UnB 2013/1 1 dia - Nas grandes crises, o corao se parte ou se fortalece
LNGUA ESPANHOLA Texto I - para los tems de 1 a 11 y 22 1 4 7 10 13 16 Grecia y el urbanismo moderno Un plan hipodmico o trazado hipodmico es el tipo de planeamiento urbanstico que organiza una ciudad mediante el diseo de sus calles en ngulo recto, creando manzanas (cuadras) rectangulares. El apelativo hipodmico proviene del nombre del arquitecto griego Hipdamo de Mileto, considerado uno de los padres del urbanismo, cuyos planes de organizacin se caracterizaban por un diseo de calles rectilneas y largas que se cruzaban en ngulo recto. Se utiliza un plano urbano llamado plano ortogonal o equir- rectangular. Las ciudades que presentan este tipo de planeamiento urbano tienen una morfologa perfectamente distinguible en su trazado viario. Este tipo de planeamiento tiene la ventaja de que su parcelamiento es ms fcil por la regularidad de la forma de sus manzanas. Pese a esta simplicidad aparente, este tipo de plan presenta tambin algunos inconvenientes, pues prolonga la longitud de los trayectos. Para evitarlo, normalmente se complementa con grandes calles diagonales que atraviesan toda la ciudad. Hipdamo de Mileto fue un arquitecto y urbanista griego del siglo V a. C. Aristteles Io consider el introductor del plano cuadri- culado en las ciudades griegas. Dirigi la construccin de El Pireo por orden de Pericles. Tambin intervino en la planifcacin de la reconstruccin de su propia ciudad, Mileto, y probablemente en la de Rodas. Modernamente se comprob que el tipo de ciudad de plano regular ya haba aparecido en el siglo VII a. C. y se cree que si Aris- tteles atribuy a Hipdamo su creacin fue a causa de su labor terica, aplicando sistemticamente criterios matemticos y fsicos, y a su participacin en la urbanizacin de grandes ciudades. Las ciudades que se acogen al plano hipodmico son de muy diferentes pocas y se construyeron as por diversos motivos. Algu- nas de las ms destacadas son: Manhattan (es uno de los cinco distritos metropolitanos de Nueva York), Lima y Pequn. Lima, capital de Per y ciudad ms grande y poblada del pas. Su plano or- togonal se cre despus de la coloniza- cin espaola. Este es el mapa de Lima en 1750. Internet: <www.mariacvg.wordpress.org> (con adaptaciones). Juzgue los tems siguientes de acuerdo con el texto I. 1 El vocablo equirrectangular (l .5) signifca formado por rec- tngulos del mismo tamao. 2 La expresin Pese a (l. 8) tiene signifcado concesivo y puede ser sustituido por No obstante sin alterar este signifcado ni producir cambios gramaticales en el texto. 3 El elemento Io en evitarlo (l. 9) hace referencia a este tipo de plan (l. 8). 4 La forma verbal haba aparecido (l. 14) expresa un hecho que tuvo lugar antes del siglo VII a. C. 5 Si sustituimos a Hipdamo (l. 15) por el pronombre personal correspondiente, la estructura Aristteles atribuy a Hipdamo su creacin (l. 15) se transforma en Aristteles le atribuy su creacin. 6 La capital peruana fue colonizada por los espaoles antes de la segunda mitad del siglo XVIII. 7 El mapa de Lima en 1750 muestra la aplicacin de la solucin adoptada normalmente en los planos hipodmicos para superar la prolongacin de la longitud de los trayectos. 8 Atenindonos a Io expuesto en el texto, podemos inferir que el plano urbanstico de Brasilia posee caractersticas hipodmicas. 9 Es correcto deducir del texto que actualmente se cree que Aris- tteles sabia que antes de Hipdamo ya existan ciudades de plano regular. 10 La expresin se caracterizaban por (l. 3) puede ser remplaza- da por eran caracterizadas por sin que se produzcan altera- ciones semnticas o gramaticales en el texto. SOLUO Itens Certos: 01, 04, 05, 06, 07 e 08 Itens Errados: 02, 03, 09 e 10 Justifcativas: 02 A expresso pese a possui valor semntico de concesso, logo no obstante uma adversativa sendo inadequado sua substituio. 03 Em evitarlo, o lo faz referncia a longitud, e no a este tipo de plan. 09 No se pode deduzir que atualmente se acredite que Aristteles sabia da existncia das cidades de plano regular. 10 Semanticamente a expresso se caracterizaban por equivale a ideia de que h uma continuidade, logo eram caracterizada por, prevalece a ideia de no ser mais caracterizada. 2 1 vestibular/2013 q 0 12 , Texto II - para los tems de 11 a 20 y 22 1 4 7 10 13 16 LEixample LEixample es el gran conjunto ortogonal proyectado por el ingeniero Ildefons Cerd en 1859 y que, en la actualidad, constituye una de las representaciones ms signifcativas de la imagen urbana de Barcelona. En menos de 745 hectreas de superfcie, su paisaje va marcado por sus cuadros cerrados de cien metros de costado, con las esquinas cortadas por chafanes de 20 m de longitud, sepa- radas por calles, que se cruzan perpendicularmente con escasas excepciones de avenidas diagonales (Avenida Diagonal, Mistral, Gaud y Roma), de 20 m de ancho (o ms en las principales avenidas Diagonal, Aragn, Gran Via i Urgell, Rambla de Catalunya, Passeig de Grcia y de San Joan). Cerd propuso un proyecto de urbanizacin perfectamente racional, concebido para resolver de forma tcnica y asptica los pro- blemas que creaba la estructura obsoleta de las ciudades antiguas. Su estudio detallado de las condiciones de vida en Barcelona amurallada, y el anlisis comparativo con otros casos en Europa, dio como resultado el primer tratado moderno de urbanismo: Teora general de la urbanizacin, escrito en 1858 y que fue, de hecho, parte de la memoria de su proyecto de Eixample. Es decir, Cerd elabor una teora y despus la aplic al caso concreto que se le planteaba. La unidad bsica del Eixample de Cerd es la manzana de 113,33 metros de lado, que genera una estructura regular: la clebre cuadrcula. Cerd destin 20 metros de anchura a las calles, de los cuales 10 eran para las dos aceras de 5 metros cada una. La anchura entonces inusual de las calzadas se deba a la previsin de dos factores: la buena insolacin de las viviendas y el incremento futuro de la circulacin rodada (aunque Cerd pensaba en algn tipo de ferrocarril de uso particular). La cuadricula est orientada de manera que los ngulos de las manzanas coincidan con los puntos cardinales. Internet: <www.maximizingprogress.org> (con adaptaciones). Juzgue los tems siguientes de acuerdo con el texto II y, cuando se explicite, tambin de acuerdo con el texto I. 11 La forma verbal va (l. 3) expresa movimiento. 12 El uso de chafanes hace con que desaparezcan las esquinas del Eixample. 13 El vocablo amurallada (l. 9) signifca protegido o cercado por una muralla. 14 La expresin de hecho (l. 10) puede ser sustituida por con todo sin que se produzcan alteraciones semnticas o gramati- cales en el texto. 15 Las formas verbales elabor (l. 11). aplic (l. 11) y plan- teaba (l. 12) designan acciones puntuales y simultneas del pasado. 16 El vocablo entonces (l. 15) es sustituible por despus sin que se produzcan alteraciones semnticas en el texto. 17 La expresin de manera que (l. 16-17) puede ser remplazada por la conjuncin porque sin que se produzcan alteraciones semnticas o gramaticales en el texto. 18 De los textos I y II es correcto inferir que el proyecto urbans- tico desarrollado por Ildefons Cerd para Barcelona posee un carcter hipodmico. 19 Las manzanas, unidades bsicas del Eixample, tienen forma oc- togonal. 20 Es correcto deducir del texto II que dos de las calles nombradas en l aparecen en la imagen superior. SOLUO Itens Certos: 11, 12, 18 e 20 Itens Errados: 13, 14, 15, 16, 17 e 19 Justifcativas: 13 Segundo o texto, o vocbulo amurallada, signi- fca que tem forma de muralha. 14 A expresso de hecho semanticamente produz uma ideia de certeza, de fato, logo, a expresso, com todo, produz uma ideia de incluso. 15 As formas verbais elabor aplic, esto no pretrito indefnido no qual expressa ao fecha- da, acabada, no passado, logo, planteaba est no imperfeito, passado descritivo, portanto esto em passados diferentes. 16 O vocabulrio entonces produz um sentido de naquele momento, portanto no pode ser subs- titudo por despus. 17 A expresso de manera que pode ser substitu- da por de modo que, e no por porque, que casual. 19 Las Manzanas formam fguras ortogonais, ou seja, no conjunto formam fguras planas com oito lados. 3 UnB 2013/1 1 dia - Nas grandes crises, o corao se parte ou se fortalece Texto III - para los tems de 21 a 29 La ciudad medieval 1 4 7 10 13 16 19 22 La ciudad medieval generalmente est rodeada por una muralla defensiva, en la que varias puertas abren a los caminos ms importantes. Dada su localizacin (colinas y sitios inexpugnables), el trazado urbano es sinuoso e irre- gular, existiendo a veces zonas despobladas. El plano sola ser radioconcntrico, con calles radiales (desde el centro a las puertas de la muralla) y con otras formando trazados concntricos. Las ciudades tienen diferentes barrios, que agrupan a la poblacin en funcin de su procedencia, su religin o su actividad. El desarrollo econmico de algunas urbes, espe- cialmente las dedicadas al comercio, hizo que se construye- ran nuevas reas. En estas, las viviendas podan alcanzar dos o tres plantas. El centro de la vida urbana Io ocupa la plaza, en la que se sitan los edifcios ms representativos. Estos son altos, realizados en piedra, con balcones que se abren a la calle. Un escudo, tambin en piedra, indica que sus portadores pertenecen a un noble linaje. De la plaza parte un sinfn de calles, algunas estrechas y tortuosas, siempre ocupadas por una intensa actividad. En ellas se desarrollaba buena parte de la vida diaria de la co- munidad: comprar, vender, pasear, relacionarse... Sin duda, el mercado era el centro econmico y social de la poblacin. Internet: <www.artehistoria.jcyl.es> (con adaptaciones). Juzgue los tems de 21 a 29 de acuerdo con el texto III y, cuando sea requerido, tambin de acuerdo con los textos I y II. 21 La estructura urbanstica presentada en la foto de encima es, en su totalidad, de carcter medieval. 22 Segn Io expuesto en los textos I, II y III, es correcto afr- mar que, desde su establecimiento en la Grecia antigua hasta los das de hoy, las ciudades no se han construido siempre de acuerdo con el plan hipodmico. 23 La expresin El plano sola ser radioconcntrico (l. 5-6) puede ser sustituida por El plano era siempre radiocntrico sin que se produzcan alteraciones semnticas en el texto. 24 La expresin En ellas se desarrollaba buena parte de la vida diaria de la comunidad (l. 22-23) puede ser remplazada por En ellas era desarrollada buena parte de la vida diaria de la comunidad sin que produzcan alteraciones semnticas o gramaticales en el texto. 25 Los vocablos ciudades (l. 9) y urbes (l. 11) poseen en el texto el mismo signifcado. 26 La forma verbal construyeran (l. 13) puede ser remplazada por la forma construyesen sin producir alteraciones semnti- cas o gramaticales en el texto. 27 La expresin con balcones que se abren a la calle (l. 17) sig- nifca Io mismo que con balcones que dan a la calle. 28 La estructura De la plaza parte un sinfn de calles (l. 20) ex- presa el movimiento de un conjunto de objetos. 29 El vocablo tortuosas (l. 21) describe una caracterstica de las actividades realizadas en la plaza de las ciudades medievales. SOLUO Itens Certos: 22, 24, 26 e 27 Itens Errados: 21, 23, 25, 28 e 29 Justifcativas: 21 Na fotografa pode-se observar a presena de li- nhas retas, logo a afrmativa invalida porque afrmou que em sua totalidade de carcter me- dieval, ou seja, radioconcntrico. 23 O vocbulo, sola, signifca: acostumava, ou seja, geralmente era radioconcntrico, a afrma- tiva aponta para o advrbio, sempre, logo in- correta a afrmativa. 25 Segundo o texto o vocbulo ciudades, utili- zado no sentido geral, como todas as cidades, logo ao utilizar o vocbulo, urbes, cabe a ideia centralizada e particular como se fosse uma cida- de especfca. 28 A estrutura: De la plaza parte sinfn de calles, expressa a ideia de que da praa parte ruas sem fm. 29 O vocbulo, tortuosas, caracteriza as ruas e no as cidades medievais. 