e logho?

sumario
Sumario/editorial_1

Guerras, malditas guerras_13

A eira_2

Correlingua (I)_14

Lois_3

Correlingua(II)_15

Creacin_4

Letras galegas(I)_16

Plantas domsticas_5

Letras galegas(II)_17

Se amamos(I)_6

Unha experiencia teatral_18

Se amamos(II)_7

Perdidos por Vigo_19

A esmorga, o filme_8

Perdidos por Vigo(II)_20

Pensar o presente_9

Viaxe a Salou_21

Sebastiao Salgado_10

Antroido(I)_22

O Sal da Terra_11

Antroido(II)_23

Poltica e imaxes_12

Tamn Pasou_24

editorial

Homenaxe ao noso profesor e compaeiro. Gndara na nosa memoria.

e logho?

A EIRA
Marcos Borrageros 1 BAC

de ti, un senfn de paisaxe pura e

limpa agachada polos vestixios do
traballo que Moreira deixa na sa eira, perto dese pequeno lugar que quixeches e disfrutaches namentres que
o mal da emigracin invadiu o teu
corpo tempo despois.
Eras ti, cando o mundo era mais
real ca nunca na mente de quen hoxe
lembra ese hrreo e esa eira dende
unhas terras lonxanas, inconsciente
do distinta que hoxe se amosa.

Era tempo de cambios no pas,

na terra nai que endexamais voltara
a ser a mesma. Estabas libre de caseas
e aguias que te puidesen roubar, n
como chegaches ao mundo e sentindo nada mais que o sol bater na ta
pequena faciana que disfruta dos
froitos da terra no seu mais puro estado. Sen electricidade nin fumes que
che nubren a vista, observas moi
quedo o teu redor coa indiferenza de
calisquera mortal deste mundo. Tras

e logho?

LOIS
No seo dun branco virxe, de
p,
esperto,
llasme
coa
inconsciencia dun recn nacido.
A monocroma da cor da
roupa evita que te ispan miradas
alleas e gstame a ta gabardina.
Esta vez non vexo o pin de
estrelia
vermella
que
te
identifica, pero recozote polo
cigarro neses dedos nus e marelos
que agora se ven da mesma cor
que o resto, un gris morto.
E explrote, agora si, sei ben
que es ti. Os teus ollos negros son
verdes, pero non o podo afirmar,
s eu o sei, ningun mis, aqu
chaman noite na escuridade que
te acompaa, tamn vexo o
espesor das tas cellas, e a sombra
da ta pupila que non tan triste
como o soo impermeable da ta
pel acuosa.
A lia dos teus beizos
podera ter sido azul,pero non
me dis nada, est pechada, calas,
s hai silenzo en ti, unha lia, a
cabeza medio inclinada, pequenas
marcas,cicatrices, resaltan dous
lunares debaixo do teu ollo esquerdo, outro debaixo dos teus beizos. A sombra dos
teus pmulos obsquiate cunha epidermis contaxiada polo medo non
supervivencia, seino, dismo ti, o teu iris invisible, as tas pestanas espesas, pero non
obstante, a ta lingua silnciate, a ta voz non existe aqu.
Laura Espio_1 Bac

e logho?

Creacin literaria
Agustn Vzquez Fernndez_1BAC

Na escura noite, a respiracin arfante da

cazadora, prostrada sobre a sa presa, era o
nico que rompa o silencio da noite. A sa
presa estaba xa exhausta de tanto correr, non
acostumada a facelo, non necesitada de loitar
pola sa vida, o que a fixera renderse a caer.
Namentres, a sa verduga, deseada pola
natureza para cazar, s estaba algo cansa
cansa, falta de osxeno, pero capaz de seguir.
Apesares disto, estaba leda de que a
persecucin rematase, desexosa poder probar
o manxar que tanto a fixera correr, agora
indefenso ante ela.
Lentamente, e sen deixar de miralo aos
ollos, sacou da manga unha coitela, o brillo
que desprenda era cegador, e cun
movemento rpido e sen deixar posibilidade
de reaccin, segoulle a xugular. Lentamente,
o sangue comezou a fuxir do seu corpo, as
como a vida con el. Alumeado pola la chea
pendurada do ceo, este resplandeca cun
brillo avermellado tentador. A cazadora,
sedenta , veu antes os seus ollos aquel doce
bebedizo, recompensando o seu esforzo, e
achegou lentamente os beizos ao colo da sa
presa. O sangue, anda quente, inundou o seu
padal con aquel sabor ferroso, que tanto
amaba. Bebeu ata quedar saciada.
Cando rematou, co seu rostro tinguido
de encarnado, volveu a aferrarse coitela, e

