Você está na página 1de 9

ESTAFA Y OTRAS DEFRAUDACIONES: CONSIDERACIONES

GENERALES Y BIEN JURIDICO PROTEGIDO


Escrito por Administrator
S!ado" #$ d% A!ri& d% '(## #):*+
ESTAFA Y OTRAS DEFRAUDACIONES: CONSIDERACIONES GENERALES Y
BIEN JURIDICO PROTEGIDO
En %& Cap,t-&o . d%& Tit-&o . d%& Li!ro II d%& C/di0o p%na& s% a0r-pan todos &os d%&itos
conocidos como 1d%2ra-dacion%s34 Con %sta %5pr%si/n s% a&-d% a& ata6-% contra %&
patrimonio r%a&i7ado" no por comportami%ntos o m%dios mat%ria&%s" como" por %84" &a
s-stracci/n d%& !i%n o %& %mp&%o d% 9io:&%ncia o am%na7a" sino por m%dios int%&%ct-a&%s4
S% trata 2-ndam%nta&m%nt% d% incriminar %& -so d%& %n0a;o o d% otros proc%dimi%ntos
s%m%8ant%s 6-% imp&ican &a %5ist%ncia d% -na d%t%rminada ma6-inaci/n d%& s-8%to acti9o
%n contra d%& patrimonio d% otro4
En %st% 0r-po d% &as d%2ra-dacion%s s% %nc-%ntra %& d%&ito d% %sta2a" %n &a m%dida %n 6-%
%sta2ar %s -na 2orma d%t%rminada d% d%2ra-dar4 S%0<n n-%s:tro C/di0o p%na&" s% d%2in%
&a %sta2a como %& p%r8-icio patrimonia& a8%no ca-:sado m%diant% %n0a;o" ast-cia" ardid -
otra 2orma 2ra-d-&%nta" ind-ci%ndo o mant%ni%ndo %n %rror a& a0ra9iado" proc-rando %&
a-tor -n pro9%c=o %con/>mico para s, o para -n t%rc%ro4
En &a doctrina s% consid%ra con carct%r -nnim% %& patrimonio como %& !i%n 8-r,dico
prot%0ido %n &as d%2ra-dacion%s4 D% man%ra %sp%c,2ica" s% pro>t%0% &a sit-aci/n d%
disponi!i&idad 6-% ti%n% -n s-8%to so!r% -n !i%n" d%r%c=os o c-a&6-i%r otro o!8%to"
si%mpr% 6-% ta& sit-aci/n t%n0a -na prot%cci/n 8-r,di:ca d% r%&%9ancia %con/mica4 D%
a=, 6-% %& d%&ito d% %sta2a 0ir% %n torno a& acto d% disposici/n por part% d%& s-8%to pasi9o"
%n &a m%dida %n 6-% dic=o acto %s %& 6-% pro9oca &a a2%cci/n d% s- patrimonio4
Una d% &as c-%stion%s ms important%s s-scitadas %n %& m!ito d% &a %sta2a %s &a
di2%r%ncia %ntr% 2ra-d% ci9i& ? 2ra-d% p%na&4 E& p-nto d% r%2%r%ncia %s pr%cisam%nt% &a
distinci/n %ntr% %& do&o ci9i& @art4 '#( CCA ? %& do&o p%na&4 %n &a m%dida %n 6-% d% %&&o 9a
a d%p%nd%r sa!%r c-ndo %stamos ant% -n i&,cito ci9i& ? c-ndo ant% -na %sta2a4 So!r%
%st% t%ma s% =an p&ant%ado di9%rsas pos>t-ras doctrina&%s" no o!stant%" ? si0-i%ndo a
BUSTOS RABCRED" &a so&-:ci/n a& pro!&%ma %st %n partir d%& =%c=o d% 6-% %&
patrimonio n-nca s% prot%:0% %n si o como ta&" sino si%mpr% %n 2orma d%t%rminada o
ad8%ti9ada" &o 6-% %s propio d%& D%r%c=o p%na& como -&tima ratioE d% otra 2orma" s%
0%n%rar,a -na con2-si/n %ntr% %& o!8%to d% prot%cci/n d%& D%r%c=o ci9i& ? d%& D%r%c=o
p%na&4
#4 ESTAFA @Art4 #+$ CPA
#4# D%scripci/n L%0a&
Art4 # +$: FFE& 6-% proc-ra para si o para otro -n pro9%c=o i&,cito %n p%r>8-icio d%
t%rc%ro" ind-ci%ndo o mant%ni%ndo %n %rror a& a0ra9iado m%diant% %n0a;o" ast-cia" ardid
- otra 2orma 2ra-d-&%nta" s%r r%primido con p%na pri9ati9a d% &i!%rtad no m%nor d% -no
ni ma?or d% s%is anos4G
#4' Bi%n J-r,dico Prot%0ido
S% prot%0% %& patrimonio" p%ro d% man%ra %sp%c,2ica" &a sit-aci/n d% dis>posici/n 6-%
ti%n% -n s-8%to so!r% -n !i%n" d%r%c=os o c-a&6-i%r otro o!8%to4 si%mpr% 6-% ta& sit-aci/n
t%n0a -na prot%cci/n 8-r,dica ? s%a d% r%&%9ancia %con/mica4
#4H Tipicidad O!8%ti9a
E& d%&ito d% %sta2a" s%0<n %& art4 #+$ CP" s% d%2in% como %& p%r8-icio patri>monia& a8%no"
ca-sado m%diant% %n0a;o" ast-cia" ardid - otra 2orma 2ra-d->&%nta" ind-ci%ndo o
