec-
Ia, inaginava diaiianenle lodos os neios de se Iileilai dessa olsesso e
punha-os en pilica. Mas ludo eia en vo.
Un dos neios consislia en ocupai o seu espiilo con quaIquei
oulia ideia: oulio eia o lialaIho fsico e o jejun, un leiceiio, a iefIexo da
veigonha que solie eIe caiiia quando loda a genle, a nuIhei e a sogia
viessen a salei. Iazia ludo islo e supunha doninai-se, nas, quando
chegava ao neio-dia, a hoia das anligas enlievislas, a hoia en que
coslunava enconli-Ia con o saco da eiva, coiiia paia o losque s paia a
vei.
Assin passaian cinco penosos dias. S a via de Ionge, nunca se
apioxinava deIa.




Lisa neIhoiava pouco a pouco, j dava pequenos passeios nas
inquielava-se con a nudana do naiido, cuja causa eIa no conpieendia.
ilaia AIexievna ieliiou-se poi aIgun lenpo e en casa apenas ficaian
o lio e Maiia IavIovna. Lugenio enconliava-se nesse eslado de angslia,
quando chegaian as giandes chuvas que se pioIongan poi aIguns dias,
cono sucede senpie depois das lenpeslades de }unho. As chuvas
fizeian suspendei lodos os lialaIhos: no se podia junlai o esliune poi
causa da hunidade e da Iana e os canponeses espeiavan en casa, os
pasloies dificiInenle conseguian nelei os ielanhos nos iedis, as vacas e
os caineiios invadian os plios, e as nuIheies descaIas e de xaIe,
palinhando na Iana, piocuiavan os aninais liesnaIhados. Os caninhos
eslavan liansfoinados en iileiios, as foIhas e a eiva eslavan ensopados,
os iiachos e as Iagoas liansloidavan. Lugenio ficaia en casa con a
nuIhei, que coneaia a senlii-se un pouco agoniada. Lisa viias vezes
inleiiogaia o naiido solie a causa daqueIa nudana de disposio, nas
eIe iespondia-Ihe con enfado dizendo que no linha nada. Lisa desisliia
poi fin de o inleiiogai e ficaia liisle.
Una laide, depois do aInoo, eslavan lodos ieunidos no saIo e
peIa niIesina vez o lio conlava as suas avenluias nundanas. Lisa

3O
lialaIhava nun casaquinho de lele e suspiiava, queixando-se do nau
lenpo e de doies nos iins. O lio pediu vinho e aconseIhou-a a que se
deilasse. Lugenio aloiiecia-se nuilo en casa, ludo aIi Ihe eia
desagiadveI. Iunava e Iia, nas sen conpieendei o que Iia. Tenho que
saii paia vei o que se passa, disse, e Ievanlou-se paia saii.
~ Leva o guaida-chuva.
~ No, lenho o casaco de couio, e no vou ao losque.
CaIou as lolas, vesliu o casaco de couio e foi ale a iefinaiia. Mas
ainda no linha dado vinle passos quando enconliou Slepanida con a
saia aiiegaada ale ao joeIho, nosliando a peina lianca. Caninhava
seguiando, con as nos o xaIe que Ihe coliia a calea e os onlios.
~ Que piocuias` ~ peigunlou sen salei con quen faIava.
Quando a ieconheceu j eia laide. LIa paiou, soiiiu, filou-o
denoiadanenle.
~ Iiocuio un lezeiiinho. Onde vai o senhoi con esle lenpo` ~
peigunlou cono se se vissen lodos os dias.
~ Vanos a calana ~ disse Lugenio sen nesno dai peIas
paIavias que pionunciaia.
LIa fez, con os oIhos, un sinaI de assenlinenlo e diiigiu-se paia o
jaidin diieila a calana, eIe seguiu o seu caninho con inleno de
conloinai o nassio de IiIazes e ii junlai-se-Ihe.
~ Senhoi! ~ giilaian-Ihe alis ~ a senhoia pede-Ihe que v a
casa depiessa.
Lia o ciiado MigueI. Meu Deus! saIvasle-ne peIa segunda vez!,
pensou Lugenio, e voIlou Iogo paia casa. Lisa queiia Ienliai-Ihe que eIe
pioneleia una poo a ceila doenle e pedia-Ihe que no se esqueceiia de
a aiianjai.
Decoiieian quinze ninulos enquanlo piepaiava a poo e,
quando saiu, no se alieveu a ii diieclanenle a calana ieceando que
aIguen o visse. MaI peiceleu que o no vian, deu una voIla e diiigiu-se
paia a calana. Sonhava v-Ia aIi soiiindo aIegienenle, nas no a
enconliou, e no havia indcio de I lei eslado. Iensou que no livesse
ido, que no conpieendesse ou no ouvisse as suas paIavias
nuinuiadas enlie denles, ou que laIvez no o quisesse. L poique iazo
havia de Ianai-se-ne ao pescoo` inleiiogaia. Ten o naiido. Lu e que
sou un niseiveI, lenho una Iinda nuIhei e ando alis de oulia.
Senlado na calana onde a gua escoiiia a un canlo, Lugenio pensava.
Que feIicidade se eIa livesse vindo! Sozinhos aIi, con aqueIa chuva!
Iossu-Ia ao nenos una vez, quaisquei que fossen as consequncias!

