Bab 3

Hubungan Guru-Murid
EDU 3104
Dr. Ang Chai Tin

i.

Komunikasi berkesan

v
v

Boleh meningkatkan iklim pembelajaran

Lebih banyak komunikasi dan interaksi guru-murid, lebih
banyak guru dapat membantu dan memahami murid.

ii.

Guru yang menghormati dan mesra

Perlu juga menunjukkan ketegasan dan menetapkan

batas-batas tertentu.

iii. Suasana demokratik dalam bilik darjah

v Guru-murid bersama-sama membuat keputusan tentang
sesuatu proses/aktiviti.
v Murid berasa dihargai dan lebih bertanggungjawab.

iv. Guru-murid bersama-sama berkongsi

tanggungjawab.
v Murid mempunyai ruang untuk meluahkan perasaan,
pendapat dan cadangan .
v Guru memberi sokongan, maklum balas dan nasihat yang
sesuai.

a)Kebaikan Kepada
Guru
b) Kebaikan Kepada
Murid

menaikkan motivasi dan semangat

kepada guru untuk mengajar.

Hubungan yang baik dpt melicinkan perjalanan

p&p.
Guru semakin bermotivasi untuk mengajar.

Murid lebih senang dikawal.

Murid senang bekerjasama dan mematuhi

peraturan bilik darjah.

Kerjasama murid-murid akan memberi

kesan kepada pengajaran guru.

Aktiviti p&p menjadi lebih seronok dan efektif.

Penglibatan murid yang aktif mendorong guru
menyediakan aktiviti yang praktikal dan berkesan.

Menaikkan imej guru.

Guru berjaya mengawal kelas ketika aktiviti p&p.

Guru lebih dihormati.
Imej ini memberi kesan positif terhadap keyakinan
kendiri guru.

 Murid lebih berminat untuk belajar

Murid dapat meluahkan masalah serta dapat
memberi pandangan.
Guru dapat memberi maklum balas yang
dikehendaki oleh murid.
Komunikasi dua hala dan hubungan
demokratik yang baik akan merangsang minat
murid untuk belajar.

Murid lebih memberi kerjasama kepada guru.

Murid berpeluang untuk lebih rapat dengan
gurunya.
Membolehkan guru mengenal pasti kekuatan dan
kelemahan murid-muridnya.
Guru dapat memberi peneguhan yang sesuai.
Meningkatkan pencapaian akademik murid
Guru yang berhubung baik dengan murid-murid
dapat meengenal pasti kebolehan mereka.
Hubungan ini membantu guru memperbaiko
prestasi akademik murid.

 Murid lebih bermotivasi untuk belajar

Hubungan yang baik membolehkan guru
membangkitkan motivasi intrinsik murid.
Murid akan terdorong untuk belajar dengan
lebih tekun.

Merupakan hubungan dua-hala yang

memerlukan kepercayaan, saling hormatmenghormati dan saling memahami.
Datang secara natural apabila murid dapat
mengesan kemesraan dan keikhlasan yang
ditunjukkan oleh guru.
Guru mempunyai cara tersendiri untuk membina
hubungan dengan murid-muridnya.
Untuk membina hubungan yang baik, guru mesti
mengenali murid-muridnya.

1)

o
o

Penampilan dan bahasa badan (body

language) guru.
Murid-murid menilai guru melalui penampilan yang ditonjolkan.
Guru mesti mematuhi etika berpakaian yang ditetapkan oleh KPM.
Garis Panduan Pakaian Guru Lelaki :
Seluar panjang dan berbaju kemeja ( dugalakkan bertali leher)
atau bush jacket atau lounge suit. Jika baju berlengan panjang,
tangan baju jangan dilipat. Baju hendaklah dimasuk ke dapat.
Kasut kulit atau lain-lain kasut yang sejenis dengannya.
Pakaian baju Melayu lengkap dengan samping atau pakaian baju
yang mirip dalam potongan baju Melayu dan dipakai dengan
seluar panjang.

Pakaian baju Melayui dengan sarong, jeans, track suit,

seluar pendek, kemeja-T/sukan, jersi, kasut sukan, baju
Hawaii, selipar, kasut getah dan lain-lain jenis pakaian
yang menjolok mata tidak boleh dipakai.

Garis Panduan Pakaian Guru Perempuan :

Pakaian Kebangsaan atau pakaian kaum masing-masing
dan lain-lain jenis pakaian yang sesuai dan tidak
menjolok mata.
Kasut kulit, selipar, cerpu atau sejenis dengannya yang
mempunyai bentuk yang sesuai dengan pakaian yang
ditetapkan.
Kasut sukan, jeans, slacks, track suit, kemeja-T/sukan,
jersi, seluar pendek dan apa-apa pakaian yang menutup
muka serta lain-lain pakaian dari jenis kain jarang dan
menjolok mata tidak boleh dipakai.

Bahasa badan seseorang guru menyampaikan mesej

kepada murid.
Guru perlu bersedia dan bersemangat untuk mengajar.
Segala tingkah laku guru dan bahasa badan akan
diperhati dan dituruti oleh murid.

2) Tingkah Laku Guru

Tingkah laku mencerminkan perwatakan guru.
Tunjuk contoh yang baik kepada guru.
Tingkah laku yang positif dengan penggunaan bahasa
yang baik boleh membuatkan murid-murid menghormati
guru.
Guru perlu berhemah tetapi tegas.
Beri peneguhan kepada tingkah laku yang sesuai.
Tunjukkan contoh dann teladan yang baik melalui
kelakuan dan bahasa percakapan dengan murid-murid.

Bersikap empati dengan murid- murid.

Masalah murid perlu ditangani dengan adil.
Beri peluang kepada murid untuk
membincangkan masalah.
Elakkan daripada menuduh tanpa bukti.
Gunakan perkataan yang sesuai dan elakkan
daripada menggunakan bahasa kasar.
Kawal emosi dan fikir dahulu sebelum berkatakata.
Gunakan bahasa yang sesuai dan tegas ketika
menegur murid.
Jangan memaki dan menghina pelajar.

3) Menunjukkan Contoh Teladan

Yang Baik

Guru umpama cermin kepada murid-muridnya.

Guru seharusnya :
Berminat terhadap perkara yang diajar.
Sentiasa kelihatan ceria dan tenang.
Mengamalkan komunikasi yang berkesan.
Ikhlas dalam mengajar, tidak pilih kasih dan
adil terhadap semua murid.
Mengambil berat tentang diri murid, galakkan
murid menghargai rakan dan gurunya.
Berempati dengan masalah yang dihadapi oleh
murid-muridnya

Elakkan daripada hanya memberikan nasihat tentang

nilai-nilai dan tingkah laku yang perlu diikuti oleh murid.
Amalan untuk menunjukkan contoh teladan yang baik:
Tegur/sapa murid dengan memberi salam/bertanya
khabar.
Ingat nama murid,panggil nama mereka. Elakkan
panggilan galah, awang, kak cik, abang, badak,
hei, awak.
Gunakan bahasa yang sopan.
Amalkan ucapan terima kasih.
Minta pertolongan/bantuan daripada murid bukannya
memerintah/mengarah.
Bercakap dengan berhemah tetapi tegas.

4) Persekitaran Pembelajaran Di Dalam

Bilik Darjah.
Suasana bilik darjah yang bersih, teratur, nyaman dan
bersifat kondusif.
Komunikasi yang berkesan.
Hubungan guru-murid yang demokratik.
Ciri bilik darjah yang kondusif :
Bilik darjah ceria, bersih dan teratur.
Menarik perhatian murid untuk belajar.
Bilik darjah yang dapat memotivasikan/memberikan
semangat kepada murid.
Bilik darjah yang dilengkapi dengan alat bantu
mengajar.

Penampilan dan
bahasa badan
guru

Tingkah laku guru

Faktor
Mempengaruhi
Hubungan
Guru-Murid

Guru
Menunjukkan
contoh teladan
yang baik.

Persekitaran
pembelajaran di
dalam bilik
darjah

1. Pembinaan rapo
2. Amalan budaya penyayang
3. Dinamika bilik darjah

 Rapo-Hubungan

yg berasaskan sifat
saling hormat-menghormati, percayamempercayai dan faham-memahami
(Guru berinisiatif mengenali dan
mengambil berat kebajikan murid dlm
kelas. Lagi tinggi darjat rapo, lagi mesra
hubungan guru-murid).

Panggil nama murid yg berkenaan

Pupuk identiti kelas
Delegasikan tanggungjawab
Nyatakan jangkaan yg berbentuk realistik
Gunakan unsur kecindan sebagai tenaga
positif
Tentukan batasan kemesraan anda supaya
tidak disalah guna
Saling hormat menghormati
Bersedia melayan murid yg perlu masa di luar
waktu persekolahan utk bimbingan
Cuba fahami masalah murid
Dekati murid utk mengetahui apa yg sedang
berlaku dlm kehidupan mereka.


a.

Bersifat penyayang terhadap orang lain

Hormat

Tunjuk rasa hormat dan menerima murid itu sebagai dirinya, perbezaan individu
dikenalpasti dan dihargai.

b.

Autentik

Menjadi diri sendiri, tidak mempamerkan sikap yang berpura-pura, bercakap benar,
bertanggungjawab dan prihatin, tidak takut mengaku salah.

c.

Keperihatinan

Bertimbang rasa dan mengambil berat tentang murid, bersikap empati tentang
masalah murid.

d.

Integriti Emosi

Kejujuran emosi.
Guru berkebolehan menggalakkan murid untuk berkongsi fikiran dan perasaan yang
dialami oleh mereka.

1. Kepuasan kerja guru-Sekolah

merancang dan melaksanakan
program yg boleh mengurangkan
tekanan guru, memupuk kebolehan
masing-masing dan meningkatkan
sokongan sosial, spt LPS dlm btk kursus,
bengkel,ceramah dsb
2. Bantuan dan sokongan utk murid-murid
yg mengalami masalah berkawan

Iklim bilik darjah yang

menggerakkan semua murid
melibatkan diri secara aktif
dalam aktiviti PdP

v Dinamika

kumpulan kuasa yang

terdapat dalam kumpulan yang boleh
mendorong ahli-ahli kumpulannya untuk
melakukan sesuatu perubahan
(kemajuan atau peningkatan /
pengunduran kumpulan terhadap
sesuatu situasi, nilai atau aktiviti).

v Dinamika

kumpulan dalamm sekolah/

bilik darjah :kumpulan-kumpulan kecil
yang mempunyai ciri, nilai, tingkah laku
dan minat yang sama.

 Hubungan

saling hormat-menghormati
Kerelaan murid untuk menerima aspirasi
dan peraturan bilik darjah
Perasaan ketiaan
Kewujudan situasi di mana murid
melibatkan diri dalam aktiviti keilmuan

Kenal pasti dinamika kumpulan : kajian sosiometri

Faktor-faktor yang Membentuk Dinamika Kumpulan

Jantina
Sekolah
rendah : ahli
sama jantina

Agama/
bangsa
Kumpulan
yang
dibentuk
berdasarkan
agama /
kaum.
Guru perlu
peka.

Status
sosioekonomu
Sifat iri hati,
dengki dan
bangga diri
dalam
kalangan
murid.
Guru perlu
peka.

Pencapaian
Akademik
Murid pandai
bergaul
dengan yang
pandai
sahaja.

Personaliti
Ekstrovert
ramai kawan
Introvert
gaul dengan
kawankawan
kurang aktif
dan
pendiam.

 Kajian

sosiometri (hasilnya digambarkan

dalam sosiogram)

 Beri

arahan
Membimbing
Agih kerja yang sesuai
Dengar pandangan, idea atau
cadangan
Jaga kepentingan dan perasaan murid