Você está na página 1de 444

A QUARTA TEORIA POLTICA

Alexander Dugin

Alexander Dugin

A QUARTA TEORIA POLTICA

2012
2

Captulo 1: Introduo ............................................................................ 11 Ser ou N o Ser!""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 11 Captulo 2: Incio Conc itual. O !i" do #$culo %% & O !i" da 'od rnidad .............................................................................................. 1( A# Tr$# Prin%i&ai# Ideologia# e #eu De#'ino no S(%ulo ))"""""""""""""" 1* O +i, do Li-erali#,o e a C.egada do P/#0Li-erali#,o """""""""""""""""" 21 A Quar'a Teoria Pol1'i%a %o,o Re#i#'$n%ia ao Status Quo """""""""""""" 22 A 3a'al.a &ela P/#04odernidade """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 25 Re&en#ando o &a##ado e a6uele# 6ue &erdera,"""""""""""""""""""""""""""""""" 32 O Re'orno da Tradi7 o e da Teologia """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 32 4i'o# e Ar%a1#,o na Quar'a Teoria Pol1'i%a """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 3* 8eidegger e o 9E:en'o; <Ereignis= """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" >0 A Quar'a Teoria Pol1'i%a e a R?##ia """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" >3 Captulo ): *a+ in Co"o Ator & !a+ + Pro,l "a+ no * + n-ol-i" nto da Quarta T oria Poltica................................... .( Captulo .: A Crtica do+ Proc ++o+ 'onot/nico+ ......................... 0. Captulo 1: A R - r+i,ilidad do T "po ....................................... 112 Captulo 3: A Ontolo4ia do !uturo ................................................... 121 Captulo ( 5 Tran+io 6lo,al # u+ Ini"i4o+ ............................ 111 3

A Orde, 4undial Que#'ionada""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""121 Orde, 4undial do &on'o de :i#'a do# E#'ado# Unido# """""""""""""""""12> A Orde, 4undial do &on'o de :i#'a n o a,eri%ano"""""""""""""""""""""""1@2 Captulo 2 5 A 7o-a Antropolo4ia Poltica: O 8o" " Poltico #ua+ 'uta9 +. ........................................................................................ 1(. O# Li,i'e# da P/#0An'ro&ologia e a Orige, da P/#0Pol1'i%a """""""1AA O# Prin%i&ai# SuBei'o# da P/#0Pol1'i%a """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""1*0 O +a'ali#,o da P/#0An'ro&ologia e da Angelopolis """""""""""""""""""""""""1*2 Captulo 0 5 Quarta Pr:tica Poltica ................................................. 120 Captulo 1; 5 O 6<n ro na Quarta T oria Poltica ...................... 2;. Captulo 11 5 Con+ r-adori+"o P=+5'od rnidad ................ 22; E#'a,o# na &/#0,odernidade""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""220 O Polo da Li-erdade e a Li-erdade de E#%ol.er o Canal """""""""""""""221 Paradoxo# da Li-erdade """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""223 Con#er:adori#,o %o,o ReBei7 o da L/gi%a da 8i#'/ria """""""""""""""22@ Con#er:adori#,o +unda,en'alC Tradi%ionali#,o """"""""""""""""""""""""""22A Con#er:adore# +unda,en'ai# 8oBe """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""232 Con#er:adori#,o Status Quo D Con#er:adori#,o Li-eral """""""""""23A 3in Laden %o,o S1,-olo """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""235 >

Si,ula%ro de C.e Eue:ara """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""2>0 Re:olu7 o Con#er:adora""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""2>2 O# Con#er:adore# de:e, liderar u,a Re:olu7 o """""""""""""""""""""""""""2>3 Dasein e Ge-Stell """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""2>@ Tri#'e +i, do E#&e'F%ulo""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""2>* Con#er:adori#,o de E#6uerda <#o%ial0%on#er:adori#,o= """"""""""220 Eura#iani#,o %o,o Episteme """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""221 Neoeura#iani#,o """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""22> Captulo 12: Ci-ili>ao co"o Conc ito A 7 c ++idad d u"a d ?inio +p c?ica """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""22@ Ci:iliGa7 o %o,o e#'Fgio de de#en:ol:i,en'o de u,a #o%iedade 22A Ci:iliGa7 o e I,&(rio """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""22* Ci:iliGa7 o e o Ti&o Uni:er#al """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""225 Ci:iliGa7 o e %ul'ura """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""2@1 En'endi,en'o &/#0,oderno e #in%rHni%o da %i:iliGa7 o """""""""""""""2@2 De#%on#'ru7 o da I%i:iliGa7 oI """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""2@2 A'ual,en'e o en'endi,en'o #in%rHni%o e &lural da I%i:iliGa7 oI &re:ale%e""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""2@5 A %ri#e do# ,odelo# %lF##i%o# da anFli#e .i#'/ri%a <%la##eJ e%onH,i%aJ li-eralJ ra%ial="""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""2A3 2

U'/&i%o# li-erai# :ol'a, a'rF#C %on#'ru7 o do E#'ado """"""""""""""""""""""2AA O ,undo %o,o rede <&or T.o,a# 3arne''= """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""2A* A :i# o a,eri%ana da orde, ,undial <'r$# :er#Ke#="""""""""""""""""""""""2A5 Li,i'a7 o do ar#enal ideol/gi%o do# o&onen'e# da glo-aliGa7 o e o ,undo uni&olar"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""2*2 O #igniLi%ado do %on%ei'o I%i:iliGa7 oI %o,o o&o#i7 o ao glo-ali#,o """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""2*> Para o IGrande EspaoI """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""2*2 Li#'a de %i:iliGa7Ke# """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""2*A O Ideal 4ul'i&olar """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""251 Captulo 1) 5 A Tran+?or"ao da E+@u rda no #$culo %%I ... 20. +ilo#oLia da E#6uerda e, %ri#e """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""25> Tr$# Mariedade# da Ideologia da E#6uerda """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""252 4arxi#'a# Or'odoxo# Euro&eu# """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""25A So%ial0de,o%ra'a# Euro&eu# """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""300 So%iali#'a# de 9Ter%eira Mia; """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""303 Na%ional0Co,uni#,o <&aradoxo %on%ei'ualJ di#%re&Nn%ia# ideol/gi%a#J energia# #u-'errNnea#= """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""30@ No:o# E#6uerdi#'a# <an'iglo-ali#,oJ ro'a# &/#0,oderna#J la-irin'o de li-erdade#J ao ad:en'o da &/#0.u,anidade=""""""""""""31> E#6uerdi#'a# na R?##ia ,oderna """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""32> @

Captulo 1. 5 O Li, rali+"o +ua+ ' ta"or?o+ + ..................... )22 O Li-erali#,o %o,o u, Su,Frio &ara a Ci:iliGa7 o O%iden'alJ e #ua DeLini7 o """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""331 9Li-erdade deO; """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""333 O Li-erali#,o e a Na7 o """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""33@ O De#aLio do 4arxi#,o """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""33* A Mi'/ria DeLini'i:a do# Li-erai# na D(%ada de 50"""""""""""""""""""""""""""3>3 No Li,iar do S(%ulo A,eri%ano """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""3>2 Li-erali#,o e P/#04odernidade """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""321 O Li-erali#,o na R?##ia Con'e,&orNnea """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""322 Captulo 11 5 A Po++i,ilidad d R -oluo na P=+5 'od rnidad ........................................................................................... )3; A 4orLologia e Se,Nn'i%a da Re:olu7 o """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""3@0 Te%nologia da Re:olu7 o """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""3@2 Re:olu7 o e 4odernidade" O De#aLio da Re:olu7 o Con#er:adora """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""3@* A Po##i-ilidade de Re:olu7 o na P/#04odernidade """""""""""""""""""""""3@5 A Re:olu7 o na R?##ia ,oderna """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""3A1 Captulo 13 5 Contra o 'undo P=+5'od rno ................................ )(1 O 4al da Uni&olaridade """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""3A2 A

E, Dire7 o P Quar'a Teoria Pol1'i%a """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""3A5 Ap<ndic + ................................................................................................. )23 P/#0An'ro&ologia Pol1'i%a """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""3*@ A&$ndi%e II" E$nero na# Tr$# Teoria# Pol1'i%a# da 4odernidade """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""35A A&$ndi%e III" Quar'a Teoria Pol1'i%a e Praxi# """"""""""""""""""""""""""""""""""""">10 A&$ndi%e IM" 4e'aL1#i%a do Cao#"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""">22 A&$ndi%e M" O ProBe'o da Erande Euro&a """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""">3A <U, &roBe'o geo&ol1'i%o &ara u, Lu'uro ,undo ,ul'i&olar= """"""">3A

#o,r o autor Alexandr EelQe:i%. Dugin na#%eu e, 15@2J e, 4o#%ouJ %a&i'al ru##aJ Lil.o de u, oLi%ial da in'elig$n%ia ,ili'ar #o:i('i%a e de u,a ,(di%a" +il/#oLoJ #o%i/logoJ %ien'i#'a &ol1'i%o e a'i:i#'aJ de#'a%a0#e %o,o o &rin%i&al &en#ador do neoeura#iani#,oJ %o, #eu &roBe'o geo&ol1'i%o de %ongregar a# na7Ke# euro&eia# e a#iF'i%a# e, u,a Uni o Eura#iana &ara

LaGer o&o#i7 o P .ege,onia in'erna%ional a,eri%ana e e#'a-ele%er u,a realidade glo-al ,ul'i&olar" Dire'or do Cen'ro de E#'udo# Con#er:adore# da Uni:er#idade de 4o#%ouJ Dou'or e, Ci$n%ia# Pol1'i%a# e Ci$n%ia# So%iai#J u,a no'a Lunda,en'al e, #ua 'raBe'/riaJ 6ue o di#'an%ia do# ,ero# a%ad$,i%o#J 'e, #ido #ua &ar'i%i&a7 o a'i:a de#de o Linal da d(%ada de *0 e, di:er#o# ,o:i,en'o# na%ionali#'a# e re:olu%ionFrio# :i#ando #al:aguardar a #o-erania e re#'aurar a gl/ria de #ua na7 o" Duran'e algun# ano# e, ,eado# da d(%ada de 50J Loi u, do# &rin%i&ai# ide/logo# do Par'ido Na%ional03ol%.e:i6ueJ a'( 6ueJ e, 155* #aiu do ,e#,o &or di#%ordNn%ia# ideol/gi%a# e e#'ra'(gi%a#" E, 2001J Lunda o Par'ido Eura#ianoJ &o#'erior,en'e 4o:i,en'o Eura#ianoJ o 6ual ele lidera a'( .oBe" En're #ua# &rin%i&ai# o-ra# e#' o Conspirologia <1552=J A Revoluo Conservadora <155>=J Os Mistrios da Eursia <155@=J Os Cavaleiros emplrios do !roletariado <155@=J eoria "undamentos da Geopol#ti$a <155A=J A "iloso%ia da Guerra <200>=J Geopol#ti$a !&s-Moderna <200A=J A Quarta !ol#ti$a <2005=J en're ou'ro#"

10

CAPTULO 1: I7TRO*UABO
SER OU NRO SER!
No ,undo a'ualJ a &ol1'i%a &are%e 'er a%a-adoJ &elo ,eno# .a:ia, %o,o n/# a %on.e%e,o#" O li-erali#,o i#'o (J o &er#i#'en'e,en'e lu'ou %on'ra #eu# ini,igo# &ol1'i%o# 6ue oLere%ido #i#'e,a# al'erna'i:o#S %on#er:adori#,oJ o ,onar6ui#,oJ o 'radi%ionali#,oJ o La#%i#,oJ o #o%iali#,o e o %o,uni#,oJ e Linal,en'e ao Li, do #(%ulo ))J .a:ia derro'ado 'odo# ele#" Seria l/gi%o a##u,ir 6ue a &ol1'i%a #e 'ornaria li-eralJ en6uan'o 'odo# o# #eu# o&onen'e# ,arginaliGado# re%on#ideraria, #ua# e#'ra'(gia# e Lor,ularia, u,a no:a Lren'e unida #egundo a peri%eria $ontra o $entro' de Alain de 3enoi#'" 4a#J ao in:(#J no in1%io do #(%ulo ))I 'udo #eguiu u, ro'eiro diLeren'e" O li-erali#,oJ 6ue #e,&re .a:ia in#i#'ido na

,ini,aliGa7 o da &ol1'i%aJ 'o,ou a de%i# o de a-olir a &ol1'i%a %o,&le'a,en'e a&/# #eu 'riunLo" Tal:eG i##o 'en.a #ido &ara &re:enir a Lor,a7 o de al'erna'i:a# &ol1'i%a# e &ara 'ornar #eu do,1nio e'ernoJ ou &or6ue a agenda &ol1'i%a .a:ia #i,&le#,en'e ex&irado %o, a au#$n%ia de ri:ai# ideol/gi%o#J
11

%uBa &re#en7a Carl S%.,i'' .a:ia %on#iderado indi#&en#F:el &ara a %on#'ru7 o ade6uada de u,a &o#i7 o &ol1'i%a" Inde&enden'e,en'e da raG oJ o li-erali#,o LeG 'udo o &o##1:el &ara garan'ir o %ola&#o da &ol1'i%a" Ao ,e#,o o 'e,&oJ o &r/&rio li-erali#,o ,udouJ &a##ando do &lano da# ideia#J &rogra,a# &ol1'i%o# e de%lara7Ke# &ara o &lano da# %oi#a#J &ene'rando na &r/&ria %arne da realidade #o%ialJ a 6ual #e 'ornou li-eral" I##o Loi a&re#en'ado n o %o,o u, &ro%e##o &ol1'i%oJ ,a# %o,o u, &ro%e##o na'ural e orgNni%o" Co,o %on#e6u$n%ia de 'al :irada .i#'/ri%aJ 'oda# a# ou'ra# ideologia# &ol1'i%a#J lu'ando a&aixonada,en'e u,a %on'ra a ou'ra duran'e o ?l'i,o #(%uloJ &erdera, #ua :ig$n%ia" O %on#er:adori#,oJ o La#%i#,o e o %o,uni#,oJ Bun'o %o, #ua# :aria7Ke# #e%undFria# &erdera, a -a'al.a e o li-erali#,o 'riunLan'e 'ran#,u'ou0#e e, u, e#'ilo de :idaC %on#u,i#,oJ indi:iduali#,o e u,a i'era7 o &/#0,oderna do #er Lrag,en'ado e #u-&ol1'i%o" A &ol1'i%a #e 'ornou -io&ol1'i%aJ &a##ando ao n1:el indi:idual e #u-0indi:idual" A%on'e%e 6ue n o Lora, a&ena# a# ideologia# &ol1'i%a# derro'ada# 6ue deixara, o &al%oJ ,a# a &ol1'i%aJ en6uan'o 'alJ in%luindo o li-erali#,oJ 6ue 'a,-(, #e re'irou" T &or e##a raG o 6ue a Lor,a7 o de u,a al'erna'i:a #e 'ornou ' o diL1%il" A6uele# 6ue
12

n o %on%orda, %o, o li-erali#,o #e en%on'ra, e, u,a #i'ua7 o diL1%il D o ini,igo 'riunLan'e #e di##ol:eu e de#a&are%euS ele# e#' o lu'ando %on'ra o ar" Co,o #e &ode engaBar na &ol1'i%aJ #e n o .F &ol1'i%a! 8F a&ena# u,a #a1da D reBei'ar a# 'eoria# &ol1'i%a# %lF##i%a#J 'an'o :i'orio#a# %o,o derro'ada#J e,&en.ar a i,agina7 oJ 'o,ar a realidade do no:o ,undo glo-alJ de%iLrar %orre'a,en'e o# de#aLio# da P/#04odernidadeJ e %riar algo no:o D algo &ara al(, da# -a'al.a# &ol1'i%a# do# #(%ulo# )I) e ))" Tal a-ordage, ( u, %on:i'e ao de#en:ol:i,en'o da Quar'a Teoria Pol1'i%a D &ara al(, do %o,uni#,oJ do La#%i#,o e do li-erali#,o" Para a:an7ar e, dire7 o ao de#en:ol:i,en'o de##a Quar'a Teoria Pol1'i%aJ ( ne%e##FrioC

Re%on#iderar a .i#'/ria &ol1'i%a do# ?l'i,o# #(%ulo# de#de no:a# &o#i7Ke# &ara al(, da# e#'ru'ura# e %li%.$# da# :el.a# ideologia#S Per%e-er e #e 'ornar %on#%ien'e da e#'ru'ura &roLunda da #o%iedade glo-al e,ergindo dian'e de no##o# ol.o#S De%iLrar %orre'a,en'e o &aradig,a da P/#04odernidadeS
13

A&render a #e o&or n o P ideiaJ &rogra,a ou e#'ra'(gia &ol1'i%aJ ,a# ao status (uo 9o-Be'i:o;J o a#&e%'o ,ai# #o%ial da <&/#0= #o%iedade Lra'urada e a&ol1'i%aS +inal,en'eJ %on#'ruir u, ,odelo &ol1'i%o au'Hno,o 6ue oLere7a u, %a,in.o e u, &roBe'o no ,undo de en%ruGil.ada#J -e%o# #e, #a1da e re%i%lage, inLindF:el da# ,e#,a# %oi#a# 9:el.a#; <&/#0.i#'/riaJ #egundo 3audrillard="

E##e li:ro ( dedi%ado a e##e &ro-le,a ,e#,o D %o,o o in1%io do de#en:ol:i,en'o de u,a Quar'a Teoria Pol1'i%aJ a'ra:(# de u, &anora,a e u, reexa,e da# 'r$# &ri,eira# 'eoria# &ol1'i%a# e de #ua# ideologia# &r/xi,a#J %o,o na%ional0 -ol%.e:i#,o e o eura#iani#,o 6ue #e a&roxi,ara, -a#'an'eJ de La'oJ da Quar'a Teoria Pol1'i%a" E#'e ( u, %on:i'e P %ria'i:idade &ol1'i%aJ u,a de%lara7 o de in'ui7Ke# e %onBe%'ura#J u,a anFli#e de no:a# %ondi7Ke# e u,a 'en'a'i:a de re%on#idera7 o do &a##ado" A Quar'a Teoria Pol1'i%a n o no# &are%e %o,o a o-ra de u, ?ni%o au'orJ ,a# %o,o u,a 'end$n%ia de u, a,&lo e#&e%'ro de ideia#J &e#6ui#a#J anFli#e#J &rogn/#'i%o# e
1>

&roBe'o#" Qual6uer u, 6ue &en#e ne##a :eia &ode %on'ri-uir %o, algu,a# de #ua# &r/&ria# ideia#" N o o-#'an'eJ ,ai# e ,ai# in'ele%'uai#J Lil/#oLo#J .i#'oriadore#J %ien'i#'a#J e#'udio#o# e &en#adore# re#&onder o a e##e %.a,ado" T #igniLi%a'i:o 6ue o li:ro Contra o )i*eralismoJ &elo -e, #u%edido in'ele%'ual Lran%$# Alain de 3enoi#'J 6ue 'a,-(, ( &u-li%ado e, ru##o &ela edi'ora Amp+oraJ &o##ui %o,o #u-'1'ulo Em direo , Quarta eoria !ol#ti$a" Indu-i'a:el,en'eJ ,ui'a# %oi#a# &ode, #er di'a# #o-re e#'e 'e,a &or re&re#en'an'e# 'an'o da :el.a E#6uerda %o,o da :el.a Direi'a eJ &ro:a:el,en'eJ a'( ,e#,o &elo# &r/&rio# li-erai#J 6ue e#' o %on%ei'ualiGando ,udan7a# 6uali'a'i:a# de #ua &r/&ria &la'aLor,a &ol1'i%aJ da 6ual a &ol1'i%a e#'F de#a&are%endo" Para ,eu &r/&rio &a1#J a R?##iaJ a Quar'a Teoria Pol1'i%aJ en're ou'ra# %oi#a#J &o##ui u,a #igniLi%Nn%ia &rF'i%a i,en#a" A ,aior &ar'e do &o:o ru##o #oLre #ua in'egra7 o na #o%iedade glo-al %o,o u,a &erda de #ua &r/&ria iden'idade" A &o&ula7 o ru##a .a:ia reBei'ado 6ua#e in'eira,en'e a ideologia li-eral na d(%ada de 50" 4a# ( 'a,-(, a&aren'e 6ue u, re'orno P# ideologia# &ol1'i%a# n o li-erai# do #(%ulo ))J 'ai# %o,o %o,uni#,o ou La#%i#,oJ ( i,&ro:F:elJ BF 6ue e##a#
12

ideologia# BF Lal.ara, e #e &ro:ara, .i#'ori%a,en'e in%a&aGe# de #e o&or ao li-erali#,oJ &ara n o diGer nada do# %u#'o# ,orai# do 'o'ali'ari#,o" Por'an'oJ de ,odo a &reen%.er e##e :F%uo &ol1'i%o e ideol/gi%oJ a R?##ia ne%e##i'a de u,a no:a ideia &ol1'i%a" Para a R?##iaJ o li-erali#,o n o #e en%aixaJ ,a# o %o,uni#,o e o La#%i#,o # o igual,en'e ina%ei'F:ei#" Con#e6uen'e,en'eJ n/# &re%i#a,o# de u,a Quar'a Teoria Pol1'i%a" E #e &ara algu(, e##a ( u,a 6ue#' o de li-erdade de e#%ol.aJ a realiGa7 o da :on'ade &ol1'i%aJ 6ue #e,&re &ode #er dirigida 'an'o a u,a a##er7 o e #ua nega7 oJ en' o &ara a R?##ia D e##a ( u,a 6ue#' o de :ida e ,or'eJ a e'erna 6ue#' o de 8a,le'" Se a R?##ia de%idir 9#er;J en' o i##o #igniLi%a au'o,a'i%a,en'e a %ria7 o de u,a Quarta eoria !ol#ti$a" Do %on'rFrioJ &ara a R?##ia re#'a a&ena# a o&7 o de 9n o #er; e en' o deixar o &al%o .i#'/ri%o e ,undialJ e #e di##ol:er no ,undo glo-alJ ne, %riado ou go:ernado &or n/#"

1@

CAPTULO 2: I7CIO CO7CEITUAL. O !I' *O #CCULO %% & O !I' *A 'O*ER7I*A*E


O #(%ulo )) a%a-ouJ ,a# ( a&ena# agora 6ue n/# e#'a,o# %o,e7ando a :erdadeira,en'e &er%e-er e en'ender e##e La'o" O #(%ulo )) Loi o #(%ulo da ideologia" Se no# #(%ulo# an'eriore#J religi oJ dina#'ia#J E#'ado#J %la##e# e E#'ado#0na7 o de#e,&en.ara, u, enor,e &a&el na# :ida# de &e##oa# e #o%iedade#J en' oJ no #(%ulo ))J a &ol1'i%a &a##ou a u, reino &ura,en'e ideol&gi$oJ 'endo rede#en.ado o ,a&a do ,undoJ de e'nia#J e %i:iliGa7Ke# de u,a no:a ,aneira" Por u, ladoJ a# ideologia# &ol1'i%a# re&re#en'a:a, 'end$n%ia# %i:iliGa%ionai# &ri,i'i:a# e &roLunda,en'e enraiGada#" Por ou'ro ladoJ ela# era, %o,&le'a,en'e ino:adora#" Toda# a# ideologia# &ol1'i%a#J 'endo al%an7ado o &i%o de #ua di#'ri-ui7 o e inLlu$n%ia no #(%ulo )) Lora, o &rodu'o da no:a Era 4odernaJ in%or&orando o e#&1ri'o da ,odernidadeJ ainda 6ue de diLeren'e# ,odo# e ,e#,o a'ra:(# de diLeren'e# #1,-olo#" 8oBeJ n/# e#'a,o# deixando ra&ida,en'e e##a Era" A##i,J 'odo# Lala, ,ai# e ,ai# Lre6uen'e,en'e da 9%ri#e da
1A

ideologia; ou ,e#,o do 9Li, da ideologia; de##e Bei'o e a exi#'$n%ia de u,a ideologia e#'a'al ( ex&li%i'a,en'e negada na Con#'i'ui7 o da +edera7 o Ru##a" UF &a##ou a .ora de a-ordar e##a 6ue#' o ,ai# &roxi,a,en'e"

AS TRVS PRINCIPAIS IDEOLOEIAS E SEU DESTINO NO STCULO ))


A# 'r$# &rin%i&ai# ideologia# do #(%ulo )) Lora,C

Li-erali#,o Co,uni#,o +a#%i#,o

Ela# lu'ara, en're #i a'( a ,or'eJ Lor,andoJ e, e##$n%iaJ 'oda a dra,F'i%a e #angren'a .i#'/ria &ol1'i%a do #(%ulo ))" T l/gi%o nu,erar e##a# ideologia# <'eoria# &ol1'i%a#= D 'an'o %o, -a#e e, #ua #igniLi%Nn%ia e e, orde, de #ua o%orr$n%iaJ %o,o Lei'o a%i,a"
1*

A &ri,eira 'eoria &ol1'i%a ( o li*eralismo" Ele e,ergiu &ri,eiroJ ' o %edo 6uan'o o #(%ulo )MIII e a%a-ou #endo a ideologia ,ai# e#'F:el e -e, #u%edidaJ 'endo Linal,en'e &re:ale%ido #o-re #eu# ri:ai# ne##a -a'al.a .i#'/ri%a" Co,o re#ul'ado de##a :i'/riaJ ele &ro:ouJ en're ou'ro# La'ore#J a Bu#'iLi%a'i:a de #ua rei:indi%a7 o #o-re 'odo o legado do Ilu,ini#,o" 8oBeJ ( /-:io 6ue era o li-erali#,o 6ue e#'a:a ,el.or ada&'ado P ,odernidade" Por(,J e##e legado era di#&u'ado ini%ial,en'eJ dra,a'i%a,en'eJ a'i:a,en'e eJ e, ,o,en'o#J %on:in%en'e,en'eJ &or ou'ra 'eoria &ol1'i%a D o %o,uni#,o" T raGoF:el %.a,ar o $omunismoJ 'an'o 6uan'o o #o%iali#,o e, 'oda# a# #ua# :ariedade#J de #egunda 'eoria &ol1'i%a" Ele a&are%eu de&oi# do li-erali#,o D %o,o u,a re#&o#'a %r1'i%a P e,erg$n%ia do #i#'e,a -urgu$#0%a&i'ali#'aJ 6ue era a ex&re## o ideol/gi%a do li-erali#,o" EJ Linal,en'eJ o %as$ismo ( a 'er%eira 'eoria &ol1'i%a" Co,o u,a %on%orren'e &or #eu &r/&rio en'endi,en'o do e#&1ri'o da ,odernidadeJ ,ui'o# &e#6ui#adore#J 8anna. Arend' e, &ar'i%ularJ raGoa:el,en'e %on#idera, o 'o'ali'ari#,o %o,o u,a da# Lor,a# &ol1'i%a# da ,odernidade" O La#%i#,oJ &or(,J #e :ol'ou &ara a# ideia# e #1,-olo# da
15

so$iedade tradi$ional" E, algun# %a#o#J i##o gerou u, e%le'i#,oJ e, ou'ro# D o de#eBo do# %on#er:adore# de liderar u,a re:olu7 o ao in:(# de re#i#'ir a elaJ le:ando #ua #o%iedade na dire7 o o&o#'aJ i"e" Ar'.ur 4oeller :an den 3ru%WJ D,i'rQ 4ereG.Wo:#WQJ e'%" O La#%i#,o e,ergiu de&oi# da# ou'ra# grande# 'eoria# &ol1'i%a# e de#a&are%eu an'e# dela#" A alian7a da &ri,eira 'eoria &ol1'i%a %o, a #egunda 'eoria &ol1'i%aJ -e, %o,o o# e6u1:o%o# geo&ol1'i%o# #ui%ida# de 8i'lerJ o derru-ara, no ,eio do %a,in.o" A 'er%eira 'eoria &ol1'i%a Loi u,a :1'i,a de 9.o,i%1dio; ou 'al:eG de 9#ui%1dio;J n o :i:endo o -a#'an'e &ara %on.e%er a :el.i%e e a de%o,&o#i7 o na'uralJ e, %on'ra#'e %o, a URSS" Por'an'oJ e##e Lan'a#,a :a,&ire#%o #angren'oJ 'inindo %o, u,a aura de 9,aldade glo-al;J ( a'raen'e ao# go#'o# de%aden'e# da &/#0,odernidadeJ ainda a,edron'ando a .u,anidade e, grande ,edida" Co, #eu de#a&are%i,en'oJ o La#%i#,o a-riu e#&a7o &ara a -a'al.a en're a &ri,eira e a #egunda 'eoria &ol1'i%a" E##a -a'al.a a##u,iu a Lor,a da Euerra +ria e deu orige, P geo,e'ria e#'ra'(gi%a do ,undo -i&olar 6ue durou 6ua#e ,eio #(%ulo" E, 1551J a &ri,eira 'eoria &ol1'i%aJ o li-erali#,oJ
20

.a:ia derro'ado a #egunda 'eoria &ol1'i%aJ o #o%iali#,o" I##o ,ar%ou o de%l1nio glo-al do %o,uni#,o" Co,o re#ul'adoJ ao Li, do #(%ulo ))J a 'eoria li-eral ( a ?ni%a re,ane#%en'e da# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a# da 4odernidade 6ue ( %a&aG de ,o-iliGar a# :a#'a# ,a##a# &or 'odo o ,undo" Por(,J agora 6ue ela Li%ou &or %on'a &r/&riaJ 'odo# Lala, e, un1##ono #o-re o 9Li, da ideologia;" Por 6u$!

O +I4 DO LI3ERALIS4O E A C8EEADA DO PXS0LI3ERALIS4O


A%on'e%e 6ue o triun%o do li*eralismo' a primeira teoria pol#ti$a' $oin$idiu $om seu %im- I##o a&ena# &are%e #er u, &aradoxo" O li-erali#,o 'e, #ido u,a ideologia de#de o in1%io" Ele n o era ' o dog,F'i%o 6uan'o o ,arxi#,oJ ,a# n o era ,eno# Lilo#/Li%oJ gra%io#o e reLinado" Ideologi%a,en'e ele #e o&un.a ao ,arxi#,o e ao La#%i#,oJ n o a&ena# e,&reendendo u,a guerra 'e%nol/gi%a &ela #o-re:i:$n%iaJ ,a# 'a,-(, deLendendo #eu direi'o de ,ono&oliGar #ua &r/&ria i,age, do Lu'uro" En6uan'o a# ou'ra# ideologia# %o,&e'idora# e#'a:a, :i:a#J o li-erali#,o &erdurou e 'ornou0#e ,ai# Lor'e
21

&re%i#a,en'e %o,o ideologiaJ i"e" u, %onBun'o de ideia#J :i#Ke# e &roBe'o# 6ue # o '1&i%o# &ara u, #uBei'o .i#'/ri%o" Cada u,a da# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a# 'in.a #eu &r/&rio #uBei'o" O #uBei'o do %o,uni#,o era a $lasse" O #uBei'o do La#%i#,o era o estado no La#%i#,o i'aliano #o- 4u##oliniJ ou raa no na%ional0#o%iali#,o de 8i'ler" No li-erali#,oJ o #uBei'o era re&re#en'ado &elo indiv#duoJ li:re de 'oda# a# Lor,a# de identidade $oletiva e de 6ual6uer 9&er'en%i,en'o; <l.appartenan$e=" En6uan'o o %onLli'o ideol/gi%o &o##u1a o&onen'e# Lor,ai#J na7Ke# e #o%iedade# in'eira#J ao ,eno# 'eori%a,en'eJ Lora, %a&aGe# de #ele%ionar #eu #uBei'o de &reLer$n%ia D o da %la##eJ ra%i#,oYe#'a'i#,oJ ou indi:iduali#,o" A :i'/ria do li-erali#,o re#ol:eu e##a 6ue#' oC o indiv#duo se tornou o su/eito normativo dentro da estrutura de toda a +umanidade" T ne##e &on'o 6ue o LenH,eno da glo-aliGa7 o e,ergeJ o ,odelo de u,a #o%iedade p&s-industrial #e LaG %on.e%ido e a era p&s-moderna 'e, in1%io" De agora e, dian'eJ o #uBei'o indi:idual n o ( ,ai# re#ul'ado de e#%ol.aJ ,a# u, 'i&o de dado mandat&rio"

22

O .o,e, e#'F li-er'o de #eu 9&er'en%i,en'o; e de iden'idade# %ole'i:a#J e a ideologia do# 9direi'o# .u,ano#; #e 'orna amplamente a%ei'aJ ao ,eno# e, 'eoria e ( &ra'i%a,en'e %o,&ul#/ria" U,a .u,anidade #o- o li-erali#,oJ %o,&o#'a &or indi:1duo#J ( na'ural,en'e i,&elida e, dire7 o P universalidade e -u#%a #e 'ornar glo-al e uniLi%ada" A##i,J o# &roBe'o# do 0estado glo*al1' governana glo*al e do 0governo mundial1 ou glo*alismo na#%e," U, no:o n1:el de de#en:ol:i,en'o 'e%nol/gi%o 'orna &o##1:el al%an7ar a inde&end$n%ia e, rela7 o P e#'ru'uraliGa7 o %la##i#'a da# #o%iedade# indu#'riai# i"e" p&sindustrialismo" O# :alore# do ra%ionali#,oJ %ien'iLi%i#,o e &o#i'i:i#,o # o re%on.e%ido# %o,o 9Lor,a# :elada# de &ol1'i%a# re&re##i:a# e 'o'ali'Fria#;J ou %o,o a grande narrativa e # o %ri'i%ado#" Ao ,e#,o 'e,&oJ i##o ( a%o,&an.ado &ela gloriLi%a7 o &aralela da li-erdade %o,&le'a e da inde&end$n%ia do indi:1duo e, rela7 o a 6uai#6uer La'ore# li,i'an'e#J in%luindo a raG oJ a ,oralidadeJ a iden'idade <#o%ialJ ('ni%a e a'( ,e#,o de g$nero=J di#%i&lina#J e'%" E##a ( a
23

%ondi7 o da P/#04odernidade" Ne##a La#eJ o li-erali#,o dei2a de #er a &ri,eira 'eoria &ol1'i%a e #e 'orna a ?ni%a prti$a p&spol#ti$a" O 9Li, da .i#'/ria; de +uWuQa,a %.egaJ a e%ono,ia na Lor,a do ,er%ado %a&i'ali#'a glo-alJ #u-#'i'ui a &ol1'i%aJ e e#'ado# e na7Ke# # o di##ol:ida# no %aldeir o da glo-aliGa7 o ,undial" Tendo 'riunLadoJ o li-erali#,o de#a&are%e e #e 'ran#Lor,a e, u,a en'idade diLeren'e 0 o p&s-li*eralismo" Ele n o ,ai# &o##ui di,en#Ke# &ol1'i%a#S ele n o re&re#en'a a li-erdade de e#%ol.aJ ,a# ao in:(# #e 'orna u, 'i&o de 9de#'ino; .i#'ori%a,en'e de'er,ini#'a" E##a ( a Lon'e da 'e#e #o-re a #o%iedade &/#0indu#'rialC 0e$onomia $omo destino1" A##i,J o in#$io do s$ulo 334 $oin$ide $om o %im da ideologia 5 ou se/a' de todas as tr6s- Cada u,a en%on'rou u, Li, diLeren'eC a 'er%eira 'eoria &ol1'i%a Loi de#'ru1da e, #ua 9Bu:en'ude;J a #egunda ,orreu de :el.i%e de%r(&i'a e a &ri,eira rena#%eu %o,o outra %oi#a D %o,o &/#0li-erali#,o e %o,o a 0so$iedade do mer$ado glo*al1" E, 6ual6uer %a#oJ a Lor,a 6ue 'oda# a# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a# a##u,ira, no #(%ulo )) n o ( ,ai# ?'ilJ eLe'i:aJ ou rele:an'e" Ela# %are%e, de &oder ex&lana'/rioJ da .a-ilidade de no# aBudar a en'ender e:en'o#
2>

a'uai# e da %a&a%idade de re#&onder a de#aLio# glo-ai#" A ne%e##idade da Quarta eoria !ol#ti$a deri:a de##a a:alia7 o"

A QUARTA TEORIA POLTICA CO4O RESISTVNCIA AO S Q7O

A 7S

A Quar'a Teoria Pol1'i%a n o no# #erF #i,&le#,en'e dada #e, 6ual6uer e#Lor7o" Ela pode emergir ou no- O &r(0 re6ui#i'o &ara #eu a&are%i,en'o ( o dissenso" I#'o (J o di##en#o e, rela7 o ao &/#0li-erali#,o %o,o &rF'i%a uni:er#alJ %on'ra a glo-aliGa7 oJ %on'ra a &/#0,odernidadeJ %on'ra o 9Li, da .i#'/ria;J %on'ra o status (uoJ %on'ra o de#en:ol:i,en'o iner%ial do# &rin%i&ai# &ro%e##o# %i:iliGa%ionai# na aurora do #(%ulo ))I" O status (uo e e##a in(r%ia n o &re##u&Ke, 6uai#6uer 'eoria# &ol1'i%a#" U, ,undo glo-al #/ &ode #er go:ernado &ela# lei# da e%ono,ia e &ela ,oralidade uni:er#al do# 9direi'o# .u,ano#;" Toda# a# de%i#Ke# &ol1'i%a# # o #u-#'i'u1da# &or de%i#Ke# t$ni$as" A ,a6uinaria e a 'e%nologia #u-#'i'ue, 'odo o re#'o" O Lil/#oLo Lran%$#J Alain de 3enoi#'J %.a,a i##o de 0la gouvernan$e1J ou 9,i%rogeren%ia,en'o;" Gerentes e te$no$ratas a##u,e, o lugar do &ol1'i%o 6ue 'o,a
22

de%i#Ke# .i#'/ri%a#J o'i,iGando a log#sti$a do geren%ia,en'o" 4a##a# de &e##oa# # o e6ui&arada# P ,a##a #ingular de o-Be'o# indi:iduai#" Por e##a raG oJ a realidade &/#0li-eralJ ouJ ,el.or diGendoJ a :ir'ualidade %ada :eG ,ai# de#lo%ando a realidade &ara longe de #i ,e#,aJ le:a dire'a,en'e P a*olio $ompleta da pol#ti$aAlgun# &oderia, arguir 6ue o# li-erai# ,en'e, 6uando ele# Lala, #o-re o 9Li, da ideologia; <e#'e Loi o 'e,a ,eu de-a'e %o, o Lil/#oLo AleW#andr Zino:ie:=S 9e, realidade;J ele# &er,ane%eria, %ren'e# e, #ua ideologia e #i,&le#,en'e negaria, a 'oda# a# ou'ra# o direi'o de exi#'ir" I##o n o ( exa'a,en'e :erdade" Quando o li-erali#,o #e 'ran#Lor,a de #er u, arranBo ideol/gi%o &ara #er o ?ni%o %on'e?do da e2ist6n$ia te$nol&gi$a e so$ial su*sistenteJ en' o ele n o ( ,ai# u,a 9ideologia;J ,a# u, %ato e2isten$ialJ u,a orde, o-Be'i:a de %oi#a#J %uBo de#aLio n o ( a&ena# diL1%ilJ ,a# 'olo" 8a era p&s-moderna' o li*eralismo se move da es%era do su/eito para a es%era do o*/eto" I##o &o'en%ial,en'e le:arF P #u-#'i'ui7 o %o,&le'a da realidade pela virtualidade" A Quar'a Teoria Pol1'i%a ( %on%e-ida %o,o u,a al'erna'i:a ao &/#0li-erali#,oJ ,a# n o %o,o u, arranBo ideol/gi%o e, rela7 o a ou'ro" Ao in:(#J ( %o,o uma ideia
2@

in$orp&rea oposta , matria $orp&reaS %o,o u,a &o##i-ilidade en'rando e, %onLli'o %o, a a'ualidadeJ %o,o a6uilo 6ue ainda e#'F &ara :ir a #er a'a%ando a6uilo 6ue BF e#'F e, exi#'$n%ia" Ao ,e#,o 'e,&oJ a Quar'a Teoria Pol1'i%a n o &ode #er a %on'inua7 o #eBa da #egunda 'eoria &ol1'i%a ou da 'er%eira" O Li, do La#%i#,oJ ,ui'o %o,o o Li, do %o,uni#,oJ n o Loi a&ena# u, ,al0en'endido a%iden'alJ ,a# a ex&re## o de u,a l&gi$a +ist&ri$a -a#'an'e l?%ida" Ela# de#aLiara, o e#&1ri'o da ,odernidade <o La#%i#,o o LeG 6ua#e a-er'a,en'eJ o %o,uni#,o D de ,odo ,ai# en%o-er'oC :er a re#en.a do &er1odo #o:i('i%o %o,o u,a :er# o 9e#%a'ol/gi%a; e#&e%ial da #o%iedade 'radi%ional &or 4iW.ail S" Agur#Wii ou Sergei [ara0 4urGa= e &erdera," I##o 6uer diGer 6ue o %onLli'o %o, a ,e'a,orLo#e &/#0 ,oderna do li-erali#,o #o- a Lor,a da &/#0,odernidade e da glo-aliGa7 o de:e #er (ualitativamente di%erenteS de:e #er -a#eada e, novos &rin%1&io# e &ro&or novas e#'ra'(gia#" N o o-#'an'eJ o &on'o de &ar'ida de##a ideologia ( &re%i#a,en'e a re/eio da pr&pria ess6n$ia da p&smodernidade" E##e &on'o de &ar'ida ( &o##1:el D ,ai# ne, garan'idoJ La'al ou &r(0de'er,inado D &or6ue ele e,erge do
2A

li:re ar-1'rio do .o,e,J de #eu e#&1ri'oJ ao in:(# de u, &ro%e##o .i#'/ri%o i,&e##oal" Por(,J e##a e##$n%ia <,ui'o %o,o a de'e%7 o da raG o &or 'rF# da &r/&ria ,odernidade D i,&er%e&'1:el &re:ia,en'e D 6ue realiGou #ua e##$n%ia ' o %o,&le'a,en'e 6ue e2auriu #eu# re%ur#o# in'erno# e ,udou &ara o ,odo de re%i%lage, irHni%a de #ua# La#e# an'eriore#= ( algo %o,&le'a,en'e no:oJ &re:ia,en'e de#%on.e%ido e a&ena# deduGido in'ui'i:a,en'e e Lrag,en'aria,en'e duran'e a# La#e# &ri,i'i:a# da .i#'/ria ideol/gi%a e do %onLli'o ideol/gi%o" A Quar'a Teoria Pol1'i%a ( u,a 9CruGada; %on'raC Se a 'er%eira 'eoria &ol1'i%a %ri'i%ou o %a&i'ali#,o a partir da Direita e a #egunda D a partir da Es(uerdaJ en' o a no:a La#e no mais desta$a essa topogra%ia pol#ti$aC ( i,&o##1:el de'er,inar onde a Direita e a Es(uerda esto lo$ali9adas e, rela7 o ao &/#0li-erali#,o" 8F a&ena# dua# &o#i7Ke#C $on%ormidade <o %en'ro= e dissenso <a &eriLeria=" A,-a# a# &o#i7Ke# # o glo*ais" A Quar'a Teoria Pol1'i%a ( o a,Flga,a de u, &roBe'o %o,u, e u, i,&ul#o %o,u, e, rela7 o a 'udo 6ue Loi des$artadoJ derru-ado e .u,il.ado duran'e o %ur#o da
2*

%on#'ru7 o da 9#o%iedade do e#&e'F%ulo; <%on#'ruindo a &/#0 ,odernidade=" 9A &edra 6ue o# %on#'ru'ore# reBei'ara, :eio a 'ornar0#e &edra angular; <4ar%o# 12C10=" O Lil/#oLo AleW#andr SeWa'#WQ %orre'a,en'e a&on'ou a #igniLi%Nn%ia da 9marginalia; na Lor,a7 o de u, no:o eon Lilo#/Li%oJ #ugerindo o 'er,o 9,e'aL1#i%a do# e#%o,-ro#; %o,o ,e'FLora"

A 3ATAL8A PELA PXS04ODERNIDADE


A Quar'a Teoria Pol1'i%a lida %o, a no:a reen%arna7 o de u, :el.o ini,igo" Ela de#aLia o li-erali#,oJ ,ui'o %o,o a #egunda e 'er%eira 'eoria# &ol1'i%a# do &a##adoJ ,a# ela o LaG #o- no:a# %ondi7Ke#" A &rin%i&al no:idade de##a# %ondi7Ke# e#'F no La'o de 6ue de 'oda# a# 'r$# grande# ideologia# &ol1'i%a# a&ena# o li-erali#,o garan'iu o direi'o a &o##uir o legado &or 'rF# do e#&1ri'o da ,odernidade e o-'e:e o direi'o de $riar o 0%im da +ist&ria1 *aseado em suas pr&prias premissas" Teori%a,en'eJ o Li, da .i#'/ria &oderia 'er #ido diLeren'eC u, 9Rei%. &lane'Frio;J #e o# naGi#'a# 'i:e##e, :en%idoJ ou o 9%o,uni#,o glo-al;J #e o# %o,uni#'a# e#'i:e##e, %er'o#" Por(,J o 9Li, da .i#'/ria; a%a-ou #endo
25

&re%i#a,en'e li*eral" O Lil/#oLo Alexandre [oB\:e Loi u, do# &ri,eiro# a &re:er i##oS #ua# ideia# Lora, de&oi# re&roduGida# &or +ran%i# +uWuQa,a" 4a# BF 6ue e#'e ( o %a#oJ en' o 6uai#6uer a&elo# P modernidade e #ua# .i&/'e#e#J P# 6uai# o# re&re#en'an'e# da #egunda e <e e, ,edida ,aior= da 'er%eira 'eoria# &ol1'i%a# a&ela:a, e, :Frio# grau#J &erde, #ua relev:n$ia" Ele# &erdera, a -a'al.a &ela ,odernidade %onLor,e o# li-erai# 'riunLara," Por e##a raG oJ a 6ue#' o da ,odernidadeJ eJ in%iden'al,en'e da ,oderniGa7 oJ &ode #er removida da agenda" Agora a -a'al.a &ela &/#0,odernidade %o,e7a" E ( a6ui 6ue o# no:o# &ro#&e%'o# #e a-re, &ara a Quar'a Teoria Pol1'i%a" A6uele 'i&o de &/#0,odernidade 6ue e#'F a'ual,en'e #endo realiGada na &rF'i%aJ a &/#0 ,odernidade &/#0li-eralJ %an%ela a l/gi%a e#'ri'a da &r/&ria ,odernidade D a&/# o o-Be'i:o 'er #ido al%an7adoJ o# &a##o# &ara al%an7a0la &erde, o #en'ido" A &re## o da %on%.a ideol/gi%a #e 'orna ,eno# r1gida" A ditadura das ideias su*stitu#da pela ditadura das $oisasJ #en.a# de login e %/digo# de -arra" 8ovos *ura$os e#' o a&are%endo no 'e%ido da realidade &/#0,oderna"

30

Co,o a 'er%eira e #egunda 'eoria# &ol1'i%a#J %on%e-ida# %o,o u,a :er# o e#%a'ol/gi%a do 'radi%ionali#,oJ u,a :eG 'en'ara, 9%olo%ar u,a #ela na ,odernidade; e, #ua lu'a %o, o li-erali#,oJ a &ri,eira 'eoria &ol1'i%aJ .oBe + uma $+an$e de $on(uistar algo anlogo $om a p&s-modernidadeJ u#ando e##e# 9no:o# -ura%o#;J e, &ar'i%ular" O li-erali#,o #e de#en:ol:eu inLali:el,en'e o&erando ar,a# dirigida# %on'ra #ua# al'erna'i:a# dire'a#J o 6ue Loi a -a#e de #ua :i'/ria" 4a# ( e##a &r/&ria :i'/ria 6ue re#er:a o ,aior ri#%o &ara o li-erali#,o" N/# de:e,o# a&ena# a:eriguar a lo%aliGa7 o de##e# no:o# &on'o# :ulnerF:ei# no #i#'e,a glo-al e de%iLrar #ua# #en.a# de login de ,odo P .a%Wear #eu #i#'e,a" Pelo ,eno#J n/# de:e,o# 'en'ar LaG$0lo" O# e:en'o# de 11 de #e'e,-ro e, No:a Ior6ue de,on#'rara, 6ue i##o ( &o##1:el a'( ,e#,o 'e%nologi%a,en'e" A #o%iedade da 4nternet &ode #er ?'il ,e#,o &ara o# #eu# Lir,e# ini,igo#" E, 6ual6uer %a#oJ &ri,eiro e ,ai# i,&or'an'eJ n/# de:e,o# entender a p&smodernidade e a no:a #i'ua7 o n o ,eno# &roLunda,en'e do 6ue 4arx en'endeu a e#'ru'ura do %a&i'ali#,o indu#'rial"

31

A Quar'a Teoria Pol1'i%a de:e -u#%ar #ua 9in#&ira7 o #o,-ria; na &/#0,odernidadeJ na li6uida7 o do &rogra,a do Ilu,ini#,o e na %.egada da #o%iedade do #i,ula%roJ in'er&re'ando i##o %o,o u, in$entivo para a *atal+aJ ao in:(# de %o,o u, dado La'al"

REPENSANDO O PASSADO E AQUELES QUE PERDERA4


A #egunda e 'er%eira 'eoria# &ol1'i%a# # o ina%ei'F:ei# %o,o &on'o# de &ar'ida &ara re#i#'ir ao li-erali#,oJ &ar'i%ular,en'e &elo ,odo %o,o ela# #e %o,&reendia,J a 6ue ela# a&ela:a, e %o,o ela# o&era:a," Ela# #e &o#i%iona:a, %o,o %o,&e'idora# &ela ex&re## o da al,a da ,odernidade e Lal.ara, ne##a ini%ia'i:a" Por(,J nada no# i,&ede de repensar o pr&prio %ato de sua derrota $omo algo positivoJ #eu# :1%io# re,odelado# %o,o :ir'ude#" UF 6ue a l/gi%a da .i#'/ria da No:a Era no# 'rouxe P &/#0,odernidadeJ en' o ela 'a,-(, %on'(, a e##$n%ia #e%re'a da No:a Era 6ue #/ no# Loi re:elada no Linal" A #egunda e 'er%eira 'eoria# &ol1'i%a# #e re%on.e%ia, %o,o %o,&e'idora# &ela ex&re## o do e#&1ri'o da ,odernidade" E e##a# rei:indi%a7Ke# %a1ra, &or Fgua a-aixo"
32

Tudo rela'i:o a e##a# in'en7Ke# n o realiGada# na# ideologia# &r(:ia# ( de ,1ni,o in'ere##e &ara o# %riadore# da Quar'a Teoria Pol1'i%a" Por(,J n/# de:e,o# a'ri-uir o &r/&rio La'o de 6ue ela# &erdera, a u,a de #ua# vantagens ao in:(# de a #ua# desvantagens" PerdendoJ ela# &ro:ara, 6ue no perten$iam ao esp#rito da modernidadeJ o 6ualJ &or #ua :eGJ le:ou P matri2 &/#0li-eral" A1 re#ide, #ua# vantagens" 4ai# aindaJ i##o #igniLi%a 6ue o# re&re#en'an'e# da #egunda e 'er%eira 'eoria# &ol1'i%a# D %on#%ien'e,en'e ou in%on#%ien'e,en'e D estavam do lado da radioJ &or(,J #e, 'irar a# %on%lu#Ke# ne%e##Fria# di##o ou #e, ,e#,o o re%on.e%er" A #egunda e 'er%eira 'eoria# &ol1'i%a# de:e, #er re$onsideradasJ #ele%ionando nela# a6uilo 6ue de:e #er de#%ar'ado e a6uilo 6ue &o##ui :alor e, #i ,e#,o" Co,o ideologia# %o,&le'a#J 'en'ando LaGer a# %oi#a# P &r/&ria ,aneira literalmenteJ ela# # o 'o'al,en'e in;teis D #eBa 'eori%a,en'e ou &ra'i%a,en'e" Por(,J %er'o# ele,en'o# ,arginai# 6ue n o Lora, geral,en'e i,&le,en'ado# e &er,ane%era, na &eriLeria ou na# #o-ra# <le,-re,o#0no# da 9,e'aL1#i%a do# e#%o,-ro#; no:a,en'e= &ode, ine#&erada,en'e a%a-ar #endo ex're,a,en'e :alio#o# e #a'urado# de #igniLi%ado e in'ui7 o"
33

Por(,J e, 6ual6uer %a#oJ ( ne%e##Frio re&en#ar a #egunda e 'er%eira 'eoria# &ol1'i%a# de u,a nova ,aneiraJ a &ar'ir de u,a no:a &er#&e%'i:a e a&ena# a&/# n/# re/eitarmos nossa $on%iana na6uela# e#'ru'ura# ideol/gi%a# na# 6uai# #ua 9or'odoxia; #e #u#'en'a:a" A sua ortodo2ia seu aspe$to mais desinteressante e in;til" +aGer u,a lei'ura %ruGada dela# #eria ,ui'o ,ai# &rodu'i:oC 94arx a'ra:(# de u,a &er#&e%'i:a &o#i'i:a da Direi'a; ou 9E:ola a'ra:(# de u,a &er#&e%'i:a &o#i'i:a da E#6uerda;" E##a La#%inan'e ini%ia'i:a 9na%ional0 -ol%.e:i6ue;J no e#&1ri'o de NiWolai M" U#'rialo: ou Ern#' NieWi#%.J n o ( #uLi%ien'e &or #i ,e#,a" ALinalJ u,a adi7 o ,e%Nni%a da #egunda 'eoria &ol1'i%a P 'er%eiraJ &or #i ,e#,aJ n o no# le:arF a lugar algu," A&ena# e, re'ro#&e%'o n/# &ode,o# delinear #ua# regiKe# %o,un#J a# 6uai# era, %irmemente opostas ao li*eralismo" E##e exer%1%io ,e'odol/gi%o ( ?'il %o,o u, a6ue%i,en'o an'e# de %o,e7ar u,a ela-ora7 o %o,&le'a da Quar'a Teoria Pol1'i%a" U,a lei'ura :erdadeira,en'e #igniLi%a'i:a e de%i#i:a da #egunda e 'er%eira 'eoria# &ol1'i%a# #/ ( &o##1:el %o, -a#e e, u,a BF e#'a-ele%ida Quar'a Teoria Pol1'i%a" A &/#0 ,odernidade e #ua# %ondi7Ke# <o ,undo glo-ali#'aJ a gouvernan$e ou 9,i%rogeren%ia,en'o;J a #o%iedade de
3>

,er%adoJ o uni:er#ali#,o do# direi'o# .u,ano#J 9a do,ina7 o real do %a&i'al;J e'%"= re&re#en'a, o &rin%i&al o-Be'o na Quar'a Teoria Pol1'i%a" Por(,J ela# # o radi%al,en'e negada# en6uan'o :alor"

O RETORNO DA TRADI]RO E DA TEOLOEIA


A Tradi7 o <religi oJ .ierar6uiaJ La,1lia= e #eu# :alore# Lora, #o-re&uBado# na aurora da ,odernidade" E, :erdadeJ 'oda# a# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a# Lora, %on%e-ida# %o,o %on#'ru7Ke# ideol/gi%a# ar'iLi%iai# &or &e##oa# 6ue %o,&reendera,J de :Frio# ,odo#J 9a ,or'e de Deu#; <+riedri%. Nie'G#%.e=J o 9de#en%an'o do ,undo; <4ax ^e-er= e o 9Li, do #agrado;" E#'e Loi o n;$leo da 8ova era da ModernidadeC o .o,e, &a##ou a #u-#'i'uir Deu#J a Lilo#oLia e a %i$n%ia #u-#'i'u1ra, a religi oJ e o# %on#'ru'o# ra%ionai#J en(rgi%o# e 'e%nol/gi%o# 'o,ara, o lugar da Re:ela7 o" Por(,J #e o ,oderni#,o #e exauriu na &/#0 ,odernidadeJ en' o ao ,e#,o 'e,&oJ o &er1odo de 9'eo,a6uia; dire'a %.ega a u, Li, Bun'o %o, ela" As pessoas p&s-modernas no so $ontrrias , religio' mas ao invs'
32

indi%erentes" Ade,ai#J %er'o# a#&e%'o# da religi oJ :ia de regraJ rela'i:a# P# regiKe# do inLernoJ a 9'ex'ura de,Hni%a; do# Lil/#oLo# &/#0,oderni#'a# # o -a#'an'e a'ra'i:a#" E, 6ual6uer %a#oJ a era da &er#egui7 o P Tradi7 o a%a-ouJ ainda 6ueJ #eguindo a l/gi%a do &/#0li-erali#,oJ i##o &ro:a:el,en'e le:arF P %ria7 o de uma nova pseudo-religio glo*alJ -a#eada no# re#'o# de %ul'o# #in%r('i%o# di#&ara'ado#J no e%u,eni#,o %a/'i%o de#enLreado e na 9'olerNn%ia;" En6uan'o e##e %ur#o do# e:en'o# (J de algu,a# ,aneira#J ainda mais aterrori9ante do 6ue o ,a'eriali#,o e o a'e1#,o dog,F'i%o dire'o# e de#%o,&li%ado#J o enLra6ue%i,en'o da &er#egui7 o da +( &ode #er a6uela $+an$eJ #e o# re&re#en'an'e# da Quar'a Teoria Pol1'i%a agire, %on#i#'en'e,en'e e de#%o,&ro,i##ada,en'e na deLe#a do# ideai# e :alore# da Tradi7 o" Agora seguro instituir $omo programa pol#ti$o a(uilo (ue %oi *anido pela modernidade- E i##o n o ,ai# &are%e ' o 'olo e de#'inado P derro'a 6uan'o an'e# D &elo ,eno# &or6ue 'udo na &/#0,odernidade &are%e 'olo e de#'inado P derro'aJ in%lu#i:e #eu# a#&e%'o# ,ai# 9gla,ouro#o#;" N o ( &or a%a#o 6ue o# .er/i# da &/#0,odernidade # o 9a-erra7Ke#; e 9,on#'ro#;J 9'ra:e#'i#; e 9degenerado#; D e##a ( a lei do e#'ilo" Con'ra o &ano de Lundo do# &al.a7o# do ,undo nada e
3@

ningu(, &ode &are%er 9ar%ai%o de,ai#;J ,e#,o a# &e##oa# da Tradi7 o 6ue ignora, o# i,&era'i:o# da :ida ,oderna" A :alidade de##a a##er7 o n o ( &ro:ada a&ena# &ela# %on6ui#'a# #igniLi%a'i:a# do Lunda,en'ali#,o i#lN,i%oJ ,a# 'a,-(, &elo re##urgi,en'o da inLlu$n%ia exer%ida &ela# :a#'a,en'e ar%ai%a# #ei'a# &ro'e#'an'e# <di#&en#a%ionali#'a#J ,/r,on#J e'%"= na &ol1'i%a ex'erna a,eri%ana" Eeorge ^" 3u#. Loi P guerra no Ira6ue &or6ueJ e, #ua# &r/&ria# &ala:ra#J 9Deu# ,e di##e &ara in:adir o Ira6ue_;" I##o ( -a#'an'e %o,&a'1:el %o, #eu# &roLe##ore# &ro'e#'an'e# ,e'odi#'a#" A##i,J a Quar'a Teoria Pol1'i%a &ode La%il,en'e #e :ol'ar &ara 'udo 6ue pre$edeu a modernidade de ,odo a -u#%ar #ua in#&ira7 o lF" O re%on.e%i,en'o da 9,or'e de Deu#; deixa de #er u, 9i,&era'i:o ,anda'/rio; &ara a6uele# 6ue 6uere, &er,ane%er rele:an'e#" A# &e##oa# da &/#0 ,odernidade BF e#' o ' o re#ignada# dian'e de##e e:en'o 6ue ela# ne, &ode, ,ai# %o,&reend$0lo D 9Que, ,orreu exa'a,en'e!; 4a#J do ,e#,o Bei'oJ o# de#en:ol:edore# da Quar'a Teoria Pol1'i%a &ode, e#6ue%er e##e 9e:en'o;" 9N/# a%redi'a,o# e, Deu#J ,a# ignora,o# a6uele# 6ue en#ina, #o-re Sua ,or'eJ 'an'o %o,o ignora,o# a# &ala:ra# do# lou%o#;"
3A

4sso mar$a o retorno da teologia e #e 'orna u, ele,en'o e##en%ial da Quar'a Teoria Pol1'i%a" Quando ela re'ornaJ a &/#0 ,odernidade <glo-aliGa7 oJ &/#0li-erali#,o e a #o%iedade &/#0 indu#'rial= ( La%il,en'e re%on.e%ida %o,o 9o reino do An'i%ri#'o; <ou #ua# %on'ra&ar'e# e, ou'ra# religiKe# D 9DaBBal; &ara o# ,u7ul,ano#J 9Ere: Ra:; &ara o# Budeu#J e 9[ali `uga; &ara o# .indu#J e'%"=" Agora e#'a n o ( #i,&le#,en'e u,a met%ora %a&aG de ,o-iliGar a# ,a##a#J ,a# u, La'o religio#o D o %ato do Apo$alipse"

4ITOS E ARCAS4O NA QUARTA TEORIA POLTICA


Se o a'e1#,o da No:a Era deixa de #er algo ,anda'/rio &ara a Quar'a Teoria Pol1'i%aJ en' o a 'eologia da# religiKe# ,ono'e1#'a#J 6ue u,a :eG #u-#'i'uiu ou'ra# %ul'ura# #agrada#J n o #erF 'a,-(, a :erdade ?l'i,a <ou ,el.orJ &oderF #er ou n o=" Teori%a,en'eJ nada limita a pro%undidade da a*ordagem dos antigos valores ar$ai$osJ a 6ual &ode a##u,ir u, lugar e#&e%1Li%o na no:a %on#'ru7 o ideol/gi%aJ a&/# #er ade6uada,en'e re%on.e%ida e %o,&reendida" Eli,inando a ne%e##idade de aBu#'ar a 'eologia ao ra%ionali#,o da
3*

,odernidadeJ o# &or'adore# da Quar'a Teoria Pol1'i%a e#' o li:re# &ara ignorar a6uele# ele,en'o# 'eol/gi%o# e dog,F'i%o#J 6ue Lora, aLe'ado# &elo ra%ionali#,o na# #o%iedade# ,ono'e1#'a#J &rin%i&al,en'e na# ?l'i,a# La#e#" E#'a# le:ara, ao a&are%i,en'o do de1#,o #o-re a# ru1na# da %ul'ura euro&eia %ri#' J #eguido do a'e1#,o e do ,a'eriali#,oJ duran'e u, de#en:ol:i,en'o e#%alonado do# &rogra,a# da era ,oderna" N o a&ena# o# ,ai# al'o# #1,-olo# #u&ra,en'ai# da L( &ode, #er %olo%ado# a -ordo no:a,en'e %o,o u, no:o e#%udoJ ,a# 'a,-(, &ode, a6uele# a#&e%'o# irra$ionais do# %ul'o#J ri'o# e lenda# 6ue 'e, deixado# &er&lexo# o# 'e/logo# da# La#e# &r(:ia#" Se n/# reBei'a,o# a ideia de &rogre##o ineren'e P ,odernidade <6ue %o,o n/# :i,o#J a%a-ou=J en' o 'udo 6ue ( an'igo gan.a :alor e %redi-ilidade simplesmente por ser antigo" 9An'igo; #igniLi%a -o, e 6uan'o ,ai# an'igo D ,el.or" De 'oda# a# %ria7Ke#J o &ara1#o ( a ,ai# an'iga" O# &or'adore# da Quar'a Teoria Pol1'i%a de:e, lu'ar &ara de#%o-ri0lo no:a,en'e no Lu'uro &r/xi,o"

35

8EIDEEEER E O 9EMENTO; <ERE4G84S=


E Linal,en'eJ n/# &ode,o# iden'iLi%ar a ,ai# &roLunda D ontol&gi$a< D Lunda7 o &ara a Quar'a Teoria Pol1'i%a" A6uiJ n/# de:e,o# &re#'ar a'en7 o n o a&ena# e, 'e/logo# e ,i'ologia#J ,a# 'a,-(, na ex&eri$n%ia Lilo#/Li%a reLlexi:a de u, &en#ador &ar'i%ular 6ue LeG u,a 'en'a'i:a ?ni%a de %on#'ruir u,a ontologia %undamental D o e#'udo ,ai# re#u,idoJ &aradoxalJ &roLundo e &ene'ran'e do Ser" Eu e#'ou ,e reLerindo P 4ar'in 8eidegger" U,a -re:e de#%ri7 o do %on%ei'o de 8eidegger ( %o,o #egue" Na aurora do &en#a,en'o Lilo#/Li%oJ a# &e##oa# <,ai# e#&e%iLi%a,en'eJ o# euro&eu# eJ ainda ,ai# e#&e%iLi%a,en'eJ o# grego#=J levantaram a (uesto do Ser $omo ponto %o$al de seu pensamento" 4a#J &ela #ua 'e,a'iGa7 oJ ela# #e arri#%ara, a #e %onLundir &ela# nuan%e# do rela%iona,en'o %o,&li%ado en're Ser e &en#a,en'oJ en're &uro Ser <Se=n= e #ua ex&re## o na exi#'$n%ia D um #er <Seiende=J en're Ser no ,undo <Dasein D #er0a1= e Ser0e,0#i <Sein=" E##a Lal.a BF o%orreu no en#ina,en'o de 8erF%li'o #o-re a p+=sis e o logos" LogoJ ela ( /-:ia na o-ra de Par,$nide# eJ Linal,en'eJ e, Pla' oJ 6ue %olo%ou a# ideia# en're o .o,e, e a exi#'$n%ia e 6ue deLiniu a
>0

:erdade %o,o #ua %orre#&ond$n%iaJ a 'eoria reLeren%ial do %on.e%i,en'oJ e##a Lal.a al%an7ou #ua %ul,ina7 o" I##o deu orige, a u,a alienao 6ue e:en'ual,en'e le:ou ao 9&en#a,en'o %al%uli#'a; <das re$+nende Den>en= e en' o ao de#en:ol:i,en'o da 'e%nologia" Pou%o a &ou%oJ o .o,e, &erdeu de :i#'a# o &uro Ser e en'rou no %a,in.o do niilismo" A e##$n%ia da 'e%nologia <-a#eada no rela%iona,en'o '(%ni%o %o, o ,undo= ex&re##a e##e niili#,o %on'inua,en'e a%u,ula'i:o" Na No:a EraJ e##a 'end$n%ia al%an7a #eu &inF%ulo D o desenvolvimento t$ni$o <Gestell= %inalmente su*stitui o Ser e %oroa o 9Nada;" 8eidegger odia:a a,arga,en'e o li-erali#,oJ o %on#iderando u,a ex&re## o da 9Lon'e %al%uli#'a; 6ue re#ide no %ora7 o do 9niili#,o o%iden'al;" A &/#0,odernidadeJ 6ue 8eidegger n o :i:eu &ara :erJ (J e, 'odo# o# #en'ido#J o es(ue$imento ;ltimo do SerJ ( a6uela 9,eia0noi'e;J 6uando o Nada <niili#,o= %o,e7a a e#%orrer de 'oda# a# ra%.adura#" Por(, e##a Lilo#oLia n o era de#e#&eran7o#a,en'e &e##i,i#'a" Ele a%redi'a:a 6ue o pr&prio 8ada o outro lado do puro SerJ o 6ual D de ,odo ' o &aradoxal_ D le,-ra a .u,anidade de #ua exi#'$n%ia" Se n/# de%iLrar,o# %orre'a,en'e a l/gi%a &or 'rF# do de#do-ra,en'o do SerJ en' o a .u,anidade &en#an'e &oderF #al:ar a #i
>1

,e#,a $om m2ima rapide9 no ,o,en'o de maior ris$o" 9Onde e#'F o &erigoJ lF 'a,-(, %re#%e a o&or'unidade de #al:a7 o;J 8eidegger %i'a a &oe#ia de +riedri%. 8alderlin" 8eidegger u#a u, 'er,o e#&e%ialJ 9Ereignis; D o 9Evento;J &ara de#%re:er e##e re'orno #?-i'o do Ser" Ele o%orre exa'a,en'e , meia-noite da noite do mundo D no ,o,en'o ,ai# e#%uro da .i#'/ria" O &r/&rio 8eidegger %on#'an'e,en'e :a%ila:a 6uan'o a e##e &on'o BF 'er #ido al%an7ado ou 0 ?ainda no1" O e'erno 9ainda n o;""" A Lilo#oLia de 8eidegger &ode &ro:ar #er a6uele eixo %en'ral %one%'ando 'udo ao #eu redor D da# #egunda e 'er%eira 'eoria# &ol1'i%a# rein'er&re'ada# ao re'orno da 'eologia e da ,i'ologia" A##i,J no %ora7 o da Quar'a Teoria Pol1'i%aJ e, #eu %en'ro ,agn('i%oJ e#'F a 'raBe'/ria da Ereignis <o 9E:en'o;= i,inen'eJ 6ue in%or&orarF o retorno triun%ante do Ser no exa'o ,o,en'o e, 6ue a .u,anidade o e#6ue%e de u,a :eG &or 'oda# ao &on'o de 6ue #eu# ?l'i,o# 'ra7o# de#a&are%e,"

>2

A QUARTA TEORIA POLTICA E A RbSSIA


8oBe ,ui'a# &e##oa# in'ui'i:a,en'e en'ende, 6ue a R;ssia no tem lugar no 9ad,irF:el ,undo no:o; da glo-aliGa7 oJ da &/#0,odernidade e do &/#0li-erali#,o" Pri,eiroJ o E#'ado glo-al e o go:erno ,undial e#' o gradual,en'e a-olindo 'odo# o# E#'ado#0na7 o e, geral" 4ai# i,&or'an'e ( o La'o de 6ue a totalidade da +ist&ria russa um argumento dialti$o $om o O$idente e $ontra a $ultura o$identalJ a lu'a &ela deLe#a de no##a &r/&ria <,ui'a# :eGe# a&ena# in'ui'i:a,en'e %o,&reendida= verdade russa' nossa pr&pria ideia messi:ni$a e nossa pr&pria verso do 0%im da +ist&ria1J n o i,&or'a %o,o ela #e ex&re##eD a'ra:(# da Or'odoxia ,o#%o:i'aJ do i,&(rio #e%ular de PedroJ ou da re:olu7 o %o,uni#'a ,undial" A# ,en'e# ru##a# ,ai# -ril.an'e# :ira, %lara,en'e 6ue o O%iden'e e#'a:a #e dirigindo &ara o a-i#,o" AgoraJ ol.ando &ara onde a e%ono,ia neoli-eral e a %ul'ura &/#0,oderna le:ara, o ,undoJ n/# &ode,o# 'er %er'eGa de 6ue e##a in'ui7 oJ i,&ul#ionando gera7Ke# do &o:o ru##o a -u#%ar &or al'erna'i:a#J era %o,&le'a,en'e Bu#'iLi%ada"

>3

A a'ual %ri#e e%onH,i%a glo-al ( a&ena# o %o,e7o" O &ior ainda e#'F &or :ir" A in(r%ia do# &ro%e##o# &/#0li-erai# ( 'a,an.a 6ue u,a ,udan7a de %ur#o ( i,&o##1:elC &ara #al:ar o O%iden'eJ a 0te$nologia eman$ipada1 irre#'ri'a <O#cald S&engler= -u#%arF &or ,eio# 'e%nol/gi%o# ,ai# eLi%ien'e#J &or(, ,era,en'e t$ni$os" E##a ( a no:a La#e na %.egada da Gestell e#&al.ando a ,an%.a niili#'a do ,er%ado glo-al &or 'odo o &lane'a" 4o:endo de %ri#e e, %ri#e e de u,a -ol.a &ara a &r/xi,a <,il.are# de a,eri%ano# realiGara, u, &ro'e#'o e, u, 'e,&o de %ri#e %o, o #eguin'e sloganJ 9No# dee, u,a no:a -ol.a_; DF &ara #er ,ai# %ego!=J a e%ono,ia glo-ali#'a e a# e#'ru'ura# da #o%iedade &/#0indu#'rial 'orna, a noi'e da .u,anidade ,ai# e ,ai# negra" Ela ( ' o negraJ na :erdadeJ 6ue n/# gradual,en'e e#6ue%e,o# 6ue e#'F de noi'e" 9O 6ue ( luG!; #e &ergun'a, a# &e##oa# Ba,ai# a 'endo :i#'o" T %laro 6ue a R?##ia &re%i#a #eguir u, %a,in.o diLeren'e" O #eu &r/&rio" A6ui e#'F a 6ue#' o e o &aradoxo" Es$apar da l&gi$a da p&s-modernidade em um 0;ni$o pa#s1 no ser to simples" O ,odelo #o:i('i%o 'en'ou e %aiu" De&oi# de##e &on'oJ a #i'ua7 o ideol/gi%a ,udou irreversivelmente -e, %o,o a -alan7a e#'ra'(gi%a de &oder" Para 6ue a R?##ia &o##a #al:ar a #i ,e#,a e a ou'ro#J %riar algu, 'i&o de ,ilagre
>>

'e%nol/gi%o ou u,a Bogada engano#a #eria in#uLi%ien'e" A .i#'/ria ,undial 'e, a #ua &r/&ria l/gi%a" E o 9Li, da ideologia; n o ( u,a Lal.a alea'/riaJ ,a# o in1%io de u,a no:a La#eJ a&aren'e,en'eJ a ?l'i,a" Ne##a #i'ua7 oJ o Lu'uro da R?##ia depende diretamente de nossos es%oros para desenvolver a Quarta eoria !ol#ti$a" N/# n o ire,o# longe e a&ena# e#'endere,o# no##o 'e,&o #e lo%al,en'e #ele%ionar,o# a# o&7Ke# 6ue a glo-aliGa7 o no# oLere%e e %orrigindo o status (uo de u, Bei'o #u&erLi%ial" O de#aLio da &/#0,odernidade ( 're,enda,en'e #igniLi%a'i:oC ele e#'F enraiGado na l/gi%a do e#6ue%i,en'o do Ser e no di#'an%ia,en'o da .u,anidade e, rela7 o a #ua# ra1Ge# exi#'en%iai# <on'ol/gi%a#= e e#&iri'uai# <'eol/gi%a#=" Re#&onder a i##o %o, ino:a7Ke# 'irada# do %.a&(u ou #u-#'i'u'o# de rela7Ke# &?-li%a# ( i,&o##1:el" Por'an'oJ n/# de:e,o# no# reLerir P# Lunda7Ke# Lilo#/Li%a# da .i#'/ria e LaGer u, es%oro meta%#si$o de ,odo a re#ol:er o# &ro-le,a# a'uai# D a %ri#e e%onH,i%a glo-alJ %on'ra&or o ,undo uni&olarJ -e, %o,o a &re#er:a7 o e Lor'ale%i,en'o da #o-eraniaJ e'%" T diL1%il diGer %o,o o &ro%e##o de de#en:ol:er e##a 'eoria a%a-arF" U,a %oi#a ( %laraC n o &ode #er u, e#Lor7o indi:idual ou u, 6ue #eBa re#'ri'o a u, &e6ueno gru&o de
>2

&e##oa#" O e#Lor7o de:e #er $ompartil+ado e %ole'i:o" De##a ,aneiraJ o# re&re#en'an'e# de ou'ra# %ul'ura# e &o:o# <'an'o na Euro&a %o,o na d#ia= &oder o :erdadeira,en'e no# aBudarJ BF 6ue ele# #en'e, a 'en# o e#%a'ol/gi%a do ,o,en'o &re#en'e de u, Bei'o igual,en'e agudo e e#' o ' o de#e#&erada,en'e &ro%urando &or u, %a,in.o &ara Lora do -e%o #e, #a1da glo-al" Por(,J ( &o##1:el aLir,ar de#de BF 6ue a :er# o ru##a da Quar'a Teoria Pol1'i%aJ -a#eada na reBei7 o do status (uo e, #ua# di,en#Ke# &rF'i%a# e 'e/ri%a#J Lo%arF na 9Ereignis ru##a;" E##e #erF a6uele 9E:en'o;J ?ni%o e ex'raordinFrioJ &ara o 6ual ,ui'a# gera7Ke# de ru##o# :i:era, e e#&erara,J do na#%i,en'o de no##a na7 o P %.egada Lu'ura do +i, do# Dia#"

>@

CAPTULO ): *A#EI7 CO'O ATOR & !A#E# E PRODLE'A# 7O *E#E7EOLEI'E7TO *A QUARTA TEORIA POLTICA
Sendo u, deLen#or do de#en:ol:i,en'o %1%li%o e u, o&onen'e de +ran%i# 3a%on e #ua ideia de %ole'a de dado#J eu ainda go#'aria de #ugerir 6ue n/# de#en:ol:$##e,o# e ,odiLi%F##e,o# a-ordagen# a '/&i%o# e Frea# e#&e%1Li%o# do &en#a,en'o de ,odo %on'1nuo" N/# re&e'ida,en'e e#%lare%e,o# a no7 o de 9%on#er:adori#,o;" N/# %onduGi,o# u,a #(rie de %onLer$n%ia# e #i,&/#io# %ien'1Li%o# #o-re a 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;" A%redi'a,o# 6ue e#'e# e#Lor7o#J %uBo# re#ul'ado# e#' o &u-li%ado# e, re:i#'a#1J %ole7Ke# %ien'1Li%a#J ,onograLia# indi:iduai# e #1'io# :ir'uai#2 n o Lora, realiGado#
1 Edio #1 da revista Russkoe Vremia (Tempo Russo), 2009, completamente dedicado ao tema do conservadorismo. Ver tambm A.G. Dugin, A Quarta Teoria Poltica, Perfil, #48, 22.12.2008. 2 Aqui esto alguns links: http://evrazia.org/print.php?id=779; http://www.evrazia.org/article/755;http://konservatizm.org/news/activity/02040 9175427.xhtml; http://rossia3.ru/ideolog/friends/hezbali1; http://rossia3.ru/ideolog/friends/hezbali2;http://www.evrazia.org/article/751;htt p://konservatizm.org/konservatizm/theory/160309164752.xhtml; http://konservatizm.org/konservatizm/theory/140309014819.xhtml; http://www.geopolitica.ru/Articles/434/;

>A

e, : oJ e 6ue o# lei'ore# e#' o ,ai# ou ,eno# La,iliariGado# %o, ele#" Por'an'oJ eu &ro&on.o 6ue a:an%e,o#" Eu de,on#'rarei %o, exe,&lo# %on%re'o# o 6ue Loi Lei'o &ara &ro,o:er a di#%u## o da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; eJ %on#e6uen'e,en'eJ o# re#ul'ado# o-#er:F:ei# da# a'i:idade# %onduGida# &elo Cen'ro de Pe#6ui#a Con#er:adora na +a%uldade de So%iologia da Uni:er#idade P?-li%a de 4o#%ou3 e &elo Clu-e Con#er:ador de S o Pe'er#-urgo na +a%uldade de +ilo#oLia da Uni:er#idade P?-li%a de S o Pe'er#-urgo>" E##e# re#ul'ado# in%lue, doi# li:ro# 6ue Lora, re%en'e,en'e &u-li%ado# e, S o Pe'er#-urgoJ na ,ara:il.o#a %a#a edi'orial de S o Pe'er#-urgo 9A,&.ora;C Contra o )i*eralismo@ Em Direo , Quarta eoria !ol#ti$aA de Alain de 3enoi#' e A Quarta eoria !ol#ti$aB de Alexander Dugin" O li:ro do Lil/#oLo Alain de 3enoi#'J 6ue di#%ur#ou na Uni:er#idade P?-li%a de S o Pe'er#-urgo duran'e o# Dia# de +ilo#oLia e, S o
http://www.sorokinfond.ru/index.php?id=552; http://neokons.ru/index. php?option=com_content&task=view&id=88&Itemid=78 3 http://konservatizm.org 4 http://konservatizm.org/regions/leningrad/region.xhtml 5 Benoist, Alain de. Protiv liberalizma. K chetvertoi politicheskoi teorii, St. Petersburg, Amfora, 2009. [Contra o Liberalismo. Em Direo Quarta Teoria Poltica] 6 Dugin, A.G. Chetvertaia politicheskaia teoriia, St. Petersburg, Amphora, 2009 (on the web: http://konservatizm.org/konservatizm/amfora/031209153016.xhtml) [A Quarta Teoria Poltica]

>*

Pe'er#-urgoJ ( u, %o,&$ndio de #ua# o&iniKe# na Lilo#oLia e na %i$n%ia &ol1'i%a #o-re grande# 6ue#'Ke# de no##o 'e,&oC glo-aliGa7 oJ a %ri#e e%onH,i%a e #o%ialJ o &ro%e##o de in'egra7 o euro&eiaJ a# no:a# 'end$n%ia# &ol1'i%a# e #o%iai#J o rela%iona,en'o en're Euro&a e R?##iaJ o .u,ani#,oJ e'%" Todo# e##e# &ro-le,a# # o a-ordado# do &on'o de &ar'ida da %r1'i%a P ideologia li-eral 6ue do,ina o ,undo <a &ri,eira e ,ai# e#'F:el 'eoria &ol1'i%a=" Tendo &er,ane%ido #e, %o,&e'i7 o a&/# o %ola&#o do %o,uni#,oJ ela #e 'ornou o al:o &riori'Frio &ara %r1'i%a# &or a6uele# 6ue e#' o aguda,en'e %on#%ien'e# do# a#&e%'o# nega'i:o# do status (uo na &ol1'i%aJ na e#Lera #o%ialJ na e%ono,iaJ na %ul'uraJ na ideologiaJ e'%" e &or a6uele# 6ue e#' o -u#%ando u,a al'erna'i:a" A# :el.a# al'erna'i:a# ao li-erali#,o D %o,uni#,o e La#%i#,o D Lora, .i#'ori%a,en'e #u&erada# e de#%ar'ada#C %ada u,a a #ua &r/&ria ,aneiraJ &or(, ela# de,on#'rara, #ua ineLi%F%ia e in%o,&e'$n%ia" Por'an'oJ a -u#%a &or u,a al'erna'i:a ao li-erali#,o de:e o%orrer e, ou'ro lugar" A Frea de -u#%a ( de#ignada %o,o o do,1nio da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;" Tal a-ordage, %orre#&onde exa'a,en'e ao 'e,a aLir,adoC 9Con#er:adori#,oC o +u'uro ou u,a Al'erna'i:a!; Se n/#
>5

&en#ar,o# e, u,a al'erna'i:a e a %orrela%ionar,o# %o, a &lan'a &ara o Lu'uroJ en' o n/# de:er1a,o# %lara,en'e &er%e-er o 6ue e##a al'erna'i:a :ai #u-#'i'uir" A re#&o#'a ( #i,&le#C o li*eralismo $omo o dis$urso glo*al dominante" Por'an'oJ a ?ni%a al'erna'i:a #igniLi%a'i:a de:e logi%a,en'e #er dirigida %on'ra o li-erali#,oJ da1 o '1'ulo do li:ro de Alain de 3enoi#'" N o o-#'an'eJ a 6ue#' o &er,ane%eC o %on#er:adori#,o #e ad(6ua a e##e &a&el! E, &ar'eJ n/# ou:i,o# a re#&o#'a na Lala de Alain de 3enoi#'J na 6ual ele %ri'i%ou a 'eoria li-eral do &rogre##o" E##a a-ordage, Lilo#/Li%a &ro&Ke 6ue o %on#er:adori#,o #eBa o %andida'o ,ai# l/gi%o &ara u,a al'erna'i:a ao li-erali#,o D ou %o,o u,a :i# o de ,undo rela'i:iGadora ou %o,o u,a :i# o de ,undo 6ue reBei'a o &rogre##o %o,&le'a,en'e" O 6ue &er,ane%eJ en' oJ ( e#&e%iLi%ar o 'i&o de %on#er:adori#,o e, 6ue#' oC ( /-:io 6ue o %on#er:adori#,o li-eral n o &ode #er %on#iderado %o,o u,a al'erna'i:a ao li-erali#,oJ #endo #ua :arian'e" A##i,J a'ra:(# do &ro%e##o de eli,ina7 oJ n/# &ode,o# e#&e%iLi%ar u,a &ro&o#i7 oC n/# de:e,o# -u#%ar u,a al'erna'i:a ao li-erali#,o na# versCes no-li*erais de $onservadorismo" Tudo i##o ( l/gi%oJ BF 6ue o &r/&rio De 3enoi#' ( %on.e%ido %o,o u, Lil/#oLo de o&iniKe#
20

%on#er:adora# <P# :eGe#J ele ( reLerido %o,o u, do# &ioneiro# da 9No:a Direi'a; euro&eia=J ,a# o 'i&o &ar'i%ular de o&iniKe# %on#er:adora# 6ue ele 'e, e, ,en'e ( /-:io a &ar'ir de #eu li:ro re%(,0&u-li%ado" 8F ou'ro a#&e%'o digno de ,en%ionar e, rela7 o ao '1'ulo do li:ro de Alain de 3enoi#'" 4ui'o# lei'ore# #e le,-rar o de ou'ro ,aniLe#'o ideol/gi%o dirigido %on'ra o li-erali#,o %.a,ado Ap&s o )i*eralismoD &or I,,anuel ^aller#'ein" A&e#ar da #e,el.an7a de '1'ulo# e do o-Be'o de %r1'i%aJ .F u,a diLeren7a #igniLi%a'i:a" ^aller#'ein %ri'i%ou o li-erali#,o de#de o &on'o de :i#'a da E#6uerda D a &ar'ir da &o#i7 o neo,arxi#'a" EJ %o,o 6ual6uer ,arxi#'aJ ele :iu o li-erali#,o <de,o%ra%ia -urgue#aJ %a&i'ali#,o= %o,o u,a La#e do de#en:ol:i,en'o .i#'/ri%oJ o 6ual ( progressivo e, %o,&ara7 o %o, a# La#e# pre$edentes de de#en:ol:i,en'o <%o,o o Leudali#,o ou a e#%ra:id o=J ,a# ( inLerior ao 6ue de:e :ir ap&s ela D #o%iali#,oJ %o,uni#,oJ e'%" N/# e#'a,o# Lalando #o-re a %r1'i%a 9a &ar'ir da E#6uerda; eJ de algu,a# ,aneira#J do &on'o de &ar'ida do Lu'uro <6ue ( ex&re##o no '1'ulo do li:ro de ^aller#'ein D Ap&s o )i*eralismo=" E##a ( u,a
7

Wallerstein, Immanuel. Posle liberalizma. Moscow, 2003. [Aps o Liberalismo]

21

%ara%'er1#'i%a '1&i%a do ,arxi#,o" Para De 3enoi#'J ne, a #u&erioridade do li-erali#,o #o-re o# 'i&o# .i#'/ri%o# &r(:io# de #o%iedadeJ ne, a# :an'agen# de u, Lu'uro %o,uni#'a # o /-:ia#" Por'an'oJ a&e#ar da #i,ilaridade de '1'ulo#J .F u,a diLeren7a Lunda,en'al en're a# &o#i7Ke# ini%iai# do# au'ore#C %o, ^aller#'einJ n/# 'e,o# 6ue lidar %o, u,a %r1'i%a 9a &ar'ir da E#6uerda;S %o, de 3enoi#'J %o, u,a %r1'i%a 9a &ar'ir da Direi'a;" Ou'ra diLeren7a en:ol:e o rela%iona,en'o e, rela7 o ao li-erali#,o" Segundo ^aller#'einJ o Li, do li-erali#,o era u,a %on%lu# o &re:i#'a &ela &r/&ria l/gi%a da .i#'/ria #o%io&ol1'i%a e #o%ioe%onH,i%aJ e a##i, ele Lalou La%il,en'e de u, 9de&oi#;" Para de 3enoi#' a 6ue#' o &er,ane%eC de:e0#e lu'ar %on'ra o li-erali#,oJ &or(, ne##a lu'a ,oral,en'e e .i#'ori%a,en'e Bu#'iLi%adaJ n o .F re#ul'ado# garan'ido#" T i,&or'an'e lu'ar %on'ra o li-erali#,o a6ui e agoraS ( i,&or'an'e iden'iLi%ar #ua# :ulnera-ilidade#S ( i,&or'an'e LorBar u,a :i# o de ,undo al'erna'i:a D ,a# o Lu'uro e#'F e, no##a# , o# e ( a-er'o ao in:(# de &r(0de'er,inado" ^aller#'einJ e, :Frio# grau#J ( u, ,e%ani%i#'aJ %o,o 6ual6uer ,arxi#'aJ en6uan'o de 3enoi#' ( u, organi%i#'a e .oli#'aJ %o,o 6ual6uer <:erdadeiro= %on#er:ador"
22

O ?l'i,o i'e, ao 6ual eu go#'aria de %.a,ar a'en7 o e, rela7 o P# ideia# de Alain de 3enoi#' e #ua rele:Nn%ia ( a %o,&reen# o do %on%ei'o do 9Quar'o 8omos da TerraI
*

de

Carl S%.,i'' D i#'o (J o rela%iona,en'o en're %i$n%ia &ol1'i%a e 9'eologia &ol1'i%a; %o, geo&ol1'i%a e o no:o ,odelo da organiGa7 o &ol1'i%a do e#&a7o" De ,in.a &ar'eJ no li:ro A Quar'a Teoria Pol1'i%a5J eu .a:ia Lei'o u,a re#en.a da# 'r$# &rin%i&ai# 'eoria# &ol1'i%a# do &a##ado D li-erali#,oJ ,arxi#,o <#o%iali#,o= e La#%i#,o <na%ional0#o%iali#,o=J a:aliado #eu e6uil1-rio geral e 'en'ado iden'iLi%ar o# .oriGon'e# &ara o de#en:ol:i,en'o da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; &ara al(, de 'oda# a# 'r$# ideologia#" I##oJ ( %laroJ e#'F ex're,a,en'e di#'an'e de 6ual6uer dog,a'i#,o ou de u,a &ro&o#'a &ara u,a re#&o#'a %o,&le'a &ara o &ro-le,a a&on'ado" 4a#J n o o-#'an'eJ e##e# # o &a##o# raGoa:el,en'e e#&e%1Li%o# e, dire7 o P &re&ara7 o de u,a a-ordage, &r/xi,a da 6ue#' o" Se, re&e'ir o 6ue Loi di'o e, ,eu li:ro e no li:ro de Alain de 3enoi#'J eu 'en'arei LaGer u, %er'o n?,ero de o-#er:a7Ke# #o-re o de#en:ol:i,en'o de#'e 'e,a"
8 9

Schmitt, Carl, Nomos zemli, St. Petersburg, 2008. [O Nomos da Terra] Dugin, A. G. Chetvertaia politicheskaia teoriia, ibid. [A Quarta Teoria Poltica]

23

O 6ue ( a 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; e, 'er,o# de nega7 o agora e#'F %laro" Ela n o ( ne, La#%i#,oJ ne, %o,uni#,oJ ne, li-erali#,o" E, &rin%1&ioJ e##e 'i&o de nega7 o ( raGoa:el,en'e #igniLi%a'i:o" Ele in%or&ora no##a de'er,ina7 o de ir al(, do# &aradig,a# ideol/gi%o# e &ol1'i%o# u#uai# e LaGer u, e#Lor7o de ,odo a #u&erar a in(r%ia do# %li%.$# in'erno# ao &en#a,en'o &ol1'i%o" I##o &or #i #/ ( u, %on:i'e ex're,a,en'e e#'i,ulan'e &ara u, e#&1ri'o li:re e u,a ,en'e %r1'i%a" Eu real,en'e n o %o,&reendo &or 6ue %er'a# &e##oa#J 6uando %onLron'ada# %o, o %on%ei'o de 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;J n o %orre, i,edia'a,en'e &ara a-rir u,a garraLa de $+ampagne e n o %o,e7a, a dan7ar e #e regoGiBarJ %ele-rando a re:ela7 o de u, no:o .oriGon'e" ALinalJ e#'e ( u, 'i&o de u, Ano No:o Lilo#/Li%o D u, ex%i'an'e #al'o no de#%on.e%ido" O 9Ano Mel.o; 'e#'e,un.ou a lu'a da# 'r$# ideologia# &ol1'i%a# D u,a 6ue Loi #angren'a e 6ue %la,ou ,il.Ke# de :ida#" Toda a %r1'i%a ao li-erali#,o era ou La#%i#'a ou %o,uni#'a" E##a %r1'i%a Loi deixada no &a##adoJ ,a# a ,ai# an'iga de##a# ideologia# D li-erali#,o D ainda e#'F a6ui" O li-erali#,o ( o re,ane#%en'e do 9Ano Mel.o;S ( u, re#1duoJ u, &a##ado in%er'o 6ue n o Loi ade6uada,en'e en:iado &ara o e#6ue%i,en'o" Ele BF &a##ouJ ,a# n o 6uer ir e,-ora
2>

&er,anen'e,en'e de 6ual6uer Bei'o" E, re#u,oJ ( u,a 6ui,eraJ 9o drag o 6ue engoliu o #ol; ou 9o# e#&1ri'o# dia-/li%o# 6ue ra&'ara, a DonGela de Ne:e; an'e# do Ano No:o" E, %er'o #en'idoJ o li-erali#,o in%or&ora 'udo 6ue e#'a:a no &a##ado" A 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; ( o no,e &ara u,a de#%o-er'aJ &ara u, no:o %o,e7o" Re##al'ando a rele:Nn%ia da %r1'i%a e e#&e%ial,en'e de#'a%ando o La'o de 6ue e##a ( u,a reBei7 o radi%al de 'oda# a# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a# <li-erali#,oJ %o,uni#,oJ e La#%i#,o= e #ua# :arian'e#J eu #ugiro 6ue n/# %on'e,&le,o# o %on'e?do &o#i'i:o da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;" O La'o de 6ue n/# iden'iLi%a,o# o %on'e?do nega'i:o ( e, #i ,e#,o no'F:el e re6uer u, en'endi,en'o ,e'i%ulo#o" A &r/&ria ideia de &Hr u, Li, ao La#%i#,oJ ao %o,uni#,o e ao li-erali#,o ( u,a %oi#a ex're,a,en'e e#'i,ulan'e" O &rogra,a nega'i:o da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; #oa a##i,J 9Diga en of ao La#%i#,oJ en of ao %o,uni#,oJ e en of ao li-erali#,o_; 9O li-erali#,o n o :ai Lun%ionar_; 9Ele n o &a##arF_; <8o pasar_=J a##i, %o,o o La#%i#,o ou'rora Lal.ou <no +a pasado=" O 4uro de 3erli,J 'a,-(,J %aiuS a&ena# &oeira &er,ane%e da ?ni%a ,aniLe#'a7 o :i#1:el do %o,uni#,oJ #e&arando o# %o,uni#'a# do# %a&i'ali#'a# <li-erai#=" O# %o,uni#'a# 9n o &a##ara,;
22

'a,-(," AgoraJ o 6ue re#'a ( 6ue o# li-erai# 9n o &a##e,; e 9ele# n o &a##ar o_; <8o pasarn_=" 4a# &ara 6ue ele# 9n o &a##e,;J o# Lrag,en'o# do 4uro de 3erli, # o in#uLi%ien'e# &ara n/#J %o,o o &r/&rio 4uro Loi in#uLi%ien'e" O 4uro exi#'iaJ ,a# ele# ainda &a##a:a," Ainda de ,eno# ?'ei# # o a# #o,-ra# e#%ura# do Ter%eiro Rei%.J #eu# 9%adF:ere# inde&enden'e#;10J in#&irando a&ena# a -ru'al Bu:en'ude &unW e o# #on.o# &er'ur-adore# e &er:er'ido# de ade&'o# do #ado,a#o6ui#,o" Con#e6uen'e,en'eJ n/# #ugeri,o# a:an7ar,o# de ,odo a #air,o# da La#e niili#'a da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; e, dire7 o P &o#i'i:idade" De#%ar'ando a# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a# %o,o u, 'odo #i#'e,a'iGadoJ n/# &ode,o# 'en'ar ol.ar &ara ela# a &ar'ir de u,a &er#&e%'i:a diLeren'e" Ela# e#' o #endo reBei'ada# &re%i#a,en'e %o,o #i#'e,a# ideol/gi%o# %o,&le'o# D %ada u, %o, -a#e e, argu,en'o# #e&arado#" 4a# ele# D %o,o 6ual6uer #i#'e,a D %on#i#'e, de ele,en'o# 6ue n o &er'en%e, a ele#" A# 'r$# ideologia# &ol1'i%a# &o##ue, #eu# #i#'e,a# Lilo#/Li%o#J gru&o#J ,e'odologia# ex&lana'/ria#J #ua 'o'alidade
10

?ni%a#

u,a

e#'ru'ura

de

#eu

9%1r%ulo

Nota da Traduo: cadveres independentes. O autor usa a palavra nezalezhnye em referncia revoluo laranja na Ucrnia e s simpatias nazistas entre certos ucranianos do oeste.

2@

.er,en$u'i%o;J #ua# epistemes Lunda,en'ai#" Ela# # o o 6ue ela# # o %o,o u, 'odo" De#,e,-rada# e, %o,&onen'e#J ela# &erde, #ua #igniLi%Nn%ia e #e 'orna, de##e,an'iGada#" U, %o,&onen'e &ar'i%ular de u,a ideologia li-eralJ ,arxi#'a <#o%iali#'aJ %o,uni#'a=J ou La#%i#'a <na%ional0#o%iali#'a= n o ( li-erali#,oJ ,arxi#,oJ ou La#%i#,o" N o ( 6ue ele# #eBa, %o,&le'a,en'e neu'ro#J ,a# Lora do %on'ex'o ideol/gi%o e#'ri'oJ ele# &ode, en%on'rar ou de#%o-rir u, diLeren'e D no:o D #en'ido" O# a#&e%'o# &o#i'i:o# no de#en:ol:i,en'o da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; # o -a#eado# ne##e &rin%1&io" U,a re:i# o da# 'r$# ideologia# &ol1'i%a# e #ua anFli#e n o %on:en%ional &ode dar %er'a# &i#'a# &ara o %on'e?do #u-#'an'i:o de##a 'eoria" E, %ada u,a da# 'r$# ideologia# .F u, #uBei'o .i#'/ri%o %lara,en'e deLinido" Na ideologia li-eralJ o #uBei'o .i#'/ri%o ( o indi:1duo" O indi:1duo ( %on%e-ido %o,o u,a unidade 6ue ( ra%ional e i,-u1da %o, u,a :on'ade <,oralidade=" O indi:1duo ( 'an'o u, dado %o,o o o-Be'i:o do li-erali#,o" T u, dadoJ ,a# u, 6ue ,ui'a# :eGe# n o 'e, %on#%i$n%ia de #ua iden'idade %o,o indi:1duo" Toda# a# Lor,a# de iden'idade %ole'i:a D ('ni%aJ na%ionalJ e#'a'alJ religio#aJ de %a#'aJ e'%"J i,&ede, a
2A

%on#%i$n%ia

indi:idual

da

&r/&ria

indi:idualidade"

li-erali#,o en%oraBa o indi:1duo a #e 'ornar ele &r/&rioJ i#'o (J a #e li-er'ar de 'oda# a6uela# iden'idade# e de&end$n%ia# #o%iai# 6ue %on#'range, e deLine, o indi:1duo ex'erna,en'e" E##e ( o #en'ido do li-erali#,o <ing"C li*ert=J la'"C li*ertas=C o %.a,ado &ara #er 9li-erado; <La'"C li*er= de 'oda# a# %oi#a# ex'erna#" Ade,ai#J o# 'e/ri%o# li-erai# <e, &ar'i%ularJ Uo.n S'uar' 4ill= enLa'iGara, o La'o de 6ue e#'a,o# Lalando de u,a 9li-erdade de;11J #o-re a li-era7 o de la7o#J iden'iLi%a7Ke# e re#'ri7Ke# 6ue #eBa, nega'i:a# e, #eu %on'e?do" Quan'o a 6ual #eria o &ro&/#i'o de##a li-erdade D o# li-erai# &er,ane%e, e, #il$n%io D aLir,ar algu, 'i&o de o-Be'i:o nor,a'i:o (J e, #eu# ol.o#J re#'ringir o indi:1duo e #ua li-erdade" Por'an'oJ ele# #e&ara, e#'ri'a,en'e u,a 9li-erdade de;J 6ue ele# %on#idera, %o,o u, i,&era'i:o ,oral &ara o de#en:ol:i,en'o #o%ialJ de u,a 9li-erdade &ara; <ing"C %reedom= D a nor,a'i:iGa7 o de %o,oJ &or 6ue e &ara 6ue &ro&/#i'o e##a li-erdade de:e #er u#ada" E#'a ?l'i,a &er,ane%e P di#%ri7 o do #uBei'o .i#'/ri%o <o indi:1duo="

Mill, John Stuart, O svobode, Nauka i zhizn, 1993, #11, pp. 1015, # 12. pp. 2126. [Sobre a Liberdade]

11

2*

O #uBei'o .i#'/ri%o da #egunda 'eoria &ol1'i%a ( a %la##e" A e#'ru'ura de %la##e# da #o%iedade e a %on'radi7 o en're a %la##e ex&loradora e a %la##e ex&lorada # o o n?%leo da :i# o da .i#'/ria dra,F'i%a do# %o,uni#'a#" 8i#'/ria ( lu'a de %la##e#" A &ol1'i%a ( #ua ex&re## o" O &role'ariado ( u, #uBei'o .i#'/ri%o dial('i%oJ 6ue ( %.a,ado a #e li-er'ar da do,ina7 o da -urgue#ia e a %on#'ruir u,a #o%iedade #o-re no:a# Lunda7Ke#" U, indi:1duo #ingular ( %on%e-ido a6ui %o,o &ar'e de u,a 'o'alidade de %la##e e ad6uire exi#'$n%ia #o%ial a&ena# no &ro%e##o de a6ui#i7 o de %on#%i$n%ia de %la##e" EJ Linal,en'eJ o #uBei'o da 'er%eira 'eoria &ol1'i%a ( ou o E#'ado <%o,o no La#%i#,o i'aliano= ou a ra7a <%o,o no na%ional0#o%iali#,o ale, o=" No La#%i#,oJ 'udo ( -a#eado na :er# o direi'i#'a do .egeliani#,oJ BF 6ue o &r/&rio 8egel %on#idera:a a&erLei7oado" o E#'ado Eio:anni Pru##iano Een'ileJ %o,o u, o F&i%e do do de#en:ol:i,en'o .i#'/ri%o no 6ual o e#&1ri'o #u-Be'i:o era &ro&onen'e .egeliani#,oJ a&li%ou e##e %on%ei'o P I'Flia La#%i#'a12" No na%ional0#o%iali#,o ale, oJ o #uBei'o .i#'/ri%o era a 9ra7a

Gregor A. James, Giovanni Gentile: Philosopher of Fascism, Transaction Publishers, 2001

12

25

ariana;13J 6ueJ #egundo o# ra%i#'a#J 9&ar'i%i&a no %onLli'o e'erno %on'ra a# ra7a# #u-0.u,ana#;" A# %on#e6u$n%ia# e#'arre%edora# de##a ideologia # o -e, %on.e%ida# de,ai# &ara in#i#'ir,o# nela#" Por(,J Loi e##a deLini7 o original de u, #uBei'o .i#'/ri%o 6ue e#'a:a no N,ago da# &rF'i%a# %ri,ino#a# do# naGi#'a#" A deLini7 o de u, #uBei'o .i#'/ri%o ( a -a#e Lunda,en'al &ara a ideologia &ol1'i%a e, geral e deLine #ua e#'ru'ura" Por'an'oJ ne##a 6ue#' oJ a 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; de:e agir do ,odo ,ai# radi%al reBei'ando 'oda# e##a# %on#'ru7Ke# %o,o %andida'o# &ara u, #uBei'o .i#'/ri%o" O #uBei'o .i#'/ri%o n o ( ne, u, indi:1duoJ ne, %la##eJ ne, o E#'adoJ ne, u,a ra7a" E#'e ( o axio,a an'ro&ol/gi%o e .i#'/ri%o da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;" N/# a##u,i,o# 6ue e#'eBa %laro &ara n/# 6ue, <ou o 6ue= n o &ode #er o #uBei'o .i#'/ri%o" 4a# en' o 6ue, <ou o 6ue= &ode! N/# li,&a,o# u, e#&a7o e a&re#en'a,o#

%orre'a,en'e a 6ue#' o" N/# %on'inua,o# %o, no##o 'e,aC n/# e#&e%iLi%a,o# o &ro-le,a do e#%lare%i,en'o do #uBei'o
13

Rosenberg, Alfred, Mif XX veka. Tallinn, 1998. [O Mito do Sculo XX]

@0

.i#'/ri%o na 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;" Agora .F u, -ura%o e#%an%arado" E##e -ura%o ( ex're,a,en'e in'ere##an'e e #igniLi%a'i:o" Pene'rando na# &roLundeGa# de##e :F%uoJ n/#

&ro&o,o# 6ua'ro .i&/'e#e#J a# 6uai# n o # o ,u'ua,en'e ex%lu#i:a# e 6ue &ode, #er exa,inada# 'an'o %ole'i:a,en'e %o,o indi:idual,en'e" A &ri,eira .i&/'e#e #ugere a-andonar 'oda# a# :er#Ke# de %o,&e'idore# &elo &a&el de #uBei'o .i#'/ri%o da 'eoria &ol1'i%a %lF##i%aJ a##u,indo 6ue o #uBei'o da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; ( algu, 'i&o de %o,&o#'o D n o o indi:1duoJ %la##eJ E#'ado <ra7aJ na7 o= &or %on'a &r/&riaJ ,a# ao in:(#J u,a %er'a %o,-ina7 o de#'e#" E##a ( u,a .i&/'e#e de u, #uBei'o %o,&o#'o" A #egunda .i&/'e#e ( a-ordar o &ro-le,a do &on'o de &ar'ida da Leno,enologia" Colo6ue,o# 'udo a6uilo 6ue #a-e,o# #o-re o #uBei'o .i#'/ri%o Lora da e#'ru'ura da# ideologia# %lF##i%a#J realiGando o ,('odo .u##erliano de epo$+ e 'en'e,o# deLinir e,&iri%a,en'e a6uele 9,undo :i'al;J 6ue a-rirF dian'e de n/# D o 9,undo :i'al; do &ol1'i%oJ

@1

u, li:ro da 9,e'aL1#i%a; ou da 9'eologia;1>" T &o##1:el %on#iderar a .i#'/ria &ol1'i%a #e, u, #uBei'o! A .i#'/ria en6uan'o 'al! ALinalJ 'eori%a,en'eJ .ou:e &er1odo# .i#'/ri%o# e, 6ue a &ol1'i%a exi#'iaJ ,a# no# 6uai# n o .a:ia #uBei'o no #en'ido Lilo#/Li%o %ar'e#iano" T %laroJ e, re'ro#&e%'oJ ,e#,o e##e 9&r(0#uBei'o; na .i#'/ria &ol1'i%a Loi rein'er&re'ado #egundo :Fria# ideologia#" 4a# #e n/# n o ,ai# %onLia,o# e, ideologia# <a# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a#=J en' o #ua re%on#'ru7 o .i#'/ria n o ( u, axio,a &ara n/#" Se n/# %on#iderar,o# a .i#'/ria &ol1'i%a no e#'ilo da 9E#%ola do# Annale#; <,('odo de +ernand de 3raudel=J en' o n/# 'e,o# a %.an%e de de#%o-rir u,a i,age, u, 'an'o &oliLHni%aJ ex&andindo no##o en'endi,en'o do a##un'o" No e#&1ri'o de Pe'er 3erger12J n/# &ode,o# a-rir o &ro#&e%'o da 9de##e%ulariGa7 o; <ao longo da .i#'/riaJ organiGa7Ke# religio#a# Lre6uen'e,en'e a'uara, %o,o #uBei'o# &ol1'i%o#= ou Bun'o %o, Carl S%.,i''1@J n/# &ode,o# re&en#ar a inLlu$n%ia da Tradi7 o na 'o,ada de u,a de%i# o &ol1'i%a <no e#&1ri'o da dou'rina #%.,i''iana #o-re o 9de%i#ioni#,o;=" De#%ar'ar o dog,a do &rogre##o re:elarF

Schmitt, Carl, Politicheskaia teologia, Moscow, 2000. [Teologia Poltica] Berger Peter L. (ed.), The Desecularization of the World: A Global Overview, Grand Rapids, Michigan, 1999. 16 Schmitt, Carl, Diktatura, St. Petersburg, 2005. [Ditadura]
15

14

@2

u,a a,&la ga,a de a'ore# &ol1'i%o#J o&erando at e para alm da No:a EraJ o 6ue #e en%aixa na a-ordage, %on#er:adora" 4a# n/# e#'a,o# li:re# &ara %on'inuar no##a -u#%a li:re &or a6uilo 6ue &ode Li%ar no lugar do #uBei'o .i#'/ri%o no Lu'uro D na Frea da# .i&/'e#e# ex/'i%a# de DeleuGe e Eua''ari #o-re o riGo,aJ u, 9%or&o #e, /rg o#;J 9,i%ro&ol1'i%a;J e'%" ou #o-re o .oriGon'e da &ro'o0.i#'/ria %o, 3audrillard e Derrida <'ex'oJ de#%on#'ru7 oJ 0di%%ran$e1J e'%"=" Ele# no# oLere%e, no:a# <de##a :eGJ 'o'al,en'e n o %on#er:adora#= %a&a%idade#" Por'an'oJ n o :ale a &ena reBei'F0lo# &or an'e%i&a7 oJ #i,&le#,en'e %o, -a#e na #i,&a'ia de #eu# au'ore# e, rela7 o ao ,arxi#,o e e, #ua aLilia7 o e#6uerdi#'a" A 'er%eira .i&/'e#e ( a de Lor7ar o ,('odo Leno,enol/gi%o e a%elerar :Frio# &a##o#C n/# &ode,o# &ro&or %on#iderar o Da#ein1A de 8eidegger %o,o o #uBei'o da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;" Dasein ( de#%ri'o na Lilo#oLia de 8eidegger a,&la,en'e a'ra:(# de #ua e#'ru'ura exi#'en%ialJ o 6ue 'orna &o##1:el %on#'ruir u, ,odelo .ol1#'i%o %o,&lexo #o-re #ua -a#eJ %uBo de#en:ol:i,en'o le:arFJ &or exe,&loJ a u, no:o en'endi,en'o da &ol1'i%a" 4ui'o# &e#6ui#adore# &erdera, de
17

Heidegger, Martin, Sein und Zeit (1927), Max Niemeyer Verlag, Tubingen, 2006.

