1

AKSIOMAT E VAZHDUESHMRIS

Koncepti i vazhdueshmris n gjeometri sht konsideruar si evident

dhe gjer nga fundi i shekullit 19 ky kuptim nuk sht aksiomatizuar. Si e
dim, Euklidi e cakton kulmin e tret C t trekndshit barabrinjs ABC
si pik t prerjes t rrathve l ( A, AB), l ( B, AB) duke i konsideruar rratht
si vija t vazhdueshme. Po kshtu edhe gjat ndrtimit t normales nga
nj pik n nj drejtz t dhn prerjet e drejtzs me rrethin jan
konsideruar si evidente. M.Pasch n veprn Gjeometria e re (1882) e
thekson nevojn e aksiomatizimit t vazhdueshmris n Gjeometri. Bile
q n kohn e Greqis antike u konstatua se aksiomatika e Euklidit nuk
sht e plot. Vet Arhimedi n punimin e tij Mbi rruzullin dhe
cilindrin dha edhe pes aksioma t tjera, prej t cilave aksioma e pest,
q n prkthim lire formulohet: Duke e bartur nj segment t dhn n
nj drejtz nj numr t fundm here, do pike e saj mund t arrihet dhe
tejkalohet mundson q do segmenti ti shoqrohet nj numr real
pozitiv. Ky pohim i formuluar pak m ndryshe gjeti vend edhe n
sistemin aksiomatik t Hilbertit si aksiom e vazhdueshmris. Me
pohimin e Cantorit theksohet, t thuash, q drejtza sht e ngjeshur me
pika dhe n baz t saj vrtetohet prerja e drejtzes me rrethin. Aksiomat
e vazhdueshmris n sistemin aksiomatik t Hilbertit (Aksioma e
Arhimedit dhe Aksioma e Cantorit) jan ekuivalente me pohimin e
Dedekindit dhe bjn t mundur q n gjeometri t zhvillohet teoria e
matjes s figurave n rrafsh dhe hapsir, teori kjo n baz t t cils
gjeometria i prmbush detyrimet q ia prcakton edhe emri i saj, si
shkenc e matjes.
5.1. MATJA E SEGMENTEVE. AKSIOMA E ARHIMEDIT.
Me aksiomat e vazhdueshmris mund t zhvillohet teoria e matjes s
segmenteve dhe kndeve.
Prkufizimi 1. Shnojm me S bashksin e segmenteve. N qoft se
do a S i shoqrojm nj numr real pozitiv m(a) , ashtu q t
plotsohen konditat:
(1) N qoft se a b m(a) m(b) ;
(2) N qoft se ( A B C), ather
m([ AC]) m([ AB]) m([ BC]) ;
(3) Egziston segmenti e i till q m(e) 1

https://uni-pr.academia.edu/ilirDestani/Papers

Page 1

ather pasqyrimi m : S R0 , a m(a) quhet funksion i matjes t

segmenteve. Numri m(a) quhet mas apo gjatsi e segmentit a.
Segmenti e, masa e t cilit sht 1 quhet njsi e matjes.
Kushti i par tregon se matja sht invariante ndaj transformimeve
izometrike (segmentet kongruent kan mas t njjt), kurse kushti i
dyt tregon vetin aditive t funksionit t matjes.
Me aksiomn e Arhimedit mund t ndrtohet nj funksion i till i matjes
pr t cilin tregohet se sht injektiv, kurse me aksiomn e Kantorit
tregohet se funksioni i matjes sht surjektiv.
Nga prkufizimi shihet leht se funksioni i matjes sht nj funksion
injektiv. Vrtetimi i ktij pohimi rrjedh nga ky:
Teorema 1. Le t jen a, b S .
a b m(a) m(b)
Vrtetim. Nga a b b a c m(b) m(a) m(c) m(a).
Anasjelltas, le t jet m(a) m(b) . Ather
a b , sepse sikur
a b apo a b do t kishim m(a) m(b) apo m(a) m(b) , q sht n
kundrshtim me supozimin m(a) m(b) .
Do t vrtetojm tani kt pohim:
Teorema 2. Me zgjedhjen e nj njsie pr matje e1 , pr do segment a,
m t vogl se e1 , numri mats i tij njvlersisht prcaktohet.
Vrtetim. Le t jen A, E1 pika t nj gjysmdrejtze p me fillim n O1 ,
t tilla q [O1E1 ] e1 , [O1 A] a . Nga a e1 kemi (O1 A E1 ) . Pra,
m([O1E1 ]) m(e1 ) 1, m([O1 A]) m(a) .
Shnojm me M 1 mesin e [O1 E1 ] . Ather m([O1M1 ]) m([ M1E1 ]) dhe
1 m([O1E1 ]) m([O1M1 ]) m([ M1E1 ]) , prej ku kemi
1
m([O1M1 ]) m([ M1E1 ])
.
2
Pr pikn A vlen vetm njri nga relacionet:
1. A M 1

