Você está na página 1de 52

CONCURSO PUBLICO PARA INGRESSO NO CORPO DE ENGENHEIROS DA MARINHA

(CP-CEM) EM 2014
I N D I C E
PARTE 1 - NORMAS PARA O CONCURSO PUBLICO
1 - Dos principais aspectos (Da Carreira, Do Quadro e Do Curso)
2 - Das vagas
3 - Das inscries
3.1 - Das condies para a inscrio
3.2 - Das inscries pela Internet
3.3 - Das inscries via rgani!aes "ilitares da "arin#a
3.$ - Da iseno de paga%ento da ta&a de inscrio
$ - Da identi'icao dos candidatos
( - Do Concurso )*+lico
, - Das provas escritas o+-etiva e discursiva de con#eci%entos pro'issionais (eli%inat.rias e
classi'icat.rias), da /edao e da 0raduo de 0e&to (eli%inat.rias)
1 - Dos /ecursos das )rovas 2scritas, da /edao e da 3ista de /edao
4 - Dos eventos co%ple%entares
5 - Da 3eri'icao de Dados 6iogr7'icos (3D6) (eli%inat.ria)
18 - Da Inspeo de 9a*de (I9) (eli%inat.ria)
11 - Do 0este de :ptido ;<sica (0:;) (eli%inat.rio)
12 - Da 3eri'icao de Docu%entos (3D) (eli%inat.ria)
13 - Da :valiao )sicol.gica (:)) (eli%inat.ria)
1$ - Do resultado da 9eleo Inicial
1( - Do )er<odo de :daptao ():)(eli%inat.rio) e do Curso de ;or%ao de 'iciais (C;)
(eli%inat.rio e classi'icat.rio)
1, - Das disposies co%ple%entares
PARTE 2 - ANEXOS
:ne&o I - Cidades de reali!ao das provas e eventos co%ple%entares e rgani!aes /espons7veis
pela Divulgao (/DI)
:ne&o II - Calend7rio de 2ventos
:ne&o III - )rogra%as e +i+liogra'ias para as provas escritas
:ne&o I3 - Inspeo de 9a*de (I9)
:ne&o 3 - :valiao )sicol.gica (:))
C":=D D: ":/I=>:
DI/20/I: D2 2=9I= D: ":/I=>:
2DI0:? D2 83 D2 @A=> D2 281$.
CONCURSO PUBLICO PARA INGRESSO NO CORPO DE ENGENHEIROS DA MARINHA
(CP-CEM) EM 2014
: Diretoria de 2nsino da "arin#a (D2ns"), na Bualidade de .rgo supervisor, torna p*+lico Bue, no
per<odo de 09/06/2014 a 24/07/2014, estaro a+ertas as inscries do Concurso )*+lico e% 281$.
presente 2dital estar7 C disposio dos candidatos na Internet, nos endereos DDD.ensino.%ar.%il.+r
ou DDD.ingressona%arin#a.%ar.%il.+r, ou nos locais de inscrio listados no :ne&o I.
:s datas relativas Cs diversas etapas e eventos do Concurso )*+lico encontra%-se dispon<veis no
Calend7rio de 2ventos do :ne&o II.
PARTE 1 - NORMAS PARA O CONCURSO PUBLICO
1 - DOS PRINCIPAIS ASPECTOS:
I - DA CARREIRA MILITAR
1.1 - 0odo cidado, ap.s ingressar na "arin#a do 6rasil ("6), prestar7 co%pro%isso de #onra, no Bual
'ir%ar7 a sua aceitao consciente das o+rigaes e dos deveres %ilitares e %ani'estar7 a sua 'ir%e disposio
de +e% cu%pri-los.
1.2 - s deveres %ilitares e%ana% de u% con-unto de v<nculos racionais e %orais Bue liga% o %ilitar C
)7tria e ao servio, e co%preende%, essencial%enteE
I - a dedicao e a 'idelidade C )7tria, cu-a #onra, integridade e instituies deve% ser de'endidas
%es%o co% o sacri'<cio da pr.pria vidaF
II - o culto aos s<%+olos nacionaisF
III - a pro+idade e a lealdade e% todas as circunstGnciasF
I3 - a disciplina e o respeito C #ierarBuiaF
3 - o rigoroso cu%pri%ento das o+rigaes e das ordensF e
3I - a o+rigao de tratar o su+ordinado digna%ente e co% ur+anidade.
1.3 - acesso na #ierarBuia %ilitar, 'unda%entado principal%ente no valor %oral e pro'issional, H
seletivo, gradual e sucessivo e ser7 'eito %ediante pro%oes, e% con'or%idade co% a legislao vigente e
atendidos os reBuisitos constantes do )lano de Carreira de 'iciais da "arin#a.
II - DO CORPO DE ENGENHEIROS DA MARINHA
1.$ - Corpo de 2ngen#eiros da "arin#a (2=) destina-se ao preenc#i%ento de cargos relativos C
aplicao de con#eci%entos espec<'icos, necess7rios Cs atividades de %anuteno e reparo dos %eios e&istentes
e ao desenvolvi%ento e pro-eto de novos %eios, alH% das atividades inerentes C carreira %ilitar, nos ter%os da
?ei nI 5.(15J51.
1.( - )ara in'or%aes adicionais acerca do 2=, o candidato poder7 acessar a p7gina da D2ns" na
Internet, no sitio eletrKnicoE DDD.ensino.%ar.%il.+r ou DDD.ingressona%arin#a.%ar.%il.+r, no linL Ingresso na
"arin#aJCo%o Ingressar.
2
III - DO CURSO DE FORMAO DE OFICIAIS (CFO)
1., - candidato aprovado e classi'icado na 9eleo Inicial reali!ar7 o Curso de ;or%ao de 'iciais
(C;), no Centro de Instruo :l%irante MandenLolL (CI:M).
Curso te% por 'inalidade o preparo do candidato para o e&erc<cio de 'unes e% rgani!aes
"ilitares da "arin#a, situadas e% BualBuer Anidade da ;ederao, de acordo co% as suas Buali'icaes e
atendendo C conveniNncia do servio, por %eio da necess7ria instruo %ilitar-naval.
Curso H constitu<do por u% )er<odo de :daptao de, apro&i%ada%ente, 83 (trNs) se%anas e
u%a etapa +7sica, co%preendendo as atividades previstas nos respectivos curr<culos. Durante este curso o
Ouarda-"arin#a perce+er7 re%unerao atinente C sua graduao, co%o previsto na ?ei de /e%unerao dos
"ilitares, alH% de sere% proporcionados ali%entao, uni'or%e, assistNncia %Hdico-odontol.gica, psicol.gica,
social e religiosa.
1.1 - Durante o C;, o candidato 'ar7 u% 2st7gio de :plicao (2:), co% durao de atH , (seis)
se%anas, Bue te% por 'inalidade a adaptao Cs caracter<sticas do servio naval inerentes C pro'isso, C
co%ple%entao de sua 'or%ao %ilitar-naval e C avaliao co%ple%entar para o dese%pen#o de 'unes
tHcnicas e ad%inistrativas. 9er7 reali!ado e% rgani!aes "ilitares (") especial%ente designadas para tal,
so+ a superviso do CI:M.
1.4 - C; ter7 a durao de, apro&i%ada%ente, 35 (trinta e nove) se%anas.
1.5 - Durante o C; e o 2:, o candidato estar7 su-eito ao /egula%ento e /egi%ento Interno do CI:M e
C legislao vigente aplicada a todos os %ilitares da ativa das ;oras :r%adas.
1.18 - ingresso no 2= ocorrer7 no posto de )ri%eiro-0enente, ap.s o candidato o+ter a aprovao e%
todas as 'ases da 9eleo Inicial e ter sido aprovado e% todas as 'ases do C;.
1.11 - :ntes de co%pletar ( (cinco) anos da no%eao ao 'icialato, os 'iciais sero avaliados pela
Co%isso de )ro%oes de 'iciais, visando C sua per%anNncia e% car7ter de'initivo na "arin#a. s Bue no
o+tivere% avaliao 'avor7vel sero licenciados Pe& o''<cioQ do 9ervio :tivo da "6.
2 - DAS VAGAS
2.1 - presente Concurso )*+lico destina-se ao preenc#i%ento de vagas nas pro'isses a+ai&o
discri%inadasE
PROFISSES (`) VAGAS
:rBuitetura e Ar+anis%o 81
2ngen#aria Cartogr7'ica 81
2ngen#aria Civil 8$
2ngen#aria de "ateriais 83
2ngen#aria de )roduo 82
2ngen#aria de 9iste%as de Co%putao 8$
2ngen#aria de 0eleco%unicaes 8,
2ngen#aria 2lHtrica 12
2ngen#aria 2letrKnica 12
2ngen#aria "ecGnica 1(
2ngen#aria "ecatrKnica 81
3
2ngen#aria =aval 84
2ngen#aria =uclear 81
2ngen#aria Qu<%ica 83
TOTAL 73
(R) :lH% das pro'isses relacionadas, sero considerados v7lidos os docu%entos co%pro+at.rios de
concluso de cursos de +ac#arelado cu-as deno%inaes anterior%ente utili!adas conste% na ?ista de
ConvergNncia de Deno%inao constante dos /e'erenciais Curriculares =acionais dos Cursos de
6ac#arelado e ?icenciatura, dispon<vel no s<tio eletrKnico do "inistHrio da 2ducao ("2C), na Internet
DDD.%ec.gov.+r
3 - DAS INSCRIES
3.1 - DAS CONDIES PARA A INSCRIO
3.1.1 - : inscrio H o+rigat.ria para todos os candidatos e dever7 ser reali!ada, e% n<vel nacional,
pre'erencial%ente via Internet, pelo pr.prio candidato ou via rgani!aes "ilitares da "arin#a /espons7veis
pela Divulgao (/DI) previstas no :ne&o I.
3.1.2 - 9o condies necess7rias C inscrioE
a) ser +rasileiro nato, de a%+os os se&os, nos ter%os do art. 12, I, da C/;6J44F
+) ter %enos de 3, (trinta e seis) anos de idade no pri%eiro dia do %Ns de -aneiro 281(, nos ter%os da ?ei
nI 12.18$, de 84 de agosto de 2812F
c) possuir idoneidade %oral, a ser apurada por %eio de averiguao da vida pregressa do candidato,
atravHs da 3D6. 9e %ilitar ou %e%+ro da )ol<cia ou do Corpo de 6o%+eiros "ilitar, e% atividade, apresentar,
na data prevista para entrega de docu%entos para a reali!ao da 3D, con'or%e previsto no calend7rio de
eventos, atestado de idoneidade %oral e +ons antecedentes, e%itido pela autoridade a Bue% estiver su+ordinado,
con'or%e %odelo constante na p7gina o'icial da D2ns" na Internet e dispon<vel nas /DI do :ne&o IF
d) estar e% dia co% as o+rigaes do 9ervio "ilitar e da @ustia 2leitoralF
e) estar autori!ado pela respectiva ;ora :r%ada ou ;ora :u&iliar, e% se tratando de %ilitar ou %e%+ro
da )ol<cia ou do Corpo de 6o%+eiros "ilitar, e% atividade. 9e %ilitar da "6, o candidato dever7 cu%prir os
procedi%entos de co%unicao da inscrio e% concurso p*+licoF
') no estar na condio de rHu e% ao penalF
g) no ter sido, nos *lti%os cinco anos, na 'or%a da legislao vigenteE
I) responsa+ili!ado por ato lesivo ao patri%Knio p*+lico de BualBuer es'era de governo, e% processo
disciplinar ad%inistrativo, do Bual no cai+a %ais recurso, contado o pra!o a partir da data do cu%pri%ento da
sanoF ou
II) condenado e% processo cri%inal co% sentena transitada e% -ulgado, contado o pra!o a partir da
data do cu%pri%ento da pena.
#) se e&-integrante de BualBuer u%a das ;oras :r%adas ou de ;ora :u&iliar, no ter sido de%itido e&
o''icio por ter sido declarado indigno para o 'icialato ou co% ele inco%pat<vel, e&clu<do ou licenciado a +e%
da disciplina, salvo e% caso de rea+ilitaoF
i) ter conclu<do o curso de Oraduao e% 2ngen#aria, relativo C pro'isso a Bue concorre, atH a data
prevista no Calend7rio de 2ventos do :ne&o II, para a 3eri'icao de Docu%entosF
-) estar registrado no .rgo 'iscali!ador da pro'isso a Bue concorre, atH a data prevista no Calend7rio de
$
2ventos para a 3eri'icao de Docu%entosF
L) no ter sido reprovado, por insu'iciNncia de nota de conceito ou por 'alta disciplinar inco%pat<vel co%
o 'icialato, e% Curso de ;or%ao de 'iciais ou 2st7gio de :plicao de Concurso )*+lico anteriorF
l) ter grau #ier7rBuico atH o posto de )ri%eiro-0enente, se %ilitar e% servio ativo ou na reserva (art. 4I,
par7gra'o 2I da ?ei nI 5.(15J51)F
%) e'etuar o paga%ento da ta&a de inscrio ou reBuerer sua iseno con'or%e previsto no ite% 3.$ do
2ditalF
n) possuir registro no Cadastro de )essoas ;<sicas (C);)F
o) possuir docu%ento o'icial de identi'icao, co% 'otogra'ia e dentro da validadeF e
p) cu%prir as de%ais instrues especi'icadas para o Concurso )*+lico.
3.1.3 - valor da ta&a de inscrio H de /S $(,88 (Buarenta e cinco reais).
3.1.$ - n*%ero do C); e do docu%ento o'icial de identi'icao sero e&igidos no ato da inscrio.
3.1.( - s docu%entos co%pro+at.rios das condies de inscrio sero e&igidos dos candidatos nas datas
esta+elecidas no Calend7rio de 2ventos do :ne&o II, para 3eri'icao de Docu%entos.
3.1., - : no apresentao de BualBuer dos docu%entos co%pro+at.rios das condies de inscrio, nas
datas previstas para a 3D, i%portar7 na eli%inao do Concurso )*+lico e perda dos direitos decorrentes.
3.1.1 - =o caso de declarao de in'or%aes inver<dicas, alH% da e&cluso do certa%e, podero ainda,
ser aplicadas as sanes devidas C 'alsidade de declarao, con'or%e esta+elecido no par7gra'o *nico do art. ,4
do Decreto-?ei nI 3,44J$1 - ?ei das Contravenes )enais.
3.1.4 - : inscrio no Concurso )*+lico i%plicar7 na aceitao irrestrita das condies esta+elecidas
neste 2dital, per%itindo Bue a "arin#a proceda as investigaes necess7rias C co%provao do atendi%ento dos
reBuisitos previstos co%o inerentes ao cargo pretendido, no ca+endo ao candidato o direito de recurso para
o+ter BualBuer co%pensao pela sua eli%inao, pela anulao da sua inscrio ou pelo no aproveita%ento
por 'alta de vagas.
3.1.5 - :s inscries dos candidatos Bue reali!ara% o paga%ento da ta&a de inscrio atravHs de
agenda%ento +anc7rio, cu-a co%pensao no ocorrer dentro do pra!o previsto para o paga%ento, no sero
aceitas.
3.1.18 - 2% caso de desistNncia da reali!ao do Concurso )*+lico ou 'alta C reali!ao da prova escrita,
o valor pago da ta&a de inscrio no ser7 restitu<do.
3.1.11 - 2ncerrado o per<odo de inscries, o candidato Bue dese-ar pro%over a alteraoJatuali!ao dos
dados cadastrais 'ornecidos (e&ceto C);), dever7 'a!N-lo por /eBueri%ento e% u%a das organi!aes listadas
no :ne&o I, atH 38 (trinta) dias antes da reali!ao das provas escritas.
3.2 - DAS INSCRIES PELA INTERNET
3.2.1 - :s inscries podero ser reali!adas, e% n<vel nacional, na p7gina o'icial da D2ns", nos
endereos DDD.ensino.%ar.%il.+r ou DDD.ingressona%arin#a.%ar.%il.+r.
3.2.2 - :s inscries podero ser e'etivadas so%ente entre 08h00 do dia 09 de junho e 23h59 do dia 24
de julho de 2014, horrio oficial de Braslia/DF.
(
3.2.3 - :cessada a re'erida p7gina, o candidato digitar7 os dados no 'or%ul7rio de inscrio e i%pri%ir7 o
+oleto +anc7rio para paga%ento da ta&a de inscrio.
3.2.$ - paga%ento poder7 ser e'etuado por dH+ito e% conta-corrente ou pela apresentao do +oleto
+anc7rio i%presso, e% BualBuer agNncia +anc7ria.
3.2.( - paga%ento da ta&a de inscrio ser7 aceito atH o dia 30 de julho de 2014, no #or7rio +anc7rio
dos diversos 2stados do )a<s.
3.2., - :s solicitaes de inscrio via Internet, cu-os paga%entos 'ore% e'etuados ap.s a data
esta+elecida no su+ite% anterior, no sero aceitas.
3.2.1 - :ceita a inscrio, co% a co%provao do paga%ento da ta&a de inscrio, o candidato ser7
inclu<do no cadastro de inscritos.
3.2.4 - candidato dever7 veri'icar a con'ir%ao de sua inscrio na p7gina da D2ns" na Internet, no
linL TConcursos 2&ternosT, a partir do (I dia *til su+seBuente ao paga%ento da ta&a de inscrio. =esta ocasio,
o candidato dever7 i%pri%ir o co%provante de inscrio, sendo de sua e&clusiva responsa+ilidade a o+teno
desse docu%ento, Bue ser7 e&igido nas diversas etapas do Concurso )*+lico.
3.2.5 - 2% caso de erro ou o%isso de dados no preenc#i%ento do 'or%ul7rio de inscrio, da no
co%provao do paga%ento da ta&a de inscrio, ou de paga%ento da ta&a de inscrio 'ora do pra!o
estipulado, a inscrio do candidato no ser7 e'etivada, i%possi+ilitando sua participao no Concurso )*+lico.
Caso o paga%ento ten#a sido e'etuado e% duplicidade ou estiver enBuadrado e% u%a das situaes citadas
anterior%ente, o valor pago no ser7 restitu<do.
3.2.18 - : D2ns" no se responsa+ili!a por solicitao de inscrio via Internet no rece+ida por
%otivos de orde% tHcnica dos co%putadores, 'al#as ou congestiona%ento das lin#as de co%unicao, +e%
co%o outros 'atores de orde% tHcnica Bue i%possi+ilite% a trans'erNncia de dados.
3.2.11 - 2% caso de d*vidas, no procedi%ento descrito anterior%ente, o candidato dever7 esta+elecer
contato co% u%a das organi!aes listadas no :ne&o I.
3.2.12 - Caso o candidato necessite alterarJatuali!ar os dados cadastrais (e&ceto C);) durante o per<odo
de inscrio, poder7 'a!N-lo direta%ente na p7gina da D2ns" na Internet.
3.3 - DAS INSCRIES VIA ORGANIZAES MILITARES DA MARINHA
3.3.1 - s candidatos podero ta%+H% e'etuar suas inscries nas /DI relacionadas no :ne&o I.
3.3.2 - :s inscries podero ser reali!adas nos dias *teis entre 09 de junho e 24 de julho de 2014, das
08h30 s 16h00.
3.3.3 - : inscrio nas rgani!aes "ilitares da "arin#a ser7 da responsa+ilidade do candidato.
3.3.$ - 2'etuada a inscrio, o candidato rece+er7 o +oleto +anc7rio i%presso para reali!ar o paga%ento
da ta&a de inscrio, nas agNncias +anc7rias, atH o dia dia 30 de julho de 2014, no #or7rio +anc7rio dos diversos
2stados do )a<s.
3.3.( - candidato poder7 retornar ao local de inscrio, entre o (I e o 18I dia *til su+seBuente ao
paga%ento, co% o +oleto +anc7rio pago, para rece+er o co%provante de inscrio, ou i%pri%i-lo acessando a
p7gina o'icial da D2ns", na internet.
3.3., - :ceita a inscrio, co% a co%provao do paga%ento da ta&a de inscrio, o candidato ser7
,
inclu<do no cadastro de inscritos.
3.3.1 - 2% caso de erro ou o%isso de dados no preenc#i%ento do 'or%ul7rio 'ornecido, da no
co%provao do paga%ento da ta&a de inscrio, do paga%ento e% duplicidade ou de paga%ento da ta&a de
inscrio 'ora do pra!o estipulado, a inscrio do candidato no ser7 e'etivada, i%possi+ilitando sua
participao no Concurso )*+lico. Caso o paga%ento ten#a sido e'etuado e% duplicidade ou estiver enBuadrado
e% u%a das situaes citadas anterior%ente, o valor pago no ser7 restitu<do.
3.3.4 - Caso o candidato necessite alterarJatuali!ar os dados cadastrais (e&ceto C);), durante o per<odo
de inscrio, poder7 'a!N-lo e% u%a das organi!aes listadas no :ne&o I.
3.4 - DA ISENO DE PAGAMENTO DA TAXA DE INSCRIO
3.$.1 - 2% con'or%idade co% o Decreto nI ,.(53, de 2 de outu+ro de 2884, #aver7 iseno do valor da
ta&a de inscrio para o candidato Bue estiver inscrito no Cadastro Unico para )rogra%as 9ociais do Ooverno
;ederal - CadUnico, de Bue trata o Decreto nI ,.13(, de 2, de -un#o de 2881, e 'or %e%+ro de 'a%<lia de +ai&a
renda, nos ter%os deste *lti%o Decreto.
3.$.2 - candidato Bue dese-ar solicitar a iseno dever7 preenc#er e entregar, e% u%a das /DI do
:ne&o I, o /eBueri%ento de solicitao de iseno de paga%ento de ta&a de inscrio, cu-o %odelo estar7
disponi+ili!ado na p7gina da D2ns", na Internet, entre os dias 09 de junho e 24 de julho de 2014, durante o
#or7rio de atendi%ento do posto de inscries, contendoE
a) indicao do =*%ero de Identi'icao 9ocial (=I9), atri+u<do pelo CadUnicoF e
+) declarao de Bue H %e%+ro de 'a%<lia de +ai&a renda.
3.$.3 - candidato Bue solicitar a iseno dever7 reali!ar sua inscrio nor%al%ente, de acordo
co% os itens 3.2 ou 3.3, no e'etuando o paga%ento da re'erida ta&a, e aguardar o resultado do
/eBueri%ento.
3.$.$ - /eBueri%ento de iseno poder7, ainda, ser enca%in#ado via Carta /egistrada, considerada a
data 'inal de postagem em 24 de julho de 2014, para a Diretoria de 2nsino da "arin#a V Diviso de Inscrio V
/ua 3isconde de Ita+ora<, nI ,5 - Centro - /io de @aneiroJ/@ - C2) 28818-8,8.
3.$.( - : declarao 'alsa su-eitar7 o candidato Cs sanes previstas e% ?ei, aplicando-se, ainda, o
disposto no par7gra'o *nico do art. 18 do Decreto nI 43.53,J15.
3.$., - : relao dos pedidos de iseno de'eridos e os respectivos co%provantes de inscrio sero
divulgados e disponi+ili!ados a partir de 25 de julho de 2014, na p7gina da D2ns", na Internet e nas /DI
relacionadas no :ne&o I.
3.$.1 - =o caso do inde'eri%ento do /eBueri%ento ca+er7 /ecurso :d%inistrativo, devendo este ser
apresentado atH o pri%eiro dia *til su+seBuente, ap.s a divulgao da relao dos pedidos de iseno de'eridos.
3.$.1.1 - resultado do /ecurso :d%inistrativo ser7 divulgado a partir de 28 de julho de 2014, na
p7gina da D2ns", na Internet e disponi+ili!ado nas /DI relacionadas no :ne&o I.
3.$.4 - candidato Bue tiver seu pedido de iseno ou /ecurso :d%inistrativo inde'erido e Bue
dese-ar, %es%o assi%, participar do Concurso )*+lico dever7 e'etuar o paga%ento da ta&a de inscrio, dentro
do pra!o previsto no su+ite% 3.2.( ou 3.3.$.
1
4 - DA IDENTIFICAO DOS CANDIDATOS
$.1 - candidato dever7 apresentar, e% todas as 2tapas do Concurso )*+lico, o co%provante de inscrio
e u% docu%ento o'icial de identi'icao, original, co% 'otogra'ia e dentro da validade.
$.2 - 9ero considerados v7lidos os docu%entos originais de identidade, co% assinatura e 'otogra'ia
recente, e%itidos por BualBuer Wrgo o'icial de identi'icao do 0errit.rio =acional, tais co%oE carteiras
e&pedidas pela "arin#a, 2&Hrcito e :eron7uticaF pelas 9ecretarias de 9egurana )*+lica, Institutos de
Identi'icao, )ol<cias e Corpos de 6o%+eiros "ilitaresF carteiras e&pedidas pelos .rgos 'iscali!adores de
e&erc<cio pro'issional (rdens, Consel#os etc)F passaporteF Certi'icado de /eservistaF carteiras 'uncionais do
"inistHrio )*+licoF carteiras 'uncionais e&pedidas por .rgo p*+lico Bue, por lei 'ederal, vale% co%o
identidadeF Carteira de 0ra+al#o e Carteira =acional de >a+ilitao.
$.3 - )or ocasio da reali!ao das provas e dos 2ventos Co%ple%entares do Concurso )*+lico, o
candidato Bue no apresentar docu%ento de identi'icao, na 'or%a de'inida no su+ite% anterior, no poder7
reali!ar o evento e, no caso da reali!ao das provas escritas, da redao e da traduo de te&to, ser7
auto%atica%ente eli%inado.
$.$ - =o ser7 aceito c.pia de docu%ento de identi'icao, ainda Bue autenticada, ne% protocolo de
solicitao de renovao de docu%ento.
$.( - =o sero aceitos co%o docu%entos de identi'icaoE certido de nasci%ento, C);, t<tulo eleitoral,
carteira de estudante, carteira 'uncional se% valor de identidade, ne% docu%entos ileg<veis, no-identi'ic7veis
eJou dani'icados.
$., - Caso o candidato este-a i%possi+ilitado de apresentar, no dia da reali!ao de BualBuer etapa do
Concurso )*+lico, e% especial na data da reali!ao das provas escritas, da redao e da traduo de te&to,
docu%ento de identi'icao original, por %otivo de perda, rou+o ou 'urto, dever7 ser apresentado docu%ento
Bue ateste o registro da ocorrNncia e% .rgo policial, e&pedido #7, no %7&i%o, 38 (trinta) dias, ocasio e% Bue
ser7 su+%etido C identi'icao especial, co%preendendo coleta de assinaturas, 'il%age% ou 'otogra'ia.
$.1 - : identi'icao especial ser7 e&igida ta%+H% do candidato cu-o docu%ento de identi'icao
apresente d*vidas relativas C 'isiono%ia ou C assinatura do portador.
$.4 - candidato Bue, por ocasio da reali!ao das provas escritas, da redao e da traduo de te&to, 'or
su+%etido C identi'icao especial, ter7 Bue apresentar, e% atH 1( (Buin!e) dias corridos ap.s a reali!ao da
prova escrita, u% docu%ento o'icial de identi'icao, original, co% 'otogra'ia e dentro da validade, na /DI
respons7vel pela aplicao de suas provas. : no apresentao do docu%ento i%portar7 na sua eli%inao.
5 - DO CONCURSO PUBLICO
(.1 - Concurso )*+lico H constitu<do das seguintes etapasE
(.1.1 - 9eleo Inicial (9I), Bue por sua ve!, constar7 dos seguintes eventosE
a) )rova 2scrita de Con#eci%entos )ro'issionais (C)) (o+-etiva e discursiva)F
+) /edaoF
c) 0raduo de 0e&toF e
d) 2ventos Co%ple%entares constitu<dos deE
4
I) Inspeo de 9a*de (I9)F
II) 0este de :ptido ;<sica (0:;)F e
III) 3eri'icao de Dados 6iogr7'icos (3D6) - ;ase preli%inar.
(.1.2 - Curso de ;or%ao de 'iciais (C;), co%posto deE
a) )er<odo de :daptao ():)F
+) 3eri'icao de Docu%entos (3D)F
c) 3eri'icao de Dados 6iogr7'icos (3D6) - ;ase 'inalF
d) :valiao )sicol.gica (:))F e
e) Curso de ;or%ao propria%ente dito.
(.2 - :s )rovas 2scritas de Con#eci%entos )ro'issionais e o C; propria%ente dito tero car7ter
eli%inat.rio e classi'icat.rio. : /edao e a 0raduo de 0e&to, a 3eri'icao de Dados 6iogr7'icos (;ases
preli%inar e 'inal), a Inspeo de 9a*de, o 0este de :ptido ;<sica, a :valiao )sicol.gica e a 3eri'icao de
Docu%entos tero car7ter eli%inat.rio.