mant%ni%ndo %n %rror a& a0ra9iado" proc-rndos% %& %sta>2ador -n pro9%c=o %con/mico
para s, o para -n t%rc%ro4
D% %sta d%2inici/n s% p-%d%n d%d-cir &os %&%m%ntos 6-% con2i0-ran %st% d%&ito" &os c-a&%s
%stn %n r%&aci/n d% ant%c%d%nt% a cons%c-%nt%" ta&%s %&%>m%ntos t,picos son: %& %n0a;o"
%& %rror" &a disposici/n patrimonia&" %& p%r8-icio >tipicidad o!8%ti9a>" %& do&o ? %& nimo d%
&-cro >tipicidad s-!8%ti9a4 E& C/di:0o p%na& no =ac% r%2%r%ncia %5pr%sa a &a disposici/n
patrimonia& como %&%:m%nto d%& tipo d% %sta2a" p%ro %st% %&%m%nto %st imp&,cito %n %&
art4 #+$ CP" p-%sto 6-% &a 2orma %n &a 6-% s% p%r8-dica a& s-8%to pasi9o %s m%diant% -n
acto d% disposici/n d% *Lt patrimonioE apart% d% 6-% %& !i%n 8-r,dico prot%0ido 0ira %n
torno a &a 2ac-&tad d% disposici/n d%& patrimonio con &a 6-% c-%nta %& s-8%to pasi9o4
S-8%to acti9o p-%d% s%r c-a&6-i%r p%rsona4 S-8%to pasi9o d%& d%&ito %s &a p%rsona 6-%
s-2r% %& p%r8-icio patrimonia&4 G%n%ra&m%nt%" &a p%rsona 6-% pa>d%c% %& p%r8-icio %s &a
%n0a;adaE p%ro p-%d% s-c%d%r 6-% &a p%rsona %n0a;ada s%a di2%r%nt% d% &a 6-% s-2r% %&
p%r8-icio" %n %st% caso" s-8%to pasi9o d%& d%&ito s%r &a 6-% s-2r% %& p%r8-icio" ? &a p%rsona
%n0a;ada s%r %& s-8%to pasi9o d% &a acci/n4
E& o!8%to mat%ria& so!r% %& 6-% r%ca% %& d%&ito d% %sta2a p-%d% s%r c-a&>6-i%ra d% &os
%&%m%ntos int%0rant%s d%& patrimonio" ?a s%an !i%n%s m-%!&%s o inm-%!&%s" d%r%c=os
r%a&%s o d% crIdito4 Inc&-so" p-%d% t%n%r como o!8%to &a pr%staci/n d% s%r9icios" 4si%mpr%
6-% ost%nt%n -na 9a&oraci/n %con/mica4
Los %&%m%ntos 6-% constit-?%n &a %str-ct-ra t,pica d% &a %sta2a son:
En0a;o" ast-cia" ardid - otra 2orma 2ra-d-&%nta: s% =a d%2inido %st% %&%m%nto"
ac%rtadam%nt%" a tra9Is d% &a si0-i%nt% m%t2ora: 1%& %sta2ador a&ar:0a &a mano" no para
co0%r &os !i%n%s como oc-rr% con %& &adr/n" sino para 6-% &a 9,ctima s% &os pon0a a s-
a&canc%4
E& %n0a;o consist% %n -na sim-&aci/n o disim-&aci/n >%nt%ndida como d%s2i0-raci/n d%
&o 9%rdad%ro> capa7 d% ind-cir a %rror a -na o 9arias p%rso:nas4 Un %8%mp&o d%
sim-&aci/n %s &a 2a&sa atri!-ci/n d% in2&-%ncia" d% &a 6-% s% car%c%" o &a 2a&sa tit-&aridad
so!r% !i%n%s in%5ist%nt%sE %n cam!io" =a!r,a disim-&aci/n %n &a no indicaci/n d% -n
d%2%cto %n &a ca&idad d% -n !i%n4
E& %n0a;o d%!% r%ca%r so!r% -n =%c=o" &o 6-% no %st c&aro %s si p-%d% r%ca%r so!r% -n
8-icio 9a&orati9o4 E& ori0%n d% %sta disc-si/n s% %nc-%ntra %n %& par0ra2o '$H d%& C/di0o
p%na& a&%mn dond% s% tipi2ica &a %sta2a @d%r B%tr-0A4 Un 8-icio 2a&so d% 9a&or p-%d%
t%n%r %n ocasion%s tanta %2icacia como -na a2irmaci/n d% =%c=os 2a&sosHto4 Por %84" %&
r%p-tado %5p%rto 6-% d%c&ara 2a&sam%nt% %& mIrito d% -na o!ra d% art% para 6-% %&
9%nd%dor &a 9%nda a -n pr%cio notoriam%nt% %5a0%rado4 Sin %m!ar0o" %s ci%rto 6-%" %n &a
prctica" %& 8-icio d% 9a&or %s tomado como opini/n p%rsona& 6-% p-%d% in2&-ir so!r% &a
opini/n a8%na" p%ro car%nt% d% 2-%r7a d%cisoria4
Un p-nto important% %s &a aptit-d o capacidad d%& %n0a;o para prod-cir %& %rror4 A %st%
r%sp%cto" =a? 6-% t%n%r %n consid%raci/n &as circ-nstancias p%rsona&%s d%& s-8%to" si s%
trata d% -n ni;o" camp%sino o ana&2a!%to" %tc4E ? ad%ms &a apari%ncia d% 9%rdad 6-%
r%9ist%n &os =%c=os 2a&sosE por %so s% s%>;a&an 6-% %stos d%!%n s%r id/n%os" r%&%9ant%s ?