31
Ah, sin ~ Ienliou-se ~ se eIa veio deve lei deixado iaslo. OIhou paia
o cho, paia un caiieiiinho sen ieIva e nolou as pegadas de un pe
descaIo. Sin, eIa linha vindo. } no hesilaiia. Onde quei que a visse, iiia
lei con eIa. Iiia a sua casa, de noile. Lsleve nuilo lenpo na calana
acalando poi se afaslai ansioso e cansado. Levou a poo, iegiessou a
casa e deilou-se a espeia da hoia do janlai.




Anles disso, Lisa foi lei con eIe, dissinuIando lanlo quanlo pde
a sua liisleza. Infoinou-o de que pielendian Iev-Ia paia Moscovo, anles
do pailo, nas que eIa, ieceando que esse piojeclo desagiadasse a Lugenio,
iesoIveia ficai e que, poi nada sua aIna, linha Lugenio lanla Iana, lanla
fiaqueza ~ un anedionlava poi lenei no dai a Iuz una ciiana
fisicanenle len consliluda, e poi isso enleineceu-o a faciIidade con que
eIa se pieslava a saciificai ludo ao seu anoi. Na sua casa achava que
ludo eia lon, aIegie, puio e, no enlanlo, na coisa. Mas e inpossveI!
dizia eIe passeando no quailo, un hoiioi! Duianle o seio pensou que,
apesai da sua sinceia iepugnncia peIa fiaqueza que o suljugava e
apesai da decidida inleno de Ihe escapai, no dia seguinle aconleceiia a
nesna coisa. No, e inpossveI dizia eIe passeando no quailo, dun
Iado paia o oulio. Deve exislii quaIquei soIuo paia esla niseiia. Meu
Deus, que devo eu fazei`
AIguen laleu a poila duna naneiia especiaI. Ieiceleu que eia o
lio.
~ Lnlie! ~ disse secanenle.
O lio vinha cono enissiio, nas esponlaneanenle, faIai-Ihe de
Lisa.
~ Tenho uIlinanenle olseivado en li una ceila nudana e
conpieendo que ceilanenle isso h-de afIigii a lua nuIhei. L ceilo que le
sei aloiiecido leies de alandonai a enpiesa en que le nelesle, nas
hs-de lei pacincia. Lu penso que deveiias saii daqui con eIa. Anlos
ficaiian nais sossegados. No achava naI que fossen ale a Ciineia: o
cIina e espIndido, h I un afanado paileiio e vocs chegaiian
juslanenle na epoca das chuvas.
~ Tio ~ disse enocionado Lugenio ~ posso confiai-Ihe un
segiedo, un segiedo hoiiveI, veigonhoso nesno`
~ Lnlo desconfias de leu lio`