@3

:i#'a# o La'o de 6ue 8eidegger <e#&e%ial,en'eJ no &er1odo in'er,ediFrio D 153@015>2= de#en:ol:eu u,a .i#'/ria %o,&le'a da Lilo#oLia %en'rada no DaseinJ o 6ue &ode Lor,ar a -a#e de u,a Lilo#oLia &ol1'i%a %o,&le'a e -e, de#en:ol:ida e, re'ro#&e%'o" A##i,J a%ei'ar a .i&/'e#e do Da#ein i,edia'a,en'e n/# dF u, a,&lo #i#'e,a de %oordenada# de ,odo a na:egar a %on#'ru7 o .i#'/ri%a ne%e##Fria &ara u,a 'eoria &ol1'i%a" Se o #uBei'o ( Da#einJ en' o a 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; %on#'i'uiria u,a e#'ru'ura on'ol/gi%a Lunda,en'al 6ue ( de#en:ol:ida #o-re a -a#e da an'ro&ologia exi#'en%ial" N/# &ode,o# ,a&ear a dire7 o &ara e#&e%iLi%ar e##e 'i&o de a-ordage,C

Da#ein e o E#'adoS Da#ein e e#'ra'iLi%a7 o #o%ialS Da#ein e &oder <a :on'ade de &oder=S Da#ein e &oderS Ser e &ol1'i%aS O# .oriGon'e# da 'e,&oralidade &ol1'i%aS
@>

E#&a%ialidade Lron'eira#S

exi#'en%ial

Leno,enologia

da#

O Pr1n%i&e e nadaS Parla,en'oJ a e#%ol.a e 9Ser0&ara0a0,or'e;S Cidadania e o &a&el do# guardiKe# do SerS ReLerendo e in'en%ionalidadeS O au'$n'i%o e o inau'$n'i%o na Buri#&rud$n%iaS +ilo#oLia exi#'en%ial da Buri#&rud$n%iaS Re:olu7 o e a Luga do# deu#e#S Ur-aniGa7 o e a %a#a do Ser"

Na'ural,en'eJ e#'e ( a&ena# u, e#-o7o a&re##ado da# Frea# de in'ere##e na no:a %i$n%ia &ol1'i%a" A 6uar'a .i&/'e#e a&ela ao %on%ei'o da 9i,agina7 o; <l.imaginaire=" E##e '/&i%o ( %o-er'o e, de'al.e# na# o-ra# de Eil-er' Durand1*J %uBa# ideia# -F#i%a# eu di#%u'o e, ,in.a

Durand, Gilbert, Les Structures anthropologiques de l'imaginaire, Paris, 1960.

18

@2

no:a o-ra So$iologia da 4maginaoEF" A i,agina7 o %o,o u,a e#'ru'ura &re%ede o indi:1duoJ o %ole'i:oJ %la##eJ %ul'ura e ra7a <#e a ra7a exi#'e %o,o LenH,eno #o%iol/gi%oJ o 6ue ( in%er'o=J -e, %o,o o E#'ado" Segundo DurandJ 6ue de#en:ol:eu a# ideia# de Carl Eu#'a: Uung e Ea#'on 3a%.elardJ a i,agina7 o <l.imaginaire= Lor,a o %on'e?do da exi#'$n%ia .u,ana -a#eada na# e#'ru'ura# in'erna#J originai# e inde&enden'e# 6ue e#' o in'egrada# nela" A in'er&re'a7 o do# &ro%e##o# &ol1'i%o# na .i#'/ria a posteriori n o ( diL1%il &ara a 9#o%iologia da i,agina7 o; e &roduG re#ul'ado# i,&re##ionan'e#" Se n/# in'er&re'ar,o# a i,agina7 o <l.imaginaire= %o,o u, a'or au'Hno,o na e#Lera &ol1'i%aJ in%luindo o %o,&onen'e &roBe'i:o e u, 'i&o de 9status legal;J en' o n/# a%a-a,o# %o, u,a 'raBe'/ria ex'raordinaria,en'e La#%inan'e e 'o'al,en'e n o de#en:ol:ida" A&e#ar de o# e#'udan'e# de 15@* 'ere, de,andado 9li-erdade de i,agina7 o;J na6uele ,o,en'o era i,&ro:F:el 6ue ele# re%on.e%e##e, a 9i,agina7 o; %o,o u,a %o,&e'idora &ara u,a #u-Be'i:idade &ol1'i%a e#&e%ial" Ele# &er,ane%era, &re#o# no indi:1duo <%o,o &ar'e do li-erali#,oJ ,e#,o 6ue
Dugin, A. G., Sotsiologiia voobrazheniia. Vvedenie v strukturnuiu sotsiologiiu, Moscow, 2010. [Sociologia da Imaginao. Introduo Sociologia Estrutural]
19

@@

u, 9de E#6uerda;= e na %la##e <i"e"J ,arxi#,oJ ainda 6ue e#'ri'a,en'e %on#iderado %o, -a#e na &#i%anFli#e=" E, -u#%a do #uBei'o da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;J n/# de:e,o# ou#ada,en'e aden'rar u, no:o 9%1r%ulo .er,en$u'i%o;" A 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; ( o 'odo 6ueJ na'ural,en'eJ ainda ( in#uLi%ien'e,en'e de#%ri'o e deLinido" Sua# &ar'e# # o o #uBei'o 6ue 'a,-(, ( e#'a-ele%ido %o,o u,a #uge#' o &reli,inar" 4a#J no# ,o:endo %on#'an'e,en'e en're a in%er'eGa do 'odo e a in%er'eGa de #ua# &ar'e# e de :ol'aJ n/# gradual,en'e %o,e7a,o# a e#%lare%er o# %on'orno# ,ai# &re%i#o# do 6ue e#'F e, Bogo" E##e &ro%e##oJ %o,e7ando a &ar'ir da -a#e da %redi-ilidade nega'i:a <a reBei7 o do# :el.o# %1r%ulo# .er,en$u'i%o#C li-erali#,o %o, o indi:1duoJ ,arxi#,o %o, a %la##eJ La#%i#,oYnaGi#,o %o, o E#'adoYra7a=J le:arF P %lariLi%a7 o de u,a e#'ru'ura u, 'an'o &o#i'i:a ,ai# %edo ou ,ai# 'arde" E##a e#'ru'ura #erF ainda ,ai# e#%lare%ida 6uando a .er,en$u'i%a a'ingir a# Lron'eira# de %on'radi7Ke# ex&li%i'a,en'e a-#urda# <6ue n o &ode, #er re#ol:ida#= ou deixe de %o,-inar dado# e,&1ri%o#" I#'o (J %o,e7ando a &ar'ir de %er'o &on'oJ o de#en:ol:i,en'o da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; gan.arF %ara%'er1#'i%a# raGoa:el,en'e %ien'1Li%a# e ra%ionai#J a# 6uai#J &or agoraJ ,al
@A

# o di#%ern1:ei# &or 'rF# da energia de in'ui7Ke# ino:adora# e da #u&er 'areLa re:olu%ionFria de de#'ruir a# :el.a# ideologia#" Todo o 9%1r%ulo .er,en$u'i%o; da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; de:e #er in%lu1do no 9Quar'o 8omos da Terra;" E##a in%lu# o e#&e%iLi%arF #eu %on'e?do e, -e, ,ai# de'al.e eJ e, &ar'i%ularJ re:elarF u, %olo##al &o'en%ial e&i#'e,ol/gi%o da geo&ol1'i%a" E#'aJ e, adi7 o a #eu# o-Be'i:o# &ura,en'e &rF'i%o# e a&li%ado#J &ode #er :i#'a %o,o u, %on:i'e a,&lo a &en#ar e#&a%ial,en'e e, u, %enFrio &/#0,odernoJ 6uando o &en#a,en'o .i#'/ri%oJ 6ue do,ina:a a era ,odernaJ e#'F #e 'ornando irrele:an'e" E, nu,ero#a# o%a#iKe#J eu e#%re:i #o-re o &o'en%ial Lilo#/Li%o e #o%iol/gi%o da geo&ol1'i%a e, ,in.a# o-ra#20" A e#&a%ialidade ( u, do# %o,&onen'e# exi#'en%iai# ,ai# i,&or'an'e# do DaseinJ a##i, o a&elo ao 9Quar'o 8omos da Terra; &ode #er ligado P .i&/'e#e do 'er%eiro #uBei'o da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;"

Dugin, A. G., Myslit prostranstvom. Osnovy geopolitiki. Moscow, 2000 [Pensando a Espacialidade. As Origens da Geopoltica] New edition: Sotsiologiia prostranstva. Sotsiologiia voobrazheniia. Vvedenie v strukturnuiu sotsiologiiu, Moscow, 2010. [Sociologia do Espao. Sociologia da Imaginao. Introduo Sociologia Estrutural]

20

@*

Agora n/# &ode,o# a-ordar o &ro-le,a da Lor,a7 o de %on'e?do da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; a &ar'ir de ou'ra dire7 o e exa,inar o# %o,&e'idore# &ara in%lu# o ne##a 'eoria do# 'r$# ,odelo# %lF##i%o#" Por(,J an'e# de de'er,inar o# a#&e%'o# da# 'r$# :el.a# ideologia# 6ue &ode, #er e,&re#'ado# dela# 'endo neu'raliGado0a# e re'irado0a# de %on'ex'oJ arran%ando0a# de #eu &r/&rio 9%1r%ulo .er,en$u'i%o;J ( i,&or'an'e ,en%ionar -re:e,en'e 6ue a#&e%'o# de:e, #er Lir,e,en'e de#%ar'ado#" Se %o,e7ar,o# %o, o La#%i#,o e o na%ional0#o%iali#,oJ en' o a6ui n/# de:e,o# deLini'i:a,en'e reBei'ar 'oda# a# Lor,a# de ra%i#,o" O ra%i#,o ( o 6ue %au#ou o %ola&#o do na%ional0#o%iali#,o no #en'ido .i#'/ri%oJ geo&ol1'i%o e 'e/ri%o" E#'e n o Loi #o,en'e u, %ola&#o .i#'/ri%oJ %o,o 'a,-(, Lilo#/Li%o" O ra%i#,o ( -a#eado na %ren7a na #u&erioridade o-Be'i:a ina'a de u,a ra7a .u,ana #o-re ou'ra" +oi o ra%i#,o e n o algun# ou'ro# a#&e%'o# do na%ional0#o%iali#,o 6ue gerou a# %on#e6u$n%ia#J 6ue le:ara, a #oLri,en'o i,en#urF:elJ -e, %o,o ao %ola&#o da Ale,an.a e da# Po'$n%ia# do Eixo e P de#'rui7 o de 'oda a %on#'ru7 o ideol/gi%a da 9'er%eira :ia;" A &rF'i%a %ri,ino#a de :arrer gru&o# ('ni%o# in'eiro# <Budeu#J %igano# e e#la:o#= %o, -a#e
@5

na ra7a e#'a:a &re%i#a,en'e enraiGada na 'eoria ra%ial D ( i##o 6ue no# enLure%e e %.o%a e, rela7 o ao naGi#,o a'( .oBe" Ade,ai#J o an'i##e,i'i#,o de 8i'ler e a dou'rina de 6ue o# e#la:o# # o 9#u-0.u,ano#; e de:e, #er %oloniGado#J ( o 6ue le:ou a Ale,an.a a en'rar e, guerra %on'ra a URSS <&elo 6ue n/# &aga,o# %o, ,il.Ke# de :ida#=J -e, %o,o ao &r/&rio La'o de 6ue o# &r/&rio# ale, e# &erdera, #ua li-erdade &ol1'i%a e o direi'o de &ar'i%i&ar na .i#'/ria &ol1'i%a &or u, longo 'e,&o <#en o &ara #e,&re= <agora re#'a &ara ela# a&ena# a e%ono,ia eJ na ,el.or da# .i&/'e#e#J a e%ologia=" O# a&oiadore# da 9'er%eira :ia; Lora, deixado# na &o#i7 o de &Fria# e ,arginai# ideol/gi%o#" +oi o ra%i#,o D na 'eoria e na &rF'i%a D 6ue %ri,inaliGou 'odo# o# ou'ro# a#&e%'o# do na%ional0#o%iali#,o e do La#%i#,oJ LaGendo de##a# :i#Ke# de ,undo &ol1'i%a# o o-Be'o de in#ul'o# e :iliLi%a7 o" O ra%i#,o .i'leri#'aJ &or(,J ( a&ena# u, 'i&o de ra%i#,o D e##e 'i&o de ra%i#,o ( o ,ai# /-:ioJ dire'oJ -iol/gi%o eJ &or'an'oJ o ,ai# re&ul#i:o" 8F ou'ra# Lor,a# de ra%i#,o D ra%i#,o %ul'ural <aLir,ar 6ue .F %ul'ura# #u&eriore# e inLeriore#=J %i:iliGa%ional <di:idir o# &o:o# en're a6uele# %i:iliGado# e o# in#uLi%ien'e,en'e %i:iliGado#=J 'e%nol/gi%o <:er o de#en:ol:i,en'o 'e%nol/gi%o %o,o o &rin%i&al %ri'(rio
A0

de :alor #o%ie'Frio=J #o%ial <aLir,arJ no e#&1ri'o da dou'rina &ro'e#'an'e de &rede#'ina7 oJ 6ue o# ri%o# # o ,el.ore# e #u&eriore# 6uando %o,&arado# %o, o# &o-re#=J ra%i#,o e%onH,i%o <e, %uBa -a#e 'oda a .u,anidade ( .ierar6uiGada #egundo regiKe# de -e,0e#'ar ,a'erial= e ra%i#,o e:olu%ionFrio <&ara o 6ual ( axio,F'i%o 6ue a #o%iedade .u,ana ( o re#ul'ado de u, de#en:ol:i,en'o -iol/gi%oJ na 6ual o# &ro%e##o# -F#i%o# de e:olu7 o da# e#&(%ie# D #o-re:i:$n%ia do# ,ai# a&'o#J #ele7 o na'uralJ e'%" D %on'inua, .oBe=" A# #o%iedade# euro&eia e a,eri%ana e#' o Lunda,en'al,en'e aLligida# &or e#'e 'i&o de ra%i#,oJ in%a&aGe# de erradi%a0lo de #i ,e#,a# a&e#ar de 'odo# o# e#Lor7o#" Plena,en'e %on#%ien'e# do 6u o re:ol'an'e e#'e LenH,eno (J a# &e##oa# no O%iden'e 'ende, a LaGer do ra%i#,o u, 'a-u" Por(,J 'udo i##o #e 'ran#Lor,a e, u,a %a7a P# -ruxa# D no:o# &Fria# a%u#ado# de 9La#%i#,o; # o #ua# :1'i,a#J ,ui'a# :eGe# #e, ,o'i:o# a&aren'e#" A##i,J o &r/&rio &oli'i%a,en'e %orre'o e #ua# nor,a# # o 'ran#Lor,ado# e, u,a di#%i&lina 'o'ali'Fria de ex%lu#Ke# &ol1'i%a#J &ura,en'e ra%i#'a#" De##a ,aneiraJ o an'irra%i#,o li-eral0e#6uerdi#'a in#'i'u%ionaliGado Lran%$# gradual,en'e #e 'orna o %en'ro de di#'ri-ui7 o do 9/dio ra%ial;" A'( ,e#,o aLri%ano# #oLre,
A1

a%u#a7Ke# de 9La#%i#,o;" Tal Loi o %a#o da %a,&an.a diLa,a'/ria irre#'ri'a %on'ra u, La,o#o %o,edian'e negro Dieudonn( 4f-ala 4f-alaJ 6ue ou#ou Go,-ar de %er'a# %ara%'er1#'i%a# .orrenda# do #i#'e,a Lran%$# %on'e,&orNneo e, #ua# a&re#en'a7Ke#J in%lu#i:e do an'irra%i#,o <Ras-le"ront' SOS-Ra$ismeJ e'%"=" E en' o o 6ue!_ O %o,edian'e Lran%$# 4f-ala 4f-ala Loi ad,i'ido na %a'egoria 9,arro,;J i#'o (J a%u#ado de 9La#%i#,o; e 9ra%i#,o;" O# 'i&o# ,ai# no:o# de ra%i#,o # o o glamourJ a ,oda e #eguir a# ?l'i,a# 'end$n%ia# inLor,a%ionai#" A# nor,a# # o i,&o#'a# &or ,odelo#J designersJ so$ialites de Le#'a# e &elo# dono# da# ?l'i,a# :er#Ke# de %elulare# ou %o,&u'adore# laptop" ConLor,idade ou n o %onLor,idade %o, o %/digo do glamour e#'F lo%aliGado na &r/&ria -a#e da# e#'ra'(gia# de ,a##a &ara #egrega7 o #o%ial e a&ar'.eid %ul'ural" 8oBe i##o n o ( a##o%iado dire'a,en'e %o, o La'or e%onH,i%oJ ,a# gan.a gradual,en'e %ara%'er1#'i%a# #o%iol/gi%a# inde&enden'e#C e#'e ( o Lan'a#,a da di'adura do glamour D a no:a gera7 o de ra%i#,o" A &r/&ria ideologia do &rogre##o ( ra%i#'a e, #ua e#'ru'ura" A a##er7 o de 6ue o &re#en'e ( ,el.or e ,ai# gra'iLi%an'e do 6ue o &a##ado e a garan'ia de 6ue o Lu'uro #erF
A2

ainda ,el.or do 6ue o &re#en'e re&re#en'a a di#%ri,ina7 o do &a##ado e do &re#en'eJ a .u,il.a7 o da6uele# 6ue :i:e, no &a##ado e u, in#ul'o P .onra e dignidade da# &r(:ia# gera7Ke#J e u, %er'o 'i&o de :iola7 o do# 9direi'o# do# ,or'o#;" E, ,ui'a# %ul'ura#J o# ,or'o# de#e,&en.a, u, i,&or'an'e &a&el #o%iol/gi%o" Ele# # o %on#iderado# %o,o e#'ando :i:o# e, %er'o #en'idoJ &re#en'e# ne##e ,undo e &ar'i%i&ando e, #ua exi#'$n%ia" A##i, # o 'oda# a# %ul'ura# e %i:iliGa7Ke# an'iga#" 3il.Ke# de .a-i'an'e# de##a 'erra a%redi'a, ne##e %on%ei'o a'( .oBe" Na %i:iliGa7 o %.ine#aJ %on#'ru1da #o-re o %ul'o do# ,or'o# e #o-re a re:er$n%ia a ele# Bun'o ao# :i:o#J e#'ar ,or'o ( %on#iderado %o,o u, ele:ado status #o%ialJ de algu,a# ,aneira# #u&eriore# ao status do# :i:o#" A ideologia do &rogre##o re&re#en'a u, geno%1dio ,oral da# gera7Ke# &a##ada# D e, ou'ra# &ala:ra#J u, ra%i#,o real" Igual,en'e 6ue#'ionF:el ( a ideia de ,oderniGa7 oJ 6uando 'o,ada %o,o u, :alor e, #i" T LF%il de'e%'ar o# /-:io# #inai# de ra%i#,o nela" Indu-i'a:el,en'e ra%i#'a ( a ideia da glo-aliGa7 o uni&olar" Ela ( -a#eada no La'o de 6ue a #o%iedade o%iden'alJ e#&e%ial,en'e a a,eri%anaJ e6ui&ara #ua .i#'/ria e #eu# :alore# P lei uni:er#al e ar'iLi%ial,en'e 'en'a %on#'ruir u,a
A3

#o%iedade

glo-al

-a#eada D

ne##e#

:alore# o

lo%ai#

.i#'ori%a,en'e

e#&e%1Li%o#

de,o%ra%iaJ

,er%adoJ direi'o#

&arla,en'ari#,oJ

%a&i'ali#,oJ

indi:iduali#,oJ

.u,ano# e de#en:ol:i,en'o 'e%nol/gi%o ili,i'ado" E##e# :alore# # o lo%ai# e a glo-aliGa7 o e#'F 'en'ando i,&H0lo# #o-re 'oda a .u,anidade %o,o algo 6ue ( uni:er#al e 'o,ado %o,o garan'ido" E##a 'en'a'i:a i,&li%i'a,en'e ,an'(, 6ue o# :alore# de 'odo# o# ou'ro# &o:o# e %ul'ura# # o i,&erLei'o#J #u-de#en:ol:ido# e #uBei'o# P ,oderniGa7 o e &adroniGa7 o %o, -a#e no ,odelo o%iden'al" A glo-aliGa7 o en' o n o ( nada ,ai# 6ue u, ,odelo de e'no%en'ri#,o euro0o%iden'alJ ou ,el.orJ anglo0#ax oJ glo-al,en'e di#'ri-u1doJ o 6ual ( a ,aniLe#'a7 o ,ai# &ura da ideologia ra%i#'a" Co,o u,a de #ua# %ara%'er1#'i%a# e##en%iai#J a 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; reBei'a 'oda# a# Lor,a# e :ariedade# de ra%i#,o e 'oda# a# Lor,a# de .ierar6uiGa7 o nor,a'i:a de #o%iedade# %o, -a#e e, Lunda,en'o# ('ni%o#J religio#o#J #o%iai#J 'e%nol/gi%o#J e%onH,i%o# ou %ul'urai#" So%iedade# &ode, #er %o,&arada#J ,a# n/# n o &ode,o# aLir,ar 6ue u,a dela# ( o-Be'i:a,en'e ,el.or do 6ue a# ou'ra#" Tai# a:alia7Ke# # o #e,&re #u-Be'i:a# e 6ual6uer 'en'a'i:a de
A>

ele:ar u,a a:alia7 o #u-Be'i:a ao status de u,a 'eoria ( ra%i#,o" E##e 'i&o de 'en'a'i:a ( n o %ien'1Li%o e an'i0.u,ano" A# diLeren7a# en're #o%iedade# e, 6ual6uer #en'ido n o &ode,J de 6ual6uer Lor,a ou Bei'oJ i,&li%ar na #u&erioridade de u,a #o-re a ou'ra" E#'e ( u, axio,a %en'ral da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;" Ade,ai#J #e o an'irra%i#,o dire'a,en'e a'inge a ideologia do na%ional0#o%iali#,o <i"e"J a 'er%eira 'eoria &ol1'i%a=J en' o ele 'a,-(, indire'a,en'e al%an7a o %o,uni#,oJ %o, #eu /dio de %la##e e o li-erali#,oJ %o, #eu &rogre##i:i#,oJ -e, %o,o #eu ra%i#,o e%onH,i%oJ 'e%nol/gi%o e %ul'ural ineren'e#" Ao in:(# de u, ,undo uni&olarJ a 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; in#i#'e e, u, ,undo ,ul'i&olar e ao in:(# do uni:er#ali#,o D no &luri:er#ali#,oJ o 6ue Alain de 3enoi#' -ril.an'e,en'e indi%ou e, #eu li:ro21" Clara,en'e de#'a%ando a &rin%i&al 'raBe'/ria &ara a reBei7 o de 'oda# a# Lor,a# e :ariedade# de ra%i#,oJ in%luindo a# Lor,a# -iol/gi%a# ineren'e# no na%ional0#o%iali#,oJ n/# &ode,o# iden'iLi%ar o 6ue a 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; &ode .erdar dele" ReBei'ando Lor'e,en'e 6ual6uer #uge#' o de ra%i#,oJ n/#J de La'oJ de#'ru1,o# o 9%1r%ulo .er,en$u'i%o; da ideologia na%ional0#o%iali#'a e neu'raliGa,o# #eu %on'e?doJ
21

Benoist, Alain de, Protiv liberalizma, ibid. [Contra o Liberalismo]

A2

#ola&ando #ua in'egridade e Lunda7Ke# -a#ilare#" Se, o ra%i#,oJ o na%ional0#o%iali#,o n o ( ,ai# na%ional0#o%iali#,o D #eBa 'e/ri%a ou &ra'i%a,en'e D ele ( neu'raliGado e de#%on'a,inado" N/# &ode,o# agora &ro%eder #e, ,edo de o-Be'i:a,en'e anali#F0lo e, -u#%a da6uela# ideia# 6ue &ode, #er in'egrada# na 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;" N/# no'a,o# u,a a'i'ude &o#i'i:a e, rela7 o ao et+nosJ o e'no%en'ri#,oJ e, rela7 o P6uele 'i&o de exi#'$n%iaJ 6ue ( Lor,ada den'ro da e#'ru'ura do et+nos e &er,ane%e in'a%'a ao longo de u,a :ariedade de La#e#J in%luindo Lor,a7Ke# #o%iai# al'a,en'e diLeren%iada#" E##e '/&i%o 'e, en%on'rado u,a &roLunda re##onNn%ia e, %er'a# dire7Ke# Lilo#/Li%a# da Re:olu7 o Con#er:adora <&or exe,&loJ Carl S%.,i'' e #ua 'eoria do# 9direi'o# do# &o:o#;J e, Ada, 4gllerJ Ar'.ur 4oeller :an den 3ru%WJ e'%"= ou na e#%ola ale, de #o%iologia ('ni%a <^il.el, 4g.l,annJ Ri%.ard T.urncaldJ e'%"=" O Et+nos ( o ,aior :alor da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; en6uan'o LenH,eno %ul'uralS %o,o u,a %o,unidade de l1nguaJ %ren7a religio#aJ :ida diFria e de &ar'il.a de re%ur#o# e e#Lor7o#S %o,o u,a en'idade orgNni%a e#%ri'a e, u,a 9&ai#age, a%ol.edora; <Le: Eu,ile:=S %o,o u, #i#'e,a reLinado de %on#'ru7 o de ,odelo# &ara uniKe# ,ari'ai#S
A@

%o,o

u,

,eio

#e,&re

?ni%o

de

e#'a-ele%er

u,

rela%iona,en'o %o, o ,undo ex'eriorS %o,o a ,a'riG do 9,undo :i'al; <Ed,und 8u##erl=S e %o,o a Lon'e de 'odo# o# 9Bogo# de linguage,; <Ludcig ^i''gen#'ein=" T %laroJ a e'ni%idade n o era o &on'o Lo%al ne, no na%ional0#o%iali#,oJ ou no La#%i#,o" Por(,J o li-erali#,o %o,o ideologiaJ %la,ando &ela li-era7 o e, rela7 o a 'oda# a# Lor,a# de iden'idade %ole'i:a e, geralJ ( in'eira,en'e in%o,&a'1:el %o, o et+nos e o e'no%en'ri#,oJ e ( u,a ex&re## o de e'no%1dio 'e/ri%o e 'e%nol/gi%o #i#'e,F'i%o#" A ideologia ,arxi#'a n o &re#'ou ,ui'a a'en7 o ao et+nos 'a,-(,J a%redi'ando 6ue o et+nos ( #u&erado e, u,a #o%iedade de %la##e# e 6ue nen.u, 'ra7o dele #u-#i#'e e, u,a #o%iedade -urgue#aJ e ,eno# ainda e, u,a #o%iedade &role'Fria" Co, -a#e ni##oJ o &rin%1&io do 9in'erna%ionali#,o &role'Frio; #e 'orna a-#olu'o" O ?ni%o lugar e, 6ue o et+nos re%e-eu 6ual6uer a'en7 o Loi na# %orren'e# di##iden'e# de 9'er%eira :ia;J raGoa:el,en'e ,arginai# na# %orren'e# &ol1'i%a# gerai#J ainda 6ue a or'odoxia naGi#'a -lo6uea##e o de#en:ol:i,en'o orgNni%o da Frea 'e,F'i%a e'no0#o%iol/gi%a %o, #eu dog,a ra%i#'a"

AA

Qual6uer #eBa o %a#oJ o et+nos e o e'no%en'ri#,o <^il.el, 4g.l,ann= 'e, 'oda raG o &ara #ere, %on#iderado# %o,o %andida'o# &ara o status de #uBei'o na 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;" Ao ,e#,o 'e,&oJ de no:o e de no:o n/# de:e,o# &re#'ar a'en7 o ao La'o de 6ue n/# :e,o# o et+nos no &luralJ #e, 'en'ar e#'a-ele%er 6ual6uer 'i&o de #i#'e,a .ierFr6ui%oC e'nia# # o diLeren'e#J ,a# %ada u,a dela# ( e, #i ,e#,a uni:er#alS e'nia# :i:e, e #e de#en:ol:e,J ,a# e##a :ida e de#en:ol:i,en'o n o #e en%aixa, e, u, &aradig,a e#&e%1Li%oS ela# # o a-er'a# e #e,&re di#'in'a#S e'nia# #e ,i#'ura, e #e #e&ara,J ,a# ne, u,aJ ou ou'ra %oi#a ( -oa ou ,F per se D a# &r/&ria# e'nia# gera, o %ri'(rio de a:alia7 oJ a %ada ,o,en'o de u, Bei'o diLeren'e" N/# &ode,o# 'irar ,ui'a# %on%lu#Ke# %o, -a#e ni##o" E, &ar'i%ularJ n/# &ode,o# rela'i:iGar a &r/&ria no7 o de 9&ol1'i%a;J 6ue :e, da nor,a'i:idade da %idadeJ da polis eJ %on#e6uen'e,en'eJ do ,odelo ur-ano de au'o0organiGa7 o den'ro da %o,unidade <ou da #o%iedade=" Co,o u, &aradig,a geralJ n/# &ode,o# re:i#ar o 6ue Ri%.ard T.urncald %.a,ou de 9DorL#'aa'; D u, 9e#'ado0aldeia;22" O 9e#'ado0aldeia; ( u,a :i# o al'erna'i:a da &ol1'i%a a &ar'ir da
Thurnwald, Richard, Die Menschliche Gesellschaft, 1 Band, Berlin und Leipzig, 1931.
22

A*

&er#&e%'i:a do et+nos :i:endo na'ural,en'e e, e6uil1-rio %o, o ,eio a,-ien'e" E##a :i# o n o reLle'e a &er#&e%'i:a da %idade <&roBe'ando #ua e#'ru'ura #o-re o re#'o do in'erior=J ,a# ( a6uela da aldeiaJ da &ro:1n%ia" Ela :e, do &on'o de &ar'ida da6uela# regiKe# 6ue 'e, #ido &eriL(ri%a# na &ol1'i%a %lF##i%aJ ,a# #e 'orna, o %en'ro da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;" Por(,J i##o ( #/ u, exe,&lo de 'oda# a6uela# &o##i-ilidade# 6ue #e a-re, %a#o a%ei'e,o# o et+nos %o,o o #uBei'o .i#'/ri%o" Por(,J ,e#,o i##o ,o#'ra a na'ureGa #(ria de #e 'ran#Lor,ar o# %on%ei'o# &ol1'i%o# ,ai# -F#i%o# e 6u o drF#'i%a a re:i# o de u, dog,a e#'a-ele%ido &ode #er" Agora di#%u'a,o# o 6ue &ode #er 'o,ado do %o,uni#,o D a #egunda 'eoria &ol1'i%a" Pri,eiroJ &or(,J de%ida,o# o 6ue de:e #er de#%ar'ado de ,odo a de,olir #eu 9%1r%ulo .er,en$u'i%o;" Pri,eiro e ,ai# i,&or'an'eJ a# ideia# %o,uni#'a# do ,a'eriali#,o .i#'/ri%o e a no7 o do &rogre##o unidire%ional # o ina&li%F:ei# a no##o# &ro&/#i'o#" N/# Lala,o# &re:ia,en'e #o-re o ele,en'o ra%i#'aJ 6ue e#'F i,&l1%i'o na ideia de &rogre##o" Ela &are%e &ar'i%ular,en'e re:ol'an'e den'ro do ,a'eriali#,o .i#'/ri%oJ 6ue n o a&ena# %olo%a o Lu'uro a Lren'e do &a##adoJ -ru'al,en'e :iolando o# 9direi'o# do# an%e#'rai#;J ,a# 'a,-(, e6ui&ara a 9#o%iedade
A5

.u,ana; :i:en'e <Ri%.ard T.urncald= %o, u, #i#'e,a ,e%Nni%o o&erando inde&enden'e do .o,e, e da .u,anidadeJ #egundo lei# 6ue # o ,ono'Hni%a# e uniLor,e# &ara 'odo#" O redu%ioni#,o ,a'eriali#'a e o de'er,ini#,o e%onH,i%o %o,&reende, o a#&e%'o ,ai# re&ul#i:o do ,arxi#,o" Na &rF'i%aJ ele #e ex&re##ou &ela de#'rui7 o da .eran7a e#&iri'ual e religio#a da6uele# &a1#e# e #o%iedade# no# 6uai# o ,arxi#,o :en%eu .i#'ori%a,en'e" U, de#&reGo arrogan'e &elo &a##adoJ u,a

in'er&re'a7 o ,a'eriali#'a :ulgar da %ul'ura e#&iri'ualJ e%ono,o%en'ri#,oJ u,a a'i'ude &o#i'i:a e, rela7 o ao &ro%e##o de ele:ar o diLeren%ial #o%ial e, #i#'e,a# #o%ie'Frio# e a ideia de %la##e %o,o o ?ni%o #uBei'o .i#'/ri%o D a 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; reBei'a 'odo# e#'e# a#&e%'o# do ,arxi#,o" Por(,J #e, e#'e# %o,&onen'e#J o ,arxi#,o <eJ ,ai# geral,en'eJ o #o%iali#,o= deixa de #er ele &r/&rio eJ %on#e6uen'e,en'eJ ( 'ornando inoLen#i:o %o,o ideologia %o,&le'aJ #e de#in'egrando e, %o,&onen'e# #e&arado# 6ue n o re&re#en'a, u,a #/ 'o'alidade" O ,arxi#,o ( rele:an'e e, 'er,o# de #ua de#%ri7 o do li-erali#,oJ e, iden'iLi%ar a# %on'radi7Ke# do %a&i'ali#,oJ e, #ua# %r1'i%a# do #i#'e,a -urgu$# e e, re:elar a :erdade &or
*0

'rF#

da#

&ol1'i%a#

de,o0-urgue#a# %o,o

de

ex&lora7 o

e e

e#%ra:iGa7 o

a&re#en'ada#

9de#en:ol:i,en'o;

9li-era7 o;" A %r1'i%a &o'en%ial do ,arxi#,o ( ex're,a,en'e ?'il e a&li%F:el" Ela &ode -e, #er in%lu1da no ar#enal da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;" 4a#J ne##e %a#oJ o ,arxi#,o n o a&are%e %o,o u,a ideologia 6ue Lorne%e re#&o#'a# a u,a ga,a %o,&le'a de 6ue#'Ke# e,ergen'e# D re#&o#'a# 6ue # o ra%ionai# e axio,F'i%a# e, #ua Lunda7 o D ,a# %o,o u, ,i'o ex&re##i:o ou %o,o u, ,('odo #o%iol/gi%o e#&iri'uo#o" O ,arxi#,o 6ue &ode,o# a%ei'ar ( o ,arxi#,o #o%iol/gi%o ,1'i%o" Co,o u, ,i'oJ o ,arxi#,o no# narra a .i#'/ria de u, e#'ado &aradi#1a%o original <9%o,uni#,o &ri,i'i:o;=J o 6ual ( gradual,en'e &erdido <9a di:i# o &ri,i'i:a do 'ra-al.o e a e#'ra'iLi%a7 o da #o%iedade &ri,i'i:a;=" En' oJ a# %on'radi7Ke# au,en'ara,J %.egando ao &on'o e, 6ueJ no Li, do ,undoJ ela# Lora, reen%arnada# na Lor,a ,ai# &aradig,a'i%a,en'e &ura do %onLron'o en're Tra-al.o e Ca&i'al" O %a&i'al D a -urgue#ia e a de,o%ra%ia li-eral D &er#oniLi%a:a o ,al glo-alJ ex&lora7 oJ aliena7 oJ ,en'ira# e :iol$n%ia" O 'ra-al.o in%or&ora:a u, grande #on.o e u,a an'iga ,e,/ria do 9-e, %o,u,;J %uBa a6ui#i7 o <a 9,ai#0:alia;= &or u,a ,aligna
*1

,inoria deu orige, a 'odo# o# &ro-le,a# da :ida" O 'ra-al.o <o &role'ariado= de:e re%on.e%er o# &aradoxo# de##a #i'ua7 o e #e erguer %on'ra #eu# ,e#'re# de ,odo a %on#'ruir u,a no:a #o%iedade D u, &ara1#o na 'erra D o %o,uni#,o" 4a# e#'e n o #erF o 9%o,uni#,o ini%ial de origen# na'urai#;J ,a# u, 'i&o ar'iLi%ialJ %ien'1Li%oJ no 6ual o diLeren%ialJ a%u,ulado &or #(%ulo# e ,il$nio# de aliena7 oJ #er:irF P 9%o,una;J P 9%o,unidade;" O #on.o #e 'ornarF realidade" E##e ,i'o #e en%aixa %o,&le'a,en'e na e#'ru'ura da %on#%i$n%ia e#%a'ol/gi%aJ 6ue o%u&a u, lugar #igniLi%a'i:o na# ,i'ologia# de 'odo# o# 'i&o# de 'ri-o# e &o:o#J #e, ,en%ionar a# religiKe# al'a,en'e diLeren%iada#" So,en'e i##o BF 'e#'e,un.a e, #eu La:or &ara 6ue n/# o 'ra'e,o# %o, a ,ai# al'a %on#idera7 o" Por ou'ro ladoJ %o,o #o%iologiaJ o ,arxi#,o ( 're,enda,en'e ?'il e, re:elar a6uele# ,e%ani#,o# de aliena7 o e ,i#'iLi%a7 o 6ue o li-erali#,o u#a &ara Bu#'iLi%ar #eu do,1nio e %o,o &ro:a de #ua 9%orre7 o;" Sendo ele ,e#,o u, ,i'oJ e, #ua Lor,a a'i:i#'a &ol$,i%aJ o ,arxi#,o #er:e %o,o u, ex%elen'e in#'ru,en'o &ara ex&or a# 9grande# narra'i:a#; -urgue#a# de ,odo a derru-ar a %redi-ilidade do pat+os li-eral" E ne##a %a&a%idade D 9%on'ra o li-erali#,o; D
*2

ele &ode #er eLe'i:a,en'e u#ado #o- no:a# %ondi7Ke#C aLinalJ n/# %on'inua,o# a exi#'ir #o- o %a&i'ali#,o e &or'an'oJ a %r1'i%a ,arxi#'a do ,e#,o e a lu'a %on'ra ele &er,ane%e, na agendaJ ainda 6ue a# :el.a# Lor,a# de##a lu'a 'en.a, #e 'ornado irrele:an'e#" O ,arxi#,o e#'F nor,al,en'e %orre'o 6uando de#%re:e #eu ini,igoJ e#&e%ial,en'e a -urgue#ia" Por(,J #ua# &r/&ria# 'en'a'i:a# de en'ender a #i ,e#,o le:ara, ao erro" A &ri,eira e ,ai# &roe,inen'e %on'radi7 o ( a &re:i# o n o %u,&rida de 4arx #o-re o 'i&o de #o%iedade# 6ue # o a# ,ai# a&'a# &ara a# re:olu7Ke# #o%iali#'a#" Ele e#'a:a %onLian'e de 6ue e##a# o%orreria, no# &a1#e# indu#'rialiGado# euro&eu# %o, ele:ado n1:el de ,anuLa'ura e u, al'o &er%en'ual de &role'ariado ur-ano" Tai# re:olu7Ke# era, ex%lu1da# de o%orrer e, &a1#e# agrFrio# e &a1#e# %o, o ,odo a#iF'i%o de &rodu7 o de:ido a #ua Lal'a de de#en:ol:i,en'o" No #(%ulo ))J 'udo o%orreu exa'a,en'e ao %on'rFrio" Re:olu7Ke# #o%iali#'a# e #o%iedade# #o%iali#'a# #e de#en:ol:era, e, &a1#e# agrFrio# %o, u,a &o&ula7 o rural ar%ai%aJ en6uan'o nada #i,ilar o%orreu na# al'a,en'e de#en:ol:ida# Euro&a e A,(ri%a" Por(,J ,e#,o na6uele# &a1#e# e, 6ue o #o%iali#,o :en%euJ o dog,a ,arxi#'a n o &er,i'iu re&en#ar #eu# &re##u&o#'o#
*3

l/gi%o# -F#i%o#J %on#iderar o &a&el de La'ore# &r(0indu#'riai# e a:aliar %orre'a,en'e o real &oder do ,i'o" E, #ua# :er#Ke# o%iden'al e #o:i('i%aJ a au'orreLlex o do ,arxi#,o a%a-ou #endo 6ue#'ionF:el e i,&re%i#a" Uu#'iLi%ada,en'e %ri'i%ando o li-erali#,oJ o ,arxi#,o e#'a:a #eria,en'e e6ui:o%ado #o-re #i ,e#,oJ o 6ueJ e, %er'o &on'oJ aLe'ou #eu de#'ino" Ele e:en'ual,en'e en'rou e, %ola&#o ,e#,o na6uele# lugare# e, 6ue .a:ia 'riunLado" EJ e, 'er,o# de onde de:eria :en%erJ o %a&i'ali#,o &re:ale%euS o &role'ariado #e di##ol:eu na %la##e ,(dia e de#a&are%eu den'ro da #o%iedade de %on#u,o %on'raria,en'e P# ex&e%'a'i:a# e &roBe7Ke#" No Li,J o# %o,uni#'a# re:olu%ionFrio# euro&eu# #e 'ornara, &al.a7o# &e6ueno0-urgue#e# en're'endo o en'ediado e exau#'o &?-li%o de,o%rF'i%o" Se o &r/&rio ,arxi#,o Loi in%a&aG de ol.ar &ara #i ,e#,o a &ar'ir do &on'o de :i#'a ade6uadoJ en' o nada no# i,&ede de LaG$0lo no %on'ex'o da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;" Alain de 3enoi#' 'e, u, li:ro %lF##i%o %.a,ado Gu de DroiteHI <7ma Giso desde a Direita=J no 6ual ele #ugere reler :Frio# e#%ri'ore# &ol1'i%o# <'an'o da 9Direi'a; %o,o da 9E#6uerda;=
23

Benoist, Alain de, Vu de droite. Anthologie critique des ides contemporaines, Paris, Copernic, 1977.

*>

de#de o &on'o de :i#'a da 9No:a Direi'a;" E##e li:ro le:ou ao na#%i,en'o do ,o:i,en'o da 9No:a Direi'a; na Euro&a" Ele %on'(, n o a&ena# a %r1'i%a da6uela# ideia# 6ue era, 6ua#e dog,F'i%a# &ara a 9Mel.a Direi'a;J ,a# 'a,-(, u,a lei'ura 9re:olu%ionFria; e -e, dire%ionada de 'ai# au'ore# %o,o o %o,uni#'a An'onio Era,#%i exa,inado# de#de o &on'o de :i#'a da Direi'a" T &re%i#a,en'e e#'a lei'ura de 4arx D 9de#de a Direi'a;J do &on'o de :i#'a do# ,i'o# e da #o%iologia ar%ai%a e .ol1#'i%a D 6ue #eria &ar'i%ular,en'e ade6uada no &re#en'e" +inal,en'eJ o 6ue &ode,o# 'o,ar do li-erali#,o! E a6uiJ %o,o #e,&reJ n/# de:e,o# %o,e7ar %o, a6uele# a#&e%'o# 6ue n o de:e, #er 'o,ado#" Tal:eGJ ne##e %a#oJ 'udo e#'eBa de#%ri'o %lara,en'e e de u,a ,aneira -e, de'al.ada na o-ra de Alain de 3enoi#' Contra o )i*eralismo@ Em Direo , Quarta eoria !ol#ti$aHJJ P 6ual eu %on'inuo ,e reLerindo %on#'an'e,en'e e %on#%ien'e,en'e e, ,in.a ex&li%a7 o" O li-erali#,o ( o &rin%i&al ini,igo da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;J a 6ual ( %on#'ru1da e#&e%iLi%a,en'e %o, -a#e na o&o#i7 o a ele" Por(,J ,e#,o a6uiJ %o,o Loi o %a#o %o, a# ou'ra# 'eoria# &ol1'i%a#J .F algo i,&or'an'e e algo #e%undFrio" O li-erali#,o
24

Benoist, Alain de, Protiv liberalizma. K chetvertoi politicheskoi teorii, ibid. [Contra o Liberalismo. Em Direo Quarta Teoria Poltica]

*2

%o,o u, 'odo #e a&oia no indi:1duo e #ua# &ar'e#" S o e##a# &ar'e# 6ue # o 'o,ada# %o,o o 'odo" TJ 'al:eGJ &or e##a raG o 6ue o 9%1r%ulo .er,en$u'i%o; do li-erali#,o a%a-ou #endo o ,ai# durF:elC ele &o##ui a ,enor /r-i'a e gira ao redor de #eu #uBei'o D o indi:1duo" De ,odo a 6ue-rar e##e %1r%uloJ n/# de:e,o# a'a%ar o indi:1duoJ a-oli0lo e lan7a0lo na &eriLeria da# %on#idera7Ke# &ol1'i%a#" O li-erali#,o e#'F -e, %on#%ien'e de##e &erigo eJ &or'an'oJ realiGa -a'al.a# %on#e%u'i:a# %o, 'oda# a# ideologia# e 'eoria# D #o%iai#J Lilo#/Li%a# e &ol1'i%a# D 6ue a,ea7a, o indi:1duoJ in#%re:endo #ua iden'idade e, u, %on'ex'o ,ai# geral" A neuro#e e o# ,edo# lo%aliGado# no n?%leo &a'og$ni%o da Lilo#oLia li-eral # o :i#'o# %lara,en'e e, A So$iedade A*erta e seus 4nimigosHAJ u,a o-ra &elo %lF##i%o do neoli-erali#,oJ [arl Po&&er" Ele %o,&arou o La#%i#,o e o %o,uni#,o &re%i#a,en'e %o, -a#e no La'o de 6ue a,-a# a# ideologia# in'egra, o indi:1duo e, u,a %o,unidade #u&raindi:idualJ e, u, 'odoJ e, u,a 'o'alidadeJ o 6ue Po&&er i,edia'a,en'e 6ualiLi%ou %o,o 9'o'ali'ari#,o;" Tendo #ola&ado o indi:1duo %o,o a Ligura %on#'i'u'i:a de 'odo o #i#'e,a &ol1'i%o e #o%ialJ n/# &ode,o# &Hr u, Li, ao li-erali#,o" T %laroJ i##o n o ( LF%il de al%an7ar" N o o-#'an'eJ
Popper, Karl, Otkrytoe obschestvo i ego vragi, Moscow, 1992. [A Sociedade Aberta e Seus Inimigos]
25

*@

( agora /-:io 6ue o a#&e%'o ,ai# Lra%o <e o ,ai# Lor'e= da &ri,eira 'eoria &ol1'i%a :e, do a&elo direi'o ao indiv#duo &lei'eando 6ue ele &er,ane7a o ,e#,oJ &or %on'a &r/&ria e, #ua &r/&ria indi:idualidadeJ #ingularidadeJ &ar'i%ularidade e &ar%ialidade au'Hno,a#" E, 6ual6uer %a#oJ a 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; &ode in'er&re'ar a# Lo-ia# de Po&&er <6ue o le:ara, e a #eu# #eguidore# a %on%lu#Ke# aned/'i%a# D -a#'an'e# re:eladora# # o #ua# %r1'i%a# &a'('i%a# a 8egel no e#&1ri'o de rela7Ke# &?-li%a# nega'i:a# e a# a%u#a7Ke# de La#%i#,o dirigida# a Pla' o e Ari#'/'ele#_= a #eu La:or" Co,&reendendo o 6ue o ini,igo ,ai# 'e,eJ n/# &ro&o,o# a 'eoria de 6ue %ada iden'idade .u,ana ( a%ei'F:el e Bu#'iLi%ada ex%e'o a6uela do indi:1duo" O .o,e, ( 6ual6uer %oi#a ,eno# u, indi:1duo" N/# de:e,o# ol.ar %uidado#a,en'e &ara u, li-eralJ 6uando ele l$ ou ou:e u, axio,a de##e 'i&o" Eu a%.o 6ue e#'e #erF u, e#&e'F%ulo i,&re##ionan'e D 'oda #ua 9'olerNn%ia; in#'an'anea,en'e e:a&orarFJ en6uan'o 9direi'o# .u,ano#; #er o di#'ri-u1do# &ara 6ual6uer u,J ,eno# &ara o# 6ue ou#e, &roLerir algo de##e 'i&o" I##oJ &or(,J eu de#%re:i e,

*A

,ai# de'al.e# e, ,eu en#aio Kumanismo M2imoHB -e, %o,o e, ,eu li:roJ A "iloso%ia da !ol#ti$aHD" O li-erali#,o de:e #er derro'ado e de#'ru1doJ e o indi:1duo de:e #er derru-ado do &ede#'al" Por(,J .F algo 6ue n/# &oder1a,o# &egar do li-erali#,o D do li-erali#,o 6ue Loi .i&o'e'i%a,en'e derro'ado e &erdeu #eu eixo! Si,J .F" T a ideia de li-erdade" E n o a&ena# a ideia de 9li-erdade &ara; D a ,e#,a li-erdade #u-#'an'i:a reBei'ada &or 4ill e, #eu &rogra,a li-eral %on%en'rando na 9li-erdade e, rela7 o a;" N/# de:e,o# diGer 9#i,; P li-erdade e, 'odo# o# #eu# #en'ido# e 'oda# a# #ua# &er#&e%'i:a#" A 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; de:eria #er a 'eoria da li-erdade a-#olu'aJ ,a# n o %o,o no ,arxi#,oJ na 6ual ela %oin%ide %o, ne%e##idade a-#olu'a <e##a %orrela7 o nega a li-erdade e, #ua &r/&ria e##$n%ia=" N oJ li-erdade &ode #er de 6ual6uer 'i&oJ li:re de 6ual6uer %orrela7 o ou Lal'a delaJ en%arando 6ual6uer dire7 o e 6ual6uer o-Be'i:o" Li-erdade ( o ,aior :alor da 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;J a 6ual %oin%ide %o, #eu %en'roJ %o, #eu n?%leo dinN,i%oJ energ('i%o"

Dugin, A.G., Maksimalnyi gumanizm, Russkaia vesch, Moscow, 2001. [Humanismo Mximo] 27 Dugin, A.G., Filosofiia politiki, Moscow, 2004. [A Filosofia da Poltica]

26

**

4a#J e##a li-erdade ( %on%e-ida %o,o li-erdade .u,anaJ n o li-erdade de u, indi:1duo D %o,o a li-erdade do e'no%en'ri#,o e a li-erdade do Da#einJ a li-erdade da %ul'ura e a li-erdade da #o%iedadeJ a li-erdade &ara 6ual6uer Lor,a de #u-Be'i:idade ex%e'o P6uela de u, indi:1duo" 4o:endo0#e na dire7 o o&o#'aJ o &en#a,en'o euro&eu %.egou a u,a %on%lu# o diLeren'eC 9o .o,e, <%o,o indi:1duo= ( u,a &ri# o #e, ,uro#;2* <Uean0Paul Sar're=S i#'o (J a li-erdade de u, indi:1duo ( u,a &ri# o" De ,odo a al%an7ar a :erdadeira li-erdadeJ n/# de:e,o# ir al(, do# li,i'e# do indi:1duo" Ne##e #en'idoJ a 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; ( u,a 'eoria de li-era7 oJ de ir al(, do# ,uro# da &ri# o e, dire7 o ao ,undo ex'eriorJ o 6ual %o,e7a onde a Buri#di7 o da iden'idade indi:idual 'er,ina" A li-erdade e#'F #e,&re %arregada de %ao# e a-er'a &ara o&or'unidade#" Colo%ada na e#'ru'ura e#'rei'a da indi:idualidadeJ a 6uan'idade de li-erdade #e 'orna ,i%ro#%/&i%a eJ ul'i,a,en'eJ Li%'1%ia" U, indi:1duo &ode re%e-er li-erdade &or6ue ele n o &ode lidar %o, ela a&ro&riada,en'e D ela &er,ane%erF %on'ida den'ro do #i#'e,a de #ua indi:idualidade e #ua orde," E#'e ( o ou'ro
28

Sartre J. P., L'age de raison, Paris, Gallimard, 1945.

*5

lado do li-erali#,oC e, #eu N,agoJ ele ( 'o'ali'Frio e in'oleran'e e, rela7 o a diLeren7a# e a i,&le,en'a7 o de u,a grande :on'ade" Ele #/ e#'F &re&arado &ara 'olerar &e##oa# &e6uena#S ele &ro'ege n o 'an'o o# direi'o# do .o,e,J ,a#J ao in:(#J 9o# direi'o# de u, .o,e, &e6ueno;" A e##e 9.o,e, &e6ueno; #e &ode &er,i'ir 'udoJ ,a# eleJ a&e#ar de 'odo #eu de#eBoJ n o #erF %a&aG de LaGer nada" Por(,J al(, do 9.o,e, &e6ueno;J do ou'ro lado do 9.u,ani#,o ,1ni,o;25 'udo a&ena# %o,e7a a re:elar o &ri,eiro .oriGon'e de li-erdade" Por(,J ( 'a,-(, a6ui 6ue o grande ri#%o e o# &erigo# #(rio# na#%e," Tendo deixado o# li,i'e# da indi:idualidadeJ o .o,e, &ode #er e#,agado &elo# ele,en'o# da :idaJ &elo %ao# &erigo#o" Ele &ode 6uerer e#'a-ele%er orde," E i##o e#'F in'eira,en'e e, #eu direi'o D o direi'o de u, grande .o,e, <9+omo ma2imus;= D u, .o,e, real de 9Ser e Te,&o; <4ar'in 8eidegger=" EJ %o,o 6ual6uer orde,J e##a &o##1:el orde,J a orde, :indoura #erF in%or&orada e, Lor,a# indi:iduai#" N o o-#'an'eJ i##o n o ( indi:idualidadeJ ,a# indi:idua7 oS n o ro'a7Ke# :aGia# ao redor do 6ue e#'F dado e 6ue ( in#igniLi%an'eJ ,a# a exe%u7 o de 'areLa# ' o -e, 6uan'o P

29

Dugin, A.G., Maksimalnyi gumanizm, ibid. [Humanismo Mximo]

50

do,e#'i%a7 o do# in6uie'o# e o# .oriGon'e# ex%i'an'e# da :on'ade" O &or'ador da li-erdade ne##e %a#o #erF o Dasein" A# ideologia# an'eriore# D %ada u,a a #ua &r/&ria ,aneira D alienara, o Dasein de #eu #igniLi%adoJ 'ornando0o re#'ri'oJ a&ri#ionado de u,a ,aneira ou ou'raJ 'ornara,0no inau'$n'i%o" Cada u,a de##a# ideologia# %olo%ou u, -one%o inLeliG D das ManIL D no lugar do Dasein" A li-erdade do Dasein #e en%on'ra e, i,&le,en'ar a o&or'unidade de #er au'$n'i%oC i#'o (J na realiGa7 o do 9Sein; ,ai# do 6ue do 9da;" 9Ser0a1; %on#i#'e e, 9a1; e e, 9Ser;" De ,odo a %o,&reender onde e#'e 9a1; e#'F lo%aliGadoJ n/# de:er1a,o# a&on'a0lo e LaGer u, ge#'o -F#i%oJ Lunda%ional" AindaJ de ,odo 6ue o 9Ser; Llua &ara o 9a1; %o,o u,a Lon'eJ n/# de:e,o# %olo%ar 'udo i##o Bun'o D %olo%ar 'odo e##e 9%1r%ulo .er,en$u'i%o; no do,1nio da li-erdade %o,&le'a" Por'an'oJ a 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; (J ao ,e#,o 'e,&oJ u,a 'eoria on'ol/gi%a Lunda,en'al 6ue %on'(, a %on#%i$n%ia da :erdade do Ser e, #eu N,ago" Se, li-erdadeJ n/# n o &ode,o# Lor7ar ningu(, a exi#'ir" Ainda 6ue %on#'rua,o# a #o%iedade /'i,a e ,e#,o 6ue Lor%e,o# 'odo# a agire, a&ro&riada,en'e e a o&erar den'ro da
30

Heidegger, Martin, Sein und Zeit, ibid.

51

e#'ru'ura do &aradig,a %orre'oJ n/# Ba,ai# &oder1a,o# garan'ir e#'e re#ul'ado" E#'e re#ul'ado ( a li-erdade de u, .o,e, e#%ol.er o Ser" T %laroJ na ,aioria da# :eGe#J o .o,e, 'ende &ara a exi#'$n%ia 9inau'$n'i%a; do DaseinJ 'en'ando #e e#6ui:ar da 6ue#' oJ &ara #u%u,-ir P LoLo%a <Gerede= e P au'o0 Go,-aria" O Dasein li-erado &ode n o e#%ol.er o %a,in.o &ara o SerJ &ode #e o%ul'ar e, u, e#%onderiBoJ &odeJ no:a,en'eJ de#arru,ar o ,undo %o, #ua# alu%ina7Ke# e ,edo#J #ua# &reo%u&a7Ke# e in'en7Ke#" E#%ol.er o Dasein &ode %orro,&er a &r/&ria 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;J 'ran#Lor,ando0 a e, u,a au'o&ar/dia" E#'e ( u, ri#%oJ ,a# Ser ( u, ri#%oJ 'a,-(," A ?ni%a 6ue#' o ( 6ue, arri#%a o 6ue, <ou a 6ue,=" Mo%$ arri#%a 'udoJ ou 'udo <'odo#= arri#%a :o%$" Por(,J a&ena# o ,ul'i&li%ador de li-erdade LarF da e#%ol.a do Ser au'$n'i%o u,a realidade D a&ena# en' o a# a&o#'a# #er o :erdadeira,en'e grande#J 6uando o &erigo Lor inLini'o" DiLeren'e,en'e de ou'ra# 'eoria# &ol1'i%a#J a 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; n o 6uer ,en'irJ a-randarJ ou #eduGir" Ela no# in:o%a a :i:er &erigo#a,en'eJ a &en#ar de ,odo arri#%adoJ a li-erar e #ol'ar 'oda# a# %oi#a# 6ue n o &ode, #er le:ada# de :ol'a &ara den'ro" A 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; %onLia no de#'ino do Ser e %onLia o de#'ino ao Ser" Qual6uer ideologia %on#'ru1da
52

e#'ri'a,en'e ( #e,&re u, #i,ula%ro e ( #e,&re inau'$n'i%aJ i#'o 6uer diGerJ ( #e,&re a Lal'a de li-erdade" Por'an'oJ a 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; n o de:e #e a&re##ar de ,odo a #e 'ornar u, %onBun'o de axio,a# -F#i%o#" Tal:eGJ #eBa ,ai# i,&or'an'e deixar algu,a# %oi#a# &or diGerJ en%on'rada# e, ex&e%'a'i:a# e in#inua7Ke#J e, alega7Ke# e &re,oni7Ke#" A 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; de:e #er %o,&le'a,en'e a-er'a"

53

CAPTULO >C A CRTICA DOS PROCESSOS 4ONOThNICOS


A ideia de ,oderniGa7 o ( -a#eada na ideia de &rogre##o" Quando u#a,o# o 'er,o 9,oderniGa7 o;J n/# %er'a,en'e 6uere,o# diGer &rogre##oJ a%u,ula7 o linear e u, %er'o &ro%e##o n/# n/# %on'1nuo" Quando Lala,o# e, 9,oderniGa7 o;J A##i,J 6uando &re##u&o,o# Lala,o# da de#en:ol:i,en'oJ da# 9%on6ui#'a# n/#

%re#%i,en'o e e:olu7 o" E#'e ( o ,e#,o #i#'e,a #e,Nn'i%o" in%ondi%ional,en'e &o#i'i:a# ,oderniGa7 o;J

%on%orda,o# %o, u, &aradig,a -F#i%o ,ui'o i,&or'an'e D n/# %on%orda,o# %o, a ideia de 6ue 0a so$iedade +umana est se desenvolvendo' progredindo' evoluindo' $res$endo e se tornando mel+or e mel+or1I#'o 6uer diGerJ n/# %o,&ar'il.a,o# de u,a :i# o &ar'i%ular de otimismo +ist&ri$o-

E##e o'i,i#,o .i#'/ri%o &er'en%e P# tr6s ideologias pol#ti$as $lssi$as <li-erali#,oJ %o,uni#,o e La#%i#,o=" Ele e#'F enraiGado na :i# o de ,undo %ien'1Li%aJ #o%ie'FriaJ
5>

&ol1'i%a e #o%ial da# %i$n%ia# .u,ana# e na'urai# do# #(%ulo# )MIII e )I)J 6uando a ideia de &rogre##oJ de#en:ol:i,en'o e %re#%i,en'o Loi 'o,ada %o,o u, 0a2ioma1 6ue n o e#'a:a #uBei'o P d?:ida" E, ou'ra# &ala:ra#J 'odo o %onBun'o de axio,a#J 'oda a .i#'oriograLia e anFli#e# de &re:i# o do #(%ulo )I) na# %i$n%ia# .u,ana# e na'urai# Lora, %on#'ru1da# #o-re a ideia de &rogre##o" N/# &ode,o# La%il,en'e 'ra7ar o de#en:ol:i,en'o de##e 'e,a D a ideia de &rogre##o D na# 'r$# ideologia# &ol1'i%a#" Ma,o# no# :ol'ar &ara o li-erali#,o %lF##i%o do #o%i/logo 8er-er' S&en%er" Ele aLir,a:a 6ue o de#en:ol:i,en'o da #o%iedade .u,ana ( a &r/xi,a La#e 6ue #e en%aixa na e:olu7 o da e#&(%ie ani,alJ 6ue .F u,a %onex o D u,a %on'inuidade D en're o ,undo ani,al e o de#en:ol:i,en'o31 #o%ial" EJ &or'an'oJ 'oda# a# lei# do ,undo ani,al le:ando a de#en:ol:i,en'oJ ,el.oria e P e:olu7 o no ,undo ani,al D den'ro da e#'ru'ura darciniana D &ode, #er &roBe'ada# na #o%iedade" E##a ( a -a#e &ara o La,o#o ,('odoJ 9#o%ial darcini#,o;J do 6ual S&en%er Loi u, re&re#en'an'e %lF##i%o" SeJ #egundo DarcinJ a Lor7a ,o'riG &or 'rF# da
Spencer, Herbert, Opyty nauchnye, politicheskie i filosovskie, Seriia: Klassicheskaia filosovskaia mysl, tr. N.A.Rubakin, Minsk, Sovremennyi literator, 1999.
31

52

e:olu7 o do reino ani,al ( a luta pela so*reviv6n$ia e a seleo naturalJ en' o o ,e#,o &ro%e##o o%orre na #o%iedadeJ aLir,ou S&en%er" EJ 6u o ,ai# &erLei'a e##a lu'a &ela #o-re:i:$n%ia <in'ere#&(%ie#J in'rae#&(%ie#J a lu'a do ,ai# Lor'e %on'ra o ,ai# Lra%oJ a %o,&e'i7 o &or re%ur#o#J &or &raGer= ,ai# &erLei'a no##a #o%iedade #e 'orna" A 6ue#' o ( a de a&erLei7oar a lu'a &ela #o-re:i:$n%ia" Segundo S&en%erJ e##e ( o 'e,a %en'ral do ,odelo li-eral e e##e ( o #en'ido do &rogre##o #o%ial" Por'an'oJ #e #o,o# li-erai#J en' o de u, Bei'o ou de ou'roJ n/# .erda,o# e##a a-ordage, 9Gool/gi%a; do de#en:ol:i,en'o #o%ial -a#eada na lu'a e de#'rui7 o do Lra%o &elo Lor'e" Por(,J a 'eoria de S&en%er %on'(, u, &on'o i,&or'an'e" Ele aLir,ou 6ue .F duas %ases de de#en:ol:i,en'o #o%ial" A &ri,eira La#e o%orre 6uando a lu'a &ela #o-re:i:$n%ia ( %onduGida de ,odo %ru D &ela Lor7aS i##o ( %ara%'er1#'i%o do ,undo an'igo" A #egunda o%orre 6uando a lu'a ( 'ra:ada ,ai# #u'il,en'e &elo u#o de meios e$onMmi$os" No ,o,en'o e, 6ue a re:olu7 o -urgue#a o%orreJ a lu'a &ela #o-re:i:$n%ia n o &ara" Segundo S&en%erJ ela ad6uire Lor,a# no:a#J ,ai# a:an7ada# e ,ai# eLi%ien'e#S ela se realo$a para a es%era do mer$ado" A6ui o ,ai# Lor'e #o-re:i:eJ i#'o (J o ,ai# ri%o" Ao
5@

in:(# do ,ai# &odero#o #en.or LeudalJ u, .er/iJ u, .o,e, Lor'eJ u, l1derJ 6ue #i,&le#,en'e 'o,a 'udo 6ue 9e#'F P di#&o#i7 o; ao #eu redorJ 6ue 'o,a 'udo 6ue &er'en%e a ou'ra# na7Ke# e ra7a# e di:ide %o, a e'nia ou %a#'a go:ernan'eJ agora %.ega o %a&i'ali#'aJ 6ue 'raG o ,e#,o &rin%1&io agre##i:o ani,al ao n1:el do ,er%adoJ da %or&ora7 o e da %o,&an.ia ,er%an'il" A 'ran#i7 o da orde, do &oder P orde, do din.eiroJ #egundo S&en%erJ n o #igniLi%a a .u,aniGa7 o do &ro%e##oJ ,a# a&ena# enLa'iGa u,a ,aior eLe'i:idade" I#'o 6uer diGerJ a lu'a na e#Lera do ,er%ado en're o# Lor'e# <iri%o#= e o# Lra%o# <i&o-re#= #e 'orna ,ai# eLi%ien'e e le:a a u, n1:el ,ai# al'o de de#en:ol:i,en'o a'( 6ue o# &a1#e# #u&er0ri%o#J #u&erLor'e# e #u&er0de#en:ol:ido# a&are%e," O &rogre##oJ #egundo S&en%er eJ ,ai# a,&la,en'e LalandoJ #egundo o li-erali#,oJ ( #e,&re o %re#%i,en'o do &oder e%onH,i%oJ BF 6ue ele %on'inua a reLinar a lu'a &ela #o-re:i:$n%ia da e#&(%ie ani,al e o# ,('odo# de guerra da# na7Ke# e %a#'a# Lor'e# den'ro da e#'ru'ura de E#'ado# &r(0%a&i'ali#'a#" A##i,J o $on$eito de agresso animal est impl#$ito na ideia li*eral de progresso' (ue $onsiderado $omo a tra/et&ria prin$ipal do desenvolvimento so$ial"

5A

Co, ,ai# li-erdade e%onH,i%aJ .F ,ai# &oder &ara OPA#32J a'a6ue#J -e, %o,o Lu#Ke# e a6ui#i7Ke#" O di#%ur#o li-eral D a anFli#e do ide/logo li-eral D ( u, di#%ur#o 'o'al,en'e animal" Ne##e %a#oJ a lei 9,ai# a:an7ada; ou o# ,('odo# de &rodu7 o ,ai# a:an7ado#J 9,ai# ,oderniGado#; n o #igniLi%a, 6ue e#'e# #eBa, ,ai# .u,ano#S o 6ue #igniLi%a ( 6ue ele# d o ,ai# o&or'unidade# &ara 6ue o# Lor'e# a&reenda, #eu &oderJ &ara 6ue #e 'orne, ,ai# eLe'i:o#J en6uan'o o# Lra%o# #/ &ode, ad,i'ir derro'aJ ouJ #e .ou:er algu,a Lor7a #o-randoJ %on'inuar lu'ando" De##a ,aneiraJ a ideia ,oderna de %re#%i,en'o e%onH,i%oJ %o,o a :e,o# %o, li-erai# %o,o Alan Ereen#&an e 3en 3ernanWeJ 'e, #ua Lunda7 o e origen# na ideia de lu'a en're e#&(%ie#J i#'o (J a de#'rui7 o Leral do# Lra%o# &elo# Lor'e#J ou a :alida7 o do# Lor'e# P# %u#'a# do# Lra%o#" A&ena# ao in:(# da ideia de &redadore# e .er-1:oro#J n/# 'e,o# o 9-il. o dourado; e ne##e -il. o de ouro D #eu# &r/&rio# 9rei# da# Lera#; <o# -an6ueiro# da 3ol#a de Malore# de No:a Ior6ue e do 3an%o 4undialJ 6ue de:ora, 'udo 6ue e#'F P di#&o#i7 o eJ ao
Nota da Traduo: Takeover. Em portugus chamado oferta pblica de aquisies, uma operao por meio da qual um acionista ou sociedade pretende comprar uma participao ou a totalidade das aes de uma empresa cotada em uma Bolsa de Valores.
32

5*

,e#,o 'e,&oJ de#en:ol:e, u,a 9inLrae#'ru'ura #o%ie'Fria; da #el:a ,undial=" Por'an'oJ 6uando n/# Lala,o# de 9,oderniGa7 o; no #en'ido li-eralJ n/# ne%e##aria,en'e 6uere,o# diGer a ,el.oria do %enFrio #o%ialJ &ol1'i%oJ %ul'uralJ e#&iri'ual e inLor,a%ional den'ro do 6ual a agresso total dos %ortes $ontra os %ra$os pode ser implementada" A li-eral a,eri%ana AQn Rand <Ereen#&an Loi u, de #eu# ,aiore# ad,iradore#= %riou 'oda u,a Lilo#oLia <9O-Be'i:i#,o;=33 -a#eada na #eguin'e ideia -ru#%aC se algum %or ri$o' ento ele *om" Ela al%an7ou o# li,i'e# da ideia ce-eriana #o-re a orige, do %a&i'ali#,o na ('i%a &ro'e#'an'e e di##e 6ue o 9ri%o; ( #e,&re e ne%e##aria,en'e o 9-o,; D #e,&re u, 9#an'o;J en6uan'o o 9&o-re; ( ,alJ &regui7o#o e %orru&'o D u, 9&e%ador;" Ser &o-reJ #egundo AQn RandJ ( %o,o #er u, :il o &e%a,ino#oJ en6uan'o #er ri%o ( #er u, #an'o" Ela &ro&H# e#'a-ele%er a 9%on#&ira7 o; do# ri%o# <i o# Lor'e#J in'eligen'e#J #agrado# e &odero#o# %a&i'ali#'a#= %on'ra 6ual6uer 'i&o de ,o:i,en'o 'ra-al.i#'aJ %a,&one#e#J %on'ra 'odo# o# 6ue deLenda, Bu#'i7a #o%ialJ ou a6uele# 6ue #eBa,
Rand, Ayn, Apologiia kapitalizma, Moscow, Novoe literaturnoe obozrenie, 2003. [Capitalismo: O Ideal Desconhecido]
33

55

#i,&le#,en'e &o-re#" Tal 9%ruGada; do# ri%o# %on'ra o# &o-re# ( a -a#e da ideologia 9o-Be'i:i#'a;" Pe##oa# %o,o Ereen#&an e o a'ual &re#iden'e da Re#er:a +ederal A,eri%anaJ 3ernanWeJ # o 9o-Be'i:i#'a#; D i#'o (J a6uele# 6ue in'er&re'a, a ,oderniGa7 oJ o &rogre##oJ o %re#%i,en'o e%onH,i%o e o de#en:ol:i,en'o #eguindo a :eia li-eral" Se n/# en'ender,o# a ,oderniGa7 o %o,o o# de,o%ra'a# li-erai#J en' o i##o #igniLi%a 6ue n/# #o,o# %on:idado# a no# unir ne##a 'err1:el lu'a &ela #o-re:i:$n%ia e, #eu F&i%eJ i#'o ( &ara no# 'ornar,o# %o,o ele# e 'o,ar u, lugar no %o,edouro da glo-aliGa7 o" A glo-aliGa7 oJ ne##e %a#oJ ( o no:o %a,in.o na lu'a &ela #o-re:i:$n%iaJ a luta dos ri$os $ontra os po*res" Na'ural,en'eJ a &re,i##a ideologi%a,en'e Lilo#/Li%a e ,oral de##a :er# o da ,oderniGa7 o ( in'eira,en'e e#'ran.a ao &o:o ru##o e, 'er,o# de no##a .i#'/ria e no##a %ul'ura" N/# reBei'a,o# e##e 'i&o de 9,oderniGa7 o; in%ondi%ional,en'e e a6uele# 6ue &o##a, 'en'ar i,&H0la #o-re n/# &agar o %ara,en'e &or LaG$0lo" No %o,uni#,oJ a ideia do &rogre##o unidire%ional 'a,-(, e#'F &re#en'e" 4arx aLir,ou 6ue a ,udan7a de
100

Lor,a7Ke#J 6ue le:a P ,el.oria e ao de#en:ol:i,en'o de #o%iedade# e e%ono,ia#J ,ai# %edo ou ,ai# 'ardeJ re#ul'arF na re:olu7 o &role'Fria %o,uni#'aJ redi#'ri-uindo o# &rodu'o# a%u,ulado# %o,o re#ul'ado da# 'e%nologia# de aliena7 o e, de#en:ol:i,en'o" ,arxi#'a# diGe, A ex&ro&ria7 o 'udo do# ex&ro&riadore# %o,o de:e no o%orrerF" N o o-#'an'eJ en6uan'o i##o n o .aBa o%orridoJ o# 6ue o%orra de#en:ol:i,en'o do %a&i'ali#,o" 4arx 'a,-(, :iu a .i#'/ria &o#i'i:a,en'e D %o,o de#en:ol:i,en'o D ele :iu a .i#'/ria %o,o %re#%i,en'o e ,el.oraJ do ,eno# &ara o ,ai#J do #i,&le# ao %o,&lexo" T re:elador 6ue a ,aior &ar'e do Mani%esto ComunistaIJ de 4arx e Engel# #eBa de:o'ada a %ri'i%ar e#&e%iLi%a,en'e a6uela# Lilo#oLia# &ol1'i%a# an'i-urgue#a# 6ue diLeria, do ,arxi#,oJ &ri,eiro e ,ai# i,&or'an'e,en'eJ a6uela# 6ue era, Leudai#J rea%ionFria# e na%ionali#'a#" Ao LaG$0loJ 4arx e Engel# -u#%a:a, enLa'iGar 6ue #eu 9%o,uni#,o; era dirigido %on'ra a -urgue#ia de u,a ,aneira diLeren'e da %r1'i%a do# an'i%a&i'ali#'a# de direi'a" Na realidadeJ %o,&arado# %o,
Marx, Karl, Engels, Friedrich, Manifest Kommunisticheskoi partii, in Marx, Karl, Engels, Friedrich, Works, 2nd edition, vol. 4, Moscow, Gosudarstvennoe izdatelstvo politicheskoi literatury, 1955, pp. 419-459. [O Manifesto Comunista]
34

101

'odo# o# ou'ro# &roBe'o# 9rea%ionFrio#; e 9%on#er:adore#;J o# ,arxi#'a# Li%a, ao lado da -urgue#ia e -u#%a, 'ornar #ua :i'/ria ,ai# &r/xi,aJ BF 6ue i##o #e 'raduG e, &rogre##o .i#'/ri%o e na l/gi%a da ,oderniGa7 o" Por e##a raG oJ o ,arxi#,o reBei'a o %on#er:adori#,o e, 'oda# a# #ua# Lor,a#" A# %on'radi7Ke# en're o# %o,uni#'a# e o# %a&i'ali#'a# ad6uire, u, %arF'er &ar'i%ular,en'e agudo %onLor,e o 'riunLo do %a&i'ali#,o #e 'orna irre:er#1:el e %o,&le'o" T a6ui 6ue o# %o,uni#'a# en'ra, &ara a .i#'/ria %o,o a :anguarda do &role'ariado e i,&ul#iona, o &rogre##o .i#'/ri%o ,ai# adian'e D e, dire7 o ao #o%iali#,o e o %o,uni#,o" U,a :eG ,ai#J n/# :e,o# darcini#,o no ,arxi#,oJ in%luindo a a%ei'a7 o 'o'al da# ideia# e:olu%ionFria# e a %ren7a no &oder ,ira%ulo#o do &rogre##o %ien'1Li%o e da e:olu7 o 'e%nol/gi%a" N/# :i:e,o# e##e 'i&o de 9,oderniGa7 o; no #(%ulo ))J &aga,o# &or ela ,ai# do 6ue %o,&le'a,en'eS o &o:o %lara,en'e n o 'e, o ,enor de#eBo de re&e'ir 'ai# ex&eri,en'o#" Por'an'oJ e##a :er# o da ,oderniGa7 o n o Lun%ionarF D ade,ai#J ningu(, e#'F %la,ando &or ela"

102

4ui'o e#'ran.a,en'eJ o La#%i#,oJ 'a,-(,J ( u, ,o:i,en'o e:olu%ioni#'a" N/# &ode,o# le,-rar0no# de +riedri%. Nie'G#%.eJ 6ue Lalou da 9-e#'a loira; e da 9:on'ade de &oder; 6ue i,&ul#iona a .i#'/ria" Nie'G#%.e era u, e:olu%ioni#'a e a%redi'a:a 6ueJ %o, -a#e na l/gi%a do de#en:ol:i,en'o da# e#&(%ie#J o .o,e, #eria #u-#'i'u1do &elo 9Su&er08o,e,;J a##i, %o,o o .o,e, :eio a #u-#'i'uir o ,a%a%o" Ele e#%re:euJ 9O (ue o ma$a$o para o +omemN 7ma risada ou dolorosa vergon+a- E o mesmo ser o +omem para o Super-Komem@ uma risada' uma dolorosa vergon+a;32" O# na%ional0#o%iali#'a# a%re#%en'ara, u, ele,en'o ra%ial a e##a ideiaC 6ue a ra7a -ran%a ( 9,ai# de#en:ol:ida; do 6ue a negraJ a,arelaJ ou 6ual6uer ou'ra e %o, -a#e ni##o 9'e, o direi'o; de go:ernar o ,undo" A6uiJ n/# en%on'ra,o# a ,e#,a &er#&e%'i:a &rogre##i#'a a##o%iada P ideia de de#en:ol:i,en'o e e:olu7 oJ a 6ual le:a P .i&/'e#e da #u&erioridade ra%ial %o, -a#e no La'o de 6ue a# na7Ke# -ran%a# &o##ue, in#'ru,en'o# #oLi#'i%ado# de &rodu7 o de ,F6uina#J en6uan'o ou'ro# gru&o# ('ni%o# n o"

Nietzsche, Friedrich, Tak govoril Zaratustra, in Nietzsche, Friedrich, Collected Works, vol. 2, Mysl, Moscow, 1990. [Assim Falou Zaratustra]

35

103

8oBeJ n/# reBei'a,o# e %ri'i%a,o# o La#%i#,o &or #eu %o,&onen'e ra%ialJ ,a# e#6ue%e,o# de 6ue e##a ideologia 'a,-(, ( %on#'ru1da #o-re a# ideia# de &rogre##o e e:olu7 o 'an'o 6uan'o a# ou'ra# dua# 'eoria# &ol1'i%a# da ,odernidade" Se n/# LH##e,o# :i#ualiGar a e##$n%ia da ideologia naGi#'a e o &a&el do &rogre##o e da e:olu7 o nelaJ en' o a $one2o entre ra$ismo e evoluo #e 'ornaria /-:ia &ara n/#" E##a %onex o D de u,a Lor,a o%ul'a D &ode #er :i#'a no li-erali#,o e ,e#,o no %o,uni#,o" Ainda 6ue n o -iol/gi%oJ n/# :e,o# ra%i#,o %ul'uralJ 'e%nol/gi%o e e%onH,i%o na ideologia do 9li:re ,er%ado; e na di'adura do &role'ariado" De u, Bei'o ou de ou'roJ 'oda# a# 'r$# ideologia# #e origina, da ,e#,a 'end$n%ia D a ideia de %re#%i,en'oJ de#en:ol:i,en'oJ &rogre##oJ e:olu7 o e da %on#'an'e ,el.oria #o%ie'Fria %u,ula'i:a" Ela# 'oda# :ee, o ,undoJ 'odo o &ro%e##o .i#'/ri%o %o,o $res$imento linear" Ela# diLere, e, #ua in'er&re'a7 o do &ro%e##oS ela# a'ri-ue, diLeren'e# #en'ido# a elaJ ,a# ela# 'oda# a%ei'a, a irre:er#i-ilidade da .i#'/ria e #eu %arF'er &rogre##i:o" A##i,J a ,oderniGa7 o ( u, %on%ei'o 6ue dire'a,en'e no# en:ia de :ol'a &ara a# 'r$# ideologia# &ol1'i%a# %lF##i%a#" Ade,ai#J n/# &ode,o# :er a -a#e %o,u, 6ue une a# 'r$#
10>

ideologia# na ideia de &rogre##o e na :alora7 o &o#i'i:a do &r/&rio %on%ei'o da 9,oderniGa7 o;" A'ual,en'eJ 'oda# a# 'r$# de##a# ideologia# e#' o #endo gradual,en'e de#%ar'ada#" I##o ( e:iden'e e, rela7 o ao La#%i#,o e ao %o,uni#,oJ e ( u, 'an'o ,eno# /-:io e, rela7 o ao li-erali#,oJ ,a# ,e#,o o li-erali#,o gradual,en'e deixa de #a'i#LaGer a ,aioria da &o&ula7 o ,undial eJ #i,ul'anea,en'eJ #e 'orna algo diLeren'e do 6ue era duran'e a era %lF##i%a da ,odernidade" Con#e6uen'e,en'eJ BF ( 'e,&o de a&re#en'ar,o# a 6ue#' o da -u#%a &ela 9Quar'a Teoria Pol1'i%a;3@ &ara al(, da# 'r$# &ri,eira#" E a reBei7 o radi%al da# 'r$# 'eoria# %lF##i%a# reLle'e no##a a'i'ude e, rela7 o ao 6ue ( %o,u, a 'oda# ela# D i#'o (J no##a a'i'ude e, rela7 o P ,oderniGa7 oJ ao &rogre##oJ P e:olu7 oJ ao de#en:ol:i,en'oJ e ao %re#%i,en'o" O %ien'i#'a a,eri%ano EregorQ 3a'e#onJ u, 'e/ri%o da e'no##o%iologiaJ %i-ern('i%a e e%ologiaJ &#i%anali#'a e lingui#'aJ de#%re:eu o pro$esso monotMni$o e, #eu li:ro Mente e 8ature9aID" O &ro%e##o ,ono'Hni%o ( a ideia de %re#%i,en'o
Dugin, A. G., Chetvertaia politicheskaia teoriia, St. Petersburg, Amfora, 2009. [A Quarta Teoria Poltica]; Benoist, Alain de, Protiv liberalizma. K chetvertoi politicheskoi teorii, St. Petersburg, Amfora, 2009. [Contra o Liberalismo. Em Direo Quarta Teoria Poltica] 37 Bateson, Gregory, Razum i priroda, Moscow, KomKniga, 2007. [Mente e Natureza]
36

102

%on#'an'eJ a%u,ula7 o %on#'an'eJ de#en:ol:i,en'oJ &rogre##o e#'F:el e de ele:a7 o de u, indi%ador &ar'i%ular" Na ,a'e,F'i%aJ i##o ( a##o%iado %o, a no7 o do valor monotMni$oJ i"e"J o :alor 6ue #e,&re au,en'aJ da1 a# %unCes monotMni$as" Pro%e##o# ,ono'Hni%o# # o o 'i&o de &ro%e##o# 6ue #e,&re o%orre, e, u,a dire7 oC &or exe,&loJ 'odo# o# #eu# indi%adore# %on#i#'en'e,en'e au,en'a, #e, Llu'ua7Ke# %1%li%a# e o#%ila7Ke#" E#'udando o &ro%e##o ,ono'Hni%o e, 'r$# n1:ei# D ao n1:el da -iologia <:ida=J ao n1:el da ,e%Nni%a <,o'ore# a :a&orJ ,o'ore# de %o,-u#' o in'erna= e ao n1:el do LenH,eno #o%ialJ 3a'e#on %on%luiu 6ue (uando esse pro$esso o$orre na nature9a' ele imediatamente destr&i a esp$ieS #e e#'i:er,o# Lalando de u, a&ara'o ar'iLi%ial D ele 6ue-ra <ex&lodeJ en'ra e, %ola&#o=S #e Lala,o# de u,a #o%iedade D a #o%iedade de'erioraJ degenera e de#a&are%e" O &ro%e##o ,ono'Hni%o <na -iologia= ( in$ompat#vel $om a vida D ( u, LenH,eno an'i-iol/gi%o" Pro%e##o# ,ono'Hni%o# e#' o %o,&le'a,en'e au#en'e# da na'ureGa" Todo# o# &ro%e##o# de a%u,ula7 o de algo e, &ar'i%ularJ de u, 'ra7o e, &ar'i%ularJ re#ul'a, na ,or'e de ou'ra# %oi#a#" Pro%e##o# ,ono'Hni%o# n o exi#'e, e, 6ual6uer e#&(%ie -iol/gi%aJ da# %(lula# ao# organi#,o# ,ai# %o,&lexo#" A##i, 6ue e##e 'i&o de &ro%e##o
10@

,ono'Hni%o #e ini%iaJ de#:iado#J gigan'e# ou anKe# e a-erra7Ke# da na'ureGa a&are%e, D ele# # o o# in%a&a%i'ado#J in%o,&a'1:ei# %o, a :idaJ n o &roduGe, &role e a &r/&ria :ida o# ex&ul#a" Re#ol:er o &ro-le,a do# &ro%e##o# ,ono'Hni%o# Loi o &rin%i&al o-Be'i:o 6ue #urgiu no de#en:ol:i,en'o do# ,o'ore# a :a&or" A%on'e%e 6ue a #u'ileGa ,ai# i,&or'an'e no# ,o'ore# a :a&or ( o %eed*a$> de re'ran#,i## o" Quando o &ro%e##o al%an7a :elo%idade de %ruGeiroJ ( ne%e##Frio reini%iar o a-a#'e%i,en'o de %o,-u#'1:elJ #en o o &ro%e##o ,ono'Hni%o 'e, in1%ioJ 'udo %o,e7a a re##onar e a :elo%idade do ,o'or #e ele:a %au#ando #ua ex&lo# o" +oi &re%i#a,en'e e##a soluo de evitar o pro$esso monotMni$o na ,e%Nni%a 6ue Loi o &rin%i&al &ro-le,a 'e/ri%oJ ,a'e,F'i%oJ L1#i%o e de engen.aria duran'e a &ri,eira La#e da indu#'rialiGa7 o" A%on'e%e 6ue o &ro%e##o ,ono'Hni%o n o a&ena# ( in%o,&a'1:el %o, a :idaJ ,a# 'a,-(, D %o, o &r/&rio Lun%iona,en'o ,e%Nni%o de u, a&ara'o" A 'areLa de &roBe'ar u, a&ara'o Lun%ional ( a de e:i'ar o &ro%e##o ,ono'Hni%oJ i#'o (J a &re:en7 o do &rogre##oJ e:olu7 oJ ou de#en:ol:i,en'o unidi,en#ional e a di#&o#i7 o do %re#%i,en'o e, u, #i#'e,a Le%.ado"

10A

Anali#ando a #o%iologiaJ 3a'e#on de,on#'rou 6ue n o .F &ro%e##o# ,ono'Hni%o# e, #o%iedade# reai#" Pro%e##o# ,ono'Hni%o#J 'ai# %o,o o %re#%i,en'o &o&ula%ionalJ e, %a#o# nor,ai#J le:a, a guerra#J :ia de regraJ o 6ue %or'a o %re#%i,en'o &o&ula%ional &ela ,e'ade" E, no##a #o%iedade .oBe n/# :e,o# u, n1:el #e, &re%eden'e# de &rogre##o 'e%nol/gi%o au'o,a'iGado Bun'o %o, u,a ina%redi'F:el degrada7 o ,oral" Se ol.ar,o# &ara 'oda e##a e:id$n%ia #e, o &re%on%ei'o e:olu%ioni#'aJ en' o &er%e-ere,o# 6ue &ro%e##o# ,ono'Hni%o# exi#'e, a&ena# nas mentes das pessoasJ i"e"J ele# # o modelos puramente ideol&gi$os" 3a'e#on de,on#'rou 6ue ele# n o exi#'e, na realidade -iol/gi%aJ ,e%Nni%aJ e #o%ial" 4ar%el 4au##J u, %on.e%ido #o%i/logo Lran%$#J %ri'i%ou o &ro%e##o ,ono'Hni%o 'a,-(," E, #eu li:roJ Sa$ri%#$io@ Sua 8ature9a e "unCesIO e e#&e%ial,en'e e, #eu en#aioJ A DdivaIFJ ele ,o#'rou 6ue a #o%iedade 'radi%ional &re#'a -a#'an'e a'en7 o P destruio ritual dos e2$edentes" O#
Mauss, Marcel, Sotsialnye funktsii sviaschennogo, in Selected Works, tr., ed. I. V Utehin, St. Petersburg, Evraziia, 2000. [Sacrifcio: Sua Natureza e Funes] 39 Mauss, Marcel, Ocherk o dare. Obschestva. Obmen. Lichnost: Trudy po sotsialnoi antropologii, tr. A. B. Gofman, Moscow, Vostochnaia literatura, RAN, 1996. [A Ddiva: Formas e Funes de Troca em Sociedades Arcaicas]
38

10*

ex%eden'e# era, :i#'o# %o,o ex%e##o#J li>+oJ u#ura" )i>+o &er#oniLi%a o ,alJ a u#ura ( o Buro %o-rado do %a&i'al de e,&r(#'i,o e o ex%e##o ( a6uilo 6ue ( o-'ido a%i,a da# &r/&ria# ne%e##idade#J a%i,a da ne%e##idade" Por exe,&loJ $ol+eita e2$edente era :i#'a %o,o de#a#'ro#a na #o%iedade 'radi%ional" A :i# o de ,undo an'iga era -a#eada na %ren7a de 6ue u, au,en'o e, u,a Frea #e 'raduGia e, u, de%r(#%i,o e, ou'ra" Por'an'oJ o ex%eden'e 'in.a 6ue #er de#'ru1do o ,ai# rF&ido &o##1:el" Para e##e &ro&/#i'oJ a %o,unidade organiGa:a u,a orgiaJ u, -an6ue'eJ u, #a%riL1%ioJ %on#u,ia, 'oda a %o,idaJ #e e,&an'urrandoJ ou da:a,0na ao# deu#e#J di#'ri-u1a,0naJ ou a de#'ru1a," E##a ( a orige, de u, ri'ual e#&e%ial D o potlat$+J 6ue %on#'i'ui na de#'rui7 o deli-erada de &ro&riedade &e##oal" Ela &re##u&Ke a de#'rui7 o do ex%eden'e>0" 4ar%el 4au## &ro:ou 6ue a $rena na destrutividade de pro$essos monotMni$os reside nas %undaCes da so$ia*ilidade +umana" A #o%iedade &er,ane%e Lor'e a&ena# a'ra:(# da reBei7 o do# &ro%e##o# ,ono'Hni%o# e &ela 'ran#Lor,a7 o do %re#%i,en'o e, u, %i%lo"
Nota da Traduo: likho a personificao das calamidades e infortnios na mitologia eslava oriental. Essa palavra arcaica o equivalente do mal, e est etimologicamente ligada a lishnii, isto , excessivo. O autor tambm usa o sentido original do termo likhva, uma palavra arcaica que significa usura, e que tambm est ligada a likho.
40

105

E,ile DurW.ei,J Pi'iri, SoroWin e Eeorge# Eur:i'%.J o# ,aiore# #o%i/logo# do #(%ulo ))J o# %la##i%i#'a# do &en#a,en'o #o%iol/gi%oJ aLir,a:a, 6ue o progresso so$ial n o exi#'eJ e, %on'ra#'e ao# #o%i/logo# do #(%ulo )I)J %o,o Augu#'e Co,'e ou 8er-er' S&en%er" O &rogre##o n o ( u, LenH,eno #o%ial o-Be'i:oJ ,a# #i, u, %on%ei'o ar'iLi%ialJ u, 'i&o de 9,i'o %ien'iLi%a,en'e Lor,ulado;" Quando e#'uda,o# #o%iedade#J n/# &ode,o# Lalar a&ena# do# 'i&o# diLeren'e# da# ,e#,a#" N o .F %ri'(rio geral &ara de'er,inar 6ual ( ,ai# de#en:ol:ida e 6ual ( ,eno#" Lu%ien L(:Q03rg.l 'en'ou &ro:ar 6ue o# #el:agen# &en#a, &r(0logi%a,en'eJ en6uan'o o# .u,ano# ,oderno# D logi%a,en'e>1" Por(,J Claude Le:i0 S'rau## de,on#'rou>2 6ue o# #el:agen# &en#a, da ,e#,a ,aneira 6ue n/#S a&ena# #ua 'axono,ia ( %on#'ru1da diLeren'e,en'eJ en' o ele# n o '$, ,eno# l/gi%a do 6ue n/# D 'al:eG a'( ,ai# D e ele# &en#a, de ,aneira ,ai# reLinada" Quan'o P# La#e# do de#en:ol:i,en'o #o%ialJ o grande an'ro&/logo %ul'ural a,eri%ano +ranG 3oa# e #eu# #eguidore# -e, %o,o Claude Le:i0S'rau## e #ua e#%ola &ro:ara, 6ue n/#
Lvy-Brhl , Lucien, Pervobytnoe myshlenie. Psikhologiia myshleniia. Moscow, MGU, 1980. [Mentalidade Primitiva] 42 Lvi-Strauss, Claude, Pervobytnoe myshlenie issledovanie osobennosti myshleniia, Moscow, Respublika, 1994. [A Mente Selvagem]
41

110

n o &ode,o# ol.ar &ara o# .u,ano# ,oderno# %o,o e:olu1do# a &ar'ir de .orda# &ri,i'i:a# e ar%ai%a# den'ro da e#'ru'ura da an'ro&ologia" O# &ri,i'i:o# e a# #o%iedade# &ri,i'i:a# # o #i,&le#,en'e &e##oa# di%erentes e #o%iedade# di%erentes" O# .u,ano# ,oderno# # o u, gru&oJ o# .u,ano# ar%ai%o# # o ou'ro" 4a#J ele# # o pessoas 'a,-(,J ne, ,el.ore# ou &iore# do 6ue #o,o#" Ele# n o # o u,a 9:er# o #u-de#en:ol:ida de n/#;" Ele# '$, %rian7a# diLeren'e#J 6ue n o %on.e%e, ,i'o# e %on'o# de Lada <ela# n o # o in'roduGida# a ele#=J e, %on'ra#'e P# no##a# %rian7a#" Ele# '$, adul'o# diLeren'e# D #eu# adul'o# %on.e%e, o# ,i'o#J en6uan'o o# no##o# n o a%redi'a, nele#" 8ossos adul'o#J no##a #/-ria e &rF'i%a #o%iedadeJ # o #i,ilare# P# %rian7a# deles" O# adul'o# na# 'ri-o# &ri,i'i:a# # o %a&aGe# de %on'ar .i#'/ria# ,1'i%a#J a%redi'a, #in%era,en'e nela# e in%or&ora, o# Lei'o# de #eu# 9an%e#'rai#; e 9e#&1ri'o#; e, #ua :idaJ n o LaGendo di#'in7 o" E, %on'ra#'eJ a# %rian7a# de #o%iedade# &ri,i'i:a# # o %ara%'eriGada# &elo %ini#,oJ &rag,a'i#,oJ %e'i%i#,o e &elo de#eBo de a'ri-uir 'udo a %au#a# ,a'eriai#" I##o n o #igniLi%a 6ue a# #o%iedade# ,oderna# a,adure%era, a &ar'ir do e#'ado de &ri,i'i:i#,o e o #u&erara,S #i,&le#,en'e 6ue n/# %onLigura,o# no##a #o%iedade di%erentemente <ne,
111

,el.or ou &ior=J %on#'ru1da #o-re ou'ra# Lunda7Ke# e ou'ro# :alore#" E, rela7 o a e#'udo# %ul'urai# e Lilo#oLiaJ NiWolai Danile:#WQJ O#cald S&englerJ Carl S%.,i''J Ern#' UgngerJ 4ar'in 8eidegger e Arnold ToQn-ee de,on#'rara, 6ue 'odo# o# &ro%e##o# na .i#'/ria da Lilo#oLia e na .i#'/ria da %ul'ura # o %enMmenos $#$li$os" O .i#'oriador ru##o Le: Eu,ile: #ugeriu i##o e, #ua :er# o de .i#'/ria %1%li%a 6ue ele ex&li%ou e, #ua La,o#a 'eoria da &a##ionaridade" Todo# ele# re%on.e%e, 6ue + desenvolvimento' mas (ue tam*m + de$l#nio" A6uele#J 6ue a&o#'a, apenas no %re#%i,en'o e no de#en:ol:i,en'oJ age, $ontra 'oda# a# nor,a# da .i#'/riaJ %on'ra 'oda# a# lei# #o%iol/gi%a# e %on'ra a l/gi%a da :ida" Tal ,oderniGa7 o unidire%ionalJ 'al %re#%i,en'oJ 'al de#en:ol:i,en'oJ e 'al &rogre##o n o exi#'e," Pio'r SG'o,&WaJ u, #o%i/logo &olon$# %on'e,&orNneo aLir,ou>3 6ueJ e, 'er,o# de &rogre##oJ a #eguin'e ,udan7a o%orreu na# .u,anidade# D no #(%ulo )I)J 'odo# a%redi'a:a, 6ue ele exi#'e e e#'e Loi o &rin%i&al axio,a e u, %ri'(rio %ien'1Li%o" 4a# #e exa,inar,o# o# &aradig,a# do #(%ulo )) na# .u,anidade#
43

