Você está na página 1de 73
sak Bras Dit Coe te oennent firea Die, Conn Goomp 8 yer ieee ece ocece ce RECESS NO SISTEMA socrETARIO em una atividade se faz através das sostedades (1) que so elasaiticam, contorne 20 destinan ou aio ao condreto, en com nerciais ou civis. 02 aiferentes tipos de organizagio que cssas socisdades podem assumir constituen um statena (2) 10 qual Givisanos um sub-sistems feckedo, com tipos en que @ or ganizagio ¢ 4 extrutura 90 bon definides o, cujas regras do ponsantlidades dos aScios. Esse sub-sistens conpreende az £2 cledades conerciats, cujor tpos foran sendo esculpites 20 tenga do tenpo pelas priticas conerciais ¢ pela regulanenta~ bos diferentes tipor que podem adotar as sociedades coner~ etals e andnina 0 que melhor se presta & concentragio de GD) Monteiro, washington de Berrox ~ Curso de dixeite civil Guns ov wale pessoas coabinan a conjugasie de seus eefor (2) "Siatena @ 0 conjante de elementos ou partes que fornen Faces, principtes, methods, ate. in a particular fletd ecececes cocect er capitets ©, paralelancnte, © nico om que se obten a mais com plots Linitegio da responsabilidade dos particspantes en rela do Ss divides de sociedade, Em rario deseas caracterfaticas- Linitagdo da responeabilidade @ concentragio de capttats ~ = requlanentagio das compankias & nats extensa © minucioss do ue a dos donais tipos soctetirios (2) e, & expectaimente ne regulamentagio dease tipo que nos surpreendenos coma oxistén cia Ge un institute que Faculte a retirada dos acionistas on virtude de mnifestagio de vontade, aio previsto pelo legisla [A aurpresa com a exizténcta de tal institute nun tipo en que a fangibilidade de participantes, decorrente da cizculegia das partes vepresentstivas do capital, on que a possos do sé io & menos inportante que a contrtbutedo para o capital so cial (4), segue-se a curiosidades aa busca ds origen do insti ato © de sus regulagio apenas nosse tipo de sociedade. Gy Tanana, Kotaro. some observations on the earacterizeics Secole XX ~ studi in Memoria de Angelo Seaffa, "..-unani holders from corporation (exzept in cave of the "éiritto Ai recess0"). pigs 143: (4) viothée, Xavier Janne — in La Soctetk per Arioat alta Me~ 3 del Secolo XX ~ Sted{ in Maria de Angelo Seatta viduelitl, 2. Les capitan ver rant toujours 6a cocecceccee « constituigio das anda inictalnente observa-se que 0 exercicio do dirotte de races ao, dizelto individual do sctontate, decorre de decisio as~ senblear & qual 0 acionists deseja se subtrelr. Tonos entio ‘que 8 dectsio assenblear & condigio prévia pars 0 recesso, ho porém qualquer deliberagio faculta a retirada do acionts ‘es, apenas ax delineragSes majoritérias que © legislador con sidere importantes ensejan 0 recosso. Mas, 88 del iberagSes a= tentative de denocratizar a governe da soctedade tal como fo ra denocratizade o seu capital. tT, Efotivnente, desde a eriagio daz Giapaninias de conércio’o ng vegagio, nas quais se divisa a origen das andnims, crindss por outorga real (5) @ dostinsd Ga coroa, a sociedade § snstrumento do concentragio de risus za. Linitagdo da responsabilidade doe participentes que de rive de "carta" © a avider pela pereepgio do Iueros facili= tam a colocagéo das partes representativas do capital da con panhia junto aos investidores. (Tin, Entestanto, © poder absolute dos TiiIRi#érsdores, noacados pelo ret, acabe por transformar esses investidores en verda~ detros eredores da conpenhia (6). & sociedade se torna um pe, () Valverde, teaseno ge Micenda, ob. oft. pigs I vot-t , Featano sistenaticanente exclusi a ogni forme i occ cove ecece oc € quene estado oligirguico, com 0 capital denocratizado mas are sigtena que domina a Furopa continental = Holanda, Fran (gar peninsula Tbérica ~ conviveu, na tnglaterra com socieda~ 420s oriadas por via contrstusl, em outerga at cores. cooKts tian ento ax companies", sociedades personiticades © a “Joint-atock companies” soctedades quo se organizavan & sone inanga daquelas, mas con responsabilidade L1initada dos acto nistas (shoreholders) (7). 0 “deed of settlement” - contrato de constituigio da sooseda 46 ~ detine suas regras de adninistragio © funcionanento que, eal tom base mais denocritica, talves por soron integradas eres continentais (9). Essa donocratizagio se expresses (7) Ballantine, Honey ¥, “on Corporations” pig. 31 6 sage. (8) Gatgano, ob. cit. pig. 118 (8) Galgano, ob. cit, "... concanteava 41 capleale acetate nelle meni de{ worcanti pid potentt ¢ degit arlscocract biG rhcch{ «© Snflyenti: probabiimecte desiderasi, ¢ pei ei Lore colteght olandeai; aa certo so dizposti, {sem della "Ooat-Indiache Compagsie', ..-ta orgasiezasione in terng delle "East India Company! riflette lequilibeie © ccecece c ececcecee € ‘enarter" a Fast india Company quando faculta ase acionia~ ass ‘to make reasonable Lows by the greatest part of a gene al agsenbly* (10) 0 que explica parcia weate as diferengas verificadas ontre a logislagio inglesa © as legtslag3ez con tinentais sobre conpanhiag. Mio apenas = "conmon law", mas «| ‘ans conpanhias por via contratual admitia no ststona inglés 4 lo AVE assenelha-se 4 constitei- elo das andninas hoje. atos mantidos entre of palees fieran chegar aa continents ‘eal forma que a0 ser editado © Cédigo de Conéroio en 1897 na Pranga s anSnina aparece rogulamntod como um contrato (11) COGetgan0, ops cles vies 118. (1) Tavares, Assia, = "Ae Soctedades Andainae” ~ Livearta encase Lnitacie 2a respon esbilidade dos eSeioe « 9 nogociabiiigade doe tFtuiee.o Atseite elvit Eroune o contedde Jurtdieo da nove insti iddiae econdaicas « polftieas conteibuiran con nogies de cececeeccece Ceo’ € naotads 4 via contratual cono forma de constituigie das and- aims 0 contrato yarea a ser a Tei que vaye an releqdes om tre sécioa. As altoragdes nesce contrato dependan entio go LiberagSes majoritarias sio validas enquanto tonadas dentro dos Linites permitidcs no contesto. Como por periode mais ou menos longo ss andninas nio foram muito sollcitadas, no hou ‘ve dstiouldade om conviver com tats disposigées. 0 desonvolvinents ds atividade econéaica nos séoslos XIE fim de tornar a atividade econinica conpetitiva, leva a2 nas operngées industriats slo grandes o,mais um vee, se som corren of enpresirioe da andaina que reaperece cone insttu~ mento capaz de reunir © tornar prodstivos poquenos capitate ‘qe, de outra forma, som Linttagio de responsabilidade, po manecerian entesourades (12) GD cetgane, ob eft. “ete tecaica aveve fatto della Flo steunoeto gloeidido" pig. 121 atande empress nie pode dLapensar-se porque 23 ela ta ordinariandnte permite a grande enpresa, neze® dos avoleados capitals cuja convereincia facilice, chega-se wBmica ou €a cotigagio de empresas, ...". rlge.19 © 20, cocecececocecoececececce c cece eccecce © sndivsdualieno © 11- teorias politicas domtnantes na Spoca perationo denocrit ico ~ em que, por contraposigio 3s situa gies antertores, nas quais a denocratizagio do capital era aconpashada pela concentragio de poder econfimico, dissoctan~ dose titularidade © poder obee a riquera, se busca a deno~ eratizaglo do governo das companies (23) Cconeebe-so entio a andnins cono un estado de particulares © ‘cooo um estedo faz-se 2 divisio de poderes atrthuindo-se arsenbiéia goral, reunide de todos 09 actonistar © poder so- perano para determiner a vida da sociedade. Peinotpio da materia 1A assenbldia & 0 "eadsnho* om que se fundon as vontades Indl ‘viduate dos acionistas a fim de ze manifestar a vontade cole ‘iva ou *vontade social", Ease tipo de adninistragio prases~ a titularidade daz ages representatives do capital As assenbiBias so, sen divide, a forma naie simples © justs, fo ponto de vista denocratico, para a tonada do decisdes que interaiam 4 toda a coletividade, além de garantir is nino~ las a participagio no processo decisdrio (14). (UB) Gatgano, ob. cit. pie. 126. (14) Bere, Claude, "L'Bxareice du Fouvote dane tes soctteée ‘oamsreialea” 1961, "La deft classique dew soclités congatt cel= 1 diaseratiee Sgaleaieosy entre chan down, Catee £dGe drive dune ootion tondanenta te eum contours exis Sapricis, appelée giivatanont ‘aftectio 2o= Sendo a ascenbléia um colegiado, aplica najerttario, que atesbus § vontade da mloria dos menbros da asde de consenso nas socsedades que, por suas caractertsti- ‘cas, podem congrosar grande sinero de participantes, soz tornar inposstvel » consecupio de sua finalidade. —mpée-se a natoria cono necossidade pritica, para facilitar 0 desen~ velvinento da atividade en ava diniaica ¢, se perpetua, com opie dos acionistes a fim de peraitir qua a vontade sociel se deternine nitidanente (15) Gs) Bere, €. ob. cit, “IL atest pas Snutitte de rappeter qe teacher nt pour objectit ane explication satiofatean Girive cortainenent pas du droit des conteate no peut justifications que dane lee adceseiete pratt Gotdechalat, Roberto ~ Probienas jurtéicos de Lo socle~ necestario para pernitic 1a forasciéa de resolueiones vig. 38 he te dirogecian ta régle gindrale de Duna ninité Acettar que a materia posea validanente obrigar a todos os acionistas nfo implica subordinar 0 interesse individual de cada un ao Interesse do grupo, significa doterminar una for sna para tonada de decisdes dentro do gruzo (16). Aceitar © poder da matoria nas deliberagies assunblesces & docisio