Amer Osmanovic Spec

UNIVERZITET CRNE GORE
ELEKTROTEHNIKI FAKULTET

STUDIJE PRIMIJENJENOG RAUNARSTVA

SPECIJALISTIKI RAD

Odvajanje funkcija za zelene mobilne mree:
Studija koncepta u LTE

AMER OSMANOVI, 27/13

Podgorica, 2014. godine

Specijalistiki rad - Principi mobilnih radiokomunikacija

2
Univerzitet Crne Gore
Elektrotehniki fakultet
Specijalistike studije primijenjenog raunarstva
Broj _________________
Podgorica, ____________ 2014. godine

SPECIJALISTIKI RAD

Odvajanje funkcija za zelene mobilne mree:
Studija koncepta u LTE

Datum izdavanja rada Datum izrade rada
Podgorica, ________ 2014. god. Podgorica, _________ 2014. god.

Mentor: Kandidat:
___________________________ __________________________
Prof. dr Zoran Veljovi Amer Osmanovi, 27/13


3
Izjava o samostalnom radu:

Ovim izjavljujem da sam specijalistiki rad uradio samostalno uz pomo
mentora i navedene literature.

Kandidat:
________________________
Amer Osmanovi, 27/13

Ocjena rada: ______________________
Datum odbrane: Podgorica, __________2014. god.
Komisija:
1._________________________(predsjednik)
2._________________________(mentor)
3._________________________(lan)

Datum verifikacija Specijalistikog rada: Podgorica, __________20__. god
Rukovodilac Studijskog programa: _____________________
Prof. dr Jadranka Radovi


4
SADRAJ

Lista skraenica...................................................................................................................1
1.Uvod...................................................................................................................................2
2. Problemi postojee mrene arhitekture....................................................................4
3. Stanje, funkcionalnost i signal....................................................................................7
3.1. Mapiranje stanja-funkcije...................................................................................7
3.2. Mapiranje funkcije-signala...............................................................................7
4. Odvajanje funkcija za prenos....................................................................................11
4.1. ema za odvajanje funkcija.............................................................................11
4.2. Odravanje UE-stanja......................................................................................13
4.3. Prednosti..............................................................................................................15
5. Aplikacije......................................................................................................................16
5.1. Za postojee multicarrier mree....................................................................16
5.2. Za budue zelene mree...................................................................................16
6. Kvantitativni primjeri................................................................................................18
Zakljuak............................................................................................................................20
Literatura............................................................................................................................21

1

Lista skraenica

3GPP Third Generation Partnership Project
BS Base station
CA Carrier aggregation
CNL Control network layer
DC Dual-cell
DNL Data network layer
GR Green radio
ICT Information and communication technology
LTE-A Long Term Evolution-Advanced
MBMS Multicast and broadcast multimedia services
OpEx Operational expenditure
RAN Radio access network
UE User equipment


2

1. Uvod

Tradicionalne beine mree su dizajnirane s ciljem obezbjeivanja sveprisutne mogunosti
povezivanja sa govornim servisima nieg ranga, ime se ne mijenja homogena arhitektura i
usko uparivanje za infrastrukture kao to su bazne stanice. Sa naglim rastom saobraaja i
pomjeranjem interesa naune i industrijske zajednice sa servisa koji se fokusiraju na
govorne usluge ka servisima koji se fokusiraju na rad sa podacima, tradicionalna homogena
arhitektura ne moe odrati svoju optimalnost, tako da obeavajui pravac evolucije postaje
homogeni razvoj sa sposobnou fleksibilne kontrole mree. Da bi se postigao ovaj cilj, u
ovom specijalistikom radu bie opisana ema odvajanja mrenih funkcija u dva sloja, uz
ciljeve kao to su malo zaglavlje kontrolne signalizacije i fleksibilna rekonfiguracija mree
za budue mobilne mree. Predloena ema podrava sve vrste korisnikih aktivnosti koje
su definisane u danapnjim mreama. ta vie, bie data dva primjera kako bi se ilustrovalo
kako predloena ema moe biti primijenjena na multicarrier mree i predloie se dva
dizajnerska principa za budue zelene mree. Rezltati su pokazali da predloena ema
postie znaajnja smanjenja u potronji energije u odnosu na tradicionalne LTE mree i da
se moe predloiti kao rjeenje-kandidat za budue zelene-ekoloke mobilne mree.
Eksplozivan rast koliine informacija usled milijardi pametnih ureaja koji su
preplavili internet aplikacijama je pokrenula promjenu koncepta-paradigme u mobilnim
mreama (npr. sa govorno orjentisanih na servise koji su orjentisani na rad sa podacima.
Brzi rast beinog saobraaja koji je u skladu sa pomenutim trendovima donosi sa sobom
veliku potronju energije i optereuje industriju telekomunikacija. Predvia se da e ICT
(information and communication technology) biti odgovorna za 3 procenta globalnih
emisija tetnih gasova do 2020 [1]. U meuvremenu, kao to je prikazano u [2], ova brzina
rasta saobraaja i poveavanja prihoda e se usporiti znaajno ako se ne preduzmu brze i
efikasne mjere kako bi se rijeili problemi sa rastom OpEx (operational expenditure),
posebno, izdataka za elektrinu energiju. Kako bi se popunila ova praznina, koncept zelene
ICT [3] je bio znaajna teme proteklih godina. Zelene ICT su posveene efikasnom
kontrolisanju emisija gasova staklene bate i znaajnom smanjivanju potronje energije po-
bitu od strane raznih aktivnosti koje telekomi obavljaju. Dalje, kako su radio BS-e (base
station) jedni od najveih konzumenata energije u RAN (radio access network), zeleni
radio GR (green radio) se javio kao istraivaka tema sa najveim prioritetom u razvoju
koncepta zelenih ICT, privlaei panju irom svijeta. Meunarodni konzorcijumi i
istraivaki projekti su uspostavljeni kako bi se ubrzalo ovo istraivanje sa zajednikim
naporima od strane vie drava. GreenTouch Consortium [4] i evropski projekat EARTH
[5] su dobri primjeri.
Funkcioniui na ekoloki obazriv nain, radio mree bi trebale biti efikasne i
fleksibilne kada obezbjeuju razliite vrste servisa. Drugim rjeima, trebale bi da rade sa
malim zaglavljem overhead i biti sposobne da budu deaktivirane i ponovo aktivirane na
on-demand nain tj po potrebi.
Da bi se ispunili ovi zahtjevi, predlae se okvir odvajanja mrenih funkcija za
pristup mrei i za prenose podataka, na zahtjev, velikom brzinom. Kako bi se ovakav okvir
uspostavio, prvo e, nakon uvodnih tema, u specijalistikom radu biti analizirani svi signali
koji postoje u trenutnom standardu i klasifikovae se prema zajednikim stanjima UE (user
equipment) i funkcijama koje imaju u mrei. Zatim e biti predloena ema odvajanja

3

funkcionalnosti, uz duplu provjeru izvodljivosti koncepta preko analize odravanja stanja
kod UE. Predloena ideja e biti proirena na standardne sisteme sa vie nosilaca
multicarrier i navedena dva dizajnerska principa za budue zelene mree. Brojke iz
mjerenja u testovima pokazuju da predloena ema postie znaajno vee utede energije u
odnosu na tradicionalne mree i moe biti predloena kao rjeenje upotrebljivo u buduim
zelenim mobilnim mreama.