2. (O1 A M 1 ) .
3. ( M 1 A E1 )

https://uni-pr.academia.edu/ilirDestani/Papers

Page 2

3
N rastin 1.

m(a) m([O1 A]) m([O1M1 ])

1
, sht plotsisht e
2

prcaktuar;

1
1
N rastin 2. 0 m([O1 A]) m([O1M1 ]) , pra 0 m(a) ,kurse
2
2
1
n rastin 3. m([O1M1 ]) m([O1 A]) m([O1E1 ]), pra m(a ) 1 .
2
T dy rastet 2. dhe 3. mund ti shkruajm
n1
n 1
m(a) 1 , n1 0,1 .
2
2
N t dy kto raste numri m(a) nuk sht plotsisht i prcaktuar, por
ndodhet ndrmjet dy numrave t dhn.
Shnojm me e2 [O2 E2 ] at gjysm t segmentit [O1 E1 ] q e prmban
pikn A. Pra, nse vlen 2. shnojm O1 O2 , M 1 E2 e nse vlen 3.
shnojm M 1 O2 , E1 E2 .
1
N t dy rastet kemi (O2 A E2 ) dhe m([O2 E2 ]) . Tani segmentin
2
a do ta masim me segmentin e2 [O2 E2 ] .
Shnojm me M 2 mesin e segmentit e2 [O2 E2 ] . Nga
1
m([O2 E2 ]) m([O2 M 2 ]) m([M 2 E2 ]) dhe m([O2 M 2 ]) m([ M 2 E2 ])
2
1
kemi
m([O2 M 2 ]) m([ M 2 E2 ]) 2 .
2
Prsri pr pikn A kemi
1. A M 2

2. (O2 A M 2 ) .
2. (O2 A M 2 )
Pr A M 2 kemi

m([O2 M 2 ]) 22
m(a) m([O1 A]) m([O1M 2 ]
m([O M ]) m([ M M ]) 1 1
1
1
1
2

2 22
q mund ta shkruajm shkurt
1
n
m(a) 1 2 , ku n1 {0,1} .
2 2

https://uni-pr.academia.edu/ilirDestani/Papers

Page 3

1
1
1 1
ose
m(a) 2 dhe t dy rastet
2
2
2
2 2
n1
n1 1
i shkruajm
m(a) 2 , kurse pr rastin 3.
2
2 2
1
1
1 1
ose
m(a)
m(a) 1 dhe t dy rastet i shkruajm
22
2
2 22
n1 1
n 1
.
2 m(a) 1
2 2
2 2
Rastet 2. & 3. i shkruajm shkurt
n1 n2
n n 1
2 m(a) 1 2 2 , ni {0,1} .
2 2
2
2
Nga relacionet e fundit shohim se m(a) nuk sht prcaktuar saktsisht,
1
por rrethina e tij sht zvogluar me saktsi deri n 2 . Kt veprim e
2
vazhdojm.
Shnojm me e3 [O3 E3 ] at gjysm t segmentit [O2 E2 ] q e prmban
pikn A dhe me M 3 e shnojm mesin e segmentit [O3 E3 ] . Prap pr pikn
A i kemi kto tri mundsi:
1. A M 3