30 Imagnate que la imagen de arriba representa el plano de una ciudad y que t eres un urbanista al que le han encomendado modifcarlo de tal forma que se obtenga el enlace ms directo posible entre la entrada y el punto de destino (marcado por el dibujo de la cara). La modifcacin ms adecuada es trazar una calle que vaya A) del vrtice superior derecho al inferior izquierdo. B) de la mitad del lado inferior a la mitad del lado superior. C) de la mitad del lado de la derecha a la mitad del lado de la izquierda. D) del vrtice inferior derecho al vrtice superior izquierdo. SOLUO 30 D 4 1 vestibular/2013 q 0 12 , LNGUA FRANCESA Texte I pour les items de 1 10, 27 et 28 1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 Attachant une grande importance la qualit de leau, les Romains ont construit des aqueducs, des thermes, des gouts et des latrines. Une ville romaine tait dabord btie sur ltablissement de services dvacuation, qui avec le temps furent couverts et enterrs pour des raisons dodeur et de salubrit. Au Moyen-ge, tous les dchets domestiques solides et liquides sont jets dans la rue et disperss au hasard. Pour se protger des chutes dimmondices diverses, les plus ri- ches utilisent un carrosse. Les gens aiss utilisent la chaise porteur pour ne pas salir leurs chaussures ou le bas de leur vtement dans le cloaque que sont alors les rues. Cette situation dure globalement jusquau XVIIIe sicle. Les pidmies en ville sont frquentes : peste, cho- lra et typhus des milliers de personnes chaque anne en Europe. Cest lors de la seconde moiti du XIXe sicle que slabore la conception moderne de lassainissement. John Snow dcouvrit la vritable origine du cholra lors de lpidmie de 1854 Londres. Le mouvement hyginis- te, n en Angleterre, prconise alors de collecter les eaux urbaines et de les mener, par des canalisations enterres, jusqu des sites de rejets en milieu naturel. Les villes ont t assainies par la ralisation de rseaux dgouts destins recevoir et transportes lensemble des eaux, y compris les eaux de pluie. La croissance continue de lurbanisation (accroisse- ment dmographique et dveloppement industriel) a en- gendr une dgradation importante des milieux naturels qui se trouvaient en aval des sites de rejet de ces rseaux. La ncessit dassainir les eaux uses des villes avant leur restitution au milieu a donc fni par simposer. On est alors pass dune logique de lloignement de leau use une logique de collecte et de traitement de cette eau. Internet : www.lerm.fr(texte adapt). Jugez les items suivants partir du texte I. 1 En milieu rural, les besoins en assainissement sont aussi consi- drables quen milieu urbain. 2 On peut remplacer jusquau (l.14) par pendant le sans changer le sens de la phrase. 3 Le verbe prconise (l.22) quivaut recommande. 4 Le fait de remplacer lexpression en aval (l.31) par au-des- sous provoquerait un changement dans le sens de la phrase. 5 Le pronom On (l.34) fonctionne comme un sujet indfni. 6 La question de lassainissement est pense depuis lpoque ro- maine. 7 Au Moyen ge, les gens conomiquement privilgis utilisaient un carrosse ou une chaise porteur pour se protger des dchets domestiques jets dans la rue. 8 Cest clair que les pidmies ont rendu diffcile lassainissement des villes au XVIIIe sicle. 9 John Snow, le crateur du mouvement hyginiste, a pu dcou- vrir lorigine du cholra travers la collecte des eaux urbaines. 10 On peut dire que lassainissement des villes est li au traite- ment des eaux. SOLUO Itens Certos: 03, 05, 06, 07 e 10 Itens Errados: 01, 02, 04, 08 e 09 Justifcativas: 01 O texto no fala nada a respeito do meio rural. 02 Pendant le sinnimo de on mme temps que, (ao mesmo tempo que), daus Le temps de (no tempo de), enquanto que jusquau sin- nimo de arte substitu-lo alteraria o sentido da frase. 04 A ideia no alteraria. Ambos os termos querem dizer a parte mais baixa ou a parte que est inclinada em relao um nvel superior. 08 Foi a falta de saneamento que provocou as epide- mias. 09 O texto s diz que ele descobriu a verdadeira cau- sa da clera, no especifcando como. Texte II - pour les items de 11 20 1 4 7 10 13 16 19 22 25 Laqueduc du Pont du Gard : un chef dceuvre de larchitecture antique Le Pont du Gard est un pont-aqueduc construit par les Ro- mains au Ier sicle de notre re. Il est exceptionnel par ses di- mensions puisque avec ses 49 mtres de hauteur, cest le pont- -aqueduc romain le plus haut du monde. Il est compos de 3 ranges darches superposes, ce qui constitue galement une ralisation rarissime pour lpoque. Il est enfn remarquable du fait de son excellent tat de conservation qui lui vaut aujourdhui dtre admir comme un chef dceuvre du gnie crateur hu- main. Il est le seul exemple de pont antique 3 tages encore debout aujourdhui. Prs dun millier dhommes ont travaill sur ce chantier colossal achev en seulement 5 ans. Un espace naturel dgrad jusquen 2000 Au cours de la priode 1996-2000, dans un primtre de 165 ha autour du monument, une importante opration damnagement est engage par le Conseil gnral du Gard soutenu par le Conseil rgional du Languedoc-Roussillon, lEtat et les fonds europens. Elle est destine assurer au site sa sauvegarde et au visiteur les meilleures conditions de visite possibles. La philosophie du nouvel amnagement peut se rsumer travers les quatre principes qui lont guid : protection de lenvironnement et du patrimoine, qualit de laccueil, transmission des connaissances lies laqueduc antique de Nmes et dveloppement conomique local. Une nouvelle vie est insuffe lespace. Il est compltement rendu aux pitons, toutes les traces de civilisation automo- bile sont effaces. Internet : www.pontdugard.fr (texte adapt). 5 UnB 2013/1 1 dia - Nas grandes crises, o corao se parte ou se fortalece Jugez les items suivants partir du texte II. 11 On peut remplacer puisque (l. 3) par car sans changer le sens de la phrase. 12 Le pronom Il (l. 24) reprend laqueduc antique de Nmes (l. 22-23). 13 Dans le pass, laqueduc du Pont du Gard transportait de leau. Aujourdhui, il est possible de dire quil transporte ses visiteurs travers son histoire. 14 Lexceptionnalt de laqueduc du Pont du Gard est due son excellent tat de conservation. 15 La construction du Pont du Gard na dur que 5 ans. 16 En 2000, il tait commun quun monument antique soit amna- g par lEtat. 17 Laction damnager le pont-aqueduc romain vise protger ce site antique et le rendre facilement visitable. 18 Avant lopration damnagement, lespace du Pont du Gard tait destin uniquement aux pitons. 19 Sur la photo, on peut observer la superposition des trois ran- ges darches qui composent le pont-aqueduc. 20 Daprs le titre et la ligne 8, on peut conclure que lexpression un chef dceuvre ne peut tre utilise que dans le domaine de larchitecture. SOLUO Itens Certos: 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17 e 19 Itens Errados: 18 e 20 Justifcativas: 18 S aps as reformas o espao foi entregue aos pedestres. 20 O termo un chef douvre fala que uma obra de arte da arquitetura, mas isto no limita o empre- go desta expresso a esta forma de arte. Texte III - pour les items de 21 28. 1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 Leau et lassainissement dans les villes du monde Dans les villes de lhmisphre Nord, leau est omnipr- sente : dans la sphre prive, il sufft douvrir le robinet pour disposer dune eau potable et abondante; dans le domaine public, les rues, les parcs, les jardins sont jalonns de fontai- nes et points deau divers et les piscines ne manquent pas. Cette facilit dapprovisionnement en eau potable est la marque distinctive des pays matriellement les plus dve- lopps. Il y a plusieurs sicles, ces pays se sont lancs la conqute de leau, au nom du bien-tre, de lhygine et de la sant : petit petit, les progrs scientifques et techniques ont permis de crer des rseaux destins lalimentation en eau potable et lvacuation des eaux uses et pluviales ; petit petit, leau courante, la salle deau ou salle de bains avec la fameuse trilogie bidets, lavabo, baignoire et/ou douche , sont entres dans les moeurs. Dans les villes du Tiers Monde et plus particulire- ment dans les quartiers dfavoriss, les besoins en eau potable et en assainissement ne sont pas couverts ou par- tiellement, entranant une dtrioration de la qualit de la vie et une multiplication des maladies hydriques. Selon les estimations des Nations Unies, en 2025, la population mon- diale atteindra 8,5 milliards. Prs de la moiti des hommes vivront alors dans les villes des pays en dveloppement; prs de la moiti de ceux-ci seront des citadins vivant dans les quartiers dfavoriss. Compte tenu des besoins actuels et de laccroissement rapide de la population, la question de laccs une eau saine et lassainissement se pose donc avec une priorit particulire. Internet : <www.globenet.org>. (texte adapt). Jugez les items 21 28 partir du texte III et, quand demand, partir aussi du texte I. 21 Si leau est partout dans les villes de lhmisphre Nord, elle ne lest pas dans celles du Tiers Monde. 22 En ce qui concerne lavnement de la salle de bains (l.13), par exemple, et son entre dans les moeurs (l.15), on peut affrmer que lvolution des moeurs accompagne lvolution des progrs scientifques et techniques (l.10). 23 Selon les Nations Unies, en 2025, la majorit des hommes vivra dans les villes du Tiers Monde. 24 Lutilisation de ladverbe partiellement (l.9) montre que, pour lauteur du texte, leau potable devrait tre partage entre les villes du Tiers Monde. 25 Le pronom dmonstratif ceux-ci (l.24) remplace les pays en dveloppement (l.23). 26 Lexpression petit petit (l. 10) signife graduellement. 27 Le texte III et le text I portent tous les deux sur lassainissement, mais dans une perspective diffrente. 28 En ce qui concerne la sant publique, on peut conclure, partir des textes I et III, que les consquences du manque dassainissement dans les villes du Tiers Monde aujourdhui sont semblables celles connues dans les villes de lEurope au XVIIIe sicle. SOLUO Itens Certos: 21, 22, 26 e 27 Itens Errados: 23, 24, 25 e 28 Justifcativas: 23 As Naes Unidas afrmam que aproximada- mente a metade dos homens vivero em cidades do terceiro mundo e no a maioria (la majorit) dos homens. 24 partiellement no texto traz a ideia de que a ne- cessidade de gua potvel no sufciente ou parcialmente sufciente. 25 ceux-ci substitui a metade dos homens. 28 Atualmente mesmo nos pases sub-desenvolvidos h saneamento, embora pouco sufciente em al- guns casos. Internet : <www.franceifo.fr>. 6 1 vestibular/2013 q 0 12 , LNGUA INGLESA New York Citys Mayor, Michael Bloomberg, is about to add a whole lot of greenery to the concrete jungle. He just announced a campaign to install green roofs, sidewalks and porous parking lots in order to capture excess rainwater and runoff. The idea comes as part of Bloombergs PlaNYC goal of making 90% of New York Citys waterways suitable for recreation right now excess sewer and rain runoff is making them unsuited for fun. The proposed green surfaces would eliminate 40% of the existing runoff into the waterways and save taxpayers $ 2.4 billion dollars over the next 20 years. One of the problems the city must get around is its antiqua- ted water system, which was built 150 years ago when the concept of pollution wasnt at the forefront of engineers minds. Currently the system works fne, until it rains, when runoff and sewage are spewed into rivers, canals and the harbor. The proposed green roofs, sidewalks, and parking lots would be equipped to soak up at least an inch of rain sometimes more and would seriously reduce the need for costly water system infrastructure that is needed to stop the sewage from spewing all over New York Citys waterways. Currently the citys plan is to ramp up the technological infras- tructure of the water system and use costly equipment to stop the spewing. This plan would cost $ 6.8 billion; however, Bloombergs initiative could accomplish the same goal at a fraction of the cost. Not only would the green roofs be less expensive but theyd save taxpayers money by keeping their water bills low more infras- tructure, more cost to the taxpayers. This is all part of Bloombergs ambitious PlaNYC goals of cutting the citys emissions and cleaning its air and waterways. As with many of the PlaNYC initiatives, Bloom- berg has just announced the strategy details of how many green roofs and where they will be placed will come at a later date. Brit Liggett. NYC Mayor Bloomberg Announces Green Roof Initiative. Internet:<www.inhabitat.com> Judge the following items according to the text above. 1 The pollution of rivers is not a concern in New York City if it is not raining. 2 The green roofs initiative is an attempt to fx an outdated system. 3 PlaNYC was designed to address different environmental problems. 4 The frst place to beneft from the green roofs initiative will be Manhattan. 5 Mayor Bloombergs green roof initiative consists of building more parks in New York City 6 Without green roofs, New York Citys taxpayers spend US$ 2.4 billion a year. 7 The word runoff is a synonym for wastewater. 8 In New York City, the same system carries both rainwater and wastewater. 