Você está na página 1de 7

31

) 7 )
4
) - )
Passando or LanLas oLaas dosdo a aborLura
do rocosso conLra a onrosa, Dinas |uIga quo, onfin, odor dornir LranqiIo.
A donora do quo o advogado Iho faIara no o dosaninou, ois Linha aonas una
idoia na caboa: a ccr|cza a ti|cria. Aconanho o quo aconLocou a Dinas aos a
sada da audincia.
A oca nc|icia cixcu-c |4c cxci|ac quc Dinas n4c ccnscguia scqucr cspcrar c
prcxinc cnious. N4c qucria cncgar |arc cn casa. Tcna c princirc |4xi quc aparccc
c j4 tai ccnunicanc ac nc|cris|a a ti|cria c ia.
- |, anigc, ncjc cs|cu c a|na |ataa. Dcpcis c |an|a cxp|cra4c, ccnscgui nc
tingar. Ncn quc scja na narra, tcu rcccocr as ncras cx|ras quc |raoa|nci c graa.
|s|cu ccr|c a ti|cria.
- Vccc |cn raz4c - coscrta, is|raiancn|c, c nc|cris|a quc sc csfcra para
a|urar a ccntcrsa c nais un passagcirc.
- Pcis c, rapaz, cu |raoa|nata nuna firna c ncu car|4c cra una zcna! ||cs nc
nanatan |raoa|nar |an|as ncras c oa|cr ncncs. | c c|4ric aqui acnanc quc cra
assin ncsnc. Aquc|a cniss4c fci a ninna scr|c! Vcu rcccocr una oc|aa! |s|c
8rasi| cs|4 nuanc! Agcra a gcn|c |cn tcz! - cxu||a-sc.
A a|cgria c cni|ic rcccoc una ucna c 4gua fria.
- Pra nin issc aqui cs|4 tiranc c anarquia! Tcn gcn|c quc faz un oicc qua|qucr
c j4 tai |cgc qucrcnc cn|rar na jus|ia - rcsnunga c |axis|a.
- 8icc? Traoa|nc fci|c un ccncnac c n4c |cnnc irci|c a naa.
- Pc|c jci|c, ncjc c c ia cs rctc||acs. Acaoci c |ctar un passagcirc quc cn|rcu
ncssa |anocn. |ci cni|ic c tcic nc ccn|anc quc tai oc|ar a firna nc pau.
- Tcn nais c quc oc|ar! Sc fcr c irci|c, c|c |cta... - iz Dinas, nuanc c
|cn c tcz.
- O quc accn|ccc c quc, ccn issc, ningucn nais qucr saocr c ar cnprcgc a
ningucn. O pais tai ficar cncic c gcn|c |cnc quc |cr |raoa|nc cscusc.
- Na ninna cpini4c, tai ficar c un pais scn |ar4c. |ar4c c ncra cx|ra.
- | pcr causa c pcsscas ccnc tccc quc cu fccnci a ninna nicrccnprcsa. |ci
|an|a cr c caoca ccn cssa |a| jus|ia, quc |arguci n4c issc. Cansci c
apcrrinna4c.
Dinas scn|c quc c |axis|a j4 c prctcca c fcrna agrcssita. Pcr issc, ccic
rctiar.
- Pc|c tis|c, tccc c cs quc cxp|crata.
- |xp|crata n4c. Data scrtic, issc sin. Sc|c fani|ias cpcnian c nin.
RctIamar uu nu:
cis a qucstu!
Ccnatcxtu
31
) 7 )
- Qucn 4 scrtic, |cn quc ar sa|4ric, cras.
- | cu n4c ata? Agcra, un fatcrzinnc c naa, ningucn pcc fazcr. Tuc c
ncus irci|cs, ncus irci|cs.
- Ningucn rcc|ana c graa. A gcn|c sc n4c qucr c |raoa|nar c graa.
