Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
Asturiae
Res apud Vicidata repertae:
Civitas: Hispania
Asturiae: vexillum
Populus
Numerus: 1 061 7561
Zona horaria: Q6655
Asturiae (Asturice Asturies, Hispanice et Euvenavice
Asturiae: situs
Asturiae: insigne
Flumen Astura, in praesenti Aisela, ex antiquo cuius nomine derivat toponymum Asturiae.
HISTORIA
Conventus Asturum.
Nomen Astura, quae ante Romanam invasionem Estura sive Estula nuncupabatur, e Celtica radice stour
'umen' ortum est. Hoc toponymum in Britannia Minore apparet, ubi Plinius de umine Sture loquitur; hodie sunt tria umina Stur (Anglice Stour) in Cantio,
Suolcia, Dorcestria. In Albis exitu est aliud umen
Sturia (eodisce Str). Etiam in Pedemontio sita erat
Celtica tribus Esturorum et umen Sturia (Italice Stura). Eadem radix adhuc hodie Goedelice et Britonice in
vocabulis ster et stour 'umen' signicantibus perdurat.
2
2.1
Historia
A primis incolis usque ad regnum
Asturum natum
In Aetate Metallorum gentes quae primae Astures nominanatae sunt ex Troia venisse dicebantur. Vero autem nominis origo ex umine Astura, hodie Aisela, derivari
videtur. Illo enim tempore limites Asturiarum ex
Romanae operationes militares per Bellum Asturicum CantabriMari
Cantabrico
ad uvium Durium patebant. Praesens
cum gestae.
Principatus Asturiarum a Romanis Asturia TransmonPrimi incolae e genere Neanderthalensium fuerunt. tana nominatus est ut ab Asturia Cismontana ,quae
Eorum reliquia invenire possumus in antra quorum nunc Legionem et Ocellum Duri provincias includit,
nobilissimum est El Sidrn. Primi homines sapien- discerneret. Illo tempore in oppidis castris nominatis
tes sapientes speluncas ad oras habitabant, marisque Astures vivebant.
cochleis vivebant. Ad conchas e saxis evellendas sili- Astures libertatem servaverunt usque ad nes saeculi
cibus habile caelatis utebantur, quod modum petrarum primi a.C.n.. Eo enim saeculo Asturia subacta est a
caelandarum ars Asturiensis nominatur. Ex his homini- Romanis. Casus belli fuit quod Astures adversus vicibus multae et pulchrae animalium picturae in cavernis nas gentes iam olim pacatas pugnarent agrosque ea-
2.2
Regnum Asturorum
2.2
Regnum Asturorum
Huic Froila (757 768) eius lius successit. Is quoque bellicosus fuit et continuas oppugnationes a Mauris, ab Abderramano I imperatis, sustinuit. Fama est
ut Ovetum urbem condidit nunc tamen ea urbs ex
recentibus inventionibus originem Romanum habere
videtur-.
Mos erat apud reges ut etiam inter familiares pugnarent
ad imperium obtinendum. Froila ipse suum fratrem
Vimaranum ob regni exoptandi accussationem propria
Maxima Regni Asturorum extensio.
manu occidisse videtur. Post Froilam a nobilibus quoque interfectum, reges inertes nominati, quia paene
Post Visigothorum cladem adversus Mauros qui bellum non ullum gesserunt, regnaverunt. Hi fuerunt
Gaditanum fretum hostiliter transiverant, multi victi ad Aurelius (768 764), Silo (774783), Mauregatus (783
montes Cantabricos fugerunt. Ibi cum Asturum gen- 789) atque Veremundus Diaconus (789791).
tibus mixti parvos exercitus qui assidue Mauros vexarent paraverunt. Hac re Mauri exercitum ad Astu- Veremundus Diaconus successit Alphonsus II Castus,
omnium regum Asturum fortissimus, qui multa proeriam Transmontanam miere decreverunt et tum denique victi sunt ab exercitu Pelagii, ducis Gothi, in lia adversus Mauros gessit, etiam Olissiponem oppugnans. Eo regnante, sepulcrum Compostellae inventum
Cova Dominica (Asturice; Cuadonga et Hispanice ac
Euvenavice; Covadonga). Hoc vero proelium forsitan est quod Sancti Iacobi apostoli reliquias continere dicertamen tumultuarium fuerit, sed animos Visigothis cebatur. Alphonsus iussit ut templum supra tumulum
Asturibusque ad novum regnum roborandum dedit. Ex exstrueretur et locus a peregrinis ex tota Europa qui
eo tempore parvum Christianum regnum conditum est reliquias viderent frequentatus est usque ad praesens.
quod defensionem adversus Mauros apud montes Can- Huic successit Ranimirus I (842852), qui Gallaeciam
tabricos constitueret.
