એલસીડ ટ વી પાવર સ લાય- એલસીડ ટ વીમાં પાવર સ લાય સ કટ ટ વીની કમત, કંપનીના વાલીટ

લેવલ માણ આવે છે . આપણ ટ વીમાં વપરાતી મોટા ભાગની પાવર સ લાય સ કટસ શીખી .ુ ં અને તેમા ફો ટ
કઇર તે શોધી શકાય છે , તેની ચચા કર .ુ ં એલસીડ ટ વીમાં પાવર સ લાય ુ ય બે ભાગમાં વહચી શકાય છે .
એક - નોન વીચ ગ મેઇન પાવર સ લાય - એલસીડ ટ વીમાં બ ટઇન હોઇ શક અથવા એલસીડ ટ વીની
બાહર પાવર એડ ટર તર ક હોઇ શક છે . કોઇ પણ ર તે આવતી મેઇન પાવર સ લાય સીપી ુ ારા પાવર ઓફ
કર શકાતો નથી. તેને બંધ કરવા માટ મેઇન પાવર-ઓફ વીચ ારા પાવર બંધ કરવો પડ છે . એસી લાઇન
ઉપર ચાલતો પાવર સ લાય હોવાથી તેના લાઇવ સેકસનમાં અડકવાથી શોક લાગી શક છે . આઇસોલેશન
ાંસફોમર વાપરવાથી શોક લાગવાનો ભય રહતો નથી. ક ટમરને આવા ટ વી ર પેર ગ કયા પછ પાછો આપતા
પહલા એસી લાઇન અને એલસીડ ટ વી ચેસીસ સાથે કોઇ પણ ર તે લીકજ નથી ,તે અ કુ તપાસવો જોઇયે.જો
શોટ અથવા લીકજ હોય તો એસી લાઇનથી ચેસીસ સાથે જોડાતા પાટસ શોટ અથવા લીકજ હોય.
તેમને સ કટથી ટા કર ને તેમનો અવરોધ માપીને ખામી ન
કરવી . એલસીડ ટ વીમાં હાલમાં વપરાતો મેઇન પાવર સ લાયનો સ કટ
એસએમપીએસ SMPS છે , તેમાં વીચ ગ એકશનનો ઉપયોગ
કર ને પાવર ર ુ ેટ કરવામાં આવે છે . આ
લ કારની પાવર
સ લાય ઓછા વો ટજના વ ુ વો ટજ અને વ ુ વો ટજના
ઓછા વો ટજ બનાવી શક છે . માટ તેને એકટ વ પાવર સ લાય
કહવાય છે . તે ુ ીવસલ પાવર સ લાય પણ હોય છે . ુ નીયામાં
ન
કોઇપણ દશમાં કોઇ પણ ફરફાર વગર ચાલી ય છે . પાવર સ લાયનો બીજો કાર પેસીવ પાવર આવતો
હતો , માં ાંસફોમર રકટ ફાયર ફ ટર અને પેસીવ કારના સીર જ અથવા શંટ ર ુ ેટર આવતા હતા.
લ
તેમની જ યા હવે SMPS આવી ગયેલ છે .એ જ ર તે ાં ટર પેસીવ પાવર ર ુ ેટરની જ યા આઇસી
લ
ર ુ ેટર આયા અને હવે તેમની જ યા ડ સી
લ ુ ડ સી કનવટર બક અને ુટ કારના ર ુ ટ
લ ે ર વો ટજ
વધાર પણ શક અને ઓછા પણ કર શક છે . ડ સી ુ ડ સી કનવટર અને પેસીવ આઇસી ર ુ ેટર એલસીડ
લ
ટ વીમાં િવભાગ ને તેમને જોઇતો પાવર આપવા માટ કરવામાં આવે છે .
બીજો- કાર વીચ ગ પાવરનો છે . આ િવભાગને CPU પોતાના કં ોલમાં રાખે છે . સીપી ુ આ િવભાગને
ચા ુ ,બંધ કર શક છે . તેના માટ સીપી ુ સાથે પાવર સ લાયનો જોડાણ હોય છે . તે સ ગલ લાઇન કં ોલ
અથવા I2C bus જોડાણ હોઇ શક છે . કયા કારનો જોડાણ છે , તે યાનમાં રાખવાથી ર પેર ગ કરતી વખત
સહલાઇથી ર તો મળે છે . આ િવભાગમાં એકટ વ અને પેસીવ પાવર ર ુ ટ
લ ે ર અને એકટ વ ડ સી ુ ડ સી
કનવટર સ કટસનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે . આ સ કટસમાં બાઇપોલર અને મોસફટ કારના ાં ટર અને
આઇસી વપરાય છે . વીચ ગ એલીમટ તર ક મો ફટ વપરાય છે . તે LDO લો ોપ આઉટ ટુ કારના હોય
છે . એટલે ક તે પાવર ુ ઓછો વે ટજ કર છે . સૌથી પહલા મેઇન પાવર સ લાય એસએમપીએસ
બ કારની
સ કટ શીખીએ.આ સ કટ એલસીડ ટ વીમાં બ ટ ઇન પાવર સ લાય માટ ઉપયોગી છે . કમક તેના 15 વો ટ
ુ છે . એડ ટર તર ક આ પાવર સ લાયનો ઉપયોગ કરવો હોય તો 5 વો ટની
અને 5 વો ટ ડ સીના બે આઉટ ટ
લાઇન કસલ કરવી પડ છે . બાક કાય ણાલીમાં કોઇ ફર પડતો નથી. વીચ ગ આઇસી તર ક આ સ કટમાં
Power intigrations કંપનીની આઇસી TOP256EN વાપરલ છે , કંપની તેને TOP switch ના નામથી બોલાવે છે .
વીચ ગ ાંસફોમર T1 ફરાઇટ કોરથી બનેલો ાંસફોમર છે .તે ડબલ વા ડ કારનો હોવાથી સેકંડર
આઇસોલેટડ છે . તેથી ાંસફોમરમાંથી સ કટમાં શોક લાગવાનો ભય નથી, પરં ુ TOP switch ને વો ટજ કં ોલ
ુ પરથી મેળવવાના હોય છે . જો આ
કરવા માટ ફડબેકની જ રત પડ છે . આ ફડ બેક TOP switchને આઉટ ટ
જોડાણ સીધો કરવામાં આવે તો એલસીડ ટ વીમાં બધે શોક લાગશે માટ ઓ ટોકપલરનો ઉપયોગ કરવામાં
આવે છે . કાશ ારા જોડાણ થતો હોવાથી શોક લાગતો નથી. ાયમર સાઇડમાં કામ કરતા કાયમ શોક
લાગવાનો ભય હોય છે .
રુ તી સાવચેતી અને
તકદાર ના પગલા લીધા
પછ જ સ કટને અડક .ું
યાર પણ, કોઇપણ કારની
પાવર સ લાય પહલી વખત
ચા ુ કરવાની હોય તો
વેર એક ારા ઓછા વો ટજ
આપીને અથવા સીર જ
લે પનો ઉપયોગ કર ને ચા ુ
કર ,ુ ં જો પાટસ ઊડ જતા
હોય તો પણ આ ર તે જ
ચા ુ કર .ુ ં ઔછો ક
ુ શાન
થશે. ાયમર બા ુ ની
સ કટના વો ટજ માપવાના
હોય ક સીઆરઓમાં સી નલ
જોવાનો હોય ાયમર
બા ુ નો નેગટ
ે વ C3 ,C4ના
નેગેટ વને લેવા ુ ં . યાર
સેકંડર બા ુ
કામ હોય , વો ટજ ,
સીઆરઓ, સી નલ ઇ કટર
અથવા સી નલ સરનો
ઉપયોગ કરવાનો હોય તો એલસીડ
ટ વી કટનો ા ડ તે કામ
માટ ઉપયોગમાં લઇ શકાય
છે . ફ ટર અ કુ ડસચા
કર .ુ ં શોક લાગવાનો અને
મીટરને કુ સાન થઇ શક છે .
આગળ જતા ડ ટલ ા ડ અને
એનાલોગ ા ડ અલગ હોય
છે . તે પણ યાનમાં રાખ .ુ ં
ુ હાઇ
ઘણી વખત આઉટ ટ
થઇ ગયેલ હોય છે . એલસીડ ટ વીની
સ કટને પણ મોટો કુ શાન
થાય છે . પાવર સ લાયને
સ કટથી ટો કર ને ર પેર ગ કરવ જોઇયે, બ ુ બરાબર થાય પછ જ પાવર સ લાયનો એલસીડ ટ વીની
સ કટ સાથે જોડાણ કરતા પહલા કટમાં કોઇ બીજો ફો ટ નથી તે અ કુ તપાસ .ું કામ કરતા વાસ આવે, કોઇ
અવાજ આવે , ભડકો થાય , તો ુરં ત પાવર બંધ કરવો જોઇયે . તેનો કારણ શોધીને ખામી ુ ર કર ને જ
આગળ વધ .ુ ં સ કટમાં શોટ હોય તો તેને શોધવા માટ પાવર બંધ કર ને સ કટમાં તમારા બનાવેલ ટ ટ પો ટ
ઉપર અવરોધ માપીને ખામીવાળ જ યા અને એ જ યા ઉપર પાટસ તપાસીને ખામીવાલો સાધન શોધી શકાય
છે . જો સ કટ ચાલતી હોય પણ બી કોઇ ખામી શોધવી છે . તો વો ટજ , સીઆરઓ, સી નલ ઇ કટર અને
સી નલ સર કોઇનો પણ જ રત માણ ઉપયોગ કર શકાય છે .જો કોઇ પણ કારના ડસટબસ આવતો હોય
તો , ડસટબસ શોધવાની ર ત પરથી જ યા શોધીને તે જ યા લાગેલ ફ ટરના, બાયપાસના અને ફડબેકના
સાધનો ચેક કરવાના હોય છે . જો આઉટ ટુ વો ટજ લો (ઓછા) અથવા હાય (વધાર )મળે તો ફડબેકના
સાધનો તપાસવા જોઇયે.
પાવર સ લાય સ કટનો કાય - આ સ કટના ઇન ટુ ઉપર 90 થી 265વો ટ એસી આપી શકાય છે . એટલે ક તે
ુ નીયાની કોઇપણ પાવર લાઇન સાથે જોડ શકાય છે . એટલે ક આ ુ ીવસલપાવર સ લાય છે .
ન ણ પીન
વાળો ઇન ટુ છે વ ચેનો છે ડો E અથ ગ એસી લાઇનના અથ ગ પીન સાથે જોડવાનો હોય છે . લાઇનમાંથી
આવતા ડસટબસને C24,25ની મદદથી ફ ટર કર છે .આ E છે ડો બી કોઇ કામમાં આવી રહલ નથી.એસી
ુ માં
લાઇનનો લાઇવ (ફઝ) L છે ડો F1 ફ જ ય છે . જો એલસીડ ટ વીમાં શોટ સ કટ થાય અને વ ુ પડતો
ુ એક નબળો જોડાણ હોવાથી બળ
કરં ટ વપરાવામાંડ તો ફ જ ય છે , લાઇન આગલ જઇ શકતી નથી.આ
છે ડાની સાથે જ N ટુ રલ છે ડો પણ છે , નાથી પાવર ર ટન થાય છે .આ છે ડો RT1માં થઇને પાવર આગળ
આપે છે .C1 R28,29 ે ન અને નોઇજ ફ ટર માટ આરસી નેટવક છે . આ નેટવકથી ફ ટર થઇને
ાં યટ સ શ
એસી પાવર એ ટ ફઝ લાઇન ફ ટર ાંસફોમર ( APT) L1ને મળે છે , આ ાંસફોમર ખાસ બનાવટવાળો ફરાઇટ
કોરથી બનેલો ાંસફોમર છે . તેમાં બે કોયલ હોય છે , આ બ ે કોયલ ાયમર અને સેકંડર નો કામ કર છે , સાથે
સાથે બ ે કોયલમાંથી પસાર થતા કરં ટના લીધે ઉ પ થતા ુ ં કય ચૈ
બ એક બી ને િવ ધ ફજના હોવાથી
કાપી નાખે છે . ફરાઇટ કોર હોવાથી લાઇન કવસી ઉપર તે કોઇ કુ શાન કરતો નથી , પરં ુ એસએમપીએસ
સ કટમાં વીચ ગ થવાના લીધે ઉ પ થતો ડસટબસ નાશ પામે છે , તે લાઇનમાં થઇને લાઇન ઉપર ચાલી
રહલ બી યં ોને ડસટબ કર શકતો નથી. આ ાંસફોમરનો ઉપયોગ એસએમપીએસ ઉપર ચાલતા સાધનોમાં
કરવો પડ છે . APT માંથી પસાર થઇને એસી પાવર D1 જ રકટ ફાયરને મળે છે . જ રકટ ફાયર આવેલ એસી
પાવરનો લવેવ પ સેટ ગ ડ સી બનાવે છે . ટલા વો ટજ એસી આવતા હોય તેટલા જ વો ટજ ડ સી મળવા
જોઇયે, પરં ુ ઓફ લોડમાં આવેલ એસી વો ટજના 30% વધાર ડ સી મળશે. માટ ટ ટ ગના સાધન સ કટમાં
જોડતી વખત આ ુ ો યાનમાં રાખવો ફર યાત છે . રકટ ફાયરથી બાહર પડતો લવેવ પ સેટ ગ ડ સી
C3,4ને મળે છે .આ મેઇન પાવર ફ ટર કપેસીટર પ સેટ ગ ડ સીને યોર ડ સી બનાવે છે . અ હયા ુ ી પેસીવ
ધ
પાવર સ લાય કારના સાધન હતા. આનાથી આગળ એસએમપીએસનો ભાગ શ થાય છે . આ કાય સમજવા
માટ વીચ ગ ર ુ ેટર આઇસી TOP switch નો ઇ ટનલ ડાય ામ અને આઇસીના છે ડા યાનમાં રાખવાથી
લ
કાય સમજવામાં ુ સરળતા રહશે.
બ ુ ય સ કટ ડાય ામની દર TOP switch ના 6 છે ડા બતાવેલા છે .
1-D- Drain ઇન છે ડો - આ છે ડો આઇસીTOP switchની દરથી મેઇન વીચ ગ મો ફટ ાં ટરના ઇન છે ડા
સાથે જોડલ હોય છે , ઉપરાંત તે ક સટટ કરં ટ સોસ ારા આઇસીની બાક ની સ કટને સ લાય આપે છે . દરથી
જ આ પીન કરં ટ લીમીટ ક પેરટર ઓપરશનલ એ પલીફાયરના ni છે ડા સાથે પણ જોડાય છે .બાહરથી તેને
SMPS transformer T1 ની ાયમર કોયલના 3# છે ડાથી મેઇન રકટ ફાયરમાંથી આવતો પ સેટ ગ ડ સી મળે છે .
2- S- Source સોસ પીન - આ પીન આઇસી TOP switchની દરઆવેલ મો ફટના સોસ છે ડા સાથે અને બાક ની
સ કટના નેગેટ વ સ લાયનો કામ કર છે . આઇસીTOP switchની કરં ટને ર ટન પાથ આપે છે .
3- X –External current limit એ ટનલ કરં ટ લીમીટ પીન છે .તે આઇસીની દરથી આ પીન કરં ટ લીમીટ, સોફટ
ુ પીન છે ,આ પીન બાહરથી કરં ટ લીમીટ સેટ
ટાટ અને ઓન ઓફ સ કટોના લોક સાથે જોડાય છે . આ ઇન ટ
કરવા માટ , ર મોટથી ઓનઓફ કરવા માટ , તેમજ બી કોઇ સ કટ સાથે સી ોનાઇઝ કરવા માટ વાપર
શકાય છે . સોસ પીન સાથે જોડવાથી તેના ારા થતા કાય બંધ થશે.