Sztompka, Piotr, Sotsiologiia sotsialnykh izmenenii, Moscow, Aspekt Press, 1996. [A Sociologia da Transformao Social]

112

e na# %i$n%ia# na'urai#J en' o n/# :ere,o# 6ue 6ua#e 'odo# reBei'ara, e#'e &aradig,aS ningu(, ,ai# ( guiado &or ele" A'ual,en'eJ o &aradig,a do &rogre##o ( %on#iderado 6ua#e 9an'i%ien'1Li%o;S ele ( in%o,&a'1:el %o, o# %ri'(rio# de .u,ani#,o e 'olerNn%ia" Qual6uer ideia de &rogre##o ( e, #i ,e#,a u, ra%i#,o dire'o ou :eladoJ aLir,ando 6ue 9no##a; %ul'uraJ &or exe,&loJ a 9%ul'ura -ran%a; ou %ul'ura a,eri%ana ( de :alor #u&erior 6ue 9#ua; %ul'uraJ do 6ueJ &or exe,&loJ a %ul'ura de aLri%ano#J ,u7ul,ano#J ira6uiano#J ou aLeg o#" Logo 6ue aLir,e,o# 6ue a %ul'ura a,eri%ana ou ru##a ( ,el.or do 6ue a do# $+u>$+i ou do# .a-i'an'e# do nor'e do CFu%a#oJ n/# agi,o# %o,o ra%i#'a#" E i##o ( in%o,&a'1:el %o, a %i$n%ia ou %o, o re#&ei'o &ela# diLeren'e# e'nia#" A %i$n%ia do #(%ulo )) u#a a %i%li%idade %o,o %ri'(rio %ien'1Li%o ouJ #egundo SG'o,&WaJ n/# &a##a,o# do paradigma da evoluo' ,oderniGa7 o e de#en:ol:i,en'o ao paradigma da $riseJ o &aradig,a da# %a'F#'roLe#" I##o #igniLi%a 6ue 'odo# o# &ro%e##o# D na na'ureGaJ #o%iedadeJ e 'e%nologia D de:e, #er %on%e-ido# %o,o rela'i:o#J re:er#1:ei# e %1%li%o#" E#'e ( o &on'o ,ai# i,&or'an'e" Em termos de sua *ase metodol&gi$a' a 0Quarta eoria !ol#ti$a1 deve estar enrai9ada na re/eio %undamental do
113

pro$esso monotMni$o" I#'o 6uer diGerJ a 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; de:e aLir,ar 6ue o &ro%e##o ,ono'Hni%o ( anti$ient#%i$o' inade(uado' amoral e %also %o,o axio,a Lu'uro <#e, e#&e%iLi%ar %o,o o &ro%e##o ,ono'Hni%o de:e #er reBei'ado=" E 'udo 6ue a&ele ao &ro%e##o ,ono'Hni%o e #ua# :aria7Ke#J 'al %o,o de#en:ol:i,en'oJ e:olu7 o e ,oderniGa7 oJ de:eriaJ no ,1ni,oJ #er %olo%ado no ,odo %1%li%o" Ao in:(# da ideia do &ro%e##o ,ono'Hni%oJ do &rogre##o e da ,oderniGa7 oJ n/# de:e,o# endo##ar ou'ro# slogans dirigido# P :idaJ P re&e'i7 o e P &re#er:a7 o da6uilo 6ue :ale a &ena &re#er:ar e P ,udan7a do 6ue de:e #er ,udado" Ao invs de moderni9ao e $res$imento' n&s pre$isamos da direo do e(uil#*rio' da adapta*ilidade e da +armonia" Ao in:(# de ,o:er &ara %i,a e &ara Lren'eJ de:e,o# no# ada&'ar P6uilo 6ue exi#'eJ &ara en'ender 6ue, #o,o# e .ar,oniGar o# &ro%e##o# #o%io&ol1'i%o#" E ,ai# i,&or'an'eJ ao in:(# de %re#%i,en'oJ &rogre##o e de#en:ol:i,en'oJ .F vida" ALinalJ de:e0#e ainda &ro:ar 6ue a :ida e#'F ligada ao %re#%i,en'o" E#'e Loi o ,i'o do #(%ulo )I)" A vida' em $ontraste' est $one$tada ao eterno retorno" No Li,J ,e#,o Nie'G#%.e in%or&orou #ua ideia da :on'ade de &oder no %on%ei'o de eterno retorno" A &r/&ria l/gi%a da :ida P 6ual
11>

Nie'G#%.e e#'a:a dedi%ado di##e0l.e 6ue #e .F %re#%i,en'o na :idaJ o ,o:i,en'o a&ol1neo e, dire7 o ao logosJ en' o a -alan7a do no'urno ,undo dioni#1a%o exi#'e 'a,-(," EJ A&olo n o ( a&ena# o&o#'o a Dion1#ioJ ele# $omplementam u, ao ou'ro" 4e'ade do %i%lo %on#'i'ui a ,oderniGa7 oJ a ou'ra ,e'ade D de%l1nioS 6uando u,a La%e e,ergeJ a ou'ra aLunda" N o .F :ida #e, ,or'e" Ser0&ara0a0,or'eJ a'en7 o %uidado#a %o, a ,or'eJ %o, o ou'ro lado da e#Lera do SerJ %o,o 8eidegger e#%re:euJ n o ( u,a lu'a %o, a :idaJ ,a#J ao in:(#J #ua gloriLi%a7 o e #ua Lunda7 o" N/# de:e,o# dar u, Li, P# ideologia# e 'eoria# &ol1'i%a# an'i6uada#" Se n/# real,en'e reBei'a,o# o ,arxi#,o e o La#%i#,oJ en' o o 6ue re#'a &ara reBei'ar ( o li-erali#,o" O li-erali#,o ( u,a ideologia igual,en'e ul'ra&a##adaJ %ruel e ,i#an'r/&i%a %o,o a# ou'ra# dua#" O 'er,o 9li-erali#,o; de:eria #er e6ui&arado ao# 'er,o# 9La#%i#,o; e 9%o,uni#,o;" O li-erali#,o ( re#&on#F:el &or n o ,eno# %ri,e# .i#'/ri%o# do 6ue o La#%i#,o <Au#%.ci'G= e o %o,uni#,o <o Eulag=C ele ( re#&on#F:el &ela e#%ra:id oJ &ela de#'rui7 o do# na'i:o# a,eri%ano# no# EUAJ &or 8iro#.i,a e Naga#aWiJ &ela agre## o na S(r:iaJ no Ira6ue e no ALegani#' oJ &ela de:a#'a7 o e

112

ex&lora7 o e%onH,i%a de ,il.Ke# de &e##oa# no &lane'aJ e &ela# ,en'ira# ign/-ei# e %1ni%a# 6ue %a,uLla, e##a .i#'/ria" 4a#J ,ai# i,&or'an'eJ n/# de:e,o# reBei'ar a -a#e #o-re a 6ual e##a# 'r$# ideologia# #e #u#'en'a,C o pro$esso monotMni$o em todas as suas %ormasJ i#'o (J e:olu7 oJ %re#%i,en'oJ ,oderniGa7 oJ &rogre##oJ de#en:ol:i,en'o e 'udo a6uilo 6ue &are%ia %ien'1Li%o no #(%ulo )I)J ,a# 6ue Loi ex&o#'o %o,o an'i%ien'1Li%o no #(%ulo ))" N/# de:e,o# 'a,-(, a-andonar a Lilo#oLia do de#en:ol:i,en'o e &ro&or o #eguin'e sloganC a vida mais importante do (ue o $res$imento" Ao in:(# da ideologia do de#en:ol:i,en'oJ n/# de:e,o# %olo%ar no##a# a&o#'a# na ideologia do $onservadorismo e da $onservao" Por(,J n/# n o &re%i#a,o# a&ena# de %on#er:adori#,o e, no##a# :ida# diFria#J ,a# 'a,-(, de $onservadorismo %ilos&%i$o" N/# &re%i#a,o# da Lilo#oLia do %on#er:adori#,o" Ol.ando &ara o Lu'uro do #i#'e,a &ol1'i%o ru##oS #e ele :ai e#'ar -a#eado e, &ro%e##o# ,ono'Hni%o#J en' o ele e#'F de#'inado P Lal$n%ia" Nen.u,a e#'a-ilidade Ba,ai# :irF de u,a no:a rodada de %re#%i,en'o unidire%ional <do# &re7o# energ('i%o#J da &ro&riedadeJ da# a7Ke#J e'%"= ou do %re#%i,en'o da e%ono,ia
11@

glo-al %o,o u, 'odo" Se e##a ilu# o &er#i#'irJ en' o ela &ode #e 'ornar La'al &ara no##o &a1#" 8oBeJ n/# no# en%on'ra,o# e, u, e#'ado de 'ran#i7 o" N/# ,ai# ou ,eno# #a-e,o# do (ue n/# e#'a,o# no# aLa#'andoJ ,a# n/# n o #a-e,o# em direo a (ue e#'a,o# indo" Se n/# no# ,o:er,o# e, dire7 o P6uilo 6ue dire'a,en'e ou indire'a,en'e i,&li%a a &re#en7a do# &ro%e##o# ,ono'Hni%o#J en' o n/# no# de&arare,o# %o, u, -e%o #e, #a1da" A 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; de:e dar u, &a##o e, dire7 o P Lor,ula7 o de u,a %r1'i%a %oeren'e do &ro%e##o ,ono'Hni%oS de:e de#en:ol:er um modelo alternativo de um %uturo $onservadorJ u, a,an. e'ernidade" ALinalJ %o,o Ar'.ur 4oeller :an den 3ru%W u,a :eG di##eJ 9A e'ernidade e#'F ao lado do %on#er:ador;" %on#er:adorJ -a#eado no# &rin%1&io# da :i'alidadeJ da# ra1Ge#J da# %on#'an'e# e da

11A

CAPTULO 2C A REMERSI3ILIDADE DO TE4PO


Tr$# 'eoria# &ol1'i%a# Lora, &roduGida# a &ar'ir da ideologia da 4odernidade" Ela# Lora, 'oda# -a#eada# na 'o&ograLia do Progre##o" O Progre##o i,&li%a a irre:er#i-ilidade do 'e,&oJ u, &ro%e##o e:olu%ionFrio &r(0 de'er,inado e &rogre##i:o" O Progre##o (J ao ,e#,o 'e,&oJ or'ogen('i%o e ,on/'ono" Ine:i'a:el,en'eJ 'oda# a# 'r$# 'eoria# Lora, -a#eada# na Lilo#oLia de 8egel" De&oi# de 8egelJ o #igniLi%ado da .i#'/ria 'ornou0#e o La'o de 6ue o E#&1ri'o A-#olu'o a&ar'ou0#e de #i ,e#,oJ enLa'iGando0#e na #u-#'Nn%iaJ a 6ual #e ex'ernaliGou na .i#'/riaJ diale'i%a,en'eJ a'( #e 'ran#Lor,ar na #o%iedade ilu,inadaJ na 4onar6uia e#%lare%ida" 4arx a%ei'ou e##a 'o&ograLiaJ e a&/# [oG.e: e +uWQa,aJ &en#adore# li-erai# a%ei'ara,0na 'a,-(," Na e#'ru'ura do na%ional0#o%iali#,oJ o .egeliani#,o Loi ex'ernaliGado no %on%ei'o do Rei%. +inalJ %o, o Ter%eiro Rei%. %o,o o Ter%eiro Reino de Uoa%.i, de +iore e no %on%ei'o do darcini#,o #o%ialJ onde a 'eoria da #ele7 o na'ural Loi ada&'ada &ara #er a&li%ada P #o%iedade e P# ra7a#" O darcini#,o #o%ial ( 'a,-(, ineren'e no li-erali#,o de
11*

S&en%er" Cada u,a de##a# 'r$# ideologia# da ,odernidade u'iliGa a ideia da re:er#i-ilidade do 'e,&o e da .i#'/ria unidire%ional" Ela# re%on.e%e, i,&li%i'a,en'e o i,&era'i:o 'o'aliGan'e da 4oderniGa7 o" A 4oderniGa7 o &ode #er li-eralJ %o,uni#'a ou La#%i#'a" U, exe,&lo da eLe'i:idade da 4oderniGa7 o La#%i#'a #eria o do #u%e##oJ ainda 6ue -ru'alJ da ,oderniGa7 o indu#'rial da Ale,an.a de 8i'ler na d(%ada de 30" A Quar'a Teoria Pol1'i%a ( u,a 'eoria n o ,oderna" Co,o 3runo La'our di##e IN/# Ba,ai# Lo,o# %on'e,&orNneo#"I O# axio,a# 'e/ri%o# da 4oderniGa7 o # o inoLen#i:o# &or6ue ele# n o # o real,en'e exe%u'F:ei#" Na &rF'i%aJ ele# # o &er,anen'e e e#&e'a%ular,en'e au'o0 a-negado#" A Quar'a Teoria Pol1'i%a de#%ar'a %o,&le'a,en'e a ideia de irre:er#i-ilidade da .i#'/ria" Teori%a,en'e e##a ideia Loi in'ere##an'eJ %o,o #u-#'an%iada &or Eeorge# Du,(GilJ %o, #eu an'i0e:e,eri#,o e Eil-er' Durand" Eu e#%re:i an'erior,en'e #o-re #o%iologia e ,orLologia do 'e,&o e, ,eu# li:ro# !&s-"iloso%iaJ So$iologia da 4maginao e So$iologia da So$iedade Russa" O 'e,&o ( u, LenH,eno #o%ialS #ua e#'ru'ura n o de&ende do# %ara%'ere# do o-Be'oJ ,a# da do,ina7 o de &aradig,a# #o%iai#J &or6ue o o-Be'o (
115

de#ignado &ela &r/&ria #o%iedade" Na #o%iedade ,odernaJ o 'e,&o ( :i#'o %o,o irre:er#1:elJ &rogre##i:o e unidire%ional" 4a# i##o n o ( ne%e##aria,en'e :erdade den'ro de #o%iedade# 6ue n o a%ei'a, a 4odernidade" E, algu,a# #o%iedade# #e, u,a %on%e&7 o e#'ri'a,en'e ,oderna do 'e,&oJ %on%e&7Ke# %1%li%a# e a'( ,e#,o regre##i:a# do 'e,&o exi#'e," Por i##oJ a +ist&ria pol#ti$a ( %on#iderada na 'o&ograLia de :Fria# %on%e&7Ke# do 'e,&o &ara a Quar'a Teoria Pol1'i%a" 8F 'an'a# %on%e&7Ke# de 'e,&oJ 6uan'o .F #o%iedade#" A Quar'a Teoria Pol1'i%a n o de#%ar'a o &rogre##o e ,oderniGa7 o #i,&le#,en'eJ &or(," E##a 'eoria %on'e,&la o &rogre##o e a ,oderniGa7 o rela'i:a e in'i,a,en'e %one%'ada %o, a# a'uai# o$asiCes #e,Nn'i%a# .i#'/ri%a#J #o%iai# e &ol1'i%a#J %o,o na Teoria O%a#ionali#'a" O &rogre##o e a ,oderniGa7 o # o reai#J ,a# rela'i:o#J n o a-#olu'o#" N/# e#'a,o# Lalando #o-re La#e# e#&e%1Li%a#J ,a# n o #o-re a ,ar%a a-#olu'a da .i#'/ria" T &or i##o 6ue a Quar'a Teoria Pol1'i%a #ugere :er#Ke# al'erna'i:a# de .i#'/ria &ol1'i%a -a#eada no O%a#ionali#,o #i#'e,a'iGado" Carl S%.,i'' e#'a:a ,ui'o &r/xi,o a i##o e, #ua o-ra" +ernand 3raudel e a IP$ole d6s AnnalesI 'a,-(, Lora, in#&irado# &or i##o e, #eu# e#%ri'o#" Na di#%u## o da 'ran#Lor,a7 o &ol1'i%a da #o%iedade
120

n/# a# %olo%a,o# e, #eu %on'ex'o #e,Nn'i%o e#&e%1Li%oC .i#'/riaJ religi oJ Lilo#oLiaJ e%ono,ia e %ul'uraJ %o, #ua# e#&e%iLi%idade# ('ni%a# e e'no##o%iol/gi%a# %on#iderada#" I##o de,anda u,a no:a %la##iLi%a7 o de 'ran#Lor,a7 o #o%ial e &ol1'i%a" N/# re%on.e%e,o# e##a# 'ran#Lor,a7Ke#J ,a# n o a# %olo%a,o# e, u,a e#%ala a,&la 6ue &oderia #er o jde#'inoj %o,u, &ara 'oda# a# #o%iedade#" I##o no# dF u, &lurali#,o &ol1'i%o" A Quar'a Teoria Pol1'i%a u#a u,a %on%e&7 o

#o%ial,en'e de&enden'e de 'e,&o re:er#1:el" No %on'ex'o da ,odernidadeJ :ol'ar de algu, &on'o da .i#'/ria &ara u, &on'o an'erior ( i,&o##1:el" 4a# ( &o##1:el no %on'ex'o da Quar'a Teoria Pol1'i%a" A ideia do No:o 4edie:o de 3erdQae: ( u, 'an'o a&li%F:el" So%iedade# &ode, #er :ariada,en'e %on#'ru1da# e 'ran#Lor,ada#" A ex&eri$n%ia do# ano# 50 ( -e, de,on#'ra'i:a di##oC a# &e##oa# na URSS 'in.a, %er'eGa 6ue o #o%iali#,o &ro%ederia do %a&i'ali#,oJ ,a# n o vi$e versa" Por(, na d(%ada de 50J ele# :ira, o o&o#'oS %a&i'ali#,o #eguindo #o%iali#,o" T -e, &o##1:el 6ue a R?##ia ainda &oderia :er o Leudali#,oJ u,a #o%iedade e#%ra:agi#'aJ -e, %o,o o %o,uni#,o ou a #o%iedade &ri,ordial e,ergir de&oi# di##o" A6uele# 6ue rie, di##o # o %a'i:o# do 4oderno e de #ua
121

.i&no#e" Re%on.e%endo a re:er#i-ilidade do 'e,&o &ol1'i%o e .i#'/ri%oJ n/# %.ega,o# a u, no:o &on'o de :i#'a &lurali#'a da %i$n%ia &ol1'i%a e al%an7a,o# a &er#&e%'i:a a:an7ada ne%e##Fria &ara a %on#'ru7 o ideol/gi%a" A Quar'a Teoria Pol1'i%a %on#'r/i e re%on#'r/i a #o%iedade &or 'rF# do# axio,a# ,oderno#" Por i##o o# ele,en'o# da# diLeren'e# Lor,a# &ol1'i%a# &ode, #er u#ado# na >k Teoria Pol1'i%a #e, nen.u,a %onex o %o, a e#%ala de 'e,&o" N o .F La#e# ne, (&o%a# 0 ,a# a&ena# &r(0%on%ei'o# e %on%ei'o#" an'iguidade#J 'radi%ional Ne##e %a#'a# # o %on'ex'oJ e ou'ro# u,a %on#'ru7Ke# a#&e%'o# da# da :arian'e# 'eol/gi%a#J #o%iedade &o##1:ei#S

a&ena#

Bun'a,en'e %o, o #o%iali#,oJ a 'eoria WeQne#ianaJ ,er%ado# li:re#J de,o%ra%ia &arla,en'arJ ou Ina%ionali#,oI" Ela# # o a&ena# Lor,a#J ,a# n o e#'aria, rela%ionada# %o, a 'o&ograLia i,&l1%i'a do j'e,&o .i#'/ri%o o-Be'i:oj" N o .F 'al %oi#a_ Se o 'e,&o ( .i#'/ri%oJ ele n o &ode #er o-Be'i:o" O Dasein diG o ,e#,o" O Dasein ( o #uBei'o da >k Teoria Pol1'i%a" O Dasein &ode #er re%u&erado &elo reLina,en'o da :erdade exi#'en%ial da #u&ere#'ru'ura on'ol/gi%a" Da#ein ( algo 6ue in#'i'u%ionaliGa o 'e,&o" Durand in#'i'u%ionaliGa o 'e,&o &elo raie$tum e, #ua 'o&ograLia" raie$tumQDasein n o ( u,a
122

Lun7 o do 'e,&oJ ,a# o 'e,&o ( u,a Lun7 o do raie$tumQDasein" Por i##o o 'e,&o ( algo in#'i'u%ionaliGado &ela &ol1'i%a no %on'ex'o da Quar'a Teoria Pol1'i%a" Te,&o ( u,a %a'egoria &ol1'i%a" A pol#ti$a do tempo um pr-$on$eito da %orma pol#ti$a- A Quar'a Teoria Pol1'i%a a-riu u,a &er#&e%'i:a ?ni%aC #e n/# %o,&reende,o# o &rin%1&io da re:er#i-ilidade do 'e,&oJ n/# n o #o,en'e #o,o# %a&aGe# de %o,&or o &roBe'o de u,a Lu'ura #o%iedadeJ ,a# #o,o# %a&aGe# de %o,&or 'oda u,a ga,a de &roBe'o# de diLeren'e# #o%iedade# Lu'ura#" A##i, n/# #er1a,o# %a&aGe# de #ugerir algu,a# e#'ra'(gia# n o lineare# &ara u,a no:a in#'i'u%ionaliGa7 o do ,undo" A Quar'a Teoria Pol1'i%a n o ( u, %on:i'e &ara a #o%iedade 'radi%ionalJ i"e"J n o ( %on#er:adori#,o" Exi#'e, ,ui'a# %ara%'er1#'i%a# de no##o &a##ado %ronol/gi%o 6ue # o agradF:ei# e ,ui'o# 6ue n o # o" A# Lor,a# da #o%iedade 'radi%ional # o 'a,-(, diLeren'e# u,a# da# ou'ra#" +inal,en'eJ ,a'riGe# ('ni%a# e #o%iol/gi%a#J e %on'ex'o# de diLeren'e# #o%iedade# %on'e,&orNnea# # o diLeren'e# 'a,-(," A Quar'a Teoria Pol1'i%a n o de:eria i,&or nada a ningu(," Aderen'e# da Quar'a Teoria Pol1'i%a de:e, agir &a##o a &a##oC #e n/# #i,&le#,en'e argu,en'a,o# a
123

re:er#i-ilidade do 'e,&o e o Dasein %o,o o #uBei'o da >k Teoria Pol1'i%aJ #eria o &ri,eiro e &rin%i&al &a##o" A##i,J n/# li-erar1a,o# e#&a7o &ara o# &r(0%on%ei'o#" N/# &ode,o# deLinir ,ui'o# &r(0%on%ei'o# %o, rela7 o P re:er#i-ilidade do 'e,&o e DaseinQ raie$tumJ &or i##o &ode,o# deLinir :Frio# %on%ei'o# &ol1'i%o# do 'e,&o e %ada u, dele# &ode #er %one%'ado e, u, a'ual &roBe'o &ol1'i%oJ de a%ordo %o, o# &rin%1&io# da Quar'a Teoria Pol1'i%a"

12>

CAPTULO @C A ONTOLOEIA DO +UTURO


Exi#'e u, Lu'uro! A 6ue#' o ( leg1'i,a &or6ue &ro:o%a reLlex o #o-re a on'ologia do 'e,&o" O 6ue (J ou ( agora e &re%i#a,en'e &or #er agora ( %on#iderado %o,o #endo a&ro&riado #egundo a ,ul'i'ude de &er%e&7Ke# e,&1ri%a# dire'a#J ou Loi e o La'o da exi#'$n%ia &a##ada ( %er'iLi%ado &or do%u,en'o# %onLiF:ei#" 4a# e, a,-o# o# %a#o#J a Lal#iLi%a7 o ( &o##1:el" O #er da6uilo 6ue e#'F a&ena# &ara #er ( al'a,en'e 6ue#'ionF:el" 4ar'in 8eidegger Lalou #o-re 'r$# $x'a#e# do 'e,&oC O &a##adoJ o &re#en'e e o Lu'uro" A&aren'e,en'e .F 'r$# argu,en'o# on'ol/gi%o# rela'i:a,en'e a e##e# 'r$#C $x'a#e 0 i,edia'i#,o <.FYn o .F= ( rela%ionado ao &re#en'eS do%u,en'Frio <.ou:eYn o .ou:e= ( rela%ionado ao &a##adoS &ro-a-il1#'i%o <.a:erFYn o .a:erF= ( rela%ionado ao Lu'uro" Pare%e 6ue &oder1a,o# %riar u,a .ierar6uiaJ %o, -a#e na e:id$n%iaC exi#'eJ exi#'iuJ exi#'irF" I8FI ( o ,ai# e:iden'e" I8a:erFI ( o ,ai# du:ido#o" I8ou:eI ( o ,eio dele#" O Lu'uro ( o ,ai# .e#i'an'e en're o# 'r$# $x'a#e# do 'e,&o" O Lu'uro e#'F e, u,a e#%ala ,enor e, %o,&ara7 o %o, o 9.F; ou 9.a:erF;"
122

O 6ue 9.ou:e; .ou:eJ ou &elo ,eno# ele# a%.a, 6ue .ou:e" So-re o Lu'uroJ :o%$ nun%a #a-erF %o, %er'eGa" Ele &ode a%on'e%erJ ,a# &ro:a:el,en'e n o irF" O Lu'uro ( e#%a##o #endo %o,&arado %o, o# ou'ro# $x'a#e# do 'e,&o" A &ar'ir de##e &on'o n/# &oder1a,o# &ro%eder e, :Fria# dire7Ke# diLeren'e#" Por exe,&loJ n/# &oder1a,o# %olo%ar e, 6ue#' o a #olideG do# argu,en'o# on'ol/gi%o# #o-re o ,o,en'o ,ai# e:iden'e 0 o &re#en'e" Rele,-rando [an' e #ua# d?:ida# #o-re o #er in'erior do o-Be'o" O La'o da &er%e&7 o de algo n o ( o -a#'an'e &ara a de%lara7 o do #eu Ser <o &ro-le,a do Ding-an-si$+=" Ne, a raG o &uraJ ,a# a&ena# a raG o &rF'i%a dF o #er ao o-Be'oJ %o, -a#e no i,&era'i:o ,oral" O o-Be'o de:e &o##uir Ser" Ele #eria -o, 6uando o 'en.a" Ele 'e, 6ue '$0lo" Se o &re#en'eJ %o,o o ,ai# e:iden'e de 'odo# o# ,o,en'o# do 'e,&oJ &ode #er 6ue#'ionado -e, &roLunda,en'eJ n/# e#'a,o# %.egando e, u, &on'o in'ere##an'eC 'odo# o# 'r$# ,o,en'o# do 'e,&o # o on'ologi%a,en'e i,&ro:F:ei# e in:eriLi%F:ei# e aLe'a, #o,en'e o n1:el gno#iol/gi%o" Ele ( &e##i,i#'a no 6ue %on%erne o &re#en'eJ %uBa realidade n/# .a-i'ual,en'e da,o# %o,o %er'aJ ,a# -a#'an'e o'i,i#'a e, rela7 o ao# doi# ou'ro#
12@

,o,en'o#J &a##ado e Lu'uro" O Lu'uro e o &a##ado o-'$, %on#idera7Ke# iguai# %o, o &re#en'e" O &re#en'eJ &a##ado e Lu'uro &ara a raG o &ura '$, :alore# Leno,enol/gi%o# iguai#" O Lu'uroJ ne##e %a#oJ ( o LenH,eno e &or'an'oJ ele Leno,enologi%a,en'e (" Sendo o LenH,eno ele ( e ( real" Ele ( a'ual" [an'J anali#ando a# Lor,a# de #en#i-ilidade a prioriJ %olo%a o 'e,&o ,ai# &er'o do #uBei'o e o e#&a7o ,ai# &er'o do o-Be'o" I##o indi%a 6ue o 'e,&o &er'en%e P /r-i'a ,ai# &r/xi,a do #uBei'o" O 'e,&o (J &or'andoJ #u-Be'i:o" T o #uBei'o 'ran#%enden'al 6ue in#'ala o 'e,&o na &er%e&7 o do o-Be'o" AgoraJ :a,o# ,udar a &er#&e%'i:a e %on#iderar o 'e,&o de Lor,a Leno,enol/gi%a" 8u##erl &ro&H# e#'udar o 'e,&o %o, o exe,&lo da ,?#i%a" A %on#%i$n%ia de ou:ir u,a &e7a ,u#i%al n o ( -a#eada na e#'ri'a iden'iLi%a7 o da# no'a# #oando e, u, ,o,en'o %on%re'o e di#%re'o" Ou:ir ,?#i%a ( algo diLeren'e de ou:ir u,a no'a 6ue #oa agoraJ no &re#en'e" A %on#%i$n%ia da ,?#i%a ( a%e##ada rele,-rando a# no'a# &a##ada# 'a,-(,J 6ue e#' o #e di##ol:endo &ou%o a &ou%o no nadaJ ,a# #ua re##onNn%iaJ o e%o %on'inua na %on#%i$n%ia e dF P Lra#e ,u#i%al o #en#o e#'('i%o" 8u##erl %.a,a i##o de Ia in#'Nn%ia %on'1nuaI" O &a##ado e#'F &re#en'e no &re#en'e" O
12A

&re#en'e a##i, 'orna0#e %on'1nuo e in%lui o &a##ado %o,o &re#en7a e:ane#%en'e" E##a ( a %.a:e ,e'odol/gi%a &ara o en'endi,en'o da .i#'/ria" 8i#'/ria ( a %on#%i$n%ia da &re#en7a do &a##ado no &re#en'e" O e:en'o de e#:ae%i,en'o %on'inua a #oar na le,-ran7a dele#" Clio e Pol1,nia # o ir, #" E##a le,-ran7a ( ne%e##Fria &ara dar ao &re#en'e o #en'ido" A anamnese de Pla' o 'in.a a ,e#,a Lun7 o" A al,a de:eria rele,-rar o &a##ado o%ul'o de #ua exi#'$n%ia &a##ada de ,odo a re%on#'ruir a %o,&le'ude da ,elodia do de#'ino" So,en'e a##i, ela &oderia #er 'o%ada de Lor,a .ar,onio#a" Por i##oJ o Lu'uro de:eria #er %olo%ado ne##e %on'ex'o" Ele ( %on'1nuo no &re#en'e" N o o ,o,en'o do ?novum?JJ' ,a# o &ro%e##o de e#:ae%i,en'o do &re#en'eJ 6ue ( agora" O Lu'uro ( a %auda do &re#en'eJ #ua re##onNn%ia" N/# :i:e,o# o Lu'uro agoraJ BF agoraJ 6uando n/# 'o%a,o# a# no'a# da ,elodia da :ida" O Lu'uro ( o &ro%e##o de ,or'e do &re#en'eJ a a'en7 o da di##olu7 o da ,elodia na e#'ru'ura &rin%i&al da .ar,onia" O ?novum? a&are%e no Lu'uro #o,en'e 6uando a .ar,onia ( &erdidaJ 6uando no##a a'en7 o ador,e%eJ e en' o de re&en'e n/# a%orda,o# e n o %on#egui,o# iden'iLi%ar o#
44

Nota da Traduo: Coisa nova, em latim.

12*

#on# 6ue ou:i,o#" 4o,en'anea,en'eJ ele# #i,&le#,en'e n o LaGe, #en'ido" I##o ( o ?novum? 0 in%o,&reen# o e#&on'Nnea do 6ue e#'F a%on'e%endo" T a na'ureGa do# e:en'o# di#%re'o# de#%on'inuado#" O ,o,en'o de Ser #e, .i#'/riaJ &or'an'o #e, o #en#o de &er%e&7 o" 8u##erl e#'F %a:ando ,ui'o ,ai# Lundo na

Leno,enologia do 'e,&o" Ele de#%o-re a no:a in#'Nn%ia da %on#%i$n%ia #u-Ba%en'e 6uando a .i#'/ria ,u#i%al do 'e,&o ( &er%e-ida" De a%ordo %o, 8u##erlJ de-aixo de##e n1:el .F ou'roJ o ?l'i,o 6ue ( re#&on#F:el &ela no##a &er%e&7 o do 6ue e#'F agora %o, a Lor7a da e:id$n%ia e o go#'o da realidade ,ui'o ,ai# in'en#o do 6ue no %a#o da re%orda7 o do &a##ado #e,&re agoniGan'e" E##a in#'Nn%ia ( a &r/&ria %on#%i$n%iaJ a %on#%i$n%ia en6uan'o 'al 6ue &re%ede a in'en%ionalidade e o '/&i%o duali#'a de a&reen# oJ #endo ne%e##aria,en'e di:idido e, dua# &ar'e# 0 o &er%e-ido e o &er%e-edor" No &re#en'eJ a %on#%i$n%ia &er%e-e a #i ,e#,a e nada ,ai#" E##a ( a ex&eri$n%ia ,Fxi,a da ?l'i,a Lon'e da realidade" Segundo 8u##erl a -a#e de 'udo ( a #u-Be'i:idade 'ran#%enden'alS donde %on%e-e a #i ,e#,aJ ( u, 'i&o de I%ur'o0%ir%ui'oI" E##a ( u,a ex&eri$n%ia au'orreLeren%ial" Ni##o .F a &er%e&7 o de &uro Ser %o,o a &re#en7a da #u-Be'i:idade da %on#%i$n%ia"
125

E##e %ur'o0%ir%ui'o LaG %o, 6ue 'odo 'i&o de dualidade# #urBa, D a# l/gi%a# e a# 'e,&orai#" A ne%e##idade de &arar e##e 'rau,a ( ,aniLe#'o na %ria7 o do 'e,&oJ a ar'i%ula7 o do# 'r$# ,o,en'o# do 'e,&o" O 'e,&o ( ne%e##Frio &ara o%ul'ar o &re#en'eJ 6ue ( a ex&eri$n%ia 'rau,F'i%a da au'orreLer$n%ia da %on#%i$n%ia &ura" A in'en%ionalidade e o# Bu1Go# l/gi%o# e#' o a,-o# enraiGado# ne##a e:a# o da %on#%i$n%ia e, rela7 o P dor do :aGio &re#en'e no 6ual a %on#%i$n%ia #e a&re#en'a a #i ,e#,a" Tal a'i'ude &ara o# n1:ei# de %on#%i$n%iaJ ex&li%a a g$ne#e do 'e,&o %o,o a e:a# o da 'en# o &re#en'e e in#u&or'F:el da &re#en7a &ura &ara o ,e#,o" A 'en# o ( i,edia'a,en'e ali:iada &ela ex&an# o e, 'odo# o# 'i&o# i,aginF:ei# de dualidade# 6ue %on#'i'ue, a# 'ex'ura# do# &ro%e##o# %on'1nuo#" O ,odelo de 'odo e##e &ro%e##o ( o 'e,&o de 'r$# ,o,en'o#" A #i,e'ria l/gi%a e e#&a%ial #egue o# %a#ai# #i,Yn oJ :erdadeiroYLal#oJ al'oY-aixoJ direi'oYe#6uerdoJ a6uiYlF e a##i, &or dian'e" An'e#Yde&oi# &er'en%e ao ,e#,o ri',o" A %on#%i$n%ia %on#'i'ui o 'e,&o %orrendo do in#u&or'F:el en%on'ro %on#igo" 4a# e##e en%on'ro ( ine:i'F:elJ en' o o &re#en'e e #ua al'a &re%i# o de &er%e&7 o exi#'en%ial na#%e,"
130

O 6ue ( ,ai# i,&or'an'e ne##a in'er&re'a7 o da ,orLologia do 'e,&o! A ideia de 6ue o 'e,&o &re%ede o o-Be'o e ele enra1Ga o 'e,&oJ n/# de:e,o# -u#%ar &roLunda,en'e no in'erior da %on#%i$n%iaJ n o na# %oi#a# ex'eriore# %on#'i'u1da# &or &ro%edi,en'o# #u-Be'i:o# de au'oex&eri$n%ia 'rau,F'i%a" O ,undo ao no##o redor #e 'orna a6uilo 6ue ( &ela a7 o Lunda,en'al do &re#en%ia,en'o realiGada &ela ,en'e" Se u,a ,en'e ador,e%e a realidade %are%e do go#'o da exi#'$n%ia &re#en'e" Ela e#'F %o,&le'a,en'e i,er#a no %on'1nuo e inin'erru&'o #on.o" O ,undo ( %riado &elo 'e,&oJ e o 'e,&o &or #ua :eG ( a ,aniLe#'a7 o da #u-Be'i:idade au'o0 en%on'radora" E#'a# o-#er:a7Ke# no# le:a, ao '/&i%o %ien'1Li%o do e#'udo do Lu'uro 0 o &rogn/#'i%oJ &roBe'ando a anFli#e do Lu'uro" Seguindo do .o,e, &ara a #o%iedade <da

an'ro&ologia P #o%iologia=J n/# &oder1a,o# aLir,ar o Lu'uro %o,o algo a-#olu'a,en'e #u-Be'i:o na na'ureGaJ en' o e, no##o %on'ex'o %o,o algo #o%ial" O Lu'uro ( #o%ial &or6ue ele ( a %ara%'er1#'i%a .i#'/ri%a e n o o i,anen'e P 6ualidade ineren'e do o-Be'o" O o-Be'o n o 'e, Lu'uro" A 'erraJ o# ani,ai#J a# &edra#J a# ,F6uina#J n o '$, Lu'uro" So,en'e
131

a6uele# 6ue e#' o in%lu#o# no %on'ex'o #o%ial .u,ano &ode, indire'a,en'e LaGer &ar'e do Lu'uro" Se, a %on#%i$n%ia au'orreLeren'e n o &ode .a:er 'e,&o" O 'e,&o ( o 6ue e#'F den'ro de n/# 6ue LaG %o, 6ue #eBa,o# 6ue, #o,o#" O 'e,&o ( a iden'idade Linal do .o,e," E##a #u-Be'i:idade do 'e,&o n o 6uer diGer 6ue 6ual6uer &rogn/#'i%o #erF u,a &roLe%ia au'orrealiGF:el <R" 4er'on=J ne, 6ue 6ual6uer &roBe'o ( realiGF:el a priori" O Lu'uro ( e#'ri'a,en'e de'er,inado e n o ( algo :olun'Frio" O 'e,&o #endo .i#'/ri%o ( &r(0deLinido &re%i#a,en'e &or #eu %on'e?do .i#'/ri%o" O #uBei'o n o ( li:re de #ua e#'ru'uraJ ,ai# do 6ue ( a-#olu'a,en'e e#%ra:iGado &or ele" O 'e,&o ne%e##i'a do Lu'uro %o,o o e#&a7o :aGio &ara o %on'1nuo de#a&are%i,en'o do &re#en'e e &ar%ial,en'e do &a##ado" Se Lal'a o Lu'uroJ o #uBei'o n o 'erF o e#&a7o de #e e:adirJ de Lugir do en%on'ro i,&o##1:el %on#igo ,e#,oJ do %ur'o0%ir%ui'o ,en%ionado a%i,a" O ,o,en'o %ongelado do &re#en'e #e, o Lu'uro ( o da ,or'e" A #o%iedade ne%e##i'a do Lu'uro &ara Lugir de #i ,e#,a &ara %ada :eG ,ai# longe" A %rHni%a de##a Luga ( o #en'ido da .i#'/ria" Para 'ornF0la eLe'i:a n/# &re%i#a,o# do# re#'o# do# e&i#/dio# &a##ado#" O Lu'uro ( &r(0deLinido &ela
132

e#'ru'ura do #uBei'o" T &or i##o 6ue ele ( e#'ri'a,en'e deLinido" O #uBei'o n o &ode deixar de i,&le,en'ar a# %adeia# do ra%io%1nioJ deixar de &en#arJ deixar de %on#'i'uir a# %ad$n%ia# 'e,&orai#" O Lu'uro e#'F na ,e#,a ,edida 6ue o &re#en'e e o &a##ado" Onde o 'e,&o e#'FJ o Lu'uro 'a,-(, e#'F" O Lu'uro LaG #en'ido" Ele &o##ui #en'ido ,e#,o an'e# de #e 'ornar &re#en'e" 4ai# do 6ue i##oJ o Lu'uro LaG #en'ido ,e#,o 6ue Ba,ai# o%orra" T o :alor #e,Nn'i%o da &roLe%ia ou da prognoseC #e ele n o a%on'e%erJ ele 'a,-(, ( algo %arregado %o, o #en'ido e aux1lio &ara ex&li%ar o 6ue #e &a##a" A# &roLe%ia# e o# &rogn/#'i%o# e#' o 'ra-al.ando &ara di#%ernir o #en'ido do Lu'uro" Quando o Lu'uro reLu'a a# ex&e%'a'i:a#J o La'o da reLu'a7 o dF #en'ido ao 6ue real,en'e o%orre &or6ue o #eu #en'ido %on#i#'e &ar%ial,en'e na6uilo 6ue n o #e deu" A &roLe%ia n o realiGada &o##ui exa'a,en'e a ,e#,a i,&or'Nn%ia 6ue a realiGada" O Lu'uro &ode #er anali#ado %o, a ,e#,a &re%i# o 6ue o &re#en'e e o &a##ado" A ?ni%a %oi#a 6ue o Lu'uro 'erF e, #ua &o##e &ri:ada ( o %lar o do au'oen%on'ro da %on#%i$n%ia ,ai# &roLunda e o %.o6ue in'en#o da de#%o-er'a do &re#en'e %o,o a6uilo 6ue real,en'e (" O 6ue ( 0 ( a no'a 6ue #oa agora" 4a# ela n o ( ,?#i%a e &ode #er anali#ada" A no'a i#olada n o
133

diG nada" Ela n o no# 'ran#,i'e nada" Ela ad6uire #en'ido a&ena# %o, a# ou'ra# no'a#" O %on'ex'o l.e dF o #en'ido" En' o no 6ue %on%erne ao %on'e?do do 'e,&oJ ele ( algo %o,&le'o 6ue ( de#%ar'ado no# 'r$# ,o,en'o# do 'e,&o a priori" N/# :i:e,o# no 'e,&o e, #ua %o,&le'ude" A##i, a di,en# o do Lu'uro BF e#'F dada %o, o #en'ido da ,?#i%a" A .i#'/ria n o ( a&ena# a ,e,/ria do &a##ado" Ela 'a,-(, ( a ex&li%a7 o do &re#en'e e a ex&eri$n%ia do Lu'uro" Quando n/# %o,&reende,o# -e, a .i#'/ria e #ua l/gi%aJ n/# &ode,o# La%il,en'e adi:in.ar o 6ue #eguirFJ o 6ue :ai a%on'e%erJ 6ue no'a #erF a &r/xi,a" Con.e%endo a #o%iedade n/# &ode,o# iden'iLi%ar e, #ua .i#'/ria a .ar,oniaJ o# &er1odo#J o# reLr o#J a e#'ru'ura da &e7a" T %laro 6ue n/# &oder1a,o# en%on'rar #ur&re#a#J ,a# ,ai# #ur&reenden'e #eria a &o##i-ilidade de u, au'$n'i%o ,o,en'o da ex&eri$n%ia da au'oiden'idade da %on#%i$n%ia &ura" E, #ua &o##i-ilidade de #er de#&er'a &ela %orage, da luG in'erior" Ne##a #i'ua7 o 'rau,F'i%aJ n/# de#%o-ri,o# a iden'idade en're o 6ue ( ,ai# in'erno e o 6ue ( ,ai# ex'erno" N/# :i:e,o# na %ria7 o do ,undo ex'erno &elo ego in'erno" 4a# i##o n o ( ,ai# a .i#'/riaJ ,a# #i, a a-er'ura de %a,in.o a'ra:(# delaJ a in'ru# o ao %en'ro do 'e,&o no 6ual o 'e,&o e#'F #endo e'erna,en'e %on#'ru1do" A &ar'ir
13>

de##e &on'o ele #e a&aga" LF ele exi#'e na unidade indiLeren%iada de 'odo# o# 'r$# $x'a#e# 0 &a##adoJ &re#en'e e Lu'uro" O 'e,&o &ode #er organiGado de diLeren'e# ,aneira#" O &a##ado &ode #er in'rin%ado %o, o &re#en'e e %o, o Lu'uro &or diLeren'e# elo#" Ei# a6ui o 'e,&o %ir%ular -a#eado no &adr o do e'erno reLr o" No %en'ro do 'e,&o %ir%ular e#'F a ex&eri$n%ia da %on#%i$n%ia ligada a #i ,e#,a P ,aneira do %ur'o0%ir%ui'o" O &oder do 'rau,a aLa#'a a a'en7 o e o ,undo :i'al a'( a &eriLeriaJ 6ue #e 'ornou o %1r%ulo0'e,&o %o, o Lu'uro #e 'ornando &a##adoJ e da1 e, dian'e e'erna,en'e" T o e'erno re'orno do ,e#,o" O 'e,&o &ode #er arranBado %o,o u,a lin.a regre##i:a" A ex&eri$n%ia do %ur'o0%ir%ui'o ( &o#'a a6ui no &a##ado" O ou:ido 'en'a %a&'urar o# #on.o# long1n6uo# do &a##ado e Liel,en'e re&roduGi0lo#" T a #o%iedade 'radi%ional -a#eada no e#Lor7o &er&('uo da anamnese &la'Hni%a" O ,ai# i,&or'an'e a6ui ( le,-rar e 'ran#,i'ir" Ne##e 'e,&o o Lu'uro e o &re#en'e # o %on#'ru1do# &elo &a##ado" A realidade e a a'ualidade # o en:iada# ao &a##ado e # o le,-rada#J re,e,orada#" 8F o 'e,&o 'o,ado %o,o a e#&era &er&('ua de algo &or :ir" T o 'e,&o ,e##iNni%o 6uiliF#'i%o" A ex&eri$n%ia do
132

%ur'o0%ir%ui'o ( a6ui a&on'ada &ara o Lu'uro" A .i#'/ria #e realiGarF no Lu'uro onde a realidade #e realiGa" E##e 'i&o de 'e,&o ( %en'rado na6uilo 6ue :irF" O a,an. ( o Lo%o do #en'ido .i#'/ri%o" O #er ( orien'ado P :ida Lu'ura" 8F ou'ro 'e,&o in#'alado no o-Be'oJ ,o:ido P ex're,a &eriLeria do #uBei'o onde o ,undo o-Be'i:o ( Lixado" E##e 'e,&o ( 'e,&o ,a'erial &re#u,1:elJ o 'e,&o in'roduGido na #u-#'Nn%ia da %oi#a" E#'e ( o 'e,&o da ,a'an7aJ da ,or'e do #uBei'o" A %on#%i$n%ia &oderia %on#'ruir diLeren'e# 'i&o# de 'e,&o# e #ua# %o,-ina7Ke#" An'e# de %riar o ,undo re&le'o de Lor,a#J o #uBei'o %ria o 'e,&o no 6ual o ,undo de:e exi#'ir"

A# .i#'/ria# de diLeren'e# #o%iedade# # o di#'in'a#" Exa'a,en'e %o,o di#'in'a# # o a# &e7a#J o# ,?#i%o#J o# %o,&o#i'ore#J o# in#'ru,en'o#J o g$nero ,u#i%al e o# 'i&o# de no'a7Ke#" T &or i##o 6ue a .u,anidade %o,o u, 'odo n o &ode 'er u, Lu'uro" Ela n o 'e, Lu'uro" O Lu'uro da .u,anidade ( -a#'an'e de#&ro:ido de #en'ido &or6ue %are%e %o,&le'a,en'e do :alor #e,Nn'i%oJ do #en'ido" Cada #o%iedade ( u, La'o #e&arado da %on#%i$n%iaJ ex&andida #o-re
13@

o# .oriGon'e# ra%ional e 'e,&oral" Tudo ( e#'ri'a,en'e #u&raindi:idual e a-er'o" 4a# an'e# de ou:ir,o# a .i#'/ria real da #o%iedade %on%re'a n/# de:e,o# i,ergir na# &roLundeGa# de #ua iden'idade" O La'o de 6ue %ada &o:oJ %ada %ul'uraJ %ada #o%iedade &o##ui #ua &r/&ria .i#'/riaJ 'ran#Lor,a o 'e,&o e, u, LenH,eno lo%al" Cada #o%iedade &o##ui #ua &r/&ria 'e,&oralidade" Todo# o# ,o,en'o# dela # o diLeren'e# 0 &a##adoJ &re#en'e e Lu'uro" A# #o%iedade# &ode, #e %ruGarJ 'er in'er#e7Ke#" Seu# #en'ido# .i#'/ri%o# n o" O# #en'ido# # o lo%ai#" O #en'ido %o,u, ( &o##1:el a&ena# %o, -a#e na %on6ui#'a de u,a #o%iedade &or ou'ra e na i,&o#i7 o de #ua .i#'/ria #o-re a #o%iedade e#%ra:iGada" I##o 6uer diGer 6ue #e a #o%iedade 'e, Lu'uro e#'e de:e #er #eu &r/&rio Lu'uro" O Lu'uro #e dF a'ra:(# da &er'en7a P# Lor7a# e, ex&an# o do #uBei'o %on#'i'uin'e" A #o%iedade &ode #er uniLi%ada &ela# e#'ru'ura# de #ua %on#%i$n%ia" I##o 6uer diGer 6ue n/# de:er1a,o# unir o# al%an%e# #e,Nn'i%o# do# &a##ado# re#&e%'i:o#" I##o #igniLi%ar &ro:ar ainda ,ai# a# %orre#&ond$n%ia# .ar,onio#a# da# no'a# e ,elodia#J a na'ureGa #inLHni%a da# #o%iedade# e, 6ue#' o" O &a##ado e#'F #e ex'inguindoJ #i,J ,a# Ba,ai# e#'F ex'in'o" E#'ando ex'in'oJ o &re#en'e &erde o #en'ido e o Lu'uro
13A

a &o##i-ilidade de a%on'e%erJ de :ir a #er" E#'ar de#a&are%endo ( a Lor,a de exi#'$n%ia do 'e,&o" De#a&are%er ( ne%e##Frio &ara a ,orLologia do 'e,&o na ,e#,a e#%ala 6ue o %lar o do &re#en'e e a :agueGa do Lu'uro" A##i, o &o:o de:e #e &ergun'ar .oBe #o-re #eu Lu'uro" Se ele &o##ui a .i#'/riaJ ele &oderF 'er o Lu'uro" Se ele &o##ui .i#'/ria e Lu'uro ele exi#'e" Se ele exi#'eJ o Lu'uro e#'F a6uiJ no &re#en'e" E#'F #endo %on#'ru1do agora" N/# &ode,o# e#'a-ele%er #o-re e##a -a#e o

&rogn/#'i%o e o# &roBe'o#" Segundo 8eideggerJ o e#'ar0lan7ado <GeRor%en+eit= do #uBei'o <Dasein= o Lor7a a #e &roBe'ar" E'i,ologi%a,en'e e#'F %laroC o #uBei'o ( Lor,ado &or su*/e$tum <su*-/a$ere=J o &roBe'o 0 &or pro-/e$tum <pro-/a$ere=" E, a,-o# o# %a#o# n/# 'e,o# o :er-o Ilan7arI" A anFli#e do Lu'uro e#'F enraiGada ni##oC a&reendendo o Lu'uro n/# o e#'a,o# LaGendo" T u, la-or #o-re a .i#'/ria e #o-re a %on#%i$n%ia do 'e,&o en6uan'o 'al" T du:ido#o 6ue u,a #o%iedade #eBa %a&aG de %o,&reender ou'ra #o%iedade no ,e#,o n1:el e, 6ue ela ( %o,&reendida &or #eu# &r/&rio# ,e,-ro#" Tal &o##i-ilidade &re##u&Ke a exi#'$n%ia da ,e'a0#o%iedadeJ a #o%iedade0
13*

IDeu#IJ 6ue &oderia o&erar %o, a# ,Fxi,a# &roLundeGa# da %on#%i$n%ia da ,e#,a ,aneira 6ue a %on#%i$n%ia o&era %o, a a'en7 oJ %o, a noesisJ %o, a in'en%ionalidadeJ %o, a l/gi%a e o 'e,&oJ e Linal,en'e %o, o ,undo" O-:ia,en'eJ a #o%iedade o%iden'al ( &ar'i%ular,en'e ,ar%ada &or 'al a-ordage, e'no%$n'ri%a e &re'en# o uni:er#ali#'a enraiGada# no &a##ado ra%i#'a e %oloniali#'a" 4a# no #(%ulo )) Loi %er'a,en'e &ro:ado 6ue i##o ( %o,&le'a,en'e inLundado e Lal#o" O# e#'ru'urali#'a#J o# #o%i/logo#J o# an'ro&/logo# %ul'urai#J o# &/#0,oderni#'a#J o# Leno,enologi#'a#J o# lingui#'a#J o# exi#'en%iali#'a# e da1 e, dian'e oLer'ara, argu,en'o# %on:in%en'e# de,on#'rando a na'ureGa in'erior de 'al a'i'ude enraiGada na :on'ade de &oder e na i,&o#i7 o &aranoi%a de #ua &r/&ria iden'idade #o-re a do ou'ro" T a doen7a %.a,ada ra%i#,o o%iden'al" O O%iden'e ( o LenH,eno .i#'/ri%o e lo%al" T u,a %i:iliGa7 o -a#'an'e agudaJ -a#'an'e &ar'i%ularJ -a#'an'e arrogan'eJ -a#'an'e in'eligen'e" 4a# ( u,a en're ,ui'a# ou'ra#" O O%iden'e &o##ui .i#'/ria e exi#'e &or %au#a de #ua .i#'/ria" A 'en'a'i:a de a-di%ar de##a .i#'/ria e, La:or do uni:er#ali#,o &uro e e, La:or da ,e'a%ul'ura e da

135

,e'alinguage, e#'F Ladada a Lal.ar" S/ .F dua# #a1da# e, rela7 o a i##oC Ou o O%iden'e &erderF #ua &r/&ria iden'idade e #e 'ran#Lor,arF e, u, au'H,a'oS Ou ele 'en'arF i,&or #ua &r/&ria .i#'/riaJ dada %o,o uni:er#alJ #o-re 'oda# a# #o%iedade# exi#'en'e# de#'ruindo0a# e %riando u, no:o 'i&o de %a,&o de %on%en'ra7 o &lane'Frio &ara a# %ul'ura#" A &ri,eira :er# o i,&li%a a lu'a do# $i*orgs %o, o# .o,en#" A #egunda a lu'a de li-era7 o &lane'Fria %on'ra o no:o i,&eriali#,o" Ca-e ao O%iden'e de%idir %o,o ad,ini#'rar a# %on#e6u$n%ia# de #ua &r/&ria .i#'/ria e #ua# i,&li%a7Ke#" O O%iden'e &ode 'en'ar en%errar #ua &r/&ria .i#'/riaJ ,a# ( &ou%o &ro:F:el 6ue ele %on#iga en%errar a .i#'/ria da# ou'ra#" En' o agora ( o ,o,en'o de %o,e7ar a lu'ar &elo #er .i#'/ri%o do &o:o" E#'e #er .i#'/ri%o ( o 'e,&oJ %uBo #en'ido ( %on#'i'u1do #u-Be'i:a,en'e" O #en'ido &ode re#idir a&ena# na &r/&ria #o%iedade" O O%iden'e n o &ode %ruGar %o, o #en'ido da# ou'ra# #o%iedade# n o o%iden'ai#" A# e#'ru'ura# do# #uBei'o#J o 'e,&oJ a ,?#i%aJ # o diLeren'e#" O &a##adoJ o
1>0

&re#en'e e o Lu'uro da# #o%iedade# .i#'/ri%a# n o &ode, #er ex&o#'o# &or 6ual6uer ,e'a0%ul'uraC ela# BaGe, Lundo de,ai# e # o deLendida# do# ol.o# e#'rangeiro# &elo &oder de#'ru'i:o do ,o,en'o au'orreLeren%ialJ &ela %orage, da ,Fxi,a 'en# o" O 6ue &ara o O%iden'e (J &ara a# ou'ra# %ul'ura# n o (" A##i, n/# e#'a,o# lidando #e,&re %o, 'e,&o# diLeren'e# e %o, Lu'uro# diLeren'e#" A##i, n/# %.ega,o# ao ILi, da .i#'/riaI e P glo-aliGa7 o" O Li, da .i#'/ria ( o en%erra,en'o l/gi%o do uni:er#ali#,o" O Li, da .i#'/ria ( a a-oli7 o do Lu'uro" A .i#'/ria &ro##egue e al%an7a #eu e#'ado 'er,inal" N o .F ,ai# e#&a7o &ara %on'inuar" En' o %o, o Lu'uro 'oda a e#'ru'ura do 'e,&o ( a-olida 0 n o a&ena# o Lu'uroJ ,a# 'a,-(, o &a##ado e o &re#en'e" Co,o i##o &ode #er &o##1:el! N/# &oder1a,o# %o,&arF0lo %o, o 'o6ue #i,ul'Nneo de 'oda# a# no'a#J #on# e ,elodia# exi#'en'e#J o 6ue n/# darF %a%oLoniaJ -a'er e ranger de den'e#" Ao ,e#,o 'e,&oJ &ro:o%arF #il$n%io a-#olu'oJ #urdeG e a%ideG" Por i##o n o .a:erF e#&a7o &ara a 'e,&oraliGa7 o da 'en# o in'erior da #u-Be'i:idade 'ran#%enden'alS o %ur'o0%ir%ui'o %re#%erF ex&onen%ial,en'e #e, &o##i-ilidade de #er di##i&ado" I##o #igniLi%a a inLla,a7 oJ

1>1

a igni7 o e o Logo" O ,e#,o Logo :ai geral,en'e e, &ar %o, a e#&ada" De ,odo a &re:enir a igni7 o e o gol&e &o'en%ialiGado &elo en%erra,en'o da &er#&e%'i:a 'e,&oral e l/gi%a do al1:ioJ o ,undo glo-al 'en'arF a&ri#ionar a %on#%i$n%ia na# rede# e na :ir'ualidadeJ na 6ual ela &oderia Lugir da &re## o in'erna do au'oen%on'ro #e, &ro-le,a#" Se 'i:er #u%e##oJ o no:o ,undo do reino da# ,F6uina# #erF %riado" A rede glo-al e o %i-ere#&a7o digi'al # o ade6uado# a&ena# &ara a exi#'$n%ia de &/#0.u,ano#J da &/#0#o%iedadeJ da &/#0%ul'ura" Ao in:(# de Logo n/# 'ere,o# ele'ri%idade" Algu,a# &e##oa# a%redi'a, 6ue +uWuQa,a BF ( u, ro-H" A glo-aliGa7 o ( o ,e#,o 6ue o Li, da .i#'/ria" A,-o# %a,in.a, de , o# dada#" E#' o #e,an'i%a,en'e %one%'ado#" A# diLeren'e# #o%iedade# &o##ue, .i#'/ria# di#'in'a#" I##o i,&li%a Lu'uro# diLeren'e#" Se n/# :a,o# LaGer Io a,an. I %o,u, a 'oda# a# #o%iedade# exi#'en'e# no &lane'aJ #e n/# :a,o# &ro&or u, Lu'uro glo-al n/# &re%i#a,o# an'e# de#'ruir a .i#'/ria de##a# #o%iedade#J deletar #eu# &a##ado#J ani6uilar o ,o,en'o %on'1nuo do &re#en'eJ :ir'ualiGando a realidade %on#i#'indo a &ar'ir do %on'e?do do 'e,&o .i#'/ri%o" O Lu'uro %o,u, #igniLi%a deletar a# .i#'/ria# &ar'i%ulare#" 4a# i##o
1>2

#igniLi%a 6ue .i#'/ria algu,aJ in%luindo #eu Lu'uroJ #o-rarF" O Lu'uro %o,u, n o ( Lu'uro" A glo-alidade %an%ela o 'e,&o" A glo-alidade %an%ela a #u-Be'i:idade 'ran#%enden'al de 8u##erl ou o Dasein de 8eidegger" N o .F ,ai# 'e,&oJ ne, #er" A##i, n/# 'e,o# 6ue lidar %o, a -iLur%a7 o de %on#'ru7Ke# 'e,&orai#" T o ,o,en'o de &or e##a 6ue#' o %o, 'odo o &e#o i,&l1%i'o" Agora e#'ando na aurora da en'rada na Gona do Li, da .i#'/riaJ na &/#0.i#'/riaJ n/# &oder1a,o# 'o,ar a de%i# o e dar diLeren'e# re#&o#'a# on'ol/gi%a#" Quando n/# 6uere,o# 'er o Lu'uroJ ele n o de:e #er glo-al" Ele n o &ode #er u, Lu'uro ?ni%o" N/# 'ere,o# 6ue 'er ,ui'o# Lu'uro#" A# #u-Be'i:idade# 'ran#%enden'ai#Y%ul'ura#Y#o%iedade# &ode, &re#er:ar o e#&a7o &ara o di#&$ndio de energia# #urgida# do au'oen%on'roJ o %ur'o0%ir%ui'o e, 6ue#' o a'ra:(# de #ua 'e,&oraliGa7 oC i##o garan'irF a exi#'$n%ia do ,undo ex'erior e a dura7 o <#e,&re e ne%e##aria,en'e= da# .i#'/ria# lo%ai#" O 'e,&o durarF e o ,undo %o,o a ex&eri$n%ia do &re#en%ia,en'o real #erF a&oiado &ela e#'ru'ura da #u-Be'i:idade &roLunda" A .i#'/ria &er,ane%erF lo%al" A

1>3

.i#'/ria %o,u, %on#i#'e na# .i#'/ria# lo%ai# #endo %riada# &ela %ad$n%ia %ronol/gi%a ?ni%a" 8F a &r/xi,a 6ue#' oC a Lor,aliGa7 o no E#'ado na%ional reLle'e %orre'a e exau#'i:a,en'e a e#'ru'ura do #uBei'o 'ran#%enden'al %o,o %riador de .i#'/ria! SerF o 'e,&o .i#'/ri%o Lu'uro ne%e##aria,en'e na%ional <%o,o na ,odernidade=J ou ele en%on'rarF no:o# %a,in.o#! Ou 'al:eG ele re'orne P# Lor,a# &r(0,oderna#! Quando 8un'ing'on e:o%a %i:iliGa7Ke# ele ad,i'e a &o##i-ilidade de lo%alidade# e,ergen'e# e iden'idade# lo%ai# #endo diLeren'e# de E#'ado#0 na7 o" A# %i:iliGa7Ke# # o %o,unidade# %ul'urai# e religio#a# 0 e n o na%ionai#" N/# &oder1a,o# i,aginar o &a##o &ara 'rF# 0 na dire7 o &r(0na%ional <in'egra7 o i#lN,i%a=S o &a##o &ara Lren'e 0 na dire7 o &/#0na%ional <Uni o Euro&eia ou Uni o Eura#iF'i%a=S ou &oder1a,o# 'olerar a %i:iliGa7 o na Lor,a do E#'ado Na%ional <%o,o %o, a ndiaJ C.ina ou Tur6uia=" A# narra'i:a# .i#'/ri%a# e Lor,aliGa7Ke# &ol1'i%a# do 'e,&o &oderia, #er u, &ou%o ,odiLi%ada#" I##o 6uer diGer 6ue .F ,ui'o 'ra-al.o a #er Lei'o .i#'ori%a,en'e" Quando algu(, e#'F :i:o ele &ode ,udar n o a&ena# o Lu'uroJ ,a# 'a,-(, o &a##ado" O ge#'o ou ,o:i,en'o #igniLi%a'i:o realiGado no &re#en'e a%re#%en'arF no:o #en'ido ao &a##ado" A&ena# a&/#
1>>

u,a ,or'e re#olu'a o &a##ado de algu(, #e 'orna &ro&riedade de ou'ro" Da1 a .i#'/ria do# &o:o#J #o%iedade# e %ul'ura# #endo a-er'aJ ele# &oderia, realiGar a in%r1:el e de#lu,-ran'e :irada o-rigando0o# a %on%e-er #eu &a##ado &ela no:a &er#&e%'i:a" A##i, a .i#'/ria ( ,?#i%a e o-ra da 4u#a" E#'aria, a# %i:iliGa7Ke# de#'inada# a en'rar e, %.o6ue u,a# %o, a# ou'ra#! I##o n o ( %er'eGaC a .i#'/ria n o &o##ui regra# lineare#" DiLeren7a n o #igniLi%a au'o,a'i%a,en'e %.o6ue e %onLli'o" A .i#'/ria %on.e%e a guerra" A .i#'/ria 'a,-(, %on.e%e a &aG" Euerra e &aG exi#'ira, #e,&re" Euerra e &aG #e,&re exi#'ir o" Ele# #er:e, &ara re:i:er a 'en# oJ o e#'re##e do &re#en'e" Ela# li-era, e #u-Buga, o .orror e a ,or'e" A guerra &ura e a &aG &ura # o igual,en'e .o,i%ida#" A %on'inua7 o da .i#'/ria da# #o%iedade# lo%ai# le:arF P &re#er:a7 o do #er e a##i, P &o##i-ilidade de 6ue o Lu'uro o%orra" A #egunda o&7 o ( a glo-aliGa7 o" Ela %an%ela o Lu'uro" Ela de,anda a %.egada do &/#0.u,ano" Ela %on#'r/i o &/#0 ,undo %on#i#'en'e e, #i,ula%ro# e e#'ru'ura# :ir'uai#" No
1>2

lugar do #uBei'o 'ran#%enden'alJ do DaseinJ a #o%iedade #e 'orna u, i,en#o %en'ro de %o,&u'a7 oJ u,a matri2J u, #u&er%o,&u'ador" Ao in:(# do 'e,&oJ #eu# du&lo# a&are%e," O# du&lo# do &a##adoJ &re#en'e e Lu'uro" A %on'ra&ar'e do &a##ado ( u,a Lal#a ,e,/riaJ o &rodu'o da inLlu$n%ia ar'iLi%ial #o-re a re,e,ora7 o .i#'/ri%a" O -lo6ueio do #uBei'o 'ran#%enden'al l.e &er,i'e ,udar o &a##ado do ,e#,o ,odo 6ue #e %olo%a u, :1deo al'erna'i:o no 'o%ador" U,a :er# o al'erna'i:a da #o%iedade &oderia #er %arregada %o,o &re6uela" I##o ( 'e%ni%a,en'e &o##1:el 0 a #u-#'i'ui7 o do &a##ado" Con'role #uLi%ien'e #o-re o &re#en'e &er,i'e 6ue i##o #eBa &roduGido La%il,en'e" A #u-#'i'ui7 o do Lu'uro #egue e##a ,ani&ula7 o" Doi# %ur#o# #e&arado# ,i#'urado# u, %o, o ou'ro &roduGe, re&er%u##Ke# %a%oLHni%a# no Lu'uro" O Lu'uro Li%a (-rioJ a #e,Nn'i%a do 'e,&o e,-a7aJ %onLluiJ 'ri&li%a" Lidar %o, o &re#en'e ( u, &ou%o ,ai# %o,&li%ado e #oLi#'i%ado" Para re,o:$0loJ n/# de:e,o# n o a&ena# -lo6uear a #u-Be'i:idade 'ran#%enden'alJ n/# de:e,o# erradi%F0la" I##o &re#u,e a 'ran#i7 o do .u,ano ao &/#0.u,ano" O o-Be'i:o ( &roduGir a# %ria'ura# 6ue Lal'aria, de u,a di,en# o exi#'en%ial %o, #u-Be'i:idade Gero" O #i,ula%ro &ode #er Lei'o
1>@

n o #o,en'e da raG oJ ,a# 'a,-(, da in%on#%i$n%ia" A o&era7 o ,ai# i,&or'an'e ( a a-oli7 o do &re#en'e" Cria'ura# n o .u,ana# 0 ani,ai#J :e1%ulo#J &lan'a#J &edra# e a##i, &or dian'e 0 n o %on.e%e, o go#'o do &re#en'e" Se a glo-aliGa7 o %on'inuaJ 6ual ( o de#'ino da #u-Be'i:idade! Qual ( a on'ologia do Lu'uro 6ue <&ro:a:el,en'e= nun%a irF a%on'e%er! A6ui n/# &ode,o# #ugerir u,a 'eoria n o or'odoxa" Ma,o# a##u,ir 6ue a ,ul'i&olaridade de#a&are%euJ a .i#'/ria 'er,inou e o &roBe'o da glo-aliGa7 o 'ornou0#e u,a realidade" Co,o #erF organiGado o exor%i#,o Linal da #u-Be'i:idade 'ran#%enden'al! Co,o #erF i,&le,en'ada Ia de%i# o LinalI #o-re a a-oli7 o de Dasein! An'e# de 'udoJ en6uan'o a #o%iedade e o .o,e, e#'i:ere, &re#en'e#J ele# de:e, 'o,ar e##a de%i# o e, rela7 o a #i ,e#,o#" T i,&o##1:el LaGer a&elo a u, outro algu(, o 6ual &oderia #er %ul&ado &or i##o ou elogiado" A reLer$n%ia ao ou'ro ( a%ei'F:el #o,en'e 6uando n/# 'e,o# o ,e#,o" Se n/# e#'a,o# &erdendo 6ual6uer iden'idadeJ n/# n o ire,o# ,ai# 'er a al'eridade" En' o o Li, da .i#'/ria ( Lei'o &or n/# e #o-re n/# ,e#,o# e ningu(, ,ai#"
1>A

A##i,J %o, a Ligura do ou'ro #endo ex%lu1da re#'a ex&li%ar %o,o o .o,e, &ode realiGar o ?l'i,o ge#'o de au'odi##olu7 o e %o,o ele &ode 'ran#Lerir a# ini%ia'i:a# de exi#'$n%ia &ara o ,undo &/#0.u,anoJ 6ue de#a&are%er o i,edia'a,en'e a&/# o ?l'i,o .o,e, 0 n o .a:erF ,ai# 'e#'e,un.a#" I##o ( u, grande &ro-le,a e re6uer a'( ,e#,o u,a &roLunda :i# o den'ro da e#'ru'ura do #uBei'o 'ran#%enden'al 6ue gera o 'e,&o e #eu# 'i&o#" Ningu(, ,ai# &ode LaGer de%i#Ke# #o-re %o,o resetar o 'e,&o e #ua li6uida7 o" E #ua au'oli6uida7 oJ aliF#" Da au'oi,ola7 o Linal &ela exal'a7 o de u, %ur'o0%ir%ui'o" Por'an'oJ o &r/&rio #uBei'o %arrega e, #i a &o##i-ilidade de 'al &lano %rono%ida" A glo-aliGa7 o e o Li, da .i#'/ria n o &ode, #er reduGido# P :on'ade de algu(, 6ue 'eria #ido diLeren'e da6uele 6ue ( a Lon'e do 'e,&o" Pelo ,eno# no# li,i'e# de Lilo#oLia i,anen'e" Con#e6uen'e,en'eJ i##o #igniLi%a u,a %oi#aC na# &roLundeGa# da #u-Be'i:idade 'ran#%enden'alJ .F ou'ra %a,ada a 6ual 8u##erl n o %a:ou" 8u##erl e#'a:a %on:i%'o de 6ue a6uela de#%o-er'a Lei'a &or ele era a ?l'i,a" 4a# a%on'e%e 6ue n o era" Tin.a 6ue .a:er ou'ra di,en# o ao redorJ a di,en# o ,ai# e#%ondida"
1>*

N/# &ode,o# de#ignF0la %o,o o SuBei'o Radi%al" Se a #u-Be'i:idade 'ran#%enden'al de 8u##erl %on#'i'ui a realidade a'ra:(# da ex&eri$n%ia da ,aniLe#'a7 o au'orreLeren%ialJ o SuBei'o Radi%al de:e #er en%on'rado n o no %a,in.o &ara LoraJ ,a# #i, no %a,in.o &ara den'ro" Ele #e ,o#'ra a&ena# no ,o,en'o da ,Fxi,a %a'F#'roLe .i#'/ri%aJ na drF#'i%a ex&eri$n%ia do %ur'o0%ir%ui'o 6ue dura &or u, ,o,en'o ,ai# longo e ,ai# &odero#o do 6ue ( &o##1:el #u&or'ar" A ,e#,a ex&eri$n%ia 6ue LaG a #u-Be'i:idade

'ran#%enden'al #e ,aniLe#'ar e i,&le,en'ar #eu %on'e?do %riando a##i, o 'e,&oJ e %o, #ua in'r1n#e%a ,?#i%a ( %on#iderada &elo SuBei'o Radi%al %o,o u, %on:i'e &ara #e ,o#'rar de ,aneira diLeren'e 0 no ou'ro lado do 'e,&o" Para eleJ o 'e,&o 0 e, 'oda# a# Lor,a# e %onLigura7Ke# 0 n o ( nada ,ai# do 6ue u,a ar,adil.aJ o 'ru6ueJ o ar'iLi%ialJ a'ra#ando a real de%i# o" Para o SuBei'o Radi%al n o #o,en'e a :ir'ualidade e a redeJ ,a# a realidade BF ( a &ri# oJ o %a,&o de %on%en'ra7 oJ o #oLri,en'oJ a 'or'ura" O le:o %o%.ilo da .i#'/ria ( algo %on'rFrio P %ondi7 o na 6ual ele &oderia #erJ %o,&le'ar a #i ,e#,oJ #e 'ornar" Toda %ria7 o da
1>5

#u-Be'i:idadeJ #endo a Lor,a7 o #e%undFria da 'e,&oralidadeJ ( o o-#'F%ulo &ara #ua :on'ade &ura" Se n/# a%ei'ar,o# a .i&/'e#e do SuBei'o Radi%alJ n/# ad6uiri,o# i,edia'a,en'e a in#'Nn%ia 6ue no# ex&li%a 6ue, 'o,ou a de%i# o da glo-aliGa7 oJ do #ui%1dio da .u,anidade e do Li, da .i#'/riaJ 6ue, %on%e-eu e##e &lano e o 'rouxe &ara a realidade" Pode #erJ &or'an'oJ o drF#'i%o ge#'o do SuBei'o Radi%al in'ere##ado na li-er'a7 o do 'e,&o e na %on#'ru7 o da realidade <i,&o##1:el= n o 'e,&oral" O SuBei'o Radi%al ( in%o,&a'1:el %o,o 'odo# o# 'i&o# de 'e,&o" EleJ :ee,en'e,en'eJ de,anda o an'i0'e,&oJ -a#eado no Logo exal'ado da e'ernidade 'ran#Ligurada na luG radi%al" Quando 'odo ,undo #e LoiJ re#'ar o #o,en'e a6uele# 6ue n o &udera, ir" Tal:eG e##a #eBa a raG o da grande &ro:a7 o"

120

CAPTULO A 0 TRANSI]RO ELO3AL E SEUS INI4IEOS

FQuais so fatores e atores histricos, polticos, ideolgicos e econmicos que agora definem a dinmica e configurao do poder no mundo e qual a posio dos Estados Unidos no que conhecido como A o!a "rdem #undialGF

A ORDE4 4UNDIAL QUESTIONADA


A No:a Orde, 4undial <NO4= %o,o u, %on%ei'o Loi &o&ulariGado nu, ,o,en'o .i#'/ri%o %on%re'oJ &re%i#a,en'e 6uando a Euerra +ria 'er,inou no Li, do# ano# *0 e a genu1na %oo&era7 o glo-al en're o# E#'ado# Unido# da A,(ri%a e a Uni o So:i('i%a Loi %on#iderada n o a&ena# &o##1:elJ ,a# ,ui'o &ro:F:el" A -a#e da NO4 era &re#u,ida,en'e a realiGa7 o da 'eoria %on:ergen'e &rediGendo a #1n'e#e da# Lor,a# &ol1'i%a# do #o%iali#,o #o:i('i%o e do %a&i'ali#,o o%iden'al e a %oo&era7 o &r/xi,a en're Uni o So:i('i%a e EUA no %a#o de 6ue#'Ke# regionai# 0 &or exe,&loJ a &ri,eira
121

Euerra do EolLo no in1%io de 1551" Por(,J %o,o a Uni o So:i('i%a en'rou e, %ola&#o logo de&oi# di##oJ o &roBe'o da NO4 Loi na'ural,en'e anulado e e#6ue%ido" De&oi# de 1551J ou'ra Orde, 4undial Loi %on#iderada %o,o algo e, Lor,a7 o dian'e de no##o# ol.o# 0 u, 4undo Uni&olar %o, u,a a-er'a .ege,onia glo-al do# EUA" Ela ( -e, de#%ri'a na u'o&ia &ol1'i%a de +uWuQa,aJ IO +i, da 8i#'/riaI" E##a Orde, 4undial ignorou 'odo# o# ou'ro# &olo# de &oderJ ex%e'o o# EUAJ %o, #eu# aliado#S Euro&a e Ua& o" Ela Loi %on%e-ida %o,o u,a uni:er#aliGa7 o de e%ono,ia de li:re ,er%adoJ da de,o%ra%ia &ol1'i%a e da ideologia de direi'o# .u,ano# %o,o u, #i#'e,a glo-al a%ei'o &or 'odo# o# &a1#e# no ,undo" O# %('i%o# J no en'an'oJ &en#a:a, 6ue i##o era -a#'an'e ilu#/rio e 6ue a# diLeren7a# en're o# &a1#e# e o# &o:o# rea&are%eria, e, ou'ra# Lor,a#J &or exe,&loJ na inLa,e 'e#e do IC.o6ue de Ci:iliGa7Ke#IJ de Sa,uel 8un'ing'onJ ou e, %onLli'o# ('ni%o# ou religio#o#" Algun# e#&e%iali#'a#J e, &ar'i%ular Uo.n 4ear#.ei,erJ %on#iderou a uni&olaridade n o %o,o u,a &ro&riedade da Orde, 4undialJ ,a# -e, %o,o u, 9momentum uni&olar;"

122

E, 6ual6uer %a#oJ o 6ue ( 6ue#'ionado e, 'odo# e##e# &roBe'o# ( a orde, exi#'en'e de E#'ado#0na7 o e #o-erania na%ional" O #i#'e,a :e#'Laliano n o ,ai# %orre#&onde ao a'ual -alan7o glo-al de &odere#" No:o# a'ore# de e#%ala 'ran#na%ional e #u-na%ional e#' o aLir,ando #ua %re#%en'e i,&or'Nn%ia e ( e:iden'e 6ue o ,undo 'e, ne%e##idade in'erna%ionai#" En' oJ o a'ual ,undo %on'e,&orNneo n o &ode #er %on#iderado %o,o u,a realiGa7 o ade6uada da No:a Orde, 4undial" N o .F nen.u,a Orde, 4undial deLini'i:a de 6ual6uer 'i&o" O 6ue n/# 'e,o# e, :eGJ ( a transio da Orde, 4undial 6ue n/# %on.e%e,o# no #(%ulo )) &ara ou'ro &aradig,aJ %uBa# %ara%'er1#'i%a# ainda e#' o &ara #er 'o'al,en'e deLinida#" O Lu'uro #erF real,en'e glo-al! Ou a# 'end$n%ia# regionali#'a# ir o do,inar! 8a:erF u,a ?ni%a Orde, 4undial! Ou e, :eG di##oJ .a:erF :Fria# orden# lo%ai# e regionai#! Ou 'al:eG o 6ue n/# e#'a,o# LaGendo &ara lidar %o, o %ao# glo-al! N o e#'F %laro ainda" A 'ran#i7 o n o e#'F realiGada" N/# e#'a,o# :i:endo no ,eio di##o" Se a eli'e glo-al e &ri,eiro de 'udo a eli'e e%onH,i%a e &ol1'i%a do# EUA 'e, u,a :i# o %lara do Lu'uroJ o 6ue ( -e,
123

de

u,

no:o

&aradig,a

de

rela7Ke#

du:ido#oJ %ir%un#'Nn%ia# &er,i'e, e &ode, &re:enir a realiGa7 o dele na &rF'i%a" SeJ &or(,J a eli'e glo-al %are%e de u, &roBe'o %on#en#ual 0 a 6ue#' o #e 'orna ,ui'o ,ai# %o,&li%ada" En' o #o,en'e o La'o da 'ran#i7 o &ara algu, no:o &aradig,a ( %er'o" O &aradig,a %o,o 'alJ &elo %on'rFrioJ ( -a#'an'e in%er'o"

ORDE4 4UNDIAL DO PONTO DE MISTA DOS ESTADOS UNIDOS


A &o#i7 o do# EUA duran'e e##e de#lo%a,en'o ( a-#olu'a,en'e garan'idaJ ,a# #eu Lu'uro e, longo &raGo e#'F e, 6ue#' o" O# EUA e#' oJ agoraJ realiGando o 'e#'e de #eu do,1nio glo-al i,&erial e 'e, de lidar %o, ,ui'o# de#aLio# 0 algun# dele# in'eira,en'e no:o# e originai#" I##o &oderia &ro%eder e, 'r$# Lor,a# diLeren'e#C Cria7 o de u, I,&(rio A,eri%ano stri$to sensu %o, u,a Frea %en'ral %on#olidada e 'e%ni%a,en'e e #o%ial,en'e de#en:ol:idaJ ou u, n?%leo i,&erialJ %o, a &eriLeria ,an'ida di:idida e Lrag,en'adaJ nu, e#'ado de agi'a7 o
12>

&er,anen'eJ &r/xi,a do %ao#" O# neo%on#J ao 6ue &are%eJ e#' o a La:or de 'al &adr oS A %ria7 o da uni&olaridade ,ul'ila'eral onde o# EUA %oo&eraria, %o, ou'ra# &o'$n%ia# a,igF:ei# <CanadFJ Euro&aJ Au#'rFliaJ Ua& oJ I#raelJ aliado# dra-e# e &o##i:el,en'e ou'ro# &a1#e#= na #olu7 o de &ro-le,a# regionai# e %olo%ando &re## o e, jE#'ado# &Fria#j <%o,o o Ir J MeneGuelaJ 3ielorr?##ia e Coreia do Nor'e= ou &re:enindo ou'ra# &o'$n%ia# de al%an7are, a inde&end$n%ia regional e a .ege,onia <C.inaJ R?##iaJ e'%=" Pare%e 6ue o# de,o%ra'a# e o &re#iden'e O-a,a # o in%linado# a e##a :i# oS A &ro,o7 o da glo-aliGa7 o a%elerada %o, a %ria7 o de u, go:erno ,undial e a rF&ida de##o-eraniGa7 o do# E#'ado#0na7 o e, La:or da %ria7 o de u, IE#'ado# Unido#I do ,undo go:ernado &ela eli'e glo-al e, 'er,o# legai# <&or exe,&lo 0 o &roBe'o CRE>2 re&re#en'ado &ela e#'ra'(gia de Eeorge Soro# e #ua# Lunda7Ke#=" A# re:olu7Ke# %olorida# # o :i#'a# a6ui %o,o a ar,a ,ai# eLe'i:a &ara de#e#'a-iliGar e Linal,en'e de#'ruir E#'ado#"

Nota da Traduo. CRE: Conselho de Relaes Exteriores (em ingls CFR: Council on Foreign Relations)

45

122

O# EUA ,ui'a# :eGe# &are%e, e#'ar #i,ul'anea,en'e &ro,o:endo 'oda# a# 'r$# e#'ra'(gia# ao ,e#,o 'e,&oJ %o,o &ar'e de u,a &ol1'i%a e#'rangeira ,ul'i:e'orial" E##a# 'r$# dire7Ke# e#'ra'(gi%a# do# EUA %ria, o %on'ex'o glo-al e, rela7Ke# in'erna%ionai#J o# EUA #endo o a'or0%.a:e e, u,a e#%ala glo-al" Al(, de e:iden'e# diLeren7a# de##a# 'r$# i,agen# do Lu'uroJ ela# '$, algun# &on'o# e##en%iai# e, %o,u," E, 'odo %a#oJ o# EUA e#' o in'ere##ado# e, aLir,ar #ua do,ina7 o e#'ra'(gi%aJ e%onH,i%a e &ol1'i%aS no Lor'ale%i,en'o do %on'role ou de ou'ro# a'ore# glo-ai# e enLra6ue%$0lo#S na gradual ou a%elerada de##o-eraniGa7 o do 6ue # o agora E#'ado# ,ai# ou ,eno# inde&enden'e#S na &ro,o7 o de :alore# #u&o#'a,en'e juni:er#ai#j reLle'indo o# :alore# do ,undo o%iden'alJ i"e" de,o%ra%ia li-eralJ &arla,en'ari#,oJ li:re ,er%adoJ direi'o# .u,ano# e a##i, &or dian'e" Por i##o n/# e#'a,o# dian'e de u, ,undo e, u, arranBo geo&ol1'i%o Lor'e e %on'e,&orNneo

a&aren'e,en'e &er,anen'e onde o# EUA # o o n?%leo e onde o# raio# de #ua inLlu$n%ia <e#'ra'(gi%aJ e%onH,i%aJ &ol1'i%aJ 'e%nol/gi%aJ inLor,a%ionalJ e'%= &ene'ra, 'odo o re#'o do 4undoJ de&endendo da Lor7a da #ua :on'ade de a%ei'F0la ou reBei'F0la no %a#o de diLeren'e# &a1#e#J &ar'i%ularidade# ('ni%a#
12@

ou religio#a#" T o 'i&o de Irede i,&erial glo-alI o&erando e, e#%ala &lane'Fria" E##e arranBo geo&ol1'i%o glo-al %en'rado do# EUA &ode #er de#%ri'o e, :Frio# n1:ei# diLeren'e#C Kistori$amente@ o# EUA #e %on#idera, a %on%lu# o l/gi%a e o F&i%e da %i:iliGa7 o o%iden'al" U,a :eG ele Loi a&re#en'ado no# 'er,o# do IDe#'ino 4aniLe#'oI do# EUA e en' o da Dou'rina 4onroe" Agora ele# Lala, e, 'er,o# de exe%u7 o da# nor,a# do# direi'o# .u,ano# Iuni:er#ai#IJ &ro,o7 o da de,o%ra%iaJ 'e%nologiaJ in#'i'ui7Ke# de li:re ,er%ado e da1 e, dian'e" 4a# e, e##$n%ia n/# #i,&le#,en'e lida,o# %o, u,a :er# o a'ualiGada e %on'inuada do uni:er#ali#,o O%iden'al 6ue Loi 'ran#,i'ido de#de o I,&(rio Ro,anoJ ao Cri#'iani#,o 4edie:alJ P 4odernidade %o, o Ilu,ini#,o e %oloniGa7 oJ a'( o a'ual &/#0,oderni#,o e ul'raindi:iduali#,o" A .i#'/ria ( %on#iderada %o,o #endo u, &ro%e##o un1:o%o e ,on/'ono de &rogre##o 'e%nol/gi%o e #o%ialJ o %a,in.o da li-er'a7 o %re#%en'e do# indi:1duo# de 'odo# o# 'i&o# de iden'idade# %ole'i:a#" Tradi7 o e %on#er:adori#,o # o a##i, %on#iderado# %o,o o-#'F%ulo# &ara a li-erdade e de:e, #er reBei'ado#" O# EUA e#' o na :anguarda de##e &ro%e##o .i#'/ri%o e 'e, o direi'oJ o-riga7 o e ,i## o .i#'/ri%a de ,o:er a .i#'/ria %ada :eG ,ai# adian'e"
12A

A exi#'$n%ia .i#'/ri%a do# EUA %oin%ide %o, o %ur#o da .i#'/ria .u,ana" En' oJ IA,eri%anoI #igniLi%a IUni:er#alI" A# ou'ra# %ul'ura# ou 'e, u, Lu'uro a,eri%ano ou n o '$, Lu'uro algu," !oliti$amente@ .F 'end$n%ia# ,ui'o i,&or'an'e# na &ol1'i%a glo-al 6ue deLine, a transio" O F&i%e do &en#a,en'o &ol1'i%o da 4odernidade Loi a :i'/ria do li-erali#,o #o-re a# dou'rina# &ol1'i%a# al'erna'i:a# da 4odernidadeC La#%i#,o e #o%iali#,o" O li-erali#,o Loi glo-al e #e 'ornou o ?ni%o #i#'e,a &ol1'i%o &o##1:el" E#'F &rogredindo agora e, dire7 o ao %on%ei'o &/#0,oderno e &/#0indi:idual de &ol1'i%aJ geral,en'e de#%ri'o %o,o &/#0.u,ani#,o" O# EUA no:a,en'e de#e,&en.a, a6ui o &a&el Lunda,en'al" A Lor,a de &ol1'i%a &ro,o:ida glo-al,en'e &elo# EUA ( de,o%ra%ia li-eral" O# EUA a&oia, a glo-aliGa7 o do li-erali#,oJ a##i, &re&arando o &r/xi,o &a##o &ara o &/#0,oderni#,o &ol1'i%o %o,o de#%ri'o e, 4mprioJ o La,o#o li:ro de Negri e 8ard'" Su-#i#'e algu,a di#'Nn%ia en're o ul'raindi:iduali#,o li-eral e o &/#0.u,ani#,o &ro&ria,en'e &/#0,odernoJ &ro,o:endo a %i-ern('i%aJ ,odiLi%a7Ke# gen('i%a#J %lonage, e a# 6ui,era#" 4a# a PeriLeria do ,undoJ n/#J ainda enLren'a o &ro%e##o uni:er#aliGan'e 0 a de#'rui7 o a%elerada de 6ual6uer
12*

en'idade #o%ial .ol1#'i%aJ a Lrag,en'a7 o e a'o,iGa7 o da #o%iedade in%lu#i:e a'ra:(# da 'e%nologia <in'erne'J 'eleLone# ,/:ei#J rede# #o%iai#=J onde o &rin%i&al a'or ( e#'ri'a,en'e o indi:1duoJ di:or%iado de 6ual6uer %on'ex'o #o%ial na'ural e %ole'i:o" U, i,&or'an'e 'e#'e,un.o do u#o d?&li%e da &ro,o7 o de de,o%ra%ia Loi ex&li%i'a,en'e de#%ri'o e, u, ar'igo &elo e#&e%iali#'a &ol1'i%o e ,ili'ar a,eri%ano S'e&.en R" 4ann>@J 6ue, aLir,ou 6ue a de,o%ra%ia &ode 'ra-al.ar %o,o u, :1ru# au'ogeradorJ Lor'ale%endo a# #o%iedade# de,o%rF'i%a# exi#'en'e# e .i#'ori%a,en'e ,adura#J ,a# de#'ruindo e i,ergindo no %ao# #o%iedade# 'radi%ionai# n o &re&arada# ade6uada,en'e &ra i##o" A##i, a de,o%ra%ia ( &en#ada %o,o #endo u,a ar,a eLi%aG &ara %riar %ao# e go:ernar a# %ul'ura# e, di##i&a7 o do ,undo a &ar'ir do N?%leo 6ue e,ula e in#'ala o# %/digo# de,o%rF'i%o# e, 'odo lugar" A e:id$n%ia de##e &ro%e##o &ode #er :i#'a na #e6u$n%ia %a/'i%a de e:en'o# e#'i,ulan'e# da %.a,ada IPri,a:era dra-eI" da# De&oi# de realiGar &ara a a Lrag,en'a7 o %o,&le'a #o%iedade#

indi:idualiGa7 o e a'o,iGa7 oJ a #egunda La#e %o,e7arFC a


46

1 Mann, Stephen R. (1992). Chaos Theory and Strategic Thought, Parameters 2U3, Autumn.

125

di:i# o e di##olu7 o ine:i'F:ei# do &r/&rio indi:1duo .u,ano a'ra:(# da 'e%nologia e ex&eri,en'o# gen('i%o# &ara %riar u,a I&/#0.u,anidadeI" E##a I&/#0&ol1'i%aI &ode #er :i#'a %o,o o ?l'i,o .oriGon'e do Lu'uri#,o &ol1'i%o" 4deologi$amenteC 8F u,a 'end$n%ia &ara o# EUA :in%ulare, %ada :eG ,ai# ideologia e &ol1'i%a e, #ua# rela7Ke# %o, a &eriLeria" An'e#J a &ol1'i%a ex'erna do# EUA agia %o, -a#e e, &uro reali#,o &rag,F'i%o" Se o# regi,e# Lo##e, &r/0 EUAJ ele# era, 'olerado# #e, %on#idera7 o &or #eu# &rin%1&io# ideol/gi%o#" A duradoura alian7a en're o# EUA e a ArF-ia Saudi'a re&re#en'a o exe,&lo &erLei'o de##e reali#,o na &ol1'i%a ex'erna na &rF'i%a" A##i, algu,a# %ara%'er1#'i%a# de##a ,oralidade e#6uiGoLr$ni%a e du&la Lora, a%ei'a# ideologi%a,en'e" Por(,J &are%e 6ue re%en'e,en'e o# EUA %o,e7ara, a 'en'ar a&roLundar a de,o%ra%iaJ a&oiando re:ol'a# &o&ulare# no Egi'o e na Tun1#ia onde o# l1dere# Lora, aliado# %onLiF:ei# do# EUA -e, %o,o di'adore# %orru&'o#" O# &adrKe# du&lo# na ideologia &ol1'i%a do# EUA e#' o len'a,en'e de#a&are%endo e o a&roLunda,en'o da de,o%ra%ia a:an7a" O &on'o %ul,inan'e #erF a'ingido no %a#o de u,a &ro:F:el in#'a-ilidade na ArF-ia Saudi'a" Ne##e ,o,en'o a &rF'i%a da &ro,o7 o de de,o%ra%ia #o-re u,a
1@0

-a#e ideol/gi%aJ in%lu#i:e e, %ir%un#'Nn%ia# in%on:enien'e# e &oli'i%a,en'e diL1%ei#J #erF 'e#'ada" E$onomi$amenteC A e%ono,ia a,eri%ana ( de#aLiada &elo %re#%i,en'o %.in$#J &ela #eguran7a e e#%a##eG energ('i%a#J d1:ida# in%a&a%i'an'e# e d(Li%i'# or7a,en'Frio#J e &ela di:erg$n%ia e de#&ro&or7 o %r1'i%a# en're o #e'or Linan%eiro e a Gona indu#'rial real" O %re#%i,en'o ex%e##i:o ou -ol.a da# in#'i'ui7Ke# Linan%eira# a,eri%ana# e a de#lo%aliGa7 o da ind?#'ria %riara, u,a de#%on'inuidade en're a e#Lera ,one'Fria e a e#Lera do e6uil1-rio %a&i'ali#'a %lF##i%o en're oLer'a da ind?#'ria e de,anda do %on#u,idor" E##a Loi a &rin%i&al %au#a da %ri#e Linan%eira de 200*" A e%ono,ia &ol1'i%a %.ine#a e#'F 'en'ando ree#'a-ele%er #ua inde&end$n%ia da .ege,onia glo-al do# EUA e &ode 'ornar0#e o &rin%i&al La'or de %o,&e'i7 o e%onH,i%a" R?##iaJ Ir J MeneGuela e algun# ou'ro# &a1#e# rela'i:a,en'e inde&enden'e# 6ue %on'rola, grande# re#er:a# do# re%ur#o# na'urai# re,ane#%en'e# do ,undo %olo%a, u, li,i'e #o-re a inLlu$n%ia e%onH,i%a a,eri%ana" A e%ono,ia da Uni o Euro&eia e o &o'en%ial e%onH,i%o Ba&on$# re&re#en'a, doi# &o##1:ei# &olo# de %o,&e'i7 o e%onH,i%a &ara o# EUA den'ro do e#6ue,a e%onH,i%a e e#'ra'(gi%o do O%iden'e"
1@1

O# EUA 'en'a, re#ol:er e##e# &ro-le,a# u#ando n o #/ in#'ru,en'o# &ura,en'e e%onH,i%o#J ,a# 'a,-(, &ol1'i%o# eJ P# :eGe#J 'a,-(, o &oder ,ili'ar" Poder1a,o#J a##i,J in'er&re'ar a in:a# o e a o%u&a7 o do Ira6ue e do ALegani#' oJ a# in'er:en7Ke# o#'en#i:a# e #e%re'a# na L1-iaJ Ir e S1ria de u,a &er#&e%'i:a geoe%onH,i%a e 'a,-(, geo&ol1'i%a" A &ro,o7 o da o&o#i7 o &ol1'i%a do,(#'i%a e in#urgen'e# na R?##iaJ Ir e C.ina # o ou'ro# ,('odo# #i,ilare# e, dire7 o ao ,e#,o o-Be'i:o" 4a# e##a# n o # o a&ena# #olu7Ke# '(%ni%a#" O &rin%i&al de#aLio ( %o,o organiGar a e%ono,ia &/#0,oderna e Linan%eiri#'a %o, %re#%i,en'o %on'1nuoJ a,&liando a %r1'i%a la%una en're a e%ono,ia real e o #e'or Linan%eiro %uBa l/gi%a e au'oin'ere##e #e 'orna, ,ai# e ,ai# au'Hno,o#" Te, #ido di'o 6ue o# EUA # o o a'or a##i,('ri%o e &rin%i&al no %en'ro do e#'Fgio transit&rio a'ual da# 6ue#'Ke# glo-ai#" Co,o Midrine no'ouJ e##e a'or ( u,a :erdadeira .i&er&o'$n%ia e o Lor'e arranBo geo&ol1'i%o a'ualJ 6ue in%lui 'odo# o# n1:ei# e rede# exa,inada# a%i,aJ ( e#'ru'urado e, 'orno do n?%leo a,eri%ano" A 6ue#' o %re#%eu a6uiJ en' o (C #eria e##e a'or 'o'al,en'e %on#%ien'e do 6ue LaG e en'enderia ele %o,&le'a,en'e o 6ue o-'erF no LinalJ i#'o (J 6ue Lor,a de
1@2

#i#'e,a in'erna%ional ou orde, ,undial ele :ai al%an7ar! O&iniKe# ne##e &on'o i,&or'an'e # o di:idida#" O# neo%on# &ro%la,ando O No:o S(%ulo A,eri%ano e#' o o'i,i#'a# e, rela7 o ao Lu'uro I,&(rio A,eri%anoJ &or(, no %a#o dele# ( /-:io 6ue ele# '$, u,a %laraJ #e n o ne%e##aria,en'e reali#'aJ :i# o de u, Lu'uro do,1nio a,eri%ano" Ne##e %a#o a orde, ,undial #erF u,a Orde, I,&erial A,eri%ana -a#eada na geo&ol1'i%a uni&olar" Pelo ,eno# 'eori%a,en'eJ ela 'e, u, &on'o reden'orC &elo ,eno#J ( %lara e .one#'a #o-re #eu# o-Be'i:o# e in'en7Ke#" O# ,ul'ila'erali#'a# # o ,ai# %au'elo#o# e in#i#'e, na ne%e##idade de %on:idar ou'ro# &odere# regionai# &ara %o,&ar'il.are, a %arga da .ege,onia glo-al %o, o# EUA" T /-:io 6ue #o,en'e #o%iedade# #i,ilare# ao# EUA &ode, #er &ar%eira#J en' o o #u%e##o da &ro,o7 o da de,o%ra%ia #e 'orna u,a %ara%'er1#'i%a e##en%ial" O# ,ul'ila'erali#'a# age, n o #o,en'e e, no,e do# EUAJ ,a# 'a,-(, e, no,e do O%iden'eJ %uBo# :alore# # o ou de:e, #er uni:er#ai#" Sua# :i#Ke# de u,a Lu'ura orde, ,undial di'ada &or u,a de,o%ra%ia glo-alJ ,a# liderada &elo# EUAJ ( ne-ulo#a e n o ' o %lara,en'e deLinida %o,o o I,&(rio A,eri%ano do# neo%on#"
1@3

4ai# ne-ulo#a ainda ( a :i# o ex're,a de go:ernan7a glo-al &re:i#'a &elo# &ro,o'ore# da glo-aliGa7 o a%elerada" Pare%e #er &o##1:el &ara eLe'i:a,en'e derru-ar a orde, exi#'en'e do# E#'ado#0na7 o #o-erano#J ,a# e, ,ui'o# %a#o#J i##o #o,en'e irF a-rir a &or'a &ara %onLli'o# ,ai# ar%ai%o#J lo%ai#J de Lor7a# religio#a# ou ('ni%a#" A :i# o de u,a #o%iedade ?ni%aJ a-er'a e &or ne%e##idadeJ ,aBori'aria,en'e .o,og$nea na e#%ala da Terra ( ' o Lan'F#'i%a e u'/&i%a 6ue ( ,ui'o ,ai# LF%il i,aginar o %ao# 'o'al e a IEuerra de Todo# Con'ra Todo#I .o--e#iana no e#'ado de na'ureGa de u, ,undo #e, E#'ado#" A# :i#Ke# de &o##1:ei# orden# ,undiai# Lu'ura# da &er#&e%'i:a do# EUA e do O%iden'e diLere, en're a# La%7Ke# ri:ai# da# eli'e#J ide/logo# e 'o,adore# de de%i#Ke# a,eri%ano#" A e#'ra'(gia ,ai# %on#e6uen'e e -e, deLinidaJ a orde, ,undial uni&olar do# neo%on# ( ao ,e#,o 'e,&o ,ai# e'no%$n'ri%aJ a-er'a,en'e i,&eriali#'a e .ege,Hni%a" A# ou'ra# dua# :er#Ke# # o ,ui'o ,ai# ,al %on%e-ida# e in%er'a#" A##i,J ( ' o &ro:F:el 6ue ela# &oderia, %onduGir a u, au,en'o na de#orde, glo-alJ %o,o a u, au,en'o na orde," Ri%.ard 8aa## %.a,ou o# &aradig,a# de u, #i#'e,a

1@>

in'erna%ional de a%ordo %o, e##a# dua# :er#Ke#J %o,o #endo %ara%'eriGado# &ela In o &olaridadeI" A##i, a transio e, 6ue#' o (J e, 'odo %a#oJ a,eri%ano%$n'ri%a &or #ua na'ureGa e o arranBo geo&ol1'i%o glo-al e#'F e#'ru'urado de ,odo 6ue o# &rin%i&ai# &ro%e##o# glo-ai# #eria, ,oderado#J orien'ado#J dirigido# e P# :eGe# %on'rolado# &elo ?ni%o a'or .i&er&o'$n%iaJ realiGando #eu 'ra-al.o #oGin.o ou %o, a aBuda de #eu# aliado# o%iden'ai# e E#'ado#0%lien'e# regionai#"

A ORDE4 4UNDIAL DO PONTO DE MISTA NRO A4ERICANO


A &er#&e%'i:a do ,undo a,eri%ano%$n'ri%o de#%ri'a a%i,aJ a&e#ar de #er a 'end$n%ia %en'ral e glo-al ,ai# i,&or'an'eJ n o ( a ?ni%a &o##1:el" Pode .a:er e .F :i#Ke# al'erna'i:a# da ar6ui'e'ura &ol1'i%a ,undial 6ue &ode, #er le:ada# e, %on#idera7 o" 8F a'ore# #e%undFrio# e 'er%iFrio# 6ue # o &erdedore# ine:i'F:ei# no %a#o do #u%e##o da e#'ra'(gia do# EUAS o# &a1#e#J E#'ado#J &o:o# e %ul'ura# 6ue &erderia, 'udoJ a'( ,e#,o #ua# &r/&ria# iden'idade# e n o gan.aria, nada #e o# EUA realiGare, #ua# a#&ira7Ke# glo-ai#"