32
~ O lio pode auxiIiai-ne! L no apenas isso, nas saIvai-ne ale ~
disse Lugenio. L a ideia de se aliii con o paienle, que aIis no eslinava,
o pensanenlo de se Ihe apiesenlai sol o aspeclo nais niseiveI
agiadava-Ihe. Reconhecia-se fiaco, cuIpado, e queiia, poilanlo, casligai-se,
punii-se de lodos os seus pecados.
~ Iodes faIai, Lugenio: len sales cono sou leu anigo ~
segiedou-Ihe visiveInenle Iisonjeado poi descoliii un segiedo, un
segiedo escandaIoso de que seiia confidenle, aIen de que podeiia sei liI
ao soliinho.
~ Anles de nais nada, queio dizei-Ihe que sou un canaIha.
~ Que esls paia a a dizei`
~ Que esls paia a a dizei`
~ Cono e que no hei-de consideiai-ne un ciininoso, se eu,
naiido de Lisa, cuja puieza e cuja afeio poi nin so indisculveis, se
eu queio engan-Ia con una canponesa`
~ Que dizes` Ioi enquanlo, queies... Mas ainda no a aliaioasle`
No e assin`
~ Iaia o caso, e a nesna coisa. Se a no aliaioei, no foi poique
no fizesse esfoios nesse senlido. As ciicunslncias e que o
piopoicionaian.
~ Mas, vanos I a salei do que se liala.
~ Oia: quando soIleiio, ca na asneiia de nanlei ieIaes con
una nuIhei c da leiia. Lnconliavano-nos no losque...
~ L que laI` Lia lonila` ~ peigunlou o lio.
A essa peigunla, Lugenio fianziu as solianceIhas, nas fingindo
no ouvii, conlinuou neivosanenle.
~ ReaInenle, eu pensei que da nenhun naI iesuIlaiia paia nin,
que, depois de a deixai, ludo eslava leininado. L, assin, coilei ieIaes
con eIa anles do neu casanenlo, e duianle, quase un ano no a vi, nen
neIa loinei a pensai. Mas, de slilo, no sei cono nen poi qu, voIlei a
v-Ia e senli-ne novanenle pieso dos seus encanlos. Chego a ievoIlai-ne
conlia nin pipiio, conpieendo lodo o hoiioi do neu piocedinenlo,
queio dizei, do aclo que eslou pionlo a pialicai na piineiia ocasio, e,
apesai de ieconhecei ludo isso, conlinuo a piocuiai essa ocasio, e ale ao
piesenle s Deus ne len Iiviado de assin piocedei. Onlen ia enconliai-
ne con eIa quando Lisa ne chanou.
~ Con aqueIa chuva`

33
~ Sin... Lslou cansado, lio, e iesoIvi confessai-Ihe ludo e pedii-
Ihe que ne ajude. O lio pode ajudai-ne.
~ Lfeclivanenle, aqui iepaian nuilo nessas coisas. Mais dia
nenos dia saleio ludo, se o no, salen j. Conpieendo que Lisa, fiaca
cono e, piecisa de sei poupada...
Lugenio sinuIou nais una vez no o ouvii, paia chegai ao fin da
sua naiialiva.
~ Ieo-Ihe que ne ajude. Hoje foi o acaso que ne inpediu de caii,
nas agoia lanlen eIa sale... No ne deixe s.
~ Lsl len, disse o lio. Mas esls assin lo apaixonado`
~ Oh! No e len isso. L una foia quaIquei que ne piende, ne
donina. No sei o que hei-de fazei. L possveI que quando ne senlii con
nais coiagen...
~ en, a nica ajuda que posso dai-le e esla: iinos lodos paia a
Ciineia! Que le paiece`
~ L una soIuo que ne agiada ~ iespondeu Lugenio, ~ nas
no vanos j, poi hoia ficaiei aqui con o lio a conveisai un pouco.




