INTERNACIONALNI UNIVERZITET U NOVOM PAZARU DEPARTMAN Z A F I L O L O G I J U SMER ZA ENGLESKI JEZIK I KNJIEVNOST

Mentor, Refik Sadikovi

Novi Pazar 2009

Student, Senida Bronja

SADRAJ

Indo - evropski jezici

Uvod ............................................................................................................................................................. 3 INDO-EVROPSKA JEZIKA PORODICA .......................................................................................... 4 GERMANSKI JEZICI ........................................................................................................................... 6 BALTO-SLAVENSKI JEZICI ............................................................................................................... 8 ROMANSKI JEZICI ............................................................................................................................... 9 GRKI JEZIK ....................................................................................................................................... 10 ALBANSKI JEZIK ............................................................................................................................... 10 KELTSKI JEZIK .................................................................................................................................. 11 JERMENSKI JEZIK ............................................................................................................................. 11 ZAKLJUAK .......................................................................................................................................... 12 LITERATURA ..13

UVOD

Tema mog seminarskog rada su Indo-evropski jezici. Izabrala sam ovu temu iz nekoliko razloga. Jezik kao sredstvo komunikacije veoma je vazan u drustvu. Glavna odlika homosapijensa koja ga razlikuje od zivotinja jeste upravo moc govora i moc misljenja. Ova tema me je zainteresovala jer se u Indo-evropskoj jezickoj porodici nalaze nama poznati jezici,pa i nas maternji jezik. U ovoj jezickoj porodici su smesteni i najaktuelniji jezici danasnjice. Samim tim i jezici evrospskih govornih podrucja. Sobzirom da sam ja moje skolovanje usmerila ka putu ucenja i stvaranja jednog od jezika sa najvecim brojem govornika mislim da je ova tema prikladna za ovaj seminarski rad,i nadam se da cete uvideti moj cilj koji sam pokusala da prenesem u tekstu koji sledi.

Za izradu ovog seminarskog rada koristila sam sledecu literaturu:

UVOD U OPTU LINVISTIKU/ DR. RANKO BUGARSKI/ 1991. UVOD U SLAVISTIKU/ PREDRAG PIPER SVESKA IZ LINGVISTIKE/ MIODRAG JOVANOVI/2009/2010 http:/sr.wikipedia.org

INDO-EVROPSKA JEZIKA PORODICA

Kada su jezici slini po strukturi I reniki, lingvisti utvrdjuju da su ti jezici srodni. To znai da vode poreklo od zajednikog pretka tzv. prajezika. Grupa jezika koja se razvila iz jednog prajezika naziva se jezikom porodicom. Jezika porodica ili jezika familija je dakle grupa jezika koji potiu od zajednikog pretka zvanog prajezik ili proto jezik. Vecina svetskih jezika se svrstava u te jezike porodice. Jezici koji ne pripadaju nijednoj jezikoj porodici nazivaju se izolovani jezici. Njihova srodnost nije pouzdano utvrdjena. Jezike porodice se dele na manje jezike grane. Jezike porodice I njihove grane esto predstavljamo grafiki u obliku stable I grana. Danas je u nauci utvrdjeno vie desetina jezikih porodica, od kojih su neke velike I razgranate I neke male.( Jovanovic,sveska iz ling.11.12.2009.) Jedna od veih jezikih porodica je Indo-evropska jezika porodica.

Indo-evropska jezika porodica je kao sto rekosmo najvea jezika porodica. Ona sadri oko 150 jezika, sa oko 3 milijarde govornika. Ona obuhvata skoro sve evropske jezike I znatan broj jezika u jugozapadnoj I junoj Aziji. Indo-evropska jezika porodica je nastala tako to su se potomci pripadnika ove jezike porodice tokom nekoliko milenijuma irili da bi na kraju zauzeli ogromna prostranstva itmedju Indijskog, Atlantskog I Tihog okeana.( Jovanoci,sveska iz lingv.11.12.2009.)

Danas se Indo-evropska jezika porodica deli na 8 grana: 1) Germanski jezici 2) Balto-slavenski jezici
4

3) Romanski jezici 4) Grki jezik 5) Albanski jezik 6) Jermenski jezici 7) Keltski jezici 8) Indo-iranski jezici Razgranienja izmedju ovih jezika nisu potpuno jasna. Ona esto zavise ne samo od ligvistikih nego I od politikih, istorijskih I geografskih kriterijuma. (Piper,uvod u slavistiku)

