ISANG PAG-AARAL SA PANUKALA NG PAGKAKAROON NG SINING PAGTATANGHAL SA PAMBANSANG PAMANTASAN NG BATANGAS ____________________________________________________________________ Isang Pamanahong-Papel na Iniharap sa Kagawaran ng Filpino,

Kolehiyo ng Inhenyeriya, Arkitektura at Pinong Sining, Pambansang Pamantasan ng Batangas ____________________________________________________________________

Bilang Pagtupad sa Isa sa mga Pangangailangan ng Asignaturang Filipino 2Pagbasa at Pagsulat Tungo sa Pananaliksik

____________________________________________________________________

Isinumite nina: ARJAY M. ABACAN LEAH L. AFABLE MARIA VIRESA P. ENRIQUEZ ARJEL EIRON O. ESCAREZ KENNETH S. ESPERITU KENT JAZREEL L. ESPIRITU RIGO THEODORE T. POLITICO ADRIAN B. UNTIVEROS JOREFE B. VELASQUEZ

Marso 2014

DAHON NG PAGPAPATIBAY Bilang pagtupad sa isa sa mga pangangailangan ng asignaturang Filipino 102, Pagbasa at Pagsulat Tungo sa Pananaliksik, ang pamanahong-papel na ito na pinamagatang Isang Pag-aaral sa Panukala ng Pagkakaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas ay inihanda at iniharap ng pangkat ng mga mananaliksik mula sa Departamento ng General Engineering na binubuo nina: Kenneth S. Esperitu Arjay M. Abacan Kent Jazreel L. Espiritu Leah L. Afable Rigo Theodore T. Politico Maria Viresa P. Enriquez Adrian B. Untiveros Arjel Eiron O. Escarez Jorefe B. Velasquez Tinanggap sa ngalan ng Kagawaran ng Filipino, Kolehiyo ng Inhinyeriya, Arkitektura, at Pinong Sining (CEAFA), Pambansang Pamantasan ng Batangas, bilang isa sa mga pangangailangan ng asignaturang Filipino 102, Pagbasa at Pagsulat Tungo sa Pananaliksik.

DR. THEREZIA O. CONTI Propesor

PASASALAMAT Una sa lahat, taus-pusong nagpapasalamat ang mga mananaliksik sa Maykapal na Siyang dahilan ng matagumpay na realisasyon ng pamanahong-papel na ito. Ganoon din sa mga taong nag-alay ng kanilang tulong, kontribusyon, suporta at kooperasyon para sa ikatatagumpay ng pag-aaral na ito. Kay Dr. Therezia O. Conti, ang masipag at masigasig propesor sa Filipino 102 ng mga mananaliksik, sa kanyang pagtuturo at paggabay sa aming pagsulat ng

pamanahong-papel na ito, sa pag-monitor sa estado ng aming pananaliksik at pagbibigay ng oras para tukuyin ang mga hakbang na nararapat gawin. Sa mga respondenteng mag-aaral ng ibat ibang departamento ng Pamantasan na naglaan ng panahon sa pagsasagot ng mga inihandang kwestyoneyr, sa kanilang pagiging matapat at malugod na pagtanggap kahit na sila ay abala sa maraming bagay. Naging malaking parte sila pag-aaral ng mga mananaliksik. -Mga Mananaliksik

TALAAN NG MGA NILALAMAN

Kabanata I: Ang Suliranin at Kaligiran Nito Introduksyon Layunin ng Pag-aaral Kahalagahan ng Pag-aaral Saklaw at Limitasayon ng Pag-aaral Depinisyon ng mga Terminolohiya Kabanata II: Mga Kaugnay na Pag-aaral at Literatura Sintesis Hugpong Kabanata III: Disenyo at Paraan ng Pananaliksik Disenyo ng Pananaliksik Mga Respondente Instrumento ng Pananaliksik Tritment ng mga Datos Kabanata IV: Presentasyon at Interpretasyon ng mga Datos Kabanata V: Lagom, Kongklusyon at Rekomendasyon Lagom Kongklusyon Rekomendasyon Listahan ng mga Sanggunian 29 30 30 17 17 19 19 14 15 1 4 5 6 7

10

17

21 29

32

Apendiks Apendiks A Liham ng Paghingi ng Pahintulot sa

4

Sarbey (Mag-aaral) Apendiks B Liham ng Paghingi ng Pahintulot sa Sarbey (Guro) Apendiks C Sarbey-kwestyoneyr para sa mga Respondenteng Mag-aaral Apendiks D Kompyutasyon ng mga Datos sa mga Talahanayan Apendiks E Pormularyo sa pag-eebalweyt ng Pamanahong-papel Apendiks F Pormularyo sa Pag-eebalweyt ng Pasalitang Presentasyon

33

34

35

38

41

43

LISTAHAN NG MGA TALAHANAYAN Talahanayan 1 2 Pamagat Distribusyon ng mga Respondente Persepsyon sa Panukalang Magkaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas Kabutihang Maaaring Idulot ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas Mungkahing Hakbang Tungkol sa Panukala na Magkaroon ng Sining Pagatatanghal sa Pamantasan Pahina 18 23

26

28

KABANATA 1 ANG SULIRANIN AT KALIGIRAN NITO Introduksyon Itinuturing ang sining bilang isa sa mga mahahalagang instrumento sa anumang uri ng institusyon sa paghubog ng kasanayan, kakayahan at pagdebelop sa talento ng mga mag-aaral. Ayon kay Christopher Reeve (1952), ang sining ay nagpapaganda ng pamumuhay sa maraming paraan. Pinapaunlad nito ang personal at akademikong tagumpay, sa simula ng edukasyon ng isang bata hanggang sa panahon ng pagiging adulto at larangan ng karera. Ayon naman sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya, ang sining, bagaman kadalasang tumutukoy ang salitang ito sa sining biswal, ay patuloy na nagbabago ang kaisipan na kung ano ang sining. Marahil na pinakamalawak ang pinakamaigsing kahulugan nito tinutukoy ng sining ang lahat ng malikhaing pagsisikap ng tao. Ito ay ginagamit upang ilarawan ang ilang mga gawain o mga paglikhang gawa ng mga tao na may kahalagahan sa isipan niya, na patungkol sa isang pagkaakit ng kanyang mga pandama. Kung kaya, ang isang sining ay nagagawa kapag ang isang tao ay nagpapadama ng kanyang sarili. (mula sa http://tl.wikipedia.org/wiki/Sining) Napakarami ng uri ng sining, may tungkol sa palakasan, brodkasting, pagpipinta at iba pang likhang kamay, pagsasayaw at mga pawang may kaugnayan sa mundo ng pagtatanghal. Sa pag-aaral na ito, mabibigyan ng empasis ang pagtatanghal bilang isang sining na nagpapamalas ng angking kakayahan ng bawat indibidwal sa larangan ng pag-arte na sinasaliwan ng musika at sayaw. Marahil, ay marami sa atin ang dayuhan sa

terminong pagtatanghal na mas kilala ngayong sining ng teatro. Ngunit, ano nga ba ang tunay na kahulugan ng pagtatanghal? Muli, ayon sa Wikipedia, isinasakatuparan nito ang sining na kinabibilangan ng drama, pagpapadamang ginagamit ang katawan: sayaw, pag-arte at pag-awit. Tinatawag din itong bulwagan na siyang sangay

ng ginaganap na sining na may kinalaman sa pag-arte ng mga kuwento sa harap ng mga nakikinig na ginagamit ang magkahalong salita, galaw, musika, sayaw, tunog at panooring kahanga-hanga. Tunay nga na katatagpuan ito ng isa o higit pa na sangkap ng gumaganap na sining. Bilang karagdagan pa sa mga pamantayang istilo ng diyalogo, kinukuha ng teatro ang iba pang anyo tulad ng opera, ballet, mime , klasikong sayaw ng mga Indian, opera ng mga Intsik at pantomine. Inilarawan din ang tanghalan o teatro bilang isang lugar kung saan ipinapakita ng isang tao ang kanyang mga talento sa sining, drama, isport at marami pang iba. Sa Pilipinas, marami tayong maipagmamalaking indibidwal, mga artista at grupong bantog ang pangalan sa larangan ng pagtatanghal o pagteteatro. Isa na dito si Kuh Ledesma, isang bantog na mang-aawit ng Pilipinas. Sa loob ng 25 taon, 300 bilang na ng pagtatanghal ang kanyang nagawa. Nakatanggap rin siya ng maraming parangal, at nakagawa ng 18 album ng mga awitin sa bansa. Isa pang maipagmamalaki ay ang Teatro Pilipino na isang pamalagiang kumpanya ng drama sa Sentrong Pangkultura ng Pilipinas mula 1976 hanggang 1987. Itinatag ito ng Pilipinong mandudula, mansasalingwika, direktor, at edukator na si Rolando S. Tinio, na naglingkod din bilang Direktor na Pangsining nito. Ang kumpanya ay nakatuon sa paglikha ng mga klasikong akda ng mundo na isinalinwika, pati na ang natatanging mga dulang Pilipino, dahil mayroon itong layunin na itaguyod ang kaunlarang pangkultura ng kabataan at ng wikang Filipino sa

pamamagitan ng teatro. Pinatanyag ng Teatro Pilipino sa mga manonood na Pilipino ang maraming bilang ng mga klasikong piyesa ng panitikan ng pandaigdigang tanghalan sa pamamagitan ng pagsasalinwika ng mga panitikang ito papunta sa wikang Filipino. Naniwala si Rolando S. Tinio na sa pamamagitan ng pagsasalinwika ng mga panitikang ito para sa mga manonood na Pilipino ay naisasalinwika rin niya ang mga pilosopiya at mga ideolohiyang nasa likuran ng mga dulang ito. Dahil dito, ang produksyon ng kanyang mga dula ay gumanap bilang mga sasakyan upang maturuan o mabigyan ng edukasyon ang mga manonood na Pilipino. (mula sa