con vigor, cravouna repetidas veces no peito

da sa presa, a cal danzou para ela con cada
coitelada recibida, intentando anda fuxir,
intentado, infrutuosamente, salvarse. Mais
era demasiado tarde, era xa imposible fuxir.
Dende o momento no que se cruzou con
aquel ser, a sa morte xa estaba escrita.
Despois de varios cortes, e considerando o
oco suficientemente amplo, meteu as sas
mans na concavidade e, con forza, quebrando
todas as costelas. Abriu o peito do corpo que
tia diante, xa sen un pice de vitalidade. O
interior estaba fumegante, e tanto os pulmns
como o corazns, anda palpitantes. Con
excitacin, e con movementos bruscos, meteu
as mans no anda clido corpo e arrincou con
forza o corazn do seu propietario,
desposundoo do pouco de humanidade que
lle quedaba. As veas desgarrronse e o sangue
cubriu as sas mans xa antes vermellas.
Acercouno sa boca, desexosa e nerviosa, e
cravou os seus dentes no tecido duro e
fibroso, degustndoo. En pouco tempo
devorouno por completo e sentiuse relaxada,
por fin.
Aquilo, aquel manxar, era pola nica razn
que cazaba, era o nico que a calmaba. Era o
que a faca diferente, especial. Polo que era
temida por todos. Mais ela era as, gozaba
sendo as. Viva para cazar.

e logho?

Creacin literaria
David Fernndez Garca_1BAC

Plantas domsticas
Plantas delicadas, plantas
domsticas invaden a ta pel.
A ta pel putrefacta.
Os teus ollos enegrecidos
pola falta do delirio
do sono.
Crtoche a lingua.
Cae aos teus pes, podes
sinalar que ta...
movese guiada polo
impulso elctrico que
foi quen de emitir no
ltimo momento co
obxecto de sobrevivir e non
ser obxecto de burla, retranca
e desprezo.
Admtoo, si, plantas domsticas
asentronse na ta pel at que
esta quedou desfeita, lacnica,
sen aceno algn.
Ti pediches a berros que cha
cortara...
ti pedas a berros que sexa
agora o sangue o nico
fludo que saia da ta boca...
porque a ta lingua...
perdida,
rexeitada.
prexuizada...
xa non che pertence.
Admteo...
Ti
E s
Ti
Es o culpable
De que eu che tivera que
cortar a lingua.

e logho?
CONCURSO DE RELATOS 25 DE NOVEMBRO_SE AMAMOS PACTAMOS
SELECCIN DE TEXTOS PREMIADOS
el, dballe pnico o simple pensamento de que se
volvese ver envolta naquela situacin, tema
volver a verse danada.

Cando Alicia acordou facer as maletas e sar do

que a estaba a devorar por dentro, o seu corazn
endureceuse mis al do posible. Non deixaba
que ningun entrase no seu corazn. Ningun
poda achegarse a ela.

Pero chegou un intre no que se decatou de que o

amor non era tan cruel como ela pensaba, e de
que, simplemente, nunca se liberara de todo
daquel inferno que a tia apreixada. Segua
caendo no abismo, ata que unha man foi quen de
alcanzala. Apaou aquela man, e tras dous anos
na escuridade, abriu os ollos e por fin viu a luz.

Por que? Pois, ela fora maltratada polo seu mozo

durante dous anos. Dous anos nos que se aferrou
a un suposto amor, e a escusa de que non eran
mis que accidentes. Para a moza, aquilo foi
unha leccin importante, a sa filosofa de vida,
xamais confiar, xamais amar.

Por que nin todas a relacins son velenosas, nin

todas son unha bendicin. Todo se trata de
equilibrio, buscar a igualdade e a xustiza, e por
suposto, procurar a algun que sempre te a me e
te respecte, e que te sintas do mesmo xeito por
esa persoa.

Unha persoa fra e impasible, o seu carcter era de

ferro e o seu corazon de xeo. Alicia convertrase
na rosa coas espias mis afiadas que ningun
puidese chegar a ver.
Rexeitaba o amor e as relacins dbanlle terror.
Pouco apouco, xa non houbo ningun tratando
de acadala, anda que saban mellor a sa
situacin que ela mesma.

Como o sei, disque...?

O meu nome Alicia e aqu tendes a mia
historia

Pero chegou algun para derreter o seu corazn

de xeo, ela, temerosa, non quera nin achegarse a

Lorena Rodrguez Rivadulla, 2 ESO

Que os teus brazos sexan s. Bea Espio. 2 Amin.

e logho?
Sinto coma se flotara, isto un soo?
Ou simplemente estou indagando no meu
subconsciente? Creo que si, podo ver algo,
unha intensa luz Que? Que isto? Un
quirfano? Si, un quirfano, e que? Que
fago al tombada? Por que me estou vendo a
min mesma? E que acaso? Estou morta? Je
parece ser que si. Pero como foi?
Vexo coma flashes do pasado, ao mellor dou
adiviado que pasou. Que isto? Ah si, fai
4 das, estaba con Xon nas recreativas, fun a
recollelo do instituto e aproveitamos para ir
al. Como quero o meu Xoancio, perfecto,
non sau o seu pai ese bastardo merecese
a morte polo que nos faca a el e a min. Ser
por iso que estou morta? No, non creo,
tenme pegado a veces pero tampouco como
para matarme. Estame vindo outro flash, este
do da que o bastardo pillou fumando a
Xoancio pegoulle moito, tiven medo de
achegarme por se me pegaba a min tamn,
agora arrepntome, tia que pegarlle con
unha tixola ou algo, desde ese da Xon levou
bufanda o instituto, o bastardo deixoulle
marcas no pescozo. Oh, outro flash, vaia, do
da no que coecn a Carlos nun Starbucks,
ese rapaz era perfecto, da mia idade, atento,
con uns ollos color ceo que con solo mirarte