GERMANSKI JEZICI

Germanski jezici su deo Indo-evropske jezike porodice. Po broju govornika oni su najvea grupa Indo-evropskih jezika. Po najvee zahvaljujui kolonijalnim irenjima Engleza tj. irenja njihovog jezik I culture. Prvobitni govornici starogermanskog jezika bili su Goti I Vikinzi. Goti su se negde oko estog veka spustili iz Skandinavije na prostore srednje Evrope. Vikinzi su kasnije napali Veliku Britaniju I atlantsku obalu Germanske jezike odlikuje veoma mali broj padea (u nemakom ih ima 4 a u engleskom ih ni nema) , veliki broj rei koje se slino izgovaraju, duge I sloene reenice I vrlo brz izgovor. Danas se germanski jezici dele na 3 grupe: 1) ISTONO-GERMANSKI JEZICI Vandalski jezik Burmunski jezik Gotski jezik koji je glavni predstavnik istono-germanskih jezika. To je jezik Gotskih plemena. Govorio se u delovima Evrope kojima su gori prolazili. Ovaj jezik je izumro. U 18 veku jos je postojao njegov istoni izdanak Krimski-Gotski na krimu ali je I on izumro. 2) SEVERNO-GERMANSKI JEZICI Skandinavski jezici(Nordijski) koji se granaju na: - Danski koji ima oko 5 miliona govornika. Govori se u Danskoj, junoj vedskoj i Norvekoj - vedski koji ima oko 8.5 miliona govornika. Govori se u vedskoj I Finskoj. - Norveki koji ima oko 4 miliona govornika. On ima dva standardna oblika RIKSAL koji je pod uticajem danskog I LANDSMAL koji je blii norvekom. - Islandski koji ima oko 200 hiljada govornoka I Foererski koji ima oko 40 hiljada govornika. To su jezici danskih ostrva u Atlantiku

3) ZAPADNO-GERMANSKI JEZICI Engleski kojim govori preko 300 miliona govornika. Starija faza engleskog (5-9 veka) naziva se ANGLOSAKSONSKI. Engleski je slubeni jezik u Velikoj Brotaniji, Irskoj, SAD-u, Kanadi, Australiji, Novom Zelandu, Juno-Afrikim Republikama. Engleski jezik je pretrpeo velike fonetske promene na teritoriji van Engleske, tako dag a danas malo ljudi zna govoriti ispravno. Toi je veoma teko jer ima 46 glasova. Nemaki kojim govori oko 100 miliona govornika. Nemaki je slibeni u Nemakoj, Austriji, vajcarskoj, Luksemburgu, Alasu I Lorenu u Francuskoj, severnoj Italiji I nekim delovima istone Evrope ( Poljska, Ukrajina, Rusija ) . nemaki jezik ima dosta dijalekata od kojih se neki vrlo razlikuju od pravog nemakog. Holandski kojim govori oko 13 miliona govornika. Govori se u Holandiji, istonoj Indiji, u Belgiji je pod nazivom FLAMANSKI uz francuski slubeni jezik. Holandski jezik je veim delom meavina predhodna dva (engleskog I nemakog) Afrikans potie iz holandskog. Drugi naziv za Afrikans je BURSKI. Ima oko 4 miliona govornika. Judi je jezik evropskih jevreja. Nastao je na osnovi nemakog. Danas ovim jezikom govori oko 5 miliona ljudi. Govori se u SAD-u I srednjoj I istonoj Evropi.(http://sr.wikipedia.org)

BALTO-SLAVENSKI JEZICI
Nejveu slinost u okviru Indo-evropskih jezika pokazuju Slovenski I Baltiki jezici. Baltoslavenski jezici se dele na dve grupe: Baltiki jezici -Litvanski i -Letonski se govore na junim obalama Baltikog mora -Staropruski se govorio na teritoriji Pruske I nekadanjih gradova Gdanjsk I Kalimingrad. Ovi jezici imaju oko 3 miliona govornika. Slovenski jezici su grupa bliskih jezika kojima govore slovenski narodi. Oni se govore u istonoj Evropi, veem delu Balkana, nekim delovima centralne Evrope I u severnom delu Azije. Slovenski jezici se dele na tri grupe: 1) ISTONO-SLOVENSKI JEZICI -Ruski koji ima oko 159 miliona govornika -Ukrajinski koji ima oko 42.2 miliona govornika -Beloruski koji ima oko 9.3 miliona govornika 2) ZAPADNO-SLOVENSKI JEZICI - Poljski koji ima oko 39 miliona govornika - eki koji ima 10 miliona govornika - Slovaki koji ima 5 miliona govornika 3) JUNO-SLOVENSKI JEZICI - Bugarski koji ima oko 8 miliona govornika - Makedonski koji ima oko 2 miliona govornika - Slovenski koji ima oko 2 miliona govornika - Srpsko-hrvatski koji se deli na Bosanski koji ima oko 2 miliona govornika Hrvatski koji ima oko 7 miliona govornika
8

