Você está na página 1de 24

O Rato no Muro

(Hilda Hilst)

Personagens
Irm Superiora
Irm A - tem olhos arregalados
Irm B
Irm C - tem manchas de sangue na roupa
Irm D
Irm E
Irm F
Irm G - muito velha. Come o tempo inteiro. Mastiga
Irm I
Irm I - irm de sangue da Irm H

(CENRIO Interior de uma capela. Paredes brancas com alguma manchas negras,
como as de um incndio. Ao fundo, uma cruz enorme, negra. No cho, a sombra de uma
cruz luminosa onde as mulheres se movem. Um vitral, ou uma grande escultura
representando a figura de um anjo, talvez semelhante ao Anjo velho de Odilon
Redon, ou um anjo que d a impresso do que nos fala Marcel Brion Que reste-t-il
um ange qui a perdu jeunesse et beaut, attributs de son angelisme? Ses ailes sont
incapables de l soulever et de le ramener vers le ciel, lange dchu est dej envahi par
la banalit, la laideur, la mediocrit)
(O cenrio deve ter dois planos. preciso que se veja o interior da capela e, ao mesmo
tempo, em certos momentos, uma cerca que estaria a alguns metros de um muro que
jamais se v)
(Na capela, alguns castiais, um banco e uma pequena janela)
(As freiras esto em crculo, ajoelhadas e, ao lado de cada uma, um pequeno chicote de
trs cordas)
(A superiora est de p, afastada das outras)
AS NOVE FREIRAS JUNTAS - Ns somos um. Ns somos apenas um. Um s rosto.
Um. (pausa)
AS NOVE FREIRAS JUNTAS - (tom salmdico) De todas as nossas culpas, perdoainos. De todas as nossas culpas, salvai-nos. De todas as nossas culpas, esquecei-vos.
SUPERIORA - (tom objetivo e severo) Hein? Como disseram?
AS NOVE FREIRAS JUNTAS - (tom cantado e agudo, em tenso crescente) Tentai
esquecer-vos, Senhor. De todas as nossas culpas, entristecei-vos.

Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

SUPERIORA - Hein? Como disseram?


AS NOVE FREIRAS JUNTAS - (tom mais agudo, tenso crescente) Alegrei-vos, para
que ns nos esqueamos de todas as nossas culpas.
SUPERIORA - So muitas?
AS NOVE FREIRAS JUNTAS - (tom cantante, destacando as slabas) Muitssimas.
SUPERIORA - (tom objetivo e severo) Quantas?
AS NOVE FREIRAS JUNTAS - (tom ainda cantante, mas separando as slabas no
ritmo de um relgio) Tan... Tas. Tan... Tas. Tan... Tas.
SUPERIORA - De A a I?
AS NOVE FREIRAS JUNTAS - (tom cantante esticado) Ai, sim... Ai. Sim... A... I...
A... I.
SUPERIORA - (bate palmas trs vezes) Irm A, Diga uma delas. Uma de suas culpas
de hoje.
IRM A - (levantando-se) Hoje eu olhei para o alto. Havia sol. Eu me alegrei.
SUPERIORA - Irm B.
IRM B - (levantando-se) Hoje eu olhei para baixo. Havia s terra e sombra. Eu me
entristeci.
SUPERIORA - Irm C.
IRM C - (levantado-se) Hoje eu olhei para dentro de mim. Havia sangue. Eu tive
medo.
SUPERIORA - Irm D.
IRM D - (displicente) Hoje o gato me arranhou. Eu o matei, com aquele veneno para
cupins.
IRM E - (angustiadssima) Voc o matou! Voc o matou!
SUPERIORA (tom muito severo) Irm E!
IRM E - (angustiada) Hoje eu no tive para quem dar o meu po, nem o leite. Ah,
procurei-o tanto, procurei-o tanto! (seca) E por isso me esqueci de plantar os girassis
na cerca. (chora)
SUPERIORA - Basta. Irm F.

Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

IRM F - Hoje o dia foi to longo... Olhei o pssaro que pousou na janela. Tive
vontade de ser.
SUPERIORA - Irm G.
IRM G - (muito velha) Ah, no sei, no sei. Vivi pensando em comer, como sempre,
uma coisa do meu ventre. doena.
SUPERIORA - culpa. culpa. Irm H.
IRM H - (grave) Hoje eu no tenho queixa de mim.
AS NOVE FREIRAS JUNTAS - (cansada) Oh novamente! Oh novamente!
SUPERIORA - Shhht. Pense. Pense.
IRM H - J pensei tanto. No consigo encontrar. (as freiras entre entreolham-se e
cochicham)
SUPERIORA - Shhht (para H. Apontando o banco) Ajoelhe-se l. E pense. (a Irm H
encaminha-se para o lugar indicado) Irm I.
IRM I - (tom angustiado) Eu pensei na minha pobre irm o tempo todo. Queria que
todas as minhas culpas no fossem minhas e sim...dela. Ela vai se lembrar. Ela vai se
lembrar.
SUPERIORA (muito severa) Irm I! Diga uma de suas culpas de hoje. No foi o que
lhe ordenei?
IRM I - (quase refeita) De tanto pensar nela... (abaixando a voz) e neles... No lavei o
ptio, como devia. E depois a senhora que saber? Aquelas manchas onde eles pisaram
nunca saem.
SUPERIORA - (severssima) Basta, basta. (bate palmas trs vezes. As freiras comeam
a cantar)
AS NOVE FREIRAS JUNTAS - (menos a Irm H) dominus vobiscum...
SUPERIORA - (tom objetivo,rpido) Et cum spiritu tuo.
(O Dominus Vobiscum repetido trs vezes, sempre mais intenso, tons agudos. O tom
da Superiora no cantante. sempre rpido e grave. Depois do Dominus a Superiora
bate palmas uma vez)
AS NOVE FREIRAS JUNTAS - (menos a Irm H e a Superiora.Tom crescente) In
nomine patris (chicoteiam-se uma vez nas costas) Et filii (chicoteiam-se vrias vezes,
descontroladas) Et spiritus sancti (chicoteiam-se)
(As freiras repetiro a ritual trs vezes. Na ltima vez o tom agudssimo. A irm H
recua sempre mais, at ficar bem prxima cruz. A Superiora, depois do canto, bate
Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

