Plotsim i Rregulls mbi Auditimin e Jashtm dhe Auditort e Jashtm t Institucioneve

financiare t liencuara nga Autoritetit Qendror Bankar i Kosovs

Autorizuar sipas Nenit 62 t Rregullores s UNMIK-ut 2006/47
Neni 1
Prkufizimi dhe qllimi i ksaj Rregulle
1.1 Prkufizimi i rregulls

Kjo Rregull ka t bj me aprovimin e auditorve t jashtm nga AQBK-ja, si t auditorve po

ashtu edhe t firmave audituese t institucioneve financiare t liencuara, t mbikqyrura dhe t
rregulluara nga AQBK, regjistrimi i auditorve t till nga ana e AQBK-s dhe krkesat pr
kryerjen e auditimit t jashtm t klientve t till pr auditim.
Termi institucion financiar sht i definuar n Rregulloren e UNMIK-ut Nr. 2006/47 mbi
Autoritetin Qendror Bankar t Kosovs.
1.2 Qllimi i Rregulls

Qllimi i ksaj Rregulle sht t forcoj kornizn rregullatore q ka t bj me auditort e jashtm

t institucioneve financiare n Kosov dhe t prcaktoj kualitetin e shrbimeve t ofruara nga
auditort e jashtm, n raport me rreziqet specifike t sektorit financiar.
Neni 2
Aprovimi i Auditorve
2.1 Aprovimi i auditorve dhe firmave pr auditim
2.1.1 Kushtet e prgjithshme
Auditort e institucioneve financiare t liencuara, t mbikqyrura dhe t rregulluara nga AQBKja, duhet t aprovohen nga AQBK-ja.
Bazuar n aplikacionin e shkruar, AQBK-ja do t aprovoj si auditor t institucioneve financiare
vetm:
1

Nj auditor t liencuar n Kosov n pajtim me Rregulloren Nr. 2001/30 mbi

themelimin e Bordi Kosovar Mbi Standardet dhe Raportim Financiar dhe regjimin e
raportimit financiar t Organizatave t Biznesit, dhe mbajtjen e antarsis n nj shoqat
profesionale t kontabilitetit n Kosov, ose

Nj firm auditimi t liencuar n Kosov n pajtim me Rregulloren Nr. 2001/30 mbi

themelimin e Bordi Kosovar Mbi Standardet dhe Raportim Financiar dhe regjimin e
Raportimit financiar t Organizatave t Biznesit, dhe mbajtjen e antarsis n nj
shoqat profesionale t kontabilitetit n Kosov. Auditor t cilt kryejn auditimet n
emr t firms duhet t jen auditor t liensuar n Kosov, n pajtim me rregulloren e
prmendur n fjalin e msiprme.

Nj auditor t huaj apo nj firme t huaj t auditimit q i plotson krkesat pr liensim t

Bordit Kosovar Mbi Standardet dhe Raportim Financiar. N veanti, pala e huaj duhet t
jet n pajtim me krkesat pr liensim t Udhzimit Administrativ t Bordit no. 2002/5
dhe t ndonj udhzimi vijues mbi liensim.

2.1.2 Kushtet specifike dhe krkesat

(a) Aprovimi q i jepet auditorit apo firms pr auditim sht i kufizuar pr nj
institucion specifik financiar dhe sht valid pr nj vit financiar.
(b) Aplikacionet pr aprovim duhet t dorzohen n AQBK para 30 Qershor-it t
secilit vit.
(c) Auditori apo firma audituese s bashku me aplikacionin pr aprovim duhet tia
siguroj AQBK-s:
1. nj program t auditimit pr auditimin e institucionit financiar, dhe
2. nj prshkrim pr shfrytzimin e burimeve gjat shrbimit t auditimit.
(d) Programi i auditimit dhe shfrytzimi i burimeve gjat shrbimit t auditimit,
duhet t jen mjaft adekuat n raport me karakterin dhe madhsin e institucionit
financiar.
(e) Punsimi i vazhdueshm i auditorit t njjt te jashtm ose firms audituese
sht i kufizuar n pes vite apo pes auditime t njpasnjshme.