http://tl.wikipedia.org/wiki/Teatro_Pilipino) Marami ang nagnanais na maranasan ang mapabilang o makasali sa mga larangan ng pagtatanghal, stage play, at Sining Pagtatanghal. Ngunit hindi ito nasusuportahan lalo na sa mga pampublikong paaralan dahil sa kakapusan ng pasilidad at badyet na maaaring ilaan ng pamahalaan. Sa kabilang banda, sinisikap pa rin ng pamahalaan at ng marami pang institusyon na ipasa ang kahilingan na magkaroon ng Sining ng Pagtatanghal sapagkat isa itong malaking bagay sa paghasa ng mga talentong mayroon ang bawat magaaral na kalaunay magbibigay ng matamis na karangalan hindi lamang sa kanyang institusyon kundi maging sa buong bansa. Mahalaga na magkaroon ng tanghalan sa ibat ibang pamantasan at institusyon na naglalayong mapataas ang kalidad ng sining lalo na sa panig ng mga mag-aaral. Napakaraming estudyante ang may angking kakayahan sa masining na

pakikipagtalastasan, pag-arte, pag-awit at ibat ibang larangang may kaugnayan sa pakikipagkomunika sa mga manonood, mapa-entablado man o harap ng kamera ngunit

ang mga ito ay napapabayaan at naisasawalang-bahala dahil sa kawalan ng ganitong programa sa Pamantasan. Bilang tugon, napagkasunduan ng mga mananaliksik na isulong ang pag-aaral tungkol sa Sining Pagtatanghal sapagkat batay sa mga impormasyong aming nakalap, isang malaking pangangailangan ng mga mag-aaral ang ganitong uri ng sining. Layunin din ng mga mananaliksik na pukawin ang puso at isipan ng mga magaaral ng Pamantasan upang maging bukas sila sa mga naturang bagay. Isinagawa din ang pag-aaral na ito sa pag-asang magagamit din ito ng mga susunod pang mananaliksik bilang materyal at hanguan ng ideya at impormasyon para sa pagpapalawig pa ng pagaaral tungkol sa paksa ng Sining Pagtatanghal at magamit para sa benepisyo at kapakanan ng mga mamamayan.

Mga Layunin ng Pag-aaral Nagbibigay ng mga kasagutan ang pamanahong-papel na ito sa katanungan kung maisasakatuparan na nga ba ang pagkakaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas. Ang pag-aaral na ito ay naglalayong matugunan ang mga pangangailangan sa pagsusulong ng nasabing panukala, ngunit bago ang lahat, ninanais nito na saliksikin muna ang persepsyon, reaksyon, saloobin at suliranin ng mga respondenteng mag-aaral na magbibigay ng malaking tulong upang matukoy nang maayos ang mga susunod na hakbangin sa implementasyon. Layunin din nila ang masagutan ang mga sumusunod na katanungan: 1. Ano ang persepsyon ng mga mag-aaral ng Pambansang Pamantasan ng Batangas

tungkol sa panukala na magkaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pamantasan?

2.

Batay sa persepsyon ng mga respondente, ano ang mga kabutihang maaaring

idulot ng Sining Pagtatanghal sa Pamantasan? 3. Ano ang mga mungkahing hakbang ng mga respondenteng mag-aaral ng

Pambansang Pamantasan ng Batangas tungkol sa panukala na magkaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pamantasan?

Kahalagahan ng Pag-aaral Sa pananaliksik na ito, binibigyan ng pansin ang pagtatanghal bilang daan ng pag-usbong ng mas makulay na kultura at sining sa Pambansang Pamantasan ng Batangas sa pag-asang maihahanay ito sa mga naglalakihang pamantasan sa Pilipinas na kakikitaan ng mayaman na Sining Pagtatanghal at drama. Kaya naman, ang pag-aaral na ito ay magsisilbing unang yapak sa pagtahak ng hagdan tungo sa pagsasakatuparan ng pagkakaroon ng Sining Pagtatanghal, bilang bahagi na rin ng preserbasyon ng ating kaibig-ibig na kultura na unti-unti nang nalilimutan sa paglipas ng panahon. Mag-aaral ng Pamantasan. Ang pampanahong-papel na ito ay naglalayong ipabatid sa bawat mag-aaral ang importansya ng pagkakaroon ng tinatawag nating sense of enthusiasm na lilikha ng interes sa kanila na pag-ibayuhin ang paglahok sa Sining at Kultura sa loob at labas ng Pamantasan. Mananaliksik. Sa pamamagitan nito ay masusubok ang kredibilidad ng mga mananaliksik sa paggalugad ng impormasyon at sa parehong panahon ay makatutulong din sila sa mga mambabasa na pagyamanin pa ang sining na gusto nilang(mananaliksik) ibahagi.

Propesor ng Pamantasan. Magsisilbi itong sanggunian at patnubay ng mga guro lalo ng mga nagtuturo ng sining kung ano ang mga sunod na hakbang ang nararapat nilang gawin ukol sa panukala na magkaroon ng Sining Pagtatanghal na patuloy na isinusulong. Pambansang Pamantasan ng Batangas. Ang pananaliksik na ito ay magsisilbing mabisang instrumentong pantulong at batayan sa pagtugon sa anumang pagbabago, hakbangin o solusyon sa panukala ng pagsususulong na magkaroon ng Sining Pagtatanghal para sa mag-aaral ng Pamantasan na may angking talento sa nasabing larangan.

Saklaw at Limitasyon ng Pag-aaral Ang pananaliksik na ito ay nakatuon sa sining, partikular sa pagtatanghal at kung anong kagandahan o suliranin ang maidudulot nito sa mga mag-aaral. Binibigyang pagpapahalga sa pananaliksik na ito ang bawat palagay at mga mungkahi ng mga respondente na makakalap sa surbey. Sumasaklaw ito sa mga persepsyon o tugon ng mga respondenteng mag-aaral ng Pambansang Pamantasan ng Batangas, at sa pamamagitan nito ay makakalikha ng hinuha sa kung ano ang magiging kinabukasan ng sining sa Pamantasan dulot ng pagpapanukala ng pagkakaroon ng Sining Pagtatanghal.

Depinisyon ng mga Terminolohiya Upang mas maging madali at ganap ang pagkakaunawa ng mga mambabasa sa pamanahong-papel na ito, minarapat ng mga mananaliksik na bigyan ng kahulugan ang

mga sumusunod na terminolohiya batay sa kontekstwal na depinisyon at sa kung paano ginamit ang isang terminolohiya sa pag-aaral na ito. Ang mga terminolohiya na ginamit dito ay ang mga sumusunod: Sining. Ang sining ay tumutukoy ito sa lahat ng malikhaing pagsisikap ng tao, isang pangkalahatang kataga para sa anumang naibunga ng pagiging malikhain, na tumubo mula sa lahat ng iba pang larangan katulad ng agham sa pamamagitan ng alkimiya, at relihiyon sa pamamagitan ng shamanismo. Ang salitang sining ay ginagamit upang ilarawan ang ilang mga gawain o mga paglikhang gawa ng mga tao na may kahalagahan sa isipan nito, na patungkol sa isang pagkaakit sa mga pandama niya. Kung kaya, ang isang sining ay nagagawa kapag ang isang tao ay nagpapadama ng kanyang sarili.(mula sa http://tl.wikipedia.org/wiki/Sining) Teatro o Tanghalan. Ang teatro o tanghalan ay ang sangay ng ginaganap na sining na may kinalaman sa pag-arte ng mga kuwento sa harap ng mga nakikinig na ginagamit ang magkahalong salita, galaw, musika, sayaw, tunog at panooring kahangahanga. Ito ay binubuo ng isa o higit pa na sangkap ng ibang gumaganap na sining. Ito rin ang pokus ng pag-aaral kung saan pinagsisikapang ito ay pagyamanin sa Pamantasan (mula sa http://tl.wikipedia.org/wiki/Tanghalan). Panukala. Ang panukala ay isang iminungkahing paliwanag na ang kalagayan ay hindi pa isang sapantaha o hagap at kailangan pang ipasailalim sa eksperimentasyon. Ito ay katumbas ng mga salitang ideya, nosyon, haypotesis, at postulado.

Kasanayan. Ang kasanayan ay katumbas ng skill sa Ingles. Tumutukoy ito sa nililinang na talento o abilidad na nakukuha lamang sa pamamagitan ng pagpapraktis o paulit-ulit na pagsasanay. Drama. Ang drama ay isang ispesipikong moda ng kathang-isip na kinakatawan ang pagkakaganap. Ginaganap ang mga drama sa iba't ibang midya tulad

ng teatro, radyo, pelikula, at telebisyon. Kadalasan itong may kasamang musika at sayaw, na lalong nagbibigay ng kakintalan sa bawat manonood. Musika o Tugtugin. Ang musika o tugtugin ay isang uri ng pagpapahayag ng damdamin na gumagamit ng melodiya o melodic tune. Mahalaga ito sa isang teatro sapagkat walang buhay ang isang tanghalan kung walang musika.