1@2

Ele# # o ao ,e#,o 'e,&o ,?l'i&lo# e .e'erog$neo#J e &ode, #er agru&ado# e, %a'egoria# ,ui'o diLeren'e#" A &ri,eira %a'egoria ( %o,&o#'a &or E#'ado#0na7 o ,ai# ou ,eno# -e,0#u%edido#J 6ue n o e#' o LeliGe# e, &erder #ua inde&end$n%ia &ara u,a au'oridade ex'erior #u&rana%ional 0 n o na Lor,a de .ege,onia a,eri%ana a-er'aJ ne, na Lor,a de go:erno ,undial e go:ernan7a o%iden'o%$n'ri%aJ ne, na di##olu7 o %a/'i%a de u, Lal.o #i#'e,a in'erna%ional" 8F ,ui'o# &a1#e#J ,ai# i,&or'an'e# en're ele#C C.inaJ R?##iaJ Ir e ndiaJ ,a# in%luindo ,ui'o# E#'ado# #ul0a,eri%ano# e i#lN,i%o#" Ele# n o go#'a, da transio no geralJ #u#&ei'andoJ %o, raG oJ da ine:i'F:el &erda #e #ua #o-erania" En' o ele# e#' o in%linado# a re#i#'ir a e##a &rin%i&al 'end$n%ia do arranBo geo&ol1'i%o glo-al a,eri%ano%$n'ri%o ou #e ada&'ar a ela de 'al ,aneira 6ue #eBa &o##1:el &ara e:i'ar a# %on#e6u$n%ia# l/gi%a# do #eu #u%e##oJ #eBa :ia u, i,&eriali#,o ou u,a e#'ra'(gia glo-al" O de#eBo de &re#er:a7 o da #o-erania re&re#en'a a %on'radi7 o na'ural e o &on'o de re#i#'$n%ia e, La%e da .ege,onia A,eri%anaYO%iden'al ou da# 'end$n%ia# glo-ali#'a#" +alando no geralJ e##e# E#'ado# %are%e, de u,a :i# o al'erna'i:a do Lu'uro #i#'e,a in'erna%ional ou orde, ,undial e %er'a,en'e
1@@

n o '$, u,a :i# o uniLi%ada ou %o,u," O 6ue 'odo# ele# 6uere, e %o,&ar'il.a, e, %o,u, ( u, de#eBo de &re#er:ar o status (uo in'erna%ional %o,o %ri#'aliGado na Car'a da# Na7Ke# Unida# e a##i, #ua# &r/&ria# #o-erania# e iden'idade %o,o E#'ado0na7 o na Lor,a &re#en'eJ aBu#'ando e ,oderniGando0a# %o,o u, &ro%e##o in'erno e #o-erano %o,o ne%e##Frio" En're e##e gru&o de E#'ado#0na7 o -u#%ando

&re#er:ar #ua# #o-erania# e, La%e da .ege,onia do# EUAYO%iden'e ou da# e#'ra'(gia# glo-ali#'a# # oC

1" A6uele# E#'ado# 6ue 'en'a, ada&'ar #ua# #o%iedade# ao# &adrKe# O%iden'ai# e ,an'er rela7Ke# a,igF:ei# %o, o O%iden'e e o# EUAJ ,a# 'en'a, e:i'ar a de##o-eraniGa7 o dire'a e 'o'alS in%luindo ndiaJ Tur6uiaJ 3ra#il e a'( %er'o &on'o R?##ia e CaGa6ui#' oS 2" A6uele# E#'ado# 6ue e#' o &ron'o# &ara %oo&erar %o, o# EUAJ ,a# #o- a %ondi7 o de n o0in'erLer$n%ia e, #eu# neg/%io# do,(#'i%o#J %o,o ArF-ia Saudi'a e Pa6ui#' oS
1@A

3" A6uele# E#'ado# 6ueJ en6uan'o %oo&era, %o, o# EUAJ e#'ri'a,en'e o-#er:a, a &ar'i%ularidade de #ua# #o%iedade# &ela Lil'rage, &er,anen'e do 6ue ( %o,&a'1:el na %ul'ura O%iden'al %o, #ua# %ul'ura# do,(#'i%a# e o 6ue n o (J eJ ao ,e#,o 'e,&oJ 'en'ando u#ar o# di:idendo# re%e-ido# &or e##a %oo&era7 o &ara Lor'ale%er #ua inde&end$n%ia na%ionalJ %o,o a C.ina e P# :eGe#J R?##iaS >" A6uele# E#'ado# 6ue 'en'a, #e o&or ao# EUA dire'a,en'eJ reBei'ando o# :alore# O%iden'ai#J a uni&olaridade e .ege,onia o%iden'al e a,eri%anaJ in%luindo Ir J MeneGuela e Coreia do Nor'e"

Por(,J 'odo# e##e# gru&o# %are%e, de u,a e#'ra'(gia glo-al al'erna'i:a 6ue &oderia #er #i,e'ri%a,en'e %o,&arF:el %o, a# :i#Ke# a,eri%ana# do Lu'uroJ ,e#,o 6ue #e, %on#en#o ou u, o-Be'i:o %lara,en'e deLinido" Todo# e##e# E#'ado# geral,en'e age, indi:idual,en'e no &lano glo-al e e, dire7 o a #eu# &r/&rio# in'ere##e#" A diLeren7a na &ol1'i%a
1@*

ex'erior en're ele# %on#'i'ui #o,en'e na 6uan'idade de radi%ali#,o e, #ua# reBei7Ke# da a,eri%aniGa7 o" Sua# &o#i7Ke# &ode, #er deLinida# %o,o rea'i:a#" E##a e#'ra'(gia de o&o#i7 o rea'i:aJ :ariando da reBei7 o P ada&'a7 oJ algu,a# :eGe# ( eLe'i:aJ ou'ra# n o" E, #u,aJ n o dF nen.u, 'i&o de :i# o al'erna'i:a do Lu'uro" E, :eG di##oJ o Lu'uro da orde, ,undial ou do #i#'e,a in'erna%ional ( %on#iderado %o,o e'erna %on#er:a7 o do status (uoJ i"e" 0 ,odernidadeJ E#'ado#0 na7 oJ o #i#'e,a :e#'Laliano de E#'ado #o-erano e e#'ri'a in'er&re'a7 oJ e &re#er:a7 o da Car'a da# Na7Ke# Unida# e da %onLigura7 o da ONU exi#'en'e#" A #egunda %a'egoria de a'ore# 6ue reBei'a, a transio %on#i#'e e, gru&o#J ,o:i,en'o# e organiGa7Ke# #u-na%ionai# 6ue #e o&Ke, ao do,1nio a,eri%ano de e#'ru'ura# do arranBo geo&ol1'i%o glo-al &or raGKe# ideol/gi%a#J religio#a# eYou %ul'urai#" E##e# gru&o# # o -a#'an'e# diLeren'e# un# do# ou'ro# e :aria, de E#'ado &ara E#'ado" 4ui'o# # o -a#eado# na -a#e de u,a in'er&re'a7 o da L( religio#a in%o,&a'1:el %o, a dou'rina #e%ular da a,eri%aniGa7 oJ o%iden'aliGa7 o e glo-aliGa7 o" 4a# ele# &ode, 'a,-(, #er ,o'i:ado# &ela# %on#idera7Ke# ou dou'rina# ('ni%a# ou ideol/gi%a# <&or exe,&loJ #o%iali#'a e
1@5

%o,uni#'a=" Ou'ra# &ode, a'( agir &or raGKe# regionali#'a#"

O &aradoxo ( 6ue no &ro%e##o da glo-aliGa7 oJ 6ue o-Be'i:a uni:er#aliGar e 'ornar uniLor,e# 'oda# a# &ar'i%ularidade# e iden'idade# %ole'i:a# %o, -a#e e, u,a iden'idade &ura,en'e indi:idualJ 'ai# a'ore# #u-na%ionai# #e 'orna, La%il,en'e 'ran#na%ionai# 0 a# ,e#,a# religiKe# e ideologia# geral,en'e # o &re#en'e# e, diLeren'e# na7Ke# e a'ra:e##a, Lron'eira# e#'a'ai#" A##i,J en're e##e# a'ore# n o0 e#'a'ai# n/# &ode,o# &o'en%ial,en'e en%on'rar algu,a :i# o al'erna'i:a da Lu'ura orde, ,undial ou do #i#'e,a in'erna%ional 6ue &ode LaGer o&o#i7 o P transio a,eri%anaYo%iden'al e #ua# e#'ru'ura#" Pode,o# re#u,ir a# ideia# ,ai# ou ,eno# diLeren'e# de algun# gru&o# #u-na%ionai# ou 'ran#na%ionai# ,ai# i,&or'an'e#J %o,o a #eguirC A ,ai# re%on.e%ida ( a :i# o glo-al i#lN,i%aJ 6ue re&re#en'a a u'o&ia de u, E#'ado Elo-al I#lN,i%o ou CaliLado 4undial" E##e &roBe'o ( ' o o&o#'o P ar6ui'e'ura 'ran#i%ional liderada &elo# EUA %o,o ao status (uo :igen'e do# E#'ado#0 na7 o ,oderno#" O#a,a 3in Laden &er,ane%e #i,-/li%o e
1A0

ar6ue'1&i%o de 'ai# ideia#J e o# a'a6ue# 6ue derru-ara, a# 'orre# do ^orld Trade Cen'er e, No:a Ior6ue e, 11 de #e'e,-ro e 6ue #u&o#'a,en'e I,udara, o ,undoIJ # o &ro:a da i,&or'Nn%ia de##a# rede# e da #eriedade %o, a 6ual #e de:e lidar %o, ela#" Ou'ro de##e# &roBe'o# &ode #er deLinido %o,o o &lano neo0#o%iali#'a 'ran#na%ional re&re#en'ado na e#6uerda #ul0 a,eri%ana e &e##oal,en'e &or 8ugo C.F:eG" E#'e ( a&roxi,ada,en'e u,a no:a edi7 o da %r1'i%a ,arxi#'a do %a&i'ali#,oJ Lor'ale%ida &ela e,o7 o na%ionali#'a eJ e, algun# %a#o#J %o,o %o, o# Ga&a'i#'a# e na 3ol1:iaJ &or #en'i,en'o# ('ni%o# ou %r1'i%a# e%ol/gi%a# a,-ien'ali#'a#" Algun# regi,e# Fra-e#J %o,o a'( .F &ou%o 'e,&o a Ua,a.iriQa Fra-e l1-ia #oQaddaLiJ &ode, #er %on#iderada# na ,e#,a lin.a" A :i# o da Lu'ura orde, ,undial a6ui ( a&re#en'ada %o,o u,a re:olu7 o #o%iali#'a glo-al &re%edida &or %a,&an.a# de li-era7 o an'ia,eri%ana# e, %ada &a1# ao redor do ,undo" A transio liderada &elo# EUA e &elo o%iden'e ( :i#'a &or e##e gru&o %o,o u,a en%arna7 o do i,&eriali#,o %lF##i%o %ri'i%ado &or L$nin" U, 'er%eiro exe,&lo &ode #er en%on'rado no &roBe'o eura#iani#'a <:ulgo ,ul'i&olaridadeJ Erande# E#&a7o# ou
1A1

Erande# Po'$n%ia#=J &ro&ondo u, ,odelo al'erna'i:o de orde, ,undial -a#eada no &aradig,a da# %i:iliGa7Ke# e Erande# Podere#" Ele &re##u&Ke a %ria7 o de diLeren'e# &ol1'i%a#J e#'ra'(gia# e en'idade# e%onH,i%a# 'ran#na%ionai# unida# regional,en'e &ela %o,unidade de Frea# %i:iliGa%ionai# %o,un# e :alore# %o,&ar'il.ado#J e, algun# %a#o# religio#o# e e, ou'ro# #e%ulare# eYou %ul'urai#" Ele# de:eria, %on#i#'ir e, E#'ado# in'egrado# e, lin.a# regionali#'a# e re&re#en'ar o# &olo# do ,undo ,ul'i&olar" A Uni o Euro&eia ( u, exe,&loJ a na#%en'e Uni o Eura#iana &ro&o#'a &elo Mlad,ir Pu'in da R?##ia e o &re#iden'e do CaGa6ui#' o Nar#ul'an NaGar-aQe:J ou'ro" A Uni o I#lN,i%aJ a Uni o Pan0Pa%1Li%a # o ou'ra# &o##i-ilidade#" O Erande E#&a7o nor'e0a,eri%anoJ %o-rindo a NA+TA de .oBeJ #eria re%on.e%ida %o,o a ?ni%a en're ,ui'a# ou'ra# ,ai# ou ,eno# e, &olo# iguai#J nada ,ai#" N o ( u,a li#'a 'o'al,en'e in%lu#i:a de 'ai# a'ore# ou 'eoria# n o0e#'a'ai# %o, :i#Ke# al'ernada# da orde, ,undial" 8F ou'ra#J ,a# ela# e#' o e, e#%ala ,enor e a##i, al(, do e#%o&o de##e 'ra-al.o" No e#'ado a'ual da# 6ue#'Ke# glo-ai# .F u,a di:i# o #(ria en're o# E#'ado#0na7 o e o# a'ore# #u-0e#'a'ai# ou
1A2

'ran#na%ionai# e ,o:i,en'o# ideol/gi%o# o&erando e, diLeren'e# n1:ei#J ,en%ionado# a%i,a" O# E#'ado#0na7 o %are%e, de :i# o e ideologiaJ e o# ,o:i,en'o# %are%e, de inLrae#'ru'ura e re%ur#o# #uLi%ien'e# &ara %olo%ar #ua# ideia# e, &rF'i%a" Se e, algu,a %ir%un#'Nn%ia Lo##e &o##1:el #u&erar e##a LendaJ le:ando e, %on#idera7 o o %re#%en'e &e#o de,ogrFLi%oJ e%onH,i%o e e#'ra'(gi%o do ,undo n o0o%iden'al ou Io Re#'oIJ u,a al'erna'i:a &ara a transio liderada &elo# EUA e &elo O%iden'e &oderia o-'er Lor,a reali#'a e #er %on#iderada #eria,en'e %o,o u, &aradig,a de orde, ,undial al'erna'i:a %on#e6uen'e e 'eori%a,en'e Lundada"

1A3

CAPTULO * 0 A NOMA ANTROPOLOEIA POLTICAC O 8O4E4 POLTICO E SUAS 4UTA]lES"


O 8O4E4 CO4O +UN]RO DA POLTICA

O 6ue o .o,e, (J ( deri:ado n o deleJ ,a# da &ol1'i%a" T a &ol1'i%a #endo o di#&o#i'i:o da :iol$n%ia e do &oder leg1'i,oJ 6ue deLine o .o,e," T o #i#'e,a &ol1'i%o 6ue no# dF Lor,a" Al(, di##oJ o #i#'e,a &ol1'i%o 'e, u, &oder in'ele%'ualJ %on%ei'ual e u,a ,udan7a de Lor,a &o'en%ial 6ue &ode #e 'ornar a #er 6ual6uer %oi#a" A re#&o#'a P 6ue#' o an'ro&ol/gi%a e#'F na %onLigura7 o do &oder na #o%iedade" O &oder e, #i %on#i#'e de doi# ele,en'o#C ( o &oder de ,oldar o paradigmaJ in'egrado na #o%iedade a'ra:(# da# in#'i'ui7Ke# e#'a'ai# e o dispositivo de viol6n$iaJ 6ue #er:e %o,o u, ,eio de in'egrar e#'e &aradig,a na #o%iedade e, 'odo %a#o %on%re'o" Con#e6uen'e,en'eJ o &ri,eiroJ %on'rolando o &oder e #ua e#'ru'uraJ %on'rola no##o %on%ei'o do .o,e," A e#Lera da an'ro&ologia &ol1'i%a e,erge a6uiJ a e#Lera da :i# o &ol1'i%a
1A>

do .o,e," 4a# .F 'a,-(, o %on%ei'o de +omem pol#ti$o" A diLeren7a en're e##a# dua# %a'egoria# ( 6ue o %on%ei'o &ol1'i%o do .o,e, ( o %on%ei'o do .o,e, 9%o,o 'al;J 6ue e#'F in#'alado e, n/# &elo E#'ado ou &elo #i#'e,a &ol1'i%o" En6uan'o o .o,e, &ol1'i%o ( u, ,eio &ar'i%ularJ &ro&o#'oJ &ara %orrela%ionar %o, e##e E#'ado" Pri,eira,en'e o E#'ado ou o #i#'e,a &ol1'i%o no# in#'ala e de&oi# no# dF ou 'ira o# direi'o#" No en'an'oJ e, n1:el &r(0%on%ei'ualJ no n1:el da an'ro&ologia &ol1'i%aJ no# 'o,a &ara no# dar <ou 'irar= no##o# direi'o#J &ara a%re#%en'ar <ou re,o:er= u, status &ol1'i%o" N/# a%redi'a,o# 6ue #o,o# $ausa suiJD e #o,en'e en' o en%on'ra,o# a n/# ,e#,o# na e#Lera &ol1'i%a" Na :erdadeJ ( a &ol1'i%a 6ue no# %o,&Ke" Se na#%er,o# e, u,a ,a'ernidade ou e, u, %a,&o a-er'oJ #e #o,o# le:ado# a u,a enLer,aria el('ri%a ou a u,a %a-ana e#%ura e #uBaJ de&ende da &ol1'i%a" A &ol1'i%a no# dF o status &ol1'i%oJ no##o no,eJ no##a e#'ru'ura an'ro&ol/gi%a" A e#'ru'ura an'ro&ol/gi%a do .o,e, ,uda 6uando u, #i#'e,a &ol1'i%o ,uda" Con#e6uen'e,en'eJ o .o,e, &ol1'i%o e a an'ro&ologia &ol1'i%a gan.a, ou'ra Lor,a
47

Causa sui, significando 'causa de si mesmo', um termo que denota algo que gerado dentro de si prprio.

1A2

de&oi# da %on:er# o da #o%iedade 'radi%ional e, #o%iedade ,oderna" Se &er,ane%er,o# no# li,i'e# da# e#'ru'ura# &ol1'i%o0an'ro&ol/gi%a# %on:en%ionai#J 6ue Lora, de#%ri'a# ,ai# de'al.ada,en'e no %o,&$ndio 9A +ilo#oLia da Pol1'i%a;J &ode,o# deLinir u, e#'re##e e, dua# no7Ke#" An'e# de 'udoJ &ode,o# diGerC 9Ol.eJ 6u o 're,enda ( a ,udan7a na an'ro&ologia &ol1'i%aJ re#ul'ado da %on:er# o do E#'ado 'radi%ional ao E#'ado ,oderno_;" Pode,o# Li%ar a'Hni'o# %o, i##oJ &ode,o# Li%ar a##o,-rado# %o,o Bun'a,en'e %o, a# in#'i'ui7Ke# &ol1'i%a# o .o,e, ,uda e, n1:el Lunda,en'al" 4a# de&oi# en%on'ra,o# ine:i'a:el,en'e o La'o de 6ue exa'a,en'e agora e#'a,o# no E#'ado de ,udan7a do ,odo &ol1'i%o da ,odernidade &ara a &/#0,odernidade e enxerga,o# u,a :i# o %o,&le'a,en'e no:a no# rondando" Torna0#e %laro da no##a &er#&e%'i:a 6ue o# &arN,e'ro# da #o%iedade 'radi%ional e da #o%iedade ,oderna #e ,i#'ura," De La'oJ o .o,e, &ol1'i%oJ o Komo politi$usJ o ani,al &ol1'i%oJ Loi &o#'ulado e, a,-o# o# &aradig,a#" ClaroJ no &olo da ,odernidade 'e,o# o# indi:1duo# au'Hno,o# ra%ionai# e 'e,o# u,a &ar'1%ula de %er'o 'raBe .ol1#'i%o no ou'ro &olo" Co,o &ara a &/#0,odernidadeJ de%lara0#e 6ue n o .F diLeren7a# 'ai# %o,o en're e##e# doi# 'i&o# de #o%iedadeJ de
1A@

&ol1'i%a e de %on%ei'o# do .o,e," N o i,&or'a #e e##e .o,e, ( %on#'i'u1do de a%ordo %o, a a&roxi,a7 o indi:iduali#'a li-eral ou &elo eidos .ol1#'i%o e #i, 6ue o .o,e, ( o re#ul'ado di#'o"

OS LI4ITES DA PXS0ANTROPOLOEIA E A ORIEE4 DA PXS0 POLTICA


Ne#'e e#'FgioJ #o,o# %a&aGe# de de#'a%ar #inai# %o,&le'a,en'e no:o# do .o,e,J %on#'i'u1do# &ela &ol1'i%a da &/#0,odernidadeC de#&oli'iGa7 oJ au'ono,iGa7 oJ ,i%ro#%o&iGa7 oJ #u-0.u,aniGa7 o e 'ran#0.u,aniGa7 o" Ou #eBaJ .oBe o .o,e, n o ( %on#iderado %o,o u, 'odo D #ua# &ar'e# # o %on#iderada# inde&enden'e#" S o #eu# de#eBo#J e,o7Ke#J .u,or e in%lina7Ke#J 6ue i,&or'a," Ao ,e#,o 'e,&oJ &or u, lado a a'en7 o ( 'ran#Lerida do n1:el indi:idual &ara o #u-indi:idual e &or ou'ro lado o n1:el #u-indi:idual #e Lunde %o, ou'ra# #u-indi:idualidade#J ou #eBaJ en'ra o do,1nio do 'ran#indi:idual" U,a di#%o'e%a %on'e,&orNneaJ o %ao#J &ode #er %on#iderada u,a ,e'FLora &ara e##a 'ran#indi:idualidade" T &o##1:el di#'inguir en're &are#J
1AA

Ligura#J &a##o#J ex&re##Ke#J #exo#J duran'e a 6uadril.a ou ainda na dan7a de ro$> n. rollJ 6ue ( a re%en'e ,odernidade" 4a# %o,o e, u,a di#%o'e%aJ .F %ria'ura# de #exo in%er'oJ a&ar$n%ia indeLinida e iden'idade :aGiaJ %o, u, len'o e regular -alan7ar ao 'a'o da ,?#i%a" Ainda ,ai#J o -alan7ar 'e, u,a na'ureGa #u&raindi:idualC a# &e##oa# n o e#' o #e -alan7andoJ e#' o #endo -alan7ada#" O 6ue -alan7a %ada :i#i'an'e %on%re'o da di#%o'e%a -alan7a o# ou'ro#" Ne##e %a#oJ e#' o 'odo# #e -alan7ando Bun'o#! N oJ #ua# &ar'e# e#' o #e -alan7ando #i,ul'anea,en'eJ e#'ando e, re##onNn%ia" Algo %o,o i##o e#'F a%on'e%endo na &ol1'i%aC a de#indi:idualiGa7 o do indi:1duo e a #u-indi:idualiGa7 o e 'ran#indi:idualiGa7 o da# in#'i'ui7Ke# e e#'ru'ura# &ol1'i%a#" A##i,J %onLron'a,o# u,a &ol1'i%a %o,&le'a,en'e no:aJ %uBa e##$n%ia ( a nega7 o da &ol1'i%a %o,o u,a %er'a lin.a au'ori'Fria &ol1'i%a di#'in'a" N o i,&or'a o 6uan'o #ane,o# a 6ue#' o do &oder <%o,o a 6ue, ele &er'en%eC #e P eli'eJ P %a#'aJ ao# &adre#J ao# guerreiro#J ou ao &arla,en'o de,o%rF'i%o=J #erF #e,&re u,a Lor,aliGa7 o da# rela7Ke# &ol1'i%a#" O# in'ere##e#J &o#i7Ke#J n1:ei#J statusJ Lun7Ke#J # o #e,&re :i#1:ei#" E#'a,o# 'ra'ando %o, u,a #o%iedade &ol1'i%a <,oderna ou 'radi%ional=" 4a# #e algu(, &ro&u#er re,o:er a
1A*

6ue#' o do &oderJ #e algu(, di##er 6ue n o exi#'e 'al %on%ei'oJ #e e#'i:er,o# ordenado# a re'irar e#'a 6ue#' oJ #e a no7 o do #uBei'o do &ro%e##o &ol1'i%o Lor e#6ue%idaJ #erF de&o#'o &or u,a en'idade riGo,F'i%aJ a 6ual Negri e 8ard' %.a,ara, de 9,ul'id o;" E##a# 9,ul'idKe#; age, 'an'o &elo #uBei'o 6uan'o &ela au'oridade" Con#e6uen'e,en'eJ o %on%ei'o do E#'ado ( #u-#'i'u1do &elo %on%ei'o do &/#0E#'ado" O 6ue ( o &/#0 E#'ado! T a no7 o da a-oli7 o do E#'ado" O &ro%e##o de de,oniGa7 o do E#'ado %o,e7aJ %uBa -a#e ( a 'e#e de 6ue o E#'ado in'erLere na &ro&riedade &ri:ada" O E#'ado #e 'orna u, &ala:r oJ algu, a'ra#oJ e #ua a-oli7 o #e 'orna u,a ,edida /-:ia" De&oi# di##oJ 'udo 6ue in'erLere na li-erdade a-#olu'a ( a-olido" No Li,J 'oda# a# Lor,a# de #i,e'ria :er'i%al <a# orien'a7Ke# 9de %i,a &ara -aixo;J .ierFr6ui%a#= e#' o #uBei'a# P de#'rui7 o e #e 'orna, .oriGon'ai#" Si,ilar,en'eJ a lin.a :er'i%al de &oder e o E#'ado #e 'orna, .oriGon'ai# e a##i, a an'ro&ologia &ol1'i%aJ e,&regando e##a ou a6uela %on#'i'ui7 o do indi:1duoJ #e di##i&a e #e di#&er#a no e#&a7o da &oeira riGo,F'i%a" Pode0#e %.a,ar i#'o de apoliteia" 4a# #e Lor real,en'e apoliteiaJ o-#er:ar1a,o# u, de#:ane%i,en'o gradual da &ol1'i%aJ #ua en'ro&ia" 4a# n o e#'a,o# Lalando
1A5

#o-re apoliteia ou indiLeren7a e, rela7 o P &ol1'i%a" N/# en%on'ra,o# u,a 'end$n%ia deli-erada e axiol/gi%a" Seria a li6uida7 o da# e#'ru'ura# &ol1'i%a#J ou da e#'ru'ura da &ol1'i%aJ #e in%luir,o# a# e#'ru'ura# 'an'o da &r(0,odernidade 6uan'o da ,odernidade a6ui" I#'o (J en6uan'o %onLron'a,o# a &/#0 ,odernidadeJ a,-a# # o reBei'ada#" Ao ,e#,o 'e,&oJ &ara denun%iar a'i:a,en'e a &ol1'i%aJ a :on'ade &ol1'i%a ( ne%e##Fria" I##o re:ela 6ue a &/#0,odernidade e#'F %arregada de #igniLi%ado &ol1'i%o" E 6ue e#'F %arregada %o, u,a o-#e## o e&i#'e,ol/gi%a e i,&erio#a &elo #igniLi%ado &ol1'i%o da a0&oli'iGa7 o" I#'o (J n o ( &ura en'ro&ia da e#'ru'ura &ol1'i%aJ ( u, %on'ra&roBe'o re:olu%ionFrioJ u, e#6ue,a 'e/ri%o da &/#0an'ro&ologia &ol1'i%a" E o n?%leo de##a &/#0 an'ro&ologia (J o-:ia,en'eJ e##a rede riGo,F'i%a #u- e 'ran#indi:idual" T e##a n(:oa de ,ul'id o di#&er#ada 6ue e#'F deli-erada,en'e de#'ruindo a# e#'ru'ura# da :on'ade 6ue &er'en%e, ao Pol1'i%o <da# Poli'i#%.e= e, #eu #igniLi%ado %lF##i%o S%.,i''eano"

OS PRINCIPAIS SUUEITOS DA PXS0POLTICA

1*0

8oBe &ode,o# adi%ionar a #i'ua7 o de##a ,aneiraC adi%iona,o# a e#'ra'(gia de#'ru'i:a de %orro# o da &/#0 ,odernidade &ol1'i%a <&o##uindo o ,e#,o di#&o#i'i:o au'ori'Frio e oLen#i:o= P e#Lera do Pol1'i%o <6ue ( a &ol1'i%a %lF##i%a de S%.,i''J in%luindo a &r(0,odernidade e a ,odernidade= e re%e-e,o# a &ol1'i%a e, #eu #igniLi%ado ,ai# a,&loJ e, #eu #en'ido a-#olu'o" E#'e ( o Pol1'i%o A-#olu'o <a-#olu' Poli'i#%.e= no# li,i'e# do 6ual &ode,o# a&li%ar doi# -F#i%o# ,odelo# an'ro&ol/gi%o#" Soa na'uralC &or u, lado e#'a,o# 'ra'ando do .o,e, %on'e,&orNneoJ %on#'ru1do &ela Pol1'i%aJ lu'ando %on'ra a &ol1'i%a %o,o 'alJ 6ue ( #u&ra%i'ada %o,o 9#a%udidora; da di#%o'e%a" Ele 'e, #eu# -log#J #ua &re#en7a na TMJ &re'ende :o'ar &ela o&o#i7 o <i#'o (J ele iden'iLi%a de Lor,a la'en'e a #i ,e#,o %o, a 'end$n%ia &ol1'i%a de#'ru'i:a e an'ie#'a'alJ ainda 6ue n o &o##ua u,a %on%e&7 o &ol1'i%a -e, a&ri,orada=" I#'o (J ao %onLron'ar 6ual6uer %on%ei'o &ol1'i%o in'egralJ ele %o,e7a diGendo 9n o;J #eu a:an7o ( ,ui'o agre##i:o e %ria u,a inLlu$n%ia radial e#&e%iLi%a,en'e o-Be'i:a" A ou'ra Ligura ( o #oldado &ol1'i%o <Da# &oli'i#%.e Solda'=" O 9#oldado &ol1'i%o; ( u, %on%ei'o diLeren'eJ Lor,ado no# ano# 30J 6ue ( u,a &er#onalidadeJ re#u,indo o 6ue %.a,a,o# a a-ordage, %lF##i%a ao da#
1*1

Poli'i#%.eJ a a-ordage, %lF##i%a ao Pol1'i%o" Sua deLini7 o ( ,ui'o &i'ore#%aC o #oldado &ol1'i%o diLere do %o,u, &elo La'o de 6ue ele ,a'a e ,orre &ela &ol1'i%a" Sua ,a'an7a e ,or'e &e##oal #e 'orna, u, ele,en'o exi#'en%ial da ,aniLe#'a7 o da Pol1'i%aJ a##i,J &ara eleJ a Pol1'i%a ad6uire u,a di,en# o exi#'en%ial" O &ol1'i%oJ diLeren'e do #oldado &ol1'i%oJ 'ra'a da Pol1'i%aJ ,a# n o ,a'a ou ,orre &or ela" Quando o &ol1'i%o %onLron'a a ,or'e e o a##a##ina'oJ ele diGC 9N oJ ( ,el.or eu re&en#ar ,eu# &rin%1&io#;" E##a ( u,a i,age, ro,Nn'i%a ,ara:il.o#aJ

e,&regada &ela ,odernidade e &elo #(%ulo ))J e, 6ue &oder1a,o# :er e##e# #oldado# &ol1'i%o# e#&l$ndido#" A# &ala:ra# de Nie'G#%.e &ode, ilu#'rar #eu &a&el na .i#'/ria do #(%ulo ))C 98oBeJ no #(%ulo )I)J a# &e##oa# LaGe, guerra# &or re%ur#o# e :alore# ,a'eriai#J ,a# &re:eBo u, 'e,&o e, 6ue e#'ar o ,a'ando &or ideai#;" Quando ( e#'e 'e,&o! E#'F no #(%ulo ))" Todo e##e #(%ulo e#'e:e %.eio de #oldado# &ol1'i%o# ,a'ando un# ao# ou'ro# &or #ua# &r/&ria# %ren7a#" Ele# ,a'ara, e Lora, ,or'o#" Al(, di##oJ 'oda #o%iedade 'radi%ional <%o,o a de Eengi# [.an= Loi Lundada &or #oldado# &ol1'i%o#" O I,&(rio Ru##o 'a,-(, Loi %on#'ru1do &or #oldado# &ol1'i%o#" A ,odernidade Loi ,ui'o #en#1:el a e#'a
1*2

Ligura" Ele# diGe, 6ue o #oldado &ol1'i%o lu'a #o,en'e &or ideai# ele:ado# e e#&iri'uai#" 4a# e#'e n o ( o %a#o" Ainda u, li-eral &ode #e 'ornar u, #oldado &ol1'i%o <,e#,o 6ue n o .aBa nada de no-re e e#&iri'ual na# ideai# li-erai#=" Ele &ode ,orrer &or ideai# ,ui'o errado#J ,a# &er,ane%e u, #oldado &ol1'i%o e i#'o ( ,ui'o i,&or'an'e" O #oldado &ol1'i%o ( u,a no7 o in#'ru,en'alJ n o .i&er-oliGe0a" T u,a &o#i7 o %.ar,o#aJ ,a# '(%ni%aJ da ,odernidade" N/# a%redi'a,o# 6ue ao n1:el da an'ro&ologia &ol1'i%a e##e #oldado &ol1'i%o e#'F %onLron'ando o androide &/#0 .u,ano riGo,F'i%o" N/# regi#'ra,o# e##a lei'ura e &ode &are%er 6ue e#'a,o# &ron'o# &ara Bogar Lora no##a# diLeren7a# ideol/gi%a# &ara o #oldado &ol1'i%o %onLron'ar o ,undo &/#0,oderno" 4a# ,in.a 'e#e ( de 6ueJ da &er#&e%'i:a da La#e de ,udan7aJ e#'a,o# :i:endo e, u,a #o%iedade onde e##e %onLli'o ( &o##1:elJ ,a#J ao ,e#,o 'e,&oJ ( o re#ul'ado do 6ual ( &rede'er,inado" De La'oJ a Ligura do .o,e, &ol1'i%o ( re,o:ida" E #eu e#&a7o an'ro&ol/gi%o e#'F #endo o%u&ado &or u,a no:a &er#onalidadeJ u,a &er#onalidade ,ui'o a#'u'a e #u#&ei'aJ 6ue n o ( o #oldado &ol1'i%oJ ,a#J ao ,e#,o 'e,&oJ n o e#'F rela%ionado ao #u-0indi:1duo tRitteiro #i-ilan'e e riGo,F'i%o" E##a &er#onalidade ( o #i,ula%ro do .o,e,
1*3

&ol1'i%o" T algo 6ue i,i'a o #oldado &ol1'i%oJ do ,e#,o ,odo 6ue a &/#0,odernidade i,i'a a ,odernidade" Na anFli#e LinalJ a# lei'ura# n o no# d o a Ligura do 9.o,e, versus &/#0 .o,e,;" O 6ue :e,o# ( o &/#0.o,e, e o &#eudo0.o,e, de#,a#%aradoJ &odre e li-eralJ o &#eudo##oldadoJ den'ro do 6ual a #u-#'Nn%ia da La#e geral da .i#'/ria en%on'rou a #i ,e#,o" I##o ( o &or6u$ 'e,o# e##e LenH,eno do La#%i#,o %on'e,&orNneoJ 6ue ( u, ex%elen'e ilu#'rador de##a %ondi7 o" Todo &eda7o do La#%i#,oJ 6ue %on#'i'uiu a e#'ru'ura do #oldado &ol1'i%oJ #e &erdeu de&oi# de 15>2" Cada e 'odo La#%i#'a de%larado de&oi# de 15>2 ( u, #i,ula%ro" O# ,edo# do# li-erai#J 'o,ando a Lor,a do# La#%i#'a#J # o u,a %o,&le'a &ar/diaJ ele# n o diLere, 'an'o da# ,a##a# de%o,&o#'a# e #e,idi##ol:ida#" O %o,uni#,o <6ue #e e#'endeu ,ai# do 6ue o La#%i#,o= %riou #eu #i,ula%ro den'ro de #i ,e#,o" O# ?l'i,o# %o,uni#'a# BF Lora, &#eudo##oldado# &ol1'i%o#" 8oBe n o .F %.an%e# &ara o %o,uni#,o re'ornar P :idaJ igual,en'e &ara o La#%i#,o" A&ena# ,ai# u, 'e,&o e :ere,o# 6ue o li-erali#,o de#%an#a &r/xi,o" Ao ,eno# no##o# li-erai# de,on#'ra, i#'o <6ue n o # o li-erai#J de 6ual6uer ,odo=C d$ algu, din.eiro a ele# e ele# de%larar o 6ual6uer %oi#a" N/# e#'a,o# 'ra'ando %o, en'idade#J %o, au#$n%ia da %lF##i%a an'ro&ologia &ol1'i%a"
1*>

O +ATALIS4O DA PXS0ANTROPOLOEIA E DA A8GE)O!O)4S


Quan'o a ,i,J e#'a,o# 'ra'ando %o, 9in:/lu%ro; de DeleuGeC n/# 'e,o# o %onLron'o da an'ro&ologia &/#0&ol1'i%a e o #oldado &#eudo&ol1'i%o" Ne#'e %a#oJ a an'1'e#e do &/#0 .u,ano ( o n o0.u,ano" Se enLren'ar,o# i#'oJ arranBare,o# u,a &er#&e%'i:a ,ui'o %o,&lexa e in'rigan'e" T 'an'o a aLli7 o Lan'a#,ag/ri%aJ a 6ual 3audrillard deuJ de#%re:endo o ,undo %o, %a'egoria# &/#0.i#'/ri%a# radi%ai#J 6uan'o o #en'i,en'o de 6ue n o e#'a,o# #a'i#Lei'o# %o, e##e in:/lu%roJ %o, e##a &er#&e%'i:a &/#0an'ro&ol/gi%a" No en'an'oJ #e %o,&reender,o# a La'alidade de##e &ar 6ue e#'a,o# di#%u'indoJ ire,o# arreLe%er" Tendo 'raGido a 6ue#' o da an'ro&ologiaJ de:e,o# &ro%urar &or u,a #olu7 o e ao ,e#,o 'e,&o de:e,o# re%on.e%er e##a &/#0an'ro&ologiaJ 6ue ( n o e#&erar o :indouro :ir e #i, %on#iderar 6ue e#'F a6ui" O 6ue 'ere,o# ne#'a &er#&e%'i:a! Eu &en#o 6ue S%.,i''J 6ue %riou a a-ordage, %lF##i%a do Pol1'i%oJ de:e no# dar algu,a# di%a#" Ele Lala #o-re 'eologia &ol1'i%a" S%.,i'' di##e 6ue 'oda# a# ideologia# e #i#'e,a# &ol1'i%o# # o ,odelo# 'eol/gi%o# in'egrai# %o, religiKe#J dog,a#J in#'i'ui7Ke# e ri'o# &r/&rio#" E##e ( o &or6u$ de %o,&reender a &ol1'i%a %o,o u, %er'o
1*2

LenH,eno religio#o" 4a# a 'eologia &ol1'i%a &re##u&Ke a exi#'$n%ia do telos &ol1'i%oJ 6ue &ode #er Lei'o &or .u,ano#J %o,o o Le:ia' de 8o--e#J ou &or n o0.u,ano#J %o,o o ,odelo %a'/li%o do 9imperium;J 6ue e#'a:a &r/xi,o ao %ora7 o de S%.,i''" Na'ural,en'eJ na e#'ru'ura &/#0 an'ro&ol/gi%aJ na &/#0,odernidadeJ e##e a&elo ao telos %o,o La'or &ol1'i%o 6ue ,aniLe#'a o #i#'e,a e, u,a e#'ru'ura in'egral n o #eria de ,ui'a aBudaJ &oi# BF %ruGa,o# o# li,i'e# da 'eologia &ol1'i%a" T i,&o##1:el Lalar #o-re an'ro&ologia &ol1'i%a en6uan'o #e de#%re:e o ,odelo &/#0an'ro&ol/gi%o da &ol1'i%a a'ual" E#'a,o# no# e#6ue%endo de Lalar #o-re u,a 'eologia &ol1'i%a in'egral &or6ue 'e#'e,un.a,o# e##a ,u'a7 o Lunda,en'al #e en:ol:er,o#" Que, #o,o# n/# &ara Lalar #o-re! Por6ue :o%$# #a-e,J 'e,o# &ro%e##o# &ol1'i%o#J Lon'e# de &oder e di#&o#i'i:o# de inLlu$n%iaJ n/# o-#er:a,o# e&i#'e,a# &aradig,F'i%o# 6ue # o e,&urrado# e &ro,o:ido# do ,e#,o ,odo %o,o Lora, e, 6uadro# da &ol1'i%a %lF##i%a" Ele# &er,ane%e, a6uiJ e#' o Li%ando e i##o #igniLi%a 6ue a Pol1'i%a e, #eu #en'ido ,ai# a,&lo e#'F a6uiJ n o ( a&ena# 6ue ne, ,e#,o o .o,e, ou #e6uer Deu# e#'eBa, lF" Que, ( o a'or da &/#0&ol1'i%a! 8F %er'a .i&/'e#e 6ue eu %.a,o de
1*@

%on%ei'o

de

Angelopolis

<ea

%idade

do#

AnBo#f=

ou

Angelopoliteia <&ol1'i%a angeli%al=J 6ue ( u,a ,odiLi%a7 o da 'eologia &ol1'i%a &ara a angeologia &ol1'i%a" O 6ue 6uere,o# diGer ( 6ue a e#Lera da Pol1'i%a e#'F %o,e7ando a #er %on'rolada &or e e#'F %o,e7ando a a'errar e, %onLron'o da# en'idade# #u&ra0.u,ana#" N o ( o .o,e,J ne, o di:ino <ou n o %o,&le'a,en'e di:ino=" A Angelopolis &o##ui u,a &o'$n%ia enor,e &ara di#'ri-uir Lun7Ke# &ol1'i%a# #e, 'o,ar .u,anoide# e &/#0.u,anoide# e, %on'a" Mo%$ %er'a,en'e &en#a 6ue o .o,e, ,anda u, SMSJ ,a# ( o SMS 6ue ,anda a #i ,e#,o" Con#iderando o n1:el %re#%en'e da &adroniGa7 o e do e#'ere/'i&o de##a# ,en#agen#J ( u,a e##$n%ia #u&raindi:idual 6ue e#'F #e 'ornando ,ai# e ,ai# e:iden'e" Real,en'e .F u, %en'ro de %o,ando na &/#0&ol1'i%aJ .F a'ore#J .F de%i#Ke#J ,a# ele# e#' o 'odo# de#u,aniGado# na &/#0,odernidadeJ e#' o al(, do# 6uadro# da an'ro&ologia" Pode,o# en%on'rar %er'a %o,&ro:a7 o de##a .i&/'e#e no# en#ina,en'o# 'radi%ionai#J na# e#%a'ologia# 'radi%ionai#J 6ue e#'a-ele%e, 6ue o +i, do# Te,&o# n o #erF 'raGido &or , o# .u,ana#J 6ue irF Li%ar &ara a .ora Linal" O re#'o n o de&enderF do .o,e,J 6ue #erF u,a guerra de anBo#J u,a guerra de deu#e#J u, %onLron'o de en'idade#J n o a,arrada#
1*A

&ela# lei# e &adrKe# .i#'/ri%o# e e%onH,i%o#J 6ue n o #e iden'iLi%a, %o, %er'a# eli'e# &ol1'i%a# ou religiKe#" E e##a guerra ang(li%a &ode #er &en#ada &oli'i%a,en'e" T a AngelopolisJ ou !olitis$+e AngelologieJ 6ue eu 'rago %o,o u, %on%ei'oJ de#&ro:ido de ,i#'i%i#,o e e#o'eri#,oJ 6ue 'e, o ,e#,o #en'ido e a ,e#,a na'ureGa 6ue a ,e'FLora da 9'eologia &ol1'i%a; de S%.,i''" A angeologia &ol1'i%a de:e #er &en#ada %o,o u,a ,e'FLora 6ue ( 'a,-(, %ien'1Li%a e ra%ional" A Angelopolis ( u, ,('odo &ara %o,&reenderJ &ara in'er&re'ar &ro%e##o# .u,ano e exe%u'ar de%iLra7Ke# 6ue u,a .er,en$u'i%a# rodeia, e do# # o e %on'e,&orNneo#J %o,o e#&(%ieJ no# no7 o

%on#iderado# %o,o alienado# da an'ro&ologia &ol1'i%aJ do %on#'i'u1da in#'i'u%ionaliGada &oli'i%a,en'e"

1**

CAPTULO 5 0 QUARTA PRdTICA POLTICA

Tendo e#%ol.ido e#'e 'e,a de u, #e,inFrioJ i,aginei u, &lano ,ui'o #i,&le#" O &lano ( -a#eado na #eguin'e ideiaC #e 'i:(##e,o# a Quar'a Teoria Pol1'i%a %o,o u, %on%ei'oJ %onBun'o de %on%ei'o# e deLini7Ke# 'e/ri%a#J de:e,o# 'er a realiGa7 o de##a 'eoria &ol1'i%aJ &or6ue 'oda %on#'ru7 o 'e/ri%a &ode #er 'raGida a :idaJ ou n oJ de:ido a algu,a# %ir%un#'Nn%ia#" En' oJ %on%e-i u,a ideia #i,&le# e &ri,i'i:a D #e 'eoriGa,o# e Lala,o# #o-re a Quar'a Teoria Pol1'i%aJ de:e,o# 'a,-(, &en#ar #o-re %o,o &oder1a,o# realiGF0la na &rF'i%a" No en'an'oJ 6uando eu 6ua#e .a:ia %.egado e, 'orno da ne%e##idade de enun%iar algu,a# &ro&o#'a# na realiGa7 o da Quar'a Teoria Pol1'i%a #urgiu u,a 'ra:a" I##o a%on'e%eu &oi# a Quar'a Teoria Pol1'i%a e,&en.a0#e &ara a%a-ar %o, a 'o&ograLia &ol1'i%a da ,odernidade e %o, 'udo i,&l1%i'o e#%ondido ali no# ,odelo# duali#'a# e, %onLor,idade" +iG u, e#6ue,a re&re#en'ando a %orrela7 o en're a 'eoria e a &rF'i%a e, diLeren'e# Frea# do %on.e%i,en'oC %i$n%iaJ ,e'aL1#i%aJ
1*5

religi oJ Lilo#oLiaJ 'e%nologia# e #en#o %o,u," Te,o# a6ui dua# %oluna# 9Ter,o 1; e 9Ter,o 2;" A &ri,eira %oluna %on'(, 'udo 6ue %on%erne P 'eoriaJ e a ou'ra #e reLere P &rF'i%a"

Ca,&o Ci$n%ia

Ter,o 1 Teoria <%on'e,&la7 o=

Ter,o 2 PrF'i%a <%oi#a#=

4e'aL1#i%a Religi o +ilo#oLia

Prin%1&io 4i'o 4en'alidade

4aniLe#'a7 o Ri'ual A'i:idade <4o:i,en'o=

Te%nologia

Ideia <ProBe'o=

RealiGa7 o <I,&le,en'a7 o=

Sen#o Co,u,

Pen#a,en'o

A7 o

Claro 6ue a %on'e,&la7 o de##a# %oluna# &or #i #/ no# oLere%e %on%lu#Ke# ,ui'o in'ere##an'e#J %o,e7ando %o, a 6ue#' o o 6ue ( 'eoria no# 'er,o# da %i$n%ia <i"e"
150

%on'e,&la7 oJ :i# o= e o 6ue ( &rFxi# <o 'er,oJ Lor,ado de&oi# do grego 9pragma;J i"e" o-Be'oJ o-Be'i:a7 oJ a'ua7 o=" Quando o &ro-le,a do 6ue ( 9%oi#a; <9re#;J .ereoL 9reali'Q;= #urgiu algun# ano# a'rF#J a# 'en'a'i:a# de #e de&arar %o, a %on'ra&ar'e de##e 'er,o -F#i%o na Lilo#oLia %on'e,&orNnea le:ou a re:ela7 o de 6ue n o .F ade6ua7 o a%ei'F:el de##a &ala:ra la'ina e, gregoJ aLinal" Exi#'e a &ala:ra 9pragma; %o,o 9a7 o; e o 9a'o; ao ,e#,o 'e,&oJ ( u, o-Be'o a'i:oJ ,a# n o %on%lu1do %o,o n/# %on#idera,o# #er" E .F u, 9exi#'en'e; a&/# Ari#'/'ele#J 6ue ( ex&o#'a %o,o 9re#; e, ou'ra# 'radu7Ke# la'ina#" Por'an'oJ n o .F u,a &ala:ra %o,o 9%oi#a; e, grego e i##o ( ,ui'o i,&or'an'eJ &or6ue #igniLi%a 6ue o %on%ei'o de realidade ( 'a,-(, au#en'e" Realidade ( Lor,ada &ela -a#e 9re#;J realidade ( u,a &ro&riedade de 9re#;J realidade ( <De 6ue,! O 6ue!= D algu,a %oi#a reLeren'e P %oi#aJ 9%oi#iLi%a7 o; <%oi#idade=" Por'an'oJ exi#'e, a# &ala:ra# grega# 9pragma;J 9exi#'en'e; e 9&rF'i%a; &ara o la'i, 9re#;" ?pragma; ( a a7 o e o o-Be'o ao ,e#,o 'e,&o" T ,ui'o in'ere##an'eC a 'o'alidade da ,e'aL1#i%a grega e:olui en're 9'eoria; %o,o %on'e,&la7 o e 9a7 o; <&rFxi#= ,an'endo di#'Nn%ia da gra:e #u-Be'i:idade la'inaJ P
151

9%oi#iLi%a7 o; e#%ondida no 'er,o 9re#;" Se

a,&liar,o#

,en%ionada

dualidade

do

grFLi%o

#u&ra%i'ado

no#

de&arar1a,o# %o, o ,odelo guenoniano de 9&rin%1&io0 ,aniLe#'a7 o;" No'ada,en'e e##a ,aniLe#'a7 o ( ,ai# &r/xi,a da &rF'i%aJ ,a# n o &ara algu,a %oi#a ,aniLe#'adaS &ode,o# :er a a'i:idade no #egundo 'er,o" Se LiG(##e,o# algo ,ai# &roLundo na .i#'/ria e #o%iologia da religi o no# de&arar1a,o# %o, o Lun%ionali#,o e #o%iologia .u,ana de 4alino:#WQJ onde ( ,en%ionada a diLeren7a exi#'en'e en're ,i'o e ri'ual" Ma,o# rele,-rar a deLini7 o grega original de ,i'oC ,i'o ( u,a .i#'/ria %on'ada duran'e o ri'ual" A dualidade ,i'o e ri'ual ( u, do# i'en# -F#i%o# 'an'o da .i#'/ria da religi o 6uan'o da an'ro&ologia #o%ial e ( a,&la,en'e di#%u'ida" En' o :a,o# &ara a Lilo#oLia e :e,o# ,en'alidade0a'i:idade <e##e &ar de 'er,o# ( ,ui'o #e,el.an'e P 'eoria0&rF'i%a=" E Linal,en'eJ a 'e%nologia ( -a#'an'e #i,&le# 0 e#'F ( a dualidade do &roBe'o e #ua realiGa7 o" En' oJ 'e,o# dua# %oluna#" Se a Quar'a Teoria Pol1'i%a ex&ande a &ri,eira %oluna 9Ter,o 1;J &ro:a:el,en'e de:er1a,o# en%on'rar algu, %on%ei'o e#&e%iLi%o na Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a &ara ex&andir a %oluna 9Ter,o 2; e, %onLor,idade %o, ela" Se a Quar'a Teoria Pol1'i%a Lo##e u,a
152

:aria7 o ideal ou algu,a %o,-ina7 o de ele,en'o# da# 'eoria# &ol1'i%a# ,oderna#J de:er1a,o# 'er Lei'o i##o e#'ri'a,en'e" Quero diGerJ #e %ria,o# u, %on%ei'o adi%ional Lei'o do# ,e#,o# ele,en'o# e -a#eado na ,e#,a 'o&ograLia 6ue a# ideologia# &ol1'i%a# da 4odernidade # oJ de:e,o# Lalar #o-re a %oluna 9Ter,o 2;" E geral,en'eJ #eria in'ere##an'e LaGer i#'oJ &or6ue Lalar #o-re %a,&o# #e,Nn'i%o# a##o%iado# %o, a Quar'a Teoria Pol1'i%a e, %onex o %o, a %oluna 9Ter,o 2; &oderia #er ,ui'o engen.o#o" Por(,J eu deixo e#'e &ro-le,a &ara ou'ra &e##oa e #ugiro ou'ro %a,in.o" O &on'o e#'F ne##e La'oJ 6ue #e Lalar,o# #o-re o %erne da Quar'a Teoria Pol1'i%a e #eu# &ro-le,a# Lunda,en'ai#J %o,&reender1a,o# 6ue a ideia &rin%i&al da Quar'a Teoria Pol1'i%a ( #e aLa#'ar do duali#,o en're #uBei'o e o-Be'oJ en're in'en7 o e realiGa7 o e da 'o&ograLia dual e, 6ue #e -a#eia, a +ilo#oLia 4odernaJ a Ci$n%ia 4oderna e &oli'ologia 4oderna" N o ( &or a%a#o 6ue Lala,o# #o-re Dasein %o,o o a##un'o da 'eoria &ol1'i%a- Dasein ( o exe,&loJ #ugerido e &ro&o#'o &or 8eidegger %o,o u,a a#&ira7 o &ara #u&erar o duali#,o #uBei'o0o-Be'oJ 6ue ( u,a a#&ira7 o &ara en%on'ra a
153

raiG da on'ologia" Ma,o# le,-rar 6ue 8eidegger ,en%ionou o

9inGci#%.en;J ou #eBaJ 9en're;J ao Lalar #o-re a exi#'$n%ia do Dasein" O &er#onage, &rin%i&al do Dasein ( #er 9en're;" Dasein ( 9inGci#%.en;" N o de:e,o# u#ar o #i#'e,a de duali#,o &ol1'i%o %lF##i%oJ a 'o&ograLia %ien'iLi%a 'an'o no:a %o,o do 'e,&o de Ari#'/'ele# ao Lalar #o-re a Quar'a Teoria Pol1'i%a e &re#u,ir e#'e La'o de 6ue o #uBei'o e o n?%leoJ o exe,&lo -F#i%o do &olo da Quar'a Teoria Poli'i%a ( Dasein+alando #o-re a Quar'a Teoria Pol1'i%a de:e,o# a'uar de ou'ra Lor,aJ %on#iderando a# %ri'i%a# de 8eidegger de Lor,ar u,a on'ologia n o0Lunda,en'alJ i"e" on'ologia %o,o (" 8eidegger di##e 6ue #e 6uere,o# %o,&reender o Dasein de:e,o# &er%e-er e Lor,ar a on'ologia Lunda,en'alJ 6ue #eria n o &erder %on'a'o %o, a# ra1Ge# Hn'i%a# do Dasein e n o a#%ender ou #u-li,ar <%edo ou 'arde= a 6ual6uer %oi#a rela%ionada %o, a %on#'ru7 o Lilo#/Li%a geral de 2"000 ano# a'rF# <#e #eguir,o# o %a,in.o de Pla' o ou o# ,ai# re%en'e# Lil/#oLo# Pr(0#o%rF'i%o# a'( Nie'G#%.e= e, 6ue o 'e,&o ,oderno #e -a#eia" De:e,o# %en'raliGar o Dasein %o,o %en'ro e &olo da
15>

Quar'a Teoria Pol1'i%a" O 6ue i#'o #igniLi%a no %on'ex'o da &rF'i%a! I##o #igniLi%a 6ue n o de:e,o# 6ualiLi%ar Dasein ne, %o,o %on#'ru7 o 'e/ri%aJ ne, %o,o &rin%i&io" De:e,o# u#F0 lo %o,o u, ,i'oJ %o,o u,a narra'i:a! Pode #er a##i, &or6ue i#'o ( ,ui'o &r/xi,oJ &or(,J de:e #er %uidado#a,en'e &en#ado" N o de:e,o# u#ar i#'o %o,o u,a ,en'alidade <&elo ,eno# %o,o ,en'alidade on'ol/gi%a=" N/# n o &ode,o# u#F0 lo exa'a,en'e %o,o u,a ideia ou 6ual6uer %oi#a a%er%a do #uBei'o" 4an'endo e#'e status uni:er#al e &r(0dual1#'i%o do Dasein den'ro da Lilo#oLia de 8eidegger e, ,en'eJ 6uero #ugerir &ara reLer$n%ia algu,a raiGJ algo 6ue an'e%ede e#'e duali#,o &ara deLinir a PrF'i%a da Quar'a Teoria Pol1'i%a" E, ou'ra# &ala:ra# D onde e#'F algo in'ere##an'eJ 6ual ( o %en'ro da Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a! T algu,a %oi#a en're a# %oluna#J en're 9Ter,o 1; e 9Ter,o 2;" Por(, eu n o reLiro a #ua %o,-ina7 o ou ,eio 'er,o" Nada di##o" 4eio 'er,o ( u, a-#urdo 6ue de:e,o# ,an'er longe" N o de:e,o# ol.ar &ara o ,eio 'er,o ou o a%ordo da &olaridade da %oluna 1 e %oluna 2J ,a# de:e,o# en%on'rar a raiG da 6ual e#'e# &are# %re#%e,J #ua raiG %o,u," Do &on'o de :i#'a da anFli#e do DaseinJ a,-o# o# #uBei'o e o-Be'o # o %on#'ru7Ke# on'ol/gi%a#J %re#%ida# a
152

&ar'ir do 9en're;J 9inGci#%.e; Hn'i%o" A##i,J e#'a,o# in'ere##ado# ne##e 'i&o de %a#oJ do 6ual #urgira, a,-o#C 'eoria e &rF'i%aJ o %a#o onde 'eoria e &rF'i%a ainda n o #e di:idira, eJ a %ortioriJ n o # o o&o#'a#" E#'a,o# in'ere##ado# ne#'e 'i&o de %a#o onde a,-o#J &rin%1&io e ,aniLe#'a7 oJ 'e, u,a raiG %o,u, <ele# nun%a &oderia, 'er raiG %o,u,J ne, &or u, ,o,en'oJ e i#'o ( o ,ai# in'ere##an'e &ara n/#=J e#'e 'i&o de %a#o onde ,i'o e ri'ual n o e#' o ra,iLi%ado# aindaJ e#'e 'i&o de %a#o onde ,en'alidade e a'i:idade # o %o,un#J onde ideia #igniLi%a realiGa7 o e realiGa7 o ( ideiaJ e onde &en#ar e agir 'e, u,a ,e#,a Lon'e" E#'a,o# in'ere##ado# ne#'e n1:el de:era#

in'er,ediFrio n o al%an7ado &ela a'i'ude .oriGon'al &ara %o, e#'e# &are#J ,a# a&ena# &or u,a di,en# o n o .oriGon'al" Ao %on'rFrio do 8egeliani#,oJ do 4arxi#,oJ 'eoria %o,uni%a%ional e 'oda e#'ru'ura ,oderna e, &rin%i&io n o e#'a,o# in'ere##ado# e, 6ual6uer %oi#a #o-re a lin.a en're 'eoria e &rF'i%a" E#'a,o# P &ro%ura de algo 6ue n o &er'en%e ao #u-e#&a7o .oriGon'al ou algu,a %onLigura7 o &ro&or%ional da# %oluna# ou &ara lin.a en're 'eoria e &rF'i%a" E#'a,o# in'ere##ado# e, algu,a %oi#a e#%ondida #o- a 'eoria e a &rF'i%aJ e, algu, lugar na #ua raiG %o,u, de onde a,-a#
15@

#urgira," Par'indo de#'e &on'o de :i#'aJ a 6ue#' o da &rioridade 'an'o da %on#%i$n%ia %o,o da ,a'(ria duran'e o &er1odo #o:i('i%o ( %o,&le'a,en'e idio'a" A &rioridade &ara n/# ( o &ro-le,a da raiG %o,u, e de:e,o# ger,inar a Quar'a Teoria Pol1'i%a e PrF'i%a de##a raiG" De&oi# de 'er deduGido e#'e %a#o %o,o -a#eJ &ode,o# diGer 6ue a Quar'a Teoria Pol1'i%a ( a 'eoria ao ,e#,o n1:el 6ue ( a &rF'i%a e a &rF'i%a ao ,e#,o n1:el 'eoria" E, ou'ra# &ala:ra#J #e %on#egu1##e,o# #en'ir o 9en're; rela%ionado %o, &roLundidade #o-re e#'a# %oluna#J #e %on#egu1##e,o# a&ro:ei'ar a geo,e'ria de##e :e'or &ol1'i%o <i#'o (J ( %laroJ real,en'e :e'or Lilo#/Li%o e ,e'aL1#i%o= :er1a,o# 6ue e##a# dua# Fr:ore# %re#%e, de u,a ,e#,a raiG" Se no# Lixar,o# #o-re o #uBei'o da Quar'a Teoria Pol1'i%aJ o DaseinJ ou o 6ue ( 9inGci#%.en;J n/# en'endere,o# 6ue e#'e n o &er'en%e P di#&o#i7 o .oriGon'al en're e#'a# dua# %oluna#" Por 6ue Lala,o# #o-re ra1Ge#J ,a# n o de %a-e7a#! E#'e ( u, ,o,en'o &roLundo e #(rioJ &oi# de:e,o# &er%e-er a redu7 o" Se &er%e-er,o# u,a redu7 o .oriGon'al &ri,eiro e %on#egui,o# re#ul'ado# in#a'i#La'/rio#J :a,o# %.egar P %on%lu# o de 6ue de:e,o# &er%e-er u,a redu7 o :er'i%alJ
15A

&ara a:an7ar no #en'ido de ra1Ge# Hn'i%a#J ,a# n o de al'ura# on'ol/gi%a#" A##i,J de:e,o# adiar 'ai# i'en# %o,o e#&1ri'o e di,en# o di:inaJ e a:an7ar e, dire7 o ao %ao# e ou'ro# i'en# orien'ado# &roLunda e :er'i%al,en'e" Nie'G#%.e Lalou 9O $on+e$edor entra +esitantemente na gua' no (uando ela est su/a' mas (uando ela rasa;" De a%ordo %o, i#'oJ %o,o &ode,o# 'en'ar Lor,ar u,a :i# o %lara do 6ue ( a Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a! 0 Re:er'endoJ &elo ,eno#J a orde, de##a# dua# %oluna#_ De:e,o# o-'er a &rF'i%a %o,o 'eoriaJ 'o,ar &rin%1&io %o,o ,aniLe#'a7 oJ ,en'alidade %o,o a'i:idade e &en#a,en'o %o,o a7 o" O 6ue ( a Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a! T u,a %on'e,&la7 o" O 6ue ( a ,aniLe#'a7 o da Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a! T u, &rin%1&io a #er re:elado" E, 6ue a#&e%'o o ,i'o ( &er%e-ido %o,o ri'ual! I#'o #e 'orna u, La'o 'e?rgi%o <:a,o# re%on.e%er 6ue a teurgia neo&la'Hni%a ( a :i:iLi%a7 o da# e#'F'ua#=" O 6ue ( a'i:idade %o,o ,en'alidade! T u,a #uge#' o de 6ue o# &en#a,en'o# # o ,Fgi%o#J 6ue &en#a,en'o# &ode, ,udar a realidadeS i#'o ( u,a #uge#' o 6ue &en#a,en'o# #u-#'i'ue, a realidade de La'o" A Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a -rinda0no# %o, a na'ureGa de u, ,undo en%an'adoJ %o, a an'1'e#e da ,e'FLora de ^e--er na realiGa7 o de#'e a#&e%'o 'e%nol/gi%o do &roBe'o" O 6ue o
15*

,undo en%an'ado (! T u, ,undo onde n o .F -arreira en're ideia e realiGa7 o" T u, &rin%1&io de a'i'ude ,Fgi%a &ara o &r/&rio ,undo -a#eado na ideia de 6ue o i,aginF:el ( o ?ni%o %o, o 6ue no# de&ara,o# e 'udo %o, 6ue no# de&ara,o# n o ( nada ,ai# 6ue u, &en#a,en'o" Que 'i&o de &en#a,en'o ( e#'e! O &en#a,en'o &uro" O :e1%ulo da Quar'a Teoria e PrF'i%a Pol1'i%a :i:e nu, ,undo en%an'ado" O 6ue ( 9,en'a'i:idade;! T u,a 'ran#u-#'Nn%iaJ u, e#&1ri'o 6ue :ai de %or&o e, %or&o e, 'ran#Lor,a7 o e#&iri'ualJ #endo e#'e o &rin%i&al &ro-le,a do .er,e'i#,o" En' oJ no# de&ara,o# %o, e#'e La'oJ 6ue a Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a n o ( u,a realiGa7 o F#&era da Quar'a Teoria Pol1'i%a e, algu, e#&a7o #ugerido &ara #er diLeren'e do e#&a7o da Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a" N o .F ,ai# e#&a7oJ ne, ,ai# 9'o&o#; e ne, ,e#,o 'o&ologia na Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a al(, da 'eoriaS '1n.a,o# ani6uilado 6uai#6uer ou'ro# e#&a7o# an'e# de de%larar,o#J n o na %on#u,a7 oJ ,a# logo no in1%ioJ an'e# de de%larar,o# nu, %on'ex'o &r(0on'ol/gi%o" E, ou'ra# &ala:ra#J n o de:e,o# ol.ar &ara Lren'e <i#'o nun%a #erF ,udado= ou &ara 'rF#J #e 6uere,o# real,en'e ,udar e##a #uBeira onde :i:e,o#J &or6ue 'oda# e#'a# ,igal.a# 6ue LiGera, e#'a ?l'i,a Lor,a de degenera7 o &o##1:el e
155

exi#'en'e a&are%era, e Lora, ar,aGenada# a1" E#'a# ra1Ge# n o # o ,ero a%a#o" E##e ,on'e de #u%a'a 6ue 'e, #e ,aniLe#'ado n o ( a%iden'al e &o##ui u,a l/gi%a &roLunda" 4e'aL1#i%a Pri,ordialJ &ri,ordialidade ex&re##a na# '(%ni%a#J ,oderna# e &/#0,oderna#" De a%ordo %o, i##oJ a ?ni%a Lor,a de lu'a &ol1'i%a real ( a'rair &ara a Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a a# ra1Ge#J li:re# do &ro%e##o e:olu'i:o da %on%e&7 o a'( o ?l'i,o &on'o onde e#'a,o# agoraJ &or6ue ou no##a lu'a &ol1'i%a ( #o'eriol/gi%a e e#%a'ol/gi%a ou n o LaG #en'ido" E a ?l'i,a" Le:ar ao %on.e%i,en'oJ o 6ue LaG %o, 6ue &are7aC o ,undo e:i'ando 6ual6uer dualidade! ClaroJ i#'o &are%e &/#0,odernoJ %o,o a :ir'ualidade" O ,undo %on'e,&orNneoJ :ir'ual e %one%'adoJ diG a##i,C i#'o n o ( u,a 'eoria e n o ( &rF'i%aJ n o ( u, &rin%1&io e ne, u,a ,aniLe#'a7 oJ n o ( u, ,i'o e ne, u, ri'ualJ n o ( u, &en#a,en'o e ne, u,a a7 o" A :ir'ualidade ( a&ena# u,a &ar/dia na Quar'a Teoria e PrF'i%a Pol1'i%a" T %on'rain'ui'i:o o #uLi%ien'eJ &or(, e#'a realidade &/#0,oderna ( ,ai# &r/xi,a de n/# 6ue 'oda# a# 'o&ologia# an'eriore# in%luindo a 'eol/gi%a e &ro'o'eol/gi%a" A :ir'ualidade ( ,ai# &r/xi,a do ,odelo ,ai# 6ue original da Quar'a Teoria e PrF'i%a Pol1'i%a 6ue 6ual6uer ou'ro ele,en'o" E de a%ordo %o, i#'o &ode,o#
200

le:an'ar a 6ue#' o de %o,o ( 6ue o no##o 'radi%ionali#,o ou no:a ,e'aL1#i%a #e rela%iona %o, o &/#0,oderno" Eu o# %on#idero ,ui'o &r/xi,o#" A :ir'ualidade 'en'a ,i#'urar %a,&o# #e,Nn'i%o# da# %oluna# no n1:el .oriGon'al a'( a indi#'in7 o" Pode,o# diGer 6ue o riGo,a de DeleuGe ( u,a &ar/dia &/#0,oderna e &/#0e#'ru'urali#'a do Dasein de 8eidegger" Ele# # o iguai# e # o de#%ri'o#J ,ui'a# :eGe#J %o, a# ,e#,a# &ala:ra#" Por(, &re#'e,o# a'en7 o ao La'o de %o,o LaG o &/#0,oderni#,o &ara re#ol:er o &ro-le,a in:er'endo a orde, da %oluna" Re#ol:e o &ro-le,a a'ra:(# da a'ra7 o &ara a #u&erL1%ieJ #endo e#'a a ideia &rin%i&al 6ue :e,o# e, DeleuGe" Le,-re,o0no# de #ua in'er&re'a7 o do 9%or&o #e, /rg o#; de Ar'audJ da #ua in'er&re'a7 o da ne%e##idade da de#'rui7 oJ do ni:ela,en'o da# e#'ru'ura# e #ua in'er&re'a7 o da %a&a e&id(r,i%a do .o,e, <a &ele= %o,o -a#e &ara u,a 'ela onde a# i,agen# # o &roBe'ada#" I#'o ( u, &on'o de &ar/dia onde a Quar'a Teoria Pol1'i%a e o &/#0 ,oderno #e en%on'ra," Se ,i#'urar,o# a# %oluna# .oriGon'al,en'eJ algo de,en%ial a&are%eJ o 6ue #igniLi%a lou%ura" Pode,o# u#ar a 'e#e de 6ue o Komo integrosJ ou #eBaJ o .o,e, %o,&le'o e in'egral %on#i#'e do Komo sapiens e Komo demens" DeleuGe di##eC 9Li-er'e, o Komo demens_;" Ele
201

diG 6ue a lou%ura de:e e#%a&ar do Komo sapiens e realiGar a 'ran#gre## o en're e#'a# dua# %oluna# na e#Lera &ol1'i%a" A1 :e, a 9,F6uina de de#eBo;J o &ro%e##o riGo,F'i%oJ %o, ideia# iHni%a# e 'e,&oral,en'e %rHni%a#" E#'a de,$n%ia &/#0 ,oderna ( ,ui'o &are%ida %o, a Quar'a Teoria Pol1'i%aJ di#'inguindo0#e a&ena# &elo #eu &rin%i&io .oriGon'al e ni:elado" A##i,J o &rin%i&al &ro-le,a do &/#0,oderni#,o ( a eli,ina7 o de 6ual6uer orien'a7 o :er'i%alJ 'an'o a# &roLunda# %o,o a# ele:ada#" +inal,en'eJ 6uero diGer 6ue o Li, do# 'e,&o# e o #igniLi%ado e#%a'ol/gi%o da &ol1'i%a n o : o a%on'e%er #oGin.o#J :a,o# e#&erar &elo Li, e, : o" O Li, nun%a :irF #e e#&erar,o# &or ele e ele nun%a :irF #e n o o LiGer,o#" I#'o ( e##en%ialJ &or6ue a .i#'/riaJ o 'e,&o e a realidade '$, e#'ra'(gia# e#&e%iai# &ara e:i'ar o Dia do Uulga,en'oJ ou &elo %on'rFrioJ ele# &o##ue, u,a e#'ra'(gia e#&e%ial de ,ano-ra# re:er#1:ei#J 6ue dar o a i,&re## o de 6ue 'odo# 'o,ara, o %on'role #o-re #iJ BF %o,&reendera, e en'endera," E#'e ( u, grande ar#enal do a##i, %.a,ado a&/# 8eidegger 9No%. Ni%.';" O e'erno 9n o ainda""";" Se a Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a n o Lor %a&aG de %o,&reender o Li, do# 'e,&o#J #eria in:Flida" O Li, do# dia# de:e #er Lei'oJ ele n o
202

:irF &or #i #/J e#'a ( u,a 'areLaJ n o ( u,a en'idadeJ ( ,e'aL1#i%a a'i:aJ ( u,a &rF'i%a" E i#'o &ode #er de al'o &o'en%ial e #olu7 o ra%ional de %a,ada# enig,F'i%a#J de#%o-er'a# en6uan'o Lala,o# #o-re a Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a"

203

CAPTULO 10 0 O EVNERO NA QUARTA TEORIA POLTICA


Para %o,e7arJ :a,o# anali#ar 6ual &rin%1&io de g$nero ( %ara%'er1#'i%o &ara a# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a# da ,odernidade" Se ol.ar,o# %o, a'en7 o &ara o 6ue nor,al,en'e a&are%e Ligura a'uando 'an'o no #o%iali#,oJ li-erali#,o e na%ionali#,oJ e e, grande ,edida na# :Fria# Lor,a# do 6ue ( %.a,ado de 'er%eira 'eoria &ol1'i%a D La#%i#,oJ na%ional0 #o%iali#,o D ire,o# no'ar algu,a %ara%'er1#'i%a 6ue LaG e#&e%iLi%a a %o,&reen# o %lF##i%a de g$nero e, 'oda# a# 'eoria# &ol1'i%a# da ,odernidade" !or um lado i#'o n o ( original da 4odernidadeJ &oi# o 4oderno #egue a6ui a #o%iedade euro&eia 'radi%ional <,e#,o a &r(0,oderni#'aJ %ri#' =J 6ue era -a#i%a,en'e &a'riar%al" In%lu#i:e an'erior,en'e ao Cri#'iani#,oJ era 'a,-(, &a'riar%alJ a'( no# 'e,&o# i,e,oriai# 6ue Lora, e#'udado# no ,edi'errNneo &or 3a%.oLen no #eu 9O Direito Materno; <Uo.ann 3a%.oLenJ 9Das Mutterre$+t;=" E, ou'ra# &ala:ra#J a'rF# da 4odernidadeJ &or 'rF# do E$nero ,oderno e#'F &a'riar%ado O%iden'al ou glo-al"
20>

E#'e &a'riar%ado inLluen%iou a e#'ru'ura de g$nero da 4odernidade e a %o,&reen# o &ol1'i%a de g$nero na ,odernidade" 4a# na :erdadeJ e#'e &a'riar%ado 'e, #e #u-,e'ido a %er'a# ,odiLi%a7Ke# na Lor,ula7 o Linal da# nor,a# de g$nero na# 'eoria# &ol1'i%a# da ,odernidade" No'e 6ue ele ( a%ei'o no,ear 9o g$nero; %o,o g$nero #o%iol/gi%o e g$nero %o,o LenH,eno #o%ial" E, %on'ra#'e %o, o #exo ana'H,i%o ineren'e nu, ani,alJ o g$nero ( u,a %on:en7 o #o%ial 6ue &ode ,udar de #o%iedade &ara #o%iedade" Ao ,e#,o 'e,&oJ o g$nero &ol1'i%o D i#'o ( a nor,a #o%ialJ 6ue e#'F a&ro:ada %o,o u, i,&era'i:o na -a#e do &oder &ol1'i%o" A##i,J na# #o%iedade# ar%ai%a#J #o,en'e 6ue, #oLreu a ini%ia7 o &ode #er %on#iderado %o,o u, .o,e,J %a#o %on'rFrio ele n o &o##ui #exo #o%ialJ ou #eBaJ u, g$nero e ( &ri:ado da# Lun7Ke# #o%iai# ,a#%ulina# <%a#a,en'oJ &ar'i%i&a7 o na %a7a e ri'ual=" De&endendo do# re6ui#i'o# da #o%iedade o# &rin%1&io# de g$nero ,uda," Por exe,&loJ e, algu,a# #o%iedade# e#%ra:i#'a#J o# e#%ra:o# n o era, iden'iLi%ado# %o, .o,en#J ele# u#a:a, rou&a# de ,ul.er" E#%ra:o# #e :e#'ia, %o,o ,ul.erJ &or6ue ele# n o 'in.a, o status #o%ial de .o,e," Da1 o LenH,eno da %a#'ra7 o D a &ri:a7 o do# a'ri-u'o# L1#i%o# do .o,e, e, &( de igualdade
202

%o, o #o%ial" Por'an'oJ g$nero D ( u, LenH,eno #o%ial e &ol1'i%o" Pol1'i%oJ &or6ue e#'a,o# lidando %o, a ge#' o da# nor,a# #o%iai#J regulada &or u,a #o%iedadeC %o,unidadeJ &ol1%iaJ o re%uo a &ar'ir da 6ual %onduG a u,a :ariedade de #an7Ke#" Para a# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a# da ,odernidadeJ LaGe,o# a &ergun'aC 9Que, ( a &e##oa &ol1'i%aJ o 6ue ( o g$nero &ol1'i%o!; Pri,eiroJ a &e##oa ( o .o,e," E,-oraJ do &on'o de :i#'a #o%iol/gi%oJ a ,ul.er 'ornou0#e a &e##oa ,ai# re%en'e,en'e e a'( agora #e le:an'a Lor'e,en'e a 6ue#' o do# direi'o# &ol1'i%o# da ,ul.er" Do &on'o de :i#'a ,odernoJ a ,ul.er D n o a &e##oaJ n o u, #er .u,ano" A &e##oa #/ &ode #er u, .o,e,J &or(, n o 6ual6uer .o,e,J u, .o,e, #o%ial e#&e%ial" A# %ara%'er1#'i%a# de u, :erdadeiro .o,e,C a di#&oni-ilidade de din.eiroJ a ri6ueGa <a'( o Li, do #(%ulo )I) na Euro&aJ o# re6ui#i'o# de &ro&riedade era, a'ri-u'o# ne%e##Frio# da $idadaniaJ ou #eBaJ do g$nero &ol1'i%o=J o ra%ionali#,oYraGoa-ilidade <&ou&an7a=J ,orador da %idade <o %a,&on$# n o era %on#iderado ,aduro na #igniLi%a7 o #o%io&ol1'i%a=" A##i, na# elei7Ke# na &ri,eira Du,a E#'a'al e, 1502J a :oG de u, ,orador da %idade era igual a 100 :oGe# de %a,&one#e#" Na ,odernidade o %a,&on$# n o ( -e, u,a
20@

&e##oa" Ou'ra %ara%'er1#'i%a D a ,a'uridadeJ a idade" E##a# %a'egoria# #/%io&roLi##ionai# e de idade e#' o in%lu1da# no# %on%ei'o# de g6nero e %unCes de g6nero" A ?l'i,a %ara%'er1#'i%a ( #er 'a,-(, u, .o,e, &er'en%en'e P Ci:iliGa7 o Euro&eiaJ ou 'er &ele -ran%a" To,ado e, %onBun'oJ e#'e ( o .o,e, &ol1'i%oJ lS+ome politi(ueJ de u, &on'o de :i#'a an'ro&ol/gi%o" Tal &rin%1&io de g$nero ( u, eixo &ara 'oda# a# 'r$# ideologia# &ol1'i%a# ,oderna#" No en'an'oJ den'ro de##a# 'r$# ideologia# exi#'e, diLeren7a# %o, rela7 o a e#'a Ligura do .o,e," A ,ai# 9aLir,a'i:a,en'e ,a#%ulina; ( a 'eoria do li-erali#,oJ 6ue %on#idera e#'a Ligura do ra%ionalJ ri%o e adul'o .o,e, -ran%o %o,o nor,a e %o,o u, LenH,eno na'ural" O li-erali#,o %anoniGa e#'e g$nero e &adroniGa0oJ 'en'ando e'erniGar e#'e #i#'e,a #o%ial -urgu$#J '1&i%o do# #(%ulo# )MIII e )I)" O li-erali#,o :eriLi%a a La'ualidade de##e g$nero e &roBe'a ele #o-re o Lu'uroC 9A ,odernidade ( %on#'ru1da &or .o,en#J %on%e-ida e an'e%i&ada &or .o,en#J e :ai &er'en%er ao# .o,en#J Komo e$onomi$us' Komo %a*er;" E##a %o,&reen# o de g$nero e#'F &a##ando &or ,udan7a# %o, o 'e,&oC a Frea do g$nero .o,e, au,en'aJ o ar6u('i&o &adr o %o,e7a a en:ol:er %a,&one#e#J &o-re#J ,ul.ere# e
20A

e, #eguidaJ o# n o0-ran%o#" Co,o Lun%iona e#'e ,e%ani#,o no %a#o da# ,ul.ere#! Para a# ,ul.ere# a# &ro&riedade# reguladora# do 9.o,e,; %o,e7a, a #er a'ri-u1da#C a ,ul.er de neg/%io# ( u,a ,ul.er 6ue ,aniLe#'a 6ualidade ,a#%ulinaJ Le,inina D %idad J u,a ,ul.er D -ran%a" A##i,J a ,ul.er %o,e7a a #er &en#ada %o,o .o,e," LogoJ o Le,ini#,o li-eralJ ou a a#&ira7 o de dar a ,ul.er li-erdade #igniLi%a iden'iLi%ar a ,ul.er %o, o .o,e, e e6ualiGF0lo# #o%ial e &oli'i%a,en'eJ i#'o (J re&re#en'ar #o%ial,en'e a ,ul.er %o,o u, .o,e," O ,e#,o &ro%edi,en'o ( u'iliGado &ara re&re#en'ar o %a,&on$# %o,o o .o,e, da %idadeJ n o0-ran%o %o,o -ran%oJ &o-re %o,o ri%oJ o e#'?&ido %o,o ra%ional" U,a ,ul.er 6ue #e #en'a ao :olan'e ( u, .o,e, ou u,a %ari%a'ura de .o,e," No en'an'oJ %o,o #e o Li-erali#,o n o ex&andi##e a inLlu$n%iaJ no 'o%an'e ao g$nero e##e &er,ane%e aderido ao #eu &r/&rio ar6u('i&o" A #egunda 'eoria &ol1'i%a %o,e7a %o, a ,e#,a &o#i7 o de g$nero D ( u, .o,e, &ol1'i%o -urgu$#" 4a# e##a #i'ua7 o ( %ri'i%ada e ex&re##a P ne%e##idade de al'erar e##a %onLigura7 o" A &ar'ir da6ui .F u,a ideia de 'o'al igualdadeJ in%lu#i:e de g$nero" O %on%ei'o de igualdade de g$nero da #egunda 'eoria &ol1'i%a #e diLeren%ia 6uali'a'i:a,en'e da
20*

%o,&reen# o de igualdade da &ri,eira 'eoria &ol1'i%a" O Le,ini#,oJ o iguali'ari#,o de g$nero do 4arxi#,o a%redi'a 6ue a,-o# o# .o,en# e ,ul.ere# #er o en:ol:ido# na ideologia 4arxi#'aJ %o,o u,a 6ue#' o de La'oJ deixa, de #er .o,en# e ,ul.ere# 6ue %on#'i'ue, o &adr o e o i,&era'i:o de g$nero do li-erali#,o" Ou #eBaJ :e,o# o de#eBo de ir al(, do g$nero na in'er&re'a7 o -urgue#a" De La'oJ o .o,e, a6ui &erde a ra%ionalidade" O Lil/#oLo neo,arxi#'a .?ngaro di##e 6ue 9o &role'ariado ( e, 6ue, o #uBei'o e o-Be'o # o o# ,e#,o#;" Par'indo de 'al Lor,ula7 oJ ,arxi#'a# %on#i#'en'e# %la,a, &ela in#anidadeJ a u,a e#6uiGoLreniaJ a u,a e#6uiGo0 re:olu%ionFria <DeleuGe=" Ele# de&ende, de &o-re# ur-ano#J &role'Frio#J 6ue nun%a &oderia, 'ornar0#e &lena,en'e -urgue#e#" Ele# #e :ol'a, &ara e#'ra'o# ur-ano# n o0-ran%o#J no en'an'oJ ignora, o &a1#J :endo0o a'ra:(# do &ri#,a da &er%e&7 o -urgue#a" Por(,J no geralJ na &ol1'i%a de g$nero do# %o,uni#'a# :e,o# u,a no:a 'end$n%iaC ele# re%on.e%e, o status (uo do g$nero e #e oLere%e, &ara ,udF0lo #o- a -andeira da ,a'(ria" I#'o #igniLi%a a 'ran#gre## o do .o,e, -urgu$# e, #en'ido de#%enden'e e o a&elo a #u-#'an%ia ,a'erial <li'eral,en'e 9o 6ue e#'F a-aixo; D #u-#'ra'o=J &ara o indiLeren%iado reino do 'ra-al.oJ onde n o .F diLeren7a
205

6uali'a'i:a en're a 9-oa %oGin.eira;>*J o ,arin.eiro ou o .er/i ,a#%ulino" O ,arxi#,o oLere%e algo ainda ,ai# -aixoJ onde nada #o-ra da# .ierar6uia# de g$nero e e#'ra'(gia#" A##i,J a# ideia# ,arxi#'a# ,ai# ex're,i#'a# 'e, u, de#eBo de de#'ruir o ar6u('i&o -urgu$#" Na &rF'i%aJ &or(,J i#'o Loi diLeren'eC na R?##ia de S'Flin &re:ale%eu e##e .o,e, ar6ue'1&i%oJ o .o,e, ra%ional e do,inadorJ a&e#ar da# 'en'a'i:a# de re%riar a igualdade de g$nero 4arxi#'a a&/# a re:olu7 o de 151A" 4a# a ideia de #u&era7 o do .o,e, a'ra:(# da reLer$n%ia ao %or&oJ &ara a m(uina de dese/osJ ( u,a %ara%'er1#'i%a do 4arxi#,o" O La#%i#,o a%ei'a o %on.e%ido ,odelo do# %i'adino#J -ran%o#J euro&eu#J #en#a'o#J ri%o#J e o exal'a" Se o li-erali#,o a%ei'a e#'e ,odelo %o,o nor,aJ o La#%i#,o %o,e7a a &reen%.er o .o,e, %o, &ro&riedade# adi%ionai#" Ele n o de:e #er u, #i,&le# -ran%o n/rdi%oJ n o a&ena# ra%ionalJ ,a# uni%a,en'e ra%ional <da Lor,a e, 6ue #o,en'e o# ger,Nni%o# &o##ue, ra%ionalidade=" I#'o ( #i,ilar a &o#i7 o de L(:Q03ru.lJ 6ue &o#'ulou 6ue a&ena# o# euro&eu# 'e, u, logo# e o# ou'ro# #e guia, &or e#'ru'ura# #o%iai# &r(0l/gi%a#"
48

Vladimir Lnin uma vez disse: Sob o socialismo, qualquer boa cozinheira poderia com a mesma facilidade governar um Estado.

210

Al(, di##oJ a ,a#%ulinidade ( exal'ada e a# ,ul.ere# era, in%i'ada# a #e en:ol:er %o, >inder' >ir$+en' >T$+en" Na &eriLeria do La#%i#,o 'a,-(, Lora, oLere%ido# ou'ro# &rin%1&io# de g$neroC &or exe,&loJ Uuliu# E:ola e, #eu 9A Meta%#si$a do Se2o;J onde a 6ue#' o ( a #u&erioridade do ,a#%ulino #o-re o Le,ininoJ argu,en'a o La'o de 6ue o# .o,en# # o &o'en%iai# Deu#e# ador,e%ido# e a# ,ul.ere# # o &o'en%iai# Deu#a# ador,e%ida# 6ue &er,ane%e,J &or(,J u, &ou%o a-aixo na .ierar6uia do# #exo#" No 6ue diG re#&ei'o P 'er%eira 'eoria &ol1'i%a 'a,-(, de:e #er ,en%ionada a dire7 o ,arginal a##o%iada %o, o 94a'riar%ado N/rdi%o;C .ou:e u,a on'ologia do Le,inino" 8er,an ^ir'.J u, di#%1&ulo de 3a%.oLenJ argu,en'ou 6ue o #er #u&re,o ( u,a ,ul.erJ &or(, u,a ,ul.er ( %o,&le'a,en'e diLeren'e do .o,e,J u,a ,ul.er na #ua on'ologiaJ Reisse "rau" No en'an'oJ na 'er%eira 'eoria &ol1'i%a u,a i,age, %riada an'erior,en'e no li-erali#,o &er,ane%e %o,o %orren'e &rin%i&al" A Quar'a Teoria Pol1'i%a re&re#en'a u,a a#&ira7 o &ara a #u&era7 o da# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a#" Ne#'e %a#oJ 6ual ( #ua e#'ra'(gia de g$neroJ 6uai# # o o# #eu# i,&era'i:o#! Pri,eira,en'eJ a Quar'a Teoria Pol1'i%a %olo%a de Lora do# %ol%.e'e# o .o,e,J ou #eBaJ a6uele .o,e, %o, o# re6ui#i'o#
211

de g$nero 6ue %on.e%e,o# na 4odernidade" E#'e ?l'i,o .o,e, a Quar'a Teoria Pol1'i%a n o a-ordaJ &oi# ele re&re#en'a o ar6u('i&o Le%.ado da 4odernidade" +ora do e#&a7o do g$nero da ,odernidade a Quar'a Teoria Pol1'i%a a&al&a o# %on'orno# de #eu 9.o,e,;" Se :ir,o# raG oJ ri6ueGaJ re#&on#a-ilidadeJ %idadeJ &ela -ran%aJ #a%a,o# u,a ar,a e a'ira,o#" E#'e .o,e, &re%i#a ,orrerJ ele n o 'e, %.an%e de #o-re:i:erJ &oi# ( Le%.ado nu, i,&a##e .i#'/ri%o ,odernoJ ele re&roduG .ierar6uia# &e6uena# e n o &ode ir al(, de #ua# &r/&ria# Lron'eira#" E#'e .o,e, ( i,or'alJ na #ua au'orreLlex o ele %ria realidade# &er,anen'e#J e#&el.o# 6ue ol.a, e#&el.o#" O ,e#,o :ale &ara 'odo# a6uele# a 6ue, o .o,e, ,oderno in%luiuC a ,ul.er de neg/%io#J a %rian7aJ n o0-ran%o#J e'%" A'ri-u'o# &o#i'i:o# do .o,e,J &ara al(, do &aradig,a ,odernoC n o0adul'o" O #uBei'o da Quar'a Teoria Pol1'i%a ( u, ,a%.o n o0adul'o" Por exe,&loJ 9)e Grand Ueu; <no,e do gru&o li'erFrio &r/xi,o ao #urreali#,o= de Eil-er'0Le%o,'e e Ren( Dau,alJ 6ue #e oLere%era, &ara %on#'ruir u,a :ida #e, a,adure%i,en'oJ &ara &er,ane%ere, %rian7a# -rin%ando" I#'o &ode #er %on#iderado %o,o u, %on:i'e &ara de#en:ol:er o# &rin%1&io# de g$nero da Quar'a Teoria Pol1'i%aJ #i#'e,a de
212

e#'('i%a e Lilo#oLia &ol1'i%a" Ao .o,e, n o0-ran%o #e re,e'ia o ,undo do# #i#'e,a# &r(0l/gi%o# de L(:Q03rg.lJ onde o logo# n o ( o ?ni%o ,eio de organiGa7 o #o%ial" A6ui u#a,o# da an'ro&ologia #o%ial e da e'nologia de L(:i0S'rau##J i#'o (J a &ar'ir da anFli#e da# ex&eri$n%ia# de ,ui'a# #o%iedade n o0 -ran%a#" Al(, di##oJ a lou%uraC # o 'oda# Lor,a# de 'ran#gre## o in'ele%'ualJ a &rF'i%a da in#anidade :olun'Fria de +riedri%. 8olderlin e Nie'G#%.e a'( 3a'ailleJ Ar'aud" Lou%ura ( o ar#enal do g$nero na Quar'a Teoria Pol1'i%a" E, geralJ n o0 -ran%oJ in#anoJ n o0ur-ano ou in#erido e, u,a &ai#age," Por exe,&loJ o e%ologi#'aJ o re&re#en'an'e de u,a %o,unidadeJ i#'o (J u,a &e##oa 6ue n o ro,&eu %o, a na'ureGaJ %o,o RedLield e, #eu 9T.e +olW So%ie'Q;" A##i,J %ria,o# u,a %o,i'i:a de -u#%aJ 'e%ida de##e# ele,en'o# 6ue # o ignorado# &ela 4odernidade" E#'e# ele,en'o# Lor,a, u, %a,&o enor,e de exi#'$n%ia e ,e'aL1#i%aJ u, %a,&o do #er in'en#i:o da Quar'a Teoria Pol1'i%a" Co,&le,en'ando a Quar'a Teoria Pol1'i%aJ de:e,o# re%u#ar 'odo# o# &rin%1&io# de g$neroJ 6ue o li-erali#,o %arrega e, #i ,e#,o" No #en'ido de g$nero oriundo da #egunda 'eoria &ol1'i%a #eria &o##1:el &egar e,&re#'ada a ideia de I,F6uina de de#eBo#IJ ideia de #u&erar o .o,e, a'ra:(# do iguali'ari#,o glo-alJ den'ro do# li,i'e#
213

da ,a'(ria" A &ar'ir do %lF##i%o ,odelo La#%i#'a de g$nero da 'er%eira 'eoria &ol1'i%aJ a##i, %o,o o li-erali#,oJ n o .F nada &ara a&renderJ en6uan'o a# Frea# ,arginai# &ode, #er ,ui'o in'ere##an'e#J no,eada,en'e a 9on'ologiGa7 o; do #exo <E:ola= e o ,a'riar%ado n/rdi%o" Qual ( o #uBei'o da Quar'a Teoria Pol1'i%a! O #uBei'o da Quar'a Teoria Pol1'i%a ( o Dasein ou VRis$+enJ o 9en're; no e#&a7o en're o #uBei'o e o o-Be'o 6ue ( &o##1:el de iden'iLi%ar %o, o 'raBe'o de Eil-er' Durand" E a6ui DaseinJ 'raBe'oJ l.imaginaireJ ele 'e, u, #exo! E 6ual ( o g$nero do Da#ein! Ma,o# de#%re:er u, g$nero nor,a'i:o e i,&era'i:o da Quar'a Teoria Pol1'i%a" O g$nero da Quar'a Teoria Pol1'i%a ( o ,e#,o 6ue o #exo do DaseinJ i#'o (J ex&li%a,o# u, de#%on.e%ido a'ra:(# de ou'ro" O Dasein de algu,a Lor,a &ode #er #exualiGadoJ ,a# e#'e #exo 6ue ele 'e,J n o &ode #er ne, de .o,e,J ne, de ,ul.er no #en'ido de g$nero" Qui7FJ n o La7a #en'ido Lalar #o-re andr/gino#! A Quar'a Teoria Pol1'i%a &ode #er dirigida ao #er andr/ginoJ e e#'e g$nero ( o andr/gino! Tal:eGJ ,a# #o,en'e #e n o o &roBe'a,o# no# /-:io# ,odelo# andr/gino# de di:i# o de #exo %o,o ,e'ade#" SexoJ de a%ordo %o, Pla' oJ ( o 6ue #e #egue a di:i# o da unidade" 4a# 'a,-(, o 'raBe'o 6ueJ e, DurandJ e#'F en're
21>

#uBei'o e o-Be'o e ( &ri,Frio e, rela7 o a ele#J e o DaseinJ e, 8eideggerJ e#'F na VRis$+enJ na Lron'eia en're in'erno e ex'ernoJ %on#'i'ui o a%.ado na Lron'eira exi#'en%ial 6ue &er'en%e P e#Lera da di:i# o &r(:ia" E lSimaginaire e, #i ,e#,o %on'e, u,a di:i# o <Erego WXYZ[\]X^=J %o,o u, do# #eu# regi,e# &o##1:ei#" A##i,J #e en'ende,o# andr/gino de##a ,aneiraJ n o %o,o algo 6ue ( %o,&o#'oJ ,a# %o,o algo enraiGado ou radi%alJ en' o &ode,o# Lalar #o-re u, %a,&o radi%alJ 6ue n o ( #exoJ no #en'ido de 6ue ( ,e'ade de algo" E i#'o 6ue ( e##a ,e'adeJ e#'e #exo 6ue ( #i,ul'anea,en'e o 'odo e n o &re%i#a de##a an'1'e#eJ %o,o #e Lo##e au'o##uLi%ien'e den'ro de #i" So-re e#'e g$nero &ode,o# 'er u,a ideiaJ n o 'an'o a &ar'ir de u,a anFli#e do# ar6u('i&o# #exuai# ou de g$neroJ ,a# &elo &en#a,en'o <Lilo#/Li%oJ &ol1'i%o= #o-re o 'e,a da Quar'a Teoria Pol1'i%a" A##i, ,uda,o# a Lor,ula7 o da &ergun'aJ n/# n o &ergun'a,o# de 6ue 'i&o ( o #exo do DaseinJ n/# re#&onde,o# 6ue o g$nero do #uBei'o da Quar'a Teoria Pol1'i%a ( o ,e#,o 6ue o do Dasein" Ne#'e %a#oJ &ode,o# Lalar #o-re o radi%al <9raiG; D do la'i, Radi$ula= andr/ginoJ 6ue exi#'e n o &ela adi7 o do .o,e, e da ,ul.erJ e re&re#en'a a unidade &ri,ordial" Co,o o g$nero ,uda na# %ondi7Ke# &/#0,oderna#! A
212

&/#0,odernidade re&re#en'a a %o,-ina7 o de 'oda# a# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a#" !or um ladoJ ( u,a ,odernidade %on#u,adaJ 6ue al%an7ou #eu Li, l/gi%o %o,o +ipermoderna <ou ul'ra,oderna=" A##i,J 'oda# a# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a# &roBe'a, na P/#0,odernidade #eu# ar6u('i&o# de g$neroJ 6ue re&re#en'a, o# li,i'e# da# #ua# &r/&ria# e#'ru'ura#" I#'o ( ex&re##o e, u,a in#'i'u%ionaliGa7 o do g$nero na &/#0 ,odernidade" Qual ( o g$nero &/#0,oderno! Ele ( a ,axi,iGa7 o do .o,e, li-eralJ o ar6u('i&o 6ue #e a&li%a a 'oda #ua an'1'e#eC o -urroJ o &o-reJ n o0-ran%oJ &e6ueno" Ele 'a,-(, ( o g$nero da glo-aliGa7 oJ 6uando a# &ro&riedade# de %er'o 'i&o e#'ende,0#e %o,o &adrKe# #o%iai# e, 'odo# o# ou'ro# 'i&o#" Da1 a ideia de 6ue o# &role'Frio# # o o# -urgue#e# 6ue n o enri6ue%era, aindaJ o# negro# # o -ran%o# n o ,oderniGado#J ,ul.ere# # o .o,en# li-erai# n o %o,&le'o#" I#'o (J :e,o# 6ue e#'e ar6u('i&o 6ue 'udo %on#o,e #e 'orna #e, #en'ido" A reex'en# o do# ,odelo# #exuai# de g$nero &ode le:ar ao .i&er,odernoJ :ai ex&lodir %o,o Lungo a&odre%ido e o ar6u('i&o de g$nero irF Lal.ar" Agora e#'a,o# no ,o,en'o de u,a reex'en# o e ru&'ura Linal de u, g$nero" E'a&a# de##a ru&'ura # o o Le,ini#,oJ o .o,o##exuali#,o e a o&era7 o de ,udan7a de #exo"
21@

A #egunda 'eoria &ol1'i%a no o%iden'e 'e:e grande inLlu$n%ia na# eli'e#J na# &roLi##Ke# %ria'i:a# <a'ore#J Lil/#oLo#=" E#'a ( a 9,F6uina do# de#eBo#;J Le,ini#,o de e#6uerda %o, e#'a# ideia# de li-erdade do #exo <Donna 8aracaQ D Le,ini#'aJ indi#'in'a,en'e u,a neo,arxi#'a e &/#0 ,oderni#'a=" Na# &ala:ra# de Donna 8aracaQJ 9%o,o u,a ,ul.er li:reJ #eria na ,el.or da# .i&/'e#e# #eria u, .o,e, e 'odo#;" Por i##oJ ( ne%e##Frio #u&erar a,-o#J o .o,e, e a ,ul.er D a'ra:(# de u, $i*org" Segundo elaJ o #exo &ode #er #u&eradoJ #o,en'e 'endo #u&erado a &e##oa" 4ai# u,a ,aneiraC +ou%aul' e #eu %on%ei'o de 9#exualidade;J i#'o (J #exualidade an'e# do #exoJ ou 9Cor&o #e, Xrg o#; <u, %on%ei'o ado'ado &or DeleuGe a &ar'ir de Ar'aud=" E##a &an0 #exualidadeJ 6ue ( u,a #u&erL1%ie li#a de de#&er'are# #exuai# o-#%uro# o# 6uai# # o #e, raG o e ,ai# i,&or'an'e# D n o i,&or'a 6ual orien'a7 o e dire7 o" Co,o u, 'odoJ &ara a ero# oJ &ara a de#'rui7 o do g$nero da ,odernidadeJ o &en#a,en'o ,arxi#'a in'roduG %on'ri-ui7 o %on#iderF:el" Ele,en'o# do La#%i#,o na &/#0,odernidade # o re&re#en'ado# &ela &rF'i%a do 3DS4" Al(, di##oJ o La#%i#,o %on'e,&orNneo D 6ue ( #ado,a#o e &er:er'ido :e, &ara a &/#0,odernidade %o,o u, a'ri-u'o e##en%ialJ Bun'a,en'e
21A

%o, o Le,ini#,oJ $i*orgsJ u, 9Cor&o #e, Xrg o#;J e'%" E:en'ual,en'e no# en%on'ra,o# e, u,a #i'ua7 o in'ere##an'eC o g$nero &redo,inan'e na ,odernidade e#'F ex&o#'o a u,a reex'en# oJ ero# o eJ e, %er'o #en'idoJ e#'F &re#'e# a ex&lodirJ ou 'al:eG BF 'en.a ,e#,o ex&lodido" E#'a,o# na 'ran#i7 o en're o .i&er,oderno e o &/#0,odernoJ e n o #a-e,o# onde e#'F a verdade e onde e#'F a realidade" A##i,J na &/#0,odernidade o g$nero n o #erF nen.u, .o,e," Ma,o# i,aginar e#'a #i'ua7 oC o ar6u('i&o do ,a%.o :oa e, &eda7o#J 6ue n o %on#'i'ue, ,ai# a# &ar'e# de u, 'odoJ ,a# #i,-oliGa, a&ena# a #i &or ,e#,o#" e#'e +or7a# %on#er:adora# &ode, le:an'ar0#e ar6u('i&oJ

de,andar 9o re'orno ao .o,e,;J e#'a &e##oa ra%ionalJ ri%a e -ran%aJ ,a#J a##i,J ele# #/ 'en'ar o %on'inuar o ,oderno" E#'a &o#i7 o &are%e %are%er de e#&eran7aJ a6ui no:a,en'e a Quar'a Teoria Pol1'i%aJ e, no##a o&ini oJ :ai al(," Sugeri,o# dar u, &a##o e, dire7 o ao g$nero 6ue &er'en%e ao DaseinJ #e, re&re#en'an'e# no'/rio#J 6ue ire,o# re%e-er" Indo al(, do# li,i'e# de g$nero 6ue #e %on.e%eJ %.ega,o# ao do,1nio da in%er'eGaJ androginiaJ #exo do# anBo#" Na ,e#,a e#LeraJ ( ne%e##Frio &ro%urar &or u, g$nero da Quar'a Teoria Pol1'i%aJ no,eado na e#Lera doJ 'an'o 6uan'o &o##1:elJ ri#%o a-#olu'o
21*

&or 'rF# de u, li,i'e da 6ui,era e, %ola&#o# da ,odernidade" N/# &ode,o# a&ena# 'ra7ar lin.a#C #a-e,o# 6ue ( o g$nero do DaseinJ 'raBe'oJ 6ue e#'e g$nero re&re#en'a u,a realidade raiGJ 6ue &er'en%e ao lSimaginaire" Ao e#'ender a %adeia de no##a# reLlexKe#J &ode,o# le:an'ar a 6ue#' o #o-re o g$nero do Eu Radi%alJ 6ue e#'F al(, do# &aradig,a# -F#i%o#"

