Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
FRANZKAFK4
SS YAYINCILIK
Sis Yaynclk
SS YAYINCILIK
(0312) 417 82 22
N SZ
nsanlarn isimlere gereksinimi olduu gibi kitaplarn
da isimlere gereksinimleri vardr. Fakat bir veya birka
noktada okuyucuya tmn hatrlatmasna ramen bura
da bir araya getirilen kk paralar tam olarak aforiz
malar, zdeyiler, meseller, yanlsamalar (Max Brod'un
ilk olarak verdii isim) veya klik hikayeler deildir.
Bunlar, iki ksa blm halinde Ocak 1 9 17 ve Aralk 1 920
tarihleri arasna Kafka tarafndan tberkloz olduunu
rendii, uzun zamandr nianl olduu Fellice
Bauer'den ayrld, sigortadan hastalk izni verildii ve
ailesinin oullarnn evlenmesini ve iyi bir yazar olmasn
gremeyeceklerini kabullendii strap dolu gnlerde
yazlmtr. Bu aforizmalarn zerlerine gsterilen ilgi
bunlarn dank fikirler halindeyken onun aklnda net bir
sraya sokulduklarn gsterir ve byk olaslkla bunlar
yaynlamay planlyordu. Son yllarndaki bir ok proje
gibi bunlar da, bitmi almalaryla karalamalar arasn
da isimsiz olarak kalmlardr. Bunlar Kafka'nn hayat,
lm, iyi ve kt konusundaki dncelerini olutururlar.
Mesel gibi aforizma da yazarn, herkesin bildii fakat
ifade edemedii duygularn yazmasn, uygun bir ekilde
ifade etmesini, otoriteyi ve kontrol belirtir. Bunlar daha
fazla bilgilendirmek iin kuaklar tarafndan gelitirilmi
uygar ve okuryazar kesiminden olan insanlarn halk de3
Gabrie/ Josipovici
EVRENN NSZ
Siyahn ve kahverenginin ton lar: Katka'y en iyi anlata
bilecek renkler. Grnte byle olsa da asl nda o, yaam
boyunca bu koyu renk bulamacnn iinden kurtulup kmak,
hep o ufuktaki beyaza ynelmek istemi. Karmaann iinden
kurtulup kendi yaamnda olmayan ve zaman zaman alaya da
ald "dzen"e ulamak istemi. Bize kasveti, strab, acy ve
umutsuzluu hatrlatsa bile arasra da olsa umudun n grm.
Tapu Kadastro Memurluu'nda memur olarak alan
Katka'nn i ortamndaki souk, donuk, duygusuz hava;
Katka'nn zne biim veren kasveti daha da coturmu,
katlatrm; onu kendinin ayr lmaz bir paras haline getirm i.
Kolunda siyah kol luklar, lo odasndaki eski ahap masas,
duvarlarda boylu boyunca uzanan tozlu raflarda yl tozlu
dosyalar; onun hayatnn ounu geirdii bu i ortam,
yaad kt bir ocukluun ardndan onun ufaktaki beyaz
izgiye ynelmek isteyip de bir trl ynelemedii ynn
daha da bir karmaklatrp koyulatrm ve sonunda bu ortam
onu biimlemi; o da zaten kendisine hi de yabanc gelmeyen,
kendi i dnyasnn bir sureti gibi grnen bu ortam kolayca
b iimlemi. Yaam boyunca onun yakasn bir trl brak
mayan girdaplar dizisi onu bir aa ekmi, bir brakm; yle
ki onu ne tamamen zgr brakm, ne de yoketmi; neredeyse
ancak yaamn srdreb i l ecei kadar soluk alabi lmesine
olanak tanm.
8
10
11
1.
Gerek yol yksee deil de yerin hemen zerine ge
rilmi gergin bir ip boyunca gider. Bu ip sanki zerinde
yrnmek iin deil de tkezletmek iin tasarlanmtr.
2.
nsanlarn btn hatalar sabrszlk, yntemle yaplan
abucak sona erdirmek, szde bir sorunu, szde bir it
iine almaktr.