4- L – line sense ( આ પીનને મેઇન ચ માં V તર ક

બતાવેલ છે .) આ પીન OV ઓવર વો ટજ UV ડર
વો ટજ ર મોટ ારા ઓન ઓફ કરવા માટ લાઇનમાંથી
ફડથતા વો ટજ સસ કર ને તેના માણ સ કટને ચલાવે છે .
5- F – Frequency ( કવસી કં ોલ પીન) આ પીન ારા
બાહરથી વીચ ગ ઓસીલેટરની કવસી સલે ટ કર
શકાય છે . જો સોસ પીન સાથે જોડવામાં આવે તો
132 કલો હટઝ અને જો કં ોલ પીન સાથે જોડવામાં
આવે તો 66 કલો હટઝ ઉપર ઓસીલેટર કામ કરશે.
પેકજમાં આ પીન નથી હોતી, તેમાં દરથી સેટ ગ
132 કલો હટજ ઉપર ફ સ કરલ હોય છે .
6-C – control – કં ોલ પીન- આ પીન એરર એ પલીફાયર અને ફડબેક કરં ટ માટ ઇન ટુ પીન છે . વીચ ગ
પ સની ડ ટુ કં ોલ કર છે . એટલે ક આઉટ ટુ કં ોલ કર છે .આ પીન ઉપર ફરફાર કરવાથી આઉટ ટુ
વો ટજમાં ફરફાર થશે. આ પીન દર લાગેલ શંટ ર ુ ેટર
લ ારા નોમલ સંજોગોમાં સ કટને ર ુ ેટડ પાવર
લ
પણ રુ ો પાડ છે . આ પીન ઉપર લાગેલ કપેસીટર બાયપાસ કપેસીટર છે . તેમજ ઓટો ર ટાટ કો પનસેશન
કપેસીટર પણ છે . આ પીનો યાનમાં રાખીને આખી સ કટ સમજવાથી ુ સહલાઇથી સ કટનો કાય આવડ
બ
ય છે .મેઇન ફ ટરમાંથી આવતો ડ સી T1ના 1# થી3# થઇને TOP switchના ઇન છે ડા ઉપર આવે છે . યાં
આઇસી TOP switchની દરથી જ ઓસીલેટર સ કટને સ લાય મળતા ઓસીલેટર ટાટ થવા ય છે . પરં ુ
આઇસીની અદર આવેલ સો ટ ટાટ સ કટ તેને શ આતથી જ લ કપેસીટ આઉટ ટુ માટની પ સની ડ ટુ
સાયકલથી ચાલવા દતો નથી.તેને લચની મ ધીમ ધીમ ડ ટુ સાયકલ વધારવા દ છે . કં ોલ , લાઇન
સસ, પીનો ઉપર બાહરથી આવતા વો ટજ અને આઇસીની દરના બી િવભાગ ના સી નલ યાનમાં લઇને
PWM િવભાગ ડ ટુ સાયકલ ધીમે ધીમે વધાર છે .તેથી મો ફટને મળતો સી નલ મો ફટને વ ુ સમય માટ
ચા ુ રાખે છે .તેથી ઓન ટાઇમમાં T1ની ાયમર માંથી પસાર થતો કરં ટ વ ુ માણમાં ુ બ કય ૈ બનાવે
છે .આ ુ બ કય ૈ મો ફટના ઓફ ટાઇમમાં દરક સેકંડર કોયલસમાં વ ુ માણમાં કરં ટ ઉ પ કરશે.R1, R2
લાઇનમાંથી આવતા વો ટજની મા હતી આઇસીની પીન V ઉપર આપે છે . આઇસીની દર તેનાથી લાઇના
વો ટજના ફરફારો માણ આઉટ ટુ ઉપર િનયં ણ રાખે છે .એજ ર તે કરં ટ લીમીટ ગ પીન X ઉપર R 27,28
અને R25ના ડવાઇડર ારા મળતા વો ટજ ારા પણ આઉટ ટુ કં ોલ થાય છે . આ ર તે ાયમર બા ુ ના
ુ
ફરફાર સામ આઇસી આઉટ ટ થર રાખે છે . પરં ુ આઉટ ટ
ુ કટલો થઇ ગયેલ છે . તે વધાર છે , ક ઓછો છે .
આ બાબત નો યાન રાખવા માટ T1ના 10# છે ડા ઉપર લાગેલ D4 ારા મળતા વો ટજ C18થી ફ ટર થઇને 5
વો ટનો સ લાય R8 u2A U3 ારા ર ટન થાય છે . U2A ઓ ટોકપલરની એલઇડ છે , તેમાથી પસાર થતા
કરં ટના સમ માણમાં તે લાઇટ આપે છે . આ લાઇટ U2B ઓ ટોકપલરમાં આવેલ ફોટો ાં ટરને આપે છે . તેને
મળતા લાઇટના માણમાં તે કલેકટર એમીટર કરં ટ પસાર કર છે .તેનાથી TOP switch આઇસીને કં ોલ પીન
ઉપર વો ટજ બદલાવવાથી આઉટ- ટુ વધાર ક ઓછાની મા હતી મલે છે . તેનાપરથી કં ોલ પીનમાં દર
લાગેલ શંટ ર ુ ટ
લ ે રનો એરર એ પલીફાયર કરં ટમાં ફરફાર કર છે . આ કરં ટના ફરફાર Re ારા TOP switchની
દર વો ટજમાં ફરવાઇ ય છે . PWM comparatorને મળતા તે ડ ટુ સાયકલમાં ફરફાર કર ને મો ફટના
ુ પાછો નોમલ કર દ છે . હવે સવાલ એ છે ક U2Aમાંથી કરં ટ
વીચ ગ ટાઇમમાં ફરફાર કર ને આઉટ ટ ાર
વધારવી અને ાર ઘટાડવી, આ જવાબદાર U3 ઝીનર આઇસીની છે . જયાર તેને વો ટજ વધાર મળે છે ,તો તે
વ ુ કરં ટ પસાર કર છે .આ કરં ટ સીર જમાં લાગેલ U2Aમાંથી પણ વધશે. તેથી U2B વ ુ કરં ટ કંડકટ કરશે.
તેથી C છે ડાને વ ુ વો ટજ( D5માંથી મળતા અનેC10 ારા ફ ટર થતા) મળશે . C છે ડાના વો ટજ વધવાથી
ઓપરશનલ એ પલીફાયરના I છે ડા ઉપર વો ટજ વધશે, માટ તેનો આઉટ ટુ ઘટશે. તેથી Reની સામ વો ટજ
ઘટશે. તેથી PWM comparator non inverting input ઉપર વો ટજ ઘટવાથી તેનો આઉટ ટુ ઓછા સમય માટ
હાઇ થશે, તેથી ઓર ગેટનો આઉટ ટુ પણ ઓછા સમય માટ હાઇ થશે . તેના લીધે ને ડ ગેટના ઇન ટુ ઉપર
આવતા વીચ ગ માટના કવેર વેવજ પણ ઓછા સમય માટ મો ફટને ઓન કરશે , તેથી આઉટ ટુ ઘટશે. તેથી
ુ વો ટજ ઘટવાથી U2Aનો કરં ટ ઘટશે અને ઉપર
આઉટ ટ ુ બની જ
જ યા િવ ધ દશામાં થશે. આ ુ સતત
ચાલશે. અને એલસીડ ટ વીને એક સરખો ર ુ ેટડ પાવર મ યા કરશે. TL431 ર
લ ુ ેટર આઇસી છે . તે
લ
ઝીનર ડાયોડની મ કામ કર છે . પરં ુ તેનો કરં ટ તેને રફરસ છે ડા પર આવતા વો ટજ ારા ન થાય છે .
માટ 15 વો ટ અને 5 વો ટની બ ે લઇનમાંથી તેને રફરસ વો ટજ આપવા માટ R18 , R21, VR3, R12, R11 ના
ડવાઇડર નેટવક ારા રફરસ છે ડાને વો ટજ આપવામાં આવેલ છે . R10, R14, R12, C26, C22 ,C15 તેમની
સાથેના ડાયોડના ાં યટ વો ટજથી ોટકશન માટ છે . R9 એલઇડ શંટ ગ કર છે . વધારાનો કરં ટ એલઇડ માં
જતો રોક છે . એલઇડ ઉપર લોડ ઓછો થાય છે .L3 L4 EMI ોટકશન માટ
આરએફસી ( ર ડયો કવસી ચોક કોયલ) છે . C 8 સેકંડર સાઇડ આઇસોલેટડ
હોવાથી તેને સી નલસ માટ ા ડ પાથ આપે છે . આ કપેસીટરના લીધેજ
એલસીડ ટ વીના સોકટસ ઉપર બ ુ જ સામા ય શોક લાગી શક છે . R13, C5,
D2, R17 ુ અગ યના લે પ ગ માટના સાધનો છે . યાર મો ફટ ઓફ થાય છે ,
બ
યાર સેકંડર કોયલમાં કરં ટ ઉ પ થાય છે . ાયમર સાથે સેકંડર નો ુ બ કય ૈ
 ારા ટલો વધાર સારો જોડાણ હશે એટલી વધાર શ ત સેકંડર માં ાંસફર થશે. પરં ુ 100% ાંસફર શ
નથી. માટ મો ફટની કરં ટના લીધે ાંસફોમરને મળતી શ ત અને સેકંડર માં જતી શ તનો તફાવત ર ટન આવે
છે . મો ફટ તે વખતે ઓફ અવ થામાં હોવાથી આ શ તને ડ સીપેટ કરવી ફર યાત છે , ન હ તો તે મો ફટને
કુ શાન કરશે. માટ આ લે પ ગના સાધનો આ શ તને પહલા C5માં સં હ કર છે , પછ વધેલી શ ત R17
ારા વાપરવામાં આવે છે તેની સાથે અ કુ સ કટસમાં ઝીનર ડાયોડ પણ આરસી સાધનોની સાથે લગાવવામાં
આવે છે . D2 T1ના 3# છે ડાથી ર ટન આવતા વો ટજ કલે પ ગ સ કટમાં આવવા દ છે . પરં ુ જવા દતો
નથી.આ શ ત કલે પ ગ સ કટમાં ડસીપેટ થાય છે . સામેના ચ માં નર ડાયોડનો જોડાણ બતાવેલ છે .
SMPS CIRCUIT VARIATIONS (મેઇન પાવર સ લાય સ કટમાં મોડલમાં પર વતન થતા આવી શકતા
ફરફાર )- સૌથી પહલા આપણ એલસીડ ટ વીમાં ર મોટ કં ોલ સ કટ પાવર સ લાય કં ોલ અને ચા ુ બંધ
કરવા માટ કઇ ર તે કામ કર છે તે જોઇ .ુ ં આપેલા ચ માં FC. છે ડા વ ચે એક
ાં ટર Qs જોડવામાં આવેલ છે . આ ાં ટરના કલેકટરનો
C અને એમીટર છે ડાને F છે ડા સાથે જોડવામાં આવેલ છે .
Qsનો બેજ ર ટસ ારા માઇ ોકં ોલર અથવા કોઇ વીચ
ુ ાંથી
સાથે પણ જોડ શકાય છે . યાર બેજ ઉપર સીપી મ
વીચ ગમાટ 1 લો ક વો ટજ આવશે, તો ાં ટર ઓન થશે, અને
F C છે ડા એક બી સાથે જોડાઇ જશે. તેથી ઓસીલેટરની
ઓપરટ ગ કવસી 66 કલો હટઝ થશે. અને એસએમપીએસ
અડધી કવસી ઉપર કામ કરશે તેથી પાવર સેવ ગ થશે. બી
બા ુ એલડ ઓ સ કટસમાં પણ સીપી ુ ટડબાય સી નલ આપશે, તે એલસીડ ટ વીના કામ કરતા િવભાગ નો
પાવર વીચ ઓફ કરશે. ટ વી ટડબાય પાવર સેવ ગ મોડમાં આવી જશે.
નીચે આપેલ સ કટ ડાય ામમાં ઓ ટોકપલરની મદદથી માઇ ોકં ોલર ર મોટ અને પાવર વીચ ારા પાવર
કં ોલ કર છે . યાર પહલી વખત પાવર સ લાય ઓફ છે . તે વખત P1 વીચ ઓન કરવાથી આઇસીની M પીન
ણીક ા ડ