ad%c-ados para prod-cir -n %rror 6-% 0%n%r% %& 2ra-d%4 Por %&&o" d%!% adoptars% -n
crit%rio o!8%ti9o>s-!8%ti9o para d%t%rminar %& %n0a;o" s%0<n %& c-a& =a!r 6-% consid%rar
si %& %n0a;o r%9ist% apari%ncia d% s%ri%dad ? r%a&idad s-2ici%nt% para d%2ra-dar a p%rsonas
d% m%diana p%rspicacia ? di&i0%ncia >part% o!8%ti9a>E ? ad%ms" %n cada caso partic-&ar"
s%r pr%ciso t%n%r %n c-%nta &a idon%idad d%& %n0a;o %n 2-nci/n d% &as condicion%s
p%rsona&%s d%& s-8%to pasi9o >part% s-!8%ti9a4
D% otro &ado" %& %n0a;o %n &a %sta2a =a d% s%r> ant%rior a& %rror ? a &a dispo>sici/n
patrimonia&" d% modo 6-% si Ista s% prod-c% ant%s d%& %n0a;o tampoco =a!r %sta2a4 Por
%84" si Ado&2o =a pa0ado con ant%rioridad -na m%rcad%r,a d% d%t%rminada ca&idad ?
post%riorm%nt% s- pro9%%dor >6-% a cons%c-%ncia d% -n =-rto =a 6-%dado sin %sta c&as%
d% m%rcad%r,a>" m%diant% %n0a;o" &% %ntr%0a -na d% ca&idad in2%rior" no podr,a p&ant%ars%
%sta2a" sino s/&o -n %n0a;o ci:9i&4
Disc-ti!&% %s &a posi!i&idad d% r%a&i7ar %& %n0a;o por omisi/n4 P-%d% r%a>&i7ars% por
omisi/n impropia si%mpr% 6-% %& s-8%to t%n0a %& d%!%r d% o!rar" %sto %s" si ti%n% -na
posici/n d% 0arant% por %84" %& ca8%ro 6-%" ant% &a con2-:si/n d%& parro6-iano" r%ci!% -na
cantidad ma?or d% &a d%!ida4 P%ro =a? 6-% t%n%r pr%s%nt%" como dic% ANTJN ONECA"
6-% m-c=os casos citados como %sta2a por omisi/n no son ta&%s" sino 6-% %n %&&os =a?
-na acci/n ant%rior d%t%rminant% d%& %rror" &a 6-% &os a&%man%s &&aman acci/n
1conc&-?%nt%3" %n>t%ndi%ndo por ta& &a 6-%" d% -n modo imp&,cito" &&%9a consi0o &a
a2irmaci/n 2a&sa d% -n =%c=oE por %84" %& 6-% %n -n r%sta-rant% com% ? no pa0a" %n0a;a"
no por =a!%r ca&&ado s- 2a&ta d% din%ro" sino por6-% &a acci/n d% %ntrar %n %&
%sta!&%cimi%nto ? p%dir -n c-!i%rto da!a a %nt%nd%r s- capacidad ? disposi:ci/n a& pa0o4
'4 Error: %5ist% c-ando s% prod-c% -n 2a&so conocimi%nto d% &a r%a&i:dad" 6-% %s
prod-cto d%& %n0a;o ? 6-%" a s- 9%7" moti9a &a disposici/n patri:monia& p%r8-dicia&4
Tam!iIn =a? a-tor%s 6-% consid%ran 6-% inc&-ir %& %stado d% %rror %ntr% &os %&%m%ntos
t,picos d% &a %sta2a" como %stado ps,6-ico d%t%rminant% d%& acto d% disposici/n" no %s
po&,tico>crimina&m%nt% ac%rtado4 D% a=, 6-% &a 2-nci/n d%& %rror %n %& tipo o!8%ti9o d%&
d%&ito d% %sta2a s%ria &a d% r%strin0ir &as con:d-ctas t,picas" %s d%cir" d%&imitar
r%stricti9am%nt% &as accion%s pro=i!idas como at%ntatorias contra %& !i%n 8-r,dico
prot%0idoH#*4
E& C/di0o p%na& %6-ipara &a cond-cta consist%nt% %n prod-cir %& %rror >con>2orm% a& art4
#+$ CP> ? &a d% mant%n%r -n %stado d% %rror por part% d%& s-8%to acti9o a& indicar: 1444
ind-ci%ndo o mant%ni%ndo %n %rror a& a0ra9iado4 E& mant%nimi%nto d%& %rror ti%n% como
pr%s-p-%sto 6-% otro &o =a?a pro9ocado" o !i%n -na ma&a apr%ciaci/n d%& a0ra9iadoE %n
%stos casos" %& comportami%nto d%& s-8%to acti9o s% casti0a c-ando 2orti2ica o impid% %&
c%s% d%& %rror m%dian:t% %& %n0a;o4
Di2%r%nt% sit-aci/n %s &a simp&% -ti&i7aci/n d%& %rror %5ist%nt% con ant%>rioridad" =%c=o
6-% no con2i0-ra %sta2a4 Es %& caso %n %& 6-% %& %rror pro9i%n% d% cr%%ncias d%& s-8%toE
por %84" %& caso d% c-rand%ros o adi9inos 6-% s% &-cran a ca-sa d% &a s-p%rstici/n d%&
c&i%nt%" 6-i%n" ant%s d% ac-dir a &a cons-&ta" ?a cr%,a %n s-s m0icos pod%r%s4
No =a!r pro!&%ma d% %rror %n a6-%&&os casos dond% 2a&ta!an &as condi>cion%s
p%rsona&%s" por c-a&6-i%r ra7/n" para tomar conocimi%nto d% %sa r%a&i>dadE por %84"
apro9%c=ars% d% a&0-i%n 6-% i0nora!a a!so&-tam%nt% -n t%ma por p%rt%n%c%r a otra
c-&t-ra" d% -n ni;o o d% -n %n2%rmo m%nta&E %n %stos casos simp&%m%nt% =a!r =-rto ? no
s%r n%c%saria &a pr-%!a d%& %n0a;o ni d%& %rror4
Si %& %rror %s 0%n%rado" no por %n0a;o" sino por %5c&-si9a i0norancia" tampoco =a?