palmas novamente. I olha em desespero para H. As freiras levantam-se. Saem em fila. A


irm H fica sozinha, examina febrilmente as manchas, o anjo. Pra diante do anjo)
IRM H - Mas tu sers assim to velho? E to triste? E eu poderia ainda re cantar
como um dia te cantei? Se algum irmo de sangue, de poesia, mago de duplas cores no
meu manto, testemunhou seu anjo em muitos cantos eu, de alma to sofrida de
inocncias, o meu no cantaria? E antes deste amor, que passeio entre sombras! Tantas
luas ausentes e veladas fontes! Que asperezas de tato descobri nas coisas de contexto
delicado. Andei, em direo oposta aos grandes ventos. Nos pssaros mais altos meu
olhar de novo incandescia. Ah, fui sempre a das vises tardias! Desde sempre caminho
entre dois mundos, mas a tua face aquela onde me via... Mas, tu sers assim to velho
e to triste?
(entra a Irm I. Abraam-se)
IRM I - Por favor, por que voc no inventa, meu Deus, uma culpa qualquer, um
pensamento tolo, qualquer coisa?
IRM H - Mas eu no posso. Voc no v que eu no posso? Eu no sei o que
inventar... E depois... Eu no consigo me esquecer... deles, voc no entende? Deles.
IRM I - Mas o que adianta voc se lembrar, ns nos lembrarmos? Eles se foram.
Foram embora. No h mais nada o que fazer. Ficamos ns, neste lugar.
IRM H - E havia o gato.
IRM I - Ele morreu agora.
IRM H - Tudo faz to pouco tempo...
IRM I - Faz muito tempo, meu Deus! J faz muito tempo! Muito tempo.
IRM H - E por que voc acha que eles no podem voltar.
IRM I - Porque uma coisa evidente. Eles levaram todos. Voc acha que no est
bem claro? Que se ns ficamos, era para ficarmos?
IRM H - Mas para que? Por qu? No tem sentido algum.
IRM I - Mas voc pode afirmar isso? Deve haver um sentido.
IRM H - Ah, aquele sol l fora, s aquele sol.
IRM I - Mas aqui tem uma rvore, tem gua, tem alimento. Onde que voc quer ir?
IRM H - Ser que voc no compreende? E se foi toa que ns ficamos? Por nada,
por nada. Por esquecimento talvez. Por nada.
IRM I - Ento voc acha que possvel que eles tenham se esquecido de alguma
coisa?
Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

IRM H - E por que no? (aponta as manchas) Olha, olha!


IRM I - O qu?
IRM H - As manchas.
IRM I - So as manchas de sempre. Voc sabe. Foi na noite.
IRM H - No so as mesmas. Elas crescem a cada dia. Voc no v?
IRM I - No, no vejo. Por que que voc insiste? (pausa)
IRM H - Escuta, se o animal morreu, no teve sentido ele ter ficado.
IRM I - Mas milhes de amimais ficaram. Devem estar por a. A gente que no v.
IRM H - Mas se ele morreu... Se ele havia ficado... Se ele havia ficado, no podia
morrer, voc no compreende? No tem sentido.
IRM I - Mas que sentido voc quer dar a vida de um gato.
IRM H - E ns temos algum sentido?
IRM I - Ns faremos sacrifcios.
IRM H - Mas sacrifcios pra qu? No h mais para que, nem por que fazer
sacrifcios. Ento voc mesma no disse que no h mais ningum, ningum? S os
animais.
IRM I - Mas talvez me engane. Algum certamente deve ter ficado, no ? E se
fizermos tudo para no pensarmos mais nisso, hein? Por favor... por favor.
IRM H - Voc viu quanto tempo eles levaram... e quantos eram... O cu... Coalhado...
Horas... dias, dias, que noites! Haver algum alm de ns? Algum?
IRM I - Talvez. Algum sim.
IRM H - E ser por esse ou por essa que eu farei tanto sacrifcio? Vem comigo, por
favor. Vamos embora. Quem sabe se eles esto colhendo gente ainda e ns no vemos?
IRM I - Ainda que haja uma s criatura, devemos ficar e rezar por ela. No fizemos o
nosso voto? E se eles esto na colheita ainda, viro at ns um dia. Uma noite?
IRM H - (rude) Voc no quer me ajudar.
IRM I - Mas voc no poder jamais sair daqui. Nem eu. H o muro.
IRM H - Tenho certeza que ns arranjaremos uma sada.

Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

IRM I - Uma sada? Voc sabe que impossvel, voc sabe que quem toma conta do
muro a madre.
IRM H - Mas ela dorme tambm, no ?
IRM I - Dorme... voc chama aquilo de dormir? Voc acha que quem toma conta do
muro pode dormir? E, alm disso, existe a cerca que ela mandou fazer. A cinco metros
do muro.
IRM H - Mas a cerca no frgil?
IRM I - Mas o muro altssimo. E nem tem porta.
IRM H - Deve haver cordas. Ns acharemos cordas. As do poo!
IRM I - Mas no vo at a metade do muro.
IRM H - (rude) Voc mente. Mentira.
IRM I - Mas por que voc acha que eu minto?
IRM H - Porque nenhum muro pode ser to alto, nenhum poo to profundo. (pausa)
IRM I - (aproximando-se da pequena janela) Demorou tanto tempo, tanto tempo! E
daqui, voc pode ver as enormes feridas que ficaram nas montanhas de pedra. Vem.
Olhe. O muro to alto, e as pedras so to lisas. (ouvem a porta abrir-se lentamente)
Olha, vem algum. No seria ela?
IRM H - No. a nossa irmzinha G.
IRM I - Ainda bem. Que alvio.
IRM G - Irmg! Irmg!
IRM H - Sim, estou aqui.
IRM G - Pobrezinha! Sabe, eu pensei se a senhora no teria por acaso uma
rosquinha... Ah, Irm I, a senhora tambm est, eu compreendo, quero ajudar a
irmzinha, no ? No direi nada, nada, pode ficar sossegada, mas no tem uma
rosquinha? Tenho tanta fome.
IRM H - No, no tenho.
IRM G - Mas a senhora no disse que no teve para quem dar o seu po e o seu leite?
Antes era para o gato. Agora pode dar para mim. Ele morreu... foi maldade, mas ele
morreu.
IRM H - Mas no fui eu quem disse do leite do po... Algum disse isso?
IRM G - (tom cantante) Ai... A... A... ... A... . Sempre me confundo.
Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

IRM I - Sempre nos confundimos.


IRM G - (conta nos dedos) A, B, C, D, E... Ah, isso mesmo, foi a irmzinha E,
pobrezinha.
IRM I - Quem sabe se a irm D, porque matou e est aliviada, no lhe conseguir
uma comidinha?
IRM H - isso mesmo. Tente.
IRM G - A irm D? Deus me livre. Tenho muito medo. Ela pe sempre o veneno para
cupins perto da nossa comida. Algum menos avisado pode pensar que mel. da
mesma cor... mas no tem mesmo uma rosquinha?
IRM H - No, no tenho.
IRM I - (severa) Ela nunca mente.
IRM G - Mas verdade, pode estar mentindo s para poder confessar uma culpa
amanh.
IRM I - (severa) No, ela nunca mente.
IRM H - Sinto muito, irm G, mas verdade. No tenho mesmo nada.
IRM G - Est to escuro aqui... Vamos acender algumas velas? (acende duas ou trs
velas) Bem... Bem... (aproxima o castial do rosto da irm H) Oh... mas est to plida,
pobrezinha.
IRM I - Est cansada.
IRM G - De tanto pensar. (olha para os lados cautelosa) Neles, no ?
IRM H - verdade, no deixo de pensar neles, nunca.
IRM G - Eu tambm os vi... e no sei se a senhora reparou.
IRM I E H O qu?
IRM G - O hlito.
IRM I E H- O hlito?
IRM G - ... O que saa de dentro... Era luminoso, quando eles moviam os lbios.
IRM I - Eles moveram os lbios?
IRM H - No...
IRM G - Sim, sim, moveram os lbios.
Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

IRM H - Mas quando?


IRM G - Quando tocaram as pedras do muro.
IRM I - Tocaram as pedras do muro?
IRM G - Sim, sim, tocaram as pedras do muro.
IRM I e H - Mas quando? (ouve-se a porta abrir-se)
IRM H - Olhem... vem algum.
IRM I - , meu Deus, outra vez.
IRM G - (escondendo-se) Eu no quero que ela me veja... Pode me deixar sem comer
de pura maldade.
IRM H - No tenha medo, no ela, no, a Irm A.
IRM I - Ainda bem, que alvio!
IRM G - Uf, uf!
IRM A - (os olhos muito abertos) Esto aqui? Tem algum aqui? Ah, esto, que
bom... A Irmzinha G tambm est?
IRM G - Estou aqui, sim. Quer alguma coisa?
IRM A - Ah, Irmzinha, a minha vista, os meus olhos... Hoje de manh havia sol e eu
me alegrei, mas agora...
IRM H - Agora j noite.
IRM A - Eu sei, eu sei, mas...
IRM G - Mas voc quer sempre o sol, no ?
IRM A - A senhora me compreende bem. No sei se a memria que nos confunde,
mas havia tanta luz onde eu nasci. No sei se era tanta, tanta luz, porque depois... (olha
cautelosa para os lados) deles, o que ns vemos ainda luz? Primeiro me vm
lembrana certas guas... o rio, o rio enorme da infncia. Um sol que cegava todos. A
mim, no. E muitos diziam s ela que no pe a mo sobre os olhos, um dia
certamente ficar cega. Mas isso no aconteceu. Vejo perfeitamente, s que noite os
olhos doem. Eles precisam da luz do sol, e por isso, para no incomod-los, fico assim
de olhos bem abertos... sempre h alguma luz ao redor, no mesmo? Talvez a
Irmzinha G tenha alguma coisa para mim.
IRM G - No tenho nada e nem consigo lembrar-me se tenho ou no, com essa fome
que estou.

Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

IRM A - A senhora est com muita fome?


IRM G - Muita, muita. Por qu? Tem alguma coisa a? Procurem. Procurem. (as trs
freiras, A, I e H, procuram nos bolsos do hbito)
IRM I - Se eu tivesse... mas no.
IRM H - E eu no tenho nada mesmo.
IRM A - A senhora tem sorte, pois agora me lembrei desta maa. Tome.
IRM G - Uma ma? Verdade? verdade... mas onde foi que descobriu?
IRM A - Na cozinha... de repente. Estava um pouco escondida, perto...
IRM G - (interrompe) Perto do remdio dos cupins?
IRM I - Mas que idia fixa Irm G.
IRM H - O remdio dos cupins para os cupins.
IRM G - E para o gato tambm...
IRM A - Mas a senhora no cupim nem gato. Coma, coma.
IRM G - Tenho tanto medo... a Irm D no ter posto o remdio na ma?
IRM H - Meu Deus, desde Ado que no vejo tanto medo de ma!
IRM G - Aqui, ns todas temos muito medo.
IRM A - Deles?
IRM G - No, da Madre.
IRM A - Deles eu no tive medo nenhum.
IRM H - A senhora os viu bem?
IRM A - Como poderia deixar de v-los?
IRM I - Mas viu assim? Os olhos to abertos?
IRM A - Ah, nunca meus olhos se alegaram tanto.
IRM G - (sempre comendo) Sabe que eu no vi exatamente quando eles chegaram,
mas depois, quando tocaram o muro... A eu vi bem.
IRM A - verdade, tocaram o muro.

Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

IRM H - Mas eu no vi, eu no vi!


IRM I - Nem eu.
IRM A - No possvel. Acho que todas viram.
IRM G - Eu no disse? Tocaram sim.
IRM A - E moveram os lbios.
IRM G - Eu no disse?
IRM A - E de dentro da boca saia uma corda de luz.
IRM G - No sei se era uma corda, mas era bem luminoso.
IRM H - Mas porque ser que eles tocaram o muro.
IRM I - Ningum sabe.
IRM G - Acho que era pra ver como era.
IRM H - O tato.
IRM I - A temperatura.
IRM A - Da pedra?
IRM G - Se voc estivesse no mundo deles, tambm no gostaria de tocar o muro
deles? (a porta abre-se violentamente) Ai, quem ? Que foi? O que foi? (esconde-se)
IRM I - voc?
IRM B - Sou eu mesma sim, o que foi?
IRM G - (saindo de onde estava) Quem ? Quem ?
IRM H - a Irm B.
IRM A - Precisava fazer assim? Tanto barulho?
IRM B - Precisava.
IRM G - Por qu?
IRM B - Para vencer o medo.
IRM H - Voc tambm tem medo?
IRM B - Sim, eu tambm tenho medo.
Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

IRM A - E por que...


IRM B - (interrompe) Porque hoje eu vi terra e sombra. Fui junto do muro.
IRM A - Junto do muro?
IRM H - Voc chegou at o muro?
IRM B - No. Agora existe a cerca. Mas havia a sombra do muro. quase a mesma
coisa. E perto da cerca a terra estava revolvida.
IRM G - por causa dos girassis que sero plantados amanh. Voc tem alguma
coisa a? (procura nos bolsos da Irm B)
IRM B - Os girassis... Isso se a nossa Irm no continuar a procurar o gato.
IRM H - (Para a Irm B) Diga de uma vez porque que ela quer que a gente esquea
do muro.
TODAS Diga, diga.
IRM B - Mas to claro! Antes... Quando (olha para os lados) eles ainda no tinham
vindo, a gente quase encostava no muro, na hora da meditao e da leitura. Agora, se
voc vai s at a cerca, ela pede para que se afaste.
IRM I - Ela pediu isso pra voc?
IRM B - Pediu. Foi tardinha. Fui ver se as covas eram suficientes para os girassis e
estava l examinando quando ela disse
(aparecem a Superiora e a Irm B, destacadas junto cerca)
SUPERIORA - Afaste-se da.
IRM B - Vim ver os girassis.
SUPERIORA - Mas no h girassis.
IRM B - Eu sei. Mas vim ver se as covas esto prontas para os girassis.
SUPERIORA - Isso no o seu trabalho.
IRM B - Mesmo assim, o que que tem, Madre? Sempre gostei tanto de ajudar.
SUPERIORA - Ajude-se a si mesmo. Olhe cada vez mais para baixo, mas no neste
lugar.
IRM B - E ser que eu posso perguntar por qu?

Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

SUPERIORA - No deveria, mas posso responder se ficar por perto ter vontade de
colher as sementes dos girassis quando eles crescerem.
IRM B - E isso teria muita importncia, Madre?
SUPERIORA - Lgico. Olhando para o alto, na hora de colher as sementes, voc veria
o muro.
IRM B - Ns sempre veremos o muro, Madre. De qualquer lado que se olhe... E
mesmo se eu no colher as sementes, a outra Irm h de faz-lo. A Irm E. Ela ver o
muro.
SUPERIORA - A Irm E s sabe ver o gato.
IRM B - Mas o gato morreu hoje de manh.
SUPERIORA - Mas ela continuar a procur-lo sempre. Nunca viu nada alm do gato.
E basta. Afaste-se da. (some)
(Plano de capela)
IRM H - E por que seria?
IRM B - Porque eles tocaram o muro, no ser?
IRM A - Ah, voc tambm viu?
IRM G - Todas viram.
IRM H - e I Ns no.
IRM G - porque duas s vem a si mesmas... e o gesto do outro fica intil...
Invisvel.
IRM H - Mas ns duas vimos os seres, no foi, minha Irmzinha?
IRM I - Sim, preciso esquecer... mas vimos.
IRM B - Mas no perto do muro.
IRM H - . Isso no.
IRM I - E por que seria?
IRM A - (para a Irm I) Talvez porque para a senhora o muro maior do que devia?
IRM H - E para mim? No perco jamais a esperana, j disse... Se houvesse cordas...
IRM G - Ainda que as houvesse...

Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

IRM H - Por qu? A senhora fala assim? No v que eu sofro? Que desejo tanto ir
alm do que me prende?
IRM A - (para a Irm H) E a senhora iria... (aponta para a Irm I) sem ela? (Irm H
abaixa a cabea)
IRM G - O sangue tem cordas invisveis. (ouvem a porta abrir-se)
IRM I - Shht! Shht!
IRM G -(escondendo-se) No posso comer em paz com esse entra e sai.
TODAS JUNTAS - Irm C! (suspiram aliviadas. Irm G sai de onde ela se escondeu)
IRM C - (gemendo) Ai. Ai. Ai.
IRM B - Meu Deus, ela est cheia de sangue.
TODAS JUNTAS - Sangue!
IRM C - Estou sempre assim. todos os dias a mesma coisa na hora da confisso e
do castigo.
IRM H - No. O que a senhora disse
TODAS JUNTAS - Hoje olhei para dentro de mim. Havia sangue. Tive medo.
IRM I - E, se por dentro, como saberemos ns?
IRM C - Mas a mesma coisa. Ento no vem?
IRM H - Imagine... as nossas coisas de dentro so to complicadas.
IRM A - Milhares de ramificaes.
IRM I - s vezes at sem sentido.
IRM C - Nunca!
IRM A - A luz, o sol que nos faz ser assim como somos.
IRM C - Aquela luz me fez mal... Quando (olha para os lados) eles vieram, na noite,
foi minha noite pior.
IRM H - Todas viram ento. Menos a Madre. Por que seria?
IRM I - Quando ns queremos falar nisso, ela sempre diz Eles j se foram, basta!
IRM C - Aquela noite tudo em mim pedia complacncia.

Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

IRM G - E eu tinha muito menos fome, muito menos, lembro-me perfeitamente,


porque isso quase impossvel em mim.
IRM A - E sabem? Quando fechei os olhos, naquela noite, no senti muita dor.
IRM B - Engraado... e eu, antes deles aparecerem estava justamente pensando que
no era s terra e sombra o que existia. Mais fundo, mais fundo... Existia outra coisa. A
terra no s o que se v. Mas eu no sei como chamar isso que eu sentia.
IRM I - Seria fadiga?
IRM C - Ser que ns estvamos to fatigadas e por isso que vimos?
IRM H - Nunca! Eles deixaram as manchas... Aqui (aponta para a parede)
IRM I - E no ptio!
IRM B - Eles tocaram o muro.
IRM A - Moveram os lbios.
IRM G - Tinham o hlito luminoso.
IRM C - Eles... sangravam.
TODAS JUNTAS Sangravam?!
IRM C - Sim! Essas manchas na parede e aquelas outras no ptio so manchas de
sangue.
IRM H - (Em pnico) Mas no possvel... so to escuras. (todas tocam as manchas
vagarosamente, menos a Irm G)
IRM G - que j faz muito tempo. bem possvel que seja de sangue. Vocs acham
que eles tocariam o muro impunemente?
IRM H - (examinando as manchas) De sangue?
IRM I - De sangue?
IRM C - (tentando alcanar uma nuvem mais alta na parede e raspando-a com a
unha) Olhem, se vocs rasparem assim, elas ficam mais claras.
IRM A - Deixa ver.
IRM B - sim. Raspando vermelho vivo, olhem, venha ver Irmzinha G.
IRM G - Eu j sei, eu j sei.
IRM H - A senhora j sabia que as manchas eram de sangue?
Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

IRM A - Sabia nada. Ela nem tem memria.