4

2. Problemi postojee mrene arhitekture

U postojeim mreama, mrene funkcije za obezbjeivanje sveprisutnog pristupa mrei i
usluga razmjene podataka velikom brzinom su usko povezane. Sa ovom logikom,
signalizacija dizajnirana za obezbjeivanje pristupa mrei (pod imenom kontrolna
signalizacija) i prenos podataka posebne namjene (pod imenom signalizacija podataka) su
takoe blisko povezani. Takve bliske veze u arhitekturi ne zabrinjavaju mnogo, jer su
homogena instalacija i govorni servisi dominantni u tradicionalnim beinim mreama.
Meutim, kako heterogeni razvoj (sa malim elijama unutar makro elija) postaje
popularan, vikovi i preopirno obezvjeivanje pristupa mrei uz nejedanake sposobnosti
obezbjeivanja servisa za rad sa podacima izmeu makro i malih elija poinje da utie
negativno na ovu blisko povezanu arhitekturu. ta vie, kako saobraaj podataka
eksponencijalno raste, zauzimajui znaajno vei dio ukupne koliine saobraaja uodnosu
na govorni saobraaj, postojea arhitektura sa blisko povezanim elementima pokazuje jo
vee slabosti u rjeavanju sljedeih bitnih problema:
Zaglavlje kontrole raste sa poveanjem obima saobraaja: Dizajn zajednike
signalizacije za kontrolu/podatke povlai za sobom proporcionalno uveanje zaglavlja
kontrole sa brzim rastom saobraaja i odgovarajuih resursa u prenosu (npr. nosioci u
frekvencijskom domenu ili antene u prostornom domenu), to neizbjeno postaje ogromno
optereenje za budue mree. ta vie, postojei dizajn kontrolne signalizacije za real-time
aplikacije kao to su glasovne aplikacije, izaziva preveliku zatitu kod veine aplikacija za
podatke, koje su mnogo manje osjetljive na kanjenja. Stoga, da bi se dizajnirala ekoloki
efikasnija mrea, smanjivanje zaglavlja kontrole je jedna od glavnih promjena koje treba
implementirati.
Nemogunost adaptacije topologije da prati promjene u saobraaju: Da bi se
izbjegao ispad servisa, rekonfiguracija konvencionalnih mrea, kao to je
iskljuivanje/ukljuivanje elija, se obavlja na statiki/polu-statiki nain, i proces izmjene
se odvija tek kada su svi, trenutno nekorieni (u stanju mirovanja), UE ureaji preli na
druge stabilne mree (npr. preli na druge elije ili bazne stanice). Prethodno navedeni
nain je moda odgovarajui za glasovne aplikacije gdje nema mnogo izmjena u koliini
saobraaja. Meutim, uz dramatine varijacije u koliini saobraaja kod servisa okrenutih
radu sa podacima, pristup sa statikom/polu-statikom rekonfiguracijom moda nee biti
vremenski korektan za praenje ovakvog profila saobraaja. Ovo oigledno nije optimalno
iz perspektive utede energije.
Nedostatak prostora za optimizaciju za posveene dizajne: Kod tradicionalne
eme sa parovima/vezama u arhitekturi, divergencija izmeu kontrolne signalizacije (za
obezbjeivanje sveprisutnog pristupa mrei) i signalizacije podataka (za obezbjeivanje
posveenog dedicated prenosa podataka) donosi dosta znaajnih izazova i ograniava
prostor za optimizaciju kod buduih zelenih mrea. Na primjer, jedno od najizazovnijih
problema za dizajn pojaavaa snage PA (power amplifier) je zadovoljavanje i visoke
izlazne snage i punog dinamikog spektra simultano sa efikasnou.
Visoki trokovi i loe korisniko iskustvo zbog estog premjetanja UE: U
heterogenoj mrei sa dosta malih elija koje su pod makro elijama, veliki broj UE ureaja
e biti na ivici elije zbog manje pokrivenosti kontrolne signalizacije malih elija. U ovom
sluaju, mobilnost UE (roming) kao npr. elijska primopredaja handover, e se esto

5

deavati. Uticaj ovakve mobilnosti UE ureaja su dvostruki. Prvi je proizvodnja velike
koliine interakcija kontrolne signalizacije, to je veliko optereenje i za UE i za mreu.
Drugi je poveanje rizika ispada poziva, to je tetno za kontinuitet servisa i vodi do loeg
korisnikog iskustva.
Da bi se rijeili navedeni problemi, u ovom specijalistikom radu e biti predloeno
odvajanje mrenih funkcionalnosti za pristup mrei i sabraaj visoke brzine prenosa, to je
u skladu sa otvorenim trendom odvajanja kontrolnog panela i panela za podatke u mrenom
sloju [6,7]. Posebno, bie dat jasan uvid kako se odvaja funkcionalnost i kontrolna
signalizacija/signalizacija podataka sa aspekta vazdunog interfejsa. Uoptena mrena
arhitektura za realizaciju ovakve eme odvajanja je prikazana na slici 1.

Slika 1. Uopteni prikaz mrene arhitekture za odvajanje funkcionalnosti.

