AUDIO I VIDEO KOMPRESIJA

KODOVANJE AUDIO SIGNALA

Prilikom pojave dva frekvencijski bliska audio signala dolazi do maskiranja slabijeg
signala jaim signalom, te ne ujemo slabiji signal koji bismo inae uli u uslovima tihog
okruenja. Sljedea slika prikazuje efekat frekvencijskog maskiranja. Jaki signal
frekvencije !"z e maskirati sve audio signale koji su ispod granice na slici oznaene
granicom maskiranja #$asking threshold%. & ovom primjeru, audio signali iz opsega '((
"z do ' k"z se nee uti, dok bi ih normalno uli u uslovima nepostojanja jakih,
frekvencijski bliskih audio signala, kada je granica ujnosti prikazana na slici crtkanom
linijom #)hreshold in *uiet%.

+sim frekvencijskog maskiranja, gdje se podrazumijeva istovremena pojava audio
signala razliitih frekvencija pa se naziva i simultano maskiranje, neophodno je uzeti u
obzir i vremensko maskiranje koje se de,ava kad se u kratkom vremenskom intervalu
pojavljuje jaki i slabi audio signal. )rajanje maskiranja moe biti '( do -(( ms.
Perceptualno kodovanje MPEG auda
.fikasan algoritam za kodovanje audia treba da ispuni sljedee ciljeve/
uklanjanje statistike redundanse izme0u susjednih odmjeraka,
uklanjanje nebitnih informacija koje ne moemo uti, zasnovano na
perceptualnom modelu.
1lgoritam za alokaciju bita uzima u obzir perceptualne karakteristike i maskiranje. 2ad
P3$ audiom se uradi 44) kako bi se dobio kompletan spektar signala iz kog je mogue
odrediti maskirajue signale, na osnovu kojih se odre0uje globalna granica maskiranja.
Princip je prikazan na sljedeoj slici. Primjenjuje se dinamika alokacija bita na osnovu
razlike nivoa signala u odnosu na granicu maskiranja.

