Gunnlaugs saga ormstungu

Index
Gunnlaugs saga ormstungu . . . . . . . 1. kafli - Fr orsteini Egilssyni . . . . . 2. kafli - Draumr orsteins Egilssonar. . . . . 3. kafli - Fdd Helga in fagra. . . . . . 4. kafli - Fr Gunnlaugi ok Helgu. . . . . . 5. kafli - Helga verr heitkona Gunnlaugs. . . . 6. kafli - Gunnlaugr fann Eirk jarl. . . . . 7. kafli - Gunnlaugr var me Aalri konungi. . . 8. kafli - Gunnlaugr skir heim hfingja. . . . 9. kafli - Af skiptum Gunnlaugs ok Hrafns. . . . 10. kafli - tkvma Gunnlaugs ok brkaup Hrafns. . 11. kafli - Hlmganga Gunnlaugs ok Hrafns alingi. 12. kafli - Fall Hrafns ok Gunnlaugs. . . . . 13. kafli - Helga in fagra gefin orkatli. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1 1 2 3 4 7 9 10 12 15 17 21 23

Gunnlaugs saga ormstungu

1. kafli - Fr orsteini Egilssyni
orsteinn ht mar. Hann var Egilsson, Skalla-Grmssonar, Kveld-lfssonar hersis r Nregi, en sgerr ht mir orsteins ok var Bjarnardttir. orsteinn bj at Borg Borgarfiri. Hann var auigr at f ok hfingi mikill, vitr mar ok hgvrr ok hfsmar um alla hluti. Engi var hann afreksmar um vxt ea afl sem Egill, fair hans, en var hann it mesta afarmenni ok vinsll af allri alu. orsteinn var vnn mar, hvtr hr ok eygr manna bezt. Hann tti Jfri Gunnarsdttur, Hlfarsonar. Hana hafi tt fyrr roddr, sonr Tungu-Odds, ok var eira dttir Hngerr, er ar fddist upp at Borg me orsteini. Jfrr var skrungr mikill. au orsteinn ttu margt barna, en koma f vi essa sgu. Skli var ellstr sona eira, annarr Kollsveinn, rii Egill.

2. kafli - Draumr orsteins Egilssonar.

Eitt sumar, er at sagt, at skip kom af hafi Gufursi. Bergfinnr er nefndr strimar fyrir skipinu, norrnn at tt, auigr at f ok heldr vi aldr. Hann var vitr mar. orsteinn bndi rei til skips ok r jafnan mestu, hver kaupstefna var, ok sv var enn. Austmenn vistuust, en orsteinn tk vi strimanni, fyrir v at hann beiddist angat. Bergfinnr var ftalar of vetrinn, en orsteinn veitti honum vel. Austmarinn hendi mikit gaman at draumum. Um vrit einn dag rddi orsteinn um vi Bergfinn, ef hann vildi ra me honum upp undir Valfell. ar var ingst eira Borgfiringa. En orsteini var sagt, at fallnir vri barveggir hans. Austmarinn kvest at vilja, ok riu eir heiman of daginn rr saman ok hskarl orsteins, ar til er eir koma til bjar ess, er at Grenjum heitir. ar bj einn mar fltill, er Atli ht. Hann var landseti orsteins, ok beiddi orsteinn Atla, at hann fri til starfs me eim ok hefi pl ok reku. Hann geri sv. Ok er eir koma upp undir Valfell til bartftanna, tku eir til starfs allir ok fru t veggina. Verit var heitt af slu, ok var eim orsteini ok Austmanni erfitt. Ok er eir hfu t frt veggina, settist orsteinn nir ok Austmar bartftina, ok sofnai orsteinn ok lt illa svefni. Austmar sat hj honum ok lt hann njta draums sns, ok er hann vaknai, var honum erfitt orit. Austmar spuri, hvat hann hefi dreymt, er hann lt sv illa svefni. orsteinn svarai: "Ekki er mark at draumum." Ok er eir riu heim um kveldit, spyrr Austmar, hvat orstein hefi dreymt. orsteinn segir: "Ef ek segi r drauminn, skaltu ra hann, sem hann er til." Austmar kvest at htta mundu. orsteinn mlti : "at dreymi mik, at ek ttumst heima vera at Borg ok ti fyrir karldurum, ok s ek upp hsin ok mninum lft eina vna ok fagra, ok ttumst ek eiga ok tti mr allg. s ek fljga ofan fr fjllunum rn mikinn. Hann fl hingat ok settist hj lftinni ok klakai vi hana blliga, ok hon tti mr at vel ekkjast. s ek, at rninn var svarteygr ok jrnklr vru honum. Vaskligr sndist mr hann. v nst s ek fljga annan fugl af surtt. S fl hingat til Borgar ok

settist hsin hj lftinni ok vildi ast hana. at var ok rn mikill. Brtt tti mr s rninn, er fyrir var, fast mjk, er hinn kom til, ok eir brust snarpliga ok lengi, ok at s ek, at hvrumtveggja blddi. Ok sv lauk eira leik, at sinn veg hn hvrr eira af hsmninum, ok vru bir dauir, en lftin sat eftir hnipin mjk ok daprlig. Ok s ek fljga fugl r vestri. at var valr. Hann settist hj lftinni ok lt bltt vi hana, ok san flugu au brott bi samt smu tt, ok vaknaa ek. Ok er draumr essi merkiligr," segir hann, "ok mun vera fyrir verum, at au mtast lofti r eim ttum, er mr tti fuglarnir fljga." Austmar segir: "Ekki er at mn tlan," segir hann, "at sv s." orsteinn mlti : "Ger af drauminum, slkt er r snist lkligast, ok lt mik heyra." Austmar mlti: "Fuglar eir munu vera manna fylgjur. En hsfreyja n er eigi heil, ok mun hon fa meybarn frtt ok fagrt, ok munt unna v mikit. En gfgir menn munu bija dttur innar r eim ttum, sem r ttu ernirnir fljga at, ok leggja hana ofrst ok berjast of hana ok ltast bir af v efni. Ok v nst mun inn rii mar bija hennar r eiri tt, er valrinn fl at, ok eim mun hon gift vera. N hefi ek ddan draum inn ok hygg eftir munu ganga." orsteinn svarar: "Illa er draumr rinn ok vingjarnliga," sagi hann, "ok munt ekki drauma ra kunna." Austmar svarar: " munt at raun um komast, hversu eftir gengr." orsteinn lagi f Austmanninn, ok fr hann brott um sumarit, ok er hann n r sgunni.

3. kafli - Fdd Helga in fagra.

Um sumarit bjst orsteinn til ings ok mlti til Jfrar hsfreyju, r hann fr heiman: "Sv er httat," segir hann, "at ert me barni, ok skal at barn t bera, ef fir meybarn, en upp fa, ef sveinn er." Ok at var sivani nkkurr, er land var allt alheiit, at eir menn, er flitlir vru, en st meg mjk til handa, ltu t bera brn sn, ok tti illa gert vallt. Ok er orsteinn hafi etta mlt, svarar Jfrr: "etta er nsliga mlt," segir hon, "slkr mar sem ert, ok mun r eigi snast etta at lta gera, sv auigr mar sem ert." orsteinn svarar: "Veizt skaplyndi mitt," segir hann, "at eigi mun hlisamt vera, ef af er brugit." San rei hann til ings, en Jfrr fddi mean meybarn kafa fagrt. Konur vildu at bera at henni, en hon kva ess litla rf ok lt angat kalla smalamann sinn, er orvarr ht, ok mlti hon: "Hest minn skaltu taka ok leggja sul ok fra barn etta vestr Hjararholt orgeri Egilsdttur ok bi hana upp fa me leynd, sv at orsteinn veri eigi varr vi, ok eim staraugum renni ek til barns essa, at vst eigi nenni ek, at at s t borit. En hr eru rjr merkr silfrs, er skalt hafa at verkkaupi, en orgerr skal f r fari vestr ar ok vist um haf." orvarr geri sem hon mlti. San rei hann vestr Hjararholt me barnit ok fekk orgeri hendr, en hon lt upp fa landseta sna, er bjuggu inn Leysingjastum Hvammsfiri. En hon tk orvari fari norr Steingrmsfiri Skeljavk ok vist of haf, ok fr hann ar tan, ok er hann n r sgunni.