Srpski koji ima oko 9 miliona govornika Crnogorski koji ima oko pola miliona govornika (http://sr.wikipedia.org)

ROMANSKI JEZICI

Romanski jezici su podskupina Italskih jezika. Ovaj skup obuhvata jezike koji potiu od latinskog jezika. Veina njih se razvilo iz vulgarnog latinskog kojim se govorili ljudi na dananjim prostorima Italije, Portugalije, Francuske I panije. Dele se na tri skupine sa 47 jezika: 1) ISTONO-ROMANSKI - Rumunski koji ima oko 27 miliona govornika - Vlaki ili Aromunski koji ima oko 55 hiljada govornika 2) JUNO-ROMANSKI - Korzikanski koji ima oko 100 hiljada govornika - Sardinijski koji ima oko 300 hiljada govornika 3) ZAPADNO-ROMANSKI - panski koji ima oko 420 miliona govornika - Francuski koji ima oko 87 miliona govornika - Portugalski koji ima oko 220 miliona govornika - Katalonski koji ima oko 7.5 miliona govornika (http://sr.wikipedia.org)

GRKI JEZIK
Grki jezik je Indo-evropski jezik koji se sree ve od XVI veka. To je jedan od najbogatijih jezika dananjice. Ima fond preko 600 000 rei. Nastao je migracijom proto -grkog stanovnitva u dananju Grku. Danas ga govori 15 miliona ljudi u Grkoj, bivoj Jugoslaviji, posebno u Makedoniji, Albaniji I Turskoj . Postoje tri dijalekta ovog jezika a to su: Aeolski Jonski Dorski (http://sr.wikipedia.org)

ALBANSKI JEZIK

Albanski jezik sam predstavlja granu Indo-evropske jezike porodice. On je usvajao rei iz latinskog, slovenskih jezika, turskog, staro-grkog Itd. Smatra se da svoje korenje vue iz starog ilirijskih jezika. Danas albanskim jezikom govori oko 3 miliona ljudi ok kojih su 2 miliona u Albaniji. Albanski jezik deli se na dve skupine: Toskijska (tosk) Ghegijska (gheg, se govori u Albaniji, Kosovu, Makediniji I delovima Crne Gore) (http://sr.wikipedia.org)

10

KELTSKI JEZICI

Keltski jezici potiu od pra-keltika. Ovaj jezik bio je zastupljen u itavoj Evropi. Danas se govori u nekim delovima Velike Britanije, Irske, u Patagoniji I poluostrvu Bretenja u Francuskoj. Keltski jezici se dele na: Kontinentalne - Galski koji se govorio u Galiji(dananja Francuska) - Keltiberski koji se govorio u severnom delu Pirenejskog poluostrva Ostrvske - Gaelski u koje spadaju irski, kotski I manski - Britanski u koji spadaju velki, bretonski I kornski (http://sr.wikipedia.org)

JERMENSKI JEZIK

Jermenski jezik je jezik Jermena. Sadriu mnogo elemenata pozajmljenih iz persijskog I grkog. Staro-jermenski I dalje ivi kao jezik crkve. Koristi ga oko 3 miliona govornika. Ima 32 dijalekta. (http://sr.wikipedia.org)

11

INDO-IRANSKI JEZIK
Deli se na Iranski i Indijski jezik. Oni su veoma tesno povezani jo iz praistorijkog doba.

(http://sr.wikipedia.org)

12

ZAKLJUAK

Indo-evropska jezika porodica je kao to rekosmo najvea jezika porodica u svetu. Sadri mnogo jezika od kojih su neki nama veoma dobro poznati. Medjutim ima I jezika za koje prvi put ujemo. Upravo iz tog razloga sam se bazirala na jezike nama poznate ali ostale nisam zanemarila. Uz Indo-evropsku porodicu u Evropi je znaajnije je zastupljena jos samo Ugro-finska jezika porodica sa madjarskim I finskim jezikom. U blizem susedstvu se Turski iz Turkijske, Arapski I Hebrejski iz Semitske porodice jezika Drugde u svetu ima jo velikih jezikih porodica kao sto su: Bantu u Africi Kinesko-tibetska i Dravidska u Aziji Uto-asteka u severnoj i srednjoj Americi

13

LITERATURA

UVOD U OPTU LINVISTIKU/ DR. RANKO BUGARSKI/ 1991. UVOD U SLAVISTIKU/ PREDRAG PIPER SVESKA IZ LINGVISTIKE/ MIODRAG JOVANOVI/2009/2010 http:/sr.wikipedia.org

14