regebat. Cum tamen in Bardulia uxorem duceret, noPrimus rex Asturum Pelagius (718737) fuit. Huic Fala bilis Nepotiani nomine adversum Ranimirum seditio(737-739) eius lius, qui postea ab urso necatus est, suc- nem ad regnum obtinendum movit. Hac re cognita, Racessit. Post Falae mortem Alphonsus I (739757), dux nimirus Ovetum profectus est et Nepotianum caecaCantabriae, ad regnum pervenit. Is rex bellicosus fuit et tum in monasterio totam vitam inclusit. Eo tempore
,eo regnante, nes Regni propagari inceperunt. Prop- Normanni ex Regni oris fugati sunt post crudelia proeter tanta proelia magnae solitudines inter Asturum Re- lia et direptiones.
gnum et Mauros creatae sunt, quae Terrae Nullius no- Ranimiro successit Ordonnus I (850866) qui limites remine cognitae sunt.
gni protulit atque Legionem ac Asturicam rursus inco-
HISTORIA
Xaverius Fernndez Fernndez Foederationis Socialisticae Asturianae (Hispanice, Euvenavice et Asturice; Federacin Socialista
Asturiana).
In Bello Civili Hispanico regio gubernationi centrali delis mansit praeter Ovetum et partes Occidentis. Cum
exercitus Nationales nominati belli frontes fregerunt, 3 Geographia et clima
multi milites adhuc Rei Publicae deles in montes ad
vitam servandam fugerunt ubi ducelli Franci copiis re- Asturiae apud Septemtrionale Hispaniae litus invenistiterunt usque ad annum 1952 in quo postremi occulti tur, inter Gallaeciam Occidente, Cantabriam Oriente,
dispersique bellatores interfecti sunt.
Castellam et Legionem Meridie et Mare CantabriAgitationes tamen operariorum numquam in regione cum Septemtrione. Mons Cantabricus (Hispanice; Corcesserunt. In anno 1963 maxima secessio in vallibus dillera Cantbrica, Asturice; Cordelera Cantbrica et
centralibus orta est cuius explicationes toto orbe divul- Euvenavice; Cordal Cantbrico) naturalem limitem inter Asturias et provinciam Legionem Meridie congatae sunt.
GEOGRAPHIA ET CLIMA
variatius est quam id Meridionalium nationis regionum. Aestates generaliter umidae calidaeque cum
praecipitationum aliquo sunt. Hiemes leviter frigidae
sunt, praesertim in montibus, nive e Novembre ad
Maium tectis. Et pluvia et sol regulares Asturianarum
hiemum characteres sunt. Annuae praecipitationes 900
mm sunt, et augentur quanto remotior regio, cum maximo 1 800 mm in Monte Auseba (Hispanice; Picos de
Europa, Asturice et Euvenavice; Picos d'Europa). Propter Asturiarum umorem et vegetationem, Principatus
Hispania Viridis nuncupatur.
Asturiae et montana et litoralis communitas est, numerosas ac notas naturales inclavaturas habens, quarum aliquae procteguntur sicut Consaepta Nationalia,
Naturalia ac Reservata Biosphaerae, inter quae excellunt:
Cacumen Anguilarium[6] (Hispanice; El Angliru,
Asturice et Euvenavice; L'Angliru).
Horreolo (Hispanice; Naranjo de Bulnes, Asturice;
Picu Urriellu et Euvenavice; Pico Urriellu),
7
Mons Auseba (Hispanice; Picos de Europa,
Asturice et Euvenavice; Picos d'Europa)
Reservata Biosphaerae;
Consaeptum Naturale Redes (Hispanice,
Asturice et Euvenavice; Parque Natural de
Redes),
Consaeptum
Naturale
Summetum[7]
(Hispanice et Euvenavice Parque Natural
de Somiedo ; Asturice Parque Natural de
Somiedu),
Reservatum Naturale Integrale Munnellorum[8] (Hispanice et Euvenavice Reserva Natural Integral de Muniellos ; Asturice Reserva
Natural Integral de Munieos).
3.2
Vegetatio Asturiarum
Vegetatio variata est Asturianis in montibus quia mutat secundum altitudinem. Inferioribus partibus sunt
ilices et pini siccis zonis, dum robura et fagi umidis
zonis. In monte sunt caesariatae caducifoliae silvae, et
superius, pinophytorum silvae. Super 2000 metrorum, Iunctae Generalis aedes Oveti.
solum sunt prata. In parte Mari Cantabrico aacta
vegetatio multum abundat et valde variata est gratia quo deputatorum assignatio in Methodo D'Hondtiana
pluviarum. Consistit e caducifoliis arboribus, talibus fundatur.
roburibus, castaneis ac fagis, et naturalibus pratis.