Ok er orsteinn kom heim af ingi, sagi Jfrr honum, at barnit er t borit, sem hann hafi fyrir mlt, en smalamar var brott hlaupinn ok stolit brott hesti hennar. orsteinn kva hana hafa vel gert ok fekk sr smalamann annan. N liu sv sex vetr, at etta var ekki vst. Ok rei orsteinn til heimbos vestr Hjararholt til lfs p, mgs sns, Hskuldssonar, er tti vera me mestri viringu allra hfingja vestr ar. orsteini var ar vel fagnat, sem lkligt var. Ok einnhvern dag at veizlunni, er at sagt, at orgerr sat tali vi orstein, brur sinn, ndvegi, en lfr tti tal vi ara menn. En yfir gegnt eim bekkinum stu meyjar rjr. mlti orgerr: "Hversu lzt r, brir, stlkur essar, er hr sitja gegnt okkr?" Hann svarar: "Allvel," segir hann, "ok er ein fegrst miklu, ok hefir hon vnleik lfs, en hvti ok yfirbrag vrt Mramanna." orgerr svarar: "Vst er at satt, er segir, brir, at hon hefir hvti ok yfirbrag vrt Mramanna, en eigi vnleik lfs p, v at hon er eigi hans dttir." "Hversu m at vera?" segir orsteinn, "en s hon n dttir." Hon svarar: "Me sannendum at segja r, frndi," kva hon, " er essi n dttir, en eigi mn, in fagra mr," - ok segir honum san allt, sem farit hafi, ok bir hann fyrirgefa sr ok konu sinni essi afbrigi. orsteinn mlti: "Ekki kann ek ykkr at saka um etta, ok veltr angat, sem vera vill, um flesta hluti, ok hafi it vel yfir sltt vanhyggju mna. Lzt mr sv mey essa, at mr ykkir mikil gifta at eiga jafnfagrt barn, ea hvat heitir hon?" "Helga heitir hon," segir orgerr. "Helga in fagra," segir orsteinn. "N skalt ba fer hennar heim me mr." Hon geri sv. orsteinn var aan t leiddr me gum gjfum, ok rei Helga heim me honum ok fddist ar upp me mikilli viring ok st af fur ok mur ok llum frndum.

4. kafli - Fr Gunnlaugi ok Helgu.

enna tma bj uppi Hvtrsu Gilsbakka Illugi svarti Hallkelsson, Hrosskelssonar. Mir Illuga var urr dylla, dttir Gunnlaugs ormstungu. Illugi var annarr mestr hfingi Borgarfiri en orsteinn Egilsson. Illugi svarti var streignamar ok harlyndr mjk ok helt vel vini sna. Hann tti Ingibjrgu, dttur sbjarnar Hararsonar r rnlfsdal. Mir Ingibjargar var orgerr, dttir Mifjarar-Skeggja. Brn Ingibjargar ok Illuga vru mrg, n f koma vi essa sgu. Hermundr ht sonr eira, en annarr Gunnlaugr. Bir vru eir efniligir menn ok frumvaxta mar. Sv er sagt fr Gunnlaugi, at hann var snemmendis brgerr, mikill ok sterkr, ljsjarpr hr, ok fr allvel, svarteygr ok nkkut nefljtr ok skapfelligr andliti, mimjr ok herimikill, kominn sik manna bezt, hvaamar mikill llu skaplyndi ok framgjarn snemmendis ok vi allt vginn ok harr ok skld mikit ok heldr nskr ok kallar Gunnlaugr ormstunga. Hermundr var eira vinslli ok hafi hfingjabrag sr.

Ok er Gunnlaugr var tlf vetra gamall, ba hann fur sinn fararefna, ok kvast hann vifja fara tan ok sj si annarra manna. Illugi bndi tk v seinliga, kva hann eigi mundu ykkja gan tlndum, er hann ttist trautt mega semja vi hann ar heima, sem hann vildi. Ok einnhvern morgin var at alllitlu sar, at Illugi bndi gekk t snemma ok s, at tibr hans var opit, ok vru lagir t vrusekkar nkkurir hlait sex ok ar lnur me. Hann undraist etta mjk. ar gekk at mar ok leiddi fjgur hross, ok var ar Gunnlaugr, sonr hans, ok mlti: "Ek hefi sekkana t lagit," segir hann. Illugi spyrr, hv hann geri sv. Hann sagi, at at skyldi vera fararefni hans. Illugi mlti; "Engi r skalt taka af mr ok fara hvergi, fyrr. en ek vil," - ok kippi inn aftr vrusekkunum. Gunnlaugr rei brott aan ok kom um kveldit ofan til Borgar, ok bau orsteinn bndi honum ar at vera, ok at iggr hann. Gunnlaugr segir orsteini, hversu farit hafi me eim fegum. orsteinn ba hann ar vera eim stundum, sem hann vildi, ok ar var hann au missari ok nam lgspeki at orsteini, ok virist llum mnnum ar vel til hans. Jafnan skemmtu au Helga sr at tafli ok Gunnlaugr. Lagi hvrt eira gan okka til annars brliga, sem raunir bar san. au vru mjk jafnaldrar. Helga var sv fgr, at at er sgn frra manna, at hon hafi fegrst kona verit slandi. Hr hennar var sv mikit, at at mtti hylja hana alla, ok sv fagrt sem gull barit, ok engi kostr tti vlkr sem Helga in fagra llum Borgarfiri ok vara annars staar. Ok einnhvern dag, er menn stu stofu at Borg, mlti Gunnlaugr til orsteins: "Einn er s hlutr lgum, er hefir eigi kennt mr, at fastna mr konu." orsteinn segir: "at er ltit ml," - ok kenndi honum atferli. mlti Gunnlaugr: "N skalt vita, hvrt mr hafi skilizt, ok mun ek n taka hnd r ok lta sem ek festa mr Helgu, dttur na." orsteinn segir: "arfleysi tla ek at vera," segir hann. Gunnlaugr reifai egar hnd honum ok mlti: "Veit mr n etta," segir hann. "Ger sem yill," segir orsteinn, "en at skulu eir vita, er hj eru staddir, at etta skal vera sem mlt ok essu skulu engi undirml fylgja." San nefndi Gunnlaugr sr vtta ok fastnai sr Helgu ok spuri san, hvrt mtti sv nta. Hann kva sv vera mega, ok var mnnum mikit gaman at essu, eim sem vi vru staddir.

5. kafli - Helga verr heitkona Gunnlaugs.

nundr ht mar, er bj sur at Mosfelli, Hann var aumar inn mesti k hafi goor sur ar um nesin. Hann var kvngar mar, ok ht Geirn kona hans Gnpsdttir, Molda-Gnpssonar, er nam sur Grindavk. eira synir vru eir Hrafn ok rarinn ok Eindrii. Allir vru eir efniligir menn, en var Hrafn fyrir eim hvvetna. Hann var mikill mar ok sterkr, manna sjligastr ok skld gott, ok er hann var mjk rosknar, fr hann landa milli ok virist hvervetna vel, ar sem hann kom.

 bj sur Hjalla lfusi eir roddr inn spaki Eyvindarson ok Skafti, sonr hans, er var lgsgumar slandi. Mir Skafta var Rannveig, dttir Gnps Molda-Gnpssonar, ok vru eir systrasynir Skafti ok nundarsynir. Var ar vintta mikil me frndsemi. bj t at Rauamel orfinnr Sel-risson ok tti sjau sonu, ok vru allir efniligir menn. eir htu sv: orgils, Eyjlfr ok rir, ok vru eir mestir menn t angat. Ok essir menn, er n eru nefndir, vru allir uppi einn tma. Ok essu nr uru au tendi, er bezt hafa orit hr slandi, at landit var allt kristit, ok allt flk hafnai fornum trnai. Gunnlaugr ormstunga, er r var fr sagt, var n misst at Borg me orsteini ea Illuga, fer snum, Gilsbakka, sex vetr, ok var hann tjn vetra, ok samist mikit me eim fegum. Mar ht orkell svarti. Hann var heimamar Illuga ok nfrndi ok hafi ar upp vaxit. Honum tmist arfr norr Vatnsdal si, ok beiddi hann Gunnlaug fara me sr, ok hann geri sv, ok riu norr tveir saman s ok fengu fit, ok greiddu eir fit af hndum, er varveitt hfu, me atgngu Gunnlaugs. Ok er eir riu noran, gistu eir Grmstungum at auigs bnda, er ar bj. Ok um morgininn tk smalamar hest Gunnlaugs, ok var sveittr mjk, er eir fengu. Gunnlaugr laust smalamanninn vit. Bndi vildi eigi sv bit hafa ok beiddi bta fyrir. Gunnlaugr bau at gjalda bnda mrk. Bnda tti at of ltit. Gunnlaugr kva vsu: Mrk bauk mundangs sterkum manni, tyggja ranna. Grsma skaltu gma glsptis at nta. Irask munt, ef yrum allrr fla r sji ltr eyanda la linns samlagar kindar. essi var stt eira, sem Gunnlaugr bau, ok riu eir sur heim vi sv bit. Ok litlu sar beiddi Gunnlaugr fur sinn fararefna annat sinn. Illugi segir: "N skal vera sem vill," segir hann. "Hefir n heldr samit ik r v, sem var." Rei Illugi heiman skjtt ok keypti skip hlft til handa Gunnlaugi, er uppi st Gufursi, at Auuni festargram. essi Auunn vldi eigi tan flytja sonu svfrs ins spaka eftir vg Kjartans lfssonar, sem segir Laxdla sgu, ok var at sar en etta. Ok er Illugi kom heim, akkai Gunnlaugr honum vel. orkell svarti rst til ferar me Gunnlaugi, ok var fluttr varnar eira til skips, en Gunnlaugr var at Borg, mean eir bjuggu skipit, ok tti glaara at tala vi Helgu en vera starfi me kaupmnnum. Einnhvern dag spuri orsteinn Gunnlaug, ef hann vildi ra til hrossa me honum upp Langavatnsdal. Gunnlaugr kvast at vilja.