3.
nsanlarn balca iki gnah vardr, dierleri ise bunlar
dan tremitir: Sabrszlk ve tembellik. Sabrszlklar
yznden Cennet'ten kovuldular, tembellikleri yznden
ise oraya geri dnmyorlar. Ama belki yalnzca bir temel
gnahlar vardr: Sabrszlk. Sabrszlklarndan dolay
kovulmulard, sabrszlklarndan dolay da geri dn
myorlar.
4.
19.
byk
25.
26.
Snrsz snak vardr; kurtulu yolu ise tektir, ama kur
tulu olaslklar yine de snaklar kadar oktur.
Bir ama
27.
Bizden istenen ey olumsuz davranlarda bulunmaktr,
olumlu davranlar ise zaten bizimdir.
28.
nsan Kt'nn iinde kalmasna bir kere izin verdimi,
artk kendisine inanlmasn beklemez.
29.
Kt'nn iinde kalmasna izin veren art niyetler senin
deil, Kt'nndr.
Hayvan, krbac hmla _eker alr efendisinden ve kendi
efendisi olmak iin kendini krbalar, bilmez ki bu yal
nzca efendisinin krbacna atlan yeni bir dmn yarat
t bir hayalden baka bir ey deildir.
30.
yi, rahatszlk vericidir.
18
31.
32.
Kargalar, tek bir kargann gkyzn yok edebileceini
ne srerler. Buna hi phe yoktur; ama bu gkyz ile
ilgili hibir ey ifade etmez;
nk gkyz basit
35.
Sahip olma diye bir ey yoktur; yalnzca olu, son nefesi
vermey, nefessiz kalp boularak lmeyi zleyen olu
vardr.
19
36.
20
39a.
21
45.
Grev iin ne kadar ok at koarsan araban o kadar hzl
gider baka bir deyile bu, btnn temelinden sklp
karlmas demek deildir ve bu imkanszdr, ama
kaylarn koparlmas sonuta neeli ve zgr bir yolcu
luk yaplmasn salar.
46.
48.
lerlemeye inanmak henz bir ilerleme yaplm anlamna
gelmez. Yoksa bu, inanmak iin yeterli olmazd.
49.
A. bir virtzdr, Tanr da onun ahidi.
22
50.
nsan iinde yokedilemez bir eyin varlndan srekli
olarak emin olmadan yaayamaz; ancak bu yokedilemez
ey ve bu gven kendisinden srekli olarak gizli olabilir.
Bu srekli gizliliin kendini aa vurma yollarndan
birisi, kiisel bir tanrya inanmakta kendini gsterir.
51.
Y lann aracl gerekliydi: Kt, insan ayartabilir; ama
insan olamaz.
52.
53.
nsan kimseyi aldatmamal, dnyay bile aldatmamal ve
onu bir zafer olanandan yoksun brakmamal.
54.
23
58.
25
63.
Sanatnz, gzmzn gerekle kamamasndan olu
maktadr: Gerek, geri geri kaan ucube maskelere vuran
ktan baka bir ey deildir.
64 / 65.
Cennet'ten kovulu temel olarak ebedidir: Baka bir de
yile Cennet'ten kovulu kesin ve yeryznde yaamak
kanlmazdr; buna ramen olayn ebedilii bize srekli
Cenet'te kalabilme olasln vermekle kalmaz, ayn
zamanda belki de hep orada olduumuz anlamna da
gelir, biz ister bilelim, ister bilmeyelim.
66.
O, yeryznn zgr ve kendini gvenlik iinde hisseden
bir vatandadr; nk btn dnyaya ait mekanlara ula
ma imkann ona veren yeterince uzun bir zincirle balan
mtr; ama yine de bu zincir hibir eyin kendisini ekip
yeryznn snrlarndan teye gtrmesine izin verecek
kadar uzun deildir; ama, buna ramen o ayn zamanda
gkyznn de zgr ve kendini gvenlik iinde hisseden
bir vatandadr; nk yine uzunluu dierine benzeyen
gksel bir zincirle balanmtr. Bylece yeryzne
inmek istediinde gkyz zincirinin tasmas yakasndan
eker; gkyzne kmak istediinde de bu kez yeryz
zincirinin tasmas ayn ii yapar; ama bunlara ramen
btn olanaklar onun elindedir ve o da bunun farkndadr;
26
67.