Ad Iunctam Generalem comitiorum resultationes fuere:
Civilitas et gubernatio
Politica Principatus Asturiarum organizatio structuraque Statuto Autonomiae, e 30 Ianuarii 1982 vigente, regitur. Secundum Statutum, institutiva Principatus Asturiarum organa sunt tria: Iuncta Generalis (Hispanice; Junta General, Asturice; Xunta Xeneral, et Euvenavice: Xunta Xeral), Consilium Gubernationis (Hispanice; Consejo de Gobierno, Asturice; Conseyu de Gobiernu, et Euvenavice: Consello de Goberno)
et Praeses (Hispanice, Asturice et Euvenavice: Presidente). Modus gubernationis Pricipatus parlamentarius
est: Iuncta Generalis potestas legisfera est, quae, populum Asturianum repraesentans, Praesidem Principatus Asturiarum eligit. Praeses Principatus Asturiarum etiam Consilii Gubernationis, potestatis exsecutivae dux, est et Iuncta Generali coram politice respondet, quae per motionem censurae aut per quaestionem
duciae eum e muneribus dimiere potest.
Potestas legisfera ad Iunctam Generalem, ab Asturiani populi repraesentantibus integratam, correspondet. Inter cuius munera dispensationem oeconomicam
probare et Consilium Gubernationis ordinare dirigereque sunt. Iuncta integratur a 45 deputatis, quattuor annorum perihodo per suragium universale intra repraesentationis proportionalis systema electis, in
5 Heraldica et vexillologia
Insigne Asturiarum Lege 2/1984, diei 27 Aprilis, (BOPA
n 103, diei 4 Maii, regitur et eius colores Decreto
118/1984 diei 31 Octobris (BOPA n 276, diei 29 Novembris). Vexillum Asturiarum Lege 4/1990, diei 19 Decembris (BOPA n 6, diei 9 Ianuarii 1991) regitur.
DEMOGRAPHIA
78 concilia, ad municipia aequivalentia. Minor entitas concilio est parochia (Hispanice, Asturice et
Euvenavice; parroquia), quae necessario cum parochia
ecclesiastica coincidere non debet. Intra quadam parochiam possunt esse vici et oppidula.
Statutum Autonomiae etiam loquitur de possibilitate ut ordinetur territorium in commarcas. amquam legaliter vixdum evolutae sunt, sunt aliquae
commarcales administrationes ab variis municipiis
sive conciliis statutae et ad praebendas municipalis competentiae diaconias et ordinandam, ad destinandam et ad promovendam peregre commarcam. Haec sunt: commarca Flavionavia, concilia
Flavionaviam[9] (Hispanice, Asturice et Euvenavice;
Avils), Illas (Hispanice, Asturice et Euvenavice; Illas),
Curvariam[10] (Hispanice, Asturice et Euvenavice; Illas) ac Castellum Gauzon[11] (Hispanice, Asturice et
Euvenavice; Castrilln) comprehendens, et Commarca
Nelsi (Hispanice, Asturice et Euvenavice; Comarca del
Naln), Langiciatos[12] (Hispanice, Euvenavice; Langreo
et Asturice; Llangru), Sanctum Martinum Regis Aurelii (Hispanice; San Martn del Rey Aurelio, Euvenavice
et Asturice; Sanmartn del Rei Aurelio), Flavianam[13]
(Hispanice, Euvenavice; Laviana et Asturice; Llaviana),
Casum[14] (Hispanice, Euvenavice; Caso et Asturice;
Casu) ac Superscopulum (Hispanice, Euvenavice; Sobrescobio et Asturice; Sobrescobiu) comprehens.
Avils
Gijn
Eo-Navia
Oriente
Oviedo
Naln
Narcea
Caudal
Ordinatio territorialis
E sanitario aspectu Asturiae areas sanitarias octo, districtus sanitarios duos, zonas basicas salutis sex et sexaginta atque zonas speciales salutis quindecim habet,
secundum data Instituti Informationis Sanitariae anno
2002.
7 Demographia
9
est una minime religiosarum zonarum in Europa. Cir- quae utuntur lingua Asturiana lingua vehiculari. Ulticiter 45% Asturianorum nullum deum aut nullam vim mis annis, lierae Asturianae magna evolutione gavivitalem credunt.
sae sunt e motu Surdimentu nuncupato.