penetraban no teu interior e facante sentir

satisfeita espiritual e corporeamente e o
mellor de todo que estaba solteiro. Falei con
el e encaixamos perfectamente, era perfecto
pra min, meu salvador do bastardo.
Lmbrome que esa noite falei moitsimo por
WhatsApp con el. Cando me fun durmir o
bastardo espioume o mbil. O da seguinte
quedei con Carlos na cafetera pero de
camio hasta al sentn coma se me seguan.
Cando cheguei dinlle dous bicos e nese
momento notei algo fro e metlico no
lombo bum!
Menudo fillo de puta est feito o bastardo,
asasinoume, non mo podo crer. Oh entra
algun no quirfano. Eh, a onde me levan?
Xoancio Que fai el no hospital? E con
Carlos? Que? Non sei que pasou co
bastardo pero oxal estea entre rexas.
Pero Xoancio Por favor Carlos ten
coitado del, pdocho como ltimo favor antes
de desvanecerme. Agora si que vexo unha luz,
estarei ascendendo o ceo? Se o chego a saber
fara cousas boas. Fun unha completa
estpida, non por non ser boa esposa, se non
por non denuncialo a tempo.
Nico Dacosta 4 ESOB

Das almas que se miren.... Bea Espio. 2 Admin.

Loita polo cambio. Mara Bastida. 1 Bac.

e logho?

A Esmorga, o filme
Anta Expsito _2 Bac.

logradas, a pesar de que na pelcula se

sita nos tempos da ditadura franquista..
Un factor importante nesta fita a
banda sonora, na mia opinin
perfectamente enfocada por Zeltia
Montes e cada situacin. Isto infle no
desenvolvemento do filme e fai mis
ameno e sinxelo hora de comprender
de xeito completo as situacins.
Con respecto aos actores realizan os
seus papeis dacordo cos personaxes
orixinais da obra de Blanco Amor, e
contar coa interpretacin dun actor
vasco, Karra Elejalde, nunha pelcula
galega parceme realmente interesante e
enriquecedor. En conxunto, considero a
pelcula dirixida por Ignacio Vilar
recomendable para todo o pblico.

Tendo en conta que lin o libro de

Eduardo Blanco Amor e que me pareceu
realmente entretido e divertido, decidn
ver o filme dirixido por Ignacio Vilar, A
Esmorga, que ten como actores
principais a Miguel de Lira (Cibrn),
Karra Elejalde (Bocas) e Antonio Durn,
Morris (Milhomes).
Resultoume realmente satisfactorio
ca que est realmente ben feito, tanto a
nivel musical como a nivel de
interpretacin, e fiel ao libro, o que
non adoita acontecer con moita
frecuencia.
Dende o meu punto de vista, a
historia transcorre mesma velocidade ca
no libro. A ambienteacin tanto
temporal como espacil estn moi

Videoconferencia cos actores e director. 20 de novembro de 2014

e logho?

Pensar o presente
lvaro Gonzlez Gmez_2 Bac.
A charla de Antn Losada tivo como tema
os popularmente coecidos recortes. Daquela,
presentounos informacin sobre o Estado de
benestar e o tamao do sector privadonas reas da
ensinanza e sanidade de pases occidentais.
Basendose nesta informacin, afirmou que a
intervencin pblica nestas reas en Espaa
menor ou igual que a de pases da UE ou os
EEUU e que a privatizacin destas reas dbese a
un intento de empresas privadas por expandirse e
acabar coa competencia que poda realizarlles o
sector pblico.
En canto de Ramn Maiz,esta versou
sobre os piares da democracia, dicir, os trazos
necesarios para a existencia dun Estado
democrtico.Na sa opinin, estes son:
representacin, participacin, deliberacin e
inclusin. dicir,para que un Estado sexa
democrtico
precisase
representantes
da
cidadana, que esta participe activamente na
poltica, que cidadana e representantes deliberen
e cheguen a acordos e evitar que haxa colectivos
discriminados, excludos ou ignorados.

Este curso realizouse no noso instituto o IV

Ciclo de Charlas Coloquio co mesmo ttulo ca
anos anteriores: Pensar politicamente o
presente. Deste xeito, as charlas tiveron sempre
como tema principal a actualidade poltica,sendo
algns dos temas tratados este ano o
neoliberalismo, a multiculturalidade ou a
democracia.
As charlas realizadas no instituto seguiron o
modelo xa coecido polos asistentes habituais.
As,primeiro presentbase de forma breve ao
conferenciante, este pronunciaba a sa
conferencia e, ao final, contestaba as preguntas
que lle faca o pblico. Daquela, cada charla tivo
unha duracin de unha hora e corenta minutos,
adicndose a cada parte(conferencia e preguntas)
cincuenta minutos.
Este ano,das charlas tiveron lugar no
instituto e outras das realizronse na
universidade de Compostela. Das que tiveron
lugar no IES Antn Losada Diguez, unha foi
realizada por Antn Losada Trabada e outra por
Ramn Maiz, ambos docentes na USC
(Universidade de Santiago de Compostela).

