Deke Âef$Ece Je #E Efpeveeueùe Efjeoeeve: Efoiecyej Pewve Ef$Eueeskeâ Meesoe Mebmleeve Éeje Mebûeeefuele

Jeerj %eeveesoe evLeceeuee kee heg<he veb.
422
ISBN-978-93-84003-10-4
Deke=ef$ece Je=#e efpeveeuee efJeOeeve

(efleueeseheCCeefe Deeefo ebLe kes DeeOeej mes Deke=ef$ece Je=#eeW kee JeCe&ve)
-jeefe$eerpewve meceepe keer meJeexe meeOJeer
hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe
eer %eeveceleer ceeleepeer

eJeCe ke=<Cee Skeced (13 pegueeF& 2014) hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deee|ekee
efMejesceefCe eer %eeveceleer ceeleepeer eje Ieesef<ele eer ieewlece ieCeOej Je<e&
(20142015) kes Devleie&le %eeveece=le ceneslmeJeMejohete|Cecee kes
MegYe DeJemej hej ekeeefMele
efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve eje mebeeefuele
Jeerj %eeveesoe evLeceeuee

Fme evLeceeuee ceW efoiecyej pewve Dee<e&ceeie& kee hees<eCe kejves Jeeues efnvoer,
mebmke=le, eeke=le, keVe[, Debespeer, iegpejeleer, ceje"er Deeefo Yee<eeDeeW
kes veee, efmeevle, DeOeelce, Yetieesue-Keieesue, JeekejCe Deeefo
efJe<eeeW hej ueIeg SJeb Je=nod ebLeeW kee cetue SJeb DevegJeeo meefnle
ekeeMeve neslee nw~ mecee-mecee hej Oeeefce&ke
ueeskeesheeesieer ueIeg hegefmlekeeSb Yeer
ekeeefMele nesleer jnleer nQ~
-: mebmLeeefhekee SJeb esjCeeeesle :-
hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe eer %eeveceleer ceeleepeer

(oes yeej [er.efued. keer ceeveo GheeefOe mes Deuebke=le)
-: ceeie&oMe&ve :-
e%eeeceCeer Deeefe&kee eer evoveeceleer ceeleepeer

(heerSe.[er. keer ceeveo GheeefOe mes Deuebke=le)
-: efveoxMeke SJeb mecheeoke:-
-ekeeMeke-
kece&eesieer heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceerpeer
efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve
eLece mebmkejCe
1100 eefleeeB
-: eyebOe mecheeoke :-
pecyeterhe-nefmleveehegj (cesj") G.e.

heesve veb.- (01233) 280184, 280994
peerJeve ekeeMe pewve
Website : www.jambudweep.org
E-mail : jambudweeptirth@gmail.com
Facebook : jaintirthjambudweep
meJee&eOf ekeej ekeeMekeeOeerve
Jeerj efveJee&Ce mebJeled 2540

eeJeCe ke=<Cee Skeced
(13 pegueeF& 2014)
cetue
16/-.
kecheesepf ebie - %eeveceleer vesJeke&

pecyeterhe-nefmleveehegj (cesj") G.e.
(3)
(4)
mecheeokeere
emleeJevee
-kece&eesieer heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceerpeer

Den&vlees cebieueb kege&g: efmee: kegeg&Me cebieueced~
Deeeeee&: hee"keeMeeefhe meeOeJees cece cebieueced~~
pewve meceepe keer meJeexe meeOJeer hejce hetpe 105 ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer
ceeleepeer ves yeermeJeeRFkekeermeJeeR Meleeyoer ceW meeefnle me=peve keer DeefJejue Oeeje kees
eJeeefnle kejkes pewveOece& keer DeodYegle eYeeJevee keer nw leLee pewve meeefnle peiele hej
Yeer Deveble Ghekeej efkeS nQ~ efJeMes<e he mes Deehekeer uesKeveer mes emetle hee meeefnle
DeLee&led hetpee efJeOeeve mes pevepeve kees DeceesIe Mem$e kes he ceW Yeefe kee ceeie& eehle
ngDee nw~
efJeOeeveeW keer e=bKeuee ceW en Deke=ef$ece Je=#e efpeveeuee efJeOeeve Deehekes neLeeW
ceW Dee jne nw~ Fme efJeOeeve ceW {eF&erhe kes Deke=ef$ece Je=#eeW hej efJejepeceeve efpevecebefoj
SJeb efpeveefyecyeeW keer hetpee nw~ Deepe nceW Deke=ef$ece efpevecebefojeW kes oMe&ve veneR nes jns
nQ keeeWefke nceejs heeme JeneB leke peeves keer Meefe kee DeYeeJe nw~ hetpe ceeleepeer
nefmleveehegj ceW Deke=ef$ece efpevecebefoj keer jevee yeveJee jner nQ~ ceQ ceeleepeer mes kenlee
ntB efke ceeleepeer peye nceves Ske Yeer Deke=ef$ece efpevecebefoj osKee veneR, keneB nw, kewmee
nw? leye nce Gmes kewmes yeveeSb ? uesefkeve ceeleepeer kee kenvee nw efke pees nceejs eeeerve
Meem$e pewmes efleueeseheCCeefe, ef$eueeskemeej, efmeevlemeejoerheke, ueeskeefJeYeeie,
leJeeLe&Jeee|leke Deeefo ebLe nQ pees efke npeejoes npeej Je<e& eeeerve nQ, efpeveceW
Deke=ef$ece efpevecebefoj kee JeCe&ve nw, efpeveceW YeieJeeve ceneJeerj keer efoJeOJeefve kes DebMe
ceewpeto nQ Jes meye eceeCeerke nQ Dele: nceW Fvekes JeeveeW hej eeve kejles ngS Fve meYeer
kees ceevevee nw~ Deepe nce Fve hej eeve kejWies lees Deieues YeJeeW ceW nceW en meye
keg osKeves kees eehle nesiee~
en efJeOeeve YeieJeeve keer Yeefe kes meeLemeeLe kejCeevegeesie kes mJeeOeee kee
ueeYe eoeve kejves Jeeuee nw~ Fme efJeOeeve kees kejkes meYeer Yeepeve en YeeJevee YeeS
efke nceW Yeer MeerIe ner Fve Deke=ef$ece jeveeDeeW kes oMe&ve neW~ en efJeOeeve meYeer kes
peerJeve ceW cebieue kees eoeve kejs SJeb efJeOeeve keer jeefe$eer hetpe ceeleepeer oerIee&eg neW,
mJemLe jnW, Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee efove otveer jele eewiegveer Je=ef kejs, ener
efpevesvosJe mes cebieue eeLe&vee nw~
-e%eeeceCeer Deee|ekee evoveeceleer

ceOeueeske ceW DemebKeeleeW erhe meceg nQ~ eLece erhe kee veece pecyeterhe nw~ Gmekes
yeeo ueJeCe meceg nw~ efhej otmeje erhe OeelekeerKeC[erhe nw, Gmekes yeeo keeueesoefOe meceg
nw~ efhej heg<kejeOe&erhe nw peneB yeereeWyeere ceW ieesueekeej ceeveg<eesej heJe&le nesves mes en
{eF&erhe keer meercee yeve peeleer nw JeneR leke ceveg<e pee mekeles nQ~
Fme Deke=ef$ece Je=#e efpeveeuee efJeOeeve ceW hejce hetpe ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer
ceeleepeer ves {eF&erhe kes Devoj hebeces mecyevOeer ome Deke=ef$ece Je=#e nQ, efpeve hej
efpevecebefoj SJeb efpeveeefleceeSB efJejepeceeve nQ, Gvekeer hetpee oer nw~ Fve ome Deke=ef$ece Je=#eeW
kes efpeleves heefjJeej Je=#e nQ Gve meye hej Yeer efpevecebefoj SJeb efpeveeefleceeSB nQ Gve meYeer
eefleceeDeeW kees Yeer Fme efJeOeeve ceW DeIe& e{eee nw~
pewmee efke Fme efJeOeeve kes MegYeejcYe ceW cebieueeejCe ceW hetpe ceeleepeer ves efueKee nw
pebyetMeeuceefue Deeefo oMe le, MeeKeeDeeW hej oMe cebefoj~
Gve heefjJeej le hej Yeer efpeveie=n eeflecee Jebotb efMeJekej~~
hetpee veb. 1 pebyetJe=#eeefo oMeJe=#e efpeveeuee hetpee (mecegee hetpee) ceW {eF&erhe
mecyevOeer Gejkeg, osJekeg ceW efmLele pebyetJe=#eeefo oMeJe=#e efpeveeuee, efpeveeEyeye SJeb
Gvekes heefjJeej Je=#e kes efpeveeuee SJeb efpeveefyecyeeW keer hetpee nw~ Fve efpeve eefleceeDeeW keer
ceefncee kee JeCe&ve kejles ngS hetpe ceeleepeer ves peeceeuee ceW efueKee nw
efpeve YeJeveeW ceW efpeveeefleceeSB, nQ MeeMJele efme kener peeleer~
yeng jlveeW keer megvoj Deeke=efle, efJe Jeerlejeie ceve kees Yeeleer~~
jlveeW kes efmebnemeve Thej, eeflecee heeemeve mes jepeW~
Yeeceb[ue keer keebleer Ssmeer, efpememes keeser metjpe ueepeW~~
hetpee veb. 2 megoMe&ve ces mebyebOeer pebyetJe=#e Meeuceefue Je=#e efpeveeuee hetpee ceW
megoMe&ve ces kes F&Meeve, vew$e+le keesCe ceW pecyetJe=#e Deewj Meeuceefue Je=#e mecyevOeer
efpeveeuee SJeb efpeveefyecyeeW keer hetpee nw~ pecyetJe=#e kes heefjJeej Je=#e 1 ueeKe 40 npeej
119 nQ SJeb Meeuceefue Je=#e kes heefjJeej Je=#e Yeer 1 ueeKe 40 npeej 119 nQ Fve meYeer
heefjJeej Je=#eeW kes Thej efJejepeceeve efpevecebefojeW SJeb efpeveeefleceeDeeW kees Yeer Fme hetpee ceW
DeIe& e{eee nw~
hetCee&Ie& ceW hetpe ceeleepeer ves efueKee nw
oese ueeKe Demmeer menme, oes meew De[efleme jce~
pepetb meJe& heefjJeej le, kes efpeveie=n efpeveeEyeye~~
(5)
(6)
hetpee veb. 3 efJepeeces mebyebOeer OeelekeerMeeuceefue Je=#e efpeveeuee hetpee ceW

efJepeeces mecyevOeer Oeelekeer, Meeuceueer Je=#e kes efpeveeuee SJeb efpeveefyecyeeW keer hetpee nw~
OeelekeerJe=#e kes 2 ueeKe, 80 npeej, 239 heefjJeej Je=#e nQ SJeb Meeuceefue Je=#e kes Yeer 2
ueeKe, 80 npeej, 239 heefjJeej Je=#e nw~ Fve meYeer heefjJeej Je=#e DeLee&led 5 ueeKe, 60
npeej, 478 heefjJeej Je=#eeW hej efJejepeceeve efpevecebefoj SJeb efpeveeefleceeDeeW kees Fme hetpee
ceW DeIe& e{eee nw~
hetpee veb. 4 Deeueces mebyebOeer OeelekeerJe=#e MeeuceefueJe=#e efpeveeuee hetpee ceW
Deeueces mecyevOeer OeelekeerJe=#e SJeb Meeuceueer Je=#e hej efJejepeceeve efpeveeuee SJeb
efpeveefyecyeeW keer hetpee nw~ Fme hetpee ceW Yeer 5 ueeKe, 60 npeej, 478 heefjJeej Je=#eeW hej
efJejepeceeve efpevecebefojeW SJeb efpeveefyecyeeW kees DeIe& e{eee nw~
hetpee veb. 5 cevojces mebyebOeer heg<kejle Meeuceefuele efpeveeuee hetpee ceW cebojces
mebyebOeer heg<kejJe=#e SJeb MeeuceueerJe=#e hej efJejepeceeve efpevecebefoj SJeb efpeveefyecyeeW keer hetpee
nw~ heg<kej Je=#e kes heefjJeej Je=#e 5 ueeKe, 60 npeej, 479 nw SJeb Meeuceueer Je=#e kes
heefjJeej Je=#e Yeer 5 ueeKe, 60 npeej, 479 nw~ Dele: oesveeW kes efceueekej 11 ueeKe, 20
npeej, 958 heefjJeej Je=#eeW hej efJejepeceeve efpevecebefoj SJeb efpeveeefleceeDeeW kees Fme hetpee
ceW DeIe& e{eee nw~
hetpee veb. 6 efJeegvceeueer ces mebyebOeer heg<kejle Meeuceueerle efpeveeuee hetpee ceW
efJeegvceeueer ces kes F&Meeve, vew]$e+lekeesCe ceW heg<kej SJeb Meeuceefue Je=#e hej efJejepeceeve
efpevecebefoj SJeb efpeveefyecyeeW keer hetpee nw~ Fme hetpee ceW Yeer 11 ueeKe, 20 npeej, 958
heefjJeej Je=#eeW hej efJejepeceeve efpevecebefoj SJeb efpeveeefleceeDeeW kees DeIe& e{eee nw~ Fme
Deefvlece hetpee kes hetCee&Ie& ceW heebeeW ces mecyevOeer 36 ueeKe, 43 npeej, 120 eceeCe
heefjJeej Je=#eeW hej efJejepeceeve efpeveie=n SJeb efpeveeefleceeDeeW kees hetCee&Ie& e{eles ngS meew
meew yeej veceve efkeee nw~
Fme ekeej Fme efJeOeeve ceW 10 Deke=ef$ece Je=#e efpeveeuee SJeb Gvekes heefjJeej Je=#eeW
hej efJejepeceeve Deke=ef$ece efpevecebefoj SJeb efpeveeefleceeDeeW kees DeIe& e{ekej ceneve hegCe
kee mebee neslee nw Deewj efveefele ner Ske efove Fve Deke=ef$ece efpevecebefoj SJeb efpeveeefleceeDeeW
kes oMe&ve kee meewYeeie Yeer DeJeMe eehle nesiee~
Fme efJeOeeve ceW kegue 6 hetpee, 20 DeIe&, 11 hetCee&Ie& SJeb 7 peeceeuee nQ~ Fmekes
yeeo eMeefmle nw, efhej Deke=ef$ece Je=#e efpeveeuee efJeOeeve keer cebieue Deejleer nw~ Fme
efJeOeeve kees kejves, kejeves Jeeues meYeer YeJepeerJe Fve Deke=ef$ece eefleceeDeeW kes oMe&ve kejles
ngS Devegece mes efMeJemegKe kees eehle kejW ener cebieue YeeJevee nw~
oes Meyo
Fve {eF&erhe ceW hebeces, mebyebOeer Je=#e Deke=ef$ece nQ~
eerme ueeKe De menme lesleeefueme, Ske meew yeerme eceeCe kens nQ~~
oMe efpevecebefoj Deke=ef$ece, meyeceW osJeYeJeve Meeele nQ~
meyeceW efpeveie=n efpeveeefleceeeW, meew meew yeej veceve efveleeefle nQ~~
yeermeJeeR meoer ceW cegefve hejcheje kees peerJevle kejves Jeeues egieeJele&ke eLeceeeee& eeefj$e eeJeleea
Deeeee& eer Meebeflemeeiej peer cenejepe kes 3 yeej oMe&ve kejves Jeeueer, Gvemes DevegYeJe %eeve eehle kejves
Jeeueer, eLece hedefMe<e eeefj$e et[eceefCe Deeeee& eer Jeerjmeeiej peer cenejepe kes kejkeceueeW mes
Deee|ekee oer#ee kees eehle kej %eeveceleer veece kees meeLe&ke kejves Jeeueer, yeermeJeeR meoer keer egieeJee|lekee,
eLece yeeueyeeeeefjCeer Deee|ekee, eeefj$eeefvkee, Deee|ekee efMejesceefCe ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer
ceeleepeer nQ~
hetpe ceeleepeer ves efpeveOece&, efpeveeiece keer efJeMes<e eYeeJevee kejles ngS Deye leke ueieYeie 400
ebLeeW keer jevee keer nQ efpeveceW mes DeYeer keg ebLe DeekeeefMele nQ~ Deepe kes Yeewefleke egie ceW ueesieeW kees
Oece&ceeie& ceW ueieeves kes efueS YeieJeeve keer Yeefe, hetpee efJeOeeve, mlegefle Deeefo meMee ceeOece nw~
ceeleepeer keer uesKeveer mes efueKee ieee SkeSke Meyo ceesleer keer ceeuee kes meceeve megMeesefYele nw~
hetpe ceeleepeer ves YeieJeeve kes meneveece ceb$e mes uesKeveer kee MegYeejcYe efkeee~ De<meneer ebLe kee
efnvoer DevegJeeo efkeee~ <edKeC[eiece met$e ebLe hej efmeevle efevleeceefCe veece mes mebmke=le erkee 16
hegmlekeeW keer 3100 he=<"eW ceW efueKekej Ske keere|leceeve mLeeefhele efkeee nw~ efveecemeej ebLe hej
meeeoefevleeceefCe veece mes mebmke=le erkee SJeb meceemeej ebLe hej %eevepeesefle efnvoer erkee
efueKeer nw~
efJeOeeveeW ceW FvOJepe, keuhegce, meJe&leesYe, leerveueeske, efmeee, meceJemejCe, pecyeterhe
Deeefo ye[s efJeOeeveeW kes meeLemeeLe Meeefvle efJeOeeve Deeefo ess efJeOeeveeW kees efceueekej 100 keer mebKee
ceW efJeOeeveeW keer jevee keer nw~ 365 efove ceW eefleefove keneR ve keneR hetpe ceeleepeer eje jefele efJeOeeve
nesles ner jnles nQ~ pecyeterhe hej eefleefove keesF& ve keesF& efJeOeeve neslee ner jnlee nw~
efJeOeeveeW keer e=bKeuee ceW en Deke=ef$ece Je=#e efpeveeuee efJeOeeve Ske DeefleMeekeejer efJeOeeve nw,
efpeveceW {eF&erhe kes 10 Deke=ef$ece Je=#e SJeb Gvekes heefjJeej Je=#eeW hej efJejepeceeve eerme ueeKe,
lesleeefueme npeej, Ske meew yeerme efpevecebeof j SJeb GveceW efJejepeceeve efpeveefyecyeeW keer hetpee nw~ Ske efove ceW
mecheVe kejves Jeeuee en efJeOeeve ceneve hegCe kees eoeve kejves Jeeuee nw~
hetpe ceeleepeer kes %eeveiegCe keer hetpee kejles ngS ceQ ener YeeJevee kejleer ntB efke hetpe ceeleepeer kes
iegCe cegPeceW DeJeleefjle neW~ en efJeOeeve cesjs peerJeve ceW egle%eeve, kesJeue%eeve kees eehle kejeJes, Fmeer
cebieue YeeJevee kes meeLe hetpe ceeleepeer kes heeJeve ejCeeW ceW keesefkeesef veceve~
N:M
N:M
-Deee|ekee mJeCe&celeer
(7)
(8)
hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe
efJe<eeevegeceefCekee
eer %eeveceleer ceeleepeer kee mebef#ehle-heefjee