Pamantasan at Kolehiyo. Ang Kolehiyo ay karaniwang tumutukoy sa mga paaralang nagdadalubhasa sa isang kurso o isa o dalawang linya ng espesyalisasyon lamang tulad ng College of Business, College of Law, College of Commerce atbp. Ang Pamantasan ay kalipunan ng mga Kolehiyo. Halimbawa ang PUP ay isang unibersidad na nag-aalok ng kurso mula Komersiyo, Batas, Inhenyeriya, HRM atbp. hindi lamang isang espesyalisasyon. (mula sa http://tl.answers.com/Q/Ano_ang_ pinagkaiba_ng_college_sa_university) Persepsyon. Ang persepsyon ay isang termino o salita para sa pananaw, palagay, o pagtingin. Tinutukoy sa pananaliksik na ito na ang persepsyon ay pananaw ng mga respondente, tulad ng mga guro at mag-aaral, sa paksa ng pag-aaral.

Estadistika (Statistics). Ang terminong estadistika ay lubos na mahalaga sa pagaaral na ito. Ito ay ang pag-aaral ng pagtitipon, pagsasaayos, analisis o pagsisiyasat, pagbibigay kahulugan at pagtatanghal ng mga datos (o data). Ito ay umuukol sa lahat ng mga aspeto nito kabilang ang pagpaplano ng koleksiyon ng datos ayon sa disenyo ng estadistikal na surbey at mga disenyong eksperimental. (mula sa

tl.wikipedia.org/wiki/Estadistika)

KABANATA II KAUGNAY NA PAG-AARAL AT LITERATURA

Kaugnay na Pag-aaral Malinaw na lumabas sa nakaraang talakayang Global Prospectus for the Arts in the Philippines: Artists for the Creative Industries noong Nobyembre 27-28, 2008 sa Unibersidad ng Pilipinas, Diliman na mapagkakakitaan ang sining at kultura. Tinipon sa naturang kumperensiya ang mga alagad ng sining at pinag-usapan ang dalawang mahalagang bagay: ang pagkilala sa komersiyal na kakayahan ng malikhaing gawaing makatutulong sa pambansang ekonomiya; at ang pangangalaga sa karapatan sa paglalathala ng indibidwal at pamayanan. Ayon kay Nestor Jardin (2008), Pangulo ng Sentrong Pangkultura ng Pilipinas (CCP), ang malikhaing industriya ang isa sa mga dinamikong sektor ng pandaigdigang ekonomiya. Mula taong 2000 hanggang 2005, tumaas aniya ng 8.7 porsiyento kada taon ang pandaigdigang kalakalan sa larangan ng Malikhaing Industriya. Ang mga iniluluwas na produkto ay umangat mula $227 bilyon noong 1996 hanggang $424 bilyon noong 2005. Gayunpaman, tila nawawala ang Pilipinas na dapat sanang makapag-aambag sa gayong industriya. Giit pa ni Jardin, Ang kawalang kamalayan ng mga maykapangyarihan sa potensyal ng malikhaing industriya bilang panghinaharap na sektor ng ekonomiya ng Pilipinas ang dapat lutasin sa ngayon ng kapwa pribado at publikong sekta. Hinimok niya ang lahat ng Pilipinong kabilang sa malikhaing industriya na panatilihin ang likas na katangian nitong makapagpahayag ng sining at kultura. Ngunit ipinaalala rin niya na

10

napakanipis umano ng hangganan ng komersiyalisasyon at ng malikhaing layong makaaapekto sa halaga ng pangkulturang produkto at serbisyo. Kailangang mailatag ng gobyerno ang pundasyon sa paglago, sa pamamagitan ng mga reporma sa patakaran, tangkilik na impraestruktura, at programang pangkaunlaran. Samantala, hinamon din niya ang pribadong sektor na ipagpatuloy ang malikhaing gawain, kahusayan, at kabaguhan upang maitaguyod ang pangkulturang kapital at malikhaing nilalamang tunay na Filipino. Para naman kay Gilda Cordero Fernando (2009), isang manunulat, kailangang maging awtentiko ang mga alagad ng sining, at ibuhos ang talento sa paglikha ng buhay na hinubog sa katapatan. Kaugnay nito, idinagdag ni Jardin na dapat maging gising ang mga artista at pangkulturang tauhan sa kanilang karapatan sa paglalathala at kung paano makahuhugot ng ekonomikong benepisyo roon. Kailangan din aniyang ipatupad nang mahigpit ang mga batas ukol sa karapatan sa paglalathala, kabilang na yaong pamimirata sa mga malikhaing akda. Higit sa lahat, dapat umanong maitatag ang sistema ng pagkilala sa mga artistikong karapatan ng mga pangkulturang pamayanan at maisulong ang mekanismo para mabayaran ang karapatan sa paglalathala ng mga pangkat etniko. Ipinaliwanag ni Fr. Valentino Pinlac (2008), Pinuno ng Dauis Heritage Renaissance Program ng Bohol, kung paano magagamit ang sining at kultura sa pagpapalago ng ekonomiya ng probinsya. Ikinuwento ni Pinlac ang ginawang rehabilitasyon ng mga lumang bahay na bato at simbahan, at ginamit iyon upang mapasigla ang turismo sa Bohol. Bukod dito, pinahusay din ng Bohol ang sining pagtatanghal nito, gaya sa musika at sayaw. Nakatuwang ng Dauis ang Ayala Foundation

11

para mapangalagaan ang mga pangkulturang pamana nito, at nalikom ang aktibong pakikilahok ng buong pamayanang Boholanon para maisulong ang malikhaing industriya at turismo. Taliwas sa karanasan ng Bohol, mainit na tinatangkilik ng pamahalaang lokal sa Bulakan ang kultura at sining upang mapaunlad ang lalawigan, ani Armand Sta. Ana, na kasalukuyang Artistikong Direktor ng Barasoain Kalinangan Theater Group. Ikinuwento ni Sta. Ana na ang pamahalaang panlalawigan ng Bulakan ay nagbibigay ng tulong pananalapi sa mga pangkat pangkultura upang makapagtanghal ng mga dula, sayaw, at iba pang bagay na pawang makapagpapakilala sa ugat ng Bulakan. Bagaman hindi pa matibay na naiuugnay ang turismo sa mga programang pansining at pangkultura ng Bulakan, unti-unti na itong isinasagawa mula sa pagsasaayos ng plano ng pagtatayo ng mga impraestruktura sa antas ng barangay. Samantala, isinalaysay ni Alfonso Coke Bolipata (n.d.), Tagapagpaganap na Direktor ng Miriam College Center for Applied Music, ang karanasan niya sa pagtataguyod ng sentro ng sining sa kaniyang bayan ng Zambales. Itinaguyod ng pamilya Bolipata ang programa ukol sa pagtuturo ng klasikong musika sa mga dukhang kabataan, upang makatulong sa pag-unawa ng sining at sa pagpapalaganap ng musikang maaaring pagkakitaan balang araw. Napili naman ng British Council ang Cebu na maging malikhaing sentro sa Pilipinas. Bibigyan ng British Council ng pondo ang Cebu upang maitaguyod nito ang malikhaing industriya mula sining biswal hanggang sining pagtatanghal, hanggang pagpapalago ng mga likhang-kamay na gaya ng muwebles, alahas, at iba pang disenyo sa

12

internet

(mula

sa

http://alimbukad.com/2008/12/02/malikhaing-industriya-at-

kabuhayan/).

Kaugnay na Literatura Masasabing malaki ang ginampanang papel ng Sining Pagtatanghal sa pagpukaw ng damdaming maka-Pilipino sa realidad ng buhay. Inilalarawan sa tunay na dulang Pilipino ang mga pangarap ng bansa. Dito ipinapakita ang mga katutubong kultura, paniniwala at tradisyon; ipinapamalas nito ang iba't ibang anyo ng kanilang pamahalaan at uri ng lipunan; at ikinukuwento rin nito ang paghihirap at pagpupunyagi sa buhay ng mga katutubong Pilipino. Samakatuwid, ang tunay na dulang Pilipino ay nagbibigay ng mas malawak na pang-unawa at linaw sa kulturang Pilipino; at nagsisilbing gabay para sa kabutihan ng mga mamamayang Pilipino. Ayon kay Tiongson (n.d.), isa sa mga tagapagtatag ng Manunuri ng Pelikulang Pilipino, ang pangunahing sangkap ng dula sa banyagang kahulugan ay binubuo ng tanghalan, iba't ibang kasuotan, iskripto, "characterization", at "internal conflict". Sa kabilang banda, para sa dulang Pilipino, ang dula ay dula kahit wala ang mga sangkap na nabanggit at ang Memises, ang pagbibigay buhay ng aktor sa mga pang-araw-araw na pangyayari sa buhay ng mga Pilipino, ang pangunahing sangkap ng dulang Pilipino. Ito rin ang malaking pagkakaiba ng banyaga sa Pilipinong dula. Ayon naman sa isang tanyag na manunulat na si Sebastian (2011), ang dula ay nagsimula noong mga unang taon ng pananakop ng mga Amerikano.