- |scu|a c quc a tia j4 nc cnsincu. qucn nasccu pra cata|c, nunca cncga a
carrcccirc. N4c c pcrquc |cn una car|cira assinaa, quc c |raoa|nacr pcc acnar
quc tai |irar a oarriga a niscria. |ssas |cis 4c nui|a fc|ga pra qucn sc saoc
rcc|anar.
Scn|inc quc aquc|a ccntcrsa pccria acaoar na|, Dinas anuncia.
- Mcu pcn|c c csccr aina cs|4 nui|c |cngc, nas faa c fatcr c parar cssa
carrca aqui ncsnc. An|cs a pc quc na| accnpannac!
Ccn una frcaa orusca, c carrc c parac. O nc|cris|a aorc a pcr|a c crcna.
- Vai, tai a pc ncsnc. ]4 pcri a graa c |raoa|nar ncjc... Pcorc ana a pc, cu
c cnious... Qucn saoc tccc n4c |rcpca cn cu|rc cnprcgc ai na rua?
|cra c carrc, Dinas tc||a-sc para c nc|cris|a c ircniza.
- Vccc cs|4 ai c carrc pcrquc sc ju|ga nui|c ni|icn4ric, nas acaoa rcccocnc
crcns c pcorc fci|c cu.
|c|izncn|c, c sina| aorc, cs cu|rcs carrcs ccncan a ouzinar c c |axis|a
prcsscguc...
Arondonos quo con una aIavra odonos fornar vrias oxrossos do
uso conun. Assin, con a aIavra bocu fornanos vrias frasos foiLas:
ccn a occa na oc|ija
a occa pra fcra
Con a aIavra ]ogo, consLrunos ouLras frasos:
aorir c jcgc
fazcr jcgc |inpc
A aIavra urte Lanbon ossibiIiLa aIgunas dossas oxrossos:
as par|cs in|crcssaas
ar par|c na pc|icia
Na ConaLoxLo do ho|o, a aIavra gruu aaroco on vrias assagons. bsorvo
as oxrossos quo foran fornadas:
(a) Vcu rcccocr as ncras cx|ras quc |raoa|nci ue gruu.
(b) Ningucn rcc|ana ue gruu.
(c) ]4 pcri a gruu c |raoa|nar ncjc.
Ditiunriu
31
) 7 )
Assin, orcobonos quo a oxrosso ue gruu adquiro significados diforonLos
on (a) o (b). Vo|a as diforonas:
trubu|hur ue gruu: LrabaIhar graLuiLanonLo, son aganonLo,
rec|umur ue gruu: rocIanar son razo, son noLivo.
J na fraso (c) a aIavra gruu Lon ouLro significado:
eruer u gruu: ordor o onLusiasno, ficar son vonLado.
dicionrio rogisLra ouLras oxrossos con ossa aIavra:
cur em gruu: sor acoIhido con bonovoIncia, norocor a osLina,
cur nus gruus ue: gozar da sinaLia ou da bonovoIncia do (aIguon),
no ser ue gruu: sor sorio, gravo, sisudo, ausLoro.
1. Iaa aIgunas frasos con a aIavra gruu, do acordo con os sonLidos assuni-
dos na ConaLoxLo:
..................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
RoIoia una faIa do LaxisLa, orsonagon da ConaLoxLo do ho|o:
Tcn gcn|c quc faz un oicc qua|qucr c j4 tai |cgc qucrcnc cn|rar na jus|ia.
A aIavra bco Lanbon odo Lor vrios significados. Vo|a:
bco. S. n. 1. Irooninncia cornoa da boca das avos o do ouLros aninais. 2.
LxLronidado aguada ou doIgada do innoros ob|oLos, onLa. 3. |an. A boca
hunana (arLicuIarnonLo o orgo da faIa): 8icc ca|ac, naa c nctiacs! 4. Lnbri-
aguoz. 5. Ronda quo do un Iado Lornina on onLas. 6. No |ogo do Lruquo, carLa do
nonos vaIor. 7. |an. Ioquonos ganhos avuIsos o/ou Larofa ocasionaI quo os
ossibiIiLa, biscaLo, gaIho, virao. 8. |an. Lnrogo subsidirio ouco rondoso.