-e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer
pevcemLeeve-efkewleveiej (yeejeyebkeer) G.e.
pevceefleefLe-Deemeespe megoer 15 (MejohetefCe&cee) efJe. meb. 1991, (22 Deketyej meved 1934)
peeefle-DeeJeeue efo. pewve, iees$e-ieeseue, veece-keg. cewvee
ceelee-efhelee-eerceleer ceesefnveer osJeer SJeb eer essueeue pewve
Deepevce yeeee& ele-F&. meved 1952, yeejeyebkeer ceW MejohetefCe&cee kes efove
#egefuuekee oer#ee-ew$e ke=. 1, F&. meved 1953 kees ceneJeerjpeer DeefleMee #es$e (jepe.) ceW Deeeee&jlve
eer osMeYet<eCe peer cenejepe mes~ veece-#egefuuekee Jeerjceleer
Deeefe&kee oer#ee-JewMeeKe ke=. 2, F&. meved 1956 kees ceeOeesjepehegje (jepe.) ceW eeefj$eeeJeleea 108
Deeeee& eer Meebeflemeeiej peer keer hejcheje kes eLece heeOeerMe Deeeee& eer Jeerjmeeiej peer cenejepe kes
kejkeceueeW mes~
meeefnefleke ke=eflelJe-Demeneer, meceemeej, efveecemeej, cetueeeej, keeleb$e-JeekejCe, <edKeC[eiece
Deeefo ebLeeW kes DevegJeeo/erkeeSb SJeb ueieYeie 300 ebLeeW keer uesefKekee~
[er.efued. keer ceeveo GheeefOe-meved 1995 ceW DeJeOe efJe.efJe. (hewpeeyeeo) eje SJeb leerLekej ceneJeerj
efJeeefJeeeuee cegjeoeyeeo eje 8 Deewue 2012 kees [er.efued. keer ceeveo GheeefOe mes efJeYetef<ele~
leerLe& efvecee&Ce esjCee-nefmleveehegj ceW pebyeterhe, lesjnerhe, leerveueeske Deeefo jeveeDeeW kes efvecee&Ce,
Meeele leerLe& DeeesOee kee efJekeeme SJeb peerCeexej, eeeie-Fueeneyeeo (G.e.) ceW leerLekej $e+<eYeosJe
lehemLeueer leerLe& kee efvecee&Ce, leerLekej pevceYetefceeeW kee efJekeeme eLee-YeieJeeve ceneJeerj pevceYetefce kegC[uehegj
(veeueboe-efyenej) ceW vebeeJele& cenue veeceke leerLe& efvecee&Ce, YeieJeeve heg<heobleveeLe keer pevceYetefce keekevoer leerLe&
(efveke ieesjKehegj-G.e.) kee efJekeeme, YeieJeeve heee&veeLe kesJeue%eeveYetefce Deefn$e leerLe& hej leerme eewyeermeer
cebefoj, nefmleveehegj ceW pecyeterhe mLeue hej YeieJeeve MeebefleveeLe-kegbLegveeLe-DejnveeLe keer 31-31 heg Gegbie
Ke[dieemeve eeflecee, ceebieerlegbieer ceW efvecee&CeeOeerve 108 heg Gebgbie YeieJeeve $e+<eYeosJe keer efJeMeeue eeflecee,
ceneJeerj peer leerLe& hej ceneJeerj Oeece ceW hebeyeeueeefle cebefoj, efMe[ea ceW %eeveleerLe&, meccesoefMeKej ceW Deeeee& eer
Meebeflemeeiej Oeece Fleeefo~
ceneslmeJe esjCee-hebeJe<eeae pecyeterhe ceneceneslmeJe, YeieJeeve $e+<eYeosJe Debleje&êre efveJee&Ce
ceneceneslmeJe, DeeesOee ceW YeieJeeve $e+<eYeosJe cenekegbYe cemlekeeefYe<eske, kegC[uehegj ceneslmeJe, YeieJeeve
heee&veeLe pevcekeueeCeke le=leere meneeefyo ceneslmeJe, efouueer ceW keuhegce ceneceC[ue efJeOeeve kee Sself eneefmeke
Deeeespeve Fleeefo~ efJeMes<ehe mes 21 efomecyej 2008 kees pecyeterhe mLeue hej efJeeMeebefle DeeEnmee meccesueve
kee Deeeespeve ngDee, efpemekee GodIeeve Yeejle keer lelkeeueerve je^heefle eerceleer eefleYee osJeerefmebn heeerue
eje efkeee ieee~
Mew#eefCeke esjCee-pewve ieefCele Deewj ef$eueeske efJe%eeve hej Debleje&êre mebieeser, jeêre kegueheefle
meccesueve, Feflenemekeej meccesueve, veeeeOeerMe meccesueve SJeb Deve Deveske jeêre-Debleje&êre mlej kes
mesefceveej, Dee@veueeFve pewve FvemeeFkeueesheeref[ee Deeefo~
jLe eJele&ve esjCee-pecyeterhe %eevepeesefle (1982 mes 1985), meceJemejCe eerefJenej (1998 mes
2002), ceneJeerj peesefle (2003-2004) kee Yeejle YeceCe~
Fme ekeej efvele vetleve YeeJeveeDeeW keer peveveer hetpe ceeleepeer efejkeeue leke Fme JemegOee kees
megMeesefYele kejleer jnW, ener cebieue keecevee nw~
efJe<ee
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
he= mebKee
cebieueeejCe
pecyetJe=#eeefo oMeJe=#e efpeveeuee hetpee
megoMe&veces mebyebOeer pecyetJe=#e MeeuceefueJe=#e efpeveeuee hetpee
efJepeeces mebyebOeer OeelekeerJe=#e MeeuceefueJe=#e efpeveeuee hetpee
Deeueces mebyebOeer OeelekeerJe=#e MeeuceefueJe=#e efpeveeuee hetpee
cebojces mebyebOeer heg<kejle Meeuceefuele efpeveeuee hetpee
efJeegvceeueerces mebyebOeer heg<kejle MeeuceefueJe=#e efpeveeuee hetpee
ye[er peeceeuee
eMeefmle
Deke=ef$ece Je=#e efpeveeuee keer cebieue Deejleer
pecyeterhe leerLe& Jebovee
Yepeve
1
3
8
14
20
26
32
39
42
43
44
48
ceC[ue kee vekeMee
5 keeske
eLece keeske ceW
-4
efleere keeske ceW -4
le=leere keeske ceW -4
elegLe& keeske ceW
-4
hebece keeske ceW
-4
kegue - 20 DeIe&
hetpee-6, kegue DeIe&-20, hetCee&Ie&-11, peeceeuee-7
(1)
(2)
Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

efnboer heeevegJeeoeewyeesuebo
egeflekej efpeveie=n ceW Deke=ef$ece, ke=ef$ece Deecese egefleceeve~

vej megj hetefpele YegJeve$ee kes, meye efpeveeEyeye vecetB iegCeKeeve~~1~~
egefleceb[ue Yeemegj leveg MeesefYele, efpeveJej eeflecee Deeeflece nQ~
peie ceW JewYeJe nsleg GvnW, Jebotb Debpeefuekej efMej vele ceQ~~2~~
DeeegOe efJeefee Yet<ee efJejefnle, efpeveie=n ceW eeflecee eeke=le~
keebleer mes Deveghece nQ keuce<e, Meebefle nsleg ceQ vecetB melele~~3~~
hejce Meebefle mes ke<eee cegkeleer, kees kenleer cevenj DeefYehe~
YeJe kes Debleke efpeve keer eeflecee, eCecetB ceve efJeMegef kes nsleg~~4~~
Devegghed

(pebyetJe=#eeefo 10 Je=#e efpeveeuee efJeOeeve)
pebyetJe=#eeefo MeeKeemeg, heefjJeejgces<Jeefhe~

efpeveeueee efpeveeee&Me, leebmlee veewecf e efMeJeehlees~~5~~
pebyetMeeuceefue Deeefo oMe le, MeeKeeDeeW hej oMe cebefoj~
Gve heefjJeej le hej Yeer, efpeveie=n eeflecee Jebotb efMeJekej~~5~~
cebieueeejCe
~~DeLe efpevee%eeefle%eeheveee ceb[uemeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~~
(eer ieewlece mJeeceer eCeerle ewleYeefe mes G=le)
N:M
Deke=leeefve ke=leeefve eeeceseegelf eceefvle egelf ecelmeg cebeof js<eg~

cevegpeecejhetefpeleeefve Jebos eefleefyecyeeefve peiel$ees efpeveeveeced~~1~~
egefleceb[ue Yeemegjebiee<er:, eeflecee Deeeflecee efpeveeseceeveeced~
YegJeves<eg efJeYetlees eJe=ee, Jeheg<ee ee_peefuejefmce Jevoceeve:~2~~
efJeieleeegOe efJeefeeeefJeYet<ee:, eke=eflemLee: ke=efleveeb efpevesejeCeeced~
eeflecee: eefleceeie=n<s eg keebleeeeflecee keuce<eMeevleesefYeJevos~~3~~
keLeeefvle ke<eeecegef e ue#ceeR, hejee Meevleleee YeJeevlekeeveeced~
eCeceeceefYehecete|leceefvle, eefleheeefCe efJeMeges efpeveeveeced~~4~~
(3)
hetpee veb.1
pebyetJe=#eeefo oMe Je=#e efpeveeuee hetpee