2.2 Reputacioni i mir

AQBK-ja do t aprovoj si auditor t institucioneve financiare, auditort apo firmat audituese q
kan reputacion t mir dhe t cilat nuk jan t angazhuara n asnj aktivitet, i cili sht n mos
prputhshmri me funksionet e auditimit t jashtm.
2.3 Trheqja e aprovimit
1. Aprovimi i nj auditori apo firme audituese do t trhiqet, nse reputacioni i mir i atij personi
apo firme sht kompromentuar seriozisht.
2. Aprovimi i nj auditori apo firme audituese do t trhiqet nse njri nga kushtet e vna n
Nenin 2.1 dhe 2.2 nuk prmbushet m. Sidoqoft, AQBK-ja mund t ofroj periudhn prej jo m
shum se gjasht muaj me qllim t prmbushjes s ktyre krkesave.
Neni 3
Regjistrimi i auditorve dhe firmave pr auditim
Auditort dhe firmat audituese duhet t jen t regjistruara n autoritetet e duhura si krkohet me
Rregulloren e UNMIK-ut 2001/30.

-2-

Neni 4
Etika profesionale
Auditort duhet ti nnshtrohen parimeve t etiks profesionale, e cila t paktn do t prfshij
prgjegjsin e auditorit apo firms pr auditim ndaj publikut, integritetin dhe objektivitetin si
dhe kompetencn e tyre profesionale dhe kujdesin e duhur.
Neni 5
Pavarsia
5.1 Pavarsia dhe objektiviteti
Gjat kryerjes s auditimit, auditort duhet t jen t pavarur nga entiteti q auditohet dhe n
asnj mnyr nuk duhet t prfshihen n vendimet e menaxhmentit t entitetit q auditohet.
Auditort apo firmat audituese nuk duhet t kryejn auditimin, nse ekziston ndonj marrdhnie
direkte apo indirekte financiare, pune, punsimi apo fardo marrdhnie tjetr, prfshir edhe
provizionin pr shrbimet jo-audituese shtes, ndrmjet auditorit ose firms audituese dhe entitetit
q auditohet, nga e cila nj pal e tret objektive, e arsyeshme dhe e informuar do t mund t
konkludonte se pavarsia e auditorit ose firms audituese sht kompromentuar.
Auditort e liensuar, gjithashtu, duhet t jen n pajtim me dispozitat e Rekomandimit t
Komisionit t BE-s t 16 Maj-it 2002, Pavarsia Statutore e Auditorve n BE: Struktura e
Parimeve Fundamentale. Pr m tepr, AQBK-ja do t siguroj pajtueshmri me Kapitullin IV t
Direktivs s BE 2006/43 mbi auditimet statusore t llogarive vjetore dhe llogarive t
konsoliduara.
Auditort duhet t dokumentojn me shkrim n letrat e puns s auditimit, t gjitha krcnimet e
pavarsis s tyre si dhe masat e siguris q i kan ndrmarr pr zbutjen e atyre krcnimeve.
5.2 Pavarsia dhe objektiviteti i auditorve t cilat kryejn nj auditimi n emr t firmave
audituese
Pronart apo aksionart e nj firme audituese, gjithashtu edhe antart e organeve administrative,
menaxhuese dhe mbikqyrse t asaj firme, apo t nj firme t asociuar, nuk duhet t ndrhyjn
n ekzekutimin e ndonj auditimi n fardo mnyr e cila do t rrezikonte pavarsin dhe
objektivitetin e auditorit i cili kryen auditimin n emr t firms audituese.
5.3 Tarifat e auditimit
Tarifat e shrbimeve t auditimit:
(a) Duhet t jen adekuate qe te mundsojn kualitetin e duhur t auditimit;
(b) Nuk duhet t jen t influencuara apo t prcaktuara nga provizioni i
shrbimeve plotsuese t institucionit financiar q auditohet;
(c) Nuk mund t bazohen n asnj form t kushtzimit.