po- Altica que esté relacionada com a Ltberdade do participar ou de functonanento, Justificarse a adogio do principio majeri- SSrio naz assonbl6ias do acionistas por una necesidade pei fea visto que nem sempre se obtén 4 unantaidade Ge consonso sobre determinadas questées,0 que poderia levar & inftesa Ge soctodade, “ Acresce ques regra da unaninidaga taguer @ tutela direts os interessee individuats, enquanto a regra da maioria s terminacse que a saioria obriga @ todos os acionistas (16). "Lrentuitus pecuniae’ et, pratiqueneat, l'on reconaTers aisent qu‘un seul eiere sockal an porteur, cestibie de (16) Schmidt, doninique “Les droite de 1a Minorted dane te larene se sounctere @ 1s votontd expeinge pat 1a majo ent anticip® i toutes les rfsolutions wajoritaires (1n Carvatho do Mendongay JX. Tratade de diceito coneretal vol. &. Ae deiiberagées dx assenbidia poral, to oceccecceccee © cocecece eoce ee ceceecece Entzetanto, 90 2 sovtedade & un contrata, 29 deciades majors txato, Linites aceitos por todos os menbroz aa sociadaze na ua constituigio. qualquer deliberagio que inplicar modifica gSee do pacto inicial devers ser aprovada por unanimidade. sea regea vat, pouce a pouco, sends alterada ex beneffeie tual on quo se i 3 maloria poder para introdusir as nats ai serentes nedifscages no pact original fixando a let tint 9s procises que ado poden ser wltrapassados (18) (8) Donasio, Ciuseppe. 11 ree #0 det socio = A paseags cionista dissidente. (Wahl) Deseavolve- as istoricanonte voritica-se que a prescupagio com aciontstas as sociedades andninas surge quando se acoita 9 predominin- cela da matoria na formagio da vonteds social conferindo-ine poder para alterar o pacto social, Procura-se entdo conter etse poder, ainda que se trate de maoria ovata, dentro de aoe donais acionistas (19), Susca-se garantir que ae bases contratuais defintdas 20 pacto © sceitas polos actonistas nia sejan alteradas en sua essencia. neratanto, na consecugio do objetive dea soctedades mustee voues 50 necessiriag noaieicagSes extatuticins ¢ eatrutu- pare delibecar queleqoer alteragdee entatutirian desde aha a tsoris doe ai- ites negatives 3 ates (19) Gotdecmaide, Re obscit, Sado el téeeino perjulcto ae da assemblite gerat. ob.cie ceccecoce ae atividades soctais is mutagSes verificadar nas condigies sécio-econdmicas do ambiente en que a sociedade opera. Eesas nodtficagSes poden atingir de forme diversas os acionistas oe sua posigio indévidual na organizagio socketirsa, ora, as dovtrinas individualistas © denocriticas preconiza~ van tratancnto igual para todos os actonistas (20) ¢ alo se snteodurte desequiltbrios ou desigualdades na estrutura so ctetéria interferinds com a consecueio dos interesses indi~ © legistador estabelece of Limite: 3 stuagio do poder da mio ez direitos do aleance da poder najeriticio, a regra $a os rmatoria de forma regular, dentro 4a conpeténcta a ela atri- beige (2). (Zo Gotdeenaide, R. cb.eit, Ea etscte, #1 principio de que las recoluciones de 1a aayoria que suprinen, aod Mos los miembros de La misma manera... ts sufleente com sspecial de a prohibie{a del aburo del derecho cone eieaye un derechs obfative imperative. rig. 2 (2p vrornge,x.3.08. eft = "La détagation conteae CG dee actionnatves de 1a société-anoayue, suppose né- censsirenent que cette majoriti apira loyslenent, dane cococecececce cece © a tine, se of dizeitos fundaontais dos acionistas aio poten ser nodificades, a posigdo do sicio poterk sofrer nodifica- ges. Sarge entio 4 diftouldade de so fixar limites da alte rragiea nas posigSes individusts dor acionistas inpostas pe Nontéa-se 0 princtpio majoritirio, que & extranamente conve necessidade de estabelecer conctliagio de interesses o- postos decorre da necessidade de manter 0 equilibeie interno 40 wm dos mais completes instrumentos para captagio © concen tragio de riquezas eriado pelos oxpresirios @ resulanentado Bese 0 fulcro dos debates de que resulta o recesso, decorr: Recesso no & institute pore tutela de acionistas (22), ave se faz por diferentes manoiras no ordonanento Juridico, seja (22) vinerto, camfle fm Rivista geil piritee comerciali 289 © segs: ecoececc coccee coocce ceece cecene coco atcavis da exigincta do malorias qualificagas (22) para provagio de deterninadas matérias, saje posetbi1idade de tn pugnagio das deliboragSes (24), por um sistena de infornasiss ris rigids ou ainda por nulidads ou ansiagio daz delibere- eee. 0 direito que o dissidente ten de se rettzar da soctodade on ccondigies talver mais vantajosas, dononinade direito de re- cesso, surge como renédio para solugio de conflitos ex que, exigir-se a unaninidade de consenso para aprovar a delibers~ ‘gdo seria inpedir o funetonanento da sociedade maz, de cvia deliberagio reaultan nodificagdar no extatuto ou na organiza (Ga) tore: io ds proposta, 4 maforia. Ar povigdes Go diniaices « inter-canblivels excero por controle preconseitetsouple 0) tpasaasio a () 0 recente atande 4 confitos Sdsolépicos ois peraite a soll ticasio bitieendo anter intsgra a at ivigede, . © coceececcce ccc Recesso & 0 poder que a lei confore ao acionists dissidents de uns doltberagio arsemblear de, retirando-se da soctedade subteatr-se & deciaio najoritiria. conplenenta o principio najoritirio, permitinds que se inplonenten moditicagses ora nizactonais « estruturais decejiveis, deliberadss por naio~ ia, sen que s¢ faga necessirio o consteanginento do disst- donte que deveria ssbordinar-se a tal deeiaio. Paciiite 0 92 wsioriae qualificedse cade vex maiores para ajustar 0 cureo a soctodade & roalidade do ambiente que a etzeunda, Levan Go « astuapSes prévime da unaninidade: 0 recesso aparece no sistens societirio como renédio legal para aituagies om que s aplicagio do principio majoritirse = pareceria cono violéncia ao acionists colocando-o on face de ae nolde a determinar sua adesio 5 soctodade (26). [A origem do receaso hi de ser huscada ne construsio jurispru Genial que atravia da aplicagéo do princlpios de squidade ma exame do detorminadas ottuagSee entendeu que, mantor © acto~ is om assenblGia goral. fran situagee em que az modifica (See introdusidas no pacto ov na estrutura oxganisecional 2 vocavan mutagSo extrema na poai snaivédual do aoionieta , ainda que deliberadas visando 0 benefTeia conn: (G6) Eisenberg, Melvin Aros ~ “The Structure of the Corpora tion - A Legal Analysie ~ 1976. The appraisal provi ec’ c cece c cece ‘a vendincia jurispradencial se reflote em alguns sistemas de (gixeite positive de tal forma que o recesso passe # integrat fo peSprio ststena societirio, 1igado mais diretanonte ax ond imas que, por suas caracteristions - fungibilidade de scio~ nistea - (27), admite mia facilnente © institute. 0 fatods ria ter levado o institute do racesso para outros tipos, om fo recesso ten, no sistema da let brasileira, sido anplindo de forma a incluit ninoro cada vor maior de situsges (20) elves a 1égtes do sistema esteja om que a decisio aajorita~ ia na anSaina, extrapolande © pacto inicial, nos Linites d= afotar direitos expeciais do actontata, faculte-the swbtrase se a essa deliberagio que vinoula todos os acionistas (29). Gay vroenée, Kos. ob eke. Le voloaté du souser tp cove peinisie (2m feuvaiesA-P. Droit des socitée ... "he tet du droit de (2) mberg. obseit. "The role laid dom by Chiat Justice Bigelow... that the nojrity of the stockholders can regulate apd contrat career", Te ie inplied ear che aajority shalt have suprene autho~ rity to direct the potley of ehe corporation in ataining its char= ceecece € cece ceeecce core c c ae som tor de recorrer a0 mercado, exercendo'o direito de re parece entio 0 instituts como forma de conctliagio do inte reese da maioria, que deaeja a nodificagio do eztatute, com fo interease particular do actonteta que néo dese}a aceiti-lo ‘e que nfo ten outra forma, exoeto abandonar @ zociedade, pa~ ra s0 Libertar do vincwlo social, san que se constraja 0 dis aigente & submiseio inedaoda (30). Recesso & 0 direito que a lei garante eo actonista aiseiden te = en alguns sistemas aor ausentes absentolotas ~ do d0~ Liboragio assenblear de, em determinados casas, por mani fes~ tagdo de vontade, eetivar-se da sociedsde com recnbolso de ting scene, £9 thon tha immediate control and divection of the (G0) Sotondé, 1. Ceandé Prodan della Sooleth par Asiont lice preocupsetonet da ur lato, quella di asefeurare ala socket ‘ca Maccettasione in tinca i principio dell 'eterogestione © la pos SEMELEEE che eaea ai rizolea nella soggesone 0 aaceificio. degli 4E sleuni Geincraneads o'inmagine publicn caace di attivare to fldvets © to te posslnitied ~ t crovarol at gua interno a posisione dt i= cocecccocce ec cocce « c 0 eecesso determina a dtasolugio do vinculo soctetirio on re aga so acionista como decorréncia de sun manifestagio ae vontade de que deseja se retirar da soctedade. Sem divide ainda que @ lei nko reconhecesse ao actonista 0 direito de 12 da sociedade pots © principio de Lsberdade de associagio se manifesta tasbim na Liberdade do pormanccer ou nfo vinoulade § soeiedade (31). Mes, pelo exer cfeio do recesse 0 actonista poders, eventualnente, retirar- ee da sockedade om melhores conaigéea. criagla de aaciedade © manifestagio do vootade sio elenentos sndissocsavess, £ preciso una deciaragio que rezults de ato 0 vontade ou de autonomia contratua para que a sociedade surje, dectaragio essa que perdura enquanto perdurar a socie dace (22). f preciso tanbim una declaragio de vontade para gue 9 incula estabelecide con a minitentatio anterior de autonoméa contratual se dissolva, so extinga, deizando de fo se constitutr a aoeiedade determinan-se as regras de or3a ponsabitidades dos sécios uns om relagio aos outros © en re~ lagdo & soctedade que ressltan do elemento negooial que cons, teat a dace da soctodade, consequente & declaragdo de vont, Gh) Petsote, 6.