215

CAPTULO 11 0 CONSERMADORIS4O E PXS0 4ODERNIDADE

ESTA4OS NA PXS04ODERNIDADE
U, &ro%e##o 6ue &o##ui u,a na'ureGa real,en'e glo-al ( o &ro%e##o da 4odernidade &re:ale%ida #e 'ran#Lor,ando e, &/#0,odernidade" 8F %en'ro#J a##en'o#J lo%ai#J regiKe#J na# 6uai# e##e &ro%e##o a:an7a logi%a,en'e e #e6uen%ial,en'e" E##e# %en'ro# # o o O%iden'eJ a Euro&a O%iden'al e e#&e%ial,en'e o# EUA" O# EUA 'i:era, u,a o&or'unidade .i#'/ri%a &ara %riar e, %ondi7Ke# la-ora'oriai# u,a #o%iedade ,oderna ideal %o, -a#e e, &rin%1&io# 6ue Lora, de#en:ol:ido# &elo &en#a,en'o o%iden'al" +oi u,a o&or'unidade de %riar u,a #o%iedade %o, a :irada de u,a &FginaJ #e, o# Lardo# da# 'radi7Ke# euro&eia#J %o,e7ando a &ar'ir do Gero <o# 1ndio# a,eri%ano#J %o,o #e #a-eJ n o era, en'endido# %o,o &e##oa#=" Na o-ra 9I,&(rio;>5J &or 4i%.ael

49

Hardt M, Negri A, Empire, Moscow, 2004

220

8ard' e An'onio Negri ( de,on#'rado 6ue a %on#'i'ui7 o a,eri%ana ini%ial,en'e %on#idera:a negro# %o,o &e##oa# de #egunda %a'egoria e 1ndio# a,eri%ano# ne, era, %on#iderado# %o,o &e##oa#" A##i,J u, #i#'e,a a,eri%ano e#&e%1Li%o 'e, #ido u, lugar ideal &ara a i,&le,en'a7 o do ,Fxi,o de li-erdadeJ ,a# a&ena# &ara -ran%o# e P# %u#'a# da ex%lu# o deLinida de 'odo# o# ou'ro#" De 6ual6uer ,aneiraJ o# E#'ado# Unido# da A,(ri%a e#' o na :anguarda da li-erdade e # o a lo%o,o'i:a da 'ran#i7 o &ara a &/#0,odernidade"

O POLO DA LI3ERDADE E A LI3ERDADE DE ESCOL8ER O CANAL


N/# Lala,o# #o-re u, &olo 6ue a %i:iliGa7 o euro&eia o%iden'al &are%e #erJ ,a# no e#&a7o do &en#a,en'oJ na Lilo#oLia e na geograLia do e#&1ri'o .u,anoJ o &olo do ,undo uni&olar ( algo diLeren'e do# EUA ou da Euro&a %o,o #i,&le# Lor,a7Ke# geo&ol1'i%a#" T exa'a,en'e a ideia da ,Fxi,a li-erdade" U, ,o:i,en'o &ara o al%an%e de##a li-erdade ( o #en'ido da .i#'/ria .u,ana no en'endi,en'o da .u,anidade euro&eia o%iden'al" A #o%iedade euro&eia o%iden'al Loi -e, #u%edida e, i,&or e##e en'endi,en'o do #en'ido da .i#'/ria
221

#o-re 'odo o re#'o da .u,anidade" A##i,J .F u, &olo do ,undo uni&olar D o &olo da li-erdadeJ 6ue :eio da 4odernidade e agora e#'F %.egando a u,a no:a La#eJ P &/#0,odernidadeJ onde u, .o,e, %o,e7a a #e li-er'ar de #i ,e#,o" Por6ue ele ( u, o-#'F%ulo no %a,in.o de #i ,e#,oJ ele &er'ur-a e in%o,oda a #i ,e#,o" U, .o,e, %ai dian'e de e#6uiGo,ania# indi:iduai# %o,o Loi re'ra'ado &or DeleuGe e, 9An'i0Tdi&o;" A# &e##oa# #e 'ornara, %on'e,&ladora# da 'ele:i# oJ ela# a&rendera, %o,o ,udar de %anal ,el.or e ,ai# rF&ido" 4ui'a# dela# ne, ao ,eno# &ara,J ela# %li%a, no %on'role re,o'o e BF n o ( ,ai# i,&or'an'e o 6ue e#'F na TM D #eBa, a'ore# ou no'i%iFrio#" O# e#&e%'adore# da &/#0,odernidade n o %o,&reende, e, &rin%1&io nada do 6ue e#'F &a##ando" T a&ena# u,a %orren'e de i,agen# i,&re##ionan'e#" O e#&e%'ador #e a%o#'u,a a ,i%ro&ro%e##o#J ele #e 'orna u, 9#u-e#&e%'ador; 6ue a##i#'e n o ao# %anai# ou &rogra,a#J ,a# a #eg,en'o# #e&arado#J a# #e6u$n%ia# de &rogra,a#" Ne##e %a#o o Lil,e ideal ( 9Pe6ueno# E#&iKe# 2; de RodrigueG" Ele ( %on#'ru1do %o,o #e n o .ou:e##e 6ual6uer #en'ido" 4a# ( &o##1:el #e di#'rair e, rela7 o a e##e La'o &or6ue a##i, 6ue no##a %on#%i$n%ia #e in%o,oda %o, eleJ ao ,e#,o 'e,&o
222

a&are%e u, &or%o :oador e n/# #o,o# Lor7ado# a :er &ara onde ele e#'F :oando" E #i,ilar,en'e 6uando o &or%o :oador no# in%o,odaJ no ,o,en'o #eguin'e u, &e6ueno drag o #ai do -ol#o do &er#onage, &rin%i&al" E##a o-ra de RodrigueG ( &erLei'a" A&roxi,ada,en'e o ,e#,o eLei'o a'inge u,a &e##oa 6ue in%an#a:el,en'e %li%a e, u, %on'role re,o'o 'odo o 'e,&o" O ?ni%o %anal 6ue Lun%iona e, ou'ro ri',o ( o 9Cul'ura; <u, %anal ru##o= &or6ue ainda .F algu,a# .i#'/ria# #e, &re##a #o-re %o,&o#i'ore#J ar'i#'a#J e#'udan'e#J 'ea'ro# D o# re#6u1%io# da 4odernidade" Se :o%$ #eguir a li#'aJ :o%$ &ode %on'inuar %al,a,en'e 'ro%ando de %anai# #e, e#&erar #e de&arar %o, algo 6ue n o ( ,o#'rado no ri',o no 6ual ( ne%e##Frio :i:er"

PARADO)OS DA LI3ERDADE
En' oJ a &/#0,odernidade e#'F %.egando" O 6ue &ode re#i#'ir a ela! T &o##1:el diGer 9n o;! E##a ( u,a 6ue#' o de &rin%1&io" AliF#J %o, -a#e na .i&/'e#e da ,e#,a &ro&o#i7 o
223

li-eral #o-re a aLir,a7 o de 6ue o .o,e, ( li:reJ ( in#inuado 6ue ele ( #e,&re %a&aG de diGer 9n o; a 'udo 6ue ele 6ueira" E#'e ( o ,o,en'o ,ai# &erigo#o da Lilo#oLia da li-erdade 6ue %o,e7a a re'irar a li-erdade de diGer 9n o; #o- o# au#&1%io# da a-#olu'iGa7 o da li-erdade" O ,odelo euro&eu o%iden'al diGC :o%$ 6uer re#i#'ir a n/#! Por La:orJ :o%$ 'e, o direi'oJ ,a# :o%$ n o &ode 9de#in:en'ar; u,a ,F6uina de %or'eJ n o (! U,a ,F6uina de %or'e ( o argu,en'o a-#olu'o do# deLen#ore# do &rogre##o" Todo# 6uere, 'er u,a ,F6uina de %or'e D negro#J 1ndio# a,eri%ano#J %on#er:adore#J or'odoxo#" Por ou'ra l/gi%a o# %o,uni#'a# 'a,-(, di##era, 6ue o #o%iali#,o :iria a&/# o %a&i'ali#,o" O #o%iali#,o :eioJ ,a# n/# n o '1n.a,o# o %a&i'ali#,o %lara,en'e" Ele Li%ou &or &ou%o 'e,&oJ de#'ruiu ,ui'a# &e##oa# e de#a&are%eu" O ,e#,o #e dF %o, a ,F6uina de %or'e" Se :o%$ &en#ar #o-re a ,e'aL1#i%a de u,a ,F6uina de %or'eJ o 6uan'o ela e#'F a##o%iada %o, o# :alore# reai# de u, #i#'e,a Lilo#/Li%oJ :o%$ &ode %.egar P %on%lu# o de 6ue e, geral a :ida .u,ana ( &o##1:el #e, u,a ,F6uina de %or'e e 6ue &oderia #er %o,&le'a,en'e LeliG" 4a# &ara u,a #o%iedade li-eral i##o ( u,a %oi#a a##u#'adoraJ 6ua#e u, #a%ril(gio" Tudo &oderia #er %o,&reendidoJ ,a# u,a :ida #e, u,a ,F6uina de %or'e!
22>

E#'a ( u,a aLir,a7 o :erdadeira,en'e n o0%ien'1Li%aC u,a :ida #e, u,a ,F6uina de %or'e ( i,&o##1:el" N o .F :ida" A :ida ( u,a ,F6uina de %or'e" E#'e ( o &oder do argu,en'o li-eral e, o&era7 o 6ue #e ,aniLe#'a %o, #eu lado 'o'ali'Frio" E, u,a li-era7 o .F #e,&re u, ele,en'o de re#'ri7 o D e#'e ( o &aradoxo da li-erdade" Ao ,eno# ( u,a re#'ri7 o &en#ar 6ue a li-erdade ( o :alor #u&re,o" I,agine 6ue u, .o,e, digaC 9li-erdade D ( o :alor #u&re,o;" O ou'ro .o,e, le:an'a a o-Be7 oC 9N o ( a##i,;" En' o o &ri,eiro re#&ondeC 9Mo%$ ( %on'ra a li-erdade! Eu ,a'arei &ela li-erdade;" A ideia de 6ue n o &oderia .a:er nen.u,a al'erna'i:a #e en%on'ra no li-erali#,o" E .F algu,a :erdade nela" Se o logos #e en%on'ra no %a,in.o da li-erdadeJ #e o logos #o%ial Loi %onLundido na a:en'ura da li-era7 o 'o'alJ onde e#'a:a o &ri,eiro i,&ul#o ne##a dire7 o! I##o de:e #er -u#%ado n o na (&o%a e, 6ue De#%ar'e#J Nie'G#%.e ou o #(%ulo )) e,ergira,J ,a# e, algu, lugar da Lilo#oLia &r(0#o%rF'i%a" 8eidegger :iu e##e ,o,en'o no %on%ei'o de 9p+=sis; e na de#:ela7 o #uLi%ien'e do e#'udo &la'Hni%o da# Ideia#" 4a# ou'ra %oi#a ( i,&or'an'e D o ,o:i,en'o do logos e, dire7 o P li-erdade ( n o0randH,i%o e ,e#,o a##i, ( &o##1:el diGer 9n o;"

222

CONSERMADORIS4O CO4O REUEI]RO DA LXEICA DA 8ISTXRIA


Por(, ainda .F u,a o&or'unidade on'ol/gi%a de diGer 9n o;" A6ui en'ra o %on#er:adori#,o" E, &ri,eiro lugarJ o 6ue ( o %on#er:adori#,o! T o 9n o; di'o a 'udo ao redor" E, no,e de 6u$! E, no,e de algo 6ue Loi &re:ia,en'e" E, no,e de algo 6ue Loi #u&erado duran'e a .i#'/ria #o%io&ol1'i%a" O %on#er:adori#,o #igniLi%a e#'ender u,a &o#i7 o on'ol/gi%aJ Lilo#/Li%aJ #o%io&ol1'i%aJ indi:idualJ ,oralJ religio#aJ %ul'ural e %ien'1Li%aJ 6ue nega o %ur#o da# %oi#a# %o, a# 6uai# e#'a,o# lidando agoraJ 6ue n/# .a:1a,o# iden'iLi%ado e de#%ri'o &re:ia,en'e" Agora n/# Lalare,o# #o-re o %on#er:adori#,o e #o-re %o,o ( &o##1:el negar a l/gi%a da .i#'/ria 6ue le:a P ,odernidade e P &/#0,odernidade %o, -a#e e, u, '/&i%o #/%io0Lilo#/Li%o e#&e%1Li%o" N/# 'o,a,o# o in1%io da era ,oderna %o, #eu :e'or linear de &rogre##o e #ua :irada &/#0 ,oderna no# le:ando ao# la-irin'o# de di#&er# o da realidade indi:idual no #uBei'o ou &/#0#uBei'o riGo,F'i%o#" N/# &ode,o# in%luir a6ui a'( ,e#,o e#'Fgio# an'eriore# 6ue LiGera, e##a
22@

'end$n%ia &o##1:el e &redo,inan'e" O %on#er:adori#,o %on#'r/i #ua &o#i7 o #e o&ondo P l/gi%a de de#en:ol:i,en'o do &ro%e##o .i#'/ri%o" U, argu,en'o ne##a o&o#i7 o ( u,a Leno,enologia da ,odernidade e a'ual,en'e da &/#0,odernidadeJ 6ue o %on#er:adori#,o u#a %o,o -a#e" 4a# o %on#er:adori#,o %o,o e#'ru'ura n o #e reduG P %on'e#'a7 o de LenH,eno#" +eno,enologia nega'i:a,en'e a:aliada n o ( nada ,ai# 6ue ,era &re'en# o" O %on#er:adori#,o %on#'r/i u, '/&i%oJ u, '/&i%o de nega7 oJ u, la-or e dire7 o do 'e,&o .i#'/ri%o" O %on#er:adori#,o ( %a&aG de %on#'ruir #ua o&o#i7 o ao 'e,&o .i#'/ri%o diLeren'e,en'e" Ele &o##ui 'r$# o&or'unidade# Lunda,en'ai# de u#ar a 'end$n%ia %on%ei'ual D 4odernidade0&/#0,odernidade" T a1 6ue %o,e7a u,a #i#'e,a'iGa7 o #e, 6uai#6uer &reLer$n%ia# &or6ue o 6ue e#'F e, Bogo ( u, Bu1Go :alora'i:o n o0%ien'1Li%o"

CONSERMADORIS4O +UNDA4ENTALC TRADICIONALIS4O


A &ri,eira O a-ordage, ( o a##i, -e, %.a,ado &ode #er
22A

'radi%ionali#,o"

%on#er:adori#,o

'radi%ionali#,o" Algun# &adrKe# &oli'ol/gi%o# diLeren%ia, 'radi%ionali#,o e %on#er:adori#,o %o,o na 'eoria de 4ann.ei,J &or exe,&lo" Por(, u, de#eBo de deixar 'udo %o,o era e, u,a #o%iedade 'radi%ionalJ #al:ando #eu e#'ilo de :idaJ ( indu-i'a:el,en'e %on#er:adori#,o" O 'radi%ionali#,o ,ai# l/gi%o D #u-#'an%ialJ Lilo#/Li%oJ on'ol/gi%o e %on%ei'ual D ( a6uele 6ue %ri'i%a n o :Frio# lado# da ,odernidade ou &/#0,odernidadeJ ,a# nega o :e'or Lunda,en'al do &rogre##o .i#'/ri%oJ ou #eBaJ 6ue per se #e o&Ke ao 'e,&o" O 'radi%ionali#,o D ( a Lor,a de %on#er:adori#,o 6ue aLir,aC o# ,o,en'o# #e&arado# 6ue de#&er'a, no##a reBei7 o n o # o ruin#J 'udo 6ue ( ,oderno ( rui," 9A ideia de progresso ruim' a ideia de desenvolvimento t$ni$o ruim' a %iloso%ia do su/eito e do o*/eto de Des$artes ruim' a met%ora neRtoniana do relo/oeiro ruim' a $i6n$ia positiva moderna e a edu$ao e pedagogia (ue se *aseiam nela so ruins;" 9Essa episteme D diG o %on#er:ador0'radi%ionali#'a ainda D no serve de modo algum- Esta uma episteme totalitria' %alsa' negativa' $om a (ual n&s dever#amos lutar;" E e, #eguidaJ &ara %on'inuar #ua reLlex oC 9Eu go#'o a&ena# da6uilo 6ue Loi an'e# do in1%io da 4odernidade;" T &o##1:el &ro##eguir ainda ,ai# e #uBei'ar a
22*

%r1'i%a# P6uela# 'end$n%ia# 6ue LiGera, &o##1:el a e,erg$n%ia da 4odernidade na #o%iedade 'radi%ional" Indo a'( e,ergir a ideia de 'e,&o linear" Quando a# ,onar6uia# %a1ra, e a IgreBa Loi #e&arada do E#'adoJ 6uando 'odo# o# &o:o# .i#'/ri%o#J %ul'urai# e #o%io&ol1'i%o# erguera, o -a#' o da 4odernidadeJ e##e %on#er:adori#,o 'radi%ionali#'a Loi %on#iderado %o,o inexi#'en'e" Na R?##iaJ ele Loi derru-ado &or a'e1#'a# ,ili'an'e#" Co,o Loi %on#iderado %o,o 'o'al,en'e eli,inadoJ &arou0#e de Lalar #o-re eleJ nen.u, gru&o #o%ial o deLendeu e logo ele de#a&are%eu a'( ,e#,o de algu,a# re%on#'ru7Ke# &oli'ol/gi%a# <4ann.ei,=" T &or i##o 6ue n o :e,o# o %on#er:adori#,o e n o %o,e7a,o# a &ar'ir dele" E n/# n o de:er1a,o#" Se 6ui#er,o# 'ra7ar u,a genealogia do %on#er:adori#,o e %on#'ruir u, '/&i%o %o,&le'o de &o#i7Ke# %on#er:adora#J de:er1a,o# e#'udar exa'a,en'e 'al a-ordage, de ,odo &riori'Frio" No 'radi%ionali#,o 'e,o# u, ,aduro e ,ai# %o,&le'o %o,&lexo de a'i'ude# %on#er:adora# e, rela7 o P .i#'/riaJ #o%iedadeJ ,undo" No #(%ulo ))J 6uando &are%ia 6ue &ara 'al

%on#er:adori#,o n o .a:ia #o-rado &la'aLor,a #o%ialJ #u-i'a,en'e a&are%eu 'oda u,a &l$iade de &en#adore# e
225

Lil/#oLo#

6ue

%o,e7ara,

deLender

e##a

&o#i7 o

'radi%ionali#'a %o,o #e nada 'i:e##e a%on'e%ido" Ela Loi deLendida radi%al,en'eJ #e6uen%ial,en'e e &er#i#'en'e,en'e de u, ,odo 6ue era in%on%e-1:el no #(%ulo )I) ou )MIII" E#'e# &en#adore# Lora,C Ren( Eu(nonJ Uuliu# E:olaJ Ti'u# 3ur%W.ard'J Leo&old Ziegler e 'odo# a6uele# 6ue # o %.a,ado# 9'radi%ionali#'a#; no #en'ido e#'rei'o do 'er,o" T #igniLi%a'i:o 6ue no #(%ulo )I) 6uando .a:ia ,onar6uia# e igreBa#J 6uando o Pa&a ainda 'o,a:a de%i#Ke#J n o .a:ia &e##oa# %o, o&iniKe# ' o radi%ai#" O# 'radi%ionali#'a# #ugerira, u, &rogra,a de %on#er:adori#,o Lunda,en'al 6uando a Tradi7 o n o ia ne, u, &ou%o -e," A##i,J o %on#er:adori#,o Lunda,en'al &Hde #e de#en:ol:er e, u, ,odelo Lilo#/Li%oJ &ol1'i%o e ideol/gi%o 6uando a 4odernidade BF 6ua#e .a:ia %on6ui#'ado 'oda# a# &o#i7Ke#J ,a# n o 6uando ela e#'a:a e, &ro%e##o de %on6ui#'a e 6uando era %o,-a'ida &or Lor7a# &ol1'i%a# e #o%iai# e#&e%1Li%a#" No #(%ulo ))J u, n?,ero de &oli'/logo# 'en'ou iden'iLi%ar ou a'ri-uir o LenH,eno do 'radi%ionali#,o Lunda,en'al %o, o La#%i#,o" Loui# Paucel# e Ua%6ue# 3ergierJ

230

o# au'ore# de 0O Aman+e$er dos Mgi$os1

20e#%re:era,C

9O

%as$ismo guenonismo $om mais essas divisCes;" O-:ia,en'e i##o e#'F %o,&le'a,en'e e6ui:o%ado" N/# di##e,o# 6ue o La#%i#,o ( ,ai# u,a Lilo#oLia da 4odernidadeJ 6ue Loi aLe'ada &or ele,en'o# da #o%iedade 'radi%ional e, u,a ,edida %on#iderF:elJ ,a# 6ue n o age ne, %on'ra a 4odernidadeJ ne, %on'ra o 'e,&o" Ade,ai#J 'an'o Eu(non %o,o E:ola rigida,en'e %ri'i%ara, o La#%i#,o" Eu(non e E:ola dera, e, #ua# o-ra# u,a de#%ri7 o exau#'i:a da &o#i7 o %on#er:adora Lunda,en'al" Ele# de#%re:era, u,a #o%iedade 'radi%ional %o,o u, ideal a'e,&oral e o ,undo ,oderno <a 4odernidade= e #eu# &rin%i&ai# &rin%1&io# %o,o u, re#ul'ado de de%ad$n%iaJ degrada7 oJ degenera7 oJ ,i#'ura de %a#'a#J 6ue-ra de .ierar6uiaJ le:ando a a'en7 o do e#&iri'ual ao ,a'erialJ do %ele#'ial ao 'erre#'reJ do e'erno ao 'ran#i'/rioJ e'%" A# &o#i7Ke# do# 'radi%ionali#'a# # o no'F:ei# &or #ua #i,e'ria i,&olu'a e #ua grande e#%ala" Sua# 'eoria# &ode, #er:ir %o,o u, ,odelo de &aradig,a %on#er:ador e, #ua Lor,a &ura" T %laro 6ue algu,a# de #ua# a:alia7Ke# e &rogn/#'i%o#
Pauwels Louis. Jacques Bergier. The Morning of the Magicians. Moscow, 2008.
50

231

#e ,o#'rara, e6ui:o%ado#" E, &ar'i%ularJ a,-o# an'e%i&ara, a :i'/ria da 96uar'a %a#'a;J 6ue #eria o &role'ariado <URSS= #o-re a 9'er%eira %a#'a; <%a,&o %a&i'ali#'a=J o 6ue #e &ro:ou Lal#o" Ele# #e o&un.a, ao %o,uni#,o n o %o,&reendendo ,ui'o -e, 6uan'o# ele,en'o# 'radi%ionai# ele &o##u1a" Algu,a# de##a# a:alia7Ke# &re%i#a, #er %orrigida#" E, u, do# %ongre##o# e, Ro,a dedi%ado# ao :ig(#i,o ani:er#Frio da ,or'e de E:olaJ eu dei u,a &ale#'ra 9E:ola D :i#'o da #ini#'ra; <9E:ola D U,a Mi# o de#de a E#6uerda;= na 6ual eu #ugeri exa,inar E:ola de#de &o#i7Ke# e#6uerdi#'a# <ainda 6ue ele #e %on#idera##e de direi'aJ a'( ,e#,o de ex're,a0direi'a="

CONSERMADORES +UNDA4ENTAIS 8OUE


E, no##a #o%iedadeJ n/# 'a,-(, 'e,o#

%on#er:adori#,o Lunda,en'al" Pri,eira,en'eJ o &roBe'o i#lN,i%o D ( %on#er:adori#,o Lunda,en'al" Se o #e&arar,o# da &u-li%idade nega'i:aJ #erF &o##1:el :er %o,o na 'eoria de:e, &en#ar e #en'ir o# ,u7ul,ano# lu'ando %on'ra o ,undo ,oderno e 6ue ele# #u#'en'a, a &o#i7 o de %on#er:adore# Lunda,en'ai#" Ele# de:e, %rer e, %ada
232

&ala:ra do Cor o ignorando 6uai#6uer %o,en'Frio# de a&ologi#'a# da 'olerNn%ia 6ue %ul&a, #ua# o&iniKe#J a%.ando0a %ruel e o-#ole'a" Se u, Lunda,en'ali#'a en%on'ra u, %o,en'ari#'a 'al e, u,a TMJ ele %.ega a u,a %on%lu# oC a TM de:e #er Bogada Lora Bun'o %o, o %o,en'ari#'a" No# EUA 'a,-(, .F ,o:i,en'o# de##e 'i&o D en're gru&o# &ro'e#'an'e# Lunda,en'ali#'a#" Por e#'ran.o 6ue &are7aJ u, &er%en'ual %on#iderF:el do elei'orado do &ar'ido re&u-li%ano do# EUA #u#'en'a ,ai# ou ,eno# a# ,e#,a# o&iniKe#" 4il.Ke# de u#uFrio# de TM no# EUA a##i#'e, &rogra,a# %o, e##e# Lunda,en'ali#'a# &ro'e#'an'e# 6ue %ri'i%a, 'udo da ,odernidade e da &/#0,odernidade a &ar'ir de u,a &er#&e%'i:a &ro'e#'an'eJ reduGindo 'udo P# %inGa#" 8F u, ,on'e de 'ele0e:angeli#'a# %o,o UerrQ +alcellJ 6ue %ri'i%a, na ,1dia 'oda# a# Lunda7Ke# do ,undo ,oderno e in'er&re'a, 'odo# o# e:en'o# a &ar'ir de u,a :er# o &ro'e#'an'e do %ri#'iani#,o" Tai# &e##oa# &ode, #er en%on'rada# 'an'o no a,-ien'e or'odoxo %o,o no %a'/li%o" Ela# nega, a 4odernidade e#'ru'ural,en'e e %o,&le'a,en'eJ %on#iderando &re#%ri7Ke# religio#a# %o,o a-#olu'a,en'e '/&i%a# e a 4odernidade %o, #eu# :alore# %o,o u,a
233

ex&re## o de u, reinado do An'i%ri#'o no 6ual nada de -o, &ode exi#'ir" E##a# 'end$n%ia# # o -a#'an'e diLundida# en're :el.o# %ren'e# ru##o#" 9!ara>litovo Soglasi=e; <u,a da# 'end$n%ia# do# :el.o# %ren'e#= no# Urai# #e re%u#a, a u#ar lN,&ada# a'( .oBe" LN,&ada# # o 9luG de L?%iLer; e ( &or i##o 6ue ele# u#a, a&ena# a luG de len.a e :ela#" m# :eGe# ela# al%an7a, u,a &ene'ra7 o -a#'an'e &roLunda na e##$n%ia da# %oi#a#" U, do# au'ore# :el.o# %ren'e# aLir,aC 9Que, -e-e %aL(J #erF a'a%ado &elo e$o%%f ,aligno e Deu# #e enLure%erF %o, 6ue, -e-er %.F; <%.i#'e in'raduG1:elC %aL( e 9$o%%;J %.F e 9de#e#&erar; #oa, &are%ido e, ru##o=" Ou'ro# aLir,a, 6ue n o ( &er,i'ido %o,er >as+a de 'rigo0#arra%eno <'rigo0#arra%eno Ler:ido= &or6ue ( &e%ado <e, ru##o 'rigo0#arra%eno e &e%ado #oa, &are%ido#=" 9Gre$+neva=a;J 9gres+neva=a; D e a##i, 9gres+na=a; <9'rigo0 #arra%eno; D &or'an'oJ 9&e%ado;=" O %aL( era rigoro#a,en'e &roi-ido" I##o &ode &are%er 'oli%e" 4a# ( 'oli%e &ara 6ue,! Para &e##oa# ra%ionai# ,oderna#" 9Co%% lu>avi/; <I$o%%I ,aligno= ( real,en'e -e#'eira" 4a# i,agine 6ue no ,undo do# %on#er:adore# Lunda,en'ai# &ude##e #er en%on'rado u, lugar &ara o 9$o%% ,aligno;" Algu, 'i&o de %ongre##o de :el.o# %ren'e# &ode #er dedi%ado ao 9$o%%
23>

,aligno;" LF #erF deLinido a 6ue 'i&o de de,Hnio ele &er'en%e" No #(%ulo )MIII .ou:e 9S+tannii=e so*ori; <9%on%1lio# da# %al7a#;=" Quando u, gru&o de Bo:en# :el.o# %ren'e# ad6uiriu u, .F-i'o de :e#'ir %al7a# 6uadri%ulada#J %edose=ans reunira, u, %on%1lio e, [i,rQ 6ue ( P# :eGe# %.a,ado de 9%on%1lio da# %al7a#;" LF Loi di#%u'ido #e a6uele# 6ue :e#'ia, %al7a# 6uadri%ulada# de:ia, #er i#olado# de %o,uni%a7 oJ &or6ue na6uele# 'e,&o# &are%ia #er inde%en'e u#ar %al7a# 6uadri%ulada# &ara u, %ri#' o" U,a &ar'e do# %on#iliFrio# :o'ou &ela i#ola7 o e a ou'ra D n o" E##a# %on#ul'a# n o # o ' o rid1%ula#J de La'o" Mel.o# %ren'e# &are%e, 9re'ardado#; &ara n/#J ,a# ele# n o o # o" Ele# # o diLeren'e#J ele# age, den'ro de ou'ro '/&i%o" Ele# nega, o 'e,&o e o &rogre##o 'a,-(," O 'e,&o &ara ele# ( regre##o e a# &e##oa# da ,odernidade # o :1'i,a# de o-#e## o ,aligna" A6ui &ode,o# &a##ar P# ideia#21 de Claude L(:i0 S'rau##" Ele &ro:a 6ue a 9l/gi%a ini%ial; #o-re a 6ual L(:Q0 3ru.l e %ien'i#'a# e:olu%ionFrio# e#'udando o# 9&ri,i'i:o#; Lalara, n o exi#'e" U,a #o%iedade de a-or1gene# ou u,a e#'ru'ura de ,i'o# ind1gena# # o ' o %o,&lexa# e, #ua#
51

Levi-Strauss C. Structural Anthropology. Moscow. 1983.

232

rela7Ke# ra%ionai#J e, #ua 'axono,ia de o-Be'o# enu,erado# e %o,&arado#J ' o dra,F'i%a# 6uan'o P# Lor,a# %ul'urai# La,iliare# ao# euro&eu# %on'e,&orNneo#" Ela# # o a&ena# diLeren'e#" N/# lida,o# n o %o, u, 9logo# ini%ial;J ,a# %o, ou'ro logo# no 6ual u, #i#'e,a de rela7Ke#J nuan%e#J re%on.e%i,en'o#J di:er#idade#J ,odelo# de %on#'ru7 o Lun%iona, e, ou'ro #i#'e,a de .i&/'e#e#" 4a# e, #ua %o,&lexidade e e, #eu &rin%i&al %enFrio e#'ru'ural <da1 o e#'ru'urali#,o= %o, a %on#%i$n%iaJ o &en#a,en'oJ e o# ,odelo# #o%iai# de #o%ialiGa7 o e ada&'a7 o de &o:o# de#en:ol:ido#" No %on#er:adori#,o Lunda,en'alJ u,a ren?n%ia da ,odernidade &o##ui Lor,a a-#olu'a,en'e ra%ional e orgNni%a" Se a%ei'ar,o# e##e &on'o de :i#'aJ n/# :ere,o# 6ue 'udo #e en%aixa &erLei'a,en'eJ 'udo ( l/gi%oJ ra%ionalJ ,a# e#'e ( ou'ro logo#" E#'e ( logo# e, %uBo e#&a7o .F 9$o%% ,aligno;J 9%on%1lio da# %al7a#;J 9!ara>litovo soglasi=e; :i:endo %o, len.a D 'udo 6ue e:o%a u, #orri#o de de#&reGo e, u, .o,e, ,odernoJ n o e:o%a #orri#o algu," E#'e ( u, ,odo 'o'al,en'e diLeren'e"

23@

CONSERMADORIS4O S LI3ERAL

A 7S Q7O D CONSERMADORIS4O

8F u, #egundo 'i&o de %on#er:adori#,o 6ue n/# %.a,a,o# de %on#er:adori#,o status (uo ou %on#er:adori#,o li-eral" Ele ( li-eral &or6ue ele diG 9#i,; a u,a 'end$n%ia i,&or'an'e 6ue #e realiGa na 4odernidade" 4a# e, %ada La#e de##a 'end$n%iaJ ele 'en'a de#a%elerF0laC 9:a,o# LaGer i##o ,ai# de:agarJ agora n oJ :a,o# adiar;" Con#er:adore# li-erai# argu,en'a, a##i,C ( -o, 6ue .aBa u, indi:1duo li:reJ ,a# o &/#0indi:1duo li:re BF ( de,ai#" Ou u,a 6ue#' o de 9Li, da .i#'/ria;" Pri,eiroJ +uWuQa,a &en#ou 6ue a &ol1'i%a .a:ia de#a&are%ido e 6ue ela e#'a:a &re#'e# a #er #u-#'i'u1da &elo 9,er%ado glo-al;J no 6ual n o .a:erF na7Ke#J E#'ado#J e'nia#J %ul'ura# e religiKe#" 4a# en' o ele de%idiu 6ue #eria ,el.or de#a%elerar u, &ou%o e i,&le,en'ar a &/#0,odernidade ,ai# %al,a,en'eJ #e, re:olu7Ke#" Por6ue re:olu7Ke# &ode, e#'ar a%o,&an.ada# &or algo inde#eBF:el 6ue &oderia a'ra&al.ar o &lano do 9Li, da .i#'/ria;" En' o +uWuQa,a %o,e7ou a e#%re:er 6ue era ne%e##Frio Lor'ale%er o# E#'ado#0na7 o ,o,en'anea,en'e D e#'e ( o %on#er:adori#,o li-eral"
23A

Con#er:adore# li-erai# n o go#'a, de e#6uerda#" Ele# n o go#'a, de direi'a# do 'i&o de E:ola e Eu(non 'a,-(," Ele# n o &re#'a, a'en7 o P direi'aJ ,a# 6uando ele# :ee, a e#6uerdaJ ele# #e le:an'a," O %on#er:adori#,o li-eral ( no'F:el &ela# #eguin'e# %ara%'er1#'i%a# 6uali'a'i:a# e#'ru'urai# D u,a %on%ordNn%ia %o, u,a 'end$n%ia geral de 4odernidadeJ ,a# u,a di#%ordNn%ia %o, #ua# ,aniLe#'a7Ke# ,ai# :anguardi#'a# 6ue &are%e, #er &erigo#a# ou dano#a# de,ai#" Por exe,&loJ &ri,eiroJ o Lil/#oLo ingl$# Ed,und 3urWe #i,&a'iGa:a %o, o Ilu,ini#,oJ ,a# a&/# a Re:olu7 o +ran%e#aJ ele o reBei'ou e de#en:ol:eu u,a 'eoria %on#er:adora li-eral %o, u,a %r1'i%a Lron'al da re:olu7 o e da# e#6uerda#" A##i, a&are%e o &rogra,a %on#er:ador li-eralC deLender a# li-erdade#J o# direi'o#J u,a inde&end$n%ia .u,anaJ o &rogre##o e a igualdade %o, u,a aBuda de ou'ro# ,eio# D e:olu7 oJ ,a# n o re:olu7 o" I##o ( &ra n o deixare, #air do &or o a# energia# dor,en'e#J 6ue #e derra,ara, no 'error do Ba%o-ini#,o e en' o no an'i'errorJ e da1 e, dian'e" A##i,J o %on#er:adori#,o li-eral n o di#&u'a a# 'end$n%ia# 6ue # o a e##$n%ia da ,odernidade e ,e#,o da &/#0,odernidade &or u,a 6ue#' o de &rin%1&io" Ainda 6ue
23*

%on#er:adore# li-erai# dian'e da &/#0,odernidade &i#e, no# Lreio# ,ai# do 6ue an'e#" Ele# &ode, a'( ,e#,o gri'ar e, algu, ,o,en'oC &are,_ Mendo o 6ue a &/#0,odernidade e#'F 'raGendo e ol.ando dura,en'e &ara o riGo,a de DeleuGeJ ele# #e #en'e, %o,o #e e#'i:e##e, no lugar errado" Ade,ai#J 'e,e, 6ue u,a de#%on#'ru7 o a%elerada da ,odernidadeJ de#a&on'ando na &/#0,odernidadeJ &o##a li-er'ar a &r(0 ,odernidade" T #o-re i##o 6ue ele# Lran%a,en'e e#%re:e," Por exe,&loJ o li-eral 8a-er,a#22J ou'rora da e#6uerdaJ diG 6ue #e 9n&s no salvarmos um r#gido esp#rito do iluminismo agora' uma %idelidade aos ideais do su/eito livre' uma li*erao moral' se no segurarmos a +umanidade na margem' no apenas $airemos no $aos' mas tam*m voltaremos , som*ra da tradio' $u/o meio de en%rentamento a pr&pria modernidade;" E, ou'ra# &ala:ra#J ele 'e,e 6ue %.egue, o# %on#er:adore# Lunda,en'ai#"

3IN LADEN CO4O S43OLO


A Ligura de 3in LadenJ 6uer ele exi#'a na realidade ou
52

Habermas J. Modernity: An Unfinished Project? 1992

235

'en.a #ido in:en'ado e, 8ollQcoodJ &o##ui u,a #igniLi%Nn%ia Lilo#/Li%a Lunda,en'al" Ela ( u,a &er#&e%'i:a de 'ran#i7 o da &/#0,odernidade P &r(0,odernidade re&le'a %o, o gro'e#%o" Ela ( u, aler'a #ini#'ro de 6ue a &r(0,odernidade <Tradi7 o= %o,o L( no# :alore# 6ue Lora, e,&il.ado# e le:ado# ao Lerro0 :el.o no in1%io da ,odernidade &ode, #e le:an'ar e :ir P #u&erL1%ie" A La%e de 3in LadenJ #eu# ge#'o# e a&ar$n%ia e, no##a# 'ela# e re:i#'a# de ,oda D ( u, #inal Lilo#/Li%o" T u, #inal de aler'a do# %on#er:adore# li-erai# P .u,anidade"

SI4ULACRO DE C8E EUEMARA


Nor,al,en'eJ %on#er:adore# li-erai# n o LaGe, u,a anFli#e da %orrela7 o en're li-erali#,o e %o,uni#,o %o,o a 6ue LiGe,o#J e a##i, ele# %on'inua, a 'e,er o %o,uni#,o" N/# BF di##e,o# 6ue o# e:en'o# de 1551 D o Li, da URSS D &o##ue, u,a #igniLi%Nn%ia Lilo#/Li%a e .i#'/ri%a enor,e 6ue &o##ue, &ou%o# anFlogo#" 8F a&ena# u, &un.ado de e:en'o# %o,o e#'e na .i#'/ria &or6ue e, 1551 o li-erali#,o &ro:ou #eu direi'o ex%e&%ional &ara o legado or'odoxo de u, &aradig,a da ,odernidade" Toda# a# ou'ra# :er#Ke# D e a%i,a
2>0

de 'udoJ o %o,uni#,o D #e ,o#'rara, de#:io# no %a,in.o da ,odernidadeJ #eu# gal.o# le:ando a ou'ro o-Be'i:o" O# %o,uni#'a# &en#a:a, 6ue ele# e#'a:a, 'ril.ando a e#'rada da ,odernidade e, u,a dire7 o de &rogre##oJ ,a# Li%ou %laro 6ue ele# e#'a:a, #eguindo e, dire7 o a algu, ou'ro o-Be'i:o 6ue e#'a:a lo%aliGado e, ou'ro e#&a7o %on%ei'ual" 4a# algun# li-erai# eLe'i:a,en'e %ree, .oBe 6ue 9o# %o,uni#'a# &erdera, 'erreno a&ena# 'e,&oraria,en'e; e ainda &ode, re'ornar" Ex'ra&olando ,edo# e6ui:o%ado#J o an'i%o,uni#,o %on'e,&orNneo %ria 6ui,era#J Lan'a#,a#J #i,ula%ro# e, u, grau ainda ,aior 6ue o an'iLa#%i#,o %on'e,&orNneo" N o .F %o,uni#,o <a##i, %o,o n o .F La#%i#,o .F u, -o, 'e,&o= D ao in:(#J .F ainda u,a r(&li%a gro'e#%aJ u, C.e Eue:ara #eguro LaGendo &ro&aganda de %elulare# ou enLei'ando a# %a,i#e'a# de garo'o# e garo'a# &e6ueno0-urgue#e# o%io#o# e %onLor'F:ei#" Na era da 4odernidadeJ C.e Eue:ara ( u, ini,igo do %a&i'ali#,o" Na era da P/#04odernidade D ele e#'F e, ou'door# gigan'e# anun%iando %o,uni%a7 o ,/:el" E#'a ( u,a :i# o do %o,uni#,o 6ue &ode :ol'ar D a :i# o do #i,ula%ro" U, #igniLi%ado de##e ge#'o &u-li%i'Frio %on#i#'e na Go,-aria &/#0,oderna da# rei:indi%a7Ke# %o,uni#'a# a u,
2>1

logo# al'erna'i:o den'ro do# li,i'e# da ,odernidade" 4a# o %on#er:adori#,o li-eralJ e, regraJ ( al.eio a e##a ironia e n o e#'F in%linado a Go,-ar de 9:er,el.o#; ou 9,arron#;" A raG o di##o ( 6ue o %on#er:adori#,o li-eral 'e,e a rela'i:iGa7 o do logos na &/#0,odernidadeJ ao ,e#,o 'e,&o e#'ando in%er'o de 6ue o ini,igo Loi %o,&le'a,en'e de#'ru1do" Ele #on.a 6ue u, %adF:er e#'irado ainda #e ,o:e e ( &or i##o 6ue ele n o re%o,enda %.egar ,ui'o &er'o deleJ Go,-F0lo e -rin%ar %o, ele"

REMOLU]RO CONSERMADORA
8F 'a,-(, u, 'er%eiro %on#er:adori#,o" De#de u, &on'o de :i#'a Lilo#/Li%o ( o ,ai# in'ere##an'e" E#'a ( u,a La,1lia de ideologia# %on#er:adora# 6ue ( nor,al,en'e %.a,ada de Re:olu7 o Con#er:adora <RC=" T u,a %on#'ela7 o de ideologia# e Lilo#oLia# &ol1'i%a# 6ue %on#idera o &ro-le,a da %orrela7 o en're %on#er:adori#,o e 4odernidade diale'i%a,en'e" U, do# 'e/ri%o# da Re:olu7 o Con#er:adora Loi Ar'.ur 4oeller :an den 3ru%WJ %uBo li:ro Loi re%en'e,en'e 'raduGido
2>2

ao ru##o23" Ou'ro# &en#adore# 6ue &er'en%e, a e##a e#%ola # oC 4ar'in 8eideggerJ o# ir, o# Ern#' e +riedri%. UgngerJ Carl S%.,i''J O#cald S&englerJ ^erner So,-ar'J O'.,ar S&annJ +riedri%. 8iel#%.erJ Ern#' NieWi#%. e 'oda u,a &l$iade de au'ore# &rin%i&al,en'e ale, e#" Algu,a# :eGe#J ele# # o %.a,ado# de 9o# di##iden'e# do na%ional0#o%iali#,o;J &or6ue a ,aioria dele# e, algu, &er1odo de 'e,&o a&oiou o na%ional0#o%iali#,oJ ,a# logo &ar'ira, e, i,igra7 o ou e,igra7 o e algun# a'( Lora, &ara a &ri# o" 4ui'o# dele# &ar'i%i&ara, e, a'i:idade# an'iLa#%i#'a# #u-'errNnea# e aBudara, Budeu# a Lugir" Par'i%ular,en'eJ +riedri%. 8iel#%.erJ u, %on#er:ador re:olu%ionFrio de &ri,eira lin.a e a&oiador do rena#%i,en'o na%ional ale, o aBudou o La,o#o Lil/#oLo Budeu 4ar'in 3u-er a e#%a&ar"

OS CONSERMADORES DEME4 LIDERAR U4A REMOLU]RO


T &o##1:el de#%re:er u, &aradig,a geral da :i# o de ,undo da re:olu7 o %on#er:adora do #eguin'e ,odo" 8F u, &ro%e##o de degrada7 o do ,undo" N o ( a&ena# u,a
53

Moeller van den Bruck, The Third Reich, Moscow, 2009

2>3

a#&ira7 o da# 9Lor7a# ,aligna#; a LaGer 'ru6ue#J # o a# Lor7a# da L( e do de#'ino 6ue le:a, a .u,anidade no %a,in.o de degenera7 o" Do &on'o de :i#'a %on#er:ador re:olu%ionFrioJ o F&i%e da degenera7 o ( a ,odernidade" Ne##e ,o,en'o 'udo #e en%aixa %o, o# 'radi%ionali#'a#" E, o&o#i7 o a ele#J o# %on#er:adore# re:olu%ionFrio# %o,e7a, a &en#arC &or 6ue o%orreu de 6ue a L( no Deu# 6ue %riou o ,undoJ na di:ina &ro:id$n%iaJ no #agradoJ no ,i'o e, %er'o &er1odo %o,e7ou a #e :ol'ar e, #ua &r/&ria o&o#i7 o! Por 6ue ela enLra6ue%e e &or 6ue o# ini,igo# de Deu# #e Lor'ale%e,! En' o ele# '$, u,a #u#&ei'aC 'al:eG a6uela ,ara:il.o#a Idade de Ouro deLendida &elo# %on#er:adore# Lunda,en'ai# %on'in.a, algu, 'i&o de gene de &er:er# o! Tal:eG ne, 'udo Lo##e -o, na religi o 'a,-(,! Tal:eG a6uela# Lor,a# religio#a#J #a%rai#J #agrada# da #o%iedade 'radi%ional 6ue &ode,o# di#%ernir an'e# da %.egada da ,odernidade ,an'in.a, u, ele,en'o e#&e%1Li%o de de%ad$n%ia nela#! E en' o o# %on#er:adore# re:olu%ionFrio# diGe, ao# %on#er:adore# Lunda,en'ali#'a#C 9Mo%$# #ugere, :ol'ar ao e#'ado no 6ual o# &ri,eiro# #in'o,a# de u, .o,e, doen'e #e re:elara,J 6uando o &ri,eiro 'al.o a&are%eu" 8oBe e#'e .o,e, e#'F P# &or'a# da ,or'e e :o%$# Lala, do 6u o -e, ele
2>>

#e #en'ia an'e#" Mo%$# o&Ke, u,a &e##oa %or'ada e u,a &e##oa agoniGan'e" UF n/# 6uere,o# de#%o-rir de onde :e, a inLe%7 oJ &or 6ue ele %o,e7ou a 'o##ir! E o La'o de 6ue ele n o ,orre 'o##indo e de 6ue ele #ai &ara 'ra-al.ar n o no# %on:en%e de #ua #a?de" O :1ru# de:e 'er 'ido #ua orige, e, algu, lugar no &a##ado"""; 9N/# a%redi'a,o# D %on'inua, o# %on#er:adore# re:olu%ionFrio# D 6ue na Lon'e ,e#,oJ na di:indadeJ e, u,a %au#a :erdadeira,en'e ini%ial #e en%on'ra u,a in'en7 o de organiGar e##e dra,a e#%a'ol/gi%o;" Ne##e &on'o de :i#'aJ a 4odernidade ad6uire u, 'i&o &aradoxal" E##a n o ( a&ena# u,a doen7a .oBe <no &re#en'e negado=J e##a ( u,a re:ela7 o e, u, ,undo de .oBe do 6ue Loi &re&arado no ,undo de on'e, <' o :alio#o &ara 'radi%ionali#'a#=" A 4odernidade n o #e 'orna ,el.or &or %au#a di##oJ ,a# a 'radi7 oJ aliF#J &erde #ua &o#i'i:idade deLini'i:a" U,a da# &rin%i&ai# L/r,ula# de Ar'.ur 4oeller :an den 3ru%W LoiC 9Os $onservadores tentaram deter uma revoluo anteriormente' mas n&s devemos lidera-la;" I##o 6uer diGer 6ue ex&re##ando #olidariedade %o, 'end$n%ia# de#'ru'i:a# da 4odernidadeJ &ar%ial,en'e &or raGKe# &rF'i%a#J ( ne%e##Frio re:elar e di#%ernir o# -a%ilo# 6ue dera, %au#a P# 'end$n%ia#
2>2

de

degenera7 o

&rogre##i:aJ

i#'o

(J

4odernidadeJ

ini%ial,en'e" O# %on#er:adore# re:olu%ionFrio# 6uere, n o a&ena# de#a%elerar o 'e,&o <%o,o o# %on#er:adore# li-erai#= ou re'ornar ao &a##ado <%o,o o# 'radi%ionali#'a#=J ,a# arran%ar a raiG do ,al da e#'ru'ura do ,undoJ a-olir o 'e,&o %o,o %ara%'er1#'i%a de#'ru'i:a da realidade &ela realiGa7 o de algu, &lano #e%re'oJ &araleloJ n o0/-:io da Di:indade"

DASE48 E GE-S

E))

A .i#'/ria da Lilo#oLia de 8eidegger ( %on#'ru1da %o, o ,e#,o ,odelo" No a,an.e%er da Lilo#oLiaJ o Dasein %o,o realidade o-Be'i:a Lini'a e lo%aliGada do .o,e, a##u,iu o %a,in.o de a&re#en'ar u,a 6ue#' o #o-re a realidade o-Be'i:aJ ou #eBaJ #o-re #i ,e#,o e #eu# arredore#" U, do# &ri,eiro# de 'ai# %on%ei'o# ex&re##ando e##a a&re#en'a7 o da 6ue#' o Loi o %on%ei'o de 9p+=sis;J a##i,ilando u,a realidade o-Be'i:a %o, a na'ureGa e %o,&reendendo0a %o,o u,a %adeia de 9in#urrei7Ke#;" O #egundo %on%ei'o Loi u,a ,e'FLora agrFria do 9logos; D u, %on%ei'o Lor,ado do :er-o 9legein; D i#'o ( 9%ol.ei'a; e 6ue de&oi# o-'e:e o #en'ido de 9&en#ar;J
2>@

9ler;J 9Lalar;" Segundo 8eideggerJ o &ar p+=sis-logos deLinindo a realidade o-Be'i:a a in%lu1ra, e, Lron'eira# e#'rei'a# de,ai#" E##a# Lron'eira# #e e#'rei'ara, ainda ,ai# no e#'udo &la'Hni%o #o-re a# Ideia#" E ,ai#J o &en#a,en'o euro&eu a&ena# &iorou a aliena7 o da realidade o-Be'i:a a'ra:(# da a,&lia7 o do ra%ionali#,o D a'( o 'o'al e#6ue%i,en'o do &en#a,en'o da realidade o-Be'i:a" E##e e#6ue%i,en'o na :irada do# #(%ulo# )I)0)) #e de#en:ol:eu no niili#,o" U, 'er,o geral na Lilo#oLia .eideggeriana de#%re:endo a e##$n%ia do %re#%en'e do,1nio da '(%ni%a ( IEe0#'ell;J i#'o ( a %on#'ru7 o de ,odelo# %ada :eG ,ai# alienan'e# e niili#'a#" 4a# &ara 8eideggerJ Ee0S'ell n o ( u, a%a#o" T u,a ex&re## o de 6ue o lado o&o#'o da realidade o-Be'i:a ( o nadaJ %o,o #ua &er#&e%'i:a in'erna" No DaseinJ a realidade o-Be'i:a e o nada de:e, %oexi#'ir" 4a# #e u, .o,e, a%en'ua a realidade o-Be'i:a %o,o u, 9uni:er#al; <>oinon=J a&ena# #o-re o 6ue exi#'e <ideia de 9p+=sis;= ele &erde :i#'a# do nada 6ue o le,-ra a #i ,e#,oJ le:ando a Lilo#oLia ao niili#,o D a'ra:(# de Ee0S'ell" A##i,J o niili#,o %on'e,&orNneo n o ( a&ena# ,alignoJ ,a# ( 'a,-(, a no'1%ia da realidade o-Be'i:a in:er'ida &ara o Dasein e dada de ,aneira ' o %o,&li%ada" Por'an'oJ u, o-Be'i:o do# %on#er:adore# re:olu%ionFrio# n o
2>A

( a&ena# ad,ini#'rar o nada e o niili#,o da 4odernidadeJ ,a# de#e,-ara7ar o e,aran.ando da .i#'/ria da Lilo#oLia e de%iLrar a ,en#age, %on'ida na Ee0S'ell" A##i,J o niili#,o da 4odernidade n o ( a&ena# u, ,al <%o,o &ara o# 'radi%ionali#'a#=J ,a# 'a,-(, u, #inal indi%ando e#'ru'ura# &roLunda# da realidade o-Be'i:a e &aradoxo# #u-Ba%en'e# nela"

TRISTE +I4 DO ESPETdCULO


O# %on#er:adore# re:olu%ionFrio# odeia, 'an'o o &re#en'e 6ue ele# n o e#' o #a'i#Lei'o# e, a&ena# o&or o &a##ado a ele" Ele# diGe,C 9O &re#en'e ( 'err1:elJ ,a# ele de:e #er :i:idoJ le:ado a'( o Li,;" A &/#0,odernidade li-eral a##u,e u, 9Li, inLini'o;" O 9+i, da 8i#'/ria; de +uWuQa,a D n o ( a&ena# de#a&are%i,en'o D 'ran#a7Ke# e%onH,i%a# e ,er%ado# %on'inua, a o&erarJ .o'(i#J -are#J di#%o'e%a# %on'inua, a %in'ilar e, %on:i'e#J -ol#a# %on'inua, a Lun%ionarJ di:idendo# de :alore# ,o-iliFrio# %on'inua, a #er &ago#J 'ela# de %o,&u'ador e TM %on'inua, a -ril.arJ :alore# ,o-iliFrio# %on'inua, a #er &roduGido#" N o .F .i#'/riaJ ,a# .F TM#"
2>*

O# %on#er:adore# re:olu%ionFrio# LaGe, de u, Bei'o diLeren'e" No Li, da .i#'/ria ele# &re'ende, a&are%er no lado o&o#'o do DaseinJ do e#&a7o 'ur:o do 9ou'ro lado; e 'ran#Lor,ar o Bogo da &/#0,odernidade e, n o0Bogo" O e#&e'F%ulo <a 9#o%iedade do e#&e'F%ulo; de EuQ De-ord= a%a-arF de ,odo -e, de#agradF:el &ara e#&e%'adore# e a'ore#" No de:ido 'e,&oJ e##a l/gi%a Loi #eguida &or u, gru&o de #urreali#'a#0dada1#'a# <Ar'.ur Cra:anJ Ua%6ue# Rigau'J Uulien Tor,aJ Ua%6ue# Ma%.(= 6ue gloriLi%ara, o #ui%1dio" 4a# o# %r1'i%o# %on#idera:a, i##o u,a -aG/Lia :aGia" E, u, ,o,en'oJ ele# %o,e'era, #ui%1dio &u-li%a,en'eJ o 6ue &ro:ou 6ue ar'e e #urreali#,o era, algo ' o grande &ara ele#J 6ue ele# dera, #ua# :ida# &or i##o" A6ui &ode,o# no# le,-rar de [irillo: de IO# Po##u1do#I de Do#'oQe:#WQ <'1'ulo original ru##o 93e#Q 0 nopq;= &ara 6ue, o #ui%1dio #e 'ornou u,a ex&re## o da li-erdade %o,&le'a 6ue Loi re:elada a&/# a 9,or'e de Deu#;" 8ou:e e:en'o# n o ,eno# a'erroriGan'e# na R?##ia re%en'e,en'e D Por exe,&loJ 9Nord0O#';" U, a'or %H,i%o o-#%eno e de#arru,adoJ Sa#.a CeWaloJ a&re#en'a u, e#&e'F%ulo ao 6ual %o,&are%eu u,a i,&onen'e audi$n%ia de 4o#%ou" A6ui 'errori#'a# %.e%.eno# a&are%era, eJ
2>5

ini%ial,en'eJ a# &e##oa# &en#ara, 6ue i##o era u,a &ar'e da &erLor,an%e" E en' oJ &er%e-era, %o, .orror 6ue .F algo errado no &al%o e logo %o,e7a u,a :erdadeira e .orr1:el 'rag(dia" A&roxi,ada,en'e o# ,e#,o# %on#er:adore#

re:olu%ionFrio# i,agina,C deixe,o# 6ue a &an'o,i,a da &/#0,odernidade #iga #eu %ur#oJ 6ue ela dilua o# &aradig,a# deLinido#J o egoJ #u&eregoJ logo#J 6ue o riGo,aJ e#6uiGo,a# e %on#%i$n%ia# di:idida# en're,J 6ue o nada %arregue %on#igo 'odo o %on'e?do do ,undoJ &ara 6ue en' o a# &or'a# #e%re'a# #eBa, a-er'a# e an'igo# e e'erno# ar6u('i&o# on'ol/gi%o# :en.a, P #u&erL1%ie e a%a-e, de :eG %o, o Bogo"

CONSERMADORIS4O DE ESQUERDA <SOCIAL0 CONSERMADORIS4O=


8F ,ai# u,a orien'a7 o D o a##i, %.a,ado %on#er:adori#,o de e#6uerda ou #o%ial0%on#er:adori#,o" U, '1&i%o re&re#en'an'e do #o%ial0%on#er:adori#,o ( Eeorge# Sorel <#ua o-ra 9ReLlexKe# #o-re a Miol$n%ia;2>=" Ele aderiu a
54

Sorel Georges, Reflections on Violence, 1906

220

o&iniKe# de e#6uerdaJ ,a# e, u, %er'o &er1odo ele de#%o-riu 6ue e#6uerdi#'a# e direi'i#'a# <,onar6ui#'a# e %o,uni#'a#= lu'a, %on'ra u, ini,igo %o,u, D a -urgue#ia" O %on#er:adori#,o de e#6uerda ( &r/xi,o ao na%ional0 -ol%.e:i#,o ru##o de NiWolaQ U#'rQalo:" So- a ideologia ,arxi#'a &ura ele de#%o-riu ,i'o# na%ionai# ru##o#" Ainda ,ai# di#'in'a,en'eJ i##o ( re%on'ado no na%ional0#o%iali#,o de e#6uerda de S'ra##er e no na%ional0-ol%.e:i#,o ale, o de NieWi#%." Tal %on#er:adori#,o de e#6uerda &oderia #er a'ri-u1do P La,1lia da Re:olu7 o Con#er:adora ou de#%o-er'o %o,o u,a orien'a7 o #e&arada" In'ere##an'e,en'eJ o &ar'ido 9R?##ia Unida; ado'ou o #o%ial0%on#er:adori#,o %o,o &ar'e de #ua ideologia" E##a orien'a7 o e#'F #endo de#en:ol:ida .oBe &or AndreQ I#ae:" No ou'ro &olo da 9R?##ia Unida;J e#'F o %on#er:adori#,o li-eral de Pligin"

EURASIANIS4O CO4O E!4S

EME

O eura#iani#,o D ( 'an'o u,a Lilo#oLia &ol1'i%o e u,a episteme" Ele #e a&li%a a u,a %a'egoria de ideologia#
221

%on#er:adora#

&o##ui

%ara%'er1#'i%a#

'an'o

do

%on#er:adori#,o Lunda,en'al <'radi%ionali#,o= %o,o da Re:olu7 o Con#er:adora <in%luindo o #o%ial0%on#er:adori#,o do# eura#iani#'a# de e#6uerda=" A ?ni%a %oi#a 6ue n o ( a%ei'F:el &ara eura#iani#'a# D ( o %on#er:adori#,o li-eral" Per%e-endo u,a rei:indi%a7 o do logos o%iden'al #o-re a uni:er#alidadeJ o eura#iani#,o #e re%u#a a ad,i'ir e##a uni:er#alidade %o,o u,a ine:i'a-ilidade" E#'e ( u, %arF'er e#&e%1Li%o do eura#iani#,o" Ele %on#idera a %ul'ura o%iden'al %o,o u, LenH,eno lo%al e 'e,&orFrio" Ele aLir,a u,a &luralidade de %ul'ura# e %i:iliGa7Ke# 6ue %oexi#'e, e, ,o,en'o# diLeren'e# de u, %i%lo" Para eura#iani#'a#J a 4odernidade D ( u, LenH,eno &e%uliar a&ena# ao O%iden'e e ou'ra# %ul'ura# de:eria, de#,a#%arar e##a# rei:indi%a7Ke# de uni:er#alidade da %i:iliGa7 o o%iden'al e %on#'ruir #ua# &r/&ria# #o%iedade# %o, #eu# :alore# ineren'e#" N o .F &ro%e##o .i#'/ri%o uniLi%adoJ %ada &o:o 'e, #eu ,odelo .i#'/ri%o 6ue #e ,o:e e, u, ri',o diLeren'e e P# :eGe# e, dire7Ke# diLeren'e#" O eura#iani#,o ( per se &lurali#,o gno#iol/gi%o" U,a &luralidade de epistemes %on#'ru1da# %o, -a#e e, %ada %i:iliGa7 o exi#'en'e <episteme eura#iana &ara a %i:iliGa7 o
222

ru##aJ %.ine#a D &ara a %.ine#aJ i#lN,i%a D &ara a i#lN,i%aJ .indu D &ara a .induJ e'%"= #e o&Ke a u,a episteme uni'Fria da 4odernidadeJ in%luindo %i$n%iaJ &ol1'i%aJ %ul'uraJ an'ro&ologia" E a&ena# %o, -a#e ne##a# e&i#'e,e# &uriLi%ada# da n o0 o&%ionalidade o%iden'al de:eria, #er %on#'ru1do# ou'ro# &roBe'o# #o%io&ol1'i%o#J %ul'urai# e e%onH,i%o#" N/# :e,o# u,a Lor,a e#&e%1Li%a de %on#er:adori#,o neleJ diLerindo de ou'ra# :er#Ke# %on#er:adora# &r/xi,a# <ex%luindo o %on#er:adori#,o li-eral=J &ela 'o,ada de u,a al'erna'i:a P 4odernidade n o no &a##adoJ ou e, u, gol&e %on#er:ador re:olu%ionFrio ?ni%o" N/# a 'o,a,o# e, #o%iedade# 6ue %oexi#'e, .i#'ori%a,en'e %o, a %i:iliGa7 o o%iden'al e diLere, %ul'ural,en'e dela" A6ui o# eura#iani#'a# &ar%ial,en'e #e a&roxi,a, do# 'radi%ionali#'a# de Eu(non 6ue 'a,-(, %on#iderara, 6ue a 9,odernidade; ( u, %on%ei'o 9o%iden'al;J 6uando ainda .F Lor,a# de #o%iedade 'radi%ional no Orien'e" Coin%id$n%ia nen.u,a 6ue o &ri,eiro en're o# au'ore# ru##o# 6ue #e reLeriu ao li:ro de Eu(non 9Orien'e e O%iden'e; Loi o eura#iani#'a N"N" AleW#ee:"

223

NEOEURASIANIS4O
O neoeura#iani#,o #urgido na R?##ia no Li, da d(%ada de *0 do #(%ulo )) %o,&reendeu %o,&le'a,en'e o# &rin%i&ai# &on'o# da episteme do# an'igo# eura#iani#'a#J ,a# 'a,-(, a%re#%en'ou #o%iologiaJ o u#o de 'radi%ionali#,oJ Ele 'ra-al.ou geo&ol1'i%aJ -a#'an'e na e#'ru'urali#,oJ da on'ologia0Lunda,en'al de 8eideggerJ an'ro&ologia" .ar,oniGa7 o do# &on'o# -F#i%o# do eura#iani#,o %o, a'ualidade# da #egunda ,e'ade do #(%ulo )) D in1%io do #(%ulo ))I D 'o,ando e, %on#idera7 o no:o# de#en:ol:i,en'o# %ien'1Li%o# e &e#6ui#a#" Peri/di%o# eura#iano# # o &u-li%ado# .oBe na I'FliaJ +ran7aJ Tur6uia" O neoeura#iani#,o ( -a#eado na anFli#e Lilo#/Li%a de 'e#e# #o-re a ,odernidade e a &/#0,odernidade" U, di#'an%ia,en'o da %ul'ura o%iden'al &er,i'e de'er,inar u,a di#'Nn%ia #e de:endo ao La'o de 6ue ( &o##1:el %o,&reender 'oda a ,odernidade e diGer a 'udo u, 9n o; Lunda,en'al" No #(%ulo ))J a ,odernidade e a %i:iliGa7 o o%iden'al Lora, #uBei'a# a u,a %r1'i%a #i#'e,F'i%a #i,ilar" A %r1'i%a :eio de S&englerJ ToQn-ee e e#&e%ial,en'e do# e#'ru'urali#'a#J de L(:i0S'rau## e, &ri,eiro lugarJ a6uele 6ue %riou a
22>

an'ro&ologia e#'ru'ural" E##a an'ro&ologia e#'ru'ural ( -a#eada na igualdade e, &rin%1&io de diLeren'e# %ul'ura#J da# &ri,i'i:a# P# -e, de#en:ol:ida#J 6ue re'ira da %ul'ura euro0 o%iden'al 6ual6uer 'i&o de #u&erioridade #o-re a ,ai# 9#el:age,; e 9&ri,i'i:a; 'ri-o ile'rada" A6ui de:e #er rele,-rado 6ue o# eura#iani#'a#J o# Lundadore# da Lonologia e o# ,aiore# re&re#en'an'e# da lingu1#'i%a e#'ru'ural Ro,an UaWo-#on22 e NiWolaQ Tru-e'GWoQ2@ Lora, o# ,en'ore# de L(:i0 S'rau## e en#inara, a ele a# '(%ni%a# de anFli#e e#'ru'ural" E L(:i0S'rau## ad,i'e e#'e La'o de -o, grado" A##i,J u,a %adeia in'ele%'ual &ode #er re'ra7ada D eura#iani#,o0 e#'ru'urali#,o0neoeura#iani#,o" Ne##e #en'idoJ o neoeura#iani#,o #e 'orna u,a re#'aura7 o de u,a a,&la ga,a de ideia#J &er%e&7Ke#J in'ui7Ke# 6ue .a:ia, #ido delineada# &elo# &ri,eiro# eura#iani#'a# e 6ue na'ural,en'e in%lu1a, o# re#ul'ado# do 'ra-al.o %ien'1Li%o de e#%ola# e au'ore# <na ,aioria do# %a#o# %o, orien'a7 o %on#er:adora= #e de#en:ol:endo #i,ul'anea,en'e ao longo de 'odo o #(%ulo ))"

Jakobson R O, Role of linguistic indications in the comparative mythology VII 2@ Tru-e'GWoQ N SJ T.e Lega%Q oL Eeng.i# [.anJ 4o#%ocJ 2000"

55

222

Ca&1'ulo 12C Ci:iliGa7 o %o,o Con%ei'o


A NECESSIDADE DE U4A DE+INI]RO ESPEC+ICA
Lidar %o, a# deLini7Ke# de I%i:iliGa7 oI e, #eu# a#&e%'o# in'ele%'uai#J %ien'1Li%o# e #o%iai# &are%e #er i,&o##1:el" No en'an'oJ a%on'e%e o ,e#,o %o, :Frio# 'er,o# Lunda,en'ai#" I##o de%orre do #en'ido Lunda,en'al da no##a (&o%aJ o &er1odo de 'ran#i7 o do 4oderno ao P/#04odernoJ aLe'ando algun# %a,&o# #e,Nn'i%o# e Lor,a# lingu1#'i%a#" E u,a :eG 6ue e#'a,o# e, u, &er1odo de 'ran#i7 o in%o,&le'a D .F u,a grande %onLu# o de 'er,o#C algun# in'er&re'a, o# 'er,o# -F#i%o# de a%ordo %o, #eu #en'ido .i#'/ri%o originalJ algun# BF ol.a, &ara o Lu'uroJ #en'indo a ne%e##idade de ,udan7a# #e,Nn'i%a# <6ue ainda n o %.egara,=J algun# #on.a, <e &ode, #e a&roxi,ar do Lu'uro ou #i,&le#,en'e en'regar0#e a alu%ina7Ke# indi:iduali#'a# irrele:an'e#=J algun# e#' o #i,&le#,en'e %onLu#o#" EnLi,J &ara o u#o %orre'o do# 'er,o# <e#&e%ial,en'e o# &rin%i&ai#= in%luindo o 'er,o I%i:iliGa7 oIJ .oBe e, dia ( ne%e##Frio LaGer u,a #i,&le# de#%on#'ru7 o 6ue %riaria
22@

#igniLi%ado# de a%ordo %o, #ua &er#&e%'i:a .i#'/ri%a e exa,inar algu,a# ,udan7a# #e,Nn'i%a#"

CIMILIZA]RO CO4O ESTdEIO DE DESENMOLMI4ENTO DE U4A


SOCIEDADE

O 'er,o j%i:iliGa7 oj gan.ou u, a,&lo u#o na (&o%a de de#en:ol:i,en'o Lren('i%o da 'eoria do &rogre##o" E e#'a 'eoria ( o re#ul'ado de doi# axio,a# &aradig,F'i%o# da 4odernidade D a &rogre##i:a e unidire%ional na'ureGa do de#en:ol:i,en'o .u,ano <de ,eno# a ,ai#= e a uni:er#alidade do .o,e, %o,o LenH,eno" Ne##e %on'ex'oJ o a,eri%ano EL 4organ deLine I%i:iliGa7 oI %o,o o e#'Fgio no 6ual a I.u,anidadeI <no S(%" )I) 'odo# a%redi'a:a, %ega,en'e na /-:ia exi#'$n%ia de algo %o,o a I.u,anidadeI= %.ega de&oi# do e#'Fgio de I-ar-ari#,oI 6ueJ &or #ua :eGJ #u-#'i'ui o e#'Fgio de I#el:ageriaI" O# ,arxi#'a# 'o,a, La%il,en'e e##a in'er&re'a7 oJ %olo%ando0a na 'eoria da ,udan7a da# Lor,a7Ke# e%onH,i%a#" De a%ordo %o, 4organJ TaQlor e Engel#J I#el:ageriaI %ara%'eriGa a# 'ri-o# 6ue %a7a, de ,aneira &ri,i'i:a" I3ar-ari#,oI #e reLere P# #o%iedade# n o0le'rada# -a#eada# e, Lor,a# #i,&le# de agri%ul'ura e &e%uFria D #e, %lara di:i# o do
22A

'ra-al.o e de#en:ol:i,en'o de in#'i'ui7Ke# &ol1'i%a# e #o%iai#" ICi:iliGa7 oI ( o e#'Fgio do #urgi,en'o da e#%ri'aJ de in#'i'ui7Ke# &ol1'i%a# e #o%iai#J %idade#J 'ro%a#J a:an7o# 'e%nol/gi%o#J e#'ra'iLi%a7 o da #o%iedade e, %la##e# e da e,erg$n%ia de a:an7ado# #i#'e,a# 'eol/gi%o#" Con#idera0#e a %i:iliGa7 o %o,o .i#'ori%a,en'e e#'F:elJ &odendo La%il,en'e %on'inuar a #e de#en:ol:erJ ,a# #e, ,udar #ua# %ara%'er1#'i%a# e##en%iai# de ,il.are# de ano# <,e#o&o'N,i%aJ eg1&%iaJ .induJ %.ine#a e ro,ana="

CIMILIZA]RO E I4PTRIO
No en'an'oJ Bun'a,en'e %o, o %on%ei'o .i#'/ri%o de I%i:iliGa7 oI <ainda 6ue ,eno# %lara,en'e= Loi a'ri-u1do u, #en'ido 'erri'orial a ele" ICi:iliGa7 oI i,&li%a:a u,a Frea ex'en#a de di#'ri-ui7 oJ %o, u,a a,&la di#'ri-ui7 o de 'e,&o a##i, %o,o u,a grande di#'ri-ui7 o 'erri'orial" Ne#'e #en'idoJ o# li,i'e# 'erri'oriai# do 'er,o I%i:iliGa7 oIJ e, &ar'eJ %oin%idira, %o, o #igniLi%ado da &ala:ra Ii,&(rioIJ I&oder ,undialI" II,&(rioI nu, #en'ido %i:iliGado n o #e reLere P# %ara%'er1#'i%a# de u,a e#'ru'ura &ol1'i%o0ad,ini#'ra'i:a e ao
22*

%ato dessa ativa e intensiva disseminao de in%lu6n$ias emanando de $entros de $ivili9ao ao territ&rio $ir$undante' +a*itado por supostos ?*r*aros? ou ?selvagens?- Em outras palavras' o termo $ivili9ao / pode ser identi%i$ado $omo a nature9a da e2panso e e2portao de in%lu6n$ia (ue so $omuns ao ?4mprio? _antigo e moderno`-

CIMILIZA]RO E O TIPO UNIMERSAL


A 9%i:iliGa7 oI %riou do# u, no:o 'i&o da# gen(ri%oJ #o%iedade#

%o,&le'a,en'e

diLeren'e

,odelo#

I-Fr-ara#I e I#el:agen#I" E#'e 'i&o ( %on#'ru1do &rin%i&al,en'e na Iglo-aliGa7 oI da# -a#e# e'no0'ri-ai# e religio#a#J 6ue #e #i'ua:a, na# origen# de#'a %i:iliGa7 o" 4a# no de%orrer de#'a Iglo-aliGa7 oI e no,eada,en'e a'ra:(# de igualar u,a &ar'i%ular i,age, ('ni%aJ #o%ialJ &ol1'i%a e religio#a de u, I&adr o uni:er#alI :eio o i,&or'an'1##i,o &ro%e##o de 'ran#%ender o gru&o ('ni%oJ a 'ran#Lor,a7 o de #eu na'ural e orgNni%o D P# :eGe# 'ran#,i'ido in%on#%ien'e,en'e D &ara o n1:el de 'radi7Ke# Lei'a# &elo .o,e, e #i#'e,a# ra%ionai# %on#%ien'e#" U, %idad o de Ro,aJ ,e#,o no# e#'Fgio# ini%iai#
225

do I,&(rioJ diLeria #igniLi%a'i:a,en'e do re#iden'e ,(dio da (&o%a de #eu de#en:ol:i,en'o e a di:er#idade de ,u7ul,ano# orando e, Fra-e e#'F longe da# 'ri-o# -edu1na# da ArF-ia e #eu# de#%enden'e# ('ni%o# dire'o#" A##i,J a 'ran#i7 o &ara a I%i:iliGa7 oI 'e, u,a an'ro&ologia #o%ial 6uali'a'i:a,en'e diLeren'eC u,a &e##oa &er'en%en'e a I%i:iliGa7 oI 'in.a u,a iden'idade %ole'i:aJ en%arnada e, u, %or&o Lixo de %ul'ura e#&iri'ualJ a 6ual ele Loi o-rigado a do,inarJ e, %er'a ,edida" Ci:iliGa7 o i,&li%a:a 6ue e##a &e##oa de:ia LaGer u, e#Lor7o ra%ional e :igoro#o D e no #(%" )MIIJ 6ue o# Lil/#oLo# a&/# De#%ar'e# %.a,ara, de I#uBei'oI" 4a# a ne%e##idade de 'al e#Lor7o e exe,&lo %ul'ural,en'e L1#i%o e, %er'o &on'o igualou 'an'o o# re&re#en'an'e# da e'nia do %ora7 o <religi o=J 6ue ( a -a#e da I%i:iliGa7 oI e da6uele# 6ue %a1ra, na Gona de inLlu$n%ia de diLeren'e# %on'ex'o# ('ni%o#" +oi ,ai# LF%il a&render a# -a#e# da I%i:iliGa7 oI do 6ue #er a%ei'o na 'ri-oJ &oi# n o era exigido a&render grande# 6uan'idade# de ar6u('i&o# in%on#%ien'e#J ,a# #i, realiGar o n?,ero ra%ional de o&era7Ke# l/gi%a#"

2@0

CIMILIZA]RO E CULTURA
E, algun# a#&e%'o# <de&endendo do &a1# ou do au'or=J no #(%" )I) o 'er,o 9%i:iliGa7 o; era iden'iLi%ado %o, o %on%ei'o de I%ul'uraI" E, ou'ro# %a#o#J algu,a# rela7Ke# .ierFr6ui%a# era, e#'a-ele%ida# D ,ai# Lre6uen'e,en'e a %ul'ura era %on#iderada %o,o a -a#e e#&iri'ual &ara a %i:iliGa7 o e a &r/&ria %i:iliGa7 o #igniLi%a:a u,a e#'ru'ura Lor,al da #o%iedade 6ue re#&onde a %er'o# &on'o# da deLini7 o" O#cald S&engler e, #eu La,o#o li:ro IO De%l1nio do O%iden'eIJ o&H# I%i:iliGa7 oI e I%ul'uraIJ %on#iderando a ?l'i,a %o,o u,a ex&re## o do e#&1ri'o :i'al orgNni%o da .u,anidade e a &ri,eira %o,o o e#Lria,en'o de##e e#&1ri'o na# Lor,a# ,e%Nni%a# e 'e%nol/gi%a#" Para S&englerJ a %i:iliGa7 o ( &rodu'o da ,or'e %ul'ural" No en'an'oJ e##a o-#er:a7 o e#&iri'uo#aJ 6ue in'er&re'a %orre'a,en'e algu,a# %ara%'er1#'i%a# da %i:iliGa7 o o%iden'alJ n o re%e-eu a%ei'a7 o uni:er#al e ,ai# Lre6uen'e,en'e o# 'er,o# I%i:iliGa7 oI e I%ul'uraI # o u#ado# %o,o #inHni,o#" De 6ual6uer Lor,aJ %ada &e#6ui#ador &ode 'er #ua &r/&ria o&ini o"

2@1

ENTENDI4ENTO PXS04ODERNO E SINCRhNICO DA CIMILIZA]RO


4e#,o a ,ai# Lluen'e anFli#e do 'er,o I%i:iliGa7 oI a&on'a 6ue e#'a,o# lidando %o, u, %on%ei'o &roLunda,en'e %one%'ado %o, o e#&1ri'o da (&o%a Ilu,ini#'aJ %o, &rogre##i:i#,o e .i#'ori%i#,o 6ue era, %on%ei'o# &rin%i&ai# &ara a T&o%a 4oderna e, #eu e#'Fgio n o0%r1'i%oJ an'e# da #ua re%on#idera7 o Lunda,en'al no S(%" ))" A %ren7a no de#en:ol:i,en'o &rogre##i:o da .i#'/riaJ nu, %a,in.o uni:er#al da .u,anidade &or ,eio do de#en:ol:i,en'o l/gi%o da .u,anidade da #el:ageria &ara a %i:iliGa7 o Loi a ,ar%a regi#'rada do #(%" )I)" 4a# de&oi# de Nie'G#%.e e +reudJ o# a##i, %.a,ado# ILil/#oLo# da #u#&ei'aIJ e##e axio,a o'i,i#'a Loi 6ue#'ionado" E ao longo do #(%" ))J 8eideggerJ o# exi#'en%iali#'a#J 'radi%ionali#'a#J e#'ru'urali#'a# e Linal,en'eJ &/#0,oderni#'a# n o deixara, &edra #o-re &edra" Na %r1'i%a &/#0,oderna do o'i,i#,o .i#'/ri%oJ o uni:er#ali#,o e o .i#'ori%i#,o ad6uirira, u, %arF'er #i#'e,F'i%o e %riara, o# &r(0re6ui#i'o# dou'rinai# &ara u,a 'o'al re:i# o do a&ara'o %on%ei'ual da +ilo#oLia O%iden'al" A re:i# o e, #i ,e#,a n o Loi &lena,en'e i,&le,en'adaJ ,a# o 6ue Loi Lei'o <Le:i0S'rau##J 3ar'.e#J Ri%oeurJ +ou%aul'J DeleuGeJ
2@2

DerridaJ e'%"= BF ( #uLi%ien'e &ara a##egurar a i,&o##i-ilidade de u#ar o Di%ionFrio da 4odernidade #e, #ua %o,&le'a e ,e'i%ulo#a de#%on#'ru7 o" P" Ri%oeurJ generaliGando a 'e#e do# ILil/#oLo# da #u#&ei'aI ,o#'ra o #eguin'e 6uadroC .o,e, e a #o%iedade .u,ana %on#i#'e, e, u, %o,&onen'e ra%ional0%on#%ien'e <o 6ue 3ul',anu %.a,ou de I(uerigmaIJ 4arx de I#u&ere#'ru'uraI e +reud de IegoI= e u, %o,&onen'e in%on#%ien'e <de La'o a Ie#'ru'uraI no #en'ido e#'ru'urali#'aJ a I-a#eIJ I:on'ade de &oderIJ I#u-%on#%ien'eI=" E,-ora &are7a 6ue o %a,in.o do .o,e, le:e dire'a,en'e da &ri# o in%on#%ien'e &ara o do,1nio da ,en'e e i##o re&re#en'e o &rogre##o e o %on'e?do da .i#'/riaJ de La'oJ anali#ando ,ai# de &er'oJ &are%e #er 6ue o in%on#%ien'e <Iu, ,i'oI= ( ,ui'o ,ai# Lor'e e %on'inua a &reBulgar o 'ra-al.o da %on#%i$n%ia" Al(, di##oJ o in'ele%'o e a a'i:idade l/gi%a %on#%ien'e 6ua#e n o 'e, nada al(, de u, grande 'ra-al.o &ara a re&re## o do# i,&ul#o# in%on#%ien'e# D e, ou'ra# &ala:ra#J a ex&re## o de %o,&lexo#J u,a e#'ra'(gia de de#lo%a,en'oJ a #u-#'i'ui7 o da &roBe7 o e'%" 4arx %on#iderou a# ILor7a# &rodu'i:a#I e Irela7Ke# &rodu'i:a#I %o,o in%on#%ien'e#" Con#e6uen'e,en'eJ a I%i:iliGa7 oI n o ex%lui
2@3

%o,&le'a,en'e I#el:ageriaI e I-ar-FrieIJ ,a# #e -a#eia nela#J 'ornando0a# Frea# in%on#%ien'e#J ,a# ao ,e#,o 'e,&o ela# n o de#a&are%e,J ,a# gan.a, Lor7a inLini'a #o-re a .u,anidade D &rin%i&al,en'e &or6ue ela# # o %on#iderada# BF I#u&erada#I e a'( Iinexi#'en'e#I" I##o ex&li%a a grande diLeren7a en're a &rF'i%a .i#'/ri%a da# na7Ke# e #o%iedade#J %.eia# de guerra#J :iol$n%iaJ %rueldadeJ %.eia de de#orden# ,en'ai# e a in'en7 o da ,en'e &or u,a exi#'$n%ia .ar,onio#aJ &a%1Li%a e ilu,inada #o- a #o,-ra do &rogre##o e do de#en:ol:i,en'o" A##i,J a 'radi7 o %r1'i%aJ o e#'ru'urali#,o e a Lilo#oLia do &/#0,oderni#,o Lor7ara, a ,udan7a de u,a &redo,inan'e,en'e dia%rHni%a <e#'adial= in'er&re'a7 o da %i:iliGa7 o 6ue era nor,a no #(%" )I) e gradual,en'e %on'inuou a &re:ale%erJ &ara a #in%rHni%a" Sin%ronidade i,&li%a 6ue a %i:iliGa7 o n o :e, &ara #u-#'i'uir a I#el:ageriaI e a I-ar-FrieIJ n o de&oi# dela#J ,a# %o, ela# e %on'inua a %oexi#'ir %o, ela#" Pode,o# i,aginar a I%i:iliGa7 oI %o,o o nu,erador e I#el:ageriaI 0 I-ar-FrieI %o,o o deno,inador da Lra7 o %ondi%ional" A I%i:iliGa7 o; aLe'a a %on#%i$n%iaJ ,a# a in%on#%i$n%iaJ &or u, ,o,en'oJ a'ra:(# do I'ra-al.o do# #on.o#I e, anda,en'oJ in'er&re'a e6ui:o%ada,en'e 'udo a #eu
2@>

La:or" ICoi#a# #el:agen#I D ( o 6ue ex&li%a a I%i:iliGa7 oIJ ( #ua %.a:e" A%on'e%e 6ue a .u,anidadeJ a&re##ada,en'eJ anun%iou a I%i:iliGa7 oI %o,o #e ela BF 'i:e##e #e realiGadoJ en6uan'o n o &er,ane%eu ,ai# 6ue u, &lano ina%a-adoJ Lra6ueBando %on#'an'e,en'e #o- o a'a6ue :iolen'o da energia in'eligen'e in%on#%ien'e Nie'G#%.eI=" <n o i,&or'a %o,o en'ende,o# i##o D &#i%anali'i%a,en'e ou %o,o a IMon'ade de PoderI de

DESCONSTRU]RO DA ICIMILIZA]ROI
Co,o ( &o##1:el a&li%ar &ra'i%a,en'e a a-ordage, e#'ru'ural &ara de#%on#'ruir o %on%ei'o de %i:iliGa7 o! E, %onLor,idade %o, a l/gi%a geral de#'a o&era7 oJ de:e,o# 6ue#'ionar a irre:er#i-ilidade e a no:idade do 6ue %on#'i'ue, a# &rin%i&ai# %ara%'er1#'i%a# da I%i:iliGa7 oIJ e, %on'ra#'e %o, I#el:ageriaI e a I-ar-FrieI" A &rin%i&al %ara%'er1#'i%a da I%i:iliGa7 oI ( geral,en'e %on#iderada %o,o #endo u, uni:er#ali#,o in%lu#i:o D no,eada,en'e a a-er'ura do legado da %i:iliGa7 o &ara a6uele#
2@2

6ue 6ueira, Bun'ar0#e de#de Lora" m &ri,eira :i#'aJ o uni:er#ali#,o in%lu#i:o &are%e #er u,a %o,&le'a an'1'e#e do &ar'i%ulari#,o ex%lu#i:o 6ue ( %o,u, na# %o,unidade# 'ri-ai# e de %l # do &er1odo I&r(0 %i:iliGadoI" 4a# .i#'ori%a,en'eJ a alega7 o de uni:er#alidade da %i:iliGa7 o D e$;mene e a##i,J #ingular D %on#'an'e,en'e #e de&ara %o, o La'o de 6ueJ al(, do# &o:o# I-Fr-aro#IJ al(, da# Lron'eira# de##a I%i:iliGa7 oI exi#'ia, ou'ra# %i:iliGa7Ke# %o, #ua &r/&ria e ex%elen'e :er# o de Iuni:er#ali#,oI" Ne#'e %a#oJ .a:ia u,a %on'radi7 o l/gi%aC ou a I%i:iliGa7 oI 'in.a 6ue ad,i'ir 6ue a alega7 o de uni:er#alidade ( in#ol:en'eJ ou li#'ar ou'ra# %i:iliGa7Ke# na %a'egoria da -ar-Frie" Co, o re%on.e%i,en'o da in#ol:$n%ia &ode, #urgir diLeren'e# #olu7Ke#C ou 'en'ar en%on'rar u, ,odelo #in%r('i%o %o,-inando a# dua# %i:iliGa7Ke# <ao ,eno# 'eori%a,en'e= no #i#'e,a %o,o u, 'odoJ ou 'o,ar da ou'ra %i:iliGa7 o a6uilo 6ue ( %er'o" Ti&i%a,en'eJ 6uando %onLron'ada &or &ro-le,aJ a I%i:iliGa7 oI :e, na -a#e de u, &rin%1&io ex%lu#i:o <n o in%lu#i:o= D %on#iderando a ou'ra %i:iliGa7 o %o,o deLei'uo#aJ I-ar-FraIJ I.er('i%aIJ I&ar'i%ulari#'aI" E, ou'ra# &ala:ra#J
2@@

e#'a,o# lidando %o, a ,udan7a do %o#'u,eiro e'no%en'ri#,o 'ri-al &ara u, n1:el #u&erior de generaliGa7 o" In%lu# o e uni:er#ali#,oJ de La'oJ re#ul'a, e, ex%lu# o do I#el:age,I e e, &ar'i%ularidade" T LF%il re%on.e%er ne##e# exe,&lo# :1:ido# 6ue o# grego#J 6ue #e %on#idera:a, %o,o I%i:iliGa7 oIJ #e reLeria, ao re#'o %o,o I-ar-Fro#I" A orige, da &ala:ra I-Fr-aroI ( u,a de#%ri7 o de algu(, %uBa Lala n o LaG #en'ido e ( u,a %ole7 o de #on# ani,ale#%o#" 4ui'a# 'ri-o# ado'ara, a'i'ude #i,ilar &ara %o, o# e#'ran.o# D n o %on.e%endo #ua l1nguaJ &en#a0#e 6ue ele# n o a '$,J logo n o o# %on#idera, %o,o #ere# .u,ano#" A##i,J &or #inalJ a# 'ri-o# e#la:a# era, %.a,ada# Io# ger,ano#I ou I-urro#IJ &oi# n o #a-ia, a l1ngua ru##a" O# an'igo# &er#a# %o, a rei:indi%a7 o de %i:iliGa7 o &ara a religi o uni:er#al ,aGdeanaJ ex&re##ara, i##o ainda ,ai# %lara,en'eC a di:i# o de Iran <&o:o= e Turan <de,Hnio#= Loi e#'a-ele%ida no n1:el da# religiKe#J %ul'o#J ri'uai# e ('i%a" C.egou0#e ao &on'o de %onexKe# end/ga,a# a-#olu'a# e P nor,aliGa7 o do in%e#'o D ,a# o e#&1ri'o #olar do# Iraniano# <A.ura 4aGda= n o Loi &roLanado &ela ,i#'ura %o, o# Lil.o# de Angra 4anQu"
2@A

O Uuda1#,o %o,o religi o glo-al 6ue rei:indi%a uni:er#ali#,o e Lundou a -a#e 'eol/gi%a do ,ono'e1#,o D o Cri#'iani#,o e o I#l %on#'ru1ra, :Fria# %i:iliGa7Ke# #i,ul'anea,en'e D a'( .oBe ( &ra'i%a,en'e re#'ri'a a n1:el ('ni%o e ao %/digo 'ri-al da 0Kala$+a1Tri-o# # o -a#eada# na ini%ia7 oJ duran'e a 6ual o ne/Li'o ( inLor,ado #o-re a -a#e da ,i'ologia 'ri-al" No n1:el da %i:iliGa7 oJ a ,e#,a Lun7 o ( realiGada &ela# in#'i'ui7Ke# religio#a# e e, 'e,&o# ,ai# re%en'e# D &or u, #i#'e,a de edu%a7 o uni:er#alJ %lara,en'e ideol/gi%o" O# ,i'o# a&rendido# &elo# ne/Li'o# ,oderno# e#' o e, %ir%un#'Nn%ia# diLeren'e# e ou'ro# %on'ex'o#J ,a# #eu #igniLi%ado Lun%ional %on'inua o ,e#,o e a :alidade l/gi%a <dada a anFli#e Lreudiana da# a'i:idade# re&re##i:a# do in'ele%'o e do ego= n o e#'F ,ui'o longe da# lenda#" Re#u,ida,en'eJ a'( u,a rude de#%on#'ru7 o da I%i:iliGa7 oI ,o#'ra 6ue a alega7 o de #u&era7 o da# La#e# &r(:ia# n o ( ,ai# 6ue u,a ilu# o e 6ue grande# e Ide#en:ol:ido#I gru&o# de &e##oa# unida# na I%i:iliGa7 oI a'ual,en'e re&e'e, o %o,&or'a,en'o e #i#'e,a de :alore# do# I#el:agen#I" Da1 a# %re#%en'e# e ina%a-F:ei# guerra#J &adrKe# du&lo# na &ol1'i%a in'erna%ionalJ &aixKe# de#enLreada# na :ida
2@*

&ri:adaJ #e,&re 6ue-rando o# %/digo# ('i%o0nor,a'i:o# da #o%iedade ,oderada e ra%ionalJ a&are%e," De#en:ol:endo a ideia de I-o, #el:age,I de Rou##eau <6ue %ri'i%ou Lor'e,en'e a %i:iliGa7 o %o,o LenH,eno e %on#idera:a0a %o,o #endo Lon'e de 'odo ,al=J &ode,o# diGer 6ue o a##i, %.a,ado I.o,e, %i:iliGadoI ( u, I#el:age, LeioIJ u, I-ar-FroI %orro,&ido e &er:er'ido"

ATUAL4ENTE O ENTENDI4ENTO SINCRhNICO E PLURAL DA ICIMILIZA]ROI PREMALECE


Co, e#'a# %olo%a7Ke# &reli,inare# &ode,o# Linal,en'e ir &ara o 6ue i,&li%a,o# .oBe no %on%ei'o de I%i:iliGa7 oIJ 6uando de#en:ol:e,o# a 'e#e de 8un'ing'on #o-re o I%.o6ue de %i:iliGa7Ke#I ou %ri'i%a,o# ele Bun'o %o, o an'igo &re#iden'e iraniano [.a'a,iJ in#i#'indo e, u, IdiFlogo de %i:iliGa7Ke#I" O La'o da inexi#'$n%ia de %on#en#o no u#o do 'er,o I%i:iliGa7 oI %lara,en'e indi%a 6ue a in'er&re'a7 o e#'adial <&ura,en'e .i#'ori%i#'a e &rogre##i#'a= do %on%ei'o 6ue &re:ale%eu na ,odernidade e Loi %o,u, na &ri,eira ,e'ade do #(%" )I) e ))J agora o-:ia,en'e &erdeu #ua rele:Nn%ia"
2@5

Pare%e 6ue a'ual,en'eJ a&ena# %on#er:adore# 'al:eG o&on.a, I%i:iliGa7 oI e I-ar-FrieIJ &re#o# no 8ouveau Compte a%r1'i%oJ ou na# &e#6ui#a# de 3en'.a," E,-ora in#'ru,en'al,en'eJ na anFli#e .i#'/ri%a do 'er,oJ #eBa raGoF:el u#ar 9%i:iliGa7 o; &ara de#%re:er 'i&o# de #o%iedade# an'iga#J ,a# #eria u, e#Lor7o ideol/gi%o u#F0la &ara de#%re:er a %i:iliGa7 o glo-alJ ainda ,ai# #e %o,&arada %o, u,a rede glo-al <de -ar-ari#,o e #el:ageria=" O uni:er#ali#,oJ o de#en:ol:i,en'o #u#'en'F:el e a unidade an'ro&ol/gi%a da .i#'/ria .u,ana D 'odo# ele# '$, #ido 6ue#'ionado# a n1:el Lilo#/Li%o" Le:i0S'rau## %o, #ua &e#6ui#a e, an'ro&ologia

e#'ru'uralJ %o, -a#e e, u, ri%o ,a'erial e'nogrFLi%o e ,i'ol/gi%o %ol.ido na# 'ri-o# da A,(ri%a do Nor'e e do SulJ ,o#'rou %on:in%en'e,en'e 6ue o #i#'e,a %on%ei'ual e ,i'ol/gi%o da# #o%iedade# ,ai# I&ri,i'i:a#I na #ua %o,&lexidade e ri6ueGa de %ore#J %onexKe# e diLeren%ia7Ke# Lun%ionai# n o ( inLerior ao do# &a1#e# ,ai# %i:iliGado#" No di#%ur#o &ol1'i%oJ o# I-eneL1%io# da %i:iliGa7 oI # o ainda a,&la,en'e di#%u'ido#J ,a# i##o BF &are%e u, ana%roni#,o" EnLren'a,o# 'al onda de ignorNn%ia a%r1'i%a 6uando reLor,i#'a# li-erai# 'en'ara, a&re#en'ar a .i#'/ria da
2A0

R?##ia %o,o u,a %orren'e %on'1nua de &er#i#'$n%ia an'e a -ar-Frie" Por(,J n o Loi a&ena# o re#ul'ado da indu7 o de rede# de inLlu$n%iaJ ,a# 'a,-(, u,a Lor,a de 9%ul'o P %arga; ru##oC o &ri,eiro M$DonaldasJ -an%o# &ri:ado#J Lil,e# e -anda# de ro%W na 'ele:i# o #o:i('i%a # o &er%e-ido# %o,o Io-Be'o# #agrado#I" Ex%e'o &or e##a# ,ar%a# &ro,o%ionai# ou &elo re'ardo in%urF:el a'( ,e#,o e, rela7 o a u,a La,iliaridade re,o'a,en'e %olorida %o, a Lilo#oLia ,odernaJ ,a# n o e, %on'rariedade ao di#%ur#o do,inan'eJ o %on%ei'o de %i:iliGa7 o ( 'ra'ado #e, nen.u,a %arga ,oralJ ,a# #i, %o,o u, 'er,o '(%ni%o e i,&li%a n o algo o&o#'o a I-ar-Frie e #el:ageriaIJ ,a# a ou'ra I%i:iliGa7 oI" No ar'igo de 8un'ing'on %i'ado a%i,aJ n o exi#'e u,a &ala:ra #o-re a I-ar-FrieIJ ele Lala ex%lu#i:a,en'e #o-re a# Lron'eira#J e#'ru'uraJ Lri%7Ke# e diLeren7a# en're diLeren'e# %i:iliGa7Ke#J o&ondo u,a a ou'ra" E##a# %ara%'er1#'i%a# n o # o a&ena# #ua &o#i7 oJ ou u,a lin.a 6ue :ol'a a'( ToQn-eeJ 6ue ( #eguida &or 8un'ing'on" O u#o de##e 'er,o e, u, %on'ex'o ,oderno i,&li%a u, &lurali#,o deli-erado e &e#6ui#a %o,&ara'i:a e ade6ua'i:a" I##o aLe'a dire'a,en'e o %ri'i%i#,o Lilo#/Li%o e o re&en#a,en'o do 4oderno le:ado de diLeren'e#
2A1

,aneira# a'ra:(# do #(%" ))" En' oJ #e de#%ar'ar,o# a re%orr$n%ia do li-erali#,o a%r1'i%o e a deLe#a &r/0a,eri%ana 'a%an.a e ing$nua <ou ,ai# D A'lan'i#'a=J :ere,o# 6ue .oBe o 'er,o I%i:iliGa7 oI na anFli#e o&era%ional e &ol1'i%a e a'ual ( u#ado &ara &rin%i&al,en'e deno'ar Frea# #in%roni%a,en'e Lun%ional,en'e

geogrFLi%a# e %ul'urai# a,&la# e e#'F:ei#J unida# e, 'orno de u, e#&1ri'oJ :alore#J e#'iloJ a'i'ude# &#i%ol/gi%a# e ex&eri$n%ia# .i#'/ri%a# %o,un#" Ci:iliGa7 o no %on'ex'o do #(%" ))I #igniLi%a exa'a,en'e i##oC u,a Frea de inLlu$n%ia enraiGada e e#'F:el de algu, e#'ilo #o%io%ul'uralJ P# :eGe# <,a# n o ne%e##aria,en'e= %oin%iden'e %o, a# grande# religiKe#" Al(, di##oJ o de#en.o &ol1'i%o do# #eg,en'o# indi:iduai# &er'en%en'e# P %i:iliGa7 o &ode #er -e, diLeren'eC %i:iliGa7Ke# # o geral,en'e ,aiore# 6ue u, ?ni%o E#'ado e &ode, %on#i#'ir de :Frio# ou ,ui'o# &a1#e#J al(, di##oJ a# Lron'eira# de algu,a# %i:iliGa7Ke# &a##a, den'ro de u, &a1#J di:idindo0o e, &ar'e#" An'iga# I%i:iliGa7Ke#I geral,en'e %oin%idia, %o, i,&(rio# 6ue era, de algu,a Lor,aJ &oli'i%a,en'e unido#J ,a# agora #ua# Lron'eira# # o lin.a# in:i#1:ei# #o-re&ondo
2A2

irrele:an'e,en'e a# Lron'eira# ad,ini#'ra'i:a#" Algun# de#'e# E#'ado# era, &ar'e de algu, i,&(rio uniLi%ado <%o,o o I#l 6ue #e e#&al.ou 6ua#e &or 'odo lugar &ela %on6ui#'a do# dra-e#J 6ue %on#'ru1ra, o %aliLa'o uni:er#al=" Ou'ro# n o %on.e%ia, u, E#'ado %en'ralJ ,a# era, unido# en're #i de ,aneira diLeren'e D religio#a,en'eJ %ul'ural,en'e ou ra%ial,en'e"

A CRISE DOS 4ODELOS CLdSSICOS DA ANdLISE 8ISTXRICA <CLASSEJ ECONh4ICAJ LI3ERALJ RACIAL=
En' o e#'a-ele%e,o# 6ue no u#o do 'er,o I%i:iliGa7 oI no #(%" )) e na %r1'i%a da ,odernidade .ou:e u,a ,udan7a 6uali'a'i:a na dire7 o de u,a &luralidade #in%rHni%a" 4a# &ode,o# dar ,ai# u, &a##o e 'en'ar en'ender &or 6ueJ de La'oJ e##e u#o #e 'ornou ' o rele:an'e a'ual,en'e! De La'oJ an'erior,en'e o %on%ei'o de %i:iliGa7 o n o Loi #uBei'o de &ro-le,a'iGa7 o deli-erada e a&ena# %la##e# a%ad$,i%a# .u,ani'Fria# &oderia, &en#ar &or ,eio de##a# %a'egoria#" Na %i$n%ia e no di#%ur#o &ol1'i%o ou'ra# a'i'ude# do,inara,J %o,o
2A3

a e%onH,i%aJ na%ionalJ ra%ialJ de %la##e e #o%ial" 8oBeJ o-#er:a,o# 6ue &en#ar e%ono,i%a,en'eJ Lalar #o-re E#'ado na%ional e in'ere##e# na%ionai#J e ,ai# ainda %olo%ar no %en'ro da anFli#e a'i'ude# %la##i#'a# ou ra%iai#J ( %ada :eG ,eno# a%ei'o" Por ou'ro ladoJ rara,en'e 6ual6uer di#%ur#o de u, &ol1'i%o ( Lei'o #e, ,en%ionar a &ala:ra I%i:iliGa7 oI e %er'a,en'e e, 'odo 'ex'o anal1'i%o e#'e 'er,o ( 'al:eG o ,ai# %o,u," 8un'ing'on 'en'ou I%i:iliGarI a &rin%i&al %ara%'er1#'i%a da anFli#e &ol1'i%aJ .i#'/ri%a e e#'ra'(gi%a" Ma,o# o-:ia,en'e &en#ar I%i:iliGada,en'eI" A6ui de:e,o# &re#'ar a'en7 o &ara o La'o do 6ue #igniLi%a :erdadeira,en'e a &ala:ra 9%i:iliGa7 o; na# :er#Ke# %lF##i%a# do di#%ur#o &ol1'i%o" +alar #eria,en'e #o-re ra7a n o ( &ro:F:el de&oi# da 'rFgi%a .i#'/ria do La#%i#,o euro&eu" AnFli#e de %la##e #e 'ornou irrele:an'e de&oi# do %ola&#o do -lo%o #o:i('i%o e da Uni o So:i('i%a" Pode &are%er 6ue o ?ni%o &aradig,a da %i$n%ia &ol1'i%a ( o li-erali#,o" I##o %riou a i,&re## o de 6ue a# Lron'eira# do# E#'ado# .o,og$neo#J e##en%ial,en'e li-eral0de,o%ra'a# n o ,ai# enLren'a, nen.u, ou'ro #i#'e,a 6ue &o##a alegar u,a al'erna'i:a glo-al <de&oi# da 6ueda do 4arxi#,o=J e logo #eria, a-olida#J &ara 6ue Lo##e, %riado# u, go:erno glo-al e u,
2A>

E#'ado ,undialJ u,a e%ono,ia de ,er%ado .o,og$neaJ %o, de,o%ra%ia &arla,en'ar <Parla,en'o 4undial=J #i#'e,a li-eral de :alore# e inLor,a7 o 'e%nol/gi%a e de inLrae#'ru'ura %o,un#" U,a i,age, do I,ara:il.o#o no:o ,undoI Loi Lei'a e, 1550 &or +ran%i# +uWuQa,aJ no li:ro &rogra,F'i%o <e #eu &ri,eiro ar'igo=J I+i, da 8i#'/riaI" +uWuQa,a &H# Li, ao de#en:ol:i,en'o da in'er&re'a7 o e#'adial do %on%ei'o de I%i:iliGa7 oIC o Li, da .i#'/riaJ de a%ordo %o, #ua :er# oJ #igniLi%a 6ue a I-ar-FrieI Loi Linal,en'e derro'ada &ela %i:iliGa7 o e, 'oda# #ua# Lor,a# e :aria7Ke#" +oi +uWuQa,a 6ue, di#%u'iu %o, 8un'ing'onJ

