USAID-i ndihmon grat q t prosperojn n kultivimin

e prbrsit bimor t krkuar pr eksport

August 2014
Bim me lule e vlersuar si
prbrs kozmetik siguron
t ardhura t rregullta pr
t varfrit rural
Lulet e mllags s zez t vjelura
t freskta nga grat farmere n
Shtrpce, para se t drgohen n
qendrn grumbulluese.
Ankica Zivkovic, nj kultivuese e
mllags s zez dhe fermere lidere
nga otovusa!Strpce, kshillon
grat tjera fermere pr teknikat e
vjeljes s luleve dhe gjetheve t
mllags s zez.
USAID po ndihmon n zgjerimin e kultivimit t bims
me lule, e muar n industrin e kujdesit t lkurs
pr vetit zbutse pr t sjell ndihm t
ndrueshme ekonomike t nj grupi multi!etnik t
grave fermere"
USAID!i s bashku me shoatn jo!pro#tabile $rat
pr $rat %drkombtare po mbshtesin &' gra t
prkatsis shiptare dhe serbe kultivojn par(ela
t vogla me mllag t zez )"alva s#lvestris* n d+
fshatra n kt komun kr+esisht rurale n pjesn
jugore t ,osovs" USAID!i ka siguruar pr kto gra
farat, #dant dhe pajisjen pr ujitje pik pik prfshir
edhe ndihmn teknike n rritjen e kulturs bujsore"
$rat #lluan vjeljen e gjetheve dhe luleve t bims n
maj, duke i shitur ato te to Agroprodukt Shp, pr or
&"- .uro per kilogram" /mimi i mundson se(ila
fermere, punon n koh t lir t #toj m tepr se
011 .uro n muaj a sa mesatarisht #ton nj puntor
n ,osov""
23 plen kjo kultur pr ars+e se punoj afr
shtpis dhe krkon shum pak investime " $jithashtu
shoh finjt e mi t (ilve me t vrtet po iu shkon
puna mir me kt kultur" S bashku me ata po
punojn edhe fmijt e t+re dhe po arrijn t ardhura
t ndrueshme ,4 tha Anki(a 5ivkovi6 nj fermere n
fshatin $otovusha" 2 7sht leht t vjeln lulet dhe
dokush mund ta bj" 3e kulturat tjera jo gjith here
kemi treg pr to, kshtu sht vshtir" % rastin e
mllags s zez ne e kemi t siguruar tregun"4
$rat prbjn nj pjes t rrjetit t familjeve t
fermerve t vegjl e furnizojn Agroproduktin"
8una prmes endrave grumbulluese , ku kompania
blen mllagn e vjelur t freskt n baza ditore
nga maji deri n tetor"
% $otovusha dhe fshatin e afrt Brod, grat punojn
par(elat familjare n siprfae prej -11 deri n &,111
metr katror" % prgjithsi, rreth 9 hektar )&1 akr *
me mullag po kultivohen n ,osov " %at+ra e bims
s mllags ku#zon kultivimin e saj n par(ela t
vogla"
2%donse mllaga e zez sht kultur krkon
pun intensive, gjithashtu sht shum e krkuar dhe
shum e prshtatshme t kultivohet nga familjet
$rejtori i programit %&A t
'SA($)it *nga ana e djatht++ dhe
ekspertit i ,")s n vizit t
fushs me mllag e kultivuar
kan shum antar pr t ndihmuar,4 saron Samir
:eza, ekspert pr bim mjeksor dhe aromatike n
projektin e USAID!it 3undsit e :eja pr Bujsi
)%;A*"
Agroprodukti grumbullon dhe than gjethet dhe lulet e
mllags s zez dhe m pas i eksporton ato,
kr+esisht te blers n $jermani" Atje, bimt
prfundojn n nj numr t madh t produkteve
kozmetike dhe t shndetit nat+ral" 8r shembull,
ekstrakti i lules prmban nj <hel etsues
prdoren n losionet e lkurs" %drkoh gjethet e
saj prdoren n ajrat bimor dhe mjeksor"
Disa nga grat fermere kan #lluar t thajn mllagn
vet, gj i sjell at+re mim m t lart dhe zgjeron
kapa(itetin pr eksport t Agroprodukt" Si prgjigje
ndaj ksaj, kompania konsideron disa kultivuesve
t iu ofroj kontrata pesvjeare , thot pronari =alit
Avdijaj"
2,jo sht her e par ne kemi s+nuar grat
fermer jetojn n zonat e varfra rurale dhe kan
mena<huar t organizojn logjistikn pr kt produkt
shum t ndjeshm dhe t ruaj (ilsin e saj pr t
prmbushur standardet e krkuara pr (ilsi t
Bashkimin .vropian,4 tha 3ark >ood, drejtor i
programit %;A t USAID!it " 27sht shum inkurajues
kur shohim entuziazmin dhe vetbesimin e grave
farmere kan burimet e t+re t t ardhurave"4
USAID!i #nan(on projektin %;A pr t mbshtet
strategjin e prgjithshme n promovimin e rritjes,
krijimin e vendeve t puns dhe gjenerimin e eksportit
n ,osov"