થાય છે .તેથી આઇસી ચા ુ થાય છે . પાવર સ લાય ચા ુ થવાથી Vcc 5 વો ટ થવાથી માઇ ોકં ોલર ચા ુ
થાય છે . તે U3નો ઓન ઓફ લેવલ તપાસીને P1 વીચનો ટટસ ણીલે છે . જો P1 ઓન થાય તો U3ઓન
 ુ ે મળે છે .માટ
થાય છે , અને વીચ એકટ વ થયાની મા હતી સીપી ન વો પાવર ઓન થાય છે , ુ ર વીચ
જ
ુ ે વીચ ઓફની મા હતી મળતા તે પાવર સ લાયને
ર લીજ કર દ છે . માટ સીપી ન ટટસ છે ,તે ળવવા
U4 ારા જણાવે છે , અને પાવર સ લાય ચા ુ રહ છે . જો વીચ P1 દબાવવામાં આવે તો U3ની એલઇડ માં
કરં ટ પસાર થાય છે . અને U3ના ાં ટર ારા માઇ ોકં ોલરને વીચ ે થયાનો સંકત મળે છે . તે U4ના
સ
એલઇડ ને 1 લો ક વો ટજ આપે છે . U4નો ાં ટર આઇસીની M પીન ા ડ કર છે . પાવર સ લાય બંધ
ુ ે આ ઓફ કરવા માટનો સી નલ ર મોટ કં ોલ અથવા કં
થાય છે . સીપી ન ટુ રમાંથી મળ શક છે . એલસીડ
ટ વી ક ુ ર સાથે ચાલતો હોય યાર આ સી ટમ ઉપયોગી થાય છે . વીચ P1થી પણ પાવર સ લાય બંધ
ટ
કર શકાય છે . P1 ેસ કરવાથી U3ની એલઇડ ઓન થાય છે . માઇ ોકં ો- લરને વીચ એકટ વ થયાની
મા હતી મળે છે . માઇ ોકં ોલર તેના ો ામને કામમાં લઇને પાવર ઓફ કરવાનો ન કર છે , તેના આઉટ ટુ
ઉપર U4ને પાવર બંધ રાખવા માટનો સી નલ આપે છે . U4આ મા હતીના લીધે આઇસીની M પીનને ા ડ
આપે છે . પાવર સ લાય યાં ુ ી પાવર ઓન માટ કોઇ નવો સી નલ ના મળે યાં
ધ ુ ી બંધ રહ છે . નીચે
ધ
આપેલ ચ આઇસીની પીનોને જ રત માણ ઉપયોગ કર ને બતાવેલ છે . આ પીનોનો જોડાણ મોડલ માણ
સમ ને ર પેર ગ માટ મા હતીનો ઉપયોગ કર .ુ ં
 રફરસ વો ટજ
ઉપર આપેલ ચ માં મ ટ આઉટ ટુ ડ ઇન છે . આરએલને (વાપરનાર સ કટ) ટલા વો ટજના સ લાય જોઇયે છે ,
તે બધા સ લાય મેઇન સ લાયમાંથી જ લીધેલ છે . આ સ કટઉપર ચાલતા એલસીડ ટ વીને ર મોટથી બંઘ કરવો
હોય તો ખાસ ગોઠવણ કરવી પડ છે . સં ૂણ પાવર બંધ કર શકાતો નથી.30 વી,18વી, 12વી, 5વી, અને 3.3વીના
આઉટ ટુ મળે છે .

ઉપર આપેલ ચ માં આઇસી LNK500 # ની છે . ાયમર સ કટ બદલાઇ ગયેલ છે .આ જ ર તે દરક કંપની
સાધનોને પોતાના નામ અને ન બર આપે છે . ુ સ કટમાં બ ુ વધાર તફાવત હોતો નથી. તેમનો લેઆઉટ
ળ
બદલાય છે .
Tl431 - આ ણ છે ડા વાળો એડજ ટબલ ર ુ ટ
લ ે ર સીર જની સ ય આઇસી છે .તેના આઉટ ટુ વો ટજ આશર
2.5વો ટથી 36 વો ટ ુ ી મા
ધ બાહરના બે ર ટસ ારા સેટ કર શકાય છે . નર કરતા જડપી હોવાથી
નર ડાયોડની જ યા એલસીડ ટ વી વી મ ઘી મશીનમાં તેમનો ઉપયોગ વ ુ થાય છે .
એક પાવ
વર એડ ટરનો ડાય ામ આપેલ છે .
એલસીડ ટ વી વીચ ગ પાવર સ લાય િવભાગ - આ િવભાગ દરક કારના એલસીડ ટ વીમાં હોય છે . આ
સ કટ એડ ટરવાળા અને ઇન બી ટ એસએમપીએસવાળા અને કાર બેટર ઓપરટડ કોઇપણ સ લાયવાળા
ટ વીમાં વીચ ગ પાવર િવભાગ હોય છે .તેમા વીચ ગ કરવામાટ મો ફટનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે , યાર
વો ટજ ર ુ ેટ કરવા અને જોઇતા વો ટજ મેળવવા માટ , લો
લ ોપ પેસીવ ર ુ ેટર અને એકટ વ
લ કારના
વીચ ગ ર ુ ટ
લ ે ર બક અને ુટ કારના વપરાય છે .તમાર પાસે ગમે યાર , કોઇપણ કારની સ કટ આવી
શક છે . માટ દરક કારની સ કટ આવડવી જ ર છે . તેના માટ ુ ની ડસ ટ ર ુ ટ
લ ે ર સ કટથી સં ેપમાં શ
+VS Urg
1 2 1
કર ને આગળ વધી .ુ ં સૌથી પહલા એક ઝીનર ડાયોડ વો ટજ કવી ર તે DC
+ +VS Reg

+ res 1
ર ુ ેટ કર છે . તે આપણ એનાલોગ પાટસમાં શીખી ગયા છ એ. છતાં
લ 9V batt
_
5V V-reg O/P
5V zenar diode
ુ ંકાણમાં કાય આપેલ છે . બેટર અથવા કોઇ પણ પાવર ોતમાંથી 9V DZ 5V

ધારો ક 9વો ટ મળે છે . પરં ુ આગળ કોઇ સ કટને 5 વો ટ જોઇતા હોય.

_ _VS

લોડ સ કટની કરં ટની જ ર યાત બ ુ ઓછ હોય તો આ સ કટ કોઇપણ Zenar diode

Voltage
એલસીડ ટ વીમાં પણ મળ શક છે . ટલા વો ટ જોઇતા હોય એટલા regulator
વો ટની ઝીનર ડાયોડ લેવાની હોય છે . સ લાય આપનાર સોસના વો ટજ કાયમ વધાર હોવા જોઇયે, (માટ તે
પેસીવ ર ુ ટ
લ ે ર છે ) વધારાના વો ટજ ર ટસમાં રોકવામાં આવશે .ઝીનર ડાયોડ ખાસ બનાવટવાળ ડાયોડ
છે ., કાયમ ર વસ બાયસ કર ને લગાવવામાં આવે છે . તેના ન કરલ વો ટજ ુ ી તે ર વસ રહ છે .
ધ
તેમાંથી કરં ટ પસાર થતો નથી. યાર ઝીનર ડાયોડ ઉપર વો ટજ ન કરલ કરતા વધવા ય છે , તો ઝીનર
ેકડાઉન થઇને કરં ટ પસાર કર છે . તેથી ર ટસમાંથી પસાર થતો કરં ટ વધવાથી તેની સામ રોકાતા વો ટજ
વધે છે , અને ઝીનર ઉપર મળતા વો ટજ ઘટ છે . ઝીનર વો ટજ ન કરલ કરતા ઘટવાથી તે પાછ ર વસ
થઇ ય છે . તેનો કરં ટ બંધ થાય છે . રોકાતા વો ટજ ઓછા થવાથી , મળતા વો ટજ વધી ય છે .આ ર તે
ઝીનર ડાયોડની સામ એક સરખા ર ુ ેટડ વો ટજ મળે છે . જો લોડ સ કટ પાવરના વાપર તો વધારાનો જ થો
લ
ઝીનરને વાપરવો પડ છે . તે યાનમાં રાખ ુ ં .
ાં ટર ઝીનર ારા પાવર ર ુ શ
લ ે ન- ઝીનર ડાયોડ એકલો લોડ હડલ કર શકતો નથી , માટ તેની સાથે
ાં ટર લગાવીને વ ુ પાવર ર ુ ટ
લ ે કર શકાય છે . આપેલ સ કટમાં ાંસફોમર, જ રકટ ફાયર, પાઇ
ફ ટર ારા ફ ટર થયેલ પાવર Tr1ની સ કટને મળે છે .આ સ કટ ડ ટ પાટસ ારા બનેલ સ કટ છે . તેનો
કાય સમજવાથી ઇ ટ ેટડ સ કટમાં કઇર તે ર ુ ેશન થાય છે તે સમજવામાં
લ
સરળતા રહશે. R2 ારા પાવર Tr1ના
AC I/P