U ovoj arhitekturi, tradicionalna BS se dijeli na dva dijela, kontrolna BS i BS za podatke,
koje imaju odgovornost vrenja funkcije obezbjeivanja pristupa mrei i obezbjeivanja
prenosa saobraaja velikom brzinom, respektivno (odvajanje mrenih funkcija). Prema
odnosima u mapiranju izmeu raznih mrenih funkcija i beinih signala (koji e biti
navedeni kasnije) rasparivanje mrenih funkcija e prirodno voditi do odvajanja i na nivou
signalizacije (odvajanje beinog signala); na primjer, signalizacija podataka se emituje od
strane jedne BS (BS za podatke) dok se odgovarajua kontrolna signalizacija emituje od
strane druge BS (kontrolna BS). UE u ovoj arhitekturi moe biti podijeljen u dvije
kategorije kada se prenose korisniki podaci sa mrenom (odvajanje UE stanja): oni koju

6

opsuluuje samo kontrolna BS (npr UE1) i drugi koje opsuluuju i kontrolne i BS za
podatke simultano (npr. BS2). Predlaganjem takvog okvira/arhitekture za odvajanje, sva
gore navedena pitanja/problemi se mogu rijeiti. Detaljan opis prednosti ovakvog okvira e
biti naveden kasnije.


7

3. Stanje, funkcionalnost i signal

UE stanje, mrena funkcija i beini signal su tri vana koncepta u beinim mreama. Oni
su meusobno povezani zbog injenice da za podrku UE ureaja u razliitim stanjima,
mrea treba da obezbijedi razliite funkcije slanjem niza beinih signala ka UE ureajima.
Kako bi se uveo okvir za odvajanje, neophodno je razmjeti tri koncepta i odnose njihovog
mapiranja, to e pomoi u detekciji kljunih dizajnerskih izazova. U ovom dijelu e prvo
biti ilustrovano UE stanje kroz neke jednostavne primjere a zatim koriena mrena
funkcija za povezivanje stanja sa razliitim beinim signalima.

3.1. Mapiranje stanja-funkcije

Kada se ukljui mobilni telefon, u optem sluaju, ekran ne pokazuje nita i tokom ovog
perioda se ne mogu obaviti nikakvi telefonski pozivi. Ovo se naziva Odvojeno stanje.

Tabela 1. Ilustracija odnosa mapiranja izmeu razliitih beinih signala i fizikih kanala
u razliitim beinim 3GPP standardima.
Mrena funkcija UE
stanje
UE
aktivnost
Sinhronizacija Emitovanje
inf. o
sistemu
Paging Multicast Unicast
Odvojeno
Odabir elije
X X
Dobijanje i
osvjeavanje
inf. o konf.
sitema
X X
Praenje
obavjetenja o
prenosu koji
e usljediti
X
Reselekcija
poziva
X X
Mirovanje
Prijem od
MBMS
X
Dobijanje i
osvjeavanje
inf. o konf.
sitema
X X
Praenje
obavjetenja o
prenosu koji
e usljediti
X
Handover
elije
X X
Prijem od
MBMS
X
Aktivno
Prenos UE-
specifinih
podataka
X

8

Mrena funkcija Beini
signal
Sinhronizacija Emitovanje inf.
o sistemu
Paging Multicast Unicast
Sinhronizacija X
Pilot X X X
Kotrola
okvira
X X X X
Nosilac inf. o
sistemu
X
Nosilac inf. o
paging-u
X
Nosilac inf. o
multicast-u
X
Nosilac inf. o
unicast-u
X
znai da se ovaj odnos moe promijeniti izmeu razliitih standarda.

Mobilni telefon zatim ulazi u stanje Mirovanja, gdje se na ekranu prikazuje ime operatera i
snaga primljenog signala. Kada se vri telefonski poziv ili alju podaci porukom preko
beine veze, tada telefon ulazi u aktivno stanje. Ova tri stanja je lako razumjeti i uoiti;
meutim detaljne akcije UE i mrene funkcije iza njih nisu jasne obinom korisniku. U
nastavku e biti dat pregled svakog stanja i bie uspostavljena veza izmeu razliitih stanja
i njima odgovarajuih funkcija navedenih u tabeli 1.

Odvojeno stanje: Glavni zadatak UE u stanju odvojenosti je ekanje u mrei i
uspostavljanje informacije o optem kontekstu sa mreom, to je takoe poznato i kao
proces odabira elije u 3GPP (Third Generation Partnership Project) standardima. U ovom
procesu UE ureaji mogu skenirati sve mogue frekvencijske opsege dok se ne pronae
jedna elija ciljna elija, sa dobrim kvalitetom signala. Sinhronizacija u vremenu i
frekvenciji je zatim obavlja, kako bi se dobila konfiguracija sistema za ciljnu eliju,
ukljuujui dozvole za pristup eliji, odnose sa susjednim elijama, konfiguraciju
korienja radio resursa itd. Nakon toga, UE ureaji e uspostaviti informaciju o optem
kontekstu sa mreom (informacija o optim sposobnostima ureaja, lokaciji i druge bitne
informacije koje su neophodne mrei za identifikaciju UE ureaja). Treba imati na umu da
je za formiranje informacije o kontekstu s mreom, neophodno da UE ureaji preu u
aktivno stanje. Nakon procesa odabira elije, UE ureaji konano ulaze u stanje mirovanja
zbog ouvanja kapaciteta baterije. Da bi se podrale navedene aktivnosti, neophodne su
informacije o sinhronizaciji i sistemu, iz perspektive mrenih funkcija.

Stanje mirovanja: UE ureaji u stanju mirovanja vre sljedee operacije:
Odravaju se informisanim o konfiguracijama sistema
Prate obavjetenja o prenosima koji e uslijediti kao to su govorni pozivi, prenos
podataka ili osvjeavanje informacije o stanju sistema

9

Pripremaju se za roming (mobilnost), tj. spremni su za reselekciju elije kad god je
to neophodno
Spremni su da prime MBMS (multicast and broadcast multimedia services) kao to
su mobilne TV emisije ili vremenska prognoza

Da bi se podrale ovakve UE aktivnosti, funkcije sinhronizacije i emitovanja
sistemske informacije u odvojenom stanju se ponovo koriste da bi se podrala reselekcija
elija i prijem informacija o sistemu. ta vie, nove funkcije multicast i paging su uvedene
kako bi se podrao MBMS za UE i informisao UE u vezi radio prenosa koji e uslijediti,
respektivno.