MPEG Audo
5a nekomprimovani stereo audio potrebna bitska brzina iznosi 6 bita7odmjerku 8 99((
odmjeraka7sekundi 8 - kanala : 9.- !b7s. !odovanje audio signala u $P.;
standardu je kodovanje sa gubicima. 5asnovano je na podopsenom kodovanju i
kori,tenju psihoakustikih modela pri odluivanju koje frekvencije treba potisnuti ili
potpuno izbaciti iz signala, a da se i dalje ima zadovoljavajui kvalitet zvuka. Pri tome se
ini kompromis izme0u veliine fajlova i kvaliteta.
MPEG!" Audo
$P.;< standard defini,e tri sloja #la=er%, odnosno nivoa sloenosti $P.; audio
kodovanja/
. $P ili $P.;< >a=er #$P.;< 1udio >a=er %
-. $P- ili $P.;< >a=er - #$P.;< 1udio >a=er -%
?. $P? ili $P.;< >a=er ? #$P.;< 1udio >a=er ?%
@azlike izme0u slojeva su posljedica kori,tenja razliitih psihoakustikih modela. >a=er
algoritam je najjednostavniji, ali zbog toga ima i najmanji stepen kompresije te je
potrebna vea bitska brzina.
4raunhofer ;esellschaft #4h;%, koji je vlasnik patenta, publikovao je sljedee stepene
kompresije koje je mogue postii pojedinim slojem/
>a=er / ?A9 kbit7s, kompresija 9/,
>a=er -/ B-<-'6 kbit7s, kompresija A/...6/ ,
>a=er ?/ -<-A kbit7s, kompresija -/...(/.
@ezultati istraivanja kod korisnika se ne,to razlikuju #pretpostavlja se da su ovo realniji
rezultati%/
>a=er / odlian kvalitet pri ?A9 kbit7s,
>a=er -/ odlian kvalitet pri -'6<?A9 kbit7s, veoma dobar kvalitet pri --9<-'6
kbit7s, dobar kvalitet pri B-<--9 kbit7s,
>a=er ?/ odlian kvalitet pri --9<?-( kbit7s, veoma dobar kvalitet pri B-<--9
kbit7s, dobar kvalitet pri -A<B- kbit7s.
MP# $MPEG!" Audo La%er II% je audio kodek. .kstenzija fajlova koji sadre audio
podatke u ovom formatu je .mp2. Cako je u P3 i internet aplikacijama potisnut sa $P?,
jo, uvijek je dominantni standard u oblasti radio<televizijskog emitovanja, kada se radi sa
veim bitskim brzinama #-'6 do ?A9 kbit7s%. $P.; la=er - je standardni format za Dideo
3E.
MP& $MPEG!" Audo La%er III% $P.;< 1udio >a=er ?, poznatiji kao $P?, je
popularni digitalni audio koder sa gubicima, standardizovan BB. godine. 1lgoritam
koji se koristi za kompresiju je slian JP.; algoritmu za kompresiju slika.
MP& Surround je verzija $P?, uvedena u decembru -((9 godine koja podrava '
kanala.
$P- razdvaja signal na ?- podopsega i ako se zakljui da je audio signal iz nekog
podopsega neujan, taj podoseg se ne prenosi. S druge strane $P? transformi,e signal u
'F6 frekvencijskih komponenti, te ima veu frekvencijsku rezoluciju nego $P- ,to
omoguava bolju primjenu psihoakustikog modela i veu kompresiju.
Moderne 'etode audo ko'pre(je
Postoji nekoliko algoritama moderne kompresije i metoda za skladi,tenje audio
sadraja u kompjuterskoj tehnologiji/
G $P? #$P.;< >a=er<?%
Sastoji se od psihoakustinog modela, 44) analiza, hibridnih filtera,
nelinearne kvantizacije, "uffman<ovog kodovanja, - kanala sa konstantnim
ili promjenjivim brzinama bita od ?- do -'6 kb7s i koji je uspje,no
implementiran u moderne 3E7EDE i portabl plejere, mobilne telefone,...
G $P? Pro
!reiran od strane 3oding )echnologies >aborator=, zasniva se na
principima formiranja $P? formata, sastoji se od SH@ #Spectral Hand
@eplication% tehnologije koja koduje visoko frekventni opseg #od ( do '
k"z% sa veoma malom brzinom bita.
G 113 #$P.;<- 1dvanced 1udio 3oding%
!reiran od strane 1)I), Eolbija, 4raunhofer CCS i Sonija, je CS+ standard
$P.;<- koji se sastoji od osnovnih principa $P? formata ukljuujui
psihoakustini model, hibridne filtere, skalabilne brzine odmjeravanja, -
kanala sa brzinama bita od 9A do 'F6 kbps.
G 113 Plus
Potie od 113 formata, sastoji se od SH@<a sa brzinom bita do (( kbps.
G J$1 #JindoKs $edia 1udio%
!reiran od strane $ikrosofta, sastoji se od E@$ #Eigital @ights $anagement%,
3H@ i DH@, J$1 kodovanja digitalnog audia bez gubitaka #brzine bita -/
do ?/%, J$1 profesionalno kodovanje vi,ekanalnog audia #-A do F6A kbps%
i J$1 za kodovanje glasa #od 9 do -( kbps%.
G DL4 #Dector Luantization 4ile%
!reiran od strane 22) "uman Cnterface >aboratories i Mamaha, nastao je
na osnovu $P? principa, kompleksnijeg kodovanja, -'<?'N bolja kompresija
u odnosu na $P? kompresiju.
Advanced Audo )odn* $AA)+
Advanced Audo )odn* #AA)% kao nasljednik $P? standarda za kodovanje digitalnog
audio signala, generalno postie bolji kvalitet zvuka na istim bitskim brzinama.
113 primjenjuje dvije osnovne strategije kako bi redukovao koliinu podataka
neophodnu za predstavu visokokvalitetnog digitalnog audia/
. !omponente signala koju su perceptualno beznaajne se odbacujuO
-. .limini,e se redundansa u audio signalu.
Signal se konvertuje iz vremenskog u domen modifikovane diskretne kosinusne
transformacije $E3) koristei banku filtara. Signal se u frekvencijskom domenu
kvantuje na osnovu psihoakustikog modela i koduje. &gra0eni su mehanizmi korekcije
gre,aka.
113 je standardizovan kao Part F $P.;<- i Part ? $P.;<9. $P.;<- standard sadri
