AKCIONARSKO DRUTVO

SADRAJ
Uvod 3
1. Kratak istorijat i sutia ak!ioarstva "
#. Ak!ioarsko drutvo$ %oja& '
3. Osivaj( ak!ioarsko) drutva *
". Otvor(o i +atvor(o drutvo ,
-. Ak!ij( i dru)( .artij( od vr(dosti 1/
'. Divid(d( i dru)( is%0at( ak!ioari&a 11
*. Or)ai ak!ioarsko) drutva 1#
1ak0ju2ak 1'
3it(ratura 1*
UVOD
Ak!ioarsko drutvo i0i d(oi2arsko drutvo j( tr)ova2ko drutvo sa osovi& ka%ita0o&
%od(0j(i& a i+v(sta 4roj ak!ija sa j(daki& i+osi&a. Ak!ioarsko drutvo j( %ravo 0i!(
koj( od)ovara +a svoj( o4av(+( isk0ju2ivo svojo& i&ovio&. 5r(t(2o& savr(&(i.
ak!ioarski. drutava s&atra s( 6aka sv(to) 7or8a 9it. 6a!o di Sa :ior)io;< osovaa
1"/*. )odi( u 7(ovi.
Ak!ioarsko drutvo &o=( 4iti otvor(o) 9javo); i0i +atvor(o) ti%a. Ako j( %r(du+(>(
otvor(o) ti%a j()ov( ak!ij( s( vr(duju a 4(r+i i %r(du+(>( i&a o4av(+u da javo
%rika+uj( ?iasijsk( i+v(taj(. V0asi!i %r(du+(>a su ak!ioari.
Or)ai+a!ija ak!ioarsko) drutva j( u v(0ikoj &(ri %ro%isaa +akoi&a< a u %oj(diosti&a
ji.ovi& statuti&a. Ku%o%rodaja ak!ija s( vri a tr=itu ka%ita0a@
1. a %ri&aro& tr=itu ka%ita0a o4av0ja s( %0as&a ov( (&isij( ak!ijaA u2(si!i a ovo&
tr=itu su ak!ioarska drutva koja i+daju ovu (&isiju ak!ija i ?iasijski %osr(di!i
9aj2(>( su to 4ak( $ iv(sti!io( i %os0ov(;A
#. a s(kudaro& tr=itu 94(r+a ak!ijaA (). sto!k (B!.a)(< it. 4ursa; s( ku%uju i %rodaju
v(> i+dat( ak!ij(A osovi ?iasijski %osr(di!i su 4rok(ri i di0(riA
3. a tr(>i& tr=iti&a %os0uju 4rok(rsk( ?ir&( koj( ( =(0( da %0a>aju %rovi+iju r()u0ari&
4(r+a&aA ova tr=ita isu java i 2i( i. )ru%( %r(du+(>a koja su &aj( vi( &(8uso4o
(+avisa.
Ak!ioarska drutva u a+ivu %r(du+(>a i&aju su?iks Ca.d.
1. KRATAK ISTORIJAT I SUTINA AKCIONARSTVA
Ra+voj ak!ioarstva %o2(o j( v(o&a s%otao< ra+voj(& tr=ita< tako da su %rv( (&isij(
Dak!ijaE asta0( %o0ovio& FVI v(ka. Do tada su sku%( tr)ova2k( (ks%(di!ij( 4i0(
r(+(rvisa( sa&o +a o( i&u>(. Oi koji isu i&a0i dovo0jo ov!a< u&(sto u+i&aja
kr(dita< (&itova0i su %otvrd( 9%r(t(2( ak!ija; i tako %riku%0ja0i sr(dstva +a s%rovo8(j( sku%i.
%utovaja. Tako su ku%!i D%otvrdaE< %r(t(2( daaji. ak!ioara< %osta0i i v0asi!i ro4( koja
tr(4a da 4ud( %r(d&(t tr)ovaja. V0asi!i&a Dak!ijaE j( osta0o da s( adaju o2(kuju>i do4ar
%os0ovi r(+u0tat i tako ostvar( 0i2i do4itak.