(mecegee hetpee)
MebYeg bo
heeBeeW ces kes Gej ceW Gej keg ceW le heebe kens~
es pebyet Oee$eer heg<kej nQ FveceW Meeele efpevemee kens~~
oef#eCe ceW heeBe osJekeg ceW Meeuceefue le heeBe kens Meeele~
Fve oMe Je=#eeW kes efpevecebefoj efpeveeefleceeeW hetpetb efveleeefle~~1~~
eR meeOe&eerhemLeGejkegosJekegefmLelepebyetJe=#eeefooMeJe=#eefpeveeuee
eqpeveeEyeyelelheefjJeejJe=#eefpeveeueeefpeveeEyeyemecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ed
Deeeveveb~
eqpeveeEyeyelelheefjJeejJe=#eefpeveeueeefpeveeEyeyemecetn! De$e efle efle ": ": mLeeheveb~
eqpeveeEyeyelelheefjJeejJe=#eefpeveeueeefpeveeEyeyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe
Je<ed meefVeOeerkejCeb~
DeLee<kebieerlee bo
peue heen kee ueee, GppJeue keveke Peejer ceW Yeje~

os Oeej efpeveheo hee kees, Deevebojme ceW ceve Yeje~~
oMeJe=#e kes Meeele efpeveeuee, pewve eeflecee kees pepetB~
heefjJeej le kes efpeveYeJeve kees, pepele YeJe ogKe mes yeetB~~1~~
eqpeveeEyeyesYe: pevcepejece=legefJeveeMeveee peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
ieesMeerj ebove efIeme megieefvOele, Yej keesjer ceW efueee~
efpeve heeohee e{ee ee, YeeJe mes Dee&ve efkeee~~oMe.~~2~~
eqpeveeEyeyesYe: mebmeejleeheefJeveeMeveee eboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
(4)
Deefle OeJeue lebogue eb keer, keebleer meMe Yej Leeue keer~

efpeve ev mevcegKe hegbpe Oej, veeTb KegMeer mes Yeeue ceQ~~
oMeJe=#e kes Meeele efpeveeuee, pewve eeflecee kees pepetB~
heefjJeej le kes efpeveYeJeve kees, pepele YeJe ogKe mes yeetB~~3~~
eR meeOe&eerhemLeGejkeg-osJekegefmLelepebyetDeeefooMeJe=#eefpeveeuee
eqpeveeEyeyesYe: De#eeheoeehlees De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceekegbo ebheke Deew keobyeke, heg<he efvepe kej mes egves~
efpevejepe heo DejefJevo kees, pepeleW meYeer og:Ke kees Oegves~~oMe.~~4~~
eqpeveeEyeyesYe: keeceyeeCeefJeOJebmeveee heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
iees#eerj lebogue Meke&jeegle, hesefve Melebefe1 yeveer~
efvepe #egOeejesie efJeveeMe nsleg, hetpenBt ef$eYegJeve Oeveer~~oMe.~~5~~
eqpeveeEyeyesYe: #egOeejesieefJeveeMeveee vewJeseb efveJe&heeceerefle mJeene~
Jej keveke oerheke megjefYeleIe=le, keehee&me yeeleer peieceies~
meye efoMee neW Geesle Gmemes, pepeeW efpeveheo megKe peies~~oMe.~~6~~
eqpeveeEyeyesYe: ceesnebOekeejefJeveeMeveee oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Jej Oetheon ceW Oethe onles, Oetce G[lee oMeefoMee~
Jemeg kece& pejles osKekej, ceesneefj Yeielee meye efoMee~~oMe.~~7~~
eqpeveeEyeyesYe: Dekece&onveee Oethebb efveJe&heeceerefle mJeene~
heue Deece kecejKe mesJe kesuee, Deewj Suee Leeue Yej~
efpevejepe mevcegKe YeWkej, efmeefefeee lelkeeue Jej~~oMe.~~8~~
eqpeveeEyeyesYe: cees#eheueeehlees heueb efveJe&heeceerefle mJeene~
1. IesJej~
(5)
(6)
Jej veerj iebOee#ele megceve, e oerhe Oethe heueewIe ues~

MegYe DeIe& meeW efpeve ejCe hetpele, heehe Deefj mesvee ues~~oMe.~~9~~
eqpeveeEyeyesYe: DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
ceevemlebYeeW ceW efpevecetleea, oMe&ve kej ceeve ieefuele nesJes~

meye DeodYegle jevee jlveceeer, oMe&ke kee efceLee ceue OeesJes~~
eeflecebefoj Fke meew Dee" efyebye, meye heehe keueehe veMeeles nQ~
cegkeleer ue#ceer kes efee JeuueYe, meye kees efMeJeceeie& efoKeeles nQ~~4~~
meesj"e
yeeJeef[ee keceue meefnle MeesYeW, yeng jlveeW kes megj YeJeve yeves~
megj Dehmeefjeeb Keie Kesejveer, eer[e kejleeR ceve cegefole IeveW~~
Jeneb hej efvele eejCe $e+ef<eieCe Yeer, efvele efJenjCe kejles oerKes nQ~
Megelce Oeevee{ keneR, mecejmecee Dece=le heerles nQ~~5~~
#eerjesoefOe Gvenej, GppJeue peue ues Ye=bie ceW~

eerepf eveejCe mejespe, Oeeje osles YeJe efces~~10~~
Meeblees MeebefleOeeje~
megjle kes megce uese, eYegheo ceW Dehe&Ce keB~
keeceosJe ceo veeMe, heeTB Deevebo Oeece ceQ~~11~~
efoJe heg<heebpeefue:~
peehe ceb$e- eR Deke=ef$ecepebyetJe=#eeefoefpeveeueeefpeveefyecyesYees vece:~
peeceeuee
oesne
YeJe efJepeeer efpevejepe nQ, YeJe mebke njleej~

YeefJepeve legce iegCe ieee kes, nesles YeJeoefOe heej~~1~~
MebYeg bo
efpeveYeJeveeW ceW efpeveeefleceeeW, nQ Meeele efme kener peeleeR~

yeng jlveeW keer megvoj Deeke=efle, efJe Jeerlejeie ceve kees Yeeleer~~
jlveeW kes eEmenemeve Thej, eeflecee heeemeve mes jepeW~
Yeeceb[ue keer keebleer Ssmeer, efpememes keeser metjpe ueepeW~~2~~
ceefCe cegkelee ueke jneR efpeveceW, $ee $e efhejW ceefnceeMeeueer~
{esjW efvele eeQme" ecej e#e, efvePe&j lece esle ecekeMeeueer~~
Jemeg cebieue Je Devethece nQ, cebieue Ie Oethe Ie[s MeesYes~
ceefCe kebeve keer ceeueeeW Deew, heg<heeW keer ceeuee ceve ueesYes~~3~~
JeCee&efo meefnle en hegodieue nw, Fmemes mecyevOe veneR cesje~

en leve Yeer cegPemes he=Leked kene, Fmemes mebMues<e veneR cesje~~
Fke ceesnjepe ner Fme peie ceW yengefJeOe kes veee veeelee nw~
pees hej mes efvepe kees he=Leked efkees, Gmekee peie ceW keee veelee nw~~6~~
Fve efceLee Yeebefle DeefJeee ves, cegPekees Fme leve ceW Iesje nw~
meceked efJeee kes nesles ner, efcelee YeJe YeJe kee hesje nw~~
jeieeefo YeeJe Yeer DeewheeefOeke, Jes Yeer peye cegPemes efYeVe kenW~
efhej Oeve ie=n megle efce$eeefokepeve, Jes lees efyeukegue ner he=Leked jnW~~7~~
ns veeLe! Deehekeer Yekeleer mes, cegPeceW Jen Mekeleer Dee peeJes~
ceQ hej mes efvepe kees efYevve keB, en meceked egekf ele Dee peeJes~~
ewleve ecelkeejer Deelcee eEeleeceefCe keuhele efveefOe ner~
ceQ GmeceW ner yeme jce peeTB, mecejme heeret<e efheTB efvele ner~~8~~
ogKe F efJeeesie Deefve eesie, Yee Meeskeeefoke kee Yeeve ve nes~
kesJeue megKeoMe&ve %eeveJeere& Oeejer Deelcee kee Oeeve jnes~~
hejceeveboece=le efvePe&j ceW, mveeve keB ceue Oees [euetB~
Deheves DevevleiegCe hebgpehe, efMeJeheo meeceepe legjle heeuetB~~9~~
pees oMe&ve hetpeve kejles nQ, Jes jlve$ee efveefOe heeles nQ~
pees Jebove kejW hejes#e meoe, Jes Yeer mJeelece megKe heeles nQ~~
(7)
yeme veeLe! megeMe legce megve kejkes, ejCeeW ceW Deeve hegkeeje nw~
Deye cegPe kees Yeer eYeg heej kejes, yeme lesje Ske meneje nw~~10~~
Fleveer ner DeeMee ueskej ceQ, ns veeLe! MejCe ceW Deeee ntB~
Deye eEkeefele Yeer vee osj kejes, YeJe YeJe og:Ke mes Dekegueeee nt~B ~
yeng pevce DevebleeW ceW mebefele, Deye mebee MeerIe meceehle kejes~
YeieJeved ! meg%eeveceleer ue#ceer oskej Deye cegPes ke=leeLe& kejes~~11~~
Ieee
meye kece& efvekeboe, nj YeJe heboe, Deevebokeboe pees OeeJeW~

mepet %eeveceleer kej efvepe mebheefle Yej, cegekf elejceeJej megKe heeJeW~~
eR meeOe&eerhemLe-GejkegosJekegefmLele-pebyetJe=#eeefooMeJe=#eefpeveeueeefpeveefyecyesYe: peeceeuee ceneIe efveJe&heeceerefle mJeene~
Meeblees MeebefleOeeje~ efoJe heg<heebpeefue:~
vejsv bo
pees Deke=ef$ece Je=#eefpeveeuee, hetpee kejles efe mes~

Deke=ef$ece efpeveie=n efpeveeeflecee, Jebove kejles cego mes~~
Jes Deke=ef$ece Meeele Deveghece, efMeJemegKe eehle kejWies~
kesJeue %eeveceleer ue#ceer men, iegCe Deevevle YejWies~~1~~
~~FleeMeerJee&o:~~
N:M
(8)
hetpee veb.2
megoMe&veces mebyebefOe pebyetJe=#e Meeuceefue Je=#e

efpeveeuee hetpee
-DeLe mLeeheveeieerleevo-
efieefj ces kes Gej efoMeer, Gejkeg MeesYes Dene~

GmeceW megefoked F&Meeve kes, pebyetle jepes cene~~
oef#eCe efoMee ceW osJekeg, vew$e+le keesCe megneJeveer~
le Meeuceefue MegYejlvecee, megvoj efoKes MeeKeeIeveer~~1~~
oesne
oesveeW le keer MeeKe hej, oes eer efpeveJej iesn~

Deeeveve kej ceQ pepettB, meoe oe Oej vesn~~2~~
eR eermegoMe&vecesjes: F&Meevevew$e+lekeesCeees: pecyetMeeuceefueJe=#emecyeefvOeefpeveeueemLeefpeveefyecyemecetn! De$e DeJelej-DeJelej mebJeew<ed Deeeveveb~
eR eermegoMe&vecesjes: F&Meevevew$e+lekeesCeees: pecyetMeeuceefueJe=#emecyeefvOeefpeveeueemLeefpeveefyecyemecetn! De$e efle efle ": ": mLeeheveced~
eR eermegoMe&vecesjes: F&Meevevew$e+lekeesCeees: pecyetMeeuceefueJe=#emecyeefvOeefpeveeueemLeefpeveefyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ed meefVeOeerkejCeced~
-Deke-Deef[uuebo-
megjiebiee kees veerj, megjefYe eemegke efkeee~

efpeveheo Oeeje ose, mekeue ceue #ee efkeee~~
pebyet Meeuceefue Je=#e, leves efpeveOeece kees~
pees hetpesb Oej eerefle, uens efMeJe Oeece kees~~1~~
eR eermegoMe&vecesmecyeefvOepecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLemeJe&efpeveefyecyesYe: peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceueeeefieefj Ievemeej, megkegbkegce iebOe ues~
efmeefve kes eefleefyebye, ejCe kees ee& ues~~
(9)
pebyet Meeuceefue Je=#e, leves efpeveOeece kees~

pees hetpes Oej eerefle, uens efMeJe Oeece kees~~2~~
eR eermegoMe&vecesmecyeefvOepecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLemeJe&efpeveefyecyesYe: eboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
peue mes Oeewle megDe#ele, ceggeeheue mecee~
hebgpe OeB efpevemevcegKe, Yeeer Deveghecee~~pebyet.~~3~~
eR eermegoMe&vecesmecyeefvOepecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLemeJe&efpeveefyecyesYe: De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
pegner ecesueer keceue, kesJe[e hetue ues~
eYeg kes ejCe e{eTB, YeJe kes ogKe ues~~pebyett.~~4~~
eR eermegoMe&vecesmecyeefvOepecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLemeJe&efpeveefyecyesYe: heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
meepeele1 IesJej yeeJej ceesoke Ieves~
e keer hetpee efvele #egOee JeeOeer nves~~pebyet.~~5~~
eR eermegoMe&vecesmecyeefvOepecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLemeJe&efpeveefyecyesYe: vewJeseb efveJe&heeceerefle mJeene~
jlveoerhe keer peeself e, oMeeW efoMe lece njs~
Deblej Yeso efJe%eeve, eie nes Yece js~~pebyet.~~6~~
eR eermegoMe&vecesmecyeefvOepecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLemeJe&efpeveefyecyesYe: oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Oethe Deieefve ceW Kese, Oetce oMeefoMe G[~s
kece& hegbpe epJeues, melele Deevebo ye{s~~pebyet.~~7~~
eR eermegoMe&vecesmecyeefvOepecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLemeJe&efpeveefyecyesYe: Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
megjle kes heefjhekeJe, mejme heue ueee kes~
eYeg keer hetpee keB nj<e iegCe ieee kes~~
1. leepes~
(10)
pebyet Meeuceefue Je=#e leves efpeveOeece kees~

pees hetpebs Oej eerefle, uens efMeJe Oeece kees~~8~~
eR eermegoMe&vecesmecyeefvOepecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLemeJe&efpeveefyecyesYe: heueb efveJe&heeceerefle mJeene~
Jeeefj megebove De#ele, hetue e efceues~
oerhe Oethe Megefe Gece, heue egle DeIe& ues~~pebyet.~~9~~
eR eermegoMe&vecesmecyeefvOepecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLemeJe&efpeveefyecyesYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
meesj"e
ecegvee meefjlee veerj, kebeve Peejer ceW Yeje~

efpeveheo Oeeje osle, Meebelf e kejes meye ueeske ceW ~~10~~
Jekegue keceue DejefJebo, megjefYele hetueeW kees egves~
efpeveheo hebkepe DeIe&, eMe meewjYe engeB of Me YeceW~~11~~
DeLe eleske DeIe&-meesj"e
pebyet Meeuceefue Je=#e, eflevekes efpeveie=n kees pepetB~

heg<heebpeefue kej efvele, pees hetpeW mees efMeJe uenW~~1~~
~~DeLe pecyetJe=#eMeeuceefueJe=#emLeeves ceb[uemeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~~
ieerleevo
pecyetle keer Gejer, MeeKee efJe<es efpeveOeece nw~

meye osJe osJeer kejW Deee&, ceQ pepetB Fn Leeve nw~~
Jej veerj ebove Deeefo JemegefJeOe, Je Leeueer ceW efueee~
mebmeej jesie efveJeej mJeeceer, DeIe& mes hetpeve efkeee~~1~~
eR eermegoMe&vecesmecyeefvOepebyetJe=#eme GejMeeKeeeeb efpeveeueemLemeJe&efpeveefyecyesYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
(11)
pecyetle heefjJeej le, eejeW lejhe mes Iesj kes~