N ra eir tveir saman, ar til er eir koma til selja orsteins, er heita orgilsstum, ok vru ar sthross, er orsteinn tti, fjgur saman ok vru rau at lit. Hestr var allvnligr ok ltt reyndr. orsteinn bau at gefa Gunnlaugi hrossin, en hann kvast eigi hrossa urfa, er hann tlai af landi. Ok riu eir til annarra sthrossa. Var ar hestr grr me fjrum merum, ok var s baztr Borgarfiri, ok bau orsteinn at gefa ann Gunnlaugi. Hann svarar: "Eigi vil ek essi heldr en hin, ea hv br mr eigi at, er ek vil iggja?" "Hvat er at?" segir orsteinn. Gunnlaugr mlti: "Helga in fagra, dttir n." orsteinn svarar: "Eigi mun at sv skjtt rast," segir hann ok tk annat ml, ok riu heimleiis ofan me Lang. mlti Gunnlaugr: "Vita vil ek," segir hann, "hverju vill svara mr um bnorit." orsteinn svarar: "Ekki sinni ek hgma num," segir hann. Gunnlaugr mlti: "etta er alhugi minn, en eigi hgmi." orsteinn svarar: "Vita skyldir fyrst, hvat vildir. Ertu eigi rinn til tanferar ok ltr sem skylir kvngast? Er at ekki jafnri me ykkr Helgu, mean ert sv rinn, ok mun v ekki vera litit." Gunnlaugr mlti: "Hvar til tlar um gjafor dttur innar, ef vill eigi gifta syni Illuga svarta, ea hvar eru eir Borgarfiri, er meira httar s en hann?" orsteinn svarar: "Ekki fer ek mannjfnu," segir hann, "en vrir slkr mar sem hann, myndi r eigi fr vsat." Gunnlaugr mlti: "Hverjum vill heldr gifta dttur na en mr?" orsteinn svarar: "Margt er hr gott mannval. orfinnr at Rauamel sjau sonu ok alla vel mannaa." Gunnlaugr svarar: "Hvrrgi eira nundar n orfinns er jafnmenni fur mns, v at ik skortir snt vi hann, ea hvat hefir mti v, er hann deildi kappi vi orgrm goa Kjallaksson rsnessingi ok vi sonu hans ok hafi einn at, er vi l?" orsteinn svarar: "Ek stkka brott Steinari, syni nundar sjna, ok tti at heldr mikilri." Gunnlaugr svarar: "Egils nauztu at v, fur ns, enda mun at fm bndum vel endast at synja mr mgar." orsteinn svarar: "Hafu frammi kgan vi uppi vi fjllin, en at kemr r fyrir ekki hr ti Mrunum." Um kveldit koma eir heim. Ok um morgininn rr Gunnlaugr upp Gilsbakka ok ba fur sinn ra til kvnbna me sr t til Borgar.

Illugi svarar: " ert rinn mar, ar sem ert rinn til tanferar, en ltr n sem skulir starfa kvnbnum, ok veit ek, at slkt er ekki vi skaplyndi orsteins." Gunnlaugr svarar: "Ek tla tan allt eins, ok lkar mr ekki, tan fylgir essu." San rei Illugi heiman me tlfta mann ofan til Borgar, ok tk orsteinn vel vi honum. Um morgininn snemma rddi Illugi til orsteins: "Ek vil tala vi ik." orsteinn svarar: "Gngum upp Borgina ok tlum ar." Ok sv geru eir. Gunnlaugr gekk me eim. mlti Illugi: "Gunnlaugr, frndi minn, kvest hafa vakit bnor vi ik fyrir sna hnd, at bija Helgu, dttur innar, en n vil ek vita, hvern sta eiga skal mlit. Er r kunnig tt hans ok fjreign vr. Skal hvrki til spara af vrri hendi stafestu n mannaforr, ef er nr en r." orsteinn svarar: "at eitt finn ek Gunnlaugi, at mr ykkir hann vera rinn," segir hann, "en ef hann vri r lkr skaplyndi, mynda ek ltt seinka." Illugi svarar: "etta mun okkr vera at vinslitum, ef synjar okkr fegum jafnris." orsteinn svarar: "Fyrir n or," segir hann, "ok okkra vingan skal Helga vera heitkona Gunnlaugs, en eigi festarkona, ok ba rj vetr. En Gunnlaugr skal fara tan ok skapa sik eftir gra manna sium, en ek skal lauss allra mla, ef hann kemr eigi sv t ea mr virist eigi skapferi hans." Ok vi etta skilja eir. Rr Illugi heim, en Gunnlaugr til skips. Ok er eim gaf byr, ltu eir haf ok kmu skipi snu norr vi Nreg ok sigldu inn eftir rndheimi til Niarss ok lgu ar lgi ok skipuu upp.

6. kafli - Gunnlaugr fann Eirk jarl.

enna tma r fyrir Nregi Eirkr jarl Hkonarson ok Sveinn, brir hans. Eirkr jarl hafi atsetu inn Hlum at furleif sinni ok var rkr hfingi. Skli orsteinsson var me jarli ok var hirmar hans ok vel metinn. at er fr sagt, at eir Gunnlaugr ok Auunn festargramr gengu tlf menn saman inn Hlair. Gunnlaugr var sv binn, at hann var grm kyrtli ok hvtum leistbrkum. Sull hafi hann fti nir ristinni. Freyddi r upp bl ok vgr, er hann gekk vi. Ok me eim bningi gekk hann fyrir jarlinn ok eir Auunn, ok kvddu hann vel. Jarl kenndi Auun ok spyrr hann tenda af slandi, en Auunn sagi slk, sem vru. Jarl spyrr Gunnlaug, hverr hann vri, en hann sagi honum nafn sitt ok tt. Jarl mlti: "Skli orsteinsson," sagi hann, "hvat manna er essi slandi?" "Herra," segir hann, "taki honum vel, hann er ins bezta manns sonr slandi, Illuga svarta af Gilsbakka, ok fstbrir minn." Jarl mlti: "Hvat er fti num, slendingr?"

"Sullr er , herra," sagi hann. "Ok gekk ekki haltr?" Gunnlaugr svarar: "Eigi skal haltr ganga, mean bir ftr eru jafnlangir." mlti hirmar jarls, er rir ht: "essi remb-ist mikit, slendingrinn, ok vri vel, at vr freistaim hans nkkut." Gunnlaugr leit vi honum ok mlti: Hirmar es einn, s s einkar meinn. Tri hnum vart, hann s illr ok svartr. vildi rir grpa til xar. Jarl mlti: "Lt vera kyrrt," segir hann, "ekki skulu menn gefa at slku gaum, ea hv gamall mar ertu, slendingr?" Gunnlaugr svarar: "Ek em n tjn vetra," segir hann. "at lt ek um mlt," segir jarl, "at verir eigi annarra tjn." Gunnlaugr mlti ok heldr lgt: "Bi mr engra forbna," segir hann, "en bi r heidr." Jari mlti: "Hvat sagir n, slendingr?" Gunniaugr svarar: "Sv, sem mr tti vera eiga, at bir mr engra forbna, en bir sjlfum r hallkvmri bna." "Hverra ?" segir jarl. "At fengir eigi vlkan daudaga sem Hkon jarl, fair inn." Jarl setti sv rauan sem bl ok ba taka fl etta skjtt. gekk Skii fyrir jarl ok mlti: "Geri fyrir mn or, herra, ok gefi manninum gri, ok fari hann brott sem skjtast." Jarl mlti: "Veri hann brottu sem skjtast, ef hann vill griin hafa, ok komi aldri mitt rki san." gekk Skli t me Gunnlaugi ok ofan bryggjur. ar var Englandsfar albit til tlts, ok tk Skli Gunnlaugi far ok orkatli, frnda hans. En Gunnlaugr fekk Auuni skip sitt til varveizlu ok f sitt, at er hann hafi eigi me sr. N sigla er Gunnlaugr Englandshaf ok kmu um haustit sur vi Lundnabryggjur ok ru ar til hlunns skipi snu.