%sta2a" %& so&o apro9%c=ami%nto d% &a i0norancia d% otro no cons>tit-?% %sta2aE por %84" no
com%t% %sta2a 6-i%n compra a -n camp%sino -n mon>t/n d% pi%dras !ri&&ant%s a -n !a8o
pr%cio" i0norant% %& 9%nd%dor 6-% s% trata d% pi%dras pr%ciosas ? sa!%dor %& comprador d%
%&&o4
Tampoco =a? %sta2a %n &os casos d% manip-&aci/n d% m6-inas a-tomti>cas" p-%s no s%
p-%d% =a!&ar ni d% %rror ni d% %n0a;oE s/&o podr p&ant%ars% =-rto %n %& caso 6-% s%
o!t%n0a -n !i%n m-%!&%" p%ro s%r -n =%c=o imp-n% c-ando s% trat% d% -na pr%staci/n d%
s%r9icios4 Pro!&%ma s%m%8ant% oc-rr% con &a manip-&aci/n d% comp-tadoras a tra9Is d%
&a introd-cci/n ? a&t%raci/n d% pro0ramas4 S%ria d% ap&icaci/n %n %stos s-p-%stos %&
inciso t%rc%ro d%& s%0-ndo 0r-po d% a0ra9ant%s pr%9istas %n %& art4 #K$ CP4
H4 Acto d% disposici/n patrimonia&: %& %rror d%!% &&%9ar a &a 9,ctima a r%a&i7ar -na
disposici/n patrimonia&4 Es d%cir" d%!% =a!%r -n acto 9o&-ntario" a-n6-% con -n 9icio d%&
cons%ntimi%nto" pro9ocado por %& %n0a;o ? %& %rrorH')4 Si &a p%rsona 6-% dispon% d%&
!i%n =i7o s- pr%staci/n &i!r%m%nt%"" sin 6-% s- cons%ntimi%nto %st-9i%ra 9iciado por
%rror" ? &a cond-cta %n0a;osa d%& a0%nt% %s post%rior" diri0ida a apropiars% d%& !i%n o a
oc-&tar s- apropiaci/n" no =a!r %sta2a" sino apropiaci/n i&,cita @art4 #+( CPA4
E& acto d% disposici/n p-%d% r%a&i7ars% por acci/n o por omisi/n4 Estar%>mos ant% -n
caso d% omisi/n c-ando" a cons%c-%ncia d%& %n0a;o" &a 9,ctima no r%a&i7a &os actos d%
cons%r9aci/n d% s-s d%r%c=os" as, por %84" r%n-ncia a =ac%r %2%cti9o -n crIdito" o a
r%c&amar d%t%rminado !i%n o a prot%star -na &%tra d% cam!io4
Es -nnim% &a doctrina a& a2irmar 6-% %& %rror" %& %n0a;o ? &a disposici/n patrimonia&
ti%n%n 6-% r%ca%r so!r% &a misma p%rsona" &a c-a& no ti%n% por 6-I s%r n%c%sariam%nt% &a
p%r8-dicadaE por %84" si %& d%positario %ntr%0a %& !i%n a 6-i%n dic% 9%nir %n nom!r% d%&
d-%;o" Ist% >%s d%cir" %& d-%;o> s%r %& p%r8-di>cado ? s-8%to pasi9o" a p%sar d% 6-% %&
d%positario %s %& %n0a;ado4 En %stos casos" dond% %& s-8%to 6-% r%a&i7a &a disposici/n %s
di2%r%nt% d%& s-8%to p%r8->dicado s% =a!&a d% 1%sta2a %n trin0-&o34
La &&amada 1%sta2a %n trin0-&o3 s% prod-c% c-ando %& a-tor %n0a;a a -na p%rsona con &a
2ina&idad d% 6-% Ista &% %ntr%0-% -n !i%n p%rt%n%ci%nt% a -n t%rc%ro4
Si no =a? disposici/n patrimonia&" a-n6-% s% prod-7ca %& %n0a;o" %& %rror o %& p%r8-icio"
no =a? %sta2a: &a disposici/n patrimonia& %s %& %&%m%nto !sico d% &a %sta2a4 Por %84" si
m%diant% %n0a;o" %& d-%;o %ntr%0a &a &&a9% d% s- casa a -n &adr/n" cr%?%ndo
%rr/n%am%nt% 6-% =a? -n %scap% d% 0as" ? %& &adr/n apro>9%c=a %sta sit-aci/n para
d%s9a&i8ar &a casa" =a!r =-rto o ro!o" s%0<n corr%s>ponda4
)4 P%r8-icio: &a disposici/n patrimonia& ti%n% 6-% prod-cir -n p%r8-icio %stima!&%
%con/micam%nt%" p-%s &a %sta2a %s -n d%&ito contra %& patrimonio4 P%r8-dicado p-%d% s%r
c-a&6-i%r p%rsona" no n%c%sariam%nt% &a 9,ctima d%& %n0a;o4
Una c-%sti/n disc-tida %n &a doctrina %s si %& %sta2ador o %& &adr/n p-%d%n s%r" a s- 9%7"