(.3 - 9er7 eli%inado do Concurso )*+lico o candidato Bue dei&ar de co%parecer a BualBuer dos eventos
progra%ados, ainda Bue por %otivo de 'ora %aior ou caso 'ortuito.
(.$ - X da responsa+ilidade do candidato inteirar-se das datas, #or7rios e locais de reali!ao dos eventos
do Concurso )*+lico, devendo para tanto consultar a p7gina da D2ns" na Internet ou u%a das /DI do :ne&o
I, tendo co%o +ase o Calend7rio de 2ventos do :ne&o II.
(.( - :s despesas relativas a transporte, estadia e ali%entao para a reali!ao das )rovas 2scritas e
de%ais 2ventos Co%ple%entares sero custeadas pelo candidato.
6 - DAS PROVAS ESCRITAS OB1ETIVA E DISCURSIVA DE CONHECIMENTOS
PROFISSIONAIS (eliminatrias e classificatrias), DA REDAO E DA TRADUO DE TEXTO
(eliminatrias)
,.1 - : )rova 2scrita de Con#eci%entos )ro'issionais (C)) H co%posta de 2 (duas) partesE a pri%eira
parte constar7 de u%a prova o+-etiva de 1, (de!esseis) Buestes e a segunda parte de u%a prova discursiva co%
18 (de!) Buestes, e ter7 co%o prop.sito veri'icar a 'or%ao +7sica e pro'issional do candidato. 9ero
co%postas de Buestes ela+oradas de acordo co% os progra%as descritos no :ne&o III. Cada parte ser7 aplicada
e% dias distintos. : /edao ser7 aplicada -unta%ente co% a pri%eira parte da C) e tero durao de $ (Buatro)
#oras. : 0raduo de 0e&to ser7 aplicada -unta%ente co% a segunda parte da C) e tero durao de ( (cinco)
#oras.
,.1.1 - : co%posio da nota 'inal da prova de con#eci%entos pro'issionais ser7 a Bue se segueE
I - : )rova 2scrita de Con#eci%entos )ro'issionais o+-etiva corresponder7 a 28Y (vinte por cento)
da nota 'inal da C)F e
II - : )rova 2scrita de Con#eci%entos )ro'issionais discursiva corresponder7 a 48Y (oitenta por
cento) da nota 'inal da C).
,.2 - : /edao te% co%o prop.sito veri'icar a capacidade de e&presso escrita do candidato na l<ngua
portuguesa e a 0raduo de 0e&to a co%preenso do idio%a inglNs.
,.2.1 - 9ua correo ser7 procedida por 6ancas 2&a%inadoras espec<'icas, designadas pelo Diretor de
5
2nsino da "arin#a, de acordo co% as =or%as esta+elecidas pela :d%inistrao =aval.
,.2.2 - : /edao dever7 ser dissertativa e escrita e% letra cursiva, co% ideias claras, coerentes e
o+-etivas, cu-o t<tulo versar7 so+re assunto considerado de i%portGncia pela :d%inistrao =aval.
,.2.3 - : 0raduo de 0e&to consistir7 e% verter u% 0e&to e% InglNs 0Hcnico para a ?<ngua )ortuguesa.
,.2.3.1 - : nota da /edao e da 0raduo de 0e&to ser7 calculada pela %Hdia arit%Htica das duas.
,.2.$ - : redao no poder7 ser escrita e% letra de i%prensa e dever7 ter no %<ni%o 28 (vinte) lin#as
cont<nuas, considerando o recuo dos par7gra'os, e no %7&i%o 38 (trinta) lin#as. =o poder7 conter BualBuer
%arca identi'icadora ou assinatura, o Bue i%plicar7 na atri+uio de nota !ero C %es%a.
,.2.( - 9ero descontados ( (cinco) pontos por cada lin#a no preenc#ida ou preenc#ida e% e&cesso, e%
relao ao n*%ero %<ni%o e %7&i%o de lin#as deter%inado.
,.2., - :s redaes rece+ero duas notas, atri+u<das por 2 (dois) "e%+ros da 6anca, valendo co%o nota
da prova a %Hdia arit%Htica dessas 2 (duas) notas.
,.2.1 - : nota da /edao e da 0raduo de 0e&to ser7 calculada pela %Hdia arit%Htica das duas.
,.2.4 - Caso as notas atri+u<das a u%a %es%a redao apresente% u%a di'erena de pontuao %aior Bue
28 (vinte) pontos, esta ser7 su+%etida C apreciao do )residente da 6anca ou "e%+ro %ais e&periente
presente, para validao, Bue, caso necess7rio, atri+uir7 u%a terceira nota, considerando-a ento co%o 'inal.
,.2.5 - :spectos e pontuaes a sere% considerados na correo da redaoE
a) 2strutura e conte*do V (8 (cinBuenta) pontos, sendoE
I) Coeso e coerNncia V atH 38 (trinta) pontosF e
II) 0<tulo e assunto V atH 28 (vinte) pontos.
+) 2&presso V atH (8 (cinBuenta) pontos.
,.3 - 9ero corrigidas as /edaes e 0radues de 0e&to dos candidatos co% as %aiores notas na )rova
2scrita de Con#eci%entos )ro'issionais, considerando-se os e%pates na *lti%a posio, atH o li%ite do n*%ero
correspondente a 3 (trNs) ve!es o n*%ero das vagas esta+elecidas.
,.$ - 9ero considerados eli%inados nas provas escritas os candidatos Bue, nu%a escala de 8 (!ero) a 188
(ce%)E
a) o+tivere% nota in'erior a (8 (cinBuenta) na )rova 2scrita de Con#eci%entos )ro'issionaisF ou
+) o+tivere% nota in'erior a (8 (cinBuenta) na /edao e na 0raduo de 0e&to, desde Bue no o+ten#a
nota in'erior a 28 (vinte) e% cada u%a delasF ou
c) no tivera% suas /edaes ou 0radues de 0e&to corrigidas, por estare% alH% do n*%ero previsto
para correo.
,.( - :s provas escritas, a redao e a traduo de te&to sero reali!adas nas cidades relacionadas no
:ne&o I, nas datas e #or7rios constantes do Calend7rio de 2ventos do :ne&o II. : responsa+ilidade pela escol#a
de u%a destas cidades H do candidato, sendo 'eita por ocasio do preenc#i%ento dos 'or%ul7rios de inscrio.
,.(.1 - 9ero disponi+ili!ados na p7gina da D2ns" na Internet e nas /DI dessas cidades os locais de
prova co% os respectivos endereos, na Hpoca prevista no Calend7rio de 2ventos do :ne&o II.
,.(.2 V 3isando no 'erir o princ<pio da isono%ia, co%o esta+elecido na Constituio ;ederal, art. (I,
caput, no #aver7, so+ prete&to algu%, segunda c#a%ada para as provas escritas, a redao e a traduo de te&to,
18
+e% co%o a aplicao dessas 'ora do #or7rio, data e local prH-deter%inados.
,.(.3 - 2% casos e&cepcionais, %ediante reBueri%ento escrito 'unda%entado, apresentado atH 28 (vinte)
dias antes da data prevista para sua reali!ao, poder7 ser autori!ado Bue as provas escritas se-a% reali!adas e%
cidade di'erente da escol#ida pelo candidato no %o%ento da inscrio, dentre as o'erecidas no :ne&o I.
,., - :s provas escritas sero aplicadas e% dois dias su+seBuentes, con'or%e previsto no Calend7rio de
2ventos do :ne&o II.
,.1 - candidato dever7 estar no local de reali!ao da )rovas 2scritas de Con#eci%entos )ro'issionais e
de /edao e 0raduo de 0e&to, co% antecedNncia necess7ria respeitando os #or7rios divulgados -unta%ente
co% os locais de reali!ao de provas. 9ero considerados eli%inados os candidatos Bue c#egare% ao local de
reali!ao das provas ap.s o 'ec#a%ento dos portes.
,.4 - candidato dever7 portar o co%provante de inscrioF u% docu%ento o'icial de identi'icao,
original, co% 'otogra'ia e dentro da validadeF caneta es'erogr7'ica a!ul ou pretaF l7pis e +orrac#a. Caso a prova
ven#a a ser reali!ada e% est7dios de 'ute+ol ou gin7sios, o candidato dever7, ta%+H%, portar pranc#eta.
,.5 - =o ser7 per%itido, durante a reali!ao das provas o porte eJou o uso de aparel#os sonoros,
'onogr7'icos, de co%unicao ou de registro, eletrKnicos ou no, tais co%oE celulares, TpagersT, Tpal%-topsT,
calculadoras (e&ceto Buando per%itido), rel.gios no anal.gicos, %icroco%putadores port7teis, ne% %oc#ilas,
ou volu%es si%ilares, e&ceto o %aterial suple%entar, Bue poder7 ser per%itido para a reali!ao das provas
escritas de deter%inadas pro'isses, previsto no Calend7rio de 2ventos do :ne&o II. X vedado ta%+H% o uso de
.culos escuros, de protetores auriculares ou de BuaisBuer acess.rios de c#apelaria tais co%o c#apHu, +onH ou
gorro.
,.18 - : D2ns" no se responsa+ili!a por pertences esBuecidos ou perdidos pelos candidatos.
,.11 - =os recintos de prova sero lidas as instrues gerais ao candidato. :p.s a leitura, o candidato
dever7 preenc#er os ca%posE no%e, assinatura e nI de inscrio da capa da prova discursiva, ;ol#a de /edao e
;ol#a de traduo de te&to. 9o%ente ser7 autori!ada a troca da ;ol#a de /edao e ;ol#a de traduo de te&to,
nesta ocasio, por %otivo de rasura nos ca%pos aci%a descritos.
,.12 - Iniciadas as provas escritas, no #aver7 %ais esclareci%entos. candidato so%ente poder7 dei&ar o
seu lugar, devida%ente autori!ado pelo 9upervisorJ;iscal, para se retirar de'initiva%ente do recinto de prova ou,
nos casos a+ai&o especi'icados, devida%ente aco%pan#ado por %ilitar designado para esse 'i%E
- atendi%ento %Hdico por pessoal designado pela "6F
- 'a!er uso de +an#eiroF e
- casos de 'ora %aior, co%provados pela superviso do certa%e, se% Bue acontea sa<da da 7rea
circunscrita C reali!ao da prova.
,.12.1 - 2% nen#u% dos casos #aver7 prorrogao do te%po destinado C reali!ao da prova e, e% caso
de retirada de'initiva do recinto de prova, esta ser7 corrigida atH onde 'oi solucionada.
,.13 - te%po %<ni%o de per%anNncia dos candidatos no recinto de aplicao de provas H de 38 (trinta)
%inutos.
,.1$ - s candidatos %ilitares devero reali!ar as provas 'ardados. 9e %ilitares da "6, o uni'or%e H o do
dia, na 7rea de seus respectivos Distritos =avais. )ara as de%ais ;oras, o uni'or%e correspondente.
11
,.1( - :o tHr%ino do te%po concedido para a reali!ao da prova, o candidato interro%per7 a resoluo
da %es%a no ponto e% Bue estiver, reunir7 seus pertences, levantar-se-7 e, ordenada%ente, dei&ar7 o recinto de
prova, entregando a prova discursiva, a ;ol#a de /edao e a ;ol#a de traduo de te&to ao ;iscal.
,.1, - s trNs *lti%os candidatos re%anescentes devero, o+rigatoria%ente, dei&ar o recinto de prova ao
%es%o te%po.
,.11 - 9er7 eli%inado su%aria%ente do Concurso )*+lico, e as suas provas no sero levadas e%
considerao, o candidato BueE
a) der ou rece+er au&<lio para a e&ecuo de BualBuer provaF
+) utili!ar-se de BualBuer %aterial no autori!adoF
c) desrespeitar BualBuer prescrio relativa C e&ecuo das provasF
d) escrever o no%e ou introdu!ir %arcas identi'icadoras e% outro lugar Bue no o deter%inado para esse
'i%F
e) co%eter ato grave de indisciplinaF e
') co%parecer ao local de reali!ao das provas ap.s o #or7rio previsto.
7 - DOS RECURSOS DA PROVA ESCRITA, DA REDAO E DA VISTA DA REDAO
1.1 - Ca+er7 /ecurso contraE
a) Buestes das provas escritas o+-etivas e discursivasF
+) erros ou o%isses nos ga+aritos das provas escritas o+-etivasF e
c) o resultado da /edaoJ0raduo de 0e&to.
1.2 V /ecursos contra Buestes das provas escritas o+-etivas, erros ou o%isses nos ga+aritos das provas
escritas o+-etivasE
a) o candidato dispor7 de (3) trNs dias *teis contados do dia seguinte ao da divulgao dos
ga+aritosJresultados, dispon<vel na p7gina da D2ns" e nas /DI, para entregar o recurso.
1.3 V /ecursos contra Buestes das provas escritas discursivas de con#eci%entos pro'issionais e contra o
resultado da /edaoJ0raduo de 0e&toE
a) o candidato Bue dese-ar solicitar a 3ista da prova escrita discursiva de con#eci%entos pro'issionais, da
/edao ou da 0raduo de 0e&to dever7 co%parecer e% u%a das /DI listadas no :ne&o I, e&clusiva%ente
das 4#38 Cs 1,#, nos 2 (dois) pri%eiros dias *teis contados a partir do dia seguinte ao da divulgao dos
resultados das %es%as na p7gina da D2ns".
+) : 3ista da respectiva )rova ser7 reali!ada no 1I (sHti%o) dia *til, a partir do dia seguinte ao da
divulgao dos resultados na p7gina da D2ns", e% u%a das /DI listadas no :ne&o I, no #or7rio
co%preendido entre 4#38 Cs 1,#.
c) candidato dispor7 do 4I (oitavo) dia *til, a partir do dia seguinte ao da divulgao dos resultados na
p7gina da D2ns", para interpor seu /ecurso contra Buestes das provas escritas discursivas de con#eci%entos
pro'issionais e contra o resultado da /edaoJ0raduo de 0e&to.
d) s recursos contra o resultado da /edaoJ0raduo de 0e&to so%ente sero disponi+ili!ados para os
candidatos Bue tivera% a sua redaoJ0raduo de 0e&to corrigida, ap.s a classi'icao divulgada de acordo
12
co% os critHrios esta+elecidos no su+ite% ,.3 do 2dital.
e) : 3ista da prova escrita discursiva de con#eci%entos pro'issionais, da /edao ou da 0raduo de
0e&to ser7 reali!ada da seguinte 'or%a, o+servando o pra!o esta+elecido na al<nea P+QE
I - s candidatos oriundos da /DI D2ns", cidade do /io de @aneiro, devero apresentar-se, no #or7rio
co%preendido entre 4#38 Cs 1,#, no audit.rio da Diretoria de 2nsino da "arin#a, locali!ado no 3I andar do
9ervio de 9eleo do )essoal da "arin#a, situado na )raa 6aro de ?ad7rio, sJnI - Centro - /io de @aneiroJ/@.
II - s de%ais candidatos reali!aro a 3ista de )rova e% suas respectivas /DI, e% #or7rios e locais por
ela esta+elecidos.
1.$ - resultado dos /ecursos ser7 dado a con#ecer, coletiva%ente, pela alterao ou no do
ga+aritoJresultado, e% car7ter irrecorr<vel na es'era ad%inistrativa, na p7gina da D2ns" na Internet.
1.( - s /ecursos devero serE
a) redigidos de acordo co% o %odelo constante na p7gina o'icial da D2ns" na Internet e dispon<vel nas
/DI do :ne&o I, devida%ente 'unda%entado, incluindo +i+liogra'ia pesBuisada. Devero conter todos os
dados Bue in'or%e% a identidade do reBuerente, seu n*%ero de inscrio, endereo co%pleto e assinaturaF
+) se %anuscritos, redigidos e% letra de i%prensa co% caneta es'erogr7'ica a!ul ou pretaF
c) apresentados co% argu%entao l.gica e consistente, indicando o Concurso )*+lico, prova (pro'isso e
cor), n*%ero da Buesto, a resposta %arcada pelo candidato e a divulgada pelo ga+arito e a sua 'inalidadeF
d) u% para cada Buesto ou para a /edaoJ0raduo de 0e&toF e
e) entregues pessoal%ente e% u%a das /DI listadas no :ne&o I, das 4#38 Cs 1,#, o+servados os pra!os
esta+elecidos nos su+itens 1.2 e 1.3.
1., - Quando, decorrente de e&a%e dos /ecursos, resultar na anulao de Buestes, os pontos
correspondentes a essas Buestes sero atri+u<dos a todos os candidatos, independente%ente de os tere%
reBuerido.
1.1 - 2% caso de de'eri%ento de recurso interposto, poder7 ocorrer alterao da classi'icao inicial
o+tida pelo candidato.
1.4 - =o sero apreciados os recursos Bue 'ore% apresentadosE
a) e% desacordo co% as especi'icaes contidas neste 2ditalF
+) 'ora do pra!o esta+elecidoF
c) se% 'unda%entao l.gica e consistenteF
d) contra terceirosF
e) e% coletivoF e
') co% teor Bue desrespeite a +anca e&a%inadora.
1.5 - 2% nen#u%a #ip.tese, ser7 aceita reviso de recurso, de recurso do recurso ou de recurso de ga+arito
'inal.
1.18 - : +anca e&a%inadora constitui *lti%a instGncia para recurso, sendo so+erana e% suas decises,
ra!o pela Bual no ca+ero recursos adicionais.
1.11 - pra!o para interposio de recurso H preclusivo e co%u% a todos os candidatos.
13
8 - DOS EVENTOS COMPLEMENTARES
4.1 - s candidatos no eli%inados nas provas escritas de con#eci%entos pro'issionais e na /edao, de
acordo co% o su+ite% ,.3, sero dispostos e% u%a relao ordenada por n*%ero de inscrio.
4.2 - : relao dos candidatos convocados ser7 divulgada na p7gina da D2ns" na Internet, nas /DI,
listadas no :ne&o I e e% 6oleti% de rdens e =ot<cias (6=).
4.2.1 - 2% casos e&cepcionais, %ediante reBueri%ento escrito 'unda%entado, poder7 ser autori!ado, a
critHrio da :d%inistrao =aval, Bue o candidato possa reali!ar BuaisBuer das 2tapas dos 2ventos
Co%ple%entares e% datas e #or7rios di'erentes daBueles estipulados por ocasio da convocao para os
%es%os, desde Bue no ultrapasse o per<odo deter%inado no Calend7rio de 2ventos.
4.3 - :s cidades para reali!ao dos 2ventos Co%ple%entares sero as %es%as relacionadas no :ne&o I.
: responsa+ilidade pela escol#a de u%a destas cidades H do candidato, por ocasio do preenc#i%ento dos
'or%ul7rios de inscrio.
4.$ - s 2ventos Co%ple%entares sero reali!ados nos per<odos constantes do Calend7rio de 2ventos do
:ne&o II. s candidatos convocados devero consultar a p7gina da D2ns" na Internet ou as rgani!aes
listadas no :ne&o I Buanto aos dias, locais e #or7rios dos eventos, co% os respectivos endereos, na Hpoca
prevista no Calend7rio de 2ventos.
4.( - candidato dever7 estar no local previsto para a reali!ao de cada 2vento Co%ple%entar, pelo
%enos u%a #ora antes do seu in<cio, portando o co%provante de inscrio e docu%ento o'icial de identi'icao,
original, co% 'otogra'ia e dentro da validade.
4., - Durante a reali!ao dos 2ventos Co%ple%entares ou ao seu tHr%ino, caso o n*%ero de candidatos
convocados no se-a su'iciente para o preenc#i%ento do n*%ero de vagas, a critHrio da :d%inistrao =aval,
podero ser c#a%ados tantos candidatos no eli%inados, Buantos 'ore% necess7rios, respeitando-se a orde% de
classi'icao anterior%ente esta+elecida.
4.1 - Caso no #a-a candidatos e% condies de sere% c#a%ados na 'or%a do su+ite% aci%a, o n*%ero
de candidatos c#a%ados para os 2ventos Co%ple%entares 'icar7 li%itado ao n*%ero de candidatos convocados
anterior%ente.
9 - DA VERIFICAO DE DADOS BIOGRFICOS (VDB) (eliminatria)
5.1 - : 3D6 ter7 co%o prop.sito veri'icar se o candidato preenc#e os reBuisitos de idoneidade %oral e de
+ons antecedentes de conduta para ingresso na "6, de acordo co% o art. 11 da ?ei nI ,448J48 (2statuto dos
"ilitares), atravHs de consulta Cs 9ecretarias de 9egurana )*+lica 2staduais, Cs 9uperintendNncias /egionais
do Departa%ento de )ol<cia ;ederal, dentre outros .rgos.
5.2 - : 3D6 ser7 reali!ada e% duas 'asesE
a) ;ase preli%inar - reali!ada, inicial%ente por %eio da an7lise e investigao dos dados in'or%ados pelo
candidato no 'or%ul7rio de inscrioF e
+) ;ase 'inal - reali!ada na %es%a data da 3D, Buando os candidatos devero preenc#er e devolver o
Question7rio 6iogr7'ico 9i%pli'icado (Q69).
5.3 - Durante todo o processo do Concurso )*+lico ou o )er<odo de :daptao, o candidato poder7 vir a
ser eli%inado se no atender os reBuisitos de idoneidade %oral e +ons antecedentes de conduta, dispostos no
1$
2statuto dos "ilitares.
10 - DA INSPEO DE SAUDE (IS) (eliminatria)
18.1 - : I9 H a per<cia %Hdica Bue visa veri'icar se o candidato preenc#e os critHrios e padres de sa*de
e&igidos para a carreira na "6 e ser7 reali!ada por :gentes "Hdico-)ericiais da "arin#a.
18.2 - : I9 ser7 reali!ada nas 7reas das rgani!aes /espons7veis pela 9uperviso /egional (/9/),
Bue corresponde% aos Co%andos dos Distritos =avais, de acordo co% e&a%es e procedi%entos %Hdico-
periciais espec<'icos, o+servando-se as condies incapacitantes e os <ndices %<ni%os e&igidos descritos no
:ne&o I3, no per<odo previsto no Calend7rio de 2ventos do :ne&o II, con'or%e progra%ao ela+orada e
anunciada pelas /DI (dia, #or7rio e local).
18.2.1 - Independente da data Bue o candidato este-a %arcado, o %es%o dever7 'icar a disposio da @unta
/egular de 9a*de (@/9) e da @unta 9uperior de Distrital (@D9), durante todo o per<odo previsto para a reali!ao
da 9).
18.3 - candidato dever7 co%parecer ao local previsto para Inspeo de 9a*de (I9) e% -e-u% de do!e
#oras, portando o co%provante de inscrio e docu%ento o'icial de identidade, co% 'otogra'ia e dentro da
validade por %eio do Bual possa ser recon#ecido.
18.$ - s candidatos -ulgados incapa!es na Inspeo de 9a*de (I9), reali!ada pela @/9 para ingresso,
podero reBuerer I9 e% grau de recurso e% atH ( (cinco) dias a contar da data da co%unicao do laudo pela
@/9, e sero enca%in#ados C @9D da respectiva 7rea, para sere% su+%etidos C nova Inspeo de 9a*de, e% grau
de recurso. s candidatos Bue no co%parecere% na data e #ora %arcadas para reali!ao de I9 e% grau de
recurso sero considerados desistentes, e sua I9 ser7 arBuivada por 'alta de co%pareci%ento.
18.( - /ecurso dever7 serE
a) redigido de acordo co% o %odelo constante na p7gina o'icial da D2ns" na Internet e dispon<vel nas
/DI do :ne&o I, devendo ter a 'inalidade enunciada de 'or%a clara e ser circunstanciado, de %odo a per%itir
u%a co%pleta apreciao do caso pela autoridade co%petente e ser instru<do por docu%entos Bue possa% dar
apoio Cs pretenses do reBuerenteF e
+) entregue pessoal%ente e% u%a das /DI listadas no :ne&o I.
18., - s %ilitares de carreira da ativa da "6 reali!aro todos os e&a%es co%parecendo C @unta de 9a*de
respons7vel portando os seus )rontu7rios "Hdicos Individuais ()"I).
18.1 - :lH% das condies incapacitantes Bue sero rigorosa%ente o+servadas durante as inspees,
podero, no entanto, ser detectadas outras causas Bue condu!a% C inaptido, precoce ou re%ota, durante a
carreira naval, con'or%e laudo da @/9.
18.1.1 - s candidatos Bue 'ore% -ulgados aptos na I9, %as Bue, porventura, posterior%ente rece+a% u%a
reco%endao %Hdica de no reali!ar o 0este de :ptido ;<sica, por BualBuer %otivo, sero considerados
eli%inados do Concurso )*+lico.
18.4 - : con'ir%ao de gestao, e% BualBuer etapa do processo pericial, i%plicar7 no cancela%ento
i%ediato da Inspeo de 9a*de da candidata, se% e%isso de laudo, interro%pendo a reali!ao da Inspeo de
9a*de (I9) e i%possi+ilitando a candidata da reali!ao do 0este de :ptido ;<sica (0:;). 0al candidata
reali!ar7 os de%ais eventos co%ple%entares e dever7 ser reapresentada para reali!ar nova Inspeo de 9a*de no
1(
ano seguinte, se, C Hpoca do /esultado ;inal da 9eleo Inicial do Concurso )*+lico do Bual ela participou,
estiver classi'icada dentro do n*%ero de vagas previstas, desde que respeitados os demais requisitos, que
permitem o ingresso nas carreiras da Marinha, no momento da matrcula no curso de formao.
18.5 - : candidata co% 'il#o nascido #7 %enos de , (seis) %eses no poder7 reali!ar o 0:;, sendo
resguardado seu direito de adia%ento desse e&a%e, %ediante reBueri%ento da candidata, desde que respeitados
os demais requisitos, que permitem o ingresso nas carreiras da Marinha, no momento da matrcula no curso
de formao. 0al candidata reali!ar7 os de%ais 2ventos Co%ple%entares e dever7 ser reapresentada para
reali!ar nova Inspeo de 9a*de no ano seguinte, se, C Hpoca do /esultado ;inal da 9eleo Inicial do Concurso
)*+lico do Bual ela participou, estiver classi'icada dentro do n*%ero de vagas previstas.
18.18 - : candidata Bue se apresentar para nova Inspeo de 9a*de, no ano seguinte, e% decorrNncia do
disposto no su+ite% 18.4 ou 18.5, e 'or aprovada nesta e nas de%ais etapas, ter7 garantida u%a vaga, alH% das
vagas previstas no Concurso )*+lico daBuele ano, %es%o Bue no este-a prevista a+ertura de vaga para sua
)ro'isso.
18.11 - candidato Bue se seguir na classi'icao ocupar7 o lugar da candidata enBuadrada no ite% 18.4
ou 18.5, de %odo Bue todas as vagas previstas se-a% preenc#idas.
11 - DO TESTE DE APTIDO FISICA (TAF) (eliminatrio)
11.1 - 0:;, Bue ter7 car7ter eli%inat.rio, te% co%o prop.sito a'erir se a aptido '<sica do candidato
preenc#e os padres '<sicos e&igidos para a carreira da "6 e ser7 reali!ado de acordo co% os su+itens a+ai&o,
no per<odo previsto no Calend7rio de 2ventos do :ne&o II, con'or%e progra%ao ela+orada e anunciada pelas
/DI (dia, #or7rio e local).
11.2 - :penas o candidato -ulgado apto na I9 reali!ar7 o 0:;, constitu<do das seguintes provasE
a) nataoF e
+) corrida.
11.3 - candidato ser7 su+%etido ao 0:; e% 2 (dois) dias no consecutivos, sendo-l#e per%itido
e&ecutar duas tentativas e% cada u%a das provas, e% dias su+seBuentes.
11.$ - )ara ser aprovado no 0:;, o candidato dever7E
a) nadar o percurso de 2( (vinte e cinco) %etros no te%po de (8 (cinBuenta) segundos (para o se&o
%asculino) e 1 (u%) %inuto (para o se&o 'e%inino) levando e% considerao as seguintes o+servaesE
- : sa<da poder7 ocorrer de 'ora da piscina (+orda ou +loco de partida) ou de dentro da piscina, a critHrio
do candidatoF e
- candidato dever7 utili!ar apenas os recursos inerentes ao seu pr.prio corpo, no sendo per%itido
apoio no 'undo, na +orda lateral eJou raia%ento da piscina.
+) correr o percurso de 2$88 (dois %il e Buatrocentos) %etros no te%po de 1, (de!esseis) %inutos (para o
se&o %asculino) e 11 (de!essete) %inutos (para o se&o 'e%inino). : corrida poder7 ser reali!ada e% pista o'icial
de atletis%o ou e% BualBuer percurso plano previa%ente de%arcado.