13

Ang kasaysayan ng dulang Pilipino ay isinilang sa lipunan ng mga katutubo bago pa dumating ang mga dayuhang mananakop. Ayon kay Casanova (1986), awtor ng Diksyunaryo sa Drama at Teatro, ang mga katutubo'y likas na mahiligin sa mga awit, sayaw, at tula na siyang pinag-ugatan ng mga unang anyo ng dula. Ang mga unang awitin nila ay nasa anyo ng tula. Mayaman rin sila sa epikong bayan na kalimita'y isinasalaysay sa pamamagitan ng pag-awit. Ang mga awit, sayaw at ritwal ay karaniwang ginaganap para sa pagdiriwang ng kaarawan, pagbibinyag, pagtutuli, pagliligawan, pagkakasal, pagkamatay, pagkasawi, pagtatagumpay, pagtatanim, pag-aani, pangingisda, atbp. (mula sa: https://www.facebook.com/OFFICIALjemdelacruz)

Sintesis Sa kaugnay na pag-aaral, tinalakay ni Jardin at ng maraming pang ibang kagaya niya ang kahalagahan ng Malikhaing Industriya sa pandaigdigang ekonomiya. Ibinahagi niya ang kanilang saloobin hinggil sa kawalan ng kamalayan ng mga maykapangyarihang opisyal sa usaping ito at kung paano ito masosolusyunan. Mahihinuha sa kanilang malalimang pag-aaral na ang Sining at iba pang kaugnay na larangan ay isang mabisang paraan para magkaroon ng pagkakakitaan ang bawat Pilipinong may angking talento sa naturang propesyon, kinakailangan lang na mapangalagaan ang likas na katangian at karapatan ng mga mamamayan sa paglalathala at pagpapahayag ng sariling kultura, isang malaking hamon na kinakaharap ngayon ng ating gobyerno. At kapag ito ay nalutas anila, hindi hamak na makatutulong ito ng malaki para mapabuti ang ekonomiya at maitaguyod ang pangkultural na kapital sa ating bansa. Makikita rin sa mga datos ang ilang lalawigan tulad ng Bulakan at Bohol na mahirap man ang pinagdaanan ay patuloy pa ring

14

isinusulong ang mga kaukulang programa sa pagtataguyod ng sining at kultura sa mga mamamayan nito. Sa kabilang banda, bagamat malaki ang kaugnayan sa Kaugnay na Pag-aaral sa kahulugan at gampanin ng Sining Pagtatanghal at dulang Pilipino sa buhay ng tao, mas nabigyang diin ito sa Kaugnay na Literatura. Para kay Tiongson, sumasalamin ang dulang Pilipino, kaiba sa banyagang dula, sa mga pangarap ng bansa, katutubong pamumuhay at kultura ng mga Pilipino. At para naman kina Casanova at Sebastian, ang nasabing dula ay isinalang at nagsimula nab ago pa man dumating ang mga mananakop, patunay lamang na ang mga katutubo noon hanggang modernong Pilipino noon ay likas na mahiligin sa mga awit, sayaw at tula.

Hugpong Ang pampanahong pananaliksik na pinamagatang Isang Pag-aaral sa Panukala ng Pagkakaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas ay may malapit na kaugnayan sa mga Kaugnay na Pag-aaral at Literatura ngunit naiiba sa layunin ng mga mananaliksik nito, sa sitwasyon at lokasyon. Ang pag-aaral na ito ay base sa pangunahing pangangailangan ng mga mag-aaral sa Pamantasan pagdating sa larangan ng Sining at Kultura. Malaki ang hangarin nito sa preserbasyon at pagpapayaman ng Sining sa bawat isang sangkot dito sa pamamagitan ng pagpapanukala na magkaroon ng Sining Pagtatanghal na kinapapalooban ng makrong pangkasanayan sa sining tulad ng pag-awit, masining na pagtula at pagpapahayag, pag-arte, pagsayaw, at iba pang maipagmamalaking talento. Nakatuon din ang pag-aaral na ito sa mga iba pang magagandang kahihinatnan ng panukala tulad ng malaking posibilidad na ang
15

Pambansang Pamantasan ng Batangas ay maihanay sa mga naglalakihan at nangungunang unibersidad sa bansa sa usaping tumatalakay sa kalidad ng Sining at husay ng mga mag-aaral sa tanghalan, dulaan at teatro. Ito ang mga bagay na dapat itatag at mapag-ukulan ng pansin upang ang nanganganib nating kultura ay hindi tuluyang mawala sa buhay ng bawat isa at sa mga susunod pang henerasyon.

16

KABANATA III DISENYO AT PARAAN NG PANANALIKSIK Isinagawa ang pamanahong-papel na ito ayon sa disenyo ng pananaliksik sa pamamagitan ng pamamaraang deskriptib-analitik. Pinamagatan ang pag-aaral na Isang Pag-aaral sa Panukala ng Pagkakaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas. Naglalayon ang mga mananaliksik na alamin ang mga sumusunod na layunin: malaman ang persepsyon ng mga mag-aaral ng Pambansang Pamantasan ng Batangas tungkol sa panukala na magkaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pamantasan; mabatid ang mga kabutihang maaaring idulot ng Sining Pagtatanghal sa Pamantasan; at makatanggap ng mga mungkahing hakbang ng mga respondenteng magaaral ng Pambansang Pamantasan ng Batangas tungkol sa panukala na magkaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pamantasan. Mga Respondente Ang mga respondenteng mag-aaral ng pag-aaral na ito ay mula sa Kolehiyo ng Edukasyong Pangguro (CTE), Kolehiyo ng Narsing at mga Kaalyadong Pangkalusugang Agham (CONAHS), Kolehiyo ng Agham at Sining (CAS), Kolehiyo ng Akawntansi, Bisnes, Ekonomiks, at Pamahalaang Panghospitalidad Internasyunal (CABEIHM), at Departamento ng General Engineering (GE) sa Pambansang Pamantasan ng Batangas sa Main Campus I na pawing nakaenrol ng Ikalawang Semestre sa Taon Panuruan 20132014. Sa kabuuan may limampung (50) respondenteng mag-aaral sa pananaliksik na ito.

17

Ipinapakita ng kasunod na talahanayan ang bilang ng mga repondente sa pag-aaral na ito Talahanayan 1 Distribusyon ng mga Respondente Mga Respondente Departamento ng General Engineering (GE) Kolehiyo ng Akawntansi, Bisnes, Ekonomiks, at Pamahalaang Panghospitalidad Internasyunal (CABEIHM) Kolehiyo ng Agham at Sining (CAS) Kolehiyo ng Narsing at mga Kaalyadong 10 Pangkalusugang Agham (CONAHS) Kolehiyo ng Edukasyong Pangguro (CTE) Kabuuan: 10 50 10 10 Bilang 10

Pinili ng mga mananaliksik ang mga mag-aaral ng ibat ibang kolehiyo upang maging respondente ng pag-aaral dahil ang Sining Pagtatanghal ay para sa lahat ng mga mag-aaral ng Pamantasan. At upang maging patas ang matatanggap na datos, pumili ng pare-parehong dami ng bilang ng mga respondente sa bawat kolehiyo.

18

Instrumento ng Pampananaliksik Sa pag-aaral na ito, pangunahing isinagawa ang pagsasarbey sa pangangalap ng imporsmasyon. Naghanda ang mga mananaliksik ng isang kwestyoneyr na naglalayong makakolekta ng mga datos upang mabatid ang kung karapat-dapat nga bang ipatupad ang panukala ng pagkakaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pamantasan. Gumamit rin ang mga mananaliksik ng internet at silid-aklatan sa pangangalap ng mga impormasyon sa pag-aaral na ito. Nagsagawa rin sila ng hindi direktang pakikipanayam sa mga respondente, habang nagpapasagot sa mga ito, nang matiyak ang kanilang mga kasagutan sa mga bawat tanong sa kwestyoner na isinagawa sa pagsasarbey.

Tritment ng mga Datos Isang panimulang pag-aaral ang pamanahong-papel na ito at hindi na nangangailangan ng mga komplikadong metodo o pamamaraan ng istatistiks sa pangangalap at pag-eebaluweyt ng mga impormasyon. Sa bawat pagpipilian ng bawat aytem o tanong sa kwestyoner na ginamit sa pagsasarbey, bilang lamang ang dami ng mga pumili ang siyang inalam ng mga mananaliksik sa pag-aaral. Nagsagawa ng pagtatally ang mga mananaliksik ng mga sagot ng mga respondente. Kinuha rin nila ang katumbas na porsyento at weighted mean ng mga bawat bilang.

19

Binigyan ng interpretasyon ng mga mananliksik ang mga datos na istatistiks sa pamamagitan ng mga sumusunod na iskeyl, saklaw, at katumbas na berbal na interpretasyon: ISKEYL (BIGAT) 5 RANGE (SAKLAW) 4.5 5.0 3.5 4.49 2.5 3.49 1.5 2.49 1.0 1.49 BERBAL NA INTERPRETASYON Lubos na lubos na sumasang-ayon Lubos na sumasang-ayon Sumasang-ayon Medyo sumasang-ayon Hindi sumasang-ayon

4 3 2 1

Ang mga kompyutasyon na isinagawa ng mga mananaliksik ay multiplikasyon ng bilang ng mga respondente at iskeyl.