Paten kaymay yeni renen biri gibi koar, gereklerin
peinden, stne stlk bir de yasak yerde egzersiz yapyor.
68.
Ev halkn koruyan tanrya inanmaktan daha keyif verici
ne olabilir ki!
69.
Teoride drt drtlk bir mutluliun olasl vardr:
imizde yokedilemez bir varln olduuna inanmak ve
ona ulamak iin aba harcamamak.
70
/ 71.
27
73.
Kendi sofrasndan den krntlar yiyor; bu yapt u
anlama geliyor: Bir sre iin kendini dierlerinden daha
doymu hissediyor; ama sofrada nasl yemek yenilecei
ni unutuyor; ancak geride yenecek krnt da kalmyor.
74.
Eer yalnzca Cennet'te yokedilebilir olduu dnlen
eyler yokedilebilir olsayd, o zaman bu kesin olmazd;
ama eer yokedilemiyorsa, o zaman biz yanl bir inanla
yayoruz anlamna gelir.
75.
Kendini insanoluna bakarak sna. Bu, phe edeni p
heye, inanan da inanca gtrr.
76.
u duygu: "Burada demir atmayacam." ve hemen ann
da, kabarp oan ve insan sarmalayan dalgalar hissedi.
Ani bir deiim. Yant tetikte, korku dolu, mitle,
dolanyor sorunun evresinde; baklarn mitsizce soru
nun yanna yaklalmaz yznde gezdiriyor, onu en
anlamsz yollar boyunca izliyor, baka bir deyile, yant
tan alabildiince uzaa giden yollar boyunca onu izliyor.
28
77.
nsanlarla bir arada olmak, insan kendini gzlemlemeye
iter.
78.
Ruh, yalnzca, bir dayanak olmaktan ktnda zgr
olur.
79.
ehvet dolu sevgi, yce aka gzlerimizi kapar; bunu tek
bana yapamaz; ama farknda olmadan iinde yce ak
tan bir para tadndan dolay yapabilir.
80.
Gerek blnemez, bundan dolay kendini tanyamaz; her
kim onu tanmak isterse bir yalan olmak zorundadr.
81.
Hikimse sonunda kendine zarar verecek bir eyi isteye
mez. Buna ramen bazlarnda byle bir durum grn
yorsa - ve belki de herkeste bu grnm var - bu; ancak o insann
iindeki iki ayr kiiden birinin kendine yararl bir istekte bulun
masna ramen, bu istein karar verilirken yar dncesine
bavurulan tekisine zarar vennesi olgusu olarak aklanabilir.
nsan; ancak karar verdii srada deil, daha balangta iindeki
ikinci kiinin tarafn tutmusa, ilk kii ve onunla birlikte sz
konusu olan istek de yokolur gider.
29
82.
Neden hep "lk Gnah"tan dolay yaknrz? Cennet'ten
"lk Gnah" yznden kovulmadk, "Yaam Aac"ndan
dolay kovulduk, onun yemilerinden yemeyelim diye.
83.
Sadece Bilgi Aac'nn yemilerini yemi olduumuz iin
deil, Yaam Aac'nn yemilerinden hata yemediimiz
iin gnahkarz. inde bulunduumuz durumdan dolay
gnahkarz, lk Gnah'tan dolay deil.
84.
Cennet'te yaamak iin yaratlmtk ve Cennet bize
hizmet etmek iin tasarlanmt. Daha sonra yazgmz
deitirildi; Cennet'in yazgsnda da bir deiiklik oldu
mu, bu hibir yerde belirtilmiyor.
85.