2. ( ()3 A M 3 )
3. ( M 3 A E3 )
Pot veprojm si m lart, pr rastin e par do t kemi
N rastin 2. kemi 0 m(a)

m(a)

n1 n2 1
,
2 2 2 23

kurse pr rastet 2. dhe 3:

n 1
n1 n2 n3
n n
2 3 m(a) 1 22 3 3 , ni {0,1}, i 1,2,3.
2 2
2
2 2
2

Duke vazhduar n kt mnyr gjithnj e zvoglojm rrethinn e numrit.

N hapin e k-t shnojm me M k mesin e segmentit [Ok Ek ] q e
prmban pikn A.
Tani ekzistojn kto dy mundsi:
(i)
Ose ekziston k N e till q A M k
(ii)
Ose nj numr i till k nuk ekziston.

https://uni-pr.academia.edu/ilirDestani/Papers

Page 4

n
n1 n2
2 kk , ni {0,1} dhe plotsisht sht
2 2
2
prcaktuar, kurse n rastin (ii)
n
n 1
n1 n2
n n
2 kk m(a) 1 22 k k , ni {0,1},
2 2
2
2 2
2
n
n 1
n n
n n
dhe
Shnojm me xk 1 22 kk , yk 1 22 k k
2 2
2
2 2
2
vrtetojm se:
( xk ) sht varg monoton jozbrits, gjejgsisht ( xk ) ( xk 1 ) ;
( yk ) sht varg monoton jorrits, gjegjsisht ( yk ) ( yk 1 ) .
N rastin (i)

m(a)

nk 1
0 (sepse nk 1 {0,1} ) kemi ( xk ) ( xk 1 ) ,
2k 1
1 n 1 1 n
kurse nga yk yk 1 k k k11 k k11 0 kemi ( yk ) ( yk 1 ) .
2
2
2
1
1
dhe lim( yk xk ) lim k 0 ,
Me qen se
yk xk k
k

2
2
nga vetit e vargjeve monotone kemi
lim yk lim xk m(a) .
Vrtet, nga xk 1 xk

Pra, me dhnjen e segmentit njsi e1 , pr do segment a, a e1 , numri

mates m(a) njvlersisht prcaktohet.
Pr segmentin a m t madh nga segmenti njsi, numrin m(a) nuk mund
ta caktojm pa aksiomat e vazhdueshmris.
IV1 (Aksioma e Arhimedit) Le t jen [ AB],[CD] cilit do dy segmente
dhe A1 , A2 , pika n gjysmdrejtzn AB t tilla q
( A A1 A2 ),( A1 A2 A3 ), dhe [ AA1 ] [ A1 A2 ] [ A2 A3 ] [CD] .
Ather ekziston numri natyral n, ashtu q
An B ose ( An A An1 ) .
Vrtetojm tani kt pohim:
Teorema 3. Me dhnjen e segmentit njsi, numri mats i do segmenti
njvlersisht prcaktohet.