Ao confessai o seu segiedo ao lio, en especiaI aquiIo que lanlo o
apoquenlava aps aqueIe dia da chuva, Lugenio senliu-se nais aIiviado.
Maicou-se a pailida paia a senana seguinle. Da a dias, Lugenio foi a
cidade Ievanlai dinheiio paia a viagen, deu as necessiias oidens paia
que a Iavouia no sofiesse quaIquei aliaso e de novo se loinou aIegie e
oplinisla. Senlia-se ienascei.
Iailiu con Lisa paia a Ciineia sen vei una s vez Slepanida.
Iassaian dois neses deIiciosos. Lugenio, con as piofundas inpiesses
expeiinenladas nos Ilinos lenpos, esqueceia-se conpIelanenle do
passado. Na Ciineia fez ieIaes e novos anigos se Ihes junlaian. A vida
enlo loinaia-se paia Lugenio una fesla. Davan-se lanlen con un
veIho naiechaI, peilencenle a nolieza piovinciana, honen IileiaI e
inleIigenle que nuilo dislinguia Lugenio.
No fin do ns de Agoslo, Lisa deu a Iuz una Iinda e sadia
nenina, depois dun pailo inespeiado e fciI. Ln Selenlio voIlaian a
sua casa de canpo, liazendo consigo una ana, poique Lisa no podia
ananenlai a ciiana. ConpIelanenle Iileilo das anligas apoquenlaes,

34
Lugenio voIlava feIiz e paiecia oulio honen. Ln seguida aqueIes lianses
poi que passan lodos os naiidos nesse nonenlo difciI da vida das
esposas, senlia que anava a sua cada vez con naioi aidoi. AquiIo que
expeiinenlava peIa fiIhinha quando a seguiava nos liaos eia un
senlinenlo inedilo, que fazia deIe o nais feIiz dos honens.
Aciescia que un novo inleiesse se junlaia, agoia, as suas
ocupaes. Con efeilo, devido a sua inlinidade con Dunchine, o veIho
naiechaI da nolieza, Lugenio inleiessava-se peIo Zenslvo, enlendendo
que eia da sua oliigao lonai paile nos negcios plIicos. Ln Oululio
devia sei convocada a assenlIeia paia efeilos da sua eIeio. Depois de
iegiessai da Ciineia leve de ii, una vez, a cidade e oulia a casa de
Dunchine. No nais voIlaia a pensai nos loinenlos que passaia nen na
Iula que se viia oliigado a liavai paia no caii na lenlao. Lia con
dificuIdade que ieIenliava, agoia, essa ciise, cuja causa aliilua a una
especie de Ioucuia que se apodeiaia de si. Senlia-se Iivie, lo Iivie que
una vez eslando a ss con o feiloi, chegou a pedii, con loda a
seienidade, infoinaes solie Slepanida.
~ Que faz Ielchnikoff` Agoia esl senpie en casa`
~ No. Conlinua peinanenlenenle na cidade.
~ L a nuIhei`
~ Oh! Lssa! Deu en dioga. Agoia vive con Zinovci. L una
peidida, una desgiaada.
L neIhoi assin, pensou Lugenio, coisa eslianha. O caso agoia e-
ne poi conpIelo indifeienle. Devo eslai nuilo nudado.
L assin a vida paia Lugenio coiiia-Ihe a nedida dos seus desejos:
a piopiiedade peilencia-Ihe inleiianenle, a iefinaiia funcionava con
ieguIaiidade, a coIheila da leleiiala linha sido espIndida, a nuIhei deia
a Iuz una Iinda nenina, con a naioi feIicidade, a sogia linha-se ido
enloia, e foia eIeilo poi unaninidade. A seguii a eIeio, Lugenio
iegiessou a casa e foi nuilo feIicilado. Viu-se oliigado a agiadecei, e ao
janlai leleu cinco laas de chanpanhe. Tudo se Ihe apiesenlava
decididanenle con un iisonho aspeclo. Tudo paiecia eslai iesoIvido.
Lnquanlo se diiigia paia casa, ia a nagicai en viios piojeclos
que lencionava ieaIizai. O veio inpunha-se o caninho eia Iindo e o soI
liiIhava iadianle. Ao apioxinai-se da quinla, Lugenio pensava que, poi
causa da sua eIeio, iiia ocupai agoia enlie o povo a siluao que
senpie anlicionaia, islo e, podeiia dai lialaIho a nuila genle e dispoi
da infIuncia poIlica de que passava a gozai. Ianlasiava j cono da a
lis anos sua esposa, as oulias pessoas e os canponeses o juIgaiian. Ioi
exenpIo, aqueIes que acoI vn, pensava ao avislai un honen e una