-3-

Neni 6
Krkesat ndaj auditorve n kryerjen e auditimit t llogarive vjetore, etj.
6.1 Standardet e auditimit
Auditort duhet t kryejn t gjitha auditimet e institucioneve financiare n pajtim me Standardet
Ndrkombtare t Auditimit (SNA).
6.2 Prmbajtja e auditimit
Auditort duhet t vlersojn nse llogarit vjetore t institucioneve financiare jan apo nuk jan
prgatitur dhe finalizuar n pajtim me Standardet Ndrkombtare pr Raportim Financiar, me
rregullat prkatse dhe rregullat e AQBK-s, si dhe t vlersojn nse menaxhmenti i institucionit
financiar e ka plotsuar apo jo obligimin e tij, pr t siguruar shnime t qarta dhe t duhura si
dhe dokumentimin e informatave kontabl, n pajtim me rregulloret prkatse dhe rregullat e
AQBK-s. Auditort duhet t vlersojn nse informatat n raportet vjetore lidhur me llogarit
vjetore supozimet lidhur me vazhdimsin e operacioneve dhe propozimet n lidhje me
shfrytzimin e tepricave apo mbulimin e humbjeve jan n pajtim me rregulloret prkatse dhe
rregullat e AQBK-s, dhe nse informata sht n pajtim me llogarit vjetore.
Auditort duhet t sigurohen q institucionet financiare kan siguruar menaxhim t knaqshm t
mjeteve dhe nse jan vendosur kontrolla t duhura.
Auditort duhet q nprmes t auditimeve, t kontribuojn n parandalimin dhe shpalosjen e
parregullsive dhe gabimeve.
6.3 Detyrat e auditorve
Auditort duhet t ekzekutojn auditimet sipas gjykimit t tyre m t mir prfshir vlersimin e
rrezikut, q paraqet prfshirja e informatave t gabuara n llogarit vjetore pr shkak t
parregullsive dhe gabimeve. Auditort duhet t sigurojn q posedojn nj baz adekuate pr t
vlersuar nse sht br ndonj shkelje e rregulloreve dhe rregullave t AQBK-s, t cilat jan
domethnse sa i prket llogarive vjetore.
Auditort duhet tia paraqesin me shkrim, menaxhmentit t institucioneve financiare, rrethanat e
poshtshnuara:
1. Mangsit n lidhje me detyrimin pr t siguruar regjistrimin e duhur, shpalosjen e
qart dhe dokumentimin e informatave kontabl;
2. Gabimet dhe mangsit n organizimin dhe kontrollin e menaxhimit t mjeteve;
3. Parregullsit dhe gabimet q mund t shkaktojn informim t gabuar n
llogarit vjetore;
4. Rrethanat q mund t shkaktojn detyrime t antarve t Bordit, asambleve t
korporatave, komiteteve t prfaqsuesve t aksionarve apo menaxherve t
prgjithshm.

