BNG M T CC MC NHN THC V NH HNG NNG LC

C HNH THNH CHO CC CH

- Tn ch : ANKIN.
- Chun kin thc, k nng, thi

- Tn ch : ANKIN.
- Chun kin thc, k nng, thi
A. Chun kin thc v k nng
Kin thc

Bit c :
nh ngha, cng thc chung, c im cu trc phn t, ng phn, danh
php, tnh cht vt l ca ankin.
Phng php iu ch v ng dng axetilen trong phng th nghim, trong
cng nghip.
Hiu c :
Tnh cht ho hc tng t anken : Phn ng cng H2, Br2, HX, phn ng oxi
ho.
Tnh cht ho hc khc anken : Phn ng th nguyn t H linh ng ca
ank1in ;

K nng
Quan st th nghim, m hnh phn t, rt ra nhn xt v cu trc v tnh
cht. NL THC HNH HA HC
Vit c cng thc cu to ca mt s ankin c th. 1: NNG LC NN
HA HC
D on c tnh cht ho hc, kim tra v kt lun. NL T DUY HA
HC
Vit c cc phng trnh ho hc biu din tnh cht ho hc ca axetilen.
Bit cch phn bit ank1in vi anken, ank1in vi ankaien bng
phng php
ho hc.
Gii c bi tp : Tnh thnh phn phn trm th tch kh trong hn hp cht
phn ng ; Mt s bi tp khc c ni dung lin quan. NL TNH TON
B. Trng tm:
c im cu trc phn t, ng phn, danh php ca ankin.
Tnh cht ho hc ca ankin
Phng php iu ch axetilen trong phng th nghim, trong cng nghip.

 Gii thiu dy ng ng v cch gi tn ca ankin.

Da vo kin thc ng phn gip HS vit c cu to v tn gi ca
mt s ng phn ankin (c < 6 nguyn t C) t cng thc phn t (ng phn
mch C, ng phn v tr lin kt i).
(Ch lin h cng thc tng qut dn n ng phn ankaien)
Tnh cht ho hc ca ankin :
+ Phn ng cng hiro, cng halogen (clo, brom trong dung dch), cng HX
(HBr v nc) theo quy tc Mac-cp-nhi-cp.
CnH2n2 + H2
CnH2n hoc CnH2n2 + 2H2
CnH2n+ 2
CnH2n2 + 2Br2 CnH2n2Br4 (lm mt mu dung dch brom)
CnH2n2 + HX CnH2n1X hoc CnH2n2 + 2HX CnH2nX2
CHCH + H2O
CH3CH=O (andehit axetic)
+ Phn ng ime ha v trime ha axetilen
+ Phn ng th bi ion kim loi nng (Ag)
HCCH + 2[Ag(NH3)2]OH AgCCAg + 4NH3 + 2H2O
RCCH + [Ag(NH3)2]OH RCCAg + 2NH3 + H2O
+ Phn ng oxi ho (chy v lm mt mu thuc tm).
Pd ,t 0

Ni ,t 0

HgSO4 ,H 2 SO4
800 C

CnH2n2 + (

3n 1
2

) O2

t0

nCO2 + (n1)H2O

(t l mol

< 1)

Phng php iu ch axetilen:

+ Trong phng th nghim: CaC2 + 2H2O Ca(OH)2 + C2H2
+ Trong cng nghip: 2CH4
C2H2 + 3H2
Luyn tp: + Vit cng thc cu to v gi tn cc ng phn tng ng vi
mt cng thc phn t (khng qu 5 nguyn t C trong phn t).
+ Vit cc phng trnh ho hc ca mt s phn ng cng, phn ng oxi
ho, phn th c th. Phn bit anken vi ankin v ank-1-in vi ank-2-in
+ Xc nh cng thc phn t, vit cng thc cu to, gi tn ankin, tnh thnh
phn phn trm th tch trong hn hp kh c ankin c th ;
1500oC
lm lnh nhanh

Ni dung

Loi cu

Nhn bit

Thng hiu

hi/bi

(m t mc

(m t mc

tp

cn t)

cn t)

Vn dng
thp
(m t mc
cn t)

Vn dng cao
(m t mc
cn t)

1- c im cu Cu
trc phn t,

hi/bi

- Nu c

- Vit c

- Vit CTCT - Tm hiu ng

nh ngha,

cng thc

gi tn cc

dng, s dng

cu to cc

ankin c s

ca ankin. trong

ankin.

ng phn

C 5;

thc t.

- Nu c

ankin.

- T cu to - Tinh ch, tch

cht, phn bit
suy ra tnh

ng phn, danh tp nh phn loi

php
2- Tnh cht

tnh
(trc

nghim, cng thc

- Phn bit

t lun) chung, c

c cu to cht v
im cu to ca ank-1- in ngc li.

ha cht ankan,

phn t,

v ankin

- Xc nh

ankadien,ankin.

ng phn,

khc.

sn phm

bng phng

danh php

- Gi tn theo phn ng,

(gc chc CTCT ca
vit c
v thay th)

cc ankin (c PTPU minh

ca ankin.