#ugerindo %o,o argu,en'o &rin%i&al 6ue o La'o do Li, do %onLli'o en're a# dua# %lara,en'e deLinida# ideologia# da 4odernidade <,arxi#,o e li-erali#,o= n o #igniLi%a a au'o,F'i%a in'egra7 o da .u,anidade e, u,a u'o&ia li-eral uniLi%adaJ &oi# a# e#'ru'ura# Lor,ai# do# E#'ado# Na%ionai# e do# %a,&o# ideol/gi%o# e#'a:a, Lundado# #o-re &roLunda# &la%a# 'e%'Hni%a# D %o,o e, u, 'i&o de %on'inen'e# do in%on#%ien'e %ole'i:oJ o# 6uai#J %o,o #e deuJ de ,odo algu, Lora, #u&erado# &ela ,oderniGa7 oJ %oloniGa7 oJ ideologia e edu%a7 o e %on'inua, a &rede'er,inar o# a#&e%'o# ,ai# i,&or'an'e# da :ida D in%luindo a &ol1'i%aJ a e%ono,ia e a
2A2

geo&ol1'i%a0 e, u, #eg,en'o &ar'i%ular da #o%iedadeJ de&endendo do &er'en%i,en'o a u,a %i:iliGa7 o" E, ou'ra# &ala:ra#J 8un'ing'on &ro&H# in'roduGir o %on%ei'o de I%i:iliGa7 oI %o,o %on%ei'o ideologi%a,en'e Lunda,en'alJ de#ignado &ara #u-#'i'uir n o a&ena# a anFli#e de %la##eJ ,a# 'a,-(, a u'o&ia li-eralJ #eria,en'e e a%ri'i%a,en'e a-#or:endo a &ro&aganda de,ag/gi%a da Euerra +riaJ e &or #ua :eGJ #e 'ornando #ua :1'i,a" Ca&i'ali#,oJ li-erali#,o de ,er%adoJ de,o%ra%ia &are%e, uni:er#ai# e %o,un# a&ena# e, a&ar$n%ia" Cada %i:iliGa7 o in'er&re'a erronea,en'e o %on'e?do de #eu# ,odelo# in%on#%ien'e#J onde religi oJ %ul'uraJ l1nguaJ &#i%ologia Boga, u, &a&el i,&or'an'eJ P# :eGe# %on#iderF:el" Ne#'e %on'ex'oJ a %i:iliGa7 o gan.a %en'ral i,&or'Nn%ia na anFli#e &ol1'i%aJ ,o:endo0#e &ara o &ri,eiro &lanoJ #u-#'i'uindo a 0Gulgata1 de %li%.$# li-erai#" O de#en:ol:i,en'o do# ano# 50 ,o#'rou 6ue 8un'ing'on e#'a:a ,ai# &er'o da :erdade e +uWuQa,a Loi Lor7ado e re:i#ar #ua# :i#Ke# re%on.e%endo 6ue ele o-:ia,en'e #e a&re##ou" 4a# e#'a re:i# o da 'e#e de +uWuQa,a #o-re o ILi, da .i#'/riaI re6uer u,a %on#idera7 o ,ai# %uidado#a"

2A@

UTXPICOS LI3ERAIS MOLTA4 ATRdSC CONSTRU]RO DO ESTADO


O La'o ( 6ue +uWuQa,aJ anali#ando a# in%on#i#'$n%ia# de #ua# &re:i#Ke# #o-re o ILi, da .i#'/riaI a'ra:(# do &ri#,a da :i'/ria glo-al do li-erali#,oJ ainda 'en'ou Li%ar den'ro da l/gi%a 6ue ele original,en'e %riou" Con#e6uen'e,en'eJ ao ,e#,o 'e,&o ele 'e:e de %.e%ar a realidade <Ire%on%ilia7 o %o, a realidadeI=J e:i'ando re%on.e%er 6ue #eu o&onen'eJ 8un'ing'onJ e#'a:a %er'o D e &or 'oda# a# a&ar$n%ia# a &re:i# o de 8un'ing'on e#'a:a ,ai# &er'o da :erdade" +uWuQa,a en' o LeG a #eguin'e a-ordage, %on%ei'ualC ele &ro&H# adiar o Li, da .i#'/ria &or 'e,&o indeLinido e Lor'ale%er a# e#'ru'ura# #o%io&ol1'i%a#J 6ue era, o n?%leo da ideologia li-eral e, e#'Fgio# an'eriore#" +uWuQa,a %olo%ou en' o #ua no:a 'e#e D I%on#'ru7 o do E#'adoI" Co,o u, e#'Fgio in'er,ediFrio do ,o:i,en'o &ara o E#'ado glo-al e go:erno ,undialJ ele #ugeriu Lor'ale%er o# E#'ado# %o, e%ono,ia li-eral e #i#'e,a de,o%rF'i%oJ de ,odo a &re&arar o 'erreno &ara a :i'/ria Linal do li-erali#,o glo-al e da glo-aliGa7 o" E#'a n o ( u,a reBei7 o da &er#&e%'i:aJ ,a# #i,&le#,en'e u, adia,en'o %o, u,a &ro&o#'a %on%re'a #o-re u, e#'Fgio rela'i:o"
2AA

+uWuQa,a n o Lala 6ua#e nada #o-re o %on%ei'o de I%i:iliGa7 oIJ ,a# 'endo #e,&re e, ,en'e a 'e#e de 8un'ing'onJ indire'a,en'e re#&ondeC o de#en:ol:i,en'o #u#'en'F:el do# E#'ado# na%ionai#J 6ue Loi e#,agado na era do %oloniali#,oJ e na era do# ,o:i,en'o# de li-era7 o na%ionai# e na era de %onLron'a7 o ideol/gi%a en're doi# %a,&o#J 0 agora de:e #eguir &ro&ria,en'e" I##o le:arF gradual,en'e ao La'o de 6ue diLeren'e# e #o%iedade#J direi'o# 6ue 'o,ara, o ,er%adoJ %o, o# de,o%ra%ia .u,ano#J a%a-ar o

re,ane#%en'e# do in%on#%ien'eJ e &re&arar o u, %a,in.o ,ai# #eguro <6ue agora= &ara a glo-aliGa7 o"

O 4UNDO CO4O REDE <POR T8O4AS 3ARNETT=


8F u,a no:a edi7 o de u,a 'eoria &ura,en'e glo-ali#'aJ a&re#en'ada &elo# 'ra-al.o# de T.o,a# 3arne'' e, %i$n%ia &ol1'i%a a,eri%ana e anFli#e de &ol1'i%a in'erna%ional" O #igniLi%ado de##e %on%ei'o a&ela &ara o La'o de 6ue o de#en:ol:i,en'o 'e%nol/gi%o %ria u,a di:i# o Gonal de 'odo# o# 'erri'/rio# do ,undo e, 'r$# regiKe#C a Gona %en'ral <%en'ro=J a Gona de %one%'i:idade <Gona de %onex o= e a Gona de#%one%'ada
2A*

<Gona #e, %onex o=" 3arne'' a%redi'a 6ue o# &ro%e##o# de rede &ene'ra, li:re,en'e a'ra:(# da# Lron'eira# do# E#'ado# e %i:iliGa7Ke#J e de algu, ,odo e#'ru'ura, o e#&a7o e#'ra'(gi%o do ,undo" O# E#'ado# Unido# e Uni o Euro&eia Lor,a, o %en'roJ onde 'odo# o# %/digo# de no:a# 'e%nologia# e %en'ro# de de%i# o e#' o %on%en'rado#" Na Gona de %onex oJ e#'F a ,aioria do# ou'ro# &a1#e#J %ondenado# a u,a a'i'ude de Iu#uFrio#I da# rede# <ele# # o Lor7ado# a %on#u,ir 'e%nologia# &ron'a# e a #e ada&'ar P# regra# &roduGida# &elo %en'ro=" Pa1#e# e Lor7a# &ol1'i%a# 6ue e#' o e, dire'a o&o#i7 o ao# E#'ado# Unido#J ao O%iden'e e P glo-aliGa7 o &er'en%e, a IGona #e, %onex oI" Para T.o,a# 3arne'' <e D" 3ell= I'e%nologia D ( de#'inoI e ela in%or&ora &o#i'i:o" a 6uin'e##$n%ia da %i:iliGa7 oJ en'endida 'e%ni%a,en'eJ 6ua#e %o,o S&engler LeGJ ,a# %o, #en'ido

A MISRO A4ERICANA DA ORDE4 4UNDIAL <TRVS MERSlES=


Na anFli#e &ol1'i%a a,eri%ana D e de:e,o# ad,i'ir 6ue ele# di'a, o 'o, ne##a Frea D %oexi#'e, 'r$# %on%ei'o# de #ele7 o de #uBei'o# no ,a&a ,undial" Elo-ali#,o e %i:iliGa7 o
2A5

<#ingular=J no e#&1ri'o do +uWuQa,a ini%ialJ # o reLle'ida# na %on#'ru7 o de 3urne''" A6ui o #uBei'o ( %en'roJ o re#'o ( #uBei'o de ad,ini#'ra7 o ex'erna D i#'o (J de #u-Be'iLi%a7 o e de##o-eraniGa7 o" O &r/&rio +uWuQa,aJ anali#ando %ri'i%a,en'e #ua# an'eriore# %olo%a7Ke# o'i,i#'a#J o%u&a u,a &o#i7 o in'er,ediFriaJ in#i#'indo 6ue o #uBei'o de:eria %on'inuar no# IE#'ado# Na%ionai#IJ 6ue o de#en:ol:i,en'o de:e &re&arar u,a -a#e ,ai# #/lida &ara o Lu'uro da glo-aliGa7 o" +inal,en'eJ 8un'ing'on e #eu# a&oiadore# a%redi'a, 6ue a# %i:iliGa7Ke# D # o realidade# ,ui'o &roLunda# e #e:era# 6ue &ode, #er a'ore# glo-ai# e, u,a #i'ua7 o e, 6ue o# :el.o# ,odelo# ideol/gi%o# en'rara, e, %ola&#o e o E#'ado0 na7 o e#'F ra&ida,en'e &erdendo #ua real #u-#'Nn%ia de #o-erania #o- a inLlu$n%ia de algu,a# di,en#Ke# eLe'i:a# da glo-aliGa7 o" 4a# a &r/&ria glo-aliGa7 oJ 6ue-rando a# :el.a# -arreira#J #o%iedade# n o %on#egue &ene'rar &roLunda,en'e e#'F:ei#" e, T 'radi%ionai# %o, %o,&onen'e#

#igniLi%a'i:o 6ue a 'e#e de 8un'ing'on %a&'ura a6uela Lor7a 6ue &ro%ura e#%a&ar da glo-aliGa7 oJ o%iden'aliGa7 o e .ege,onia a,eri%anaJ de ,odo a &re#er:ar e reLor7ar a# iden'idade# 'radi%ionai#" 4a# e, :eG do %a'a#'r/Li%o di#%ur#o de I%.o6ueI e I%onLli'oI de %i:iliGa7Ke# de 8un'ing'onJ ele# %o,e7a, a Lalar
2*0

#o-re IdiFlogoI" 4a# e#'e nuan%e ,orali#'a n o de:e no# enganar #o-re a 'areLa da6uele# 6ue geral,en'e ado'a, o ,odelo de 8un'ing'on" An'e# de 'udoJ ele# # o %o,o o [.a'a,i iraniano" IC.o6ueI ou IdiFlogoI D ( u,a 6ue#' o #e%undFria e o %on#en#o &rin%i&al de 6ue I%i:iliGa7 oI ( agora o &rin%i&al #uBei'o da anFli#e da &ol1'i%a in'erna%ional ( ,ui'o ,ai# i,&or'an'e" E, ou'ra# &ala:ra#J diLeren'e do# glo-ali#'a# e ,axi,ali#'a# <%o,o 3arne''= e de li-erai#0e#'a'i#'a# ,oderado#J a&oiadore# do ,('odo %i:iliGado ex&li%i'a,en'e ou i,&li%i'a,en'e 'o,a, &o#i7 o e, a-ordagen# Lilo#/Li%a# e#'ru'urali#'a# &ara en'ender o &ro%e##o glo-al" De%larar a %i:iliGa7 o %o,o #uBei'o &rin%i&al e a'riG da &ol1'i%a ,undial ( o %ur#o ideol/gi%o ,ai# &ro,i##or &ara a6uele# 6ue 6uere, e#'i,ar o e#'ado real da# %oi#a# na &ol1'i%a ,undialJ &ara a6uele# 6ue -u#%a, en%on'rar u,a Lerra,en'a ade6uada &ara generaliGa7Ke# da %i$n%ia &ol1'i%a de u,a no:a era D a era do &/#0,oderni#,oJ &ara a6uele# 6ue -u#%a, deLender #ua &r/&ria iden'idade e, 'e,&o# de %onLu# o &rogre##i:aJ a##i, %o,o de a'a6ue# do ,undo realJ da rede da glo-aliGa7 o" E, ou'ra# &ala:ra#J a&elar &ara a %i:iliGa7 o &er,i'e &reen%.er organi%a,en'e o :F%uo %riado de&oi# da %ri#e .i#'/ri%a de 'oda# a# 'eoria# 6ue #e o&un.a, ao
2*1

li-erali#,o e de&oi# da %ri#e in'erna do &r/&rio li-erali#,oJ in%a&aG de lidar %o, a 'u'ela do e#&a7o ,undial ,oderno D e i##o &ode #er &ro:ado &ela de#aLor'unada ex&eri$n%ia da u'o&ia de +uWuQa,a" Ci:iliGa7 o %o,o %on%ei'oJ in'er&re'ada no %on'ex'o Lilo#/Li%o %on'e,&orNneoJ ( o %en'ro de u,a no:a ideologia" E##a ideologia &ode #er deLinida %o, ,ul'i&olaridade"

LI4ITA]RO DO ARSENAL IDEOLXEICO DOS OPONENTES DA


ELO3ALIZA]RO E O 4UNDO UNIPOLAR

A o&o#i7 o ao Elo-ali#,oJ 6ue e#'F #e de%larando e, 'odo# o# n1:ei# e 'odo# o# lugare# do ,undoJ n o Lor,ou u, #i#'e,a e#&e%1Li%o de %ren7a# ainda" E e#'a ( a Lra6ueGa do ,o:i,en'o an'iglo-aliGa7 o D ele n o ( #i#'e,a'iGadoJ Lal'a .ar,onia ideol/gi%aJ ne##e #i#'e,a ele,en'o# Lrag,en'Frio# e %a/'i%o# do,ina, e geral,en'e re&re#en'a, u,a :aga ,i#'ura de anar6ui#,o e e#6uerdi#,o irrele:an'eJ e%ologi#,o e a'( ou'ra# ideia# ,ai# ex'ra:agan'e# e ,arginai#" O# &erdedore# da 0Ki9ma1 o%iden'al e#'aria, ,ar%ado# &ara de#e,&en.ar o &a&el &rin%i&al" E, ou'ro# %a#o# a glo-aliGa7 o en%on'ra re#i#'$n%ia do# E#'ado#0na7 o 6ue n o
2*2

6uere, 'ran#Lerir #ua #o-erania a u, %on'role ex'erno" +inal,en'eJ re&re#en'an'e# da# religiKe# 'radi%ionai#J deLen#ore# de iden'idade# regionai# e ('ni%a# <e#&e%ial,en'e no ,undo i#lN,i%o= re#i#'e, a'i:a,en'e ao glo-ali#,o e a #eu %/digo A'lan'i#'a O%iden'al li-eral0de,o%ra'a %o, #ua rede e #i#'e,a de :alore# <indi:iduali#,oJ .edoni#,oJ lai%i#,o=" O# 'r$# n1:ei# exi#'en'e# de o&o#i7 o ao glo-ali#,o e P .ege,onia a,eri%ana n o &ode, liderar u,a e#'ra'(gia %o,u, e u,a ideologia %oeren'e 6ue uniria a# :Fria# e e#&al.ada# Lor7a#J geral,en'e diLeren'e# e, 'a,an.o" O ,o:i,en'o an'iglo-aliGa7 o #oLre da Idoen7a de inLNn%ia do e#6uerdi#,oI e Loi -lo6ueado &or u,a #(rie de derro'a# do# ,o:i,en'o# e#6uerdi#'a# na# d(%ada# re%en'e#" O# E#'ado#0na7 o geral,en'e n o '$, e#%ala #uLi%ien'e &ara de#aLiar o &oder al'a,en'e 'e%nol/gi%o do O%iden'eJ e #ua# eli'e# &ol1'i%a# e e%onH,i%a# e#' o ,ui'a# :eGe# en:ol:ida# e, &roBe'o# 'ran#na%ionai#" Ainda 6ue algu,a# :eGe# ,o:i,en'o# lo%ai#J ('ni%o# e religio#o# &o##a, enLren'ar a glo-aliGa7 o eLe'i:a,en'eJ ao ,e#,o 'e,&o e#' o ,ui'o de#ar'i%ulado# &ara ,udar a 'end$n%ia -F#i%a do ,undo ou ,e#,o ,udar #eu ru,o"
2*3

O SIENI+ICADO DO CONCEITO ICIMILIZA]ROI CO4O OPOSI]RO


AO ELO3ALIS4O

E, 'al #i'ua7 o a I%i:iliGa7 oI &are%e #er u,a :erdadeira &ana%eia e u,a %a'egoria Lunda,en'al &ara a organiGa7 o de u, &roBe'o al'erna'i:o &leno no ,undo" Se %olo%ar,o# e##e %on%ei'o no# .oloLo'e#J &ode,o# en%on'rar a -a#e &ara u,a uni o .ar,onio#a de Lor7a# go:erna,en'ai#J &?-li%a#J #o%iai# e &ol1'i%a# e, u, #i#'e,a" Le:ando a &luralidade de %i:iliGa7Ke# e, %on'aJ &ode,o# unir &o:o#J %o,unidade# religio#a# e ('ni%a# :i:endo e, diLeren'e# E#'ado#J &ara oLere%er a ele# u,a ideia geral %en'raliGada <den'ro de u,a %i:iliGa7 o &ar'i%ular= e deixando u,a :a#'a &o##i-ilidade de #ele7 o &ara en%on'rar a1 a &r/&ria iden'idadeJ &er,i'indo u,a exi#'$n%ia %on#i#'en'e de ou'ra# %i:iliGa7Ke# 6ue diLere, e, &on'o#0%.a:e" E e##a &er#&e%'i:a n o le:a ne%e##aria,en'e ao I%onLli'o de %i:iliGa7Ke#IJ %on'rariando 8un'ing'on" ConLli'o# e alian7a# # o &o##1:ei# a6ui" O ,undo ,ul'i&olar 6ue #urge ne##e %a#oJ %riarF &r(0re6ui#i'o# reai# &ara a %on'inuidade da
2*>

.i#'/ria &ol1'i%a da .u,anidadeJ ado'ando u,a di:er#idade regula'/ria de #i#'e,a# religio#o#J e%onH,i%o#J %ul'urai#J #o%io&ol1'i%o# e de :alore#" De ou'ro ,odoJ u,a #i,&le# e e#&orFdi%a re#i#'$n%ia ao glo-ali#,o no n1:el lo%al ou &or &ar'e da ,a##a an'iglo-aliGa7 o ideologi%a,en'e a,orLa <no ,el.or do# %a#o#= :ai #i,&le#,en'e adiar o ILi,IJ ,a# n o #erF u,a al'erna'i:a :iF:el"

PARA O IGRA8DE ES!AbOI


+aGer da %i:iliGa7 o u, #uBei'o na &ol1'i%a ,undial do #(%" ))I &er,i'irF a Iglo-aliGa7 o regionalI D u,a uni o de &a1#e# e na7Ke# &er'en%endo P ,e#,a %i:iliGa7 o" I##o le:arF a :an'age, da in%lu# o #o%ialJ ,a# n o %o, re#&ei'o a 'odo# #e, di#'in7 oJ ,a# &ri,eira,en'e &ara a6uele# 6ue &er'en%e, ao 'i&o %o,u, da %i:iliGa7 o" U, exe,&lo de##a in'egra7 o e, u,a no:a en'idade &ol1'i%a ( a Uni o Euro&eia" Ela ( o &ro'/'i&o de u,a Iglo-aliGa7 o regionalI 6ue in%lui o# &a1#e# e %ul'ura# 6ue %o,&ar'il.a, a u,a %ul'uraJ .i#'/ria e #i#'e,a de :alore# %o,u,"
2*2

4a#J re%on.e%endo o direi'o do# euro&eu# Lor,are, u,a no:a en'idade &ol1'i%a -a#eada e, #ua# diLeren7a# %i:iliGa%ionai#J ( na'ural a##u,ir &ro%e##o# #i,ilare# na %i:iliGa7 o I#lN,i%a e na C.inaJ EurF#iaJ A,(ri%a La'ina e dLri%a" Na %i$n%ia &ol1'i%a &o#'erior a Carl S%.,i''J ( %o,u, %.a,ar 'odo# o# &roBe'o# #i,ilare# de in'egra7 o %o,o Iin'egra7 o de grande# e#&a7o#I" Na e%ono,iaJ +riedri%. :on Li#'J ainda an'e# de S%.,i''J %o,&reendeu 'eori%a,en'e e %o, grande #u%e##o na &rF'i%aJ #endo o %riador do ,odelo de IUni o AduaneiraI ale, " O IErande E#&a7oI ( ou'ro no,e &ara o 6ue %.a,a,o# de I%i:iliGa7 oI no #eu #en'ido geo&ol1'i%oJ %ul'ural e e#&a%ial" O IErande E#&a7oI diLere do# a'uai# E#'ado#0na7 o &re%i#a,en'e &or 6ue ( %on#'ru1do na -a#e de u, #i#'e,a de :alore# e rela7Ke# .i#'/ri%a# %o,un#J e %o,-ina, :Frio# ou ,e#,o ,ui'o# diLeren'e# E#'ado# %o, u, Ide#'ino %o,u,I" E, :Frio# grande# e#&a7o# o La'or de in'egra7 o &ode :ariar D e, algu, #erF a religi oJ ou'ro# u,a orige, ('ni%a %o,u,J ou'ro# u,a Lor,a %ul'ural %o,u,J e, ou'ro# o 'i&o #o%io&ol1'i%o ou a lo%aliGa7 o geogrFLi%a" O #eguin'e &re%eden'e ( i,&or'an'eC a %ria7 o da Uni o
2*@

Euro&eia ,o#'ra 6ue a in%or&ora7 o do Igrande e#&a7oI na &rF'i%aJ a 'ran#i7 o do e#'ado &ara u,a edu%a7 o #u&rana%ionalJ %on#'ru1do na -a#e de u,a %o,unidade %i:iliGadaJ ( &o##1:el e #e de#en:ol:e &o#i'i:a,en'e na realidade"

LISTA DE CIMILIZA]lES
DiLeren'e,en'e do# E#'ado#0na7 oJ ainda &ode,o# di#%u'ir #o-re o n?,ero e Lron'eira# da# %i:iliGa7Ke#" 8un'ing'on iden'iLi%a a# #eguin'e#C 1= O%iden'alS 2= ConLu%iana <C.ine#a=S 3= Ua&one#aS >= I#lN,i%aS 2= 8induS @= E#la:o0Or'odoxaS A= La'ino0a,eri%ana e &o##i:el,en'eS *= ALri%ana"
2*A

Por(,J :Fria# ideia# # o 6ue#'ionada#" Na Ci:iliGa7 o O%iden'alJ 8un'ing'on in%lui o# E#'ado# Unido# <%o, o CanadF= e a Euro&a" 8i#'ori%a,en'e i##o ( :erdadeJ ,a# a'ual,en'eJ de u, &on'o de :i#'a geo&ol1'i%oJ ele# Lor,a, na rela7 o en're #i doi# ,ai#" A Euro&a 'e, dua# iden'idade# D Ia'lan'i#'aI <6ue &ode #er deLinida %o, a Euro&a e A,(ri%a do Nor'e= e I%on'inen'alI <6ue 'endeJ &elo %on'rFrioJ a n o #er #o,en'e o 'ra,&oli, ,ili'ar do Igrande ir, oI nor'e0a,eri%anoJ ,a# a %onduGir u,a &ol1'i%a inde&enden'e e :ol'ar a LaGer da Euro&a u, a'or inde&enden'e=" O euroa'lan'i#,o 'e, #ua -a#e no Reino Unido e no# &a1#e# da Euro&a Orien'al <dire%ionado# &ela ru##oLo-ia= e o euro%on'inen'ali#,o 'e, #ua -a#e na +ran7a e Ale,an.aJ %o, a&oio da E#&an.a e I'Flia <a %lF##i%a Mel.a Euro&a=" A Ci:iliGa7 o e, 'odo# o# %a#o# ( u,aJ no,eada,en'e a O%iden'alJ ,a# Lalando de Igrande e#&a7oI de:e,o# ad,i'ir 6ue &o##a #er organiGado de Lor,a diLeren'e" T raGoF:el rela%ionar a %i:iliGa7 o eura#iana %o, a
2**

Igrande#

e#&a7o#I

diLeren'e#

#eu#

in'ere##e#

e#'ra'(gi%o#J e%onH,i%o# e a'( geo&ol1'i%o# di:erge, ,ai# e

%i:iliGa7 o

e#la:o0or'odoxaJ

6ue

organi%a,en'eJ

.i#'/ri%a,en'e e %ul'ural,en'e in%lue, n o #o,en'e o# e#la:o#J e n o a&ena# or'odoxo#J ,a# 'a,-(, ou'ro# gru&o# ('ni%o# <in%luindo 'ur6u1%o#J %au%F#i%o#J #i-eriano# e'%= e u,a %on#iderF:el &ar'e da &o&ula7 o 6ue &roLe##a o I#l " O ,undo I#lN,i%oJ %laroJ unido religio#a,en'e e %o, u,a %re#%en'e %on#%i$n%ia de #ua iden'idadeJ no en'an'oJ ( di:idido e, :Frio# Igrande# e#&a7o#I D o I,undo dra-eIJ a IGona %on'inen'al do I#l I <Ir J ALegani#' o e Pa6ui#' o= e a regi o do Pa%1Li%o %o, inLlu$n%ia ,u7ul,ana" U, lugar e#&e%ial ne##a #i'ua7 o &er'en%e P dLri%a 4u7ul,anaJ a##i, %o,o a# %re#%en'e# %o,unidade# ,u7ul,ana# na Euro&a e A,(ri%a" E aindaJ I#l ( %i:iliGa7 oJ ,ai# e ,ai# %on#%ien'e de #ua# &e%uliaridade# e di#'in7Ke# da# ou'ra# %i:iliGa7Ke# D e &ri,aria,en'e da %i:iliGa7 o o%iden'al li-eralJ 6ue e#'F a'i:a,en'e a'a%ando o ,undo I#lN,i%o no %ur#o da glo-aliGa7 o" T diL1%il e#'a-ele%er a# Lron'eira# en're a# Gona# de inLlu$n%ia da# %i:iliGa7Ke# %.ine#a e Ba&one#a no Pa%1Li%oJ %uBa iden'idade %i:iliGa%ional %on'inua a-er'a" E %laroJ ( diL1%il Lalar da %on#%i$n%ia geral do# .a-i'an'e#
2*5

da dLri%aJ ainda 6ue o Lu'uro e##a #i'ua7 o &o##a ,udarJ &oi# e#'e &ro%e##o 'e, &elo ,eno# doi# &re%eden'e# .i#'/ri%o#C A Liga da# Na7Ke# ALri%ana# e o# ideai# Pan0ALri%ano#" A rea&roxi,a7 o do# &a1#e# la'ino0a,eri%ano# ( e:iden'eJ ,a# dada a &re## o nor'e0a,eri%ana no# ?l'i,o# ano#J n o &ode,o# Lalar e, nen.u, &ro%e##o de in'egra7 o ali" N o exi#'e, o-#'F%ulo# #igniLi%a'i:o# &ara a in'egra7 o do e#&a7o eura#iano ao redor da R?##iaJ &oi# e#'a# Frea# Lora, &or #(%ulo#J in'egrada# &oli'i%a,en'eJ %ul'ural,en'eJ e%ono,i%a,en'eJ #o%ial,en'e e &#i%ologi%a,en'e" A Lron'eira o%iden'al da %i:iliGa7 o Eura#iana ( e, algu, lugar ao le#'e da Lron'eira o%iden'al da U%rNniaJ LaGendo e##e E#'ado #er LrFgil e in#u#'en'F:el" A enu,era7 o de %i:iliGa7Ke#J de La'oJ no# dF u,a ideia do nu,ero de &olo# e, u, ,undo ,ul'i&olar" Toda# ela# D ex%e'o o O%iden'e D e#' o e, e#'ado &o'en%ialJ ,a# ao ,e#,o 'e,&oJ %ada u,a de#'a# %i:iliGa7Ke# 'e, %ondi7Ke# #(ria# de #e ,o:er e, ru,o P in'egra7 o e a Lor,a7 o de grande# a'ore# na .i#'/ria do #(%" ))I"

250

O IDEAL 4ULTIPOLAR
A ideia de u, ,undo ,ul'i&olarJ onde o n?,ero de &olo# e %i:iliGa7Ke# ( o ,e#,oJ oLere%erF &ara a .u,anidade u,a grande ga,a de al'erna'i:a# %ul'urai#J Lilo#/Li%a#J #o%iai# e e#&iri'uai#" Tere,o# u, ,odelo %o, a &re#en7a de u,

Iuni:er#ali#,o regionalI e, u, Igrande e#&a7oI &ar'i%ular 6ue darF a u, grande n?,ero e #eg,en'o# #igniLi%a'i:o# da .u,anidade a# dinN,i%a# #o%iai# ne%e##Fria# <i##o ( '1&i%o &ara a glo-aliGa7 o e a-er'ura=J ,a# de#&ro:ido do# deLei'o# 6ue o glo-ali#,o 'rouxe e, e#%ala &lane'Fria" Por(,J o regionali#,o 'a,-(, &ode #e de#en:ol:er ne#'a #i'ua7 o a##i, %o,o e, %o,unidade# lo%ai#J ('ni%a# e religio#a#J de#de 6ue a &re## o uniLi%adora ineren'e ao# E#'ado#0na7 o #e enLra6ue7a #igniLi%a'i:a,en'e <:e,o# na UEJ onde a in'egra7 o %on'ri-uiu #u-#'an%ial,en'e &ara o de#en:ol:i,en'o da# %o,unidade# lo%ai# e da# a##i, %.a,ada# euroregiKe#=" Al(, de 'udo i##oJ &ode,o# Linal,en'e re#ol:er a %on'radi7 o Lunda,en'al en're ex%lu#i:i#,o e in%lu#i:i#,o da
251

iden'idade Ii,&erialIC o &lane'a n o a&are%e %o,o u,a ?ni%a Ie%?,eneI <%o, a unidade de#'e Ira%i#,o %ul'uralI na di#'ri-ui7 o de '1'ulo# de Ina7Ke# %i:iliGada#IJ e &elo %on'rFrioJ I-Fr-ara#I e I#el:agen#I=J ,a# %o,o :Frio# Ie%?,ene#IJ :Frio# Iuni:er#o#IJ 6ue :i:e, #egundo #eu &r/&rio &a##oJ no #eu %on'ex'oJ %o, #eu 'e,&oJ #ua %on#%i$n%ia e #eu in%on#%ien'e duran'e :Fria# gera7Ke#" T i,&o##1:el diGer agora 6ue rela7Ke# exi#'ir o en're ela#" Tal:eG 'an'o o diFlogo %o,o o %onLron'o 'er o lugar" 4a# u,a %oi#a 'e, grande i,&or'Nn%iaC a .i#'/ria :ai %on'inuar e re,o:ere,o# o i,&a##e .i#'/ri%o Lunda,en'alJ onde Lo,o# 'raGido# &ela %ren7a %ega no &rogre##oJ na ra%ionalidade e no de#en:ol:i,en'o &rogre##i:o da .u,anidade" Co, o 'e,&o algo e#'F ,udando no .o,e,J ,a# algo ( e'erno e i,u'F:el" A Ci:iliGa7 o &ode #eria,en'e diluir 'udo e, #eu lugar" A raG o e #eu# #i#'e,a# Lilo#/Li%o#J &ol1'i%oJ #o%ial e e%onH,i%o #e de#en:ol:er o de a%ordo %o, #ua# lei#J e o in%on#%ien'e %ole'i:o #erF %a&aG de ,an'er #eu# ar6u('i&o# e #ua -a#e in'o%F:el" E e, 'oda %i:iliGa7 oJ ra%ionalidade e in%on#%ien'e # o
252

li:re# &ara aLir,ar #eu# &r/&rio# &adrKe#J ,an'$0lo# Li(i#J Lor'ale%$0lo# ou ,odiLi%F0lo#" N o exi#'irF &adr o uni:er#al D ne, ,a'erial ne, e#&iri'ual" Cada %i:iliGa7 o Linal,en'e &ro%la,arF 6ue ela &r/&ria ( u,a ,edida da# %oi#a#" E, algun# lugare# a ,edida #erF o .o,e,J e, ou'ro# D religi oJ e, ou'ro# D ('i%aJ e, ou'ro# D a ,a'(ria" 4a# &ara realiGar e#'e &roBe'o 'e,o# 6ue enLren'ar ,ui'a# -riga#" An'e# de 'udoJ ( ne%e##Frio enLren'ar o &rin%i&al ini,igo D Elo-ali#,o e o de#eBo do &olo O%iden'al A'lan'i#'a de ,ai# u,a :eG i,&or a 'odo# o# &o:o# e %ul'ura# do ,undo #ua .ege,onia" A&e#ar da# o-#er:a7Ke# &roLunda# e :erdadeira# do# ,el.ore# in'ele%'uai#J ,ui'o# do esta*lis+ment &ol1'i%o no# E#'ado# Unido# u#a, o 'er,o I%i:iliGa7 oI no #ingularJ i,&li%ando I%i:iliGa7 o A,eri%anaI" E#'e ( o :erdadeiro de#aLio &ara o 6ual 'odo# n/#J 'oda# a# na7Ke# do ,undo e e#&e%ial,en'e a ru##aJ de:e, dar u,a re#&o#'a ade6uada"

253

CAPTULO 13 0 A TRANS+OR4A]RO DA ESQUERDA NO STCULO ))I


+ILOSO+IA DA ESQUERDA E4 CRISE
O dia a'ual n o dF o&or'unidade &ara Lalar de 6ual6uer e#&a7o e#'ri'a,en'e deLinido &ara 6ual6uer &roBe'o e#6uerdi#'a <#o%ialJ #o%iali#'a ou %o,uni#'a=J #e %o,&arado %o, o %on'ra#'e da #i'ua7 o 6ue &or u, #(%ulo &redo,inou no %a,&o da# ideia# e &roBe'o# &ol1'i%o#" O %a#o ( 6ue o ,o:i,en'o e#6uerdi#'aJ a# ideia# e#6uerdi#'a#J a Lilo#oLia e#6uerdi#'a e a &ol1'i%a de e#6uerda :ira, u,a %ri#e Lunda,en'al de ex&e%'a'i:a#" Pri,eira,en'eJ ela Loi %au#ada &elo %ola&#o da Uni o So:i('i%a e &ela de#in'egra7 o do %a,&o #o%iali#'a -e, %o,o &elo de%l1nio de inLlu$n%ia e &re#'1gio do ,arxi#,o euro&euJ 6ue :ir'ual,en'e #e 'ornou &or %er'o &er1odo de 'e,&oJ u,a 9ideologia #u&len'e; na Euro&a O%iden'al" Por(,J o &roBe'o de e#6uerda ,e#,o e, #eu# ,el.ore# dia# n o era uniLor,e e uni:er#al" O de#'ino da i,&le,en'a7 o da# ideia# de e#6uerda e, u,a &rF'i%a
25>

&ol1'i%a e#&e%1Li%a de diLeren'e# na7Ke# de,on#'rou 6ue ,e#,o a &ar'ir de u, &on'o de :i#'a &ura,en'e 'e/ri%o .F di:er#a# 'end$n%ia# &rin%i&ai# den'ro da &r/&ria Lilo#oLia de e#6uerda 6ue de:e, #er e#'udada# #e&arada,en'e" Ini%ial,en'eJ a Lilo#oLia e#6uerdi#'a era %on#iderada %o,o #endo u,a %r1'i%a Lunda,en'alJ uniLi%ada e #i#'e,a'iGada do %a&i'ali#,o li-eral" E, ,eado# do #(%ulo )) u, LenH,eno %o,o a %r1'i%a #i#'e,F'i%a do &roBe'o e#6uerdi#'a e,ergiu <'an'o do# li-erai# D 8aQeWJ Po&&erJ AronJ e'%J e do# neo,arxi#'a# e ,arxi#'a# Lreudiano#=" E#%ola# Lilo#/Li%a# LiGera, o ,e#,o P ideologia e#6uerdi#'a 6ue o &roBe'o e#6uerdi#'a LeG ao %a&i'ali#,o li-eral 1000120 ano# a'rF#"

TRVS MARIEDADES DA IDEOLOEIA DA ESQUERDA


De#de a &er#&e%'i:a da ex&eri$n%ia .i#'/ri%a .odiernaJ .F 'r$# 'end$n%ia# -F#i%a# na Lilo#oLia &ol1'i%a e#6uerdi#'aJ 6ue ou %on'inua, &roBe'o# ideol/gi%o# &r(:io# e, u,a no:a La#eJ ou re%on#idera, o &a##adoJ ou #ugere, algo radi%al,en'e no:o" I#'o (C
252

r Mel.o#

E#6uerdi#'a#

<9Getero-Gau$+iste;C

9:e'ero;

<veterano= D :el.o e 9gau$+iste; D 9e#6uerda; <Lran%$#==S r Na%ionali#'a# de E#6uerda <9Na%ional0Co,uni#'a#;J

9Na%ional03ol%.e:i6ue#; e 9Na%ional0E#6uerdi#'a#;=S r No:o# E#6uerdi#'a# <9Neoe#6uerdi#'a#;J 9P/#0

,oderni#'a#;="

A# &ri,eira# dua# 'end$n%ia# '$, exi#'ido de#de o Li, do #(%ulo )I) e ao longo do #(%ulo )) e e, algu,a ,edida ela# e#' o &re#en'e# no ,undo a'ual" A 'er%eira 'end$n%ia a&are%eu na# d(%ada# de 20 e @0" Ela #e de#en:ol:eu a &ar'ir da %r1'i%a do# Mel.o# E#6uerdi#'a# e gradual,en'e #e Lor,ou e, u, %on%ei'o &/#0,oderni#'aJ o 6ual e, grande ,edida inLluen%iou a e#'('i%aJ a e#'il1#'i%a e a Lilo#oLia da #o%iedade o%iden'al ,oderna"

r Mel.o# E#6uerdi#'a# .oBe <en%ruGil.ada da or'odoxiaJ &er#&e%'i:a# e#'ra'(gi%a# e:olu'i:a# e re:i#ioni#,o &r/0 li-eral=S

25@

r Mel.o# E#6uerdi#'a# a'uai# e#' o di:idido# e, di:er#a# dire7Ke#C r 4arxi#'a# Or'odoxo#S r So%ial0de,o%ra'a#S r P/#0So%ial0de,o%ra'a# <deLen#ore# da 9Ter%eira Mia;J #egundo Eidden#="

4AR)ISTAS ORTODO)OS EUROPEUS


A in(r%ia &re#er:a #ua exi#'$n%ia no# &a1#e# euro&eu#J no# EUA e no Ter%eiro 4undo onde ele# %on'inua, a #e a&egar P# Lunda7Ke# -F#i%a# da dou'rina ,arxi#'a" 4ui'a# :eGe# e#'ando &oli'i%a,en'e in%or&orado# e, &ar'ido# %o,uni#'a# ele# &roLe##a, #ua ideologia rele:an'e" Eeral,en'eJ e#'e# ,arxi#'a# or'odoxo# ,i'iga, #ua:e,en'e <no e#&1ri'o do euro%o,uni#,o= o radi%ali#,o da dou'rina ,arxi#'a e reBei'a, o a&elo &elo le:an'e #o%ial e &elo e#'a-ele%i,en'o da di'adura do &role'ariado" O ,o:i,en'o 'ro'#Wi#'a <Quar'a In'erna%ional= &ro:ou #er a Lor,a ,ai# e#'F:el da Or'odoxia 4arxi#'aJ na ,edida e, 6ue ela
25A

&ra'i%a,en'e n o Loi aLe'ada &ela 6ueda da URSS e &elo %ola&#o do #i#'e,a #o:i('i%oJ BF 6ue ela ini%ial,en'e #e ,an'e:e e, %r1'i%a# dura# do regi,e #o:i('i%o" Ti&i%a,en'eJ o# #eguidore# ,ai# or'odoxo# de 4arx &ode, #er en%on'rado# no# &a1#e# 6ue n o &a##ara, &or 6ual6uer re:olu7 o &role'Fria #o%iali#'aJ en6uan'o o &r/&rio 4arx &re:iu 6ue de:eria, #er o# &a1#e# ,ai# indu#'rialiGado# %o, u,a e%ono,ia %a&i'ali#'a e#'F:el a6uele# no# 6uai# a# re:olu7Ke# e#'a:a, de#'inada# a o%orrer" O ,arxi#,o euro&eu e, %er'a ,edida #u&or'ou o La'o de 6ue a# :i#Ke# ,arxi#'a# n o Lora, i,&le,en'ada# no# &a1#e# e, 6ue ela# de:ia,J #egundo 'oda a l/gi%aJ ,a# ao %on'rFrio onde ela# <e#'ri'a,en'e #egundo 4arx e Engel#= n o 'in.a, a ,enor %.an%e" E##a :er# o de Mel.o# E#6uerdi#'a# reBei'a a ex&eri$n%ia #o:i('i%a %o,o u, exagero .i#'/ri%o e n o a%redi'a, no #u%e##o da# &re:i#Ke# ,arxi#'a#" Por(,J ela %on'inua a #u#'en'ar #ua# %ren7a# %o,o ade# o a u, 9#en'i,en'o ,oral; e a u,a 9'radi7 o ideol/gi%a; ao in:(# de real,en'e e#&erar u,a re:ol'a do &role'ariado <6ue &are%e n o exi#'ir en6uan'o %la##e no ,undo o%iden'al ,oderno D ne##e #en'ido ela #e Lundiu %o, a &e6uena0-urgue#ia="

25*

O &rin%i&al deLei'o do# ,arxi#'a# or'odoxo# o%iden'ai# ( 6ue ele# %on'inua, a u#ar 'er,o# da #o%iedade indu#'rialiGadaJ en6uan'o a #o%iedade euro0o%iden'al e &ar'i%ular,en'e a a,eri%ana BF &a##ara, a u,a no:a La#e D a La#e da #o%iedade &/#0indu#'rial <de inLor,a7 o=" E ela n o Loi ,en%ionada &or nen.u, do# %lF##i%o# ,arxi#'a#J ex%e'o &or u,a :aga in'ui7 o do Bo:e, 4arx #o-re 9a do,ina7 o real do %a&i'al;" E#'a D na au#$n%ia ou e, %a#o da derro'a da# re:olu7Ke# #o%iali#'a# D &ode #u-#'i'uir a 9do,ina7 o Lor,al do %a&i'al;J ineren'e na La#e indu#'rialiGada" Por(,J o# ,arxi#'a# or'odoxo#J :ia de regraJ n o 'e, in'ere##e ou Lo%o ne##a# ,en7Ke# Lrag,en'Fria#" Eradual,en'eJ o di#%ur#o do# Mel.o# 4arxi#'a# &erde #eu #en'ido &rogn/#'i%o e &oli'ol/gi%o" Por'an'oJ ( i,&o##1:el a&re#en'ar e##a# ideia# %o,o u, 9&roBe'o; D u, 9&roBe'o e#6uerdi#'a;" Ao ,e#,o 'e,&o #ua %r1'i%a do #i#'e,a %a&i'ali#'aJ #ua# :i#Ke# ('i%a#J #ua #olidariedade %o, o# de#&o##u1do#J -e, %o,o #ua %r1'i%a do li-erali#,o &ode, de#&er'ar algu, in'ere##e e #i,&a'ia" Qua#e 'odo# o# aderen'e# de##a dire7 o ideol/gi%a de#%onLia, de ou'ra# Lor7a# an'ili-erai#J e#' o Le%.ado# &ara o diFlogo e #e degenera, e, u,a #ei'a"
255

SOCIAL0DE4OCRATAS EUROPEUS
O# #o%ial0de,o%ra'a# euro&eu# # o u, &ou%o

diLeren'e# do# %o,uni#'a# or'odoxo#" E##a 'end$n%ia &ol1'i%a #e #e&arou do ,arxi#,oJ e de#de o 'e,&o de [au'#WQ ela e#%ol.eu a :ia e:olu%ionFria ao in:(# da re:olu%ionFriaJ reBei'ando o radi%ali#,o e o-Be'i:ando %on#'ruir a inLlu$n%ia da e#6uerda <Bu#'i7a #o%ialJ E#'ado de 3e,0E#'ar So%ial D E#'ado0Pro:id$n%ia e da1 e, dian'e= &or ,eio# &ol1'i%o# e a'ra:(# de ,o:i,en'o# #indi%ai# organiGado#" E##a :er# o do# Mel.o# E#6uerdi#'a# al%an7ou re#ul'ado# &roe,inen'e# no# &a1#e# euro&eu# e de'er,inou a a&ar$n%ia #o%ial e &ol1'i%a da #o%iedade euro&eia D diLeren'e,en'e da #o%iedade a,eri%ana na 6ual &or %on'ra#'e do,ina u, ,odelo direi'i#'a li-eral" A'ual,en'eJ o #en'ido da 'end$n%ia #o%ialde,o%rF'i%a do# Mel.o# E#6uerdi#'a# #e re#u,e a u, n?,ero de 'e#e# e%onH,i%a#J o&o#'a# P# 'end$n%ia# li-erai#" O# #o%ialde,o%rF'i%o# deLende,C

r I,&o#'o de renda &rogre##i:o <li-erai# deLende, u,a al16uo'a &ro&or%ional=S


300

r Na%ionaliGa7 o do# grande# ,ono&/lio# <li-erai# D &ri:a'iGa7 o=S r A'ri-uir ,aior re#&on#a-ilidade ao E#'ado no #e'or &ri:adoS r Sa?deJ edu%a7 o e a&o#en'adoria gra'ui'a# <li-erai# D redu7 o da in'er:en7 o do E#'ado na e%ono,iaJ #a?de &ri:adaJ edu%a7 o &ri:ada e &lano# de a&o#en'adoria &ri:ada="

O#

#o%ial0de,o%ra'a#

'en'a,

i,&le,en'ar

e##a#

de,anda# a'ra:(# de ,e%ani#,o# elei'orai# &arla,en'ara# e #e %onLron'ado# %o, #i'ua7Ke# %r1'i%a# a'ra:(# da ,o-iliGa7 o de #indi%a'o# e organiGa7Ke# &?-li%a# a'( a realiGa7 o de gre:e#" T #igniLi%a'i:a 6ue o# #o%ial0de,o%ra'a# u#e, slogans li-er'Frio# <n o %onLundir %o, li-erai#_=C

r LegaliGa7 o da# droga# le:e#S r Pro'e7 o de ,inoria# #exuai# e ('ni%a# e do# %a#a,en'o# .o,o##exuai#S
301

r Ex'en# o do# direi'o# %i:i# e li-erdade# indi:iduai# r E%ologiaS r 4i'iga7 o da legi#la7 o <a-oli7 o da &ena de ,or'e=J e'%"

Para

#o%ial0de,o%ra'a#

%lF##i%o#

,anda'/rio

%o,-inar exig$n%ia# e%onH,i%a# de e#6uerda <Bu#'i7a #o%ialJ &a&el %re#%en'e do E#'ado= %o, ex'en# o do# direi'o# %i:i# e li-erdade# indi:iduai# <9direi'o# .u,ano#;=J de#en:ol:i,en'o de,o%rF'i%oJ in'erna%ionali#,o <.oBe ( a%ei'o Lalar e, 9,ul'i%ul'urali#,o; e 9glo-aliGa7 o;=" O &roBe'o do# #o%ial0de,o%ra'a# %lF##i%o# dirigido ao Lu'uro %on#i#'e e, %on'inuar e##a &ol1'i%a de &a##o# %on%re'o# na e:olu7 o #o%io&ol1'i%a e di#%u'ir 'an'o %o, li-erai# <#o-re e%ono,ia= e na%ional0%on#er:adore# <#o-re &ol1'i%a=" Al(, di##oJ #o%ial0de,o%ra'a# %lF##i%o# nor,al,en'e deLende,C

r Progre##oS r Lu'a %on'ra &re%on%ei'o# ar%ai%o# e religio#o#S


302

r Ci$n%ia e %ul'ura"

N o o-#'an'eJ n o .F ela-ora7Ke# 'e/ri%a# #(ria# e, rela7 o P# no:a# %ondi7Ke# da #o%iedade &/#0,oderna e n o .F 6ua#e nen.u,a %r1'i%a do ,arxi#,o %lF##i%o ou 'e,a'iGa7 o do %a&i'ali#,o e, #ua no:a La#e .i#'/ri%a <diLeren'e,en'e E#6uerdi#'a#;=" do# &/#0,oderni#'a# e 9No:o#

SOCIALISTAS DE 9TERCEIRA MIA;


8F ou'ra :er# o do# Mel.o# E#6uerdi#'a# D #o%ial0 de,o%ra'a# 6ue dian'e da &o&ularidade %re#%en'e da# ideia# li-erai# no# ano# 50 e na &ri,eira d(%ada do no:o ,il$nio de%idira, e#'a-ele%er u, %o,&ro,i##o %o, o Li-erali#,o" Te/ri%o# de##a 'end$n%ia <&ar'i%ular,en'eJ u, ingl$# %.a,ado An'onQ Eidden#= %.a,ara, i##o de 9Ter%eira Mia; D algo en're a #o%ialde,o%ra%ia euro&eia %lF##i%a e o li-erali#,o a,eri%ano <ou ,ai# a,&la,en'e D anglo0#axHni%o="

303

O# deLen#ore# da 9Ter%eira Mia; #ugere, en%on'rar u, %o,&ro,i##o en're #o%ial0de,o%ra'a# e li-eral0de,o%ra'a# %o, -a#e e, ra1Ge# %o,un# 6ue #e e#'ende, de#de o Ilu,ini#,o e a reBei7 o de a,-o# e, rela7 o ao %on#er:adori#,o e o ex're,i#,o de e#6uerda" A &la'aLor,a a%ordada ( -a#eada e, %on%e##Ke# ,?'ua# rela'i:a# a %on%ordNn%ia# %on%re'a# #o-re e, 6ue ,edida o# #o%ial0 de,o%ra'a# %on%orda, e, reduGir a# al16uo'a# 'ri-u'Fria# &rogre##i:a#J -e, %o,o o# li-erai# D e, reduGir a# al16uo'a# 'ri-u'Fria# &ro&or%ionai#" E, rela7 o ao# direi'o# .u,ano#J P garan'ia da &ro'e7 o de ,inoria# e ao ,ul'i%ul'urali#,o ele# n o '$, di#%ordNn%ia# Lunda,en'ai# <ex%e'o &ara li-eral0 %on#er:adore# 6ue %o,-ina, a ideia do i,&o#'o de renda &ro&or%ional %o, &rin%1&io# %on#er:adore# de La,1liaJ ,oralJ religi oJ %o,o o# direi'i#'a# a,eri%ano# D re&u-li%ano# e 9neo%on#;=" Segundo Eidden#J o o-Be'i:o da 9Ter%eira Mia; ( LaGer li-erai# e #o%ial0de,o%ra'a# %oo&erare, na %on#'ru7 o da Co,unidade Euro&eia -a#eada na ex'en# o de li-erdade#J na &re#er:a7 o da &ro&riedade &ri:ada &ela :aria7 o da &ar'i%i&a7 o do E#'ado e &or ,e%ani#,o# de di#'ri-ui7 o de renda e, %ada %a#o e#&e%1Li%o den'ro de li,i'e# &r(0
30>

e#'a-ele%ido#"

DiLeren'e,en'e

do#

#o%ial0de,o%ra'a#

%lF##i%o#J #e, ,en%ionar o# %o,uni#'a# euro&eu#J o# deLen#ore# da 9Ter%eira Mia; #i,&a'iGa, %o, o# EUA e in#i#'e, na %on#olida7 o da %o,unidade a'lNn'i%a <en6uan'o o# e#6uerdi#'a#J 'an'o :el.o# %o,o no:o#J 'ende, a %ri'i%ar dura,en'e o# EUA e a #o%iedade a,eri%ana de:ido ao li-erali#,oJ P de#igualdade e ao i,&eriali#,o=" S o o# deLen#ore# da 9Ter%eira Mia; 6ue # o renegado# do# ,o:i,en'o# e#6uerdi#'a#J de La'o" E a&ena# ex0'ro'#Wi#'a# : o ,ai# longe do 6ue i##o <o# 'ro'#Wi#'a# a,eri%ano# D o# &rin%i&ai# 'e/ri%o# neo%on#er:adore#J e o# 'ro'#Wi#'a# euro&eu#J &or exe,&loJ 3arro#oJ o Pre#iden'e &or'ugu$# da Co,i## o Euro&eia=J 6ue ,udara, #ua# :i#Ke# do %o,uni#,o ex're,i#'a e do #o%iali#,o re:olu%ionFrio &ara u,a igual,en'e radi%al deLe#a do li-erali#,oJ do ,er%ado e da de#igualdade e%onH,i%a" O# #o%iali#'a# de 9Ter%eira Mia; :ee, o &roBe'o da e#6uerda %o,o a ,anu'en7 o do status (uo-

302

NACIONAL0CO4UNIS4O <PARADO)O CONCEITUALJ DISCREPsNCIAS IDEOLXEICASJ ENEREIAS SU3TERRsNEAS=


O 9Na%ional E#6uerdi#,o; de:eria #er %on#iderado u, LenH,eno ,ui'o e#&e%ial" DiLeren'e,en'e do ,arxi#,o or'odoxo e da #o%ial0de,o%ra%ia e##a 'end$n%ia 'e, #ido &ou%o ex&lorada e #ua in'er&re'a7 o %orre'a ( u,a 'areLa do Lu'uro" O %a#o ( 6ue o &r/&rio 9Na%ional E#6uerdi#,o; 6ua#e nun%a LaG &ro&aganda de #ua ideia na%ionalJ a o%ul'a ou a'( a-er'a,en'e a %ri'i%a" Con#e6uen'e,en'eJ o e#'udo do di#%ur#o a-er'o ou dire'o do ,o:i,en'oJ &ar'ido# e regi,e# na%ional0%o,uni#'a# # o diLi%ul'ado# de:ido ao La'o de 6ue a# 'e#e# di#%ur#ada# ou %orre#&onde, %o, a realidade a&ena# &ar%ial,en'eJ ou de Bei'o algu," N/# &ode,o# en%on'rar o di#%ur#o na%ional e#6uerdi#'a realiGadoJ a-er'o e in'egral a&ena# na# ,argen# da6uele# regi,e# e &ar'ido# &ol1'i%o# 6ue de La'o &roLe##a, e i,&le,en'a, e#'e ,e#,o ,odelo ideol/gi%oJ e #e re%u#a, a ad,i'i0lo" Por'an'oJ o na%ional e#6uerdi#,o e:i'a a &e#6ui#a ra%ional Lron'alJ &reLerindo ,an'er ,e'ade de##e LenH,enoC 9'udo 6ue e#'eBa %one%'ado %o, o ena%ionalf; D na# #o,-ra#"

30@

Na%ional0%o,uni#'a#

#e

%on#idera,

9a&ena#

%o,uni#'a#;J 9,arxi#'a# or'odoxo#;J 6ue #egue, e#'ri'a,en'e a# ideia# %lF##i%a# ,arxi#'a#" De ,odo a en'ender o 6ue i##o 'udo #igniLi%a ( #uLi%ien'e e#'a-ele%er o #eguin'e %ri'(rioC #o,en'e &a##ara, &ela# re:olu7Ke# #o%iali#'a# <&role'Fria#= a6uele# &a1#e#J 6ueJ #egundo 4arxJ n o e#'a:a, &ron'o# &ara ela# gra7a# P# #eguin'e# raGKe#C

r E#'ru'ura agrFria de##e# &a1#e#S r Su-de#en:ol:i,en'o <ou ,e#,o au#$n%ia= de rela7Ke# %a&i'ali#'a#S r Pe6ueno n?,ero de &role'ariado ur-anoS r Indu#'rialiGa7 o Lra%aS r Pre#er:a7 o da# %ondi7Ke# -F#i%a# da #o%iedade

'radi%ional <%o,o re#ul'ado do La'o de 6ue e#'e# &a1#e# &er'en%ia, P &r(0,odernidade="

E#'e ( o &aradoxo Lunda,en'al do ,arxi#,oC na6uele# &a1#e# e, 6ue o #o%iali#,o de:eria 'er :en%ido e onde a# %ondi7Ke# era, La:orF:ei#J ele n o :en%euS ainda 6ue
30A

&ura,en'e a n1:el 'e/ri%o #eBa ne#'e# &a1#e# 6ue a# 'end$n%ia# e &ar'ido# ,arxi#'a# or'odoxo# exi#'ia, e ainda exi#'e," E ele# :en%era, na6uele# &a1#e# e, 6ueJ #egundo 4arxJ ele# n o &oderia, 'er :en%ido" O# &r/&rio# %o,uni#'a# :i'orio#o# D e, &ri,eiro lugarJ o# -ol%.e:i6ue# ru##o# D LiGera, o ,Fxi,o &ara o%ul'ar e ,a6uiar e##a /-:ia di#%re&Nn%ia na# &re:i#Ke# de #eu &roLe##orJ #e, anali#F0la# %on%ei'ual,en'e" Ao %on'rFrioJ ele# &reLerira, aBu#'ar :olun'aria,en'e a realidade a #ua# %on%lu#Ke# 'e/ri%a# D aBu#'ar a #o%iedadeJ a &ol1'i%a e a e%ono,ia &ara LaGer %o, 6ue ela# ar'iLi%ial,en'e e ,e%ani%a,en'e %on%orde, %o, %ri'(rio# a-#'ra'o#" A&ena# o-#er:adore# ex'erno# <#i,&a'iGan'e# ou %r1'i%o#= no'ara, o %arF'er na%ional0%o,uni#'a da# re:olu7Ke# ,arxi#'a# -e,0 #u%edida# e re%on.e%era, #ua Lor7a ,o'ora e o La'or 6ue .a:ia &er,i'ido #eu #u%e##o e e#'a-ilidade den'ro do ele,en'o na%ional ar%ai%oJ 6ue Loi ,o-iliGado &elo ,arxi#,o %o,o u, ,i'o e#%a'ol/gi%o na%ional,en'e in'er&re'ado" U, do# &ri,eiro# #i,&a'iGan'e# 6ue no'ou i#'o Loi SorelJ en' o D U#'rialo:J Sa:i#'WQJ o# ale, e# NieWi#%.J Pe'elJ LauLLen-ergJ ^olL.ai,J e'%S da &ar'e do# %r1'i%o# D Po&&erJ 8aQeWJ [onJ Aron"

30*

O na%ional0%o,uni#,o &redo,inou na URSSJ na C.ina %o,uni#'aJ na CoreiaJ no Mie'n J na Al-NniaJ no Ca,-oBa e e, u, n?,ero de ,o:i,en'o# %o,uni#'a# no# &a1#e# do 'er%eiro ,undo D do# 9C.ia&a#; ,exi%ano# e do 9Sendero Lu,ino#o; &eruano ao Par'ido do# Tra-al.adore# do Curdi#' o e ao #o%iali#,o i#lN,i%o" Ele,en'o# e#6uerdi#'a# D #o%iali#'a# D e#' o &re#en'e# no La#%i#,o de 4u##olini e no na%ional0 #o%iali#,o de 8i'lerJ &or(,J ne##e %a#o e#'e# ele,en'o# # o Lrag,en'ado#J n o0#i#'e,F'i%o# e #u&erLi%iai#S ele# #e %on#'i'u1a, ,ai# e, ideia# ,arginai# ou e#&orFdi%a# <La#%i#,o i'aliano e#6uerdi#'a e, #ua La#e Lu'uri#'a ini%ial e Re&?-li%a So%ial I'alianaJ o na%ional0#o%iali#,o an'i0.i'leri#'a de e#6uerda do# ir, o# S'ra##er ou a organiGa7 o an'i0 .i'leri#'a %lande#'ina do# na%ional0-ol%.e:i6ue# NieWi#%. e S%.ulG03oQ#enJ e'%"=" Por(,J &oderia &are%er 6ue dian'e di##o e &or #eu no,e n/# de:er1a,o# in%luir o na%ional0#o%iali#,o ne##a %a'egoriaJ ainda a##i, n o .a:ia #o%iali#,o en6uan'o 'al no na%ional0#o%iali#,o D .a:ia ,ai# &ro:a:el,en'e e#'a'i#,o ,ul'i&li%ado &ela# in:o%a7Ke# de energia# ar%ai%a# do et+nos e da 9ra7a;" Por(,J o -ol%.e:i#,o #o:i('i%oJ 6ue Loi re%on.e%ido &elo smenave>+ita NiWolaQ U#'rialo: %o,o 9na%ional0-ol%.e:i#,o;J de La'o %on'in.a a,-o# o# &rin%1&io#C
305

#o%ial e na%ionalJ ainda 6ue e#'e #egundo n o 'i:e##e u,a deLini7 o %on%ei'ual" A'( agora u, grande n?,ero de ,o:i,en'o# &ol1'i%o#J &or exe,&loJ na A,(ri%a La'ina # o in#&irado# &or e##a ideia0 %o,&lexoS e regi,e# &ol1'i%o# e, Cu-aJ MeneGuela e 3ol1:ia <E:o 4orale# ( o &ri,eiro l1der la'ino0a,eri%ano de orige, ind1gena= ou Ollan'a 8u,alaJ %uBo# #eguidore# 6ua#e 'o,ara, o &oder no Peru e ou'ro# ,o:i,en'o# na%ional0%o,uni#'a#J # o realidade# &ol1'i%a# %o,&le'a#" Seu# #i#'e,a# e#'a'ai# e#' o ou -a#eado# nele# ou i##o -e, &ode o%orrer no Lu'uro &r/xi,o" Quando o %o,uni#,o %on'(, ideia# de e#6uerda ,ul'i&li%ada# &or energia# na%ionai# <('ni%a#J ar%ai%a#= e ( i,&le,en'ado no# 'er,o# da #o%iedade 'radi%ional ele 'e, %.an%e# reai#" ELe'i:a,en'eJ i#'o ( ,arxi#,o .e'erodoxoJ u, 'i&o de na%ional0,arxi#,o <inde&enden'e,en'e de %o,o ele #e a:alie=" e a6uele# &a1#e#J no# 6uai# 'oda# a# &r(0%ondi7Ke# %lF##i%a# &ara a i,&le,en'a7 o do %o,uni#,o <#o%iedade indu#'rialiGadaJ ind?#'ria de#en:ol:idaJ &role'ariado ur-ano= e#' o &re#en'e#J n o &a##ara, &ela re:olu7 o #o%iali#'a <ex%e'o &ela eL$,era Re&?-li%a da 3a:Fria=J n o e#' o &a##ando &or ela eJ &ro:a:el,en'eJ nun%a &a##ar o"

310

O #igniLi%ado do Na%ionali#,o de E#6uerda <na%ional0 e#6uerdi#,o= %on#i#'e na ,o-iliGa7 o de -a#e# ar%ai%a# <lo%ai#J :ia de regra= de ,odo a li-erF0la# na #u&erL1%ie e realiGF0la# na %ria'i:idade #o%ial e &ol1'i%a" A6ui en'ra a 'eoria #o%iali#'a 6ue #er:e %o,o u, 'i&o de 9in'erLa%e; &ara e#'a# energia#J a# 6uai# #e, o So%iali#,o &er,ane%e, %o,o u, LenH,eno lo%alS e gra7a# ao 4arxi#,o D ainda 6ue en'endido e in'er&re'ado de u,a ,aneira e#&e%1Li%a D e#'a# energia# 'e, u,a o&or'unidade de in'er%o,uni%a7 o %o, LenH,eno# #u-#'an%ial,en'e #i,ilare#J ainda 6ue e#'ru'ural,en'e diLeren'e# e a'( ,e#,o rei:indi%ar uni:er#alidade e e#%o&o &lane'FrioJ 'ran#Lor,ando o Na%ionali#,oJ a6ue%ido &ela ra%ionalidade #o%iali#'aJ e, u, &roBe'o ,e##iNni%o" A grande ex&eri$n%ia da URSS de,on#'ra o 6u o e, larga e#%ala u,a ini%ia'i:a na%ional0%o,uni#'a &ode #erJ 'endo %riado 6ua#e &or u, #(%ulo u,a enor,e dor de %a-e7a &ara 'odo o #i#'e,a %a&i'ali#'a glo-al" E a C.ina na# %ondi7Ke# a'uai#J ,ai# e ,ai# Lo%ando no %o,&onen'e na%ional de #eu ,odelo #o%ial e &ol1'i%oJ &ro:a 6ue e#'a -a#eJ 'ran#Lor,ada no 'e,&o ade6uado e de ,odo deli%adoJ &ode &er,ane%er %o,&e'i'i:a ,e#,o a&/# o 'riunLo glo-al do %a&i'ali#,o li-eral" Por ou'ro ladoJ a ex&eri$n%ia da MeneGuela e da 3ol1:ia
311

de,on#'ra 6ue o# regi,e# na%ional0%o,uni#'a# a&are%e, .oBe e, dia e de,on#'ra, #ua :ia-ilidade ,e#,o dian'e de #(ria# &re##Ke#" A Coreia do Nor'eJ o Mie'n e Cu-a 'e, &re#er:ado #eu #i#'e,a &ol1'i%a de#de o# 'e,&o# #o:i('i%o# #e, realiGar 6uai#6uer reLor,a# de ,er%ado %o,o a C.ina e #e, &erder 'erreno %o,o a URSS" Do &on'o de :i#'a 'e/ri%o no %a#o do na%ional0 e#6uerdi#,oJ n/# lida,o# %o, u, ,arxi#,o 6ue Loi raGoa:el,en'e ,odiLi%ado no e#&1ri'o de ex&e%'a'i:a# e#%a'ol/gi%a# ar%ai%a#J de u,a ,i'ologia na%ional &roLunda %one%'ada %o, a e#&era &elo 9Li, do ,undo; e %o, o re'orno da 9idade de ouro; <%ul'o P %argaJ &r(0,ileniali#,o=" A 'e#e #o-re a Bu#'i7a e o 9E#'ado da Merdade;J 6ue ( u,a -a#e &ara a u'o&ia #o%iali#'aJ ( realiGada religio#a,en'e e de#&er'a energia# 'e%'Hni%a# Lunda,en'ai# de u, et+nos" Po##ui o na%ional0e#6uerdi#,o u, &roBe'o Lu'uro! N o de Lor,a %o,&le'aJ BF 6ue .F u, -o, n?,ero de o-#'F%ulo#C

r U, %.o6ue a&/# o %ola&#o do na%ional0%o,uni#,o #o:i('i%o <BF na d(%ada de 20 o# eura#iani#'a# ru##o# &re:ira, e##e %ola&#o a ,eno# 6ue a# au'oridade#
312

#o:i('i%a# &er%e-e##e, a i,&or'Nn%ia do a&elo dire'o ao ele,en'o na%ional e religio#o=S r Au#$n%ia de %on%ei'ualiGa7 o e ra%ionaliGa7 o do

%o,&onen'e na%ional e, 'oda a ideia0%o,&lexo do# ,o:i,en'o# e ideologia# Na%ional0Co,uni#'a# <a ,aioria do# aderen'e# de##a dire7 o ideol/gi%a #e %on#idera 9a&ena# ,arxi#'a#; e 9#o%iali#'a#;=S r Co,uni%a7 o in#'i'u%ional &o-re en're %1r%ulo# na%ional0 -ol%.e:i6ue# ao redor do ,undo <n o .F &ra'i%a,en'e nen.u,a %onLer$n%ia #(ria e e, grande e#%alaJ nen.u,a re:i#'a 'e/ri%a ou &ela# &er,ane%e, raGoa:el,en'e ,arginai#J nen.u,a ela-ora7 o Lilo#/Li%a="

N o o-#'an'eJ ao ,eu ,odo de :erJ o na%ional0 e#6uerdi#,o &ode 'er u, Lu'uro glo-alJ na ,edida e, 6ue a ,aior &ar'e do# #eg,en'o# .u,ano# ainda n o e#go'ara, #ua# energia# ar%ai%a#J ('ni%a# e religio#a#J diLeren'e,en'e do# %idad o# do O%iden'e ,oderni#'aJ ilu,inado e ra%ional"

313

NOMOS ESQUERDISTAS <ANTIELO3ALIS4OJ ROTAS PXS0 4ODERNASJ LA3IRINTO DE LI3ERDADESJ AO ADMENTO DA PXS0 8U4ANIDADE=
Algo 6ue .oBe de:e %orre#&onder 6ua#e %o,&le'a,en'e %o, a %o,-ina7 o de &ala:ra# 9&roBe'o e#6uerdi#'a; ( %.a,ado 9neoe#6uerdi#,o; ou 9&/#0,oderni#,o;" E, 'odo o e#&e%'ro de ideia# e#6uerdi#'a# no in1%io do #(%ulo ))I e##a dire7 o n o a&ena# ( a ,ai# in'eligen'eJ ,a# 'a,-(, a ,ai# &en#adaJ in'ele%'ual,en'e regulada e #i#'e,a'iGada" O# 9no:o# e#6uerdi#'a#; a&are%era, na# d(%ada# de 20 e @0 na Euro&a na &eriLeria do# e#6uerdi#'a# ,arxi#'a#J 'ro'#Wi#'a# e anar6ui#'a#" 4arx era sine (ua non &ara ele#J &or(,J ele# u#a:a, a'i:a,en'e ou'ra# Lon'e# 'e/ri%a# e Lilo#/Li%a#J e diLeren'e,en'e do# 9:el.o# e#6uerdi#'a#; ele# .e#i'an'e,en'e in'roduGira, ele,en'o# e,&re#'ado# e, #ua# &r/&ria# 'eoria#" Por'an'oJ dire7 oJ o ,arxi#,o #e #e ex&andiu e#'a:a ra&ida,en'e ne##a de#en:ol:euJ

%on#'an'e,en'e Bu#'a&o#'o a ou'ro# %on%ei'o# Lilo#/Li%o#J Loi re%on#ideradoJ #uBei'o a %r1'i%a# D e, ou'ra# &ala:ra#J #e 'ornou o-Be'o de reLlex o %on%en'rada" E##a a'i'ude Lrouxa do# 9no:o# e#6uerdi#'a#; e, rela7 o ao ,arxi#,o gerou
31>

re#ul'ado# a,-1guo#C &or u, ladoJ ele Loi dilu1doJ &or ou'ro ladoJ Loi #igniLi%a'i:a,en'e ,oderniGado" Por(,J o# 9no:o# e#6uerdi#'a#; Lora, inLluen%iado# e, grande ,edida &elo# a##i, %.a,ado# 9Lil/#oLo# da #u#&ei'a; in%luindo n o a&ena# 4arxJ ,a# 'a,-(, +reud e Nie'G#%.e" A'ra:(# de Sar'reJ %lF##i%o do# 9no:o# e#6uerdi#'a#;J 4ar'in 8eidegger e a &ro-le,F'i%a exi#'en%iali#'a inLluen%iou &roLunda,en'e o ,o:i,en'o e#6uerdi#'a" O e#'ru'urali#,o 'e:e u, i,&a%'o no'F:el #o-re ele D do &rin%i&al 'e/ri%o da lingu1#'i%a e#'ru'ural +erdinand de Sau##ure a L(:i0S'rau##" No #en'ido Lilo#/Li%oJ o# 9no:o# e#6uerdi#'a#; era, e#'ru'urali#'a#J &or(,J de#de ,eado# da d(%ada de *0 ele# &a##ara, ao 9&/#0e#'ru'urali#,o;J de#en:ol:endo ainda ,ai# e##e i,&ul#o Lilo#/Li%o e %o,e7ara, a %ri'i%ar #ua# &r/&ria# &er#&e%'i:a# da# d(%ada# de @0 e A0" O# 9no:o# e#6uerdi#'a#; a-ordara, o ,arxi#,o de#de o &on'o de :i#'a e#'ru'urali#'a D ele# %on#iderara, a ideia de 4arx #o-re o i,&a%'o Lunda,en'al da inLrae#'ru'ura <u#ual,en'e D a #o%iedade -urgue#aJ o%ul'a do re%on.e%i,en'o ideol/gi%o= #o-re a #u&ere#'ru'ura a ,ai# i,&or'an'e" A anFli#e de 4arx da ideologia %o,o u,a 9Lal#a %on#%i$n%ia; #e 'ornou &ara o# 9no:o# e#6uerdi#'a#; u,a
312

%.a:e &ara a in'er&re'a7 o da #o%iedadeJ da Lilo#oLiaJ do .o,e, e da e%ono,ia" Por(,J ele# de#%o-rira, a ,e#,a a-ordage, de##a ideia %o, Nie'G#%.eJ 6ue deri:ou 'odo e#'e e#&e%'ro de ideia# Lilo#/Li%a# da 9Mon'ade de Poder; ini%ial <e#'a era a inLrae#'ru'uraJ #egundo Nie'G#%.e= e %o, +reudJ 6ue u#ou o 9#u-%on#%ien'e; e o# 9i,&ul#o# do #u-%on#%ien'e; enraiGado# na -a#e da #exualidade .u,ana e e, #ua e#'ru'uraliGa7 o ini%ial na &ri,eira inLNn%ia %o,o u,a 9inLrae#'ru'ura;" O ,odelo .eideggeriano %o, a 9exi#'$n%ia &ura; D o Dasein %o,o 9inLrae#'ru'ura; Loi %olo%ado #o-re e, #eu lugar" O# 9no:o# e#6uerdi#'a#; reduGira, 'oda# a# :er#Ke# do de%iLra,en'o da 9inLrae#'ru'ura; ao e#6ue,a in'egran'eJ no 6ual o &a&el da 9inLrae#'ru'ura; en6uan'o 'al D inde&enden'e,en'e da 'end$n%ia Lilo#/Li%a e#&e%1Li%a D Loi 'ran#Lerido &ara o %on%ei'o de 9e#'ru'ura;" 9E#'ru'ura; D # oJ ao ,e#,o 'e,&oJ Lor7a# de &rodu7 oJ #e reLle'e, na# rela7Ke# de &rodu7 oJ no #u-%on#%ien'eJ 9Mon'ade de Poder; e Dasein" A ideia -F#i%a do# 9no:o# e#6uerdi#'a#; era #o-re a #o%iedade -urgue#a #er o re#ul'ado de u,a 9:iol$n%ia; e 9#u&re## o; ,?l'i&la da 9#u&ere#'ru'ura; <#i#'e,a &ol1'i%o -urgu$#J %on#%i$n%ia 6uo'idianaJ eli'e#J #i#'e,a# Lilo#/Li%o#
31@

geral,en'e a%ei'o#J %i$n%iaJ #o%iedadeJ e%ono,ia de ,er%adoJ e'%"=J #o-re a 9inLrae#'ru'ura; e a 9e#'ru'ura; <'a,-(, a,&la,en'e en'endida D in%luindo o 9#u-%on#%ien'e;J o 9&role'ariado;J o 9%or&o;J a# 9,a##a#;J a ex&eri$n%ia exi#'en%ialJ a li-erdade e a Bu#'i7a au'$n'i%a#=" A##i,J o# 9no:o# e#6uerdi#'a#; e, %on'ra#'e %o, o# :el.o# e#6uerdi#'a# 'e, realiGado u, a'a6ue #i#'e,F'i%o %r1'i%o %on'ra a #o%iedade %a&i'ali#'a e, 'oda# a# dire7Ke# D da &ol1'i%a <o# e:en'o# de ,aio de 15@* no# &a1#e# euro&eu#= P %ul'uraJ Lilo#oLiaJ ar'eJ %on%e&7 o do .o,e,J in'ele%'oJ %i$n%iaJ realidade" No %ur#o de##a i,en#a o-ra in'ele%'ual <a 6ualJ aliF#J n o Loi no'ada ne, &elo# :el.o# e#6uerdi#'a# ne, &elo# na%ional0e#6uerdi#'a#= o# 9no:o# e#6uerdi#'a#; %.egara, P %on%lu# o de 6ue o %a&i'ali#,o ( n o a&ena# u, 9,al #o%io&ol1'i%o;J ,a# 'a,-(, u,a ex&re## o Lunda,en'al de u,a ,en'ira glo-al #o-re .o,e,J realidadeJ in'ele%'oJ #o%iedadeS &or'an'oJ 'oda a .i#'/ria da aliena7 o ( Lo%ada na #o%iedade %a&i'ali#'a e, u, ,o,en'o re#ul'an'e" O# 9no:o# e#6uerdi#'a#; reen%arnara, a# ideia# de Rou##eau #o-re u, 9no-re #el:age,; e oLere%era, u, &anora,a da #o%iedade idealJ na 6ual n o #e &ode en%on'rar ex&lora7 oJ aliena7 oJ

31A

,en'iraJ #u&re## oJ ex%lu# oJ e, analogia %o, gru&o# ar%ai%o# &ra'i%an'e# da 9e%ono,ia da dFdi:a;" A anFli#e do# 9no:o# e#6uerdi#'a#; de,on#'rou 6ue a era ,oderna n o a&ena# n o i,&le,en'ou #eu# slogans de 9li-era7 o; ,a# 'ornou a di'adura da aliena7 o ainda ,ai# %ruel e noBen'aJ 'raBando u,a ,F#%ara de 9de,o%ra%ia; e li-erali#,o; &ara e#%ond$0la" A##i, a 'eoria &/#0,oderna Loi Lor,ada" Ela era -a#eada na .i&/'e#e de 6ue no %ora7 o da# :i#Ke# de ,undoJ %i$n%ia#J Lilo#oLia# e ideologia# &ol1'i%a#J Lor,ada# no in1%io da era ,oderna ou no %ur#o de #eu de#en:ol:i,en'oJ .a:ia exagero#J erro#J ilu#Ke# e &re%on%ei'o# 9ra%i#'a#fJ 6ue a'( ,e#,o 'eori%a,en'e -lo6uea:a, u,a &o##i-ilidade de li-era7 o da 9e#'ru'ura; <9inLrae#'ru'ura;= e, rela7 o P di'adura da 9#u&ere#'ru'ura;" Ela le:ou P re:i# o da 'radi7 o Lilo#/Li%a da era ,oderna e P 9re:ela7 o; da6uele# ,e%ani#,o# 6ue Lo%a, no# n/# de aliena7 o" Tal &rF'i%a Loi %.a,ada de 9de#%on#'ru7 o;J o 6ue i,&li%a na anFli#e e#'ru'ural a'en'a e ,e'i%ulo#a do %on'ex'oJ a &ar'ir do 6ual 6ual6uer ideia ( geradaJ %o, u,a exar'i%ula7 o de'al.ada do n?%leo #igniLi%a'i:o da# %a,ada# de pat+osJ ,oraliGa7 oJ Ligura# de linguage, e di#'or7Ke# deli-erada#" +ou%aul' e, #ua ILou%ura e Ci:iliGa7 o; e 9O Na#%i,en'o da Cl1ni%a;
31*

de,on#'rou 6ue a a'i'ude ,oderna e, rela7 o P in#anidade ,en'al e ,e#,o e, rela7 o P doen7a 'e, 'odo# o# #inai# de 9ra%i#,o;J 9apart+eid; in'ele%'ual e ou'ro# &re%on%ei'o# 'o'ali'Frio#" Torna0#e /-:io ao #e e6ui&arar .o,en# doen'e# %o, %ri,ino#o#J -e, %o,o na iden'idade e#'ru'ural do# in#'i'u'o# &eni'en%iFrio# e 'era&$u'i%o#J 6ue %o#'u,a:a, #er u,a e a ,e#,a %oi#a duran'e o in1%io da era ,oderna" A #o%iedade -urgue#aJ a&e#ar de #ua ,1,i%a e da La%.ada 9de,o%rF'i%a;J a%a-a #e re:elando u,a #o%iedade 9'o'ali'Fria; e 9di#%i&linar;" E,-ora o# 9no:o# e#6uerdi#'a#; 6ua#e nun%a 'en.a, &o#'o e, d?:ida ideia# nor,a'i:a# #o-re o in'ele%'oJ a %i$n%iaJ a realidadeJ a #o%iedadeJ e'%"J -e, %o,o ,e%ani#,o# &ol1'i%o# e e%onH,i%o#J 6ue # o u,a %on#e6u$n%ia de longo al%an%e de ,e%ani#,o# de aliena7 o ,ai# &roLundo#J no %en'ro de##a di'adura li-eral" E#'a ( a &rin%i&al diLeren7a en're o# 9no:o# e#6uerdi#'a#; e o# 9:el.o# e#6uerdi#'a#;C o# 9no:o# e#6uerdi#'a#; lan7a, d?:ida# #o-re a e#'ru'ura do in'ele%'oJ di#&u'a, a &roLundidade do %on%ei'o de realidadeJ re:ela, a %i$n%ia &o#i'i:a %o,o u,a ,i#'iLi%a7 o e a di'adura do 9,undo da %i$n%ia; <+eQera-endJ [u.n= e %ri'i%a, dura,en'e o %on%ei'o de 9.u,ano; %o,o u,a 9a-#'ra7 o 'o'ali'Fria;" Ele#
315

n o a%redi'a, na &o##i-ilidade de ,udar 6ual6uer %oi#a &ela e:olu7 o do #i#'e,a a'ual ao ,odo e#6uerdi#'aS e ,ai#J ele# di#&u'a, a eLe'i:idade do ,arxi#,o radi%alJ o-#er:andoC na6uele# &a1#e# e, 6ue o ,arxi#,o de:ia 'er :en%idoJ ele n o :en%euJ e na6uele# &a1#e# e, 6ue o ,arxi#,o :en%euJ ele n o ( ,arxi#,o or'odoxo <ele# &ega, a %r1'i%a do S'alini#,o e da ex&eri$n%ia #o:i('i%a de Tro'#WQ=" A##i,J o# 9no:o# e#6uerdi#'a#;J deLine, u, &roBe'o e, grande e#%ala do Lu'uro 9%er'o; %o, a# #eguin'e# de,anda# no %en'roC

r Re%u#a do in'ele%'o <a&elo &ela e#%ol.a %on#%ien'e da e#6uiGoLrenia &or DeleuGe e Eua''ari=S r A-oli7 o do .o,e, %o,o ,edida de 'oda# a# %oi#a# <9a ,or'e do .o,e,; &or Le:Q e 9a ,or'e do au'or; &or R" 3ar'.e#=S r Su&era7 o de 'odo# o# 'a-u# #exuai# <li-erdade &ara e#%ol.er o #exoJ re:oga7 o da &roi-i7 o do in%e#'oJ re%u#a e, %on#iderar u,a &er:er# o %o,o &er:er# oJ e'%"=S r LegaliGa7 o de 'odo# o# 'i&o# de droga#J in%lu#i:e da# droga# &e#ada#S
320

r Pa##age, a no:a# Lor,a# e#&on'Nnea# e e#&orFdi%a# de #er <9riGo,a; &or DeleuGe=S r De#'rui7 o da #o%iedade e#'ru'urada e do E#'ado e, La:or de no:a# %o,unidade# anFr6ui%a# li:re#"

O li:ro de A" Negri e 4" 8ard'J 9I,&(rio;J no 6ual a# 'e#e# do# 9no:o# e#6uerdi#'a#; # o #i,&li%idade# a'( a &ri,i'i:idadeJ &ode #er %on#iderado u, ,aniLe#'o &ol1'i%o de##a# 'end$n%ia#" Negri e 8ard' %.a,a, o #i#'e,a %a&i'ali#'a glo-al de 9I,&(rio; e o e6ui&ara, ao glo-ali#,o e P do,ina7 o glo-al a,eri%ana" Segundo ele#J o glo-ali#,o %ria a# %ondi7Ke# &ara a 9re:olu7 o da# ,ul'idKe#; &lane'Fria e uni:er#alJ a 6ual u#ando o glo-ali#,o uni:er#al e #ua# o&or'unidade# de %o,uni%a7 o e diLundindo %on.e%i,en'o a-er'o %riarF u,a rede de #a-o'age, glo-al D &ara &a##ar do .u,ano <6ue age %o,o #uBei'o e o-Be'o de :iol$n%iaJ rela7Ke# .ierFr6ui%a#J ex&lora7 o e 9e#'ra'(gia# di#%i&linare#;= ao &/#0 .u,ano <,u'an'eJ $i*orgJ %loneJ :ir'ual=J 6ue &ode e#%ol.er #exoJ a&ar$n%ia e ra%ionalidade indi:idual a #ua &r/&ria ,aneira e &or 6ual6uer &er1odo de 'e,&o" Segundo Negri e 8ard'J i##o le:arF P li-era7 o da &o'$n%ia %ria'i:a da#
321

9,ul'idKe#; e u, dia ex&lodirF a do,inNn%ia glo-al do 9I,&(rio;" E#'e '/&i%o Loi a-ordado e, ,ui'o# Lil,e# &o&ulare#J &or exe,&loJ e, 9Matri2;J 9Clu-e de Lu'a;J e'%" O ,o:i,en'o an'iglo-aliGa7 o %o,o u, 'odo ( orien'ado &or e#'e &roBe'o Lu'uro" E e:en'o# %o,o a 9ConLer$n%ia de S o Paulo;J na 6ual o# glo-ali#'a# &ela &ri,eira :eG 'en'ara, deLinir u,a e#'ra'(gia geralJ indi%a, 6ue o &roBe'o da No:a E#6uerda 'en'a Lor,ar u,a i,&le,en'a7 o &ol1'i%a e#&e%1Li%a" U, -o, n?,ero de a'i:idade# %on%re'a# D &arada# de orgul.o .o,o##exualJ a7Ke# e%ol/gi%a#J a7Ke# e gre:e# an'iglo-aliGa7 oJ 'u,ul'o# e, #u-?r-io# i,igran'e# na# %idade# euro&eia#J a# re:ol'a# do# 9au'ono,i#'a#; e, deLe#a da# o%u&a7Ke#J o# &ro'e#'o# generaliGado# do# no:o# #indi%a'o#J ,ai# e ,ai# re,ini#%en'e# do %arna:alJ o ,o:i,en'o &ela legaliGa7 o da# droga#J e'%" D #e en%aixa, ne##a 'end$n%ia" Ade,ai#J o &/#0,oderni#,o %o,o e#'ilo de ar'eJ o 6ue #e 'ornou %orren'e na ar'e o%iden'al ,odernaJ ex&re##a #i,&le#,en'e e#'a Lilo#oLia &ol1'i%a da 9No:a E#6uerda;J &ene'rando e, no##a :ida 6uo'idiana a'ra:(# de &in'uraJ designs e Lil,e# de Taran'ino e RodrigueG de#&ro:ido# de anFli#e &ol1'i%a e Lilo#/Li%a &reli,inarJ deixando &ara 'rF# u,a
322

e#%ol.a %on#%ien'e e #e i,&ondo %on'ra no##a :on'ade" Ele ( a%o,&an.ado &ela diLu# o de 'e%nologia# de %o,uni%a7 o :ir'ualJ a# 6uai# &or'a, u, %on:i'e ex&l1%i'o ao &/#0,oderno e P di#&er# o e, Lrag,en'o# &/#0.u,ano# e .edoni#'a#" 4en#agen# de SMS e MMSJ *logs e videologs na internetJ %las+mo*s e ou'ra# a'i:idade# u#uai# da Bu:en'ude ,oderna # oJ na :erdadeJ i,&le,en'a7 o de algun# a#&e%'o# do &roBe'o da 9No:a E#6uerda;J &or(, %on'rolado# &elo #i#'e,a -urgu$#J o 6ual lu%ra %o, a ,oda D ainda 6ue a ,oda #eBa agora in'roduGida n o &elo #i#'e,a -urgu$#J ,a# &or #eu ini,igo o%ul'o" A6ui n/# de:e,o# no# de,orar e, rela7 o P a'i'ude do# 9no:o# e#6uerdi#'a#; e an'iglo-ali#'a# e, rela7 o a li-erai# ,oderno# e glo-ali#'a#" Co,o ou'rora 4arx %on#iderou 6ue o %a&i'ali#,o %o, 'odo# o# #eu# .orrore# era ,ai# &rogre##i:o 6ue o Leudali#,o e a Idade 4(dia <BF 6ue ele 'orna ,ai# &r/xi,o o ad:en'o do #o%iali#,o=J .oBe o# &/#0 ,oderni#'a# e 9no:o# e#6uerdi#'a#; ,oderno#J %ri'i%ando dura,en'e o 9I,&(rio;J o a&oia, e, %er'a ,edidaJ na ,edida e, 6ue o 9I,&(rio;J #egundo ele#J agra:ando a aliena7 o e endure%endo #ua di'adura &lane'FriaJ &re&ara 9re:olu7Ke# glo-ai#; de ,ul'idKe#"
323

ESQUERDISTAS NA RbSSIA 4ODERNA


Para %on%luirJ n/# de:e,o# a-ordar a# &o#i7Ke# da# Lor7a# e#6uerdi#'a# na R?##ia" Na &rF'i%aJ n/# :e,o# 6ue n o .F 9:el.o# e#6uerdi#'a#; no #en'ido %o,&le'o ne##e &a1#J -e, %o,o no 'e,&o #o:i('i%o" O gru&o do# di##iden'e# #o:i('i%o# <Zino:ie:J S.%.edro:i'#WQJ 4ed:ede:= n o %on'aJ na ,edida e, 6ue ele# n o %on#eguira, de#en:ol:er 6ual6uer e#%ola no'F:el" Por ou'ro ladoJ o# na%ional0%o,uni#'a# re&re#en'a, u,a %a,ada #o%ialJ &#i%ol/gi%a e &ol1'i%a a,&la %o, o Par'ido Co,uni#'a da +edera7 o Ru##a a #ua Lren'e" Co,o 'oda a .i#'/ria #o:i('i%a D ,ar%ada %o, a :i'/ria do So%iali#,o <u, garan'ido #inal de -a#e ar%ai%a= D ( a .i#'/ria do na%ional0 e#6uerdi#,o in%on#%ien'eJ e##a 'end$n%ia diLi%il,en'e ( #ur&reenden'e" Na &ri,eira La#e do e#'a-ele%i,en'o do Par'ido Co,uni#'aJ ZQugano: <n o #e, ,in.a &ar'i%i&a7 o e a &ar'i%i&a7 o de ProW.ano:J a 6ual #e ex&re##ou e, &o#i7 o do Bornal 9Den; <9Dia;= <9Vavtra; D A,an. = no in1%io da d(%ada de 50= 'en'ou %o,&reender e a:aliar %on%ei'ual,en'e o %o,&onen'e na%ional na ideologia #o:i('i%a <na%ional0
32>

-ol%.e:i#,o=S &or(,J a# au'oridade# do Par'ido Co,uni#'a logo de#i#'ira, de##a ini%ia'i:aJ ligando %o, algu,a# ou'ra# D &ro:a:el,en'e ,ai# i,&or'an'e# D 6ue#'Ke#" Ainda a##i,J ao n1:el da re'/ri%a e da rea7 o &ri,FriaJ o# %o,uni#'a# ru##o# Lala, %o,o na%ional0%on#er:adore# e P# :eGe# %o,o 9,onar6ui#'a# or'odoxo#;" O 6ue ( ,ai#J o# ru##o# ,(dio# D e#&e%ial,en'eJ de gera7 o in'er,ediFria e ,ai# :el.a D %o,o u, 'odo # o na%ional0e#6uerdi#'a# in%on#%ien'e#" Ele# #e,&re a&oia, e##a ideia0%o,&lexo P &ri,eira o&or'unidade <o Par'ido 9Rodina; <9PF'ria;== e a##i, in'er&re'a, u, grande n?,ero de %oi#a# 6ue n o 'e, nada a :er %o, ela <o #o%ial0%on#er:adori#,o da R?##ia Unida e de Pu'in=" En6uan'o o# gru&o# ,arginai# 6ue i,i'a, o neonaGi#,o euro&eu e 'en'a, u#ar 9na%ional0 #o%iali#,o; e, #eu# no,e#J Ba,ai# Lora, 9na%ional0 e#6uerdi#'a#;J BF 6ue ele# i,i'a, <%o,o re#ul'ado de u,a inLerioridade ,en'al= a# -ugiganga# do regi,e .i'leri#'aJ %on'inua, a -rin%ar de #oldado# e a##i#'e, a #(rie de TM 9Seventeen Moments o% Spring;J ad,irando o uniLor,e negro de 3rone:oQ04ueller" O &roBe'o do PN3 <Par'ido Na%ional0 3ol%.e:i6ue=J o 6ual ia de#en:ol:er e, u, au'$n'i%o Na%ional0E#6uerdi#,o ru##o -a#eado na# ideia# de U#'rialo:J
322

NieWi#%. e do# eura#iani#'a# de e#6uerdaJ inLeliG,en'eJ ao Li, da d(%ada de 50 .a:ia degenerado e, u,a Lor,a7 o -arul.en'a e in#igniLi%an'e e de&oi# %o,e7ou a #er:ir a Lor7a# ul'rali-erai# an'irru##a# 9laranBa#;J ali,en'ada# &elo O%iden'e <%on'radiGendo o-Be'i:o# Lunda,en'ai# do 9na%ional0 -ol%.e:i#,o;J o 6ual ( 'an'o e, 'eoria %o,o na &rF'i%a u, &roBe'o %on#%ien'e de e#6uerda D e %on#e6uen'e,en'e inLlexi:el,en'e an'ili-eralJ &a'ri/'i%o ru##o D eJ &or'an'oJ an'io%iden'al=" 9No:o# e#6uerdi#'a#; e &/#0,oderni#'a# e#' o 6ua#e au#en'e# no e#&e%'ro &ol1'i%o ru##oS o di#%ur#o Lilo#/Li%o &/#0 ,oderno ( %o,&li%ado de,ai# &ara ele#" U, &e6ueno gru&o de an'iglo-ali#'a# 9%on#%ien'e#; <9re&re#en'a'i:o#;= exi#'eJ ,a# ele# # o ,ai# La,o#o# no# &a1#e# o%iden'ai# e n o re&re#en'a, nada #(rio <ne, e, u, #en'ido organiGa%ionalJ ne, e, #en'ido 'e/ri%o=" Na ar'e ru##a D e, &ar'i%ular e, 9MinGa:od;J na galeria Euel,anJ -e, %o,o no# Lil,e# ru##o# D 'end$n%ia# &/#0,oderna# # o %lara,en'e :i#1:ei#J e #ua ex&re## o ar'1#'i%a ( P# :eGe# i,&re##ionan'e" O# li:ro# de SoroWin ou Pele:in re&re#en'a, o &/#0,oderno e, u,a Lor,a li'erFria"

32@

Ade,ai#J u, &rodu'o ar'1#'i%o ,(dio ou ,e#,o 'e%nol/gi%o <o 6ue ( ,ai# i,&or'an'e_= le:a %on#igo u,a &ar'e o%ul'a do &/#0,odernoJ a##i, o%u&ando o e#&a7o %ul'ural ru##o %o, #inai# a'i:o#J ela-orado# e, la-ora'/rio# %ria'i:o# do# 9no:o# e#6uerdi#'a#;J e en' o &roduGido# &ela ind?#'ria glo-alJ a 6ual 'ira u,a :an'age, de %ur'o &raGo dele <e gradual,en'e #ola&a #ua# -a#e#=" A R?##ia de#e,&en.a u, &a&el de %on#u,idor ina'i:oJ 6ue n o en'ende o #en'ido &ol1'i%o e ideol/gi%o da6uilo 6ue au'o,a'i%a,en'e %on#o,e D #eguindo a ,oda e 'end$n%ia# glo-ai# <e e#6ue%endo 6ueJ #egundo o# &/#0,oderni#'a#J 'oda 'end$n%ia &o##ui u, inaugurador D o# #uBei'o# 6ue lan7a, u,a ,oda &ar'i%ular %o, u, o-Be'i:o e#&e%1Li%o="

32A

CAPTULO 1> 0 O LI3ERALIS4O E SUAS 4ETA4OR+OSES

E,

1532

na%ional0-ol%.e:i6ue

ale, o

Ern#'

NieWi#%.J %uBa# ideia# era, no'a:el,en'e #i,ilare# 'an'o P# do# na%ional0-ol%.e:i6ue# ru##o# <U#'rialo:= e P# do# eura#iani#'a#J e#%re:eu u, li:ro %o, u, '1'ulo re:eladorC 8i'lerC De#a#'re &ara a Ale,an.a" O li:ro &a##ou 6ua#e de#a&er%e-ida,en'eJ ,a# a&/# algun# ano# o le:ou direi'o &ara o# %a,&o# de %on%en'ra7 o" Ele a%a-ou e#'ando a-#olu'a,en'e %er'o D 8i'ler de La'o a&are%eu &re%i#a,en'e &ara #er u,a Ligura La'1di%a &ara a Ale,an.a" +a'1di%aJ #igniLi%ando n o a%iden'alS -e, LundadaJ enraiGada no %ur#o da# %oi#a#J unida P l/gi%a do De#'inoJ ,a# in%or&orando #eu a#&e%'o ,ai# #o,-rio" E ne##e li:roJ %o,o e, ou'ra# de #ua# o-ra#J NieWi#%. re&e'iuC 9Na #o%iedade .u,ana n o .F La'alidade# %o,o a6uela# ineren'e# na na'ureGa D a ,udan7a da# e#'a7Ke#J ou o# de#a#'re# na'urai#" A dignidade do .o,e, %on#i#'e no La'o de 6ue ele #e,&re &ode diGer en of" Ele #e,&re &ode #e re-elar" Ele #e,&re &ode #e erguer e lu'ar
32*

,e#,o %on'ra a6uilo 6ue &are%e ine:i'F:elJ a-#olu'o e i,-a'1:el" E ,e#,o 6ue ele #eBa derro'ado ele &ode dar u, exe,&lo ao# ou'ro#" E ou'ro# 'o,ar o #eu lugar" E ou'ro# dir o en of" T &or i##o 6ue a# o%orr$n%ia# ,ai# La'1di%a# e La'ai# &ode, #er derro'ada# %o, a Lor7a da al,a;" NieWi#%. %onLron'ou o NaGi#,o e o# naGi#'a#J e &re:iu ,ai# %edo e ,ai# &re%i#a,en'e do 6ue ou'ro# 6uai# #eria, a# %on#e6u$n%ia# de #eu do,1nio #anguinFrio &ara a Ale,an.a e &ara a .u,anidade" Ele n o de#i#'iu" Ele lan7ou u, de#aLio %on'ra o 9,aligno Lado;J n o a-aixando a guarda" 4ai# i,&or'an'eC ele re#i#'iu a u,a Lor7a 6ue &are%ia in:en%1:el %o, u, &un.ado de an'inaGi#'a#" U, gru&o de #eguidore# de NieWi#%. D u, dele# o na%ional0-ol%.e:i6ue 8arro S%.ul'G0 3oQ#an D #e 'ornou o n?%leo da 9Or6ue#'ra Mer,el.a;" +oi eleJ 6ua#e %ego en' oJ 6ue a# 'ro&a# #o:i('i%a# li-er'ara, de u, %a,&o de %on%en'ra7 o e, 15>2" Ele n o :iu a# :i'/ria# L1#i%a# &ela# 6uai# ele deu #ua :idaJ ,a# a'( o Li, de #eu# dia# ele &er,ane%eu %on:i%'o de 6ue ( ne%e##Frio #e o&or ao de#'ino ,aligno da .i#'/ria .u,anaJ ,e#,o 6ue ele :en.a do :olan'e ,o'or ,ai# &roLundo" 8oBe o ,e#,o &ode #er di'o #o-re o li-erali#,o en6uan'o ideologiaJ o 6ual Loi :i'orio#o no O%iden'e e 6ue
325

e#&al.a #ua inLlu$n%ia D u#ando ,ui'o# ,eio# :el.o# e no:o# D &or 'odo o ,undoJ a&oiado &ela &rin%i&al #u&er&o'$n%iaJ o# EUA" Pare%e no:a,en'e 6ue e#'e &oder ( ine:i'F:elJ n o a%iden'alJ e #egue a lei Lunda,en'al do de#'ino e 6ue de#aLiar e#'e &oder ( in?'il" 4a# no:a,en'eJ %o,o no %a#o de Ern#' NieWi#%.J # o en%on'rada# &e##oa# 6ue e#' o &ron'a# &ara a&li%ar e#'e ,e#,o &rogra,aJ #/ 6ue de##a :eG n o e, rela7 o a u, &a1# #e&aradoJ ,a# #o-re 'oda a .u,anidadeC 9O li-erali#,o ( o de#'ino ,aligno da %i:iliGa7 o .u,ana;" A -a'al.a %on'ra eleJ a o&o#i7 o a eleJ a reLu'a7 o de #eu# dog,a# :eneno#o# D e#'e ( o i,&era'i:o ,oral de 'oda# a# &e##oa# .one#'a# no &lane'a" A 'odo %u#'oJ de:e,o#J argu,en'a'i:a,en'e e ,e'i%ulo#a,en'eJ de no:o e de no:oJ re&e'ir e#'a :erdadeJ ,e#,o 6uando LaG$0lo &are%er in?'ilJ ex'e,&orNneoJ &oli'i%a,en'e in%orre'o e P# :eGe# a'( ,e#,o &erigo#o"

330

O LI3ERALIS4O CO4O U4 SU4dRIO PARA A CIMILIZA]RO OCIDENTALJ E SUA DE+INI]RO


De ,odo a %o,&reender ade6uada,en'e a e##$n%ia do li-erali#,oJ de:e,o# re%on.e%er 6ue ele n o ( a%iden'alJ 6ue #eu a&are%i,en'o na .i#'/ria da# ideologia# &ol1'i%a# e e%onH,i%a# ( -a#eado e, &ro%e##o# Lunda,en'ai#J #e de#enrolando &or 'oda a %i:iliGa7 o o%iden'al" O li-erali#,o n o ( a&ena# u,a &ar'e de##a .i#'/riaJ %o,o #ua ex&re## o ,ai# &ura e reLinadaJ #eu re#ul'ado" E##a o-#er:a7 o &rin%i&al de,anda de n/# u,a deLini7 o ,ai# e#'ri'a do li-erali#,o"