vi,e metoda kodovanja audia, ukljuujui $P? kodnu ,emu. 113 postie dobar kvalitet
pri brzini od ?-( kb7s za pet kanala #'.% a pri brzini od -A kb7s za stereo.
,*-!E..cenc% Advanced Audo )odn* #,E!AA)% je pro,irenje 113, optimizovano
za male bitske brzine #streaming%, standardizovano po prvi put -((?. godine i
publikovano kao dio $P.;<9 standarda.
113 je projektovan da popravi performanse $P? formata koji je specificiran u $P.;<
i u $P.;<-. Pobolj,anja se ogledaju u sljedeem/
vei izbor frekvencija odmjeravanja #A<B6 k"z% nego $P? #6<9A k"z%,
do 9A kanala #$P? podrava dva kanala u $P.;< i maksimalno '. kanal u
$P.;<-%,
promjenljiva bitska brzina,
banka filtara sa visokim preformansama, 113 koristi modifikovanu E3) P
$E3),
velika efikasnost pri kodovanju stacionarnih signala #113 koristi veliinu bloka
od (-9 odmjerka, a $P? od 'F6 odmjeraka%,
kori,tenje posebno projektovanih prozorskih funkcija koje dobro elimini,u
curenje spektra,
bolji rad sa frekvencijama iznad 6 k"z, itd.
MPEG ko'pre(ja vdeo audo (*nala
2astojana za standardizaciju u oblasti razmjene videa datiraju od ranih osamdesetih
godina pro,log vijeka. Cnternational )elephone 3onsultative 3ommittee #33C))%,
zajedno sa Cnternational @adio 3onsultative 3ommittee #33C@%, i Cnternational Standards
+rganization 7 Cnternational .lectrotechnical 3ommission #CS+7C.3% su pokrenuli brojne
inicijative za standardizaciju. Movn* Pcture E/pert( Group ili MPEG #pod
oficijelnom oznakom CS+7C.3 J)37S3-B J;% je radna grupa koja je zaduena za
razvoj standarda za video i audio kodovanje, te memorisanje i pretraivanje
multimedijalnih sadraja. Prvi sastanak ove grupe odran je u "anoveru, BAA. godine.
2a svakom sastanku ove radne grupe uestvuje oko ?'( lanova iz razliitih oblasti
industrije, sa univerziteta i istraivakih institucija. $P.; je do sada odobrila sljedee
formate za kompresiju i standarde/
MPEG!"0 Prvi video i audio standard, kasnije kori,ten za Dideo 3E, koji
ukljuuje i popularni $P? format kompresije audio signala.
MPEG!#0 2amijenjen za transport, video i audio standard kojim se postie
televizijski kvalitet. !oristi se u digitalnoj televiziji i #sa malim modifikacijama%
za EDE video diskove.
MPEG!&0 +riginalno namijenjen za televiziju visoke definicije, ali je povuen
kad je otkriveno da je $P.;<- dovoljno efikasan i za "E)D.
MPEG!10 Pro,irenje $P.;< u smislu podr,ke video7audio objektima, ?E
sadrajima i malim brzinama prenosa.
MPEG!20 4ormalni sistem za opis multimedijalnog sadraja.
MPEG!#"/ $P.; opisuje ovaj standard kao multimedijalno okruenje.
MPEG!"
MPEG!" je standard iz BB(<tih godina, kori,ten za kompresiju audio i video digitalnih
podataka. $P.;< video je D3@ kvaliteta i kori,ten je za video 3E format.
+ptimalna brzina prenosa je .' $b7s. 5a video je rezervisano oko .- $b7s. 4ormat
videa je/ slika formata ?'-Q-9( #etvrtina )D ekrana% sa ?( frejmova u sekundi.
Primarna mu je namjena bila da poslui kao format za memorisanje, ali je pokazao
veoma dobre rezultate i pri strimingu na brzinama prenosa koje podrava. &z to,
podrane su sljedee opcije/ sluajni pristup frejmovima preko C<frejmova, brzo
pretraivanje naprijed<nazad #fast<forKard i fast<reverse, 4474@ %, emitovanje videa
unazad i mogunost editovanja uz prihvatljivo ka,njenje pri kodovanju i dekodovanju od
oko sekunde.
$P.;< audio la=er ? je puno ime popularnog $P? audio formata. !asnije je $P.;<
1D format unaprije0en i nastali su $P.;<- C $P.;<9 formati koji postiu vei nivo
kompresije.
$P.;< obuhvata vi,e dijelova/
. )ransportni sloj koji obuhvata dio za sinhronizaciju i multipleksiranje video i
audio podatakaO
-. 3odec #koder i dekoder% za kompresiju video signala bez preplitanja #progresivno
skeniranje%O
?. 3odec za perceptualno kodovanje audio signalaO
9. Procedure za testiranje usagla,enosti.
$P.;< video
$P.;< je inicijalno bio projektovan za brzinu prenosa od .' $b7s i rezoluciju
?'-Q-'9 za 2)S3 i ?'-Q-AA za P1>. !asnije je prilago0en brzini prenosa od 9 $b7s, uz
pobolj,anje kvaliteta video signala. 2a etiri bita luminanse dolazi po jedan bit
hrominentnih komponenti. )renutno je $P.;< najkompatibilniji format i upotrebljiv je
na skoro svim plejerima.
$P.;<, slino kao ".-6, koristi i intra<frajm i inter<frajm kodovanje. $e0utim, inter<
frejm kodovanje je ovdje puno sloenije jer omoguava bidirekcionalnu vremensku
predikciju. Cdeja bidirekcionalnog kodovanja je prikazana na sljedeoj slici. $akrobloku
tekueg frejma se trai najsliniji makroblok u prethodnom i sljedeem frejmu i odre0uju
se dva vektora pomjeraja. $akroblok za kodovanje se formira kao razlika tekueg
makrobloka i usrednjenih vrijednosti #na slici je usrednjavanje oznaeno sa N%
najslinijih makroblokova iz susjednih frejmova, ukoliko se na0e dovoljno slian
makroblok u oba frejma. &koliko se slian blok na0e samo u jednom frejmu, on se
zadrava i ne radi se usrednjavanje. 4rejmovi za koje se radi bidirekcionalna predikcija su
oznaeni kao H<frejmovi.