11.( - Caso o candidato se-a reprovado e% u%a ou e% a%+as as provas, %es%o ap.s as duas tentativas,
ser-l#e-7 concedida u%a *lti%a tentativa, e% dia a ser deter%inado pela Co%isso de :valiao, ap.s a
aplicao do 0:; e% todos os candidatos. :s datas da *lti%a tentativa no devero ultrapassar o *lti%o dia do
1,
per<odo para o 0:; previsto no Calend7rio do :ne&o II.
11., - resultado do 0:; ser7 in'or%ado ao candidato pela Co%isso de :valiao, logo ap.s sua
concluso, no pr.prio local de reali!ao, ocasio e% Bue cada candidato dever7 assinar a 'ic#a Bue contH% os
resultados por ele o+tidos.
11.1 - :lH% do co%provante de inscrio e do docu%ento de identi'icao, o candidato dever7 levar tNnis,
calo, ca%iseta para gin7stica, sunga de +an#o ou %aiK para a natao e o co%provante de apto da 9).
11.4 - %Hdico pertencente C Co%isso de :valiao, presente no local de aplicao do 0:;, poder7
i%pedir de reali!ar ou retirar do 0:;, a BualBuer %o%ento, o candidato Bue apresentar BualBuer condio de
risco C pr.pria sa*de.
12 - VERIFICAO DE DOCUMENTOS (VD) (eliminatria)
12.1 - =o per<odo esta+elecido no Calend7rio de 2ventos, do :ne&o II, os candidatos devero entregar
c.pia autenticada ou si%ples, aco%pan#ada dos originais. s docu%entos originais te% a 'inalidade de
co%provar a validade da c.pia si%ples apresentada. 0odo docu%ento original dever7 ser restitu<do
i%ediata%ente ao candidato. 9ero e&igidos para veri'icao os seguintes docu%entosE
a) Certido de =asci%ento ou Casa%entoF
+) Diplo%a do Curso de Oraduao, aco%pan#ado de #ist.rico-escolar da pro'isso para a Bual se
inscreveu, o'icial%ente recon#ecido e devida%ente registrado ou CertidoJDeclarao de concluso do curso,
contendo, entre outros dados, a data do tHr%ino do curso e da colao de grau, aco%pan#ada de #ist.rico-
escolarF
c) 0<tulo de 2leitor e Certido de Quitao 2leitoral e%itida pelo 0ri+unal 9uperior 2leitoral, no %7&i%o,
#7 38 (trinta) dias da data da entrega dos docu%entos ou co%provante de votao da ulti%a eleio 1I turno e 2I
turno (se #ouver)F
d) Certido de :ntecedentes da @ustia "ilitar ()F
e) Certido da @ustia ;ederal (DDD.dp'.gov.+r)F
') Certido da @ustia 2stadual (site do 0ri+unal de @ustia do 2stado a Bue pertence o candidato)F
g) Certi'icado de /eservista ou prova de Buitao co% o 9ervio "ilitarF
#) /egistro )ro'issional e&pedido pelo .rgo 'iscali!ador da pro'isso, Buando e&istirF
i) 9e %ilitar ou %e%+ro da )ol<cia ou do Corpo de 6o%+eiros "ilitar e% atividade, atestado de
idoneidade %oral e +ons antecedentes e autori!ao para inscrio pela respectiva ;ora :r%ada ou ;ora
:u&iliar, con'or%e %odelo padro dispon<vel na p7gina o'icial da D2ns" na Internet. s %ilitares da "6
devero apresentar so%ente a sua co%unicao de inscrio e% concurso p*+licoF
-) Carto de inscrio no Cadastro de )essoas ;<sicas (C);)F e
l) Docu%ento o'icial de identi'icao, co% 'otogra'ia e dentro da validade.
12.2 - : no apresentao de BualBuer docu%ento e&igido, +e% co%o BualBuer rasura ou outra
irregularidade constatada nos docu%entos entregues, i%plicar7 na eli%inao do candidato do Concurso )*+lico
ou do C;.
12.3 - =o caso de apresentao de docu%entos 'alsos, sero ainda aplicadas as sanes previstas na
11
legislao vigente.
12.$ - :p.s o in<cio do C;, o candidato no %atriculado, poder7 solicitar a devoluo de seus
docu%entos atravHs de reBueri%ento entregue e% sua respectiva /DI, no pra!o de atH 38 (trinta) dias contados
do in<cio do curso. :p.s este pra!o e no #avendo %ani'estao, estes docu%entos sero destru<dos.
12.( V 9ero desconsiderados os docu%entos ileg<veis, Bue i%possi+ilite% a leitura do seu conte*do.
12., - =en#u%a docu%entao de candidato %atriculado no C; poder7 ser retirada ou devolvida, a no
ser por %otivo de desliga%ento.
13 - DA AVALIAO PSICOLGICA (AP) (eliminatria)
13.1 V : :) te% co%o prop.sito avaliar os candidatos %ediante o e%prego de procedi%entos cient<'icos
destinados a a'erir a co%pati+ilidade das caracter<sticas psicol.gicas do candidato co% a carreira %ilitar.
13.2 V : :) avaliar7 os seguintes aspectosE
a) Intelectivo V destinado C veri'icao das aptides gerais eJou espec<'icas dos candidatos e% relao Cs
e&igNncias da atividade pretendidaF e
+) )ersonal.gico V destinado C veri'icao das caracter<sticas de personalidade e %otivacionais do
candidato e% relao Cs e&igNncias da atividade pretendida.
13.2.1 V )ara a avaliao do aspecto intelectivo, ser7 utili!ado u% dos seguintes %odelosE
a) 9o%at.rio de notas padroni!adas - e&presso pela trans'or%ao dos escores o+tidos pelos candidatos
nos diversos testes e% graus co%par7veis entre siF ou
+) /egresso ?inear "*ltipla (/?") - e&presso pela esti%ativa do critHrio de dese%pen#o na atividade, a
partir da ponderao dos escores o+tidos nos testes.
13.2.2 V )ara a avaliao do aspecto personal.gico podero ser aplicados testes, invent7rios, entrevistas
eJou outros instru%entos de avaliao.
13.3 V resultado da :) ser7 e&presso co%o P:pto (:)Q ou PInapto (I)Q.
13.$ V candidato Bue o+tiver o resultado PIQ na :) ser7 eli%inado.
13.( V candidato PIQ na :) poder7 reBuerer u%a 2ntrevista de :presentao de /esultados (2:/) e
/ecurso :d%inistrativo. =o caso de 2:/, os reBueri%entos podero ser enca%in#ados C D2ns", e% atH 3
(trNs) dias *teis ap.s a divulgao do resultado da :). =o caso de /ecurso, e% atH 3 (trNs) dias *teis 'indo o
pra!o para a reali!ao da 2:/.
13., V : 2:/ visar7 to so%ente a prestar esclareci%entos tHcnicos, no a'etando o resultado o+tido ne%
servindo co%o 'onte de in'or%aes co%ple%entares a BualBuer outro .rgo, e ser7 reali!ada no 9ervio de
9eleo do )essoal da "arin#a (99)"), por u% psic.logo designado especial%ente para esse 'i%.
13.1 V =o caso de /ecurso :d%inistrativo, ser7 designada u%a Co%isso co%posta por 'iciais do
99)" Bue no participara% da :), Bue ter7 por atri+uio reavaliar o %aterial do candidato, no consistindo
e% u%a outra aplicao das tHcnicas reali!adas ou correspondentes.
13.4 V =a #ip.tese de /ecurso :d%inistrativo, o candidato poder7 ser assessorado por psic.logo Bue no
ten#a 'eito parte da Co%isso :valiadora.
14
14 - DO RESULTADO DA SELEO INICIAL
1$.1 - :p.s a reali!ao de todos os 2ventos Co%ple%entares ser7 divulgado o /esultado da 9eleo
Inicial do Concurso )*+lico, na p7gina da D2ns" na Internet e por %eio do 6= da "6, dispon<vel aos
candidatos nas /DI listadas no :ne&o I.
1$.2 - resultado constar7 da relao dos candidatos classi'icados dentro do n*%ero de vagas previsto
(candidatos titulares) e dos candidatos reservas, por pro'isso e pela orde% decrescente da %Hdia das provas
escritas o+-etiva e discursiva.
1$.3 - s candidatos Bue o+tivere% a %es%a %Hdia sero posicionados entre si, de acordo co% a seguinte
orde% de prioridadeE
a) %aior nota na )rova 2scrita Discursiva de Con#eci%entos )ro'issionaisF
+) %aior nota na /edaoF
c) %aior nota na 0raduo de 0e&toF e
d) %aior idade.
1$.$ - candidato aprovado e% todas as etapas, %as no classi'icado no n*%ero de vagas e&istentes, ser7
considerado candidato reserva.
1$.( - : listage% de candidatos reservas te% por 'inalidade per%itir a convocao para preenc#i%ento de
vagas no co%pletadas e% ra!o de eventual desistNncia de candidatos titulares, desde Bue tal convocao se dN
dentro da vigNncia do Concurso )*+lico.
1$., - 2% caso de convocao de candidato reserva ser7 adotada estrita%ente a orde% de classi'icao
discri%inada pela orde% decrescente da nota da prova escrita con#eci%entos pro'issionais, considerando os
critHrios de dese%pate previstos no su+ite% 1$.3.
1$.1 - s candidatos reservas devero acessar a p7gina da D2ns" na Internet, durante o )er<odo de
:daptao do C;, especi'icado no Calend7rio de 2ventos do :ne&o II, a 'i% de to%ar con#eci%ento de u%a
poss<vel convocao de candidatos reservas para su+stituio de candidatos titulares.
15 - DO PERIODO DE ADAPTAO (PA), (eliminatrio) E DO CURSO DE FORMAO DE
OFICIAIS (CFO) (eliminatrio e classificatrio)
1(.1 - 9ero c#a%ados para apresentao para o in<cio do )er<odo de :daptao do C;, na data prevista
no Calend7rio de 2ventos, os candidatos titulares.
1(.2 - s candidatos titulares sero apresentados ao Centro de Instruo :l%irante MandenLolL (CI:M),
no endereoE Il#a das 2n&adas - sJnI - Centro - /io de @aneiroJ/@ - C2).E 28.851-888 - 0el.E (21) 218$-,1,4.
1(.3 - C; ter7 car7ter eli%inat.rio e classi'icat.rio.
1(.$ - )er<odo de :daptao, co%o parte integrante do C;, destina-se a adaptar e preparar os 'uturos
alunos para as atividades acadN%icas e ad%inistrativas a sere% desenvolvidas durante o Curso.
1(.( - candidato aprovado e classi'icado reali!ar7 o C; no CI:M, 'icando su-eito Cs nor%as vigentes
para reali!ao do C;, +ai&adas pelo Diretor de 2nsino da "arin#a.
1(., - :s nor%as reguladoras espec<'icas para o Curso esto su-eitas Cs alteraes no decorrer do per<odo
escolar, con'or%e as necessidades da :d%inistrao =aval. 2ssas nor%as esta+elecero o rendi%ento escolar
%<ni%o e de%ais condies e&igidas para aprovao no re'erido Curso. =a ocorrNncia de atos de indisciplina,
15
co%porta%ento inco%pat<vel co% a carreira %ilitar, insu'iciNncia acadN%ica ou descu%pri%ento das nor%as
previstas, o aluno poder7 ser desligado do Curso, a BualBuer %o%ento.
1(.1 - candidato, servidor p*+lico civil dever7 entregar, no in<cio do )er<odo de :daptao, docu%ento
co%pro+at.rio do seu pedido de e&onerao do servio p*+lico.
1(.4 - candidato %ilitar, inclusive o pertencente C "6 dever7 apresentar o docu%ento co%pro+at.rio
do seu pedido de desliga%ento ou de seu licencia%ento.
1(.5 - candidato, %ilitar de carreira da "arin#a do 6rasil, ser7 %ovi%entado pela D)""JC)es;=.
1(.18 - candidato classi'icado Bue este-a prestando o 9ervio "ilitar Inicial (9"I) ou 9ervio "ilitar
3olunt7rio (9"3), na "arin#a do 6rasil, ser7 licenciado pelo respectivo Distrito =aval antes da data de
concentrao, apresentando-se ao 2sta+eleci%ento de 2nsino onde reali!ar7 o C; na condio de civil.
1(.11 - :s despesas co% transporte e #ospedage% de candidato, da sua /DI, cidade de reali!ao das
provas, atH a apresentao na " onde 'ar7 o C;, para o )er<odo de :daptao, 3eri'icao de Docu%entos e
reali!ao da :valiao )sicol.gica, sero custeadas pela "arin#a, por inter%Hdio das /9/, ou se-a, dos
Co%andos de Distritos =avais. custeio destas despesas no se aplica aos candidatos Bue reali!ara% a
inscrio pela /DI D2ns" (cidade do /io de @aneiro-/@).
1(.11.1 - candidato dever7 dispor de recursos pr.prios para o custeio de ali%entao e despesas
pessoais nos tra-etos para o esta+eleci%ento de ensino onde reali!ar7 o C;.
1(.12 - 3isando ao controle, C eli%inao e C erradicao de doenas i%unopreven<veis, por ocasio da
apresentao para o )er<odo de :daptao, H reco%endado aos candidatos a apresentao do Carto de
3acinao re'erente ao Calend7rio 67sico de 3acinao do :dulto - >epatite 6F Dupla tipo adulto (d0 -
Di'iteria e 0Htano)F ;e+re :%arela e 0r<plice 3iral (sara%po, ca&u%+a e ru+Hola), dispon<veis e% todas as
Anidades 67sicas de 9a*de (A69).
1(.13 - candidato, Bue no se apresentar na data e #or7rio %arcados para o in<cio do )er<odo de
:daptao, Bue durante o )er<odo de :daptao co%eter 'alta disciplinar grave, Bue 'or considerado
eli%inadoJin7pto na 3D, :) ou na 3D6, ter7 sua %atr<cula cancelada, podendo ser su+stitu<do, a critHrio da
:d%inistrao =aval, durante o )er<odo de :daptao, pelo candidato reserva Bue se seguir na classi'icao.
1(.1$ - :p.s concluir o )er<odo de :daptao e ter o+tido P:ptoQ na :valiao )sicol.gica e na
3eri'icao de Docu%entos, o candidato ter7 a %atr<cula no Curso de ;or%ao de 'iciais e'etuada por ato do
Co%andante do CI:M.
1(.1( V 0er7 a %atr<cula cancelada no C;, a BualBuer te%po, o aluno Bue tiver participado do C)
utili!ando docu%entos ou in'or%aes 'alsas, se% pre-u<!o das sanes penais aplic7veis. Da %es%a 'or%a,
aBuele Bue tiver o%itido ou 'ornecido in'or%aes 'alsas ou utili!ado de BualBuer tipo de arti'<cio Bue ten#a
'acilitado sua aprovao e% BualBuer u%a das etapas do C).
16 - DAS DISPOSIES COMPLEMENTARES
1,.1 - :o tratar de assunto relativo ao Concurso )*+lico, o candidato dever7 'a!N-lo por %eio do
co%pareci%ento aos locais de inscrio, listados no :ne&o I, apresentando docu%ento o'icial de identidade,
dentro da validade, e co%provante de inscrio. :s solicitaes de atestados, declaraes, in'or%aes ou
d*vidas podero ser atendidas atravHs da apresentao de /eBueri%ento.
28
1,.2 - =o ser7 autori!ada a entrada de candidatos e% tra-es de +an#o nos locais de reali!ao de prova
ou etapas co%ple%entares.
1,.3 - =o ser7 per%itido adentrar, nos locais de reali!ao de prova e etapas co%ple%entares candidatos
portando ar%as de BualBuer espHcie, %es%o e% se tratando de %ilitar ou civil, e% e'etivo servio ou co%
autori!ao de porte de ar%a.
1,.3.1 - Caso se-a o+servado durante a reali!ao da prova candidato portando ar%a de BualBuer espHcie,
ser7 solicitada a sua retirada do recinto e este estar7, auto%atica%ente, eli%inado do Concurso )*+lico.
1,.3.2 - acesso aos locais de aplicao das )rovas e 2ventos Co%ple%entares ser7 per%itido so%ente
aos candidatos aptos para sua reali!ao.
1,.$ - =o decorrer do Concurso )*+lico as vagas Bue no 'ore% preenc#idas nas diversas pro'isses
podero ser re%ane-adas ou so'rer acrHsci%o, a critHrio da :d%inistrao =aval.
1,.( - pra!o de validade para convocao e aproveita%ento de candidatos reservas ter%inar7 na data do
encerra%ento do )er<odo de :daptao.
1,., - pra!o de validade do Concurso )*+lico ter%inar7 na data do encerra%ento do )er<odo de
:daptao.
1,.1 - : "arin#a do 6rasil no possui v<nculo co% BualBuer curso ou escola preparat.ria, +e% co%o
%aterial did7tico co%erciali!ado pela %es%a.
1,.4 - s casos o%issos sero resolvidos pelo Diretor de 2nsino da "arin#a.
PARTE 2 - ANEXOS
ANEXO I
CIDADES DE REALIZAO DAS PROVAS E EVENTOS COMPLEMENTARES E
ORGANIZAES RESPONSVEIS PELA DIVULGAO (ORDI)
Cidades de realizao
das provas e eventos
complementares
Organizaes Responsveis pela Divulgao (ORDI)
/io de @aneiro J /@.
Diretoria de 2nsino da "arin#a - /ua 3isconde de Ita+ora<, nI ,5 - Centro - /io de
@aneiroJ/@ - C2) 28818-8,8 - 0el.E (21) 218$-,88,.
3ila 3el#a J 29.
2scola de :prendi!es-"arin#eiros do 2sp<rito 9anto (2:"29) - 2nseada do In#o7,
sJnI - )rain#a - 3ila 3el#aJ29 - C2) 25188-588 - 0el.E (21) 38$1-($11.
9alvador J 6:.
9ervio de /ecruta%ento Distrital do Co%ando do 2I Distrito =aval - :venida das
=aus, sJnI - Co%Hrcio - 9alvadorJ6: - C2) $881(-218 - 0el.E (11) 3(81-342(J3121.
=atal J /=.
9ervio de /ecruta%ento Distrital do Co%ando do 3I Distrito =aval - /ua :ristides
Ouil#e%, nI 331 - :lecri% - =atalJ/= - C2) (58$8-1$8 - 0el.E (4$) 321,-3$$8.
linda J )2.
2scola de :prendi!es-"arin#eiros de )erna%+uco (2:")2) - :venida linda, sJnI
- Co%ple&o de 9algadin#o - lindaJ)2 - C2)E (3818-888 - 0el.E (41) 3$12-1,1(.
;ortale!a J C2.
2scola de :prendi!es-"arin#eiros do Cear7 (2:"C2) - :venida Coronel
;ilo%eno Oo%es, nI 38 - @acarecanga - ;ortale!aJC2 - C2) ,8818-248 - 0el.E (4()
3244-$11,.
6elH% J ):.
9ervio de /ecruta%ento Distrital do Co%ando do $I Distrito =aval - )raa
Carneiro da /oc#a, sJnI - Cidade 3el#a - 6elH%J): - C2) ,,828-1(8 - 0el.E (51)
321,-$822.
9o ?u<s J ":.
Departa%ento do 2nsino )ro'issional "ar<ti%o da Capitania dos )ortos do
"aran#o - :venida @osH 9arneZ, sJnI - Co%ple&o @enipapeiro JCa%+oa V 9o
?u<sJ": - C2) ,(828-128 - 0el.E (54) 2181-81(8J81(1.
21
/io Orande J /9.
9ervio de /ecruta%ento Distrital do Co%ando do (I Distrito =aval - /ua
:l%irante CerBueira e 9ou!a, nI 151 - Centro - /io OrandeJ/9 - C2) 5,281-2,8 -
0el.E ((3) 3233-,18,.
)orto :legre J /9.
Delegacia da Capitania dos )ortos e% )orto :legre - /ua dos :ndradas, nI 34, -
Centro - )orto :legreJ/9 - C2) 58828-888 - 0el.E ((1) 322,-1111 ra%ais 35 e $2.
;lorian.polis J 9C.
2scola de :prendi!es-"arin#eiros de 9anta Catarina (2:"9C) V :venida
"arin#eiro "a& 9c#ra%%, nI 3824 - 2streito - ;lorian.polisJ9C - C2) 4485(-588 -
0el.E ($4) 3254-(81(J382$-3$11.
?ad7rio J "9.
9ervio de /ecruta%ento Distrital do Co%ando do ,I Distrito =aval - /ua 1$ de
"aro, sJnI - Centro V ?ad7rioJ"9 - C2) 15318-888 - 0el.E (,1) 323$-1232.
6ras<lia J D;.
9ervio de /ecruta%ento Distrital - 2splanada dos "inistHrios - 6loco T=T - 0Hrreo
- )rHdio :ne&o ao do Co%ando da "arin#a - 6ras<liaJD; - C2) 188((-588 - 0el.E
(,1) 3$25-1158.
9o )aulo J 9).
Co%ando do 4I Distrito =aval - /ua 2stado de Israel, nI 11, - 3ila Cle%entino V
9o )auloJ9) - C2) 8$822-882 - 0el.E (11) (848-$151J $4(5.
"anaus J :".
Co%ando do 5I Distrito =aval - /ua 6ernardo /a%os, sJnI - Centro - Il#a de 9o
3icente - "anausJ:" - C2) ,588(-318 - 0el.E (52) 2123-2214J221(.
ANEXO II
CALENDRIO DE EVENTOS
EVENTO DATA ATIVIDADES
81 85J8,J1$ a 2$J81J1$ )er<odo de Inscries.
82 : partir de 1(J84J1$
candidato dever7 consultar a p7gina da D2ns", na Internet ou as
/DI (pessoal%ente ou atravHs dos tele'ones dispon<veis), para
o+ter a data, os #or7rios de a+ertura e 'ec#a%ento dos portes, o
#or7rio li%ite para se apresentar na sala ou setor para identi'icao,
o #or7rio de reali!ao da prova escrita, o endereo do local onde
reali!ar7 a prova escrita e o %aterial suple%entar necess7rio C
reali!ao da %es%a.
83
Data a ser de'inida.
Consultar evento
anterior.
)rova 2scrita +-etiva de Con#eci%entos )ro'issionais e /edao.
8$
Data a ser de'inida.
Consultar evento
anterior.
)rova 2scrita Discursiva de Con#eci%entos )ro'issionais e
0raduo de te&to e% InglNs.
8( Data a ser de'inida.
Divulgao dos ga+aritos da )rova 2scrita +-etiva de
Con#eci%entos )ro'issionais. [ disposio dos candidatos nas
/DI e Internet. :p.s a reali!ao da prova o candidato dever7
aco%pan#ar no s<tio eletrKnico da D2ns", ou atravHs das /DI a
divulgao dos ga+aritos.
8, 18J12J1$
Divulgao das notas dos candidatos aprovados nas provas escritas,
na Internet e e% 6= da "6, C disposio dos candidatos nas
/DI.
81 18J12J1$
Divulgao dos candidatos aprovados nas provas escritas e
convocao para reali!ao dos 2ventos Co%ple%entares, na
Internet e e% 6= da "6, C disposio dos candidatos nas /DI.
84
8,J81J1(
a
8,J82J1(
Inspeo de 9a*de (I9).
85
15J81J1(
a
13J82J1(
0este de :ptido ;<sica (0:;) para os candidatos aptos na Inspeo
de 9a*de (I9).
22
18 21J82J1(
Divulgao do /esultado ;inal da 9eleo Inicial do Concurso
)*+lico na Internet e 6=.
11 85J83J1(
Concentrao dos candidatos titulares, no Centro de Instruo
:l%irante MandenLolL (CI:M), para o in<cio do )er<odo de
:daptao, 3eri'icao de Docu%entos, reali!ao da :valiao
)sicol.gica e preenc#i%ento do Question7rio 6iogr7'ico
9i%pli'icado (Q69) V ;ase ;inal da 3D6.
12 85J83J1( a 25J83J1( )er<odo de :daptao.
13 38J83J1( In<cio do Curso.
ANEXO III
PROGRAMAS E BIBLIOGRAFIAS PARA AS PROVAS ESCRITAS
1 - PROGRAMA E BIBLIOGRAFIA PARA A PROVA ESCRITA OB1ETIVA (COMUM A
TODAS AS PROFISSES, EXCETO ARQUITETURA E URBANISMO).
MATEMTICA
I - CLCULO DIFERENCIAL E INTEGRAL BSICO - 0Hcnicas de derivao e integrao de 'unes de
u%a ou de %ais vari7veisF /egra da cadeiaF 0eore%a do valor %HdioF 0eore%a 'unda%ental do c7lculoF
2&tre%os de 'uno de u%a vari7velF 2&tre%os de 'uno de %*ltiplas vari7veisF e :plicaes de derivadas e
integrais e% pro+le%as '<sicos.
II - EQUAES DIFERENCIAIS ORDINRIAS - 2&istNncia e unicidade da soluoF 2Buaes co%
coe'icientes constantesF )olinK%ios caracter<sticos co% ra<!es distintas, repetidas ou co%ple&asF 0rans'or%ada
de ?aplace e sua aplicao e% pro+le%as de condio inicialF 9oluo de eBuaes no-#o%ogNneasF e
:plicaes e% pro+le%as da ;<sica.
III - CLCULO VETORIAL E INTEGRAO MULTIPLA - Ca%pos escalares e vetoriaisF Integrais
de lin#a e de super'<cieF Oradiente, divergente, rotacional e laplacianoF "udana de vari7veisF 0eore%as de
Oreen, 9toLes e OaussF e :plicaes e% pro+le%as da ;<sica.
IV - SRIES E SEQUNCIAS - ?i%ites e critHrios de convergNnciaF Integrao e di'erenciao de sHriesF
9Hries de )otNnciasF 9Hries de ;ourierF e 2&panso de 'unes e% sHries.
V - EQUAES DIFERENCIAIS PARCIAIS - )ro+le%as de valor de contornoF 9oluo atravHs do %Htodo
da separao de vari7veisF e :plicaes e% pro+le%as de ;<sica.
VI - LGEBRA LINEAR: 2spaos vetoriaisF 6ases rtonor%ais e canKnicasF DependNncia ?inearF
0rans'or%aes ?inearesF "udana de +aseF peraes e inverso de %atri!esF e )ro+le%as de autovalor e
autovetor.
VII - CLCULO NUMRICO - InterpolaoE 0a+ela de di'erenas si%ples e ta+ela de di'erenas divididas,
interpolao polino%ial, polinK%io interpolador na 'or%a de ?agrange e na 'or%a de =eDtonF C7lculo
nu%Hrico de integrais pelos %Htodos dos trapH!ios, de 9i%pson e das BuadraturasF 9oluo nu%Hrica de
siste%as de eBuaes linearesF "Htodo dos %<ni%os Buadrados, regresso linearF e \eros de 'unes, %Htodo da
dicoto%ia (ou +isseo), %Htodo das apro&i%aes sucessivas, %Htodo de =eDton 9olues apro&i%adas de
eBuaes di'erenciais ordin7rias.
VIII - PROBABILIDADE E ESTATISTICA - )ro+a+ilidade de eventos co%ple%entares, dependentes e
independentesF ;reBuNncia de eventos aleat.riosF "Hdia, %oda, variGncia, desvio padroF e Distri+uio nor%al.
FISICA
I - ESTTICA - 9iste%as de 'oras e %o%entosE resultantesF Condies de eBuil<+rio, v<nculos e diagra%as de
corpo livreF Centro de %assa e centroides de lin#as, 7reas e volu%es, teore%a de )appusF :trito seco, atrito
23
est7tico e dinG%ico, atrito e% %7Buinas ele%entaresF e 0ra+al#o virtualE eBuil<+rio de u% corpo r<gido, siste%as
co% %e%+ros el7sticos e siste%as co% atrito.
II - DINAMICA DA PARTICULA - Cine%7tica da part<culaE descrio do %ovi%ento, %ovi%ento retil<neo
de u%a part<cula, %ovi%ento angular de u%a lin#a, %ovi%ento curvil<neo no plano, %ovi%ento relativo no
plano e %ovi%ento curvil<neo no espaoF "ovi%ento relativo no espao, velocidades e aceleraes relativasF
DinG%ica da part<culaE eBuaes do %ovi%ento, tra+al#o e energia, i%pulso e Buantidade de %ovi%ento,
%ovi%ento e% ca%pos centrais, %ovi%entos relativos e ei&os de coordenadas %.veisF e DinG%ica de u%
siste%a de part<culasE eBuaes do %ovi%ento, tra+al#o e energia, Buantidade de %ovi%ento linear e angular,
conservao da energia e da Buantidade de %ovi%ento.