-4-

6.4 Dokumentimi i kryerjes s detyrs

Auditort duhet t jen n gjendje pr t dokumentuar mjaftueshm se si sht kryer nj auditim,
si dhe rezultatet e nj auditimi. shtjet t cilat tregojn se parregullsit dhe gabimet q mund t
jen t pranishme duhet t dokumentohen vemas.
N rast t kryerjes s shrbimeve konsultative si dhe shrbimeve tjera pr institucionet financiare,
auditort duhet t jen n gjendje t dokumentojn natyrn e nj pune t till, prkufizimin e saj
dhe t ndonj rekomandimi. Shrbimet e tilla duhet t faturohen ndaras s bashku me nj
deklarat pr natyrn e punve t tilla.
6.5 Mirmbajtja e letrave t puns s auditimit
Letrat e puns s auditimit duhet t mirmbahen n pajtim me praktikat m t mira
ndrkombtare dhe standarde t vendosura nga profesioni i auditimit.
6.6 Raportet e auditorve dhe letra e menaxhmentit
6.6.1 Raporti i auditimit
Auditort duhet t drgojn nj raport vjetor t auditimit me nj opinion t auditimit n pajtim me
rregulloret prkatse dhe rregullat e AQBK-s.
Raporti i auditimit, duhet t konfirmoj q shrbimet e auditimit jan kryer n pajtim me dispozitat
e ksaj rregulle, rregulloret prkatse dhe rregullat e AQBK-s.
Raporti i auditimit duhet t shpreh nj opinion n lidhje me shtjet n vijim:
1. Nse llogarit vjetore jan prgatitur dhe finalizuar n pajtim me Standardet
Ndrkombtare pr Raportim Financiar, rregulloret prkatse dhe rregullat e AQBK-s,
dhe
paraqesin
nj
pamje
t
drejt
dhe
t
vrtet
t
gjendjes
financiare dhe aktiviteteve t institucionit financiar,
2. Nse menaxhmenti i institucionit financiar e ka prmbushur obligimin e tij, pr t siguruar
shnime t qarta dhe t duhura si dhe dokumentimin e informatave kontabl; dhe
3. Nse informatat n raportin vjetor prshtaten n lidhje me llogarit vjetore,
supozimet lidhur me vazhdimsin e operacioneve dhe propozimet n lidhje me
shfrytzimin e tepricave apo mbulimin e humbjeve jan n pajtim me rregulloret
prkatse dhe rregullat e AQBK-s, dhe nse informata sht n pajtim me
llogarit vjetore.
Nse llogarit nuk japin informatat lidhur me rezultatin dhe gjendjen e institucionit financiar, e q
duhet t sigurohen, auditort duhet t theksojn kt, ose t prcaktojn rezervat e auditorve dhe
mundsisht t sigurojn edhe informata t nevojshme plotsuese n raportin e auditimit.
Nse auditort arrijn n prfundim se llogarit nuk duhet t finalizohen n formn e tyre aktuale,
kjo duhet t theksohet n mnyr t qart.
Nse auditort, gjat kryerjes s auditimit, zbulojn rrethanat q mund t shkaktojn detyrime t
antarve t Bordit, asambleve t korporatave, komiteteve t prfaqsuesve t aksionarve apo

-5-

menaxherve t prgjithshm, kjo duhet t paraqitet n raportin e auditimit. Auditort, gjithashtu,