કલેકટર ઉપર આવે છે , એજ વખત R3 ~ R2 Tr1 +VS Reg

DC R 1 +VS Urg
AC I/P 1
- + +
બેજને ફોરવડ બાયસ ગ આપે છે . બેજ C C O/P
~ 1 2 R 3
સાથે ઝીનર ડાયોડ પણ લાગેલ છે . _VS
FUSE
બેજ ઉપર તેના ન કરલ વો ટજ કરતા Bridge rectifier DZ C3
BRIDGE
વધાર વો ટજ વધવા દશે ન હ , અને બેજ ઉપર મળતા વો ટજ કરતા ાં ટરની એમીટર ઉપર વ ુ વો ટજ
મળશે ન હ. આ ર તે એમીટર ઉપર પણ થીર વો ટજ મળશે.C3 ફ ટર તર ક કામ કરશે.
પેસીવ આઇસી ર ુ ેટર -
લ યાર Tr1ની સ કટને પેક કર ને ણ છે ડા બાહર કાઢવામાં આવે તો તે પેસીવ
આઇસી ર ુ ટ
લ ે ર કહવાય છે , તે ઘણી તના આવે છે . જો ર ુ ટ
લ ે ર આઇસી +લાઇન માટ બનાવેલ હોય તો
પો ટ વ ર ુ ેટર કહવાય છે . અને જો - લાઇન માટ બનાવેલ હોયતો
લ +VS Urg R 1 +VS Reg
VI VO
GND

– ર ુ ેટર કહવાય છે . + ર
લ ુ ેટરના વો ટજ માપવા માટ Ð લાઇન
લ I/P O/P
ે વ છે ડો ફકસ રાખવાનો હોય છે , અને + છે ડા થી વો ટજ
ઉપર નેગટ
_VS
માપવાના હોય છે . એજ ર તે - ર ુ ેટરમાં + છે ડો પો ટ વ લાઇન ઉપર ફકસ
લ
+ regulator
રાખીને - છે ડાથી વો ટ માપવાના હોય છે . દરક ર ુ ટ
લ ે ર આઇસીના ન બર
ઉપરથી તેના વ કગ ડટા ણ શકાય છે . આઇસીના ઇન ટુ ઉપર કટલા
-VS Urg -VS Reg
વો ટજ આપી શકાય છે , અને તે કટલા વો ટ આઉટ ટુ માટ કામ કરશે. VI VO

GND
R1
78 સીર જની આઇસી ફકસ વો ટજની પો ટ વ ર ુ ેટર આઇસી છે .
લ I/P O/P

યાર 79 સીર જની આઇસી નેગેટ વ ર ુ ટ

લ ે ર છે . આ બ ે સીર જમાં
+VS
+VS

બાક ના ુ બતાવે છે .જો 05 હોય તો 5વો ટ ર

કડા વો ટજ આઉટ ટ ુ ેટ
લ - regulator

કર ને આપશે, જો12 હોયતો 12વો ટ ર ુ ેટ કર ને આપશે.7812 ન બરની આઇસી 12વો ટ પો ટ વ ર

લ ુ ેટર
લ
છે , યાર 7912 આઇસી 12વો ટની નેગેટ વ લાઇનની ર ુ ટ
લ ે ર આઇસી છે . આઇસીની કરં ટ પસાર કરવાની
મતા પણ ડટા જોવાથી મળે છે . કરં ટ ઉપરથી આઇસીનો પેકજ બદલાઇ ય છે . ન બર એજ હોઇ શક છે .
આઇસીના પેકજ ઉપરથી ઇન આઉટ અને અથ ગ છે ડા બદલાઇ ય છે , માટ કાયમ ચેક કર ને જોડાણ કર ુ ં ,
આ સીવાય એડજ ટ-બલ ર ુ ટ
લ ે ર પણ આવે છે . આ કારની પેસીવ ર ુ ેટર આઇસીના વો ટજ બાહરથી
લ
સ કટમાં ફરફાર કર ને બદલી શકાય છે . માટ એકજ ન બરની આઇસી ુ દા ુ દા વો ટજની સ લાયમાં જોવા
મળે છે એલસીડ ટ વીમાં આ બધા કાર કંપની અને મોડલ માણ જોવા મળશે.આ આઇસીના પણ ણ છે ડા
હોય છે , પાવર ઇન ,પાવર આઉટ અને ીજો આઉટ ટુ એડજ ટ . આ ી છે ડા ઉપર વો ટજ એડજ ટ
કરવાથી આઉટ ટુ એડજ ટ થાય છે . આપેલ ચ માં આઇસી LM1117ના વો ટજ એડજ ટ કરવા માટની સ કટ
ુ ઉપર મળતા વો ટજને R1, R2ના ડવાઇડર ારા ADJ છે ડા
આપેલ છે . આઉ ટ
ઉપર રફરસ તર ક આપેલ છે .આ વો ટજ માણ આઇસી આઉટ ટુ
આપશે. નીચે આપેલ લોક ડાય ામમાં એલસીડ ટ વીમાં વહચણ
અને વીચ ગનીસમ ુ તી આપેલ છે .સૌથી પહલા મેઇન સ લાયમાંથી
આવતા નોન વીચ ગ વો ટજ IRF 7314 મો ફટ1ને મળે છે , જો તેને
વીચ ગ સી નલ સીપી ુ ારા આપવામાં આવેતો આ મો ફટ ચા ુ
થાય છે અને પાવર ઓન થાય છે . આ પાવર, આ મોડલમાં બે બા ુ
જઇ રહલ છે . 12 વો ટ ઇનવટર માટ અને બી લાઇન વીચ ગ ર ુ ેટર બક કનવટર MC34167 આઇસીને
લ
ય છે . ુ ાંથી વીચ ગ
પાવર વે ટ કયા વગર 12 વો ટમાંથી 5 વો ટ બનાવે છે . જો મો ફટ 2ને સીપી મ
સી નલ મળે છે તો તે 12 વો ટનો Switching

To inverter for back light

signal Switching signal
પાવર LM1117 (9V)ને 12 વો ટમાંથી
9 વો ટ કરવા માટ આપે છે .માટ યાર પણ બેકલાઇટ ચા ુ
કરવાની હોયતો સીપી ુ આ મોસફટ2ને Mosfet2
Mosfet1 switch
વીચ ગ સી નલ આપશે, તેનાથી મો ટ switch
All LM1117 IC
Switching signal
2 ચા ુ થઇને LM1117 ારા 9વો ટનો Adj. regulators

સ લાય ઇનવટર સ કટને આપશે.

Output to different sections

તે હાઇ વો ટજ બનાવીને , એલસીડ Switching regulator Mosfet3

switch
પેનલના CCFL લે પસને આપશે.
પેનલને રોશની મળશે. વીચ ગ ર ુ ટ
લ ે ર
આઇસી MC34167 5 વો ટ બનાવે છે ,
તે બે બા ુ ય છે .એક લાઇન સીધી
V3_3A બનાવવા માટ આઇસી LM1117 LM1117

ને ય છે .આ V3_3A બી બે LM1117
LM1117
 ારા V1_8V1 & V1_8V2 બનાવવા માટ ય છે . બે ુ દા િવભાગ ને સ લાય આપે છે . MC34167 માંથી
મળતી બી 5 વો ટની લાઇન મો ફટ3 ારા વીચ ગ થઇને VCC5A તર ક 4 LM1117 આઇસીને મળે છે .
V3_3D , V1_8D V1_8A & VADC3 તર ક 4 સ લાય બાહર પાડ છે . દરક િવભાગ માટ અલગ આઇસી
વાપરવાનો ુ ય કારણ ઇલેક ોમે નેટ ક ઇ ટર ફયરસ ઓછો કરવાનો અને પાવર લઇન ારા એક િવભાગ ારા
બી િવભાગને થતો ઇ ટર ફયરસ ઓછો કરવાનો છે . કમ ક એલસીડ ટ વીમાં ુ હાઇ
બ કવસી સી નલ હોય
છે . અને તે સહલાઇથી એક વાયરથી બી વાયરમાં જતો રહ છે . LM1117 આઇસી લો ોપ વો ટજ ર ુ ેટર
લ
છે . તે 1.8વી, 2.5 વી , 2.85વી ,3.3 વી,5 વી ફકસ વો ટજમાં અને એડજ ટબલ વ નમાં મળે છે .તે 800
મીલી એ પીયર કરં ટ હડલ કર શક છે . તેના વ ન માણ પેકજ કનેકશન આપેલ છે .