https://uni-pr.academia.edu/ilirDestani/Papers

Page 5

Vrtetim. Le t jet e, m(e) 1 , kurse a cili do nj segment. N nj

gjysmdrejtz p me fillim O, A, [OA] a . Le t jen E1 , E2 , p ,
ashtu q
(O E1 E2 ),( E1 E2 E3 ), dhe [OE1 ] [ E1E2 ] [ E2 E3 ] e .
Nga aksioma IV1, n N , ashtu q En A ose ( En A En1 ) . Nga
konditat e funksionit t matjes kemi m([OEn ]) n, m([OEn1 ]) n 1 .
Prandaj, n rastin e par kemi m(a) n , plotsisht i prcaktuar, ndrsa
n rastin tjetr
m(a) m([OA]) m([0En ]) m([ En A]) n m([En A]) .
Nga se ( En A En1 ) [ En A] [ En En1 ] e , nga Teorema 2 kemi se
edhe numri m([ En A]) sht njvlersisht i prcaktuar.
Teorema 4. Pr do segment a (sa do i vogl q t jet), n N , i till
q me n prgjysmime t njpasnjshme t segmentit njsi e, fitohet
segment [On En ] m i vogl se segmenti a.
e
Vrtetim. Vrtet, ekziston n N , ashtu q n a , sepse sikur
2
e
a n , ather do t kishim e 2n a na , q sht n kundrshtim me
2
aksiomn IV1.
Teorema 5. N qoft se numri mats i segmentit a jepet me
n
n n
m(a) 1 22 kk
2 2
2
ather duke filluar nga ndonj k, jo t gjitha nk jan t barabarta me 1.
Vrtetim. Po t supozojm se, duke filluar nga ndonj k, t gjitha nk jan
t barabarta me 1, ather [ AEk ] [Ok Ek ] , pr do k, q sht n
kundrshtim me teoremn 4 q pohon se duke e prgjysmuar segmentin
njsi e, segmentin [Ok Ek ] mund ta bjm m t vogl se do segment,
sa do i vogl q t jet ai.
Me teoremat 2 dhe 3 ne vrtetuam se po t ekzistoj funksioni
f : S R0 q i plotson konditat e prkufizimit 1, numri mats i do
segmenti njvlersisht prcaktohet. Do t vrtetojm tani ekzistencn e
nj funksioni t till.

https://uni-pr.academia.edu/ilirDestani/Papers

Page 6

Teorema 6. Egziston pasqyrimi m : S R0 q i plotson konditat e

prkufizimit 1.
Vrtetim. Le t jet e nj segment i fiksuar dhe a cili do nj segment.
Duke vepruar si n vrtetimin e teoremave 2 dhe 3, mund t gjejm
vargjet ( xk ) dhe ( yk ) , ashtu q
apo

(n

dhe

( xk )e a ( yk )e

n
n 1
n1 n2
n n
2 kk )e a (n 1 22 k k )e , ni {0,1}
2 2
2
2 2
2

lim yk lim xk R .
k

Kshtu, pr do a S , ! R .
Prkufizojm pasqyrimin
m : S R, m(a) lim yk lim xk .
k

Me qen se t gjith numrat n, n1 ,, nk nuk jan njkohsisht t

1
barabart me zero (prndryshe do t ishte a k e , rrjedhimisht,
2
n
n
e 2k a ka ), egziston nt 0 . Ather xt tt tt 0 dhe ( xk )
2
2
sht jozbrits ka pr rrjedhim
lim xk 0 , pra m(a) R0 .
k

Vrtetojm se funksioni m i plotson konditat 1-3 t prkufizimit 1.

(1) Le t jen a, b S , a b .
Pr a, e, xk , yk , xk e a yk e dhe m(a) lim yk lim xk .
Pokshtu, pr b, e, x , y
'
k

.
Nga

'
k

x e b y e dhe m(b) lim yk' lim xk'

'
k

'
k

xk e a b yk' e xk yk' lim xk lim yk' .

k

Ngjashm, x e b a yk e x yk lim xk' lim yk .

'
k

'
k

Pra, m(a) m(b) .

(2) Le t jen a, b, c S dhe
c a b . Vrtetojm
m(c) m(a) m(b) .
Pr a, b, c, e le t jet
xk e a yk e dhe m(a) lim yk lim xk ;
k

se

xk' e b yk' e dhe m(b) lim yk' lim xk' ;

k

https://uni-pr.academia.edu/ilirDestani/Papers

Page 7

xk e c y k e dhe m(c) lim y k lim xk .

k

Nga dy relacionet e para kemi

( xk xk' )e a b ( yk yk' )e .
Tani nga
( xk xk' )e a b c y k e rrjedh ( xk xk' ) y k pr do k,

rrjedhimisht lim( xk xk' ) lim y k m(a) m(b) m(c) .