Aktivno stanje: U aktivnom stanju, UE ureaji su odgovorni za sljedee:
Emisiju i prijem podataka (generisanih od strane razliitih uslunih aplikacija) na
PtP (point-to-point) nain sa njihovim uslunim BS. Zbog QoS (quality of service)
zahtjeva, kontrola kvaliteta u zatvorenoj petlji postaje neophodan korak u svakoj
rundi prenosa. U ovom sluaju, BS treba da uspostavi posveene bilateralne veze za
prenos za svaki aktivni UE ureaj koji opsuuje sa specifinim postavkama kontrole
okvira za prenos.
Odrava informaciju o kontekstu sa mreom koja e ponovo iskoristiti unicast
funkciju. UE aktivnosti koje se odvijaju u stanju mirovanja, kao to su dobijanje i
osvjeavanje konfiguracije sistema, praenje obavjetenja o prenosima koji e
uslijediti, roming ka susjednim elijama i prijem MBMS se takoe odravaju i u
aktivnom stanju, kao i mrene funkcije koje podravaju takve aktivnosti (emisija
informacije o sistemu, paging i multicast). Za razliku od stanja mirovanja, UE
ureaji u aktivnom stanju obavljaju elijski handover umjesto elijske reselekcije
kada su u romingu i nove procedure kao pregovor o resursima i rezervacija su
uvedene na strani BS.

3.2. Mapiranje funkcije-signala

Odnosi mapiranja izmeu funkcija i beinih signala su takoe prikazani u tabeli 1. Kao to
se moe uoiti, svaka funkcija je povezana sa nekim posveenim signalom koji nosi
informaciju (npr. signal sinhronizacije je posveen sinhronizaciji). Dodatno, dva tipa
signala-asistenata slue kao osnovni elementi za dopremanje razliitih tipova informacija u
beinim sistemima. Prvi je signal pilot, koji tei da obezbijedi reference za estimaciju
kanala i detekciju informacije. Drugi je kontrola okvira frejma, koji je dizajniran za
dinamiko korienje ogranienih resursa (npr. indikator korienja, lokacije, UE indeksa i
formata transporta do svakog bloka resursa). Treba imati na umu da se ovi beini signali
prenose na razliitim fizikim kanalima (tipino neki predefinisani fiziki resursi) kada se
prenose do UE ureaja. Tabela 2 sumira odnose mapiranja izmeu beinih signala i
fizikih kanala u razliitim generacijama 3GPP standarda (npr. UMTS R99 [8] i LTE R8
[9]).


10

Tabela 2. Ilustracija mapiranja odnosa izmeu beinih signala i fizikih kanala u
razliitim beinim 3GPP standardima.

Fiziki kanal Beini
signal
UMTS R99 LTE R8
Sinhronizacija SCH PSS, SSS

Pilot CPICH, DPCCH, S-CCPCH RS
Kotrola
okvira
MICH, AICH, PICH, DPCCH, S-
CCPCH
PCFICH, PHICH, PDCCH, PMCH
Nosilac inf. o
sistemu
S-CCPCH PDSCH
Nosilac inf. o
paging-u
P- CCPCH PBCH, PDSCH
Nosilac inf. o
multicast-u
S- CCPCH PMCH
Nosilac inf. o
unicast-u
S- CCPCH, DPDCH PDSCH

U ovom dijelu e biti analizirani odnosi mapiranja UE stanja, mrene funkcije i
beinog signala. Prema analizama koje su sproveli naunici u [15] uoeno je da dizajn
odvajanja nije uopte trivijalan. Najmanje dva problema se javljaju, koji onemoguavaju
jednostavnu implementaciju rjeenja. Prvi je uparivanje funkcija. Kao to se vidi u tabeli 1,
kako bi se podrala odreena UE aktivnost, sa strane mree se moraju obezbjediti nekolike
funkcije simultano; na primjer, funkcije paging-a emitovanja informacije o sistemu se
trebaju zajedno dostaviti da bi se podrala akvizicija UE ureaja i osvjeila konfiguracija
sistema na najnovije postavke. Drugi je interakcija signalizacije. Odreeni beini signal se
obino koristi u vie od jedne mrene funkcije. Na primjer, kao to je prikazano u tabeli 1,
pilot signal treba da bude obezbijeen kako bi se podrale sve vrste mrenih funkcija.


11

4. Odvajanje funkcija za prenos

Glavna ideja u iskoriavanju odvajanja u mrei u heterogenoj arhitekturi je opsluivanje
svih potencijalnih UE ureaja u slojevitoj strukturi, tj. odravanje sposobnosti sveprisutnog
pristupa mrei u CNL (control network layer) i podrke za prenos podataka velikom
brzinom preko DNL (data network layer). Iz gornje analize postoje dva naina za izvoenje
odvajanja. Prvi je odvojiti mree na osnovu UE stanja, na primjer, odravanje odvojenih
UE ureaja i ureaja u mirovanju u CNL, a opsluivanje aktivnih UE ureaja u DNL. U
ovom sluaju, meutim, i CNL i DNL treba da odravaju neke uobiajene funkcije kao to
su paging i multicast, koje zahtijevaju kontinualnu emisiju signala koji su u vezi sa njima,
to ipak vodi do neefikasnog dizajna mree. Drugi nain je realizacija odvajanja u mrei na
nivou signala (odvajanje beinih signala) za identifikaciju zahtjeva svih signala i za CNL i
za DNL. Meutim, ovaj brute force pristup bi se oslanjao na detaljne analize odnosa
vremena i operacija izmeu razliitih signala, to unosi znaajni overhead na dizajniranje
eme odvajanja, posebno kada se uzmu u obzir razliiti standardi. Kao to je prikazano na
slici 1, u ovom poglavlju e biti predloen trei nain, koji zapoinje odvajanjem mrenih
funkcija da bi se rijeili problemi koji nastaju u prethodne dvije metode, a zatim e
uslijediti neke tehnike diskusije vezano za odravanje UE stanja kako bi se dva puta
provjerila izvodljivost predloene eme i potencijalne prednosti njene upotrebe.