Anttn Losada, na Biblioteca.

Ramn Maiz, no Saln de Actos

e logho?

SEBASTIAO SALGADO, A OBRA

Agustn Vzquez Fernndez_1 Bac.
A obra deste prestixioso fotgrafo brasileiro consta de oito libros, sendo publicado o primeiro en 1986 e o
ltimo, Gnesis, no cal cambia por completo a temtica que nos tia acostumado, publicado en 2013. O
primeiro libro, Outra Amricas (1986), no cal se retrata a sa viaxe pola Amrica profunda, a modo de sntese do
tema, poderamos dicir del que O retrato fiel da vida na verdadeira latinoamrica, humilde e fortemente
relixiosa. O seu segundo libro, Sahel, lHomme en dtresse (1986), poderase, da mesma forma que o anterior,
sintetizar como As desastres que a coalicin de desdita, guerras e unha situacin de extremada seca. O terceiro
libro, Trabalhadores (1993), amosa de forma manifesta a situacin penosa que traballo que moitos homes e
mulleres estn a sufrir no mundo. Para este libro, ira ben a frase O dieiro todo o compra, incluso aos homes.
O cuarto libro, Terra (1997), retrata a situacin vivida no Brasil por traballadores con gaas de traballar pero sen

terra, ademais de clases en situacin de exclusin social, como vagabundos e nenos da ra. Para esta obra,
poderase tomar a frase Brasil, a situacin no rural, para describila. En quinto lugar, temos o libro A mina de
ouro de Serra Pelada (1999), no cal se mostran, de certo modo ligado co libro anterior, as condicins de traballo
dos buscadores de ouro das minas de Serra Pelada, no estado de Par, en Brasil, pas natal do artista. Nesta
ocasin, para definir o tema do libro, podemos, usando palabras de Ibsen, dicir que Buscar o eu no podero de
ouro edificar sobre area, sobre esa arena na que moitos mineiros de Serra Pelada edificaron e que acabou por
caer, literalmente. xodos e Retratos de Crianas do xodo (2000), o seu sexto libro, a cal foi creado tomando
retratos por viaxes en corenta pases, conta, en palabras de Salgado, a historia da humanidade en trnsito, frase
perfecta para describir o propio libro. O seu penltimo libro, e ltimo antes de cambiar completamente a
tipoloxa da sa obra, frica (2007), na cal se amosa, como pode ser deducido polo ttulo, unha viaxe a travs
das fotos tomadas durante un perodo de 30 anos por toda frica. Como resumo deste libro, poderase usar a
frase As desfeitas da carreira imperial facndose presente na actualidade. E para rematar, o seu ltimo libro,
Gnesis (2013), no cal se amosa unha pica visin da natureza onde se trata de exclur a marca da sociedade

moderna.
10

e logho?
A esttica das fotografas de Salgado sempre en branco e negro,
cunha gran intensidade dramtica. Sebastio ten recibido crticas nas que
se considera que se aproveita do sufrimento e da miseria humana para
facer imaxes.
Estas crticas, a nivel persoal, valroas de forma negativa debido a
que expn as situacins dramticas (nas que os termos ticos desaparecen)
dunha forma bonita, sen facer perder esa autenticidade, facendo que, para
aqueles que resulte invisible, se decaten do estado das vtimas da miseria.
Sera, noutras palabras, unha forma de chamar a atencin: a realidade
entra polos ollos, polo que desaparece esa invisibilidade.
Diante dunha catstrofe, eu fara o mesmo ca o fotgrafo: pararame
a documentala, en lugar de axudar de inmediato, para que non s eu vise
esa catstrofe, senn moitos mis milleiros de persoas. As, en vez de
axudar s eu, axudaran moitas mis.
Se tivese que escoller entre todas as fotografas de Sebastio Salgado,
escollera das: unha na que aparecen pingns, un saltando ao mar e outra
na que aparece unha muller cega. Escollera esas das porque,
especialmente a segunda, me parecen moi emotivas.
Inma Rodrguez Castro_4ESO

Salgado foi criticado duramente por algunha xente

que considera un aproveitamento inmoral o feito de
sacar partido de inmortalizar a pobreza e a miseria allea.
Persoalmente opino que o fotgrafo tamn axuda aos
retratados en tan difciles e duras circunstancias coas sas
imaxes, xa que, difundndoas, realiza unha importante
labor de denuncia social e pode contribur a xerar no
espectador conciencia do terrible e dramtica que a
situacin destas persoas e da necesidade de actuar
activamente para poerlle fin. Unha imaxe vale mis que
mil palabras, as que un reflexo fiel da realidade como
calquera das sas fotografas constite un gran
instrumento de concienciacin social.
Unha foto pertencente sa obra Sahel, lhomme
en dtresse, que me impactou e chamou bastante a
atencin, serve perfectamente como exemplo disto. Nela
pode verse a un neno semiespido coa roupa rachada e
mailo seu can, mbolos dous de costas ao obxectivo da
cmara de Sebastio e ollando cara ao horizonte.
A visualizacin deste documental agradoume
moito e permitiume desfrutar das obras dun fotgrafo
marabilloso que me era descoecido ata hai pouco
tempo. Por iso considero necesario recomendar a todas
aquelas persoas que anda non tiveran a oportunidade de
velo que o fagan.
scar Lpez Iglesias_1 Bach. B
11

e logho?