IRM I - Ser que todas so assim? Por dentro vermelho vivo?
IRM C - So todas iguais.
IRM H - (enjoada) Sangue.
IRM I - (para a Irm H) A nossa me me disse uma vez que quando voc nasceu, foi
difcil limpar o teu rosto... estava cheio de sangue.
IRM H -(enjoada) Voc nunca me disse isso.
IRM A - Sai sangue quando as crianas nascem?
IRM B - Lgico. Sa sangue... muito.
IRM A - (olhando-se e olhando as manchas com horror) No...
IRM H - (para a Irm I) E depois? Depois limparam o meu rosto?
IRM I - (sorrindo) Limparam sim. Mas voc chorou tanto.
IRM A - Ela no queria que a limpassem?
IRM C - Ela queria crescer cheia de sangue.
IRM I - Ela fechava as mozinhas e parecia pedir me deixem assim, me deixem
assim.
IRM G - sempre muito difcil a gente se limpar.
IRM H - Mas no era eu que me limpava.
IRM G - Mas sempre muito difcil. Muito.
TODAS Por qu?
IRM G - Porque intil querer desfazer-se de todas as culpas.
IRM H - No fale assim.
IRM G - No preciso carreg-las... Sempre. como algum que est habituado a
cada dia com seu feixe de lenha sobre os ombros. Experimente tirar. Esse algum
andar sempre curvado.
IRM B - Nada disso verdade. Ela no tem memria.
IRM C - Ela s tem fome. Vocs no vem?

Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

IRM A - (voz baixa) Ela j est aqui h quinhentos anos.


IRM G - Eu sempre estive. E sempre tive esta fome.
IRM I - (rindo) Ela tem bons ouvidos. (todas riem)
IRM G - Eu vi muitas iguais a vocs. Algumas... Se tocavam, assim, assim, como se
fosse possvel descobrir pelo tato as invases do tempo. E outras choravam. Uma
chegou a dizer eu vou matar esse meu corpo que s conhece a treva. E por aqui, no
pescoo, ela ficou negra.
IRM H - Por qu?
IRM G - Porque ela quis conhecer o seu prprio desgosto. E sempre aqui, (passa a
mo no pescoo) nessa faixa do medo, que a palavra tenta explicar-se e sair.
IRM I - Ela falava?
IRM G - Falava e chorava muito. Aqui na capela ela discursava. E tudo o que ela
falou eu agora tento engolir.
IRM C - Como difcil entender o que ela diz. (ouve-se um rudo) O que ?
IRM I - Voc tambm ouviu?
IRM G - Talvez seja um rato.
IRM A - No ningum.
IRM H - (dirigindo-se janela) Eu no sei porque temos tanto medo que ela venha
at aqui.Da janela podemos ver o que passa l, perto do muro... Olhem... ela j est l! E
conversa com a Irm D.
IRM A - Com a Irmzinha que matou o gato?
IRM B - (dirigindo-se janela) mesmo! O que ser que elas dizem?
(Luz violenta sobre a Superiora e a Irm D, junto cerca)
SUPERIORA - (para a Irm D) Voc fez bem em mat-lo. Ele movia-se com muita
liberdade. Mas eu nunca posso dizer essas coisas diante das outras.
IRM D - Elas tm esperana. E a eterna vontade de falar sempre neles.
SUPERIORA - Que histria... A noite toda passam acordadas por causa disso. Esto na
capela, como todas as noites, e imaginam que eu no sei. (olha para cima, para a
capela. As outras afastam-se da janela rapidamente. Superiora e Irm D somem)
IRM I - Ser que elas nos viram?

Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

IRM C - Nem pensem nisso. Elas s pensam em tomar conta do muro.


IRM H - A Irm D tambm?
IRM I - No.
IRM A - No.
IRM B - No.
IRM C - Sim, a Irm D tambm. Vocs no esto vendo? Vocs no sabiam?
IRMS H, I, A, B - O qu?
IRM C - Que ela tambm toma conta do muro?
IRMS H, I, A, B - Mas por qu? (indo janela novamente)
IRM C - Porque ela matou o gato!
IRM H - Que estranho. O que tem uma coisa a ver com a outra?
IRM G - No nada estranho. Uma matou o gato, a outra nos sufoca at... At... Em
breve, sero cmplices. Ento. (todas voltam janela, menos a Irm G)
(Luz violenta junto cerca e sobre a Superiora e a Irm D)
SUPERIORA - Ainda que elas consigam tocar o muro, no adianta.
IRM D - Ainda que existam timas fotografias...deles.
SUPERIORA - E relatrios.
IRM D - E monografias.
SUPERIORA - E estatsticas convincentes.
IRM D - Auditrios repletos.
SUPERIORA - Conferncias.
IRM D - Pesquisas.
SUPERIORA - Trocas.
IRM D - De rgos vitais.
SUPERIORA - Substanciosas.
IRM D - (apontando a cabea) O tlamo, o hipotlamo.
Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