2. Indiquo o sonLido on quo a aIavra bco foi usada na ConaLoxLo:
...............................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
NoLo on quanLas oxrossos ossa aIavra aaroco o quanLos significados
odo assunir:
ubrr o bco: faIar, dizor, doIaLar, donunciar, dar nosLras (aIguon) do cansao,
buxur o bco: conor ou bobor on oxcosso, donais,
mo|hur o bco: onbriagar-so,
egur no bco uu chu|eru: aduIar, Iison|oar, ba|uIar.
3. LIaboro frasos usando as oxrossos acina:
a) .....................................................................................................................................
b) ....................................................................................................................................
c) .................................................................................................................................
d) .....................................................................................................................................
4. bsorvo as oxrossos dosLacadas nas frasos abaixo. ConsuILando o dicion-
rio, d o significado dossas oxrossos:
a) A boa noLcia doixou-o Lo exctuuo (...) ............................................................
b) (...) ho|o osLou do u|mu |utuuu. ........................................................................
c) Non quo so|a nu murru (...) ............................................................................
d) (...) nou carLo ora una tonu ..............................................................................
c) (...) rocobo una uuchu ue guu fru. ................................................................
f) Ior isso, docido retuur .......................................................................................
31
) 7 )
1. Indiquo duas aLiLudos do Dinas quo dononsLron quo oIo quoria, son
donora, conunicar a sua viLoria a aIguon.
2. RoIaciono a rinoira faIa do noLorisLa s rosLanLos da ConaLoxLo, oxIicando
or quo oIa dononsLra quo oIo osLava, do faLo, disLrado no incio da convorsa.
Ior quo a aLiLudo do LaxisLa nudou?
3. A oxrosso receber umu uuchu ue guu fru significa rcccocr a|gc quc
ininui a cxci|a4c. QuaI foi a ducha do gua fria quo Dinas rocobou?
4. Ior quo o noLorisLa do Lxi disso ara Dinas parccc quc ncjc c ia cs
rctc||acs?
5. QuaI ora o onLo conLraI da divorgncia onLro Dinas o o LaxisLa?
6. Quo faLo aroco |usLificar a osio do LaxisLa, conLra LrabaIhadoros quo
rocossan as onrosas ondo LrabaIhan?
7. Ior quo Dinas rosoIvou sair do Lxi nuiLo anLos do chogar ao sou dosLino?
8. quo o quo o noLorisLa quis dizor quando faIou quoqucn nasccu pra cata|c,
nunca cncga a carrcccirc? CiLo ouLro rovorbio arocido con osso.
A ConaLoxLo arosonLa dois orsonagons, Dinas (o onrogado quo foi
doniLido) o o LaxisLa (un ox-nicroonrosrio), con oinios conLrrias sobro
una quosLo: dovonos rocIanar ou no no caso do aos LrabaIhisLas?
Lnbora a discusso Lonha sido acaIorada, anbos arosonLavan argunonLos
ara |usLificar sua osio. Rooscrova a oinio o os argunonLos do cada un on
un LoxLo soarado. Mudo a ordon das frasos, acrosconLo aIavras. Iaa o quo for
nocossrio ara quo os LoxLos Lonhan unidado. LviLo as aIavras agrossivas, ois
agora so LraLa aonas da rooscriLura do suas oinios. ConLinuo aos o nosso
incio.
DImas:
O 8rasi| cs|4 nuanc. agcra cs |raoa|nacrcs |cn tcz. |iz ncras cx|ras c n4c
as rcccoi ctiancn|c quanc |raoa|nata, rcccocrci pcr crcn juicia|. |ssc c nui|c
ocn! Traoa|nc nui|c c gannc |4c pcucc, a|gc |cn quc scr fci|c.