Fke ueeKe eeefueme menme Fke meew, nQ Gveerme eceeCe mes~~
Fve meYeer le ceW osJeie=n ceW, eer efpeveeuee meemeles~
Fve efpeveie=neW efpevecete|leeeW kees, hetpeles YeJe veeMeles~~2~~
eR eermegoMe&vecesmecyeefvOepebyetJe=#eme Skeue#eelJeeeEjMelmeneSkeMele
SkeesveeEJeMeefleheefjJeejJe=#eefpeveeueemLemeJe&epf eveefyecyesYe: DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
gce Meeuceefue keer oef#eCeer, MeeKee Gheefj efpeveiesn nw~
eesieer meoe Oeeles GvnW, nce Yeer pepeW Oej vesn nw~~
Jej veerj ebove Deeefo JemegefJeOe, Je Leeueer ceW efueee~
mebmeej jesie efveJeej mJeeceer, DeIe& mes hetpeve efkeee~~3~~
eR eermegoMe&vecesmecyeefvOeMeeuceefueJe=#eme oef#eCeMeeKeeeeb efpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
Meeuceefuele kees Iesj kej, heefjJeej Je=#e megMeesYeles~
Fke ueeKe eeefueme menme Fke meew, nQ GVeerme eceeCe mes~
Fve Je=#e ceW Yeer osJeYeJeveeW, ceW efpeveeuee Deke=le nQ~
Gve meYeer efpeveie=n kees pepet,b efpeveeEyeye hetpetB Yeefe mes~~4~~
eR eermegoMe&vecesmecyeefvOeMeeuceefueJe=#eme Skeue#eelJeeeEjMelmeneSke
MelewkeesveefJebMeefleheefjJeejJe=#eefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
hetCee&Ie&oesne
pebyet Meeuceefue Je=#e hej, oes efpevecebefoj efme~

hetCe& DeIe& ues ceQ pepetB, heeTB meewKe mece=~~1~~
eR eermegoMe&vecesmecyeefvOepebyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefmeketefpeveeueemLemeJe&efpeveefyecyesYe: hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
oese ueeKe Demmeer menme, oes meew De[efleme jce~
pepetb meJe& heefjJeej le, kes efpeveie=n efpeveeEyeye~~2~~
eR eermegoMe&vecesmecyeefvOepebyetMeeuceefueheefjJeejJe=#eefpeveeueemLemeJe&efpeveefyecyesYe: hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
Meeblees MeebefleOeeje, heg<heebpeefue:~
(12)
peeceeuee
meesj"e
le keer MeeKee ceebefn, jlveceeer efpeveefyebye nQ~

eflevekeer en peeceeue, Yeefe YeeJe mes ceQ he{Bt~~1~~
vejsv bo
pebyetle kee mJeefCe&ce mLeue, heebe Meleke eespeve nw~

Fme Leue kee hejkeese keebeve-ceeer cevees ceesnve nw~~
heer" Dee" eespeve kee TBee, ceOe ceeefnb eeboer kee~
Fme hej pecyetJe=#e Deke=ef$ece, he=LJeercee jlveeW kee~~2~~
en le legbie Dee" eespeve nw, Jeeceeer pe[ peevees~
ceefCecee levee nefjle ceeseF&, Ske keesMe hejceevees~~
le keer eej efoMeeDeesW ceW nQ, eej ceneMeeKeeeW~
n eespeve keer uebyeer Fleves, Deblej mes uenjeeW~~3~~
cejkele kekexleve ceBtiee, kebeve kes hees Gece~
heebe JeCe& jlveeW kes Debkegj, heue De heg<he Devethece~~
FmeceW heue peecegve meMe nQ, keesceue efekeves efoKeles~
jlveceeer nQ efhej Yeer DeodYegle, heJeve ueiele ner efnueles~~4~~
Gej MeeKee hej efpeve cebefoj, megjie=n $ee MeeKee hes~
mecekelJeer Deeoj Je Deveeoj, Jeblej jnles Gvehes~~
le kees eejeW lejhe Iesj kej, yeejn hee osefJeeeB~
Gvekes Deblejeue ceW le keer, heefjkej Je=#e hebefeeeb~~5~~
Ske ueeKe eeueerme npeej, Fke meew GVeerme keneSb~
Fve pebyet heefjJeej Je=#e hej, megj heefjJeej jneeW~~
ces keer F&Meeve efoMee ceW, veerueeeue kes oeSb~
ceeueJevle kes heefMece ceW, meerlee kes hetJe& keneSb~~6~~
(13)
le mLeue kes eejeW lejhes, $ee Jeve Keb[ keneles~

heue hetueeW egle megjcenueeW egle, peue Jeeheer egle Yeeles~~
Fme gce kes efpeveie=n ceW Fke meew-Dee" efpevesej eeflecee~
Fmeer lejn Meeuceueer Je=#e keer peevees meejer jevee~~7~~
Meeuceefue le kes DeefOeheefle Jeblej, JesCeg JesCegOeejer nQ~
es megj mecekelJeer efpevecele kes, esceer iegCeOeejer nQb~~
efpeleves pebyet Meeuceefue le nQ, Gleves efpevecebefoj nQb~
keeeWefke meYeer hej megj jnles nQ, meyeceW efpevecebefoj nQ~~8~~
oes ewleeuee cegKe Deke=ef$ece, nQ mJelev$e oes le kes~
Gvekeer De meye efpeve eeflecee keer, keB Jebovee efe mes~~
megj efkeVeefjeeb efvele iegCe ieeleeR, JeerCee keer uenjeW mes~
oMe&ve kejkes vele&ve keerle&ve, kejleeR Yeefe mJejeW mes~~9~~
Ieee
pee pee efpeve eeflecee DeodYegle ceefncee, he{s megves pees peeceeuee~
pee b%eeveceleer eer efmeefJeOet efee, mees vej heeJes KegMeneuee ~~10~~
eR eermegoMe&vecesmebyebeOf epebyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefmeketefpeveeueemLeefpeveefyecyesYees peeceeuee ceneIe efveJe&heeceerefle mJeene~
Meeblees MeebefleOeeje~ heefjheg<heebpeefue:~
vejsv bo

~~FleeMeerJee&o:~~
N:M
(14)
hetpee veb.3
efJepeeces mebyebefOe Oeelekeer-MeeuceefueJe=#e

efpeveeuee hetpee
DeLe mLeeheveevejsv bo
efJepeeces kes Gejkeg ceW, Je=#e Oeelekeer meesns~

Fmeer ces kes osJekeg ceW, Meeuceefue lenB ceve ceesns~~
Fvekeer Ske Ske MeeKee hej, efpevecebeof j megKekeejer~
Fve oes cebeof j keer efpeveeeflecee, hetpeeW DeIelece nejer~~1~~
oesne
le kes meye efpevejepe keer, Deeeveve efJeefOe "eve~

DeeJees DeeJees veeLe! Deye, kejes mekeue og:Ke neve~~2~~
eR eerefJepeecesjmebyebefOeOeelekeerMeeuceefueJe=#emebyebOeereefpeveeueemLemeJe&efpeveefyecyemecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ed Deeeveveb~
eR eerefJepeecesjmebyebefOeOeelekeerMeeuceefueJe=#emebyebOeereefpeveeueemLemeJe&efpeveefyecyemecetn! De$e efle efle ": ": mLeeheveced~
eR eerefJepeecesjmebyebefOeOeelekeerMeeuceefueJe=#emebyebOeereefpeveeueemLemeJe&efpeveefyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ed meefVeOeerkejCeced~
DeLee<kebveejee bo
efnceeef iebieveerj ueee, mJeCe& Ye=bie ceW YeB~

efpevesMe heeohee Oeej, osle ner le=<ee nB~~
le leves efpevesv kees, megjsv hetpeles JeneB~
ceneve Yeefe YeeJe Oeej, ceQ pepetB GvnW eneB~~1~~
eR eerefJepeecesjmebyebefOeOeelekeerMeeuceefueJe=#eeqmLeleefmeketefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: peueb efveJe&heeceerefle~
megiebOe DeiebOe uese, n<e& YeeJe "eefvees~
efpevesMe heeohee ee&, ceesn leehe neefvees~~
(15)
le leves efpevesv kees, megjsv hetpeles Jeneb~

ceneve Yeefe YeeJe Oeej, ceQ pepetb GvnW eneB~~2~~
eR eerefJepeecesjmebyebefOeOeelekeerMeeuceefueJe=#eeqmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: eboveb efveJe&heeceerefle~
keceeso peerejf kee DeKeb[, Meeefue Oeeve ueeFes~
meghebgpe Deehe heeme os, DeKeb[ meewKe heeFes~~le leves.~~3~~
eR eerefJepeecesjmebyebefOeOeelekeerMeeuceefueJe=#eeqmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: De#eleb efveJe&heeceerefle~
iegueeye kegvo heeefjpeele, heg<he Debpeueer efuees~
efpevesMe heeo hetpe keeceosJe kees nveerefpees~~le leves.~~4~~
eR eerefJepeecesjmebyebefOeOeelekeerMeeuceefueJe=#eeqmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: heg<heb efveJe&heeceerefle~
megecf e hesefve uee[g Jebpeveeefo Yeebelf e Yeebelf e kes~
efpevesMeheeo hetpeles, Yeies #egOee efheMeeefe kes~~le leves.~~5~~
eR eerefJepeecesjmebyebefOeOeelekeerMeeuceefueJe=#eeqmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: >ewJeseb efveJe&heeceerefle~
(16)
le leves efpevesv kees, megjsv hetpeles Jeneb~

ceneve Yeefe YeeJe Oeej, ceQ pepetb GvnW eneB~~8~~
eR eerefJepeecesjmebyebefOeOeelekeerMeeuceefueJe=#eeqmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: Heueb efveJe&heeceerefle~
peueeefo De Je uese DeIe& kees yeveeFes~
DeveIe& meewKe nsleg efvele veeLe kees e{eFes~~le leves.~9~~
eR eerefJepeecesjmebyebefOeOeelekeerMeeuceefueJe=#eeqmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: DeIe efveJe&heeceerefle~
meesj"e

efpeveheo Oeeje ose, Meebelf e kejes meye ueeske ceW~~10~~
Meeblees Meebelf eOeeje~
efpeveheo hebkepe Dehe&, eMe meewjYe engebg of Me YeceW~~11~
efoJeheg<heebpeefue:~
DeLe eleske DeIe&oesne
DeKeb[ peesefleJeeve oerhe, mJeCe& hee$e ceW peues~

efpevesv heeo hetpeles efn, ceesnOJeeble Yeer ues~~le leves.~~6~~
eR eerefJepeecesjmebyebefOeOeelekeerMeeuceefueJe=#eeqmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: oerheb efveJe&heeceerefle~
Je=#e Oeelekeer Meeuceueer,hetJe&Oeelekeer ceeeEn~

Gvekes efpeveie=n efvele pepetB, heg<heebpeueer e{eefnb~~1~~
Fefle efJepeecesmebyebeOf eOeelekeerMeeuceefueJe=#emLeeves ceb[uemeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
oMeebie Oethe uese Deefive, hee$e ceW megKesFes~

efpevesMe meefVeOeer legjble kece& Yemce osefKees~~le leves.~~7~~
eR eerefJepeecesjmebyebefOeOeelekeerMeeuceefueJe=#eeqmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: Oethebb efveJe&heeceerefle~
efJepeeces F&Meeve keesCe ceW, Je=#e DeebJeues pewmee~

le keer Gej iele MeeKee hej, efpeveie=n Deveghece Jewmee~~
eefleheefle Jebeof le efpeveJej eeflecee, keefueceue veeMe kejs nQ~
hetpg eve kejles YeefJepeve efceuekej, ece kee heeMe njs nQ~~1~~
eR eereJf epeecesmebyebeOf eOeelekeerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyebyesYe: DeIe
efveJe&heeceerefle mJeene~
Fueeeeer ueJebie oeKe, Deew yeoece ueeFes~

efpevesMe kees e{ee cegef e, JeuueYee kees heeFes~~
vejsv vo
(17)
(18)
efJepee ces F&Meeve efoMee ceW, Je=#e Oeelekeer meesnw~

Deke=ef$ece efpeveie=n efpeveeeflecee, megjieCe kee ceve ceesn~W ~
Oee$eerle heefjJeej Je=#e, oes ueeKe menme Demmeer nQ~
oes meew Gveleeefueme Fve meyeceW, eeflecee MeeMJeeflekeer nQ~~2~~
eR eereJf epeecesmebyebeOf eOeelekeerJe=#eme efue#eeMeerelf emeneefMeleSkeesveef$ebMelheefjJeejJe=#eefpeveeueemLeefpeveefyebyesYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
meyeceW megjie=n ceeve nQ, meyeceW efpeveJej Oeece~

meyeceW efpeveeeflecee pepetB, Mele Mele keB eCeece~~2~~
eR eer e f J epeeces meb y eb e f O eOeelekeer M eeuceueer h eef j JeejJe= # eef m Lele
efpeveeueemLeefpeveefyebyesYe: hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
Meeblees MeebefleOeeje~ efoJeheg<heebpeefue:~
efJepeeces vew$e+le keesCe ceWs, Meeuceueer gce Yeejer~

Fmekeer oef#eCeiele MeeKee hes, efpevecebefoj YeJenejer~~
ieCeOej Yeer efvele Oeeles jnles, ceve ceW Gve eeflecee kees~
pevece pevece DeIe veeMeve nslet, nce Yeer hetpes Gvekees~~3~~
eR eereJf epeecesmebyebeOf eMeeuceequeJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyebyesYe: DeIe
peeceeuee
efJepee ces vew$e+le keesCe ceW, Meeuceefue le heefjkej efvele~

oese ueeKe Demmeer npeej, oes meew Gveleeueerme Meeele~~
meye Je=#eeW ceW osJeYeJeve ceW, efpeveie=n efpeveeefleceeeW~
Yeefe YeeJe mes DeIe& e{ekej, nce Deveghece heue heeeW~~4~~
eR eereJf epeecesmebyebeOf eMeeuceefueJe=#eme efue#eeMeerelf emeneefMelewkeesve
ef$ebMelheefjJeejJe=#eefpeveeueemLeefpeveefyebyesYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
hetCee&Ie&oesne
hetJe&Oeelekeer Keb[ ceW, Oeeleefke Meeuceefue Je=#e~

Fvekes eer efpeveYeJeve kees, hetpetB kej ceve mJe~~1~~
eR eerefJepeecesmebyebefOeOeelekeerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyebyesYe: hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
Fve e kes heefjJeej le, heebe ueeKe Deefle jce~
mee" menme De eej meew, Deej le jce~~1~~
vejsv bo
efJepeeces F&MeeveefoMee ceW, Je=#e Oeelekeer meesns~

vew$e+le efoMe ceW Je=#e Meeuceefue, megjieCe kee ceve ceesns~~
Fke Fke kes heefjJeej le oes, ueeKe menme Demmeer nQ~
oes meew De[leerme Fleves meye ceW, eeflecee MeeMJelekeer nQ~~1~~
veejee bo
efpevesMe efyebye Ske meew megDee" meJe& Je=#e ceW~

ecegKelee Oejs ceneve Ske ner le FceWs~~
vecees vecees efpevesMe leesefn Oece& kes mJehe nes~
keuebke hebke #eeueves meoe megleerLe& he nes~~2~~
Deveeefo nes Devevle nes eefme efme he nes~
oeeue Oece&heeue leerve keeue Ske he nes~~
Deueeske ueeske ceW eOeeve leerve ueeske veeLe nes~
Deveske efjef kes Oeveer megYeefe kes meveeLe nes~~
(19)
ceneve oerefhleceeve ceesnMe$eg kees ke=heeCe nes~

emeVe meewce Deeme1 nes heefJe$e nes hegceeve nes~~
efovesMe2 leW efJeMes<e lespe keer ceneve jeefMe nes~
kegceesoveer YeJeerke nsleg JeW megOeeefveJeeme3 nes~~
YeJeeefyOe [tyeles eflevnW legcneR megkeCe&Oeej nes~
iegCeewIe4 jlve kes meceg meej ceW meg meej nes~~
oesne
legce iegCe ieCe ceefCe Deiece nQ, kees ieCe heeJes heej~
pees iegCe ueJe keb"efnb Oejs, mees Glejs YeJe heej~~8~~
eR eerefJepeecesmebyebefOeOeelekeerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyebyesYe: peeceeuee ceneIe efveJe&heeceerefle mJeene~
vejsv bo