SUPERIORA - Devassado.
IRM D - Compreendido.
SUPERIORA - (aponta a cabea) A zona do silncio.
IRM D - Em mil tarefas exatas...
SUPERIORA - Ainda assim.
IRM D - No adiantaria...
SUPERIORA - Um outro muro maior se ergueria. (somem)
IRM G - Olhe um rato.
IRM H - Onde?
IRM G - L, l... Agora escondeu-se.(pausa) Dizem que o rato tem dois tons.
IRM A - Dois tons? Como isso?
IRM G - Um sobre a pele, escuro e modulado, conforme suas heranas e seu
patriarcado.
IRM H - s vezes branco.
IRM I - Ah, isso raro.
IRM G - Mas nem tanto... Se a senhora quiser ver um rato branco, procure na
limpeza. Homens do mesmo tom descobrem as suas vsceras com tais delicadezas, que
preciso parar para espiar tanta pesquisa e sutileza.
IRM B - Ento o rato que ajuda o homem a ser mais homem?
IRM C - Ou menos realeza. (pausa)
IRM H - (pensando) O rato tem dois tons?
IRM G - Um outro mais fundo uma nsia de ser vertical e agudo. A senhora nunca
viu um rato sobre o muro... naquela pedra lisa?
IRM I - No... mas talvez fosse porque havia o gato.
IRM G - Nem por isso... E se o rato chegasse at l, na manh ou no escuro, no
poderia libertar-se?
IRM A - De qualquer forma no seria sempre um rato?
IRM G - Seria um rato sobre um muro. Olhando para o alto, pode ver o mais fundo.
Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

IRM C - E olhando para baixo.


IRM G - Voc quer dizer para dentro de si mesmo?
IRM C - Assim como eu tenho feito sempre.
IRM G - Pode ver sangue. Mas no alto, saber resistir.
IRM B - (repensando) De qualquer forma, ser rato primeiro, sendo branco, ficar
entre tramas de alguns homens de branco.
IRM H - Segundo ser escuro e moldado segundo suas heranas e seu patriarcado, mas
tentar subir, subir sempre. (sorrindo) Imaginar que homem e nunca desistir.
IRMS I, A, B, C - (fazendo um gesto vertical, com a mo distendida) Assim?
IRM G - Sem limites.
IRM I - (na janela) Devamos ter pensado nisso antes. Muito antes.
IRM A - No qu? No rato?
IRM I - No. Em olhar pela janela e sossegar. Tivemos tanto sobressalto quando era
to simples olhar.
IRM G - Parece simples... parece simples.
IRM H - (olhando o anjo) Eles eram quase assim.
IRM G - Mas de hlito luminoso.
IRM A - Como uma corda.
IRM B - E tocaram o muro.
IRM G - E moviam os lbios.
IRM C - E sangravam.
(Entra a Irm F, vagarosamente)
IRM F - Fiquei sozinha durante muito tempo.
IRM A - E por que no veio antes? Voc sabe que estamos sempre aqui.
IRM F - Fiquei olhando o pssaro que posou na janela.
IRM I - Mas at agora?
IRM F - Sim.
Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

IRM B - No pode ser. J to tarde.


IRM F - Ele est sempre l. Vocs que no o vem.
IRM C - Mas no foi s hoje que voc confessou essa culpa?
IRM F - S hoje? Imagine! Eu digo isso todos os dias. Vocs que no ouvem.
IRM G - Mas isso pode ser? Ser assim?
TODAS JUNTAS - No, no pode ser.
IRM H - S hoje que voc confessou.
TODAS JUNTAS O dia foi to longo. Fiquei olhando o pssaro que pousou na janela.
Tive vontade de ser.
IRM F - Ns nunca nos ouvimos... Nunca. Porque sempre pensamos... Neles.
IRM C - Neles... e no rato.
IRM F - Um rato esteve aqui?
IRM B - Esteve, mas no deixou vestgios.
IRM A - E ns deixaremos algum vestgio, um dia?
IRM H - Deixaremos uma testemunha?
IRM G - (deixando de comer pela primeira vez) Sim, esta a cruz. (pausa) Sabem o
que Ele disse um pouco antes de ser crucificado?
TODAS JUNTAS sagrada cruz! Ergue-me a ti, sagrada cruz. Eles ho de me
crucificar sobre ti e tu sers minha testemunha. Toma-me. No chores, mas alegra-te.
Tu levars a coroa do meu reino.
(Entram a Irm Superiora e a Irm D, carregando um pequeno caixo como de uma
criana. Branco)
TODAS JUNTAS - Oh!
SUPERIORA - Ela se matou. No tinha mais para quem dar o seu po e o seu leite.
IRM H - Mas ela est a? Neste caixozinho?
SUPERIORA - Ela era uma mulher-criana. E as mulheres-crianas ficam deste
tamanho quando morrem.
IRM A - E ainda existe algum que se mata por causa de um gato? Que se mata?

Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

SUPERIORA - evidente, se ela est morta.


