EKONOMSKI FAKULTET U SARAJEVU

Analiza sluaja
Fax
Bii Edita 69808,Amir Muanovi 70054,Mirnes Mehanovi 67074,Samka Muhi 69799 3/30/2014

Contents
1 UVOD ................................................................................................................................... 2 1.1 2 Historija proizvoda....................................................................................................... 2

KARAKTERISTIKE MRENIH INDUSTRIJA I PREDMETNI PROIZVOD...................................... 5 2.1 2.2 2.3 2.4 Komplementarnost, kompatibilnost i standardi ......................................................... 5 Efekat mrenih eksternalija ......................................................................................... 5 Efekat zakljuvanja i trokovi prelaska ........................................................................ 5 Ekonomija obima ......................................................................................................... 5

3 4 5 6 7

ANALIZA PROBLEMA............................................................................................................ 6 ANALIZA RJEENJA ............................................................................................................... 7 INNOVATION MANAGEMENT .............................................................................................. 8 ZAKLJUAK ........................................................................................................................... 9 REFERENCE ........................................................................................................................ 10

UVOD

Fax je bila maina koja je predstavljala bendwagon proizvod,koji je imao potencijal brzog rasta.U stvarnosti fax je rastao iz originalnog izuma do sveprisutnog otkrica u periodu od 160 godina. Originalna fax maina je napravljena 1843 godine i komercijalni fax servis je ponuen Pariza i Lyona 1865 godine.Ova varijanta fax-a i njegova usluga nije bila posebno uspjena i nije omogudila prelaz na korisniku opremu koja je ukljuivala bendwagon efekte.Dugi niz godina fax ureaji su bili skupi,veliki i bili su teki za koritenje.Njihova upotreba je prvenstveno bila ograniena na velike tvrtke i vlade.Do 1980-tih godina fax ureaji su dizajnirani da budu manji,bri i laki za koritenje.Oni su samo mogli biti spojeni na postojede telefonske linije.Za njihovu upotrebu bio je zasluan pad vlade i komunizam u istonoj Evropi.Manjak uspjeha servisa se mogao lahko razumjeti. Da bi ga koristio kupac je morao idi u telegrafski ured,kada bi kupac otiao u ured mogao je alternativno koristiti staru tehnologiju po nioj cijeni da bi poslao verbalnu poruku.Fax tehnologija je u to vrijeme dodatno pruala udan nain da prenosi slike niskog kvaliteta.Troak je bio prilino veliki jer je prijenos zahtjevao napor i dugotrajno koritenje telegrafske linije.Dakle trina nia za fax sastojala se od prilika za koje same rijei nisu bile dovoljne jer je kvalitet slika bio lo,vrijeme je bilo kljuno.Nije iznenaujude to to se ispostavilo da je ta nia bila vrlo mala.Nove inovacije u fax tehnologiji i dalje se pojavljuju.Internet ili IP Fax postaje dio naeg svakodnevnog ivota kako kod kude tako i u poslovanju.

1.1

Historija proizvoda

Historija fax-a see vie od 160 godina.Alexander Bain zasluan je za stvaranje prve fax maine u Engleskoj 1843 godine.Bainov telegraf je jednostavno bio spojen putem dvije olovke na telegrafsku icu.Slijededi veliki napredak u tehnologiji faxa desio se 1848 godine kada je Frederick Bakewell izumio dirigentski valjak.Ova tehnologija se 1860-tih godina koristila nairoko.1860 godine Giovanni Caselli patentirao je Pantelgrafu Francuskoj koji je kasnije postao prvi komercijalni fax.Ameriki izumitelj profesor Elisha Gray utemeljio je Gray National telegrafsku kompaniju 1888 godine koja je kasnije postala Western Electric kompanija.Gray je patentirao proces gdje serukopis mogao prenijeti izmeu udaljenih taaka preko krunih ica.Gray-ev telegraf bio je prvi fax koji je koristio standardni stacionarni papir.Kljuno tehnoloko otkride za fax je bilo otkride foto elije 1870 godine.Ovaj izum omogudio je razvoj foto-telegraf tehnologije koja se javlja prvi put 1902 godine. Tokom 1902 godine dr.Arthur Korn iz Njemake razvio je fotoelektrini proces.Od 1907 do 1910 Korn je uspostavio glavna komercijalna preduzeda koja su povezivala Berlin,London i Pariz,ime je nastala prva svijetska faximil mrea.Nakon toga foto-telegram tehnologija se nairoko koristila od strane novina irom svijeta.Brzo usvajanje foto-telegram tehnologije od strane novinske industrije je lahko razumljivo.Vrijeme je kljuno u novinarstvu.Fotografija dananjih vijesti je daleko vrijednija ako stigne danas nego stigne sutra ili prekosutra.Foto-telegram je uvijek bio jeftiniji nain i ponekad jedini nain da se dobiju slike dananjih vijesti danas.Dakle foto-telegram je mogao biti isplativ iako je pravio znatan troak.Iako se foto-telegram koristio nairoko od strane novina,ovaj inicijalni korisniki set nije pruao znaajne bendwagon beneficije za korisnike u drugim industrijama. 2