III - DINAMICA DE SISTEMAS TERMO-FLUIDOS - 2scoa%ento de ;luidos )er'eitosE 2%pu&oF
conservao da %assa e energia, eBuao de 6ernouilleF 2Buao de estado e trans'or%aes e% gases
per'eitosF )ri%eira ?ei da 0er%odinG%ica para u% siste%aF e /endi%ento de %7Buinas tHcnicas e o 0eore%a de
Carnot.
IV - ELETRICIDADE E ELETROMAGNETISMO - Introduo ao eletro%agnetis%o, carga elHtrica e lei de
Coulo%+F Ca%po elHtrico, lin#as de 'ora e dipolos elHtricosF )otencial elHtrico, energia potencial elHtrica,
capacitores e dielHtricos, energia no ca%po elHtricoF ;ora eletro%otri!, corrente e% circuitos elHtricos e
di'erenas de potencialF Circuitos /C, indutGncia, circuitos /? e circuitos /?CF Ca%po %agnHtico, interao de
corrente e ca%po %agnHtico, propriedades %agnHticas da %atHriaF ?ei de :%p]re, lin#as de induo, lei de
6iot-9avat, 'ora de ?orent! e princ<pios de 'unciona%ento do gerador e do %otorF ?ei de ;aradaZ, lei de ?en!,
ca%pos %agnHticos vari7veis no te%po e princ<pios de 'unciona%ento do trans'or%adorF e Corrente alternada,
reatGncia e i%pedGncia.
BIBLIOGRAFIA SUGERIDA:
:?=9F ;I==. Fsica: um Curso Universitrio. ^9.l._E 6luc#er, 1512.
:=0=, >.F ///29, C. lgebra Linear com Aplicaes. 4.ed. ^9.l._E 6ooL%an Co%pan#ia. 2882.
6?D/I=I, @osH ?uisF C90:, 9ueli I. /odriguesF ;IOA2I/2D, 3era ?*ciaF M20\?2/, >enrZ O.
lgebra Linear. ^9.l._E >ar+ra ?tda. 3.ed. 154$
OAID/I\\I, >. Um Curso de Clculo. /io de @aneiroE ?0C, 2881. v.1, 2, 3 e $.
>:??ID:`F /29=ICa. Fsica. (.ed. ^9.l._E 2d. ?ivro 0Hcnico, 2883.
?2I0>?D, ?ouis. O Clculo com Geometria Analtica. 3.ed. ^9.l._E >ar+ra ?tda, 155$. v.1 e 2.
"2/I:", @:"29 ?. Statics. ^9.l._E MileZ International 2dition, 1511.
bbbbbb. Dynamics. 2
nd
2dition ^9.l._E MileZ International 2dition, 1511.
"/200I=, ).F 6A99:6, M. . Estatstica Bsica. 1.ed. 9o )auloE 9araiva, 2812.
=A992=\32IO, ". Curso de Fsica Bsica. ^9.l._E 2dgard 6luc#er, 2882. v.1 e 2.
bbbbbb. Curso de Fsica Bsica. ^9.1._E 2dgard 6luc#er, 1551. v.3.
)I9aA=3, =. Clculo Diferencial e Integral. )ortoE ?opes da 9ilva 2ditora, 1511. v.1 e 2.
/AOOI2/, "7rcia :. Oo%esF ?)29, 3era ?*cia da /oc#a. Clculo Numrico - Aspectos Tericos e
Computacionais. 2.ed. 9o )auloE "aLron 6ooLs, 155,.
0I)?2/, ). Fsica. ^9.l._E Ouana+ara Dois, 154$.
OBSERVAO:
A bibliografia sugerida no limita nem esgota o programa. Serve apenas como orientao para as
bancas elaboradoras de provas e para os candidatos.
ARQUITETURA E URBANISMO
PROGRAMA E BIBLIOGRAFIA PARA A PROVA ESCRITA DISCURSIVA
PLANE1AMENTO DE ARQUITETURA E URBANISMO - Convenes gr7'icas e escalas usuaisF
Conceitos geraisF uso da in'or%7tica co%o au&<lio na representao de )ro-etos :rBuitetKnicosF 2le%entos
'unda%entais de topogra'ia, aplicados C i%plantao de ele%entos construtivosF Controle do uso e da ocupao
do soloF 2Buipa%entos ur+anosF uso racional da energia na edi'icaoF Oesto a%+iental e% edi'icaes,
tecnologia e sustenta+ilidadeF Di%ensiona%ento e articulao de espaos e ele%entos arBuitetKnicosF
?inguage% arBuitetKnica, rit%o, si%etria, volu%e e %ovi%entoF Interpretao de pro+le%as arBuitetKnicos
2$
o+-etivos, relacionados a aspectos tecnol.gicos incidentesF )rinc<pios +7sicos da legislao aplic7vel Cs
edi'icaes, di%ensiona%ento de co%parti%entos e vos, a'asta%entos e recuosF :cessi+ilidadeF 2rgono%ia e
con'orto a%+iental (tHr%ico, ac*stico e lu%inoso)F e 2speci'icaes de %ateriais de construo e aca+a%ento
segundo suas propriedades e caracter<sticas.
ESTRUTURAS - Conceitos so+re os principais ele%entos co%ponentes da superestrutura das edi'icaes, sua
representao gr7'ica e aplicaoF 3igas, la-es e pilaresF @untas de dilataoF ;or%a e ar%aoF Conceitos so+re
os principais tipos e ele%entos co%ponentes da in'raestrutura das edi'icaes, sua representao gr7'ica e
aplicaoF 9apatas e +aldra%esF 2stacasF :plicao de noes de prH-di%ensiona%ento de ele%entos estruturais
a situaes o+-etivasF e :plicao do conceito de estrutura co%o parte integrante do edi'<cio e% paredes
estruturais, co+erturas e% concreto ar%ado e ele%entos de 'ac#adas.
INSTALAES PREDIAIS - Interpretao da representao gr7'ica de ele%entos relativos Cs Instalaes
>idrossanit7rias prediaisF )ru%adas e +arriletesF /eservat.riosF /eserva tHcnica de incNndioF ;ec#o #<dricoF
;ossa sHpticaF 2sgoto pri%7rio e secund7rioF Captao de 7guas pluviaisF Interpretao da representao gr7'ica
de ele%entos relativos Cs Instalaes 2lHtricas prediaisF Circuitos si%plesF ;ase, neutro, retorno e t#ree-DaZF
:parel#os co% circuitos independentesF 9iste%as de preveno e co%+ate a incNndios e% edi'icaesF e 9eleo
e aplicao de ele%entos relativos a %ateriais de construo relativos a Instalaes )rediais, con'or%e as suas
'inalidades, caracter<sticas ou propriedades particulares.
CONHECIMENTOS COMPLEMENTARES V ?egislao a%+iental, ?egislao re'erente a patri%Knio
#ist.rico, art<stico e culturalF :co%pan#a%ento e 'iscali!ao de o+ras e servios de arBuitetura e ur+anis%oF
ra%ento de o+ras p*+licasF e :n7lise e ela+orao de especi'icaes tHcnicas para contratao de o+ras e
servios de arBuitetura.
BIBLIOGRAFIA SUGERIDA
602?>, "anoel >enriBue Ca%pos. Manual de Projeto de Edificaes. 1. ed. )I=I.
6I02=CA/0, ?eonardoF C:=DID, C#ristina. Introduo ventilao natural. "acei., 2884.
C://:=\:, 2dilete Oalote /.F C://:=\:, /icardo. Escalas de Representao em Arquitetura. 9o
)aulo. 6elas :rtes, 2881.
;/0:, :nHsia 6arrosF 9C>I;;2/, 9ueli /a%os. Manual de Conforto Trmico. 1. 2d. 2ditora 9tudio
=o+el, 288(.
;/0:, :nHsia 6arros. Geomatria da insolao. 9o )aulo. Oeros, 288$.
?:"62/09, /o+ertoF DA0/:, ?ucianoF )2/2I/:, ;ernando . /utLaZ. Eficincia Energtica na
Arquitetura. 2.ed. )r. ?ivros, 1551.
Manual Pirelli de instalaes Eletricas. 9o )aulo, )ini, 1555.
"=02=2O/, Oildo :. Desenho Arquitetnico. $.ed. 2dgar 6luc#er.
=2A;2/0, 2rnst. A Arte de Projetar em Arquitetura. 11.ed. Oustavo Oili.
=2329, ?aert )ereira. Adoo do Partido na Arquitetura. 9alvador. 2d A;6:, 2811.
=or%a da :6=0, =6/-58(8, edio revisada e% 38 de de!e%+ro de 288(.
=or%a da :6=0, =6/-5811, de 2881 V 9a<das de 2%ergNncias e% 2di'<cios.
=or%a da :6=0, =6/ 13.11$ de 2888. 9iste%as de #idrantes e de %angotin#os para co%+ate a incNndio.
=or%a da :6=0, =6/ ($15, de 288(. )roteo de estruturas contra descargas at%os'Hricas.
=or%a da :6=0, =6/ 184$$, de 1545. Instalaes prediais de 7guas pluviais.
=or%a da :6=0, =6/ ,$52, de 155$. /epresentao de pro-etos de arBuitetura.
=or%a da :6=0, =6/ ($18, de 2884. Instalaes elHtricas de +ai&a tenso.
=or%a da :6=0, =6/ I99JCI2 455(-1, de 2813. Ilu%inao de a%+ientes de tra+al#o V interior.
=or%a da :6=0, =6/ 1((1( partes 1-,, de 2813. 2di'icaes #a+itacionais V dese%pen#o.
=or%a da :6=0, =6/ 181(1, de 2883. :c*stica V :valiao do ru<do e% 7reas #a+itadas, visando o con'orto
da co%unidade V )rocedi%ento.
=or%a da :6=0, =6/ 181(2, de 1552. =<veis de ru<do para con'orto ac*stico V )rocedi%ento.
):=2/, @uliusF ":/0I=, \elniL. Dimensionamento Humano para Espaos Interiores. 6arcelonaE
Oustavo Oili, 2882.
/esoluo do C=:":, nI 231, de 15J12J1551 e 881, de 23J81J4,.
/I))2/, 2rnesto. Como evitar erros na construo. 9o )aulo. )ini, 155,.
/"2/, "arta :driana 6ustos. Princpios bioclimticos para o desenho urbano. 9o )aulo. )ro2ditores,
2(
2888.
9A\:, ?Ha Cristina ?ucas deF :?"2ID:, "anuela Ouedes deF 6/:O:=c:, ?ui!. B-a-b da acstica
arquitetnica. Ouvindo a arquitetura. 9o Carlos. 2dA;9C:/, 288,.
OBSERVAO:
A bibliografia sugerida no limita nem esgota o programa. Serve apenas como orientao para as
bancas elaboradoras de provas e para os candidatos.
ENGENHARIA CARTOGRFICA
PROGRAMA E BIBLIOGRAFIA PARA A PROVA ESCRITA DISCURSIVA
GEODSIA - Conceitos Introdut.riosE prop.sitos da geodHsia, super'<cies de re'erNncia, elipsoide de
revoluo, principais elipsoides utili!ados no 6rasil e seus parG%etros de'inidores, coordenadas geodHsicas e
coordenadas geogr7'icas, ondulao do geoidal desvio da vertical, eBuao de ?aplace, conceito de 9iste%a
geodHsico e datu%, #ori!ontal e verticalF Qu7dricasE curvatura e raio de curvatura, Bu7drica, cKnica, sees
nor%ais principais e seus raios de curvatura, teore%as de 2uler e "eusnier, curvatura %Hdia e raio de curvaturaF
Oeo%etria do 2lipsoideE elipsoide de revoluo, parG%etros de'inidores e derivados, coordenadas de u% ponto
so+re o elipsoide, raios de curvatura das sees nor%ais principais, raio %Hdio de curvatura, latitude geocNntrica
e latitude redu!ida, co%pri%ento de arco de %eridiano, co%pri%ento de arco de paraleloF 0ransporte de
coordenadasE pro+le%as direto e inverso da geodHsica geo%Htrica, convergNncia %eridiana, '.r%ulas de
)uissant e de 3incentZ para transporte de coordenadas so+re a super'<cie do elipsoide, siste%a Aniversal
0ransverso de "ercator (A0"), trans'or%ao de coordenadas geodHsicas e% planos retangulares e
inversa%ente, convergNncia %eridiana plana, 'ator de escala, redues angulares, reduo linear, pro+le%as
direto e inverso do transporte de coordenadas no plano A0"F "Htodos OeodHsicos ConvencionaisE
triangulao, trilaterao e poligonaoF =ivela%entosF )osiciona%ento e%pregando 9atHlites :rti'iciaisE
geo%etria da .r+ita do satHlite, ele%entos or+itais, resoluo das a%+iguidades, assincronia dos sinais dos
satHlites e %Htodos de sincronia, siste%as de coordenadas envolvidas no pro+le%a, degradao do sinal O)9F
9iste%as OeodHsicosE conceito de siste%a geodHsico +rasileiro (9O6), Morld Oeodetic 9Zste% 154$ (MO9-4$),
cone&o entre siste%as geodHsicos, '.r%ulas "olodensLZ, %odelo de 6ursa, parG%etros de trans'or%ao.
TOPOGRAFIA - Conceito +7sicos de 0opogra'iaE escala, siste%a de representao topogr7'ica, 'or%as de
terreno, representao de relevoF :lti%etriaE altitude, tipos de altitude, super'<cies de re'erNncia, processos de
nivela%ento, propagao de erros nas operaes de nivela%entoF )lani%etriaE coordenadas planas, %Htodos
plani%Htricos cl7ssicos para densi'icao de coordenadas, propagao de erros nas operaes plani%Htricas,
c7lculo de poligonais topogr7'icas.
A1USTAMENTO DE OBSERVAES - "Htodo dos "<ni%os QuadradosF "Htodo )ara%HtricoF "Htodo
CondicionadoF "Htodo Co%+inadoF e 0eoria da )ropagao dos 2rros.
FOTOGRAMETRIA - ConceituaoE de'inio de 'otogra%etria, cG%ara aHrea, co%ponentes +7sicos de u%a
cG%ara aHrea, classi'icao das cG%aras aHreasF ;otogra'ia :HreaE caracter<sticas da 'otogra'ia aHrea, pontos
not7veis da 'otogra'ia aHrea, to%ada das 'otogra'ias aHreas, reBuisitos para o avio, e'eitos da deriva, tripulao
'otogr7'icaF 2stereoscopiaE %Htodos de percepo estereosc.pica, tipos de estereosc.pios, deter%inao de
altura por di'erena de parala&eF /estituio :ero'otogra%HtricaE orientao interior, orientao e&terior relativa
e a+soluta, classi'icao do apoio terrestre, escol#a e processo de deter%inao de pontos de apoio C restituio,
aparel#os de restituio, tipos de %osaico, 'oto<ndice, 'otocarta, rea%+ulaoF 3oo :ero'otogra%HtricoE
ele%entos +7sicos para u% plano de voo, plano de vooF :erotriGngulaoE princ<pios 'unda%entais, classi'icao
e descrio dos processosF e rtoreti'icao, orto'otos, ortoi%agens, orto'otocartas, %Htodos direto e indireto de
ortoreti'icao.
SENSORIAMENTO REMOTO - ;unda%entos ;<sicosE radiao eletro%agnHtica, espectro eletro%agnHtico,
'uncionalidade dos siste%as sensores, siste%as sensores e&istentes - sensores 'otogr7'icos, i%agea%ento eletro-
.tico, sensores na 'ai&a de %icro-ondasF Co%porta%ento 2spectral de :lvosF 9iste%as de :Buisio de
I%agensE i%age% digitalF /esolues espacial, espectral, te%poral e radio%HtricaF ;or%atos para i%agens de
sensores or+itais, correes geo%Htricas e radio%HtricasF :Buisio de DadosE n<veis de aBuisioF "Htodos
anal.gicosF "Htodos eletrKnicosF )oss<veis errosJ'al#as na aBuisioF :plicaesF 9iste%as 9ensoresE cG%aras
2,
'otogr7'icasF CG%aras de v<deoF 9ensores de varredura (scanners)F /adares i%ageadoresF 9ensores ativosF
9ensores passivosF 9iste%as r+itaisE classi'icao dos siste%asF 9iste%as ?:=D9:0, 9)0, Ia=9,
C62/9, QAICa6I/DF 9iste%as /adarE 9:/F 9?:/F 9iste%a or+ital /:D:/9:0, 2/9 e @2/9.
CARTOGRAFIA - ConceituaoE classi'icao de %apas e cartasF ;or%as de terraF De'or%aes causadas
pela representao da super'<cie da terra e% outra super'<cie plana ou desenvolv<vel e% u% planoF 9iste%as de
pro-eoE pro-ees planas, cil<ndricas e cKnicasF C7lculo dos coe'icientes de de'or%ao angularF C7lculo e
traado das pro-eesF e : pro-eo de "ercator.
GEOPROCESSAMENTO - Conceitos 67sicosE siste%a de in'or%ao geogr7'ica (9IO)F "apas e an7lise de
%apasF 9iste%as de coordenadas e georre'erencia%entoF 0ipos de dadosE %atricial, vetorial, %odelos de terrenoF
6ancos de dados geogr7'icosF e "odelos de 9IO (dual e integrado).
BIBLIOGRAFIA SUGERIDAE
:=D/:D2, @. 6. Fotogrametria. 2. ed. Curiti+a, )/E 9622, 2883. 2(( p.
6:aa2/, "*cio )iragi+e /i+eiro de. Diretoria de >idrogra'ia e =avegao. DH-21 - Cartografia - Noes
Bsicas. /io de @aneiro, 15,(.
6";/D, O. Geodesy. Clorandon )ress, 1548.
Cd":/:, Oil+ertoF D:3I9, Clodoveu e "=02I/, :ntKnio ". 3. Geoprocessamento: Teoria e
Aplicaes. 9o @osH dos Ca%pos, 9)E I=)2, 2881. #ttpEJJDDD.dpi.inpe.+rJgil+ertoJlivroJ
C:9:=3:, "arcoF D:3I9, Clodoveu et al. Bancos de Dados Geogrficos. Curiti+a, )/E "undoO2,
288(.
#ttpEJJDDD.u'scar.+rJede+eJgeoJpaginasJtutoriaisJpd'JgeralJ6ancoY28deY28DadosY28Oeogra'icos.pd'
C2=02=, @orge :. 9ilva. Sensoriamento Remoto e Processamento de Imagens Digitais, Curiti+a, )/, 2dE
Curso de ).s-Oraduao e% CiNncias OeodHsicas - A;)/., 288$, 215 p.
C":90/I, @. :.F 0A?2/, @. C. Topografia: Altimetria. 3.ed. 3iosaE Aniversidade ;ederal de 3iosa, 288(
D:?"?I=, Quintino. Ajustamento por Mnimos Quadrados. 2. ed. Curiti+a, )/E A;)/, 288$. 11( p.
O2":2?, Ca%il. Introduo ao Ajustamento de ObservaesE :plicaes OeodHsicas. Curiti+a, )/E A;)/,
155$. 315 p.
bbbbbb. Introduo a Geodsica Geomtrica. 1
a
e 2
a
partes. Curiti+a, )/E A;)/, 1555.
O2":2?, Ca%il e :=D/:D2, @. 6. Geodsia Celeste. Curiti+a, )/E A;)/, 288$. 352 p.
;I?>, ?. C. 0. C.F 6/I0, @. =. 9. Fotogrametria Digital. 1. ed. /io de @aneiro, /@E Aniversidade 2stadual
do /io de @aneiro, 2881. 15,p.
?C>, C.F C/DI=I, @. Topografia Contempornea: Planimetria. 3.ed. ;lorian.polisE 2ditora da A;9C,
2881.
"cC":/C, @acL, Topografia, (. ed, /io de @aneiro, /@, ?ivros 0Hcnicos e Cient<'icos 2ditora 9.: -?0C.,
2881, 351 p.
"2I/2??29, ". 9. ).F C:":/: =200, Oil+erto e :?"2ID:, C. ". Geomtica - Modelos e
Aplicaes Ambientais. 1. ed. 6ras<lia, D;E 2%+rapa In'or%ao 0ecnol.gica, 2881. v. 1. (53 p.
"/2I/:, "aur<cio :lves. Fundamentos do Sensoriamento Remoto e Metodologias de Aplicao.
3. ed. 3iosa, "OE A;3, 288(. 2$1p.
bbbbbb. Fundamentos do Sensoriamento Remoto e Metodologias de Aplicao, complemento
(Satlites): #ttpEJJDDD.ltid.inpe.+rJdsrJ%auricioJsatelites.)D;
=3, 2velZn "7rcia ?. ". Sensoriamento remotoE princ<pios e aplicaes. 3. ed. 9o )auloE 2dgard
6luc#er ?tda, 2884. v. 1. 3,3 p.
/:)), /. >. Geometric Geodesy. )art I. 0#e #io 9tate AniversitZ, 1551. 114p.
bbbbbb. Geometric Geodesy. )art II. 0#e #io 9tate AniversitZ, 1553. 111p.
/C>:, CH!ar >enriBue 6arra /oc#a, Geoprocessamento: tecnologia transdisciplinar, @ui! de ;ora, "O,
2d. Do :utor, 2888, 228p.
OBSERVAO:
: +i+liogra'ia sugerida no li%ita ne% esgota o progra%a. 9erve apenas co%o orientao para as +ancas
ela+oradoras de provas e para os candidatos.
21
ENGENHARIA CIVIL
PROGRAMA E BIBLIOGRAFIA PARA A PROVA ESCRITA DISCURSIVA
RESISTNCIA DOS MATERIAIS, ANLISE ESTRUTURAL E ESTRUTURAS DE CONSTRUO
CIVIL - Conceitos +7sicos de elasticidade e propriedades %ecGnicas dos %ateriaisF :n7lise das tenses e das
de'or%aes (estado duplo e estado triplo de tenso e de de'or%ao)F CritHrios de resistNnciaF 6arras retas
su+%etidas a 'oras a&iais, 'le&o e toroF Desloca%entos na 'le&o (el7stica)F ;la%+age%F Conceitos
'unda%entais da an7lise estruturalF 2le%entos de est7ticaF 2struturas isost7ticas e #iperest7ticasF "Htodos dos
es'oros e dos desloca%entosF :poios el7sticosF ?in#as de in'luNncia e envolt.riasF "adeira, ao e concreto
co%o %ateriais +7sicos para as estruturas da construo civilF ;unda%entos do concreto ar%adoF
Di%ensiona%ento e veri'icaes nos diversos ele%entos estruturaisF e =or%as 0Hcnicas da :ssociao
6rasileira de =or%as 0Hcnicas (:6=0) pertinentes.
GEOTECNIA, FUNDAES E OBRAS PORTURIAS - ;<sica dos solosE propriedades, estados,
estruturas, co%pactao, esta+ili!ao e identi'icaoF Investigaes geotHcnicas para recon#eci%ento e
caracteri!ao do soloF 2nsaios de ca%po e de la+orat.rioF fgua nos solosE per%ea+ilidade, percolao dg7gua e
ruptura #idr7ulicaF 0enses atuantes nos solos, adensa%ento e recalBuesF /esistNncia ao cisal#a%entoF 2%pu&os
de terra e estruturas de conteno (%uros, cortinas, paredes dia'rag%a, escora%ento de cavas)F 2sta+ilidade de
taludesF 6arragens de terraF ;undaes rasasE capacidade de carga, recalBues, +aldra%es, sapatas e radierF
"el#oria das caracter<sticas geotHcnicas do soloF ;undaes pro'undasE estacas e tu+ulesF 2scol#a do tipo de
'undaoF )atologia das 'undaesF 2scavao e re+ai&a%ento do lenol 're7ticoF 0erraplanage%, aterros e
pavi%entosF +ras portu7riasE o+ras de de'esa dos litoraisF e =or%as 0Hcnicas da :6=0 pertinentes.
HIDRULICA E SANEAMENTO BSICO - >idrost7tica e eBuil<+rio dos corpos 'lutuantesF )rinc<pios
gerais do %ovi%ento dos 'luidos, #idrocine%7tica e #idrodinG%icaF 0eore%a de 6ernoulliF )rinc<pio da
conservao da Buantidade de %ovi%entoF 2scoa%ento nos encana%entos e condutosE %ovi%entos la%inar e
tur+ulento, n*%ero de /eZnolds, perdas de carga e pro+le%as pr7ticos de encana%entosF Condutos 'oradosE
lin#as de energia, perda de carga unit7ria e locali!ada, condies e %ateriais e%pregados nas canali!aes,
encana%entos eBuivalentes, condutos %istos, pro+le%as dos reservat.rios e redes #idr7ulicasF 6o%+as e
estaes elevat.riasF Oolpe de ar<eteF 2staes de trata%ento e redes de a+asteci%ento dg7guaF 9iste%as de
esgotos sanit7riosE coleta, trata%ento e e'luentesF e Drenage% super'icial e coletores de 7guas pluviais.
PRO1ETO, PLANE1AMENTO, TECNOLOGIA, EXECUO E PATOLOGIA DAS CONSTRUES
- 0Hcnica )2/0JC)"F 2strutura anal<tica do pro-etoF Diagra%as de redeF C7lculo de durao das atividadesF
Ca%in#o cr<ticoF ;olgaF =ivela%ento de recursosF :n7lise pro+a+il<stica de pra!osF :co%pan#a%ento de o+rasF
"ateriais, eBuipa%entos e processos de construoF 2speci'icaes, cronogra%as e ora%entosF Instalaes
prediaisF 2tapas de reali!ao de u%a edi'icaoF :d%inistrao e 'iscali!ao de o+raF 9iste%as de garantia da
BualidadeF 9egurana do tra+al#o no canteiro de o+rasF )atologia e terapia das estruturas de concretoF Causas e
preveno de 'issuras nos edi'<ciosF Diagn.sticos e recuperao de ele%entos trincadosF e =or%as 0Hcnicas da
:6=0 pertinentes.
BIBLIOGRAFIA SUGERIDA:
:6"9F :62;. Fundaes: Teoria e Prtica. 2.ed. 9o )auloE )I=I, 1554.
:?;/2DI=I, ).F :/:9:aI, 2. Obras e Gesto de Portos e Costas: a Tcnica Aliada ao Enfoque Logstico
e Ambiental. 2.ed. 9o )auloE 2dgard 6luc#er, 2885.
:aI, =.F CI=0/:, @. C. :. Fundaes por Estacas: Projeto Geotcnico. 9o )auloE 'icina de 0e&tos,
2818.
:99CI:ch 6/:9I?2I/: D2 =/":9 0XC=IC:9. (pertinentes aos assuntos a+ordados no progra%a
de con#eci%entos pro'issionais).
6:A2/, ?. :. ;. Materiais de Construo. /io de @aneiroE ?ivros 0Hcnicos e Cient<'icos 9J:, 288(. v.1.
6/O29, :. C. Prtica das Pequenas Construes. 5.ed. 9o )auloE 2dgard 6luc#er ?0D:, 155,.
C:)A0, >o%ero )into. Mecnica dos Solos e Suas Aplicaes. ,.ed. /io de @aneiroE ?ivros 0Hcnicos e
Cient<'icos 9J:, 155,. v.1 e 2.
C:/3:?>, /. C.F ;IOA2I/2D ;I?>, @. /. Clculo e Detalhamento de Estruturas Usuais de
24
Concreto Armado: Segundo a NBR 6118:2003. 3.ed. 9o )auloE 2dA;9Car, 2885.
C:/3:?>, /. C.F )I=>2I/, ?. ". Clculo e Detalhamento de Estruturas Usuais de Concreto
Armado. 9o )auloE )I=I, 2885. v.2.
C/2D2/, >Hlio. Instalaes Eltricas. 1(.ed. /io de @aneiroE ?ivros 0Hcnicos e Cient<'icos 9J:, 2881.
bbbbbb. Instalaes Hidrulicas e Sanitrias. ,.ed. /io de @aneiroE ?ivros 0Hcnicos e Cient<'icos 9J:, 288,.
D:9, 6/:@: ". Fundamentos de Engenharia Geotcnica. 9o )auloE 0#o%pson ?earning, 2881.
O2/2, @. ".F OD=, 6. @. Mecnica dos Materiais. 9o )auloE C2=O:O2 ?earning, 2818 (traduo da
sHti%a edio norte-a%ericana).
>2?2=2, )aulo /. ?. Manual para Reparo, Reforo e Proteo de Estruturas de Concreto. 9o )auloE
)I=I, 2882.
@/Dh, 2. ).F )299:, C. :. Tratamento de Esgotos Domsticos. (.ed. ^9.l._E :629JC20296, 2885.
?220, a. ".F Aang, C#ia-%ingF Oil+ert, :. ". Fundamentos da Anlise Estrutural. 3.ed. 9o )auloE "c
OraD->ill, 2885.