Praeter linguam Asturianam, inter umina Euve[15]
(Hispanice, Asturice et Euvenavice; Eo) et Naviam
7.1 Lingua
(Hispanice, Asturice et Euvenavice; Navia), Asturiani
amquam lingua Hispanica unica lingua publica in Euvenavice loquuntur. Philologice, lingua Euvenavica
Principatu est, lingua Asturiana, nihilominus, lingua intra linguas Gallaico-Lusitanas includitur, ut demonvernacularis in Principatu, quae, etiamsi nullo statu of- strant antiqui textus hac lingua servati, ostendentes aliciali gaudet, revera agnoscitur protegiturque a Prin- quas notas quae eam linguae Asturianae Occidentali
cipatu Asturiarum secundum Statutum Autonomiae et appropinquant. Sicut linguae Asturianae casus, lingua
Euvenavica nullo iuridico linguae ocialis statu gauleges evolutas est.
det.
8 Oeconomia
Lingua Asturiana e lingua Romanica quae e lingua Latina nata est orta est, quae erat in usu Mediaevalibus
in regnis Asturorum et Legionensi. Antiquissimus cognitus huius linguae textus Nodicia de Kesos, ab anno
959, est, dum normativum documentum Asturice scriptum antiquissimum servatum anni 1085 Forum Flavionaviae (Asturice Fueru d'Avils) est. E Transitione
Democratica Hispanica, linguae Asturianae ocialitas
est una inter dissimilium motuum socialium vindicationes. Anno 1981 creata est Academia Linguae Asturianae (Asturice Academia de la LLingua Asturiana),
Principatus Asturiarum institutum cuius propositum
est linguae Asturianae studium, promotio defensioque. Numerosae societates pugnant pro tutela absoluta linguae asturianae, e.g: Contio pro Defensione
Linguae Asturianae (Asturice Xunta pola defensa de
la llingua asturiana), Concilium Apertum pro Tutela
(Asturice Conceyu Abiertu pola ocialid) aut Unitas
(Asturice Unid). E 2005 ocializata? sunt nonnulla locorum toponyma. In praesenti sunt pauca concilia sine
ocializata? vernacula toponymia.
Principatus Asturiarum oeconomia campum primarium regredientem 6 centesimas facultatis laborandi occupantem cum ctenotrophia vaccina, agricultura
(maizi, patatarum, mlorum), et piscatione habet. Adhuc sunt signicativae? carbonifodinae quamquam
non gaudent antiquo pondere.
Campus secundarius 30 centesimis facultatis laborandi utitur, intra quem ponderis sunt siderurgia,
alimenta, navalia, arma, industria chemica, et apparatus vecturae. In campo tertiario sunt 65 centesimae
facultatis laborandi et auget, quod est symptomaticum?
ob incolarum densationem? in mediis urbibus, et est
ponderis quod periegesis acquisivit in regione recentioribus annis.
Etiamsi delocalizatio industrialis communitatem prioLingua Asturiana 17,7 centesimae Asturianorum sermo ribus decenniis percussit, reditus per capita super
patrius, dum 20,1 centesimae Asturianorum etiam est regnum medium crevit quoad consecutus est 19 868
iuxta cum lingua Hispanica. Praeterea, est voluntaria anno 2006 (89,7% PDG per capita regni).
studii materia alumnis primariae et optativa alumnis Concilia Principatus Asturiarum partem facientia
secundariae toto in Principatu Asturiarum. Etiam pau- debitum publicum globale 451 071 000 millionum
lum in mediis communicationis est per septimanalia euronum habent.
10
9 INFRASTRUCTURA
Infrastructura
9.1
Media communicationis
Aedicia RTPA.
Radiophonia
In privata radiophonia;
40 Principales Asturias - 97.5 MHz - Oveti
40 Principales Eo - 106.4 MHz - Aalamundi
Televisio
Televisio publica Est centrum regionale Oveti societatis Televisin Espaola quod turrim telecommunicatoriam in Gamoniteiru (Hispanice et Euvenavice; Gamoniteiro et Asturice; Gamoniteiru) et varias turres reemissorias toto in Principatu habet. Hinc producitur et
retransmiitur regionalis programmatio.
Anno 2006 inceptae sunt emissiones televisionis pu Nuestra Televisin: Commarcae Sicerae televisio
blicae autonomicae ex Ente Publico Communicationis Principatus Asturiarum dependentes. Novus trames televisicus Televisin del Principado de Astu- Est praeterea trames privatus ex Oveto totis Asturiis
rias Hispanice et Televisin del Principu d'Asturies emiens, TeleAsturias
9.2
Vectura
11
Lne.es: editio digitalis diarii La Nueva Espaa
El Comercio Digital: editio digitalis diarii El Comercio
Teleasturias: diarium digitale maximi ponderis
nuntios Asturiarum colligens
El Cien.es: editio digitalis diarii Asturiani El Cien
El Naln: diarium digitale Asturianum nuntiarum
et schedarum interrogatoriarum
Tramites radiophonici interretiales Sunt variae
stationes radiophonicae solum per Interrete emientes
et Astuani ambitus quae excellunt:
Asturies.com Radio: emiit 24 horas musicam in
Asturiis factam et Asturice
Radio Avils Comarca: emiit Commarcae Flavionaviae
TeleAvils sedes.