IRM C - E no seria por outra coisa? Talvez pelas prprias culpas?
IRM H - (em aflio) No fale assim, no fale assim, meu Deus, ns temos que
chegar at o muro. (vai at a janela) Olhem, olhem aquela ferida enorme nas montanhas
de pedra... Tudo isso no deve ser em vo. Ningum arranca as vsceras de uma
montanha por nada.
IRM I - Mas se arrancam as vsceras do rato, porque no arrancariam as da pedra?
SUPERIORA - (para a Irm D) Eu no disse que elas ficam patticas diante da morte?
IRM H - (com firmeza) Ns queremos chegar at o muro.
SUPERIORA - Vocs sabem que impossvel.
IRM D - intil, intil.
TODAS - (menos a Irm G e Irm D) Por qu?
SUPERIORA - Porque sempre foi assim.
IRM D - Sempre.
IRM B - No verdade o que elas dizem. Ns podamos quase encostar no muro, na
hora da meditao e da leitura. No verdade?
SUPERIORA - verdade somente nessa hora. Mas assim mesmo vocs nunca
chegaram muito perto. Por qu?
IRM B - No sei...
IRM H - Vocs sabem?
IRM A - Eu no.
IRM C - Eu tambm no sei.
IRM F - Nem eu.
IRM D - (ri altssimo) Elas nem sabem o que querem. Chegaram to perto...
SUPERIORA - porque o muro parece to irreal agora que vocs o desejam.
IRM H - A senhora quer nos confundir.
IRM G - Ns nos confundimos sempre.
IRM C - (referindo-se Superiora) S quando ela est por perto. Temos medo.
Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

SUPERIORA - Vocs tm medo de mim?


IRM F - Mas aos poucos perderemos.
SUPERIORA - Vocs tm medo disto. (aponta o caixo)
IRM I - Imagine, eu posso at toc-lo.
IRM A - Eu tambm. E vocs?
IRMS B, C E F Ns no temos medo. (tocam o caixo) Pronto.
IRM H - Nem temos medo... Deles.
SUPERIORA - Deles, quem?
IRM H - A senhora sabe muito bem. Os seres.
SUPERIORA - Os estrangeiros?
IRM I - Os que vieram na noite.
SUPERIORA - Cada uma de vocs pensar sempre nessa possibilidade.
IRM H - Que possibilidade?
SUPERIORA - De chegar at o muro.
IRM A - De sub-lo.
IRM B - Transp-lo.
IRM C - Ver mais adiante.
IRM D - intil. intil.
IRM F - (vibra as mos como se fossem asas, cada vez mais alto) Como um pssaro...
como um pssaro!
IRM H - preciso que ns faamos tudo na noite. A noite sempre melhor para
essas empresas.
IRM I - (olhando pela janela) Lua... Baa.
IRM H - (em aflio) O qu?
IRM I - Lua... Baa.
IRM H - (indo rapidamente at a janela) Apenas uma nvoa. Vamos.

Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

SUPERIORA - E se eu disser a vocs que isso impossvel.


IRM B - Ns temos fora. Somos em maior nmero.
IRM A - Todos esses ritos, todos os dias... sempre na sombra.
IRM C - E eu estou cansada de sangrar.
IRM F - Como um pssaro... como um pssaro!
IRM G - Eu no me canso de comer. uma coisa do ventre. doena.
SUPERIORA - culpa. (Todas voltam para a Superiora)
IRMS A, B, C e F(tom cantante, crescente. Tenso) Ai... Sim... Aaa... A... .
IRM H - Parem! Parem! Vocs no vem que ela est tentando nos deixar sem
resposta? Que quando ela fala na culpa ns pensamos no tempo? E que diante dela ns
nos comportamos como um brinquedo de corda? Que estamos fartas de ficar diante da
morte e da renncia?
IRM G - Olha o rato.
SUPERIORA - (para a Irm H. Severa) O rato voc. Que deseja subir e ver. (tom
crescente, procurando tenso)
IRM D - No entanto, no entanto.
SUPERIORA - Ainda que tu subisses...
IRM D - Aquela pedra lisa...
SUPERIORA - E assistisses...
IRM D - Ao mais fundo, ao mais alegre.
SUPERIORA - O mais triste...
IRM D - Ainda que tocasses...
SUPERIORA - quela pedra rara...
IRM D - E deixasses o vestgio...
SUPERIORA - De uma mancha...
IRM D - Escura ou clara...
SUPERIORA E IRM D - Ainda... Ainda.

Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

SUPERIORA - No seria o suficiente...


IRM D - Para o teu desejo de ser mais.
SUPERIORA - E mais, e mais... (apontando a Irm G) como a tua vontade enorme de
comer!
IRM G - (tom cantante) Oh, Senhor de todas as nossas culpas, entristecei-vos.
SUPERIORA - Hein? Como disseram?
IRM H - No respondam, por favor, na respondam!
TODAS - (menos a Irm H) (tom agudo) Alegrai-vos para que ns no nos esqueamos
de todas as nossas culpas.
IRM H - Parem pelo amor de Deus, parem!
SUPERIORA - So muitas?
TODAS - (menos a Irm H) (tom cantante) Muitssimas.
SUPERIORA - Quantas?
IRM H - No, no continuem! (repetindo PAREM, at a exausto)
TODAS - (diversos tons) Tan... Tas, tan... Tas, tan... Tas, tan... Tas.
(Irm H aproxima-se da Irm I, agarrando-a sempre repetindo PAREM. Rola pelo
cho)

FIM

www.desvendandoteatro.com

Desvendando Teatro (www.desvendandoteatro.com)

Você também pode gostar