k

Nga ana tjetr

x k e c a b ( yk yk' )e , prandaj x k ( yk yk' ) ,

rrjedhimisht lim x k lim( yk yk' ) apo m(c) m(a) m(b) .

k

0
0
0
1
(3) Pr a e , xk 1 k , yk 1 k dhe
2
2
2
2
m(a) lim xk lim yk 1.
k

Injektiviteti i funksionit
m : S R0 , a m(a) sht rrjedhim i
Teorems 1, kurse surjektiviteti i tij nuk sht rrjedhim i tre grupeve t
para t aksiomave dhe Aksioms s Arhimedit. Prandaj po e formulojm
aksiomn IV2.
IV2 (Aksioma e Cantorit) Le t jet
[ A1B1 ],[ A2 B2 ],
varg jo i fundm segmentesh n nj drejtz q i plotson kto kondita:
(1) do segment pasardhs prmbahet n paraardhsin;
(2) Nuk egziston segment q prmbahet n t gjith segmentet e
vargut.
Ather egziston pika X q prmbahet n t gjith segmentet e atij vargu.
Teorema 7. Pasqyrimi m : S R0 sht surjektiv.
Vrtetim. Le t jet r R0 dhe e njsia e matjes.
N qoft se r Q n sistemin me baz 2 r e paraqesim si shum t
fundme
n
n n
r n 1 22 kk , ni {0,1} .....(*) .
2 2
2
N qoft se r sht numr iracional (r R Q) ather
n
n n
r n 1 22 kk , ni {0,1} ...(**)
2 2
2

https://uni-pr.academia.edu/ilirDestani/Papers

Page 8

9
Le t jen P1 , Q1 AM , ( A P1 Q1 ) t tilla q [ AP1 ] ne, . [ PQ
1 1] e .
Shnojm me M 1 mesin e segmentit [ PQ
1 1 ] . Shikojm shifrn n1 t
numrit r.
N qoft se n1 0 , shnojm P1 P2 , M 1 Q2 ;
N qoft se n1 1 , shnojm M 1 P2 , Q1 Q2 .
N t dy rastet [ P2Q2 ] [ PQ
1 1 ] dhe sht sa gjysma e tij.
Shnojm me M 2 mesin e segmentit [ P2Q2 ] dhe e shikojm shifrn n2
t numrit r.
N qoft se n2 0 , shnojm P2 P3 , M 2 Q3 ;
N qoft se n2 1 , shnojm M 2 P3 , Q2 Q3 .
N t dy rastet [ PQ
3 3 ] [ P2Q2 ] dhe sht sa gjysma e tij.
Kt veprim e prsrisim deri te shifra nk .
Kshtu kemi:
n
1
1
m([ AP1 ]) n, m([ AM1 ]) n , m([ AM 2 ]) n 1 2
2
2 2
n1 n2 1
m([ AM 3 ]) n 2 3 ,
2 2 2
n
n
1
n n
n n
m([ AM k ]) n 1 22 kk 11 k = n 1 22 kk .
2 2
2
2
2 2
2
N qoft se r jepet me (*), ather [ AM k ] sht segmenti i till q
m([ AM k ]) r .
N qoft se r jepet me (**), ather
(***) ..... [ PQ
1 1 ],[ P2Q2 ],[ PQ
3 3 ],
sht varg jo i fundm segmentesh kolinear t till q do segment
pasardhs prmbahet n paraardhsin dhe sht sa gjysma e tij. Nuk
egziston segment q prmbahet n t gjith segmentet e vargut, sepse
sikur t egzistonte nj segment i till [ XY ] [ PQ
i i ], i 1, 2, , nga
1
[ Pi 1Qi 1 ] i [ PQ
do
t
kishim
1 1 ], i 1, 2,
2
1
[ XY ] [ Pn 1Qn 1 ] n [ PQ
1 1 ], n , apo
2
n[ XY ] 2n [ XY ] [ Pn 1Qn 1 ] [ PQ
1 1 ], n
gj q sht n kundrshtim me aksiomn IV1.