20

KABANATA IV PRESENTASYON AT INTERPRETASYON NG MGA DATOS Binibigyan ng talakay sa kabanatang ito ang deskripsyon ng mga nakuhang datos at impormasyon tungkol sa pamanahong papel na pinamagatang Isang Pag-aaral sa Panukala ng Pagkakaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas. Ipinapakita rin sa kabanatang ito ang pagsusuri at interpretasyon ng mga nakuhang datos at impormasyon tungkol sa mga sumusunod: 1. Persepsyon ng mga mag-aaral ng Pambansang Pamantasan ng Batangas tungkol sa panukala na magkaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pamantasan Ipinapakita ng Talahanayan 1 na nasa pahina 23 ang mean score ng bawat aytem at ang interpretasyon tungkol sa panukala na magkaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas batay sa persepsyon ng mga respondente ng ibat ibang departamento. Ang may pinakamataas na mean score ay ang bilang isa (1) na nagsasabing madedebelop ang kaalaman at kasanayan ng mga estudyante sa larangan ng Teatrong Pilipino na kung saan ay nakakuha ng 4.05 na weighted mean at berbal na interpretasyon na lubos na sumasang-ayon. Sinusundan ito ng bilang dalawa (2) na nagsasabing magkakaroon ng sapat na karanasan ang mga guro sa pagtuturo o pagoorganisa ng isang pagtatanghal at mayroon namang weighted mean na 3.88 at berbal na interpretasyon din na lubos na sumasang-ayon. Sumunod ang bilang anim (6) na may weighted mean na 3.73 at berbal na interpretasyon na lubos na sumasang-ayon na

21

nagsasabing mag-uumpisang sumigla ang Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas. Ang mga bilang tatlo (3), apat (4), lima (5) at pito (7) ay ang mga aytem na may berbal na interpretasyon din na lubos na sumasang-ayon. Sinasabi sa bilang tatlo (3) na maisasakatuparan ang pagnanais ng ilan na mapabilang sa Sining Pagtatanghal na may weighted mean na 3.59. Ang aytem apat (4) naman ay nagsasabing maeengganyo ang marami pang kabataang tutungtong ng kolehiyo na mag-aral sa Pambansang Pamantsasang ng Batangas na may weigted mean na 3.65. Ang bilang lima (5) naman na nagsasabing lilikha ito ng mga mag-aaral na kompetitib sa Sining Pagtatanghal ay may weighted mean na 3.71. Sinasabi naman sa bilang pito (7) na dadayuhin at makikilala nang lubusan ang Pambansang Pamantasan ng Batangas ng mga manunuod ng tanghalan at may weighted mean na 3.54. Bilang walo (8) at siyam (9) naman ang mga aytem na may berbal na interpretasyong medyo sumasang-ayon. Sa bilang walo (8) sinasabing magiging sagabal lamang ito sa pagpokus ng mga estudyante sa pag-aaral na may weighted mean na 1.93. Samantala, sinasabi naman sa bilang siyam (9) na hindi na ito mapag-uukulan ng pansin dahil ito ay lihis laman sa interes ng nakakarami na may weighted mean n 1.95. Ang bilang sampu (10) naman na nagsasabing masasayang lamang ang ilalaang pondo dito ng Pamantasan ang may pinakamababang weighted mean na 1.61 na may berbal na interpretasyong medyo sumasang-ayon. Samakatuwid, pito (7) ang aytem na may berbal na interpretasyon na lubos na sumasang-ayon at ang mga ito ay bilang isa (1) hanggang pito (7). Tatlo (3) naman ang
22

mga aytem na may berbal na interpretasyon na medyo sumasang-ayon at ang mga ito ay bilang walo (8) hanggang sampu (10). Marami sa mag-aaral ang lubos na sumasang-ayon na kung magkaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas, madedebelop ang kaalaman at kasanayan ng mga estudyante sa larangan ng Teatrong Pilipino; magkakaroon ng sapat na karanasan ang mga guro sa pagtuturo o pag-oorganisa sa isang pagtatanghal; maisasakatuparan ang pagnanais ng ilan na mapabilang sa Sining Pagtatanghal; maeengganyo ang marami pang kabataang tutungtong ng kolehiyo na magaral sa Pambansang Pamantasan ng Batangas; makaklikha ng mag-aaral na kompetitib sa Sining Pagtatanghal; at mag-uumpisang sumigla ang Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas at ito ay dadayuhin at makikilala nang lubusan. Talahanayan 2 Persepsyon sa Panukalang Magkaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas
PERSEPSYON NG MAG-AARAL WEIGHTED MEAN

BE INTER

edebelop ang kaalaman at kasanayan ng mga estudyante sa larangan ng Teatrong Pilipino.

4.05 3.88 3.59 3.65 3.71 3.73 3.54 1.93 1.95 1.61

Lubos na

kakaroon ng sapat na karanasan ang mga guro sa pagtuturo o pag-oorganisa ng isang pagtatanghal.

Lubos na

asakatuparan ang pagnanais ng ilan na mapabilang sa Sining Pagtatanghal.

Lubos na

nganyo ang marami pang kabataang tutungtong ng kolehiyo na mag-aral sa Pambansang Pamantasan ng Batangas.

Lubos na

ha ito ng mga mag-aaral na kompetetib sa Sining Pagtatanghal.

Lubos na

uumpisang sumigla ang Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas.

Lubos na Medyo Medyo Medyo

yuhin at makikilala nang lubusan ang Pambansang Pamantasan ng Batangas ng mga manonood ng tanghalan.

Lubos na

ging sagabal lamang ito sa pagpokus ng mga estudyante sa pag-aaral.

i na ito mapag-uukulan ng pansin dahil ito ay lihis lamang sa interes ng nakararami.

asayang lamang ang ilalaang pondo dito ng Pamantasan.

2. Kabutihang maaaring idulot ng Sining Pagtatanghal sa Pamantasan.

23

Makikita sa Talahanayan 2 na nasa pahina 26 ang mean score ng bawat aytem at ang interpretasyon sa mga kabutihang maaaring idulot ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas. Batay sa persepsyon ng mga respondente ng ibat ibang departamento, ang may pinakamataas na mean score at berbal na interpretasyon na lubos na sumasang-ayon ay ang bilang apat (4) na may kabuuang iskor na 4.48 at nagsasaad na mapapagyaman ang sining sa Pamantasan. Ang sumunod na aytem ay bilang isa (1) na may kabuuang iskor na 4.18 at berbal na interpretasyon na lubos na sumasang-ayon na nagsasaad na mapapayabong ang talento at kasanayan ng mga mag-aaral sa Sining Pagtatanghal. Ang mga aytem bilang tatlo (3), lima (5), at anim (6) na nagsasabing magkakaroon ang mga mag-aaral ng magandang libangan; makakapagpadala ang Pamantasan ng mga kalahok sa pang-teatrong paligsahan; at maliliwanagan ang mga mag-aaral sa tunay na kahulugan at esensya ng Sining Pagtatanghal ay nakakuha ng mean score na 3.8 at berbal na interpretasyong lubos na sumasang-ayon. Ang mga aytem naman na may mean score na 3.7 at berbal na interpretasyong lubos na sumasang-ayon ay ang mga bilang dalawa (2), siyam (9) at sampu (10), na nagsasabing magiging kilala ang Pamantasan sa larangan ng pagtatanghal; magsisilbing inspirasyon sa iba pang mga pamantasan na magkaroon din ng Sining Pagtatanghal; at makakasabay ang Pamantasan sa mga kilalang pamantasan sa larangan ng pagtatanghal. Ang aytem bilang pito (7) na nagsasaad na marami ang mahihikayat na mag-aral sa Pamantasan ay may mean score na 3.3 at may berbal na interpretasyong sumasangayon.
24

Ang aytem na may pinakamababang mean score at may berbal na interpretasyon na sumasang-ayon ay bilang walo (8) at nagsasaad na madadagdagan ang kita ng Pamantasan. Mahihinuha sa talahanayan 2 na batay sa persepsyon ng mga respondenteng magaaral sa ibat ibang departamento na ang mga aytem isa (1) hanggang anim (6), siyam (9) at sampu (10) ay lubos nilang sinang-ayunan. Samakatuwid, ang kabutihang maaaring idulot ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas ay mapapayabong ang talento at kasanayan ng mga mag-aaral, magiging kilala ang pamantasan sa larangan ng pagtatanghal, magkakaroon ang mga mag-aaral ng magandang libangan, mapapagyaman ang sining sa pamantasan, makakapagpadala ang pamantasan ng mga kalahok sa pang-teatrong paligsahan, maliliwanagan ang mga mag-aaral sa tunay na kahulugan at esensya nito, magsisilbing inspirasyon sa iba pang pamantasan na magkaroon din ng Sining Pagtatanghal at makakasabay ang pamantasan sa mga kilalang pamantasan sa larangan ng pagtatanghal.

25

Talahanayan 3 Kabutihang Maaaring Idulot ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas KABUTIHANG DULOT

1. Mapapayabong ang talento at kasanayan ng mga mag-aaral sa Sining Pagtatanghal. 2. Magiging kilala ang Pamantasan sa larangan ng pagtatanghal. 3. Magkakaroon ng mga mag-aaral ng magandang libangan. 4. Mapapagyaman ang sining sa Pamantasan. 5. Makakapagpadala ang Pamantasan ng mga kalahok sa pang-teatrong paligsahan. 6. Maliliwanagan ang mga mag-aaral sa tunay na kahulugan at esensya ng Sining Pagtatanghal. 7. Marami ang mahihikayat na mag-aral sa Pamantasan. 8. Madadagdagan ang kita ng Pamantasan. 9. Magsisilbing inspirasyon sa iba pang mga pamantasan na magkaroon din ng Sining Pagtatanghal. 10. Makakasabay ang Pamantasan sa mga kilalang pamantasan sa larangan ng pagtatanghal.