duhet t sigurojn informata tjera n lidhje me rrethanat, pr t cilat besojn se duhet njoftuar
pjesmarrsit apo aksionart e institucionit financiar.
Auditort, t cilt auditojn llogarit vjetore t kompanis am t institucionit financiar, duhet t
sigurojn raport t veant t auditimit pr grupin. Dispozitat e paragrafit nj deri gjasht,
aplikohen njjt.
6.6.2 Letra e Menaxhmentit
Auditort, duhet q n pajtim me rregulloret relevante dhe rregullat e AQBK-s, t prgatisin
letrn finale t menaxhmentit pr institucionin financiar, pr konkludimet e procesit t auditimit.
Letra e menaxhmentit duhet t prfshij t gjitha konkluzionet n t cilat ka arritur auditori n
lidhje me aktivitetin apo gjendjen financiare t institucionit financiar, si dhe informatat n lidhje
me kujdesin e tyre t performuar n mision t auditimit.
N letrn finale t menaxhmentit, auditort, duhet t japin nj deklarat specifike, n lidhje me
sistemin e kontrollave t brendshme me qllim t japin siguri specifike mbi, dhe pr qllim t
shpalosjes s shtjeve materiale n strukturn e kontrollit t brendshm. Deklarata specifike,
duhet, gjithashtu, t prfshij funksionin e auditimit t brendshm.
Neni 7
Fshehtsia profesionale
Auditort dhe bashkpuntort e auditorve, kan pr detyr t ruajn fshehtsit profesionale, sa
i prket fardo njohurive t prfituara gjat kohs s aktiviteteve t tyre, prve nse me ligj
prcaktohet ndryshe, apo n rastet kur informata ka t bj me personin detyra e t cilit nuk krkon
fshehtsin profesionale. Auditort dhe bashkpuntort e auditorve nuk mund ti shfrytzojn
ato informata pr aktivitetet e veta apo pr shrbim apo punsim t t tjerve.
Auditort, pa marr parasysh pengesat e paraqitura n dispozitat e paragrafit paraprak apo t
marrveshjes pr fshehtsi profesionale, mund ti japin ndonj shpjegim apo tia paraqesin
policis dokumentet, n lidhje me ndonj auditim, apo shrbime t tjera n rastet kur fillojn
hetimet ndaj ndonj vepre penale. Pr m tepr, auditort mund t informojn policin, nse n
lidhje me punn e auditimit apo shrbimeve t tjera, kan hasur n rrethana t dyshimta t cilat
japin nj baz pr dyshim q t ket ndodhur ndonj vepr e ndshkueshme.
Fshehtsia profesionale, do t vazhdoj t respektohet prsri pasi q t ket prfunduar detyra e
till.
Neni 8
Obligimi pr t informuar
Auditort duhet, brenda kornizave t nj detyre, t sigurojn informata n lidhje me shtjet q
kan t bjn me institucionin financiar, informata t cilat auditori i ka msuar gjat kohs s
auditimit, kur kjo krkohet nga aksionart n mbledhjen e prgjithshme, nga pjesmarrsit n
mbledhjet e kompanis, nga antart e asambleve t korporats, nga komiteti i kontrollit apo
bordi drejtues, nga menaxheri i prgjithshm apo nga ndonj hetues. Sigurimi i informatave nuk
sht i obligueshm, n rastet kur pr tu siguruar informata e krkuar, duhet t dmtohet pa
nevoj institucioni financiar.

-6-

Auditori, duhet, q pa u vonuar, ti komunikoj komitetit t auditimit apo bordit drejtues t klientit,
ndonj shtje me interes pr qeverisje, t ciln e ka vrejtur gjat kryerjes s auditimit. Auditori,
duhet t njoftoj organet qeverisse t lartprmendura t klientit, dhe menjher pastaj AQBK-n,
n rastet kur gjat kryerjes s auditimit t klientit, ai vren:

informatn q shfaq shenja t dshtimit n prmbushjen e krkesave pr liencim nga ana

e AQBK-s;

nj konflikt serioz brenda organeve vendim-marrse apo largimin e papritur t

menaxherit q ka pasur funksion ky;

informatn e cila shfaq shenja t shkeljeve materiale t ligjeve dhe rregulloreve, ose t
statutit t klientit,ose urdhresave; ose

synimin e auditorit pr t dhn dorheqje apo largimin e auditorit; dhe ndryshimet e

disfavorshme apo material q paraqesin rrezik pr punn e klientit dhe mundsin q
rreziku t vazhdoj.