":CI=0`/2, :. @. Instalaes Hidrulicas. $.ed. /io de @aneiroE ?ivros 0Hcnicos e Cient<'icos 9J:, 2818.
":99:D, ;. Obras de Terra: Curso Bsico de Geotecnia. 2.ed. 9o )auloE 'icina de 0e&tos, 2818.
":009, :.D. Planejamento e Controle de Obras. 1.ed. 9o )auloE )I=I.
"C C/":C, @acL C. Topografia. (.ed. /io de @aneiroE ?ivros 0Hcnicos e Cient<'icos 9J:, 2881.
"II0I09a`, @.F C=9?I, =. C.F 9C>=:ID, ;. Patologia das Fundaes. 9o )auloE 'icina de 0e&tos,
288(.
=200, :!evedoF :?3:/2\, O. :. Manual de Hidrulica. 4.ed. 9o )auloE 2dgard 6luc#er ?0D:, 1554.
/0IOh, @. :. /. Introduo Mecnica dos Solos dos Estados Crticos. /io de @aneiroE ?ivros 0Hcnicos
e Cient<'icos 2ditora 9J:, 1553.
);2I?, Malter. Estruturas de Ao. 4.ed. /io de @aneiroE ?ivros 0Hcnicos e Cient<'icos 9J:., 2885.
bbbbbb. Estruturas de Madeira. ,.ed. /io de @aneiroE ?ivros 0Hcnicos e Cient<'icos 9J:., 2883.
)I=0, C. 9. Curso Bsico de Mecnica dos Solos com Exerccios Resolvidos. 3.ed. 9o )auloE 'icina de
te&tos, 288,.
))3, 2. Resistncia dos Materiais. /io de @aneiroE )rentice->all do 6rasil, 154$.
/I))2/, 0. Patologia, Recuperao e Reforo de Estruturas de Concreto. 9o )auloE )I=I, 1554.
/A992?20, 2. 9.F ;:?Ch, C. A Segurana na Obra. /io de @aneiroE InterciNncia ?tda, 1555.
9C>=:ID, ;. Ensaios de Campo e suas Aplicaes Engenharia de Fundaes. 9o )auloE 'icina de
0e&tos, 2888.
92=c, M. Manual de Tcnicas de Pavimentao. 9o )auloE )I=I, 2881. v.1 e 2.
9A\:, /.F "eL+eLian, O. Qualidade na Aquisio de Materiais e Execuo de Obras. 9o )auloE )I=I,
2882.
9A992aI=D, @osH Carlos. Curso de Anlise Estrutural. /io de @aneiroE Olo+o, 1541. v.1, 2 e 3.
0>":\, 2rcio. Trincas em Edifcios: Causas, Preveno e Recuperao. 9o )auloE )I=IJ2)A9)JI)0,
1545.
0I"9>2=a, 9.F O2/2, @. 2. Mecnica dos Slidos. /io de @aneiroE ?ivros 0Hcnicos e Cient<'icos 9J:,
155$.
32??9, D. :.F ?)29, ;. /. Fundaes. 9o )auloE 'icina de 0e&tos, 2818. v.1 e 2.
`:\IOI, M. A Tcnica de Edificar. 18.ed. 9o )auloE )I=I, 2885.
OBSERVAO:
A bibliografia sugerida no limita nem esgota o programa. Serve apenas como orientao para as bancas
elaboradoras de provas e para os candidatos.
ENGENHARIA DE MATERIAIS
PROGRAMA E BIBLIOGRAFIA PARA A PROVA ESCRITA DISCURSIVA
CINCIA DOS MATERIAIS - 2strutura dos %ateriaisF Cristalogra'ia e di'rao de raios-&F "icroestruturaF
CinHtica e trans'or%ao de 'aseF )ropriedades tHr%icasF e )ropriedades elHtricas, %agnHticas e .pticas dos
%ateriais.
ENSAIOS DOS MATERIAIS - =or%as e procedi%entos de ensaiosF =or%as tHcnicas +rasileirasF
2Buipa%entos de la+orat.rio e de ca%poF "edidas de carga e de'or%aoF e 2nsaios destrutivos e no
25
destrutivos de %ateriais.
RESISTNCIA DOS MATERIAIS - 0rao, co%presso e cisal#a%entoF 2stado plano de tenso e
de'or%aoF 2stados tria&iais, tenses principais, tenses octoHdricasF C<rculo de "o#r, toro e 'le&oF
Desloca%ento e% vigas su-eitas C 'le&oF CritHrios de 'al#aF e 2nergia de de'or%ao.
MECANICA DOS MATERIAIS - 0enses residuaisF "ecanis%o de de'or%ao e 'raturaF ;luNnciaF e
;adiga.
MATERIAIS METLICOS - "etalurgia %ecGnicaF Con'or%ao %ecGnica dos %ateriaisF ;undioF
"etalurgia '<sicaF 0rata%entos tHr%icos e ter%oBu<%icosF )rocessos e %etalurgia da soldage%F Corroso e
degradaoF e "etalurgia do p..
MATERIAIS CERAMICOS - "icroestrutura e propriedadesF ;or%ulaoF e )rocessa%ento e aplicaes.
MATERIAIS POLIMRICOS - "icroestrutura e propriedadesF 9<ntese de pol<%erosF e )rocessa%ento e
aplicaes.
BIBLIOGRAFIA SUGERIDA:
:M9. Welding Handbook. ^9.1._E 2A:E :M9 )u+lis#ing, 154,. v.1, 2, e 3.
6I??"2`2/ @r., ;. M. Textbook of Polymer Science. =eD `orLE @o#n MileZ i 9ons, 154$.
C:??I902/, M. D. Cincia e Engenharia de Materiais: uma Introduo. (.ed. /io de @aneiroE ?ivros
0Hcnicos e CiNnt<'icos, 2882.
C>I:=O, `. ". Physical Ceramics: Principles for Ceramic Science and Engineering. =eD `orLE @o#n
MileZ, 1551.
CMI2, @. ". O. Polymers: Chemistry & Physics of Modern Materials. 2.ed. ?ondonE 6lacL :cade%ic,
1551.
DI202/, O. 2. Metalurgia Mecnica. ^9.1._E Ouana+ara Dois, s.d.
O2=0I?, 3icente. Corroso. /io de @aneiroE ?0C, 155,.
>2/0\62/O, /. M. Deformation and Fracture Mechanics of Engineering Materials. =eD `orLE @o#n
MileZ i 9ons.
"2`2/9, ". :., C>:M?:, a. a. Mechanical Behavior of Materials. Apper 9addle /iver-=@E )rentice-
>all, 1555.
"I??2/, ". ?. The Structure of Polymers. =eD `orLE /ein#old )u+lis#ing Corp., 15,,.
=/0=, ;. >. Introduo Tecnologia Cermica. 9o )auloE 6ljnc#er. s.d.
DI:=, O. Principles of Polymerization. =eD `orLE "cOraD >ill 6ooL Co%panZ, 1518.
O/aI2MIC\, /. ". Thermoplastics: Effects of Processing. ?ondonE Ili''e, 15,5.
/22D->I?, /. 2. Princpios de Metalurgia Fsica. ^9.1._E Ouana+ara Dois, s.d.
9I?3:, :=D/X ?. C. Aos e Ligas Especiais - Eletrometal. 9o )auloE ^s.n._, 1544.
9A\:, 9Hrgio :ugusto de. Ensaios Mecnicos de Materiais Metlicos. 9o )auloE 6ljnc#er, s.d.
9)2/?I=O, ?. >. Introduction to Physical Polymer Science. >o+oLen, =@ @o#n MileZ i 9ons, 288,.
3:= 3?:Ca, ?aDrence >. Princpios de Cincia dos Materiais. 9o )auloE 6ljnc#er, 1518.
OBSERVAO:
: +i+liogra'ia sugerida no li%ita ne% esgota o progra%a. 9erve apenas co%o orientao para as +ancas
ela+oradoras de provas e para os candidatos.
ENGENHARIA DE PRODUO
PROGRAMA E BIBLIOGRAFIA PARA A PROVA ESCRITA DISCURSIVA
PLANE1AMENTO E CONTROLE DA PRODUO - )lanos de produo e %o de o+raF )lane-a%ento
geral de capacidadeE previso de de%andas, plane-a%ento dos recursos de %anu'atura e das necessidades de
distri+uio, +alancea%ento de lin#as, gr7'icos e %Htodos de controleF )rogra%ao %estre da produoF
OerNncias de %ateriaisE plane-a%ento de necessidades, gargalos, co%pra e lote econK%ico de enco%enda,
siste%as de estoBue co% de%anda independente co% reviso peri.dica e de reviso cont<nua, estoBue .ti%o e
de seguranaF e OerNncia de siste%as de %anuteno.
38
ANLISE DO PROCESSO DE PRODUO - 2rgono%iaF 2studos de %ovi%entos e te%posF ;lu&ogra%a
de 'a+ricaoF Or7'icos de atividades e #o%e%-%7BuinaF e 0Hcnicas de registro e an7lise do tra+al#oE
%etodologia I0.
LOGISTICA EMPRESARIAL - Distri+uio '<sicaF :d%inistrao de %ateriaisF 9iste%a de transporteF
:r%a!enage% de produtosF "anuseio e acondiciona%ento de produtoF Controle de estoBuesF :Buisio e
progra%ao da produoF 2ntrada e processa%ento de pedidosF In'or%aes de plane-a%ento log<sticoF e
)lane-a%ento da %ovi%entao de %ercadorias.
GESTO DA QUALIDADE - ;unda%entos estat<sticos de gr7'icos de controle de processoF Or7'icos de
controle para atri+utosF Or7'icos de controle para vari7veisE gr7'icos para a %Hdia, gr7'icos para a a%plitude e
gr7'icos para desvio padroF "Htodos especiais para controle de processosE so%a cu%ulativa e a%orteci%ento
e&ponencialF Inspeo por a%ostrage%E planos de a%ostrage% si%ples para atri+utosF )rocesso e agentes da
gesto da BualidadeF :%+ientes +7sicos de atuaoF "odelos de Bualidade in-line, off-line e on-lineF e
2stratHgias de concepo e i%plantao dos progra%as de Bualidade.
PLANE1AMENTO DE INSTALAES INDUSTRIAIS - :rran-o '<sico da instalao industrialF
?ocali!ao industrialF ?u%inotHcnicaF Instalaes elHtricas, #idr7ulicas, de 7guas pluviais e g7s canali!adoF
Captao e trata%ento de 7gua e de e'luentes industriaisF Cli%ati!aoF e 9iste%as de supri%ento de utilidades
industriaisE energia elHtrica, vapor, 7gua pressuri!ada, ar e outros gases co%pri%idos ou liBue'eitos.
CONTABILIDADE E CUSTOS INDUSTRIAIS - )rinc<pios cont7+eis geral%ente aceitosF 9iste%7tica
cont7+il e regi%es de conta+ilidadeF 6alano )atri%onial, contas do :tivo, )assivo e )atri%Knio ?<BuidoF
DepreciaoF )rincipais de%onstraesE %utaes patri%oniais, 'ontes, usos de recursos e 'lu&o de cai&aF e
2n'oBues para apropriao de custosE custos por orde% de 'a+ricao, custos por processo e critHrios para rateio
de custos indiretos.
ANLISE FINANCEIRA - @uros si%ples e co%postosF 9Hries de paga%entos uni'or%e e gradienteF
:%orti!ao de e%prHsti%osE %Htodo )rice, 9:C e correo %onet7riaF e :n7lise de investi%entos e ta&a de
atratividade.
EQUIPAMENTOS E SISTEMAS MECANICOS - )rinc<pio de 'unciona%ento e caracter<sticas para seleo
deE +o%+as centr<'ugas e de desloca%ento positivo, co%pressores e ventiladores, tur+inas a g7s e a vapor, e
%otores a co%+usto internaF )rinc<pio de operao e eBuipa%entos de plantas a vaporF e Instalaes de
re'rigerao e condiciona%ento de ar por co%presso %ecGnica.
PROCESSOS DE FABRICAO MECANICA - ;undioF )rinc<pios +7sicos de de'or%aes pl7sticas e
seu c7lculoE la%inao, 'or-a%ento, rola%ento, estira%ento, tre'ilao e e%+uti%entoF Asinage% dos "etaisF
Desen#o tHcnico e princ<pios de cotage%F 0olerGncias e a-ustesF ?eis da ;a+ricao "ecGnicaF e Oarantia e
controle da Bualidade.
MATERIAIS DE CONSTRUO MECANICA - :osE classi'icados :6=0, ao car+ono, aos-liga e
e'eitos de ele%entos de adioF 0rans'or%aes e curvas 000F ;erros 'undidosF =o 'errososE ligas de co+re e
alu%<nioF "etalurgia e processos de soldage%F e 2nsaios "ecGnicosE trao e co%presso, cisal#a%ento,
dure!a, 'adiga e i%pacto.
RESISTNCIA DOS MATERIAIS E DE PEAS MECANICAS - 0rao, co%presso e toro, e%
li%ites el7sticosF 2stado plano de tenses e c<rculo de "o#rF Diagra%as de es'orosF 3igas carregadas
transversal%enteF Cilindros e es'eras de parede 'inaF ;la%+age%F Di%ensiona%ento de peas C 'adiga e teoria
de 9ode+ergF e Di%ensiona%ento de ele%entos orgGnicos gerais de %7BuinasE ei&os, %olas, unies
apara'usadas, e%+reagens e 'reios, engrenagens cil<ndricas de dentes retos, trans%isses por correias, %ancais
de desli!a%ento e de rola%ento.
MECANICA DOS FLUIDOS - ;luidost7ticaF 6alanos de %assa, Buantidade de %ovi%ento, energiaF e
2scoa%ento interno, perda de carga locali!ada e distri+u<da.
31
TERMODINAMICA E TRANSMISSO DO CALOR - 1I )rinc<pio da 0er%odinG%ica Calor J0ra+al#oF 2I
)rinc<pio da 0er%odinG%ica e 2ntropiaF Ciclos tHr%icos %otores e ciclos padres de arE /anLine, 6raZton,
Dei&es, ttoF Conduo de calor unidi%ensionalF 0roca de calor por radiaoF ;unda%entos da convecoF e
;unda%entos de trocadores de calor.
BIBLIOGRAFIA SUGERIDA:
:O90I=>, . et al. Tolerncias, Ajustes, Desvios, e Anlise de Dimenses. 9o )auloE 6luc#er.
:=0>=`, :. Contabilidade Gerencial. 2.ed. 9o )auloE :tlas.
6:??A, /onaldo >. Logstica Empresarial: Transportes, Administrao de Materiais, Distribuio
Fsica. ed. 9o )auloE :tlas, 1553.
6:/=29, /. Estudo dos Movimentos e Tempos. 9o )auloE 6luc#er, 2881.
622/, ;erdinand ). et al. Resistncia dos Materiais. $.ed. 9o )auloE "cOraD->illJ0ec%edd, 288,.
6/M=, 9.F ?:""I=O, /.F 6299:=0, @.F @=29, ). Administrao da Produo e Operaes. /io de
@aneiro, 2lsevier, 288(.
C?):2/0, >u+ertus. Metalografia dos Produtos Siderrgicos Comuns. 3.ed. 9o )auloE 6luc#er, 2888.
C//k:, >. ?.F C//k:, C. :. Administrao de Produo e Operaes: %anu'atura e serviosE u%a
a+ordage% estratHgica. 9o )auloE :0?:9, 288$.
C90:, :. ;. 6. et al. Controle Estatstico de Qualidade. 9o )auloE :0?:9, 288$.
C/2D2/, >Hlio. Instalaes de Ar Condicionado. ,.ed. /io de @aneiroE ?ivros 0Hcnicos e Cient<'icos, 288$.
bbbbbb. Instalaes Eltricas. 1(.ed. /io de @aneiroE ?ivros 0Hcnicos e Cient<'icos, 2881.
bbbbbb. Instalaes Hidrulicas e Sanitrias. ,.ed. /io de @aneiroE ?ivros 0Hcnicos e Cient<'icos,
288,.
D:3I9, ". ".F :QAI?:=, =. @.F C>:92, /. 6. Fundamentos da Administrao da Produo. )orto
:legreE 6ooL%an 2ditora, 2881.
;:I/29, 3irgil. Elementos Orgnicos de Mquinas. 3.ed. /io de @aneiroE ?ivros 0Hcnicos e Cient<'icos,
1548.
;2//:/29I, Dino. Fundamentos da Usinagem dos Metais. 9o )auloE 6luc#er, 1554.
;/:=CI9, /. ?.F M>I02, @. :. Facility Layout and Location. 2ngleDood Ci''sE )rentice->all, 151$.
;/2I/2, 9. Tecnologia Mecnica. $.ed. /io de @aneiroE ?ivros 0Hcnicos e Cient<'icos, 1514.
;/2=C>, 0.F 3I2/Ca, C. Engineering Drawing. 4. ed. =eD `orL, A9:E "c OraD->ill 6ooL, 15(3.
;l, /.F "cD=:?D, :. Introduo Mecnica dos Fluidos. ,.ed. /io de @aneiroE Ouana+ara Dois, 288,.
O:I0>2/, =.F ;/:\I2/, O. Administrao da Produo e Operaes. 9o )auloE )ioneira 0#u%son
?earning, 2882.
IID:, Itiro. Ergonomia - Projeto e Produo. 2.ed. 9o )auloE 6luc#er, 288(.
a/:@2M9aI, ?. @.F /I0\":=, ?. ). Administrao da Produo e Operaes. 9o )auloE )earson
)rentice >all, 288$.
a/2I0>, ;ranL. Princpios da Transmisso de Calor. 0raduo de 3.ed. a%ericana. 9o )auloE 6luc#er,
1511.
":CI=0`/2, :rc#i+ald. Bombas e Instalaes de Bombeamento. /io de @aneiroE Ouana+ara Dois, 1548.
":/I=, @. C. Contabilidade Empresarial. 12.ed. 9o )auloE :tlas, 288,.
":/0I=9, 2. Contabilidade de Custos. 5.ed. 9o )auloE :tlas, 2883.
":/0I=9, ). O.F ?:AO2=I, ;. ). Administrao da Produo. 9o )auloE 9araiva, 288,.
):?:DI=I, 2dson )ac#eco. Gesto da Qualidade - Teoria e Prtica. 2.ed. 9o )auloE :tlas, 288$.
)ACCI=I, :.F )I\\?:0, =. Programao Linear. 2.ed. /io de @aneiroE ?ivros 0Hcnicos e Cient<'icos,
1558.
/I0\":=, ?. ). et al. Administrao da Produo e Operaes. 9o )auloE )rentice >all, 288$.
/OM9aI, :. Elements of Internal-Combustion Engines. =eD `orLE "c OraD->ill Co, 15(3.
9I?32/, 2. :. et al. Inventory Management and Production Planning. MileZE =ova `orL, 1554.
9?:Ca, =igelF C>:"62/9, 9.F @>=90=, /. Administrao da Produo. 9o )auloE :tlas, 2882.
02??29, ). da 9ilva. Tubulaes Industriais. 18.ed. /io de @aneiroE ?ivros 0Hcnicos e Cient<'icos, 2881.
3:= 3?:Ca, ?aDrence. Princpios de Cincia dos Materiais. 9o )auloE 6luc#er.
3:= M`?2=, O.F 9==0:O, /. Fundamentos da Termodinmica Clssica. 2.ed. 9o )auloE 6luc#er.
OBSERVAO:
A bibliografia sugerida no limita nem esgota o programa. Serve apenas como orientao para as bancas
elaboradoras de provas e para os candidatos.
32
ENGENHARIA DE SISTEMAS DE COMPUTAO
PROGRAMA E BIBLIOGRAFIA PARA A PROVA ESCRITA DISCURSIVA
ENGENHARIA DE SOFTWARE - Ciclo de vida de so'tDare e noes +7sicasF )lane-a%ento de siste%as
co%putacionaisF )lane-a%ento de so'tDareF :n7lise de reBuisitos de so'tDareF )rocesso de pro-eto de so'tDareF
Conceito de so'tDareE %odulari!ao, Bualidade, %edidasF )ro-eto estruturado de siste%asF )ro-eto orientado a
o+-etosF e ;erra%entas de pro-eto.
ORGANIZAO DE COMPUTADORES - Classi'icaoF =<vel de l.gica digitalF "icroprocessadoresF
"icroprogra%aoF 6arra%entosF "e%.riaF )eri'HricosF :rBuitetura CI9CJ/I9CJ2I9CJMI9CF IJ por
D":J2ndereoF ;a%<lia IntelF ;a%<lia "otorolaF 9u+siste%as de entradaJsa<daF )rocessador convencional e
pipelineF )rocessadores no-convencionais vetorialJparaleloF )rocessadores %atriciaisF e "ultiprocessadores.
REDES DE COMPUTADORES - :n7lise, trans%isso e %odulao de sinaisF Conceito de co%unicao
digital, %Htodos '<sicos de trans%isso, topologias e controle de acessoF "odelo de ca%adas I9J9IF )ro-eto
de redes, desenvolvi%ento de protocolos, so'tDare, an7lise de topologias, ta&as de trans%isso e tolerGncia C
'al#aF /edes de alta velocidadeF :rBuitetura 0C)JI)F Oerencia%ento de redesF e 9egurana de redes.
SISTEMAS DE BANCO DE DADOS - Conceitos +7sicosF :d%inistrao de +anco de dadosF )ro-eto
conceitual de +anco de dadosF )ro-eto l.gico de +anco de dadosF )ro-eto '<sico de +anco de dadosF Conceitos de
+anco de dados clienteJservidorF Conceitos de +anco de dados distri+u<dosF e Conceitos de +anco de dados
relacional o+-eto.
SISTEMAS OPERACIONAIS - Conceitos +7sicosF 2strutura de siste%as operacionaisF Oerencia%ento de
)rocessosF 9iste%as distri+u<dosF Inter'aces gr7'icas de usu7rioF Oerencia%ento de "e%.riaF Dispositivos,
tHcnicas e %ecanis%o de 2J9F 2strutura de dadosF :lgorit%os +7sicosF rgani!ao de arBuivosF e 9iste%as e%
te%po real.
COMPILADORES - Introduo C co%pilaoF :n7lise lH&icaF :n7lise sint7ticaF 0raduo dirigida por sinta&eF
C#ecage% de tiposF :%+iente de e&ecuoF Oerao de c.digo inter%edi7rioF Oerao de c.digoF ti%i!ao
de C.digoF ?inguage% de %ontage%F e ?inguagens 'or%ais e autK%atos.
PROGRAMAO DE COMPUTADORES - ConceitosF )rocedi%entos e 'unesF /ecursoF 0ipos de
dadosF 2struturas de controleF :locao dinG%ica de %e%.riaF Co%andos interativosF 2scopo de
identi'icadoresF :pontadoresF "etodologia de pro-eto de progra%asF Desenvolvi%ento de progra%asF
)rogra%ao estruturadaF )rogra%ao orientada a o+-etosF e Co%andos e conceitos de C, Cmm e 3isual 6asic.
BIBLIOGRAFIA SUGERIDA:
:>, :l'red 3.F 920>I, /aviF ?:", "onica 9. Compiladores. 2.ed. ?ong%an do 6rasil, 2881.
C"2/, Douglas 2. Rede de Computadores e Internet. $. ed. 6ooL%an, 2881.
C/29), /ui Oustavo. Processadores de Linguagens, da Concepo Implementao. ^9.l._E I90 )ress,
1554.
D:02, C. @. Introduo a Sistemas de Bancos de Dados. 4.ed. /io de @aneiroE Ca%pus, 288$.
>2==299`, @o#n ?.F ):002/9=, David :. Arquitetura de Computadores: Uma Abordagem
Quantitativa. $.ed. /io de @aneiroE Ca%pus, 2884. $5$p.
>/MI0\, 2.F 9:>=I, 9. Fundamentos de Estruturas de Dados. /io de @aneiroE Ca%pus, 1541.
)/299":=, /oger 9. Engenharia de Software - Uma Abordagem Profissional. 1.ed. "cgraD >ill :rt%ed,
2811.
/A"6:AO>, 2. Modelagem e Projeto Baseados em Objetos. /io de @aneiroE Ca%pus, 155$.
90:??I=O9, MI??I:=. Arquitetura e Organizao de Computadores. 4.ed. )rentice >all 6rasil. 2818.
9""2/3I?2, Ian. Engenharia de Software. 5.ed. )earson 6rasil, 2811.
33
0:=2=6:A", :. Sistemas Operacionais Modernos. 3.ed. )rentice >all 6rasil, 2818.
0:=2=6:A", :ndreD 9.F M20>2/:?? David @. Redes de Computadores. (.ed. )rentice >all 6rasil,
2811.
0:=2=6:A", :ndreD 9. Organizao Estruturada de Computadores. (.ed. )rentice >all 6rasil, 2881.
OBSERVAO:
A bibliografia sugerida no limita nem esgota o programa. Serve apenas como orientao para as bancas
elaboradoras de provas e para os candidatos.
ENGENHARIA DE TELECOMUNICAES
PROGRAMA E BIBLIOGRAFIA PARA A PROVA ESCRITA DISCURSIVA
CIRCUITOS ELTRICOS - Circuitos /esistivosF ;ontes IndependentesF ;ontes ControladasF "Htodos de
:n7liseF ?ei de airc#o''F 0eore%as de /ede 0#evenin e de =ortonF IndependNncia das 2BuaesF 2le%entos
:r%a!enadores de 2nergiaF Circuitos 9i%pli'icados /C e /?F Circuitos de 9egunda rde%F 2&citao 9enoidal
e ;asoresF :n7lise e% /egi%e )er%anente C.:F )otNncia e% /egi%e )er%anente C.:F Circuitos 0ri'7sicosF
;reBuNncia Co%ple&a e ;unes de /edeF /esposta e% ;reBuNnciaF 0rans'or%adoresF "Htodos de ;ourierF e
0rans'or%adas de ?aplace.
ELETRNICA ANALGICA - :%pli'icadores operacionaisF DiodosF 0ransistores de e'eito de ca%po "9
("9;20s)F 0ransistores +ipolares de -uno (06@)F "odelos 2BuivalentesF /eali%entaoF Circuitos co%
a%pli'icador operacional e conversores de dadosF :%pli'icadores de peBuenos 9inaisF ;iltros e a%pli'icadores
sintoni!adosF Oeradores de sinais e circuitos 'or%adores de ondaF e 2st7gios de sa<da e a%pli'icadores de
potNncia.
ELETRNICA DIGITAL - Conceitos 67sicosF 9iste%as de nu%erao e c.digosF )ortas ?.gicas e flge+ra
6ooleanaF :n7lise e 9<ntese de Circuitos ?.gicosF Circuitos Co%+inat.riosF Circuitos 9eBuenciaisF ;lip-;lops e
Dispositivos CorrelatosF :rit%Htica DigitalE peraes e CircuitosF Contadores e /egistradoresF ;a%<lias
?.gicas de Circuitos IntegradosF Circuitos ?.gicos "9IF )ro-eto de 9iste%as Digitais usando >D?F Inter'ace
co% o "undo :nal.gicoF Dispositivos de "e%.riaF e Dispositivo de ?.gica )rogra%7vel.
ELETROMAGNETISMO - Ca%pos elHtricos e %agnHticos estacion7riosF DielHtricos e capacitGnciaF
;erro%agnetis%o e circuitos %agnHticosF Ca%pos elHtricos e %agnHticos vari7veis no te%poF 2Buaes de
"a&DellF ndas eletro%agnHticasF e ?in#as de trans%isso.
ANTENAS E PROPAGAO - )arG%etros +7sicos de antenasE largura de +anda, diagra%a de irradiao,
diretividade, gan#o, resistNncia de irradiao, reciprocidade, polari!ao, i%pedGncia e 7rea e'etivaF :ntenas
+7sicasE dipolo ele%entar, curto e de %eia onda e antena loopF :ntenas t<picasE %onopolo, torre irradiante, Zagi,
log-peri.dica, re'letor de canto e antena de a+erturaF /edes de antenasF )ropagao de super'<cieE ondas
terrestresF )ropagao ionos'HricaF )ropagao tropos'HricaF )erdas e% trans%issoF e Di%ensiona%ento de
radioenlaces e% >;J3>;JA>;J9>;.
MICROONDAS - ?in#as de 0rans%isso e Ouias de ndaF :n7lise de /ede de "icroondasF Casa%ento e
:-uste de I%pedGnciaF /essonador de "icroondasF Divisores de )otNncia e :copladores DirecionaisF ;iltros de
"icroondasF 0eoria e )ro-eto de Co%ponentes ;erro%agneticosF /u<do e Distoro =o ?inearF Dispositivos
ativos /; e "icroondasF )ro-eto de :%pli'icador "icroondasF "isturadores e sciladoresF e Introduo a
9iste%as de "icroondas.