S&atra s( da j( %rva ?ir&a koja j( a ovaj a2i ?isira0a svoja %utovaja< ?ir&a 0odosko)
tr)ova!a S(4astijaa Ka4oa DGus!ovH Co&%aHE dav( 1--3 )odi(. 14o) ri+i2osti
%odu.vata< Ka4o j(< u&(sto kr(dito) +adu=(ja< od0u2io da (&ituj( ak!ij( %oj(dia2(
vr(dosti od #- ?uti i a taj a2i saku%i '/// ?uti koj( su 4i0( %otr(4( +a r(a0i+a!iju
(ks%(di!ij( kojo& j( =(0(o da %roa8( s(v(ri &orski %ut +a Kiu. Sr(>a +a ak!ioar(< koji su
a sa&o& %o2(tku 4i0i osu8(i a )u4itak j(r ( %ostoji s(v(ri &orski %ut +a Kiu< j(st( to
j( K(4o (kako doao u kotakt sa Rusi&a i u&(sto tr)ova2ko) s%ora+u&a sa Kio&<
%ot%isao sa ruski& !aro& Ivao& :ro+i&.
Dru)a tr)ova2ka ?ir&a< &o)o v(>a i %o+atija< koja j( a ovaj a2i ?iasira0a svoj(
%o&orsk( (ks%(di!ij( 4i0a j( DT.( Iast Idia Co&%aHE. Oa j( +a 1* )odia %os0ovaja
(&itova0a ak!ij( u vr(dosti od 1.' &i0ioa ?uti. 5r(kook(aska tr)ovia s( to0iko ra+vi0a da
su v0asi!i ak!ija ostvariva0i %ro?it i do "/J )odij(. Karakt(risti2o +a o4( ?ir&( j( to to su
v0asi!i ji.ovi. ak!ija 4i0i u &o)u>osti da i. %rodaju &o)o %r( %ovratka(ks%(di!ij(.
Do ir(ja ak!ioarstva do0a+i u dru)oj %o0ovii FVIII v(ka< %osr(dstvo& idustrujsk(
r(vo0u!ij(< kada su %osr(dstvo& ak!ija %riku%0j( (o%.oda sr(dstva +a osivaj( %rvi.
%r(du+(>a u idustriji< to j( 4i0a ii!ija0a ka%is0a i +a dru)( )ra( K sao4ra>aj<
rudarstvo<?iasij(.
J(da od osovi. ra+0o)a +a2(tka ak!ioarstva< odoso (&itovaja ak!ija< j(st(
%riku%0jaj( &aji. su&a ka%ita0a koj( su s( a0a+i0( u vi( ruku< kako 4i s( ta sr(dstva
ko!(trisa0a radi ?iasiraja sku%i. %roj(kata. Dru)i ra+0o) j( to s( ak!ija&a %r(&o>ava
vr(&(ski %(riod od u0a)aja do %ro?itiraja< odoso< &o)u>ost da0j( %rodaj( ak!ija.
:0ava karakt(ristika ak!ija j( u to&( to ku%ovio& ku%uj(& i ud(o u v0asitvu ?ir&( sa
svi& ri+i!i&a i 4((?iti&a a0i 4(+ a( dir(kt( od)ovorosti. Tako8( ak!ioari ikako (
&o)u i+)u4iti vi( od oo)a to su u0o=i0i< +a ra+0iku od du)a )d( j( du=ik od)ovora
!ij(0o& svojo& i&ovio&.
Daas j( ovaj vid or)ai+ovaja i %riku%0jja sr(dstava iroko ras%rostraj(< a ak!ioarska
drutva s( d(0( a dv( vrst(< +atvor(a i0i %rivat( kor%ora!ij( i otvor(a i0i jav( kor%ora!ij(.
1atvor(a ak!ioarska drutva s( (r(tko sastoj( od &aj() 4roja ak!ioara i %ostoj(
o)rai2(ja u %ro&(tu ak!ija< a ak!ija&a s( ( tr)uj( a 4(r+i. Na dru)oj strai s( a0a+(
otvor(a ak!ioarska drutva )d( ( %ostoji o)rai2(j( u %ro&(tu i ji.ovi& ak!ija&a s(
s0o4odo tr)uj( a 4(r+asko& i va4(r+asko& tr=itu.
J(da od ra+0o)a do&ia!ij( ak!ioarstva j( i to to =ivoti v(k or)ai+a!ij( ij( %ov(+a sa
=ivoti& v(ko& v0asika< to j( s0u>aj kod (ki. dru)i. o40ika v0asi2ki. %r(du+(>a. Tako8( i
0aki %ristu% ?iasijsko& tr=itu i v(>( &o)u>osti saku%0jaja ka%ita0a su od)ovor( +a
j()ovo odr=avaj( i rast.