¥. La tutels «2. pig. 21 (2) Gatgano, 7. Ue aasoctantone ...pie.4y Perel, 6 Le so- eccecccee « Assia, a andlise da soctedede deve ser feita sob esse dipli- cee perfil, o negocial ¢ ¢ organizactonal (33) ¢, cuja aitora, actontstas © que constites # lei fundanental da sociodade, A mantfestagio das partes so eriaren a octedade determina & escotha do tipo societirio, tipo esse disciplinado pelo or nanento juriaico (24). Definigo 0 tipo, a forma pels qual = secledade se organiza ¢ 20 ostruture so determinados pola Aisciptina Juridica, o2 Giferentes tipos de soctedades ner~ eantis nada mis aZo do que éiferentes roupagens que podom vyestir o elemento organtzacional, fie autonomia da vontade dos adcios hos parte dae regras que in- Forman a organszagio daz sociedades andnimss (25) origon & vontade auténona dos sBctos naa, & ux contrat mo se distingve dos denis por um série de carscteristicas orb prise (26). #, mas andninag, una das ceracterieticas do con Go) Feeve-tusei, P. 1 contraced Assocs: 4 cneapl, Diego = OLi statute delle sseiath per Antont ~ 1971 op.ete 5) corapiy ns = ope 1a voloned delte part decide det oor (06) Feevo-taeei, Pe opt. © Prof. Fibio compara diz vos In Rr 479/33, pig, 179 6 seus © cocece c eccece cocececocececececccoeecc © erate de constituigio & a determinagio da estrutura organisa cesonal (37) que se consubstineia ns divisio de poderes © de cinigéo de competéncia entre as diferentes fungdes © que po: nite © desenvolvinento da atividage. A andnims & entio una otganizagio, cone entidade organizada e, cose forna de ostru ‘tora juriaico social; organizagio cone sistena de norms = cone eistena juridico real de una sociedad (38) Entretanto, ‘esse pacto organizacional pode ser wodificado, not Linites da et, por actonistaz representands a matoria do capital som cial impondo-se a alteragio todos of densi actonistas,dis sidentes ou ausentes (33) Gi) Aeceretli, Tuldo in Sageh Al airetto Comerciste “a (98) igro, studi walle fencfoce organicsateice dette publica amen (a9) Peevo-tazsd, Poy op elte foctl tale per cat i valore de ua fatto, por essendo iodividusbi~ in tale coordinarione Lo esta la aun genericetd ed asteatterca” shareholder is making a coseract on teraz which are alterable by lon 20 giver the menorandan apd articles contractoal effects caly ‘hey confer rights or sbligations on the mexber is cece ese principto majoritirio que tom fundanento na les &, en algunas situagSes,coneideradas graves, derrogado, facultande se a0 actonista que nio tenha aprovado a deliberagio © que io deseJa so submeter 4 nodificagio deltberada, rotirar~ 30 fs soctedade, desde que nanifeste sua intengio, exercendo 9 airotte de recesso. snecosso & declaragio unilateral de vontade do sScio que eceja permanocer na eociedade on virtude de alteraci vadas pela matoria 6 que, digeta ov indiretanente, smpliquen alteragdes en sua posigio na sostedade ou nos direttor decor rentes das ages de que & titular™ (0) Sendo 4 declaragio de vontade que modifica una relagio jurl- ica o recesse & negieio jurfaico eujas caractoristicas pr6~ (40) Perri ~ Manuele pie. 641 natureza juridica ¢ eftofo‘s dx deciaragio de vontede 1A fin do rotirar-se da sociedade con 9 reamboleo de suas s+ des, rompendo 0 vinewlo que 9 Liga 4 sociedade, & preciso que 0 actonista aissidente manifeste de forns clara sus von tads © 4 faga chegar ao contecimento da companhia. Mio & su Fletente aiscordar da Geliberagio majoritéris, opando-ss = ‘ola om assenbléia para retizar-se da soctodade con reonbolso. 1 les determina ques comunicagio 3 soctedade aa intengio de desfazer 0 Liane soctetirio parta do actonista individuainen te. portante negéeto jurTdico. (41) ode haver aissidincia som recesso maz, nio ze concretize ecesso sam declaragio de vontade do dissidente (tambin do ausente © do absentetota} GAD wegdeia juridice & ato de auco-regutanenco de Ioteree oe efeitos visados (Betti, #. pig. 241 vel. 2) lecsee, Uy pig. 236. vols 2 SeolES, pig. 91). os aegd- 18 @ ainda mais importante gor perniciz a dades do nease: eoce cececece cece coece ¢ Declarada a vontade do acionista & preciso que chogue 20 co” nhecinente da eociedade ms, s partir desse momento aio & nocessirso que haja menifestagdo desta acoitando ou recusan= Atssidonte, produx, independente de manifestagio ds socieda~ fo, 0 efeito pretendido que destazer © vineule associative a. Receseo & portanto negScte jurfaice que extingua une relagio por deciaragio de vontade de uns parte apenas. & negSeio jo Fidico ontlateral que se manifesta entre vivos © que © aired to tutela como manitestagio ds autononla negoetal de parties ares (42) Gia) segunde on efeitor gue produrem, oF negdeios jurtuicos poden eer conetitwtivos, ~ iaplicando a erisgio, aoditi rativer, Or negSeton jeridicos entre vives © 02 ae5é- Jo & forma adotador. (Berti, f. op. eft Pig. 209 vol. 25 Sto1ti G. op. cits pigs. M6 © seas.) (4a) define-se negicio juréico cone 4 aanifestasio de vonta, de de own ou mats partes (contror de interesse), que vf extingule on direito subjective, Ba funpio do oiacee de co 1961. pig. 40). (Stolfi, 6. Teorka dei Regosto civeidi cececcoce « ee cece cocec cece 7 os negicios juridos unilaterais <6 produsen efeitos nos oa eficécta tanbén difere contorme dovan ov no ser conhecidos pelo dostinatiria da declaracio. to caso de rocesso © declaragio de vontade do actonista que pretends rettrar-se da sociedade ae completa com 2 recepeio pola sockadade da aanifestagio do dissidente, assumindo-se que a declaragio & feita con a intengdo de 0 declarante 5 2 brigar independente de aceitagio da manifestagio de vontade pelo destinatério. Recebendo a sociedade @ nantfestagio 0 vontade do acioniata que deseja retirar-se da sociedade con 0 reonbolso de duns agiea, extingue-se @ zolagio Jurlaica qe tune 0 declarante & sociadade produsindo-se a resiligio Cojo conteide @ una etelbuigie patrinoniel, ov sola, no (aetei, 6. Teoria Geral do NegSele Juridica. Eaitore Coimbra. pie. 169. vol. 2) tors e+ os que re destinen a aguieisio ou renincia a ai a anterior (Scognanigiio, denato, Contratet in Genera~ La. pga, 57 © segs.). ecececceccceccecec coee cece cecece Le 0 vinculo associative. (44) io ease especitice do recess, dectaragio de vontade © eficl cia da dectaracio nie se confunden, dependendo esta da con fiudneia de virion pre sopoatoe. necesso & ronédio Legal que permite ao actonista no ser cons cangldo a aceitar 9 se submeter a una nodificagio estatuti- ria aprovada ¢ desejada pela maioria ms que, a sle, parece fonerosa para seus interesse2 por piorar sus posiglo na socis oa, ge a retirada depende da aprovagio da deliberagio, apro & assin, entectanto, ido baste a aprovagia da deiiberagio © nem nesuo que soja irrevogivel, tnpositivo que a deliberacio cone negicto unilateral se torne eficaz. Se a datiberagio nodificativa nfo for inplenentada a nodifi- eagle contra a qual o actonista se ingurge nio 8 eftcar «| Gy etic tn manitartagio de vontade dapenda de observicis doe ~ lo, A eftcdcLa do aegSelo paderl enteetanto depender de circunetio- ckela a0 ato de asononia privada gue corresponds 4 wn madslo extabelecido, 0 nego wabtaterat ade manifests chegut 20 coabecinento do destinatirfo. Deaanan- hi randio para que 0 pedido de recnbolzo se torne eficaz as). peragdo de que #iscorda seja eftcar devors buscar outra for~ [etando a effoicia da deciaragie de vontede do acionssta su pordinada a efickeia da deliberagio ascenblear, enquanto pen dente de condigio, a declaragie nio produs efeitos. Implenen tada a dolibersgio desaparsee a condigio os mantfestagio de vontade ge aporfoigoa A oftcicia da deciacagio de vOTESHS Gris para 0 sctoniste 0 Atretto do pleitess © pagamento de suas ages com 2 oxting! Go vinculo que se estabelecera por oosatio da adeaio a0 pac~ recesso esti exstamente na vinovlagio da declaragio de vont de & deLineragio assembloar. Frequentenente az deliberagées gue enssjam 0 eecess0 s¥o condicionadas ao total do valor 40 reenbolso que, eventuslnente, deveri ser festo pola compmnin Desss forme, se 4 adninistragio entender que o volune de ce~ (a) Wejavse a Mpdtene de recess ao are. 230 ¢a L 6406/ 0 negicio te sperfeiges con 4 masifestacio de vontade © se completa con a produgie do feito visaéo. ade Financetza da sociedade, a modificepio aprovada por mio ria ado so efetiva e dosaperecen ae zazies para 0 rocesso. Afsmmar-se ento que s declaragio unilateral de vontade en tre vivos produz efeito imediato & tenerfrio pois so 0 acto~ nista deixasse de ser considerado menbro da conpanhia ©, pos, eriornente,a deliberseio mio fosse implenentada doveria ro~ de tanbéa se exige a nanifestagio de vontade esta nova decls do vontads de dsasolver © vineslo soctetirio, tender ¢ deetaragio de vontade do actonist como manifesta io condictonada a evento futuro permite solucionar, ao me- nos en parte © problema. ras. jist 1A sttuagdo sori mais conplesa STRESS panifeatagio dion tade do acionista @ a revisio aa deliberagio da sociedade o- corrorom outras assonbléias ou foren tonadas decisdes que potsan afetar outros direitos do actonista, 1h tose da eficteia imediata da declaragio do vontade elimina a posetbiiidade de o retirante participar dessas cszenbléiae te na soctedade, Claro que iste poder resultar om asficul des para oz denais menbros da sociedade, se 0 retirante 50 tornar opositor sistenitico de todas as manifestagdes asson- , dificultando © funesonamento da soctedade Solugio conciliatdsia seria aceitar-se a declaragio sob con Cece ccece c c eccece Aigio © doterninar # contirmgio ox ndo da delsberacio ass bear antes de outeas delsberagdes assenbleares que putes en concorrer para alterar sinds a posigée de acionistas fos, en tonadas. 