%sta2ados4 En ta&%s casos" %s ind-da!&% &a %5ist%ncia d% -n p%r8-i>cio %con/mico4 D% a=,
6-% =a?a 6-% n%0ar %n %stos s-p-%stos &a conc-rr%ncia d% -n d%&ito d% %sta2a4
C-a&6-i%r !i%n %stima!&% %con/micam%nt% ? 6-% %stI r%conocido 8-r,di>cam%nt% s%
inc&-?% d%ntro d%& patrimonioE %sto p%rmit% t%n%r %n consid%raci/n como part% d%&
patrimonio &as %5p%ctati9as d% &-cros 2-t-ros consist%nt%" por %84" %n &a %ntr%0a 2-t-ra d%
-n !i%n o &a pr%staci/n d% a&0<n s%r9icio4 As, tam:!iIn" %n &a 9%nta d% -n n%0ocio" &a
%stimaci/n %con/mica d% &a c&i%nt%&a" 6-% s% as%0-ra m%diant% datos 2a&sos" %s
constit-ti9a d% %sta2a" por a2%ctar a& patrimonio4
Si =a? comp%nsaci/n %con/mica no =a!r %sta2a" a-n6-% =a?a %n0a;o" %rror ?
disposici/n patrimonia&" p-%s no =a!r p%r8-icioE por %84" 9%nd%r -n 8arr/n como si 2-%s%
d%& si0&o L.I p%ro a& pr%cio por %& 6-% %st 9a&orado r%a&m%nt% %n %& m%rcado no
constit-?% -n d%&ito d% %sta2a" &o 6-% no %5c&-?% 6-%" %n todo caso" %5ista -n i&,cito ci9i&4
#4)4 Tipicidad S-!8%ti9a
Es n%c%sario %& do&o" %sto %s" &a conci%ncia ? 9o&-ntad d% %n0a;ar a a&>0-i%n" ca-sando
-n p%r8-icio patrimonia& a& %n0a;ado o a otra p%rsona4 Ad%>ms" s% %5i0% -n %&%m%nto
s-!8%ti9o d%& tipo" dado %& carct%r patrimonia& d% %stos d%&itos" con %& o!8%to d%
d%&imitar a<n ms %& tipo &%0a&E %st% %&%m%nto consist% %n %& nimo d% &-cro" %s d%cir" &a
int%nci/n d% o!t%n%r -n !%n%2icio o -na 9%nta8a %con/mica4
#4*4 Grados d% D%sarro&&o d%& D%&ito: T%ntati9a ? Cons-maci/n
E& d%&ito d% %sta2a s% cons-ma con %& p%r8-icio" 6-% %n &a ma?or,a d% &os casos t%ndr
&-0ar c-ando s% r%a&i7a %& acto d% disposici/n patrimonia&" a-n>6-% %&&o no ti%n% por 6-I
s%r as, n%c%sariam%nt%4
No s% %5i0% para &a cons-maci/n &a o!t%nci/n d% -n !%n%2icio patrimo:nia&" p-%sto 6-%
!asta con %& nimo d% &-croE %s d%cir" no %s n%c%sario 6-% s% prod-7ca -n incr%m%nto %n
%& patrimonio d%& %sta2ador" %s s-2ici%nt% con 6-% =a?a act-ado con %sa int%nci/n4
No =a? incon9%ni%nt% %n admitir &a t%ntati9a" Ista s% dar c-ando no =a>?an conc-rrido
todos &os %&%m%ntos d% &a %sta2a4
#4$ La P%na
S% casti0a con p%na pri9ati9a d% &i!%rtad no m%nor d% -no ni ma?or d% s%is anos4
'4 CASOS ESPECIALES DE DEFRAUDACIJN @Art4 #+M CPA
'4# D%scripci/n L%0a&
Art4 #+M: 1La d%2ra-daci/n s%r r%primida con p%na pri9ati9a d% &i!%r:tad no m%nor d%
-no ni ma?or d% c-atro a;os ? con s%s%nta a ci%nto 9%int% d,as>m-&ta c-ando:
#4 S% r%a&i7o con sim-&aci/n d% 8-icio o %mp&%o d% otro 2ra-d% proc%sa&4
'4 S% a!-so d% 2irma %n !&anco" %5t%ndi%ndo a&0<n doc-m%nto %n p%r8-i:cio d%& 2irmant%
o d% t%rc%ro4
H4 Si %& comisionista o c-a&6-i%r otro mandatario" a&t%ra %n s-s c-%ntas &os pr%cios o
condicion%s d% &os contratos" s-poni%ndo 0astos o %5a0%rando &os 6-% =-!i%ra =%c=o4
)4 S% 9%nd% o 0ra9a" como !i%n%s &i!r%s" &os 6-% son &iti0iosos o %stn %m!ar0ados o
0ra9ados ? c-ando s% 9%nd%" 0ra9o o arri%nda como propios &os !i%n%s a8%nos4
'4'4 Bi%n J-r,dico Prot%0ido
S% prot%0% %& patrimonio4
'4H4 An&isis d%& Tipo