O li-erali#,o ( u,a Lilo#oLia e ideologia &ol1'i%a e e%onH,i%aJ in%or&orando e, #i ,e#,o a# lin.a# de Lor7a ,ai# i,&or'an'e# da era ,odernaJ da (&o%a da ,odernidadeC

r A %o,&reen# o do indi:1duo %o,o ,edida de 'oda# a# %oi#a#S r A %ren7a no %arF'er #agrado da &ro&riedade &ri:adaS
331

r A a##er7 o da igualdade de o&or'unidade %o,o a lei ,oral da #o%iedadeS r A %ren7a na -a#e 9%on'ra'ual; de 'oda# a# in#'i'ui7Ke# #o%io&ol1'i%a#J in%luindo o go:ernoS r A a-oli7 o de 6uai#6uer au'oridade# go:erna,en'ai#J religio#a# e #o%iai# 6ue rei:indi6ue, u,a 9:erdade %o,u,;S r A #e&ara7 o de &odere# e a %ria7 o de #i#'e,a# #o%iai# de %on'role #o-re 6uai#6uer in#'i'ui7Ke# go:erna,en'ai#S r A %ria7 o de u,a #o%iedade %i:il #e, ra7a#J &o:o# e religiKe# no lugar do# go:erno# 'radi%ionai#S r A do,ina7 o da# rela7Ke# de ,er%ado #o-re ou'ra# Lor,a# de &ol1'i%a <a 'e#eC 9e%ono,ia ( de#'ino;=S r A %er'eGa de 6ue o %a,in.o .i#'/ri%o do# &o:o# e &a1#e# o%iden'ai# ( u, ,odelo uni:er#al de de#en:ol:i,en'o e &rogre##o &ara 'odo o ,undoJ o 6ual de:eJ de ,odo i,&era'i:oJ #er a##u,ido %o,o &adr o"

S o e#&e%iLi%a,en'e e#'e# &rin%1&io# 6ue #e en%on'ra, na -a#e do li-erali#,o .i#'/ri%oJ de#en:ol:ido &elo# Lil/#oLo#
332

Lo%WeJ 4illJ [an'J &o#'erior,en'e 3en'.a, e Con#'an%eJ a'( a e#%ola neoli-eral do #(%ulo ))J +riedri%. :on 8aQeW e [arl Po&&er" Ada, S,i'.J o #eguidor de Lo%WeJ %o, -a#e na# ideia# de #eu &roLe##or ada&'ada# P anFli#e da a'i:idade e,&re#arialJ e#'a-ele%eu a# -a#e# da e%ono,ia &ol1'i%aJ 'endo e#%ri'o a 931-lia; &ol1'i%a e e%onH,i%a da idade ,oderna"

9LI3ERDADE DEO;
Todo# o# &rin%1&io# da Lilo#oLia do li-erali#,o e o &r/&rio no,e 9li-erali#,o; #e -a#eia, na 'e#e da 9li-erdade;" Ao ,e#,o 'e,&oJ o# Lil/#oLo# li-erai# <e, &ar'i%ular 4ill= enLa'iGa, 6ue a 9li-erdade; 6ue ele# deLende, ( u,a li-erdade e#'ri'a,en'e nega'i:a" 4ai# aindaJ ele# #e&ara, 9li-erdade de; e 9li-erdade &ara;J #ugerindo u#ar &ara e#'a# %oi#a# dua# diLeren'e# &ala:ra# e, ingl$#C 9li*ert=; e 9%reedom;" 9)i*ert=; i,&li%a li-erdade e, rela7 o a algo" T da6ui 6ue o no,e 9li-erali#,o; ( deri:ado" O# li-erai# lu'a, &or e#'a li-erdade e in#i#'e, nela" Quan'o P 9li-erdade &ara; D i#'o (J o #en'ido e o-Be'i:o da li-erdade D a6ui o# li-erai# Li%a, e, #il$n%ioJ re%on.e%endo 6ue %ada indi:1duo &ode &or #i
333

,e#,o en%on'rar u, ,eio de a&li%ar #ua li-erdadeJ ou ele &ode negligen%iar %o,&le'a,en'e a -u#%a &or u, ,eio de u#F0la" E##a ( u,a 6ue#' o de e#%ol.a &ri:adaJ 6ue n o ( di#%u'ida e 6ue n o &o##ui :alor &ol1'i%o ou ideol/gi%o" Por ou'ro ladoJ a 9li-erdade de; ( deLinida

&re%i#a,en'e e &o##ui u, %arF'er dog,F'i%o" O# li-erai# &ro&Ke a li-erdade e, rela7 o aC

r O go:erno e #eu %on'role #o-re a e%ono,iaJ &ol1'i%a e #o%iedade %i:ilS r A igreBa e #eu# dog,a#S r O# #i#'e,a# de %la##eS r Qual6uer Lor,a de Frea# %o,unai# de re#&on#a-ilidade da e%ono,iaS r Qual6uer 'en'a'i:a de redi#'ri-uir %o, u,a ou ou'ra in#'i'ui7 o go:erna,en'al ou #o%ial o# re#ul'ado# do 'ra-al.o ,a'erial ou i,a'erial <a L/r,ula do Lil/#oLo li-eral P.ili& Ne,oJ u, #eguidor de 8aQeWC 9A Bu#'i7a #o%ial ( &roLunda,en'e i,oral;=S r A# liga7Ke# ('ni%a#S
33>

r Qual6uer Lor,a de iden'idade %ole'i:a" Pode0#e &en#ar 6ue n/# 'e,o# algu, 'i&o de :er# o do anar6ui#,o a6uiJ ,a# i##o n o ( exa'a,en'e :erdadeiro" O# anar6ui#'a# D ao ,eno# a6uele# %o,o Proud.on D %on#idera, %o,o u,a al'erna'i:a &ara o go:ernoJ o 'ra-al.o li:re e %o,unalJ %o, u,a %ole'i:iGa7 o 'o'al de #eu# &rodu'o# e ele# #e &ronun%ia, :igoro#a,en'e %on'ra a &ro&riedade &ri:adaJ en6uan'o o# li-erai#J &or ou'ro ladoJ :ee, no ,er%ado e na #a%ralidade da &ro&riedade &ri:ada u, &a%'o &ara a realiGa7 o de #eu ,odelo #o%ioe%onH,i%o ideal" Al(, di##oJ %on#iderando 'eori%a,en'e 6ue o go:erno de:e ,ai# %edo ou ,ai# 'arde de#a&are%erJ o# li-erai#J &or raGKe# &rag,F'i%a#J a&oia, o go:erno #e ele Lor -urgu$#0de,o%ra'aJ La%ili'a o de#en:ol:i,en'o do ,er%adoJ garan'e a #eguran7a da 9#o%iedade %i:il; e a &ro'e7 o %on'ra :iGin.o# agre##i:o#J e aLa#'a a 9guerra de 'odo# %on'ra 'odo#; <T" 8o--e#=" E, 'udo ,ai# o# li-erai# : o ainda ,ai# longeJ re&udiando &ra'i%a,en'e 'oda# a# in#'i'ui7Ke# #o%io&ol1'i%a#J a'( a La,1lia e a diLeren%ia7 o #exual" No# %a#o# ex're,o#J o# li-erai# a&oia, n o a&ena# a li-erdade de a-or'oJ ,a# a'( ,e#,o a li-erdade de diLeren%ia7 o #exual <a&oiando o# direi'o# de .o,o##exuai#J 'ran#exuai# e da1 e, dian'e=" A
332

La,1liaJ %o,o ou'ra Lor,a de #o%iedadeJ ( &en#ada &or ele# %o,o #endo u, o-Be'o &ura,en'e %on'ra'ualJ %o,o ou'ra# 9e,&re#a#;J %ondi%ionada &or a%ordo# legai#" Co,o u, 'odoJ o# li-erai# in#i#'e, n o a&ena# na li-erdade e, rela7 o a 'radi7 o e a #a%ralidade <&ara ,en%ionar Lor,a# &r(:ia# de #o%iedade 'radi%ional=J ,a# a'( ,e#,o na li-erdade e, rela7 o a #o%ialiGa7 o e a redi#'ri-ui7 oJ na# 6uai# a# ideologia# &ol1'i%a# de e#6uerda D #o%iali#'a# e %o,uni#'a# D in#i#'e, <&ara ,en%ionar Lor,a# &ol1'i%a# 6ue # o %on'e,&orNnea# do li-erali#,o ou &re'enden'e# a #eu 'rono="

O LI3ERALIS4O E A NA]RO
O li-erali#,o Loi engendrado na Euro&a O%iden'al e A,(ri%a na (&o%a da# re:olu7Ke# -urgue#a# e #e Lor'ale%eu %onLor,e a# in#'i'ui7Ke# &ol1'i%a#J religio#a# e #o%iai# o%iden'ai# 6ue &re%edera, o# &er1odo# Leudai#0i,&eriai# grada'i:a,en'e enLra6ue%ia,C a ,onar6uiaJ a IgreBaJ o# Leudo#" E, #ua# &ri,eira# La#e#J o li-erali#,o lidou %o, a ideia da %ria7 o de na7Ke# %on'e,&orNnea#J 6uando na Euro&a
33@

ele# %on%e-ia, a 9na7 o; %o,o u,a Lor,a7 o &ol1'i%a uniLor,e Lundada e, u,a -a#e %on'ra'ualJ #e o&ondo P# Lor,a# i,&erial e LeudalJ ,ai# an'iga#" 9A na7 o; era en'endida %o,o a 'o'alidade de %idad o# de u, E#'adoS u,a 'o'alidade na 6ual e#'F in%or&orado o %on'a'o de u,a &o&ula7 o de indi:1duo# %one%'ado# %o, u,a re#id$n%ia 'erri'orial %o,u, e u, n1:el %o,u, de de#en:ol:i,en'o e%onH,i%o" Ne, La'ore# ('ni%o#J religio#o# ou de %la##e 'in.a, 6ual6uer i,&or'Nn%ia" Tal 9E#'ado0Na7 o; <T'a'0 Na'ion= n o &o##u1a 6ual6uer o-Be'i:o .i#'/ri%o %o,u,J 6ual6uer ,i## o de'er,inada" Ela %on%e-ia a #i ,e#,a %o,o u,a 9%or&ora7 o; ou e,&re#a e#'a-ele%ida &elo a%ordo re%1&ro%o de #eu# &ar'i%i&an'e# e 6ue 'eori%a,en'e &ode #er di##ol:ida a &ar'ir da# ,e#,a# -a#e#" A# na7Ke# euro&eia# %.u'ara, religi oJ e'ni%idade e %la##e# &ara o ,eio0LioJ a%redi'ando 6ue e#'a# Lo##e, re#6u1%io# da 9idade da# 're:a#;" E#'a ( a diLeren7a en're o na%ionali#,o li-eral e ou'ra# :er#Ke# deleC a6uiJ nen.u, :alor da# %o,unidade# e'no0religio#a# ou .i#'/ri%a# ( le:ado e, %on#idera7 oS a $nLa#e ( %olo%ada a&ena# no# -eneL1%io# e :an'agen# do a%ordo %ole'i:o de indi:1duo#J 6ue

33A

e#'a-ele%era, &rag,F'i%a#"

u,

go:erno

&or

raGKe#

%on%re'a#

O DESA+IO DO 4AR)IS4O
Se %o, o de#,an'ela,en'o do# regi,e# Leudo0 ,onFr6ui%o# e %leri%ai# 'udo e#'a:a indo -e, &ara o li-erali#,o e nen.u,a al'erna'i:a ideol/gi%a originada na Idade 4(dia euro&eia era %a&aG de #e o&or ao# li-erai#J en' o na# &roLundeGa# da Lilo#oLia da era ,oderna a&are%eu u, ,o:i,en'o %on'e#'ando %o, o# li-erai# o direi'o de &ri,aGia no &ro%e##o de ,oderniGa7 o e e,ergindo %o, u,a &odero#a %r1'i%a %on%ei'ual do li-erali#,o n o a &ar'ir de &o#i7Ke# do &a##ado <da direi'a=J ,a# a &ar'ir de &o#i7Ke# do Lu'uro <P e#6uerda=" E#'a# era, a# ideia# #o%iali#'a# e %o,uni#'a#J re%e-endo #ua ex&re## o ,ai# #i#'e,F'i%a no ,arxi#,o" 4arx %uidado#a,en'e anali#ou a e%ono,ia &ol1'i%a de Ada, S,i'. eJ ,ai# a,&la,en'eJ da e#%ola li-eralJ ,a# ele 'irou de##a# ideia# u,a %on%lu# o a-#olu'a,en'e original" Ele re%on.e%eu #ua exa'id o &ar%ial D e, %o,&ara7 o %o, ,odelo# Leudai# de #o%iedade# 'radi%ionai# D ,a# ele oLere%eu

33*

ir al(, e e, no,e do Lu'uro da .u,anidade reLu'ar o 6ue &ara o# li-erai# era, o# &o#'ulado# ,ai# i,&or'an'e#" No li-erali#,oJ o ,arxi#,oC

r Negou a iden'iLi%a7 o do #uBei'o %o, o indi:1duo <&en#ando ao in:(# 6ue o #uBei'o &o##ui u,a na'ureGa %ole'i:a0%la##i#'a=S r Re%on.e%eu o #i#'e,a inBu#'o da a&ro&ria7 o da ,ai#0 :alia &elo# %a&i'ali#'a# no &ro%e##o de u,a e%ono,ia de ,er%adoS r Re%on.e%eu a 9li-erdade; da #o%iedade -urgue#a %o,o u,a Lor,a :elada de #u&re,a%ia de %la##eJ ,a#%arando #o-0rou&agen# no:a# o# ,e%ani#,o# de ex&lora7 oJ aliena7 o e o&re## oS r Con:o%ou a u,a re:olu7 o &role'Fria e P a-oli7 o do ,er%ado e da &ro&riedade &ri:adaS r Colo%ou #ua# e#&eran7a# no o-Be'i:o da %ole'i:iGa7 o #o%ial da &ro&riedade <ex&ro&ria7 o do ex&ro&riador=S

335

r Rei:indi%ou o 'ra-al.o %ria'i:o %o,o a li-erdade #o%ial do Lu'uro %o,uni#'a <%o,o a realiGa7 o da 9li-erdade &ara; do .o,e,=S r Cri'i%ou o na%ionali#,o -urgu$# %o,o u,a Lor,a de :iol$n%ia %ole'i:a #o-re a# %a,ada# ,ai# &o-re# de #ua# #o%iedade# e %o,o u, in#'ru,en'o de agre## o in'erna%ional e, no,e do# in'ere##e# ego1#'a# da -urgue#ia na%ional"

A##i,J &or ,ai# de doi# #(%ulo# o ,arxi#,o #e 'ran#Lor,ou no ad:er#Frio ideol/gi%o e %o,&e'idor ,ai# i,&or'an'e do li-erali#,oJ a'a%ando #eu #i#'e,a e #eguindo ideologi%a,en'eJ i,&or'an'e# &on'o e P# :eGe# no %on#eguindo #(%ulo ))J a# #u%e##o# %o, o <&rin%i&al,en'e 6ue era,

a&are%i,en'o de u, #i#'e,a #o%iali#'a ,undial=" E, %er'o &are%ia &re%i#a,en'e &o'$n%ia# e#6uerdi#'a# <,arxi#'a# e #o%iali#'a#= 6ue :en%eria, o argu,en'o #o-re a .eran7a da ,odernidade e &ela 9or'odoxia; da no:a eraJ e ,ui'o# li-erai# %o,e7ara, a a%redi'ar 6ue o #o%iali#,o era o Lu'uro ine:i'F:elJ 6ue %orrigiria %on#idera:el,en'e o #i#'e,a &ol1'i%o li-eralJ e
3>0

'al:eG a'( o a-oliria" A6ui 'e, in1%io P# 'end$n%ia# de 9#o%ial0 li-erali#,o;J a# 6uai#J re%on.e%endo %er'a# 'e#e# 9,orai#; do ,arxi#,oJ -u#%ara, #ua:iGar #eu &o'en%ial re:olu%ionFrio e %o,-inar dua# ideologia# Lunda%ionai# da no:a era &elo &re7o de reBei'ar #ua# aLir,a7Ke# ,ai# %ru(i# e aLiada#" Re:i#ioni#'a# ao lado do ,arxi#,oJ e, &ar'i%ular #o%ial0de,o%ra'a# de direi'aJ #e ,o:era, na ,e#,a dire7 o a &ar'ir do %a,&o o&o#'o" A 6ue#' o #o-re %o,o #e rela%ionar %o, #o%iali#'a# e e#6uerdi#'a# al%an7ou #eu# ,o,en'o# ,ai# diL1%ei# &ara li-erai# na# d(%ada# de 20 e 30J 6uando o# %o,uni#'a# &ro:ara, &ela &ri,eira :eG a i,&or'Nn%ia de #ua# in'en7Ke# .i#'/ri%a# e a &o##i-ilidade de 'o,ar e ,an'er o &oder" Ne##e &er1odo a e#%ola neoli-eral #urge <:on 4i#e#J 8aQeWJ e u, &ou%o de&oi# Po&&er e Aron=J Lor,ulando u,a 'e#e ideol/gi%a ,ui'o i,&or'an'eC o li-erali#,o n o ( u,a La#e de 'ran#i7 o do Leudali#,o &ara o ,arxi#,o e o #o%iali#,oJ ,a# u,a ideologia 'o'al,en'e %o,&le'aJ &o##uindo u, ,ono&/lio ex%lu#i:o #o-re a .eran7a do Ilu,ini#,o e da Era 4odernaS o &r/&rio ,arxi#,o n o era u, de#en:ol:i,en'o do &en#a,en'o o%iden'alJ ,a# u, re'orno regre##i:o <9#logan# ,oderni#'a#;= P (&o%a Leudal de re:ol'a# e#%a'ol/gi%a# e
3>1

%ul'o# ,ilenari#'a#" O# neoli-erai# &ro:ara, i##o &ela %r1'i%a #i#'e,F'i%a do Lil/#oLo %on#er:ador ale, oJ 8egelJ -e, %o,o a'ra:(# de reLer$n%ia# P ex&eri$n%ia 'o'ali'Fria #o:i('i%aJ e &edira, u, re'orno P# ra1Ge#J a Lo%We e S,i'.J agarrando0#e Lir,e,en'e e, #eu# &rin%1&io# e %ri'i%ando o# #o%ial0li-erai# &or #ua# %on%e##Ke# e %o,&ro,i##o#" O neoli-erali#,o %o,o 'eoria Loi ,ai# %lara,en'e Lor,ulado na Euro&a <du#'riaJ Ale,an.aJ Ingla'erra=J ,a# #ua realiGa7 o e, grande e#%ala o%orreu no# EUAJ onde o li-erali#,o do,ina:a na &ol1'i%aJ na ideologia e na &rF'i%a e%onH,i%a" E ainda 6ue na (&o%a de Roo#e:el' .ou:e##e Lor'e# 'end$n%ia# #o%ial0li-erai# ,e#,o no# EUA <a era do 8eR DealJ a inLlu$n%ia de [eQne#J e da1 e, dian'e= a :an'age, indi#&u'F:el e#'a:a %o, a e#%ola li-eral" E, u, #en'ido 'e/ri%o e##a 'end$n%ia re%e-eu #eu ,aior de#en:ol:i,en'o na e#%ola de C.i%ago <4" +ried,anJ +" [nig.'J E" Si,on#J U" S'iglerJ e ou'ro#=" A&/# a Segunda Euerra 4undialJ a La#e de%i#i:a da -a'al.a &ela .eran7a do Ilu,ini#,o %o,e7ouC li-erai# a&oiado# &elo# EUA 'ra:ara, a -a'al.a Linal %o, o ,arxi#,oJ &er#oniLi%ado &ela URSS e #eu# aliado#" A Euro&a o%u&a:a o
3>2

'er%eiro lugar na guerra ideol/gi%aC 'end$n%ia# #o%ial0li-erai# e #o%ial0de,o%ra'a# &re:ale%ia, ali"

A MITXRIA DE+INITIMA DOS LI3ERAIS NA DTCADA DE 50


A 6ueda da URSS e no##a derro'a na 9Euerra +ria; #igniLi%ou de#de u, &on'o de :i#'a ideol/gi%o a di#'ri-ui7 o Linal de &a&(i# na lu'a &ela .eran7a do Ilu,ini#,oJ &elo %a,in.o do Lu'uro" Exa'a,en'e &or Lor7a do La'o de 6ue a URSS &erdeu e #e de#in'egrouJ #e 'ornou /-:io 6ue a exa'id o .i#'/ri%a e#'a:a ao lado do# li-erai# D e#&e%ial,en'e do# neoli-erai#J 6ue i,&edira, o #o%iali#,o e o %o,uni#,o de rei:indi%ar o Lu'uro %o,o 9o a,an. &rogre##i:o;" A #o%iedade #o:i('i%a e ou'ro# regi,e# #o%iali#'a# &ro:ara, #ere, :er#Ke# %uidado#a,en'e di#Lar7ada# de e#'ru'ura# ar%ai%a#J 'endo in'er&re'ando a #ua &r/&ria ,aneira o ,arxi#,o %o,&reendido 9,i#'i%a,en'e; e 9religio#a,en'e;" E##e ,o,en'o ex're,a,en'e i,&or'an'e na .i#'/ria &ol1'i%a da .u,anidadeJ &ri,eira,en'eJ %olo%ou 9o &ingo no i; e, rela7 o P 6ue#' o ,ai# i,&or'an'e do# 'e,&o#C 6ual da# dua# ideologia# %en'rai# do #(%ulo )) #eguiria o &a##ado <o
3>3

e#&1ri'o do Ilu,ini#,o= e au'o,a'i%a,en'e re%e-eria o Lu'uro <o direi'o de do,inar &or ,eio# ideol/gi%o# o# dia# Lu'uro#=" A 6ue#' o do o-Be'i:o do &ro%e##o .i#'/ri%o e#'a:a re#ol:ida" Na ,e'ade do #(%ulo )) o Lil/#oLo Lran%$#J .egeliano de orige, ru##aJ Alexander [oBe:eJ #ugeriu 6ue o 9Li, da .i#'/ria; .egeliano ,ar%aria u,a re:olu7 o %o,uni#'a ,undial" O# 'radi%ionali#'a# <R" Eu(nonJ U" E:ola= 6ue reBei'a:a, o Ilu,ini#,oJ deLendendo a Tradi7 o e &re:endo 9o Li, do ,undo; a'ra:(# da :i'/ria da 96uar'a %a#'a; <o# #udra# do &role'ariado= &en#a:a, de ,odo #i,ilar" 4a# e, 1551 %o, a di##olu7 o da URSS Li%ou %laro 6ue 9o Li, da .i#'/ria; n o 'eria u,a Lor,a ,arxi#'aJ ,a# u,a Lor,a li-eralJ algo 6ue o Lil/#oLo a,eri%ano +ran%i# +uWuQa,a #e a&re##ou a inLor,ar a .u,anidadeJ &ro%la,ando 9o Li, da .i#'/ria; %o,o a :i'/ria &lane'Fria do ,er%adoJ do li-erali#,oJ do# EUA e da de,o%ra%ia -urgue#a" O ,arxi#,o %o,o u,a &o##1:el al'erna'i:a e &roBe'o do Lu'uro #e 'ornou u, e&i#/dio in#igniLi%an'e da .i#'/ria &ol1'i%a e ideol/gi%a" A &ar'ir da6uele ,o,en'o n o #o,en'e %o,e7a a de%olage, do li-erali#,oJ e i##o e, #ua# Lor,a# ,ai# or'odoxa#J Lunda,en'ali#'a#J anglo0#ax # e an'i##o%iali#'a#J ,a# 'a,-(, a re:ela7 o do La'o Lunda,en'al da .i#'/ria
3>>

ideol/gi%a do .o,e,C o li-erali#,o ( de#'ino" 4a# i##o #igniLi%a 6ue #ua# 'e#e#J #eu# &rin%1&io# e dog,a# Lilo#/Li%o#J &ol1'i%o#J #o%iai# e e%onH,i%o# de:e, #er :i#'o# %o,o algo uni:er#al e a-#olu'oJ n o .a:endo al'erna'i:a#"

NO LI4IAR DO STCULO A4ERICANO


Co,o re#ul'ado da .i#'/ria &ol1'i%a do #(%ulo )) Loi de#%o-er'o 6ue o li-erali#,o :en%eu a guerra &elo# 'e,&o# %on'e,&orNneo#J 'endo derro'ado 'odo# o# #eu# o&onen'e# 'an'o na direi'a %o,o na e#6uerda" O i,en#o %i%lo da ,odernidade Loi %o,&le'ado %o, o 'riunLo da ideologia li-eralJ a 6ual re%e-eu a &ar'ir de en' o u, ,ono&/lio #o-re o %on'role e dire7 o do de#en:ol:i,en'o .i#'/ri%o" O li-erali#,o Loi deixado #e, 6ual6uer ini,igo #i,('ri%oJ nen.u, #uBei'o de grande e#%ala %o, u,a au'o%o,&reen# o .i#'/ri%a ade6uadaJ u,a ideologia %on:in%en'e e ordeiraJ %o, re%ur#o# ,a'eriai# e ,ili'are# #(rio#J e -a#e# 'e%nol/gi%a#J e%onH,i%a# e ,ili'are# %o,&arF:ei#" Tudo 6ue ainda LaGia o&o#i7 o P ideologia li-eral #e ,o#'ra:a %o,o u,a %ole7 o %a/'i%a de #i,&le# &er'ur-a7Ke#J erro#J e, u,a &ala:ra
3>2

9-arul.o;J #e o&ondo &ela in(r%ia ao# %on#'ru'ore# da 9no:a orde, li-eral;" I##o n o era u,a ri:alidade de #uBei'o# %i:iliGa%ionai# e geo&ol1'i%o# al'erna'i:o#J ,a# a re#i#'$n%ia rea'i:a e &a##i:a de u, a,-ien'e de#organiGado" Do ,e#,o ,odoJ a e#'ru'ura do #oloJ a %.u:aJ :aGio %Fr#'i%o ou 'erreno &an'ano#o in%o,oda, o# %on#'ru'ore# de e#'rada# D a di#%u## o n o ( #o-re a %on#'ru7 o de ou'ra ro'a na 6ual ou'ra %o,&an.ia in#i#'eJ ,a# na re#i#'$n%ia do# ,a'eriai#" Ne##a #i'ua7 o o# EUAJ %o,o a %idadela do li-erali#,o ,undialJ a##u,ira, u,a no:a 6ualidade" De##e ,o,en'o e, dian'eJ ele# #e 'ornara, n o a&ena# u,a en're dua# #u&er&o'$n%ia#J ,a# o ?ni%o .er/i &lane'FrioJ #u-i'a,en'e #e di#'an%iando de #eu# ri:ai#" O %r1'i%o Lran%$# do# EUAJ 8u-er' MedrinJ #ugeriu 6ue o# EUA de:eria, da1 e, dian'e #er %.a,ado# n o de u,a #u&er&o'$n%iaJ ,a# de u,a .i&er&o'$n%iaJ enLa'iGando #ua #olid o e #ua #u&erioridade a##i,('ri%a" So- u, &on'o de :i#'a ideol/gi%oJ a :i'/ria do li-erali#,o e a a#%en# o do# EUA n o # o u,a %oin%id$n%ia a%iden'alJ ,a# o# doi# lado# de u,a e a ,e#,a %oi#a" O# EUA :en%era, a 9Euerra +ria; n o &or6ue a%u,ulara, u, ,aior &o'en%ial e %.egara, P Lren'e na %o,&e'i7 o 'e%nol/gi%aJ ,a# &or6ue #e -a#eara, na ideologia li-eralJ &ro:ando 'an'o #ua
3>@

%o,&e'$n%ia 'e%nol/gi%a %o,o #ua re'id o .i#'/ri%a na guerra ideol/gi%aJ #u-#'an%iando o e6uil1-rio da era ,oderna" E exa'a,en'e 6uando o li-erali#,o de,on#'rou #ua di,en# o La'1di%aJ o# EUA re%e-era, u,a %onLir,a7 o :i#ual de #eu ,e##iani#,oJ o 6ual na ideologia do 9De#'ino 4aniLe#'o; eraJ de#de o #(%ulo )I)J u, ar'igo de L( &ara a eli'e &ol1'i%a a,eri%ana" O# neo%on#er:adore# a,eri%ano# re%on.e%era, e##e arranBo de %oi#a# ,ui'o ,ai# %lara,en'e do 6ue 6uai#6uer ou'ro#" Na# &ala:ra# de u, de #eu# ,ai# i,&or'an'e# ide/logo#J ^illia, [ri#'olJ 9o #(%ulo )) Loi o #(%ulo da A,(ri%aJ ,a# o #(%ulo ))I #erF o #(%ulo a,eri%ano;" Con#idere,o# e#'a aLir,a7 oC 6ue diLeren7a .F en're 9o #(%ulo da A,(ri%a; e o 9#(%ulo a,eri%ano;! 9O #(%ulo da A,(ri%a; #igniLi%a 6ue na6uele &er1odo a ideologia do li-erali#,o lu'ou %o, #eu# ri:ai# <'radi%ionali#,o re#idualJ La#%i#,oJ #o%iali#,o e %o,uni#,o= e o# e#,agou e, &eda7o#" A A,(ri%aJ 'endo #ido u,a de u, &un.ado de &o'$n%ia# ,undiai#J #e 'ran#Lor,ou na ?ni%a" E agoraJ #egundo o &en#a,en'o do# neo%on#er:adore#J a A,(ri%a e#'F &ara aLir,ar o ,odelo a,eri%ano D 9 +e Ameri$an ca= O% )i%e; D %o,o u,a orde, ,undial o-riga'/ria &ara 'odo#" Dian'e de no##o# ol.o# o#
3>A

EUA deixa, de #er u, go:erno na%ional e #e 'orna, u, #inHni,o &ara o go:erno ,undial" Todo o &lane'a de:e a &ar'ir de en' o #e 'ornar u,a 9A,(ri%a 4undial;J 9Eo:erno 4undial;J 9E#'ado Elo-al;" T i##o 6ue ele# %.a,a, de 9o #(%ulo a,eri%ano;J o &roBe'o de glo-aliGar o ,odelo a,eri%ano e, e#%ala ,undial" N o ( #i,&le#,en'e %oloniGa7 o ou u,a no:a Lor,a de i,&eriali#,oJ e#'e ( u, &rogra,a de i,&le,en'a7 o 'o'al do ?ni%o #i#'e,a ideol/gi%oJ %o&iado da ideologia li-eral a,eri%ana" A A,(ri%a a &ar'ir de en' o 'e, &re'en#Ke# de u,a diLu# o uni:er#al de u, %/digo uni'FrioJ 6ue &ene'ra na :ida do# &o:o# e do# go:erno# de ,il ,aneira# diLeren'e# D %o,o u,a rede glo-al D a'ra:(# da 'e%nologiaJ da e%ono,ia de ,er%adoJ do ,odelo &ol1'i%o da de,o%ra%ia li-eralJ do# #i#'e,a# de inLor,a7 oJ o ,odelo da %ul'ura de ,a##aJ e o e#'a-ele%i,en'o do %on'role e#'ra'(gi%o dire'o do# a,eri%ano# e #eu# #a'(li'e# a'ra:(# de &ro%e##o# geo&ol1'i%o#" O #(%ulo a,eri%ano ( &en#ado %o,o a re,odela7 o da orde, ,undial exi#'en'e e, u,a no:aJ %on#'ru1da #o-re &adrKe# e#'ri'a,en'e a,eri%ano#" E#'e &ro%e##o ( %ondi%ional,en'e %.a,ado de 9de,o%ra'iGa7 o;J e ( dirigido a algun# en%la:e# geo&ol1'i%o# %on%re'o#J 6ue # o e, &ri,eiro lugar &ro-le,F'i%o# a &ar'ir do &on'o de :i#'a do li-erali#,o"
3>*

De##a ,aneiraJ #urgira, o# &roBe'o# do 9Erande Orien'e 4(dio;J da 9Erande d#ia Cen'ral; e da1 e, dian'e" O #en'ido de 'odo# ele# %on#i#'e no de#enraiGa,en'o do# ,odelo# iner%iai# na%ionai#J &ol1'i%o#J e%onH,i%o#J #o%iai#J religio#o# e %ul'urai# e #ua #u-#'i'ui7 o &elo #i#'e,a o&era%ional do li-erali#,o a,eri%ano" 4a# n o ( ' o i,&or'an'e 6uer a di#%u## o #eBa #o-re o# EUA ou #eu# aliado#C 'an'o a,igo# %o,o ini,igo# e#' o #uBei'o# P reLor,a'a7 oJ %o,o e#' o a6uele# 6ue de#eBa, &er,ane%er neu'ro#" E#'e ( o #en'ido do 9#(%ulo a,eri%ano;C o li-erali#,oJ 'endo derro'ado #eu# ini,igo# Lor,ai#J &ene'ra %o,&le'a,en'e" E agora n o ( #uLi%ien'e e#'ar do lado do# EUA no# %onLli'o# lo%ai# <%o,o #e %o,&or'a:a, ,ui'o# &a1#e# 6ue n o era, li-erai# D %o,o o Pa6ui#' oJ ArF-ia Saudi'aJ e Tur6uia=" Da1 e, dian'eJ o li-erali#,o de:e &ene'rar na# &roLundeGa# de 'oda# a# #o%iedade# e &a1#e# #e, ex%e7 oJ e a ,enor da# re#i#'$n%ia# #erFJ #egundo o &en#a,en'o do# neo%on#er:adore#J e#,agada D %o,o o%orreu na S(r:iaJ no Ira6ue ou no ALegani#' o" O# %r1'i%o# a,eri%ano# de##e 'i&o de a-ordage, D &or exe,&loJ o %on#er:ador %lF##i%oJ Pa'ri%W 3u%.anan D de%lara,C 9A A,(ri%a %on6ui#'ou o ,undo 'odoJ ,a# &erdeu a #i ,e#,a;" Por(,J i##o n o de'(, o# neo%on#er:adore#J :i#'o
3>5

6ue ele# 'o,a, o# EUA n o a&ena# %o,o go:erno na%ionalJ ,a# 'a,-(, %o,o a :anguarda da ideologia li-eral" E n o ( a%iden'e 6ue o# neo%on#er:adore# e,ergira, do 'ro'#Wi#,o" A##i, %o,o o# 'ro'#Wi#'a# -u#%a:a, u,a re:olu7 o %o,uni#'a glo-alJ i,&iedo#a,en'e %ri'i%ando S'Flin e a ideia de %on#'ruir o #o%iali#,o e, u, #/ &a1#J o# neo%on#er:adore# %on'e,&orNneo# %la,a, &or u,a re:olu7 o li-eral glo-alJ reBei'ando %a'egori%a,en'e o %la,or de 9i#ola%ioni#'a#; &ara 6ue #e li,i'e, P# Lron'eira# a,eri%ana# e a #eu# aliado# .i#'/ri%o#" S o &re%i#a,en'e o# neo%on#er:adore#J de'er,inando o 'o, da &ol1'i%a a,eri%ana %on'e,&orNneaJ 6ue %o,&reende, ,ai# &roLunda,en'e o #en'ido ideol/gi%o do de#'ino do# en#ina,en'o# &ol1'i%o# na al:orada do #(%ulo ))I" O# %1r%ulo# neo%on#er:adore# a,eri%ano# &er%e-era, ,ui'o ade6uada,en'e a #igniLi%Nn%ia da# ,udan7a# e, larga e#%ala a%on'e%endo no ,undo" Para ele# a 9ideologia; &er,ane%e o o-Be'o de a'en7 o ,ai# i,&or'an'eJ ainda 6ue .oBe ela 'a,-(, 'en.a #e 'ran#Lor,ado e, 9ideologia #ua:e; ou 9&oder #ua:e;"

320

LI3ERALIS4O E PXS04ODERNIDADE
Tendo &a##ado &ela o&o#i7 o Lor,al P# ideologia# al'erna'i:a# e P no:a La#e de in'rodu7 o e, e#%ala glo-alJ a ideologia li-eral ,uda de status" Na (&o%a da &/#0 ,odernidade o li-erali#,o #e,&re %oexi#'iu %o, o n o0 li-erali#,oJ o 6ue #igniLi%a 6ue ele era o-Be'o de e#%ol.aS %o,o %o, a 'e%nologia ,oderna de %o,&u'a7 oJ na 6ual 'eori%a,en'e ( &o##1:el #ele%ionar u, %o,&u'ador %o, u, #i#'e,a o&era%ional Mi$roso%tJ Ma$intos+ ou )inu2" Tendo derro'ado #eu# ri:ai#J o li-erali#,o rein#'aurou u, ,ono&/lio #o-re o &en#a,en'o ideol/gi%oS ele #e 'ornou a ?ni%a ideologiaJ n o &er,i'indo ou'ra ao #eu lado" Seria &o##1:el diGer 6ue ela &a##ou do n1:el de u, &rogra,a ao n1:el de u, #i#'e,a o&era%ionalJ 'endo #e 'ornado algo %o,u," O-#er:e 6ue %.egando a u,a loBa e e#%ol.endo u, %o,&u'adorJ n/# nor,al,en'e n o Lala,o#C 94e d$ u, %o,&u'ador 6ue o&ere %o, a Mi$roso%t;" N/# #i,&le#,en'e diGe,o#C 94e d$ u, %o,&u'ador;" E e, %on%ordNn%ia %o, no##o #il$n%io no# ( :endido u, %o,&u'ador %o, u, #i#'e,a o&era%ional da Mi$roso%t" T a##i, %o, o li-erali#,oC ele e#'F

321

i,&lan'ado e, n/# &or %on'a &r/&riaJ %o,o algo &adr oJ 6ue #eria a-#urdo e in?'il %on'e#'ar" O %on'e?do do li-erali#,o ,udaJ &a##ando do n1:el da ex&re## o ao n1:el do di#%ur#o" O li-erali#,o #e 'orna n o &ro&ria,en'e li-erali#,oJ ,a# #u-0audi7 oJ %on%ordNn%ia #ilen%io#aJ %on#en#o" I##o %orre#&onde P ,udan7a da (&o%a da ,odernidade &ara a &/#0,odernidade" Na &/#0,odernidadeJ o li-erali#,oJ &re#er:ando e a'( ,e#,o a,&liando #ua inLlu$n%iaJ %ada :eG ,ai# &roBe'a u,a Lilo#oLia &ol1'i%a in'eligen'e e li:re,en'e ado'adaS ele #e 'orna in%on#%ien'eJ au'o%o,&reendido e in#'in'i:o" E##e li-erali#,o in#'in'i:oJ 'endo &re'en#Ke# de #e 'ran#Lor,ar na geral,en'e in%on#%ien'e 9matri2; da %on'e,&oraneidadeJ grada'i:a,en'e ad6uire %ara%'er1#'i%a# gro'e#%a#" Do# &rin%1&io# %lF##i%o# do li-erali#,oJ 6ue #e 'ornara, in%on#%ien'e# <9a re#er:a in%on#%ien'e ,undial; e, analogia %o, o d/larJ 9a ,oeda re#er:a ,undial;=J o# %a,in.o# gro'e#%o# da %ul'ura &/#0 ,oderna na#%e," E#'e BF ( u, &/#0li-erali#,o sui generisJ #eguindo a &ar'ir da :i'/ria 'o'al do li-erali#,o %lF##i%oJ ,a# le:ando0o a %on%lu#Ke# ex're,a#" A##i, e,erge o &anora,a da# ,on#'ruo#idade# &/#0 li-erai#C
322

r A ,edida da# %oi#a# #e 'orna n o o indi:1duoJ ,a# o &/#0 indi:1duoJ o 9di:1duo;J a%iden'al,en'e Bogando %o, u,a %o,-ina7 o irHni%a de &ar'e# de &e##oa# <#eu# /rg o#J #eu# %lone#J #eu# #i,ula%ro# D a'( %.egar ao# $i*orgs e ,u'an'e#=S r A &ro&riedade &ri:ada ( idoliGadaJ 9'ran#%enden'aliGada; e #e 'ran#Lor,a da6uilo 6ue u, .o,e, &o##ui &ara a6uilo 6ue &o##ui o .o,e,S r A igualdade de o&or'unidade #e 'ran#Lor,a na igualdade de %on'e,&la7 o da# o&or'unidade# <a #o%iedade do e#&e'F%ulo D EuQ De-ord=S r A %ren7a no %arF'er %on'ra'ual de 'oda# a# in#'i'ui7Ke# &ol1'i%a# e #o%iai# #e 'ran#Lor,a e, u,a e6ualiGa7 o do real e do :ir'ualJ o ,undo #e 'orna u, ,odelo '(%ni%oS r Toda# a# Lor,a# de au'oridade# n o0indi:iduai#

de#a&are%e, %o,&le'a,en'e e 6ual6uer indi:1duo ( li:re &ara &en#ar o ,undo de 6ual6uer ,aneira 6ue ele a%.e ade6uada <a %ri#e da ra%ionalidade %o,u,=S r O &rin%1&io da #e&ara7 o de &odere# #e 'ran#,u'a na ideia de u, reLerendo ele'rHni%o %on#'an'e <&arla,en'o ele'rHni%o=J no 6ual %ada u#uFrio de in'erne' :o'a
323

%on'inua,en'e e, 6ual6uer de%i# oJ o 6ue le:a P ,ul'i&li%a7 o de &oder ao n?,ero de %idad o# #e&arado# <%ada u, ( #eu &r/&rio ra,o do go:erno=S r A 9#o%iedade %i:il; #u-#'i'ui %o,&le'a,en'e o go:erno e #e %on:er'e e, u, %aldeir o glo-al e %o#,o&oli'aS r Da 'e#e 9e%ono,ia ( de#'ino; #e 'o,a a 'e#e 9o %/digo nu,(ri%o D e#'e ( o de#'ino;J na ,edida e, 6ue 'ra-al.oJ din.eiroJ o ,er%adoJ &rodu7 oJ %on#u,o D 'udo #e 'orna :ir'ual"

Algun# li-erai# e %on#er:adore# Li%ara, a'erroriGado# %o, e#'e &ro#&e%'oJ 6ue #e a-riu %o,o %on#e6u$n%ia da :i'/ria ideol/gi%a do li-erali#,oJ an'e# da 'ran#i7 o ao &/#0 li-erali#,o e P &/#0,odernidade" A##i,J +uWuQa,aJ o au'or da 'e#e do 9Li, da .i#'/ria; li-eral na ?l'i,a d(%adaJ %on:o%ou o# EUA e o O%iden'e a 9:ol'ar a'rF#; e #e ,an'ere, na La#e &r(:ia de li-erali#,o %lF##i%o 9vintage;J %o, o ,er%adoJ o E#'ado0na7 o e o ra%ionali#,o %ien'1Li%o %o#'u,eiroJ de ,odo a e:i'ar o de#liGe no a-i#,o &/#0li-eral" 4a# ni##o ele en'rou e, %on'radi7 o %on#igo ,e#,oC a l/gi%a da 'ran#Lor,a7 o do li-erali#,o nor,al no li-erali#,o da &/#0,odernidade n o (
32>

ne, ar-i'rFria ne, :olun'FriaS ela e#'F e#%ri'a na &r/&ria e#'ru'ura da ideologia li-eralC no %ur#o da li-era7 o gradual do .o,e, de 'udo a6uilo 6ue n o ( ele ,e#,o <de 'odo# o# :alore# e ideai# n o0.u,ano# e #u&ra0indi:iduai#=J de:e0#e ,ai# %edo ou ,ai# 'arde li-er'ar o .o,e, de #i ,e#,o" E a %ri#e ,ai# a##u#'adora do indi:1duo n o %o,e7a 6uando ele e#'F %o,-a'endo ideologia# al'erna'i:a# 6ue nega, 6ue o .o,e, #eBa o ,aior do# :alore#J ,a# 6uando ele al%an7a #ua %on%lu#i:a e irre:er#1:el :i'/ria"

O LI3ERALIS4O NA RbSSIA CONTE4PORsNEA


Se LH##e,o# Bu#'a&or 'udo 6ue Loi ,en%ionado &re:ia,en'e #o-re o li-erali#,o %o, a6uilo 6ue ( en'endido &or li-erali#,o na R?##iaJ n/# 'er1a,o# 6ue ad,i'ir 6ue n o .F li-erali#,o a6ui" 8F li-erai#J ,a# n o li-erali#,o" A'( o in1%io da d(%ada de 50J a ideologia ,arxi#'a do,ina:a Lor,al,en'e na R?##iaJ 'endo gerado a ,aioria da# &e##oa# 6ue de u, Bei'o ou de ou'ro inLluen%ia, a# de%i#Ke# do go:erno .oBe" O# &rin%1&io# do li-erali#,oJ e, &ri,eiro lugarJ era, e#'ran.o# P# Lunda7Ke# in#'in'i:a# da #o%iedade ru##aJ
322

ele# era, #e:era,en'e &er#eguido# &elo# /rg o# ideol/gi%o# na URSSS era, ou de#%on.e%ido# ou %on#'ru1do# de ,odo %ari%a'ural e Lrag,en'Frio" O ?ni%o #en'ido do 9li-erali#,o; na R?##ia na d(%ada de 50 era o de li-erdade e, rela7 o P# 'radi7Ke# &ol1'i%o0e%onH,i%a# ru##o0#o:i('i%a# e u,a i,i'a7 o a%r1'i%aJ ignoran'e e &ar/di%a do O%iden'e" Pra'i%a,en'e ningu(, da eli'e &/#0#o:i('i%a e#%ol.eu o li-erali#,o %on#%ien'e,en'e e deli-erada,en'eC a'( o ?l'i,o ,o,en'o da 6ueda da URSSJ o# l1dere# do li-erali#,o ru##o elogia:a, o Par'ido Co,uni#'aJ a# ideia# de 4arxJ o So%iali#,o PlaniLi%adoJ en6uan'o o# oligar%a# 9gan.a:a, o & o; no Co,i'$ do# [o,#o,ol# ou #er:ia, na [E3" O li-erali#,o en6uan'o ideologia &ol1'i%a n o in'ere##a:a a ningu(,S ne, u, %en'a:o Loi &ago &or ele" U, li-erali#,o -ara'o e 'or'o de##e# Loi ,an'ido na d(%ada de 50 %o,o u,a ideologia0er#a'G da R?##ia &/#0#o:i('i%a" 4a# ao in:(# de do,inar &rin%1&io# li-erai# #eu# a&oiadore# e &regadore# #e dedi%ara, ao %arreiri#,oJ P &ri:a'iGa7 o e a e#'a-ele%er #eu# &r/&rio# &e6ueno# a%ordo# D no ,el.or do# %a#o# #eguindo a# orien'a7Ke# do# %uradore# o%iden'ai# da de#in'egra7 o do E#'ado ru##o e #o:i('i%o" E##a Loi u,a de#in'egra7 o ideol/gi%a da e#'ru'ura an'erior #e,

32@

6ue Lo##e erguido nada no:o no lugar" Ningu(, e#%ol.eu real,en'e a d?-ia 9li-erdade de;" Quando Pu'in %.egou ao &oder e 'en'ou re:er'er o &ro%e##o de de#in'egra7 o da R?##iaJ ele n o en%on'rouJ e, grande ,edidaJ nen.u,a o&o#i7 o ideol/gi%a" Ele Loi de#aLiado &or %l # e%onH,i%o# %on%re'o#J %uBo# in'ere##e# ele di#%erniu e a ,ai# a'i:a ag$n%ia de inLlu$n%iaJ &roLunda,en'e en'rin%.eirada na e#&ionage, a #er:i7o do O%iden'e" A ,aioria a-#olu'a do# li-erai# #e 'ran#Lor,ou ra&ida,en'e e, 9a&oiadore# de Pu'in;J #e ada&'ando #o- a# #i,&a'ia# &a'ri/'i%a# indi:iduai# do no:o l1der" 4e#,o Ligura# i%Hni%a# do li-erali#,o ru##o D EaQdarJ C.u-ai#J e'%" D #e %o,&or'ara, %o,o o&or'uni#'a# -anai#C ele# n o da:a, a ,1ni,a &ara o %on'e?do ideol/gi%o da# reLor,a# de Pu'in" Na R?##iaJ inde&enden'e,en'e de 'odo o &er1odo da d(%ada de 50J o li-erali#,o n o &ene'rou a Lundo e n o gerou u,a gera7 o &ol1'i%a de li-erai# au'$n'i%o# e %on:i%'o#" Ele o&era:a na R?##ia &rin%i&al,en'e de#de LoraJ o 6ue no Li, da# %on'a# le:ou a u,a &iora na# rela7Ke# %o, o# EUAJ P o-#'ru7 o de Pu'in e #eu ru,o no O%iden'eJ eJ e, re#&o#'aJ a #eu di#%ur#o de 4uni6ue"
32A

4a# na ,edida e, 6ue o n?,ero de li-erai# %on#%ien'e# no ,o,en'o %r1'i%o de ,udan7a na R?##ia a%a-ou de,on#'rando n o #er n o ,ai# do 6ue o n?,ero de %o,uni#'a# %on#%ien'e# no Linal da d(%ada de *0J Pu'in n o in#i#'iu no %o,-a'e ideol/gi%oJ o&'ando %on'rolar a&ena# o# oligar%a# li-erai# ,ai# de#enLreado# e o# agen'e# direi'o# de inLlu$n%ia 6ue #e 'ornara, i,&uden'e# &elo %ao#" In'ui'i:a,en'e -u#%ando &re#er:ar e %on#olidar a #o-erania ru##aJ Pu'in en'rou e, %onLli'o %o, o O%iden'e li-eral e #eu# &lano# de glo-aliGa7 oJ ,a# #e, Lor,ar #ua# a7Ke# e, u,a ideologia al'erna'i:a" I##o o%orreu &rin%i&al,en'e &or6ue .a:ia ,ui'o &ou%o# li-erai# %on:i%'o# na R?##ia" O :erdadeiro li-eral ( a6uele 6ue age e, a%ordo %o, o# &rin%1&io# Lunda,en'ai# do li-erali#,oJ in%luindo na6uela# in#'Nn%ia# e, 6ue LaG$0lo &oderia le:ar a #(ria# %on#e6u$n%ia#J re&re##Ke# e ,e#,o a &erda da :ida" Se a# &e##oa# &a##a, a agir %o,o li-erai# a&ena# 6uando o li-erali#,o ( &er,i'idoJ e#'F e, ,odaJ ou a'( ,e#,o ( o-riga'/rioJ &ron'o# dian'e da &ri,eira diLi%uldade &ara re&udiar e##e# &rin%1&io#J e##e 9li-erali#,o; n o 'e, nen.u,a rela7 o %o, o 'i&o real" Pare%e 6ue [.odorWo:#WQJ o 91%one; do# ru##o# li-erai# %on'e,&orNneo#J en'endeu i##o
32*

'endo &a##ado algu, 'e,&o na &ri# o" 4a# ni##oJ ,e &are%eJ ele ( u,a ex%e7 o en're o# li-erai# 6ue &er,ane%e, li:re#"

325

CAPTULO 12 0 A POSSI3ILIDADE DE REMOLU]RO NA PXS04ODERNIDADE


A 4OR+OLOEIA E SE4sNTICA DA REMOLU]RO
8F u,a adi7 o ,ui'o i,&or'an'e ao %on%ei'o de re:olu7 o" T exa'a,en'e i##oJ 6ue de:e no# le:ar i,edia'a,en'e ao %en'ro do# &ro-le,a# BF ,en%ionado#" A re:olu7 o ( u, La'o e,&1ri%o" I##o #igniLi%a 6ue a re:olu7 o LoiJ ( e #erF" Tendo &er%e-ido i##oJ n/# %.ega,o# ao ,edia#'ino do '/&i%oJ BF 6ue n/# di#%u'i,o# n o algo a-#'ra'oJ ,a# -e, e#&e%1Li%o" E, ano# re%en'e#J u, 9paternoster; #o%iol/gi%oJ 6ue diG 6ue a R?##ia exauriu #eu li,i'e &ara a re:olu7 oJ #e 'ornou -a#'an'e rele:an'e" I##o ( a-#olu'a,en'e a&ena# u,a aLir,a7 oJ 6ue e##en%ial,en'e #igniLi%a 6ue a R?##ia exauriu #eu li,i'e &ara a .i#'/riaJ &ara a exi#'$n%ia .i#'/ri%aJ &ara o &en#a,en'o e 6ue ela de:e #e %on'en'ar %o, o 6ue 'e," Na :erdadeJ a re:olu7 o n o ( a&ena# algo 6ue &ode #erJ ,a# ( algo 6ue #e,&re (J algo 6ue .i#'ori%a,en'e a%on'e%e e algo 6ue #e en%on'ra no &r/&rio N,ago do #er
3@0

.u,ano" Segundo a 'e#e de Arnold Ee.lenJ o .o,e, ( u, 94angelce#en;J u, 9#er in#uLi%ien'e;J 6ue e##en%ial,en'e %are%e de algo" Ade,ai#J a deLini7 o do .o,e, #e en%on'ra n o e, #ua iden'idadeJ ,a# e, #ua %on'ra0iden'idadeJ e, #ua o&o#i7 o P iden'idade" U, .o,e, nun%a #e deLine %o,o 9i##o;J ,a# #i, %o,o 9n o i##o;J o 6ue ( Lunda,en'al,en'e i,&or'an'e" Segundo i##oJ u, .o,e, #a-e a&ena# o 6ue ele n o (" I##o #e de:e ao La'o de 6ue no %en'ro do #er .u,ano #e en%on'ra o 94angel; <deLi%i$n%iaJ e#%a##eG= e ( &or i##o 6ue u, .o,e, ( u, #er de#e6uili-radoJ ele &or'a o :aGio do nada e, #i ,e#,oJ ( &or i##o 6ue ele ( u, #a-edor Lo%ado e, u,a re:olu7 o %o,o u,a de%lara7 o de algo 96ue n o .F;" Na :erdadeJ #egundo T" [u.n <#e reLerindo a 9A E#'ru'ura da# Re:olu7Ke# Cien'1Li%a#;=J re:olu7 o ( o de#,on'e da :el.a orde, e o e#'a-ele%i,en'o de ou'ra" De#de a &er#&e%'i:a re:olu%ionFria n o ( i,&or'an'e 6ue a 6ue#' o #eBa #o-re e#'a-ele%er u,a no:a orde," Par'e #u-#'an%ial da re:olu7 o ( a6uilo 6ue #erF negado &ela re:olu7 o #u-#e6uen'e" A no:a orde,J 6ue ( 'raGida &ela re:olu7 oJ n o ( &rin%i&alJ e##a orde, ( ne%e##Fria a&ena# &ara #er derru-ada u,a :eG" Por(,J o #en'ido da re:olu7 o n o ( o de #i,&le#,en'e re,o:er o rui, e o #u-#'i'uir &elo
3@1

-o,J ou ,e#,o re,o:er a :el.a orde, e %olo%ar e, #eu lugar u,a no:a" O #en'ido da re:olu7 o #e en%on'ra na in#a'i#La7 o %o, o 6ue exi#'eJ e na de%lara7 o 6ue de%lara 6ue de:e .a:er algo ,ai#" A re:olu7 o ( u,a -u#%a &ela #u&era7 o do 6ue ( &re#en'e ne##e ,o,en'o" E e##e La'o ( ,ai# i,&or'an'e do 6ue a6uilo 6ue o# re:olu%ionFrio# oLere%e, no lugar da :el.a orde," E, rela7 o a i##oJ a de#'ru'i:idade da re:olu7 o #e 'orna #eu &oder %on#'ru'i:o" Por 6ue ( a##i,! A 6ue#' o e#'F na Ligura do 94angelce#en;J a e##$n%iaJ %uBa %ara%'er1#'i%a &rin%i&al ( in#uLi%i$n%ia e deLi%i$n%ia" Se o .o,e, n o Lo##e a##i,J en' o #ua re:olu7 o -u#%aria a #u-#'i'ui7 o de u, regi,e &or ou'ro" ELe'i:a,en'eJ de ,odo 6ue ele #eBa ele &r/&rioJ ele de:e e#'ar e, re:olu7 o" Sua &r/&ria exi#'$n%ia ( u, &ro%e##o re:olu%ionFrioJ 6ue in%or&ora a deLi%i$n%ia de iden'idade ao in:(# de -u#%ar &or u,a no:a iden'idade" A##i,J u,a re:olu7 o ( ,ai# u,a exi#'$n%ia .u,anaJ do 6ue o # o o# interims en're re:olu7Ke#" Mi:e0#e na re:olu7 o a&ena#J e, ou'ro# 'e,&o# #e e#'F delirandoJ #on.andoJ #e :i:e aguardando a re:olu7 o" T &or i##o 6ue o #er e, u,a re:olu7 o ( u, #er .u,ano"

3@2

A##i,J a re:olu7 oJ &or u, ladoJ ( u, La'o e,&1ri%oJ ,a# &or ou'ro D u,a %ara%'er1#'i%a an'ro&ol/gi%aJ 6ue reLle'e a e##$n%ia do .o,e," A##i, #endoJ ela ( ao ,e#,o 'e,&o &o##1:el e realJ ( &o'en%ial e a'ual" Se n/# e#'i:(##e,o# Lalando #o-re a re:olu7 o %o,o algo i,&o##1:elJ %o,o algo 6ue Ba,ai# o%orreu an'e#J %o,o algo 6ue #i,&le#,en'e 'al:eG &o##a a%on'e%erJ en' o n/# 'er1a,o# Lalado #o-re #ua idealiGa7 o" 4a# n/# Lala,o# de re:olu7 o %o,o de u, La'o e,&1ri%o eJ %er'a,en'eJ &ara no##o #(%uloJ 6ue 'e:e a ex&eri$n%ia de 'a,an.a re:olu7 o no #(%ulo ))J i##o de:eria #er /-:io" N/# #o,o# 'en'ado# a no# %on:en%er,o# de 6ue n o .ou:e Re:olu7 o de Ou'u-roJ e#'a ?l'i,a #endo %.a,ada de u,a re:ira:ol'aJ u,a %on#&ira7 oJ u,a inLlu$n%ia de 9Lor7a# #o,-ria#;J %o, in#'ru,en'o# %on#&ira'/rio# #endo u'iliGado#J %o, 'udo #endo 'raduGido ao &lano do# ,odelo# e%onH,i%o#" N/# #o,o# 'en'ado# a diGer 6ue n o .ou:e re:olu7 oJ ,a# a&ena# u, a%ordo %o,er%ial" Na'ural,en'eJ .ou:e a re:olu7 o na R?##ia e a deLi%i$n%ia Loi ,aniLe#'a %o,o a e##$n%ia do .o,e," Quando #e %o,e7a a :i:er #ua e##$n%iaJ ou #eBaJ a in#uLi%i$n%iaJ 6uando a iden'idade re%uaJ 6uando a de#iden'iLi%a7 o o%orreJ a&ena# en' o #e %o,e7a a :i:er e, u, 'e,&o .u,ano genu1no" A&ena# o 'e,&o re:olu%ionFrio (
3@3

u, 'e,&o real,en'eJ &or6ue n o &o##ui dura7 oJ BF 6ue ( 'e,&o de ,udan7aJ u,a ru&'uraJ u, 'e,&o de a&are%i,en'o do no:oJ u, 'e,&o de Ereignis" Segundo 8eideggerJ a no7 o de 9E:en'o; <Ereigni#= D ( ru&'ura de ro'inaJ u, en%on'ro %o, algoJ 6ue n o .a:ia #ido" E##a ( a e##$n%ia an'ro&ol/gi%aJ on'ol/gi%a e 'e,&oral da re:olu7 o" T &or i##o 6ue o 'e,&o da re:olu7 o ( o o&o#'o de 6ual6uer ou'ro 'e,&oJ &or6ue o .o,e, #e 'orna ele ,e#,o ne##e 'e,&o" No re#'o do 'e,&o o .o,e, e#'F e##en%ial,en'e ador,e%ido aguardando &ela re:olu7 o" O re#'o do 'e,&o D ( an'i0'e,&oJ 6ue #e&ara dua# re:olu7Ke#J ( u, ,o,en'o de ru&'ura" E e##e an'i0'e,&o ( ,axi,a,en'e alienado do .o,e," Duran'e e##e &er1odo on1ri%o en're dua# re:olu7Ke# o .o,e, %on#idera #ua iden'idade %o,o &o#i'i:aJ i##o 6uer diGer 6ue ele %o,e7a a #e a##o%iar n o %o, a deLi%i$n%iaJ ,a# %o, algo &re#en'e <%o, %o,idaJ -e,0e#'arJ %uidadoJ de'al.e# &e6ueno# da realidade=" Segundo 8eideggerJ e##a %ondi7 o exa'a ( deLinida %o,o exi#'$n%ia inau'$n'i%a" O .o,e, n o :i:e %o,o &ar'e de #ua exi#'$n%iaJ ele e#'F #endo #u-#'i'u1do &or das ManJ e a exi#'$n%ia .u,ana genu1naJ o Da#einJ e#'F au#en'e" O Da#ein ( re:elado a&ena# na re:olu7 oJ o re#'o do 'e,&o D ( o 'e,&o de das ManJ u, en6uadra,en'oJ den'ro de %uBo# li,i'e# o
3@>

.o,e, #e iden'iLi%a %o, u,a Li%7 oJ %o, u, Le'i%.e" 4a# e##a n o ( a Ligura de u, .o,e,J i##o n o ( u, .o,e, e, #ua e##$n%ia :erdadeira"

TECNOLOEIA DA REMOLU]RO
A##i,J a re:olu7 o ( e,&1ri%aJ on'ol/gi%a e %on%ei'ual e, #ua na'ureGa" Agora n/# &ode,o# a-or'ar a &er#&e%'i:a da re:olu7 o e, #eu a#&e%'o 'e%nol/gi%o" A6ui n/# &a##a,o# ao %a,&o da #o%iologia e 'ran#Leri,o# no##a a'en7 o P Ligura de MilLredo Pare'oJ 6ue Lalou #o-re a ,e%Nni%a da re:olu7 o" Ele a de#%re:e -a#'an'e %ini%a,en'eJ no ,e#,o #en'ido 6ue Leon ^alra#J Ro-er' 4i%.el# e Eae'ano 4o#%aJ re&re#en'an'e# da dire7 o neo,a6uie:ali#'a" 8erdando o &en#a,en'o de 4a6uia:elJ Pare'o diG 6ue u,a in#'i'ui7 o &ol1'i%a e #ua e#'ru'ura # o &ri,Fria#J en6uan'o a ideologia ( #e%undFria" Pare'o in%i'a a deixar de lado a# 6ue#'Ke# rela'i:a# P 'eleologia da re:olu7 o e 6ue o Lo%o da a'en7 o de:e #er u,a L/r,ula #egundo a 6ual .F dua# %a'egoria#C a6uele# 6ue ,anda, e a6uele# 6ue o-ede%e, <u, ,odelo #i,ilar ao do 9,e#'re e e#%ra:o; de 8egel=" Segundo #ua# 'e#e#J a eli'e ( u, ,e#'re
3@2

#o%iol/gi%oJ u, 'i&o #o%ialJ 6ue #/ &ode go:ernarJ e n o &ode #e re%u#ar a go:ernar" E a ,a##a ( u,a %a'egoriaJ %uBo# ,e,-ro# #/ &ode, o-ede%er e Ba,ai# &ode, go:ernar" Pare'o in#i#'e 6ue 6ual6uer #o%iedade ( %on#'ru1da &re%i#a,en'e #o-re e#'e ,odelo" E ,ui'o de #eu 'ra-al.o Loi dedi%ado P de#%ri7 o de %o,o a# eli'e# li-erai# %a,uLla, #eu# :erdadeiro# o-Be'i:o# <go:ernar e %on'rolar= #o- o# no,e# de de,o%ra%iaJ direi'o# .u,ano# e li-erdade e%onH,i%a" 4a# e,erge a #eguin'e 6ue#' oC #e a #i'ua7 o ( e#'aJ en' o a #o%iedade de:eria #er a-#olu'a,en'e e#'F:elJ BF 6ue o 'o&o ( Lor'e e a -a#e ( Lra%a" Segundo i##oJ ne##a #o%iedade a re:olu7 o ( i,&o##1:elJ &or(,J .i#'ori%a,en'e ela o%orre" E Pare'o 'e, 6ue diGer %o,o a re:olu7 o &ode o%orrer e, 'ai# %ondi7Ke#" Para e#'e &ro&/#i'o ele in'roduG o %on%ei'o de %on'ra0eli'e" I#'o (J algu,a &ar'e da eli'e n o &o##ui o &oder e o%u&a #eu lugarJ o 6ual n o ( leg1'i,o" E #egundo Pare'oJ 'al eli'eJ de#&ro:ida de a%e##o ao &oderJ &or(,J n o ( u,a ,a##a" E, u,a #i'ua7 o na 6ual u,a &ar'e da eli'e ( lan7ada e, u,a ,a##a <exe,&lo .i#'/ri%o D Lil.o# ,ai# no:o# da no-reGa 6ue n o re%e-era, u,a .eran7a=J ela #e 'orna a Lon'e da re:olu7 o" Tal eli'e %on#'an'e,en'e #en'e 6ue ela n o e#'F e, #eu lugar de direi'o" En' o a a'en7 o da %on'ra0eli'e #e :ol'a
3@@

&ara a eli'eJ 6ue o%u&a e##e lugar" 8F o&7Ke# Lora de##a #i'ua7 o" A &ri,eira ( a in'egra7 o da %on'ra0eli'e e, u,a :er'i%al de au'oridadeJ #ua in'rodu7 o na i,&le,en'a7 o de &odere#" A##i,J a# Lon'e# de in#'a-ilidade #o%ial # o re,o:ida#" Segundo Pare'oJ 'al ,e%ani#,o ( ,ai# %ara%'er1#'i%o da de,o%ra%ia" Ne##e %on'ex'oJ ele age %o,o in#'ru,en'o de #ele7 o do# ,ai# a'i:o#J a&aixonado# e irre%on%iliF:ei# da %on'ra0eli'e e o# ele:a ao n1:el da %la##e go:ernan'e" O re%on.e%i,en'o de##e# ele,en'o# deri:a 6ua#e in#'an'anea,en'eC a6uele 6ue &er'en%e P eli'e ( o ,ai# &r/xi,o P %a'egoria do 4angelce#en e a##i, ele ( ,ai# .u,ano" Ele 6uer go:ernar #o-re ou'ro#J &or6ue ele #en'e re&ul#a &or #i ,e#,oJ ele ( in#uLi%ien'e &ara #i ,e#,oJ ele &re%i#a #e ex&re##ar de algu, Bei'oJ lan7ar #ua Ligura #o-re a #o%iedadeJ de ou'ro ,odo #ua :ida ( in'eira,en'e in#a'i#La'/ria" A ,a##aJ &or #ua :eGJ &aga &or #ua :ida 'ran6uila e rela'i:a,en'e #egura %o, #eu status de e#%ra:a" E a eli'e ( o ,e#'reJ 6ue en%ara u,a e#%ol.a en're ,or'e e &oderC ou ,or'e ou &oder" Algu(, da ,a##a Ba,ai# -u#%a &or u,a 6ue#' o 'al" O #egundo ,odo de lidar %o, a %on'ra0eli'eJ #egundo Pare'oJ ( ignorF0la %o,&le'a,en'eJ dando a'en7 o a&ena# P
3@A

,a##a" E##e ( o %a,in.o &ara o #ui%1dio da eli'e go:ernan'eJ &or6ue a %on'ra0eli'eJ e#'ando en're a# ,a##a#J %o,e7a a 'ran#Lor,F0laJ e #e agrega P an'i0eli'e" A an'i0eli'eJ &or #ua :eGJ 6ue ( u, %o,&lexo de &er:er'ido# e de#:iado#J %o,e7a a %orro,&er a# ,a##a#" A &r/xi,a La#e da a7 o da %on'ra0eli'e ( #ua reuni o %o, -a#e na &o#'ula7 o da6uilo 6ue l.e de#agrada na eli'e go:ernan'e" Ade,ai#J e##a# aLir,a7Ke# &ode, #er 'an'o #u-#'an%iada# %o,o de#&ro:ida# de -a#eJ i##o n o ( i,&or'an'eJ de#de 6ue a aLir,a7 o #eBa %o,u," O &r/xi,o &a##o ( aLa#'ar a# ,a##a# da eli'e %o, a aBuda de ele,en'o# an'i0eli'eJ e a 'o,ada do lugar da eli'e &ela %on'ra0 eli'e"

REMOLU]RO E 4ODERNIDADE" O DESA+IO DA REMOLU]RO CONSERMADORA


A6ui n/# de:e,o# no'arJ 6ue no# ,olde# da de,o%ra%ia a ,odernidade a,ou a re:olu7 o" A ,odernidade ( u, regi,e 6ue di##e 9#i,; P re:olu7 oJ 6ue a 'ornou a%ei'F:el e %a#ual" An'e# di##o o# regi,e# &ol1'i%o# %on#idera:a, a re:olu7 o %o, e,o7Ke# nega'i:a# e 'en'a:a,
3@*

i,&edi0la"

Por %au#a de##a

a-er'ura

P re:olu7 oJ

,odernidade deixa &a##ar u, &on'o ,ui'o i,&or'an'eC o a&are%i,en'o da ideia da re:olu7 o %on#er:adora" E, %on'ra#'e ao %on#er:adori#,oJ 6ue &ro'ege o :el.oJ o &a##adoJ a re:olu7 o %on#er:adora ,o#'ra #ua orige, %ria'i:a" N/# &oder1a,o# diGer 6ue e#'e ( o ,o,en'o exa'o e, 6ue a ,odernidade a%a-aJ a ideia de re:olu7 o ,aniLe#'a #ua de'eriora7 o e o al%an%e &o'en%ial da re:olu7 o %on#er:adora #e re:ela" U,a #i'ua7 o a-#olu'a,en'e no:a e,erge D u,a #i'ua7 o &/#0,odernaJ na 6ual u, 9&en#a,en'o a&/# Au#%.ci'G; 'e, lugar"

A POSSI3ILIDADE DE REMOLU]RO NA PXS04ODERNIDADE


A re:olu7 o n o Loi a&ena# #an%ionada &ela

,odernidadeJ ela Loi #ua &r/&ria 6ue#' o" O re%on.e%i,en'o da in#uLi%i$n%ia do .o,e,J %o,o u, &rin%1&io an'ro&ol/gi%o ou on'ol/gi%oJ do ,e#,o ,odoJ Loi re%on.e%ida e de%larada %o,o u,a :an'age,J %o,o u,a re%on6ui#'a da iden'idade nega'i:a do# %on'o# &e6ueno0-urgue#e# #o-re a iden'idade &o#i'i:a do .o,e," De##e ,odoJ a ,odernidade %.egou
3@5

,e#,o a #ua &r/&ria exau#' o e rena#%eu %o,o &/#0 ,odernidade ao Li, do #(%ulo ))" De##e ,odoJ 'udo 6ue era e,&1ri%oJ ade6uadoJ e /-:io na ,odernidadeJ deixou de #$0lo na &/#0,odernidade" 4a# #e a re:olu7 o Loi u, &on'o da ,odernidadeJ na &/#0,odernidade ela #e 'orna i,&o##1:elJ na ,edida e, 6ue a &r/&ria ,odernidade #e 'ornou i,&o##1:el" 4ai# aindaJ #aindo da ,odernidade e en'rando na &/#0 ,odernidade n/# :a,o# al(, da &o##i-ilidade de re:olu7 oJ a re:olu7 o &a##a a #er La'orada" De##e ,odoJ a &/#0 ,odernidade n o nega a ,odernidade dire'a,en'e" Ela n o diG 9n o; P ,odernidade e P re:olu7 oJ ,a# 9#i,; a #eu# #i,ula%ro#" Ela %o,&reende -e,J 6ue de ,odo a &re:enir a re:olu7 oJ e#'a de:e #er #i,ulada" A##i,J o #en'ido da &/#0 ,odernidade ( u,a &er,anen'e #i,ula7 o da re:olu7 o" Sua ,ar%a e La%e &ode, #er %on#iderada# %o,o C.e Eue:ara LaGendo &ro&aganda de 'eleLone# %elulare#" Se na ,odernidade C.e Eue:ara ( u, %.a,ado P lu'a ar,ada %on'ra o %a&i'ali#,oJ no 6ual #e ex&Ke a &r/&ria :ida a u, ri#%o realJ en' o agoraJ u, .o,e,J :e#'indo u,a %a,i#e'a de C.e Eue:ara n o LaG nadaJ a n o #er a #i,ula7 o de u,a re:olu7 o" E e##a ( a e#'ra'(gia ,ai# eLi%aG &ara %o,-a'er a re:olu7 o e a ,odernidade" Na# %ondi7Ke# a'uai# ( ,ui'o
3A0

diL1%il %.egar ao La'o de 6ue o .o,e, ( u, 4angelce#enJ &or6ue a Lron'eira en're o 6ue e#'F :aGio e o 6ue n o e#'F :aGioJ en're &re#en7a e au#$n%ia .oBe e#' o dilu1da#" O .o,e, ,odernoJ 6ue e#'F en:ol:ido na# dinN,i%a# da in'erne' e da 'ele:i# oJ n o ,ai# #a-e #e ele :i:e ou n o" Toda a %ul'ura e #o%iedade da &/#0,odernidade le:a, exa'a,en'e a i##o"

A REMOLU]RO NA RbSSIA 4ODERNA


A eli'e ,oderna ru##a deixa &ene'rar e, #ua# Lileira# a6uele# 6ue 6uere, go:ernar! DeLini'i:a,en'e n o" 3a#i%a,en'eJ a ,udan7a da eli'e &ara %on'ra0eli'e o%orreu a&ena# u,a :eG e, 1551J 6uando 3ori# `el'#in %.egou ao &oder" Co, e##a# 9&or'a# Le%.ada#; <n/# &ode,o# %a'egoriGar a&ena# A-ra,o:i%. e 4a,u' %o,o ex%e7Ke#=" A6uele#J 6ue n/# agora %.a,a,o# de 9%.eWi#'a# or'odoxo#; n o %.egara, lFJ &or6ue na :erdade a6uele# era, 9n o0%.eWi#'a# .e'erodoxo#;J a %o,&an.ia de S o Pe'er#-urgoJ 6ue Lora, 'ran#Lerido# de u, ga-ine'e a ou'ro" Na :erdade ele# n o exi#'e,J na R?##ia ,oderna .F 'odo# o# &r(0re6ui#i'o# <#egundo a lin.a de Pare'o= &ara 6ue a re:olu7 o a%on'e7aJ
3A1

&or6ue a eli'e go:ernan'e n o deixa en'rar e, #ua# Lileira# Bo:en# a&aixonado#J 6ue #e 'orna, %on#%i$n%ia# de #i ,e#,o %o,o u, 'i&o de &oder #o%ial" R?##ia" A##i,J a# &r(0%ondi7Ke# e#'ru'ura# 9Lria#; &ara 6ue a re:olu7 o o%orra na R?##ia e#' o e, e:id$n%ia" Co,o &ode #er e##a re:olu7 o! Pro:a:el,en'eJ u, ,odelo ?ni%oJ 6ue &er,i'a a ani6uila7 o a a'ual eli'e &ol1'i%a de ,odo #i,&le# e eLe'i:oJ #erF &o#'o e, &rF'i%a a6ui" I##o ( o %on'ra0li-erali#,o" O 6ue 6uer 6ue #eBa a a'ual eli'e e, #ua# ,aniLe#'a7Ke# &ar'i%ulare#J %o,o u,a deLini7 o -a#'an'e ade6uada dela o adBe'i:o 9li-eral; :ai #er:ir" A re&re#en'a7 o %ole'i:a da eli'e ru##a ( %o,&le'a,en'e li,i'ada ao li-erali#,o" Se n/# 6ui#er,o# a&roLundar a ideologia de##a re:olu7 oJ n/# 'e,o# 6ue enLren'ar ne, 'an'o o li-erali#,oJ ,a# #ua# origen# e &aradig,a#J 6ue # o o indi:iduali#,o e a Lilo#oLia indi:idual" E #e a eli'e go:ernan'e #e &o#i%iona %o,o li-eralJ en' o a %on'ra0 eli'e 'erF 6ue #er an'i0li-eral" A6uiJ a &la'aLor,a ,ai# a&ro&riada #erF a ideologia de Loui# Du,on' e #ua o-ra 9En#aio# #o-re o Indi:iduali#,o;" Ne##a o-ra o au'or in#i#'e 6ue a &rin%i&al Lor7a
3A2

A##i,J e, 'er,o# de u,a

anFli#e %lF##i%a u,a #i'ua7 o re:olu%ionFria #e de#en:ol:e na

de o&o#i7 o ao li-erali#,o n o ( o ,arxi#,oJ ,a# a #o%iologia <.oli#'a= %o,o di#%i&lina %ien'1Li%a" No# e#6ue,a# da #o%iologia <.oli#'a= u,a 'e#e #o-re a &ri,aGia da #o%iedade e, rela7 o ao indi:1duo &o##ui u, &o'en%ial re:olu%ionFrio" O .oli#,oJ ainda 6ue 'o,ado de Lor,a &ura e %ruaJ &ode #er o&o#'oJ &or u, ladoJ ao indi:iduali#,o da# eli'e# e &or ou'ro ladoJ &ode a'rair a# ,a##a# dor,en'e#J 6ue #e re%on.e%er o nele" A&ena# a &/#0,odernidade &ode i,&edir i##oJ 'endendo a ,udar de lugar a eli'e e a# ,a##a#" E, rela7 o a i##oJ n/# de:er1a,o# &re#'ar a'en7 o P o-ra de C.ri#'o&.er La#%. D 9A Re:ol'a da# Eli'e#;" Se a :er# o an'erior do &adr o #o%iol/gi%o de Or'ega Q Ea##e' Loi o La'o de 6ue na :anguarda da #o%iedade a&are%ia, no:o# 'i&o# #o%iai#J 6ue # o in%a&aGe# de LaGer .i#'/riaJ en' o La#%. a&on'a 6ue no:a# eli'e# na :erdade reLle'e, o %on'e?do e a# &rin%i&ai# 6ualidade# e %ara%'er1#'i%a# da# ,a##a#" Na :erdadeJ a# ,a##a# e a# eli'e# 'ro%ara, de lugar" No##a# no:a# eli'e# %on#i#'e, e, &e##oa# %o,un#J de %la##e ,(diaJ da &e6uena0-urgue#iaJ de &e##oa# %o, u,a :i# o de ,undo ,ed1o%re" Ade,ai#J a eli'e ,oderna e:i'a #eu# de:ere# eli'i#'a# e #e 'orna u, du&lo #i,ula%ro" A##i,J a &/#0,odernidade e:i'arF a re:olu7 oJ e BF o LaG" No##a 'areLa ( %o,&reender e de#en:ol:er u,a de#%ri7 o da
3A3

#i'ua7 o da &/#0,odernidade e a &o##i-ilidade de re:olu7 o nela" Para e##e &ro&/#i'o eu %on:ido 'odo# o# &ar'i%i&an'e# do Cen'ro de E#'udo# Con#er:adore#"

3A>

CAPTULO 1@ 0 CONTRA O 4UNDO PXS0 4ODERNO

O 4AL DA UNIPOLARIDADE
O mundo atual unipolarJ %o, o O$idente glo*al %o,o #eu %en'ro e %o, o# E#'ado# Unido# %o,o #eu n;$leo" E#'e 'i&o de uni&olari#,o &o##ui %ara%'er1#'i%a# geopol#ti$as e ideol&gi$as" Eeo&oli'i%a,en'eJ ( o dom#nio estratgi$o da erra por parte da +iperpot6n$ia norteameri$ana e o# e#Lor7o# de ^a#.ing'on &ara organiGar o -alan7o de Lor7a# no &lane'aJ de ,odo %o, 6ue ele &o##a go:ernar o ,undo in'eiro de a%ordo %o, o# #eu# &r/&rio# interesses _imperialistas` na$ionais" I#'o ( ruimJ &or6ue &ri:a o# ou'ro# E#'ado# e na7Ke# de u,a :erdadeira #o-erania" Quando .F a&ena# u,a in#'Nn%ia &ara de%idir 6ue, e#'F %er'o e 6ue, e#'F errado e 6ue, de:eria #er &unido e 6ue, n o de:eriaJ n/# 'e,o# u, 'i&o de ditadura glo*al" Eu e#'ou %on:en%ido de 6ue i##o n o ( a%ei'F:el" Por'an'oJ n&s
3A2

devemos lutar $ontra isto" Se algu(, no# &ri:a de no##a li-erdadeJ n/# 'e,o# 6ue reagir" E n/# reagire,o#" O I,&(rio A,eri%ano de:e #er de#'ru1do" E e, algu, &on'oJ ele #erF" Ideologi%a,en'eJ a uni&olaridade ( -a#eada e, valores modernistas e p&s-modernistasJ 6ue # o a-er'a,en'e antitradi$ionais" Eu %o,&ar'il.o da :i# o de Ren( Eu(non e Uuliu# E:olaJ 6ue %on#idera:a, a 4odernidade e a #ua -a#e ideol/gi%a <indi:iduali#,oJ de,o%ra%ia li-eralJ %a&i'ali#,oJ %on#u,i#,oJ e'%= %o,o #endo a %au#a da Lu'ura %a'F#'roLe da .u,anidade e a do,ina7 o glo-al do ,odo de :ida O%iden'al %o,o raG o da derradeira degrada7 o da Terra" O O$idente est se apro2imando do seu trmino e n/# n o &ode,o# deixar 6ue ele arra#'e 'odo# n/# &ara o a-i#,o %o, ele" E#&iri'ual,en'eJ a glo-aliGa7 o ( a $riao da Grande !ar&diaJ o reino do An'i%ri#'o" E o# E#'ado# Unido# # o o %en'ro da #ua ex&an# o" O# :alore# e#'aduniden#e# Linge, #er 9uni:er#ai#;" E#'a ( a no:a Lor,a de agre## o ideol/gi%a %on'ra a ,ul'i&li%idade de %ul'ura# e 'radi7Ke# 6ue ainda exi#'e, no re#'o do ,undo" Eu #ou de%idida,en'e %on'ra o# :alore# O%iden'ai#J 6ue # o e##en%ial,en'e ,oderni#'a# e &/#0 ,oderni#'a# e # o &ro,ulgado# &elo# E#'ado# Unido# a Lor7a

3A@

ou in'ro,i## o <%o,o no ALegani#' oJ Ira6ueJ L1-ia eJ e, -re:eJ S1ria e Ir =" En' oJ todos os tradi$ionalistas de:e, #er %on'ra o O%iden'e e %on'ra a glo-aliGa7 oJ a##i, %o,o %on'ra a# &ol1'i%a# i,&eriali#'a# do# E#'ado# Unido#" E#'a ( a ?ni%a &o#i7 o l/gi%a e re#&on#F:el" En' o o# 'radi%ionali#'a# e o# &ar'i#an# do# &rin%1&io# e :alore# 'radi%ionai# devem se opor ao O$idente e de%ender o RestoJ %a#o o Re#'o ,o#'re #inai# de %on#er:a7 o da Tradi7 oJ 6uer e, &ar'eJ 6uer in'eira,en'e" Pode .a:er e real,en'e exi#'e, &e##oa# no O%iden'eJ e ,e#,o no# &r/&rio# E#'ado# Unido#J 6ue n o %on%orda, %o, o &re#en'e e#'ado da# %oi#a# e n o a&ro:a, a ,odernidade e a &/#0,odernidade" Ele# # o deLen#ore# da# 'radi7Ke# e#&iri'uai# do O%iden'e Pr(04oderno" Ele# de:e, e#'ar $onos$o ne#'a lu'a e, %o,u," Ele# de:e, 'o,ar &ar'e na no##a re:ol'a %on'ra o ,undo ,oderno e &/#0,oderno" N/# lu'ar1a,o# Bun'o# %on'ra u, ini,igo e, %o,u," Ou'ra 6ue#' o ( a da e#'ru'ura de u,a &o##1:el Lren'e an'i0glo-ali#'a e an'i0i,&eriali#'a e do# #eu# &ar'i%i&an'e#" Eu %reio 6ue n/# de:a,o# in%luir nela todas as %oras 6ue lu'a, %on'ra o O%iden'eJ %on'ra o# E#'ado# Unido#J %on'ra a
3AA

de,o%ra%ia li-eralJ

%on'ra a ,odernidade e a &/#0

,odernidade" O inimigo em $omum ( a in#'Nn%ia e, %o,u, &ara 'odo# o# 'i&o# de alian7a# &ol1'i%a#" 4u7ul,ano#J %ri#' o#J ru##o# e %.ine#e#J 'an'o e#6uerdi#'a# 6uando direi'i#'a#J o# .indu# e Budeu# (ue desa%iam o atual estado das $oisasJ a glo-aliGa7 o e o I,&eriali#,o E#'aduniden#e" Por'an'oJ 'odo# ele# # o :ir'ual,en'e amigos e aliados- No##a# ideia# &ode, #er diLeren'e#J ,a# n/# 'e,o# u,a %ara%'er1#'i%a ,ui'o Lor'e e, %o,u,C o /dio &ela realidade #o%ial a'ual" No##a# ideia# 6ue diLere, # o poten$iais <in potentia=" 4a# o de#aLio %o, 6ue lida,o# ( real <in a$tu=" En' oJ e#'a ( a -a#e &ara u,a no:a alian7a" Todo# 6ue %o,&ar'il.e, de u,a anFli#e nega'i:a #o-re a glo-aliGa7 oJ a o%iden'aliGa7 o e a &/#0,oderniGa7 oJ de:e, %oordenar #eu# e#Lor7o# &ara a %ria7 o de u,a no:a e#'ra'(gia de re#i#'$n%ia ao 4al oni&re#en'e" E n/# &ode,o# a%.ar aliado# e, %o,u, ,e#,o no# E#'ado# Unido#J a##i, %o,oJ en're a6uele# 6ue e#%ol.era, a :ia da Tradi7 o #o-re a de%ad$n%ia a'ual"

3A*

E4 DIRE]RO m QUARTA TEORIA POLTICA


Ne#'e &on'o n/# de:e,o# LaGer u,a i,&or'an'e &ergun'aC (ual tipo de ideologia n&s devemos u#ar e, o&o#i7 o P glo-aliGa7 o e #eu# &rin%1&io# li-eral0de,o%rF'i%o#J %a&i'ali#'a# e ,oderni#'a# <&/#0,oderni#'a#=! Eu %reio 6ue 'oda# a# ideologia# an'ili-erai# de an'e# <%o,uni#,oJ #o%iali#,o e La#%i#,o= no so mais relevantes" Ela# 'en'ara, %o,-a'er o %a&i'ali#,o li-eral e Lal.ara," I##o #e deuJ e, &ar'eJ &or6ue no Li, do# 'e,&o#J ( o ,al 6ue &re:ale%eS e e, &ar'e &or %au#a da# #ua# &r/&ria# li,i'a7Ke# e %on'radi7Ke# in'erna#" En' o ( .ora de %o,e7ar uma pro%unda reviso da# ideologia# an'ili-erai# do &a##ado" Quai# # o #eu# &on'o# &o#i'i:o#! O #eu &on'o &o#i'i:o ( o pr&prio %ato dela# 'ere, #ido anti$apitalistas e antili*eraisJ a##i, %o,o an'i%o#,o&oli'a# e an'i0indi:iduali#'a#" E#'a# %ara%'er1#'i%a# de:e, #er a%ei'a# e in%or&orada# a u,a Lu'ura ideologia" 4a# a dou'rina %o,uni#'a e, #iJ ,odernaJ a'eiaJ ,a'eriali#'a e %o#,o&oli'a" E#'a# %oi#a# de:e, #er Bogada# Lora" Por ou'ro ladoJ a #olidariedade #o%ial do %o,uni#,oJ a Bu#'i7a #o%ialJ o #o%iali#,o e a# a'i'ude# +ol#sti$as gerai# &ara %o, a #o%iedadeJ # o *oas e, #i e &or #i ,e#,a#" En' o n/# &re%i#a,o# #e&arar
3A5

o# a#&e%'o# ,a'eriali#'a# e 4oderni#'a# do %o,uni#,o e reBei'F0lo#J en6uan'o &re#er:a,o# e a-ra7a,o# o# a#&e%'o# #o%iai# e .ol1#'i%o#" No 6ue %on%erne P# 'eoria# da Ter%eira Mia <e a %er'o &on'o 'a,-(, ao# 'radi%ionali#'a# %o,o Uuliu# E:ola=J exi#'ira, ,ui'o# ele,en'o# ina%ei'F:ei#J &rin%i&al,en'e en're o ra$ismoJ a 2eno%o*ia e o %.au:ini#,o" E#'a# n o # o a&ena# Lal.a# ,orai#J ,a# # o 'a,-(, a'i'ude# 'e/ri%a e an'ro&ologi%a,en'e in%on#i#'en'e#" DiLeren7a# en're e'nia# n o re#ul'a, e, #u&erioridade ou inLerioridade" As di%erenas devem ser a$eitas e a%irmadas sem nen+um tipo de sentimento ou $onsiderao ra$ista" N o exi#'e u,a ,edida %o,u, ou uni:er#al &ara Bulgar diLeren'e# gru&o# ('ni%o#" Quando u,a #o%iedade 'en'a Bulgar a ou'raJ ela a&li%a o# #eu# &r/&rio# %ri'(rio#J &or'an'oJ %o,e'e :iol$n%ia in'ele%'ual" A a'i'ude e'no%$n'ri%a ( exa'a,en'e o %ri,e da glo-aliGa7 o e da O%iden'aliGa7 oJ a##i, %o,o o I,&eriali#,o E#'aduniden#e" Se n/# li-er'ar,o# o #o%iali#,o da# #ua# %ara%'er1#'i%a# ,a'eriali#'a#J a'e1#'a# e ,oderni#'a#J e #e n/# reBei'ar,o# o ra%i#,o e o# &e6ueno# a#&e%'o# na%ionali#'a# da# dou'rina# da Ter%eira MiaJ n/# %.ega,o# a uma ideologia pol#ti$a $ompletamente nova" N/# a %.a,a,o# de Quarta eoria
3*0

!ol#ti$aJ ou >kTP <a &ri,eira #endo o li-erali#,oJ 6ue n/# e##en%ial,en'e de#aLia,o#J a #egunda #endo a Lor,a %lF##i%a do %o,uni#,oJ a 'er%eira #endo o na%ional0#o%iali#,o e o La#%i#,o=" A #ua ela-ora7 o %o,e7a do ponto de interseo en're a# diLeren'e# 'eoria# &ol1'i%a# an'ili-erai# do &a##ado <i#'o (J %o,uni#,o e 'eoria# da Ter%eira Mia=" En' o n/# %.ega,o# ao na$ional-*ol$+evismoJ 6ue re&re#en'a o #o%iali#,o #e, o ,a'eriali#,oJ o a'e1#,oJ o &rogre##i#,o e o 4oderni#,oJ a##i, %o,o a# 'eoria# de Ter%eira Mia #e, o ra%i#,o e o na%ionali#,o" 4a# e#'e ( a&ena# o primeiro passo" A adi7 o ,e%Nni%a de &roLunda,en'e u,a re:i#ada# :er#Ke# da# ideologia# an'ili-erai# do &a##adoJ n o no# dF u, re#ul'ado Linal" T a&ena# a&roxi,a7 o ini%ialJ u,a a&roxi,a7 o &reli,inar" N/# &re%i#a,o# ir ,ai# longe e LaGer u, apelo , radio e a Lon'e# &r(0,oderna# de in#&ira7 o" A1 n/# 'e,o# o e#'ado ideal platMni$oJ a #o%iedade .ierFr6ui%a ,edie:al e a# :i#Ke# 'eol/gi%a# do #i#'e,a #o%ial e nor,a'i:o <%ri#' oJ i#lN,i%oJ -udi#'aJ Budeu ou .indu=" E#'a# Lon'e# &r(0,oderna# # o ,ui'o i,&or'an'e# &ara de#en:ol:er a #1n'e#e na%ional0 -ol%.e:i6ue" Por'an'oJ n/# &re%i#a,o# a%.ar u, novo nome &ara e#'e 'i&o de ideologia e 9Quar'a Teoria Pol1'i%a; (
3*1

-a#'an'e a&ro&riado" E#'e no,e n o no# diG o 6ue ( e##a TeoriaJ ,a# o 6ue ela n o (" En' o ele ( o u, 'i&o de %on:i'e e a&eloJ ao in:(# de u, dog,a" Poli'i%a,en'eJ n/# no# de&ara,o# %o, u,a -a#e in'ere##an'e religio#o# e &ara a %oo&era7 o ,o:i,en'o# %on#%ien'e en're o# e#6uerdi#'a# radi%ai# e a No:a Direi'aJ a##i, %o,o %o, ou'ro# an'i,oderno#J %o,o e%ologi#'a# e Te/ri%o# Merde# &or exe,&lo" A ?ni%a %oi#a na 6ual n/# in#i#'i,o# &ara a %ria7 o de u, &a%'o de %oo&era7 oJ ( $olo$ar de lado os pre$on$eitos anti$omunistas e anti%as$istas" E#'e# &re%on%ei'o# # o o# in#'ru,en'o# na# , o# do# li-erai# e glo-ali#'a#J &elo# 6uai# ele# ,an'$, #eu# ini,igo# di:idido#" En' oJ n/# de:e,o# reBei'ar %a'egori%a,en'e o an'i%o,uni#,oJ a##i, %o,o o an'iLa#%i#,o" A,-o# o# &re%on%ei'o# # o Lerra,en'a# %on'rarre:olu%ionFria# na# , o# da elite li*eral glo*al" Ao ,e#,o 'e,&oJ n/# de:e,o# no# o&or Lor'e,en'e P 6ual6uer 'i&o de %onLron'o en're a# :Fria# %ren7a# religio#a# D ,u7ul,ano# %on'ra %ri#' o#J Budeu# %on'ra ,u7ul,ano#J ,u7ul,ano# %on'ra .indu#J e da1 e, dian'e" A# guerra# e 'en#Ke# en're %onLi##Ke# 'ra-al.a, &ela %au#a do reino do An'i%ri#'oJ 6ue 'en'a di:idir 'oda# a#

3*2

religiKe# 'radi%ionai# &ra i,&or a #ua &r/&ria &#eudo0religi oJ a &ar/dia e#%a'ol/gi%a" En' o n/# &re%i#a,o# unir a direita' a es(uerda e as religiCes radi$ionais do mundo em uma luta $omum $ontra o inimigo em $omum- Uustia so$ial' so*erania na$ional e valores radi$ionais # o o# 'r$# &rin%i&ai# &rin%1&io# da Quar'a Teoria Pol1'i%a" N o ( LF%il Lor,ar u,a alian7a ' o di:er#iLi%ada" 4a# n/# de:e,o# 'en'ar #e 6ui#er,o# derro'ar o ini,igo" Na +ran7a exi#'e u, di'adoC 9la droite des valeurs et la gau$+e du travail; <Alain Soral=" E, i'aliano Li%aC 9la destra so$iale e la sinistra identitaria;" Exa'a,en'e %o,o Li%aria e, ingl$# <&or'ugu$#=J n/# :ere,o# de&oi#" N/# &oder1a,o# ir ,ai# longe &ara deLinir o su/eitoJ o a'or da Quar'a Teoria Pol1'i%a" No %a#o do %o,uni#,oJ o #uBei'o %en'ral era a $lasse" No %a#o do# ,o:i,en'o# de Ter%eira MiaJ o #uBei'o %en'ral era ou raa ou nao" No %a#o da# religiKe#J ( a $omunidade de %ieis" Co,o &oderia a Quar'a Teoria Pol1'i%a lidar %o, e##a di:er#idade e di:erg$n%ia de #uBei'o#! N/# &ro&o,o#J %o,o #uge#' oJ 6ue o su/eito prin$ipal da Quarta eoria !ol#ti$a possa ser en$ontrado no $on$eito
3*3

Keideggeriano de Dasein _Ser-A#`" T u, %on%ei'o %on%re'oJ ,a# ex're,a,en'e &roLundo 6ue &oderia #er o denominador $omum &ara o &o#'erior de#en:ol:i,en'o on'ol/gi%o da Quar'a Teoria Pol1'i%a" O 6ue ( %ru%ial %on#iderarJ ( a autenti$idade ou inautenti$idade da exi#'$n%ia do Dasein" A Quar'a Teoria Pol1'i%a in#i#'e na autenti$idade da exi#'$n%ia" Para 6ue ela #eBa a an'1'e#e de 6ual6uer Lor,a de aliena7 o D #o%ialJ e%onH,i%aJ na%ionalJ religio#a ou ,e'aL1#i%a" 4a# o Dasein ( u, %on%ei'o $on$reto" Todo indi:1duo e 'oda %ul'ura &o##ue, #eu &r/&rio Dasein" Ele# diLere, en're #iJ ,a# e#' o #e,&re presentes" Tendo a%ei'ado o Dasein %o,o #uBei'o da >kTPJ n/# de:e,o# &a##ar &ara a ela-ora7 o de u,a e#'ra'(gia %o,u, no &ro%e##o de %ria7 o do Lu'uroJ 6ue #e en%aixe na# no##a# exig$n%ia# e :i#Ke#" Malore# %o,o /ustia so$ial' so*erania na$ional e espiritualidade tradi$ional &ode, no# #er:ir %o,o Lunda7 o" Eu a%redi'o #in%era,en'e 6ue a Quar'a Teoria Pol1'i%aJ a##i, %o,o #ua# :aria7Ke# #e%undFria#J na%ional0-ol%.e:i#,o e eura#iani#,oJ &ode #er de grande u'ilidade &ara o# no##o# &o:o#J no##o# &a1#e# e no##a# %i:iliGa7Ke#" O %on%iliador
3*>

&rin%i&al da# diLeren7a# ( a 9,ul'i&olaridade; e, 'odo# o# #en'ido# D geo&ol1'i%oJ %ul'uralJ axiol/gi%oJ e%onH,i%oJ e'%" A i,&or'Nn%ia do %on%ei'o de 8ous <In'ele%'o=J de#en:ol:ida &elo Lil/#oLo grego Plo'inoJ %orre#&onde ao no##o ideal" O In'ele%'o ( uno e ,?l'i&lo ao ,e#,o 'e,&oJ &or6ue ele &o##ui di:er#a# diLeren7a# e, #i ,e#,o 0 n o ( uniLor,e ou a,alga,adoJ ,a# 'o,ado %o,o 'al e, 'oda# a# #ua# di#'in'a# &ar'i%ularidade#" O ,undo Lu'uro &re%i#a #er noti$o de algu, ,odo D ,ul'i&li%idade e di:er#idade de:eria, #er 'o,ada# %o,o ri6ueGa# e %o,o 'e#ouroJ e n o %o,o raG o &ara o %onLli'o ine:i'F:elC ,ui'a# %i:iliGa7Ke#J ,ui'o# &olo#J ,ui'o# %en'ro#J ,ui'o# #i#'e,a# de :alore# e, u, &lane'a e u,a .u,anidade" 4ui'o# ,undo#" 4a# .F algu,a# &e##oa# 6ue &en#a, de ou'ra Lor,a" Que, e#'F alin.ado %on'ra 'al &roBe'o! A6uele# 6ue &re'ende, i,&or a uniLor,idadeJ o &en#a,en'o ?ni%oJ a u,a Lor,a de :ida <E#'aduniden#e=J o U, 4undo" E #eu# ,('odo# # o a Lor7aJ a 'en'a7 o e a &er#ua# o" Ele# # o $ontra a ,ul'i&olaridade" En' o ele# e#' o %on'ra n/#"

3*2

APVNDICES

PXS0ANTROPOLOEIA POLTICA
!arte E@ 4ntroduo

1. O 'e,a de#'e #e,inFrio ( a &/#0an'ro&ologia &ol1'i%a" Cada 'i&o de #i#'e,a &ol1'i%oYe#'Fgio da .i#'/ria &ol1'i%a o&era %o, o 'i&o &adr o de .o,e, &ol1'i%o" DiGe,o# Iu, .o,e, da Idade 4(diaIJ Iu, .o,e, da 4odernidadeIJ e'%J de#%re:endo a# %on#'ru7Ke# .i#'/ri%a# e &ol1'i%a# e#&e%1Li%a#" E##a# %on#'ru7Ke# # o dire'a,en'e de&enden'e# da organiGa7 o e Lor,aliGa7 o da# rela7Ke# de &oder e, u,a #o%iedade e #e rela%iona, %o, o eixo do &oderJ 6ue ( a e##$n%ia do Pol1'i%oJ e %o, a iden'iLi%a7 o a,igoY ini,igo %o,u, <C" S%.,i''=J 6ue ( 'a,-(, a e##$n%ia do Pol1'i%o" O Pol1'i%o ( &oder e iden'iLi%a7 o &ol1'i%a <no##o Y n o no##o=" Cada Lor,a &ol1'i%a Lorne%e u, ,odelo diLeren'e de &oder e de iden'iLi%a7 o" A##i, %o,o #i#'e,a# &ol1'i%o#J exi#'e, ,ui'a# an'ro&ologia# &ol1'i%a#" A
3*@

'eologia &ol1'i%a <C" S%.,i''= #ugere 6ue a &ol1'i%a reLle'eJ e e, %er'o# %a#o# %on#'i'uiJ u, &adr o de An'ro&ologia Pol1'i%a" 2. O .o,e, &ol1'i%o ( 'ran#Lor,ado de u,a Lor,a do Pol1'i%o &ara ou'ra" I##o ( #uLi%ien'e,en'e 'ra7ado na I+ilo#oLia da &ol1'i%aI e na IP/#0Lilo#oLiaI" Agora Lo%are,o# e, de 6ue Lor,a a An'ro&ologia Pol1'i%a en%on'ra a P/#04odernidade" ). A &/#0,odernidade ( algo 6ue #e i,&KeJ 6ue &i#a" Pi#a e, n/#" 4a# ela ainda n o &i#ou" Por'an'oJ o e#'udo da P/#0 ,odernidade &o##ui u,a .ilFria -re%.a %ria'i:a" Ainda 6ue ela &i#eJ ela &ode 'a,-(, n o &i#arJ n/# &ode,o# <ou n o &ode,o#J n o e#'F %laro= no# e#6ui:ar dela" En' oJ Lalar #o-re a P/#04odernidade ( in'ere##an'eJ ex%i'an'e e arri#%ado ao ,e#,o 'e,&o" T u, &ro%e##o %o, u, Li, de#%on.e%ido e u, #en'ido de#%on.e%ido" Ainda ( &o##1:el aLe'ar e##e Li, e e##e #en'ido" A .i#'/ria <a&aren'e,en'e= a%a-ou e a &/#0.i#'/ria e#'F a&ena# I%o,e7andoIJ de:e,o# &ro%urar nela &or u, e#&a7o de lu'aJ gan.ar e#'e e#&a7o e ex&andi0lo" .. A &/#0an'ro&ologia &ol1'i%a e#'F

&re:endoY%on#'ruindo o .o,e, &ol1'i%o na &/#0,odernidade" N/# n o a&ena# e#'uda,o# o 6ue exi#'eS ,a# #egui,o# o &ro%e##o e 'en'a,o# aLe'F0lo" Pen#a,en'o Lan'a#io#o e
3*A

&roLe%ia# au'orrealiGF:ei# # o -a#'an'e leg1'i,o# e -e,0:indo# a6ui" Ex&lorando a &/#0an'ro&ologia &ol1'i%aJ n/# a %.a,a,o# de :ol'a P :ida"

!arte H- !&s-+omem pol#ti$o e !&s-Estado

1. Cara%'er1#'i%a# a-#olu'a# do <&/#0= .o,e, da P/#0 4odernidade # oC De#&oli'iGa7 oS Au'ono,iGa7 oS 4i%ro#%/&iGa7 oS Su- 0 e 'ran#0.u,aniGa7 o <%o,o u,a Lor,a e#&e%ial de de#u,aniGa7 o=S Di:idualiGa7 o <Lrag,en'a7 o="