9 The current water system in New York City cannot be fxed to reduce pollution. SOLUO Itens Certos: 03 e 08 Itens Errados: 01, 02, 04, 05, 06, 07 e 09 Justifcativas: 01 Traduo: A poluio de rios em Nova Iorque no preocupa se no estiver chovendo. s li- nhas 4 7 lemos que The idea comes as part of Bloombergs PlanNYC goal of making 90% of New York Citys waterways suitable for recrea- tion, ou seja, um dos planos do prefeito de NY tornar os canais fuviais a incluindo-se os rios adequados recreao, pois no so por causa da poluio. Ainda s linhas 11 a 13 descobrimos que um dos problemas do sistema fuvial que foi construdo sem levar em conta a poluio, que nos dias atuais preocupa de qualquer jeito, da as medidas descritas que o prefeito de Nova Iorque tenta levar a cabo. Jugez les items 29 et 30 partir de la vignette ci-dessus. 29 On peut remplacer le verbe falloir par le verbe demander sans changer le sens de la phrase. 30 La dame dit au monsieur A) que, cause de laugmentation du prix de leau, il devra prendre sa douche sans sen servir. B) que le sujet de laugmentation du prix du gaz lui est cher. C) quil devra reprendre sa douche, car il la prise sec. D) quil dpense autant deau que de gaz pour prendre sa dou- che. SOLUO Itens Errados: 29 30 FFVF Justifcativas: 29 falloir signifca necessrio, preciso que no podendo ser substitudo pelo verbo demander. 30 a falso b falso c verdadeiro d falso 7 UnB 2013/1 1 dia - Nas grandes crises, o corao se parte ou se fortalece 02 Traduo: A iniciativa em criar telhados verdes uma tentativa de consertar um sistema (de es- coamento de guas, segundo o contexto), ultra- passado. Podemos constatar s linhas 2 a 4 que a inteno a de capturar o excesso de gua da chuva (...capture excess rainwater and runoff). 04 No podemos afrmar que o primeiro lugar a se benefciar com a iniciativa de criao de telhados verdes ser Manhattan, pois no achamos respal- do no texto. Alm disso, a ilha de Manhattan parte da cidade de Nova Iorque, que ser benef- ciada com a medida como um todo. 05 Lemos s linhas 3 e 4 que no a construo de mais parques o que consiste a iniciativa dos telhados verdes mas sim a criao de mais vagas de estacionamento: ...and porous parking lots... que algo a mais a ser feito, alm dos telhados ecolgicos. 06 Sem os telhados ecologicamente corretos os con- tribuintes no gastam $2.4 bilhes por ano e sim pouparo $2.4 bilhes nos prximos 20 anos (li- nhas 9 e 10: ...and save taxpayers $2.4 billion dollars over the next 20 years). 07 runoff signifca guas de escoamento, guas pluviais, no necessariamente esgoto, que a traduo de wastewater. 09 O sistema de escoamento de gua em Nova Ior- que para ser adaptado a reduzir a poluio custa caro, mas pode ser feito. Linhas 18 a 20: ...redu- ce the need for costly water system infrastructure that is needed to stop the sewage... A palavra costly indica que tal sistema custa caro, e no que impossvel fazer adaptao. 1 4 7 10 13 16 19 22 25 Visitors and Londoners will later this week have their frst chance to join the big city bike rental revolution. Follo- wing in the path of Montreal, Paris, and Cardiff, London mayor Boris Johnson is to unveil the Barclays Cycle Hire scheme this Friday, and Londoners and visitors will have ac- cess to almost-free bike hire in 30-minute bursts. Over the past few weeks new docking stations have been appearing across central London in readiness for the 6,000 bikes that will be available for rent. The scheme is modelled on the Bixi project that has become a big success in the Canadian city of Montreal, and even uses similar bikes. Once youve paid a 1 a day access charge, the frst half an hours rental is free, and you can make as many 30-minute trips in the day as you like without paying a penny more. From this Friday, and for the frst month, it will only be open to those who become members by registering online and agreeing to pay 3 for a smartcard. After that period the scheme will be opened to everyone. Once fully up and running spontaneous users will be able to go to one of the capitals 400 docking stations, enter their credit or debit card details, select a bike and ride off. When they have fnished that journey, they deposit the bike at nearest docking station. You can repeat this as many times as you like during the day or in the period for which you have paid to access the bikes. 28 31 Transport for London, which is behind the scheme says it is aimed at those in the capital who need to make short repeated journeys, rather than longer rentals. Potential user need to be aware that if they return their bike after their ac- cess time has expired, they face a punitive 150 late return charge. If the bike goes missing, or is damaged by the hirer o vandals the hirer will have to pay up to 300 to cover the loss. Punctures are considered wear and tear. Miles Brignall. London joins the bike rental revolution. In: The Guardian. Internet: www.guardian.co.uk Judge the items that follow according to the text above. 10 Users have to pay for damage to the bike even if they have not caused it themselves. 11 The expression wear and tear (l.32) means unacceptable. 12 Londons bike rental program is better than Montreals. 13 The frst 30 minutes of bike rental on a day are free. Then use have to pay a little more for each time they rent a bike again. 14 Those who plan to rent bikes for a whole month should pay 3. 15 Users will pay for the rent of the bike at the moment they will use it. 16 If users return a damaged bike after their access time has ex- pired, they will pay at least 450. 17 Users do not have to leave the bike at the same station from which they rented it. 18 In the third paragraph, in the phrase says it is aimed at those (l.26), the pronoun it refers to Transport for London (l.25). SOLUO Itens Certos: 10, 15 e 17 Itens Errados: 11, 12, 13, 14, 16 e 18 Justifcativas: 11 A expresso wear and tear signifca depreciar, depreciao, gasto normal de uso. Unaccepta- ble inaceitvel. As palavras no so sinnimas. 12 O texto no menciona que o sistema de Londres melhor que o de Montreal, mas sim faz uma com- parao ao sistema Bixi da cidade Canadense, no qual se inspirou: The scheme is modelled on the Bixi project that has become a big success in the Canadian city of Montreal (...). 13 A afrmativa no procede porque podemos notar s linhas 11 a 14 que no sistema Bixi primeiro voc paga 1 por dia de acesso ao servio, sendo os primeiros 30 minutos iniciais apenas, de gra- a (L. 11-12). O sistema em Londres comear cobrando 3 a quem se registrar online, e depois ser cobrado o perodo utilizado (L. 23 e 24). 14 A questo afrma que aqueles que planejarem alugar uma bicicleta por um ms inteiro devem pagar 3, contudo, a informao que consta no texto a seguinte: A partir desta sexta-feira e ao longo do primeiro ms as bicicletas s estaro disponveis aqueles que se tornarem membros, registrando-se online e concordando em pagar 3 por um smartcard. Aps este perodo, o esquema estar aberto a todos os interessados. 16 Lemos na linha 31 que voc ter que pagar at 300 por bicicleta danifcada, logo, o valor to- tal poder ser menor que pelo menos (at least) 450. 18 it na linha 26 se refere a the scheme na linha 25. Referncia intertextual com pronome. 8 1 vestibular/2013 q 0 12 , Internet: <www.hardrainproject.com> 1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 Mexico City once had the worlds worst air, with skies so poisonous that birds dropped dead in fight. Today, efforts to clean the smog are showing visible progress, revealing stunning views of snow-capped volcanoes and offering a model for the developing world. International experts are praising the countrys progress. Many say its determined efforts to control auto emissions and other environmental effects of rapid urbanization offer practical lessons to cities in China, India and other fast-growing countries. Mexican offcials have attacked the root causes of pollution that pla- gues many large urban centers with spiraling growth. They plan to further reduce vehicle emissions, which are the citys greatest source of pollution. Pemex, the state oil monopoly, plans to build a US$9.3 billion plant to produce low-sulfur fuel. Mexico City Mayor Marcelo Ebrard is expanding the low- -emissions Metrobus system, which has eliminated 80,000 tons of carbon monoxide annually since 2005. Offcials plan to add hybrid buses. A suburban train system is to replace hundreds of thousands of vehicles. The potential payoff for such efforts is now in sight: Mexico City does not even rank among the top 10 polluted cities worldwide. Mexico City appears to have cut most of its pollutants at least by half, while recent studies show a number of cities in China and India recording higher levels of the most serious pollutants. In 1992, the United Nations declared Mexico City the most polluted on the planet. High ozone levels were thought to cause l ,000 deaths and 35,000 hospitalizations a year. Mexico was forced to act. It replaced the citys soot belching old cars, removed lead from gasoli- ne, embraced natural gas, expanded public transportation, and relocated refneries and factories. Change was gradual, but the pace has quickened in recent years. The presence of lead in the air has dropped by 90 percent since 1990. Suspended particles pieces of dust, soot or chemicals that lodge in lungs and cause asthma, emphysema or cancer have been cut by 70 percent. Carbon monoxide and others pollutants also have been drastically reduced. Anna-Marie OConnor. Mexico City drastically reduced air pollut- ants since the 1990s. In: The Washington Post. Internet:<www. sashingtonpost.com> Judge the items from 19 through 27 based on to the text above. 19 Before pollution reduction policies were introduced, a part of Mexicos natural landscape could not be seen. 20 Mexico City has learned from experiences in China and India to implement its pollution reduction policies. 21 In the frs paragraph, the pronoun They in They plan to fur- ther reduce vehicle emissions (l. 11-12) refers to large urban centers with spiraling growth (l.10-11). 22 One of the solutions found to the pollution problem was the improvement of public transportation. 23 In the last paragraph the verb lodge (l.34) conveys the same meaning as the verb damage. 24 The words poisonous (l.2), smog (l.3), low-sulfur fuel (l.14) and soot (l.34) convey the idea of pollutant. 25 In order to address the pollution problem, both the quality and type of the fuel used in Mexico City were changed. 26 Mexico City was able to reduce the emission of some pollutants by more than 50%. 27 Factories and refneries were built farther from the city to help solve the pollution problem. SOLUO Itens Certos: 19, 22, 25, 26 e 27 Itens Errados: 20, 21, 23 e 24 Justifcativas: 20 Podemos ler s linhas 6 a 9 que a experincia no Mxico d lies a pases como India e China, e no tira lies destes. 21 O pronome They (L. 21) se refere a Mexican offcials (L. 9). 23 A palavra lodge signifca abrigar, dar guarida e no danifcar (damage), portanto no transmite a ideia implicada no item. 24 Todas as palavras listadas carregam a ideia de po- luente/poluio menos low-sulfur fuel (combus- tvel com baixo teor de enxofre). O combustvel por si s poluente, mas a ideia quando se coloca o adjetivo explicando que tem baixo teor a de mostrar que no polui. O item bastante amb- guo, pois trata de semntica. Internet: www.grinningplanet.com From the analysis of the cartoon above, it is correct to say that 28 the cartoon suggests that the character refuses to accept the actual desertifcation of our planet. 29 the preposition over can correctly be replaced with above. SOLUO Itens Errados: 28 e 29 Justifcativas: 28 O personagem do quadrinho tem conscincia de que metade da terra virou um deserto. Enterrar a cabea na areia (expresso idiomtica) no signi- fca recusar-se a aceitar algo, mas sim tentar se isolar de uma determinada realidade. 29 Temos a um verbo chamado de frasal em in- gls. Verbos frasais so combinaes de verbos e partcula(s) que funcionam como unidades in- dissociveis. Neste item temos o verbo bury + objeto + over. Over portanto no pode ser tro- cado por outra partcula qualquer. O CESPE tentou uma pegadinha fora da expresso idiomtica que o verbo frasal signifca, usando over e above como sinnimos. Em contextos especfcos pode- ria at ser, mas no aqui. 9 UnB 2013/1 1 dia - Nas grandes crises, o corao se parte ou se fortalece Internet: www.theomahaproject.org 30 From the analysis of the cartoon above, it is possible to conclu- de that A) the characters faces have suffered from genetic mutation due to pollution. B) it will be the sons responsibility to correct his fathers mis- takes. C) the father has been working on a better future for his son. D) the son is helping the father to build a better future. SOLUO 30 B Justifcativas: 30 O pai diz ao flho (traduo): Um dia flho, tudo isso ser problema seu, apontando para um ce- nrio de poluio e degradao ambiental. A letra A faz meno aos rostos dos dois terem sofrido mutaes genticas devido poluio, o que no procede. A letra C afrma que o pai vem traba- lhando num futuro melhor para o flho. No en- contra respaldo pois a cena de degradao. A letra D diz que o flho est ajudando o pai a cons- truir um futuro melhor. Tambm sem respaldo na fgura e texto. PARTE II Goethe (1749-1822) sublinhou com justeza que o carnaval a nica festa que o povo se d a si mesmo, o povo no recebe nada, no sente venerao por ningum, ele se sente o senhor, e unica- mente o senhor (no h convidados, nem espectadores, todos so senhores); em segundo lugar, a multido tudo, menos melanc- lica: desde que o sinal da festa soa, todos, mesmo os mais graves, depem sua gravidade. Mikhail Bakhtin. A cultura popular na Idade Mdia e no Renascimento. Braslia: Ed. UnB, 1996, p. 217-8 (com adaptaes) Considerando o texto, de Mikhail Bakhtin, e as imagens acima, jul- gue os itens 1 e 2 e faa o que se pede no item 3, que do tipo C. 1 Hlio Oiticica, membro dos movimentos concreto e neoconcreto no Rio de Janeiro, nos anos 50 e 60 do sculo passado, foi um dos primeiros artistas brasileiros a adotar, em sua obra, o prin- cpio da participao do espectador. 