KMYA MHENDSL

BLM
ABSORBSYON TASARIMI
DEV
Melih entrk
070751007

Sistemimizde dolgulu kolon kullanarak SO2 hava karmn

y1=0,03 SO2

su Lo=1325,486 kmol/saat

su ile ayrma yolunu inceleyeceiz. Sistem scakl 20 oC olduu

ve alma basncnn 1,1 atm (836 mmHg) olduu ngrlmtr.
Sitemde herhangi bir reaksiyonun gereklemedii ve dolaysyla

izotermal alld kabul edilmektedir. Dolgulu kolonda 25 mm *

25 mm lik Racshing halkalar kullanlmtr. Kullanlacak sv
debisi L = 1,7 Lmin olarak belirlenmitir.

(SO2 hava karm)

Aadaki tabloda SO2 nin sudaki znrl verilmitir.

:1 =75 kmol / saat besleme

:1= 0,45 SO2

= su + SO2

Bu tablodan sistem scakl olan 20C deki deerlerden 7 nokta alyoruz. Bu noktalar grafik durumuna gre deiebilir

Kolona giren SO2 = (yn+1 * Gn+1 ) = 0,45 * 75 = 33,75 ; 2

= 75 (1 0.45) = 41,25 ;

Kolonda kazanlan SO2 = (yn+1 y1 ) * Gs = ( 0,45 0,03) * 41,25= 17,325 kmol SO2/saat
SO2 kazanlma yzdesi =

= (

/
SO2
):(

SO2

SO2

H2O

2
2

100 =

17,325
100=
33,75

% 51,3 olarak bulunur.

ve

= 1; olacaktr.

( rault yasas ) ve

= 1; olarak bularak, denge erisi izilecektir. Bu formllere gre aada verilen tabloda X ve Y
deerleri bulunmu ve grafik edilmitir.

100 kg SO2

10

7,5

2,5

1,5

0,7

0,5

0,3

698

517

336

161

92

59

39

26

14,1

da H2O kg
SO2 n kismi

= (

basnc(mmHg)
x deerleri

/
SO2
):(

SO2

SO2
2

0,027355623 0,020657995

X deerleri

0,028125

0,02109375

y deerleri

0,83492823

0,618421053

Y deerleri

5,057971014 1,620689655

0,013867488 0,006982 0,004201027 0,002805

0,0140625

0,001964882

0,001404 0,000843

0,007031 0,00421875 0,002813

0,00196875

0,001406 0,000844

0,401913876 0,192584 0,110047847 0,070574

0,046650718

0,0311 0,016866

0,048933501

0,032099 0,017155

0,672

0,238519 0,123655914 0,075933

H2O

ve = 1; olacaktr.

( rault yasas ) ve = 1;

x-y grafii

Grafie gre beslemedeki :1 0,45 olduuna

Y

gre :1 de
:1 =
bulunur.

+1
1;+1

0,45
1;0,45

den 0,82

1
0.95
0.9
0.85
0.8
0.75
0.7
0.65
0.6
0.55
0.5
0.45
0.4
0.35
0.3
0.25
0.2
0.15
0.1
0.05
0

_(+1)=0,82

Xmaks =0,0155

0.005

0.01
X

0.015

0.02

Bu deere gre sv fazdaki maksimum gaz deeri

grafikten 0,0155 okunur
Yandaki veriler dikkate alnarak aadaki iletme
denkleminden Lmin deeri bulunur.

Yn+1 = () Xn +1 X0() iletme dorusu

denkleminden ;

:1<

0.818181818

Besleme 2 mol kesri

1<

0.030927835

X =

0.0155

:1 <

75

Ls = L(1-0 ) =

2095,1

Eim = Lmin / Gsmin

Lmin =

1232,4

L^(n)=1,7xL'min

Gs =

41,25

Gs=Gn+1*(1-yn+1) kolona giren amonyak miktar

0 =

0
1;0

Yn+1=yn+1/(1-yn+1)
Y2=y2/(1-y2)

nk su saf olduu iin

Grafikden :1 e karlk gelen

besleme(kmol/saat)

0,8181 = (41,25) 0,0155 +0,031 -0(41,25)

Ls = 2095,1 kmol/saat bulunur.
Lmin = 2095,1 / 1,7 =1232,4
Ayn veriyi iletme dorusunun denge erisini kestii noktadaki dorunun eiminden de bulabiliriz.

Eim = Lmin / Gs olacandan 29,87 = Lmin / 41,25 olacandan Lmin = 1232,4 bulunacaktr
L^(n)=1,7xL'min sv debisi iin bu korelasyonu uygularsak sv debisi;

L = 1232,4 * 1,7 = 2095,1 kmol su / saat bulunur.