31
) 7 )
Vanos rovor aIguns concoiLos granaLicais quo arondonos nas ILinas auIas:
As idoias Iigadas ao vorbo, quando indican Lono o Iugar, so com|emen-
tos uuterbus:
cncgar ceuo (advorbio do Lono)
ccnprar no suermercuuo (advorbio do Iugar)
As idoias quo conIononLan os vorbos, funcionando cono ob|oLo diroLo ou
ob|oLo indiroLo, so os com|ementos terbus. Assin, Lonos os vorbos
LransiLivos diroLos, LransiLivos indiroLos o os LransiLivos diroLos o indiroLos,
sinuILanoanonLo:
Tcna o rmero tx quc aparccc. (ob|oLo diroLo)
N4c sc pcc ccnfiar em nngum. (ob|oLo indiroLo)
Cris|ina cncns|ra seu uesuontumento com essu uttuue.(ob|oLo diroLo o
indiroLo)
s nonos Lanbon odon rocobor un conIononLo aconanhado do
roosio, o o quo chananos do com|emento nomnu|:
O cscri|cric c atcgac cs|ata cncic ue gente.
Dinas n4c |inna ncc ue uscusso.
A aocr|ura uo rocesso accn|cccu nc inicic c ncs.
1. bsorvo as aIavras o oxrossos dosLacadas nas frasos abaixo. AnaIiso o
cIassifiquo-as on com|emento nomnu| o com|emento uuterbu|:
a) Vou rocobor umu bo|uuu : ..............................................................................
b) LsLou corLo uu ttru : ...................................................................................
c) Acaboi do Iovar um ussugero : ......................................................................
d) Lssas Iois do mutu fo|gu : ......................................................................
c) Lu fochoi mnhu mcroemresu : .................................................................
f) SoLo fanIias doondian ue mm : .................................................................
g) J vai conunicando uo motorstu u ttru : ..............................................
h) No Lonho diroiLo u nuuu : ...............................................................................
2. ConIoLo as oraos abaixo criando com|ementos nomnus (aquoIos quo
so Iigan ao nono or noio do reoso):
a) Dinas,agora, no Lon nais nodo
...........................................................................................................................................
b) noLorisLa ora dosfavorvoI
..............................................................................................................................................
c) Na ninha oinio, os LrabaIhadoros no osLo adaLados
.................................................................................................................................................
d) Dinas Linha corLoza
................................................... ..........................................................................................
s orsonagons da ConaLoxLo, Dinas o o LaxisLa, discuLon. Iara un o vIido
rocIanar os diroiLos, ara o ouLro ossa rocIanao no rocodo.
L voc? quo acha? As ossoas quo rocIanan sous diroiLos agon do forna
corroLa? A]utur uo nu ]ustu virou nosno noio do vida, cono onsa o
LaxisLa? Voc concorda quo o BrasiI osL nudando o quo as ossoas osLo
arondondo a roivindicar os sous diroiLos? Voc acha quo aIguns LrabaIhadoros
abusan na oxigncia dos diroiLos?
Aprufundandu
RcfIcxu
31
) 7 )
odido do una ossoa fsica ou |urdica (onrosas, fundaos oLc.) roquo-
rondo o ronuncianonLo da |usLia do LrabaIho sobro doLorninada quosLo
rocobo o nono do eto ncu|, rec|umutru ou rec|umuo.
A arLo quo faz o odido iniciaI rocobo o nono do rec|umunte, o o rou, quo o
aquoIo conLra quon a rocIanao o foiLa, rocobo o nono do rec|umuuo.
Dizor, orLanLo, quo aIguon rec|umou sous diroiLos na |usLia o orfoiLanon-
Lo adoquado. Rec|umur, rec|umuo, rec|umunte, rec|umutru o rec|umuuo
so vocbuIos quo fornan una fanIia do aIavras.
