HIPERTIREOZA

Grupa: Hormonski poremeaji i poremeaji metabolizma Ostali nazivi: Hiperaktivna titna lijezda, Tireotoksikoza Posjetite virtualni centar: titnjaa

Hipertireoza je poremeaj metabolizma koji je posljedica prejakog izluivanjahormona titnjae odnosno pretjerane aktivnosti titnjae. To je preteno bolest odraslih ena, s najveom uestalou izmeu 30. i 50. godine ivota. Najee se javlja kao dio sindroma koji moe ukljuivati guu i izboenje onih jabuica, a poznat je kao Gravesova bolest ili Basedowljeva bolest.

Uzroci, uestalost i faktori rizika Simptomi Testovi i ispitivanja koja se mogu napraviti? Lijeenje Kirurko lijeenje Prognoza Komplikacije Prevencija

Uzroci, uestalost i faktori rizika

Uzrok hipertireoze je nepoznat. Postoji mnogo dokaza koji upuuju na jak nasljedni faktor u razvoju Gravesove bolesti. Smatra se da je to autoimuna bolest. Tumori titne lijezde, hipofize, testisa ili jajnika, upala titne lijezde zbog virusne infekcije ili druge upale, unos prevelikih koliina tiroidnog hormona i unos prevelikih koliina joda, takoer su uzroci hipertireoze. Gravesova bolest obuhvaa 85% svih sluajeva hipertireoze. Faktori rizika su povezani s uzrocima.

Simptomi
Glavni simptomi su: gubitak na teini, poveani apetit, nervoza, nemir, nepodnoenje topline, pojaano znojenje, umor, grevi u miiima, este stolice, menstrualne nepravilnosti kod ena, a moe biti prisutna i gua. Manifestacije hipertireoze mogu varirati od blagih simptoma slabosti, nesanice, gubitka na teini i drhtanja do jako izraene tahikardije (ubrzani srani ritam), lupanja srca, tekog disanja kod napora i oticanja glenjeva. Bolesnici s Gravesovom boleu takoer imaju poveanu titnu lijezdu (gua) i nenormalnu izboenost oiju (egzoftalmus). Metabolizam bolesnika s hipertireozom je uvelike ubrzan, to dovodi do ubrzavanja svih tjeles nih procesa i emotivnog stresa kao odgovora na poveanu fiziku aktivnost. Bolesnik esto ima epizode ekstremnih emocija s epizodama plakanja i depresije nakon kojih slijede intenzivna fizika aktivnost i mentalna euforija i histerija.

Testovi i ispitivanja koja se mogu napraviti?

Vitalni znakovi (temperatura, puls, brzina disanja, krvni tlak) pokazuju pojaan rad srca. Fizikalni pregled otkriva poveanje tiroidne lijezde ili guu. Laboratorijska ispitivanja kojima se procjenjuje funkcija tiroidne lijezde: TSH u serumu je smanjen; T3, T4 u serumu su obino povieni. Ova bolest moe takoer izmijeniti rezultate sljedeih ispitivanja: vitamin B-12; vidno polje; trigliceridi; prihvaanje radioaktivnog joda; glukoza u krvi; ispitivanje kolesterola.

Lijeenje
Lijeenje e se razlikovati ovisno o uzroku stanja i jaini simptoma. Hipertireoza se lijei antitiroidnim lijekovima, radioa ktivnim jodom ili kirurkim putem. Ope mjere podrke bolesniku koji pati od hipertireoze ukljuuju fiziki i emocionalni odmor i visokokalorinu prehranu s dodatkom vitamina i kalcija. Moe se prepisati sedativ kako bi se potaklo odmaranje. Adrenergiki blokatori se prepisuju za k ontrolu simptoma tremora, nemira i tahikardije. Izbor dodatnih lijekova i kirurka intervencija ovisit e o dobi bolesnika, veliini gue i bolesnikovom odgovoru na odabranu terapiju. Radioaktivni jod je lijek izbora za osobe srednje dobi i ene koje nisu trudne. Njegov glavni nedostatak je mogunost razvoja hipotireoze kao posljedice "predjelotvornog" lijeenja. Radioaktivni jod se primjenjuje oralno, obino u jednoj maloj dozi, i bolesnik se moe vratiti kui. Antitiroidni lijekovi, posebno propiltiouracil, prepisuju se kao poetno lijeenje djeci, mladim odraslim osobama i trudnicama. Glavni kandidati za ovo lijeenje su bolesnici s malim guama, nedavnom pojavom bolesti i blagim simptomima. Preparati joda kao to su propiltiouracil i zasiena otopina kalijevog jodida imaju samo privremeno djel ovanje. Oni zahtijevaju da bolesnik uzima lijek u propisano vrijeme i strogo prema programu. Preparati joda se esto daju rutinski u periodu od 10 do 14 dana prije operacije kako bi se smanjila prokrvljenost titne lijezde. Antitireoidni lijekovi koriste se i u lijeenju ti roidne krize.

Kirurko lijeenje
Tiroidektomija je kirurko odstranjenje dijela titne lijezde i lijeenje izbora kod djece koja ne odgovaraju na antitiroidne lij ekove ili imaju nuspojave, kod odraslih osoba koje ne mogu ili ne ele biti podvrgnute dugotrajnoj terapiji lijekovima, kod bolesnika s jako poveanom tiroidnom lijezdom ili kad postoji vjerojatnost da e se razviti karcinom.

Prognoza

Hipertireoza izazvana Gravesovom bolesti obino je progresivna i povezana s komplikacijama.

Komplikacije
Srane komplikacije ukljuuju ubrzan rad srca, zatajenje i atrijsku fibrilaciju (poremeaj sranog ritma). Tiroidna kriza ili "oluja" je akutno pogoranje ili pojaanje simptoma hipertireoze do koje moe doi zbog infekcije ili stresa. Moe doi do povien e temperature, smanjenih mentalnih sposobnosti i bolova u trbuhu i potrebno je hitno bolesnika smjestiti u bolnicu.

Prevencija
Bolesnici s hipertireozom podloni su brojnim sloenim i dugotrajnim smetnjama fizikog i mentalnog zdravlja. Meu dijagnozam a koje se esto pojavljuju kod tih bolesnika su nemir i razdraljivost povezani s pojaanim metabolizmom, tjeskoba i psiholoki stre s povezan s estim dijagnostikim ispitivanjima i njihovim rezultatima i dugotrajnim lijeenjem; neuravnoteena prehrana: manja od tjelesnih potreba, to je povezano s povienim metabolizmom; promjena osjeaja ugodnosti povezana s nepodnoenjem topline; potencijal ozljeivanja povezan s tiroidnom krizom, i poremeaj poimanja vlastite osobe povezan s nekontroliranim emocionalnim provalama, gubitkom na teini i kroninom prirodom bolesti. Bolesnicima je potreban pojaan nadzor i podrka cijele obitelji i suradnika u blioj ok olini.