ને વ ુ મા હતી જોઇતી
હોય તેમના માટ આઇસી
LM1117 internal block
Diagram આપેલ છે .તે
સમજવાથી કામ કરવામાં
વ ુ સરળતારહ છે . તેની
નીચેના ચ માં અલગ
અલગ પેકજ અને તેમના
ન બર માણ ઉ ણતામાનમાં
ફરફાર આપેલા છે . ારક
ર પેર ગમાં કામ આવી શક છે ,
LM 317 IC એક ણ છે ડાવાળો એડજ
જ ટબલ ર ુ ટર
લ ે
ટ છે .તેનો કાય
ય પણ LM1117 વો જ છે .
પરં ુ LM
M317ની કરં ટ હડલ
હ ગ કપેસીટ
ટ 1.5 એ પીય
યર ુ ીની છે . અને
ધ અ તેને 1.2 વ
વો ટ થી
37 વો ટ ુ ી સેટ કર શકાય છે . બાહરથી બે ર
ધ ટ
ટસ લગાવીને આ વો ટજ સેટ કરવામાં
આવે છે .તેમાં પણ ટ પરચર અને ઓવ માટ કરં ટ લીમીટ ગ સ કટ આવે છે .
વરલોડ કરં ટ મ

LM 8099 & 810 - આઇસી

આ સીડ ટ વીમાં પાવર લાઇન
LM 8100 & 809 એલસી
ુ રવાઇ
પ ઇજર તર ક છે .તે એલસીડ ટ વીની ુ ય સી ુ ે પાવર અપ, પાવર ડ
સીપી ન ડાઉન
અને પાવ
વર આઉટની થીતીમાં
થ િવ પ આ છે .સીપી ુ
ે ઔળખીને ર સેટ સી નલ આપે
નવેસરથી
થી કામ શ કર છે . યાર પણ ફકટર ારા ો ામ કરલ ુ યથી સ લાય
વો ટજ નીચે
ન ય છે તો આ આઇસી સીપી
સ ુ ે ર સેટ સી નલ આપ
ન પશે, LM 809
Active--low RESET આઉટ ટુ છે . યાર LM8100 Active high RESET
R આઉટ ટુ
છે .તે 3વીી, 3.3વી અને 5 વો ટ માટ ો ામ કરલી હ
હોઇ શક છે .અ યાર ુ ી વીચ
ધ ચગ
પાવર િવભાગમાં
િવ પાવર
રર ુ ટ
લ ે ર પેસીવ
સ કારના હ
હતા, તેમનો ઉપ
પયોગ એલસીડ
ડ ટ વીમાં પાવ
વર સ લાય િવ
વભાગમાં
ઘણ વધ
ધાર જોવા મળે
ળ છે .તેમની સાથ
થે વીચ ગ ર ુ ટ
લ ે ર એક
કટ વ કારના ર ુ ેટર છે . તે પાવરને બક
લ બ અને
ુટબ કર શક છે . આ પાવર સ કટસ પણ એલસ
સીડ ટ વીમાં ુ વધાર જોવ
બ વા મળે છે . અને
ને તેમને સમજવા માટ
થોડ વધ
ધાર થીયર ની જ રત પડ છે . આપણ ુ ય કારની સ કટસ લઇ .ુ ં
બક અને ુ ટ વીચ ગ પાવર ર ુ ટ
લે
લ ે રસ - કોઇ પણ
પ કારનો પાવર
પ ર ુ ટ
લ ે ર હોય, તેના ુ માં એક ઔસીલે
ળ ઔ ટર
સ કટ અને
અ એક મો ટ અથવા બાઇ
ઇપોલર વીચ ગ ાં ટર (આ
આઇસીની દ
દર અથવા બાાહર) હોય છે . એક
ઇ ડકટર (કોયલ)માંથી કરં ટ ચા ુ બંધ કર છે , આ કરં
ક ટ ચા ુ બંધ થવાથી ઇ ડક
કટરમાં ઇ ડકશ
શનના લીધે બી કરં ટ
ઉપ થ
થાય છે . આ કરં ટ કટલી હશે લા હશે, આ બ ુ સ કટ ડ ઇન ઉપર આધાર
હ અને તેના વો ટજ કટલ
રાખશે.ઔસીલે
ઔ ટરની કવસી અને સાયકલની
સ ડ ટુ ( પીડ ુ
એમ)PWM
એ ઉપ
પર આધાર રાખે
ખે છે . માટ એક
ક સ કટ
ન તેને PWMની
બનાવીને ઉટ ટુ કં ોલ કરવા માટ વાાપરવામાં આવે
ની મદદથી આઉ વે છે . તેની તેયાર
ય આઇસી , આઇસી
ાં ટર સ કટ પણ હોય
ય છે . ુ ની ટકન
નોલો ની મશી
શીનોમાં લ ાં ટર સ કટ પણ
પ આવતી હત
તી.
સૌથી પહ
હલા આપણ ુ ટ ડ સી ુ ડ સી કનવટર સ કટનો કાય
ય શીખી .ુ ં તેના
ન માટ નેશનલ
લ કંપની ારાા બનેલ
આઇસી LM2622ને
L ઇ .ુ ં આ આઇસી
લઇ સી 600 કલો હ
હટઝ/1.3મેગા હટ લાવી શકાય છે .તે ડ સી ુ ડ સી
હ ઝ ઉપર ચલ સ ટપ
અપ કનવટર તર ક કામ કર છે . તેને કવસી સલે ટ અને શટડાઉન માટની પીનો છે . આ પીનો મે ુ લ અથવા
અ
સીપી ુ ારા
કં ોલ કર શકાય છે . શટ ડાઉન પીન એકટ વલો કારની લો ક વાળ છે , માટ
SHDN ઉપર બાર ુ લ છે .FSLCT પીન
ક કવસી સલે ટ પીન છે .
તેને અથ સાથે જોડવામાં આવે તો તે 600 કલો હટઝ ઉપર કામ કરશે.
જો તેને પાવર ઇન ટુ સાથે જોડવામાં આવે તો તે 1.3 મેગા હટઝ
ઉપર કામ કરશે. ફકસ પણ રાખી શકાય છે . અને સીપી ુ ારા
કં ોલ પણ કર શકાય છે . SW પીન દરથી આ પીન અને
GND પીન સાથે મો ફટના ઇન અને સોસ જોડલ હોય છે . માટ
યાર મો ફટ ઓન ઓફ થાય છે તો SW છે ડાનો જોડાણ GND
સાથે થવાથી બધો કરં ટ અથ થાય છે . Vc- ક પનશેસન નેટવક કનેકશન ,
એરર એ પલીફાયરના આઉટ ટુ ઉપરથી કનેકશન કાઢલ છે .
Fb-પીન આઉટ ટુ વો ટજ ફડબેક વો ટ તર ક એરર એ પલીફાયરને આપવા
માટ આ પીન ઉપર આપવામાં આવે છે . તેનાથી વો ટજ કં ોલમાં રહ છે .
ુ માટ ઇન ટ
Vin- પીન એનાલોગ પાવર ઇન ટ ુ છે .આઇસીને કામ કરવામાટ
A
પાવર આ પીન ઉપર આપવામાં આવે છે .NC નો કનેકશન પીન છે . એટલેક
આ પીનને કોઇ કનેકશન આપવો ન હ. પરં ુ તેને ઇએમઆઇથી બચાવવા
યો ય િશ ડ ગ કર ુ ં જ ર છે .GND - આ પીન આઇસીની ર ટન કરં ટ - સ લાયમાં
પાછ લઇ ય છે .
આઇસીનો કાય સમજવામાટ પહલા સામેનો A ચ યાનમાં લેવા ુ ં , મો ફટના ઇન છે ડા ઉપર ઇ ડકટર Lમાં
થઇને પાવર સોસમાંથી વી ઇનથાય છે . ઇન છે ડા ઉપરથી જ ડાયોડ Dનો એનોડ જોડાય છે .
ડાયોડનો કથોડ Cout અને Rl સાથે જોડાય છે .નેગેટ વ છે ડા બધા સાધનોના
કોમન છે . મો ફટને આગળના ચ ોમાં વીચ તર ક બતાવેલ છે .મો ફટની B