7. kafli - Gunnlaugr var me Aalri konungi.

r fyrir Englandi Aalrr konungr Jtgeirsson ok var gr hfingi. Hann sat enna vetr Lundnaborg. Ein var tunga Englandi sem Nregi ok Danmrku. En skiptust tungur Englandi, er Vilhjlmr bastarr vann England. Gekk aan af Englandi valska, er hann var aan ttar. Gunnlaugr gekk brliga fyrir konung ok kvaddi hann vel ok viruliga. Konungr spuri, hvaan af lndum hann vri. Gunnlaugr segir sem var, - "en v hefi ek stt yvarn fund, herra, at ek hefi kvi ort um yr, ok vilda ek, at r hlddi kvinu." Konungr kva sv vera skyldu. Gunnlaugr flutti fram kvit vel ok skruliga, en etta er stefit : Herr ssk allr enn rva Englands sem go engil. tt ltr grams ok gumna gunnbrs Aalri. Konungr akkai honum kvit ok gaf honum at bragarlaunum skarlatsskikkju skinndregna inum beztum skinnum ok hlabna skaut nir ok geri hann hirmann sinn, ok var Gunnlaugr me konungi um vetrinn ok virist vel. Ok einn dag um morgininn snemma mtti Gunnlaugr rem mnnum strti einu, ok nefndist s rormr, er fyrir eim var. Hann var mikill ok sterkr ok furu torvelligr. Hann mlti: "Normar," segir hann, "sel mr f nkkut at lni." Gunnlaugr svarar: "Ekki mun at rligt at selja f sitt kunnum mnnum." Hann svarar: "Ek skal gjalda r at nefndum degi." " skal at htta," segir Gunnlaugr. San seldi hann honum fit. Ok litlu sar fann Gunnlaugr konunginn ok segir honum fjrlnit. Konungr svarar: "N hefir ltt til tekizt. essi er inn mesti rnsmar ok vkingr, ok eig ekki vi hann, en ek skal f r jafnmikit f." Gunnlaugr svarar: "Illa er oss farit," segir hann, "hirmnnum yrum, gngum upp saklausa menn, en lta slka sitja yfir vru, ok skal at aldri vera." Ok litlu sar hitti hann rorm ok heimti fit af honum, en hann kvast eigi gjalda mundu. GunnJaugr kva vsu essa: Mealr es r, Mi malma galdrs, at halda, att hafi r vi prettum oddrj, fyr mr hoddum. Vita mtt hitt, at heitik,

hr sk v fri, at fekksk nafn af nkkvi, narstunga, mr ungum. "N vil ek bja r lg," segir Gunnlaugr, "at gjalt mr f mitt ea gakk hlm vi mik ella riggja ntta fresti." hl vkingrinn ok mlti: "Til ess hefir engi orit fyrri en at skora mr hlm, sv skaran hlut sem margr hefir fyrir mr borit, ok em ek ess albinn." Ok vi at skilu eir Gunnlaugr at sinni. Gunnlaugr segir konungi sv bit. Hann svarar: "N er komit allvnt efni. essi mar deyfir hvert vpn. N skaltu mnum rum fram fara, ok er hr sver, er ek vil gefa r, ok me essu skaltu vega, en sn honum annat." Gunnlaugr akkai konungi vel. Ok er eir vru til hlms bnir, spyrr rormr, hvernig sver at vri, er hann hafi. Gunnlaugr snir honum ok bregr, en hafi lykkju um mealkafla konungsnaut ok dregr hnd sr. Berserkrinn mlti, er hann s sverit: "Ekki hrumst ek at sver," segir hann ok hj til Gunnlaugs me sveri ok af honum mjk sv skjldinn allan. Gunnlaugr hj egar mt me konungsnaut, en berserkrinn st hlfarlauss fyrir ok hugi, at hann hefi it sama vpn ok hann sndi, en Gunnlaugr hj hann egar banahgg. Konungr akkai honum verkit, ok af essu fekk hann mikla frg Englandi ok va annars staar. Um vrit, er skip gengu milli landa, ba Gunnlaugr Aalr konung orlofs at sigla nkkut. Konungr spyrr, hvat hann vildi . Gunnlaugr svarar: "Ek vilda efna at, sem ek hefi heitit,"- ok kva vsu essa: Koma skalk vistar vitja viggs dglinga riggja, v hefk hlutvndum heitit hjarls ok tveggja jarla. Hverfkak aftr, r arfi, auveitir gefr rauan orma be fyr ermar, odd-Gefnar mr stefni. "Sv skal ok vera, skld," segir konungr ok gaf honum gullhring, er st sex aura, "en v skaltu heita mr," segir konungr, "at koma aftr til mn at ru hausti, fyrir v at ek vil eigi lta ik fyrir sakar rttar innar."

8. kafli - Gunnlaugr skir heim hfingja.

San siglir Gunnlaugr af Englandi me kaupmnnum norr til Dyflinnar. r fyrir rlandi Sigtryggr konungr silkiskegg, sonr lfs kvrans ok Kormlaar drttningar. Hann hafi skamma stund rit rkinu. Gunnlaugr gekk fyrir konung ok kvaddi hann vel ok viruliga. Konungr tk honum smiliga.

10

Gunnlaugr mlti: "Kvi hefi ek ort um yr, ok vilda ek hlj f." Konungr svarar: "Ekki hafa menn til ess orit fyrri at fra mr kvi, ok skal vst hla." Gunnlaugr kva drpuna, ok er etta stefit : Elr svru sk Sigtryggr vi hr. Ok etta er ar: Kann ek mls of skil, hvern ek mra vil konungmanna kon, hann s Kvrans son. Muna gramr vi mik, venr hann gjfli sik, ess mun grepp vara, gollhring spara. Segi hildingr mr, ef hann heyri sr drligra brag, at es drpulag. Konungr akkai honum kvit ok kallai til sn fhiri sinn ok mlti sv: "Hverju skal launa kvit?" Hann svarar: "Hverju vili r, herra?" segir hann. "Hversu er launat," segir hann, "ef ek gef honum knrru tv?" Fhirir svarar: "Of mikit er at, herra," segir hann. "Arir konungar gefa at bragarlaunum gripi ga, sver g ea gullhringa ga." Konungr gaf honum kli sn af nju skarlati, kyrtil hlabinn ok skikkju me gtum skinnum ok gullhring, er st mrk. Gunnlaugr akkai honum vel ok dvalist ar skamma stund ok fr aan til Orkneyja. r fyrir Orkneyjum Sigurr jarl Hlvisson. Hann var vel til slenzkra manna. Gunnlaugr kvaddi jarl vel ok sagi sik hafa at fra honum kvi. Jarl kvast hla vilja kvi hans, sv strra manna sem hann var slandi. Gunnlaugr flutti kvit, ok var at flokkr ok vel ortr. Jarl gaf honum breixi, silfrrekna alla, at kvislaunum ok bau honum me sr at vera. Gunnlaugr akkai honum gjfina ok bo it sama, en kvest vera at fara austr til Svjar ok gekk san skip me kaupmnnum, eim er sigldu til Nregs, ok kmu um haustit austr vi Konungahellu. orkell, frndi hans, fylgi honum jafnan. r Konungahellu fengu eir leitoga upp Gautland it vestra, ok kmu fram kaupsta eim, er Skrum heitir. ar r fyrir jarl s, er Sigurr ht ok var vi aldr. Gunnlaugr gekk fyrir hann ok kvaddi hann vel ok kvast kvi hafa ort um hann. Jarl gaf gott hlj til. Gunnlaugr kva kvit, ok var at flokkr. Jarl akkai honum ok launai honum vel ok bau honum me sr at vera um vetrinn.

11

Sigurr jarl hafi jlabo mikit um vetrinn. Ok atfangadag jla koma ar sendimenn Eirks jarls noran af Nregi, tlf saman. eir fru me gjfum til Sigurar jarls. Jarlinn fagnai eim vel ok skipai eim um jlin hj Gunnlaugi. ar var lteiti mikil. Gautar rddu um, at engi jarl vri meiri ok frgri en Sigurr. Nregsmnnum tti Eirkr jarl miklu framar. Ok um etta rttu eir, ok tku Gunnlaug til rskurarmanns hvrirtveggju um etta ml. Gunnlaugr kva vsu essa: Segi r fr jarli, oddfeimu stafir, eima, hann hefir litnar hvar, hrr karl es s, brur. Sigreynir hefir snar sjalfr miklu gjalfri austr fyr unnar hesti Eirkr blar fleiri. Hvrirtveggju unu vel vi rskurinn, en betr Nregsmenn. Sendimenn fru aan eftir jlin me fgjfum, er Sigurr jarl sendi Eirki jarli. Sgu eir n Eirki jarli rskurinn Gunnlaugs. Jarli tti Gunnlaugr hafa snt vi sik einur ok vinttu ok lt au or um fara, at Gunnlaugr skyldi ar friland hafa hans rki. at frtti Gunnlaugr san, hvat jarl hafi um mlt. Sigurr jarl fekk Gunnlaugi leitoga austr Tundaland Svj, sem hann beiddi.