4C 5C) v

ha.

anken,

php ha hc.

- Nu c

cc ng

- Vit c

tnh cht vt ng ca

PTPU theo

l :

s .

- Nu
c tnh
cht ho
hc
+ Phn
ng cng
hiro,
cng
halogen
(clo, brom
trong dung
dch), cng
HX (HBr
v nc)
theo quy
tc Mac-

ankin.
- Minh ha
c tnh
cht ca mt
s ankin.
- Phn bit
c ankin,
vi ankan,
anken,
ankadien,ank
in. bng
phng php

cp-nhiho hc.
cp.
+ Phn
ng ime
ha v
trime ha
axetilen
+ Phn
ng th
bi ion
kim loi
nng (Ag)
+ Phn
ng oxi
ho (chy
v lm mt
mu thuc
tm).
phn ng
chy.

- Nu c
phng
php iu
ch axetilen
trong TN v
Cu

trong CN.
- Da vo

- Da vo

Gii c

hi/bi

phn t

PTPU, tnh

bi ton tnh ton : tm CTPT,

- Gii c bi

tp nh khi, %khi cht ha hc

theo CTHH, CTCT; ton hn

lng

lng

cc nh

PTPU ca

hp, ton v t

(trc

nguyn t

CTPT, cng

ANKIN ;

chy, ...

thc cu to

theo cc

nghim, xc nh

t lun) CTPT, cng ca ANKIN.

thc cu to - Da vo

nh lut.

ca ANKIN. PTPU ca
ANKIN
- tnh c
cc cht tham
gia phn ng
hoc sn
phm to
Cu

thnh.
- M t c - Gii thch

hi/bi

cc

tp gn

tng

hin c cc
khi hin tng

vi thc quan st th khi quan st

hnh th nghim:
nghim

th nghim:

ankin + dd ankin + dd

Gii thch v
phn
tch
c kt qu
TN rt ra
kt lun; HS
c th t
la
chn
dng c, ho
cht...

- Pht hin c
mt s hin
tng trong thc
tin v s dng
kin thc ha
hc gii
thch; xut
c phng n
th nghim

Br2 vi dd
AgNO3/NH3

Br2 vi dd
AgNO3/NH3

BNG M T
NH TNH
BIT: Axetylen cng vi nc cho sn phm l
A. CH2=CH-OH
B. CH3CH2-OH
C. CH3CHO
D. CH3COOH

gii quyt cc
lm cc TN
tnh hung thc
tng t.
tin.

HIU: phn bit but-1-in v but-2-in ngi ta dng ha cht

A. qu tm

B. AgNO3/NH3

C. HCl

D. dung dch Br2

VN DNG THP: Cht A c CTPT l C5H8. S ng phn cu to ca

A c kh nng tc dng vi AgNO3/NH3 to kt ta l
A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

VN DNG CAO: Cho hn hp kh X gm H2 v C2H2. Dn X qua ng

ng bt kh Ni nung nng, sau khi dng phn ng thu c hn hp kh
Y. Dn kh Y qua dung dch AgNO3 trong ammoniac d thy c kt ta, kh
cn li lm nht mu nc brom v lm khi lng dung dch tng ln.
Hn hp khi ra khi nc brom c t chy hon ton. Hn hpY gm
cc kh :

A. C2H2, C2H4

B. C2H2, C2H4, H2

C. C2H6

D. C2H2, C2H4, H2, C2H6

NH LNG
BIT: Dn 2,24 lt axetylen (ktc) qua dung dch AgNO3/NH3 d, khi
lng kt ta thu c l
A. 240 gam.

B. 2,40 gam.

C. 24,0 gam.

D. 4,2 gam.

HIU: Cho 4,0 gam propin qua dung dch AgNO3/NH3 d . Khi lng
kt ta thu c l:
A.14,7 gam.

B. 14,8 gam.

C. 14,9 gam.

D. 15,0 gam.

VN DNG THP: t chy hon ton mt ankin X th kh thu c

0,3 mol H2O v 0,45 mol CO2. Cng thc phn t ca X l
A. C3H4.

B. C2H2.

C. C4H6.

D. C5H8.

VN DNG CAO: Hiro ha hon ton 4,68 gam mt ankin X, cn va

8,064 lt H2 (ktc) . Cng thc phn t ca ankin X l
A. C2H2

B. C3H4

C. C4H6

D. C5H8.

Y l ng ng ca ankin X. em t chy hon ton 1,428 gam hn hp

G gm X v Y cn va 3,1584 lit oxi (ktc), thu c 2,4192 lit CO 2
(ktc). Nu cng lng hn hp trn em tc dng hon ton vi dung dch
AgNO3/NH3 d th lng kt ta thu c vt qu 8 gam. CTCT ng
ca Y l

A. Propin
B. But-1-in
C. But-2-in
D. Pent-2-in