Estamos 2r%nt% a casos %sp%cia&%s d% d%2ra-daci/n 6-% %& &%0is&ador =a consid%rado
oport-no tipi2icar d% man%ra %5pr%sa4 No son circ-nstancias a0ra9ant%s d%& d%&ito d%
%sta2a" conc&-si/n 6-% s% d%d-c% d% &a misma p%na&i>dad asi0nada a %stos casos" &a c-a&
constit-?% -na p%na in2%rior a &a pr%9ista para %& d%&ito d% %sta2a4
A& con2i0-rars% como tipos a-t/nomos d% d%2ra-daci/n" distintos d%& d%:&ito d% %sta2a"
no %s pr%ciso 6-% %n s- %str-ct-ra t,pica apar%7can &os %&%m%n:tos caract%r,sticos d%
dic=o i&,cito p%na&4 Esto podr compro!ars% a partir d%& an&isis partic-&ari7ado d% cada
-na d% %stas 2i0-ras4
#4 S% r%a&i7a con sim-&aci/n d% 8-icio o %mp&%o d% otro 2ra-d% proc%sa& @art4 #+M" #N CPA:
%& !i%n 8-r,dico prot%0ido %s %& patrimonio" p%ro ad%ms s% a2%cta a &a Administraci/n d%
J-sticia4
En %st% prim%r inciso" s% aco0% &o 6-% s% conoc% como 2ra-d% proc%sa& o %sta2a proc%sa&4
Pr%s-p-%sto d% %st% d%&ito %s 6-% %5ista -n proc%so" con ind%>p%nd%ncia d%& o!8%to d%
Ist%" 6-% p-%d% s%r d% D%r%c=o ci9i&" p%na&" &a!ora&" %tc4 R%sp%cto a otras &%0is&acion%s"
%s disc-tida &a inc&-si/n d% &as incid%ncias administrati9as" no o!stant%" %n n-%stro
C/di0o p%na&" ? %n 2-nci/n d% &a r%>dacci/n amp&ia d% %sta disposici/n" no =a!r,a
incon9%ni%nt% %n admitir&as4
En &a ma?or,a d% &os casos" %& %n0a;ado s%r -n J-%7" %n tanto 6-% %& p%r8-dicado s%r
-na p%rsona distinta4 En %stos casos %5ist% -n s-p-%sto d% 9%rdad%ra a-tor,a m%diata4 E&
%n0a;ado p-%d% s%r &a part% contra 6-i%n s% si0-% %& proc%soE %n c-a&6-i%r caso" %&
%n0a;o =a d% r%2%rirs% a& proc%so4


E& C/di0o p%na& a&-d% %5pr%sam%nt% a &a sim-&aci/n d% 8-icio" 6-% s%r,a -n proc%so
s%0-ido para %n0a;ar a otra p%rsona4 Por %84" dos p%rsonas s% po>n%n d% ac-%rdo para
iniciar -n 8-icio %8%c-ti9o para co!rar -na &%tra >por -na d%-da 2icticia>" con %& o!8%to
%sp%c,2ico d% 6-% -n t%rc%ro no p-%da r%ci!ir %& monto tota& d% &a d%-da r%a&4 En %st%
caso %5ist% -n monta8% d%& s-8%to acti9o para %n0a;ar a& t%rc%ro m%diant% %&
apro9%c=ami%nto d%& r%sp%to" a-toridad ? cr%di!i&idad 6-% otor0a &a J-sticia4 P%ro %&
%n0a;o no %st a6-, r%2%rido a& J-%7" sino dir%ctam%nt% a& t%rc%ro4
E& d%&ito s% cons-ma c-ando s% %8%c-ta &a r%so&-ci/n 8-dicia& o %& acto administrati9o"
d%!ido a 6-% %s Ist% %& mom%nto %n %& 6-% s% prod-c% r%a&>m%nt% %& p%r8-icio4
Si s% %mp&%/ %n %& proc%so p%na& -n %&%m%nto d% pr-%!a in9&ido" ad-&t%>rado o 2a&so"
d%cisi9o para &a s%nt%ncia" ca!% %& r%c-rso d% r%9isi/n @art4 H$H" '( CPP%nA4
'4 S% a!-sa d% 2irma %n !&anco" %5t%ndi%ndo a&0<n doc-m%nto %n p%r>8-icio d%& 2irmant%
o d% t%rc%ro @art4 #+M" '( CPA: %n %st% inciso s% tipi2ica -n s-p-%sto d% a!-so d%
con2ian7a" ms 6-% -na d%2ra-daci/nE d% a=, 6-% a&0->nos a-tor%s d%nomin%n %sta 2i0-ra
como 1%sta2a impropia3" %n &a m%dida %n 6-% no s% %5i0% %n0a;o para con2i0-rar %sta
moda&idad d% d%2ra-daci/n4
Sin %m!ar0o" si s% sosti%n% 6-% %& %n0a;o %s n%c%sario para con2i0-rar %st% tipo d%
d%2ra-daci/n" no podr,a inc&-irs% %n %st% inciso %& s-p-%sto %n %& 6-% %& doc-m%nto %n