35
nuIhei que se diiigian paia eIe, con un laIde de gua, e que se
deliveian paia Ihe dai passagen. O canpons eia o veIho Ielchnikoff e a
nuIhei eia Slepanida!
Lugenio oIhou paia eIa, ieconheceu-a e senliu aIegienenle que
ficaia alsoIulanenle caIno. LIa eslava cada vez nais leIa nas isso en
nada o peiluilou. Diiigiu-se a casa. Lisa espeiava-o na escada.
~ Iosso dai-le un aliao ~ peigunlou o lio`
~ Sin, fui eIeilo.
~ Magnfico! Agoia e pieciso lelei!
Na nanh seguinle Lugenio peicoiieu loda a piopiiedade, o que
j h aIgun lenpo no fazia. Na eiia eslavan a funcionai as
deluIhadoias de liigo. Iaia inspeccionai o lialaIho, Lugenio passou
enlie as nuIheies no iepaiando en nenhuna deIas. Mas, apesai dos
seus esfoios nesse senlido, poi duas vezes nolou os oIhos pielos e o
Ieno veineIho de Slepanida. LIa lianspoilava paIha. Duas vezes,
lanlen, eIa o oIhou de sosIaio e de novo Lugenio senliu quaIquei coisa
que no salia len o que eia. Mas no oulio dia, quando voIlou a eiia,
onde se deixou ficai duas hoias, sen necessidade paia laI, nas, apenas,
paia oIhai a inagen daqueIa foinosa nuIhei, Lugenio peiceleu que
eslava iiienediaveInenle peidido. Oulia vez os anligos loinenlos, oulia
vez lodo aqueIe hoiioi e j no havia saIvao possveI.
Aconleceia aquiIo que senpie ieceaia. No dia seguinle, a laide,
sen salei cono, apaieceu junlo da sele do plio, en fienle da gianja
onde ceila vez, peIo Oulono, liveia una enlievisla con Slepanida. Ia
passeando nas, nun dado nonenlo, paiou paia acendei un cigaiio.
Una vizinha nolou-o e, voIlando paia lis, eIe ouviu dizei a aIguen: Vai,
que eIe esl a lua espeia, h nais de una hoia. Vai, no sejas loIa! No
podia voIlai alis, un canpons vinha agoia ao seu enconlio, nas viu
una nuIhei que coiiia paia eIe do Iado da gianja. Lia Slepanida.




L a anliga Iula ieconeou, nas con iedoliado npelo. A noile,
Lugenio inaginava coisas leiiveis. Iensava que o seu vivei eia
nonlono, cheio de ledio, que a aulnlica vida eslava I foia, en conlaclo
con aqueIa nuIhei iolusla, foile, senpie aIegie. O seu desejo eia
aiianc-Ia de casa, nel-Ia nuna caiiuagen ou senl-Ia na gaiupa dun
cavaIo, e desapaiecei na eslepe ou ii paia a Aneiica. L nuilas ideias