Kt, belirli gei durumlarnda insan bilincinin yayd
bir ndr. Sadece grn olan ey tam olarak duyular
dnyas deil; ama ondaki Kt'dr; ve bu, bizim
gzmzdeki duyular dnyasn oluturur.
86.
lk Gnah'tan bu yana yi ve Kt'y birbirinden ayrma
yeteneimiz aa yukar birbirine eittir; ama yine de bu
konuda hemcinslerimizden stnlmz burada ararz.
30
87.
Giyotin gibi bir inan, onun kadar ar, onun kadar hafif.
31
88.
lm, snf duvarnda asl skender'in Sava1 adl tablo
nun bir rprodksiyonu gibi nmzde duruyor.
Yapmamz gereken ey, daha bu yaamdayken eylemle
rimizle tabloyu karanla gmmek ve hatta ortadan silip
atmaktr.
89.
(Bu aforizma kaybolmu olabilir.) (.N.)
90.
ki olaslk: Kendini sonsuz kltmek ya da sonsuz
kk olmak. Birincisi mkemmellik, yani eylemsizliktir;
ikincisi balang, yani eylemdir.
91.
Szcklerin oluturduu karmaadan kurtulu: Etkin
olarak yok edilecek olann ilk nce sk bir biimde
kavranm olmas gerekir; ufalanp dklen ufalanp
dklr; ama yok edilemez.
92.
Putlara tapnmann birinci nedeni, tabii ki nesnelerden
korku; ama buna bal olarak nesnelerin gerekliliinden
korku ve buna bal olarak da nesnelere kar duyulan
1 Bu yalboya tablo muhtemelen Altdorfer'in "'Alexander's Victory"
adl tablosu.
( 1529)
32
sorumluluktan
korkuydu.
Bu
sorumluluk
ylesine
93.
Bir daha asla psikoloji yok!
94.
Yaamnzn daha banda iki dev: Gitgide evrenizi da
raltmak ve kendinizi bu evre dnda saklayp sakla
madnz srekli .olarak denetlemek.
95.
Kt, bazen insann elinde bir alet gibidir; bilinsin ya da
bilinmesin eer insan yapmak istiyorsa kaldrlp bir
kenara konulmasna kar koymaz.
96.
Bu yaamn zevkleri, yaamn kendi zevkleri deildir,
bizim daha yksek
33
34
38
39
"O"
1920
GNLG'NDEN
AFORZMALAR
Ocak
43
90cak
Bir batl inan, bir ilke ve hayatn kendini gerek
letirmesine izin verilmesi. Ktlklerin cennetinden
geilip cehennemine ulalmas: Batl inan en kolaydr.
44
10 Ocak
Dilim eklinde bir para, bann arkasndan kesilip
kartlyor. Gne ieri bakyor ve onunla birlikte btn
dnya. Bu O'nu sinirlendiriyor, i yaparken dikkatini
datyor ve daha da tesi oyunun dnda braklann
kendisi olmas sinirine dokunuyor.
Bir sonraki gn hapsedilmi olmasnn deimeden
srmesi, stne stlk daha da younlamas, hi bit
meyeceinin kesinlikle belirtilmesi bile mutlak zgrlk
nsezisinin srdrld anlamna gelmez. Tam tersine
btn bunlar mutlak zgrln zorunlu bir n koulu
olabilir.
Hibir zaman yeterince hazrlanm deil; ama bunun iin
kendini gerekten sulayamaz; nk her dakika hazr
durumda olunmas istenen bir yaamda insan hazrlan
maya ne zaman vakit bulabilir ki? Zaman olsa bile bir
insan yeni grevini bilmeden nce nasl hazrlanabilir; ya
da baka bir deyile bir insan herhangi doal bir i iin
gerekli yetenee nasl sahip olabilir? Hem de yle bir i
ki, yapay olarak ortaya kartlmam bir i. Ve bu neden
den dolay uzun zaman nce iflas etmi bulunu-yor;
yeterince tuhaf, ama ayn zamanda da yeterince avutucu,
ite bu onun iin en az hazrland durumdu.