Potreba uvo0enja bidirekcionalne predikcije postaje jasna ako se pogleda sljedea slika.

>opta tekueg frejma je u prethodnom frejmu bila maskirana drugim objektom i sasvim
je jasno da je predikcija makrobloka koji sadri loptu na osnovu sljedeeg frejma mnogo
bolja #signal razlike nakon pomjeraja je manji% nego na osnovu prethodnog frejma.
)ipian raspored frejmova u grupi slika #group of pictures < ;+P% kod $P.;<
kodovanja je prikazan na sljedeoj slici. Prvi frejm u svakoj video sekvenci mora biti C<
frejm. C<frejmovi se ponavljaju i na poetku svake grupe slika. Cako se kod C<frejmova
postie mali stepen kompresije, njihovo kori,tenje je neophodno kako bi bio mogu
sluajni pristup, 4474@ i oporavak od gre,aka. Prvi P<frejm se koduje N frejmova nakon
C<frejma. N-1 frejmova izme0u C<frejma i P<frejma ili izme0u dva P<frejma se koduju kao
H<frejmovi. Predikcija pri kodovanju P<frejma se vr,i na osnovu prethodnog P<frejma ili
C<frejma. )reba napomenuti da redoslijed slanja frejmova nije isti kao redoslijed njihovog
pojavljivanja u vremenu, jer je za rekonstrukciju H<frejmova neophodno poznavanje
susjednih C<frejmova ili P<frejmova.

5a razliku od ".-6, vektor pomjeraja kod $P.;< je precizniji #do R piksela% i moe
da poprimi vrijednost iz skupa S<'-, '.'T. $P.;< bitski tok dopu,ta sluajni pristup
jer je svaka grupa slika #;+P% neovisno kodovana. )ipian broj bita neophodan za
kodovanje
C<slika je vei nego kod P<slika, dok je najmanji kod H<slika. Prosjean stepen kompresije
C,P i H slika je dat sljedeom tabelom. Prosjean faktor kompresije video signala u
$P.;< standardu iznosi -F/.

2a sljedeoj slici prikazana hijerarhijska struktura, odnosno nain formiranja sekvence
bita kod $P.;< standarda. +va sekvenca bita je podijeljena na nekoliko slojeva.
2ajvi,i sloj je video sekvenca. +vaj sloj sadri informacije kao ,to su/ veliina frejmova,
bitska brzina i uestanost frejmova. ;+P sloj sadri informacije o brzom pretraivanju i
sluajnom pristupu video podacima. ;+P zaglavlje sadri podatke o pozicijama C, P H
frejmova. Sloj slike sadri kodovane segmente #grupe makroblokova%. Segmenti jednog
frejma mogu da sadre razliit broj makroblokova, te da startuju i zavr,e bilo gdje, i svaki
segment se neovisno koduje. &vo0enje segmenata u $P.;< radi ponovnog
uspostavljanja sinhronizacije u sluaju gubitka ili o,teenja dijela signala predstavlja jo,
jednu od bitnih razlika u odnosu na ".-6. Ealje, sloj segmenta sadri makroblokove,
sloj makrobloka blokove i konano, sloj bloka sadri intra<kodovane blokove.