~~FleeMeerJee&o:~~
N:M
1. cegKe~ 2. mete&~ 3. ev~ 4. iegCemecetn~
(20)
hetpee veb.4
Deeueces mebyebefOe Oeelekeer Je=#e Meeuceefue Je=#e

efpeveeuee hetpee
DeLe mLeeheveenefjieereflekee bo
(eeuemeccesoie{ efiejveej....)
Jejerhe Oeeleefke ceW DehejefoMe, yeere megjefieefj Deeue nw~

leekes efJeefoMe F&Meeve ceW, MegYe Oeelekeer gce Delegue nw~~
megjefiejer kes vew$e+le MeeMJele, Meeuceueer gce meesnvee~
e Je=#e MeeKee hej efpeveeuee, hetpentB ceve ceesnvee ~~1~~
eR eerDeeuecesmebyebefOeOeelekeerMeeuceueereJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyemecetn! De$e DeJelej-DeJelej mebJeew<ed Deeeveveb~
eR eerDeeuecesmebyebefOeOeelekeerMeeuceueereJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyemecetn! De$e efle efle ": ": mLeeheveced~
eR eerDeeuecesmebyebefOeOeelekeerMeeuceueereJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ed meefVeOeerkejCeced~
DeLee<ke
peue Deceue ues efpeveheeo hetpet,Bt kece& ceue Oegue peeesiee~

Deelceerke mecelee jme efJeceue, Deevebo DevegYeJe Deeesiee~~
he=LJeerceeer oes Je=#e kes, efpeveiesn ceefCecee cetefle&eeB~
peeJeble nesJeW efvele ner, efevleeceCeer efpevecetefle&eeB~~1~~
eR eerDeeuecesmebyebefOeOeelekeerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
ebove megiebefOele ues efpevesej, heo pepetB Deevevo mes~
mJeelceevegYeJe Deeuneo heekej, tntB peie vo mes~~
(21)
he=LJeerceeer oes Je=#e kes, efpeveiesn ceefCecee cetefle&eeb~

peeJeble nesJeW efvele ner, efebleeceCeer efpevecetefle&eeb~~2~~
eR eerDeeuecesmebyebefOeOeelekeerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: eboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
eboeefkejCe mece OeJeue lebogue, hegbpe efpeve Deeies OeB~
Jej Oece& Megkeue megOeeve efvece&ue, heee Deelece efveefOe JeB~~he=LJeer.~~3~~
eR eerDeeuecesmebyebefOeOeelekeerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceboej ebheke heg<he megjefYele, ueee efpeveheo hetpeles~
efvepe DeelceiegCe keefuekee efKeues, peve Yecej leehes ietpb eles~~he=LJeer.~~4~~
eR eerDeeuecesmebyebefOeOeelekeerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceesoke hegDee yejheer Fcejleer, ueee efpeve mevcegKe OejW~
Deelcewkejme heeret<e efceefele, Delegue Deevebo YeJe njs~~he=LJeer.~~5~~
eR eerDeeuecesmebyebefOeOeelekeerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: vewJeseb efveJe&heeceerefle mJeene~
oerheke efMeKee Geeslekeejer, efpeve ejCe ceW Jeejvee~
De%eeve efleefcej nee Deblej, %eeve peesleer Oeejvee~~he=LJeer.~~6~~
eR eerDeeuecesmebyebefOeOeelekeerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
oMeiebOe Oethe cebieee mJeene1 veeLe kees Dehe&Ce efkeee~
Jemeg kece& mJeene nsleg ner, efvepe Deelce kees lehe&Ce efkeee~~he=LJeer.~~7~~
eR eerDeeuecesmebyebefOeOeelekeerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Debietj Deece Deveej ieVee, ueee efpeve hetpee keB~
Jej cees#e heue keer DeeMe ueskej, kece& kebke heefjnb~~
1. Deefive~
(22)
he=LJeerceeer oes Je=#e kes, efpeveiesn ceefCecee cetefle&eeb~

peeJeble nesJeW efvele ner, efebleeceCeer efpevecetefle&eeb~~8~~
eR eerDeeuecesmebyebefOeOeelekeerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: Heueb efveJe&heeceerefle mJeene~
peue iebOe De#ele heg<he vesJepe, oerhe Oethe heueeefo ues~
efpeve keuhele hetpele ceveesJeebe
f le mekeue heue Pe efceueW~~he=LJeer.~~9~~
eR eerDeeuecesmebyebefOeOeelekeerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
meesj"e

efpeveheo Oeeje osle, Mebeefle kejes meye ueeske ceW~~10~~
keceue Jekegue DejefJebo, megjefYele hetueeW kees egves~
efpeveheo hebkepe Dehe&, eMe meewjYe engeb of Me Yeces~s ~11~~
efoJe heg<heebpeefue:~~
DeLe eleske DeIe&meesj"e
Deeueces F&Meeve, Je=#e DeebJeues mece kene~

vew$e+le Meeuceefue peeve, efpeveie=n hetpetB heg<he ues~~1~~
Fefle eerDeeuecesmebyebeOf eOeelekeerMeeuceefueJe=#emLeeves ceb[uemeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
nefjieereflekee
Fme Oeelekeer le Gejer, MeeKee efJe<es efpeveie=n cene~

osJeeefOeosJe efpevesv keer, eeflecee jleveceefe nQ Jeneb~~
megjefYele heJeve esejf le efpeveeuee, ceefCe OJepee efvele hejnjW~
Jej DeIe& ueskej hetpeles ner, kece& Me$et Lej njW~~1~~
eR eerDeeuecesjesjerMeevekeesCes OeelekeerJe=#eefpeveeueemLeefpeveefyebyesYe: DeIe
(23)
Fme Oeelekeer le kes kens, heefjJeejle oes ueeKe Yeer~

Demmeer menme oes Meleke De[leerme, meJe& ceW megj jnW Yeer~~
meye osJeie=n ceW efpeveYeJeve, efpevecetelf e&eeB Meeele keneR~
nce hetpeles nQ Yeefe mes, Fme Yeefe mes efMeJehebLe ner~~2~~
eR eerDeeuecesmebyebeOf eOeelekeerJe=#eme efue#eeMeerelf emeneefMeleSkeesveef$ebMelheefjJeejJe=#eefpeveeueemLeefpeveefyebyesYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
le Meeuceueer keer oef#eCeer, MeeKee Gheefj efpeve Oeece nw~
ce=lebgpeeer efpeveosJe keer, eeflecee Jeneb DeefYejece nw~~
megjefYele heJeve esejf le kejW, efpeveie=n OJepee efvele hejnjW~
Jej DeIe& ueskej hetpeles ner, kece& Me$et LejnjW~~3~~
eR eerDeeuecesjesvez$e+lekeesCes MeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyebyesYe:
DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
heefece megOeeleefkeKeb[ ceW MegYe, Meeuceueerle Deefle efohes~
heefjJeej le oes ueeKe Demmeer, menme oes meew De[eflemes~~
FveceW meYeer ceW osJeie=n ceW, eer efpeveeuee cete|leeeb~
nce hetpeles nQ DeIe& ueskes, eehle neWieer efmeefeeb~~4~~
eR eerDeeuecesmebyebefOeMeeuceueerJe=#eme efue#eeMeereflemeneefMeleSkeesveef$ebMelheefjJeejJe=#eefpeveeueemLemeJe&efpeveefyebyesYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
hetCee&Ie&-oesne
Dee}ces kes e le, Oeeleefke Meeuceefue peeve~

oesveeW kes efpeveiesn kees, DeIe& e{eTB Deeve~~1~~
eR eerDeeuecesmebyebefOeOeelekeerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLemeJe&efpeveefyebyesYe: hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
ele kes heefjJeej le, meyeceW efpeveJej Oeece~
osJeYeJeve heCe ueeKe De, mee" npeej eceeCe~~
(24)
eej Meleke Deejs, meyeceW efpeveJej efyebye~

efpeveie=n efpeveeeflecee pepet,B heeTB meewKe DeeEvee~~2~~
eR eerDeeuecesmebyebefOeOeelekeerMeeuceueerheefjJeejJe=#eefmLeleefpeveeuee
mLemeJe&efpeveefyebyesYe: hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
peeceeuee
pee pee Deke=ef$ece efpeveYeJeve, DeIenjCe peie et[ eceCeer~
pee pee Deke=ef$ece efpeveeeflece, meye cetelf e&eeb efevleeceCeer~~
pee pee Deveeefo Devevle Deveghece, ef$eYegJevewke efMeKeeceCeer~
pee ceesn Deefn kes efJe<e enejCe, veeLe! legce ieelceCeer1~~1~~
megjefieefj Deeue Gej efoMeer, Gej keg nw YeesieYet~
lenB Oeelekeer le Leue Je=nled , hes Jesefokee De heer" pet~~
jepele Gleg cene ceveesnj, ceefCeceeer es le njs~
Gvehes Deke=ef$ece efpevemeove, cesjs mekeue keefueceue njW~~2~~
le eej efoMe keer eej MeeKee, cegKe nQ Gve Ske ceW~
efpeveie=n Deke=ef$ece MeesYelee, megjie=n yeves nQ leerve ceW~~
FveceW meoe Jeblej jnW, mecekelJe jlveeW egle Yeves~
heefjJeej le DeieefCele kens, heefjJeej megj Gvehes Ieves~~3~~
Heue ceefCeceeer nw DeebJeues-mece heefeeeB cejkeleceCeer~
keeWheue heoceceefCe kes yeves, yeng hetue veevee JeCe&veer~~
meye osJeie=n ceW Yeer meoe, efpeveOeece Deveghece jepeles~
Gvekeer kejW pees Jevovee, meye heehe #eCe ceW veeMeles~~4~~
efpevejepe efmebnemeve jleve-ceefCeeeW peef[ le Deefle meesnvee~
$ee $e ceW ceesleer uekeles, MeefMeefkejCe mece ceesnvee~~
eeQme" egieue megj neLe ceW, eecej efuees nQ YeeJe mes~
Jej Dee" cebieue Je meye, efpevejepe meefVeOe Yeemeles~~5~~
1. mehe& kes efJe<e kees otj kejves Jeeueer ie[ceCeer~
(25)
yeng osJe osJeer DehmejeeW, Fv ieCe Yeer DeeJeles~

efpeveJevovee iegCeieeve hetpele, kejle MeerMe veJeeJeles~~
mebieerle yeepeW efJeefJeOe yepeles eEkekeCeer Iebe Ieves~
JeerCee yepeeles ve=le kejles, leeue os oskej Ieves~~6~~
Kesej egieefueee Yeefe mes, efpeveJebovee kejles Jeneb~
vej veeefjeeb Yetej meoe, efJeee kes yeue efhejles Jeneb~~
DeekeeMeieeceer $e+ef mes $e+ef<eieCe Jeneb efJeejCe kejW~
efpeveJebovee mes yeng pevece kes heehe lel#eCe heefjnjWb~7~~
ieCeOej megeleOej eeOej, nueOej ieoeOej meJe&oe~
egleOej DeMeefveOej kegueOeje, efpeve Yeefe kejles Mece&oe~~
DeOeelce eesieer Jeerlejeieer, Meg Deelece OeeJeles~
Jej efveefJe&keuhe meceeefOejle, nes hejce Deevevo heeJeles~~8~~
ceQ Yeefe ee YeeJe mes, ns veeLe! legce MejCee efueee~
yeme ce=leg ceuue hee[ves kees, legce efveke Oejvee efoee~~
ns Yee Jelmeue ! oerveyevOeg! ke=hee cegPe hej keerefpees~
ns veeLe! Deye lees cegPes, kesJeue %eeveceefle eer oerefpees~~9~~
oesne
MeeMJele eer efpeveiesn kes, mJeeb efme efpeveefyebye~

ceve Jee leve mes hetpentB, Pe[s kece& keg efvebye~~10~~
eR eer DeeuecesmebyebeOf eOeelekeerMeeuceueerJe=#eefmLeleefmeketefpeveeueemLeefpeveefyebyesYees peeceeuee ceneIe efveJe&heeceerefle mJeene~
Mebelees MeebefleOeeje~ efoJe heg<heebpeefue:~
vejsv bo

~~FleeMeerJee&o:~~
(26)
hetpee veb.5
cevojces mebyebefOe heg<kejle Meeuceefuele

efpeveeuee hetpee
heg<kejle mes Debekf ele heg<kej, erhe peg meeLe&ke veecee~

megjefieefj kes oef#eCe-Gej ceW, Yeesie Yetecf e DeefYejecee~~
Gejkeg F&Meeve keesCe ceW, heeJe=#e ceve ceesns~
osJekeg vew$e+le ceW Meeuceefue, le hes megjieCe meesnW~~1~~
eR eercebojcesmebyebefOeheg<kejJe=#eMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyemecetn! De$e DeJelej-DeJelej mebJeew<ed Deeeveveb~
eR eercebojcesmebyebefOeheg<kejJe=#eMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyemecetn! De$e efle efle ": ": mLeeheveced~
eR eercebojcesmebyebefOeheg<kejJe=#eMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ed meefVeOeerkejCeced
DeLeekeb}#ceerOeje bo(veeLe lesjs keYeer nesles...)
leerLe&Jeejer cenemJe Peejer Yejer~

leerLe&kelee&j kes heeo Oeeje kejer~~
oes le MeeKe hes oese efpeve cebefoje~
hetpeles pees Gvnbs uese efMeJe Fbefoje1~~1~~
eR eercebojcesmebyebefOeheg<kejJe=#eMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
mJeCe&Je kes meMe kegbkegceeoer efuees~
jeie keer oen kees cesves hetefpees~~oes le.~~2~~
eR eercebojcesmebyebefOeheg<kejJe=#eMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: eboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
1. ue#ceer~
(27)
meesce1 jMceer meMe esle De#ele efuees~