2 A obra Parangol, de Hlio Oiticica, fgura como bom exemplo da arte que conjuga a expresso corporal a dana rtmica carnavalesca com a expresso visual o colorido das vesti- mentas dos passistas. 3 Considerando as imagens e o texto apresentados, assinale a opo correta. A) A obra Parangol, de Hlio Oiticica, convergente com a ideia de livre participao popular na festa de carnaval. B) A abra Carnaval em Madureira evidencia o repdio de Tar- sila do Amaral aos princpios formais cubistas, principalmen- te aos formulados por Lger. C) Na obra Carnaval II, Di Cavalcanti representou, por meio de fguras exclusivas da cultura carioca, o ambiente catico e desordenado do carnaval. D) Para criar profundidade espacial na obra Samba-enredo, Glauco Rodrigues utilizou recursos tcnicos da perspectiva linear. 10 1 vestibular/2013 q 0 12 , SOLUO Itens Certos: 01 e 02 03 A O teatro base de toda educao criativa. Dele fuem todas as artes. O homem primitivo expressou-se, antes, dramaticamente: danava mimeticamente, criando os sons. Depois, necessitou da arte, para pintar-se, ou cobrir-se com peles de animais, ou magica- mente representar suas aes nas paredes das cavernas; e a msica foi essencial para dar ritmo e tempo sua dana dramtica. A crian- a inventa e, em seu faz de conta, necessita de msica, dana, artes plsticas e habilidades manuais. A expresso dramtica prov as outras artes de um signifcado e um objetivo para a criana. A criatividade espontnea fundamenta-se na experincia dos sentidos e, ao enfoc-la quer psicodramaticamente, quer cineticamente, verif- camos que a espontaneidade tem sua base na imaginao dramtica. Courtney. Jogo, teatro e pensamento - As bases intelectuais do teatro na edu- cao. So Paulo: Perspectiva, 1980, p. 56-7 (com adaptaes) Tendo como referncia as ideias desenvolvidas no texto acima, jul- gue os itens de 4 a 8 e faa o que se pede no item 9, que do tipo C. 4 Infere-se do texto que o teatro base da educao formal e que, a partir dele, aglomeram-se outros tipos de conhecimento, como o da cincia, o da tecnologia e o da religio, que funda- mentam a educao criativa. 5 Com base no texto, conclui-se que a criana, por ter o dom de inventar, cria narrativas fundamentando-se na lgica cartesiana e, portanto, prescinde da arte em seu faz de conta dramtico. 6 A espontaneidade prpria da ao criativa, cuja base a imagi- nao dramtica, ampara-se na experincia dos sentidos enfo- cada cintica ou psicodramaticamente. 7 Desde o incio da comunicao humana, o teatro incorporou outras formas artsticas, que se tornaram essenciais para as representaes dramticas. 8 A msica, que exerce o papel principal em um concerto, pode desempenhar papel secundrio em encenaes teatrais, flmes, rituais ou atividades teraputicas. 9 A partir das ideias do texto, assinale a opo correta. A) O homem, desde sua gnese, danava ao som de vrios ritmos, como maracatu, congada e carnaval, tradies cultu- rais que chegaram aos dias de hoje e se tornaram smbolos da cultura do homem contemporneo. B) Na tentativa de adornar-se para atuar em festas populares, o homem primitivo cobria-se com peles de animais, estimula- do pelas representaes dramticas de animais nas paredes das cavernas. C) Do teatro, base de processos educativos pautados na cria- tividade, fazem parte outras formas artsticas, como dana, artes visuais, msica e habilidades manuais. D) Segundo o texto, das artes plsticas fui a expresso dram- tica, na medida em que delas derivam formas expressivas de representao cnica. SOLUO Itens Certos: 06, 07 e 08 Itens Errados: 04 e 05 09 C Justifcativas: 4 no texto existe a meno de teatro como base da educao criativa e no base da educao formal. 5 a criao no est apoiada apenas na lgica car- tesiana. No podemos prescindir da arte no jogo de faz de conta. Para crianas e adolescentes, e mesmo para adultos, a brinca- deira se apresenta, no raro, como porta de entrada para a amizade. Entretanto, o signifcado do termo amizade no to bvio quanto se possa imaginar. Vrios flsofos j trataram do tema sob diversas perspectivas. Um dos primeiros flsofos a desenvolver o conceito de amizade foi Aristteles em sua obra tica a Nicmaco. Para ele, a amizade se diferencia da benevolncia porque exige reciprocidade e. ainda, o conhecimento de cada uma das partes de ser bem quista pela outra. A amizade pode ser motivada por (a) utilidade, (b) prazer e (c) desejo mtuo do bem. Entretanto, para Aristteles, a verdadeira amizade, ou amizade perfeita, motivada apenas pelo desejo mtuo do bem. De fato, de acordo com o tipo (c) de amizade, o homem bom se relaciona com seu amigo como se relaciona consigo mesmo. Aristteles tambm defende que se deve agir em questes acerca do nmero de amizades, visando-se alcanar um meio-termo. Immanuel Kant, no sculo XIX, tambm tratou da noo de ami- zade. Para ele, a amizade uma unio de duas pessoas por meio de amor e respeito recprocos. O amor, segundo esse flsofo, leva al- gum a perseguir os fns do outro, e o respeito lembra que o outro quem deve determinar esses fns. Tendo como referncia as informaes acima, relativas a conceitos de amizade propostos por Aristteles e por Kant, julgue os itens a seguir. 10 Comparando-se os conceitos de amizade, verifca-se que o con- ceito formulado por Kant pode corresponder a qualquer um dos tipos de amizade propostos por Aristteles. 11 Se, para Sartre, uma conscincia sempre constri outra consci- ncia a partir de seus prprios projetos, ento qualquer noo de amizade formulada com base no existencialismo sartreano ir diferir da noo kantiana. 12 O amor cristo, associado mxima ama a teu prximo como amas a ti mesmo, corresponde, na perspectiva aristot- lica, a uma forma de amizade do tipo (c). 13 O conceito de amizade proposto por Aristteles, nas formas (a) e (b), comporta a necessidade de reciprocidade e retribuio, mas, na forma (c), restringe-se necessidade de reciprocidade, e no de retribuio. 14 De acordo com o que prope Aristteles, possvel, nas formas de amizade (a) e (b), encontrar maus com amigos maus, bons com amigos bons e bons com amigos maus. 15 Segundo Aristteles, a amizade suscitada pelo desejo mtuo do bem, diferentemente das outras duas formas de amizade, deve ser considerada amizade em sentido absoluto. 16 Da classifcao de amizade de Aristteles, infere-se que a no- o de autoflia, ou seja, de amizade por si prprio, exclusiva da forma (c) de amizade. 17 Em uma rede social, como Facebook ou Orkut, ao se adicionar um contato, estabelecida uma relao de amizade que corres- ponde a um dos tipos elencados por Aristteles. SOLUO Itens Certos: 12, 14, 15, 16 e 17 Itens Errados: 10, 11 e 13 Justifcativas: 10 At pela interpretao do texto, percebemos que s poderamos associar a amizade na perspectiva kantiana ao tipo c de amizade em Aristteles. Utilidade (tipo A) e prazer (tipo b) no poderiam ser fatores motivadores e/ou mantenedores para a amizade. 11 Pois, para Sartre, o homem forma sua consci- ncia a partir de seus prprios projetos, mas o mesmo s se reconhece no outro, isto , a verda- deira percepo que o indivduo tem de si depen- de de uma relao com outros seres humanos. 13 Os tipos a, b e c so apenas fatores moti- vadores para a amizade. Contudo, a relao de amizade, seja qual for a motivao, necessita da reciprocidade e retribuio. 11 UnB 2013/1 1 dia - Nas grandes crises, o corao se parte ou se fortalece Manuelzinho Salustiano Estandartes de Maratatu. 1 4 7 10 13 O maracatu era preconceituosamente chamado coisa de ne- gro. Hoje, virou inspirao de compositores brasileiros, de com- positores do mundo todo, de bandas de rock, de artistas plsticos e de escritores. tema de tese de mestrado e de doutorado. Chega-se a falar em dispora do maracatu, j que exis- tem tantos grupos imitando o maracatu pelo mundo todo. Eu acredito que essa migrao do maracatu deve-se a muitos fatores: difuso atravs da imprensa, s polticas pblicas, aos artistas famosos e tambm disposio dos prprios grupos de sair em busca de novos espaos. No entanto, a gente no pode confundir maracatu com grupo de percusso. Maracatu um complexo cultural que envolve religio, envolve comunidades, envolve sculos de tradio. preciso distinguir o maracatu tradicional dos grupos de percusso. Depoimento de Climrio de Oliveira (com adaptaes). Considerando o texto e a imagem acima, julgue os itens a seguir. 18 Para sintetizar informaes mencionadas no 1. e 2. pargra- fos, o autor do depoimento emprega, no incio do 3. pargra- fo, a expresso essa migrao do maracatu (l.7), mecanismo coesivo que possibilita inferir que o sentido de dispora (l. 5) est associado a disperso, disseminao. 19 A ostentao de estandartes ricamente elaborados, como mos- tra a imagem acima, compe os cortejos do maracatu, nos quais a tradio no fator essencial. 20 Originrio do Rio de Janeiro, o maracatu considerado a base das escolas de samba, que hoje protagonizam os desfles de carnaval do Rio de Janeiro. 21 A alfaia, uma das fguras humanas da encenao do maracatu, simboliza as rainhas africanas. 22 Um dos elementos sagrados do maracatu a calunga, boneca conduzida durante o cortejo. SOLUO Itens Certos: 18 e 22 Itens Errados: 19, 20 e 21 Justifcativas: 19 Os estandartes trazem o nome da agremiao (assim como a fgura que o represente), alm de expor sua data de criao, em uma manifestao que homenageia a tradio do Rei do Congo. 20 O maracatu uma manifestao cultural da msi- ca folclrica pernambucana afro-brasileira, e no originrio do Rio de Janeiro, como afrma o item. 21 Ao contrrio da afrmao presente no item, as alfaias no so elementos humanos nas encena- es de maracatu mas fazem parte da composi- o musical de percusso (tambores). Internet: <www.casadaidea.com.br>. Vai passar Chico Buarque de Hollanda e Francis Hime Vai passar, palmas pra ala dos bares famintos, O bloco dos napolees retintos e os pigmeus do boulevard. Meu Deus, vem olhar, vem ver de perto uma cidade a cantar A evoluo da liberdade at o dia clarear. Ai que vida boa. ler, Ai que vida boa, lar. O estandarte do sanatrio geral vai passar. A partir da imagem acima, que ilustra o carnaval em Olinda, bem como da cano Vai passar e do trecho dela apresentado acima, composio de Chico Buarque e Francis Hime, julgue os itens se- guintes. 23 Na cano Vai passar, alm da meno evoluo da liber- dade at o dia clarear, h referncia a uma ptria que no percebia ser subtrada em tenebrosas transaes, aluses que tornaram a cano um dos smbolos do ocaso do regime militar e da volta do poder civil, efetivada com a eleio de Tancredo Neves. 24 Na ala, tal como no ato da pera, o enredo est dividido em sees temticas. 25 No espetculo carnavalesco, manifestao popular que rene msica, ritmo, percusso, dana e variada combinao de for- mas e cores nas fantasias, realiza-se, no mesmo tempo e espa- o, a comunho de culturas e pocas diferentes. SOLUO Itens Certos: 23, 24 e 25 Conto de escola A escola era na Rua do Costa, um sobradinho de grade de pau. O ano era de 1840. Naquele dia uma segunda-feira, do ms de maio -, deixei-me estar alguns instantes na Rua da Princesa a ver onde iria brincar a manh. Hesitava entre o morro de S. Diogo e o Campo de SantAna, que no era ento esse parque atual, constru- o de gentleman, mas um espao rstico, mais ou menos infnito, alastrado de lavadeiras, capim e burros soltos. Morro ou campo? Tal era o problema. De repente disse comigo que o melhor era a escola. E guiei para a escola. [...] Raimundo recuou a mo dele e deu boca um gesto amarelo, que queria sorrir. Em seguida, props-me um negcio, uma troca de servios; ele me daria a moeda, eu lhe explicaria um ponto da lio da sintaxe. No conseguira reter nada do livro, e estava com medo do pai. E conclua a proposta esfregando a pratinha nos joelhos... 