Deliki nedostatak $P.;< je ,to podrava samo progresivno skeniranje videa, ,to je i bio
osnovni razlog uvo0enja $P.;<-.
MPEG!#
$P.;<- #BB9% standard za kompresiju audio i video signala je projektovan za
distribuciju digitalnog )D signala, ali se ,iroko koristi i za skladi,tenje videa na EDE.
!valitet je uporediv sa D"S standardom. Hitska brzina iznosi izme0u 9 i B $b7s, ali se uz
dodatna pobolj,anja moe koristiti i za "E)D do rezolucije od B-(Q(A( piksela i ?(
frejmova u sekundi #,to znai brzinu prenosa od A( $b7s%. Eakle, $P.;<- omoguava
visokokvalitetni video uz bitsku brzinu veu od 9 $b7s. +vo je prvi standard koji
podrava video sa preplitanjem, sa moguno,u predikcije frejmova ili polja, kada se dva
polja koduju zajedno kao jedan frejm. Snaga $P.;<- standarda je u njegovoj
skalabilnosti, ,to e biti kasnije detaljnije prikazano.
!odovanje video signala je slino kao kod $P.;<, ali je podran video signal sa
preplitanjem. $P.; video kompresija tako0e defini,e E3 slike #E<slike%, koje su sline
C<slikama, ali sadre samo E3 komponente svakog bloka i omoguavaju brzo
pretraivanje.
$P.;< nije optimizovan za male brzine prenosa #manje od $b7s% i nije pogodan kao
internet sriming tehnologiju. Hitska brzina kod $P.;<- moe biti konstantna ili
varijabilna. $aksimalna bitska brzina je odre0ena medijem koji se koristi za prikaz, npr.
za EDE iznosi (.9 $bit7s. & cilju postizanja konstantne bitske brzine prilago0ava se
nain kvantizacije.
$P.;<- unosi nove metode kodovanja audio signala, tako da omogueno kodovanje do
' kanala.
+snovne razlike u odnosu na $P.;< su/
Podrano je vi,e video formata EDE, 1)D, "E)D, te ,ema/ 9/-/- i 9/9/9
5bog uvo0enja polja kod skeniranja sa preplitanjem, $P.;<- moe da koristi '
naina predikcije,
koristi se nelinearna kvantizacija,
bolja otpornost na gre,ke u prenosu.
Pojedinano za EDE, EDH #Eigital Dideo Hroadcasting% SE)D i "E)D se uvode
dodatne restrikcije i modifikacije $P.;<-.
MPEG!&
$P.;<? je standard namijenjen za rad sa "E)D signalima u opsegu -( do 9( $bit7s.
!ako je otkriveno da je sa $P.;<- uz male modifikacije mogue postii jednako dobre
rezultate, ovaj standard se prestao koristiti.
MPEG!1
$P.;<9 je uveden krajem devdesetih #BB9, a postao je standard -(((. godine%, za Keb
striming i prenos mobilnom mreom, ali i za distribuciju )D signala i videotelefoniju. +n
predstavlja pro,irenje prethodnih standarda u smislu podr,ke video7audio objektima, ?E
sadrajima i malim brzinama prenosa. +ptimalna bitska brzina iznosi ?A' do F6A
!b7sec.
5a razliku od svojih prethodnika, umjesto rada sa pravougaonim blokovima slike,
$P.;<9 je objektno orijentisan. 1udio<vizuelni objekti video sekvence se odvojeno
koduju i prenose zasebnim sekvencama bita. !orisniku se omoguava niz interaktivnih
aplikacija sa videom.
Standard pokriva ,irok opseg bitskih brzina, od veoma niskih #'<69 !b7s% do - $b7s za
)D7film aplikacije.
Cstraivanja u okviru ovog standarda su jo, uvijek aktuelna, posebno vezano za internet
streaming, beini prenos videa i digitalne kamere u mobilnim ure0ajima.
3iljevi uvo0enja ovog standarda su bili/
manipulacija sadrajem i editovanje sekvence bita u komprimovanom domenu,
mogunost kombinovanja sintetizovanih i prirodnih scena i objekata,
sluajan pristup frejmovima i objektima,
bolji vizuelni kvalitet na uporedivim bitskim brzinama, u odnosu na prethodne
standarde,
mogunost kodovanja vi,estrukih pogleda, npr. stereoskopski vid,
otpornost na gre,ke,
skalabilnost sa finom granularno,u u sadraju, kvalitetu i sloenosti.
1udio i video podaci su vezani za sadraj, ,to omoguava neovisan pristup i manipulaciju
pojedinanim objektima u komprimovanom domenu/ transformaciju postojeih objekata
#repozicioniranje, skaliranje, rotaciju%, dodavanje novih i uklanjanje postojeih objekata
sa scene, a sve to jednostavnim operacijama nad komprimovanom sekvencom bita.
1udio<vizuelni objekti su slojeviti i svaki sloj se koduje u elementarnu sekvencu bita
#elementar= stream < .S%.
Eok su u prethodnim standardima standardizovani kompletni algoritmi, $P.;<9 slijedi
princip toolboQ<eva. Dideo alati sadre kompletan algoritam ili individualne module, npr.
kodovanje oblika, teksture, kompenzaciju pokreta, koji se povezuju pomou $P.;<9
S=stem Eescription >anguage #$SE>%. $SE> se ugra0uje u kodovanu sekvencu bita i
prenosi, te tako odre0uje pravila dekodovanja.

!ako bi se postigla interaktivnost na nivou sadraja, sekvenca se posmatra kao kolekcija
audio<vizuelnih objekata #1D+%, koji mogu biti govor, muzika, ili video objekti koji
predstavljaju neki sadraj, npr. dijalog, portret #glavu i poprsje% osobe, objekat u pokretu
ili statiku7promjenljivu pozadinu, itd... Czgled video objekta u jednom frejmu se defini,e
kao jedna ravan video objekta #video object plane P D+P% i naje,e prestavlja
elementarnu formu reprezentacije sadraja. &lazna video sekvenca se segmentira u niz
regiona proizvoljnog oblika #D+P<ovi%. +blik i poloaj regiona variraju od frejma do
frejma. Cnformacije o obliku, pokretu i teksturi D+P<ova koji pripadaju istom video
objektu se koduju i prenose kao jedan sloj #Dideo +bject >a=er < D+>%. !ako postoji vi,e
video objekata, sekvenca bita mora sadravati i informaciju o nainu kombinovanja
D+><ova kako bi bila mogua rekonstrukcija videa.
2a sljedeoj slici je prikazan jedan frejm video sekvence. Cnformacija o nainu
segmentiranja u D+P objekta i drugi D+P pozadine sadri binarna tzv. 1lfa<ravan, koja
slui kao maska poloaja objekta.