COMUNICAES ANALGICAS - Introduo a 9iste%as de Co%unicaoF "odulao e% :%plitudeF
"odulao e% 'reBuNnciaF "odulao e% GnguloF /u<doF 0rans%issores de /7dioF /eceptoresF "odulao de
)ulsoF e 0rata%ento de /u<do.
COMUNICAES DIGITAIS - Conceitos 67sicosE a%ostrage%, Buanti!ao, relao sinal ru<do,
trans%isso e% +anda +ase, %odulao digital, %odulao por espal#a%entoF 9iste%as de Co%unicaes
DigitaisF 0Hcnicas de ;or%atao 6anda-6aseF 0Hcnicas de Codi'icao 6anda-6aseF 0Hcnicas de /ecepo
6anda-6aseF 9iste%a de 0rans%isso e /ecepo de 9inais Digitais.
3$
REDES DE COMPUTADORES - Conceitos de protocolos e servios de redeF Co%utao de circuitos,
co%utao de pacotesF Conceito de M:=s, ":=s e ?:=sF ConvergNncia e% redesF :rBuitetura e% ca%adasE
%odelo 9I e 0C)JI)F Ca%ada de aplicaoE :plicao e protocolos de #iperte&to, uso do servio de resoluo
de no%es, aplicao e protocolos para sinali!aoJco%unicao %ulti%<diaF Ca%ada de transporteE protocolos
orientados e no orientados C cone&o. Ca%ada de redeE enderea%ento, enca%in#a%ento e rotea%entoF
Introduo a ca%ada de enlaceJ'<sicaF /edes locais ca+eadasE caracter<sticas '<sicas e protocolos de acesso ao
%eioF /edes locais se% 'ioE caracter<sticas '<sicas e protocolos de acesso ao %eio.
BIBLIOGRAFIA SUGERIDA:
6:?:=I9, C. :. Teoria de Antenas - Anlise e Sntese. 3.ed. ?0C, 2885. v.1 e 2.
6`?290:D, /. i =:9>2?9a`, ?. Dispositivos Eletrnicos e Teoria de Circuitos. 4.ed. )earson J
)rentice >all.
;?`D, 0>":9 ?. Sistemas Digitais: Fundamentos e Aplicaes. 5.ed. :rt%ed 2ditora 9.:, 2881.
OD92, :. ).F 6:a9>I, A. :. Analog Communications. 0ec#nical )u+lications )une, 2885.
>:`0 @/., M. >.F 6ACa, @. :. Eletromagnetismo. 1.ed. 6ooL%an, 2884.
@:"29 ;. aurose e aeit# M. /oss. Redes de computadores e a Internet. (.ed. )earson, 2818.
I/MI=, @. D. Anlise de Circuitos em Engenharia. $.ed. ":a/= 6ooLs.
@>=9=, D. 2.F >I?6A/=, @.F @>=9=, @. /. Fundamentos de Anlise de Circuitos Eltricos. $.ed.
?0C, 2881.
@A90I=, @osH :ntKnio /. Engenharia de Microondas: Fundamentos e Aplicaes. Xrica, 2884.
?:0>I, 6. ). Sistemas de Comunicaes Analgicos e Digitais Modernos. $. ed. ?0C, 2812.
"I`9>I, 2. ".F 9:=C>29, C. :. Projeto de Sistemas Rdio. 9o )auloE Xrica, 2882.
=I?99=, @. M.F /I2D2?, 9usan :. Circuitos Eltricos. 4. ed. )earson )rentice >all, 2884.
):A?, C. /. Eletromagnetismo para Engenheiros. ?0C, 288,.
)\:/, D:3ID ". Microwave Engineering. I2-MI??2`. $.ed. 2811.
)/:aI9, @o#n. Digital Communications. (.ed. "cOraD->ill Aa, 2884.
/I62I/, @. :. @. Engenharia de Microondas: Fundamentos e Aplicaes. 2rica.
92D/:, :. 9.F 9"I0>, a. C. Microeletrnica. (.ed. )earson )rentice >all.
9a?:/, 6ernard. Digital Communications: Fundamentals and Applications. 2
nd
ed. )rentice >all,
2ngleDoods Cli''s.
0:=2=6:A", :ndreD 9.F M20>2/:?? David @. Redes de Computadores. (.ed. )rentice >all 6rasil.
2811.
0CCI, /. @.F MID"2/, =. 9.F "99, O. Sistemas Digitais: Princpios e Aplicaes. 11.ed. )earson 6rasil,
2811.
3:>ID, ;ranL. Sistemas Digitais: Projeto, Otimizao e HDLs. 6ooL%an.
OBSERVAO:
A bibliografia sugerida no limita nem esgota o programa. Serve apenas como orientao para as bancas
elaboradoras de provas e para os candidatos.
ENGENHARIA ELTRICA
PROGRAMA E BIBLIOGRAFIA PARA A PROVA ESCRITA DISCURSIVA
CIRCUITOS ELTRICOS - :n7lise de circuitos e% regi%e per%anenteF 0rans'or%adas de ?aplace e ;ourier
e suas aplicaes Cs redes elHtricasF :n7lise de circuitos e% regi%e transit.rioF 0eore%as de circuitosF e
Circuitos tri'7sicos eBuili+rados e deseBuili+rados.
ELETROMAGNETISMO - 2Buaes do ca%po elHtrico estacion7rio e do potencial elHtricoF 2Buaes do
ca%po %agnHtico estacion7rioF )ropriedades dielHtricas e %agnHticas da %atHriaF ;oras %agnHticasF ?ei de
;aradaZF 2Buaes de "a&DellF e 2Buaes de ondasE propagao e re'le&o de ondas eletro%agnHticas.
ELETRNICA DE POTNCIA - ;ontes, reti'icadores e inversores est7ticosF /eti'icadores tri'7sicos co%
tiristoresF Conversores est7ticosF e Controle de velocidade e% %otores de corrente alternada e cont<nua usando
conversores est7ticos.
3(
TRANSFORMADORES E MQUINAS SINCRONAS - )rinc<pios de 'unciona%entoF Circuitos %agnHticosF
)erdas, rendi%ento, circuitos eBuivalentes e ensaiosF 0rans'or%adores e% circuitos tri'7sicosF
:utotrans'or%adores e trans'or%adores de %*ltiplos enrola%entosF "odelage% das %7Buinas s<ncronas e%
regi%e per%anente senoidalF Diagra%as 'asoriais de %7Buinas s<ncronasF 0orBue, potNncia e Gngulo de potNncia
de %7Buinas s<ncronasF e perao e% paralelo de geradores s<ncronos.
MQUINAS ASSINCRONAS E DE CORRENTE CONTINUA - )rinc<pios de 'unciona%entoF )erdas,
rendi%ento, circuitos eBuivalentes e ensaiosF )artida e controle de velocidadeF Caracter<sticas torBue-
escorrega%ento-corrente das %7Buinas ass<ncronasF Diagra%as de c<rculo (%7Buinas ass<ncronas)F 2&citao de
ca%po e ar%adura de %7Buinas de corrente cont<nuaF /eao de ar%adura e enrola%entos co%pensadores de
%7Buinas de corrente cont<nuaF Curvas caracter<sticas de %otores e geradores de corrente cont<nuaF e perao
e% paralelo de geradores de corrente cont<nua.
DISTRIBUIO E PROTEO - /epresentao dos siste%as de potNncia e% valores por unidadeF
I%pedGncias de seBuNncia e diagra%as de seBuNncias (co%ponentes si%Htricos)F C7lculos de curto-circuito,
coordenao da proteo de redesF )roteo de geradores, trans'or%adores, +arra%entos e lin#asF Correo do
'ator de potNnciaF Instalaes elHtricasE lu%inotHcnica, aterra%ento, pro-eto de instalaes industriaisF e
Instalaes para 'ora %otri!.
AUTOMAO E CONTROLE - "odelage% de siste%as dinG%icos e 'uno de trans'erNnciaF /espostas dos
siste%as no do%<nio do te%po e da 'reBuNncia (planos)F CritHrios de veri'icao de esta+ilidade e dese%pen#oF
"Htodos gr7'icos para an7lise de siste%as e %Htodos de co%pensao (=ZBuist, ?ugar das ra<!es, 6ode e
=ic#ols)F 9iste%as de controle discretos, processos de a%ostrage%, trans'or%adas \F e ;uno de trans'erNncia
de pulso, resposta no te%po, erro de regi%e per%anente e %Htodo de resposta e% 'reBuNncia para siste%as
discretos.
MEDIDAS ELTRICAS - 0Hcnicas de "edio 2lHtricaF Instru%entos de %edidas de corrente, tenso,
potNncia, energia e 'ator de potNnciaF 0rans'or%adores para instru%entosF 0rans'or%ador de potencialF
0rans'or%ador de correnteF "edio de potNncia e% corrente alternadaF e "edio de energia elHtrica ativa e
reativa.
BIBLIOGRAFIA SUGERIDA:
C:"I=>:, :%adeu. Introduo Proteo dos Sistemas Eltricos. ^9.l._E 2dgar 6luc#er, 1541.
C?92, C#arles ". Circuitos Lineares. /io de @aneiroE ?0C, 1512. v.1 e 2.
C0/I", :de%aro :. ". 6. Instalaes Eltricas. 9o )auloE "c OraD->ill do 6rasil, 2884.
C/2D2/, >Hlio. Instalaes Eltricas. ^9.l._E ?0C, 2881.
2?O2/D, lle I. Introduo Teoria de Sistemas de Energia Eltrica. 9o )auloE "c OraD->ill do 6rasil,
1514.
;:?C=2, :. O. Eletromecnica. ^9.l._E 2DA9), 155(. v.1 e 2.
;I0\O2/:?D, :. 2.F aI=O?2` @/., C#arlesF aA9a, :le&ander. Mquinas Eltricas. 9o )auloE "c
OraD->ill do 6rasil, 288,.
>:`0@/, Millia% >. Eletromagnetismo. /io de @aneiroE ?0C, 2883.
a9M, Irving I. Mquinas Eltricas e Transformadores. ^9.l._E Olo+o, 155,.
":?3I=, :l+ert )aul. Eletrnica. 9o )auloE "cgraD >ill do 6rasil, 2884. v.1 e 2.
":"2D2, @oo. Instalaes Eltricas Industriais. ^9.l._E ?0C, 2818.
bbbbbb. Manual de Equipamentos Eltricos. ^9.l._E ?0C, 288(. v.1 e 2.
"2D2I/9, ;. 9olon. Medio de Energia Eltrica. ^9.l._E Ouana+ara, 1551.
"2??, ;. ). Proteo de Sistemas Eltricos de Potncia. ^9.l._E 2letro+r7sJA;9", 1515.
O:0:, a. Engenharia de Controle Moderno. ^9.l._E )rentice >all, 2818.
?I32I/:, @osH C.F CO, @oo /.F )olicarpo, @osH. Transformadores - Teoria e Ensaios. ^9.l._E 2dgar
6luc#er, 1558.
/:9>ID, "u#a%%ad. Eletrnica de Potncia. ^9.l._E "aLron 6ooLs, 1555.
/66:, 2rnesto @oo. Introduo a Sistemas Eltricos de Potncia. ^9.l._E 2dgar 6luc#er, 2818.
90232=9= @/., Millia% D. Elementos de Anlise de Sistemas de Potncia. 9o )auloE "cOraD->ill do
6rasil, 1514.
3,
OBSERVAO:
A bibliografia sugerida no limita nem esgota o programa. Serve apenas como orientao para as bancas
elaboradoras de provas e para os candidatos.
ENGENHARIA ELETRNICA
PROGRAMA E BIBLIOGRAFIA PARA A PROVA ESCRITA DISCURSIVA
ELETROMAGNETISMO - 6ases de teoria eletro%agnHticaE leis 'unda%entais, eBuaes de "a&Dell e da
continuidadeF Ca%po elHtrico estacion7rioF DielHtricos e capacitGnciaF Corrente e resistNncia elHtricaF Ca%pos
%agnHticos estacion7riosF ;erro%agnetis%o e circuitos %agnHticosF Ca%pos elHtricos e %agnHticos vari7veis no
te%poF 2Buao da ndaF ndas eletro%agnHticasF ?in#as de trans%issoF e :ntenas e guias de onda.
CIRCUITOS ELTRICOS E SISTEMAS LINEARES - Circuitos resistivosE teore%as de 0#Hvenin e
=orton, topologia dos circuitos, eBuaes nodais e eBuaes de laosF Circuitos co% capacitGncia e indutGnciaF
9iste%asE classi'icao, e&citao e resposta, e diagra%a de +locosF Deco%posio de sinaisE degrau, i%pulso,
e&ponencial e convoluoF Construo de %odelos '<sicosF Construo de %odelos %ate%7ticosF 9Hrie e Integral
de ;ourierF ;unes de trans'erNncia e an7lise de siste%as lineares invariantes no te%po utili!ando a
0rans'or%ada de ?aplaceF 0rans'or%ada de ?aplace e sua aplicao para a teoria das redes si%ples, geo%etria
das redes e %atri!es, e %Htodos da an7lise das redesF ;reBuNncia co%ple&a, p.los e !eros, regi%e senoidal,
%Htodos dos co%ple&os e potNncia e% regi%e senoidal.
DISPOSITIVOS ELETRNICOS - Descrio '<sica dos %ateriais se%icondutores e -uno )-=F Diodos,
transistores +ipolares e transistores de e'eito de ca%po (@;20, "9;20)F 0iristoresF Circuitos integradosF e
:%pli'icadores.
DISPOSITIVOS OPTRNICOS - 9ensores in'raver%el#osF ;oto%ultiplicadoresF Diodos e%issores de lu!
(?2Ds)F Diodos laserF e Dispositivos acoplados por carga (c#arge-coupled devices V CCD).
CIRCUITOS ELETRNICOS ANALGICOS - /eti'icadores e inversoresF "ultivi+radoresF sciladores -
circuitos reali%entados e co% resistNncia negativa (diodo t*nel)F :%pli'icadoresE gan#o e resposta e%
'reBuNncia e esta+ilidadeF :%pli'icadores di'erenciais, cascode e est7gio de sa<daF :%pli'icadores de +anda
larga transistori!ados co% reali%entaoF :%pli'icador operacional e co%paradoresF Circuitos utili!ando
a%pli'icador operacionalF ;iltrosF :%pli'icadores de potNnciaF C#avesF :%pli'icadores de correnteF e ;ontes.
CIRCUITOS ELETRNICOS DIGITAIS - flge+ras de 6ooleF Circuitos l.gicos co% diodos, circuitos
l.gicos co% transistoresF ;unes e )ortas ?.gicasF Circuitos Co%+inacionaisF ;a%<lias de circuitos l.gicosF
Circuitos co% transistores de e'eito de ca%poF 2le%entos de l.gica seBuencial, o +loco atraso, +iest7veis tipo 0,
/9, @a, D, %estre-escravo, sens<veis C +orda, s<ntese de circuitos seBuenciais e ta+ela de 'lu&oF 2stados internos
e eBuao de estadoF :n7lise de circuitos seBuenciaisF Circuitos pulsadosF :plicao de circuitos integradosF
ContadoresF /egistradores de desloca%entoF Conversores :nal.gico-Digital e Digital-:nal.gicoF "e%.riasF e
Circuitos "ultiple&adores e De%ultiple&adores.
CONTROLE - 2Buao de estadoF C7lculo de resposta te%poralF /elao das %atri!es de estado co% as
'unes de trans'erNnciaF Controla+ilidade e o+serva+ilidadeF )ro+le%a geral de controleE introduo C
reali%entao, an7lise de servossiste%as lineares, esta+ilidade, %Htodo do lugar das ra<!es e da resposta e%
'reBuNncia e critHrios de BualidadeF )ro-eto de servossiste%as linearesE %Htodos gr7'icos, si%ulao,
reali%entao do estado, ter%inologia de controle de processo, reali%entao do estado para i%posio de p.los
de %al#a 'ec#ada e para desacopla%ento dos siste%as de v7rias entradas e sa<dasF 9iste%as de controle de sinal
a%ostradoE descrio pelas eBuaes de di'erenas e pela trans'or%ada P\QF 2Buao de estadoF C7lculo de
resposta te%poralF /elao das %atri!es de estado co% as 'unes de trans'erNnciaF Controla+ilidade e
o+serva+ilidadeF esta+ilidade e co%pensao, an7lise e co%pensao, an7lise ele%entar de siste%as no lineares
co% aplicao aos siste%as c#aveadosF e 0eoria geral da esta+ilidade, teore%as de ?iapunov, %Htodo de \u+ov
e aplicaes aos siste%as de controle.
PRINCIPIOS DE COMUNICAES - :n7lise de sinaisE sinais peri.dicos, sinais aperi.dicos, trans%isso
31
de sinais e% siste%as lineares e sinais de a%ostrage%F 0eoria da in'or%aoE %edida da in'or%aoF 0eoria
estat<stica de co%unicao e conceitos de decisoF )rinc<pios de receptores .ti%osF )rocessa%ento de sinais,
%odulao e de%odulao e% a%plitude, %odulao e de%odulao angular, relao sinalJru<do para siste%as
cont<nuos e %odulao de pulsosF Circuitos de co%unicaesE %ultiplicadores de 'reBuNncia, %isturadores,
%oduladores e de%oduladores, e receptores super-#eter.dinos.
BIBLIOGRAFIA SUGERIDA:
6`?290:D, /o+ertF =:9>2?9a`, ?ouis. Dispositivos Eletrnicos e Teoria dos Circuitos. 4.ed. /io de
@aneiroE )rentice >all do 6rasil, 288$.
C?92, C#arles ". Circuitos Lineares. 2.ed. /io de @aneiroE ?0C, 151(.
O"29, 2ng. :lcides 0adeu. Telecomunicaes: Transmisses e Recepo AM-FM - Sistemas Pulsados.
28.ed. 9o )auloE ?ivros Xrica, 288$.
>:??ID:`, DavidF /29=ICa, /o+ertF M:?a2/, @earl. Fundamentos da Fsica. $.ed. 1553. v.3.
>:Ma29, @. ;. 6. Optoelectronics - An Introduction. 3.ed. ^9.l._E )rentice >all, 1554.
>:`0 @r, Millia% >.F 6ACa, @o#n :. Eletromagnetismo. $.ed. /io de @aneiroE ?0C, 155(.
ID20:, Ivan 3.F C:)A:=, ;. Elementos de Eletrnica Digital. 34.ed. 9o )auloE ?ivros Xrica, 288,.
a/:A9, @o#n DanielF ;?2I9C>, Daniel :. Electromagnetics With Applications. (
t#
ed. ^9.l._E
MC6J"cOraD->ill International 2dition, 1555.
?:0>I. Sistemas de Comunicao. /io de @aneiroE Ouana+ara Dois, 1541.
":?3I=, :l+ert )aul. Eletrnica. $.ed. 9o )auloE "aLron 6ooLs, 1551. v.1. e 2.
O:0:, aatsu#iLo. Engenharia de Controle Moderno. $.ed. 9o )auloE )rentice >all, 2883.
))2=>2I", :.F MI??9a`, :.F >:"ID, 9. Signals and Systems. 2.ed. =eD @erseZE )rentice >all, 155,.
/9I=I, ?ui! de Queiro!F C=9==I, Denise. Curso de Circuitos Eltricos. 2.ed. 2882. v.1.
bbbbbb. Curso de Circuitos Eltricos. 2.ed. 288$. v.2.
92D/:, :. 9.F 9"I0>, a. C. Microeletrnica. (.ed. ^9.l._E )rentice >all - 6r, 2881.
0CCI, /onald @.F MID"2/, =eal 9. Sistemas Digitais - Princpios e Aplicaes. 4.ed. 9o )auloE )rentice-
>all, 2883.
OBSERVAO:
A bibliografia sugerida no limita nem esgota o programa. Serve apenas como orientao para as bancas
elaboradoras de provas e para os candidatos.
ENGENHARIA MECANICA
PROGRAMA E BIBLIOGRAFIA PARA A PROVA ESCRITA DISCURSIVA
MECANICA TCNICA - "ecGnica racional para siste%as de part<culas e corpos r<gidosE %ovi%ento relativo,
tensor de inHrcia, ei&os principais de inHrcia, %o%ento cinHtico, eBuaes de 2A?2/ e esta+ilidade de rotaoF
"ecGnica vi+rat.riaE vi+rao livre e a%ortecida e% siste%as de 1 grau de li+erdade, vi+rao 'orada e
ressonGncia e% siste%as de 1 grau de li+erdade e vi+raes e% siste%as de 2 graus de li+erdadeF e Cine%7tica e
dinG%ica dos %ecanis%osE dispositivos articulados, ca%es, engrenagens evolventais e trens de engrenagens.
RESISTNCIA DOS MATERIAIS E DE PEAS MECANICAS - 0rao, co%presso, 'le&o e toro e%
li%ites el7sticosF 2stado plano de tenses e c<rculo de ">/F Diagra%as de es'orosF 0relias isost7ticasF
3igas carregadas transversal%enteF ;la%+age%F Di%ensiona%ento de peas C 'adiga e teoria de 9ode+ergF e
Di%ensiona%ento de ele%entos orgGnicos gerais de %7BuinasE ei&os e 7rvores, %olas, unies apara'usadas e
soldadas, e%+reagens e 'reios, engrenagens cil<ndricas de dentes retos, trans%isses por correias, %ancais de
desli!a%ento e de rola%ento.
METALURGIA MECANICA E ENSAIOS DE MATERIAIS - ?igas 'erro-car+ono e diagra%as de
eBuil<+rioF :osE classi'icados :6=0, ao car+ono, aos-liga e e'eitos de ele%entos de adioF ;erros 'undidosF
0rans'or%aes e curvas 000F 0rata%entos tHr%icos e ter%oBu<%icosF "etalurgia do p. e processos de
soldage%F 2nsaios %ecGnicosE trao e co%presso, cisal#a%ento, dure!a, 'adiga, 'luNncia e i%pactoF e 2nsaios
no destrutivosE visual, l<Buido penetrante, part<cula %agnHtica, radiogr7'ico, ultrasso% e correntes parasitas.
PROCESSOS DE FABRICAO MECANICA - ;undioF )rinc<pios +7sicos de de'or%aes pl7sticas e
34
seu c7lculoE la%inao, 'or-a%ento, esta%page%, e&truso e estira%entoF Asinage% dos %etaisE operaes e
eBuipa%entos para tornea%ento, 'resa%ento, 'urao e alarga%ento, ret<'ica, %andrila%ento, trepanao e
+roc#a%ento, vida de 'erra%entas e corte econK%icoF 9oldage%F Desen#o tHcnico e princ<pios de cotage%F
0olerGncias e a-ustesF e =or%as da 'a+ricao %ecGnica.
MECANICA DOS FLUIDOS - ;luidost7ticaF ;luidos neDtonianosF 2Buaes de =avier-9toLesF 6alanos de
%assa, Buantidade de %ovi%ento, energiaF 2scoa%ento internoF Diagra%a de "oodZ e perda de carga
locali!ada e distri+u<daF e 2scoa%ento co%press<vel.
TERMODINAMICA E TRANSMISSO DO CALOR - )ropriedades ter%odinG%icas e uso de ta+elasF
Calor e tra+al#o e o 1I princ<pio da ter%odinG%ica para siste%as e volu%es de controleF 2I )rinc<pio da
ter%odinG%ica e entropiaF Ciclos tHr%icos %otores e ciclos padres de arE /anLine, 6raZton, Carnot, Diesel,
tto, 9tirling e 2ricssonF Conduo de calor unidi%ensional nos regi%es per%anente e transit.rioF Conduo de
calor +idi%ensionalF 0roca de calor por radiaoF ;unda%entos da convecoF e ;unda%entos de trocadores de
calor.
EQUIPAMENTOS E SISTEMAS MECANICOS - 6o%+as centr<'ugas e de desloca%ento positivoE
caracter<sticas e curvas de dese%pen#o, seleo e deter%inao de ponto de tra+al#o, =)9>, se%el#ana
dinG%ica e associao e% sHrie e e% paraleloF Co%pressores e ventiladoresE caracter<sticas e curvas de
dese%pen#o, seleo e deter%inao de ponto de tra+al#o, se%el#ana dinG%ica, associao e% sHrie e e%
paralelo e controle de capacidadeF 0ur+o%7Buinas tHr%icasE tipos de tur+inas a g7s e seus co%ponentes, tipos de
tur+inas a vapor e seus co%ponentes, 'lu&o pela pal#eta (co%posio geo%Htrica das velocidades, rendi%ento
de arrasto)F "otores a co%+usto internaE siste%as e co%ponentes de u% %otor de co%+usto interna,
caracter<sticas e curvas de dese%pen#o de %otores de ignio por centel#a, caracter<sticas e curvas de
dese%pen#o de %otores de ignio por co%presso, supri%ento de co%+ust<vel (teoria da car+urao, +o%+as
in-etoras e teoria da detonao)F ;uno e caracter<sticas dos eBuipa%entos de u%a planta a vaporE +o%+as de
ali%entao, caldeiras, superaBuecedores, econo%i!adores e regeneradores, condensadores e +o%+as de
circulao de 7gua de res'ria%ento, e e-etoresF Instalaes de re'rigerao e ar condicionadoE an7lise
ter%odinG%ica do ciclo por co%presso %ecGnica, co%ponentes de instalaes por co%presso %ecGnica
(caracter<sticas para seleo, seleo do 'luido re'rigerante e psicro%etria)F e /edes, tu+ulaes e acess.riosE
arran-o, di%ensiona%ento e% 'uno da va!o e presso reBueridas, seleo de acess.rios e c7lculo de
'le&i+ilidade.
BIBLIOGRAFIA SUGERIDA:
:O90I=>, sDaldo ?ui!. Tolerncias, Ajustes, Desvios e Anlise de Dimenses. 1.ed. 9o )auloE
2dgard 6luc#er, 1511.
6:\\, 2dson. Gerao de Vapor. 2.ed. ;lorian.polisE A;9C, 155(.
622/, ;erdinand )ierreF @>=90=, 2. /ussellF D2M?;, @o#n 0. Resistncia dos Materiais. $.ed. ^9.l._E
"cOraD->ill, ^s.d._.
C>I:32/I=I, 3icente. Aos e Ferros Fundidos. 1.ed. 9o )auloE :6", 288(.
bbbbbb. Tecnologia Mecnica. 2.ed. 9o )auloE "aLron 6ooLs, 154,. 3 vol.
C/2D2/, >Hlio. Instalaes de Ar Condicionado. ,.ed. /io de @aneiroE ?0C, 288$.
;:I/29, 3. Elementos Orgnicos de Mquinas. /io de @aneiroE ?0C, 154(. 2 vol.
;2//:/29I, Dino. Fundamentos da Usinagem dos Metais. 9o )auloE 2dgard 6luc#er, 1518.
;l, /.F "cD=:?D, :.F )/I0C>:/D, ). @. Introduo Mecnica dos Fluidos. ,.ed. /io de @aneiroE
?0C, 288,.
;/2I/2, @. Tecnologia Mecnica. /io de @aneiroE ?0C, 151,. ( vol.
;/2=C>, 0.F 3I2/Ca, C. Desenho Tcnico e Tecnologia Grfica. 1.ed. 9o )auloE Olo+o, 2882.
>IOD=, :rc#ie. Mecnica dos Materiais. 3.ed. /io de @aneiroE Ouana+ara Dois, 1541.
a/2I0>, ;ranLF 6>=, "arL 9. Princpios da Transmisso de Calor. ^9.l._E Cengage ?earning (0#o%son
?earning), 2883.
":CI=0`/2, :rc#i+ald. Bombas e Instalaes de Bombeamento. 2.ed. /io de @aneiroE ?0C, 1551.
bbbbbb. Equipamentos Industriais e de Processo. 1.ed. /io de @aneiroE ?0C, 1551.
":09, 2. 2. deF De ;alco, /. Bombas Industriais. 2.ed. /io de @aneiroE InterciNncia, 1554.
"2?C=I:=, 9. Elementos de Mquinas. 4.ed. 9o )auloE Xrica, ^s.d._.
bbbbbb. Mecnica Tcnica e Resistncia dos Materiais. 14.ed. 9o )auloE Xrica, ^s.d._.
35
"2/I:", @. ?.F a/:IO2, ?.O. Dinmica. (.ed. /io de @aneiroE ?0C, 288$.
bbbbbb. Esttica. (.ed. /io de @aneiroE ?0C, 288$.
=I2":==, Oustav. Elementos de Mquinas. 1.ed. 9o )auloE 2dgard 6luc#er, 2882. v.1, 2 e 3.