12 1 vestibular/2013 q 0 12 , Tive uma sensao esquisita. No que eu possusse da virtude uma ideia antes prpria de homem; no tambm que no fosse fcil empregar uma ou outra mentira de criana. Sabamos ambos enganar ao mestre. A novidade estava nos termos da proposta, na troca de lio e dinheiro, compra franca, positiva, toma l, d c; tal foi a causa da sensao. Fiquei a olhar para ele, toa, sem poder dizer nada. Machado de Assis. Conto de escola. Internet:<www.dominiopublico.org>. Tendo como referncia o fragmento acima, da obra Conto de esco- la, de Machado de Assis, julgue os itens de 26 a 28 e faa o que se pede no item 29, que do tipo C. 26 Na cidade do Rio de Janeiro, geralmente, os morros so consi- derados reas de risco de acidentes naturais, por estarem su- jeitos a escorregamentos e deslizamentos de solo e de rochas no perodo chuvoso. 27 No fragmento apresentado, relatada uma situao que cor- responde a um processo de incorporao de um valor social que gera confito no narrador-personagem. Esse valor social a liberdade de troca entre indivduos. 28 No 3 perodo do texto, para apresentar detalhe relativo ao tempo da narrativa, Machado de Assis utiliza estrutura sinttica de aposto explicativo, que corresponde ao trecho entre traves- ses. 29 A data mencionada no conto, 1840, a mesma de importante acontecimento na histria poltica do Brasil: o Golpe da Maiori- dade. Relativamente ao cenrio poltico nacional nas primeiras dcadas aps a Independncia do Brasil, assinale a opo cor- reta. A) A antecipao da maioridade de D. Pedro II atendia aos ape- los dos grupos dirigentes do Imprio, marginalizados pelo centralismo do perodo regencial. B) A estabilidade poltica do I Reinado deveu-se ao concilia- dora de D. Pedro I, facilitada pelo clima de concrdia e paz que prevalecia nessa poca. C) O ato Adicional de 1834, que alterou a Constituio promul- gada dez anos antes, fortaleceu a Corte diante das provn- cias. D) A Lei de Interpretao do Ato Adicional foi o suporte jurdico para o advento do II Reinado, perodo marcado pelo que se denomina parlamentarismo s avessas. SOLUO Itens Certos: 26, 27 e 28 29 D
Internet: <peripheralrevision.wordpress.com>. A imagem acima identifca o conjunto formado por cinco pases emergentes no atual cenrio global. A respeito desse conjunto geo- econmico, julgue os itens subsequentes. 30 Os ndices de crescimento econmico da China so acima da mdia mundial, em razo do crescimento da economia interna e do aumento das exportaes de produtos industrializados. 31 O BRICS formado por Brasil, Rssia, ndia, China e frica do Sul, pases que exercem liderana em seus continentes e tm demonstrado crescente infuncia na poltica mundial. 32 Nos pases do BRICS, a economia depende do setor primrio, da agricultura e da minerao, excetuando-se a ndia e a frica do Sul, que se destacam por seus avanados parques indus- triais. 33 Em meio atual crise global, os pases do BRICS tm apresen- tado crescimento econmico. 34 O Brasil apresenta forte competitividade nos setores da minera- o, destacando-se a produo de minrio de ferro e as recen- tes descobertas de reservas de petrleo. 35 Os pases-membros do BRICS, em cujas economias prevalece o incremento da agropecuria, suprem grande parte da demanda por alimentos no planeta. SOLUO Itens Certos: 30, 31, 33 e 34 Itens Errados: 32 e 35 Justifcativas: 32 Em geral, os pases mencionados apresentam ex- pressivos parques industriais, que tem uma parti- cipao superior ao do setor primrio na compo- sio de seus respectivos PIBs 35 Na economia destes pases o incremento est nos setores secundrios e tercirios. Por volta de 12 mil anos atrs, quando comearam a cultivar a terra e a domesticar os animais, os seres humanos assumiram o controle. Comearam o que hoje se denomina seleo artifcial. Em vez de a natureza escolher e disseminar os espcimes mais bem- -sucedidos no ambiente natural, os seres humanos comearam a escolher, produzir e criar aqueles que melhor lhes servissem. Chritopher Lloyd. O que aconteceu na Terra? A histria do planeta, da vida e das civilizaes, do big-bang at hoje. Rio de Janeiro: Intriseca, 2011, p. 111. Tendo como referncia o texto acima, julgue os itens de 36 a 42 e faa o que se pede no item 43, que do tipo C. 36 Desenvolvida em pases como Brasil, Estados Unidos da Am- rica, Canad, Argentina e Austrlia, a moderna agricultura, na qual se utilizam mquinas, adubos e avanados sistemas de irrigao e de transporte e armazenamento de produtos, ba- seia-se em modelo de produo de alimentos em larga escala, visando-se ao abastecimento do mercado internacional de com- modities. 37 O autor do texto interpreta um processo histrico, com base nos princpios do darwinismo social. 38 H cerca de 12 mil anos, no Oriente Mdio, o advento da agricul- tura potencializou a oferta de alimentos, o que contribuiu para o incremento populacional, a sedentarizao e a urbanizao. 39 Por volta do sculo XVI, a economia do Imprio Inca baseava- -se predominantemente na agricultura, atividade em que se empregavam recursos tcnicos como a irrigao e a adubao e que inclua, entre os principais produtos agrcolas, batata, milho e feijo. 40 Na Amrica de colonizao portuguesa, adotou-se como princi- pal suporte jurdico da economia agrcola o regime de sesma- rias, cujas caractersticas principais so: grande extenso das reas de lavoura, monocultura, trabalho escravo e propriedade privada da terra. 41 Entre os sculos XVI e XVIII, no cenrio rural ingls, houve in- tensifcao dos chamados cercamentos, o que resultou na pri- vatizao de diversas reas de uso comum, as quais, consequen- temente, se integraram dinmica da agricultura capitalista. 42 No mundo atual, utiliza-se a manipulao gentica de sementes agrcolas, a fm de produzir plantas e alimentos mais resisten- tes s pragas e, assim, aumentar a produtividade. Essa tecno- logia de produo de alimentos denominada por empresas transnacionais. 43 Considerando o fragmento de texto apresentado acima, assina- le a opo correta. A) Infere-se do fragmento de texto que, pro volta de 12 mil anos atrs, os seres humanos abandonaram o reino animal e adentraram no reino da cultura, em razo de uma mutao gentica. B) A primeira forma de organizao social denominada, na teoria marxista, modo de produo estamental. 13 UnB 2013/1 1 dia - Nas grandes crises, o corao se parte ou se fortalece C) Cultura um fenmeno social exclusivo da produo huma- na e, portanto, resultante da interveno humana na natu- reza, por meio do trabalho manual e intelectual. D) A seleo natural o vetor que propicia ao ser humano tor- nar-se o nico animal capaz de produzir cultura. SOLUO Itens Certos: 38, 39, 41 e 42 Itens Errados: 36, 37 e 40 43 C Justifcativas: 36 Alimentos e commodities no so sinnimos. Grosso modo, commodities so produtos bsicos, inclusive agrcolas, cotados em bolsas de valores. Nesse sentido, so poucos os alimentos classif- cados como commodities. Alem disso, no Brasil e nos demais pases detentores de uma moderna agricultura, o campo ditado pela cidade. Neles, predominam os Complexos Agroindustriais, vol- tados aos interesses dos grandes conglomerados capitalistas. Uma das tendncias atuais da agri- cultura moderna a produo de biocombust- veis, que tem sistematicamente roubado reas que, at ento, pertenciam a famlias que pratica- vam o autossustento e vendia os alimentos exce- dentes em seus prprios pases. 37 Darwinismo social algo ideolgico. Trata-se de um discurso poltico (meramente retrico), usa- do para justifcar as desigualdades sociais con- temporneas. O darwinismo social aceita como natural as diferenas sociais, atribuindo-lhe uma certa dose de naturalidade, j que se apega a uma pseudotese de que cada pessoa tem um cer- to potencial para o empreendedorismo; algumas, mais; outras, menos o que justifcaria as dife- renas sociais do mundo atual. 40 No correto afrmar que em um modelo patri- monialista como o do Estado Absolutista Lusitano, as sesmarias seriam vistas como propriedade pri- vada. Milhares de pessoas se manifestaram em vrios pases para ce- lebrar o Dia do Trabalho ou protestar contra as polticas de austeri- dade executadas pelos governos. Os manifestantes saram s ruas de Madri para criticar os cortes nos programas sociais e a reforma trabalhista realizada pelo governo conservador espanhol. Exibindo uma enorme faixa com os dizeres Querem acabar com tudo: tra- balho, dignidade, direitos, os trabalhadores percorreram o centro de Madri. Outros milhares de pessoas, principalmente comunistas, participaram das manifestaes em Atenas e em outras cidades da Grcia, pas em que o Dia do Trabalho celebrado tradicionalmente como o Dia da Greve Geral no setor privado e no pblico. Internet: <www correiobraziliense.com.br> (com adaptaes). Tendo o texto acima como referncia inicial, julgue os itens a seguir, relativos crise econmica global. 44 A crise grega, cujo alcance local, no atinge os demais pases da Zona do Euro. 45 Os governos grego e espanhol, pressionados pela Unio Euro- peia, tm adotado medidas impopulares, como a reduo de salrios e de benefcios sociais custeados pelo Estado. 46 O desemprego tem crescido no Bloco Europeu, principalmente devido desacelerao da economia em pases como Portugal, Grcia, Espanha, Itlia e Irlanda. 47 Excessivos gastos pblicos, evaso fscal e endividamento ele- vado levaram ecloso da crise econmica na Grcia, a partir de 2010. 48 A Grcia, um dos pases mais industrializados da Europa, est experimentando uma crise econmica devido concorrncia dos produtos gregos com os produtos de pases asiticos, como China e Japo. 49 No mundo ocidental e oriental, as manifestaes sociais com teor trabalhista apresentam padronizao de reivindicaes, como melhoria de condies de trabalho, salrio e aposentado- ria, e se aliceram em valores comuns, como liberdade, direitos sociais e dignidade humana. 50 Com o processo de industrializao iniciado na Inglaterra, no sculo XVIII, surgiram as primeiras manifestaes de trabalha- dores urbanos em luta por mais direitos e melhoria de salrios e de condies de vida. 51 Um dos efeitos da Revoluo Industrial do sculo XVIII foi a substituio da mo de obra humana por mquinas, o que, por sua vez, acarretou desemprego e, consequentemente, aumento da populao rural da Inglaterra. 52 A Alemanha tem exercido papel de liderana no Bloco Europeu ao defender a concesso de emprstimos a fundo perdido a pases europeus em crise, como Grcia e Espanha. SOLUO Itens Certos: 45, 46, 47 e 50 Itens Errados: 44, 48, 49, 51 e 52 Justifcativas: 44 O capitalismo e o mundo contemporneos so sistmicos. As causas da crise grega no so encontradas apenas no interior do referido pas. Alm disso, as suas consequncias tm amplitude regional e, em certa medida, planetria. 48 A base econmica da Grcia est ligada aos seto- res primrio (ex: oliveira) e tercirio (turismo). 49 No mundo ocidental e oriental ocorre uma dife- rena expressiva pelas reivindicaes democrti- cas. 51 A Revoluo Industrial originou signifcativo xo- do rural, diminuindo a populao dos campos in- gleses. 52 A Alemanha, pas mais poderoso da Unio Euro- peia, tem exigido contrapartidas notadamente, o corte de gastos sociais dos devedores para a concesso de emprstimos. Internet:<www.ciadodesigner>. 14 1 vestibular/2013 q 0 12 , A partir do texto da tirinha acima, julgue os itens a seguir. 53 O processo de independncia e formao do Estado nacional na ndia um raro exemplo de transio poltica pacfca no processo de descolonizao, o qual, nos continentes asitico e africano, desenvolveu-se mais intensamente nas dcadas pos- teriores II Guerra Mundial. 54 Na China, em meados dos anos 1960, Mao Ts-Tung estimu- lou o movimento antitradicionalista e anticapitalista conhecido como Revoluo Cultural, que culminou na perseguio e no as- sassinato de considervel nmero de pessoas, sobretudo inte- lectuais, artistas e indivduos pertencentes a minorias tnicas, como tibetanos e uigures. 55 O sucesso inicial da ofensiva expansionista executada pela Ale- manha nazista a partir de 1938-1939 foi facilitado pela neutra- lidade dos Estados Unidos da Amrica, a qual. depois, foi rom- pida, em razo do bombardeio da base naval de Pearl Harbor em dezembro de 1941. A histria das chamadas relaes entre sociedade e natureza , em todos os lugares habitados, a da substituio de um meio natu- ral, dado a uma determinada sociedade, por um meio cada vez mais artifcializado. isto , sucessivamente instrumentalizado por essa mesma sociedade. Milton Santos A natureza do espao: tcnica e tempo, razo e emoo So Paulo EDUSP, 2008, p 233-4 (com adaptaes) Tendo como referncia o fragmento de texto acima, de Milton San- tos, faa o que se pede nos itens 56 e 57, que so do tipo C. 56 Assinale a opo que sintetiza, de forma mais adequada, o frag- mento de texto apresentado. A) As circunstncias de desenvolvimento de uma sociedade determinadas pelas condies naturais do territrio que ela habita. B) Atualmente, ainda existem lugares desabitados e desconhe- cidos pelo homem, como o rtico e o Deserto do Saara. C) Estados Unidos da Amrica. China, ndia, Rssia e Japo so pases industrializados que, por terem adotado poltica de preservao do meio ambiente, tm abandonado as fontes de energia suja, como petrleo e carvo mineral. D) As grandes cidades so lugares onde o meio artifcial predo- mina, pois so ambientes construdos pelo homem no espa- o geogrfco, no transcorrer do tempo histrico. 