Sljedea slika daje op,tu ,emu kodovanja i dekodovanja. Scena se prvo segmentira u niz
D+P<ova. 2iz D+P<ova koji odre0uju jedan sadraj sekvence slika se grupi,u u D+>.
+riginalnu video sekvencu je mogue rekonstruisati ukoliko se uzmu u obzir svi D+><
ovi. Cpak, sadraje je mogue dekodovati uzimajui u obzir samo podskupove D+><ova,
dakle, omoguena je interaktivnost na nivou sadraja u komprimovanom domenu.
$P.;<9 podrava prostornu, vremensku i tzv. sprite skalabilnost, koja se odnosi na
pozadinu scene.
Koncept digitalizacije video signala
Slika koja se dobija na senzoru kamere #analizatorska cijev ili 33E ip% moe se
posmatrati u prostoru i vremenu. Slika posmatrana u prostoru se definira kao pravilna
matrica piQela #elemenata slike%, kao u primjeru datom na sljedeoj slici, gdje je
prezentiran isjeak plohe senzora.
Svaki od ovih elemenata slike ima odre0enu sjajnost koja je predstavljena analognim
iznosom napona. +svjetljaji ovih piQela u jednoj liniji formiraju video signal jedne linije,
,to znai generisanje signala luminanse. Sve ,to smo rekli odnosi se ipak na analogni
video signal. @azmotrimo sada kako e nastati digitalni signal.
&zmimo kao primjer digitalizaciju analognog signala u domenu vremena samo za
luminantni signal, ,to je ilustovano primjerom sa sljedee slike/
Eigitalizacija se sastoji u diskretizaciji po vremenu P to je proces uzorkovanja i
diskretizaciji po amplitudi P to je proces kvantizacije. +itane vrijednosti uzoraka se u
koderu pretvaraju u binarne cifre, nakon ega se formira digitalna transportna struja.
Didimo da dobijeni digitalni video moemo prenositi serijski ili paralelno.
$e0utim, za prenos kolor video signala potrebno je prenijeti podatke o dominantnoj
talasnoj duini #"ue% i pobudnoj istoi #.Qitation purit=%. & analognom sistemu to se
postie formiranjem ili primarnih komponentnih signala P @;H ili kombinovanjem
signala razlike boje, tj. pomou signala Y, U'B-Y i U'R-Y. )o znai da emo formirati jo,
dvije superponirane ravni digitalnih vrijednosti videa istih piQela, ali sada za signale
razlike boja. & tom sluaju potrebna je trodimenzionalna memorijska matrica da bi se
predstavio digitalni signal, ,to je ilustrovano na sljedeoj slici.
.videntno je da u ovom sluaju nastaju pored struje digitalnih podataka o luminansi i
struje podataka o krominantnim digitalnim signalima. Pretpostavili smo da se numerike
vrijednosti luminanse i krominanse svakog piQela pohranjuju u trodimanzionalnu
memorijsku matricu. 2a taj nain je
pohranjena jedna slika. Sada se postavlja pitanje kako reproducirati pokretnu sliku u
digitalnom domenu. )o emo postii tako ,to emo omoguiti periodino auriranje
namerikih vrijednosti @;H ili Y, U'B-Y i U'R-Y svakog piQela. 2a ovaj nain se formira
trodimenzionalna matrica, gdje dvije prostorne ose prikazuju raspored piQela u slici, dok
trea prezentira tok promjene vrijednosti veliine lume i krome svakog piQela u vremenu.
+vaj princip je ilustrovan na sljedeoj slici/



Didimo da se reprodukcija digitalnog signala svodi na cikliko oitavanje auriranih
stanja iz trodimenzionalne matrice. +vim je prezentiran princip digitalne reprodukcije,
sa napomenom da se sve ove digitalne vrijednosti prethodno pretvaraju u analogne
veliine postupkom E71 konverzije, jer samo prezentiranje digitalnih vrijednosti signala
ne bi imalo smisla za gledaoca.
Formati digitalnih video signala
@azlikujemo dvije kategorije video signala/ kompozitni i komponentni.
Kompozitni signal P 33DS kombinuje luminansu M i kominansu 3 u jedinsvenu struju
koja se pohranjuje i prenosi. Primjeri analognog kompozitnog signala su emitiranje )D
signala i snimanje na D"S kasetu.
@azmotrimo koncept digitalizacije P1> kompozitnog video signala. Polazno pitanje u
digitalizaciji studijskog kompozitnog video signala je izbor frekvencije uzorkovanja.
&svojeno je da ona iznosi multipl od frekvencije podnosioca boje fSC, tj.
FS = fSC = !," #$% = 1&,&" #$%
Erugo znaajno pitanje je izbor broja bita P n po uzorku, obzirom da ovaj izbor utie na
kvalitet signala. 2a raspolaganju su uglavnom rezolucije kvantizacije sa A bita i sa (
bita. Sada emo prikazati numeraciju uzoraka u domenu vremena, za jednu kompletnu
liniju, pomou primjera sa naredne slike.

Didimo da se numeracija uzoraka posebno vr,i za interval video signala i posebno za
interval horizontalnog blanking intervala.
Sada emo razmotriti i strukturu digitalnog rastera za jednu P1> liniju, uz pretpostavku
da se posmatra color bar test signal tipa ((7(7((7(. 1mplitudni raster, odnosno
P1>nivoi kompozitnog signala prikazani su na sljedeoj slici, za sluaj rezolucije
kvantizacije
od ( bita po uzorku.

)rajanje digitalne aktivne linije prema,uje trajanje aktivne analogne linije. Didimo da je
najvi,i nivo kvantizacije ne,to nii od ((N nivoa krome za sluaj kolor bar testa tipa
((7(7((7(, tako da se pojavljuje negativni headroom. )o znai da ne postoji rezerva u
preoptereenju 17E konvertora. Eigitalni nivoi od ((( do ((? su za,tieni i nisu
dozvoljeni u struji podataka.
Komponentni signal P sadri struje luminanse M i krominanse 3r i 3b. Pri tome postoje
dvije varijacije komponentnih signala/ M73 komponentni i @;H komponentni. M73
koristi separatne kanale za transport informacija o luminansi i krominansi, dok @;H
signal zahtjeva separatne kanale za svaki signal primarne boje. !omponentni signali
imaju bolji kvalitet slike od kompozitnog videa.
Eigitalizacija komponentnog videa znai digitalizaciju tri signala, ,to implicira sljedee
karakteristike/
&tro,ak sklopova je znatno vei za tri lanca komponentnog signala, nego za jedan
lanac kompozitnog video signala.
Postupak digitalizacije je jednostavniji, jer nema podnosioca boje.
!ljuno pitanje i u sluaju digitalizacije komponentnog signala je izbor frekvencije
uzorkovanja. !od kompozitnog signala je uzeta samo jedna frekvencije fS = fSC.
$e0utim za digitalizaciju tri komponentna signala moramo odabrati tri frekvencije
uzorkovanja. & vezi frekvencije uzorkovanja, dogovorena je jedinstvena referentna
frekvencija od/
fr = '1(!fl = '1(!1) (') $% = ","&) #$%
4rekvencije uzorkovanja luminanse i krominanse su stoga multipli ove referentne
frekvencije.
@azlikujemo vi,e sistema uzorkovanja, koji nose nazive prema faktorima multiplikacije
referentne frekvencije/
S(te' u3orkovanja 10"0" znai da frekvencija uzorkovanja lume iznosi
?,' $"z #9 Q ?.?F'$"z%, dok su frekvencije uzorkovanja krome po ?,?F' $"z.
+vaj sitem ima reduciranu horizontalnu kroma rezoluciju i koristi se u ure0ajima
nieg kvaliteta. Podesan je za situacije gdje propusni opseg krominantnih signal
ne prema,uje .' $"z.
S(te' 10#04 ima reduciranu vertikalnu rezoluciju krome. & ovom sluaju kroma
uzorci susjednih linija u poluslici su interpolirani u cilju produkcije jedinstvenog
kroma uzorka, koji je prostorno lociran na pola razmaka jednog od originalnih
uzoraka i lokacije iste linije, ali suprotne poluslike.
S(te' 10#0# oznaava frekvencije uzorkovanja od ?.' $"z #9 Q ?.?F' $"z% za
luminantni signal M i 6.F' $"z #- Q ?.?F' $"z% za krominantne signale &UH<M i
&U@<M. +vaj sitem ima naj,iru primjenu, te je usvojen za digitalnu studijsku
tehniku.
S(te' 10101 znai da su frekvencije uzorkovanja svih komponentnih signala
?.' $"z. Sistem se koristi za opremu visokog nivoa studijskog kvaliteta.
Primjena ovog sitema je ograniena obzirom da zahtjeva velike bitske brzine
prenosa, odnosno enormno ,irok frekventni opseg.