#. AKCIONARSKO DRUTVO$ 5oja&
Ak!ioarsko drutvo j( drutvo koj( osiva j(do i0i vi( %ravi. iLi0i ?i+i2ki. 0i!a u svojstvu
ak!ioara radi o4av0jaja odr(8(( d(0atosti %od +aj(di2ki& %os0ovi& i&(o&< 2iji j(
osovi ka%ita0 utvr8( i %od(0j( a ak!ij(. Ak!ioarsko drutvo i&a s0(d(>a o4(0(= ja@
1; to j( drutvo ka%ita0a u ko&( ij( 4ito ko u j(&u u2(stvuj( s ka%ita0o& ()o j( 4ita
u0o) u osovi ka%ita0 drutva 2ija %rava sud4ia ij( v(+aa +a 0i!( koj( )a j( u drutvo
u(0o 9%o %ravi0u u0o) ostaj( u drutvu i kada s( ak!ioari &(ja ju;A
#; osovi ka%ita0 9&ii&a0i osovi ka%ita0 drutva odr(8( j( +akoo&; %od(0j( j( a
ak!ij( koj( s(< %o %ravi0u< %ravi& %os0ovi&a &o)u %r(ositi sa j(do) a dru)o 0i!(A
3; ak!ioar od)ovara +a o4av(+( drutva do visi( svo) u0o)a a ( od)ovara +a o4av(+(
drutva svojo& i&ovio& j(r j( i&ovia drutva< kao i kod osta0i. drutava< odvoj(a od
i&ovi( ak!ioaraA
"; sra+&(ro ka%ita0u ko)a i&a u drutvu 94roju ak!ija; ak!ioar i&a %ravo a u%rav0jaj( i
-; ak!ioarsko drutvo j( i&a svojstvo %ravo) 0i!a i +a svoj( o4av(+( od)ovara svojo&
i&ovio&.
3. OSNIVANJI AKCIONARSKO: DRUTVA
Ak!ioarsko drutvo osiva s( u)ovoro& o osivaju< a ako )a osiva j(da osiva2 $
od0uko& o osivaju. O4a osiva2ka akta &oraju 4iti sa2ij(a u %isaoj ?or&i< a %ot%isi u
u)ovoru odoso od0u!i o osivaju ov(r(i. 6roj 0i!a koja &o)u +ak0ju2iti u)ovor o
osivaju otvor(o) ak!ioarsko) drutva ij( o)rai2(. Ak!ioarsko drutvo &o=( i&ati i
statut drutva. Osiva2ki akt ak!i arsko) drutva sadr=i aro2ito@
M %uo i&( i %r(4iva0it( ?i+i2ki. 0i!a< odoso %os0ovo i&( i s(dit( %ravo) 0i!a svako)
osiva2a drutva<
M %os0ovo i&( i s(dit( drutva< d(0atost< o+a2(j( da 0i j( drutvo otvor(o i0i +atvor(o<
M i+os osovo) ka%ita0a u%isao) i u%0a>(o) i a2i j()ovo) uo(ja< odoso o40ik u
ko&( s( uosi u0o)<
M 4roj ak!ija i ji.ovu o&ia0u vr(dost< odoso kod ak!ija koj( (&aju o&ia0u
vr(dost ji.ovu ra2uovodstv(u vr(dost<
M vrst( i k0as( ak!ija koj( j( drutvo ov0a>(o da i+da kao i %ravo ak!ija svak( k0as( i dru)(
%odatk( odr(8(( 1akoo&.
Ak!ioarsko drutvo &o=( da i&a statut. Statut< kao i j()ov( i+&(( i do%u(< %roi+vod(
%ravo d(jstvo %r(&a ak!ioari&a od daa j()ovo) doo(ja< ako statuto& ij( druk2ij(
odr(8(o.
Statut ak!ioarsko) drutva sa2ijava s( u %isaoj ?or&i. Statuto& s( 40i=( ur(8uj( %os0ovaj(
u ak!ioasko& drutvu. U s0u2aju (usk0a8(osti osiva2ko) akta i statuta drutva %ri&(juj(
s( osiva2ki akt drutva.
Osiva2i koji osivaju ak!ioarsko drutvo javi& %ut(& o4av(+i su< u s0u2aju us%(0(
(&isij(< da sa+ovu i odr=( osiva2ku sku%tiu u roku od '/ daa od daa ist(ka roka +a u%is
ak!i ja utvr8(o) u javoj %oudi i %ros%(ktu. Sud u va %ari2o& %ostu%ku &o=(< a
+a.t(v osiva2a koji %os(duju aj&aj( 1L1/ u%isai. ak!ija< da %rodu=i rok +a 3/ daa +a
odr=avaj( sku%ti( ak!ioara.
Osiva2ka sku%tia sa+iva s( %isai& %o+ivo& svako& u%isiku ak!ija u+ ko)a s( %ri0a=(
osiva2ki akt< i+v(taj osiva2a i ov0a>(i. %ro!(jiva2a i dru)( sastojk( odr(8(( 1akoo&.