9>IO?2`, @osep# 2duard. Elementos de Mquinas. /io de @aneiroE ?0C, 154$.
9A\:, 9Hrgio :ugusto de. Ensaios Mecnicos de Materiais Metlicos. (.ed. 9o )auloE 2dgard 6luc#er,
1542.
0:`?/, C. Internal Combustion Engine in Theory and Practice. 2.ed. ^9.l._E "I0 )ress, 154(.
bbbbbb. Anlise dos Motores de Combusto Interna. 9o )auloE 2dgard 6luc#er, 155(. 2 vol.
02??29, ). da 9ilva. Tubulaes Industriais - Materiais, Projeto, Montagem. 18.ed. /io de @aneiroE ?0C,
2881.
bbbbbb. Materiais para Equipamentos de Processo. ,.ed. /io de @aneiroE InterciNncia, 2883.
0>"9=, Millia%. Teoria da Vibrao. /io @aneiroE InterciNncia, 1514.
3:= 3?:Ca, ?aDrence. Princpios de Cincia dos Materiais. 9o )auloE 2dgard 6luc#er, 1518.
3:= M`?2=, O.F 9==0:O, /. Fundamentos da Termodinmica. 0raduo ,.ed. 9o )auloE 2dgard
6luc#er, 2883.
M>I02, ;ranL ". Mecnica dos Fluidos. $.ed. 9o )auloE "cOraD->ill, 2882.
OBSERVAO:
A bibliografia sugerida no limita nem esgota o programa. Serve apenas como orientao para as bancas
elaboradoras de provas e para os candidatos.
ENGENHARIA MECATRNICA
PROGRAMA E BIBLIOGRAFIA PARA A PROVA ESCRITA DISCURSIVA
ATUADORES - "otores elHtricosE CC, +rus#less, de induo e de passoF "odelage% e controle de %otores
elHtricosF Circuitos atuadores #idr7ulicos e pneu%7ticosF e 9ervov7lvulas e trans%issores #idroest7ticos.
COMPUTAO - :n7lise de algorit%osF :lgorit%os de ordenao e de +uscaF )rogra%ao estruturadaF
/ecursoF )rogra%ao orientada a o+-etosF e 2struturas de dadosE pil#as, 'ilas, listas ligadas, 7rvores e ta+elas
esparsas.
ELETRNICA ANALGICA - Dispositivos passivos e principais circuitosE diodos, transistores +ipolares,
transistores de e'eito de ca%poF :%pli'icadores operacionaisE reali%entao, 'iltros ativos, osciladoresF e
2letrKnica de potNnciaE reti'icadores, inversores, )M".
FENMENOS DE TRANSPORTE - ;luidost7tica. ;luidos =eDtonianosF 2Buaes de =avier-9toLesF
6alanos de %assa, Buantidade de %ovi%ento, e energiaF 2scoa%ento internoF Diagra%a de "ood e perda de
carga locali!ada e distri+u<daF Conduo de calor unidi%encional nos regi%es per%anentes e transit.rioF
Conduo de calor +idi%ensionalF 0roca de calor por radiaoF ConvecoF e ;unda%entos de trocadores de
calor.
MECANICA TCNICA - 2st7tica. Cine%7tica e dinG%ica de corpos r<gidosF I%pulso e c#oBueF "ecGnica
anal<ticaE princ<pio de Dg:le%+ert, 2Buaes de ?agrangeF "ecGnica 3i+rat.riaE vi+rao e% siste%as de 1 e 2
graus de li+erdadeF e Cine%7tica e dinG%ica de %ecanis%osE dispositivos articulados, ca%es e tre% de
engrenagens.
RESISTNCIA DOS MATERIAIS E DE PEAS MECANICAS - 0rao, co%presso e toro e% li%ites
el7sticosF Diagra%as de es'orosF Co%posio de tensesF 0eorias de 'al#aE de'or%ao, 'adiga, 'la%+age% e
desgasteF e Di%ensiona%ento de ele%entos de %7BuinasE ei&os, %olas, engrenagens, %ancais, correias, 'reios e
e%+reagens.
ROBTICA - Classi'icao de ro+Ks industriaisF Co%ponentes de ro+Ks industriaisE atuadores, sensores e
liga%entosF )rogra%ao e controleF 0rans'or%ao de coordenadasF )arG%etros de Denavit->arten+ergF e
Cine%7tica direta e inversa.
SISTEMAS DIGITAIS - :rit%Htica +in7riaF flge+ra de 6ooleF "ini%i!ao de 'unes l.gicasF Circuitos
$8
co%+inacionaisF Circuitos seBuenciaisE 'lip-'lops, registradores e contadoresF :rBuitetura de 3on =eu%annE
processador, %e%.ria e 2J9F e Instrues e ciclo de e&ecuo.
SISTEMAS SEQUENCIAIS - "odelage% de siste%as a eventos discretosF /edes de )etriF Controlador l.gico
progra%7velF Diagra%as ladderF e 9eBuential 'unction c#art.
TEORIA DE CONTROLE - "odelage% de siste%as dinG%icosF 0rans'or%ada de ?aplaceF 3ari7veis de
estadoF Diagra%a de +locosF /esposta transit.riaF /esposta e% 'reBuNnciaF 2sta+ilidadeF ?ineari!ao de
siste%as no linearesF :es de controleE on-o'', proporcional, integral e derivativaF "Htodo dos lugares
geo%Htricos das ra<!esF "Htodo de =ZBuist e %Htodo de 6odeJ=ic#olsF 0eore%a da a%ostrage% e reconstruoF
0rans'or%ada \F )ro-eto de co%pensadores digitaisE apro&i%ao \J9, )ID digital e %odelos de resposta e%
'reBuNncia.
TERMODINAMICA - )ropriedades 0er%odinG%icas e uso de 0a+elasF Calor e 0ra+al#oF 1I )rinc<pio da
0er%odinG%ica para 9iste%as e 3olu%es de ControleF 2I )rinc<pio da 0er%odinG%ica e 2ntropiaF Ciclos
0Hr%icosF e "otores e ciclos padres de arE /anLine, 6raZton, Diesel, tto.

BIBLIOGRAFIA SUGERIDA:
:OAI//2, ?. :. Enciclopdia de Automtica. 1.ed. 2881. v.1.
6?0=, M. Programmable Logic Controllers. (.ed. =eDnes, 2885.
C/:=D:??, 9., ?:/D=2/, 0. An Introduction to the Mechanics of Solids. 2.ed. "cOraD->ill, 1555.
D/;, /. Modern Control Systems. 12.ed. )rentice >all, 2818.
2/D":=, :. O.F 9:=D/, O. =. Mechanism Design: Analysis and Synthesis. $.ed. )rentice->all, 155,.
;l, /. M.F "CD=:?D, :. 0.F )/I0C>:/D, ). @. Introduo Mecnica dos Fluidos. 1.ed. ?ivros
0Hcnicos e Cient<'icos, 2818.
;/:=c:, ?. =. ;.F ":09A"A/:, :. \. Mecnica Geral. 3.ed. 2dgard 6luc#er, 2811.
OD/IC>, ". 0.F 0:":99I:, /. Estruturas de Dados e Algoritmos em 1ava. 1.ed. 6ooL%an, 2881.
>I662?2/, /. C. Esttica - Mecnica para Engenharia. 18.ed.
>/MI0\, ).F MI?;I2?D, >. The Art of Electronics. 2.ed. Ca%+ridge Aniv. )ress, 1545.
>AO>29, :. Electric Motors and Drives. 2.ed. =eD%es, 1553.
I=C/)2/:, ;. ).F DeDitt D. ). Fundamentos de transferncia de calor e de massa. ,.ed. ?ivros 0Hcnicos
e Cient<'icos, 2884.
I=":=, D. @. Engineering Vibration. 3.ed. )earson, 2884.
a/2I0>, ;ranL. Princpios da Transmisso de Calor. 0raduo de 3n ed. 2dgard 6luc#er, 1511.
;A, a. 9., O=\:?2\, /. C., ?22, C. 9. O. Robotics: Control, Sensing Vision and Intelligence. "cOraD-
>ill, 1551.
"I`:OI, ). 2. Controle Programvel - Fundamentos do Controle de Sistemas a Eventos Discretos. 1.ed.
2dgard 6luc#er, 155,.
O:0:, a. Discrete Time Control Systems. 2.ed. )rentice->all, 155(.
bbbbbb. Teoria de Controle Moderno. $.ed. )rentice->all, 2883.
/2>O, @. Introduction to Robotics - A Systems Aproach. )rentice->all, 154(.
9CI:3ICC, ?.F 9ICI?I:=, 6. Modelling and Control of Robot Manipulators. 2.ed. 9pringer-3erlag,
288(.
92D/:, :. 9.F 9"I0>, a. C. Microeletrnica. $.ed. )earson, 2885.
9>IO?2` , @. ;.F "I9C>a2, C. /.F 6AD`=:9, /. O. Mechanical Engineering Design. 1.ed. "cOraD->ill,
288$.
9>IO?2`, @. 2.F AIC?2/, @. @. Theory of Machines and Mechanisms. 2.ed. "cOraD->ill, 155(.
90/2202/, 3. ?.F M`?I2, 2. 6. Mecnica dos Fluidos. 1.ed. "cOraD->ill, 1542.
0:A6, >. Circuitos Digitais e Microprocessadores. "cOraD >ill, 154$.
0I"9>2=a, 9.F O2/2, @. 2. Mecnica dos Slidos. ?ivros 0Hcnicos e CiNnti'icos, 1543.
3an M`?2=, O. @.F 9==0:O, /. 2.F 6/O=:aa2, C. Fundamentos da Termodinmica. 1.ed. 2dgard
6luc#er, 2885.
3on ?I=9I=O2=, I. Fundamentos de Sistemas Hidrulicos. 2ditora da A;9C, 2884.
OBSERVAO:
A bibliografia sugerida no limita nem esgota o programa. Serve apenas como orientao para as
$1
bancas elaboradoras de provas e para os candidatos.
ENGENHARIA NAVAL
PROGRAMA E BIBLIOGRAFIA PARA A PROVA ESCRITA DISCURSIVA
NOMENCLATURA GERAL DO NAVIO
HIDROSTTICA - Oeo%etria do CascoE plano de lin#as, curvas #idrost7ticas, desloca%entos, centro de
carena, centro de 'lutuao, centro de gravidade (?CO, 3CO, e 0CO), %etacentro, raio %etacNntrico e
coe'icientes de 'or%aF 2sta+ilidade IntactaE eBuil<+rio do navio, adio e re%oo de peso, e'eito de super'<cie
livre, esta+ilidade dinG%ica, curvas de 6on-ean, curvas cru!adas de esta+ilidade, curvas de esta+ilidade est7tica
e curvas de esta+ilidade dinG%icaF 2sta+ilidade e% :variaE curva de co%pri%ento alag7vel, co%parti%entage%F
e )rova de Inclinao.
HIDRODINAMICA - >idrodinG%ica 67sicaE %ecGnica dos 'luidos, teoria da ca%ada li%ite, escoa%ento
potencial e '.liosF CascosE deter%inao de coe'iciente de 'or%aF +teno de plano de lin#as e esti%ativa de
potNncia atravHs de sHries siste%7ticasF )ropulsoresE seleo de #Hlices atravHs de sHries siste%7ticas, tipos de
propulsores e integrao casco-%otor-#HliceF 2nsaios e% 0anBue de )rovaE ensaio de re+oBue, ensaio de
autopropulso, ensaios de propulsores e% t*nel de cavitao e e&trapolao %odelo-navioF Co%porta%ento no
"arE %ovi%ento do navio, au%ento de resistNncia, cargas estruturais e esta+ili!ao de %ovi%entosF e
"ano+ra+ilidadeE derivadas #idrodinG%icas, esta+ilidade direcional e curva de giro.
ESTRUTURA - ;oras agindo so+re o navioE curva de peso, curva de 'lutuao, colocao do navio na onda,
%o%ento 'letor e% 7guas tranBuilas, 'ora cortante e es'oro dinG%icoF Conceituao da 2strutura e 0ensesE
de'or%ao da estrutura, 'uno da estrutura, estrutura pri%7ria, secund7ria e terci7ria, %.dulo da seo %estra,
tenses pri%7rias, secund7rias e terci7rias, co%posio de tenses e tenses ad%iss<veisF e "ateriais (:os e
?igas de :lu%<nio)E caracter<sticas %ecGnicas, propriedades principais e noes so+re soldage%.
INSTALAES DE MQUINAS MARITIMAS - 9iste%as de )ropulsoE concepo e seleo de siste%as
de propulso, eBuipa%entos de gerao de potNnciaE ciclo de 'unciona%ento e caracter<sticas de %otores diesel,
tur+inas a g7s e tur+inas a vapor, eBuipa%entos de trans%isso de potNncia, caracter<sticas de engrenagens
redutoras, %ancais e siste%as de controleJco%ando de #Hlices de passo control7velF Di%ensiona%ento e
alin#a%ento de lin#as de ei&osF 9iste%as :u&iliaresE critHrios de concepo e di%ensiona%ento de siste%as
au&iliaresE aguada, 7gua salgada, e&tino de incNndio, ar condicionado, 'rigor<'ica, governo, .leos co%+ust<vel
e lu+ri'icante, e ar co%pri%idoF 2Buipa%entos para siste%as au&iliaresE princ<pio de operao, caracter<sticas de
dese%pen#o de +o%+as, co%pressores, ventiladores, trocadores de calor e caldeirasF /edes e :cess.rios de
9iste%as :u&iliaresE arran-o diagra%7tico, di%ensiona%ento e seleo de acess.rios (v7lvulas, 'iltros,
purgadores, tanBues e instru%entao)F e 9iste%as de ConvHsE critHrios de di%ensiona%ento e seleo de
a%arras e Gncoras, critHrios de di%ensiona%ento e seleo de siste%as de suspender, critHrios de
di%ensiona%ento e seleo de siste%as de re+oBue.
BIBLIOGRAFIA SUGERIDA:
6>:00:C>:/``:. Dynamics of Marine Vehicles. ^9.l._E @o#n MileZ i 9ons, 1514.
C/2D2/, >elio. Instalaes de Ar Condicionado. ^9.l._E ?0C, 288$.
23:=9, @. >arveZ. Ship Structural Design Concepts. ^9.l._E Cornel "ariti%e )ress, 1543.
;=92C:, "aur<lio ". Arte Naval. $.ed. ^9.l._E 9ervio de Docu%entao Oeral da "arin#a, 154(. v.1 e 2.
O2/0?2/, "orton. A Reanalysis of the Original Test Data for the Taylor Standard Series. Mas#ingtonE
Depart%ent o' t#e =avZ, 15($.
>://I=O0=, /eZ ?. Marine Engineering. ^9.l._E 9=:"2, 1511.
>AO>29, Den ;. Ship Structural Design. ^9.l._E @o#n MileZ i 9ons, 1543.
?2MI9, 2dDard 3. Principles of Naval Architecture. ^9.l._E 9=:"2, 1544.
/IC:/D, ctavio Oaspar 9. Teoria das Estruturas. ^9.l._E "cOraD->ill do 6rasil, ^s.d._.
9:A=D2/9, >arold. 2. Hidrodynamics in Ship Design. ^9.l._E 9=:"2, 15,(.
0:OO:/0, /o+ert. Ship Design and Construction. ^9.l._E 9=:"2, 1548.
02??29, 9ilva. Tubulaes Industriais. ^9.l._E ?0C, 1555.
$2
OBSERVAO:
A bibliografia sugerida no limita nem esgota o programa. Serve apenas como orientao para as bancas
elaboradoras de provas e para os candidatos.
ENGENHARIA NUCLEAR
PROGRAMA E BIBLIOGRAFIA PARA A PROVA ESCRITA DISCURSIVA
ANLISE/FISICA DE REATORES - ;<sica nuclear +7sica. "odelos atK%icos e noes +7sicas de %ecGnica
BuGntica. /adioatividade. /eaes nucleares. Interao de nNutrons co% a %atHria. 9eo de c#oBue e livre
ca%in#o %Hdio. 2spal#a%ento el7stico e inel7stico. /eao de captura de nNutrons, '.r%ula de 6reit-Migner,
ressonGncias, e'eito PDopplerQ. /eaes de e%isso de part<culas carregadas. /eao de 'isso nuclear. /eao
de 'isso nuclear e% cadeia e %ultiplicao de nNutrons. ;ator e'etivo de %ultiplicao de nNutrons. Is.topos
'<sseis e 'Hrteis. 0a&a de converso e 'ator P+reederQ. "eios %ultiplicativos de nNutrons tHr%icos e r7pidos V
reator nuclear. ?ei de ;icL. 2Buao de di'uso %onoenergHtica. 9oluo da eBuao de di'uso %onoenergHtica
e% v7rias geo%etrias e e% %eios %ultiplicativos. CinHtica )ontual "onoenergHrtica. ;or%ulao %ultigrupo e
soluo para dois grupos. "oderao. C7lculo do espectro r7pido. 0er%ali!ao. 0rata%ento de ressonGncias.
>eterogeneidade. 9oluo nu%Hrica de eBuao de di'uso a %ultigrupos. 0eoria da pertur+ao. 2Buao de
0ransporte de =Nutrons. Derivao da 2Buao de 0ransporte de =Nutrons (di'erencial e integral).
ANLISE TERMO-FLUIDO-DINAMICA DE REATORES NUCLEARES (TERMOHIDRULICA) -
)rinc<pios de pro-eto tHr%ico. Oerao de calor e% siste%as nucleares. ?i+erao e deposio de energia. )er'il
de potNncia nos n*cleos de reatores. 2Buao da continuidade da %assa. 2Buao de conservao da Buantidade
de %ovi%ento. 2Buao de conservao de energia. /egi%es de escoa%entoE la%inar, transio e tur+ulento.
)erda de carga ou PpressuredropQ. :n7lise ter%odinG%ica de u% siste%a )M/ ()ressuri!edMater/eactorV
reator C 7gua pressuri!ada). :n7lise tHr%ica de ele%entos co%+ust<veis nucleares (varetas, placas, es'eras).
0rans'erNncia de calor e% ele%entos co%+ust<veis nucleares. 2Buao geral de conduo de calor para
geo%etrias planas e cil<ndricas. Conduo de calor e% co%+ust<veis do tipo placa. Conduo de calor e%
co%+ust<veis do tipo vareta. Conduo de calor co% propriedades tHr%icas vari7veis (transientes).
0rans'erNncia de calor e% siste%as %ono'7sicos. 0rans'erNncia la%inar de calor e% u% tu+o. 0rans'erNncia de
calor e% regi%e tur+ulento. 0rans'erNncia de calor e% siste%as +i'7sicos (7gua e vapor). /egi%es de
trans'erNncia de calor. 2+ulio su+res'riada. 2+ulio saturada. ;lu&o cr<tico de calor e
Pdepartureo'nucleate+oilingratio (D=6/)Q.
DETECO E INSTRUMENTAO NUCLEAR - "Htodos de deteco. 2stat<stica das contagens.
)ropriedades gerais de detectores de radiao. CG%aras de Ioni!ao, co%pensadas e no co%pensadas.
Contadores proporcionais. Contadores Oeiger-"ueller. Detectores de cintilao. Detectores se%icondutores.
0u+os 'oto-%ultiplicadores e 'oto-diodos. "Htodos de deteco de nNutrons. Detectores especiais. 0Hcnicas de
a'erio e cali+rao. Instru%entao eletrKnica +7sica. 9iste%a de contage% das radiaes. 2stat<stica dos
siste%as de contage% nuclear. Deter%inao das caracter<sticas das radiaes. 2spectro%etria de part<culas
carregadas e radiao ga%a. 2spectro%etria de raios ga%as co% detector de alta resoluo.
BLINDAGEM E PROTEO RADIOLGICA - 9eleo de %ateriais para +lindagens. C7lculo de
+lindagens para 'ontes ga%a pontuais. C7lculo de +lindage% para radiao direta. C7lculo de +lindage% para
radiao espal#ada. Interaes de radiao ga%a co% a %atHria. Coe'icientes para atenuao, trans'erNncia e
a+soro de energia. Interaes de part<culas carregadas co% a %atHria. Introduo C +lindage% de part<culas
+eta. :pro&i%ao para 'ontes +eta. Introduo C +lindage% de 'ontes ga%a no pontuais. =or%as da Co%isso
=acional de 2nergia =uclear (C=2=) para proteo radiol.gica.
CICLO DO COMBUSTIVEL NUCLEAR - "Htodos de %inerao de urGnio. Converso. )uri'icao do
A
3

4
. Converso do A
3

4
e% A;
,
(#e&a'luoreto de urGnio). "Htodos de enriBueci%ento de urGnio ou separao
isot.pica para urGnio. 0ipos de co%postos e revesti%entos e%pregados e% co%+ust<veis nucleares.
Con'igurao de u% co%+ust<vel e%pregado e% reatores do tipo )M/. Oerencia%ento de recargas
co%+ust<veis. Quei%a (+urnup), disponi+ilidade e 'ator de capacidade do n*cleo. /eatividade do n*cleo.
=*cleos co% u%a, duas ou =-!onas de enriBueci%ento. 2&tenso do ciclo de Buei%a (+urnup). Oerencia%ento
de co%+ust<veis irradiados. 2stocage% de co%+ust<veis irradiados. Oerencia%ento de re-eitos nucleares s.lidos,
l<Buidos e gasosos. /adioatividade e calor de decai%entos de co%+ust<veis gastos. 2stratHgias para
$3
gerencia%ento de re-eitos radioativos de alta e +ai&a atividade.
BIBLIOGRAFIA SUGERIDA
6ell, O. I. and Olasstone, 9., ~Nuclear Reactor Theory, /o+ert 2. arieger )u+lis#ing
Co%panZ, >untington, =eD `orL, A9:, 1515.
EL-WAKIL, M.M. Nuclear heat transport. International 0e&t+ooL Co., 1511.
;ranL >er+ert :tti&. Introduction to Radiological Physics and Radiation Dosimetry. 2d.MileZ.
;l, /o+ert M.F "CD=:?D, :lan 0. Introduo Mecnica dos Fludos. 1.ed. LTC, 2818.
Olenn ;. anoll. RadiationDetectionandMeasurement, Olenn ;. anoll. 2d. MileZ.
HOLMAN, J. P. Transferncia de !alor. McGRAW-HILL, 1543.
INCROPERA, Frank P. Fundamentos de Transferncia de !alor e de Massa.
1.ed. ?0C, 281$.
@. aennet# 9#ultis, /ic#ard 2. ;aD . Radiation Shielding. :%er =uclear 9ocietZ.
@. @. Duderstadt e ?. @. >a%ilton, Nuclear Reactor Analysis, 1ohn Wiley and Sons, Inc., =eD
`orL, 151,.
@. /. ?a%ars#, Introduction to Nuclear Reactor Theory, Addison-Wes iey Publishing
Company, ?ondon, 1512.
KREITH, ;ranL. "rincpios da transmisso de calor. 2.ed. 9o )auloE 2dgard 6ljc#er, 15,5.
?. 9. 0ong, @oel Meis%an. ThermalAnalysisofPressurizedWaterReactors. 2d. :%erican =uclear 9ocietZ
(:=9).
"ic#ael O. 9ta+in. Radiation Protecion and Dosimentry: An Introduction to Health Pysicsr.
=or%a C=2= 3.81J881E2811 V Critrios de excluso, iseno e dispensa de requisitos de proteo
radiolgica.
=or%a C=2= 3.81J883E2811 V Coeficientes de dose para indivduos ocupacionalmente expostos.
Nuclear Fuel Cycle Science and Engineering, I Crossland, 2d. 2lsevier.
=ic#olas 0soul'anidis 9. ?ands+erger, Measurement and Detection of Radiation, 0#ird 2dition. 2d. C/C
)ress.
0odreasiaa!i%i, Nuclear Systems I: Thermal Hydraulics Fundamentals. 2d. 0aZlori ;rancis.
)eter D. Milson. The Nuclear Fuel CVycle: From Ore to Wastes. 2d. &'ord AniversitZ )ress.
/o+ert O. Coc#ran and =ic#olas 0soul'anidis. The Nuclear Fuel Cycle: Analysis and Management., 2d.
:%erican =uclear 9ocietZ (:=9J2A:).
TREETER, 3ictor. Mecnica de Fluidos. 5.ed. "c OraD >ill.
!A"IER, Ana Maria# HEIL$RON, Pa%lo Fernan&o. "rincpios #$sicos de %egurana e "roteo &adiol'gica.
3.ed.,A;/9, 288,.
OBSERVAO:
A bibliografia sugerida no limita nem esgota o programa. Serve apenas como orientao para as bancas
elaboradoras de provas e para os candidatos.
ENGENHARIA QUIMICA
PROGRAMA E BIBLIOGRAFIA PARA A PROVA ESCRITA DISCURSIVA
QUIMICA BSICA - 2strutura atK%icaF )eriodicidade Bu<%icaF )ropriedades gerais dos ele%entos e grupos
peri.dicosF ?igaes Bu<%icasF 2strutura e ;or%a das %olHculasF Co%postos de coordenaoF 2stados da
%atHriaF ;oras Bu<%icas inter%olecularesF 9u+stGncias )urasF "isturasF 9oluesF /eaes e% solues
aBuosasF fcidos e +asesF &irreduoF 2steBuio%etriaF /elaes ponderais e %olaresF 2letroBu<%icaF CinHtica
Bu<%icaF 2Buil<+rios '<sico e Bu<%icoF Qu<%ica =uclearF ;unes da Bu<%ica orgGnicaE no%enclatura e
iso%eriaF 2struturas %olecularesF ?igaesF >idrocar+onetosF )ol<%erosF e )rincipais reaes da Bu<%ica
orgGnica.
FISICO-QUIMICA - 9iste%asF Oases ideaisE ?eis de 6oZle e OaZ-?ussacF Oases reaisF 0er%oBu<%icaF
2ntropiaF 2Buil<+rio de siste%as de u% s. co%ponenteF 2Buil<+rio Bu<%icoF /egras das 'asesF CinHtica dos gases
V 0eoria das colisesF e 2stado l<Buido.
$$
TERMODINAMICA - )ri%eira ?ei da ter%odinG%icaE tra+al#o e calor, siste%as a+ertos e 'ec#ados,
%udanas de estado, entalpia, capacidade calor<'ica e calor espec<'ico, calor de reao, ?ei de >ess e entalpia de
ligaoF )ropriedades volu%Htricas e ter%odinG%icas dos 'luidosF 9egunda ?ei da ter%odinG%icaE %7Buinas
tHr%icas, produo de energia a partir do calor, %7Buinas de co%+usto interna, ciclo de tto, re'rigerador de
Carnot e re'rigerao a arF 2ntropiaE de'inio e propriedadesF 0erceira ?ei da 0er%odinG%icaF e :n7lise
ter%odinG%ica de processos.
TRANSFERNCIA DE CALOR - Conceitos 'unda%entaisE %ecanis%os de trans'erNncia de calor, leis
+7sicas, processos de trans'erNncia de calor e% regi%e estacion7rio e transiente, escoa%ento e&terno e interno, e
conveco livreF Coe'iciente glo+al de trans'erNncia de calorF 0rocadores de calorE %odelosF e /adiaoE
propriedades, processos e troca de radiao entre super'<cies.
TRANSFERNCIA DE MASSA - Conceitos 'unda%entaisE %ecanis%os de trans'erNncia de %assa, leis de
eBuil<+rio entre 'ases e di'uso %olecularF 0rans'erNncia de %assa por convecoF 0rans'erNncia de %assa
atravHs de corpos porososF 0rans'erNncia de %assa atravHs de %e%+ranasF Coe'icientes de trans'erNncia de
%assaF e :plicaes e% siste%as de e&traoJseparao.
OPERAES UNITRIAS - 2&trao l<Buido-l<BuidoE condies de eBuil<+rio, uso de diagra%as
triangulares, arran-os e% co-corrente e e% contracorrente co% solventes i%isc<veis, processo e% contracorrente
por est7gios co% solventes parcial%ente %isc<veis, e&trao cont<nua e% colunas, coe'icientes de trans'erNncia
e unidades de trans'erNnciaF 2&trao s.lido-l<BuidoE condies de eBuil<+rio, processos e% co-corrente e e%
contracorrente e eBuipa%entos para a e&trao s.lido-l<BuidoF :+soroE eBuil<+rio g7s-l<Buido, %ecanis%o da
a+soro, teoria dos dois 'il%es, di'uso atravHs de u% g7s ou l<Buido estagnado, velocidade de a+soro,
coe'icientes de trans'erNncia, a+soro co% reao Bu<%ica, e'eito do calor de a+soro, %ecanis%os de
trans'erNncia de %assa e% a+soro e tipos de eBuipa%entosF ;iltraoE teoria da 'iltrao co% 'or%ao de
torta, sedi%entao cont<nua e eBuipa%entosF 9ecage%E teoria de secage%, secadores adia+7ticos e no-
adia+7ticos, torres de res'ria%ento e u%idi'icadoresF e Caracteri!ao de part<culas e siste%as particuladosE
dinG%ica da interao s.lido-'luido, elutriao, cG%ara de poeira, ciclones, centr<'ugas e #idrociclones.