9. kafli - Af skiptum Gunnlaugs ok Hrafns.

enna tma r fyrir Svj lfr konungr snski, sonr Eirks kontmgs sigrsla ok Sigrar innar strru, dttur Skglar-Tsta. Hann var rkr konungr ok gtr, metnaarmar mikill. Gunnlaugr kom til Uppsala nr ingi eira Sva um vrit, ok er hann ni konungs fundi, kvaddi hann konunginn. Hann tk honum vel ok spyrr, hverr hann vri. Hann kvast vera slenzkr mar. ar var me lfi konungi Hrafn nundarson. Konungr mlti: "Hrafn," segir hann, "hvat manna er hann slandi?" Mar st upp af inum ra bekk, mikill ok vaskligr, gekk fyrir konung ok mlti: "Herra," segir hann, "hann er innar beztu ttar ok sjlfr inn vaskasti mar." "Fari hann ok siti hj r," sagi konungr. Gunnlaugr mlti: "Kvi hefi ek at fra yr," sagi hann, "ok vilda ek, at r hlddi ok gfi hlj til." "Gangi fyrst ok siti," sagi konungr, "ekki er n tm til yfir kvum at sitja." eir geru sv. Tku eir tal me sr, Gunnlaugr ok Hrafn. Sagi hvrr rum fr ferum snum. Hrafn kvast farit hafa r um sumarit af slandi til Nregs ok ndveran vetr austr til Svjar. ar gerist brtt vel me eim. Ok einn dag, er liit var ingit, vru eir bir fyrir konungi, Gunnlaugr ok Hrafn.

12

 mlti Gunnlaugr: "N vilda ek, herra," segir hann, "at r heyri kvit." "at m n," segir konungr. "N vil ek flytja kvi mitt, herra," segir Hrafn. "at m vel," segir hann. " vil ek flytja fyrr kvi mitt, herra," segir Gunnlaugr, "ef r vili sv." "Ek fyrr at flytja, herra," segir Hrafn, "er ek kom fyrr til yvar." Gunnlaugr mlti: "Hvar kmu fer okkrir ess," segir hann, "at fair minn vri eftirbtr fur ns, hvar nema alls hvergi? Skal ok sv me okkr vera." Hrafn svarar: "Gerum kurteisi," segir hann, "at vr frim etta eigi kappmli, ok ltum konung ra." Konungr mlti: "Gunnlaugr skal fyrri flytja, v at honum eirir illa, ef hann hefir eigi sitt ml." kva Gunnlaugr drpuna, er hann hafi orta um lf konung, ok er lokit var drpunni, mlti konungr: "Hrafn," sagi hann, "hversu er kvit ort?" "Vel, herra," sagi hann, "at er strort kvi ok fagrt ok nkkut stirkveit, sem Gunnlaugr er sjlfr skaplyndi." "N skaltu flytja itt kvi, Hrafn," segir konungr. Hann gerir sv. Ok er lokit var, mlti konungr: "Gunnlaugr," segir hann, "hversu er kvi etta ort?" Gunnlaugr svarar: "Vel, herra," segir hann, "etta er fagrt kvi, sem Hrafn er sjlfr at sj, ok yfirbragsltit. Ea hv ortir flokk um konunginn," segir hann, "ea tti r hann eigi drpunnar verr?" Hrafn svarar: "Tlum etta eigi lengr, til mun vera tekit, tt sar s," segir hann, ok skilu n vi sv bit. Litlu sar gerist Hrafn hirmar lfs konungs ok ba hann orlofs til brottferar. Konungr veitti honum at. Ok er Hrafn var til brottferar binn, mlti hann til Gunnlaugs: "Lokit skal n okkarri vinttu, fyrir v at vildir hrpa mik hr fyrir hfingjum. N skal ek einhverju sinni eigi ik minnr vanvira en vildir mik hr." Gunnlaugr svarar: "Ekki hryggja mik ht n," segir hann, "ok hvergi munum vit ess koma, at ek s minna virr en ."

13

lfr konungr gaf Hrafni gar gjafar at skilnai, ok fr hann brott san. Hrafn fr austr um vrit ok kom til rndheims ok bj skip sitt ok sigldi til slands um sumarit ok kom skipi snu Leiruvg fyrir nean Heii, ok uru honum fegnir frndr ok vinir, ok var hann heima ann vetr me fur snum. Ok um sumarit alingi fundust eir frndr, Skafti lgmar ok Skld-Hrafn. mlti Hrafn: "itt fullting vilda ek hafa til kvnbnar vi orstein Egilsson, at bija Helgu, dttur hans." Skafti svarar: "Er hon eigi r heitkona Gunnlaugs ormstungu?" Hrafn svarar: "Er eigi liin s stefna n," segir hann, "sem mlt var me eim? Enda er miklu meiri hans ofsi en hann muni n ess g ea geyma." Skafti svarar: "Gerum sem r lkar." San gengu eir fjlmennir til bar orsteins Egilssonar. Hann fagnai eim vel. Skafti mlti: "Hrafn, frndi minn, vill bija Helgu, dttur innar, ok er r kunnig tt hans ok aur fjr ok menning g, frndaafli mikill ok vina." orsteinn svarar: "Hon er r heitkona Gunnlaugs, ok vil ek halda ll ml vi hann, au sem mlt vru." Skafti mlti: "Eru n eigi linir rr vetr, er til vru nefndir me yr?" "J," sagi orsteinn, "en eigi er sumarit liit, ok m hann enn til koma sumar." Skafti svarar: "En ef hann kemr eigi til sumarlangt, hverja vn skulum vr eiga essa mls?" orsteinn svarar: "Hr munum vr koma annat sumar, ok m sj, hvat rligast ykkir, en ekki tjr n etta at tala lengr at sinni." Ok vi at skilu eir, ok riu menn heim af ingi. Ekki fr etta tal leynt, at Hrafn ba Helgu. Eigi kom Gunnlaugr t v sumri. Ok annat sumar alingi fluttu eir Skafti bnorit kafliga, kvu orstein lausan allra mla vi Gunnlaug. orsteinn svarar: "Ek fr dtr fyrir at sj, ok vilda ek gjarna, at engum manni yri r at rgi. N vil ek finna fyrst Illuga svarta." Ok sv geri hann, ok er eir fundust, mlti orsteinn: "ykkir r ek eigi lauss allra mla vi Gunnlaug, son inn?" Illugi mlti: "Sv er vst," segir hann, "ef vill. Kann ek hr n ftt til at leggja, er ek veit eigi gerla efni sonar mns, Gunnlaugs."

14

orsteinn gekk til Skafta, ok keyptu eir sv, at brlaup skyldi vera at vetrnttum at Borg, ef Gunnlaugr kmi eigi t v sumri, en orsteinn lauss allra mla vi Hrafn, ef Gunnlaugr kmi til ok vitjai rsins. Eftir at riu menn heim af inginu, ok frestaist tilkvma Gunnlaugs, en Helga hugi illt til ra.

10. kafli - tkvma Gunnlaugs ok brkaup Hrafns.

N er at at segja fr Gunnlaugi, at hann fr af Svju at sumar til Englands, er Hrafn fr til slands, ok gar gjafar af lfi konungi at skilnai eira. Aalrr konungr tk vi Gunnlaugi allvel, ok var hann me honum um vetrinn me gri sm. enna tma r fyrir Danmrku Kntr inn rki Sveinsson ok hafi ntekit vi furleif sinni ok heitaist jafnan at herja til Englands, fyrir v at Sveinn konungr, fair hans, hafi unnit mikit rki Englandi, r hann andaist vestr ar. Ok ann tma var mikill herr danskra manna vestr ar, ok var s hfingi fyrir, er Hemingr ht, sonr StrtHaralds jarls ok brir Sigvalda jarls, ok helt hann at rki undir Knt konung, er Sveinn konungr hafi r unnit. Um vrit ba Gunnlaugr konunginn sr orlofs til brottferar. Hann svarar: "Eigi samir r n at fara fr mr, til slks friar sem n horfir hr Englandi, ar sem ert minn hirmar." Gunnlaugr svarar: "r skulu ra, minn herra, ok gef mr orlof at sumri til brottferar, ef Danir koma eigi." Konungr svarar: "Sjm vit ." N lei at sumar ok vetrinn eftir, ok kmu Danir eigi. Ok eftir mitt sumar fekk Gunnlaugr orlof til brottferar af konungi, ok fr Gunnlaugr aan austr til Nregs ok fann Eirk jarl rndheimi Hlum, ok tk jarl honum vel ok bau honum me sr at vera. Gunnlaugr akkar honum boit ok kvest vilja fara fyrst t til slands vit festarmeyjar sinnar. Jarl mlti: "N eru ll skip brottu, au er til slands bjuggust." mlti hirmar einn: "Hr l Hallfrer vandraskld gr t undir Aganesi." Jarl svarar: "Sv m vera," segir hann. "Hann sigldi hean fyrir fimm nttum." Eirkr jarl lt flytja Gunnlaug t til Hallfrear, ok tk hann vi honum me fagnai, ok gaf egar byr undan landi, ok vru vel ktir. at var s sumars. Hallfrer mlti til Gunnlaugs: "Hefir frtt bnorit Hrafns nundarsonar vi Helgu ina fgru?" Gunnlaugr kvest frtt hafa ok gerla. Hallfrer segir honum slkt, sem hann vissi af, ok at me, at margir menn mltu at, at Hrafn vri eigi rskvari en Gunnlaugr. Gunnlaugr kva vsu: Rkik ltt, tt leiki, ltt ver es n, ttan austanvindr at ndri andness viku essa. Meir sumk hitt, en hru