Poltica e imaxes
David Fernndez Garca_1BAC
Aproveitarei a imaxe de abaixo para facer un breve
ensaio poltico, explicando a importancia da poltica e
a filosofa para unha verdadeira sociedade
democrtica. A imaxe eu s vexo unha posibilidade de
entendela e non se poden sacar os feitos de contexto,
se o contexto se enmarca dentro do Estado espaol
claramente non quere expresar que todo o mundo
viva en "chabolas", sera ridculo que se intentase dar
esa imaxe. Mais, noutro contexto territorial e poltico,
non ben certo que hai estados no cal a poboacin
vive nas denominadas, "chabolas", mentres os
mandatarios viven en vivendas con todo tipo de luxo?
Podemos ver isto no caso de Brasil (colonia
Portuguesa, por certo, pero non me meterei no debate
sobre o imperialismo), o goberno lucrase dunha
maiora, o pobo chan, onde a maiora vive en
"fabelas", si, en "chabolas".
Pero non vou sar do contexto socio-poltico
que a nos nos incunbe, xa que para cada Estado, a
imaxe interpretase de maneira diferente. Esta imaxe
ven a representar o de sempre, polticos vivindo a
conta do pobo, polticos que din que traballan para o
pobo, pero que a maiora entra en poltica para o
beneficio propio, a imaxe nom se pode sacar dese
contexto, a mia opinin e interpretacin.
en realidade precisa a poltica, ou a filosofa
dentro dunha sociedade democrtica como a nosa?
O debate importante dentro da democracia, como
dira a filsofa Chantal Mouffe: a Democracia un
elemento moi frxil. A Democracia non ven por si
soa, a Democracia algo que se alcanza, como un
beneficio para toda sociedade que queira considerarse
tal. Pero para que esta Democracia perdure fai falla
unha cidadana activa que loite da a da por ela, non
a podemos abandnoar unha vez alcanzada. O pobo
ten que querer a permanencia da democracia, e para
isto fundamental o aspecto da filosofa-poltica, xa
que como dira Savater esta filosofa a que lle
permitir a cidadana comprender o complexo
concepto de Democracia, o que levara a toda a
poboacin politicamente esperta a conducir a
Democracia a un rgano no cal o propio pobo tea
poder e non sexan os polticos quen tomen todas as
decisins, temos que ser nos quen poa as bases para
levar ao Estado a unha Democracia real, sen cidadana
non existira tal e sen a nosa participacin poltica
tampouco. Puntos fundamentais deste rxime, como
son o prularismo e a liberdade de expresin son o que

nos permiten desenrolar este pensamento poltico e da

nosa loita cidadn para a busca da Democracia non
podemos permitir que eses dereitos fundamentais non
nos sexan denegados. Creo que deixei clara a mia
postura sobre a importancia da poltica coa nosa
situacin de rxime democrtico, a democracia
perecedeira, en cada momento temos que estar activos
como cidadns para impedir que desapareza e caia o
que
nos
levou
tantos
anos
conseguir.
Non veo a defender utopas con sociedades sen
desigualdades e sociedades sen estado e sen nacins, o
cal sera, como dira Marx, a mxima expresin
poltica que poderamos alcanzar, mis todo isto xa
vemos en que deriva, ditaduras socialistas, como
Corea do Norte. E xa se sabe, en palabras de Bakunin,
onde haxa ditadura non haber liberdade. Pero non
veo a defender nin a Marx nin a Bakunin, veo a
defender a realidade actual, a Democracia, pero a
Democracia real, e non na Democracia orientada aos
grandes poderes e grandes fortunas, senon a
Democracia ben entendida, como a Democracia
como un elemento no cal sempre a Cidadana e o
Pobo quen ten a ltima palabra.
Quizais Hobbes non se equivocaba tanto ao
definir ao home como egosta, inimigo de si mesmo e
como desconfiado, e dentro desa desconfianza, hai
que lograr a estrutura perfecta que para a plena
sociedade. A Democracia, o poder do pobo.

12

e logho?

Creacin literaria colectiva

Brais, Rubn, Damin, Bruno, Aroa, Rubn, Laura, Yssica, Sergio, Damin,
Javier, Giovanni, Chamosa, Alanis_3 ESO

Guerras, malditas guerras!