26

3. Mga mungkahing hakbang sa panukalang magkaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas Sa Talahanayan 3 na nasa pahina 28, mahihinuha na siyam (9) sa sampung (10) aytem ay lubos na sinang-ayunan ng mga respondenteng mag-aaral. Sa sampung (10) aytem, ang may pinakamataas na weighted mean ay bilang walo (8) na may weighted iskor na 4.3 na nagsasabing dapat tiyaking hindi mapababayaan ng mga estudyanteng mapapabilang sa pagtatanghal ang kanilang pag-aaral ay may berbal na interpretasyon na lubos na sumasang-ayon. Dahil sa ang aytem na ito ang may pinakamataas na weighted mean, masasabi na kailangan talagang tutukan ng mga guro ang kanilang estudyante upang hindi nila mapabayaan ang kanilang pag-aaral. Ang bilang isa (1), apat (4) at siyam (9) ay kapwa may weighted mean na 4.0. Sinasabi sa mga aytem na ito na dapat siguraduhin na ang Sining Pagtatanghal ay mapapagtuunan ng pansin, maaasikaso at hindi mapapabayaan ng mga tagapamahala nito; dapat magkakaroon ng sapat na training o workshops para sa mga estudyante o guro na gustong sumali sa pagtatanghal; at dapat pagkalooban ng iskolarsyip ang sinumang matatanggap sa pagtatanghal. Ang mga aytem bilang tatlo (3), lima (5), anim (6), pito (7) at sampu (10) na may weighted mean na 3.8 ay nagsasabing gawing obhetibo o transparent ang pagpili sa mga mag-aaral na nagnanais na sumailalim sa pagtatanghal; palawigin ang kaalaman tungkol sa sining ng pagteteatro sa buong Pamantasan; magtayo ng club sa ibat ibang departamento na mag-oorganisa ng tanghalan; gawin itong isang produktibong

27

kumpetisyon para mapili ang mga mag-aaral na mahuhusay sa pagtatanghal; at dagdagan pa ang mga pasilidad at pondo na ilalaan upang tuluyan na itong maisakatuparan. Ang may pinakamababang weighted mean na 3.3 ay ang bilang dalawa (2) na nagmumungkahing padaanin sa pagsasanay o seminar ang mga mag-oorganisa o magtatayo ng tanghalan. Talahanayan 4 Mungkahing Hakbang Tungkol sa Panukala na Magkaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pamantasan MGA MUNGKAHING HAKBANG

1. Siguraduhin na ang Sining Pagtatanghal ay mapagtutuunan ng pansin, maaasikaso at hindi mapapabay 2. Padaanin sa pagsasanay o seminar ang mga mag-oorganisa o magtatayo ng tanghalan.

3. Gawing obhetibo o transparent ang pagpili sa mga mag-aaral na nagnanais na sumailalim sa pagtatan

4. Magkaroon nang sapat na training o workshops para sa mga estudyante o guro na gustong sumali sa p 5. Palawigin ang kaalaman tungkol sa sining ng pagteteatro sa buong Pamantasan. 6. Magtayo ng club sa ibat ibang departamento na mag-oorganisa ng tanghalan.

7. Gawin itong isang produktibong kumpetisyon para mapili ang mga mag-aaral na mahuhusay sa pagtat

8. Tiyaking hindi mapababayaan ng mga estudyanteng mapapabilang sa pagtatanghal ang kanilang pag-a 9. Ang sinumang matatanggap sa pagtatanghal ay pagkalooban ng iskolarsyip. 10. Dagdagan pa ang mga pasilidad at pondo na ilalaan upang tuluyan na itong maisakatuparan. KABANATA V LAGOM, KONKLUSYON AT REKOMENDASYON

28

Lagom Nag-umpisa ang pananaliksik na ito sa layuning malaman ang opinyon/tugon ng mga mag-aaral tungkol sa panukalang magkaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas. Ang paghahanap ng mga ideya at impormasyon tungkol sa pag-aaral sa panukalang magkaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pamantasan ang naging unang hakbang ng mga mananaliksik. Napili nila na gamitin ang pagsasarbey bilang paraan ng pag-aaral. Ang mga mag-aaral ng Pamantasan ang nagsilbing mga respondente. Sunod na ginawa ay ang paghahanda at paggawa ng mga talatanungan na pinasagutan sa mga respondente. Matapos ang pagsasarbey, binilang at pinag-isa nila ang mga magkakaparehong sagot sa bawat tanong at sunod nilang kinuha ang bahagdan o porsyento nito sa kalahatang bilang ng mga respondente. Dito nadetermina nila kung gaano karami ang mga mag-aaral na sang-ayon sa panukalang ito. Masusing pinaghambing at inianalisa ang mga resulta. Lumalabas sa pagsusuri ng mga mananaliksik na karamihan sa mga respondente ay lubusang sumasang-ayon sa halos kalahatan ng mga katanungang kanilang ibinigay. Sa parte ng mga mananaliksik, nakuha na nila ang kanilang mga ninanais na mga kasagutan sa kanilang mga katanungan. Kongklusyon

29

Batay sa mga inilahad na datos, ang mga mananaliksik ay humantong sa mga sumusunod na kongklusyon: A. Pito sa sampung aytem ang sinag-ayunan ng mga respondente at tatlo naman ang medyo sinang-ayunan. Lumalabas na sila ay sumasang-ayon sa pagpapatupad ng panukalang magkaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pamantasan. B. Batay sa persepsyon ng mga respondenteng mag-aaral, ang tatlong pangunahing dulot ang Sining Pagtatanghal ay Mapapayabong ang talento at kasanayan ng mga mag-aaral sa
Sining Pagtatanghal, Mapapagyaman ang sining sa Pamantasan, at Magkakaroon ng mga mag-aaral ng magandang libangan..

C. Ang tatlong pangunahing hakbang sa panukalang magkaroon ng Sining Pagtatanghal ay Siguraduhin na ang Sining Pagtatanghal ay mapagtutuunan ng pansin, maaasikaso at hindi mapapabayaan ng mga tagapamahala nito, . Tiyaking hindi mapababayaan ng mga estudyanteng mapapabilang sa pagtatanghal ang kanilang pag-aaral, at Ang sinumang matatanggap sa pagtatanghal ay pagkalooban ng iskolarsyip. Rekomendasyon 1. Para sa pamahalaan, maglaan ng pondo sa mga mag-aaral na nais sumali at makilahok sa nasabing panukala. 2. Para sa mga magulang ng mga mag-aaral na may talento sa pag-arte, suportahan ang kanilang mga anak na payabungin at hasain pa ang kanilang talento.

30

3. Para sa mga guro, payabungin pa ang kanilang mga kaalaman sa Sining nang sa gayon ay makapagbahagi pa sila ng higit na kaalaman sa mga mag-aaral. 4. Para sa mga mag-aaral, hindi dapat maging balakid ang pagsali sa Sining Pagtatanghal para ipagpatuloy ang kani-kanilang mga karera. 5. Para sa iba pang mananaliksik , ipagpatuloy o palawakin pa ang pag-aaral na ito tungo sa pagtuklas ng marami at higit pang mahahalagang datos at impormasyong maaaaring makatulong sa pagpapalawak ng kaalaman hinggil sa pagkakaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pamanatasan.

31

LISTAHAN NG MGA SANGGUNIAN http://alimbukad.com/2008/12/02/malikhaing-industriya-at-kabuhayan/ http://tl.answers.com/Q/Ano_ang_ pinagkaiba_ng_college_sa_university http://tl.wikipedia.org/wiki/Estadistika) http://tl.wikipedia.org/wiki/Sining http://tl.wikipedia.org/wiki/Tanghalan http://tl.wikipedia.org/wiki/Teatro_Pilipino https://www.facebook.com/OFFICIALjemdelacruz

32

Apendiks A Pebrero 5, 2014 Mahal naming respondente: Malugod na pagbati! Kami po ay mga mag-aaral ng Filipino 102 at kumukuha ng kursong Inhinyeriya sa Pambansang Pamantasan ng Batangas, Kampus I. Kasalukuyan kaming nagsasagawa ng pananaliksik hinggil sa paksang Isang Pag-aaral sa Panukala ng Pagkakaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas. Kaugnay nito, naghanda kami ng kwestyoneyr upang makapangalap ng sapat na datos hinggil sa aming paksa. Ang aming kwestyoneyr ay nahahati sa tatlong (3) bahagi. Hinihiling po naminsa inyo na sagutan nang buong katapatan ang mga tanong at aytem na nasa kwestyoneyr. Tinitiyak naminna magiging kompedinsyal na impormasyon ang inyong kasagutan. Marami pong salamat sa inyong kooperasyon. Lubos na gumagalang, Mga Mananaliksik ARJAY M. ABACAN LEAH L. AFABLE MARIA VIRESA P. ENRIQUEZ ARJEL EIRON O. ESCAREZ KENNETH S. ESPERITU KENT JAZREEL L. ESPIRITU RIGO THEODOR T. POLITICO ADRIAN B. UNTIVEROS JOREFE B. VELASQUEZ Pinagtibay ni: DR. THEREZIA O. CONTI Propesor
Apendiks B

Pebrero 5, 2014 Mahal naming respondente:

33

Malugod na pagbati! Kami po ay mga mag-aaral ng Filipino 102 at kumukuha ng kursong Inhinyeriya sa Pambansang Pamantasan ng Batangas, Kampus I. Kasalukuyan kaming nagsasagawa ng pananaliksik hinggil sa paksang Isang Pag-aaral sa Panukala ng Pagkakaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas. Kaugnay nito, naghanda kami ng kwestyoneyr upang makapangalap ng sapat na datos hinggil sa aming paksa. Ang aming kwestyoneyr ay nahahati sa tatlong (3) bahagi. Hinihiling po namin sa inyo na sagutan nang buong katapatan ang mga tanong at aytem na nasa kwestyoneyr. Tinitiyak namin na magiging kompedinsyal na impormasyon ang inyong kasagutan. Marami pong salamat sa inyong kooperasyon. Lubos na gumagalang, Mga Mananaliksik ARJAY M. ABACAN LEAH L. AFABLE MARIA VIRESA P. ENRIQUEZ ARJEL EIRON O. ESCAREZ KENNETH S. ESPERITU KENT JAZREEL L. ESPIRITU RIGO THEODOR T. POLITICO ADRIAN B. UNTIVEROS JOREFE B. VELASQUEZ Pinagtibay ni: DR. THEREZIA O. CONTI Propesor
Apendiks C