4.1. ema za odvajanje funkcija

Logika iza predloene eme je da se razdvoje mrene funkcije za sveprisutan pristup mrei
i one za prenos podataka visoke brzine. Ideja dolazi iz slijedeih injenica. Prvo, u cilju
poveanja kapaciteta pristupne mree i smanjenja kanjenja pristupa, mrene funkcije za
pristup mrei su obino dizajnirane da budu multicast ili broadcast bazirane (npr, emsija
informacije o sistemu ili pejding). Naprotiv, prenos podataka visokom brzinom zahtjeva
brzo praenje i adaptacije zatvorene petlje usled varijacija u beinom kanalu; unicast-
bazirane mrene funkcije se stoga preferiraju. Pored toga, osnovna mrena funkcija kao to
je sinhronizacija je potrebna za detekciju slojeva i stoga podrava kako CNL tako i DNL.
Mreni sloj za kontrolu: Najvanija odgovornost ovog sloja je da obezbijedi
sveprisutan pristup mrei. Odgovarajue mrene funkcije ukljuuju sinhronizaciju,
emitovanje sistemske informacije, paging i multicast, to pokriva sve neophodne funkcije
za odvojene ili neaktivne UE ureaje. Na osnovu mapiranja odnosa funkcije-signala
navedenog ranije, moe se direktno dizajnirati struktura signala za ovaj sloj. Kao to je
prikazano na slici 2, struktura sadri signale za sinhronizaciju, pilot signale, signale za
kontrolni okvir i signale nosioce informacije o sistemu/pejdingu/multicast-u. tavie, da bi
se smanjio overhead i kanjenje potencijalno izazvano UE aktivnostima, kao to su este
primopredaje izmeu BS za podatke u DNL, CNL takoe preuzima odgovornost za prenose
male brzine za aktivne UE ureaje. Na primjer, prenos podataka za UE ureaje velike
brzine, glasovna komunikacija, burst prenos malih paketa podataka, kao i neke prenose u
viim kontrolni slojevima. Pored toga, takoe je vrijedno napomenuti da se ovi prenosi
male brzine vri pomou multicast funkcije.

12

Mreni sloj za podatke: Glavni zadatak ovog sloja je da podri prenose podataka
velike brzine za aktivne UE ureaje. Unicast i sinhronizacija su stoga dvije osnovne mrene
funkcije u ovom sloju. Ponovo, nakon mapiranja funkcije-signala navedenog ranije, moe
se definisati struktura okvira za ovaj sloj, ukljuujui signale za sinhronizaciju, pilot
signale, signale za kontrolni okvir, unicast signale i signale nosioca informacije. Ukoliko
postoji zahtjev za prenosom podataka velike-brzine od bilo kog UE ureaja, prenos na
okviru u ovom sloju moe se iskljuiti radi utede energije, kao to je prikazano na slici 2.

Slika 2. Ilustracija UE aktivnosti i odgovarajui aktivirani signali u predloenoj emi za
odvajanje. Kao to se vidi, odvojeni UE ureaji ili ureaji u stanju mirovanja mogu
pristupiti mrei preko CNL, i DNL e biti samo operativan kada su u toku prenosi podataka
velike brzine.

Primjer procesa radi na sljedei nain: (1) Odvojeni UE ureaji dobijaju signale informacije
o sinhronizaciji i nosioca informacije o sistemu od CNL da bi kampovali u mrei; (2)
aktivni UE ureaji dobijaju signal nosilac informacije o dodijeljenom multicast-u, koji
prenosi kontrolnu informaciju vieg sloja od CNL da bi uspostavio informaciju o kontekstu
sa mreom; (3) UE ureaji u stanju mirovanja dobijaju signal nosilac informacije o paging-
u od CNL da bi provjerili da li postoje neki predstojei prenosi za njih; (4) aktivni UE
ureaji dobijaju signale i od CNL i od DNL za prenos podataka velike brzine, gdje je CNL
uglavnom odgovoran prenos informacije o kontroli u viim slojevima, a DNL slui za
prenos UE-specifinih podataka; (5) UE ureaji u stanju mirovanja dobijaju signal nosilac
multicast informacije od CNL za multimedijalni servis kao to je mobilna TV emisija ili
vremenska prognoza. Prazni okviri ili podokviri se mogu iskljuiti zarad utede energije u
sluaju da ih ne koriste drugi korisnici.


13

4.2. Odravanje UE stanja

U ovom podpoglavlju, provjeren je predloeni plan razdvajanja pokazujui njegovu
podrku za cio niz UE aktivnosti. Poto su sve UE aktivnosti pojavljuju u engine-u stanja
za odravanje UE stanja, bie dat pogled svakog od stanja definisanih ranije, a uoie se
kako predloena ema razdvajanja dva sloja radi u odravanju UE stanja u njemu.
Odravanje stanja u odvojenom stanju je jednostavno jer postoji samo jedan prelaz
stanja prema aktivnom stanju u cilju uspostavljanja informacije opteg konteksta sa
mreom, kao to je ve pomenuto. Poto je ova tranzicija jedan od koraka u procesu
selekcije elija za izdvojene UE ureaje i na kraju dovodi do stanja mirovanja, definie se
virtuelni prelaz iz odvojenog stanja u stanje mirovanja, koji je prikazan isprekidanom
linijom na slici 3. Treba imati na umu da su svi potrebni signali za odvojene UE ureaje,
kao to su signal za sinhronizaciju i informaciju o sistemo u potpunosti podrani od strane
CNL.
U stanju mirovanja, u optem sluaju postoje tri slijedea potencijalna prelazi kao
to je prikazano na slici 3:
Od mirovanja do odvojenog
Od mirovanja do aktivnog
Nema prelaza

Slika 3. Ilustracija prelaza UE stanja pod predloenim okvirom razdvajanja.