https://uni-pr.academia.edu/ilirDestani/Papers

Page 9

10
Pra vargu (***) i plotson konditat e aksioms IV2, rrjedhimisht egziston
pika B [ PnQn ], n 1, 2,q i takon do segmenti t vargut dhe
n
n n
m([ AB]) n 1 22 kk r.
2 2
2
Me qen se segmentet kongruent kan mas t njjt, ather
vlen
Teorema 8. Pasqyrimi f : S R0 i dhn me
f (C[ AB ] ) m([ AB])
sht bijeksion.
Teorema 9. Le t jet a OA gjysmdrejtz me fillim n pikn O.
Pasqyrimi
f : OA R0 , f ( A) m([OA]), A a {O} sht bijektiv.
Tani jemi n gjendje q t vendosim nj korespondenc bijektive
ndrmjet pikave n drejtz dhe numrave reale.
Le t jet d cila do nj drejtz dhe O nj pik e saj. Pika O e ndan
drejtzn d n dy gjysmdrejtza a dhe a, prej t cilave njrn, psh.
gjysmdrejtzn a do ta quajm gjysmdrejtz pozitive, kurse tjetrn
gjysmdrejtz negative. Pra,d mund t shkruhet d {O} a a ' . Pr
do pik P d shnojm:
m([OP]), P a

x 0, P O
m([OP]), P a '

Anasjelltas, pr do numr real x, egziston pika P d , m([OP]) x .

Pikn P do ta marrim n a apo a varsisht nga fakti se x>0 apo x<0.
Nse x=0, pr P do t marrim pikn O.

Teorema 10 (Pohimi i Dedekindit pr pikat n drejtz)

N qoft se t gjitha pikat e nj drejtze d i ndajm n dy bashksi
joboshe A,B t tilla q:
(i)
do pik e drejtzs d bn pjes vetm n njrn klas;
(ii)
Ndrmjet do dy pikave t njrs klas nuk egzistojn pika t
klass tjetr;
Ather egziston pika e vetme X n d, ashtu q t gjitha pikat t tjera t
klass A ndodhen nga njra an e saj, kurse t gjitha pikat t tjera t
klass B ndodhen nga ana tjetr e piks X.

https://uni-pr.academia.edu/ilirDestani/Papers

Page 10

11

Vrtetim. Me qen se bashksit A,B jan jo boshe, A1 A

B1 B.
Shnojm me M 1 mesin e segmentit [ A1 B1 ] . Pika M 1 i takon drejtzes d,
prandaj M 1 A apo M 1 B.
Nse M 1 A, shnojm M 1 A2 , B1 B2 .
Nse M 1 B, shnojm A1 A2 , M 1 B2 .
N t dy rastet A2 A, B2 B,, [ A2 B2 ] [ A3 B3 ] dhe sht sa
gjysma e tij.
Shnojm me M 2 mesin e segmentit [ A2 B2 ] . Pika M 2 i takon drejtzes
d, prandaj M 2 A apo M 2 B.
Nse M 2 A,, shnojm M 2 A3 , B2 B3 .
Nse M 1 B, shnojm A2 A3 , M 2 B3 .
N t dy rastet A3 A, B3 B, [ A3 B3 ] [ A2 B2 ] dhe sht sa gjysma
e tij.
Duke vazhduar n kt mnyr e ndrtojm vargun
[ A1B1 ],[ A2 B2 ],,[ An Bn ], (*)
e pafundm t segmenteve kolinear, do segment pasardhs i t cilit
prmbahet n paraardhsin dhe sht sa gjysma e tij. Nuk ekziston
segment q prmbahet n t gjith segmentet e vargut, se prndryshe,
1
sikur
do
tw
kishim
[ MN ] [ An1Bn1 ] n [ A1B1 ]
2
n[MN ] 2n [MN ] [ A1B1 ] , pr do n, q sht n kundrshtim me
aksiomn IV1. N baz t t aksioms s Cantorit, egziston pika e vetme
X, q prmbahet n t gjith segmentet e vargut. Me qen se X sht pike
e d, ajo i takon vetm njrs prej bashksive A dhe B , psh. bashksis B
.
Po t jet B cila ndonj pike e B,, ather ajo ndodhet nga ajo an e X,
nga jan edhe pikat Bk , sepse sikur t ishte ( B X Bk ) , ather do t
ekzistonte k sipas dshirs e madhe, ashtu q ( B Ak X ) , pra do t
ekzistonte pik e A ndrmjet dy pikave B dhe X t B,, q nuk sht e
mundur.
Po t jet A cila ndonj pike e A , ather ajo ndodhet nga ajo an e X nga
jan edhe pikat Ak , sepse sikur ( Ak X A) , pika X e B, do t ishte
ndrmjet dy pikave t klass A .