DeelceefveefOe heeJeves hegpb e jevee efkees~~oes le.~~3~~
eR eercebojcesmebyebefOeheg<kejJe=#eMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
kegvo ceboej ceuueer megceve ues efuees~
ceejnj2 veeLe heeoeype ceW Deefhe&es~~oes le.~~4~~
eR eercebojcesmebyebefOeheg<kejJe=#eMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe:heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
ietefPeee Deew eflekeesves Yejs Leeue ceW~
YetKe JeeOeer njes veeLe hetpetB legcnW~~oes le.~~5~~
eR eercebojcesmebyebefOeheg<kejJe=#eMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: vewJeseb efveJe&heeceerefle mJeene~
epJeefuele oerhe ueskes keb Deejleer~
efee ceW nes eie %eeve keer Yeejleer~~oes le.~~6~~
eR eercebojcesmebyebefOeheg<kejJe=#eMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: oerhebb efveJe&heeceerefle mJeene~
Oethe oMeiebOe ues Deefive cesW KesJeles~
ceesn Me$et peues Deehe heo mesJeles~~oes le.~~7~~
eR eercebojcesmebyebefOeheg<kejJe=#eMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
(28)
veerj iebOeeefo ues mJeCe& Leeueer YeB~

veeLe heo hetpeles meJe&efmeer Jeb~~
oes le MeeKe hes oese efpeve cebefoje~
hetpeles pees Gvnbs uese efMeJe Fbefoje~~9~~
eR eercebojcesmebyebefOeheg<kejJe=#eMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
meesj"e

efpeveheo Oeeje osle, Meebefle kejes meye ueeske ceW~~10~~
efpeveheo hebkepe Dehe&, eMe meewjYe engB efoMe YeceW~~11~
he=LJeerkeeefeke Je=#e, meJe&jlvecee meesnves~

leekes eerefpeve mee, ceveJeeleve mes hetpentB~~1~~
Fefle eercebojcesmebyebeOf eheg<kejMeeuceefueJe=#emLeeves ceb[uemeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
vejsv bo
Deece veeRyet vejbieer meg Debietj nQ~

hetpe ueW Deelce heeret<e kees hetj nQ~~ oes le.~~8~~
eR eercebojcesmebyebefOeheg<kejJe=#eMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe:heueb efveJe&heeceerefle mJeene~
cebojces mes FMeeve ceW, heeJe=#e1 jlveeW kee~

Gmekeer Gej MeeKee hes nw, efpevecebefoj YeJe veewkee~~
peueiebOeeefoke DeIe& mepeekej, efvele eefle hetpe jeeTB~
hejceDeleerevf e %eeve meewKecee, DeefJeeue heo kees heeTB~~1~~
eR eercebojcesmebyebefOeF&MeevekeesCes heg<kejJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
1. evefkejCe~ 2. keecenj~
1. pecyeterheheCCeefe he=. 192 hej heg<kejJe=#e kees heeJe=#e kene nw~ eLee-oerCnb JejheGkeKeeCeb~
(29)
(30)
heg<kej le heefjJeej Je=#e nQ, jlveceeer Deeflemebgoj~

heebe ueeKe De mee" menme, eGMele Gveemeer cevenj~~
meyeceW osJeYeJeve ceW efpeveie=n, efpeveeeflecee Meeele nQ~
DeIe& e{ekej ceQ efvele hetpetb, heeTb mJeelceece=le ceQ~~2~~
eR eercebojcesmebyebefOeheg<kejJe=#eme hebeue#e<eef<meneeleg:Mele
SkeesveeMeerelf eheefjJeejJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
veJe meew DeeJeve eefcele, meyeceW megjie=n ceeve~

efpeveie=n efpeveeeflecee pepet,b Mele Mele keb eCeece~~2~~
eR eercebojcesmebyebeOf eheg<kejMeeuceefueheefjJeejJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
Meeblees MeebefleOeeje, efoJe heg<heebpeefue:~
megjefieefj kes vew$e+le keesCe ceW, Meeuceueer le peevees~

Gmekeer oef#eCe MeeKee hej, efpeveiesn Deke=ef$ece ceevees~~
peueiebOeeefoke DeIe& mepeekej, efvele eefle hetpe jeeTB~
hejceDeleerevf e %eeve meewKecee, DeefJeeue heo kees heeTB~~~~3~
eR eercebojcesmebyebefOevew$e+lekeesCesMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
peeceeuee
Meeuceefue le heefjJeej Je=#e Yeer, Meeele jlveceeer nQ~

heebe ueeKe De mee" menme, eG meew Gveemeer ner nQ~~
meyeceW osJeYeJeve Gve meyeceW, efpeveie=n efpeveeefleceeeW~
nce hetpeW efvele DeIe& e{ekej, Meeele megKe hee peeeW~~4~~
eR eercebojcesmebyebefOeMeeuceueerJe=#eme hebeue#e<eef<meneeleg:Mele
SkeesveeMeerelf eheefjJeejJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
hetCee&Ie&-oesne
heg<kej Meeuceefue Je=#e kes, Deefcele1 Je=#e heefjJeej~

efleve meyekes efpeve iesn kees, hetpetB YeJeoefOe leej~~1~~
eR eercebojcesmebyebeOf eheg<kejMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe:
hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
heg<kej Meeuceefue Je=#e kes, Meeele le heefjJeej~
ieejn ueeKe eceeCe De ceeves yeerme npeej~~1~~
1. DeieefCele~
meejs"e
mJeebefme efpevejepe, Deke=ef$ece efpeveiesn ceW~

hetCe& kejes cece DeeMe, ieeTB Deye peeceeefuekee~~1~~
leeske bo (eeuepee kesJeue Yeeveg....)
pee heg<kej Je=#e ceneheueob, pee Meeuceefue Je=#e cenemegKeob~
pee Je=#e leves efpevecebefoj kees, pee efmeefJeOet efeeefpeveJej kees~~2~~
le ceW cejkele ceefCe veeruece kes, kekexleve mJeCe&ceeer hees~
yengJeCe& jleve cee Debkegj nQ, jleveeW kes heue Deew heg<he kenW~~3~~
le efme Deveeefo Deveble kenW, lenb eecej efkebkeefCe Deeefo jnW~
Deefle legbie meIeve gce MeesYe jnW, MegYe Jeeeg eues efnueles le nQ~~4~~
Fve MeeKe efJe<es efpevecebefoj peer, ceefncee JejCeble hegjboj1 peer~
megj Fb vejW heCeerv meoe, iegCe ieeJele Yeefe Yejs meg cegoe~~5~~
efpeveveeLe! ef$eueeske efhelee legce nes, legcener YeJeJeeefjefOe leejke nes~
efyeve keejCe yebOeg legcneR eYeg nes, eflengbueeske leves legcener ieg nes~~6~~
legce Mebkej efJe<Ceg efJeOeer legcener, legce yeg efnlebkej yee legcneR~
YegJevewke efMejesceefCe osJe legcneR, MejCeeiele j#eke osJe legcneR~~7~~
1. Fv~
(31)
legce peesefle efeobyej cegefeheleer, legce hetCe& efoiebyej efJeeheleer~

mejJeejLe efmeef efJeOeeeke nes, mecelee hejceece=le oeeke nes~~8~~
legce Yee ceveesjLe hetCe& kejW, #eCe ceW efvepe mebheefle hetCe& YejW~
ecejepe ceneYe etCe& kejW, Jej %eeveceleer megKe letCe&1 JejW~~9~~
Ieee
legce efpeveJej Yeemkej, kece& Yejce nj, efMeJe mebheefle kej MejCe uener~
pees legce iegCeceeuee, he{s jmeeuee, mees heeJeefnb efMeJe meewKe cener~~10~~
eR eercebojcesmebyebefOeOeelekeerMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYees peeceeuee ceneIe efveJe&heeceerefle mJeene~
Meeblees MeebefleOeeje~ heg<heebpeefue:~
vejsv bo

~~FleeMeerJee&o:~~
N :M
1.MeerIe~
(32)
hetpee veb.6
efJeegvceeueer ces mebyebefOe heg<kejle

MeeuceefueJe=#e efpeveeuee hetpee
(eeueFn efJeefOe jepe kejs.......)
heefMece heg<kej DeOe& erhe ceW, ceOe keveke efieefj meesn~s

leekes oef#eCe Gej efoMe ceW, YeesieOeje1 ceve ceesnW~~
Gej keg F&Meeve keesCe ceW, heg<kejJe=#e megneJes~
oef#eCe osJekeg vew$e+le efoMe, Meeuceefue le ceve YeeJes~~1~~
oesne
oesveeW le keer MeeKe hej, Yetkeeefeke2 efpeveiesn~

efpeve cetleea keer Leehevee, keB Yeefe Yej vesn~~2~~
eR eerefJeegvceeueercesjes: F&Meevevew$e+lekeesCemebyebefOeheg<kejMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyemecetn! De$e DeJelej-DeJelej mebJeew<ed Deeeveveb~
eR eerefJeegvceeueercesjes: F&Meevevew$e+lekeesCemebyebefOeheg<kejMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyemecetn!De$e efle efle ": ": mLeeheveced~
eR eerefJeegvceeueercesjes: F&Meevevew$e+lekeesCemebyebefOeheg<kejMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ed meefVeOeerkejCeced
DeLeekebjesuee vo(eeuecesjer YeeJevee.......)
heeekej kees peue DeefleMeerleue, hee hejeie megJeeme efceuee~
jeieYeeJe ceue OeesJeve keejCe, Oeej keB ceve kebpe3 efKeuee~~
he=LJeerkeeefeke le MeeKee hes, efpevecebefoj peie hetpe kenW~
pees peve hetpeW Yeefe YeeJe mes, Jes heo ef$eYegJeve hetpe uenW~~1~~
eR eerefJeegvceeueercesmebyebefOeheg<kejMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
1. YeesieYetefce~ 2. he=LJeerkeeefeke~ 3. keceue~
(33)
(34)
kesMej efIeme kehet&j efceueeee, Yecej hebefeeeB Deeve he[s~

efpeveheo hetpeve mes veMe peeles, kece& Me$eg Yeer ye[s-ye[s~~he=LJeer.~~2~~
eR eerefJeegvceeueercesmebyebefOeheg<kejMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: eboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
eb ebefkee mece efmele lebogue, hetbpe e{eTB Yeefe Yejs~
Dece=le keCe mece efvepe meceefkele iegCe, heeTB DeefleMee Meg Kejs~~he=LJeer.~~3~~
eR eerefJeegvceeueercesmebyebefOeheg<kejMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
keuheJe=#e kes megceve megiebefOele, heeefjpeele Jekegueeefo efKeues~
keeceJeeCe efJepeeer efpeveJeuueYe, ejCe pepele veJeueefyOe1 efceues~~he=LJeer.~~4~~
eR eerefJeegvceeueercesmebyebefOeheg<kejMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
jmeieguuee jmehetCe& Debojmee, keueekebo heemeej2 efuees~
Dece=leefheb[ meMe vesJepe mes, efpeveheo hebkepe hetpe efkees~~he=LJeer.~~5~~
eR eerefJeegvceeueercesmebyebefOeheg<kejMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: vewJeseb efveJe&heeceerefle mJeene~
nscehee$e ceW Ie=le Yej yeeer, peesefle peues lece veeMe kejs~
oerheke mes kejles efpeve hetpeve, oe heue keer Yeeeb lf e njs~~he=LJeer.~~6~~
eR eerefJeegvceeueercesmebyebefOeheg<kejMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Deefive hee$e ceW Oethe peueekej De kece& kees oiOe kejW~
efvepe Deelece kes YeeJekece& ceue, Je kece& Yeer Yemce kejW~~he=LJeer.~~7~~
eR eerefJeegvceeueercesmebyebefOeheg<kejMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
heue Debietj, Devebveemeeefoke, mejme ceOegj ues Leeue Yejs~
veJe #eeefeke ueyOeer heue Fgke, hetpetb legce heeoeype3 Kejs~~
he=LJeerkeeefeke le MeeKee hes, efpevecebefoj peie hetpe kenW~

pees peve hetpeW Yeefe YeeJe mes, Jes heo ef$eYegJeve hetpe uenW~~8~~
eR eerefJeegvceeueercesmebyebefOeheg<kejMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: heueb efveJe&heeceerefle mJeene~
peue ebove De#ele ceeuee e, oerhe Oethe heue DeIe& efueee~
ef$eYegJeve hetepf ele heo kes nslet, legce heoJeeefjpe1 DeIe& efkeee~~he=LJeer.~~9~~
eR eerefJeegvceeueercesmebyebefOeheg<kejMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
1. #eeefeke oMe&ve Deeefo veJe #eeefeke YeeJe~ 2. ceueeF&~ 3. ejCekeceue~
1. ejCekeceue~
meesj"e

efpeveheo Oeeje osle, Meebefle kejes meye ueeske ceW~~10~~
Meeblees MeebefleOeeje~~
Jekegue ceeueleer hetue, megjefYele efvepekej mes egveW~
efpeveheo hebkepe Dehe&, eMe meewjYe engeb of Me YeceW~~11~~
cegefeJeOet Yejleej, eerefpeveJej kes efyecye nQ~

hetpetbt efMeJe kejleej, heg<heebpeueer e{ee kes~~1~~
Fefle eerefJeegvceeueercesmebyebefOeeJe=#emLeeves ceC[uemeesheefj heg<heebpeeEue ef#ehesled~
jesuee bo
heefMece heg<kej erhe, megjefieefj kes F&Meeves~

heoce Je=#e keer MeeKe, Gej efoMe hejOeeves~~
leehes eerefpeveiesn veevee jlveceeer nw~
ce=legbpeefe efpeve efyebye, hetpetB meewKe cener nw~~1~~
(35)
heg<kejle heefjJeej, heCeueKe mee" menme nQ~

eej Meleke Gveeefme, meyeceW osJeYeJeve nQ~~
meyeceW efpeveie=n efvele, Gve meyeceW efpeveeeflecee~
hetpetB DeIe& e{ee, heeTb meewKe Deveghecee~~2~~
eR eerefJeegvceeueercesmebyebefOeheg<kejJe=#eme hebeue#e<eefmeneeleg:Mele
SkeesveeMeerelf eheefjJeejJe=#eefmLeleefpeveeueemLe-efpeveefyecyesYe: DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
kevekeeeue vew$e+le Meeuceefue gce ceve YeeJes~
oef#eCe MeeKee Gheefj, efpeveJej YeJeve megneJes~~
Gvekes eer efpeveefyecye, Deke=ef$ece DeefJekeejer~
hetpetB DeIe& e{ee, heeTB efMeJeeflee heejer~~3~~
Meeuceefue le heefjJeej, heg<kej le mece ceeves~
heebe ueeKe De mee", menme eej meew peeves~~
Gveemeer meye Je=#e, meyeceW osJeYeJeve nQ~
meyeceW efpeveie=n efvele, efpeveJej eEyeye pepetB ceQ~~4~~
eR eereJf eegvceeueercesmebyebeOf eMeeuceueerJe=#eme hebeue#e<eef<meneeleg:Mele
SkeesveeMeerelf eheefjJeejJe=#eefmLeleefpeveeueemLe-efpeveefyecyesYe: DeIe efveJe&heeceerelf e mJeene~
hetCee&Ie&jesuee bo-
Fve le kes heefjJeej, DeieefCele Meee yeKeeves~