!&anco =a sido %ntr%0ado a& a-tor d%& d%&ito para r%&&%nar>&o" o a6-I& %n 6-% %& doc-m%nto
=a?a sido p-%sto !a8o &a c-stodia d%& a-tor" sin %ncar0ar&% 6-% &o comp&%t%E %n todos
%stos casos" %& a-tor r%ci!% %& doc-:m%nto" no por -n %n0a;o" sino por -n acto d%
con2ian7a d%& s-8%to pasi9o4 D% a=, 6-%" 6-i%n%s sost%n0an 6-% %& %n0a;o %s -n %&%m%nto
n%c%sario %n %st% d%&ito" s/&o podrn ap&icar %st% s%0-ndo inciso d%& art4 #+M CP c-ando
%& doc-:m%nto 2irmado %n !&anco =a?a sido o!t%nido por %& a-tor m%diant% %n0a;o" o s-
-ti&i7aci/n s%a -n m%dio %n0a;oso para prod-cir -n acto d% disposici/n patrimonia& %n
-na t%rc%ra p%rsona" p%ro no %n &a p%rsona 6-% %5t%ndi/ ta& doc-m%nto4
En r%a&idad" no %s -na %sta2a impropia" p%ro tampoco s% r%6-i%r% n%c%sa>riam%nt% %&
%n0a;o para con2i0-rar %& tipo4 S%0<n %sto" no =a!r,a incon9%>ni%nt% %n admitir inc&-ido
!a8o %& art4 #+M" '( CP %& caso d%& doc-m%nto 2irma:do %n !&anco 6-% =a sido %ntr%0ado
a& s-8%to acti9o para s%r r%&&%nado o sim>p&%m%nt% c-stodiado" c-ando Ist% s% r%&&%na d%
man%ra contraria a &o disp-%s>to por %& 2irmant%" o c-ando s% r%&&%na sin ms" si%mpr%
6-% %& doc-m%nto =a?a sido r%ci!ido s/&o para s- c-stodia4
No s% ap&icar %st% d%&ito si %& s-8%to acti9o ti%n% %n s- pod%r %& doc-:m%nto 2irmado %n
!&anco por =a!%r&o =-rtado" %ncontrado o por %5torsi/nE %n %stos casos" si s% r%&&%na %&
doc-m%nto %star%mos ant% %& d%&ito d% 2a&si2ica:ci/n d% doc-m%nto conc-rr%nt% con %&
d% %sta2a" s%0<n %& caso4
Tampoco %star%mos ant% %st% s-p-%sto %n &os casos %n 6-% s% a-m%nt%n pa&a!ras o &,n%as
%n %& doc-m%nto" ?a 6-%" %n r%a&idad" %5istir,a -n d%&ito d% 2a&si2icaci/n d% doc-m%ntos
%n posi!&% conc-rso con -n d%&ito d% %sta2a4
Para &a cons-maci/n s% r%6-i%r% &a prod-cci/n %2%cti9a d%& p%r8-icio pa>trimonia&" por
tanto" no !asta con %& simp&% -so d%& doc-m%ntoE %st% -so =a d% s%r %2ica7 ? p%r8-dicia&4
H4 Si %& comisionista o c-a&6-i%r otro mandatario" a&t%ra %n s-s c-%ntas &os pr%cios o
condicion%s d% &os contratos" s-poni%ndo 0astos o %5a0%rando &os 6-% =-!i%ra =%c=o @art4
#+M" H( CPA: s-8%to acti9o %s c-a&6-i%r p%rsona 6-% t%n0a &a c-a&idad d% mandatario
con2orm% a &as disposicion%s d% &os arts4 #M+( ? ss4 CC" si !i%n" %n %& t%5to &%0a& s% =ac%
r%2%r%ncia %5pr%sa a& comisio:nista" Ist% %s consid%rado por %& C/di0o p%na& como -n
mandatario" s%0<n s% d%d-c% d% %st% inciso >1Si %& comisionista o c-a&6-i%r otro
mandatario"44434
E& comportami%nto consist% %n a&t%rar &as c-%ntas o &as condicion%s d%& contrato4 La
a&t%raci/n d%!% %nt%nd%rs% como -na modi2icaci/n d% &as condi>cion%s r%a&%s d%&
contrato %stip-&ado %ntr% &as part%s4
Por -n &ado" %& comportami%nto consist% %n &a a&t%raci/n d% &as c-%ntas" 6-% %&
mandatario %st o!&i0ado a r%ndir con2orm% a& art4 #M+H" H( CCE d% otro &ado" %n &a
a&t%raci/n d% &as condicion%s d% &os contratos" %sto %s" modi2ica:ci/n d% &as condicion%s
d% &os contratos 6-% %stn a s- car0o %n 9irt-d d%& contrato d% mandato4
Am!os comportami%ntos ti%n%n como 2ina&idad com<n %& o!t%n%r -n !%>n%2icio ? ca-sar