Sistem 4:2:2
2a,u panju emo usmjeriti na sistem uzorkovanja 9/-/-. !ako je ve reeno, ovaj
s=stem oznaava frekvencije uzorkovanja od ?.' $"z #9 Q ?.?F' $"z% za luminantni
signal M i 6.F' $"z #- Q ?.?F' $"z% za krominantne signale &UH<M i &U@<M.
Prikazaemo uporedo spektre uzorkovanih komponentnih video signala u sistemu
kodiranja 9/-/-, pomou sljedee slike/

Didimo da izbor frekvencija uzorkovanja lume od ?.' $"z i krominantnih
komponenata od 6.F' $"z eliminira mogunost nastanka sprezanja #aliasing% i
intermodulacije spektara baseband luminantnog i krominantnih signala sa moduliranim
uzorcima lume i krome.
2eki od osnovnih parametara sistema 9/-/- su/
Hroj uzoraka po totalnoj liniji/ M:A69, 3H:9?- i 3@:9?-
Hroj uzoraka po digitalnoj aktivnoj liniji/ M:F-(, 3H:?6( i 3@:?6(
4rekvencija uzorkovanja/ M/ A69 Q fl : ?.' $"zO 3H i 3@/ 9?- Q fl : 6.F' $"z
@ezolucija kvantizacije/ A ili ( bita po uzorku za svaki komponentni signal/ M,
3H i 3@.
2a osnovu pomenutih parametara vidimo da rezolucija kvantizacije moe biti A bita po
uzorku, ,to znai raspon od -'6 nivoa, dok kvantizacija od ( bita po uzorku omoguava
raspon od (-9 nivoa. Czraunaemo sada potrebnu brzinu digitalnog protoka za
sluajeve rezolucije od A bita po uzorku i ( bita po uzorku/
@ezolucija A bita/ BR = (!"# $ 2 % &"'#( )*z % + = 2& ),it-s
@ezolucija ( bita/ BR = (!"# $ 2 % &"'#( )*z % . = 2'. ),it-s
& oba sluaja se radi o velikim brzinama prenosa, ali se one mogu koristiti za studijsku
distribuciju pod uslovom da se radi o malim distancama prenosa. 5a distribuciju na druge
sisteme, tj. za vee distance koriste se sistemi kompresije video signala, koji omoguuju
znatno nie brzine H@.
Kompresija video signala
!ompresija digitalnog video signala zapoinje ve pri formiranju komponentnog video
signala, jer su luminantna i dvije krominantne komponente predstavljene jednom
transportnom strujom, unutar jedinstvenog propusnog opega od ' $"z. Pomou ovog
signala se formiraju digitalni komponentni signali, ije transportne struje imaju veoma
visok digitalni protok, tj. visok H@ #$bps%. 5a signal tipa 9/-/-, pri rezoluciji od A bita po
uzorku nastaje digitalni protok od H@:-6 $bps, a pri rezoluciji od ( bita po uzorku
nastaje transportna struje od -F( $bps, ,to zahtjeva velike propusne opsege, odnosno
ograniava daljinu prenosa na primarnu distribuciju unutar prostora studija i reije.
5a potrebe sekundarne distribucije i zapisa neophodno je izvr,iti kompresiju video i
audio signala, ,to praktino znai smanjivanje digitalnog protoka.
@azmotrimo stoga najprije teorijsku podlogu na osnovu koje se koncipira postupak
kompresije. +snovu ini utvr0ivanje neophodne koliine informacija iz izvora koju treba
prenijeti kako bi se ista mogla reproducirati na strani prijema, kao i onog dijela
informacije koja predstavlja vi,ak informacije. )o znai da u cilju kompresije video
signala utvr0enu suvi,nu informaciju ne treba prenositi.
Srednja koliina informacija skupa doga0aja predstavlja entropiju, a ona uzima
maksimalnu vrijednost, ako svi doga0aji imaju jednaku vjerovatnou. +dstupanje
entropije od njene maksimalne vrijednosti predstavlja redundancu. @edundanca je dakle
onaj vi,ak informacije, koji generira izvor, koji nije neophodno prenijeti da bi se
identifikovala izvorna informacija.
Redundanca u slici
5a postizanje ekonominosti prenosa informacija potrebno je smanjiti redundanciju i
svesti prenijetu informaciju na entropiju izvorne informacije. Prema Venonovoj teoremi
prosjena duina kodne rijei izvora ne moe biti kraa od entropije izvora.
$oemo prihvatiti interpretaciju po kojoj se kompresija zasniva na procesu redukcije
informacija koje sadri slika ili grupa slika za iznos redundancije koje one sadre.
Postupak utvr0ivanja i redukcije redunadancije se moe definisati analizom statistike
prediktabilnosti, tj. predvidivosti video signala.
Deina signala ima neki stepen prediktabilnosti. 2avedimo dva ekstremna primjera
prediktabilnosti/
Sinusni signal je potpuno predvidiv, jer ima samo jednu frekvenciju, odnosno ne
trai poseban propusni opseg.
2a drugoj krajnosti se nalazi ,um, koji je potpuno neprediktabilan.
Signali u stvarnosti padaju negdje izme0u ove dvije ekstremne kategorije.
@azlikuje dvije kategorije redunadancije/ psiho/izi0ka redundancija i statisti0ka
redundancija podataka.
1siho/izi0ka redundancija
Psihofizika redundancija oznaava injenicu da vrijednosti digitaliziranih uzoraka u slici
nisu jednako percipirane od strane vizuelnog sistema ovjeka P "DS #"uman Disual
S=stem%. )o znai da neke gre,ke "DS ne registrira, a ne registrira ni ako se neke
vrijednosti uzoraka promjene ili ak i odstrane. @azlikuju se optika iluzija,
prepoznavanje uzoraka i efekat nagnutosti.
+ko ovjeka ima odre0enu osjetljivost na promjene u prostoru, pri emu moemo
konstatirati da veliki objekti imaju nisku prostornu frekvenciju, a mali objekti visoku. )o
praktino znai da zbog smanjenja osjetljivosti oka na visoke prostorne frekvencije
moemo takve sadraje slike podvrgnuti grubljem stepenu kvantizacije, a gre,ke
kodiranja u blizini granine frekvencije prostorne rezolucije oko nee ni zamjetiti.
$ozak tako0e ima uticaja na vi0enje slike. )o znai da neke nekompletne structure
registrira i automatski kompenzira stvarajui impresiju kompletne slike.
+ko ovjeka se adaptira na okolinu, pri emu se fokusira na horizontalne i vertikalne
oblike, dok slabije reagira na druge. )o oznaava efekat nagnutosti prikazan u gornjem
primjeru/ paralelnost, razmje,taj i ,irinu pravougaonika oko jasno razaznaje, dok je kosa
rezolucija slabija. )o praktino znai da dijagonalne prostorne frekvencije mogu biti
grublje kvantizirane, ,to e znaiti dodjelu manjeg broja bita po uzorku, a time i
smanjenje bitske brzine, ,to je krajnji efekat kompresije.
Statisti0ka redundacija
Statistika redundancija podataka znai da sve slike sadre veliki iznos identinih
podataka, kao posljedica npr. identinih vrijednosti nekih oblasti piQela u slici. &
pokretnom video signalu se razlikuju pro(torna i vre'en(ka redundancija.
Prostorna redundancija postoji unutar pojedine slike, odnosno unutar jednog frame<a, a to
moe biti velika oblast uzajamno slinih piQela, kao ,to je npr. vedro nebo ili slika sa
jednom dominantnom prostornom frekvencijom, npr. zid od cigle.
Prvi korak u veini sistema kompresije ovog tipa je identifikacija prostorne redundancije,
koja je prisutna u svakoj poluslici #field% ili slici #frame%.
!ompresija koja se ostvaruje na osnovu eliminacije prostorne redundance u frame<u se
naziva 2ntra3/rame kompresija"
Dremenska redundancija se pojavljuje izme0u slika u kojima postoji velika slinost
susjednih slika. !ompresija koja se ostvaruje putem uklanjanja redundance izme0u
frame<ova naziva se 2nter3/rame kompresija"
Standardi video kompresije
)145
@azlikujemo vi,e stepena kompresije u $P.; formatu, koji e biti prezentirani
pojedinano, pri emu e posebna panja biti posveena $P.;<- formatu, kao za sada
najra,irenijem formatu kompresije video signala.
)1453
$P.;< dozvoljava dvosmjerno predvi0anje sa nadomje,tanjem pokreta, pri kojem se
trenutno procesirana slika ne upore0uje samo s prethodno projeciranim slikama, nego i sa
slikama koje se u izvornoj video sekvenci nalaze iza nje.
Czvorni format slike za $P.;< standard je SC4 #Source Cnput 4ormat% koji ima
rezoluciju luminantne komponente ?6(Q-9( elemenata slike za 2)S3 ili ?6(Q-AA
elemenata slike za P1>, dok je rezolucija krominantne komponente jednaka polovici
rezolucije luminantne komponente u horizontalnom i vertikalnom smjeru.
$odel kodiranja video signala u $P.; postupku je organizovan u ,est slojeva
prikazanih u tabeli/
H>+! je najmanja jedinica kodiranja sastavljena od 69 elementa slike. )o je osnovna
jedinica za primjenu diskretne kosinusne transformacije P E3). Svaki luminantni
element slike odgovara jednom elementu slike. !romatska informacija se poduzorkuje u
omjeru -/ u horizontalnom i vertikalnom smjeru, tako da se jedna kromatska informacija
sastavljena od dvije krominantne komponente izvodi za etiri elementa slike.
$1!@+H>+! je osnovna jedinica za kodiranje sa nadomje,tanjem pokreta koja se
sastoji od podruja 6 elemenata slike u 6 linija za luminantnu komponentu #9 bloka od
AQA elemenata slike% i prostorno jednakog podruja sa A elemenata slike u A linija za
svaku od krominantnih komponenata. )o znai da makroblok sadri 9 luminantna bloka i
- krominantna bloka, pri emu je podruje slike pokriveno sa 9 luminantna bloka jednako
podruju slike koje je pokriveno pojedinim krominantnim blokom.
CSJ.W1! S>C!. #Slice% je horizontalni niz makroblokova koji je osnovna jedinica za
uspostavljanje sinhronizacije izme0u postupaka kodiranja koji se provode na razini bloka
i makrobloka. Prilikom pojave gre,ke unutar slike zbog gubitka u prenosu, nije potrebno
odbaciti cijelu sliku, ve je iz postupka dekodiranja mogue izostaviti samo isjeak slike i
nastaviti dekodiranje sa sljedeim ispravno primljenim isjekom slike.
S>C!1 je osnavna jedinica u $P.; postupku kodiranja. Slike se dijele na/
C<slike #Cntra 3oded Pictures% koje su samostalno kodirane unutarnjim prostornim #ancore
picture% kodiranjem,
P<slike #Predictive 3oded Pictures% koje su direktno kodirane sa predvi0anjem, uz
nadomje,tanje pokreta, pri emu se kao polazna slika u postupku predvi0anja koriste
prethodne C<slike.
H<slike #Hidirectionall 3oded Pictures% koje se dvosmjerno kodirane sa predvi0anjem, uz
nadomje,tenje pokreta, a mogu se genirirati iz prethodne, ali i iz naredne C ili P<slike.
+dnosi izme0u ovih slika su grafiki predstavljeni na sljedeoj slici.