15

hoddstrandi bit, or, at eigi verak jafnrskr talir Hrafni. Hallfrer mlti : "ess yrfti, flagi, at r veitti betr en mr mlin vi Hrafn. Ek kom skipi mnu Leiruvg fyrir nean Heii fyrir fm vetrum, ok tti ek at gjalda hlfa mrk silfrs hskarli Hrafns, ok helt ek v fyrir honum. En Hrafn rei til vr me sex tigu manna ok hj strengina, ok rak skipit upp leirur ok bit vi skipbroti. Var ek at selja Hrafni sjlfdmi, ok galt ek mrk, ok eru slkar mnar at segja fr honum." Ok var eim eintalat um Helgu, ok lofai Hallfrer mjk vnleik hennar. Gunnlaugr kva vsu essa: Munat hvrum hyrjar hrmundaar undi hafnar hrvi drifna hla jr at ask, vt lautskjar lkum lyngs, es vrum yngri, alnar gims msum andnesjum v landi. "etta er vel ort," segir Hallfrer. eir tku land norr Melrakkaslttu Hraunhfn hlfum mnai fyrir vetr ok skipuu ar upp. rr ht mar. Hann var bndason ar Slttunni. Hann gekk glmur vi kaupmennina, ok gekk eim illa vi hann. var komit saman fangi me eim Gunnlaugi. Ok um nttina r ht rr r til sigrs sr, ok um daginn, er eir fundust, tku eir til glmu. laust Gunnlaugr ba ftrna undan ri ok felldi hann mikit fall, en ftrinn Gunnlaugs stkk r lii, s er hann st , ok fell Gunnlaugr me ri. mlti rr: "Vera m," segir hann, "at r vegni eigi annat betr." "Hvat ?" segir Gunnlaugr. "Mlin vi Hrafn, ef hann fr Helgu innar vnu at vetrnttum, ok var ek hj sumar alingi, er at rst." Gunnlaugr svarar engu. var vafir ftrinn ok liinn frr ok rtnai allmjk. eir Hallfrer riu tlf menn saman ok kmu sur Gilsbakka Borgarfiri at laugarkveld, er eir stu at brlaupinu at Borg. Illugi var feginn Gunnlaugi, syni snum, ok hans frunautum. Gunnlaugr kvast egar vilja ofan ra til Borgar. Illugi kva at ekki r, ok sv sndist llum nema Gunnlaugi. En Gunnlaugr var frr fyrir ftarins sak-ar, tt hann lti ekki sjst, ok var v ekki af ferinni. Hallfrer rei heim um morgininn til Hreuvatns Norrrdal. ar r fyrir eignum eira Galti, brir hans, ok var vaskr mar.

16

11. kafli - Hlmganga Gunnlaugs ok Hrafns alingi.

N er at segja fr Hrafni, at hann sat at brlaupi snu at Borg, ok er at flestra manna sgn, at brrin vri heldr dpr, ok er at satt, sem mlt er, at lengi man at, er ungr getr, ok var henni n ok sv, at var til nlundu ar at veizlunni,, at s mar ba Hngerar roddsdttur ok Jfrar, er Svertingr ht ok var Hafr-Bjarnarson, Molda-Gnpssonar, ok skyldu au r takast um vetrinn eftir jl uppi at Skney. ar bj orkell, frndi HngerSar, sonr Torfa Valbrandssonar. Mir Torfa var rodda, systir Tungu-Odds. Hrafn fr heim til Mosfells me Helgu, konu sna. Ok er au hfu ar skamma stund verit, var at einn morgin, r au risu upp, at Helga vakir, en Hrafn svaf, ok lt hann illa svefni. Ok er hann vaknai, spyrr Helga, hvat hann hefi dreymt. Hrafn kva vsu: Hugumk orms armi dggvar r hggvinn, vri, brr, bli ber inn roinn mnu, knttit endr of undir lstafns Njrun Hrafni, lka getr at lauka lind, hggyrnis binda. Helga mlti: "at mun ek aldri grta," segir hon, "ok hafi r illa svikit mik, ok mun Gunnlaugr t kominn." Ok grt Helga mjk. Ok litlu sar fluttist tkvma Gunnlaugs. Helga gerist sv stir vi Hrafn, at hann fekk eigi haldit henni heima ar, ok fru au heim aftr til Borgar, ok ntti Hrafn ltit af samvistum vi hana. N bast menn til bos um vetrinn. orkell fr Skney bau Illuga svarta ok sonum hans. Ok er Illugi bndi bjst, sat Gunnlaugr stofu ok bjst ekki. Illugi gekk til hans ok mlti: "Hv bst ekki, frndi?" Gunnlaugr svarar: "Ek tla eigi at fara." Illugi mlti: "Fara skaltu vst, frndi," segir hann, "ok sl ekki slku ik, at r eftir einni konu, ok lt sem vitir eigi, ok mun ik aldri konur skorta." Gunnlaugr geri sem fair hans mlti, ok kmu eir til bosins, ok var eim Illuga ok sonum hans skipat ndvegi, en eim orsteini Egilssyni ok Hrafni, mgi hans, ok sveitinni brguma annat ndvegi gegnt Illuga. Konur stu palli, ok sat Helga in fagra nst brinni ok renndi oft augum til Gunnlaugs, ok kemr ar at v, sem mlt er, at eigi leyna augu, ef ann kona manni. Gunnlaugr var vel binn ok hafi klin au in gu, er Sigtryggr konungr gaf honum, ok tti hann mikit afbrag annarra manna fyrir margs sakar, bi afls ok vnleiks ok vaxtar.

17

Ltil var glei manna at boinu. Ok ann dag, er menn vru brottbningi, brugu konur gngu sinni ok bjuggust til heimferar. Gunnlaugr gekk til tals vi Helgu, ok tluu lengi, ok kva Gunnlaugr vsu: Ormstungu var engi allr dagr und sal fjalla hgr, sz Helga en fagra Hrafns kvnar r nafni. Ltt s hlr enn hvti hjreys fair meyjar, gefin vas Eir til aura ung, vi minni tungu. Ok enn kva hann: Vn, k verst at launa, vn-Gefn, fur num, fold nemr flaum af skaldi flhyrs, ok sv mur, v at geru bil bora bi senn und klum, herr hafi hls ok svarra hagvirki, sv fagra. Ok gaf Gunnlaugr Helgu skikkjuna Aalrsnaut, ok var at gersimi sem mest. Hon akkai honum vel gjfina. San gekk Gunnlaugr t, ok vru komin hross ok hestar slair ok margir allvnligir ok bundnir heima hlainu. Gunnlaugr hljp bak einhverjum hesti ok rei skei eftir tninu ok at angat, er Hrafn st fyrir, ok var Hrafn at hopa undan. Gunnlaugr mlti: "Ekki er at hopa undan, Hrafn," segir hann, "fyrir v at enga gn b ek r at sinni, en veizt, til hvers hefir unnit." Hrafn svarar ok kva vsu: Samira okkr of eina, Ullr benloga, Fullu, frgir folka Sgu, fangs brig at ganga. Mjk eru margar slkar, morrunnr, fyr haf sunnan, tik svar Sta, sannfrr, konur gar. Gunnlaugr svarar: "Vera m," segir hann, "at margar s, en eigi ykkir mr sv." hljpu eir Illugi at ok orsteinn, ok vildu ekki, at eir ttist vi. kva Gunnlaugr vsu: Gefin vas Eir til aura ormdags en litfagra, ann kvea menn n minna