ગેટ ઉપર PWM વીચ ગ સી નલ મળે છે .હવે ચ B યાનમાં લેવા ,ુ ં સ કટને
સ લાય મળતાતે ચા ુ થાય છે . આઇસીની દરનો ઔસીલેટર ચા ુ થતા,મો ફટ
ાં ટરને PWM વીચ ગ સી નલનો + ફજ મળતા તે ચા ુ (ઓન) થાય છે .
ઇન સોસ છે ડા સાથે જોડાઇ ય છે . Lમાંથી આવતો અને ઇન છે ડાઉપર
રોકાઇ રહલ વીજ મો ફટમાંથી પસાર થાય છે . ઇન છે ડા ઉપર વો ટજ આશર
ુ ય થવાથી ડાયોડ D ર વસ થવાથીતે ઓપન તર ક વત છે , Coutમાં સં હ
C
થયેલ વીજ આઇસી બા ુ આવી શકતો નથી. ઇ ડકટર Lમાં કરં ટ પસાર થવાથી,
ુ બ કય ૈ બની ય છે .હવે ચ C યાનમાં લે .ુ ં મો ફટના ગેટ ઉપર
સી નલનો - ફજ આવતા તે બંધ (ઓફ)થાય છે . તેથી કોયલમાંથી પસાર થઇ રહલ
વાહ અચાનક અવરોધાય(બંધ) છે .તેથી કોયલમાં ર એકશન કરં ટ ઉ પ થાય છે . મો ફટ વીચ ઓફ છે , માટ આ
ઉપ થયેલ કરં ટ ડાયોડ Dમાં થઇને Cout અને Rload ને મળે છે . આ ઉ પ થયેલ કરં ટનો માણ PWM સી નલ
ઉપર આધાર રાખશે. જો આ સી નલના ચા ુ બંધના સમય કં ોલ કરવામાં આવે તો આઉટ ટુ વો ટજ પણ કં ોલ
કર શકાય છે .ઇન ટુ ઉપર આવેલ પાવરના વો ટજ ઉ પ થયેલ વીજના વો ટજમાં ઉમેરાય છે , માટ પણ વધાર
વો ટજ મળે છે .આ કાય પ તી કોઇપણ કંપનીના ુ ટ ડ સી ુ ડ સી કનવટરમાં લા ુ પડશે.
ઔસીલેટર - એક સ કટ છે પાવર મળતા તે મો ઉપ કર છે .તેના માટ એ પલીફાયર સ કટમાં પો ટ વ ફડબેક
આપવાથી એ પલીફાયર ઓસીલેટર બની ય છે . ફડબેક આપવા માટ RC ર ટસ કપેસીટરનો ઉપયોગ કરવામાં આવે તો
RCOscillator કહવાય છે .તેની કવસી RC time constantઉપર આધાર રાખશે. યાર LC circuit કોયલ અને કપેસીટરનો ઉપયોગ
કરવામાં આવે તો, LC Oscillator કહવાય છે . ઉ પ થતા મો ની કવસી કોયલ અને કપેસીટરના માપ ઉપર આધાર
રાખશે.તેમની સાથે વેરકટર ડાયોડ લગાવીને , ડાયોડના ર વસ વો ટજ બદલવાથી તેના કપેસીટરનો માપ બદલાય છે , અને
તેનાથી ઔસીલેટરની કવસી બદલાય છે . આ કં ોલ વો ટજ કોઇ મે ુ લ કં ોલમાંથી અથવા સીપી ુ ારા આપી શકાય છે .આ
અ
ઔસીલેટર સ કટને વો ટજ કં ો ડ ઔસીલેટર (VCO) કહવાય છે .જો કવસી ન કરવા માટ સટલ લગાવવામાં આવે તો
વો ટજ કં ો ડ સટલ ઔસીલેટર(VCXO) કહવામાં આવે છે .VCOની સાથે ો ામેબલ ડવાઇડર, ફઝ ડટકટર લગાવીને ો ામ
માણ કવસી ઉ પ કરવામાં આવે તો તેને PLL ફઝ લોક ુ સ કટ કહવાય છે . હાલની બધીજ મશીનોમાં PLLનો ઉપયોગ
પ
ટથી થાય છે .
IC LM2622 ુ ટ પાવર ર ુ ટ
લ ે ર સ કટનો કાય- આપેલ સ કટ IC LM2622 નો ઉપયોગ કર ને ઓછા વો ટજમાંથી
વ ુ વો ટજ બનાવવા માટ એટલે ક ુ ટ ડ સી ુ ડ સી કનવટર તર ક વાપરવામાં આવેલ છે .આ કારની સ કટ
LCD TFT panel Biasing માટ થાય છે .આ સ કટ 2.3 વો ટ થી 3.3 વો ટ ઇન ટુ ઉપર કામ કર છે . અને આ
વો ટજમાંથી 8 વો ટ બનાવે છે . FSLCT પીન ા ડ સાથે જોડલ હોવાથી આ સ કટનો ઔસીલેટર 600 kHz ઉપર
કામ કરશે. પાવર ઇન ટુ સ કટમાં આઇસીની પીન 6 Vin ઉપર Cin DFC ડકપલ ગ ફ ટર કપેસીટર ( એક
િવભાગના ફરફારોને બી
િવભાગમાં જતા રોક છે .પાવર
ફ ટર પણ કહ છે .)અનેઇ ડકટર
Lમાં થઇને આઇસીનીપીન 5 SW ઉપર અને યાંથી
જો સ કટ કામના કરતી હોયતો
આઉટ ટુ ઉપર પણ ય છે .
વો આઇસીની પીન 6ને પાવર
મળે છે . તેનો ઇ ટરનલ ઔસી-
લેટર ચા ુ થાય છે . તે PWM
મો Square Wave છે , તે
બનાવીને મો ફટની ગેટ ઉપર
આપે છે . મો ફટ ઔસીલેટરની
કવસી ઉપર ચા ુ બંધ થાય છે .
તેથી L ર એકશન કરં ટ આપે છે , અને આઉટ ટુ મળે છે . આઉટ ટુ કં ોલ-L ારા મળતા કરં ટના વો ટજ મ વધતા
ય તેમ R fb1 Rfb2ના ડવાઇડર ારા ન કરલ વો ટજ FB પીન ારા દર ય છે , એરર એ પલીફાયર આ
વો ટજને રફરસ વો ટજ સાથે સરખાવે છે , કં ોલ વો ટજ બાહર પાડ છે . આ કં ોલ વો ટજને ફ ટર કરવામાટ Vc
પીન ઉપર RC ફ ટર લગાવેલ છે . આ ફ ટર બી કોઇ કવસીને ઔસીલેટરનો કં ોલ લેતા અટકાવે છે . માટ તેને
એ ટ હંટ ફ ટર પણ કહવાય છે .આ ફ ટર ારા ફ ટર થઇને PWM ક પેરટરને મળે છે . તે ઔસીલેટરના સી નલનો
PWM બદલે છે તેથી મો ફટનો વીચ ગ
ટાઇમ બદલાય છે .તેથી ર એકશન કરં ટ
બદલાય છે . આઉટ ટુ કં ોલમાં આવી
ુ ફ ટર કપેસીટર
ય છે .Cout આઉટ ટ
અને ર એકશન કરં ટનો ટોરજ કપેસીટર
પણ છે . યાર મો ફટ ઓન હોય છે યાર,
ર એકશન કરં ટ આવતો નથી. તે વખત
Coutમાં સં હથયેલ વીજ સ કટને વાપરવા
મળે છે . માટ તેના માપમાં ફરફાર કરવા
જોઇયે ન હ. અ હયાં આપેલ બી સ કટનો
કામ ઉપરની સ કટ વો જ છે , FSLCT
છે ડાને પાવરઇન સાથે જોડવાથી તે
1.3 મેગા હટઝ ઉપર કામ કર છે .
હાઇ કવસી હોવાના સીધે ઇ ડકટર અડધી સાઇજની
થઇ ય છે . EMI થોડો વધી ય છે . વી જ રત
હોય તેવી સ કટ વપરાય છે .