Pri tome se kao polazne slike u postupku predvi0anja koriste i prethodne i budue C<slike
ili P<slike i E<slike #E3 3oded Pictures% kod kojih se kodira samo istosmjerni #E3%
koeficijent diskretne kosinusne transformacije.
;@&P1 S>C!1 #;+P, ;roup of Pictures% se sastoji od jedne ili vi,e slika, a predstavlja
najmanju jedinicu koja moe biti neovisno dekodirana unutar video sekvence.
S.!D.231 je najvi,i sloj u hijerarhijskoj strukturi kodiranja koja se sastoji od zaglavlja
i odre0enog broja grupa slika. 5aglavlje sekvence uspostavlja poetno stanje dekodera
kako prethodno dekodirane sekvence ne bi imale uticaja na trenutni proces dekodiranja.
)14532
Potreba da se ogromna koliina podataka unutar digitalnog video signala smjesti u znatno
manji prostor, stvorila je novu oblast kompresije u proizvodnji i emitovanju televizijskog
signala/ $P.;<-. $P.;<- predstavlja grupu standarda sa razliitim profilima i nivoima.
Profil moe biti razmatran kao podskup skupa parametara koji potpuno definiraju video
sintaksu, dok je nivo skup ogranienja koja vrijede za parametre video sintakse. Dideo
sintaksa moe biti podjeljena u dvije glavne kategorije/ slojevitu i cjelovitu sintaksu.
3jelovita sintaksa definira neophodne postupke za kompresiju izvornih formata video
signala, ukljuujui i analiziranje s proredom. Slojevita sintaksa prua mogunosti
rekonstrukcije slike iz dijelova ukupnog toka podataka, ,to je postignuto podjelom
ukupnog toka podataka na dva ili vi,e slojeva poev,i od osnovnog sloja koji moe biti
nadopunjen dodatnim slojevima.
+snovni algoritam kodiranja predvi0en $P.;< standardom je zadran i u $P.;<-
standardu, a manje izmjene su nastale zbog potrebe za prilago0avanjem $P.;<-
standarda ulaznom formatu slike koji koristi analiziranje s proredom, gdje se jedna slika
dijeli na dvije poluslike sastavljene od parnih i neparnih linija. $P.;< standard dopu,ta
samo progresivno analiziranje, dok $P.;<- standard, kao opi standard, mora sadravati
rje,enja i za progresivne formate izvorne slike i za formate izvorne slike s proredom, koji
zahtjevaju sloenije naine predvi0anja. ;lavne osobine $P.;<- standarda su/
$P.;<- : $P.;< X alati inerlace X prifili i nivoi
2ova field7frame predikcija i E3) modovi za analizu s proredom #interlace%
!vantizacija u veem podruju i adaptivnost
2ovi D>S #Dariable >ength 3odes%
Pro,irena skalabilnost #prostorna, S2@, vremenska%
Sistemski sloj za vi,estruke transportne struje
1udio pro,iren na multi<kanalni zvuk
Slojevitost je kljuni koncept, ijom primjenom je mogue postii kompatibilnost
$P.;<- postupka kodiranja sa postojeim algoritmima kao ,to su JP.;, $P.;<, ali je
to i vrlo djelotvorna tehnika za rje,avanje op,tih problema vezanih za vi,erezolucijske
ulazne formate, kodiranje sa promjenljivom brzinom prenosa i sueljavanje sa mreama
zasnovanim na asinhronom nainu prenosa. $P.;<- standard predvi0a nekoliko
razliitih oblika slojevitosti, kao ,to su odjeljivanje podataka, slojevitost u odnosu na
omjer signal7,um, prostorna slojevitost i vremenska slojevitost. Podrane su i
kombinacije ovih osnovnih oblika slojevitosti, koje daju hibridnu slojevitost. +snovna
slojevitost dozvoljava podjelu video signala u dva sloja, dok hibridna slojevitost podrava
podjelu u tri sloja.
$P.;<-, kao op,ti standard za kodiranje video signala, mora biti prilago0en razliitim
primjenama i formatima izvornih slika, ,to je postignuto primjenom strukture profila i
nivoa. Profil je difiniran kao skup od jednog ili vi,e osnovnih standarda, dok je nivo
definiran podrujem parametara kao ,to se veliina slike, frekvencija izmjene slika,
brzina prenosa i dr.
$P.;<- standard predvi0a pet razliitih profila/
+snovni profil, s najniom kvalitetom i bez mogunosti slojevitog kodiranja.
;lavni profil, istih svojstava kao i osnovni, ali bez mogunosti interpolacije slika.
Profil sa slojevito,u u odnosu na omjer signal7,um, u kome su podrane razliite
kvalitete slike iskazane preko omjera signal7,um.
Profil sa prostornom slojevito,u, u kome su podrane razliite prostorne
rezolucije slike.
Dr,ni profil, koji podrava potpunu slojevitost.
$P.;<- standardom su utvr0ena etiri nivoa/
2iski nivo, koji odgovara 3C4 formatu slike iz ".-6 standarda ili SC4 formatu
slike iz $P.;< standarda.
;lavni nivo, koji odgovara standardnim formatima )D slike #2)S3, P1>,
S.31$%.
Disoki 99( nivo, koji odgovara )D signalu visoke kvalitete sa 99( uzoraka po
liniji.
Disoki nivo, koji odgovara )D signalu visoke kvalitete sa B-( uzoraka po liniji.
2ivoi su pridrueni svakom profilu, ali nisu mogue sve kombinacije profila i nivoa.
5bog ovakve strukture $P.;<- standard podrava veliki raspon horizontalnih i
vertikalnih rezolucija, formata slike i brzina prenosa.
)14534
$P.;<9 ima za cilj osigurati op,ti i djelotvoran postupak kodiranja audiovizuelnih
podataka u razliitim oblicima, koji se nazivaju audiovizuelni objekti. 3ilj $P.;<9
standarda je prikaz Ysvijeta koji nas okruujeY kao kompozicije audiovizuelnih objekata,
koja je popraena tekstom koji opisuje njihove prostorne i vremenske odnose.
$P.;<9 standard e omoguiti ineraktivnu mobilnu multimedijsku komunikaciju, video
telefoniju, mobilnu audiovizuelnu komunikaciju, elektronsko novinarstvo, videotekst itd.
$P.;<9 standardni postupak se sastoji od etiri osnovna dijela/ $SE> #$P.;<9
S=ntactic Eescription >anguage%, alati, algoritmi i profili. $SE> treba omoguiti odabir,
opis i prenos alata, algoritama i profila, te opisivati na koji se nain analizira i procesira
elementarni tok podataka.
+snovna svojstva $P.;<9 standarda video kompresije moemo svrstati na sljedei
nain/
Pobolj,ana kodna efikasnost na niskim brzinama digitalnog protoka #H@%
< pobolj,ana kompenzacija kretanja
< separatno kodiranje objekata
< pozadina se rje0e kodira u odnosu na pokretne objekte
< mogua primjena na niim $P.;<- bitskim brzinama
2ove funkcije zasnovane na interaktivnosti sadraja
< separatno kodirani objekti se mogu koristiti za proizvodnju raznovrsnih rezultujuih
programa zasnovanih na interakciji sa korisnikom