1
0.95
0.9
0.85
0.8
0.75
0.7
0.65
0.6
0.55
0.5
0.45
0.4
0.35
0.3
0.25
0.2
0.15
0.1
0.05
0

:1 = 0,82

y = 50.791x + 0.0309

eim=Lmin/Gs

iletme dorusu

denge erisi

(max
0

0.0025

0.005

0.0075

0.01
X

0.0125

0.015

= 0,015
0.0175

0.02

KOLON API HESABI

Kolon ap hesab iin baz verilerin hesaplanmas gerekmektedir.
Gazn younluu iin ;
2 = 64

= 29
2 = 0 2 + (1 0 ) 2 eitliinden;
2 =( 0,45 x 64) + (0,55 x 29) = 44,75 kg / kmol bulunur.
gaz = P * 2 / RT ise gaz = 1,1 x 44,75 / 0,082 x 293 buradan
gaz = 2,048 kg / m3 bulunur.

Gaz viskozitesi iin;

Dinamik viskozitenin scaklkla deiimini hesaplamak amacyla Sutherland forml (Crane, 1988) kullanlabilir:
0 + 3
= 0
( )
+ 0

burada:

= scaklndaki viskozite deeri (Pa/s)

0 = referans scakl To da referans viskozite deeri (Pa/s)

T= Kelvin cinsinden scaklk

0 = Kelvin cinsinden referans scakl

C= Sutherland sabiti'dir.

0 < T < 555K arasndaki scaklklar iin geerlidir.

SO2 iin sabitler ;

Hava iin sabitler;

0 = 0,00001254 (Pa.s)

0 = 0,00001827 (Pa.s)

T = 293 kelvin

T = 293 kelvin

0 = 293,65 kelvin

C = 291,15 kelvin

C = 416 bu verilerden ve yukardaki formlden

C = 120 bu verilerden ve yukardaki formlden

= 0,7445 * 10-5 (Pa.s) bulunur.

Su iin: 0 = 5,4388 x 10 -4 pa.s ve

= 1,060 * 10-5 (Pa.s) bulunur

= 995,21

ok bileenli gaz viskozitesi karmlarn viskozitesi

ij=

1
8

[1+

1:

i
j

2
] denkleminden

n = bileen says
= SO2 bileenin mol kesri

hesaplama yaplr.

Mi = i bileenin molekler arl

ij =boyutsuz parametre

= SO2
j = hava

ji=

gk=

1
8

[1+

29
1:64

<1
ji

7,644510^ 6 4 64 2
;
] =1,0279
10,608810^ 6 29

gk =5,481x10-6 Pa.s bulunur.

ok bileenli sv viskozitesi karmlarn viskozitesi

SK=su * (1- ) +SO2(1- ) *

SK=5,4388x10-4 x 0,9845+ 10,6088x10-6 x

0,0155=0,000538 Pa.s

gaz
su;gaz

veriler yerine

yazlp tama noktasndan

kesitirildiinde;

Gaz ve sv debilerinin en yksek deerde olduu kolonun dibinde ktlesel ak hzlarn hesaplayacak olursak ;

Ma(gaz) =( 0,45 x 64) + (0,55 x 29) = 44,75 kg

. = L x Masu + L x (0,0155-0) = 1232,4 x 18 + 19,2 = 6,167 kg/sn
. = G x Magaz = 75x44,75=3356,25 kg/saat = 0,9323 kg/sn
6,156
0,9323

2,048
=0,29
995,21;2,048

0,11=

2 1370,000538 ^0,1
2,048(995,21;2,048)

grafikten tamada kestii nokta; 0,11 larak okunur.

G=2,1 ^2

UGF=gazn younluu

(tama hz)
4
= (
)

olduundan

2,1
UGF=2,048=1,025

40,9323

bulunur.

DC=(3,142,0481,025)0,5=0,5628m

Ac=

3,140,5628^2
=0,2486
4

m2

Basn D Hesab:
1;
^2

= (
).(75*(1-)
+1,75)
^3

1;0,69
1,26^2
4,41210^;6
=
(
).(75*(1-0,69)
+1,75)
0,69^3 0,0252,048
0,0251,96

=51,2

^2

6,64

LW==995,210,4756186=7,52x10-5>2x10-5 slatma oran byk olduundan uygundur.

H0(sv tutulmas)=0,0136apLw0,33 = 0,11 olarak bulunur.

kx ve ky nin bulunmas:
SO2 in hava iinde 1 atm basn altnda 10o C da ktle Transfer katsays
DABL=1,75 x10-5 m/sn
DAB(P2,T2)= DAB(P1,T1) x (P1/P2)*(T2/T1)^1,75
DAB(P2,T2)= 4,48x10-7 x (1/1,1)*(283/293)^1,75
DAB(P2,T2)= 4,32x10-5 m/ sn bulunur.