Arimet noktasn buldu, ama bu durumu kendisine kar
kulland; grnrde o ki bunu kefetmesi iin kendisine
ancak bu koulla izin verilmiti.
45
13 Ocak
46
14 Ocak
47
17 Ocak
Kendi aln kemii kendi yolunu tkyor (kendi alnna
toslayp alnn kanatyor.)
O, bu dnyada kendini hapsedilmi, kuatlm hissedi
yor; tutuklunun znts, acizlii, hastal, yrtc kurun
tular
onun
iinde
patlyor;
hibir
avuntu
onu
48
yer:
325
.aiBLYOGRAFYA
A KTA m i t
Toplumsal hareketlerde Yntem, Sekin Yaynclk. st.. 1 989
A K 1'1 S i n a
"Mustafa Kemal Atatrk'n ktidar Yolu'' (ada Dncenin
Inda Atatrk) Ncjat F. Eczacba Vakii Yaynlar. sL 1 983
A LG A R H a m id
slam Devrimin Kkleri. ev; etin Demirhan. aret Yaynlar. sL 1 98 8
A LGAR H a m i d
''mam Hurneyni ' n in H ayat H ikayesi" ( m a m Huneyni).
Darul-Takrib Yaynlar. ist. . 1 990
A LKAN A h met T u ran
"2 L yy. Balarnda Atatrkln Durumu".
Trkiye Gnl. S. 28. Mays-Haziran 1 994
A L KA 'I; Trker
Siyasal Bilin ve Toplumsal Deiim. Gndoan Yayn lar. Ankara. 1 989
ALTA\' Meh met
Darbelerin Ekonom isi. A fa Yaynlar. isti 1 980
A LTA '\; Meh met
"Kemalizm Ordunun Resmi deoloj isidir", Trkiye Gnl.
S. 28. Mavs-Haziran 1 994
A L TH USSER L o u is
deoloji ve Devletin deolojik Aygtlar, ev; Yusuf Alp
Mahmut zk. letiim Yaynlar. st. 1 99 1
Al\S.-\RT Pierre
"Kemal Atatrk ve Siyasal Duyarlln Deiimi".
ev; Ercan Eybolu. Bi ldiriler ve Tartmalar.
Trkiye Bankas Kltr Yaynlar. Ankara. 1 984
AR\1STRONG H.C.
Bozkurt. Arba Yaynlar. ev; Gl ala Gven. st., 1 996
A RO\' Ravmond
Sosyolojik bncenin Evreleri. ev; Korkmaz Alemdar.
B i l gi Yavnlar. Ankara. 1 989
BES K( smail
B i l im. Resmi deoloji. Devlet Demokrasi ve Krt Sorunu.
Yurt Kitap Yayn. Ankara. 1 99 1
LOCH '\ i are
Feodal Toplum. ev; M.Ali K l bay, Sava Yaynlar, Ankara 1 993
BOLA Y S leyman H ayri
Felsefi Doktrinler Szl. Aka Yaynlar, Ankara 1 990
BOSTANCI Naci
Kadrocular. Kltr Bakanl Yaynlar. Ankara 1 990
BOTT0\1 0 R E Tom B.
Sekinler ve Toplum. ev; Erol Mutlu. Gndoan Yaynlar. Ankara 1 990
BOTTO MORE Tom B ., N SPET Rohert
Sosyolojik zmlemenin Tarihi, Verso Yaynlar.
ev; M ete Tuncay. Ankara 1 989
326
BOTTOMORE Tom B.
CONDORCET N icolas
DA VER Blent
DOGAN D. Mehmet
E L A D E M i rcae
E RE N YILMAZ Smer
ERGEZER Bahattin
ERGL Dou
ERKAL M u stafa
slam Felsefesi Tarihi, ev; Kasm Turhan, klim Yaynlar. st., 1 992
FALLAC Oriana
FARA B E b u Nasr E l
El- Medinet' I Faz la .ev; Ahmet Arslan, Kltr Bakanl Yay. . Ank., 1 990
FROMM Erich
Sevginin ve iddetin Kayna , ev; Yurdanur Salman. Paye! Yay., st., 1 990
FllKllYAMA Francis
G E L L E N E R E rnest
G ERG E R Haluk
G l iTl l R E W. K. C.