9.1.3
9.2 Vectura
Interrete
Astorga
Interrete est novissimum inter media communicationis socialis. In Asturiis, praeter nationales societates
interretiales diaconias per rete Telefnica oerentes,
est societas omnino Asturiana, Telecable, interrete,
televisionem caplarem et telephonia praebens.
Salamanca
Cceres
Diaria interretialia Per hoc medio possibile est Asturianis diariis digitabilibus accedere inter quae sunt:
Mrida
autovia A-66.
Asturlink.com: diarium digitale, portale et quae- Asturiae ab Paeninsula valde separatae montanam
propter prominentiam quam habent sunt. E Romanis
sitrum Asturianum
temporibus, regio cum Media Planitie per Viam De Asturnews.com: diarium culturale digitale lapidatam (Hispanice Va de la Plata) communicata
Asturice
est, quae Montem Cantabricum transit et usque ad
Hispalem venit, in praesenti autovia A-66. Respectu
Colunga Digital: diarium digitale Colungae et ferriviae, cum eius evolutione saeculo undevicensimo,
Orientis Asturiarum
communicatae sunt cum paeninsula reliqua, praeser InfoAsturies: diarium digitale informationis al- tim cum Legione et Santandere. In regione situs est
portuum unus maximi ponderis apud Cantabricum,
ternativae Asturice
Muscellum[16] (Hispanice, Asturice et Euvenavice El
Narcea Digital: diarium digitale Austroccidentis Musel), quod diarios cursus commerciales cum Francia
Asturiani
et Britanniarum Regno habet.
12
9 INFRASTRUCTURA
Iberia
Spanair
Vueling
Asturiae Orientales etiam faciliter accessibilis est ex
Aroportu Santanderiensi (Hispanice; Aeropuerto de
Santander). Recentes meliorationes in autoviario rete
introductae in Santander volare et postea in Asturias
autocinetum gubernare sinunt, quae aingi tempore
minori quam una hora potest.
Muscellum[17] (Hispanice, Asturice, Euvenavice El Musel) sive Portus Gigiae cuiuslibet magnitudinis naves
circumvectantes accipere potest. Societates P&O, Swan
Hellenic aut Hapag Lloyd quotannis Portum Gigiae inter suas optiones apud Litus Atlanticum Europaeum
eligunt. Secutae areae navibus circumvectantibus in
Societatis Rgional Embraer 190 ab Aroportu Asturiarum avo- promptu sunt:
lat.
9.2.1
Vectura area
Asturiis servit Aroportus Asturiarum (Hispanice; Aeropuerto de Asturias, Asturice; Aeropuertu d'Asturies et
Euvenavice; Aeroporto d'Asturias), 40 chiliometra ab Portus Gigiae sive Muscellum.
Oveto, prope Boreoccidentale litus et industrialem urbem Flavionaviam.
Crepido Moliner: 313 metra appulsus 14 metra
profundi,
Societates aeronauticae peregrinae:
Septimum Allineamentum: 326 metra appulsus 12
Air France
Britannica societas EasyJet diarios volatus
in Asturias Martio 2005 incepit. Moderatur ex Aroportu Stanstedensi Londinensi (Anglice; London Stansted Airport), quo
societas aronautica praecipuo centro utitur. Hieme, societas EasyJet plerumque volatuum frequentiam ad quauor volatus per
hebdomadem reducit.
metra profundi,
Variae nationales societates aronauticae etiam Hispanica nationalis societas ferriviaria RENFE etiam
Asturias Matrito, Barcinoni, Bruxellis, Lutetiae et Asturiis servit; hamaxostichi regulariter e et in HiHispali inter alias conectunt, quae sunt:
spanica intestina prociscuntur. Praecipuae stationes
13
quae viae nationales supponebant; axis litoralis, N632 e Luarca[18] (Hispanice et Euvenavice; Luarca et Asturice; uarca) in Ripam Saliae; N-634
per Libuncam, Spnam[19] (Hispanice, Asturice et
Euvenavice; La Espina), Ripam Saliae ac Uncariam
(Hispanice; Unquera) et axis per Gigiam, Ovetum ac
Mediam Planitiem, N-630.
Cultura
Ars
Laophoria
Est etiam comprehensiva diaconia laophorica a societate ALSA gesta. ae Flavionaviam, Gigiam, Ovetum
et Meres Matrito atque aliis praecipuis urbibus aliquotiens quotidie coniungit. Haec societas diaconias
in Barcinonem, Salmanticam, Legionem, Valdoletum,
Brigantium Flavium, Bilbaum, Hispalem, Sanctum SeSancta Maria in Naurancio est exemplum Artis Praeromanicae
bastianum, Lutetiam, Bruxellas et Nicaeam inter alias Asturianae.
praebet.