-n p%r8-icio a& mandant% o a -na t%rc%ra p%rsona4
No toda a&t%raci/n d% c-%ntas ? contratos con2i0-ra %st% tipo" sino s/&o a6-I&&a 6-%
consist% %n &a s-posici/n d% 0astos o %5a0%raci/n d% &os 6-% =->!i%ra =%c=o" ?a 6-% s/&o
%stas dos moda&idad%s d% a&t%raci/n %stn %5pr%sa>m%nt% m%ncionadas %n %st% inciso4 La
s-posici/n d% 0astos ti%n% &-0ar c-ando s% sim-&a &a %5ist%ncia d% pa0os r%a&i7ados" por
%84" 0astos d% mant%nimi%nto" d% p%rsona&" %tc4 La %5a0%raci/n d% 0astos %5ist% c-ando
r%a&m%nt% =a =a!ido 0astos" p%ro Istos s% a-m%ntan d% man%ra d%&i!%rada4
E& d%&ito s% cons-ma c-ando s% ca-s% %& p%r8-icio" ?a s%a a& mandatario o a -n t%rc%ro"
por &a a&t%raci/n d% &as c-%ntas o d% &as condicion%s d% &os con>tratos4
R%s-&ta c-%stiona!&% &a n%c%sidad d% tipi2icar p%na&m%nt% %stos casos d%>!ido a 6-% ?a %n
%& propio C/di0o ci9i& s% sancionan %stos mismos comporta>mi%ntos con &a r%stit-ci/n d%
&os !i%n%s ? %& pa0o d% -na ind%mni7aci/n por da;os ? p%r8-icios >art4 #M+) CC4 Para
2-ndam%ntar %st% tipo =a!r,a 6-% partir d% &a id%a d% 6-% %& D%r%c=o ci9i& no %s s-2ici%nt%
para r%so&9%r %sta 7ona d% con2&icto" &o c-a& %s disc-ti!&%" poniIndos% d% mani2i%sto a6-,
-na 9io&aci/n d%& principio d%& D%r%c=o p%na& como -&timo ratio4
)4 S% 9%nd% o 0ra9o" como !i%n%s &i!r%s" &os 6-% son &iti0iosos o %stn %m!ar0ados o
0ra9ados ? c-ando s% 9%nd%" 0ra9o o arri%nda como propios &os !i%n%s a8%nos @art4 #+M"
)( CPA: %sta 2i0-ra s% conoc% con %& nom!r% d% 1%st%&ionato34 Est% inciso %s -na
moda&idad d% d%2ra-daci/n" &a c-a& %s consi>d%rada por a&0-nos a-tor%s como -na
s-!%sp%ci% d% &os %n0a;os4
aA .%nd%r o 0ra9ar como !i%n%s &i!r%s" &os 6-% son &iti0iosos o %stn %m!ar0ados o
0ra9ados: %& s-8%to acti9o" %s d%cir" %& 6-% 9%nd% o 0ra9a %& !i%n" ti%n% 6-% s%r %&
propi%tario o %& pos%%dor &%0,timo d%& !i%n4 E& %n0a;o consist% %n 9%nd%r o 0ra9ar -n
!i%n como &i!r% c-ando no %s as," ?a s%a por s%r &iti0iosoE !i%n%s so!r% &os c-a&%s =a? -n
proc%so 8-dicia& para d%t%rminar a& tit-&ar d% s- propi%dad o pos%si/nE %m!ar0adoE so!r%
%& 6-% r%ca% -na m%di:da 8-dicia& %n -n d%t%rminado proc%soE o 0ra9adoE !i%n so!r% %&
6-% r%ca% -n d%r%c=o r%a& d% 0arant,a4
E& o!8%to mat%ria& so!r% %& 6-% r%ca% %& d%&ito p-%d% s%r !i%n m-%!&% % inm-%!&%4
E& d%&ito s% cons-ma con &a 9%nta >c-ando r%ci!% %& din%ro %& s-8%to acti9o> o con %&
0ra9am%n so!r% %& !i%n" p-%sto 6-% %n %stos mom%ntos r%a&m%nt% s% prod-c% %&
p%r8-icio4
!A .%nd%r 0ra9ar o arr%ndar como propios !i%n%s a8%nos: s-8%to acti9o p-%d% s%r
c-a&6-i%r p%rsona 6-% t%n0a &a pos%si/n d%& !i%n" sa&9o %& propi%ta:rio - otra p%rsona
6-% t%n0a &a 2ac-&tad d% dispon%r so!r% I&4
E& d%&ito s% cons-ma con &a 9%nta >%sto %s" c-ando s% r%ci!% %& din%ro>" %& 0ra9am%n o %&
arri%ndo" dado 6-% %n %stos casos s% ca-sa %& p%r8-icio a& pro>pi%tario d%& !i%n" %&
comprador" acr%%dor o arr%ndador4
'4) La P%na
S% %sta!&%c% p%na pri9ati9a d% &i!%rtad no m%nor d% -no ni ma?or d% c-atro a;os ?
s%s%nta a ci%nto 9%int% d,as>m-&ta4

Você também pode gostar