"2Cd=IC: D9 ;?AID9 - Conceitos +7sicosE operaes unit7rias e sua integrao segundo conceituao
cient<'icaF Di%enses e unidades de uso correnteE siste%as de unidadeF 2Buaes 'unda%entaisF 2Buao de
6ernouilleE perda de cargaF "ecanis%os de transporte de %assa, calor e Buantidade de %ovi%entoF ;lu&o de
'luidos co%press<veisF 0ransporte e %edidas de 'luidosE %ecanis%o de 'lu&o, 'unda%entos do transporte
tur+il#onar, n*%ero de /eZnolds, relao entre o n*%ero de /eZnolds e coe'iciente de atrito, ca%ada li%ite e
n*%ero de )randtlF 6alano de %assa e energiaE tu+ulaes e cone&es, esti%ativas de perda de energia por
atrito, %edidores, %anK%etros, venturi, rotG%etro e agitao de l<BuidosF e 6o%+asE generalidades, tipos de
+o%+as e suas aplicaes, e co%pressores.
QUIMICA INDUSTRIAL - Co%+ust<veis s.lidos e gasososE carves, co%+usto, eBuaes de co%+usto e
poder calor<'icoF 0rata%ento de 7guaE 7gua natural, classi'icao e i%pure!as, 7gua pot7vel e 7gua industrial,
re%oo de cor, turvao e odor, re%oo de dure!a, 'erro, alcalinidade e acide!, 'loculao, des%inerali!ao,
deioni!ao e esterili!aoF 2n&o're e 7cido sul'*ricoE 'unda%entos +7sicos, 'ontes de en&o're, processos de
preparao de >
2
9$, cG%aras e torresF =itrogNnioE 'unda%entos +7sicos, 'ontes de nitrogNnio, 7cido n<tricoF e
Qu<%ica dos e&plosivosE aplicaes %ilitares e industriais, reaes de deco%posio e +alano de o&igNnio.
CLCULO DE REATORES - CinHtica das reaes Bu<%icasE teoria da eBuao da ta&a e %Htodo integral de
an7lise dos dados e&peri%entais, reaes si%ples e reaes co%ple&asF C7lculos de reatores ideaisE reatores
+atelada, tu+ular e de %istura per'eitaF e )ro-eto de reatores ideais para reaes co%ple&as, reaes e% sHrie e
paralelo, in'luNncia da te%peratura e presso no c7lculo de reatores.
INSTRUMENTAO E CONTROLE DE PROCESSO - Introduo C 0eoria de ControleF :n7lise
DinG%ica de 9iste%as ;<sicosE siste%as lineares de %al#a a+erta, siste%as lineares de %al#a 'ec#ada,
esta+ilidadeF e Instru%entaoE ele%entos de %edida, seleo e pro-eto de instru%entos.
MATERIAIS PARA A INDUSTRIA QUIMICA - "ateriais para eBuipa%entos de processosE %ateriais
e%pregados, seleo, classi'icao e custos, in'luNncia da te%peratura no co%porta%ento %ecGnico dos %etais,
aos car+ono, aos liga, aos ino&id7veis, outros %etais 'errosos, %etais no 'errosos e %ateriais pl7sticosF
CorrosoE generalidades, causas, 'or%as, 'atores Bue in'luencia%, %eios de controle e revesti%entos
$(
anticorrosivosF e "ateriais para 9ervios 0<picosE reco%endaes especiais para aparel#os de troca de calor,
servio co% 7gua doce, 7gua salgada, ar co%pri%ido, vapor e #idrocar+onetos.
BIBLIOGRAFIA SUGERIDAE
ALVES, 1. L. L. Instrumentao, Controle e Automao de Processos. 2.ed. /io de @aneiroE ?0C, 2818.
:0aI=9, ).F @=29, ?. Princpios de Qumica. (.ed. )orto :legreE 6ooL%an, 2812.
6I/D, 6.F 902M:/0, M. 2.F ?IO>0;0, 2. =. Fenmenos de Transporte. 2.ed. /io de @aneiroE ?0C, 288$.
6/:D`, @. 2.F >A"I=90=, O. 2. Qumica Geral. 2.ed. /io de @aneiroE ?0C, 154,. v.1 e 2.
C:902??:=, O. M. Fundamentos da Fsico-Qumica. 1.ed. /io de @aneiroE ?0C, 154,.
CAO>:=M/, D. /. Anlise e Controle de Processos. 1.ed. /io de @aneiroE Ouana+ara Dois, 154,.
C/2":9C, ". :. Fundamentos de Transferncia de Massa. 2.ed. Ca%pinasE Anica%p, 2882.
DI 62/=:/D, ?. Mtodos e Tcnicas de Tratamento de gua. 2.ed. /io de @aneiroE /i"a, 288(. v.1 e 2.
;?O2/, >. 9. Elementos de Engenharia das Reaes Qumicas. $.ed. /io de @aneiroE ?0C, 2885.
;A90, :. 9.F M2=\2?, ?. :. Princpios das Operaes Unitrias. 2.ed. /io de @aneiroE Ouana+ara Dois,
1542.
;l, /. M.F "c Donald, :. 0. Introduo Mecnica dos Fluidos. 1.ed. /io de @aneiroE ?0C, 2818.
O2=0I?, 3. Corroso. ,.ed. /io de @aneiroE ?0C, 2811.
>I""2?6?:A, D. ". Engenharia Qumica - Princpios e Clculos. 1.ed. /io de @aneiroE ?0C, 288,.
I=C/)2/:, ;. ).F D2MI00, D. ). Fundamentos de Transferncia de Calor e de Massa. ,.ed. /io de
@aneiroE ?0C, 2884.
a2/=, Donald Q. Processos de Transmisso de Calor. /io de @aneiroE Ouana+ara aoogan, 1541.
?22, @. D. Qumica Inorgnica No To Concisa. (.ed. 9o )auloE 2dgard 6luc#er, 1555.
?232=9)I2?, . Engenharia das Reaes Qumicas. 3.ed. 9o )auloE 2dgard 6luc#er, 2888. ":C2D, >.
Fsico-Qumica. 1.ed. /io de @aneiroE ?0C, 1544.
":=, 2. 6.F "2=D29, ?. C. Introduo a Polmeros. 2.ed. 9o )auloE 2dgard 6luc#er, 1555.
":99:/:=I, O. Fluidodinmica em Sistemas Particulados. 2.ed. /io de @aneiroE 2-papers, 2882.
"//I9=, /. 0.F 6`D, /. Qumica Orgnica. 1,.ed. ?is+oaE ;undao Calouste Oul+enLian, 2811.
)2//`, /o+ert >. Perry`s Chemical Engineers` Handbook. 4
t#
ed. =eD `orLE "cOraD->ill, 2881.
/IC>02/, Carlos :.F :\232D =20, @. ". Tratamento de gua: Tecnologia Atualizada. 1.ed. 9o
)auloE 2dgard 6luc#er, 155(.
/A992??, @. 6. Qumica Geral. 2.ed. 9o )auloE "aLron 6ooLs do 6rasil, 155$. v.1 e 2.
926/O, D. 2.F 2DO:/, 0. ;.F "2??IC>:"), D. :. Process Dynamics and Control. 2
nd
ed. =eD `orLE
@o#n MileZ, 2883.
9>/232, /. =. Indstria de Processos Qumicos. $.ed. /io de @aneiroE Ouana+ara, 1551.
9>/I32/F :0aI=9. Qumica Inorgnica. $.ed. )orto :legreE 6ooL%an, 2884.
9I?3: 02??29, )edro C. Materiais para Equipamentos de Processo. ,.ed. /io de @aneiroE InterciNncia,
2883.
9"I0>, @. ".F 3:= =299, >. C. Introduo Termodinmica da Engenharia Qumica. 1.ed. /io de
@aneiroE ?0C, 2881.
9?"=9, O.F ;/`>?2 C. Qumica Orgnica. 18.ed. /io de @aneiroE ?0C, 2812. v.1 e 2.
M2I992/"2?, a.F :/)2, >. @. Industrial Organic Chemistry. $
t#
ed. =eD `orLE 3C>, 2883. M>I02, ;.
". Mecnica dos Fluidos. ,.ed. )orto :legreE :/0"2DJ"c OraD >ill, 2884.
OBSERVAO:
A bibliografia sugerida no limita nem esgota o programa. Serve apenas como orientao para as
bancas elaboradoras de provas e para os candidatos.
ANEXO IV
INSPEO DE SAUDE (IS)
I - CONDIES INCAPACITANTES:
a) Cabea e Pescoo
De'or%aes, perdas e&tensas de su+stGnciaF cicatri!es de'or%antes ou aderentes Bue cause% +loBueio
'uncionalF contraturas %usculares anor%ais, cisto +ranBuial, #igro%a c<stico de pescoo e '<stulas.
$,
b) Ouvido e Audio
De'or%idades signi'icativas ou agenesia das orel#asF anor%alidades do conduto auditivo e t<%pano,
e&ceto as desprovidas de potencialidade %.r+ida, in'eces crKnicas recidivantes, otite %Hdia crKnica,
la+irintopatias e tu%ores. =o teste audio%Htrico sero o+servados os <ndices de acuidade auditiva constantes da
al<nea g do ite% II.
c) Olhos e Viso
Ceratocone, glauco%a, in'eces e processos in'la%at.rios, e&cetuando con-untivites agudas e #ordHoloF
ulceraes, tu%ores, e&cetuando cisto +enigno palpe+ralF opaci'icaes, seBuelas de trau%atis%o ou de
Buei%adurasF doenas congNnitas e de'or%idades congNnitas ou adBuiridas, incluindo desvios dos ei&os visuais
Bue co%pro%eta% a 'unoF anor%alidades 'uncionais signi'icativas e di%inuio da acuidade visual alH% da
tolerGncia per%itidaF leses retinianas, doenas neurol.gicas ou %usculares ocularesF discro%atopsia para as
cores verde e ver%el#a. : cirurgia re'rativa no gera inaptido, desde Bue, no %o%ento da I9, o candidato no
apresente restries la+orais e ten#a condies de reali!ar teste de aptido '<sica, atestado por especialista.
d) Boca, Nariz, Laringe, Faringe, Traquia e Esfago
:nor%alidades estruturais congNnitas ou no, desvio acentuado de septo nasal, %utilaes, tu%ores,
atresias e retraesF '<stulas congNnitas ou adBuiridasF in'eces crKnicas ou recidivantesF de'iciNncias
'uncionais na %astigao, respirao, 'onao, 'ala (principal%ente as Bue possa% inter'erir nos co%andos e
%ensagens nas diversas atividades %ilitares) e deglutio.
e) Aparelho Estomatogntico
2stado sanit7rio +ucal de'icienteF c7ries, restauraes e pr.teses insatis'at.rias, in'eces, cistos, tu%ores,
de'or%idades estruturais tipo 'issuras la+iais ou la+iopalatinasF seBuelas de'or%antes de s<ndro%es ou de
alteraes do desenvolvi%ento "a&ilo-;acialF ausNncias dent7rias na +ateria la+ial se% rea+ilitao estHtica e
'uncional e as %7s-ocluses de orige% dent7ria ou esBuelHtica co% co%pro%eti%ento 'uncional -7 instalado ou
previs<vel so+re a %astigao, 'onao, deglutio, respirao ou associadas a desordens %io'uncionais da
articulao tN%poro-%andi+ular. 0ais condies geraro inaptido ainda Bue e% vigNncia de trata%ento no
e'etiva%ente conclu<do. %<ni%o e&igido H de vinte dentes naturais, de! e% cada arcada, #<gidos ou tratados
co% %aterial restaurador de'initivo. candidato dever7 possuir Buatro %olares opostos dois a dois e% cada
lado, tolerando-se pr.tese dental desde Bue apresente os dentes naturais e&igidos.
f) Pele e Tecido Celular Subcutneo
In'eces crKnicas ou recidivantes, inclusive a acne co% processo in'la%at.rio agudo ou der%atose Bue
co%pro%eta o +ar+earF %icoses, in'ectadas ou croni'icadasF parasitoses cutGneas e&tensasF ec!e%as alHrgicosF
e&presses cutGneas das doenas autoi%unes, e&cetuando-se vitiligo, %ani'estaes das doenas alHrgicasF
ulceraes e ede%asF cicatri!es de'or%antes, Bue podero vir a co%pro%eter a capacidade la+orativaF a'eces
e% Bue #a-a contra-indicao a e&posio solar prolongadaF apresentar tatuage% Bue, nos ter%os de
detal#a%ento constante de nor%as do Co%ando da "arin#a, 'aa aluso a ideologia terrorista ou e&tre%ista
contr7ria Cs instituies de%ocr7ticas, a violNncia, a cri%inalidade, a ideia ou ato li+idinoso, a discri%inao ou
preconceito de raa, credo, se&o ou orige% ou, ainda, a idHia ou ato o'ensivo Cs ;oras :r%adas.
$1
g) Pulmes e Parede Torcica
De'or%idade relevante congNnita ou adBuirida da cai&a tor7cica co% pre-u<!o da 'uno respirat.riaF
in'eces +acterianas ou %ic.ticasF dist*r+ios ventilat.rios, o+strutivos ou restritivos, #ist.ria de crises de
+ronespas%o ainda na adolescNncia, e&ceto epis.dios isolados de +roncoespas%o na in'Gncia, co% prova de
'uno respirat.ria atual nor%al, se% uso de %edicao espec<'ica (H i%portante na ana%nese a #ist.ria
patol.gica pregressa)F '<stula e 'i+rose pul%onar di'usaF tu%ores %alignos e +enignos dos pul%es e pleura,
anor%alidades radiol.gicas, e&ceto se insigni'icantes e desprovidas de potencialidade %.r+ida e se%
co%pro%eti%ento 'uncional.
h) Sistema Crdio-Vascular
:nor%alidades congNnitas ou adBuiridasF in'eces, in'la%aes, arrit%ias, doenas do peric7rdio,
%ioc7rdio, endoc7rdio e da circulao intr<nseca do coraoF anor%alidades do 'ei&e de conduo e outras
detectadas no eletrocardiogra%a desde Bue relacionadas a doenas coronarianas, valvulares ou %ioc7rdicasF
doenas orovalvularesF s<ndro%e de prH-e&citaoF #ipotenso arterial co% sinto%asF #ipertenso arterialF n<veis
tensionais arteriais aci%a dos <ndices %<ni%os e&igidos, e% duas das trNs a'eries preconi!adasF doenas
venosas, arteriais e lin'7ticas. 9o ad%itidas %icrovari!es, se% repercusso cl<nica.
prolapso valvar se% regurgitao e se% repercusso #e%odinG%ica veri'icada e% e&a%e especiali!ado
no H condio de inaptido. =a presena de sopros, H i%perativo o e&a%e ecocardiogr7'ico +idi%ensional co%
Doppler.
i) Abdome e Trato Intestinal
:nor%alidades da parede, e&ceto as di7stases dos retos a+do%inais, desde Bue no co%pro%eta% a
capacidade la+oralF viscero%egaliasF in'eces, esBuistosso%ose e outras parasitoses gravesF %icoses pro'undasF
#ist.ria de cirurgias Bue altere% de 'or%a signi'icativa a 'uno gastrointestinal (apresentar relat.rio cir*rgico,
co% descrio do ato operat.rio)F doenas #ep7ticas e pancre7ticas, e&ceto as desprovidas de potencialidade
%.r+ida (e&E 9<ndro%e de Oil+ert, doena polic<stica #ep7tica)F doenas in'la%at.rias intestinais ou BuaisBuer
dist*r+ios Bue co%pro%eta%, de 'or%a signi'icativa, a 'uno do siste%a.
j) Aparelho Genito-Urinrio
:nor%alidades congNnitas ou adBuiridas da genit7lia, rins e vias urin7rias, e&ceto 'i%ose e as desprovidas
de potencialidade %.r+idaF c7lculosF alteraes de%onstradas no e&a%e de urina, cu-a potencialidade %.r+ida
no possa ser descartadaF a e&istNncia de test<culo *nico na +olsa no H condio de inaptido desde Bue a
ausNncia do outro no decorra de anor%alidade congNnitaF a #iposp7dia +alGnica no H condio de inaptido.
k) Aparelho steo-Mio-Articular
=a evidNncia de atitude escoli.tica, lord.tica ou ci'.tica ao e&a%e '<sico, o candidato ser7 enca%in#ado
para reali!ao de /l panorG%ico de coluna, e% posio ortost7tica, descalo, para con'ir%ao de de'eito
estrutural da coluna. 9o condies de inaptidoE 2scoliose apresentando %ais de 13I Co++F ?ordose acentuada,
co% Gngulo de Co++ co% %ais de ,8IF >iperci'ose Bue ao estudo radiol.gico apresente %ais de $(I Co++ ou
co% angulao %enor, #a-a acun#a%ento de %ais de (I, e% per'il, %es%o Bue e% apenas u% corpo verte+ralF
POenu /ecurvatu%Q co% %ais de 28 graus a'eridos por goniK%etro ou, na ausNncia de %aterial para a'erio,
con'ir%ado por parecer especiali!adoF POenu 3aru%Q Bue apresente distGncia +icondilar superior a 1c%, a'erido
$4
por rHgua, e% e&a%e cl<nicoF POenu 3algu%Q Bue apresente distGncia +i%aleolar superior a 1c%, a'erido por
rHgua e% e&a%e cl<nicoF "egap.'ises da pen*lti%a ou *lti%a vHrte+ra lo%+arF espin#a +<'ida co% repercusso
neurol.gicaF DiscrepGncia no co%pri%ento dos %e%+ros in'eriores Bue apresente ao e&a%e encurta%ento de
u% dos %e%+ros, superior a 18 %% para candidatos atH 21 anos e superior a 1( %% para os de%ais, constatado
atravHs de escano%etria dos %e%+ros in'erioresF espondil.lise, espondilolistese, #e%ivHrte+ra, tu%ores
verte+rais (+enignos e %alignos), la%inecto%ia, passado de cirurgia de #Hrnia discal, pina%ento discal lo%+ar
do espao interverte+ralF a presena de %aterial de s<ntese ser7 tolerado Buando utili!ado para 'i&ao de
'raturas, e&cluindo as de coluna e articulaes, desde Bue essas este-a% consolidadas, se% nen#u% dH'icit
'uncional do seg%ento aco%etido, se% presena de sinais de in'eco .sseaF pr.teses articulares de BualBuer
espHcieF passado de cirurgias envolvendo articulaesF doenas ou anor%alidades dos ossos e articulaes,
congNnitas ou adBuiridas, in'la%at.rias, in'ecciosas, neopl7sticas e trau%7ticasF e casos duvidosos devero ser
esclarecidos por parecer especiali!ado.
l) Doenas Metablicas e Endcrinas
TDia+etes "ellitusT, tu%ores #ipotalG%icos e #ipo'is7riosF dis'uno #ipo'is7ria e tiroideanaF tu%ores da
tir.ideF tu%ores de supra-renal e suas dis'unes congNnitas ou adBuiridasF #ipogonadis%o pri%7rio ou
secund7rioF dist*r+ios do %eta+olis%o do c7lcio e '.s'oro, de orige% end.crinaF erros inatos do %eta+olis%oF
desenvolvi%ento anor%al, e% desacordo co% a idade cronol.gicaF o+esidade. 9o ad%itidos cistos coloides,
#iperJ#ipotireoidis%o de etiologia 'uncional, desde Bue co%provada%ente co%pensados e se% co%plicaes.
m) Sangue e rgos Hematopoiticos
:lteraes signi'icativas do sangue e .rgos #e%atopoiHticos eJou aBuelas e% Bue se-a necess7ria
investigao co%ple%entar para descartar potencialidade %.r+ida.
n) Doenas Neurolgicas
Dist*r+ios neuro%uscularesF a'eces neurol.gicasF anor%alidades congNnitas ou adBuiridasF ata&ias,
incoordenaes, tre%ores, paresias e paralisias, atro'ias, 'raBue!as %usculares, epilepsias e doenas
des%ielini!antes.
o) Doenas Psiquitricas
:valiar cuidadosa%ente a #ist.ria, para detectarE uso a+usivo ou espor7dico de drogasF esBui!o'renia,
transtornos esBui!ot<picos e delirantesF transtornos do #u%orF transtornos neur.ticosF transtornos de
personalidade e de co%porta%entoF retardo %entalF e outros transtornos %entais.
Devero ser o+servadas as descries cl<nicas e diretri!es diagn.sticas da classi'icao de transtornos
%entais e de co%porta%ento da 18n /eviso da Classi'icao Internacional de Doenas da "9 (CID-18).
p) Tumores e Neoplasias
QualBuer #ist.ria atual ou pregressa de tu%or %alignoF tu%ores +enignos, dependendo da locali!ao,
repercusso 'uncional, potencial evolutivo. 9e o perito -ulgar insigni'icantes peBuenos tu%ores +enignos (e&E
cisto se+7ceo, lipo%a), dever7 -usti'icar sua concluso.
q) Sistema Imunolgico
Doenas auto-i%unes, e&ceto vitiligo, patologias ou uso de %edicaes Bue gere% i%unodepresso.
r) Doenas Sexualmente Transmissveis
$5
QualBuer D90 e% atividade H condio de inaptido, e&ceto Buando desprovida de potencialidade
%.r+ida.
s) Condies Ginecolgicas
'oritesF cistos ovarianos co% indicao cir*rgicaF salpingites, leses uterinas e outras anor%alidades
adBuiridas, e&ceto se insigni'icantes e desprovidas de potencialidade %.r+idaF %astites. s pareceres
especiali!ados devero %encionar Buais os e&a%es co%ple%entares utili!ados e o estado das %a%as e genitais.
t) Outras condies
Doenas ou condies eventual%ente no listadas nas al<neas anteriores, detectadas no %o%ento da
avaliao %Hdico-pericial, podero ser causa de Inaptido, se, a critHrio da @9 'ore% potencial%ente i%peditivas
ao dese%pen#o pleno das atividades %ilitares.
Doenas, condies ou alteraes de e&a%es co%ple%entares Bue de%ande% investigao cl<nica Bue
ultrapasse o pra!o %7&i%o estipulado para a avaliao psico'<sica previsto no 2dital do concursoJseleo
constituiro causa de Inaptido.
II - INDICES:
a) Altura
: altura %<ni%a H de 1,($% e a altura %7&i%a H de 2,88% para a%+os os se&os.
b) Peso
?i%ites de pesoE <ndice de %assa corporal (I"C) co%preendido entre 14 e 38. 0ais li%ites, Bue no so
r<gidos, sero correlacionados pelos :gentes "Hdico )ericiais (:")) co% outros dados do e&a%e cl<nico
(%assa %uscular, con'or%ao .ssea, proporcionalidade, +iotipo, tecido adiposo locali!ado, etc.).
c) Acuidade Visual
:d%ite-se :3 atH 28J$88 9JC e% :, corrigida para 28J28, co% a %el#or correo .ptica poss<vel.
e&a%e dever7 ser e'etuado e&clusiva%ente por %Hdico devida%ente identi'icado, sendo vedada a
e&ecuo por pessoal 2;.
d) Senso Cromtico
=o sero ad%itidas discro%atopsia para as cores verde e ver%el#a, de'inidas de acordo co% as
instrues Bue aco%pan#a% cada %odelo de teste e%pregado. =o H ad%itido o uso de lentes corretoras do
senso cro%7tico.
e) Dentes
%<ni%o e&igido H de vinte (28) dentes naturais, de! (18) e% cada arcada, #<gidos ou tratados. )ara
resta+elecer as condies nor%ais de estHtica e %astigao, tolera-se a pr.tese dental, desde Bue o inspecionado
apresente os dentes naturais, con'or%e %encionado.
f) Limites Mnimos de Motilidade
I - ?i%ites "<ni%os de "otilidade da 2&tre%idade 9uperiorE "6/9 o 2levao para diante a 58p.
:+duo a 58pF C032? o ;le&o a 188p. 2&tenso a 1(pF )A=> o :lcance total a 1(pF "h o
9upinaoJpronao a 58pF e D2D9 o ;or%ao de pina digital.
II - ?i%ites "<ni%os de "otilidade da 2&tre%idade In'eriorE Cl-;2"A/:? o ;le&o a 58p.
(8
2&tenso a 18pF @2?> o 2&tenso total. ;le&o a 58pF e 0/=\2? o Dorsi'le&o a 18p. ;le&o plantar a
18p.
g) Indices Crdio-Vasculares
)resso :rterial %edida e% repousoE 9I90W?IC: - igual ou %enor do Bue 1$8%%>gF DI:90W?IC: -
igual ou %enor do Bue 58%%>gF
2% caso de <ndices superiores a estes na pri%eira avaliao, devero ser reali!adas %ais duas a'eries,
co% intervalo %<ni%o de trinta %inutos.
)A?9 :/02/I:? "2DID 2" /2)A9E igual ou %enor Bue 128 +atJ%in. 2ncontrada 'reBuNncia
card<aca superior a 128 +atJ%in, o candidato dever7 ser colocado e% repouso por pelo %enos de! %inutos e
a'erida nova%ente a 'reBjNncia, ou solicitado 2CO para an7lise.
h) Indice Audiomtrico
:d%ite-se perdas %aiores Bue $8 d6 e %enores ou iguais a 18 d6, nas 'reBuNncias de $888 a 4888 >!,
desde Bue satis'eitas as seguintes condiesE se-a unilateralF apresente otoscopia nor%alF qndice de
/econ#eci%ento da ;ala (I/;) para %onoss<la+os %aior ou igual a 44YF e ?i%iar de /econ#eci%ento da ;ala
(?/;) %enor ou igual a $8 d6.
e&a%e dever7 ser e'etuado e&clusiva%ente por %Hdico ou 'onoaudi.logo devida%ente identi'icado,
sendo vedada a e&ecuo por pessoal 2;.
III - EXAMES COMPLEMENTARES OBRIGATRIOS REALIZADOS PELA MB:
- 0elerradiogra'ia do t.ra&, co% validade de atH seis (,) %eses.
- 9angueE glicose, creatinina, #e%ogra%a co%pleto, 3D/? e teste anti->I3.
- ArinaE 2:9.
- )ara as candidatas, salvo se desnecess7rio no caso de gravide! .+via, ser7 e'etuado teste de gravide! (0IO).
- 2CO nos candidatos aci%a de 38 anos e naBueles e% Bue #ouver indicao cl<nica.
ANEXO V
AVALIAO PSICOLGICA (AP)
: :) +aseia-se no %odelo anal<tico de seleo psicol.gica e est7 'unda%entada nas concluses da
psicologia di'erencial, as Buais esta+elece% Bue os indiv<duos possue% #a+ilidades, personalidades e n<veis de
%otivao di'erenciados (per'il individual) e Bue cada atividade ou ocupao pressupe n<veis di'erentes desses
atri+utos (per'il pro'issional). : :), por sua l.gica e %odelo, co%preende a co%parao do n<vel de
co%pati+ilidade do per'il psicol.gico do candidato V o+tido %ediante a utili!ao de testes, tHcnicas e
instru%entos psicol.gicos cienti'ica%ente recon#ecidos V co% o per'il da atividade e&igida para a carreira
%ilitar eJou 'uno pretendida, previa%ente levantado.
: :) ter7 co%o 'unda%entos os seguintes reBuisitosE
a) an7lise do tra+al#o - co%preende o %inucioso e&a%e da atividade pro'issional por %eio da aplicao
de Buestion7rios, entrevistas e o+servaes dos locais de tra+al#o, para Bue se-a% identi'icadas as variaes
'<sicas, psicol.gicas e a%+ientais inerentes CBuela atividade, o+tendo-se, ao 'inal, o per'il psicol.gico da
atividadeF
(1
+) seleo de preditores - escol#a, co% +ase no per'il psicol.gico deter%inado, dos testes e das tHcnicas
psicol.gicas Bue possa% ser utili!adas co%o preditoras de sucesso na atividadeF
c) de'inio de critHrios estat<sticos - co%parao dos resultados dos candidatos co% dados acu%ulados
de grupos anteriores Bue 'ora% previa%ente estudados, esta+elecendo-se ento os n<veis %<ni%os aceit7veisF e
d) aco%pan#a%ento - coleta siste%7tica dos dados Bue per%ita% veri'icar a validade do processo,
+uscando o seu aper'eioa%ento cont<nuo.
X X X
(2

Você também pode gostar