Reloxo camiante
ti tac
ro que pasas...
sen deterte.
Ao lonxe
prdeste
no horizonte...
E non volves!
Tiros para aqu, tiros para al, ti
A guerra algo,
algo que non se esquece.
A guerra chega fra, sen corazn.
Leva vidas por diante,
derrama lgrimas de desesperacin.
A guerra ten ollos fros
que s almas van conxelando.
Os homes senten arrepos
ao escoitar armas asubiando.
Tiros para aqu, tiros para al, ti
Guerras, malditas guerras!
Non existen sentimentos
no corazn dos homes violentos.
Xa non se escoitan grilos ou paxaros,
xa non van ao millo nin se moven arados.
S escoito as bombas roubando vidas,
s vexo tropas pola ambicin atradas.
Tiros para aqu, tiros para al, ti
Guerras, malditas guerras!

Para resolver conflitos

comezan as guerras
pero os que as dirixen
non loitan nelas.
Loitar e loitar
pensando en gaar
pero anda os que gaen
peor van quedar.
Pobos destrozados,
familias enteiras,
sganlles a vida
a causa das guerras.
Tanto sufrimento
e tanta dor
non merece a pena
por ningunha razn.
Homes que foron guerra
perderon todo pola sa terra.
Cren que gaan, e perden.
Cren que viven, e morren.
Tiros para aqu, tiros para al, ti
Guerras, malditas guerras!
A vida como un ro,
corre e corre sen parar,
se se van os amigos
non nos imos alegrar.
Non quero deixalos ir,
quero retelos aqu,
Nun mundo as tan feliz
toda a ledicia ao fin.
Quero correr polos prados
sen medo, sen prsas.
Respirar a harmona
que existiu algn da
na mia vida.

Cada da de guerra
vidas destrozadas,
unha morte tras outra
e almas condenadas.
Uns pensan que gaan,
outros que perden,
pero non se decatan
de que de nada serve.
Eu hoxe miro,
observo documentais,
dme pena velo
polo sufrimento dos demais

Tiros para aqu, tiros para al, ti

Guerras, malditas guerras!

13

e logho?
CORRELINGUA 2005

AS IMAXES

14

e logho?
CORRELINGUA 2005

Marcos Borrageros_1 Bac.

Bos das rapazas e rapaces, mestres e mestras.

Bos das Correlingua, que hoxe sers a festa da lingua galega
porque as o queremos.
Hoxe o da no que todas e todos ns berramos Eu falo galego!, porque nos sentimos orgullosos de erguernos cada da
pola ma e saudar ao mundo na nosa lingua. Porque co galego
xogamos, cantamos, rimos e facemos das nosas vidas unha
troula diaria adornada con fermosas palabras do noso idioma.
Co galego queremos, queremos a quen amamos en segredo e
unicamente precisamos dunha palabra para expresar o noso
sentir. Esa a palabra QUROTE, lingua galega, porque es
un manxar para o meu sentir e compartes o teu agarimo con
todos os que levan o galego na lingua; e sexamos sinceros, todas as linguas son un pouco mais fermosas cando levan o galego.
Eu hoxe estou aqu para pronunciarme como falante da lingua
galega e defender que todas e todos ns reivindiquemos o noso dereito a crear idioma cada da que falamos galego, estou
aqu para defender A NOSA CREACIN COMN.
E non podera sentirme mais satisfeito de contar con todas e
todos vos hoxe aqu.
Moitas grazas e QUE VIVA O GALEGO!!
*O texto orientativo, xa que no directo a lingua corre ceive
polo padal e de cando en cando sese do guin...
Nota da redaccin: Marcos Borragueros subiu ao escenario do
Correlingua 2015 na Estrada para falar. E falou ben.

15

e logho?
LETRAS GALEGAS 2015

AS IMAXES

O MAGO TOO ENCHEU O LOSADA DE HISTORIAS, DE PALABRAS E DE MAXIA. FOI O 2O DE MAIO

O 21 DE MAIO, O GRUPO NAI (FOFI, PATRICIA E MARCOS, CO REFORZO DE INS) CANTRONNOS...

E NS CANTAMOS E BAILAMOS.

16

e logho?

O 22 DE MAIO VIERON FACER TEATRO PARA NS, OS NOSOS FUTUROS COMPAS DE FIGUEIROA

FESTEXAMOS AS GALEGAS NAS LETRAS

QUE BEN O PASAMOS

COMPOENDO POEMAS

CON

MARA

LADO

17

E A FILGUEIRA VALVERDE TAMN

e logho?
UNHA EXPERIENCIA... TEATRAL!
Mara Troitio, Iria Souto, Uxa Rodrguez, Eduardo Otero, Patricia Terceiro_1 ESO