36
iguais Ihe assaIlavan o ceielio. Ao enliai no saIo ludo Ihe paieceu
desconhecido, alsoIulanenle eslianho e sen significado
Levanlou-se laide nas cheio de coiagen, decidido a esquecei
aqueIa nuIhei, disposlo a no pensai nais neIa. Quase sen dai poi isso
passou loda a nanh aIheio ao lialaIho, fazendo esfoios paia fugii as
pieocupaes. AquiIo que ale aIi Ihe paieceia de giande inpoilncia
passava de iepenle a no lei quaIquei vaIoi. Inconscienlenenle,
piocuiava enfionhai-se no seu lialaIho. }uIgava sei-Ihe indispensveI
vei-se Iivie dos cuidados, das pieocupaes paia devidanenle iefIeclii
en ludo. Afaslava os que eslavan junlo de si, ficava sozinho. Mas, Iogo
que se senlia isoIado, coneava a passeai peIo jaidin ou peIo losque.
Todos aqueIes Iugaies linhan sido leslenunhas de cenas que o
enpoIgavan aiielaladanenle. Iasseava peIo jaidin e pensava que eia
pieciso iesoIvei quaIquei coisa, nas no descoliia o qu e, doida e
inconscienlenenle, espeiava. Lspeiava que un niIagie a fizesse salei
quanlo a desejava e apaiecesse aIi, ou noulio slio quaIquei, onde
ninguen os visse, ou que, nuna noile escuia, eIa o piocuiasse paia que
lodo o seu coipo Ihe peilencesse, s a eIe peilencesse.
Oia aqui esl ~ dizia ~ aqui esl: paia ne senlii feIiz aiianjei
una nuIhei saudveI nas esl denonsliado que se no pode liincai
con as nuIheies... }uIgava l-Ia aliado e foi eIa, afinaI, quen ne piendeu
nas naIhas dos seus encanlos, e agoia no consigo Iileilai-ne deIa.
}uIguei-ne senhoi alsoIulo dos neus aclos, nas islo no passava duna
iIuso. Lnganei-ne a nin pipiio quando iesoIvi casai. Tudo o que eu
senlia eia eslupidez, eia nenliia. Desde a aIluia en que a possu,
expeiinenlei un senlinenlo novo... O veidadeiio senlinenlo do honen
aduIlo. Sin, no posso passai sen eIa. Mas o que eslou a pensai no
passa duna loIice! Islo no pode sei! excIanou sulilanenle... ~ O que e
pieciso e iefIeclii, vei cIaianenle o que lenho a fazei.
Deu una voIla peIos canpos e conlinuou a pensai: Sin, paia o
neu caso s h dois caninhos a seguii: AqueIe poi onde enveiedei desde
que conheci Lisa, as ninhas funes poIlicas, a Iavouia, a ninha fiIha, o
iespeilo peIos oulios. A fin de piosseguii nesse caninho e indispensveI
que Slepanida seja afaslada definilivanenle. O oulio caninho sei
aiielal-Ia ao naiido, dai-Ihe dinheiio, fazei caIai as locas do nundo e
vivei con eIa. Mas paia isso e necessiio que Lisa e a ninha fiIha
desapaiean. No, poique... A ciiana podia ficai... Mas o que e
indispensveI e que Lisa se v enloia e saila de ludo. Que ne anaIdioe,
nas que desapaiea. L pieciso que saila que eu a lioquei poi una
canponesa, que sou un niseiveI, un honen sen vonlade pipiia. No,
e hoiiveI! Islo no pode sei! TaIvez se aiianje ludo doulia naneiia... Lisa

37
pode ficai doenle, noiiei... Ah, se eIa noiiesse ludo se ienediaiia, ludo
coiieiia as naiaviIhas! L viveianos feIizes.
Ln lodo o caso, no passo de un niseiveI. No, se una deIas
len de noiiei, que noiia anles a oulia. Se Slepanida noiiesse, seiia
neIhoi. Agoia conpieendo cono e possveI nalai, cono se pode
envenenai, eslianguIai as ananles. Iegai nun ievIvei, faz-Ia vii aqui e,
en Iugai de leijos dai-Ihe un liio no peilo. Iionlo, eslava ludo acalado.
L hoiiveI. Ioi conlia ninha vonlade que eIa se apodeiou de nin. Mal-
Ia, a eIa, ou nalai ninha nuIhei. Conlinuai nesla vida, e-ne inpossveI,
lolaInenle inpossveI! L pieciso iefIeclii e encaiai ludo a sangue-fiio.
Mas deixai as coisas conlinuaien cono ale aqui, daiia nau iesuIlado.
}uiaiia ainda nuilas vezes no loinai a v-Ia, ienunciai a eIa, nas no
passaiia das pionessas vis, poique no dia seguinle espei-Ia-ia. LIa sale-
Io-ia e I eslaiia eu na nesna aIleinaliva. Ou a ninha nuIhei o salei,
pois no faIla quen Iho v dizei, ou eu pipiio Iho diiei, poique no
posso conlinuai a vivei desla foina. No posso. Tudo se salei. Todos o
salen j. en! Mas sei possveI que se possa vivei assin` No, no se
pode. S h duas sadas: nal-Ia ou nalai a ninha nuIhei. Mas exisle
ainda una leiceiia: Malai-ne, nuinuiou sofiendo e seguidanenle un
aiiepio Ihe peicoiieu o coipo.
~ Sin, nalo-ne! Assin, j no sei pieciso que quaIquei deIas
noiia. L o que devo fazei.
Tienia vioIenlanenle, senlindo que eia esse o nico caninho
possveI. Tenho en casa un ievIvei. Teiei de acalai desla foina` Lis o
que ale hoje ainda no linha pensado... Mas agoia...
Lnliou en casa, diiigiu-se ao seu quailo e aliiu a gavela onde se
enconliava o ievIvei nas anles que livesse lenpo de o liiai, Lisa enliou.