SARBEY-KWESTYONEYR PARA SA MGA RESPONDENTENG MAG-AARAL Isang Pag-aaral sa Panukala ng Pagkakaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas Pangalan (opsyonal): __________________________ Kurso at Seksyon: __________ I. Persepsyon sa Panukalang Magkaroon ng Sining Pagtatanghalsa Pambansang Pamantasan ng Batangas
34

Panuto: Punan ng tsek ( / ) ang kahon na tumutugma sa iyong tugon o opinyon tungkol sa panukala na magkaroon ng Sining Pagtatanghal ang Pambansang Pamantasan ng Batangas. Gamitin ang sumusunod na iskeyl sa pagpili ng iyong sagot. 5 Lubos na lubos na sumasang-ayon 4 Lubos na sumasang-ayon 3 Sumasang-ayon 2 Medyo sumasang-ayon 1 Hindi sumasang-ayon PERSEPSYON NG MAG-AARAL

1. Madedebelop ang kaalaman at kasanayan ng mga estudyante sa larangan ng Teatrong Pilipino.

2. Magkakaroon ng sapat na karanasan ang mga guro sa pagtuturo o pag-oorganisa ng isang pagtatangha 3. Maisasakatuparan ang pagnanais ng ilan na mapabilang sa Sining Pagtatanghal.

4. Maeenganyo ang marami pang kabataang tutungtong ng kolehiyo na mag-aral sa Pambansang Pamant 5. Lilikha ito ng mga mag-aaral na kompetetib sa Sining Pagtatanghal. 6. Mag-uumpisang sumigla ang Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas.

7. Dadayuhin at makikilala nang lubusan ang Pambansang Pamantasan ng Batangas ng mga manonood n 8. Magiging sagabal lamang ito sa pagpokus ng mga estudyante sa pag-aaral. 9. Hindi na ito mapag-uukulan ng pansin dahil ito ay lihis lamang sa interes ng nakararami. 10. Masasayang lamang ang ilalaang pondo dito ng Pamantasan. SARBEY-KWESTYONEYR PARA SA MGA RESPONDENTENG MAG-AARAL II. Kabutihang Maaaring Idulot ng Sining Pagtatanghalsa Pambansang Pamantasan ng Batangas Panuto: Punan ng tsek ( / ) ang kahon na tumutugma sa iyong tugon o opinyon tungkol sa panukala na magkaroon ng Sining Pagtatanghal ang Pambansang Pamantasan ng Batangas. Gamitin ang sumusunod na iskeyl sa pagpili ng iyong sagot. 5 Lubos na lubos na sumasang-ayon 4 Lubos na sumasang-ayon 3 Sumasang-ayon 2 Medyo sumasang-ayon 1 Hindi sumasang-ayon

35

KABUTIHANG DULOT

5 1. Mapapayabong ang talento at kasanayan ng mga mag-aaral sa Sining Pagtatanghal. 2. Magiging kilala ang Pamantasan sa larangan ng pagtatanghal. 3. Magkakaroon ng mga mag-aaral ng magandang libangan. 4. Mapapagyaman ang sining sa Pamantasan. 5. Makakapagpadala ang Pamantasan ng mga kalahok sa pang-teatrong paligsahan. 6. Maliliwanagan ang mga mag-aaral sa tunay na kahulugan at esensya ng Sining Pagtatanghal. 7. Marami ang mahihikayat na mag-aral sa Pamantasan. 8. Madadagdagan ang kita ng Pamantasan.

9. Magsisilbing inspirasyon sa iba pang mga pamantasan na magkaroon din ng Sining Pagtatanghal. 10. Makakasabay ang Pamantasan sa mga kilalang pamantasan sa larangan ng pagtatanghal.

III. Mga Mungkahing Hakbang sa Panukalang Magkaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas Panuto: Punan ng tsek ( / ) ang kahon na tumutugma sa iyong tugon o opinyon tungkol sa panukala na magkaroon ng Sining Pagtatanghal ang Pambansang Pamantasan ng Batangas. Gamitin ang sumusunod na iskeyl sa pagpili ng iyong sagot. 5 Lubos na lubos na sumasang-ayon 4 Lubos na sumasang-ayon 3 Sumasang-ayon 2 Medyo sumasang-ayon 1 Hindi sumasang-ayon MGA MUNGKAHING HAKBANG

1. Siguraduhin na ang Sining Pagtatanghal ay mapagtutuunan ng pansin, maaasikaso at hindi mapapabay

36

2. Padaanin sa pagsasanay o seminar ang mga mag-oorganisa o magtatayo ng tanghalan.

3. Gawing obhetibo o transparent ang pagpili sa mga mag-aaral na nagnanais na sumailalim sa pagtatan

4. Magkaroon nang sapat na training o workshops para sa mga estudyante o guro na gustong sumali sa p 5. Palawigin ang kaalaman tungkol sa sining ng pagteteatro sa buong Pamantasan. 6. Magtayo ng club sa ibat ibang departamento na mag-oorganisa ng tanghalan.

7. Gawin itong isang produktibong kumpetisyon para mapili ang mga mag-aaral na mahuhusay sa pagtat

8. Tiyaking hindi mapababayaan ng mga estudyanteng mapapabilang sa pagtatanghal ang kanilang pag-a 9. Ang sinumang matatanggap sa pagtatanghal ay pagkalooban ng iskolarsyip. 10. Dagdagan pa ang mga pasilidad at pondo na ilalaan upang tuluyan na itong maisakatuparan.

Apendiks D Kompyutasyon ng mga Datos sa mga Talahanayan Talahanayan 2 Persepsyon sa Panukalang Magkaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas
PERSEPSYON NG MAG-AARAL 5 1. Madedebelop ang kaalaman at kasanayan ng mga estudyante sa larangan ng Teatrong Pilipino. 2. Magkakaroon ng sapat na karanasan ang mga guro sa pagtuturo o pag-oorganisa ng isang pagtatanghal. 3. Maisasakatuparan ang pagnanais ng ilan na mapabilang sa Sining Pagtatanghal. 4. Maeenganyo ang marami pang kabataang tutungtong ng kolehiyo na 18 4 13 ISKEYL 3 8 2 4 1 0 174 4.05 Lubos na sumasangayon Lubos na sumasangayon Lubos na sumasangayon Lubos na sumasangayon 37
KABUUAN WEIGHTED MEAN

BERBAL NA INTERPRETASYON

13

14

12

163

3.88

11 9

11 6

15 21

7 7

0 0

158 146

3.59 3.65

mag-aral sa Pambansang Pamantasan ng Batangas. 5. Lilikha ito ng mga mag-aaral na kompetetib sa Sining Pagtatanghal. 6. Mag-uumpisang sumigla ang Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas. 7. Dadayuhin at makikilala nang lubusan ang Pambansang Pamantasan ng Batangas ng mga manonood ng tanghalan. 8. Magiging sagabal lamang ito sa pagpokus ng mga estudyante sa pagaaral. 9. Hindi na ito mapag-uukulan ng pansin dahil ito ay lihis lamang sa interes ng nakararami. 10. Masasayang lamang ang ilalaang pondo dito ng Pamantasan.

12 11

10 15

14 13

5 5

0 0

152 164

3.71 3.73

Lubos na sumasangayon Lubos na sumasangayon Lubos na sumasangayon Medyo sumasang-ayon Medyo sumasang-ayon Medyo sumasang-ayon

10

16

145

3.54

3 2 0

1 2 2

3 6 2

20 14 18

17 18 24

85 82 74

1.93 1.95 1.61

Talahanayan 3 Kabutihang Maaaring Idulot ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas

KABUTIHANG DULOT 5 1. Mapapayabong ang talento at kasanayan ng mga mag-aaral sa Sining Pagtatanghal. 2. Magiging kilala ang Pamantasan sa larangan ng pagtatanghal. 3. Magkakaroon ng mga mag-aaral ng magandang libangan. 4. Mapapagyaman ang sining sa Pamantasan. 5. Makakapagpadala ang Pamantasan ng mga kalahok sa pang-teatrong paligsahan. ISKEYL 4 3 5 2 3 5 6 6 7 1 0 0 0 0 0

19 16 9

13 13

12 15 10 14 16 13 11 4 9

38

6. Maliliwanagan ang mga mag-aaral sa tunay na kahulugan at esensya ng Sining Pagtatanghal. 7. Marami ang mahihikayat na mag-aral sa Pamantasan. 8. Madadagdagan ang kita ng Pamantasan. 9. Magsisilbing inspirasyon sa iba pang mga pamantasan na magkaroon din ng Sining Pagtatanghal. 10. Makakasabay ang Pamantasan sa mga kilalang pamantasan sa larangan ng pagtatanghal.