Xa sabiamos que haba un grupo de teatro antes de

comezar o instituto, porque a irm dunha compaeira
estaba nel e falbanos das sas actuacins e viaxes. Pola
sa maneira de explicar o que lles aconteca, o ben que o
pasaban, o interesantes que eran as obras..., espertou en
ns un grande interese sobre esta actividade.
Aos dous meses de entrar no centro, comezaron as
nosas interesantes clases de teatro, todos os martes,
despois de xantar os ricos bocadillos de Pili. O primeiro da
coecemos a noso gran profesor de teatro, Afonso. Nos
primeiros ensaios estabamos algo perdidos pero axia nos
adaptamos ao seu ritmo de traballo. Con el fixemos
actividades que nos axudan a crecer como actores e
actrices e como persoas.
A primeira actuacin realizouse no Losada, foi a
estrea, que por certo nos saiu moi ben, anda que
estabamos un pouco nerviosos e nerviosas, pero pronto se
nos pasou. Unha vez realizada a estrea, as demais
actuacins tamn resultaron ben. Estas foron en: Ourense,
onde tamn visitamos a cidade; Melide, Palas de Rei,
Santiago, Touro, no roteiro da Fervenza de Ouzande, no
Teatro Principal da Estrada, en Madrid, Sangunto e Laxe.
Precisamente Laxe foi o noso ltimo destino, e o mis
bonito, anda que triste no que tivemos que nos despedir de
todos os compaeiros e compaeiras dos outros institutos,
ata o ano que vn, anda que seguimos en contacto con eles,
claro :) .
A todos nos gustou moito esta experiencia xa que
descubrimos novos sitios, novas perosoas... O teatro foi
para ns unha actividades coa que aprendemos a ser mis
compaeiros, unha maneira de expresarnos, unha forma de
vida, unha maneira de ser.

18

e logho?
PERDIDOS POR VIGO...(i)

Sara Neira, Pablo Coto, Clara Fernndez e Anta Sala_4 ESO

O martes 21 de abril, os participantes do clube de

lectura e os alumnos de 1 de bacharelato, fomos ao
roteiro baseado nos escenarios do libro A paria dos
afogados do galego Domingo Villar.
Ese da, sairiamos do centro as nove (ou esa era a
intencin), pero tivemos que agardar uns intres polo
mestre Xabier Camba Sanmartn, porque non rematara,
anda, de preparar o material. Subimos no autobs
direccin a Vigo.
Chegamos, primeiramente, a Panxn; al baixamos
do autobs a carn da praia da Madorra, onde se atopou
o cadaleito de Xusto Castelo, o afogado da novela. Logo,
dispuxmonos a camiar cara o porto, onde se
encontraban conxuntamente o clube nutico, o bar "O
refuxio do pescador" e a lonxa. Neste tramo intervieron
algns alumnos lendo pasaxes do libro ou falando sobre
personaxes.
A continuacin, dirixmonos cara o "Templo Votivo
do Mar", onde contemplamos a obra arquitectnica
deseana por Antonio Palacios en substitucin da antiga
capela de Panxn. O templo contaba con fermosas
vidreiras e imaxes relixiosas formadas por azulexos.
O seguinte foi realizar unha ruta de sendeirismo,
de 3 quilmetros, a travs da pennsula de Monteferro,
onde aparecera afundido o barco "O Xurelo" do libro. Esta

ruta, permitiunos desfrutar de marabillosas vistas ao mar,

s Illas Ces, costa..., as como respirar os arrecendos
do bosque. Tamn subimos e baixamos empinadas costas
para poernos en forma.
De novo collemos o autobs para ir a Vigo; ao
chegar, o mestre deunos uns papeis con citas do libro de
lectura, que facan referencia a lugares da cidade
importantes na novela, con eles faramos unha actividade.
Pero primeiramente, ocupmonos de comer no centro
comercial A Laxe, concretamente na pizzera ''Napolitana''
do ltimo andar. Tras rematar de xantar, procedemos a
realizar a actividade xa indicada. Esta consista en tomar
selfies ou fotos por grupos nos lugares referentes s
pasaxes dos papeis.
Ao rematar a actividade, xuntmonos no porto
anexo ao centro comercial A Laxe e tomamos unha foto de
grupo con todos os integrantes da excursin.
Seguidamente tomamos o autobs para a viaxe de volta
ao instituto.
Desfrutamos desta excursin porque pasamos un
da en grupo ao aire libre, estivemos no monte e preto da
praia, nun pobo e tamn nunha cidade; coecemos sitios
novos e fixemos unha inmersin na novela que leramos,
isto ltimo foi o mis novidoso pois foi unha experiencia
nica e moi recomendable.

19

e logho?
PERDIDOS POR VIGO...(II)

As imaxes

20

e logho?
VIAXE A SALOU. Abril 2015
Sheila De Oliveira Ros_4ESO

Luns 6
Hoxe pola ma tocaba organizar os ltimos preparativos para a
excursin a Salou, xa que marchabamos hoxe as 20:30h. Pola
tarde despois de despedirse da familia, haba que marchar ao
instituto para preparar a sada, isto ir gardando o equipaxe no
autobs. Cando cheguei ao centro o autocar xa estaba al xunto
cos profesores que nos ian acompaar que eran Senn e a sa
muller e o profe scar, tamn se atopaban al os meus
compaeiros xunto cos seus familiares, notbase o nerviosismo e
a ilusin pola viaxe no ambiente. Pasados uns minutos chegou a
hora de marchar, subimos no autobs e collemos rumbo a Salou.
Chegada a noite tivemos que durmir no autobs, o que foi moi
divertido anda que a maiora non durmimos moito, sobre as
23:00h paramos nunha rea de descanso a cear, estirar as
pernas e descansar un pouco antes de volver a emprender a viaxe.

postos nos que a xente facia autorretratos empregando distintos

mtodos artsticos, tendas nas que se vendan souvenirs, bares,
mercados, etc. Cando se achegaba a noite volvemos ao hotel para
descansar.
Xoves 9
As 7:30h almorzamos no hotel e despois puxemos rumbo a
PorAventura onde pasamos un da xenial e moi divertido xunto cos
compaeiros mentres subiamos nas atraccins, paseabamos polo
parque, sacabamos fotos,
Pola tarde, mis ben tirando a noite, regresamos ao hotel onde
despois de asearnos baixamos a cear e un pouco despois samos
de festa a un local chamado Enjoy onde nos regalaron unha
camiseta , bailamos, charlamos e o pasamos moi ben.

