CARRIL E A SA HISTORA

1.As orixes de Carril.

A vida dos carrileos estivo marcada pola dos santiagueses. A relacin de Carril cas
terras compostelanas via xa de lexos : Esta villa de Carril-decia Jernimo del Hoyo
en 1607-se comen a fundar habr poco ms de cien aos. Fundronla algunos
vezinos del Padrn que venan a pescar junto d est fundada y algunos feligreses de
las felegresas comarcanas como fueron de San Mamed de Abalo y de la aldea de
Laxe, ques de Villagarca, y otras comarcanas. De los fundadores hay en ella algunos
apellidos, como son Miguns, Alages, Dias y Patios vinieron del tiempo de sea.
Di tamn o Cardenal Jernimo del Hoyo que visitou Carril o 22 de xullo de 1607,o 30
de maio de 1608 e o 21 de xullo de 1610, como visitador do arcebispo Don
Maximiliano de Austria, que nestre intre Carril tia cen feligreses, a maior parte deles
eran vasaios de Dona Beatriz de Castro, condesa de Grajal e seora de Peaflor e
Montaos, e , os demais eran vasaios do arcebispo de Santiago.
Carril recibe o seu nome porque estaba xunto a un carril que facan os carros dos
labradores cando vian a beira do mar e a illa de Cortegada a buscar esterco para as
sas terras.
Anda que o seu porto estaba habilitado dende 1512, non sera ata mediados do sculo
XVIII cando Carril chegara a ser un dos mais importantes portos de Galicia.
A principios do sculo XVII, Carril anda que ten moi poucos habitantes e un ncleo
plenamente consolidado que se dedica principalmente a pesca da sardia e a
recolectar ostras, que eran as mellores de todos os portos de Galicia.
Xa no sculo XVIII, a posibilidade de navegar dende as costas galegas cara a
Amrica e grazas a sa relacin con Compostela, Carril convertirase nun enclave
portuario de moita importancia. No libro publicado en 1752 e denominado "Catastro
de la ensenada", nos di que Carril xa unha vila dotada de aduana e de
administradores propios, sendo estes Don Francisco Canabal y Betanzos xuz e
notario da vila, Don Jose Garca Seors administrador de rentas xerais e Don Pedro
Benito de la Fuente que se encargaba da recadacin que enviaba ao Mosteiro de San
Mantn Pinario de Santiago en concepto de foro polo bens da Illa de Cortegada. Por
esta poca Carril tamn contaba con dous banasteiros, dous sastres, tres tecedores, un
zapateiro e un carpinteiro de ribeira.
Xa chegado o fin do sculo XVIII, Carril xa no s unha pequena vila de pescadores
adicados a pesca da sardia senn que a sa importancia industrial e comercial
empeza a emerxer para lo alcanzar o seu maior esplendor durante o sculo XIX.
Unha ancdota que resume a importancia que alcanzara Carril durante o sculo XIX
era que neste intre o nico pobo de Galicia onde se podan escoitar os tres tipos de
pitidos que sinalaban o progreso econmico desta poca eran: a sereas das fbricas
como as de Alemparte, as sereas dos barcos de vapor que procedentes de Barcelona,
Sevilla ou merica entraban no porto, e o silbato do tren que nos comunicaba con
Compostela.
Carril o primeiro lugar de Galicia que coeceu antes que Vigo, A Corua ou Ferrol
nun mesmo momento a presenza da industria, do ferrocarril e da navegacin a vapor.
No ano 1.857 rematase de redactar o proxecto dos novos peiraos carrilexos; os

peiraos de ribeira e o espign, o malecn, de construcin nica para a poca,

pretenden dar maior cabida a un comercio martimo que se incrementa. No ano 1866
Carril conta con Cmara de Comercio propia.
O 2 de decembro de 1.902 unha R.O determinou a fusin do concello de Carril cos
concellos de Vilagarca e de Vilaxon, que se fara efectiva o 1 de marzo de 1.913.

Wikipedia.org

2.O rei San Olaf en Cortegada.

Comezou a sa aventura vital como un sanguinario pirata. Era coecido como El

Gallego e o seu obxetivo era saquear Galicia. Instalou o seu campamento base na
illa de Cortegada coa intencin de atacar Santiago de Compostela. Pero debido a
influencia do apstolo Santiago desistiu e converteuse en cristin. Mis tarde fxose
coa coroa de Noruega expandindo as o cristianismo pola terras do norte de Europa e
transformndose nun santo patrn para esa zona.

3.O hospital de Carril que estaba en Cortegada.

O que foi chamado Hospital de Carril estaba situado na illa de Cortegada. O

hospital non s serva para atender a xente da parroquia senn tamn para acoller a
xente que visitaba a illa polas sas famosas romerias, tamn facan escala al os
peregrinos que enfermaban no seu camio cara a Santiago. Pensase que foi
construido antes do ano 1334 e que posteriormente foi trasladado a outra parte da illa.

4.A primeira lia frrea de Galicia e locomotora Sarita.

O 15 de setembro de 1.873 a data do inicio da posta en servizo do primeiro

ferrocarril galego que comunicaria das vilas: Crnes, daquela pertencente o
Concello de Conxo -hoxe o de Santiago de Compostela- e Carril, dependente do
Concello Santiago de Carril -hoxe de Vilagarcia de Arousa-. Este feito suceda 25
anos despois da posta en servizo do primeiro ferrocarril peninsular entre Barcelona e

Matar, acaecida en outubro de 1848.

Impulsado pola Real Sociedade Ecmica de Amigos do Pas, a concesin foi
outorgada en 1861 e transferida a Compaa que haba de explotala en 1863,
constituida polo pomposo nome de Real Sociedade do Ferrocarril Composteln da
Infanta Dona Isabel de Santiago porto de Carril.
O 15 de setembro de 1873 fxose o acto inagural da linea frrea Carril-Cornes, del
dise que se anunciou o pobo cun repique xeral de camps e 25 bombas de palenque e
tamn se repartiron s pobres mil libras de pan.

Foto elaborada por min

A Sar e unha locomotora moi famosa dentro da historia da chegada do tren a Galicia.
Era coecida como Sarita polos amantes do ferrocarril. Fabricouse en Inglaterra no
ano 1880 pola HUSLET EWINZ. Inagurouse na estacin de Pontevedra. Na
actualidade atopse no museo Camilo Jos Cela en Iria Flavia.

lavozdegalicia.es

4.Bibliografia.
-Orixe, nacemento e evolucin dos concellos pontevedreses.-Xos Faria
Jamardo. 1996. Ed. Servicio de publicacins Deputacin Provincial de
Pontevedra.
-Memorias del arzobispado de Santiago.-Cardenal Jeronimo del Hoyo.
-Vilagarca y el mar.-Marcelino Abun Duro. Junta del puerto de Vilagarca de
Arousa.
-Historias do Carril-Cornes.-Xon Lus Miguns Garca. 2008. Ed. Sotelo Blanco.
Autor: LOAIRA M MIGUNS PREZ 1ESOB