14

Strelice ukazuju na mogue pravce za tranziciju. Razliite UE aktivnosti (oznaene
brojevima na strelicama) e dovesti do razliitih naina tranzicije-prelaza. Ako se uzme
odravanje informacije o kontekstu kao primjer dolazi do sljedeih koraka: UE prelazi iz
odvojenog u aktivno stanje da bi uspostavilo informaciju, od stanja mirovanja do aktivnog
da bi se osvjeila ili poslala informacija, od aktivnog do stanja mirovanja nakon uspjenog
obnavljanja informacije, od aktivnog do odvojenog nakon slanja informacije i od stanja
mirovanja do odvojenog ako je dolo do neuspjenog osvjeavanja informacije prije isteka
vremena.
Prvi od tri gore navedena sluaja se deava kada su UE ureaji u stanju mirovanja u
periodinom procesu auriranja informacije o kontekstu. Ako informacija o kontekstu nije
bila auriran prije isteka vremena, mrena strana e izgubiti informaciju i UE ureaji e
poeti prelaz na odvojeno stanje. Drugi sluaj je izazvan prenosom UE-specifinih
podataka ili zahtjevom za auriranje/oslobaanje informacije o kontekstu. Trei sluaj se
odnosi na UE aktivnosti, kao to su primanje MBMS ili reizbor elija, koji nee pokrenuti
prelazak na drugo stanje. Treba imati na umu da nakon reizbora elije, idle (u stanju
mirovanja) UE ureaji e prei na drugu kontrolnu BSS u CNB prije nego to e ostati u
prethodnoj. Jer su svi potrebne signali za ispunjavanje zahtjeva aktivnosti UE u stanju
sadrani u CNL, moe se tvrditi da idle UE ureaji mogu biti uspjeno podrani od CNL.
Odravanje stanja za aktivne UE ureaje je mnogo vei izazov. Prema emi, aktivni
UP ureaj moe da se opslui samo sa CNL za prenose niske brzine, oznaenim kao c-
aktivno stanje, ili i sa CNL i sa DNL simultano za prenos podataka visoke-brzine, oznaeno
kao d-aktivno stanje. Odgovarajui prelazi stanja su prikazani na slici 3 i ukljuuju:
Iz C-aktivnog da odvojenog
Iz C-aktivnog u
Tranzicija izmeu c-aktivnog i d-aktivnog
Prvi sluaj se obino deava kada e UE ureaj da se iskljui, izazvan c-aktivnim UE
ureajima u stanju mirovanja koji oslobaaju svoje kontekstualne informacije sa mreom.
Proces prelaza stanja u drugom sluaju se pokree kada UE ureaj zavri sve prenose na
mrei, bilo za prenose UE-specifinih podataka ili za uspostavljanje/auriranje informacija
konteksta. Za trei sluaj, prelaz stanja e uglavnom zavisiti od zahtjeva brzine prenosa
aktivnih UE ureaja, na primjer, od c-aktivnog na d-aktivno stanje za zahtjev visoke brzine
prenosa podataka i iz d-aktivnog u c-aktivno stanje za zahtjev male brzine prenosa
podataka. Druge UE aktivnosti poput prijema MBMS ili sticanje i auriranje konfiguracije
sistema su sline stanju mirovanja i nee dovesti do prelaza stanja. Treba imati na umu da
se proces primopredaje po predloenoj arhitekturi moe podijeliti u dvije kategorije:
primopredaja sa ili bez promjene uslune kontrolne BS u CNL. U prvom sluaju, nakon
primopredaje, UE ureaji e biti povezani sa novom usluiom kontrolnom BS u CNL, dok
u drugom sluaju, UE ureaji u stanju mirovanja se samo kreu izmeu BS-a za podatke u
DNL zadravajui uslunu kontrolnu BS u CNL nepromijenjenom. Kako je kontrolna
informacija vieg sloja prenoena od strane CNL, RRC povezanost izmeu UE ureaja u
stanju mirovanja i mrei je takoe upravljana sa CNL, zaglavlje kontrolne signalizacije, kao
i nivo ispada poziva i vrijeme prekida servisa za handover bez promjene uslune kontrolne
BS u CNL, mogu biti znaajno smanjeni. tavie, UE ureajima u stanju mirovanja u d-
aktivnom stanju, za obje vrste primopredaje-handover-a, se preporuuje da prvo preu na c-
aktivno stanje, a potom preu nazad na D-aktivno stanje nakon primopredaje za

15

kontunualan rad servisa podataka. Iz prethodne analize, moe se vidjeti da se aktivni UE
ureaji, kao i njihove aktivnosti i tranzicije stanja mogu dobro podrati od strane
predloene slojevite mree.

4.3. Prednosti

U gornjoj analizi, pokazalo se da se problem odravanja UE stanja uspjeno rijeiti
slojevitom strukturom. U meuvremenu, predloena ema za odvajanje funkcija nudi
slijedee prednosti u odnosu na tradicionalne mrene arhitekture, to je ini obeavajuim
rjeenjem-arhitekturom za budue zelene mobilne mree.

Ogranieno zaglavlje kontrolne signalizacije U okviru eme za odvajanje funkcija,
zaglavlje statike kontrole signalizacije za odravanje pristupne mree, kao to su signali
informacije o sistemu i nosilac paging informacija, e uglavnom biti sprovedeni od strane
CNL. Preostali overhead kontrolne signalizacije u DNL dolazi iz kontrolnog okvira i pilot
signala, koji takoe mogu biti dinamiki iskljueni na osnovu profila saobraaja kao to je
prikazano na slici 2. Dakle, poveanje u resursima prenosa, kao to su dodatni frekvencijski
nosioci ili dodatni sloj za povienje kapaciteta malih elija, nee donijeti linearni overhead
kontrolne signalizacije u DNL. Stoga, vie radio resursa u ovom sloju moe se koristiti za
prenos podataka korisnika, to maksimizira kapacitet radio mree.

Fleksibilna mrena rekonfiguracija U mrei sa odvajanjem funkcija, jer su svi odvojeni
i idle UE ureaji upravljani od strane CNL, rekonfiguracija DNL nee pokrenuti nikakvu
migraciju idle UE ureaja i time nema dodatog kanjenja. To donosi veliku korist za
fleksibilno upravljanje mreom sa vie mogunosti (u manjem vremenskom roku) da bi se
ukljuile/iskljuile komponente u DNL, to je od vitalnog znaaja za dizajn zelene mree.

Optimizacija specifinog dizajna Jo jedna prednost mree sa odvajanjem funkcija je da
prui prostora specifinoj optimizaciji dizajna i implementacije mree, ukljuujui
implementaciju hardvera i strukture okvira. Na primjer, u predloenoj arhitekturi, problem
PA dizajna ranije naveden moe da se rijei odvojeno, na primjer, da se optimizuje izlazna
snaga sa niskim dinamikim opsegom za CNL i visokom dinamikom sposobnosti sa
niskom izlaznom snagom za DNL.

Poboljane performanse handover-a U mrei sa odvajanjem funkcija, jer kontrolna BS u
CNL obino ima veliku povrinu pokrivanja, tokom veine handover-a (npr, primopredaja
izmeu BS za podatke povezna sa istom kontrolnom BS), UE ureaji nee promijeniti
uslunu kontrolnu BS. Kao to je ranije navedeno, ova vrsta primopredaje moe biti
pojednostavljena sa niim zaglavljem i manjom potronjom vremena; dakle, performanse
primopredaje, kao i korisniko iskustvo i nivo ispada poziva u cijeloj mrei su poboljani.


16

5. Aplikacije

U ovom poglavlju, bie dat primjer zarad ilustracije kako primjeniti predloenu emu sa
odvojenim funkcijama na postojee multicarrier sisteme. Nakon toga su diskutovane
dizajnerske smjernice za budue zelene mree na osnovu predloene eme.