Coliiu o ievIvei con un joinaI, apiessadanenle.
~ Lnlo conlinuas na nesna` ~ peigunlou Lisa soliessaIlada,
filando-o.
~ Que queies dizei con isso`
~ Vejo no leu oIhai a nesna expiesso que linhas oulioia,
quando nada queiias dizei-ne... Dize-ne neu queiido, o que le afIige...
Tenho a ceileza de que sofies. Desalafa conigo, isso aIiviai-le-.

38
QuaIquei que seja a causa dos leus sofiinenlos, enconliaienos un
ienedio paia eIes.
~ Aciedilas nisso`
~ IaIa, faIa, no le deixaiei sen que ne digas o que lens.
Lugenio esloou un soiiiso doIoioso.
~ IaIai` L inpossveI. AIis, nada lenho paia le dizei.
Iodia sei, no enlanlo, que acalasse poi Ihe dizei ludo, nas nessa
aIluia enliou a ana e peigunlou-Ihe se podia ii dai una voIla. Lisa saiu
paia cuidai da fiIha.
~ Hs-de dizei-ne o que lens, eu venho j.
~ Sin, laIvez...
LIa nunca pde esquecei o soiiiso nagoado con que o naiido
disse eslas paIavias. Saiu. Apiessadanenle, cono se fosse pialicai un
deIilo, Lugenio pegou no ievIvei e exaninou-o. Lslai caiiegado` Sin,
e desde h nuilo... } foi ale dispaiado una vez... en, aconlea o que
aconlecei...
Lncoslou o ievIvei ao paiielaI diieilo, hesilou un nonenlo nas,
Ienliando-se de Slepanida e da deciso lonada de no a loinai a vei, da
Iula que nos Ilinos lenpos liavaia consigo pipiio, da lenlao, da
queda, lieneu hoiioiizado. No, anles islo. L deu ao galiIho...
Quando Lisa acoiieu ao quailo, naI liveia lenpo de descei a
vaianda, viu-o deilado de liuos, no cho, e o sangue negio e espesso
coiiia da feiida.
Iiocedeu-se a invesligaes, nas ninguen pde alinai con a
causa do suicdio. O lio nen poi sonlias podia adnilii que o
aconlecinenlo livesse quaIquei ieIao con as confidncias que dois
neses anles Lugenio Ihe fizeia.
ilaia AIexievna afiinava que senpie linha pievislo aqueIe
desfecho. Via-se Iogo, quando se punha a disculii.
Nen Lisa nen Maiia IavIovna conpieendian cono aquiIo
sucedeia, e nen lo pouco se podian confoinai con a opinio dos
nedicos, que cIassificaian Lugenio de psicpala, de seni-Iouco. No
podian adnilii laI hiplese, eslavan convencidos de que eIe eia nais
ajuizado do que a naioiia dos honens.
Se Lugenio Iilenieff eia un anoinaI, un doenle, lei-se-ia de
concIuii que lodos os honens o eian e, ainda nais, que doenles seio
lodos os que nos oulios ven sinlonas de Ioucuia quando no ln un
espeIho en que possan vei o que Ihes vai denlio da aIna.

Você também pode gostar