9.2.5
Viae autocineticae
AS-I
Autoviae Fossoriae (Hispanice ac Asturice; Autova Minera et
Euvenavice; Autova Mineira) denominatio.
Respectu viarum autocineticarum sunt tres axes tra- Ars Gothica non abundat, quamquam sunt bona huius
ditionales communicationis in Asturiis quos anti- generis specimina sicut Cathedralis Sancti Salvador
14
10 CULTURA
10.2
10.3
Pictura
Innocentius Urbina Villanueva (1926) qui, quamquam sua opera citato in museo non sunt, est unus
notissimorum secundi saeculi XX dimidii Asturianorum topiariorum
Ludovicus Fernndez Lpez (1900-1973)
10.4 Photographia
Optimus modus habendi accurati conspectus de Asturianae picturae historia est Museum Bellarum Artium Asturiarum (Hispanice; Museo de Bellas Artes de
Asturias, Asturice; Musu de Belles Artes d'Asturies et
Euvenavice; Museo de Belas Artes d'Asturias) visitare,
ubi sunt praecipui saeculi XX Asturiani pictores, qui
sunt:
Ioannes Carreo de Miranda (16141685)
Darius de Regoyos (18571913)
Ludovicus Bayn (18941945), unus inter praeclarissimos Flavionavienses saeculi XX pictores del
siglo XX iuxta cum fratres Espolita
Marianus Mor (18991974)
Evaristus Valle (18781951)
Nicanor Piole (18781978)
Aurelius Surez (19102003), pictor Superrealista
Pelagius Ortega (1954)
10.6
Musica
15
10.5
Litterae
10.6 Musica
Musica et saltatio variatae sunt. Instrumentum musicum plurime proprium gaita Asturiana, gaita tribus
stulis nota, est. ae in usu est numerosis in popularibus saltationibus et quam tympanum iuxta cum
clarineto aut aliis instrumentis comitari possunt.
16
10 CULTURA
Sunt pulcherrimae avis capillis nymphae prope
umina viventes. Albi lini tunicas induunt et suae vocis gratia captivant. Libidinosae sunt et arahunt viros
ad suocandos eos aqua.
Trasgus (Asturice; El Trasgu et Hispanice ac
Euvenavice; El Trasgo)
Est parvula clauda persona pileum induens. Crebro domos intrat. Ut hic non redeat, satis est ab eo postulare ut faciat aliquid quod non possit. Ob verecundiam,
nunquam redibit.
10.7
Mythologia
Xana
("Lamia", ab Iohanne Gulielmo Waterhouse, anno 1909)
Creberrimus est in silvis Siarium circumdantibus. Iuvant zonarum lignatores aut animalia. Est pacicum
Xanae (Asturice; les Xanes, Hispanice; las Xanas ac ens. Pingitur caprae pedibus et inconcinno capite quod
Euvenavice; as Xanas)
coronant duo cornua.
10.9
10.8
Gastronomia
Theatrum
17
(Asturice; fabes, Hispanice; alubias sive judas blancas et Euvenavice; fabas sive feixis) facta, iuxta cum
salsicio capsicato (Asturice; chorizo, Hispanice; chorizo
et Euvenavice; chourizo), botello sanguineo (Asturice,
Hispanice et Euvenavice; morcilla), lacca (Asturice,
Hispanice et Euvenavice; lacn) et larido (Asturice; tocn, Hispanice; tocino et Euvenavice; toucio). ae coniucta seorsum apponuntur et compancus (Asturice;
compangu et Hispanice ac Euvenavice; compango) nuncupantur. Praeterea Cantabrici recentium piscium ac
conchyliorum varietas et vitulinae ac bubulinae carnis
qualitas excellunt.
Carbayones Oveti.
eatrum Philharmonica (Asturice; Teatru Filarmnica et Hispanice ac Euvenavice; Teatro Filarmnica), Oveti;
eatrum Jovellanos (Asturice; Teatru Xovellanos,
Hispanice; Teatro Jovellanos et Euvenavice; Teatro
Xovellanos), Gigiae.
10.9
Gastronomia
Caseus afuegalptu.
Sunt amplius centum dissimilium excellentium fabrilium caseorum varietatum, e quibus cabrales notissimus est, quamquam populariores in Asturiis
sunt inter alios gamneu (Asturice; gamonu et
Hispanice ac Euvenavice; gamonedo) et afuegalptu
(Asturice, Hispanice et Euvenavice; afuega'l pitu) cum
Appellatione Originis Protecta. Si tragemata praeFabada asturiana iam in olla parata, ubi compancus, scilicet optantur, traditionalissimum est oryza cum lacte
salsicia capsicata, botella sanguinea et laridum, videri potest.