Svi u%isi!i %ot%uo u%0a>(i. ak!ija i&aju %ravo da u2(stvuju sa %ravo& )0asa a
osiva2koj sku%tii. Kvoru& +a odr=avaj( osiva2k( sku%ti( i %ravova0jao od0u2ivaj( j(
o4i2a v(>ia u%0a>(i. ak!ija koj( daju %ravo )0asa o %itaji&a i+ j(( ad0(=osti.
Ako osiva2i ak!ioarsko) drutva ( sa+ovu osiva2ku sku%tiu u roku od '/ daa< od
ist(ka roka +a u%is ak!ija i0i ist(ka jo akado) sudsko& od0uko& %rodu=(o) roka<
odoso ako osiva2ka sku%tia ij( odr=aa u sk0adu sa 1akoo& i0i ij( do(0a %ro%isa(
od0uk(< s&atra s( da osivaj( drutva ij( us%(0o. U to& s0u2aju osiva2i od)ovaraju
so0idaro u%isi!i&a ak!ija +a %ovra>aj u%0a>(i. i+osa.
Osiva2ka sku%tia ak!ioarsko) drutva@ utvr8uj( da 0i su %ro%iso u%isa( i u%0a>((
ak!ij(< odoso da 0i su u(t (ov2ai u0o+i< u sk0adu sa 1akoo& i osiva2ki& akto&A 4ira
%rvo) dir(ktora drutva< odoso 20aov( %rvo) u%ravo) od4ora< ako to osiva2i isu i+vri0i
u osiva2ko& aktu i od0u2uj( i o osta0i& %itaji&a odr(8(i& u 1akou.
". OTVORINO I 1ATVORINO DRUTVO
Ak!ioarsko drutvo &o=( 4iti +atvor(o i otvor(o. Ako u osiva2ko& aktu ij( av(d(a
vrsta drutva< ak!ioarsko drutvo j( otvor(o. 1atvor(o ak!ioarsko drutvo j( drutvo 2ij(
s( ak!ij( i+daju sa&o ji.ovi& osiva2i&a i0i o)rai2(o& 4roju dru)i. 0i!a< u sk0adu sa
+akoo&. Oo &o=( i&ati ajvi( 1// ak!ioara. Ako s( 4roj ak!ioara +atvor(o) drutva
%ov(>a i+ad 1// u %(rio dudu=(& od )odiu daa to drutvo %ostaj( otvor(o drutvo.
1atvor(o drutvo ( &o=( vriti u%is ak!ija javo& %oudo& i0i a dru)i a2i uditi svoj(
ak!ij( javi& %ut(&. Uko0iko osiva2ki& akto& i0i statuto& +atvor(o) drutva isu odr(8(a
o)rai2(ja u %r(osu ak!ija< s&atra s( da s( ak!ij( drutva &o)u s0o4odo %r(ositi.
Otvor(o ak!ioar ko drutvo j( oo koj( u2ii< u vr(&( osivaja i0i ako osivaja< javi
%o+iv +a u%is i u%0atu ak!ija. Javi %o+iv vri s( javo& %oudo& i %ros%(kto& u sk0adu sa
1akoo& i +akoo& koji& s( ur(8uj( tr=it( .artija od vr(dosti. Osiva2i koji osivaju
ak!ioarsko drutvo javi& %ut(& o4av(+i su< u s0u2aju us%(0( (&isij(< da sa+ovu i odr=(
osiva2ku sku%tiu u roku od '/ daa od daa ist(ka roka +a u%is ak!ija utvr8(o) u javoj
%oudi i %ros%(ktu.
-. AKCIJI I DRU:I NARTIJI OD VRIDNOSTI
Ak!ioarsko drutvo &o=( i+davati o4i2( 9r(dov(; i %r(?(r(!ija0( 9%ov0a>((; ak!ij(.