57 A Era Vargas (1930-1945) promoveu a decolagem do Brasil na direo da modernidade econmica. Aps a II Guerra Mundial e a queda do Estado Novo, o pas avanou na industrializa- o e na urbanizao produzindo o que Milton Santos chamou, no texto, de substituio de um rneio natural por um cada vez mais artifcializado. Relativamente ao perodo da histria brasileira a partir de meados dos anos 1940, assinale a opo correta. A) A moderna industrializao brasileira, a despeito de ter pro- movido a urbanizao do centro-sul do pas, no rompeu com o modelo historicamente vigente desde a Colnia, qual seja, com o modelo de uma sociedade ruralizada e patriarcal. B) No governo Vargas (1950-1954) foi implementada a poltica de insero do Brasil na economia mundial, estimulando- -se a associao dos capitais brasileiros aos internacionais, o que feria frontalmente as teses nacionalistas vigentes poca. C) Os Anos JK (1956-1961) caracterizaram-se, sob o ponto de vista econmico, pelo planejamento, pela introduo da in- dstria automobilstica sob o controle de capitais nacionais e pela nfase no papel estratgico do sistema ferrovirio. D) A escalada infacionria foi fator decisivo para o golpe de Estado que derrubou o presidente Goulart, o que explica a adoo de poltica econmica defacionria no governo Cas- telo Branco, instaurado em 1964. SOLUO Itens Certos: 54 e 55 Itens Errados: 53 56 D 57 D Justifcativas: 53 A desobedincia civil liderada por Gandhi, em- basou a independncia da ndia, mas a formao do estado nacional deu-se em meio a violentos confitos religiosos, levando ao fracionamento ter- ritorial do pas. 56 A letra A est errada porque, medida que a so- ciedade instrumentaliza o meio, sua dependncia em relao s condies naturais minimizada e relativizada. Hoje, o determinismo geogrfco j no faz mais sentido. Pelo contrrio: a socieda- de humana, agora, capaz de moldar a natureza de acordo com certos interesses, geralmente de cunho econmico-fnanceiro. A letra B est errada, j que o rtico e o Deser- to do Saara so habitados h muito tempo. Alm disso, so cada vez mais cobiados em nvel mun- dial, dadas as suas imensas riquezas, como as jazidas petrolferas. A letra C est errada, pois todos os pases cita- dos, com exceo do Japo, usam ainda em larga escala os combustveis fsseis, principais respon- sveis pelas crescentes emisses dos chamados Gases Efeito Estufa (GEEs). Queixa-se o poeta em que o mundo vay errado, e querendo emendlo o que tem por empreza diffcultosa. 1 Carregado de mim ando no mundo, E o grande peso embarga-me as passadas, Que como ando por vias desusadas, 4 Fao o peso crescer, e vou-me ao fundo. O remdio ser seguir o imundo Caminho, onde dos mais vejo as pisadas, 7 Que as bestas andam juntas mais ornadas, Do que anda s o engenho mais profundo. No fcil viver entre os insanos, 10 Erra quem presumir que sabe tudo, Se o atalho no soube dos seus danos. O prudente varo h de ser mudo. 13 Que melhor neste mundo mar de enganos Ser louco cos demais, que ser sisudo. Gregrio de MaiosCrnica do viver baiano seiscentista - obra potica comple- ta cdice James Amado. 4 Ed. Rio de Janeiro: Record, V. 1 1999, p. 347. Considerando o texto acima, de Gregrio de Matos, julgue os itens de 58 a 66. 58 A orao seguir o imundo/Caminho (v.5-6) aposto da ex- presso O remdio e evoca, no nvel semntico e interpretati- vo, a cura das dores de que o poeta se queixa. 59 No verso 10, verifca-se ordem indireta, visto que o sujeito da orao - quem - est posposto ao verbo - Erra. 60 No verso 11, a inverso de termos tem como efeito, entre outros, a descontinuidade do sintagma cujo ncleo o vocbulo atalho. 61 Na orao que ser sisudo (v. 14), observa-se elipse da forma comparativa sinttica do adjetivo bom, a qual est expressa no verso anterior. 62 Os termos passadas (v. 2) e pisadas (v. 6) foram empre- gados metaforicamente, com perda dos traos semnticos de evento, os quais esto presentes nos correlatos verbais. 63 H elementos que permitem interpretar que, no poema, pro- posta a valorizao da prudncia diante da insnia do mundo. 15 UnB 2013/1 1 dia - Nas grandes crises, o corao se parte ou se fortalece 64 O termo Carregado de mim (v. 1), que exerce funo adver- bial, indica o modo como o eu lrico anda no mundo. 65 No poema apresentado, a sensibilidade barroca caracterizada por um jogo de antteses, fortemente marcado na oposio en- tre as imagens das bestas (v.7) e do engenho (v. 8). 66 O tema do desconcerto do mundo, to caro esttica cls- sica, est representado no texto; no entanto, diferentemente da postura renascentista, Gregrio de Matos, em seu poema ironiza a soluo para o mundo desventurado. A populao brasileira dever corresponder, em 2030, a cerca de 206,8 milhes de habitantes, segundo o Instituto de Pesquisa Eco- nmica Aplicada (IPEA). A projeo foi feita com base nos resultados de fecundidade apresentados pela Pesquisa Nacional de Amostragem de Domiclios. Em 2009, a pesquisa apontou para a manuteno do valor da taxa de fecundidade total nos nveis observados em 2007 e 2008, que estavam bem abaixo dos de reposio: 1,8 flho por mulher. Espera-se, portanto, para 2040, de acordo com o IPEA, um contingente menor que o de 2030: 204,7 milhes de habitantes. Internet: www.g1.globo.com>(com adaptaes). Considerando as informaes acima, faa o que se pede no item a seguir, que do tipo D. 67 Redija um texto, na modalidade padro da lngua portuguesa, abordando fatores que justifquem a previso de diminuio do ritmo de crescimento da populao brasileira, conforme men- cionado no texto acima. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 O espao reservado acima de uso opcional, para rascunho. No se esquea de transcrever o seu texto para o Caderno de Respostas. SOLUO Itens Certos: 60, 62, 64, 65 e 66 Itens Errados: 58, 59, 61 e 63 Justifcativas: 58 O segmento seguir o imundo/Caminho relacio- na-se ao termo O remdio por meio de um ver- bo de ligao (ser). Por isso, exerce a funo de predicativo do sujeito. 59 O sujeito de erra est de fato posposto, porm oracional quem presumir que sabe tudo. 61 No ocorre elipse da forma comparativa melhor, e sim a inverso dos termos da relao compara- tiva ser louco cos demais melhor (do) que ser sisudo neste mundo mar de enganos. 63 O verso O prudente varo h de ser mudo, asso- ciado s ideias da ltima estrofe, sugere que os sisudos no tm lugar entre os insanos. 67 Aspectos da urbanizao explicam isso: a inser- o da mulher no mercado de trabalho, o elevado custo de vida, os casamentos tardios, a difuso de mtodos contraceptivos, a unidade de produ- o econmica empresarial que requer uma mo de obra mais qualifcada, etc. Trata-se da sociedade de consumo, cujos pa- dres de comportamento, capitalistas, no se identifquem mais com a tradicional organizao social calcada na unidade familiar. Razo contra Sandice J o leitor compreendeu que era a Razo que voltava casa, e convidava a Sandice a sair, clamando, e com melhor jus, as palavras de Tartufo: La maison est moi, cest vous den sortir. Mas sestro antigo da Sandice criar amor s casas alheias, de modo que, apenas senhora de uma, difcilmente lha faro despejar. sestro; no se tira da; h muito que lhe calejou a vergonha. Agora, se advertirmos no imenso nmero de casas que ocupa, umas de vez, outras durante as suas estaes calmosas, concluiremos que esta amvel peregrina o terror dos proprietrios. No nosso caso, houve quase um distrbio porta do meu crebro, porque a adventcia no queria entregar a casa, e a dona no cedia da inteno de tomar o que era seu. Afnal, j a Sandice se contentava com um cantinho no sto. No, senhora, replicou a Razo, estou cansada de lhe ceder stos, cansada e experimentada, o que voc quer passar mansamente do sto sala de jantar, da de visitas e ao resto. Est bem, deixe-me fcar algum tempo mais, estou na pista de um mistrio... Que mistrio? De dois, emendou a Sandice: o da vida e o da morte; peo-lhe s uns dez minutos. A Razo ps-se a rir. Hs de ser sempre a mesma coisa... sempre a mesma coisa... sempre a mesma coisa. E, dizendo isto, travou-lhe dos pulsos e arrastou-a para fora; depois entrou e fechou-se. A Sandice ainda gemeu algumas splicas, grunhiu algumas zangas; mas desenganou-se depressa, deitou a ln- gua de fora, em ar de surriada, e foi andando... Machado de Assis. Memrias pstumas de Brs Cubas So Paulo: Ateli, 2001, p.84-5. Tendo como base o texto acima, de Machado de Assis, e as questes por ele suscitadas, julgue os itens de 68 a 77 e faa o que se pede no item 78, que do tipo C. 68 A estrutura frasal do enunciado J o leitor compreendeu (l. 1) permite que o contedo seja interpretado como um pedido de informao que o narrador-autor dirige ao interlocutor, no sentido de chamar a ateno para fatos anteriores e, ento, continuar o relato. 69 Em voltava casa (l. 1 -2) e em criar amor s casas alheias (l. 5-6), o acento indicativo da crase facultativo, por se tratar de estruturas em que o substantivo casa tem relao com o possuidor, que est expresso sintaticamente. 70 Considerando-se a estrutura sinttica do trecho e convidava a Sandice a sair, clamando, e com melhor jus, as palavras de Tartufo (l. 2-3), verifca-se que a Razo empreendeu grande esforo para convencer a Sandice a deixar a casa repetindo as palavras de Tartufo. 71 No trecho De dois, emendou a Sandice: o da vida e o da, mor- te (l. 23-24), est implcito o substantivo mistrios, que o elemento de referncia do aposto. 72 No processo de coeso textual, as expresses esta amvel pe- regrina (l. 10) e a adventcia (l. 12) retomam o vocbulo Sandice (l. 2 e 5). 73 A citao do personagem Tartufo, sem traduo, soava natural na cultura brasileira, ao longo do sculo XIX e na Primeira Re- pblica, visto que a Frana era o modelo a ser seguido, como se verifca, por exemplo, no governo Rodrigues Alves, quando se realizou a modernizao urbanstica do Rio de Janeiro, clara- mente inspirada em Paris. 74 No perodo que se inicia na linha 11, verifca-se uma relao de causa e efeito. 75 As formas verbais conotativas gemeu (l. 29) e grunhiu (l. 30) remetem a particularidades de processos de emisso de voz. 76 No trecho difcilmente lha faro despejar (l. 6-7), a fexo do verbo em terceira pessoa do plural recurso empregado para indeterminar o sujeito da orao. 77 A orao criar amor s casas alheias (l. 5-6) exerce funo de sujeito da orao que a antecede, o que implica dizer que sestro antigo da Sandice (l .5) predicativo desse sujeito. 16 1 vestibular/2013 q 0 12 , 78 Com base no captulo apresentado da obra Memrias Pstu- mas de Brs Cubas, de Machado de Assis, e em relao s caractersticas da produo literria brasileira do sculo XIX, assinale a opo correta. A) A disputa alegrica entre a Razo e a Sandice representa um dos motivos temticos do estilo machadiano, em que se evi- dencia a preferncia pelos sos, em detrimento dos loucos. B) A ironia, presente no fragmento apresentado, revela a pre- ocupao do narrador-personagem em, entre a Razo e a Sandice, sobrevalorizar a Razo, o que constitui uma carac- terstica tipicamente machadiana. C) A escrita alegrica, caracterstica tpica do Realismo, eviden- cia a crtica social, muito presente nos textos de Machado de Assis. D) A escrita irnica de Machado de Assis, expressa, no frag- mento apresentado, pela alegoria Razo e Sandice, revela a postura crtica do narrador-personagem, que convoca o leitor a se inteirar do destino da Sandice. SOLUO Itens Certos: 68, 71, 72, 73, 74, 75, 76 e 77 Itens Errados: 69 e 70 78 D Justifcativas: 69 O acento indicador de crase, em ambos os ca- sos, no facultativo, uma vez que o substantivo casa foi especifcado: primeiro, por informaes anteriores (aquela casa, ou seja, uma casa j ci- tada na narrativa); depois, por meio de determi- nantes (as casas alheias). 70 A estrutura sinttica do referido trecho, bem como a frase de Tartufo, que signifca A casa minha, e vs que deveis sair, no sugerem o grande esforo empreendido pela Razo para ex- pulsar a Sandice de sua casa, o que s se verifca posteriormente, no curso da narrativa. No descomeo era o verbo. S depois que veio o delrio do verbo. O delrio do verbo estava no comeo, l onde a criana diz: Eu escuto a cor dos passarinhos. A criana no sabe que o verbo escutar no funciona para cor, mas para som. Ento se a criana muda a funo de um verbo, ele delira. E pois. Em poesia que voz de poeta, que a voz de fazer nascimentos O verbo tem que pegar delrio. Manoel de Barros. O livro das ignoras - poesia completa. So Paulo: Leya, 2010, p 301 Com referncia ao poema acima, de Manoel de Barros, julgue os itens a seguir. 79 A poesia defnida no poema apresentado como uma lingua- gem em delrio, o que indica, portanto, que a inveno potica deve seguir as vias da loucura, e no as da razo. 80 No poema apresentado, Manoel de Barros usa de forma am- bgua o vocbulo verbo, que tanto pode signifcar palavra quanto designar uma das categorias gramaticais. 81 A relao entre verbo e descomeo guarda, de forma in- versa, intertextualidade com a Bblia, o que metaforicamente pode aludir analogia entre o surgimento do mundo e o nasci- mento da poesia. SOLUO Itens Certos: 79, 80, 81 Texto para os itens de 82 a 86. [...] 1 uma dana de espadas esta 4 escrita delirante lminas cursivas 7 a lua entre dois drages 10 com uma haste de bambu passar 13 por entre lianas sem desenred-las Haroldo de Campos. Signncia quase cu. Melhores poemas de Haroldo de Campos. Seleo de Ins Oseki Dpr. 3 ed. So Paulo. Global, 2000, p. 82. Tendo como base o trecho apresentado acima, extrado de um poe- ma de Haroldo de Campos, julgue os itens de 82 a 85 e faa o que se pede no item 86, que do tipo D. 82 Das associaes presentes no fragmento do poema, depreen- de- se que a escrita delirante, ou seja, a produo de um poema, requer minucioso cuidado. 83 Considerados sob o ponto de vista de propriedades gerais dos infnitivos, os versos passar/por entre lianas/sem desenred- -las (v. 12-14) conservam analogia com sentenas de texto de gnero instrucional, em que a estrutura sem desenred-las representaria, no nvel semntico, uma condio para a realiza- o da ao a indicada. 84 Os versos uma dana/de espadas (v. 1-2) antecipam a rela- o de predicao entre esse termo e o dos versosesta/escrita/ delirante (v. 3-5). 85 No trecho passar/por entre lianas (v. 12-13), por indica movimento, e entre, a ideia de limite.