Foto-telegraf je ostao nia na tritu i nikada se nije razvio u iroku upotrebu.Edouard Beeline iz Francuske napravio je slijededi veliki doprinos telefax-a 1913 godine.Njegov Belinograf ukljuuje koritenje foto-elije koje su pretvarale svjetlost u elektrine mjenjae.Ova tehnologija je jo uvijek u upotrebi.Fax tehnologija nastavila je napredovati tokom dvadesetog stoljeda do 1956 godine,meutim korisnika oprema nije mogla biti u prometu zato to je Bell sistem zabranio telefonskim korisnicima da spajaju drugu opremu na njihove telefonske linije.Ova zabrana je zavrena sa oslukom suca Bezelona u Hust telefon sluaju.Deset godina kasnije nekoliko firmi poelo je prodavati korisniku opremu za fax. Najranija skupina prve grupe maina je uvedena 1966 godine.Instalirana baza tih strojeva iznosila je 142,000 1979-tih godina.Fax maine iz druge grupe uvedene su 1972 godine,do 1982 godine njihova instalirana baza je bila jo veda.Instalirana baza maina iz druge grupe iznosila je 180,000 1984 godine.Ove razine prodaje moraju se uzeti u obzir kao uspjeh jer su maine kotale 2.000$. Ipak proizvod je predstavljao vanu potrebu za biznis,to je bio daleko najpovoljniji nain da se pisani dokument prenese brzo na udaljenu lokaciju.U tome lei vana razlika izmeu fax-a iz 1860-tih i izmeu fax-a iz 1970-tih godina.Stariji fax je bio koriten za prijenos slika,dok je noviji bio koriten za prijenos rijei.

Slika 1: Rast 3 uspjene generacije fax maina

Slika 2: Prve verzije fax maine

Slika 3: Prve verzije fax maine

KARAKTERISTIKE MRENIH INDUSTRIJA I PREDMETNI PROIZVOD

U smislu bendwagon teorije poetni korisniki set ukljuivao je one organizacije koje su mogle opravdati nabavljanje fax maina za internu komunikaciju.Takoer je ukljuivao malu grupu (parove )organizacija koje su mogle opravdati nabavljanje fax maina samo da bi komunicirali jedni sa drugim.Meutim kako je fax rastao kao bendwagon proizvod tako je rastao i broj korisnika,a cjene su se smanjivale,tako da je fax maina prerasla od maine za samo velike kompanije koje su je sebi mogle priutite do maine koju su mogli priutiti svi korisnici koji su eljeli kako meusobno da komuniciraju tako da komuniciraju sa velikim organizacijama.

2.1

Komplementarnost, kompatibilnost i standardi

Fax maina je komplementarna i radi kao dio odreene cjeline.Komplementarna je jer funkcionie tako to je povezana na telefonsku liniju i tako ini jedinstven proizvod.to se tie kompatibilnosti u poetku fax maina nije bila kompatibilan proizvod jer je bila zabranjena da se spaja sa drugom opremom.Koristilu su nekompatibilne protokole te se s toga nisu mogli povezivati sa drugim ureajima.Meutim kasnije je doneen zakon koji je omoguavao fax maini da se spaja sa drugim ureajima.Dodatna funkcija maine je bila ta to se sadraj mogao slati i to je poveavalo njegovu kompatibilnost i uinkovitost.Dananji fax ureaji su mnogo kompatibilniji jer imaju ugraenu porku za umreavanje,to omoguava umreeno ispisivanje i faxiranje svim korisnicima u toj mrei.Povezivanje sa udaljenim korisnicima i potpunu kompatibilnost sa postojedim radnim okruenjem.Fax maina kao standard ostao je uspjean u odnosu na konkurenciju i opstao je na tritu i dan danas,i dominantan je standard to se tide koritenja i prihvatanja od strane korisnika.

2.2

Efekat mrenih eksternalija

Efekat mrenih eksternalija kod fax maine je bio pozitivan.Vrijednost koju su korisnici proizvoda dobijali od proizvoda zavisila je od povedanja broja korisnika tog proizvoda.to se povedavao broj korisnika proizvoda time se povedavao i broj mogudnosti da se fax poalje na vie lokacija tj.da se fax alje ali i da se prima od drugih korisnika.