અ હયાં આપેલી સ કટ TFT

પેનલમાં જોઇતા અલગ અલગ
વો ટજમેળવવામાટ આઇસી
LM2622 નો ઉપયોગ કર ને
ુ માંથી
એકજ લો ઇન ટ ણ
અલગ અલગ +8V , -8V &
+23V આઉટ ટુ પેનલ
બાયસ ગ માટ લીધેલ છે .
8 વો ટ પહલાની મજ યાર
-8 વો ટ C1 D3,D2ની સ કટ
ારા મળે C1 ડસચા ારા
ઇનવટ થઇને મળે છે . યાર
23 વો ટ વો ટજ પલર સ કટ
(કપેસીટર ચા પ પ) સ કટ
ારા ણ ગણાં થઇને D4,5,6,7
અને C 4,5,6,7 સ કટ ારા થાય છે .
બાક ના કાયમાં કોઇ ફરફાર નથી.
Cfb1 સોફટ ટાટ કપેસીટરની ઇફ ટ આપે છે .

ને વ ુ મા હતી જોઇતી
હોય તેના માટ
વધારામાં લોક ડાય ામ
આપેલ છે . OVP-
ઓવર
વો ટજ ોટકશન
Thermal shutdown-
આઇસી વ ુ ગરમ
થાયતો, તેને બંધ
કરવાની સ કટ.
LOGIC- ન કરલ
નીયમ ારાકાયની
ચકાસણ કર. Comp - કો પેરટર સ કટ.ઓપરશનલ એ પલીફાયર સ કટ.
Duty cycle – duration for witch cycle Remains high and low. if equal duration Than 50% duty cycle.
બક કનવટર ( ટપ ડાઉન ડ સી ુ ડ સી કનવટર સ કટસ) -LM2576/LM2576HV Series SIMPLE

SWITCHER® 3A Step-Down Voltage Regulator . આઈસી LM2576 એક સાદ વીચર

બક( ટપડાઉન) વો ટજ ર ુ ટ
લ ે ર આઈસી છે . 3 એ પીયર ુ ી કરં ટ આઉટ ટુ ઉપર આપી શક છે .તેનો ઉપયોગ
ધ
એલસીડ ટ વીમાં મોટા ભાગે 12વો ટની સ લાયમાંથી 5 વો ટનો સ લાય પાવર વે ટ કયા વગર ડ સી ુ ડ સી
કનવ ન માટ કરવામાં આવે છે . જો તેની જ યા પેસીવ ર ુ ટ
લ ે ર વાપરવામાં આવે તો તે 3 એ પીયર ઉપર 7 વો ટ
રોકવા માટ ર ુ ટ
લ ે ર સ કટન 21 વાટ પાવર ડસીપેટ કરવો પડશે, અને એટલો જ પાવર વે ટ પણ થશે. આજના
એનજ ાઇસીસના સમયમાં તેમજ બેટર ઓપરટડ કાર એલસીડ ટ વીમાં ચાલી શક જ ન હ. માટ યાર પણ વધાર
પાવર લો વો ટજમાં કનવટ કરવાનો હોય,