Oo ( &o=( i+davati ak!ij( a doosio!a. Osiva2i otvor(o) drutva< odoso otvor(o
ak!ioarsko drutvo< u%isuj( (&isij( ak!ija i dru)i. .artija od vr(dosti i+dati. javo&
%oudo&< u sk0adu sa +akoo& koji& s( ur(8uj( tr=it( .artija od vr(dosti i akti&a Ko&isij(
+a .artij( od vr(dosti. Ak!ioaro& u odosu %r(&a drutvu i tr(>i& 0i!i&a s&atra s( 0i!(
koj( j( u%isao u C(tra0i r()istar .artija od vr(dosti< u sk0adu sa +akoo&. Svaka o4i2a
ak!ija ak!ioarsko) drutva daj( ak!ioaru ista %rava< u sk0adu sa 1akoo&< osiva2ki&
akto& i statuto& drutva< koja uk0ju2uju aro2ito@ %ravo %ristu%a %ravi& akti&a i dru)i&
doku&(ti&a i i?or&a!ija&a drutvaA %ravo u2(>a u radu sku%ti ( drutvaA %ravo )0asa u
sku%tii drutva tako da j(da ak!ija uv(k daj( %ravo a j(da )0asA %ravo a is%0atu
divid(di< %os0( is%0at( divid(di a sv( i+dat( %r(?(r(!ija0 ( ak!ij( u %uo& i+osu@ %ravo
u2(>a u ras%od(0i 0ikvida!ioo) vika %o 0ikvida!iji drutva< a ako is%0at( %ov(ri0a!a i
ak!ioara 4i0o koji. %r(?(r(!ija0i. ak!i jaA %ravo %r(2() sti!aja ak!ija i+ ovi. (&isija i
+a&(0jivi. o4av(+aA %ravo ras%o0a)aja ak!ija&a svi. vrsta u sk0adu sa +akoo&. O4i2(
ak!ij( ak!ioarsko) drutva ( &o)u s( %r(tvarati u %r(?(r(!ija0( ak!ij( i0i dru)( .arti ( od
vr(dosti. 5rava ak!ioara sa %r(?(r(a!ija0i& ak!ija&a uk0ju2uju aro2ito %r(dosti u
odosu a o4i2( ak!ij( u %o)0(du %rv(stva is%0at( divid( di i %rv(stva a%0at( kod
0ikvida!ij( drutva.
Ak!ioarsko drutvo &o=( (&itovati osi& ak!ija i dru)( .arti j( od vr(dosti< uk0ju2uju>i i
+a&(0jiv( o4v(+i!( i varat(< ako osiva2ki& akto& drutva ij( druk2ij( odr(8(o.
' . DIVIDINDI I DRU:I IS53ATI AKCIONARIGA
Ak!ioarsko drutvo &o=( odo4riti %0a>aj( divid(di a svoj( ak!ij( )odij( u sk0adu sa
od0uka&a r(dov( )odij( sku%ti( i0i u 4i0o koj( vr(&( i+&(8u )odiji. sku%tia< osi&
ako osiva2ki& akto& drutva ij( druk2ij( odr(8(o.
5o usvajaju ?iasijsko) i+v(taja +a %r(t.odu %os0ovu )odiu do4it t( )odi( ras%or(8uj(
s( s0(d(>i& r(do&@
1; +a %okri>( )u4itaka %r((s(i. i+ raiji. )odiaA
#; +a +akosk( r(+(rv(A
3; +a divid(du u sk0adu sa 1akoo&A
"; +a statutar( r(+(rv( i dru)( r(+(rv(< ako i. drutvo utvrdi o%ti& akto&.
Divid(d( s( &o)u %0a>ati u ov!u i u ak!ija&a i0i dru)i& .artija&a od vr(dosti drutva i0i
ak!i ja&a to) drutva u dru)i& drutvi&a< kao i u dru)oj i&ovii< osi& ako j( osiva2ki&
akto& drutva druk2ij( odr(8(o.
*. OR:ANI AKCIONARSKO: DRUTVA
1atvor(o ak!ioarsko drutvo i&a sku%tiu ak!ioara< dir(k to ra i0i u%ravi od4or< a &o=(
i&a ti i+vri od4or< it(ro) r(vi+ora i0i od4or r(vi+ora.
Otvor(o ak!ioarsko drutvo i&a@ sku%tiu ak!ioara< u%ravi od4or 9i&a aj&aj( tri
20aa a ajvi( 1- 20aova;< i+vri od4or 94ira i. u%ravi od4or; i s(kr(tara drutva 94ira )a
u%ravi od4or drutva;< a &o=( i&ati it(ro) r(vi+ora< ad+oi od4or i0i od4or r(vi+ora 9ovi
or)ai &oraju %ostojati kod kotirao) drutva;.
SKU5TINA AKCIONARSKO: DRUTVA
Sku%tiu ak!ioarsko) drutva 2i( ak!ioari. Svaki ak!ioar< u sk0adu sa statuto&< 0i2o i0i
%r(ko %uo&o>ika i&a %ravo u2(stvovaja u radu sku%t( ak!ioara< %ravo )0asa ako i&a
ak!ij( sa %ravo& )0asa< %ravo %odo(ja %r(d0o)a i do4ijaja od)ovora u v(+i sa %itaj(& i+
d(vo) r(da< kao i %ravo %ostav0jaja %itaja u v(+i sa d(vi& r(do& u sk0adu sa 1akoo&.