Voc | arondou a disLinguir un LoxLo IiLorrio do un LoxLo no-IiLorrio.
Agora, vanos rofIoLir un ouco nais sobro ossa quosLo. IoIa IoiLura do LoxLos
IiLorrios o infornaLivos, noLanos quo aonas o assunLo ou Lona abordado no
o suficionLo ara diforonci-Ios. Isso aconLoco orquo un nosno assunLo odo sor
LraLado IiLorarianonLo ou no.
Iara aIguns osLudiosos, o usecto fcconu| o o criLorio vIido ara disLinguir
o LoxLo IiLorrio do no-IiLorrio. Dossa forna, odo-so dizor quo |teruturu
fco o, cono LaI, no Lon conronisso do roIaLar a roaIidado. J o LoxLo
infornaLivo, ao conLrrio, Lon o conronisso do roIaLar a roaIidado.
uLro criLorio adoLado ara osLaboIocor a disLino onLro os Lios do LoxLo
o a funo. Roaro quo as funos do texto |terro so nuiLo nais do
naLuroza esttcu o otcu, ao asso quo a funo dos LoxLos no-IiLorrios
o ut|tru, isLo o, cunro o ob|oLivo do infornar, oxIicar ou nosno
ironizar, oIogiar, xingar, odir, agradocor, cunrinonLar oLc.
bsorvo os LoxLos soguinLos: o rinoiro o una noLcia do |ornaI, o sogundo o
una crnica. LnLroLanLo, anbos Ln cono Lona u |e, noncionando nornas o
roguIanonLos. NoLo o quanLo oIos so diforonLos.
Mnstro ut que fo mu|-nterretuuo"
O ninis|rc c Traoa|nc, Pau|c Paita, issc cn|cn, cn 8c|c Hcrizcn|c (MG), quc
fci na|-in|crprc|ac na sua prcpcs|a cn rc|a4c acs irci|cs |raoa|nis|as, ccnc
|iccna-na|crniac c rcnuncra4c c fcrias.
Nc 4noi|c c ccn|ra|c cc|c|itc, caa irci|c pcc scr cs|cnic, ncgcciac c
accrc ccn c in|crcssc cs |raoa|nacrcs c cs cnprcgacrcs, nas n4c a c|inina4c
ncn c n4c-accssc acs irci|cs ccnsagracs na Ccns|i|ui4c. N4c sc prc|cnc |irar c
irci|c, issc.
|ssc c c caninnc nais sau4tc|. Onc n4c ncutcr ncgccia4c cu para cs
scgncn|cs nais tu|ncr4tcis, scr4c nan|ics cs ispcsi|itcs ccns|i|ucicnais, afirncu.
An|ccn|cn, c ninis|rc natia i|c quc prc|cnia |irar a Ccns|i|ui4c a cx|cn-
s4c c caa irci|c |raoa|nis|a. Nc casc a |iccna-na|crniac, pcr cxcnp|c, c
prazc c 120 ias c ura4c a |iccna n4c scria nais irci|c ccns|i|ucicna|.(...)
AdaLao do naLoria do |ornaI |o|hu ue S. Puu|o do 3 do naio do 199.
Mennu no ]urum
- Dcscc a grana, garc|inna - issc a |ci.
- 8|4 o|c o|i o|4 - prc|cs|cu a garc|inna.
- | prcioic pisar na grana - cxp|iccu c guara.
- 84 o4 o4 - rc|ruccu a garc|inna ccn tccncncia.
- Vancs, cscc, tcn para a scnora, quc c nc|ncr.
Artc c vida

31
) 7 )
- 8un, oun - afirncu a garc|inna, ccn |ca a raz4c, pcis c sc| cs|ata nais
agra4tc| c quc a scnora.
A insuoniss4c a garc|inna a|ingiu c c|inax quanc c guara cs|cncu-|nc a
n4c ccn a in|cn4c c aju4-|a a aoancnar c granac. A gcn|i|cza fci rctiaa ccn
un safan4c. Dura |cx sc |cx.