Gve meye ceW megjJe=bo, JewYeJe mebegle ceeveW~~
eefleosJeve1 ie=n ceeefnb, efpeveie=n MeeMJele peeveeW~
hetjCe DeIe& yeveee, hettpele ner efMeJe Leevees~~1~~
eR eerefJeegvceeueercesmebyebefOemeheefjJeejheg<kejMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
Fve e le heefjJeej, Je=#e megieejme ue#ee~
yeerme menme veJeMeleke DeeJeve le efvelee~~
1. eleske osJeeW kes~
(36)
meyeceW efpeveie=n efvele, efpeveeeflecee jlveeW keer~

hetjCe DeIe& e{ee, pepele efceues efvepe megKe Yeer~~2~~
eR eerefJeegvceeueercesmebyebefOeheg<kejMeeuceefueheefjJeejJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYe: hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
MebYeg bo
Fve {eF& erhe kes hebeces, mebyebOeer Je=#e Deke=ef$ece nQ~

eerme ueeKe De menme lesleeefueme, Ske meew yeerme eceeCe kens nQ~~
oMe efpevecebefoj Deke=ef$ece, meyeceW osJeYeJeve Meeele nQ~
meyeceW efpeveie=n efpeveeefleceeeW, meew meew yeej veceve efveleeefle nQ~~
oesne
ceOeueeske kes oMe le, kes Meeele efpeveOeece~

Jeblej megj kes Mes<e le, ie=n ceW efpeveie=n ceeve~~3~~
eR hebecesmebyebefOepebyetMeeuceefueOeelekeerMeeuceefueheg<kejMeeuceefue
oMeJe=#elelheefjJeejJe=#e<ede$f ebMeuue#eef$eelJeeeEjMelmeneSkeMeleefJebMeefleJe=#eefmLeleefpeveeueemLemeJe&efpeveefyebyesYe: hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
peeceeuee
oesne
Jeerlejeie efJe%eeve Ieve, meJe&meej ceW meej~

JeboBt eer efpeveosJe kees, efpeveeeflecee DeefJekeej~~1~~
(eeuens oerve yevOeg......)
pee jlveceeer Je=#e es Deveeefo Deveblee~

pee hebejlve JeCe& efmeket Oejblee~~
pee pee efpevesv osJe kes, pees YeJeve kens nQ~
pee pee efpevesv cetefle&eeb, pees heehe ons nQ~~1~~
efpevecebefojeW ceW Iebefkee Deew efkebefkeCeer yepes~

JeerCee ce=obie yeebmegjer, mebieerle nQ mepes~~
cebieue keueMe Deew Oethe Ie Deveske Oejs nQ~
pees osJe osefJeeeW kes meoe efee njs nQ~~2~~
jlveeW keer mJeCe& ceesefleeeW keer ceeefuekeeeW nQ~
keewMese1 Jee meMe jlve keer OJepeeeW nQ~~
GveceW yeves nQ efmebn, nefmle nbme yewue pees~
ceetj, ee, ie[, ev, mete& keceue pees~~3~~
Fve oMe ekeej efevn mes efeefvnle nQ OJepeeeW~
pees Yee ieCeeW kees meoe ner heeme yegueeeW~~
es jlveceeer nese kes Yeer Jeeeg mes efnueW~
DeodYegle DemebKe jlve nQ Fme he ceW efceueWs~~4~~
eleske pewveiesn ceW jevee Deveble nw~
eleske ceW ner Fke meew Dee" pewveefyebye nQ~~
eleske ceW leesjCe ogJeej2 jlve kes yeves~
efpeveosJe ceevelebYe3 Jeneb ceeve kees nveW~~5~~
es pewveYeJeve nQ meoe mevceeie& kes oelee~
efvepe DeeefeleeW kees mele ceW nQ cegefe eoelee~~
Fve veece kes pehes mes veMes Yetle keer yeeOee~
Jeblej efheMeee esle etj, ie=neW keer yeeOee~~6~~
Fvekes kejs pees oMe& Jes YeJeefmebOeg lejs nQ~
pees Yeefe mes hetpeve kejW Jes meewKe Yejs nQ~~
Fme ueeske ceW Oeve Oeeve heg$e heew$e kees heeles~
eesMe keer meer mebheoe hee ceewpe G[eles~~7~~
efpeveOece& ceW Deefleiee{ esce Oeejles meoe~
Hejueeske ceW Fveefo efJeYeJe heeJeles cegoe~~
1. jsMeceer~ 2. ej~ 3. ceevemlebYe
(37)
(38)
heMeeled eneb leerLe& keer heoJeer kees Oeje kes~

leerLekejeW kee Oece&ee peie ceW eueekes~~8~~
Deen&vle efJeYeJe heee kes YeieJeble yevesbies~
Jes cegefe JeuueYee kes Yeer lees keble yeveWies~~
Fme efJeOe mes veeLe Deehekeer keerleea kees ceQ megveer~
DeleSJe MejCe Deehekeer ueer megve kes legce Oegveer~~9~~
yeme Ske DeeMe Deepe cesjer hetefjes eYees~
ceesneefo kece& JewefjeeW kees etefjes eYees~~
yeme ceQ mJeeb efvepe Deelcee kees Meg kebiee~
mecekelJe Meg %eeveceleer efmeef JeBiee~~10~~
oesne
eYeg legce ceefncee Deiece nw, legce iegCejlve Deveble~

Fke iegCe ueJe Yeer heee ceQ, leB YeJeeefyOe Deveble~~11~~
eR eerefJeegvceeueercesmebyebefOeheg<kejMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueemLeefpeveefyecyesYees peeceeuee ceneIe efveJe&heeceerefle mJeene~
vejsv bo

~~FleeMeerJee&o:~~
N:M
ye[er peeceeuee
meesj"e
Deke=ef$ece efpeveOeece, DelegueefJeYeJe kees ken mekes~

eCecetB Dee"eW eece, iegCeceefCeceeuee keb" Oej~~1~~
eeue-ns oerveyebOeg..........
pee
pee
pee
pee
peeleg
peeleg
peeleg
peeleg
pebyetJe=#e kes Meeele efpeveeueee~

Meeuceueerle kes pewve Deeueee~~
Oeelekeer le kes pewveOeece oes~
Meeuceueer le kes pewveOeece oes~~2~~
pee peeleg pee heg<kej le kes oes efpeveeueee~

pee peeleg Meeuceueer le kes oes efpeveeueee~~
pee peeleg oMeeW Je=#e kes efpeveOeece Deveeoer~
pee peeleg pewvecetefle&eeb ceefCejlveceeeoer~~3~~
Fve ome kes heefjJeej le kes pewveie=n vecetb~
Fvekes meYeer Jeblejie=neW kes pewveie=n vecetB~~
pee pee Deveeefo De Deveble pewve cetefle&eeb~
ceQ efvele vecetb Yeefe mes es jlve cetefle&eeb~~4~~
ns efelmJehe pewveeEyeye! ceQ legcnW vecetB~
ns Deeefo Deble Metve! eke=eflehe ceW vecetB~~
legce nes Deveeefo hejceyee peeseflemJeheer~
ewleve efeoevebo menpe he Deheer~~5~~
nes Meg yeg hejce efJeeveeLe censMee~
Deevevo kebo eerefpevebo vecele megjsMee~~
Kesej megjeW keer esefueeeB Dee Yeefe YeeJe mes~
ns veeLe! legcnW hetpeleer nw efvele eeJe mes~~6~~
(39)
(40)
nes $e+ef meefnle meeOegJe=bo ee nes KeiesMee~

efJeeeOejeW kes kegue ceW pevce ueskes vejsMee~~
ee Yetefceieesejer ceveg<e ieieve ceW eueW~
efJeee kes yeue mes {eF& erhe ceW DeOej eueW~~7~~
pees YeJe Je=#e cebefojeW keer Jevovee kejW~
mebefele Deveble heehe kece& KeC[vee kejW~~
meeOeg Yeer meceemeejhe efvepe kees kejW nQ~
mebmeej efJe<ece JeeefOe& mes Yeer MeerIe eflejs nQ~8~~
efpeveeEyeye Ske meew megDee" meJe& YeJeve ceW~
Jes jlve ceefCeceeer Deveeefo pewve YeJeve ceW~~
jlveeW kes eEmenefJe<jeW1 hes jepeles meoe~
heeemeveeW mes hetCe& Deeue Yeemeles meoe~~9~~
nw Jeerlejeie meewce efJe efee ceesnveer~
veemeee ef< Oeeve ceive Meeble meesnveer~~
ceefCe ceesefleeeW kes $e efhejs {gj jns ebJej~
efvele Yeefe kejs Deeve Jeneb Dehmeje Decej~~10~~
mebmeej efJeefheve kes efuees heeJeke eeb[ nes~
ns veeLe! YeJe meceg nsleg legce legjb[ nes~~
ewleve megOeekej kes efuees ebcee legcneR~
ceesneOebkeej veeMe nsleg Dee&cee2 legcner~~11~~
ceQves Yeer cevegpe eesefve ceW ner pevce efueee nw~
mecekelJe jlve heee pevece Oeve efkeee nw~~
ns veeLe! efveOeer efiej ve peee YeJemeceg ceW~
kejkes ke=hee j#ee kejes eEelee ve nes nceW~~12~~
$ewueeskee veeLe! Deepe lesjer MejCe ceW Deeee~
keCee kejes ns osJe! ceQ ceesneefj meleeee~~
1. efmebnemeve~ 2. mete&~
(41)
Deye oerve yebOeg! MeerIe ner menee keerefpees~

yeme Deehekes ner heeme ceW yegueee ueerefpees~~13~~
oesne
pee pee eYeg $ewueeskeeheefle, Deeefele kes eefleheeue~

%eeveceleer efvepe mebheoe, oskej kejes KegMeeue~~14~~
eR meeOe&eerhemebyebeOf epebyetJe=#eeefooMeJe=#eefpeveeueelelheefjJeejefpeveeueeefpeveefyebyesYe: peeceeuee ceneIe efveJe&heeceerefle mJeene~
vejsv bo

~~FleeMeerJee&o:~~
N:M
(42)
eMeefmle
MebYeg bo
eer MeebefleveeLe eer kegbLegveeLe, DejveeLe eYet pevceW eneb hej~

en nefmleveeiehegj leerLe& Jebe, jlveeW keer Je=ef< ngF& eneB hej~~
eneb lesjnerhe yevee megboj, efpevecebefoj nQ ceefnceeMeeueer~
cesje eneB mebIe meefnle efveJeeme, mJeeOeee Oeeve mes nw efnleeo~~1~~
Deke=ef$ece Je=#e efpeveeuee kee, en efJeOeeve DeefleMeeeer megKeeo~
megKeMeebefle meceer oskej kes, DeefleMee Mekeleer osiee meblele~~
Jeerjeyo heeerme meew Gveleeefueme, MegYe pes<" ke=<Ce oMeceer efleefLe ceW~
en efJeOeeve jevee hetCe& efkeee, nesJes cebieuekej meye peie ceW~~2~~
eerceled eeefj$e eeJeleea, Deeeee& Meebeflemeeiej iegJej~
yeermeJeeR meoer kes eLece metefj, Fve heeeee& Jeerjmeeiej~~
es oer#ee iegJej cesjs nQ, cegPe veece jKee Lee %eeveceleer~
Fvekes emeeo mes ebLeeW keer, jevee kej ngF& DevJeLe&celeer~~3~~
Meeele le kes efpeveYeJeveeW keer, efpeveeeflecee keer hetpee megboj~
efveefele Ssmee efove DeeJesiee, mee#eeled oMe& nesiee megKekej~~
peye leke peie ceW Meeele cebefoj, eefleceeDeeW keer Yekeleer nesJes~
leye leke cegPe ieefCeveer %eeveceleer-ke=le hetpee megke=leheue osJes~~4~~
oesne
Meeele efpeveie=n Jebovee, Meeele megKe oeleej~

YeefJepeve efvele Jebove kejes, heeJees meewKe Deheej~~5~~
~~Fefle Deke=ef$eceJe=#eefpeveeueeefJeOeeveb mebhetCe&ced~~
~~pewveb peeleg Meemeveced~~
N:M
(43)
Deke=ef$ece Je=#e efpeveeuee efJeOeeve keer

cebieue Deejleer
jeefe$eer-e%eeeceCeer Deeefe&kee eboveeceleer
pee efmeeeleveb, mJeeceer pee efmeeeleveb~
Deke=ef$ece Je=#eeW hej jepeW, efpevecebefoj Deveghece~~
pee.~
leerveueeske kes ceOeueeske ceW, erhe DemebKe kens~ mJeeceer erhe.....
GveceW {eF&erheeW ceW ner, ceeveJe jnles nQ~~
pee.~~1~~
Gvekeer Deke=ef$ece jevee ceW, nQ oMeJe=#e yeves~ mJeeceer nQ.......
pecyet-Meeuceefue Deeefoke, ceW efpevecebefoj nQ~~
pee.~~2~~
en Deke=ef$ece Je=#e efpeveeuee, kee efJeOeeve megvoj~~mJeeceer nw efJeOeeve....
ieefCeveer %eeveceleer ceeleepeer, keer en ke=efle cevenj~~
pee.~~3~~
Meeele le kes efpeveYeJeveeW keer, efpeveeeflecee heejer~ mJeeceer efpeveeeflecee........
kejes evoveeceefle eYeg Deejefle, YeefJepeve megKekeejer~~
pee.~~4~~
N:M
(44)
pecyeterhe leerLe& Jebovee