G llRELI Nail
H A RR S O N Paul
H E PER Metin
H TLEH. Adolf
Kavgam. ev: A. Nejat. Toker Yaynlar .st., 1 992
HllME\'N Ayetullah
slamda Devlet. Objektif Yaynlar, st., 1 99 1
H l!ME\'N Ayetullah
Vasiyetname. ran slam Cumhuriyeti Bykelilii
Kltr Mtearl. Ankara 1 989
H llM E\'N Ayetullah
Hatt- mam il ev; Hseyin ahin. Endie Yaynlar, Ankara 1 992
H lJMEYN Avetullah
329
KRESER Klaus
"Modem Avrupa Tarihi inde Atatrk''. ada Dncen in Inda
Atatrk, Nejat F. Eczacba Vakf Yaynlar. st., 1 983
LO ESClf G hita, MADARAGE sa belde
Muhaicfet, ev; Behzat Tan, Boazii Y aynlar, st., 1 98 8
MACARTH UR Bria,
20. yy. Konumalar. Sabah Kitaplar, stanbul, 1 995
MACHAVELL N iccolo
Hkmdar ,ev; Selahattin Badatl, Sosyal Yaynlar ,st.. 1 985
M AH llPYAN Etvc
"Kemalizm: Bir Ge i Dnemi". Trkiye Gnl,
S. 28. Mays-Haziran 1 994
MAZRUI Ali A.
"Atatrk Miras Asndan Afrika", ada Dncenin Inda
A tatrk. Nejat F. Eczacba Vakf Yavnlar ,st., 1 983
MARDN erif
Din ve deoloji, i letiim Yaynlar, st. 1 990
M A RDN erif
deoloj i, letiim Yaynlar. sL, 1 992
M A RD N erif
S iyasal ve Sosyal Bilimler, letiim Yaynlar, st., 1 990
M A RDN erif
Trkie 'de Toplum ve Siyaset. letiim Yaynlar. st. 1 990
M ETiNER Mehmet
"mam Humeyni ve slam Devrimi". aHueyni,
D arut-Takrib Yaynlar, st.. 1 989
M K LJSC H D. V.
Gazi Mustafa Kemal, Asya ile Avrupa Arasndaki Adam,
ev: Esat Nermi Erender. Remzi Kitabevi, st., 1 985
M O RE Thomas
topia. ev: Sabahhattin Eybolu, Can Yaynlar, st., 1 986
M U HACR M esih
slam Devriminin Dinamikleri, ev; Grsel Uurlu, Akademi Yay ., st.. 1 99 1
M ll NSON JR. Henry
Ortadouda slam ve Devrim, ev; Cemil Polat Halil Eki.
Akademi Yaynlar, st., 1 990
MUTTA H H A R
slam Devrimi, ev; Kenan amurcu. Akademi Yaynlar. st., 1 989
N A YIR Yaar Nabi
Atatrk Yolu, Varlk Yaynlar. st.. 1 9 8 1
N RUMAND B a h ran
ran ,ev: Kemal Kurt. Belge Yaynlar, st. 1 988
NOL TE E rnest
Faist Hareketler, ev; Halim nal, Hr Yaynlar, st., 1 980
NDE Osman
Hitlerin Dnyaya Bak, Boazii Yaynlar, st., 1 989
NDE Osman
Dnyann Bitlere Bak, Boazii Yaynlar, st. 1 989
.