In. Haroldo de Campos (Org.). Ideograma: lgica, poesia,linguagem. 4 ed. So Paulo: EDUSP, 2000, p. 57. 86 No poema acima, Haroldo de Campos, por meio da tcnica ide- ogramtica, busca aproximar-se da lgica metafrica dos ideo- gramas chineses. A unio do ideograma que signifca corao com o que signifca meio resulta no sentido de lealdade. Considerando esse contexto, redija um texto, na modalidade padro da lngua, defnindo metfora. Apresente um exemplo extrado do trecho do poema contido na obra Signncia quase cu, de Haroldo de Campos, seguido de interpretao. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 O espao reservado acima de uso opcional, para rascunho. No se esquea de transcrever o seu texto para o Caderno de Respostas. 17 UnB 2013/1 1 dia - Nas grandes crises, o corao se parte ou se fortalece SOLUO Itens Certos: 82, 84 e 85 Itens Errados: 83 Justifcativas: 83 No trecho passar / por entre lianas / sem de- senred-las, ocorre uma relao de concesso, pois sugere que criar poemas equivale, metafori- camente, a passar por entre cips, ainda que no os desembarace. 86 DISCURSIVA Metfora consiste no emprego de uma palavra ou expresso em substituio a outra, em um senti- do que no lhe muito comum, a partir de uma relao de semelhana existente entre ambas. Isso faz com que a ideia pretendida fque suben- tendida, e s seja desvelada quando se perceba essa similaridade. Tal recurso pode ser verifca- do em vrios trechos do poema de Haroldo de Campos, como uma dana / de espadas / esta / escrita / delirante, que sugere ser o poema um espetculo fascinante, porm que requer extrema percia de seu executor, ou passar / por entre lianas / sem desenred-las, que associa criar po- emas associar minuciosamente as palavras, ainda que no se desvende o seu signifcado. COMENTRIO: No poema-ideograma de Haroldo de Campos, o argumento sugestivo se impe, na medida em que o corao, colocado no centro, sugere, por analogia, o sentimento de lealdade. [...] 1 o ar lapidado: veja como se junta esta palavra 4 a esta outra linguagem: minha conscincia (um paralelogramo 7 de foras no uma simples equao a uma nica incgnita): esta linguagem se faz de ar 10 e corda vocal a mo que intrinca o fo da trelia o flego 13 que junta esta quela voz: o ponto de toro 16 trabalho difano mas que se faz (perfaz?) com os cinco sentidos. Haroldo de Campos. Educao dos cinco sentidos. Melhores poemas de Haroldo de Campos - seleo de Ins Oseki Dpr. 3 ed. So Paulo: Global, 2000, p. 92. Com base no trecho acima do poema de Haroldo de Campos, julgue os itens que se seguem. 87 No trecho entre os versos 11 e 15, o emprego de oraes adje- tivas restritivas que especifcam o sentido dos ncleos nominais mo e flego evidencia a construo meticulosa realizada com os cinco/sentidos (v. 17-18). 88 A referncia excluso de uma das linguagens formais evoca a ideia de opo por uma composio potica em que se recusa o mistrio e, assim, denuncia-se o esvaziamento da capacidade de comunicao. 89 Depreende-se do poema que o vocbulo voz (v. 14) empre- gado em analogia fala e, assim, remete acepo de produ- o de sons da comunicao humana. 90 Usado em relao a fatos da linguagem matemtica, o vocbu- lo incgnita (v.8) conserva, em seu conceito, ou defnio, o sentido do radical presente no verbo conhecer. 91 No verso 17, a dvida do poeta quanto pertinncia do em- prego da forma verbal perfaz deve-se perda da funo da linguagem no que se refere juno das palavras no poema. SOLUO Itens Certos: 87, 89 e 90 Itens Errados: 88 e 91 Justifcativas: 88 No h meno, neste fragmento, excluso de alguma linguagem, tampouco recusa ao mist- rio ou ao esvaziamento da capacidade de comu- nicao. O tema central desse trecho a fuso entre linguagens e sentidos na construo de um poema. 91 A dvida do poeta no em relao perda da funo da linguagem, mas se possvel concluir (perfazer) um poema. A respeito da escravido ao longo da histria da humanidade, julgue os itens de 92 a 97 e faa o que se pede no item 98, que do tipo D. 92 Antes do estabelecimento do trfco transatlntico de escravos, no sculo XVI, havia, no continente africano, homogeneidade cultural, como se pode depreender da predominncia da famlia lingustica banto nas sociedades norte e centro-africanas. 93 Anteriormente colonizao europeia, o comrcio de escravos era praticado na frica, em rotas que cruzavam o Saara, o Mar Vermelho e o Oceano ndico. 94 No Brasil colonial, os escravos de origem africana trabalhavam em diferentes setores da economia, como agricultura, minera- o, artesanato e comrcio, bem como exerciam servios do- msticos. 95 Nos domnios coloniais da Frana, a abolio formal da escravi- do foi consequncia direta da Declarao dos Direitos do Ho- mem e do Cidado. 96 Entre as mais signifcativas causas da I Guerra Mundial, des- taca-se a recusa do Imprio Turco-Otomano de abolir a escra- vido em seu territrio, aps exigncia feita pela Liga das Na- es. 97 Na Atenas clssica, aps as reformas polticas empreendidas por Clstenes em 508-507a.C., os escravos foram reconhecidos como cidados e, assim, garantiram o direito de voto na Ecl- sia, principal assembleia de Atenas. 98 Utilizando a modalidade padro da lngua portuguesa, redija um texto, abordando aspectos legais e socioeconmicos do pro- cesso que culminou na abolio da escravido no Brasil, em 1888. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 O espao reservado acima de uso opcional, para rascunho. No se esquea de transcrever o seu texto para o Caderno de Respostas. 18 1 vestibular/2013 q 0 12 , SOLUO Itens Certos: 93 e 94 Itens Errados: 92, 95, 96, 97 e 98 Justifcativas: 92 A cultura africana basea-se na diversidade, sendo extremamente multifacetada. 95 A Declarao dos Direitos do Homem e do Cida- do no versava acerca da escravido. A consti- tuio de 1791 aboliu a escravido somente na Frana; a de 1793, em todo o imprio colonial francs. 96 A liga das Naes surgiu aps a primeira Guerra Mundial, que foi impulsionada principalmente pelo imperialismo e nacionalismo. 97 O direito de cidadania era restrito aos homens li- vres nascidos em Atenas, maiores de 18 anos e com pais e mes atenienses. 98 O aluno deve abordar basicamente as leis restri- tivas escravido: 1845-Biil Aberdeen; 1850-Eu- sbio de Queiroz; 1871-Ventre livre; 1885-Se- xagenrio e 1888-urea, bem como as rebelies escravas, os movimentos abolicionistas e as pres- ses externas empreendidas pela Inglaterra. Mais do mesmo (perfeio) Legio Urbana Vamos celebrar A estupidez humana A estupidez de todas as naes O meu pas e sua corja De assassinos Covardes, estupradores E ladres... Celebrar a juventude sem escolas As crianas mortas Celebrar nossa desunio... Vamos celebrar a aberrao De toda a nossa falta De bom senso Nosso descaso por educao Vamos celebrar o horror De tudo isto Com festa, velrio e caixo T tudo morto e enterrado agora J que tambm podemos celebrar A estupidez de quem cantou Essa cano... Internet:www.legiaourbana.com.br. Considerando a letra da cano acima, de Dado Villa-Lobos, Renato Russo e Marcelo Bonf, julgue o item a seguir. 99 A letra da cano Mais do mesmo (perfeio) uma mani- festao de contracultura, por expressar uma crtica artstica de uma realidade poltico-cultural, no caso, o contexto brasileiro das dcadas de 80 e 90 do sculo XX. Barricada 1 Todos os passarinhos da Praa da Repblica Voaram Todas as estudantes 4 Morreram de susto Nos uniformes de azul e branco As telefonistas tiveram uma sncope de fos 7 S as rvores no desertam Quando a noite luz Oswald de Andrade. Primeiro caderno do aluno de poesia Oswald de Andrade. So Paulo: Globo, 2006, p.71. A respeito do poema Barricada e da obra de Oswald de Andrade, julgue os itens de 100 a 106 e faa o que se pede no item 107, que do tipo D. 100 Ao unir verso e desenho, Oswald criou um espao de interpre- tao da poesia em que associou matria lrico-refexiva a uma forma quase infantil de percepo da realidade. 101 No que se refere a elementos da estruturao lingustica e sua relao com elementos discursivos, o contraste semntico es- tabelecido por meio de formas verbais que indicam movimento e estado garante, no que se refere praa, uma linha divisria dentro/fora. 102 Na poesia Oswaldiana, a falta de pontuao, a predominncia do uso de substantivo em detrimento do verbo e a justaposio de imagens confrmam o exerccio crtico da linguagem assumi- do pelo poeta. 103 A poesia de Oswald de Andrade exerceu forte infuncia na formao do movimento concretista brasileiro, como sugere a produo do poema Barricada, cujos versos so entrecortados por imagens. 104 A partir da representao de cenas do cotidiano, Oswald de An- drade construiu um lirismo amoroso fortemente marcado pela idealizao de suas companheiras durante a vida. 105 No primeiro verso do poema a expresso da Praa da Rep- blica um modifcador que estabelece, com o ncleo nominal passarinhos e com os ncleos estudantes (v.3), telefonis- tas (v.6) e rvores (v.7), uma relao de posse, o que explica ter havido elipse desse sintagma nos demais versos do poema. 106 A simplicidade dos versos do poema Barricada caracterstica contrastante com o restante da produo potica de Oswald de Andrade, em que predominam cortes elpticos. 107 Com base no poema Barricada, redija, na modalidade padro da lngua portuguesa, uma notcia de jornal que trate de um acontecimento que possa ter provocada o esvaziamento da Pra- a da Repblica. D um ttulo a seu texto. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 O espao reservado acima de uso opcional, para rascunho. No se esquea de transcrever o seu texto para o Caderno de Respostas. SOLUO Itens Certos: 99, 100, 102, 103 e 105 Itens Errados: 101, 104, 106 e 107 Justifcativas: 101 Em primeiro lugar, todos os verbos empregados no poema indicam ao. Ademais, os versos su- gerem o esvaziamento da praa com a chegada da noite, como se praticamente todos os seres, por medo, fugissem de l nesse momento, exceto as rvores, que l permanecem, formando me- taforicamente uma barricada a defender o local abandonado. 19 UnB 2013/1 1 dia - Nas grandes crises, o corao se parte ou se fortalece 104 No h em Oswaldo de Andrade uma busca por idealizaes, aos moldes do passado, de suas amadas. Isso no caracteriza a obra deste autor modernista. 106 Simplicidade a base da escrita do autor, alm de haver elipses tanto neste quanto em outros textos do autor. 107 O aluno deveria manter as caractersticas do gne- ro notcia para realizar o referido item. Os elemen- tos essenciais so: exposio, descrio e narra- o. Deveria o candidato elaborar inventivamente um contexto para ser encaixado na proposta. Do ponto de vista histrico, o Renascimento italiano foi nico. Sociologicamente, no entanto, devemos v-lo no apenas como uma experincia europeia, mas como a experincia de uma classe maior de eventos que ocorrem em todas aas culturas letradas e envolvem tanto um olhar retrospectivo quanto um salto para frente, nem sem- pre combinados num nico evento. Jack Goody. Renascimentos: um ou muitos? So Paulo: Ed. UNESP, 2011, p. 283 (com adaptaes). A partir das ideias do texto acima, julgue os itens de 108 a 111 e faa o que se pede no item 112, que do tipo C. 108 Entre o fnal do sculo IX e as primeiras dcadas do sculo XIII, nas regies europeias sob o controle do Imprio Carolngio e, depois, do Sacro Imprio, houve recrudescimento da cultura, das artes e da religio, processo conhecido como Renascimento Carolngio. 