ScL=
0,000538

ScL1=995,214,4810;7=1240,97

Fuller-Schettler-Giddings:
Fuller-Schettler-Giddings tarafndan nerilen denklem ile SO2-hava yaynm katsaysn hesapladmzda;
DSO2-su= 1,75x10-6 bulunur.
ScG =14,68*10-6 / 2,048*1,75*10-6 olduundan ScG = 1,86

HL=a*()bscL0,5

HL= 0,00155*()0,22scL0,5
13,961

0,00155*(0,000538)0,220,4970,5
HL=0,014

ise

HL=

HG=a(G)B(L)yScG0,5
HG=0,56(1,96)0,32(13,961)-0,511,860,5=0,028
(25x25mm Raching halkas iin)
HG = 0,193

HG=

HL=

olduuna gre;

k1x= 0,9323/(0,8719x0,4757x186) = 0,05457

k1y= 6,64/(0,014x0,4757x186 ) = 5,38 bulunur

Buradan - k1x / k1y eimi verecektir.

Denge deerlerine gre dier veriler excelde hazrlanm ve aadaki tablo oluturulmutur.
yi bulunurken x ve y noktalarna tahmini deerler verilir ve iletme dorusunun eimi ile kyaslanr.
( kx/(1-xa)iln ) / ( ky/(1-ya)iln ) eiminden ara film tabakas deriimleri iin verdiimiz tahmini deerlerle

( - k1x / k1y) eiminden elde edilen x ve y noktalar kyaslanr.

Deerlerin yakn kt noktalar ara film tabakas deerleri olacaktr.
Buradan deerleri hesaplanacak ve grafiin altnda kalan alan yardmyla kolan boyu hesaplanacaktr.

0,0273556

0,0206

0,0138674

0,0069

0,0042

0,0028

0,0019648

0,0014

0,0008

0,5102339

0,3779

0,2456140

0,117

0,0672

0,0431

0,0285087

0,0190

0,0103

(1-y)

0,4897660

0,6220

0,7543859

0,882

0,9327

0,9568

0,9714912

0,9809

0,9896

k1x

0,0121

0,012

0,011

0,012

0,0121

0,0121

0,0121

0,0121

0,0121

k1y

0,57

0,57

0,57

0,57

0,57

0,57

0,57

0,57

0,57

yi

0,4902339

0,3579

0,2256140

0,096

0,0472

0,0251

0,0085087

0,0090

0,0003

(1-yi)

0,5097660

0,6420

0,774385965

0,90331

0,952749

0,974871

0,991491228

0,990994

0,999693

y-yi

0,02

0,02

0,02

0,021

0,02

0,018

0,02

0,01

0,01

(1-yi)ln

0,49969

0,632023

0,764342355

0,892769

0,942713

0,965843

0,981457265

0,985986

0,994685

HG

0,13168

0,14168

0,15168

0,16168

0,17168

0,18168

0,19168

0,20168

0,21168

6,71753

7,197276

7,684093673

7,790312

8,675704

10,18797

9,682317408

20,27062

21,27476

k1x/k1y

0,02122

0,021053

0,019298246

0,021053

0,021228

0,021228

0,02122807

0,021228

0,021228

Chart Title
25

Axis Title

20
15
10

Series1

5
0

0.1

0.2

0.3
Axis Title

0.4

0.5

0.6

Grafiin altnda kalan alan kolon boyunu verecektir. Z = 5,25 m bulunur. (yaklak olarak)
Gvenlik aral yaklak 1,3 kat olarak alnrsa dzeltilmi kolon ykseklii
Z=5,25x1,3= 6,8m bulunur.

znme ss;
Ha= 0,04 exp(-3200((1/T) - 1/(298.15 K))
Buradan belirli scaklklarda entalpi deerleri bulunur. Aadaki tablo oluturulur.
logHa

Ha

1/T

-1,747850363

0,017871032

273

0,003663004

-1,567969399

0,027041489

283

0,003533569

-1,400366999

0,039777089

293

0,003412969

-1,243827463

0,057039083

303

0,00330033

-1,097290454

0,079929951

313

0,003194888

-0,959826944

0,10969152

323

0,003095975

= logC H1/(2,303x8,314xT)
burada
karlk 1/T grafik edilir. Eim H verecektir.

logHa - 1/T grafii

0
0.00305
-0.2

0.0031

0.00315

0.0032

0.00325

0.0033

0.00335

0.0034

-0.4

log Ha

-0.6
-0.8
-1
-1.2
-1.4

y = -1389.7x + 3.3428

-1.6

1 /T

Eim= /(2,303*8,314)
-1389,7= /(19,1)

=26543,27 Kj / kmol

0.00345