0 dieito de recesse no & concedido ao actonista pelo sim ples fato de no concordar, em cortos casos, com a natoria line a poseibiiidade de eubtrair-se 3 roditica- as, para da ‘glo do pacto que le considera onerosa pars si ou para a 0~ Assia, s¢ a doliberagio nio & implonentada, tornanto-se ine steaz, nfo hé gue se considerar que daclaragio de vontade do acionista produz efeitos © que deve sor reenbolsado nquanto a deliberagio for ineficas 0 recesso née se conple- ‘ts o, aendo ineficaz sua declariglo de vontade, 0 acioniste io se Liberta do vincule soesetario conservando, portanto todos of direitos © chrigagdes que sua posigdo confere. Pode conparecer a sstenbiSias, votat, exercer direito do proferén cia na subserigio de agdes, enfin, permanoce en pleno goo A eftcicia da deciaragio de vontade do acionista dapende sem pre do effcicia da deliberagio asseablear. 0 acionists nfo ze torna credor da sociadade pela simples mnifestagio de ‘yontate. Enquanto a deliberagio assenblear nio for efica: wodificagio de pucto néo 20 conpleta © o recesso nio se aper Fetgos. tndaga-ae, onto, em quo momento a deliberagio se considera perfeita e 0 pacto noditicado. ececccee € e cocceeccecce eccococecece pe modo gorai a discipline das andntoas 8 cubnetida = £i8ca tizagéo de autoridade adninistrativa ou Judiciaria ~ 0 Regis ttre de Conércio ou © Tribunal ~ deade 0 momento de sue cria~ 0 procedinento de conststuigio da companhie plota apée 0 arquivanento do ato constitutive no registrocm ade ~ adainistrativa ov judicial ~ para que a soctedade pos eriornente aaquira personalidade juridica ten ofeito const tutivo (46), porque apée o registro a soctedade adasire per~ aonaiidade propria, tornango-se titular de direitos © obriga ape. se proceder 2 e828 formalidade a andnina no iste, apesar do pacto, da subscrigio das ages © do paganen to da entrada. 0 registro $ requisite Final para ques =96ie dade surja cono entidade autSnoaa 0 adquira porsoneligade — see atatona de flacalizagio se'destin a verificar confor inidade dor atos praticados por fundadores ou controladores com as exigincias inpostar em les. Ae wesmas fornalidades de registro esto iguatmente subnetidas as alteragSes introduss, dss no pacto, visto que cada una deasas modificagdes acaba por refazer 0 pecto entre o mombror da soctedsde. Portanto se a anénina nio se constitu sen o rogistro, yodenas con cluir que as nodificagies no pacto (nova “constituicso") pa- (ey Wejese Ducoutous-Favaré, Clevde'~ “Lee Sociéeés anony~ jos en Droit Prangais, Alleaand et tealien ~ 1969. a noaificagéos extatutirias posteriores nio constituen nova porsos jurfaica, portanto sau eyame pola sutoridade competen ‘ke & apenas declarstiria, do “acertanento* ge que a doliber: fe esta conforme con o= extatutos © a lei (4). Isto cor G0 e6t con ‘ze também com ap deliberagdes azseableares que atingon a c=~ aesin a detiberagio assenblear vincula, internanente 03 acto, nistas, indepondentenente da arquivanento © publicagic, vex corréncia dessa vincvlagio 20 pacto 8 modificado & que cossio de agdes posteriormente 3 dolibersy cenconten © pac Entzctanto, a ofiedeis da deLiberagio perante terceiros de boa £8 deponde do axquivanento © registro, asain como a ofi~ iavranae ata da delsberagie assoublear que, levads = regis tro e exaninada pele autoridade, valide 2 modésteagio. Recesso & negécia jurldico, unilateral, entre vives, subords nado a condigio. 7 im 0 camplenente de todo © “iter” do procedinente para que 1 doliheragio ascenblear a0 torne ofteaz (4) GMa, cimcarlo ~ ob. eit. page, 749 @ 753, (a Harel te Soeiet3. ob, cit. "RMopatto atte asgenbion stra el condice inpedive il ceapleteneato det procdlasato © ciod o tegiolador requer nio 26 0 registro com a formalizegio da ‘geliberagio on ata para que se porcorra o caninhe de aperfes qoanento da deliberagio © © recess0 sja adnitido. Conentan- ldo o art, 243740 €C italiano, Fr8 sustenta que a inscrigio da fata da Assenbléta nfo & condigio de eftcieis da delsberagio poner de reconhecer que pode haver lesio « direitos de acts nistas quer quanto © inpugnagdo quer quanto « recess0 (piss. 149 a 750 ‘ necosso cono negéelo entre vivos do conteiide patrinonisl os negicios jurldicos de contelido patrinonial slo os gv erian, nodifican ou extinguen dizeitos putritienta: © apecfeigoanento da adesio a0 pacto societério pola subseri gio do agdes depends do pagamento do pelo menos parte do sq lor dae ages subseritas, isto &, ne minino © paganento ¢o valor da entrada, conforme eatabelecide pelos fundadores: A manifestagio de vontade (adeaio a0 pacto) 6 acompanhada de tua prestagio de contetdo patrizontal reprezentada pelo pasa, mento, om pectinia ou mediante conferdneia de bens, pars 6 tornar fica. Mio @ sufietonte » declaragé ja porticipar da sociadade sem que soja conplenentads com 0 paganents de pelo menos parte do valor das aden. A dectaragdo do actonista solicitando o reenbolso represents ‘9 ronpinento, 2 ndo "renovagio" da adesio, om virtude de mo- aisicagio do pacto cam a gual no concorda, oc cecceccec cece © 0 do valor das agSes, deixar de ser acionista implica en £2 ober © valor ds porticpagio no patrininio ds soctedade. 1 modisicagio do conteido patrinonial tanto en relagio 8 22 cefedade que dove so destanar do sau putrininio en favor do actonis, fa retizante, quanto no patriménio deste que dispie das ayéee | retirada do acionista corresponds a una Liquidagio de sues apSes com extingio do vinculo que 0 unta 2 sociedade. =, tal cone na Liquidagio da soctedade,dove reccber sua quote-perte no acervo, Jato &, no patrininio Ligutde. © actonista aissidente poders retixar-se da soctedade ceden~ Linites ou restriges & ciroulagéo das nesmas, no never aap predor ou qualquer outrs razio que posta inpedir a Livre tans ferdncia dae ages, determina a lei que e actontsts soja e~ ombolsado pela sociodade nas hipSteses om que facits oom costo. 0 institute ton sido duranente criticado por simplices salda de recursos da soctodade em paganento daz agdes doa conpanhia em oeasises en que, gerslmente, necesita do maior volume de recursos para pronover as alteragSes aprovader, ~ que se onera a soctedado, projudicando seu funcionanento, con otocarse noste ponto o problema de se determinar o valor = set pago ao acionista, de se encontrar a justa medida = fin © cceccceccceccee cece ce sociedade en prejufsa do actonista ou o inverso (49) por ocasiie 4a Liquidagio a atributiio da quots-parte 4 cada actonista se faz na proporgio do sua participagio aa socteds dae ¢ em relazdo a0 acerve spurado, tuna sociedade que deve continuar # exercer sua atividede aposar ds saida ae un ov as um doles na Liguiegio de suse ages? 6 valor do reenbolso &, via de xegea, eterminado en fungio fo valor patrinonial das ages, apurado con base en balango aprovato oa om balango expectal levantado yor solicite acionista para efeite de reenbolzo (50) ou entio, con base nas cotagSes de bolss durante certo porodo anterior & deca ragdo de recess. Gay A queetio de justo prage para reenbolso encontrs parale te e capecificanence pars esse fia" (lgazelli, Waldicio t Minoriae on Sociaiade AnGnind'= 1977 ig. 75) (50) seatta in Rivista de Diritte Commerciale ~ 1905 vel. 11 quete un bilancio viene redaete @ quelte che unicancate of fatta ont che ne costitelscoso L'ateiva « il pasvivo per as patrinosio son solo perd na deve ricevere atteibuizioni eocece cccee ccoeccecceoce c 4 uaisquer dos critérioe & passivel de eriticas ¢, mais que ada um deles isoladanonto, a aistura de eritérios absoluta~ onto Gistintos pars solucionsr un neem ofette que ocorre om face de a sociedads ter ou aio agdos cotedas en bolss (sm. 06 dononstratives contabets so pegas que retraten, de forms feetitica o passado. enquanto @ atividade ae desemvotve ¢ 06 vatores jo apurados cono un fluxo, os balangos roprosentam os aaldos dosso fluxo en determinade momento Alfn disso, a= priticas contibets, visando evitar @ atstri- bbuigdo do lucros que possam deixar 4 sociodade deseapitatic: 422, acaban por aunentar 0 valor do passive © roduzir © do a tivo, de forma que © patriminio Liquide contibil resuits en eral, menor do que o real. Actesce que, além dessas pris ccoto em situngSee espectais, contabilizar 0 valor do avienen tocrgoodwili"y o valor que resulte do patentes deses pela sociedade © de que, aio passiveis do langanento, as des, esas con pesquisa 0 dosenvolvinenta, tas nfo o reaultado £8 suro que delas advics, GU bolgarelis, uw. ~ op. cit do a0 referie a5 so avaliados pelo mercado bursitil © so traduzen em prego rats elovado para a0 ages das soctedades on que existen dos om pesquiss, maior era = cotagio das agdes en bolsa, fete de forma maiz adequada no valor de mercado das ages, ‘visto que, mux mercado perfeito - en que nenhim bloce de 80s vendido ov adquirido pote deseatabitizar os pragos - ©, cotagées bursitels, isto &, avaltagio que o mercado faz da Sociedade, 36 incorporan exnas infornagses. que as osctiagses na cotagio bursitil das agdea pode ter cer (que ela for calculada so aproxinar de qualquer dessae o2cil: 809 natores (elta ou baixa) Entrotanto, a crftica fundamental que se faz oath quanto a0 forma de apurar 0 valor das agSes Se 0 balasge ao reflete o valor da enprese explerada pele Ges dos titulos om bolsa tanbén do peraite aperay un valor sdequado on face das ovctlagées a que poden estar sujeitasas ceocecceceoce ecceeece coc « cotagdes en peqvono expago de tempo €, mais ainda, soa du- Ho inaesejada , plicidade de critérios oxtabelece discrimina pois implica en oliminar, para certos acionista: « possivel apreciagio que © norcade fax a4 soctedede, & proviso ostabo~ iecor outro critério quo seja comum © passive!’ do sor utili~ sado para todas az hipSteses em quo a lei contémple o acto~ nista coma faouldade de se retirar da sociodade: 0 welor da empresa cuja atividads exercida pola sociedede & representado por sua oapscidade de produzir Ycros. Adnita indo Iucros o2 @istributeé eventualmonte, entre seus acto- mio Liguide, yor ocasise da iquidagio. Portanto, con txra de seus Iucros futures (52), Basa medida de valor, depende ~ ragdo do valor atutl do flism de lunes 6, on ravi deass dificuldate eter no sor © critério nals aferindb. tes, apear da tentative pare encontrar alga form de avliagio do justo valor ae ages que soja ebjetive 0 suficiente para nio rower dlsptas entre oz acionistas Por outro lado, 0 acionista que se retira nio deve ter direl to de participar nos lueros que serio produsidos depois ds atteragio por nio mis fazer parte 4a sociodade. Entretanto, eve tar diretto ooo lucros que foran guraibe até a aiteragéo deli berada e, nesse caso, como faria uz investider, 6 possivel avaliar a empress com base no fiuxo de Iucros que venha ser (G2) Solowon, Gera ~ "The Theory of Pinencial Managment 196% ce ececcce 4a produzide ou @istribuide a cada ano. Ueitizands un dos modelos finenceiros seri possivel estabelecer un eritérto u= niforme que independe de cotagio de mercado © que poderd sor mals justo para o acionista dissidents (50) ¢ pita 2 sociodade que deve reenbolel-1o sen ter certera do que as ages pode io sor rocolocadas en circulagio reponto-se o patti Podenoe nos aocorrer, para este tipo de avallagéo, das tec ring financeiras desenvolvidas para anilise do valor de a+ gS0e © utilizadas pelos investidores. esas teoriae explican que exinton varsdveis e relagées relevantes que pode soladas e aplicadas uttitzando nodeios mateniticos para 0 culagio teérica e que se agrupen na excola fundanentalists © pa escola do *rendon-waik* ou alestria que, utiiisando da- fos histdricos procuram determinar 9 valor ds empress e, con soquentenente 0 valor da apie. 0s modelos quantitativos mais coniscidés 283 os elaborates or Myron J, Gordon (54) @ Modigliani-xiiler (55) (SB) Maltaneine. ob. cit. "The appraisers should consider the clenents (Gi) the tavestuent, Financing and Yaluation of the Corporation 1952 syed Francia, 1.¢. ia Tavestnontes Anlysie and Hanagenent, pss (3) mobigttant, F. e Miter, Ht in "Dividend Policy, Growth and he ecece Ce OK cece cceccececce € coneiui que o valor da apo & gual a0 valor presente do fy yo de dividendos pager ¢ essa agS0, se exprine na equegio: taxa de desconto ¢ g 4 taxa de crescinente da express (unt fe por Saso reten maior parcela dos 2ucros) cxitica-se 0 modelo porque se baseta no flux conotante ge to hi AnfluBnois do valor doe aivigendoe sobre o valor da a elo, & preciso ajuster 0 modelo. Parte-se entio para 9 node 1o de Hodigiiani-Kitler que toma como base © lucro © que a ima que o valor da empresa ¢ 9 valor prezente doz lucros futures © £0 exprine na formutagio: ee aE fonda Vz & 0 valor total das ages) fy 9 valor doe lusross Te tempo considerado, ass verdade & que oz modelos Levan 20 purer o valor das agiea, Aniiiaes senelhantes = casaz (56) Philippaton, 6.6. a "Financial Managment Theory and Techaiques" ~ 1973. olden-Day, Tac. cap. 13 0 14 pies. ecece ecceccece ooce cocecccece ecccecccece 38 bbancos de dosenvolvinents © de savostinente so avaliar as ‘companhiac(quer on processes de abertura de capital quer pa 4 decidir a participagio scioniria da inztituigZo Finance Se essa sistenitica 6 adoquada para deterninar o prage ao enganonto de agdes ou pars avaliar as possibilidades aa 2o- cfedade © conparar con a cotagio de bolsa, nio seria de on= onder que dove ser tanbén wttlizada cone pardnctro para avs iar © reeabolso a ser feito ao acionista? gee para fine do x te a possibilidade do obter un beneficto que represente pre julzo para a conpanhia. las, obvianente nio se pretendersiqie se roal valor de suas agGes. Na medida em que o valor patrigonial dar ages se aproxins do valor de mercado (valor de bolsa) Mi possibiltdade de es to caja 0 justo valor das ages © a base adequads para o re fembolso. Se 05 valores foren divergentes dever~st-8 buscar outso eritério para avaliar ax ages. A oxperigncia do sistema norte-anericano, de que citanos dots Sulgados, poders servir de substaio. “Whore earnings base is significant factor in evaluating she ‘Ant parent, arnings value is determined on basis of « cooeccecece past and not prospective earnings...¥ David J. Greene and co, cwmoxe, in evaluating shares of dissenting stockholders, mul tiplier applied to earnings base ss determined by comparison of financial records of a group of other companies, the corp ‘exitions used in comparison should be competitive in nature, Be Ae unfair to make such comparison with corporations dea ding in oubatantiatey ai ‘rhe asset value of a corporation se to he determined by find ing. the going concern value of the assets to the company, whose shares exe being appraised" - Felder ¥. Anderson, clay sdnitom recurso a todas as fGrmulas que parni- tam chegar ao prage Justo, projesio de Iveros, conparagiio 2 inatey tinanceivos com outras campanhias operando na nes Feito a conta do capital, & 9 que re relaciona com « colosagio daa agdes an cizcula en reaug’ @o capital socsal ey nes Julzo nio 05 para a sociedade com aunenters risco doz (S6A)~ Todos ox julgedos ent (tart Bi cecece ce coccecece « Retratagio do actonista diestdente As declaragdes untlatorais de vontade do tipo receptieio tor trio cy = partir dosso momento estarS o dectarante obrisage pelo aperfeigoarento do nogioto. | aplicagio da douteina 32 declaragdes do aciontete aiasiaen tte Levan 8 conclusio de que, recebida & nanifestagio de von ‘tado pola soctedade (adniniotragdo} aissolve-se © vincute 9 eletirio e, = partir dessa ocesiio, o acionista detxa de ser renbro da sociedade. Nio partioipari maiz de assenbidias ge~ Entretanto, na disciplina dae anénimas 9 elemento patina tal ocups posigfo de extrema inportincta. ‘Tornar-so nonbro 4a conpanhia exige Geclaragio de vontade « paganento do valor das ages, deixar do ad-lo dove zesultar 0 declaragio de vontads acompanhads do valor do reenbeis. Enquanto nfo reonbotsado dever © acionista nanter ua posi~ Gio na soctedade benefleio exclusive sendo esas una das raxies polas gusta & eritieado, Afimna-se que © reenbolso do dissidente vai con efor Wr sua declaragio anterior @ pormanecer Ligado & soci nas, poders, wedlante nova declaragdo de vontade, fazé-10? 2 © nesécio unilateral ae repute formado quando coexsstiren to os 05 olonontes neceasérioa pasa 0 tipo mas, 26 s0 apestei~ got quando produs os efeitos visndos. mntretanto, a declara io d0 vontade nio pode ser reformads gor que, ao sendo se cossicia 2 manifestapio do estinatirio © negbeto estar’ com pleto con 0 comhecinenta deste da vontede declaveéa. 4 retra taglo da dectarado de vontade dover sez sconpanhada do na nifectagio do destinatirio a fin de quo se econstitue © ne= sicto jurldics anterior, Dessa forma, enquanto © aciontats nio for reenbolsade, = ro tratagio de sua dectaragie anterior se consideraré aceita se nfo for pago yor suas ages. 0 nio paganente do valor do ro~ ‘embolso poder ser considerado aceitagio da nova docta: 80 de vontade do actonista. Pressupostos para o beercioto do Recesso Participar da sociedade e,nela pernanecer ou nio, 5 trigio § Livre traneferéncia das partes sosiats, descontente com a soctedade, basts que 0 sécio busque conprador pars son prticipagio © said ds sostedade Augdo da sociédade, na andnine a fungsbiligade dos sctonis- ‘ees en fungio da circulabilidade das ages @ caracteristica fo tipo, bestando que se adguira ou se altene ages en boise ow bicio ou, por cessio de actonista, para se associar ou Aeeiigar as compan gntretanto, quando se invoca 0 dinette de recerso, 0 rompi~ mento do vinculo dacorrente de declaragio de vontado se faz, ‘ainda que haja rostrigGes & teansteréncia ov circulabiLicade as partes. Bose afastanento que ten caractertsticas préprins depends de mnifestagio de vontade do actonista, nio deve er contundide cam © ronpinente do vinewio societirio “ad tos pressupostos. 