109 Entre os sculos XII e XIII, em diversas reas da Europa oci- dental, o intenso desenvolvimento da vida urbana e da ativida- de comercial coincidiu com um renascimento cultural, duran- te o qual se destacaram, entre outros eventos, a fundao de universidades e a publicao de tradues de obras de autores gregos e rabes para o latim. 110 O Renascimento italiano, movimento cultural desenvolvido en- tre o fnal da Baixa da Idade Mdio e o incio da Idade Moderna, caracterizou-se, entre outros aspectos, pela revalorizao da tradio clssica Greco-romada, pelo humanismo e pelo anti- clericalismo. 111 O autor do texto argumenta que, dado o carter nico do Re- nascimento italiano, o termo renascimento no deve ser atri- budo a outros contextos ou eventos histricos. 112 No sculo XVIII, o Iluminismo foi, sob vrios aspectos, um mo- vimento cultural que se estabeleceu em consonncia com os ideais humanistas difundidos pelo Renascimento no comeo da Idade Moderna. Acerca do Iluminismo, assinale a opo correta. A) A crena na capacidade humana de autoaperfeioamento por meio da aquisio de conhecimento racional, ideal de progresso que se aplicava tanto ao indivduo quanto s di- ferentes coletividades, foi uma caracterstica marcante no pensamento iluminista. B) A maior parte dos pensadores iluministas compartilhava ati- tude abertamente hostil s religies e religiosidade, como evidencia o fato de alguns dos mais famosos flsofos ilu- ministas, como Voltaire e Jean-Jacques Rousseau, terem se declarado ateus. C) Por causa da sua oposio ao capitalismo industrial ento emergente, os autores associados ao Iluminismo mantive- ram-se distncia das questes econmicas, o que explica o fato de a era do Iluminismo no ter sido marcada por grandes realizaes no mbito do pensamento econmico. D) Na Frana, o Iluminismo foi o grande suporte ideolgico da revoluo que ps fm ao Antigo Regime em 1789. Filsofos iluministas, como Denis Diderot e Montesquieu, lideraram aes revolucionrias de desempenharam papel relevante no governo constitudo aps a Tomada da Bastilha. SOLUO Itens Certos: 109 e 110 Itens Errados: 108 e 111 112 A Justifcativas: 108 O Renascimento Carolngio no resistiu desinte- grao do imprio, ocorrido a partir de meados do sculo IX. 111 Segundo o texto, no se pode restringir o alcance do renascimento Pennsula Itlica. No cinturo de mxima diversidade biolgica do Planeta, que tornou possvel o advento do homem, a Amaznia se destaca pela extraordinria continuidade de suas forestas, pela ordem de gran- deza de sua principal rede hidrogrfca e pelas sutis variaes de seus ecossistemas. Trata-se de gigantesco domnio de terras baixas forestadas, disposto em anfteatro, enclausurado entre a grande barreira imposta pelas terras cisandinas e pelas bordas dos planaltos brasileiro e guianense. O mundo das guas na Amaznia resultado direto da excepcional pluviosidade que atinge a gigantesca depres- so topogrfca regional. Aziz Ab Saber Amaznia brasileira: um macrodomnio In: Os domnios de natureza do Brasil: potencialidades paisagsticas. So Paulo: Ateli Editora, 2003, p. 65-7 (com adaptaes). Com relao ao assunto tratado no texto acima, julgue os prximos itens. 113 A bacia Amaznica, depresso cuja formao geolgica recen- te, encontra-se toda abaixo do nvel do mar. 114 Durante o perodo colonial, a economia da Regio Amaznica estruturava-se com base no extrativismo vegetal, na caa e na pesca. 115 O rio Amazonas abastecido por guas provenientes do der- retimento de neve e gelo nos Andes e por chuvas tpicas dos climas tropical e equatorial. 116 O Planalto Brasileiro e o das Guianas, formaes geomorfolgi- cas antigas, sofrem intenso desgaste de eroso. 117 Em grande parte da bacia Amaznica, a pluviosidade limitada, devido ao desmatamento e s queimadas, prticas comuns na regio. 118 As cheias e vazantes dos rios amaznicos infuenciam a adap- tao de espcies animais e vegetais a ambientes que, durante parte considervel do ano, permanecem alagados, como, por exemplo, a foresta da terra frme. 119 A construo de usinas hidreltricas na bacia Amaznica, como as de Belo Monte, Santo Antnio e Jirau, uma ameaa pre- servao da biodiversidade e permanncia das comunidades indgenas e ribeirinhas. 120 Entre o fnal do sculo XIX e as primeiras dcadas do sculo XX, o chamado ciclo da borracha representou um momento de grande vigor econmico na Regio Amaznica. SOLUO Itens Certos: 114, 115, 116, 119 e 120 Itens Errados: 113, 117 e 118 Justifcativas: 113 No Brasil no encontramos depresses absolutas, apenas relativas. 117 A bacia amaznica est sob infuncia do clima equatorial, ou seja, com chuvas distribudas du- rante o ano inteiro; a sazonalidade das chuvas ocorre em reas restritas. 118 Esta ocorrncia est ligada ao degrau correspon- dente mata de vrzea. 20 1 vestibular/2013 q 0 12 , REDAO EM LNGUA PORTUGUESA Ento o senhor recebe dinheiro para ensinar as lies aos outros? Disse-me o Policarpo. Eu... D c a moeda que este seu colega lhe deu! Clamou. [...] Na sala arquejava o terror (...). Creio que o prprio Curvelo enfara de medo (...). Da a algum tempo, olhei para ele; ele tambm olhava para mim, mas desviou a cara, e penso que empalideceu (...). Pode ser at que se arrependesse de nos ter denunciado; e na verdade, por que denunciar-nos? Em que que lhe tirvamos alguma coisa? Machado de Assis, Conto de escola. Rio de Janeiro: Nova Aguilar, v. II, 1992, (com adaptaes) A delao premiada um incentivo dado ao criminoso para que coopere com a investigao de crimes. Muitos criticam esse prmio dado ao delator, sob o argumento de que o criminoso, alm de praticar um delito, trai seus comparsas e os delata visando apenas ao seu prprio interesse. J os defensores acreditam que mais crimes sero descobertos, se houver esse incentivo, e que no deve haver juzo moral sobre essa forma de obteno de provas. Para a sociedade fca a questo: o Estado deve valer-se de benefcios concedidos um criminoso, em sua funo de punir outros criminosos, quando h coautoria? Ainda que a delao premiada, quando efcaz, possa permitir a desarticulao de organizaes criminosas, no se deve esquecer de que o benefciado compactuou com os outros criminosos e se benefciou do crime esse o preo a se pagar por tal cooperao. Alm disso, se cada coautor, incentivado pelos benefcios da delao, quiser colaborar na identifcao de outros comparsas, a Justia na da ganha. Thiago Bottino. Prmio para quem? In: O Globo, 4/11/2012 (com adaptaes). Romance XXVIII ou da denncia de Joaquim Silvrio [...] Vede como est contente, pelos horrores escritos, esse impostor caloteiro que em tremendos labirintos prende os homens indefesos e beija os ps aos ministros! As terras de que era dono Valiam mais que um ducado. Com presentes e lisonjas, Arrematava contratos. E delatar um levante pode dar lucro bem alto! Romance XLIV ou da testemunha falsa [...] Que importa quanto se diga? Para livrar-me de algemas, da sombra do calabouo, dos escrives e das penas, do barao e do prego, a meu pai acusaria. Ceclia Meireles. Romanceiro da Inconfdncia. Rio de Janeiro, Nova Aguilar, 1986. O instituto de delao premiada ocorre quando o indiciado/acusado imputa a autoria do crime a um terceiro, coautor ou partcipe, ou, ain- da, quando o sujeito investigado ou processado fornece, de maneira voluntria, s autoridades informaes a respeito das prticas delituosas promovidas pelo grupo criminoso. A delao premiada representa, basicamente, um acordo entre o Ministrio Pblico e o acusado, e, quanto mais informao for dada por aquele que delata, maior ser o benefcio a ele proporcionado. Marcella Sanguinetti Soares Mendes. A delao premiada com o advento da Lei 9.807/99. Internet: www.ambitojuridico.com.br (com adaptaes). Os textos motivadores de pocas e gneros distintos apresentam diferenas signifcativas no que se refere a elementos estruturais, mas mantm certas semelhanas, que podem ser atribudas aos elementos temticos denncia, delao, traio , que, inter-relacionados, remetem a uma trama, com caractersticas recorrentes no que se refere a comportamentos humanos envolvidos na delao, na traio. As aes intentadas trazem, de um lado, frustrao, infortnios, castigos e, de outro, vantagens, benefcios ou, mesmo prmios. Com base nos textos motivadores, redija um texto expositivo-argumentativo a respeito das relaes e dos comportamentos envolvidos na delao premiada. Em seu texto, explicite objetivamente sua opinio, abordando, necessariamente, os seguintes aspectos: Sistema que caracteriza as trocas: o toma l d c e suas consequncias; Valores ticos envolvidos no acordo de delao premiada. Caso apresente argumento, justifcativa ou exemplo extrado dos textos motivadores, apresente a necessria referncia. 21 UnB 2013/1 1 dia - Nas grandes crises, o corao se parte ou se fortalece COMENTRIO: Certamente os grandes acontecimentos polticos do ano de 2012 (a lembrar o julgamento do mensalo e o escndalo das relaes do con- traventor Carlinhos Cachoeira com polticos e a imprensa), fora as eleies, motivaram a banca elaboradora da UNB neste processo seletivo. O tema, inscrito nos textos motivadores e no recorte da prova, aponta para a delao premiada. Na coletnea, um trecho de um conto de Machado de Assis (Conto de escola), um artigo opinativo de Thiago Bottino, do Globo, dois trechos do Romanceiro da Inconfdncia de Ceclia Meireles e um trecho de artigo de Marcella Sanguinetti Soares Mendes, do site mbito Jurdico. Os textos, cada um na sua esfera de gnero numa vertente da temtica, abordavam a traio, a delao por interesse e a delao premiada fornecida a criminosos sob o olhar da Lei. O candidato, assim, deveria traar os assuntos inscritos nos textos, relacion-los bagagem cultural prpria e dissertar objetivamente sobre eles. Vale ressaltar que a dissertao objetiva no nenhuma novidade no processo seletivo da Universidade de Braslia. Ao contrrio, raro a instituio pedir gnero distinto desse. Duas diferenas, porm, podem ser observadas nessa prova em comparao com anteriores: o tema no apareceu explicitamente (mas subententido nos textos motivadores), como geralmente ocorre; e tambm desta feita houve claramente uma indicao positiva da banca em permitir a utilizao dos textos motivadores. Isso, claro, desde que o candidato fzesse a necessria referncia. Em outros processos, a utili- zao dos textos motivadores era vetada explicitamente. Outro detalhe, no necessariamente uma diferena, foi em relao ao grau de difculdade do tema. Noutros processos, esta mesma institui- o cobrou temas por vezes hermticos e de difcil confeco. Na prova em questo no entanto, pode-se dizer que o candidato bem informado sobre os escndalos encabeados por Demstenes Torres, Marconi Perillo, Carlos Cachoeira (Operao Monte Carlo), Marcos Valrio, Jos Ge- nono, Jos Dirceu entre outros (Mensalo), certamente teria uma boa noo sobre delao premiada, uma vez que o tema fgurou vrias vezes o noticirio. Alm disso, deve-se levar em conta tambm a experincia de vida e de leitura do aluno, que provavelmente j teve contato com a traio e a delao em algum momento, o que lhe muniu de argumentos e refexes sobre tais temticas. A prova foi de bom nvel mostrando que a banca de Redao da UNB tem plenas condies de elaborar provas inteligentes, com temas que exijam senso crtico e leitura de seus alunos, sem ter de recorrer a excentricidades e idiossincrasis j observadas em outros processos. 22 1 vestibular/2013 q 0 12 , Lngua Portuguesa e Literaturas de Lngua Portuguesa Z Laranja Yuri Lngua Espanhola Manu e Suzana Lngua Francesa Maria Clia de Menezes Lngua Inglesa Marcelo Monster e Beto Geografa Ivan Mendes e Rodrigo Histria Gabriel, Mattos e Moa Filosofa e Sociologia Joo Carlos e Marcelo Redao Guga Colaboradores lvaro Nunes, Carolina Chaveiro, Leonardo Menossi, Luis Gustavo Mateus Grangeiro, Murilo Moraes, Robson Oliveira, Rubem Jade, Victor Sousa Digitao e Diagramao Cristiane Santos Daniel Alves rika Rezende Joo Paulo Leandro Bessa Luciano Lisboa Mrcia Santana Rodrigo Ramos Valdivina Pinheiro Vincius Falco Projeto Grfco Leandro Bessa Vincius Falco Superviso Editorial Jos Diogo Valdivina Pinheiro CopyrightOlimpo2012 As escolhas que voc fez nessa prova, assim como outras escolhas na vida, dependem de conhecimentos, competncias e habilidades especfcos. Esteja preparado. 23 UnB 2013/1 1 dia - Nas grandes crises, o corao se parte ou se fortalece 24 1 vestibular/2013 q 0 12 ,