330
ZDEMR H ikmet
Tarih ve Politika. z Yaynlar. st., 1 995
ZDEM R Hikmet
Ordunun Olaand Rol. z Yayncl<, st., 1 994
ZKALP Enver
Davran Bilimlerine Giri, AAF. Yaynlar, Ankara, 1 986
ZKAN Naki
"Mustafa Kemal mi Kemalizm Mi?". Pazar Postas, Aralk 1 994, S . 53
ZSOY M uzaffer
"Askeri lik Bilimi ve Strateji Asndan Atatrk", ada Dncenin
lnd Atatrk. Nejat F. Eczacba Vakf Yaynlar. st., 1 983
PARKINSON C. Northcote
Siyasal Dncenin Evrimi. ev; Mehmet Harmanc,
Remzi Kitabevi. st., 1 984
PLATON
Devlet. ev; Sabahhattin Eybolu. Remzi Kitabevi, st., 1 998
ROBERTS Wess
Attilla'n Liderlik Srlar. ev; Yakut Eren, lgi Yaynclk, st., 1 989
RAFSANCAN Ali Ekber Haimi
"mamn ahsiyeti". mam l lumeyni. Dant-Takrib Yaynlar, st., 1 989
SANDER Oral
S iyasi Tarih, (lkalardan - 1 9 1 8"e). mge Kitabevi, Yaynlar, Ankara, 1 992
SANDER Oral
Siyasi Tarih ( 1 9 1 8- 1 990). mge Kitabevi. Yaynlar, Ankara. 1 993
SAVRAN Glnur
Sivil Toplum ve tesi, Alan Yay nclk. st.. 1 987
ER' Bakr
''Zaferin Faktrleri". ran slam Devrimi, Objektif Yaynlar, 1 99 1
ERAT Ali
Med;niyet Tarihi 1, ev; brahim Keskin. Fecr Yaynlar, Ankara 1 987
ERiF M.M.
slam Dncesi Tarihi, ev; Mustafa Annaan C.111, "bn Hakdun".
Muhsim Mehdi .ev; Yusuf Ziya Cmert. nsan Yaynlar. st., 1 99 1
SERVET mer
"Atatk Olmayan Onursuz Mu?", Pazar Postas, S. 47, Kasm 1 994
TANLL Server
Dnyay Sarsan On Yl, Say Yaynlar, st., 1 989
THURO\V Lester C.
Sfra S fr Toplumu, ev; rfan Gre, letiim Yaynlan, st., 1 989
THERBORliN Gran
ktidarn deolojisi ve deolojinin ktidar. ev; rfan Cre,
letiim Yaynlar. st., 1 989
TMllR Taner
Trk Devrimi ve Sonras, mge Kitabevi Yaynlar, Ankara, 1 993
TOLAN Barlas
Toplumbilimlerine Giri, AF Yaynlar, Ankara. 1 985
TOYNBEE Arnold
Trkiye. ev; Kasm Yargc, Milliyet Yaynlar, st., 1 97 1
'
331
TUNAY Mete
Batda Siyasal Dnceler Tarihi l l ., Teori Yaynlar. st., 1 987
TURHAN Mehmet
Siyasal Elitler, Gndoan Yaynlar, Ankara 1 99 1
TUR'1 ER Brvan S.
Max Weber v slam, ev; Yasin Aktay,Vadi Yaynlar, Ankara 1 99 1
TRKDOGAN Orhan
Sanayi Sosyoloj isi
R Serpil
Din, Siyaset ve Kadn (ran Devrimi). Alan Yaynclk, st., 1 9 9 1
Y O N BEYME Klaus
"Bat ve Marksist Gelime Teori lerine Gre Kemalizm"
ev; Sema Gnk. Bildiriler ve Tartmalar.
Trkiye Bankas Kltr Yaynlar. Ankara, 1 984
JELEV Jel
Faizm. ev; Salih Baklac. S. 1-lafzolu, M i l liyet Yaynlar. st.. 1 994
ZENGN smail
ran Devrimi ve Ortadouya Etkileri, M i lliyet Yaynlar, si., 1 99 1
ZJDERVELD Anta n C.
Soyut Toplum. ev; Cevdet Cevit, Pnar Yaynlar. st., 1 985
332