4 taouldade de se retizar 4a sociodade con © reenbolso das ages £5 pode ser exeroida pelo acionis~ ta quando, por deliberagio majors Foren introdusidas moiifieagSes estatutirias. Aeresce notar que toda a atuagio da maforia que enseja 0 ro- eesso se faz dentro dos Linites legais, aio hi que ze consi- orar situagies de abuso de poder, freude ou injustificada 9 nidios legate (57) 0 recesso pressupse Geliberiigio vilida, tonada de contarnida de com a lei, a saber, asonbléia regularnente conststulda ~ convocagSo, instalagie © “quorum deliberative ~ e nanifocta- Gmattaceine obscit. “Te cam Nardty havebeen contenplated ges de vontade individual dos actonistas soa vicios, Mio soquer nocersiria a existéncia de controle permanente da so- eledade por matoria pré-constituda para que a dectaéo majo~ ritiris faculte 9 receseo, Matorias eventuats que aproven as as consideradas pelo legislator cone fundanentase para fo recesso, por influirem na deciséo de aderir ou nio 3 socte dade, sio suficientes para 0 oxercieto do direito de retiza- A doliberagio dave ser vélida, ndo pode ser eivada por vin fotos ou snguinads de nalidades, quando caberé rocorrer 3 in pugnagio © anslagio da assenbidia en toda det iberag! G0 do totes ox acionistas, dissidentes, cusentes ou absen~ tefatas de deLiberagdes majoritéciae & principio de functona Linites a6 doliberagdes majoritivias sie constituldos pelos A conpeténeia da assembléia geral para introdutr modifica gee no texto & exclusiva © nio concorrente, decorrendo ae oxprasee atspositive legal. Destinando-se a permitir © fun clonanento ds aociedade (az nornas slo de orden piblica), ~ qualquer Linttagio a0 poder da masoria seri tamin expresses Mes, oe 08 direitos inividmis sip indorrosivels pela maiarta 4 posigio do sicio pode sofvernodlfieagiea consequentes da delibe~ raplo majoritria 0, nezsae eituagSaz & que, on geral, 0 le fica o pacto en elementos que # lel considers fundanenteis ¢, cexja enmeragio & taxative,faculta-se ao diseidonte subtrair 0 exereleto do diseite de recesso dependo do haver na deli aeseJar retirar-se da socisdade dove faze-o buscando ou do so permite, porim, que @ acionists, ado importa qual o nontante de sus participagéo no capital ¢a sociedede, posse a qualquer tempo en virtude de woditseagio estatutéria, pron obviar © probiena © evitar que a sociedade possa ser, 2 qval quer nosento, demandada por acionistas para que 0s réonbolse, © lestsladar estabelece © pertodo em que, om face da alters clonjats pote requarer 3 sociedade © reonbolso do suas agies. A falta de manifeatagio de vontade do eciontsta dentro 40 temo estabelecide pelo Legielador extingue sua pretensio rs terior, exceto 2 novas nodificagées foren deliheradas. rer o reenbolso de suas ages. Legitinados pers faze-lo aio fos actoniatas de acciedade 3 gpoca da deltberagio, que ee opdem a aprovagio da noditieagio, os acionistas dissidentes nos termos da les. ee cecececocececece pissidénela do acionista implica manifestagie de vontade con tedria 3 da matorta na agsenbléia geral. Como os aoionista cloniste dissidents hi de ser o que, presente 3 assonbléia , vvotou contra a aprovagio da matéria, opSs-se A mioris. 0 actonista que com sou voto, ainda que ao decisive, contet~ but para a formagio da vontads majoritiria, no poder’ reti~ rarcse da soctotade com reenbolso de sua agdex. 0 voto con cords com o da mioria vinewla 0 acionieta definitivancnts & + enquanto que © voto contrSrio faoulta a retire vee graves alteragSas da orgenizagio of do pacto. contra s aprovagio da delihersgio poderiam retizar-se da 30 ctedade rocorrendo a0 recess9. 56 actonista con diveite de eseidéncia poderie se rottrar da sociedade. 02 gue arecessen ou que nio se nanifestassen nio poderiam exercor args fol # discussio quanto 3 eituspio om que ficarian os ausentes © absontelstas en face do rectsso. Entondia-se gue, senda necessirio o conflito, @ dissidéneia expeessa, nen © aurente nen o absenteista poderiam recorrer ao institute (56) Afsmmavarse que 0 2iléncio do aciontsts implicave aceitagio ~ ticita da deliberagio porque "quem cala consente™, Entretants, 1 ebstengio pode apenas significar incerteza quanto & mansfes tagio do vontade em relagio A mtéria e, portanto, quem, pre sente & assenbléia, som qualquer ‘npedinento, nfo se manites ta, nfo se pronuncia, nia pode ser considerado favorivel & de, A apuragdo do ninero de votos, para efeito de aprovagio da de, tos em branco, 0 voto deve ser manifestagio clara da vontade Ge acionista, no s0 pode presuniclo. Se oz votos om Branco nfo ao computados para formagio da matoria, 0 acionista que fe abstem, vota em branco, alo se nantfestando, aio coneante f¢ no sprova a deliberagio, Dessa forma, quom esla nio ate ada ©, como tal, nfo sntegra s mseris, aio concorre para a formagio da vontade social, Pode, portanto, so 0 desedar, «= votada a delineragio que nodifica os estatutos se ausentazsa, io ae Ihe poderia sonar o voto (que no fora manitestadolce G8) Ascarelii. Peobienss, pig.422; Mirands Valderve, 1. ob. = posigdes de ausonte o absontetsta sio idénticas en face as detiveragio majoritiria (0 absonteisno nas assanbléiae £ do batido 38 antorformente a0 Decreto-Les 2.627/40) (58). Doses forma ton-se ontendido que nio apenas 08 disoidentes maz tan im 08 ausentes @ absentelstas poden exercer 0 direito de re ccess0. Aponas © actonista que voto favoravelmente # contri ote positivanente para e aprovagio da deliberagio nfo pode ze azrepender @, solicitando © reenbolso de suse ag: Aclonistas titulares de agSes sem dizeito a voto, que no pa nifestar en ascenbléias gorais daverio ter aircito sontes, que nio se intoressam pelos aasuntoz societSrios «, até mesmo os que se sbster de voter, cons justiticar @ ie pode manttostar sua vontade,por estar privads do atreito ae voto por fora de clausula extatutsrin? Se a boa condugio dos negGcios sociais pravoca reflexos ne posigdo de todos o actonistas, a altersgio estatuté fe, igualnonte, refietirese nesses posigées. Wodificagio ao GH) carvalto de Mendonga, J.%, ob.cit.vol. a8 1169 a0 objeto sooial, fuse, etsie ou incorporagdo da eociedade po~ em transfornse de tal node © pacto que so acionista se afisy spinal = m qual néo confia (60). iata que nfo pode manifestar sua vontade na azsonbléia go al. Base © posigio adotads pela let das sociedades por aioe brasileira que, expressanente, eatende o oxercleio do dizet~ ee do ai 0 eecesso pressupée, portanto, = possibilidede de que o acio asembléia geral ov, s titular de agdes sem direito de vo Assenbldia. Quem nio era acionista nessa ceasiio, yodeed ce ponha-se, por exeaplo, que o scioniats dissidente tranatiza suas ages Logo apse a realtzagdo da assenbidia gerai e, com Go) Wie estanoe em face de alteragdes de direitos préprion condigio de afleiela da inplenentes Lberada pelos acionistas cos direlto ae voto. - ‘ eccce sata 0 destigue da sociedade, Toderia © ceationério, exer cer 0 direite de recesso poles ages que howe do dizsidente? [A sesposta 0 prende a indagagio preliminar, quando» saber ae 0 direito de recesso & direito que se incorpora Se ages fe, nesae caso ciroula com elas, ou se & dizeito pessoal dos actonistas, caso an que nio se transfore com a circulagio do: tltaloe. Direitos que so incorporan aos titvlos estio definides, com precisio,nos estatutos © podem ter conteide pstrinonial -pre, feréncts para roccber Gividentos os qusta-parte no acervo por Liguidagio da soctedede - ou politicos - direite de vom to (niltiplo ou nfo). os danass direitos que decorren da Lic beralidads dag agdes resultan de olaborag! cerve por cassie 4a Liguidagio, divetto a participa: nos tu eros, aireito de verificar 0 andanento des negicios soctats, de conservar 4 posigio 46 menbro da soctedage, 0s direitos vo titular. Asain,o direite de voto est incorporado 3s a 608 @, daverd ser exercide pelo novo titular a cata trans das ages, 0 voto § exercido pela peason que tenhe Hitularidade dae agSer ou déreite de mantfestar ova vontade © aireito do receasa, tal cone © dizeito de voto & exeretdo or pessoas que tonham legitinagio para tanto mes, § difersn G2 do aizeite de voto que se incorpora Be agSes, 0 airesto fe recesso & especial concessifo da loi que faculta 20 actonis nfo concorda, Tal faculdade § concedida a0 aciontste que se inta pessoslnente atingide pela alterspio extatutéria © nfo desoia permanecer vinculado & sociedade sob as moves condi- ges pactuadas. f,portanto, droite pessoal que no se incor, pota ie ages, mosno so docorrente de sus titularidade. Des~ sercer por si 0 direito de recesso, no pode entretante trans fericlo a0 coder suas agées. A titularidade das agdes supde esto un pacto(61) que alterado, de forma a justificar o quize suas ages. M30 0 fazendo no prazo legal adere eo nave pact que se forma com @ alteraga © cosstonirio, entretanto, adere ao pacto 35 nedificads, dea rados is ages ou que resulta do sia titularidede, nfo sucede (GD scognamigtion Q. ~ T coseraeei... “La sosione ai conte efttereun La lege ad exprestion!, cone “aecice al coneeet terso trova it concratco gli pronto"... pigs.159 e 160, trotanto, ao cedente quanto 40 direito de recesso (62). cada nova sdesio a0 pasta, 0 posterior § nodifteagio, encontra-o| $8 alterado ¢ nie hi cons considerar que se transfers 0 ai- reito de recesso sonio om fungio desse nove pacto. 