A##i, ( a reBei7 o e nega7 o de algo 6ue Loi Pol1'i%o na# La#e# &r(:ia# 'orna0#e &ol1'i%a %o,o Lor,a do,inan'e" A &oli'iGa7 o en%on'ra a de#&oli'iGa7 oJ a &ol1'i%a do .u,ano da &/#0,odernidade e#'F e, Luga do ele,en'o e da e#'ru'ura do Pol1'i%o &ara a no:a Frea" O .u,ano da &/#0,odernidade
3**

de%lara guerra ao Pol1'i%oC &ri,eiroJ %o, -a#e na e%ono,ia <+omo e$onomi$us %on'ra +omo politi$us=J en' o %on'ra a e%ono,ia #uBei'o0o-Be'o %lF##i%a e, no,e da rede dinN,i%a do Bogo li:re <%ria'i:o= de I&e7a#I li:re# <NegriJ 8ard'=" A ind?#'ria da ,odaJ o glamour e o s+oR *usiness de,on#'ra, 6ue &ara 'er &ro#&eridade ,a'erial n o ( ne%e##Frio gan.ar din.eiroJ de:e0 #e en'rar &ara a %ole7 o #o%ial rele:an'eJ #e 'ornar u, ,e,-ro da rede gla,ouro#a ,/:el" PFgina# -ril.o#a#J na# 6uai# u, %or&o #e, /rg o# de#liGa da direi'a &ara a e#6uerdaJ ( %o,o u,a in%or&ora7 o %on%re'a do Ilaespa$e lisse? de DeleuGe 0 u,a i,age, da &/#0e%ono,ia" Por exe,&loJ &ara gan.ar din.eiro ( #uLi%ien'e #er ga= <ne##e %a#oJ 'ra-al.ar n o ( ne%e##FrioJ ( o&%ional=" 2. O .o,e, &/#0&ol1'i%o derru-a o &oder e o %ole'i:oJ e e, #eguida o indi:idualJ a iden'idade" Ele n o re%on.e%e a# rela7Ke# de &oder a%i,a ou a-aixo deleJ n o #a-e o 6u$ # o o# Ino##o#I e o# In o no##o#IJ e n o a%ei'a nen.u,a narra'i:a longa 6ue :F al(, do #eu ,i%ro%o#,o" Sua &ol1'i%a ( ex&re##a e, Lor,a de de#eBo# e i,&ul#o# :ege'a'i:o# de dono# e o-Be'i:o# de#%on.e%ido#" Tal:eG #eBa Ide#eBoIJ ,a# n o ( de ningu(, e &ara ningu(, e#&e%iLi%a,en'e" ). T de u, Bogo alea'/rio de #u-0indi:idualidade e
3*5

'ran#indi:idualidade 6ue o &/#0.o,e, %ria u, ,odelo de P/#0 E#'ado" O P/#0E#'ado ( u,a &ar/dia irHni%a do E#'adoJ ( o E#'ado :i%e0:er#a" E#'ado0Lan'a#,aJ E#'ado0Go,-aria" No P/#0 E#'adoJ in#'i'ui7Ke# # o ,/:ei# e eL$,era#J &ol1'i%a# e &rin%1&io# legai# e#' o %on'inua,en'e e ra&ida,en'e ,udando" N o 'e, nen.u,a #i,e'ria :er'i%al ou .oriGon'al :i#ando a uniLi%a7 o %o, a rede" T u,a e#&(%ie de re&?-li%a &ira'a lo%aliGada no $=*er0e#&a7o" Ou u, %arna:al -ra#ileiroJ 6ue #u-#'i'uiu a ro'ina" No &/#0E#'adoJ o #(rio e o Lr1:olo 'ro%a, de lugar e ( u, 'i&o de Sa'urnFlia 'ornada &er,anen'e" E, &ol1'i%aJ o &/#0.o,e, %on#'i'uiu e#'e &/#0E#'ado di:er'indo0#e %o, #eu Bogo lou%a,en'e ,or'al" .. Na &/#0an'ro&ologia &ol1'i%a 'udo ( re:er#oC laGer e 'ra-al.o <a o%u&a7 o ,ai# #(riaJ a'ual tra*al+oJ ( a##i#'ir s+oRs de .u,or e de en're'eni,en'o=J %on.e%i,en'o e ignorNn%ia <%o,&le'o# idio'a# # o de#ignado# %o,o a%ad$,i%o# e ,e,-ro# %orre#&onden'e#=J &?-li%o e &ri:ado <no %en'ro da# a'en7Ke#J in%luindo o de-a'e &ol1'i%oJ e#' o o# ,ai# 1n'i,o# de'al.e# da :ida &e##oal=J ,a#%ulino e Le,inino <o rF&ido %re#%i,en'o de ,ul.ere# e .o,o##exuai# na &ol1'i%a=J #enadore# <an%iKe#= # o elei'o# re%(,0#a1do# da# e#%ola# <#eJ &or exe,&loJ ele# # o &aren'e# de Ligura# inLluen'e#=J :1'i,a e
350

oLen#or <%le,$n%ia %o, o# %ri,ino#o# au,en'andoJ a'ri-ui7 o da %ul&a &ara a :1'i,a=J e'%" 1. Por 6ue Lala,o# #o-re &ol1'i%a 6uando o 'e,a ( o-:ia,en'e algo dire'a,en'e o&o#'o ao &ol1'i%o! Por6ue 'al 'i&o an'ro&ol/gi%o da P/#04odernidadeJ 'an'o na 'eoria %o,o na &rF'i%a #o%ial pisaJ i"e" a'a%aJ i,&Ke0#e &er#i#'en'e,en'eJ in'roduG0#e e gradual,en'e #e 'orna nor,aJ i"e" a'ua %o,o u,a &er#onalidade -F#i%a <A" [ardiner=" E &ara 'al a'a6ue e a:an7oJ &re%i#a0#e de di#&o#i'i:o# de &oder e iden'iLi%a7 o %ole'i:aJ ou #eBaJ o Pol1'i%o no:a,en'e ( ne%e##Frio" 4a#J ne#'e %a#oJ ,odelo# de %on'ra0&oder 'ende, a aLir,ar #eu &oder e e#'e# ,odelo# 6ue nega, 'oda# a# Lor,a# de u, tipo en6uan'o 'al in#i#'e na uni:er#aliGa7 o do #eu tipo <'i&oJ ne#'e %a#oJ %o,o u, #inHni,o de eido# ou uni:er#al=" Singulare# e d1:iduo# a&ol1'i%o# %o,&Ke, u, 'i&o de &ar'ido go:ernan'e da &/#0 ,odernidade" U, &ar'ido inLluen'e e &r/xi,o P 'o,ada do &oder ou BF no &oder" 3. E#'e I&ar'idoI 'e, u, ar#enal e#'il1#'i%o e e#'ra'(gi%o" E##a ( a ,oda e 'e%nologia# in'era'i:a# de inLor,a7 o < RitterJ 'eleLone# ,/:ei#J rede# #o%iai#J *logs=" E, Lran%$# Ielegan'eI ( 'ran#Lerido &or u,a g1riaJ I*ran$+IJ li'eral,en'eJ I%one%'adoI" 4oda e 'e%nologia ,uda, ra&ida,en'eJ e I%one%'adoI
351

<*ran$+= ( o 6ue e#'F ,udando %o, i##oJ a6ui e agoraJ ra&ida,en'e e dina,i%a,en'e" N o exi#'e ,ai# on'e, e a,an. J ne, ,e#,o .oBe" Exi#'e a&ena# o agora" Agora # o Google e RitterJ ,a# e, u, ,o,en'o e#'e# #er o e:en'o# &r(0.i#'/ri%o#J %o,o o &ro%e##ador )e2i$on ou PC2*@" In%lu#i:e a6ui e#'F u, a#&e%'o dro,o%rF'i%o <Mir1lio D o 6ue Loi di#%u'ido no# #e,inFrio#=" (. Re:olu7Ke# &elo Ritter no 4undo dra-e ou

&re#iden'e# %o, i!ads # o %laro# #inai# de &/#0an'ro&ologia &ol1'i%a e do LenH,eno do P/#0E#'ado" A re:ol'a da# eli'e# e a o#%ila7 o do n1:el de in'en#idade da %on#%i$n%ia do# gru&o# do,inan'e# e#' o I&r/xi,o# de GeroI" U, exe,&lo %lF##i%o ( u, e#'ra'egi#'a &ol1'i%o :i%iado e, droga#"

!arte I- Soldado pol#ti$o e seu simula$ro

1. Co,o 6ual6uer ,odelo &ol1'i%oJ a &/#0an'ro&ologia &ol1'i%a &ode #er a%ei'a e &ode #er reBei'ada D n o i,&or'a o 6uan'o #e in#i#'a e, #ua Ina'uralidadeI" U,a &e##oa &ode e#%ol.er 'an'o a e#'ru'ura de &oder %o,o #ua iden'idade" P/#0 E#'ado e &re#iden'e# de Ritter D a&ena# u,a 'end$n%iaJ
352

&i#ando e #e in'ro,e'endoC &ode #er mainstreamJ ,a# n o ?ni%o" Pode .a:er al'erna'i:a#" 2. A &ri,eira al'erna'i:a ( a an'ro&ologia &ol1'i%a de La#e# an'eriore#" E, La%e da &/#0an'ro&ologia &ol1'i%aJ ela &ode #er generaliGada na Ligura do I#oldado &ol1'i%oI" E#'e ( u, %on%ei'o an'ro&ol/gi%o" N o dF nen.u,a ideia #o-re 6ual ideologia o I#oldado &ol1'i%oI #egue" 4a# #eu %on%ei'o i,&li%i'a,en'e %on'(, a %ren7a na exi#'$n%ia de u,a ontologia &ol1'i%aC o #oldado &ol1'i%o lu'a &or u, ,odelo de rela7Ke# de &oderJ dire'a,en'e e a-er'a,en'e iden'iLi%a0#e %o, u, gru&o &ar'i%ular <Io# no##o#I=" A di#'in7 o Lunda,en'al do #oldado &ol1'i%o ( 6ue ele e#'F &ron'o e &re&arado &ara ,orrer &or #ua ideia pol#ti$a" I##o o diLeren%ia de u, #oldado %o,u, ou &ol1'i%o %o,u," U, #oldado ,orreJ ,a# n o &or #eu ideal" U, &ol1'i%o lu'a &or #ua ideiaJ ,a# n o e#'F &re&arado &ara ,orrer &or ela" ). O #oldado &ol1'i%o &ode #er u, %o,uni#'aJ u, na%ionali#'a e a'( ,e#,o u, li-eral" 4a# de 6ual6uer Lor,aJ ele &er#onaliGa a 4odernidade" A 4odernidade ( u,a Lor,a &ol1'i%a e#&e%1Li%a" O #oldado &ol1'i%o ( o ,edia#'ino da an'ro&ologia &ol1'i%a da 4odernidade" E %o,o 'al <e, 'eoria=J &ode %o,-a'er a &/#0an'ro&ologia &ol1'i%a" E#'a #erF u,a
353

re#&o#'a %on#er:adora" O indi:1duo %o,-a'e o di:1duo" O &re#en'e %.egando ao Li, reBei'a o ILu'uroI &/#0.i#'/ri%o a'e,&oral" O dra,a do# ?l'i,o# .o,en# lu'ando %on'ra &/#0 .o,en# na o&o#i7 o &ol1'i%a" 8eroi%a,en'eJ 'ragi%a,en'eJ &oe'i%a,en'e e irre,edia:el,en'e" .. 4a# <_=C a &/#0an'ro&ologia &ol1'i%a 'orna 'al &o#i7 o 6ua#e i,&o##1:el" O #oldado &ol1'i%o na# %ondi7Ke# ?ni%a# da# Fgua# %orro#i:a# da &/#0,odernidade ( i,edia'a,en'e %on:er'ido e, #i,ula%ro" E#'a ( a &rin%i&al #u'ileGa da &/#0 ,odernidadeC ela %arrega u,a ,u'a7 o irHni%a e, rela7 o a 'odo# o# a#&e%'o# da 4odernidadeJ no 6ue diG re#&ei'o P an'ro&ologiaJ e, &ri,eiro lugar" 8oBe n o 'e,o# a %.an%e de %on.e%er u, #oldado &ol1'i%oJ a&ena# &ode,o# %on.e%er #eu du-l$J #eu #i,ula%roJ #eu i,&o#'or" 1. E, #(rie# an'ro&ol/gi%a# de Lor,a# &ol1'i%a# e an'ro&ol/gi%a#J a P/#04odernidade in#'ala u, :1n%ulo :i%io#o" Toda# a# %onexKe# en're a arena &ol1'i%a da P/#04odernidade %o, a 4odernidade e ,ai# a Lundo na .i#'/ria &ol1'i%a # o 6ue-rada# no ,o,en'o da P/#04odernidade e 'e, u, n/" De&oi# de##e n/ <%o,o 'oda #ua :i#1:el %on'inuidade=J u, #eg,en'o Lal#o ( #i'uado"
35>

3" 8oBe n o exi#'e, #oldado# &ol1'i%o#" A&ena# exi#'e #ua %a#%a"

!arte J- Alternativa na p&s-antropologia pol#ti$a@ !r-Kumano e Su/eito Radi$al

1" A ,arge, da ,in.a 'e#e &ode #er reduGida &ara a #eguin'e aLir,a7 oC 8o $onte2to da !&s-Antropologia pol#ti$a' a !&sModernidade e o !&s-+umano _div#duo` no podem ser opostos , Modernidade e ao +umano _4ndiv#duo`- U, &ar n o #eria %o,o Di:1duo :#" Indi:1duo e P/#08u,ano :#" 8u,anoJ ,a# #i, Di:1duo :#" P#eudo Indi:1duo e P/#08u,ano :#" P#eudo0 8u,ano" A6ui e#'F a do-ra <DeleuGe= da an'ro&ologia &/#0 ,odernaC um simula$ro se en$ontra $om um simula$ro2. U, #oldado &ol1'i%o na P/#04odernidade ( i,&o##1:el" S/ &ode #er u, #i,ula%ro" ). Con#e6uen'e,en'eJ a o&o#i7 o de:e #er diLeren'e" N o u,a %onex o an'ro&ol/gi%a &r(:ia de#ignada a %olidir %o, o #eg,en'o &/#0an'ro&ol/gi%o da# #(rie# an'ro&ol/gi%a#J 6ue
352

e#'F lo%aliGado a&/# o ele,en'o #u-#'i'u1do <la7o=J ,a# u,a Ligura %o,&le'a,en'e di%erente" I##o (J de:e,o# Lalar da e2presso pol#ti$a do SuBei'o Radi%al" .. E#'e 'e,a de:e e#'arJ de algu,a Lor,aJ in'egrado P >TP" N o .F e#&a7o e 'e,&o &ara de#en:ol:er,o# i##o a6ui" 4a# geral,en'e &ode,o# diGerC uma alternativa , p&santropologia di%erente1. A :iola7 o do# li,i'e# .u,ano#J a# ro'a# de 'ran#gre## o &ode, n o #er a##i, no %a#o do di:1duo" N o ( o :erdadeiro #er .u,ano 6ue #e en%on'ra %o, o &/#0.u,ano na &/#0an'ro&ologia &ol1'i%aJ ,a# #i, o &r(0.u,anoJ &r(0%on%ei'o do .u,ano" E##a orige,J 6ue ( an'erior ao #er .u,anoJ ( &aralela a ele e :ai exi#'ir de&oi# dele" 3. A6ui no# diGe, re#&ei'o o# 'e,a# do #e,inFrio an'erior e o 'e,a deli%ado da angelo,orLo#e" N o ( &or a%a#o 6ue na e#%a'ologia da ,aioria da# religiKe# e 'radi7Ke# lida,o# %o, a :i#'a &anorN,i%a do End>amp%J o 6ual en:ol:e ne%e##aria,en'e a &ar'i%i&a7 o de anBo#" E, Lil,e# &o&ulare#J %er'a,en'eJ ele 'a,-(, #oLre %o, a #i,ula7 o" 4a# ( ine:i'F:el" A ex&re## o &ol1'i%a do SuBei'o Radi%al &ode #er
35@

pol#ti$a tam*m

p&s-antropol&gi$a'

mas

deLinida n o %o,o Frea da 'eologia &ol1'i%a <C" S%.,i''=J ,a# %o,o Frea da angeologia &ol1'i%a" E#'e 'e,a re6uer ,ai# de#en:ol:i,en'o"

APVNDICE II" EVNERO NAS TRVS TEORIAS POLTICAS DA 4ODERNIDADE

!arte E- 4ntroduo

1" An'e# de %o,e7ar,o# a e#'udar a >kTP <Teoria Pol1'i%aJ TP= :ale a &ena ol.ar &ara a &ro-le,F'i%a do g$nero na Era 4odernaJ o 6ue #igniLi%a de#%o-rir de 6ue ,aneira o 'e,a do g$nero da Era 4oderna aLe'a a# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a# %lF##i%a#" 2. O %on%ei'o de u, ra%ional e adul'o .o,e, &r/#&eroJ geral,en'e %idad o <-urgu$# 0 o 'er%eiro E#'ado= ( #i'uado na -a#e do &aradig,a de g$nero da Era 4oderna" Co,e7a a &ar'ir de##e &ar'i%ular 'i&o &adr o de .o,e," A 'e#e an'ro&ol/gi%a -F#i%a ( 9+omem pol#ti$o d +omem *urgu6s;" )" Al(, di##oJ %ada u,a da# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a# da Era
35A

4oderna 'ra-al.a, %o, e##a 'e#e diLeren'e,en'eJ ,a# %o,o! .. A 1TP a-#or:e o &adr o %o,o medida geral e %on%orda %o, ele %o,o u, optimum" U, adul'o &r/#&ero <%ul'ural,en'e 9-ran%o;=J %idad o in'eligen'e <-urgu$#= ( a medida das $oisas <&ol1'i%a#=" 4a# o li-erali#,o le:a i##o ainda ,ai# adian'e &ara &roBe'ar a ideia de reas antropol&gi$as mais amplas 6ue # o e#'ru'urada# e, 'orno de##a Ligura" No in1%io o #uLragi#,o &ro&Ke in%luir na Frea &ol1'i%a do# 'ai# I-urgue#e# ,a#%uliniGado#I &adr o D .o,en# e ,ul.ere# ur-ano#J adul'o#J in'eligen'e# e -e,0#u%edido# <%idad # Le,inina#=J de&oi# de,o%ra'a# deLende, 'a,-(, a in%lu# o de %a,&one#e#J i,igran'e#J ao# &ou%o# au,en'ando a Frea de lo%aliGa7 o <da %idade &ara o %a,&o=J g$neroJ 'axa# de #o-re:i:$n%iaJ exig$n%ia# de ra%ionalidadeJ %ara%'er1#'i%a# ('ni%a# <o #e,i0negro O-a,a ( u, &a##o ne##a dire7 o=" 4a# ( i,&or'an'e &ara n/# 6ue o# n o0adul'o# e n o0-ran%o#J n o0 &r/#&ero# <n o ,ui'o ra%ionai#=J n o0.o,en# e#' o #endo &en#ado# na 1TP $omo Iadul'o#I I&r/#&ero#I Ira%ionai#I I.o,en#I <e, &o'en%ial=" 1. A &ar'ir da6ui D %eminismo li*eral <1TP=C Dar P# ,ul.ere# 'o'al igualdade &ol1'i%a0#o%ial %o, o &adr o do .o,e,0%idad o -urgu$#J o %on%ei'o de 9$idad %eminina?" A
35*

%idad Le,inina ( u,a %idad %o, &e%uliaridade# ana'H,i%a# 6ue # o ,o'i:o &ara minimi9ao #o%ial e &ol1'i%a" U, iguali'ari#,o li-eral do# #exo# (J %on'udoJ u,a 'end$n%iaJ ,a# n o %ondi7 o de neg/%io na &rF'i%aJ ainda 6ue e, 'eoria D nor,a'i:a,en'e D e#'a #eBa a Linalidade -F#i%a da 1TP e do# regi,e# 6ue # o -a#eado# nela" 4a# Bun'o %o, ela u,a ,a#%ulinidade do o-Be'i:o e#'F na ideia de 6ue a mul+er est se apro2imando do +omemJ &en#ando %o,o u, .o,e, &o'en%ial <:ir'ual=S e6ualiGa7 o ( u,a e#'iliGa7 o e, dire7 o ao .o,e," Exi#'e, I%olarin.o# aGui#I e I,ul.ere# de neg/%io#I a &ar'ir da6ui" <Todo# #a-e, 6ue a# ,ul.ere# dirige, u, %arro de Lor,a e#'ran.aS &are%endo de algu,a ,aneira u, IBei'o Le,ininoIS n oJ ela# dirige, de Lor,a ,a#%ulinaJ ,a#J exagerada,en'eJ ( &or i##o 6ue o# .o,en# Li%a, ner:o#o# %o, ela# D ele# re%on.e%e,J ,a# n o reLle'e, %on#%ien'e,en'e 6ue uma mul+er dirigindo simplesmente imita a maneira (ue os +omens dirigemJ ela o $opia D da6ui :e, #eu a-orre%i,en'oS da ,e#,a Lor,a %o, i,i'adore#J %au%F#i%o# e &ro:in%iano# dirigindo=" 3. Co,uni#,o <2TP= origina0#e da ,e#,a &o#i7 o 6ue a 1TPJ ,a# in#i#'e em outra atitude an'e o -urgu$# ,a#%ulino &adr o" O Co,uni#,o &ro&Ke n o %on#er:ar o 'i&o &adr o
355

$omo <ao %on'rFrio da 1TP=J ,a# #i, trans%orm-lo de maneira p&s-*urguesa _proletria`" T u,a o&era7 o &ol1'i%o0 #o%ial e an'ro&ol/gi%a u, &ou%o %o,&li%ada" E, u, #en'ido de g$neroJ a##u,e o e#'a-ele%i,en'o de u,a igualdade radi$al dos se2os <,ai# rigoro#a 6ue a deLendida &or li-erai#=J i,&or'an'e,en'e D organiGada di%erentemente" E o .o,e, -urgu$# e a ,ul.er -urgue#a %o,o u, $onstruto su*ordinado do .o,e, -urgu$# de:e, #er 'ran#Lor,ado# em alguma outra $oisa" A6uiJ iguali'ari#,o do# #exo# ( u,a ex&re## o do iguali'ari#,o da# &e##oa# na #o%iedade e re&re#en'a a ,edida da di##olu7 o da# lin.a# de %o,ando" Se a lin.a de %o,ando ( di##ol:ida na &rF'i%aJ a #i,e'ria :er'i%al .o,e,Y,ul.er ( di##ol:ida de igual Lor,a" U, .o,e, &role'Frio n o ( ,ai# u, .o,e, -urgu$# a##i, %o,o u,a ,ul.er" Rela7Ke# de g$nero no %on'ex'o de u, &role'ariado e,an%i&ado ad,i'e, n o a li-era7 o da e##$n%ia .o,e,Y,ul.erJ ,a#J &or exe,&loJ de a%ordo %o, 3ourdieu ou NegriY8ard' a li*erao do proletrio do g6nero $omo $onveno so$ial" O 6ue ( u, &role'Frio %o,uni#'a &/#0g$nero! 4ui'o# au'ore# &/#0,oderno# re#&onde, a &ergun'a da #eguin'e Lor,a D i##o ( u, I,e%ani#,o de de#eBo#I <DeleuGeYEua''ari=J Idispositi% de la se2ualite non-polaire?
>00

<+ou%aul'=J Irede# de riGo,aI <DeleuGe=J I,u'an'e# #exuai# n o0 u'iliGado#I <NegriY8ard'=J I$i*orgsI <Donna 8arracaQ=" O %eminismo ultraes(uerdista _gau$+isme` um programa de li*erao do se2o $omo uma %orma de $onstruo so$ial +ierr(ui$a- +ala,o# a6ui n o da li-era7 o da e##$n%ia Le,ininaJ mas so*re superar o se2o $omo ele " Se a a'en7 o ( &re#a e, &ar'i%ulare# de ou'ro #exo <&or Si,one de 3eau:oirJ Uulia [ri#'e:a ou Lu%e IrigaraQ=J i##o ( a&ena# &ara a relativi9ao da mas$ulinidade no %a,in.o &ara a li-er'a7 o" O de#eBo n o 'e, #exo" )i*erdade uma li*erdade em relao ao se2o" (. A 3TP 'in.a algu,a# o&7Ke# e, 'orno do g$nero" An'e# de 'udo u, +ero#smo ultramas$ulino" Exal'a7 o do &a'riar%ado" Ta,-(, &o##u1a, o -ran%o adul'oJ ur-anoJ ra%ional e -e,0#u%edido 6ue era &adr oJ ,a# exal'ado e ex&andido e, &ro&or7Ke#" E#'e ( u, +iper*urgu6s mas$ulino" A mas$ulinidade aristo$rti$a de Evola ( %olo%ada longe da# ou'ra#J o Uuni>lu* <Elei%.enJ :an den 3ru%W= e a Re:olu7 o Con#er:adora" A6ui 'e,o# 6ue lidar %o, u, #en#o ,a#%ulino e##en%iali#'a &r(0,oderni#'a <u, .o,e, na Tradi7 o %o,o &or'ador da #u&erioridade on'ol/gi%a D =angJ C(uJ realidade o-Be'i:a e, %on'ra#'e %o,o =inJ TerraJ n o exi#'$n%ia=" E,
>01

#egundo lugarJ .a:ia #i,ul'anea,en'e na 3TP e#'ra'o# de ,a'riar%ado n/rdi%o <8"Mir'J #eguidor oL 3a%.oLenJ 4a'.ilde LudendorLLJ 4ar'.e [unGelJ e'%=" O matriar$ado n&rdi$o simtri$o , mas$ulinidade ontol&gi$a de E:ola e da Re:olu7 o Con#er:adora" A6ui Lala,o# #o-re a li-era7 o da ess6n$ia da mul+er" T u,a ,ul.er %o, u, 'i&o on'ol/gi%o &ar'i%ular %o, #ua &r/&ria #u-#'Nn%iaS 'e?rgia Le,in1#'i%aJ &agani#,o a'( e#%a'ologia ,a'riar%al <Iad:en'o da E#&o#aI=" I##o #igniLi%a 6ue na 3TP exi#'iu u, &un.ado de :er#Ke# de &ol1'i%a# de g$neroC da .i&er'roLia na ,a#%ulinidade -urgue#a <a##i, %o,o a do# li-erai#J ,a# exal'ada= a'( u, .ero1#,o ul'ra0ari#'o%rF'i%o e a u, Le,ini#,o n/rdi%o ,arginal"

!arte H- A*ordando o se2o na J !@ G6nero radi$al

1" Para %riar u,a ideia #o-re o status &ol1'i%o0#o%ial do g$nero na >TP 'e,o# 6ue reBei'ar i,edia'a,en'e a -a#e nor,a'i:a da Era 4oderna D o adul'o -ran%o ra%ional ur-ano0 -urgu$# -e,0#u%edido" A >TP n o %on.e%e u, 'i&o %o,o e#'e e n o 6uer %on.e%er" T &or i##o 6ue %on#egui,o# %a,&o de u, prin$#pio residual" O %a,&o ( u, n o0adul'oJ n o0-ran%o
>02

%a,&on$# <n o0ur-ano= e n o0ra%ional <i,&e'uo#o= n o0 .o,e," I#'o ( 'udo 6ue e#'F por trs da &r/xi,a ou a'( di#'an'e Lron'eira %on%$n'ri%a da an'ro&ologia de g$nero na Era 4oderna" 2. 8o-adulto <Por exe,&lo o %on%ei'o de IErande UogoIC R" Dau,alJ R" Eil-er'0Le%o,'eJ R" Maillan' BeJ e'%=" E##e ( o %on%ei'o de Iir, o#0#i,&li#'a#I" ). 8o-*ran$o <o %on%ei'o de &oli%en'ri#,o ('ni%o exa,ina o ,undo -ran%o %o,o u,a &o##i-ilidade e, u, inLini'o n?,ero de ou'ra# D an'ro&ologia %ul'ural e e#'ru'ural de +" 3oa#J C" L(:i0S'rau##J e'no0#o%iologia=" .. Campon6s <&or exe,&loJ a ideia de et+os %o,o #o%iedade orgNni%a &or RedLieldJ de no:o e'no0#o%iologiaJ ,o:i,en'o ru##o narodni>J #o%iali#'a# re:olu%ionFrio#=" 1. 4mpetuoso <u, %on%ei'o de 'ran#gre## o in'ele%'ualJ u,a o&o#i7 o en're in'ui7 o in'ele%'ual de a%ordo %o, Eu(non e ,en'eJ 'a,-(, E" 3a'aille %o, #eu IAtse%alI e a &rF'i%a da Lilo#oLia e da &oe#ia irra%ional D de 8alderlin e Nie'G#%.e a Ar'aud=" 3. E Linal,en'e D ?no-+omem?" IN o0.o,e,I no #en'ido &ol1'i%o0#o%ial e, 6ue a 4odernidade geral,en'e
>03

%o,&reende u, I.o,e,I" A# %ara%'er1#'i%a# &r(:ia# no# a&roxi,a, &ara o %ul'i:o do %a,&o da &rin%i&al 'e#e #o-re o ar6u('i&o de g$nero na >TP D &ara o In o0.o,e,I" Ela# e#&e%iLi%a, #eu #en'ido" InLan'ilidadeJ n o -ran%ura <ou #el:ageria=J e'ni%ali#,o e irra%ionalidade <ou au#$n%ia da ra%ionalidade euro&eia %lF##i%a= &re&ara, u,a &la'aLor,a &ara o In o0.o,e,I da >TP" Co,o i##o &ode #er deLinido ,ai# %on%re'a,en'e! (. An'e# de 'udo a >TP &ode $apitali9ar nesse $ampo um vetor de modelos de g6nero anti*urgueses das H ! e I !- E#'a &ode #er %on#iderada %o,o u,a La#e preparat&ria" I##o ( &erLei'a,en'e &o##1:el" U,a ideia &role'Fria de iden'idade &/#0 g$nero ( in'ere##an'e %o,o u, &roBe'o i,edia'a,en'e %r1'i%oS no %on'ex'o &/#0,oderno &ode #er adi%ionada &ara o ar#enal <de#&ro:ido de #ua %ono'a7 o ,a'eriali#'a= no e#&1ri'o do Dada1#,o &ri,i'i:o <an'iar'e=J ou do I%anal.aI de 4arine''i ou Nie'G#%.e" Ta,-(, # o in'ere##an'e# o# ex're,o# do# &roBe'o# de g$nero da 3TP 0 ul'ra0.ero1#,o do E:oliani#,o %o, a on'ologia #u&er0.u,ana do guerreiro e #i,ul'anea,en'e u, Le,ini#,o n/rdi%o" Toda# e#'a# 'end$n%ia# Lora, ,arginai# na 2TP e 3TPJ #endo u,a o&o#i7 o in'erna P Era 4oderna" Toda# ela# &ode, #er in%or&orada# na >TP %o,o u, Lundo e#'('i%o
>0>

agradF:el" O &role'Frio &/#0g$nero e#'F 6ue-rando o %idad o -urgu$# de#de a-aixoS on'ologia do #exo D 94e'aL1#i%a do SexoI de Uuliu# E:ola LaG o ,e#,oJ ,a# a &ar'ir de %i,aJ on'ologiGando u, #exo e, u,a &er#&e%'i:a #u&er0.u,anaJ #u&er0-urgue#a e #u&er0%i:il de realiGa7Ke# 'e?rgi%a#0'Nn'ri%a# da# e##$n%ia# ex'ra0.u,ana# do ,a#%ulino e Le,inino <&o##e## o &ro:o%adaJ 4u#a# e ,u#i%alidade da %ul'ura &or A" 3loW=" 2. 4a# 'oda# e##a# # o o&era7Ke# &reli,inare#J ainda &or #ua &r/&ria na'ureGa in'en#a e %a'i:an'e" A e##$n%ia do no-0+omem1 da >TP ainda e#'F &o#'a de lado" E##e lado ( do SuBei'o Radi%al" Ele ( In o0.o,e,I &or6ue ele ( n o0.u,ano e e#'ando Lora do# &aradig,a# 6ue deLine, regra# e li,i'e#J in%luindo li,i'e# de on'ologia# di:ina#" U, .o,e, %er'a,en'e &re##u&Ke u,a ,ul.er e o SuBei'o Radi%al &re##u&Ke nada LoraJ &or i##o 6ue ele n o ( #i,('ri%o a nada" 0. Ele ( andr/gino ou n o! 4a# &or6ue n o""" u, andr/gino ( u, .u,ano0raiGJ an'e# do #exo .u,ano e #eu radi%ali#,o e#'F neleJ #igniLi%ando <radix i ra1G=J &er'en%i,en'o P# ra1Ge#" +ala,o# #o-re i##o e, u, #e,inFrio #o-re a >TP" E %.ega,o# ao 'e,a da Gona in%o,u, onde &rF'i%a e 'eoria %oin%ide, e a'( # o indi#'in'a#" O Caos pre$ede
>02

as estruturas duplas de ordem da mesma maneira- O Su/eito Radi$al nu, #en'ido de g$nero &re%ede a diLeren%ia7 o en're ,a%.o e L$,eaJ ,a# n o exi#'e u, &rodu'o da en'rada dele#" Ele &re%ede0o#J ,a# n o o# #egue" Pode,o# deLinir o #exo do SuBei'o Radi%al D g$nero radi%al" 1;. No e#&1ri'o do angelo,orLi#,o da an'ro&ologia &ol1'i%a da >TPJ &ode,o# de#%re:er o #exo do #uBei'o da >TP %o,o #exo do# anBo#" O #exo &ode ao ,e#,o 'e,&o #e e#'a-ele%er &elo de#eBo <,a#%ulino= de 3ene Elo.i,J #eduGido &ela -eleGa da# Lil.a# do# .u,ano# ou &ode #er a&re#en'ado %o,o u, andr/ide L$,ea D IninLa da e#'rela &olarIJ &or SillianQJ A'alan'a +ugien# ou 3ea'ri%e" 11. E ,ai#C a 6ue#' o 6ue 8eidegger n o le:an'ou D #e Da#ein 'e, #exo! Qual #exo 'e, o Da#ein! De:e #er u, ,ui'o Lunda,en'al"""

!arte I- G6nero Radi$al e trans%ormaCes de g6nero na Era !&sModerna- Entropia do Eros

1. Agora &ode,o# exa,inar o &ro-le,aC $omo <a&roxi,ada,en'e e &ro:i#oria,en'e de#%ri'o &or n/#= o
>0@

g$nero radi%al da >TP ( %orrela'o %o, a# trans%ormaCes de g6nero na Era !&s-ModernaN 2. Na Era P/#04odernaJ a $onverg6n$ia da# 'r$# 'end$n%ia# de g$nero D neoli-eralJ neo,arxi#'a e <,ui'o Lrag,en'ada= neonaGi exi#'e," ). A 'end$n%ia neoli-eral a#&ira a ,axi,iGar o padro de um $idado *urgu6s' trans%erindo-o para toda a populao da errae e#'a ( a 'eoria do# direi'o# .u,ano#" U, %idad o ,a#%ulino ra%ional ( %on%ei'ualiGado %o,o I.u,anoI ou Iindi:1duoI &erdendo %on'a'o %o, o #exo ana'H,i%o e #o%ialJ 'ornando0#e u, i,&era'i:o &adr o glo-al" U, .o,e,0-urgu$# e#'F #e 'ornando ' o 'o'al e uni:er#al 6ue #u-#'i'ui o# ou'ro# 'i&o#C da6ui exi#'e, ind?#'ria# &ara Bo:en# e %rian7a# e ,oda &ara % e# e ga'o#" .. A 'end$n%ia neo,arxi#'a in#i#'e no $onven$ionalismo so$ial do se2o e #e 'orna a'i:a,en'e e:iden'e na &roliLera7 o e legi'i,a7 o de %/digo# .o,o##exuai# e 'ran#g$nero#" A li*ertao do se2o reali9ada atravs do seu /ogo e $arter permanente- A,-a# a# 'end$n%ia# Bun'a,0#e no li-erali#,o de e#6uerda <li0li= %o, a #exualidade 'ran#gre##i:a <Lr" Gau$+isme ou ul'rae#6uerdi#,o=J ,ul'i&li%ado &elo indi:iduali#,o
>0A

<li-erali#,o %lF##i%o=" 1" A ou'ra dire7 o do ul'rali-erali#,o ( a lou%ura #ado0 ,a#o naGi0#a'ani#'aS exal'a7 o da ,a#%ulinidade -urgue#a e, u,a #o-erania #exual indi:iduali#'a do indi:1duo a'o,iGado" E#'e# # o o# ILa7a o 6ue 6ui#erI e I%o, 6ue, 6ui#erI adi%ionando u,a %o,&en#a7 o Linan%eira e u, &rin%1&io de :olun'ariedade de CrocleQ" O IneonaGiI .oBe ( u,a &ar/dia &a'ol/gi%a 6ue :e, do &a#6ui, -ara'o de Mi#%on'i <IO# 4aldi'o#I= ou da ex&lora7 o 'o#%a e ,en'al,en'e Lra%a no e#'ilo de IRe%e&%ioni#'a da Noi'eI" Na Frea do g$nero IneonaGiI e#'F #e,&re &re#en'e u, a'ri-u'o de en're'eni,en'o D %lu-e# ga=s e de%ora7Ke# %lF##i%a# de se2 s+op" 3. I##o #igniLi%a 6ue u, &anora,a de g$nero #e ex&andindo dian'e da La%e de u, guardi o da >TP re&re#en'a u,a e2ploso do +omem *urgu6s an'e no##o# ol.o#" Ele :oa &ara longe ao# &eda7o#J #al:ando a&ena# #inai# :ir'uai# da #ua do,ina7 o" O #exo da Era 4oderna e#'F #e a%a-ando na no##a Lren'e" O %en'ro e#'F #e di#&er#andoJ Frea# %on%$n'ri%a# &erde, #ua# /r-i'a#" U, #exo ex%$n'ri%o de rede# de#%oordenada# e di#&er#a# exi#'e" A rF&ida en'ro&ia do Eros e#'F o%orrendo" (. 4a# o #uBei'o da Quar'a Teoria Pol1'i%a <Da#ein= n o (
>0*

u, %on#er:ador" Ele n o in#i#'e no <i,&o##1:el= re'orno ao .o,e, adul'o -ran%oJ -urgu$#J ur-anoJ e#&er'o e -e, de :idaJ 6ue no ,o,en'o exa'o :ai #e e#%onder no .oriGon'e .i#'/ri%oJ a-rindo %a,in.o &ara u, %arna:al de ,u'an'e# no e#&1ri'o do KoRard Stern S+oR ou &ara Liguran'e# da ICul'ura do A&o%ali&#eI de Ada, ParLeQS ou ,e#,o ar6u('i&o# ,ai# a'raen'e#J ,a# de#a&are%ido# .F ,ui'o 'e,&o <&or exe,&loJ %a:aleiro# ,edie:ai# e -ela# donGela# erudi'a# %o, elegan'e# li:ro# Lilo#/Li%o# e, , o# &Flida# e gen'i# uni%/rnio# &r/xi,o# P# &erna#=" 2. O-#%uran'i#,o de g$nero da Era P/#04oderna e a en'ro&ia glo-al do Eros 'e, de #er re%on.e%ido# no e#&1ri'o do %enFrio e#%a'ol/gi%o de u,a es$atologia no-dual <&or exe,&lo no Ifal>i !uranaI indianoJ a&re#en'ado elegan'e,en'e e %on:in%en'e,en'e no %a,&o e#%a'ol/gi%o I"inis MundiI= %o,o an'e%i&ando u,a no:a 'ran#Lor,a7 o de g$neroJ u,a &ar/dia &re%i&i'ada e &re:en'i:aJ %o,o a %are'a de de#&edida da %o,i'i:a do An'i%ri#'o no ?l'i,o e#'er'or de ,or'e do ,undo 6ue Linal,en'e e#Lria" O g$nero de#a&are%e ra&ida,en'eJ diLeren'e# # o Lei'o# iguai#J a# dinN,i%a# de o&o#i7 o : o #e a%a-ando e #e 'ran#Lor,a, e, nada" O SuBei'o Radi%al a'en'a,en'e -u#%a e##a# 'ran#Lor,a7Ke#J La%il,en'e deLinindo
>05

nela# algo 6ue ela# e#' o &arodiando e o &on'o no 6ual ela# e#' o #endo u,a &ar/diaJ o 6ue #igniLi%a #er u,a &ar/dia Dele &r/&rio"

APVNDICE III" QUARTA TEORIA POLTICA E PRA)IS


!arte E- O termo 0!r2is1 e seus signi%i$ados

Indi%ando o 'e,a do #e,inFrioJ eu n o #a-ia %o,o ele #eria di:ulgado" +oi :i#'o :aga,en'eJ #endo &er%e-idoJ 6ue a Quar'a Teoria Pol1'i%a de:eria le:ar &ara u,a Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a" E##e ( o &on'o de in1%io" Para al(, di##oJ %o,e7a o de#en:ol:i,en'o do li:re &en#a,en'o" Se&ara7 o da &ar'e 'e/ri%a <%on'e,&la7 o= e &rF'i%a <o&era7Ke# no# o-Be'o# D I&rag,a'aI=J ou &en#a,en'o e a7 oJ ou ideia e i,&le,en'a7 oJ ou &rin%1&io e ,aniLe#'a7 oJ ou in'ele%7 o e a7 oJ ou ,i'o e ri'ual D ( o 'e,a de '/&i%o# du&lo# de ,ui'a# di#%i&lina#" Todo# e#'e# &are# 'e, u,a geo,e'ria #e,Nn'i%a diLeren'e" 4a# 'odo# ele# # o %on#'i'u'i:o#"
>10

CIVNCIA

TEORIA <%on'e,&la7 o=

PRdTICA <o-Be'o#=

4e'aL1#i%a Religi o +ilo#oLia Te%nologia

Prin%1&io 4i'o In'ele%7 o Ideia <&roBe'o=

4aniLe#'a7 o Ri'ual A7 o RealiGa7 o <i,&le,en'a7 o=

U#o 'ri:ial

Pen#a,en'o

A'i:idade

Agora di#%u'ire,o# a #egunda %oluna de 'er,o#" Sendo 6ue a Quar'a Teoria Pol1'i%a n o ( algo di:1duoJ ,a# aLir,a #er ao ,e#,o 'e,&o I%i$n%ia &ol1'i%aIJ I,e'aL1#i%a &ol1'i%aI <Angelopolis=J I'eologia &ol1'i%aI <e#%a'ologia &ol1'i%a=J ILilo#oLia &ol1'i%aI e 'e%nologia &ol1'i%a <Frea ,eno# de#en:ol:ida a'( agora=J de:e,o# &en#ar u, &ou%o #o-re a #egunda %oluna de 'er,o# de Lor,a %o,&le'a"

>11

U,a o-Be7 o" Co,o de#%o-ri,o#J ,a# ainda n o de#%re:e,o#J o a'or da Quar'a Teoria Pol1'i%a ( Da#ein" O Da#ein Loi alin.ado &or 8eidegger %o,o u,a #a1da radi%al de 6uai#6uer dualidade# #i,ilare#" A ,e#,a %oi#a 6uando di##e,o# e, ou'ra o%a#i o #o-re o .oli#,o do imaginaire" O 6ue # o e##a# dua# %oluna#! 0 e#'e ( u, '1&i%o diLeren%iali#,o on'ol/gi%o ou o 'ra-al.o do logos" Na >TP diurne e logos n o # o ex%lu1do#J &or(,J a,-o# # o &ri:ado# de ex%lu#i:idade" Da#ein re6uer u, a&elo ao Ino:o logosI D &ara a on'ologia Lunda,en'al" I##o 6uer diGer 6ue &ara a #olu7 o <e n o Lor,ula7 o= do &ro-le,a da Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a &re%i#a,o# an'e# ir &ara a Frea onde a 'eoria <%on'e,&la7 o= e &rF'i%a <o&era7Ke# e, o-Be'o# D &rag,a'a=J &en#a,en'o e a7 oJ ideia e realiGa7 oJ &rin%1&io e realiGa7 oJ in'ele%7 o e a7 oJ ,i'o e ri'ual se en$ontram" I##o ( i,&or'an'e" A Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a n o ( a #i,&le# a&li%a7 o da Quar'a Teoria Pol1'i%a P IrealidadeIJ %o,o no %a#o da# 'eoria# an'eriore#" A Quar'a Teoria Pol1'i%a n o ( dire'a,en'e anFloga P# ou'ra# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a#" A diLeren7a radi%al ( 6ue a Quar'a Teoria Pol1'i%a *us$a superar o t&pi$o dual da modernidade- A Teoria &or #i ,e#,a na Quar'a Teoria Pol1'i%a ( algo diLeren'e" E n o ( ou'ra %oi#a 6ue a &rF'i%a" Para
>12

en'ender a Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a ( ne%e##Frio ir &ara a# ra1Ge# da Quar'a Teoria Pol1'i%a" E 'o%ando e##a# ra1Ge#J onde a di:i# o en're dua# %oluna# BF n o exi#'e" I##o a&ela ao I&r(0%on%ei'oIJ I&r(0on'ologiaIJ I&r(0on'ologiaI ou I&r(0#er .u,anoI <#o-re a an'ro&ologia="

!arte H- eorias !ol#ti$as da Modernidade e suas !rti$as pol#ti$as

Na# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a# %lF##i%a# da ,odernidade 'eoria e &rF'i%a # o iden'iLi%ada# %lara,en'e" O li-erali#,oJ Pri,eira Teoria Pol1'i%aJ 'e, a e%ono,ia e o ,er%ado %o,o Lor,a# a&ro&riada# de &rF'i%a &ol1'i%a" No N,-i'o da &ri,eira 'eoria &ol1'i%a o ,er%ado ( a &ol1'i%a" Da1 #urge o +omo e$onomi$us de ^e-er" A realiGa7 o do %i%lo do ,er%adoJ re&re#en'an'e da &ri,eira 'eoria &ol1'i%aJ i,&le,en'a #ua 'eoria" O 4arxi#,o a'ri-ui grande :alor P &raxi#C e#'a ( a re:olu7 oJ lu'a de %la##e e <#o- o #o%iali#,o= 'eoria a'i:a <'ra-al.oJ 6ue %ria o #er .u,ano de no:o e de no:o=" De a%ordo %o, 8eideggerJ a Pri,eira e Segunda Teoria# Pol1'i%a# # o
>13

,aniLe#'a7Ke# do LenH,eno IMa$+ens$+a%tI" A'en7 o ao IMa$+enI <LaGer=" I#'o (J #egundo 8eideggerJ a &rFxi# ( o n?%leo da Pri,eira e Segunda Teoria Pol1'i%a" Da1 a&are%e a Ite$+neI %o,o de#'ino e ,e'aL1#i%a" Ou #eBaJ de a%ordo %o, 8eideggerJ generi%a,en'eJ a &rF'i%a &ol1'i%a ( a e##$n%ia da# dua# &ri,eira# 'eoria# &ol1'i%a#" Na Ter%eira Teoria Pol1'i%aJ a &raxi# ( ,ai# %o,&lexa" Pri,eira,en'eC a &raxi# ,ai# %lara e ,on#'ruo#a Loi a &raxi# do .olo%au#'o e a realiGa7 o da &ol1'i%a ra%ial &elo NaGi#,o" E, #egundo lugarJ a I&raxi#I i'aliana ou e#&an.ola no %on'ex'o da Ter%eira Teoria Pol1'i%a Loi rela'ada ao Ie#'adoI e reduGida a u, Ie#'ado %or&ora'i:oI <n o ,ui'o longe do %lF##i%oJ ,a# :i:o e ,odiLi%ado na%ionali#,o -urgu$#=" 8eideggerJ 6ue e#'a:a no %on'ex'o da Ter%eira Teoria Pol1'i%aJ ,a# re&re#en'ou u, ,olde &ara a Quar'a Teoria Pol1'i%aJ :iu o IMa$+ens$+a%tI 'a,-(, na 'er%eira 'eoria &ol1'i%a" E ra#%un.ou no #en'ido de #u&erF0lo e re%u#F0lo" Exi#'e, &a##agen# ex&re##i:a# #o-re o 'e,a e, ?Ges$+i$+te des Se=nsI" E#'a# &rF'i%a# da &ri,eiraJ #egunda e a'( algu, &on'o 'er%eira 'eoria &ol1'i%a re&re#en'a, &er#oniLi%a7Ke# de &roBe'o# &or #i #/" E#'a ( ,ai# u,a seo te$nol&gi$a de 'er,o#J na 6ual n o e#'a,o# in'ere##ado#" No en'an'oJ exi#'e,
>1>

'en'a'i:a# de u,a in'er&re'a7 o ,ai# a,&la" A ideia de 4arx de I,udar o ,undoI ( &r/xi,a P %o,&reen# o de 8eidegger do %on%ei'o ,arxi#'a e, #ua e##$n%ia te$nol&gi$a" Por ou'ro ladoJ a anFli#e de Loui# Du,on' do 4arxi#,o %o,o 'eoriaJ 6ue ( -a#eada no indi:iduali#,o ,e'odol/gi%oJ logoJ na# '(%ni%a#J ( de,on#'rF:el" E, 'odo# o# %a#o# a 9Ma$+ens$+a%t; ( u, &on'o %o,u, da# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a# da ,odernidade" E e#'a 9Ma$+ens$+a%t; axio,a'i%a,en'e &o#'ula '/&i%o# duai# de #uBei'o0o-Be'o" O #uBei'o %on%e-e <&en#a= e realiGa no o-Be'o <a7 o e realidade=" Praxi# D %o,o &rodu7 oJ 8err#'ellung" I e$+neI e IMa$+ens$+a%tI # o ,odelo# de rela7 o #uBei'o0o-Be'oJ de 'eoria e &rF'i%a na# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a# da ,odernidade" E ela# # o -a#eada# na diLeren%ia7 o e#'ri'a" O diLeren%ial en're 'eoria e &rF'i%aJ 6ue reLle'e o diLeren%ial en're #uBei'o e o-Be'oJ ( a e##$n%ia da# 'r$# 'eoria# &ol1'i%a# da ,odernidade" Pre#'e, a'en7 oJ e##a geo,e'ria de##e diLeren%ial na ,odernidade ( .oriGon'al"

!arte I- Geometria de Dasein e Realidade Girtual _ad !ro%undum`

>12

Da#ein ( u, #uBei'o <a'or= da Quar'a Teoria Pol1'i%a" Da#ein pre$ede a %on#'i'ui7 o de '/&i%o# #uBei'o0o-Be'o <6ue ( o &on'o da ,odernidade=" Da#ein &re%ede a di:i# o en're 'eoria e &rF'i%a" A &ar'e 'e/ri%a de Da#ein ( a &rF'i%a de Da#ein" A &rF'i%a de Da#ein ( a 'eoria de Da#ein" Co,o i##o &ode #er en'endido! Exi#'e, :Fria# ,aneira#" Por exe,&loJ &or #i,&le#,en'e rearranBando %oluna# na no##a 'a-ela" Co,o u,a &rF'i%aJ 'o,a,o# a &r/xi,a :ariedadeC Teoria <%on'e,&la7 o= Prin%1&io 4i'o In'ele%7 o Ideia <&roBe'o= Pen#a,en'o

I##o ( u,a &rF'i%aJ 6ue n o 'e, ne%e##idade de o&era7Ke# e, o-Be'o#" A &ri,eira :i#'aJ &are%e #er #oli&#i#,o e ideali#,o #u-Be'i:o"
>1@

C.a,a,o# i##o exa'a,en'e de &rFxi#" E i##o 6uer diGer 6ue &er%e-e,o# a &rF'i%a %o,o 'eoriaJ e, ou'ra# &ala:ra#J enLa'iGa,o# a6uilo 6ue ( %o,u,J 6ue e#'F na# #ua# ra1Ge#C Prin%1&io %o,o ,aniLe#'a7 oS 4i'o %o,o u, ri'ual eLe'i:oS In'ele%7 o %o,o a7 oS Ideia %o,o realiGa7 oS Pen#a,en'o %o,o a'i:idade"

Co,e7a,o# %o, u,a #(rie de &r(0%on%ei'o# <n o &/#0 %on%ei'o#_=C PrF'i%a Te/ri%a <'eoria &rF'i%a= D n o0dualidade! Prin%1&io ,aniLe#'o <,aniLe#'a7 o de &rin%1&io#= 0 a:a'ar! Ri'ual ,i'ol/gi%o <ri'ualJ ,i'o #agrado= D 'e?rgia! A'i:idade in'ele%'i:a <in'ele%7 o a'i:a= D in'ui7 o in'ele%'ual! <#egundo Ren( Eu(non=! Ideia real <realidade ideal= D ,undo en%an'ado! Pen#a,en'o0a7 o <a7 o0&en#a,en'o= D 'ran#u-#'an%ia7 o! Al(, de 'e,a# du&lo# de #uBei'o0o-Be'oJ a&ena# e##a# #(rie#
>1A

&r(0duali#'a# Lun%iona," Ol.ando a'en'a,en'e! I##o n o le,-ra algo! Si,J le,-raC realidade virtual" A ,e#,a ra&ida,en'e no# en:ol:e na &/#0,odernidade"

!arte J- !lano rans Su/eito-O*/eto' ransgresso' Dimenso da !ro%undidade

P/#0,oderni#,o Lu# o do

&/#0e#'ru'rali#,o

deLine,

o na

.oriGon'e da :ir'ualidade na super%#$ie" E#'a e#'ra'iLi%a7 o e #uBei'o0o-Be'oJ %on#%i$n%iaY%or&oralidade #u&erL1%ie ( u,a 'elaJ u,a &eleJ u,a %a&a e&id(r,i%aJ u, :idro de :i'rineJ a %a&a de u,a re:i#'aJ u, a&arel.o de TMJ u, #en#orJ u, 4pad" A6ui a 'ran#gre## o #e i,&le,en'a P# %u#'a# da &erda do eixo :er'i%al" O #en'ido do riGo,a e#'F e, #ua +ori9ontalidade a*soluta <%o,o an'erior,en'e in#i#'iu a ,odernidade e, u,a +ori9ontalidade e#'ri'a de 'e,a# #uBei'o0 o-Be'o=" A Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a e#'F #endo %on#'ru1da de ou'ra ,aneiraC ( u,a unio de dois a*ismos D #u&erior e inLerior
>1*

a-#olu'iGa7 o de #i,e'ria :er'i%alJ ,a# #e, a la%una 6ue dF orige, ao logos e P ra%ionalidade" E##a ( u,a ,a'riG &r(0l/gi%a do e#&1ri'o .eroi%oJ 6ue #al:a e, #i ,e#,o a re#&ira7 o li:re do %ao#J 6ue une a dor da 'erra %o, a Lria ironia aGul %ele#'e" A*=ssus a*=ssum invo$at" I##o ( on'ologia0Lunda,en'al e #ua <n o0dual= i,&le,en'a7 o" A Quarta eoria !ol#ti$a implanta novos es(uemas ontol&gi$os %undamentais- T u,a 'ran#gre## o da #a1da a%i,a do 6ue e#'F ,ai# a%i,a e a-aixo do 6ue e#'F ,ai# a-aixo" Onde o o%ul'o ( o Lundo do %(u e a La%e da 'erra" E#'a ( a &rF'i%a do %ur'o0%ir%ui'o da on'ologia" Se a &/#0,odernidade ( e,ana7 o e #u&erL1%ieJ en' o a Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a a&ela &ara a integrao dos ;ltimos dois a*ismos- A6ui a %on:erg$n%ia de 'oda# a# Lor,a# &o##1:ei# do ,Fxi,o o%orre" E##a ( in:o%a7 o <$lamatio= de !ro%undis et ad !ro%undum" O Quar'o Par'ido Pol1'i%o no muda o ,undo exi#'en'e e no $onstr&i u, no:o" Ele reBei'a o ,undo e, #erJ exi#'$n%iaJ re%on.e%endo0o %o,o u,a %on#'ru7 o 6ui,(ri%aJ in#'F:el e Lra%a##ada" Co, a &ri,eira a7 o a Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a deixa o ,undo de ladoJ a-olindo0o" 8eidegger &en#ou ,ui'o no &ro-le,a Ino$+ ni$+tIJ Iainda n oI" IE#'a,o# &er'o do &on'o da grande ,eia0noi'e" Ou aindaJ ainda n o""" Se,&re e##e e'erno
>15

Iainda n o"""II <e#%re:eu 8eidegger e, 9Kol9Rege;=" Se %olo%ar,o# a 6uar'a &rF'i%a &ol1'i%a e, #u&erar a di#'Nn%ia in'ran#&on1:el <&aradoxo de Zen o #o-re A6uile# e a 'ar'aruga D :er IOs !rin$#pios do Cl$ulo 4n%initesimalI de Eu(non= do Iainda n oIJ :a,o# Li%ar &ara #e,&re no la-irin'o do ILi, do# 'e,&o# inLini'oI" A (uarta prti$a pol#ti$a no a$a*a $om o pro*lema do ?ainda no?' apenas leva ao seu in#$ioO %o,e7o da Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a ( u,a 'e#e #o-re %on6ui#'ar o ,undoJ a##i, %o,o a6uele 6ue 'e#'e,un.a e#'a %on6ui#'a" Mideli%e' o I$ogitoI %ar'uxo e #ua %on%lu# o no IsumI"

!arte A- !rti$a da Dem6n$ia Gerti$al _anoia' anoesia`

Le,-re0#e de Edgar 4orin e #eu I+omo demensI" 4orin &ede ,ode#'a,en'e &ara 6ue n o o e#6ue7a," Exi#'e, a6uele# <3a'ailleJ Ar'audJ e de&oi# +ou%aul'J 3ar'.e#J DeleuGeJ Soller#J 3lan%.o' e ,ui'o# ou'ro#=J 6ue Lala, #o-re u, :alor da de,$n%iaJ ,ai# a-er'o e %on:exo" 4a# a ,aioria do# &/#0,oderni#'a# :ee, a de,$n%ia na geometria +ori9ontal- Segundo DurandJ i##o #igniLi%a 6ue ele# a
>20

:ee, na #e7 o noturna" I##o ( &ura de,$n%ia &a##i:a Le,ininaJ 6ue goGa de i#en7 o da re&re## o :er'i%al do logos" A Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a #ugere ou'ro ,odelo de dem6n$ia verti$al- E#'a ( u,a de,$n%ia &r(0l/gi%aJ .eroi%o0 diurna" E##a Lor,a de de,$n%ia li-era'i:a i,&li%a %on'role 'o'al" 4a# n o a&ena# do lado da %on#%i$n%iaJ ,a# n o de#de o lado da %on#%i$n%iaJ ,a# de#de o lado do AnBo 0 a6ueleJ a 6ue, o %o,er%ian'e dF u,a -alan7a na# IElegia# a Du1noI de RilWe" A de,$n%ia :er'i%al ( in'egralJ na ,edida e, 6ue #e -a#eia na %o-er'ura %o,&le'a de todo o i,aginFrio" Noi'e e Dia en'ra, e, %on'a'o en're #i de outra ,aneiraJ de ou'ra Lor,a do 6ue na %ul'uraJ o 6ue le:a a #i#'e,a# logo%$n'ri%o#" E#'e ( o $urto-$ir$uito do# ,odo# de i,agina7 o" A ex'en# o do eixo :er'i%al da diaeresis .eroi%a e#'F e, a,-o# o# lado# D a%i,a do %u,e e a-aixo do Lundo"

!arte B- Quarta !rti$a !ol#ti$a e Es$atologia

O %im dos tempos nun$a a$onte$er' se ningum implement-lo- A&e#ar de 6ue 'udo no# le:a a eleJ i##o n o #igniLi%a nada" Pode le:ar ao Li, inLini'a,en'e" Para 6ue o Li,
>21

a%on'e7aJ a Lini'ude de:e #er" Segundo 8eideggerJ a exi#'$n%ia ( Lini'a" Seu ?l'i,o e ,ai# al'o ,i#'(rio e#'F ne##a Lini'ude" A Lini'ude #e ,aniLe#'a e, Ereignis" Ereignis ( exa'a,en'e a La%'ualidade da &raxi#" Ereignis ( e#%a'ologia" No IKol9RegeIJ 8eidegger e#%re:e %o, raG o D Ie#%a'ologia da exi#'$n%iaI" A Quar'a PrF'i%a Pol1'i%a ( &rF'i%a e#%a'ol/gi%a par e2$ellen$e"

APVNDICE IM" 4ETA+SICA DO CAOS

A Lilo#oLia ,oderna euro&eia %o,e7ou %o, o %on%ei'o de )ogos e da orde, l/gi%a do Ser" Duran'e doi# ,il e algu,a# %en'ena# de ano# e##e %on%ei'o Loi 'o'al,en'e e#go'ado" Toda# a# &o'en%ialidade# e o# &rin%1&io# e#'a-ele%ido# ne##a Lor,a logo%$n'ri%a de &en#ar e#' o agora exau#'i:a,en'e ex&lorado#J ex&o#'o# e a-andonado#" O &ro-le,a do Cao# e da Ligura do Cao# Lora, negligen%iado#J &o#'o# de lado no %o,e7o de##a Lilo#oLia" A ?ni%a Lilo#oLia 6ue %on.e%e,o# no ,o,en'o ( a Lilo#oLia do )ogos" 4a# o )ogos ( algo o&o#'o ao Cao#J #ua al'erna'i:a
>22

a-#olu'a" A &ar'ir do #(%ulo )I) %o, o# Lil/#oLo# euro&eu# ,ai# -ril.an'e# e i,&or'an'e# %o,o +riedri%. Nie'G#%.eJ 4ar'in 8eidegger e de&oi# o# &/#0,oderni#'a# %on'e,&orNneo#J o .o,e, euro&eu %o,e7a a #u#&ei'ar 6ue o )ogos e#'a:a #e a&roxi,ando de #eu Li," Algun# dele# #e a're:era, a aLir,ar 6ue de agora e, dian'e e#'a,o# :i:endo no Li, do# 'e,&o# da Lilo#oLia logo%$n'ri%aJ #e a&roxi,ando de algu,a ou'ra %oi#a" A Lilo#oLia euro&eia Loi -a#eada no &rin%1&io

logo%$n'ri%o %orre#&onden'e ao &rin%1&io de ex%lu# oJ a diLeren%ia7 oJ a diaresis grega" Tudo i##o %orre#&onde e#'ri'a,en'e a u,a a'i'ude ,a#%ulinaJ reLle'e a au'oridadeJ a orde, :er'i%alJ .ierFr6ui%a do #er e do %on.e%i,en'o" E##a a-ordage, ,a#%ulina da realidade i,&Ke orde, e &rin%1&io de ex%lu#i:idade e, 'odo# o# lugare#" I##o ( ,aniLe#'ado &erLei'a,en'e na l/gi%a de Ari#'/'ele# onde o# &rin%1&io# de iden'idade e ex%lu# o # o &o#'o# e, &o#i7 o %en'ral na Lor,a &adr o de &en#ar" A ( igual a AJ n o igual a n o0A" A iden'idade ex%lui a n o0iden'idade <al'eridade= e :i%e0 :er#a" A1 :e,o# o .o,e, 6ue LalaJ &en#aJ ageJ lu'aJ di:ide e ordena"
>23

No# dia# de .oBeJ 'oda e#'a Lilo#oLia logo%$n'ri%a a%a-ou e de:e,o# &en#ar e, ou'ra# &o##i-ilidade# de &en#ar Lora do ,odo logo%$n'ri%oJ Lalo%$n'ri%oJ .ierFr6ui%o e ex%lu#i:i#'a" Se o )ogos BF n o no# #a'i#LaGJ La#%ina e ,o-iliGaJ #o,o# in%linado# a 'en'ar ou'ra %oi#a e a ex&re##ar o Cao#" Para %o,e7arC exi#'e, doi# %on%ei'o# diLeren'e# de Cao#" A L1#i%a e Lilo#oLia ,oderna# #e reLere, a #i#'e,a# %o,&lexo#J -iLur%a7Ke# ou e6ua7Ke# n o in'egrai# e &ro%e##o# 6ue u'iliGa, o %on%ei'o I%ao#I &ara de#ignar 'ai# LenH,eno#" Ele# o en'ende, n o %o,o a au#$n%ia de orde,J ,a# %o,o u,a orde, diL1%il de &er%e-er %o,o 'alJ de ,odo 6ue ( u,a orde,J ,a# u,a orde, %o,&li%adaJ 6ue pare$e n o #er u,a orde,J ,a# e, e##$n%ia " Tal I%ao#I ou I'ur-ul$n%iaI ( $al$ulvel na na'ureGaJ ,a# %o, ,eio# e &ro%edi,en'o# ,a'e,F'i%o# e 'e/ri%o# ,ai# #oLi#'i%ado# do 6ue a %i$n%ia na'ural %lF##i%a %o#'u,a lidar" O 'er,o I%ao#I ( u#ado a6ui de Lor,a ,e'aL/ri%a" Na %i$n%ia ,oderna %on'inua,o# a lidar %o, u,a ,aneira e##en%ial,en'e logo%$n'ri%a de ex&lorar a realidade" En' o o I%ao#I a6ui n o ( ,ai# 6ue u,a e#'ru'ura di##i&a'i:a do )ogosJ o ?l'i,o re#ul'ado de #ua de%ad$n%iaJ 6uedaJ de%o,&o#i7 o" A
>2>

%i$n%ia ,oderna n o e#'F lidando %o, ou'ra %oi#a 6ue o )ogosJ ,a# u,a e#&(%ie de &/#0)ogosJ ex0)ogosJ o )ogos no ?l'i,o e#'ado de di##olu7 o e regre## o" O &ro%e##o de de#'rui7 o e di##i&a7 o Linal do )ogos ( 'o,ado a6ui &elo I%ao#I" Na realidade i##o n o 'e, nada a :er %o, o Cao# %o,o 'alJ %o, o #en'ido grego original do 'er,o" T ,ai# u, 'i&o de ex're,a %onLu# o" Ren( Euen/n %.a,ou a era e, 6ue :i:e,o# a'ual,en'e a era da Con%uso" A ConLu# o #igniLi%a o e#'ado do #er 6ue e#'F de&oi# da orde, e a &re%ede" A##i,J de:e,o# LaGer u,a di#'in7 o %lara en're doi# %on%ei'o# diLeren'e#" Por u, lado 'e,o# o %on%ei'o ,oderno de %ao# 6ue re&re#en'a a &/#0orde, ou u,a ,i#'ura de Lrag,en'o# %on'radi'/rio# #e, nen.u,a unidade ou orde,J ligado# en're ele# &or %orre#&ond$n%ia# e %onLli'o# &/#0l/gi%o# al'a,en'e #oLi#'i%ado#" Eille# DeleuGe %.a,ou e##e LenH,eno de #i#'e,a n o %o0&o##1:el %o,&o#'o &or u,a ,ul'id o de mMnadas <u#ando o %on%ei'o de ,Hnada e %o0&o##i-ilidade in'roduGido &or Lei-ni'G=" DeleuGe de#%re:e a &/#0,odernidade %o,o u,a #o,a de Lrag,en'o# n o %o0 &o##1:ei# 6ue &ode, %oexi#'ir" I##o n o era &o##1:el na :i# o da realidade de Lei-niGJ -a#eada no &rin%1&io de %o0&o##i-ilidade" 4a# den'ro da &/#0,odernidade &ode,o# :er ele,en'o# ex%lu1do# %oexi#'indo" A# ,Hnada# n o ordenada# e n o %o0
>22

&o##1:ei# enxa,eando ao redor &oderia, &are%er %a/'i%a#J e ne##e #en'ido u#a,o# a &ala:ra I%ao#I no dia0a0dia" 4a# Lalando e#'ri'a,en'eJ de:e,o# diLeren%iar" En' o de:e,o# di#'inguir o# doi# 'i&o# de %ao#J o %ao# &/#0,oderni#'a %o,o u, e6ui:alen'e P %onLu# oJ u, 'i&o de &/#0orde, e o %ao# grego %o,o &r(0orde,J %o,o algo 6ue exi#'e an'e# 6ue a realidade ordenada exi#'i##e" E##e #egundo <,a# original= #en'ido do %on%ei'o de Cao# de:e #er exa,inado %uidado#a,en'e de ,aneira ,e'aL1#i%a" A :i# o (&i%a da a#%en# o e 6ueda do )ogos no %ur#o do de#en:ol:i,en'o da Lilo#oLia o%iden'al e na .i#'/ria o%iden'al Loi ex&o#'a &or 4ar'in 8eideggerJ 6ue argu,en'ou 6ue no %on'ex'o da %ul'ura euro&eia e o%iden'al o )ogos n o ( #o,en'e o ,ai# i,&or'an'e &rin%1&io Lilo#/Li%oJ ,a# 'a,-(, a -a#e da a'i'ude religio#aJ Lor,ando o n?%leo da Cri#'andade" Pode,o# 'a,-(, no'ar 6ue o %on%ei'o de >alam ou in'ele%'o e#'F no %en'ro da Lilo#oLia e 'eologia i#lN,i%a" O ,e#,o ( :Flido &ara o Uuda1#,o <ao ,eno# na :i# o do Budeu +ilo e a%i,a de 'udo no Uuda1#,o 4edie:al e na Qa--alla.=" A##i,J na al'a ,odernidade onde :i:e,o# a##i#'i,o# a 6ueda do )ogos a%o,&an.ada &ela %orre#&onden'e 6ueda da %ul'ura %lF##i%a gre%o0ro,ana e da# religiKe# ,ono'e1#'a# 'a,-(," E#'e# &ro%e##o# de de%ad$n%ia
>2@

# o %o,&le'a,en'e &aralelo# ao 6ue 4ar'in 8eidegger %on#idera a %ondi7 o &re#en'e da %ul'ura o%iden'al %o,o u, 'odo" Ele iden'iLi%a a orige, de#'e e#'ado da# %oi#a# e, algu, erro o%ul'o e diLi%il,en'e re%on.e%1:elJ %o,e'ido no# e#'Fgio# ini%iai# do &en#a,en'o grego" Algu,a %oi#a deu errado no in1%io da .i#'/ria o%iden'al e 4ar'in 8eidegger :$ e##e &on'o errado &re%i#a,en'e na aLir,a7 o da &o#i7 o ex%lu#i:i#'a do )ogos ex%lu#i:i#'a no &en#a,en'o en6uan'o 'al" A ,udan7a Loi Lei'a &or 8erF%li'oJ Par,$nide#J ,a# a%i,a de 'udo &or Pla' oJ a &ar'ir do &en#a,en'o &ara a Lilo#oLia de 6ue era igual a in#'alar u,a :i# o de ,undo de doi# n1:ei# onde a exi#'$n%ia Lo##e &er%e-ida %o,o ,aniLe#'a7 o do o%ul'o" 4ai# 'ardeJ o o%ul'o Loi re%on.e%ido %o,o o )ogosJ a ideiaJ o &aradig,aJ o exe,&lo" De##e &on'oJ &ro%ede ao reLeren%ial 'e/ri%o da :erdade" O :erdadeiro ( o La'o da %orre#&ond$n%ia do i,edia'a,en'e dado P e##$n%ia in:i#1:el &re#u,1:el <Ia na'ureGa 6ue go#'a de #e e#%onderIJ #egundo 8erF%li'o=" O# &r(0#o%rF'i%o# e#'a:a, no in1%io da Lilo#oLia" A ex&lo# o de#enLreada da '(%ni%a ,oderna ( #eu re#ul'ado l/gi%o" 8eidegger %.a,a i##o de IEe#'ellI e &en#a 6ue e##a ( a raG o da %a'F#'roLe e ani6uila7 o da .u,anidadeJ 6ue ine:i'a:el,en'e #e a&roxi,a" De a%ordo %o, ele o &r/&rio %on%ei'o de )ogos e#'a:a erradoJ en' o &ro&H# re:i#ar
>2A

radi%al,en'e no##a a'i'ude %o, a &r/&ria e##$n%ia da Lilo#oLia e do &ro%e##o de &en#arJ e en%on'rar ou'ra ,aneira 6ue ele %.a,ou de Io Ou'ro Co,e7oI" En' o o )ogos a&are%eu &ela &ri,eira :eG %o, o na#%i,en'o da Lilo#oLia o%iden'al" A &ri,eira Lilo#oLia grega #urgiu %o,o algo 6ue BF e2$lu#a o Cao#" Pre%i#a,en'e ao ,e#,o 'e,&oJ o )ogos %o,e7ou a Llore#%er re:elando u,a e#&(%ie de :on'ade &odero#a &ara a a-#olu'iGa7 o da a'i'ude ,a#%ulina &ara %o, a realidade" O de:ir da %ul'ura logo%$n'ri%a ani6uilou on'ologi%a,en'e o &olo o&o#'o ao &r/&rio )ogos 0 i"eJ o Le,inino Cao#" En' o o Cao# %o,o algo 6ue &re%ede o Logo# e ( a-olido &or ele e #ua ex%lu#i:idade Loi ,aniLe#'ado e negado da ,e#,a Lor,a" O Logo# ,a#%ulino derru-ou o %ao# Le,ininoJ a ex%lu#i:idade e ex%lu# o #u-Bugara, a in%lu#i:idade e a in%lu# o" En' o o ,undo %lF##i%o na#%eu e#'i%ando #eu# li,i'e# &or doi# ,il e 6uin.en'o# ano# D a'( a ,odernidade e a era ra%ionali#'a %ien'1Li%a" E##e ,undo %.egou a #eu Li," No en'an'oJ ainda e#'a,o# :i:endo e, #ua &eriLeria" Ao ,e#,o 'e,&o no ,undo &/#0,oderno e, di##i&a7 o 'oda# a# e#'ru'ura# de orde, e#' o %ada :eG ,ai# degradada#J di#&er#a# e %onLu#a#" T o %re&?#%ulo do Logo#J o Li, da orde,J o ?l'i,o a%orde da do,ina7 o ,a#%ulina ex%lu#i:i#'a" 4a# ainda e#'a,o#
>2*

dentro da estrutura l&gi$a' no %ora dela" ALir,ando i##oJ 'e,o# algu,a# #olu7Ke# -F#i%a# #o-re o Lu'uro" Pri,eira D o re'orno do reino do Logo#J a Re:olu7 o Con#er:adoraJ a re#'aura7 o da Ido,ina7 o e, e#%ala 'o'alI ,a#%ulina e, 'oda# a# Frea# da :ida D a Lilo#oLiaJ religi oJ a :ida %o'idiana" I##o &oderia #er Lei'o e#&iri'ual,en'e e #o%ial,en'e ou 'e%ni%a,en'e" E##e %a,in.o onde a '(%ni%a en%on'ra a orde, e#&iri'ual Loi Lunda,en'al,en'e ex&lorado e e#'udado &or Ern#' UgngerJ a,igo de 4ar'in 8eidegger" O re'orno ao %la##i%i#,o a%o,&an.ado &elo a&elo ao &rogre##o '(%ni%o" O e#Lor7o &ara #al:ar o de%aden'e Logo#J a re#'aura7 o da #o%iedade 'radi%ional" A e'erna no:a Orde," A #egunda ,aneira ( a%ei'ar a# 'end$n%ia# %orren'e# e #eguir a dire7 o da ConLu# o en:ol:endo0#e ,ai# e ,ai# na di##i&a7 o da# e#'ru'ura#J no &/#0e#'ru'urali#,o e 'en'ar %on#eguir &raGer no %onLor'F:el de#liGa,en'o &ara o nada" E##a ( a &o#i7 o e#%ol.ida &or re&re#en'an'e# e#6uerdi#'a# e li-erai# da &/#0,odernidade" T niili#,o e, e#'ado &uro D original,en'e iden'iLi%ado &or +" Nie'G#%.e e ex&lorado &or 4" 8eidegger" O %on%ei'o do nada #endo o &o'en%ial,en'e &re#en'e no &rin%1&io da iden'idade &r/&rio ao Logo# n o ( a6ui o li,i'e do &ro%e##o da de%ad$n%ia da orde,J ,a# #i, o N,-i'o
>25

%on#'ru1do ra%ional,en'e da ex&an# o ili,i'ada da de%ad$n%ia .oriGon'alJ ,ul'i'ude# in%al%ulF:ei# da# Llore# de &u'reLa7 o" No en'an'oJ &ode,o# e#%ol.er u,a 'er%eira al'erna'i:a e 'en'ar 'ran#%ender a# Lron'eira# do logo# e #air &ara alm da $rise do Mundo !&s-ModernoJ li'eral,en'e &/#0,odernoJ i"e e#'a-ele%ido al(, da ,odernidadeJ onde a di##i&a7 o do logo# a'inge #eu li,i'e" A6ui a 6ue#' o de##e li,i'e ( %ru%ial" Mendo do &on'o de :i#'a do Logo# e, geralJ in%luindo o ,ai# de%aden'eJ al(, do do,1nio da orde, exi#'e nada" En' o a'ra:e##ar a# Lron'eira# do #er ( on'ologi%a,en'e i,&o##1:el" O 8ada no C a##i, diG a&/# Par,$nide# 'oda a on'ologia o%iden'al logo%$n'ri%a" E##a i,&o##i-ilidade aLir,a a inLini'ude da Lron'eira do logo# e garan'e P de%ad$n%ia in'erna ao reino da orde, %on'inuidade e'erna" Al(, da# Lron'eira# do #erJ exi#'e o nada e o ,o:i,en'o &ara e##e li,i'e ( anali'i%a,en'e inLini'o e #e, Li, <a6ui ( 'o'al,en'e :Flida a a&oria de Zeno de Elea=" A##i,J ningu(, &ode %ruGar a Lron'eira &ara o n o0#er n o exi#'en'e &or6ue ele #i,&le#,en'e n o (" Se in#i#'ir,o#J no en'an'oJ e, LaGer i##o de:e,o# apelar para o Caos no #eu #en'ido original gregoJ %o,o algo 6ue &re%ede o #er e a orde,J algo &r(0on'ol/gi%o"
>30

E#'a,o# e, Lren'e a u, &ro-le,a real,en'e %ru%ial" U, grande n?,ero de &e##oa# .oBe n o e#'F #a'i#Lei'a %o, o 6ue e#'F a%on'e%endo a #eu redorJ %o, a-#olu'a %ri#e de :alore#J religiKe#J Lilo#oLiaJ orde, &ol1'i%a e #o%ialJ %o, a# %ondi7Ke# &/#0,oderna#J %o, a %onLu# o e &er:er# oJ %o, a era da de%ad$n%ia ex're,a" 4a# %on#iderando o #en'ido e##en%ial da 'ran#Lor,a7 o da no##a %i:iliGa7 o no &re#en'e e#'ado n o &ode,o# ol.ar &ara a# La#e# &re%eden'e# da orde, logo%$n'ri%a e #ua# e#'ru'ura# i,&l1%i'a#J &oi# Loi &re%i#a,en'e o Logo# 6ue 'rouxe a# %oi#a# &ara o e#'ado e, 6ue #e en%on'ra, a'ual,en'eJ 'endo e, #i o# ger,e# da de%ad$n%ia do &re#en'e" 8eidegger iden'iLi%ou %o, ex're,a %redi-ilidade a# ra1Ge# da '(%ni%a na #olu7 o &r(0#o%rF'i%a do &ro-le,a do #er &or ,eio do Logo#" De La'o o Logo# n o &ode no# #al:ar da# %ondi7Ke# in#'alada# &or ele ,e#,o" O Logo# n o 'e, ,ai# u#o a6ui" En' o a&ena# o Cao# &r(0on'ol/gi%o &ode no# #ugerir %o,o ir al(, da ar,adil.a da P/#04odernidade" Ele Loi &o#'o de lado na %ria7 o da e#'ru'ura l/gi%a do #er %o,o Lunda,en'o" Agora ( #ua :eG de :ir &ara o Bogo" De ou'ra Lor,aJ #ere,o# %ondenado# a a%ei'ar u,a P/#04odernidade di##i&ada &/#0 l/gi%a 6ue &re'ende #er e'erna de algu,a Lor,aJ &oi# ani6uila o
>31

&r/&rio 'e,&o" A 4odernidade ,a'ou a e'ernidade e a P/#0 4odernidade e#'F ,a'ando o 'e,&o" A ar6ui'e'ura do ,undo &/#0,oderno ( %o,&le'a,en'e Lrag,en'adaJ &er:er#a e %onLu#a" T u, 'i&o de la-irin'o #e, #a1daJ do-rado e 'or%ido %o,o a Li'a de 4a-iu#" O Logo# 6ue era a garan'ia da re'i'ude da orde, #er:e a6ui &ara Lorne%er a %ur:a'uraJ #endo u#ado &ara &re#er:ar a i,&a##i-ilidade da Lron'eira on'ol/gi%a %o, o nada %on'ra e:en'uai# 'ran#gre##ore#" A##i,J a ?ni%a ,aneira de no# #al:ar,o#J de #al:ar a .u,anidade e a %ul'ura de##a ar,adil.a ( dar u, &a##o al(, da %ul'ura logo%$n'ri%aJ e, dire7 o ao Cao#" N o &oder1a,o# re#'aurar o Logo# e a orde, indo e, dire7 o a ele#J &oi# ele# %arrega, e, #i a raG o da #ua e'erna de#'rui7 o" E, ou'ra# &ala:ra#J &ara #al:ar o Logo# ex%lu#i:i#'a de:e,o# a&elar P in#'Nn%ia in%lu#i:a al'erna'i:aJ 6ue ( o Cao#" 4a# %o,o &oder1a,o# u#ar o %on%ei'o de Cao# e -a#ear nele no##a Lilo#oLia #e a Lilo#oLia #e,&re Loi &ara n/# algo l/gi%o &or deLini7 o! Pen#o 6ue &ara re#ol:er e##a diLi%uldade de:e,o# a-ordar o Cao# n o &ela &o#i7 o do Logo#J ,a# da &o#i7 o do &r/&rio Cao#" Ela &ode #er %o,&arada %o, u,a viso %emininaJ
>32

a %o,&reen# o Le,inina da Ligura 6ue n o ( ex%lu1daJ ,a# &elo %on'rFrioJ in%lu1da na igualdade" O Logo# %on#idera a #i &r/&rio %o,o o 6ue ( e %o,o o 6ue ( igual a #i &r/&rio" Ele &ode a%ei'ar a# diLeren7a# den'ro de #i &or6ue ele ex%lui o 6ue ( diLeren'e de #i Lora de #i" A##i, a :on'ade de &oder e#'F a'uando" A lei da #o-erania" Para al(, do Logo#J aLir,a o Logo#J n o .F nada" En' o o Logo# ex%luindo 'udo al(, de #i &r/&rio ex%lui o Cao#" O Cao# u#a diLeren'e# e#'ra'(gia# 0 ele in%lui e, #i &r/&rio 'udo 6ue (J ,a# ao ,e#,o 'e,&o 'udo 6ue n o (" A##i, o in%lu#i:o Cao# in%lui 'a,-(, o 6ue n o ( in%lu#i:o %o,o ele e ,ai# do 6ue a6uilo 6ue ex%lui o Cao#" En' o o Cao# n o &er%e-e o Logo# %o,o ou'ro e, rela7 o a #i &r/&rioJ ou %o,o algo n o exi#'en'e" O Logo# %o,o o &ri,eiro &rin%1&io da ex%lu# o e#'F in%lu1do no Cao#J &re#en'e neleJ en:ol:ido &or ele e &o##ui lugar garan'ido nele" A##i, a , e 6ue %arrega o -e-$ %arrega %on#igo o 6ue ( u,a &ar'e dela e n o ( u,a &ar'e dela ao ,e#,o 'e,&o" O .o,e, %on%e-e a ,ul.er %o,o #er ex'erno e -u#%a &ene'rF0la" A ,ul.er %on#idera o .o,e, %o,o algo in'erno e -u#%a dar0l.e P luG" O Cao# ( o e'erno na#%i,en'o do ou'roJ ou #eBaJ do Logo#"
>33

E, #u,aJ a Lilo#oLia %a/'i%a ( &o##1:el &or6ue o Cao# in%lui &or #i ,e#,o o Logo# %o,o u,a &o##i-ilidade in'erior" Pode li:re,en'e iden'iLi%F0loJ a&re%iF0lo e re%on.e%er #ua ex%lu#i:idade in%lu#a na #ua :ida e'erna" En' oJ %.ega,o# P Ligura do ,ui'o e#&e%ial )ogos $a&ti$oJ 6ue ( o Logo# %o,&le'a,en'e e a-#olu'a,en'e Lre#%oJ #endo e'erna,en'e re:i:ido &ela# Fgua# do Cao#" E##e Logo# %a/'i%o ( ao ,e#,o 'e,&o ex%lu#i:o <e ( &or i##o 6ue ( &ro&ria,en'e Logo#= e in%lu#i:o <#endo %a/'i%o=" Tra'a0#e da igualdade e da al'eridade de Lor,a diLeren'e" O Cao# &ode &en#ar" Ele &en#a" N/# &oder1a,o# &ergun'ar I%o,o ele o LaG!I" N/# 'e,o# &ergun'ado ao Logo#" Agora ( .ora do Cao#" De:e,o# a&render a &en#ar %o, o Cao# e den'ro do Cao#" Eu &oderia #ugerirJ %o,o exe,&loJ a Lilo#oLia do &en#ador Ba&on$# [i'aro Ni#.idaJ 6ue %on#'ruiu Ia l/gi%a do *as+oI ou a Il/gi%a do# lugare#I e, :eG da l/gi%a ari#'o'(li%a" De:e,o# ex&lorar ou'ra# %ul'ura# al(, do O%iden'e &ara 'en'ar en%on'rar diLeren'e# exe,&lo# de Lilo#oLia in%lu#i:aJ religiKe# in%lu#i:a# e a##i, &or dian'e" O Logo# %a/'i%o n o ( a&ena# u,a %on#'ru7 o a-#'ra'a" Se &ro%urar,o# -e,J
>3>

a%.are,o# a# :erdadeira# Lor,a# de##a 'radi7 o in'ele%'ual" Na# #o%iedade# ar%ai%a#J a##i, %o,o na 'eologia orien'al e %orren'e# ,1#'i%a#" A&elar ao Cao# ( a ?ni%a ,aneira de #al:ar Logo#" O Logo# &re%i#a de u, #al:ador &ara #i ,e#,oJ n o &oderia #al:ar0#eJ ela &re%i#a de algo o&o#'o de #i ,e#,o &ara #er re#'aurado na #i'ua7 o %r1'i%a da &/#0,odernidade" N/# n o &oder1a,o# 'ran#%ender a P/#04odernidade" E#'a ?l'i,a n o &ode #er ul'ra&a##ada #e, a&elar &ara algo 6ue #eBa an'erior P raG o de #ua de%ad$n%ia" A##i,J de:e,o# re%orrer a ou'ra# Lilo#oLia# 6ue n o a o%iden'al" E, %on%lu# oJ go#'aria de diGer 6ue n o ( %orre'o %on%e-er o Cao# %o,o algo &er'en%en'e ao &a##ado" O Cao# ( e'ernoJ ,a# e'erna,en'e %oexi#'indo %o, o 'e,&o" En' o o Cao# ( #e,&re a-#olu'a,en'e no:oJ Lre#%o e e#&on'Nneo" Poderia #er %on#iderado %o,o u,a Lon'e &ara 6ual6uer 'i&o de in:en7 o e no:idade &or6ue a e'ernidade #e,&re 'e, e, #i ,e#,a algo ,ai# do 6ue eraJ ( ou :ai #er no 'e,&o" O Logo# &or #i ,e#,o n o &ode exi#'ir #e, o Cao# %o,o u, &eixe n o &ode :i:er Lora da Fgua" Quando %olo%a,o# u, &eixe Lora da FguaJ ele ,orre" Quando o &eixe %o,e7a a in#i#'ir ex%e##i:a,en'e de 6ue ( algo di#'in'o da Fgua ao #eu redor
>32

<,e#,o 6ue #eBa :erdade=J ele :e, a'( a &raia e ,orre" T u, 'i&o de &eixe lou%o" Quando o %olo%a,o# de :ol'a na FguaJ ele &ula de no:o" En' o deixe,o# e##e ,orrer #e ele 6ui#er" Exi#'e, ou'ro# &eixe# na Fgua" Ma,o# #egui0lo#" A era a#'ronH,i%a 6ue e#'F %.egando ao Li, ( a era da %on#'ela7 o de Peixe#" O &eixe na &raia" O &eixe agoniGan'e" En' o &re%i#a,o# ,ui'o de Fgua" A&ena# u,a a'i'ude %o,&le'a,en'e no:a an'e o &en#a,en'oJ no:a on'ologia e no:a gno#iologia &ode, #al:ar o )ogos Lora da FguaJ na &raiaJ no de#er'o 6ue %re#%e e %re#%e <%o,o Nie'G#%.e &re:iu=" A&ena# o Cao# e u,a Lilo#oLia al'erna'i:a -a#eada na in%lu#i:idade &ode, #al:ar a .u,anidade ,oderna e o ,undo da# %on#e6u$n%ia# da degrada7 o e de%ad$n%ia do &rin%1&io ex%lu#i:i#'a %.a,ado )ogos" O )ogos ex&irou e 'odo# &ode, #er en'errado# #o- #ua# ru1na# a ,eno# 6ue a&ele,o# ao Cao# e #eu# &rin%1&io# ,e'aL1#i%o# e u#e,o0lo# %o,o -a#e &ara algo no:o" E##e &oderia #er o Iou'ro %o,e7oI do 6ual Lalou 8eidegger"

>3@

APVNDICE M" O PROUETO DA ERANDE EUROPA <U4 PROUETO EEOPOLTICO PARA U4 +UTURO 4UNDO 4ULTIPOLAR=
1" De&oi# da de%ad$n%ia e de#a&are%i,en'o do -lo%o #o%iali#'a da Euro&a Orien'al no Li, do #(%ulo &a##adoJ #e LeG ne%e##Fria u,a no:a :i# o geo&ol1'i%a ,undial #o-re a -a#e de u, no:o Lo%o" 4a# a in(r%ia do &en#a,en'o &ol1'i%o e a Lal'a de i,agina7 o .i#'/ri%a en're a# eli'e# &ol1'i%a# do O%iden'e :i'orio#o le:ara, a 'o,ar u,a o&7 o #i,&li#'aC a -a#e %on%ei'ual da de,o%ra%ia o%iden'al li-eralJ u,a #o%iedade de e%ono,ia de ,er%adoJ o do,1nio e#'ra'(gi%o do# E#'ado# Unido# e, e#%ala ,undial #e %on:er'era, na ?ni%a #olu7 o an'e 'odo 'i&o de de#aLio# e,ergen'e# e o ,odelo uni:er#al 6ue de:e #er a%ei'o &or 'oda a .u,anidade" 2" An'e o# no##o# ol.o# e#'F #urgindo u,a no:a realidade D a realidade de u, ,undo organiGado e, #ua 'o'alidade no &aradig,a a,eri%ano" U, inLluen'e t+in> tan> neo%on#er:ador no EUA ,oderno #e reLere a ele a-er'a,en'e ,edian'e u, 'er,o ,ai# a&ro&riadoC o Ii,&(rio glo-alI <P# :eGe#C Ii,&(rio -ene:olen'eI0 R" [agan=" E#'e i,&(rio ( uni&olar e %on%$n'ri%o &or na'ureGa" No %en'ro #e en%on'ra o
>3A

INor'e ri%oIJ a %o,unidade a'lNn'i%a" O re#'o do ,undo <Gona do# &a1#e# #u-de#en:ol:ido# ou e, de#en:ol:i,en'oJ %on#iderado# &eriL(ri%o#= 6ue &re#u,ida,en'e e#'F #eguindo a ,e#,a dire7 o e %a,in.o 6ue o# &a1#e# %en'rai# do O%iden'e 'o,ara, ,ui'o an'e#" 3" Ne#'a :i# o uni&olarJ a Euro&a ( %on#iderada a &eriLeria da A,(ri%a <a %a&i'al do ,undo=J %o,o %a-e7a de &on'e do O%iden'e A,eri%ano no grande %on'inen'e euroa#iF'i%o" A Euro&a ( :i#'a %o,o &ar'e do Nor'e ri%oJ n o na 'o,ada de de%i#Ke#J ,a# %o,o u, #/%io ,enorJ #e, in'ere##e# &r/&rio# e %ara%'er1#'i%a# e#&e%1Li%a#" A Euro&aJ e, 'al &roBe'oJ ( &er%e-ida %o,o u, o-Be'o e n o %o,o #uBei'oJ %o,o u,a en'idade geo&ol1'i%a &ri:ada de :on'ade e iden'idade au'Hno,aJ de #o-erania real e re%on.e%ida" A ,aior &ar'e da &ar'i%ularidade %ul'uralJ &ol1'i%aJ ideol/gi%a e geo&ol1'i%a do &a'ri,Hnio euro&eu ( %on#iderada %o,o algo Lora de ,odaC 'udo o 6ue u,a :eG Loi Bulgado %o,o ?'il BF Loi in'egrado no &roBe'o o%iden'al glo-al e o 6ue Li%a ( de#%ar'ado %o,o irrele:an'e" E, 'ai# %ir%un#'Nn%ia#J a Euro&a Li%a geo&oli'i%a,en'e nuaJ &ri:ada de #eu &r/&rio e inde&enden'e #er" Sendo geograLi%a,en'e :iGin.a de regiKe# %o, di:er#a# %i:iliGa7Ke# n o euro&eia# e %o, #ua &r/&ria iden'idade
>3*

de-ili'ada ou negada dire'a,en'e &elo Lo%o do I,&(rio A,eri%ano Elo-alJ a Euro&a &ode &erder La%il,en'e #ua &r/&ria Lor,a %ul'ural e &ol1'i%a" >" No en'an'oJ a de,o%ra%ia li-eral e a 'eoria do li:re ,er%ado re&re#en'a, a&ena# u,a &ar'e do &a'ri,Hnio .i#'/ri%o euro&euJ BF 6ue .ou:e ou'ra# o&7Ke#J &ro&o#'a# e 'e,a#J 'ra'ado# &or grande# &en#adore# euro&eu#J %ien'i#'a#J &ol1'i%o#J ide/logo# e ar'i#'a#" A iden'idade da Euro&a ( ,ui'o ,ai# a,&la e &roLunda 6ue algu, #i,&le# %ast-%ood ideol/gi%o a,eri%ano do %o,&lexo i,&erial glo-al D %o, #ua ,i#'ura %ari%a'ure#%a de ul'rali-erali#,oJ ideologia de li:re ,er%ado e de,o%ra%ia 6uan'i'a'i:a" Na (&o%a da Euerra +riaJ a unidade do ,undo o%iden'al <e, a,-o# o# lado# do a'lNn'i%o= 'in.a a -a#e ,ai# ou ,eno# #/lida da deLe#a ,?'ua de :alore# %o,un#" 4a# agora e##e de#aLio BF n o e#'F &re#en'eJ a :el.a re'/ri%a BF n o Lun%iona" De:e #er re:i#'a e #u&rida %o, no:o# argu,en'o#" UF n o exi#'e u, ini,igo %o,u, %laro e reali#'a" U,a -a#e &o#i'i:a &ara u, O%iden'e unido no Lu'uro ( 6ua#e 'o'al,en'e inexi#'en'e" A e#%ol.a #o%ial do# &a1#e# e E#'ado# da Euro&a #e en%on'ra e, %laro %on'ra#'e %o, a o&7 o anglo0#ax a,eri%ana= &elo neoli-erali#,o" 2" A Euro&a de .oBe 'e, #eu# &r/&rio# in'ere##e# e#'ra'(gi%o#
>35

<.oBe

6ue diLere, #u-#'an%ial,en'e do# in'ere##e# a,eri%ano# ou do Lo%o do ProBe'o Elo-al O%iden'al" A Euro&a 'e, #ua a'i'ude &o#i'i:a &ar'i%ular &ara %o, #eu# :iGin.o# do #ul e do le#'e" E, algun# %a#o# o# -eneL1%io# e%onH,i%o#J o# &ro-le,a# de a-a#'e%i,en'o de energia e de deLe#a %o,u, n o %oin%ide, e, nada %o, o# a,eri%ano#" @" E#'a# %on#idera7Ke# gerai# no# le:a,J %o,o in'ele%'uai# euro&eu# &reo%u&ado# &elo de#'ino de no##a &F'ria .i#'/ri%a e %ul'uralJ Euro&aJ &ara a %on%lu# o de 6ue ne%e##i'a,o# de#e#&erada,en'e de u,a :i# o al'erna'i:a do ,undo Lu'uro onde o lugarJ o &a&el e a ,i## o da Euro&a e da %i:iliGa7 o euro&eia #eBa, di#'in'o#J ,aiore#J ,el.ore# e ,ai# #eguro# do 6ue # o den'ro do ,ar%o do &roBe'o do I,&(rio Elo-alJ %o, %ara%'er1#'i%a# i,&eriali#'a# de,a#iado e:iden'e#" A" A ?ni%a al'erna'i:a :iF:el na# a'uai# %ir%un#'Nn%ia# #e en%on'ra no %on'ex'o de u, ,undo ,ul'i&olar" A ,ul'i&olaridade &ode oLere%er a 6ual6uer &a1# e %i:iliGa7 o do &lane'a o direi'o e a li-erdade &ara de#en:ol:er #eu &r/&rio &o'en%ialJ &ara organiGar #ua &r/&ria realidade in'erna de a%ordo %o, a iden'idade e#&e%1Li%a de #ua %ul'ura e de #eu &o:oJ &ara &ro&or u,a -a#e %onLiF:el de rela7Ke# in'erna%ionai# Bu#'a# e e6uili-rada# en're a# na7Ke# do ,undo" A
>>0

,ul'i&olaridade de:e #er -a#eada no &rin%1&io de e6uidade en're o# diLeren'e# 'i&o# de organiGa7Ke# &ol1'i%a#J #o%iai# e e%onH,i%a# de#'a# na7Ke# e E#'ado#" O &rogre##o 'e%nol/gi%o e u,a %re#%en'e a-er'ura do# &a1#e# de:e, Lo,en'ar o diFlogo e a &ro#&eridade de 'odo# o# &o:o# e na7Ke#" 4a# ao ,e#,o 'e,&o i##o n o de:eria %olo%ar e, &erigo #ua# re#&e%'i:a# iden'idade#" A# diLeren7a# en're %i:iliGa7Ke# n o 'e, 6ue %ul,inar ne%e##aria,en'e e, %.o6ue ine:i'F:el en're ela# D e, %on'ra#'e %o, a l/gi%a #i,&li#'a de algun# au'ore# a,eri%ano#" O diFlogoJ ou ,ai# -e, I&oliFlogoIJ ( ne#'e #en'ido u,a &o##i-ilidade reali#'a e :iF:el 6ue 'odo# de:e,o# %on#iderar ex&lorar" *" No 6ue diG re#&ei'o dire'a,en'e P Euro&a e e, %on'ra#'e %o, ou'ro# &lano# &ara a %ria7 o de algo IgrandeI no BF Lora de ,oda #en'ido i,&eriali#'a da &ala:ra D #eBa o &roBe'o de Erande Orien'e 4(dio ou o &lano &an0na%ionali#'a de u,a IErande R?##iaI ou de u,a IErande C.inaI D #ugeri,o#J %o,o %on%re'iGa7 o do enLo6ue ,ul'i&olarJ u,a :i# o e6uili-rada e a-er'a de u,a Erande Euro&a %o,o u, no:o %on%ei'o &ara o Lu'uro de#en:ol:i,en'o de no##a %i:iliGa7 o e, #ua di,en# o e#'ra'(gi%aJ #o%ialJ %ul'uralJ e%onH,i%a e geo&ol1'i%a" 5" A Erande Euro&a %on#i#'e no 'erri'/rio %on'ido den'ro do#
>>1

li,i'e# 6ue %oin%ide, %o, o# %onLin# de u,a %i:iliGa7 o" E##e 'i&o de Lron'eira ( algo %o,&le'a,en'e no:oJ %o,o ( o %on%ei'o de %i:iliGa7 o0e#'ado" A na'ureGa de#'e# li,i'e# #u&Ke u,a 'ran#i7 o gradual D n o u,a lin.a a-ru&'a" Pelo 6ue e#'a Erande Euro&a de:e e#'ar a-er'a &ara in'era7 o %o, #eu# :iGin.o# do Oe#'eJ Le#'e ou Sul" 10" U,a Erande Euro&a no %on'ex'o geral de u, ,undo ,ul'i&olar ( %on%e-ida %o,o rodeada de ou'ro# grande# 'erri'/rio#J -a#eando #ua unidade re#&e%'i:a na aLinidade de %i:iliGa7 o" En' oJ &ode,o# &o#'ular a e:en'ual a&ari7 o de u,a Erande A,(ri%a do Nor'eJ u,a Erande EurF#iaJ u,a Erande d#ia0Pa%1Li%o eJ nu, Lu'uro ,ai# di#'an'eJ u,a Erande A,(ri%a do Sul e u,a Erande dLri%a" Tal e %o,o e#' o a# %oi#a# a'ual,en'eJ nen.u, &a1# <ex%e'o o# E#'ado# Unido#= &ode dar0 #e ao luxo de deLender #ua #o-erania real %on'ando a&ena# %o, #eu# &r/&rio# re%ur#o# in'erno#" Nen.u, dele# &oderia #er %on#iderado %o,o u, &olo au'Hno,o %a&aG de %on'ra-alan%ear o &oder a'lan'i#'a" Por'an'o a ,ul'i&olaridade re6uer u, &ro%e##o de in'egra7 o e, grande e#%ala" Poder0#e0ia %.a,ar Iu,a %orren'e de glo-aliGa7Ke#I <,a# glo-aliGa7 o den'ro de li,i'e# %on%re'o#= 6ue %oin%ide, %o, o# li,i'e# a&roxi,ado# da# :Fria# %i:iliGa7Ke#"
>>2

11" I,agina,o# e#'a Erande Euro&a %o,o u, &oder geo&ol1'i%o #o-eranoJ %o, #ua &r/&ria iden'idade %ul'uralJ %o, #ua# &r/&ria# o&7Ke# &ol1'i%a# e #o%iai# <#o-re a -a#e do# &rin%1&io# da 'radi7 o de,o%rF'i%a euro&eia=J %o, #eu &r/&rio #i#'e,a de deLe#a <in%lu1da# ar,a# nu%leare#=J %o, #eu &r/&rio a%e#o a re%ur#o# e#'ra'(gi%o# e ,inerai# <'o,ando #ua# &r/&ria# de%i#Ke# inde&enden'e# #o-re a &aG ou guerra %o, ou'ro# &a1#e# ou %i:iliGa7Ke#=J 'odo o an'erior e, Lun7 o de u,a :on'ade euro&eia %o,u, e u, &ro%edi,en'o de,o%rF'i%o &ara a 'o,ada de de%i#Ke#" 12" A Li, de &ro,o:er no##o &roBe'o de u,a Erande Euro&a e o %on%ei'o da ,ul'i&olaridadeJ LaGe,o# u, %.a,ado P# diLeren'e# Lor7a# no# &a1#e# euro&eu# e ao# ru##o#J a,eri%ano#J a#iF'i%o#J &ara 6ue indo ,ai# al(, de #ua# re#&e%'i:a# o&7Ke# &ol1'i%a#J diLeren7a# %ul'urai# e o&7Ke# religio#a#J a&oie, a'i:a,en'e no##a ini%ia'i:aJ %riando e, 6ual6uer lugar ou regi o Co,i'$# &ara u,a Erande Euro&a ou ou'ro 'i&o de organiGa7Ke# 6ue %o,&ar'il.e, o enLo6ue ,ul'i&olarJ a reBei7 o ao ,undo uni&olar e ao %re#%en'e &erigo do i,&eriali#,o nor'e0 a,eri%anoJ a##i, %o,o a ela-ora7 o de u, %on%ei'o #i,ilar &ara a# ou'ra# %i:iliGa7Ke#" Se 'ra-al.ar,o# Bun'o#J aLir,ando Lor'e,en'e no##a# diLeren'e# iden'idade#J #ere,o# %a&aGe# de
>>3

en%on'rar u, ,undo e6uili-radoJ Bu#'o e ,el.orJ u, Erande 4undo e, 6ue 6ual6uer digna %ul'uraJ #o%iedadeJ L(J 'radi7 o e %ria'i:idade .u,ana en%on'rar o #eu &r/&rio e ,ere%ido lugar"

>>>

Você também pode gostar