18

minn jafnoka, Hrafni, allra nztr mean austan Aalrr farar dvali, v es menrris minni mlgrr, gn stla. Ok eftir etta riu menn heim hvrirtveggju, ok var allt kyrrt ok tendalaust um vetrinn. Ntti Hrafn ekki san af samvistum vi Helgu, er au Gunnlaugr hfu fundizt. Ok um sumarit riu menn fjlmennir til ings, Illugi svarti ok synir hans me honum, Gunnlaugr ok Hermundr, orsteinn Egilsson ok Kollsveinn, sonr hans, nundr fr Mosfelli ok synir hans allir, Svertingr Hafr-Bjarnarson. Skafti hafi enn lgsgu. Ok einn dag inginu, er menn gengu fjlmennir til Lgbergs ok er ar var lykt at mla lgskilum, kvaddi Gunnlaugr sr hljs ok mlti: "Er Hrafn hr nundarson?" Hann kvest ar vera. Gunnlaugr ormstunga mlti : "at veizt , at hefir fengit heitkonu minnar ok dregst til fjandskapar vi mik. N fyrir at vil ek bja r hlmgngu hr inginu riggja ntta fresti xarrhlmi." Hrafn svarar: "etta er vel boit, sem vn var at r," segir hann, "ok em ek ess albinn, egar vill." etta tti illt frndum hvrstveggja eira, en vru at lg ann tma at bja hlmgngu, s er vanhluta ttist vera fyrir rum. Ok er rjr ntr vru linar, bjuggust eir til hlmgngu, ok fylgi Illugi svarti syni snum til hlmsins me miklu fjlmenni, en Skafti lgsgumar fylgi Hrafni ok fair hans ok arir frndr hans. Ok r Gunnlaugr gengi t hlminn, kva hann vsu essa: N emk t eyri alvangs binn ganga, happs unni go greppi grt, me tognum hjrvi. Hnakk skalk Helgu lokka, haus vinnk fr bol lausan loks me ljsum mki ljfsvelgs, tvau kljfa. Hrafn svarar ok kva etta: Veitat greppr, hvrr greppa gagnsli hltr fagna. Hr s bensigum brugit, bin es egg leggi. at mun ein ok ekkja ung mr, tt vr srimsk, orna spng af ingi egns hugrekki fregna.

19

Hermundr helt skildi fyrir Gunnlaug, brur sinn, en Svertingr Hafr-Bjarnarson fyrir Hrafn. rem mrkum silfrs skyldi s leysa sik af hlminum, er srr yri. Hrafn tti fyrr at hggva, er hann var skorat, ok hj hann skjld Gunnlaugs ofanveran, ok brast sverit egar sundr undir hjltunum, er til var hggvit af miklu afli. Blrefillinn hraut upp af skildinum ok kom kinn Gunnlaugi ok skeindist hann heldr en eigi. hljpu fer eira egar millim ok margir arir menn. mlti Gunnlaugr: "N kalla ek, at Hrafn s sigrar, er hann er slyppr." "En ek kalla, at sr sigrar," segir Hrafn, "er ert srr orinn." Gunnlaugr var allfr ok reir mjk ok kva ekki reynt vera. Illugi, fair hans, kva eigi skyldu reyna meir at sinni. Gunnlaugr svarar: "at mynda ek vilja," segir hann, "at vit Hrafn mttimst sv ru sinni, at vrir fjarri, fair, at skilja okkr." Ok vi etta skilu eir at sinni, ok gengu menn heim til ba sinna. Ok annan dag eftir lgrttu var at lg sett, at af skyldi taka hlmgngur allar aan fr, ok var at gert at ri allra vitrustu manna, er vi vru staddir, en ar vru allir eir, er vitrastir vru landinu. Ok essi hefir hlmganga sast frami verit slandi, er eir Hrafn ok Gunnlaugr brust. at hefir it rija ing verit fjlmennast, annat eftir brennu Njls, it rija eftir Heiarvg. Ok einn morgin, er eir brr, Hermundr ok Gunnlaugr, gengu til xarr at v sr, gengu ru megin at nni konur margar, ok var ar Helga in fagra v lii. mlti Hermundr: "Sr Helgu, vinkonu na, hr fyrir handan na?" Gunnlaugr svarar: "S ek hana vst." Ok kva Gunnlaugr vsu essa: Alin vas rgr at rgi, runnr olli v Gunnar, lg vask aus at eiga gjarn, fira brnum. N eru svanmrrar san svrt augu mr bauga lands til lsi-Gunnar ltilrf at tta. San gengu eir yfir na, ok tluu au Helga ok Gunnlaugr um stund. Ok er eir gengu austr yfir na, st Helga ok stari Gunnlaug lengi eftir. Gunnlaugr leit aftr yfir na ok kva vsu essa: Brmni skein brna brims und ljsum himni Hristar hrvi glstrar haukfrnn mik lauka, en s geisli sslir san gullmens Frar hvarma tungls ok hringa Hlnar urft mna.

20

Ok eftir etta um liit riu menn af inginu, ok var Gunnlaugr heima at Gilsbakka. Ok einn morgin, er hann vaknai, vru allir menn upp risnir, nema hann l. Hann hvldi lokrekkju innar af seti. gengu sklann tlf menn, allir alvpnair, ok var ar kominn Hrafn nundarson. Gunnlaugr spratt upp egar ok gat fengit vpn sn. mlti Hrafn: "Vi engu skal r htt vera," segir hann, "en at er erendi mitt hingat, at skalt n heyra. bautt mr hlmgngu sumar alingi, ok tti r s ekki reynd vera. N vil ek r bja, at vit farim bir brott af slandi ok tan sumar ok gangim hlm Nregi. ar munu eigi frndr okkrir fyrir standa." Gunnlaugr svarar: "Ml drengja heilastr, ok enna kost vil ek gjarna iggja, ok er hr at iggja, Hrafn," segir hann, "ann greia, sem vill." Hrafn svarar: "at er vel boit, en ra munum vr fyrst at sinni." Ok vi etta skilu eir. etta tti frndum hvrstveggja eira strum illa, en fengu ekki at gert fyrir kafa eira sjlfra, enda var at fram at koma, sem til dr.

12. kafli - Fall Hrafns ok Gunnlaugs.

N er at segja fr Hrafni, at hann bj skip sitt Leiruvgum. Tveir menn eru eir nefndir, er fru me Hrafni, systursynir nundar, fur hans. Ht annarr Grmr, en annarr lfr, ok vru bir gildir menn. llum frndum Hrafns tti mikill svipr, er hann fr brott. En hann sagi sv, kvast v Gunnlaug hlm skorat hafa, at hann kvast engar nytjar hafa Helgu, ok kva annan hvrn vera at hnga fyrir rum. San sigldi Hrafn haf, er eim gaf byr, ok kmu skipi snu rndheim, ok var ar of vetrinn ok frtti ekki til Gunnlaugs eim vetri, ok ar bei hann Gunnlaugs um sumarit. Ok enn annan vetr var hann rndheimi, ar sem heitir Lifangri. Gunnlaugr ormstunga rst til skips me Hallfrei vandraskldi norr Slttu, ok uru eir sbnir mjk, ok sigldu eir haf, egar byr gaf, ok kmu vi Orkneyjar litlu fyrir vetr. Sigurr jarl Hlvisson r fyrir eyjunum, ok fr Gunnlaugr til hans ok var ar um vetrinn, ok viri jarl hann vel. Ok um vrit bjst jarl herna. Gunnlaugr bjst til ferar me honum, ok herjuu um sumarit va um Sureyjar ok Skotlandsfjru ok ttu margar orrostur, ok reyndist Gunnlaugr inn hraustasti ok inn vaskasti drengr ok inn harasti karlmar, hvar sem eir kmu. Sigurr jarl snerist snemmendis sumars aftr, en Gunnlaugr st skip me kaupmnnum, eim er sigldu til Nregs, ok skilu eir Sigurr jarl me mikilli vinttu. Gunnlaugr fr norr til rndheims Hlair fund Eirks jarls, ok var ar ndveran vetr, ok tk jarl vel vi honum ok bau honum me sr at vera, ok at ekkist hann. Frtt hafi jarl r viskipti eira Hrafns, sv sem var, ok segir Gunnlaugi, at hann legi bann fyrir, at eir berist ar hans rki. Gunnlaugr kva hann slku ra mundu, ok var Gunnlaugr ar um vetrinn ok jafnan fltr. Ok um vrit einn dag gekk Gunnlaugr ti ok orkell, frndi hans, me honum. eir gengu brott fr bnum. Ok vllum fyrir eim var mannhringr, ok hringinum innan vru tveir menn me vpnum ok skylmust. Var ar annarr nefndr Hrafn, en annarr Gunnlaugr. eir mltu, er hj stu, at slendingar hyggi smtt ok vri seinir til at muna or sn. Gunnlaugr fann, at hr fylgi mikit h ok hr var mikit spott at dregit, ok gekk Gunnlaugr brott egjandi. Ok litlu sar eftir etta segir hann jarli, at hann kvest eigi lengr nenna at ola h ok spott hirmanna hans um ml eira Hrafns, ok beiddi jarl f sr leitoga inn Lifangr. Jarli var sagt r, at Hrafn var brottu r Lifangri ok farinn