0 recesso & consequineta do vineulo que une acionista ao pacto eriedar a sociedads, Condigiéo para o exercicio do recess § que 0 acto ao qual ze ederiu seja modiftcado sen que se tena = provado a moaitica © dizesto de recesse nfo pode ser exercido por que nio puedes, se, 4 Spoca da doliberagio,declarar sus posigio favor 0 acsonista aanitido apse a realizagio da assenbléia gecal — que introdueiu as alteragSes otatutdrias adere ao pacts so fo poders oxercor um dixeito Asnda que case scionista celente das ages foss0 diseidente © direito do recesso, por nio se incorporar 3s agies,nor d6~ (A) Gargano, F. Asscetactone non.. ML! incontre Jelte volo los. A dtosidénoia & maniti eagle pessoal do actonista gue no se transfore com a coatio de azdos. Recesto ¢ egies gravadas con diresto: (como qualquer outro ben corpireo az ager so suscetiveis ao serem objeto de ponhot, allenagio fiductéria en garantia ou lusufruto, Ovorsende qualquer uns das hipSteses enunctadas hi sitelar das agée Besa indagagio,que se zelactona a0 exercleio do direito ée © dizesto de propriedade entolxa of direitos de usar, frais ¢ dispor a cotsa (63) maz 9 proprietiric, enbora conservan- 4o 0 "jus abutendi*, pode Linitar seu airoito de dono, trans, priedade, Pode onerS-1a oterecendo conservando sempre o poder de dispor de seus bens que 26 de- sparecerd se a garantia for executads pelo ndo cunprinento fs obrigagéo principal A garantia pode acompanhar o ben se este for altenade ov po- 0 sor transferids pers outro do mesmo titslar. 0 garente (3) barros wonteiro, Us ~ Curso de Direito civil. pip.92 cocee pode,en certas hipSteses mpedir que o proprietério dtspooha aa coisa mm que se ofereca outra garantis nas, ado pode so sproprisr a garantia sen quo a obrigagfo principal cenha si 0 descunprsaa, © direito de recesso § direito eubjetivo do aciontsta (64)de cujo exereicio results o rompinente do vincuto soctetério en relagio a0 actonista que o zequer @ que dotxa de ser menbro 28 companhia con @ allonagio das ages. 0s @irettos reais do garantia constitutdos sobre as ages nio Ancluen 0 poder de aisposigio daz nesmas que 56 poder’ ser exercido pelo titular. No cabs ac exedor, ‘por entender que Ni dano ov prejulzo & sua posigdo, exercer 0 dizeito de re- cceseo on nome do titular das ages. Nas, ainda que © diresto de recesso possa ser exeroida ven due 0 voto tenha sido manifestado, Liga-so sempre a abston~ Gio 08 s0 voto discordante da posigio majoritiria. passa for ma $ Snportante que so saibe quam vot nas hipéteses em que ogd0s extejan gravadss ou por qualquer forma oncradas. 0 Penhor das ages ropresenta a constituigio de garantin, mac plemento de obriga 40 garantia, dari 20 credor pignoraticto a propriedade do bom oferecido en garantia, Ors, coo credor pignoraticie nic a6 legitina pars o exercicio do diresta de recesso. rinda ‘$80 0 credor pignoraticto forse legitinado para o exercicio 2 aireito de voto, cone corte no sistena da lei stalians , (68) Ruguferommaroi ~ apud Rocha-Arevede, A.G. ~ nissocingio ooc eco’ coocece coceecce tba mesma forma, sendo as agdes objeto de alionagio tigueti~ ‘exerofeto do recesso cono credor do efotive titular das e75es Podesd o credor pignoraticio mnifestar-se na asseabléia ge~ ral que delibers alteragSee estatutirias? Duas s30 a8 hips tenes a coneiderar: apenas as ages noninativas tex direito tuslos esti ou nfo Legstimdo para participar da delsberacio agdea, logitinado para sou exerefeio ser o portador que az apresontar 3 sociedade. fase nipitese enquadzaria © posigio Go exedor pignoratieto visto que penhor de coisa nivel se ‘constitus con 9 tradigio, Votanda 0 credor favoravelnonte & aprovagio da deliberaeio poderia 0 scionista que con ela ado concordasse retirar-sodt soctedade por via de recesed ou vincular~se-ta 3 deliberagit © nogéeto entre credor @ actonista & on relagdo a soctede quanto ao exercicio do aireite de voto, poder nfo ser de co ‘gwen ost, a0 menos aparentenente, legitinade deveré sera colto pela sociedade. Poderia a asseabiéia ser snlads pelo titular das agdes (devedor pignoraticio) que nia votes por rio aprosentar o# tftulos? Invalidar-so a assonbléia poderia causer danos a terceizos 450.2 adninistragio descorhecia o ajuste a zespeito do voto, ‘com ampodir que 0 credor aparentenente legitinado votesse? A questo dove sor resolvida entre cxedor © devedor, fora do Ampito do dixetto societirio, ficando o acionista private da concorde oon o da mioria, A lot brastlotra rogula 0 exeretoie do voto das ages nomina tvas (apio a0 portador no ton direito Ge voto no oistene societirio brasiletze) apenhadas © fiductarianente alienadas, feselarecendo que cabo sompre 20 actonists, deixande as partos ae constituigio de usntrute a solu ae provi ponder de prévio acords entre usufrutuirio © nu-proprieté- lo. Ainda que © direito de voto alo seja exercida polo SituLar das agSes,(65ioam ob a ele cabe 9 poder de disposigae do patrindnio © exercise da recess0, en nonhuna hipétese, poder ser solicitads pelo usufrutulsio ou pelo eredor pane reticto, ainds que a delibers (GE) watperin, Taanc ~ Sociedader Andainas ~ Depates jiatin cee coc ecece © cocececcecs: dor pignoretioin, adstando a solueio da lei ttatiens (art 2382 do cc), 0 recesso,por inplicar disposicdo dar ages, do~ sempre ser decisio do actonist. 1A lot francesa de 1966 opta por uma solugio intermedigeia en ere as leis staliana © brasileira, alspondo que o voto cabo 0 usufrutuirio naz assonbléias gerats ordinirias # ao tite lar das ages nas extraordinSrias; © exeder pignoraticte nfo tom diveste de voto ssa disposigae da lei francesa pode constar do instruments Forma a permitiz que 9 usufrutuiric se nanifeste em dectadex no tio importantes © que, nor casos de modificasio estacue’ fo atteragdo do pacto, se maniseste o nu-proprietivio 6s, Na hipStese de que,no instrunento que institute © wsufsute.o Atrette de voto soja todo oitorsada a0 usufrutuacio, pedersa Segundo a Lei 6404/76, 2 exigéncta de determinagio das maté- Flas que podom sor votades pelo usufrutuisic ou pelo nu-pro- PrletSrio impeairis 9 voto aa nio fixados os Lunites para ses (68) vervata see) Fe obscit, Mom gud anmeteerst ene 1'vsu nario possano . ingyrenente deliberate il autenento dell exereteto. Ajustado que o voto do uouerueario § ie te que nio exercers qualquer direito que possa ter, decorren te de sua posigds de menbro de conpenhia? Entretanto, ee de sejar dispor das agSes, alionando-as senpre podess £ax8-10, pols 08 direitos constituides sobre as aqdes néo transteren 4 titularidade, Pode-se, entio, adnitir que sampre caberé ao acionista 0 exercfcie do recesso, transforindo-se 0 gravane para 0 nontante recebido pelo aeiontats como reenbolso (67) Sociedade enquanto a conpanhia néo deterninar a vends dae agSea, ex sen non € por sun conta Portanto, enquanto acionista, pode retirar-ze da soctodade - rediante exercieio do recesso, 0 recnbolso seri feito spenas pola iforenga entre © valor das agdes © o.guantun devido & conpanhia. Wie fox jus ao vilor total das apes 46 que € de— vvedor a soctedade pela parcela no integrelizads. Se rece bbesse © importe total do reonbolso, exclulda a deduce (com ponaagdo) de paccela que devesk sociedade, haverd onriquect- contririanente 20 objetivo do institute, (Gi) Pereare Jes Fe obscit. Llusuteutuarfo 24 £1 creditors ss Facultando a lei quo © actonista dissidente se retire da s0~ cledade'a fim de néo co submoter a una deciaio mjoritiriads goal discorda, deve haver rocnbolso de todas a ag6: 2 acionista soja titular ou pode haver reenbolso de apenas participagéo no capital da sociedade? averia, na hipstose de 0 actonista conservar algunas agSes,recesso parcial A quostio do rocesso parcial se coleca nio na discordinesa parcial da deliberagio que modifica os extatuter da compa hia maven face do reenbolso parcial do scionists dissiden- ‘te que nfo so desliga complotanente da soctedade, 0 probe na dove ser exaninado cob dois Sagulos, om face de legiste G0 © on face do oscopo visado pelo institute, lim face da logislagio tenos o § 0 do Modal Act que adnite o recesso parcial 20 dispor+ “Any sharcholder of = corporation shall have the right to dissent from any of the following com orate actions... A sharoholder may dis rights shall be determined as if the sharse a2 to which he ne of @ifforent shareholders". (grifo nosso). 1A et atapSe, exprossanente quanto & possibilidade de gue,eo informa @ companhia de sua dtsot ‘que deseje ter reenholaadas, Eetabelese 0 egisladar a presungio que as ages com az quais © acionists rio "dissente' © aquelas con que ‘Aissente' “pertencen" a ti teulares diferentes. Na verdade, com ossa presungio, a Loi Aispe que o veenbolse seri pelo total das ages con que 0 acionista 2 ope A deliberagio. Aanite pois 0 Model Act que o actonista se desfaca de parte 40 suas agSex sen romper totalnente © vinculo soctetirto,mas considers a2 ages cono portencantes diferentes titulares Smaginase una aissociagio, eria-se una ftegio que permite coneiliar © reces60 com 0 recabolso parcial. observe-se, por outro ado, que az legislagSes doe estados de New York, New Jersey © Delaware (Gt) afo taxativas a0 diapor que a atsai~ precnder a totalidade das agdes, conflitam as legislagéi utes #4 situagio dos aizestos brasileiro ¢ {taliano. Em ambos os sistemas s lei & explicit ao deterninar gue 0 acto nists ten dizeito de pedir 0 roombolso das ages de que con provadanente era titular & época da deliberagio de que ais cords (art. 197 da Let ae 6406/76 @ art. 2437 do co 48.) iges Paculta-se a0 acionista 9 pedide de reenbolzo, desde que nfo tenha aprovado a deliberagio, das agdes que possuia por oca- lio da vealizagio da ascombléia goral, 0 que exclui, desde (6a) 4 623, (Ads See. LAds11-1.