-MebYeg boleerLe&#es$e nefmleveehegjer kee, keCe-keCe meecege heeJeve nw~

leerve-leerve leerLekej kes, keueeCeke mes ceveYeeJeve nw~~
eLece leerLekej $e+<eYeosJe ves, peneB eLece Deenej efueee~
cegefveeeW keer DeenejefJeOeer, yeleuee efMeJeheLe meekeej efkeee~~1~~
Gme heeJeve leerjLe kees cesje, Jebove nw DeefYevebove nw~
leerLe&Oeece nefmleveehegjer kee, FeflenemeeW ceW JeCe&ve nw~~
keewjJe-heeC[Je kes efveefcee mes, ngDee ceneYeejle Yeer eneR~
veee ngDee efJepeeer SJeb, Deveee hejeefpele ngDee eneR~~2~~
egieeW-egieeW kes FeflenemeeW mes, yeveer Ssefleneefmeke veiejer~
ceneJeerj egie ceW eefme, nes ieF& Deepe nefmleveehegjer~~
JeerjeYet kee heefeme meewJeeb, efveJee&CeeslmeJe peye Deeee~
Fme leerjLe ves ieefCeveer ceelee, %eeveceleer peer kees heeee~~3~~
Ske Deesleve leerjLe hej, ewleve leerLe& peye Gefole ngDee~
Meebleer-kegbLet-DejveeLe eYet kee, ecelkeej leye eie ngDee~~
eej-eej keueeCeke Gvekes, Fmeer Yetefce hej ngS keYeer~
leerLekej eeer-keeceosJe, heoOeejke $eeleerLekej ner~~4~~
ener hegCe hejceeCeg %eeveceefle ceelee ves mheMe& efkees~
leYeer leerLe& hej pecyeterhe, yeveeves kes MegYe YeeJe ngS~~
jevee Yeer yeve ieF& Deewj, leerjLe kee hetCe& efJekeeme ngDee~
%eevepeesefle jLe kes efveefcee mes, peve-peve kees en %eele ngDee~~5~~
meved GefVeme meew efheeemeer ceW, ueeKeeW pevelee ves osKee~
pecyeterhe keer jevee ceW, Yetieesue pewve meyeves osKee~
Fme Oejleer hej meefoeeW kes heeeled yenejW DeeF& LeeR~
Meemeve Deewj eMeemeve ves Yeer, efceuekej KegMeer ceveeF& Leer~~6~~
(45)
Oejleer hej ceeveeW mJeie& osKe, meyekes n<ee&et ueke he[s~

heJe&le megces kes Thej leke, DeefYe<eske nsleg peye Fv e{s~~
Fke meew Fke heg TBes megces kes, Thej Yeer[ ueieer jnleer~
Thej mes veeres hetjs pecyeterhe keer nw jevee efoKeleer~~7~~
Fme jevee ceW Deke=ef$ece efpeveJej-cebefoj meYeer De"ej nQ~
leLee osJeYeJeveeW kes efceue oes, Meleke meele efpeve cebefoj nQ~~
Fme ieesueekeej yeveer jevee ceW, megvoj yeeie-yeieeres nQ~~
eewon ceneveoer Deewj #es$e-heJe&le kes Me DeveesKes nQ~~8~~
ns Deeeg<ceve YeJeelceeDeeW! Fve efpeveYeJeveeW kees veceve kejes~
Fke meew efeme meer{er e{ kej, efieefjJej megces Jebove kej uees~~
Fme pecyeterhe kees Iesj kes eejeW, Deesj nw ueJeCemeceg yevee~
GmeceW kejkes veewkee efJenej, meye eeflecee kees Yeer veceve kejvee~~9~~
hewoue eoef#eCee Yeer kejkes, Deeeflceke Meejerefjke mJeemLe uenes~
eeke=efleke megjefYe peueJeeet mes, efyeve Deew<eefOe kes Yeer mJemLe jnes~~
efkeleves jesieer Fme leerjLe kes, oMe&ve mes mJemLe ngDee kejles~
efkeleves eesieer Fme pecyeterhe kes, Oeeve ceW ceive ngDee kejles~~10~~
peye veive efoiecyej cegefveJej Fme, ces efieefj kee Jebove kejles~
ueielee nw meecege eejCe $e+er-Oeejer cegefve heJe&le e{les~~
leerLekej kes pevceeefYe<eske ceW, eejCe $e+ef<eJej Deeles nQ~
efpeveMeeeeW ceW nw JeCe&ve Jes, DeefYe<eske osKe nj<eeles nQ~~11~~
FmeefueS Deepe Yeer meeOeg-mevle, pevceeefYe<eske osKee kejles~
DeefYe<eske Jebovee efeee Deeefo mes, efvepe kees Oeve efkeee kejles~~
peye heeC[gke Deeefo efMeueeDeeW hej, DeefYe<eske kee DeJemej eehle kejes~
leye Kego leerLekej yeveves kee, efvepe Meg oe ceW YeeJe Yejes~~12~~
en hegCe Deepe Fme keefueegie ceW, FmeefueS meYeer kees eehle ngDee~
keeeWefke ceelee eer %eeveceleer kes, %eeve kee MegYe ekeeMe ngDee~~
peeves-Devepeeves ceW Yeer pees Fve, eefleceeDeeW kees veceve kejW~
Jes efce ceOegj heue kees heekej, Deheveer Deelcee kees eceve kejW~~13~~
(46)
en pecyeterhe keer ceefncee ceQves, Deeflemebef#ehle yeleeF& nw~

efpeme veece mes ner nefmleveehegjer ves, vetleve Keeleer heeF& nw~~
Fme jevee kes Deefleefje leerLe&, heefjmej ceW cebefoj keF& yeves~
meyeceW YeieJeeve efJejeefpele nQ, efpeveYee Yeefe mes GvnW veceW~~14~~
Fme pecyeterhe kes cegKeej hej, keuheJe=#e nw yevee ngDee~
eerCeceeskeej kee ceneceb$e Yeer, Fmeer ej hej efueKee ngDee~~
Fme ej mes Deboj peekej meeje, heefjmej mJeie& meMe ueielee~
nw Flevee mJe megjce leerLe&, peneB jnves kee ner ceve kejlee~~15~~
megvoj nw esle keceue cebefoj, peneB keuheJe=#e YeieJeeve Ke[s~
ceveJeebefle heue keer eeefhle nsleg, JeneB $e e{eles Yee ye[s~~
hegue mes peekej Fme cebefoj ceW, ceneJeerj eYet kees veceve kejes~
DeefleMeeegle DeJeieenve eceeCe, eeflecee mes meye megKe JejCe kejes~~16~~
Fke leerve cetefle& cebefoj efJeMeeue, Fme leerLe& kee cegKe efpeveeuee nw~
Je=<eYesMe Yejle yeentyeefue keer, eefleceeSB peneB megKeeuee nQ~~
Deepet-yeepet keer Jesoer ceW, leerLekej vesefce Je heejme nQ~
FveceW mes keeuemehe& kee eesie, efJeveeMe kejW eYeg heejme nQ~~17~~
Fve meye efpeveJej kees Jevove kejkes, Deve cebefojeW ceW Yeer euees~
eYeg MeebefleveeLe De Jeemeghetpe-cebefoj Je cebefoj kees vecees~~
efhej cebefoj Ske meneket, Je yeerme leerLekej cebefoj nw~
eer $e+<eYeosJe cebefoj SJeb veJeen cebefoj Yeer megvoj nw~~18~~
Fve meeleeW cebefoj kes efn efveke Fke lesjnerhe efpeveeuee nw~
peneB lesjnerhe kes eej Meleke, DeeJeve MegYe ewleeuee nQ~~
{eF& erheeW ceW heeBe ces, Fke meew meej nQ meceJemejCe~
osJeeW kes YeJeve Deeefo meyeceW, oes mene cetefle&eeW kees eCeceve~~19~~
meved GefVeme meew heQme" ceW ieefCeveer %eeveceleer ceeleepeer ves~
efheC[mLe Oeeve kejles-kejles, en jevee heeF& Leer Gveves~~
(47)
osKee hegvee kejCeevegeesie, ebLeeW ceW Jen meejer jevee~

Jen pecyeterhe Je lesjnerhe keer, yeveer leYeer DeodYegle jevee~~20~~
Fme jevee kes oMe&ve kejkes, keere|lemlebYe kes eYegJej kees vecees~
Deeies euekej kes leerve ueeske keer jevee kes oMe&ve kej uees~~
peneB DeOeesceOe De TOJe&ueeske kes yeeo yevee efmeeuee nw~
Gme efmeefMeuee hej efmeeW kes oMe&ve mes efceues megKeeuee nw~~21~~
Deeies eer MeebeflekegbLegDej eYeg cebefoj ceW pee eYeg ejCe vecees~
Gme cebefoj kes hetjye ceW efvee|cele eveYe cebefoj ceW euees~~
Fme cebefoj kes ner efveke Meebefle leerLekej eYeg kee meceJemejCe~
meejer ogefveee ceW Ske cee$e yeve jne DeOej veYe ceW megboj~~22~~
Fve meyekes oMe&ve kejkes euees lees Oeeve kee cebefoj Ske eneB~
eewefyeme leerLekej mes mebegle Fke eR keer eeflecee yeveer peneB~~
YeeeW kees Oeeveueerve nesves hej efceueleer Deveghece Meebefle JeneB~
yeenj mes nefjlekeee megboj nw Oeeve kee DeodYegle keW kene~~23~~
Fme cebefoj kes meccegKe heefMece ceW, De<eheo Fke cebefoj nw~
peneB efieefj kewueeMe hes jepe jns $ewkeeefueke eewefyeme efpeveJej nQ~~
Fve meye cebefoj kes meeLe ceveesjbpeve kes Yeer keg mLeue nQ~
SsjeJele neLeer hej heefjecee kejles meye peve megKeeo nQ~~24~~
peeMeerue jns en leerLe& nefmleveehegj kee eMe hewues peie ceW~
peeMeerue jns en pecyeterhe, Je ces megoMe&ve Yeer egie ceW~~
peeMeerue %eeveceefle ceelee neW, efpevekeer en kece&Yetefce mee ceW~
Gvekeer efMe<ee evoveeceleer keer, DeefYeuee<ee en eYeg heo ceW~~25~~
-oesneleerLekej De leerLe& kees, veceve keB Mele yeej~
nes leerjLe keer Jebovee, peerJeve ceW meekeej~~26~~
N:M
(48)
Yepeve
lepe&keYeer kegC[uehegj peevee nw......
eYet keer hetpeve kejvee nw, eYet keer Yeefe kejvee nw,
efvepeelece Meeer Yejvee nw, cegPes cegefeeer Jejvee nw~~
eYeg Yeeer iebiee ceW DeJeieenve kejvee nw~
efmeeW kes iegCe keer meyekees, efceuekej Deee& kejvee nw~ eYet keer hetpee......~~ ske.~~
pevece-pevece kes MegYe keceeX kee, heue en efme DeJemLee~
efmeefMeuee hej Meeele jepeW, ener Deveeefo JeJemLee-ener Deveeefo JeJemLee~
Gve efmeeW keer eeflecee, kee Jevove kejvee nw~
efpevekes oMe&ve Jevove mes, YeJemeeiej lejvee nw~~
eYet keer hetpee kejvee nw, eYet keer Yeeer kejvee nw,
efvepeelece Meeer Yejvee nw, cegPes cegefeeer Jejvee nw......~~1~~
efkeleveer meefleeeW ves eYeg kes, oMe&ve mes heehe veMeeS~
lesjs DeefleMee mes peueleer, Deiveer Yeer peue yeve peeS~ Deiveer Yeer......
meerlee evoveyeeuee kee, Fefleneme yeleelee nw~
Yeeerjme lees ceeB %eeveceleer keer, peerJeve ieeLee nw~~
efpemeves efme eYet kees, Deheves oe keceue ceW Oeeee~
Jeerlejeie hejceelece heo ceW, ueerve hejce megKe heeee~ ueerve hejce......
efvepe Oeeve keer Oeeje ceW, DeJeieenve kejvee nw~
eboveeceleer henues lees, eYeg Yeeer kejvee nw~~
N:M

Deke Âef$Ece Je #E Efpeveeueùe Efjeoeeve: Efoiecyej Pewve Ef$Eueeskeâ Meesoe Mebmleeve Éeje Mebûeeefuele

Enviado por

Dados do documento

Título original

Direitos autorais

Formatos disponíveis

Compartilhar este documento

Compartilhar ou incorporar documento

Opções de compartilhamento

Você considera este documento útil?

Este conteúdo é inapropriado?

Direitos autorais:

Formatos disponíveis

Deke Âef$Ece Je #E Efpeveeueùe Efjeoeeve: Efoiecyej Pewve Ef$Eueeskeâ Meesoe Mebmleeve Éeje Mebûeeefuele

Enviado por

Direitos autorais:

Formatos disponíveis

Jeerj %eeveesoe evLeceeuee kee heg<he veb.

Deke=ef$ece Je=#e efpeveeuee efJeOeeve

eer %eeveceleer ceeleepeer

efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve eje mebeeefuele

Jeerj %eeveesoe evLeceeuee

-: mebmLeeefhekee SJeb esjCeeeesle :-

hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe eer %eeveceleer ceeleepeer

e%eeeceCeer Deeefe&kee eer evoveeceleer ceeleepeer

-: efveoxMeke SJeb mecheeoke:-

kece&eesieer heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceerpeer

efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve

pecyeterhe-nefmleveehegj (cesj") G.e.

peerJeve ekeeMe pewve

meJee&eOf ekeej ekeeMekeeOeerve

Jeerj efveJee&Ce mebJeled 2540

kecheesepf ebie - %eeveceleer vesJeke&

-kece&eesieer heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceerpeer

-e%eeeceCeer Deee|ekee evoveeceleer

hetpee veb. 3 efJepeeces mebyebOeer OeelekeerMeeuceefue Je=#e efpeveeuee hetpee ceW

hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe

eer %eeveceleer ceeleepeer kee mebef#ehle-heefjee

ceC[ue kee vekeMee

hetpee-6, kegue DeIe&-20, hetCee&Ie&-11, peeceeuee-7

Deke=ef$ece Je=#e efpeveeuee efJeOeeve

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

egeflekej efpeveie=n ceW Deke=ef$ece, ke=ef$ece Deecese egefleceeve~

Deke=ef$ece Je=#e efpeveeuee efJeOeeve

pebyetJe=#eeefo MeeKeemeg, heefjJeejgces<Jeefhe~

~~DeLe efpevee%eeefle%eeheveee ceb[uemeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~~

(eer ieewlece mJeeceer eCeerle ewleYeefe mes G=le)

Deke=leeefve ke=leeefve eeeceseegelf eceefvle egelf ecelmeg cebeof js<eg~

Deke=ef$ece Je=#e efpeveeuee efJeOeeve

pebyetJe=#eeefo oMe Je=#e efpeveeuee hetpee

peue heen kee ueee, GppJeue keveke Peejer ceW Yeje~

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

Deefle OeJeue lebogue eb keer, keebleer meMe Yej Leeue keer~

Deke=ef$ece Je=#e efpeveeuee efJeOeeve

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

Jej veerj iebOee#ele megceve, e oerhe Oethe heueewIe ues~

ceevemlebYeeW ceW efpevecetleea, oMe&ve kej ceeve ieefuele nesJes~

#eerjesoefOe Gvenej, GppJeue peue ues Ye=bie ceW~

YeJe efJepeeer efpevejepe nQ, YeJe mebke njleej~

efpeveYeJeveeW ceW efpeveeefleceeeW, nQ Meeele efme kener peeleeR~

JeCee&efo meefnle en hegodieue nw, Fmemes mecyevOe veneR cesje~

Deke=ef$ece Je=#e efpeveeuee efJeOeeve

meye kece& efvekeboe, nj YeJe heboe, Deevebokeboe pees OeeJeW~

pees Deke=ef$ece Je=#eefpeveeuee, hetpee kejles efe mes~

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

megoMe&veces mebyebefOe pebyetJe=#e Meeuceefue Je=#e

efieefj ces kes Gej efoMeer, Gejkeg MeesYes Dene~

oesveeW le keer MeeKe hej, oes eer efpeveJej iesn~

megjiebiee kees veerj, megjefYe eemegke efkeee~

Deke=ef$ece Je=#e efpeveeuee efJeOeeve

pebyet Meeuceefue Je=#e, leves efpeveOeece kees~

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

pebyet Meeuceefue Je=#e leves efpeveOeece kees~

ecegvee meefjlee veerj, kebeve Peejer ceW Yeje~

pebyet Meeuceefue Je=#e, eflevekes efpeveie=n kees pepetB~

pecyetle keer Gejer, MeeKee efJe<es efpeveOeece nw~

Deke=ef$ece Je=#e efpeveeuee efJeOeeve

pecyetle heefjJeej le, eejeW lejhe mes Iesj kes~

pebyet Meeuceefue Je=#e hej, oes efpevecebefoj efme~

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

DeLe efpevee%eeefle%eeheveee ceb[uemeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled