Mga Lusok Sa Dag-om

ni
Noel P. Tuazon

5th Prize Winner

Gawad Komisyon 2007
Kategoriya sa Balak sa Binisaya-Sinugbuanon

Mga Lusok Sa Dag-om

Baki

Sa mga higayong sama niini:

maglagasak ang bunok-uwan
sa mga dahon ug mohapyod
ang kabugnaw sa amihan,
madungog ko na usab
ang hudyaka sa mga baki:
magsauy-saoy, magsungog
sa akong pag-inusara.
Unsaon, mibiya kang wala gani
magpahibawo kung mobalik pa.
Di man nako tuyuon,
ang ilang awit manuktok
sa akong kasingkasing,
mosuhot sa balatian, ug hilantan
ang galamhan sa kamingaw.
Bisag kada gabii kong
nangandoy nga hulipan
ang sauy-saoy nilang hudyaka
sa kainit sa ato unyang katawa,
ayaw kog ingna nga kutloon

Noel P. Tuazon

2 of 16

Mga Lusok Sa Dag-om

ko na usab ang lain pang gabii

nga ikaw handumong moabot?

Ugma, dakpon kog kan-on

ang tanang mga baki.

Noel P. Tuazon

3 of 16

Mga Lusok Sa Dag-om

Uwan

Unsaon pag-ikyas sa hapuhap

sa imong pagkawala?

Matag higayong kusog ang bunok

sa uwan, unang mobaha
ang dughan sa pagkamingaw
kaysa balisbisang gilaktan mo
paingon sa dakong isla
Sa mga Japayuki ug pantasya.

Milanog ang protesta

sa dugdog kaniadto
apan dili kayang babagan
ang bungol mong balatian.
Ug ako, naglingkod
sa suok sa kasingkasing
kong miuwan na sad,
nangandoyng patalinghugan,
duyog sa patak-uwan,
sa luwang sa atong

Noel P. Tuazon

4 of 16

Mga Lusok Sa Dag-om

panagbuwag ang hinayng

tunob sa imong pagbiya.
Kilat man gud kang kalit
mikiblat sa akong kalimutaw.

Ug karon, miuwan na sad.

Duyog sa mga patak sa may
balisbisan, unta mga tunob
mo na kana sa atong hagdanan.

Noel P. Tuazon

5 of 16

Mga Lusok Sa Dag-om

Paghibalik

Sa unahan, nangabaligtos
ang uhay sa mga amorsiko
daw sagradong kasabutan
nga dili malibkas sa ngabil
sa hinigugma ug gihigugma
o panaad nga nagbugkos
bisan unsa pa ang bulok
o bayhon sa kahadlok,
kauhaw ug gidamgo.
Pila na ba ka ting-uwan
ug huwaw ang miagi,
pinalangga, nga dili ko
na man masubay
ang gibiyaan kong dalan?

Noel P. Tuazon

6 of 16

Mga Lusok Sa Dag-om

Wakwak

Ang iyang tingog

Mobuhagay sa imong dunggan.
Hagawhaw kini nga murag
Igo lang manghunghong,
Ug madakin-as ka sa dangog
Mong kahadlok, mahipugwat
Ang imong duka sa gabiing
Gipukaw sa pagpanlimbawot
Ang imong tingkoy ug balhibo.

Lukban mo man ang lukob

Ug mga bintana aron dili
Siya makasulod, aron didto
Na lang siya magpahipi
Sa mga panganod, magsulirat
Ang iyang mata uban
Sa mga aninipot ug kuyiyi
Apan anaa na siya sulod
Sa lawak, sa imong tupad.

Noel P. Tuazon

7 of 16

Mga Lusok Sa Dag-om

Molagaak ang mga kawayan

Sa kabug-at sa hangin,
Maninggit ang mga dahon
Sa pagbundak sa uwan,
Magsalimuang ang siyagit
Sa lingganay nga gibagting
Sa paring punggot ang ulo,
Mangagik-ik ang mga sangang
Gibuyok sa mga kabog.
Kalit, dili lang nimo damhon,
Molukso ang iring itumon
Sa imong tiilan dungan
Sa umbangow sa mga iro
Nga nakasimhot og tilimad-on.
Maghangos, mamugnaw
Kang magbukot kay nahanaw
Na ang imong kadulog.

Dili ka motoo? Timan-i,

Awkon kag wakwak karong gabii.

Noel P. Tuazon

8 of 16

Mga Lusok Sa Dag-om

Lilo sa Dag-om

ngitngit ang langit

midahunog ang lapok

midigwa og kalisang
ang panganod
miumbangow ang bukid
natabunan ang hunghong
sa Guinsaugon

lilo sa dag-om
bangis nga tubig

natumpag ang bungtod

midaus-os sa kahilom
sa patag
natib-os ang pangandoy

nangurog nga mga bata

kinumkom nga pag-ampo
mihangos ang luha

Noel P. Tuazon

9 of 16

Mga Lusok Sa Dag-om

sa matag titik
sa pangaliya
napanas ang adlaw
natig-ab na ang balak

Noel P. Tuazon

10 of 16

Mga Lusok Sa Dag-om

Daygan Taka

Dili na ko makahinumdum kung makapila masaag

ang akong hunahuna sa paghubit og mga balak
mahitungod sa kabuntagon bisag naglurat
ang mga bitoon sa langit. Kulbaan man gud kong
daygan ug halaran taka sa tinuoray kong gibati kanimo.
Kay lagi motikig man ang akong dila: gibatugan,
gihugyuan og libuang alindanaw. Ug masud-ipan
ang kahilom sa hinagtok sa akong kasingkasing.

Sama gud karon nga nag-istoryahanay tang duha:

magsawom-sawom ang mga tinipigan kong pulong
sa lim-aw sa akong tutunlan. Dili ko makasulti,
ni makabungat sa akong mga sugilanon ug gidamgo
kay maghuot na man hinoon sa akong alingagngag
ang buwan ug mga bulalakaw sa kawanangan.

Pero kung maggunitay na ang duha ta ka mga kamot,

mabati nako ang pagbukhad sa pako sa mga kabakaba.
Unya, manglupad pati ang mga gagmayng alibangbang gikan
sa akong dughan ug mamatog sa imong ngabil

Noel P. Tuazon

11 of 16

Mga Lusok Sa Dag-om

samtang nagtindog tang nagpiyong hangad sa mga dahon

nagpaabot sa mga lusok sa langit nga hapit na matagak.

Noel P. Tuazon

12 of 16

Mga Lusok Sa Dag-om

Biyernes Santo

Misikat ka sa panon
nga mipatay Kaniya
kay sama sad ka nila,
ikaw sa bantayog
sa krus: may bangaw
nga tunok sa ulo, grasang
dugo sa tuhod ug siko

gipas-an mo ang balabag

nga gisunod sa panong
nanggingisi, nagpangluwa
sa samad sa latigong
pisi nga panapton, tungod
kay gibaligya ka ni Hudas.
Pag-abot sa Kalbaryo,

lansang ang imong kanta

pati apdo ug suka.
Pero saa man ang linog
ug kilat, ang gisigising
telon sa Herusalem,

Noel P. Tuazon

13 of 16

Mga Lusok Sa Dag-om

ang gikumkom nga panyo

ug pangaliya ni Beronika?

Naa ba sa epekto
sa kamerang nakapunting
sa imong pagpalansang?
Unta, unta sa sunod
nga Biyernes Santo ako
na maoy mahimong Kristo
ug di lang ultimong Hudas.

Noel P. Tuazon

14 of 16

Mga Lusok Sa Dag-om

Buskay

Kaniadto, atong bukharon ang dagat

aron mangitag buskay sa naugang lapyahan.
Hilom ang kahunason samtang namati
sa matag hapyod sa atong mga kamot
nga haniti kaayong ukayon ang balas
kung asa ang mga buskay sagad nagtapok
kay, matud pa nimo, lisud pangitaon
kay gitipigan sila sa taubon nga balod.

Atong pilion ang dunay tipak sa mga hamis,

ang dunay badlis nga bulok asul libot
sa ugdo sa mga pintik nga itumon,
pati na ang mga gagmay sa mga dagko kay lagi
lahi ang matag buskay nga atong gamiton
para sa duwa nato nga siklot ug sungka.
Maglumba dayon tang duha kung kinsay
Unang makapuno sa duha ka bagol natong dala.

Wala lang nimo hisayri nga hilom kong

gitabunan ang lubon sa imong tunob.
Akong gipatag ang naukay nga bonbon

Noel P. Tuazon

15 of 16

Mga Lusok Sa Dag-om

sa pamasin nga aduna pay mga buskay

nga dili angayang kubkubon ug tugawon
pasagdang iluwa sa paghunas sa baybayon
aron ato na lang pamuniton sa matag hapong
manginhas kitag buskay. Magginukdanayng
magdakup-dakop ang atong mga palad.

Noel P. Tuazon

16 of 16