(Asturice; arroz con lleche et Hispanice; arroz con leche
ac Euvenavice; arroz con lleite) et casadiellae (Asturice,
Asturiana coquina elementa habet quae eam erga Hispanice et Euvenavice; casadielles), aut frictae aut
Normannicam et Armoricanam ordinant. Notissimum in furno assae, quae sunt genus crisparum fartarum
ferculum est fabada Asturiana, elixatura e phaseolis e mixtura nucum, sicut iunglandum, amygdalorum et
18
10 CULTURA
vae expressionis sicerae et exspectata Appellatio Originis apparuere. Non obliviscenda est sicera dulcis sine
alcohole, exquisita potio.
Minus integratum sed haud minoris ponderis, Occidente etiam typicum est vinum ista in zona productum,
sicut vinum Cancarum Narcae, quamquam Asturiae
nullam Appellationem Originis de vinis habent.
10.10 Disportus
avellanarum, quae antehac contritae, saccharo mixtae et anisato rigata sunt; etiam inveniuntur scriblita
charloa Gigiae (Asturice ac Euvenavice; charlota de
Xixn et Hispanice; charlota de Gijn), carbayones
(Asturice ac Hispanice; carbayones et Euvenavice;
carbayis) ac moscovitae (Asturice; moscovites et
Hispanice ac Euvenavice; moscovitas) Oveti et notissimus tuccetum caeli (Asturice; tocn de cielu, Hispanice;
tocino de cielo et Euvenavice; toucio de clo) Gradus,
inter alia tragemata. Carnelevarii (Asturice; Antroxu,
Hispanice; Carnaval et Euvenavice; Entroido) tempore, paratur foliolum (Asturice; frixuelu, Hispanice; frisuelo et Euvenavice; frixuelo), tragema factum e farina,
lacte et saccharo, frictum pauca olei quantitate et super
quod aspergitur saccharum. Etiam typica est impanata
Asturiana (Asturice, Hispanice et Euvenavice; empanada asturiana).
Praecipua Asturiana potio sicera (Asturice, Hispanice
et Euvenavice; sidra) est, cuius elaborationis processus
et consumendi modus omnino in sociali Asturiana vita integrati sunt. Cum suis paucis alcoholis gradibus,
inter quauor et sex, sicera peregrinationes congressionesque animavit animatque et adhuc in chigribus
(Asturice, Hispanice et Euvenavice; chigres) ac espichis
(Asturice; espiches et Hispanice ac Euvenavice; espichas) irrecusabile typicae Asturiarum potionis munus Ovetensis gubernator Fernandus Alonso, bis campio mundi in
suscipit. Ultimis annis, notabili cum acceptatione, no- Formula Uno annis 2005 et 2006.
10.10
Disportus
19
uit Gijn Baloncesto, turma quae fuit per quauor
tempora in maxima categoria, Liga ACB.
In manufollio, Asturiae sunt cunabulum magnarum
lusorum inter quos fratres Albertus Entrerros ac
Radulphus Entrerros aut Flavionaviensis Ruben Garabaya, omnes ei absolute internationales.
Ecce praesentes Asturianae turmae maximis in suorum
respectivorum disportuum categoriis certantes:
Gigiensis Gijn Hockey Club in feminea alsulegia
pedirotaria,
Coniludium Celticum sive Tineii in campo Bargnae Monasterii (Asturice; Brcena del Monesteriu, Euvenavice; Brcena del
Mosteiro et Hispanice; Brcena del Monasterio).
Individualiter excellunt in Asturiis Ovetensis gubernator Fernandus Alonso, bis campio mundi in Formula
Uno annis 2005 et 2006. Etiam in cursu autocinetorum memorandi sunt gubernatores tales Albertus Hevia, Hispanicus certaminum autocinetorum asphalticorum campio annis 2004 ac 2010 et subcampio annis
Statio hiemalis Vallis Grandis et Paliares (Asturice ac 2005 ac 2007; Iosephus Antonius Lpez Fombona aut
Euvenavice; Valgrande-Payares et Hispanice; Valgrande- Daniel Alonso. Etiam eminet birotarius Samuel SnPajares).
chez, clipeus aureus Olympicus in Olympiis Aestivis
Pechini anni 2008 in birotatione viaria, et Iosephus LuIn pediludio, praecipuae Principatus turmae sunt: dovicus Rubiera.