https://uni-pr.academia.edu/ilirDestani/Papers

Page 11

12
Pra, ekziston pika e vetme X, e till q t gjitha pikat t tjera t A
ndodhen nga njra an e e saj, kurse t gjitha pikat t tjera t
B ndodhen nga ana tjetr e X.
Shnim. Pr pikn X themi se bn prerjen apo ndarjen e klasve A
dhe B .
Duhet theksuar se aksiomat e vazhdueshmris nga njra an dhe Pohimi
i Dedekindit pr pikat n segment jan pohime ekuivalente n lidhje me
tre grupet e para t aksiomave. Nga tre grupet e para t aksiomave dhe
nga aksiomat e vazhdueshmris e vrtetuam Pohimin e Dedekindit. Do
t vrtetojm tani se nga I, II, III dhe Pohimi i Dedekindit rrjedhin
pohimet IV1 dhe IV2.

Teorema 11. (I, II, III, PD IV1)

Le t jen [ AB ],[CD] far do dy segmente, A1 , A2, ,, An , pika t

B( A1 , A2 ,, An ,), [ AA1 ] [ A1 A2 ] [CD] .

Supozojm t kundrtn, se t gjitha pikat A1 , A2, ,, An , ndodhen n
segmentin [AB ] .
Bashksin e t gjtha pikave t [AB ] e ndajm n dy bashksi A dhe B:
gjysmdrejtzn AB , ashtu q

N bashksin A

i futim t gjitha pikat q i takojn segmenteve

[ AA1 ),[ A1 A2 ),,[ An1 An ],, kurse n B t gjitha pikat t tjera t
segmentit [AB ] .
Me qen se A A, B B, bashksit A dhe B jan joboshe.
Nga mnyra e ndarjes s pikave shihet se do pik e [AB ] bn pjes
vetm n njrn nga bashksit A,B dhe ndrmjet dy pikave t njrs
bashksi nuk ndodhen pika t bashksis tjetr. Pra, ndarja e ktill e
pikave n klas i plotson konditat e Pohimit t Dedekindit, rrjedhimisht
egziston pika X q bn ndarjen e klasve A,B (n njrn an t X ndodhen
pikat e A, kurse n ann tjetr pikat e B). E caktojm tani pikn Y n
drejtzn AB, ashtu q [ XY ] [CD] . (*)
Me qen se X e bn ndarjen e klasve dhe Y ndodhet nga ajo an e X nga
sht pika A rrjedh se Y A, pra Y ndodhet n ndonjrin nga segmentet
[ AA1 ),[ A1 A2 ),,[ An1 An ], , p.sh. n segmentin [ Ak 1 Ak ] , por

https://uni-pr.academia.edu/ilirDestani/Papers

Page 12

13
ather edhe pikat Ak , Ak 1 do t jen n segmentin e hapur (XY) prandaj

[CD] [ Ak Ak 1 ] [ XY ] , q sht n kundrshtim me (*).

Supozimi se t gjitha pikat A1 , A2, ,, An , ndodhen n [AB ] sht
kontradiktor, rrjedhimisht vlen IV1.

https://uni-pr.academia.edu/ilirDestani/Papers

Page 13