5.1. Za postojee multicarrier mree

Jedan od najefikasnijih naina za poveanje kapaciteta mree jeste da se iskoriste
multicarrier sistemi instaliranjem dodatnih nosilaca na BS strani. Postoje mnoge
standardne aktivnosti koje su usmjerene na pruanje praktinih rjeenja za saradnju izmeu
razliitih nosilaca, kao to je DC (dual-cell) rjeenje u UMTS [11] i tehnika objedinjavanja
nosioca CA (carrier aggregation) tehnika u LTE-A (Long Term Evolution-Advanced)
[12]. Iako se ema za sa odvajanjem funkcija zasniva na heterogenoj arhitekturi mree,
moe se direktno primijeniti na multicarrier sisteme sa homogenom pokrivenou. U
slijedeem primjeru, bie dodijeljen jedan primarni nosilac za CNL i sekundarni nosioci za
DNL.
Preciznije reeno, misli se na LTE-A kao primjer, gdje primarni nosilac sadri
kontrolnu signalizaciju i signalizaciju za podatke dok su sekundarni nosioci rezervisani za
pilot signale i siugnalizaciju UE-specifinih podataka (na primjer, PDSCH u LTE-A
sistemu). U okviru ove postavke odvojeni ili neaktivni UE ureaji mogu pristupiti i
kampovati na mrei nakon detekcije primarnog nosioca, dok aktivni UE ureaji mogu da
dobiju informacije iz vieg sloja kontrole i informacije o podacima, od primarnih nosioca i
sekundarnih nosioca, respektivno. Kroz ovaj pristup, sekundarni nosioci postaju proireni
kanali za podatke primarnog nosioca i mogu da se dinamiki rekonfiguriu prema
aktivnostima aktivnog UE ureaja, to nudi znaajnu utedu energije u odnosu na postojee
mrene arhitekture.

5.2. Za budue zelene mree

Jo jedna vana primjena predloene eme sa odvajanjem funkcija je da vodi budui zeleni
dizajn mree. Sada e biti sumirani glavni principi dizajna:
Princip 1: Funkcijama-orijentisan dizajn signala: Prvi princip je da se bude u
skladu sa karakteristikama funkcija u svakom sloju mree. Na primjer, u CNL, veina
mrenih funkcija zahtjeva mjerenje kvaliteta kanala, to zahtijeva periodini prenos pilota.
Meutim, u DNL, funkcionalnost mree je samo unicast, a piloti se uglavnom koriste za
demodulaciju. Dakle, cilj dizajna zelenih pilota za CNL je u tome da se odri minimalni niz
pilota za periodine prenose, dok za DNL, zeleno rjeenje je da se povea gustina pilot u
scenariju saobraaja visoke brzine i dinamiki iskljui prenos pilota u periodima kada nema
saobraaja.
Princip 2: Dinamiko korienje resursa: Jo jedan vaan princip je da se
dinamiki dijele isti resursi izmeu vie funkcija. Koliko je poznato, u praktinim beinim
mreama, neke od funkcija definisanih ranije se moda nee koristiti vrlo esto (npr.

17

emisija informacija o sistemu e biti aurirana u vremenskim periodima od sata/nekoliko
sati). Ako se dizajniraju posveeni resursi za te funkcije, kontrolni signal za taj sluaj (na
primjer, kontrolni okvir ili pilot signali) mogu biti izgubljeni. Kao rezultat toga, efikasniji
nain da se iskoriste ogranieni resursi je da se multipleksiraju razliite funkcije u istom
obimu resursa.


18

6. Kvantitativni primjeri

U ovom dijelu e biti dati numeriki-kvantitativni primjeri da bi se ilustrovale teorijske
tvrdnje navedene u prethodnim djelovima rada. Neka se uzme u obzir heterogeni celularni
senario sa jednom makroelijom i nekoliko malih elija. Radijusi pokrivenosti markroelija
i malih elija su postavljeni na 500 m i 100 m, respektivno. Pretpostavlja se da markroelija
i male elije ravnopravno dijele 40 MHz (jer se oekuje da e u budunosti LTE sistemi
imati vei propusni opseg); to jest, svaki sloj radi na 20 MHz. Interferencije u slojevima
izmeu malih elija su uzete u obzir za downlink prenos.
Gustina naseljenosti, odnos aktivnih pretplatnika i potronja snage od strane BS se
izraunava na osnovu EARTH modela saobraaja i modela snage za guste urbane scenarije:
3000 gradjana/km
2
, 10 procenata prosjene vjerovatnoe aktivnosti pretplatnika, i BS
linearni model snage (vidjeti vie detalji u [14]). Dalje se pretpostavlja da je potronja
energije vazdunog interfejsa za prenos kontrolne signalizacije u DNL smanjena sa 25
odsto od predajne snage na 15 odsto primjenom navedene eme predloene u ovom radu.
Za tradicionalne mree bez odvajanja funkcija, BS-i male elije je dozvoljeno da ue u
reim mirovanja ako je broj aktivnih UE ureaja koje ona opsluuje manji od prethodno
odreenog praga u toku odreenog vremenskog perioda kako bi se izbjegao burst pristup. S
druge strane, sa predloenom emom za odvajanje funkcija, BS za podatke u DNL e imati
mnogo veu fleksibilnost da ue/napusti reim mirovanja jer je odgovornost za UE pristup
sada na CNL-u. U simulaciji, pretpostavlja se da je BS za podatke dozvoljeno da ue u
reim mirovanja ako je broj aktivnih UE ureaja nii od odreenog praga tokom
prethodnog intervala zakazivanja.

Slika 4. Poreenje potronje snage oblasti mree izmeu konvencionalne i predloene eme
tokom 24 sata na osnovu EARTH modela saobraaja [14] za scenario gusto naseljene
urbane lokacije sa maksimalnim saobraajem od 120 Mb/s/km
2
.

19

Na slici 4, je ilustrovana i uporeena oblast potronje mree (u vatima po
kvadratnom kilometru) od konvencionalne eme signalizacije kontrole/podatka i predloene
eme sa odvajanjem funkcija.
Kao to se oekuje, predloena ema moe utedjeti vie od 1/3 ukupne potronje
energije mree u posmatranom scenariju. Ova uteda energije dolazi i iz vazdunog
interfejsa (zbog smanjenog zaglavlja kontrolne signalizacije) i iz statikog dijela (zbog
fleksibilnosti ukljuenja/iskljuenja elija uvedene emom za odvajanje signalizacije
kontrole/podataka). Moe se dalje uoiti da korienjem predloene eme razdvajanja,
potronja snage u mrei blie prati varijacije mrenog saobraaja, a dok je za
konvencionalne eme, potronja snage u mrei neosjetljiva na varijacije saobraaja, to
dovodi do znaajno neefikasnog troenja energije.