(3) © $262 respeettvaneate. jose, agdes que tenha adquicide postertormonte & realizagio fa assonbléia. quanto a este ponto ni ta, ovontuaimente, requereese 9 reenbolso das ages de gue ora eitular 3 Spoca da deliboragio, conservands as adgutrt= as postoriomente © que nio podem ser objeto de reenbolso, ou, dever-se-sa entender quo haveria recesso parcial apenas Fosse golicitads o reanbolse de parte das agSes que pade~ adquirido agiez posteriornonte & deliberagio de que dissente, Govoria sor privado do dizeite de recesso? Mio sondo a5 leis brasileira e » staliana tio minueiosas quan © Instituto do receeso © con os interesses dos actonistes fa soctedade. A doutrina stsliana entende que © reeabolso do actontata dover abranger a totalidade das ages, ov selasde outra forma, aio adnite o racesso parcial (69). Bn face dessa posigde doutringria cono s@ resolveria = hipé- te A doliberagio de que discorda? A les § imperative quando Governing que 0 acionista 66 pode ser seenbolsado polas aiSes 0 que ora titular por ceasiéo da asenbléia geral, lose, as agSes adquiridas postertormante nie poden sor reenboluadas continuan no patrinénio do acioniata, Por outro lado, a tei (69) Wed. soctecd per azioni, se refere senpre # liquidecio de quota-parta do acioniste sembidia, adguira outras ag6t ‘gio pode entio, na pritics, ocorser © seri necessizio encom tear una solugio. a decisio majoritiria do que discorde ¢, jor isso, 20 facul- te 4 "wenda* de suas ages 3 acciedads, evitando-se quo te nha de encontrar conprador 0 mercado ou ae sujeits a vender suas agdee em condigSes deavantajosas. De ovtxo lado « agui- sigSo daa ages postersornante & modisicagio estatutérta in plica adesio ao pict 38 alterado, com as novas bases 38 de tepuinadas, ou seja, submissio do actonista Se rogras de que ovo pacto con a aquisigdo subsequente ae ages o, diate do edido de reenbolso anterior, com resolver a situagio? Reenbolear o actonista pola totalidade de auas ages sori i contra © disposttive Legal, nfo sendo portanto, passivel f2~ te-lo, Rostan a5 possibilidades de se efetuar o rembolso dss agSea de que 9 dlasidente era titular por ocasise da delibe- ragio (cecesso parcial?) ov da nagagio total de reenbolso.se outras agSesysubsoquentanente & deltberagio, nio haveria mis ratio para que 20 subtraiszo con parte delas. 4 accitar-se 0 reenbolso parcial na Aipétese aventada, ou eeja,@ recesse parcial nie extarianos eranstormande © reenbolso en rezgate te agdes, institute que nie ee coaduna oom a hipStese de re- na tirada da soctedade por discordincia de decisio majoritéria? Nogar-se 0 recanbolso parece, na hipStese, situagio mais con ‘entines con o fin visado polo institute do recesso. togo, overianos nega: @ hipStese de recesso parcial. Aamitanos outza hipStese: suponts ages de classes diferentes ou, fs espoctticanente, ue possua ages com voto © agSes sem voto, Adnita-se que vote contrartanente 3 eriagio de nova classe de asd0s sen voto. 129 ou,meano,que ze abstenha de votar 4 deliberagio na real zaglo da assombléia extreordingris. se a assenblfis especial 40 actonistas ettulares dss ages da classe afetada ratifiear 12 dectsdo, deade que 0 actonista no s tonha aprovade, pode 4 titular mantondo as donate, ado afetadss pela deliberasio? A manitestagio de vontade afienativa, concorrenda para a for gio aa Joris, vineula o'declarante. 0 voto contiiei ou 4 sbstongio facultan o receazo que, com direite potostative ‘me &, fica na depondénoia apenas da vontade nantfextaga pe~ xo aciontsta, Na “sttuagdo tneginads, x9 0 aclonists vota contra 9 sprova~ 80 da modificagio ou, se se abstem de votar naz duas assem blbias, poderé solicitar o reubolso de todas as cuss agSes o societirio, podori ger recnbolsao aptlas pelas agGes sem voto, afetadas pela alteragio estatutfria? Poderia preten= der ser rsenbolsado de parte de cada uns dae classes de apex 1A aeguie~s0 a orientagio do § 60 do Model Act a resposta hi fo sor afiznativa, ainda nesno quo nio se trate de agées de clanses diferentes. No exonplo acins, sdnitir-se gue 9 scio~ ‘eta poderi sor resnbolzado pela parceia das agSee que sie atingidas com a nodificegio estatutdrsa, parece coezente com tatuciria ¢ tal que nio afete sono parcialnente a posigiow scionista an face da soctedade, a falta de precise defint~ qo legal, pode-se aceitar que © recesso parcial do actonis~ ta soza eretivads. pena das ages da classe atingida. Se o reenbolea for feito pela totalidade das ager da classe atinyids pole nodisica gio, destar-se o vinvulo scionirio em relagio a van doterni~ nada e especlfica situaglo, manteno-se on outra situagio 44, forente, Mas, se 0 acionista pretender ser recnbolsado de parte de auas agSes, distribuinds o reenbolse entre as dife renter expicies ou classes de ages? Estamos novanent face do conf lite entres cbjetivn 9 institute © « post Seri 8 submissio por nfonro inferior de ages menos de eagradivel ou menos contriria aoe Intereases do actonista? leustava Minervins (70), aiseorrendo sobre © recesso parcial, apresonta © seguinte exemple de receaso parcial: “Pd darsi che 41 socio trovi da alienare parte delle aziont a proz20 conventente, © per il residuo eseroiti 41 diritts di recesso: come pud darsi che 41 socio rivengs parte del capitele proce dontenente impognate, in anbo le ipoteei, 1a conservastone vente givstifica ni appare dectaiva in contrario senso Lobiesione che si fonda sulla natura ‘personale' del reces~ voto, e tuttavia # certs la possibilith as exercitario zol- tanto per una parte delle proprie aztoni” con parte de suau agdes 9 s0 opor a els con at agSes restan~ tes oa, vote parcial se entande apenas como voto declarado com parte das agGee e abstengio com o restate dela (71).S2 io § de recesso parcial nas do rocesso total con reonbolso fo acionista pelo saldo total das agdes aio trancfertdae a outras pessoas apis aprovads a delineragio. tio 26 poderis ~ considerar a eituagio om que o acionista se desfar de todas Go) Winerviak, 6. ~ im Societ3, Aesociaziont, Grey pi Orgentesact. pig. 383. (7) Ferrara drsy Fe obs eft. pg, 986-0 eee rrecesso parcial. 0 vinewla entre acionists © soctedate se ‘A segunda hipétese & realmente de receaso parcial, pote nes 42 caso, 0 actonista conserva parte das ages da sociedade, Seria situagio semethante © analisada no Modol Act, sem a legal para esolarecer = situagio, qual o total de agSes com gue dtscorda da deltheragio e que desesa ter reenbolsado, 0 voto “parcial discordante § fact! toncentes @ tétulares diferentes Entretanto, aio § esta a propasta de Minervini. Entende que © voto parcial & adnieide, nfo ni porque nio adnitir © reces 50 parcial, Mio se pode efirmar que @ diroito de voto $ as reito pessoal de natureza igual a0 de receoso. 0 direito de YoUW & exercido pelas pessoas, titulares das ages, mas @ ai torgndo 82 ago para factlitar © funcionanento és sockedade Mio € atreito pessoal como 2 rocesso, concedido ao acioniste ara une finalidade prépria, Dizeito de voto © aizeito de re Sesto tém natureza diferente, logo, assenelhar-se 0 voto par clei eo secesso parcis] nfo & sufictente para fundanentar a conclusio de que © recesso parcial § pormitido. Coneidere- 492 ainda que 0 acionists nio poderia votar nun sentido com parte de suas agdes © no sentido oposte com 0 vestante. Sus intervengio na assombléia 0 faz polo total dé suas agi contigo, completamente (72). 1 exegese do art. 137 conbinada com o art. 45, anbos da tet 6404/76 pormitiria divisar a posstbilideds de recesso par cis no sistena societirio brasileiro pois 0 legislador ze -eeteare a *reanbolso Go valor das ages" © tanbéa a “compania page aos ecionistas dissidentes 0 valor de auas agdes" res- ectivanente, son nencionar so serio todas ax ages ou parte ete © reenboles de parte do sous titulos acionirioe. Sendo Atresto potestative, cajo exercicso depends apanas do aco GB) Fervera des, Fo obs cit, "EL eacie que povsese vote, 1s postslons assunta dal socio en ordine sd una azoni con Ie quali non aia fnteevenuto Jn assanbles(per sa ha approvato 1a deliberasione, © per Le quaii, in ca sa di voto conteario, af fine dels decorcensa del ter= “ ista, se deseja pormanccer Ligado A soctedade, sinds que con Dinero menor de agSes porque nie se permitir que 0 faga? ifm do nio inpedix que 0 seionists solicits © reenbolso ofal 0 legislator nio protbe que o dissidente, antes de pe- air 0 reenbolso de suas agSes, adguira outraz © so submeta so pacts $8 moaiticado © no dispie que, nesea AipStese no se far nentn reenbolso. ors, 0 0 diseito de receaso & di- eito inderzogivel do acionista, negi-lo seria atentar con tea a letra da les, nista néo seria de so entender que cabs a ele decidir como = quando tnvoed-10? trio & sunteaire o aclonista ds delibersgio majoritiria que opute danosa a sous interesses, nio ser de

Você também pode gostar