Sku%tia &o=( 4iti )odija 9r(dova;< var(da i sku%tia %o a0o)u suda.
:odija sku%tia ak!ioara sa+iva s( i odr=ava j(do& )odij( ajkasij( u roku od tri
&(s(!a od daa %odo(ja u%ravo& od4oru ?iasijski. i+v(ta ja +a svaku ?iasijsku
)odiu i0i (st &(s(!i %os0( +avr(tka %os0ov( )odi(. :odija sku%tia odr=ava s( u
s(ditu drutva 9ako osiva2ki& akto& ij( druk2i j( odr(8(o; a da i u vr(&( utvr8(o
osiva2ki& akto&< odoso od0uko& u%ravo) od4ora u sk0adu sa 1akoo& i osiva2ki&
akto&.
Var(du sku tiu ak!ioara ak!ioarsko drutvo &o=( sa+va ti i to@
1; a +a.t(v u%ravo) od4ora i0i 4i0o ko) dru)o) 0i!a koj( j( ov0a>(o osiva2ki& akto& da
sa+ov( var(du sku%tiuA
#; a +a.t(v 0ikvidatora drutva< ako j( drutvo u 0ikvida!ijiA
3; %o %isao& +a.t(vu ak!ioara sa aj&aj( 1/J ak!ija sa %ravo& )0asa o %itaju
%r(d0o=(o& +a var(du sku%tiu.
Var(da sku%tia ak!ioarsko) drutva o4av(+o s( sa+iva 4(+ od0a)aja< ako s( kod i+rad(
?iasijski. i+v(taja i0i u dru)i& s0u2aj(vi&a utvrdi da ak!ioarsko drutvo %os0uj( sa
)u4itko& koji ( %r(0a+i i+os od -/J osovo) ka%ita0a.
Var(da sku%ti a ak!ioara +atvor(o) ak!ioarsko) drutva odr=ava s( i 4(+ sa+ivaja i
o4jav0jivaja d(vo) r(da u sk0adu sa ovi& +akoo& ako joj %risustvuju svi ak!ioari sa
%ravo& )0asa i ako s( ij(da ak!ioar to&( ( %rotivi< ako osiva2ki& akto& i statuto& ij(
druk2ij( odr(8(o.
Sku%tia %o a0o)u suda odr=ava s( u s0u2a ju da )odija sku%ti a ak!ioarsko) drutva
ij( odr=aa u %ro%isao& roku. U to& s0u2aju ad0(=i sud u va%ari2o& %ostu%ku &o=(
a0o=iti j(o odr=avaj( a +a.t(v ak!ioara koji i&a %ravo da %risustvuj( i da )0asa a
)odijoj sku%tii i0i dir(ktora< odoso 20aa u%ravo) od4ora drutva. Sud i&a ov0a>(j(
da i&(uj( %rivr(&(o) +astu%ika sa ov0a>(j(& da sa+ov( i %r(ds(dava s(di!i sku%ti( i
utvrdi &(sto i datu& odr=avaja< kao i d(vi r(d s(di!( u sk0adu sa 1akoo&.
U5RAVNI OD6OR< I1VRNI OD6OR I DIRIKTOR
1atvor(o ak!ioarsko drutvo i&a dir(ktora i0i u%ravi od4or. Otvor(o ak!ioarsko drutvo
i&a u%ravi od4or. 6roj 20a va u%ravo) od4ora otvor(o) ak!ioarsko) drutva utvr8uj( s(
osiva2ki& akto&. U otvor(o& ak!ioarsko& dru tvu u%ravi od4or i&a aj&aj( tri 20aa
i ajvi( 1- 20aova. O0aovi u%ravo) od4ora ak!ioarsko) drutva@
1; 4iraju s( od stra( ak!ioara a svakoj )odijoj sku%tii< i
#; &o)u s( 4irati od stra( ak!ioara a 4i0o kojoj var(doj sku%tii koja j( sa+vaa radi
to) i+4ora.
Gadat dir(ktora i0i 20aova u%ravo) od4ora ak!ioarsko) drutva< uk0ju2uju>i i 20aov(
koji s( 4iraju +a u%ra=j(o &(sto 20aa< isti2( a %rvoj s0(d(>oj )odijoj sku%tii ako
ji.ovo) i+4ora. U%ra=j(o &(sto u u%ravo& od4oru %o%ujava s( koo%ta!ijo& a %rvoj
ar(doj s(di!i od4ora< ako osiva2ki& akto& i0i statuto& drutva ij( druk2ij( odr(8(o.