20

Zakljuak

Informaciono komunikacione tehnologije u dananje vrijeme predstavljaju neto bez ega
se savremeno drutvo ne moe zamisliti. Svjedoci smo ubrzanog razvoja modernih
telekomunikacija, to je za posljedicu imalo da ICT sektor postane jedan od pojedinano
najveih potroaa elektrine energije, sa znaajnim udjelom u emisiji ugljen dioksida
(CO
2
). Predvianja su da bi do 2020. godine, udio ICT-a u potronji elektrine energije
mogao dostii 20% ukupne potronje ako se neto ozbiljno ne preduzme. Primjena
energetski efikasnih rjeenja, upotreba obnovljivih izvora energije, kao i "smart" mree
predstavljaju mogua rjeenja koja bi mogla dovesti do "zelenih" telekomunikacija u
budunosti, sa znaajnim pozitivnim uticajem na razvoj cjelokupnog drutva, kao i
industrije, jer u zemljama koje su u razvoju u navedenim oblastima nije mnogo uraeno do
sada.
Komisija Evropske Unije donijela je strategiju kojom se planira da svi sektori i
cjelokupna industrija preduzmu odgovarajue korake kako bi do 2015 godine postali 20%
efikasniji nego to je sluaj danas. ICT sektor trenutno uestvuje sa oko 8% u ukupnoj
potronji elektrine energije u evropskoj uniji i sa oko 2% emisije CO
2
. U sluaju razvoja
ICT-a trenutnom dinamikom, predvianja su, da bi do 2020. godine udio ICT sektora u
ukupnoj potronji elektrine energije mogao iznositi preko 20%.
Iz navedenih razloga je potrebno uloiti znaajne napore kako bi sektor
telekomunikacija postao energetski efikasniji, to podrazumijeva primjenu energetski
efikasnih rjeenja, upotrebu obnovljivih izvora energije, kao i aktivnu ulogu ICT-a u
razvoju i implementaciji "smart" i zelenih mrea.
Osim upotrebe obnovljivih izvora energije, posebnu panju je potrebno posvetiti i
energetskoj efikasnosti. To podrazumijeva upotrebu opreme sa veim stepenom
iskorienja, kao i upotrebu rjeenja koja za primarni cilj imaju utedu energije. ICT
predstavlja osnov za razvoj "smart" mrea, ali je takoe potrebno da i telekomunikacioni
objekti postanu dio "smart" mrea. Efekti takvog koncepta bi bili znaajni u globalnom
smislu kao posljedica velikog broja lokacija na kojima je instalirana telekomunikaciona
oprema. Jedno od takvih energetski efikasnih rjeenja je predstavljueno u ovom radu, ema
odvajanja mrenih funkcija.
U ovom radu je dat pregled svih postojeih signala fizikog sloja u dananjem
beinom sistemu, kao i njihova kategorizacija na osnovu zajednikih odnosa izmeu UE
stanja, mrene funkcije i signala. ema odvajanja funkcija je zatim predloena kako bi se
postigao nizak overhead i fleksibilna rekonfiguracija mree za budue beine mree.
Dodatno, pokazalo se da predloena ema moe biti direktno koriena u LTE-A
sistemima, uz navoenje dva vana dizajnerska principa za budui dizajn. Kao to je
prikazano u kvantitativnim rezulatima, predloena ema donosi znaajne utede energije u
odnosu na tradicionalne mree i bie predloena kao glavni kandidat za budue zelene
mree.


21

Literatura

[1] Postnote, ICT and CO2 Emissions, Parliamentary Office of Science and
Technology, Dec. 2008, http://www.parliament.uk/documents/post/postpn319.pdf.
[2] F. Meywerk, "The Mobile Broadband Vision How to Make LTE A Success
LTE World Summit, London, U.K., Nov. 2008.
[3] Y. Chen i dr, "Fundamental Trade-offs on Green Wireless Networks," IEEE
Commun. Mag., vol. 49, br. 6, Jun 2011, str. 30-37.
[4] GreenTouch, ICT Industry Combats Climate Change, GreenTouch, 2011,
http://www.greentouch.Org/index.php?page=how-the-ict-industries-can-help-the-
world-combat-climate-change.
[5] R. Tafazolli, "EARTH Energy Aware Radio and Network Technologies," Proc.
Next Generation Wireless Green Networks Wksp., Pairs, France, Nov. 2009.
[6] N. McKeown i dr., OpenFlow: Enabling Innovation in Campus Networks, Stanford
Univ., 2008, http://www.openflow.org/documents/openflow-wp-latest.pdf.
[7] S. Liu i dr, "A 25 Gb/s(/km2) Urban Wireless Network Beyond IMT-Advanced,"
IEEE Commun. Mag., vol. 49, br. 2, Feb. 2011, str. 122-29.
[8] 3GPP, "Physical Channels and Mapping of Transport Channels onto Physical
Channels (FDD)," TS 25.211, Sept. 2010.
[9] "Physical Channels and Modulation," TS 36.211, Dec. 2009.
[10] , "Overall Description," TS 36.300, Sept. 2011.
[11] E. Seidel, J. Afzal, i G. Liebl, White Paper Dual Cell HSDPA and its Future
Evolution, Nomor Research GmbH, Munich, Germany, Jan. 2009,
http://www.nomorresearch.com/uploads/1h/pA/1hpAccByjinAOWBDzTNt4w/Whi
tePaper_DC-HSDPA_2009-01.pdf.
[12] G. Yuan i dr, "Carrier Aggregation for LTE-Advanced Mobile Communication
Systems," IEEE Commun. Mag., vol. 48, br. 2, Feb. 2010, str. 88-93.
[13] R1-104290, CSI-RS Pattern Signaling, Huawei Technologies, 3GPP TSG RAN
WG1, Aug. 2010.
[14] G. Auer i dr., "How Much Energy Is Needed to Run a Wireless Network?" IEEE
Trans. Wireless Commun., vol. 18, br. 5, Okt. 2011, str. 40-49.

22

[15] Xiuqiang Xu, Gaoning He, Shunqing Zhang, Van Chen, i Shugong Xu: On
Functionality Separation for Green Mobile Networks: Concept Study over LTE,
IEEE Communications Magazine, May 2013, str. 82-90.

Amer Osmanovic Spec

Enviado por

Dados do documento

Direitos autorais

Formatos disponíveis

Compartilhar este documento

Compartilhar ou incorporar documento

Opções de compartilhamento

Você considera este documento útil?

Este conteúdo é inapropriado?

Direitos autorais:

Formatos disponíveis

Amer Osmanovic Spec

Enviado por

Direitos autorais:

Formatos disponíveis

UNIVERZITET CRNE GORE

Você também pode gostar