Martes 7
Chegamos a Zaragoza e sobre as 8:00h paramos a almorzar.
Pasadas unhas horas, por fin chegamos ao hotel Calypso onde
tivemos que esperar un bo anaco ata que nos deran as
habitacins. Unha vez repartidas, subimos a deixar a equipaxe e
baixamos ao restaurante a xantar. Pola tarde fomos dar un paseo
pola zona de Salou prxima ao hotel, durante este paseo
aproveitamos para sacar fotos e comprar xa algns souvenirs nas
tendas. Unha vez chegada a noite arreglmonos e despois de cear
marchamos todos xuntos de festa.

Venres 10
Pola ma estabamos moi cansados debido a festa do da anterior.
Almorzamos e marchamos a Tarragona onde unha gua nos levara
a coecer a antiga cidade de Tarraco, a gua explicounos que parte
da antiga cidade se atopaba integrada na nova Tarragona. Outras
partes da antiga cidade atopronse tras facer escavacins. Tamn
visitamos o antigo circo e vimos a muralla. Despois volvemos ao
hotel e tras unhas horas de descanso e de recoller as cousas
para poder gardar a maleta no autobs, samos a dar un ltimo
paseo por Salou e mercar os ltimos agasallos para ns e as
nosas familias.

Mrcores 8
Hoxe tocou madrugar e despois de almorzar, marchamos de visita
turstica por Barcelona onde unha gua nos foi ensinando
importantes construcins como por exemplo a Sagrada Familia, as
casas de Gaud, etc. Tamn fomos polo paseo que haba ao lado do
porto. As 12:30h marchamos ao acuario unha vez al, xantamos e
despois fixemos unha visita libre por el, vimos pingns, gran
variedade de peixes, tiburns, etc. Pola tarde paseamos polas
Ramblas, un lugar moi amplo e rechamante no que haba moitos

Sbado 11
Chegou o da de marchar, as 8:30h marchamos do hotel e
emprendemos a viaxe de camio a casa. Despois de varias paradas
ao longo das catorce horas de viaxe, por fin as 22:00h chegamos
ao instituto onde os nosos familiares nos esperaban cheos de
emocin e de cario polo noso regreso. Sen ningunha dubida foi
unha viaxe inolvidable na que todos nos fixemos moi bos amigos e
o pasamos xenial, a pesar de ter moitas ganas por volver a casa
todos quedamos con gaas de repetir a viaxe.

21

e logho?
CRNICA DO ANTROIDO 2015 NO LOSADA

As imaxes

22

e logho?
CRNICA DUN ENTROIDO
Inma Rodrguez Castro_4 ESO
Comeza a ma. Coma calquera
outro da temos clase. Pero, os
alumnos de cuarto sabemos que
debemos organizar o entroido, e,
como este ano cadraba un da
antes de san Valentn, tivemos que
repartir as cartas e unhas
pegatinas. Polo tanto, deixamos de
ter horas lectivas, para
descontento de algn profesor.
O resto dos estudantes segue a
ter clase. Nos recreos reprtense
doces tpicos do entroido. (No
segundo comeza a festa.) Xa
dende hai varios anos, facemos un
concurso no cal poden participar
calquera alumno o profesor que o
desexe, coa condicin de ir
disfrazado e realizar unha actuacin
de tema libre.
Ags algn grupo que abandonou o
concurso, os demais participaron
tanto en individual como en grupos,
contando chistes, facendo

O alumnado de cuarto repartiu adhesivos con moito amor....

23

e logho?
TAMN PASOU.....

Charla sobre a situacin do Sahara.

Festa do magosto.

O IES Antn Losada tivo unha destacada participacin na II Festa das

Palabras, organizada polos Equipos de Dinamizacin Lingistica da
Estrada. Lorena Rodrguez, Agustn Vzquez, Cristina Nez, Anta
Sala, Julen Vila e Uxa Rodriguez acadaron sendos premios en
cadansa categora. Os seus traballos foron publicados nun libro,
que lles foi entregado o pasado 26 de maio, no Teatro Principal da
Estrada, coa participacin de Fina Casalderrey, madria de todos e
todas as premiadas e a actuacin do cantautor Samuel. O acto
estivo conducido, magnificamente, por Marcos Borrageros e Mara
Bastida, de primeiro de bacharelato do noso instituto.
PARABNS A TODOS E TODAS

Entrega de premios do Concurso de

micropoemas de amor e do certame Se
amamos... Pactamos.

24