- Onc cs|4 sua nan4c?
A garc|inna tircu as ccs|as ac guara, ccn csprczc. A cssa a||ura |ctan|cu-sc
c oancc, c cnc assis|ia a ccna, c pai a garc|a, quc a rcccnuziu sco cncrcscs
prc|cs|cs a |crra scca cs ncncns, ac nunc scn rc|ta quc c cs|ac facu||a ac ir c tir
cs cia4cs.
A prcpria |ci, ncic cncaou|aa ccn c scu rigcr, |uc fcz pra quc c pai a
garc|inna sc pcrsuaissc c quc, sc n4c n4 na| para quc una orasi|cira |4c pcqucni-
ninna pisc na grana, issc c qua|qucr fcrna pccria scr un pcssinc cxcnp|c para
cs orasi|circs naicrcs.
- Aocr|c c prccccn|c, cs cu|rcs farian c ncsnc - issc c guara ccn
inpcncncia.
- Quc fizcsscn, ctcrian fazc-|c - issc c pai.
- Ccnc? - pcrgun|cu c guara ccnfusc c tcxac.
- A grana sc pcia |cr sic fci|a, pcr Dcus cu pc|c cs|ac, para scr pisaa. N4c
n4 scn|ic cn una rc|ta na qua| n4c sc pcc pisar.
- Mas issc cs|raga a grana, cata|ncirc!
- | ai? Quc |cn issc?
- Sc a grana ncrrcr, ningucn nais pcc scr c|a - raciccincu a |ci.
- | c scnncr cixa c na|ar a sua ga|inna sc pcrquc c scnncr n4c pcc nais tcr c|a?
- | cticn|c quc a rc|ta sc pcc |cr sic fci|a para scr pisaa. Sc ncrrc, c pcrquc
n4c cuian c|a. Ou pcrquc n4c prcs|a. Quc ncrra. Quc scja p|an|ac cn ncsscs
parqucs c ocn capin c |rcpicc. Ou quc n4c sc p|an|c naa. Quc sc auncn|c pc|c
ncncs c pcucc cspac cs ncsscs pcuccs jarins. O quc c prccisc p|an|ar, scu guara,
c una scncn|c c ocn-scnsc ncs sujci|cs quc fazcn cs rcgu|ancn|cs.
- 8un oan - ccnccrcu a ncnina, ccrrcnc cn isparaa para a grana.
- O scnncr cn|cnc c quc c|a iz? - pcrgun|cu c guara.
- C|arc - rcspcncu c pai.
- Quc fci quc c|a issc agcra?
- N4c a |ctc a na|, nas c|a nancu c rcgu|ancn|c para c iaoc quc c carrcguc.
IonLo. Anto|ogu esco|ur ue crncus. IauIo Mondos Canos. Rio do Janoiro, Ldiouro,
gs. 214-216.
No LoxLo |ornaIsLico quo roroduzinos, a nonsagon Lon a uLiIidado do infornar
ao IoiLor o osicionanonLo do ninisLro on roIao aos diroiLos LrabaIhisLas.
J no LoxLo Mennu no ]urum, o quo nonos inorLa o a infornao. A funo
do LoxLo, nosso caso, o dar razor, roorcionar saLisfao ao IoiLor.
Pau!o Mcndcs Campos nascou on BoIo IorizonLo on 1922.
Dosdo nuiLo |ovon | arLiciava da vida IiLorria do sua cidado,
coIaborando na |c|na c Minas. Mais Lardo, nudou-so ara o Rio do
Janoiro, ondo dou conLinuidado s aLividados |ornaIsLicas, araIoIa-
nonLo oosia o, sobroLudo, crnica. LnLro as obras dosso grando
cronisLa osLo: A u|utru escrtu, O cego ue lunemu, O co|unstu uo
morro, O un]o bbuuo.

Você também pode gostar