યાર બક કનવટરનો ઉપયોગ જ ર થઇ ય છે .LM2576 અને તે સીર જની બી આઇસી 7વો ટથી 40 વો ટ
ુ ીના ઇન ટુ માટ 3.3 , 5, 12, અને 15વો ટ આપવા માટ ફ સ વ નમાં મળે છે . આ સીર જમાં પણ એડજ ટબલ
ધ
વ ન પણ આવે છે .તેના એચવી વ ન ઇન ટુ ઉપર 60 વો ટ ુ ી હડલ કર શક છે . એડજ ટબલ વ નમાં 1.3 વી
ધ
થી 37 વી ુ ી આઉટ ટ
ધ ુ સેટ કર શકાય છે . યાર એચવી વ નમાં આઉટ ટુ 57 વો ટ ુ ી કં ોલ કર શકાય
ધ
છે .ઉપરના ચ માં આઇસીનો લોક ડાય ામ આપેલ છે . આઇસીની પીન 1 પાવર ઇન ટુ પીન છે , તેના ઉપર
આવતો ડ સી સ લાય આપવામાં આવે છે .Cin ઇન ટુ પાવર ફ ટર અને ડકપલ ગ ફ ટર કપેસીટર છે .પીન 5 ઓન
ઓફ કં ોલ પીન છે . આ પીન ઓન એકટ વ લો કારની છે . તેના ઉપર 0 આવતા તે આઇસીને ઓન કર છે . જો આ
પીન ઉપર 1 આપવામાં આવે તો આઇસી બંધ થાય છે . આ પીનને કોઇ વીચ અથવા સીપી ુ સાથે જોડ શકાય
છે .અને પાવર ઓન ઓફ કર શકાય છે .પીન 2 OUTPUT પીન છે . આ પીન ઇ ડકટર સાથે અને ડાયોડ D1ના કથોડ
સાથે જોડાય છે , ઇ ડકટરનો બીજો છે ડો C outve + અને LOAD સાથે જોડાય છે .ઇ ડકટરનો બીજો છે ડો આઉટ ટુ
તર ક કામ કર છે . યાંથી જ આઇસીની પીન 4ને આઉટ ટુ કં ોલ કરવા માટ ફડબેક આપવામાં આવે છે . પીન 3
ા ડ પીન છે . પીન 4 ઉપર વો ટજ આઉટ ટુ ઉપરથી ફડબેક કરવામાં આવે છે , તે વો ટજ આઇસીની દર
એરર એ પલીફાયરને મળે છે .એરર એ પલીફાયર આ વો ટજને રફરસ વો ટજ સાથે સરખાવે છે . એરર એ પલીફાયર
આ વો ટજ માણ આઉટ ટુ ક પેરટરને આપે છે . ક પેરટર આ વો ટજ માણ ઔસીલેટરમાંથી આવતા 52kHzના
સી નલની ડ ટુ સાયકલ કં ોલ કર છે . અને PWM સી નલ બને છે .આ સી નલ ર સેટ પણ કર શકાય છે . માટ નોર
ગેટનો ઉપયોગ કર ને સી નલ બફર ાયવર એ પલીફાયર ારા આઉટ ટુ ાં ટરના બેજને મળે છે .તેથી
ાં ટરનો કલેકટરથી એમીટર કરં ટ 52kHz PWM સી નલ માણ ઓન ઓફ થાય છે .આ ાં ટરનો કરં ટ
આઇસીની પીન2 થી આઉટ ટુ થાય છે .આ કરં ટ ઇ ડકટરમાંથી પસાર થઇને આરએલને મળે છે . ાઇવરની સાથે
થમલ શટડાઉન અને કરં ટ લીમીટ વી સ કટ
પણ છે . સામ આપેલ સ કટમાં આઇસી
LM2576HV-5.0ન બરની છે . એટલે ક તે
5વો ટ માટ HV વ ન છે . તે 60 વો ટ ુ ી
ધ
ઇન ટુ હડલ કર શક છે . Cin ઇન ટુ ફ ટર
કપેસીટર છે . યાર આઇસીની 1 ન બર પીન ઉપર
7થી 60 વો ટ ુ ીનો ગમે તેવો ડ સી સ લાય આવે છે , તો આઇસીની
ધ દરનો ઇનટનલ પાવર ર ુ ટ
લ ે ર ચા ુ
થાય છે . અને આઇસીના િવભાગ ને પાવર આપે છે . તેથી ઔસીલેટર ચા ુ થાય છે , અને તેનો સી નલ ાઇવર ારા
આઉટ ટુ ાં ટરને મળે છે .તે સી નલની કવસી ઉપર ઓનઓફ થઇને પીન 2 ઉપરથી આઉટ ટુ આપે છે .આ
કરં ટ L1કોયલમાં થઇને Cout અને LOAD- માંથી પસાર થાય છે , આ કરં ટના લીધે L1માં ુ બ કય ૈ બને છે ,
યાર આઇસીના ાં ટર ઉપર સી નલનો -ફઝ આવે છે , તો તેનો કરં ટ બંધ થાય છે .L1માં ર એકશન કરં ટ ઉ પ
થાય છે . આ કરં ટનો +ફજ આઉટ ટુ ઉપર અને -ફઝ આઇસીની પીન 2 ઉપર હશે. તેથી D1 ફોરવડ બાયસ
થશે.L1નો - ડાયોડ ારા ા ડ થશે અને + Cout ારા ફ ટર થઇને LOADને મળશે. એજ પો ટ ઉપરથી ફડબેક
વો ટજ પીન 4 ઉપર આપવામાં આવે છે , આ વો ટજ દર એરર એ પલીફાયરન મળે છે . એરર એ પલીફાયર આ
વો ટજને રફરસ વો ટજ સાથે સરખાવે છે .અને જો તફાવત હોય તો કં ોલ વો ટજ કો પેરટરને આપે છે .આ કો પેરટર
ઔસીલેટરમાંથી આવતા 52 kHzના સી નલને આ કં ોલ વો ટજ માણ PWM કર છે .સી નલની ડ ટુ સાયકલ
બદલાવવાથી આઉટ ટુ િનયં ણમાં આવે છે . ન કરલ વો ટજ મળે છે . D1 શોટક અથવા ફા ટ ર કવર ડાયોડ
હોય છે . યાં સાદ રકટ ફાયર ડાયોડ ચાલશે
ન હ . સામ આપેલ ચ સ કટને આવતા વો ટજ ઓછા હોય તો
બંધ કરવા માટ છે . યાર સ કટને પાવર આપવામાં આવે અને તે
નર ડાયોડ Z1ના વો ટજકરતા વધાર એટલે ક સામા ય માણમાં
હોય તો નર ડાયોડ કંડ ટકરશે અને Q1 ાં ટર ઓન થશે.
બાયસ ગ એ ર તે લીધેલ છે ક ાં ુ શનમાં આવી જશે.
ટર સે ર
માટ આઇસીની પીન 5 ઉપર લો (0) વો ટ આવવાથી આઇસી ચા ુ
થશે. કોઇ પણ કારણસર આવતા સ લાય વો ટજ નર વો ટજ કરતા
ઓછા થવા જશે તો નર કરં ટ બંધ થશે. તેથી ાં ટર કટઓફમાં જશે.
તેના કલેકટર વો ટજ હાઇ (1) વો ટજથશે. પીન 5 ઉપર હાઇ વો ટજ(1) આવવાથી આઇસી બંધ થશે.બેટર
ઓપરટડ મોડલમાં આ સ કટ વેર એશન જોવા મળ શક છે .
સામે એક વકશોપ માટ ઉપયોગી સ કટ વેર એશન
આપેલ છે . તેનો ઉપયોગ 1.2 વો ટથી 55 વો ટ ુ ીની
ધ
વેર એબલ સ લાય ર પેર ગ કામ માટ બનાવી શકાય છે .
સ કટસ ટ ટ કરવા માટ ુ ઉપયોગી છે .
બ
આપેલ ચ આઈસી AP1505 નાં બક ર ુ ટ
લ ે રનો કાય સમજવા માટ છે .આ સ કટન કાય પણ LM2576 ની મ જ
છે . આઇસીLM2576ની દર મો ફટ કામ કર છે , તે મો ફટને આ સ કટમાં બાહર કાઢવામાં આવેલ છે .
ઔસીલેટરની કવસી સેટ કરવા માટ CT, RT પીનો RC time constant માટ રાખવામાં આવેલ છે . આઉટ ટુ કં ોલ
કરવા માટ બે એરર એ પલી- ફાયર અને એક ફડબેક પીન પણ છે . આ સ કટને બે ર તે ચલાવી શકાય છે . એક -
ુ માટ . બી
5વો ટ અને 3.3 વો ટ આઉટ ટ ર તમાં 3.3 વો ટ અને 1.8 વો ટ માટ , તેના માટ ર ટસના માપ
આપેલ છે .