Auditort, duhet q, n baz t krkess s AQBK-s, t siguroj AQBK-n me fardo informate

gjat tr misionit t auditimit, n lidhje me perfomancn e auditorit n shrbimet auditimit n nj
institucion financiar.
Nse institucioni financiar nuk e prmbush obligimin e tij, pr tia drguar AQBK-s, dokumentet
specifike, n pajtim me rregulloret prkatse q aplikohen n kompani, ather auditori, me
krkesn e AQBK-s, duhet ti drgoj kopjet e dokumenteve t cilat ai/ajo i ka n posedim.
Neni 9
Kontrolli i cilsis dhe rishikimi i cilsis s dhnies s siguris
Auditort dhe firmat audituese t aprovuara nga AQBK-ja duhet t aplikojn politikat dhe
procedurat adekuate t kontrollit t cilsis t adresojn t gjitha aspektet e rndsishme t
auditimit.
Auditort dhe firmat audituese, t aprovuara nga AQBK-ja, do t jen subjekt i nj rishikimi t
cilsis s dhnies s siguris, nga ana e AQBK-s.
Rishikimi i cilsis t nj auditori apo firme audituese t aprovuar, duhet t prfshij nj detyr
specifike t auditimit dhe duhet t kryhet nga ana e nj rishikuesi t caktuar nga AQBK-ja. Pr
qllime t trajnimit, nj rishikues ndihms mund t caktohet nga AQBK-ja.
Gjat rishikimit t cilsis, rishikuesi duhet t prcaktoj se deri n far shtrirje, auditori dhe
firma audituese kan aplikuar rregullat dhe procedurat adekuate t kontrollit t cilsis n t
gjitha aspektet e rndsishme t auditimit. Gjat rishikimit, rishikuesi duhet t ket qasje n t
gjitha dokumentet e puns t auditorit apo firms audituese, deri n at mas q sht e
nevojshme pr t kryer nj kontroll adekuat t cilsis.
Duke pasur parasysh obligimet pr ruajtjen e fshehtsis, Neni 7, dhe paragrafi i par i ksaj
rregulle aplikohen njjt pr rishikuesin e cilsis dhe asistentin e rishikuesit t cilsis.
Personeli tjetr dhe menaxhmenti i AQBK-s, do t ken qasje vetm n dosjet dhe letrat e puns

-7-

s rishikuesit t cilsis, por jo edhe n dosjet dhe letrat e puns t auditorit apo firms audituese.
Duke pasur parasysh obligimet pr ruajtjen e fshehtsis, paragrafi i I-r i Nenit 7 t ksaj
rregulle, vlen njjt edhe pr personelin dhe menaxhmentin e AQBK-s.
Rezultatet e prmbledhura t rishikimit t kualitetit t cilsis do t publikohen nga AQBK-ja,
duke prfshir rekomandimet, zbatimin e rekomandimeve dhe nse ndodh ndonj rast edhe
sanksionet.
Neni 10
Shkarkimi dhe dorheqja
Auditort e institucioneve financiare mund t shkarkohen kur ekzistojn baza t mjaftueshme pr
kt; dallimet e opinioneve t trajtimeve n kontabilitet ose n procedura t auditimit, nuk mund
t konsiderohet si baz e mjaftueshme pr shkarkim.
Si institucionet e audituara financiare ashtu edhe auditort, duhet ta informojn AQBK-n n rast
t shkarkimit apo t dorheqjes dhe duhet t japin arsyetimet e tyre adekuate pr nj vendim t
till.
Neni 11
Sanksionet
Nse auditort e institucioneve financiare i kan shkelur detyrat e auditorit, t prcaktuara me
kt Rregull dhe me rregulloret prkatse t AQBK-s, AQBK-ja mund ti jap auditorit, nj
vrejtje apo nj vrejtje serioze, varsisht nga natyra e nj shkeljeje t till.
Nse auditort e institucioneve financiare n mnyr t ashpr apo t persritur i kan shkelur
detyrat e auditorit t prcaktuara me kt Rregull dhe me rregulloret prkatse t AQBK-s,
AQBK-ja mund tua trheq aprovimin si auditor t nj institucioni financiar.

Neni 12
Hyrja ne fuqi
Bordi Udhheqs i Autoritetit Qendror Bankar t Kosovs adoptoi kt rregull m 19 Shkurt,
2008. Rregulla aktuale do te hyje n fuqi me 1 Mars, 2008. N kt mnyr lshimet e
mparshme t ksaj rregulle shfuqizohen .

-8-