16 7 3

6 9

12

13 12 0

10 10 16 3 9 8 7 0 0

14 11 7

16 11

Talahanayan 4 Mungkahing Hakbang Tungkol sa Panukala na Magkaroon ng Sining Pagatatanghal sa Pamantasan

MGA MUNGKAHING HAKBANG ISKEYL KABUUAN WEIGHTED MEAN BERBAL NA INTERPRETASYON

5 1. Siguraduhin na ang Sining Pagtatanghal ay mapagtutuunan ng pansin, maaasikaso at hindi mapapabayaan ng mga tagapamahala nito. 2. Padaanin sa pagsasanay o seminar ang mga mag-oorganisa o magtatayo ng tanghalan. 3. Gawing obhetibo o transparent ang pagpili sa mga mag-aaral na nagnanais na sumailalim sa pagtatanghal. 4. Magkaroon nang sapat na training o workshops para sa mga estudyante o guro na gustong sumali sa pagtatanghal. 5. Palawigin ang kaalaman tungkol sa sining ng pagteteatro sa buong Pamantasan. 21

4 8

3 8

2 4

1 0 169 4 Lubos na sumasang-ayon Lubos na sumasang-ayon Lubos na sumasang-ayon Lubos na sumasang-ayon Lubos na sumasang-ayon
39

14 12

152

3.3

11 15

152

3.8

16 15

166

3.8

11 14

148

6. Magtayo ng club sa ibat ibang departamento na mag-oorganisa ng tanghalan. 7. Gawin itong isang produktibong kumpetisyon para mapili ang mga mag-aaral na mahuhusay sa pagtatanghal. 8. Tiyaking hindi mapababayaan ng mga estudyanteng mapapabilang sa pagtatanghal ang kanilang pag-aaral. 9. Ang sinumang matatanggap sa pagtatanghal ay pagkalooban ng iskolarsyip. 10. Dagdagan pa ang mga pasilidad at pondo na ilalaan upang tuluyan na itong maisakatuparan.

10 12 13

151

3.8

Lubos na sumasang-ayon Sumasang-ayon

13 12 10

155

3.8

24

162

4.3

Sumasang-ayon Lubos na sumasang-ayon Lubos na sumasang-ayon

15 11

147

17

150

3.8

Apendiks E PORMULARYO SA PAG-EEBALWEYT NG PAMANAHONG- PAPEL Pamagat: Isang Pag-aaral sa Panukala ng Pagkakaroon ng Sining Pagtatanghal sa Pambansang Pamantasan ng Batangas Mga Mananaliksik: Arjay M. Abacan Leah L. Afable Maria Viresa P. Enriquez Arjel Eiron O. Escarez Kenneth S. Esperitu Kent Jazreel L. Espiritu Rigo Theodore T. Politico Adrian B. Untiveros Jorefe B. Velasquez

Taon at Pangkat: Unang Antas/GE-1221 Semestre at Taong Akademiko: Ikalawang Semestre, Taon Panuruan 2013- 2014 Sistema ng Pagmamarka: Limang puntos ang pinakamataas na maaaring ibigay sa bawat aytem. Maaaring magbigay ng puntos na may desimal (halimbawa: 1.7, 1.4) ayon sa paghuhusga ng ebalweytor. Pagsama-samahin ang mga nakuhang sub- total ng puntos upang makuha ang kabuuang marka. A. Paksa at Suliranin 1. Signipikant at napapanahon ba ang paksa ng pananaliksik? ______ 2. Sapat ba ang pagtalakay sa introduksyon? ______ 3. Malinaw at sapat ba ang saklaw at limitasyon ng paksa upang makalikha ng mga valid na paglalahat? ______ 4. Maayos at malinaw ba ang pamagat at angkop ba iyon sa paksa ng pag-aaral? ______ 5. Malinaw, ispesipik at sapat ba ang mga tiyak na layunin ng pag-aaral? ______
40

6. Sapat at matalino ba ang pagpili sa mga terminong binigyan ng depinisyon at malinaw ba ang pagpapakahulugan sa bawat isang termino? ______ Sub-total: ______ B. Kaugnay na Pag- aaral at Literatura 1. Sapat at angkop ba ang mga pag-aaral at literaturang tinatalakay? ______ 2. Malinaw at maayos ba ang pagtalakay sa mga pag-aaral at literaturang iyon? ______ 3. Wasto at maayos ba ang dokumentasyon ng mga pag-aaral at iba pang hanguang ginamit? ______ Sub-total: ______ C. Disenyo ng Pag- aaral 1. Angkop ba sa paksa ang pamamaraan/metodong ginamit sa pananaliksik? ______ 2. Malinaw ba ang disenyo ng pananaliksik at naaayon ba iyon sa sayantipik na metodo ng pananaliksik? ______ 3. Sapat at angkop ba ang mga respondenteng napili sa paksa ng pananaliksik? ______ 4. Malinaw at wasto ba ang disenyo ng instrumentong ginamit sa pangangalap ng mga datos? ______ Sub-total: ______ D. Presentasyon ng mga Datos 1. Sapat, valid at relayabol ba ang mga datos na nakalap? ______ 2. Maingat bang nasuri at nalapatan ng wastong istatistikal tritment ang mga datos? ______ 3. Wasto at sapat ba ang naging interpretasyon ng mga datos? ______ 4. Malinaw, maayos at konsistent ba ang tekstwal at tabular/grapikal na presentasyon ng mga datos? ______ Sub-total: ______ E. Lagom, Kongklusyon at Rekomendasyon 1. Mabisa at sapat ba ang mga pagkakalagom sa mga datos? ______ 2. Lohikal at valid ba ang kongklusyon? Nakabatay ba iyon sa mga datos na nakalap? ______ 3. Nasagot ba sa kongklusyon ang mga ispesipikong katanungan? Lohikal, pisibol, praktikal at ateynabol ba ang inilahad na rekomendasyon? Natutugunan ba ng mga iyon ang mga suliraning natukoy sa pag-aaral? ______ 4. Malinaw, tuwiran at maayos ba ang paglalahad ng mga lagom, kongklusyon at rekomendasyon? ______ Sub-total: ______ F. Mekaniks at Pormat 1. Wasto ba ang pormat ng bawat bahagi ng pamanahong-papel? Nasusunod ba ang mga tuntunin at tagubiling tinalakay sa klase? ______ 2. Nasunod ba ang mga tuntuning panggramatika sa teksto ng pamanahong- papel? ______ 3. Sapat at maayos ba ang pagkaka-proofread at pagkaka-edit sa teksto ng pamanahong- papel? ______ Sub-total: ______ Kabuuan/ Katumbas na Marka (100%): ______ Ebalweytor:_______________________________
41

Petsa: ____________________________________ Mga Puna at Mungkahi: ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ Apendiks F PORMULARYO SA PAG EEBALWEYT NG PASALITANG PRESENTASYON Pamagat: Preperensya sa mga Telenobela ng mga Mag aaral ng Departamento ng General Engineering sa Pambansang Pamantasan ng Batangas. Mga Mananaliksik: Arjay M. Abacan Kent Jazreel L. Espiritu Leah L. Afable Rigo Theodore T. Politico Maria Viresa P. Enriquez Adrian B. Untiveros Arjel Eiron O. Escarez Jorefe B. Velasquez Kenneth S. Esperitu Taon at Pangkat: Unang Antas/GE-1221 Semestre at Taong Akademiko: Ikalawang Semestre, Taon Panuruan 2013 - 2014 Sistema ng Pagmamarka: Limang puntos ang pinakamataas na maaring ibigay sa bawat aytem. Maaaring magbigay ng puntos na may decimal (halimbawa: 2.7, 1.5) ayon sa paghuhusga ng ebalweytor. Pagsama samahin ang mga nakuhang sub total ng puntos upang makuha ang kabuuang marka. A. Masteri 1. Naipamalas ba ng bawat miyembro ng pangkat ang masteri at kahandaan sa pagtalakay ng paksang naitakda sa bawat isa? ______ 2. Sapat, malinaw at mapanghikayat ba ang pagtalakay ng bawat isa? ______ 3. Sapat at malinaw ba ang mga inilahad na paliwanag at halimbawa ng bawat miyembro? ______ 4. Wasto, sapat at mapanghikayat ba ang pagsagot sa bawat isa sa mga katanugan ng mga panellist? ______ 5. Obhetibo at valid ba ng mga pahayag ng bawat isa? Naiwasan ba nila ang mga pahayag na may pagkiling, prejudice, lihis sa paksa at walang katibayan? ______ Sub total ______ B. Pamamaraan 1. Lohikal ba ang presentasyon ng buong pangkat? ______ 2. Gumamit ba sila ng mga kailangang kagamitang awdyo biswal? ______ 3. Angkop at epektib ba ang mga kagamitang ginamit ng pangkat? ______ 4. Epektib at kompitent ba ang pangkat sa manipulasyon ng mga kagamitan sa presentasyon? ______ 5. Angkop at epektib ba sa pamamaraan o estratehiyang ginamit ng pangkat sa presentasyon? ______ Sub total ______
42

C. Artikulasyon 1. Sapat ba ng lakas ng tinig ng bawat miyembro ng pangkat sa pagsasalita? ______ 2. Malinaw at wasto ba ang kanilang bigkas sa mga salita? ______ 3. Angkop at epektib ba ang kanilang mga galaw, kumpas at iba pang non verbal cues? ______ 4. Wala ba silang mga nakakadistrak na mannerism sa pagsasalita? ______ 5. Wasto at angkop ba sa diwa ng kanilang mga pahayag ang bilis nila sa pagsasalita, tono, diin, at hinto/pausing? ______ Sub total ______ D. Disiplina 1. Nagsimula at natapos ba sa takdang oras ang presentsyon ng pangkat? ______ 2. Naging malinaw, matapat at magalang ba sila sa pagsagot ng mga tanong ng panellist? ______ 3. Naipamalas ba nila ang pagkakaisa at kooperasyon sa presentasyon? ______ 4. Naipamalas ba ng bawat isa ang tiwala sa sarili? ______ 5. Angkop ba ang anyo, ayos at kasuootan ng bawat isa? ______ Sub total ______ Kabuuan/Katumbas na Marka (100%) ______ Ebalweytor: _______________________________ Petsa: ____________________________________ Mga Puna at Mungkahi: ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________

43