21

austr til Svjar, ok v gaf hann Gunnlaugi orlof at fara ok fekk honum leitoga tv til ferarinnar. N ferr Gunnlaugr af Hlum vi sjaunda mann inn Lifangr, ok ann morgin hafi Hrafn farit aan me fimmta mann, er Gunnlaugr kom ar um kveldit. aan fr Gunnlaugr Veradal ok kom ar at kveldi jafnan, sem Hrafn hafi r verit um nttina. Gunnlaugr ferr, til ess erhann kom efsta b dalnum, er Slu ht, ok hafi Hrafn aan farit um morgininn. Gunnlaugr dvali ekki ferina ok fr egar um nttina. Ok um morgininn slarro, s hvrir ara. Hrafn var ar kominn, sem vru vtn tvau, ok meal vatnanna vru vellir slttir. at heita Gleipnisvellir. En fram vatnit annat gekk nes ltit, er heitir Dinganes. ar nmu eir Hrafn vi nesinu ok vru fimm saman. eir vru ar me Hrafni frndr hans, Grmr ok lfr. Ok er eir mttust, mlti Gunnlaugr: "at er n vel, er vit hfum fundizt." Hrafn kvast at ekki lasta mundu, - "ok er n kostr, hvrr er vill," segir Hrafn, "at vr berimst allir ea vit tveir, ok s jafnmargir hvrir." Gunnlaugi kvest vel lka, hvrt at heldr er. mltu eir frndr Hrafns, Grmr ok lfr, kvust eigi vilja standa hj, er eir berist. Sv mlti ok orkell svarti, frndi Gunnlaugs. mlti Gunnlaugr vi leitogana jarls: "it skulu sitja hj ok veita hvrigum ok vera til frsagnar um fund vrn." Ok sv geru eir. San gengust eir at, brust frknliga allir. eir Grmr ok lfr gengu bir mt Gunnlaugi einum, ok lauk sv eira viskipti, at hann drap ba, en hann var ekki srr. etta sannar rr Kolbeinsson kvi v, er hann orti um Gunnlaug ormstungu: Hl, r Hrafni ni, hugreifum leifi, Gndlar eys ok Grmi Gunnlaugr hjrvi unnum. Hann var hvatra manna, hugmr, drifinn bli, Ullr r ta falli unnviggs, bani riggja. eir Hrafn sttust mean ok orkell svarti, frndi Gunnlaugs, ok fell orkell fyrir Hrafni ok lt lf sitt, ok allir fellu frunautar eira at lykum. Ok brust eir tveir me strum hggum ok ruggum atgangi, er hvrr veitti rum, ok sttust einart kafa. Gunnlaugr hafi sverit Aalrsnaut, ok var at it bazta vpn. Gunnlaugr hj um sir til Hrafns mikit hgg me sverinu ok undan Hrafni ftinn. Hrafn fell eigi at heldr ok hnekki at stofni einum ok studdi ar stfinum. mlti Gunnlaugr: "N ertu vgr," segir hann, "ok vil ek eigi lengr berjast vi ik, rkumlaan mann." Hrafn svarai: "Sv er at," segir hann, "at mjk hefir leikizt minn hluta, en myndi mr enn vel duga, ef ek fenga at drekka nkkut." Gunnlaugr svarar: "Svk mik eigi," segir hann, "ef ek fri r vatn hjlmi mnum." Hrafn svarar: "Eigi mun ek svkja ik," segir hann.

22

San gekk Gunnlaugr til lkjar eins ok stti hjlminum ok fri Hrafni, en hann seildist mt inni vinstri hendinni, en hj hfu Gunnlaugi me sverinu inni hgri hendi, ok var at allmikit sr. mlti Gunnlaugr: "Illa sveiktu mik n, ok drengiliga fr r, ar sem ek tra r." Hrafn svarar: "Satt er at," segir hann, "en at gekk mr til ess, at ek ann r eigi famlagsins Helgu innar fgru." Ok brust eir enn kafa. En sv lauk at lykum, at Gunnlaugr bar af Hrafni, ok lt Hrafn ar lf sitt. gengu fram leitogar jarlsins ok bundu hfusrit Gunnlaugs. Hann sat mean ok kva vsu essa: Oss gekk mtr mti mtrunnr dyn spjta, hrgervandi hjrva, Hrafn framliga jafnan. Hr var mrg morgin malmflaug of Gunnlaugi, hergerandi, Hra, hringollr, nesi Dinga. San bjuggu eir um daua menn ok fru Gunnlaug hest sinn eftir at ok kmust me hann allt ofan Lifangr. Ok ar l hann rjr ntr ok fekk alla jnustu af presti ok andaist san ok var ar jarar at kirkju. llum tti mikill skai at um hvrntveggja eira, Gunnlaug ok Hrafn, me eim atburum, sem var um lflt eira.

13. kafli - Helga in fagra gefin orkatli.

Ok um sumarit, r essi tendi spurust t hingat til slands, dreymi Illuga svarta, ok var hann heima Gilsbakka. Honum tti Gunnlaugr at sr koma svefninum ok var blugr mjk ok kva vsu essa fyrir honum svefninum. Illugi muni vsuna, er hann vaknai, ok kva san fyrir rum: Vissak Hrafn, en Hrafni hvss kom egg leggi, hjaltugguum hggva hrynfiski mik brynju, s hrskri hlra hlaut fen ari benja. Klauf gunnsproti Gunnar Gunnlaugs hfu runna. S atburr var sur at Mosfelli ina smu ntt, at nund dreymi, at Hrafn kmi at honum ok var allr alblugr. Hann kva vsu essa: Roit vas sver, en svera sver-Rgnir mik geri. Vru reynd rndum randglkn fyr ver handan. Blug hykk bli blggl of skr stu.

23

Srfkinn hlaut sra srgammr enn ramma. Ok um sumarit annat eftir alingi mlti Illugi svarti til nundar at Lgbergi: "Hverju villtu bta mr son minn," sagi hann, "er Hrafn, sonr inn, sveik hann tryggum?" nundr svarar: "Fjarkominn ykkist ek til ess," sagi hann, "at bta hann, sv srt sem ek helt eira fundi. Mun ek ok engra bta beia ik fyrir minn son." Illugi svarar: "Kenna skal nkkurr at skauti inn frndi ea inna ttmanna." Ok eftir ingit um sumarit var Illugi jafnan dapr mjk. at er sagt, um haustit, at Illugi rei heiman af Gilsbakka me rj tigu manna ok kom til Mosfells snemma morguns. nundr komst kirkju ok synir hans, en Illugi tk frndr hans tv. Ht annarr Bjrn, en annarr orgrmr. Hann lt drepa Bjrn, en fthggva orgrm. Rei Illugi heim eftir at, ok var essa engi rtting af nundi. Hermundr Illugason uni ltt eftir Gunnlaug, brur sinn, ok tti ekki hans hefnt at heldr, tt etta vri at gert. Mar ht Hrafn ok var brursonr nundar at Mosfelli. Hann var farmar mikill ok tti skip, er uppi st Hrtafiri. Ok um vrit rei Hermundr Illugason heiman einn samt ok norr Holtavruheii ok sv til Hrtafjarar ok t Boreyri til skips kaupmannanna. Kaupmenn vru bnir mjk. Hrafn strimar var landi ok margt manna hj honum. Hermundr rei at honum ok lagi gegnum hann spjtinu ok rei egar brott, en eim var llum bilt, flgum Hrafns, vi Hermund. Engar kmu btr fyrir vg etta. Ok me essu skilr skipti eira Illuga svarta ok nundar at Mosfelli. orsteinn Egilsson gifti Helgu, dttur sna, er stundir liu fram, eim manni, er orkell ht ok var Hallkelsson. Hann bj t Hraunsdal, ok fr Helga til bs me honum ok var honum ltt unnandi, v at hon verr aldri afhuga Gunnlaugi, tt hann vri daur. En orkell var vaskr mar at sr ok auigr at f ok skld gott. au ttu brn saman eigi allf. rarinn ht sonr eira ok orsteinn, ok enn fleiri brn ttu au. at var helzt gaman Helgu, at hon reki skikkjuna Gunnlaugsnaut ok horfi ar lngum. Ok eitt sinn kom ar stt mikil b eira orkels ok Helgu, ok krmust margir lengi. Helga tk ok yng ok l eigi. Ok einn laugaraftan sat Helga eldaskla ok hneigi hfu kn orkatli, bnda snum, ok lt senda eftir skikkjunni Gunnlaugsnaut. Ok er skikkjan kom til hennar, settist hon upp ok raki skikkjuna fyrir sr ok horfi um stund. Ok san hn hon aftr fang bnda snum ok var rend. orkell kva vsu essa: Lagak orms at armi arms ga mr tru, go br Lofnar lfi lns, andaa mna. -- -- - s beindum ba bliks ungara miklu. Helga var til kirkju fr, en orkell bj ar eftir ok tti allmikit frfall Helgu, sem vn var at.

24

Ok lkr ar n sgunni.

25