U%ravi od4or< v(>io& od uku%o) 4roja 20aova< 4ira %r(ds(dika u%ravo) od4ora
ak!ioarsko) drutva< ako osiva2ki& akto& i0i statuto& ij( odr(8(a dru)a v(>ia. U%ravi
od4or ak!ioarsko) drutva &o=( da ra+r(i i i+a4(r( ovo) %r(ds(dika u 4i0o koj( vr(&(.
U%ravi od4or ak!ioarsko) drutva ad0(=a j( aro2 to +a od0u2ivaj( o %itaji&a koja s(
odos( a
1; kotro0u ta2osti ?iasijski. i+v(taja i i?or&a!ijaA
#; u%rav0jaj( ra+voj(& drutva i strat()ijo& i ad+iraj(& i+vri. dir(ktora i ad&iistra!ij(
drutvaA
3; utvr8ivaj( i0i odo4ravaj( %os0ovo) %0aa drutvaA
"; sa+ivaj( s(di!( sku%ti( ak!ioara i utvr8ivaj( %r(d0o)a d(vo) r(daA
-; davaj( i o%o+iv %rokur(.
U%ravi od4or od0u2uj( o dru)i& %itaji&a i o4av0ja osta0( %os0ov( %ro%isa( 1akoo& i
odr(8(( osiva2ki& akto& i statuto& drutva.
Otvor(o ak!ioarsko drutvo i&a i+vri od4or. 1atvor( o ak!ioarsko drutvo &o=( i&ati
i+vri od4or. U%ravi od4or 4ira 20aov( i+vro) od4ora $i+vr( dir(ktor( i )((ra0o)
dir(ktora ak!ioarsko) drutva. :((ra0i dir(ktor ak!ioarsko) drutva j( %r(ds(dik
i+vro) od4ora. Nad0(=a j(@ da sa+iva s(di!( i+vro) od4ora i %r(ds(dava ji&a<
or)ai+uj( j()ov rad i stara s( o vo8(ju +a%isika sa ti. s(di!a i da +astu %a ak!ioarsko
drutvo %os0( r()istra!ij( i o4jav0jivaja r()istra!ij( 4(+ %os(4o) %uo&o>ja.
NAD1ORNI OD6OR< INTIRNI RIVI1OR I OD6OR RIVI1O RA
Osiva2ki& akto& i0i statuto& otvor(o) ak!ioarsko) drutva &o=( s( odr(diti< a kod
kotirao) ak!ioarsko) drutva &ora s( odr(d ti< da drutvo i&a it(ro) r(vi+ora< ad+ori
od4or i0i od4or r(vi+ora.
Nad+ori od4or j( o4av(+a or)a u ak!ioarski& drutvi&a koja o4av0jaju d(0atost +a koju
j( to %ro%isao %os(4i& +akoo&. Osiva2ki& akto& i0i statuto& +atvor(o) ak!ioarsko)
drutva &o=( s( odr(diti da drutvo i&a it(ro) r(vi+ora i0i od4or r(vi+ora. Nad+ori od4or
i0i od4or r(vi+ora i&aju aj&aj( tri 20aa. 6roj 20aova ad+oro) od4ora i0i od4ora r(vi+ora
&ora 4iti (%ara. It(ri r(vi+or j( ?i+i2ko 0i!(. 5r(ds(dika i 20aov( ad+oro) od4ora
ak!ioarsko) drutva 4ira sku%tia ak!ioara< osi& %rvi. 20aova koji s( odr(8uju
osiva2ki& akto& drutva.
O0aovi ad+oro) od4ora ak!ioarsko) drutva ( &o)u 4iti 20aovi u%ravo) od4ora
drutva< a svi 20aovi ad+oro) od4ora &oraju da is%ujavaju us0ov( %ro%isa(1akoo&.
It(ro) r(vi+ora i 20aov( od4ora r(vi+ora ak!ioarsko) drutva 4ira u%ravi od4or i+ r(da
(+avisi. 20aova u%ravo) od4ora ak!ioarsko) drutva. Ako u%raviod4or (&a takv(
20aov( i0i (&a dovo0ja 4roj< (dostaju>i 4roj 4ira sku%tia drutva. 5rvi it(ri r(vi+or i
20aovi od4ora r(vi+ora odr(8uju s( osiva2ki& akto& i0i %os(4o& od0uko& osiva2a.
It(ri r(vi+or i 20aovi od4ora r(vi+ora ak!ioarsko) drutva ra+r(avaju s( a isti a2i a
koji su i 4irai. 3i!a koja s( 4iraju +a r(vi+ora &oraju da is%ujavaju us0ov( %ro%isa(
+akoo&.