2.3

Efekat zakljuvanja i trokovi prelaska

Efekat zakljuanosti na fax maini primjeduje se u tome to je proizvod bio povezan na standardnu telefonsku liniju putem modem raunara.Zatim u tome to je proizvod zahtjevao odredjenu obuku kako bi se mogao koristiti.

2.4

Ekonomija obima

Fax maina je u poetku bila mnogo skupa i mogle su je priutiti samo velike organizacije koje su koristile fax za internu komunikaciju.Meutim nakon poveanja broja zainteresovanih za fax mainom doslo je do smanjenja cijena i fax mainu su mogli priutiti ak i obini korisnici.

ANALIZA PROBLEMA
Problemi sa kojima se kompanija susrela izbacivi proizvod na trite bili su ti da: Start-up problem, korisnika oprema nije mogla biti u prometu zato to je Bell sistem zabranio telefonskim korisnicima da spajaju drugu opremu na njihove telefonske linije, Proizvod nije pokazivao znakove kretanja prema irokoj upotrebi, Naime proizvod je bio skup,spor,buan i papir je imao grozan miris.Ti nedostaci su znatno smanjili prodaju proizvoda u tom periodu, Problem je takoer bio taj da potranja bazirana na ravnotei korisnikog seta nije bila mnogo veda od poetnog korisnikog seta, Proizvod nije bio u mogudnosti da doe do kritine mase,a potranja jo uvijek nije bila predmet pozitivne povratne informacije, Proizvod je ved dostigao ogranieni komercijalni uspjeh.Ogranieni uspjeh se moe pripisati neprikladnosti proizvoda u to vrijeme.

ANALIZA RJEENJA

Zabrana telefonskim korisnicima da spajaju drugu opremu na Bello-ve telefonske linije zavrena je sa odlukom suca Bezelona u Hust telefon sluaju.Deset godina kasnije nekoliko firmi poelo je prodavati korisniku opremu za Fax.Tehnoloki napredak drastino je snizio trokove i dokazao kvalitet proizvoda.Nove maine su bile mnogo bre,mogle su prenijeti stranicu za 1 minutu.Maine su bile tie i papir nije imao lo miris.Cijena fax maina naglo je spala sa 2.000$ 1982 godine na 185 $ 1987 godine.Dalji poticaj je bio taj da su kopije fax maina prepozate kao originali u slubene svrhe,najprije u Japanu a zatim i u drugim zemljama.Kao rezultat ovih promjena fax maina iz 1987 godine se jedva moe uporediti sa fax mainom iz 1975 godine. U stvarnosti kombinacija tehnolokog napretka i dogovora o tehnolokim standardima omogudila je rjeavanje start-up problema.Sa niim cjenama i poboljanjem kvaliteta proizvoda mnoge organizacije su uvidjele da je fax isplativ za njihovu internu upotrebu.Zbog toga to su maine postale kompatibilne,mnogi manji korisnici vidjeli su fax kao isplativu mainu za komuniciranje sa vedim organizacijama koje su ve koristile fax.Proizvod je postao toliko dobar da su ga korisnii kupovali da bi slali i primali faxove u malom krugu korisnika.Proizvod je takoer postao dovoljno dobar da postigne kritinu masu.

INNOVATION MANAGEMENT

Obzirom da su u pitanju inovativni proizvodi, ta mislite o strategiji upravljanja inovacijama. Navedite neki primjer koji je slian predmetnom sluaju.

ZAKLJUAK

Historija fax maine pokazuje koliko dobar bendwagon proizvod mora biti da bi postigao uspjeh.Fax u 1970-tim godinama je bio dobar proizvod(iako daleko od savrenog)i predstavljao je vanu potrebu za poslovanje.Ipak iako je proizvod ukazivao neku mjeru komercijalnog uspjeha nije uspio postidi kritinu masu.To se desilo tek nakon to je fax prerastao u stvarno prekrasan i jeftin proizvod od 1980-tih godina koji dostigao kritinu masu i na kraju postao sveprisutan proizvod.Historija fax-a takoer pokazuje kako manjak spajanja(jednog s drugim)smanjuje potranju i ini start-up plan teim.Rane fax maine raznih dobavljaa nisu bile kompatibilne.Prema tome kako ni jedan dobavlja nema dominantan udio na tritu korisnici mogu slati i primati fax-ove samo od malog djela ukupnog broja korisnika. Oni su dakle mogli uivati samo mali dio koristi od proizvoda.Kao rezultat toga rast fax maine je znatno otean u 1970-tim godinama.

REFERENCE
http://www.faxpipe.com/fax-history.html

10