Gigiensis Real Sporting de Gijn, quae quadraginta Disportivus eventus popularissimus et in Asturiis
tempora in Prima Divisione (Hispanice; Primera Divi- et reliqua in Hispania est Descensio Internationalis
sin) fuit et sex Europaeas participationes, unum Ligae Saliae (Asturice; Descensu Internacional del Seya et
subcampionatum et duo Scypha Regis habet et in prae- Hispanice et Euvenavice; Descenso Internacional del Selsenti in Secunda Divisione (Hispanice; Segunda Divi- la), piraguismi probatio cum variarum nationum partisin) militat; et Ovetensis Real Oviedo quae per 38 tem- cipibus et quotannis in nali uminis Saliae tractu, inpora in Prima Divisione militavit et unam Europaeam ter Rotundas[21] (Asturice; Les Arriondes et Hispanice
participationem, tres tertios locos in Prima Divisione ac Euvenavice; Arriondas) et Ripam Saliae, primo die
habet et praeterea est unica Asturiana turma titulum Saturni e decennio 194 habita. Hoc cum eventu iniocialem, Scyphum Secundae Divisionis anni 1985, as- tium habet Hebdomas Internationalis Piraguismi Astusecuta et nunc in Secunda B (Hispanice; Segunda B) mi- riarum (Asturice; Selmana Internacional de Piragismu
litat. Aliae quauor turmae in Secunda Divisione luse- n'Asturies, Hispanice ac Euvenavice; Semana Internare: Flavionaviensis Real Avils Club de Ftbol (per 14 cional del Piragismo en Asturias), quae desinit cum
tempora), Langiciatiana Unin Popular de Langreo (per Descensione Internationali Carum (Asturice; Descensu
8 tempora), Merensis Caudal Deportivo (per 7 tempora) Internacional del Cares et Hispanice et Euvenavice; Deet Flavionaviensis Club Deportivo Ensidesa (per unum scenso Internacional del Cares).
tempus). Principatus a Selectione Pedilusoria Asturia- In Asturiis sunt quoque autchthonici disportus magna
na (Asturice; Seleicin Asturiana de Ftbol, Hispanice; amatorum quantitate. Inter quos maximi ponderis sunt
Seleccin de Ftbol de Asturias et Euvenavice; Seleccin coniludium Asturicum (Asturice ac Hispanice; bolos
de Ftbol d'Asturias) repraesentatur.
asturianos et Euvenavice; birlos asturianos) de quo coIn canistriludio, praecipua turma in praesenti luntur varia genera; cuatreada, batiente, palma sive birOvetensis Oviedo Club Baloncesto est. Antea emin- le et Celticum sive Tineii etc
20
11
10.11
Sollemnia
11 Notae
[1] Lexicon Universale Hofmann
[2] Toponymia Asturiana
[3] Toponymia Asturiana
Virginis Covae Dominicae (Asturice; Virxe de Cuadonga,
Hispanice; Virgen de Covadonga et Euvenavice; Virxe de Covadonga) in suo specu.
NOTAE
21
[11] Vicipaedia Hispanica
[12] Vicipaedia Hispanica
[13] Vicipaedia Hispanica
[14] Toponymia Asturiana
[15] Celtiberia
[16] Toponymia Asturiana.
[17] Toponymia Asturiana
[18] Toponymia Asturiana
[19] Toponymia Asturiana
[20] Vicipaedia Hispanica
[21] Toponymia Asturiana
[22] Toponymia Asturiana
12
Vide etiam
Regnum Asturorum
Geographia Hispaniae
Concilia Principatus Asturiarum
Commarcae Principatus Asturiarum
13
Nexus externi
22
14
14
14.1
Asturiae Source: https://la.wikipedia.org/wiki/Asturiae?oldid=2927835 Contributors: Robbot, Alynna Kasmira, Alex1011, Andrew Dalby, UV, ijs!bot, IacobusAmor, Escarbot, Xaverius, Helveticus montanus, JAnDbot, CommonsDelinker, TXiKiBoT, David Malone,
VolkovBot, Synthebot, Bardeluc~lawiki, SieBot, Harrissimo, Loveless, PipepBot, BodhisavaBot,
robot, UVbot, MelancholieBot,
LaaknorBot, WikiDreamer Bot, Luckas-bot, Ptbotgourou, Homobot, MauritsBot, Xqbot, ArthurBot, SassoBot, Lesgles, Etienfr, MastiBot, GrouchoBot, EmausBot, ZroBot, JackieBot, Mjbmrbot, Minsbot, Addbot et Anonymous: 9
14.2
Images
14.2
Images
23
24
14
Fasciculus:Vigendecovadnonga2.JPG Source: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/56/Vigendecovadnonga2.JPG License: GFDL Contributors: Opus proprium Original artist: Frobles
Fasciculus:Vista_de_muniellos.jpg Source: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Vista_de_muniellos.jpg License:
CC-BY-SA-3.0 Contributors: ? Original artist: ?
Fasciculus:Wikidata-logo.svg Source: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/ff/Wikidata-logo.svg License: Public domain Contributors: Opus proprium Original artist: User:Planemad
14.3
Content license