Nad+ori od4or< it(ri r(vi+or i od4or r(vi+ora ak!ioarsko) drutva ad0(=i su da
i+v(tavaju sku%tiu ak!ioara o s0(d(>(&@
1; ra2uovodstv(oj %raksi< i+v(taji&a i %raksi ?iasijsko) i+v(tavaja drutva i j()ovi.
%ov(+ai. drutavaA
#; usk0a8(osti %os0ovaja drutva sa +akoski& i dru)i& +a.t(vi&a r()u0atori. t(0aA
3; kva0i?ikovaosti< (+avisosti i s%oso4osti (+aviso) r(vi+ora drutvaA
"; u)ovori&a sk0o%0j(i& i+&(8u drutva i 20aova u%ravo) od4ora drutva< kao i sa
%ov(+ai& 0i!i&a
Ak!ioarsko drutvo i&a r(vi+ora 2iji su %o0o=aj i ov0a>(ja utvr(i +akoo& koji& s(
ur(8uj( ra2uovodstvo i r(vi+ija. R(vi+or ak!ioarsko) drutva o4av(tava s(< istovr(&(o sa
o4av(tavaj(& ak!ioara drutva< o odr=avaju sku%ti( ak!ioara i0i od0u2ivaju 4(+
s(di!( radi u2(stvovaja u radu sku%ti( u sk0adu sa statuto& i +akoo&.
SIKRITAR AKCIONARSKO: DRUTVA
Otvor(o ak!ioarsko drutvo i&a s(kr(tara< ko)a 4ira u%ravi od4or drutva. Gadat
s(kr(tara otvor(o) ak!ioarsko) drutva utvr8uj( s( statuto&. S(kr(tar ak!ioarsko) drutva
j( od)ovora +a vo8(j( kji)a ak!ioara< +a %ri%r(&u s(di!a i vo8(j( +a%isika sku%ti(
ak!ioara i s(di!a u%ravo) od4ora< i+vro) od4ora i ad+oro) od4ora drutva< r()istra
+a%isika s(di!a sku%ti( ak!ioara< r()istra +a%isika s(di!a u%ravo) od4ora i
ad+oro) od4ora drutva i 2uvaj( doku&(ata utvr8(i. 1akoo& i statuto& ak!ioarsko)
drutva< osi& ?iasijski. i+v(taja. S(kr(tar otvor(o) ak!ioarsko) drutva od)ovora j( +a
or)ai+ovaj( rada i %ra>(j( i+vravaja od0uka sku%ti( ak!ioara< u%ravo) od4ora i
ad+oro) od4ora drutva.
1AK3JUOAK
Ovaj o40ik or)ai+a!ij( i&a 4roj( %r(dosti %o %itaju %o2(to) ?iasiraja %r(du+(>a j(r
o&o)u>ava da s( dosta ka%ita0a %riku%i i+ v(>() 4roja &aji. u0o)a. V0asi!i ak!ija $
ak!ioari a osovu svo) ud(0a u ka%ita0u %r(du+(>a i&aju tri )ru%( %rava@
M %ravo a divid(du 9d(o %ro?ita koji s( is%0a>uj( ak!ioari&a;
M %ravo u2(stvovaja u od0u2ivaju 9odosi s( a i+4or u%rav( %r(du+(>a;
M %ravo a d(o 0ikvida!io( &as( u s0u2aju 0ikvida!ij( %r(du+(>a
5ostoj( i dru)( %r(dosti ak!ioarki. drutava +4o) koji. oa i %r(dstav0jaju do&iata
o40ik o)rai+a!ij( %r(du+(>a i +4o) 2()a u%ravo ta %r(du+(>a ras%o0a=u ajv(>i& d(0o&
sv(tsko) ka%ita0a. G(8u ajva=iji&a j( o)rai2(a od)ovorost ak!ioara. Nai&(< v0asi!i
ak!ija &at(rija0o od)ovaraju +a r(+u0tat( %os0ovaja %r(du+(>a sa&o do vr(dosti ji.ovi.
ak!ija i ta vr(dost j( ajvi( to &o)u i+)u4iti uko0iko %r(du+(>( ( %os0uj( do4ro.
Ak!ioari ( od)ovaraju !(0oku%o& i&ovio& +a (v(tua0( o4av(+( i du)ov( %r(du+(>a<
v(> sa&o ka%ita0o& u0o=(i& u %r(du+(>(. Jo j(da od %r(dosti j( i %ro?(sioa0i
&(ad=&(t koji aj2(>( rukovodi ak!ioarski& drutvo& i od)ovara ak!ioari&a< 2i&( s(
%osti=( ra+dvoj(ost u%rav( od v0asitva.